GOD BIZAD

AMERICAN BIBLE SOCIETYNEW YORK

[Navaho, 1277?o.] 1917

A

GOD BIZAD DIYFNI

bits'ando la' bido ni'li

PAGE

Hode'ziz 3

Clzninah, wolta'i 20, 3-17 106

Sin 1, 23, 32, 51, 139 108

Hoyan'go Haidzi'hi, woltai 2 113

Aize'ah, wolta i 52, 13-53, 12, ado 55 115

Jonah 118

Matthew, wolta'i 6, 9-13 123

Mark 124

Luke, wolta'i 1, 2, 14:28-35, 15, ado 16 169

Jan 181

Daladi A'dadzai, wolta'i 1 ado 2 235

Romgi Kedahat'ini, wolta'i 1-8 241

Ahodoni'li Be'hozi'ni, woltai 20, 21, ado 22 257

NAVAHO ALPHABETDineh bizad beh-eli'ni

dInEH ENGLISH

a as in what iikan' = sweet

a" "

father..... la - three

a" "

(see Note) nanihiye'la = I have chosen youb

" "bell bes = knife

c " ch"

church ciz = firewood

d]|

"dodah = no

e " "met keh = mocassin

e " " " (prolonged) . . e = garmente " "

they nile'di = away off

f " "foreign words only

g" "go gah = rabbit

g" " hogan = dwelling

h" "

house holon = to have or possess

h" "

haih = winteri "

"machine lin = horse

i " " " (prolonged), .hadzi = he spakei " "it lit = smokej "

"judge jeh = pitch, gum

k" "

king kin _ = housek

" "nitsiskes = I am thinking

k'l^^

"k'ai' = willow

1 ""

lamp lah'an = assent

1]|

;]

lo^

= fish

m " " man main = coyote

n" "

not Noda'i = Uten

" "nadan = corn

n initial (see Note)o " "

boat lo'k'a = reed"

"pole lo = fish

p only qualifies b in certain words

q"

foreign words only

s " "sin sin song

s a^

s"

t"

u"

Vw"X

y"

z "

z "

m sugar

,

top.

DINEH

sih

beatois

tseh

te'li

t'aat'eh

fury t'oahayu'i

foreign words only

wood wo'yahdi

foreign words only

you yo

zone azat'i'i

azure size'e

ENGLISH

= I, me, my, mine= whip= rock= burro= all

= much, many

= below, down

= beads= bridle

= my father

a* glottal stop as in la' =

c' interruption " " c'ah

dl " " dlon

dz -" " dzil

hw " " hwihsilin'

tl " " ditle

tr " "..... tl'oh

ts " " tseh

ts' " " tsin

ai'

" " nagai'

ao " " daolyeh

ei " " seih

Rising inflection sinin

Falling inflection sinin

Accent Hak'go

one, some, anotherused also with e' i' o' n'

= hat= prairie dog= mountain= satisfied

= wet= hay, grass= rock= bone= that one= their name= sand= my nostrils

= my face

= Come

Note—a occurs only three times, the syllable of which it

forms a part is sounded in the throat with the lips open.

n is used as the initial letter in such words as hit'en,

nidih, etc.; in all such words the i is almost silent.

n when used in such words as ayoayo nih indicates a

sound which is made in the throat and nasal passages.

MOZES BI NALTSOS ALTSEH'IGI

HODE'ZIZ

YOLYEH'IGI

WOLTAl 1.I

1 Hodeyadan God ya'dilhil

in'dah nahasdzan a'yilah.j

2 Ado nahasdzan do al'yah

yengi at'e' dah silin', ado,t'ado bika silahi dah; bikagit'aat'e-hit'en cahalhet. AdoGod bi Nilc'ih Diyin'i toh bi-

kago nahale*.

3 Ado God, Adindin' le',

di'nid ; t'a a'ko adindin si-

lin'.

4 Ado God adindin'igi yi-

nel'in'go ei ya'at'eh ; adoGod ei adindin'igi cahalheiyit atts'a-yi'nil.

5 Ado God adindin'igi ei

Jihh yidi'nid, cahalhel'igi ei

Tl'e yidi'nid. Ako i1 ani in'-

dah abin'i ei t'aa'lah ts'ide

altseh' la' ajinh azlin'.

6_Tf Ado God anado nid, Tohbita'gi haz'anh' wole', akotoh t'a alc'ijih dolel.

7 Ado haz'an'igi ei Goda'yilah, ado haz*an'igi biyaditoh'igi, ado haz'an'igi bikagitoh'igi ei di'igi alts'a-yi'nil;

ei t'a akot'eh silin'.

8 Ado God ei haz'an'igi

Yah yidi'nid. Ako i1 ani in'-

dah abin'i bilgo naki jihh

azlin'.

9 T[ Ado God anado'nid,

Yah biyadi toh'igi ei t'a-

lah'ajih' ahan naho'gye, adoni' yiltsei'igi yit'ih le*: ako ei

t'a akot'eh silin'.

10 Ado God ni' yiltsei'igi ei

Nahasdzan yidi'nid; ado tohahan-nahezgo'igi ei To'-hi-

le\ yidi'nid : ako ei God yi-

nel'ih'go, ya'at'eh.

11 Ado God anado'nid, Na-hasdzan bits'ahdo tl'oh in'-

dah c'il bilastsi daholon'igi,

ado tsin t'a al'ah adat'e'li,

binest'ah* daholon'igi, ei bi-

nest'ah' biyi'di bilastsi daho-lon'igi nahasdzan bikagi ha-hinot'ihl le' : ei t'a akot'ehsilin'.

12 Ako nahasdzan tl'oh in'-

dah c'il al'ah adat'e'li, bi-

lastsi daho'lon'igi, ado tsin

t'a al'ah adat'e'li, binest'ah'

daho'lo'ni, ei binest'ah' bi-

yi'di bilastsi daho'lon'igi ha-yinilt'ahh : ako ei God yi-

nel'ih'go, ya'at'eh.

13 Ado i'i ani in'dah abin'i

bilgo tagi jihh azlin'.

3

1: 14 HODE'ZIZ 1: 28

14 T Ado God anado nid,

Ya'dimil biyfdi da'dindin' le'

ako ei ji'ni in'dah tl'e'i alts'a-

ne'nil dolel; ei'di beh-eho'zi-

ni at'e dolel, ei'di bik'ehgonina'haliah dolel, ado nina'-

ha'sinh dolel, ado niyilkah

dolel, in'dah aliehwidah do-

lel.

15 Ado ya'dilliil biyi'den

da'dindin' le', ako nahasdzanbikagi adindin' do : ei t'a

akot'eh silin'.

16 Ado God, beh-adindi'ni

naki'go ayoat'e'go a'yilah

;

alahgo beh-adindin'igi ei

jin'go beh-boholnih do, adoa'oh'go beh-adindin'igi ei

tl'ego beh-boholnih do : adoson' aldo' a'yilah.

17 Ado God ya'dilhil biyi'di

niyiznil nahasdzan bikagi

beh adindin' dolelgo bini-

yeh.

18 Ado ei jin'i beh-bohol-

nih dolelgo biniyeh, tl'e I al-

do', ado adindin'igi cahalhel

yil alts'a-ne'nil dolel: ako ei

God yinellh'go, ya'at'eh.

19 Ado i'i ani in'dah abin'i

bilgo din'i jinh azlin'.

_20 H Ado God anado'nid,

Tayi' nidalde'hi dahanan'igit'oahayui wole', ado nidat'a'i

ei nahasdzan bikagi wo'dah-di naldeh' dolel.

21 Ado God layi nidal-

deh'igi ayoadanildi'li a'yilah,

layi' nidaldeh'igi t'oahayui

t'a al'ah adat'e'li a'yilah, ado4

nidat'algi al'an adat'e'li ayi-

lah : ako ei God yinel'ih'go,

ya'at'eh.

22 Ado God ei yik'i sodol-

zin'go anih, Nihiya'zi ni'da-

hodlel le', ado k'eanna'hi-

not'inl le', ado to'-hitel bi

ha'dadohbin, ado nidatVinahasdzan bikagi k'eahna'-

hinot'inl le'.

23 Ado i'i'ani in'dah abin'i

bilgo asdla' ajinh azlin'.

24 H Ado God anado'nid,

Nahasdzan bikagi dahananial'ah adat'e'li daho'le', hidal-

dlosi, ado nahasdzan bikanidalde'hi, ado leyi' nidal-

de'hi in'dah al'ah adat'e'li

:

ei t^a akot'eh silin'.

25 Ado God ei leyi' nidal-

de'hi al'ah adat'e'li in'dah

hidaldlosigi al'ah adat'e'li,

in'dah nihoka nidalde'hi

al-ah adat'e'li a'yilah : akoGod yinel'ih'go, ya'at'eh.

26 Ado God anado'nid,

K'adt dineh a'dadilnil t'a ni-

hi nal't'e'go, ado adanilnin'i-

gi at'e'go : ako to'-hitel bi-

yi'di loigi, ado hidat'a'i wo'-

dahdi nidaldeh'igi, ado hi-

daldlosigi, ado nahasdzant'aat'e-hit'eh, in'dah nihokanidalde'hi, ei di'igi t'aaltso

beh-bi'daholnih' dolel.

27 Ako God, dineh t'a bih

nalt'e'go a'yilah, t'a God biz-

nolningo a'holah ; bikah'ih

in'dah ba'adi a'yilah.

j28 Ado God yik'i sodolzihd

1: 29 HODE'ZIZ 2: 9

ako God hac'in' hadzlgoanih, Nilia'atcini na'hodlel:

dolet, ado k'ean-nidorzis do-

le}, ado nahasdzan t'aat'e bi-

kagi ha'dadohbin, ado na-hasdzan bik'eh-dadidohdlel

:

ado }o to'-nitel yl nalde'hi,

ado nidatVi wo'dahdi nidal-

deh'igi, ado nahasdzan bika-

gi t'aaltso dahanago nida-ha'nahigi ei'di beh-nihida-holnih' dole}.

29 Ado God anado nid, Jo'-

akon, nanise' bilastsi daho-lon'igi al'an adat'e'}i nihadi'-

nianh, ado tsin a}*an adat'e-

}i, binest'an* biyfdi bilastsi

daholon'igi a}do' ei nihi c'i-

yan' dole}.

30 Ado nahasdzan bikaginidaldlosi t'aaltso, ado ni-

datVi wo'dahdi nidaldeh'igi

t'aaltso, ado leyi* nidalde'hi

t'aaltso, in'dah dahanani t'a-

a}tso, ei'di c'il daditlel bi c'i-

yan' dole!: ei t'a akot'eh' si-

lin'.

31 Ako God, a'yilaigi t'a-

altso yinel'in'go, ei jo'akon,

t'ai'yisi ya'at'eh lanh' ; akoi'i'-ani in'dah abin'i bilgo

hastan jinh azlin'.

WOLTAl 2.

1 Kot'e'go ya'dilhi} in'dahnahasdzan ado t'aa}tso biyi'-

di daho'lon'igi altso al'yah.

2 Ado tsosts'it jinh azlin'-

go God bi nanis altso a'yi-

lah, ei'banh tsosts'it jinh az-

lin'go biyi*, ha nanis t'aaltso

aji'laigi bits'ando hajolyin.

3 Ado tsosts'it jinh'igi ei

God yik'i sodolzind ado at-

s'e-inianh, halah, ei bijindanGod bi nanis altso a'yi'lago

ei yits'ando hanalyin, ei'-

banh.4 TI Kot'e'go ya'dilhi} in'-

dah nahasdzan hazlin, t'a ei

bijindan Jiho'vah God na-hasdzan in'dah ya'dilhi! yil

a'yilah.

5 Ado k'elye' t'aa}tso t'ah-

do k'idilye'dan, ado c'il da-dani t'ahdo hadani'se'dan

:

Jiho'vah God nahasdzanbikagi t'ahdo nahaltin'goileh'dan ei'banh, in'dah di-

neh da'ak'eh yent'in' dolel'-

igi ei at'din dan.6 Nidih nahasdzan bits'an-

do a'hi dahdadildoh' ado lez

t'aat'e-nit'en beh nastle.

7 Ako Jiho'vah God lez bi-

ts'ando dineh a'yilah adohanin go'ne' beh-na'didzi'hi

beh-inani yeh i'yol, ako di-

neh hwi yizin'i beh-hinanihazlin'.

8 Ado Jiho'vah God da'ak'-

eh ha'aahjigoh I'den biyigik'izdilah, ado a'kwi dinehaji'laigi nizniltinh.

9 Ado Jiho'vah God ni'dentsin a}*an adat'e}i hainil'-

t'anh, tsin ya'at'ehgo danil-

i'ni, in'dah tsin ya'at'ehgobanh dadani; da'ak'eh a}ni'-

gi inah'-tsin a}do, ado tsin,

2: 10 HODE'ZIZ 2: 25

yaat'e'hi in'dah banhigiat'-

ei' beh be'hodozin'li aldo'.

10 Ado rdenden Ibh da'ak'-

ehgi beh nina'haltloh ; adodin'go alts'a-dazlinh' silin'.

11 Atseh'igi Pai'san wos-ye', ei ke'yah Ha'vilah hol-

yeh'igi t'aat'eh bi naz'linh,

akwe'e o'lah holon:

12 Ei ke'yah biyi' o'lahigi

ya'at'eh: t'a akwe'e tseh bi-

de'Ham in'dah a'nix yolyeh'-

igi holon.

13 Ado t'a akegoigi ei

Gai'han wosye', ei ke'yahKus holyeh'igi t'aat'eh bi

naz'Hnh.14 Ado loh laigi ei Hi'dikel

wosye', ei Asi'ria bi'gahgoha'aah bicln'jin' cmi'linh.

Ado toh din'igi ei Ufre'tiz

wosye'.15 Ako Jiho'vah God, di-

neh'igi daak'eh I'dendi hoi

ni azgo a'kwe'e niho'niltinh',

a'kwe'e nijilnis ado baaho-jilyah dolelgo biniyeh.

16 Ako Jiho'vah God ei di-

neh adoni'li beh ba'nihozni'-

ango ajinih, Tsin'igi t'aaltso

binest' an* t'a ni ni'zingo ni-

yan dolel:

17 Nidih tsin, ya'at'e'hi in'-

dah banhigiat'ei' beh be'ho-

dozin'li, ei t'e'yah do banhadiyihl' dah : halah, banhiniyan bijih'jin' ei t'aani da-di'tsal, ei'banh.

18 Tf Ado Jiho'vah God ana-do nid, Dineh t'asa'ha naga-

6

go ei do ya'at'eh dah, haka-anal'wo' dole'li ha adeslil.

19 Ado Jiho'vah God lez

bits'anden nihoka nidalde'hi

a'yilah, ado nidat'a'i aldo*

a'yilah ; ado dineh'igi bajiz-

ezgo ha at'e'go yi'zi' a'deido-

lil dzini'zifi'go : ado daha-nah' hina'neranjin' t'a yehyiyi'zihigi t'a ei dabi'zi*.

20 Ado E'dam ei t'aaltso

da'lifi'igi yi'zi* ya a'dayilah,

nidat'ai aldo', nihoka nidal-

de'hi aldo* yi'zi' ya a'da-

yilah ; nidih E'dam haka-anal'wo' dole'li ei t'ahdo so'-

it'eh' dah.21 Ado Jiho'vah God ei E'-

dam yiilhaz, ako ajilhaz, adohatsan la' hayitango hatsin'

yeni* al'cln, anayidlah.

22 Ako Jiho'vah God ei E'-

dam bitsan hayitan yeni' ei

asdza'ni a'yilah, ado .E'dambic'ifi' hoi jini'az.

23 Ako E'dam adi'nid,

K'adt di sits'inigi bits'ando

ts'in, ado sitsin' bits'ando

atsih' at'eh, ako Asdza'niyolye' do, halah, Dineh bits'-

ando a'hodilyah, ei'banh.

24 Ei'banh dineh, haze'e

indah hamah do', bits'an

hizdigahgo hwe asdzan t'e-

yah bil jina do, ako ei t'ala'i

atsin' ji'leh'.

25 Ado t'aji'lah t'a-ats'e-

at'din, dineh in'dah be as-

dzan bilgo, ako do bayaz-ni'zin dah nit'en.

3: 1 HODE'ZIZ 3: 16

WOLTAl 3.

1 Ako I'dan tl'is t'eyah aga-go nitse'akosi at'eh, nihokanidalde'hi Jiho'vah God a'yi-

lahigi t'aattso bilahgo: akoasdza'ni ayidi'nid, Da' t'as-

ani God aniliidi'nid, Da-ak'ehgi tsin'igi t'aaltso t'ado

banh o'sa'ni nihilnih'?

2 Ado asdza'ni anih tl'is

yic'in', Daak'ehgi tsin'igi bi-

nest'an' yidanh' biniyeh ni-

Hadet'anh'

:

3 Ako God a'nihilnih, Da'-ak'eh alni'gi tsin binest'an'

do do'sinl' dah, do nidihbididolcil' dah, akoh'dzagodinohnel sa sin.

4 Ado tl'is hadzi'go anihasdza'ni yic'in', Do t'aani di-

nohnel dah.

5 Halah, God bit beho'zindi woyan bijihh' nihina anadonil ado God nahono'lindo, ya'at'e'hi in'dah banhigi-at'ei' ei nihil beho'zin dolel,

ei'bahh.

6 Ado asdza'ni yiyiltsangotsin'igi c'iyah ya at'eh in'daht'ai'yisi hoi yaat'e'go bik'iz

na'gal ado beh hojiyah dolel,

ako ei binest'ah* nizdiahgojiyah, ado ha hastin aldo'

bazniahgo yiyi'yah.

7 Ado t'aji'lah hana aha'dzago do-hazdit'e'go naji-

asigi hoi be'hozifid, ado tsin-

fig bit'ah ahi'dazdilkadtgotl'a'-kal a'jilah.

8 Ado Jiho'vah God jih'go

de'yolgo daak'ehgi yigat'godzidizts'ah, ako E'dam hweasdzah bil Jiho'vah God bi-

ts'ah naz^dest'ih daak'ehgitsin'igi bitahgi.

9 T[ Ado Jiho'vah God ei

E'dam yic'ih* adi'nid, Hadi-sah nih?10 Ado azdi'nid, Da'ak'ehgi

nizih disets'ahgo na'sisdzid,

halah, do hadinist'e' dah,ei'bahh na*dest'ih\

11 Ado adi'nid, flai'sah' t'a

linci'i nilnih, da' tsin'is bahhiniyah, do bahh adiyihl dah,hidisnih yeni*?

12 Ado dineh azdi'nid, As-dza'ni seniltih'go bil nas'as-igi ei sa niltsod ako yiyah.13 Ado Jiho'vah God ei

asdza'ni ayidi'nid, Ha'at'i

banisi'niyah? Ako asdza'niadi'nid, 'Tl'is asilni'go yiyah.14 Ado Jiho'vah God ei tl'is

ayidi'nid, Di banisi'niyah'igi

binina hidaldlosi bilahgo adonihoka nidalde'hi bilahgoan'didolnit, nibidt beh nani-na do, lez t'eyah nildel'gohininago niyolkal dolel.

15 Ado nih in'dah asdza'niei bil ahijindlago adeslit, na*,

alcini in'dah ei baalcini yil

daahijodla dolel; ako ei ni-

tsits'in yiljiz' do, ado ni t'e-

yah hake'tal niljiz' dolel.

16 Ado asdza'ni do' ayidi'-

nid, Ni t'eyah iniltsahhgot'ai'yisi nic'ih' nahwinagoadeslil; ac'ih-nahwinah bi-

7

3: 17 HODE'ZIZ 4: 7

yi'jin' nihhilcil' do ; ado ni

hastin t'eyah bidini'lin' do,

ado ei bo'honilnih' dolel

17 Ado E'dam do* ayidi'nid,

Ne asdzan anin'igi yinilts'

ango, tsin do banh adiyinl

dah, nide^nin' eni*, banhi'niyan ei'banh nih nininani' do-ya*ason-dah silin';

nic'in' nahwi nago ni nanisei bits'ando iyango niyolkal-

do ni* initdind'jin*.

18 Tsin dadeni'ni in'dah c'il

dadeni'ni aldo* nicin' hadi'-

not'inl, da'ak'ehgo c'il t'eyahniyan dolet.

19 Ei binina ni tasil na'-

hodleigo in'dah iyan do, le-

yi'jin' nasinidlin'jin' ; iez

bits'ando an'dilyah: ei'banhIez ni'linh ako Iez nididlet.

20 Ado E'dam ei hwe as-

dzan bi'zi' Iv baajilah, ha-lah, ts'ide t'aaltso bimahdzizlin, ei'banh.

