fragmentos 140, 141, 142 y 143: santos felipe y …...[ 849 ] fragmentos 140, 141, 142 y 143 santos...

12
[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA) Fragmentos 140 r y 141 r.

Upload: others

Post on 23-Apr-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

[ 849 ]

FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

Fragmentos 140 r y 141 r.

Page 2: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

[ 850 ]

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

Fragmentos 140 v y 141 v.

Page 3: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

[ 851 ]

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

Fragmentos 142 r y 143 r.

Page 4: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

[ 852 ]

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

Fragmentos 142 v y 143 v.

Page 5: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz

I. FICHA (De los fragmentos conjuntamente)

I. IDENTIFICACIÓN

__ Imagen: 140r – 141r; 140v - 141v; 142r – 143r ; 142v - 143v.__ Forma externa: bifolio, cada folio partido en dos mitades.

folio 1: fragmentos 140-141; folio 2: fragmentos 142-143.__ Foliación: folio 1 recto, parte pelo; folio 1 vuelto, parte carne.

folio 2 recto, parte carne; folio 2 vuelto, parte pelo.__ Tipo de códice: antiphonarium de sanctis.__ Datación: primera mitad siglo XV.__ Relacionado: los fragmentos 140 al 145 pertenecen al mismo códice.__ Notario: Juan Trasobares. - Paniza, a. 1585-1586+1580; 1583-1584 + 1582.__ Archivo: Daroca. – Sign.: Paniza 2210 y 2211.

II. DESCRIPCIÓN FÍSICA

__ Dimensión: __ folio 1: 540 x 405 mm. [sin incluir la parte central recortada].

folio 2: 465 x 405 mm. [sin incluir la parte central recortada].__ caja: folio 1: 355 x 260 mm. [sin incluir la parte central recortada]. .

folio 2: 270 x 260 mm [sin incluir la parte central recortada].__ Caja de escritura: dos columnas; columna, 120 mm.__ Estado de conservación: folio 1: mancha notables en folio recto.

folio 2: manchas y radido en folio recto.__ Folio 1 recto, incipit: «uia. In omnem»; explicit: «videt et patrem».__ Folio 1 vuelto, incipit: «a e u i a.»; explicit: «magnificat». __ Folio 2 recto, incipit: «commemoratio»; explicit: «multasque arria»__ Folio 2 vuelto, incipit: «norum»; explicit: «Invitat<orium>».

III. MORFOLOGÍA

__ Tipo de escritura: gótica textualis formata. __ Módulos empleados: tres.__ Foliación original: folio 1 vuelto: CXVI; folio 2 vuelto: CXVII.__ Colores: negro, rojo, azul.__ Iniciales: aumentadas, ornadas, coloreadas y afiligranadas.

IV. MORFOLOGÍA MUSICAL

__ Tipo notación: aquitana cuadrada.__ Líneas: una, trazada en rojo.__ Claves: __

[ 853 ]

Page 6: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

V. CONTENIDO

__ Género: texto y música.__ Formas litúrgico-musicales: lecturas, responsorios, antífonas y salmos

__ del oficio divino: maitines, laudes y horas.__ del proprium missae:__ del ordinarium missae:

__ Tiempo litúrgico: de sanctis.__ Posición: lecturas, responsorios, antífonas, salmos, capítula de maitines, laudes, horas menores y

vísperas de los santos Felipe y Santiago; más oración de vísperas y lecturas de maitines del oficio desan Atanasio; y vísperas y maitines del de la Invención de la Santa Cruz.

__ Rúbricas: +__ Ordines: +

VI. OBSERVACIONES

Interesante por constituir entre los cuatro fragmentos un bifolio consecutivo con texto y melodíascompletas.

II. ESQUEMA(Conjunto de los fragmentos 140-141-142-143)

Lecturas, responsorios, antífonas, salmos, capítula de maitines, laudes, horas menoresy vísperas de los santos Felipe y Santiago; más oración de vísperas y lecturas

de maitines del oficio de san Atanasio, y vísperas y maitines de la Invención de la Santa Cruz.

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

[ 854 ]

Folio 1 – Fragmentos 140 – 141Folio recto, parte superior, parte pelo

Columna primera

Oficio de los santos Felipe y Santiago

MAITINES__ Responsorio [residuum]. Candidi

facti sunt.__ Lectura IX . Quo utique denario.__ Responsorio. Qui sunt isti.

Columna segunda

__ Responsorio [residuum].

LAUDES__ Antífona. In crastinum.__ Psalmo. Deus regnat.

Folio vuelto, CXVI, parte carne,Columna primera

__ Antífona, residuum.__ Salmo. Benedicite.__ Antífona. Si cognovissetis.__ Salmo. Laudate.__ Ordines. Capitulum.__ Antífona ad Benedictus. Non turbetur.__ Salmo/Cántico. Benedictus.__ Ordines.

