girişimci ruhun zaferi - denizli sanayi odası · İşsizlik oranı (tr32) (2006) organize sanayi...

Girişimci Ruhun Zaferi

Denizli

5

Denizli, günümüzde bulunduğu yerin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında MÖ 261 - 263 yılları arasında Suriye Kralı II. Antiyokustheos tarafından kuruldu. Kente karısı Laodikeia’nın adı verildi. Türkler bölgeyi fethettikten sonra kenti, suyun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine taşıdılar.

Antik uygarlıklar beşiği

Nüfus (2009)

Yüzölçümü

İlçeler

Ekilebilir Alan

Turist Sayısı (2009)

Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sırası (2003)

Nüfus Artış Hızı (2009)

SSK’lı İstihdam (2009)

İşsizlik Oranı (TR32) (2006)

Organize Sanayi Bölgeleri (6)

Organize San. Böl. Firma Sayısı (2009)

10’dan fazla işçi çalıştıransanayi tesisi sayısı (2009)

İhracatçı Firma Sayısı (2009)

Ana Sanayi Sektörleri

Doğal Kümeler

917.836

11.868 km2

Denizli-Merkez, Acıpayam, Akköy, Babadağ, Baklan, Bekilli, Beyağaç, Bozkurt, Buldan, Tavas, Çameli, Çal, Çardak, Çivril, Güney, Honaz, Kale, Sarayköy, Serinhisar

376.738 hektar

1.323.961

12

%1,01

134.898

%13,2

Denizli Organize Sanayi Bölgesi, Çardak Özdemir Sabancı Organize Sanayi Bölgesi, Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Deri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Yumrutaş Organize Sanayi Bölgesi, Sarayköy Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi

135

907

758

Tekstil ve Hazır Giyim, Elektrolitik Bakır Tel ve Enerji Kablosu, Doğaltaş, Kağıt, Metal ve Haddecilik, Makine, Cam ve Çimento, Kimya ve Plastik

Dokumacılık (Buldan, Babadağ, Kızılcabölük), Bakırcılık (Merkez), Doğaltaş (Ballık Boğazı), SPA (Pamukkale, Karahayıt, Sarayköy), Bağcılık-Şarapçılık (Güney, Çal, Bekilli), Leblebicilik (Serinhisar, Kızılca), Bıçakçılık (Yatağan), Ayakkabıcılık (Yeşilyuva), Dericilik (Merkez)

GENEL BİLGİLER

6

DENİZLİ

Denizli adı, tarihi kaynaklarda farklı biçimlerde karşımıza çıkar. Selçuklu kayıtlarında ‘Ladik’ sözcüğü-ne rastlanır. İbni Batuta’nın seyahatnamesinde (1357) ise ‘Tunguzlu’ denilir. Görünen o ki, sularının bolluğu nedeniyle eski Türkçe de ‘Tunguzlu’ ya da ‘Tengüzlü’ olarak geçen kentin adı, zaman içinde değişerek bu-günkü biçimini almıştır.

İklim şartlarının uygun, toprakları verimli olan Denizli’de, tarih boyunca çok sayıda yerleşim gerçek-leşmiştir. İl sınırı içerisinde 20’yi aşkın antik şehir ka-lıntısı, bir o kadar da höyük ve tümülüs vardır. Bunların en önemlileri Hierapolis (Pamukkale), Laodikeia, Tripo-

lis, Colossae, Attuda, Trapezopolis, Eumenia, Herakle-ia Salbace, Tabae, Beycesultan Höyüğüdür. Ayrıca, Ak-han Kervansarayı ve Çardak Han Denizli’deki önemli Selçuklu eserleridir.

7

DENİZLİ

9

9 Ocak 1973’te kurulan Denizli Sanayi Odası, 5174 sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu”na tabi kamu kurumu niteliğinde tüzel kişiliğe sahip bir meslek kuruluşudur. Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Eskişehir, Balıkesir, Konya, Adana, Kayseri, Gaziantep, Aydın ile birlikte TOBB bünyesinde faaliyet gösteren 12 sanayi odasından biridir.

SektörTekstil ve Hazır Giyim SanayiMetal-Madeni Eşya,Elektrik ve KabloPlastik, Kağıt ve AmbalajGıda ve İçecekMermer ve TravertenDiğerToplam

Üye Sayısı617

208

117100105

931.240

Oranı%49,76

%16,77

%9,44%8,06%8,47%7,50

%100,00

SEKTÖRLERE GÖRE ÜYE DAĞILIMI (2009)

DENİZLİ SANAYİ ODASI ÜYE DAĞILIMI

2009 sonu itibari ile 1.240 kayıtlı üyesi bulunan DSO Meclis ve Yönetim Kurulu olmak üzere iki yönetim organı bulu-nur. 4 yıl için seçimle göreve gelen bu organlardan Meclis, 18 meslek grubundan seçilen 40 üyeden, Yönetim Kurulu ise Mec-lis üyeleri arasından seçilen 11 üyeden oluşur.

Denizli’nin ana sektörü olan Tekstil ve Konfeksiyon, DSO’da üye sayısı bakımından %49,76 ile en büyük paya sahiptir. Tekstili %16,77 ile Metal-Madeni Eşya, Elektrik ve Kablo sektörü izler.

10

DENİZLİ SANAYİ ODASI

Mermer ve Traverten 8,47 %

Gıda ve İçecek 8,06 %

Plastik, Kağıt ve Ambalaj 9,44 %

Metal - Madeni Eşya, Elektrik ve Kablo 16,17 %

Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi49,76 %

Diğer 7,50 %

DENİ

ZLİ S

ANAY

İ ODA

SIŞirket TipiLimited ŞirketiAnonim ŞirketŞahıs ŞirketiKollektif ŞirketKooperatifKomandit ŞirketToplam

Üye Sayısı779304137

1091

1.240

Oranı%62,82%24,52%11,05

%0,81%0,73%0,08

%100,00

ŞİRKET TİPİNE GÖRE ÜYE DAĞILIMI (2009)

123456789

101112131415161718

Gerçek Kişi17

4

8

11

2

10

6

5

12

13

5

14

6

8

1

7

1

6

136

Tüzel Kişi83

44

95

90

34

61

125

63

47

48

38

42

44

97

48

45

44

56

1.104

Toplam100

48

103

101

36

71

131

68

59

61

43

56

50

105

49

52

45

62

1.240

DSO ÜYE DAĞILIMI (2009)

Meslek GrubuGıda ve İçecek

Çırçır, Haşıl ve İplik

Hambez Dokuma

Havlu Dokuma

Boya, Baskı ve Terbiye

Ev Tekstili

Havlu-Bornoz Konfeksiyon

Nakış, Örgü, Etiket ve Aksesuar

İç-Dış Giyim ve Ayakkabı

Ahşap, Kağıt, Basım ve Mobilya

Kimya

Plastik

Taş, Toprak ve İnşaat

Mermer-Traverten

Ana Metal

Madeni ve Metal Eşya

Elektrik-Elektronik ve Kablo

Makine ve Motorlu Araçlar

GENEL TOPLAM

11

DENİZLİ SANAYİ ODASI

Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi49,76 %

12

Bir milyonun eşiğinde bir kent:

13

2009 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre Denizli’nin toplam nüfusu 926.362 kişi olup, bunun 462.914’ü erkek, 463448’i kadındır. Bu nüfus, Türkiye’nin %1,28’i, Ege Bölgesinin %9,73’üne tekabül etmektedir. 4 kişi olan Merkez İlçe nüfusunun 479.381 kişisi il ve ilçe merkezlerinde, 238.871 kişisi belde ve köylerde yaşamaktadır.

Denizli

MerkezÇivrilAcıpayamTavasHonazSarayköyBuldanÇalKaleÇameliSerinhisarGüneyBozkurtÇardakBekilliBabadağBeyağaçBaklanAkköyToplam

Toplam 488.768

17.65312.58812.789

9.78818.52615.197

3.8878.1502.837

10.7655.9084.3604.6343.4814.1852.6642.0622.755

630.997

Erkek 244.840

8.7476.3806.2434.9029.3207.3341.9374.0511.4785.3802.9012.1272.3521.6482.0691.366

9911.393

315.459

Kadın 243.928

8.9066.2086.5464.8869.2067.8631.9504.0991.3595.3853.0072.2332.2821.8332.1161.2981.0711.362

315.538

Toplam 429.143

43.83845.76738.85521.14311.50512.23318.76213.89417.661

4.6735.8097.1884.8864.8493.5224.5774.2972.763

295.365

Erkek 14.78121.53623.07018.99211.543

5.6866.0249.1006.8708.9502.2592.8613.5132.4282.2861.7792.2802.1081.389

147.455

Kadın 14.36222.30222.69719.863

9.6005.8196.2099.6627.0248.7112.4142.9483.6752.4582.5631.7432.2972.1891.374

147.910

DENİZLİ İLİ İL VE İLÇELERİ NÜFUS DAĞILIMI

İl/ilçe merkezleri (Şehir)

Toplam 517.911

61.49158.35551.64430.93130.03127.43022.64922.04420.49815.43811.71711.548

9.5208.3307.7077.2416.3595.518

926.362

Erkek 259.621

30.28329.45025.23516.44515.00613.35811.03710.92110.428

7.6395.7625.6404.7803.9343.8483.6463.0992.782

462.914

Kadın 258.290

31.20828.90526.40914.48615.02514.07211.61211.12310.070

7.7995.9555.9084.7404.3963.8593.5953.2602.736

463.448

Belde/köyler Toplam

Kaynak : TÜİK

İl

AfyonkarahisarAydınDenizliİzmirKütahyaManisaMuğlaUşakEge Bölgesi Toplam Türkiye Toplam

2009

701.326979.155926.362

3.868.308571.804

1.331.957802.381335.860

9.517.153

Pay%0,97%1,35%1,28%5,33%0,79%1,84%1,11%0,46

%13,12

2008

697.365965.500917.836

1.898.186285.514660.699386.345168.605

5.980.050

Pay%0,98%1,35%1,28%2,65%0,40%0,92%0,54%0,24

%13,18

EGE BÖLGESİ NÜFUS DAĞILIMI

Kaynak : TÜİK

72.561.312 71.517.100

14

NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK

EGE BÖLGESİ NÜFUS DAĞILIMI VE TÜRKİYE İÇİNDEKİ PAYLARI (2009)

Kaynak : TÜİK

Denizli, sosyo-ekonomik gelişmişlik bakımından Türkiye genelinde il bazlı 12. sıradadır. İlçe bazlı sıralama-da ise Merkez İlçe, Honaz, Sarayköy ve Babadağ ilk çeyreklik dilimde yer bulurken Beyağaç, Kale ve Çameli ise Türkiye genelinde ekonomik geri kalmışlığıyla tanınan ilçelerin dahi gerisindedir.

Merkez İlçe ilk onda…

15

NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK

İzmir %40,65Denizli %9,73

Aydın %10,29

Uşak %3,53

Muğla %8,47

Manisa % 14,00

Kütahya % 6,01

Afyonkarahisar%7,37

123456789101112131415

7778798081

İllerİstanbulAnkaraİzmirKocaeliBursaEskişehirTekirdağAdanaYalovaAntalyaKırklareliDenizliMuğlaBoluBalıkesir

HakkariŞırnakBitlisAğrıMuş

4,807723,31483

2,52411,94329

1,67891,103681,058930,949010,93541

0,91480,862870,716240,71238

0,60860,5654

-1,13956-1,13979-1,15736-1,28116-1,43956

Sosyo-Ekonomik GelişmişlikSıralaması (81 il içinde)

Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi

Kaynak : DPT

DENİZLİ İLİNİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ SIRALAMASINDAKİ YERİ (2003)

16

NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK

Kaynak : DPT

123456789

10126150161200207235256315368385403443455490496509516518522580703709868869870871872

İstanbulAnkaraİzmirBursaAdanaKocaeliKocaeliİzmirAntalyaEskişehirGaziantepDenizliKonyaDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliDenizliHakkariDenizliTunceliDenizliMardinHakkariDenizliBitlisErzurumVanBitlisVan

BüyükşehirBüyükşehirBüyükşehirBüyükşehirBüyükşehirKörfezGebzeAliağaMerkezMerkezBüyükşehirMerkezBüyükşehirHonazSarayköyBabadağÇardakSerinhisarBozkurtBuldanAkköyÇivrilÇal TavasAcıpayamBekilliBaklanGüneyÇukurcaBeyağaçÇemişgezekKaleKızıltepeYüksekovaÇameliHizanTekmanÇaldıranMutkiBahçesaray

7,953335,715645,075324,567494,495923,990693,898173,704673,691973,549410,937210,714560,664620,430320,398270,260450,192980,04098

-0,09519-0,11527-0,14984-0,21246-0,23477-0,30078-0,31210-0,34776-0,36165-0,36460-0,37328-0,46970-0,68513-0,70180-1,59390-1,62149-1,62954-1,63985-2,01076

DENİZLİ İLİ İLÇELERİNİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ SIRALAMASINDAKİ YERİ (2003)

872 İlçe İçinde Gelişmişlik Sırası

İlçe İlSosyo-Ekonomik

Gelişmişlik Endeksi

Bu kapsamdaki ilçeler, gelişmiş merkezler olarak kabul edilip, araştırmanın kapsamı

dışında bırakılmıştır.

17

NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK NÜFUS SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK

18

Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları

19

Yadsınamayacak sayıda Denizlili Firma, İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl gerçekleştirilen ilk 500 ve ikinci 500 büyük firma sıralamasında kendilerine yer buluyor. 2008 yılı sıralamasında birinci 500’e 10, ikinci 500’e 13 Denizlili firma girdi.

Denizli’de

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Yıl

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Birinci 500

11

11

13

14

12

12

10

13

11

10

10

İkinci 500

10

12

21

19

12

20

19

19

16

13

11

Toplam

21

33

34

33

24

32

29

32

27

23

21

Birinci ve İkinci 500 Büyük Firma Sıralamasında Denizlili Firma Sayısı

Yıllara göre Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları listesine bakıldığında, Denizli tekstil firmalarının istik-rarlı biçimde alt sıralara doğru gerilediği kolaylıkla fark ediliyor. Buna karşın il olarak Denizli, sıralama içindeki konumunu korumaya devam ediyor. Tekstil firmaların yerini, son yıllarda yükselen bir grafik çizen ve çekirdeğini elektrolitik bakır ve kablo sektörünün oluşturduğu metal firmaları dolduruyor.

İSO Birinci 500’de Denizlili Firma Sayısı

Kaynak : İSO

20

SANAYİ

1 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 24 3 3 3

4

8 7 8

57 6

7 8 9

6 64

4

3 21

3

33 3

2

2 3

33

3

3 3

3

4

33 4

1 222

2

2

21

1413

12

1010

8

121213

Bakır Tel ve Kablo Teksti l Diğer Demir-Çelik, Metal San.

1213

11

14

1110 10

Denizli

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Türkiye Sıralaması

38

80

143

175

182

258

321

352

414

448

Firma Adı

Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamülleri A.Ş.

Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil San. A.Ş.

Kocaer Haddecilik San. ve Tic. A.Ş.

Nexans Türkiye Endüstri ve Tic. A.Ş.

Menderes Tekstil San. ve Tic. A.Ş.

Kardemir Haddecilik San. ve Tic. Ltd. Şti.

Dentaş Ambalaj ve Kağıt Sanayi A.Ş.

Denizli Çimento Sanayii T.A.Ş.

Aynes Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Pamukkale Kablo San. ve Tic. A.Ş.

2009 Yılı Birinci 500 Büyük Sıralamasında Yer Alan Denizlili Firmalar

Kaynak : İSO

Kaynak : İSO

Denizli

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Türkiye Sıralaması

3

4

65

168

204

231

279

421

446

452

496

Firma Adı

Ozanteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Küçüker Tekstil San. ve Tic. A.Ş.

