functional status in chf patients ·...
TRANSCRIPT
Functional status in CHF patients
โดย
พว. นยม มาชมภ
พยาบาลวชาชพประจ างานการพยาบาลผปวย
วกฤตศลยกรรมหวใจและทรวงอก
Functional status
Coyne และAllen (1998) ไดอธบายถงภาวะการท าหนาท (Functional status) วาเปนแนวคดทสามารถใชในความหมายทใกลเคยงกบ Health status , Quality of life, Physical functioning, Activity of daily living(ADL), Level of impairment และ Disability
Functional statusLeidy (1994) ไดอธบายถงภาวะการท าหนาท(Functional status)
วาเปนความสามารถของแตละบคคลทจะปฏบตกจวตรประจ าวนไดสงสด เปนตวบงชถงความสามารถของบคคลในการตอบสนองความตองการขนพนฐาน การกลบสบทบาทตาง ๆ ตามปกต และคงไวซงภาวะสขภาพ และความผาสกในชวต ประกอบดวย
• ความสามารถในการท าหนาท (Functional capacity)
• สมรรถนะในการท าหนาท (Functional performance)
• พลงส ารองในการท าหนาท (Functional reserve)
• การใชความสามารถในการท าหนาท (Functional capacity utilization)
Functional statusFawcett และ Tulman (1996) ไดใหความหมายของFunctional
status ไววา เปนความสามารถของบคคลในการท ากจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบบทบาทในชวต ประกอบดวย
• บทบาทปฐมภม (Primary role) เปนบทบาทขนพนฐานทปฏบตในชวตประจ าวน เชน การอาบน า การแตงตว เปนตน
• บทบาททตยภม (Secondary role) เปนบทบาทภายในบาน การจบจายซอของตาง ๆ และการดแลตนเอง และคนในครอบครว
• บทบาทตตยภม (Tertiary role) เปนบทบาทการเขารวมกจกรรมในสงคม เปนจตอาสา หรอการปฏบตกจกรรมยามวาง
Functional status
สรป ภาวะการท าหนาท(Functional status)หมายถง ความสามารถของบคคล ทจะปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน เพอตอบสนองความตองการขนพนฐานตามบทบาทปกตของการ
ด ารงชวต เพอคงไวซงภาวะสขภาพ และความผาสกในชวต
ปจจยทมผลตอ Functional status
• อาย (Age)
• เพศ (Gender)
• โรครวม ( Co-morbidity)
• อาการทไมพงประสงค (Unpleasant symptoms)
• LVEF
การแปลผล Ejection fraction range ( รอยละ )
Normal >55Borderline 45 – 55Mild reduction 35 – 45Moderate reduction 25 - 35Severe reduction <25
New york Heart Association Functional Classification• Class I : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ แตไมมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ หรอท า
กจกรรมตาง ๆ โดยไมมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอก
• Class II : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ และมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ เพยงเลกนอย แตจะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอกเมอออกก าลงกาย
• Class III : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ และมขอจ ากดในการท ากจกรรมตาง ๆ รนแรงขน เมอท ากจกรรมตาง ๆ ในชวตประจ าวนกจะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอก
• Class IV : ผปวยทมภาวะของโรคหวใจ จะมอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล าบาก เหนอยลา ใจสน หรออาการเจบหนาอกเกดขนไดแมขณะพก
การประเมน ความรนแรงของ CHF
หลกฐานเชงประจกษในการดแลผปวย CHFผลการท า Systemic review 11 การศกษา ของ Mc
Alister (2001) เทยบการรกษาระหวางการใช Heart failure management programme กบการรกษาแบบปกต พบวา
• สามารถลดอตราการกลบมารกษาซ าในโรงพยาบาลลงไดกลาวคอ ถารกษาดวย Heart failure management programme 4 รายเปนเวลา 1 ป จะปองกนการกลบเขามารกษาในโรงพยาบาลซ าได 1 ราย
หลกฐานเชงประจกษในการดแลผปวย CHF• Heart failure management programme เพมอตราการใชยารกษาตามมาตรฐาน เพมคณภาพชวต และลดคาใชจายในการรกษาโดยรวม เมอเทยบกบกลมทใชการรกษาวธปกต
• จาก Systemic review ยงไมพบวา Heart failure management programme จะสามารถลดอตราตายในผปวยไดอยางมนยส าคญทางสถต
เปาหมายของ Heart failure management programme
• เพมความรวมมอของผปวยตอการรกษาอยางตอเนอง• เพมบทบาทการดแลตนเองของผปวย• เพมคณภาพชวตใหผปวย• ลดภาวะแทรกซอน• ลดอตราการนอนโรงพยาบาลซ า• ลดคาใชจายในการดแลรกษา• สงเสรมงานวจยในผปวย CHF
รปแบบของ Heart failure management programme
1. Specialty heart failure clinic ไดผลดทางคลนกไดแก
• Nurse coordinated หรอ Nurse facilitated แพทยเปนผดแลและสงการรกษา และพยาบาลเปนผประเมนเบองตน สนบสนน และสงเสรมใหผปวยมารกษาตอเนอง
• Nurse-managed หรอ Nurse-directed โดย heart failure specialist nurse หรอ APN เปนผสงการรกษา โดยมแพทยก ากบดแล และใหค าปรกษา
รปแบบของ Heart failure management programme
2. Home- based approach เปนรปแบบทเนนการเยยมบานโดยพยาบาล
3. Telephone counseling เนนการใหค าปรกษา ตดตามผลการรกษาทางโทรศพท
บทบาทของพยาบาล ในHeart failure management programme
• สรางแรงจงใจใหผปวยมสวนรวมในการดแลตนเอง• ประเมนสภาวะโรค (ภาวะน าเกน , Low cardiac output)• ตดตามประเมนและสงเสรมในการรกษาอยางตอเนอง• ใหสขศกษาและใหค าปรกษาแกไขปญหาทางสขภาพ• ประสานงานกบสหสาขาวชาชพในการดแลผปวยอยางเปนระบบ
คณสมบตของพยาบาลในHeart failure management programme
• มประสบการณการดแลผปวย CHF
• ผานการอบรมและมความรดเกยวกบ พยาธก าเนดพยาธสรรวทยา วธการประเมน เปาหมายและแนวทางการรกษา และการฟนฟสมรรถภาพหวใจของผปวย CHF
Symptom Management Programin CHF patients
อาการทพบบอยไดแก • อาการหายใจล าบาก• อาการบวมรยางคสวนลางของรางกาย• เหนอยลา• แนนทอง ทองอด
Symptom Management Conceptual Model
• จ านวนครงของการกลบเขามารกษาซ าในโรงพยาบาล• คณภาพชวต (Quality of life) โดยใชแบบสอบถามคณภาพชวตของ The Minnesota living with heart failure questionnaires ประกอบดวยค าถาม 21 ขอ 105 คะแนน ถาคะแนนมากแสดงวา มคณภาพชวตต าลง
• ความสามารถในการท างานดานรางกาย (Functional capacity) โดยการท าสอบใช Six Minute Walk Test (6 MWT)
การประเมนผลลพธของการดแลผปวย CHF