gard - algemene brochure
DESCRIPTION
Algemene brochure van de GardTRANSCRIPT
OE REIST U ERNAARTOE?Met de auto.
U Via autoweg A9 ‘La Languedocienne’,
U Via autoweg A54, vanaf Marseille,
Met de trein. U Met de TGV Méditerranée.
Parijs-Nîmes vanaf het Gare de Lyon
(3 uur) en vanaf de luchthaven Roissy
Charles de Gaulle (3.30 uur).
Met het vliegtuig. U Via de luchthaven Nîmes-Arles-
Camargue,
U Via de luchthaven Montpellier
Méditerranée,
U Via de luchthaven Marseille Provence,
U Via de luchthaven Avignon.
Snel, de Gard!
Het departement van de Gard met een oppervlakte van bijna 6.000 km2 en meer dan 620.000 inwoners is, zowel wat landschappen als leefwijzen betreft typisch mediterraan. Het departement telt bijna 300 zondagen per jaar, heeft 23 kilometer kust en een hoogte die varieert tussen 0 en 1567 meter. Dit zuidelijke paradijs, dat zich uitstrekt van de zee tot de bergen via de Camargue en de garrigues, kent een breed scala aan attracties met een buitengewoon historisch en cultureel erfgoed van 550 geklasseerde monumenten.
OP HET MENU
Zoveel te genieten in de Gard
e Gard, van de Mont Aigoual, hoogste punt van de Cevennen, tot het fijne
zand van de Middellandse Zee via de beroemde Pont du Gard, ontvouwt een
schakering aan de meest adembenemende plaatsen en biedt een erfgoed van een
schitterende diversiteit en schoonheid. Groene bossen, woeste garriguelandschappen
en een natuurlijke kust maken dit gebied, met een geschiedenis van 2000 jaar en dat de
belangrijkste bakermat van de Romeinse beschaving is, tot een waar mozaïek verlicht
door de warme en schitterende zon van het Zuiden.
Als voorpost van de Provence, belangrijkste pleisterplaats op de Via Domitia en
historisch doorgangsgebied langs de Rhône, kent de Gard een overvloed aan prachtige,
betoverende landschappen, die eeuwenlang bewerkt zijn door mannen en vrouwen die
de natuurlijke en culturele rijkdommen van hun streek willen behouden en overdragen.
Uit een vruchtbaar verleden van een gastvrije streek, heeft ons departement vele
attracties bewaard. Bent u verzot op geschiedenis, dol op de natuur, houdt u van zee
of van de bergen, bent u een cultuurliefhebber of een fiestaganger, dan bent u in de
Gard op uw plaats. Wij zijn ervan overtuigd dat u bij het doorbladeren van deze pagina’s
meteen zin krijgt om te komen.
Dus, een prettige reis en tot gauw in de Gard.
Lucien AffortitVoorzitter van het Comité
Départemental du Tourisme du Gard
Camargue en Middellandse Zee p4
Nîmes en de garrigues p10
Uzès en de Pont du Gard p16
Het Rhônedal p22
Het dal van de Cèze p28
De Cevennen p34
Herinneringen uit de Gard p44
Eldorado voor lekkerbekken p48
Kunst van leven en van genieten p52
Attracties voor de kleintjes p54
De ongerepte natuur in p56
Bijzondere genoegens p58
Veel activiteiten p60
Gevoel voor gastvrijheid p62
Nuttige adressen p64
De Gard en zijn afzonderlijke streken p66
D
4 5
Camargue en Middellandse Zee
Zo te zien lijkt het woeste natuur, maar in feite is het het
doorzettingsvermogen van de mensen dat samen met de grilligheid van de
Rhône en de beweging van de zee, vorm heeft gegeven aan de Camargue
gardoise. Deze 40.000 hectare van strandmeren, moerassen en lage gronden
bezitten een fauna, een flora en kleurrijke gewoontes waarvan de zware
stier, het witte paard en de flamingo de opvallendste verschijningen zijn. Op
de achtergrond de duizenden schakeringen blauw van de nabije zee.
1 p De witte paarden, die duizenden jaren geleden uit
de steppen van Azië gekomen zijn, vormen net zozeer een
symbool van de Camargue als de hoeders die over hen
waken. 2 p De flamingo’s komen het hele jaar voor in
de strandmeren van de Camargue. 3 p Het geklasseerde
strand van l’Espiguette: natuurlijke duinen, duizenden
vierkanten meters zand en de Middellandse Zee als enig
gezelschap. 4 p Achter de duinenrij liggen strandmeren
en moerassen. 5 p Le Grau du Roi, parel van het
strandtoerisme in de Gard.
Een magisch gebied tussen aarde en zee
54
1
3
2
6 7
Camargue en Middellandse Zee
De laatste kruistocht
Het is in 1248 dat Lodewijk de Heilige zich in Aigues-Mortes met 40.000 kruisvaarders voor de eerste keer gereedmaakt voor de tocht naar de Levant. Het is de zevende kruistocht van een Franse koning. In 1270 gaat Lodewijk de Heilige opnieuw scheep naar het Nieuwe Land, dit keer met zijn drie zonen, een leger van 60.000 man en een vloot van 1.800 schepen! Op 25 augustus 1270 sterft hij in Tunis aan de pest
HAVEN VAN HET FRANSE KONINKRIJK
1 p De vestingmuren uit
eind 13e eeuw: een van
de mooiste voorbeelden
van een middeleeuwse
ommuring uit Frankrijk.
2 p Het standbeeld van
Lodewijk de Heilige op
Aigues-Mortes
1
32
het plein dat zijn naam
draagt. 3 p De haven met
in de verte de Tour de
Constance. Een trap van
190 treden leidt naar een
terras met een prachtig
uitzicht.
De rede van de Eaux-Mortes, die op 6 kmvan zee ligt, wordt in de 12e eeuw aangedaan door koopvaardijschepen die opvaren tot Saint-Gilles. Lodewijk de Heilige gelast de bouw van een diepzeehaven dichter bij de kust. De privileges die de koning verleent spoort de bevolking aan zich op deze onvruchtbare grond te vestigen. Vanaf 1241 kent de haven en de ‘nieuwe stad’ een grote bloei, dankzij de belasting van een zilverling per pond. Met het geld wordt de ommuring betaald die in 1300 tijdens de regering van Filips de Stoute voltooid wordt. De stad is welvarend, maar heeft te lijden van de inlijving van Marseille bij het koninkrijk in 1481 en zelfs het graven van de vaargeul
naar Grau du Roi kon het verval van de zoutstad niet voorkomen. De huidige
haven aan de voet van de vestingmuur dateert uit de 19e eeuw. Aigues-Mortes, een middeleeuwse stad
middenin de Camargue, is nu door de voetgangersstraten, de mooie kapellen en de talrijke activiteiten een bijzonder
aangename pleisterplaats aan het Canal du Rhône à Sète. m
Le Grau du Roi, oorspronkelijk bewoond door enkele vissersfamilies rond een ‘grau’ (een kreek tussen zee en strandmeer), ont-staat langzamerhand aan weerskanten van de vaargeul die in 1725 gegraven werd. De inwoners vestigen zich er definitief aan het eind van de 19e eeuw. In 1910 wordt de spoorlijn aangelegd en vanaf dat moment krijgt de plaats het statuut van ‘ officieel strand ’ van Nîmes waarna het zich tot een badplaats ontwikkelt. Deze badplaats,
1 p Aan het kanaal, de
o u d e v u u r t o r e n m e t
klokkentoren. 2 p Port-
C a m a r g u e , g r o o t s t e
jachthaven van Europa
1
4
2
3
VISSERSDORP EN TOEVLUCHTSOORD VOOR WATERSPORTERS
Le Grau du Roi / Port-Camargue
die in 1969 allure krijgt met de aanleg van Port-Camargue, wordt jaarlijks door 200.000 vakantiegangers bezocht. Aan de ene kant een luxe en autovrij jachthaven-gebied waar marina’s worden afgewisseld met vaargeulen. Aan de andere kant een historisch dorp, dat zich uitstrekt rond het kanaal en langs de stranden, en dat de bezoeker een breed scala aan attracties en diensten biedt. m
met meer dan 4300
ligplaatsen. 3 p IJs en
winkelen, de noodzakelijke
ingrediënten van een
grote badplaats. 4 p
Le Grau du Roi is ook de
tweede visserhaven aan
de Middellandse Zee.
8 9
Le Cailar en zijn weiden
Le Cailar is, met zijn cirkelvormige straatjes, zijn Romaanse kerk uit de 11e eeuw en zijn geklasseerde arena, een bijzonder representatief
dorp van de Camargue. De stierentraditie is hier zeer aanwezig en in de weilanden rond het dorp ziet u talrijke kuddes. Andere bijzonderheid: een uitgesproken voorliefde voor eigentijdse kunst met ambitieuze exposities en een unieke bewegwijzering van kunstschilder François Boisrond.
In het teken van het riet
Het riet dat aan de rand van de strandmeren groeit wordt door de rietsnijders met een sagnadou, een klein soort zeis, geoogst en als dakbedekking gebruikt. Het riet dat de Camargue gardoise tot de grootste geëxploiteerde rietlanden van Europa maakt, wordt vooral naar Noord-Europa geëxporteerd.
Saint-Gilles
Er wordt verteld dat Sint Gillis hier als kluizenaar woonde, nadat hij zijn bezittingen aan de armen gegeven had. Zijn graftombe trok zoveel pelgrims
dat er een stad ontstond die op een gegeven moment 30.000 inwoners telde. De stad is gevestigd rond een abdij die vanaf de 7e eeuw op de weg naar Santiago de Compostella gebouwd werd (door de Unesco als werelderfgoed geklasseerd) Van de abdijkerk, die door conflicten door de eeuwen heen zware schade heeft opgelopen, bestaat nog de voorgevel in Provençaals Romaanse stijl (1180-1240), versierd met fijn beeld-
houwwerk van de beste ateliers uit die tijd (Toulouse, Moissac, Cluny) en een crypte met de sarcofaag van de heilige en beroemde Vis de Saint-Gilles (de meest zeldzame spiraalvormige trap ter wereld). Maar afge-zien van dit bijzondere monument, is Saint-Gilles ook een bezoek waard vanwege zijn haven, zijn oude straatjes, de prachtige voorgevels en het charmante museum, la Maison romane.
Vanaf de Tour CarbonnièreDe imposante toren
tegelijkertijd met de
vestingmuren van Aigues-
Mortes gebouwd, vormt aan
het eind van de 13e eeuw
de enige toegangsroute
over land. Dit geklasseerde
historische monument, later
omgebouwd tot tolpost, biedt
een bevoorrecht uitzichtpunt
om de fauna en flora van de
Camargue te bekijken.
Saint-Laurent-d’Aigouze
‘Saint-Laurent l’acqueuse’, temidden van de moerassen, strandmeren en de Vidourle, is één van de dorpen van de Camargue die hun charme hebben
weten te behouden. In het historische centrum van het dorp op het cirkelvormige door platanen omzoomde Place de la République, staan twee gebouwen die op een wonderlijke manier met elkaar verbonden
wat u ook moet zien…
Vauvert, een groot en pittoresk
landbouwdorp en één van de
grootste natuurgebieden van
Frankrijk.
Het Centre du Scamandre en de
ontdekkingpaden van fauna en fl ora
van de Camargue.
De stranden van
fi jn zand over
een lengte van
bijna 20 km.
Le bac du
Sauvage voor
een overtocht van
320 meter over de
Petit Rhône .
Aimargues en
het prachtige
panorama vanaf
de uitkijktoren van het kasteel van
Teillan.
zijn. De 17e-eeuwse kerk, opgesteld in het hart van de cirkel, wordt geflankeerd door een arena met mooi versierde borden. Het bouwwerk, dat op de lijst van
historische monumenten staat, getuigt van de andere religie die de inwoners delen: vergeet niet, wij zijn hier in het land van de stieren.
Camargue en Middellandse Zee
De ‘taureau’ van de Camargue
Vooral niet te verwarren met de ‘toro’ aan de andere kant van de Pyreneeën. De stier uit de Camargue is veel tengerder dan zijn Spaanse soortgenoot, is zelden zwaarder dan 400 kg, maar is bijzonder levendig, zowel in de wei als in de arena of in de dorpstraten! Hij heeft de bouw van een draver en is te herkennen aan zijn liervormige hoorns op zijn smalle voorhoofd. Met ongeveer honderd kuddes wordt het fokken en de tradities die erbij horen in ere gehouden (zie ook pagina 52).
Het zout der aarde
Veel zon en een krachtige Mistral: ideale voor-waarden voor een maximale verdamping. Daarom bestonden hier in de oudheid al zout-
pannen. Vanaf midden 19e eeuw exploiteert de Com-pagnie des Salins du Midi meer dan 200 km2. Het zeewater stroomt er tussen maart en september door kleine kanaaltjes en iedere dag wordt er 15.000 ton zout gewonnen, gewassen en op lange witte zout-bergen, ‘camelles’ genaamd, opgeslagen. Dit alles rechtvaardigt een indrukwekkend bezoek gecombi-neerd met dat aan de ‘vins des sables’ (wijn van de zandgronden) hier vlakbij.
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
10 11
Dat uitzonderlijke licht dat de omtrekken van
alles accentueert, die zachte lucht waarmee je
je longen vult, terwijl je op een andere plaats
rilt van de kou, die bijzondere monumenten
die ons er bij elke stap aan doen herinneren
dat hier een deel van onze gemeenschappelijke
geschiedenis ligt. Lotusbomen, palmen en tijm,
een anijsachtige geur die zich op subtiele wijze
vermengt met de wat scherpe geur van olijven. De
hartelijke mensen met dat warme accent.
Zoek niet verder, u bent in Zuid Frankrijk.
1 p Enkele tientallen meters
en bijna 2000 jaar schei-
den hen: Maison carrée en
Carré d’art symboliseren de
voortdurende dialoog van de
verbeelding en de geschie-
denis. 2 p Een capitelle in
de garrigue. 3 p De stad
Sommières aan de Vidourle.
4 p Banda’s en fanfares
getuigen ervan dat feesten
hier een tweede natuur is.
In het licht van de historie
4
1
3
2
Nîmes en de garrigues
12 13
1 p De arena van Nîmes
i s d e b e s t b e w a a r d
g e b l e v e n R o m e i n s e
arena ter wereld. 2 p
Statue-menhir te zien
in het Musée d’Histoire
Naturelle. 3 p Het Carré
d’art van Sir Norman
Foster, in 1993 in gebruik
genomen, herbergt een
mediatheek, de prachtige
collectie van het Musée
d ’ A r t C o n t e m p o r a i n
(Arman, César, Polke,
Richter...) en gewaagde
exposities. 4 p De
Romaanse kathedraal
Notre-Dame-et-Saint-
C a s t o r h e e f t v e l e
verbouwingen ondergaan.
Het fries roept bijbelse
DE SCHATTEN VAN HET ‘FRANSE ROME’
Je kunt op zijn minst stellen dat de hoofdstad van de Gard een paradox in zich draagt. Nîmes werd gesticht door de Kelten die er de god van de bron aanbaden, welke eredienst door de Romeinen werd overgenomen. Het dankt er zijn naam aan, die afgeleid is van Nemausus. Maison carrée, arena, tour Magne, porte Auguste... overblijfselen uit de Romeinse tijd in overvloed zijn op zich al een bezoek aan de stad waard. Twee duizend jaar later vormen de werken van innoverende architecten en beeldende kunstenaars (Foster, Nouvel, Starck, Wilmotte...) hierop een zelfverzekerd antwoord. Tussen deze twee uitersten getuigt een veelheid aan architectonische en culturele schatten van de rijke identiteit van Nîmes. Nîmes dat doordrenkt is van
Nîmes
protestantse gereserveerdheid, straalt ook een wilde zuidelijke uitbundigheid uit die vooral tot uiting komt tijdens de feria’s. Deze complexiteit die de stad een eeuwige schoonheid geeft, kunt u het beste doorgronden
lopend door de talrijke voetgangersstraatjes. Lopen is immers een ideale manier om de Geschiedenis in zich op te nemen... m
t a f e r e l e n v a n g r o t e
kwaliteit op. 5 p Place du
Marché, de marktstallen
hebben plaatsgemaakt
voor gezellige terrasjes
van cafés en restaurants.
6 p Het Maison carrée, in
feite een rechthoek van 25
bij 12 m, is middenin het
forum gebouwd tussen het
jaar 3 en het jaar 5 na Chr.
en is gewijd aan de ‘jonge
prinsen’, Caius en Lucius
Caesar, de pleegzonen
van keizer Augustus. Deze
tempel deed ook dienst
als handelsrechtbank,
kerk, woonhuis en zelfs
als paardenstal, voordat
hij verbouwd werd tot
expositieruimte. 7 p
Hoewel de bovenste
verdieping ontbreekt,
Ga de arena binnen
Het amfitheater van Nîmes, waarschijnlijk gebouwd tussen 50 en 100 na Chr. en geïnspireerd op het Colosseum in Rome, is de best bewaard gebleven arena van de Oudheid. Deze harmonieuze ellips van 113 bij 101 meter telt 24.000 plaatsen verdeeld over 34 tribunes rond een vloer van 70 bij 38 m. Achter de regelmatige vorm van de 21 meter hoge gevel op twee niveaus van elk 60 arcaden, bevindt zich een uiterst ingenieus circulatiesysteem, vooral in het kelderverdieping. De arena van Nîmes, ontworpen voor gladiatorengevechten, werd in de middeleeuwen verbouwd tot een versterkt dorp, en telde tot 1812 twee kerken, een klein kasteeltje en meer dan 200 huizen. In 1840 staat de arena op de lijst belangrijkste historische monumenten. Nu worden er naast stierengevechten, vanaf 1863, ook uiteenlopende concerten en voorstellingen gegeven.
