m a g a z i n e v o o r B N M O - l e d e n

82 0 2 0

Getraumatiseerd door SchipholbrandAfghanistanveteraan Gert van ’t Oever (33):‘Met kerst 2011 zat ik in een dip’

Wonderlijk weerzien met redders na ruim 37 jaar

Dit was 2020

Voor u ligt de laatste uitgave van de Kareoler van 2020. Het is een goede gewoonte om aan het eind van het jaar terug te kijken op hetgeen het jaar ons als BNMO gebracht heeft. We kunnen stellen dat het een bij-zonder jaar is geweest. Als gevolg van het coronavirus is vrijwel alles anders gegaan dan we ons hadden voorgenomen. Helaas is ons een relatief groot aan-tal, vooral oudere, leden als gevolg van de coronabesmet-tingen ontvallen. Ons medeleven gaat uit naar hun familie en vrienden. Organisatorisch ging veel anders dan we ons hadden voorgenomen. Bijna alle activiteiten in het kader van de viering van het 75-jarig bestaan van onze Bond en de herdenking van de bevrijding konden niet doorgaan. In het voorjaar en ook recent hebben we begeleidingsprogram-ma’s moeten annuleren. We hebben geprobeerd zo veel mogelijk programma’s alsnog te organiseren, maar dat is niet altijd gelukt. Dit heeft veel leden teleurgesteld, maar er was begrip voor de situatie. Er is vanuit de leden nauwelijks kritiek geweest op de getroff en maatregelen en daar ben ik u zeer dankbaar voor. Ook bij afdelingen zijn activiteiten niet doorgegaan of an-ders ingevuld. Met soms veel improvisatie probeerde men toch zo veel mogelijk voor de leden te organiseren. Daar-naast werd het belang van ‘zorg voor elkaar’ als pijler van de BNMO dit jaar heel duidelijk. De persoonlijke aandacht via het netwerk van contactpersonen van de afdelingen be-wees haar waarde en bracht bij veel van onze leden enige troost in een moeilijke tijd. We zullen blijven investeren in dit voor onze Bond zo belangrijke werk.Natuurlijk kende 2020 ook lichtpuntjes. Per 1 augustus is de Afdeling Politie net als de andere afdelingen zelfstandig. De BNMO telt inmiddels zo’n 330 leden die afkomstig zijn van de Politie. Met hun komst is het ledental van de BNMO dit jaar minder sterk afgenomen dan verwacht. De relatie met het bestuur van het vfonds is bestendigd. Met de projectorga-nisatie van het per 1 januari 2021 op te richten Nederlandse Veteraneninstituut (NLVi) zijn afspraken gemaakt. Daarnaast zijn veel nieuwe contacten gelegd met instanties die wel-licht in de toekomst iets voor de BNMO kunnen betekenen.De BNMO sluit een turbulent jaar af en richt vol vertrouwen zijn blik op de toekomst. Het Hoofdbestuur wenst u allen prettige kerstdagen en een goede jaarwisseling. Wij hopen u volgend jaar in goede gezondheid weer van dienst te kun-nen zijn!

Bert Dedden,Algemeen Voorzitter

In dit nummer

Eenzame kerst in Afghanistan

Nieuw-Guineaveteraan blijft actief

Na een onfortuinlijk ongeluk zat Gert van ‘t Oever in een Afghaans ziekenhuis tijdens de kerstdagen van 2011 in een behoorlijke dip. Toch wist de veteraan en voormalig topsporter zich te herpakken en won op de Invictus Games in Toronto maar liefst 5 medailles. In 2021 is hij er weer bij op de Games, maar nu met een ander doel.

Hij is enkele malen per jaar in Doorn te vinden voor de BNMO-programma’s, zet zich in voor diverse veteranenverenigingen, is contactpersoon en heeft voor iedereen een luisterend oor. Maar zelf in de belangstelling staan, vindt hij eigenlijk maar niets. Nieuw-Guineaveteraan Ad Bouterse liet zich toch overhalen tot een interview. “Ik vind geen rust.”

6

14

Fot

o: P

riv

écol

lect

ie G

ert

van

‘t

Oev

erF

oto:

Eri

k K

otti

er

Foto: Wendy Vossers

2 de Kareoler

En verder

In dit nummer

Programma’s gaan ook door

Kort en bondig 4Nieuwsberichten

Getraumatiseerd door Schipholbrand 8Interview met dienstslachtoff er Astrid Versluis

Wonderbaarlijk weerzien na 35 jaar 10Interview Libanonveteraan Hans van Putten

Van de Bestuurstafel 12Coronavirus en oprichting Nederlands Veteraneninstituut

Wegwijzer 13Inkomen bij (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid

Van de afdelingen 19Nieuws, nieuwe leden en overlijdensberichten

Columns 23Johan Schuurman en Daniël Knegt

Colofon

Wat voor de BNMO een kroonjaar had moeten worden, werd een coronajaar. Veel activiteiten die gepland stonden om het 75-jarig bestaan van de vereniging te vieren, moesten vanwege de coronamaatregelen wor-den geannuleerd. Gelukkig kon er ook veel doorgaan en dat werd zeer gewaardeerd. “Bedankt BNMO, het is echt een cadeautje!”

16

Fot

o: O

laf

Dir

ks

Jaargang 80, 2020, nummer 8

De Kareoler is een uitgave van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en dienstslachtoff ers (BNMO) en verschijnt acht keer per jaar. Het blad wordt gratis toegezonden aan leden van de BNMO.

BeschermvrouwePrinses Beatrix

Hoofdbestuur BNMOAlgemeen voorzitter: Bert DeddenAlgemeen secretaris: Wim van den BurgAlgemeen penningmeester: Bert BruinsVicevoorzitter: Hermy HeymannTweede secretaris: Frans DoppegieterLid: Jef Dorpmans, Iloy Goossen en Uyên Lu

AdresBNMO, Postbus 125, 3940 AC Doorntel: 0343-474110; fax: 0343-474114e-mail secretariaat: as@bnmo.nl

RedactieWim van den Burg, Bert Dedden, Jef Dorpmans, Fred Lardenoye, Sebastiaan van Nieuwenhuizen en Jori Schimmel

Aan dit nummer werkten meeBNNVARA, Comité Nederlandse Veteranendag, Olaf Dirks, Hermy Heymann, Daniël Knegt, Willem Knook, Erik Kottier, Jan Peter Mulder, Johan Schuurman, Wendy Vossers en Marleen Wegman.

OmslagfotoDienstslachtoff er Astrid Versluis. Foto: Jan Peter Mulder

RedactieadresRedactie Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA, Nijmegentel: 024-3481069e-mail: redactie@kareoler.nl

Ontwerp en vormgevingAnima communicatie & vormgeving, Nijmegen

Lithografi e/drukSenefelder Misset Doetinchem

© LJP Nijmegen/BNMONiets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur

Ingeschreven in het verenigingsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Utrecht onder nummer V.477894

Verschijnt ook op geluidsbandwww.bnmo.nl

De totstandkoming van de Kareolerwordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de Nationale Postcode Loterij en Bank Giro Loterij. Uw deelname hieraan wordt daarom van harte aanbevolen.

38 | 2020

Kort en bondig | Door: Fred Lardenoye

Veteranen Searchteam krijgt Witte Anjer Prijs

Klachtenbehandeling Defensie schiet tekortHet ministerie van Defensie bekijkt klachten van veteranen te vaak nog vanuit de or-ganisatie. Hierdoor staat niet alleen de veteraan onvoldoende centraal in de klacht-behandeling, maar is er ook centraal te weinig zicht op de binnengekomen klachten en meldingen. Dat concludeert de Nationale ombudsman en Veteranenombuds-man Reinier van Zutphen in het rapport Monitor klachtbehandeling Defensie. Uit het onderzoek blijkt dat klachten bij Defensie veelvuldig buiten de afgespro-ken route van de Klachtenregeling worden afgehandeld. Mede daardoor schiet de registratie tekort en geeft het vrijwel geen handvatten voor een goede analyse van het klachtenbeeld. Van Zutphen: “Dat is teleurstellend, want structureel le-ren van de behandeling van klachten en meldingen blijft hierdoor uit. Het lijkt te ontbreken aan regie en doorzettingskracht om de Klachtenregeling uit 2016 daad-werkelijk gestalte te laten krijgen binnen de organisatie. Al een aantal jaar zijn wij bezig om dit op de rit te krijgen en wij willen daarbij graag helpen.”Sinds het eerste rapport van de Veteranenombudsman over de behandeling van klachten bij Defensie zijn vier jaar verstreken. Ook het in 2018 gepresenteerde rap-port ‘Onderzoek naar een sociaal veilige werkomgeving bij Defensie’ van de com-missie Giebels en een interne evaluatie met aanbevelingen op dit gebied, hebben volgens de Veteranenombudsman weinig veranderd. De behandeling van klach-ten en meldingen krijgt organisatiebreed nog te weinig aandacht en een echte ‘ei-genaar’ met doorzettingsmacht voor de nodige veranderingen lijkt te ontbreken, zo wordt in de Monitor geconstateerd. De bedoeling is om de Monitor om de twee jaar te laten verschijnen.

Afghanistanveteraan Dennis van der Kraats en zijn vrouw Mariska hebben de Witte Anjer Prijs 2020 gewonnen. Het echtpaar is de oprichter van en drijvende kracht achter het Veteranen Search Team (VST). Deze vrijwilligers-organisatie voert zoekacties uit naar vermiste personen. Sinds de oprich-ting eind 2017 gebeurde dat, op ver-zoek van de politie, meer dan 60 keer. Na een spontaan initiatief naar aan-leiding van de vermissing van Anne Faber groeide de stichting uit tot een professionele organisatie. Het VST kan inmiddels een beroep doen op zo’n 1.600 getrainde vrijwilligers, voor het merendeel veteranen en andere oud-militairen. Door hun inzet in crisis-gebieden beschikken de voormalige militairen over expertise om bijvoor-beeld op een andere manier naar een terrein te kijken. Met de Witte Anjer Prijs zet het Natio-naal Comité Veteranendag mensen in het zonnetje die iets betekenen voor veteranen. De prijs werd in een online-veteranentalkshow uitgereikt door Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Frank van Sprang en juryvoorzitter Angelien Eijsink, oud-politica en initiatiefnemer van de Veteranenwet. Het echtpaar Van der Kraats is gekozen uit 15 genomineer-den, onder wie ook vicevoorzitter van de BNMO Hermy Heymann. Hij ver-telde in de talkshow aan presentator Leon Verdonschot onder meer over zijn vrijwilligerswerk als veteraan voor de klas.

