gaindegia: lan merkatua 2013, txosten monografikoa
DESCRIPTION
Euskal Herriko lan merkatuaz ekoitzitako txostena. Datu ustiapenak, grafikoak, mapak eta Aitor Bengoetxea adituaren analisia.TRANSCRIPT
Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia |
GAINDEGIA LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
2 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
0. AURKIBIDEA
1. PROLOGO ......................................................................................................... 4
1. HITZAURREA ..................................................................................................... 5
2. RESUMEN EJECUTIVO ......................................................................................... 6
2. LABURPEN EXEKUTIBOA ....................................................................................10
ADITUAREN ANALISIA ...........................................................................................14
3. BIZTANLERIA AKTIBOAREN EZAUGARRIAK ..........................................................18
3.0. BIZTANLERIA AKTIBOAREN BILAKAERA OROKORRA ........................................18
3.1. ADIN EGITURA ...........................................................................................18
3.2. … ETA LANESKUAREN ORDEZKATZEA ............................................................19
3.3. EMAKUMEZKOEN LAN MERKATURATZEA ........................................................19
3.4. FORMAZIO MAILA .......................................................................................20
4. ENPLEGUA ETA KONTRATAZIOA .........................................................................21
4.1. ENPLEGUA .................................................................................................21
4.1.0. ENPLEGUAREN BILAKAERA OROKORRA ....................................................21
4.1.1. ENPLEGUA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA ..........................................22
4.1.2. ENPLEGUA SEKTOREEN ARABERA ...........................................................23
4.1.3. ENPLEGUA GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOAREN ARABERA ................25
4.1.4. ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETUAK ............................26
4.1.5. ENPLEGUA LANBIDE EGOERAREN ARABERA .............................................27
4.1.6. ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA ............................................28
4.1.7. EKINTZAILETASUN ELKARTEAK: ELKARTE MUGATU ETA LAN-KOOPERATIBA
BERRIEN SORRERA .........................................................................................29
4.1.8. LANSARIEN BILAKAERA .........................................................................29
4.1.9. ASTEKO LANORDUAK ............................................................................30
4.1.10. LANALDI MOTAK .................................................................................30
4.2. KONTRATAZIOA ..........................................................................................32
4.2.0. KONTRATAZIOAREN BILAKAERA OROKORRA ............................................32
4.2.1. KONTRATAZIOA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA ..................................33
4.2.2. KONTRATAZIO MOTA .............................................................................33
4.2.3. KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA ................................................35
4.2.4. KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA .................................................36
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
3 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2.5. KONTRATAZIO ESKARIA ........................................................................37
5. LANGABEZIA ....................................................................................................38
5.0. LANGABEZIAREN BILAKAERA OROKORRA ......................................................38
5.1. LANGABEZIA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA .............................................41
5.2. LANGABEZIA ADINAREN ARABERA ................................................................43
5.3. IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA ....................................................................45
6. ERANSKINAK ....................................................................................................47
1. ERANSKINA: LAN EGITEKO ADINEAN DAGOEN BIZTANLERIAREN ADIN EGITURA.
EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................................48
2. ERANSKINA: LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN PROPORTZIOA (% 16-64 BIZT.).
EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................................49
3. ERANSKINA: GAZTEEN LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN PROPORTZIOA (% 16-
24 BIZT.). EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................50
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
4 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
1. PROLOGO
En el presente informe abordamos el
panorama del mercado laboral en Euskal
Herria. El objetivo es visualizar su evolución
desde el comienzo de la crisis socioeconómica
y así entender los trazos que caracterizan
nuestra actualidad.
El informe se basa en datos generados por
diversas fuentes estadísticas oficiales, de las
cuales Gaindegia, partiendo de dichos datos,
intenta representar de la mejor forma posible
la realidad que afecta al conjunto de Euskal
Herria y sus territorios, respetando los
criterios de calidad y homogeneidad
metodológica necesarios para un tratamiento
territorial de este tipo. No obstante, dado el
interés y pertinencia de algunos datos difíciles
de reunir para todo el territorio, en algunos
casos hemos priorizado la publicación de
datos que representan una fotografía
territorial incompleta pero que aportan una
visión interesante para el conjunto de Euskal
Herria.
La publicación está estructurada en tres
capítulos básicos: Características de la
población activa, empleo y contratación, y por
último, desempleo. El informe se
complementa con tres anexos que permiten
visualizar territorialmente algunas de las
cuestiones que se abordan en los distintos
capítulos.
Desde Gaindegia quisiéramos que esta síntesis
sirviera a los agentes económicos y sociales
para conocer nuestra situación y reflexionar
sobre el futuro de este Pueblo con
conocimientos suficientes, más si cabe en un
entorno global en cambio y en medio de una
crisis como la actual. Aportar un poco de luz a
la compleja y diversa realidad de Euskal Herria
es el objetivo de esta publicación.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
5 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
1. HITZAURREA
Txosten honetan Euskal Herriko lan
merkatuaren egoera aztertzen da. Helburua
krisi sozio ekonomikoaren hasieratik
gaurdainoko lan merkatuak izandako
eboluzioari jarraipena egin eta gure
egunerokoa ezaugarritzen dituzten
zertzeladak ulertzea da.
Txostena iturri estatistiko ofizialetako
datuetan oinarritzen da. Gaindegiak, datu
hauetatik abiatuz Euskal Herri osoko eta hau
osatzen duten lurraldeen errealitatea ahalik
eta zintzoen irudikatzeko saiakera egin du,
beti ere, lurralde osorako metodologikoki
beharrezko kalitate eta homogenitate
irizpideak aintzat hartuz. Hala ere, zenbait
adierazle lurralde osorako kalkulatzea
ezinezkoa suertatu da, baina, hauek duten
interes maila eta egokitasunagatik txostenean
jorratu ditugu lurraldearen argazki osatugabea
eskaintzen badute ere ikuspegi interesgarria
eskaintzen baitute Euskal Herrirako.
Argitalpenak oinarrizko hiru kapitulu ditu:
biztanleria aktiboaren ezaugarriak, enplegua
eta kontratazioa, eta azkenik, langabezia.
Txostena osagarritzen duten 3 eranskin daude.
Bertan, kapitulu desberdinetan jorratzen diren
gaiak lurralde ikuspegitik lantzen dira.
Gaindegiatik, sintesi honek, eragile ekonomiko
eta sozialei gure egoeraren ezagutzan lagundu
eta gure herriaren geroaz gogoeta egiteko
nahikoa ezagutza eskaintzea nahiko genuke,
are gehiago, etengabeko aldaketa bizitzen ari
den inguru global honetan eta bizi dugun
krisiaren erdian. Euskal Herriko errealitate
konplexu eta askotarikoa ulertzen laguntzea
da argitalpen honen xedea.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
6 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
2. RESUMEN EJECUTIVO
Actualmente la población activa total de Euskal Herria ronda las 1.450,85 mil personas, según
estimaciones propias con respecto a Iparralde. La fuerte tendencia al crecimiento de la población
activa (2000/06), principalmente alimentada por la incorporación de mujeres y personas inmigrantes
al mercado laboral, se ha paralizado y desde el año 2007 sufre los vaivenes de la actual crisis
socioeconómica.
Desde el año 2005, la mano de obra presenta una estructura de edad más avanzada que la del
conjunto de la UE-27 y el relevo generacional no es suficiente para mantener el volumen de activos
existentes desde el año 2004, según diversos indicadores. El fenómeno se reproduce a nivel europeo
desde el año 2010. La proporción de población activa con títulos formativos de grado superior en
Euskal Herria (43,7%) es, en cualquier caso, considerablemente mayor que en la UE 27 (27,7%). Esta
característica nos puede estar indicando una orientación de las políticas productivas para el futuro.
La evolución del volumen de ocupados, salvo repunte coyuntural del año 2010, está disminuyendo
desde el año 2009. La pérdida de empleados en 2012 ha sido similar a la de tres años antes y sitúa la
tasa de empleo de Euskal Herria en 60,4 puntos (UE-27, 64,1). Las diferencias de género perduran en
la tasa de empleo, pero las diferencias son las menores cuantificadas hasta la fecha debido a una
menor destrucción de empleo entre mujeres que entre hombres.
La radiografía sectorial apunta a la construcción y al sector industrial como los focos con mayores
dificultades para la creación de empleo. En el caso del primero, la drástica y constante pérdida de
empleo sucede tras años de auge en el sector dentro del contexto especulativo del mercado
inmobiliario vivido en los territorios de Hegoalde. En el caso de la industria, la fuerte pérdida de
empleo sufrida en 2012 (-8,5%; -24.000 empleos) ha roto marcas y Araba es su máxima expresión (-
23,7). Ello acelera la terciarización de la mano de obra.
Así pues, el número de afiliados a la Seguridad Social en Euskal Herria continua disminuyendo desde
2009 y las menores proporciones sobre la población se localizan en Bizkaia (57,0%), Nafarroa Garaia
(57,1%) y Zuberoa (58,1%). Nafarroa Garaia también sigue siendo el territorio de Hegoalde con
mayor proporción de despidos colectivos por trabajador.
Durante el ejercicio 2012 se ha producido la mayor disminución del número de asalariados desde el
comienzo de la crisis (-6,3), fenómeno que no se ha reproducido a nivel europeo (-0,5). Esta
tendencia explica el incremento por segundo año consecutivo por encima de los tres puntos del
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
7 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
número de trabajadores por cuenta ajena, que a pesar de ser el 17,4% del total de ocupados, su peso
está por encima de la media de la UE-27 (15,2%). El fuerte incremento de nuevas cooperativas de
trabajo asociado registradas en Hegoalde apunta al autoempleo como alternativa real en el actual
contexto socioeconómico. En 2012, se ha disparado el número de cooperativistas iniciales (+202,4%),
así como el número medio de trabajadores de las cooperativas recién creadas (5,4).
La disminución de la media salarial es ya una realidad en Euskal Herria desde el año 2011. El salario
medio anual en ese año es de 25.364€ y entre mujeres es un 24,9% menor que entre hombres, sobre
todo en el caso de Nafarroa Garaia (-28,2%).
Por otro lado, en 2012 la media semanal de horas trabajadas en Euskal Herria fue de 37,3. La media
de horas trabajadas se mantiene en leve descenso desde el ejercicio 2009, situándonos en la
actualidad en valores similares a Austria (37,6), Italia (37,1) o Finlandia (37,1). La menor media de
horas trabajadas está en el sector servicios, principalmente debido a la concentración de jornadas a
tiempo parcial que caracteriza al sector. Los ocupados a tiempo parcial continúan al alza y suponen
ya el 20,0% del total. En el 81,4% de los casos, se trata de mano de obra femenina (2012), proporción
mayor que en la UE-27 (74,3%).
Sin datos para el conjunto de Euskal Herria, en Hegoalde el volumen de contratación disminuyó 6,7
puntos durante 2012, dejando un total de 4,14 contratos anuales por cada parado registrado. Es la
proporción de contratos más baja conocida desde 2007. En Bizkaia incluso no alcanza los cuatro
puntos (3,95 contratos/parado). La disminución del volumen de contratación es más acentuada entre
hombres (-9,2) que entre mujeres (-4,3), dejando una proporción de contratos anuales por parado
mayor entre mujeres (4,17 contr./p.) que entre hombres (4,11 contr./p.). Este fenómeno ya se
produjo también en el año 2009.
En el conjunto de Euskal Herria el 77,6% de los efectivos laborales lo hacen bajo contratación
indefinida, proporción que aumenta considerablemente en los tres territorios de Iparralde (85,3%).
En el ejercicio 2012, el volumen de contratos convertidos en indefinidos disminuyó hasta 18,2 puntos
y solo aumentaron los contratos indefinidos (+8,0). En cualquier caso, si tomamos referencias
temporales más amplias y los ejercicios 2011 y 2012 en su conjunto como el segundo periodo de
crisis hasta la fecha, solo ha aumentado la contratación temporal (+2,7). En 2012 ha habido 3,88
contratos temporales por parado en todo el año, en contraste con los contratos indefinidos (0,16
contr./p.) y los convertidos en indefinidos (0,10 contr./p.).
