glimpses of natural science - university of maltaany lapsus calami in the way of scientific...
TRANSCRIPT
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE III
AN EIGHTEENTH CENTURY MANUSCRIPT
By REGINALD VELLA TDMLIN
Introduction
It was in the summer of 1950 that the Lihrarian of the Royal Malta Library, the late Rev. Dom. Maurus Inguanez, O.IB1E., D.S.B., excitedly informed me that he had an interesting MiS to show me. As a matter of fact MS 1187 was aiready awaiting my on the Librarian's desk. Dom Maurus suggested to me that I should transcribe the MS and pul;Jlish it. However, here and now, I must leave on record that Dom Maurus's wish was that not only I but others u& well should tackle transcriptions of the rich variety of treasures as found in the Royal Malta
Difficulties in the way of publication delayed the appearanC'e of my efforts, the transC'ript having been finished by the summer of 1951, until the last days of this year.
It is in all sincerity tha.t now I take pleasure in acknowledging my thanks to tb:e Malta Historical Society for its generosity in aHowing space in its Journal for publication of my work. I also wish to offer my warmest thanks to J. Cassar Pullicino, A.L.A. whose encouragement and advice h'as been of inestimable value.
I think that I have done my duty by thanking the living, but how does one thank the dead ?Dom Maurus, who departed to a better [fe on the 17th October, 1955, wase a scholar of international repute but he did not find it diffi('ult to befriend me and encourage me in all my literary activities. He was my patron and benefactor on more than one occasion. May God rest his soul. It is now that I feel that I have succeeded in thanking the d>ead.
The liberty has been taken to include in this work as APPENDIX I my compilation of two indexes: one for Sommier and Caruana Gatto's Flora Melitensis Nova, and one for Professor J. Borg's Descriptive Flora of The Maltese Islands. These two indexes, which appear here in combined form, though bearing no direct relation to the text of MlS 1187, are intended to' serve as an aid to interested readers in so far as giving them added fa:cilities. to trace with little or no difficulty the corresponding scient1fic nomenclature and description of the lists in the Herbal. Students of .botanr;y, I am tempted ~o believe, will derive some little help through my compilation of the indexes
· , -·r) I
REGINALD VELLA TOMLIN 7
since theh' absence in tbe texts ment;oned hampers not a little tihe student of the local flora. APPENDIX 11, a short list of bibliographical references, may be a further aid to the naturalist.
MS 1187 should prove nothing less than a small treasure house to the Maltese philologist since ample scope is afforded for studying the variability of orthography between the eigteenth and nineteenth-century models.
The authorglhip of MS 1187 has remained to me a mystery. Examination has been exhaustively made of all extant works relating to the subject in the herbal... all to no avail. Perhaps some day an autographed copy of 1187 will see the light of d·ay; then our work will be graced by its author's name and surname ... till the mystery be cleared let us console ourselves by taking up ,Juliet's Hne of argmnent and quote in unison:
"What's in a llame? that which we call a rose By any other Hame would smell as sweet." (Act II,
Birzebbuga November, 1959.
Reginald Vella Tomlin
8 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
DESORIP'J'IEON OF MiS
R.M.L. Registered No. - 1187. Note preceding title page:
Trovata tra ~e caTte del fu ZlO
Gaetano Madiona, da conservarsi per pregio CH ,alltiehita'.
L~autore e' ignoto sembr-a stato qualche medico.
(?) Contents as described on title-page:
ERBARIO
ITALIANO, MALTESE, E LATINO
CON L'AGGIUNTA
DELLE DENOMINAZIONI DI FRUTTI DI MARE, PESCI, E
VOLA,TILI, CHE SI PRENDANO NEL TERRITORIO, E MARE
DI MALTA, E GOZO.
Date: 1786.
Size: 20! ems by IS! ,cms. Folios: 28.
1786
Binding: It was repaired and rebound in leather by the Librarian, Rev. Dom. Maurus Inguanez.
The Donor is not registered in the L'brary records. No definite conclusion has been reached since the initials on the flyleaf of the MS cannot be deciphered with any degree of accuracy.
METHOD OF TRAlNlSOR1lP':ITON
Any lapsus calami in the way of scientific description or terminology has been left as in the original.
Irregularities and inconsistencies in the orthographical methods have been left as found in MS.
Straight lines across a page in our edition indicate the folios in the MS, e.g.
Folio 2 p. 290 (turning of page)
p. 2b
It'aliano Amaranto Artemis~a
Anguria, 0 cocomero Acetosella Appio, 0 selleri Ancusa, 0 buglossa Aro, giaro Aro d 'Egitto Acetosa Altea malva maggiore Avena Abrotano Agresta Aniso Al'ancio Amandole Amaraco maggiorana Aoriplice spinace
REGINALD VELLA TO:r.ILIN
Bellusa Arcimisa
Dallih II charsa Crafes
A Maltese
Ilsien il fart Garni Ghurghos Agretta cilUbbeisa francisa chafur Erbabianca francisa chesrem chIeua Laringa Leus Mertchuscia BchaiIa
Latino !\maranthus Artemisia domestica
et silvatica Anguria citrullus dicta Acetosa minor Apium BugIossum Armn Arum aegyptium Acetosa major Althea Ayena Abratanum Omphacium Anisum Aurantium Amigdala Majorana AoripIex
9
p.2a p. 2b
Alaa Zabbara Aloe Areto s-ativo, e silvestre Chemmun, 0 scipt Arethum sativum
Alume Asparago Aglio Adianto 0 capel venere Assenzio Albicocco AsfodeIo Aleheehechengi vesicaria
et sylves: Seep il gmieri AIumen Sprag Asparagus Teum Allium TursID il bir Adiantum ETba bianca Absintium Berchuc Armeniocum Berlliech Asphodelus Alchachengi bllono per 1i Solenmn halieatu(m) mali delIi reni, e vesica. vel vesicariu(m)
Menardi Artonita, 0 pure 1'rovasi in Sicilia Cyclane arthanita
San Porcino Arnica Scept Doronicum quest a pianta fu' messa in uso in Malta verso l'anno 1787, si mando' portare da Turino, e si trov~' in tutto simile all' Areto, che ehiamamo in Maltese scipt. Il Carteusero parla della sua attivita' si verifieo poi ehe I'areto no(n) c' l'arnica.
Anonde, onaride Ghallet iserdueh Ononis velanois cresta di gallo
p.2b p. 8a is blankp. 8a
p. Bb
10 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Italiano Bambagio Brassiea, eaulo Brassiea marina,
Boragine Basilieo
soldaneIla
Barbs di beeeo Bietola Betoniea Branea ursina Buglossa
Beeea bunga Bettide Balsamina Blito bianeo
Brionia
Camomilla
Critmo, finoechio marino Catapugia Cipollo Calamanto mentueeia. Canna Carciofi Cicoria
amarine Coriandro Centone paperina,
pizzagotta Capperi Cimino, areto sativo Cardino Cinnamomo Cauli eapueci Cauli rapi
Choton Cromp
B Maltese
Cromp il baehar
Fedloeehom Kapclla Leelli·et i sciell Selella
Da tin 0
Gossipium Brassiea BrassieR
Borago Basilieu(m) Barbula hird Beta
Cllanneu Betoniea (m) Aeantus sativus vedi Fidloeeotm) salvag, Anehusa
ilsien il fart Beeeabunga Fiur tal prima vera Balzamina Gllubbeira ellasciscia
tal calliet Cllereh signiur
Bebuna Ctlannep
c
Busbies il baehar Karrara Basla Cllammilta. Chasba Chaeoc Cieueira Ci1'88i Amarena Cosbor
Charirs Cappar Chemmnn ,['fief Cannela Cabocci Gidur
Veromea aquatics maior Bellis Momordiea vulgaris Blitu(s) majus albumes
Vitis alba p. Bb
p. 4a is blank p. 4a
ChamaemaJum Cannabis Crithmum Lathiris Coepa Calaminths Arundo Cardus Ciehorium Cerasa Cerasa austera Coriandrum
AIsine Capparis Cuminum
'Sonc'hus leavis Cinnamomum Brassiea capita.t.a Brassies.
p.4b
Italiano Clamatide Cocomero silvestre
Cicuta Cauli fiori Ceci Cartama Cetriolo Cipresso Crisantemo Cocomero
Cedro Cardo di S. Maria
Cardo santo
CerfogIio Cameleon, carlina Cotogni Coniza maggiore,
Pulicaria Coniza minore Croce, 0 zafarara Condrilla CapilV'enero adianto
Celidonia Cinoglosso, lingua
Cinque foglie Cipresso CorsoIida CocJearia Camedrio
di cane
Centaura maggiore, e minore
Convolvolo ceruleo Couvolvolo, 0
vilbacchio minore Coda d'agniello Carota Carota gialla in
Francese pane
REGINALD VELLA TOMLIN
MtlUese DIel tal Madalena Fa'Cchus el chmir
Flcrla salvaggia Fiun, u pastard Cicri, chemmas Hosfor Chiar Incipl'es LeUux Bittiech
Tronc Chaooc salvag,
o scieuch Ahsciscia ta toroch,
Serfoglia Soffeira
o sia di turchi
Sfargel, replicato giu
Tomera Zahziegha. Zhafran Speci ta tfiefa. Torsin iI bir
Ahsciscia ta soffeira Ilsien i1 chelp
(m.) Cipres Corsolida Chasciscia ta snien Chamedrio
Centauria CampanelIa
Liblieb Demp il charut Pitravi
Pitravi safra., vedi sisaro
LatiflO Clematis vinica Cucumis siIvestris
Cicuta Brassica cauIifa Cicer Cinicus Cucumer Cipressnm Chrysanthemum Melo vulgaris, vel
11
p.4b
p.5a
papo oblongul Citrium Cardus mariae
Cardus benedictUl
Cerfolium Caltha. CydoIllium cotone mala.
