garmer tbesinger express · 2010. 8. 6. · u bent nog steeds en thousiast aan het werk? 'ja,...
TRANSCRIPT
GARMER aTBESINGEREXPRESS
Maandelijks Nieuwsblad voor GarmerwoldeThesinge en omstreken6e JAARGANG - MAART 1984
In gesprek met schilder Wolt
Iedereen in het dorp kentwaarschijnlijk wel dhr. Wolt,die in zijn witte overall op defiets rondrijdt om zijnschilderwerk te doen. Hij isreeds 65 jaar en zit ruim 40jaar in het schildersvak.
U bent nog steeds enthousiast aan het werk?
'Ja, ik vind het fijn werk en ikword nog steeds gevraagd . Ikben al 65, maar ga voorlopigrustig door. Als ik er mee wilstoppen zal ik dat aan demensen laten weten, Ik wilwel graag plaats maken voorde jongeren , maar die zijn erin Garmerwolde niet.'
Zit er brood in voor jongesch ilders ?
'Dat ligt vrij moeilijk. Als zeveel reklame maken, een autohebben, rekening houden meteen aanloopperiode en eenvele grotere route bestrijkendan is het mogelijk. Erg veelschilders zijn er al tussenuit.Ze konden het niet meer bolwerken. In de hele gemeenteTen Boer zijn er nu nog maar4. Vroeger waren dat er 12plus een aantal knechten.Ook Hofstede in Thesingebijvoorbeeld doet meer werkbuiten het dorp dan erin.'
Wanneer bent U er zelf meebegonnen?
Op 23 september 1945 heb ikhet schildersbedrijf tegenoverde Rabobank overgenomen.Ik fietste al twee jaar vanuitTenPost naar de werkplaats hier,Ik had geen fietsbanden. Allesrammelde aan de fiets, behalve de bel. Ik ben in 1945 getrouwd en heb eerst aan hetDamsterdiep gewoond (waarvroeger Dümmer woonde) enkwam in augustus hier naartoe, toen het huis te koopwas.'
Was er in de oorlogstijd welmateriaal?
'Echt materiaal was er niet.Alleen surrogaat en op debon. Voor gereedschappenwaren er aparte bonnen. Behang was er ook niet en demensen hadden geen geld.Maar er was wel veel werk .Mijn eerste karwei was dekerk in Garmerwolde. Ikmaakte zelf de plamuur doorbloed uit het slachthuis tevermengen met olie en krijtwit. Verf maakte ik ook zelfmet lijnolie en verfpoeder.Vroeger maakten de schilderstrouwens altijd zelf hun verf ineen verfmolen.'
Bleef die surrogaat-verf welzitten?
'Ja, op de kerk is het 20 à 25jaar blijven zitten en op depastorie, waar heel veel werkin zit, ook, Maar vaak ging hetbladderen, Ik had ook nogverfpoeder van mijn voorganger en daar kon je goede verfvan maken. Voornamelijk wit,maar vroeger waren de mensen allang blij als er wat opzat. Als kleuren had ik danwit, omber, zwart en geel. Degewone man was nietkleurgevoelig , maar de voorname lui zochten zelf eenkleur uit. Er werden toen hogeeisen aan het werk gesteld,nu meer aan de kleur.'
Geeft U kleur-adviezen?
'Nu niet meer. Ik loop een generatie achter. Wat nu mooigevonden wordt, klopt nietmet de kleurenleer , die ik geleerd heb. Bruin vind ik maareen dode kleur en keihardblauw tegen keihard groen,zoals op het flatgebouw aande Goudlaan waar mijndochter woont , vind ik nietmooi.
Ook de A-kerk had veelmooier gekund. Je moet rekening houden met de omgeving, oude gebouwen metdonkergroen en crème-kozijnen en als iemand zelf iets wilga ik geen risico lopen meteen ander advies. Ik kantenslotte iedere kleur aanbrengen.
Hebt U alle huizen in Garmerwolde geschilderd?
'Hier ben ik vrijwel overal geweest. Oorspronkelijk warener twee schilders in Garmerwolde. Kuipers, die naastDikkema woonde en ik. Maarhij heeft door ziekte de 65 nietgehaald. Toen ik hier kwamwaren er in Garmerwolde 4kroegen, 4 timmerlieden, 2smeden, 5 winkeltjes, 2kappers. 1 schoenmaker en 1stelmaker. (= een wagenmaker). Ik kan met mijn ladderhier overal bijkomen. De uileborden op de nok vanboerderijen zijn erg moeilijkbereikbaar. Alleen bij Friezema zijn er nog schoorsteenkappen om te verven. Als erte hoog geverfd moet wordenbv. in de stad, begin ik er nietaan.'
Hebt U hard moeten werken?
'Ja, en met plezier. Ik maakteeen 60-urige werkweek enzondags deed ik het schrijfwerk. 's Avonds ruimde ik alles van de afgelopen dag op
en zette klaar wat ik de volgende dag nodig had. Ditwerk is erg seizoen gevoelig .Ik had weleens 36 boerderijenin onderhoud, In het voorjaarmoest alles beginnen. Doorde schoonmaakdrukte was erzat binnenwerk en dan kwamhet buitenwerk weleens in deknijp.Ik zei dan: 'Wachttijd is eenjaar , . .' Maar ik werd altijdweer gevraagd en de klantenzeiden vaak: 'Je moet het zelfmaar bekijken'. Vroeger werdalles beter onderhouden , demensen geven hun geld nuliever aan andere dingen uiten verven zelf. Dat kan ookbest, want de blikverf kwaliteitis goed. Er wordt nu meerverf aan zelfdoeners verkochtdan aan schilders .'
Wat vind U zelf mooi?
'Wat de kleuren betreft houdik niet van beits, hoewel hetheel makkelijk is. Ik heb lievereen gladde verf op deuren enkozijnen, dat is vrolijker, geeftmeer sfeer. Het schildersvakwas ook altijd mooi. Dat vermindert nu, maar zo'n 40 jaargeleden was ik weleens drieweken met een kamer bezig.Je deed dan de hele opbouw.Grondverven, plamuren, overgronden, aflakken. Het namveel tijd, want bij oude huizenmoet je eerst de oude verferaf branden. Maar het materiaal en het uurloon wogentegen elkaar op. Dat is nu nietmeer zo.'
Behalve sch ilderen kunt Uook behangen?
'Ja, dat hoort er ook bij.Vroeger moest je het linnenspijkeren, wat veel voorwerkgaf. Het behang plakken wastoen makkelijker, want aanhet behang zat 'een zelfkant,die je er af moest knippen. Enaangezien je toch nooit helemaal recht kon knippen,plakte je de stroken over elkaar. Nu mag je geen naadzien, het behang moet netjestegen elkaar en dat steekt
nauwer. Ik heb nog behangboeken , maar er wordt nietmeer zoveel behangen , meerschrootjes en schoonmetselwerk . Ik verkoop ook geenbehang meer, want ik raak devoorraad niet kwijt. Verf verkoop ik nog wel in alle kleuren, alleen bijzondere kleurenmoeten besteld worden . Daarleg ik geen voorraad van aan.
Zijn er ook ontevreden klanten?
'Ach, echt mislukt werk is erniet. De regen bederft somsiets en omdat de mensen zelfde kleuren bepalen gaat datook goed. In de oorlog heb ikeen keer een karweitje overmoeten doen, maar veelmensen zeggen het niet alshet tegenvalt. Sommige klanten laten àlles aan je over,behang en al; 'Als het maarnetjes is'. Ik heb natuurlijk inde loop der jaren een klantenkring opgebouwd , vaak oprecommandatie. Bejaardenverven zelf niet en oude woningen zijn niet te doen vooreen amateur. Ik wijs ook zeIden mensen af, maar let ergoed op dat ik zoveel werkaanneem, als ik aankan. Ikmaak het werk ook altijd af. '
Hebt U weleens een ongelukgehad?
