FREEDOM 1

แ ม ก ก า ซ น เ ส ร ภ า พ โ ด ย แ อ ม เ น ส ต อ น เ ต อ ร เ น ช น แ น ล ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

ส�ำหรบนกกจกรรมและสมำชกแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทยปท 2 ฉบบท 1/2554

เสยง ผหญงม สทธ

FREEDOM

หลกการของการไมเลอกปฏบตและความเทาเทยมกนทมากอนกฎหมาย เปนขอก�าหนดพนฐานของสนธสญญาสทธมนษยชนทกๆฉบบสนธสญญาจ�านวนมากไดเนนอยางชดเจนเพมเตมวาสทธสตรควรจะถกยดถอในขอบเขตเดยวกบสทธของผชายอยางไรกด สนธสญญาเหลานไมไดกลาวถงความรนแรงตอผหญงโดยตรง

ธมของFREEDOMฉบบนมาในเรองของ“สทธสตร”เนองในวนสตรสากลซงตรงกบวนท8มนาคมของทกปทมขนเพอร�าลกถงการตอสของกลมผ ใชแรงงานหญงทถกกดขและเลอกปฏบต องคกรทท�างานดานผหญงหลายประเทศทวโลกไดมการจดกจกรรมรณรงคเคลอนไหวเพอใหมการเปลยนแปลง โดยเฉพาะปญหาทผ ใชแรงงานไดรบผลกระทบตามสถานการณของแตละประเทศ

เพราะวา...งานของผหญงท�าเทาไหรไมเคยหมดและถกกดคาแรงหรอนาเบอจ�าเจซ�าซากและเราจะเปนคนแรกทถกไลออกและรปรางหนาตาส�าคญกวาความสามารถและถาเราถกขมขนกเปนความผดของเราและถาเราถกท�ารายรางกายกเพราะเราแสหาเรองเองและถาเราขนเสยงเรากเปนอปากกรรไกรและถาเราชอบเซกสเรากเปนคนรานราคะแตถาเราไมสนกกลายเปนคนทนทกตายดานและถาเรารกผหญงดวยกนกเพราะหา“ชายแท”ไมไดและเมอเราถามหมอมากไปหนอยเรากเปนพวกประสาทซอกแซกจกจกและถาเราอยากใหมศนยเลยงเดกในชมชนเรากกลายเปนคนเหนแกตวและเมอเราลกขนเรยกรองสทธกเปนคนกาวราวรนแรง“ไมเปนผหญง”แตพอเราไมตอส กกลายเปนพวกเพศออนแอเหมอนเดมและเมอเราอยากแตงงานกหาวาเราจบผชายแตพอเราไมยอมแตงกหาวาเรา“ฝนธรรมชาต”และเพราะเราคดหาวธคมก�าเนดทดยงไมไดขณะทคดใหผชายไดไปเดนบนโลกพระจนทรและเมอถงเวลาทเราหมดทางแกไขตดสนใจไมอยาก“ทอง”กลบตองตกเปนจ�าเลยรบโทษผดเพราะคดท�าแทงและ...เรองโนนเรองน และดวยเหตผลอกมากมายหลายประการเราจงมารวมกบขบวนการสทธสตร

โดย จอยส สตเวน

เพรำะวำ...เปนผหญง

คณะกรรมการวาดวยการขจดความรนแรงตอสตรในทกรปแบบไดถอวาการกระท�าความรนแรงตอผหญงเปนการเลอกปฏบต ในขอเสนอทวไปขอท19คณะกรรมการไดกลาววา “ความรนแรงระหวางเพศซงท�าลายหรอลดคณคาความรนรมยของผหญงในการใชสทธมนษยชนและเสรภาพโดยพนฐานภายใตกฎหมายระหวางประเทศทวไปหรอภายใตอนสญญาดานสทธมนษยชนเปนการเลอกปฏบตภายในความหมายของขอท1ของอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบสทธและเสรภาพเหลานประกอบไปดวย1.)สทธทจะมชวตอย2.)สทธทจะไมเปนเหยอของการทรมานหรอการปฏบตลงโทษทโหดเหยมไรมนษยธรรมหรอลดคณคา3.) สทธทจะไดรบการคมครองโดยเทาเทยมตามมาตรฐานมนษยธรรมในชวงเวลาของสงครามทงระหวางประเทศและภายในประเทศ4.)สทธทจะมเสรภาพและความมนคงของบคคล5.)สทธทจะไดรบการคมครองอยางเทาเทยมภายใตกฎหมาย6.)สทธทจะมความเทาเทยมภายในครอบครว7.)สทธทจะเขาถงมาตรฐานสงสดของสขภาพรางกายและจตใจ8.)สทธทจะไดรบเงอนไขการท�างานทยตธรรมและอ�านวยประโยชน

ควำมรนแรงตอผหญงเปนกำรละเมดสทธมนษยชนความรนแรงตอผหญงไดถกระบใหเปนการละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรงอยาง

เจาะจง เนองมาจากการทมนละเมดสทธอนๆดวยในเวลาเดยวกน

FREEDOM แมกกาซนเสรภาพโดยแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ส�าหรบนกรณรงคและสมาชกแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

90/24ซอยลาดพราว1, ถนนลาดพราว, แขวงจอมพลเขตจตจกร

กรงเทพฯ10900

โทรศพท: 02 513 8745, 513 8754 โทรสาร: 0 2 939 2534

อเมล: info@amnesty.or.th เวบไซต: www.amnesty.or.th

เฟสบค: www.facebook.com/amnestythailand

บรรณำธกำรอ�ำนวยกำร : ปรญญา บญฤทธฤทยกล

บรรณำธกำร : สนนาฏ เมองหน

กองบรรณำธกำร : ศรดา เขมานฏฐาไท, Melanie Kuhn, สธาร วรรณศร,

ตฤณ ขมทรพย

ผแปล : ศรดา เขมานฏฐาไท, พนณยา มาศรงสรรค

พสจนอกษร : ผกามาส ค�าฉ�า

ศลปกรรม : ไชยา โคตรศกด

>> คณแบงปนขอมลใหคนอน?

>> คณตองการเหนประเดนอะไรใน FREEDOM ฉบบตอไป?

>> คณมภาพหรอบทความทตองการแบงปนใหสมาชกคนอนๆ?

>> และสดทาย, อยาลมเยยมชมเวบไซดของเราท www.amnesty.or.th

และเฟสบคท www.facebook.com/Amnesty Thailand

ผประสานงานฝายพฒนาสมาชกและเครอขายแอมเนสตอนเตอรเนชนแนลประเทศไทย90/24ซอยลาดพราว1,ถนนลาดพราว,แขวงจอมพลเขตจตจกรกรงเทพฯ10900

สงทกควำมคดเหนและขอเสนอแนะของคณไปท : FREEDOM

“แมกกำซนเสรภำพของคณ” กรณำแจงใหเรำทรำบ หำกคณชอบ

“FREEDOM”

หรอสงอเมลท

membership@amnesty.or.th

FREEDOM 3

FREEDOM

CONTENTSHUMAN RIGHTS TALK

FUNTAINMENT

I AMNESTY CORNER

SNAPSHOTS

WIRE Says

> ศพทสทธ

> หนอนหนงสอ

> สรปกจกรรม Burmaspective:

ปรากฏการณ ณ ดนแดนดานตะวนตก

> อกกาวทส�าเรจของโครงการ

“จดหมายรก(ษ)สทธ”

> MEMBERSHIP CORNER:

การประชมสามญประจ�าป 2554

> เกบตกกจกรรม

เดอนมกราคม – มนาคม 2554

SHOP SHARE CHANGE> กางเกงชนใน

ปราศจากน�าตา

แรงงานจาก

Try Arm

The

mag

azin

e fr

om A

mne

sty

Inte

rnat

iona

l Tha

iland

> เสยงจากหญงผถกละเมด

ทางเพศในนคารากว

> จะให(ผหญง)แตงตวอยางไร?

> พดคยเรองสทธกบผหญงเกง : ประทบจต นละไพจตร และ

จตรา คชเดช (หนง Try Arm)

> มมมองเรองสทธสตรของ ผศ.สรวศ ชยนาม

> ความยากล�าบากของคณแมเลยงเดยว: สถานการณในเยอรมน

สำรจำกผอ�ำนวยกำรแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทยปรญญา บญฤทธฤทยกล

ผอ�านวยการแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ตลอดระยะเวลากวา40ปทประเทศไทยไดเรมมองคกรพฒนาเอกชนดานสทธมนษยชนทท�างานอยางจรงจงเกดขนมการพดถงปญหาการละเมดสทธมนษยชนในหลากหลายรปแบบมพฒนาการดานการใหความคมครองและการชวยเหลอผถกละเมดสทธอยางเดนชด จนถงปจจบนเรามองคกรดานสทธมนษยชนจ�านวนมากมผ รวมอดมการณในการปกปองคมครองสทธมนษยชนและผสนบสนนจ�านวนมากมายกระจายอยทวทกภมภาคของประเทศมสอมวลชนและนกวชาการทเคลอนไหวและน�าเสนอขอมลอยางเปนระบบในประเดนสทธมนษยชนผานทางสอแขนงตางๆนบไมถวนแตดเหมอนวาปญหาการละเมดสทธมนษยชนยงคงไมหมดไปจากสงคมไทยหากแตมแนวโนมเพมมากขนทงในแงปรมาณและความรนแรงของปญหาจนเสมอนยากทจะแกไขใหหมดไดในยคสมยของพวกเรา ปญหาการละเมดสทธมนษยชนนนมไดหมายความถงการกระท�ารนแรงตอกนเทานนแตรวมไปถงการปดกนโอกาสและการเลอกปฏบตเชนการเหยยดผวการแบงแยกเชอชาตการแบงชนชนของคนในสงคมอกดวย ซงสงเหลานไดสะทอนออกมาจากคนสวนใหญของสงคมเชนคดทจ�าเลยเปนบคคลทมความร�ารวยหรอมนามสกลทมชอเสยงนน ผกระท�าผดมกจะลอยนวลเสมอนไมมอะไรเกดขน แตถาหากจ�าเลยนนเปนคนธรรมดาฐานะยากจนกลบถกตงขอหาอยางรนแรง ซงคนในสงคมไทยสวนใหญรบรขอมลความจรงเชงประจกษเหลานเปนอยางด หรอแมแตในหนวยราชการเชนกระทรวงตางๆนนถาหวหนาฝายตางๆจบจากสถาบนใดกมกจะเออประโยชนในการเลอนขน เลอนต�าแหนงใหกบลกนองทจบจากสถาบนเดยวกนกอนคนอน โดยละเลยการพจารณาจากความสามารถหรอวสยทศนสงเหลานถอเปนการเลอกปฏบตซงขดตอหลกการสทธมนษยชน ถอเปนความจรงเชงประจกษอกตวอยางหนงทสงคมไทยรบรมานานแสนนาน