Coniza major Coniza canphora Crocus CondrilIa. hemorrhoydaIis Adiantum
Chelidonia. Cynoglossum
Quinque fogliu(m) Cipressus Corsolida Cochlearia
p.5a
p.5b
Trissago chamaedrys
Centauria et Centaurium ConvolvulU6 eeruleUl
Helixine Agnus castnl Carrota Carrot!!. flava, in
Spagnuolo Syribia
]2 GLIMPSES €)F NATURAL SCIENCE
I-aaliano Coronapo sanguinaria,
e refrigette Clematide, Fiammetta
di Gove Cicoria spinosa
Code. di cavallo
Cotogno Calendola
Camepite
Coda d' agniello, odorifer!~
Dauco
Dattoli
Dittamo bianoo
Dulcamera Dente di leone
lffaltese
Sa lip Part
(m.) Chanfuda
Demb izziemel
Sfargel Soffeira
Sciantcura
Andhe l'ordinaria si dice Reseda
D
Sfenneria salvaggia nose iddorrais
Tamar
Dittamo
Trovasi in Sicilia Sinnet igliun
E
Erismo, trovasi nel mio Erizmo Uirdiena giaidino
Endivia Eringio, 0 iringio
Ebulo, podagraria Ellebero bianco, e nero
Eufragia Eruca Eruo orbo
Indivia Sceuch il nops
Sebuca salvaggia Carbech in arabo
Eufrasia vedi Giolbien il Ghrap
Latino
Cororonopus
Clematis erecta Cichorium spinosum,
vel cretiam Equisetum cauda
equina Malum cydoruum Caltha
p.5b p. 6a
Chamaepitiis vedi iva moscata
Reseda
p. 6a p.6b
Daucu8
Daetilus fructus palmae
Dictamnum, vi sono diversi
Solanum Scandens Taraxacon
p.6b p.7a
Erysimum
Intybus Eringium vi sono
diverse specie Ebulus Elleborum nigrum,
Euphragia Ruchetta (m.)
et album
ltaliano Erniaria
Eruea silvestre Emorroidale sive
eondrilla seconda Edissaro elipeato Epatiea Emorroidale altra che eontrario dell a prima
disecca P emorroidi
Finoeehio Fromento Fieo primo Fieo seeondo Fieo d'India Fumaria Fongo Fragolaria Fagiuoli Fava Fieno greco Fieno semplice Fillitide lingua eemna Frassino Fratte, rovo, roveto Ferola Fiammetta di Giove Fava inversa
Git 0 nigella Grano tureo Garoffani Gelsomino Giglio
al
REGINALD VELLA TOMLIN
Maltese Qusesua
Gargir
(m.) Silla, 0 soUa (m.)
(m.)
F
Busbies helu Chamh Baitar Secondo Baitar ta ghindia Doehanet l'art Focchieh Frauli Fasoli Fula Helba ChoscIief Ilsien i cerf Zafzafa Holliech FerIa veda clematide si trova coltivata e la
chimnano vulnerata
G Chaseaisa Chamh errum Chronfol Gismin Gigliu
Latino Herniaria glubra
multigrana Eruea silvestris
Hemorrhoydalis Hedyssarum elypeatum Hepatiea, Lichen
(m.)
18
p.7a
Foeniculum Triticum Ficus Ficus
p.7b
Fieus indica opUlltica Fumus terrae Fungus Fragaria Phasioli Faba. Foe:qum graecum Foenum Phyllitis Fraxinus Rubus Ferula Flammula Jovis Telephium vulgare
p. 7b
p.8a is blank p. 8a
p. 8b
Lychnis melantbium Frumentum indicum Caryophilli Gelsiminum Lilium
H GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Maltese Latino Chorriech ittigiec Galiopsis
Italiano Galiopsi, ortica fetida Geranio, rostra di
cicogna, 0 di Grue e non e giB. come si disseGeranium, nell altro indice il pett:
ha Podor
Gramigna Gira sole
Nigem GirasuIi
Gionco Simar Glicirizia regolizia Cheut issus Granato melograna Rommien Giuggiole Zinzel Ginepero Ginibru
di Venere
Gladiolo monacuccie Chapp il chamh Garoffani indiani Kronfol ta Toroe Guainelle vedi seminata soda
di muschio
Gramen Coro.na saris, planta
maxima Tuncus sirpus Regolitia dulcis Malum punicum Ziziphum, jujuba Juniperus Gladiolus Inlicus caryophil
radix
Glasto domestico Nir) ennir Glastum domesticum Granadilla Kasciscia tal passioni Granadil1a passion aria Geranum folio malvae rotundo volaarmente Macuba.
p. sb --------------------------------------------------------
p.9a is blank p. 9a
Hedera arborea Hedera terrestre Hiperioo Hiosciamo jusquiamo
bianeo Hiosciamo peruviano
Jusquiamo I va artetica. Jacobina 0 jaeobe&
Jacoea, erba da pensieri
H Liedna Liedna terrestri Sciahtar scifscief
Mamma zeiza Tabach
I veda hiosciamo Sciantcura. si dice anche Cromp
Hedera, Lella Hedera terrestris Hypericum
Hyosciamus Nicoziana
Ariuga chamepitys
el baoo&1' Flos S. Jaeobi collita con i1 latte e Viola triaoIor, flos specifico nella Orosta trinitatis, iaccea Lattea, Buscion tom. 'ri.
pa,e. loa
p.9b
p. 9b
p.lOa
Italilano Kali, Soda
Kali nodosum
Kali minore, 0 kali bianco
Linaria LamlPsana ,ca·u,looeUo
Laucoio Lenticchie Lente palustre Lattuga Limoni Lauro Lapazio Lunaria maggiore Liquirizia Lino Lavanda Lentisco IJeu,coio violetta
MaIn. Malva maggiore Malva arborea Mirica tamarigo Mele grane Mele Melengiane petranciano MercoreUs maschio
e femina
REGINALD VELLA TOMLIN
K Maltese
Hasciscia tarmiet
Armaridia
(m.)
L
Belluvidir Cromp saIvag
Gozzi gialli Hazz Hazz ta liIma Hassa Lumi Rant Saut el fart Sferra cava1li veda Glicirizia masri veda Nardo Deru Gizi
Kobbeisa ·veda aItea
M
Chatar ta S: Giusep Huubeberiuca, Tarla veda granato TGffiecn BringieI
Burocba, purgante
Latino Kali Matth.
15
Geniculatu(m) majus Coctu(m) in a<letariis comedu(n)t Melitenses Kali album, dodonaei
p.l0a
p.10b
Osyris linaria, scoparia Lampsana, et brassica.
sHvest: Leucoium Lens Lens palustris I,atuca Limonium Laurus Lapathu{s) rumex Lunaria major
Linum
Lentiscus Matth. Leucoium
Malva
Malva rosea Tamarix Malu(m) punicum Mala Mala insana
Mercurialis
p.l(Yb
p.lla
]6 GLUiPSES OF NATURAL SCIENCE
Italiano M.altle,~e Lati:no Melissa Kasciscia ta nadial Melissa Marrobio Marubja Marrubium Menta Naniha Mentha Menta greca Hascisciet irham Menta greca Mentastro Naniha salvagia Mentha siIvestris Mirto, mortella. Richan Myrthus Moro, morocelso Tut Morus Morsus gallinae veda C"entone; credo pera, che qui si prese sbaglio poiche i1 morsus gallinae, e propriamente l'anagallide, in latino Aragallis, e no(n) iI centone, che propriamente appelasi KarirQ..
Mosco marino, corallins Zerriha tal hniesc Muscus marinus Maggiorana veda amat'aco
MiHefoglio Millegrana, herniara
Mora di rovo
(m.) Chuscsua
Tuta tal hollieeh
p.lla
p.llb
Millefolium Polygonu(m) minus, in
J!'rancese Framboise Moru(s) idaeu(s),
idaei rubi Macuba. pianta esotica coltivata in l\Ialta, ha l'odor di Hosa, questa I1o(n) e la vera macuba, ma Geraniu(m) folio malvae rotundo.
Membro marino, 0 pene o verga Zob el bahar Mentula marina.