'Als baas nooit. Wel als leerling. Ik ben een keer met ladder en al omgevallen. Ookben ik een keer achter hetEemskanaal op de fiets vanachteren aangereden dooreen automobilist. die mij in deschemering niet zag. Ik hoorde een gegier van remmen envloog over het stuur. De fietswas totalloss. Ik zelf hadgeen schade. De auto wel ende bestuurder was overstuur.Tja, en als ik een lekke bandheb dan fiets ik gewoon door.'(plakken neemt te veel tijd inbeslag)
Vertelt U eens een leuk voorval?
(Dhr. Wolt schiet in de lach)'Ik weet erwel één .. . op hetkerkhof zijn grafkelders . Datzijn dubbele kelders waarvande 2e helft eerst alleen alsbeton in de grond ligt, maarweer opgegraven wordt alsdat nodig is. Er komen dantegeltjes in en op een keerwas ik bezig zo'n kelder tewitten, toen er een vrouwlangs kwam. Onder de grondzag ik niets , maar hoorde hetwel én stak nieuwsgierig mijnhoofd naar boven. Die vrouwschrok zich rot.'
Is Uw vrouw ook nog actief inde zaak?
'Ja. als ik er niet ben, neemtzij waar. Ze brengt boodschappen over en zij schilderthier in huis en doet alle karweitjes, behalve behangen .Dit huis wordt ook goed onderhouden , vooral in de winter. 's ZOmers heb ik er geentijd voor. Maar het huis hebben we nog nooit helemaalklaar gekregen .'
Hebt U ook hobby's?
'Tuinieren. Nu al weer zo'n 10jaar. Eerst had ik daar geentijd voor, maar nu heb ik detuin anders ingericht. Ik hebdaar tekeningen voor gemaaktmet het oog op de hoogte vande planten, hun bloeitijd , hunkleur. Ik stek vrijwel alleszelf .. . Het onderhoud van detuin kost ongeveer een dagper week. Maaien. kantjes afsteken. Ook de moestuinneemt veel tijd. Ik heb welvaak dezelfde plantjes maarniet op dezelfde plek. Anderskrijg je ziekte , b.V. bij de dahlia's. De vaste planten blijvenstaan. Ach, je moet er aardigheid in hebben. Dan is het
ontspann ing. Verder lees ikgraag en help mijn vrouw methet huiswerk . (Mevr. Walt begint te lachen: 'als het nietschoon genoeg is.') En ik ligtegenwoordig wat langer inbed.Ook ben ik al 30 jaar consulvan de voetbalclub. Dat betekent dat ik het voetbalveldmoet keuren of het bespeelbaar is voor een wedstrijd .Daarvoor het ik niet geleerd .Dat voel je aan. 's zaterdagmorgens vroeg ga iK hetveld keuren.Ik heb zelf vroeger wel gevoetbald in het aspirantenelftal , maar kreeg een blessure in de knie toen ik 14was . Het mocht toen nietmeer. Het gekke is. dat mijnknie op de ladder genas, zeker van dat klimmen. Het bestuur van GEO heeft mij in '51al gevraagd of ik consul wouworden. Ik kijk hier graag voorde gezelligheid naar hetvoetbal. '
Wat wilt U nog aan ons kwijt?
'Kijk, hier heb ik een foto vanalle schilders uit de gemeen te. Dat zijn allemaal jongensvan de gestampte pot. Zeweten van aanpakken . Wehebben 2 jaar geledenBloerrienhof gedaan, dat washeel gezell ig met elkaar. Vorigjaar zaten met dezelfde ploegin de W.A. Scholtenstraat. Welenen verf van.elkaar , helpenelkaar, we zijn collega 's, geenconcurrenten . En wat ik vooralkwijt wil is dat ik in dit dorpalleen maar goede klantenheb gehad. Geen wanbetalers, geen dubieuze betalers.Dat is reusachtig . Ik heb hieraltijd heel preftig gewerkt . . .'
ElisabethPetaAns
geld en goede raad- --~~
Rabobaok ~
Aktie ' BehoudThesinger Til'
Jaarlijkse uitvoeringen 'VIOD' Thesinge
In het vorige nummer brachten wij een uitvoerig interviewover 'de Til', de brug over deMaar in Thesinge, met WillemZijlema. Als initiatiefnemervan deze handtekeningenaktiebericht hij nu:Zowaar een groot succes isdit geworden! Thesinge staatvoor maar liefst 95% achterdeze aktie, door te tekenenvoor het behoud van onze Til.Thesinge en omstreken, heelhartelijk bedankt voor uwspontane medewerking!Eensgezindheid geeft moeden kracht en doorzett ingsvermogen.Uw handtekeningen liggen nuop de bestuurstafels van hetWaterschap Hunsingo, deGemeenteraad en het collegevan B. & W. in Ten Boer. Zevonden het een goede zaakdat de burger ook hierin meedenkt en zich hiervoor wil inzetten.We hopen dus dat deze aktiedoorslaggevend is voor hetbehoud van onze Til, en datons dorpsgezicht niet geschonden wordt. Verder kanik u er niets meer van zeggen. Zs» gauw ik iets weet, ofwanneer er weer aktie gevoerd moet worden, hoort udit.Kontaktadres: Willem Zijlema,
G.N. Schutterlaan 7Thesinge. Tel. 2413
Op zaterdag 18 februari, vrij dag 24 februari en zaterdag 3maart bracht toneelvereniging'VIOD' (Voort Is Ons Doel) dejaarlijkse uitvoeringen in caféMolenzicht in Thesinge. Daarna werd er nog een avondgespeeld in 'de Bloemhof inTen Boer.De vrijdagavond viel dit jaarwat tegen in het café, de tweezaterdagavonden waren uitverkocht. Gekozen was vooreen van oorsprong Geldersblijspel in drie bedrijven, 'Stil,zeg ik' door J. HemminkKamp. De gedeeltes dialekt inde tekst waren uiteraard omgezet in het gronings. De regie was weer in handen vanArend Kampen.
De oplichter opgelichtDe bedrijven, die elk ongeveer een uur duurden, draaiden vooral om de status-gevoelige familie Brink die het,dankzij duistere praktijken vanpa als zakenman, 'ver geschopt' heeft. Geen aardigeman, die pa Brink: met kapi-
taal van zijn nichtje Jo, eenwees, heeft hij zijn eigen fortuin gemaakt. Thuis is hij bovendien een autoritaire bullebak. Ma Brink weet van deprins geen kwaad, maar heeftwel veel sherry nodig en kilo'sbonbons( een dappere rol vanRoelie Dijkema!) om haar onvrede te stillen. Dochter Monais een leeghoofdige ijdeltuit.Zoon Harrie, mislukt schrijver,is wel een aardige jongenmaar ook hij komt niet in opstand tegen de sfeer thuis. Indat alles komt verandering alsnicht Jo haar recht en haargeld komt halen; gesteunddoor haar buurvrouw tanteJet , die Jo heeft opgevoedomdat de familie Brink in gebreke bleef, doet zij zich voorals een dom schaap datoverigens behoorlijk haarmannetje staat. later blijkt zijarts te zijn en een oppassend,hardwerkend meisje, dat hetbeste met iedereen voor heeftmaar wel een enorme wrokkoestert tegen pa. Mooie bijrollen zijn Bets en Jan, res- .
