frd 7 qershor.pdf

8/15/2019 FRD 7 Qershor.pdf

1/16

Topi: Politika jonë s’ka vullnet, do ta miratojnëvetëm nga presioni i ndërkombëtarëve

adresa:

rruga “Abdi Toptani”,

Tiranëe-mail:

[email protected]

drejtor: Alfred Cako

tel: 04 22 42 444

ÇMIMI: 30 LEKË

Gazetë informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 3, nr. 142. E martë, 7 qershor 2016

Euro 2016Historike,

Kombëtarjashqiptare zbarkonnë Francë

OKB zbardh ku jemi shpërndarë

nëpër botë; 1.12mln shqiptarë jetojnë jashtë

SPORTRAPORTI

Reparti nr. 303800 të burgosur

politik qëndërtuan veprate komunizmit

DOSJA

Kambanat ealarmit në ekonomidhe realiteti

virtual i qeverisë!

EKONOMI f. 8-9

f. 15 f. 10-11f. 6

gjedhjet 2017

Në Sarandë e Gjirokastër,RD: Domosdoshmërindryshimi i i ligjit elektoral

URI PARAZGJEDHOR f. 2

Takimi më i fundit në Prishtnë midis qeverisë së Shqipërisë dhe asaj të Kosovës, treti i këtij formati, si pjesë e njagjende politike dhe ekonomikokulturore në kuadrin e procestë përgatitjes së kushteve dhstandardeve integruese të të dvendeve drejt Bashkimit Europan, duke qenë më i zbehtë...

N jë takim i ri historik, më dhe 9 korrik, i Aleancës Alantike pritet dhe “do të rritpraninë mbrojtëse dhe parandaluese” të saj në Europën Lindordhe në vendet baltike. Gjatë njvizite në Poloni, në prag takimtë lartë të NATO-s në Varshavsekretari i Përgjithshëm i NATOJens Shtoltenberg argumentoi...

Tregundërshqiptardhe shteti amë

Rrezikuekzistent ngaRusia

FOKUS

ngaGjon Kroi f.

D je u takuan në Pallati I Kon-greseve grupi triletarilst qëominon politikën shqiptare të

hëve të fundit. Në fakt takimihte paralajmëruar si bilateralor së fundmi u pa se në takimhte edhe përfqësuesi i LSI,Vasili, duke sjellë një risi dheuke e kthyer takimin tradicionallateral në këto 25 vjet, në trilat-al. Në fakt, ky është një takim u zhvillua jo vetëm nga nevo-por kryesisht nën trysninë e

dërkombëtarëve, në dukje përeformën në drejtësi, por në të

rtetë edhe për Reformën Zgjed-ore, nëse do të...

Takim përligarkinë apoemokracinë?

nga Alfred Cako f. 3

nga Arben Karapici f.

Reformat, takimi PS-PD-LSI

synohet ruajtja e pushtetitPolitika të mos mbetet peng i atyre që akuzohen vazhdimisht nga publiku

Reforma në Drejtësi duhet të shoqërohet urgjentisht me Kodin Zgjedhor

HEFJA E BE DIPLOMATI GREK

Kotzias: T’izgjidhim bashkëproblemet.Çamët, protestëte ministria

f. 7f. 2

Mogherini:Miratonieformën, llon

një histori e repër Shqipërinë


2/16

7 qershor 2016 fryma e re 2

olitikë

Reforma në DrejtësiTopi: Politika s’ka vullnet, do ta miratojnëetëm nga presioni i ndërkombëtarëveomosdoshmëri ndryshimi i ligjit elektoral, parlamenti i sotëm ka nivelin më të ulët moral e profesional”

Bashkimi Europian ka përcjellënjë mesazh të qartë për refor-mën në drejtësi. Shefja e diploma-cisë së BE, Frederica Mogherini,kërkoi që dialogu politik mes dypartive të mëdha të shënojë hapinfinal për reformën në drejtësi. Nënjë deklaratë për mediat Mogh-erini e veçon këtë si një momentkyç për integrimin e Shqipërisënë Bashkimin Europian. Dukekëmbëngulur në rëndësinë e voti-mit konsensual të reformës nëparlament, shefja e diplomacisësë BE kërkon që ajo të kalojë metë paktën dy të tretat e votave tëdeputetëve në parlament. Re-Re-alizimi i një reforme gjithëpërf-shirëse dhe të thellë ka qenë për

një kohë të gjatë kërkesë e pjesësdërrmuese të qytetarëve shqip-tarë. Realizmi i saj është gjithashtuvendimtare për hapin e ardhshëmtë Shqipërisë në rrugën drejt inte-grimit në BE. Kjo reformë kërkon

Shefja e BE për Politikën e Jashtme

Mogherini:Miratonireformën, fillonnjë histori e re për Shqipërinë

Zyrtarja e Brukselit

apelon sërish për votimin

në Kuvend të reformës në

sistemin e drejtësisë

të shfrytëzojnë këtë raund përfundimtar të konsultime për miratimin e këtij propozimi. Ështmoment që të gjithë partnerë

tanë politik në Shqipëri të demonstrojnë përkushtimin e tyre pëmiratimin e kësaj reforme e duku angazhuar më pas për zbatimie saj. Këtë presin edhe qytetarëshqiptarë nga udhëheqja politike

miratimin me dy të tretat e votavenë parlament. Çdo deputet i par-lamentit të Shqipërisë apo grupimpolitik duhet të mbajë përgjegjësi

të veçantë për votimin e kësaj re-forme, miratimi i së cilës do të jetëfillimi i një kapitulli të ri të histo-risë tonë të përbashkët. Kjo ështëarsyeja pse Bashkimi Europianpret nga të gjitha forcat politike

reu i Frymës së Re De-mokratike, Bamir Topi, eka cilësuar situatën politiked si mjaft të rënduar dhe tëedentë. Mjafton të ndiqnientin shqiptar dhe aty kup-çfarë niveli ka rënë institu-

më i rëndësishëm që prod-mokraci-është shprehur ishnti shqiptar. “Prej 2008 ngaimet e fundit në kushtetutë

më sot, vihet re përkeqësimëzakonshëm i partive. Kry-anë kthyer në shefa fuqip-

zermash, ku ndërtojnë listatutetëve pa kaluar forumete dhe kjo është arsyeja sekanë në gjirin e tyre njerëz

kaluar kriminale. Madje si-pit, ka njerëz të rëndësishëmtikës me 2 apo 4 emra, mealitete të ndryshuar, medje të ndryshuar etj dhe lindpërse? Ka njerëz që sot passë ligjit të dekriminalizimitnë kurajë të shprehen në

ë të ndershme. Lind pyetjaejnë të drejtën përfaqësuestë politikës që t’i drejtohen

ve për t’i drejtuar në karrigetmëdha të pushtetit?”, tha

Kreu i FRD u ndal edhe teke dosjes së ish sigurimsave.j, historia e dosjeve mbetetbshme jo për të komentuar

a qenë me dosje ose jo, porsë e tyre kanë gjetur kurajopërfaqësues të interesave

e, ndërsa të tjerët kanëuar larg me peshën e rëndë

“Por janë disa 10-fish më që marrin përsipër të jenëetë të fatit të shqiptarëve në

cionet publike dhe prezentitikë dhe disa të tjerë qëosje kriminale në Shqipëri e dhe me penalitete shumë

da. Kanë interes që njerëztë jenë në partitë politike

gjedhjet në Shqipëri fitohens vjedhjes, manipulimeveimi i financave të pista dhe

imi i njerëzve të fortë që naë filmat ëestern që merri ai që ka shumë banditëe”, deklaroi kryetari i FRD.

nuk ka kursyer të thumbo-h kreun e PD Sali Berisha

apo kreun aktual të qeverisë EdiRama. “Ikën nga pushteti i dam-kosur me histori të shumta kor-rupsioni, paaftësie, nepotizmidënohet nga elektorati, vjen tjetrii bie kredibiliteti në periudhë tëshkurtër dhe shqiptarët shkojnënë parti që e kanë provuar vete,Ndaj duhet një ligj tjetër që t’i hapirrugë alternativave të besueshme

dhe rrugën që kanë jo fytyrën ebandave. T’i hapin rrugën brezit tëri i cili po plaket duke mos i hapurrrugën askush nga elita e vjetërpolitike, ndaj dhe shqiptarët duhettë zgjohen dhe këtë apel e jap ngaGjirokastra sepse ky qytet ka his-tori intelektuale”-ka përfunduarTopi. Në takimin me strukturatvendore të FRD në Gjirokastër,

ish presidenti i Shqipërisë, kaqenë i shoqëruar nga nënkryetarii FRD Gazmend Oketa, si dhe nganënkryetari i Bashkisë së Tiranësnjëkohësisht sekretar i burimevenjerëzore në FRD, Andi Seferi.

Sarandë

Kryetari i FRD, Bamir Topi zh-villoi një takim edhe me strukturate kësaj force politike në Sarandë.Topi u shpreh se klasës politike imungon vullneti për të miratuarreformën në drejtësi. Ai beson seajo do të realizohet vetëm përmesndërhyrjes së ndërkombëtarëve.“Tek kjo politikë nuk ka më asnjëlloj besimi. Në rast se këtë bëjnë

diçka e bëjnë vetëm në kushtet epresionit të ndërkombëtarëve. Pot’i lëmë pa presion, sigurisht do tënxjerrin një mijë arsye që ta dom-inojnë jetën e politikës në një lojëpa rregulla, në një lojë që i le atagjithmonë si faraonë të pushtetit.Kur të merr malli të shohësh poli-tikanë të standardeve evropianee perëndimore, të cilët e mbyllinciklin e tyre dhe ikin”, u shpreh

kreu i FRD. Bamir Topi po aq trëndësishme vlerëson reformëzgjedhore. Sipas tij, parlamensot ka nivelin më të ulët sa i përkestandardit moral e profesionaKjo në vlerësimin e tij është paso jë e korrupsionit të votës që sjenjë pushtet anormal, jo përfaqësues. “Mjaft nga njerëzit që so janë në Parlament, janë njerëz mdisa emra, me disa gjeneralitetenjerëz që kanë frikë të duan emrie tyre. Fakti që po dalin dita-ditëtregon se kjo politikë e ka humbur kredibilitetin e vet në shoqërDhe unë mendoj se me ndryshimin e ligjit elektoral, me vënienë standarde sikurse e ka gjith

Europa, jam i bindur që parlamenti shqiptar do të ketë përfaqësues të tjerë”, u shpreh Topi. Duku ndalur tek ligji i dekriminalizimit, Topi deklaroi se kriminelëduhet të dalin njëherë e përgjithmonë jashtë politikës shqiptareMe takimin e Tiranës, kryetari Frymës së Re Demokratike, nisnjë tur takimesh me anëtarësinnë të gjithë vendin.

“Duhet patjetër ndryshimi i sistemit zgjedhor. Ish-sigurimsaende në krye të institucioneve shqiptare


3/16

7 qershor 2016 fryma e re 3fryma e re 3

politikë

nga Alfred Cako

Takim për oligarkinë apo demokracinë

D je u takuan në Pallati I Kongresevegrupi triletarilst që dominon poli-tikën shqiptare të kohëve të fundit.