ในขณะทการกดกนดานเพศการแบงแยกหญงชายในสงคมไทยนนถอไดวาเปนการละเมดสทธมนษยชนรปแบบหนงเชนกนโดยทศนคตของผคนในสงคมยงถอวาชายเปนใหญผชายเปรยบเสมอนชางเทาหนา ในขณะทผหญงเปนเพยงชางเทาหลงทตองคอยเดนตามท�าใหผหญงไทยสวนใหญไมมสทธ ไมมเสยงในการแสดงความคดเหนผหญงตองยอมรบสภาพของการเปนเพยงผตามเทานน สงเหลานสงผลใหเกดการเลอกปฏบตตอผหญง ไมวาจะเปนการคดเลอกคนเขาท�างานในต�าแหนงทส�าคญตางๆมกจะใหโอกาสผชายมากกวาผหญง รวมถงคาตอบแทนในการท�างานทผหญงมกจะไดรบนอยกวาผชายทงๆ ทท�างานลกษณะเดยวกนเปนตนเหลานคอตวอยางทเดนชดวาสงคมไทยยงคงมความไมเทาเทยมระหวางหญงชาย ถงแมวาในปจจบนจะมกฎหมายทคมครองผหญงอยมากมายแตผหญงในสงคมไทยยงคงถกละเมดสทธมนษยชนอยางรนแรงอยทกเมอเชอวนไมวาจะเปนเหยอของอตสาหกรรมการคามนษยการถกบงคบใชแรงงานอยางอยตธรรมการถกกระท�าทารณเอารดเอาเปรยบทงทางดานรางกายและจตใจจากบคคลในครอบครวหรอคนในสงคมพวกเธอตางตกอยในสภาวะจ�ายอมอยางมอาจหลกเลยงไดปญหาเหลานลวนแตเปนปญหาทสะทอนถงรากฐานคานยมและทศนคตของสงคมไทยยคปจจบนซงไมแตกตางกบสงคมไทยในอดตทผานมาคงไมมหนทางใดทจะดไปกวาการปลกจตส�านกใหผคนในสงคมไดเคารพและตระหนกถงความส�าคญของสทธมนษยชน การเรยกรองในประเดน “สทธสตร” ทด�าเนนมาตลอดหลายปอาจท�าใหสงคมไทยรสกวาผหญงตองการเปนใหญเหนอผชายแตแทจรงแลวมไดเปนอยางนนเพยงแตตองการความเสมอภาคทางสงคมทนานาอารยะประเทศและผ ทมจตใจเปนธรรมไดปฏบตอยางจรงจง ดวยการใหความเคารพในศกดศรและคณคาแหงความเปนมนษยทเทาเทยมกนในทกบคคลเพราะมนษยทกคนตางมศกดศรเทาเทยมกนในความเปนมนษยดงทปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนในขอท1ซงระบไววา“เราทกคนเกดมามอสระเสรมศกดศรและสทธทเสมอภาคกน

I am she…. By Samhain Whitefox

I am she

who cares for her children. I am she

who loves unconditionally. I am she

who will defend her family. I am she

who does not fear death. I am she

who leads with confidence. I am she

who follows with loyalty. I am she

who courageously stands up. I am she

who perseveres against all odds. I am my own person.

I am Woman.

FREEDOM 5

สทธ(ทตอสโดย)ผหญง ควำมยตธรรม และ ควำมเทำเทยมเรอง : ศรดา เขมานฏฐาไท อาสาสมคร แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ภาพประกอบ : ประทบจต นละไพจตร

การท�างานของมลนธยตธรรมเพอสนตภาพในตอนนเปนอยางไรบาง ตอนแรกมลนธยตธรรมเพอสนตภาพไดตงขนหลงจากการทเอนจโอหลายๆคนไดเขารวมสงเกตการณคดการหายสาบสญของทนายสมชายและตงมลนธนขนเพอสบทอดเจตนารมณของคณสมชายในเรองความยดมนในกระบวนการยตธรรมและกอนหนาทคณสมชายจะหายตวไปเขาไดพดถงกรณทมบคคลหายสาบสญจ�านวนหนงในสามจงหวดชายแดนภาคใตดงนนงานของมลนธจงเรมจากภาคใต แตตอมาเราไดรบเรองรองเรยนจากภาคอนๆของประเทศไทยดวยอยางกรณคณกมลเหลาโสภาพรรณทจงหวดขอนแกนซงหายสาบสญไปในวนทเขาเขาไปขอความคมครองจากต�ารวจหลงจากทเขารองเรยนเรองคอรปชนในพนท เชอไดวาเขาหายตวไปขณะทอยในสถานต�ารวจภธรอ�าเภอบานไผกรณนเราไดสงเปนคดพเศษทงในดเอสไอและทคณะท�างานดานปญหาการบงคบบคคลสญหายของสหประชาชาตจากนนคณองคณานละไพจตรประธานมลนธไดท�างานรวมกบกระทรวงยตธรรมท�ารายงานสทธพลเมองและสทธทางการเมองของประเทศไทย

( ICCPRReport) และเดนทางไปทอ�าเภอฝางจงหวดเชยงใหมเพอหาขอมลเรองสทธมนษยชนดานสญชาตจงไดมโอกาสพบกบประธานสมาคมลาหเพอการพฒนาคณภาพชวต เขามาเลาวามกรณคนหายในหมบานในชวงสงครามยาเสพตดและยงมการสงหารและซอมทรมานจ�านวนมากดงนนการท�างานของเราจงขยายออกไปมากขนในหลายๆภาคของประเทศไทยนอกจากนเรายงรวมกบกลมญาตพฤษภาทมฬ ทรองเรยนเรองบคคลสญหายอยแลว และประสานกบกลมคนทท�างานเรองการซอมทรมานคดยาเสพตดในจงหวดกาฬสนธซงพบกรณคนหายดวยเราขยายงานไดเพราะเรองนเพงจะถกท�าใหเปนประเดนในสงคมไทย

แนวความคดการบงคบใหบคคลสญหายในสงคมไทยมปญหาอะไรบาง สวนใหญคนไทยจะเขาใจค�าวาหายในลกษณะของการหายโดยสมครใจออกจากบานแลวหายไปหรอการหายทเกยวของกบการคามนษยเทานนแตงานทเราก�าลงท�าอยคอการหายไปโดยไมสมครใจและผกระท�าเปนหรอตองสงสย

วาเปนเจาหนาทของรฐไมวาจะเปนต�ารวจทหารหรอเจาหนาทฝายปกครองในกรณนในแงของมมมองของคนไทยดเปนเรองใหม แตจรงๆแลวหลงจากททางมลนธไดเรมท�างานวจยเรองบคคลสญหายเราพบขอมลเบองตนวาเรองนเกดขนมานานตงแตสมยจอมพลป.พบลสงครามทปราบปรามคอมมวนสตรฐบาลไทยผน�าไทยหรอกลมอ�านาจตางๆมกจะใชวธท�าใหบคคลสญหายซงเปนวธการจ�ากดศตรทางการเมองทปราศจากหลกฐานใดๆมนท�าใหวธนเกดขนอยางตอเนองในสงคมไทยเราจงคาดหวงใหกรณทนายสมชายเปนตวอยางผลกดนใหประเทศไทยมมาตรการปกปองไมใหบคคลถกบงคบสญหาย โดยเฉพาะอยางยงตองมการเอาผดหรอลงโทษผกระท�าผดทเปนเจาหนาทรฐระดบสงปจจบนประเทศไทยยงไมยอมรบวาการท�าใหคนสญหายเปนความผดทางอาญาอยางมากสดในคดทนายสมชายจ�าเลยกไดรบขอกลาวหา“ลกพาตว”ทงๆทในตางประเทศน เขาถอวาความผดเปนขนรนแรงมากถงขนเปนอาชญากรรมตอมนษยชาต (crime againsthumanity)พอๆกบการฆาลางเผาพนธ(genocide)

เรามาท�าความรจกกบผหญงเกงสองคน ซงตางกเปนท

รจกในสงคมเปนอยางด แมทงสองจะไมไดเปนนกสทธสตร แตการ

ตอสเพอสทธมนษยชนของทงค ท�าใหเราสามารถตระหนกถงบทบาท

ของผหญงทเรยกรองความถกตองใหเกดขนในสงคม

เรมดวย แบน ประทบจต นละไพจตร บตรสาวของทนาย

สมชาย นละไพจตรซงหายสาบสญไป และขณะนคดความกยงไมคบ

หนา ดวยความอยตธรรมทเธอไดประสบ ท�าใหเธอเขามาท�างานเพอ

จดประเดนเรองคนถกบงคบใหหายสาบสญ ซงดเหมอนจะเปนเรอง

ใหม แตความจรงเปนเรองราวทมมานานในประเทศไทย

ในตอนน “แบน” ท�างานอยทมลนธยตธรรมเพอสนตภาพ

(กอนหนานเปนคณะท�างานยตธรรมเพอสนตภาพ) นอกจากน กยง

เปนผแทนของสมาพนธคนหายแหงเอเชย หรอ Asian Federation

on against Enforced Disappearances (AFAD) พรอมๆไปกบการ

ศกษาในระดบปรญญาเอกทคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

งานทงหมดเกยวของกบประเดนการบงคบใหคนสญหาย (Enforced

Disappearances) ท ไมใชเปนเพยงแคผลลพธของความอยตธรรม

แตเปนการละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรง

ผหญงทตอสเพอสทธมนษยชนอยางนในประเทศไทย คดวามขอจ�ากดหรอไม บอกตรงๆวาตอนนมองไมเหนขอจ�ากดส�าหรบผหญงในการทจะพฒนาศกยภาพตวเองไปไดอยางกลมคนไทยพลดถนทงแกนน�าและผ ทเดนขบวนจากระนองมากรงเทพฯสวนมากกเปนผหญงทงนน แมวาจะไมมบตรประชาชนแตทกคนกมความกลาหาญจากทไดเดนทางไปหลายๆประเทศ เมอเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศอนๆโดยเฉพาะในเอเชยนนกท�าใหเหนวาผหญงไทยมขอจ�ากดแทบจะนอยทสด แมวาผหญงจะอยในซอกหลบไหนของสงคม แตถาวนใดทเขามชองทางเขากจะสามารถใชโอกาสนนเตมทเหมอนกนเพยงแตวาสงทนากงวลทสดคอ ระบบทนนยมทมนหวอหวาซงจะท�าใหผหญงจ�ากดศกยภาพของตวเองไป

สถานการณของผหญงในสามจงหวดชายแดนภาคใตตอนนเปนอยางไรบาง ผหญงในสามจงหวดชายแดนภาคใตเรยกวาคอนขาง “มสสน” มหลากหลายบทบาทมากสวนใหญคนจะมองวาผหญงทามกลางความรนแรงในสามจงหวดนเปนเหยอนาสงสารไปทกคนแตในความเปนจรงกมผหญงจ�านวนหนงทลกขนมาปกปองสทธของตวเองเรยกรองสนตภาพหรอแมบางคนกเปนผสนบสนนการใชความรนแรงเสยดวยซ�า เพราะบางคนกมความเชอมอดมการณเกยวกบมาตภมจงไมแปลกทมผหญงจ�านวนหนงใหการสนบสนนและภมใจกบสามหรอลกชายทขนเขาหายไปเปนเดอนๆเพอท�าตามอดมการณนนหมายความวาผหญงในสามจงหวดชายแดนภาคใตสวนหนงกเลอกแนวทางชวตของตวเอง ในขณะทอกสวนหนงกจ�าเปนตองปรบตว อยางผหญงทท�างานดวยกนสวนมากเปนกลมทสามหายไปซงกอนหนานทกคนไดรบการดแลอยางดจากสามมเพอนคคดแตตอนนหลายๆคนกรตวเองวาตองปรบตวอยางมากนอยคนจะแตงงานใหมสวนมากกจะท�างานดวยตนเองอยกบลกๆ อกดานหนงการทมเหตการณความรนแรงเขามากระทบในชวตกท�าใหพวกเขาบางคนดแลตวเองไดมากขน มความคาดหวง

เขมแขงมากขนแตสงทจ�ากดศกยภาพอยางมากกคอความกลวเพราะวาอยในสถานการณทมความเสยงสงและยงตองรบมอกบปญหาทางสงคมรอบดานทเปนผลมาจากเหตการณความรนแรงโดยสรปกคอผหญงสามจงหวดชายแดนภาคใตมหลากหลายรปแบบไมไดเปนเหยอทรองไหเงยบเฉยหรอออนแออยตลอดเวลาสดทายผหญงกบสทธมนษยชนเกยวของกนอยางไรบาง

สวนตวไมไดมาจากสายสตรนยมเลยนะเพราะเหนวาของเหลานไมมทางส�าคญมากไปกวาสทธมนษยชน คอถาเรายดหลกสทธมนษยชนวาเราควรเคารพกนในฐานะเพอนมนษยดวยกน เรองความแตกตางทางศาสนาชาตพนธ และรวมถงเพศกไมมความจ�าเปนตองพดถงอกแมวาเปนมสลมแตกไมตองการถกปฏบตในฐานะผหญงทตองมาปกปองความเปนมนษยคอการมศกดศรทเทาเทยมกนซงเปนเรองส�าคญยงกวาสงอนใดหลายคนอาจเขาใจวาศาสนาอสลามใหความสนใจกบความแตกตางระหวางเพศแตจรงๆแลวหลกของศาสนากคอความเปนชายหญงตามหลงความเปนมนษยทกคนตางกอยในฐานะบาวทเสมอกนตอหนาพระผ เปนเจาเพยงแตปญหาของผหญงทถกกดขทกวนนนาจะมาจากการทเราเคารพกนในฐานะมนษยนอยเกนไปแตกลบมองลกษณะภายนอกทแตกตางกนทางเพศศาสนาความคดทางการเมองซงท�าใหเรามองไมเหนความเปนมนษยทคนอนๆกมเหมอนกน

