fras : fraud...

32
คู่มือประเมินความเสี่ยงการทุจริต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ประจาปีงบประมาณ พ . . 2563 ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต กระทรวงสาธารณสุข

Upload: others

Post on 24-May-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

คมอประเมนความเสยงการทจรต

(FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS)

ป ร ะ จ า ป ง บ ป ร ะ ม า ณ พ . ศ . 2 5 6 3

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต

กระทรวงสาธารณสข

Page 2: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

เหตการณความเสยงดานการทจรตเกดแลวจะมผลกระทบทางลบ ซงปญหามาจากสาเหตตาง ๆ ทคนหาตนตอทแทจรงไดยาก ความเสยงจงจำเปนตองคดลวงหนาเสมอ การปองกนการทจรต คอ การแกไขปญหาการทจรตทยงยน ซงเปนหนาทความรบผดชอบของหวหนาสวนราชการ และเปนเจตจำนง ของทกองคกร ทรวมตอตานการทจรตทกรปแบบ อนเปนวาระเรงดวนของรฐบาล การนำเครองมอประเมนความเสยงการทจรตมาใชในองคกร จะชวยใหเปนหลกประกนในระดบหนงไดวาการดำเนนการขององคกรจะไมมการทจรต หรอในกรณทพบกบการทจรตทไมคาดคด โอกาสทจะประสบกบปญหานอยกวาองคกรอน หรอหากเกด ความเสยหายขนกจะเปนความเสยหายทนอยกวาองคกรทไมมการนำเครองมอประเมนความเสยงการทจรตมาใช เพราะไดมการเตรยมการปองกนลวงหนาไวโดยใหเปนสวนหนงของการปฏบตงานประจำ ซงไมใชการเพมภาระงานแตอยางใด ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ในฐานะหนวยงานขบเคลอนการบรหารงานภายใตกรอบธรรมาภบาลของสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และกระทรวงสาธารณสขในภาพรวม เลงเหนวาการประเมนความเสยงการทจรตจะเปนเครองมอหนงในการขบเคลอนธรรมาภบาล เพอลดปญหาการทจรตภาครฐ ตามแผนปฏรปประเทศดานการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ (พ.ศ. 2561 -2565) ประเดนปฏรปท ๒ ดานการปองปราม ไดกำหนดใหศนยปฏบตการตอตานการทจรต (ศปท.) ดำเนนการวางระบบการประเมนความเสยงตอการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการเปนประจำทกป และรายงานผล การปฏบตตอผบงคบบญชา หรอตามระยะเวลาทกำหนด ตามมาตรการหรอแนวทางการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการและหนวยงาน โดยมงเนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการตรวจสอบ เฝาระวง เพอสกดกนมใหเกดการทจรตประพฤตมชอบได ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข จงไดจดทำคมอประเมนความเสยง การทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2563 และหวงเปนอยางยงวาคมอนจะเปนแนวทางและเปนประโยชนใหกบหนวยงานในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข และผสนใจในการประเมนความเสยงการทจรต เพอใหหนวยงานภาครฐมมาตรการ ระบบ หรอแนวทางในการปองกนขาราชการหรอเจาหนาทของรฐไมใหทำการทจรต

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

คำนำ

Page 3: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

หนา

คำนำ ก สารบญ ข

บทท 1 ความเปนมา 1

บทท 2 ประเมนความเสยงการทจรต 3 1 วตถประสงคการประเมนความเสยงการทจรต 3 2 การบรหารจดการความเสยงมความแตกตางจาก

การตรวจสอบภายในอยางไร 3

3 กรอบการบรหารความเสยงการทจรต 4 4 องคประกอบททำใหเกดการทจรต 6 5 ขอบเขตประเมนความเสยงการทจรต 7 6 ขนตอนการประเมนความเสยงการทจรต 8

บรรณานกรม 22

ภาคผนวก 23 ตวอยางรปแบบความเสยงการทจรต 23

- รปแบบความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณา

อนมต อนญาต 23

- รปแบบความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจ

และตำแหนงหนาท 25

- รปแบบความเสยงการทจรตในความโปรงใส

ของการใชจายงบประมาณและการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ 26

ผจดทำ 27

สารบญ

Page 4: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

1

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

แผนปฏรปประเทศดานการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ (พ.ศ. 2561 -2565) ประเดนปฏรปท ๒ ดานการปองปราม ไดกำหนดใหศนยปฏบตการตอตานการทจรต (ศปท.) ดำเนนการวางระบบการประเมนความเสยงตอการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการเปนประจำทกป และรายงานผล การปฏบตตอผบงคบบญชา หรอตามระยะเวลาทกำหนด ตามมาตรการหรอแนวทางการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการและหนวยงานของรฐ โดยมงเนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการตรวจสอบ เฝาระวง เพอสกดกนมใหเกดการทจรตประพฤต มชอบได มตทประชมคณะอนกรรมการขบเคลอนการดำเนนงานของศนยปฏบตการตอตานการทจรต ครงท 1/2562 เมอวนท 30 กรกฎาคม 2562 ทประชมเหนชอบกรอบการดำเนนการเพอวางระบบการประเมนความเสยงการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการ : การประเมนความเสยงการทจรต ปงบประมาณ พ.ศ. 2563 เปนไปในทศทางเดยวกนนำไปสการกำหนกมาตรการในการปองกนการทจรต สำนกงาน ป.ป.ท. กำหนดกรอบการประเมนความเสยงการทจรตใน 3 ดาน คอ ดานท 1 ประเมนความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณาอนมต อนญาต (เฉพาะหนวยงานทมภารกจใหบรการประชาชน อนมต อนญาต ตามพระราชบญญตการอำนวยความสะดวกในการพจารณาอนญาต ของทางราชการ พ.ศ. 2558) ดานท 2 ประเมนความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจและตำแหนง หนาท ดานท 3 ประเมนความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชจายงบประมาณ และการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ในฐานะหนวยงานขบเคลอนการบรหารงานภายใตกรอบธรรมาภบาลของสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และกระทรวงสาธารณสขในภาพรวม เลงเหนวาการประเมนความเสยงการทจรตจะเปนเครองมอหนงในการขบเคลอนธรรมาภบาล เพ อลดปญหาการทจรตภาครฐ ตามแผนปฏรปประเทศดานการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ (พ.ศ. 2561 -2565) ประเดนปฏรปท ๒ ดานการปองปราม ไดกำหนดใหศนยปฏบตการตอตานการทจรต (ศปท.) ดำเนนการวางระบบการประเมนความเสยงตอการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการเปนประจำทกป และกำหนดมาตรการ

