girisimin finansmani
TRANSCRIPT
GİRİŞİMİN FİNANSMANIGİRİŞİMİN FİNANSMANI
İSO 7. Sanayi KongresiİSO 7. Sanayi Kongresi3 Aralık 20083 Aralık 2008
Doç. Dr. Talat ÇiftçiDoç. Dr. Talat ÇiftçiBİOSFER Danışmanlık Mühendislik Ltd.BİOSFER Danışmanlık Mühendislik Ltd.
ConfidentialConfidential 22
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER1. Genel Bakış1. Genel Bakış2. Proje ve Girişim Finansman Şekilleri2. Proje ve Girişim Finansman Şekilleri
2.1 Üniversiteler ve SANTEZ2.1 Üniversiteler ve SANTEZ2.2 TÜBİTAK/TEYDEB ve AB7ÇP2.2 TÜBİTAK/TEYDEB ve AB7ÇP2.3 TTGV2.3 TTGV2.4 KOSGEB2.4 KOSGEB2.5 Bankalar2.5 Bankalar2.6 Girişim Sermayesi Kuruluşları2.6 Girişim Sermayesi Kuruluşları2.7 Kuluçkalar2.7 Kuluçkalar
3. Girişim Finansmanı için Stratejik Ortaklıklar3. Girişim Finansmanı için Stratejik Ortaklıklar4. Girişim İşPlanı Nasıl Hazırlanır?4. Girişim İşPlanı Nasıl Hazırlanır?5. Özet 5. Özet
ConfidentialConfidential 33
1.Girişim Finansmanına Genel 1.Girişim Finansmanına Genel BakışBakış
Girişim boyutlarına göre çok çeşitli kaynaklar Girişim boyutlarına göre çok çeşitli kaynaklar mevcuttur. Mikro-finanstan, girişim sermayesine, mevcuttur. Mikro-finanstan, girişim sermayesine, uzun vade krediden, stratejik ortaklığa ve borsaya uzun vade krediden, stratejik ortaklığa ve borsaya açılmaya kadar çeşitli alternatifler arasında uygun açılmaya kadar çeşitli alternatifler arasında uygun olanı bulmak gerekiyor.olanı bulmak gerekiyor.
Girişim için finans arayışı kadar, bir taraftan da Girişim için finans arayışı kadar, bir taraftan da uygulanmaya değer proje arayışları devam uygulanmaya değer proje arayışları devam etmektedir. Bu sunumda, iki tarafın biraraya etmektedir. Bu sunumda, iki tarafın biraraya gelmesini kolaylaştıracak önerileri tartışmaya gelmesini kolaylaştıracak önerileri tartışmaya çalışacağız.çalışacağız.
ConfidentialConfidential 44
2. Proje ve Girişim Finansman 2. Proje ve Girişim Finansman ŞekilleriŞekilleri
ConfidentialConfidential 55
2.1 Üniversiteler ve SANTEZ2.1 Üniversiteler ve SANTEZ ODTÜ: ODTÜ: Proje Yarışması 50,000 YTL + Proje Yarışması 50,000 YTL +
Teknoparkta yerTeknoparkta yer İTÜ: İTÜ: Proje Yarışması (Eğitim+Ödül)Proje Yarışması (Eğitim+Ödül) Bilkent Ü. : Bilkent Ü. : Proje Yarışması (40000 YTL)Proje Yarışması (40000 YTL) Koç Ü.: Koç Ü.: MBA Ders ve Proje Yarışması MBA Ders ve Proje Yarışması Sabancı Ü.: Sabancı Ü.: Girişimcilik Eğitim Programı Girişimcilik Eğitim Programı Ege Ü. Ege Ü. EBILTEM Proje PazarıEBILTEM Proje Pazarı-------------------------------------------------------------------------- SANTEZ: Sanayi için Tez Projelerine %75 Destek SANTEZ: Sanayi için Tez Projelerine %75 Destek
ve 1,500 YTL Doktora, 1,250 YTL MS Bursu vs. ve 1,500 YTL Doktora, 1,250 YTL MS Bursu vs.