Gamateks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Modern Beton Sanayi Ticaret A.Ş.

Seval Kablo Ayd.Cih.İth.İhr.San. ve Tic. A.Ş.

Atom Kablo San. ve Tic. A.Ş.

Ay-yem Tarım Gıda San. ve Tic. A.Ş.

Akça Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş.

Kaynak İplik San. ve Tic. A.Ş.

Nesa Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Gökhan Tekstil San. ve Tic. A.Ş.

2009 Yılı İkinci 500 Büyük Sıralamasında Yer Alan Denizlili Firmalar

21

SANAYİ

Sanayici ve üretici bir kent olmanın bir anlamda tescili olan sanayi sicil belgelerinin sayısı, Denizli’deki imalat sanayinin gücü konusunda önemli noktalara işa-ret ediyor. Bu bağlamda Denizli’de üretim yapan 1.762 adet firma bulunuyor ve bunların 907’si ondan fazla işçi çalıştırıyor.

Denizli Ticaret Odası kayıtlarına göre, her yıl Denizli’de kapanan firma sayısının üç katı kadar yeni firma açılı-yor. Açılan ve kapanan firma sayıları düzenli artmaya devam ediyor. Ancak faaliyetin sona erdirilmesi ile resmi kay-dın silinmesi arasında geçen uzun süre göz önünde bulundurulduğunda, 2008 yılında yaşanan ekonomik daralma-nın olumsuz sonuçlarının önümüzdeki yılların tablolarına yansıması muhtemel görünüyor.

İşçi Sayısı

0-9

10-49

50-99

100 ve üzeri

Toplam

Firma Sayısı

855

677

105

125

1.762

Pay

%48,52

%38,42

%5,96

%7,09

Aralık 2009

Hakiki Şahıs

Kollektif Şirket

Limited Şirket

Anonim Şirket

Komandit Şirket

Kooperatif Şirket

Müessese

Bankalar

Vakıf

Dernek

Adi Ortaklık

TOPLAM

Açılan

786

1

583

72

0

28

0

6

3

1

0

1.480

Açılan

916

0

598

136

0

26

0

8

3

3

0

1.690

Açılan

831

0

452

91

0

14

0

1

0

9

0

1.398

Kapanan

216

0

140

25

0

65

0

0

1

0

0

447

Kapanan

261

4

158

40

0

62

0

0

0

0

0

525

Kapanan

263

4

148

52

0

54

1

1

1

0

0

524

Fark

570

1

443

47

0

-37

0

6

2

1

0

1033

Fark

655

-4

440

96

0

-36

0

8

3

3

0

1165

Fark

568

-4

304

39

0

-40

-1

0

-1

9

0

874

2007 2008 2009

Her 2 imalatçıdan 1’i10’un üzerinde işçi çalıştırıyor...

Açılan firma sayısı,kapananları 3’e katlıyor...

Kaynak :Denizli Sanayi Ticaret İl Müdürlüğü

Kaynak :Denizli Ticaret Odası

22

SANAYİ

(*) 2002 yılında üyeliği askıya alınan firmaların kayıtlarının silinmesi nedeniyle kapanan firma sayısı yüksek görünmektedir.

DENİZLİ İLİ AÇILAN VE KAPANAN FİRMALARIN SAYISI (*)

Kaynak :Denizli Ticaret Odası

23

SANAYİ

2008

yılı

nda

2,4

mily

on M

Wh

elek

trik

tük

etim

i ile

Den

izli,

Tür

kiye

’nin

162

mily

on M

Wh’

lik t

opla

m t

üket

imin

in %

1,45

’ini g

erçe

kleş

tirdi

. Sad

ece

sana

yi s

ektö

rü

açıs

ında

n ba

kıld

ığın

da b

u or

an %

1,86

’ya

eriş

iyor

. Ayr

ıca

sana

yi s

ektö

rü il

in t

opla

m e

lekt

rik t

üket

imin

de %

59 g

ibi o

lduk

ça y

ükse

k ve

Tür

kiye

ort

alam

asın

ın (%

46) ç

ok

daha

üst

ünde

bir

paya

sah

ip.

Pay

%

59,0

46,2

1,86

64,5

47,6

2,16

51,0

32,8

1,92

64,9

47,8

2,19

67,8

49,2

2,25

Pay

% 2,2

2,9

1,09 2,

2

2,6

1,34 2,

5

3,2

1,21 2,

4

2,5

1,56 2,

1

2,6

1,31

Sana

yi

1.38

9.09

0

74.8

50.2

63

1.59

5.07

5

73.7

94.5

40

1.30

7.00

1

68.0

26.7

12

1.36

4.40

4

62.2

94.2

19

1.33

8.35

9

59.5

65.9

29

Tarım

sal S

ulam

a

51.3

43

4.73

0.97

6

55.0

25

4.11

0.54

1

42.2

96

3.51

0.01

3

50.4

25

3.23

9.60

3

41.1

51

3.14

5.81

6

Aydı

nlat

ma

31.7

42

3.97

0.22

8

31.6

29

4.05

2.64

2

27.1

41

3.95

0.37

2

27.7

55

4.14

2.98

8

26.6

55

4.43

2.52

8

Diğe

r

128

.456

7.56

4.88

0

78.7

51

6.62

7.36

9

44.7

90

6.81

6.17

8

66.4

02

6.44

4.47

0

43.8

81

6.19

1.73

4

Topl

am

2.35

3.86

4

161.

947.

528

1,45

2.47

3.85

3

155.

135.

260

%1,

59

2.13

8.67

4

143.

070.

499

%1,

49

2.10

3.26

2

130.

262.

759

%1,

61

1.97

4.68

0

121.

141.

852

%1,

63

Pay

% 1,3

2,5

0,80 1,

3

2,6

0,78 1,

6

3,6

0,69 1,

3

3,2

0,67 1,

3

3,7

0,60

Pay

% 5,5

4,7

1,70 3,

2

4,3

1,19 2,

7

6,2

0,66 3,

2

4,9

1,03 2,

2

5,1

0,71

ELE

KTR

İK T

ÜK

ETİ

MLE

RİN

İN S

EK

TÖR

EL

DA

ĞIL

IMI

(MW

h)

Deni

zli

TÜRK

İYE

Deni

zli’n

in P

ayı

Deni

zli

TÜRK

İYE

Deni

zli’n

in P

ayı

Deni

zli

TÜRK

İYE

Deni

zli’n

in P

ayı

Deni

zli

TÜRK

İYE

Deni

zli’n

in P

ayı

Deni

zli

TÜRK

İYE

Deni

zli’n

in P

ayı

Mes

ken

445.

259

39.5

83.5

98

436.

783

36.4

75.8

25

385.

315

34.4

66.0

42

351.

538

30.9

34.9

76

318.

533

27.6

18.9

60

Pay

%

18,9

24,4

1,12

17,7

23,5

1,20

22,9

31,2

1,12

16,7

23,7

1,14

16,1

22,8

1,15

Tica

ret

248.

205

23.9

03.3

32

209.

052

23.1

41.1

61

254.

688

20.2

56.3

84

183.

653

18.5

43.7

84

135.

963

15.6

56.1

51

Pay

%

10,5

14,8

1,04 8,

5

14,9

0,90

14,7

17,4

1,26 8,

7

14,2

0,99 6,

9

12,9

0,87

Resm

i Dai

re

59.7

69

7.34

4.25

2

67.5

39

6.93

3.18

2

77.4

43

6.04

4.79

7

59.0

83

4.66

2.71

9

70.1

38

4.53

0.73

4

Pay

% 2,5

4,5

0,81 2,

7

4,5

0,97 4,

6

5,6

1,28 2,

8

3,6

1,27 3,

6

3,7

1,55

Kay

nak

: TE

DA

Ş

2008

2007

2006

2005

2004

24

SANAYİ

Elek

trik

tüke

timi,

Deni

zli’n

in b

ir sa

nayi

ken

ti ol

duğu

nu v

urgu

luyo

r.

2004-2007 yıllarında ortalama 400 bin MWh civarında olan Denizli Organize Sanayi Bölgesi’nin (DOSB) elektrik tüketimi, 2009 yılında 281 bin MWh’e kadar düştü. Grafikte 2004-2007 periyodunda keskin düşüşlerin gö-rüldüğü aylar, uzun süreli tatil dönemlerine denk gelse de, 2008 yılı ile birlikte aşağı doğru yönelen genel trendin 2009’da inişli çıkışlı bir seyir izlediği ve 2010 yılı için toparlanmaya ilişkin sinyaller verdiği görülüyor.

Kriz, sanayide elektrik tüketimini azalttı...

DENİZLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ (bin MWh)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam

22.425 20.070 23.775 23.647 23.775 23.647 24.461 23.604 20.952 26.265 21.891 26.326 280.839

31.011 29.166 28.763 27.182 27.598 26.091 25.964 24.834 23.303 23.210 25.239 19.953 312.314

31.624 31.808 36.625 33.660 35.453 34.158 33.769 34.243 33.430 31.180 34.334 27.526 397.809

27.240 32.604 35.494 34.688 34.397 33.681 33.536 32.575 32.870 29.503 33.426 34.127 394.141

28.192 32.206 36.429 34.899 34.647 34.158 33.873 32.812 33.904 35.045 29.471 35.834 401.470

DENİZLİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ AYLIK ELEKTRİK TÜKETİMİ (MWh)

2009

2008

2007

2006

2005

Kaynak : TEDAŞ

Ticaret

Mesken

Sanayi

Toplam

Kaynak : DOSB25

SANAYİ

Denizli sanayisi, 2005 yılının ortalarında şebekenin DOSB’ye ulaşması ile doğalgazla tanıştı. Katı yakıtlara göre fiyat avantajı ve kullanım kolaylığıyla sanayici tarafından dört gözle beklenen doğalgaz, organize sanayi böl-gesinde 2006 yılında 63,3 milyon m3, 2007 yılında 66 milyon m3 tüketildi. Elektrik tüketiminde de olduğu gibi, uzun süreli tatil dönemlerine denk gelen aylarda keskin düşüşler göze çarpsa da, 2006 ve 2007’de aylık ortalama tüketim, sırasıyla 5,3 milyon m3 ve 5,5 milyon m3 olarak gerçekleşti. Doğalgazda 2007 yılının ortalarından sonra hissedilmeye başlayan fiyat artışı, tüketim üzerinde etkisini göstermekte gecikmedi. 2008’de belirginleşen bu ar-tış beraberinde katı yakıta geri dönüşü getirdi. Küresel ekonomik krizin de etkisiyle aylık ortalama tüketim 4,3 mil-yon m3 seviyelerine çekilirken, 2009’da da bu azalma devam etti. Aylık ortalama tüketim miktarı 2008 yılının bile sadece yarısı kadar, 2,1 milyon m3 seviyelerinde gerçekleşti.

DENİZLİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ AYLIK DOĞALGAZ TÜKETİMİ (bin m3)

Ocak

2.772

5.091

5.757

4.244

Şubat

2.262

4.705

5.513

5.112

Mart

2.446

4.992

5.978

5.509

Nisan

2.257

4.923

5.963

5.239

Mayıs

2.043

4.684

6.092

5.411

Haziran

1.788

4.105

5.551

5.244

Temmuz

1.826

4.266

5.421

4.971

Ağustos

1.926

4.030

5.686

5.027

Eylül

1.840

4.059

5.226

5.617

Ekim

2.229

3.896

4.850

5.001

Kasım

1.830

4.185

5.541

6.181

Aralık

2.300

2.739

4.414

5.742

Toplam

25.523

51.675

65.992

63.294

Sanayi’de doğalgaz tüketimi de düştü

Kaynak : DOSB

2009

2008

2007

2006

26

SANAYİ

Kaynak : DOSB

DENİZLİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ AYLIK DOĞALGAZ TÜKETİMİ (m3)

27

SANAYİ

28

DSO verilerine göre Denizli’nin ihracatı

29

DSO her yıl, elektrolitik bakır ve enerji kablosu

ile doğaltaş işkollarında faaliyet gösteren kendi üyesi

firmaların rakamlarını sorguluyor. Bu sorgulama

sonunda Denizli’nin ihracat rakamı çok daha gerçekçi

biçimde saptanıyor. Buna göre Denizli’nin 2009

ihracatı 2 milyar dolara dayanıyor.

2 milyar $

DSO kendi çalışması sonucunda ulaştığı rakamlarından yola çıkarak, Denizli’nin yıllık toplam ihracatını revi-ze ediyor. Doğaltaş işkoluna ait rakamların hesaplanmasında Denizli Madenciler ve Mermerciler Derneği’nce der-lenen verilerden, tekstil ve konfeksiyon sektörüne ait rakamların hesaplanmasında Denizli Tekstil ve Konfeksiyon İhraçatçıları Birliği (DETKİB) verilerinden yararlanılıyor.

DSO’nun sınıflandırmasında yer alan ‘Elektrolitik bakır ve enerji kablosu’na ait ihracat rakamları, TİM sınıf-landırmasında ‘Elektrik – elektronik’ ve ‘Demir ve demir dışı metaller’ ve doğaltaş ihracatı ise ‘Madencilik ürünle-ri’ sektör kodları altında bulunuyor. TİM’in sektörel rakamları, DSO’nun sınıflandırmasından çok daha geniş kap-samlı. Örmeğin TİM sınıflaması bakır ve kablo dışı diğer metaller ile elektrik ve elektronik cihazların ihracatını içe-riyor. Aynı biçimde TİM’in madencilik ürünleri sınıflandırmasına yalnızca doğaltaş değil, her tür maden ihracatı da-hil. Dolayısıyla Denizli’nin gerçek ihracatı, DSO tarafından hesaplanan rakamların da ötesinde.

TİM verileri göz önünde bulundurulduğunda Denizli, ihracat rakamının büyüklüğü bakımından 2008’de Türkiye’nin 9. ili iken 2009’da 8.’liğe yükseldi. İhracatta ilk sekizde yer alan bu iller, Türkiye ihracatının %83,3’ünü gerçekleştiriyor.

1: DSO üyesi ‘bakır tel ve enerji kablosu üreticileri’nin ihracat rakamları sorgulanması2: Denizli Madenciler ve Mermerciler Derneği Sorgulaması3: DETKİB verisi4: TİM verisi

2009 Sıra

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2008 Sıra

1

2

4

3

5

6

7

9

8

10

Şehir

İstanbul

Bursa

Kocaeli

İzmir

Ankara

Gaziantep

Manisa

Denizli

Sakarya

Hatay

Diğer (71)

TOPLAM

2009 İhracatı (milyon $)

45.800

9.318

6.646

6.422

4.508

3.260

3.126

1.740

1.715

1.442

13.099

97.075

Pay

%47,18

%9,60

%6,85

%6,62

%4,64

%3,36

%3,22

%1,79

%1,77

%1,49

%13,49

%100,00

2009 YILI TÜRKİYE’DE EN FAZLA İHRACAT YAPAN 10 İL

Kaynak : TİM

Denizli İhracatı

(DSO Revizyonunu İçeren)

Demir-Demir Dışı Metaller &

Elektrik –Elektronik (DSO Rev.)

Madencilik Ürünleri (DSO Rev.)

Hazır Giyim & Konfeksiyon (TİM)

Diğer (TİM)

Toplam

2009

(milyon $)

403

145

1.023

418

1.989

2008

(milyon $)

663

108

1.252

574

2.669

Fark

(%)

-39,22

-19,44

-18,29

-27,18

-25,48

Denizli ihracatta 8. sıraya yükseldi

30

İHRACAT

Denizli 2009’de ihracat bakımından komşuları arasında sadece Manisa’nın gerisinde kaldı. Vestel gibi beyaz eşya ve elektronik devi bir markanın ihracatına damgasını vurduğu Manisa’yı dışarıda bıraktığımızda, Denizli’nin ihracatı diğer beş komşusunun ihracatını neredeyse 2’ye katlıyor.