21 Ado Jiho'vah God ei

E'dam in'dah be asdzan al-

do' aka'gi e ba ajilah, adobeh hazdilah.

22 TI Ado Jiho'vah God adi'-

nid, Jo'akon, dineh t'a nihel-

t'e silih', ya'at'e'hi in'dahbanhigiat'ei' ei bil be'ho-

zind: ako k'adt yanits'ondgoinah-tsin'igi binest'ah' ne'di-

doalgo yiyi'yafigo hol'agohina.dolel dooslih'.

23 Ei' binina Jiho'vah Godda'ak'eh, I'den bits'ando c'i-

honil'a', Iez bits'ando a'ho-

8

dilyaigi ho nanis do bini-

yeh.

24 Ako dineh c'izninilcan

;

ado daak'eh I'den haaahbic'in go diyin aa'dahalyaniin'dah diltlis bits'a'-hodina'i

t'aaltsogo neiyolt'et, tsin-

beh-inani bic'in' atin yaa'da-halyango biniyeh.

WOLTAl 41 Ado E'dam, be asdzan Iv

bil be'hozin, ako Iv iznil-

tsand ado Ken jiscinh', akoadi'nid, Jiho'vah bits'andodineh se hazlih'.

2 Ado nabik'ijih; bitsi'li E'-

bel jiscinh', ako -E'bel ei di-

be yaahalyani silih', hidihKen t'eyah da'ak'ehgi nalni'-

si silih'.

3 Ado baholziz'go Ken ni'-

deh danest'ani Jiho'vah bi-

c'in' na'hizdolnih biniyeh ji'-

nija.

4 Ado Ebel aMo* dibe al-

tseh descin'igi indah bik'ah

t'a bit ji'nija, Ako Jiho'vahei E'bel bit yi'lihd, nayis-nih'i^i aldo'.

5 Nidih Ken nayisnih'igi

ei do bit yi'lihd dah, akoKen t'ai'yisi do-bil-hozoh'-

dah silih', ado hanin al'c'ih'

desdoh'.

6 Ado Jiho'vah ei Ken ayi-

di'nid, Ha'at'e'gosah' do-nil-

hozoh'-dah? ado haat'e'go-sah ninih al'c'ih' desdoh'?7 Da* ya'ateh'go in'dzagos

4: 8 HODE'ZIZ 4: 22

do sil ni'lin' dah do? Ado doya'at'eh'go in'dza dahgo,banhigiat'e bik'eh nahanifi'-

hi ei ni c'eidafi'gi sitinh',

ako ei ni'dinilin' do; adobeh-niholnih' dolet.

8 Ado Ken hatsi'li E'belbil al'c'in* yajil'ti'; ado ako'-

dzago daak'eh biyigi Ken,bitsi'li E'bel yic'in' na'didza-go yiyisRinh'.

9 Tl Ado Jiho'vah ei Kenayidi'nid, Hajin'san' E'belnitsi'li? ako azdi'nid, Do sit

beho'zin dah, da' si'is sitsi'li

yaahalyani nislinh'?

10 Ado adi'nid, Ha'san' yin-t'ind? nitsi'li bi dit bizih ni'

bits'anden sic'in' anih.

11 Ado k'adt ni' ei bize anaho'lah ni'lak'eden nitsi'li bi

dil yidodlint' biniyeh, ako ni'

ei ni jola dolet.

12 Da'ak'ehgi nanilnisgo ei

kodo do ledot't'e' go na'nit-

t'an' dah do; ni' bikago na-nice' do, in'dah t'aa'tajin'

nanina dolet.

13 Ado Ken anih Jiho'vahyic'in', Di atisini'laigi t'ai'yi-

si do bines an dah.14 Jo'akon, k'adt ni' binih

bits'ahjih' asinini'yod, adoninih bits'an nest'inl do,ako ado nanisce' do, adoni' bikajin' t'aa'lajih' nasa,do, t'a sik'i-niyahigi si di-

yothet'.

15 Ado Jiho'vah ahodi'nid,Ei' binina t'a Ken yiyishin'-[Navaho] 1 *

igi tsosts'itdi tina'hwizdo'-

i

nih, ako Jiho'vah ei Ken bi-

k'i adzizoh, ako dineh ta' dahi

hak'i-niyago do hodiyolhet'

j

dah biniyeh.

I

16 T[ Ado Ken ei Jiho'vahho'lo'ni bits'ahdo c'izniyah,

ako ta' ke'yah Nad holyeh'-igi ke'hojit'inh, ha'a'ah bi-

c'in'go I'dendo.

17 Ado Ken be asdzan bit

be'hozin ako i'niltsand adoI'nak yiscihh', ako kin-hal-ago a'jilah, haye' bi'zi'igi

I'nak beh ji'zi'.

18 Ado I'nak ba yizci'ni ei

Ai'rad yolyeh' ; ado Ai'radba yizci'ni ei Mehu'jiel; adoMehu'jiel ba yizci'ni ei Me-thu'ziel, in'dah Methu'zielba yizci'ni ei Le'mek.19 Ado Le'mek naki' ba'-

akei a'yilah, ako ta' E'dahyolyeh', nanata'igi ei Zil'lah

yolyeh'. .

20 Ado E'dah yisci'ni ei

Je'bel, ei nip'bal yiyi' ke'da-hat'in'igi in'dah bi begasidaholo'ni dabize'e dzizlih'.

21 Ado hatsi'H ei Ju'balyolyeh', tsin-adit'ah in'dahbi dilnih' daholon'igi ei da-bize'e dzizhh'.

22 Ado Zil'lah yisci'ni ei

Tu'bal-Ken, ado ei bes-tici'i

in'dah bes-dotl'i'zi dah bi-

ts'ahdo ha'at'i'hi-dah adeit-

in'igi ei bi' naznittin: adoTu'bal-Ken bidezi ei Ne'-amah yolyeh'.

9

4: 23 HODE'ZIZ 5: 11

23 Ado Le'mek ha akei bi-

c'in*. hadzodzi'go ajinih:

E'dah ado ZiFlah sizad

yi'nolts'an;

Le'mek ba'akei nolin'igi

hasne'igi yi'nolts'an;

Dineh la* sijizgisgo ei'-

banh ho diyeshel';

In'dah tsilken' la a'da-

sizdesnih'go ei'banh hodiyeshel'.

24 Is'janh la' dah Ken bini-

na tsosts'itdi tihwizdo-nih'go, jo'akon,

Le'mek ei t'aani bininatsosts'it-din do'baahtsosts'itdi tina'hwizdo-nih'.

25 T[ Ado E'dam ei be as-

dzan yena'ho*sind ; ako ha-yaz jiscih'go ei Seth beh ji'-

zi*, ako ajinih, God siyaz la'

sa ne'niltihh', E'bel sizin ne-

gi biniyeh, halah, ei Kenhwishih, ei'banh.

26 Ado Seth aldo' haye' ha'

yizcihh ei I'nas beh ji'zi'.

Ado in'dah dineh Jiho'vahdajozi'go bic'ih' sodazdilzin'-

go hodidesziz.

WOLTAl 5.

1 Di di'igi E'dam ba'alcini

nas da'ahilcih'igi beh bik'e-

ascinh ; God, dineh a'yilah

bijih'dan, God t'a binolnin'-

go a'yilah.

2 Bikah'in in'dah ba'adi

yilgo a'yilah ado yik'i so-

dolzin, ako a'hodilya bijin'-

10

dan E'dam ha'zi' hah a'dayi-lah.

3 Ado E'dam jinago nez-na'din do'baan ta'din hona'hai ako haye' ha' yizcihh,

t'a honolnin'go, in'dah t'a

hwelt'e'go, ako ei Seth behji'zi'.

4 Ado E'dam biyolkali Sethba' yizcih do'bik'ijih' tse-

bi'di nezna'din bi na'hai,

ako ei biyi' dabiye' in'dahdabitsi' ba' nihezcihh'.

5 Ado E'dam bidiskah bi-

jih'do nahast'ei'di nezna'dindo'ba ah ta'din bi na'hai akodadziztsahh.6 H Ado Seth nezna'dindo'baah asdla' bi na'haigoI'nas ba' yizcihh'.

7 Ado Seth jinago tsebi'di

nezna'din do'ba'ah tsosts'it

bi na'hai I'nas ba' yizcih do'-

bik'ijih', ado ei biyi' dabiye'in'dah bitsi'dah ba' nihez-cihh'.

8 Ado Seth bidiskahdo na-hast'ei'di nezna'din do'ba'ahnakits'adah bi na'hai akodadziztsahh.9 T[ Ado I'nas nahast'ei'din

bi na'haigo Ke'nan ba' yiz-

cihh.

10 Ado I'nas tsebi'di nez-na'din do'ba'ah asdla adah bi

na'hai Ke'nan ba' yizcih

do'bik'ijih' ako ei biyi' dabi-

ye' in'dah bitsi'dah ba' ni-

hezcihh.11 Ado bidiskahdo nahast*-

5: 12 HODE'ZIZ 5: 29

ei'di nezna'din do'ba'an as-

dla' bi na'hai ako dadziz-

tsanh'.

12 H Ado Ke'nan tsosts'it-

din bi na'haigo Maha'lilil

Iba' yizcinh'.

13 Ado Kenan tsebi'di nez-

nadin do'baan dizdin bi

na'liai Maha'lilil ba'yizcin

do'bik'ijin', ako ei biyi' dabi-

ye' in'dah bitsi'dah ba' ni-

Hezcinh'.

14 Ado Ke'nan bidiskan'donahast'ei'di nezna'din do'ba-an nezna bi na'hai ako da-

dziztsahh'.

15 If Ado Maha'lilil hastah'-

din do'ba'ah asdla' bi na'hai-

go Je'red ba' yizcinh'.

16 Ado Maha'hlil tsebi'di

nezna'din do'baan ta'din bi

na'hai Je'red ba' yizcih' do'-

bikljih', ako ei biyi' dabiye'

in'dah bitsi'dah ba' nihez-

cihh'.

17 Ado Maha'liHl bidiskan'-

do tsebi'di nezna'din do'ba-an nahast'ei'din do'ba'ah as-

dla' bi na'hai ako dadziz-

tsahh'.

18 TI Ado Je'red nezna'dindo'baan hastah'din do'ba'ah

naki' bi na'haigo I'nak ba'

yizcinh'.

19 Ado Je'red tsebi'di nez-na'din bi na'hai I'nak ba'

yizcih do'bik'ijih', ako ei bi-

yi' dabiye' in'dah bitsi'dah

ba' nehezcihh'.20 Ado Je'red bidiskan'do

nahast'ei'di nezna'din do'ba*-

ah hastah'din do'baan naki'

bi na'haigo ako dadziz-

tsahh'.

21 TI Ado I'nak haslah'din

do'baan asdla* bi na'haigoMethu'sila ba' yizcinh'.

22 Ado I'nak ei God bil

joas' Methu'sila ba' yizcih

do'bik'ijih* tadi nezna'dinna'hai, ako ei biyi* dabiye*

in'dah bitsi'dah ba' nihez-

cihh'.

23 Ado I'nak bidiskan'dotadi nezna'din do'ba'ah has-

tah'din do'ba'ah asdla' bi

na'hai.

24 Ado I'nak t'a God bil

joas'jih' ajit'din, God na'ho-

dittihh', ei'bahh.

25 T[ Ado Methu'sila nezna

-

din do'ba ah tsebi'din do'ba'-

ah tsosts'it bi na'haigo Le'-

mek ba' yizcinh.

26 Ado Methu'sila tsosts'it-

di nezna'din do'ba ah tsebi'-

din do'ba'ah naki' bi na'hai

Le'mek ba' yizcih do'bik'i-

jih', ado ei biyi' dabiye* in'-

dah bisti'dah ba' nihezcihh'.

27 Ado Methu'sila bidis-

kan'do nahast'ei'di nezna-din do'ba'an hastah'din do'-

baan nahast'ei' bi na'haigo,

ako dadziztsahh'.

28 T[ Ado Le'mek nezna'dindo'baan tsebi'din do'baannaki' bi na'haigo biye' ba'

yizcinh'.

29 Ako No'ah beh ji'zi' ako11

5: 30 HODE'ZIZ 6; 12

azdi'nid, Di fa ei hanilii-

i'dolnih' nidernisgo, nihi'la'

beh nidernisgo, Jiho'vah bi-

k'ehgo ni* do-ya'ason'-dahsilin', ei'banh.

30 Ado Le'mek asdladinezna'din do'ba'an nahas-t'ei'din do'baan asdla' bi

na'Hai No'ah ba' yizcin do'-

bik'ijin', ako ei biyi* dabiye*in'dah bitsi'dah ba nehez-cinh'.

31 Ado Le'mek bidiskan'dotsosts'itdi nezna'din do'ba'antsosts'itdin do'ba an tsosts'it

bi na'liaigo ako dadziz-tsanh'.

32 T[ Ado No'ah asdladinezna'din bi na'Rai, ako Semado Hem in'dah Je'fet ei'di

No'ah ba' nihezcinh'.

WOLTAl 6.

1 Ado ako'dzago nahasdzanbikagi dineh t'oahayui silin'-

go ako dabitsi' bandahaz-cinh'.

2 Ado God dabiye' dinehdabitsi' dayiltsango bil da-nizo'ni, ako t'a hoh dazni'zi-

nigi hwe asdzan a'dajilah.

3 Ado Jiho'vah adi'nid, Si

Nilc'ih Diyi'ni do t'aa'lajih'

dineh na'yokanh dah do: ei

aldo' atsih' ji'Hhh', ei'banh;akot'e nidih hwidiskah'donezna'din do'baan nadinhwe dohah.4 I'dan yolkal yeni' biyi*

ye'itso dine e nahasdzan bi-

12

kagi hazlih'; ado bik'ijih* al-

do* God dabiye* dineh dabi-tsi' yil ahadahaskai'go ba al-

cini dahazhh'go, di di'igi al-

k'idan dineh ts'ide ayoadat'edaji'hhh', dineh daalanjinl-gi dani'hhh'.

5 Tf Ado God ei dineh na-hasdzan bikagi bahhigi ada-jonit'go in'dah hajeih biyi'di

beh hitsi'dadzikesigi t'aal-

tso t'aa'lajih' banhigi ada-t'e'go yiyiltsahh'.

6 Ado ei Jiho'vah banh-bi'-ni' dineh nahasdzan bikagia'ji'laigi, in'dah hajeih biyi*-

di bahh-ho'ni'.

7 Ado Jiho'vah adi'nid, Di-neh aslaigi t'aaltso nahas-dzan bikagi a'desdiht, dinehdah, hidaldlosi dah, nihokahida na'i dah, in'dah hidat'a'i

dah a'daslaigi banh-si'ni', ei'-

banh.8 Nidih No'ah t'eyah Ji-

ho'vah beh-ajoba'i bil be'ho-

zihd.

9 TI Di di'igi No'ah ba'alcini

nas dahilcih'igi: No'ah ei di-

neh a'at'e'-bahh-at'dini in'-

dah t'ai'yisi yaat'eh'go hi-

nani ; ako No'ah ei God yil

naas.

10 Ado No'ah biye' ta ba'

yizcihh'; Sem ado Hem in'-

dah Je'fet.

11 Ado Nahasdzan ei Godbinal yi'coh' ado t'aat'e-hit'-

en adi'lah beh bi hade'bind.

12 Ado God ei nahasdzan

6: 13 HODE'ZIZ 7: 3

yinel'in'go, jo'akon, yi'con*

lanh'; halah, bitsin' daholo'ni

nina'neranjin' nahasdzan bi-

kagi banhigiat'e'go dades-de, ei'banh.

13 TI Ado God ei No'ah ayi-

di'nid, Bitsin' daholon'igi ni-

na'neranjin* sinaJ k'adt nin-

t'i' dolel: halah, ei'di nahas-dzan asohodlih' bl ha'daz-

del'bind, ei'banh; ako k'adt

nahasdzan t'a bil a'desdinl.

14 Go'fer tsin ei' beh tsin-

nael adi'lil, tsin-naet ei biyi*-

di dahogan'go adi'Hl ; biyi'-

den in'dah bika'den ei jehbeh di'jah.

15 Ado di bik'ehgo adi'lil,

nase din'di nezna'din do'ba'-

an asdla'dindi ades'ez do

;

nani'go t'eyah tsosts'itdin

do'ba'an asdladi ades'ez do,

in'dah de'go ei diz'din do'-

ba'an asdladi ades'ez dolel.

16 In'dah tse'son' la' t'aat-

tsogo t'a'lah'adi ades'ez doalni'go adi'Hl ; tsin-nael bi

dadilkat bosk'iz alni'deh

adi'lit; ayaigi ado atagi adoade'giigi biyi' dahogan'goadi'lil

17 Ado jo'akon, Sih, t'a sih

sik'ehgo toh naho'dolkah,nahasdzan bikagi bitsih* da-holo'ni nidadidzi'hi nina'-

nel* ahjih* yah biyagi a'des-

dinl, ei' biniyeh ; ako na-hasdzan bikagi ts'ide t'aat-

tso dadi'nonel.

18 Nidih nih t'eyah tslde

bidzil'go nil alhadidest'a>:

ako nih tsin-nael bih dinal,

nih, ne asdzah do', daniye*-

igi do', daniye' bidaasdzan'-igi aldo' ei bil yah adi'kah.

19 Ado bitsih' daholon'igidahinani al'ah adat'e'li naki'

ni'lago tsin-nael bih hidi'nil,

ako baaholyango bil hininado, bikah'in in'dah baadidolel.

20 Ado nidatVi al'an adat'-

e'li, ado nidaldlosi al'an

adat'e'li, in'dah nihoka ni-

dana'i al'ah adat'e'li; di di'-

igi naki' ni'lago na hidoas,

ako dahinago Ini'sin dolel.

21 C'iyah' dadani t'aaltso

a'la-adi'lil, ado yah ahidi'yel,

ako ei ni c'iyah' dolel, adodabi c'iyah' dolel.

22 Kot'e'go No'ah a'dzidza,

God t'a ahodi'nidigi bik'eh-

go ei t'aaltso aji't'ihd.

WOLTA'I 7.

1 Ado Jiho'vah ei No'ah ayi-

di'nid, Nih ado nigan'dot'aanoltso hak'go, k'adt tsin-

nael biyi' go'ne' yah ohkah;nih t'eyah dineh ke'dahat'-

in'igi bitahgi a'at'e'-nanh-

at'dingo ne'hasin.

2 Nidaldlosi dadani tsosts'-

it ni'jago bih hidi'nil, bi-

kah'ih in'dah ba'adi do': ni-

daldlosi do-dadanigi ei naki'

ni'lago bih hidi'nil, bikah'ih

in'dah ba'adi do'.

3 Nidat'a'i aldo' tsosts'it

13

7: 4 HODE'ZIZ 7; 19

ni jago bih hidi'nil, bikan'in

in'dah ba'adi do*, nahasdzanbikagi t'aat'e-nit'en datiina-

ni daliilcih' dolelgo yisda'-

di'nih

4 Ako tsosts'it yiskan'gosizad k'ehgo ahodfnoltinl,

diz'din jinh ado diz'din tl'e;

ako t'aattso dalianani as'ta-

igi nahasdzan bikagi a'des-

dinl.

5 Ado No'ah t'eyah t'a Ji-

ho'vah ahodi'nidigo bik'ehgoaji't'ind.

6 If Ako No'ah hastandinezna'din bi na'haigo i'dan

nahasdzan bikagi toh-na-hwes'kai.7 Ado No'ah in'dah biye'-

keh in'dah hwe asdzan, in'-

dah biye'keh bidaasdzan'igi,

ei t'aadzil'tso tsin-nael biyi'

go'ne' yah ajokai, halah, tohdeg adi'nes'andgo binina.

8 Nidaldlosi dadanigi adofiidaldlosi do-dadanigi, in'-

dah nidat'a'i do', ado nihokanida na'i t'aaltso bits'ando.

9 Di di'igi No'ah yic'in'

tsin-nael biyi' go'ne' yahaheskai, naki' ni'lago, bi-

kan'ih in'dah ba adi bil, Godt'a adi'nidigi at'e'go No'aha'dzah.

10 Ado ako'dza tsosts'it

yiskan do'bik'ijin' nahas-dzan bikagi toh ho'deskai.

11 Ako No'ah hastandinezna'din bi na'haigo, adonaki' hidizid biyi', tsosts'i-

14

ts'adah'igi yolkal'go ts'ide

ei bijin'dan nahasdzan biyi*-

deh toh hadazna', ado yahan a'dalyah.