PRIMA__ Antífona. Erat autem Philippus.__ Salmo. Deus in Domine.

TERTIA__ Antífona. Domine, ostende.

Columna segunda

__ Antífona, residuum.__ Salmo. Legem pone.__ Ordines.__ Responsorio breve, melismático. Qui

Page 7: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

[ 855 ]

__ Antífona. Erat autem.__ Salmo. Jubilate.__ Antífona. Dixit sanctus Philippus.__ Salmo. Deus Deus meus.__ Antífona. Philippe qui me.

sunt isti.__ Versículo breve. In omnem.__ Ordines. Oración ut supra.

SEXTA__ Antífona. Si cognovissetis.__ Salmo. Deffecit.__ Capítulo. Nos insensati.__ Ordines. Reliqua.

NONA__ Antífona. Exultabunt justi.__ Salmo. Mirabilia.__ Capítulo. Non exurient.__ Ordines. Reliqua.

VÍSPERAS__ Antífona. In crastinum.__ Salmo. Dixit Dominus.__ Ordines. Et reliqua.__ Antífona «ad Magnificat». Tanto tempore.

__ Salmo/Cántico. Magnificat.

Folio 2 - Fragmentos 142-143Folio recto, parte carne

Columna primera

__ Ordines. Commemoratio martyrum.Oficio de san Atanasio

__ Ordines. Omnia dicantur.

VISPERAS__ Oración. Praesta quaesumus.

MAITINES__ Lectura 1ª. Natale sancti patris.

Columna segunda

__ Lectura I [residuum].__ Lectura II. Tum ille.__ Lectura III. In huius.

Folio vuelto, CXVIIr, parte peloColumna primera

__ Lectura III [residuum].

Columna segunda

Oficio de la Invención de la Santa Cruz

VÍSPERAS__ Capítulo. Confido de vobis.__ Responsorio breve. Levavit

Dominus.__ Versículo. Adoramos te.__ Ordines. Hymnus.__ Antífona «ad Magnificat». O Cruxadmirabile.__ Oración. Deus qui in preclara.__ Ordines. Commemoratio.__ Oración. Presta quesumus.

MAITINES__ Invitatorio. [Rúbrica solamente].

Page 8: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

III.TEXTOS(Conjuntamente de los fragmentos 140-141-142-143)

Fragmentos 140r-141r[CXVv -] CXVIrFolio recto, parte pelo

Parte superior, columna primera

<In natale sanctorum Philippi et Iacobi><AD MATUTINUM>

0. __ Responsorium (m), residuum: <Candidi facti sunt. . . >1. uia. – V/. In omnem terram exivit sonus2. eorum, et in fines orbis terre verba3. eorum. – P/. Et sicut [cao 6263].

__ Lectio IX. Quo utique denario vita significa-4. tur eterna, ubi amplius alius nemo5. vivit, quoniam non est vivendi diversa in6. eternitate mensura; sed multe mansiones7. diversas meritorum in una vita eterna sig-8. nificant dignitates. Alia enim gloria so-9. lis, alia gloria lune, alia gloria stellarum. Stella10. enim ab stella differt in gloria. Sic et re-11. surrectio mortuorum. Tanquam stelle

[con el corte se han llevado el siguiente texto:]sancti, diversas mansiones diversae charitatis,tanquam in coelo sortitur in regno.Sed propter unum denarium nullus)

12. separatur a regno; atque ita Deus erit13. omnia in omnibus: ut quoniam Deus ca-14. ritas est, per caritatem fiat, ut quod habent15. singuli, commune sit omnibus. Sic enim16. quisque etiam ipse habet. Non erit itaque17. alia invidia in patris claritatis, quoniam18. regnabit in omnibus unitas caritatis.19. Proinde respuendi sunt a corde christiano,20. qui putant ideo dictum multas man-21. siones esse, quia extra regnum celorum22. erit aliquid ubi beate maneant innocen-23. tes, qui sine baptismo ex hac vita24. emigraverunt, quia sine ipso in regnum25. celorum intrare26. non potue-27. runt (Beda, In Evangelium Sancti Ioannis,

cap. XIV. PL 92, 819A).__ Responsorium (m): Qui sunt isti qui

Columna segunda

1. ut nubes volant, et quasi2. columbas ad fenestras suas?3. – V/. Candidiores nive, nitidiores lacte, ru-4. bicundiores ebore antiquo. – P/. Et qua[cao 7484].

IN LAUDIBUS5. __ Antiphona (m). In crastinum voluit Ihesus exire [inconclusa].

[Algo de texto y melodía perdidos al partir en dos el folio.]