2000 yılı Denizli ve Türkiye ihracatlarının “1”e eşitlenmesi ile çizilen grafikte de görüleceği üzere, 2000-2008 periyodunda Türkiye’de ihracat 4,7 kat artarken, Denizli ihracatını 6,8 katına çıkarıyor. Denizli’nin 2000-2002, 2004-2007 dönemlerinde ülke performansının üzerinde gösterdiği ivmelenme bu farktaki büyük etken olur-ken, 2008 ve 2009’da ülke toplamından daha fazla bir yavaşlamanın yaşandığı görülüyor. İhracata yönelik büyü-me modelini ilke edinmiş Denizli’nin, 2008 yılındaki küresel krizde ülke ortalamasından daha çok etkilendiği ve 2009’da Türkiye 3,58 kata inerken, Denizli’nin 5,11 kata gerilediği görülüyor.

Türkiye

Sıralamasındaki Yeri

7

8

20

29

30

39

46

Şehir

Manisa

Denizli

Aydın

Muğla

Afyon

Uşak

Burdur

2009 Yılı

İhracatı (bin $)

3.125.725

1.739.571

436.457

204.711

200.032

92.734

62.188

Türkiye

İçindeki Payı

%3,22

%1,79

%0,45

%0,21

%0,21

%0,10

%0,06

2009 YILI DENİZLİ VE KOMŞU İLLER İHRACATI

2009 YILI DENİZLİ VE KOMŞU İLLER İHRACATI

Kaynak : TİM

31

İHRACAT

Denizli ihracatında büyüme,Türkiye ortalamasının üzerinde…

32

İHRACAT

DENİZLİ - TÜRKİYE İHRACATI 2000 - 2009

DENİZLİ - TÜRKİYE İHRACATI 2000 - 2009 (2000 Yılı İhracatı = 1)

Sıra

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

İller

İSTANBUL

BURSA

KOCAELİ

İZMİR

ANKARA

GAZİANTEP

MANİSA

DENİZLİ

SAKARYA

HATAY

İÇEL(MERSİN)

ADANA

KAYSERİ

ANTALYA

KONYA

TRABZON

ESKİŞEHİR

TEKİRDAĞ

ŞIRNAK

K.MARAŞ

HAKKARİ

AYDIN

ZONGULDAK

SAMSUN

BALIKESİR

MARDİN

ORDU

MALATYA

MUĞLA

AFYON

KARAMAN

KÜTAHYA

URFA

DİYARBAKIR

ISPARTA

GİRESUN

ÇORUM

KIRKLARELİ

UŞAK

RİZE

KARABÜK

ÇANAKKALE

IĞDIR

EDİRNE

2009

45.800.352.732

9.317.742.434

6.646.250.335

6.421.555.484

4.508.302.639

3.260.097.544

3.125.724.907

1.739.571.090

1.714.674.293

1.441.833.599

1.322.144.825

1.136.530.461

852.961.992

813.558.805

737.779.346

640.239.431

569.561.899

533.559.954

484.103.619

438.554.181

438.228.803

436.457.270

410.125.845

391.617.975

350.312.149

347.965.329

248.709.047

214.318.969

204.710.909

200.032.268

156.453.489

132.642.162

124.569.740

119.998.813

117.687.850

102.327.173

101.468.566

95.414.564

92.734.333

86.971.736

80.378.337

78.417.621

77.940.469

67.993.219

2008

66.112.446.847

11.585.989.062

8.194.653.761

8.279.777.539

5.297.494.053

3.481.081.719

3.145.206.163

2.315.297.266

2.884.659.578

1.821.784.085

1.210.439.689

1.321.617.153

972.522.418

890.737.239

887.607.653

767.739.241

605.167.487

591.214.551

278.750.936

393.189.701

124.646.132

563.914.320

462.590.927

567.779.990

344.205.472

276.505.314

365.082.633

243.090.008

233.331.929

235.887.306

172.243.820

156.483.107

149.279.129

91.254.778

115.478.852

112.374.054

108.141.295

114.744.404

108.427.548

106.704.154

59.426.547

147.829.685

84.845.683

56.599.252

2007

55.276.694.780

9.769.683.757

5.773.106.202

6.886.002.342

4.150.999.092

2.573.259.481

3.295.297.886

2.165.587.204

3.459.834.775

1.184.346.903

981.316.894

1.133.775.417

791.361.659

648.904.096

698.709.597

766.065.652

472.117.766

527.662.531

193.817.168

333.260.583

91.322.403

489.866.035

200.254.162

316.665.866

305.237.052

173.497.377

321.581.287

166.765.309

203.588.839

204.367.754

137.318.655

144.123.372

86.837.524

79.131.789

87.909.641

102.231.540

88.391.140

56.523.546

106.594.298

77.449.451

52.207.777

91.409.628

67.727.915

38.253.120

2006

44.416.140.296

7.827.827.050

4.787.864.872

6.057.722.125

3.353.112.283

1.928.422.904

2.917.731.784

1.754.421.125

3.007.264.108

956.138.695

835.068.216

929.460.081

619.424.031

439.113.361

489.431.279

661.928.723

337.644.548

407.667.555

164.581.907

281.929.954

64.026.842

353.563.697

132.085.138

200.268.460

219.094.877

120.022.588

295.644.149

135.678.527

115.518.379

133.731.834

98.701.542

79.581.257

39.894.075

65.529.191

78.519.238

101.175.651

65.640.425

39.725.304

102.192.329

61.681.006

41.260.275

96.695.850

53.312.002

79.771.440

2005

39.262.171.502

6.027.507.349

3.418.121.616

5.293.954.075

2.283.136.028

1.746.030.877

2.518.480.504

1.506.929.612

2.677.230.023

787.024.887

652.362.285

888.657.075

580.655.494

389.315.441

424.051.328

950.341.577

261.555.175

316.284.021

213.637.360

234.583.024

35.630.354

286.068.100

145.287.335

156.819.185

214.257.877

110.134.382

377.065.952

102.418.968

93.217.733

113.932.015

74.308.692

75.004.191

29.860.069

55.803.452

63.387.713

123.167.858

60.282.571

19.371.242

76.990.102

71.006.187

23.349.988

49.844.882

40.496.529

101.143.564

İHRACATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI - TİM VERİLERİ (bin$)

33

İHRACAT

34

İHRACAT

Sıra

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

İller

KASTAMONU

BURDUR

DÜZCE

AKSARAY

ARTVİN

ADIYAMAN

AMASYA

BİLECİK

BOLU

AĞRI

SİVAS

NEVŞEHİR

ERZURUM

NİĞDE

YALOVA

---

TOKAT

ÇANKIRI

VAN

ELAZIĞ

BARTIN

KİLİS

BATMAN

ERZİNCAN

KIRŞEHİR

SİNOP

OSMANİYE

MUŞ

KIRIKKALE

YOZGAT

BİTLİS

ARDAHAN

BİNGÖL

SİİRT

KARS

GÜMÜŞHANE

TUNCELİ

BAYBURT

2009

64.180.720

62.187.788

59.276.191

54.923.601

53.947.047

52.146.120

49.070.184

48.289.441

45.049.338

42.966.479

36.648.440

35.435.094

33.335.717

28.717.897

27.209.127

26.418.335

21.508.447

18.683.752

17.632.216

16.913.387

14.092.459

13.315.950

12.389.982

10.145.853

8.295.791

7.716.672

7.217.501

6.657.741

5.991.276

4.235.113

2.982.848

1.899.531

1.221.915

1.108.723

141.117

114.546

19.363

11.557

2008

230.810.886

75.307.580

77.408.519

67.699.162

78.264.711

45.609.153

47.666.583

67.944.658

41.903.708

27.776.076

41.763.685

38.059.462

44.994.674

33.004.616

33.915.770

257.927.742

21.862.729

14.929.751

4.065.971

37.272.510

7.827.735

18.978.914

6.621.039

5.530.243

95.579.461

6.243.011

7.068.170

507.822

8.349.075

5.155.066

5.545.222

1.397.748

616.445

1.110.793

306.977

7.936

1.546.172

5.880

2007

77.728.581

62.923.396

46.988.197

40.629.978

54.415.363

8.960.282

31.501.619

63.337.560

33.773.225

27.113.224

35.153.586

15.498.098

25.731.107

29.354.627

28.317.841

291.038.491

16.605.819

6.318.422

31.257.918

58.278.253

3.468.418

11.256.335

34.774.244

1.437.573

77.770.156

3.741.080

1.878.902

1.059.792

2.538.814

19.517.867

6.294.339

789.001

907.647

3.541.080

318.777

140.165

67.420

2006

24.636.965

50.270.020

29.106.124

21.946.186

28.954.769

6.906.227

16.998.304

54.577.935

23.796.113

26.257.222

21.926.954

19.987.856

27.611.946

28.719.333

32.540.477

211.693.999

11.183.636

4.380.054

16.359.450

70.922.452

2.196.881

7.408.819

9.666.804

763.919

38.303.662

7.773.408

540.538

2.916.855

1.165.928

7.339.787

2.355.700

1.893.844

333.520

1.339.602

2.058.251

15.179

76.514

2005

11.018.598

40.633.572

29.126.463

18.515.042

26.456.876

5.554.115

22.259.439

40.040.467

26.880.184

28.536.221

19.039.807

12.079.444

29.336.872

18.841.550

28.817.743

5.778.818

8.298.629

3.574.651

11.372.365

48.672.309

1.775.719

4.400.318

12.160.917

738.464

16.502.158

3.783.160

1.088.853

41.052

1.688.948

4.682.971

2.243.476

320.595

216.556

7.947.291

2.710.769

42.476

85.125

10.846

İHRACATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI - TİM VERİLERİ (bin$)

Kaynak : TİM

İhracatta tekstil gerilerken, metal yükseliyorTekstil ve konfeksiyon sektörü, Denizli’nin üretimdeki itici gücü ve ihracatın yarıdan fazlasını gerçekleş-

tiriyor. Son dönemlerde tekstilde bir yavaşlama yaşanırken, elektrik- elektronik, demir, demir dışı metaller ve demir-çelik sektörünün ihracattaki payı artıyor. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün Denizli ihracatı içindeki payı 2003-2008 periyodunda %82,14’ten %57,42’ye gerilerken, elektrik - elektronik ve demir, demir dışı metaller ihraca-tının payı %7,4’ten %13,13’e yükseldi. Sektörel kodlama farklılığı nedeni ile 2003-2005 aralığında ihracatı gözükme-yen demir çelik sektörü de, 2006’dan 2008’e payını %7,85’ten %14,22’ye kadar çıkarttı. 2009 yılında ihracat değeri 2008’e göre toplamda %25 oranında azalırken, en büyük oransal gerileme %41 ile Elektrik - Elektronik,Demir-Demir Dışı Metaller sektöründe yaşandı. Bu azalmada büyük oranda son dönemlerde uluslararası piyasalarda hammad-de fiyatlarında meydana gelen değişiklikler etkin rol oynadı.

DENİZLİ SEKTÖREL İHRACATI (bin $)

Tekstil ve Konfeksiyon

Elektrik-Elektronik,Demir-

Demir Dışı Metaller

Demir Çelik Ürünleri

Madencilik

Diğer

TOPLAM

1.324.863

304.645

254.858

120.051

161.170

2.165.587

1.240.762

388.080

390.771

112.217

183.468

2.315.297

998.935

228.428

247.363

95.220

169.624

1.739.571

Pay

%61,18

%14,07

%11,77

%5,54

%7,44

Pay

%53,59

%16,76

%16,88

%4,85

%7,92

Pay

%57,42

%13,13

%14,22

%5,47

%9,75

%-19,5

%-41,1

%-36,7

%-15,1

%-7,5

%-24,9

2007 2008 2009 Değişim2008-2009

35

İHRACAT

36

İHRACAT

Kaynak : TİM

DENİZLİ İHRACATINDA ÜLKE BAZLI DEĞİŞİM (bin$)

ÜLKE

ABD

AB

Yükselen Pazarlar

Diğer Ülkeler

TOPLAM

240.878

735.260

83.522

127.202

1.186.862

244.937

1.323.662

468.201

278.497

2.315.297

160.527

1.038.159

342.873

198.011

1.739.571

2009-2004

FARK

-80.351

302.899

259.351

70.809

552.709

Pay

%20,30

%61,95

%7,04

%10,72

%100

Pay

%10,58

%57,17

%20,22

%12,03

%100

Pay

%9,23

%59,68

%19,71

%11,38

%100,00

Denizli ihracatının yarıdan fazlasını Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gerçekleştiriyor. Ancak son yıllarda kurun değerlenmesi, keskin küresel rekabet, yüksek enerji ve istihdam maliyetleri ve pazar daralması sonucunda AB ve ABD’nin Denizli ihracatındaki payları azalıyor. 2004-2009 periyodunda AB ve ABD’ye olan ihracatın payları sırasıy-la %61,95 ve %20,30’dan, %59,68 ve %9,23’e geriledi.

Ancak Denizlili ihracatçılar, yaşanan tüm sıkıntılara karşın büyük bir esneklik göstererek, yeni bir başarıya imza attılar. İhracatın gerçekleştiği ülkelerde ciddi bir çeşitlendirme yaratarak, başta Rusya ve Ortadoğu olmak üzere, eski Sovyet Cumhuriyetleri, Balkanlar, Kuzey ve Orta Afrika Ülkeleri ve komşu ülkelere yöneldiler. DSO’nun ‘yükselen pazarlar’ adını verdiği bu ülkelere yapılan ihracatın payı, 2004-2009 döneminde neredeyse üçe katlana-rak %7,04’ten %19,71’e yükseldi.

Kaynak : TİM

%Pay

değişimi

-%11,07

-%2,27

%12,67

%0,67

2008 20092004

İhracatta yeni rota “yükselen pazarlar”…

AB; %59,68

ABD; %9,23

Diğer Ülkeler; %11,38

YükselenPazarlar*; %19,71

20092004

DENİZLİ İHRACATINDA İLK 50 ÜLKE (bin$)

Sıra No 1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950

ÜLKEALMANYAİNGİLTEREABDİTALYAFRANSAHOLLANDASUUDI ARABISTANAVUSTURYAISRAILİSPANYAİRAN (İSLAM CUM.)YUNANİSTANMISIRBIRLESIK ARAP EMIRLIBELÇİKAROMANYABURSA SERBEST BÖLG.FASCEZAYİRSURIYE ARAP CUM.(SURİSVEÇIRAKPOLONYALİBYAİSVİÇRERUSYA FEDERASYONUBULGARİSTANÇEK CUMHURİYETİİRLANDAÇİN HALK CUMHURİYETİKUVEYTK.KIBRIS TÜRK CUMH.UKRAYNAKANADADANİMARKALÜBNANSLOVENYAAVUSTRALYAHIRVATİSTANMAKEDONYAAVRUPA SERBEST BÖLG.GANASLOVAKYAAZERBEYCAN-NAHCIVANNIJERYAFİNLANDİYASIRBISTAN VE KARADAĞ / SIRBİSTANGUNEY AFRIKA CUMHURİEGE SERBEST BÖLGEAHL SERBEST BÖLGE

317.582214.353244.937154.565123.064

99.20668.82537.82640.77371.28115.66455.52438.52465.84647.21838.47843.41239.27331.83420.63821.999

5.64119.292

9.77328.47544.67224.27717.93411.275

2.55014.11812.87125.77712.93711.393

3.7298.2464.7213.9575.005

13.391631

9.2189.2886.0976.1136.8994.7117.8257.335

277.534172.371160.527129.579107.974

61.75949.73043.89843.13343.12539.64535.77933.00928.05627.88827.74623.10121.57421.32518.98418.83217.80517.30916.61615.93015.60615.40311.961

9.4629.2178.5688.1907.6557.4276.7586.7266.5035.7435.6735.2555.1924.9564.8494.7774.6494.5734.5474.4353.9233.858

294.324253.071327.919145.835111.793

80.05416.38133.16535.058

111.7575.689

37.85714.37010.87950.11367.16920.36732.73324.07415.22532.54710.07716.457

013.58636.11224.50411.64410.613

7412.977

16.38219.52514.87216.351

1.30612.773

3.1374.2084.356

16.1748

9.7954.275

6837.1258.4334.374

13.9898.318

Kaynak : TİM

20082009 2007

37

İHRACAT

38

İHRACAT

Havlu ve bornoz Denizli tekstilinin lokomotifi…Denizli Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin (DETKİB) verilerine göre, havlu ve bornoz Denizli tekstil

ihracatının %45,17’sini oluşturuyor. Bu oran 2008’de %53,02 idi. Tekstil ihracatının ikinci ana kalemi olan çarşaf ve nevresimin payı ise 2008’de %19,02 iken 2009’da %22,96’ya yükseldi.