Palm en krokodil
Het wapen van Nîmes, een krokodil geketend aan een palm, refereert sinds 1535 met goedkeuring van Frans I, aan de slag bij Actium in 31 voor Chr. en de
verovering van Egypte van Cleopatra door
de legers van Ceasar. Het wordt afgebeeld op
talrijke plaatsen in de stad, zelfs op
de metalen sierspijkers die in 1986 door Philippe Starck zijn ontworpen en het plaveisel van de voetgangersstraatjes versieren.
k u n t u v a n a f d e 3 3
meter hoge Tour Magne,
belangrijkste bouwwerk
van de ommuring door
Augustus (15-16 voor
Chr.) en, voor sommigen,
een ode aan de vuurtoren
van Alexandrië, van het
mooiste uitzicht over
Nîmes genieten. 8 p Op
de plek van het Keltische
heiligdom gewijd aan
de oorspronkelijke bron
1
3
7
5
6
8
4
2
e n o n t w i k k e l d d o o r
de Romeinen, legde
de ingenieur van de
koning, Jacques-Philippe
Mareschal tussen 1745
en 1755 een installatie
aan die de snel groeiende
stad van water voorzag.
D e z e J a r d i n s d e l a
Fontaine naar Frans
model aangelegd, bieden
de inwoners van Nîmes
poëtische wandelingen.
Nîmes en de garrigues
De groeve van JunasDe oude groeve van Junas, die vanaf de Middeleeuwen in gebruik was en in 1939 verlaten werd, vormt nu het decor van de ‘Rencontres de la Pierre’ en van een jazzfestival. Maar zelfs zonder evenementen nodigt deze imposante plaats
van drie molens, die eind 18e eeuw gebouwd werden. Bovenop een van hen geeft een oriënteringstafel het uitzicht aan, dat zich uitstrekt van de zee tot aan de Cevennen.
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
Het plateau des Costières
CalvissonOp de top van de Roc de Gachonne (van het Occitaans ‘agachoun’, plaats vanwaar men bespiedt) rijzen de grote silhouetten op
Saint-Julien de Salinelles met zijn twee kapellen
Tussen Sommières en Salinelles staat, op een
heuvel midden in de wijngaarden, de chapelle
Saint-Julien bestaande uit twee constructies
uit de 11e en de 12e eeuw die naast elkaar staan
achterin een kerkhof.
Het gewelf van het monument, zelf een volmaakt
symbool van de Romaanse stijl uit de Languedoc
trekt liefhebbers van religieuze architectuur,
terwijl muziekliefhebbers er komen genieten van
concerten.
In Salinelles werd ook jarenlang de aarde uit de
grond gehaald die onjuist Aarde van Sommières
genoemd werd en bekend is om zijn absorberende
werking van vetvlekken.
wat u ook moet zien…
Ambrussum met het oppidum aan
de Via Domitia en de enige van de elf
bogen van de Romeinse brug over de
Vidourle die over is.
Aubais, een mooi dorpje in de vlakte
van de Vaunage met het 17e-eeuwse
kasteel dat nu in verschillende stuk-
ken verdeeld is, maar dat in zijn tijd
beschouwd werd als niet minder dan
het ‘Versailles van de Languedoc’.
Montpezat, een dorpje dat hele-
maal rond het uit
de 15e en 16e eeuw
daterende kasteel
gebouwd is.
Het kasteel van
Villevieille, waar-
van de bouw begon-
nen werd in de 10e
eeuw en dat in de
Renaissance geres-
taureerd is, bleef
gespaard voor de
Franse Revolutie, omdat de kasteel-
heer een vriend van Mirabeau en
Voltaire was.
midden in de garrigue uit tot wandelingen en de door het licht getekende vormen roepen lange overpeinzingen op.
Capitelles en mazets, mysterieuze bouwsels van de Gard
Er zijn 150 gave en evenveel verwoeste capitelles in het landschap rond Nîmes. De oorsprong van deze van opgestapelde stenen en meestal gewelfde iglooachtige bouwsels blijft een mysterie. De capitelle, die elders borie genoemd wordt, zou de voorloper zijn van de mazet, of kleine mas (boerderij). Deze rudimentaire bouwwerken, begrenst door muren van droog opgestapelde stenen (clapas) die vrijkwamen toen het stuk land van stenen is ontdaan, werden soms aangekleed tot een grote hoofdwoning.
14 15
Nîmes en de garrigues
Sommières
Sommières, gevestigd bij een 17 bogen tellende Romeinse
brug over de Vidourle, die in de 1ste eeuw onder Tiberius gebouwd werd,
krijgt pas vanaf de 9e eeuw bekendheid. Huid, wol, de distillatie van aromatische essences samen met de vanaf de Middeleeuwen beroemde markten, ver-klaren de rijke herenhuizen die er nu te bewonderen zijn. Naast de koele straatjes, pleinen en arcaden, kunt u er genieten van een prachtig panorama vanaf de enige 25-meter hoge toren van het op een rots-punt gelegen kasteel. Lawrence Durell, de beroemde Britse schrijver die tot zijn dood in 1990 in deze stad woonde, schreef : ‘Ik moet toegeven dat ik niets mooiers gezien heb dan Sommières’.
Het oppidum van Nages
Het oppidum, gelegen aan de Via Domitia, domineert het dorp Nages vanaf de Colline
des Castels. Het is een van de best bewaarde Preromeinse bouwwerken (3e eeuw voor Chr.) van Zuid Frank-rijk. Van dit geklasseerde historische monument zijn de immense midden-toren, vestingmuren en sporen van bewoning te midden van imposante rotswanden overgebleven.
Een voetpad van 16 kilometer is rond de heuvel aangelegd. In het Maison du Boutis in het charmante dorp Calvisson worden bijzonder interessante voorwerpen uit de 18e en 19e eeuw tentoongesteld.
Verhalen en geuren van de garrigue
Tussen leemachtige vlaktes en berghellingen ligt de garrigue, een typisch mediterraan gebied van heuvels, terrassen en kalkrijke plateaus. De garrigue is een gebied met een gedegradeerde vegetatie ten gevolge van de massale ontbossing, nadat mensen zich 3000 jaar voor onze jaartelling in deze streek vestigden. Van het Occitaans ‘garric’, de naam geeft de meest voorkomende boom aan hier, de kermeseik, een groenblijvende eik met taaie wortels en bladeren die leerachtig zijn om beter de brandende zon te verdragen en stekelig om geiten en schapen op een afstand te houden. Een verdieping lager voelen cistus, buxus, jeneverbes en andere struiken zich thuis. De bodem is bedekt met de zo kenmerkende geurende planten als tijm, rozemarijn, lavendel en met brem.
Op het plateau des
Costières dat in het
zuiden de Camargue
en in het noorden het
Bekken van Nîmes
domineert, wemelt
het van de leuke
weggetjes die door de
wijngaarden slingeren.
Op de bodem van ronde
keien en gneiss komt
hun typerende karakter
volledig tot recht.
De boerderijtjes en
andere aantrekkelijke
landgoederen die langs
de weg liggen geven je
onder de avondzon zin
om stil te houden en
onder de wijnstokken
een toost uit te
brengen.
Nauwelijks enkele kilometers
scheiden de Toscaanse
verfijning van het hertogdom
Uzès van de Romeinse pracht
van de Pont du Gard. Dit
kunstwerk waar de eeuwen
langsgegleden zijn, vormt
een antwoord op het door
de mens voortgebrachte
landschappen. De
Gardon waarvan de
zinnenprikkelende kloof de
meest geblaseerden versteld
doen staan.
Een wereld vol wonderen
16
1 p De landschappen rond Uzès ademen een
onvergelijkelijke levenszachtheid uit. 2 p De Pont du
Gard is een van de meest bezochte monumenten ter
wereld. 3 p De majestueuze Gorges du Gardon, die
maar vijftien kilometer verderop liggen, bieden een
breed scala aan activiteiten.
2
3
1
Uzès en de Pont du Gard
18
ROND HET AQUADUCTAangezien Rome tijdens het hoogtepunt van haar bloei meer dan 1000 baden telde, is te begrijpen dat de Romeinen, die hun keuze hadden laten vallen op Nîmes, geen genoegen namen met de Source de la Fontaine. Om de 20.000 m3 water te vinden die de hoofdstad van Augustus’ kolonie dagelijks nodig had, hebben zij midden 1ste eeuw de bron van de Eure, vlak bij Uzès, opgezocht. Door garrigue en slen-ken moesten de ingenieurs van de Oudheid een opeenvolging van bruggen en tunnels aanleggen om de verbinding met Nîmes tot stand te brengen. Het aquaduct dat zo ontstond, strekt zich uit over een lengte van 50 kilometer en heeft een niveauver-schil van in totaal slechts 17 meter! Deze bewonderenswaardige prestatie getuigt van het niveau van de bouwers, net als het beroemdste kunstwerk, de Pont du Gard met zijn 49 bogen. Dit monument, dat een
1 p De Pont du Gard is
het meesterwerk en het
best bewaarde gedeelte
van een Romeins aqua-
duct van 50 kilometer
lang. 2 p De tentoon-
stell ing Mémoire de
Garrigue, op een gebied
van 15 hectaren in de
Van Uzès naar Nîmes 1 p Minder bezocht,
maar wel zo romantisch,
is de Pont Rou, met
zijn 37 bogen over een
lengte van 245 meter,
opgeslokt door de gar-
rigue. 2 p De tunnel
van Sernhac was, als we
de oude Plinius moe-
ten geloven, waterdicht
recordboek op zichzelf is, staat op de lijst van werelderfgoed van de Unesco. Aan de bovenkant is het 275 m breed, het is 49 hoog, sommige rotsblokken zijn groter dan 2 m3 en het bestaat in totaal uit meer dan 50.000 ton steen. Het is gebouwd om – met succes – het woeste wassende water van de Gardon te weerstaan. In de directe omgeving is er een museum met exposities, films, ruimte voor de kinderen en media-theek. Het geheel staat garant voor een onvergetelijk bezoek. m
1
2
3
1
2
34
Uzès en de Pont du Gard
open lucht, is een van de
grootste trekpleisters van
dit gebied.
3 p Een grote multime-
diatentoonstelling van
2500 m2 legt via recon-
structies en films alle
geheimen bloot van de
bouw van het aquaduct
en biedt workshops voor
gemaakt met een verf
op basis van vijgenmelk!
3 p Het zandstrand aan
de voet van het aqua-
duct met badhokjes en
andere voorzieningen,
trekt elke zomer veel
bezoekers. 4 p Het
Castellum van Nîmes
was het eindpunt van
het beroemdste aqua-
duct ter wereld: het is
een bassin met 10 ope-
ningen van elk 30 cm
diameter dat de stad van
water voorzag.
Uzès is ook, en misschien vooral, een stad met een bijzonder levenszachtheid, met zijn prachtige Place aux Herbes, dat u beslist eens op marktdag moet bezoe-ken, zijn indrukwekkende herenhuizen en pittoreske straatjes. Het enthousiasme
van Racine, die er in 1662 verbleef en wie dankzij de lokale schoonheden definitief zou hebben afgezien van een religieuze carrière, is goed te begrijpen. Schreef de jonge dichter niet aan zijn neef in Parijs: ‘Onze nachten zijn mooier dan uw dagen…’
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
De hermitage van Collias
Saint-Quentin-la-Poterie
Op twee kilometer van het
dorp Collias, belangrijke
toeristische trekpleister
aan de Gardon, ademt de
hermitage Notre-Dame-
de-Laval een serene rust
uit. Op de betoverende
plaats van een Preromeins
heiligdom rijst naast een
rotswand een Romaanse
kapel op, terwijl een bron
en een grot de wandelaar
verkoeling bieden.
Sinds tijden her is Saint Quentin een belangrijk aardewerkcentrum. Deze historie heeft archeologische rijkdommen voortgebracht, die nu tentoongesteld worden in een toeristisch centrum, het Maison de la Terre, en een museum waar u door tijd en ruimte reist. Het
dorp, dat een opmerkelijke architectuur heeft, geeft bovendien door middel van een dertigtal artiesten een breed panorama van hedendaags aardewerkkunst en pottenbakkerij. Deze kunstvorm komt ook tot zijn recht in een druk bezochte Europese biënnale.
Castillon du Gard
Vanaf het bekoorlijke met eeuwenoude olijfbomen beplante pleintje van Castillon du Gard ontvouwt zich een doolhof van koeltebrengende in okerkleuren beschilderde en geplaveide straatjes. De fijn gebeeldhouwde Renaissance-vensters,
wat u ook moet zien…
Pouzilhac, met zijn 14e-eeuwse
burcht en de door de hertog van
Rohan gebouwde vestingmuren.
Sernhac met wandelingen om de
geschiedenis en de natuur te leren
kennen.
De Pont Saint-
Nicolas, kunstwerk
uit de 12e eeuw. De
brugvloer die door
de overstroming
van 2002 beschadigd
werd, is prachtig
gerestaureerd.
S a i n t - M a x i m i n ,
met zijn 17e-eeuwse
kasteel en het
bekoorlijke naburige
dorp Saint-Siffret.
Blauzac waar u een wandeling langs
de capitelles waaronder een zeer
zeldzame drievoudige capitelle kunt
maken.
Remoulins, met prachtige 12e-eeuwse
gebouwen, zoals de Eglise de
Bethléem.
20 21
Uzès en de Pont du Gard
De betovering van Uzès
Uzès, dat een reputatie heeft als Kunststad, karakteriseren als bekoorlijk is eerder een understatement. Vanaf 419 was het Eerste
Hertogdom van Frankrijk de zetel van een bisdom. Lange tijd was het gespecialiseerd in zijden kousen en het is ook beroemd geworden, omdat hier in 1472 een van de eerste boeken van het koninkrijk gedrukt werd. Het hertogelijk paleis, waarvan de bouw in de 11e eeuw werd begonnen, omvat een uitgebreid gebouwencomplex, de 12e-eeuwse Tour Fenestrelle die veel weg heeft van een Lombardische campanilla en de kathedraal Saint Théodorit met een uitzon-derlijk orgel zijn enkele van de 48 geklasseerde bezienswaardigheden die u niet mag missen. Maar
Middeleeuwse tuin van Uzès
In het centrum van de stad ligt de middeleeuwse tuin van Uzès, een plek waar de tijd is stil blijven staan, die al tien jaar lang verzorgd wordt door een team enthousiaste vrijwilligers. Aan de voet van de torens van Koning en Bisschop worden 400 eetbare, medicinale en decoratieve planten gekweekt. Ook worden er tentoonstellingen georganiseerd in deze 11e-eeuwse gebouwen waarvan enkele ruimtes (kapel, gevangenencellen) voor het publiek geopend zijn.
La Capelle en Masmolène
Het bij de plaatselijke bevolking weinig bekende erfgoed van La Capelle en het naburige gehucht Masmolène, is zeer gevarieerd. Zo ontdekken we er, teruggaand in de tijd, een kasteel uit de 13e eeuw, de vroegere residentie van de bisschoppen van Uzès, en een Romaanse kapel. Het 56 hectare grote meer van Masmolène is in voorjaar en herfst een pleisterplaats voor trekvogels. Het hele jaar door is dit beschermde natuurgebied een eldorado voor liefhebbers van fauna en flora. Het grenst bovendien aan indrukwekkende zandsteen - en kwartsietrotsen.
Les Fosses en Saint-Amand
Vlak bij het op een rotspunt gelegen dorpje Fournès tonen Les Fosses met dezelfde naam een verrassend door erosie in dikke kleiafzet-
tingen vormgegeven maanlandschap. De wandeling door het okerkleurige landschap dat de groeve en de tegelfabriek domineert, kan goed gecombineerd worden met een bezoek aan de iets zuidelijker gele-gen Chapelle Saint-Amand de Théziers.
de waterspuwers, de fraaie bogen en doorgangen trekken meteen de aandacht, net als de prachtig gerestaureerde voorgevels van de 13e-eeuwse huizen. Het op een rotspunt gelegen dorp biedt naar het zuidoosten ook het enige vergezicht op de Pont du Gard.
De Rhône vormt tegelijkertijd een grens en een verbinding en zij die aan zijn
oevers wonen kennen de macht van de koning der rivieren. Deze oude krokodil
van de kaarten van Frankrijk die vanaf de bruggen gezien een sluimerend
bestaan lijkt te leiden, kan tot grenzeloze en ongehoorde woede-uitingen
opzwellen. Misschien hebben onze voorouders zich hier al in de Oudheid
gevestigd om zich met deze reus te meten. Nu treffen we overal in het dal de
resten van hun beschavingen aan, verspreid op de door wijngaarden beheerste
hellingen. Het is bijna onmogelijk weerstand te bieden aan de vele genoegens
van de geschiedenis en aan het zachte nectar dat dit gebied voortbrengt…
22 23
Rivier en weer, uitdagingen vo or de mens
Rhônedal
1 p Waar de Ardèche
in de Rhône stroomt,
markeert Pont-Saint-
Esprit, kruispunt van
drie streken en vier departementen, majesteitelijk de
toegang tot de Gard. 2 p Het Camp de César in Laudun
is een gebied van 18 ha met bijzonder belangwekkende
archeologische resten. 3 p De Côtes du Rhône wijnen
uit de Gard die al vanaf 1560 gereglementeerd zijn,
krijgen pas midden 19e eeuw een appelation aan de
andere kant van de Rhône. 4 p De Chartreuse du Val
de Bénédiction dat in de 14e eeuw gesticht werd, is het
grootste kartuizerklooster van Frankrijk.
4
1
3
2
Jaarmarkt gezien door Stendhal en Daudet
Stendhal noteert in Mémoires d’un Touriste ‘de kleding net zo gevarieerd als de tongvallen’ en de ‘hoeveelheid grote katoenen lappen die wel schilderijen lijken in allerlei kleuren en vormen’. Daudet, daarentegen, schrijft ‘Onder voorwendsel van handel, twee weken, een maand vrij leven, uitbundig, onverwacht als het leven van een zorgeloze zwerver’ en in vervoering roept hij uit ‘Oh, zaken doen zonder de ergernis van een winkel, onderhandelen tijdens het avondeten, aan de deur, in hemdsmouwen...’