ë fakt takimi ishte paralajmëruar si bilat-al por së fundmi u pa se në takim ishte

dhe përfqësuesi i LSI, z.Vasili, duke sjellëë risi dhe duke e kthyer takimin tradicio-

al bilateral në këto 25 vjet, në trilateral.ë fakt, ky është një takim që u zhvillua jo

etëm nga nevoja, por kryesisht nën trys-në e ndërkombëtarëve, në dukje për Re-rmën në drejtësi, por në të vërtetë edhe

ër Reformën Zgjedhore, nëse do të nisemiga ato që ka deklaruar pjesa kryesore epozitës kuvendore, selia blu, deri parasa ditëve, e cila i kishte kushtëzuar të dyformat, duke theksuar si parësore Re-

rmën Zgjedhore dhe si me pak të rëndë-shme atë në Drejtësi. Me këto dy qën-rime zyrtare, nga pamja e jashtme duket maxhoranca është në akord me kërkesënndërkombëtarëve për një Reformë të

hpejtë, brenda qershorit, në sistemin erejtësisë, sesa opozita që ka në axhendëyesisht Reformën Zgjedhore. Në fakt, ngasa media dhe analistë, ka mendime se nënjëjtën llogore me PD, kundër Reformës

ë Drejtësi, është edhe LSI. Shtypi gjermana shkruar së fundmi se Ministri I Drejtësisë LSI, z. Y.Manjani është një pengesë insti-cionale në avancimin e Reformës muajtfundit. Por ka analistë të tjerë që men-

ojnë se thellë-thellë edhe z.Rama mundketë një droje nga kjo Reformë për vitet

ur lidershipi pink i sotëm nuk do të jetë mëesë e maxhorancës. Në fakt, me projektin

ë është propozuar pas Venecias, duket seë pjesë e fuqisë hetimore dhe nismave të

rganit të akuzës kalon edhe tek ndërkom-ëtarët dhe është ky segment i ligjit qëtremb më shumë se gjithshka liderët eaxhorancës dhe opozitës së sotme. Ata

uk pranojnë me qejf të lëshojnë sovranite-n e pushtetit të tyre që e kanë trashëguare stafetë me një sistem bipartiak, ku sëndmi duket se i është shtuar edhe LSI, ela nuk është në fakt një parti e re në lid-shipin e saj themelues, por një pjesë e

dershipit të PS se vjetër, të ndarë nga kjoarti për shkak të luftës për pushtet me ishyetarin e saj të parë, z.F.Nano, në gjysmën

parë të viteve 2000.Dihet se këtë javë që kaloi, ka pasur edhe

resion nga ndihmës sekretarja amerikaneShtetit për Europën dhe Euroazinë Vic-ria Nuland e cila theksoi se udhëheqësit

olitik shqiptar duhet ta përdorin takimin

e sotëm “për të rënë dakort për miratimine shpejtë të një reformë kuptimplotë dhetërësore në Drejtësi”, ndërsa theksonte sekjo Reformë “mbetet një prioritet i lartënë marrëdhëniet SHBA-Shqipëri dhe përpërparimin e Shqipërisë drejt BE-së”. Nëfakt dhe trysnia nga Brukseli nuk ka qenëmë e pakët. Pas komisionerit për Politikate fqinjësisë Johannes Hahn, dje edhe për-faqësuesja e Lartë për Politikën e Jashtmetë Bashkimit europian, Federica Mogh-erini e cilësoi reformën si mundësinë përhapjen e një kapitulli të ri për Shqipërinë.Zonja Mogherini ishte e drejtpërdrejtë kur

theksonte në deklaratën e saj se“propozimiligjor që ndodhet tashmë para Kuvendit

pasqyron rekomandimet e Komisionit të Venecias dhe përputhet plotësisht me stan-dartet evropiane”.

Ndërkombëtarët duket se janë më tëinteresuar për rregullimin e mirë-funk-sionimin e pushtetit të tretë, Drejtësisë,i cili është shumë i rëndësishëm përmbarëvajtjen e ekonomisë, e besimit teksistemi politik e insitucional prej shumicëssë popullsisë, për ritjen e sigurisë se i vetmikandar që mat veprimet e njerëzve me njëritjetrin dhe me shtetin është raporti i tyreme ligjin dhe jo emri e mbiemri, as hierark-ia pasurore apo shoqërore. Perëndimi, i cili

e monitoron këtë teritor të Ballkanit perën-dimor për mbarëvajtjen e tij, prosperitetinekonomik dhe rendin, ka një përgjegjësimorale përballë pjesës tjetër me të cilënduket se ka një ndarje hantingtonianeqytetërimore antagoniste apo armiqësore

ndaj vlerave të tij. Pavarsisht se identitetifetar është një tipar dallues mes qytetëri-meve, dihet se shqiptarët, të ndodhur tëfrustuar nga fqinjët që historikisht i kanëokupuar si popuj perandorakë ballkanikë eaziatikë, serbët, bullgarët, grekët, turqit poredhe prej vendimeve të Rusisë që qëndontembrapa tre të parave, janë një popull menjë prirje të natyrshme për të pranuar kul-turën qytetërimore perëndimore dhe siste-min e tyre politik demokratik si edhe njëaleancë politike e ushtarake me ta. Për këtëarsye më shumë, duket se Perëndimi, pasie futi Shqipërinë në Aleancën e Atlantikut Verior, po përpiqet që ta shërojë shoqërinëpolitike shqiptare nga sëmundjet foshn- jore e ta kthejë nga një shtet autoritarist ku

sundon një kastë e vogël nepotike, politike,krahinariste ekonomike e lidhur me push-tetin e dy tre partive qeverisëse politike nënjë shtet demokratik me parimet e lirisë.Kasta politike këtu krijoi e mbështeti njëkastë oligarkësh provincialë që për shkak të

kulturës së tyre mediokre, nuk e kuptojnësfidën e madhe të perëndimit me Rusinë esllavët, nuk e kuptojnë se shoqëria e sistemi ynë politik do të jenë pjesë e dukshme esfidës me anën tjetër lindore, nuk e kupto- jnë se një Perde e Re e Hekurt po krijohetpas ringritjes së Rusisë putiniane dhe ne,në ndryshim nga vitet 1945-1990, jo vetëmqë jemi në anën perëndimore të Perdes sëre, por do të jemi edhe një model krahasimipër nivelin e sistemit ekonomik e politik,për rendin kushtetues, për të drejtat e liritëe njeriut, për shtetin e së drejtës, në raportme popujt që do të ngelen zonë tampon

apo më afër me Moskën.Disa shtete të tjera me anim historikqytetërimor pro perëndimor si Hungaria,Polonia, Sllovenia e Kroacia me M.Zi (madje edhe Bullgaria e Rumania ortodokse),duket se kanë qenë më konformistë mekërkesat e perëndimit ndaj tyre për restau-rimin e sistemit në varësi të nevojave dhepër ndarjen e pushtetit mes elitave ven-dase dhe arkitekturës politike evropiane tëBE. Duket se në këtë drejtim, më e pabin-dura ndër klasat politike të këtyre vendeveështë Shqipëria. Klasa e vjetër politike e kë-tushme duket se është tepër konservatorendaj pushtetit të vet antipopullor jo legjitimdhe agresive ndaj qasjes së Perëndimit mbi

Reformën në Drejtësi për një shoqëri më tëdrejtë. Një arsye tjetër, ndoshta e dorës sëdytë, është edhe frika e lidershipit të vjetërpolitik se mos kjo Reformë do sjellë anal-izën e akteve dhe veprave të tyre në mbidy dekada, me tendencë ose pa tendencë,

dhe shkatërimi i vazhdimësisë së ndikimittë tyre apo klanit të vet nepotik, krahinariste politik në vendimmarjet e ardhshme poli-tike dhe përfitimet ekonomike. Kuptohet seata që kanë më shumë frikë e mosdakordësinga kjo Reformë janë politikanët të cilët janë takuar më shumë nga përfaqësuesite ndërkombëtarëve në Tiranë. Sepse nësedikush që ka pushtet në Kuvend do të ishtedakord me Reformën, nuk ka se përse të ta-kohet kaq shpesh. Kjo bëhet prej ndërkom-bëtarëve për t’i bindur që t’a pranojnë embështesin me deputetët e tyre votimin nëKuvend të Reformës që ka kaluar në disastade, me 2/3 e votave (94 vota), numur icili nuk zotërohet nga maxhoranca e sotme.

Duke pasur parasysh karakterin e

z.Berisha, ka gjasa që, pavarsisht nga retori-ka pro-Reformës, procesi të vazhdojë të mi-nohet prej tij ashtu si deri më sot. Sigurishtqë ky moment që do të përcaktohet gjatëmuajit qershor, në rast se nuk do kalohetnë Kuvend Reforma, do ta vendosë klasën

politike të vjetër në opozicion me shue shqiptarëve dhe Brukselin e Watonin. Atëhere kjo do të ishte vrastainteresat tona kombëtare dhe shoqshëndoshë shqiptare së bashku me rin ndërkombëtar e individët e shqutë duhej të bashkëpunonin për një Renë politikë sipas një Skenari ‘B’ ku klapolitike që do të ndërtohej, të harmhej me ndërkombëtarët për ndërtimihierarkie të re politike në vend, sidomanën e opozitës së djathtë.

Sigurisht që kjo do të kërkonte qënohej paralelisht edhe për një Kod Zg

të ri që do forconte demokracinë, që jahapur rrugën elitave të reja politike, qdiskriminon asnjë forcë politike mevantazh pa filluar gara. Ndërsa deri mKodet Zgjedhore janë shkruar me komis nga i njëjti establishment politiknomik 25 vjeçar prej jo më shumë sepersonave ose 250 familjeve në tëShqipërinë me origjinë nga pushteti isë PPSH, kjo kohë lipset të përfundojdo të ecim në shinat e vlerave dhe sitë miqve tanë ndërkombëtarë perënde të bëhet një Kod i ri me synim shtetdrejtës dhe demokracinë. Pra në të dytet ka nevojë që Brukseli dhe Washitë ushtrojnë trysni edhe për rindërtthemeleve të Sistemit tonë politik që

nga rregullat e garimit, të votimit, murimit e të përfaqsimit, ku askush rrëmbejë votat e të tjerëve e të mos rregullat e shkruara mirë në Kod.

Duhet stopuar ky establishmpërzjerë, ekonomik e politik që kasionuar dhe është majmur në kushqiptarëve për një çerek shekullishkelur ligjet në mënyrë të panderduke e bërë shoqërinë shqiptare shohë rrugën e shpëtimit për një jetëmirë, në përqindje më tepër se cdonë Ballkane e Evropë, të marë rrugën gracionit, për shkak të keqshpërndapasurisë, për shkak të zgjidhjes më ttë cështjes së pronës që sot shkaktokonflikte, për shkak të mungesës së

publik dhe kriminalitetit, për shkak tëdjes së mjeruar ekonomike ku shqedhe sot vazhdon të jetë, sic thotë Nonjë shekulli, anës sofrës i pa ngrënë,dijes i panxënë, anës detit i palarë etj

Klasa e sotme politike nuk ka asnjëmorale përballë shoqërisë shqiptare parët nuk kanë të drejtë t’i kërkojnë asari se përse është në një llogore me ndëbëtarët për cështjen e Reformës në Ddhe atë Zgjedhore, pasi synimi i kësaj shnuk është pranimi për të lejuar akoma jen dhe ushqyerjen si ushunjëza me djgjakun e saj të kësaj klase politike, porrimi me strukturat perëndimore të Brzbatimi rigoroz i Kontratës, i Kushtetutligjeve të tjera, të cilat janë bërë shpes

me dredhi e hile nga establishment pëajtur pushtetin e tyre të padrejtë, të cpo i kundërvihen shoqëria dhe Perëndemër të një jete të re më të drejtë e më tNjerëzit gjithmonë luftojnë me shpresë jetë më të mirë. Uji kur fle, qelbet.

Klasa e sotme politike nuk ka asnjë kredo morale përballë shoqërisë

shqiptare dhe të parët nuk kanë të drejtë t’i kërkojnë asaj llogari se

përse është në një llogore me ndërkombëtarët për cështjen e Re-

formës në Drejtësi dhe atë Zgjedhore, pasi synimi i kësaj shoqërie

nuk është pranimi për të lejuar akoma majmjen dhe ushqyerjen si

ushunjëza me djersën e gjakun e saj të kësaj klase politike


4/16


okus Putini nuk do të dëgjojë, por vetëmtë shpërndajë me zë të lartë çfarë ka në mendjen e ti

nga Arben KARAPICIRreziku ekzistent nga RusiaNjë takim i ri historik, më 8 dhe 9 kor-rik, i Aleancës Atlantike pritet dhe“do të rritë praninë mbrojtëse dhe

aluese” të saj në Europën Lindorevendet baltike. Gjatë një vizite nënë prag takimit të lartë të NATO-s në

vë, sekretari i Përgjithshëm i NATO-shtoltenberg argumentoi, se rrezikun nga Rusia është ekzistencial dhea do të përgjigjet me vendosjen e njëë krahun e saj lindor, në Poloni dhedet baltike. Ndërkohë, edhe në taki-det baltike. Ndërkohë, edhe në taki-

Asamblesë Parlamentare të NATO-snë iu bë thirrje vendeve anëtare tëës, që të forcojnë mbështetjen përjugore dhe lindore, që °ndjehen me

ë kërcënuar”. Rusia ka kryer kohët estërvitje intensive ushtarake në disanë kufijtë me Poloninë dhe me vendete. Zyrtarët rusë thonë, se forcat e tyreke janë duke u stërvitur për të qenë nëshmëri të lartë dhe në përgjigje ndaj

e të NATO-s për dislokimin e forcavemë pranë kufijve të Rusisë. Moska ka

ur të dislokojë dhe raketa me rrezeë dhe me kapacitete bërthamore në

aneksuar Ukrainës më 2014. Kurse,ka ne po bëjmë ka synime mbrojtëse,proporcionale, tërësisht përputhurgazhimin tonë ndërkombëtar”, ishte

ja e Shtoltenberg nga Varshava.ska e ka hedhur poshtë këtë argu-he ka kërcënuar se do t’i përgjigjetlokimi të NATO-s në vendet e ish-sovjetik. Gjatë një vizite në Greqikaluar, ndërsa në Tiranë zhvillohejeja Parlamentare e NATO-s, presi-

us Putin gjeti dhe e kërcënoi NATO-risht në shtëpinë e një vendi anëtarpër fillimin e zbatimit të programitojtjes nga raketat në Rumani. “Pran-

tani do të fuqizohemi si kundër-je” deklaroi Putin në Athinë dhe nëë presidentit dhe kryeministrit të