De uitzending is terug te kijken op www.veteranendag.nl

Mariska en Dennis van der Kraats. Foto: Comité Nationale Veteranendag

4 de Kareoler

Kort en bondig | Door: Fred Lardenoye

Sonja Barend Award voor interview met veteraan

Journalist en programmamaker Coen Verbraak heeft de jaar-lijkse Sonja Barend Award gewonnen voor het beste televi-sie-interview voor zijn interview met Srebrenica-veteraan Liesbeth Beukeboom. Hij kreeg de prijs uit handen van de oud-presentatrice zelf.Verbraak maakte de driedelige interviewserie ‘Srebrenica, de machteloze missie’, over de genocide in de moslimenclave Srebrenica in 1995. In deze serie, die in juli dit jaar op drie achtereenvolgende avonden op tv werd uitgezonden, praat hij met oud-Dutchbatters die destijds in Srebrenica waren om de enclave te beschermen. “Verbraak ondervraagt, in de prachtige zinnen zoals we van hem gewend zijn, met mede-dogen naar de wrange details van de missie”, schreef de jury. Voorts noemde het juryrapport het interviewdrieluik ‘een belangwekkend historisch document.’ Eerder maakte Verbraak documentaires over getraumatiseer-de militairen (‘Getekend’) en Indiëveteranen (‘Onze jongens in Indië’). Het is voor hem de tweede keer dat hij de Sonja Barend Award wint. Vorig jaar ging de prestigieuze intervie-wprijs naar Kefah Allush die in het EO-programma De Kist praatte met generaal b.d. Peter van Uhm. Het gesprek ging onder andere over zijn zoon Dennis, die in 2008 sneuvelde in Afghanistan, een dag nadat Peter van Uhm Commandant der Strijdkrachten was geworden.

Coen Verbraak. Foto: BNNVARA

Boek over viering 75 jaar vrijheid Op 17 december verschijnt een boek met foto’s en korte interviews naar aanleiding van de vieringen en herdenkingen van 75 jaar vrijheid die in 2019 en dit jaar in het hele land hebben plaatsgevonden. De fo-to’s en interviews zijn gemaakt in opdracht van het vfonds door voormalig nieuwslezeres Sacha de Boer. Zij was aanwezig bij tal van evenementen, van de door Koning Willem-Alexander bijgewoonde aftrap van de jubileumperiode op 31 augustus 2019 in het Zeeuwse Terneuzen tot het slotevenement op 24 oktober dit jaar in Den Haag waar werd stilgestaan bij het 75-jarig bestaan van de Verenigde Naties. Sacha de Boer legde niet alleen 25 evenementen in het kader van 75 jaar vrijheid vast in fraaie zwart-wit foto’s, maar interviewde ook betrokkenen, onder wie enkele van de laatste nog levende WO II-veteranen. De invloed van de coronamaatregelen die vanaf maart dit jaar het openbare leven haast tot stilstand deden komen, wordt door De Boer haarscherp vastgelegd in dit 228 pagina’s tellende boek. Het vfonds heeft het boek geschonken aan haar relaties, maar het is ook te boek geschonken aan haar relaties, maar het is ook te koop in de boekhandel.

‘75 jaar vrijheid in ‘75 jaar vrijheid in beeld’ van Sacha beeld’ van Sacha de Boer, uitgeverij de Boer, uitgeverij Komma.

ISBN 9789083103532, 9789083103532, winkelprijs € 49,95winkelprijs € 49,95

58 | 2020

‘Iedereen zou een medaille Maar liefst vijf medailles won veteraan Gert van ‘t Oever op het onderdeel Zwemmen op de In-victus Games in Toronto. Maar belangrijker voor hemzelf was de acceptatie dat hij door het leven moet gaan met fysieke en cognitieve beperkin-gen. Deze zijn het gevolg van een onfortuinlijk ongeluk in Afghanistan. In 2021 is hij er weer bij op de Games, maar nu met een ander doel.

Door: Fred LardenoyeFoto: ministerie van Defensie

Dat eigenlijk niemand aan hem kan zien dat er iets mis is, frustreert Gert van ’t Oever (33) nog het meest. “Mensen denken dan toch, waarom zit je de hele dag thuis? Ik kan me ook een dag fl ink bezighouden met het onderhoud van de tuin, maar de dagen daarna betaal ik de prijs daarvoor. Dan kan ik niks meer.”

TopVan ’t Oever was op jonge leeftijd al een zwemtalent. Bij zwemvereniging Deltasteur uit Kampen was hij een van de besten en leek voorbestemd voor de nationale top. Maar van kinds af aan had hij ook al interesse voor het leger. Na wat omwegen solliciteerde hij bij het Korps Landelijke Politiediensten én Defensie. “Ik kon kiezen en het werd het leger. Dat was toch uitdagender; het avontuur, het fysieke en ik wilde graag op uitzending.” Hoewel hij nog de keuze had om als topsporter vrijgesteld te worden, ging hij mee met 44 Pantserinfanteriebatal-jon uit Havelte dat in november 2011 naar Kunduz werd uitgezonden. “We waren daar als beveiligingseenheid om de Marechaussee te beschermen tijdens het opleiden van de lokale Af-ghaanse politiemensen.” Hij was zelf als chauff eur van een Bushmaster ac-tief met transporten en het rijden van

patrouilles. “In Kunduz zelf was het vrij rustig, maar in de omgeving hoorde je af en toe de Houwitsers knallen.”

OngelukMaar voordat hij ‘echt spannende din-gen’ meemaakte, werd hij getroff en door een onfortuinlijk ongeluk tijdens een schietoefening. “We waren in de wadi bezig en dan is het toch een beetje manoeuvreren. Bij de eerste run dreigde ik voorover te vallen. Je hebt dan een halve seconde om te beden-ken wat je moet doen. Toen ik op de grond lag, was direct duidelijk dat het niet okay was. Als topsporter ken je alle blessures wel zo’n beetje. Maar mijn hele arm voelde zo pijnlijk, dat wens je niemand toe.” Hij schreeuwde zo hard, dat de medicdacht dat hij simuleerde in het kader van de oefening. “Toen duidelijk was dat het echt was, werd er in een frac-tie van een seconde gereageerd. ‘Eerst je wapen loslaten’, kreeg ik te horen. Ik was ervan overtuigd dat ik het al had losgelaten. De hele aansturing van mijn arm werkte niet meer. Hij lag er ook vreemd bij.”

KerstVan ’t Oever werd naar het veldhospi-taal vervoerd. Aanvankelijk leek het

mee te vallen, maar na het bekijken van de foto’s werd de operatiekamer direct gereedgemaakt. “Toen werd pas dui-delijk hoe erg de schade was. De ope-ratie duurde 5,5 uur. De zenuwen hin-gen aan een draadje.” De val bleek wel heel ongelukkig te zijn. “Het is geen stoer verhaal, maar gewoon op je plaat gaan en niet goed terechtkomen.” Met de heli werd hij naar Mazar-e-Sharif vervoerd. Ondanks de zware verdoving

moeten krijgen’

6 de Kareoler

Afghanistanveteraan Gert van ’t Oever doet voor tweede keer mee aan Invictus GamesAfghanistanveteraan Gert van ’t Oever doet voor tweede keer mee aan Invictus Games

besefte hij al hoe ernstig het was. “Voor mij was het kraakhelder dat het einde uitzending en einde carrière was.” Het was 23 december en er was geen terugvlucht naar Nederland meer, dus bracht hij de kerstdagen noodgedwon-gen in Afghanistan door. “Ik had daar een hele zware dip. Ik dacht: voor mij hoeft het niet meer, spuit me maar vol morfi ne. Maar ik heb me gelukkig weten te herpakken.” Op 28 decem-ber mocht hij mee met een transport en kwam uiteindelijk in het CMH in Utrecht terecht. “Daar zag ik mijn ou-ders voor het eerst. Na de operatie had ik een onsamenhangend verhaal ver-teld. Dus toen ze me zagen, waren ze redelijk gerustgesteld.”

HersenbeschadigingVoor Van ’t Oever begon vervolgens een moeizaam traject op weg naar her-stel, waarbij hij zes operaties in vijf jaar tijd te verwerken kreeg. “De combinatie

van breuken en zenuwen die compleet doorgescheurd waren, was uitermate complex. Ze hebben alles gereconstru-eerd, maar dat bleek weer instabiel en dus volgde er weer een operatie.” Pas bij de laatste operaties in 2013 en 2016 door een specialist van buiten Defensie werden zijn elleboog en pols volledig gestabiliseerd. Ondertussen was ook duidelijk gewor-den dat hij een hersenbeschadiging had opgelopen. “Waarschijnlijk ben ik met mijn hoofd ergens tegenaan ge-stoten, maar ook na een reeks testen is onduidelijk waar het vandaan komt.” Tijdens het interview raakt hij soms de draad kwijt, waarop zijn vrouw Manon bijspringt. Van ’t Oever: “Naast black-outs en concentratiestoornissen ver-oorzaakt het ook een tekort aan emo-ties. Die heb ik al enige tijd niet meer.”

Invictus Games Alle specialisten hadden hem verze-kerd dat wedstrijdzwemmen voortaan uitgesloten was. “Dat moet je niet te-gen mij zeggen. Ik stelde mij al in het begin van dat traject als doel om de limiet voor de Nederlandse Kampioen-schappen in 2015 te halen.” Aanvan-kelijk met alleen maar zijn benen als stuwkracht en later met een plankje als steun voor zijn arm, maar hij wist zich te kwalifi ceren. “Daarna viel ik in een zwart gat, want een volgend doel in het zwemmen was echt onhaalbaar.” Een doel daarbuiten lukte wel. “Ik heb mijn vriendin Manon in het zwembad ten huwelijk gevraagd tijdens de NK,” zegt hij glimlachend. Door zijn connecties bij het militaire live saving team werd hij gevraagd voor de Invictus Games. “Aanvankelijk hield ik de boot af, want ik rekende mezelf niet tot de gehandicapte militairen. Dat zijn mensen die ledematen missen

en in een rolstoel zitten. Ik heb een lamme arm en ben af en toe een bé-tje warrig. Na een gesprek met André Wijnberger heb ik toch aan een open zwemtraining meegedaan.” Van het een kwam het ander en in Toronto in 2017 won hij maar liefst vijf medailles, waarvan vier gouden. “Het mooiste moment was de uitreiking van een medaille door generaal Matthijssen. Dat voelde als de ultieme erkenning van Defensie.”

LesHij heeft naast die medaille bewust alleen de medaille voor de zwemes-tafette zelf gehouden, de rest schonk hij aan degenen ‘die voor dit proces belangrijk zijn geweest’. In de aanloop naar de Invictus Games leerde hij een belangrijke les. “Ik realiseerde me door mijn omgang met andere gewonde sporters dat ik een van hen was. Daar waar anderen in een rolstoel of met een prothese een baan hebben, zit ik voor 100 procent afgekeurd thuis. Dus dat was even slikken.” Bij die acceptatie speelde onder meer BNMO-medewer-ker Sebastiaan van Nieuwenhuizen een grote rol.Bij de Invictus Games bleef hij betrok-ken. “Om mijn kennis en ervaring in het zwemmen over te dragen.” Nu hij zelf weer is geselecteerd voor de uitgestel-de Invictus Games in juni 2021 heeft hij zich een nieuw doel gesteld. “Tijdens de Games in Toronto was het prach-tig om mijn ouders erbij te betrekken, waardoor ze ook begrijpen wat ik door-maak. Dat wil ik mijn schoonouders volgend jaar ook laten meemaken. Kijk, die medailles vind ik bijzaak. Eigenlijk zou iedereen een medaille moeten krijgen. Kleur en vorm doen er niet toe, want iedereen die er staat, heeft al een overwinning behaald.”

moeten krijgen’

Afghanistanveteraan Gert van ‘t Oever: “De uitreiking van die medaille door

generaal Matthijssen voelde als de ultieme erkenning.”

78 | 2020

‘Die beelden blijven op mijn netvlies’Recent was het precies 15 jaar geleden, maar voor Astrid Ver-sluis lijkt het als de dag van gisteren. In de nacht van 26 op 27 oktober 2005 kwamen bij een felle brand op het cellencom-plex op Schiphol 11 mensen om het leven. Versluis was op dat moment wachtcommandant van de Marechaussee en maakte het drama van dichtbij mee.