Por sectores, solo el sector primario ha incrementado el volumen de contratación respecto al año
anterior (+4,8), y por detrás del sector servicios (5,63 contr./p.), también mantiene una proporción
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
8 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
de contratación por parado adscrito al sector mayor (4,91 contr./p.) que la radiografía general.
Preocupa la baja proporción de contratos en la construcción (1,68 contr./p.), aunque puede que tras
esa cifra también se esconda una mayor concentración y un ahondamiento de la economía
sumergida.
Atendiendo a la contratación según el tipo de ocupación, predominan los trabajos de baja y media
cualificación en sector servicios, así como de baja cualificación en el sector primario y en la
construcción. En este sentido, llama la atención la baja cualificación de la mayoría de las ocupaciones
de mayor oferta en las tres administraciones principales de Euskal Herria teniendo en cuenta la
proporción de población con títulos de grado superior existente, más aun entre la población joven. El
desajuste es considerable.
En Euskal Herria la tasa de paro alcanza los 16,4 puntos en el primer trimestre de 2013, que arroja un
montante de alrededor de 237.000 parados. Las cifras varían según la fuente estadística oficial que se
utilice. El cuantioso aumento del volumen de parados es una realidad que continua acechando el
panorama laboral de Euskal Herria muy por encima de la realidad de la UE-27 y nos sitúa entre
Croacia (16,8) y Eslovaquia (14,2), lejos de Finlandia (8,2) o Dinamarca (7,1).
Los territorios de Nafarroa Garaia (19,0) y Bizkaia (18,0) son los más afectados, sobre todo tras el
fuerte incremento del desempleo en el último año. A pesar del aumento del número de parados en
los territorios de Iparralde, las cifras no son comparables con los territorios situados en Hegoalde.
Por comarcas, las cotas más altas de paro se concentran en Tutera, Sakana, Encartaciones,
Agoitzaldea o Bilbo Handia. Otras comarcas del interior de Iparralde se sitúan dentro de los niveles
de pleno empleo, pero tras esas cifras también subyace un éxodo poblacional a municipios donde la
actividad económica es mayor y está más diversificada.
Analizando el fenómeno desde una óptica de género, 2012 nos acerca casi a la plena igualdad de
género en términos de desempleo, si bien las desigualdades de género siguen siendo profundas en el
mercado laboral. La tasa de paro entre mujeres de Euskal Herria (15,0) dista de la UE-27 (10,5) de
forma similar que la tasa general. Además de las comarcas ya mencionadas, con respecto a los
niveles de paro femenino, también destacan Bidasoa Beherea o Kantauri Arabarra.
Respecto a los niveles de paro según la edad, la mayor tasa de paro se concentra entre menores de
24 años (39,3), seguidos de los jóvenes de entre 25 y 34 años (18,6). Entre el resto de edades, la tasa
de paro es menor que la media. La distribución de los niveles de paro en Euskal Herria no dista en
exceso del conjunto de la UE-27, pero en nuestro caso la población joven sufre proporcionalmente
mayores niveles de desempleo.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
9 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
El complejo panorama laboral está provocando un considerable aumento del paro de larga duración.
Este se sitúa ya en los 6,1 puntos y afecta a 89.093 personas (2012), aunque la cifra varía según la
fuente estadística. Desde 2011 el paro de larga duración es mayor en nuestro territorio que en la UE-
27 y ya se distancia casi un punto y medio (2012). Así pues, en este ámbito Euskal Herria se sitúa
entre Portugal (7,6) y Francia (4,3). Los herrialdes con mayor afección son Bizkaia (7,5) y Nafarroa
Garaia (6,0). De forma correlativa al aumento del paro de larga duración está aumentando en
Hegoalde el número de parados sin prestación por desempleo. El número de estos va camino de
triplicarse desde el comienzo de la crisis y ya son 92.535 (año 2012) personas las que se ven en esta
situación.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
10 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
2. LABURPEN EXEKUTIBOA
Egun, Euskal Herriko biztanleria aktiboa 1.450.850 lagunek osatzen dute, Iparraldeko lurraldeetarako
egindako estimazio propioen arabera. Biztanleria aktiboaren hazkunde joera indartsua (2000/06),
batez ere emakumeak eta etorkin berriak lan merkatuan txertatzeren ondorio, gelditu egin da eta
2007tik aurrera egungo krisi ekonomiko eta sozialaren gorabeherak pairatzen ditu.
2005az geroztik, lan-eskuaren adin egitura EB-27koa baino zaharragoa da eta 2004 urtetik dagoen
aktiboen bolumena mantentzeko belaunaldi ordezkapena ez da nahikoa, hainbat adierazleren
arabera. 2010z geroztik fenomeno hau Europa mailan ematen ari da ere. Edozein kasutan, goi
mailako ikasketak dituen biztanleria aktiboaren proportzioa Euskal Herrian (%43,7) EB-27koa (%27,7)
baino nabarmen altuagoa da. Ezaugarri honek etorkizuneko politika produktiboetarako joera adierazi
diezaguke.
Landunen bolumenaren bilakaerak beheranzko joera izan du 2009tik aurrera, 2010eko gorakada
koiunturala salbu. 2012ko enplegatuen galera duela hiru urteko oso antzekoa izan da eta, ondorioz,
Euskal Herriko enplegu tasa 60,4 puntutan kokatzen da egun (EB-27, 64,1). Genero
desberdintasunak enplegu tasan bere horretan dirau, nahiz eta egun diferentzia hori inoiz
zenbatutako apalenak izan, izan ere, gizonezko lanpostu suntsiketa altuagoa gertatu baita
emakumezkoena baino.
Sektorekako azterketak adierazten duenez lanpostuak sortzeko zailtasun gehien duten sektoreak
eraikuntza eta industria dira. Lehenengoaren kasuan, enpleguaren bat-bateko galera etengabea
sektoreak urtetan zehar bizitako goraldiaren ondoren dator, batez ere, Hegoaldeko lurraldeetan
higiezinen merkatuak bizitako espekulazio testuinguruan. Industriaren kasuan, 2012n pairatutako
enplegu galera sakonak (-%8,5, -24.000 lanpostu) mugak hautsi ditu eta Araba (-23,7) da horren
adibide garbiena. Hirugarren sektoreak gero eta pisu handiagoa hartzeko duen joera azkartzen du
egoera honek lan-eskuan.
Horiek horrela, 2009az geroztik gizarte segurantzara afiliatutakoak murrizten doaz Euskal Herrian eta
biztanleriarekiko proportziorik txikienak Bizkaian (%57,0), Nafarroa Garaian (%57,1) eta Zuberoan
(%58,1) daude. Hegoaldeko lurraldeen artean, langileko kaleratze kolektibo proportziorik altuena
duen lurraldea izaten jarraitzen du Nafarroa Garaiak.
Krisia hasi zenetik 2012ko ekitaldian soldatapekoen murrizketarik altuena bizi izan da (-6,3), aldiz,
Europako testuinguruan gertakaria ez da berdin gauzatu (-0,5). Joera honek, bigarren urtez jarraian 3
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
11 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
puntutik gora besteren konturako langile kopuruaren hazkundea azaltzen du. Nahiz eta landun
guztien %17,4 izan hauek, proportzioa EB-27ko bataz bestekoaren gainetik dago (%15,2). Hegoalden
erregistratutako kooperatiba lan-elkarteen hazkundeak egungo testuinguru ekonomiko eta sozialeko
aukera erreal gisa erakusten du auto-enplegua. 2012n, kooperatiba berrien hasierako kide kopurua
ziztu bizian hazi da (+%202,4), baita sortu berri diren kooperatibetako bataz besteko kide kopurua
ere(5,4).
Bataz besteko soldataren murrizketa dagoeneko errealitate bat da Euskal Herrian 2011z geroztik.
Aipatu urtean, bataz besteko urteko soldata 25.364€koa da, eta emakumezkoen artean gizonezkoena
baino %24,9 murritzagoa da, batez ere Nafarroa Garaiko kasuan (-%28,2).
Bestalde, 2012n, Euskal Herrian, asteko bataz besteko lan orduak 37,3 izan dira. 2009az geroztik,
asteko lan ordu kopurua mantentzen ari da baina beheranzko joera apalarekin eta ondorioz, Austria
(37,6), Italia (37,1) edo Finlandiako (37,1) baloreen pare geundeke. Bataz besteko lanordu apalenak
zerbitzu sektorean kokatzen dira, hau, batez ere, sektorea ezaugarritzen duten lanaldi partzialeko
kontratuen kontzentrazioarengatik gertatzen da. Lanaldi partzialeko landunen kopurua hazten
jarraitzen du eta guztizko lanaldien %20,0 dira. Kasuen %81,4 emakumezkoen lan-eskua da (2012),
EB-27koa baino bataz besteko altuagoa (%74,3).
Euskal Herrirako daturik ezean, Hegoalden kontratazioaren bolumenak 6,7 puntu egin zuen behera
2012n (langabe erregistratuko 4,14 kontratu urteko). 2007tik ezagututako kontratu proportzio
baxuena da aipatutakoa. Bizkaian, esaterako, zifra ez da 4 puntutara iristen (3,95
kontratu/langabetuko). Kontratazio bolumenaren jaitsiera gizonezkoetan (-9,2) nabariagoa da
emakumezkoetan (-4,3) baino, horrela, emakumezkoetan urteko kontratu proportzioa langabetuko
(4,17 kontratu/langabetuko) altuagoa da gizonezkoetan (4,11 kontratu/langabetuko) baino. Gertaera
hau 2009an ere eman zen jada.
Euskal Herrian, lanean daudenen %77,6k kontratu mugagabea dute. Iparraldeko hiru herrialdeetan
proportzio hori altuagoa da (%85,3). 2012 ekitaldian mugagabe bihurtu ziren kontratuen bolumenak
%18,2 egin zuen behera eta igo ziren bakarrak kontratu mugagabeak izan ziren (+8,0). Edozein
kasutan, denbora tarte zabalagoak kontuan hartzen baditugu eta 2011 eta 2012 ekitaldiak bere
osotasunean krisi garaiko bigarren epealditzat aintzat hartzen baditugu, aldi baterako kontratazioak
soilik egin du gora (+2,7). 2012n, urte osoan zehar, 3,88 aldi baterako kontratu egon dira
langabetuko. Aldiz, kontratu mugagabeak 0,16 kontratu langabetuko izan dira eta mugagabe
bihurtutakoak 0,10.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
12 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
Sektoreka, lehenengo sektorean soilik egin du gora kontratazio kopuruak aurreko urtearekiko (+4,8).
Argazki orokorreko balioen gainetik, zerbitzuen sektorean gailentzen dira sektoreari atxikitako
langabetuen kontratazio proportzio altuena (5,63 kontratu/langabetuko) eta jarraian lehenengo
sektorekoak daude (4,91 kontratu/langabetuko). Kezkatzekoa da eraikuntzako kontratu proportzio
baxua (1,68 kontratu/langabetuko), nahiz eta beharbada, zifra horren atzean ezkutatu lurpeko
ekonomiaren kontzentrazio eta sakontze bat.
Okupazioaren araberako kontratazioari erreparatzen badiogu, zerbitzu sektorean kualifikazio baxu
eta ertaineko lanak nagusitzen dira, eta lehenengo sektorean nahiz eraikuntzan kualifikazio
baxukoak. Ildo honetan, arreta deitzen du Euskal Herriko hiru administrazioetan eskaintza gehieneko
okupazioen gehiengoa kualifikazio baxukoa dela eta goi mailako tituluak dituzten biztanleriaren
proportzioa gurean altua dela, batez ere biztanleria gaztean. Desoreka kontuan hartzekoa da.
Euskal Herrian, 2013ko lehenengo hiruhilekoan langabezia tasak 16,4 puntu hartu zituen, hau da,
237.000 langabetu inguru. Iturri estatistiko ofizialaren arabera datua aldatu egiten da. Langabetu
kopuruaren bolumen igoerak Euskal Herriko lan merkatuan gogor eragiten duen errealitatea izaten
jarraitzen du, EB-27ko errealitatearen nabarmen gainetik. Honek, Kroazia (16,8) eta Eslovakiaren
(14,2) artean kokatzen gaitu eta Finlandia (8,2) edo Danimarkatik (7,1) urruntzen.