ë. Natyrisht, se shpresat e Rusisë,ek një përçarje e mundshme e rrad-

aleancës atlantike, janë të mëdha.jo shpjegon, me sa duket, arwsyen

takimin e NATO-s që mbahej nëkryetari i Asamblesë Parlamentare

ncës Majkëll Tërner theksoi, se “Ru-rner theksoi, se “Ru-het të parandalohet. NATO-ja, BE,dhe Rusia vetw, dikur bashkëpu-

për kapërcimin e mosmarrëveshjevekonflikteve. Që nga ajo kohë, Moskan, që interesat e saj mbrohen mëur ajo punon kundër nesh, se sa kur

në krah. Me qëllim ndikimin e sajë, Rusia ka vendosur të minojë dheajë të tjerët dhe të përdorë forcënfqinjëve”, tha Tërner në Tiranë.identi i Rusisë Vladimir Putin u takua

mten e kaluar me liderët e Greqisë nënë vizitën e parë të tij në një shtetë Bashkimit Europian për këtë vit, pak

arase BE të vendosë për zgjatje, ose jo tëneve ekonomike kundër Moskës, përë agresionit të saj në Ukrainë dhe lideriinit tha, se ai “po sheh për mundësi in-heh për mundësi in-” që të ndihmojë ekonominë e Greq-to janë kohë të vështira, në aspektin

mik dhe të sigurisë ndërkombëtare”,

tha Putin dhe duhet t’i shqyrtojmë këto prob-leme dhe të shikojmë zgjidhjet. Nuk ështëkoincidencë që një mundësi për këtë ështëparaqitur në Greqi, vend me të cilin ne kemilidhje të thella historike”. Kryeministri Cip-ras tha se “ky është moment shumë specialpër Greqinë, ku ka paqartësi. Ndërsa rrethivicioz i militarizimit, i retorikës së Luftës sëFtohtë dhe i sanksioneve nuk është produk-tiv, zgjidhja është tek dialogu”, theksoi Cipras,kurse Putin i ka mëshuar kundërshtimit ndajsistemit të mbrojtjes raketore të Shteteve të

Bashkuara në Evropën Lindore, duke shtuar,se Moska nuk ka zgjidhje tjetër, veç të hak-merret ndaj mburojës raketore amerikane nëEvropë. Jemi të detyruar të ndërmarrim masatë caktuara për sigurinë tonë dhe përsëris, sekëto janë masa hakmarrëse”, tha Vladimir Pu-tin. Po e përsëritim edhe ne, se Putini ishte në Athinë, ndërsa në Tiranë zhvillonte punimet Asambleja Parlamentare e NATO, e cila dis-kutoi rrugët dhe mënyrat sesi Aleanca Euro- Atlantike: “Do të përballojë sfida të tilla, siRusia dhe rreziku ekzistencial rus, kërcënimetterroriste, konflikti në Siri e Irak dhe raketat,bashkë me armët e shkatërrimit në masë”.

Kreu i Asamblesë Parlamentare tëNATO-s, kongresmeni amerikan MajkëllTërner vuri ne dukje ndryshimin e mjedisitgjeopolitik ku vepron NATO-ja për shkak të

Rusisë. “Jemi në një mjedis të ndryshëm,nga që Rusia e ka deklaruar NATO-nkundërshtare. Prandaj NATO duhet tërimbrohet”, theksoi ai. Në këtë kontekstTërner vu në dukje, se te dy rrugët, dialogume Rusinë dhe masat parandaluese duhettë ecin krah për krah. Asnjë pjesë e dia-logut nuk e zvogëlon nevojën për mbrojtjekolektive dhe për masa parandaluese, përf-shi parandalimin bërthamor”, tha ai. NgaTirana, Tërner u bëri thirrje 28 vendeve të Aleancës atlantike që ato të sigurojnë aleatëafër kufijve të Rusisë me Europën Lindoredhe shtetet balltike, gjë që realizohet thaai, “duke rritur praninë NATO-s në rajondhe siguruar që përforcimet të lëvizin meshpejtësi nëse është e nevojshme”. Tërner evlerësoi Shqipërinë si “një vend anëtar, një

aleat i sigurtë dhe i besueshëm në NATO.Mbështetja dhe thirrjet e Shqipërisë përzgjerimin e NATO-s me vendet e rajonitështë shumë e rëndësishme”, tha ai.

Fryma e unitetit atlantik dhe për forci-min e mbrojtjes kolektive, që doli dhe upërcoll nga sesioni pranveror i AsamblesëParlamentare të NATO-s në Tiranë, ështënë vemendjen e duhur në Bruksel, ndërsaNATO-ja po planifikon një shtim të pranisëushtarake në Evropën Lindore, më i madhinga Lufta e Ftohtë dhe në përpjekje për tëfrenuar rrezikun ekzistencial, që paraqetRusia dhe një agresion tjetër i mundshëmi saj si ai ndërmarrë kundër Ukrainës. Kjoështë arësyeja pse hapat e Shteteve të Bash-kuara dhe të NATO-s përfshijnë vendosjene katër batalioneve në shtetet baltike dhenë Poloni. Më pak se dy muaj para takimitshumë të rëndësishëm të NATO-s në Var-shavë, zëvendësekretari i Përgjithshëm i saj, Aleksandër Vershbou, tha se Rusia po bëhetgjithnjë e më shumë “një fuqi revanshiste”,që përpiqet të ndryshojë strukturën, e kri-

juar pas luftës së ftohtë”. Ai i bëri komentetnë një konferencë për sigurinë të zhvilluarnë Talin të Estonisë.

“Para së gjithash ne duhet t’u kujtojmënjerëzve se jemi ende një aleancë bërtham-ore dhe do ta bëjmë këtë në Varshavë. Duhett’u kujtojmë gjithashtu, se ne kemi një mjettë frenimit bërthamor, që mbështet lëvizjetkonvencionale që po ndërmarrim. Rusëtnuk duhet të kenë asnjë iluzion se, në qoftëse ata përdorin të parët armët bërthamorenë këtë të ashtuquajtur skenar çtensionimi,

kjo do të ndryshojë krejt natyrën e konflik-tit. NATO-ja është një aleancë bërthamoredhe ka aftësinë për t’u kundërpërgjigjur,»tha numëri dy i saj Vershbou.

Në takimin e ardhshëm të NATO-s, shtetetbaltike, si Estonia, Letonia dhe Lituania dotë përsërisin kërkesën e tyre për një prani tëpërhershme të trupave aleate, në përmasate një batalioni, në secilin nga ato. Poloniadhe shtetet baltike prej kohe kanë kërkuarmbështetjen e NATO-s dhe shtimin e numrittë ushtarëve në këtë rajon për “mbrojtje ngaRusia”. Qeveria gjermane ka shprehur tanigatishmërinë që ky koncept të jetë pjesë eveprimit të ushtarëve gjermanë jashtë Gjer-manisë. “Për këtë kanë filluar edhe negociatatnë NATO“, bëri të ditur zëdhënësi i Ministrisësë Punëve të Jashtme në Berlin. Ai shtoi se

për këtë iniciativë do të vendoset në samitine lartë të NATO-s në Varshavë, 8 dhe 9 korrik.Sipas kësaj kërkese, në Lituani duhet të ven-dosen njësitë e NATO-s. Vendet baltike duantë sigurohen, se me një qëndrim të tillë tëashpër atlantik Moska të mos ushqejë iluziontë ndërhyjë në këto vende.

Kremlini mohon, se ka synime për të sul-muar vendet balltike, por ka thënë shpesh sekëto vende janë bërë një bërthamë rusofo-bie, që e ka shtyrë NATO-n drejtë një kursiantirus. Në klimën e tensioneve të larta mePerëndimin, që ajo i ngre vetë, Moska kashprehur alarmin rreth “mburojës raketore”që Shtetet e Bashkuara kanë aktivizua në Ev-ropë. Javën e kaluar, Presidenti rus VladimirPutin e quajti këtë një hap më tej drejt njëgare të re armatimesh dhe premtoi ndry-

shime në buxhetin ushtarak, në përgjigje“kërcënimeve të reja” ndaj Rusisë, tha ai.Shtetet e Bashkuara aktivizuan në Rumanisistemin e mbrojtjes antiraketë, për mbrojtjen nga raketat iraniane dhe nga “shtetetë papërgjegjshme”. Edhe në Poloni nisënpunimet per ndërtimin e një baze tjetër,mburojë ndaj sulmeve me raketa. Pak parasamitit të NATO-s në Varshavë projekti fitonmë shumë peshë. Krahas Polonisë në sistembën pjesë dhe impianti nëDeveselu në jug tëRumanisë. Që nga fundi i vitit 2015 ai ështëi gatshëm për përdorim dhe më 12 maj uvu në punë. Sistemi është “një përforcimi rëndësishëm” i kapaciteteve të aleatëvepër mbrojtjen nga raketat, tha Sekretari iPërgjithshtëm i NATO-s Jens Stoltenberg.

Pentagoni konkretizoi së fundi edheplanet e mëparshme, sipas të cilave ngashkurti 2017 do stacionohen në krahun lin-dor të NATO-s një brigadë e plotë me 4200ushtarë, 250 tanke dhe armatime të tjera tërënda. Kjo brigadë do të lëvizë sipas një pari-mi rotacioni në vendet europianolindore.

Ende nuk dihet se për cilat vende bëhet fjalëÇdo nëntë muaj materialet dhe trupat do tndërrohen. Uashingtoni e argumentoi venUashingtoni e argumentoi vendimin me mbështetjen e vendeve europianolindore “përballë një Rusie agresive” nUkrainë. Ndërkaq, presidenti i SHBA pritnë Uashington sekretarin e përgjithshëm tNATO Jens Shtoltenberg dhe të dy liderëkanë diskutuar për samitin e ardhshëm tNATO-s dhe për rritjen e pranisë ushtaraktë aleancës në Evropën Lindore. Shefi politii NATO-s argumentoi “përgatitjet për kun

dërpërgjigje” ndaj Shtetit Islamik dhe ndaRusisë, përgjegjëse për veprimet agresive nUkrainë. Kaq u desh të zgjohej dhe përfash të zgjohej dhe përfaqësuesi i Rusisë pranë aleancës AleksandëGrushko kritikoi ashpër planet amerikane s“një hap i ri, që përforcon kalimin e NATO-në modelet e konfrontimit”.

Natyrisht se Rusia nuk është vëzhguese pasive e forcimit të pranisë ushtarakamerikane në Europë, por ajo çfarë tërheqvemendjen është, se pas pothuaj dy viteu mbajt një “takim formal”. MegjithatëKëshilli NATO-Rusi “nuk arriti të kapërcejë asnjë mosmarrëveshje mbi çështjekyçe. Bisedimet u duk se ishin “të sinqertadhe serioze”, por NATO dhe Rusia janë nmosmarrëveshje të thella dhe takimi nuk ndryshoi ato. Anëtarët e NATO-s qëndrojn

të patundur në mbështetje të sovranitetitpër integritetin territorial të Ukrainës dhnuk njohin aneksimin e paligjshëm tKrimesë. Shtimi i shkeljeve të armëpushiminë Ukrainën lindore dhe incident që shënhe incident që shën jestroi vëzhguesit e OSBE janë thellësishshqetësuese për aleancën.

Moska mund ta shesë gjallërimin Këshillit NATO-Rusi si një fitore politike, povaret nga aftësia e Kremlinit për të dëgjuaNATO-n. Kemi pasur një “shkëmbim seriodhe të hapur” u shpreh Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Stoltenberg, që do thotme gjuhë diplomatësh, se palët ishin papara përdorimit të grushtave me Rusinë. Nmënyrën, se si shkoi takimi, Këshilli “NATORusi” i ofroi presidentit rus një forum tjetëpër të mbuluar Perëndimin me tirad

zemërimi. Do të ishte për t’u përshëndeturigjallërimi i Këshillit NATO-Rusi dhe faktqë ka dialog, por dialogu është pa vlerë mnjë partner që mbyll të dy veshët kur flitetPutini nuk do të dëgjojë, por vetëm të shpërndajë me zë të lartë atë çfarë ka në mendjene tij. Dhe Putinit i duhet kujtuar, se ishte Rusia që hoqi dorë nga partneriteti me NATOn që kur shkeli marrëveshjen me aleancënatlantike dhe pushtoi Krimenë. Ndërsa rritja e pranisë ushtarake të aleancës në Lindjtë Europës nuk nënkupton konfrontim mRusinë. “Jemi duke forcuar mbrojtjen kolektive, jo për të provokuar konfliktin, potë parandalojmë rrezikun ekzistencial pënjë të tillë”, tha Shtoltenberg në Berlin gjatnjë konference kancelaren Merkel. NATO ja nuk është në kërkim të “Luftës së Ftohttë re”, por as në partneritet, që u përpoq tkrijonte me Rusinë, pas përfundimit të asalufte. Kurse Rusia përdori forcën ushtarake, të ndryshojë kufijtë në Europë. NATO ja detyrohet të përgjigjet dhe kjo është ajçfarë po bën aleanca.