ConfidentialConfidential 66
2.2 TÜBİTAK-TEYDEB ve AB-7ÇP2.2 TÜBİTAK-TEYDEB ve AB-7ÇP
TÜBİTAK ve AB-7ÇP Akademik ve Sinai TÜBİTAK ve AB-7ÇP Akademik ve Sinai Projelere Hibe Destekler (TÜBİTAK %50-60, Projelere Hibe Destekler (TÜBİTAK %50-60, AB %60-75)AB %60-75)
TEYDEB Çeşitli DesteklerTEYDEB Çeşitli Destekler Örnek Girişimci Adayı: Max. 100,000 YTL Örnek Girişimci Adayı: Max. 100,000 YTL
(12 Ay, %75 Hibe)(12 Ay, %75 Hibe) Örnek KOBİ: Max. 400,000 YTL (18 Ay, Örnek KOBİ: Max. 400,000 YTL (18 Ay,
%75 Hibe)%75 Hibe) AB KOBİ'lere 50,000 € Kaynak, Eureka, AB KOBİ'lere 50,000 € Kaynak, Eureka,
Eurostars vs.Eurostars vs.
ConfidentialConfidential 77
2.3 TTGV2.3 TTGV
Kuluçka Başlangıç: 50,000$ 2 YılKuluçka Başlangıç: 50,000$ 2 Yıl Risk Sermayesi: 200,000$ 2 YılRisk Sermayesi: 200,000$ 2 Yıl Girişim Sermayesi (Ortaklık): Girişim Sermayesi (Ortaklık):
750,000$750,000$ KOBİ Teknoloji Geliştirme: KOBİ Teknoloji Geliştirme:
1,000,000$ 2 Yıl1,000,000$ 2 Yıl KOBİ Ticarileşme: 1,000,000 $ 1 YılKOBİ Ticarileşme: 1,000,000 $ 1 Yıl Çok Ortaklı Teknoloji Geliştirme: Çok Ortaklı Teknoloji Geliştirme:
2,500,000$ 2 Yıl2,500,000$ 2 Yıl
ConfidentialConfidential 88
2.4 KOSGEB2.4 KOSGEB(Yıllık 50-100 milyon YTL Kaynak)(Yıllık 50-100 milyon YTL Kaynak)
Danışmanlık: 20,000 YTL %80 HibeDanışmanlık: 20,000 YTL %80 Hibe Yayın: 3,000 YTL %80 HibeYayın: 3,000 YTL %80 Hibe Teknopark Kira: 20,000 YTL %80 HibeTeknopark Kira: 20,000 YTL %80 Hibe KOSGEB TEKMER İşyeri İmkanıKOSGEB TEKMER İşyeri İmkanı Konferans vs: 5,000 YTL %80 HibeKonferans vs: 5,000 YTL %80 Hibe ArGe Desteği: 10,000YTLArGe Desteği: 10,000YTL Kalite Ekipman/Demirbaş: 50,000YTL %80 HibeKalite Ekipman/Demirbaş: 50,000YTL %80 Hibe Kalite Ekipman/Kiralama: 15,000 YTLKalite Ekipman/Kiralama: 15,000 YTL
ConfidentialConfidential 99
2.5 Bankalar2.5 Bankalar
TSKB, Halk Bankası ve Garanti TSKB, Halk Bankası ve Garanti Bankası Tarafından Verilen Projelere Bankası Tarafından Verilen Projelere Özel KredilerÖzel Krediler
Garanti Bankası'ndan Kadın Garanti Bankası'ndan Kadın Girişimcilere 30,000 $Girişimcilere 30,000 $
ConfidentialConfidential 1010
2.6 Girişim Sermayesi Kuruluşları2.6 Girişim Sermayesi Kuruluşları
KOBİ A.Ş. (500,000-5,000,000$) KOBİ A.Ş. (500,000-5,000,000$) İşGirişim (5,000,000-10,000,000$)İşGirişim (5,000,000-10,000,000$) TÜRKVEN TÜRKVEN TTGV vs.TTGV vs.
ConfidentialConfidential 1111
2.7 Kuluçkalar2.7 Kuluçkalar
İŞGEMler/KOSGEBİŞGEMler/KOSGEB Teknoloji Holding/EmbrioTeknoloji Holding/Embrio LabX vs.LabX vs.