Nigella Nespolo volgare Nespolo d'altra specie,
Azarolo Nod Noce moseata N ardo, spico lavanda
Nasturzio agretto Nasturzio aquatif"o
Noci persicbi Navone
veda Git Fom il lip
N
Anzalori Geus Nucimuscata Spica
Huhbiescia Sia
Ciprioob Neveu
Nespilus vulgaris
N espilus prima Nux Nux myristica Nat'dus itaIica,
p.llb
p.12a
pseudo nardus Nasturtium ortens(is) Sitymbriu(m)
aquaticu(ml (m.) Napus
p.12a
p.12b
Ihlliano Ol'tiea Orobo, eruo
di venere Orobanche vera OmbiHeo di venere Ononide vedi Anonide,
Piantagine
e Portulae[l, Pettine cl; venere
Pepe
Pamo d'oro, 0 d'amore
Po polo bianeo Pero Porro Pruna Pulegio PentafiIlo Pavanoeehio Peric1imeno, perfogliata Papavero erratieo Papavero domestieo
bianeo Piselli Parietaria
REGINALD VELLA TOMI"IN
o Maltese
:¥forrieca Giolbien bal gnrap Ricrlmu
~
Uidna Budebus n'di umbelico, eecResta bovis, et Remora
p
Bisbula Bittictl Chaucn Bordliccha Mascita, 0 mosct
Bsar Bsar actldar Tofficch ta' dam
Ciopp, lucil I,angiasa Currata Hambaehar Plciu t'('da cinque Figcl il chitan Matri silvia
Achmar
Pepprin abiat Pizelli
aratri
pi'!rehe pulisee n vetro Hascisciet e rib
Palma Pino Pistueehi Puliearia
Palma Pin, pignoli Pistaeei Tilliera
Urtica Eruum
Datino
17
veneris Orobanche vera Gesner
vedi eoeomero Persiea Portulaea Pcchten veneris,
p.12b
p.I3a
seandix dodo Piper Siliguastrum Aurea mcla Solunu(m) pomiferu(m) Populus alba Pyra Porrum Prunus Puleium
(m.) Preelymenum
erraticus }lapaveru(m) sativu(m)
albu(m) Pi sum
Helxine
Palma Pinus Pistacia vedi eoniza.
p.I3a
p.18b
18 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
It'p,liano Psora maggiore,
e minore P,astinaca domestica Pastinaca silvestre
Pomo Petrosellino
Psillio Pie colombino Pimpinella San Porcino Poligollo rostrale
Podagraria Passionaria
Quereia
Radiee, Rnfano Rafanelli Raps. Rape selvaggie, maJi
caulicelli dicunt Rucola, ruchetta Ruta Rut,a capraria Rosa marina Ricino catapucia
maggiorc Ranoncolo Rovo, roveto Ranno catartico Rosa di Gel'ico Rosella, solutiva del
ventre
Scabiu&a Zfill!neria
Maltese
Hose iddorrais
Toffiech Tursin
Berghudia Siech el hamiem PimpinelIa vedi arthanita Leusa trovasi nella
'vedi ebulo vedll
Ballut
,abiat left
Liftia Aruca
Q
R
el mOIlOos
Charuiela Ranunchli c'Cdll fratte
Marsa
spina cervina Uarda tal madonna Ruzella
Latin 0
Scabiosa major, et minor Pastinaca domestica Alcuni la confondono
co(n) il daueo Mdo, malum Petroselinu(m)
Maeedonicu(m)
species Sa; 4a Germanis idem latine
Polygonu(m) mos, Matt. centinodia.
p.13b
p.14a
Quercus
p.14a
p.14b
Rafanus, et radix
Rapum
rusticanWJ Eruca Ruta Ruta capraria Ros marinum
Ricinus, palma cristi Ranunculus Similax aspera rubus Rhamnus catartieus Rosa di (m.) Rosa moschata
ltalaano Rubarbaro di Monad Reseda
Solatro sonnifero Scilla, SquilIa,
Pancrazio Scorzoner,a
Senape Sempreviva /DJ,laggioI'e
Sempreviva minore SmiI'nio, m'aeerone Smilaee ortense, fagiuolo
turchesco Smilace Iiscia, viIvechio
maggio:re Smilace aspra rovo
Sesamo SoldaneIIa
Seminata foda Strafisagria
Solatro or tense
eervlno
SoIatro maggiore Satureia specie di timo Spurgano Sio
Settero Sc1arola
Scabiosa Segala Sanbuco Scrofularia
REGINALD VELLA TOMLIN
Matese 'vcdi lapazio demp il charuf
s Bella donna
Ahnsal d1lbit·o ehe si trova
so{t(mto eoltivata Sinapa Uucdna 0 sia sped ta
uedna Sempriviva Gtluziz Fasola tal C'apuccini u
cuI zmien
Garago:ri le sueradiche sono la
salsa paisana Giolglien veda brassica marina Charrup, el karrob ob
ta
Aegyptiis flia·sciscia tal chamel u
izzerriha Hemp iddip (m.) (m.) Simar ta l'ilma veda nasturzio aquatico
veda appio Scarola speeie d'endivia Pchaila veda atriplice Scabiusa Sicl"ana Sebueha Nittiena, scoperta
ultimamente
19
LaUno
vedi coda d'agniello
p.14b
p. 151.1. is blank p.15a
p.15b
Solanu(m) somniferu(m)
Scilla.
Scorzunera. Sinapi Semper vians major
fedu(m) majU8 Fedum minus Smirnium
Smilax hortensis
Smilax levis
Smilax aipeI'a Sesamum-
Siliqua Staphis agria
Solanum So}anu(m) majus Satureia Suncus paludosU8 sirpus
p.15b
Spinachium Scabiosa Secale Sambucus Scrophularia faetid.a
p.16a
20
It':aUano Soda Sisaro specie di carott'l1
Serfoglia Serpillo citrino, dkesi
citrina Scordio
Tlaspi Tipha, mazza,
sorda, buda Tossillagint: Trinita -erbs. Timo Tru5' Tasso barbasso Titimalo
Trifoglio ameo
TrifogIio pratense Trifoglio odorifero
Tamarisco mlrrwa Tartufo 0 tartufolo Trifoglio corniculato Tlaspi Tarossico
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Maltese vd! kali chiribia in Spagnuolo,
Fr( ancese), pane
Herba Mimosa
:.;1 vcdct'(!( 1/('1/11 piazza della Flariana
Latino
e buona per le suppe, si semina in
Gennaio
siliqua arbor Judae
Serfoglra Chaerfolium si raccoglic nclla piIlTlllraSerpillu(m) vulgare
del/a Florirm(l minus
(m.)
T
Giargir Bordi, monfuka
Farfara Trinita Safltar
. chaziz Sciatbit l'andar
entta nclla Cr!! tI Jil;i!i (:::io n e) dc/la pictra filosofalc Scnien Treu
Bruca huube Ramech hema in arabo
(m.)
Thlaspi Typha
Tussilago Trinitas
Verboscum Tithymalus
Trifolium ameu(m)
Tamarix Tuber Lotopisos Thlaspi
veda dcnte di leone, ed e una specie di cicorea
p.16a
p.16b
p.16b
p.17a
p.17b
HalM.f1. Vinca Vite Unifoglio Viola Verrucaria Verbena Uva ursina
Veronica scoperta ultimamente
Vite bianea Umbilico di venere Vessicaria seeonda
Zaffal'ana Zueea Zucearo
REGINALD VELLA TO])ILIN
v Maltese
veda clamatide Dielia 1 'uereha uakada Viol,a Chommeir Bucnescrem Kemp Pors scoperta
ultima(mente) in Malta
Bronca
Herch signiur Uednet l'egtl1iem Toffiecn irrich
veda croeo Cllara CannamieIi
z
Latino
Vitis Unifolium Viola Heliotropium Verbena Uva ursi
21
Veroniea i1 te Franeese
Brionia Umbilicus veneris HaIicacabus
Cucurbita Saccharum
p.17b
p.18a
p.18a ------------------------------------------------------
p.18b is blank p.18b
p.19a
22 GLIl'tfPSES OF NATURAl, SCIENCE
A Maltese Italiano
Amaradia - Koli nodoso Aruca Ruchetta Agretta - Acetosa Amarena Ciregie amarine Anzalori Azarolo Nespolo Ahasciscet irriech Pal'ietaria Ahaz ta l' iIma Lente palustre AIchachengi - Vesicaria magg(iore) Ahuscep - Ranno
B
Berghudia Pulsatillo PsiJilio Balzamina Momordica Bella donna Solatro sonnifero
c Charsa - Acetosella Charmilta - Calaminta Channeb - Cannabusa, canape Chasba - Canna Chacoe - Carciofi Chasehaisa - Git Chamkirrum Grano d'india 0 turca Ciopp - Pioppo Ciegueira Cicoria Cirasi Ciregie CIir Rosa marina Corrat - Pono Cosbor Coriandro Choton Bambagio Cromp - Caulo Cromp salvag Lamp1iana
D DIe} tal Madliena Clematide Demp iziemel Coda di cavallo DieIia Vite
Maltese Italian 0
Burochba Mercorella purgante BaIlut Quercia Busbies - Finocchio BeIlusa - Amaranto Bebuna CamomiIIa Belvidir - Linaria Trifilla Sicula Bisbula - Piantagine Bittich Pepone Brua - Tamq.risco Bringiel - Melengiane Buchescrem - Verbena Bordi - Tifa, 0 buda 'Basal - Cipollo Baitar - ,Fichi pr~mi Burdliecha - PortuIaca Bsar - Pepe, pepone Beruiech - Asfodelo Bude-bus Orobranche uera
p.l9a
p.19b Cromp cl bahar Soldanella jacobea Cabocci - Cauli capucci Cappar Chiappari Chemmun Cumina, areto Chara - Zucca Cannamieli - Zuccaro Chamh Fromento Chronfol - GaroftoIi Catapuzia - Catapuzia Chronfol ta toroe - Garoftoli indiani Chanfuda - Cicoria spinosa Cipres - Cipresso Cipriseh Noei persichi Chasciscia ta iddiehes - Fava inversa Charrup - Guainelle Chasciscia tal calliet, Gkubeira -