5/16


fokus Përtej kufijtë tanë veriorë dhe verilindorë jetojnë në trojet e vekomunitet po aq i madh shqiptarësh sa dhe në atdheun e tyre

nga Gjon KROITregu ndërshqiptar dhe shteti amranzicioni ynë

snjëherë nuk

gjeti kodin e

omunikimit me

otën e biznesit

hqiptarë të përtej

ufijëve, ndonëseuk kanë munguar

erësimet e

dërsjellta verbale

he ecejaket e

rupeve rutinë

punës prej

istucioneve

hqiptare

Takimi më i fundit në Prishtinëmidis qeverisë së Shqipërisëdhe asaj të Kosovës, i treti i këtij

formati, si pjesë e një agjende politikedhe ekonomiko-kulturore në kuadrine procesit të përgatitjes së kushtevedhe standardeve integruese të të dyvendeve drejt Bashkimit Europian,duke qenë më i zbehtë në kuptimin eprodhimit të stimujve mediatik, kra-hasuar me dy takimet e mëparshme,tregon se kundërshtarët e krijimit

të një hapësire të përbashkët kom-bëtare pa kufij janë mobilizuar edhemë shumë, pavarsisht hapave që pohidhen qoftë në njohjen ndërkom-bëtare të shtetit të Kosovës ashtu dhetë atyre që i ofrojnë vendet tona drejtfamiljes së përbashkët europiane. Mesa duket, qeveritë e të dy vendeve nukpo e kuptojnë ende si duhet, se ky llojintegrimi nuk zgjidhet dhe aq me ta-kime se sa me investime dypalëshe.Fjalët boshe dhe përbetimet patrio-tike nuk kanë vlerë në raste të tilla.Gjithëçka në këtë drejtim duket se kangelur tek ndërtimi i Rugës së Kom-bit, një investim madhor ky, por që udeshën të kalonin afro 100 vjetë, qysh

nga Lufta e Parë Botërore, kur u lançuanjë ide e tillë, që ajo të bëhej realitet.Zënia e një hapësire të gjatë kohoreme luftë e deklarata politike, në kurriztë investimeve e punëve konkrete përkrjimin në kufijtë e të mundshmes,të një tregu të përbashkët ekonomiknë hapësirën ndërshqiptare, nuk kapër t’na dhënë kurrë sukses neve,por kundërshtraëve tanë, sidomosatyre sllavë. Marrin fjala vjen një rastkonkrete, që është publikuar dhe herëtë tjera, dhe që lidhet me situatënenergjitike të të dy vendeve, e cila va-zhdon të jetë problematike, sidomospër Kosovën. Natyrshëm pyesim: Psemungojnë iniciativat e përbashkëta

në prodhimin e këtij artikulli konsuminë mënyrë të kombinuar, apo finan-cimin e përbashkët të një projekti tëmadh energjitik, në formën e TEC-eve apo HEC-eve? Ky projekt, përveçzgjidhjes së krizës energjitike, do tëkrijonte kushte për shkëputjen e varë-sisë energjitike të Kosovës nga Serbia.E vetmja iniciativë në këtë drejtim deritani është ajo e linjës së interkonjek-sionit midis Shqipërisë dhe Kosovës,por kjo s’mjafton. Përveç tregut tëenergjisë, Serbia kontrollon edhepjesën më të madhe të importeveushqimore me Kosovën, përfshi dheimportin e drithrave të bukës, ku përshkak të heqjes së disa barrierave

tregtare me Kosovën, indirekt shtetisllav po arrin të ndikoj edhe në tregunshqiptar. Përveç asaj që është pjesë enatyrshme e marrdhënieve tregtaremidis shteteve të ndryshme të rajonit,duket sikur ka një strategji të caktuar

politike për ta zbrazur gjithnjë e mëshumë tregun e dy vendeve tona ngaprania e produkteve shqiptare. Mun-gojnë operatorët e përbashkët eko-nomik midis Shqipërisë dhe Kosovës,nga që nuk kanë mbështetjen dhevëmendjen e duhur të qeverive respe-ktive, sipas projekteve dhe strategjiveqë duhen hartuar në këtë drejtim.Një analistë i njohur duke diskutuarkëto kohët e fundit rreth një teme tëtillë hodhi idenë, që dy qeveritë tona

duhet të sponsorizojnë një institut tëkërkimeve për problematikën e bash-këpunimit ndërshqiptar, i cili duhettë formulojë zgjidhje, që të adapto-hen më tej në kushtet konkrete të se-cilit vend. Po kur dëgjon që qeveriashqiptare ka anulluar, së fundi, edhevendimin e saj për ta caktuar Portin eShëngjinit si mundësinë e një zone tëlirë ekonomike për Kosovën, atëherëmbledhjet e dy qeverive tona janëthjeshtë shfaqje për t’u dukur si patri-otë e vëllezër të një gjaku në sytë e tëtjerëve. Po çfarë tjetër, më mirë se dal- ja në det, mund të ofronte Shqipëriapër Kosovën? Ndërkohë që të ofrohejndonjë lehtësi tjetër infrastruk-

turore për ekonominë dhe biznesine Kosovës përveç Rrugës së Kombit,qeveria shqiptare preferon “të japmendje” nëpërmjet ligjëratave të mi-nistrave në mbledhjet e përbashkëta,si ajo që u zhvillua para pak ditësh nëPrishtinë. Deri tani, në mënyrë tradi-cionale, qeveritarët shqiptarë janë kujtuar për Kosovën dhe për potencialete tjera shqiptare jashtë kufijëve tanëvetëm në momente afeksioneshpolitiko-patriotike, duke marrë pozahijerënda si etër historikë, por në këtëdrejtim duhen zgjidhje konkrete. In-frastruktura rrugore, ajo e telekomu-nikacionit dhe doganore përbëjnë ba-zën e integrimit fizik të tregjeve mdis

Shqipërisë dhe Kosovës apo vendevetë tjera përreth nesh. Kësisoj jo vetëmnxitja por edhe përfitimi do të ishinpër të gjitha palët. Megjithatë u takoninstitucioneve të shtetit shqiptar, qëtë bëhen iniciatore të krijimit të tregutndërshqiptar në kuadrin e proçesit tëintegrimit mbarëeuropian të vendevetë rajonit tonë.

Por tranzicioni ynë asnjëherë nuke gjeti kodin e komunikimit me botëne biznesit shqiptarë të përtej kufijëve,ndonëse nuk kanë munguar vlerësi-met e ndërsjellta verbale dhe ecejakete grupeve rutinë të punës prej inistu-cioneve shqiptare. Duke përjashtuarsjelljen e ndonjë investimi pa rëndësi

në Shqipëri, përvoja e tregut e bash-këkombasve tanë përtej kufijëve kashërbyer vetëm për të nxitur emigra-cionin e parreshtur të qytetarëve shq-iptarë drejt perëndimit. Ndoshta nëvitet e para të pluralizmit kjo ishte një

veprimtari e përligjur, por me ngritjene institucioneve demokratike dhe in-stalimin dora-dorës të inistucionevetë ekonomisë së tregut në Shqipëriduheshin krijuar mundësi investiminë vendin tonë të kapitaleve që pose-don komuniteti shqiptarë jashtë ku-fijve. Kësisoj, patriotizmi në kushtete ekonomisë së tregut nuk do të ishtemë një sllogan demagogjiko-politik,por një veprimtari konkrete zhvilliminë të gjitha aspektet. Ndonëse nxitja e

komunitetit të shqiptarëve përtej kufi- jëve tanë për të investuar në Shqipëriduket tashmë si një ide arkaike, krijimii tregut mbarëshqiptarë përbën hapine parë të hedhur drejt integrimit evro-pian. Sot nuk mund të flitet për asnjëlloj patriotizmi tjetër përveçse atij tëzhvillimit dhe integrimit gjithëshqip-tarë. Institucionet e shtetit shqiptar ekanë tashmë jo vetëm performancëne duhur por edhe obligimin legal përtë konturuar territorin ekonomik tëtregut ndërshqiptarë si pjesë aktive tëtregut rajonal.

Përtej kufijtë tanë veriorë dhe ver-ilindorë jetojnë në trojet e veta njëkomunitet po aq i madh shqiptarësh

sa dhe në atdheun e tyre mëmë, tëcilët të gjithë së bashku, përveç gjuhësdhe kombësisë kanë aktualisht të për-bashkëta edhe interesat e integrimitmabrëevropian. Por nisur nga fakti qërruga e integrimit evropian të Ballka-nit Perëndimor kalon nëpërmjet in-tegrimit rajonal të këtyre vendeve nakrijon mundësinë ne shqiptarëve qëmungesën e jetesës në një territor tëpërbashkët shtetror ta zvendësojmëme krijimin e një tregu të përbashkëtndërshqiptar; kuptohet mbi bazën eparimeve kryesore të ekonomisë sëtregut dhe eksperiencave të krijuaranga gjithësecili për këtë çështje. I ta-çështje. I ta-I ta-kon Shqipërisë, atdheut mëmë të shq-

iptarëve që ta udhëheq këtë proçestë natyrshëm zhvillimi dhe integrimi.Magjia e tregut është e tillë që ka ar-ritur të bashkojë mbi bazën e pari-meve të interesit reciprok edhe pikatmë të largëta të globit apo sipërmar-rësit e kombësive të ndryshme, jo mëpotencialet ekonomike të shqiptarëveqë jetojnë si fqinjë administrativë menjeri-tjetrin për shkak të padrejtësivehistorike të së kaluarës. Shqiptarëte Kosovës, Maqedonisë dhe Malittë Zi janë ndeshur me elementë tëekonomisë së tregut, apo më mirë tëthemi të privatizmit, qysh në vitet evetëadministrimit jugosllav, kështu qëe kanë patur më të lehtë në aspektin

e ambjentimit për të asimiluarkërkesat e reformave integruese. Nëvitet e para të tranzicionit shumënga bashkëkombasit tanë të këtyretrojeve janë bërë iniciatorët e parëtë përhapjes së sipërmarrjes private

në Shqipëri, kryesisht në fushtregtisë, turizmit dhe shërbMegjithatë investimet e tyre nheun mëmë mbetën simbolikepër faktin se nuk u mirëpritënuk u stimuluan administraprej institucioneve të ndryshshtetit shqiptar. Kjo lloj arrogapakuptueshme e shtetit amë nznesit shqiptar përtej kufijëvvazhdoi edhe në vitet e mëvonduke e mbajtur disi larg tregu

këtë lloj biznesi rajonal. Në mënveçantë ky lloj qëndrimi është i ky lloj qëndrimi është itifikueshëm me biznesin kotashmë pas shkëputjes së ploministrative të kësaj krahine prtësisë serbe, duke krijuar shtetinMegjithëse qysh prej tetë viteshton një marrëveshje e tregtisë midis Shqipërisë dhe Kosovës, peksport-importi midis tyre nnjohur ndonjë zhvillim të ri. Etet shqiptare në Kosovë nuk pëas 10 për qind të volumit gjithtyre, ndërkohë që ruhet i pacroli dominues i eksporteve nga vish-jugosllave. Pa i paragjykuatikisht dhe pa i stimuluar patrio

këto lloj treguesish, është i pakueshëm niveli i ulët i integrikëtyre dy tregjeve ndërshqiptanjeri-tjetrin. Investimet e dishme në Shqipëri, për maddhe standartet që përmbajnë t’i përballonte shumë mirë edhshqiptarë i pasur në Kosovë atrojet e tjera jashtë vendit tonëpohim nuk e bëjmë në kuadrintriotizmit demagogjik, por të ptizmit ekonomik. Vërtetë ekoe tregut është një institucionpolitikë, por kjo s’do të thotë sndërtimit të saj në fazën e tranzdemokratik t’mos udhëhiqespolitika kombëtare. Nëse par

ekonomisë së tregut tek ne do tkombinuar me parimin e intetona kombëtare, atëherë privatizimi i sektorëve startegjikryerja e investimeve startegjShqipëri nuk do të ishin kryeshpërfillur ofertën e shqiptarpasur në veri dhe verilindje të tonë, për t’i hapur rrugë instalimit të monopoleve grekturke në ekonominë tonë. Nkushte, krahas angazhimit ndëbëtar në fushën e diplomshtetit amë, përveç problempazgjidhura të trashgimisë histshoqërore, i takon detyra që në, i takon detyra që nëën e integrimit ekonomik rajo

fillojë një proçes të tillë së pKosovën dhe vende të tjera kufitshqiptarët përbëjnë një pjesë tsiderueshme të popullsisë sëvendeve, për të hedhur kështu bnjë tregu të konsoliduar ndërsh


6/16


ktualitet Tre janë destinacionet kryesore: Italia me 450 mijë shqiptarëGreqia me 440 mijë dhe Shtetet e Bashkuara me 80 mijë

KB zbardh kumi shpërndarë

ër botë; 1.12n shqiptarëojnë jashtë

40% e shqiptarëve janë tashmë jashtë ven-dit. Tre janë destinacionet kryesore: Ita-lia me 450 mijë shqiptarë, Greqia me 440

mijë dhe Shtetet e Bashkuara me 80 mijë…

Sipas informacioneve nga Organizata eKombeve të Bashkuara (OKB), pjesa më emadhe e emigrantëve kalojnë kufijtë për arsyeekonomike dhe mundësi më të mira sociale.Sipas të dhënave të bëra publike nga OKB dheme përpunimin e PewResearchCenter ështëhartuar harta globale e origjinës dhe destina-cioneve të emigrantëve kudo në botë.