ความเปนมา

1

Page 5: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

2

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

หรอแนวทางการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบในสวนราชการและหนวยงาน โดยมงเนน การสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการตรวจสอบ เฝาระวง เพอสกดกนมใหเกดการทจรตประพฤตมชอบได จงเหนความจำเปนทตองมคมอเพอใหหนวยงานภาครฐ มแนวทางการบรหารความเสยงการทจรตของทกภาระงาน โดยเฉพาะการดำเนนงานทอาจกอใหเกดการทจรต ซงผบรหารสงสดของหนวยงานตองใหความสำคญและถอเปนนโยบายขององคกรดวยการสงการหรอมอบหมายใหมการวางระบบการประเมนความเสยงการทจรต อยางตอเนอง จรงจง เพอปองกนและแกไขปญหาการทจรต และสนองตอบตอการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดำเนนงานของหนวยงานภาครฐ (Integrity and Transparency Assessment : ITA) ทสำนกงาน ป.ป.ช. กำหนด สงผลตอการยกระดบคาดชนการรบรการทจรต (Corruption Perception Index : CPI) ของประเทศไทย

Page 6: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

3

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

๑. วตถประสงคการประเมนความเสยงการทจรต

มาตรการปองกนการทจรตสามารถจะชวยลดความเสยงทอาจกอใหเกดการทจรตในองคกรได ดงนน การประเมนความเสยงดานการทจรต การออกแบบและการปฏบตงานตามมาตรการควบคมภายใน ทเหมาะสมจะชวยลดความเสยงดานการทจรต ตลอดจนการสรางจตสำนกและคานยมในการตอตานการทจรตใหแกบคลากรขององคกรถอเปนการปองกนการเกดการทจรตในองคกร ทงน การนำเครองมอประเมน ความเส ยงมาใชในองคกรจะชวยใหเปนหลกประกนในระดบหนงวา การดำเนนการขององคกรจะไมม การทจรต หรอในกรณทพบกบการทจรตทไมคาดคดโอกาสทจะประสบกบปญหานอยกวาองคกรอน หรอหากเกดความเสยหายขนกจะเปนความเสยหายทนอยกวาองคกรทไมมการนำเครองมอประเมนความเสยงมาใช เพราะไดมการเตรยมการปองกนลวงหนาไวโดยใหเปนสวนหนงของการปฏบตงานประจำ ซงไมใชการเพมภาระงานแตอยางใด วตถประสงคหลกของการประเมนความเสยงการทจรต : เพอใหหนวยงานภาครฐมมาตรการ ระบบ หรอ แนวทางในบรหารจดการความเสยงของการดำเนนงานทอาจกอใหเกดการทจรต ซงเปนมาตรการปองกนการทจรตเชงรกทมประสทธภาพตอไป 2. การบรหารจดการความเสยงมความแตกตางจากการตรวจสอบภายในอยางไร

การบรหารจดการความเสยงเปนการทำงานในลกษณะททกภาระงานตองประเมนความเสยงกอนปฏบตงานทกครง และแทรกกจกรรมการตอบโตความเสยงไวกอนเรมปฏบตงานหลกตามภาระงานปกต ของการเฝาระวงความเสยงลวงหนาจากทกภาระงานรวมกนโดยเปนสวนหนงของความรบผ ดชอบปกต ทมการรบรและยอมรบจากผทเกยวของ (ผนำสงงานให) เปนลกษณะ Pre-Decision สวนการตรวจสอบภายในจะเปนในลกษณะกำกบตดตามความเสยง เปนการสอบทาน เปนลกษณะ Post-Decision 3. กรอบการประเมนความเสยงการทจรต

ประเมนความเสยงทจรต

2

Pre-decision VS Post-decision VS

Page 7: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

4

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

กรอบตามหลกของ การควบคมภายในองคกร (Control Environment) ตามมาตรฐาน COSO 2013 (Committee of Sponsoring Organizations 2013) ซ งมาตรฐาน COSO เป นมาตรฐาน ท ได รบ การยอมรบมาตงแตเรมออกประกาศใชเมอป 1992 โดยทผานมา มการออกแนวทางดานการควบคมภายในเพมเตมอก ๓ ครง คอ ครงแรกเมอป 2006 เปนแนวทางดานการทำรายงานทางการเงน Internal Control over Financial Report–Guidance for Small Public Companies คร งท 2 เม อป 2009 เปนแนวทางดาน การกำกบตดตาม Guidance on Monitoring of Internal Control ครงท 3 ในป 2013 เปนแนวทางเพมเตมด า นก า รควบ ค มภ าย ใน Internal Control–Integrated Framework : Framework and Appendices การปรบปรงในป 2013 นยงคงยดกรอบแนวคดเดมของป 1992 ทกำหนดใหมการควบคมภายในแตเพมเตม ในสวนอน ๆ ใหชดเจนขน โดยเฉพาะอยางยงการเพมเตมเรองการสอดสอง ในภาพรวมของการกำกบดแลกจการ ดงนน การควบคมภายในจงถอวามความสำคญอยางยงในการทจะตอบสนองตอความคาดหวงของกจการ ในการปองกนเฝาระวงและตรวจสอบการทจรตภายในกจการ สำหรบมาตรฐาน COSO 2013 ประกอบดวย 5 องคประกอบ 17 หลกการ ดงน องคประกอบท 1 : สภาพแวดลอมการควบคม (Control Environment) หลกการท 1 องคกรยดหลกความซอตรงและจรยธรรม หลกการท 2 คณะกรรมการแสดงออกถงความรบผดชอบตอการกำกบดแล หลกการท 3 คณะกรรมการและฝายบรหาร มอำนาจการสงการชดเจน หลกการท 4 องคกร จงใจ รกษาไว และจงใจพนกงาน หลกการท5 องคกรผลกดนใหทกตำแหนงรบผดชอบตอการควบคมภายใน องคประกอบท2 : การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หลกการท 6 กำหนดเปาหมายชดเจน หลกการท 7 ระบและวเคราะหความเสยงอยางครอบคลม หลกการท 8 พจารณาโอกาสทจะเกดการทจรต หลกการท 9 ระบและประเมนความเปลยนแปลงทจะกระทบตอการควบคมภายใน องคประกอบท 3 : กจกรรมการควบคม (Control Activities) หลกการท 10 ควบคมความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได หลกการท 11 พฒนาระบบเทคโนโลยทใชในการควบคม หลกการท 12 ควบคมใหนโยบายสามารถปฏบตได

