gis زا هدافتسا اب مسيروت يربراك يارب يضارا بسانت...

10
پژوهش های محیط زیست، سال6 ، شماره11 ، بهار وابستان ت1931 ، از صفحه33 تا118 ابي ارزي تناسب اراضي برايبري كار توريسم باستفاده ا ازGIS مطالعه( موردي: منطقه تنگ سولک بهم ی ي،گیلويه كه و) بويراحمد هدییای ضی نژاد* 1 ، حمیدرضا پورخباز2 ، فروزان فرخیان3 1 د انشجوی کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست، نشگاه دا آزادمی اس- واحد علومحقیقات ت خوزستان2 ستاد ا ی ار گروه محیط زیستنشگاه دا صنعتی خاتم)ص(لنبیاء اهبهان ب3 ستاد ا یار گروه مدیریت محیط زیستنشگاه دا آزادمی اس- واحد علومحقیقات ت خوزستانتاریخ( دریافت:11 / 11 / 1311 ؛ تاریخ تصویب:11 / 10 / 1310 ) چ کیده اکوتوریسم، سفرینهو مسو و بید ازد از مناطقعی طبی به منظورخورداری بر و احترام به طبیعت با هر گونهژگی ویخی تاری و یا فرهنگی جدید مرتبط به آن می باشد ؛ ب ه طوری که به حفظ منطقهمک ک کرده، کمترین تأثیر منفی را داشته و از لحا ظجتماعی ا- قتصادی ا، برایان ساکن منطقهدآور سو است. این مطالعه ب ا هدفی شناسای توانكی اکولوژی تنگ سولک با مساحتی بالغ بر2322 هكتار برایبری کار ا کوتوریسم، به روش تجزیه ویل تحلستمی سیمنطق( ) بولین واس براس مدلكی اکولوژی توریسمخدوم منجام ا شده است. براینجام ا ای نیق، تحق ابتدا منابع محیطستی زی منطقهی شناسای شد، پس س با تلفیق و رویهم گذارییه هایعاتی اط در محیطGIS واس براس مدلكی اکولوژیبری کار تفرج گسترده وتمرکز مخدوم م، مناطق مستعد برای انواع اکوتوریسم مشخص شد. نتایجشان ن میهد د: 85 / 133 هكتار از منطقه مناسب بر ای تفرجتمرکز م طبقه2 و51 / 058 هكتار مناسب برای تفرج گسترده طبقه2 تشخیص داده شده است. کلید واژه ها: اکوتوریسم،ابی ارزی توانولوژیک اک، تفرج گسترده، تفرجتمرکز م، منطق بولین* ویسنده نول مسو[email protected] hziae Email:

Upload: others

Post on 29-Dec-2019

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 118 تا 33 صفحه از ،1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش

    GIS از استفاده با توريسم كاربري براي اراضي تناسب ارزيابي بويراحمد( و كهگیلويه ي،یبهم سولک تنگ منطقه موردي: )مطالعه

    3فرخیان فروزان ، 2پورخباز حمیدرضا ، 1*نژادضیایی هدی

    خوزستان تحقیقات علوم واحد -اسالمی آزاد دانشگاه ،زیستمحیط مدیریت ارشد کارشناسی انشجوید 1 بهبهان النبیاء)ص( خاتم صنعتی دانشگاه زیستمحیط گروه اریاستاد 2

    خوزستان تحقیقات علوم واحد -اسالمی آزاد دانشگاه زیستمحیط مدیریت گروه یاراستاد 3

    (11/10/1310 تصویب: تاریخ ؛11/11/1311 دریافت: )تاریخ

    کیدهچ

    فرهنگی یا و تاریخی ویژگی گونههر با طبیعت به احترام و برخورداری منظور به طبیعی مناطق از ازدیدب و مسووالنه سفری اکوتوریسم، برای ،اقتصادی -اجتماعی ظلحا از و داشته را منفی تأثیر کمترین کرده، کمک منطقه حفظ به که طوری هب ؛باشدمی آن به مرتبط جدید

    کاربری برای هكتار 2322بر بالغ مساحتی با سولک تنگ اکولوژیكی توان شناسایی هدف اب مطالعه این .است سودآور منطقه ساکنان نای انجام برای است. شده انجام مخدوم توریسم اکولوژیكی مدل براساس و بولین( )منطق سیستمی تحلیل و تجزیه روش به ،کوتوریسما