pectievelijk dienstmeisje enhuisknecht bij de familie. Ooknotaris van Baarle en zijnvrouw, een advokate, mogenniet vergeten worden. Hetdoek valt, wanneer pa Brink inde gevangenis terecht is gekomen, Harrie zijn bestemming heeft gevonden. Monamin of meer tot inkeer is gekomen, Jo een artsenpraktijk 'kan overnemen en Jan eenandere baan heeft, terwijlBets zich verheugt op haarpensioentje en ma Brink zicheindelijk ongestoord in debonbons kan storten. Hellaatste bedrijf duurde wel waterg lang maar daama koniedereen zich klaarmaken omal dan niet de mooie prijzenvan de tombola in ontvangstte nemen. Er werd met flairen verve gespeeld door GerritBoer. die weer fantastischkwaad kon worden als paBrink; Roelie Dijkema, die peravond talloze kilo's bonbonswist weg te werken; SieboltDijkema als 'n wat slomegoedzak, die uiteindelijk pitblijkt te hebben; Jannie Sibmaals het smakeloze Monatoetje, verder de onschuldzelve (met als komische noothaar duidelijke staat van blijeverwachting); Welly Boer alsde pittige dienstbode; JoopBlauw als huisknecht metwitte handschoenen; JanSlump en Jannie de Vries alshet geleerde, hulpvaardigeechtpaar en Trijn Dijkstra alsde bravo Jo. In dit stuk metverrassende wendingenschitterde vooral Greet Blokzijl, die haar rol als vinnigeoude tante bewonderenswaardig volhield. Een pluimop aller hoed, en tot volgendjaar maar weer.
Annelies Heuvelmans
Motor ofbromfiets
MOTORENHANDEL
JoopMoordhof
Lev e ri ng van a lle soort e nr ijwi el en. motoren.
bromfie tsenZUNDAPP . KREIOlE R GAREl U
.VESPA · TQ MO S . YA MAH Aft.. N TlC
lets te vieren?
Dan voor een lekker stukje teert o f gebak naar
Bakker!j Stol
ELEKTROSTEREOHI-FITELEVISIE
• A~ ,,~~ t'l rnodrl/m 1Il1 VOOf'OOC
le~ . Vrlr ()« (c:uoo~ C'fI~
• P'1ffl(J ~l(<<, t 'l rrpt:UObt
RIJKSWEG 15GARMERWOLDE
TELEFOON 05902-1624Wert.pluU " rTW.o&nd~p de gehll'le
cbr 1_lo(l'n
Oosterhamrlklaan 1179715 PB Gron ingen
Telefoon 050- 772552
Nw. Bo terlngestraa t 1029712 PS GroningenTelefoon 050-137295
E. HavengaOude Rijksw e g 9Garmerwolde050- 416425
~~'Opnaarde ~Lauwers~eer~
--~ "--"Sommigen van u zullen bij hetlezen van de kop misschiendenken: 'De Lauwersmeer .. .,moet dat niet het Lauwersmeer zijn?' Nee, met deLauwersmeer bedoelt men hethele gebied , dat er na de afsluiting binnen de oorspronkelijke dijken gekomen is. HetLauwersmeer is het meer datbinnen dit gebied is ontstaan.Dat dient als opslagplaatsvoor overtollig water uit Groningen en Friesland. Voor1969, toen de Lauwerszeenog een stuk van de Waddenzee was, had men altijdproblemen met de afwatering.Langdurige regenval veroorzaakte veel overlast. Bij overheersend noordwesten winden kon men dat water nietkwijt. Door de aanleg van dedijk is er geen verschil meertussen eb en vloed en hetwater kan men nu hierin opsparen, waardoor er geenoverstromingen meer voorkomen.
Waarom is dit gebied zouniek ?
De Lauwersmeer is één vande belangrijkste waterwildgebieden van West-Europa. Erkomen regelmatig meer dan100.000 vogels voor. Gedurende het hele jaar is het voorde natuurliefhebber een interessant gebied, vooral wat devogels betreft. Taltoze eendesoorten tref je er aan. Onder hen zijn smienten, wintertalingen, pijlstaarten en tafeleenden wel het talrijkst. In
,~~
het voorjaar komentienduizenden weidevogels deplaats van de eenden en ganzen innemen die er gedurende de wintermaanden eenpleisterplaats hebben gevonden en op hun beurt hetbroedgebied in noordelijkerstreken gaan opzoeken . Voorvele wadvogels betekent deLauwersmeer een hoogwatervluchtplaats als de vloed hetwat weer onderspoelt. In deslenken en langs de oevers ishet vaak zwart van de rustende en foeragerende vogels.Gewapend met de kijker enhet naslagboek valt er danjuist vanuit de auto volop tegenieten en te ontdekken. Gaje de auto uit dan gaat hetgevogelte op de wieken: ookeen fraai gezicht. Ze eensgoed bekijken wordt dan welmoeilijker.
Waarom komen hier zoveelvogels naar toe?
Vogels stellen specifieke eisen aan een gebied. In deeerste plaats moet er genoegvoedsel te vinden zijn en datis er in dit zoetwatermee r metzijn slenken en prielen volop.In de tweede plaats moetenze er kunnen rusten en/ofbroeden, Alleen in prachtigeweekenden in de zomertijdverstoren horden rekreantenop zeilplanken die rust, behalve wanneer ze op het grotewater blijven en niet de slenken binnenvaren.Om een antwoord te vindenop de bovengestelde vraag
nemen we de brandgans alsvoorbeeld. Van deze kleineganzesoort heeft men er in deLauwersmeer wel eens50.000 geteld en dat is meerdan de helft van de wereldpopulatie. In dit gebied is precies het voedsel dat ze zoeken, n.1. zeekraal, eenzoutminnend plantje. Debrandgans zoekt die plaatsenwaar zoute zeekraal in debuurt staat van zoet water enzoet drinkwater is in hetLauwersmeergebied ruimschoots voorhanden. Aanrustplaatsen is in de winterperiode geen gebrek. Inmaart, april zoeken de brandganzen hun broedgebied op.Voor de Lauwersmeerbrandganzen betekent dat vliegen in de bekende V-formaties naar Nova Zembla en deeilanden in de Barentszzee.
",
Ekskursie in mei
De brandgans is één van devogels die het Lauwersmeerhet predikaat van zeer belangrijk natuurgebied heeftgegeven. D'r zijn eigenlijk nogveel meer zaken waarover ikgraag zou willen schrijvenzoals reeën, kiekendieven, lepelaars, aalscholvers, flamingo's en wat er verder allemaalnog waargenomen wordt,maar daar is geen ruimtevoor. Heel driftig iets van mijnenthousiasme op u overbrengen middels een stukje in deG & T, dat kan alleen eeneerste aanzet zijn. Daar moeteen wandeling op volgen inhet gebied zelf! Die gelegenheid is er, zoals reeds in hetfebruarinummer aangekondigdonder leiding:Datum: zaterdagmorgen 5mei.
, <;ro<\,~~':!'-', __ ::J:. -- -,,,,
.. .. .. - - - - - (~
,',/,,,
//.. -~~.
, " "'-- '
\'Iees Ille\'I-"II\\~I1 \\'eet Iiest\ \ ':1...-....1.
H et adre s voo r al uw vr e e s e n fij ne v lee sw a re nSpecratrs t 10 ro lla de s. d roge e n verse wo rst
it'd ~r t> ........ oeosd a q Geb ak td a q
~'JI" '~~ '~'~ J . FEENSTRA~ ' ,
, ~ '_ . ~ . / , Rijk sweg 145",. ..-, ,, ' '"' Ruischerbru g
. - -"- ede ls lager Tel. 050,416413
Van der "olen leyerC nieC alleenzonneschermen
N atuurlijk maken wij graag een scherpe offe rte voo r u als ' t omeen zo nnescherm gaat.
Maar tevens houdt deze afdeling zeilmakerij zich bezig met hetopnieuw bekleden van markiezen, of met het reparer en van
teme n.O ns leveringsprog ramma omv at verd er :
vouwwanden , verdu ister ingen, rolluike n. voorzet ramen enkost ruk tiewe rken. .