Nafarroa Garaia (19,0) eta Bizkaiko (18,0) lurraldeak dira kaltetuenak, batez ere, azken urtean bizi
izandako langabeziaren hazkunde altuagatik. Nahiz eta Iparraldeko lurraldeetan langabetuen zifra
areagotu ezin dira Hegoaldeko zifrekin alderatu. Eskualdeka, langabezia daturik altuenak Tutera,
Sakana, Enkarterriak, Agoitzaldea edo Bilbo Handian pilatzen dira. Iparraldeko barnealdeko beste
eskualde batzuk, aldiz, enplegu beteko mailatan dabiltza. Alta, zifra horien atzean ezkutatzen da
aktibitate ekonomiko altuagoa eta askotarikoagoa duten udalerriak helmuga duen biztanleriaren
mugimendua.
Genero ikuspegitik gaia aztertuz, langabezia terminoetan 2012ak berdintasunera hurbiltzen gaitu,
nahiz eta lan merkatuan genero desberdintasuna handia izaten jarraitu. Euskal Herriko
emakumezkoen langabezia (15,0) tasa EB-27tik (10,5) aldendu egiten da, tasa orokorraren moduan.
Aurrez aipatutako eskualdeez gain, emakumezkoen langabezia maila dela eta, nabarmentzekoak dira
Bidasoa Beherea edo Kantauri Arabarra.
Adinaren araberako langabezia dela eta, langabezia tasarik altuena 24 urtez azpiko biztanlerian
pilatzen da (39,3), jarraian 25 eta 34 urte artekoak daude (18,6). Gainontzeko adin tarteetan
langabezia tasa bataz bestekoa baino apalagoa da. Euskal Herriko langabeziaren banaketa adin
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
13 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
tarteen arabera ez dabil oso urrun EB-27tik, baina gure kasuan biztanleria gazteak proportzionalki
langabezia tasa altuagoak pairatzen ditu.
Lan merkatuaren egoera korapilatsuak iraupen luzeko langabeziaren hazkunde nabaria areagotu du.
2012n, Euskal Herriko iraupen luzeko langabezia tasa 6,1 puntutakoa zen, hau da, 89.093
pertsonakoa. Alta, zehaztu behar da zifra aldakorra dela erabilitako iturri ofizialaren arabera. 2011z
geroztik hona iraupen luzeko langabezia tasa gure lurraldean altuagoa da EB-27n baino eta
dagoeneko puntu eta erdiko diferentzia dute (2012). Horiek horrela, arlo honetan Euskal Herria
Portugal (7,6) eta Frantzia (4,3) artean kokatzen da. Gehien erasandako herrialdeak Bizkaia (7,5) eta
Nafarroa Garaia (6,0) dira. Iraupen luzeko langabezia tasa hazten den modu berean hazten ari da
Hegoalden langabezia-saria jasotzen ez dutenen langabetuen kopurua. Azken hauen kopurua, krisia
hasi zenetik hirukoizte bidean doa, izan ere, dagoeneko 92.535 pertsona dira egoera hori bizi
dutenak (2012).
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
14 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
ADITUAREN ANALISIA
EUSKAL
HERRIKO LAN-
MERKATUA
KRISIAREN
ERAGINPEAN
AITOR BENGOETXEA
UPV/EHUko Lanaren eta Gizarte
Segurantzaren Zuzenbideko Irakasle Agregatua
Gaindegiak egindako azterketa
estatistikoak mahai gainean jartzen digu
Euskal Herriko lan-merkatuaren panorama.
2007-2008an leherturiko krisi finantzarioak
ekonomia produktiboan eragin nabarmena
izan du eta, aktibitate ekonomikoaren
moteltzeak, kalte latzak ekarri dizkie lan-
merkatuko langile nahiz langabetuei.
Biztanleria aktiboak, 2008az geroztik,
beherakada bizi du, langabezia orokorrak
eraginda. Biztanleria aktiboan zeuden hainbat
pertsonak beste herrialde batzuetara jo du
enplegu bila, eta lanik gabe dauden beste
hainbatek, langabezia altuaren egoerak
desanimatuta, enplegua bilatzeari utzi diote,
lan-merkatu eta biztanleria aktibotik irten
eginez modu horretan.
Itzalen artean, biztanleria aktiboaren
adin-egiturak erakusten duen zahartze-tasa
bezalakoa, badago datu oso positibo bat:
formazioa. Euskal Herrian biztanleriaren
formazio maila oso altua da (%43.7ak ditu goi
ikasketak), EB-27koa baino askoz ere altuagoa
(%27.7).
Krisia hasi zenetik, enplegu suntsiketa
oso nabarmena da. Une honetan, enplegu-
tasa (16 eta 64 urte arteko biztanlerian
zenbatek lan egiten duten), %60koa da Euskal
Herrian, eta %64koa EB-27an. Joera
beheranzkoa da azken lau urteotan, EHn eta
EBn (2011ko salbuespenarekin). Datu horiek
zein urruti dauden Europa 2020 plan
estrategikoan 2020rako helburu bezala jartzen
den %75tik! Dena den, Europako Batasunak
eta bereziki Europako Batzordeak sarritan
frogatu digu egia dela “paperak dena eusten
du” dioen esaera, Lisboako estrategian
2010erako helburutzat enplegu osoa jarri
zuenean bezala.
Genero ikuspegitik, enplegu-tasan
hurbiltze prozesu bat ekarri du krisiak
emakume (%57.6) eta gizonen (%63.2) artean,
baina, guztion tasa jaisten denean, ezin
ospatu berez albiste ona den hori.
Enplegua sektoreka aztertuta, enplegu
galera sakonagoa da industrian zerbitzuetan
baino. Industriak tradizio luzea du gure
herrian, eskualdeka desberdintasun handiak
egonda ere, ekonomiako traktore gisa, eta
normalean industria arloko enpleguek kalitate
hobeagokoak (lan-baldintzak) izaten dira
zerbitzuen sektorekoak baino. Horregatik, ez
da notizia ona industria sektorearen pisua
ekonomian jaisten ari zaigula ikustea (une
honetan industrian %21, zerbitzuetan %70.5
eta gainerako %8.5a lehen sektorea eta
eraikuntzaren artean).
Landunen kopurua jaitsi denez, gizarte
segurantzari kotizatzen diotenen kopurua ere
jaisten ari da, etengabe, 2009az geroztik.
Horrek erraztu egiten ditu pentsio-sistemaren
jasangarritasunari buruzko aurreikuspen
alarmistak. Kalkulu horiek epe luzera egin
behar dira, eta zaila da aldagai batzuen
bilakaera aurreikustea (produktibitatea,
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
15 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
immigrazioa, emakumeen jarduera-tasa,
etab.). Gainera, zuloa dagoenean, aukera
desberdinak daude: ekarpenak egin
aurrekontu publikoetatik, kotizazioak igo
(enpresen irabazien arabera izan liteke), edo
prestazioak jaitsi. Azken aldian hirugarren
aukera hautatzen da. Eta pentsio-sistemaren
jasanezintasuna aldarrikatzen den
hainbatetan, dirua finantza entitate
pribatuetara bideratzeko asmo ezkutua dago.
Interesgarria da ikustea, krisi garai
honetan, jende askok autoenpleguaren aldeko
hautua egiten duela, enpresa batean
soldatapeko izan gabe. Soldatapekoen tasa
behera doa, eta autoenpleguarena gora.
Bereziki azpimarratu behar da, autonomoen
autoenplegu indibiduala alde batera utzita,
autoenplegu kolektiboa: kooperatibak eta lan-
elkarteak. Modu nabarmenean indartzen ari
da aukera hori, bereziki 2011-2012 tartean,
agian hainbatek ikusirik krisia luzerako doala,
eta aukera baliagarriena norberak enplegua
lortzea dela: autoenplegua.
Langabeziaren eragile nagusia
aktibitate ekonomikoaren apaltzea da, dudarik
gabe. Baina oso esanguratsua da
autoenpleguak hobeto eusten diola enpleguari
besteren konturako enpleguak baino.
Zergatik? Lan-zuzenbideak aukera ematen die
enpresei langileak erraz kaleratzeko, eta
sarritan enplegua enpresaren kostu huts
bezala tratatzen dute, enpresako kapitalaren
aldagai gisa. Auto-enpleguan, normalean
kontrakoa gertatzen da; lehentasuna enplegua
mantentzea da, eta aldagaia kapitala.
Bestalde, ez dira harrigarriak soldata
jaitsieraren datuak, EHn, 2010ean 25.410 euro
batez beste, eta 2011n 25.364 €. Izan ere,
Espainiako Gobernuak bultzaturiko lan-
erreformaren asmo nagusia lan-kostuak jaitsiz
ekonomiak lehiakortasuna irabaztea da. Eta
lan-kostuak dagoeneko jaitsi dira: soldatak
murrizteaz gain, kaleratua izanez gero kalte-
ordaina baxuagoa da, hitzarmen kolektiborik
gabe gelditu dira langile asko, etab.
Denbora partzialeko kontratuak gora
doaz. Zuzenbideak erabateko askatasuna
aitortzen die enpresei denbora osoko nahiz
partzialeko kontratua egiteko. Batzuetan
langileak nahiago izaten du denbora
partzialekoa, egoera pertsonalaren arabera.
Baina une honetan denbora partzialeko
kontratuak %20ra heldu direnean, horietako
kasu askotan ezinbestekoa zaie onartzea,
lanaldi osokoa eskaintzen ez dietelako.
Bestelakoa da egoera kontratu
mugagabea/aldi baterakoa binomioaren
kasuan: Lan-zuzenbideak hautu argia egiten
du mugagabearen alde (kontratu arrunta da),
eta aldi baterakoak egin daitezke bakarrik
hori justifikatzen duen arrazoiren bat
dagoenean (obra jakin bat, beste langile baten
ordez aritzea, etab.). Azken datuak dio EHn
%22.4 aldi baterako kontratuak direla. Eta
horrek ez dio errealitateari erantzuten,
dezenteko iruzurra dago eta, krisi garaietan,
lan-ikuskaritzak baditu beste lehentasunak.
Are gehiago, %22 EHko argazki finkoa eginez
gero, baina hilero egiten diren lan-kontratu
berriei erreparatzen badiegu, Hego Euskal
Herrian azken urteotan aldi batekoak %90etik
gora dira.
Espainiar Estatuak EB-27ko aldi bateko
kontratuen bigarren tasa altuena du (EB-k
%13.7, Espainiar Estatuak %23.6, Poloniak,
%26.9). Espainiar Estatuko legedi eta
dinamikak bultzatzen dute egoera hori, eta
horregatik nabarmena da Hego Euskal Herrian
pairatzen dugula aldi baterakotasunaren
arazoa (%23.5), Ipar Euskal Herrian baino
askoz gehiago (%14.7).
Langabeziari dagokionez, EHn %16.4ko
tasa dugu, Espainiar Estatuko %27.2 horren
oso azpitik, baina Frantziako Estatuaren %10.8
edo EB-27ko %10.9tik oso gainetik. Hego
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
16 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
Euskal Herrian Espainiar Estatu mailan baino
egitura ekonomiko sendoagoa dugu,
produktibitate altuagoa, errenta altuago etab.,
eta langabezia tasa ez da hain altua, altuegia
izanda ere. Ezaugarri positiboak, Hego Euskal
Herrian, Gipuzkoan nabarmentzen dira,
aspaldi luze honetan Estatu osoko langabezia
tasa apalena duen lurraldea izanik, besteak
beste bere industria eta kooperatibismo maila
altuengatik.
Oso kezkagarria da, ezbairik gabe,
langabetuen %58.5 15-34 urte tarteko gazteak
izatea. Formazio maila oso altuarekin, eta
lanik ez, hainbat gazte beste herrialdeetara
joatera bultzatzen ari den egoera.
Iraupen luzeko langabezia gora doa
etengabe 2007az geroztik (%6.1, 89.083
pertsona). Horrekin batera, prestazio
ekonomikorik jasotzen ez duten langabetuen
tasa eta kopurua ere gora doaz (%17.4, 92.535
pertsona). Datu hauek erakusten dute
segurtasun-malgua izeneko
planteamenduaren porrota.