    مدل براساس و GIS محیط در اطالعاتی هایالیه گذاریرویهم و تلفیق با سپس ،شد شناسایی منطقه زیستیمحیط منابع ابتدا تحقیق، هكتار 85/133 :دهدمی نشان نتایج .شد مشخص اکوتوریسم انواع برای مستعد مناطق ،مخدوم متمرکز و گسترده تفرج کاربری اکولوژیكی

    .است شده داده تشخیص 2 طبقه گسترده تفرج برای مناسب هكتار 51/058 و 2 طبقه متمرکز تفرج ایبر مناسب منطقه از

    بولین منطق ،متمرکز تفرج گسترده، تفرج ،اکولوژیک توان ارزیابی اکوتوریسم، :هاواژه کلید

    :[email protected] Email مسوول نویسنده *

    mailto:[email protected]

  • 1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش 111

    سرآغاز هایفعالیت ترینمتنوع و ترینگسترده از یكی گردشگری

    فعالیت این کشورها، از بسیاری در است. جهان اقتصادی توسعه اصلی انگیزه و اشتغال ایجاد درآمد، کسب منبع ترینمهم

    ایپدیده چنین تعریف .باشدمی زیربنایی تسهیالت و هازیرساخت ،اقتصادی نظر از پدیده این زیرا .است دشوار ساده هایواژه با

    هادولت و هاانسان زندگی با محیطی و فرهنگی اجتماعی، نه جهانگردی هایهفرآورد .(1311زاده،)مومن استشده آمیخته

    و فرهنگی اجتماعی، تحول وسیله مثابه به بلكه ،سود مولد تنها که آنجا از د.شومی شناخته مناطق تعادل و توازن ایجاد

    فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سطوح که است پایدار اییتوسعه باید سمتوری توسعه بنابراین شود، شامل را فضایی حتی و سیاسی

    اکوتوریسم هایجاذبه رسانیظرفیت به در مؤثر ایهمحدودیت به ها،محدودیت و هاقابلیت شناسایی رویكرد با و دهد نشان توجه

    بازدهی که زیرا، .دهد هیارا و کرده طراحی را وسعهت هایسناریو صنعت که این ویژهبه است. سریع بسیار مدت کوتاه در آن

    مدت کوتاه آمدهای و رفت و تفریحات و سرگرمی با جهانگردی پراکنده بیشتر، هرچه جهانگردی که شودمی سبب و است همراه

    .(1351، مور و )درام شود نظمبی و اهمیت گردیبوم یا اکوتوریسم گردشگری، هایشاخه زیر بین Ecological مخفف «اکوتوریسم» .است یافته توجهیقابل

    Tourism، ادبیات در آن لغوی معنای که است توریسم از نوعی صنعت در تازه گرایشی و باشدمی یگردطبیعت فارسی

    و دیدار با همراه هدفمند هایمسافرت بر مبتنی و جهانگردی جوییلذت و طبیعی هایجاذبه از معنوی و فرهنگی ایهبرداشت

    ،امروزه .(1310 )رضوانی، است آن گوناگون هایپدیده از آن از که است هاییفعالیت ترینبخشامید از یكی اکوتوریسم

    .(Swarbrook, 1998) کنندمی یاد عهتوس گذرگاه عنوانبه اصلی، رکن چهار پایه بر گردیطبیعت ،(1)هتزر تعریف براساس مردم فرهنگ به احترام ،زیستیمحیط نامطلوب آثار کاهش و محلی مردم برای گردشگری از ناشی مزایای افزایش بومی، .(Fennel, 2000) دباشمی استوار گردشگران، رضایت جلب هایپارک همچون هاییمكان بیشتر گریگردش نوع این از هدف تماشایی و طبیعی ذابج مناطق ،وحشحیات هایگاهذخیره ،ملی از درونی، و ذاتی هایارزش بر تكیه با اکوتوریسم باشد.می

    تقویت محلی، جوامع انتفاع طبیعی، هایعرصه از حفاظت طریق

    و آموزشی هایفرصت آوریفراهم ،هافرهنگ خرده ویژگی به التزام مهاجرت، از جلوگیری و زاییاشتغال تقویت یادگیری،

    هایفرصت آوریفراهم جدیدناپذیر،ت منابع کمتر مصرف عبارتی به و یزیستمحیط هایآموزش محلی، هایمشارکت