ConfidentialConfidential 1212
3. Girişim için Stratejik 3. Girişim için Stratejik OrtaklıklarOrtaklıklar
ConfidentialConfidential 1313
ŞİRKETLERİN BÜYÜME VE ŞİRKETLERİN BÜYÜME VE KURUMSALLAŞMA AŞAMALARINDA KURUMSALLAŞMA AŞAMALARINDA
GİRİŞİM FİNANSMANIGİRİŞİM FİNANSMANI
1. 1. Şahıs Şirketi için Girişim FinansmanıŞahıs Şirketi için Girişim Finansmanı2. Aile Şirketin2. Aile Şirketindenden Ortaklığa dönüşmek Ortaklığa dönüşmek3. Profesyonelleşmek ve Kurumsallaşmak3. Profesyonelleşmek ve Kurumsallaşmak4. Stratejik Ortaklık4. Stratejik Ortaklıklarlar 5. Halka Açılmak5. Halka Açılmak
ConfidentialConfidential 1414
GİRİŞİM FİNANSMANI İÇİN STRATEJİK GİRİŞİM FİNANSMANI İÇİN STRATEJİK ORTAKLIK SÜRECİORTAKLIK SÜRECİ
1. HEDEF BELİRLEME, PLANLAMA VE ÖN HAZIRLIK 1. HEDEF BELİRLEME, PLANLAMA VE ÖN HAZIRLIK
2. DÖKÜMANLARI VE ŞİRKETİ HAZIRLAMA 2. DÖKÜMANLARI VE ŞİRKETİ HAZIRLAMA
3. ADAY BELİRLEME VE TEMAS KURMA3. ADAY BELİRLEME VE TEMAS KURMA
4. DENETİM VE PAZARLIK 4. DENETİM VE PAZARLIK
5. ANLAŞMA 5. ANLAŞMA
ConfidentialConfidential 1515
3.1. HEDEF BELİRLEME, PLANLAMA VE 3.1. HEDEF BELİRLEME, PLANLAMA VE ÖN HAZIRLIKÖN HAZIRLIK
A. A. NEDENLER NEDENLER
RRekabetekabete Karşı Güçlenmek e Karşı Güçlenmek
RiskRisk Paylaşımı Paylaşımı, vs., vs.
B. B. HEDEFLER HEDEFLER
Hızlı Büyüme Hızlı Büyüme
C.C. ALTERNATİFLER ALTERNATİFLER
Kredi, Kredi, OrtaklıkOrtaklık veya veya "JV" vs "JV" vs
ConfidentialConfidential 1616
3.2. DOKÜMANLARI VE ŞİRKETİ 3.2. DOKÜMANLARI VE ŞİRKETİ HAZIRLAMAHAZIRLAMA
A. GEREKLİ DOKÜMANLARA. GEREKLİ DOKÜMANLARTicari, Finansal Bilgiler, Personel BilgileriTicari, Finansal Bilgiler, Personel Bilgileri
B. ŞİRKETTE DEĞER ARTIŞI YAPMAKB. ŞİRKETTE DEĞER ARTIŞI YAPMAKKurumsallaşma, Kurumsallaşma, Şeffaflık, Yenilik Şeffaflık, Yenilik
("Pipeline"), Boyut, Kârlılık("Pipeline"), Boyut, KârlılıkC. STRATEJİK FIRSATLARI ORTAYA ÇIKARMAKC. STRATEJİK FIRSATLARI ORTAYA ÇIKARMAK
Gelecek Nasıl Olacak? Stratejik Alternatifler, Gelecek Nasıl Olacak? Stratejik Alternatifler, Yeni Yeni Ürün Ürün Geliştirme, Yeni İş Geliştirme, Geliştirme, Yeni İş Geliştirme, İşbirlikleriİşbirlikleri
D. ŞİRKET DEĞER HESABID. ŞİRKET DEĞER HESABIKârlılık, EBITDA, Nakit Akış, Gelecek Kârlılık, EBITDA, Nakit Akış, Gelecek
Ürünler, Ürünler, Satılan Benzer Şirketlerin Değeri, Satılan Benzer Şirketlerin Değeri, Ciro, Ciro, Varlıklar Varlıklar
ConfidentialConfidential 1717
3.3. ADAY BELİRLEME VE PAZARLAMA3.3. ADAY BELİRLEME VE PAZARLAMA
A. ORTAK ADAYLARINI TESBİT ETMEKA. ORTAK ADAYLARINI TESBİT ETMEK Rakip, Müşteri, TedarikçiRakip, Müşteri, Tedarikçi Finansal YatırımcılarFinansal Yatırımcılar
B. ORTAK/KREDİ TİPİNE GÖRE BEKLENTİLERB. ORTAK/KREDİ TİPİNE GÖRE BEKLENTİLER3.2.1 Finansal yatırımcı, isim, kaynak ve kurumsallaşma getirebilir3.2.1 Finansal yatırımcı, isim, kaynak ve kurumsallaşma getirebilir Ancak, Kısa vade karlılık için ucuza almayı hedefler.Ancak, Kısa vade karlılık için ucuza almayı hedefler.3.2.1 Stratejik yatırımcı, isim, kaynak, ölçek ekonomisi, rekabet 3.2.1 Stratejik yatırımcı, isim, kaynak, ölçek ekonomisi, rekabet gücü , yeni ürün geliştirme yeteneği getirebilir. gücü , yeni ürün geliştirme yeteneği getirebilir. İlaveten, uzun vade karlılık için değerini öder.İlaveten, uzun vade karlılık için değerini öder.
C. ADAYDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLERC. ADAYDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLERİstek, Kaynak, İş Bilgisi ve Yeteneğiİstek, Kaynak, İş Bilgisi ve Yeteneği
D. ORTAK NE ARAR?D. ORTAK NE ARAR?Parlak Gelecek! Kelepir! Sinerji Potansiyeli, Prestij vs.Parlak Gelecek! Kelepir! Sinerji Potansiyeli, Prestij vs.
E. ORTAK OLARAK RAKİBE DİKKAT!E. ORTAK OLARAK RAKİBE DİKKAT!Pazar Payı, Sinerji, Ölçek Ekonomisi vs. için olabilir.Pazar Payı, Sinerji, Ölçek Ekonomisi vs. için olabilir.Bazen de, sadece istihbarat almak veya eleman-müşteri kapmak Bazen de, sadece istihbarat almak veya eleman-müşteri kapmak
için.için.
ConfidentialConfidential 1818
3.4. DENETİM VE PAZARLIK3.4. DENETİM VE PAZARLIK
A. A. GİZLİLİK SÖZLEŞMESİ GİZLİLİK SÖZLEŞMESİ
B. B. GEREKLİ BİLGİLER GEREKLİ BİLGİLER
Finansal, Personel, Teknoloji, Ticari vs.Finansal, Personel, Teknoloji, Ticari vs.
C. C. NİYET ANLAŞMASI NİYET ANLAŞMASI
D. D. AYRINTILI AYRINTILI DENETİMDENETİM ("DUE DILIGENCE") ("DUE DILIGENCE")
Finansal, Hukuki, Finansal, Hukuki, Teknik, TicariTeknik, Ticari vs. vs.
E. E. PAZARLIK SÜRECİNİN YÖNETİMİ PAZARLIK SÜRECİNİN YÖNETİMİ
ConfidentialConfidential 1919
3.5. ANLAŞMA3.5. ANLAŞMA
A. A. SATIŞ/SATIŞ/ORTAKLIK SÖZLEŞMESORTAKLIK SÖZLEŞMESİİDeneyimli Hukukçu Deneyimli Hukukçu
B.B. YENİ YÖNETİME GEÇİŞYENİ YÖNETİME GEÇİŞ
C.C. DEVİR SONRASI DESTEK VERMEK DEVİR SONRASI DESTEK VERMEKGeçiş Dönemini YönetmekGeçiş Dönemini Yönetmek
ConfidentialConfidential 2020
GİRİŞİME ORTAKLIK GİRİŞİME ORTAKLIK İÇİN ÖNERİLERİÇİN ÖNERİLER
Doğru Ortaklık Hedefi BelirlemekDoğru Ortaklık Hedefi Belirlemek Yeterli Ön Hazırlık YapmakYeterli Ön Hazırlık Yapmak Faaliyet ve GelirleriFaaliyet ve Gelirleri Kayıt İçine Almak Kayıt İçine Almak Mümkünse Mümkünse Değer Artırıcı TedbirDeğer Artırıcı Tedbirlerler Almak Almak
ve İşi Geliştirmeye Devam Etmekve İşi Geliştirmeye Devam Etmek Görüşmelerde Gizliliğe İtina EtmekGörüşmelerde Gizliliğe İtina Etmek OrtağOrtağı Tanımak ve ı Tanımak ve Gerçek Gerçek Hedefini Hedefini
AnlamakAnlamak
ConfidentialConfidential 2121
4. Girişim İşplanı Nasıl 4. Girişim İşplanı Nasıl Hazırlanır?Hazırlanır?
ConfidentialConfidential 2222
İşplanı Nedir?İşplanı Nedir?