Üretiminin tamamına yakınını yurtdışına satan Denizli, ülkemizin ev tekstili ihracatının hatırı sayılır bölü-münü tek başına gerçekleştiriyor. Türkiye’nin ihraç ettiği her 3 havlu ve bornozdan 2’si ve her 3 çarşaf ve nevre-simden 1’i Denizli’de üretiliyor.

ÜRÜN BAZINDA DENİZLİ TEKSTİL İHRACATI-(bin$)

Bornoz-sabahlık

Havlu

Çarşaf-nevresim

Pijama-gecelik

Bay iç giyim

Bayan iç giyim

Bay dış giyim

Bayan dış giyim

Pam.dokuma kumaş

Pam.örme kumaş

Pamuk ipliği

Çorap

Diğer

TOPLAM

232.168

408.870

129.603

20.946

14.986

5.994

15.508

51.635

54.876

4.344

9.104

8.078

287.722

1.067.467

239.074

451.820

192.253

26.843

6.612

5.369

16.163

84.548

64.774

6.970

4.329

8.106

136.431

1.235.186

208.399

455.896

238.324

27.739

4.108

6.525

15.752

72.416

56.653

9.295

3.385

8.370

145.956

1.252.818

142.465

329.610

239.899

24.492

4.680

5.666

10.550

74.206

48.958

12.642

5.880

5.410

140.623

1.045.081

Pay

%16,63

%36,39

%19,02

%2,21

%0,33

%0,52

%1,26

%5,78

%4,52

%0,74

%0,27

%0,67

%11,65

Pay

%13,63

%31,54

%22,96

%2,34

%0,45

%0,54

%1,01

%7,10

%4,68

%1,21

%0,56

%0,52

%13,46

2008 200920072006Ürünler

Kaynak : DENİB

Kaynak : DENİB

Çarşaf - Nevresim; % 22,96

Havlu; % 31,54

Bornoz-Sabahlık; % 13,63

Bayan Dış Giyim; % 7,10

ÜRÜN BAZINDA DENİZLİ TEKSTİL İHRACATI (2009)

Diğer; %24,77

Denizli net dış ticaret fazlası veriyor

DENİZLİ VE TÜRKİYE’DE İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI *

* İl Merkezinde kayıtlı firmaların rakamları

İthalat

İhracat

Fark

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)

İthalat

İhracat

Fark

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)

2007

1.373.729

2.001.071

627.342

145,67

2007

170.062.715

107.271.750

-62.790.965

63,08

2008

1.615.045

2.192.397

577.352

135,75

2008

201.960.160

131.974.788

-69.985.372

65,35

2009

1.146.365

1.587.336

440.971

138,47

2009

140.920.880

102.128.668

-38.792.212

72,47

Değişim

%17,6

%9,6

%-8,0

%-6,8

Değişim

%18,8

%23,1

%11,4

%3,6

Değişim

%-29,0

%-27,6

%-23,6

%2,0

Değişim

%-30,2

%-22,6

%-44,5

%10,9

TÜRK

İYE

D

ENİZ

Lİ

Kaynak : Dış Ticaret Müsteşarlığı

Denizli, ihracatı ithalatından fazla olan Türkiye’nin ender illerinden biri olarak öne çıkıyor. 2009’da Denizli’nin ihracatı ithalatının %38,47 üzerindeydi. Bu oran 2008 yılında %35,75, 2007’de %45,67 seviyelerindeydi. Öte yan-dan Türkiye, ithalatının ancak yarıdan fazlasını karşılayabiliyor. Bununla birlikte Denizli’de kullanılan ithal malları-nın pek çoğunun ithalatının, merkezi diğer illerde bulunan firmalar tarafından gerçekleştirilmesi dolayısıyla bu ille-rin ithalat kalemine eklendiği de göz ardı edilmemeli.

39

İHRACAT

DENİZLİ TEKSTİL İHRACATININ ANA KALEMLERİNİN TÜRKİYE İÇİNDEKİ PAYI (milyon $)

Havlu

Bornoz-Sabahlık

Çarşaf-Nevresim

638

342

583

611

317

555

456

215

486

451

239

192

456

215

486

330

142

240

%70,75

%69,85

%32,95

%74,58

%65,59

%42,95

%72,21

%66,14

%49,40

2007 20092008

TÜRKİYE TÜRKİYE TÜRKİYEDENİZLİ DENİZLİ DENİZLİ

Pay Pay Pay

40

İstihdam Açısından Sıkıntılı Bir Yıl:

41

2009 sonu itibariyle nüfusu 926.362 olan Denizli’de 219.099 kişi ‘zorunlu sigortalı’ olarak sosyal güvenlik kapsamında. Bunun yarıdan fazlasını hizmet akdi ile çalışanlar (eski düzene göre SSK’lı) oluşturuyor. 2008 ve 2009 yılsonu verileri karşılaştırıldığında kamu çalışanları (eski düzene göre emekli sandığı) sayısında %20, bağımsız çalışan (eski düzene göre BAĞKUR) sayısında %10’a varan düşüşler görülürken SSK’lı çalışan sayısındaki azalma %4 düzeyinde.

2009

DENİZLİ VE TÜRKİYE’DE SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ NÜFUS*

* Zorunlu Sigortalılar Kaynak : SGK Genel Müd., SGK Denizli İl Müdürlüğü

Kaynak : SGK Denizli İl Müdürlüğü

Hizmet Akdi ile Çalışan

Kamu Çalışanları

Bağımsız Çalışanlar

TOPLAM

Denizli

134.898

26.551

57.650

219.099

Denizli

140.560

33.181

63.952

237.693

Türkiye

9.030.202

2.241.418

2.831.881

14.103.501

Türkiye

8.802.989

2.464.206

3.260.719

14.527.914

Denizli’nin Payı

%1,49

%1,18

%2,04

%1,55

Denizli’nin Payı

%1,60

%1,35

%1,96

%1,64

Denizli istihdamının sektörel dağılımında en büyük pay %30,44 ile tekstil ve konfeksiyon sektörüne ait. Son yıllarda yaşanan sıkıntılar sonucunda sektörde oluşan daralma, istihdamda da kendisini açıkça gösteriyor. 2002 yı-lında Denizli istihdamının %50,97’sini oluşturan tekstil sektörünün payı, her geçen ay biraz daha azalıyor.

Türkiye’de tekstil ve konfeksiyonda istihdam edilenlerin yaklaşık %6’sı Denizli’de bulunuyor. Ancak sektö-rün Türkiye genelinde istihdam kaybı, Denizli ile karşılaştırılınca oldukça düşük. 2005’den 2008’e oransal olarak Türkiye’de %2,9 gerileyen sektör, Denizli’de %10 gerilemiş durumda.

DENİZLİ TEKSTİL SEKTÖRÜ VE TOPLAM SSK’LI İSTİHDAMI

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Tekstil

55.238

55.492

55.238

54.745

53.485

49.832

42.784

37.290

Toplam

108.382

121.094

128.627

135.755

151.926

148.109

140.560

134.898

Pay

%50,97

%45,83

%42,94

%40,33

%35,20

%33,65

%30,44

%27,64

Aralık 2009Aralık 2008

Denizli’de tekstil ve konfeksiyon,istihdamın da lokomotifi…

42

İSTİHDAM

2009

40 .7

26 (%

30,2

)

134.

898

DENİZLİ VE TÜRKİYE’DE TEKSTİL SEKTÖRÜ VE TOPLAM İSTİHDAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

Tekstil

Tekstilin payı

TOPLAM

37.290

%27,64

134.898

37.050

%27,46

134.935

36.955

%27,25

135.600

36.236

%26,75

135.483

36.542

%27,23

134.218

36.314

%27,42

132.413

36.924

%27,45

134.524

36.880

%28,29

130.383

37.132

%28,71

129.352

38.158

%29,08

131.211

39.032

%29,55

132.074

40.726

%30,17

134.968

42.784

%30,44

140.560

689.554

%7,64

9.030.202

679.755

%7,57

8.975.981

674.832

%7,46

9.046.769

659.173

%7,36

8.950.211

662.965

%7,38

8.977.653

667.005

%7,40

9.013.349

663.959

%7,44

8.922.743

661.130

%7,62

8.674.726

662.665

%7,79

8.503.053

671.507

%7,98

8.410.234

685.221

%8,19

8.362.290

704.890

%8,31

8.481.011

734.773

%8,35

8.802.989

Bir önceki aya

göre değişim

%0,65

%0,68

-%0,03

%0,26

%0,75

-%0,49

%1,98

%1,90

%0,09

-%0,84

-%1,76

%0,94

%0,63

-%0,73

%1,36

-%1,65

-%0,08

-%1,57

%0,12

-%2,96

%3,18

-%0,68

-%1,46

%0,80

-%2,69

-%1,29

-%1,42

-%2,24

-%1,60

-%0,65

-%4,16

-%2,06

-%2,14

-%4,81

-%0,87

-%3,98

-%2,87

%0,11

-%2,98

Bir önceki aya

göre değişim

%1,44

%0,83

%0,60

%0,73

%1,52

-%0,78

%2,38

%1,28

%1,08

-%0,57

-%0,27

-%0,31

-%0,61

-%0,21

-%0,40

%0,46

-%0,55

%1,02

%0,43

-%2,36

%2,86

-%0,23

-%2,21

%2,02

-%1,32

-%2,39

%1,10

-%2,00

-%2,56

%0,57

-%2,79

-%1,41

-%1,40

-%4,07

-%0,42

-%3,66

-%2,57

-%0,13

-%2,44

Not: Sadece zorunlu sigortalılar dahil edilmiştir.Kaynak : SGK Genel Müdürlüğü, SGK Denizli İl Müdürlüğü

TÜRKİYEDENİZLİ

Denizli’nin

Payı

%5,41

%1,49

%5,45

%1,50

%5,48

%1,50

%5,51

%1,51

%5,51

%1,50

%5,44

%1,47

%5,56

%1,51

%5,58

%1,50

%5,60

%1,52

%5,68

%1,56

%5,70

%1,58

%5,78

%1,59

%5,82

%1,60

Aralık 09

Kasım 09

Ekim 09

Eylül 09

Ağustos 09

Temmuz 09

Haziran 09

Mayıs 09

Nisan 09

Mart 09

Şubat 09

Ocak 09

Aralık 08

43

İSTİHDAM

Özellikle tekstil ve konfeksiyon sektöründe öne çıkan kadın istihdamı, sektörün aldığı büyük pay neticesin-de Denizli’deki kadın istihdamının ülke genelinden daha yüksek olmasını sağlıyor. 2010 Ocak ayı itibariyle kadın istihdamı oranı Denizli tekstil ve konfeksiyon sektöründe %46,84, genelde %30,09, Türkiye genelinde ise %23,91 oranında.

Kadın istihdamı söz konusu olduğunda, Denizli sıradışı bir özellik ortaya koyuyor. Bunda tekstil ve konfek-siyon sektörünün kadın dostu olmasının ve bu sektörün Denizli istihdamından önemli pay almasının rolü büyük. Denizli’de hizmet akdi ile çalışan her 3 işçiden 1’i kadın iken bu oran tekstil ve konfeksiyon sektöründe neredeyse 2 çalışandan 1’ine çıkıyor. Her iki rakam da Türkiye ortalamasının epeyce üzerinde seyrediyor.

DENİZLİ VE TÜRKİYE’DE TEKSTİL SEKTÖRÜ İLE TOPLAM İSTİHDAMIN KADIN-ERKEK DAĞILIMI

Kaynak : SGK Genel Müd., SGK Denizli İl Müdürlüğü

Denizli Tekstil Sektörü

Denizli Toplam

Tekstil Sektörünün Oranı

Türkiye Toplam

17.319

40.320

2.159.452

24.079

43.906

1.900.879

25.753

104.203

6.596.945

ERKEK

%51,68

%70,36

%77,63

KADIN

%48,32

%29,64

%22,37

TOPLAM

49.832

148.109

%33,65

8.497.824

KADIN

%46,84

%30,09

%23,91

19.653

93.664

6.870.750

ERKEK

%53,16

%69,91

%76,09

TOPLAM

36.972

133.984

%27,59

9.030.202

Ocak 2010 Aralık 07

%42,95 %20,98 %54,84 %24,71

44

İSTİHDAM

Denizli: kadın istihdam dostu bir kent…

45

İSTİHDAM

DENİZLİ’DE İSTİHDAMIN SEKTÖREL DAĞILIMI (NACE KODLARI İLE)

SEKTÖRLER (NACE KODLU)

Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri

Ormancılık ve tomrukçuluk

Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği

Kömür ve Linyit Çıkartılması

Ham Petrol ve Doğalgaz çıkarımı

Metal Cevheri Madenciliği

Diğer Madencilik ve Taşocakçılığı

Madenciliği destekleyici hizmet faaliyetleri

Gıda ürünlerinin imalatı

İçeceklerin imalatı

Tütün ürünleri imalatı

Tekstil ürünlerinin imalatı

Giyim eşyalarının imalatı

Deri ve ilgili ürünlerin imalatı

Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman

ve benzeri malzemelerden örülerek eşyaların imalatı

Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı

Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması

Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı

Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı

Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı

Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı

Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı

Ana metal sanayii

Makine ve teçhizat hariç, fabrikasyon metal ürünleri imalatı

Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı

Elektrikli teçhizat imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı

Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı

Diğer ulaşım araçlarının imalatı

Mobilya imalatı

Diğer imalatlar

Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı

Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı

Suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması

Kanalizasyon

Atığın toplanması, ıslahı ve bertarafı faaliyetleri; maddelerin geri kazanımı

İyileştirme faaliyetleri ve diğer atık yönetimi hizmetleri

Kasım 09

786

649

89

473

0

598

1.387

16

3.026

303

212

25.359

11.691

279

1.158

739

454

52

277

2

919

6.409

1.007

7.146

701

325

236

45

25

364

235

1.636

1.446

481

0

491

10

Aralık 09

786

593

87

504

0

608

1.459

16

2.992

295

212

25.623

11.667

262

1.107

737

484

52

282

2

942

6.509

1.011

6.995

717

339

234

45

25

358

226

1.691

1.478

472

0

466

11

Ekim 09

760

660

88

503

0

593

1.447

17

3.063

308

218

25.033

11.922

285

1.224

740

462

49

299

2

930

6.648

1.036

7.218

695

329

244

47

25

383

231

1.631

1.487

572

0

510

10

A - TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK

01

02

03

B - MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI

05

06

07

08

09

C - İMALAT

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

D - ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE İKLİMLENDİRME ÜRETİMİ VE DAĞITIMI

