gastro intestinaal systeem post-ic/hc onderwijs · 2014. 3. 10. · - ureum ↑, ammoniak ↑,...

66
Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Heleen Snel - Maat & Evelien Langenberg Verpleegkundig Specialist Nathalie Scheld-Potuijt Regie verpleegkundige

Upload: others

Post on 14-Nov-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Heleen Snel - Maat & Evelien Langenberg

Verpleegkundig Specialist

Nathalie Scheld-Potuijt Regie verpleegkundige

Page 2: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Deel 2: Voeding & NEC •  Vocht •  Voeding

•  Ziekten van het maag-darmstelsel

•  NEC •  Short Bowel

•  Probiotica

Page 3: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

vochtverdeling

Page 4: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtintake

Page 5: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies

Verlies van vocht via 4 routes:

§  1. nieren §  2. huid §  3. longen §  4. overig (ontlasting, maaghevel, thoraxdrainage etc)

Page 6: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies nieren

Prematuur meer risico op H2O/electrolytstoornissen door:

§  - minder glomerulaire filtratie §  - minder goede terugresorptie van Na+ en HCO3

- §  - minder goede uitscheiding K+ en H+ §  - slechter concentrerend/verdunnend vermogen

Page 7: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies nieren Normale urineproductie pasgeborene: 1.5 a 3 ml/kg/24 hr

§  Anurie = geen diurese §  Oligurie = geringe urine productie (< 0.5 ml/kg/24 hr) §  Polyurie = veel urine (> 5 ml/kg/24 hr)

Page 8: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies nieren §  Urine productie is afhankelijk van de hoeveelheid vocht dat

wordt toegediend §  En afhankelijk v/d filtrerende/ terugresorptie en

concentrerende vermogen van de nier §  Gewichtsverlies van ≤ 10% geaccepteerd, aanpassing v/h

extracellulaire volume wat nodig is ter bevordering van de transitie

Page 9: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies huid

Prematuur meer risico op H2O verlies door:

§  Groot lich opp §  Dunne huid

Page 10: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten
Page 11: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vochtverlies ademhaling

§  1/2 van insensible loss

§  Hoge ademhaling arbeid

§ Warme en droge omstandigheden kan vochtverlies nog meer oplopen

Page 12: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Belang van voeding

§  Groei en ontwikkeling, voedingsstoffen §  Herstel bij aandoeningen ook op langer termijn §  50% van de basale energie wordt in de eerste

levensjaar verbruikt door de hersenen, bij volwassenen is dit de lever

Page 13: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: Eiwitten §  Levert calorieën en aminozuren §  Aminozuren;

§  Bouwstenen, huid/spieren/ botten en het bloed §  Aanmaak voor nieuwe cellen §  Aanmaak van afweerstoffen en hormonen

§  Zuigelingen voeding 35% uit essentiële aminozuren, mm heeft de ideale samenstelling

§  Lage eiwit gehalte verstoord groei en ontwikkeling §  Hoge eiwit verstoring metabolisme bv hyperammoniemie,

polyurie, dehydratie en acidose

Page 14: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: eiwitten

Bijwerkingen: §  - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose

contra-indicaties: §  - Metabole ziekten

Page 15: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

V&GI

Voeding: Koolhydraten

§  Suikers/sacharide voor energieopslag/ brandstof en stofwisseling

§  Metabolisme in de hersenen §  Gestreefde intake 4-8 mg/kg/min (1 gr = 4 kcal) §  Koolhydraten

§  Monosacharide (aldosen en ketosen oa glucose/fructose/galactose)

§  Disaccharide (lactose, galactose) §  Polysacchariden (cellulose, zetmeel en glycogeen)

Page 16: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: Vetten

§  Energiebron §  2,5 a 4 mg/kg/dag, 1 gr = 9 kcal §  MM bevat ook essentiële vetzuren, zoals linolzuur dit samen

met cholesterol belangrijk is voor de ontwikkeling v/h centrale zenuwstelsel

§  Tekort aan essentiële vetzuren geeft §  groeiproblemen, §  verstoring van de ontwikkeling v/h centrale zenuwstelsel en §  verstoring v/h gezichtsvermogen

Page 17: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: vetten

bijwerkingen?

