Gimnazjum w ZarszynieDwadziecia lat w Gminie Zarszyn

Gmina Zarszyn

Gmina Zarszyn obecnie Gmina Zarszyn znajduje si w wojewdztwie podkarpackim, w powiecie sanockim. Pooona jest wdorzeczu Wisoka, ktry przepywa zachodnim jej skrajem. W skad gminy wchodz nastpujce miejscowoci: Zarszyn, Posada Zarszyska, Jamierz, Posada Jamierska, Dugie, Baanwka, Nowosielce, Pielnia, Odrzechowa. Gmin Zarszyn aktualnie zamieszkuje 9254 osoby. Powierzchnia gminy to 10 596 ha. Ponisza prezentacja powstaa dziki przeprowadzonym wywiadom z mieszkacami Zarszyna(Pani Zygmunt Genowef i Panem Gajewskim Franciszkiem) oraz z urzdnikami Gminy Zarszyn (Paniami: Btkowsk Bogumi, Brodzick Michalin, Stasiczak Krystyn). Za wszelkie uzyskane informacje bardzo dzikujemy naszym rozmwcom, bez ktrych niniejsza praca by nie powstaa. W slajdach dotyczcych poszczeglnych dziaw przytoczylimy wypowiedzi wymienionych osb.Praca zostaa podzielona na dziay, przez ktre chcielimy ukaza zmiany, ktre nastpiy w ostatnich dwudziestu latach w naszej gminie. Gmina Zarszyn z lotu ptaka.

Szkolnictwo w gminie Zarszyn W gminie znajduje si 7 szk podstawowych, 2 gimnazja, Zesp Szk w Nowosielcach, biblioteka gminna oraz 4 filie (Jamierz, Nowosielce, Odrzechowa, Dugie ). W cigu ostatnich 20 lat baza dydaktyczna szk ulega znaczcemu polepszeniu. Najistotniejszym elementem byo przeprowadzenie remontu budynku gimnazjum w Zarszynie, dziki ktremu powstaa hala sportowa oraz kilka dodatkowych sal dydaktycznych. Kolejn wan inwestycj bya rozbudowa szkoy podstawowej w Odrzechowej. Trzeci inwestycj by generalny remont sali gimnastycznej w szkole podstawowej w Jamierzu. Istotnym przedsiwziciem byy rwnie takie dziaania jak : kapitalny remont budynku szkoy podstawowej w Pielni, Dugiem, Baanwce i Nowosielcach. Wszystkie te dziaania odbyway si na przestrzeni lat 1999-2008.

Obecnie prowadzona jest rwnie wsppraca ze szkoami ze Sowacji (Radwa, Nizna Sitnica, Pakostov, Lukacowce) i z Ukrainy (Stary Sambor). Wsppraca ta polega gwnie na wymianie modziey i realizacji wsplnych projektw edukacyjnych.Budynek Gimnazjum w Zarszynie.

Ochrona rodowiska Jako jedna z pierwszych gmin, gmina Zarszyn wprowadzia segregacj odpadw. Wywzki mieci organizowane s bardzo optymalnie jak dla mieszkacw naszej gminy. Dwa razy do roku jest organizowana wywzka mieci wielkogabarytowych. W 2005r. Gmina zakupia 15 gniazd segregacyjnych na butelki plastikowe i na szko kolorowe. Najwiksz inwestycj, ktra przyczynia si do poprawy jakoci rodowiska bya rozbudowa oczyszczalni ciekw w Zarszynie, dziki ktrej wszyscy mieszkacy gminy maj zapewnione oczyszczanie ciekw. Obecnie trwaj prace nad rozbudow sieci kanalizacyjnej i wodocigowej w miejscowociach: Pielnia, Baanwka i Odrzechowa. Oczyszczalnia ciekw w Zarszynie.