12 Ado diz'din jinh in'dahdiz'din tl'e nahasdzan bika-gi nahollanh.13 IF Ts'ide t'a ei bijihh'

No'ah, ado Sem, ado Hemin'dah Jefet, No'ah biye'keh,

ado No'ah be asdzan, adohaye'keh bidaasdzan taigi

tsin-naet bih jokai.

14 T'aadziltso in'dah nidal-

dlosi al'ah adat'e'li, in'dahalin danili'ni al'ah adat'e'li,

in'dah nihoka hida na i al'aii

adat'e'li, in'dah nidat'a'i al-

an adat'e'li.

15 Ado tsin-nael biyi' go'-

ne' No'ah bic'ih* bitsih' daho-lo'ni hina'nerahjih'dahinan'-igi hidadidzi'hi, naki' ni'lago

yah aheskai.

16 Ado yah aheskai'igi ei

bitsih' daholo'ni al'an adat'e-

li t'aaltso, bikah'ih in'dahba adi bil yah aheskai, Godahodi'nidigi at'e'go: ako Ji-

ho'vah ha da'dinilkal.

17 Ako diz'din jinh toh deganol anlgo ; ado toh t'oaha-

yui silih', tsin-nael dahdiel,

nahasdzan bikado dahdiel.

18 Ako toh ei nahasdzanyik'eh-desdlih', ado t'a bi-

lahgo_ nanasdlih', ado tsin-

nael toh bikagi dahnael'.

19 Ako toh nahasdzan yik'-

eh-desdlin, ado aga norand,

7: 20 HODE'ZIZ 8: 11

ado dzil aga daz ah yeni' tohbik'i'-dadilkon* yah t'aat'e

biyagi.

20 Ado nadin naki'di ades'-

ez do alnih bi'lahgo de'goloh nes'ahd, ado dzil altso

toh bik'i-dadilkon'.

21 Ako nahasdzan bikagihidaha nani, bitsih' daholo'ni

t'aaltso daneznah' ; hidat'a'i

dah, a'lin dani'li'ni dah, ni-

daldlosi dah, nihoka nida'-

na'i dah, ado dineh aldo'

tslde t'aaltso.

22 T'aaltso binmdeh yehhidadidzih'go dahinani t'aal-

tso ni* bikagi daneznahV23 Ado ni' bikagi dahinani

t'aaltso as'dihd ; dineh, adohidaldlosi dah, nida na'i dah,hidat'a i dah, ei'di nahasdzanbits'ando nahwez'dihd : akoNo'ah t'eyah yidzih ; adotsin-nael biyi' go'ne' nahaz-tan'igi aldo'.

24 Ako toh ei nahasdzant'a yik'eh-didlih'go nezna'-din do'ba'ah asdla'din yis-

kahh.

WOLTAl 8.

1 Ako in'dah God ei No'ahyenal'ni, in'dah dahina'nit'aaltso, in'dah a'lin dani'li'ni

t'aaltso tsin-nael biyi'di bil

dahoji'lo'ni: ako God nahas-|dzah_ bikagi ni'yolgo a'yilah,

iako toh a'hodilze.

2 Ado nahasdzan biyi'dentoh ha'dazna yeni* in'dah

[Navaho] ii

yah biyi'den yeni*, al'c'ih*-

a'dalyah, ado wo'dahdeh na-haltin yeni' a'hodilze.

3 Ado toh nahasdzan bika-go yeni' altso yoahezgo*,nezna'din do'baah asdla'din

yiskah'go toh t'a alc'ihdi

nasdlih'.

4 Ako tsosts'it ni'dezitgo

ado tsosts'its'adah yiskahbijihh' tsin-nael ni' nina'-

niel, dzil Arrarat bikagi.

5 Ako toh t'a ya na nol'aril-

go nezna hi'dezit: nezna ni'-

dezitgo ado la' ajinh biyi*

dzil bila'tahi dat'ihh silih'.

6 TI Ako'dzago diz'din yis-

kan'go No'ah ei tsin-nael bi

tse'soh' a'jila yeni' ah a'jilah.

7 Ado gagi c'iznila', akot'aat'e'-hit'eh nanat'ah dolel-

go ni' nal'tseijih'.

8 Ado hasbi'di aldo* c'inaz-

nil'a' ni' bikagi toh alc'ihdi

dats'i nasdlih beh hoi be'-

hodpzihlgo biniyeh.

9 Nidih hasbi'di t'ado jino-

dahi dahgo, ako No'ah yic'-

ih' anat'a tsin-nael biyi'jih';

nahasdzan bikago t'aat'e-

hit'eh toh, ei'bahh; ako tsin-

nael biyi'deh c'izdelni'go

yah anjiltihh.

10 Ado tsosts'it naneskah-go in'dah tsin-nael biyi'do

hasbi'di c'inaznil'a';

11 Ako in'dah i'i ahgo has-bi'di, a'liv bit'ah k'elgazgobize si'lago hoi yah' anat'a';

a'kohgo No'ah bil be'hozihd15

8: 12 HODE'ZIZ 9: 2

ni* bikagi toh alc'indi nas-

dlin' lanh'.

12 Ado tsosts'it naneskanhtsin-nael t'a yiyi' sidago akoin'dah hasbi'di c'inaznil'a', ei

t'ado anat'a' dah.

13 H Ei ako'dzago hastandinezna'din do'ba'an t'ala'i

na'liai ado altsed nidizi'di

biyf in'dah nidizi'di beh la'

ajinli' azlifi'i biyi' ni' bikagitoh ana'sogiz ; ako No'ahtsin-nael bikadenigi an a'ji-

lah, ado jideih ako jo'akon, ni'

altso bika na'holtsei lanh'.

14 Ado naki ni'dezit biyi*,

nadin tsosts'it yiskah bijinh'

ni' nal'tsei.

15 Ako God hadzi No'ahyic'ih' ako anih,

16 Tsin-nael biyi'den c'i-

nohkah, nih in'dah ne as-

dzan, in'dah niye'keh, in'dahbi daasdzan ei' bil.

17 Ts'ide t'aaltso dahinanic'idziznil, t'aaltso bitsin' da-holo'ni, ado hidat'a'i, in'daha'lin dani'li'ni dah, t'aaltso

nihoka hidanaigi dah; akonas dahilcih' dolel ni* bika-go, in'dah binest'ah' daholoh'do, ado k'eah-hi'dadolzis na-hasdzah bikago.18 Ako No'ah in'dah be as-

dzah, in'dah biye'keh, in'dahbiye'keh bi daasdzan'igi dahbit c'ijikai.

19 Nidaldlosi t'aaltso, adonida na*i t'aaltso, ado hidat'-

a'i t'aaltso, nahasdzan bika-

16

gi nidaha nan'igi al'ah adat'-

e'li t'aaltso tsin-nael biyi*-

deh c'eheskai.

20 Tf Ako No'ah bik'i-na-

inin'hi a'jilah, Jiho'vah bic'-

ih', ado alih dani'li'ni dadanila*, ado hidat'a'i dadani la' ei

dilit'go nahani bik'i-na inin'-

hi bikado nayisnih.

21 Ako Jiho'vah lika'ni yis-

cah: ako Jiho'vah hajeih bi-

yi'di azdi'nid, Dineh bininanahasdzan do nadescohldah ; halah, dineh, alci'ni,

jilih'dan hajeih do-yaason'-dah, ei'bahh; do hidih, da-hinani anadesdifil dah asdza-igi giat'e'go.

22 Ado nahasdzan t'a ho-loh'go bikagi k'elyeh bana-hwidah, in'dah danest'aniandallnh', ado hak'az, in'dahha'do; sihh in'dah haih; jinhin'dah tl'e ; ei'di do nint'i'

dah dolel.

WOLTAl 9.

1 Ado God ei yik'i sodol-

zin'go, ako No'ah in'dah bi-

ye'keh do' yic'ih' hadzi'goanih, Nasgo niha'alcini na'-

hodlel do, ado k'eahna'dol-zis' do, in'dah nahasdzan t'a-

at'e bikagi hadohbin.2 Ado nahasdzan bikagi ni-

daldlosi t'aaltso, ado hidat'-

a'i t'aaltso, ei'di nihe'daldzit

do, in'dah nihik'e bildahoye'

do; ako nahasdzan bika hi-

dalde'hi t'aaltso, ado tayi*

9: 3 HODE'ZIZ 9: 18

nidalde'hi t'aaltso ei'di beh-niRidaholnih' dolel3 DaHinago nidalde'hi t'aal-

tso ei nilii c'iyafi* do; nanise'

dadani nihadi'nian yengiat'ego niliadi'nianh.

4 Nidih dil, atsin' yeh lii-

nani ei do da'san dah dole!.

5 Ado nihi dil beh daliinoh-

nani t'aani niHa na'dides-dlel', nidaldlosi t'aattso bits'-

ando na'didesdlet', dineh ni-

dih, bil hajije nidih beh ji-

nani ha na'didesdlet'.

6 T'a-hai'-dah dineh bi dil

dzidestl'id'go ei atdo' dinehbits'ando ha dil dotl'il ; ha-lah, God t^a binolnin'go a'yi-

lah, ei'banh.

7 Ado nihi niha'alcini ni'da-

hodlel le*, ako k'eanna'dolzisle*, in'dah nahasdzan bikagibilah nahdlel' dolel.

8 TF Ako God hadzi No'ahyicin' in'dah dabiye' bitgoako anih,

9 Ado sih, jo'akon, dzil le

aha'det'ah nihil adeslil, ni-

hikeden nihadaalcini aldo'

bil:

10 Ado hinani nina'nel'ah-

jih*, nidat'ai dah, a'lih dani-li'ni dah, in'dah nihoka ni-

dalde'hi dah t'aaltso, tsin-

nael biyi'den c'eheskai'igi

t'aaltso, in'dah nahasdzanbika nidalde'hi t'aaltso.

11 Ako t'ai'yisi bidzil'go

aha'det'ah nihil adeslil : bi-

tsin' daholo'ni t'aaltso ei do

toh beh anadoldihl dah, adodo nidih nahasdzan bikagitoh nahonadolkah dah.12 Ado God adi'nid, Di'di

hol'ago beh-eho'zin do, di

di'igi beh nihil ahadadinis-t'ahh, ado dahinani hina'-

nelahjih* aldo' bil dahini-nan'igi, t'aa'lajih' dahilcih'

dolel.

13 Ado sih, nats'i'lit k'os

biyfdi dase'lah, beh adinianiat'e do, ako di di'igi sih in'-

dah nahasdzan do' bil nihi-

tagi beh-eho'zin dolel.

14 Ako is'janh kote'do ei'di

nahasdzan bikagi k'os anas-ihh'go, biyi'di nats'i'lit nel-

tseh' dolel.

15 Ado nanihonian'igi be-nas'ni do nihita'gi, sih in'dahni do' nihita gi, in'dah dahi-nani t'aaltso bitsih' daholo'ni

aldo'; ako do toh na'nihina-dolkah dah; bitsih' daholo'ni

ei do anadoldihl' dah.

16 Ado k'os biyi'di nats'i'lit

holoh' do ; ako nanis'ihh'go

God yeh-nihoniani do-nint'i'i

nahasdzan bikagi dahinanit'aaltso in'dah bitsih' daho-lo'ni bil, ei' benas'ni dolel.

17 Ado God ei No'ah ana'-

ido nid, Di'di beh-eho'zin do,

nahasdzan bikagi bitsih' da-holo'ni t'aaltso bil, in'dah sih

do' nihita'gi behaz*ani as'la-

igi.

18 TI Ako No'ah dabiye'

tsin-nael biyi'deh c'ekai ye-

17

9: 19 HODE'ZIZ 10: 7

nf ei Sem, ado Hem in'dah

Je'fet; ado Hem ei Ke'nanbize'e jilinh'.

19 Di'di tago No'ah dabiye'

dani'linh' ; di'di hats'andonahasdzan bikago t'aat'e-

nit'en dineh k'eandeziz.

20 T Ado No'ah k'edidle'hi

dzizlin', ako c'il-naatroi k'iz-

dilah.

21 Ako c'il-naatroi-bi-to

jodlan'go ei tsi'hodi'sa lanh';

ako ho nip'bal biyi' go'ne'

ha e t'aged dziztifih'.

22 Ado Hem ei Ke'nan bi-

zee jilinh, ei haze'e bi e

t'aged sitin'go dziltsanh, akotl'odi hak'iso bit hojolne'.

23 Ado Sem in'dah Je'fet

ha beldla'di hawosgi dasi-

bal'go fanj in' yah ajiaz, akohaze'e bi-e-t'aged-sitifih yeni'

bik'idzisti', ako bits'ahjih'

haningo hazee bi-e-taged-

sitin'igi t'ado dziltsan' dah.24 Ako tsi'deya yeni' bil

e'nahosdzind, ako haye* ake'-

denigi ahot'ind'igi bil beho'-zin.

25 Ako azdi'nid,

Ke'nan do aji'lin' dah do,

hak'iso bina nil bi nalte*

jilih' dole!.

26 Ado anaz'do nid,

Ayoat'e ei Sem bi Jiho'-

vah God, adoha'ni'diKe'nan ha nalte' do.

27 Ayoat'e idoli'li ei Je'fet,

ako Sem bi nip'bal biyi'

ke'hojit'in' do,

18

Ako Ke'nan ei ha nalte'

dolel.

28 T[ Ako No'ah !oh-na-hwes'kai do'bik'ijin' ladi

nezna'din do'ba'an asdla'din

bi na'hai.

29 Ako No'ah bidiskan'donahast'ei'di nezna'din bi na'-

hai ako daztsanh'.

WOLTAl 10.

1 Ako di'di dabiye', Semado Hem in'dah Je'fet, ei'di

bits'ahdo nas oci'ti; ako toh-

nahwes'kai do'bik'ijih' biye'-

keh ba'ndahazcihh.2 11 Je'fet biye'keh ei Go'-

mer, ado Me'gag, ado Mede'-ai, ado Je'van, ado Mi'sek,

in'dah Tai'ras.

3 Ado Go'mer biye'keh t'e'-

yah Aske'naz, ado Rifath,

in'dah Togar'mah.4 Ado Je'van biye'keh t'e'-

yah Ilai'sah, ado Tar'sis, adoKit'tim, in'dah Doda'nim.5 Ei'di kot'e'go at'an dadi-

ne'e bina'ie'li bikagi ke'yahaltadzisdzo, t'a daji'lih'go

;

ado hazad bik'eh, in'dah t'a

ahidalt'eh'igi alk'ehgo.

6 Tf Ado Hem biye'keh ei'di

Kus, ado Mizrem, ado'Fut,in'dah Ke'nan.1 Ado Kus biye'keh t'eyah

Si'bah, ado Ha'vilah, adoSab'tah, ado Re'mah in'dahSabti'kah ; ado, Re'mah bi-

ye'keh ei di', Si'bah in'dah

Di'dan.

10: 8 flODE'ZIZ 10: 26

8 Ado Kus ba' yizci'ni ei

Nim'rad, ei'di nahasdzan bi-

kagi dineh ayoat'ei' didez-

lin'..

9 Ei'di Jiho'vah binal: ayo-at'eh nalze'hi dzizlin' ; ei'-

banh Nim'rad nalialin Jiho'-

vah binat ayoat'e nalze'hi

jilinh', dahanih.10 Ako ts'ide atseh beh ho-

holni'hi ei Be'bel, ado Trek,ado Ak'kad in'dah Kal'neh,ei'di ke'yah Sai'nar holyeh'-

igi biyi'di.

11 Ei ke'yahdo As'sur hol-

ye'jin' ajiyago kin-halagoa'jilah, Ni'niveh holyeh'igi,

ado Ri'hoboth kin-halagoanajidlah, ado Ke'lah.12 Ado Ri'sen, ei Ni'nivehado Ke'lah bitagi sinil', ei

ayoat'e kin-hal ah.

13 Ado Mizrem ba' yizci'ni

ei Lu'dim, ado A'namim, adoLe'habim, ado Naftuhim,14 Ado Pathru'sim, in'dah

Caslu'him, (ado Filis'tin di-

ne'e c'izninah,) in'dah Kaf-to'rim.^

15 Tf In'dah Ke'nan ts'ide

atseh ba' yizci'ni ei Sai'don,

in'dah Heth;16 Ado Ji'bus dinee, adoE'mor dine'e, ado Gir'gasdine'e,

17 Ado Hi'va dine'e, adoAr'ka dine'e, ado Sin dine e,

18 Ado Ar'va dine'e, adoZe'mar dinee, in'dah He'-math dinee: kot'e'go di'di

t'aaltso Ke'nan ba' nehez-cihh', ado ko'dzago do'bik'-

ijin' Ke'nan dine'e yeni* ei

al'an dahideznah.19 Ako Ke'nan dinee bi

na'hasdzo nidanesahjih* ei

Sai'dan in'dah Ge'rar bik'-

ahhgo Ge'zadi, ado Sa'dam-di, ado Gama'rahdi, ado Ad'-mahdi, ado Zibo'amdi, in'dahLe'sadi.

20 Di'di t'aaltso Hem ba

-

alci'ni dani'linh' ; ba'alci'ni bit

dahizd'its'algi bil dahdaz-dilde, ako kot'e'go bi ke'yahdahazlih'; ado kot'e'go al'an

dadine'e dahazlih'.

21 1[ Ako Sem ei bits'ahdoI'ber dine e dahodzizlih', ei'-

di Je'fet alahjih' ni'H'ni bi-

tsi'li aldo* baalci'ni ba' ni-

hezcihh'.

22 Sem baalci'ni ei di',

riem, ado As'sur, ado Arpax'-ad, ado Lud, in'dah E'ram.23 Ado E'ram ba'alci'ni ei

di', Uz, ado Hul, ado Gi'ther,

in'dah Mes.24 Ado Arpax'ad ba' yizci'ni

ei Se'lah, ado Se'lah ba' yiz-

ci'ni ei I'bir.

25 Ako I'ber naki' biye' ba'yizcihh'; la' Pi'leg yolyeh';t'ah hijigah yeh'dah nahas-dzan alc'a'-dahasdzoh' ; adobitsi'li ei Jok'tan yolyeh'.

26 Ako Jok'tan ba' nihez-ci'ni ei Almo'dad, ado Si'lah,

ado Hezarme'veth, ado Ji'-

reh,

19

10: 27 flODE'ZIZ 11: 11

27 Ado Hado'ram, ado U'zal,

ado Dik'lah,

28 Ado O'bal, ado Abi'meel,

ado Si'bah,

29 Ado O'fir, ado HaVilah,in'dah Jo'bab; di'di t'aaltso

Jok'tan biye'keh dani'linh'.

30 Ako Mi'sah holye'do in'-

dah Si'fer holye'jih' ke'da-

hat'inh, Si'fer ei dzil at'eh

ha a ah bic'in'go.

31 Di'di t'aaltso Sem biye'-

keh ba'ndahazcinh', dabizadin'dah dabi ke'dayah, in'dah

dabi dine e bik'ehgo.

32 H Di'di ei No'ah biye'-

keh ba'daalci'ni nas dahil-

ci'hi adat'eh, _bi dinee bik'-

ehgo hane* : toh-nahwes'kaido'bik'ijin' di'di t'aadzil'tso

al'an dadine'e a'dahodilyahnahasdzan bikagi.

WOLTAl 11.

1 Ako nahasdzan bikagi

t'aat'e-hit'en t'ala'i sad, in'-

dah ts'ide t'ala'i beh ahel-

t'e'go ya'dajilti'.

2Ado ako'dzago ha'a'ah bic'-

in'go jonel', ke'yah Sai'nar

holye'gi ho-hitel bik'izninah,

ako a'kwi ke'dahojit'inh'.

3 Ado a'dahizdonid, Hak'-go sin, bis a'dadilnil, t'ai'yisi

hazo ogo dadiltl'is, ako tse

dole! yengi joh, bis dah; akohastl'is al'yai ei' dodah, akojoh, hastl'is t'a bi'ni a'la'jin*

dije'go hahiniyeh'si dah bil

dadziztl'in.

20

4 Ado anadazdo'nid, Hak'-go sin, kin-hal'ago a'dadil-

nil, ado kin de'go ayoat'e ni-

nez'go a'dadilnil', bilatah ei

ya'dilhil biniago; ado nihi'zi'

ayoat'e'go a'dadilnii, ako na-hasdzan bikagi do t'aat'e-

hit'eh di'ditah dah.5 Ako Jiho'vah ha'dayah'

dineh ba'alci'ni kin-halagoin'dah kin de'go ayoat'e ni-

nez'go a'dayilaigi jidi'not-

iht' biniyeh.

6 Ado Jiho'vah adi'nid, Jo'-

akon, dineh ei fatal dani-lihh',_ ado t'a ahelt'e'go ya'-

dajitti', di di'igi yandikai akoha'at'i'hi-dah do yits'ahjih*

a'didalna dah do^

7 Hak'go sin, bitahjin' ha'-

dadikah ako bizad alta hi'-

dadidzil, ako do daahidits'a*

dah dolel.