Informee r vrijblijvend naar onze mogelijkheden en prijzen .
Fa. ti. Y.d. tlolen &. Co.Kantoor en werkplaats: Oude Rijksweg 12. Garmerwolde. [e l 050 -41 ó09 8
Advrseuzc -oor Lcweobc rg me... r- H Drcwes. Meerpaal 170 . tel. 050· 4 10S 31
Planten in onze omgeving 8
Gebruikte goederen en aktiviteiten markt
maart: de witte dovenetel
Op beschutte plaatsen kunnen we al vroeg in het voorjaar een voorzichtig bloeiende witte dovenetel tegenkomen en als je geluk hebt vindje in november ook nog bloeiende exemplaren. Deze plantstelt dan ook geen erg hogeeisen aan zijn omgeving omtot groei en bloei te komen.Op allerlei plaatsen in onzenaaste omgeving kun je hemvinden : in bermen (bijv. langshet maar), in 'wilde' tuinen. opbemeste weilanden, enz.Veel mensen denken dat dedovenetel familie is van debrandnetel; dit is niet zo'n gekke gedachte want ze lijkenwel wat op elkaar en groeienvaak dicht bij elkaar in debuurt . De witte dovenetelheeft ongeveer dezelfde vormen is ook behaard; het zijnechter geen brandharen.Veel van de volksnamen voordeze plant hebben te makenmet deze gelijkenis, bijv.'makke brandnetel' . Maar ooknamen als 'tamme tingel' en'loze witte tengels' slaan hierop; 'tingel' betekent namelijkjeuken of branden. Bijnamenals 'zachte zengel' (zengen =branden) en 'bloeiende brannekel' duiden eveneens op degelijkenis met de zo bekendebrandnetel.De witte dovenetel behoort totde 'lipbloemigen'. Deze familieis makkelijkJe herkennen: zehebben vierkante stengels, debladeren staan kruisgewijs ende bloemen zijn tweelippig.De lippen samen vormen eensoort mond, een muil. De Latijnse naam 'Lamium albus'voor de plant betekent danook 'witte keel'. De bovenlip iserg groot en dient als afdak
.tegen de regen; de onderlipis kleiner en is de landingsplaats voor bijen enhommels. Deze dringen zichomlaag in de bloembuis omde nektar te bereiken en zorgen zo voor de bestuiving. Deplant vormt bovendien nogondergrondse uitlopers, terwijlde vruchtjes (nootjes) vaakdoor mieren worden versleept.AI met al is het een vrijwelonuitroeibare plant; ik weetdat ook uit eigen ervaringwant ik heb ooit eens eenstekje uit de natuur in de eigen tuin geplant . ..De witte dovenetel is erg bekend door de vele honing diede plant bevat. Onderaan eenlosgetrokken bloem kan mende zoetigheid proeven . Dehoning wordt nog steeds doorkinderen uit de bloem gezogen, als de bijen ze niet voor
zijn geweest. Allerlei bijnamenhebben ook te maken metdeze honingrijkdom van deplant: 'honichbloem', 'suikernetel', 'zuuqbloern', 'zuigbuisjes ', enz.De planten zijn ideale kinderplanten, want behalve datze de honing ervan kunnengebruiken, kunnen zij er ookmolentjes van maken. Destengel wordt op twee puntenafgebroken, zodanig dat er opelk eind zich een krans vanblad en bloem bevindt. In hetmidden van dit stukje stengelwordt een speld geprikt. Dezespeld wordt aan beide uiteinden vastgehouden en blazentegen de stegeluiteinden doethet molentje draaien.De planten werden ook gebruikt als voedsel voorpluimvee een konijnen, zoalsbijnamen als 'goudhaansvoer'en 'rabbit-rneat' laten zien. Debladeren kunnen ook als spinazie klaargemaakt wordenen zijn voor de mens eetbaar.Leuk om te vermelden nog isde bijnaam Adam en Eva voorde witte dovenetel. Dezenaam wordt duidelijk als debloem ondersteboven gehouden wordt. Je ziet dan detwee lange meeldraden methun zwarte helmknoppen alsman en vrouw tegen elkaaraan liggen.In de natuurgeneeskundeheeft de plant altijd al een rolvan betekenis gespeeld. Hetaftreksel van de witte dovenetel werd gebruik tegen dewitte vloed en andere menstruatiestoornissen. Het kruidbevat namelijk meer dan 10procent looistoffen, waardoorhet samentrekkend werkt.Uitwendig worden de gekookte bladeren op gezwellenen vergelijkbare huidkwalengelegd. Een dampbad, gemaakt met de bladeren enkokend water, kan gebruiktworden bij oorpijn . Thee gemaakt van dovenetelbloesemsis een bekend bloedzuiverendmiddel en schijnt werkzaam tezijn bij prostaataandoeningen.Behaive de witte bestaan er inons land ook nog de paarseen gele dovenetel. die ergveel op elkaar lijken. In onzeomgeving komen de paarseen gele exemplaren duidelijkminder voor dan de witte, diesoms in grote groepen aangetroffen kan worden: 'eengroep van deze forse plant iseen architektonische schoonheid, die een suggestie vanorde 'en rust overbrengt'.
tekening: Rob v.d. Eisttekst: Kees Faber
Op zaterdag 14 april organiseert het CHRISTELIJKJEUGDWERK Thesinge/Garmerwolde de twee-jaarlijkse gebruikte GOEDERENMARKT! in Thesinge op enrond de Kerkstraat.
De markt wordt dit jaar opgefleurd met diverse attrakties.U kunt meedoen aan o.a.:
, PLEIN TEKENEN,, KOEKHAPPEN, MASTKLIM
MEN. KOEKHAKKEN.
Tevens kunt u op de marktdiverse CONSUMPTIES nuttigen, waardoor het er in het'voorjaars zonnetje ' aangenaam vertoeven is.
Het ligt in de bedoeling VEELSTANDS met gebruiktegoederen in te richten. Hiervoor is UW MEDEWERKINGnoodzakelijk.
Op zaterdag 7 april vragen wiju of u nog goederen hebt, dievoor u overbodig gewordenzijn .We komen vanaf ± 10 uur 'smorgens de goederen bij uafhalen. Inlichtingen; StofferHavinga, tel. 05902-1262 .
Wij vragen u nu al GOEDEREN TE BEWAREN zodat hetop zaterdag 14 april, doorvoldoende aanbod, een gezellige markt wordt.
Ideeële organisaties en werkgroepen die een stand willeninrichten op deze markt kunnen zich opgeven bij: AnnekeKattenberg, tel. 050-414035.
De markt wordt 's middagsom 1 UUR GEOPEND.
Bij regen of ander slecht weerwordt de markt gehouden opzaterdag 28 april.
Dag __ . dorpsslager ._.!
Jaarvergadering rederijkerskamer'Wester'
Tijd: vertrek met eigen vervoer om 9.00 uur vanaf dekerk te Garmerwolde.U kunt u opgeven in Gar merwolde bij : Elisabeth Schu /ing , L. v.d. Veenstr. 2, tel.050-416355 en in Thesingebij : Ad van Zalk, G.N.Schutter/aan 3 7, tel. 05902-1780. Om u even een idee tegeven wat er op deze ekskurs ie te beleven valt: Eenritje door de Lauwe rsme er(liefst kijke rs mee !) en eenwandeling van ± 1' /2 uur (ookvoor kleintjes) achter dewoonkern Lauwersoog metaandacht voor flora en faunaen de ontw ikkeling van hetgebied . Wanneer het in dietijd wa t vochtig is zijn laarzengeen overbodige luxe!Eens op de natuuredukatievetoer . . .? Ja , doen op zaterdag5 me i, om 9.00 uur vanaf dekerk in Garmerwolde.