§  - ↑ triglyceriden, binding aan albumine (ipv bilirubine)

contra-indicaties?

§  - Alleen relatieve: hyperbilirubinemie, hoge TG-spiegels bv bij sepsis

Page 18: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vocht en voeding: monitoring

§  lichamelijk onderzoek:

§ gewicht, circulatie, hydratie §  vochtbalans §  laboratoriumonderzoek:

§  electrolyten, ureum/kreat, Ht, bloedgas

Page 19: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Moedermelk Natuurlijke voeding waarvan de samenstelling

op op bijzondere wijze is afgestemd op de behoefte en ontwikkeling v/h kind.

§  relatief arm aan ijzer, vit D/K en fluoride §  vet hoog 50-55% van calorische waarde +

resorbeerbaar §  bevat IgA, in colostrum 1ste 10 dgn §  3 mnd, geeft minder GI en respiratoire

infecties tot 1 jr §  is steriel en goedkoop §  vermindert allergische reacties §  groot bestanddeel waarvan betekenis nog

niet bekend is

Page 20: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Toevoegingen in moedermelk

§  BMF §  Protifar

§  MCT

Page 21: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Zuigelingenvoeding

§  Eiwit en mineraalgehalte is verlaagd §  Koemelkvet wordt grotendeels of geheel verwijderd en

vervangen door een plantaardige vet waardoor linolzuurgehalte stijgt

§  Vitaminen en sporenelementen worden toegevoegd §  Als koolhydraat wordt lactose toegevoegd

Page 22: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Zuigelingenvoeding

Page 23: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: minimale enterale voeding

=MEV Waarom? §  - sterke prikkel groei/uitrijpen darmslijmvlies §  - sterke prikkel darmperistaltiek Wanneer? §  -dag 1 Wat? §  - borstvoeding, nenatal of nutrilon

Page 24: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Voeding: MEV

Hoeveel? §  - tot 750 gram 6 x 0,5 ml BV/NEN §  - 750-1250 gram 6 x 1 ml BV/NEN §  - 1250-1750 gram 6 x 2 ml BV/NEN §  - meer dan 1750 6 x 3 ml BV/Nutrilon

Page 25: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vocht en voeding: MEV

Contra-indicaties MEV? §  - veel retentie §  - darm-/oesophagusatresie §  - (verdenking) necrotiserende enterocolitis

Page 26: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Parenterale voeding

Doel: §  Het behouden of herstellen v/d normale voedingsstatus, bij

kinderen die niet oraal of enteraal gevoed kunnen worden. §  Moet voldoende energieleverende elementen te bevatten. §  Indicatie zijn ook aangeboren afwijkingen aan maag-

darmkanaal §  Per leeftijd is dit anders §  TPV is in principe samengesteld uit een vetemulsie,

aminozuurmengsel en koolhydraatoplossingen.

Page 27: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Gallig/bloederig

ZIEK: verd sepsis/ODB/NEC

helder of oude voeding

Niet ziek: goede klinische conditie

-retentie teruggeven -controleer defaecatiepatroon -overweeg klysma bij uitblijven defaecatie sinds 24 uur -voedingspauze 2 uur, daarna hervatten

-staak voeding -pt wordt nagekeken en behandeld naar bevindingen -overweeg MEV -na 12 uur herevaluatie

-check opnieuw positie maagsonde -klinische conditie overigens stabiel -retentie weggooien en -voedingspauze 3 uur -na 3 uur controle maagretentie

-opnieuw gallige/bloedige retentie -staak voeding -pt wordt nagekeken door arts

Geen retentie Heldere retentie of oude voeding

Hervat voeding

VEEL RETENTIE (contact arts): -24 dd voeding: ≥ 2x uurvolume -8dd en 12dd voeding: ≥ 1x volume

WEINIG RETENTIE (helder/voeding): -24 dd voeding: 1-2x uurvolume -8dd en 12 dd voeding: 0,5-1x volume