24 25
WELKOM IN HET LAND VAN ‘MOOIE STENEN’
Het koninklijke Villeneuve, dat tegenover het pauselijke Avignon ligt, dankte zijn rijkdom aan de buitenverblijven van de kardinalen, die vluchtten voor de pest en de benauwdheid van de pauselijke stad. De middeleeuwse stad bewaart enkele sporen van een reeks in de 14e eeuw gebouwde p a l e i z e n , d e z o g e n a a m d e L i v r é e s Cardinalices. Maar het belangrijkste monument van Villeneuve is ongetwijfeld de Chartreuse du Val-de-Bénédiction. Het oorspronkelijk grootste kartuizerklooster in Frankrijk dat in de 14e eeuw door paus Innocentius VI gesticht werd, herbergt
1 p De Chartreuse is een
heus dorp in de stad, met
een kerk, kloostercellen,
e e n r e f e c t o r i u m ,
kloostergangen... en de
monumentale graftombe
van paus Innocentius
VI (1362). 2 p De pont
Saint-Bénezet, de Pont
d ’ A v i g n o n g e n o e m d ,
beroemd van het liedje,
telt nog maar enkele
bogen. 3 p De tuinen
van de abdij Saint-André.
4 p De ommuring van
Beaucaire
De stad Beaucaire, dat volgens etymo-logische onderzoeken ‘mooie stenen’, ‘welgelegen’ of ‘mooi vierkant’ zou bete-kenen, krijgt zijn naam rond het jaar dui-zend. Het dankt zijn bekendheid aan de jaarmarkt die er in 1217 ontstond en in 1464 door Lodewijk XI erkend werd. Het evenement dat tot in de 18e eeuw een grote bloei kende en in zijn hoogtijdagen 100.000 bezoekers telde, werd op jaarlijks op 21 juli, de avond van Sint Magdalena,
1 p In Beaucaire met
zijn kades, monumenten
en oude stadswijken, is
het aangenaam verpozen.
2 p Het standbeeld
van de Drac roept de
legende op aan een
gevleugeld monster dat
in de Rhône rondwaarde.
AAN DE OVERKANT VAN DE BRUG
Villeneuve-lez-Avignon
geopend. Naast de Eglise Notre-Dame-des Pommiers, die nog een prachtige Romaanse fries uit de 12e eeuw bezit, en de burcht, die de kerk domineert met een imposante veelhoekige toren van 25 meter hoog, telt de stad bekoorlijke herenhui-zen uit de 17e en 18e eeuw. Deze stad van de Drac, dat draakachtige monster dat in de stromen van de Rhône rondwaarde is natuurlijk geklasseerd als Stad van Kunst en Historie. m
ook het Centre National des Ecritures du Spectacle waar toneelschrijvers hun intrek kunnen nemen. Een ander hoogtepunt van de stad is het Fort Saint-André, dromend in een zoele zuidelijke sfeer, dat rond 1362 gebouwd werd om Avignon te bewaken, als ondersteuning van de rond 1300 verrezen Tour Philippe-le-Bel. In het gemeentelijk museum Pierre de Luxemburg herbergt de stad ook nog een rijke kunstcollectie, waaronder de verrassende ivoren maagd die rond 1320 gesneden werd uit de slagtand van een olifant. m
1
2
3 4
3 p De vanaf de 5e
e e u w i n k a l k s t e e n
u i t g e g r a v e n e n i n
1537 geseculariseerde
troglodietenabdij van
S a i n t - R o m a n - d e -
l’Aiguille is geklasseerd
als historisch monument..
U kunt er een interessante
serie van 150 rotsstenen
graftombes bewonderen.
4 p De prachtige Chapelle
Saint-Laurent, die in de
11e eeuw in Jonquières-
Saint-Vincent gebouwd
werd.
21
3 4
het Fort Saint-André
wordt bewaakt door twee
identieke torens die
een monumentale poort
omlijsten.
Rhônedal
stuk rustiger. Maar – is het toeval? – de
stad herbergt wel het museum van gewijde kunst van de Gard in het prachtige Maison des Chevaliers, waarvan de bouw aanving in de 12e eeuw en dat tot in de 15e eeuw werd uitgebreid. Het museum geeft een culturele en niet-confessionele benadering van het godsdienstig gevoel in het christelijke Westen. Etnografie en beeldende kunst gaan samen in een presentatie van religieuze voorwerpen van openbare of particuliere oorsprong.
De Rhône: Grandeur en grillen van een rivier
à voir aussi...
Saint-Victor-la-Coste
In Saint-Victor-La-Coste, dat op een rotsachtig plateau vastgeklemd ligt tussen wijngaarden en heuvels, prijken de resten van een magnifieke burcht. De burcht waarvan de oorsprong mysterieus blijft, die toehoorde aan de baronnen van Sabran, wordt beschermd door een vestingmuur die de heuvel omsluit en tot het dorp afdaalt.
De ouden beschouwden de rivieren als zeeën en zagen de oevers als kusten. Daarom wordt er gesproken over Côtes du Rhône (Rhônekusten) en dit temeer daar de rivier de grens was tussen het Koninkrijk Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. De Rhône, aan de ene kant een natuurlijke verkeersader, heeft een indrukwekkende hoeveelheden sedimenten opgeleverd die voor de vruchtbaarheid van de aarde zorgen en verschillende soorten fruit- en groenteteelt, die in het gehele departement voorkomen, mogelijk maken. Maar deze reus kan in de herfst soms zo onstuimig zijn dat de oevers voortdurend bijgewerkt en versterkt moeten worden.
uit de 14e eeuw de relikwieën van Sint Valentijn opgenomen, de beschermheilige van de geliefden van wie hier elk jaar in februari het feest gevierd wordt. Het is ook bekend van het symfonische orgel uit 1690 en anekdotischer van het beroemde kerklied ‘Minuit chrétien’ dat hier voor de eerste keer weerklonk op kerstavond in 1847.
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
Laudun en Le Camp de César
Roquemaure, de geliefde
Op 2 km ten noorden
van Laudun, bekend
om zijn wijngaarden,
ligt het Camp de César,
een archeologische site
van 18 hectares die tot
de belangrijkste van de
Languedoc-Roussillon
hoort. Het ligt op een
kalkrotsterras, op
200 meter boven het
Rhônedal en de dalen
van de Cèze en de Tave,
en het bevat resten
van vijf periodes
van opeenvolgende
bezettingen: de eerste
uit de IJzertijd, verder
een Preromeinse
nederzetting, een stad
uit het Vroeg Romeinse
Rijk, overblijfselen
uit het Laat Romeinse
Rijk en uit de Vroege
Middeleeuwen
en bovendien
fundamenten uit de
Middeleeuwen. Een reis
door de stenen en door
de tijd.
De naam van de historische hoofdstad van de ‘Coste du Rhône’ die aan een korte rivierarm ligt, is afkomstig van
‘rupper maura’, de zwarte rots met het 12e-eeuwse kasteel stond, waar nu allen nog een paar muren en twee torens van over zijn.Vanaf 218 voor Chr. toen Hannibal op terugtocht vanuit Spanje de Rhône overstak en zwaar slag leverde met de Galliërs, wordt de stad in de geschiedenisboeken vermeld. In 1868 werden in de onvoltooide kerk
Saint-Laurent-des Arbres
Saint-Laurent-des Arbres was vroeger het bezit van de bisschoppen van Avignon die het in de 14e eeuw op gezag van paus Johannes XXII
tot een vesting verbouwden. Temidden van deze versterkte wijnstad rijst een imposant feodaal gebouwencomplex (toren, donjon en Romaanse kerk) op dat aanspoort tot sereniteit. Deze vorstelijke sfeer staat echter de viering van vrolijke tweejaarlijkse middeleeuwse feesten, les Donjonnales, niet in de weg.
Vénéjan, een fraai, op een rotspunt gelegen dorpje
met een middeleeuws kasteel en een Romaanse
kapel. Andere curiositeit, hier staat de enige, uit
1813 daterende en mooi gerestaureerde, werkende
windmolen in de regio.
Oppidum Saint-Vincent, vlak bij Gaujac, een
Romeins heiligdom met overblijfselen van de
4e eeuw voor Chr. tot de Middeleeuwen.
Het kasteel van Lascours in Laudun- Leistenen
jachtpaviljoen uit de 12e eeuw omringd door slot-
grachten met stromend water.
Lirac, met zijn wijnkelders en zijn Ermitage de la
Sainte-Baume.
Vallabrègues, de enige gemeente in de Gard die
op de oostelijke Rhône-
oever ligt, getuige van
de verplaatsingen van
de rivier gedurende 200
jaar. Het rustige dorpje
is een bekend om zijn
mandenmakers.
Chusclan met Gicon in
het noorden en Tavel
in het zuiden, nog twee hoogtepunten voor de
wijnliefhebber.
Het heeft schitterende middeleeuwse en Renaissancegevels. De fraaie en rustbrengende Chapelle de Mayran, verloren temidden van wijngaarden, niet ver hiervandaan, is beslist een bezoek waard.
26 27
Pont-Saint-Esprit
De Gouden Poort van de Provence was vanaf de 5e eeuw voor Chr. een belangrijke handelsplaats waarvan de bloei in de loop der jaren alleen
maar toenam. Om aan deze economische ontwikkeling tegemoet te komen, begonnen de Benedictijnen, die hier een door Cluny gebouwd klooster bezaten, aan de bouw van een brug. De werkzaamheden duurden meer dan 40 jaar, van 1265 tot 1309, en er was wel een steuntje in de rug van de Heilige Geest voor nodig om het bouwwerk van 25 bogen over 191 meter lengte te voltooien. Daarom werd als dank een naam aan de stad gegeven. Nu is het leven in Pont-Saint-Esprit een
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
Rhônedal
De Cèze, verbinding tussen de Cevennen,
waar hij ontspringt, en de Rhône, waarin
hij uitmondt, verenigt een gevarieerd gebied
dat doordrenkt is van een ongelooflijke
levenszachtheid. Meer dan waar ook, dat is
zeker, geeft de rivier vele genoegens, zowel op
sportief als beschouwelijk gebied. Maar het
dal van de Cèze is ook een geconcentreerde
weergave van de Midi met Provençaalse
landschappen en oude stenen die wegdromen
in de zon. Overal verspreid langs het
water liggen kostbaarheden, en niet alleen
goudklompjes.
1 p In de voorname maar gevaarlijke
watervallen van Sautadet is het ten strengste
verboden te zwemmen. 2 p Lavendelvelden
voor het dorp Saint-Privat de Champclos. 3 p
4 km van Lussan staat de ‘Menhir de la Pierre
plantée’ die met zijn 5,60 meter de hoogste van
Zuid Frankrijk is.
4 p In het dal van de Cèze, in Méjannes-
le-Clap nodigt het rustiger water tot tal van
activiteiten uit. 5 p Goud zoeken in de Cèze.
29
Genieten in een waterval
Het dal van de Cèze
2
1
5
43
Open venster op een verrassend museum
Het museum dat in 1854 gesticht is en in 1918 aan Albert André is toevertrouwd, draagt de naam van de kunstschilder en heeft veel te danken aan zijn vriendschap met de artiesten van zijn tijd. Het omvat een belangrijke collectie waaronder werken van Matisse, Van Dongen, Bonnard en Marquet. Beelden van Maillol en Camille Claudel, een prachtige collectie tekeningen, waar Renoir naast Picasso hangt, en een energieke zaal met provinciale hedendaagse kunst, de meest boeiende in zijn soort in de Gard.
30 31
BADEN IN KUNST EN HISTORIE
Bagnols-sur-Cèze, een beroemde markt-plaats in de Romeisne tijd, een grote dyna-miek in de Middeleeuwen, een tienvoudige expansie met het centrum voor kernener-gie van Marcoule vanaf 1954, is altijd met zijn tijd meegegaan. Niet verwonderlijk wanneer je weet dat zijn naam afkomstig is van ‘balnolae‘, Romeinse zwavelhou-dende baden! Voor de bezoeker ontrolt de oude stad zich rond het geplaveide en met arcaden omgeven Place Mallet. Via een stadswandeling in 30 etappes kan ieder-een in zijn eigen ritme kennis maken met de architectonische bijzonderheden, zoals fraaie herenhuizen uit de 17e en 18e eeuw. Aan ritme ontbreekt het trouwens niet in de stad die iedere zomer meetrilt met de blues en reggae van twee befaamde festivals.
1 p Tegenover het
historische hart van het
Place Mallet staat het
Visiatome van Marcoule
met zijn 1400 m2 gewijd
Bagnols-sur-Cèze
Barjac, dat op een klein plateau van 170 meter hoogte ligt tussen Ardèche en Cévennes geeft een prachtig beeld van de stadsstructuur uit het midden van de 18e eeuw. Uit die oude door de zon vergulde stenen rijzen een 12e-eeuws donjon, een 17e-eeuws kasteel, een Renaissancepoort en talloze andere opmerkelijke gebou-wen op. Dit historische kader gaat uitste-kend samen met de sfeer van de twee zo beroemde brocantemarkten die hier met Pasen en op 15 augustus gehouden worden en veel kooplui en nieuwsgierige bezoe-kers trekken. In de omgeving is zo veel te zien dat je niet weet waar te beginnen. De woeste Gorges de l’Ardèche in het noorden zijn vlakbij. Niet ver daar vandaan staat een reeks van 15 dolmen uit de Bronstijd, de oudste bekende door de mens overeind
1 p E e n t y p i s c h e
overgang van Renaissance
architectuur naar de
zuidel i jke sfeer van
Barjac. 2 p Deze stijl is
ook herkenbar op deze
EEUWIGE WEDERGEBOORTE DER ONTDEKKING
Barjac
neergezette constructies wier mysterie ons niet loslaat. In het zuiden grenst Bar-jac aan Saint-Privat-de-Chamclos en zijn negen gehuchten die weggedoken liggen tussen de wijngaarden en lavendelvelden. Even verder kronkelt de Cèze tussen het frisse groen. m
1
2
schitterende deur. 3 p
Kooplui en liefhebbers
komen van heel ver naar
de twee brocantemarkten
van de stad.
aan de ontdekking van de
kernenergie. 2 p ‘Fenêtre
ouverte sur Nice’ van
Henri Matisse, een van
de meesterwerken van
het Musée Albert-André,
het belangrijkste museum
van de stad en zijn aan
de archeologie gewijde
tegenhanger het Musée
Léon-Alègre.
Het dal van de Cèze
23
1
De tijdlus wordt gesloten met een bezoek aan het nabij gelegen oppidum van Gaujac en de vele overblijfselen van bezettingen van de 4e eeuw voor Chr. tot de 13e eeuw na Chr.
Les concluses de LussanLussan, een
versterkte stad op
een kalksteenrost, is
de geboortegrond van
de familie van André
Gide. De Concluses hier
7 km vandaan, is een
door de Aiguillon en de
Merdéris, zijrivieren
van de Cèze, uitgesleten
kloof. Over een lengte
van 6 km volgen
watergaten, rotsbogen
en uitzichtpunten,
gedomineerd door hoge
rotspunten, elkaar op.
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
La Chartreuse de Valbonne
Goudargues langs het water
Allègre-Les Fumades, een kuuroord
Montclus
De Chartreuse de
Valbonne, vlakbij Saint-
Paulet-de-Caisson, is een
ware parel ten midden
van een koninklijk woud
van 1400 hectaren. Het
werd gesticht in 1203 op de
plek van een Benedictijner
klooster en in de 17e en 18e
eeuw opnieuw opgebouwd
door de Kartuizers die
er tot 1901 leven. De
geglazuurde pannendaken,
de verscheidenheid
aan gewelven, de
grote kloostergang en
een gereconstrueerde
monnikscel zorgen voor
een buitengewone sfeer.
Montclus, gelegen
tussen de wijngaarden
en de Cèze, heeft
een opmerkelijke
architectuur. Het
hoofdplein wordt
opgeluisterd door een
fraaie barokfontein
en een sierlijke klok
van siersmeedwerk.
Het dorp markeert ook
een etappe van de
kanotocht vanaf de
Pont de Tharaux die
voortgezet kan worden
(en wel in 7 uur!) tot
aan Goudargues.
Aiguèze
Werd vroeger het Venetië van de Gard genoemd en dit is nauwelijks overdreven. De door de Benedictijner monniken gekanaliseerde beek omgeven door eeuwenoude platanen, die het dorp doorkruist, nodigt de bezoeker uit om
Saint-Ambroix
Saint-Ambroix, gedomineerd door de Rocher du Dugas, waarop de ruïnes van een 12e-eeuws kasteel tegenover een ‘sprookjeskapel’
uit 1867 staan, ademt een prettige sfeer uit. De stad, die bekend is om zijn markt vanaf 1363, telde ook meer dan 20 zijdespinnerijen. Er zijn naast troglodietenwoningen enkele voorname huizen bewaard gebleven. In de omgeving moet u beslist de grot van la Cocalière in Courry en het kasteel van Montalet in Molières-sur-Cèze bezoeken.
De goudkoorts
Breekt u het record van de goudklomp van 543 gram die in 1889 bij het dorp Montclus gevonden is? Je kunt er altijd over dromen, niets is onmogelijk, bovendien er worden goudzoekerstages georganiseerd in het dal van de Cèze. Verschillende organisaties leren u omgaan met de goudwasserszeef, het meest gebruikte gereedschap op de zoektocht naar goudpoeder en –korrels.
32 33
Het dal van de Cèze
La Roque-sur-Cèze
U wordt meteen bekoord zodra u de smalle Pont Charles-Martel overgaat, waarvan de twaalf 13e-eeuwse bogen op de monumentenlijst staan.
Op een rotspunt ontdekt u nu een aantal voorname gebouwen, gedomineerd door een Romaanse kapel. Het dorp dat op de lijst staat van uitzonderlijke plaat-sen in Frankrijk, is beslist één van de mooiste plaatsjes in de Gard. De straatjes die geplaveid zijn met ronde keien brengen u steeds weer nieuwe opwindende ont-dekkingen: oude huizen, tuinen, poorten… Naar beneden vertonen de watervallen van de Sautadet, met een niveauverschil van ongeveer 10 meter, talloze holtes en scheuren en een van de beste voorbeelden van ‘kolkgaten’ in Frankrijk. Let op, door de kolkwerking is het hier streng verboden te baden, verder stroomafwaarts is dat echter wel toegestaan.
hier neer te strijken op een van de talrijke terrassen. De hier vlakbij gelegen 12e-eeuwse abdijkerk met zijn twee Lombardische vierkanten torens, de oude priorij uit de 12e eeuw en de Chapelle Saint-Michelet uit eind 8e eeuw maken uw bezoek af.