Në vitin 2015, harta tregon se 1.120.000shqiptarë, të lindur në Shqipëri, jetojnë nëvende të tjera. Tre janë destinacionet kryesore:Italia me 450 mijë shqiptarë, Greqia me 440mijë dhe Shtetet e Bashkuara me 80 mijë. (shi-

2015, nga 12.2 mijë që ishin një vit më parëNjë tjetër rekord ishin aplikimet për lotarikamerikane, që në vitin 2015 arritën në 20mijë. Sipas mediave britanike, brigjet e Anglis

po kthehen në destinacionin më të fundit temigrantëve shqiptarë.

Emigrantët 3.3%

e popullsisë botërore

Kombet e Bashkuara sugjerojnë se më shumnjerëz po lëvizin nga shteti ku janë lindur.

Në 2015 numri i emigrantëve në të gjithbotën kapi shifrën e thuajse 100 milion. Emigrimi, sipas raportit, është rritur edhe në vendet e zhvilluara dhe në ato në zhvillim. Nvitin 2015, emigrantët përbënin 3.3 % të popullsisë botërore.

ko tabelën). Në Gjermani dhe kanada ka nga20 mijë emigrantë secili dhe në Mbretërinë ebashkuar 10 mijë.

Sipas censusit të fundit të INSTAT, rezidentë

në Shqipëri janë rreth 2.86 milionë banorë, çkanënkupton se ata që kanë ikur jashtë përbëjnëtashmë 40% të atyre që banojnë në vend.

Kjo përqindje ka gjasa të rritet edhe mëshumë në periudhën në vijim, pasi vitin 2015u shënua një rritje e valës së emigracionit,kryesisht drejt vendeve të Bashkimit Europianpor dhe SHBA-ve. Sipas të dhënave të Euro-stat, numri i kërkesave për azil të shqiptarëvenë vendet e Bashkimit Europian ka shënuarnjë rritje të frikshme në vitin 2015. Numri iazilkërkuesve nga Shqipëria është rritur me439%, duke arritur në gati 66 mijë në vitin

Të gjitha ndryshimet e propozuaraeveria reflekton duke riten-uar vendosjen e marrëd-

hënieve me biznesin. Beqi-gjobat do të pritet zbardhja

menteve të Gjykatës Kush-, por do të respektohet pari-roporcionalitetit. Kontrolletëhen sipas një plani vjetor,

ë përcaktohet që në janar…

i tentuan të “shtrojnë” bi-përmes masave të larta

kimore e presioneve të kon-e tatimore, financat kanëuar tërësisht taktikë. Ato pon më bashkëpunuese dheremtuar thjeshtimin e pro-ve tatimore e fiskale, ndërsapropozimet e biznesit.ë 358 propozime, komentegjerime të biznesit, të cilatal kërkojnë ndryshimin ecedurave. Deri tani, finan-

në draftuar 11 procedura tëuara që lidhen me kalimin e

rës së Apelimit Tatimor dhekatit të Tatimpaguesit nëë financave; rritjen e trans-ës; lejimin e çdo biznesi,fizuar nga numri i faturave

SH, të printojë vetë faturënre kompjuterike; lehtësi-procedurave të çregjistrimitkurtimin e afateve, kryerjenrolleve me plan dhe duker 45 ditë përpara bizne-Ndërsa Aktet nënligjore qëojnë janë:eshtimi i procedurave tëmit të tatimit të dyfishtë,përket procedurës së apli-

he paraqitjes së dokument-

voluminoz pranë adminis-atimore për çdo aplikim përmin e taksimit të dyfishtë,rohet aktualisht.eshtimi dhe ulja e kostove

ocedurën e rimbursimit të

TVSH-së për eksportuesit. Ndry-shimi i kufirit të eksportuesve qëdo të përfitojnë rimbursim au-tomatikisht, nga 100% për eksportnë mbi 70% për eksport, si dhekryerja e rimbursimit brenda 30ditëve për të gjithë eksportuesitqë punojnë mbi 50% për eksport,duke rritur numrin e eksportuesve

që përfitojnë nga kjo procedurë në40% të tyre.Drafti u ka shkuar bizneseve

për mendim dhe afati i lënë ngaMinistria e Financave që biznesi tëkthejë një përgjigje për paketën ere fiskale është data 20 qershor.

Gjobat, Beqiraj: Do të

zbatohet parimi

i proporcionalitetit

Gjoba prej 10 milionë lekëshpër tregtarët e shumicës që shesinmallrat e pashoqëruara me faturë;gjobat 500 mijë lekë për moslëshimfature, mosdeklarimi i pagës reale,mosdeklarimi i punonjësve te bi-

znesi i vogël; .gjobë 100% të mallittë padeklaruar dhe rivlerësim të tëardhurave për 6 muaj; gjoba 500mijë lekë nëse nuk afishon çmi-met, ishin disa nga supermasatqë u parashikuan në ndryshimet e

ligjit të procedurave, në kuadër tëaksionit antiinformalitet që nisi nështator të vitit të kaluar. Supergjo-bat kaluan në komisione e Kuvendpa shumë debat me biznesin dhehynë në fuqi në fund të nënto-rit, duke krijuar një frymë frike tesipërmarrjet. Për fat të mirë, atonuk arritën të zbatoheshin, pasi

Gjykata Kushtetuese i rrëzoi atoduke i gjykuar në papajtueshmërime Kushtetutën.

Znj. Irena Beqiraj, zëvendësmin-istre e Financave, pohon se endenuk është vendosur përfundimishtse sa do të jenë nivelet e reja të gjo-bave, pasi duhet pritur që GjykataKushtetuese të zbardhë argumentetse pse i rrëzoi ato. “Për t’i rishikuarduhet të dimë arsyet se pse u hod-hën poshtë”. Gjithsesi ajo pohon senë çdo rast do të respektohen pari-met e proporcionalitetit.

Kontrollet do të

bëhen me plan

Nuk do të ketë më trokitje në

derën e biznesit nga tatimorët përkontrolle të papritura, që shpeshvendosen nga vetë ata. Ndryshi-met e reja ligjore parashikojnë kry-erjen e planifikuar të tyre. “Plani ikontrolleve do të bëhet që në fillim

të vitit, duke u bazuar në analizëne riskut, apo elemente të tjerë”,thotë Beqiraj. Mund të bëhen dhevizita fiskale të paplanifikuaragjatë vitit, si p.sh., pas kërkesës përrimbursim TVSH-je. Gjithsesi, ajopohon se do të ketë plan të përcak-tuar dhe nuk do të lihen në dorë të

tatimorëve.Bizneset do të njoftohen 45 ditëpërpara fillimit të kontrollit, duke idhënë mundësinë të vetëkorrigjo-het brenda këtij afati.

Një tjetër ndryshim është zgjat- ja e afatit nga 12 muaj në 60 muajpa aplikuar penalitete, të së drejtëssë tatimpaguesit për vetëkorrigjimtë deklaratës tatimore. Ekonomiaështë shumë informale, pohonznj. Beqiraj. Ajo pranon se aksionikundër informalitetit u nis pa për-gatitur publikun. Tashmë bizne-set do të kenë kohë deri në 5 vjettë vetëkorrigjojnë deklaratat tati-more pa marrë gjoba.

Fokusi i paketës së reFinancat do të tentojnë in-

formim dhe komunikim në funk-sion të edukimit të tatimpaguesitdhe unifikimin, standardizimindhe aplikimin e rasteve preceden-te tatimore. Konkretisht:

-Rritje e transparencës me tat-impaguesit dhe forcimi i detyrimitpër zbatimin e njëjtë dhe efektivtë legjislacionit tatimor nëpërmjetpërcaktimit të detyrimit të admin-istratës tatimore për të publikuardhe për të zbatuar njësoj për tëgjithë tatimpaguesit në rrethana tënjëjta, Vendimin Teknik të nxjerrëpër një tatimpagues të veçantë;

-Përmirësim të mëtejshëmtë procesit të informimit për tat-impaguesit nëpërmjet detyrimittë administratës për botimin ebuletinit përmbledhës të vendi-meve të gjykatave, si dhe unifikim

Paketa e re fiskaletë qëndrimeve dhe lehtësim në informim nëpërmjet përmbledhjesë tyre në formë komentarësh;

-Ndryshimin dhe përmirësimie mënyrës së informimit, nëpërmjet detyrimit për publikimin legjislacionit tatimor në gjuhën angleze, çka sjell lehtësi në informim

kryesisht për biznesin e huaj.Thjeshtim dheshkurtim procedurash

Ndryshimet ligjore syno jnë thjeshtimin, qartësimin dhshkurtimin e procedurave tndryshme tatimore, të faturimiçregjistrimit, vlerësimit, kontrolltatimor, që do të tentohet të arrihet përmes:

-Qartësimit të disa elementeve që kanë të bëjnë me marrjee akteve tatimore dhe llogaritjee afateve përkatëse, përmbajtjee njoftim-vlerësimit, publikimidhe transparencën në llogaritjee kamatëvonesave që aplikon ad

ministrata tatimore për një detyrim tatimor.

-Lehtësimit në procedurën çregjistrimit të biznesit, duke bërtransparent procesin midis tatimpaguesit/QKB-së ose gjykatëdhe organit tatimor, duke shkurtuar afatin e kësaj procedure.

-Reduktimit të kostove për biznesin dhe përmirësimin e njërprej indikatorëve “Të bërit biznenë Shqipëri” nëpërmjet lejimtë çdo biznesi, pa u kufizuar ngnumri i faturave me TVSH, tprintojë vetë faturën tatimorkompjuterike.

-Korrigjimit nga ana e admin

istratës tatimore dhe jo nëpërmjeprocedurës së ankimit për sa i përket dënimeve për shkak të ngarkimit gabimisht të një përgjegjësitatimore të gabuar në sistem, jo npërputhje me ligjin.


7/16


aktualitet Kreu i kabinetit qeveritar të Kosovës, Isa Mustafa, deklaroi se dbashkëpunimi mes dy qeverive ka qenë ëndërr, ndërsa sot është r

Mbledhja e qeverive Shqipëri-Kosovnënshkruhen 7 marrëveshje ekonomik

Në mbledhjen e përbash-kët mes Kosovës dhe Shq-ipërisë në Prishtinë veç

skutimeve që kanë nisur përellimin e bashkëpunimit mes

y vendeve, dy qeveritë firmosënmarrëveshje të reja në fushandryshme. Në një konferencë

ër mediat pas përfundimit të ta-mit dy kryeministrat e cilësuannjë ndër frytet më të mira të dy

endeve arritjen e marrëveshjeveBashkëpunimit. Kreu i kabinetit

everitar të Kosovës, Isa Mustafa,eklaroi se deri dje bashkëpunimies dy qeverive ka qenë ëndërr,

dërsa sot është realitet. Kreu i qe-erisë kosovare pohoi se në këtote janë forcuar marrëdhënietes dy shteteve, ndërsa do të vijo-

et më tej me këtë ritëm.