Blito bianco Chammilta vedi kammilta
p.19b p.20a
Doehanet Part -Fumaria, Fumus terrae
Demp i1 charuf Coda d'agnielIo Deru, arboscello - Lentisco
p.20a
p.20b
REGINALD VELLA TOMLIN 23
E . J[altesc Italiano
Erismo Uirdiena Eriso Endivia Endivia Eufrasia Eufragia Cnemp iddib - Solatro, solano ficcinale Erba bianca Assenzio
F Farfara Tussilagine
- Rafanelli, radici Fasoli salvaggia Smilace FerIa salvaggia - Dentafilo
G Garni - Arone, Aro Geus - Noci Gelleus - Noeilli Giolbien el Ghrap - Orbo, Eruo
HeK Harira Centone Hubbeisa - Malva Hubbeisa francisa - Altea Hatar t8. S: Giusep - Malva rossa Horrieeh ittigiee Galiopsi Horricea - Ortiea Holliech - Rovo, fratte Helena - Aniso Hosfor . Cartamomo Hiar Cetrolo Hemp iddip - SoIatro Heut issus - Liguirizia Hass - Lattughe Hauch - Persiche
~Maltese Italiano Feigla Ruta Feigla tal Monoos - Ruta capiraria Fidloeno(m) salvag - Buglossa ancusa
(0 ilsien e1 fart) Figel il cruta(n) Pavanocchia Faccnus el enmir Coeomero silvestre FerIa salvaggia - dicesi anche la deuts Fiur tal Primavera BeIlide Fom il Lip - Nespolo I<'oeehien - Fonghi Fraula Fragolaria Fasoli - Fagioli Ful - Fave Fiuri- Cauli fiorni
Giulglien - Sesamo
p.20b
p.21a
Ghubbeira veda hasciseia tal ealliet Gnurghas Aro d'Egitto Giargir - Tlaspi Gizi - Leucoio Ghallet isserduk - Anonide
p.21a
p.21b
Henep - Uvs Hambachar Pruna Hosehlief Fieno Hansal - Scilla Horghas Aro d'Egitto Harrara - Catapuzia Hap el chamh Gladiolo Hemp Pors - Uva ursina vi e la
spinosa, e la vera Hasciscia t8. calIiet Elito bianeo Herch signiur - Brionia Krembug - Trifoglio corniculato Kasciseia tal Passioni - Gr.anadilla Kasciscia ta zebgha - Muscus repens Kammilta Calaminta
p.21b p.22&
2~ GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
I Maltese Italiano
Ilsien iI fart - Buglossa
L Lellusc Crisantemo Liedna - Edera arborea Liedna terrcstri - Edera terrestre Left - Rapa Liftia Rafano salvaggio, rusticuno Lumi - Limoni Larinc - Arancio Langias Pera Leus Amendole Leclliet iscicn Barba d'irco Leusa, cnasciscia, no(n) albero - Poli
gono nost1'ale
N Naniech Menta Naniech salvag - Mentastro Nigem - Gramigna N a1'dacn dicesi lavanda Nittiena Scrofulari Neveu - Navone Nil' 0 ennir Glosso domestico
Q Qusqusua Erniaria
R Rant - Lamo Rant tal be1'ach Lamo alessandrino Rommien - Male grane, e granate Richan - Mirto Righnu - Origano RuseHa - Rosella
Italiano Maltese Ilsien i cerf Fillitide Ilsien il chelp - Cinoglossa
p.22a
p.22b
M Mascita -- Geranio
duhito pero che il Gcranio sia il becco di Grue, 0 di cicogna, ed il nwscita il di venere. I11arubia - Marobio
si trova p( er) le strade sotto le mura, nasce nelli contorni di C. Lia. Mertchusc Maggio1'ana Mnmmazeiza - Susguiamo Mischta gomma di certe spine
eameleon Monfuka Tifo 0 Tifa.
p.22b
p.23a p
l>chaila Spin ace Pepprin ahmar, u abiat - Papavero
1'osso, e bianco Prignola Pigno Plciu - Pulegio Pbelli PiseHi Pistacci - Pistncchi Palmu - Palma Pitravi - Pctterave
s Saut cl fart - Lapazio Selch - Bietola Sabbara Aloe SaMar - Timo Scefscief Hiperico Sceuch cl cnops - Eringio Sceuch el mischta - Cameleon Sebucna - Sambuco Sciatbit landar - Tasso barbasso Sebucna salvaggia - Ebulo
p.23a
p.23b
REGINALD VELLA TOMLIN 25
s Maltese Italiano
Scipt - Aneto ortonita Soffeira - Calendola Simar ta Iilma - Spurgagno tracus Sinap:a - Sinapa Spinapontica Ramuo Sio - Sisimbrio Simar Gionco Sichrana - Segola Sferra cav'alii - Lunaria maggiore Sfenneria Pastinaca Sfargel - Cotogne Sfenneria salvaggia Dauco
T Tabach - Tabaeco nicoziano Tamar Dattoli Teum Aglio Toffiiech ta da(m) - Pomi d'oro Torsin ,el bir - capn venere Tilliera - Coniza Tanghuta Titimalo Testieoli di cane - Satirione Tfief.a - Cardillo Tillef isfar - Teraceo Treu 'rrifogIio odorifero Tfief bi seeuch Sonco apro
u U arda tal Madonna - Rosa di Gerico Uedna, ossia specie ta uidna - Sempre-
viva maggiore Violi Viole Uuedna - Ombilico ill venere Veronica - Bronea Uirdiena - Erismo
ilIa/,tese Sprae - Asparago Scheir - Orgio Scarola Scarola
Ttalian 0
Seep i1 gmiel, 0 gmieri - Alume Siech il chamiema - Pie colombino
Part Erbastella, 0 coronopia Salsa paisana - Similace aspra Sepchet l'ommha (m.) SoIla, silla Edissaro clipea,to Serfoglia - Serfoglia Senien - Trifogio praterse Sciantcma - Camepite Sinnet igliun Dente di leone
Tut - Ceusi vedi moro Toffiedl PoIni male Torsin - Petrosellino TroDe - Cedro
p.23b
p.2,ta
Tristole sono proprie del Piemonte, ne altrove naseono, so(n) delle biance, e nere, le prime sono piu stimate, son radiehe sotto terra, e no(n) gettano erba, e fiori, le trovano i cani co(n) l'odorato.
Tempirosi (m.) Toffiech irrich' Vessicaria seconda,
di vento Tuta tal kolliech =- Mora di Rovo
p.24a p.24b
z Zaghziegha vedi coni7ta minore Zinzel Giuggiole Zafzafa Fl'assino Zel'ria tal keniesc - CoraHins, mosco
marine
p.24b
p.25a
26
A
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
DELL! PESOI
ORE SI PRENDANO NEL MARE
DI MALTA, E GOZO
G ltaliano Maltese Italian 0 Maltese
Anguille SaUur Aeciola (m.)
Gambari Gambli Gatto Cnattus Grungo - Gringhu Gurnao - (m.)
Agugle - rmsel Acciughe - Inciova Asinelli - Asnelli Ale lunghe Alunghi
Gorbello - Gorbel, simile al dentiee Giudeo - Elkudi
Aguglie imperiali (m.) Antrace Tra cin a
B Bove marino - Bommoirin Bruma - Broma Barbone Barbun
c Cippolazza - Listesso Cavalli - Listesso Calamari Listesso Cerviola - Listesso Capra Monza Cerna Listesso Cefali muIetti Cicala - (m.) Corvo - Grap Corazza - Curazza Cane pesce - CheIp el baehar
D Dentice, dentale - Dendici Dottorc - Dot Delfino - Denfil
F Falcone Bies Fanfaro - Fanfru
L Laccie - Lacei Locuste Agusta Lampuehe - Lampuehi IJupo Lipp Luzzo, luccio Liz Linguata Listesso Luvori - Bazueh
M Maeeo Macou vi e merena Marmaro - Mingus Marsapano Marzpan Mazzola - Mazzo]a Mazzone Mazzun Marluzo Merluz 'Minole Minnuli Morene - Murine Morlino - Merlin Muletti - vedi cefali Muncara - Munenara MuIo - Baghal
Occhiate- Chakli Orata - Aarata
o
p.25a
p.25b
REGINALD VELLA TOMLIN 27
p
Italiano Maltese Paghri
PageIle - Pagel Palamita - Palamita Pampiere - Pampier Pesce palumbo Cnamiema Pcsce S: Pietro Pisci S: Pietru Pesce spada Piscispat Polipo - Cnarnita Porco - Cnanzir cl bachar Pais-ane - Paizan ParpagnolQ - Parpaniol Paizane estive - Sciurraf Perchie - Burcasci Pesce luna 0 castagna L'istesso
p.25b
p.26a
R Razza- Raia Razza pietrosa Petrusa Rosette Rozette Rondinelle - Cnauiel
s Saurelle Same! Saurel1e imperiali L'istesso, pesano
sino rot. 2 Sarde Sardin Sardelle Sardella Sarago - Sargu SparoIi - Sparli Seppie Sice Salpe Scilep Serrane - Serran Scorfalli - Scoffon Spinotte Spnotte Stel1era Stillira Sgamirro (m.) Sorei marini Grieden el bacnar Salpa ferro L'istesso Sgombo Sgombu Scirghena Scirghiena
Italiano Maltese Schatro Scnatru Scurmo, sanguigno Tombarelli, cub-
rit Drucciolo - Buzulliech Scalmo Scalm Salmone n. 21 7 bre 1802 ne presero
uno bellisimo nelle acque di Malta, e giorni prima un altro.