Page 8: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

5

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

องคประกอบท 4 : สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication) หลกการท 13 องคกรมขอมลทเกยวของและมคณภาพ หลกการท 14 มการสอสารขอมลภายในองคกร ใหการควบคมภายในดำเนนตอไปได หลกการท 15 มการสอสารกบหนวยงานภายนอก ในประเดนทอาจกระทบตอ การควบคมภายใน องคประกอบท 5 : กจกรรมการกำกบตดตามและประเมนผล (Monitoring Activities) หลกการท 16 ตดตามและประเมนผลการควบคมภายใน หลกการท 17 ประเมนและสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในทนเวลา และเหมาะสม ท งน องคประกอบการควบคมภายในแตละองคประกอบและหลกการจะตอง Present & Function (มอยจรง และ นำไปปฏบตได) อกทงทำงานอยางสอดคลองและสมพนธกน จงจะทำใหการควบคมภายในมประสทธผล สำหรบคมอฉบบน จะเนนตามมาตรฐาน COSO 2013 องคประกอบท ๒ หลกการท ๘ ในเรองการประเมนความเสยงการทจรต เปนหลก กรอบหรอภาระงานในการประเมนความเสยงการทจรต ม ๔ กระบวนการ ดงน

กรอบหรอภาระงาน นยาม Corrective แกไขปญหาทเคยรบรวาเกด สงทมประวตอยแลว ทำอยางไร

จะไมใหเกดขนซำอก Detective เฝาระวง สอดสอง ตดตามพฤตกรรมเสยง ทำอยางไรจะตรวจพบ

ตองสอดสองตงแตแรก ตงขอบงชบางเรองทนาสงสยทำการลดระดบความเสยงนนหรอใหขอมลเบาะแสนนแกผบรหาร

Preventive ปองกน หลกเลยง พฤตกรรมทนำไปสการสมเสยงตอการกระทำผด ในสวนทพฤตกรรมทเคยรบรวาเคยเกดมากอน คาดหมายไดวามโอกาสสง ทจะเกดซำอก (Known Factor) ทงทรวาทำไปมความเสยงตอการทจรต จะตองหลกเลยงดวยการปรบ Workflow ใหม ไมเปดชองวางใหการทจรต เขามาไดอก

Forecasting การพยากรณประมาณการสงทอาจจะเกดขนและปองกน ปองปรามลวงหนาในเรองประเดนทไมคนเคย ในสวนทเปนปจจยความเสยงทมาจากการพยากรณ ประมาณการลวงหนาในอนาคต (Unknown Factor)

Page 9: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

6

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

๔. องคประกอบททำใหเกดการทจรต องคประกอบหรอปจจยท นำไปส การทจรต ประกอบดวยPressure/Incentive หรอ แรงกดดนหรอแรงจงใจ Opportunity หรอ โอกาส ซงเกดจากชองโหวของระบบตาง ๆ คณภาพการควบคม

กำกบควบคมภายในขององคกรมจดออน และ Rationalization หรอ การหาเหตผลสนบสนนการกระทำตามทฤษฎสามเหลยมการทจรต (Fraud Triangle)

ทฤษฎสามเหลยมการทจรต (Fraud Triangle) ๕. ขอบเขตประเมนความเสยงการทจรต คมอนจะแบงประเภทความเสยงการทจรต ออกเปน ๓ ดาน ดงน ๕.1 ความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณาอนมต อนญาต (เฉพาะหนวยงานทมภารกจใหบรการประชาชนอนมต หรออนญาต ตามพระราชบญญตการอำนวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘) ๕.2 ความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจและตำแหนงหนาท ๕.3 ความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชจายงบประมาณและการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ

การพจารณาอนมต อนญาต

การใชอ านาจและต าแหนงหนาท

การใชจายงบประมาณ และการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ

Page 10: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

7

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

1 • การระบความเสยง

2 • การวเคราะหสถานะความเสยง

3 • เมทรกสระดบความเสยง

๔ • การประเมนการควบคมความเสยง

๕ • แผนบรหารความเสยง

6 • การจดท ารายงานผลการเฝาระวงความเสยง

7 • จดท าระบบการบรหารความเสยง

๘ • การจดท ารายงานการบรหารความเสยง

9 • การรายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง

Page 11: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

8

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

๖. ขนตอนการประเมนความเสยงการทจรต ขนตอนการประเมนความเสยงการทจรต ม ๙ ขนตอน ดงน ขนเตรยมการ : ประเมนความเสยงการทจรต

กอนทำการประเมนความเสยงการทจรต ตองทำการคดเลอกงานหรอกระบวนงาน จากภารกจ ในแตละประเภททจะทำการประเมน ซงค มอนไดจำแนกขอบเขตของการประเมนความเสยงการทจรตไว ๓ ดาน ดงน ความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณาอนมต อนญาต (เฉพาะหนวยงานทมภารกจใหบรการประชาชนอนมต หรออนญาต ตามพระราชบญญตการอำนวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๕๘) ความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจและตำแหนงหนาท และความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชจายงบประมาณและการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ เมอคดเลอกไดแลว ใหทำการคดเลอกกระบวนงานของประเภทดานนน ๆ โดยเฉพาะการดำเนนงาน ทอาจกอใหเกดการทจรต และจดเตรยมขอมลข นตอนการปฏบตงาน หรอแนวทาง หลกเกณฑในการปฏบตงานทเกยวของ จากนนจงลงมอทำการตามขนตอนประเมนความเสยงการทจรต ตวอยางในการประเมนความเสยง ในการพจารณาอนมต อนญาตการออกใบอนญาตกอสรางอาคาร

๑. เลอกงานดานทจะทำการประเมนประเมนความเสยงการทจรต

๒. เลอกกระบวนงาน จากงานทจะทำการประเมนความเสยงการทจรต

๓. เตรยมขอมล ขนตอน แนวทาง หรอเกณฑการปฏบตงาน ของกระบวนงาน

ทจะทำการประเมนความเสยงการทจรต

๑. งานดานการพจารณาอนมต อนญาตของทางราชการ

๒. กระบวนงาน การขออนญาตกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอรอถอน

อาคาร

๓. รายละเอยดของขนตอน แนวทางหรอเกณฑการอนญาตกอสรางอาคารฯ

Page 12: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

9

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

6.1 ขนตอนท ๑ การระบความเสยง (Risk Identification)

ขนตอนท ๑ นำขอมลทไดจากขนเตรยมการในสวนรายละเอยดขนตอน แนวทางหรอเกณฑ การปฏบตงานของกระบวนงานทจะทำการประเมนความเสยงการทจรต ซงในขนตอนการปฏบตงานนน ยอมประกอบไปดวยข นตอนยอย ในการระบความเส ยงตามข นตอนท ๑ ใหทำการระบความเส ยง อธบายรายละเอยด รปแบบ พฤตการณความเสยงเฉพาะทมความเสยงการทจรตเทานน และในการประเมนตองคำนงถงความเสยงในภาพรวมของการดำเนนงานเรองทจะทำการประเมนดวย เนองจากในกระบวนงานการปฏบตงานตามขนตอนอาจไมพบความเสยง หรอโอกาสเสยงตำ แตอาจพบว ามความเสยงในเรองนน ๆ ในการดำเนนงานทไมไดอย ในขนตอนกเปนได โดยไมตองคำนงวาหนวยงานจะมมาตรการปองกนหรอ แกไขความเสยงการทจรตนนอยแลว นำขอมลรายละเอยดดงกลาวลงในประเภทของความเสยง ซงเปน Known Factor หรอ Unknown Factor