Mustafa

“Zoti Edi Rama është nder ieçantë që të kishim një mbledhjeeverie të përbashkët. Bashkëpun-

mi vëllazëror dhe investimi maksi-al për të qenë së bashku është

ërkesë e qytetarëve dhe dety-mi ynë. Deri dje që konsiderohejndërr e shqiptarëve sot është re-itet dhe nesër do jetë model ev-pian. Sot qeveria e Kosovës dele bilanc para jush. Ne kemi forc-

ar ndjeshëm marrëdhëniet dhee dokumentin për partneritetinrategjik. Në këtë aspekt kanë mb-ur pak çështje që të adresohen,daj rezultatet janë të prekshmehe kanë krijuar kushte që të avan-

ohet më shumë. Sot kjo mbledhjelli risi në krijimin e mekanizmaveër të bashkëpunuar. Përveç mar-veshjeve, sot nënshkruam dhe

eklaratën e përbashkët. pasi kon-rmuam angazhimin e përbash-ët, ramë dakord që të ndërmarrimiciativa konkrete për fusha bash-

ëpunimi. Pjesë e deklaratës janëartimi i një kalendari dhe vijimi irojekteve të bashkëpunimit. Gjatëësaj mbledhje ne prezantuam 7arrëveshje që u nënshkruan sot.

endet tona po avancojnë në ax-endën e tyre europiane. Këto mar-veshje janë të rëndësishme përellimin e marrëdhënieve tona të

ashkëpunimit”, tha Mustafa.

Rama

Ndërkohë që kryeministriama u ndal tek marrëveshjetarritura ditën e sotme, duke u

cesin drejt bashkimit komtë parë. “E gjithë ajo që jusot është kurorëzimi i njëtë gjatë për të bashkërendukumentet e marrëveshjevedhe për të çuar përpara njstrategjik bashkëpunimi, nprimi, ekonomik, e kulturoai politik është një ndërvepnuk ka munguar asnjë çast . Ti sotëm konsolidon procesinbashkimit kombëtar të pintegrim në funksion të moizimit të dy shteteve tona, dtegrimit të plotë në BE. Kjo përmasë shumë konkrete tditshme idesh, projektesh, imentesh, energjish të pëkëta, që po jetësojnë ditakrijimin e hapësirës së njedhe modelin e bashkëpumes nesh, por edhe për rmë gjerë”- theksoi kryem

Takimi i tretë mes dy qevembajt në Bibliotekën Komtë Prishtinës, e cila këtë herpërshtatur për të pritur kryistrat Edi Rama dhe Isa Musdhe anëtarët e tjerë të kabin

objektiv i patjetërsueshëm. Uni-fikimi i plotë i tregjeve tona janëkorniza e këtij angazhimi”, thaRama. Në fjalën e tij, Rama tha setakimi i sotëm konsolidon pro-

shprehur se synohet rritje e bash-këpunimit në nivel ekonomik ekulturor. Thellohet bashkëpun-imi në fushën ekonomike të fi-nancave, transportit, energjisë,

ët mirëqeverisjes, administrimitpublik, mjedisit. Lehtësimi i mëte- jshëm i çdo procedure që e pen-gon rrjedhshmërinë e shkëmbimitmes njerëzve dhe mallrave është

Kreu i kabinetit

qeveritar të

Kosovës, Isa Mustafa, deklaroi

se deri dje

bashkëpunimi mes

dy qeverive ka qenë

ëndërr, ndërsa sot

është realitet

Kryeministrat Rama e Mustafa: Jetësojmë bashkimin përmes anëtarësimit në B

Ministri i jashtëm grek, NikoKotzias mbërriti dje nëambientet e Ministrisë së Jasht-ientet e Ministrisë së Jasht-me nga dera e pasme e godinëspër shkak të protestës që shoqata“Çamëria” zhvilloi tek Ministria.Shoqata Çamëria nisi protestën

e paralajmëruar që në orët e paratë mëngjesit, me pankartat “Hiq-ni ligjin e luftës”, “Çamëria nëna jonë». Protestuesit bllokuan të dyanët e trotuarit të MPJ dhe në krahtë lumit Lana dhe në një momentpak para mbërritjes së Kotzias nëTiranë janë përplasur me policinëpër shkak se kishin bllokuarlëvizjen e automjeteve. DeputetëtIdrizi e Doda janë përplasur edheshtyrë edhe fizikisht nga forcat erendit por kjo nuk i ka penguar ataqë të mblidhen edhe para hyrjeskryesore të Ministrisë për të thë-në fjalën e tyre. Ministri Bushatitentoi të qetësonte situatën dukedalë së bashku me dy këshilltarëte tij para protestuesve por mesaduket kjo ka krijuar më tepër ten-sion mes shoqatës “Çamëria” epër këtë arsye ai ka mundur të ko-muniko ë vetëm ak minuta me

Vizita

Ministri iJashtëm grek,Kotzias pritet

me protesta nëTiranë

Kryediplomati grek hyn

nga dera e pasme e

Ministrisë së Jashtme,

dhjetëra qytetarë

protestonin

NATO-s. Jo çdo gjë që thotë është e ligjshme. Shihni seka bërë shtypi grek dje pëdrimin e ministrit të Jashtëmpashë një reagim që të thoskush, kjo është axhenda e ANe kemi axhendën tonë, sh

Çamëria ka axhendë e saj,shqiptar po ashtu. Kotzias të ndajë një gjë, Shqipërianjë vend mik, apo është njarmik. Çështja e shqiptarÇamërisë është çështja e tëshqiptarëve”, tha Idrizi.

kreun e PDIU-së, Idrizi dhe ështëlarguar në pritje të ministrit Kot-zias. Më herët Idrizi tha në një pro-noncim për mediat se është fyerjepër të gjithë shqiptarët të thuhetse Çamëria nuk ekziston. “Derisatë gjejmë gjuhën e bashkëpunimit.

Unë sot jam këtu si anëtar i shoqa-tës “Çamëria”. Greqia të na tregojëse çfarë çështjes ekzistojnë përçështjen shqiptare dhe të shohimçfarë duhet bërë. Besoj se kjo kohëka marrë fund, shteti shqiptarështë një vend sovran dhe anëtar i


8/16

7 qershor 2016 fryma e re 8fryma e re 8

konomi

Kambanat e alarmit nëkonomi dhe realitetiirtual i qeverisë!onomia shqiptare po futet në një rreth vicioz

Investitorët e huaj dhe shoqatat e tyre po e thonë hapur që Shqipëria, jo vetëm qnuk është interesante për ta, por edhe sipërmarrësit aktualë po tentojnë largimin

D yqanet e vogla të tregtisë,që ndodhen në një dis-tancë me një perimetërminutash larg nga një su-

rket i hapur rishtazi vuajnëie të ndjeshme të shitjeve,jë studimi të pak viteve më

Dhe teksa rrjeti i organizuarsë me pakicë dhe qendravee ka marrë përhapje të gjerëd dekadën e fundit, një zh-normal ky, bizneset e voglagoditjen e parë. Konsuma-o i largohen çdo ditë e mëdyqaneve “të lagjes”. Zh-i qendrave të mëdha dhe

marketeve ishte një dukuri

mangshme. Supermarketetkushte më të mira tregtimio-sanitare, çmime më të

më shumë shumëllojshmëriktesh, duke rritur mundësi-jedhjeve, si dhe më shumëformën e ofertave të vazh-

me dhe eventeve promocio-Një nga pikat e forta të një-

mëdha tregtuese në vendroduktiviteti i lartë që kanë

ort me njësitë e vogla. Sipasnave të anketës strukturoreTAT për vitin 2014, produk-

i njësive tregtuese me 1-4ës është 7 herë më i ulët se10-49 punonjës.

kjo tendencë, në kënd-min e konkurrencës te bi-

vogël tregtar po rezultonë e më problematike përtë peshës së rëndësishmeë njësitë e vogla tregtare

nësim dhe sidomos vetë-m. Sipas të dhënave të IN-në vitin 2014, rezulton se4% e totalit të vetëpunësu-në të vetëpunësuar në tregtikicë. Ndërsa në totalin e tëuarve në vend, të vetëpunë-në tregti zënë rreth 11% tëpas Anketës Strukturore të

T, për vitin 2014, tregtia meka numrin më të madh të

ësuarve në vend, me rrethë, nga të cilët 30 mijë, aponë të vetëpunësuar, raportirtë i të vetëpunësuarve ngaë sektorët.fakt, e gjithë ekonomia

Sipërmarrjet emëdha vendase po

e gjejnë veten jo

konkurruese përballë

taksave të larta, por

edhe zgjedhjeve të

pamenduara mirë në

biznes.

Biznesi i vogël me 1-4të punësuar, që përbën

90% të sipërmarrjeve

shqiptare, po vuan

pasojat e rimodelimit

të ekonomisë, tkurrjes

së konsumit e presionit

të lartë fskal.

shqiptare është e mbështetur tesipërmarrjet e vogla dhe vetë-punësimi. Hapja e një dyqani nëlagje, me qira, apo në pronësi, kaqenë në vite një formë vetëpu-nësimi për pjesën më të madhetë shqiptarëve, që në mungesë tëalternativave të tjera, i kanë dalëpër zot vetes.

Sipas të dhënave të INSTAT,89% e ndërmarrjeve kanë 1-4 tëpunësuar. Teksa kontributi i tyrenë shitjet në ekonomi është i ulët(realizojnë 14% të totalit të shitjevenë vend), roli i tyre është shumë i

madh në punësim. Në bizneset evogla marrin të ardhura gati një etreta e të punësuarve në vend.

Goditja e dytë për bizneset evogla është tkurrja e konsumit. Tëdhënat zyrtare tregojnë se kon-sumi privat ra me 0.2% në 2015-npër herë të parë që nga viti 2011.Shumë biznese të vogla po e gje- jnë të vështirë të mbijetojnë, nëkushtet kur njerëzit kanë ulur nëmaksimum shpenzimet ose janëbërë më të zgjuar në blerjet e tyre.Në një ekonomi, ku pak prodho- jnë dhe të gjithë duan të shesin,kjo pritej të ndodhte herët a vonë.Shërbimi ushqimor (kryesisht

restorante e bar-kafe) janë sektoritjetër që shumë familje kanë gje-tur për të mbijetuar, por që dhe aipo vuan krizën e konsumit.

Në një afat më të gjatë, bizne-set e vogla pritet të jenë ato që

do të goditen më shumë nga do-mosdoshmëria për të plotësuarstandardet e tregtimit, teksa ven-di po harmonizon legjislacionindhe përafron kriteret me vendet eBashkimit Europian.

Presioni për t’u formalizuar

lin me fitim. Ata po gjenden ndilemën nëse do të arrijnë të mbi jetojnë në këtë mj edis të vështirdhe shumë kanë filluar të mbyllen. Janë shumë biznese të voglaqë në fakt, “avantazhin” e vetëmkonkurrues kanë pasur infor

nga ana tjetër po i nxjerr zbu-luar shumë prej këtyre biznesevetë vogla, që po shohin sa pakkonkurruese kanë qenë në njëmjedis shumë konkurruese dhepo kuptojnë që nëse “i tregojnë”të gjitha nuk do të arrijnë të da-

Askush nuk po e fsheh më tani.Pasi presidenti i Dhomës Ameri-kane, Mark Crawford, ishte i pari që

pak muaj më parë doli hapur dhetha se klima për investitorët e huajnuk është pozitive dhe shumë prejtyre janë gati të ikin e disa madjekanë dalë nga tregu shqiptar, nukkanë të pushuar ankesat. Një in-deks i Dhomës Gjermane të Indus-trisë dhe Tregtisë tregoi se Shqipëriarenditet e fundit si destinacion kugjermanët do të investonin sërish, sidhe e parafundit në rajon për atrak-tivitetin si destinacion investimesh.Indeksi i Klimës së Biznesit, një pub-likim i Shoqatës së Investitorëve tëHuaj në Shqipëri (FIAA) ka shënuarrënie radhazi për 4 tremujorët e vitittë shkuar. Investitorët shpërthyen

në një takim me kryeministrinRama, kur Patrick Pascal, drejtues iminierës së bitumit në Selenicë, menjë përvojë të gjatë në tregun shqip-tar, i tha kryeministrit: “Në dhjetor ukam dërguar një letër tre ministrave,

ankesat

Nervozizmi i

investitorëve tëhuaj arrin kulmin

Ankesa nuk u mor

seriozisht nga kryeministri

Rama, ashtu si dhe shumë

vërejtje të tjera, që janë

quajtur veçse perceptime

të gabuara

ministrit të Ekonomisë, ministrit tFinancave dhe ministrit Gjiknupër një problem. Pas kalimit të ligj

fiskal, qeveria kishte vendosur trriste fitimet mbi prodhimin m300%. U kam dërguar tre letra tgjithë personave që përmenda. Ushpjegova se do të humbisni punësim dhe para. Keni humbur mshumë se 1 mln euro me taksa”.

Ankesa e tij nuk u mor serozisht nga kryeministri Rama, ashtu si dhe shumë vërejtje të tjera, q janë quajtur veçse perceptime tgabuara.

Ndërkohë, hyrjet e reja, që dtë sillnin kapital shtesë në ekonomi dhe do të gjeneronin vendeaq shumë të lakmuara të punës, pmungojnë prej vitesh, ndryshe ng

fqinjët që gëlojnë nga lajme pëhapje fabrikash të reja.