    هایمیراث و زیستمحیط از حفاظت و توسعه مناسب ترکیب طریق از درآمد کسب با .سازدمی پذیرامكان را پایداری فرهنگی،

    سطح یافته، افزایش محلی افراد برای اشتغال میزان اکوتوریسم، آموزشی هایپیشرفت این .مييابد ارتقا نیز آنان آموزش و تبهداش

    از ناشی مشكالت حل و فقرزدایی مرحلة تا تواندمی بهداشتی و منابع تخریب دامنه از و یابد ادامه ارضی توزیع و جمعیت رشد

    (.1352پارسایی، و )شایان بكاهد زیستیتنوع به خسارت و طبیعی (GIS) جغرافیایی اطالعات مسیست که شده ثابت ،حاضر حال در

    سایر و اکوتوریسم ریزیبرنامه زمینه در موفق ابزار یک دفه با مطالعه این .(Chakrabarty, 2011) است هاکاربری هایپهنه ندیبطبقه جهت منطقه اکولوژیكی توان ارزیابی .است هشد انجام مطالعه مورد محدوده در تفرج برای مناسب مستعد نقاط تشخیص جهت زیادی لعاتمطا ،اخیر دهه درچند صورت جهان نقاط سایر و ایران در اکوتوریسم و توریسم برای

    (GIS)جغرافیایی طالعاتا سیستم از استفاده :ازجمله است گرفته جذب سنجیامكان جهت مخدوم، توریسم اکولوژیكی مدل و

    ارزیابی ،(1351، همكاران و نوری) کویری مناطق در اکوتوریسم در اکوتوریسم مستعد هایپهنه بندیاولویت و اکولوژیكی انتو

    ضیایی) (AHP(2روش و GIS از استفاده با مینودشت شهرستان یا متناسب محیطیزیست توان ارزیابی (،1311 ،همكاران و

    زاگرسهای جنگل در )اکوتوریسم( گردیطبیعت رویكرد AHP روش و GIS از استفاده (،1351 همكاران، و محمدی)پیر تاین سورات استان در اکوتوریسم جهت مناسب مكان ارزیابی در

    و (Bunruamkaew & Murayama, 2011) تایلند GIS جغرافیاییاطالعات سیستم از استفاده مبنای بر سازیمدل

    .(Geneletti & Dawa, 2009) دور از سنجش و

    اکولوژیک توان ارزیابی بینیپیش یا تعیین زا عبارت محیط اکولوژیكی توان ارزیابی عبارت به .باشدمی سرزمین طبیعی کاربرد نوع یا و بالقوه قدرت اکولوژیكی( )توان طبیعی استعداد را سرزمین از استفاده نوع دیگر برای و یكباره که نیست چیزی توان ارزیابی دارد.می معلوم

  • GIS ... 111 از استفاده با توریسم كاربری برای اراضي تناسب بيارزیا

    همه یا یک در آمده پیش تغییرات بنابر بلكه گیرد، انجام همیشه توان ارزیابی فرآیند .شود تكرار باید عمل این زمانی غیرهایمت

    و تحلیل و تجزیه اکولوژیكی، منابع شناسایی شامل؛ اکولوژیكی (.1350 )مخدوم، است توان ارزیابی و منابع بندیجمع

    در کارراه بهترین شاید سرزمین بالقوه توان بر مبتنی ریزیبرنامه باشد آنها سوء آثار کاهش و موجود هاینبحرا از جلوگیری

    (Sante-Riveira et al., 2008). به اکولوژیک، توان ارزیابی اکولوژیک نیروی از بهینه برداریبهره و انتخاب ضرورت دلیل

    به زیستیمحیط مدیریت و ریزیبرنامه مطالعات قالب در سرزمین همكاران، و )جوانمردی است پایدار توسعه اصل به حصول منظور1311).