FREEDOM 7

จากประสบการณในโรงงานเดม มองเหนสทธแรงงานทถกละเมด อยางไรบาง สทธแรงงานทถกละเมดตอนทอยในโรงงานมเยอะนะมนดเหมอนเรองเลกๆส�าหรบสงคมภายนอกแตสงทเผชญอยในโรงงานเปนเรองใหญมากเชนพอแมลกหรอวาตวเองไมสบายกลางานไมไดหรอถาลาไปแลวกไมไดคาจาง และปญหาอกอยางทดเหมอนไมใชการละเมด แตความจรงมนคอการขดรดและเกดขนบอยมากคอบรษทจะสรางแรงจงใจใหเรงเปาการผลตคนงานกจะท�างานหนกเพอเงนทเพมมากขนเพยงนดหนอยแตพอเขาท�าโอทโดยไมไดพกมนน�าไปสการเสอมโทรมของสขภาพคอมนเปนการละเมดทไมชดเทากบคาจางทไดนอยหรอการกดขบงคบท�างานแตมนบนทอนคนงานโดยไมรตวสวนเรองคาแรงเรมจากทเราเหนวาตอนกลางวนมคนงานไมยอมไปกนขาว เพราะเขาไมมเงนพอบางคนไมมเงนซอโลงใหแมทเสยชวตหรอไมมเงนทจะพาลกไปหาหมอเรากมานงตงค�าถามวาคาจางสองรอยกวาบาทมนพอกนจรงหรอ เมอค�านวณกพบวามนไมพอกนจรงๆไหนจะมลกมพอแมคาเชาบานคาจปาถะรวมถงหนสนทก เขามาคนงานไมมคณภาพชวตทดเลย เราจงชวยกนหาทางออกซงกคอการรวมตวกนเปนสหภาพแรงงานเพอเรยกรอง

อปสรรคของการตอสเพอสทธแรงงานในประเทศไทยมอะไรบาง มอปสรรคเยอะโดยเฉพาะปญหาเรองปากทองบางทเราจดกลมอบรมใหการศกษาคนงานคนงาน กหวงเรองการท�าโอท เพอใหมเงนเพมขนปญหาทสองกคอกฎหมายซงไมไดเอออ�านวยใหรวมกลมอยางแทจรงไมวาจะพรก.ฉกเฉนกฎอยการศกหรอพระราชบญญตความมนคงการทจะยนขอเรยกรองโดยปกตของคนงานมนกท�าไมได เพราะเมอรวมตวเปนสหภาพแรงงานนายจางกเลกจาง แตเวลาเลกจางเขากไมไดบอกวาเลกจางเพราะรวมตวแมกระทงการเลกจางคนงานขนาดใหญกอางวาเปนการปรบโครงสราง ทงทเปาหมายทแทจรงคอการท�าลายสหภาพแรงงานลดอ�านาจตอรองของสหภาพมากกวา

แสดงวาจรงๆแลวสหภาพแรงงานในไทยแทบจะไมมประสทธภาพท�านองนนหรอ การรวมกลมสามารถท�าไดแตตองอยภายใตเงอนไขการบนทอนศกยภาพในการมอ�านาจตอรองมระบบไตรภาคทประกอบดวยฝายนายจางฝายรฐและฝายคนงานทสงคนเขาไปเปนตวแทนซงมาจากการเลอกตงทไมใชอตรากาวหนาแตให1สหภาพ1เสยงไมวาจะมสมาชก3,000-4,00010-20คน กหนงเสยงท�าใหสหภาพแรงงานไมอยากรวมตวกนเปนขนาดใหญจะไดมตวแทนตอรองแตเอาเขาจรงพวกนกไมไดมประสทธภาพในการตอรอง เพราะถกกลไกของรฐครอบง�าอยางเชนการปรบคาจาง เรากตองโหวตจากสามฝายซงผลกเดาไดอยแลวเพราะนายจางหนงเสยงบวกกบรฐกเปนสองเสยงลกจางดนมาเปนกลางอกกกลายเปนสองเสยงครง

สทธ(ทตอสโดย)ผหญง ควำมยตธรรม และ ควำมเทำเทยมเรอง : ศรดา เขมานฏฐาไท อาสาสมคร แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ภาพประกอบ : พภพ อดมอทธพงศ / Thailand Mirror

จากผหญงทตอสกบอ�านาจมดของรฐและกระบวนการยตธรรม

เรามาท�าความรจกกบผหญงอกคน ทลกขนปาวรองใหสงคมไดรบรถง

การกดขแรงงานของนายจาง “หนง จตรา คชเดช”

ปจจบน “หนง” ท�างานประจ�าเปนเจาหนาทและทปรกษาของ

สหภาพแรงงานไทรอมพ สวนงานรองคอเปนผประสานงานและกระบอก

เสยงใหกบกลมคนงาน Try Arm ซงลวนเปนอดตพนกงานไทรอมพทถก

เลกจางอยางไมเปนธรรมตามขาวทครกโครมหลายปทผานมา พวกเธอ

ออกมาตงโรงงานของตวเอง ผลตสนคาคณภาพด ราคาถก และไมละเมด

แรงงาน ทกคนทนพรอมใจกน “ส” ตามสญลกษณก�าปน ของ Try Arm

มองตวเองในฐานะตวแทนผหญงทตอสเรองสทธแรงงานอยางไรบาง ไมไดมองวาตวเองเปนผหญงหรอผชายแตมองวาเปนตวแทนของผใชแรงงานมากกวาไมเคยเรยกรองเรองผหญงอยางเดยวการถกกดขขดรดมนไมไดถกแบงแยกวาเปนหญงชายเพราะผหญงทอยชนชนนายทน กกดขพวกเราการตอส ทส�าคญทสดคอมนไมใชเรองของหญงชายแตเปนเรองของคนงานกบนายทนมากกวา

ตอนนผหญงมบทบาทในดานสทธมนษยชนมากขน มความเหนอยางไร บทบาทของผหญงอาจจะดเปดกวางขนกไดแตถามองในกรอบคดของสงคมไทยกยงพยายามกดผหญงวาเปนชางเทาหลงตองเปนผาพบไวโดยสวนตวเชอวากรอบนถกวางโดยโครงสรางของระบบทนมากกวาถกวางโดยผชายเชนการประณามหญงมช เพราะอยากใหผหญงมสามเดยวรกนวลสงวนตวเพอผชายจะไดรวาเราเปนเจาของผหญงคนนนะหรอสทธการท�าแทงและรกรวมเพศกเหมอนกนถาผหญงท�าแทงหมดคนเปนเกยกระเทยหมดและผหญงไม

ยอมทองไมยอมแตงงานเปนสาวทนทกกไมสามารถทจะมทายาทหรอมแรงงานรนใหมมาใหระบบทนมนกเลยพยายามประณามคนเหลานและกดผหญงไวใหเดนตามระบบและมลกใหระบบทนไวใชเทานนเองและการมลกท�าใหคนมแรงจงใจทจะขยนท�างานไมเชนนนกไมรวาจะท�าเพอใครไปถามคนงานดไดเลยวาคณท�างานเพอใครกเพอใหอนาคตลก เพอใหพอแมสขสบายหนาทของระบบทนกตองสรางแรงจงใจถาไมใชเรองลกมนกมโฆษณากระตนใหเราอยากมรถอยากมบาน

สวนมากผหญงชนชนน�าทเรยกรองสทธสตรแทบจะไมไดท�าอะไรเพอทกคนจรงๆใชไหม ใชเขาคดวาเราเปนพวกเฟมนสตอะไรอยางนมานงคยกบเราแลวเหวออาวไมใชพวกบาผหญงหรอกเหรอ (หวเราะ) กไปนงเถยงกบเขานะ เรองสดสวนผหญงในรฐสภาสดทายนะผหญงพวกนนมแตคณหญงคณนายอยางฉนมนจะไดเขาไปไหมเวลาก�าหนดสดสวนควรก�าหนดเปนสาขาอาชพใหคนจนมสทธไปนงไดบาง และคนกเขาใจผดคดวาคนพวกนนเขาท�าเพอผหญงเรา

การตอสระหวางเพศกบเรองระบบทนเกยวของกนอยางไร จรงๆ ไมไดยดถอเรองสทธสตรเพราะผหญงผชายกถกกดขยงเฉพาะตอนอยในโรงงาน เขากสรางความเชอวาผชายกดขผหญงท�าใหผหญงผชายมาสกนเองแทนทจะไปสกบระบบอยางถกตองในโรงงานไมใหผหญงเปนชางนะกเลยไปสวาชางเปนผหญงกได ท�าไมงานมนตองก�าหนดชายหญงผหญงท�าอะไรไมไดไหนลองวามาซชายกเยบผาไดถาคณมใจรกทจะเยบผามนกอยทความรกความชอบแตสงคมถกวางกรอบใหชายตองเปนต�ารวจทหารหญงตองเปนพยาบาลแตทกวนนเรากเหนวาตองมบรษพยาบาลมาชวยอมคนไขจรงๆไมตองแบงแยกชายหญงแตระบบทนมนกสรางความเชอขนมากด

สดทายพดสรป ถงศกยภาพของผหญงในการตอสกบความไมเทาเทยนกนในสงคม ไมวาคณจะเปนผหญงหรอผชายกสามารถลกขนมาท�างานเพอสงคมไดคนเราเกดมามนกมเกดมตายทกวนการทจะมคณคาและความหมาย กจะตองท�าอะไรเพอคนอนมนกเหมอนวาคนเราเกดมาเปนฟาแลบคนกจ�าไมไดวามนไปแลบทตรงไหนมาเปนฟาผาบางคนจะไดจ�าได เอย!มนมฟาฝาตรงนนตรงน เชอวามคนมากมายทอยากลกขนมาท�าอะไรเพอคนอนเพอสงคมเพยงแตดวยสภาพสงคมภาวะเศรษฐกจทตอนนมนถกบบคนทกคนสงทส�าคญทสดคณไมสามารถท�าอะไรคนเดยวไดมนตองมการรวมตวรวมกลมถงจะสามารถพฒนาสงทเราอยากท�าไดและกทส�าคญมนกตองมการตรวจสอบกนได แตถาเมอไหรทไมมการตรวจสอบตอใหคณเปนคนดมากมายขนาดไหนกถกละเลยและกลายเปนเผดจการไปไดโดยอตโนมต

FREEDOM 9

สตรนยมทมำกไปกวำเรองควำมเทำเทยมระหวำงเพศจำกมมมองของนกวชำกำรรฐศำสตรทวนกระแส“ผชวยศำสตรำจำรย สรวศ ชยนำม”

การศกษาของนสตภาควชาความสมพนธระหวางประเทศ คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไมไดมแคเรองนโยบายตางประเทศ การครอบง�าทางการเมองของมหาอ�านาจโลก และความมนคงของรฐ แตบทเรยนของพวกเขามสสนหลากหลายจากอาจารยหนม นกวชาการกระแสวพากษ ผต งค�าถามตอทกสงแมแตแนวความคดทเปนกระแสวพากษเอง อาจารยทานนมนามวา “ผชวยศาสตราจารย สรวศ ชยนาม” คอลมนจงขอเปลยนบรรยากาศมาพดคยแนววชาการกบอาจารยในเรองกระแสสทธสตร รปแบบของการเคลอนไหวเพอสทธสตรมนชดเจนมากนอยแคไหนในปจจบน สตรนยมในปจจบนนผมไมไดมองวามนเปนแคการตอสเพอสทธทางเพศแตมนครอบคลมไปถงนกเคลอนไหวทกคนทตอส เรองปญหาชนชนพวกทตอตานสงครามตอตานความรนแรงทางโครงสรางของสงคมเราไมสามารถมองสตรนยมเดยวๆได เพราะสทธของผหญงมนทบซอนและ