8 Ako Jiho'vah tahonoskadnahasdzan bikagi t'aat'e-

nit'en ako kin-hal'ago a'daji-

leh yeni' t'ado a'dajila dah.

9 Ako Be'bel hosye', halah,

a'kwi Jiho'vah, hazad al'an-

at'e'go a'yilah ei'bahh; adoJiho'vah nahasdzan bikagot'aat'e-nit'eh tahonoskad.10 H Di di'igi Sem ba alci'ni

dahilcih'igi; Sem nezna'dinbi na'haigo Arpax'ad yolyehba' yizcinh', toh-nahwes'kai-do naki na'haigo.

11 Ado Arpax.'ad ba' yiz-

cin do'bik'ijin' Sem asdla'di

nezna'din bi na'hai, ei' biyi*

11: 12 HODE'ZIZ 11: 29

dabiye* in'dah bitsi'dah ba'

niliezcmh'.

12 Tf Ado Arpax'ad ta'din

do'baan asdla' bi na'liaigo

Si'lah ba' yizcinh'.

13 Ako Arpax'ad liina'go

din'di nezna'din do'baan ta

bi na'Hai Si'lah ba' yizcin

do'bik'ijih', ako ei biyi' dabi-

ye' in'dah bitsi'dah ba' ni-

hezcinh'.

14 If Ado Si'lah ta'din bi

na'haigo I'bir ba' yizcinh':

15 Ako Si'lah hinago din'di

nezna'din do'ba'ah ta bi na'-

hai I'bir ba' yizcin do'bik'-

ijin*, ako ei biyi' dabiye' in'-

dah bitsi'dah ba'nihezcihh'.

16 II Ado I'bir ta'din do'ba'-

ah din bi na'haigo Pi'leg ba'

yizcinh':

17 Ako I'bir hinago din'di

nezna'din do'ba'ah ta'din bi

na'hai Pi'leg ba' yizcin do'-

bik'ijin', ako ei biyi' dabiye'in'dah bitsi'dah ba' nihez-

cihh'.

18 TI Ado Pi'leg ta'din bi

na'haigo Ri'u ba' yizcinh':

19 Ako Pi'leg hinago naki'-

di nezna'din do'ba'ah nahas-t'ei bi na'hai Ri'u ba'' yiz-

cin do'bik'ijin', ako ei biyi'

dabiye' in'dah bitsi'dah ba'

nihezcihh'.

20 T[ Ako Ri'u ta'din do'ba'-

ah naki' bi na'haigo Si'rug

ba' yizcinh':

21 Ado Ri'u hinago naki'di

nezna'din do'ba'ah tsostsit

bi na'hai Si'rug ba' yizcin

do'bik'ijin', ako ei biyi' dabi-

ye' in'dah bitsi'dah ba' ni-

hezcihh'.

22 Tl Ado Si'rug la'din bi

na'haigo Ne'hor ba' yiz-

cinh':

23 Ado Si'rug hinago naki'-

di nezna'din bi na'hai Ne'-hor ba' yizcin do'bik'ijin,

ako ei biyi' dabiye' in'dahbitsi'dah ba' nihezcihh'.

24 1[ Ado Ne'hor nadin do'-

ba'ah nahast'ei bi na'haigoTi'rah ba' yizcinh':

25 Ado Ne'hor hinago nez-na'din do'ba'ah nahast'eits'-

adah bi na'hai Ti'rah ba'

yizcin do'bik'ijin', ako ei bi-

yi' dabiye' in'dah bitsi'dah

ba' nihezcihh'.

26 T Ado Ti'rah hinagotsosts'itdin bi na'haigoE'bram ado Ne'hor, in'dahHe'ran ba' nihezcihh'.

27 Tf Ako di di'igi Ti'rah

ba'atci'ni dahilci'hi .at'eh

:

Ti'rah ba' yizci'ni ei E'bramado Ne'hor, in'dah He'ran;ado He'ran ba' yizci'ni ei

Lat.

28 Ako He'ran ei haze'e

Ti'rah t'a bitseh' dadziz-

tsahh, t'a hoh ha ke'yahdi,

Ur holyeh'igi, ako ei Kal'di

dine'e bi ke'yahgi.

29 Ado E'bram in'dah Ne'-hor t'ajilah hwe asdzahhazlih': E'bram be asdzahei Se'rai yolyeh; in'dah Ne'-

21

11: 30 HODE'ZIZ 12: 10

hor be asdzan ei Mil'kah

yolyeh, ei bize'e He'ran yol-

yeh, t'a ei Is'kah yolyeh'igi

bize'e nit'en aldo'.

30 Nidih Se'rai do alci' dah,

ako ba alci'ni at'din.

31 Ako Ti'rah ei haye' E'-

bram in'dah hana'li Lat,

He'ran biye',. ado haza'adSe'rai, haye' E'bram be as-

dzan, ei'di hoi dasdikai, Urholyeh'ido, Kaldi dinee bi

ke'yahdo, ke'yah Ke'nanholyeh'ijin* dasdikai ; akoHe'rangi jininago a'kwi ke'-

dahojit'inh'.

32 Ako Ti'rah bidiskan|donaki'di nezna'din do'baanasdla* bi na'hai: ako Ti'rah

He'rangi dadziztsanh.

WOLTAl 12.

1 Ako Jiho'vah ei, E'bramayidi'nd yeni', Ni ke'yahdo,in'dah nik'ei bits'ando, in'-

dah nize'e bik'ei ei t'aaitso

bits'anjin dahdinah, akwe'eke'yah nididesni'ti bic'in'.

2 Ado la* dine'e ayoat'ei'

an'deslil; ado nik'ijisdli do,

in'dah ni'zf ayoat'e'go a'des-

lil; ado nih akijidli dolel.

3 Ado, K'e, dano'nin'igi ei'-

di Sih aldo', K'e, wosni' do,

ado nik'e-dinih'igi ei Sih al-

do* bik'e-dinisnih' do ; adonits'ahdo nahasdzah bikagial'an dadine'e t'aaltso bik'i-

dahojidli. dolel.

4 Ako E'bram dasdiyah t'a

22

Jiho'vah hac'in* hadzl yeni*

bik'ehgo, .in'dah Lat ei hoi

iaz; ako E'bram ei tsosts'it-

din do'ba an asdla' bi na'hai-

go He'rando dahdiyah.5 Ado E'bram in'dah hweasdzan Se'rai, in'dah hatsi'li

biye' Lat, in'dah He'randodajit'in'igi, in'dah ha nanilt'aaltso bil, ke'yah Ke'nanholye'go dasdinah; ako ke'-

yah Ke'nan holye'di jininah.

6 Ako E'bram ke'yah bi-

tahgo jininah, Sai'kem hol-

yeh'igo c'izninah, ado ce'c'il

sikad, Mo'reh holyeh'igo, adordah Ke'nan dine'e ei ke'-

yahgi ke'dahat'inh'.

7 Ako Jiho'vah ei E'bramyic'ih' niyago adi'nid, Na'al-

ci'ni nas not'ihl'go ei di ke'-

yah badides al. Ako a'kwibikado-na'inih'hi a'jilah, haniyahigi, Jiho'vah bic'ih'.

8 Ako ado dasdinah Be'thel

holye'do haaah bic'in godzil'igi ba jininah, a'kwi ei

ha nip'bal nizninil, e eahjih*-

go kin-sinil'igi ei Be'thel

holyeh, haVahjin'go kin-si-

nil'igi ei E'ai holyeh : adoa'kwi bikado-na'inin'hi Ji-

ho'vah bic'in' anajidlah, adoJiho'vah bi'zi' bic'in' sozdol-

zin.

9 Ako E'bram naji nah wo'-

zoh sadiah bic'in go.

10 H Ako ke'yahgi hodicin

hazlin'; ako E'bram ke'yahI'jipt holye'go jininah, a'kwi

12: 11 fiODE'ZIZ 13: 4

hani'zahjin' dah ke'hojit'ifi

dolel'go biniyeh ; ke'yahgit'aat'e-nit'en hodi'cind ei' bi-

nina.

11 Ako ako'dzago k'adeni

Fjiptgi jineh'go hwe asdzanSe'rai abizdi'nid, Sil beho'-

zingo k'adt, jo'akon, nih, as-

dza'ni ayoianolnin'go nil'i'ni

ni''lmh.

12 Ako ei' binina ko'hodo-nil, rjipt dine'e daniltsango,

Di hwe asdzan lanh' dadido-nil', ako sih t'e'yah dasidiyol-

YieY nidih nih t'e'yah nidan-didoltel

13 Ako na'noskanh, Hade-zi nislinh', dini' dolel, akoni'nilt'ah sadajoba do, in'-

dah ni'nilt'ah siyi'-sizi'ni hi-

na do.

14 Ako ako'dzago E'bramei rjiptgi jininago Tjipt di-

ne'e hwe asdzan' dayiltsah-

go t'ai'yisi bit jizo'ni.

15 Ako Fero bikeden ni-

dant'ahigi daholtsango, Fe-ro, Asdza'ni nizo'ni le', dani'-

go yitdahorne' ; ako asdza'-

ni yeni' Fero bi kin go'ne'

hoi yah' akai.

16 Ako honilt'ah E'brambik'ihojidhh', ako dibe hweholon in'dah begasi dah, adote'H bikanin' dah, ado dinenanil dah, in'dah asdza'ninanil dah, ado te'li baadidah, in'dah lin-bigan-daask*-itigi dah, di'di jit'ihh'.

17 Ako Jiho'vah ei natninh

bidzi'li Fero yeh aliyilah,

in'dah dabik'ei'igi aldo', ha-lah, Se'rai ei E'bram be as-

dzan'igi binina.

18 Ako Fero azdi'nid, E'-

bram bic'ih Hak'go, bizdi'-

nidgo haniyah, Di'sah* hasi-

nila ? Ha at'e'gosan' t'ado

silhwinilne' dah, di'di ni

asdzan at'e le'?

19 Ha'at'e'gosah', Si dezi

at'e dini'go, binina se asdzanda' asla do hit'eh? k'adt ni

asdzan bil dahdiasgo no'-

wehjih' yo'anineh.

20 Ako Fero ho dine'e behabizdi'nidgo : ako E'bramin'dah hwe asdzan, in'dahjit'in'igi bil yo'-adahoznes-kad.

WOLTA'I 13.

1 Ako E'bram, ke'yah, I'jipt

holyeh'ido c'izninah, hoh in'-

dah hwe asdzan, in'dah Lataldo', ado t'aaltso bil dasdi-

nah, ke'yah Sadiah holyeh'-

igo.

2 Ako E'bram ei t'ai'yisi

ajit'ihh', begasi beh, adobes-ligai' dah, in'dah o'lah

dah.3 Ado jonel, ke'yah Sadiah

holyeh'igi bits'ando, Be'thel

holye'jih', atseh ho nip'bal

sinil yengi, Be'thel holyeh'-

igi ado E'ai holyeh'igi bita

-

gi.

4 Atseh bikado-na'inin'hi

a'jila yengi; ado a'kwi E'-

23

13: 5 flODE'ZIZ 13; 18

bram sozdolzln Jiho'vah jo-

zi'go bic'in*.

5 Ako Lat aldo' E^bram bil

nijikai'igi, bi dibe holon adobilin dah, in'dah bi nip'bal

dah.6 Ako ke'yah ei do ho'gah

dah, t'a'la ke'dahojit'in'go,

t'oahayu'i dajit'inh' ei' bini-

na ; do t'a'la ke'dahojit'in'

le' at'e' dah.7 Ako E'bram ba'ndanil-

kadi ado Lat ba'ndanilkadialdo'ahinadijah; ado Ke'nandine e in'dah Pi'rez dine'e ei

ke'yahigi yiyi' ke'dahat'ihh'

nit'en.

8 Ado E'bram ei Lat ayi-

di'nid, T'ado ahinadiltU'i do-

lel, ado niha nida nilkadi al-

do' t'ado ahinadadilth'i dolel,

ako na'noskanh, t'a'la' dani-

dlinh', ei' beh at'eh.

9 Joh, ke'yah adahwis'agoni' nit*inh', sits'a-nineh, t'a

nih ni ni'zinjih dahdineh,na'noskanh, nisnajih dah-dininago, sih nistl'ajih dah-didesnel; nih nistl'ajih dah-dininago, sih nisnajih dahdi-desnel'.

10 Ako Lat aji'galgo Jor'-

dan ho-nitelgi t'aat'e tohholohgo dziltsahh, Jiho'vaht'ahdo Sa'dam in'dah Ga-mar'rah il'dind dah yendah,Jiho'vah bi da'ak'eh nahalin,

ke'yah I'jipt nahalin, Zo'ar

holyeh'igi bic'ih' joga'li gi-

at'e'go.

24

11 Ako Lat ho-nlleligi Jor'-

dan bicln'go a'dazdet'anh'

:

ado Lat ha'a'ahjih' dasdi-nah ; ako ako'dzago alts^az-

ninah.12 Ado E'bram ei ke'yahKe'nan holyeh'igi _ ke'hoji-

t'ihh', Lat ei ho-nitelgi kin-

hal'ahigi ke'hojit'ihh', adoSa'dam bic'ih go ho nip'bal

nizninil.

13 Nidih Sa'dam dine e t'e'-

yah Jiho'vah binal bahhigiadajit'eh, in'dah t'ai'yisi ban-higi adani'li dajilihh'.

14 TI Ako Jiho'vah ei E'-

bram ayidi'nid, Lat hats'ah

dahdina do'bik'ijih', Kododi'gal na'hokohsjihgodiniih',in'dah sadiahjihgo, in'dah

haa'ahjihgo, in'dah e'eah-

jihgo:

15 Ke'yah t'aat'e yiniin'igi

ei nadides'al, na alci'ni hoi a-

go nas dahilci'hi aldo' dabihdole!.

16 Ako na alci'ni nas dahil-

ci'hi ni' bilez nahalingoadeslil, ako dineh hai'-dah

ni' bilez yiyit'ta go, ako aldo'

naalci'ni nas dahilci'hi yi-

doltah.

17 Dahdinah, ako ke'yahnase'go ha'dinah, ado nani'-

go aldo' hadinah, di ke'yahna'dides al, ei'banh.

18 Ako ado E'bram honip'bal nizdinil'go dasdinahho-hitel Mam'ri holyeh'igi

ke'hojit'inh', ce'c'il holon'igi

14: 1 HODE'ZIZ 14: 11

biyi*; ako a'kwi Jiho'vah bl-

c'in' bikado-na'inih'hi ana-jidlah.

WOLTAl 141 Ado ako'dzago t'aadzil'-

tso t'ah dajina yendan, Am'-rifel ei Sai'nar dine'e binan-t'a'i, ado E'riok ei Elle'sar

dinee binantVi, ado Ceder-le'omer ei Flam binant'a'i,

in'dah Tai'dal ei Go'yim di-

ne e binantVi.2 Di'di bit atkljije; Bi'rah

ei Sa'dam binant'a'i, adoBir'sah ei Gamar'rah binan-tVi, ado Sai'nab ei Ad'mahbinant'a'i, ado Simi'bir ei Zi-

bo'im binantVi, in'dah Bi'-

lah binantVi, ei k'adt Zo'arholyeh.

3_ Di'di t'aaltso Sid'dim ho-nitelgi aliidziznah ado atc'o-

dadzistni', ako a'kwi k'adtA'sinh Be ek'idt holyeh'.

4 Nakits'adah na'haijin*

Cederle'omer bik'eh dahojii-

in'go niholziz; ako tats'adahna'hai ei' biyi' do bik'eh da-hojit'in' dah dzizlin'.

5 Ado dints'adah na'haigoako Cederle'omer in'dah la'

anantVi daji'li'ni bil daz-ni'ba, ako Ri'fem dine'e,

As'teroth-Karne'im holye'-

gi, ado Zu'zim dine'e Hemholye'gi, in'dah I'mim dine'e

Se'veh-Ki'riathem holye'gi,

ei t'aaltso yik'eh-dades-dlin'.

6 Ado Hor dine'e bl dzil

Si'er yolyeh'igi ei banh yi-

k'eh-nadadesdlih', El-PeVan-jih', ei'di ke'yah bi do-na-adah'igi bibanh'gi.

7 Ado nat'an' En-Mis'pat-jih' (a'kwi Ke'des atdo' hol-

yeh,) nadazni'bago A'milekdine'e bi ke'yah yik'eh-na-dadesdlih', ado A'mor dine e,

Ha'zazon-Te'mar holyeh ke'-

dahojit'i'ni yik'eh-nadades-dhh'.

8 Ado Sa'dam binant'a'i,

ado Gamar'rah binant'a'i,

ado Ad'mah binant'a'i, adoSibo'im binant'al, in'dah Bi'-

lah (ei Zo'ar atdo' holyeh)binantVi, di'di t'aadzil'tso

hac'ih' hi'dadiba, ako Sid'-

dim ho-hitelgi alk'ijije.

9 Cederle'omer, I'lam bi-

nant'a'i, ado Go'yim binan-t'al Tai'dal, ado Sai'nar di-

ne'e binant'al Am'rifel, in'-

dah Elle'sar binantVi E'ri-

ok, di'di t'aaltso bilgo ; lah-

deh binant'a'i din, -in'dahtahden binant'a'i asdla'go bil

alk'ijije.

10 Ako Sid'dim ho'-nitelgi

le'jin-dije'igi beh nahodi-ts'oh' t'oahayui, ako Sa'damdine'e binant'a'i, in'dah Ga-mar'rah dine'e binant'a'i

dazneceh'go a'kwi naazni*-

d6; hi'dahasdzi'igi ei dzilgoyo'ahezje.

11 Ako Sa'dam in'dah Ga-mar'rah dajit'in yeni', ado

25

14: 12 ftODE'ZIZ 15: 1

dahac'iyan' ySni* altso deis-

nah ako ana'nah.

12 Ako E'bram bitsi'li ye-

ni' biye' Lat ei aldo' Sa'-

damgi ke'hojit'in nit'en, hohado jit'in'igi t'a yil dahas-nah.

,13 H Ako la' yisda'-jiyago,

E'bram, Hi'bru dineh ji'lin'-

igi ba jilVodtgo ado bil ho-jolne'; ei Mam're holyeh'igi,

bi ce'c'il nazkadigi ke'hoji-

t'in'go, ei A'mor dine'e jilinh,

Es'kal bi'nai, ado Ener bf-nai, di'di kojilt'eh'igi ei E'-

bram dahac'o'ni a'jilah.

14 Ako E'bram hatsi'li ye-

nf biye' bi'disnago jl'nigo

ha na'nil dez'la yedaho'sin-igi, hagan'gi daneyanh'igi,ei'di tadi neznadin do'ba antsebits'adah yilt'e'go c'iz-

niez, ako Dan holyeh'idi biz-

nilnah.

15 Ako tl'ego ha na nil'igi

alts'anjin* alts'ajinah', akobik'iznibago bil alk'ijije

;

ako bik'eh-dazdesdlin'; in'-

dah la' Ho'bah holyeh'igi

a'dazneskad, ei Damas'kus-do nistl'a'jigo.

16 Ako nalye'hi t'aaltso

ni'dadzisgin', ado hatsi'li ye-ni' biye' Lat aldo', bi nalye'-

hi do', ado asdza'ni do', in'-

dah dineh do'.

17 Tl Cederle'omer nat'ani

yil nakai yeni' yiyi'ganhdennijodargo do'bik'ijih', Sa'-

dam binant'a'i hadah niyah,

26

Se'veh ho'-nilelgi, ei nat'anibi ho'-nilel holyeh.18 Ako Se'lem binant'a'i,

Melki'zidek bah in'dah c'il-

naatl'oi-bi-to yil de'inlah

;

ako ei God alahgo ayoat'ei'' yic'ih' na'ilnin'hi ji'linh'.

19 Ado yik'i sodolzin'goadi'nid, God a'lahgo ayoat'ei',

ya'dilhil in'dah nahasdzahbi' nilinigi E'bram bik'i so-

dil'zin.

I

20 Ako God a'lahgo ayoat'-

j

ei' beh baha'ni' do, ne ena'i

ini'lak'e yi'nilgo bahh. AkoI

yisnan'igi la' haini'nil.

I

21 Ado Sa'dam binant'a'i

E'bram ayidi'nid, Yisnah'igisaninil' in'dah nalye'hi ei t'a

ni dolel.

22 Ako E'bram ei Sa'dambinant'a'i ayidi'nid, Jiho'vahGod alahgo ayoat'ei' ya'dil-

hil in'dah nahasdzah bi' ni-

lin'igi bic'ih' de'go dahdidis-ni'.

