JABATAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA MALAYSIA JKKP : GP (I/M) 5/2001ISBN 983 - 2014 - 14 - X GAR8PANDUAN PENYEDAANGAR8PANDUAN PENYEDAANGAR8PANDUAN PENYEDAANGAR8PANDUAN PENYEDAANDOKUMEN DEMON8TRA8 OPER DOKUMEN DEMON8TRA8 OPER DOKUMEN DEMON8TRA8 OPER DOKUMEN DEMON8TRA8 OPERA8 8ELAMAT A8 8ELAMAT A8 8ELAMAT A8 8ELAMAT {AM} {AM} {AM} {AM} Mukasurat PRAKATAi PENGENALAN1 PERUNTUKAN AM1 PANDUAN PENYEDIAAN DOKUMEN DEMONSTRASI OPERASI SELAMAT Peraturan 10(a)2 Peraturan 10 (b)(i)2 Peraturan 10(b)(ii)5 Peraturan 10(c)6 LAMPIRAN Jadual 1 : Contoh maklumat bahan berbahaya8 Jadual 2 : Contoh maklumat punca , bahaya dan 8 kesan akibat kemalangan besar Gambarajah 1 : Contoh Pelan Tapak9 KANDUNGAN GarispanduaninibolehlahdinamakansebagaiGarispanduanPenyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat (Am). Tujuangarispanduaniniadalahuntukmenjelaskandanmenghuraikan kehendakPeraturan10,Peraturan-peraturanKeselamatandanKesihatan Pekerjaan(KawalanTerhadapBahayaKemalanganBesarDalam Perindustrian) 1996 yang perlu dipatuhi oleh pengilang Pepasangan Bahaya Bukan Besar dalam menyediakan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat. Garispanduaniniakandisemakdarisemasakesemasadenganmengambil kirasebarangperubahandanpengilangadalahdigalakkanuntukmemberi komenbertuliskepadaJabatansupayaGarispanduaniniakanlebihlengkap dan berkesan. Ketua Pengarah Jabatan Keselamatan dan Keselamatan Pekerjaan Malaysia iPRAKATA Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia1 Peraturan-peraturanKeselamatandanKesihatanPekerjaan(Kawalan TerhadapBahayaKemalanganBesarDalamPerindustrian)1996, meletakkantanggungjawabumumkeataspengilanguntukmemastikan setakatyangpraktik,keselamatandankesihatanorangyangmungkin mendapat kesan daripada aktiviti kerja mereka. Peraturan 10 menghendaki pengilang Pepasangan Bahaya Bukan Besar pada bila-bilamasa,menyediakanbuktitermasukpengeluarandokumenuntuk menunjukkanbahawadiatelahmengenalpastikemungkinanbahaya kemalanganbesar,mengambillangkah-langkahyangmencukupiuntuk mencegahkemalanganbesartersebutdanmengurangkankesannyajika berlaku.Selainitupengilangjuga telah memberikan maklumat, latihan dan peralatanyangdiperlukankepadaorangyangbekerjaditapakuntuk memastikan keselamatan mereka. Peraturan 10 :Demonstrasi Operasi Selamat. Seseorangpengilangyangmempunyaikawalanterhadapsuatuaktiviti industri yang Bahagian ini terpakai hendaklah, pada bila-bila masa, apabila dimintaolehKetuaPengarah,menyediakanbuktitermasukpengeluaran dokumen untuk menunjukkan bahawa dia telah : (a)mengenalpasti kemungkinan bahaya kemalangan besar; dan (b)mengambil langkah yang mencukupi untuk- i)mencegahapa-apakemalanganbesarataumengurangkan akibatnya kepada orang dan alam sekitar; dan ii)memberi maklumat, latihan dan peralatan yang diperlukan kepada orangyangbekerjaditapakuntukmemastikankeselamatan mereka; (c)menyediakan dan mengemaskinikan suatu pelan kecemasan tapak yang mencukupiyangmemperincikancarakemalanganbesarbolehdi tangani. PENGENALAN PERUNTUKAN AM Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia2 PERATURAN 10(a) Mengenalpasti kemungkinan bahaya kemalangan besar Pengilang hendaklah mengenalpasti :- 1.Semua bahan berbahaya dan kuantitinya yang ada di tapak. 2.Jenisbahanberbahayasamaadabahanmentah,keluaransiap,keluaran pertengahan atau keluaran sampingan. 3.Sifatfizikaldankimiasertamaklumattoksikologibahantersebutdan kriteria bahayanya. (Maklumat 1-3, Sila rujuk contoh di dalam Jadual 1 ) 4.Kedudukanbahanberbahayabesertakuantitiyangditunjukkandiatas pelan tapak berskala.