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

[ 856 ]

Page 9: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

6. alleluia.__ Psalmus. Dominus regnat.__ Antiphona (m). Erat autem

7. Philippus in Bethsaida civitate, alleluia.8. __ Psalmus. Jubilate.

__ Antiphona. Dixit sanctus Philippus:9. Domine, ostende nobis Patrem et suf-10. ficit nobis, alleluia.

__ Psalmus. Deus Deus noster.11. __ Antiphona (m). Philippus, qui me videt, videt et Patrem.

Folio vuelto, CXVIr, parte carneColumna primera

1. e u i a [cao 4290].__ Psalmus. Benedicite.__ Antiphona (m): Si cognovissetis

2. me, et Patrem meum cognovissetis, et3. amodo agnoscetis eum et vidisti eum,4. alleluia alleluia alleluia [cao 4879].

__ Psalmus. Laudate.__ Ordines. Capitulum. Ca [ilegible] hymnus de . . .Commemora<tione> ut <supra> de apostolis.

5. __ Antiphona ad Benedictus (m): Non turbetur cor(algo de texto y melodía perdidos al partir en dos el folio.)

6. um, et in me credite: <in domo Patris me->7. i mansiones multe sunt, alleluia, allel-8. uia [cao 3938].

__ Psalmus /Canticum. Benedictus.__ Ordines. Commemoratio martirum.

AD PRIMAM__ Antiphona (m). Erat

9. autem Philippus a Bethsaida civitate, allel-10. uia [cao 2649].

__Psalmus. Deus in nomine.<AD TERTIAM>

__ Antiphona (m). Domine, ostendenobis Patrem et sufficit nobis, alleluia.

Columna segunda

1. Philippe, qui me videt, videt et Patrem2. meum alleluia [cao 2365].

__ Psalmus. Legem pone.__ Ordines. Capitulum ut supra.

3. __ Responsorium breve-prolixium (m): Qui sunt isti, (ut supra).__ - R/. In omnem terram.

4. __ Ordines. Oratio ut supra.AD SEXTAM

5. __ Antiphona (m): Si cognovissetis me.__ Psalmus. Deffecit.

6. __ Capitulum. Nos insensati vitam illorum estima-7. bamus insaniam, et finem illo-8. rum sine honore; ecce quomodo com-

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

[ 857 ]

Page 10: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

9. putati sunt inter filios Dei, et inter10. sanctos sors illorum est.

__ Ordines. Reliqua de apostolis ut.[Algo del texto se ha perdido al partir en dos el folio.]

<AD NONAM>0. __<Antiphona, residuum (m):>1. tabunt iusti (cortada notación).

__ Psalmo. Mirabilia.__ <Capitula. Non esurient> neque

2. sitient amplius neque cadet super illos3. sol neque ullus estus.

__ Ordines. Reliqua de apostolis.IN VESPERIS

4. __ Antiphona. In crastinum.__ Psalmus. Dixit Dominus.

5. __ Ordines. Et reliqua sicut in natale apostolorum. Capitula ut supra.__ Antiphona ad Magnificat (m). Tanto tempore vo-

6. biscum sum, et non cognovistis me. Phi-7. lippe, qui videt me, videt et Patrem me-8. um, alleluia, alleluia [cao 5113].

__ Psalmus/Canticum. Magnificat.

Folio II – Fragmentos 142-143[CXVIv] – CXVIIrFolio recto, parte carne

Columna primera,

1. __ Ordines. Commemoratio martyrumet sancti Athanassii episcopi.

In natale sancti Athanasii episcopi2. __ Ordines. Omnia dicantur sicut de uno3. confessore pontifice. Hymnus de Resurreccione.

Antiphona super psalmos4. de confessore pontifice, cum alleluia in fine.5. __ Oratio. Praesta, quaesumus, omnipotens et misericors Deus,6. ut interviniente beatissimo Atha<na->7. sio confessore tuo atque pontifice, clemen-8. tie tue auxilio ubique muniamur. Per.9. __ Lectio I. Natale sancti patris nostri10. Athanasii, Alexandrie urbis11. episcopi et confessoris, qui mul-12. tas arrianorum perpessus insidias, quadra-13. gesimo et sexto anno sacerdocii sui, post14. multos agones, multasque paciencie coronas,15. quievit in pace. Hiis sacris ingeniis et[al partir el folio en dos se han recortadoalgunas líneas del texto]16. Sed cum intentus diucius pueros ins-17. <p>ectaret, videt ab hiis geri quedam18. <et>iam secretiora et mistica. Perturbatur,19. <illi>co vocari ad se clericos iubet, atque e-20. <is> quid eminus ipse videret ostendit. Tunc21. abire eos, et comprehensos ad se perdu-22. cere omnes pueros imperat. Cumque ades-

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

[ 858 ]

Page 11: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

23. <se>nt quid eis ludis et quid egissent24. (¿) quomodo precontatur(¿). Illi ut talis ha-25. <bet> etas pavidi negaverunt primo. Dein-