23 Beh-na'alka'di in'dah ke'-

tl'ol ado ha'at'i dah nih'-

igi do nits'ah hi'doslel at'e'

dah, halah, E'bram ajit'ih'go

a'hoslah, didi'nil, ei'bahh.

24 Tsilkei dayiyah'igi t'e-

yah, ado dineh sil naskai'igi

deisnah'igi do', E'ner in'dahEs'kal, in'dah Mam're ; ei

dabi'ni t'a bih hi'dayilah'.

WOLTA'I 15.

1 Di'di bik'ijih' Jiho'vahbizad E'bram bil a'dza, ako

15: 2 iiODE'ZIZ 15: 17

anih, T'ado nilhoye'i E'bram:Sih, ni nage' nislinh', in'dahsih t'ai'yisi alahgo naahalya-ni nislihh.

2 Ako E'bram azdi'nid,

Bo'honisni'hi Jiho'vah ha-at'i'san' sadilel? si ni nil'ih'-

go saalci'ni at'din, ako di

Elii'zer Damas'kusdo'igi ei

sagan' t'aat'e bi' dole'li at'eh.

3 Ado E'bram adi'nid, Jo'-

akon, alci'ni t'ado seni'nil

dah : ado jo'akon, sagan'giyizcin'igi ei se-holo'ni bi* do-le!.

4 Ado jo'akon, Jiho'vah bi-

zad ha nanadza'go anadi nih,

Di'di do bi' dah do; la niyi'-

do hadoga'li ei bi dolel.

5 Ado hoi c'ina azgo ahal-nih, Ya'dilhil biyi' de'gok'adt diniin' ado son' yinilta'

bininirahgoyinilta'dah: ako-t'e'go na'alci'ni nas dahilcih'-

go ako'ne'lan dolel.

6 Ako Jiho'vah jodlanh'

;

ako bahhigiat'e-hahh-at'din-go hac'ih' yiyil'ta'.

7 Ako ahodi'nid, Sih, Jiho'-

vah ast'ihh, Ur.ei Kal'di di-

ne'e bi ke'yahdeh c'inihiniez,

di ke'yahigi na'dides'al'go

ni' dolel biniyeh.

8 Ado azdi'nid, Bo'honisni'-hi Jiho'vah, ha at'e'gosah' di

si dole'li sil beho'zin do?9 Ako_ ana'hodo nid, Begasibaadi ta bina'haiigi, in'dahtrizi ba'adita bina'haiigi do',

de'nasts'a ta bina'haiigi do',

hasbi'di do', hasbi'di-lgai bi

;ya'zi do' sandidi'nil.

, 10 Ado di di'igi t'aaltso

jhazniez, ako alni'deh alts'a-

yizgiz ado alts'ahjih' niyiz-

nil; tsi'diigi t'e'yah t'ado alt-

s'a-yizgiz' dah.11 Ako hidat'a'i atsih' sinil'-

jih' ana'jahgo, E'bram yo'

ane'nilka'.

12 Tf Ako jo'honaai k'adehigahgo E'bram t'ai'yisi ho'-

dilgaz ; ako t'o baha'dzitgohak'i cahqlhel'.

13 Ako E'bram ahozdi'nid,

K'adt nil beho'zin ei na'alci-

ni nas dahilcih'igi do e'da-

ho'singi, ke'yah do dabih'igi

biyi'di dineh bandajilnis' do;ado din'di nezna'din na'hai-jih' t'a daha'zakah ba'ndaiil-nis' dolel.

14 Ako ei dine'e bi na'nil

daji'lihh' doleligi ei sih ban'-dest'ihl: ado bik'ijin' t'ai'yisi

dajit'ih'go c'ihizdonel'.

15 Ako hozoh'go danitayeni' bic'in' dinal, ako ya'-

at'eh'go hasintihgo leh hi'di-

doltel.

16 Nidih din'di sanaogah'-go kwe'e nina'hidokah: ha-lah, A'mor dine'e bi bahhi-giat'e t'ahdo hadebihhdah,ei'bahh.

17 Ado ako'dzago jo'honaaiiyago ako caholhel, ado jo'-

akon, kon'-bi-ht ado honoyeldiltli'i atsin' alts'ahjih' sinil'-

igi bita' go'ne' eldoh',

27

15: 18 HODE'ZIZ 16: 12

18 T'a ei bijindan Jiho'vahaha'nihot'ah E'bram yil a'yi-

lah, ako anih, Naalcini nasdaiiilcih'igi di ke'yah badi'-

nianh, Tjipt toh-ni'lin'do U-fre'tiz toh-ni'lin'jin'.

19 Ke'ni dine'e, ado Ke'nizdine'e. Ado Kad'mon dine'e,

20 Ado Heth dine'e, adoPe'riz dine'e, ado Ri'feim di-

ne'e,

21 Ado A'mor dine'e, adoKe'nan dine'e, ado Gir'gas

dine'e in'dah Ji'bas dinee,di t'aattso dabi ke'yab.

WOLTA'I 16.

1 Ako E'bram be asdzanSe'rai do alci' dah : ako T-jiptden asdza'ni ho nala i ei

H^'gar yolyeh'.

2 Ako Serai ei E'bram ayi-

di'nid, Jo'akon, Jiho'vah doasci'go aso'sin : na'noskahh,si nala'i bit na'nias do, akodats'i sa alcini hodolel AkoE'bram ei Serai bizad k'eh-

go a'dzidzah.

3 Ado E'bram ei Ke'nanke'yah biyi' ke'hojit'in'go

nezna na'hai, ado bikljin*

E'bram be asdzan Serai bi

nalai He'gar, I'jipt dineh,

ha hastin E'bram baznittinh

be asdzan dogo.

4 Ako He'gar bazniyah,ako He'gar i niltsand : adoizniltsahd'go ha' azdelln'goako ho nant'a'i do hot ni'liri'

dah.28

5 Ado Serai ei E'bram ayi-di'nid, Sicin* nahwinan'igiba'ninadi'tlis : si nala i na'-

nittihh; ako iniltsahdgo haadel'in' ako do bit nistin' dahse'hh : Jiho'vah ei nihita gi

behaz'ani ya'n'dot'iht.

6 Nidih E'bram ei Seraiayidi'nid, Jo'akon, ni nala'i

ni'lak'egi holoh ; t'a nih ni ^

ni'zinigi ahodi'lit. Ako Se-rai atihafih'go bits'an yo'-

ajolwodt.7 Tf Ako Jiho'vah bi diyin-

nalai halgai donaadah'igi,toh-ha'lin'igih hakl-niyah,Surgo atin bi'gahgi.

8 Ako ahodi'nid. Serai bi

nala i He'gar hadehsah na-ninah, ado hagosan de'yahni ni'zin? ako azdi'nid, Se-rai sinant'a'i bits'an yols-wodt.9 Ako Jiho'vah bi diyin nal-

a'i ahodi'nid, NinantVi bi-

c'in' hididah, bi nala'i nan-dleh;

10 Ako Jiho'vah bi diyin-

nalai ahodi'nid, Naalcininas dahilci'hi t'oahayuiadeslit, do jot'ta' ane'lah' dahdolel.

11 Ado Jiho'vah bi diyin-

nala i ahodi'nid, Jo'akon, yi-

niltsahh' ako aski ditcit, akoIs'mel beh yidi'zil ; halah,

nic'ih' nahwi nan'igi ei Jiho'-

vah bit beho'zin, ei'bafih.

12 Ado teli alcingo nagai'

nahalingo yitaga do ; dineh

16: 13 HODE'ZIZ 17: 11

t'aaltso beh ena'i do, ado di-

neh t'aaltso yeh ena'i nilin'

do; ako hak'iso bitahgo ke'-

hojit'in' dolel.

13 Ako JihoVah hac'in*

hadzl yeni', God o*i'ni bizdi'-

nid, halah, azdi'nid, Da' so'i'-

nigls sih aldo* kwe e bic'in'

des'in'?

14 Ei'banh toh ha'lin' yenfei Bir-lahe'ai-roi wosye'; akoei Ke'des ado Bi'red bi-

tagi.

15 Tf Ado E'bram biye',

He'gar ha' yiscinh ; akoE'bram biye' He'gar yiscin'

yenf bi'zf Is'mel yeh yi'zf.

16 Ako E'bram ei tsebfdindo'ba ah hastah bi na'haigo,

He'gar, Is'mel, E'bram ya'

yizcih yehdah.

WOLTAl 17.

1 Ako E'bram nahast'ei'din

do'ba'ah nahast'ei bi na'hai-

go Jiho'vah niyah E'bramyic'ih' ado adi'nid, God-T'aal-tso-Yinelani ei nislihh'; si-

nai naninah ado le'dol't'e'

go ant'eh.

2 Ado Sih alhadet'ah nil

adeslil, ako t'ai'yisi t'oaho-

nohyu'igp k'eahdolzis.

3 Ako E'bram ni'jin' tsi yaji'nesjol : ado God hac'ih'

yalti' ako anih,

4 Joh, Sih t'eyah alhadet'ahni' nit as'tah, ako t'oahayuial'ah dadine'e bizee ni'lih'

dolel.

5 Ado aldo* fi'bram ei dona'inilye' dah do, ako E'bra-ham yinilye' do; halah, t'o-

ahayui al'ah dadine'e bize ea'nistah, ei' beh at'eh.

6 Ako na alcini nas dahil-

cih'igi t'oahayuigo adeslil,

ado nits'ahdo al'ah dadine eadeslil, ado hidantVi nits'ah-

do hodolel.

7 Ado t'ai'yisi bidzilgo al-

hadet'ah adeslil, Sih, ni do*

nihita'gi, ado nik'ij in' na al-

cini nas dahilcih'igi atdo' bil,

alhadet ahh hol'ago i't'i' do,

nih, ni God nislih' do, adonik'ijih' na'alcini nas dahil-

cih'igi aldo'.

8 Ado ke'yah, de'eyo'ni ni-

lih'go biyi' ke'hot'in'igi na'-

dides'al, Ke'nan ke'yah t'a-

at'e-hit'eh, ado nik'ijih' na'-

alcini nas dahilcih'igi hol-

ago dabi do, ado bi God nis-

lih' dolel.

9 Tf Ako God ei E'brahamayidi'nid, Di'bahh na'nihoni-ani bik'ehgo naninah, nihado nik'ijih' na alcini nasdahilci'hi.

.

10 Di'di Sih beh na'nihoni-

ani ei nihita'gi as'lai at'eh,

ako nih baaholyah' do, adonik'ijih' na 'alcini nas dahil-

cih'igi; nihitahgi asikeh t'a-

altso bahh hi'dahinolgis do-

lel.

11 Nihi akai'gi bahh ahahhi'dahinolgis dole! ; ako ni-

ha'nihonian'igi ei beh beho'-

29

17: 12 HODE'ZIZ 17: 25

zin do, nihila'gi, Sih in'dahnih do'.

12 Ako nihitahgi hodizcin'-

do tsebi yiskar^'go banh na'-

hinilgis do, dineh t'aaltso

bada'alcini n^s dahilcih'go,

akot'edo nihigan biyi' yiz-

cin'igi do*, nana ado de'eyo'-

ni do nihi'nilcin'igi, besobik'eh nihini'niligi aldo'.

13 Nagan biyi' yizcin'igi

ado ni beso bik'eh nihi ni'-

niligi atdo', di'di t'ai'yisi

banh ni'dahinolgis do: akoniha'nihonian'igi nihitsin

'

biyi'di ei hol'ago nihonianiat'e dolel14 Ado dineh biye' ta* do-

hanh-na'hinesgiz'igi, hakai'-

gi do-hanh-na'hinesgiz'igi,

ei dineh bi dine'e bits'andodazdotsal ; beh-a'nihonian'-igi k'izniniz, ei' binina.

15 T Ako God ei E'brahamayidi'nid, Joh, Serai ne as-

dzan do Serai beh na'hwidi'-jit dah, ako k'adt ha'zi' ei

Sarah dolet.

16 Hak'ijisdli' do ado niye'

na'idotcih aou, t'aani ha-k'ijisdli' do ado al'an da-dine 'e bimah jidolet ; dinehbindant'a'i hats'ando hodo-lel

17 Ako E'braham ji'nesjol-

go anjidloh, ado t'a hayildiazdi'nid. Da' nezna'din hona'haigos awe hadocil? Da'Sarahis ei nahast'ei'din bi

na'haigo adolcil'?

30

18 Ado E'braham ei Godayidi'nid, Is'mel ei ninal hinalanah ni'sin.

19 Ako God adi'nid, T'aaniSarah ne asdzah ei niye'

na'idolcil; ado ei Ai'zik behyidi'zil: ako ei bidzil'go ba'-

nihodes'al, ei'di hol'ago ha'-

nihoniani at'e' do, ado hak'i-

jih' ha'alcini nas dahilci'hi

aldo'.

20 Ado Is'mel t'eyah ba'

nidise'ts'an ; Jo'akon, hak'i

sodeszin', ado nas dahilcihgoadeslil, ado ei bits'ando k'e-

andotzis ; t'a ake'ego hidan-t'a'igi nakits'adahgo ba' do-cil, ado ayoat'ei' dine'e a'ho-

destil.

21 Nidih Ai'zik t'eyah bit

aha'nihodest'al, ei kodo la'

na'haigo Sarah na'idolcil.

22 Tf Ako al'c'ih' yajit'ti'

yeni' adzi'sihd, ado .God de'-

go dahn'didzah E'brahambits'ah.

23 Ako God ahodi'nidgo t'a

ei bijinh E'braham aji't'ind;

haye' Is'mel niz'diltihh, adot'aaltso hagan biyi' hida-hazcin'igi, ado ha beso bik'e

nizni'niligi, ado t'aaltso E'-

braham bi dine'e; di t'aaltso

dabikai'gi banh ni'dahines-

giz.

24 Ako rdan E'braham na-hast'ei'din do'ba'an nahast'ei

bi na'haigo hakai'gi hahhna'hinesgiz.

25 Ako haye' Is'mel t'eyah

17: 26 HODE'ZIZ 18: 14

lats'adah bi na'liaigo hakai'-

gi hanh na'Rinesgiz.

26 T'a ei bijindan E'bra-ham hanh na'hinesgiz, adohaye' Is'mel aldo'.

27 Ado bi dineh t'aaltso,

hagan biyi' fii'dahazcin'igi

dah, ado lahdeh beso bik'e

hidziznirigi, ei'di t'aaltso hoi

bahh hi'dahinesgiz.

WOLTAl 18.

1 Ako JihoVah ha niyahMamri ho'-hitelgi, ce'cll bi-

yagi, jin'go, ts'ide honigai'-

go, ho nip'bal bi c'eatingi

dzizdago.2 Ado dasdi'gal, nit'eh, jo'-

akon, dineh tago hwi'gahgina'zihh: ado dzittsah'go nip'-

bal bi c'eatindo dasdilwodt,ako bidas-niyago ni'jih' yaa'dzidzah.

3 Ado azdi'nid, Bo'honisni'-

hi, nil nislih'go, na'noskahh,t'ado nihi nal'ai bits'an da-doh_kahi

:

4 Toh la' dokal dats^i nihikebeh tadadohgis biniyeh, na'-

noskahh, ado di ce'c'il biyagihadalyihh'.5 Ado c'iyah la' niha hi'di-

deskat, danihijeih beh bidzil'

do; a'kohgo in'dah dahnadi-dohkah: di' biniyeh ni nal'a'i

ba nohkai. Lah ah, t'a adi-

nih'igo ant'ihh dahodi'nid.

6 Ado E'braham ho nip'bal

biyi' go'ne' Sarah bic'ih' yahajolwodt ako abizdi'nid, T'a

[Navaho] 3

hah'go ak'an tadi hanakah-go taonih' ado naniskadi an-leh.

7 Ado E'braham ha begasinakaigo jilwodt, ako begasiyaz ya'at'ehgo dit'o'diigi

nazniltihh ako ei tsilkehh

yeniltihh ; ado t'ahhagoneisah.8 Ado apbe'nisk'ihh ado

apbe' ado begasi yaz nadzis-

ah yeni' bic'ih' hidzizkahh,

ado bi'gahgi dzi'zih'go tsin

biyagi da'jihyah.

9 11 Ako adahodi'nid, Ha-jih'sah' Sarah ne asdzah ?

ako azdi'nid, Joh, nip'bal bi-

yi' go'ne'.

10 Ako anado'nid, Ba'hol-

zizgo t'aani na na'desdal

;

jo'akon, ne asdzah a'kohgoaski yidolcil'. Ako ei Sarahhane'jih', nip'bal bi c'eatin-

deh yidizts'ah.

11 Ako E'braham in'dah

Sarah t'aji'lah t'a hazo'o ho'-

nitih, ako Sarah ei asdza'ni

hidadleh'igi do hijidleh' dahdzizhh'.

12 Ei'bahh Sarah t'a hayi'-

idi bajodloh ako ajinih, Da'sih hasistih do'bik'ijih' sil

i

na'hone'ni do, sa_ hastin, si

Imant'a'i aldo' hastihgo?

I

13 Ako Jiho'vah ei E'bra-

]

ham ayidi'nid, Ha'at'isah'

iSarah yeidloh ado ajinih,

I

Da' t'aani hasistihgos aweI se hodolel?

114 Da' ha'at'i-dahis Jiho'-

31

18: 15 HODE'ZIZ 18: 28

vah c'e ilmh'? Akwee ni'-

holzizgo na na'desdal akoSarah biyaz hodolel15 Ako Sarah, Do yisdloh

dah, jidi'nid, ako nazniHn;

Halah, nidzirdzit, ei'bahh.

Ako adi'nid, Dodah, t'aani

yi'dl5h.

16 Tl Ako dineh nidije'go

Sa'dam yic'ih go dadeih'

:

ako E'braham fa ayi'dijf

bil hiji'kai.

17 Ako JihoVah adi'nid, dabandisdzaigis E'brahara bi-

ts'an hi'dides'ihl'

?

18 Joh, E'braham t'aani

ayoat'ei ado t'ai'yisi bidzi'H

dinee dolel, ado nahasdzahbikagi al'an dadine e t'aaltso

hahh bit dahozon' dolel.

19 Hwe'hasin ba'alcini yi-

notihl' do, ado hak'ijin' ha-gan biyi' ke'dahat'ihdoh'igit'aaltso, ado Jiho'vah yik'eh-

go dadokah, ado k'ehez'don-go bandajit'ih' do ; a'kohgoJihoVah yeidiniah yeni'

E'braham ya' idolil.

20 Ado Jiho'vah adi'nid,

Sa'dam in'dah Gamar'rahbicah' t'ai'yisi dits'a', adot'ai'yisi bahhigi adajit'e ei'-

bahh,21 K'adt akwi'ya de'sal in'-

dah di'nes'iht, t'a dats'i cahdisets'ahlgi at'e'go adat'ihd;

doda'go t'eyah ako ei sil be'-

hodozihl.

22 Tf Ako dineh hats'ahjih*

naz'yizgo Sa'dam yic'ihgo32

iaz ; ako E'braham t'eyahJiho'vah t'ahdi hidih yic'ih'

sizihh';

23 Ako E'braham aha'ni-jih' hac'ih* niniyago adi'nid.

Da' aat'e'-bahh-a'dadinigisbahhigi adat'eh'igi t'a bil

adil'dihl?

24 Di kin-hal ahigi biyi'gi

asdla'din dineh a at'e'-bahh-

a'dadin'igi holohdahsah*, t'a

dats'i bit adil'dihl, ado as-

dla'din dineh aat'e'-bahh-

a'dadin'igi dats'i binina doadil'dihl dah?25 Aat'e'-bahh-a'dadin'igibahhigi adat'eh'igi bil adil'-

dihl dodah, do akoneh at'e

dah ; ado a at'e'-bahh-a'da-

dinigi bahhigi adat'eh'igi t'a

bil ahelt'e'go a'bididolnil do-dah, do akoneh at'e' dah,Nahasdzah bikagi t'aat'e-

hit'eh a'nahwiahi da dosk'ehez'doh a'donil dah?26 Ado Jiho'vah adi'nid,

Sa'dam kin-halahigi biyigiasdla'dingo a at'e'-bahh-a'da-

din'igi bik'i-niyago kin-hal-

ahigi do a'desdihl dah ei da-binina.

27 Ako E'braham hac'ih'

hadzigo ahodi'nid, Jo'akon,k'adt t'a sih si'nik'ehgo Bo'-

honisni'hi bic'ih' hahasdzl,a'zahh lez in'dah les-c'i t'e-

yah nislih hidih.