(Sila rujuk contoh di Gambarajah 1) 5.Bagaimanapunca,bahayadankesanakibatkemalanganterhadap pekerja,orangramaidanalamsekitar.(Silarujukcontohdidalam Jadual 2) PERATURAN 10(b)(i) Mengambil langkah yang mencukupi untuk : Mencegah apa-apa kemalangan besar atau mengurangkan akibatnya kepada orang dan alam sekitar Mewujudkansistempengurusanuntukmencegahataumengurangkankesan kemalangan besar dengan mengadakan elemen-elemen berikut :- 1.Pihakpengurusanhendaklahmemastikandokumenpepasangan berikut adalah yang terkini :- 1.1Struktur organisasi syarikat yang jelas. PANDUAN PENYEDIAAN DOKUMEN DEMONSTRASI OPERASI SELAMAT Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia3 1.2Penjelasanberkenaankelayakankerjadanpengalamanserta pernyataantugasdantanggungjawabuntukjawatanutamaserta jawatan yang ada kaitan dengan pengendalian atau proses bahan berbahaya. 1.3Polisi Keselamatan dan Kesihatan pekerjaan, 1.4Perkara-perkaraberkenaansemuaisukeselamatandan kesihatanpekerjasentiasadiambilperhatiandantindakanoleh pengilangmelaluiforumdiantaramajikandanpekerjaseperti JawatankuasaKeselamatandanKesihatanPekerjaanataulain-lain forum yang berkaitan. 2.Aturanyangdibuatuntukmemastikanoperasidipepasanganadalah selamatdarisegirekabentuk,pembinaan,pengujian,operasi, pemeriksaan dan penyenggaraan melalui :- 2.1Maklumat berkenaan kawalan kejuruteraan :- 2.1.1Rekabentuk,fabrikasidanpembinaanpepasangantermasukkomponenpepasangan,yangmematuhi piawaiyangdiiktiraf.Contohnyapengandung tekanan, talian paip dan peralatan lain yang mematuhi kod-kodtertentusepertiAmericanStandardof MechanicalEngineering(ASME),BritishStandard (BS),AmericanNationalStandardInstitute(ANSI), dan sebagainya. 2.1.2Maklumatyangterkinitentangprosestermasukcarta alir proses dan gambarajah peralatan dan paip. 2.1.3Peralatankawalankeselamatansepertipengesangas, pengesankebocoran,penggera,belantik,tangki longgokan dan sebagainya. 2.1.4Sistem(alat)untukmengawalsertameminimakan kesan akibat dari kemalangan besar seperti bund wall, tirai air, perenjis air dan sebagainya. 2.2Maklumat berkenaan prosedur kerja selamat. 2.3Maklumatberkenaansistempemeriksaandanpenyenggaraan yang melibatkan perkara-perkara berikut :- Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia4 2.3.1Prosedurterkiniyangberkaitandenganpemeriksaan dan penyenggaraan. 2.3.2Programataupenjadualanuntukmelaksanakan pemeriksaan dan penyenggaraan. 2.3.3Mengenalpastiperalatanyangkritikaluntuk penyenggaraan seperti sistem pelega-tekanan, penderia suhu / tekanan / aliran, pencegah limpahan, penutupan kecemasan , utiliti, penggera, dan sebagainya. 2.3.4Sistempenyimpananrekodbagipemeriksaandan penyenggaraan. 2.4Pengubahsuaian pepasangan yang melibatkan perkara-perkara berikut :- 2.4.1Maklumatberkenaanproseduryangjelasberhubung dengan pengubahsuaian tertentu ke atas pepasangan.2.4.2Maklumatberhubungorangyanglayakuntukkerja-kerjapengubahsuaiandantanggungjawabnyayang berkaitan keselamatan dan kesihatan. 2.4.3Mengenalpasti peralatan kritikal yang terlibat di dalam pengubahsuaian. 2.4.4Sistem penyimpanan rekod bagi pengubahsuaian. 3Maklumatberkenaansistemkebenarankerjasepertikerjapanas, tempat terkurung, elektrik, mengorek dan sebagainya. 4Maklumatberkenaansistempemilihan,kawalandanpemantauan kontraktor. 5Maklumatberkenaansistemmelapor,menyiasatdanmerekod kemalangan dan hampir kemalangan. 6Maklumatberkenaansistemmengauditdanmengkajisemulasemua aktiviti berkaitan keselamatan dan kesihatan. Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia5 PERATURAN 10(b)(ii) Mengambil langkah yang mencukupi untuk : Memberi maklumat, latihan dan peralatan yang diperlukan kepada orang yang bekerja di tapak untuk memastikan keselamatan mereka Buktihendaklahmerujukkepadaperancanganyangtelahdibuatbagi memastikan maklumat, latihan dan peralatan yang perlu telah diberikan. 