-teruggeven retentie -voeding 2 uur pauze (24 dd) of overslaan (8dd en 12dd) -daarna herstarten

Braken of retentie met goede positie maagsonde

V & GI

Page 28: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vocht en voeding: groei

Wat is goede groei? §  - intra-uteriene groei (15,4 gr/kg/d) en inhaalgroei §  - +/- 20 gr/kg/d §  - schedelomtrek 1 cm/week Monitoring? §  - 1 keer per week: gewichtstoename, gewichts-SD-score,

eiwit-intake, energie-intake

Page 29: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vocht en voeding: groei

§  Stappenplan bij achterblijvende groei in gewicht van prematuren (richtlijn) § Voedingsintake indien mogelijk ophogen tot 180 ml/kg/d § Indikken Nenatal tot 18% bij het ontbreken van moedermelk § Ophogen eiwit intake tot 4 g/kg/d dmv Protifar (0,9 g eiwit/g) § Toevoegen MCT 2% § Toevoegen MCT 4%

Page 30: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Vitamines Nodig voor de stofwisseling

§  Vit A: opbouw van epitheel weefsel (rol bij BPD) §  Vit D: stofwisseling Ca/Mag/P (rol bij rachitis) §  Vit E: antioxidant, beschermt celmembraan §  Vit K: synthese v/d stollingsfactoren §  Vit B: meerdere stofwisselingsprocessen §  Vit C: antioxidant tegen vrije radicalen (weerstand)

Vetoplosbare vitamines:

Page 31: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Electrolyten en vocht §  Interactie tussen water / zoutregulerende hormonen §  Veel veranderingen tijdens de transitie §  Tevens zien we water, zoutconcentraties en stresshormonen

normaliseren §  Hoeveelheid vocht neonaat hangt af van verlies van nieren /

huid /longen, dit is insensible water loss (IWL) §  Vocht nodig voor vorming van nieuwe weefsels, teveel geeft

ODB/BPD

Page 32: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Maagdarmproblemen

Page 33: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Ileus

Onvermogen v/h darmstelsel om faeces af te voeren.

§  Paralytische ileus is een verlamming v/d darm, bij sepsis, NEC, medicatie

§  Obstructieve ileus: atresie, malrotatie, NEC, hirschsprung.

Verschijnselen afhankelijk v/d oorzaak en plaats v/d ileus of obstructie

Page 34: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

§  Obstructie van het distale deel v/d dunne darm

§  Veroorzaakt door een abnormale samenstelling meconium

§  Passage onmogelijk §  Enzym pancreas verantwoordelijk voor eiwit

en vet metabolisme §  95% is cystic fibrose de oorzaak §  Bij premature zelden CF oorzaak

verminderde motiliteit v/d darm t.g.v. prematuriteit

Meconium plug

Page 35: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

meconium plug

Page 36: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

•  0.3 tot 2.4 per 1000 levend geborenen

•  Incidentie 3-10% in neonaten < 1500 g

•  Excessief inflammatoir proces in darmen

•  meestal terminale ileum en colon aangedaan

•  27-63% behoeft chirurgische interventie

•  Perforatie komt bij 1 op de 3 voor

•  mortaliteit bij NEC rond 20%

Necrotising Enterocolitis (NEC)

Page 37: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Necrotiserende enterocolitis

Op onze NICU: § Jaarlijks circa 240 VLBW prematuren § In 2009-2010 incidentie NEC 5,6% § overall mortaliteit (ongeacht de oorzaak van overlijden) 20 %

§ Patienten die NEC overleven, hebben een langere opnameduur en een verhoogd risico op een vertraagde psychomotorische ontwikkeling en blijvende darmproblemen (o.a. stricturen, short-bowel). § Preventie van NEC bestond tot nu toe uit antenatale steroïden, verse moedermelk, infectie preventie en een voorzichtig voedingsbeleid.