Door: Fred LardenoyeFoto: Jan Peter Mulder

Nog altijd huilt Astrid Versluis (59) ’s nachts. Ondanks jaren van therapie zijn de gevolgen van haar ervaringen bij de Schipholbrand nog merkbaar. Hoewel ze, vooral door EMDR-thera-pie, inmiddels makkelijk praat over al-les, hapert ze soms. “Ik kan het nu voor het eerst zonder huilen vertellen. Maar ik spring van de hak op de tak, mijn hoofd zit vol. Ik zit nog midden in een behandeling, dus dan weet je waaraan het ligt.”

AsbakVersluis werkte in 1991 als medewer-ker van de kantinedienst op de Jo-hannes Postkazerne in Havelte. “Ik ben begonnen in de manschappen-kantine. Gek genoeg heb ik daar ook al branden meegemaakt. Ik weet nog dat na een late dienst mijn moeder de volgende ochtend belde. Ze zegt: ‘Er staat iets in de brand bij jullie.’ Bleek dat de manschappenkantine afgefi kt was. Ik dacht nog: heb ik die asbakken wel leeggehaald? Maar het was ergens bij de onderoffi ciersbar begonnen en de brand was overgeslagen.” Vervol-gens werkte ze nog een periode in de onderoffi ciersmess. “Laat daar nou

ook nog een keer brand uitbreken, het achtervolgt me.” Toen ze in 1995 een vacature voor ‘ar-restantenwacht op Schiphol’ zag, rea-geerde ze onmiddellijk. “Het was een functie bij de Koninklijke Marechaus-see, maar werken met mensen ligt me wel. Ik heb gesolliciteerd en werd aan-genomen. Het was echt heel leuk werk. Er werd altijd gezegd dat ik wel wat te lief en te sociaal was, maar het werk paste helemaal bij mij.” Ze volgde de beroepstrainingen van de KMar, droeg ook een uniform, maar bleef burger. “Op de schouder van het uniform droe-gen we een speciaal onderscheidings-teken en de periodieke conditietest hoefden wij niet te doen.”

SchipholbrandZe werkte vaak ’s nachts als wacht-commandant, met drie collega’s in Oost-Schiphol. “Wij huurden eigenlijk een afdeling van Justitie. Op die afde-ling zaten onze arrestanten. Er was ook nog een afdeling voor de bolletjesslik-kers. Die was van ons, maar werd door Justitie bemand.” In de nacht van 26 op 27 oktober 2005 werkte ze als wachtcomman-

dant en hoorde het alarm afgaan van het cellencomplex van Justitie, de verblijfplaats voor uitgeprocedeerde vreemdelingen. “Mijn jongens zijn di-rect naar de K-Unit gegaan, de plaats waar de brand begonnen is. Een van hen meldde mij: ‘Er is brand, het loopt daar uit de hand.’ Wij hadden geen middelen om te blussen, dus ik ben meegelopen en heb nog een man bij wie de rook uit zijn haren kwam, mee teruggenomen. In de tussentijd belde ik de meldkamer.”Ze vertelt hoe marechaussees en po-litiemensen in de getroff en K-Unit vanwege de sterke rookontwikkeling op hun knieën probeerden om de cel-deuren te bereiken. “Het werd op een gegeven moment te donker. De brand-weer was inmiddels gearriveerd, maar deze verliet de unit weer even snel als ze erin gingen. Ik riep ze toe dat er nog mensen binnen waren. Want we hoorden het gegil. Een brandweerman antwoordde: ‘Het is te heet, mijn helm smelt’.”Tot diep in de nacht hielp Versluis met het in veiligheid brengen van gedeti-neerden. “Ook onze eigen arrestanten hebben we enkele keren moeten ver-plaatsen. Ik heb daarnaast gezien hoe de slachtoff ers van de brand onder een zeil werden gelegd. Dat zijn beelden die op je netvlies blijven staan.”

‘Moordenaar’ Uiteindelijk kwamen 11 mensen, die in het cellencomplex zaten in afwachting van hun uitzetting, om het leven in de felle brand. Versluis: “Zoals ook uit het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid bleek, ging alles wat er maar

8 de Kareoler

Astrid Versluis denkt nog dagelijks aan de Schipholbrand Astrid Versluis denkt nog dagelijks aan de Schipholbrand

‘Die beelden blijven op mijn netvlies’

Astrid Versluis: “Mensen weten niet dat die Schipholbrand nog diep in me zit.”

kon misgaan ook daadwerkelijk mis.” Zelf werd zij dezelfde nacht vier uur lang verhoord. “Zonder iemand erbij. Ik wist niet eens dat ik daar recht op had. Ik heb al die tijd mijn telefoon bij me gehouden, want ik moest bereikbaar zijn. Twee van mijn jongens waren in het ziekenhuis, omdat ze rook inge-ademd hadden.”Pas om 11.00 uur ’s ochtends werd ze weggebracht, maar de gebeurtenis-sen bleven door haar hoofd spoken. Bij haar volgende dienst werd ze op-gewacht door demonstranten. “Die schreeuwden: 'Moordenaar'. Ik dacht, je had er zelf maar eens moeten staan. Wij hebben echt ons best gedaan, maar we waren machteloos.” De afgebrande resten van de K-Unit zouden uiteinde-lijk nog acht jaar blijven staan als pijnlij-ke herinnering.

NachtmerriesAl direct na de brand werd ze geplaagd door nachtmerries en herbelevingen. “Midden in de nacht werd ik vaak wak-ker en dacht ik dat ik 112 gebeld had. Dat was natuurlijk niet zo, maar zo re-alistisch droomde ik. Ik gebruik nog steeds slaappillen.” Versluis vluchtte in haar werk en in het vrijwilligerswerk voor onder meer de Dierenambulance. Door alle stress, ook als gevolg van pro-blemen met de verwerking, kreeg ze diabetes en obesitas. Ze zocht tevergeefs hulp bij verschillen-de instanties. “Ik kreeg wel steun van de militaire geestelijk verzorgers en de mensen van de collegiale opvang, die we hebben bij de KMar. Maar uitein-delijk heb ik een psychiater buiten De-fensie gesproken. Die zei: je moet daar

weg.” Zo kwam ze terecht bij de KMar in Coevorden. “Daar voelde ik me goed en veilig, maar door personeelsgebrek moest ik toch weer terug naar Schip-hol.”Het ging mis toen ze vier jaar geleden na een glijpartij met een gebroken been thuis kwam te zitten. “Ik weet niet eens meer hoe ik die weken doorgeko-men ben. Al die rare dromen kwamen keihard binnen en ik deed geen oog meer dicht.” Het duurde nog een be-hoorlijke tijd voor ze de diagnose PTSS kreeg en daarna eindelijk de goede hulp. Eerst negen weken dagbehande-ling met veteranen en daarna therapie samen met politiemensen.

RustZe werkt inmiddels weer voor halve dagen op het Integraal Beroeps Trai-ningscentrum (IBT-Centrum) in Zwolle waar ze in 2014 begonnen is. Het is een gezamenlijk complex van de politie en marechaussee waar onder meer kan worden geoefend voor het beheersen

van geweldsincidenten. “Offi cieel ben ik beheerder van de schietbaan, maar ik doe ook veel ander regelwerk.”Via humanistisch geestelijk verzorger Bart Hetebrij werd ze vijf jaar geleden lid van de BNMO en dat bevalt haar goed. “Ik heb paardencoaching ge-daan, ben op dagen voor dienstslacht-off ers en met de OPD-Overijssel in Doorn geweest. Je komt binnen bij de Basis en dan is het: rust. Dat is heerlijk. Ik hoef maar een woord te zeggen en de rest snapt het. Dat is net als in die traumagroepen. Dat is zo’n openba-ring. Zo van: dat heb ik ook!” Dat ze doorgaans vrolijk is en goed ge-bekt, werkt eigenlijk tegen haar, denkt ze. “Mensen weten niet hoe diep die Schipholbrand nog in me zit. Als ze vra-gen hoe het met me gaat, zeg ik altijd: ‘Goed hoor!’ Dat ik ’s nachts aan het hui-len ben, daar kwam ik pas achter toen ik met een vriendin op vakantie was.” In de weekenden past ze regelmatig op haar kleindochter. “Ze is achttien maan-den en zorgt voor veel afl eiding.”

98 | 2020

‘We zijn bloedbroeders geworden’Na ruim 37 jaar kwam Hans van Putten via Facebook in contact met een Noorse veteraan die een bijzondere rol speelde nadat de Nederland-se militair tijdens zijn uitzending in Libanon een zwaar ongeluk kreeg. Het contact was niet alleen het begin van een hechte vriendschap, maar leidde ook tot de ontvangst van een ontroerende brief van de Noorse chirurg die met een operatie zijn leven redde. Hij schreef: ‘Ik heb mij 40 jaar lang afgevraagd of ik het zicht in je ogen heb kunnen redden.’

Door: Fred LardenoyeFoto: Privécollectie Hans van Putten

‘Dag Hans. Op 3 juli 1979 veranderde je leven dramatisch. Je was UNIFIL-soldaat bij Dutchbatt en raakte zwaargewond door een handgranaat. Ik was chirurg in het hospitaal in Naqoura en kreeg je als patiënt.’ Zo luidden de eerste zin-nen uit een brief die Hans van Putten (63) bijna 41 jaar na zijn uitzending naar Libanon ontving. Het was een tweede stap in een reeks bijzondere contacten met de mensen die destijds een cru-ciale rol speelden direct na het fatale ongeluk, waardoor zijn missie in één klap werd afgebroken. Van Putten: “Nu is het verhaal eindelijk compleet. En ik ben bevriend met iemand die toen heel belangrijk voor me is geweest.”

HandgranatenVan Putten behoorde tot de eerste lichting die in maart 1979 vertrok voor de Nederlandse bijdrage aan UNIFIL, de VN-vredesmacht in Libanon. Door een explosie verloor hij beide handen, toen hij de handgranaten, die verbon-den waren aan rollen prikkeldraad die zijn observatiepost moesten bescher-men, aan het scherpstellen was. “Op het moment dat ik besefte dat het mis was, bukte ik in een poging om die gra-

naat weg te gooien. Na de klap heb ik nog een paar stappen gezet. Ik voelde bloed op mijn gezicht, zag dat mijn ar-men nog maar stompjes waren waar de botten uitstaken en ben in elkaar gezakt.” (zie ook de Kareoler 5-2017).Van wat er daarna gebeurde kan hij zich nog maar weinig herinneren. “Toen ik na drie dagen bijkwam, dacht ik dat ik nog dat ik in het Noorse veldhospitaal in Naqoura was. Wat ik aanzag voor een knappe Noorse verpleegster, bleek een Israëlische te zijn.” Van het vervoer in de ziekenwagen naar Naqoura herin-nert hij zich slechts fl arden. Pas onlangs hoorde hij dat het de Israëliërs waren, die sneller vervoer met een helikopter tegenhielden. Ook aan het latere trans-port naar een hospitaal in Israël heeft hij geen herinneringen. “Ze hebben me bewust onder zeil gehouden. Ik heb altijd gedacht dat ik ook toen over de weg was vervoerd. Dat blijkt dus hele-maal niet te kloppen.”