Deze middeleeuwse plaats met geplaveide straten en natuurstenen muren die loodrecht boven de Gorges de l’Ardèche ligt, is in 2005 geklasseerd als ‘mooiste dorp van
Frankrijk’. De twee torens, die trots van een rotspunt boven de rondgang oprijzen, zijn de getuigen van de Honderdjarige Oorlog.
Allègre-Les-Fumades, een kuuroord gespecialiseerd in de behandeling van aandoeningen van huid en luchtwegen, heeft alles te bieden waar kuurgasten en toeristen behoefte aan hebben. Er staat zelfs een casino dat dansmiddagen organiseert ter beschikking van hen die genoeg krijgen van de 2500 hectaren
natuurgebied rond het kuuroord. Enkele kilometers verderop vlak bij het fraaie dorp Boisson, heeft u van het kasteel van Allègre, een samenhangende ruïnevan de 12e eeuw, een buitengewoon panorama over het dal en vooral de bergengte van Argensol.
De Cevennen zijn een schoolvoorbeeld van de voortdurende
onderhandeling tussen mens en natuur. Deze steile bergen,
doorsneden door dalen waarin de meeste van de rivieren van
de Gard aanzwollen, hebben altijd van hen die er wilden wonen
geëist te rivaliseren in vernuft. Het resultaat is een rebelse
geest en landschappen met een strenge schoonheid, waarvan
men uiteindelijk niet weet wat zijn stempel drukt op wat.
In de herinnering van de bezoeker gaat de authenticiteit van
een verblijf in de Cevennen niet zo snel in damp op.
1 p De terrassen, ook faïsses of bancels genaamd,
symboliseren de onstuimige wens van de bewoners het
beste te halen uit een veeleisende en soms vijandige
natuur.
2 p De talloze wandelpaden zijn te voet, te paard of met
een ezel toegankelijk. 3 p De Pont Vieux van Saint-Jean-
du-Gard (18e eeuw), in het hart van de Cevennen. 4 p
Het imposante silhouet van het Château de Portes, dat in
de 11e eeuw gebouwd werd. 5 p Een dame uit de betere
kringen van de 18e eeuw in het Musée Cévenol van Le
Vigan. 6 p Baden in een gour (een watergat).
35
Strengheid van aarde en karakters
Cevennen
6
4
1
3
2
5
36 37
EEN MIDDELEEUWSE PAREL TUSSEN STEEN EN WATERSommigen beweren dat de stad haar naam ontleent aan de salie (sauge) die een aantal inwoners van de pest zou hebben gered. Realiteit of legende, wij zijn graag bereid te geloven dat deze geschiedenis deze geur met die aparte frisheid en energie, die vandaag nog tussen haar stadsmuren hangt, in de vooraanstaande stad aan de rand van de Cevennen, heeft achtergelaten Ook al lijkt de hoofdstad van de Salavès, met zijn 11e-eeuwse Pont Vieux, zijn versterkte poorten, overblijfselen van stadsmuren en hoge torens, wel een middeleeuws museum, toch worden hier het hele jaar door tal van activiteiten ontwikkeld die vooral veel jongeren en kunstenaars trekken. Het Huis Sauve, dat ooit 10.000 inwoners had, beheerste een gebied dat zich tot voorbij Montpellier uitstrekte en bezat rond de 12e
1 p Een bijzondere plaats
tussen de Vidourle en het
Massif du Coutach. 2 p In
kronkelige middeleeuwse
straatjes staan talrijke
herenhuizen uit de 17e,
18e en 19e eeuw. 3 p
Sauve
Vézénobres is één van die dorpen waar je je meteen toe aangetrokken voelt, en vanaf de eerste stappen die je er zet, wil je nog maar één ding: de straatjes oplopen, die het doorkruisen als de walegangen van een schip, om steeds hoger te klimmen. Want vanuit de middeleeuwse stad aan de voet van de Cevennen, vastgeklemd op een rotspunt van 219 meter hoog die de samenloop van de Gardon d’Alès en de Gardon d’Anduze domineert, kun je alles overzien. De oriënteringstafel op de top, die de wandelaar uitleg geeft van het grenzeloze uitzicht, getuigt hiervan. Voordat Vézénobres over de Voie Régordane waakte, was het één van de 24 versterkte plaatsen die de Romeinse kolonie Nîmes beschermden. De stad heeft de rijke architectuur van de 12e tot 14e eeuw weten te bewaren tegen de aanvallen van het schreeuwerige modernisme. Het is vanaf de Middeleeuwen beroemd om zijn productie van gedroogde vijgen, welke traditie het onlangs een nieuw elan gegeven heeft. Een boomgaard met 800 bomen heeft tot doel een honderd variëteiten te behouden, terwijl twee jaarlijkse feesten tientallen producenten en duizenden bezoekers trekken.
1 p Een van de tal-
rijke ‘endrounes’ (steile
straatjes) die door de
stad kronkelen: de zoge-
naamde Rue des Maisons
Romanes.
HET SCHIP OP DE UITKIJK
Vézénobres
eeuw ook het privilege geld te mogen slaan. Uit de bloeitijd heeft Sauve nog steeds een zekere grandeur overgehouden. Naast andere bezienswaardigheden, zoals het interessante Conservatoire de la Fourche en Bois de Micocoulier (Ambachtelijk Museum van de Lotushouten Hooivork) en een ongewone rotsenzee, geeft het ook een sfeer van het goede leven, die je altijd bij zal blijven. m
1
2
3
2 p Van de rotspunt biedt
de stad een uitzonderlijk
panorama van 360 graden
Onlosmakelijk verbonden
met de buurstad enkele
kilometers stroomaf-
waarts, ligt Quissac dat
ook de kwaliteit van leven
2
1
Cevennen
Protestantse passie in het Musée du Désert, In het geboortehuis van de leider van de Camisards, Roland, herleeft in het Musée Mialet, vlakbij Anduze, het Hugenotenverleden van de 12e tot de 18e eeuw. Via 15 zalen en meer dan 4000 voorwerpen wordt het leven van de Protestanten in de Cevennen opgeroepen. De nadruk ligt vooral op de periode van de ‘Désert’, van de herroeping van het Edict van Nantes (1685) tot het Edit de Tolérance (1787) en over de vindingrijkheid van de Protestanten om hun geloof te blijven beleven ondanks de repressie door de koningen. (zie ook p 46)
38 39
GEEST VAN VRIJHEID DOOR DE EEUWEN HEEN
Loom ligt de hoofdstad van de Camisards aan de Gardon langs een hoofdstraat en aan de voet van de Tour de l’Horloge, het enige overblijfsel van een Benedictijner priorij uit de 12e eeuw. Dit Hugenotenbas-tion was ook bekend door de zijde-indu-strie. Hiervan getuigt de zijdespinnerij ‘Maison Rouge’, die in 1965 als laatste in Frankrijk zijn deuren sloot. De herinne-ring aan de zijde-industrie wordt bewaard in het fantastische Musée des Vallées Cévenoles dat met een oppervlak van 600
Anduze
Anduze, de toegangspoort van de Cevennen vanwege zijn ligging aan een sluis langs de Gardon, het Genève van de Cevennen vanwege zijn beschermde rol van de protestanten, trekt nog steeds veel bezoekers. De machtige Heerlijkheid, die in 1266 bij de Franse kroon gevoegd werd, maakte een snelle bloei door dankzij de zijdecultuur. In 1296 wordt hier melding gemaakt van de eerste zijdespinnerijen
1 p De als amfitheater
gebouwde stad waakt
over de rechteroever van
de Gardon.
2 p Van de in 1320
gebouwde vestingmuren
heeft alleen de klokken-
BELANGRIJKE PLAATS IN HET LAND DER CAMISARDS
Saint-Jean-du-Gard
van Frankrijk. Tijdens de hoogtijdagen waren er wel 20. De vele handelscontacten brachten de ideeën van de Hervorming waarvan Anduze in 1570 het leengoed werd. Van de vestingmuren, die in 1624 verwoest werden, is alleen de Tour de l’Horloge overgebleven, maar je kunt nog steeds de wind van vrijheid inademen al wandelend door de gezellige straatjes. m
m2 een beeld geeft van de volkskust en –tradities. De stad, die verder nog een prachtig tropisch aquarium herbergt, is het vertrekpunt voor een wandelgebied van meer dan 150 km paden. Elk jaar op Hemelvaartsdag en Allerheiligen trekt een festival wandelliefhebbers in de voetspo-ren van hun glorieuze voorganger, Robert-Louis Stevenson, die hier in 1878 zijn beroemde reis met een ezel beëindigde (zie ook p. 47). m
1 p De Pont Vieux over
de Gardon markeert de
toegang tot Saint-Jean-
du-Gard.
2 p In een oude 17e-
eeuwse herberg, biedt
het Musée des Vallées
Cévenoles een fantastische
collectie van het plaatselijk
erfgoed. 3 p De stad vormt
een ideale uitvalsbasis
voor de verkenning van
de Vallée des Camisards,
de Vallée Française of de
Vallée Borgne.
1
32
toren de Vrede van Alais
overleefd.
3 p De oude stad bergt
verrassingen in zich zoals
deze fraaie schaal... 4 p
Of de verrassende met
geglazuurde dakpannen
o v e r d e k t e F o n t a i n e -
Pagode van 1649. 5 p
De traditie van de vazen
uit Anduze die zelfs de
oranjerie van het Paleis
van Versailles versieren,
is nog altijd levend.
Cevennen
43
21
5
40 41
DOOR MENSENHANDEN GESMEED ERFGOED
Terwijl, in tegenstelling tot de zijde-industrie, het mijnwerkers-verleden nog zeer aanwezig is in de geesten van de bevolking, heeft de tweede stad van het departe-ment een geslaagde omschakeling gemaakt naar de industrie en het toerisme. Alès, dat gelegen aan de Gardon de poort van de Cevennen genoemd wordt, heeft ook de voordelen van een zuidelijke stad met 275 zondagen per jaar. En de stad probeert bezoekers te trekken. De rijk-dommen van de oude stad, van het Fort Vauban tot de kathedraal Saint-Jean via de botanische tuin naar de Tour Vieille, worden getoond tijdens vijf stadswande-lingen. Alès met zijn vele musea (mijnen, mineralen, archeologie, beeldende kunst,
1 p Het oude Alestum
( i j z e r ) r i c h t z i c h
tegenwoordig op het
toerisme. 2 p Het Musée
Pierre André Benoît in
Rochebelle bezit onder
a n d e r e w e r k e n v a n
Alès
De status van wereldreservaat van de biosfeer die het park door de Unesco werd toegekend, is een erkenning voor het evenwichtige beheer van het Natio-nale Park de Cevennen in een zorg voor duurzame ontwikkeling. Het park, dat in 1970 ontstond en 90.000 hectaren beslaat, vervult een voorbeeldfunctie. Het enige bewoonde Franse Nationale Park (600 personen in de centrale zone) heeft uit-stekend de bescherming van cultureel en architectonisch erfgoed geïntegreerd. De plantenrijkdom profiteert van uiteenlo-pende hoogten (378 tot 1699 m) en kli-
1 p De drailles, paden
die door schapenkudden
werden genomen tijdens
de zomerse transhumance,
worden nog altijd gebruikt
DE VORSTELIJKE CEVENOLSE NATUUR
Het nationale park de Cevennen
maten (zee-, land- en mediterraan kli-maat). Van de 2250 bloeiende planten, die allemaal beschermd zijn in het park, zijn er 48 uniek in de wereld. De fauna, die over zeer diverse biotopen beschikt, is de afgelopen 20 jaar steeds rijker geworden en omvat nu 2410 soorten. Maar genoeg cijfers. Deze hoge landen, tussen de Mont Lozère en de Mont Aigoual, bestaande uit kalksteenrotsen en dalen, verwachten u om u al hun magie te ontvouwen. Drie goed gedocumenteerde ecomuseums staan u ter beschikking. m
hedendaagse kunst) getuigt van een grote openheid. Was het niet in deze stad dat de vrede van Alais in 1629 getekend werd, die de protestanten vrijheid van gods-dienstuitoefening gaf? Ook de culturele sector getuigt van deze
vrijheid, wat onder andere geïllustreerd wordt door het interessante filmfestival Itinérances. m
1
2
3
tijdens kleurrijke feesten.
2 et 4 p De weelderige
landschappen tussen Gard
en Lozère 3 p Vinger-
hoedskruid, één van de
2250 bloeiende planten die
voorkomen in het natio-
nale park. 5 p Afhankelijk
van de zones, kan het kli-
maat warm en droog zijn of
koud en vochtig.
Herinnering aan de mijnenDe antracietbouw die vanaf 1320 in Alès voorkwam, nam midden 19e eeuw met de komst van de spoorwegen een grote vlucht. Het leven in het bekken van Alès, dat tot 20.000 mijnwerkers telde, wordt volledig bepaald door de mijnbouwmaatschappijen. De opbrengst is in 1975 nog steeds 2500 kg per mijnwerker en per dag, maar de exploitatie van aardolie bracht uiteindelijk een einde aan de steenkoolbouw. De mijnbouw verlaat de stad, maar blijft voortbestaan in het collectieve geheugen.
Cevennen
P i c a b i a , A l e c h i n s k y ,
Braque, Miro en Picasso
en documenten over
kunstuitgaven, verzameld
door een kunstenaar-
drukker uit Alès.
3 p In een nagemaakte
mijn worden in 650 m
g a l e r i j e n d e l f - e n
exploitatietechnieken van
steenkool van 1880 tot
1960 getoond.
3
5
2
4
1
Le cheylar d’Aujac
Na jaren van nauwgezette restauratie heeft het kasteel (of cheylar) van Aujac, waarvan het donjon uit de 12e eeuw dateert, zijn oude glorie hervonden op de vooruitspringende berg van het dal van de Cèze. Er worden nu workshops gegeven door kunstenaars en culturele manifestaties georganiseerd. Vlakbij ligt het Château de Brésis, ook uit de 12e eeuw, dat ook zeker een bezoek waard is.
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
An
der
e bez
ien
swaard
ighed
en
Génolhac
Génolhac, aan de voet van de Mont Lozère en op de Voie Régordane, is een vredig typisch Cevenols dorp met granieten huizen. De Romaanse kerk met zijn ‘clocher à peigne’ is erg
representatief voor de religieuze gebouwen van het bovendal van de Cèze, in Bonnevaux treft men hier bijvoorbeeld ook een voorbeeld van aan. Vlakbij het dorp biedt het Belvédère des Bouzèdes een rijk panorama over de Cevennen, terwijl de Jardin du Tomple, op de weg naar Concoules, met zijn talrijke bloemen een zee van kleuren vormt.
De stad die in de Middeleeuwen gesticht werd aan de voet van de Aigoual, heeft zich ontwik-keld aan de oevers van de Arre. Voorbij de
bekoorlijke Romaanse brug, kronkelen de straatjes en je kunt er prachtige binnenplaatsen en fonteinen bewonderen achter hoge gevels van 17e- en 18e-eeuwse huizen. De stad van de beroemde Pomme Reinette is dank zij de talrijke feesten, jaarmarkten en festivals, bijzonder levendig. Vertrekpunt van schitterende wandelingen op de Causse de Blandas, een verlaten kalksteenplateau, herbergt Le Vigan ook een geweldig Cevenols museum. Dit biedt fraaie reconstructies van volkskunsten en –tradities in een oude middeleeuwse leerlooierij, omgebouwd tot zij-despinnerij en later handschoenenfabriek.
42
Cevennen
Saint-Hippolyte-du-Fort
De stad die op de eerste voorlopers van de Cevennen ligt, dankt zijn naam aan het fort dat hier in 1704 onder leiding van Vauban werd
gebouwd om de protestantse rebellen in het oog te houden. Het heeft de ontwikkeling van uitgebreide textielactiviteiten en de aanwezigheid van talrijke zijdespinnerijen te danken aan zijn positie aan de oever van de Vidourle. Deze geschiedenis is trouwens niet verloren gegaan, want u kunt hier een zeer com-pleet ecomuseum bezoeken, waar u alles kunt zien over deze traditionele en moderne activiteit van het kweken van de zijderups tot aan het weven van de stoffen (zie ook hieronder). Een andere bijzonderheid van deze stad, die met 23 zonnewijzers en 13 fonteinen zowel de tijd als de
koelte in de gaten houdt, herbergt een interessante collectie brandweervoertuigen en –uitrustingen in het brandweermuseum. Ten slotte is Saint-Hippo, zoals men hier zegt, dat zowel zuidelijk als Cevenols is, een zeer aangename plaats om halt te houden.
Le Vigan
Ten tijde van de zijdeDe eerste sporen van de Franse zijdecultuur worden in de 13e eeuw in Anduze aangetroffen. Na de strenge vorst van 1709 neemt de moerbeiboom de plaats in van de kastanje en deze boom krijgt de naam van ‘gouden boom’ met verwijzing naar de welvaart die hij brengt. De Cevenolse zijde wordt in Nîmes of in Lyon geweven en ter plaatse worden de bekende zijden kousen vervaardigd. Rond 1850 wordt de zijderups getroffen door de peperspikkelziekte. Pasteur weet de ziekte te bedwingen, maar de concurrentie uit het Verre Oosten rond 1880 en de kunstzijdefabricage later betekenen de einde van de industrie. De laatste spinnerij sluit in 1965 zijn poorten.
wat u ook moet zien…
Durfort, een
tegen een heuvel
aangeklemd dorp
temidden van de
wijngaarden.
Bez et Esparon
vanwege het op een indrukwek-
kende rotspunt gelegen gehucht.
La Grand’ Combe en het aantrek-
kelijke mijnwerkermuseum.
Saint-Martial, geheel rond een
12e-eeuwse kerk gebouwd dorp.
Peyremale en zijn kerk, een parel
van de Romaanse kunst, die een
schilderij dat aan Raphaël toege-
kend wordt, herbergt.