T Tannute - Tannut Tonns TOll Tordo - Malviz TrigIia - Triglia Tombarelli - Scurmo in Napoli Tartuca - Fecnruna Torpedine - Chaddiela Tragina dei greci drago Tracina
Vope - Vopi Vecchia - Agiusa
ZitcHa - Karusa
v
z
FRUTTI DI MARE
Ostrighe Gaidre Conchiglie - Gandoffoli Lumache - Bebusc
p.26a
p.26b
p.26b
p.27a
Aucine in N apoH Rizzi dcrivato da
Patelle - Imchar (m.) - Brogna
Riccio
ArzeIle bianche Arzel1 sbiat Arzelle nere Arzel isuet Pie di Porco Pediporch
28 GLJblPSES OF NATURAL SCIENCE
ItJ,aliano Maltese Dattoli di mare - Tamar tal bacnar Vulva - ... il felua Madre perla 0 Nacchera - Nacnra Membro marino, 0
Italiano Maltese Articoli - Artichli Piccone - Bacchum Granehio Granc Granchio mondato - Granc emcnam~
... el bacnar mar Bacnbucna Corallo CroI
p.27a
p.27b
UOEJ..ILI, ORE IN VARI TEMP! DELL'ANNO PASSANO PER
L'ISOLE DI MALTA, E GOZO, ED ALTR!, ORE QUIVI FANNO NIDO
A Allodole Sommien Aironi - Spagnol Avoltoi - (m.) Anitre - Boroeh primi, secondi, terza
roH
B Beccacce - GalIina cieca seconde 0 mezze - Beccacee Beceaccine Biccazine Beccafichi Listesso Beceaccine di rocca - (ID.)
-6'-'''~' - Om(m) issubien
c Code bianche (m.) Cercella Ceuceu
Bukraik Cieer;ni Dorrais Cardinali Chert innanal Corlini primi Gurlini
secondi terzi
Colombi selvaggi delli roccami, e ridu.mi - Cilamiem
Todoni Barbareschi d'uliyo Civette Coehe Capi verdi Colluvirdi Cieogna (m.)
Cornaehia Ciaula Cardellini GardilIi Calandra Calandra Cigno Zin Cavaliere Cavalier Cucciarda Cuceiarda Cuehlait (m.) Cardinali Chir innachal
p.27b
p.28a
F Falconi Bies di 4 0 specie Villani Gentili Terzaroli Pellegrini ,FaneIli - Gioini FringueDi Lapparelli Fra seruente Francolini di Montagna, 0 sian Perniei
d'Egitto venute 1787. In Francese dette Genilot
G Galli di mare (m.) Galline (m.) Gallinacci, rarissimi sono Galline n1'lltl'l.;11011':
Grue -Grifoni - Boildan Grieuel (m.)
REGINALD VELLA TOMLIN 29
Italiano Maltese
Gallucci prinri e secondi - Galloz Grigia Grisa, farrucia Gioini vedi fanelli
L Luccherini Ecore Lodole AIuet vedi le: A. Lebbraccine Tillirit
Milvo - SporvieI Merlo - Merilla
M
MonacheIle, di tera di mare no(n) .hanno altro no(m)e Zachacli Margoni Marguni
N Nibbio Secher
o Ortolani (m.) Ocche - Uiss
p Pernici - ChageI Privieri Pluvieri
secondi - Beruini, pizzarde Pispisse - Bilbole Pispisse di mare Psicpes Privieri pastardi - Pluieri di mare
Pipetoni - Dacchut tal panneg PavoncelIe - Veneu Pernicette di mare Petto rosso - Pettorros
p.28a
p.28b
Pernici d'Egitto, ved: FranG( olini) in Francese - Genilot
Italiano Maltese
Q Quaglie Veda Sommien
R Re delle tortorelle - Dacchuca chaIa Rusignuolo Rusignol RondinelIe - Chuttaf Rondoni Chauief Rigogoli simili al pappagalIo Re delle quaglie - SoItan issommien Rossetto p(ri)mo Russet Rossetto piccolo Blongos
s Stornem Stornel Sparviere Spirviel SmerigIi (m.) Scacciamendole (m.) Sponsoni Spunsuni
T
Tordi prinri Malvizzoni secondi Malvizzi
Tortore - Ganriem Todoni veda colombe
UeV
Italiano Maltese Uccello rosso altri diversi di passa -
Giambubo UccelIo d'oro -Taira safra Uccello S: Martin, di palude Uccello grigio - Grisa, farrucia Verdoni - Virduni
30 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Appendix I ADDITIONAL INDEXES TO "FLORA MELITENSIS NOVA,"
BY S. SOMMIER AND A. CARUANA GATTO, AND "DESCRIPTIVE FLORA OF THE MALTESE ISLANDS,"
BY PROF. JOHN BORG, M.A., M.D.
Compilation of Indexes: REGINALD VELLA TOMLIN.
(The modern system of Maltese Orthography has been
Name
Abjad, gilju Abjad, iris Abjad, stramonju Abjad, tewm Abjad, tut Abjad, xewk Adiba Atl:Inar, qoton Alaternu Alka. Alka tal-bahar Almeridja " Amarena Andar, xatbet 1-Anemoni Aniii Arenarja Art, dahnet 1-Art, salib 1-Art, xatbet 1-Articjok Aruka Aurka salvagga Assenzju
Bahar, alka taIBahar, habaq ilBahar, hass il
Bahar, kromb iI-
in the compilcltion oj these Indexes).
SOMMIER & CARUANA GATTO
No.
A
B
767
746 746 428
685 624-6
576-8
v. hle,vwa
483 570-2
71;74
685 122; 376
168-173; 380
BORG
Page
673 705
v. stramonju
621 v. ghadiba v. qoton
295 662-4 '
14'i-5 810
509-10 185
v. hlewwa 154 210
539; 541 512-8
602 222
582
v. kromb
REGINALD VELLA TOMLIN 31
SOMMIEn & Name CARUANA GATTO iBOnG
No.
Bahar, leblieb taI- 826 Bahar, il- 785 700 Balmr, 613 Bahar, widnet il- 612 Bajda 188 Bajda, gemmugha 180 Bajda, giIbiena v. giIbiena Bajda, marrubja 549 v. Marrubja Bajda, ghobbejra 406 Bajtar 670 104 Bajtar tad-demm 807 Bajtar Franciz 307 171 Bajtar ta' Gindja 807 Bajtar ta' Indja 171 Bajtar Ingliz 171 Bajtar isfar 807 Bajtar l\{a!ti 171 Bajtar ta' bIa zerriegha 807 Bajtar tax-xewk 807 171 Ballut 673 98 BaghIi, xewk 427 622 Baqra, bezzulet il- 302 Baqra, ghajn H- B09; 596 Baqra, xewwekija, ghajn H- 597 Barbarija, tewm ta' 682 Barri, nefel v. nefel Barrum 824 742 Basal 685 Basal il-hniezer 740· 679 Basal ta' l-insalata 685 Basal tal-qsari 685 Bastun ta' San GuZepp 255 Bebuna 383-8; 368 576; 584-5 Belladonna 769 695 Bergamotta 283 Berquqa B08 Berwieq 765 691 Besbula ta' I-Hma 696 Besbula salvagga. ·176 Bewl il-hmir p. 398 fr. Bezzulet il-baqra 293 302 Bezzulet il-qattusa 885 768 Bifra 710 Billudja. tuffieh ta' 824 Bir, felci tal- 8'
32
Name
Bir, tursin ilBirra, xghir talBizbula Bizbula ta' I-illna Bizbula salvagga Bjanka BIat, leblieb taI-Blat, silla tal-Bodbod, lehjet ilBojod, papoMi Bordi Borghom Borom Brankodrsina Brankorsina xewwekija Brieghed, zerrieghet ilBrimba griza Brimba sewda Brimba, sieq ilBrokkli Broxka Bruka Brussels, kabocci ta.' Bsima Buda Buda irqiqa. Budebbus Bukexrem Bullar Bnmnejher BunexxiM Buqari Bur il-Iudj& Burdlieqa. Buriena Burikba. Busbies Bnsbies iI-bahar Busbies tal-gidra Busbies iI-qamh Busbies salvagg Busieq Buttuniera Bzengul Bziezaq, kaboCci
GLIMPSES OF Nft.TURAL SCIENCE
SOMMIER & CARUANA GATTO
No. 906
·t46 567 780-3 555-6
563 56·1, ·1,84
180 287
54 677-8
590-601 561
v. rummien 340 893
123
659
322
771 46
670
BORG
Page 86
792 537 655 537 138 452 364 639 517 716
478 535 534 511 811 809 194
v. pastard 338 180
v. kaboeci
795 795
523-33 471
424 778; 780; 792-3
804 324 173
v. melissa
418 ,H9
418 ,U5 418
233
v. kaboCCi
REGINALD VELLA TOMLIN 33
SOMMIER & Name CARUANA GATTO iBORG
No. Page
C Cawl, hara ta6- 804 728 Centawrja 496 442; 597 Cewsri 670 Ci6Carda 264 v. favetta Cicri 381 Cifolloq 8 190 Cikuta. 841 Cikwejra 444 628 Cikwejra salvagg 449; v. zigland 629; 641 cintilli 378 Cipress 95 Cipressa mara 95 Cipressa ragel 95 Citrat 282 Cjuplajs 745 689
D