Ad van Zalk
DorpsbelangenThesinge
De jaarvergadering van deVeren iging Van Dorpsbelange n te Thes inge za l wordenge houden op vr ijdag 6 aprilin ca fé Molenzicht ; aanvang8 uur,Na het officiële gedeelte zaldh r. Jongsma van de Verenig ing van Molenvrienden eenlezing houden met dia 's overwa termolens in onz e streek.Dorpsbelangen heeft dhr.Jongsma hiervoor uitgenodigdvanwege de Lagelandstermolen (die tussen Thesingeen Ga rmerwolde staat).We hopen en vele dorpelingen met ons dat deze molenin de nabije toekomst nogeens gerestaureerd zal worden. Dhr. Jongsma kan onshierover missch ien meer ver tellen.
Het Bestuur
Per 1 april gaat de slagerswinkel van de fam . Havingadicht. Zowel de boerder ij alsde slagerij houden als bedrijfop te bestaan . Een spijt ig gebeuren voor ons dorp waarindoor de jaren heen al zoveelmiddenstanders zijn verdwenen. Helaas is er geen opvolger in dit bedrijf dat al vanvader op zoo n ging. Menigdorpsbewoner za l het loopjenaar de slage r missen en hetgezellige praatje in de winke l
DörpsproatBen op 't oogn 'blik sn ötverkoll'n, mien neus zit verstopt en vou l mie wat rillerig ,Zol dat nou alla in komm'ndeurda'k gain vitaminedruppels meer bruuk of zol 'techt komm 'n van 't veranderleke weer. Ik krieg d'r echtgain hoogte meer van . Ainekeer schient sun en denk je :'Ha, motor moar wee r ainsvan stal hoa l'n'. moar wor jeden aanderdoags 's morg 'nswakker, ligt alles moa r zoweer spierwit bezaait mit 'nbeste loag snij . Enf in, jemoutn d'r mit leer'n leev 'n.Het al 'n tiedje ga in dörpssproatje meer in G & T stoan.Op de leste oetvoe r'n vanVIOD wer mie vroagt 't nogains moa l te doun. Nouveuru it den . Heb 'k nou aansook wel weer tied genog veur.Ben sinds ain meert weer alledogg'n toes (nou ja , toes ). 'kHeb gain vast wer k meer ienelks geval dus aans ie nogains 'n boantje wa i!'n , hol 'kmie aanbevool'n.Echte c örpsproaties goannetuurlek over d inqn dij iendörp speu l'n. Zo hewwe ienTha is'n net de drei opvoe r'nsvan VIOD achter de rug , Doarheb 'k zul f ien mitspeult. Deopvoer'ns war'n wat spu l be-
REDAKTIEADRESSENRedaktie Garmerwolde :Elisabeth Schul ing , L. v.d.Veens traat 2. tel. 050416355 .Reda kt ie Thesinge:Kees Fab er , Kapelst raa t 5,tel. 05902-2257Administratie : Peta Jurjens .L. V.d. Veens traat 15.9798 PK Garmerwolde , tel.050-416094.Bank: Rabo Garmerwolde,rek , nr . 3207.05 .749 giro v.d.bank 916938 .Kopij inl everen : steeds vóórde 15de van de maand .Druk: Bo lkema drukwerkverzorg ing , Groningen ,
en de jeugd het niet te versmaden plakje worst.De hee r en mevrouw Havingamoeten nog wennen aan hetidee dat het 1 april al zove r isen zij een zee van vrije tijdzullen hebben. Gelukkig komtde zomer er aan en hebbenzij nog hobby 's zoals hun kippen en konij nen . Wij wensenhen alle goeds voor de toekomst!
Truus Top
treft nait slecht moar d 'r haarde tweide oav'nd wel watmeer volk weez'n kent. Aan der baide oav'nds waar'noetverkocht , zodat d 'r ien tetoal zo 'n beetje 'n leut jetwe ihonderd man westhebb'n. Doar ken je op 'naander stee ien dit blad ooknog we l van leezn denk ik.Verder wordt d 'r ien dorp al 'nbull proat over 't jubi leumfeestvan de chr isteleke school ienseptember. 't Is mie nog na ithaildoal dudelek wat d'r gaitgebeur'n , moar dat za in wewel. D'r zol zo wel weer watbekend moakt word 'n,len Goarmwol wordt netuurlek'n bu lt lult over wat d'r mit 'deLeeuw' stoait te qebeur'n.Noar ik heurt heb gaait onzekapper 't perbeer'n .. . Wieza in 't vanz ulf wel. Stokersgoan ien elk geval weer noa rDrent.PJG het veur de Hoanegevechl'n pre gram zo 'n beetjerond . 't Is zeker dat PeDoalemmer en Roo ie Rinussamen met de Containersweer 'n bezuikje aan 't dörpbrenqn. Dat wordt vast weerschier. Hol dij dag dus vrij :zoaterdag de datligste juni ,Tot den ! Mo i.
Siebolt
Op 27 mei a.s. wordt eenfietstocht voor de ledengeorganiseerd,Het OPENLUCHTSPEL is op24 en 25 AUGUSTUS A.S ,UITWIJK DATA 31 AUGUSTUS en 1 SEPTEMBER. Opgevoerd wordt:
'AS DE HOAN KRAAIT' eenSteveikernedte.
ProgrammaKoninginnedagGarmerwoldeOm half twee wordt U allenverwacht op het sportveld ,waar spelletjes worden gespee ld door de kinderen eneen zeska mp door de oude ren, Prijsuitreiking in café deLeeuw.Om half vijf in de sportzaalkan iede reen komen kijkennaar de poppenkast en de video.Uitgebreide informatie volgt.
Redaktioneel
Een heug lijk feit: volgendemaand beg int de Garmer &Thesinger Expre ss alweer aanhaar zevende jaargang! Hetleek ons een goede ged achteom bij de afsluiting van dezesde jaa rgang aan u de inmiddels weer veranderd, engelukk ig sterk gegroeide ,werkgroep voor te stellen.Voor Garmerwolde we rken nuvast mee : El isabeth Schuling,Carel Hazeveld, Peta Juriens,Henk van Weeghel en AnsVos .In Thesinge zijn dit: Kees Faber , Annelies Heuvelmans,.Truus Top, Wobby Hardemanen Ad van Zalk .Maar gelukkig zenden ooksteeds meer lezers kopij naarons kran t: dé manier om deGT Express LEVEND enLEVENDI G te houden, waardoo rhet blad werkelijk een spreekbuis van de dorpen kan zijnén blijven . Het molto blijft danook :LEES MEE , LEEF MEEmet de G & T!(En: kóóp bij onze adverteerders! )
De redaktie
De jaarlijkse uitvoering is op24 november a.s . in café 'DeLeeuw' met het stuk :
'WAT'N EEN KIPPEDRIFT'.
We houden het dus bijpluimvee dit jaa r. Metlaatstgenoemde stuk ga an weop 30 nove mber a.s. naar hetBuurhoes in Ten Boer.