BloedtransfusieDe ontrafeling van wat er kort na het fatale ongeluk met hem gebeurde, begon eind 2016. Op een van de vele Libanonpagina’s op Facebook zag hij

een oproep van een Noor. “Hij wist mijn naam niet, maar had het wel over ‘die vent van dat ongeluk’. Hij vroeg zich af of ik nog leefde.” De Noor bleek Gunnar Bolle te zijn, een Libanonveteraan die destijds werkte op het Noorse veldhos-pitaal in Naqoura. “Hij was niet alleen de chauff eur van de ziekenauto die mij vervoerde, maar heeft ook bloed gedo-neerd dat ik acuut nodig had, omdat ik heel veel bloed had verloren. Ik hoor-de van Gunnar dat hij daarvoor nog op zijn kop heeft gekregen van zijn com-mandant. Hij had kort daarvoor ook al bloed gegeven.” Het contact leidde tot een uitgebreide chat. Bolle kon de Nederlandse Liba-nonveteraan ook vertellen dat de zie-kenwagen door alle roadblocks was geknald om hem in Naqoura te krijgen. Daarbij werden ze zelfs beschoten. “Hij was nieuwsgierig naar wat er van mij geworden was. Hij reageerde enorm blij en opgelucht, toen hij hoorde dat het goed met mij ging.”

Noorse chirurgHet eerste contact groeide uit tot een warme band en wederzijdse bezoeken in Nederland en Noorwegen. Van Put-ten werd emotioneel, toen Bolle in het Veteranencafé in Drachten een Noorse veteranencoin aan hem uitreikte. “Hij had tijdens een militair motortreff en mijn verhaal verteld. Vervolgens was hij bij een daar aanwezige kolonel ge-roepen die hem een Noorse veteranen-coin meegaf om aan mij uit te reiken. Ik voelde me zeer vereerd. Later heb ik die van Nederland ook aan hem uitgereikt. Daarbij is wel een traantje gevloeid.”

10 de Kareoler

Libanonveteraan Hans van Putten na decennia weer in contact met zijn ‘redders’ Libanonveteraan Hans van Putten na decennia weer in contact met zijn ‘redders’

‘We zijn bloedbroeders geworden’Het contact met Bolle kreeg nog een staartje. Op zijn verjaardag dit jaar kreeg Van Putten via de mail een brief van Ove Kjelle Andersen, de chirurg die hem in 1979 hevig bloedend op de operatietafel kreeg. Hij had Van Putten herkend op een Noorse reünie van me-disch personeel waar Bolle trots foto’s liet zien van zijn nieuwe Nederlandse vriend.

AmputatiesIn de brief vertelt Andersen voor welke moeilijke keuzes hij destijds stond. ‘Ik dacht dat het operatieresultaat op de armen (het zogenaamde amputatiere-sultaat) goed was, gezien het uitgangs-punt dat je had. Je benen waren ook zwaargewond. Veel spieren en pezen, evenals veel van de huid, waren vernie-tigd. Ik heb veel tijd nodig gehad voor het opruimen van de verschillende ver-wondingen. Het doel was om amputa-ties te voorkomen en een goede func-tie in beide benen te bewaren.’ Maar op medisch gebied was meer specialistische kennis nodig, zo schrijft Andersen. ‘We hadden geen oogspe-cialist, maar die was er in Israël wel. Ik vroeg daarom helikoptertransport naar Rambam Hospitaal in Haifa. Een Noorse helikopter moest zich klaarmaken voor take-off onmiddellijk na de operatie.’ take-off onmiddellijk na de operatie.’ take-off Voor het transport was geen toestem-ming van Israël, maar Andersen besloot het risico te nemen. Van Putten: “Geluk-kig maar, want het heeft mijn zicht ge-red. Ik kreeg kippenvel, toen ik de brief las.” Aan het eind van de brief schrijft Andersen: ‘Ik heb dit verhaal nooit aan iemand verteld, maar ik heb het tot in

detail onthouden. Als chirurg ben ik pas klaar met een patiënt als ik de uit-komst van mijn behandeling weet. Het resultaat ken ik nu, na iets van 40 jaar!’ De oud-chirurg had Van Putten in april dit jaar willen opzoeken, maar corona gooide roet in het eten. PuzzelstukjeHet laatste puzzelstukje vond Van Put-ten in augustus van dit jaar, toen een Israëlische vrouw contact met hem zocht. Zij had hem herkend in een uitzending van Hart van Nederland. In deze uitzending werd aandacht be-steed aan de mede door de BNMO georganiseerde bijeenkomst naar aanleiding van de ramp in Beiroet. “Ik had nog goede herinneringen aan een meisje dat weleens aan mijn zie-kenbed in het hospitaal in Haifa zat.

Dat bleek zij dus te zijn. Zij werkte in de keuken van het hospitaal en vond het zo erg dat zij vaak samen met haar zussen aan mijn bed zat te bidden voor mijn herstel.” Het meisje van toen is nu een met een Nederlander getrouwde vrouw in Den Helder. “Haar ga ik dus na de coronatijd maar eens opzoeken.” Van Putten heeft mooie herinnerin-gen aan het bezoek aan Bolle nabij de plaats Hammerfest in het uiterste noorden van Noorwegen. “Dat was een fantastische week, die hij via de Noorse veteranenclub had geregeld. Ik heb daar veel Noorse Libanonvete-ranen ontmoet. Ze kenden mijn ver-haal, dat voelde als een warme deken.” De vriendschap met Bolle koestert hij. “Want je hebt in je leven maar een paar echte vrienden. Eigenlijk zijn wij letter-lijk bloedbroeders.”

Hans van Putten (r) met zijn Noorse vriend Gunnar Bolle nabij Hammerfest in 2017.

118 | 2020

Geplande activiteitentijdelijk gestopt

Van de bestuurstafel | Door: Wim van den Burg

Coronavirus noodzaakt opnieuw tot vervelende maatregelen Coronavirus noodzaakt opnieuw tot vervelende maatregelen

De aanscherping van de maatregelen als gevolg van het gestegen aantal coronabesmettingen zoals deze werden aangekondigd door minister-president Mark Rutte op 3 november, heeft helaas ook het Hoofdbestuur van de BNMO gedwongen tot ingrijpende maatregelen.

Ondanks al eerder aangekondigde maatregelen was het tot november nog mogelijk de begeleidingspro-gramma’s in Doorn door te laten gaan. Met de laatste aanscherping was dat helaas niet meer mogelijk. Hierdoor heeft het Hoofdbestuur moeten beslui-ten de begeleidingsprogramma’s voor in ieder geval twee weken te annule-ren. Daarnaast ging er ook een streep door de geplande vergadering van de Bondsraad.

IngrijpendHet besluit tot zo’n ingrijpende maat-regel neemt het Hoofdbestuur vanzelf-sprekend niet alleen. Dit vindt plaats in overleg met stichting De Basis die de programma’s in opdracht van de BNMO uitvoert. De stichting heeft over de (on)mogelijkheden op de Basis overleg met de leiding van de Veiligheidsregio Utrecht. In navolging van het Hoofdbe-stuur hebben ook de besturen van de afdelingen van de BNMO helaas moe-ten besluiten om geplande activiteiten te annuleren. De leiding van de Basis, het Hoofdbestuur en de afdelingsbe-sturen beseff en dat het voor de leden die zich hadden verheugd op deelna-me aan de programma’s en activiteiten een grote teleurstelling is. Helaas laten de omstandigheden geen andere keu-

ze toe. Gelukkig blijkt er bij de leden van de BNMO veel begrip voor de ge-nomen maatregelen. De gezondheid en veiligheid van de leden is voor de BNMO een groot goed.

BehoefteOp het moment van het schrijven lijkt het aantal besmettingen gelukkig weer af te nemen en vermindert de corona-druk op de ziekenhuizen. Laten we met z’n allen hopen dat we snel van alle co-ronasores af zijn. Juist nu blijkt er bij de leden een enorme behoefte om deel te nemen aan de begeleidingsprogram-ma’s. Bij het novembernummer van de Ka-reoler was de nieuwe activiteitengids bijgevoegd. Deze activiteitengids kunt u overigens ook terugvinden op onze website, evenals de begeleidingspro-gramma’s die voor 2021 op de agenda staan. Al direct na de publicatie van de eerste nieuwe programma’s stroom-den de aanmeldingen binnen. Het spreekt bijna vanzelf dat ook de afde-lingsbesturen staan te popelen om de leden in 2021 weer aantrekkelijke acti-viteiten aan te bieden.

Nieuwe stichting Op 1 januari 2021 start het Nederlands Veteraneninstituut (NLVi). Dit is een

juridische fusie van de Basis, het Vete-raneninstituut en de Nederlandse Ve-teranendag. De zorgcoördinatie APG, de coördinatie van de nuldelijnsonder-steuning van het Veteranen Platform en het programmabureau LZV doen hieraan niet mee. Deze organisaties gaan met enkele medewerkers met hun takenpakket echter wel over naar de nieuwe stichting. Het NLVi is een rechtspersoon met een wettelijke taak, ofwel: een zelfstandige organisatie op afstand van de Rijks-overheid die wordt gefi nancierd met publiek geld. Het NLVi is niet de enige organisatie met die status. Er zijn er veel meer, allemaal gekoppeld aan een ministerie. Bekende voorbeelden zijn ProRail, Staatsbosbeheer en de Natio-nale Politie. Vanzelfsprekend heeft het ‘verdwijnen’ van stichting de Basis consequenties voor de BNMO. In feite wordt de rol van de Basis door het NLVi overgenomen. Om dat alles in goede banen te leiden is het Hoofdbestuur in goed overleg met de projectorganisatie van het NLVi. Het Hoofdbestuur heeft er dan ook ver-trouwen in dat de dienstverlening aan de leden van de BNMO, na de overgang van de Basis naar het NLVi, op hetzelf-de hoogwaardige niveau wordt voort-gezet.

12 de Kareoler

Geplande activiteitentijdelijk gestopt

Voorziening bij tijdelijke arbeidsongeschiktheid of invaliditeitVoorziening bij tijdelijke arbeidsongeschiktheid of invaliditeitWegwijzer, informatie over juridische zaken | Door: Willem Knook

Inkomen en schuldenBij tijdelijke arbeidsongeschiktheid of invaliditeit als gevolg van de uit oefening van de militaire dienst is het inkomen vaak veel lager dan het oorspronkelijke salaris. Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) kan dan voor kortere of langere tijd het inkomen aanvullen of u helpen bij fi nanciële problemen. Zo is er een tijdelijke inkomensvoorziening en is er de mogelijkheid tot schuldhulpverlening.

Vragen?U kunt uw juridische vragen stellen via de mail: jz@bnmo.nl, o.v.v. uw naam, contactgegevens en lidmaatschapnummer. De juridisch medewerker van de BNMO zal u zo spoedig mogelijk van een antwoord voorzien.

AanvullingHet kan gebeuren dat u niet kunt wer-ken tijdens een revalidatie of de behan-deling van een psychische aandoening. Dat betekent dan vaak geen of minder inkomsten. Uw inkomen kan dan door het ABP voor maximaal twee jaar wor-den aangevuld. Hieraan zijn uiteraard voorwaarden verbonden.Zo moet uw arbeidsongeschiktheid of invaliditeit zijn veroorzaakt door de uitoefening van de militaire dienst tijdens een uitzending of onder oor-logsomstandigheden. Verder moet u meewerken aan een passende behan-deling voor uw ziekte of arbeidson-geschiktheid en aan uw re-integratie. De inkomensvoorziening moet bij het ABP worden aangevraagd en wel te-gelijk met een aanvraag voor een mi-litair invaliditeitspensioen (MIP). Als een dienstverbandaandoening wordt vastgesteld en de mate van invaliditeit bedraagt meer dan 10%, dan komt u aansluitend in aanmerking voor toe-kenning van een MIP.