Page 38: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Incidence of NEC related to gestational age

0

2

4

6

8

10

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 >37

gestational age

%

no IUGR IUGR

Gilbert WM, Danielsen B, Am J Obstet Gynecol. 2003

Page 39: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Necrotiserende enterocolitis (NEC)

§ Etiologie grotendeels onbekend § Darmischemie, enterale voeding, bacteriële overgroei, immaturiteit van het maagdarmsysteem, afweermechanisme. § Darmmucosa raakt beschadigd -> bacteriële invasie § Morbiditeit: complicaties: stricturen en short bowel § Epidemieën

Page 40: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

V&GI

Risico factoren voor NEC

§  Pre/dysmatuur §  Hypoxie/ asfyxie §  Respiratoir, IRDS

persisterende apnoes §  Circulatoir, hypotensie,

hypotermie, ODB, cor vitium §  Wisseltransfusie §  Lijnen (NAL) §  Infectie

Page 41: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Advances in Neonatal Care 2003: B. Noerr

Page 42: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Pathogenese

Onrijpheid darm en verminderde immuniteit

→ ↓ motililteit darm → ↓ barriere functie → ↑ permeabiliteit → ↓ systemische and locale immuniteit → ↓ maagzuurproductie Echter ook: §  onnatuurlijke omgeving van het ziekenhuis (pathogene en resistente bacteriën), veelvuldig

gebruik van antibiotica §  hoogosmolaire (kunst)voeding bij VLBL prematuren §  Verstoring ontwikkeling en verandering darmflora in potentieel pathogeen.

Page 43: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten
Page 44: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

V&GI

Verwekkers NEC

§  Clostridium §  Klebsiella §  Salmonella §  E-coli §  Rotavirus §  Coxackievirus §  Andere retrovirussen

Page 45: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Presentatie NEC

§  3 vormen: §  1) terme kinderen:

§  -1e levensweek

§  - associatie: perinatale stress, cong hartafwijkingen, intestinale anomalie, maternaal drugsgebruik

§  2) spontane intestinale perforatie (SIP)

§  - 1e levensweek, associatie indomethacine, dexamethason en hydrocortison

§  3) klassieke necrotiserende enterocolitis

§  -preterme neonaat: dag 8-10

Page 46: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Eerste a-specifieke symptomen

§ Gedrag neonaat verandert

§  Instabiele lichaamstemperatuur

§ Huidskleur verandert

§ Perifere circulatie neemt af

§ Mictie-patroon kan veranderen

§  Toename apneu/ brady’s

Page 47: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Latere specifieke symptomen

§  Toename buikomvang §  Duidelijke vaattekening op de huid van de buik

§  Toename druk in buikholte

§  Zichtbare darmlissen

§  Intensivatie beademingsvoorwaarden door diafragmahoogstand

§  Optreden van voedingsproblemen

§  Ontlastingpatroon verandert, soms tekenen van obstipatie, bijmenging bloed of slijm

§  Neonaat maakt algemeen zieke en zwakke indruk

Page 48: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

NEC: Classificatie volgens Bell

Bell stadium 1: §  voedingsintolerantie §  tekenen van sepsis: apnoe, brady, temperatuur instabiliteit §  bolle buik, braken §  eventueel bloed bij ontlasting

Page 49: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Presentatie: §  als Bell 1, met acidose, trombocytopenie §  verminderde peristaltiek §  pneumatosis intestinalis §  pneumoportogram

Bell stadium 2

Page 50: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten
Page 51: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Presentatie: §  als 2, met… §  ernstig ziek, pijnlijke buik §  septische shock §  gegeneraliseerde pneumatosis intestinalis §  perforatie

Bell stadium 3

Page 52: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Bevestigen van vrij lucht in de buik:

foto met horizontale stralengang

Page 53: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

§  Conservatief § Antibiotica § Rust § Pijnstilling § Operatie indien mogelijk

§  Perforatie § operatie § abdominale drain

NEC behandeling Bell 3

Page 54: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Stadia volgens Bell

§ Bell 1: voedingsintolerantie, abdominale uitzetting,braken, evt bloed bij faeces

§ Bell 2: als stadium 1 met pneumatosis intestinalis op X-BOZ of gas in vena porta

§ Bell 3: als stadium 2 met septische shock, gegeneraliseerde pneumatosis intestinalis en/ of pneumoperitoneum op x-BOZ