Known Factor ความเสยงทง ปญหา/พฤตกรรมทเคยรบรวาเคยเกดมากอน คาดหมายไดวามโอกาสสงทจะเกดซำ หรอมประวต มตำนานอยแลว

Unknown Factor ปจจยความเสยงทมาจากการพยากรณ ประมาณการลวงหนาในอนาคต ปญหา/พฤตกรรม ความเสยงทอาจจะเกดขน (คดลวงหนา ตตนไปกอนไขเสมอ)

เทคนคในการ ระบความเสยง หรอคนหาความเสยงการทจรตดวยวธการตาง ๆ ดงน

การระดมสมอง

เทคนคในการคนหาความเสยงการทจรต

WORK

SHOP

การออกแบบสอบถาม

Risk

dentification

ถกเถยง

หยบยก ประเดน

ทมโอกาสเกด

เปรยบเทยบ

วธปฏบต

กบองคกรอน

Risk Identification

การสมภาษณ

Page 13: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

10

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๑ ตารางระบความเสยง (Know Factor และ Unknown Factor)

โอกาส/ ความเสยงการทจรต

ประเภทความเสยงการทจรต

Know Factor Unknown Factor

(ใหอธบายรปแบบ พฤตการณการทจรต ของกระบวนงาน หรองานทเลอกมาทำการประเมนความเสยงวามโอกาส หรอความเสยงการทจรต)

ประเมนความเสยงการทจรต ปงบประมาณ พ.ศ. ....

ประเมนความเสยงการทจรต ดาน 1 ความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณาอนมต อนญาต ๒ ความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจและตำแหนงหนาท

3 ความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชจายงบประมาณ และการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ

ชอกระบวนงาน/งาน ................................................................................................................. ............. ชอหนวยงาน / กระทรวง......................................................................................... ............................... ผรบผดชอบ.................................................................................โทรศพท..............................................

Page 14: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

11

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๑ อธบายรายละเอยดความเสยงการทจรต เชน รปแบบ พฤตการณการทจรตทมความเสยงการทจรตเทานน และควรอธบายพฤตการณความเสยงใหละเอยด ชดเจน มากทสด - ความเสยงทเคยเกด หรอคาดวาจะเกดซำสงมประวตอยแลว ใหใสเครองหมาย ในชอง Known Factor - หากไมเคยเกดหรอไมมประวตมากอน แตมความเสยงจากการพยากรณในอนาคตวามโอกาสเกด ใหใสเครองหมาย ในชอง Unknown Factor - หนวยงานสามารถปรบแบบไดโดยไมระบวาเปนประเภท Known Factor หรอ Unknown Factor กได

6.2 ขนตอนท 2 การวเคราะหสถานะความสยง

ขนตอนท ๒ ใหนำขอมลจากตารางท ๑ มาวเคราะหเพอแสดงสถานะความเสยงการทจรตของแตละโอกาส/ความเสยงการทจรต ออกตามรายสไฟจราจร เขยว เหลอง สม แดง โดยระบสถานะของความเสยงในชองสไฟจราจร ความหมายของสถานะความเสยงตามสไฟจราจร มรายละเอยดดงน สถานะสเขยว ความเสยงระดบตำ สถานะสเหลอง ความเสยงระดบปานกลาง และสามารถใชความรอบคอบระมดระวง ในระหวางปฏบตงาน ตามปกตควบคมดแลได สถานะสสม ความเสยงระดบสง เปนกระบวนงานทมผเกยวของหลายคน หลายหนวยงาน ภายในองคกร มหลายขนตอน จนยากตอการควบคม หรอไมมอำนาจควบคม ขามหนวยงานตามหนาทปกต สถานะสแดง ความเสยงระดบสงมาก เปนกระบวนงานทเก ยวของกบบคคลภายนอก คนทไมรจกไมสามารถตรวจสอบไดชดเจน ไมสามารถกำกบตดตามไดอยาง ใกลชดหรออยางสมำเสมอ ตารางท ๒ ตารางแสดงสถานะความเสยง (แยกตามรายสไฟจราจร)

ท โอกาส/ความเสยงการทจรต เขยว เหลอง สม แดง

Page 15: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

12

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๒ นำโอกาส/ความเสยงการทจรต จากตารางท ๑ นำมาแยกสถานะความเสยงการทจรต ตามไฟสจราจร สเขยว หมายถง ความเสยงระดบตำ สเหลอง หมายถง ความเสยงระดบปานกลาง สสม หมายถง ความเสยงระดบสง สแดง หมายถง ความเสยงระดบสงมาก 6.3 ขนตอนท ๓ เมทรกสระดบความเสยง (Risk level matrix) ขนตอนท ๓ นำโอกาส/ความเสยงการทจรต ทมสถานะความเสยงระดบสงจนถงความเส ยงระดบสงมาก ทเปนสสม และสแดง จากตารางท ๒ มาทำการหาคาความเสยงรวม ซงไดจากระดบความจำเปนของการเฝาระวง ทมคา ๑-๓ คณดวย ระดบความรนแรงของผลกระทบทมคา ๑-๓ เชนกน คา ๑-๓ โดยมเกณฑในการใหคา ดงน 3.1 ระดบความจำเปนของการเฝาระวง มแนวทางในการพจารณาดงน - ถาเปนกจกรรมหรอขนตอนหลกทสำคญของกระบวนงานนน ๆ แสดงวากจกรรมหรอขนตอนนน เปน MUST หมายถงมความจำเปนสงของการเฝาระวงความเสยงการทจรตทตองทำการปองกนไมดำเนนการไมได คาของ MUST คอ คาทอยในระดบ ๓ หรอ ๒ - ถาเปนกจกรรมหรอขนตอนนนเปนกจกรรม หรอขนตอนรองของกระบวนงานนน ๆ แสดงวากจกรรมหรอข นตอนน นเปน SHOULD หมายถงมความจำเปนตำในการเฝาระวงความเส ยงการทจรต คาของ SHOULD คอ คาทอยในระดบ ๑ เทานน (ตวอยางตามตารางท ๓.๑ เกณฑพจารณาระดบความจำเปนของการเฝาระวง ความเสยงการทจรตวาเปน MUST หรอ SHOULD) ๓.๒ ระดบความรนแรงของผลกระทบ มแนวทางในการพจารณาดงน กจกรรมหรอขนตอนการปฏบตงานนนเกยวของกบ ผมสวนไดสวนเสย Stakeholders รวมถงหนวยงานกำกบดแล พนธมตร ภาคเครอขาย คาอยท ๒ หรอ ๓ - กจกรรมหรอขนตอนการปฏบตงานนนเกยวของกบ ผลกระทบทางการเงน รายไดลด รายจายเพม Financial คาอยท ๒ หรอ ๓ - กจกรรมหรอข นตอนการปฏบตงานน นผลกระทบตอผ ใชบรการ กล มเปาหมาย Customer/User คาอยท ๒ หรอ ๓ - กจกรรมหรอข นตอนการปฏบตงานนนผลกระทบตอกระบวนงานภายใน Internal Process หรอกระทบดานการเรยนร องคความร Learning & Growth คาอยท ๑ หรอ ๒ (ตวอยางตามตารางท ๓.๒ ระดบความรนแรงของผลกระทบ)