Dahnet I-art 210 Dakra 317 413 Daqquqa v. deqquqa Denb id-rub 150 Denb il-fenek 842 745 Denb il-gurdien 807 745 Denb il-haruf 83 200 Denb il-haruf isfar 201 Denb il-kelb 850 Denb il-Iibru 834 746-7 Denb iz-ZiemeI 905 88 Deqquqa 878 768 Deru 166 291 Dib, g11eneb id- 512 174; 505 Dielja 297 Dielja tal-gheneb 297 Dixxiplini 150 Dmugh ta' Gob 728 Dubbiena 814 Dubbiena kahla 814 Dukkar 670 104 DundIiena. 816
34
Name
Edera terrestri Erbabjanka Eruka
Faham Fahxija Falz, ghobbejra te' Faqqiegh Faqqus il-hmir Far, xewk ilFarkizzan Fart, lsien il-Fart, xewk ilFatata Favelle Favetta Fazola Fejgel FelicilIa Felicita Felul, haxixa talF~nek, denb iIFenel, widnet ,ilFerIa Fexfiex Fidloqqom Figgejla hamra Figgejla safra Figel Figel ta-sajf Fillicilla Fiswet il-kelb }<'jiena Fjurdulis ikhal Fjurdulis salvagg Fjurett Fjuri Fleur-de-lis Fomm il-gheIiem Fomm il-lipp Forom, xeht il-
GUMPSES OF NATURAL SCIENCE
SOl-IMIER, & CARUANA GATTO
No. iBOR,G
Page
E 280
890 v. aruka
F 402-4; 137-155 p. 393; No. 46
622 v. umbrelIel; 890,No. 18
308 566 424 616 670 524 468 424 616 633 264
386; 389 897
164 279 v. felicita v. fillicilla 84
208 824 745
409 826-7 421 140 248 522 464 206 869 205 868
78 230
907 230
v. nittiena v. helba
784 706 732 707
317 v. pastard
705 7 189
284 820 240
REGINAI,D VELLA TOMLIN 35
SOMMIER & Name CARUANA GATTO BORG
No. Page
Fosqda, tadam taI- 516 Franza, salvja ta' 488 Franza, saghtar ta' 536 Frawli Ingliza 813 Fl'awli komuni 278 Fl'awli MaItija 813 Frawli salvagga 273 312 Frawli ta' I-erba' staguni 818 Fraxxnu 472 Fula 889 Fula tal-klieb 380 Fumarja 88 210 Fwiet, haxixet iI- 587
G Garab, sigret iI- v. oIjandru Gargir 70 226 Gargir il-gemel 62 239 Gazun 216 Gellewza 673 Gemel, gargir iI- 289 Gemmugha 121 Gemmugha bajda 130 Gemmugha hamra 120 General, gnerq il- 664 111 Genista safl'a 881 Geranju 265 Gerusalem, patata ta' 602 Gidra 225 Gidra, busbies tal- 418 Gilbiena ba.jda 261 884 Gilbiena noxna 890 Gilbiena tas-serp 884; 886 GiIbiena sewda 253 891 GiIju abjad 767 673 Gizi 214-5 Giii safl'a 217 Gjacinti 678 Gjummar 772 Gmied p. 889 ff. Gob, dmugh ta' 728 Golglien (GuIgIien) 589 Gonna, tengnud tal- 124
36 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Narne
Gummar Gurdien, denb ilGurdien, widnet il-
Gallipoli, qoton ta' Gamumilla Garni Garni tal-pipi Garni qoxriet is-serp GaZun Gemmugha Girlanda tal-wied Gorgas Griza, brimba
Habaq Habaq· il-bahar Habaq il-hniezer Habb ghaziz Habb il-qamh Habirxa Hadba s-sewda Hadra, leblieba Hadra, ghobbejra Hafur Hajja, mewta u Hajja u mejta Hajja u mejta taI-werqa fdewxa Halfa Halib it-tajr Hall, warda taIHamiema, lsien ilHamiema, sieq ilHamra, figgejla Hamra, tlarira Hamra, ghobbejra Hamrani, tewm Hannewija Hara tac-cawl Harfusa Harira bajda
SOMMIER & CARUANA GATTO
No.
G
H
772 807 521
381 681 683 682 52
643
680
537 p. 376, No. 122
663 783 723-5 60
170
621 844-5
698-721
789; 804 760
493
743 563 804
v. faham 108
BORG
Page 799 745
v. qoton
802 804 804
817 802; 804
811
715 708-9
287
118
757
808 820 729
-674 817 561
195; 561 369 432 151 687
v. brankorsina 728
158
REGINALD VELLA TOMLIN 37
SOMMIE:R & Name CARUANA GATTO BO:RG
No. Page Harira hamra 493 4132 Harira tal-ilma 689 661 Harira kahla 498 432 Harir; sigret 473-4 447 Harruba 270 327 Harruba d' Avla 270 Harruba gazzja 270 Haruf, denb il- 200 Haruf isfar, denb H- 201 Harsajja 845; 350-1 547-8; 551 Hass 646 Hass il-bahar p. 380, No. 168-173 Hass salvagg 4,55 646 Hatba s-sewda 365 Hawha 308 Haxixa tal-feIul 203 Haxixa tal-fwiet 537 Haxixa ta' l-Inglizi v. qarsa Haxixa Ingliza 278 Haxixa tal-kanali v. kubrita v. kubrita Haxixa tal-lixka 371 Haxixa mielha 188 Haxixa tal-misq 150 , 270 Haxixa tal-morliti 587 Haxixa tar-rmied 628-9 147-8 Haxixet it-trier ab 329 422 HaZiz taz-zebgha p. 357, No. 106 Helba 849 Hlewwa 321 414 Hmir, bewl il- p. 389 ff. Hmir, faqqus il- 566 Hmir, karfus il- 410 Hnizer, basal il- 740 679 Hniezer, babaq iI- 663 Hobbejra 517; 618-620; 623 v. ghobbejra Hobbejza 136 258 Homor, papoMi 566 517 Horfox 412-3 v. xewk Horse-radish 220 Hartan v. Hortan 781 Hoxna, gilbiena 890 Hummejr 828 Hurrieq (165-7 781 Hurtan 781 Henna "
38
Name
Hobbejra Hortan
lkel, prinjoli taIlkeI, tewm ta' 1-lkhal, fjurdulis Ikhal, ghansal Ilma, bisbula ta' 1-Ilma, harira ta' 1-Ilma, karfus ta' 1-Ilsien il-fart Ilsien iI-kelb Imbecilla Imhabba, xeht 1-Imwahhar, rangis Ingliza Ingliza, frawli Insalata, basal ta' 1-Iris abjad Irmied, haxixa ta' 1-Irmied, ghobbejra ta' 1-Isfar, denb iI-haruf Isfar, xewk Issopu
Kabocca Kabocci ta' BrusseIls Kabocci tal-bZiezaq Kabocci Savoja Kabocci taz-zokk Kafe tal-Messiku Kahla, dubbiena Kahla, harira Kahlani, tewm Kahwiela Kalla Kammilta Kamumilla Kanali, haxixa talKanali, skalora taIKanneb
GLIl\rPSES OF NATURAL SCIENCE
SOMMIER & CARUANA GATTO
No.
H
I
K
v. ghobbejra 852
743-757 734 762 696 689 315 524 520
737 161
628-9 632
429
239
498 753
2
543 881
810 669
BORG Page
98 681 706 677 655 661 825 468 466 736 376 698 273 813 685 705
201 625-6
v. savina
225 225 225 225 225 371 814 482 688
184-5 804
579 v. kubrita
Name
Kappar Kappiljiera Karduni Karduni, salvagg Karfus RarIns il-hmir Rarfus ta' l-ilma Karfus tal-wied Karsajja Kawlicelli Relb, denb il-Relb, fiswet il-Kelb, ilsien il-Kemmun Kiesha Kittien salvagg KIieb, fula tal-RIin Kosbor Kosbor salvagg Kosksuwa Krexxuni Rristallina Kristu, xe;wk ta' Kromb il-bahar Kubrita Kurrat Kurrat salvagg Kuruna, xewk tal-Ruruni, zibeg tal-
Langas salvagg Laringa Laringa ta' Olanda Laringa qarsa Laring tar-rjus Lavanda Leblieb Leblieb tal-bahar Leblieb tal-blat Leblieb tar-raba' Leblieb tax-xaghri Leblieba hadra
REGINALD VELLA TOMLIN
SOMMIER & CUUANA GATTO
No. 82
546
865 815 889
604 v. liftja
850
520
1 158
540 889
v. bumuejher
L
118
8041
895 891 751 751
288
560 501-510
89
\BoRG
Page 242
628 562 411 410 825 825
v. Jiftja
v. nittiena 466 4.l5 188 275 880 480 428
V. bumnejher; 424
220 169 616 282 578 682 682 298 728
82i 282
v. xaddakk 288
v. xaddokk
826 826 45S 458 45j 118
40
Name
Lehjiet il-bodbod Lehjet ix-xih Lellux Lewza Lewza helwa Lewza morra Lewza tar-raba' Libru, denb ilLice Liedna Liftja LiIa Lipp, fomm ilLixka Lsien il-fart Lsien il-hamiema Lsien il-kelb Lsien il-ghasfur Lumi Lumi ta' bIa zerriegha I .. umicelli Luq
makuba talsalvja taI
Makuba tal-Madonna Malta, qamh ta' Malta, salvja. ta' Malta, warda ta' Malti, qoton Malti, zebbug MaItija, frawli Mammazejia Mandurina Mant Margarita saIvagga. Marrubja Marrubja bajda. Marrubja sewda Maxxita Mazza, xghir talMejta w hajja
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
SOMMIER & CARUANA ,GATTO
No.