Frouwke Schuur en JannaHazeveld wer den herkozen inhet bestuur,
Cricket in Thesinge (Deel 1)Er zullen zich deze zomervreemde tafere len gaan afspelen in Thesinge. Vorigezomer gebeurde het al regelmatig dat er 's woensdags ophet sportveld aan de Molenweg een merkwaardig spelwerd bedreven . Een aantalvolwassen kerels (en somsook vrouwen) stonden tijdenlang stil naar één punt testaren en dan ineens kwamde hele handel in beweg ing:er werd gegooid met een rode bal, geslagen met een raarstuk hout en een aantal spelers ging ineens lopen . Somsklonk er ook zomaar, zonderzichtba re aanleiding, ineensopgewonden geschreeuw enapplaus . Van de aanwezigebelangstellenden bleekniemand te begrijpen wat hiervoor vreemds gaande was entoch schenen alle spelers zichprima te vermaken ,De verklaring is eenvoud ig:daar werd cricket gespeeld.Zoals gezegd : deze zomerwordt het pas ècht vreemd,omdat er dan, op sommigezaterdagen , heuse wedstrijden worden gespeeld. Er zuIlen dan zo'n 13 mensen tegelijkertijd op het veld aanwezig zijn. Ze zullen gekleedgaan in lang w it , net alsdoktoren in hun middagpauze;met lange broeken , slipoversen opgerolde hemdsmouwen.Er zal veel van zulke bijeenkomsten afhangen en despanning zal om te snijdenzijn , maar daarover meer inde volgende Expres .Nu eerst iets verteld over hetspel Cricket zelf , dat in Engeland de bijnaam 'Koningder Sporten ' geniet.Het is enkele honderden jarengeleden in Engeland ontstaanals een eenvoudig slagspel :
iemand gooide een bal op,een ander sloeg hem wegmet een eind hout en eenderde haalde de bal weer op .Tegenwoordig zijn de spelregels zeer verfijnd en wereldwijd aanvaard. Er is geenspelsituatie te bedenken waarde regels niet in voorzien .Men spreekt dan ook niet vanregels maar van wetten (theLaws of Cricket).Cricket is verbre id geraakt inhet hele voormalige Engelsewereldrijk, en nog ste.eds is
het dè nationale sport in landen als Australië, NieuwZeeland, Zuid-Afrika, West indië, India en Pakistan .Ook in Engeland is het nogsteeds , samen met voetbal ,de volkssport bij uitstek . Bijnaiedereen heeft een bat (slaghout) in huis en op strande n,straathoeken en camp ingskun je net zoveel kinderenzien cricketen als voetballen .Omdat cricket in Engeland zopopula ir is. is de sfeer erom-
heen ook erg gemoedel ijk.Hier in Nederland is cricketiets sjieks en bekakts , hetwordt - ten onrechte - beschouwd als een symbool vanstatus , rijkdom en 'goedesmaak ' als je , vooral in hetwesten van ons land, lid bentvan een cricketclub. Hackey.Tannis en Crecket wordenvaak op één lijn gesteld alsdè sporten voor tandartsen enjonge makelaars.Maar in Engeland niets vandat alles . Goed, sinds het
topcricket zo'n 15 jaar geleden de profstatus heeft bereikt en je dus rijk kon worden van dat spel. is het natuurlijk een bepaald slagmensen gaan aantrekken,maar daarover hebben wij hethier niet.Het èchte cricket wordt gespeeld in de dorpen. De termvillage-cricket (dorpscricket)is algemeen bekend en aanvaard en duidt op de warespelvorm .
U moet weten dat de meestedorpen in vooral het zuidenvan Engeland gebouwd zijnrond een soort dorpswei - devillage green - die vroegerdezelfde functie had als debrink in de Drentse dorpen.Aan de green stond ooksteevas t de pub, de kroegdus.Het spreekt vanzelf dat opzomeravonden , als de werkdag erop zat en de avondennog lang en zwoel waren, hetop de dorpswei een gezelligedrukte was : nog een babbelen een pint voor het slapengaan. In die sfeer moet menzich het Engelse zomeravondcriket voorstellen: hethele dorp loopt uit om hetplaatselijke elftal te zien spelen tegen dat van twee dorpen verderop. 'En morgenavond gaan we mee want danspelen ze uit tegen ZUssenzo .'En na afloop een stevige pintin de kroeg en flink napratenover die steengoeie slagbeurtvan Dieëndie en de blundervan Hoeheettieookweer.Het sfeertje dat hierboven is .beschreven moet u zich ongeveer voorstellen in Thesinge vorige zomer. In die geestis het ontstaan en zó ook willen we hel deze zomer wéérhebben : geen capsones , geenkouwe kak, gewoon een lek- .kere sport bedrijven in eenprima, vriendscha ppelijke omgeving .
In het volgende nummer zalI worden beschreven hoe cric
ket precies werkt, hoe we hetin Thesinge denken te gaanaanpakken, hoe je mee kuntdoen en nog zo wat.
Ton Heuvelmans
Onze meubelsmogen
•gezienworden!slagter
Iele toon 05902 -1383 r-ueue..rverzorgmgeraos wec 63.9791kb ten boer tet.mmenncen
tllU 11 o ....n ."t-u.""1 I t-.'HH'I·:.. I It....\ • .H{; ,\UUU 'f.I-.'I .-\I ,!-.'\ HUil n~11 5U·.l162·U
til iU. •UJ ......\\t-,( ; 1\
(; -\" \1 1-." \\ 0 1.111-:
Een reisje retour Sportcentrum 'Pool'Drie dames uit het dorpje Garmerwolde,wilden wel eens op vakantie zonder zorgen.Daarom gingen we met ons drieën aan het sparen.en kwamen tot de ontdekking dat we nog verder konden komen als Haren.De reis kon minstens 4 dagen duren,en we gingen dan ook bij een reisburo een bus afhuren.Die zou ons brengen van Groningen (via Breda) naar Parijs,voor een heel interesante prijs.De koffers werden dan ook snel gepakt,en op 23 maart half 5 's morgens gingen we gepakt en bezakt.Een van de moeders haar zoon had 's morgens geen afscheid genomen,want hij wist zeker dat ze 's nachts weer in haar eigen bed lag te dromen.De wegblokkade's zaten hem vreselijk hoog,maar dat spande bij de dames toch niet de boog.Met volle moed gingen we met een taxi naar het hoofdstation,waar een lang verwachte vakantie begon.We gingen met veel plezier en zonder zorgen,alles kwam wel weer goed voor morgen.Onderweg nog wal plaatsen met passagiers aan-gedaan,en zo kwamen we om kwart voor tien in Breda aan.Hier vandaan nog gauw even naar huis gebeld,zodat ze daar wisten waar de dames verbleven met hun geld.Na een kopje koffie drinken voor een zachte prijs.nog vlug even plassen en op naar Parijs.Maar helaas kwam er een naar bericht,we moesten terug. alle grenzen waren dicht.Dit kwam bij ons alle drie dan ook heel hard aan,en met lood in de schoenen moesten we huiswaarts gaan.Helaas hier kon natuurlijk niemand wat aan doen.Maar één mazzel hadden we, in ons tasje zat nog de poen.Op de terug reis, wat vreselijk lang ging duren,zagen we tegen half 5 in Groningen weer de bekende muren.Thuis aangekomen werd er met weemoed toch om ons gelachen,Maar ze wisten niet dal we al weer vol zaten met andere gedachten.De volgende dag zouden we naar het duitse plaatsje Leer,maar dit dan wel in één dag op en neer.Want Parijs was nog nog lang niet uit de gedachten,en daarom boekten wij een week later weer voor 3 nachten.Nu ging alles weer van voren af aan,"'~ ~ar in Breda zijn we nu wel doorgegaan.We hebben 4 prachtige dagen gehad.en we waren Parijs dan ook nog lang niet zat.Wat wij daar allemaal hadden te bekijken.is dan ook niet met Garmerwolde te vergelijken.Zondagavond kwamen we voldaan bij ons gezin weer in huis,en de achterblijvers waren blij. want de dames waren weer thuis.
T. Riddering-Leugs
Braderie 1984Op 26 jun i a.s . wordt weer dejaarlijkse BRADERIE gehouden .Degene die hier een stand wilhebben, kan zich opgeven bij :Janna Hazeveld,W. F. Hildebrandstraat 35 ,tel. 050 -414777 ,Graag voor 15 april a.s,
~BLOEM.Ij KWEKERIJ
FIRMA R. VEENSTRA
Biedt eenvoll edigassortimentvoorkam er en tuin
Garmerwolde 050-416280Ten Boer 05902·2946
We willen proberen tijdens debraderie een PLAY BACKSHOW te organiseren. Kandidaten kunnen zich opgevenop bovenstaand adres,Graag met opgave wat mendenkt te gaan doen.