SchuldhulpverleningAls u uw fi nanciële problemen niet meer zonder hulp van buitenaf kunt

oplossen, kunt u meestal via uw eigen gemeente terecht bij een lokale orga-nisatie voor schuldhulpverlening. Als u een dienstverbandaandoening heeft, kunt u hiervoor ook een beroep doen op het ABP. Dat kan ook als u alleen maar advies wilt, om een beter inzicht te krijgen in uw fi nanciële situatie. Daarnaast is het mogelijk fi nanciële ondersteuning te krijgen, zodat het u (beter) lukt om de vorderingen van uw schuldeisers te betalen.

ProblematischHet ABP kan ook een vergoeding ver-strekken voor de kosten van een bud-getbeheerder of een bewindvoerder. Hiervoor gelden enkele voorwaarden. Als eerste mag u nog niet eerder een beroep op het APB hebben gedaan voor schuldhulpverlening. Daarnaast moet er sprake zijn van een dienstver-bandaandoening. Verder moet uw fi nanciële situatie problematisch zijn en een belemme-ring voor een succesvolle behandeling van uw aandoening of een re-integra-tie naar betaald werk of resocialisatie in de weg staan. Uw fi nanciële situatie mag dus niet het gevolg zijn van crimi-

neel of frauduleus handelen.Ten slotte wordt ook van u het nodige gevraagd. Zo moet u gemotiveerd zijn om bestaande schulden te betalen en geen nieuwe schulden te maken. Dat kan blijken uit het accepteren van een budgetcoach, budgetbeheerder of bewindvoerder. Ook zult u volledige openheid moeten geven over uw fi -nanciële situatie. Dit kan zijn inzage in uw bankafschriften of uw registratie bij Bureau Kredietregistratie te Tiel.

VoorschotHet ABP bekijkt samen met u en Kre-dietbank Limburg wat voor uw situatie de beste oplossing is. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie biedt het ABP u de mogelijkheid om, door middel van een voorschot op uw MIP, de schuldei-sers volledig te betalen. Dit voorschot betaalt u dan in maximaal 60 maanden terug. Deze termijn is langer dan de ge-bruikelijke termijn van 36 maanden in de lokale schuldhulpverlening. Het kan zijn dat een volledige betaling aan alle schuldeisers niet meer moge-lijk is. Dan wordt gekeken naar de op-tie om een voorstel aan de schuldeisers te doen. Op basis van een voorschot op het MIP biedt het ABP de schuld-eisers dan aan om direct een deel van de schulden te betalen in ruil voor kwijtschelding van het restant. Als de schuldeisers het aanbod accepteren, dan betaalt het ABP het overeengeko-men bedrag direct aan de schuldeisers uit. Het voorschot moet u dan ook in maximaal 60 maanden terugbetalen.

138 | 2020

‘Een enkeling is een drenkeling’

Hij is enkele malen per jaar in Doorn te vinden voor de BNMO-programma’s, zet zich in voor diverse veteranenverenigingen en heeft voor iedereen een luisterend oor. Maar zelf in de belangstelling staan, vindt hij maar niets. Toch was Nieuw-Guineaveteraan Ad Bouterse graag bereid om aan een interview mee te werken en te antwoorden op de vraag: Wat beweegt hem?

Door: Jori SchimmelFoto: Erik Kottier

Het antwoord op die vraag is volgens hem kort: “Ik vind geen rust.” In zijn werkbare leven werd hij omschreven als ‘een vreselijk harde werker’, maar zelf zocht hij daar nooit iets achter. Na zijn pensioen ging het mis.

Hulp Ad Bouterse (78) komt uit een Zeeuws boerengezin met 11 kinderen. Hij is de op één na oudste zoon. In 1961 wordt hij opgeroepen voor militaire dienst. Tijdens zijn diensttijd werd hij, zonder verdere toelichting, naar huis gestuurd. Eenmaal thuis blijkt zijn moeder te zijn overleden. Hij heeft geen afscheid kun-nen nemen, maar rouwverwerking was er niet bij, want kort daarna volgt een uitzending naar Nieuw-Guinea. “Ik heb nog een verzoek ingediend om thuis

te mogen helpen, want mijn vader had die hulp nodig, maar daar werd niet op ingegaan. Ik werd als het ware aan mijn kraag aan boord gesleurd.” Onvoldoende opgeleid, naar een land waar hij weinig van wist. Over wat hij daar heeft meegemaakt praat Bouterse niet graag, maar het tekende zijn leven. Veel van zijn maten keerden bescha-digd terug, hijzelf incluis. “Ik heb daar vreselijke dingen gezien. Beschietin-gen meegemaakt, een brandlucht en lijkenlucht geroken, dode lichamen gezien. Daar heb ik nog steeds nacht-merries van, van geuren en geluiden”, vertelt hij. Ook de terugkomst in Ne-derland laat littekens achter. “Bij thuis-komst werd ik aangekeken alsof ik een misdadiger was. Ik moest niet zeuren en aan het werk gaan.” En dat deed hij.

Hij vond een baan bij de posterijen. Hij werkte zich daar op en zette zich als vakbondsbestuurder in voor het per-soneel.

ProjectenOndanks zijn ervaringen in Nieuw-Gui-nea gaat hij regelmatig terug naar het land. “Voor de mensen daar”, verduide-lijkt hij. Zijn echtgenote vergezelt hem tijdens de diverse terugkeerreizen en samen steunen ze er allerlei projecten. Het wordt hun passie. Zo beginnen zij met de fi nanciering van de bouw van twee scholen. Op hun reizen nemen ze vanuit Nederland medicijnen en medi-sche instrumenten mee. In 2013 over-lijdt zijn geliefde echtgenote, zijn steun en toeverlaat, op de terugvlucht van Djakarta naar Bangkok.

14 de Kareoler

Beschadigde Nieuw-Guineaveteraan Ad Bouterse zet zich in voor anderen Beschadigde Nieuw-Guineaveteraan Ad Bouterse zet zich in voor anderen

Nieuw-Guineaveteraan Ad Bouterse: “Ik werd als het ware aan mijn kraag aan boord gesleurd.”

De Nieuw-Guineaveteraan heeft er daarna eigenlijk geen behoefte meer aan om terug te keren naar zijn voor-malige uitzendgebied. Tóch gaat hij in 2016 terug en drie jaar later nog een keer. “Vorig jaar ging ik mee als bege-leider van een vrouw die als kind in een Jappenkamp heeft gezeten. In de kerk werd gevraagd wie er bij haar een bloe-metje wilde brengen, want zij was her-stellende van een knieoperatie. Ik gaf me op, want ik had haar man goed ge-kend. Toen ik bij haar was, vertelde ze dat ze naar Nieuw-Guinea wilde, maar niet alleen. Toen zei ik: Geen probleem. Ik ga wel mee.”

KinderinvalidenhuisIn september 2019 reizen ze samen af naar Jakarta. “Het was de reis van haar

leven” vertelt Bouterse. “Haar vader is in 1941 overleden. In 1942 werd ze door de Jappen uit het huis gehaald dat ze tot vorig jaar nooit meer heeft terugge-zien. Toen we de reis maakten, had ze een heel klein fotootje van haar ouder-lijk huis bij zich.” Tijdens de reis vonden ze dit huis terug. “Het was ongeloofl ijk! Alles was nog precies hetzelfde”.Ook brachten ze een bezoek aan het kinderinvalidentehuis en het weeshuis. De herinnering aan dat bezoek doet hem nog zichtbaar veel. “De kinde-ren stonden in een rijtje met een Pa-poea-dansgroep. Ze hebben gedanst voor ons en muziek gemaakt. Ik heb er vreselijk van gehuild. Een meisje pakte mijn hand vast. Zij kende mij nog van

een vorig bezoek,” vertelt hij met voch-tige ogen. “Toen we weggingen, kwam er ook nog een jongen op een motor aan. Hem heb ik in 2016 geholpen met een technische opleiding.”

AfwijzingNa alle ervaringen van zijn uitzending en het overlijden van zijn echtgenote krijgt Bouterse met behulp van een psycholoog zijn leven weer op de rails. Tot de dag dat hij per telefoon te ho-ren krijgt dat zijn verzoek voor een Draaginsigne Gewonden (DIG) is afge-wezen. Hij vertelt: “Je wilt niet weten wat er toen met me gebeurde. Ik was helemaal terug bij af. Dat bericht werd gewoon afgedaan met een telefoontje! Ik wist niet eens dat het DIG was aange-vraagd. Mijn arts had me wel een paar

formulieren laten tekenen, maar ik wist niet precies wat. Ik was zó boos over dat telefoontje! Nadat ik opnieuw een hele nacht niet had geslapen, heb ik een hele dag in mijn tuin gezeten. Mijn telefoon stond vol met gemiste oproe-pen en berichten. Ik was er helemaal klaar mee; het ging niet meer.”

TherapieHij kreeg een oproep voor een be-handeling, maar daar voelt hij weinig voor. “Ik ga niet naar Oegstgeest! Dan kom ik na zo’n intensieve behandeling thuis in een leeg huis. Dat vind ik niks. Ik verlang naar mijn week bij de BNMO in Doorn. Dat is voor mij een geweldige therapie. Om mijn maten weer te zien,

De afwijzing van het DIG zorgde ervoor dat ik weer terug bij af was!

maar ook om dingen voor mensen te doen, hoor”, haast hij zich te zeggen. Die inzet voor anderen zit in hem. Vroe-ger al in zijn werk en later onder meer als voorzitter van de Sociale Commissie Nieuw-Guinea. En nu nog steeds door zijn werkzaamheden als contactper-soon bij de BNMO. Hij belt alle leden in zijn regio op hun verjaardag op. In deze coronatijd biedt hij ze een luisterend oor. Zijn motto is dan ook: een enke-ling is een drenkeling, en samen zijn we sterk.Terugkijkend op zijn uitzending zegt hij: “Ik had het niet willen missen, want van de ene op de andere dag ben je volwassen. En ík heb het tenminste overleefd. Maar ik zou het nóóit meer over willen doen.”

158 | 2020

Lotgenotencontact | Bijdragen: Bart Hetebrij en Jori Schimmel

Niet alles ging door, maar veel wel! Gelukkig kon er ook veel doorgaan. Dankzij maatregelen die het gebouw van de Basis zo coronaproof mogelijk maakten en aanpassingen in de groepsgrootte konden vele begelei-dingsprogramma’s doorgaan. Er werden zelfs nieuwe work-shops geïntroduceerd. Hieronder enkele ervaringen.

Oud-Hollandse gezelligheid in coronatijd“Ik sta op wacht…” klonk het op een maandagavond in sep-tember vanuit het Atrium van de Basis. Muzikant Caro Lefè-vre bracht de stemming er goed in met zijn ‘Memory Lane Melodies’ tijdens het Ontmoetingspunt Doorn (OPD) van eind september. De deelnemers aan de OPD, vooral oudere leden van de BNMO, herkenden de Oudhollandse (soldaten)liedjes maar al te goed en zongen en klapten enthousiast mee. Ondanks de door de coronarichtlijnen kleinere groep en de verplichte afstand een zeer gezellige avond, vonden de deelnemers. Gezelligheid in coronatijd? Het kan!