Izan ere, Europar Batasunak
planteatzen du, segurtasun-malguaren
ereduan, kaleratze erraza orekatzeko
langabetuak lehenbailehen lanera bueltatuko
direla (enpleguko politika aktiboen bidez), eta
bitarte horretan soldataren ordezko prestazio
ekonomikoak jasoko dituztela (enpleguko
politika pasiboen bidez). Eta aipaturiko datuek
adierazten digute kaleratze errazak
funtzionatzen duela, gorago ikusi dugun
moduan, baina beste bi atalak, enpleguko
politika aktiboak eta pasiboak, oso emaitza
eskasak ematen ari direla, iraupen luzeko
langabezia gora doalako, eta gauza bera
gertatzen delako prestaziorik jasotzen ez
duten langabetuen kopuruarekin. Gurean
segurtasun-malgua aplikatzekotan, jatorrizko
eredu eskandinaviarrari jarraitu behar
genioke.
GOGOETA OROKORRA
Espainiar Estatuako gobernuak azken
aldian (batez ere 2012an) indarrean jarri
dituen lan-erreformek lan-kostua merkatzea
bultzatu dute, lehiakortasuna hobetzeko
asmoz. Indarrean dagoen eredua gehiago
saltzearena da, merkeago sal daitekeelako,
soldata eta lan-baldintzak merkatuz. Hainbat
neurri daude helburu horrekin: kaleratzea
erraztu eta merkatzea, hitzarmen kolektiboen
ultraeraginkortasuna mugatzea, enpresek
aukera edukitzea alde-bakartasunez soldata
jaisteko, etab.
Hego Euskal Herriko lan-merkatuko
datu negatiboen arrazoi nagusia krisia eta
horrek dakarren jarduera ekonomikoa
moteltzea dira. Baina legezko lan-erreformek
ere badute eragina, enpresen esku jarri
baitute, azken hamarkadetan gertatu ez
bezala, lan-kostua jaisteko hainbat tresna.
Planteatu beharrekoa da, krisiarekin
eta krisirik gabe, ea zein ereduren aldeko
apustua egiten den. Espainiako gobernuak
egin du berea: lan-kostuak jaitsi. Baina Euskal
Herrian badakigu, neurri batean gure
errealitatea delako, badagoela beste bide bat
ekonomikoki lehiakorrak izateko, apustu
eginez ikerketa, garapena, berrikuntza,
langileen formazioa, eta balio erantsi altuko
ekoizpenaren alde.
Formazioaren kasuan, gorago ikusi
dugu EHko biztanleriaren %43.7ak goi
ikasketak dituela, EB-27n baino askoz ere tasa
altuagoa (%27.7).
Eta emaitzak lan-kostuak jaistearenak
baino askoz hobeak dira. Lan-kostuak altuak
izan daitezke produktibitatea ere altua
denean. Soldata altuek eta lan-baldintza
duinek gizarte osoa aberasten dute; lan-
kostuak jaitsiz gero, gizarte osoa pobretzen
da, lan horren etekina bereganatzen duten
gutxi batzuk ezik.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
17 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
Gainera, lan-erreformari aurre egitea
eta bertako eredu bat adostu eta garatzea
borondate arazoa da. Lan-Harremanen eta
Gizarte Babesaren Euskal Esparrua borondate
kontua da. Azken aldian Euskal Herriko
enpresaburuen ordezkariren batek esan du
legedi fiskala edo banderen legea aplikatu
behar badira, ea zergatik ez legezko lan-
erreforma. Ba erantzuna erraza da; lan
zuzenbidean autonomia kolektiboa dagoelako,
eta ez beste kasuetan, lan zuzenbidea bete
beharrekoa da “marra gorriak” ezartzen
dituenean (gutxieneko soldata, lan egiteko
gutxieneko adina, etab.), baina lan-baldintzak
oro har enpresen eta langileen ordezkarien
artean hitzartzen dituzte (soldataren
zenbatekoa, lanordu kopurua, etab.).
Hori da sistema. Lan-erreformak
bultzatzen duen ereduari aurre egitea ez da
intsumisioa. Autonomia kolektiboa baliatzea
da, naturaltasun osoz. Legedi penalak, fiskalak,
eta zuzenbideko beste arlo guztiek ez dute
gordetzen lekurik autonomia
kolektiboarentzat, baina lan arloak bai.
Horregatik, krisiak lan-merkatuko
egoera baldintzatzen du neurri handi batean,
baina Euskal Herriko lan-harremanen eredua
autonomia kolektiboaren esku dago: langileen
eta enpresen ordezkarien esku.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
18 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
3. BIZTANLERIA AKTIBOAREN EZAUGARRIAK
3.0. BIZTANLERIA AKTIBOAREN BILAKAERA OROKORRA
BIZTANLERIA AKTIBOA (MILAKA). EUSKAL HERRIA, 2001/2013ko LEHEN HIRUHILEKOA.
2001 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013-I
EUSTAT 1.342,04 1.407,83 1.440,94 1.463,58 1.474,62 1.484,07 1.493,79 1.470,91 1.470,05
INE 1.347,01 1.419,61 1.485,76 1.501,85 1.486,52 1.488,64 1.500,77 1.469,94 1.450,85
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE eta INSEE.
3.1. ADIN EGITURA
15 eta 39 URTE BITARTEKO BIZTANLERIA LAN EGITEKO ADINEAN (15-64) DAGOEN BIZTANLERIAREKIKO (%). EH eta EB 27, 2001/12.
2001 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012
EUSKAL HERRIA 53,9 51,8 49,4 48,8 48,3 47,5 46,8 46,1
EB 27 52,9 51,8 50,7 50,2 49,7 49,2 48,7 48,3
Oharra: Euskal Herriko eskualdeen lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren adin egitura indizea mapan ikusteko joan 1. eranskinera. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
1,300
1,350
1,400
1,450
1,500
1,550
Biztanleria aktiboaren bolumena (milaka), iturri ofizialen arabera. Euskal Herria, 2000/12.
EUSTAT INE
100
102
104
106
108
110
112
114
Biztanleria aktiboaren bolumena (2000 oin.=100). Euskal Herria eta EB 27.
EUSKAL HERRIA EB-27
119.2
114.7
107.7
100.8
95.4
90.5
85.5
114.1
110.7
107.6 104.5
100.9
97.0 93.4
85
90
95
100
105
110
115
120
Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren egitura indizea. Euskal Herria eta EB 27, 2000/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
19 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
3.2. … ETA LANESKUAREN ORDEZKATZEA
15-19 eta 60-64 URTEKO ADIN TALDEEN ARTEKO SALDOA. EH eta EB 27, 2001/12.
2001 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012
SALDOA BIZTANLERIA AKTIBO OSOAREKIKO (%)
EUSKAL HERRIA 1,20 -0,47 -2,56 -2,91 -3,34 -3,65 -3,69 -3,74
EB 27 2,25 2,23 1,89 1,27 0,61 -0,03 -0,86 -1,20
SALDO GORDINA
EUSKAL HERRIA 16.170 -6.671 -38.005 -43.722 -49.684 -54.257 -55.363 -54.922
EB 27 5.036.683 5.091.643 4.462.853 3.042.054 1.470.532 -71.584 -2.080.682 -2.902.701
Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
3.3. EMAKUMEZKOEN LAN MERKATURATZEA
EMAKUMEZKOEN JARDUERA TASA. EH eta EB 27, 2001/12.
2001 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012
EUSKAL HERRIA 54,0 59,0 63,5 64,4 64,8 65,8 68,1 67,0
EB 27 60,1 61,5 63,3 63,9 64,3 64,4 64,8 65,6
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE eta INSEE.
70
80
90
100
110
120
130
Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren ordezkatze indizea.
Euskal Herria eta EB 27, 2000/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
90
100
110
120
130
140
150
Erretiro altak eta erretiroan dagoen biztanleria (2000 oin.=100). Hegoaldea, 2000/12.
ERRETIRO ALTAK ERRETIROAN BIZTANLERIA
50
55
60
65
70
75
80
85
Jarduera tasak, sexuaren arabera. Euskal Herria, 2000/12.
EMAKUMEZKOAK GIZONEZKOAK
50
55
60
65
70
Emakumezkoen jarduera tasa (15-64). Euskal Herria eta EB 27, 2000/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
20 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
3.4. FORMAZIO MAILA
BIZTANLERIAREN HEZKUNTZA MAILA (%) (25-64 urte bitartean). EH eta EB 27, 2001/12.
2001 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Bigarren hezkuntzako lehen zikloa
EUSKAL HERRIA 48,2 44,5 37,5 36,6 35,8 33,8 33,7 32,7
EB 27 35,1 31,7 29,3 28,7 28,0 27,3 26,6 25,8
Bigarren hezkuntzako goi-maila
EUSKAL HERRIA 20,0 20,5 22,5 24,0 23,5 24,5 23,9 23,6
EB 27 45,3 46,4 47,1 47,1 46,8 46,8 46,6 46,5
Goi-mailako ikasketak
EUSKAL HERRIA 31,9 35,0 40,1 39,4 40,7 41,7 42,4 43,7
EB 27 19,7 21,9 23,5 24,3 25,1 25,9 26,8 27,7
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE eta INSEE.
31.9
35.0
39.2 39.4
41.7
43.7
19.7
21.9 23.0 24.3
25.9
27.7
15
20
25
30
35
40
45
Goi-mailako formazioa duen biztanleria (%). Euskal Herria eta EB 27, 2001/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
21 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4. ENPLEGUA ETA KONTRATAZIOA
4.1. ENPLEGUA
4.1.0. ENPLEGUAREN BILAKAERA OROKORRA
LANDUNAK ETA ENPLEGUA. EH eta EB 27, 2007/12.
LANDUNAK: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK ENPLEGU TASA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
EUSKAL HERRIA EUSTAT 1,7 0,8 -3,4 -0,4 -1,2 -3,3 61,8
INE 0,9 0,4 -5,4 0,3 -0,9 -5,1 60,4
EB 27 2,0 1,2 -1,7 -0,6 0,3 -0,4 64,1
Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
LANDUNAK ETA ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
LANDUNAK: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK ENPLEGU TASA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
ARABA 2,1 -0,2 -6,8 1,7 1,9 -7,9 60,6
GIPUZKOA 2,4 0,7 -4,8 -1,3 -0,6 -8,1 61,1
BIZKAIA -1,0 0,5 -7,2 1,8 -1,6 -4,1 59,1
NAFARROA GARAIA 2,2 -0,2 -4,6 -1,5 -0,8 -4,2 60,2
IPARRALDEA(*) 0,6 1,3 1,2 1,1 -2,2 0,3 66,0
LAPURDI 0,5 1,5 1,4 1,2 - - 64,6(**)
NAFARROA BEHEREA 0,8 1,4 0,3 0,8 - - 69,8(**)
ZUBEROA 0,9 -1,1 -0,2 0,0 - - 68,3(**)
EUSKAL HERRIA 0,9 0,4 -5,4 0,3 -0,9 -5,1 60,4
(*) Iparralderako datua estimazioa da 2011 eta 2012 urterako. (**) 2010 urteari dagozkion enplegu tasak. Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
1,150
1,200
1,250
1,300
1,350
1,400
Biaztanleria landuna, iturri ofizialen arabera (milaka). Euskal Herria, 2000/12.
EUSTAT INE
-6
-4
-2
0
2
4
6
Biztanleria landunak: Urte arteko aldakuntza tasa. Euskal Herria eta EB 27, 2001/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
22 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.1. ENPLEGUA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA
EMAKUMEZKOEN ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2012.
EMAKUMEZKOEN ENPLEGU TASA TASA OROKORRAREKIKO TARTEA
ARABA 58,6 -2,0
GIPUZKOA 56,8 -4,3
BIZKAIA 56,8 -2,3
NAFARROA GARAIA 57,5 -2,7
IPARRALDEA(*) 61,9 -2,7
LAPURDI(**) 61,1 -3,5
NAFARROA BEHEREA(**) 66,2 -3,6
ZUBEROA(**) 66,3 -2,0
EUSKAL HERRIA 57,6 -2,8
(*) Iparralderako datua estimazioa da. (**) 2010 urteari dagozkion enplegu tasak. Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
-6
-4
-2
0
2
4
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Emakumezko landunak: Urte arteko aldakuntza tasak.
Euskal Herria, 2007/12.