Lasalle
Le castellas de Saint-Bonnet
Saint-André-de-Valborgne
De ‘parel van de dalen’,
volgens Daudet, is
een indrukwekkend
straatdorp van 1,7 km
lang. Achter de
voortdurende rij huizen,
ontdek je de frisheid en
het lover die door de
Salendrinque gebracht
worden.
Met een gezellige kade langs de Gardon en een Romaanse kerk uit de 13e eeuw is Saint-André-de-Valborgne (van bornha: holte waar het water doorstroomt) een ideaal vertrekpunt voor wandelaars.
Het meteorologisch observatorium van Mont Aigoual
De Mont Aigoual, die een hoogte heeft van 1567 meter, de hoogste punt van het departement, heeft een zeer ruw klimaat met stormen die een snelheid kunnen bereiken van 250 km/u en een gemiddelde neerslag van 2000 mm per jaar. Niet verwonderlijk dat zijn naam letterlijk van water is afgeleid, of liever van ‘aygues’. Als de hemel echter vrij van wolken is, hebt u een grandioos uitzicht tot aan de Mont Blanc, de Mont Ventoux, de Pic du Midi en zelfs tot de Middellandse Zee die 70 km verderop ligt. Météo France, die zo verstandig is geweest al in 1887 al een observatorium op de berg te zetten – nu het laatste bergobservatorium in Frankrijk –, biedt een expositieruimte van 500 m2 over de kunst van de weersvoorspelling. Voor wandelaars is het goed om te weten dat u met het pad genaamd de Quatre-Mille-Marches de top van de Aigoual vanuit Valleraugue kan bereiken via een hoogteverschil van meer dan 1000 meter...
In de Val de Salendrinque, het ‘kleine Franse Zwitserland’ wemelt het van de versterkte huizen, zoals het Château de Saint-Bonnet. Dit kasteel werd in de 15e en 16e eeuw volledig gerestaureerd op de plaats van een gebouw dat al in 1156 vermeld werd.
45
VAN PREHISTORIE TOT KELTENDE INVALLEN VAN DE ‘BARBAREN’
De Via Domitia als levensader
In 118 voor Chr. steekt Domitius Ahenobarbus met zijn legioenen de Rhône over om de Romeinse bezittingen in Spanje te gaan beschermen. Hij neemt een oude bestaande weg: de Heraclesroute. Hij verbetert deze, maakt er een betrouwbare militaire route van en geeft hem de naam: Via Domitia. Deze directe lijn tussen de Alpen en de Pyreneeën die 20 kilometer van de kust ligt, wordt al snel de ruggengraat van de regionale vestiging en de handel. De A9 en de N 113 volgen min of meer haar tracé.
Herinnering in de Gard
De in de Costières aangetroffen sporen hiervan vormen het bewijs: ongeveer een miljoen jaar geleden
woonden er al mensen in het gebied van de huidige Gard. In die tijd en gedurende honderden duizenden jaren leefde de mens als nomade. Hij schuilde in grotten, zoals die van la Salpétrière, bij Remoulins. Vanaf het
Hoogtepunten en grote figuren
De Gard, één van de eerste gebieden in
Europa die bewoond werden door de mens,
is onophoudelijk het toneel geweest van
een rijke geschiedenis, verlevendigd met
opmerkelijke personen.
44
mesolithicum, tussen -10000 en -5000, bebouwden mensen de aarde, domesti-ceerden geiten en schapen, slepen zij ste-nen en maakten zij versierde potten en schalen. In deze cruciale tijd trokken de mensen naar de kust en organiseerden zich in sedentaire structuren, in dorpen. In het neolithicum, (-5000 tot -2000) ont-staat de handel met de Middellandse Zee en begint het megalithisme, waarvan de menhir de Courbessac of de Pierre Plantée van Lussan voorbeelden zijn. De eerste
De onderwerping van de Kelten, voor-bereid door de aanwezigheid van Romeinse kooplui, verloopt zonder
wrijving rond 121 voor Chr. In hun eerste kolonie buiten Italië, nemen de Romeinen de organisatie over die door hun voorgan-gers was begonnen. In 27 voor Chr. wordt dit de Colonia Narbonensis waarin Nîmes zich ontwikkelt tot een belangrijke stad. De Romeinen zijn zo slim om de talrijke gewoonten van de gekoloniseerde volkeren over te nemen en de administratieve orga-nisatie volgens Romeins model verloopt soepel. De Pax romana, Romeinse vrede, is het symbool van welvaart tot aan het einde van de 3e eeuw. Er ontwikkelt zich een stedelijk netwerk met steden als Uzès,
Vanaf de 3e eeuw zijn er invallen in het gebied dat in 413 door de Wisigothen wordt veroverd en vanaf 719 door de
Saracenen. Het gebied wordt door de Fran-ken op de Arabieren veroverd met rond 737 de beroemde inval van Karel Martel, die het gebied ‘redt’ alvorens het verwoes-ten. In 759 wordt Septimanië waaronder de huidige Languedoc ingelijfd in het Franki-sche Rijk. Vervolgens zijn het rond 860 de Noor-mannen (of Vikings) die Nîmes plunde-ren, voordat de Hongaren in 924 hetzelfde doen. De stad heeft zijn glans verloren en verschanst zich rond zijn arena, ter-
DE ROMEINSE KOLONISATIE
Sommières en dorpen als Remoulins, Nages of Calvisson. De villæ, grote landbouw-gronden, die tussen de steden in liggen, bezetten en exploiteren de aarde. De 3e eeuw wordt gekenmerkt door het begin van de val van Rome en de komst van het Christendom. m
De menhir de Courbessac, een monoliet van meer dan twee meter hoog die dateert van ongeveer 2500 jaar voor onze jaartelling, is beslist een van de oudste monumenten uit de Gard.
De functie van het monument genaamd Temple de Diane in de Jardins de la Fontaine in Nîmes dat waarschijnlijk in de 2e eeuw gebouwd werd, is nog steeds een mysterie.
Een bas-reliëf op de arena van Nîmes (1e eeuw na Chr.), een wolvin voorstellend die haar jongen voedt, is een directe verwijzing naar Rome.
Beaucaire met zijn jaarmarkt neemt in 1464 de economisch en commerciële macht over van Saint-Gilles en van Aigues-Mortes. Het belangrijke evenement trekt gedurende een week in juli wel 100.000 bezoekers in een stad van ongeveer 8.000 inwoners.
Een kopie van een bronzen beeld van
Augustus in Nîmes, achter de poort met
dezelfde naam, vormt een eerbewijs aan de keizer
die zo veel gedaan heeft voor de stad en de streek.
MIDDELEEUWEN EN JAARMARKTEN
Van de 10e tot de 12e eeuw werd door de Kerk de ontwikkeling van talrijke dorpen bevorderd. In 1229 lijft de
Franse koning, Lodewijk de Heilige, de Lan-guedoc in. Hij sticht in 1246 Aigues-Mortes om met Marseille te kunnen concurreren. De steden profiteren van de kruistochten, want de specerijenroute liep tot aan de kust. Maar met de inlijving bij het koninkrijk van Marseille en de Provence in 1481 kwam de plaatselijke handel tot stilstand. Tijdens de Honderdjarige Oorlog veroveren de Engel-sen gedurende korte tijd de Languedoc, dat door huurlingen geplunderd wordt m
wijl vanaf de 10e eeuw de baronnen van Anduze, vazallen van de graaf van Tou-louse, de macht krijgen. m
gemeenschappelijke graven verschijnen, zoals in Durfort, terwijl de koperbewerking zich ontwikkelt. In de IJzertijd(-800 tot -200) ondergaat de streek een drievoudige invloed: Grieks (wijnstok en olijfboom), Iberisch (schrift) en Kel-tisch. Aan het begin van de Geschiedenis rond 400 voor Chr., onderwerpt de Kel-tische stam van de Volques Arécomiques de plaatselijke bevolking, kiest Nîmes als hoofdstad en omringt deze plaats met 24 oppida (versterkte plaatsen). m
Deze gravure van Cornelis Apostool van 1794 laat de arena van Nîmes zien toen deze nog bewoond was. Deze bewoning, die het resultaat was van de herhaalde aanvallen tegen de stad in de Middeleeuwen, duurde voort tot 1830.
INDUSTRIËLE REVOLUTIE, CRISES EN VERNIEUWING
Het departement de Gard is in 1790 officieel gevormd door de Assem-blée constituante. In de 19e eeuw
ontwikkelt het departement zich, gehol-pen door de eerste spoorwegen van het land, voornamelijk dankzij steenkool en metalen. Kastanje, zijde en wijn maken het beeld volledig. Maar door de inktziekte bij de kastanje, de peperspikkelziekte bij de zijderups en de phylloxera bij de wijnstok worden de traditionele producten vanaf
PROTESTANTSE HELDENDADEN
De Gard, ontoegankelijk voor de Katharen, toont zich veel ontvanke-lijker voor de ideeën van de Hervor-
ming die een blijvend stempel op de streek hebben gedrukt. Vanaf 1530, verspreidt ‘de ketterij’ zich vanaf Genève met de kooplui door het Rhônedal. Het idee om ‘volgens het Evangelie’ te leven verbreidt zich samen met de stoffenhandel naar de steden, daarna naar het platteland. Tijdens de godsdienstoorlogen, die zich afspelen in het noorden, fungeert de Cevennen en de streek van Uzès en Nîmes als reservoir voor de protestantse troepen. In 1567, op de dag van Sint-Michiel, worden bijna 200 katholieke priesters en notabelen vermoord door de Hugenoten: de Michelade blijft in de herinnering voortbestaan.In 1685 gelast Lodewijk XIV de herroeping van het Edict van Nantes en, daarmee de vrijheid van godsdienstuitoefening die zijn grootvader Hendrik IV in 1598 had ver-leend. De dominees moeten samen met honderden duizenden protestanten de vlucht nemen. De bijeenkomsten van de Désert (naar de 40-jarige zwerftocht van het Joodse volk en Mozes na hun uittocht uit Egypte) vinden plaats, voorgezeten
Herinneringen van de Gard
46
door eenvoudige leken. De nieuwe gods-dienst ontwikkelt zich, maar de onderdruk-king door Lodewijk XIV wordt sterker. Aan het begin van de 18e eeuw preken profeten geweld. In juli 1702 breekt de oorlog van de Camisards uit, de eerste moderne gue-rillaoorlog waarin gedurende twee jaar, boeren met witte hemden het hoofd bie-den aan de cavaleristen van de koning. Tussen mei en oktober 1704 nemen de opstandelingen echter in aantal af, zowel door geweld als door onderhandeling. De vervolging wordt op minder krachtige wijze voortgezet en rond 1770 krijgt tolerantie de overhand, officieel bekrachtigd met het Edit de Tolérance van 1787. Deze epi-sode heeft grotendeels de identiteit van het gebied gevormd. Ook nu nog worden Hugenotenslachtoffers zoals Marie Durand, als jong meisje gevangen genomen en 38 jaar lang opgesloten in de Tour de Con-stance in Aigues-Mortes, of militair leider Roland, als helden gezien. m
1850 zwaar getroffen. Na de crises van de bestaande industrieën en de instorting van de metaalindustrie in 1960, geeft het departement de voorkeur aan kwaliteit, zowel wat betreft de landbouwproducten als toerisme. Sinds 2002 ligt Nîmes op drie uur per TGV van Parijs. m
De Voie Régordane, weg van tolerantie
De Régordaneroute, een oud herderspad dat zich ontwikkelde tot een middeleeuwse handelsroute, verbindt le Puy-en-Velay in het midden van Frankrijk met Saint-Gilles en de abdijkerk in de Gard. Sinds kort hebben steden en dorpen aan deze route zich verenigd om aan deze pelgrimsroute, die in de 20e eeuw weer Voie Régordane genoemd werd, een nieuwe dynamiek van openheid en uitwisseling te geven. Dit bestaat uit een culturele en toeristische route in ontwikkeling: ‘de wegen van de Tolerantie’.
Tijdens de clandestiniteit verzamelde de protestante bevolking zich in de bijeenkomsten van de Désert rond bevlogen lekenpredikers. Het Musée du Désert, in Mialet, vertelt over deze episode en over de gehele geschiedenis van de Protestanten.
De schachttorens getuigen van een glorieus
mijnwerkersverleden dat in 1825 begon.
Nu hebben de landbouwproducten van kwaliteit en een
uitgelezen toeristisch aanbod het overgenomen
van de traditionele industrieën.
Beroemdheden uit de Gard
iDe uit Nîmes afkomstige BERNADETTE LAFONT, die in 1957 ontdekt werd in ‘Les Mistons’, eerste korte speelfilm van François Truffaut, is in korte tijd een leidende ster van de Nouvelle Vague geworden. De actrice, lieveling van Claude Chabrol maar even opmerkelijk in La Fiancée du Pirate van Nelly Kaplan, Une belle fille comme moi (Truffaut), La Maman et la Putain (Jean Eustache), of l’Effrontée (Claude Miller), blijft vrijheid en fantasie uitstralen zowel op het doek als in haar leven.
tALPHONSE DAUDET. De schrijver van de ‘Lettres de mon moulin’, ‘Petit chose’ en ‘Tartarin de Tarascon’, werd in 1840 in Nîmes geboren, maar moest de stad verlaten na het faillissement van de zijdefabriek van zijn familie. Hij werkte daarna als bewaker in een middelbare school in Alès.
p December 1914 wordt Guglielmo Kostrowitzky, dichter
die het jaar tevoren onder de naam GUILLAUME APPOLINAIRE de sindsdien beroemde bundel ‘Alcools’ publiceerde, ingedeeld in het 38e artillerieregiment in Nîmes. Hier schreef hij enkele van de beroemde ‘Lettres à Lou’, voordat hij in april 1915 naar het front ging.
p ROBERT LOUIS STEVENSON, Schotse schrijver van ‘Schateiland’ en ‘Doctor Jeckyll en Mister Hyde’, heeft op humoristische wijze de Cevenolse identiteit beschreven in zijn ‘Met een ezel op reis doorheen de Cevennen’, verslag van een epos van 220 kilometer in 1878 aan de zijde van zijn ezelin Modestine.
p ANDRÉ CHAMSON, schrijver, lid van de Académie Française en geëngageerd mens, heeft zijn gehele jeugd in Le Vigan doorgebracht. Hij is begraven op de zo door hem geroemde Mont Aigoual.
p JEAN-PIERRE CHABROL, schrijver en journalist, geboren in Chamborigaud vlakbij Génolhac, vrolijkte zijn tijdgenoten op met zijn verve als verteller waarbij hij de kwaliteiten van zijn geboortestreek, de Cevennen, naar voren bracht zonder in karikaturen te vervallen.
p JEAN CARRIÈRE, Prix Goncourt 1972 voor ‘L’Epervier de Maheux’, heeft ook de Cevennen, waar hij tot zijn dood in 2005 woonde, geroemd.
p ANDRÉ GIDE. Zijn familie was afkomstig uit Lussan, Nobelprijs in 1947 en schrijver van ‘Les Nourritures terrestres’ of ‘La Symphonie pastorale’, bracht als kind zijn vakantie door bij zijn grootmoeder in Uzès, de stad waaraan hij ruimschoots aan herinnert in ‘Si le grain ne meurt’.
uChristian Montcouquiol was, bekend onder de naam NIMEÑO II (‘afgeleid van Nîmes’), de grootste torero van Frankrijk. In 1989 werd hij in Arles ernstig gewond door de stier Miura waarna hij in 1991 besloot een einde aan zijn leven te maken, maar hij leeft voort in de harten van zijn aficionados. Een beroemd standbeeld ter herinnering aan hem staat voor de arena in Nîmes.
tCLAUDE VIALLAT. Voorman van de beweging Support-Surface in de jaren 70 geeft nog altijd les op de Kunstacademie van de stad. Abstracte vormen
die hem vanaf 1966 kenmerken worden verbogen en herhaald in al zijn werken.
p LOUIS-EUGÈNE PERRIER, arts van beroep, koopt in 1898 de bron Bouillens en neemt de kuurinrichting van Vergèze over. Hij organiseert het bottelen van het water, dat na zijn dood in 1912 de naam Perrier krijgt.
uDe Britse schrijver LAWRENCE DURELL brengt de laatste jaren van zijn leven, ‘de mooiste’ volgens hem, in Sommières door. De stad kent nu de schrijver van ‘Alexandria Quartet’, van ‘The Avignon Quintet’ en ‘A Smile in the Mind’s Eye’ veel eer toe.
p LAURENT BLANC. De aanvoerder van het Franse voetbalelftal dat in 1998 de Wereldcup en Euro 2000 won, is in Alès geboren.
p EN OOK IN DE VERLEDEN
Rabaut de Saint-Etienne, Gaston Doumergue en François Guizot (politici), Rivarol (polemist), Nicot (diplomaat), Jean Cavalier (leider van de camisards), Fanfonne Guillerme (grande dame uit de stierenwereld),
Marie Durand (Protestantse martelares), de pausen Clementius IV, Innocentius VI en Clementius V.
p GROTE BOUWERS
Philippe Lamour (oprichter van de Compagnie du Bas-Rhône en het irrigatiekanaal van de Bas-Languedoc met Rhônewater), Paulin Talabot (ingenieur weg- en waterbouw).
p ONDER DE PROJECTOREN
Patrick Timsit, Alexandra Lamy, Philippe Corti, Maurice André, Jean-Louis Trintignant.
Zij gedijen vooral goed in de zandgrond van de Camar-
gue, waar ze begin maart opschieten. Maar vanaf het voorjaar zijn het de geur en
zo bijzondere verschijning van de witte en vooral ook groene
ASPERGES die de grootste chef-koks in het hele depar-
tement in verleiding brengen. Niet verwonderlijk dat de Gard
de eerste producent van heel Frankrijk is.
De kastanjehouten en met platte steen bedekte ruches-tronc, steeds meer vervangen door de zoge-naamde kastkorven, zijn typerend voor de HONINGPRODUCTIE IN DE CEVENNEN. De verschillende soor-ten honingplanten geven aan deze nectar een subtiele ongeëvenaarde smaak.