Një speciale e pak kohëve mparë tregoi se kompani të mëdhsi Weibo Group, Terna, GeoxJohnson Control, Lear Corpora


9/16


ekonomi E gjitha kjo përballë indiferencës së qeverkëmbëngul që gjithçka shkon m

alitetin në raport me sipërmar-et e organizuara të pakicës.

Tendenca rënëse ka filluardhe statistikisht. Që në vitin014, të dhënat e Anketës Struk-rore të INSTAT treguan se bizne-t me 1-4 punonjës në sektorin e

tregtisë ranë me 3% në raport menjë vit më parë. Ndërsa numri i tëpunësuarve në këto sipërmarrje tëvogla ra me ritme edhe më të lar ta,duke u tkurrur me gati 5%.

Një tjetër e dhënë më alar-mante është publikimi së fundinga tatimet i listës së subjektevepasive, që gjeti se rreth 91 mijë bi-znese, apo gjysma e atyre të regjis-truar janë pasive.

Rënia e biznesit të

vogël tregtar ka flluar

Që në vitin 2014, të dhënat e

Anketës Strukturore të INSTATtreguan se bizneset me 1-4 pu-nonjës në sektorin e tregtisë ranëme 3% në raport me një vit mëparë. Ndërsa numri i të punësu-arve në këto sipërmarrje të voglara me ritme edhe më të larta, dukeu tkurrur me gati 5%.

Subjektet pasive, në

pjesën më të madhe,

janë biznese të vogla

Nga lista e 91 mijë subjektevepasive të tatimeve rezulton se mbi90% e tyre janë biznese të voglakryesisht persona fizikë dhe am-bulantë. Kryeqendra e vendit Ti-

rana shihet të ketë qenë më e go-ditura. Sipas të dhënave zyrtare,mbi 36 mijë biznese të të gjithaniveleve, shumica e tyre të voglakanë pushuar aktivitetin në Tira-në. Barra e lartë fiskale, e cila në

shumë raste ka trefishuar nivelin etaksave lokale për kryeqytetin, kaçuar shumë subjekte në mbylljetë përkohshme dhe të tjera drejtmbylljes së plotë. Ende pa nisuraplikimi i taksave të larta vendore,5% e bizneseve të drejtuara ngagratë dhe 3% të drejtuara nga bur-rat mbyllën aktivitetin në Tiranëgjatë 2015-s.

Në qytetin e Fierit kaluan nëstatus pasiv 6240 subjekte, ndërsanë Berat, 2516 të tilla. Sipas rapor-timeve të tatimeve, më shumë se14 mijë biznese kanë kaluar mestatus pasiv në Durrës, në Shkodër6661 biznese, në Fier mbi 6200 tëtilla dhe në Vlorë mbi 4100. Drejtmbylljes janë edhe mijëra biznesenë prefekturat më të varfra të

vendit. Në qarqet e Kukësit dhetë Dibrës, rreth 2600 biznese kanëkaluar në status pasiv, shumica etyre drejt mbylljes së plotë.

Si mund të dilet nga ky ngërç

Mjedisi aspak i favorshëm përbiznesin e vogël, për të gjitha ar-syet që u thanë më lart, mungesae ndërgjegjësimit për t’u marrë se-riozisht me këtë çështje nga poli-tikëbërësit dhe moszhvillimi i sek-torëve strategjikë që do të nxisninhapjen e vendeve të punës e kanëvënë realisht në dilemë të ardh-men e këtij segmenti aq jetik përekonominë dhe punësimin.

Nikolin Jaka, kryetari i Dhomëssë Tregtisë, thotë se në radhë tëparë, qeveria duhet të shohë re-alitetin në sy dhe ta pranojë atë.Jaka sugjeron prioritizimin e disasektorëve me një rimodelim tëekonomisë që të çojë në projektefisibël. Burimet natyrore janë tëparat që duhen të merren në kon-sideratë, thotë Jaka. Në këtë pikë,Shqipëria ofron më shumë se ra- joni. Mund të zhvillohen resorte tëmrekullueshme që ofrojnë shër-bime, të cilat mungojnë sot. Ai thase qeveritë në të gjitha këto vite ekanë orientuar sektorin e turizmitgabim. Në vend të resorteve po

ndërtohen vetëm fshatra turistikëqë nuk kanë asnjë vlerë të shtuarnë ekonomi. Ndërsa bujqësia, si-pas tij, është një sektor tjetër mepotencial, por që kërkon stan-dardizim dhe incestiva për uljen ekostove. Një ide e mirë është për- jashtimi fiskal i fermave të mëdhapër disa vite, tha Jaka.

Jaka pohon se gjëja më pozitiveqë po bën qeveria e sotme ështëshlyerja e detyrimeve të prapamb-etura dhe moskrijimi i detyrimevetë reja për bizneset që punojnë meshtetin.

Stefan Pinguli, një biznesmenme përvojë në sektorin e agropër-

punimit nëpërmjet prodhimit tëbirrës, ‘Stela’, sugjeron një për-dorim më të mirë të avantazhevekonkurruese. Si fillim, sipas Pin-gulit, politika fiskale duhet të ap-likojë urgjentisht taksën e sheshtë,

duke i bërë tatimet dhe taksat nënjë nivel me rajonin. Qeveritëduhet të ulin represionin mbitregjet dhe të krijojnë një liri më tëmadhe, pasi në këtë mënyrë me-kanizmat e vetërregullimit prod-hojnë të mira për të gjithë.

Pinguli tha se, shfrytëzimi mëi përgjegjshëm i rezervave naty-rore natës, mineraleve dhe ujitdo t’i sillnin arkës së shtetit të ar-dhurat e nevojshme të cilat, pasrishpërndarjes, do të sillnin njënivel tjetër ekonomik në vend. Aigjithashtu bën thirrje për politikaproteksioniste për zhvillimin eprodhimit vendas, në kuadër tënjë integrimi gjithnjë e më të fortënë tregun global. Sipas Pingulit,tranzicioni që po kalojnë bizne-

set e vogla mund të ishte shumëmë i lehtë nëse do të krijoheshinmundësi për zgjerimin e prod-himit vendas me incentiva nx-itëse, me qëllim që të papunët qëdalin nga mbyllja e aktiviteteve tëkishin mundësi punësimi në fab-rika.

Biznesi i madh

po bëhet jokonkurrues

Kur një hallkë e zinxhirit këpu-tet, të tjerat bëhen të padobishme.Teksa biznesi i vogël dhe i mesëmpo hasin probleme për shkak tëpresionit fiskal dhe rënies së kon-sumit, biznesi i madh po vuan

mungesën e konkurrueshmërisë,teksa barra e taksa dhe çmimi ienergjisë janë arritur me 50% vitete fundit. Stefan Pinguli tha se llog-aritë e momentit flasin në favortë importit. Kostot që shoqërojnëprodhimin e një litri birrë në vend janë më të larta se të importit. Vetëm taksa për ambalazhin ështësa gjysma e vlerës së ambalazhit.Ndërsa vlera e pullës fiskale ështëgati e barabartë me vlerën e ak-cizës që paguhet në shtet. Kaliminë tatim progresiv ka rritur me 50%barrën fiskale për tatimin mbi fiti-min dhe të ardhurat personale. Tëgjitha këto e kanë bërë biznesin e

agropërpunimit jokonkurrues, thaPinguli. Në këto kushte, nga prod-himi po kalohet në import dhekjo po ndodh aktualisht. Vetëmpër birrën, importet janë rriturme mbi 40% këtë vit. Ai lajmëroise shumë shpejt, sektori i për-punimit do të pushojë aktivitetinpër shkak të kostove të larta. Njëvit më parë, kompania gjermane“Meggle”, që pak vite më parëkishte blerë kompaninë shqiptaretë përpunimit të qumështit “Fast”,vendosi të mbyllë linjën e prod-himit në vend për shkak të kostossë lartë në krahasim me impor-tin. Ironikisht, sot “Meggle” është

në tregun shqiptar me prodhimeimporti. Nikolin Jaka, i cili ka nëzotërim një fabrikë qumështi, thase kostoja me të cilin del prodhimiUHT nga fabrika është e barabartëme çmimin e shitjes në supermar-

ketet shqiptare të qumështiqë importohet nga Gjermatha se po shikon mundësinëportit të lëndës së parë (qutit) nga Çekia për shkak secilësia, edhe çmimi, janë leverdishme se në Shqipëri.

Copëzimi i tejskajshtokës bujqësore dhe munstandardizimit në bujqësi ekonomisë së shkallës (e mëdha, minimalisht m600 lopë) e bën të vështirëkonkurrueshmërinë në afaP.sh., në Shqipëri lënda e(qumështi) blihet nga fshose fermat e vogla me 50-6për litër, ndërsa nga Çekia lparë vjen me 45 lekë për litë

Konkurrueshmëria e ulëNjë vit më parë, komgjermane “Meggle”, që pak vparë kishte blerë kompaniniptare të përpunimit të qum“Fast”, vendosi të mbyllë liprodhimit në vend për shkostos së lartë në krahasiimportin. Ironikisht, sot “Mështë në tregun shqiptar mehime importi.

Indeksi i besimit të b

të Dhomës Amerikan

përkeqësim të ndjeshëm

Kapakun e shqetësimevevestitorëve ia vuri zëvendës

sadori amerikan, David Mucili në një takim të organizuFIAA tha se “investitorët qëdashur të investojnë në Sh janë frikësuar dhe kanë ikurcedurat gjyqësore janë të thjdetyrimet e borxheve janproblem. Kompanitë amekanë bllokuar planet për invpër shkak të zvarritjeve gjyqDrejtësia nuk po bëhet. Sinvestime, sepse nuk kanë ka edhe investitorë me ptë këqija. Edhe pronat janëleme, me mbivendosjen e të pronësisë”,- ka deklaruar M

Indeksi i biznesit të D

Amerikane, që u publikua sëmi ka rezultuar me një përketë ndjeshëm me 5 pikë përqinshqetësimi kryesor i biznesevbarra e lartë e taksave. Ky është i rëndësishëm pasi hame pyetësorët që u drejtohe100 bizneseve anëtare të Dhndër më të mëdhatë në vend.

Mesazhi u amplifikua dhambasadori Donald Lu. mbeta i zhgënjyer kur vurënien e ndjeshme të ABI nën, nga 42.77 në 37.94”. Ai vijtej, duke inkurajuar qeveringjithashtu edhe liderët e tjbiznesit që ta përdorin kë

port, si një mjet të fuqishët’u përqendruar dhe për t’i prioritet reformave për klibiznesit në Shqipëri.

/

on, CapCon, Benetton, Ferreroocher, Power China, China Stateonstruction Enginering etj., etj.,

anë tentuar të zgjerojnë linjat ere të prodhimit në Shqipëri nëesë vitet e fundit, por klima eafavorshme e investimeve, tak-at e larta, si dhe mungesa e buri-

eve njerëzore të kualifikuara i kaetyruar të zgjerohen në rajon.

Vetëm pak ditë më parë, nëaqedoni, në zonën zhvillimoreknologjike – industriale në Stru-icë u vendos gurthemeli për fil-

min e ndërtimit të fabrikës së reJohson Controls (një kompani

merikane e prodhimit të pjesëvemakinave që kishte shfaqur

teres edhe për Shqipërinë). In-estimi, sipas informacioneve nga

enaxhimi, do të arrijë 20 mil-në dollarë dhe pritet të punëso-

en rreth 1.500 persona. Me këtë,umri i përgjithshëm i të punësu-ve në kompaninë në Maqedoni

o të arrijë mbi 3.000.


10/16


ulturë

Reparti nr. 30300 të burgosur politikqë ndërtuan veprat

e komunizmitgjithëve. Kjo edhe për arsye se atambajnë qëndrim të keq duke mosdhënë rendiment në punë”. Ndër-sa për vitin 1950 ishin realizuar110.000 ditë pune, duke bërë mëshumë se 15 milionë lekë. Për këtëqëllim, kishin punuar 900 të burgo-sur, citojmë Dervishin.

Përshkrimi si u krijua repartinr.303, lidhet me këtë grupim të tëdënuarve politikë, duke u vënë nëpunët më të rënda që lidhen mendërtimet industriale më të mëdhanë vend. Por në këtë histori tërheqvëmendjen rasti i ndërtimit të aero-portit të Rinasit, i cili siç raporto-het, është ndërtuar në kohë rekord,pasi ishte ftuar në inaugurim sek-retari i Përgjithshëm i Partisë Ko-muniste të Bashkimit Sovjetik, Ni-kita Hrushovi. Rojet dhe njerëzitqë ruanin këta të burgosur shpeshshpërbleheshin me dekorata edhepse në një rast u arrit të kryhej njënga vrasjet më monstruoze.