Page 16: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

13

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๓ SCORING ทะเบยนขอมลทตองเฝาระวง ๒ มต (หรอตารางเมทรกสระดบความเสยง (Risk level matrix)

ท โอกาส/ความเสยงการทจรต ระดบความจำเปนของการเฝาระวง 3 2 1

ระดบความรนแรงของผลกระทบ

3 2 1

คาความเสยงรวม

จำเปน X รนแรง

ตารางท ๓

นำขอมลทมสถานะความเสยงใน ชองสสม และสแดง จากตารางท ๒ มาหาคาความเสยงรวม(ระดบความจำเปนของการเฝาระวง คณ ระดบความรนแรงของผลกระทบ)

ตารางท ๓.๑ ระดบความจำเปนของการเฝาระวง

ท โอกาส/ความเสยงการทจรต กจกรรมหรอขนตอนหลก MUST

กจกรรมหรอขนตอนรอง SHOULD

คาควรเปน ๓ หรอ ๒ คาควรเปน ๑

แนวทางในการพจารณา ระดบความจำเปนของการเฝาระวง และ ระดบความรนแรงของผลกระทบ

Page 17: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

14

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๓.๒ ระดบความรนแรงของผลกระทบตาม Balanced Scorecard

โอกาส/ความเสยงการทจรต ๑ ๒ ๓ ผมสวนไดสวนเสย Stakeholders รวมถง หนวยงานกำกบดแล พนธมตร ภาคเครอขาย

X

X

ผลกระทบทางการเงน รายไดลด รายจายเพม Financial

X X

ผลกระทบตอผใชบรการ กลมเปาหมาย Customer/User

X X

ผลกระทบตอกระบวนงานภายใน Internal Process

X X

กระทบดานการเรยนร องคความร Learning & Growth

X X

6.4 ขนตอนท 4 การประเมนการควบคมความเสยง (Risk-Control Matrix Assessment

ขนตอนท ๔ ใหนำคาความเสยงรวม (จำเปน X รนแรง) จากตารางท ๓ มาทำการประเมน การควบคมการทจรตวา มระดบการควบคมความเสยงการทจรตอยในระดบใด เมอเทยบกบคณภาพการจดการ (คณภาพการจดการ สอดสอง เฝาระวงในงานปกต) โดยเกณฑคณภาพการจดการ จะแบงเปน ๓ ระดบ ดงน ด จดการไดทนท ทกครงทเกดความเสยง ไมกระทบถงผใชบรการ/ผรบมอบผลงาน องคกรไมมผลเสยทางการเงน ไมมรายจายเพม พอใช จดการไดโดยสวนใหญ มบางครงยงจดการไมได กระทบถงผใชบรการ/ผรบมอบผลงาน องคกรแตยอมรบได มความเขาใจ ออน จดการไมได หรอไดเพยงสวนนอย การจดการเพมเกดจากรายจาย มผลกระทบ ถงผใชบรการ/ผรบมอบผลงานและยอมรบไมได ไมมความเขาใจ

Page 18: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

15

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๔ ตารางแสดงการประเมนการควบคมความเสยง

โอกาส/ความเสยงการทจรต คณภาพ

การจดการ

คาประเมนการควบคมความเสยงการทจรต คาความเสยง

ระดบตำ คาความเสยง

ระดบปานกลาง คาความเสยง

ระดบสง

ตำ คอนขางตำ ปานกลาง

พอใช

คอนขางตำ ปานกลาง คอนขางสง

ออน

ปานกลาง คอนขางสง สง

ตารางท ๔ ใหนำคาความเสยงรวม (จำเปน X รนแรง) จากตารางท ๓ มาทำการประเมนการควบคมความเสยงการทจรต โดยการวเคราะหจากคณภาพการจดการขององคกรกบความเสยงเร องททำการประเมน (ด/พอใช/ออน) เพอประเมนวาความเสยงการทจรตมคาความเสยงอยระดบใด จะไดนำไปบรหารจดการ ความเสยง ตามความรนแรงของความเสยง 6.5 ขนตอนท 5 แผนบรหารความเสยง

ข นตอนท ๕ ใหเล อกเหตการณท ม ความเส ยงสงสดจากการประเมนการควบคมความเส ยง Risk–Control Matrix Assessment ในตารางท ๔ ทอยในชองคาความเสยง อยในระดบ สง คอนขางสง ปานกลาง มาทำแผนบรหารความเส ยงการทจรตตามลำดบความรนแรง (กรณท หนวยงานทำการประเมนการควบคม ความเสยง ในตารางท ๔ ไมพบวาความเสยงอยในระดบ สง คอนขางสง ปานกลาง เลย แตพบวาความเสยงการทจรตอยในระดบ ตำ หรอ คอนขางตำ ใหทำการจดทำแผนบรหารความเส ยงในเชงเฝาระวงความเส ยง การทจรต หรอใหหนวยงานพจารณาทำการเลอกภารกจงาน หรอกระบวนงานหรอการดำเนนงานทอาจกอใหเกดหรอมโอกาสเกดความเสยงการทจรต นำมาประเมนความเสยงการทจรต เพมเตม)

Page 19: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

16

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๕ ตารางแผนบรหารความเสยง

ชอแผนบรหารความเสยง .................................................................................................. .........................