Page 55: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

NEC

Page 56: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Behandeling NEC

§  Stoppen enterale voeding, afhangende maagsonde §  Breedspectrum antibiotica

§  Parenterale voeding

§  Ondersteuning vitale functies

§  Regelmatig buikoverzichtfoto’s

§  Regelmatig laboratoriumonderzoek

§  Chirurgische interventie bij:

- intestinale perforatie

- verslechterende klinische of biochemische status

Page 57: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Short bowel

Wanneer het totale absorberende oppervlak van de dunne darm als gevolg van aangeboren afwijkingen of uitgebreide resectie zo kort is dat malabsorptie en groeivertraging het gevolg is.

Ontstaan door:

Congenitale defecten, volvulus, vascualire problemen, infecties, NEC, Trauma en darmresectie

Gevolg: Verminderde opname voedingsstoffen veroorzaakt ondervoeding, deficiënties, metabole verstoring, vaak gecompliceerd door infecties

Page 58: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Short Bowel

Page 59: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Short bowel - pathofysiologie

§  Ontstaat na resectie v/d dunne darm -> malabsorptie §  Adaptatieproces §  Morfologische veranderingen met verlenging van darm villi §  Hierdoor oppervlakte mucosa vergroot, absorptiecapaciteit

neemt toe §  Hierdoor beter enterale opname voedingsstoffen §  Enterale voeding stimuleert dit proces §  Proces kan jaren duren

Page 60: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Symptomen short bowel

§  Malabsorptie §  Onvoldoende groei §  Diarree, door overproductie maagzuur met als gevolg een

versnelde darmpassage en in-activering van pancreaslipase §  D-lactaatacidemie, door overmatig aanbod koolhydraten, door

vergisting -> D-lactaatacidemie, leidt tot resp gecomp acidose en verandering van de darmflora

§  Nier/ galstenen, door é oxaalzuur

Page 61: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Short bowel

Complicaties: §  Langdurig TPV met bijwerkingen als:

§  Sepsis §  Cholestase §  Leverfunctiestoornissen §  Voedingsdeficiënties §  Diarree §  Bacteriële overgroei Lange termijn prognose hangt af van compensatievermogen v/d darm.

Page 62: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Probiotica

§  Afgeleide van “ten gunste van leven” (Grieks)

§  Fuller (1989): "Een probioticum is een levend microbiologisch voedingssupplement, dat de gezondheid van de gastheer mogelijk bevordert, door het microbiële evenwicht in de darm te verbeteren.“

§  Meest gebruikt zijn stammen van melkzuurbacterieën:

§ Lactobacillus

§ Bifidobacterium

Page 63: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten
Page 64: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Evidence probiotica

Systematische reviews laten zien dat het profylactisch gebruik van probiotica een significante reductie geeft van NEC en mortaliteit.

Profylactische probiotica kunnen de incidentie van en mortaliteit door NEC met meer dan de helft verlagen

Mortaliteit daalt en volledig enterale voeding wordt eerder verdragen. 1 casus beschreven van een probiotische sepsis in een premature

neonaat.

Probiotica kunnen veilig met enterale voeding toegediend worden aan

prematuren.

Evidence based guidelines adviseren het gebruik van routine probiotica bij VLBW patiënten.

Page 65: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten
Page 66: Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs · 2014. 3. 10. · - Ureum ↑, ammoniak ↑, metabole acidose contra-indicaties: ! - Metabole ziekten . V&G Voeding: Koolhydraten

Probiotica in de praktijk

§  Infloran® Bevat Lactobacillus acidophilus & Bifidobacterium bifidum Geïmporteerd uit Italië ism met apotheek Voor alle kinderen < 32 weken AD en/of geboortegewicht < 1500 gram

Start probiotica 1x daags suppletie in de voeding (18 uur) 1 capsule oplossen in 2 ml (moeder)melk Indien minder dan 2 ml voeding wordt gegeven, deze aanvullen met steriel water tot 2 ml, niet met kunstvoeding!

Kinderen die minder dan 2 ml voeding krijgen, krijgen ook minder probiotica