28 Asdla'din a at'e'-bahh-a'-

dadin'igi dolel'j in*, asdla' at'-

dingosah': Da' asdla' at'din-

18: 29 HODE'ZIZ 19: 8

gos kin-halahigi t'aat'e adil'-

dinl? Ako azdi'nid, Diz'din

do'ba'an asdla' bik'i-niyago

lanh' do kin-halahigi a'des-

dihl danih.

29 Ado hac'in' hadzlgo ana-hodonid, Diz'din bik'i-niya-

gosah'? Ako ahodi'nid, Diz'-

dingo binina do a'desdihl

dah.30 Ako anabizdonid, T'a-

soh'di, ho'ni'di Bo'holni'hi

t'ado do bit Jialdi'ni, ako ha-nadesdzih: Ta'din bik'i-niya-

osan* ? Ako anahodo nid,

I'a'din bik'i-niyago do os'

dihh at'e' dah.

31 Ako azdi'nid, Jo'akon,k'adt t'a sih si'nik'ehgo Bo'-holni'hi bic'ih hahasdzi: na-din'gobik'i-niyagosah'? Akoanadonid, Nadin'go bininado os'dihh at'e dah.32 Ado anazdo nid, T'ason'-

di ho'ni'di Bo'holni'hi t'ado

do bil haldi'ni ako t'alah'adi

hanadesdzih: akwe'e nezna-gobik'i-niyagosah': ako ana-donid, Neznago binina doos'dinh at'e dah.33 Ado E'braham alsto' bil

ahil nahodzisne'go . Jiho'vahdahn'didzah: ado E'brahambagan'di dahn'didzah.

WOLTAl 19.

1 Ado i*i ahgo diyin-nal'a'i

Sa'damgi niaz; ako Sa'dambi na'astl'in bi c'eatingi Latdzizdah: ako Lat yiyiltsahh

ado nadi nago yidah-niyah,ako ni'jih' hanin beh ya a'-

dzidzah.2 Ado azdi'nid, Jo'akon, Bo'-

honisni'hi, na'nihoskafih, ni-

hi nal'ai bagan go'ne yahohas nihike tadohgis, adot'a a'kwi nihidolkal, ako yis-

I

kahgo t'ai'yisi abindah hi'-

ididoht'as, ako in'dah dahna-

I

didoht'as. Ako t'ala' anih,

Dodah, tl'e bi'gah kih-tahgonet'as dole!.

3 Ako t'ai'yisi na'dzoskan-go in'dah hagan go'ne* hac'-

ih' yah iaz; ako adadzi'sihdin'dah bah di'k'ons-t'a-at'-

din-alya'igi ba ajilah, ako yi-

yi'yah.

4 Nidih t'ahdo jintesgo Sa'-

dam kin-tahdeh dineh ha-dastihigi in'dah a'nid-hida-

kai'igi aldo' t'aaltso da nilc'-

isideh kin binagi a'la-sihh'

:

5 Ako Lat, Hak'go, deyidi'-

nid ado a'dahalnih, Hadisah'dineh k'adt hi'hhjin'go na-naazigi, nihic'ih' c'inies akobe'dahodilzihl biniyeh.

6 Ako Lat c'eatinjih' yic'in*

c'iniyago akedeh da'dinil'-

kalgo,

7 Ako azdi'nid, Sik'iso, ni'-

danihoskanh, t'ado akot'e'go

banhigi a'dahni'li.

8 K'adt Jo'akon, naki' sitsi'

t'ahdo dineh ye'ho'sihd dah

;

na'nihoskahh, si'ni' nihic'ih'

c'ides'is, ado t'a nihi dano-sin'igi a'dadohl : ako di di-

33

19: 9 HODE'ZIZ 19: 21

neh'igi ei t'ado a'dadoli'li

dah ; halah, sagan go'ne' yahiaz, ei' beh at'eh.

9 Ako adadi'nid, T'andi si-

ni'zirih, ado adaliido nid, Didineh t'o konagan'dijin' ke-hat'in biniyeh niyah yenfa'nahwiahi i'dilyah : a'da-

hwilneh nit'en yenf k'adtbilahgo a'dandilnil. Ado di-

neh ei Lat yicin' dahdije,ako dadilkal yikljin' dahas-jiz, ako k'asdah dadilkal k'i-

dezti'.

10 A'kohgo dineh naki c'i-

delni'go Lat a'c'ih* kin go'-

ne' yah iyil'han, ado da'di'-

nilkal.

11 Ako dineh kin c'eatingi

jil'ah yeni*, a'nid-hidakai'igi

in'dah hadastihigi aldo' ha-na a'deisdihd ; ako dadilkalc'eh yika a'dat'ind.

12 II Ako dineh yeni' ei Latayidi'nid. Da' la is kwe'e ni-

k'ei holoh? nadani in'dah ni-

ye'keh dah, ado nitsi'keh

dah, in'dah fa ne holon'igi

di kin-halahigi biyigi, di

haz'an'ido no'wehjih' altso

ko'nileh

:

13 Di haz'an'igi a'dildinl,

halah, dahacah ayoat'e'goditsV Jiho'vah t'a binih'-

jin*, ei'banh Jiho'vah nihi-

nil'a', a'dildinl biniyeh.14 Ako Lat c'izniyago ha-

tsi* beh hadani bic'ih' hadzo-dzi' ako azdi'nid, Ni'doht'as,

di haz'an'igi bits'anoh'as, Ji-

34

ho'vah di kin-haVahigi i'dot-

dinl. Ako hadanih t'o ajinihhonih.15 Ado hayilkan'go diyin-

nala'i Lat ya'ni az ako ahal-nih, Tsihl'go na'didah, ne as-dzah _ado nitsi' naki'igi bii

nahintan'igi dahdies ; doda-dah bahhigi adani'li bitaha'nihididoldihl,

16 Ako na ahozdilzid'go di-

neh yeni' ha'la yiyiltsod adohwe asdzan do', hatsi' naki'-igi aldo' ; Jiho'vah hajoba'-go, ei'banh: ado kin-halagobina'astl'inigi binikadi c'iho-

niez.

17 Ado ako'dzago c'ihoniez-

go ahodi'nid, Yisda'-nilyedbeh-hininani bah, t'ado nat'-

an ni'din'ih'i, halgai'gi hidiht'ado na'ahodilzi'di, hilahdzil bil'yed, dodadan ei ni

di'yolyet.

18 Ako Lat ei abizdi'nid,

Yatsi'k'e Bo'honisni'hi.

19 Jo'akon, ni nala'i baji'-

naba', ni ajoba'i ayoat'e'gosic'ih' ini'lago yisdah' sinil-

tinh ; ako dzil do bo'sah at'e

dah, sic'ih' bahhigi a'hodo-nilgo dadestsal sa'sin.

20 Jo'akon, di kin-sinil'igi

bic'ih' nazdolyed'igi at'eh,

ahan'di, ado aholts'isi: si'ni'

akoh disyed, (da' dos alts'isi

dah?) a'kohgo si sizi'ni hihadolel.

21 Ako ahodi'nid, Jo'akon,t'a si dinin'igo aldo' adesnil.

19: 22 HODE'ZIZ 19: 36

di kin-sinirigi hk na'sinikan

yeni' do a'desdinl dah.

22 Dohodi'na akofi dil'yed,

t'ahdo anilyedgo haat'ihi-

dah do bandosdza* at'e' dah.fci'banh kin-sinirigi Zo'arhosye'.

23 T[ Nahasdzaii bikadent'inhdigo jo'honaai dahdiya-go Lat ei Zoardi jiFwodt.24 A'kohgo Jiho'vah tse'-

kon litso'go in'dah kon' do*

Sa'dam in'dah _ Gamar'rahyik'ijih' niki'niltahh, ya'dil-

hil biyi'deh, Jiho'vah bits'-

ahdo.25 Ado kin-naznil yeni' ado

halgai yeni' ado kin-nazni'hbiyi' ke'dahojit'ihh yeni', adoa'kwi nanise' dane'seh yeni'

t'aat'eh is'dihd.

26 Ako hwe asdzah hake-den na't'ah hidet'ih lahh', t'a

a'ko ajih' a'sihh tse'go dziz-

hh'.

27 Ako E'braham t'ai'yisi

abindah nazdi'na'go, Jiho'-

vah bit dzi'zih hit'eh yen'j in'

jinlyah:28 Ado Sa'dam in'dah Ga-mar'rah ado halgai ke'yah-jih' jideih', a'kohgo jo'akon,

ke'yah yeni' t'aat'e bits'ahdolit t'oahayui hahitihh'.

29 Tf Ako'dzago God hal-

gai'gi kin-hadas ah yeni' is'-

dihd, ako God yenal'ni'i ei

E'braham ado Lat yisda'-

hodoltihh', kin-naznil ke'ho-jit'ih yeh'gi t'aat'e is'dihd.

30 Tf Ako Lat Zo'ardo haji-

nah, hatsi'keh naki'igi bil,

dzil bahh ke'dahojit'ihh; Zo'-

argi ke'hojit'ih hit'eh be-dzisdzldgo: ako tse-ya-go'ne'

ke'hojit'ihh, hoh in'dah ha-tsi' naki'igi bit.

31 Ako atseh yizcin'igi ake-deh ni'lin'igi ayidi'nid, Nihi-ze'e ei hastih, dineh adat'in'-

igi giat'e'go nihadoyeh'iginahasdzah bikagi t'ala'i hi-

dih at'din.

32 Ako nihize'e c'il-naatl'oi-

bi-to bi'diyildliht, ado bit di'-

nitis ako nihize'e bits'ahdoaholci'ti do a'dodiht dah.

33 Ako t'a ei bi tl'e bize'e

c'il-naatl'oi-bi-to yiyiyil'dlah

:

ado atseh yizcin'igi bize'e

yit yah iyago yil neztez

;

ako hwi'gah neztihgo adona'di'na'go t'ado hot be'ho-

zihd dah.34 Ako'dzago ei biska'ni

alahjin ni'hn'igi akedehigiayidi'nid, Soh, tl'edah size'e

bit netez, ako di tl'e c'il-na-

atl'oi-bi-to na'hodiyildhnt

;

ako yah adinatgo bit dini'tis,

nihize'e bits'ahdo hadolcit

biniyeh.

35 Ako t'a ei bitl'e bize'e

c'il-naatl'oi-bi-to na'yiyit-

dlah : ado akedehigi nazdi'-

na'go yit neztez, ako hwi'-

gah neztihgo ado nadi'na'got'ado hot be'hozihd dah.36 Ako'dzago Lat bitsi'keh

t'a'la', haze'e ba' izniltsahd.

35

19: 37 tlODE'ZIZ 20: 13

37 Ako atseh nagahigi ei

hayaz jiscinh', ado bi'zi'

Mo'ab ba' ajilah : ei t'a ei

Mo'ab dine e di'jin'jin* dalia-

nan igi dabize'e.

38 Ako akedeii ni'lin'igi ai-

de hayaz jiscinh', ado bi'zi',

Ben-Am'mai ba' ajilah: ei t'a

ei Am'man baalcini di'jih'-

jin' dahanan'igi dabize'e.

• WOLTAl 20.

1 Ako E'braham ado sa-

daah bic'in'jih'go.jininah,

ako Ke'des in'dah Sur bita

-

gi ke'hojit'inh, ado Gi'rargi

t'o konagan'dijin' na'jinah.2 Ado E'braham hwe as-

dzan Sa'rah, Sidezi at'eh,

bizdi'nid : ado Abi'melek,Gi'rar binantVi anil'agone'diltinh.

3 Nidih Abi'milek tl'ego

God, bil'-leh baniyah akoabidi'nid, Jo'akon, dineh daz-tsan'igi nahoni'hn, halah, di

asdza'ni nidiniltin'igi bahh;

ei dineh la be asdzah at'eh,

ei'bahh.

4 Nidih Abi'melek t'ahdohodelci' dah : ako azdi'nid,

Bo'holni'hi, da aat'e'-bahh-

a'dadi'ni dine es la* aldo' ni-

dil'tsil?

5 Da dos sidezi at'eh sizdi'-

nid dah? ado t'a hoh ni'dih,

Si'nai at'eh jidi'nid : do sil

beho'zingo ado do yisnih'go

lahh' ast'i'ni.

6 Ako God bil'-yeh ahodi'-

36

nid, T'aani sil beho'zin lanh',

do nil beho'zingo in't'ihd

;

ado Sih aldo' bahhigi sic'ih'

adi'niligi nits'an nanisln'go,ei'bahh t'ado hodi'nilni' dah.7 Ei'banh k'adt dineh beasdzah ba na'nilteh; ahodo-ni'li-yahalne'e at'eh, ako na'

sodidolzihl, ado hinina' do

:

do ba neiniltih'go ei k'adtnil be'hodozihl t'aani dadi'-

tsal, nih ado t'aanoltso di'-

nohnel.

8 \\ Di' binina Abi'melekt'ai'yisi abindah nizdina'ako ha'ndal'a'i t'aaltso hak'-go bizdi'nidgo di taaltsobeh bil hojolne', ako dineht'ai'yisi hi'dasdzid.

9 Ado Abi'melek ei E'bra-ham hak'go yidi'nidgo ayi-

di'nid, Hasan' nihi'nil'ihd ?

ado hasah nislago bahhigi-at'e ayoat'eh'igi bih nihi'ni-

nil, ado si dine'e aldo' bik'-

ijin'? Asindlaigi ei do adinil'

dah hit'eh.

10 Ado Abi'melek ei E'bra-ham ayidi'nid. Ha at'i'sah yi-

niltsah'go di'di banisi'niyah?11 Ado E'braham azdi'nid,

God bik'ehgo dayikahigikwe'e at'din sa sin, ado se

asdzah yinina dasidiyolhel'

sasin ni'singo lahh' binina.

12 Ako nidih lahh' t'a sidezi

at'eh, size e bitsi' ji'lihh, akosimah ei do bic'e e at'e dah;ako se asdzah dzizlih'.

13 Ado ako'dzago God, Ni-

20: 14 HODE'ZIZ 21: 12

ze*e bagan bih haninah, sil-

ni'go, ako ahodi'nid, T'a dit'-

as'igo, Sfnai at'eh, sidini' do,

di beh saji'naba'.

14 Ado Abi'melek dibe in'-

dah begasi, ado dineh nidal-

a'i in'dah asdza'ni nidara'i,

di t'aaltso E'braham ye'ninil,

ado Sarah hwe asdzan aldo'

ha ne'iniltinh.

15 Ado Abi'melek adi'nid,

Jo'akon, si ke'yah t'a ni ni-

zinigoh ke'hot'in' do.

16 Ado Abi'melek adi'nid,

Jo'akon, ni'nai t'ala'i dimilbeso bani'nil: ako hoh nic'-

anh naga'i ji'lih' do, bit na-nakai'igi in'dah dineh t'aal-

tso dabina bits'ahdo: kot'e'-

go dineh t'aaltso dabinalhah k'ehez'dohd.17 Ako E'braham sodolzihdGod yic'ifi', ako God ei Abi'-

melek na'idi'sah, hwe asdzando', asdza'ni ha'ndal'a'i do'

;

ado ha'alcini nidahwizlih'.

18 Halah, Jiho'vah ei as-

dzan'igi t'aaltso Abi'melekbagan yiyi' holon'igi dabis-c'it at'c'in' a'yilah hit'eh

E'braham be asdzan Sarahbinina.

WOLTA'I 21.

1 Ako Jiho'vah t'a adi'nidyehgi Sarah yaniyah, adoJiho'vah t'a hadzl yengi at'-

e'go Sarah ya a'yilah.

2 Ako Sarah i'niltsahd adoE'braham biye' ya' yiscihh',

hadzistihgo in'dah, t'a GodIhac'in' hadzi yehgi niholziz'-

go.

3 Ado E'braham biye' ei

Sarah ba' yiscin'igi Ai'zik

beh ji'zi'_.

' 4 Ako E'braham haye' Ai'-

zik tsebi biskah'go bahh na'-

hinesgiz, God t'a adinil hal-

nih yehgi at'ego.

5 Al^o E'braham ei nezna'-din bi na'haigo biye' Ai'zikba' yizcihh'.

6 Ako Sarah adi'nid, Godyisdloh'go a'silah, ado t'aal-

tso dadizts'an'igi sit dadlohdolel.

7 Ado anazdo'nid, Hai'sah'Sarah atci'ni yi'ilt'o' do,

E'braham yididonil' hit'eh ?

Jo'akon, hastihgo in'dah ba'-

asetcihh.

I 8 Tf Ado awe dine'sahh adoI

idit'od : ako t'a Ai'zik idi't'od

I

bijihh E'braham ayoat'e'goada'i sihd.

9 Ako Sarah ei Tjipt dine'e

asdza'ni He'gar biyaz, E'bra-ham ba' jiscin'igi yeidlohgodzittsahh'.

10 Di'bahh E'braham abiz-

di'nid, Di'di nalteh asdza'ni

biyaz t'a' bit c'ininilceh : di

nalteh asdza'ni biyaz'igi, sih

siyaz Ai'zik do yil boholni'hiI ni'lih' dah dolel.

I11 Di'di binina E'braham

It'ai'yisi biye' bahhbi'ni.

i12 Ado God ei E'braham

ayidi'nid, Aski in'dah nalteh37

21: 13 HODE'ZIZ 21: 28

asdza'ni binina t'ado yinil

ant'e'hi ; Sarah anilnih'igi

t'aaltso yisinilts'an, Ai'zik

ba alcini ei ni' na'alcini yol-

ye' do, ei'banh.

13 Ado asdza'ni naltehigialdo' biyaz dine'e adeslit, ha-lah, ei niye* at'eh, ei'banh.

14 Ako E'braham t'ai'yisi

abin'igo nazdina', ako bahado tosjeh toh beh nizdi-

nilgo He'gar binezde'nil adoaski bil yo'ajit'a', ako das-diaz ke'yah do-bi-naadah'igo, ei Birsi'bah holyeh.15 Ako toh tosjeh bih as'-

dindgo aski yeni' c'il nitsale'i biyagi nizniltinh.

16 Ado dasdiyah adilt'oh

bi'gah annfzahgi dzinesdah:aski do sinal dadotsal' dahjini'go, ei'bahh, bits'ah hwi-niandi dzizdago ye'go jicah.

17 Ako God ei aski yica'goyidizts'an; ado God bi diyin-

nal'a'i ya'dilhit biyi'den He'-gar yiyi'zi'go ayidi'nid, He'-gar, hasan' yindzah ? t'ado

nilhoye'e; God ei aski sitih'-

do yica'go yidizts'an.

18 Nididahgo aski ni'la' behna'nilteh : halah, la* at'ah

dine'e ayoat'e a'hodeslil, ei'-

banh.19 Ado God ei hana an a'yi-

lah, ako toh hahashilgo dzil-

tsahh : ado akoh jiniyagotoh tosjeh hazdel'bihd, adoaski toh baznikah'go yodlan,20 Ako God ei aski yaahal-

38

yafih ; ado di'ne'sanh, adoke yah do-bi-naadah'igi ke'-

hat'inh, ado k'a yeh adilt'o'-

hi siHh'.

21 Ado Pe'ran holye'gi, ei

ke'yah do-bi-naadah'igi ke'-

hat'inh : ako hamah I'jipt

ke'yahden hwe asdzah do-lel'igi hah yil nat'az.

22 TI Ado ako'dza yendahAbi'melek ado bi salago bi

nant'a'i Fi'kal ei E'brahamyic'ih' hahasdzl, ako anih,

Ha'at'i'hi-dah banadidahgot'aaltsogo God nil holofi.

23 Di'bahh k'adt God binal

sic'ih' handzih', ako t'ado si-

na'hoMoh'si, siye' aldo' do-dah, sina'H aldo' dodah: na-josba'go anisln'igi at'e'go

nih aldo' sic'ih' t'a akont'e'-

do, ado ke'yah nini'nan'igi

aldo bic'in' akont'e' dolel.

24 Ado E'braham adi'nid,

God binal. a'de hadesdzl.

25 Ado E'braham toh ha-hasnirigi binina Abi'melekyi'desteh, halah, Abi'melekbi na'nil haga'dedest'anh, ei'

binina.

26 Ado Abi'melek adi'nid,

Do sil beho'zin dah, hai sin

at'inh : ado do sit hwinilne'

dah, ado do yisnih' dah, akodi'jihh in'dah.

27 Ado E'braham dibe in'-

dah begasi dah Abi'melekye'ninil ; ado t'aji'la aha'ni-

hojit'ahh.,

28 Ako E'braham dibe-yazi

21: 29 HODE'ZIZ 22: 9

daba adigi tsosts'Itgo t'asah-

di yits'a-yinfnil.

29 Ado Abi'melek ei E'bra-ham ayidi'nid, Ha'at'i'san

biniyeh di dibe-ya'zi daba-adigi ats'a'ini'nil?

