fragmento 49: traslación de san valero y santas …. maior nunillo, minor vero elodia 22....

7
[ 341 ] FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA) FRAGMENTO 49 Traslación de San Valero, y santas Nunilo y Alodia Fragmento 49 r.

Upload: volien

Post on 06-Oct-2018

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

[ 341 ]

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

FRAGMENTO 49Traslación de San Valero, y santas Nunilo y Alodia

Fragmento 49 r.

[ 342 ]

TRASLACIÓN DE SAN VALERO, Y SANTAS NUNILO Y ALODIA

Fragmento 49 v.

[ 343 ]

FRAGMENTO 49Traslación de san Valero, y santas Nunilo y Alodia

I. FICHA

I. IDENTIFICACIÓN

_ _ Imagen: 49r – 49v._ _ Forma externa: folio. _ _ Foliación: folio recto, parte carne; folio vuelto, parte pelo._ _ Tipo de códice: antiphonarium de sanctis._ _ Datación: 1ª mitad s. XV._ _ Relación: del mismo manuscrito que los fragmentos 47 y 48._ _ Notario: Cosme de Lagueruela. – Cutanda, a. 1580._ _ Archivo: Daroca. – Sign.: Cutanda 2084.

II. DESCRIPCIÓN FÍSICA

_ _ Dimensión: _ _ folio: 400 x 227mm._ _ caja: 310 x 200 mm.

_ _ Caja de escritura: 2 columnas; columna, 100 mm.; 34 línea por columna._ _ Estado de conservación: en folio vuelto, mancha central y del doblaje del pergamino que dificulta

la lectura._ _ Folio recto, incipit: «gloriam»; explicit: «eas insti». _ _ Folio vuelto, incipit: «gare»; explicit: «usque ad mor».

III. MORFOLOGÍA

_ _ Tipo de escritura: gótica textualis._ _ Módulos empleados: dos._ _ Foliación original: __ __ _ Colores: negro, rojo y azul._ _ Iniciales: coloreadas y ornadas.

IV. MORFOLOGÍA MUSICAL

_ _ Tipo notación: ___ _ Líneas: ___ _ Claves: __

V. CONTENIDO

_ _ Género: texto._ _ Formas litúrgico musicales: oraciones y lecturas

_ _ del oficio divino: maitines, horas menores y vísperas._ _ del proprium missae_ _ del ordinarium missae

_ _ Tiempo litúrgico: de sanctis.

__ Posición: oraciones del oficio de la Traslación de san Valero; más seis lecturas del oficio de maitinesde las santas Nunilo y Alodia.

__ Rúbricas: +__ Ordines: +

VI. OBSERVACIONES

Interesante por las lecturas y oraciones de oficios de santos concretos.

II. ESQUEMA

TRASLACIÓN DE SAN VALERO, Y SANTAS NUNILO Y ALODIA

[ 344 ]

Folio recto, parte carneColumna primera

Oficio desconocidoMAITINES

__ Lectura, residuum: gloriam nostris.__ Ordines: In traslationis Sancti

Valerii.__ Oración: Exaudi, Domine, praeces,

para:VÍSPERASMAITINESTERCIASEXTA

__ Oración. Deus qui anima famuli.NONA

__ Oración. Infirmitatem nostram.__ Ordines. Require in alia festivitate.

Oficio de las santas Nunilo y Alodia__ Oración. Adsit populi tui.

Columna segunda

MAITINES__ Lectura I: Factum est ergo.__ Lectura II: Accidit autem manifestum.__ Lectura III: Et quia inter suos.

Folio vuelto, parte peloColumna primera

__ Lectura IIII: Cum haec itaqueagerentur.

__ Lectura V: Per hanc ergo calidam.

Columna segunda

__ Lectura sexta: Sanctae vero Deivirgines.

III. TEXTOS

Folio recto, parte carneColumna primera

0.__ <Lectio finalis praecedentis officii> [Residuum].1. Gloriam nostris mentibus predicamus ut eas2. et ipse post veniens per amoris sui pre-3. sentiam illustraret. Missis autem predica-4. toribus quid dicat audiamus. Messis5. quidem multa operari autem pauci. Roga-6. te ergo dominum messis ut mittat operarios

7. in messem suam. Ad messem multam8. operarii paucis: Quod sine gravi loqui9. merore non possumus quia et si sunt qui10. bona audiunt, desunt qui dicant. Ecce11. mundus sacerdotibus plenus est, sed tamen12. in messe Domini rarus valde operator in-13. venitur, quia officium quidem sacerdotale14. suscipimus, sed opus officii non implemus.

In translatione sancti Valerii.15. __ Ordines. Omnia dicantur praeter orationes sicut16. in alia festivitate.

AD VESPERAS,AD MATUTINOS,AD III

__ Oratio.17. Exaudi Domine praeces nostras, quaesumus in sancti18. confessoris tui Valerii atque pon-19. tificis translatione deferimus, ut qui20. te digne meruit familiari, eius interce-21. dentibus munitis ab omnibus nos ausol-22. ve peccatis. Per.

AD VI__ Oratio.

23. Deus qui anime famuli tui Valerii24. eterne beatitudinis premia con-25. tulisti, concede propicius ut qui eius hodie26. translationem colimus, a peccatorum nostrorum27. pondere illius precibus apud te subleve-28. mur. Per.

AD VIIII__ Oratio. Infirmitatem

29. nostram.__ Ordines. Require in alia festivitate.

