gender issues in drr

««ԱՂԵՏՆԵՐԻ ՌԻՍԿԻ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԱՂԵՏՆԵՐԻ ՌԻՍԿԻ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐՈՒՄ ԳԵՆԴԵՐԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐԻ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐՈՒՄ ԳԵՆԴԵՐԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐԻ

ՈՒՂՂՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒՂՂՈՒԹՅԱՄԲ

ՋԱՆՔԵՐԻ ՀԱՄԱՏԵՂՈՒՄ ԵՎ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄՋԱՆՔԵՐԻ ՀԱՄԱՏԵՂՈՒՄ ԵՎ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ»»

WE ARE FOR JOINT EFFORTS FOR WE ARE FOR JOINT EFFORTS FOR

GENDER IN DISASTER RISK REDUCTIONGENDER IN DISASTER RISK REDUCTION

ԵՐԵՎԱՆՕԳՈՍՏՈՍ, 2013

ՀՀ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ

ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ÆÝ±ã ¿ ·»Ý¹»ñÁ

Գ»Ý¹»ñ³ÛÇÝ Ñ³í³ë³ñáõÃÛáõÝÁ

Գենդերային խտրականություն

Գենդերը Ճգնաժամային իրավիճակներում



¶»Ý¹»ñ ¨ ë»é Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ Ù³ñ¹áõ ·»Ý»ïÇÏ³Ï³Ý ÇÝýáñÙ³óÇ³Ý ³Ù÷á÷í³Í

¿ µççáõÙ, áñáõÙ Ï³ 23 ½áõÛ· ùñáÙáëáÙÝ»ñ, í»ñçÇÝÁ µÝáñáßáõÙ ¿ Ù³ñ¹áõ ë»éÁ:

ÎÝáç Ùáï ³Û¹ ½áõÛ·Ç ¿É»Ù»ÝïÝ»ñÁ Ñ³ÙÁÝÏÝáõÙ »Ý` XX ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó Ùáï ï³ñµ»ñ »Ý` XY

5% ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ »Ý, áñáÝù ³ñï³Ñ³ÛïáõÙ »Ý ë»é³ÛÇÝ Ñ³ïÏ³ÝÇßÝ»ñÁ

95% ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Ù³ñ¹Á Ó»éù ¿ µ»ñáõÙ Çñ ÏÛ³ÝùÇ ÁÝÃ³óùáõÙ (åñáý»ëáñ Ø»Ññ³µÛ³Ý)



¶»Ý¹»ñ ¨ ë»é

Î»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ë»é(ãÇ Ï³ñáÕ ÷á÷áËí»É)

êáóÇ³É³Ï³Ý ë»é (Ï³ñáÕ ¿ ÷á÷áËí»É)

ØÇ³ÛÝ Ï³Ý³Ûù Ï³ñáÕ »Ý ÍÝÝ¹³µ»ñ»ÉØÇ³ÛÝ ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ Ï³ñáÕ »Ý µ»ÕÙÝ³íáñ»É

Î³Ý³Ûù Ï³ñáÕ »Ý Ï³ï³ñ»É ïñ³¹ÇóÇáÝ ïÕ³Ù³ñ¹áõ ³ßË³ï³ÝùîÕ³Ù³ñ¹ÇÏ Ï³ñáÕ »Ý ÝáõÛÝù³Ý É³í ËÝ³Ù»É ¨ ¹³ëտÇñ³Ï»É »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ



§ê»é¦ (Ï»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ë»é) ï»ñÙÇÝÁ µÝáõÃ³·ñáõÙ ¿ Ï³Ý³Ýó ¨ ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó Ï»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ¨ ýÇ½ÇáÉá·Ç³Ï³Ý Ñ³ïÏաÝÇßÝ»ñÁ: ¸ñ³Ýù ë»é³Ï³Ý ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ »Ý, áñáÝóáí Ù»Ýù ÍÝí»É »Ýù: Ø»ñ ë»éÁ ëáíáñաµ³ñ ãÇ ÷áËíáõÙ:

§·»Ý¹»ñ¦ ï»ñÙÇÝÁ Ýß³Ý³ÏáõÙ ¿ ëáóÇ³É³Ï³Ý ë»é, Ñ³ëÏ³óáõÃÛáõÝ, áñÁ Ñ³ßíÇ ¿ ³éÝáõÙ áã ÙÇ³ÛÝ ïÕ³Ù³ñ¹áõ ¨ ÏÝáç ÙÇç¨ »Õ³Í Ï»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ³ÛÉ¨ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ëáóÇ³É³Ï³Ý ¨ Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ µÝáõÃ³·ñ»ñÇ ë»é³ÛÇÝ µ³Å³ÝÙ³Ý ³ÙµáÕç ÏáÙåÉ»ùëÁ:

·»Ý¹»ñÁ ¹³ ïÕ³Ù³ñ¹áõ ¨ ÏÝáç Ñ»ï Ï³åí³Í ëáóÇ³É³å»ë å³ÛÙ³Ý³íáñí³Í í³ñù³·Í»ñÝ »Ý ¨ ëå³ë»ÉÇùÝ»ñÁ:



¶»Ý¹»ñ ¨ ë»é

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñ îÕ³Ù³ñ¹ÇÏ áõÅ»Õ »Ý, ³ßËáõÛÅ áõ ³·ñ»ëÇí, Ýñ³Ýù

å³ï»ñ³½ÙáõÙ »Ý, Ýí³×áõÙ »Ý µÝáõÃÛáõÝÁ, Ï»ñïáõÙ »Ý å³ïÙáõÃÛáõÝÁ ¨ Ùß³ÏáõÛÃÁ:

Î³Ý³Ûù ½µ³ÕíáõÙ »Ý ïÝ³ÛÇÝ ³ßË³ï³Ýùáí ¨ ¹³ëïÇ³ñ³ÏáõÙ »Ý »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ:

²Ù»Ý ÇÝã Ï³ÝË³ï»ëí³Í ¿ µÝáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó, áñÇ Ñ»ï ãÇ Ï³ñ»ÉÇ íÇ×»É:

§²Ý³ïáÙÇ³Ý ¹³ ×³Ï³ï³·Çñ ¿¦ (Ñá·»µ³Ý üñ»Û¹Á):



Ï³Ý³óÇ ¨ ïÕ³Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ¹»ñ»ñÇ ïñ³¹ÇóÇáÝ ï³ñ³Ýç³ïáõÙÁ, áñÝ ÁÝ¹áõÝí³Í ¿ Ñ³Ù³ñ»É µÝ³Ï³Ý, Çñ³Ï³ÝáõÙ Ù³ñ¹áõ ëáóÇ³É³Ï³Ý³óÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝù ¿:

Ï»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ë»éÁ ÷á÷áË»ÉÇ ã¿ ¨ Ý³ ãÇ

ï³ñµ»ñ³ÏíáõÙ ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý, å³ïÙ³Ï³Ý ¨ Ùß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ³éáõÙÝ»ñáí:

ëáóÇ³É³Ï³Ý ë»éÁ ÑÝ³ñ³íáñ ¿ »ÝÃ³ñÏ»É ÷á÷áËáõÃÛ³Ý, ù³ÝÇ áñ ëáóÇ³É³Ï³Ý ¹»ñ»ñÁ ÷á÷áË»ÉÇ »Ý:



¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñ

´áÉáñ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ ë»é»ñÇ ÙÇç¨ Ñ³ëï³ïí³Í »Ý ëáóÇ³É³Ï³Ý ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ, áñáÝù µÝ³í Ï»Ýë³µ³Ý³Ï³Ý ï³ñµ»ñ³ÏÙ³Ý Ñ»ï¨³Ýù ã»Ý:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñÁ áñáßíáõÙ »Ý áñå»ë ³ÏÝÏ³ÉÇùÝ»ñ ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ¨ Ï³Ý³Ýó å³ïß³× í³ñùÇó, Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¨ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ï»ë³ÏÝ»ñÇó:

ԵñÏáõ ë»é»ñÝ ¿É Ç íÇ×³ÏÇ »Ý Ï³ï³ñ»É ï³ñµ»ñ ³ßË³ï³ÝùÝ»ñ:

Գ»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñÁ Ûáõñ³óíáõÙ »Ý ëáóÇ³É³Ï³Ý³óÙ³Ý ÙÇçáóáí, »ñµ ³ÝÑ³ïÝ ÁÝ¹áõÝáõÙ ¿ Çñ` áñå»ë ïÕ³Ù³ñ¹áõ Ï³Ù ÏÝáç í³ñùÁ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ù»ç:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñՀՀ ԱՐՏԱԿԱՐԳ

ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

²ÛÝï»Õ, áñï»Õ Ù³ñ¹ÇÏ ³åñáõÙ »Ý ÙÇ³ëÇÝ, ³é³ç³ÝáõÙ ¿ Ùß³ÏáõÛÃ, Ýñ³Ýù ëï»ÕÍáõÙ »Ý ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ ³ñÅ»ùÝ»ñ ¨ Ï³ÝáÝÝ»ñ, ¨ ³å³ Ýեñ³ÝÓÝ³Ï³Ý³óÝáõÙ »Ý ¹ñ³Ýù:

Ø³ñ¹ÇÏ ëÏëáõÙ »Ý Ë³Õ³É ³Û¹ Ï³ÝáÝÝ»ñáí áõ ÝáñÙ»ñáí å³ÛÙ³Ý³íáñí³Í ¹»ñ»ñ` ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñ:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñ- ³ÛÝ ¹»ñ»ñÝ »Ý, áñáÝù ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ ¨ Ï³Ý³Ûù å»ïù ¿ »ÝÃ³¹ñ³µ³ñ Ï³ï³ñ»Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ù»ç: ÆëÏ ëáóÇ³É³Ï³Ý³óáõÙÁ ëáíáñ»óÝáõÙ ¨ Ëñ³ËáõëáõÙ ¿ ³Û¹ ¹»ñ»ñÁ:



¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñ

Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ Ó¨³íáñíáõÙ »Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ Ùß³ÏáõÛÃÇ ³ñ¹ÛáõÝù »Ý:

Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ µáÉáñÇ ÏáÕÙÇó ÁÝ¹áõÝí³Í ÝáñÙ»ñÇ ¨ ·³Õ³÷³ñÝ»ñÇ Ñ³í³ù³Íáõ »Ý, áñáÝù í»ñ³µ»ñáõÙ »Ý ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ¨ Ï³Ý³Ýó ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Çñ³íÇ×³ÏÇÝ, Ýñ³Ýó í³ñù³·ÍÇ ÝáñÙ»ñÇÝ, ÙáïÇíÝ»ñÇÝ ¨ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇÝ:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ Ï³ñÍñ³ïÇå»ñÁ ³Ùñ³·ñáõÙ »Ý ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¨ ËáãÁÝ¹áïáõÙ »Ý ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ÷áËÑ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÷á÷áËÙ³ÝÁ:



¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ Ï³ñÍñ³ïÇå»ñ

Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ Ó¨³íáñíáõÙ »Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ Ùß³ÏáõÛÃÇ ³ñ¹ÛáõÝù »Ý:

Î³ñÍñ³ïÇå»ñÁ µáÉáñÇ ÏáÕÙÇó ÁÝ¹áõÝí³Í ÝáñÙ»ñÇ ¨ ·³Õ³÷³ñÝ»ñÇ Ñ³í³ù³Íáõ »Ý, áñáÝù í»ñ³µ»ñáõÙ »Ý ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ¨ Ï³Ý³Ýó ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Çñ³íÇ×³ÏÇÝ, Ýñ³Ýó í³ñù³·ÍÇ ÝáñÙ»ñÇÝ, ÙáïÇíÝ»ñÇÝ ¨ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇÝ:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ Ï³ñÍñ³ïÇå»ñÁ ³Ùñ³·ñáõÙ »Ý ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ï³ñµ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¨ ËáãÁÝ¹áïáõÙ »Ý ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ÷áËÑ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÷á÷áËÙ³ÝÁ:



¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ Ï³ñÍñ³ïÇå»ñվ

Գենդերը ԱՌՆ ոլորտում ԲáÉáñÁ Ñ³í³ë³ñ³å»ë Ï³ñáÕ »Ý ïáõÅ»É ³Õ»ïÝ»ñÇó, ë³Ï³ÛÝ

Ï³Ý³Ûù ¨ ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ áõÝ»Ý Ëáó»ÉáõÃÛ³Ý ï³ñբ»ñ ³ëïÇ×³ÝÝ»ñ:

Êáó»ÉÇáõÃÛáõÝÁ ó³ÝÏ³ó³Í Ù³ñ¹áõ Ñ³Ù³ñ ÏáñáõëïÝ»ñÇ ¨/Ï³Ù ÑÝ³ñ³íáñ íÝ³ëÝ»ñÇ (ýÇ½ÇÏ³Ï³Ý, Ùï³íáñ, Ñá·»բ³Ý³Ï³Ý, ëáóÇ³É³Ï³Ý, ¨ Ï»Ýë³բ³Ý³Ï³Ý) Ñ³Ý¹»å »Õ³Í ³Ýå³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÝ áõ ½·³ÛáõÝáõÃÛáõÝÝ ¿:

Êáó»ÉÇáõÃÛ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý óáõóÇãÝ»ñÝ »Ý` ë»÷³Ï³ÝáõÃÛ³Ý, ëáóÇ³É³Ï³Ý Ýå³ëïÝ»ñÇ ÏáñáõëïÁ, ëáóÇ³É³Ï³Ý Ù»Ïáõë³óáõÙÁ, ýÇ½ÇÏ³Ï³Ý ¨ Ñá·»բ³Ý³Ï³Ý ß³Ñ³·áñÍáõÙÁ:



²å³óáõóí³Í ¿, áñ Ï³Ý³Ûù ³í»ÉÇ ß³ï »Ý ïáõÅáõÙ Ù»Í ¨ ÷áùñ ³Õ»ïÝ»ñÇó` ³í»ÉÇ բ³ñÓñ Ëáó»ÉÇáõÃÛ³Ý Ñ»ï¨³Ýùáí:

Գ»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ·áñÍáÝÁ ¨ Ñ³ñ³բ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáÕ ¹»ñ »Ý Ï³ï³ñáõÙ Ï³Ý³Ýó ëáóÇ³É³Ï³Ý, ïÝï»ë³Ï³Ý ¨ ù³Õ³ù³Ï³Ý ¹³ßïáõÙ:

¸³ Ý³¨ ³½¹áõÙ ¿ Ï³Ý³Ýó ³Õ»ïÝ»ñÇÝ Ý³Ë³å³ïñ³ëïí»Éáõ, ¹ÇÙ³Ï³Û»Éáõ, ³ñÓ³·³Ýù»Éáõ, ·áÛ³ï¨»Éáõ ¨ í»ñ³Ï³Ý·ÝáÕ³Ï³Ý ·áñÍÁÝÃ³óáõÙ Ý»ñ·ñ³íí»Éáõ ÑÝ³ñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ íñ³:

ԵñÏñÝ»ñáõÙ Ï³ï³ñí³Í Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ óáõÛó »Ý ïí»É, áñ բÝ³Ï³Ý ³Õ»ïÝ»ñÇó ³í»ÉÇ ß³ï ïáõÅáõÙ »Ý Ï³Ý³Ûù` ù³Ý ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ, áñÇ å³ï×³éÁ Ï³Ý³Ýó ³ÝÑ³í³ë³ñ ëáóÇ³É-ïÝï»ë³Ï³Ý Ï³ñ·³íÇ×³ÏÝ ¿:



Î³Ý³Ûù ³í»ÉÇ ß³ï »Ý »ÝÃ³ñÏíáõÙ §Ý»ñùÇÝ¦ ³Õ»ïÝ»ñÇ

Ýñ³Ýó ³é³í»É ß³ï ïÝ³ÛÇÝ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ù»ç Ý»ñ·ñ³íí³Í ÉÇÝ»Éáõ å³ï×³éáí, ûñÇÝ³Ï` ·³½ûç³ËÇ ÍáõËÁ, çñÑ»Õ»ÕÇ Ñ»ï¨³Ýùáí ³é³ç³ó³Í ïÇÕÙÁ, ï³ï³ÝáõÙÝ»ñÇ »ÝÃ³Ï³ ¿É»Ïïñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ, ³Õïáïí³Í çáõñÁ ¨ ³ÛÉÝ:

¶ÛáõÕÇ Ï³Ý³Ûù, áñáÝù ³í»ÉÇ ß³ï »Ý ½բ³ÕíáõÙ ÷³ÛïÇ ¨ çñÇ Ñ³ÛÃ³ÛÃÙ³Ùբ, ³í»ÉÇ Ñ³×³Ë »Ý »ÝÃ³ñÏíáõÙ »ñ³ßïÝ»ñÇ, ³Ýï³é³Ñ³ïÙ³Ý, ³ÕïáïÙ³Ý ¨ ³ÛÉ բÝ³å³Ñå³Ý³Ï³Ý ¨ ÏÉÇÙ³ÛÇ ÷á÷áËáõÃÛ³Ý բ³ó³ë³Ï³Ý ³½¹»óáõÃÛ³ÝÁ:

Þ³ï Ï³Ý³Ûù ÏñÏÝ³ÏÇ ÃáõÝ³íáñÙ³Ý »Ý »ÝÃ³ñÏíáõÙ û¹Ç áõ çñÇ ³ÕïáïÙ³Ý å³ï×³éáí ¨ ï³é³åáõÙ »Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñáí, ÇÝãå»ë Ý³¨ ¹ñëáõÙ ßÇÝ³ñ³ñáõÃÛ³Ý ¨ Ñ³Ýù³ñ¹ÛáõÝ³բ»ñáõÃÛ³Ý íÝ³ë³Ï³ñ Ã³÷áÝÝ»ñÇ ³½¹»óáõÃÛ³Ý ½áÑ »Ý ¹³éÝáõÙ:



Î³Ý³Ûù ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó Ñ³Ù»Ù³ï ³í»ÉÇ »ñÏ³ñ »Ý ³åñáõÙ ¨ ³í»ÉÇ ß³ï ³éáÕç³Ï³Ý ËÝ¹ÇñÝ»ñ »Ý áõÝ»ÝáõÙ:

Øï³íáñ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹»åù»ñÁ ³í»ÉÇ Ù»Í »Ý Ï³Ý³Ýó ßñç³ÝáõÙ, ûñÇÝ³Ï`¹»åñ»ëÇ³Ý:

ÊñáÝÇÏ³Ï³Ý ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ÇÝãåÇëÇù »Ý ³ëÃÙ³Ý ¨ ß³ù³ñ³ÛÇÝ ¹Ç³բ»ïÁ ³í»ÉÇ ß³ï »Ý ÉÇÝáõÙ Ï³Ý³Ýó Ùáï:

Î³Ý³Ûù ³í»ÉÇ ß³ï »Ý Ï³Ãí³ÍÝ»ñÇ »ÝÃ³ñÏíáõÙ` ³ÝÏ³ÝáÝ բáõÅÙ³Ý å³ï×³éáí:

Î³Ý³Ýó ÑÕÇáõÃÛ³Ý í»ñçÇÝ ³ÙÇëÝ»ñÁ ¨ë ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáõÙ »Ý Ï³Ý³Ýó ß³ñÅáõÝ³ÏáõÃÛáõÝÁ:

¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ բéÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Ï³ñáÕ »Ý ¨ë ÃáÕÝ»É Ùßï³Ï³Ý í»ñù»ñ ¨ ÃáõÉ³óÝáõÙ »Ý Ï³Ý³Ýó ¹ÇÙ³¹ñáÕ³Ï³Ý åáï»ÝóÇ³ÉÁ` Ã»' Ñá·»å»ë ¨ Ã»' ýÇ½ÇÏ³å»ë:



²Õ»ïÝ»ñÇ և դեմոգրաֆիկ ճգնաժամերի Å³Ù³Ý³Ï ³í»ÉÇ ß³ï են տուժում և ավելի շատ են Ñ³ßÙ³Ý¹³Ù ¹³éÝáõÙ Ï³Ý³Ûù ¨ ³ÕçÇÏÝ»ñÁ

ÆÝãå»ë ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ, ³ÛÝå»ë ¿É Ï³Ý³Ûù ³Õ»ïÝ»ñÇó ¹³éÝáõÙ »Ý Ñ³ßÙ³Ý¹³Ù, áñÁ ß³ï ¹»åù»ñáõÙ Ï³ñáÕ ¿ ³ÙáõëÝ³ÉáõÍáõÃÛ³Ý Ï³Ù Éùí³ÍáõÃÛ³Ý å³ï×³é Ñ³Ý¹Çë³Ý³É:

Ð³ßÙ³Ý¹³Ù Ï³Ý³Ýó Ùáï ß³ï Ù»Í ¿ ë»é³Ï³Ý բéÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ »ÝÃ³ñÏí³ÍÝ»ñÇ ÃÇíÁ:

Øß³ÏáõÃ³ÛÇÝ ÝáñÙ»ñÇ Ñ»ï¨³Ýùáí Ï³Ý³Ýó ³ÝÑ³ï³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáõÙÝ»ñÁ ¨ë ÃáõÛÉ ã»Ý ï³ÉÇë Ýñ³Ýó û·ÝáõÃÛáõÝ óáõó³բ»ñ»É Ñ³ßÙ³Ý¹³ÙÝ»ñÇÝ:

ºñբ ïÕ³Ù³ñ¹ÇÏ Ù³Ñ³ÝáõÙ »Ý, Ï³Ù Ù»ÏÝáõÙ »Ý ³ÛÉ í³Ûñ»ñ ³ßË³ï»Éáõ, Ï³Ý³Ûù »Ý ¹³éÝáõÙ ÁÝï³ÝÇùÇ Ñ³Ù³ñ ÙÇ³Ï Ñá·³óáÕÝ»ñÁ, ù³ÝÇ áñ Ýñ³Ýù »Ý Ï»ñ³ÏñáõÙ, ËÝ³ÙáõÙ ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇÝ ¨ Ù»Í»ñÇÝ,Ñá· »Ý ï³ÝáõÙ Çñ»Ýó ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:



Ð³ÝÏ³ñÍ³ÏÇ ï»ÕÇ áõÝ»óáÕ բÝ³Ï³Ý ³Õ»ïÝ»ñÇ Ñ»ï¨³ÝùÝ»ñÁ կանանց վրա

Î³Ý³Ûù ³í»É ß³ï »Ý »ÝÃ³Ï³ íÝ³ëí³ÍùÝ»ñÇ Ñ³í³Ý³Ï³ÝáõÃÛ³ÝÁ, áñÁ å³ÛÙ³Ý³íáñí³Í ¿ Ýñ³Ýó ëáóÇ³É³Ï³Ý ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáõÙÝ»ñáí ¨ ·»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ¹»ñ»ñáí և մշակույթային սահմանափակումներով:

àñáß Ùß³ÏáõÛÃÝ»ñáõÙ Ï³Ý³Ýó ¨ ³ÕçÇÏÝ»ñÇÝ ãÇ ÃáõÛÉ³ïñíáõÙ ÉáÕ³É:

àñáß Ùß³ÏáõÛÃÝ»ñáõÙ Ï³Ý³Ýó »ñÏ³ñ³÷»ÕÏ Ñ³·áõëïÁ Ë³Ý·³ñáõÙ ¿ Ýñ³Ýó ß³ñÅáõÝ³ÏáõÃÛ³ÝÁ:

àñáß Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ ¨ Ùß³ÏáõÛÃÝ»ñáõÙ ³ñï³Ï³ñ· Çñ³íÇ×³ÏÝ»ñÇ Å³Ù³Ý³Ï Ï³Ý³Ûù ã»Ý Ï³ñáÕ Éù»É Çñ»Ýó բÝ³Ï³ñ³ÝÝ»ñÁ ³é³Ýó ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ÃáõÛÉ³ïñáõÃÛ³Ý:



Ï³Ý³Ûù ավելի խոցելի են Ãñ³ýÇùÇÝ·Ç ¨ ëïÇåáÕ³Ï³Ý ë»é³Ï³Ý ³ßË³ï³ÝùÇ ենթարկվելու առումով

²í»É³ÝáõÙ ¿ Ï³Ý³Ýó ³ßË³ï³ÝùÇ Í³Ýñ³բ»éÝí³ÍáõÃÛáõÝÁ ÷³ÛïÇ, çñÇ ¨ ëÝÝ¹³ÙÃ»ñùÇ ձեռք բերման ¨ å³ß³ñÙ³Ý, ¹»Õ³բáõÛë»ñÇ Ñ³ÛÃ³ÛÃÙ³Ý ·áñÍáõÙ:

Î³Ý³Ýó /ÙÇ³ÛÝ³Ï/ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÃÇíÝ ³í»É³ÝáõÙ ¿ ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ å³ï×³éáí.

Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ևս Ýßí³Í Ï³Ý³Ûù ·ïÝíáõÙ »Ý ãù³íáñáõÃÛ³Ý »ÝÃ³ñÏí³Í ¨ ³Ý³å³Ñáí ³Ù»Ý³Ëáó»ÉÇ ËÙբ»ñÇ ß³ñùáõÙ:



²Õ»ïÝ»ñÇÝ նախապատրաստվելու և ³ñÓ³·³Ýù»Éáõ ó³Íñ Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÁ

Ü³Ë³½·áõß³óáõÙÝ»ñÁ ß³ï ¹»åù»ñáõÙ ã»Ý Ñ³ëÝáõÙ Ï³Ý³Ýó:

Î³Ý³Ýó ÏÛ³ÝùÇ å³Ñå³ÝÙ³Ý ó³Íñ ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ûñÇÝ³Ï ÉáÕ³ÉÁ ¨ Ù³·Éó»ÉÁ:

Î³Ý³Ûù »Ý ½բ³ÕíáõÙ »ñ»Ë³Ý»ñÇ ¨ ծերերի ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ùբ:

ÐáÕÇ ë»÷³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³íáõÝùÇ ¨ ·áõÛùÇ ³ÛÉ ï»ë³ÏÝ»ñÇÝ ïÇñ³å»ï»Éáõ ë³ÑÙ³Ý³÷³Ï Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:

´Ý³ÏÉÇÙ³Û³Ï³Ý ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ Ñ³ñÙ³ñíáÕ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ó³Íñ Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, áñáÝù ³é³ç³óÝáõÙ »Ý ó³Íñ բ»ñù³ïíáõÃÛáõÝ:



²Õ»ïÝ»ñÇÝ նախապատրաստվելու և ³ñÓ³·³Ýù»Éáõ ó³Íñ Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÁ

²Õ»ïÝ»ñÁ, ó³Íñ բ»ñù³ïíáõÃÛáõÝÁ ¨ ëÝÝ¹³ÙÃ»ñùÇ å³Ï³ëÁ ³í»ÉÇ »Ý Ù»Í³óÝáõÙ Ëáó»ÉÇáõÃÛ³Ý ³ëïÇ×³ÝÁ:

Î³Ý³Ýó ï»Õ»Ï³óí³ÍáõÃÛ³Ý ó³Íñ Ù³Ï³ñ¹³ÏÁ ¨ ³Õ»ïÝ»ñÇÝ ³ñÓ³·³ÝùÙ³Ý ¨ å³ïñ³ëïí³ÍáõÃÛ³Ý Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáõÙÝ»ñÁ:

Î³Ý³Ýó ë³ÑÙ³Ý³÷³Ï Ù³ëÝ³ÏóáõÃÛáõÝÁ áñáßáõÙÝ»ñÇ Ï³Û³óÙ³Ý ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñáõÙ:

Î³Ý³Ýó Ï³ñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ã»Ý ·Ý³Ñ³ïíáõÙ, Ýñ³Ýó Ï³ñÇùÝ»ñÁ ¨ å³Ñ³ÝçÝ»ñÁ ã»Ý բ³ñÓñ³Ó³ÛÝíáõÙ ¨ Ýñ³Ýù ³Ýï»ëí³Í »Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¨ Íñ³·ñ»ñÇ Ù»ç:



ԻՆչ± ու է կարևոր Վ երարտադրողական (Առողջության ՎԱ) շեշտադրումը հումանիտար

պայմաններում Հումանիտար պայմաններում կանայք շարունակում են

, ծննդաբերել որի վտանգները բարդություններն ու մահացությունը բարձրանում է

,Բարձրանում է սեռական բռնության Մ / ԻԱՎ ՍՃՓՎ փոխանցման ռիսկը

Նվազում է ինֆորմացիա և ծառայություններ ստանալուհնարավորությունը

Այս ամենի ապահովումը մարդու իրավունքի , պահապանումն է այսինքն պետության

պարտավորությունն է իր քաղաքացու նկատմամբ



ԻՆչ± ու է կարևոր Վ երարտադրողական (Առողջության ՎԱ) շեշտադրումը հումանիտար

պայմաններում ԸՊ բացակայությունը բարձրացնում է անցանկալի

հղիությունների թիվը;

Վատ սնուցումն ու էպիդեմիան բարձրացնում է հիվանդությունները, այդ թվում վարակիչ հիվանդությունները, հղիության բարդությունների ռիսկը;

Ծննդաբերությունները կարող են տեղի ունենալ ամեն

տեղ;

Մանկաբարձական անհետաձգելի օգնության բացակայությունը բարձրացնում է մայրական և մանկական մահվան ռիսկերը:



ՍԿԶԲՆԱԿԱՆ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ ՈՒՂՂՎԱԾ ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆՆ (MISP)

Նվազագույն ( , միայն բազային սահմանափակ ծառայություններ ՎԱ

ոլորտում);

Սկզբնական( միայն արտակարգ իրավիճակների համար), առանց կոնկրետ

տեղի կարիքների գնահատման;

Ծառայություններ ( կամմիջոցառումներ), որոնք պետք է

տրամադրվեն բնակչությանը

Փաթեթ ( կամ համալիր), նյութերի (օրինակ ՎԱ պահպանման հավաքածուներ և

գործունեության կոորդինացիա ևպլանավորում)

Minimum

Initial

Service

Package



ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

ՀԱՐՑԵ±Ր



gender issues in drr

Documents

disaster risk reductiongender

joint efforts forwe