EMAKUMEZKOAK OROTARA
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Emakumezko landunak: Urte arteko aldakuntza tasak.
Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
23 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.2. ENPLEGUA SEKTOREEN ARABERA
ERAIKUNTZAKO ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK SEKT. PISUA (%)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
ARABA -10,4 6,1 -11,3 9,3 -33,7 -9,5 5,0
BIZKAIA 2,8 11,5 -20,5 -10,3 -9,7 -15,3 6,5
GIPUZKOA 9,3 -7,3 -12,1 -7,6 5,8 -18,5 6,0
NAFARROA GARAIA 19,0 -13,0 -23,0 -10,4 -2,0 -19,4 11,2
IPARRALDEA 6,8 4,8 3,3 1,0 6,2(**) 2,2(**) 10,1(**)
LAPURDI 7,1 4,6 2,9 1,0 - - 7,9(*)
NAFARROA BEHEREA 5,2 8,5 4,8 2,4 - - 11,2(*)
ZUBEROA 5,8 0,3 5,8 -2,5 - - 10,1(*)
EUSKAL HERRIA 13,1 -5,3 -17,0 -6,9 -6,7 -14,9 6,4
(*) 2010 urteari dagokion datua. (**) Estimazioa. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Landunak sektoreka: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria, 2007/12.
LEHEN SEKT.
INDUSTRIA
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
OROTARA
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Eraikuntzako enplegua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Industriako enplegua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
24 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
INDUSTRIAKO ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK SEKT. PISUA (%)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
ARABA -0,7 -1,6 -16,3 7,2 8,7 -23,7 25,7
BIZKAIA 0,2 -12,6 -6,6 -2,9 -7,5 -3,8 16,9
GIPUZKOA 0,7 -3,8 -7,3 -4,2 -2,0 -10,6 25,3
NAFARROA GARAIA -0,2 9,5 -1,9 -10,8 -1,5 -3,1 12,7
IPARRALDEA 25,0 -1,8 -1,8 2,7 -9,3(**) -7,6(**) 23,0(**)
LAPURDI 85,3 -2,7 -6,0 9,8 - - 10,5(*)
NAFARROA BEHEREA 55,3 -3,3 -1,2 7,9 - - 12,7(*)
ZUBEROA 0,2 0,4 -6,8 -3,8 - - 23,0(*)
EUSKAL HERRIA 0,2 0,4 -6,8 -3,8 -1,9 -8,5 21,0
(*) 2010 urteari dagokion datua.
(**) Estimazioa. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
0% 20% 40% 60% 80% 100%
ZUBEROA
NAFARROA BEHEREA
LAPURDI
NAFARROA GARAIA
GIPUZKOA
BIZKAIA
ARABA
EUSKAL HERRIA
19.0
20.5
1.5
3.6
0.8
1.4
2.0
2.1
23.0
12.7
10.5
25.5
25.3
16.9
25.7
21.0
10.1
11.2
7.9
6.7
6.0
6.5
5.0
6.4
48.7
55.7
79.8
64.2
67.9
75.3
67.3
70.5
Landunen banaketa sektoreka (%). Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2012.
Lehen sektorea Industria Eraikuntza Zerbitzuak
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
25 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.3. ENPLEGUA GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOAREN ARABERA
GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/13.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK KOPURUA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013
ARABA 2,9 2,4 -2,6 -1,9 -0,2 -1,7 -4,7 142.118
BIZKAIA 2,4 2,4 -1,7 -2,4 -0,3 -2,0 -3,7 439.795
GIPUZKOA 2,8 2,2 -1,6 -2,5 -0,8 -1,6 -3,6 287.928
NAFARROA GARAIA 3,0 3,5 -4,1 -2,3 -0,8 -2,6 -3,8 245.113
LAPURDI 0,7 1,9 1,5 1,0 - - - 101.881(**)
NAFARROA BEHEREA 1,6 2,1 0,6 1,0 - - - 11.852(**)
ZUBEROA 1,7 -0,4 -0,9 0,1 - - - 5.296(*)
EUSKAL HERRIA 2,6 2,5 -2,0 -2,0 -0,5(*) -1,8(*) -3,5(*) 1.233.983(***)
(*) Hegoaldeko aldakuntza tasa adierazten du. (**) 2010 urteari dagokion datua da. (***) Iparraldeko 2010 urteko datuen gainean 2013ko urtarrilerako egindako estimazioa. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INSEE.
56
58
60
62
64
66
68
57.0 57.1 58.1
59.6
61.5
63.4 64.4
66.8
Gizarte Segurantzaren afiliazio tasa (%) (16-64). Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2013.
12.6
1.9 4.2 7.1
7.5
-2.2 -4.4
40.6
-24.3 -24.9
3.8
-0.4 -7.4
14.5
4.4 6.8 8.3
6.5
-4.4 -4.5
42.7
-18.2 -21.1
-3.3 1.5
-1.3
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Giz. Seg. afiliazioaren altak eta bajak: Urte arteko aldakuntza tasak. Hegoaldea, 2000/12.
ALTAK BAJAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
26 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.4. ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETUAK
ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETURIKO LANGILEAK. HEGOALDEA eta BERE LURRALDEAK, 2007/2012.
KALTETUEN RATIOA(*) OROTARA LANGILE METAKETA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2008/12
KALTETUAK OROTARA
ARABA 5,1 17,0 163,0 75,5 27,3 118,3 45.172
GIPUZKOA 6,1 14,1 95,6 60,5 42,7 49,3 62.460
NAFARROA GARAIA 11,4 31,2 83,6 32,5 40,3 65,4 59.873
BIZKAIA 5,0 14,7 63,6 29,4 23,6 48,3 70.945
HEGOALDEA 6,7 18,6 88,1 43,6 32,8 60,7 238.450
KALERATZE KOLEKTIBOAK
ARABA 2,5 1,8 2,9 3,4 3,2 6,3 1.984
GIPUZKOA 1,4 2,6 3,9 3,1 4,3 4,7 4.785
NAFARROA GARAIA 3,1 3,7 7,6 3,5 5,3 8,5 6.803
BIZKAIA 1,6 1,6 2,4 2,2 2,6 4,6 5.298
HEGOALDEA 2,0 2,4 4,1 2,9 3,7 5,7 18.870
(*) Kalteturiko langile kopurua, mila landuneko. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INE.
163.0
75.5
118.3
95.6
60.5
49.3
83.6
32.5
65.4
63.6
29.4
48.3
88.1
43.6 60.7
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
2007 2008 2009 2010 2011 2012
EREetan kaltetuak, mila landuneko. Hegoaldea, 2007/12.
ARABA
GIPUZKOA
NAFARROA GARAIA
BIZKAIA
HEGOALDEA
0.7 -18.2
18.2
61.3
-28.9
28.7 44.0
-33.6
27.9
176.0
346.4
-25.3
74.8
-50
0
50
100
150
200
250
300
350
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Enplegu-erregulazio espedienteetan kalteturiko langileak: Urte arteko aldakuntza tasa. Hegoaldea, 2006/12.
KALERATZE KOLEKTIBOAK KALTETUAK OROTARA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
27 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.5. ENPLEGUA LANBIDE EGOERAREN ARABERA
ENPLEGUA ESTATUSAREN ARABERA. EH eta EB 27, 2007/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK OROTARA (%)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
SOLDATAPEKO LANDUNAK
EUSKAL HERRIA 1,5 1,0 -2,9 1,5 -1,4 -6,3 82,6
EB 27 2,3 1,6 -1,8 -1,0 0,5 -0,5 83,3
BERE KONTURA LAN EGITEN DUTEN LANDUNAK
EUSKAL HERRIA -1,0 -1,8 -16,1 -5,2 3,4 3,0 17,4
EB 27 1,3 -0,4 -1,0 1,1 -0,5 0,2 15,2
OROTARA
EUSKAL HERRIA 0,9 0,4 -5,4 0,3 -0,9 -5,1 100,0
EB 27 2,0 1,2 -1,7 -0,6 0,3 -0,4 100,0
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
ENPLEGUA ESTATUSAREN ARABERA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2008/12.
SOLDATAPEKO LANDUNAK BERE KONTURA LAN
ALDAKUNTZA TASA METATUA OROTARA (%) ALDAKUNTZA TASA METATUA OROTARA (%)
2008/10 2010/12 2012 2008/10 2010/12 2012
ARABA -2,2 -6,3 86,0 -23,2 -6,6 15,0
BIZKAIA 0,6 -9,6 84,7 -25,7 3,8 16,0
GIPUZKOA -2,5 -8,2 78,8 -25,0 9,6 18,6
NAFARROA GARAIA -4,5 -6,7 81,1 -10,4 3,0 18,5
IPARRALDEA 1,7 -1,9(*) 81,8(**) 5,1 34,9(*) 18,2(**)
LAPURDI 1,6 - 84,1(**) 7,4 - 15,9(**)
NAFARROA BEHEREA 2,9 - 67,5(**) -1,1 - 32,5(**)
ZUBEROA -0,6 - 68,3(**) -1,3 - 31,7(**)
EUSKAL HERRIA -1,5 -7,7 82,6 -20,5 6,5 17,4
EB 27 -2,7 -0,0 83,3 0,1 -0,3 15,2
(*) Estimazioa. (**) 2010 urteari dagokion datua. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE, INSEE eta EUROSTAT.
1.5 1.0
-2.9
1.5
-1.4
-6.3
-1.0 -1.8
-16.1
-5.2
3.4 3.0
0.9 0.5
-5.4
0.2 -0.9
-5.1
-20
-15
-10
-5
0
5
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Enplegua lanbide egoeraren arabera: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria, 2007/12.
SOLDATAPEKOLANDUNAK
BERE KONTURA LANEGITEN DUTENLANDUNAK
OROTARA LANDUNAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
28 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.6. ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA
ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASA METATUA. EAE eta BERE LURRALDEAK, 2008/12.
EAE ARABA GIPUZKOA BIZKAIA
2008/10 2010/12 2008/10 2010/12 2008/10 2010/12 2008/10 2010/12
PERTSONA FISIKOA -10,2 0,4 -11,3 5,0 -11,0 -0,2 -9,3 -0,3
AKZIOKAKO ELKARTEA -7,4 -7,7 -8,6 -5,7 -8,5 -7,3 -6,3 -8,6
ELKARTE MUGATUA -0,8 -5,6 3,4 -6,2 -0,4 -5,3 -2,2 -5,6
BESTELAKO ELKARTEAK 0,2 1,1 1,6 -1,2 -2,0 -0,7 2,0 3,7
BESTELAKO LEGE-FORMAK 0,9 0,1 3,9 0,8 0,2 0,1 0,4 -0,2
OROTARA -3,9 -3,6 -2,7 -3,2 -4,5 -3,5 -3,8 -3,8
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT.
4.5
2.5 1.1
-4.9
-1.8
-1.9
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Enplegua establezimenduko lege nortasunaren arabera: Urte arteko aldakuntza tasak. EAE, 2007/12.
OROTARA
PERTSONA FISIKOA
AKZIOKAKO ELKARTEA
ELKARTE MUGATUA
BESTELAKO ELKARTEAK
BESTELAKO LEGE-FORMAK
16%
26%
30%
14%
14%
Enpleguaren banaketa, lantokiko lege-nortasunaren arabera (%). EAE, 2012.
PERTSONA FISIKOA
AKZIOKAKO ELKARTEA
ELKARTE MUGATUA
BESTELAKO ELKARTEAK
BESTELAKO LEGE-FORMAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
29 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.7. EKINTZAILETASUN ELKARTEAK: ELKARTE MUGATU ETA LAN-
KOOPERATIBA BERRIEN SORRERA
4.1.8. LANSARIEN BILAKAERA
BATAZ BESTEKO LANSARIA. EH eta BERE ADMINISTRAZIO NAGUSIAK, 2008/11.
2008 2009 2010 2011
SEXUAREN ARABERA (2011)
EMAKUMEZKOAK GIZONEZKOAK
EAE 25.547 26.162 26.594 26.370 22.450 29.493
NAFARROA GARAIA 23.343 23.658 23.825 24.385 19.977 27.834
IPARRALDEA - 18.754 19.580 19.580(*) 16.693(*) 22.330(*)
EUSKAL HERRIA 24.523 24.989 25.410 25.364 21.425 28.538
(*) 2010 urteari dagokion datua. Oharra: Iparraldeari Pirinio Atlantikoetako datua egokitu zaio. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE eta INSEE.