Wie de GARRIGUETTE eenmaal geproefd heeft, zal dit altijd onthouden. Andere aardbeien zijn niet te vergelijken met deze variëteit die lang-werpig van vorm en licht zuur van smaak is. De eerste aardbei van de koude grond in Frankrijk, die onlangs bekroond is met een Appellation d’Origine Contrôlée, staat vroeg in het voorjaar al op de
Vanaf begin mei geven DE KERSEN uit de Gard, die vooral in de beneden-loop van de Rhône en rond Remou-lins geteeld worden, een zomerse aanblik aan de fruitmanden in het gehele land.
De Gard is met 4000 hectaren de eerste producent in de regio en de tweede in Frankrijk van consumptieolijven, die zich onderscheiden door het hoge gehalte van de variëteit PICHOLINE. Deze langwerpige olijven met stevig vruchtvlees en een bijzonder fijne smaak zijn, tot groot genoegen van de fijnproevers, goed voor 70% van de oogst.
DE TRUFFELS uit de Gard komen voor Kerst en Nieuwjaar op de markt. De kalkrijke grond, warme en vochtige zomers en zachte winters zorgen ervoor dat de ‘zwarte diamant’ hier zo goed gedijt. De productie, die tot de eerste in Frankrijk behoort, concentreert zich voornamelijk rond Uzès, waar jaarlijks het gezellige truffelfeest wordt gevierd.
DE ZOETE UI VAN DE CEVENNEN die onlosmakelijk verbonden is met
de Cevenolse terrassen, wordt hier al sinds 1830 gekweekt en heeft
een nieuw elan gekregen na de teruggang van de zijdecultuur. Hij
wordt in februari gezaaid, in mei uitgeplant en in augustus, sep-
tember altijd handmatig geoogst en heeft een verrukkelijke smaak
en een bijzonder zachte structuur. Deze kwaliteitsui heeft natuurlijk
ook een AOC gekregen.
In de Gard, met zijn lange land-
en wijnbouwtraditie, kunt u altijd
genieten van de lekkerste gerechten
en wijnen. Talrijke specialiteiten,
vaak erkend met een AOC (certificaat
van gecontroleerde herkomst),
doen liefhebbers het hele jaar door
watertanden.
De minstens elf dagen geaffineerde PÉLARDON is een verruk-kelijke geitenkaas die in alle rijpingsfasen, van heel jong tot heel droog, gegeten kan worden. De grassen, brem, eikels, heide, kastanjes en aromatische planten die het menu van de geiten vormen, geven deze kaas die bijzondere smaak. De kaas is bekroond met een Appellation d’Origine Contrôlée.
Eind 2004 heeft DE OLIJFOLIE VAN NÎMES als eerste in de regio en zesde in Frankrijk een Appelation d’Origine Contrôlée gekregen. De olie, die uit minstens 65% van de variëteit Picholine - vaak geassocieerd met de Négrette - bestaat en in 183 gemeenten in de Gard en 40 in de Hérault geproduceerd wordt, is te herkennen aan de licht bittere smaak, en als hij jong is, aan het peper- en groentearoma.
De kleine maar zo smake-lijke TELLINES (platschel-
pen) zijn een lekkernij voor iedereen die van
schaal- en scherpdieren houdt. Deze schelpen die
symbool staan voor de stranden van de Camargue
worden op ambachtelijke wijze gevangen.
Ongelooflijk hoe dit water in zijn ronde flessen de
wereld heeft weten te veroveren. En waar ter
wereld je het beroemde koolzuurhoudende PERRIER
ook drinkt, het komt uit de bron van de Bouillens,
vlakbij Vergèze. Op de productieplaats
wordt via een eigentijdse scenografie een beeld
geschetst van de evolutie van het water.
48 49
Eldorado voor lekkerbekken
Van eigen bodem
De speciale groeiwijze van de appelbomen geeft aan de REINETTES DU VIGAN een maximale bezonning. Een lange rijping in respect met de natuur geeft deze bleek gele appels een onvergelijkelijk fruitige, lichte zure smaak.
De kastanjeboom, bijgenaamd brood-boom, omdat men vroeger meer malen per dag kastanjes at, vormde de bron van een ware cultuur: de bladeren dienden als voedsel of stro voor de varkens, de bolsters gaven mest, het sterke hout werd gebruikt in de meu-belmakerij, van de fijne takken werden manden gemaakt…DE CEVENOLSE KASTANJES waarvan de geografische identiteit beschermd is, dienen nu niet meer om de honger te stillen, maar de verscheidenheid van hun bereidings-wijzen is voldoende om fijnproevers in verrukking te brengen.
In de oudheid werd de soldij van de soldaten deels betaald in de vorm van zout, salarium,
waar het woord salaris van afgeleid is. DE FLEUR DE SEL DE CAMARGUE, is nu een fijn
geparfumeerd kristal dat met zorg geoogst wordt in de
Salins d’Aigues-Mortes, het is inderdaad de fine fleur van deze eeuwenoude productie.
De lijst vissen die gevangen worden aan de kust van de Gard en waarvan het territorium alleen begrensd wordt door de oevers van de Middellandse Zee, bestaat uit in de kustwateren levende vissen, zoals zeewolf, zeebrasem, tong of de miskende harder, en in scholen levende vissen uit de volle zee, zoals sardienen, makreel en tonijn. Daarbij komen dan nog de zogenaamde ROTS-VISSEN die lekker zijn in de soep (poon, schorpioenvis...), genoeg om de visliefhebbers op de visafslag in Le Grau du Roi of de stallen van de Halles de Nîmes in verrukking te brengen.
Zoute fougasses, fougasses met spekjes, met olijven, met gratons of zoete fougasses in Aigues-Mortes, Kerstbrood en pastissons van Beaucaire, croquants uit Villaret (foto), croquignoles uit Uzès of oreillettes... BANKETSPECIALITEITEN waar je elk moment van de dag van kunt genieten.
Op weg naar l’Espiguette,ligt het MAISON MÉDITERRANÉENNE van wijn en ander producten uit de Gard, het is een echt luilekkerland
voor fijnproevers en liefhebbers van kunstnijverheid. Meer dan
7000 voedingsproducten (vissoep, olijfspecialiteiten, patés...) en
wijnen (een grote keuze aan wijnen uit de Gard, regionale flessen en
wijnen uit heel Frankrijk)... kortom, een paradijs voor fijnproevers en
voor productieprijzen! Vijf MAISONS DE PAYS EN BOEREN-
WINKELS in Saint-Hippolyte-du-Fort, L’Espérou, Saint-Jean-du-Gard, Vézénobres en Remoulins
bieden ook een opmerkelijke keuze aan lokale producten.
De vijgenboom, symbool van vruchtbaarheid in het gehele Middellandse Zeegebied, hoort bij dit landschap en de vruch-ten smaken bij elke lekkere zomermaaltijd. Fris en sappig of droog, verwerkt in schotels of als dessert, de VIJGEN UIT DE GARD zijn een echte lekkernij. De ‘Journées Méditerranéen-nes de la Figue’, in het laatste weekend van oktober in Véné-zobres, is een feest gewijd aan deze zachte vrucht.
Al in 1830 was het recept ervan bekend.
DE BRANDADE DE NÎMES is een fijne emulsie van ont-
zouten stokvis opgeklopt met melk en olijfolie.
Sommigen, maar dit wordt door puristen gehoond, doen er knoflook bij en
anderen een geprakte aardappel. Kom proeven
en oordeel zelf.
In het uitverkoren kader van het Château de Clary à
Roquemaure organiseert de ACADÉMIE DU VIN ET DU GOÛT
allerlei activiteiten om u kennis te laten maken met de
wijnen uit het Rhônegebied en de Languedoc.
Bezoeken aan wijnkelder, proeverijen, uitstapjes voor
fijnproevers en workshops oenologie staan voor alle liefhebbers en vooral ook
voor gezinnen open.
De RIJST UIT DE CAMARGUE, die al in de 14e eeuw geteeld werd,
wordt in april gezaaid en in de herfst geoogst. Wit, rood,
volkoren... tal van variëteiten, erkend met een geografisch
beschermde identiteit, die zich lenen voor lokale gerechten en de
meest creatieve ideeën.
51
Producten van eigen bodem
GOUD DER AARDE, KUNST VAN DE WIJN
De overal aanwezige wijnstokken hebben
in de loop der eeuwen het landschap en
de cultuur van de streek bepaald. Door het
goede klimaat en de uitstekende grond, samen
met de hoge kwaliteitseisen die de wijnbouwers
stellen, is er een grote variëteit aan eerste
klasse wijnen gekomen. In de eerste plaats
de Côtes-du-Rhône, vanaf 1737 geprezen door
de Consuls de Roquemaure. Ze zijn onderver-
deeld in de Côtes-du-Rhône Villages de Chusclan,
Saint-Gervais of Laudun, de crus van de Lirac en
de beroemde rosé van Tavel. De Costières de
Nîmes in het zuidwesten behoren nu tot de beste
wijnen, net als de naburige wijnen uit de gar-
rigues, de Côteaux du Languedoc. De Clairette de
Bellegarde, een witte droge wijn die niet ver van
de Camargue geproduceerd wordt, sluit de lijst
van Appellations d’Origine Contrôlée (AOC) uit
de Gard. Maar er zijn nog andere lekkere wijnen,
zoals de Côtes du Vivarais, uit de omgeving van
de Ardèche, en de Vin des Sables, een smakelijke
wijn uit de kuststreek, of de Carthagène, een
drank bestaande uit eau de vie en wijnmost.
En verder hebben overal in het departement,
landwijnen van de Pays d’Oc of de Gard of van
een van de negen geografische zones, hun eigen
smaak en frisheid. Soms benaderen deze flessen,
verheerlijkt door creativiteit en poëzie van hun
bereiders, werkelijk het sublieme...
Het is in ieder geval al een specialiteit van Sauve vanaf de 11e eeuw en misschien zelfs vanaf de 7e eeuw en ten tijde van de Saraceense invallen. De lotusbomen worden zo gesnoeid, dat ze in de vorm van de drie zeer herkenbare loten groeien die, na bewerking, in een HOUTEN HOOIVORK gescha-pen worden. Vroeger werden er wel 120.000 per jaar gemaakt, ze waren erg in trek omdat ze niet zo gevaarlijk waren voor de poten van de dieren. Nu is er in Sauve een ambachtelijk museum gewijd aan de hooi-vork.
De BOUTIS, gestikte en met elegante motieven in reliëf geborduurde dekens, maken ook deel uit van het erfgoed van Occitanië. Het Maison du Boutis in
Calvisson stelt vele zeldzame exemplaren tentoon.
De Spaanse, maar ook de zigeunercultuur, is overal in de Gard voelbaar. Uit de Andalusische folklore is DE SEVILLANA voortgekomen, een feestdans die in paren in vier coupletten gedanst wordt.
52
Volkstradities
Kunst van leven en genieten
Meer dan 2000 jaar geschiedenis
en een uitzonderlijke geografische
ligging hebben gezorgd voor
kleurrijke tradities gemarkeerd
door een zuidelijke geest.
De stier die al sinds lang vervlogen tijden voorkomt in het Middellandse Zeegebied, wordt in de Camargue geassocieerd met talrijke rituelen. Onder andere met de ferrade, het brandmerken van de kuddes, of de abrivados, het loslaten van de stieren in de straten van de dorpen. Tijdens de wedstrijden in de Camargue, die al sinds de 16e eeuw bestaan, proberen mannen, razeteurs genaamd, het dier, door middel van een haak vast te grijpen bij strik, kwasten en touw die vastgemaakt zijn op zijn voorhoofd en rond zijn horens. Deze activiteit is als sport erkend en is sinds 1975 in een vereniging georganiseerd. Er
zijn zelfs monumenten gewijd aan de stier, zoals het mausoleum ter herinnering aan Lou Sanglier in Le Cailar, het monument in Beaucaire of dat van Goya, een legendarische cocardier die op 22-jarige leeftijd is omgekomen. De belangrijkste feesten en wedstrijden vinden plaats tussen maart en november.De corrida, een sport die door sommigen als barbaars gezien wordt, maar voor de aficionadas een eeuwenoude traditie in zich heeft, is een gevecht tussen man en stier dat u kunt aanschouwen in Nîmes, Beaucaire, Saint-Gilles, Vauvert, Alès of in Le Grau du Roi. De ‘Ecole Française de Tauromachie’ (Franse School voor Stierenvechters), de enige in Frankrijk, geeft aan hoe levend deze passie in de Gard is.
De Bouvine of de cultus van de stier
Een traditie die in het gehele Middellandse
zeegebied bestaat, de WATERSTEEKSPELEN, zetten vooral in Le Grau du Roi de
kaden in vuur en vlam. Elke strijder, hoog gezeten op de
achtersteven van een boot, probeert zijn tegenstander in het water te duwen door
diens verschansing met een lans te slaan.
De ‘pés tanqués’, of ‘voeten bij elkaar’ in het Provençaals. PÉTANQUE is natuurlijk een
gezelligheidsactiviteit, maar het is ook een sport.
De aarde die hier rijk is aan kneedbare klei, maakt dat al tijdens het neolithicum bij Uzès HET POTTENBAKKEN is uitgevonden. Deze traditie is blijven voortbestaan en heeft zich vooral gegroepeerd rond Saint-Quentin-la-Poterie, dat rond 1880 wel 170 pottenbakkers, plateelbakkers, pijpenmakers, steenbakkers en kooplieden telde. Dit ambacht, dat 20 jaar geleden opnieuw nieuw leven werd ingeblazen, brengt een nieuwe dynamiek in de stad die zich daarna door het hele departement verspreidt. Een andere belangrijke pottenbakkerscentrum is Anduze, dat in de gehele wereld sinds de 17e eeuw beroemd is vanwege de prachtige GEGLAZUURDE VAZEN die nog steeds de tuinen van Versailles opsieren.
In de 15e eeuw importeren fabrikanten uit Nîmes katoen uit Egypte waar ze serge, een zeer sterke schuin geweven stof, van maken. De goedkope stof wordt gebruikt voor kleding van de gewone man en geëxporteerd onder de naam ‘articles de Nîmes’ (verschillende stoffen van katoen, wol of zijde). De stof wordt verscheept naar Genua en vandaar naar de Verenigde Staten. Daar vervaardigt een fabrikant, met de naam Levi-Strauss, van deze TOILE DE NÎMES uit Genua de eerste ‘jeans made from denim’ voor de onder ruwe omstandigheden levende pioniers. Een legende is geboren, die miljoenen mensen gaat kleden en zich zal verbreiden tot in de kunstwereld.
In het begin van de 17e eeuw raken elegante vrouwen in verrukking van de door de Compagnie des Indes uit Indië, Perzië en Turkije geïmporteerde stoffen. Deze bedrukte en rijk gekleurde katoenen worden al snel een specialiteit van de Gard onder de algemene naam INDIENNES DE NÎMES. Nu zijn er nog enkele familiebedrijven die deze traditie van vrolijk bedrukte stoffen, symbolen van het Zuiden en van de zon, voortzetten.
Vanaf de 12e eeuw, 300 jaar voor het ambacht officieel georganiseerd werd, is Vallabrègues al een belangrijk centrum van MANDENMAKERIJ. Dit kunt u aanschouwen in een bijzonder volledig museum en in een zomerfeest waar allerlei soorten manden en korven naast echte kunstvoorwerpen staan en de werkplaats van een mandenmaker. Een mandenmaker uit het dorp geeft vanaf een nieuw gecreëerde teenakker demonstraties en basiscursussen mandenmaken.
Het MUSÉE DU BONBON dat vlakbij Uzès ligt biedt een ludieke en aanlokkelijke wandeling door de geschiedenis van het snoepje van HAns RIegel de BOnn (HARIBO). Van de traditionele Haribo-snoepjes in de vorm van teddybeertjes, in een eenvoudig washok gemaakt, tot de uitgebreide collectie van nu: de befaamde lekkernijen vertrouwen u (bijna) al hun geheimen toe. Verder is er een verzameling snoep-blikken en –dozen, reclamemateriaal en een mini-productieband levert de zakjes snoep voor uw ogen af.
HET SEAQUARIUM in Le Grau du Roi, derde aquarium van Europa qua capaciteit, herbergt honderden vissoorten in 15 aquariums. Het gebied is opgeluisterd met interactieve palen om spelenderwijze uw kennis uit te kunnen breiden. De glazen - en sterke - tunnel! – waarin u 20 meter lang tussen de haaien loopt en het grote bassin dat gereserveerd is voor zeeleeuwen en zeehonden, zijn ook bijzonder indrukwekkend. Na een verblijf in de uitgebreide multimediazaal, kunt u in een laatste ruimte kennismaken van de geschiedenis van Le Grau du Roi, met onder andere informatie over het visserijverleden, er is ook een zeer volledige collectie weekdieren uit de Middellandse Zee.
In de lijn van de schrijver Stevenson worden er regelmatig WANDELINGEN MET EEN EZEL georganiseerd in de Cevennen.
Het dier draagt de bagage van de wandelaars en vindt het ook goed om de kleintjes op zijn rug te nemen. Een uits-
tekende manier om het plezier van een wandeling met de kinderen te delen.
AQUATROPIC in Nîmes zorgt voor lange uren van waterplezier
voor jong en oud. Van drie reuzenglijbanen, naar golfslag-
baden via stromende rivieren, fonteinen en reuzenwhirlpools:
u hebt echt geen excuus meer nodig om u niet in het water te
storten.
Midden in een weelderige bos vlakbij Roquemaure ligt het vrijetijdspark AMAZONIA. Het is zeer geschikt voor kinderen van 4 tot 12 onder begeleiding van hun ouders. Allerlei spe-len, hindernissenbanen en waterattracties – aztekendoolhof, krokodillenrivier, drijfzand – naast culturele ruimten, waaronder een expositie van beelden van de Azteken of een presentatie over het leven van de Maya’s.
Leuk voor de kleintjes
De vakantie is ook een uitstekende tijd
om spelletjes te doen met de kinderen ter
lering ende vermaak. Deze kleine selectie
ideeën die in gezinsverband kunnen
worden uitgevoerd zijn een plezier voor
groot en klein.
In de ongeëvenaarde omgeving van de Pont du Gard bevindt zich de ESPACE LUDO, een multimedia expositiegebied van 2500 m2. Hier kunnen jonge bezoekers zich kleden als Romeins schoolkinderen of als archeologen die opweg gaan om interessante ontdekkingen te doen. Romeinse spelen, water en milieu vervolmaken deze absoluut moderne benadering van het leren.