เรอง: ศรดา เขมานฏฐาไท อาสาสมคร แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ภาพประกอบ: ศรดา เขมานฏฐาไท

เชอมโยงกบหลายสงเพราะวาการทผหญงบางคนกาวหนากไมไดแปลวาผหญงทกคนจะไดเปนใหญการผลกดนใหผหญงเปนผน�าทางการเมองหรอถงแมจะมผหญงไดครอบครองทนงในสภาทงหมดกไมไดหมายความวาผหญงทเหลอจะมอ�านาจหรอไมถกกดกนไปดวยดงนนเรองผหญงทถกกดขมนเปนเรองซบซอนเกยวกบทงประเดนเรองชนชนสผวศาสนา

ในประเทศไทยเองกมผหญงทลกขนมาตอสกบปญหาความเหลอมล�าในสงคม อาจารยมองวาอยางไร ปญหาชนชนเปนสงทเราปฏเสธหรอละทงไปไมไดเลยการเคลอนไหวสตรนนถาสนใจแตจะใหผหญงรงเรองแตโครงสรางทกอยางยงเปนเหมอนเดมนนกเทากบวาไมมความหมายตรรกะเดยวกบทเกดขนในอเมรกาซงปญหาการเลอกปฏบตระหวางคนผวขาวกบคนผวสเปนสงส�าคญแตถาคนจนสวนใหญซงเปนคนผวสกลบรวยขนมาและคนรวยซงเปนคนผวขาวกลบจนถงตวละคร

เปลยนสถานะกไมไดหมายความวาสงคมมนเปลยนแปลง เพราะเทากบวาโครงสรางความเหลอมล�าระหวางชนชนกยงคงมอยประเดนระหวางผหญงและผชายกเปนไปในทศทางเดยวกนเพราะถงแมผหญงจะขนมาเปนผปกครองผน�ามากขนไดมบทบาทเหมอนผชายมากขนกไมไดเปนสงทรบประกนวาสงคมจะมความเทาเทยม

ส�าหรบอาจารย สทธของผหญงและสทธมนษยชนมนเชอมโยงเรมตนมาไดอยางไร สทธสตรกเหมอนกบสทธมนษยชนทมนเกดขนมาจากโลกตะวนตกเหมอนๆกนผมวามนนาจะมาจากโอลมป เดอกส (OlympedeGouges)หลงการปฏวตฝรงเศสเธอวพากษวจารณDeclarationofRightsofManandoftheCitizenซงเขยนไววาใหมความเทาเทยมและอสรเสรภาพตอผชายทกคนแตเธอกตงค�าถามวาท�าไมผหญงถงไมมสทธเลอกตงผหญงหายไปไหนคอเธอไมไดบอกวาค�าประกาศนนมนไรสาระหรอจอมปลอม แตเธอบอกวาค�าประกาศมน

“ไมสากล”เพยงพอ เพราะไมไดรวมถงผหญง นกเปนจดเรมตนอยางหนงทท�าใหตองมองสทธเสรภาพทงหลายใหครอบคลมไปถงผหญง สงหนงทตองยอมรบเลยคอพฒนาการของสทธมนษยชนเรองสทธตางๆถกท�าใหเปนประเดนพดถงมากขนหรอท“เปนสากล”มากยงขนกเพราะผหญงและคนผวสโดยเฉพาะหลงการปลดแอกจากอาณานคมยคนนคนผวสลกขนมาเรยกรองความเทาเทยมผหญงเองกเรยกรองสทธทางการเมอง

ความขดแยงภายในขบวนการสตรนยมอยตรงไหน มนมความขดแยงกนเองทงในหมสายการเคลอนไหวและสายนกวชาการแตละสายของสตรนยม(wave)กมการแขงขนวพากษวจารณกนการเคลอนไหวชวงแรกด�าเนนการโดยผหญงชนชนกลางผวขาวจงถกตงค�าถามเนองจากอคตทางชนชนและสผวท�าใหสทธสตรไมไดมความเปนหนงเดยว อยางทบอกวามนเชอมโยงกบหลายๆแนวคดมากกวายกตวอยางสทธการท�างานนอกบานทองคกรสทธสตรไดออกมาเรยกรองกกลบกลายเปนความขดแยงเรองชนชนและสผวเนองจากการเรยกรองนนสะทอนถงความไดเปรยบของผหญงผวขาวชนชนกระฎมพหรอชนชนกลางเทานนไมไดแสดงถงการแกปญหาตอผหญงทกคนอยางครอบคลมพดถงสทธผหญงมนจงเปนเหมอนดเบตสองชน ชนแรกคอ ระหวางผหญงและผชายกบอกชนหนงกภายในกลมสทธสตรเองซงมนจะมประเดนความไมเทาเทยมอนๆมาเกยวของ

มอะไรเพมเตมเกยวกบสทธมนษยชนและสทธสตร ทควรจะความระมดระวงมากคอ เราตองดวาสทธสตรและสทธมนษยชนมนถกใชไปอยางไรดวยเพราะสวนมากโดยเฉพาะในระดบระหวางประเทศน ค�าวา “สทธ”มกจะถกใชเพอเปาประสงคบางอยางทแอบแฝงอยอยางการยกประเดนเรอง“สทธสตร”สดทายแลวกไมไดเปนผลดตอผหญงแตอยางใดเชนในสงครามตอตานการกอการรายระหวางอเมรกาและอฟกานสถานประเดนสทธผหญงกเปนประเดนหนงทถกปนอยางมนยยะส�าคญพงเปาไปถงวาพวกเธอถกเอารดเอาเปรยบจากความเขมงวดของรฐบาลตาลบนดงนนพวกเราคนผวขาวกจะเขาไปชวยผหญงผวสใหรอดพนจากผชายผวส ประเดนนกถกสรางความชอบธรรมใหกบอเมรกาในการเขาไปจดการตาลบนและสถาปนาอ�านาจในอฟกานสถานทงทจรงสทธสตรเปนแคเปาหลอกเพอท�าใหเกดสงครามและสงครามนนไมวาสงครามอะไรกยอมไมเปนผลดตอผหญงอยแลวทงนนพออเมรกาไดเขาไปควบคม กมองขามองคกรสทธสตรในอฟกานสถานไปเลย และยงเมอมรฐบาลใหมแลวผปกครองใหมกไมไดเออประโยชนตอผหญง

สทธถกผกโยงกบอ�านาจเชนนนหรอ ตองมองใหเหนวาเราไมไดอยในชวงททกอยางชดเจนทกอยางมกมอะไรแอบแฝงความขดแยงทถกเสนออาจจะไมใชความขดแยงหลกทแทจรงทผมเปนหวงทงสทธสตรและสทธมนษยชนนมนไมไดถกใชเพอคนสวนมากทถกเอาเปรยบแตมนใชเพอใหผ มอ�านาจอยแลวสามารถสรางอ�านาจหรอคงอ�านาจใหตวเอง ดวยการท�าสงตางๆ ในนามของพวกเธอมองพวกเธอเปนเหยอทตองเขาไปชวยเหลออยางนกแปลวาผ ดอยกวากจะดอยกวาตอไปไมมโอกาสทจะไดเทาเทยมกน จรงๆสทธมนษยชนมนตองเปนการสรางพลงใหกบกลมคนทถกเอาเปรยบสทธตางๆมนถกผกโยงเขากบอ�านาจอยางหลกเลยงไมได กตองเตอนวาสดทายมนถกใชไปเพออะไรกนแนมนเปลยนแปลงสงคมในระยะยาวไดจรงหรอไมหรอมนคอการเปลยน”จากอะไรเพอไปสอะไร”ซงกคอการเปลยนไปอยใตผ มอ�านาจใหมอนๆมากกวา

อาจารยวาผหญงไมมทางจะเทาเทยมกบผชายไดเลยใชไหม คณตองตงค�าถามกอนวาผหญงไหนและไมเทาเทยมกบผชายไหนอยางทกลาวไปเราไมสามารถอยในกรอบคดแควาผหญงหรอผชายไดแลวแตในฐานะนกวชาการความสมพนธระหวางประเทศผมกขออธบายวาความไมเทาเทยมระหวางเพศมนไมสามารถหลกพนไปไดเพราะตวรฐเองกมกจะมความเปนชายถาเรามองในโครงสรางระดบโลกเกมความสมพนธระหวางประเทศการด�าเนนนโยบายระหวางรฐเองกอยในกรอบการแขงขนเรอง “ความเปนเพศชาย” วารฐใดมความเปนชายมากกวาเพราะรฐกถกแบงประเภทแบงชนชนของความเปนชายเหมอนมนษยปจเจกเชนกน อยางรฐลมเหลวกคอรฐทความเปนชายมนออนเปลยเหมอนผหญงตองเขาไปดแลการสรางความขดแยงตางๆระหวางรฐมนกมลกษณะความเปนชายอยางการทหารการสงคราม สดทายอาจารยสรวศยงไดกลาวถงเอนจโอในปจจบนวาสมยอมกบระบบทนนยมมากเกนไปและมกจะเปนเรองของการตอส เพอสทธของกลมคนบางกลมเพออตลกษณและวฒนธรรมมากกวาการตอส เพอปญหาชนชน ทงททนนยมเปนบรบทส�าคญทเปนทมาของปญหาทงหลายในโลกสจนยมแบบทนแมการเรยกรองจะท�าใหสงคมไดตระหนกถงอาการความไมเทาเทยมของสงคมแตยงไมสามารถน�าไปสความเปลยนแปลงทแทจรงได

FREEDOM 11

สถานการณของการเปนคณแมเลยงเดยวเปนแคหนงในวถชวตหลากหลายรปแบบในโลกปจจบนในเยอรมนมคณแมหรอคณพอเลยงเดยวประมาณรอยละ13ของพอแมทงหมดสวนมากมกจะเปนคณแมเลยงเดยวแตกยงมคณพอเลยงเดยวอยบาง ในหลายปทผานมา มการเปลยนแปลงครงใหญในโครงสรางของครอบครวแนวคดดงเดมของ“ครอบครวปกต”ทมพอแมซงสมรสกนและมลกๆในครวเรอนทวไปไดเปลยนไปแลวถงแมวาความส�าคญของสถาบนครอบครวยงคงมมากแตโครงสรางสมยใหมของครอบครวในเยอรมนและประเทศตะวนตกสวนมากมความหลากหลายซงสนบสนนการด�ารงคงอยและการยอมรบคณแมเลยงเดยว แตคณแมเลยงเดยวไมไดเปนแคเครองหมาย(ทางการคา)ของการเปลยนแปลงในวถชวตสมยใหมพวกเขายงสามารถถกพจารณาใหเปนกลมทมความเสยงสงไดดวย มนมสาเหตมากมายวาท�าไมคนบางคนถงกลายมาเปนคณแมเลยงเดยวไดมนอาจเปนเพราะการหยารางหรอเลกราการตงครรภกอนสมรสหรอเพราะสาเหตอนๆเชน ครกเสยชวตอยางไรกด มนไมไดส�าคญวาพวกเธอตกอยในสภาพนไดอยางไร แตส�าคญทวาจะตองแสดงใหพวกเธอรถงวธจดการกบสถานการณเชนน คณแมเลยงเดยวประสบปญหาซบซอนมากมายอยางเชนทางการเงนสงคมจตใจหรอเศรษฐกจพวกเธอมภาระมากกวาคณแมทสมรสและประสบกบความยากล�าบากในชวตของพวกเธอคณแมเลยงเดยวมความเสยงสงทจะตกอยในความยากจน เนองจากฐานะทางเศรษฐกจของพวกเธอนอกจากนยงตองจดการกบการดแลลกๆและตองท�างานรวมไปถงหนาทท�างานบานดวย