    (3)بولین منطق

    بسبیار تبا کبم مناسبب ) 1 براساس دهیوزن اساس مدل این در ببه فقط نهایی نقشه ،بنابراین .باشدیم (نامناسب) وصفر (مناسب

    روش ایبن اجبرای .شودیم تقسیم نامناسب و مناسب قسمت دو ببر محاسببات تا بوده همراه اطالعاتی جدول در فیلدی تعریف با

    1 اعبداد باید ،مذکور فیلد تعریف از پس .پذیرد صورت اساس آن 1 عبدد باشبدکه یمب ترتیببدین قرارگیری .گیرند قرار درآن 1 و

    جبز ببه حالبت تمبامی ببرای 1 عدد و نامناسب حالت برای تنها نظرکارشناسبی ببه نیاز عدد اختصاص که رودیم کار به نامناسب

    کمبک ببه ورودی هبای نقشبه نهبایی، نقشبه تولیبد برای دارند. هبای یكسبل پ مقبدار شده، ترکیب یكدیگر با منطقی ملگرهایع

    عملگبر نبوع تعیبین نیبز بخبش دراین .کنندیم معین را خروجی مقبادیر ببه توجه با .دشویم تعریف الیه هر ترکیب برای منطقی

    مقبادیر که است واضح هانقشه ترکیب نوع و ورودی هاییكسلپ ،تبر سباده ارتعبب ببه .خواهبدبود 1 یبا 1 نیبز خروجی واحدهای پبروژه هبدف ببرای رسبند، یمب 1 نهایی ارزش به که واحدهایی

    محاسببات و منطبق سبادگی دلیل به بولین مدل .ندهست مناسب سبایر یرتبأث ببه توجبه ببا ولبی ،دارد آسبانی و سریع اجرای آن،

    عنبوان ببه روش ایبن از تبوان ینم یابی،مكان درفرایند پارامترها ،همكباران و عظیمبی ) نمود ستفادها هانقشه ترکیب مناسب مدل

    ترکیبب روش تبرین سباده ،ببولین گبذاری همروی روش (.1311 نظببر در مسبباوی آنهببا همببه وزن کببه باشببدمببی هببامحببدودیت

    و )قرخلبو گردنبد مبی ربض یا شده جمع یكدیگر با و شدهگرفته (.1355 همكاران،

    هاروش و مواد مطالعه مورد منطقه هكتار 2322بر بالغ مساحتی با لکسو تنگ شده حفاظت منطقه

    و شرقی طول 81 ˚11 20 تا 81 ˚12 18 جغرافیایی مختصات و استان غربی جنوب در ،شمالی عرض 31 ˚11 28 تا 31˚81 21

    قرار ییبهم شهرستان کیلومتری12 در و حمدبویرا و کهگیلویه دهد.می نشان را مطالعه مورد منطقه یتموقع ،(1) شكل دارد. رشته بوسیله غرب و شرق شمال، یعنی طرف سه از نطقهم این دهانه که جنوب طرف از تنها و استه شد احاطه بلند هایکوه

    موجب وضعیت این که طوری به بوده باز دارد قرار تنگ باریک گیاهی جامعه تا شده مخصوصی مزوکلیمای تشكیل

    ( .Cupressus sempervirens L.varزربینستان(horizontalis سال سرشماری طبق. کند رشد آنجا در بتواند

    تقریبا که بوده نفر 38231 حدود شهرستان این جمعیت 1358 2 شهر، 1 شامل و داده جای خود در را استان جمعیت درصد 2/8

    شغل باشد.می سكنه دارای آبادی 228 و دهستان 0 و بخش منطقه است. داریجنگل و شكار کشاورزی، شهرستان مردم اکثر

    نوشته سنگ پنج با طبیعی، زیبای اندازهایچشم بر الوهع و کوهدل هایکاریکنده قدیمی، سنگفرش رو، اسب راه منقوش، است. ییبهم شناسیباستان آهنگپیش فرد، به منحصر سروهای هایخاک انواع و،یفا روش به هاخاک بندیتقسیم براساس Regosols و calcaric Regosols از: عبارتند منطقه در موجود

    Gypsic مادر سنگ (.1313آب، و خاک تحقیقات )موسسه با مییدا چشمه 2 است. آهكی هایسنگ از متشكل منطقه تعداد البته که دارد وجود منطقه در دقیقه در لیتر 8 دبی میزان

    هایخشكسالی دلیلبه که بوده چشمه 1 ودحد گذشته در آنها شهرستان طبیعی منابع ارهاد از نقل به اند.شده خشک ،اخیر ،کارده ،سرخ بن جمله: )از گیاهی گونه 22 تعداد ی،یبهم

    گونه 11 کوهی( بادام ارژن، بنه، ،زالزالک ،زربین ،کنگر ،بومادران جنگلی، کبوتر تیهو، کبک، درنا، ،سرخ پشت چشم سنگ) پرنده