ท รปแบบ พฤตการณความเสยงการทจรต มาตรการปองกนการทจรต

ตารางท ๕ พจารณาเหตการณ ความเสยง ทมคาความเสยงการทจรต จากตารางท ๔ ตามลำดบความรนแรงความเสยงทอยในระดบ สง คอนขางสง ปานกลาง มาจดทำแผนบรหารความเสยงเพอปองกน การทจรตตอไป 6.6 ขนตอนท 6 การจดทำรายงานผลการเฝาระวง

ขนตอนท ๖ เพอตดตามเฝาระวง เปนการประเมนการบรหารความเสยงการทจรตในกจกรรมตามแผนบรหารความเสยงของขนตอนท ๕ ซงเปรยบเสมอนเปนการสรางตะแกรงดก เพอ เปนการยนยนผล การปองกนหรอแกไขปญหามประสทธภาพมากนอยเพยงใด โดยการแยกสถานะของการเฝาระวงความเส ยง การทจรตตอไป ออกเปน ๓ ส ไดแก สเขยว สเหลอง และสแดง ตารางท ๖ ตารางจดทำรายงานผลการเฝาระวงความเสยง

ท มาตรการปองกน

การทจรต

โอกาส/ ความเสยงการทจรต

สถานะความเสยง เขยว

เหลอง

แดง

Page 20: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

17

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๖ ใหรายงานสถานะของการเฝาระวงการทจรตตามแผนบรหารความเสยงในตารางท ๕ วาอยในสถานะความเสยงระดบใด เพอพจารณาทำกจกรรมเพมเตม กรณอยในขายทยงแกไขไมได

สถานะตามส นยาม สถานะสเขยว ไมเกดกรณทอยในขายความเสยง ยงไมตองทำกจกรรมเพม

สถานะสเหลอง เกดกรณทอยในขายความเสยง แตแกไขไดทนทวงท ตามมาตรการ/ นโยบาย/

โครงการ/ กจกรรมทเตรยมไว แผนใชไดผล ความเสยงการทจรตลดลง ระดบความรนแรง < 3

สถานะสแดง เกดกรณทอยในขายยงแกไขไมได ควรมมาตรการ/ นโยบาย/ โครงการ / กจกรรม เพมขนแผนใชไมไดผล ความเสยงการทจรตไมลดลงระดบความรนแรง > 3

6.7 ขนตอนท ๗ จดทำระบบการบรหารความเสยง

ขนตอนท ๗ นำผลจากทะเบยนเฝาระวงความเสยงการทจรต จากตารางท ๖ ออกตามสถานะ ๓ สถานะ ซงในขนตอนท ๗ สถานะความเสยงการทจรตทอยในขายทยงแกไขไมได จะตองมกจกรรม หรอมาตรการอะไรเพมเตมตอไป โดยแยกสถานะเพอทำระบบรหารความเสยงออกเปน ดงน ๗.๑ เกนกวาการยอมรบ (สถานะสแดง Red) ควรมกจกรรมเพมเตม ๗.๒ เกดขนแลวแตยอมรบได ควรมกจกรรมเพมเตม (สถานะสเหลอง Yellow) ๗.๓ ยงไมเกดเฝาระวงตอเนอง (สถานะสเขยว Green)

เกนกวาการยอมรบ

เกดขนแลวแตยอมรบได

ยงไมเกดเฝาระวงตอเนอง

สแดง

สเหลอง

สเขยว

Page 21: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

18

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๗ ตารางจดทำระบบความเสยง ๗.๑ สถานะสแดง Red เกนกวาการยอมรบ ควรมกจกรรมเพมเตม

ความเสยงการทจรต (สถานะสแดง)

มาตรการปองกนการทจรต เพมเตม

๗.๒ สถานะสเหลอง Yellow เกดขนแลวแตยอมรบได ควรมกจกรรมเพมเตม

ความเสยงการทจรต

(สถานะสเหลอง) มาตรการปองกนการทจรต เพมเตม

๗.๓ สถานะสเขยว Green ยงไมเกด ใหเฝาระวงตอเนอง

ความเสยงการทจรต (สถานะสเขยว)

ความเหนเพมเตม

6.8 ขนตอนท 8 การจดทำรายงานการบรหารความเสยง ขนตอนท ๘ เปนการจดทำรายงานสรปใหเหนในภาพรวม วามผลจากการบรหารความเส ยง การทจรตตามขนตอนท ๗ มสถานะความเสยงการทจรตอยในระดบใด เพอเปนเครองมอในการกำกบ ตดตาม ประเมนผล (ส) สถานะความเสยง สเขยว หมายถง ความเสยงระดบตำ สเหลอง หมายถง ความเสยงระดบปานกลาง สแดง หมายถง ความเสยงระดบสงมาก

Page 22: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

19

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๘ ตารางรายงานการบรหารความเสยง

ท สรปสถานะความเสยงการทจรต (เขยว เหลอง แดง)

เขยว

เหลอง

แดง

6.9 ขนตอนท 9 การรายงานผลการดำเนนงานตามแผนบรหารความเสยง

ขนตอนท ๙ เปนการจดทำแบบรายงานผลการดำเนนงานตามแผนบรหารความเสยงการทจรต หรอสถานะแผนบรหารความเสยงการทจรต ตารางท ๘ ตอผบรหารของหนวยงาน ซงหวงระยะเวลาของการรายงานผล ขนอยกบหนวยงาน เชน รายงานทกเดอน ทกไตรมาส ซงแบบในการรายงาน ตามตารางท ๙ และตารางท ๑๐ สามารถปรบไดตามความเหมาะสมของหนวยงาน

Page 23: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

20

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๙ แบบรายงานผลการดำเนนงานตามแผนบรหารความเสยง

แบบรายงานสถานะแผนบรหารความเสยงการทจรต ณ วนท ................................................................... หนวยงานทประเมน ............................................................................................................................. .......... ชอแผนบรหารความเสยง

โอกาส/ความเสยง

สถานะของการดำเนนการจดการความเสยง

ยงไมไดดำเนนการ เฝาระวง และตดตามตอเนอง เรมดำเนนการไปบาง แตยงไมครบถวน ตองการปรบปรงแผนบรหารความเสยงใหมใหเหมาะสม เหตผลอน (โปรดระบ) .................................................................................................................. .... ................................................................................................................... ...

ผลการดำเนนงาน .................................................................................................................. .... ................................................................................................................... ... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ........................................................ .............................................................. . ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... .

Page 24: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

21

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตารางท ๑๐ ตารางการเสนอขอปรบปรงแผนบรหารความเสยงการทจรต ระหวางป (ทดแทนแผนเดม)

หนวยงานทเสนอขอ ....................................................................................................................... .................

วนทเสนอขอ ……………………………………………………………...........................................……............................... ชอแผนบรหารความเสยงเดม

ชอแผนบรหารความเสยงใหม

ผรบผดชอบหลก

ผรบผดชอบรองทเกยวของ

เหตผลในการเปลยนแปลง ๑. ........................................................................... ........ ๒. ........................................................................... ........ ๓. ........................................................................... ........

ประเดนความเสยงหลก เดม ใหม

Page 25: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

22

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

สำนกงาน ป.ป.ท.. คมอแนวทางประเมนความเสยงการทจรต FRA : FRAUD RISK-ASSESSMENTS. กรงเทพมหานคร. สำนกงาน ป.ป.ท., 2561.