106
64
58
75
61
74
58 55
111
132 126
164
40
60
80
100
120
140
160
180
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Lan elkarte berriak: Kooperatiba eta lan-sozietate kopurua. Hegoaldea, 2007/12.
KOOPERATIBA-ELKARTEAK
432
289 318 308
236 396
301
499 380 447 449
1358
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Lan elkarte berriak: Kooperatiba eta lan-sozietateen hasierako kide kopurua. Hegoaldea, 2007/12.
ELKARTE MUGATUAK
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
EMAKUMEZKOAK
OROTARA
GIZONEZKOAK
21,425
25,364
28,538
Bataz besteko lansaria, sexuaren arabera (urtean €). Euskal Herria, 2011.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
30 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.1.9. ASTEKO LANORDUAK
4.1.10. LANALDI MOTAK
29 31 33 35 37 39 41
Bulgaria
Polonia
Errumania
Eslovenia
Portugal
Estonia
Letonia
Espainia
Lituania
Frantzia
Austria
EUSKAL HERRIA
Italia
Finlandia
Belgika
Suedia
Erresuma Batua
Alemania
Irlanda
Norvegia
Danimarka
Herbehereak
40.7
40.7
40.3
39.8
39.2
38.8
38.7
38.1
38.0
37.9
37.6
37.3
37.1
37.1
36.9
36.4
36.4
35.5
35.0
33.7
33.6
30.3
Bataz besteko lanorduak astero. Euskal Herria eta Europa, 2012.
1,546
1,511
1,527 1,531
1,619
1,552
1,574 1,592
1,724
1,647
1,658 1,644
1,516
1,476 1,491
1,497
1,450
1,500
1,550
1,600
1,650
1,700
1,750
2007 2008 2009 2010 2011 2012
(Urteko) lanorduak, sektorearen arabera. Hegoaldea, 2007/12.
OROTARA
INDUSTRIA
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
14.6
13.8 14.4
14.7 15.4
16.1
18.1 18.2 18.8
19.2 19.5 20.0
13
14
15
16
17
18
19
20
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Lanaldi partzialak (%). Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA
83.0 83.6 84.2
82.7
81.3 81.8
76.4 76.2 75.9 75.2 74.8
74.3 74
76
78
80
82
84
86
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Lanaldi partzialen emakumezkotasuna (%). Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
31 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
LANALDI PARTZIALAK, OROTARA ETA EMAKUMEZKOEN ARTEAN (%). EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
OROTARA (%) EMAKUMEZKOEN ARTEAN (%)
2007 2009 2011 2012 2007 2009 2011 2012
EAE 14,4 14,2 15,4 15,8 28,0 27,1 26,8 27,9
NAFARROA GARAIA 14,3 13,6 14,8 16,6 28,8 26,0 27,6 29,1
IPARRALDEA 17,9 17,3 19,8(*) 18,7(*) 30,8 29,2 32,2(*) 31,0(*)
LAPURDI 18,1 17,4 - - 30,9 29,2 - -
NAFARROA BEHEREA 16,8 16,1 - - 30,3 29,1 - -
ZUBEROA 17,9 18,2 - - 30,0 30,4 - -
EUSKAL HERRIA 14,7 14,4 15,4 16,1 28,4 27,1 27,2 28,2
(*) Estimazioa. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
32 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2. KONTRATAZIOA
4.2.0. KONTRATAZIOAREN BILAKAERA OROKORRA
KONTRATAZIOA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO
2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/2011-12 2012
ARABA -4,2 -19,4 8,2 2,0 -4,7 -17,9 3,5 4,63
GIPUZKOA -2,0 -17,9 4,5 0,7 -6,9 -17,0 -0,6 4,28
NAFARROA GARAIA -5,4 -16,0 6,9 3,0 -6,1 -15,5 3,2 4,12
BIZKAIA -7,4 -17,8 4,9 2,6 -7,7 -19,0 1,1 3,95
HEGOALDEA -5,4 -17,6 5,7 2,2 -6,7 -17,6 1,5 4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
11.6
9.7
5.5
4.1
13.6
4.6
10.8
4.3
12.2
4.1
11.3
3.9 3
5
7
9
11
13
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Urteko kontratu kopurua langabetuko. Hegoaldea, 2007/12.
HEGOALDEA
ARABA
GIPUZKOA
NAFARROA GARAIA
BIZKAIA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
33 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2.1. KONTRATAZIOA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA
KONTRATAZIOA SEXUAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO
2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/2011-12 2012
EMAKUMEZKOAK -3,3 -15,8 0,4 0,7 -4,3 -17,0 -1,3 4,17
GIZONEZKOAK -7,5 -19,6 11,8 3,8 -9,2 -18,2 4,5 4,11
OROTARA -5,4 -17,6 5,7 2,2 -6,7 -17,6 1,5 4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
4.2.2. KONTRATAZIO MOTA
KONTRATUPEKO LANDUNAK, KONTRATU MOTAREN ARABERA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BANAKETA (%)
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
KONTRATU MUGAGABEDUNAK
EAE 5,5 2,9 1,5 -2,3 -0,6 -0,8 76,9
NAFARROA GARAIA 7,6 1,5 -0,4 -2,0 -2,3 -2,4 76,0
IPARRALDEA 0,2 1,7 0,5 - - - 85,3(*)
LAPURDI 0,0 1,8 0,4 - - - 85,2(*)
NAFARROA BEHEREA 1,9 2,8 1,2 - - - 86,1(*)
ZUBEROA 0,3 -0,6 0,4 - - - 84,7(*)
EUSKAL HERRIA 5,3 2,5 1,0 -2,0(**) -0,9(**) -1,0(**) 77,6
ALDI BATERAKO KONTRATAZIOPEAN
EAE 2,4 -6,1 -19,9 2,1 -1,8 -10,9 23,1
NAFARROA GARAIA -1,7 -4,0 -24,3 -0,5 1,9 -10,7 24,0
IPARRALDEA 1,6 -0,3 0,3 - - - 14,7(*)
LAPURDI 1,5 -0,5 1,1 - - - 14,8(*)
NAFARROA BEHEREA -0,1 4,0 -2,7 - - - 13,9(*)
ZUBEROA 6,5 -4,3 -6,2 - - - 15,3(*)
EUSKAL HERRIA 1,4 -5,4 -19,9 1,4(**) -0,9(**) -10,2(**) 22,4
OROTARA KONTRATUPEKOAK
EAE 4,5 0,1 -4,7 -1,2 -0,9 -3,3 100,0
NAFARROA GARAIA 4,5 -0,2 -7,6 -1,7 -1,3 -4,5 100,0
IPARRALDEA 0,4 1,4 0,5 - - - 100,0
LAPURDI 0,2 1,4 0,5 - - - 100,0
NAFARROA BEHEREA 1,6 3,0 0,6 - - - 100,0
ZUBEROA 1,2 -1,2 -0,6 - - - 100,0
EUSKAL HERRIA 4,1 0,2 -4,8 -1,2(**) -0,9(**) -3,2(**) 100,0
(*) 2009 urteari dagokion datua. (**) Hegoaldeko datuen bilakaera adierazten du. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INSEE.
9.8
8.8
5.8
5.3
4.8 4.2
14.6
10.7
5.2 5.3
5.2
4.1
11.6
9.7
5.5 5.3 5.0
4.1 4
6
8
10
12
14
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Urteko kontratuak langabetuko, sexuaren arabera. Hegoaldea, 2007/12.
EMAKUMEZKOAK
GIZONEZKOAK
OROTARA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
34 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
KONTRATAZIOA SEXUAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO
2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/2011-12 2012
MUGAGABEA -7,0 -29,0 -5,7 -12,2 8,0 -33,5 -11,3 0,16
ALDI BATERAKO -5,2 -16,3 6,6 3,1 -6,9 -15,9 2,7 3,88
MUGAG. BIHURTUTA -7,7 -32,1 -3,5 -5,6 -18,2 -35,9 -15,7 0,10
OROTARA -5,4 -17,6 5,7 2,2 -6,7 -17,6 1,5 4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
KONTRATAZIO MUGAGABEA ETA MUGAGABE BIHURTUA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO
2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/2011-12
2012
ARABA -5,8 -31,9 -0,7 -15,1 -3,0 -34,2 -16,7 0,27
GIPUZKOA -2,1 -28,3 -3,0 -13,9 2,1 -30,1 -14,3 0,30
NAFARROA GARAIA
-7,0 -37,0 -4,9 -4,8 -11,9 -40,8 -12,8 0,26
BIZKAIA -10,8 -26,2 -6,9 -7,6 -1,9 -32,8 -11,7 0,25
HEGOALDEA -7,3 -30,3 -4,7 -9,4 -3,6 -34,5 -13,2 0,26
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
0.6 0.5 0.2 0.2 0.2 0.2
10.6
8.8
5.1 4.9 4.7
3.9
0.5 0.4 0.2 0.2 0.1 0.1
11.6
9.7
5.5 5.3 5.0
4.1
0
2
4
6
8
10
12
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Urteko kontratuak langabetuko, motaren arabera. Hegoaldea, 2007/12
MUGAGABEA
ALDI BATERAKO
MUGAG. BIHURTUTA
OROTARA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
35 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2.3. KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA
KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO
2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/2011-12 2012
LEHEN SEKT. 11,4 -4,9 13,8 3,3 4,8 7,1 12,6 4,91
INDUSTRIA -8,6 -29,9 12,7 3,7 -11,6 -28,8 3,5 2,34
ERAIKUNTZA -15,9 -15,2 -9,6 -11,2 -22,1 -26,2 -25,0 1,68
ZERBITZUAK -4,1 -16,5 6,2 3,1 -5,4 -15,7 3,4 5,63
OROTARA -5,4 -17,6 5,7 2,2 -6,7 -17,6 1,5 4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
15.2
13.6
9.2 7.1
5.4 4.9
6.9
5.7
2.4 2.8
3.0 2.3
11.8
6.9
3.4 2.8
2.4 1.7
14.0
12.0
7.4 7.0 6.7
5.6
11.6 9.7
5.5 5.3
5.0 4.1
1
3
5
7
9
11
13
15
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Urteko kontratuak langabetuko, sektorearen arabera. Hegoaldea, 2007/12
LEHEN SEKT. INDUSTRIA ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK OROTARA0 50 100
ERAIKUNTZA
LEHEN SEKT.
INDUSTRIA
OROTARA
ZERBITZUAK
4.6
12.2
26.3
53.3
59.9
Kontratazioaren emakumezkotasuna (%). Hegoaldea, 2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
36 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2.4. KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA
KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA: BOLUMENA ETA LANBIDEEN EMAKUMEZKOTASUNA. HEGOALDEA, 2012.
BOLUMENA (%) EMAKUMEZKOTASUNA (%)
KUALIF. GABEKO ZERBITZ. LANB. 18,9 75,1
JATETXE-MERKAT. ZERBITZ. LANB. 17,5 67,2
NEKAZAR-ERAIKUNTZA PEOI 17,0 19,9
OSASUN ZERBITZU LANG. 9,6 85,3
TEKNIKOAK, LAGUNTZA PROFES. 7,7 51,9
OSASUN-HEZKUNTZA TEKN-PROFES. 5,1 74,2
INDUSTR. MANUFAKT. KUALIF. 4,0 16,0
ZIENTIF-INTELEK. BESTE TEKN. 3,8 50,5
INSTALAZIO-MAKIN. LANB. 3,4 24,5
BULEGO EZ-PUBL. LANB. 3,3 60,1
MAKIN. MOBIL GIDARI LANB. 2,7 7,4
BULEGO PUBL. LANB. 2,6 75,1
ERAIKUNTZAKO LANB. KUALIF. 2,6 1,7
GAINONTZEKOAK 1,7 -
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantzaren Ministerioa.
0 5 10 15 20
GAINONTZEKOAK
ERAIKUNTZAKO LANB. KUALIF.
BULEGO PUBL. LANB.
MAKIN. MOBIL GIDARI LANB.
BULEGO EZ-PUBL. LANB.