    روباه) جانوری گونه 1 بحری(، و دلیجه عقاب، تیهو، چاهی، در (گرگ و تشی شغال، ایرانی، سنجاب گراز، پازن، و زب معمولی،

    غالب هاگراسه گیاهی پوشش نظر از شود.می یافت منطقه .دارند وجود نیز لگومینوزه خانواده از هاییگونه هرچند ،هستند باشد.می %31 از کمتر منطقه مرتعی پوشش

  • 1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش 111

    مطالعه مورد منطقه موقعیت (:1) شکل

    طول در بارندگی میزان باالترین ،اییمدیترانه شناسیاقلیم نظر از و بوده میلیمتر 1/115 با آذر ماه در (،11تا 11سال )از آماری دوره

    دما میانگین است. نگرفته صورت بارشی هیچ تابستان فصل در معادل ماه بهمن در و گرادسانتی درجه 38/31 برابر ماه مرداد در سردترین و ترینگرم ترتیب به هک است گرادسانتی درجه 5/11

    با ثانیه بر ربمت 23 باد رعتبس ربکثحدا باشند.یبم سال ایبهماه

    .است بوده شرقی()جنوب درجه 111سمت

    پژوهش روش هایمشخصه ابتدا اکوتوریسم، برای منطقه رزیابیا جهت

    اکولوژیک توان ارزیابی برای الزم زیستی( و اکولوژیک)فیزیكی س،ورفرنبیژ تبعملیا با ،سبسپ .شد یبشناسای کورذبم ریبکارب

  • GIS ... 119 از استفاده با توریسم كاربری برای اراضي تناسب بيارزیا

    مختصات سیستم تعریف و سازیرقومی و ویرایش و تصحیح(UTM,39N)، افزارنرم از استفاده با موردنظر هایالیهArc

    GIS الیه .شد تهیه DEM(0) برای آن از و تهیه منطقه رستری جهت و شیب مانند نیاز مورد هایالیه برخی بندیطبقه و ساخت

    را هاالیه کلیه ،بعد مرحله در .گرفت قرار تفادهاس مورد غرافیاییج کمک با و کرده گذاریهمروی مطالعه مورد منطقه مرز الیه با

    مرحله در .(2) شكل شد مرزبندی هاالیه تمام (8)شبر تابع با منطقه در موجود اکولوژیک منابع تناسبعدم و تناسب ارزیابی،

    از و زیر تابع و (1) جدول ،مخدوم دکتر توریسم اکولوژیكی مدل مرحله در شد. تعریف یک و صفر صورت به بولین منطق طریق برای منطقه تناسب مدل و ضرب هم در هاالیه کلیه ،نهایی

    طریق این از تا (2) شكل آمد دستهب موردنظر کاربری ردهبگست و متمرکز تفرج گانه 3 طبقات جهت مناسب ایبهمكان

    د.شو تهیه )مخدوم مطالعه مورد منطقه در هاالیه ترکیب خطی مدل :1 تابع

    (1353 همكاران، وEti1= Ct(3) +Wc(1,2) +So(1,2) +Pte(3,4) +Pdr(1)

    +Pf(2,3) +Pg(3,4) +Pd(1,2)

    Eti2= Ct(2,4) +Wc(2,3) +So(1,2,3,4,5) +Pte

    (1,2,3,4,7,8,10) +Pdr(2,3) +Pf(2,3,4) +Pg(2,3,4) +

    Pd(1,2,3,4)

    Ete1= Ct(3) +Wc(3,4) +So(1,2,3,4,5,6,7)

    Ete2= Ct(2,4) +Wc(4) +So(1,2,3,4,5,6,7,8,9)

    گسترده تفرج = Ete متمرکز تفرج = Eti بافت ،(So) شیب درصد ،(Wc) آب دبی ،(Ct) دما ها:مشخصه

    ،(Pf) خاک حاصلخیزی ،(Pdr) خاک زهكشی ، (Pte) خاک (Pd) خاک عمق ،(Pg) خاک بندیدانه

    (1331 توریسم)مخدوم، اکولوژیکی مدل (:1) جدول

    تفرج انواع

    پارامترها

    گسترده تفرج متمرکز تفرج

    )نامناسب(3طبقه 2طبقه 1طبقه )نامناسب(3طبقه 2طبقه 1طبقه

    81 از بیش 28-81 1-28 18 از بیشتر 8-18 1- 8 شیب درصد جنوبی )تابستان(، شرقی جغرافیایی جهت