บรรณานกรม

Page 26: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

23

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ตวอยางรปแบบความเสยงการทจรต รปแบบความเสยงการทจรตทเกยวของกบการพจารณาอนมต อนญาต

1. เรยกรบโดยเฉพาะการขออนญาตกอสรางอาคาร/คอนโด บานจดสรร/โรงงาน 2. ผลประโยชนทบซอน รบจางเขยนแบบแปลน และตรวจเอง (ถงแมราชการจะใหมแบบมาตรฐาน อำนวย ความสะดวกใหกบประชาชนกตาม แตการขออนญาตตองม ผงประกอบ จงตองวาจางผตรวจ หรอผอนมต อนญาต จะไดผานงาย) 3. เจาหนาทของรฐ สมยอม หรอมสวนรเหนกบบคคลหรอนตบคคลในการดำเนนการกอสราง ดดแปลง รอถอน หรอเคลอนยายอาคารโดยมชอบดวยกฎหมาย 4. เจาหนาทของรฐ สมยอม หรอมสวนรเหนกบบคคลหรอนตบคคลในการใชอาคารทไมตรงกบใบรบรอง ใบอนญาตหรอทยนแจงตอเจาพนกงานทองถน 5. การประเมนภาษทตำกวาความเปนจรง 6. เรยกรบสนบนโดยใชตวกลาง เกบคาใชจายรายเดอน (คาคมครอง) จากผประกอบการ 7. พนกงาน เจาหนาทหรอลกจางเหมาของหนวยงานเปนตวแทนการยนคำขอจดทะเบยน ในการขออนมต อนญาต โดยเรยกรบผลประโยชนหรอเรยกเกบคาธรรมเนยมเพอสทธพเศษ 8. การดำเนนการยนคำขออนญาต ไมมกรอบระยะเวลากำหนดทชดเจนอาจกอใหเกดการเรยกรบสนบน

เพอความรวดเรวในการพจารณาอนมต อนญาต 9. การเปดตรวจสนคาของเจาหนาทแตละคน ใชดลพนจไมเปนมาตรฐานเดยวกน 10. การใชดลพนจในการตรวจสอบความครบถวนของเอกสารไมเปนมาตรฐานเดยวกน 11. การตรวจเอกสารไมครบถวนตามทระบไวในคำขอ แตมการรบเรองไว 12. การเกบเรองไวไมแจงผประกอบการ เพอเรยกรบผลประโยชน

ภาคผนวก

Page 27: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

24

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

13. การพจารณาตรวจสอบและเสนอความเหนของการอนมต อนญาต ไมดำเนนการตามลำดบคำขอ 14. เจาหนาทมการยกเลกใบเสรจรบเงนในระบบทำใหการรายงานการรบเงนประจำวนนอยกวาทรบไวจรง/

รบเงนและออกใบเสรจการรบเงนแลวแตไมนำเงนสด เชค นำฝากธนาคารในวนนน แตนำฝากในภายหลง และอาจนำเงนไปใชสวนตวกอน

15. ในขนตอนการพจารณาตรวจสอบตามปกตจะมการใชเวลาในการพจารณาตรวจสอบ ๑ วน แตในบาง กรณอาจมความจำเปนจะตองทำการพจารณาเกน ๑ วนทำการ เชน กรณมความจำเปนตองมการ นดหมายกบผขอรบใบอนญาตเพอลงพนททำการตรวจสอบสถานประกอบการกอนพจารณาออก ใบอนญาต มความเสยงทเจาหนาทอาจอาศยชองวางหรอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ อาจเรยกรบ ในขนตอนของการพจารณา

16. การดำเนนการออกคำรองมการลดควใหกบลกคากลมธรกจ 17. รบสนบนจากลกคาเพอใหตรวจผานมาตรฐาน 18. การตรวจสอบสถานทตงทขออนญาตประกอบกจการ อาจมการเออประโยชนใหกบผขออนญาตบางราย

ในกรณทตงสถานประกอบการ ไมเปนไปตามหลกเกณฑ 19. การสมตรวจสอบสถานทตงสถานบรการ/สถานประกอบการทขออนญาต อาจมการเออประโยชนใหกบ

ผขออนญาตบางรายทไมเปนไปตามหลกเกณฑ 20. การพจารณาอนมต อนญาต อาจมคณะกรรมการบางทานเออประโยชนใหกบผขออนญาตบางราย

ทคณสมบตไมถกตองครบถวนตามหลกเกณฑ 21. เจาหนาทของรฐทำการการปลอมแปลงเอกสารการเบกจาย เชน ปลอมลายมอชอ แกไขแบบสำรวจ

แกไขใบสำคญรบเงน มการใชหลกฐานเทจ ใชบตรประชาชนของบคคลทเสยชวต หรอบตรประชาชน หมดอาย เปนตน

Page 28: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

25

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

รปแบบความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชอำนาจและตำแหนงหนาท

1. การเขาตรวจ หรอเยยม สถานทของผประกอบการ เชน โรงงาน รานคา ฯลฯ โดยมเจตนา นำไปส การจายเงนพเศษรายเดอน 2. การเปลยนแปลงขอกลาวหา (ฐานความผด) จากหนกเปนเบา หรอจากเบาเปนหนก 3. การบดผนขอเทจจรงในสำนวนการสอบสวนคดอาญา 4. การทำบตรสนเทหวามเรองรองเรยนผประกอบการเพอทำการตรวจ คน กรณผประกอบการรานคานน ๆ ทไมจายเงนพเศษรายเดอน 5. การใชตวกลางในการรบเงนพเศษ หรอ เกบเงนรายเดอน กบผประกอบการตาง ๆ 6. การใชดลพนจในการ อนมต หรอ ยกเวนระเบยบฯ ทเออประโยชนมผลประโยชนทบซอน 7. การออกระเบยบ กฎหมาย ขอสงการตางๆ ทเออประโยชน มผลประโยชนทบซอน 8. การใหทนสนบสนนการศกษา วจยตาง ๆ ใหกบพรรคพวก มระบบเสนสาย ระบบอปถมภ 9. การแตงตงคณะกรรมการ อนกรรมการตาง ๆ ใหกบพรรคพวก มระบบเสนสาย ระบบอปถมภ 10. ความไมโปรงใสในการบรหารงานบคคล เชน การชอ ขายตำแหนง การประเมนความดความชอบ การแตงตง โยกยาย การดำเนนการวนย เปนตน 11. การเรยกรบเงน ผลประโยชน เพอรบพนกงานเขาทำงาน/การเรยกเงนคาแรกเขา (แปะเจ ยะ) เพอแลกกบการเขาเรยนในโรงเรยนใชอำนาจในการแจกจาย 12. จดสรรงบประมาณ ลงพนท หรอจดทำโครงการ ทมผลประโยชนทบซอนหรอมการแลกรบผลประโยชน ในภายหลง 13. การประเมนราคาไมตรงกบสภาพทรพยสนทนำมาจำนำ 14. การเปลยนทรพยสนทลกคานำมาจำนำ 15. การยกยอกทรพยสนทไดจากการตรวจคน จบกม ไมระบในบญชของกลาง 16. การลดปรมาณของกลางเพอลดโทษ เพอเรยกรบผลประโยชน 17. การกรรโชก (รดไถ) เรยกเอาทรพยจากผกระทำความผด 18. การเขาตรวจคน ปกปด ซอนเรนไมมหมายคน 19. การทำรายรางกายเพอใหรบสารภาพ 20. รเหนกบผทมาทำการประมลของหลดจำนำ มการใหขอมลการจำหนายของหลดจำนำลวงหนากบ พรรคพวกของตนเอง 21. การแอบอางชอบคคลอน หรอชอลกคา ยกยอกทรพยสนจำนำออกไป 22. เจาหนาทของรฐ รเหนในการปลอมแปลงและใชเอกสารปลอม เชน การปลอมระวางแผนท มการปกปด และใหถอยคำรบรองอนเปนเทจเกยวกบสภาพทดน 23. ผบงคบใชกฎหมาย นำตวบทกฎหมายไปแสวงหาประโยชนโดยมชอบ