In Serviers, bij Uzès, ligt het Parc de LA BOUSCARASSE, een oase van koelte middenin een mediterraan bos. Er zijn op een gebied van 20 hectaren grote bassins, waterwegen en een rivier met boeien waar professionele kanoërs elkaar beconcurreren met de mooiste slalomfiguren.
In Arpaillargues, vlakbij Uzès brengt het MUSÉE DU TRAIN ET DU JOUET (Museum van Trein en Speelgoed) kinderen van alle leeftijd in vervoering met oude treinen van 1880 tot 1965 en een miniatuurtreintje op een gebied van 160 m2 met de reconstructie van de karakteristieke landschappen en belangrijkste monumenten van de streek. Het MUSÉE 1900 in hetzelfde gebouw bezit een rijke verzameling populaire en ongebruikelijke voorwerpen (voertuigen, foto- en filmtoes-tellen, radio’s...).
Hele dagen tussen de bomen doorbrengen, wie droomt niet
van een dergelijke sensatie? Dat is mogelijk dankzij een
nieuwe activiteit: ACCRO-BRANCHE (van boom tot boom
zweven). Meerdere plaatsen, waaronder Parfum d’Aventure
in Générargues en Forest Parc in Bagard bieden min of
meer acrobatische maar altijd veilige parcoursen aan. Het KLEINE STOOOM-
TREINTJE VAN DE CEVENNEN, getrokken door een locomotief uit 1917, die u van de machinist altijd mag bezoeken, legt vanaf het marktplein van Anduze tot aan Saint-Jean-du-Gard en een halte bij de Bambou-seraie (zie pagina 59) 13 droomkilometers af in ongeveer veertig minuten.
54
Met de kinderen
In l’Espiguette is de hoogste duin 9 meter hoog. In de Camargue is het grootste gedeelte van de DUINENRIJ waarin meer dan de 200 plantensoorten voorkomen en zeldzame dieren leven, een beschermd gebied ; het is een waar eldorado voor milieubewuste wandelaars.
Veel maneges bieden, van zonsopgang tot zonsondergang, trektochten TE PAARD AAN LANGS DE KUST en vooral langs het onmetelijke uitgestrekte strand van l’Espiguette. Een ogenblik van puur geluk!
DE GROT VAN TRABUC, vlak bij Anduze, dient niet meer als schuilplaats voor de rovers, maar dankt daar wel zijn naam aan, afgeleid van trabuc, een soort donderbus die ze gebruikten. Nu biedt de grootste grot van de Cevennen (2,3 km aangelegde galerijen) een feeëriek spektakel met de grote waterval, het 25-meter diepe meer en de ‘100.000 soldaten’, kalkafzettingen die uniek in de wereld zijn en nog steeds onverklaarbaar voor specialisten.
In welk departement kun je om 7 uur ‘s morgens nog een tonijn
vangen, om 10 uur een snoek, om 2 uur ’s middags een black-
bass, om 4 uur een meerval om te eindigen met een schotel wilde
forellen rond 7 uur ‘s avonds? In de Gard natuurlijk! Met rivieren
als de Rhône, de Vidourle, de Dourbie, de Cèze, de Gardons en de Middellandse Zee biedt
het departement inderdaad een verscheidenheid aan mogelijkheden
voor SPORTVISSERS, en meer dan 50 vissoorten. In de Gard zit de emotie aan de andere kant van
de lijn!
In de loop der eeuwen heeft de rivier de Vis zich slingerend een baan uitgeslepen door de kalksteengesteente van Larzac. Het CIRQUE DE NAVACELLES, immense trechter van 300 m diep is hier de meest indrukwekkende getuige van. Een adembenemend uitzicht.
De ongerepte natuur in
De Gard bezit grote uitgestrektheden
voor grote emoties. Er zijn ook heel veel
geheime plekjes waar je je in het groen
kunt verpozen.
Met meer dan 160 kilometer bevaarbare waterwegen, is de Gard een van de aantrekkelijkste bestemmingen voor HET RIVIERTOERISME. Rhône, Petit Rhône en Canal du Rhône à Sète trekken jaarlijks talrijke toeristen die bezwijken voor de charme van binnenschepen, motorboten en andere vaartuigen...
Na een ondergrondse reis van 689 meter komt de rivier
Bonheur 125 m lager aan de zijkant van een plateau
weer tevoorschijn: het is de duizelingwekkende ABÎME DE
BRAMABIAU (die brult als een leeuw). Hier is de speleologie
ontstaan, tien E.A. Martel in 1888 een gedeelte van
deze verborgen rivier heeft proberen te volgen.
DE ETHNOBOTANISCHE TUINEN VAN LA GARDIE, vlakbij Rousson, bieden een grote verscheidenheid aan graan-, fruit- en bloemenculturen van vroeger en nu. Door het gunstige klimaat zijn er in de Gard nog veel meer tuinen en arboretums te bezoeken.
De uitgestrekte rostachtige horizons van de CAUSSE DE BLANDAS worden sinds lang gemarkeerd door het herdersleven. In de immense droge, soms door duizelingwekkende kloven onderbroken, kalksteenvlakte, op bijna 1000 meter hoogte, treffen we op regelmatige afstanden ‘lavognes’, waterkommen voor de kuddes, aan. Het land van de daken van lauze (platte stenen) biedt een eindeloze variëteit aan wandelingen tussen dolmens, menhirs, cromlech en andere megalieten.
In Courry, bij Saint-Ambroix,
ligt de GROTTE DE LA COCALIÈRE, een
van de drie mooiste in Frankrijk met zijn
meren van kristal, zijn parels en draperieën, en een prehistorische galerij die 7.000 jaar
oud is. De toegang tot de grot is gemakkelijk
voor gezinnen, en bovendien elk jaar het toneel van een unieke uithoudingsrace voor
wielrenners.
Het CENTRE DE DÉCOUVERTE DU SCAMANDRE, in
een gecreëerd natuurreservaat van
220 hectaren vlak bij Vauvert, geeft
een gedetailleerde presentatie van
de fauna, flora en leefwijzen in de
Camargue voornamelijk via twee educatieve
natuurpaden van 1 en 3,6 km lengte.
56
Lucht
In een streek waar de aanwezigheid van de Protestanten veel moois verborgen heeft achter strenge gevels, is het kennismaken met de GEHEIMEN VAN DE OUDE STEDEN altijd weer een spannende ervaring. De steden Nîmes, Uzès, Beaucaire of Villeneuve-lez-Avignon, om er slechts enkele te noemen, organiseren allemaal stadswandelingen die u toegang verschaffen tot de meest intieme plaatsen van hun historie.
De eigenaars van de Ferme des Randals die vanaf 1991 in Lanuejols wonen, hebben het klimaat en het steppeachtige gebied van de Causse Noir benut door er Amerikaanse bisons te houden. RANDALS BISONS, is nu een herberg, u kunt er genieten van ritten in huifkarren, westernspektakels, biefstukken eten en van de onmetelijke uitgestrektheid.
De nationale stoeterijen, in 1665 door Lodewijk XIV opgericht, hadden tot doel rijdieren van
kwaliteit te leveren aan de soldaten. Op
een gebied van 11 hectaren, selecteert de
HARAS NATIONAL D’UZÈS (nationale stoeterij van
Uzès) hengsten voor de regio’s Languedoc-Roussillon, Provence-Alpes-Côte-d’Azur en
Corsica. Tijdens het seizoen zijn er gidsen die u introduceren
in de wereld van het paard. Hier treffen we
ook Lucien Gruss, een van de groten van het circus,
aan met zijn paarden.
In de GALLISCH-ROMEINSE MAS DES TOURELLES is een grot gerecontrueerd in de stijl van het begin van onze jaartelling, met een houten wijnpers en amforen en een wijnproeverij met verrassende wijnen (met honing, met zeewater...). Verder zijn er tentoonstellingen, een diavoorstelling en spelen voor de kinderen.
Het PRÉHISTORAMA van Rousson heeft voor het gebruik van beelden gekozen om terug te gaan naar de oorsprong van de mens. Het leven van onze voorouders, twee miljoen jaar geleden, wordt hier gepresenteerd via realistische en soms humoristische uitbeeldingen die mensen van was op natuurlijke grootte weergeven.
De AIGLES DE BEAUCAIRE bieden in het middeleeuws kader van het kasteel dat de stad domineert, een luchtballet van adelaars, valken,uilen, haviken en andere roofvogels onder leiding van in Romeinse kostuums geklede valkeniers.
De BAMBOUSERAIE DE PRAFRANCE heeft op een gebied van 35 ha meer dan honderd soorten bamboe die vanaf 1855 uit het Oosten zijn meegebracht door een zijdehandelaar. De kleintjes worden groot – een meter per 24 uur voor de snelst groeiende! – en hier treft u ook de grootste bamboes van Europa aan waarvan er sommige meer weg hebben van respectabele bomen. Kassen met bloeiende planten, een watertuin, een Laotiaans dorp en een drakenvallei geïnspireerd op de principes van Feng Shui vervolmaken deze exotische tuin. Een aparte ervaring.
Houdt u er ook van u buiten de
gebaande paden te wagen? U zult
versteld staan: het bezoek aan
deze plaatsen, die anders zijn dan
andere, veranderen uw vakantie.
De VIEUX MAS, in Beaucaire, is helemaal
teruggebracht in oude stijl volgens Provençaals model van 1900. Interessant is de gedetailleerde presentatie
van gereedschappen en ambachten van die tijd, de
leuke spektakels en het contact met de dieren.
Allemaal in het zadel voor een volkomen nieuwe reis door de tijd, stelt het MUSÉE DU VÉLO ET DE LA MOTO in Domazan voor. In het bekoorlijke kader van een 19e-eeuws kasteel, presenteert het museum een fantastische collectie tweewielers, van de voorlopers van de fiets uit 1820 tot de meest futuristische exemplaren, via rijwielen zonder weerga met propeller of straalmotor! In totaal zijn er 150 exemplaren tentoongesteld waarvan er 15 uniek in de wereld zijn. Voor de kinderen wordt een tekenfilmexpositie in het kasteelpark extra aantrekkelijk gemaakt door een spoorzoekspel waarbij je natuurlijk een schat kunt winnen.
Het orgel van de kathedraal Saint-Théodorit van Uzès,
waarvan de dubbele kast zijn oorspronkelijke
geverfde panelen (1670) heeft behouden, is uniek in
Frankrijk, net als het 17e-eeuwse symfonisch orgel
van Roquemaure. Deze twee ensembles zijn de parels van
een voorbeeldige SERIE ORGELS die van de Gard een van de
departement maken met de meest interessante orgels.
58 59
Ongewone genoegens
Verrassende vakantie
Natuurlijk kunt u alle strandactiviteiten beoefenen op de 23 kilometer lange kust van de Gard. Vooral ook de meest moderne GLIJ- EN STRANDSPORTEN worden hier beoefend, zoals fly-surfen waarbij u profiteert van de harde wind. Daarnaast is Port-Camargue de grootste plezierjachthaven van Europa.
Als wandelgebied wordt de Gard doorsneden door verschillende GRANDES RANDONNÉES zoals de GR 6 (Beaucaire, Anduze, Aigoual), de GR 7 (Barre des Cévennes, Aigoual, Navacelles), de GR 42 (Beaucaire, Pont-Saint-Esprit, Aiguèze langs de Rhône), de GR 66 (rond de Aigoual) of de GR 67 (grote lus door de Cevennen). In totaal meer dan 6.000 kilometer gemarkeerde en goed bijgehouden wandelpaden.
De uitzonderlijke kwaliteiten van de Cèze en de Gardon
maken deze rivieren uitstekend geschikt voor KANOTOCHTEN.
In paradijselijke landschappen
bieden verschillende ondernemingen
afdalingen aan die voor iedereen geschikt zijn.
Als het helder weer is en met weinig wind, neemt u plaats in de mand van de LUCHTBALLON en laat u zich met de wind meezeilen om op ongebruikelijke manier kennis te maken met de landschappen van de Gard vanuit de lucht.
In het hart van het toeristisch en sportief centrum Méjannes-le-Clap, biedt ESPACE GARD DÉCOUVERTE een veel verschillende sportieve en andere activiteiten.
Vooral de canyon van Bramabiau, de watervallen van Orgon of Les Aiguières bij Saint-Ambroix zijn enkele goede plaatsen waar je de CANYONS KUNT AFVAREN EN AAN RIVER TREKKING KUNT DOEN. De rijkdom en verscheidenheid van de reliëfs zorgt ook voor spanning en sensatie bij klimliefhebbers, zoals bijvoorbeeld de zandsteenblokken van La Capelle
DE PÔLE MÉCANIQUE ALÈS CÉVENNES, met 5 aardecircuits en 5 asfaltcircuits, zorgt voor spanning en sensatie bij alle autoliefhebbers, beginner of gevorderd. Karts – geschikt voor kinderen vanaf 7 jaar – met één zitplaats, het grootste autoracebanencomplex van Frankrijk heeft een volledig aanbod van rijlessen en de mogelijkheid om auto’s te besturen. In dezelfde geest geeft het CIRCUIT VAN LEDENON liefhebbers de mogelijkheid onder andere een Formule 3000 uit te proberen.
Veel activiteiten
Allerlei activiteiten om te
genieten, uit je bol te gaan,
of je je helemaal uit te
leven of je juist op jezelf
te concentreren of gewoon
te ontspannen zonder
veel te doen, alles is hier
toegestaan.
Overal op de wegen en paden in de Gard treft u wielrenners aan die de afwisseling van moeilijkheidsgraad en landschap zeer waarderen. Er zijn ook circuits uitgezet voor MOUNTAINBIKERS, vooral rond belangrijke toeristische trekpleisters zoals de Pont du Gard, maar er zijn ook wegen genoeg om in alle vrijheid te fietsen.
Op de Mont Aigoual zijn in het gebied van het STATION DE PRAT PEYROT 14 skipistes en 60 kilometer gemarkeerde en geprepareerde langlaufpistes uitgezet. Door het veelzijdige en natuurlijke karakter is het een uitstekende bestemming voor het hele gezin.
De grote verscheidenheid en afwisseling maakt de Gard bijzonder geschikt om TE PAARD kennis te maken met de onvergelijkelijke rijkdommen van de natuur. De Camargue verkennen, de garrigues ontdekken, de Cevennen doortrekken, de sporen van de Kelten volgen... het programma is een uitnodiging om op het paard te stappen!
60
Actieve vakantie
Clévacances, een leuke vakantie in het vooruitzichtDe Gard is een pionier op het gebied van kwaliteitskeurmerken van gemeubileerde vakantie- woningen. Vanaf de jaren 80 krij-gen de gemeubileerde vakantiewo-ningen, op initiatief van het Comité Départemental du Tourisme, een kwaliteitskeurmerk en vanaf 1986 geldt dit voor de gehele Languedoc Roussillon. In 1995 worden de verschillende keurmerken van gemeubileerde vakantiewoningen in Frankrijk verenigd in een enkel keurmerk: CLEVACANCES. In de Gard worden er meer dan 2.300 gemeubileerde woningen te huur aangeboden.In een uitzonderlijke omgeving, van een studio tot een bungalow of de karakteristieke Proven-çaalse boerderij, in elk seizoen vindt u een woning die qua kwa-liteit, comfort en ontvangst aan uw verwachtingen voldoet. Bel meteen onze reserveringscen-trale tel.04 66 36 96 30
Gevoel voor gastvrijheid
62
Een uitzonderlijk overnachtingsaanbod
De Gard geniet niet voor niets van een mooie natuur en een uitstekend klimaat. Met meer dan 300 hotels, 200 campings, meer dan 2000 gemeubileerde appartementen van Clévacances en tientallen collectieve overnachtingsgelegenheden, is het bijzonder goed uitgerust om bezoekers het hele jaar door te ontvangen.
Er wordt vaak gezegd dat het eerste con-tact het belangrijkste is… Daarom berei-den wij dit moment lang van te voren voor.Onze keurmerken waarvan het niveau steeds wordt bijgesteld, hebben tot doel u de beste kwaliteit huisvesting en ser-vice te garanderen.En zelfs als sommigen met minder tevre-den zouden zijn, is dat niet genoeg voor ons, omdat wij zo graag de geest van het goede leven waar we zo opgesteld zijn met u willen delen. In de Offices de Tourisme van het depar-tement zult u hartelijk en welwillend ont-vangen worden.Een excuus hebben om feest te vieren, om
de band met het verleden te versterken of om nieuwe vriendschappen te maken, dat is het credo van de bewoners van de Gard die u graag in hun sfeer van hartelijkheid zullen opnemen. Onze feesten zijn authentiek, het zijn intense momenten waarbij vriendschap belangrijk is. Er is geen dorp zonder eigen feest. Er zijn feesten voor alle sma-ken : festivals, kermissen, feesten van de schutspatroon, recitals, concerten, feesten ter ere van de stier, feesten van producten van eigen bodem, sportwed-strijden…Kom en laat u verleiden door de genoe-gens van de zintuigen, en geniet! m
Jaar vol evenementen
Wat uw eisen of verlangens ook zijn, wij zullen alles in
het werk stellen om het hele jaar door aan uw wensen
te voldoen.
Tot uw dienst
Een pioniercomfort voor alle handicaps
Het nationale keurmerk ‘Tourisme et Handicap’ heeft tot doel een kwa-liteitsaanbod te ontwikkelen voor
mensen met een gehoor- of gezichtspro-bleem of met een lichamelijke of verstan-delijke handicap. De plaatsen die aan-gepaste voorzieningen voor deze groepen aanbieden kunnen zo een keurmerk krij-gen, als zij ten minste aan bepaalde voor-waarden voldoen. Er hoort een duidelijk herkenbaar logo bij waarop de betroffen handicaps vermeld staan. De Gard die de eisen op dit gebied blijft verfijnen, hoort bij de leidende departementen. Er zijn 60 plekken met een keurmerk, op 1000 in heel Frankrijk, die in een speciale brochure vermeld staan, wat overeenkomt met meer dan de helft van alle erkende plaatsen in de hele regio Languedoc-Roussillon.