Dziaalnoci kulturalnaW porwnaniu z innymi gminami, nasza gmina nie posiada GOK-u (gminnego orodka kultury), ale mimo to, patrzc na dziaania w sferze kultury, jestemy w czowce nie tylko powiatu, ale take wojewdztwa. Gmina posiada na swoim terenie 2 due (ok. 40 osobowe) orkiestry dte, tj. w Zarszynie i Jamierzu oraz jedn mniejsz na Dugim. Mamy rwnie kilka zespow taneczno-wokalnych. Wrd nich prym wiedzie Iskra z Dugiego oraz zesp z Posady Zarszyskiej Rekruty. Nasze dwie wiksze orkiestry co roku zdobywaj czoowe miejsca na przegldach wojewdzkich a nawet krajowych. Organizowane s cykliczne imprezy poczwszy od przegldu kold i pastoraek, na wystawie boonarodzeniowej skoczywszy. S to m.in. wigilie rodowiskowe, wystawa wielkanocna. W okresie wakacyjnym organizowany jest: jarmark na jamierskim rynku, wybr baby i chopa gminy, biesiada K Gospody Wiejskich, pokaz sikawek konnych i straackich, doynki gminne.

Orkiestra dta z Zarszyna.

Pomoc mieszkacomW gminie Zarszyn prowadzi dziaalno Gminny Orodek Pomocy Spoecznej, ktry od 1990 roku zacz funkcjonowa jako samodzielna jednostka. Jego gwnym zadaniem jest pomoc rodzinom znajdujcym si w cikiej sytuacji materialnej. Orodek pomocy zajmuje si rwnie sytuacj ograniczenia bezrobocia na terenie gminy. Co roku s przeprowadzane prace interwencyjne dziki ktrym gmina staje si bardziej atrakcyjna a mieszkacy gminy nie trac kontaktu z prac.

Suba zdrowia

Suba zdrowia w naszej gminie niestety jest niedofinansowana. Nie byo przeksztacenia si ze spoecznego ZOZ-u w prywatny. Na terenie gminy nie zlikwidowano do tej pory adnego orodka zdrowia (jest ich 3). W ostatnich latach zwikszyo si zapotrzebowanie na prywatne, specjalistyczne gabinety. W najnowszych planach pojawia si utworzenie takich gabinetw.Mieszkacy gminy mog jednak korzysta z usug stomatologw, logopedw i rehabilitantw.

SportOrodki sportowe w gminie bazuj na LZS-ach (Ludowy Zesp Sportowy). Ostatnio powsta klub w Odrzechowej, ktry nie dziaa praktycznie 30 lat. Duym mankamentem jest to, e zapatrujemy si gwnie na pik non. Dawniej reprezentanci gminy odnosili due sukcesy w narciarstwie biegowym, szachach i lekkoatletyce- mwi sotys Zarszyna.Gmina Zarszyn naley do najbardziej usportowionych wwojewdztwie podkarpackim. Corocznie bierzemy udzia wturniejach sportowych, takich jak: Wspzawodnictwo Gmin Wiejskich wSporcie Modzieowym Turniej Piki Nonej Pikarska Kadra Czeka Sportowy Turniej Miast iGminOd 2000 roku prowadzona jest wymiana sportowa zeSowacj, wramach ktrej rozgrywane s mecze piki nonej seniorw ioldboyw oraz tenisa stoowego.

Na terenie gminy dziaaj LKS-y (Zarszyn, Nowosielce, Baanwka, Pielnia, Dugie). Dziaaj rwnie dwa uczniowskie kluby sportowe. Przy Gimnazjum wZarszynie iprzy Szkole Podstawowej wPielni.Prnie dziaa sekcja tenisa stoowego, ktra wbr. awansowaa do III ligi.W 2003r. oddano do uytku nowoczesn sal gimnastyczn wOdrzechowej. WNowosielcach zmodernizowano stadion sportowy, ktry zyska dodatkowo kort tenisowy.W 2007 gmina podja si budowy kortw (tenisowy, do siatkwki i do koszykwki) na terenie Zarszyna (widoczne na powyszym zdjciu).

InfrastrukturaRozwj oraz remonty drg miay miejsce za kadencji obecnego wjta, pana Betleja. Pozyskiwane przez niego rodki doprowadziy do tego, e ok. 80% stanowi drogi asfaltowe, za drogi rolnicze rwnie s w dobrym stanie. Najgorzej jest z drogami powiatowymi, gdy po reformie administracyjnej przej on bardzo duo drg i mostw. Jest to najsabszy punkt tej reformy, gdy powiat nie posiada rodkw na remont podlegych mu drg. Mimo wszystko cz drg udao si odremontowa wsplnie z powiatem. W ostatnich latach powstaje coraz wicej nowych budynkw mieszkalnych, ktre upikszaj nasz gmin. wiadcz rwnie o tym, e ludziom podoba si to miejsce, a gmina jest w stanie zaspokaja ich potrzeby spoeczne.