***Në Rinas të Tiranës, formohet

reparti nr. 303, në vitet 1955-1959Në 14-15 korrik 1955, reparti u

zhvendos në Rinas të Tiranës. Këtu

ndërtohej aerodromi i ri i Tiranës,një prej veprave më të mëdha tëregjimit. Reparti nr. 303 punoi këtupër 4 vjet, deri në vitin 1959. Dy tëdënuar mundën të arratisen, por ukapën më vonë. Puna ishte e njëjtëme atë të kampit të Urës Vajgurore.Punimet kanë mbaruar më 8 shkurt1959. Ngutja e punimeve u bë sepsenë maj 1959, në Shqipëri do të vinte

sekretari i Përgjithshëm i Partisë Ko-muniste të Bashkimit Sovjetik, Ni-kita Hrushov.

Edhe këtu kishin shpërthyerdekoratat për kolektivin e atyre qëruanin të burgosurit. Sami Repishtiishte një ndër të dënuarit e këtij

reparti. Puna këtu ishte gërmimi meimtësi i tokës së aerodromit, e cilanuk duhej të kishte asnjë rrënjë bar-ishte poshtë. Pas këtij gërmimi, filloishtrimi me gurë e më pas, betonimii thellë. Kampi nr. 2 raportonte segjatë vitit 1955 kishin hyrë në repart256 të dënuar politikë dhe 498 or-dinerë. Në fund të vitit 1955, kampikishte një trupë prej 617 të dënuar-ish politikë dhe 199 ordinerë, gjithsej816 vetë. Efektivi mesatar gjatë vititvlerësohej në rreth 870 të burgosur(AMPB, F. 57, V.1955, D.121)

Në bazë të urdhrit nr. 1620, datë21.12.1955 reparti mori numrin 303.Urdhri hyri në fuqi më 1 janar 1956(AMPB, F. 50, V.1955, D.642)

Raportohet se në vitin 1956kishte rreth 800 të burgosur. Din-amika e kampit lëviz drejt largimittë elementit ordiner. Në vitin 1957,në kamp ishin 414 të dënuar poli-tikë dhe asnjë ordiner (AMPB, F.50, V.1957, D.801) Në këtë kohë rrjetisekret i Sigurimit përbëhej prej 4rezidentëve, 3 agjentëve dhe 16 in-formatorëve (Historiku i Policisësë DPB Tiranë, Tiranë 1977, pjesa edytë, faqe 190).

Më 23 dhjetor 1957, në orën13:50, një avion amerikan u ul përarsye teknike në pistën e pambaruartë Rinasit. Nuk u pikas nga asnjë prejforcave “vigjilente” të regjimit dheruajti mrekullisht barakat ku rrinintë dënuarit. Më vonë, piloti u larguanga Shqipëria, ndërsa avionin nuk emori, sepse sistemi i gomave ishte

dëmtuar. Regjimi e mori avionin dhee çoi në Gjirokastër. Në kalanë e këtijqyteti e reklamoi me mburravecëri-në e njohur të tij si punë “agjen-turore” të vetën se “ia kishte kallur Amerikës”. Në vitin 1958, punoninnë kamp vetëm 470 të dënuar poli-

ë dhjetë vjet, për 800 të bur-gosur politikë u krijua njërepart i posaçëm, i njohur si

nr.303, për të ndërtuar vepratiale më të rëndësishme në

Puna e rëndë nisi me ndër-aerodromit në Rinas e për-

me fabrikën e çimentove nëKrujë dhe Elbasan, të bur-u mbajtën në fund të ‘60-smuaj në regjim burgu. Në68 reparti nr. 303 shkrihet,

dërguar të dënuarit në stacio-ndit, në Spaç.këtë, tanimë Shqipëria katë më të gjerë të burgjeve

mpeve të punës në diktaturë,ar në një botim “Burgjet dhee Shqipërisë komuniste” të

it Kastriot Dervishi, botuari nga Instituti i Studimit tëe dhe Pasojave të Komu-

Ky studim statistikor vjeni shoqëruar me raporte të

të Ministrisë së Brendshme,dëshmi e biseda të atyre që

dënimin në këto burgje eLibri përmbledh gjithë in-

ionin e duhur rreth përnd-politike në Shqipëri në vitet

991, në lidhje me burgjet,e punës së detyruar, kam-

ternimit me tela me gjemba,vendet e tjera të internimit.

libri sjell dinamikën e tëurve sipas viteve, veprat e

që ata kryen, janë disa prejacioneve që përfshin ky stu-ervishi, duke cituar një ra-

datës 13.8.1948, bën të diturunë për çdo ditë kanë marrë068 të burgosur. Rendimentia qenë i mirë. Në një kon-u vendos që ushqimet që

të burgosurve nga shtresa eu merreshin e t’u jepeshin të

Në dhjetë vjet, për 800 të burgosur politikë u krijua një repart i posaçëm, i njohur sreparti nr. 303, për të ndërtuar veprat industriale më të rëndësishme në vend

tikë (AMPB, F. 50, V.1957, D.801). Si-pas të dhënave të vitit 1959, në kamppunonin 314 të dënuar (AMPB, F. 50,v.1959, D.999).

Raportet vinin në dukje se inx-hinier Pandeli Zografi, i dënuar nëprocesin e Maliqit në vitin 1946, ushënonte normë më tepër të burgo-surve. Kjo gjë u zbulua nga agjenturadhe inxhinieri u akuzua edhe njëherë tjetër, si sabotator, tamam si nëkohën e tharjes së kënetës së Maliqit(AMPB, F. 57, V.1955, D.134).

Në Tiranë për ndërtime,

vitet 1959-1963

Në vitin 1959, reparti u zhven-dos nga Rinasi në Kodrat e Kopilitnë Sauk të Tiranës, për ndërtimine Sanatoriumit të shtetit. Ndërmjetndërmarrjes së ndërtimit “21 dh- jetori” dhe Ministrisë së Punëve tëBrendshme (reparti nr. 303) u lidhnjë kontratë për ndërtimin brendavitit 1960 të Sanatoriumit. MPB-ja

vinte në dispozicion 130 të burgo-sur, të cilët do të punonin në njëterritor të miratuar nga Drejtoria ePunëve të Brendshme, Tiranë dhemiratuar nga Drejtoria e PolicisëPopullore. Komanda e repartit domerrte masa edhe për rastet kurtë dënuarit nuk punonin si përmungesë fronti pune, kohë me shietj. Marrëveshja ishte nënshkruarnga drejtori i ndërmarrjes në fjalë,Nexho Konomi, drejtori i Degëssë Burgjeve dhe Kampeve, QamilMane (Islamaj), si dhe ishte miratu-ar nga ministri i Ndërtimit, Josif Pa-shko dhe ai i Punëve të Brendshme,Kadri Hazbiu (AMPB, F.50, V.1960,D.1099).

Më tej u ndërtua kombinatii mishit, peliçeria e Tiranës, disandërtesa të fermës “Gjergj Dimitrov”,një pjesë e punimeve të uzinës së autotraktorëve, duke qëndruar kështuderi në vitin 1963 në kryeqytet. Gjatëkësaj kohe, kishte pasur 4 raste ar-

ratisjesh. Dy ishin fshehur në gropëe ujërave të zeza, një në tubacionin kanalit të shkarkimit të ujërave, njnë trarët e soletës dhe tjetri ishte orvatur të ikte, por ishte plagosur. Nfillim të nëntorit 1962, reparti kishtvetëm 404 të dënuar politikë (AMPBF.50, V.1962, D.1361).

Në Vlorë, vitet 1963 -1965

Më 11 nëntor 1963 e deri nshkurt 1965, kampi u zhvendos n Vlorë për ndërtimin e uzinës ssodës kaustike. Për të rritur goditjendaj kundërshtarëve politikë nëpërmjet lodhjes e marrjes së shpirtnë punë, regjimi organizonte edh“gara flamuri” midis reparteve tndryshme. Kështu gjatë kësaj kohreparti nr. 303 kishte qenë në garë nkuadër të fushatës për nder të 20-vjetorit të çlirimit me repartin nr. 84 nTepelenë. Por 303-shi, me punën të burgosurve “armiq të partisë dhpushtetit popullor”, e “Fitoi garën

Por si kudo, edhe këtu nuk mungonin rastet abuzive. Në një rast, shei furnizimit të repartit ishte çuar nndjekje penale për shkak të shpërdorimeve, të cilat në fakt kishin qentë pranishme gjatë gjithë kohëspikësëpari me racionimin e pakëpër të burgosurit politikë.

Në raportin e datës 9.7.1964merret vesh se reparti kishte hyrë nlidhje edhe me ndërmarrjen e ndërtimit “Perlat Rexhepi”, por kjo nusillte front pune për të burgosuriKjo gjendje kishte sjellë pakënaqësi. Gjatë kësaj kohe, në kamp ishi191 të dënuar (AMPB, F. 61, V.1964D.534). Kishin ardhur të rinj 268 tdënuar, 20 nga kampet e tjera, t

tjerë ishin liruar me plotësim kohose dekret faljeje. Rreth 100 të dënuar ishin pleq ose të paaftë për pun(AMPB, F. 61, V.1964, D.536).

Më 15 qershor 1964, në telat kampit u vra nga roja, i dënuari MustafIsuf Alushi, nga Margëlliçi i Çamëris

23 dhjetor 1957, në orën

50, një avion amerikan u

r arsye teknike në pistën eruar të Rinasit. Nuk u pikas

një prej forcave “vigjilente”

jimit dhe ruajti mrekullisht

akat ku rrinin të dënuarit

Puna e rëndë nisi me ndërtimin

e aerodromit në Rinas e

përfundoi me fabrikën eçimentove në Fushë-Krujë dhe

Elbasan, të burgosurit u mbajtën

në fund të ‘60-s për tre muaj në

regjim burgu


11/16


Kineasti i filmit të parë me metrazh të shkurtër, në vitin u dënua pas Konferencës së Tiranës dhe u dërgua në

e banim në Tiranë. Në orën 5:00, iënuari u orvat të largohej nga kampi.

i drejtohet portës me fjalët “poshtëomunizmi”. Afër portës qëllohet nga

htari roje në kokë. Aq e fortë ishteoditja me kallashnikov, saqë trutë dheockat e kokës së të dënuarit kaluanshtë telave të kampit. Ai ju kishte thë-

ë të burgosurve të tjerë se ishte i mërz-ur që qëndronte në kamp. Ushtaritasës iu dhanë disa ditë leje shpërb-

mi. Alushi ishte dënuar tre herë përsye politike. Kishte qenë i burgosur

ë vitet 1949-1963. Kishte dalë ngaurgu më 6 qershor 1963, por ishte ar-stuar sërish më 1 shtator 1963. Mundthuhet se shkoi me vetëdije e guxim

u jepte fund vuajtjeve të burgosjevenjëpasnjëshme, kur ishte vetëm 46

eç (AMPB, F. 1, D.5876).

Në Elbasan dhe Fushë

-Krujë për fabrika

çimentoje, vitet 1965-1968

Në këto vite, reparti zhvendoset

ër të ndërtuar dy fabrika çimen-je. Në vitin 1965, në repart puno-n gati 290 të dënuar politikë, përmbërritur në rreth 800 të dënuar,

ara se reparti të largohej për nëpaç. Kampi ishte zhvendosur nëbasan për ndërtimin e fabrikës sëmentos në afërsi të qytetit (AMPB,50, V.1965, D. 1671) . Eksperiencafituar në këtë fushë do shërbente

dhe për punën në fabrikën tjetërFushë-Krujës. Në këtë të fundit,

ë pjesë e repartit shkoi në vitin966. Për t’u shënuar në Elbasanhtë plagosja e të dënuarit Uran

ostreci, më 9 maj 1965 (AMPB, F.0, V.1965, D.1681), në përpjekje përu arratisur. Në vitin 1966, aty pu-

onin 250 të burgosur. Në dhjetor967, ka përfunduar puna për ndër-min e fabrikës së çimentos prej tëurgosurve. Fundin e punimeve eanë bërë punëtorët e Elbasanit. Nëuajt janar –prill 1968, të dënuaritmbajtën në regjim burgu.

A snjë pjesë dramatike shqipe më parënuk ka qenë mishërimi i plotë i shpre-hjes popullore “Miza në kësulë”, si dra-ma “Ata hyjnë pa trokitur” e Armand Borës.Kjo pjesë, e shfaqur gjerësisht para publikutshqiptar, u paraqit edhe për publikun franceznë Théâtre du Montorgeuil në Paris, në kujdes-

jen e Jasa Events. Subjekti i pjesës është edhenjëherë epoka e ish-komunizmit tonë. Duketqë kjo temë mbetet vërtet mizë nën kësulë përartbërësit tanë. Dhe si në pjesën më të mad-he të rasteve, ngjarja zhvillohet në një ambi-ent krejt të mbyllur, një huis clos. Thua se neduam medoemos ta mbajmë

frd 7 qershor.pdf

Documents