30 Ako azdi'nid, Di dibe-ya'-

zi tsosts'it dabaadigi si'la-

k'edo ni'didi'nil, ei di toh ha-ha'nilgo beh sic'in' beho'zindolel.

31 Di binina akwe'e Birsi'-

bah hosye' ; halah, akwe'et'aji'lah God binal ai'c'in' ha-dzisdzl.

32 Ako akot'e'go Birsi'bagi

ahazdet'anh : a'kohgo Abi'-

melek in'dah ho salago bi-

nantVi Fi'kal, Filis'tin dine'e

bi ke'yahgo dahnaz'dit'az.

33 Ado E'braham ei Birsi'-

bahgi tsin k'izdilah, adoakwe'e Jiho'vah ei holagoGod bi'zi'j'ozi'go sozdolzind.

34 Ako E'braham ei Filis'-

tin dine'e bi ke'yahgi t'o-

atsed ke'hojit'in'go lah'i yis-

kahh.

WOLTAl 22.

1 Ado ako'dza do'bik'ijin'

God ei E'braham yi'neztahgoayidi'nid, E'braham, ako az-di'nid, Jo'akon, kwe'e na'sah.

2 Ako ahodi'nid, T'aata'i ni-

yelgi, Ai'zik, ayoiininin'igi

bil dahdias, ke'yah Morai'-ahgo bil da as; adi isjahh, di'

dzil bikagi nididesnit, akwe'ejidilitgo nahodiyil'nih.

3 Ado E'braham t'ai'yisi

abin'igo naz'dina ado hateli bik'i'-dahadziznil ado ciz

ahizdilkal beh adi'litgo-na-

diyonih biniyeh, ado hwesikeh naki'go adi'ji nil, adohaye' Ai'zik, ako dasdikai,

God, dohkah halne' yefigo.

4 Ado dasdikaido naki yis-

kah'go E'braham nas aji'-

galgo ako dzideskai'jih' ni'-

zago dziltsahh.

5 Ako E'braham behasikehayidi'nid, T'a kwee teli bi'-

solkeh ; sih in'dah siye' bil

nilahji des'as, adi sodidilzihl

in'dah njha hi'dit'as.

6 Ado E'braham ei ciz behadi'litgo nadi yonih'igi haye'Ai'zik bik'i'-dahdziznil ; adokoh' in'dah bes bit dasdi'ja,

ado t'aji'la akon jiniaz.

7 Ado Ai'zik ei haze'e E'bra-ham bic'ih' hadzodzlgo abiz-

di'nid, Sizee, ado azdi'nid,

Koni yi sat siye'. Ado azdi'-

nid, Jo'akon, koni ciz koh'bil: a'kosafi' dibe-yazi di'lit-

go-nahidonih'igi ei hadi?,8 Ado E'braham adi'nid,

Siye', God lahh' dibe-yazidi'litgo nahidonih'igi t-a bihadane'didoltet : ado t'aji'tah

t'a'ta' jinaaz.

9 TI Ado God, kwe'e hodi'nidyehgi jina az; ado akwe'e E'-

braham bika-nainihhi dziz-

tl'in, ado bikagi ciz nizni'-

nil, ado haye' Ai'zik be'dziz-

tl'onh, ado bika-nainihhi ciz

39

22: 10 HODE'ZIZ 22: 24

bika nizniltifi'go ciz bil dziz-

trin.

10 Ako E'braham biye' yf-

nilliin'go bes nediango yic'-

in* yit kidezcit.

11 A'kohgo Jiho'vah bi di-

yin-nal*a'i ya'dilliit .biyi'-

den ho'zigo aiialnih, E'bra-ham, E'braham, ako azdi'nid,

Kwe e na'sah.

12 Ado adi'nid, T'ado aski

bik'i'-dahdilni'hi, do hidihhada dihl' dah: k'adt sil be'-

hozin' God bohonilnih' lahh',

niye*, t'ala'i niyelgi hidih dosahh niih' dah lahh', ei'di

bahh.13 Ado E'braham aji'galgo

jideih', a'kohgo hani'jihgodenasts'a bide yeh tsin^ yahhdahidiya lahh' : ado E'bra-ham denasts'a ne'idiltihh,

ako haye' bi tsask'eh yehgidilitgo nadzisnih.

14 Ako E'braham akweeJiho'vah-Jai'reh beh hoji'zi':

di'igi at'ego di'jihjih' t'ahdi

hidih adanih, Jiho'vah bi dzil

bagahgi yidoltsel.

15 Ako Jiho'vah bi diyin-

nal'ai ya'dilhil biyi'deh

E'braham yiyi'zi', di bit na-ki'di azlih.

16 Ado adinid, T'a sih t'e-

yah anal adisnih', di Jiho'-

vah anih, Di banisi'niyah'-

igi binina niye', t'ala'i niye'-

igi hidih do sahh niih' dahlahh.

17 Di'bahh nasgo t'a nik'i

40

sodeszingo nik'i sodideszihl,

ado k'eahna'dilzisgo asli'li ei

na'alcini k'eahyilzisgo ades-lit, ya'dilhil biyi'di soh'igi

nahalingo ado to'-hitel bi-

bahhgi sei'igi nahahngo ;

ado na alcini nas dahilcih'igi

bi'daana'i bi c'eatin beh-bidaholnih' dolel.

18 Ado na alcini nas dahil-

cih'igi beh al"ah dadine'e na-hasdzah bikagi t'aaltso bik'-

idahojidli' do ; halah, adis-

nin'igi bik'eh-honil'ihh' ei'

beh at'eh.,

19 Ako E'braham hwe si-

keh bic'ih' dahniz'dit'az, adot'a'la' Birsi'bahgo dasdikai

;

ako E'braham ei Birsi'bahgike'hojit'ihh.

20 Tf Ado di'di ko'dza do'-

bik'ijih' E'braham bil ho'ne',

Joh, Mil'kahaldo' ni'nai Ne'-har ya' nilzcih lahh, hodo'-

nid.

21 Huz atseh ha' yizcihh,

ado bitsi'li Buz, ado Ke'muelyize e ni'li'ni ei E'ram,22 Ado Ci'sed, ado He'zo,

ado Pil'das, ado Jid'laf, adoBethu'el.

23 Ado Bethu'el bayizci'ni

ei Ribe'kah : di'di tsebi'go

Mil'kah niyizcihh, Ne'harbah E'braham bitsi'li.

24 Ado la' na asdza'ni Ru'-mah yolyeh, ei Ti'bah, adoGeham, ado The'has, adoMe'akah, di dih'go aldo' ha'

niyizcihh.

23: 1 HODE'ZIZ 23: 15

WOLTA'I 23.

1 Ako Sarah ei nezna'dindo'ba'an nadin-tsosts'it bi

na'Hai: kwi na'hai Sarah hi-

nago.2 A'kohgo Sarah daztsanh,

Ki'riath-arbahgi, t'a akwe eHi'bran holyeh, Ke'nan ke'-

yah biyi gi : ako E'brahamyinil: jiniyago Sarah ba ji'-

cah.

3 Ado E'braham ei bahhdaaztsah'go yits'ahdo na'-

didzah, ako Heth baalciniyic'ih' hahasdzigo adi'nid,

4 De eyoni nistihh ado t'o-

atsed nlhitah ke'hast'ihh

:

leh-hodi nilgi sahodi'nohah

:

sahh daztsan'igi niohjih'

adeslil biniyeh.

5 Ako Heth ba'alcini E'bra-ham yiclh' hadasdzi'go a'da-

halnih,

6 Bidahonilni'hi nihi di-

ts'inh: ayoat'e nat'ani nihi-

tahgi ni'lihh: nihe teh-hodi*-

nil'igi t'a ni ni'zinigi na'ho-diah, nanh daztsan'igi bihdil'tet ; nihi do ta'dah nihi

leh-hodinil'igi nits'ah kwidoh'li dah, nanh daztsan'igibih nilteh.

7 Ako E'braham nazdidza-go ei ke'yahgi dinee Hethbaalcini bic'ih' ya a'dzi-

dzah.8 Ado bil al'c'in' yadajilti'-

go ajinih, Nihil t'a a'dako'gosahh daztsan'igi nioh'jih*

adeslil, ako dasi'nolts'ah ado

Zo'har biye* I'fran sa a'dabi-dohnih'.

9 Makpi'lah holye'gi tse'-yabih'igi, bi ke'yah nihonel-an'igiigi ; t'a bahh-ihh bi'-

gahgo se'didoal, ako ei sih

nihitahgi yoahodeslil bini-

yeh.

10 Ako I'fran ke'hat'ih hi-

t'eh Heth ba alcini bitahgi

:

ado I'fran, Heth dineh E'-

braham ayidinid, Heth ba

-

alcini bi kin-halahigi bi

c'eatin go'ne* yah aheskai'-igi hidih t'aaltso dabinal,ako ajinih,

11 Bo'honisni'hi, dodah, si

dits'ihh: ke'yah t'o na'dides-al, ado tse'-ya biyi giigi t'o

na'dides'al; si dinee ba alci-

ni dabinal na'dides'al : akonanh daztsan'igi yo'anleh.

12 Ado E'braham ya a'dzi-

dzah ke'yah bika ke'daha-t'in'igi bic'ih'.

13 Ado hadzi I'fran yic'ih',

ke'yah bika ke'dahat'in'igi

t'aaltso dabinal, ako ajinih :

T'o sa'hodidial' hidih na'-

noskahh, sinilts'ah, di ke'yahbik'eh beso nadesnil ; adosits'ahdo nadinil' ako in'dahakwe e sahh daztsan'igi yo'-

adeslil.

14 Ado I'fran hadzl E'bra-ham yic'ih' ako anih,

15 Bo'honisni'hi sinilts'ah :

ke'yahigi din'di nezna'dinbeso bahh-i'linh' ; di'san' ha'-

at'i' dolel nihita'gi, sih in'dah

41

23: 16 HODE'ZIZ 24: 10

ni' do'? ei'banh nanh daz-tsan'igi Yo'anleh.

16 Ado E'braham yidizts'an

I'fran hadzi'igi, ako E'bra-ham bes-ligai I'fran yah'dahidiyilo*, ei Heth ba afcini

dabinal beh hadzodzi yeni',

din'di nezna'din beso, idandabeso yeni'.

17 If Ado I'fran bi ke'yahMakpi'lahgi, Mamri bic'in*-

gi, ke'yahigi ado biyi gi tse'-

yaigi, ado tsin t'aaltso ke'-

yah biyi' go'ne' holon'igi,

in'dah bibanhgoigi aldo'.

18 Heth ba aTcini, ado kin-hal'ahigi bi c'eatin go'ne'

yah aheskai'igi t'aaltso da-binal E'braham badet'an'igi,

t'aani bi dolelgo.

19 Ado bik'ijin' E'brahamhwe asdzan Sarah tse'-ya

yehgi yo'ajilah: ako ei Mak-pi'lah ke'yah go'ne', Mam'ribic'ih'gi: t'a ei Hi'bran hol-

yeh, ke'yah Ke'nan biyi'.

20 Ado ei ke'yah in'dahtse'-ya biyi'igi Heth ba'atci-

ni E'braham t'aani yadedez-ahh, beh biholnih' dolelgo,

leh hodi'nil'igi dolel biniyeh.

WOLTA'I 241 Ado E'braham lan'i bi

na'hai, ako t'a hazo'o hastih,

ako Jiho'vah t'aaltsoni E'-

braham yeh yik'ijidlih'.

2 Ado E'braham hagan'giha' nalVi alahjih'igi in'dahhwe holo'ni ya^halyan'igi

.42

siabizdi'nid, Na'noskanhtsosk'it biya adilnih':

3 Ako Jiho'vah, God ya'dil-

hil in'dah nahasdzan bih'igi

binal t'ai'yisi sa'di'naah, Ke'-nan dine'e bitah ke'hast'in'-

igi bitsi'keh do la' siye' bahhididil'tel dah;4 Nidih si ke'yahgo, in'dah

sik'ei bic'ih' dinal, adi in'dahsiye' Ai'zik be asdzan dole'-

ligi bah nididiltel.

5 Ako ha' nal'a'i ahodi'nid,

Asdza'ni do sike bi'nidafi-

san' di ke'yah bic'in' : akoyiniyah yengo niye' bil na'-

dest'as?

6 Ako E'braham ahodi'nid,

T'akah akoh siye' bil doas.

7 Jiho'vah, God ya'dilhil

biyi'denigi, ei size'e bagan-deh c'isinil'a', in'dah sik'ei bi

ke'yahdeh, ado ei sic'in' ha-dzi, ado anal sahodi'naanhani'go, Na'alcini nas dahil-

cih'go di ke'yah badides'al,

t'a ei bi diyin-nal'a'i nilan-

jih' yidol'al, ado siye' be as-

dzan dolel'igi aden bil na-di't'as.

8 Ako asdza'ni do nike bi'-

ni dah nidih do-nihodit'i'go

c'idinal : t'a ako nidih siye'

t'eyah do akoh bil nadi't'as

dah.9 Ako a'nala'i ei E'braham,

honant'a'i bi tsosk'it biyaaz'dolni ado God binal di'di

beh a'danihozdet'anh.10 TI Ado a'nala'i honant'a'i

24: 11 HODE'ZIZ 24: 25

bi bigan-ask'idi neznago behdasdiyah; honant'a'i bi nal-

ye'i t'aaltso beh-hoholnih ei'-

banh: in'dah ast'e'-izdilyago

ado Mesopote'miahgo dasdi-

yah, Ne'har bi kin-halahigo.11 Ado ei kin-harahidi bi-

banhgi tohahadleh le'igi i*i'-

afigo jiniyah, akwe e ha gan-ask'idi hitsidadesgo'go a'ji-

lah, ts'ide akoh'go asdza'ni

toh hadayileh biniyeh hida-kah;12 Ako azdi'nid, . Jiho'vah

nl'H'ni, sinant'a'i E'brahambi God na'noskahh di' jihh

sika anilyed, ado E'brahamsi nant'ai ba jini_bah.

13 Jo'akon, di tohahadlehbi'gahgi se'zihh; in'dah di-

neh dabitsi'keh kin-tahdehtoh hadeikah:14 Ado bi'ni' ako'neh, ei

c'ikenh abididesnit, Ni tos-

jeh naniah ako adesdHhl,na'noskanh ; ako adidonil,

idlahh ado in'dah ni gah-ask'idi aldo dadodhhi', akoisjanh ei' dolet, ni nalal Ai'-

zik bah hidiniltin'igi, ako ei

beh si nant'a'i baji'nabagosit be'hodozihL15 Ado ako'dza t'ahdo ni-

yajiltehgo, jo'akon, E'bra-ham bitsi'h Ne'har be as-

dzah Mil'kah biyaz Bethu'elba' yizci'ni Rebe'kah ei tos-

jeh biwos dasiahgo c'iniyah.

16 Ako c'ikehh ei kah'-at'-

dini jilihh, t'ai'yisi jizo'ni

I

hodi nil'ih'-go, ado dineh

j

t'ahdo hot be'hozihd dah :

J

ako tohahadleh go'ya iyago

I

tosjeh toh yi hel a'yilah, ado

I

hanadzah

:

I

17 Ado a'nal'a'i hadah yil'-

i wodtgo ahodi'nid, Na'nos-

I

kahh toh ale'indigo ni tos-

;

jeh biyi'deh yisdlahh.

i

18 Ako azdi'nid, Si nant'a'i

j

idlahh: ado tsihlgo ha tosjeh

I

ha'lak'ejih' ya a'jilah, akoI hazni'zid.

;

19 Ako ajodlan do'bik'ijih'

:ahodi'nid, Ni gah-ask'iti al-

do' bah toh hahidestoh' altso

I

daodlah'jih'.

I

20 Ado tsihlgo tin yi-daa-idlani biyi'jih' toh yajiahh',I ado tohahadlehj in' dahnaz'-1dilwodt ako_ ha gah-ask'iti

I t'aaltso bah toh hadzizlo'.

21 Ako dineh t'o a'dil hi-

tsi'dzikesgo do yajil'ti' dah,Jiho'vah dats'i, biniyeh niyayeni' yi'i'lah dzini'zingo.

22 Ado ako'dzago gah-ask'-iti altso daodlah, ako dinehyeni' o'la jaganaahi in'daho'la latsi'ni naki'go hah ha-yi'nil;

23 Ado azdi'nid, Na'nos-kahh sil hol'ne', hai'sah' bi-

tsi' ni'Hhh? Da' nize'e ba-gan'is biyi' ni'da'nijahgi t'a

haz'ahh'?24 Ado c'ikehh adi'nid, Be-

thu'el bitsi' nislihh, Mil'kahbiyaz, Ne'har ba'yiscin'igi.

25 Ako ei anado'nid, Tl'oh-

43

24: 26 HODE'ZIZ 24: 40

nadan bikaz' in'dah tin bi

c'iyan' t a niRi nel'anh, adodi'nohjahgi t'a haz'anh'.

26 Ako dineh hatsi-ts'in behya a'dzidzago Jiho'vah bic'in'

na'hodzi'sah.

27 Ado azdi'nid, E'brahamsi nant'a'i bi Jiho'vah Godbeh baha nih' do, ei si nan-t'a'i beh ajoba'i ado bi t'a-

ani'ni t'ado yeh yayoznah'dah: hont'igo yi'sal'go Jiho'-

vah silanjin niyah, si nantVibik'iso baganjih*.

28 If Ado c'ikehh dahdil-wodtgo di'di bimah bik'ei

yeh yil nahasne'.

29 Ako Rebe'kah bi'nai la'

holon ei Le'ban yolyeh : adoLe'ban dineh yeni' lohaha-dlehjih* c'ijilwodt.

30 Ado ako'dzago jagana-ahi in'dah latsi'ni hadezibilatsinjih' dziltsanh, adohadezi Rebe'kah bizad dzi-

dizts'ahgo, dineh ko'sihiih

ni'go, kot'e'go dineh bazni-yah; ado jo'akon, gah-ask'-iti yi'gahgi si'zihh tohahad-lehgi.

31 Ako adi'nid, Yah aninah,nih, Jiho'vah nit hozon'goa'ni'lahigi ; Haat'i'san' bini-

yeh tl'odi sinizihh ? Kinast'e-hoslah in'dah gah-ask'-iti bah ast'e-hostah.

32 Ado dineh yeni' kin go'-

ne' yah iyah : ado ha gan-ask'iti yik'i na iznil, ado tFohbikaz' in'dah hn bi c'iyan'

44

bit gah-ask'iti_ bajisjol, adotoh, beh hake tasdogi'si, in'-

dah dineh bit hijikai'igi da-bike aldo*

;

33 Ako haya ni'ikanh azdo-yihl biniyeh, hidih azdi'nid,

Do ade' siht' dah, biniyeh ni-

yahigi bahwesnego in'dah.

Hak'gon, hol'ni', hqzdi'nid.

34 Ado azdi'nid, E'brahambi nal'a'i nislihh.

35 Ado Jiho'vah ei si nant'-

a'i ayoat'e'go bit hozon'goa'yilah ; ako ayoat'e silih'

:

ado dibe nazje'igi be'ninil,

ado begasi dah, bes-tigai

dah, o'la dah, dineh nanildah, asdza'ni na'nil dah,gah-ask'iti dah in'dah teli.

36 Ako si nant'al be as-

dzan Sarah hastihgo, si nant'-

a*i biye' ya' yiscihh: ako t'a

beh holon'igi t'aattso yeidi'-

nianh.37 Si nant'a'i ei God binat

hasiyit'dzi ako anih, Ke'nandine e ke'yah biyi' ke'hast'-

in'igi dabitsi'keh siye' be as-

dzah dolet'igi do ta' bah ni-

didit.'tet dah:_38 Size'e bik'ei bi dine e bi-

tahgo dinat, adefi siye' beasdzah dolet'igi bit hidi't'as.

39 Ado si nant'a'i abidi'nid,

Asdza'ni do sike bi'nidan-sah740 Ako asidi'nid, Jiho'vah,

binat nasahigi bi diyin-nal-

a'i nit yidot'at, ei nika-adol-wot ; ako siye' be asdzan

24: 41 HODE'ZIZ 24: 53

dolel'igi hididiltet, si^eebik'ei bi dinee bitahden:41 Ako do nihodit'i'go c'idi-

nat, sik'ei bitahgo c'eh nisi-

niyago; ado do la' nadestin'-

go, ako in'dah do nihodit'f-

go c'idinal;

42 Ako di'jindan tohaha-dlehgi niyah, ado adesnih,E'braham si nant'a'i bi Ji-

ho'vah God ni'li'ni, biniyehyi*sal'igi beh sika-anilyedako bini' akoneh':43 Jo'akon tohahadleh bi'-

gah se'zifih; akobi'ni' ako-neh, kan'-at'dini toh haido-loh' yiniyeh c'idogalgo, akoa'bididesnil, Na'noskanh tohalc'indigo ni tosjeh biyi'densanizid;

^44 Ado c'ikenh a'sididonit,

rdlanh in'dah ni gah-ask'iti

aldo' bah toh hahidesloh

:

ako ei isjanh asdza'ni dolel,

Jiho'vah, si nant'a'i biye' ya'

nedittin'igi.

