globalne bc

12
Biblioteka cyfrowa: lokalna czy globalna? Dr hab. Marek Nahotko PBW Kraków, 12-13.06.2014 1

Upload: marek-nahotko

Post on 24-May-2015

105 views

Category:

Internet


2 download

DESCRIPTION

Mijsce bibliotek cyfrowych w przestrzeni Internetu. Globalność i lokalność bibliotek cyfrowych

TRANSCRIPT

Page 1: Globalne BC

Biblioteka cyfrowa: lokalna czy globalna?

Dr hab. Marek Nahotko

PBW Kraków, 12-13.06.2014 1

Page 2: Globalne BC

Internet ma własną geografię sieci i węzłów;

Znaczenie każdego miejsca w Internecie wyznacza architektura sieci i relacje z innymi miejscami;

Nowa forma przestrzeni: przestrzeń przepływów informacji.

Przestrzeń Internetu (Castells)

PBW Kraków, 12-13.06.2014 2

Page 3: Globalne BC

Publiczna i prywatna;

Globalna i lokalna;

Transjęzyczna i międzykulturowa;

Kontrolowana i wolna.

Cechy przestrzeni Internetu

PBW Kraków, 12-13.06.2014 3

Page 4: Globalne BC

Technologie sieciowe pozwalają na masowe dostosowywanie się do indywidualnych potrzeb – personalizację (Barney 2008);

Długi ogon (Anderson 2004);

Fragtegracja: fragmentacja + integracja (Bard, Söderqvist 2006);

Glokalizacja: treści globalne i lokalne nie eliminują się nawzajem, następuje konwergencja: dodanie do treści lokalnych przetworzonych elementów zewnętrznych (Wojciechowski 2008).

Przestrzeń globalna-lokalna

PBW Kraków, 12-13.06.2014 4

Page 5: Globalne BC

Biblioteki cyfrowe, gromadząc kolekcje lokalne udostępniają je globalnie wszystkim użytkownikom Internetu;

Dokument dotąd nieomal niedostępny (np. cenny, niewypożyczany) po zeskanowaniu i umieszczeniu w bibliotece cyfrowej staje się znacznie lepiej dostępny niż jakiekolwiek niezdigitalizowane zbiory biblioteki.

Glokalizacja

PBW Kraków, 12-13.06.2014 5

Page 6: Globalne BC

„Miejsce”, w przestrzeni Internetu, w którym tworzy się i archiwizuje lokalne kolekcje obiektów cyfrowych i/lub wykonywane są globalne funkcje komunikacyjne (usługi) z wykorzystaniem Internetu (organizacja dostępu, pośredniczenie w obiegu i retransmisja komunikatów).

Biblioteka cyfrowa

PBW Kraków, 12-13.06.2014 6

Page 7: Globalne BC

Zamiast umacniać odmienności pomiędzy grupami społecznymi i społecznościami (na przykład pomiędzy grupami naukowców), pozwalają na porozumienia poszczególnych grup ponad tymi granicami i odmiennościami; Kolekcje BC mogą być wykorzystywane przez wiele społeczności. Dane gromadzone w ramach jednego serwisu z myślą o potrzebach określonej grupy badaczy mogą być wykorzystywane przez inne grupy, których członkowie prowadzą badania w innej dziedzinie. Każda z tych grup interpretuje dane w swoisty sposób, pomimo tego, że pobiera je ze wspólnego zasobu; Nigdy nie wiemy, co użytkownicy zrobią z udostępnionymi im zasobami (dokumentami, metadanymi).

BC jako obiekt transgraniczny

PBW Kraków, 12-13.06.2014 7

Page 8: Globalne BC

Kolekcje cyfrowe zawierają obiekty cyfrowe, wyselekcjonowane i zorganizowane w celu ich wyszukania, udostępniania i wykorzystywania. Dobre kolekcje oprócz obiektów cyfrowych zawierają metadane je opisujące oraz przynajmniej jeden interfejs użytkownika pozwalający na dostęp do nich.

Kolekcje BC (NISO 2007)

PBW Kraków, 12-13.06.2014 8

Page 9: Globalne BC

Wcześniejsze etapy rozwoju BC:

Początkowo biblioteki cyfrowe mogły wspomagać cele krótkotrwałe lub zapewniać minimalną użyteczność;

Później powstały użyteczne i relewantne kolekcje, zaspakajające potrzeby określonych grup użytkowników.

Obecnie: o sukcesie decydują efektywność (koszty/efekty), trwałość, wiarygodność.

„Dobre” kolekcje

PBW Kraków, 12-13.06.2014 9

Page 10: Globalne BC

Kolekcje, obiekty cyfrowe i metadane muszą być postrzegane nie tylko w kontekście projektów, w których powstały, ale jako elementy służące twórcom innych projektów do wykorzystania do własnych celów, budowania własnych kolekcji oraz własnych usług opartych na nich; Obecnie wymagane jest współdziałanie, wielokrotne wykorzystanie do różnych celów w różnych miejscach, trwałość, weryfikowalność, udokumentowanie oraz dostosowanie do wymogów praw własności intelektualnej.

„Dobre” kolekcje

PBW Kraków, 12-13.06.2014 10

Page 11: Globalne BC

W XX w. bibliotekarstwo stało się globalne dzięki standaryzacji stosowanych narzędzi;

Tworzenie bibliotek cyfrowych spowodowało globalizację na poziomie treści (zasobów cyfrowych) i usług;

Społeczność użytkowników BC i ich potrzeby muszą być zdefiniowane inaczej niż w bibliotece tradycyjnej;

Biblioteki cyfrowe to jednak również są biblioteki i powinny utrzymywać standardy typowe dla tych instytucji.

Wnioski

PBW Kraków, 12-13.06.2014 11

Page 12: Globalne BC

Dziękuję za uwagę

[email protected] PBW Kraków, 12-13.06.2014 12