In natale sanctarum virginum Nunillonis et Alodie.__ Oratio. Adsit populi

30. tui precibus virtus tua omnipotens Deus, ut31. sanctarum virginum et martyrum tuarum Nunil-32. lonis e Alodie devote celebrent fes-33. ta votorum suorum consequi mereantur

Columna segunda

1. desideria. Per.__ Lectio prima.

2. Factum est igitur in anno incar-3. nationis Domini octigentesi-4. mo quinquagesimo primo, contigit in5. regione Hispanie sarracenorum, Ab-6. derramam princeps precepit omni regno7. suo ut quisquis ex uno vel ambobus8. gentilibus parentibus quos illi iuxta9. propriam linguam mollites vocant, christianus10. existeret, aut Christum Dei Filium negaret11. aut gladio defectus occumberet. Quod

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

[ 345 ]

12. ferale praeceptum per omnem Hyspaniam13. divulgatum omnibus esse cognitum atque14. manifestum

__ Lectio II. Accidit autem15. in territorio Berbatano, iuxta16. antiquissimum locum qui dicitur Castro Vi-17. gerum, in villa ab Oscha, esse duas ger-18. manas a patre parvulas derelictas,19. a matre vero christiana ab infantia nutri-20. tas et in fide Christi fideliter educatas, quarum21. maior Nunillo, minor vero Elodia22. dicebatur. Cumque ad ad intelligibilem23. pervenissent etatem, ceperunt ambe in fide24. Christi proficere, ieiuniis, orationibus atque vi-25. giliis incubare sanctorumque sollempnita-26. tibus sed vel excubiis pernoctari. Hec27. itaque agentes minor puericie, ma-28. ior autem adolescentie annos ingressa,29. matre defuncta, in propia sunt domo30. a parentibus derelicte.31. __ Lectio III. Et quia inter suos non ignobili32. erant oriunde progenie, cepit33. quidam earum propinquus ut ennariam34. tui fama comperimus, sepius eas insti-

Folio vuelto, parte peloColumna primera

1. gare ut relicta catholica fide, ad pa-2. tris sectam fidemque reverterentur. Que non3. fides sed magis error est dicendus. Qua-4. liter vero hic error arabicam gentem prius5. invasere paulo lacius preterita repe-6. tamus. Sarracenorum namque antiquam7. progenies multorum deorum dearumque, sic et8. omnis mundus culturis inserviebat.9. Sed speciali ritu de eam Venerem eiusque10. luciferum propensius excoleba<n>t.11. __ Lectio IIII. Cum hec itaque agerentur, anno12. ferme sexcentesimo post Domini13. ad celos Ascensionem, videns antiquis-14. simus serpens diabolus iam pene per15. omnem mundum Christi evangelium Christi into-16. nare, et in fines orbis terre illius verba17. resonare, timens miser ne omnes gentes18. ipse penitus arabico et versatissimo homine19. nomine Mahomet in Gabriel se specie20. mentitus ostendit. Qui inter cetera21. multa et nefanda, praecepta hoc primum22. edocuit utpote per angelum unum23. <et verum Deum solum colere, non habentem>24. <parem vel similem nec equalem, ut sub ista>25. <mendaci simulatione, Dominum prophetam>26. <tantum dicerent, et eum nec Deum nec Dei>

TRASLACIÓN DE SAN VALERO, Y SANTAS NUNILO Y ALODIA

[ 346 ]

27. Filium crederent, qui in evangelio dixit:28. qui non honorificat Filium non ho-29. norificat Patrem qui missit illum.30. __ Lectio V. Per hanc ergo calidam31. artem gens arabica male de-32. cepta, usque hodie a fide Christi aliena33. et excussa esse perdurat et sub anti-34. quo consuetudine diem Veneris per

Columna segunda

1. omnem ebdomadam excuntur et stellam2. ipsius meretricis venerationis usu3. antiquo in ieiuniis absolutione4. respectant. At huius ergo fidem et errorem5. Dei famulas subdere cupiens propinquus,6. ille zelo iniquitatis armatus, dia-7. bolicoque consilio instigatus perrexit8. ad proconsulem hoc nomine Calaph,9. quem lingua caldea Admirantem10. vocat, easque ut hostis pessimus11. callide accusavit. Quod ubi princeps12. loci agnovit eas sub celeritate ve-13. nientes sibi praecepit

__ Lectio VI.14. Sancte vero Dei virgines iam martyrium15. inchoantes, discalciatis pe-16. dibus, sed in fide Christi cordis gressibus cal-17. ciate velut oves ad occisionem ve-18. nientes, in conspectu presidis adsti-19. terunt. Quas intuitus blando eas20. interrogavit affatu si habuissent21. patrem mollitum. Ad hec maior res-22. pondit : Quod nos interrogas nescimus.23. <Nos Christian>e sumus, et Christum Dei24. Filium adoramus. Pater autem noster si mol-25. littes in fide vestra fuit, aut christianus26. <extitit nos> ignoramus, quia propia27. morte defunctus, nos parvulas28. in matris potestate reliquit. Et29. <nos (¿) exemp>la vite sectantes,30. quod eam facere vidimus faciemus. Post-31. quam et mater nostra in fide Christi esse defunc-32. ta, nos ambe germane in propia do-33. mo derelicte licet orphano usque34. hodie christiane sumus, et usque ad mor __________

(Passio beatissimarum Nunilonis et Alodie (s. IX), cfr. Pilar Rusco Chueca, Pasionario Hispánico.Introducción. Edición Crítica y Traducción. Universidad de Sevilla, 1995; pp. 286-305. La 1ª y partede la 2ª lectura la recoge Eulogius Toletanus, Memorialis Sanctorum, cap. VII. PL 115, 0774).

final del fragmento __________

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

[ 347 ]