M
446 489-490 889-890
271
608 884
848 67
871 524 364 520
97
676
587
587
511
361
54.9 550 838
v. mewta Mejta w hajja, werg& fdewxa
BORG
Page; 689
480; 485 580-1 807 807 807 114
746-7 v. ballut
404 224 287 820 591
561
164 282 284 284 101
484; 489
789 488 317
v. qoton 488 318 501 283 387 577 482
v. marrubja 486 416 792 808 820
Name
Melissa Mellieg Mentina Merqtux Mess Messikan, kafe Mewta w hajja Mewt, ras il-
Mezzafava Mielha, haxixa Misq, haxixa talMisqta, xewk ilMoghZa, qarn ilMorliti, haxixa talMorra Morra, lewza Mustacc il-qattus Mustarda Mustarda, gherq Mustarda salvagga Mustarda sewda Muswafa, sida Muswaf,· tewm
N ahal, naghniegh inNahla, m-Naghniegh N aghniegh in-nahal N aghniegh salvagg N aghniegh taz-zwiemel Nefel Nefel barri Nespli N espJi tedeski Nevew New England, spinaci Nigem Nittiena Noghra Nuciperiska. Nwar
REGINALD VELLA TOMLIN 4]
SOMl\IIER & CARUANA GATTO
No. BORG
Page 490 769 608 495
N
545 882 465 586
p. 889 If.
698-726 567
243
808-829 65
747
545
545
871
v. papoeci homor et papoeci bojod
389 188 270 607 212 587
v. xeht l-imhabba v. lema
228 220 228 224 260 686
490 811 496 490
496-7 497
885-845 182-198 v. nefel
821 284 820
225 168
841 759 628 140; 142; 518
pp. 398-402, Nos. 48-185 808
p. 404, ~o. 157
'12
Name
Ghadiba Ghaguza, zokret 1-Ghajn il-baqra
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
SOMMIER & CARUANA GATTO
No.
GB
879-80 Ghajn il-baqra :xewwekija Ghajn is-serduq 40 Ghaljun 887 Ghallet is-serduq 4. Ghallis 416 Ghambaqra Ghambaqra bajda Ghandqu:x 201 Ghansal 761 GhansaI ikhaI 762 Ghansal salvagg 768 Ghansar Ghanzalor 281 Gtlanzalor salvagg 280 Gharghar 901 Ghasfur, iIsien Ghatba 162 Ghats Ghawseg 514 Ghazz Ghaziz, habb 788 Gheliem, fomm iI-Gheneb id-dib 512 Gherq il-general 664 Gherq mustarda Gherq sinjur GM Ghobbejra 517; 618-628 Ghobbejra bajda Ghobbejra hadra 621 Ghobbejra hamra Ghobbejra tar-rIDied 682 Ghobbejra te falz 622 Ghollieq 274-5 Ghomor, widnet il- 528 Ghorghas 680 Ghosfor 425 Ghotba, :xewk, il- n. Ghul, tursin H-
BORG Page
470 229
809; 596 597 186 752 186 620 809 809 866
v. ghansar 677
676 819
94 1640 278 897 508
v. ghats 715 189
174; 505 III 220 III
140-2; 152 466
151 148-9
148 8140 4065
fll6 ---(
815
REGINALD VELLA To:r.rLIN 48
SO:M::MIER & Name CARUANA GATTO iBORG
No. Page
0 Oljandru 445 Ommna, sebqet P 407-8 608
P Pajiana, zalza 770 696 Palma 799 Palma tat-tamar 791) Pankrazju salvagg 785 700 Papavru 207 Papiru 716 Papocci bojod 567 517 Papocci homor 566 517 Papocci tar-raba.' v. papocci rqiqa Papocci rqiqa 516 Parsott, tin 670 Pastard 225 Patata ta' Ccerusalem 602 Pedidalwett 21 19' Pensieri 252 Pepprin 22-25 205-6 Pipi, garni t81- 688 804 Pitravi 189 Pittma 498-9 455 Pizelli 882 PizelIi helwa 269 Pizelli salvagg 252 Plejju 538 498 Polakk, qamh 790 Poleg 588 Porvlina 260 888 Prajn 271 809 Prajn tax-xewk 810 PrinjoIi 92 Prinjoli ta' l-ikel 98 Pruna 809 Pruna salvagga 810
Q Qa1jnn 878 752 Qamel, zerrieghet il- 195 Qamh, busbies il- 4115
44
Name
Qamh, habb ilQamh ta' Malta Qamh Polakk Qamh ir-rum Qamh samm Qamh ta' sifja sewda Qamh ta' siefja wiesgha Qamh ta' Susa Qamhi, xghir Qanclita Qanfuda Qanneb Qaqoec Qaqocc tax-xewk Qaraboec Qarn iI-moghZa Qarsa Qarsa, laringa Qasab Qasbet ir-rih Qasqajsa Qattnsa, bezzuIet ilQattus, mnstaM iIQerqni, tewm Qoton ahmar Qoton ta' Gallipoli Qoton lanche Qoton Malti Qoton ta" Malta Qoton Nanke Qoxret, garni, is-serp Qrempuc Qsari, basal talQsari, tewm tal-
Raba', leblieb tarRaba" lewza tarRaba', papoeci tarRadish, horse Ramel, xewk irRancis Rand Rangis
GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
SoMMIER & CARUANA GATTO
No. 723-5
4062 442 669
414
80 161
836 888
99 885
808; 829
R
750
203
608
671 786
BORG Page 708-9
789 790 728 789 789 790 789 791 648 627
623 623 732 212
288 752 753 162 768 745 686 268 268 268 262
v. qoton Malti v. qoton lanche
804 868 685 690
4053 114
v. papoCCi rqiqa 220 4o0S
v. rangis 197 69S
Na;me
Rangis il-babar Rangis imwahhar Ras il-baqra Ras hoxna, tewm ta' Ras il-mewt
Ravanell Ravanell salvagg Regina, toppu tarResedan Riccmuwa Rignu Rihau Rih, qasbet irRih, tursin irRih, xeht irRimmien Rizzi, sigriet irRjiegnu Rmied, haxixa tarRmied, ghobbejra tarRobinja Rqiqa, buda Rqiqa, papoMi Rqiqa, tenghuda. Rum, qamh irRummien Russett
Sabbara Sadid Safra, figgejla Safra, genista Safrs., gizi Safrani, tewm Sajf, figel tasSajtun Salib I-art SaIvagg, fjurdulis Salvagg, frawli Salvagg, hass Salvagg, kardun SaIvagg, kittien
REGINALD VELLA TOMLIN
SOMMIER & CmuANA GATTO
No. 735 737 566
567
77
660 586 286 838
668
516
285 641
S 788
v. noghra
754
409
782
455
45
BORG Page
700 698
682 t v. pa poeci homor
et papoeci bojod 230 280
v. valerjana 202
898 753 82
108 v. rummien
494 147-8 148-9
878 795 516 125 728 400 174.