35

E - SU TEMİNİ; KANALİZASYON, ATIK YÖNETİMİ VE İYİLEŞTİRME FAALİYETLERİ

36

37

38

39

46

İSTİHDAM

8.766

2.560

2.938

479

2.875

9.650

10.301

0

2

917

35

823

1.447

8

43

44

19

22

8

623

328

61

35

692

3.792

717

3

66

119

1.189

1.340

0

503

1.447

1.117

9.483

2.920

3.016

497

2.844

9.332

10.127

0

1

920

37

845

1.388

9

42

47

16

13

5

619

329

55

39

677

3.762

751

1

75

119

1.201

1.309

0

511

1.471

1.107

9.100

2.777

2.944

484

2.849

9.451

10.202

0

1

908

36

814

1.402

9

44

44

17

11

7

615

331

58

38

682

3.952

694

3

69

119

1.179

1.296

0

503

1.453

1.119

Bina inşaatı

Bina dışı yapıların inşaatı

Özel inşaat faaliyetleri

Toptan ve perakende ticaret ve motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı

Toptan ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç

Perakende ticaret ( Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç)

Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı

Su yolu taşımacılığı

Havayolu taşımacılığı

Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler

Posta ve kurye faaliyetleri

Konaklama

Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri

Yayımcılık faaliyetleri

Sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayım-

lama faaliyetleri

Programcılık ve yayıncılık faaliyetleri

Telekomünikasyon

Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler

Bilgi hizmet faaliyetleri

Sigorta ve emeklilik fonları hariç finansal hizmet faaliyetleri

Zorunlu sosyal güvenlik hariç, sigorta, reasürans ve emeklilik fonları

Finansal hizmetler ile sigorta faaliyetleri için yardımcı faaliyetler

Gayrimenkul faaliyetleri

Hukuki ve muhasebe faaliyetleri

İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri

Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz

Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri

Reklamcılık ve pazar araştırması

Diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler

Veterinerlik hizmetleri

Kiralama ve leasing faaliyetleri

İstihdam faaliyetleri

Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ile ilgili faaliyetler

Güvenlik ve soruşturma faaliyetleri

Binalar ve çevre düzenlemesi faaliyetleri

SEKTÖRLER (NACE KODLU) Aralık 09 Kasım 09 Ekim 09

F - İNŞAAT

41

42

43

G - TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI

45

46

47

H - ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA

49

50

51

52

53

I - KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ

55

56

J - BİLGİ VE İLETİŞİM

58

59

60

61

62

63

K - FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ

64

65

66

L - GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ

68

M - MESLEKİ, BİLİMSEL VE TEKNİK FAALİYETLER

69

70

71

72

73

74

75

N - İDARİ VE DESTEK HİZMET FAALİYETLERİ

77

78

79

80

81

47

İSTİHDAM

403

141

4.951

781

59

119

16

2

1.635

91

683

890

2.534

0

52

6

135.600

427

109

5.213

783

65

124

15

2

1.642

82

699

903

2.577

0

52

5

134.935

Büro yönetimi, büro desteği ve iş destek faaliyetleri

Kamu yönetimi ve savunma;zorunlu sosyal güvenlik

Eğitim

İnsan sağlığı hizmetleri

Yatılı bakım faaliyetleri

Barınacak yer sağlanmaksızın verilen sosyal hizmetler

Yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetleri

Kütüphaneler, arşivler, müzeler ve diğer kültürel faaliyetler

Kumar ve müşterek bahis faaliyetleri

Spor faaliyetleri, eğlence ve dinlence faaliyetleri

Üye olunan kuruluşların faaliyetleri

Bilgisayarların ve kişisel ve ev eşyalarının onarımı

Diğer hizmet faaliyetleri

Ev içi çalışan personelin işverenleri olarak hane halklarının faaliyetleri

Hane halkları tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak üretilen ayrım ya-

pılmamış mal ve hizmetler

Uluslar arası örgütler ve temsilciliklerinin faaliyetleri

TOPLAM :


SEKTÖRLER (NACE KODLU) Aralık 09 Kasım 09 Ekim 09

441

97

5.182

776

65

122

16

3

1.636

91

698

900

2.558

0

52

5

134.898

82

O - KAMU YÖNETİMİ VE SAVUNMA; ZORUNLU SOSYAL GÜVENLİK

84

P - EĞİTİM

85

Q - İNSAN SAĞLIĞI VE SOSYAL HİZMET FAALİYETLERİ

86

87

88

R - KÜLTÜR, SANAT EĞLENCE, DİNLENCE VE SPOR

90

91

92

93

S - DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ

94

95

96

T - HANE HALKLARININ İŞVERENLER OLARAK FAALİYETLERİ; HANE HALKLARI TARAFINDAN

KENDİ KULLANIMLARINA YÖNELİK OLARAK AYRIM YAPILMAMIŞ MAL VE ÜRETİM FAALİYETLERİ

97

98

U -ULUSLAR ARASI ÖRGÜTLER VE TEMSİLCİLİKLERİNİN FAALİYETLERİ

99

48

İSTİHDAM

DENİZLİ’DE SSK’LI İSTİHDAMIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI


Tarım

Sanayi

İmalat Sanayi

Diğer

İnşaat

Hizmet

Toplam

İşçi Sayısı

1.466

66.872

62.807

4.065

14.264

52.296

134.898

İşçi Sayısı

1.289

73.330

69.372

3.958

16.371

49.570

140.560

Pay

%1,09

%49,57

%46,56

%3,01

%10,57

%38,77

%100,00

Pay

%0,92

%52,17

%49,35

%2,82

%11,65

%35,27

%100,00

Aralık 2009 Aralık 2008

Küresel ekonomik krizin etkilerinin istihdam üzerinde iyice hissedilmeye başlamasıyla İŞKUR’a aylık baş-vurular ciddi oranda artarak, Ocak 2008-2009 döneminde ikiye katlandı. 2009 yılı içinde azalmaya başlayan baş-vurular, Aralık 2009’da 1.444 seviyelerine geldi. Diğer bir olumlu gelişme de, istihdam yaratma kapasitesinin iyi-ce daralması sonucunda 2008 Aralık’ta %1,37’ye kadar düşen işe yerleştirme oranının %5 seviyelerine yüksel-miş olması.

Kaynak : İŞKUR

DENİZLİ

TÜRKİYE

DENİZLİ

TÜRKİYE

Başvurular

Açık İşler

İşe Yerleştirmeler

İşe Yerleş./ Başvuru

Başvurular

Açık İşler



Başvurular

Açık İşler



Başvurular

Açık İşler



Ocak

3.265

279

82

%2,51

156.411

10.713

6.679

%4,27

Ocak

1.510

332

209

%13,84

80.580

13.391

12.720

%15,79

Şubat

2.581

114

94

%3,64

143.183

11.843

6.224

%4,35

Şubat

1.915

235

75

%3,92

132.373

12.720

4.794

%3,62

Mart

2.848

155

68

%2,39

138.327

12.447

6.332

%4,58

Mart

1.602

233

72

%4,49

87.668

14.400

6.946

%7,92

Nisan

2.338

224

120

%5,13

118.025

13.886

7.309

%6,19

Nisan

1.276

197

64

%5,02

76.562

17.251

3.359

%4,39

Mayıs

1.912

181

108

%5,65

98.171

14.516

9.843

%10,03

Mayıs

1.607

295

152

%9,46

84.891

17.447

7.443

%8,77

Haziran

1.725

281

140

%8,12

102.169

15.602

10.855

%10,62

Haziran

1.157

164

150

%12,96

82.314

16.819

8.411

%10,22

Temmuz

2.108

420

333

%15,80

101.755

15.409

10.240

%10,06

Temmuz

1.275

267

177

%13,88

87.517

16.181

11.733

%13,41

Ağustos

2.090

245

179

%8,56

110.583

13.446

8.556

%7,74

Ağustos

1.233

174

123

%9,98

77.481

13.351

9.720

%12,55

Eylül

1.563

129

50

%3,20

126.770

11.554

6.686

%5,27

Eylül

846

239

78

%9,22

43.532

18.523

8.094

%18,59

Ekim

1.551

160

95

%6,13

127.562

13.530

7.582

%5,94

Ekim

1.809

175

74

%4,09

101.938

15.938

12.627

%12,39

Kasım

985

144

77

%7,82

87.250

10.274

6.522

%7,48

Kasım

2.503

190

72

%2,88

148.810

13.571

9.600

%6,45

Aralık

1.444

186

79

%5,47

124.814

22.959

12.970

%10,39

Aralık

2.927

112

40

%1,37

180.990

10.369

7.439

%4,11

DENİZLİ - TÜRKİYE ISKUR’A BAŞVURULAR, AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELER

2009

2008

2008’de ikiye katlanan İŞKUR’a başvurular, önceki seviyelerine geriledi

49

İSTİHDAM

İşsizlik ödeneği, 2008 yılında işini kaybedenlerin son çaresi olarak öne çıktı. Ayrıca işsizliğin yıl içinde nasıl be-lirginleştiğinin de bir göstergesi oldu. Ocak 2008’de İŞKUR’a 534 kişi işsizlik ödeneği için başvururken, bu sayı aralığa gelindiğinde dört katına çıkarak 2.002 kişiye ulaştı. Bu dönemde ödemesi devam eden kişi sayısı da benzer biçimde 323’ten 1.072’ye yükseldi. 2009’da ise işsizlik ödeneğine başvurular gerileyerek Aralık 2009’da 697’ye kadar düştü.

Türkiye genelinde ise tablo 2008’deki artış oranı bakımından Denizli’ye benzer gözükse de, 2009 yılında yaşa-nan iyileşme Denizli’deki kadar belirgin değil. Denizli başvurular bakımından yaklaşık Ocak 2008 verilerine dönmüş-ken, Türkiye genelindeki azalma daha yavaş oldu.

DENİZLİ - TÜRKİYE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALMAYA HAK KAZANANLAR (2008-2009)

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak

Aralık

Kasım

Ekim

Eylül

Ağustos

Temmuz

Haziran

Mayıs

Nisan

Mart

Şubat

Ocak

İşsizlik

Ödeneğine

Başvuru

697

474

888

703

672

1.006

1.140

1.624

1.687

1.888

1.442

1.803

İşsizlik

Ödeneğine

Başvuru

2.002

911

438

412

441

550

616

711

738

701

660

534

İşsizlik

Ödeneğine

Başvuru

43.340

36.979

42.221

40.676

38.430

44.905

43.774

44.492

53.391

62.131

69.817

78.555

İşsizlik

Ödeneğine

Başvuru

60.040

41.776

28.307

25.375

29.107

27.437

23.158

23.623

23.659

27.209

27.014

25.661

İşsizlik

Ödeneği Kesilen

933

574

921

629

922

990

992

1.108

1.623

1.599

1.965

2.003

İşsizlik

Ödeneği Kesilen

5.670

1.039

1.110

1.508

1.699

1.507

1.705

1.695

1.609

1.913

1.768

1.767

İşsizlik

Ödeneği Biten

151

101

202

205

198

174

214

175

119

170

144

311

İşsizlik

Ödeneği Biten

267

139

174

149

168

207

123

130

155

153

164

262

Ödemesi

Devam Eden

28.047

22.381

26.466

22.859

24.788

29.445

29.158

28.692

36.862

43.766

49.105

54.897

Ödemesi

Devam Eden

44.093

33.156

21.866

19.802

23.093

20.389

17.505

17.496

17.604

19.933

20.509

17.930

İşsizlik Ödeneği

Kesilen

26

7

18

19

24

35

26

17

31

43

23

45


Kesilen

110

29

24

30

39

61

57

77

74

61

73

49


Biten

6

7

8

8

8

9

4

5

3

5

7

6


Biten

13

6

4

9

1

7

5

2

6

4

5

3

Ödemesi

Devam Eden

582

410

758

504

468

890

840

888

996

1.626

1.311

1.607

Ödemesi

Devam Eden

1.072

799

315

231

349

391

471

430

533

513

505

323

DENİZLİ

DENİZLİ

2008

2009

TÜRKİYE

TÜRKİYE

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ HAKEDEN




2009’da işsizlik ödeneğine başvurular yavaşladı

50

Bireysel krediler tırmanıyor

51

Bankalarca Denizli’de kullandırılan kredilerin tutarı, her geçen yıl biraz daha artıyor. Bu artışta bireysel krediler başrolü oynarken, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki daralma kredilerde de kendini gösteriyor. 2008’de 2007’ye göre artış gösteren metal sanayi ise, 2009’da 2007 değerlerinin de altına gerilemiş durumda.

52

BANKACILIK & KREDİ

Metal Ana San. ve İşlenmiş Mad. Ürt.

Bireysel Krediler ve Kredi Kartları

Tekstil ve Tekstil Ürünleri San.

Diğer

TOPLAM

*Toplam Kredi : Nakit+Gayrinakdi+Takipteki Krediler

Kaynak : BDDK Finansal Türkiye Haritası

450.890

719.079

820.095

1.611.590

3.601.654

%12,52

%19,97

%22,77

%44,75

%100,00

523.864

1.155.284

728.298

2.015.069

4.422.515

391.894

1.331.523

659.952

2.075.284

4.458.653

%11,85

%26,12

%16,47

%45,56

%100,00

%8,79

%29,86

%14,80

%46,55

%100,00

2009’da bankacılık kesimi tekstil sektörüne, 2008’e göre daha az miktarda kredi kullandırıldı. Sektörün toplam krediler içindeki payı 2005’ten 2009’a, %40 seviyelerinden %15’lere kadar geriledi. Bireysel krediler ve kredi kartları kullanımı ise 2005-2009 döneminde payını, %17 seviyelerinden %30’lara kadar yükseltti.

2007

Pay Pay Pay

2008 2009

DENİZLİ İLİNE AİT FİNANSMAN KONULARINA GÖRE FİRMA BAZINDA BİLDİRİMİ YAPILAN TOPLAM* KREDİLER (bin TL)

53

BANKACILIK & KREDİ

DENİZLİ - SEKTÖREL KREDİLER (Brüt - bin TL)

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

54

Yatırımlar iyice yavaşladı

55

Yatırım teşvik belgeleri, içerdikleri veriler itibariyle yatırımlar hakkında önemli bilgi kaynağı. Denizi’de 2002-2004 arasındaki periyotta özellikle tekstil ve konfeksiyon sektörünün itici gücü ile hız kazanan yatırımlar, 2005 yılı ile birlikte gerilemeye başladı. 5084 sayılı Yasa ile komşu illere tanınan teşvikler bunun önemli nedenlerinin en başında geliyor.

56

YATIRIM

2001

2002

Değişim (2001-2002)

2003

Değişim (2002-2003)

2004

Değişim (2003-2004)

2005

Değişim (2004-2005)

2006*

Değişim (2005-2006)

2007*

Değişim (2006-2007)

2008*

Değişim (2007-2008)

01Ocak-17Ağustos 2009

17Ağustos-31 Aralık 2009

(Yeni Teşvik Sist. Kapsamı)

2009 Toplam

Değişim (2008-2009)

* Aralık 2006’dan itibaren KOBİ Teşvik Belgeleri de yatırım teşvik rakamlarına eklenmeye başlamıştır.Kaynak : Hazine Müsteşarlığı, DSO

Belge Sayısı Toplam Yatırım(TL)

Döviz Kullanımı (bin $)

İstihdam (Kişi )

DENİZLİ’DE TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR

59

102

%72,88

141

%38,24

116

-%17,73

85

-%26,72

79

-%7,06

74

-%6,33

47

-%40,51

16

19

35

-%25,53

95.171.637

440.481.621

%362,83

353.913.808

-%19,65

233.283.700

-%34,08

226.074.515

-%3,09

306.651.842

%35,64

337.891.678

%10,19

131.257.971

-%57,20

58.144.636

79.329.626

137.474.262

%4,74

59.263

131.125

%121,26

143.704

%9,59

107.755

-%25,02

82.960

-%23,01

92.472

%11,47

111.381

%20,45

25.792

-%72,11

21.062

13.957

35.019

%35,77

2.807

4.468

%59,17

6.130

%37,20

3.393

-%44,65

1.939

-%42,85

1.745

-%10,01

2.152

%23,32

932

-%46,59

237

523

760

-%18,45

Teşvike dayalı yatırımın en fazla olduğu 2003 yılında 141 belge kapsamında toplam 354 milyon YTL’lik yatırım öngörülürken, 2008 yılında 47 belge ile sadece 131 milyon YTL’lik yatırım başvurusu yapıldı. Bu dönemde belge sa-yısı üçte bire düşerken, öngörülen istihdam yaklaşık altıda bire indi.