1.Cara menyampaikan maklumat kepada pekerja, pelawat dan kontraktor berkenaanbahanberbahayadanlangkahkecemasanditempatkerja tersebut. 2.Latihan :- 2.1Methodologi2.1.1Mengenalpasti keperluan latihan. 2.1.2Bagaimanalatihandijalankandankajianterhadap kefahaman latihan tersebut 2.2Diberikan kepada semua pekerja yang berada ditapak. 2.3Jenis latihan yang diberikan :- 2.3.1Kursus Induksi. 2.3.2Kursus berkenaan operasi pepasangan. 2.3.3Latihan menghadapi kecemasanorangyangberadaditapaktelahtahubahaya-bahaya kemalanganbesardidalamaktivitidantelah menerimalatihanmengenaiprosedurkecemasanyang berkaitan. semuapekerjayangakanmengambiltindakandalam kemalanganbesartelahdilatihhinggaketahapyang mencukupi. semuapekerjatelahdilatihmenggunakanperalatan kecemasan(contohnyaperalatanpernafasan,peralatan pemadam api dan sebagainya). 2.4Rekod-rekod latihan Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia6 3.Maklumatberhubungbekalanperalatanperlindungandiridanlatihan menggunakan peralatan berkenaan. PERATURAN 10(c ) Menyediakan dan mengemaskinikan suatu pelan kecemasan tapak yang mencukupi yang memperincikan cara kemalangan besar boleh di tangani. Komponen-komponen yang mesti ada di dalam pelan kecemasan ialah: 1.Senaraikansemuajeniskecemasanyangmungkintimbuldarioperasi seperti kebakaran, letupan dan pembebasan bahan toksik. 2.Lokasi/pusatdimanatempatataubilikyangakandigunakansemasa kecemasanuntukmerancangstrategimenanganikecemasantersebut dan senarai peralatan/kelengkapan yang ada. 3.Organisasidanpasukankecemasansertatanggungjawabatau aktivitinya. 4.Prosedur-proseduryangdigunakansemasamenanganikecemasan seperti dinyatakan di para 1. 5.Proseduryangberkaitandenganprinsipumumkecemasansepertidi bawah: 5.1Penggera. 5.2Tindakan kecemasan. 5.3Komunikasi dalaman. 5.4Pengosongan/mencari dan menyelamat/bantuan awal. 5.5Perhubungandenganperkhidmatankecemasanluar.(Sila sertakan senarai perkhidmatan kecemasan dan No. Telefon) 6.Rekod-rekod. 6.1Senaraiperalatandankemudahankecemasanserta penyenggaraannya. 6.2Latihan kecemasan. 7.Mengkaji semula dan mengemaskini pelan kecemasan. Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (JKKP) Malaysia7 LAMPIRAN Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan(JKKP) Malaysia 8 Jadual 1 : Contoh maklumat bahan berbahaya BILNAMA BAHAN BERBAHAYA KUANTITI MAKSIMA (tan/kg) JENIS BAHANMAKLUMAT TOKSIKOLOGI SIFAT FIZIKAL KEADAAN FIZIKAL 1.Gas Petroleum Cecair (GPC) 15 tanBahan mentah -Bp = -42oC Fp = -104oC Cecair 2.Klorin0.7 tanBahan mentahBhg : 1, Jadual 2Cecair 3.Methamidophos200 kg Bahan keluaran siap LD50(oral) = 7.5 mg/kg - Cecair Jadual 2 : Contoh maklumat punca, bahaya dan kesan akibat kemalangan BILPUNCA KEMALANGANBAHAYAKEMALANGANKESAN AKIBAT KEMALANGAN 1.Kebocoran pada klorin drumPembebasan Toksik Kematian, kecederaan dan pencemaran udara 2.GPC terbebas daripada kebocoran injap tangki dan terkena punca api Kebakaran / LetupanKematian, kecederaan, kerosakan, kehilangan harta benda dan pencemaran udara Garispanduan Penyediaan Dokumen Demonstrasi Operasi Selamat Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan(JKKP) Malaysia 9 Gambarajah 1 : Contoh Pelan Tapak Pejabat GPC (7 MT) Perhimpunan Tempat Letak KeretaBalai Pengawal Rumah Pam Motor Tangki Air Pintu Utama Pintu No.2 Agen Pengoksidaan Pintu Belakang Kantin Klorin (2 MT) PELAN TAPAK : SYARIKAT XYX SDN BHD Skala : 1: 10 000 Tempat Letak Kereta Pelawat Kawasan Pengeluaran 2 Kawasan Pengeluaran 1