Met fotografi e kun je je leven anders inkleurenIn de Kareoler 3-2020 verscheen een interview met veteraan en fotograaf Johan Bergsma. In 2016 maakte hij het foto-boek ‘Respect! Vallen en weer opstaan’, waarin veteranen en dienstslachtoff ers worden geportretteerd. “Met fotografi e kun je je leven anders inkleuren”, aldus Bergsma. Voor hem een reden om leden van de BNMO enkele workshops foto-grafi e aan te bieden. “Fotografi e leert je op een andere ma-nier naar iets te kijken. Fotografi e noodzaakt je daarnaast om te focussen op datgene wat je wilt vastleggen en dat geeft

ging door, maarWat voor de BNMO een kroonjaar ging door, maarhad moeten worden, werd een ging door, maarhad moeten worden, werd een ging door, maarcoronajaar. Veel activiteiten die gepland stonden om het 75-jarig bestaan van de vereniging te vieren, moesten vanwege de de vereniging te vieren, moesten vanwege de coronamaatregelen worden geannuleerd. De BNMO stond daarin niet alleen. Overal in het land werden evenementen en activiteiten gecanceld, aangepast of verplaatst.

weer rust,” legt Bergsma uit. “Het was top!”, laat een van de deelnemers weten na de eerste workshop die eind oktober plaatsvond.

Op ezelavontuurBNMO-lid en veteraan Danny van Beljouw kwam door zijn uitzending verder van zijn dochter Senna (12) af te staan. Tij-dens de pilot van het gezinsprogramma ‘Coaching met ezels’ kwamen ze langzaam maar zeker weer nader tot elkaar. Van Beljouw werd tweemaal uitgezonden naar Bosnië, de eerste keer op 18-jarige leeftijd. Nachtmerries en herbelevingen maakten hem prikkelbaar, wat ten koste ging van de band met zijn dochter. De getraumatiseerde veteraan wilde niets liever dan herstel van het contact om samen leuke dingen te doen.De door de BNMO aangeboden pilotsessie ‘Coaching met ezels’ was daarvoor ideaal en werd gegeven door het bedrijf Op ezelavontuur in Elsloo. Eigenaresse/coach Diana Hermans Op ezelavontuur in Elsloo. Eigenaresse/coach Diana Hermans Op ezelavontuurvertelde in dagblad De Limburger: “Ezels zijn sociaal en

16 de Kareoler

Lotgenotencontact | Bijdragen: Bart Hetebrij en Jori Schimmel

Jubileumjaar 2020 door coronapandemie anders dan geplandJubileumjaar 2020 door coronapandemie anders dan gepland

zorgzaam. Je hoeft ze niet in te rijden of tam te maken. Bij de rust die ze uitstralen voelen mensen zich snel veilig. Zodra een ezel merkt dat er bij iemand iets verandert in zijn gevoel blijft hij abrupt staan. We gaan dan in gesprek om te kijken wat er aan de hand is.” Op deze wijze heeft Hermans al vele kinderen, volwassenen en gezinnen kunnen helpen bij trau-maverwerking, het bouwen aan zelfvertrouwen en verstevi-gen van de gezinsband.

Van de andere kant bekijkenOnder dat motto gingen deelnemers van de eind augustus gehouden OPD aan de slag met de workshop Portretteke-nen. Een best wel spannende activiteit, zowel voor de per-soon die getekend wordt als voor de persoon die de ander portretteert. Wanneer je je laat portretteren, stel je je immers heel kwetsbaar op. Hoe ziet de ander jou? De samenwerking leverde echter veel moois op: niet alleen focus (en daarmee rust), nieuwe tekentechnieken en mooie portretten, maar ook onderlinge verbinding en plezier.

Ponycoaching Toen Jan Willem van Zeitveld in de Kareoler een oproep zag de Kareoler een oproep zag de Kareolerstaan voor ‘Coaching met pony’s’ hoefde hij niet lang te twij-felen. Hij meldde zichzelf en zijn gezin meteen aan, zowel voor de individuele als de gezinssessie. “Het was heel bijzon-der”, vertelt hij. “Pony’s reageren op dat moment op wat jij uitstraalt als gezin. Vorige week had ik tijdens een individue-le sessie een beeld in mijn hoofd van hoe het hier thuis ging, en de pony’s lieten dat ook zien. Ik had een sessie met vier pony’s en kreeg de opdracht deze vier pony’s namen te ge-ven. Dat waren de namen van mijn gezinsleden. Binnen die groep pony’s zag je van alles gebeuren en op een gegeven moment zag ik dat ik buiten mijn gezin stond. Dat was een eyeopener.” Ook de gezinssessie was heel leerzaam en gaf veel inzichten in de gezinsdyna-miek. “De sessie was heel leuk opgezet”, aldus Van Zeitveld. “De startvraag was: meer verbinding in het gezin.” Onder begeleiding van Trudy en Mathilda van Coachpraktijk Samen Ver-der ging het gezin aan de

slag met een opdracht. Van Zeitveld vertelt: “Er stonden twee pony’s. We moesten als gezin toen een soort hindernisbaan maken voor hen. Dat was onze opdracht. Het gaat daarbij niet om die pony’s zelf, maar om de samenwerking. Dat gaf heel veel inzicht in onze gedragingen en rollen in het gezin. Onze ene dochter bleef steeds een beetje achter, teruggetrokken. Wij merkten dat wij dat laten gebeuren, ook in het dagelijks leven, terwijl dat niet oké is. Deze sessie is heel waardevol ge-weest om dit in te zien: háár ideeën doen er óók toe!”

Van Duikclinic naar DuikbrevetIn de afgelopen jaren heeft de BNMO, in samenwerking met Bert Kruis, meermaals een duikclinic georganiseerd om

leden te laten kennismaken met de duiksport. En met suc-ces! Sommige leden durfden daardoor de stap te zetten om zich bij een duikvereniging in de eigen woonomgeving aan te melden. Anderen raakten zo enthousiast over het duiken dat de BNMO besloot hen te begeleiden in het halen van het PADI-duikbrevet. “Onder water heerst er rust”, aldus Pe-ter van der Waal. Hij is een van de leden die zich vorig jaar met zijn zoon aanmeldde voor een duikclinic. Naar aanlei-ding daarvan werd hij lid van een lokale duikclub. “Tijdens het duiken zijn er geen prikkels, alleen stilte. Dat werkt heel ontspannend.” Samen met zijn zoon maakt hij nu regelmatig een duik. Ook oud-ambulancechauff eur Martin Bierhaalder haalde zijn PADI ‘Open water diver’ via de BNMO. “Het was een fantas-tische ervaring. Ik heb een nieuwe hobby gevonden. Ik heb zo genoten.” Bierhaalder gaat door voor de ‘Advanced diver’, zo geeft hij aan. “Samen met mijn lotgenoten heb ik tijdens het duiken even alle toestanden kunnen wegzetten.” (JS)

178 | 2020

Bemanning gezocht! In het weekeinde van 9 t/m 11 oktober vond het zeilweek-end voor het eerst plaats op zeilschip Mars in Harlingen. Dit keer de Waddenzee in plaats van het IJsselmeer. Sommige deelnemers hadden al ervaring met de Clipper Lutgerdina uit Enkhuizen. Zij waren het wedstrijdelement van de Clip-perrace gewend en het zelf koken aan boord. De Mars heeft een kok aan boord en op het schip heerst meer rust. Na een zeilinstructie vertrokken de deelnemers op zater-dagochtend rond 11.00 uur. Eerst een fl ink stuk op de mo-tor, rond 12.00 uur werden de zeilen gehesen. Ondanks het stormachtige weer werd er heerlijk gezeild. Na aankomst op Terschelling vond een wandeling naar de bunkers plaats. Zondag stormde het nog. Er werd langs de zandbanken met zeehonden gevaren en daarna teruggezeild naar Harlingen. De sfeer was goed; geen stress, ruimte om met elkaar in ge-sprek gegaan, te ontspannen en goed te eten. De deelnemers waren dik tevreden. “Geweldig, dit overtreft mijn verwachtingen.”, “Een samengestelde groep van politie en Defensie heeft absoluut een meerwaarde.”, “Samen een klus klaren, gaf mij een goed gevoel.”, “Ik voelde me sinds lange tijd echt begrepen en hoefde niets uit te leggen.”, “Be-dankt BNMO, het is echt een cadeautje!”. (BH)

Workshop Hout, Staal en SteenOp zaterdag 21 november werd op de Basis in Doorn voor het eerst de creatieve workshop Hout, Staal en Steen & Street-Art gehouden. Daarbij werden nieuwe technieken geleerd om materialen een ander, verweerd uiterlijk te geven. De dag begon met een introductie in decoratieve technieken. Daar-na werden de deelnemers begeleid in het maken van een eigen ondergrond, zoals een klassiek eikenhouten plankje, een geoxideerd koperen paneel of een bemost stukje bekis-tingsbeton. Na de lunch gingen de deelnemers aan de slag met het aanbrengen van een naam, een decoratief motief of een leus met het in de ochtend vervaardigde paneel als on-dergrond. De deelnemers waren enthousiast over deze nieuwe work-shop. Zo liet José Lundahl weten: “Het is een leuke en leer-zame workshop. Na drie jaar heb ik mijn drempelvrees over-wonnen om het gebouw in Doorn te betreden en ergens aan mee te doen. Ik ben liefdevol opgevangen en de PTSS-prik-kels vielen mee. Het was een goede ervaring en ik ga vanaf nu vaker aan deze activiteiten meedoen.” (JS)

Wat staat er nog op de planning?In verband met de aangescherpte coronamaatregelen in de eerste helft van november kon de workshop Modelbouw geen doorgang vinden. Maar van uitstel komt beslist geen afstel. De workshop wordt verplaatst naar januari 2021. Ook zijn er plannen voor een workshop Vliegvissen. Deze is te verwachten in de eerste maanden van het nieuwe jaar. En er volgt nog veel meer….

Lotgenotencontact

Foto: Hermy HeymannFoto: Olaf Dirks

18 de Kareoler

Aanleveren kopijIn deze rubriek kunnen alle BNMO-afdelingen kort en bondig hun nieuws melden. Per afdeling geldt een maximum van in totaal 300 woorden zonder foto’s en 250 woorden met maximaal twee foto’s (in hoge reso-lutie, minimaal 1 MB). Heeft uw afdeling meer nieuws te melden? Verwijs dan naar uw eigen website. De re-dactie behoudt zich het recht voor kopij te redigeren en in te korten.