มนเปนการปฏบตหนาทอยางสมดลซงปญหาทกอยางสรางการตอส เพอหาความสมดลทถกตองในการปฏบตนเยอรมนใหความชวยเหลอเชนเดยวกบประเทศตะวนตกอนๆและชวยเหลอผหญงทจะหาทางออกของปญหาทไดกลาวไปการชวยเหลอมขอบเขตทกวางและครอบคลมความอยดกนดของคณแมรวมถงลกๆ เมอคณพจารณาทความยากล�าบากทางสงคมและจตใจ ซงคณแมเลยงเดยวก�าลงประสบการรบฟงและสนบสนนเปนสงส�าคญหลกทจะท�าใหเกดความคบหนาของสถานการณนไดอยางมประสทธภาพคณแมเลยงเดยวในเยอรมนสามารถหาความชวยเหลอทศนยขอมลทกลมชวยเหลอตนเอง เชนเดยวกบตามเวบไซตตางๆและสหภาพของคณพอคณแมเลยงเดยวทงในทองถนและระดบชาต ดงนนพวกเขาสามารถรบขอมลทงหมดทพวกเขาตองการเพอรบการสนบสนนและการแลกเปลยนตางๆ ซงชวยพวกเขาใหจดการเหตการณตางๆไดดขน โดนเฉพาะในชวงเดอนแรกๆผหญงมกมปญหาทางจตใจใหญมากและพวกเธออาจตองการพดคยกบนกบ�าบดการชวยเหลอนพวกเขาสามารถรบไดทศนยขอมลเชนเดยวกบทสถานบ�าบดถาสถานการณเลวรายเกนกวาทพวกเธอจะจดการหรอถาพวกเธอยงอายนอยมากกมความเปนไปไดทจะอยในสถานดแลกบเดกในบางเวลา ทซงนกสงคมสงเคราะหสอนคณแมยงเดกเรองหนทางทเหมาะสมของการจดการชวต ในการจดการกบปญหาทางเศรษฐกจมสองประเดนทส�าคญหนงการดแลเดกๆเชนเดยวกบการชวยเหลอทางการเงน แมวาคณแมเลยงเดยวจะมงานท�ากมกจะเปนงานไมเตมเวลาและไดรบคาจางนอยการดแลลก(โดยเฉพาะทยงเลก

มากเกนกวาจะเขาเรยนในโรงเรยน)ตองการความชวยเหลอทางการเงนเชนเดยวกบการด�าเนนชวตประจ�าวนระบบเงนชวยเหลอจากรฐบาลไดน�ามาใชในกรณนซงไดใหประโยชนทางการเงนส�าหรบการดแลเชนเดยวกบการด�าเนนชวตผลประโยชนเหลานมส�าหรบคณแมเลยงเดยวซงมรายไดนอยหรอไดคาเลยงดจากพอของเดกในจ�านวนนอยส�าหรบกรณนกระทรวงการครอบครวเยอรมนไดเปนผจายรวมกบส�านกงานสวสดการเยาวชน การเปนคณแมเลยงเดยวอาจจะฟงดคลายเปนภาระและในสถานการณมากมายมนเปนเชนนนจรงๆ แตมนยงเปนโครงสรางทปกตมากขนเรอยๆของครอบครวในประเทศตะวนตกผหญงสวนมากไมไดเลอกทจะเปนคณแมเลยงเดยวแตจ�านวนของคณแมเลยงเดยวกยงคงเพมขนเรอยๆนเปนเหตผลทตองการความเปลยนแปลงในทศนคตของผคนในประเดนนนอกเหนอจากการชวยเหลอทดขนจากรฐบาลรฐบาลเยอรมนก�าลงตอบสนองดวยการใหอยางทวถงทงการชวยเหลอทางจตใจและการเงนและดวยการแสดงใหเหนวาผหญงเหลานไมไดอยคนเดยวนเปนสงจ�าเปนมฉะนนจ�านวนของผหญงและเดกๆทมากมายน จะถกผลกไปสชายขอบของสงคม

ควำมยำกล�ำบำกของคณแมเลยงเดยว:สถำนกำรณในเยอรมนเรอง: Melanie Kuhn

อาสาสมครแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

ภาพประกอบ : เวบไซต singlemomfinance.com

และ เวบไซต steadymarriages.com

เสยงจำกหญงผถกละเมดทำงเพศในนคำรำกว

WIRE Says

เดกวยรนทเคยถกขมขนและถกลวงละเมดทางเพศรปแบบอนๆในนคารากวก�าลงเรยกรองและยนหยดตอสเพอสทธของพวกเธอเสยงของพวกเธอตองไดรบการรบฟงและด�าเนนการอยาง“เอสเตฟาน”ซงถกขมขนจนตงครรภโดยอาของเธอเมอเธออาย17ปกลาววา “เราไมไดรองขอความสงสารจากพวกคณแตเราตองการพลงจากพวกคณ” การขมขนและการลวงละเมดทางเพศอนๆก�าลงขยายวงกวางในนคารากวและเหยอสวนใหญกมกเปนหญงวยรนหรอเดกผหญงการขมขนในชวงป2541-2551พบวามากกวาสองในสามของเหยอเปนเดกหญงอายต�ากวา17ปเกอบครงหนงเปนเดกอายเทากบหรอต�ากวา14ป แมวาจะมขอพสจนชดเจนซงปรากฏใหเหนถงจ�านวนเหยอทมากและความรายแรงของปญหา รฐบาลนคารากวกยงคงไมมทาทตอประเดนสทธมนษยชนทซอนเรนอยางรายแรงประเดนนเลยไมมแผนการของรฐบาลในระดบชาตทจะปองกนความรนแรงทางเพศตอเดกหญงเพอคมครองเหยอวยเยาวหรอเพอรบประกนวาพวกเขาไดรบความยตธรรมและการชดเชย ในทางกลบกน พนทของการพดคยระหวางรฐบาลและนกตอส เพอสทธมนษยชนในเดกและผหญงทท�างานในประเดนดงกลาวกถกปดลงดวยรฐบาลชดปจจบน

การหาขอมลท�าไดยากถาคณอยในความเสยงหรอก�าลงทกขทรมานจากการละเมดทางเพศเดกผหญงจ�านวนมากอยในกบดกของสถานการณทละเมดโดยไมมทางออกทชดเจน รอยมลทนจากอาชญากรรมทางเพศแสดงใหเหนวาผ ทถกกลาวหามกจะเปนเหยอทรอดตายมากกวาผ ทกระท�าการละเมด ไมมการรณรงคโดยรฐใหมการใสใจในสาธารณะทวไป เพอเปลยนแปลงทศนคตในสงคมและเดกสาวทเปนเหยอจากการละเมดทางเพศหรอขมขนจ�านวนมากทออกมาพดตอสาธารณชนไดถกปฏเสธจากครอบครวและชมชนของเธอ ลนดาอายเพยง10ขวบเมอตอนทเธอถกลวงละเมดทางเพศโดยนกบวชครสเตยนเมอเธอคนพบความกลาทจะออกมาพดเกยวกบเหตการณนนปฏกรยาแรกทตอตานเธอมาจากหนงในผ ทไมเชอ“ผคนพดอะไรหลายๆอยางกบฉนและในฐานะทเขา(ผ ทละเมด) เปนนกบวชครสเตยนท�าใหไมมใครเชอฉนเลยในทางกลบกนเขาพดวา‘ท�าไมเธอพดอะไรแบบนออกมา’การโตตอบแบบนท�าใหฉนเจบปวดมาจนทกวนน”

จาก WIRE (จดหมายขาวของแอมเนสตอนเตอรเนชนแนล)

ฉบบท 6/2010 เดอนธนวาคม 2553/มกราคม 2554

FREEDOM 13

ลมเหลวเพรำะระบบ

ไมมกำรชวยเหลอไมมทำงเลอก

WIRE Says

ส�าหรบผหญงทไมสามารถพดออกมาไดการตอส เพอความยตธรรมอาจจะเปนเรองทบอบช�าจตใจมาก ความลมเหลวและการขาดแคลนทรพยากรในระบบยตธรรมหมายความวาผ ทจโจมมกจะไดรบอสระและคดลมเนองจากความผดพลาดในกระบวนการ การกอตงสถานต�ารวจส�าหรบสตรและเดกโดยเฉพาะนนเปนความกาวหนาทนายนดแตมไมพอทจะครอบคลมไปทวทงประเทศสถานต�ารวจสวนมากตดขดเรองทรพยากรดงนนเจาหนาทต�ารวจไมมแมเงนทเพยงพอส�าหรบเตมน�ามนไวเดนทางและสอบสวนตนเหตทนาสงสยของความรนแรงทางเพศ ในขณะทเจาหนาททปฏบตตองท�างานหนกเพอทดแทนความขาดแคลนของทรพยากรในกรณอนๆเหยอและผปกครองของพวกเขาไดรายงานพฤตกรรมทปราศจากความออนไหวของเจาหนาทต�ารวจทอยภายใตการฝกฝน เมออาย12ปอเลฮานดราไปรายงานวาเธอถกขมขนเจาหนาทต�ารวจไมเชอเธอ“ต�ารวจบอกฉนใหหยดรองไหมนไมเหตผลทฉนจะตองรองไหเรองทฉนก�าลงพดอยนนไมเปนความจรงฉนรสกแยมากเมอต�ารวจพดวาฉนโกหก เพราะวาฉนไมมทางโกหกในเรองแบบนเลย

เหยอจากการขมขนและการลวงละเมดทางเพศทคดของพวกเธอตองฟองรองเปนคดอาญานนมกจะละทงคดไปเพราะกระบวนการทางกฎหมายใชเงนมากหรอไมกท�าใหจตใจบอบช�าบางครงการนงพจารณาคดกถกยกเลกซ�าแลวซ�าอกบงคบใหเหยอตองผานประสบการณททรมานของการเตรยมขนศาลครงแลวครงเลาในบางกรณผ ตองหากถกปลอยจากคกโดยปราศจากการตรวจสอบหรอดแลทดพอท�าใหหญงสาวทงหลายตองตกอยในความเสยงของการแกแคนเอาคน เหยอจากการขมขนและการลวงละเมดทางเพศทอายยงนอยไดรบการสนบสนนทนอยมากหรอไมกไมมความชวยเหลอใดๆจากรฐบาลเพอฟนฟชวตของพวกเขาผ ทโชคดกจะไดรบความชวยเหลอทางจตวทยาหรอทางกฎหมายจากศนยหรอทพกพงเพอสตรและเดกหญงทอสระ แตนมนไมพอทจะรบประกนวาจะไดชวยเหลอทกคนทตองการทพงพงในนคารากวส�าหรบเหยอของการละเมดทางเพศและการขมขนภายในครอบครวยงขาดแคลนโดยเฉพาะหนวยงานทเฉพาะทางส�าหรบเดก มทชวยเหลอ10แหงทด�าเนนการโดยองคกรพฒนาเอกชนซงไมไดรบการชวยเหลอทางงบประมาณหรอการชวยเหลอใดๆจากทางการนคารากวและยงไมมการชวยเหลอทางงบประมาณจากรฐส�าหรบศนยเพอสตรและเดกหญงทไมมทพกอาศยซงไดท�าอะไรไปมากเพอเตมเตมชองวางของการจดหาของรฐคอนนซงถกคมคามโดยบดาของเธอตงแตอาย9ถง14ขวบอธบายความส�าคญของความชวยเหลอทเธอไดรบจากศนยเพอสตรและเดกหญง “ทนฉนไดพบกบสนตสขฉนไดพบเพอนเพอนทพเศษสดฉนไดออกมาจากทแหงความมดมดทฉนเคยอย”

เชนเดยวกบแผลเปนภายในจตใจผ เปนเหยอจากการขมขนบางคนประสบกบความบอบช�าเมอพบวาพวกเธอตงครรภ ส�าหรบเดกหญงผ เปนเหยอการขมขนทเลอกจะอมทองจนครบก�าหนดนนไมมการชวยเหลอจากรฐหรอมนอยมากทจะชวยดแลเดกทารกหรอชวยใหเดกหญงไดกลบไปศกษาหรอท�างานและไดท�าตามแผนการทพวกเธอมส�าหรบอนาคตส�าหรบเหยออนๆความคดทจะใหก�าเนดเดกซงเปนผลจากการขมขนนนเปนเรองทรบไมไหวส�าหรบเหยอการขมขนอายนอยบางคนการตงครรภเชนนยงท�าอนตรายถงแกชวตหรอสขภาพของพวกเธออยางไรกตามกฎหมายป2551ซงท�าใหการท�าแทงทกรปแบบเปนอาชญากรรมแมกระทงเดกหญงทตงครรภอนเนองมาจากการขมขนนนไดบบใหพวกเขาเหลอทางเลอกเพยงนอยนดส�าหรบเดกหญงทนอกจากจะไมสามารถควบคมรางกายของเธอเองไดเพราะผ ทขมขนแลวกฎหมายปจจบนนกยงรายแรงอยางเหลอทนและไรมนษยธรรมมาก รฐบาลมพนธะหนาททจะปองกนการลวงละเมดทางเพศตอเดกหญงในนคารากวเหยออายนอยจากการขมขนและการคกคามทางเพศมสทธทจะไดรบการคมครอง ไดรบความยตธรรมและการฟนฟดแลรฐบาลนคารากวตองด�าเนนการเรงดวนเพอท�าใหมนใจไดวาการขมขนไมใชเหตการณทจะตดสนชวตทเหลอของเดกสาวมากไปกวานนทางการจ�าเปนตองฟงเหยอทถกขมขนอายนอย“ค�าพดของพวกเขามพลง”กลาวโดยผอ�านวยการศนยทท�างานรวมกบเดกหญงและสตรทเปนเหยอของความรนแรงในนคารากว “มนเปนขอความทเดกหญงตองไดรบพวกเธอตองรสกตองรบรวาค�าพดของพวกเธอมพลง”

จะให(ผหญง)แตงตวอยำงไร?