2009’da da yavaşlama devam ederken, yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girmesiyle bir nebze de olsa hareket-lilik yaşandı. İlk yedi buçuk aylık dönemde 16 belge kapsamı 58 milyon TL’lik yatırım öngörülürken, yeni yasa ile ka-lan dört buçuk ayda bu rakamlar 19 belge ve 80 milyon TL olarak gerçekleşti.

57

YATIRIM

DENİZLİ’YE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNE BAĞLI YATIRIM TUTARI VE İSTİHDAM

Kaynak : İŞKUR

Kaynak : Hazine Müsteşarlığı, DSO

2001 yılındaki sıkıntıları üzerinden çabuk atan Denizlili tekstilciler, 2002-2004 döneminde yeni tesis kur-ma ve kapasite artışı amacıyla yatırımlara yöneldiler. Ancak ihracat, istihdam, kredi rakamlarının tekstil için ortaya koyduğu olumsuz tabloyu, yatırım teşvik belgesi verileri de destekledi. Denizli’de yatırımların altın yılı olan 2003’te tekstil yatırımlarının payı %70,36 iken, bu oran 2008’de %13,35’e geriledi. Aynı dönemde Denizlili yatırımcılar sek-törel çeşitlendirmeyi sağlamak için çaba gösterdiler. Sera (bitkisel üretim), elektrolitik bakır-kablo (elektrikli maki-neler) yanında sağlık ve turizm gibi hizmet sektörlerine de yatırım yapma yönünde bir eğilim sergilediler.

Bitkisel Üretim

Madencilik

Dokuma ve Giyim

Kağıt

Cam

Elektrikli Makineler

Çimento

Enerji

Turizm

Sağlık

Ulaştırma

Diğer

Toplam

Yatırım (bin YTL)

Yatırım (bin YTL)

İstihdam (kişi)

İstihdam (kişi)

Pay PayPay Pay

DENİZLİ’YE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNE BAĞLI YATIRIM TUTARI VE İSTİHDAM(2003-2008)

604.354

45.097

249.025

4.000

1.633

13.933

13.564

7.415

4.514

0

6.294

7.833

353.914

10

553

4.927

35

13

147

91

21

85

65

183

6.130

15.490

6.100

17.527

13.062

0

10.096

0

2.400

6.363

38.269

0

21.951

131.258

135

60

147

10

0

37

0

6

100

125

0

312

932

%0,17

%12,74

%70,36

%1,13

%0,46

%3,94

%3,83

%2,10

%1,28

%0,00

%1,78

%2,21

%100

%0,16

%9,02

%80,38

%0,57

%0,21

%2,40

%1,48

%0,34

%1,39

%0,00

%1,06

%2,99

%100

%11,80

%4,65

%13,35

%9,95

%0,00

%7,69

%0,00

%1,83

%4,85

%29,16

%0,00

%16,72

%100

%14,48

%6,44

%15,77

%1,07

%0,00

%3,97

%0,00

%0,64

%10,73

%13,41

%0,00

%33,48

%100

Sektörler

2003 2008

58

YATIRIM2009 yılında yeni teşvik yasasının yürürlüğe girmesi ile yatırımlar azda olsa kıpırdanırken, bu yatırımlar

arasında madencilik başı çekti. 34 milyon TL’lik yatırımın öngörüldüğü madencilik sektörünü, 14 milyon TL ile elektrik ve buhar üretimi-iletimi sektörü ve 12 milyon TL ile imalat sanayi izledi. İmalat sanayi içinde süt ürünleri imalatı için 6,5 milyon TL, tekstil ve hazır giyim sektörü için 3 milyon TL’lik yatırım öngörüldü.

Tarım

İmalat

İmalat

İmalat

İmalat

Hizmetler

Madencilik

Madencilik

Bitkisel Üretim

Elektrikli Makinalar

Dokuma ve Giyim

Gıda ve İçki

Taşıt Araçları

Altyapı

İstihraç

İstihraç ve İşleme

TOPLAM

Belge

Adedi

Yatırım

Tutarı (TL)İstihdam

DENİZLİ’YE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2009

4.693.302

24.917.909

3.046.721

307.000

860.000

2.519.704

4.800.000

17.000.000

58.144.636

45

25

36

10

10

6

45

60

237

4

4

2

1

1

2

1

1

16

Sektörler

01 Ocak - 17 Ağustos 2009 Dönemi

59

YATIRIM

Elektrik , Gaz ve Su

Kamu Yönetimi ve Savunma,

Zorunlu Sosyal Güvenlik

Madencilik ve Taşocakçılığı

Ulaştırma, Haberleşme ve

Depolama Hizmetleri

Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler

İmalat Sanayii

Elektrik Üretimi, İletimi ve Dağıtımı

Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve

Dağıtımı (Soğuk Enerjiler Dahil)

Genel Kamu Hizmetleri

Kum, Kil ve Taşocakçılığı

Depolama ve Ambarlama Hizmetleri

Hastane Hizmetleri

Süt Ürünleri İmalatı

Giyim Eşyası Dışındaki

Hazır Tekstil Ürünleri İmalatı

Mobilya İmalatı

Tekstilin Aprelenmesi

TOPLAM

2009 DENİZLİ TOPLAMI

Belge

Adedi

Yatırım

Tutarı (TL)İstihdam

11.300.000

2.400.000

8.402.000

34.415.000

2.731.266

8.426.000

6.700.000

1.739.300

2.080.000

1.136.060

79.329.626

137.474.262

15

7

38

164

9

43

92

143

2

10

523

760

2

1

5

5

1

1

1

1

1

1

19

35

Sektörler

17 Ağustos – 31 Aralık 2009 Dönemi (Yeni Teşvik Yasası Kapsamı)

60

Bütçede gelirlerde vergi,

61

Denizli ve Türkiye’de kamu bütçesi gelirlerinin tamamına yakınını vergiler, faizler ve cezalar oluşturuyor. Merkezi bütçe harcamalarının ana kalemleri ise personel giderleri ve mal ve hizmet alımları.

Giderlerde personel aslan payını alıyor.

62

KAMU HESAPLARI

Merkezi Bütçe

Genel Bütçe

Vergi Gelirleri

Teşebbüs ve Mülkiyet Gel.

Alınan Bağış ve Yardımlar

Faizler,Paylar ve Cezalar

Sermaye Gelirleri

Alacaklardan Tahsilatlar

Özel Bütçe

Düzenleyici ve Denetleyici Kur. Bütçe

TOPLAM

Pers. Giderleri

Mal ve Hizmet Alımları

Sosyal Güv. Kur. Öd.

Sermaye Giderleri

Cari Trans.

Sermaye Trans.

Borç Verme

Faiz Harc.

Yedek Öd.

Eğitim Hiz.

Sağlık Hiz.

Kamu Düzeni ve Güv.

Genel Kamu Hiz.

Ekonomik İşler ve Hiz.

Dinlen., Kültür ve Din Hiz.

Savunma Hiz.

Sos.Güv. & Sosyal Yar. Hiz.

Çevre Koruma Hiz.

İskan ve Toplum Ref. Hiz.

Denizli Denizli

Denizli Denizli

Diğer İller Diğer İller

Diğer İller Diğer İller

Türkiye Türkiye

Türkiye Türkiye

DENİZLİ - TÜRKİYE KONSOLİDE BÜTÇE GELİRLERİNİN TAHSİLATI (bin TL)

DENİZLİ - TÜRKİYE MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HARCAMALARI (bin TL.)

727.465

681.884

563.456

23.149

1.034

92.758

1.487

0

45.581

0

603.757

564.301

489.571

19.256

1.043

52.874

1.557

0

39.456

0

983.980

612.666

198.294

78.911

59.254

27.620

4.004

3.231

449.573

187.587

129.597

68.984

49.005

40.874

31.647

23.881

1.507

1.325

214.332.992

207.974.551

171.853.119

9.921.055

878.360

22.977.291

2.042.789

301.937

4.556.929

1.801.512

208.294.425

202.225.744

167.597.666

7.278.127

868.287

16.973.530

9.103.442

404.692

4.329.089

1.739.592

266.291.105

55.317.585

29.396.002

7.126.932

19.788.029

91.733.396

4.309.686

5.418.580

53.200.895

0

35.273.019

15.493.196

15.979.983

87.033.614

33.422.399

4.551.392

14.508.203

56.042.328

248.951

3.738.020

215.060.457

208.656.435

172.416.575

9.944.204

879.394

23.070.049

2.044.276

301.937

4.602.510

1.801.512

208.898.182

202.790.045

168.087.237

7.297.383

869.330

17.026.404

9.104.999

404.692

4.368.545

1.739.592

267.275.085

55.930.251

29.594.296

7.205.843

19.847.283

91.761.016

4.313.690

5.421.811

53.200.895

0

35.722.592

15.680.783

16.109.580

87.102.598

33.471.404

4.592.266

14.539.850

56.066.209

250.458

3.739.345

837.423

527.731

160.891

70.270

54.481

18.484

1.647

3.919

395728

146.284

112.327

57.442

40.665

33091

29.230

19689

1.400

1.567

225.130.048

48.296.905

23.779.656

6.331.409

18.386.034

70.097.114

3.170.945

4.406.680

50.661.305

0

30.084.020

12.805.716

13.577.709

80.609.476

29.900.083

3.831.073

12.669.339

37.644.001

213.469

3.795.162

225.967.471

48.824.636

23.940.547

6.401.679

18.440.515

70.115.598

3.172.592

4.410.599

50.661.305

0

30.479.748

12.952.000

13.690.036

80.666.918

29.940.748

3.864.164

12.698.569

37.663.690

214.869

3.796.729

2009 2008

2009 2008

Gelirler

EKON

OMİK

SIN

IFLA

NDIR

MA

FONK

SİYO

NEL

SINI

FLAN

DIRM

A

Kaynak : Maliye Bakanlığı


63

KAMU HESAPLARI

DENİZLİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HARCAMALARI - Ekonomik Sınıflandırma

DENİZLİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HARCAMALARI - Fonksiyonel Sınıflandırma


13,17


Pers. Giderleri; % 62,26

Diğer; % 3,54Sermaye Giderleri; % 6,02

SGK Ödemeleri; % 8,02

Mal ve Hizmet Alımları; % 20,15

Eğitim Hizmetleri; % 45,69

Diğer; % 15,07

Sağlık Hizmetleri; % 19,06

Genel Kamu Hiz.; % 7,01

Kamu Düzeni ve Güv.; %

64

KAMU HESAPLARI

Tahsilat / Tahakkuk (%)


Genel Bütçe Gelirleri

I-Vergi Gelirleri

1. Gelir ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler

a) Gelir Vergisi

Beyana Dayanan Gelir Vergisi

Basit Usulde Gelir Vergisi

Gelir Vergisi Tevkifatı

Gelir Geçici Vergisi

b) Kurumlar Vergisi

Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi

Kurumlar Vergisi Tevkifatı

Kurumlar Geçici Vergisi

2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler

a) Veraset ve İntikal Vergisi

b) Motorlu Taşıtlar Vergisi

3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri

a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi

Beyana Dayanan KDV

Tevkif Suretiyle Kesilen KDV

b) Özel Tüketim Vergisi

Petrol ve Doğalgaz Ürünleri (I)

Motorlu Taşıtlar (II)

Alkollü İçkiler (III-a)

Tütün Mamülleri (III-b)

Kolalı Gazozlar (III-c)

Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallar (IV)

c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi

d) Şans Oyunları Vergisi

e) Özel İletişim Vergisi

4. Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan Vergiler

a) Gümrük Vergileri

b) İthalde Alınan Katma Değer Vergisi

c) Diğer Dış Ticaret Gelirleri

5. Damga Vergisi

6. Harçlar

7. Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Vergiler

II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri

1. Mal ve Hizmet Satış Gelirleri

a) Mal Satış Gelirleri

Banka Çekleri Değerli Kağıt Bedelleri

Diğer Değerli Kağıt Bedelleri

b) Hizmet Gelirleri

Yol Köprü ve Tünel Ücret Gelirleri

Diğer Hizmet Gelirleri

2.KİT ve Kamu Bankaları Gelirleri

a) Hazine Portföyü ve İştirak Gelirleri

Tahakkuk Tahsilat

1.097.365

838.660

489.757

371.336

55.303

9.741

283.127

23.165

118.421

18.705

543

99.173

79.997

779

79.218

118.106

36.113

29.446

6.667

58.479

254

39.645

18.210

291

13

66

23.471

43

21.058

162

19.408

1.488

52.398

54.649

22.695

25.256

13.811

12.665

715

11.950

1.146

1.146

0

0

681.884

563.456

385.665

289.957

22.326

5.417

245.357

16.857

95.708

3.668

-187

92.227

57.855

555

57.300

8.273

-67.979

-73.191

5.212

52.992

148

39.622

13.166

0

0

56

23.217

43

21.058

162

19.408

1.488

39.237

47.308

4.060

23.149

13.107

12.652

715

11.937

455

455

0

0

62,1

67,2

78,7

78,1

40,4

55,6

86,7

72,8

80,8

19,6

-34,4

93,0

72,3

71,2

72,3

7,0

-188,2

-248,6

78,2

90,6

58,3

99,9

72,3

0,0

0,0

84,8

98,9

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

74,9

86,6

17,9

91,7

94,9

99,9

100,0

99,9

39,7

39,7

65

KAMU HESAPLARI

Tahsilat / Tahakkuk (%)


b) KİT ve İDT’lerden Sağlanan Gelirler

3.Kurumlar Karları

a) Döner Sermayeler

b) Diğer Kurumlar Karları

4.Kira Gelirleri

a) Taşınmaz Kiraları

b) Taşınır Kiraları ve Ön İzin,İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Gel.

5.Diğer Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri

III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar ile Özel Gelirler

1.Yurt Dışından Alınan Bağış ve Yardımlar

2.Özel Gelirler

Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitim Gelirleri

Diğer Özel Gelirler

IV-Faizler, Paylar ve Cezalar

1.Faiz Gelirleri

a) Borç Verme İşlemlerinden Kaynaklanan Faizler

b) Borçlanma Senedi Geçmiş Gün Faizleri ve Pirimli Satış Gelirli

c) Vergi, Resim ve Harç Gecikme Faizleri

d) Diğer Faizler

2.Kişi ve Kurumlardan Alınan Paylar

a) Devlet Payları

b) Genel Bütçeli İdarelere Ait Paylar

Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlardan Alınan Paylar

Eğitim Özel Geliri (4306 S.K.)