Deadlines Kareoler 2021Kareoler 1 5 januari

FrieslandActiviteitenHet jaar is al bijna weer ten einde. Het was een jaar dat we ons heel anders hadden voorgesteld. We hadden een aantal mooie activiteiten voor u in gedachten, in het bijzonder 75 jaar BNMO en 75 jaar Vrijheid. Helaas konden we geen van de activiteiten laten plaatsvinden. We wilden u daarnaast ook geen extra risico laten lopen.We hopen dat u allen nog in goede gezondheid bent. Om u wat op te fl euren, hebben we iedereen een attentie ge-stuurd. We hopen daarmee een lichtpuntje in alle duister-nis te brengen. We wensen u allen, ondanks alles, toch fi jne feestdagen en een gezond 2021. En we rekenen erop elkaar dan weer eens in persoon te kunnen ontmoeten. (MM)

Noord-Nederland Activiteiten Tussen de coronamaatregelen door konden we nog twee ac-tiviteiten houden. Een activiteit in augustus in Grolloo met kegelen en een BBQ. De andere activiteit was in september in Zuidhorn met bingo en een BBQ. Het waren gezellige bij-eenkomsten ondanks de beperkingen. Vermoedelijk blijven de coronaperikelen ook volgend jaar aanhouden en moeten we ons bezinnen op kleinere bijeenkomsten met grotere kans op door kunnen gaan van de activiteiten. We denken daarbij aan buitenactiviteiten ( bijv. BBQ, een viswedstrijd of een outdoor activiteit). Laat ons vooral weten of u voorkeu-ren of ideeën hebt. Verder houden we u op de hoogte via de Verbinding c.q. de Nieuwsbrief.

ContactpersonennetwerkDaarnaast gaat het contactpersonenwerk zo veel mogelijk door (vooral telefonisch). Goed is te melden dat Ankie Si-bering (echtgenote van een Libanon-veteraan) ons team is komen versterken. Hartelijk welkom Ankie. Huisbezoek blijft ook mogelijk met gepaste afstand of mondkapje en natuur-lijk zonder handdruk (gezondheid gaat boven alles). Dus de contactpersonen zijn er nog steeds voor u. We blijven wel ho-pen dat we elkaar persoonlijk weer kunnen spreken. Mocht u behoefte hebben aan een van onze contactpersonen, neem dan contact op met Jan Bos, coördinator contactpersonen, tel. 06-83607464.

Nieuw projectOnlangs zijn er wederom gesprekken geweest voor een nieuw project i.s.m. de Stichting Erfgoed Arsenaal/Natuur-monumenten. Naast de BOS-projecten nabij Odoorn en Sel-lingen nu een project in een oud munitiecomplex in de om-geving van Hoogeveen. Het ligt verscholen in een dicht bos met acht grote met de grond afgedekte bunkers en twaalf bovengrondse loodsen. In dit complex worden de erfgoede-ren van de provincie Drenthe en het Drents Museum opge-slagen, gesorteerd, in kaart gebracht, gefotografeerd en ge-registreerd. Wil je meer weten over het nieuwe project of over de bestaande BOS-projecten in Sellingen en Odoorn? Neem dan contact op met Willem Veldkamp, tel. 06-24396514.

OverijsselTerug- en vooruitblikHet mag duidelijk zijn dat 2020 een bijzonder bewogen jaar is geweest. Het virus heeft een fl inke impact gehad op de mogelijkheden die wij als afdeling onze leden graag hadden aangeboden. Het fysieke contact, waaraan zoveel behoefte is, behoorde lange tijd niet tot de mogelijkheden. Zelfs onze kerstbijeenkomsten moesten worden gecanceld om de vei-ligheid van eenieder te waarborgen. Wij hebben er het volste vertrouwen in dat wij in 2021 weer datgene voor u kunnen betekenen, wat u van de BNMO en vooral van de afdeling verwacht. Het bestuur zal alles op al-les zetten om de geplande activiteiten te laten doorgaan. Ui-teraard met inachtneming van de op dat moment geldende coronamaatregelen. De meest recente informatie over activi-teiten en het programma 2021 treft u aan op: www.bnmo.nl/afdelingen/overijssel.

ContactpersonennetwerkWij staan op deze plaats graag ook een moment stil bij onze

Lotgenotencontact

198 | 2020

zieke leden en leden die door de coronamaatregelen sterk worden beperkt. Juist nu realiseren wij ons dat het dit jaar een andere feestmaand is dan gebruikelijk. Weet dat onze contactpersonen u graag een kameraadschappelijk luiste-rend oor bieden. Bent u nog niet benaderd en heeft u be-hoefte aan een contactpersoon? Neem dan contact op met de coördinator contactpersonenwerk, Wim Weenink (tel. 06-23154361).

AfdelingsbladDe eerstvolgende uitgave van het afdelingsblad Blik op BNMO Overijssel kunt u eind januari 2021 in uw brievenbus verwachten. In die uitgave treft u onder meer een jaarover-zicht aan en uitgebreide beschrijvingen van de activiteiten, die in het eerste kwartaal van 2012 staan gepland. De afdeling Overijssel bedankt alle vrijwilligers voor hun inzet in 2020! We hopen van harte dat de samenwerking in 2021 kan worden gecontinueerd. Tot slot wensen wij alle le-den, partners van onze leden, donateurs, collega-bestuur-ders en relaties sfeervolle feestdagen en een goed 2021! Pas goed op uzelf en uw geliefden! Samen kunnen we dit aan! (Ruud van Brummelen)

GelderlandContactdag 7 oktoberWoensdag 7 oktober 2020 waren de leden uitgenodigd voor een contactdag in The Hunting Lodge, een prachtige locatie bij Kasteel Rosendael. Deze locatie is bij velen wel bekend van schoolreisjes naar de Bedriegertjes. De leden waren verdeeld over 2 zalen van maximaal 30 personen. Ook de andere voorgeschreven coronamaatregelen werden keurig opgevolgd.We werden ontvangen met koffi e/thee en een petitfour. In iedere zaal werd een verloting gehouden met spetterende prijzen. Verder werden de aanwezigen voorzien van een mondkapje met BNMO-logo en een rugzakje met het logo van Veteranenradio.Sommige leden waren sinds maart 2020 niet meer van huis geweest. Dit is waar wij het voor doen, dus niet kijken wat niet meer kan, maar vooral kijken wat in deze barre tijd nog mogelijk is.Na een geweldige lunch, was er in beide zalen muziek. In de ene zaal The Trouble Boys met muziek van de Everly Brothers, Elvis en Chuck Berry en in de andere zaal een accordeonist met bekende evergreens. De muzikanten wisselden halver-wege de middag, zodat de leden konden blijven zitten. Tegen 16.00 uur hebben we de dag afgesloten met een kopje koffi e. Het was een geweldige dag. Mooi om elkaar weer te zien.

Agenda15 januari: Winterdip in Heelweg (De Radstake).8/12 februari: Midweek in Odoorn (Hotel De Oringer Marke).

Noord- HollandActiviteiten geannuleerdWe leven nog steeds in een bijzondere tijd waarin voorals-nog geen positieve verandering te verwachten valt met be-trekking tot het organiseren van bijeenkomsten voor en met onze leden. Voor BNMO Noord-Holland betekent dat de vol-gende activiteit wordt geannuleerd: Kerstviering – Haarlem-merliede, 19 december 2020 Zoals gezegd: we maken een bijzondere tijd mee. Voor u als BNMO-lid kan dat betekenen dat het uw persoonlijk leven beïnvloedt en ook voor extra spanning kan zorgen. Daar zijn wij ons bewust van en bestuursleden en contactpersonen willen dan ook graag met u in contact blijven. Laten we voor-al in deze tijd extra naar elkaar omkijken! We zijn er immers voor elkaar. Het is niet voor niets: BNMO Samen Sterk! (Pieter Glas)

Zuid- HollandTerugblikOp het moment van schrijven sta ik voor de lastige opdracht om in het kort iets te vertellen over het afgelopen jaar en vooruit te blikken naar het nieuwe jaar. In de nieuwjaarstoe-spraak van de oud-voorzitter vertelde hij enthousiast dat ons 75-jarig jubileum reden was om weer eens feest te vieren. Alle plannen voor 2020 kwamen aan de orde en op de jaar-vergadering van 7 maart zou nog meer informatie komen.De voorzitter verhuisde naar Groningen en ik nam vanaf 7 maart zijn taak erbij. Gelukkig nam de penningmeester een deel van het secretariaat over. Helaas werden we al heel snel geconfronteerd met de corona en vanaf dat moment lag al-les stil. Iedere keer probeerden we als bestuur om toch nog bijeenkomsten te plannen, maar ook de Van Ghentkazerne ging voor ons dicht. Gelukkig vonden er op andere manieren wel enkele ontmoe-tingen plaats. Maar we missen elkaar wel. Op dit moment lijkt het weer een beetje de goede kant uit te gaan, maar het zal nog zeker tot begin 2021 duren. Zo kan ook het eindejaars-diner niet doorgaan. We worden op deze manier wel met onszelf en elkaar geconfronteerd. Als bestuur hebben we er wel steeds erg veel zin in! Begrotingen en plannen komen op tafel en we kijken uit naar datgene dat straks na corona weer kan gaan gebeuren. (Cees Passchier)

20 de Kareoler

BrabantLedenvergadering 10 oktoberOnze uitgestelde algemene ledenvergadering (ALV) van 10 oktober kon vanwege de aangescherpte coronamaatregelen geen doorgang vinden. Vervolgens hebben wij alle leden die zich hadden aangemeld benaderd en de schriftelijke stem-mingen mogen ontvangen. De leden waren, op een tweetal onthoudingen na, unaniem in hun steun voor de goedkeuring van de notulen van de ALV van 9 maart 2019; vaststelling van het secretarieel jaarverslag over het jaar 2019; aanstelling van de heer Rob van Jaarsveld als afdelingsbestuurslid; vaststelling van het fi nancieel jaar-verslag over het jaar 2019; decharge aan het bestuur over het gevoerd beleid in 2019 en het verlenen van een mandaat aan het bestuur voor het jaar 2020.Het bestuur van de afdeling bestaat nu uit: mevr. Joke van Vugt (secretaris), dhr. Rob van Jaarsveld (penningmeester en waarnemend voorzitter), mevr. Lies Vos-Luijten (bestuurslid/ coördinator), dhr. Arnold Roijmans (bestuurslid/activitei-tencommissie), dhr. Ad Smulders (bestuurslid) en dhr. Rien Brands (aspirant-bestuurslid). De functie van voorzitter is va-cant. Aanmeldingen hiervoor ontvangen wij graag (zie vaca-ture op de website).

ActiviteitenDe afdeling Noord-Brabant bedankt de leden voor het ver-trouwen en begrip voor de huidige aanpak, ingegeven door de buitengewone omstandigheden. Aangezien het jaar 2020 een bijzonder jaar is en blijft, hebben we weinig voor de le-den kunnen en mogen doen. Daar waar we wel mogelijkhe-den zagen hebben we dan ook de nodige contactmomenten gehad, zoals de maandelijkse telefoontjes op de verjaardag, het Hart onder de Riem en het Brabants notitieboekje met jubileumpin per post.Voor de rest van 2020 kunnen wij alleen maar beloven dat we doorgaan met het organiseren van de kerstvieringen. De data daarvoor zijn: 10 december in Deurne, 17 december in Ossendrecht en 19 december in Moergestel. Uiteraard zijn we ook bezig met de activiteiten voor 2021, zoals de alge-mene ledenvergadering met reünie in maart. Wat daar dan uiteindelijk van door mag of kan gaan, staat in de sterren. Voor ons is maar één ding belangrijk: het welzijn en de ge-zondheid van onze leden. Daarmee nemen wij geen enkel risico. Blijf gezond! (Bestuur van de afdeling Noord-Brabant).