    )زمستان( غربی و جنوبی )زمستان( غربی )تابستان(، شمالی

    بهار(، و )تابستان شمالی و شرقی

    زمستان()

    - - -

    لومی، رسی رسی، لومیشنی شنی، لومی خاک بافت رسی لومی

    تفرج همانند سنگین رسی یک طبقه متمرکز

    تفرج همانند دو طبقه متمرکز

    -

    تفرج همانند ناقص متوسط تا فقیر کامل خاک زهكشی یک طبقه متمرکز

    تفرج ماننده دو طبقه متمرکز

    -

    هایتپه گرانیت، مادر سنگ هایروانه ایی،ماسه

    آبرفتی بازالت،

    هایتوف آهک،سنگ سنگ،ماسه ایی،چینه بین هایروانه دار،شكاف

    ،سیالبی هایدشت لس، شیست، سازدره هایآبرفت و هاافكنه مخروط

    تفرج همانند - یک طبقه متمرکز

    تفرج همانند دو طبقه زمتمرک

    -

    تفرج همانند زیاد تا کم عمیق تا متوسط عمیق خاک عمق یک طبقه متمرکز

    تفرج همانند دو طبقه متمرکز

    -

    51 از بیش درصد 21-01 درصد 01-51 درختان تراکم درصد

    - - -

    بهار و تابستان فصل دما گرادسانتیدرجه 28-21

    21-31 بهار و تابستان فصل در دما دگراسانتی درجه

    تفرج همانند - یک طبقه متمرکز

    تفرج همانند دو طبقه متمرکز

    -

    - 8 8-12 8 از کمتر 01 تا 12 181 تا 01 آب حاصلخیزی

    خاک تفرج همانند فقیر خیلی متوسط خوب تا متوسط

    یک طبقه متمرکز تفرج همانند دو طبقه متمرکز

    -

    تا یافته تحول نیمه خاک ساختمان بندیدانه با یافته تحول

    متوسط

    متوسط بندیدانه با یافته تحول نیمه درشت تا

    خیلی بندیدانه ریز

    تفرج همانند یک طبقه متمرکز

    تفرج همانند دو طبقه متمرکز

    -

  • 1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش 111

    هایافته در توریسم کاربری نیاز مورد هایالیه تهیه و منابع شناسایی از پس

    شد تهیه منابع اکولوژیكی پارامترهای هاینقشه ،Arc GIS محیط مدل از استفاده با و هاالیه گذاریرویهم با سپس،(. 3) شكل

    و شد مجدد بندیطبقه نهایی نقشه مخدوم، دکتر توریسم اکولوژیک( 8 و 0) اشكال صورت به گسترده و متمرکز تفرج برای ستعدم مناطق منطقه از هكتار 85/133 آمده، دستبه نتایج به توجه با. شد آورده طبقه گسترده تفرج برای هكتار 51/058 و 2طبقه متمرکز تفرج برای

    و گسترده هایتفرج برای منطقه، این. شدداده تشخیص مناسب 2 (.2) جدول شد داده تشخیص بنامناس 3و 1 طبقه متمرکز

    منطقه در تفرج مناسب اراضی مساحت (:2) جدول مساحت تفرج طبقات

    درصد هکتار متمرکز 1 طبقه متمرکز 2 طبقه متمرکز 3 طبقه گسترده 1 طبقه گسترده 2 طبقه گسترده 3 طبقه

    - 85 /133

    - -

    51/058 -

    1 10/8 1 1 55/21

    1 22/22 2322 جمع

    توریسم کاربری برای منطقه تناسب مدل (:2) شکل

    گیرییجهنت و بحث از یكی ایی،توسعه نوع هر برای اکولوژیكی هایمدل از استفاده

    یكی و است حاضر عصر تحقیقات از بسیاری در رایج هایوشر

    دکتر حرفی هایمدل ،استفاده مورد هایمدل کاربردترینپر از با مخدوم اکولوژیكی مدل از ،تحقیق این در است. مخدوم توان بررسی جهت جغرافیایی اطالعات سیستم از استفاده