Kada miejscowo wchodzca w skad gminy Zarszyn moe poszczyci si wieloma sklepami spoywczymi, wielobranowymi, restauracjami, itp. Znajduj si tu dwie apteki oraz jeden punkt apteczny. W Zarszynie mieci si biblioteka gminna, ktra posiada 4 filie w: Jamierzu, Nowosielcach, Odrzechowej i Dugiem. W kadej bibliotece jest darmowy dostp do komputerw i Internetu. Budynek urzdu gminy nie zosta odrestaurowany, aczkolwiek waniejsza jest dziaalno urzdnikw, ni wygld budynku. powiedzia sotys Zarszyna. Na terenie gminy znajduje si oddzia Podkarpackiego Banku Spdzielczego w Zarszynie, a od niedawna w Nowosielcach. Gwna ulica Zarszyna.

Atrakcje turystycznePark podworskiPrzed laty dwr ipark naleay do rodziny Wiktorw. Oglnie granice ogrodu iparteru wodnego zachowane s zgodnie zplanem katastralnym zpierwszej poowy XIX-go wieku. Nie ocala paac, stary dwr na wyspie popad wruin, awlatach 70-ch zasta rozebrany. Najcenniejszym elementem, jaki zachowa si na terenie parku gwnego, s resztki dbrowy, pord ktrej zachowao si wiele pomnikowych dbw, jak rwnie wiele ogromnych lip szerokolistnych, jesionw wyniosych iklonw jaworw. Swoistym elementem caego ukadu przestrzennego jest parter wodny skadajcy si dzi zkilku penowodnych iuytkowanych staww rybnych. Aby zachowa urok iosobliwoci przyrodnicze tego miejsca postanowiono stworzy ciek Rekreacyjno Przyrodnicz. Powstaa w latach 2001-2002. Na wytyczonym szlaku ustawiano 14 stanowisk sucych zarwno podziwianiu zabytkw przyrody, jak iusprawnianiu tyzny fizycznej poprzez wiczenia gimnastyczne. Przed parkiem wbudowano tablic informacyjn zmapk caej trasy, akoniec cieki wieczy betonowy st pingpongowy.

Szlak bocianich gniazdW gminie Zarszyn znajduje si jedna z wikszych w Polsce kolonia bociana biaego. Ma on swoje gniazda na terenie wszystkich miejscowoci. Oglna liczba stanowisk wynosi kilkadziesit gniazd w caej gminie. Od 2000 roku uczniowie Gimnazjum w Zarszynie prowadz obserwacj populacji bociana na tym terenie.

W gminie potrzebna jest infrastruktura typowo turystyczna. W miejscowociach pooonych w jej poudniowej czci ludzie sami zauwaaj walory turystyczne. Bardzo ciko jest obecnie naby dziak na tym terenie, ceny s wygrowane. W lecie w miejscowociach takich jak Pastwiska czy Odrzechowa spotka mona wielu turystw z caej Polski. sowa Pana Franciszka Gajewskiego

Widok na stawy w ZarszynieJeden z pomnikw przyrody znajdujcy si w parku podworskim w Zarszynie

BezpieczestwoW naszej gminie od wielu lat dziaaj odziay ochotniczych stray poarnych. Obecnie posiadamy 22 samochody straackie, a co roku dochodz kolejne. Aby zabezpieczy gmin przed duymi poarami nie potrzebujemy adnej pomocy z zewntrz. Niestety koszty utrzymania OSP s bardzo wysokie. W zeszym roku stracilimy na rzecz gminy Besko posterunek policji, lecz mimo to gmina Zarszyn jest jedn ze spokojniejszych gmin. Najwikszym zagroeniem dla ycia jej mieszkacw jest wzmoony ruch samochodowy na drodze krajowej. Aby zapobiec wypadkom miertelnym wybudowany zosta chodnik od Zarszyna do Nowosielec. Chodnik ten na caej dugoci jest owietlony.