De braderiecommissie
AANNEMERSBEDRIJF
H.J.nieuwbouwverbouwenonderhoud
Op vrijdag 17 februari j .1. waser een Open Huis van 't'Sportcentrum Pool' in Uithuizermeeden.Nou , aan belangstelling hadden ze geen gebrek, debroers Gerr ie en Roelie Pooldie dit initiatief durfden teverwezenlijken! Er kwamendie avond honderden mensenkijken! Zelf ben ik ook in desportzalen geweest. Op deafdeling Body-build ing ston den o.a . een Latpully (voor jerugspieren ), een drukbank(bo rst) , dipper (ook borst),powerrack (benen en schouders), biceps-bank (bicepsbovenarm) , een kickpully (biceps ben en, rug , onderarm)om maar eens enkele dingente noemen, want er warennog ve le andere apparaten,Dit alles viel te bezi chtige n ente proberen in de sportzaal;zelf heb ik ook nog wat geprobeerd , maar dat viel voormij nie t meer mee!Boven had men een zaa l ingericht , gespecialiseerd inAerobic Dancing , kleuter-,jazz- en klassiek ballet; ditalles onder toez icht en leidingvan Jacqueline Trenning , afkomstig uit Ten Boer.Om 19 .30 en 20 .30 uur kregen we nog een demonstratiebody-bu ilding van eenvrouweli jke medewerker.Over deze krachtoefeningengaan Gerrie en Roe lie Pool.afkomstig uit T hesinge, diezelf al vele jaartjes deze sportbeoefenen. Om 19.00 uurkregen we boven een demonstratie Aerobic Dancing, waarmoeder Trenning (Yvonne) ,Jacqueline en Astrid aanmeededen met 7 anderedeeln eem sters die dit samenin twee dagen hadden getra ind en het was geweldig!
oude rijk sweg I IGARMERWOLDEtel. 050·41650 I
W ie belangstell ing heeft, kan0595 4-13180 bellen!En dan niet te vergeten : dealgehele aankled ing van ditgebouw , vooral de gordi jnendie heel netjes en mooi nee rvielen, gemaakt door hunmoeder, mevrouw J . Pool.Nou denkt u misschien: 'wathee ft da t met sport te maken? ' maar voor de presentatie van het geheel was dittoch zeer belangrijk, en zijheeft dan ook in drie dagenzo 'n 120 meter gordijnstofdoor haar handen laten glijden ! Ja nsje , mijn com plimenten. En vee l succes aan het'Sportcentrum Pool ', Hoofd straat 224, Uithuizermeeden ,tel, 059 94-13180, . .
Lily van Tilborg
KerkdienstenGarmerwoldeThesinge
1 april Garmerwolde 10,00uur prof, dr. W . Nijenhuis,Groningen;8 apri l Thesinge 10.00 uur ds .C. de Vries- Batenburg ;15 april Garmerwolde 10.00uur dr. P.J. van Leeuwen,Loppersum ;20 april The singe 19,30 uurds. C. de Vries-Ba tenburg ;22 apr il Garmerwolde 10.00uur ds. C. de Vries-Batenburg ;29 april Thesinge 10.00 uurds. S. Lanser, Holw ierde.
jopl<G~~~m~J1\'11(. , \~,á~WW
kleine winkel in gro te ide eë n
ver koo p va n zellgefT'\dd. klt' spullen
geopenddo . \IT . za .
van1000 tot 18.00 uur
ebb a van den eist-de n'e1kapo?lstraa t 1 979 1 PI ltwslnge
05902·3008
BEHANïr;anaf I
fl 5.- per rol
.. Speciale Aanbieding
erg laag: een rietkapper verdient 2 $ per dag, terwijl hijvoor zijn gezin aan eten alleen al 5 $ nodig heeft!De plantage-bezitters hebbenveel macht in Guatemala. Zeexploiteren olie, nikkel en andere grondstoffen. bezittenhotels en vele industriële bedrijven. Dit komt tot uiting inhet dagelijks leven; ze regelenalles (media, onderwijs, e.d.).Een goed voorbeeld hiervanis de United Fruit Compagnyvan onze vitaminerijke Chiquita bananen. Deze firmaslaagde erin om in 1954 president Arbenz door middelvan een staatsgreep af tezetten, omdat hij van de grotemaatschappijen grond wildeonteigenen. De U.F.C. slaagde erin de regering van deV.S. een staatsgreep tegenArbenz te laten organiserenmet het zojuist genoemde gevolg. De volgende presidentenkunnen dan ook gezien worden als marionetten van degrote maatschappijen metweinig oog voor de burgerrechten. Sinds 1954 wordt degeschiedenis van Guatemaladan ook gekenmerkt door geweid, politieke moorden enterreur.
Guatemala manifestatieThesingeIn de week van 2 tot 8 aprilorganiseert de WereldwinkelGarmerwoldelThesinge (insamenwerking met de zendingskommissie) een themaweek over Guatemala in Thesinge. Op het programmastaan een schoolprojekt, themadiensten in de N.H. engereformeerde kerk en eeninformatieavond met tentoonstelling in de Thesingerdorpskerk. Het doel van dezemanifestatie is begrip en solidariteit te kweken voor de bevolking van dit Midden-Amerikaans land. De nadruk van demanifestatie komt te liggen opde leefomstandigheden vande mensen en de rol die dekerken spelen in dit land. Ookwordt geprobeerd zelf iets tedoen om het leed van de bewoners iets te verlichten .In Guatemala is de welvaartongelijk verdeeld: 2 % van debevolking heeft 72% van degrond in bezit . Op groteplantages - meestal in bezitvan buitenlandse multinationals of zeer rijke Guatamalteekse families - laten ze export-produkten verbouwen;voornamelijk koffie, suiker.katoen, bananen en vlees.Kleine boeren. die leven opde rand van het bestaansminimum moeten bijverdienenop de plantages, die gelegenzijn aan de zuidkust. Dezeboeren wonen in het centralebergland en bezitten zelf onvoldoende grond (ongeveer 1hektare) om in hun onderhoudte kunnen voorzien. Deoogsttijd in het centrale bergland en de zuidkust vallen nietsamen zodat de bijverdienstede naafdverdienste is geworden. Zo'n 200.000 Indiaanseboeren trekken met hun gezinnen naar de zuidkust. Delonen zijn met zoveel mensen
· . .eind augustus een uniekboek verschijnt over het welen wee van het christelijk onderwijs in Thesinge, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de school?· . . dit een historisch over
zicht is, vol klassefoto's vande allereerste tot 1984, foto'svan optochten en schoolreisjes. foto's van schoolfeestjesen oude historische dokumenten?· . . dat u bestellingen en vra
gen kwijt kunt bij Ina PleiterJansen, Kerkstraat 8.. Thesinge, tel. 05902- 1482?
Wist-u-dat . .
IPlattelandsvrouwenGarmerwoldeOp woensdag 14 maart werdonze maandelijkse bijeenkomst gehouden in café 'deLeeuw'. De Plattelandsvrouwen uit Ten Boer waren onzegasten.De heer Fröme uit Veendamvertelde over zijn hobby: DeBallonvaart.Door middel van dia's liet hijons zien. hoeveel mooieplekjes er zijn als je ze bekijktvanuit een mand aan eenballon. Als je voor het eerstmet een ballon meegaat wordtje gedoopt met zand enchampagne.De heer Fröme is lid van deWestfaalse ballonvaartvereniging en sinds kort heeft menin Veendam ook een ballon inde kleuren rood. wit enblaauw van een bekendebouwonderneming . Onze volgende bijeenkomst is op 4april a.s. Oud notaris Denijsuit Slochteren verteld ons danover zijn reis naar Indonesie.Als er dames zijn die graageens een avond van de Plattelandsvrouwen willen meemaken zijn ze van harte welkom. Men mag 2 keer alsgast komen alvorens men beslist of men lid wil worden.