Tasfiye Edilen Fon Gelirleri

GSM İşletmelerinden Alınan Hazine Payları

Evrensel Hizmet Gelirleri

İthalatta Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi

Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi

Diğerlerinden Alınan Paylar

3.Para Cezaları

a) Yargı Para Cezaları

b) İdari Para Cezaları

c) Vergi Cezaları

d) Diğer Para Cezaları

4.Diğer Çeşitli Gelirler

V-Sermaye Gelirleri

1.Taşınmaz Satış Gelirleri

2.Taşınır Satış Gelirleri

3.Diğer Sermaye Satış Gelirleri

Telekom Hisse Satış Geliri

Diğer Çeşitli Sermaye Satış Gelirleri

VI-Alacaklardan Tahsilat

Tahsilat Tahakkuk

5.573

5.573

5.837

5.712

125

35

1.034

0

1.034

1.034

230.928

45.991

0

43.598

2.393

32.476

1.045

31.431

19

75

31.337

145.457

4.167

39.147

101.426

717

7.004

1.487

1.487

0

0

0

0

5.573

5.573

4.437

4.312

125

32

1.034

0

1.034

1.034

92.758

5.265

0

2.875

2.390

32.251

940

31.311

13

0

31.298

49.137

3.773

19.173

26.156

35

6.105

1.487

1.487

0

0

0

0

100,0

100,0

76,0

75,5

100,0

91,4

100,0

100,0

100,0

40,2

11,4

6,6

99,9

99,3

90,0

99,6

68,4

0,0

99,9

33,8

90,5

49,0

25,8

4,9

87,2

100,0

100,0


66

KAMU HESAPLARI

2007’den 2008 yılına %94,23’ten %72,10’a düşen Denizli’de kamu gelirlerinin giderleri karşılama oranı, 2009’da %73,93 olarak gerçekleşti. 2008-2009 döneminde tahsilatın tahakkuka oranı fazla değişmezken, 837 mil-yon TL’den 984 milyon TL’ye yükselen giderler de göze çarpıyor.

[1] Tahakkuk

[2] Tahsilat

Toplam Tahsilat İç.Payı (%)

[3] Giderler

Toplam Giderler İç.Payı (%)

[2/3] %

[2/1] %

Denizli DenizliDiğer İller Diğer İllerTürkiye Türkiye

DENİZLİ - TÜRKİYE BÜTÇE GELİR VE GİDER KARŞILAŞTIRMASI (bin TL.)

1.143.110

727.465

0,34

983.980

0,37

73,93

63,64

927.515

603.757

0,29

837.423

0,37

72,10

65,09

264.854.277

214.332.992

99,66

266.291.105

99,63

80,49

80,92

249.073.390

208.294.425

99,71

225.130.048

99,63

92,52

83,63

265.997.387

215.060.457

100,00

267.275.085

100,00

80,46

80,85

250.000.905

208.898.182

100,00

225.967.471

100,00

92,45

83,56

2009 2008


Hem Türkiye genelinde hem de Denizli’de, kamu gelirleri giderleri karşılayamıyor.

67

KAMU HESAPLARI

Vergi geliri tahsilat oranının Türki-ye ortalaması 2007’de %90,16, 2008’de %88,47 olarak gerçekleşirken, bu oran-lar Denizli için sırasıyla %75,97 ve %69,85 oldu. Aynı dönemde Denizli’de vergi ta-hakkuku arttı, tahsilatı azaldı.

Denizli

Diğer İller

TÜRKİYE

Tahakkuk TahakkukTahsilat TahsilatTahsilat/Tahakkuk (%) Tahsilat/Tahakkuk (%)Pay (%) Pay (%)

DENİZLİ - TÜRKİYE GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİNİN TAHAKKUK ve TAHSİLATI (bin TL.)

838.660

199.769.777

200.608.437

700.854

189.294.221

189.995.075

563.456

171.853.119

172.416.575

489.571

167.597.666

168.087.237

67,19

6.067,64

85,95

69,85

88,54

88,47

0,33

99,67

100,00

0,29

99,71

100,00

2009 2008


Vergi gelirleritahsilatıTürkiyeortalamasınıngerisinde…

69

Denizli Sanayi Odası, beşincisini gerçekleştirdiği “Denizli Sanayisi Genel Görünüm Anketi” ile Denizli sanayisinin fotoğrafını çekti. Genel Görünüm Anketi 2010 DSO’ya üye bin 237 sanayiciden bin 220’sine gönderildi. Bunlardan 201’i, yani %16,25’i anketi yanıtladı.Anket Denizli sanayini üretim, kapasite kullanımı, satış, sipariş, karlılık, yatırım, ihracat ve istihdam gibi çeşitli açılardan mercek altına alıyor. 2009 yılında bu alanda yaşanan gelişmeler ile 2010 yılının beklentilerine ışık tutuyor.

2010 yılı Genel Görünüm Anketi, 2009 yılı anketine göre beklentiler açısından daha iyi bir görüntü çiziyor. 2009’un sarsıcı gelişmelere sahne olduğunu vurgulayan anket, 2010’un yaraların sarılması için iyi bir fırsat olacağı-na işaret ediyor.

2009 yılı Denizli Sanayi Odası Genel Görünüm Anketi, bugüne dek yapılan anketler içinde en olumsuz tablo-yu ortaya koymuştu.

Denizli Sanayi Odası Genel Görünüm Anketi 2010’dan satırbaşları şöyle:

Global Krizin En Derin İzi İstihdamda…Anketi yanıtlayan sanayiciler arasında 2008 sonunda işletme başına ortalama ücretli çalışan sayısı 109 iken,

bu rakam 2009’da %2,75’lik azalmayla 106’ya geriledi. Ortalama istihdam büyüklükleri bakımından 2009, bugüne kadar yapılan anketler içinde en düşük rakamlara denk geliyor. Bu da işgücü piyasasının, global krizden en olumsuz etkilenen alanlarda başı çektiğini ortaya koyuyor.

Bu soruya verilen yanıtlar, SGK tarafından açıklanan SSK’lı istihdamı verileriyle örtüşüyor. 2009 yılında toplam SSK’lı istihdamı %4,03’lük, yani 5 bin 662 kişilik bir düşüş ile 140 bin 560’dan 134 bin 898’e indi. Bu hacimli ge-rilemenin neredeyse tamamı (5 bin 494) tekstil ve konfeksiyon sektöründen kaynaklanmış durumda.

Öte yandan her 2 sanayiciden 1’i (%48,39) 2009’da ‘İstihdamım azaldı’ diyor. Oysa bu soruya 2008 yılı için verilen yanıtlarda istihdamı azaldığını belirtenlerin oranı yalnızca %23,33’tü. Anketi yanıtlayanlar arasında istihdamı-nı artıran hiçbir sanayi kuruluşunun bulunmaması da çarpıcı bir başka nokta.

Aynı soruya verilen yanıtlar sektörel bazda incelendiğinde, en büyük kaybın %65 ile ‘Ana Metal, Madeni Eşya ve Makine’ sektöründe ve en az kaybın %40 ile ‘Elektrik - Elektronik ve Kablo’ sektöründe yaşandığı görülüyor. Bu ra-kam, istihdamın en yoğun olduğu ‘Tekstil ve Konfeksiyon’ sektöründe ise %51,22 oranında.

70

GENEL GÖRÜNÜM ANKETİ

%15,00

%20,00

%65,00

%15,00

%20,00

%65,00

Arttı; %20,00

Aynı Kaldı; %40,00

Azaldı; %40,00

%9,76

%39,02%51,22

Arttı; %20,43


Azaldı; %48,39

2009 - GENEL

2009 - ELEKTRİK, ELEKTRONİK VE KABLO2009 -TEKSTİL VE KONFEKSİYON

2009 -ANA METAL, MADENİ EŞYA, MAKİNA 2009 -MERMER TRAVERTEN

71


Artacak; %38,10

Kalacak; %47,62

Azalacak; %14,29

Artacak; %41,18

Kalacak; %52,94

Azalacak; %5,88

Kalacak; %76,19

Artacak; %19,05

Azalacak; %4,76

2009 BEKLENTİSİ - GENEL

2009 BEKLENTİSİ ELEKTRİK, ELEKTRONİK VE KABLO

2009 BEKLENTİSİ - TEKSTİL VE KONFEKSİYON

2009 BEKLENTİSİ ANA METAL, MADENİ EŞYA, MAKİNA

Ne var ki, geçen yılki anketin tersine 2010 yılı beklentilerinde belirgin iyileşme görülüyor: ‘İstihdamım aynı ka-lacak’ diyenler %60,82’de, ‘Artacak’ diye belirtenler %31,96’da, ‘Azalacak’ diyenler ise yalnızca %7,22’de kalıyor. İs-tihdam beklentileri konusunda en iyimser sektör %50’lik ‘artışla ‘Mermer – Traverten’ onu %41,18 ile ‘Elektrik - Elekt-ronik ve Kablo’ sektörü izliyor.

Artacak; %31,96

Kalacak; %60,82

Azalacak; %7,22

72


2009 - Genel

2009 – Tekstil ve Konfeksiyon

Üretim, satış ve siparişlerde 2009’dasert düşüş…

Bütün bunlar, önümüzdeki dönemi en önemli meselesinin istihdam olacağının altını çiziyor. 2009’un son çeyreğindeki %6 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi, 2010’a umutla bakıyor. Ancak yeni dönemdeki büyümenin arzulanan istihdamı yaratmaması, hayal kırıklığına yol açabilir.

2009’da Üretim, Satış ve Siparişlerdeki Düşüş Beklentileri de Aştı …

2009’da DSO üyelerinin %63,46’sı üretiminin, %50’si iç satışının, %52,75’i dış satışının ve %57,14’ü yeni si-parişlerinin azaldığını kaydediyor. Bu rakamlar, geçen yılki anketin beklentilerinin de geride bırakıyor. Sektörel açı-dan bakıldığında ortalamayı özellikle ‘Ana Metal, Madeni Eşya ve Makine’ sektörünün aşağıya çektiği gözleniyor. Bu sektörde üretimin azaldığını belirtenlerin oranı %68. Aynı biçimde iç ve dış satışların gerilediğini bildirenlerin oranı sırasıyla %65,22 ve %62,50. Konu yeni siparişler olunca, azalış seçeneğini işaretleyenler %75’i buluyor. Bunlar sek-törün 2009’u nedenli zorlu geçirdiğini gözler önüne seriyor.

Buna karşın ‘Ana Metal, Madeni Eşya ve Makine’ sektörü 2010 yılına en olumlu bakan sektör: Üretimim ‘Ar-tacak’ diyenler %69,23’e ve iç satışım ‘Artacak’ diyenler %62,50’ye, dış satışım ‘Artacak’ diyenler %68,75’e ve yeni siparişlerim ‘Artacak’ diyenler ise %64,71’e çıkıyor.

Arttı

Aynı Kaldı

Azaldı

Arttı

Aynı Kaldı

Azaldı

Üretim

Üretim

İç Satış

İç Satış

Dış Satış

Dış Satış

Yeni Sipariş

Yeni Sipariş

İstihdam

İstihdam

%22,12

%14,42

%63,46

%23,26

%9,30

%67,44

%23,71

%25,77

%50,52

%22,50

%25,00

%52,50

%27,50

%12,50

%60,00

%25,71

%14,29

%60,00

%32,53

%9,64

%57,83

%28,21

%15,38

%56,41

%20,43

%31,18

%48,39

%9,76

%39,02

%51,22

73


2009 – Ana Metal-Madeni Eşya-Makine İmalatı

Arttı

Aynı Kaldı

Azaldı

Üretim İç Satış Dış Satış Yeni Sipariş İstihdam

%20,00

%12,00

%68,00

%13,04

%21,74

%65,22

%31,25

%6,25

%62,50

%25,00

%0,00

%75,00

%15,00

%20,00

%65,00

2010 Beklentileri, Yüz Güldürdü…Her ne kadar 2009 çetin bir yıl olarak geri kalmışsa da, 2010 sanayicilerimiz açısından umut vaat edi-

yor. Üretim, satış ve siparişlerde yükseliş bekleyenlerin oranı kayda değer bir biçimde yüksek: Artış bekleyenle-rin oranı üretimde %59,43, iç satışlarda %47,96, dış satışlarda %55,06 ve yeni siparişlerde %65,88. Ne var ki bu beklentilerde baz etkisi göz ardı edilmemeli. 2009 Denizli sanayisini olumsuz etkilemesi açısından sıradışı bir yıldı. Öyle ki, rakamlardaki gerileme, anket yapılan yılların en kötüsü düzeyine ulaştı. Bu nedenle 2010’daki ola-sı olumlu gelişmelerin, üretim, satış ve siparişlere oransal bakımdan ciddi düzeltmeler olarak yansıması hiç de şaşırtıcı olmayacaktır.

‘Ana Metal, Madeni Eşya ve Makine’ sektörü 2010 yılına en olumlu bakan sektör: Üretimim ‘Artacak’ di-yenler %69,23’e ve iç satışım ‘Artacak’ diyenler %62,50’ye, dış satışım ‘Artacak’ diyenler %68,75’e ve yeni sipa-rişlerim ‘Artacak’ diyenler ise %64,71’e çıkıyor.

2010 Beklentisi –GENEL

Artacak

Aynı Kalacak

Azalacak


%59,43

%32,08

%8,49

%48,96

%40,63

%10,42

%62,03

%30,38

%7,59

%65,88

%28,24

%5,88

%31,96

%60,82

%7,22

2010 Beklentisi – Tekstil ve Konfeksiyon

Artacak

Aynı Kalacak

Azalacak


%53,49

%41,86

%4,65

%42,50

%50,00

%7,50

%61,76

%35,29

%2,94

%60,53

%36,84

%2,63

%19,05

%76,19

%4,76

74


2009 – Kablo ve Bakır Tel

2009 – Mermer-Traverten

Arttı

Aynı Kaldı

Azaldı

Arttı

Aynı Kaldı

Azaldı

Üretim

Üretim

İç Satış

İç Satış

Dış Satış

Dış Satış

Yeni Sipariş

Yeni Sipariş

İstihdam

İstihdam

%5,56

%27,78

%66,67

%42,86

%0,00

%57,14

%23,53

%29,41

%47,06

%40,00

%20,00

%40,00

%12,50

%18,75

%68,75

%40,00

%0,00

%60,00

%28,57

%0,00

%71,43

%50,00

%0,00

%50,00

%20,00

%40,00

%40,00

%50,00

%0,00

%50,00

Tekstil ve Konfeksiyon, 2010’da ‘Kapasite Kullanımım Artacak’...

Denizlili sanayicilerin %81,19’u, 2008’de yüzde 50’nin üzerinde ortalama kapasite kullanım oranına eriş-ti. Bu oran 2009’da dramatik bir azalışla %61,91’e kadar indi. Ancak 2010 beklentisi, 15 puanın üzerinde bir ar-tışla %77,67’ya varıyor. Bu rakam üretim, satış, sipariş ve istihdama ilişkin 2010’un iyimser beklentilerini doğrulu-yor. Ancak burada sektörel bazda ilginç bir nokta gözlerden kaçmıyor: 2010 yılı kapasite kullanımı beklentilerinde en olumlu sektör, ‘Tekstil ve Konfeksiyon’. Bu sektörde, yüzde 50’nin üzerinde ortalama kapasite kullanım oranına beklentisi %95,23’e tırmanmış durumda.

Üretim Kapasite Kullanım Oranı - GENEL

% 0-25

%26-50

%51-75

%76-100

2008 2009 2010 Beklentisi

%4,95

%13,86

%30,69

%50,50

%9,52

%28,57

%38,10

%23,81

%4,85

%17,48

%36,89

%40,78

2010 Beklentisi – Ana Metal-Madeni Eş.-Makine İml.

2010 Beklentisi – Kablo ve Bakır Tel

2010 Beklentisi – Mermer-Taş.Toprak, İnşaat

Artacak

Aynı Kalacak

Azalacak

Artacak

Aynı Kalacak

Azalacak

Artacak

Aynı Kalacak

Azalacak

Üretim

Üretim

Üretim

İç Satış

İç Satış

İç Satış

Dış Satış

Dış Satış

Dış Satış

Yeni Sipariş

Yeni Sipariş

Yeni Sipariş

İstihdam

İstihdam

İstihdam

%69,23

%19,23

%11,54

%47,37

%36,84

%15,79

%57,14

%28,57

%14,29

%62,50

%20,83

%16,67

%33,33

%53,33

%13,33

%60,00

%20,00

%20,00

%68,75

%18,75

%12,50

%56,25

%37,50

%6,25

%60,00

%20,00

%20,00

%64,71

%23,53

%11,76

%68,75

%25,00

%6,25

%50,00

%33,33

%16,67

%38,10

%47,62

%14,29

%41,18

%52,94

%5,88

%50,00

%33,33

%16,67

75


76


Üretim Kapasite Kullanım Oranı - Ana Metal-Madeni Eş.-Makine İml.