Ochotnicza Stra Poarna w Posadzie Zarszyskiej.

Organizacje spoeczneLokalna Grupa Dziaania Dorzecze WisokaLokalna Grupa Dziaania Dorzecze Wisoka jest organizacj partnersk reprezentujc 3 sektory: publiczny, spoeczny i prywatny z obszaru 4 gmin: Besko, Bukowsko, Rymanw, Zarszyn. LGD tworz mieszkacy, ktrzy poprzez oddolne podejcie, zaangaowanie i innowacyjne projekty bd wpywa na rozwj obszaru LGD.Koo Gospody WiejskichDziaaj w kadej miejscowoci naszej gminy. Panie wchodzce w skad tej organizacji utrzymuj staropolsk tradycj, wystpuj na imprezach kulturalnych w strojach ludowych, pomagaj przy organizacji imprez rodowiskowych.Orkiestry dteKada z orkiestr dziaajcych w gminie Zarszyn ma bogat, wieloletni tradycj i moe poszczyci si wieloma osigniciami na rnych szczeblach. Przy wanych okazjach moemy usysze wspania muzyk gran przez te orkiestry, m.in. w kociele i innych miejscach publicznych, s wizytwk naszej gminy.Ochotnicza Stra Poarna W gminie Zarszyn jest bardzo wielu straakw, ktrzy dobrowolnie zgaszaj si do tej niebezpiecznej publicznej suby, niosc pomoc mieszkacom nie tylko w czasie poarw. Czsto prezentuj nam te swoje umiejtnoci na pokazach straackich. Ludowy Klub SportowyNasz gmin reprezentuje kilka klubw sportowych. Nie odnosz one szczeglnych sukcesw, ale daj szans na rozwijanie swoich talentw modym pikarzom. Peni wan rol spoeczn i wychowawcz w rodowisku.Chr dziaajcy przy kociele parafialnymW czasie wanych wit i uroczystoci chrzyci swoim piewem stwarzaj podnios i refleksyjn atmosfer. Chr daje moliwo rozwoju i spenienia wielu muzycznych talentw wrd mieszkacw gminy.

Opinie mieszkacw o yciu wspczesnym w gminie ZarszynPrzechodzc ulicami Zarszyna zadawalimy pytania : Czy atwo uzyska jest pomoc w urzdzie gminy dzi ni 20 lat temu? Na pewno dzisiaj jest atwiej, dlatego e mamy w miar kompetentnych ludzi, ktrzy pomagaj mieszkacom. Niektre kompetencje gminy przejo starostwo (np. prawo jazdy). Wg mnie takie rzeczy powinny si znajdowa w urzdach gminy.

Czy czuje si pan/i bezpiecznie w naszej gminie ? Tak, zdecydowanie tak. Ostatnimi laty bezpieczestwo znacznie wzroso, zauwaa si coraz mniejszy wandalizm. Nasza miejscowo jest czystsza, bardziej kolorowa i spokojniejsza. Ludzie s bardziej yczliwsi dla siebie. Czy jako ycia jest obecnie wysza ni 20 lat temu? Dla znacznej czci mieszkacw tak, ale dla tych ktrzy nie odnaleli si w nowym systemie zdecydowanie nie. W dzisiejszym wiecie prac naley szanowa. Kiedy w gminie byo o wiele wicej miejsc pracy ni obecnie. Nikt si o ni nie martwi. Obserwujc mieszkacw gminy zamono na pewno wzrosa. wiadcz o tym odremontowane budynki, samochody, standard ycia znacznie si podnis.

W skad Zespou Projektowego wchodz:Gimnazjum w ZarszynieZarszyn 187, 38-530 Zarszyngimzarszyn@onet.euOpiekun Zespou: Pan Jacek Leszczyski

Czaja Iwona1994, 3bGrzebie Adrianna 1994, 3bJasiski Piotr 1994, 3aMaek Katarzyna 1994, 3bPomykaa Karolina 1994, 3aSilarska Alina 1994, 3aSzaankiewicz Arkadiusz 1994, 3c

*