  • GIS ... 111 از استفاده با توریسم كاربری برای اراضي تناسب بيارزیا

    به اکوتوریسم کاربری برای سولک تنگ منطقه اکولوژیكی توسعه به یابیدست و منطقه باالی هایظرفیت از استفاده منظور کاربری نوع این در مهم هایمشخصه از یكی شد. استفاده پایدار کاربری این برای مناسب درصد 81 تا 1 هایشیب است. شیب اطراف و شودمی شامل را منطقه درصد 51 از بیش که است

    است مناسب گسترده تفرج یبرا بودن، کوهستانی دلیل به منطقه مادرسنگ موجود، شناسیزمین سازندهای به توجه با (.3) شكل

    در خاک بافت که دهدمی نشان نتایج است. آهكی منطقه و لومی ترتیب به منطقه شرقیجنوب و غربیشمال هایبخش در خاک بندیدانه و رسیلومی مرکزی، بخش در و بوده رسی دانهدرشت غربی،جنوب قسمت جز به منطقه هایبخش تمام

    برای ویژهدیگر از پارامترهای مهم بهیكی (.3) شكل باشدمی در اخیر، هایخشكسالی به توجه با که است آب متمرکز، تفرج را منطقه آب دقیقه، در آب لیتر 8 میزان با چشمه 2 منطقه کل

    از هكتار 51/058 خروجی، هاینقشه به توجه با کنند.می تامین تفرج برای هكتار 85/133 و گسترده تفرج برای منطقه مساحت در روش، این به توجه با شد. داده تشخیص مناسب متمرکز مناسب توریسم کاربری برای منطقه درصد 22/22 تنها مجموع

    حدود و بوده کوهستانی منطقهاین که به نظر البته است. منطقه از وانتمی، دارد درصد 38 از بیشتر شیبی آن هكتار1218 د.کر استفاده کوهنوردی جهت

    اکولوژیکی پارامترهای هاینقشه (:3) شکل

  • 1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش 116

    اکولوژیکی پارامترهای هاینقشه (:3) شکلدامه ا

    2 طبقه گسترده تفرج محدوده نقشه :(5) شکل 2 طبقه متمرکز تفرج محدوده نقشه :(1) شکل

    است الزم تفرجگاهی، مناطق به نیاز و جمعیت افزایش به نظر برای مستعد مناطق اکوژیک،توان ارزیابی مطالعات از استفاده با

    وجود به توجه با ند.شو شناسایی اکوتوریسم کاربری هرگونه باید امكانات، به گردشگران نیاز و زیبا اندازهایچشم

    باشد. همراه ریزیبرنامه و ارزیابی با مناطقی چنین در اییتوسعه منفی آثار کاهش منظور به منطقه در توریسم بردظرفیت تعیین و توریسم تصاداق به مربوط مطالعات انجام گردشگری، توسعه شده، بینیپیش درآمدهای با متناسب گذاریسرمایه سپس

    جهت در مالیاتی هایگیبخشود و بانكی هایوام اختصاص

    هایتشكل خصوصی، هایبخش تشویق گذاران،سرمایه جذب زیستی، محیط هایآگاهی ینهزم در گروهی هایرسانه و مردمی و طبیعی آثار و هایارزش حفظ منظور به بومی افراد آموزش

    ترغیب و تشویق همچنین و توریستها با برخورد نحوه فرهنگی، در اکوتوریسم توسعه و ریزیبرنامه امور در فعال مشارکت به آنها

    تمهیداتی و زباله دفن برای صحیح یابیمكان موردنظر، محدوده به آگاهی دادن با ممكن حداقل در زباله نگهداشتن جهت

    و زیستیمحیط مدیریت برای مناسب راهكارهای از گردشگران، این در داربپای توسعه به یابیدست و مبوتوریسباک صنعت وسعهبت

  • GIS ... 111 از استفاده با توریسم كاربری برای اراضي تناسب بيارزیا

    .باشدمی منطقه

    هااشتدیاد1. Hetzer

    2. Analytical Hierarchy Process 3. Boolean Logic 4. Digital Elevation Model 5. Clip Function

    منابع فهرست

    گردیطبیعت رویكرد یا متناسب محیطیزیست توان ارزیابی .1351 م. شریفی، و .ق امیری، زاهدی ؛.ج فقهی، ؛.ز پیرمحمدی، تحقیقات پژوهشی-علمی فصلنامه لرستان(. کاکارضا، جنگل حاجیچم عرفی موردی:سامانه مطالعه) زاگرسهای جنگل در )اکوتوریسم(

    231-201 .2شماره ایران، صنوبر و گلجن

    استفاده با کشاورزی کاربری برای اراضی تناسب معیاره چند ارزیابی .1311ح. پورخباز، و .ا یاوری، ؛.ح سبكبار، فرجی ؛.س جوانمردی، 81-21 .0شماره زیست.محیط هایپژوهش مجله قزوین(. منطقه موردی: )مطالعه GISاز

    اول.چاپ جلد زاده، اله شكر قدیر نتری،کال محسن ترجمه .«اکوتوریسم» گردیبوم وسعهت مبانی و اصول ،1351 .آ مور، و .ا درام، زنجان.اول.