Üretim Kapasite Kullanım Oranı - Kablo ve Bakır Tel

Üretim Kapasite Kullanım Oranı - Mermer-Taş.Toprak, İnşaat

% 0-25

%26-50

%51-75

%76-100

% 0-25

%26-50

%51-75

%76-100

% 0-25

%26-50

%51-75

%76-100

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010 Beklentisi

2010 Beklentisi

2010 Beklentisi

%16,67

%0,00

%54,17

%29,17

%0,00

%12,50

%18,75

%68,75

%12,50

%37,50

%50,00

%0,00

%8,33

%50,00

%41,67

%0,00

%5,56

%16,67

%55,56

%22,22

%25,00

%62,50

%12,50

%0,00

%8,70

%26,09

%43,48

%21,74

%0,00

%15,79

%52,63

%31,58

%25,00

%62,50

%12,50

%0,00

Üretim Kapasite Kullanım Oranı - Tekstil ve Konfeksiyon

% 0-25

%26-50

%51-75

%76-100

2008 2009 2010 Beklentisi

%0,00

%9,52

%21,43

%69,05

%6,98

%13,95

%37,21

%41,86

%2,38

%2,38

%33,33

%61,90

Arttı; %25,00

Azaldı; %62,50

Aynı Kaldı; %12,50Aynı Kaldı;

%10,00 Arttı; %5,00

Azaldı; %45,00

Zarar Ettik; %40,00


Arttı; %18,18

Azaldı; %47,73

Zarar Ettik; %9,09Aynı Kaldı;

%21,10

Arttı; %12,84

Azaldı; %49,54

Zarar Ettik; %16,51

2009’a Karlılık Azalışı Damgasını Vurdu‘Kar marjım azaldı’ ve ‘Zarar ettik’ diyenlerin oranı %66’yı geçiyor. ‘Elektrik - Elektronik ve Kablo’ sektörü, kar-

lılık gerilemesinde %95’lik oranla uzak ara önde. Uluslararası emtia piyasalarında yaşanan keskin fiyat gerilemeleri-nin, bu gelişmede önemli rol oynadığı tahmin ediliyor. Denizli ekonomisinin lokomotifi ‘Tekstil ve Konfeksiyon’ sek-törü ise %56,82 ile karlılık azalışında görece iyi bir görünüm sergiliyor.

GENEL

2009 Yılında Kar Marjında Yaşanan Gelişmeler

ELEKTRİK, ELEKTRONİK ve KABLO

TEKSTİL ve KONFEKSİYON

ANA METAL, MADENİ EŞYA, MAKİNA

77


78


Maliyetler Yüksek,Tahsilat Vadeleri UzunDenizlili sanayiciler 2009’da, her türden maliyet kaleminin arttığına vurgu yapıyor. Enerji maliyetindeki artış %73,79’luk yanıtlanma oranıyla ilk sırada. Bunu %59,38 ile hammadde – aramalı, %32,56 ile yatırım malı ve %38,95 ile istihdam maliyeti izliyor. İstihdamın maliyet artışında son sırada yer almasının nedeni, muhtemelen bü-yük ölçüde ortalama çalışan sayısındaki azalmadan kaynaklanıyor. Başka bir deyişle sanayicimiz çalışan sayısı-nı azaltarak istihdam maliyetini aşağıya çekme yoluna gidebilirken, tekelci fiyat yapısına sahip yüksek enerji ma-liyetlerine katlanmak zorunda kalıyor. Ancak ne olursa olsun, bütün bu maliyet kalemlerinin geçen yılın anketine göre anlamlı bir biçimde aşağıya geldiği de bir başka gerçek. Öte yandan hammadde – aramalı artışında Tekstil ve Konfeksiyon sektörü birinci sırada. Bu durum dünya pamuk ve iplik fiyatlarındaki yukarı trendin açık bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Bununla birlikte 2009’da tahsilat vadelerim ‘Uzadı’ diyenler %73,83’e varıyor

Maliyetlerde 2008’e Göre Değişim

Tahsilat Vadesinde 2008’e Göre Değişim

Değişmedi

Arttı

Azaldı

Enerji Ham Madde – Ara Malı Yatırım Malı İstihdam

%15,53

%73,79

%10,68

%19,79

%59,38

%20,83

%38,37

%32,56

%29,07

%26,32

%38,95

%34,74

Değişmedi; %21,50Kısaldı; % 4,67

Uzadı; % 73,83

Müşterilerin Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi, En Önemli Finansman Sorunu

Anketi yanıtlayanlar arasında finansman sorunu yaşayanların oranı %37,86. Bu oran geçen yıla göre önemli bir iyileşmeye işaret ediyor. 2009 Anketinde, finansman sorunu yaşayanların oranı %52,76’ydı.

Finansman sorununun en önemli nedeni %28,09 ile Müşterilerin yükümlülüklerini yerine getirmemesi’. Bu yanıtı %13,48 ile ‘Kredi maliyetinin yüksekliği’ ve %12,36 ile ‘İşletme sermayesi yetersizliği’ izliyor.

Bankalardan Yakınanlar, Kısmen AzaldıAnketi yanıtlayanlar arasında bankalardan yakınanların oranındaki kısmi azalış, gözlerden kaçmıyor. 2009’da

kredi kapatma yönünde çağrı alanların oranı %16, kredi teminatını yükseltme uyarısı alanlarınsa %18,75 ve herhan-gi bir ihracat ödemesinin rızaları dışında vade öncesinde kredisine mahsup edilenlerse %2,22’ydi. Oysa bu oranlar geçen yılki ankette sırasıyla %14,52, %25,41 ve %8,33 düzeylerindeydi.

FİNANSMAN SORUNUNUN NEDENLERİ

Kredi Kapatma Uyarısı Alanlar

Herhangi Bir İhracat Ödemesi Rızası DışındaVadesinden Önce Kredisine Mahsup Edilenler

Kredi Teminatı Yükseltme Uyarısı Alanlar

Evet

Hayır

Evet

Hayır

Evet

Hayır

2009

20082009

20092008 2008

%16,00

%84,00

%8,33

%91,67

%2,22

%97,78

%18,75

%81,25

%14,52

%85,48

%25,41

%74,59

79


Müşterilerinyükümlülükleriniyerinegetirememesi;%21,50

Kredi Mal.Yüksekliği; %13,48

Kredi Bulamamak; %7,87

İşletme SermayeYetersizliği; %12,36

Açılan KredininAzaltılması; %5,84

TL nin değerli olması; %10,11

Teşviklerin azaltılması; %10,11 Diğer; %10,11

Değişmedi; %65,91

Arttı; %29,55

Azaldı ; %4,55

Değişmedi; %48,84

Arttı; %20,93

Azaldı; %30,23

Değişmedi; %13,64

Arttı; %20,45

Azaldı; %65,91

Faiz Maliyeti, Hatırı Sayılır Oranda GerilediBanka kredileri, her 2 DSO üyesinden 1’i için ana finansman kaynağı. Banka kredilerinden sonra %19,57 ile

Eximbank kredisi ve %14,49 ile leasing geliyor. 2009’da kredilerini yenileyenlerin oranı %51,09. Kredi yenileyen-ler için vadenin büyük ölçüde değişmediği (%65,91) gözüküyor. Ancak kredi maliyetlerindeki azalma dikkat çekiyor: %65,91. Bu gelişmede Merkez Bankası’nın gösterge faiz oranlarını, dış piyasalardaki olumlu ortamdan da yararlana-rak aşağı çekmesinin payı büyük.

TL’nin reel olarak değerlenmesi gerekçesiyle genellikle ‘ucuz’ finansman kaynağı olarak görülen yabancı para cinsinden kredilerin toplam kredilere oranı ise %50’yi aşıyor. Denizlili sanayi şirketlerinin %53,95’inde, yaban-cı para cinsinden borçların toplam borçlara oranı %51’in üzerinde seyrediyor. İlk bakışta kur riskinin yüksek oldu-ğunu düşündüren bu oran, işletmelerimizin %70,43’ü ihracat yaptığı ve bu şirketlerin toplam cirosunun %56,81’ini ihracat oluşturduğu için önemli bir sıkıntı olarak algılanmıyor.

FİNANSMAN KAYNAKLARI

2009’da Kullandığı Krediyi Yenileyenler

KREDİ VADESİ KREDİ MİKTARI FAİZ ORANI

Evet

Hayır

%51,09

%48,91

Yabancı Para Cinsinden Borçların Toplam Kredilere Oranı

%0-25

%26-50

%51-75

%76-100

%32,89

%13,16

%9,21

%44,74

Yabancı para cinsinden krediler çoğunlukta...

80


Banka Kredisi; %46,38

Eximbank Kredi si ; %19,57

Leasing ; %14,49

Yurtdışı Fin ans Kurumu; %2,90

Factor in g; %4,35

Yerli Finans Kurumu; %4,35

Diğer; %7,96

Yabancı para cinsinden krediler çoğunlukta...

Yatırımlar Başka BaharaAnkete yanıt verenlerin %56,03’ü, 2009’da yatırım yapmadığını açıklıyor. Yeni yatırıma gidenlerin oranı ise

yalnızca %16,19. ‘Modernizasyon’, %19,83’lük oranı ile en çok yapılan sabit sermaye yatırımı olarak öne çıkıyor.

2010 da, yatırımlar açısından umut vaat etmiyor: Denizlili sanayicilerin %67,31’i yurtiçinde yatırım yapmayı düşünmezken, yurtdışına yatırım söz konusu olduğunda bu oran %94,03’e varıyor.

2003’ten beri yatırımların büyük ölçüde askıya alındığı Denizli’de sanayicilerimiz, 2010’da %18,87 ile verim-lilik artışına, %16,51 ile pazarlamaya yoğunlaşmaya, %15,09 ile ürün geliştirmeye, %14,15’lik oranlarıyla teknoloji geliştirmeye ve ürün kalitesini iyileştirmeye ağırlık vermeyi planlıyor.

2010’da Yurtiçinde Yatırım Planlayanlar 2010’da Yurtdışında Yatırım Planlayanlar

Evet

Hayır

Evet

Hayır

%32,69

%67,31

%5,97

%94,03

2010’DA VAROLAN İŞTE AĞIRLIK VERİLMESİ PLANLANAN ALANLAR

81


Yatırım Yapılmadı; %56,03

Modernizasyon; %19,83

Yeni Yatırım; %16,38

Yeni Bir SektöreYatırım; %16,38

Diğer; %3,45

Şirket Satın Alma & Birleşme; %0,86

Pazarlamaya Yoğunlaşma;%16,51

Verimlilik Arttırma;%18,87

Ürün Geliştirme;%15,09Ürün Kalitesi Geliştirme; %14,15

TeknolojiYenileme; %14,15

AR-GE’ye Yönelme; %6,60

İnovasyon; %3,30Diğer; %11,33

Bununla birlikte varolan işi dışında farklı bir işkoluna 2010’da yatırım yapmayı öngörenlerin oranı, yalnızca %23,26. Azınlıktaki bu yatırımcıların gözdesi ise Denizli’nin yükselen sektörleri olan ‘Gıda – organik tarım’ (%11,63) ve ‘Makine’ (%4,65). Yeni ve farklı bir yatırım söz konusu olduğunda tekstil ve konfeksiyonun adının geçmemesi, sektörün gözden düştüğünün önemli bir göstergesi.

Denizlili Sanayicinin

Krizden Çıkış ReçeteleriDenizlili sanayici 2009’da krizin üstesinden gelebilmek için öncelikle ürün kalitesini artırma yoluna gitti. An-

keti, ‘Ürün kalitemizi yükselttik’ diye yanıtlayanların oranı %17,91 iken, ‘Maliyetleri aşağı çektik’ diye kaydedenler %16,92. Bunları %14,93 ile işgücü verimliliğinin artırılması, %11,44 ile yeni ürün geliştirme ve %8,46 ile ihracatta yeni pazarlara açılma izledi. Neredeyse tüm sektörlerde ürün kalitesini artırılması, kriz önlemleri arasında birinci sırada yer alırken, Tekstil ve konfeksiyon sektörü bu konuda bir istisna oluşturuyor: Bu sektörde ‘maliyetleri indir-me’ seçeneğini %20,34 ile başı çekiyor.

2010’DA VAROLAN İŞİN DIŞINDA YATIRIM YAPILMASI PLANLANAN İŞKOLLARI

2009’da Varolan İşte İyileşme-Gelişme Sağlanan Alanlar

Ürün Kalitesinin Yükseltilmesi

Maliyetlerin Aşağı Çekilmesi

İşgücü Verimliliğini Arttırma

Yeni Ürün Geliştirme

İhracata, Yeni Pazarlara Eğilme

Yeniden Yapılanma

Teknolojiyi Yenileme

Karlılık arttırma

Diğer

%17,91

%16,92

%14,93

%11,44

%8,46

%7,96

%7,96

%5,47

%8,95

82


Planlamayanlar; %76,74

; %11,63

Makina; %4,65

Perakende; %1,16

Mermer - Traverten; %0,88

1 ; %44,62

9 ay; %10,77

6 ay; %13,85

3 ay; %1,541

uzun; %29,23

2010’da Dolar 1,55, Avro 2,20 OlurDenizlili sanayicilerin 2009 sonu ekonomik ve finansal göstergelere ilişkin tahminleri şöyle:

Büyüme

ÜFE

TÜFE

Dolar

Avro

Parite

TCMB Gecelik Faiz

%4,91

%7,04

%7,44

1,546 TL

2,202 TL

1,4243

%9,02

Global Krizde En Kötü Geride KaldıGlobal kriz, Denizli ekonomisini de derinden etkiledi. Ancak sanayicilerimizin %73,08’i en kötünün geride

kaldığı görüşünde. Ne var ki iş krizin sona erip, büyümenin başlamasına gelince beklentilerdeki iyimserlik yerini temkinliliğe bırakıyor. Büyümeye geçildiğini düşünenlerin oranı %37,14. Büyüme başlamadı diyenlerin %44,62’si kri-zin etkilerinin 1 yıl daha süreceğini öngörüyor. Öte yandan işlerinin 2010’un ikinci çeyreğinde açılacağını düşünen-lerin oranı %28,16.

KRİZ NE KADAR SÜRER

Küresel Krizde “En Kötü” Geride Kaldı Diyenler Kriz Sona Erdi, Büyüme Başladı Diyenler

Evet

Hayır

Evet

Hayır

%73,08

%26,92

%37,14

%62,86

83


İŞLER NE ZAMAN AÇILIR

Hiçbir Zaman; 0,97%

2011 ya da daha ilerde; 8,74%

2011; 12,62%

2010 ’un 4. Çeyreği ; 5,83%

2010’ un 3 . Çeyreği; 13,59%

2010 ’un 2. Çeyreği ; 28,16%

2010 ’un 1 . Çeyreği ; 14,56%

İşler Zaten Açık ; 15,53%

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00%

84


girişimci ruhun zaferi - denizli sanayi odası · İşsizlik oranı (tr32) (2006) organize sanayi...

Documents