Gîtes de France GardEen Groene vakantieGîte rural, bed & break-fast, groene campings … zeer gevarieerde over-nachtingsmogelijkheden voor vakantie of weekends en de aparte sfeer van het buitenleven proeven. Verkenning van de natuur, culturele bezoeken, sport-activiteiten of ontspan-ning... een groen verblijf voor alle leeftijden en alle smaken.Landschappen, activi-teiten, ontmoetingen... geniet tijdens uw verblijf van de authenticiteit, de gezelligheid... kom op adem!
JANUARI> Journée de la Truffe, 3e zondag,Uzès.> Festival de flamenco, Nîmes.> Salon de la Biographie, Nîmes.
FEBRUARI> 1e professionele wielerronde : L’Etoile
de Bessèges, Bessèges.> Fête de la St Blaise, Saint-Martial.> Fête du Pétassou, Trèves.> Fête de la St Valentin, Roquemaure.> Fête provençale, Aimargues.
MAART> Filmfestival Itinérance, Alès> Festival de l’Humour, Bagnols-sur-
Cèze> Uithoudingsloop, Le Grau du Roi /
Port-Camargue
APRIL> Brocantemarkt, Pâques, Barjac.> De dagen van de olijfboom, Nîmes.> Salon du Goût et de la Gastronomie,
Villeneuve-lez-Avignon.> Atout Fil, hedendaags stylisme,
Vauvert.> Les Nautiques,beurs voor tweede
hands boten, Le Grau du Roi / Port-Camargue.
> Fête de la Souche et du Terroir, Générac.
> Fête médiévale, Sommières.
MEI> Halve marathon Nîmes, 1 mei.> Feria van Alès, Hemelvaartsdag, Alès.> Vogua Monstra, fête de la Rame, Le
Grau du Roi / Port-Camargue.> Festival de la Randonnée
accompagnée, Hemelvaartsdag, Saint-Jean-du-Gard.
> Feria van Pinksteren, Nîmes.
JUNI> Festival du Conte, Uzès.> Course pédestre des 4000 marches,
Valleraugue.> Festival de la Nouvelle Danse, Uzès.> Fête de la Transhumance, L’Espérou> Festival Les Nuits d’Encens, Aigues-
Mortes.> Middeleeuws feest Les Donjonnales,
even jaren, Saint-Laurent-des-Arbres
JULI> Mineralen- en fossielenbeurs, Saint-
Ambroix.> Festival international de Folklore,
Aramon.> Rencontres d’été de la Chartreuse,
Villeneuve-lèz-Avignon.> Festival Bagnols Blues, Bagnols/Cèze.> Festival de Magie, Allègre-les-
Fumades.> Fête de la lavande et de l’olivier,
Barjac.> Markt met handnijverheid, kunst en
producten van eigen bodem, Lanuejols.
> Festival Autres Rivages, Uzès.> Fête du Volo Biou, Saint-Ambroix.> La Figoulade, feest van de verse vijg,
Vézénobres.> Jazzfestival, Le Grau du Roi.> Jazzfestival, Junas.> Terralha, Saint-Quentin-la-Poterie> Les Estivales, grote plaatselijke feria ,
vanaf 21 juli, Beaucaire.> Festival de la Chanson, Barjac.> Afrikaans Festival, Sauve.> Nuits Musicales d’Uzès> Festival van Le Vigan
JULI-AUGUSSTUS> Les Estivales, iedere avond, Alès.> Jeudis de Nîmes, themamarkten em
muziek, Nîmes.> Les Beaux Quais du Vendredi,
handvaardigheidsmarkt met animaties, Beaucaire.
AUGUSTUS> Festival Autres Rivages, Uzès.> Les Transes Cévenoles, Sumène.> Wijnbeurs, Uzès.> Fête de la Vannerie, Vallabrègues.> Festival de Villevieille Salinelles.> Les Nuits du Sel, Aigues-Mortes.> Antiek- en brocantemarkt, Barjac.> Feria de la Pêche et de l’Abricot, Saint-
Gilles.> Middeleeuwse feesten van Saint-
Louis, Aigues-Mortes.
SEPTEMBER> Vendanges Romaines, Beaucaire.> Vendanges à l’Ancienne, Beaucaire.> Feria des Vendanges, 3e week-end,
Nîmes.> Rencontres de l’Archipel des Métiers
d’Art, Beaucaire.
OKTOBER> Journée de l’Ane de Provence, Uzès.> Foire aux Cèpes, Concoules.> Fête du Terroir, Quissac.> Journées Méditerranéennes de la
Figue, Vézénobres. > Foire de la Pomme et de l’Oignon, Le
Vigan.
NOVEMBER> Festival de la Randonnée
accompagnée, Allerheiligen, Saint-Jean-du-Gard.
> MIAM, gastronomiebeurs, Alès.> Salon des Santons, Garons.> Nimagine, handvaardigheidsbeurs,
Nîmes.> Les Journées de l’Arbre, de la Plante et
du Fruit, Saint-Jean-du-Gard.
DECEMBER> Fête de l’Olive, Corconne.> Antiekbeurs, Nîmes> Levende crêche en nachtmis,
24 dec., Saint-Gilles.
Nuttige adressen
64 65
AIGUES-MORTES – Place Saint Louis – BP 32 – 30220 Tél. 04 66 53 73 00 – Fax 04 66 53 65 94 www.ot-aiguesmortes.fr [email protected]
ALÈS – Place de la Mairie – 30100 Tél. 04 66 52 32 15 – Fax 04 66 52 57 09 www.ville-ales.fr [email protected]
ALLÈGRE–LES FUMADES – Maison de l’Eau - 30500 Tél. 04 66 24 80 24 – Fax 04 66 24 83 29 www.les-fumades.com [email protected]
ANDUZE – Plan de Brie – BP 6 – 30140 Tél. 04 66 61 98 17 – Fax 04 66 61 79 77 www.ot-anduze.fr [email protected]
BAGNOLS-SUR-CÈZE – Avenue Léon Blum – 30200 Tél. 04 66 89 54 61 – Fax 04 66 89 83 38 www.ot-bagnolssurceze.com [email protected]
BARJAC – Place Charles Guynet – BP 15 - 30400 Tél. 04 66 24 53 44 – Fax 04 66 60 23 08 [email protected]
BEAUCAIRE – 24, cours Gambetta – BP61 – Cedex 30301 Tél. 04 66 59 26 57 – Fax 04 66 59 68 51 www.ot-beaucaire.fr [email protected]
Alles over de Gard, meteen
De Service Loisirs Accueil en de reserveringscentrale staan tot uw beschikking bij het organiseren van uw vakantie in de Gard (groepen/individueel)
Comité Départemental du Tourisme du Gard, 3 rue Cité Foulc, BP 122 – 30010 Nîmes cedex 4 – FrankrijkTél : 04 66 36 96 30 - Fax : 04 66 36 13 14Internet : www.tourismegard.comMail : [email protected]
GITES DE FRANCE TOURISME VERT GARDMaison du Tourisme – 3, Rue Cité Foulc – B.P. 5930007 NIMES Cedex 4 – FrankrijkTél 04 66 27 94 94 – Fax 04 66 27 94 [email protected]
Tot uw dienst
TOERISTENBUREAUS
BESSÈGES – 50, rue de la République – BP 16 – 30160 Tél. et Fax : 04 66 25 08 60 www.cevennes-actives.org [email protected]
CAUSSES-AIGOUAL-CÉVENNES – Le Pont en Bois – 30750 Camprieu Tél. 04 67 82 64 67 – Fax 04 67 82 01 96 www.causses-aigoual-cevennes.org [email protected]
GÉNOLHAC HAUTES CÉVENNES – L’Arceau – 30450 Tél. 04 66 61 18 32 – Fax 04 66 61 15 29 www.hautes-cevennes.org [email protected]
LE GRAU DU ROI-PORT-CAMARGUE – 30, rue Rédarès – 30240 Tél. 04 66 51 67 70 – Fax 04 66 51 06 80 www.legrauduroi-portcamargue-tourisme.info [email protected] LE VIGAN – Place Triaire – 30120 Tél. 04 67 81 01 72 – Fax 04 67 81 86 79 [email protected]
MÉJANNES LE CLAP – Mairie – 30430 Tél. 04 66 24 42 41 – Fax 04 66 24 47 54 [email protected] NÎMES – 6, rue Auguste – 30000 Tél. 04 66 58 38 00 – Fax 04 66 58 38 01 www.ot-nimes.fr [email protected] PAYS DE SOMMIÈRES – 5, quai Gaussorgues – 30250 Sommières Tél. 04 66 80 99 30 – Fax 04 66 80 06 95 [email protected]
PAYS GRAND’COMBIEN – 17, avenue Pasteur – 30110 La Grand Combe Tél. et Fax : 04 66 55 76 12 [email protected] [email protected] PONT SAINT-ESPRIT – Résidence Welcome – 30130 Tél. 04 66 39 44 45 – Fax 04 66 39 51 81 www.ot-pont-saint-esprit.fr [email protected] QUISSAC – Avenue du 11 Novembre – BP 18 – 30260 Tél. 04 66 77 11 48 – Fax 04 66 93 03 88 [email protected] REMOULINS-PONT DU GARD – Place des Grands Jours – 30210 Tél. et Fax : 04 66 37 22 34 www.ot-pontdugard.com [email protected] ROQUEMAURE – 1, cours Bridaine – BP 65 - 30150 Tél. et Fax : 04 66 90 21 01 www.ot-roquemaure.com [email protected] SAINT AMBROIX – Place de l’ancien temple – 30500 Tél. 04 66 24 33 36 – Fax 04 66 24 05 83
[email protected] SAINT GILLES - Place Frédéric Mistral - 30800 Tél. 04 66 87 33 75 – Fax 04 66 87 16 28 www.ot-saint-gilles.fr [email protected] SAINT HIPPOLYTE DU FORT– Les Casernes – BP 24 - 30170 Tél. 04 66 77 91 65 – Fax 04 66 77 25 36 www.multimania.com/sainthippolyte [email protected] SAINT JEAN DU GARD – Place Rabaud St Etienne – BP 2 – 30270 Tél. 04 66 85 32 11 – Fax 04 66 85 16 28 www.otsi.st.jeandugard.free.fr/ [email protected] SAINT LAURENT DES ARBRES – Tour Ribas – BP 15 – 30126 Tél. et Fax : 04 66 50 10 10 www.saint-laurent-des-arbres.com [email protected] SAUVE – Place René Isouard – BP 17 – 30610 Tél. 04 66 77 57 51 – Fax 04 66 77 05 99 www.ot-sauve.fr.st [email protected] UZÈS – Place Albert 1er – BP 129 – 30700 Tél. 04 66 22 68 88 – Fax 04 66 22 95 19 www.uzes-tourisme.com [email protected] VAL DE SALINDRENQUE – 83, rue de la Place – 30460 Lasalle Tél. et Fax : 04 66 85 27 27 www.ot-lasalle.fr [email protected] VALCÈZARD – 4, route de Pont Saint Esprit – 30630 Goudargues Tél. et Fax : 04 66 82 30 02 ot.valcezard @tiscali.fr VALLÉE BORGNE – Les Quais – 30940 Saint-André de Valborgne Tél. 04 66 60 32 11 – Fax 04 66 60 33 26 www.vallee-borgne.org [email protected] VALLERAUGUE-MONT AIGOUAL – Route de l’Aigoual - 30570 Tél. 04 67 82 25 10 – Fax 04 67 82 21 16 www.aigoual-cevennes.com/ [email protected] VAUVERT – Place Ernest Renan – 30600 Tél. 04 66 88 28 52 – Fax 04 66 88 71 25 www.vauvert.com [email protected] VERGÈZE RHÔNY VIDOURLE – Place de la mairie – 30310 Vergèze Tél. et Fax : 04 66 35 45 92 otrhony.ifrance.com [email protected] VÉZÉNOBRES – Grand’rue – 30360 Tél. 04 66 83 62 02 – Fax 04 66 83 62 35 www.ot-vezenobres.com [email protected] VILLENEUVE LEZ AVIGNON – 1, place Charles David – 30400 Tél. 04 90 25 61 33 – Fax 04 90 25 91 55 www.villeneuvelesavignon.fr/tourisme/ [email protected]
DE BELANGRIJKSTE GENOEMDE PLAATSENAigues-Mortes p 6Aiguèze p 33Aigoual (le Mont) p43Aimargues p9Alès p 40Allègre-Les-Fumades p 33Anduze p39Arpaillargues p55Aubais p15Aujac p43Bagard p54Bagnols-sur-Cèze p30 Barjac p31 Beaucaire p 25Bez-et-Esparon p43Blandas (Causse) p56Blauzac p 21Castillon-du-Gard p21Calvisson p14Chusclan p27 Collias p 21Concoules p 42Courbessac p44Courry p 56Domazan p 58Durfort p43Fournès p 21Gaujac p27 Générargues p54Génolhac p42Goudargues p 32Jonquières-Saint-Vincent p 25Junas p15Laudun p 26La Capelle et Masmolène p 21La Gardie p56La Grand Combe p43Lanuejols p59La Roque-sur-Cèze p32Lasalle p42Le Cailar p 8Lédenon p 60Le Grau-du-Roi p7Le Vigan p43Lirac p27 Lussan p29 / 32Lozère (le Mont) p42Méjannes-le-Clap p29 Mialet p 39
Molières-sur-Cèze p 33Montclus p 33Montpezat p15Nîmes p12Nages p14Navacelles p56Peyremale p43Pont-Saint-Esprit p 26Port-Camargue p 7Portes p 35Pouzilhac p 21Prat Peyrot p61Quissac p 36Remoulins p 21Roquemaure p 26Rousson p59Salinelles p15Saint-Ambroix p 33Saint-André-de-Valborgne p42St-Bonnet-de-Salendrinque p43Saint-Gilles p8Saint-Hippolyte-du-Fort p42Saint-Jean-du-Gard p38Saint-Laurent-d’Aigouze p9 Saint-Laurent-des-Arbres p27 Saint-Martial p43Saint-Maximin p 21Saint-Paulet-de-Caisson p 32Saint-Privat-de-Champclos p31Saint-Quentin-la-Poterie p20Saint-Siffret p21Saint-Victor-La-Coste p27 Sauve p 36Sernhac p 21Serviers p55Sommières p14Tavel p27 Théziers p 21Uzès p20Vallabrègues p27 Valleraugue p43Vauvert p9Vénéjan p27 Vergèze p48Vézénobres p 37Villeneuve-lez-Avignon p 24Villevieille p15
Envies de Gard een uigave van het Comité Départemental du Tourisme du Gard, voorzitter: Lucien Affortit. Publicatie-directeur : Claude Rezza. Verantwoordelijk uitgever CDT : Michel Vielzeuf. Leescomité: F. Griffoul, D. André, S. Sutour, C. Pradel. Redactie en ontwikkeling: Stéphane Vieuxmaire © / Poéthique / 04 66 70 22 30. Photogravue en druk: Ciam, Langlade. Foto’s: CDT du Gard / D. André / F. Griffoul / C. Arro, Conseil général du Gard / J.P. Favand / J. Davy / A. Surelle, A. Patrice, © photoblot.com, C. Clausier, A. Gas, M. Verdier, J. Munoz, S. Vieuxmaire, G. Arnaud, G. Coladon, J. Boulet, Max Sagon, EPCC du Pont du Gard/B. Liégeois, J.L. Mabit, OT Nîmes / L. Martorell, OT Grau du Roi / G. Rey, OT Uzès / A. Perier / J. Roux, OT Anduze, OT Barjac, OT Vézénobres, OT St Hippolyte du Fort, OT St Ambroix, ville d’Alès, ville de Pont St Esprit, ville de Laudun, ville de St Quentin la Poterie, musée de Bagnols sur Cèze, musée du Vieux Nîmes / C. Cambon, musée archéologique de Nîmes, musée du Vigan, musée d’art sacré, Salins du Midi / G. Rey - G. Santantonio, Neteor, Anambule, Enfants de Boisset, mine-témoin, musée PAB, ARRCA, musée du Désert, Perrier, Haribo, Agropolis, La Fanabrègue, S. Tirfort, Amazonia, Musée du Jouet, Bouscarasse, La Cocalière, Trabuc, musée du Vélo, Préhistorama, les Tourelles, Vieux Mas, Pôle mécanique, Académie du Vin. - Ledere reproductie, zelfs gedeeltelijk, van de teksten en foto’s is verboden Ondanks de grote zorg die aan de uitvoer van dit document besteed is, kunnen er fouten ingeslopen zijn. Wij verzoeken u ons hiervoor bij voorbaat te verontschuldigen.
66 67
Tot uw dienst
De Gard en zijn afzonderlijke streken
Sinds enkele jaren voert de Gard een beleid dat erop gericht is het specifieke
van de verschillende streken beter te kunnen identificeren en te doorgronden.
Sommige streken zijn al goed georganiseerd met Maisons de Pays, eigen
aanbiedingen en toeristische documentatie ; andere zijn hiermee bezig. Om u
beter van dienst te kunnen zijn geven wij u hier een lijst van de brochures die
nu beschikbaar zijn, samen met de themafolders die door het departement
uitgegeven worden. U kunt deze documentatie aanvragen bij het Comité
départemental du Tourisme, die ze u met alle genoegen zal toesturen.
Locations Clévacances• Nîmes - Uzès - Vallées
du Rhône, de la Cèze• Littoral Camargue• Cévennes
Chambres d’hôtes Clévacances
Gastronomie et Produits du Terroirs
Pays Cévennes, Mont Lozère
Service Loisirs Accueil Réservation
Riviertoerisme (GB, D, Esp, Ital)
Courts séjours Service Loisirs Accueil
Pays vallée du Vidourle
Hôtels et Restaurants Randonnées pédestres et VTT
Pays Costières, Camargue,Méditérranée
Campings
Randonnée équestre Pays des vallées cévenoles
Festivités
Tourisme et handicap
Pays Cévennes, Causses,Aigoual
Pays Uzège, Pont du Gard
Gîtes de Francechambres d'hôtes
Gîtes de France(en vente 11 €)