INSTALAZIO-MAKIN. LANB.
ZIENTIF-INTELEK. BESTE TEKN.
INDUSTR. MANUFAKT. KUALIF.
OSASUN-HEZKUNTZA TEKN-PROFES.
TEKNIKOAK, LAGUNTZA PROFES.
OSASUN ZERBITZU LANG.
NEKAZAR.-ERAIKUNTZA PEOI
JATETXE-MERKAT. ZERBITZ. LANB.
KUALIF. GABEKO ZERBITZ. LANB.
1.7
2.6
2.6
2.7
3.3
3.4
3.8
4.0
5.1
7.7
9.6
17.0
17.5
18.9
Kontratazio bolumen handieneko lanbideak (%). Hegoaldea, 2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
37 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
4.2.5. KONTRATAZIO ESKARIA
LAN ESKAINTZA NAGUSIA, LANBIDEEN ARABERA. EUSKAL HERRIA, 2013.
IPARRALDEA, 2013.
1 Kafetegi, jatetxe eta antzerakoen zerbitzariak
2 Ostalaritza enplegatuak
3 Sukaldaritza arloan maila anitzeko laguntzaile, ikastun eta enplegatuak
4 Gizarte eta kultur arloko profesionalak (monitoreak eta zuzendariak)
5 Lokalen mantenimendurako pertsonala (ATSEM barne)
6 Sukaldariak
7 Etxeko osasun laguntzaileak; etxeko laguntzaileak
8 Kirolariak eta kiroletako monitoreak
9 Autozerbitzu enplegatuak
10 Nekazaritzako elikagaien industriako langile ez-kualifikatuak
11 Elikagai produktuen saltzaileak
12 Kutxazainak, gasolindegi langileak
13 Saltzaileak orokorrean
14 Erizaintza laguntzaileak (medikuntza-laguntza eta psikologikoa)
15 Arropa saltzaileak, luxuzko artikulu eta osagarriak, kirol, aisialdi eta kulturalak.
EAE, 2013ko ekaina.
1 Zerbitzariak, orokorrean
2 Garbiketako langilea edo garbitzaileak, orokorrean
3 Manufaktura-industriako peoiak, orokorrean
4 Saltokiko saltzaileak, orokorrean
5 Biltegiko eta/edo hornidura-merkatuko karga eta deskargako mutilak
6 Hezkuntza eta astialdiko monitoreak
7 Erizaintzako laguntzaileak
8 Nekazaritzako peoiak, orokorrean
9 Etxeko enplegatuak
10 Sukaldariak, orokorrean
11 Paper eta kartoi produktuak sortzeko makina operadoreak
12 Etxe-eraikuntzako peoiak
13 Geriatriako erizaintzako laguntzaileak
14 Cuidadores de niños en guarderías y centros educativos
15 Merkataritzako agenteak
NAFARROA GARAIA, 2012.
1 Manufaktura industriako peoiak
2 Merkataritzako agenteak
3 Etxe-eraikuntzako peoiak
4 Herri-lanetako peoiak, orokorrean
5 Sukaldariak, orokorrean
6 Igeltseroak
7 Saltokiko saltzaileak, orokorrean
8 Hezkuntza eta astialdiko monitoreak
9 Sorosleak
10 Administrazio-enplegatuak orokorrean
11 Garbiketako langilea edo garbitzaileak, orokorrean
12 Zerbitzariak, orokorrean
13 Geriatriako erizaintzako laguntzaileak
14 Pertsonen laguntzarako pertsonala
15 Hizkuntza-irakasleak, orokorrean
Iturria: Baionako Merkataritza Ganbara, LANBIDE eta Nafarroako Enplegu Zerbitzua.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
38 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
5. LANGABEZIA
5.0. LANGABEZIAREN BILAKAERA OROKORRA
LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2013ko LEHEN HIRUHILABETEA.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013-I
Espainia 8,3 11,3 18,0 20,1 21,7 25,0 27,2
Grezia 8,3 7,7 9,5 12,6 17,7 24,3 26,6
Katalunia 6,5 9,0 16,2 17,8 19,2 22,7 24,5
Portugal 8,9 8,5 10,6 12,0 12,9 15,9 17,6
Kroazia 9,0 8,4 9,1 11,8 13,5 15,9 16,8
EUSKAL HERRIA (INE) 6,2 6,8 10,9 10,7 12,0 14,8 16,4
EUSKAL HERRIA (EUSTAT) 4,2 4,9 8,9 9,8 11,2 12,8 14,6
Eslovakia 11,2 9,6 12,1 14,5 13,6 14,0 14,2
Irlanda 4,7 6,4 12,0 13,9 14,7 14,7 13,7
EB-27 7,2 7,1 9,0 9,7 9,7 10,5 10,9
Frantzia 8,4 7,8 9,5 9,7 9,6 10,2 10,8
Finlandia 6,9 6,4 8,2 8,4 7,8 7,7 8,2
Eskozia 4,7 4,7 6,9 8,2 7,9 8,0 7,4
Danimarka 3,8 3,4 6,0 7,5 7,6 7,5 7,1
Herbehereak 3,6 3,1 3,7 4,5 4,4 5,3 6,2
Alemania 8,7 7,5 7,8 7,1 5,9 5,5 5,4
Flandria 4,3 3,9 4,9 5,1 4,3 4,3 4,6(*)
(*) 2012 urteko azken hiruhilabeteari dagokion datua da. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE, INSEE, EUROSTAT, Erresuma Batuko Estatistika Bulego Nazionala eta Belgikako Estatistiken Zuzendaritza Orokorra.
50
70
90
110
130
150
170
190
210
230
Langabetuak, iturri ofizialen arabera (milaka). Euskal Herria, 2000/12.
EUSTAT INE
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
Langabetu kopurua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2000/2012.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
39 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
LANGABEZIA TASA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/2013ko LEHEN HIRUHILABETEA.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013-I
ARABA INE 4,9 4,8 11,3 11,1 10,3 15,5 16,3
EUSTAT 2,3 2,7 9,9 10,0 7,9 9,6 12,6
BIZKAIA INE 7,2 7,7 12,3 11,9 13,8 16,3 18,0
EUSTAT 4,0 4,3 8,6 10,0 13,3 14,7 15,8
GIPUZKOA INE 4,9 5,3 9,0 8,1 9,9 12,2 13,3
EUSTAT 2,6 3,3 6,5 7,4 8,2 9,0 11,1
NAFARROA GARAIA INE 4,8 6,7 10,9 11,8 12,9 16,2 19,0
IPARRALDEA INSEE 10,1 9,9 9,9 10,1 9,9 10,7 11,0
LAPURDI INSEE 10,9 10,7 10,7 10,9 - - -
NAFARROA BEHEREA INSEE 5,4 5,4 5,5 5,6 - - -
ZUBEROA INSEE 6,4 6,4 6,1 6,4 - - -
EUSKAL HERRIA INE 6,2 6,8 10,9 10,8 12,0 14,8 16,4
EUSTAT 4,2 4,9 8,9 9,8 11,2 12,9 14,6
Oharra: Iparraldeko datua estimazioa da 2011 urtetik aurrera. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE eta INSEE.
10 11 12 13 14 15 16
Tafallaldea
Debabarrena
Errioxa Arabarra
EUSKAL HERRIA
Estellerriko Mendebaldea
Bidasoa Beherea
Estellerriko Ekialdea
Kantauri Arabarra
Iruñerria
Arga-Aragoiko Erribera
Arabako Lautada
Bilbo Handia
Agoitzaldea
Enkartazioak
Sakana
Tuteraldea
Langabezia erregistratuaren proportzio altueneneko eskualdeak. Euskal Herria, 2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
40 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012.
LANGABEZI HANDIENEKOAK LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Tuteraldea 15,69 Ostibarre 0,56
Sakana 13,88 Basabürüa 3,23
Enkartazioak 13,83 Arbaila 3,32
Agoitzaldea 13,39 Pettarra 3,79
Bilbo Handia 13,09 Garazi 3,95
Arabako Lautada 12,64 Erronkari-Zaraitzu 3,96
Arga-Aragoiko Erribera 12,59 Baigorri 4,31
Iruñerria 12,25 Amikuze 4,34
Kantauri Arabarra 12,23 Arbela 4,41
Estellerriko Ekialdea 12,14 Lapurdi Beherea 5,09
Bidasoa Beherea 12,13 Lapurdi Ekialdea 5,13
Estellerriko Mendebaldea 11,78 Lapurdi Erdialdea 5,35
Errioxa Arabarra 11,21 Lapurdi Garaia 6,07
Debabarrena 11,18 Trebiñoko Konderria 6,17
Tafallaldea 10,95 Gorbeia Inguruak 6,49
EUSKAL HERRIA 11,44
Langabezia erregistratuaren proportzioa: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko (%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Oharra: Langabezia proportzioa eskualdeen mapan ikusteko joan 2. eranskinera. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
41 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
5.1. LANGABEZIA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA
EMAKUMEZKOEN LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2012.
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Grezia 12,8 11,4 13,1 16,2 21,4 28,1
Espainia 10,9 13,0 18,4 20,5 22,2 25,4
Katalunia 7,8 9,0 15,2 16,7 18,6 22,1
Portugal 9,6 8,8 10,2 11,9 13,1 15,6
Kroazia 11,1 10,0 10,3 12,2 13,2 15,5
EUSKAL HERRIA 8,0 8,2 11,6 11,4 12,8 15,0
Eslovakia 12,7 10,9 12,8 14,6 13,6 14,5
Irlanda 4,2 4,6 8,4 9,5 10,8 11,0
EB 27 7,9 7,5 8,9 9,6 9,8 10,5
Frantzia 9,0 8,4 9,8 10,1 10,2 10,5
Danimarka 4,2 3,7 5,3 6,6 7,5 7,5
Eskozia 4,6 4,2 5,7 6,9 6,8 7,2
Finlandia 7,2 6,7 7,6 7,6 7,1 7,1
Alemania 8,7 7,5 7,3 6,5 5,6 5,2
Herbehereak 3,6 3,0 3,5 4,5 4,4 5,2
Flandria 5,1 4,2 4,9 5,1 4,3 4,5
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
8.0 8.2
11.6 11.4
12.8
15.0
6.2 6.8
10.9 10.8
12.0
14.8
6
8
10
12
14
16
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria, 2007/12.
EMAKUMEZKOAK OROTARA
8.0 8.2
11.6 11.4 12.8
15.0
7.9 7.6 8.9
9.6 9.8 10.5
6
8
10
12
14
16
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
42 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
EMAKUMEZKO LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012.
LANGABEZI HANDIENEKOAK LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Tuteraldea 15,46 Ostibarre 0,00
Sakana 14,82 Arbaila 0,67
Agoitzaldea 14,13 Basabürüa 2,14
Enkartazioak 13,97 Pettarra 2,65
Bidasoa Beherea 13,31 Baigorri 2,98
Kantauri Arabarra 13,23 Garazi 3,01
Arga-Aragoiko Erribera 13,08 Erronkari-Zaraitzu 3,33
Arabako Lautada 12,88 Amikuze 3,43
Zangozerria 12,80 Arbela 3,73
Estellerriko Ekialdea 12,77 Lapurdi Beherea 5,32
Bilbo Handia 12,74 Lapurdi Ekialdea 5,40
Estellerriko Mendebaldea 12,47 Lapurdi Erdialdea 5,67
Iruñerria 12,28 Gorbeia Inguruak 6,47
Debabarrena 11,95 Auñamendi 6,49
Tafallaldea 10,95 Lapurdi Garaia 6,56
EUSKAL HERRIA 11,48
Langabezia erregistratuaren proportzioa: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko (%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
10 11 12 13 14 15 16
Tafallaldea
EUSKAL HERRIA
Debabarrena
Iruñerria
Estellerriko Mendebaldea
Bilbo Handia
Estellerriko Ekialdea
Zangozerria
Arabako Lautada
Arga-Aragoiko Erribera
Kantauri Arabarra
Bidasoa Beherea
Enkartazioak
Agoitzaldea
Sakana
Tuteraldea
Emakumezkoen langabezia erregistratuaren proportzio altueneneko eskualdeak. Euskal Herria, 2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
43 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
5.2. LANGABEZIA ADINAREN ARABERA
LANGABEZIA TASA, ADINAREN ARABERA. EUSKAL HERRIA, 2007/12.