    تهران دوم. چاپ نور. پیام دانشگاه انتشارات توریسم. صنعت و جغرافیا .1310 ع. رضوانی،

    علوم مدرس فصلنامه د.بویراحم و کهگیلویه استان رد اکوتوریسم توسعه مستعد نواحی سنجی امكان . 1352 ا. پارسایی، و .س شایان، .183-151 جغرافیا، نامه ویژه ،انسانی

    موردی: مطالعه اکوتوریسم) دمستع هایپهنه بندیاولویت و اکولوژیكی توان ارزیابی .1311 م. کیا،شریفی و .س کمالی،بنی ؛.م ضیایی، 111-125ص: .0شماره پانزدهم، دوره فضا. مایشآ و ریزیبرنامه-انسانی علوم مدرس،مینودشت( شهرستان

    .13-21صفحات تهران، ،قلم مهرگان مهرجرد انتشارات .یابیمكان در GIS کاربرد .1311.ر ی،مؤمن و .م فرد، ینظر ؛.م ینی،حس یمیعظ

    شهری توسعه بالقوه نقاط تعیین جهت قزوین منطقه اکولوژیک توان ارزیابی .1355 ح. سبكبار،فرجی و .م امیری، ؛.ح پورخباز، ؛.م قرخلو، 81-25 دوم، شماره ایی.منطقه و شهری هایپژوهش و مطالعات مجله جغرافیایی. اطالعات سامانه از استفاده با

    جغرافیایی اطالعات هایسامانه با زیستمحیط ریزیبرنامه و ارزیابی .1353 ع. مخدوم، و .ه جعفرزاده، ؛.ع صفت،درویش ؛.م مخدوم،(GIS). تهران. دانشگاه انتشارات

    تهران دانشگاه انتشارات ششم، سرزمین.چاپ آمایش شالوده .1350 م. مخدوم،

    علوم واحد آزاد دانشگاه ارشد، کارشناسی نامهپایان اکوتوریسم. بر تاکید با مارون سد دریاچه محیطی زیست مدیریت .1311 ا. زاده،مومن خوزستان. تتحقیقا

    بویراحمد. و کهگیلویه استان اراضی قابلیت و منابع ارزیابی نقشه .1313 .آب و خاک تحقیقات موسسه

    طزرجان(. کابینموردی:تله مطالعه) کویری مناطق در اکوتوریسم جذب یسنجامكان .1351 س. میرحسینی، و .ه زارعی، ؛.ج نوری، 18-32،13شماره جغرافیایی، فضای پژوهشی -علمی فصلنامه

    Bunruamkaew, Kh. & Murayama, Y. 2011. Site Suitability Evaluation for Ecotourism Using GIS & AHP:A

    Case Study of Surat Thani Province, Thailand , Procedia Social and Behavioral Sciences 21 ,269–278

    Fennel, D. 2000. Ecotourism,an introduction, Routledge,London & New York.

  • 1931 تابستان و بهار ،11 شماره ،6 سال زیست،محیط هایپژوهش 118

    Chakrabarty, A. 2011. Ecotourism Development and Security Restructuring: A GI Based Planning for

    Peaceful Dissuasion of Anarchism in Forest Provinces of India ,Procedia social and Behavioral Sciences 21,

    108-115.

    Geneletti, D. & Dawa, D. 2009. Environmental impact assessment of mountain tourism in developing region:

    Astudy in lodakh,Indian Himalaya, Environmental Impact Assessment Riview44, 601-618.

    Sante-Riveira, I.; Crecente-Maseda, R. & Miranda-Barros, D. 2008.GIS- Based planning support system for

    rural land-use allocation, Computers and electronics in Agriculture 63.

    Swarbrooke, J. 1998. Sustainable Tourism Management ، Tourism Management 14, 54-68.