-Bir iş fikrini hayata geçirmek için -Bir iş fikrini hayata geçirmek için gerekli kaynakların neler olduğunu gerekli kaynakların neler olduğunu ve yapılacak işin başarıya ulaşıp ve yapılacak işin başarıya ulaşıp ulaşamayacağını belirlemek amacıyla ulaşamayacağını belirlemek amacıyla yapılan çalışmadır. yapılan çalışmadır.
-Girişim finansmanı için gerekli -Girişim finansmanı için gerekli dokümanların özetidir.dokümanların özetidir.
ConfidentialConfidential 2323
İşplanı Neleri Kapsar? İşplanı Neleri Kapsar? Ekonomik Ekonomik incelemeinceleme İŞ FİKRİ TİCARİ VE EKONOMİK
OLARAK DOĞRU MU?
Teknik Teknik incelemeinceleme
İŞİN TEKNİK GEREKLERİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLİR MİYİZ?
Finansal Finansal incelemeinceleme
KAYNAK BULABİLİR MİYİZ?
Hukuki Hukuki incelemeinceleme GEREKLİ İZİNLERİ ALABİLİR MİYİZ?
ConfidentialConfidential 2424
Pazar AraştırmasıPazar Araştırması
YeniYeni MevcutMevcut
PAZARPAZARYeni Yeni Yeni ÜrünYeni Ürün
Yeni PazarYeni PazarMevcut Mevcut Ürün Ürün
Yeni PazarYeni Pazar
MevcutMevcut Yeni ÜrünYeni Ürün
Mevcut Mevcut PazarPazar
Mevcut Mevcut ÜrünÜrün
Mevcut Mevcut PazarPazar
ÜRÜN
ConfidentialConfidential 2525
Girişimin Finansmanı = Girişimin Finansmanı = Sabit Yatırım + İşletme SermayesiSabit Yatırım + İşletme Sermayesi
-Ne kadar özkaynak ayrılacak ve ne -Ne kadar özkaynak ayrılacak ve ne kadar dış kaynak bulunacak?kadar dış kaynak bulunacak?
-Bu dış kaynak nasıl temin edilecek?-Bu dış kaynak nasıl temin edilecek?
ConfidentialConfidential 2626
İşPlanı Sonuç BölümüİşPlanı Sonuç Bölümü
Yatırımın Kârlılığı, Net Bugünkü Yatırımın Kârlılığı, Net Bugünkü Değer, İç Kârlılık Oranı, Yatırım Geri Değer, İç Kârlılık Oranı, Yatırım Geri Dönüş Süresi, Başabaş Noktası Dönüş Süresi, Başabaş Noktası Analizi vs.Analizi vs.
Duyarlılık ve Risk AnaliziDuyarlılık ve Risk Analizi Diğer (Diğer (Net Katma Değer, vs.) Net Katma Değer, vs.)
ConfidentialConfidential 2727
5. Özet5. Özet5.1 Türkiye'de girişim finansmanı için alternatif 5.1 Türkiye'de girişim finansmanı için alternatif finansman kaynakları mevcuttur.finansman kaynakları mevcuttur.5.2 Girişim için kaynak aramadan önce proje için 5.2 Girişim için kaynak aramadan önce proje için ciddi bir işplanı hazırlanmalıdır. ciddi bir işplanı hazırlanmalıdır. 5.3 Girişim için alternatif kaynaklar incelenerek 5.3 Girişim için alternatif kaynaklar incelenerek uygun strateji belirlenmelidir.uygun strateji belirlenmelidir.5.4 Basit Kural: Çabuk ve ucuz dene! 5.4 Basit Kural: Çabuk ve ucuz dene!
((Fail Cheap, Fail Fast, Move on!Fail Cheap, Fail Fast, Move on!))