Limburg AnnuleringenHelaas hebben we de contactdagen in Heerlen en Venlo moeten annuleren. Het is ook nog de vraag of de Winter Ef-teling, het karten en de beide kerstvieringen kunnen door-gaan.Van 12 t/m 16 juli 2021 staat OPD Limburg op het programma van de Basis. In de activiteitengids 2021 vindt u het inschrijf-formulier.

Herendag Oorlogsmuseum OverloonOp zaterdag 10 oktober werd de Herendag gehouden bij het Oorlogsmuseum in Overloon. Eenieder kwam op eigen gelegenheid. Bij aankomst stond een uitgebreid lunchbuff et klaar.Aansluitend werd door een Libanonveteraan verteld over zijn diensttijd in Libanon. Rond 14.00 uur kon iedereen op eigen gelegenheid het geheel overdekte museum bezichti-gen (i.v.m. corona helaas zonder gids). Voor de meeste leden was het hun eerste bezoek aan dit museum. Het was zeer indrukwekkend en de tijd vloog voorbij. De fi jne dag werd afgesloten met een heerlijk diner in Vierlingsbeek bij restau-rant De Vier Linden.

Gezinsweekend geüniformeerden Op vrijdagmiddag 6 november kwamen 21 gezinnen van-uit Limburg aan in Landal Het Vennenbos Hapert (NB). Een gemêleerd gezelschap van 88 deelnemers, waarvan 50 met een militaire en 38 met een politieachtergrond, maakte ken-nis met elkaar tijdens leuke activiteiten.Helaas was het subtropisch zwembad door de coronamaat-regelen gesloten, maar dat kon de pret niet drukken. Voor de jeugd waren er meer dan voldoende speel-, klim- en knutsel-mogelijkheden. Het geslaagde weekend werd met een gour-metavond afgesloten. Chapeau voor de organisatie.

218 | 2020

Welkom bij de BNMO

K. van Aanholt Alkmaar

A. Balfoort Hendrik Ido Ambacht

A.J. van den Berg 's Gravenhage

J.N. Danho Hardenberg

C. van Dijk Hippolytushoef

M.F. Duiker Oost-Souburg

M.J.H. Frissen Stein

G. Hendricks Heiloo

E.A.W. Hollemans Fijnaart

R.A. IJtsma Almere

L. Karambalis-Persoon Mierts

A.A.P. van Kraaikamp Maarssen

S. de Langen Baarn

In dankbare herinnering A.J.W.C. van Aggelen-van Essen [89] EdeA.M. Alards [93] HeythuysenC.P. van Baarsen [95] VenrayP. van den Berg [92] Sint PancrasH. van Breugel [93] SleeuwijkH. van Eersel [79] Krimpen aan den IJsselP.A.W. Gommans [101] VenrayK. Graaf-van den Berg [91] NieuwleusenN. van Houtum-Oomen [94] HarderwijkW. van Limpt [86] EerselK. Muetgeert [95] RotterdamM.S. Poldervaart-Nieuwland [92] RotterdamM. Schrijber-Reijnders [90] Nieuwerkerk a/d IJsselT. Slijpen-Peeters [91] HorstA.H. van der Stap [59] VenrayJ.P. van Veggel [83] VughtE.M.H. Vink-Steff en [91] HaarlemJ.J. Vos [89] EindhovenC.C. van de Wal-Koolwijk [92] Sommelsdijk

Secretariaten van de afdelingen

Noord-Nederland: W. Veldkamp, tel: 06-24396514, e-mail: w.veldkamp@bnmo.nl

Friesland: Erik de Wit, Dirk Boutsstraat 25, 8932 CM Leeuwarden, e-mail: erik1972@kpnmail.nl

Overijssel: R. van Brummelen, Hunenveldlaan 170, 7576 ZP Oldenzaal, tel: 06- 43935643, e-mail: r.vanbrummelen@bnmo.nl

Gelderland: P.H.M. Winands, Goudakkerstraat 11, 6952 BD Dieren, tel. 06 26555920, e-mail: p.winands@bnmo.nl

Utrecht/’t Gooi: C.S. Hellinga, Kastanjelaan 17, 1231 XZ Loosdrecht, tel: 06-53481297, e-mail: cchellinga@kpnmail.nl

Noord-Holland: P. Glas, Kennemerstraatweg 298, 1851 BH Heiloo, tel: 06-51758710, e-mail: p.glas@bnmo.nl

Zuid-Holland: C. Passchier, Mgr. W.M. Bekkerslaan 111, 3141 SJ Maassluis, tel. 010-5920238, e-mail: c.passchier@bnmo.nl

Zeeland: J.M. den Hollander, Van Teijlingenstraat 12, 4388 CZ Oost-Souburg, tel: 0118-461113, e-mail: h.den.hollander@bnmo.nl

Noord-Brabant: mw. J.M. van Vugt, tel: 06-21147464, e-mail: joke@vanvugt.com

Limburg: mw. B.H.M. Deneer-Maassen, Hofstraat 45, 6019 CC Wessem, tel: 0475-562436, e-mail: b.deneer-maassen@bnmo.nl

Politie: A. van Donselaar, a.van.donselaar@bnmo.nl

B.J. Nieland Nijverdal

M. Nota Heemskerk

V.M. Onstenk Berghem

J. van der Perk Schoonrewoerd

T. Pernot Guttecoven

B.C. Pfoster Sittard

A. Rijsbergen Beets

M. Smedeman Haarlem

P.J.H. Tulp Purmerend

R.A. Verhaar Roermond

P. Versluis Kappelle-Biezelinge

G.J.C. Versteegen Arnhem

M.E.M. van de Vijver Heemskerk

R. van der Zee-Veenstra Drachten

22 de Kareoler

Johan Schuurman

Tijdens een dienstverband van veertig jaar bij de politie werd Johan Schuurman zo vaak geconfronteerd met leed en geweld dat hij ziek werd en de diagnose PTSS volgde.Toen de Identiteitsgroep Politie ontstond binnen de BMNO kon het niet anders dan dat hij zijn steentje zou bijdragen als secretaris. Voor de Kareoler vult hij vanuit de politiehoek zijn columns waarbij je zou kunnen stellen dat ze gemaakt zijn met ‘peper en zout’.

BNMO-lid en Irakveteraan Daniël Knegt kreeg een zwaar ongeval tijdens een oefening met de luchtmobiele brigade. Het voertuig waarin hij zat raakte van de weg en belandde bovenop hem, met levensbedreigende verwondingen en blindheid tot gevolg. Hij knokte zich een weg terug en besloot de beste te worden in sport. In 2020 wil hij meedoen aan de Paralympische Spelen in Tokio. In de Kareoler vertelt hij over zijn sportieve ambities.

ColumnDaniël KnegtDaniël Knegt

Ertoe doen Lockdown 2

Column

Er zijn inmiddels kranten over volge-schreven en elke televisie-uitzending is ermee gevuld: corona, of anders uit-gedrukt, Covid-19. In het streven naar beperking of misschien wel indam-ming van het aantal besmettingen wordt Nederland geconfronteerd met diverse vormen van lockdown. Het is de bewegingsdrang naar kroeg, festivals en andere drukbezoch-te activiteiten die leiden naar burgerlijke ongehoorzaamheid. Bijvoorbeeld door heimelijk feesten te organiseren, soms diep in het bos of op een afgelegen industrieterrein. Kennelijk gaat de Nederlander gebukt onder de inperking van zijn en haar bewe-gingsvrijheid.Hoe anders is dat voor collega’s die met een beroepsziekte zo-als PTSS of burn-out thuiszitten. Voor hen verandert er eigenlijk niet zoveel, want het mijden van drukte is deel van hun dagelijk-se praktijk. Het mijden van prikkels van buitenaf is verworden tot een overlevingsstrategie. Daar wordt te weinig bij stilgestaan. Toch is er ook bij deze groep behoefte aan contact, vooral met collega-lotgenoten in een veilige omgeving, zonder herken-ningstekens die horen bij het vak waarin ze ziek zijn geworden. Een prikkelarme omgeving waarin je kunt zijn zoals je bent ge-worden en waar uitleg geen noodzaak is.Een aantal initiatieven heeft inmiddels bewezen dat het zinvol samenzijn met ruimte voor gesprek en een beetje gezelligheid bijdraagt aan een vorm van re-integratie in de maatschappij. Het simpel meedoen en het gevoel ertoe te doen dragen vele malen meer bij aan een vorm van herstel dan welk pilletje ook.In de verschillende eenheden van de Nationale Politie worden initiatieven genomen om de bovengenoemde mensen tegemoet te komen in het elkaar ontmoeten en het delen van ervaringen, al dan niet tijdens een ontspannende bezigheid. De eerste erva-ringen leren dat dit heilzame ontmoetingen zijn en dat verdient navolging. Landelijk georganiseerd, maar regionaal uitgevoerd. Zodat reistijden te verwaarlozen zijn en een ander belangrijk on-derdeel, de aard van de regio, meewerkt aan een belangrijk as-pect, namelijk dat je er weer toe doet.

De regering heeft het over een gedeel-telijke lockdown, maar dit geldt niet voor mij als atleet.Met het verbieden van contactsport en wedstrijden valt er niet meer te judoën. Afgelopen zomer zijn zowel de Olympi-sche als de Paralympische Spelen een jaar uitgesteld. Maar of de spelen in 2021 gaan plaatsvinden, is nog maar de vraag.Normaal gesproken is er in aanloop naar bijvoorbeeld de Para-lympische Spelen een zogenaamd Paralympisch jaar. In deze periode bereiden en kwalifi ceren de atleten zich voor de spelen. Het aantal coronabesmettingen neemt wereldwijd nog niet af. In veel landen is sprake van een gedeeltelijke of volledige lock-down. Dit betekent dat het maatschappelijk leven en daarmee de sport stilligt. De kwalifi catiewedstrijden die werden aange-kondigd voor het voorjaar van 2021, zijn vrij snel weer geannu-leerd. Als de zomerspelen van Tokyo alsnog doorgaan, zullen het spe-len zijn die worden overschaduwd door maatregelen en beper-kingen door Covid-19. Als militair en atleet ben ik dol op het stellen van concrete doelen. Dit geeft duidelijkheid. Vooral de periode tot een wedstrijd stelt mij in staat een concreet plan te maken. Na de eerste lockdown heb ik mijzelf andere doelen ge-steld of sportieve uitstapjes gepland. Zo heb ik afgelopen weken keihard getraind om het technisch judo Dan-examen te kunnen doen. Dit is een Kata-vorm van het judo. Zo heb ik een hele andere kant van mijn sport leren ken-nen. Het zou verder een geweldige uitdaging zijn geweest om als blinde judoka regulier examen te doen. Maar helaas, de ver-scherpte regels maakten het niet mogelijk om mijn technische vaardigheden aan de examencommissie te tonen.Als atleet is het soms jaloersmakend, maar als vader ben ik ape-trots dat de jeugd, onder wie mijn zoon Matz, nog wel mag door-trainen. Als 7-jarige heeft hij veel plezier van en gevoel voor het judo. Voor hem gelden ook geen instaptoernooien, maar hij mag wel binnenkort band-examen doen. Het is te hopen dat we alle-maal snel weer aan de slag kunnen, anders heeft hij straks eerder zijn zwarte band dan zijn vader! Maar het is leuk om samen thuis

te oefenen en het plezier voor sport te delen.

Fot

o: B

auk

e S

chu

urm

an

Fot

o: D

anië

l K

neg

t

238 | 2020