การเลอกสวมเสอผาทผดส�าหรบผหญงจ�านวนมากอาจจะท�าใหถกจบถกคมขง และถกเฆยนแนวทางการแตงกายถกบงคบและควบคมโดยรฐบาลและกลมตดอาวธ ซงบางครงท�าในนามของศาสนาหรอวฒนธรรมบางครงในฐานะทางของการถอสทธในอ�านาจและชมชนทนากลว ส�าหรบผหญงเหลานการตอส เพอทพวกเธอจะไดแตงตวตามตองการนนเปนการตอสเพอเสรภาพสวนบคคลและสทธมนษยชน ในป 2552นกขาวชาวซดานนามวาลบนาฮสเซนถกจบในรานอาหารทคารทม เธอและผหญงคนอนทถกจบพรอมกนไดรบขอกลาวหา“อนาจารหรอแตงกายอยางผดศลธรรม”เพราะลบนาสวมใสกางเกงขายาวผหญงสวนมากทถกจบในวนนนเชนเดยวกบผหญงอนๆทถกจบทกๆวนในขอหาเดยวกนทเมองคารทมไดสารภาพความผด กอนขนศาลพเศษและถกพจารณาตดสนโทษและถกเฆยนภายในเวลาไมกชวโมง

แตลบนายนกราน ทจะสคดของเธอกอนศาลทวไป ในเดอนกนยายน2552 เธอถกตดสนใหจ�าคก 1 เดอนหรอปรบเปนเงน 500ซดานปอนด(ประมาณ6,000บาท)เธอปฏเสธทจะจายคาปรบจงถกน�าตวเขาคกตอมาคาปรบถกจายโดยสมาคมนกขาวลบนายนอทธรณค�าตดสนของศาลแตศาลรฐธรรมนญกยงไมตดสนคดของเธอมากกวา1ปมาแลว “กฎหมายนนเปนการเลอกปฏบตมากเพราะมนจ�ากดเสรภาพสวนบคคลในการเลอก” ลบนาบอกแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล“[ส�าหรบฉน]ความรสกของการถกลบหลและการละเมดศกดศรเปนเรองใหญกวาความกลว[ถกลงโทษ] [ความรสก]นน�าความเขมแขงมาสฉนกรณของฉนเปนเสยงแรกทดงขนมาและพดวา ‘ไม สงนจะตองหยด’ผหญงในซดานยนเคยงขางฉนเพราะเขาตองการหนทางทจะยตเสยงเงยบและความกลวเกยวกบกฎหมายเหลาน กอนหนานผหญงทเคยถกเฆยนโดยต�ารวจในศาลและผหญงจะถกประณามโดยสงคมและครอบครวของพวกเธอแตตอนนครอบครวกมองผหญงวาเปนเหยอของระบบนแลว” เสรภาพทจะแตงตวตามทตองการเสรภาพทจะไมสวมใสสงทไมตองการเสรภาพเหลานเปนเรองส�าคญเพราะมนเปนสวนหนงของสทธของพวกเราทจะแสดงออกความเชอของเราวฒนธรรมของเราและอตลกษณสวนบคคลโดยปราศจากการเลอกปฏบตการบงคบหรอความรนแรง เสรภาพของพวกเราทจะเลอกวาเราแตงตวอยางไรเกยวของกบสทธมนษยชนผคนในสวนตางๆของโลกมากมายถกบงคบใหแตงตวในทางทเลยงไมไดไมวาจะดวยกฎหมายหรอเพราะบรรทดฐานทางสงคมซงถกก�าหนดขนผานการบงคบและความรนแรงโดยพวกคนทมอ�านาจ(และใชอ�านาจในทางทผด) เมอพวกเธอฝาฝนขอจ�ากดเหลานอยางลบนา ฮสเซนพวกเธอจะตองชดใชอยางหนก ถกกดกนจากชมชนถกเลอกปฏบตขมขถกจ�าคกหรอเฆยน ผหญงเฉพาะกลมทรมานภายใตโครงสรางเชนน ในกรณจ�านวนมากรฐบาลหรอผ มอ�านาจในครอบครวหรอชมชนตองการใหผหญงแตงกายและประพฤตตวตามแนวทางทสอดคลองกบความคดทมอยโดยทวไปเกยวกบบรรทดฐานและคณคาทางสงคมผหญงรบรไมใชในฐานะเรองสวนบคคลแตในเรองการกอตวของคณคาความเชอเหลาน ในภาวะแวดลอมเชนนน ผ มอ�านาจไดก�าหนดและควบคมวาผหญงจะสวมใสหรอไมสวมใสอะไรไดบางพวกเธอท�าอะไรไดหรอหามท�าอะไรบาง การกระท�าเชนนเปนการละเลยสทธมนษยชนของผหญงเหลานรวมถงสทธทจะทาทายการตความทครอบง�าทางวฒนธรรมประเพณหรอศาสนาหรอทศนคตทเลอกปฏบตตอผหญง

จาก WIRE (จดหมายขาวของแอมเนสตอนเตอรเนชนแนล)

ฉบบท 1/2011 เดอนกมภาพนธ/ มนาคม2554

FREEDOM 15

จะให(ผหญง)แตงตวอยำงไร?

ในเดอนพฤศจกายน2550ประธานาธบดของเชชเนยนายรามซานคาดรอฟ เรยกรองใหผหญงแตงตวใหเรยบรอยตามแนวทางกบประเพณและตองสวมผาคลมศรษะเดกผหญงและผหญงในทกระดบการศกษา รวมทงคนทเรยนระดบมหาวทยาลย ลวนเผชญกบการไลออก ถาพวกเขาไมยอมท�าตามในเมองกรอซนผหญงไมไดรบอนญาตใหเขาอาคารของทางการจนกวาพวกเธอจะสวมผาคลมศรษะในเดอนกนยายน2553ผ ทตอส เพอสทธมนษยชนไดจดประเดนเรองชายในเครองแบบทหยดผหญงตามทองถนนผหญงคนไหนกตามทแตงตวดไมเรยบรอย จะถกวากลาวดวยความเชอดงเดมของเชชเนยบางคนตองเจอกบความรนแรง รายงานการละเมดเหลานก�าลงอยในขนตอนการสอบสวนโดยส�านกงานส�านกงานอยการของเชชเนย ในซาอดอาระเบยผหญงถกคาดหวงใหปกปดทวทงรางกายพวกเธอไมสามารถใสอะไรกตามทมองเหนทะลผานไปถงเนอหรอเสอผาทรดรปต�ารวจศาสนา(คณะกรรมการเพอการเผยแพรคณธรรมและปกปองความชวราย)จะต�าหน

ตความกฎเหลานอยางเขมงวดจะเสยงตอการถกharassmentจากต�ารวจสมาชกของ“นกรบบาซจ”ซงเปนก�าลงรบอาสาสมครและหนวยความมนคงอนๆ การจลาจลไดเกดขนบอยครงขนเรอยๆนบตงแตประธานาธบดมาหมดอาหมาดเนจาดขนด�ารงต�าแหนงในป2548 ผหญงทละเมดหลกการแตงกายอาจถกตดสนพจารณาความผดขอหาใดกได โดยใหจ�าคกตงแต10วนถง2เดอนหรอไดรบการตกเตอนหรอถกปรบ รานขายเสอผาในอหรานตองรบรองการแตงตวหนแสดงแบบวาตองไม “ฝาฝนการประพฤตทถกตามท�านองคลองธรรมของสงคม”เจาของรานทไมสามารถปฏบตเชนนนไดอาจจะไดรบใบแนะน�าค�าตกเตอนค�าขมข และแมแตเสยงตอการเสยคาปรบการเฆยน และโดนยดใบประกอบธรกจ นาสรน โซตเดห ทนายความเพอสทธมนษยชนชาวอหรานชอดงถงก�าหนดการพจารณาในวนท16กมภาพนธ2554จากการทไมปฏบตตามหลกการแตงกาย หลงจากทเธอปรากฏตวดวยการไมสวมผาคลมศรษะในวดโอทเธอท�าเพอรบรางวลสทธมนษยชนในอตาลเมอป2551ทางการอหรานหามเธอไมใหเดนทางไปรบรางวลดวยตนเอง วดโอชนนนท�าขนโดยสวนตวและไมไดออกอากาศในอหราน นาสรนถกกกบรเวณตงแตเดอนกนยายน2553และถกตดสนจ�าคก 11 ปในเดอนมกราคม 2554 เนองจากกจกรรมของเธอทกระท�าโดยสนตในฐานะทนายความแกตาง ประเทศยโรปบางประเทศกยงมกฎหมายทจ�ากดวาผหญงแตงกายอยางไรไดบางในทสาธารณะ ในปทแลว เบลเยยมฝรงเศส และเทศบาลจ�านวนมากในสเปนไดเปลยนมาหามการสวมชดคลมทงหนาในทสาธารณะผสนบสนนการหามนนอางวาสงนจะชวยคมครองผหญงจากแรงกดดนทบานหรอภายในชมชนของพวกเธอทบงคบใหใสชดปกปดทงใบหนาบางคนกสนบสนนนโยบายนเพอมาตรการรกษาความปลอดภย แอมเนสตอนเตอรเนชนแนลเหนวาการหามการปกปดใบหนาอยางครอบคลมในประเทศเหลานกไมไดสอดคลองกบพนธะดานสทธมนษยชนของรฐและมาตรการอนๆกสมควรทจะด�าเนนเพอรบประกนสทธมนษยชนของผหญง

ดวยค�าพดตอผหญงหรอผปกครองในฐานะทพวกเธอไมปกปดใบหนาหรอโชวขาแขนขอเทาหรอเสนผมบางครงต�ารวจศาสนาโบยผหญงบนทองถนนหรอจบพวกเธอผปกครองของผหญง(มาหแรม)กยงถกลงโทษและตองรบรองวาเธอจะท�าตามขอปฏบตการแตงตวทไมไดบญญตเปนลายลกษณอกษรต�ารวจศาสนายงวากลาวเดกหนมทไวผมยาวและบงคบใหตดผมตอหนาในเวลานนทนท ตงแตกรกฎาคม2525ผหญงและผชายชาวอหรานจะตองยดมนขอบงคบการแตงตวเมออยในทสาธารณะซงถกบงคบเปนกฎหมายผหญงตองสวมเสอผาทไมรดรปและคลมศรษะคอแขนและขาผหญงจ�านวนมากสวมชาดอรแบบดงเดมตอไป(ผาสด�ายดใตคางคลมทงศรษะและรางกายคนอนๆสวมเสอแขนยาวโคททไมรดรป)หรออาจจะสวมผาคลมศรษะทรจกกนในนาม rusariซงคลมทงศรษะห และคอและมนยงใหญพอทจะผกใตคางหรอจะเปนผาคลมศรษะอยางพอดยาวไปถงหนาอกทเรยกวาฮญาบโดยเฉพาะชวงระหวางฤดรอนผหญงซงไม complyตามการ