Columna segunda

1. <dem gestam per ord>inem pandunt,2. <et baptizatos a se quosd>am cathecumeni3. <confitentur,> per Athanasium, qui ludi4. <illius puerilis episcopus> fuerat simulatus.5. __ Lectio II. Tum illis diligenter ab his6. qui baptizati dicebantur, quid7. interrogati fuerant, quidve responderint, si-8. mul et ab eo qui interrogaverat: ubi vident,9. secundum religionis nostrae ritum cuncta cons-10. tare, colloqutus cum consilio clericorum11. statuisse traditur illis quibus integris12. interrogationibus et responsionibus aqua fu-13. erat ingressa, iterari baptismum non debere14. sed adimpleri ea que a sacerdotibus mos15. est Athanasium vero atque eos quos ludo

[Al cortar el folio en dos, se han recortadoalgunas líneas del texto.]

16. Ephot sacerdotale dirigitur. Huius tanti17. in Ecclesia pro fidei integritate agones18. fuerunt, ut etiam de hoc videatur dic-19. tum esse illud quod scriptum est. Ego enim20. ostendam illi quanta oporteat eum21. pati pro nomine meo.22. __ Lectio III. In huius etenim persequtionem universus23. coniuravit orbis, et commoti sunt prin-24. cipes terre: gentes, regna, exercitusque25. ierunt adversus eum; multasque arria-

Folio vuelto, CXVIIr, parte peloColumna primera

1. norum perpessus insidias, toto orbe profugus2. agitur; nullus tutus ad latendum super3. erat locus. Tribuni, praepositi, comites, e-4. xercitus quoque ad investigandum eum mo-5. ventur. Edictis imperialibus premia de-6. latoribus proponuntur, si quis vivum7. maxime, sui munus certe caput Ata-8. nasii detulisset. Ita totis regnum viri-9. bus frustra adversus eum cui Deus10. aderat certabat. Interea sex continuis an-11. nis ita latuisse fertur in lacu cisterne12. non habente aquas, ut solem num-13. quam videret. Sed cum iam nullum sibi14. locum tutum videret proditus siquidem15. fuerat per ancillam, que sola conscia

[Al cortar el folio en dos se han perdidoalgunas líneas del texto.]

FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA)

[ 859 ]

Page 12: Fragmentos 140, 141, 142 y 143: Santos Felipe y …...[ 849 ] FRAGMENTOS 140, 141, 142 y 143 Santos Felipe y Santiago, san Atanasio, y la Invención de la Santa Cruz FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES

16. irae. Et rursus post mortem illius17. fugatus, usque ad tempora Ioviniani18. imperatoris latuit; a quo honorifice19. et officiosissimis literis requisitus ec-20. clesiarum disponendarum, potestatem accepit,21. statutus in sua sede. Moritur Valenti-22. niani et Valentis imperatorum tempore.23. Item natale sanctorum Saturnini et Neapolis,24. qui in carcere quieverunt.

(Para las tres lecturas, Ado Viennensis, Martyrologium.PL 123, 155C.)

In Inventione Sanctae Crucis25. __ Capitulum.

Columna segunda

1. Confido de vobis in Domino, quod ni-2. chil aliud sapietis: qui autem3. conturbat vos, portabit iudicium,4. quicumque est ille [Galatas 5,10].

__ Responsorium. Levabit Dominus.5. __ Ordines. Hymnus de resurreccione.

__ Versiculus brevis. Adoramus te Christe.6. __ Antiphona ad Magnificat (m): O Crux

admirabile signum7. in quo Dominus noster Dei Filius est8. suspensus pro nostrorum pondere crimi-

[al partir el folio en dos, se perdió el texto:«num damnavit supplicium, et sanguie eius,effusus est in pretium nostrae salutis»[cao 4012 y], y el initio de la Oratio: «Deusqui in praeclara salutiferae via inventione,passionis tuae»]

9. miracula suscitasti, concede ut vita-10. lis ligni pretio, eterne vite suffragia <con->11. sequamur. P<er.>

__ Ordines. Commemoratio martyrum Alexandri et <Eventii> (?)12. (¿) Ipso die Sanctae Crucis non fit commemoratio de (¿)

de <Re>surrecione [inconclusas].13. __ Oratio. Praesta quaesumus omnipotens14. Deus, ut qui sanctorum martyrum tu<orum>15. Alexandri, Eventii, Theodori na<ta->16. litia colimus, a cunctis malis in-17. minentibus eorum intercessionibus libere-18. mur. Per.

IN MATUTINIS__ Invitatorium [rubrica tantum].

final del bifolio _________

SANTOS FELIPE Y SANTIAGO, SAN ATANASIO, Y LA INVENCIÓN DE LA SANTA CRUZ

[ 860 ]