KADO'S VOOR HAAR EN HEM.
HUISHOUDELIJ KE ARTI KELEN
••••••CAIEl\\
Overblijfregelingopenbare basisschool teGarmerwoldeGelukkig is het dan zover:met ingang van maandag 19maart 1984 hebben we eenoverblijfmogelijkheid voor allekinderen van de openbarebasisschool te Garmerwolde .Ed Welling heeft het echtpaarJetty de Vreede en Jas deVries bereid gevonden omonze kinderen in de middagpauzes verantwoord te begeleiden. Zij zullen elkaar daarbijafwisselen. Waarschijnlijk zalhet zo gaan, dat Jetty driedagen voor haar rekeningneemt en Jas één dag.De overblijfmogelijkheid geldtvoor alle schooldagen, behalve 's woensdags.Vier ouderparen. die uiteindelijk het meeste belang haddenbij een overblijfregeling, zijnbereid gevonden om tot dezomervakantie garant te staanvoor de kosten.Iedere ouder kan gebruik maken van de overblijfmogelijkheid. ook al gebeurt dit incidenteel. De kosten zijn / 2,50per kind per keer, contantbetalen. We zullen trachten dittarief het volgend schooljaarte verlagen als na deze experimente�e periode blijkt. datde deelname groter is dan wenu verwachten. Dus, hoemeer deelnemers des te lagerde kosten per kind. Schroomdus niet er gebruik van temaken. In verband met eenkomende gezinsuitbreidingzullen Jetty en Jas waarschijnlijk pas na de paasvakantie kunnen beginnen. Totdie tijd zullen de vier ouderparen voor de opvang zorgen.Jetty, we wensen je een voorspoedige bevalling toe en hopen dat alles achter de rug isals je dit leest.Namens de 'overblijfactivisten'
Iddie Munstra
Winkelcentrum LewenborgGroningen
Telefoon 4140 40
••••••SchildersbedrUf H. Hofstede
klompen - laarzen - verl - glas -.behang -
9797 PC Theslnge. G.N. SChulterlaan 28. telefoon 05902-1957
De Kinderkrant
In 1969 - bisschoppen konferentie in Colombia - koosde Rooms Katholieke Kerkvoor het eerst partij voor hetarme bevolkingsdee l van Latijns Amerika. Een gedeeltevan de geestelijken in Guatemala sloot zich aan bij bevrijdingsorganisaties. Tussen mei1980 en juli 1981 werden er12 priesters vermoord doorzogenaamde 'doodseskaders'.De priesters zoeken nu steunin het buitenland . De regeringvan Guatemala is erg gevoelig voor de buitenlandseopinie ; verder hopen ze op fi ~
nanciële steun uit het Westen ,om hiermee de armen .te helpen.
Opzet van de Guatemalaman ifestatie:Het schoolprojekt heeft totdoel kinderen kennis te latenmaken met andere kinderenin de wereld . Een belangrijkaksent ligt op een mentali tei1s-vorming.
In de themad iensten word1de rol en funktie van de kerken belicht in landen met
grote binnenlandse tegenstellingen. De diensten wordengehouden op zondag 8 aprilin de N.H. Kerk te Thesinge(met ds. de Vries-Batenburg).aanvang 10 uur en in de gereformeerde kerk door ds. vanDijk, aanvang half 3.
Op 8 april wordt ook een informati eavond gehouden inde hervormde kerk, aanvang8 uur. Voor de pauze zal metbehulp van dia's de leefomstandigheden van de bewoners van Guatemala geschetst worden en na depauze komt de rol van dekerken aan bod.Voorts is er een tentoonstelting aanwezig met produkten en fotomateriaa l uitGuatemala, dat één en andernog verduidelijkt.
Hopelijk tot ziens op één vandeze dag.
de Wereldwinkeliers
Oplossingenvorige maand:
Tweebeen (ben ik) zat opdriebeen, (meIkschommelkrukje). toen kwam vierbeen ,(een koe) die wou tweebeen(ben ik) bijten. Toen namtweebeen (ben ik) driebeen(melkschommel) om ervierbeen (een koe) mee tesmijten. Melkstoeltje of : melkschommelstoeltje. Hoe je hetmaar zeggen wilt.
Oplossingen van de vorigekeer zijn:1 koffie heet men op hetvuur.Klopt!Koffie heet men op het vuur.
2 de hond van k. Karel heethoe.
'Maart roert z'n staart '.De naam van onze lentemaand maart is afgeleid vande Romeinse oorlogsgodMars.Verschillende andere volksstammen noemden dezemaand ook naar Mars . Datjuist deze maand naar Marsgenoemd werd wordt duidelijkals we bedenken dat tijdensoorlogen in deze tijd van hetjaar de krijgsverricht ingenweer begonnen. De oorlogendroegen toen een eenvoud iger karakter dan tegenwoor dig. Wanneer de wintertijdaanbrak begon ook voor deoorlog de winterpauze.De legers trokken zich danterug in hun winterkwartieren,liefst in een stad en wachttendaar de betere weersomstandigheden af. Die begonnen zich in maart te vertonen;dan kwam Mars weer te voorschijn en daarom was demaand aan hem gewijd.In de oudste tijden was maartde eerste maand van het jaar.Dat is wel te begrijpen ; inmaart begint de natuur zichvoor te bereiden op hetnieuwe jaar, alles wordt dangroen. Het was logisch dat deoude volken , die zo dicht bijde natuur leefden , in die tijdhet nieuwe jaar lieten aanvangen.Maar waarom en wanneer isdit veranderd?Dit kwam door een politiekegebeurtenis. In het laatste jaarvóór Christus brak een opstand 'uit van enige volksstammen in Spanje. Daarmoesten Romeinse afgezanten heen met hun legers omde opstand te onderdrukken.De reis naar Spanje duurde indie tijd heel wat langer dan nu
en men voorzag dat als deafgezanten goed en wel zouden zijn aangekomen , het intussen eind februari was . Enop 1 maart, bij het begin vanhet nieuwe jaar moesten zijaftreden. Als de afgezantenvan hel nieuwjaar op hetoorlogsterrein zouden zijnaangekomen was er kostbarelijd verloren . Daarom beslootmen de nieuwe afgezantenmeteen maar aan te stelten,maar dat mocht niet eerderdan op de dag van een nieuwjaar. De Romeinen warenconservatieve mensen. Hunwetten en gewoonten van hunvoorouders zouden ze nietgraag overtreden . Maar zewaren ook heel praktisch. Zelieten het nieuwe jaar doodeenvoudig 2 maanden eerderbeginnen en verplaatsten denieuwjaardag van 1 maartnaar 1 januari. Nu konden deafgezanten direct vertrekkenen hadden zij een heel nieuwjaar voor. Zo hebben we hetaan Spanje te danken dat onsjaar niet meer begint met 1maart maar met 1 januari.
Wobby
Het eilandSchouwenJan ging naar het eiland
Schouwendaar ontmoette hij zeven
vrouwenelke vrouw had zeven mattenin elke mat zaten zeven kattenhoeveel matten, hoeveel katten,hoeveel vrouwengingennaar het eiland Schouwen?
Als je de oplossing weet,stuur hem maar naar het redaktieadres.
Alles op het gebied van uw huisdier.Tevens gespecialisee rd in papegaaien - ara's
kakatoe's - beo 's.Groo t assor t iment hengelsport artikelen
Uitgebreide aquarium afde ling.
WINKELCENTRUM LEWENBORG . GRONINGENtelefoon 050 . 41 55 53
DE VRIJE POMP