ผหญงทไดรบผลกระทบทวโลก

ตวยอ

ภาษาองกฤษ

HLM

HPC

HPN

HR

HR 2020

HRA

HRE

HRO

HRP

HRV

ICC

ICG

ICMG

ICM

IEC

ICP

IFP

ILOP

IRP

IMP

IMG

IMT

IOP

IS

ISOP

ISP

ITP

IYA

IYCC

IYSC

ค�าเตมภาษาองกฤษ

High Level Mission

High Priority Country

Health Professionals Network

Human Rights

Human Rights 2020 (twenty twenty)

Human Rights Awareness

Human Rights Education

Human Rights Organization

Human Rights Program

Human Rights Violations

International Criminal Court

International Committee on Governance

International Committee on Movement Growth

International Council Meeting

International Executive Committee

International Committee on Policy

International Fundraising Program

International Law and Organizations Program

Information Resources Program

International Mobilization Program

International Management Group

International Mobilization Trust

International Operational Plan

International secretariat

International Secretariat Operational Plan

Integrated Strategic Plan

Information Technology Program

International Youth Assembly

International Youth Coordination Committee

International Youth Strategy Committee

ศพทสทธ FREEDOMมารจกตวอกษรยอและค�าศพททใชในแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลกนตอ

ฉบบนถงควของตวเอช (H) ถงตวไอ (I)

ความหมายภาษาไทย

ภารกจระดบสง

(มเลขาธการใหญของเอไอเปนหวหนาทม)

ประเทศทไดรบความส�าคญระดบสง

เครอขายผเชยวชาญดานสขภาพ

สทธมนษยชน

สทธมนษยชน ป 2020

ความตระหนกในสทธมนษยชน

สทธมนษยชนศกษา

องคกรสทธมนษยชน

ฝายทรพยากรมนษย

(ทส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ)

การละเมดสทธมนษยชน

ศาลอาญาระหวางประเทศ

คณะกรรมการระหวางประเทศ

วาดวยความการใชอ�านาจบรหารจดการ

คณะกรรมการระหวางประเทศเพอการเตบโต

ของความเคลอนไหว

ทประชมสภานานาชาตของแอมเนสต

คณะกรรการบรหารระหวางประเทศของแอมเนสต

คณะกรรมการระหวางประเทศวาดวยนโยบาย

ฝายระดมทนระหวางประเทศ

(ทส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ)

ฝายกฎหมายและองคการระหวางประเทศ

(ทส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ)

ฝายทรพยากรขอมล

(ทส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ)

ฝายเคลอนไหวระหวางประเทศ

(ทส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ)

กลมผบรหารระหวางประเทศ

กองทนระหวางประเทศส�าหรบการเคลอนไหว

แผนปฏบตการระหวางประเทศ

ส�านกงานเลขาธการระหวางประเทศ

แผนงานปฏบตการของส�านกเลขาธการ

ระหวางประเทศ

แผนยทธศาสตรบรณภาพของแอมเนสต

แผนโปรแกรมเทคโนโลยสารสนเทศ

สภาเยาวชนระหวางประเทศของแอมเนสต

คณะกรรมการประสานงานเยาวชนระหวางประเทศ

คณะกรรมการยทธศาสตรเยาวชนระหวางประเทศ

FREEDOM 17

Artimis Fowl

Claymore

โดย กฤดกร วงศสวางพานช

สมาชกแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย

อารทมสฟาวลเปนนยายซรยทมชอเสยงกองโลกเลมหนงซงถกรงสรรคขนดวยฝปากกาของนกเขยนชาวไอรแลนดนามวา“โอเวนโคลเฟอร” นยายเรองนกลาวถงเดกยอดอจฉรยะมากเลหเหลยมทเกดมาในตระกลอาชญากรชอกองโลกทมชอวา“อารทมสฟาวล”และดวยความเปนอจฉรยะแกมโกงทยงมจรตของเดกอยในตวอารทมสจงไดท�าการหาทาง “ปลนทองจากเหลาภตแฟรร”ซงผ ใหญตางคดวาเปนเรองเหลวไหลแตอารทมสพบหลกฐานยนยนการมอยของเหลาแฟรรจรงๆและในการปลนนน กมตวละครหลกตนหนง เปนแฟรรหญงทชอวา“ฮอลลชอต”บทบาทของฮอลลชอตนเองทผมอยากจะเอยถง ฮอลล ชอตเปนผกองในหนวยรบพเศษของภตแฟรรทตองเขามาผจญกบแผนการอนรายกาจแยบคายของอารทมสทงโดนจบเปนตวประกนสรบประจญบานกบทงคนยกษและสตวประหลาด

อสรสาวเคลยมอร หรอ เคลยมอร เปนหนงสอการตนซรยขนาดยาวของญป น (Manga)ทแตงเรองและวาดภาพโดยโนรฮโระยาง เรองเคลยมอรเปนเรองของกลมนกรบหญงทถกฝงยนสของปศาจไวเพอเพมพลงความสามารถในการตอส ในการตอกรกบ“ปศาจ”และมเฉพาะเพศหญงเทานนทสามารถรบการปลกถายยนสไดอยางมประสทธผลกลมนกรบเหลานมชอเรยกวา“เคลยมอร”ตามชอดาบขนาดใหญทเปนอาวธประจ�ากายของพวกเธอพวกเธอกลายเปนกลมคนท“สงคมมนษยหวาดกลวแตกไมอาจจะขาดได”เพราะพวกเธอคอขมพลงเดยวในการตอตานกบภยทเรยกวา“ปศาจ”แตในอกแงมมหนงพวกเธอกลมเดยวกนนเองกท�างานใหแกองคกรไรชอองคกรหนงซงเปนองคกร“ชายเปนใหญ”และอยในเกาะปดตายทถกอปโลกนใหเปนโลกทงใบของพวกเธอ(คลายกบภาพยนตรเรองTheTrumanShowทน�าแสดงโดยจมแครร) การตนญป นเรองน ทงขบเนนถงความส�าคญ และพลงของสตรเพศ ไปพรอมๆกบพดถงโครงสรางทางสงคมทกดทบการมตวตนของสตรเพศรวมถงภาพลวงตาทางอ�านาจทสงคมเหมอนจะหยบยนใหกบเพศหญง แนนอนวาการมตวตนอยของเหลาเคลยมอรนน ในทางหนงเปนเหมอนสญญะทบงบอกถงพลงอ�านาจทเพศหญงถอครองไว แตเพศเดยว

ยกษอยางโทรล ซงสดทายแลว (ชวงเลมหลงๆในซรย) อาทมสกบฮอลลกไดเปลยนสถานภาพจากศตรมาเปนมตรคกดกนแทน ตวตนของฮอลลนนตอกย�าและถามถงบทบาทและความสามารถของผหญงในโครงสรางทางสงคมเปนอยางดโดยเฉพาะในสงคมทมมายาคตตอเพศหญงในฐานะเพศท“ออนแอ”ตองไดรบการปกปองจากเพศชาย “ผ เขมแขง” ตลอดเวลานอกจากนยงเปนการรายค�าถามกลบใสเหลานกสตรนยมจอมปลอมและเหลาเพศชายอโกสงทงหลายถง สถานะ และบทบาทของเพศหญงในสงครามอกดวย ในขณะทนกสตรนยมจอมปลอมมวแตเรยกรองขอเรยกรองกกกอกเอาแตไดของสตรทดแสนจะเอาแตได (และไมรเลยวานนยงเปนการตอกย�ามายาคตวาเพศหญงออนแอ) โดยไมเคยสนใจถงความเทาเทยมทางเพศจรงๆอยางการทสตรเพศกควรจะตองไปเกณฑทหารดงเชนเพศชายหรอเพศชายอโกสงทงมงายกบความเปน“ผผกขาดความแขงแกรง”นนฮอลลชอตในนยายเรองนคงจะบอกอะไรกลบไปไดบางวา“ผหญงเองกท�าไดโวย”

พลงทเพศชายไมม แมจะขวนขวายเพยงใดและนนเปนพลงทค�าจนสงคมทงมวลใหคงอยไดคมครองกระทงตวเพศชายทมกผกตดความเขมแขงไวกบเพศตนดวย เหลาเคลยมอรนกไมไดตางอะไรจาก“หญงแกรง”ในสงคมชายเปนใหญในความเปนจรงเลยพวกเธอเปนทเกรงกลวหรอถกมองอยาง“แตกตาง”ในสงคมแตสงคมเองหรอองคกรกรดวาไมสามารถขาดคนแบบนไดโดยเดดขาดเพราะพลงขบเคลอนทมคาของพวกเธอนน เกนกวาจะปฏเสธไดแตในขณะเดยวกนภายในพนททางอ�านาจทสงคมยอมรบความสามารถ และตวตนของหญงแกรงเหลานน มนกเปนเพยงพนทไดรบการหยบยนหรออนญาตใหด�ารงอยไดดวยความปราณปราศรยจากระบอบชายเปนใหญเปนพนทหรอโลกลวงตาของสทธและอ�านาจทหญงแกรงเหลานนถกลากเขาไปและกกขงเอาไว กลบกลายเปนการท�างานในกลไกเพอความอยรอดของระบอบชายเปนใหญไปเสยซงการตนเรองนกไดขบเนนออกมาอยางถงพรกถงขงจากภาพทกลมเคลยมอรถกควบคมโดยองคกรชายลวน ในเกาะปดตายทเสมอนโลกลวงตาของพวกเธอ

หนอนหนงสออำรทมส ฟำวล

อสรสำวเคลยมอร

สนคำใสใจ งำน Burmaspective : ปรำกฏกำรณ ณ ดนแดนดำนตะวนตก

SHOP SHARE CHANGE

งานนแอมเนสตฯไดรวมมอกบอก4องคกรไดแกกลมเพอนพมา มลนธพฒนาศกยภาพชมชน กลมสมาชกรฐสภาอาเซยนเพอพมา และคณะกรรมการรณรงคเพอประชาธปไตยในพมาโดยจดขนในวนท10กมภาพนธทผานมาณ หองฉายภาพยนตร ชน 5 หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานครกจกรรมประกอบดวยเสวนาสาธารณะ“สนธสญญาปางโหลงกบการเปลยนแปลงทางสงคมในประเทศพมา”และการฉายภาพยนตรสารคดเรอง“ThisPrisonWhereILive”พรอมๆกบนทรรศการภาพถาย“WestoftheBorder,WestoftheSun”บรเวณหนาหองจดงาน หลงการเลอกตงครงประวตศาสตรของพมาในรอบ20ปและการปลอยตวนางอองซานซจในเดอนพฤศจกายน2553อองซานซจ ไดกลาวถงหนทางในการประนประนอมระหวางชาตพนธดวยการเจรจา“ขอตกลงปางโหลงฉบบท2”ซงจะมลกษณะทสอดคลองกบสถานการณพมาในครสตศตวรรษท21โดยใน64ปทแลวไดเกด“สนธสญญาปางโหลง” ทลงนามระหวางนายพล อองซานตวแทนรฐบาลพมาเจาฟารฐฉานและตวแทนจากรฐคะฉนและรฐฉน เวทเสวนาซงประกอบดวยผ เชยวชาญนกวชาการและตวแทนจากกลมชาตพนธตางๆ ในจงมารวมพดคยถงทศทางและความเปนไปได ในการเจรจาระหวางรฐบาลพมาและกลมชาตพนธตางๆการรอฟนขอตกลงปางโหลงขนมาพจารณาใหมเปนความหวงของชาตพนธชนกลมนอยในพมาทจะสามารถมสทธมเสยงในการปกครองได แตนกวชาการมองวาเปนไปไดยากทขอตกลงนจะบรรลผลเนองจากรฐบาลทหารพมาประกาศเจตนารมณชดเจนวาตองการใหพมาเปน“รฐเดยว”มใช“สหพนธรฐ”ตามทกลมชาตพนธตองการและแมนางอองซานซจจะไดไดรบอสรภาพและประสงครเรมการเจรจา กไมมสงใดมาการนตไดวารฐบาลทหารจะรวมมอกบเธอและไมกกขงเธออกครง ในสวนของสารคดนนมผสนใจเขารวมกจกรรมกนจนเตมหองฉายภาพยนตรบรรยากาศเปนไปดวยความคกคกและมเสยงหวเราะทดงขนมาเปนระยะๆจากมกตลกของนกแสดงตลกชอดงทงสองคนคอซารกานารจากพมาและไมเคลมตเตอรไมเออรซงแมความตลกจะมพอๆกนแตสงททงสองตางกนคอเสรภาพในการแสดงออกสารคดท�าใหผชมไดรซงถงการเมองทเตมไปดวยความหวาดกลวในพมาทงการทประชาชนกลวรฐบาลและทรฐบาลกลวจะควบคมประชาชนไมไดความหวาดกลวของรฐบาลท�าใหซารกานารผซงใชมกตลกและค�าพดเสยดสเปนอาวธตอตานรฐบาลตองถกกกขงอกครงและครงนเขาตองโทษจ�าคกถง59ปกอนถกลดโทษเหลอ35ป