868 831 217 684 230 609 589 704 812 646 562
v •. kittien
46 GLnrpSES OF NATURAL SCIENCE
SOMMIER & Name CARUANA GATTO BORG
No. Page Salvagg, kosbor 424 Salvagg, kurrat 751 682 Salvagg, langas 822-8 Salvagg, naghniegh 584-5 496-7 Salvagg, ghansal 763 Salvagg, ravanell 280 Salvagg, selq 617 140 Salvagg, tuffieh 824 Salvagg, tulip an 767 672 Salvagg, zaghfran 722 703 Salvagg, zebbug 472 Salvagga, bizbula 476 587 Salvagga, busbies 418 Salvagga, cikwejra v. zigland; 449 629; 641 Salvagga, margarita 577 Salvagga, mustarda 223 Salvagga, pruna 810 Salvagga, salvja 489 Salvagga, sardinella 265 Salvagga, sebuka 554 Salvagga, selq 140 Salvagga, sempreviva 399 590 Salvagga, sills 364; 372; 379 Salvagga, skalora 788 Salvagga, tulljiera 594 Salvagga; zaghZigha 578 Salvja 589 488 Salvja ta' Franza 488 Salvja tal-Madonna 484; 489 Salvja ta' Malta 488 Salvja salvagga 489 Salvja ta' Sqallija 488 Salvjun 551 484 Salza pajzana 770 Samm, qamh 789 San Guzepp, bastun ta' 255 San Gwann~ xuxet 170 Saghtar 644 498 Saghtar ta' Franza 586 Saghtrija v. xpakkapietra SardinelIa salvagga 265 Sarjetta 54,8 Savina 470 480 Savoja, kaboCci v. kaboCci Sebqet '1 ommha 407-8 608
REGINALD VEJ.LA TOMLIN 47
SOMMlER & Name CARUANA GATTO BORG
No. Page Sebuka 356 Sebuka salvagga 356 554 Selq il-bahar 613 Selq salvagg 617 140 Selq xewwieki 605 116 Sempreviva salvagga 399 590 Sensiela 821 4114 Serduq, ghallet is. 186 Serp, garni, qoxret i8- 682 804 Serp, gilbiena tas- 884; 886 Sewda, brimba 809 Sewda, gilbiena 891 Sewda, hatba s- 365 Sewda, marrubja 550 486 Sewda, mustarda v. mustards. Sewda, sifja qamh ta' 789 Sfargel 284 322 . Sfonnarija 880 Sida muswafa 260 Sieq il-brimba 18 194 Sieq il-hamiema 19; 864 195;, 561 Sig-ra, tenghud tas- 127 Sig-ra tat-tosku v. lila Sigret iI-garab v. oljandru Sigret il-harir 473-4 447 Sigret ir-rizzi 516 Sija 220 Sikrana 892 785-6 sma 251 880 Silla tal-blat 864 Silla salvagga 237; 249 364; 872; 379 Simar 774 666-7 Sinaps. 224 Sinjur, gherq 664 111 Skalora 789 Skalora taI-kanali 810 Skalora salvagga 738 Sokrana v. sikrana Soghda 792 Sombor 560 Sorba. 825 Sosfa 259 Spakkapietra 154 Spartu v. nalfa Spika tal-kamls. 560
48 GLIMPSES OF NATURAL SCIENCE
Name
Spika komuni Spinaci ta' Nwova Zelanda Sprag Sprag salvagg Sprag xewwieki SqaIli, te Sqallija, salvja ta' Staipmi, frawIi ta' I-erba' Stramonjuabjad Suffejra Sulla Sumak Sumak tal-konza Susa, qamli ta' Swar, ta.bakk tasSwejda
Ta.bakk Tabakk tas-swar Tadam tal-fosdqa Tajr, haIib itTamar, palma tatTedeski, nespIi Te falz, ghobbejra Te Sqalli Tenghud T'enghud tal-gonna Tenghud tas-sigra Tenghud tax-xaghri Tenghuda rqiqa Terrestri, ederi Tewm Tewm abjad Tewm ta'Barbarija Tewm hamrani Tewm ta' l-ikeI Tewm kahlani Tewm muswaf Tewm qerqini Tewm tal-qsari Tewm ta' ras hoxna Tewm safrani Tewm taz-zrigh
SOMMIER & CARUANA ;GATTO
NQ.
T
560
769
552
400-4
v. xuma.k
v. faham
516 760
622 552
648-658
748-757 746
748
753 7''7 750
'754. 751
BORG Page
168 698
694 480 488 318 500 598
v. silla
292 789 502
14.8-9
502
674 '799 820 148 480 124 124 127 128 125 488
689 68'7 681 688 68!) 686 690 682 684
REGINALD VELLA TOMLIN 49
SOMMIER & Name CARUANA GATTO BORG
No. Page Tfief 458-460 648 Tfief xewwieki 687 Tfuh, ghobbejra 148 TiIliera 875 Tilliera salvagga. 878 Tin 679 104. Tin bajtri 670 Tin imwahhar 104 Tin parsott 670 Tolliera v. tiIliera. T. tuI1jiera. Tomnija 788 Toppu tar-regina 863 v. valerj ana Trew 845-8 Trierah, haxixet it- 422
.Tuffieh ta' biUudja. 824 Tuffieh tal-fanali 507 Tuffieh salvagg. 824 Tulipan 672 TUlipan salvagg 767 672 Tulljiera 598 Tulljiera salvagga 594 Turnasol 661 181 Tursin 328 411 Tursin il-bir 906 86 Tursin il-ghuI 279 815 Tursin ir-rill 82 Tut 670 Tut abjad 670
U Ulmu 102 Umbrelle1 p. 888-391, Nos. 1-22.
V Valerjana 557 Vipra v.bins. Virgi, sigret il- 562 Vjola 88 251
W Warda 276 Warda tal-hall 317 Warda tal-Madonna 817 Wardata' Malta 817
50 GLLMPSES OF NATURAL SCIENCE
Name
Warda taz...zejt Werqa fdewxa, hajja w mejta Widna Widnet il-bahar Widnet il-fenek Widnet il-gurdien Widnet il-kalli Widnet il-ghomor Wied, girlanda talWied, karfus talWiesgha, sifja ta' qamh
Xaddok Xahxih Xalotti Xandkura Xaghri, leblieb tax-Xaghri, tenghud tax-Xatbet l-andar Xatbet I-art Xebt Xeht il-forom Xeht l-imhabba Xeht ir-rih Xerbett Xewk Xewk abjad Xewk baghli Xewk il-far Xewk isfar Xewk ta' Kristu Xewk tal-kuruna. Xewk il-mixqta Xewk il-ghotba Xewk, prajn tax-Xewk, qaqoec tax-Xewk ir-ramel Xewk tax-xitan Xewwekija, brankorsina Xewwekija., ghajn il-baqra. Xewwieki, selq Xewwieki, sprag Xewwieki, tfief
SOMMIER. & CARUANA GATTO
No.
X
244
313 521 299 528
27
560
576-8 570-2 819
48 v. morra
668 874
428 427 424 429
'106 419
414 812 416 564
605
BOR.G
817 820 874 612 4,09
4.65 317 825 790
284 207 685
452 128
509-10 512-8
240 876 108 502 619 621 622 616
625-6 616 293 607
810 628 408 620 584 59'7 116 6941 ..,
Name
Xih, lehjet ix-Xitan, xewk tax-xi tan Xkomb Xnien Xghir Xghir tal-birra Xghir taI-mazza Xghir qamhi Xorbebb Xorbett Xpakkapietra Xrika Xumak Xumak falz Xumak tal-konza Xuxet San Gwal1l1
Zabbara Zafiaf Zaghfran Zaghrun Zaghzigha Zaghiigha salvagga Zajtun Zannur Zebbug Zebbug Malti Zebbug salvagg Zebbuga Zebgha, haZiz taz-Zejt, warda taz-zerrieghet il-briegllCd Zerrieghet il-qamel Zibeg tal-kuruni Ziemel, denb iz-Zigland
ZinieI Znuber Zokret il-ghaguza Zorba Zoifa Zrigh, tewm taz-
REGINALD VELLA TOMLIN
SOllIMIER & CARUANA GATTO
No. 489-90
·HO
216-236
v. xerbett
821
165 167
738 674-5 722 280 373 369
557
472 557
p. 357, No. 106
484 20
905 v. I ell ux; ,1;50; ,t.G2
309 900 302-3 282 259 751
BORG
Page
480; 482 620
v. citrat
51
845-8; 850-3()2 791 792 792 791
v. xerbett v. xerbett 154; 491
784-5; 736 286
170
692 100 703 319 598 578
v. sajtun v. karduni
487 438
'~76
317 541 195 728 88
v. lellux; 629; 633-·'\.; 648
294 92
299 v. sorba
396
52
Name
Zunzana ZwiemeI, nagbniegb tazZwien
Zalza pajzll.na Ziju Zokk, kabocci tazZmmarija Zunnarija salvagga. Zupperit
GLI1IIl'SES OF NATURAL SCIENCE
SOMMIER & CARUANA GATTO
No.
z 770 310
880
Appendix II BIBLIOGRAPHlOAL REFERENCES
BORG Page
818 497
772-3
696 295; 323
v. kabocci 425
v. zunnarija v. laringa qarsa
ARDOINO, N., GH Uccelli di Malta, Elenco Sinottico, opera postuma, con una memoria biografica da G. Despott, Empire Press, Malta, 1928.
BORG, JOHN, Descriptive Flora of The Maltese I8~t:And8 Including The ]f'e'l'ns And Flowe·ring Plants, Government Printing Press, Malta, 1927.
BORG, JOHN, Cultivaition And Diseases oj Fruit Trees in The ~laltese Islands, Government Printing Press, Malta, 1922.
DESPOTT, G., The 6-8 is a ichthyology.
Critien's Press, Malta, 1919. On pp. descriptive list of literature relating to local
ROBERTS, E.L., The Birds of MlIlita, Progress Press, hensive bibliographical list is given on page 153.
1954. A compre-
SOMMIER, S., et CARUANA GATTO, A., Flora Melitensis Nova, Pellas, Firenze, 1915. In this work one will find two excellent and exhaustive botanical bibliographical lists; vide pp. 25-27; 33-63.
LANFRANCO, GUIDO G., A Complete Guide to the Fishes of Malta, Central Meditermnean, Department of Information and Tourist Services, 1958. Here we ha,ve the latest guide, technical in every respect, of the fishes found around our shores. On pages 50-74 are found e~cel1ent indexes; following are fortyone plates of illustrations referring to the three hundred species in the text.