Page 29: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

26

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

รปแบบความเสยงการทจรตในความโปรงใสของการใชจายงบประมาณและการบรหารจดการทรพยากรภาครฐ

1. ผใชนำมนรถยนตราชการ นำนำมนไปใชสวนตว เชน การดดนำมนไปใชสวนตวระหวางทาง หรอเตมนำมน ไมครบตามใบสงจาย สวนนำมนทเหลอนำใสถงหรอทอนเปนเงนสด โดยเจาหนาทรวมมอกบผประกอบการ 2. เบกเงนราชการตามสทธเปนเทจ เชน คาลวงเวลา คาเชาบาน คาเบยเลยง คาพาหนะ คาทพก 3. ยกยอกเงนหลวง ปลอมแปลงเอกสารในการเบกจาย 4. การสบราคาทกำหนดวาตอง ๓ ราย ขนไป อาจไมมการสบราคาจากผประกอบการจรง 5. ในการกำหนด TOR การจดชอจดจาง การจางทปรกษา การออกแบบโครงสราง มการกำหนดขอบเขตงาน หรอเนองานทเกนความจำเปน (Over Designs) เพอใหมการประมาณการราคา ในสวนนโดยมผลประโยชน ทบซอน 6. คณะกรรมการกำกบการจางทปรกษา /คณะกรรมการตรวจรบงาน มการตรวจรบ ในแตละงวดงาน หลายครง เกนความจรง เพอประโยชนในการเบกคาเบยประชม หรอมการถวงเวลาในการเรยกรบ ทงท ไมมประเดนทเปนสาระสำคญ 7. คณะกรรมการ หรอ อนกรรมการตาง ๆ ของหนวยงานมการประชมทเกนความจำเปนเพอประโยชน ในการเบกคาเบยประชม 8. การจดโครงการตาง ๆ ของหนวยงานทแอบแฝง หรอทเกนความจำเปน ทำใหการใชจายงบประมาณ ทไมคมคา โปรงใส 9. มการใชดลพนจในเบกจายคาวทยากรบคคลภายนอก ทสงโดยมผลประโยชนแอบแฝง 10. การกำหนดราคากลางไมใชคา K มาปรบ 11. ผรบจางขออนมตใชวสด แตไมไดนำวสดทขออนมตมาใช 12. ผรบจางปลอยปละละเลยใหผรบจางเหมาชวง 13. มการลอกสเปควสดททำใหไมเกดการแขงขน 14. การตรวจการจางไมตรงตามรปแบบราชการโดยมการรบเงนหรอผลประโยชนจากผรบจาง คณะกรรมการ ไมไดออกไปดสถานทกอสราง แตจะมการเจรจากบผรบเหมาโดยใชขอมลตามทผรบเหมา แจง แลวจงไปทำการตรวจรบงานกอสราง 15. มการใหสนบน/ของขวญ/สนนำใจ/การเลยงรบรอง ซงจะนำไปสการเออประโยชนใหกบคสญญา 16. มการประสานกบบรษท หรอผทจะมาเปนคสญญาตงแตเรมตน เพอกำหนดกำหนดคณลกษณะ (TOR) ซงไมมการกำหนดขนอยางแทจรงแตเปนการนำราง TOR ดงกลาวมาใหคณะกรรมการเปนผกำหนด การแตงตงคณะกรรมการกำหนด TOR เปนเพยงการดำเนนการตามรปแบบของทางราชการ เพอเออ ประโยชนใหกบเอกชน 15. การใชดลพนจในการเลอกวธการจดชอจดจางและผรบจางโดยวธพเศษ

Page 30: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

27

คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ผจดทำ

ทปรกษา

นายยงยศ ธรรมวฒ รองปลดกระทรวงสาธารณสข

หวหนากลมภารกจดานพฒนาการแพทย

หวหนาศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

ผจดทำ

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

นางสาวสชาฎา วรนทรเวช นกวเคราะหนโยบายและแผนชำนาญการพเศษ

Page 31: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

www.stopcorruption.moph.go.th

[email protected]

0 2590 1330

Page 32: FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTSlaw.phoubon.in.th/webjariyatam/คู่มือ/คู่มือ... · (fras : fraud risk-assessments) ประจ าปีงบประมาณ

แบบฟอรมการขอเผยแพรขอมลผานเวบไซตของหนวยงานในราชการบรหารสวนกลาง

สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ตามประกาศสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

เรอง แนวทางการเผยแพรขอมลตอสาธารณะผานเวบไซตของหนวยงาน พ.ศ. 2561 สำหรบหนวยงานในราชการบรหารสวนกลางสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

แบบฟอรมการขอเผยแพรขอมลผานเวบไซตของหนวยงานในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ชอหนวยงาน ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข วน/เดอน/ป 24 ตลาคม 2562 หวขอ คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2563 รายละเอยดขอมล (โดยสรปหรอเอกสารแนบ) คมอประเมนความเสยงการทจรต (FRAs : FRAUD RISK-ASSESSMENTS) ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2563

Linkภายนอก: ไมม หมายเหต: ………………………………………………………………………………………………………………………………...... ................................................................................................................................................................................ ....................................................................................... ...............................................................................

ผรบผดชอบการใหขอมล ผอนมตรบรอง สชาฎา วรนทรเวช สชาฎา วรนทรเวช

(นางสาวสชาฎา วรนทรเวช) (นางสาวสชาฎา วรนทรเวช) ตำแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชำนาญการพเศษ ตำแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชำนาญการพเศษ

หวหนา วนท 24 เดอน ตลาคม พ.ศ. 2562 วนท 24 เดอน ตลาคม พ.ศ. 2562

ผรบผดชอบการนำขอมลขนเผยแพร

พศวร วชรบตร (นายพศวร วชรบตร)

นกทรพยากรบคคลปฏบตการ วนท 24 เดอน ตลาคม พ.ศ. 2562