Try Arm: ไมใชแคแฟชน แตมนคอกำรตอส

ซอไดทไหนบำง

การเลกจางทไมเปนธรรมของบรษทไทรอมพซงอางวาตองปรบโครงสรางการผลตแตบรษทกลบไปตงโรงงานใหมและเลกจางคนงานทท�างานมายสบปจ�านวน1,959คนโดยไมแจงใหทราบลวงหนาท�าใหกลมคนงานรวมตวกนชมนมประทวงอยางยาวนานถง8 เดอนทงหนาโรงงานและใตถนกระทรวงแรงงานในชวงป2552 ระหวางการรวมตวกนทกระทรวงแรงงานคนงานซงถกเลกจางมาจากแผนกตางๆในโรงงานจงไดรเรมสรางสรรคสนคาของตวเองทไดมาตรฐานใกลเคยงกบไทรอมพโดยใชชอวา“TryArm”จากความรวมมอของอดตคนงานไทรอมพทมความเชยวชาญแตกตางกนกท�าใหรปแบบสนคาพฒนาไปในทางทดขนเรอยๆจนทกวนนในราคาทถกกวามากแตคณภาพเทาแบรนดดง สนคาTryArmสะทอนใหเหนถงปญหาแรงงานทถกกดข และความไมเปนธรรมแกผบรโภคและแมการชมนมจะยตไปแลวแตการตอสยงคงด�าเนนตอไปสนคาTryArmจงเปนสอกลางในการสนบสนนการตอส เพอสรางความเปนธรรมกบแรงงานและสงคมดวยการด�าเนนการผลตแบบสหกรณและยดหลกประชาธปไตยในองคกรท�าใหคนงานทกคนเปนเจาของเปนสนคาทปลอดคราบเลอดและน�าตานอกจากนสงทส�าคญคอTryArmไดค�านงถงผบรโภคทงการมสวนรวมในการก�าหนดอนาคตของTryArmรวมถงราคาและคณภาพสนคาทเปนธรรมระหวางกน เพอท�าใหการคาทเปนธรรมเปนแฟชนในสงคมไทย(FairTradeFashion)

สนใจอดหนนกนไดทโรงงานTryArmตงอยท425/2ซอยสขมวท115ต.ส�าโรงเหนออ.เมองจ.สมทรปราการ(ใกลคารฟรป เจาสมงพราย)หรอตดตอไดทtryarm.under-wear@gmail.comและยงมวางขายในรานตางๆดงตอไปน •กรงเทพฯ:รานหนงสอกองดดบานเลขท207รมถนนตะนาวราชด�าเนนหลงอนสรณสถาน14ตลาประมาณ50เมตร•กรงเทพฯ: ซมจ�าหนายสนคาของมลนธเอมพาวเวอรหอศลปกรงเทพฯชน3•กรงเทพฯ:รานRedShopชน5อมพเรยล(บกซ)ลาดพราว•กรงเทพฯ:รานกาแฟท“สวนเงนมมา”อยระหวางเจรญนครซอย20กบซอย22• กรงเทพฯ: “ทวาง..Our space” ชนลางของส�านกงานกฎหมายทนายอานนทน�าภาหรอส�านกงานกฎหมายราษฎรประสงค(PeopleWill)อยซอยประชาราษฎรบ�าเพญ24แยก2หวยขวาง•สพรรณบร: รานศรธงชย(1994) บานไวตามลค(บานรกสขภาพ)ขางธนาคารกรงไทยตลาดอทองอ�าเภออทอง•เชยงใหม:รานเชาหนงสอ9บรรทด164/7ซอยชมจนทรต.ปาแดดอ.เมอง•เชยงใหม:รานสายรงมนมารท63/27ใตหอพกอนเตอรเรสสเดนทซอยวดอโมงคถ.สเทพต.สเทพ•ล�าปาง:รานหนงสอégalité(เอกาลเต)ณตกเสาจนดารตนตงอยบนถ.ทพยชางต.หวเวยงอ.เมอง•นครราชสมา:หนงสอกาแฟคาโมเมะ624/11ถนนชางเผอก(ซอยโรงแรมววน)ต.ในเมองอ.เมอง•มหาสารคาม:รานมนยนถ.ศรสวสดด�าเนนต.ตลาดอ.เมอง•ภเกต:รานหนง(สอ)2521เลขท61ถนนถลางต�าบลตลาดใหญอ�าเภอเมอง• สงขลา: รานขนมจนพดก ถ.สาครมงคล2ต.หาดใหญอ.หาดใหญ•ญป น:รานIrregularRhythmAsylumทชนกจโตเกยว•และเรวๆนทแอมเนสตชอปซอยลาดพราว1ตดกบส�านกงานแอมเนสตอนเตอรเนชนแนลประเทศไทย

สนคาของTryArmในปจจบน•กางเกงชนในผหญงทกรปแบบทงเอวสงเอวต�าหรอบกนแบบตางๆ•กางเกงชนในผชายแบบเอวต�าบกนและบอกเซอร•ชดวายน�าผหญงบกนทพซและขณะนก�าลงพฒนาผลตภณฑยกทรงส�าหรบผหญงดวย

โครงกำรพเศษ กลมคนงานTryArmก�าลงจะมบทบาทใหมในฐานะ “องคกรเงนทน” โดยจะปนก�าไรสวนหนงเพอใหทนองคกรดานสทธแรงงาน เพอเพมศกยภาพในการรวมกลมของแรงงาน ในครงแรกขอเปดตวดวยการให 2ทนทนละ20,000บาทองคกรหรอกลมใดกไดทท�างานเพอแรงงานหรอกรรมกรสามารถเสนอโครงการยนขอทนไดทTryArmและในปตอๆไปกจะขยายทนมากขนเรอยๆตามก�าไรทไดรบ อานเรองราวและดสนคาเพมเตมไดท http://tryarm.blogspot.com หรอกดไลคในเฟซบค “TryArm”Underwear“FairTradeFashion”

I AMNESTY CORNER

เรองราวและภาพประกอบจาก

เวบไซต tryarm.blogspot.com

และเฟซบค “Try Arm”

FREEDOM 19

พลงของปลำยปำกกำ

แอมเนสตอนเตอรเนชนแนลประเทศไทยขอเชญสมาชกทกทานเขารวมประชมใหญสามญประจ�าป 2554 โดยจะจดขนในวนเสารท 23เมษายน2554เวลา09.00–17.00น.ณส�านกกลางนกเรยนครสเตยนถ.พญาไท เขตราชเทวกรงเทพฯ (เชงสะพานหวชาง) กจกรรมในการประชมใหญสามญประจ�าปไดแก•สมาชกจะไดมโอกาสพบปะสงสรรครวมเรยนรและแลกเปลยนในประเดนสทธมนษยชน•รบทราบผลการด�าเนนการขององคกรและรวมกนก�าหนดทศทางการพฒนาองคกร• เลอกตงคณะกรรมการบรหารองคกรเพอไปพฒนาองคกรตอไปเนองจากในการประชมใหญสามญประจ�าป2554ครงนมกรรมการชดปจจบนจ�านวน5ทานจะหมดวาระลงอนไดแก1.คณเอกชยปนแกวรองประธานกรรมการ2.คณปยนชโคตรสารเหรญญก3.คณประสทธดวงแกวกรรมการ4.คณกฤตกาโภคากรกรรมการ5.คณเตชนทรโชตอะนนชยกรรมการ

หวงเปนอยางยงในความรวมมออนดจากทานสมาชก สถานการณปญหาดานสทธมนษยชนในประเทศไทยและในระดบโลกจะพฒนาไปในทศทางทดขนอยางแนนอนดวยความคดความเหนและการสนบสนนจากสมาชกทกทานซงเปนกลไกอนส�าคญยงตอการด�าเนนกจกรรมของแอมเนสตอนเตอรเนชนแนลประเทศไทยในอนาคต

จากกรณของผ ทตอส เพอสทธตองถกคมขงหรอถกคมคามในทตางๆทวโลกซงแอมเนสตอนเตอรเนชนแนลประเทศไทยเลอกมา6กรณใหระดมเขยนจดหมายรองเรยนทางการทเกยวของในชวงวนท9-14 ธนวาคม2553ลายมอชอของทกๆคนทจรดลงจดหมายนนไดปรากฏผลขนมาแลว• เฟม เพเตอรสนกการเมองฝายคานในแกมเบยถกปลอยตวกอนก�าหนดจากเรอนจ�าในเดอนธนวาคม2553• เหมา เฮงเฟง ไดรบอนญาตใหพบกบครอบครวของเธอเปนครงแรกนบตงแตทเธอถกกกขงในเดอนมกราคมและในวนท22กมภาพนธเธอไดรบการปลอยตวกอนก�าหนดถง6เดอนสามของเธอนายหวเสเวยWuXueweiเชอวาเปนเพราะแรงกดดนจากทวโลกท�าใหเกดผลเชนนและเขายงกลาวขอบคณทกๆคนในแอมเนสตทรณรงคเรองราวของเหมาเฮงเฟงแตสถานการณลาสดในวนท24กมภาพนธเธอตองโดนจบเขาสถานกกกนอกครงทงทยงมสขภาพย�าแยเราจงยงตองตดตามขาวคราวของเธอและรวมกนเรยกรองใหทางการปลอยตวเธอโดยเรว

•บาทหลวงอเลกฮานโดรโซลาลนเดกเอราไดรบการอารกขาจากคนคมกนสองคนททางการเมกซโกไดจดมาให หลงจากทานตกอยในอนตรายมานานเพราะมบคคลไมพอใจททานใหความชวยเหลอผอพยพ•วาลสยนสอาหมด ไดถกตงขอหาและก�าลงรอการพจารณาคดในศาลซงถอวาเปนกาวส�าคญทจะน�าไปสความยตธรรมภายหลงถกคมขงในบรเวณเคอรดสถานของอรกเปนเวลา10 ป โดยไมมขอกลาวหาใดๆทงสน•นอรมาครซ ไดกลาววา “จดหมายรกษสทธ”ท�าใหสอมวลชนในกวเตมาลาสนใจภยทก�าลงคกคามเธอเธอเชอวาสงนจะสงผลใหทางการจะตองมาปกปองเธอและองคกรของเธอรวมทงตองตดตามคดของเธอตอไป กจกรรมนจดขนใน51ประเทศจ�านวนจดหมายทวโลกมทงหมด636,139ฉบบสวนในประเทศไทยม761ฉบบ สงนพสจนใหเหนวาพลงของทกๆคนเมอรวมกนแลวสามารถท�าใหเกดการเปลยนแปลงไดกจกรรมการลงนามในจดหมายถอวาเปนกจกรรมพนฐานทสดของแอมเนสตอนเตอรเนชนแนลซงแมวาจะเกดผลจรงมากหรอนอยแคไหนกตามแตอยางนอยทสดแลวพวกเรากไดเปนก�าลงใจใหกบผคนทก�าลงตอสกบสทธมนษยชนอยางสนต

I AMNESTY CORNER

“จดหมำยรก(ษ)สทธ”

MEMBERSHIP CORNER