2007 2008 2009 2010 2011 2012
15-24 urte 16,1 19,1 30,1 29,3 31,4 39,3
25-34 urte 6,5 7,5 12,2 13,8 14,8 18,6
35-44 urte 4,6 5,3 8,3 8,3 10,4 12,6
45-54 urte 4,5 4,7 8,3 7,0 8,3 11,0
55-64 urte 4,1 3,6 6,7 6,7 7,8 9,6
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Oharra: 2013 urteko uztailan berrikusitako datuak. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
4
6
8
10
12
14
16
6.9 7.1
12.0 12.2
13.4
15.0 15.7 16.0 16.1
6.4 5.6
10.7 10.9
12.2
14.8
16.2 15.5
16.3 Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria, 2012.
EMAKUMEZKOAK
OROTARA
16.1 19.1
30.1 29.3 31.4
39.3
6.5 7.5
12.2 13.8
14.8 18.6
4.6 5.3
8.3 8.3
10.4 12.6
4.5 4.7 8.3 7.0
8.3
11.0
4.1 3.6 6.7 6.7
7.8
9.6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Langabezia tasa, adinaren arabera. Euskal Herria, 2007/12.
15-24 urte
25-34 urte
35-44 urte
45-54 urte
55-64 urte
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
44 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
GIZA-TALDE AHULAK: LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012.
GAZTEEN LANGABEZIA HELDUEN LANGABEZIA
LANGABEZI HANDIENEKOAK LANGABEZI GUTXIENEKOAK LANGABEZI HANDIENEKOAK LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Sakana 11,72 Arbaila 0,00 Tuteraldea 16,00 Arbaila 0,00
Tuteraldea 11,46 Ostibarre 0,00 Agoitzaldea 14,64 Ostibarre 0,00
Enkartazioak 10,36 Basabürüa 1,47 Sakana 13,48 Garazi 0,71
Agoitzaldea 10,34 Garazi 1,52 Enkartazioak 12,49 Basabürüa 0,78
Tafallaldea 10,33 Baigorri 1,91 Bilbo Handia 12,33 Amikuze 1,53
Kantauri Arabarra 9,75 Pettarra 1,96 Iruñerria 12,20 Pettarra 1,56
Estellerriko Ekialdea 9,67 Arbela 1,98 Arga-Aragoiko Erribera 11,91 Arbela 1,57
Arga-Aragoiko Erribera 9,65 Amikuze 2,31 Estellerriko Ekialdea 11,89 Baigorri 2,04
Lapurdi Itsasegia 9,03 Erronkari-Zaraitzu 3,17 Bidasoa Beherea 11,89 Lapurdi Erdialdea 2,83
Errioxa Arabarra 8,90 Trebiñoko Konderria 3,37 Arabako Lautada 11,58 Erronkari-Zaraitzu 2,88
Bilbo Handia 8,85 Gorbeia Inguruak 4,19 Estellerriko Mendebaldea 11,54 Lapurdi Garaia 3,38
Ultzamaldea 8,82 Irunberrialdea 4,20 Debabarrena 10,76 Lapurdi Ekialdea 3,53
Ebro Garaiko Erribera 8,59 Lapurdi Beherea 4,57 Kantauri Arabarra 10,59 Lapurdi Beherea 3,75
Bidasoa Garaia 8,45 Arabako Ibarrak 4,94 Tafallaldea 10,48 Lapurdi Itsasegia 4,60
Arabako Lautada 8,34 Lapurdi Ekialdea 4,97 Tolosaldea 10,21 Baiona-Angelu-Biarritz 5,19
EUSKAL HERRIA 7,97 EUSKAL HERRIA 10,68
Gazteak: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua (<25 urte) 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriarekiko (%).
Helduak: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua (<45 urte, Hegoaldean; <50 urte, Iparraldean), adin horreratik 64 urte bitarterarteko biztanleriarekiko(%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Oharra: Gazteen langabezia proportzioa eskualdeen mapan ikusteko joan 3. eranskinera. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
38.2
19.4
11.8
11.6
8.7
40.4
17.8
13.5
10.2
10.8
45 30 15 0 15 30 45
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Langabezia tasaren banaketa, adina eta sexuaren arabera.
Euskal Herria, 2012. EMAKUMEZKOAK
GIZONEZKOAK
23.5
12.1
8.4
7.7
7.8
22.1
12.5
9.5
7.8
6.7
45 30 15 0 15 30 45
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Langabezia tasaren banaketa, adina eta sexuaren arabera.
EB 27, 2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
45 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
5.3. IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA
IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA TASA ETA LANGABETU KOPURUA. EUSKAL HERRIA, 2007/12
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
EUROSTAT 1,4 1,5 2,5 3,3 4,8 6,1 89.093
INE 1,6 1,6 2,9 4,0 5,6 7,2 106.258
EUSTAT 0,9 1,1 2,0 3,7 4,7 5,9 86.512
Iraupen luzeko langabezia: 12 hilabete edo denbora luzeagoan dauden langabetuak aintzat hartzen ditu. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE, INSEE eta EUSTAT.
IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2012.
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Grezia 4,1 3,6 3,9 5,6 8,8 14,4
Espainia 1,7 2,0 4,3 7,3 9,0 11,1
Katalunia 1,3 1,5 3,9 7,5 9,0 11,1
Kroazia 5,9 5,3 5,1 5,2 8,6 10,2
Eslovakia 8,3 6,6 6,5 9,2 9,2 9,4
Irlanda 1,4 1,6 3,4 6,6 8,6 9,0
Portugal 3,8 3,6 4,2 5,6 6,1 7,6
EUSKAL HERRIA 1,4 1,5 2,5 3,3 4,8 6,1
EB-27 3,1 2,6 3,0 3,8 4,1 4,6
Frantzia 3,5 3,1 3,5 4,0 4,2 4,3
Eskozia 1,0 1,0 1,7 2,7 2,7 2,9
Alemania 4,8 3,9 3,5 3,3 2,8 2,5
Danimarka 0,6 0,5 0,5 1,4 1,8 2,1
Herbehereak 1,2 0,9 0,8 1,2 1,5 1,8
Finlandia 1,6 1,2 1,4 2,0 1,7 1,6
Flandria 1,6 1,4 1,5 1,9 1,6 1,5
Iraupen luzeko langabezia: 12 hilabete edo denbora luzeagoan dauden langabetuak aintzat hartzen ditu. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INSEE eta EUROSTAT.
1.4 1.5
2.5
3.3
4.8
6.1
3.1
2.6
3.0
3.8 4.1
4.6
1
2
3
4
5
6
7
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Iraupen luzeko langabezia tasa . Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
EUSKAL HERRIA EB 27
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
46 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
LANGABEZI SARIAK ETA LANGABEZIA: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASA. HEGOALDEA, 2007/12.
URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASA OROTARA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
LANGABEZI SARI KOPURUA 1,5 18,3 53,2 9,1 -4,7 9,0 120.301
LANGABEZI SARIRIK GABEKO LANGABETU KOPURUA -14,5 7,7 29,0 12,2 34,2 17,4 92.535
LANGABETU ERREGISTRATUAK -5,4 14,2 44,3 10,1 8,3 12,5 212.836
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantzaren Ministerioa.
3
4
5
6
7
8
3.3 3.4 3.9
6.0 6.1 6.4
7.5
Iraupen luzeko langabezia tasak. Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2012.
101.8
96.3
109.9
158.6 174.7
189.2
212.8
57.8 58.6
69.4
106.3
115.9 110.4 120.3
44.1 37.7 40.6 52.4
58.8
78.8
92.5
0
50
100
150
200
250
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Langabetuak eta langabezi sariak (mila). Hegoaldea, 2007/12.
LANGABETU ERREGISTRATUAK
LANGABEZI SARI KOPURUA
LANGABEZI SARIRIK GABEKOLANGABETU KOPURUA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
47 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
6. ERANSKINAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
48 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
1. ERANSKINA: Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren adin
egitura. Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak: irudiko zenbakien legenda eranskinen amaieran.
12 14 16 18 20 22 24 26 28
Iruñerria
Plentzia-Mungia
Arbela
Ostibarre
Aralarko Iparraldea
Tuteraldea
Lea Artibai
Durangaldea
Arrati Nerbioi
Kantauri Arabarra
Garesaldea
Errioxa Arabarra
Bidasoa Beherea
Agoitzaldea
Sakana
Zangozerria
Gorbeia Inguruak
Bortziriak
Arabako Ibarrak
Trebiñoko Konderria
Egitura indizearen 20 zahartze prozesu handienak, 2007/12 epean
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
49 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
2. ERANSKINA: Langabezia erregistratuaren proportzioa (% 16-64
bizt.). Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak:
· Langabetu gisa erregistraturiko biztanleria proportzioa 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko.
· Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak.
140 160 180 200 220 240 260 280
Arga-Aragoiko…
Arrati Nerbioi
Arabako Lautada
Lea Artibai
Garesaldea
Goierri
Arabako Mendialdea
Aralarko Iparraldea
Gorbeia Inguruak
Enkartazioak
Tafallaldea
Bidasoa Garaia
Tuteraldea
Durangaldea
Sakana
Estellerriko…
Arabako Ibarrak
Arbaila
Errioxa Arabarra
Trebiñoko Konderria
147.0
149.0
150.5
151.0
161.3
163.2
163.6
166.2
167.8
168.8
170.3
174.6
189.1
192.6
194.0
203.4
218.3
226.3
260.8
264.0
Langabeziaren 20 hazkunde handienak, 2007/12 epean
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
50 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
3. ERANSKINA: Gazteen langabezia erregistratuaren proportzioa
(% 16-24 bizt.). Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak: · Langabetu gisa erregistraturiko biztanleria proportzioa (<25 urte) 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriarekiko. · Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak.
Gazteen langabeziaren 20 hazkunde handienak, 2007/12 epean
100 200 300 400 500 600 700
Arabako Lautada
Debabarrena
Kantauri Arabarra
Tuteraldea
Tafallaldea
Ultzamaldea
Bortziriak
Arrati Nerbioi
Tolosaldea
Estellerriko Mendebaldea
Goierri
Trebiñoko Konderria
Durangaldea
Errioxa Arabarra
Lea Artibai
Zangozerria
Auñamendi
Erronkari-Zaraitzu
Irunberrialdea
Aralarko Iparraldea
153.6 155.7
170.5 177.0 177.6 180.0 186.7 188.9 190.4 190.9 198.6 200.0 201.1
250.0 264.3
360.0 380.0
500.0 500.0
633.3
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
51 Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GA
IN
DE
GI
A
Zbk Izena Euskaraz
1 Amikuze 11 Baigorri 21 Donostialdea 31 Gernika-Bermeo
41 Lapurdi Itsasegia
51 Ultzamaldea
2 Arabako Ibarrak
12 Baiona-Angelu-Biarritz
22 Durangaldea 32 Goierri 42 Lea Artibai 52 Urola-Kostaldea
3 Arabako Lautada
13 Basabürüa 23 Ebro Garaiko Erribera
33 Gorbeia Inguruak
43 Ostibarre 53 Zangozerria
4 Arabako Mendialdea
14 Baztanaldea 24 Enkartazioak 34 Irunberrialdea 44 Pettarra 54 Agoitzaldea
5 Aralarko Iparraldea
15 Bidasoa Beherea
25 Errioxa Arabarra
35 Iruñerria 45 Plentzia-Mungia
6 Arbaila 16 Bidasoa Garaia
26 Erronkari-Zaraitzu
36 Kantauri Arabarra
46 Sakana
7 Arbela 17 Bilbo Handia 27 Estellerriko Ekialdea
37 Lapurdi Beherea
47 Tafallaldea
8 Arga-Aragoiko Erribera
18 Bortziriak 28 Estellerriko Mendebaldea
38 Lapurdi Ekialdea
48 Tolosaldea
9 Arrati Nerbioi
19 Debabarrena 29 Garazi 39 Lapurdi Erdialdea
49 Trebiñoko Konderria
10 Auñamendi 20 Debagoiena 30 Garesaldea 40 Lapurdi Garaia
50 Tuteraldea