45 Ako t'ahdo siyi'di a'dil

niyanislehgo, Rebe'kah tos-

jeh hawosgi dasaango c'iz-

niyah; ado tohahadleh go'-

yah ajiyah toh haji'lo': akoa'hodesnih, Na'noskahh sa'-

ni'zid.

46 Ado tsihlgo ha tosjehhawosdo hijiahh in'dah, ni

gah-ask'iti atdo' dadodlihlsizdi'nid : ako esdlan, adogah-ask'iti aldo' bah toh ha-dzizlo*.

47 Ado nahodiskitgo a'ho-

'desnih, Hai'sah' bitsi' ni'-

lihh? Ako azdi'nid, Ne'harbiye' Bethu'el bitsi' nislihh,

ei Ne'har be asdzah Mil'-

kah ba' yiscin'igi : ako ja-

ganaahi haja bahh nini-

tahh, ado latsi'ni hala'tsinni'ninil.

48 Ado ya as'dzago Jiho'-

vah bic'ih' nahose'sa, adoE'braham si nant'a'i bi Ji-

ho'vah God bic'ih' baaheh'-ni'sin, ei ya'at'eh'go silahjih'

niyah, si nant'a'i bitsili bitsi'

bic'ih' haye' bah'.

49 Ako k'adt t'aani si nan-t'a'i bil, k'eh, dahidohni' do-go, beh sit dahol'ne'; in'dahdoda'go aldo', beh sil dahot-ne*; a'kohgo hajih' sin dah-dide'sal, nisnajih' dats'i, nis-

tl'ajih' dats'i.

50 T[ A'kohgo Le'ban in'dahBethu'el bil hac'ih' hadzi'goahodi'nid, Di'di Jiho'vah bi-

ts'ahdeh at'eh : ako hicoh'goin'dah yaat'eh'go dah donic'ih ha'daodzih at'e' dah.51 Jo'akon, koh Rebe'kah,

hoi hiki'nias, ako ni nant'a i

biye' be asdzah jidolel, Jiho'-

vah t'a hadzi'igi at'e'gp.

52 Ako ako'dzago E'bra-ham bi nal'a'i ha'zad yidizts'-

ahgo, ni'jih' ya a'dzago Ji-

ho'vah yic'ih' naha'sa.

53 Ado a'nal'a'i bes-ligai

nalye'hi ado o'lah nalye'hi,

ado e dah hayinil'go Rebe'-kah ye'ninil : ako ha'nai

45

24: 54 HODE'ZIZ 25: 2

tn'dah hamah aldo' nalye'hi

dai'lin'igi yayiznil.

54 Ado dajiyan, dineh bit

nijikai'igi aldo' in'dah t'a

akwi jinezje, ado abini-

go naz'dije ako azdi'nid, Si

nant'a'i bic'in' niki'sinol ah.

55 Ako c'ikenh ei bi'nai in'-

dah bimah do' adi'nid, Bi'ni'

c'ikenh atsed t'a-dokwi es-

ka'nijih' bil nahatanh nez-na yiskanjih' dah, ei bik'ijih'

in'dah akoh jidogal.

56 Ako adabizdi'nid, T'adonidasinoh'i'ni, Jiho'vah sika-

alwodt, ei'bahh; nikisinolahako si nant'a'i bic'ih' nides-

dal57 Ako adadi'nid, C'ikenh,

hak'go, dabididi nil ako nida-ididil'kil.

58 Ado Rebe'kah, hak'godeyidi'nid, ako adeyidi'nid,

Di dineh dats'i bil hikidi'as?

Ako azdi'nid, De'sal lahh'.

59 Ado hadezi Rebe'kahdahdazdil'a' ado asdza'niRebe'kah bine'san'igi, in'dahE'braham bi nal'ai, dinehaldo'.

60 Ado Rebe'kah bah' so-

dazdolzingo adabizdi'nid, Ni-hidezi ni'linh, t'oahayuidi

mil bimah di'lel, ado na'al-

cini nas dahilcih'igi dabijo-lahigi bi c'eatingi beh-bi*-

daholnih' dolel.

61 If Ado Rebe'kah ast'e-

adilyago c'ikenh la' bilgo

gan-ask'iti da'hodiyinh, di-

46

neh yeni' bike : ako a'nal'a'i

ei Rebe'kah nediltih'go hiki-niaz.

62 Ado Ai'zik ei Lahe'ai-roi tohahadlehden jiniyah ;

sadaah biyajihgo kehojit'-

ihh fiit'en, ei'bahh.

63 Ako Ai'zik i'i ango da*-

ak'ehjih' c'izniyah sozdidol-zihl biniyeh : ako ado aji'-

gal, hit'eh jo'akon, gan-ask'-iti yeni' na'kahgo dziltsafih.

64 Ako Rebe'kah aldo' aji'-

gal, hit'eh Ai'zik dziltsahh,

ako gan-ask'iti bik'i-hadaji-

yah.

65 Ako t'a rdah a'nal'ai

abizdi'nid, Nile'sah' hai di-

neh sin at'ihh daak'ehdehnihidahjih' yihgal'igi ? akoa'nal'a'i adi'nid, Si nant'a'i

at'ihh: a'kohgo c'ikenh yeni'

ak'idzisti'.

66 Ado a'nal'a'i nahodis'a*-

goh aji't'ihdl ei Ai'zik t'aal-

tso beh bil hojolne'.

67 Ado Ai'zik ei c'ikenhyeni' yil dahdiaz, bimah ye-

ni' Sarah bi nip'bal biyi'

go'ne' hoi yah iaz, ako beasdzah dzizlih; ado ayoayo'-hih: ako Ai'zik haol'nih nas-dlih bimah daztsah do'bik'i-

jih'.

WOLTAl 25.

1 Ado E'braham be asdzannahasdlih', ako ei Kitu'rahyolyeh'.

2 Ado Zim'ran, ado Jok'-

25: 3 fiODE'ZIZ 25: 17

san, ado Mi'dan, ado Mi'-

dian, ado.Is'bak in'dah Su'-

ah, di'di E'braham ba' nijis-

cinli.

3.Ado Jok'san ba' yizci'ni

ei Si'bah in'dah Di'dan. AdoDi'dan biye'keh ei Assu'-rim, ado Letu'sim in'dahLeum'mim.4 Ado Mi'dian biye'keh ei

I'fah, ado I'fer, ado He'nak,ado Abi'dah, in'dah Elde'ah,

di'di t'aaltso Ketu'rah ba'-

alcini.

5 Ako E'braham beh holonyeni' t'aaitso Ai'zik bazdi'-

nianh.

6 Ado E'braham la' bi na-daasdza'nigi yeni' dabiyaz ei

E'braham ya'iznil, ado haye'Ai'zik bits'anjin' adzis'a' t'ah

jinago, haVah biyajih' ke'-

yahgo. .

7 Ako E'braham bidiskan-do hinago nezna'din do'ba'-

an tsosts'itdin do'ba'an as-

dla* bi na'hai.

8 A'kohgo E'braham nilclhhwi sizi'ni yeni' hwi hal-

wodt ako dadziztsanh, di-

neh yaat'eh'go ye'go hasti-

hi, ado lah'i bi na'hai ; akoin'dah hak'ei yeni' ahikahgoajiyah.

^9 Ako haye' Ai'zik in'dahIs'mel yo'aho'lah, Makpi'lah,tse'-ya go'ne', I'fran biye'

Zo'har, Heth dine'e bi ke'-

yahgi, ako ei Mam'ri bi'-

gahgi;[Navahol 4

10 Heth ba'alcini bi ke'-

yahgi E'braham nayisni ye-ni': a'kwi hwe asdzah Sarahyeni' yo'abidilyah, in'dah t'a

akwe'e E'braham yeni' yo'-

abidilyah.

11 Ado ako'dza E'brahamdaztsah do'bik'ijin' God ei

haye' Ai'zik yik'i sodolzinado yaahalyahh: ako Ai'zik

Lahe'ai-roi tohaha'dleh bi-

gahgi ke'hojit'ihh.

12 H Ado di k'adt E'bra-ham biye' Is'mel ba'alcini

nas dahilcih'igi at'eh, ei Sa-rah bi.nalte' He'gar, I'jipt

dine'e E'braham ya' yizcihh.

13 Ako Is'mel biye'keh ko'-

daolyeh t'a nas dahilcih'igi

bik'ehgo : ts'ide atseh' yiz-

cin'igi ei Nibe'jath; ado Ki'-

dar, ado Ad'bil in'dah Mib'-sam,14 Ado Mis'mah, ado Du'-mah in'dah Mas'sah,15 Ado He'dah, ado Ti'mah,ado Ji'tur, ado Ne'fis in'dahKe'dimah:16 Di'di, Is'mel biye'keh,

ado di dabi'zi' bi kin-naznil'-

igi bik'ehgo, ado tseh behdabikin'igi bik'ehgo ; na-kits'adahgo t'aake'ego nat'-

ani dabi dine'e bik'ehgo.

17 Ako Is'mel hinago nez-na'din do'ba'ah ta'dintsos-

ts'it bi na'hai, ako nilc'lh hwisizi'ni yeni' hwi halwodtgodadziztsanh ; ado hak'ei ye-ni' ahikahgo ajiyah.

47

25: 18 HODE'ZIZ 25: 33

.18 Ado Ha'vilahdo in'dahSurjin' kedahojit'inh, ei T-jipt bi'gahgi, Assi'riagohont'ilgi bi'gahgi: ako hak'-

iso t'aaltso binat dadzizt-sanh.19 TI Ado di t'eyah E'bra-ham biye* Ai'zik baalcininas daliilcih'igi at'eh: E'bra-ham ba' yizci'ni ei Ai'zik:

20 Ako Ai'zik diz'din bi

na'liaigo Rebe'kah be as-

dzan a'yilah, Bethu'el bitsi'

Pedan-A'ramdo, Si'ria dine eLe'ban bidezi, Si'ria dine e.

21 Ado Ai'zik hwe asdzaiido-alci'-dah binina Jiho'vahna'dzoskan : ako Jiho'vahhodizts'ahgo hwe asdzahRebe'kah i niltsahd.

22 Ako haalcini hatsahdina ahe'gil ; ako azdi'nid, Didats'i t'aani, akosah* haat'-e'go anist'eh? Ako dasdi-yago Jiho'vah nayizdel'kidt.

23 Ako Jiho'vah ahodi'nid,

Naki al'ah dine e bi nil-

tsanh,

Ado naki dine'e al'ah

at'eh nits'ahdo hodolel;

Ako la* dine'e ei alahgobidzil do;

In'dah alahjih* ni'lin'igi

t'eyah akedeh ni'li'ni

yik'ehhol'ih' dolel.

24 Ado azdolci'li benilkah-go jo'akon, nakisclh hwis-c'idt biyi' laiih'.

25 Ako atseh yizcin'igi li-

ci'go in'dah t'aat'e ditTogo,

48

aka'gi e nahalin, ako ei

I'saw beh dahoji'zi*.

26 Ado hakedeh hatsi'li ha-nanatliz, ako ei I'saw yike'-

tal yo'tahgo hatliz ; ako ei

Je'kab dzosye' : ako Ai'zikhastah'din bi na'haigo Re-be'kah di'di yiscihh.

27 Ado asikeh di'ne'sahh :

ako I'saw ayoat'e'go nalze'-

hi dzizlih ; in'dah halgai'gi

nagai' dineh jilihh ; in'dahJe'kab ei dineh t'o nip'bal bi

hagan'gi dzizlih.

28 Ado Ai'zik t'eyah I'sawayoayonih, bi bihh bitsih*

jiyah'go, ei'bahh : hidih Re-be'kah t'eyah Je'kab ayo-ayonih.29 Ado Je'kab alo jilbez'-

go I'saw halgaideh ha ni-

yah, ako t'ai'yisi dicin silih'

lahh':

30 Ado I'saw ei Je'kabayidi'nid, Na'noskahh t'a-

hile lici'igi sa niltsod, t'ai'yi-

si dicin si nilhih : ei bininaha'zi' I'dam siHh.

31 Ako Je'kab adi'nid atseyizcin'igi beh-boholni'hi di*-

jifih na nahasnih'.

32 Ado I'saw adi'nid, Jo'-

akon dadestsaljih* ba'holziz:

atse yizcin'igi beh-boholni'hiei'sah* haat'i bits'ahdo sehodolel?33 Ako Je'kab adi'nid, God

binal di'jifih sic'ih' handzih';ako God binal bic'ih* hadzo-dzlgo atse yizcin'igi beh-bo-

25: 34 HODE'ZIZ 26: 11

holni'hi Je'kab bic'ifi' fiidzis-

ni'.

34 A'kohgo Je'kab bah,

nao'li-bi-to bil I'saw bazni-

kanh ; ako aji'yan in'dahajodlan, ado nazdina'goana'dzodzah kot'e'go I'sawatse yizcin'igi beh-boholni'hi

do bil ni'lin'go yo'idianh.

WOLTAl 26.

,1 Ado ei ke'yahgi hodi'cind,

E'braham Rinadan atseh ho-di'cind yeni' ei nabik'ijih'

ako Ai'zik dasdiyah Abi'me-lek bic'ih', Fihstin dine'e bi

nant'a'i, Ge'rarjih*.

2 Ako Jiho'vah ha niyagoahodi'nid, Do I'jipt go'yahdinat' dah ; ke'yah beh nit

hodesnih'igi ei biyi' ke'ho-t'ih dolet.

3 Di keyahigi biyi' ke'ho-

t'ihh, ako nit nas as do, adonik'i sodideszint, ado nih in'-

dah na atcini nas dahilcih'igi

di'di ke'dayah t'aattso nihi-

tadides'at, ako E'braham ni-

ze'e t'a beh ba'nihoniah' ye-ni' a'destit:

4 Ako na'alcini nas dahil-

cih'igi k'eahyilzis'go adestit,

ya'dithit biyi gi soh'igi naha-iin'go, ado naatcini nas da-hilcih'igi di ke'dayah t'aattso

badides'al ; in'dah na atcini

nas dahilcih'igi beh nahas-dzah bikagi at'afi dadine'et'aattso bik'idahojidli' dolet.

5 Halah, E'braham sizad

yi'hotnih hit'eh, ado badini-an'igi yanayah, ado si naha-t'a behoset'an'igi yanayah,ei'bahh.

6 Ako Ai'zik ei Ge'rargike'hojit'ihh.

7 Ado akwe'e dineh ke'da-hat'in'igi hwe asdzah yi'na-

dahodet'kldt, ako azdi'nid,

Sidezi ji'hhh : Se asdzahat'eh jididonit'igi bik'e hothoyego binina; dineh akwe eke'dahat'in'igi Rebe'kah bi-

nina dasidiyothet' sa sin dzi-

ni'zingo, halah, jizo'nigo ho-di nifinh ei' beh at'eh.

8 Ado ako'dza, akwe e ke'-

hojit'ih'go ni'zad niholziz'go,

Abi'melek, Filistin dine e bi

nant'a'i tse'soh' yinakahdein, hit'eh Ai'zik in'dahhwe asdzah Rebe'kah bit

naahijinil'go hottsahh.9 Ado Abi'melek ei Ai'zik,

Hak'go, yidi'nidgo anih, Jo'-

akon, t'aani ne asdzah lahh',

ako ha'at'egosah', Si dezi ji-

lihh, dinih? Ako Ai'zik az-

di'nid, Honina dadestsat sa'-

sin ni'singo ei' binina.

10 Ado Abi'melek adi'nid,

Di'sah' hanihi'nit'ihd? dinehta'dah ne asdzah neidittih'-

go, bahhigiat'e yih nihi'nil

I

dolet hit'eh.

i11 Ado Abi'melek bi dine'e

I

hazo'ogo ayidi'nid, Di dineh

I

in'dah be asdzah dah t'a

bizdelcit'igi ei t'aani hodi'-

yolyet.

49

26: 12 HODE'ZIZ 26: 28

12 TI Ako Ai'zik ei ke'yah-igi yika k'idilah, ako t'a ei

bigai' nezna'dindi ana'ne-lango ha bilah nasdlin': adoJiho'vah hak'ijidlih.

13 Ado dineh yeni* ayoat'ehin'dah nas not'inlgo in'dah

t'a nas anil'go ayoat'e silin'.

14 Bi dibe nazje'igi ado bi

begasi holon, in'dah bi na'nil

t'oahayui : ei'banh Filistin

dine'e hak'edadeznih.

.15 Di'banh tohaha'dlehE'braham, haze e yeni' hina-

dah bi na nil ha'dayiznil ye-

ni', ei Filistin dine e tez yehhats'ah hadahodesbin.16 Ado Abi'melek ei Ai'-

zik ayidi'nid, NihitsVnineh:nihi'lahgo a'nohdzil sini'lin,

ei'bahh.

17 Ado Ai zik dahdinah,ako Ge'rar ho'-fiitelgi honip'bal niz'ninil ado a'kwike'hojit'inh.

18 Tl Ako Ai'zik toh hana-yisnil, E'braham haze e yeni'

hinadah ha'dahasnil yeni',

ako ei Filistin dine e hada-hodesbihd, E'braham daz-

tsah do'bik'ijih': ado haze'e

yeni' tohaha'dleh yo'zih ye-

ni* t'a ei beh ni'dajo'ji'.

19 Ako Ai'zik bi na'nil ho'-

hitelgi toh halih'go yik'i-

daazged.20 Ado Ge'rardo nidanil-

kadi, Ai'zik binda nitkadi bil

toh bah _dahidzedzi'go, akoadanih, Toh ei nihih', ako

50

tohaha'dleh yeni' Fsek behhoji'zi' ; halah, bah dahid-zedzi', ei'bahh.

21 Ado toh la' hanadadzis-hil: ado ei Sitnah beh ho-ji'zi'.

22 Ako ado dahnazdi nahado toh la' hanadadzishil; ei

indi'dah t'ado bah dahidze-dzi' dah: ako Riho'both behhoji'zi' ; ako azdi'nid, K'adtJiho'vah haz'ah'go niha a'yi-

lah, ako ke'yah bikagi k'eah-di'nit'ihl

23 Tf Ako ado Birsi'bahgonajinah.24 Ako t'a ei bitl'e Jiho'vahha niyago adi'nid, Nize'eE'braham bi God ast'ihh,

t'ado nilhoye'i, nil nas as ei'-

bahh, ado nik'ijisdh' do in'-

dah na alcini nas dahilcih'goadeslil, E'braham si nal'a'i

yeni' bi'nit'ah.

25 Ado akwe'e bikado-na'-inih'hi a'jilah, ako Jiho'vahbi'zi' bic'ih' sozdolzin, adoakwe'e ho nip'bal nizninil

:

ado Ai'zik bi nanil toh ha-nadayizhil26 TI A'kohgo Abi'melek haniyah Ge'rardeh in'dah bik'is

do' la Ahuz'zath, ado bi sa-

lago bi nant'a'i Fi'kal do'.

27 Ado Ai'zik ei yic'ih'

adi'nid, Ha'at'i'sah' biniyehsinohkai, sah, dasijijo'lah,

ado nihits'ahdo yo'adasinol-

cah?28 Ako adazdi'nid, T'aaiii

26: 29 HODE'ZIZ 27: 9

Jiho'vah nil naasgo ha'dan-

derin': ako a'dadi'nid,_Bi'ni

God binal sadigi nihita' fii-

dolts'il, niRi in'dah nih, di

bil nihitagi, ado hasan' yi-

t'eh aliandahodit'al;

29 Ako do dada nihidilil

dah, t'ado ni dadelcitigi gia-

t'e'go, ado nilii yaat'eh'igi

giat'ego t'eyah a'danirinh',

ado k'e danidzingo yo'adani-

sira': ako k'adt Jiho'vah bi-

k'ijidli'hi sinilin.

30 Ako ba' adadzi"sindgodain'yan in'dah daodlan.31 Ado abinigo nazdi'je in'-

dah God binat al'c'ih' hada-dzisdzi: ako Ai'zik bits'ahdo

hozoh'go dahna'hodilkai.32 Ako ako'dza t'a ei bijmh

Ai'zik bi nanil yi'kaigo tohhadayizhirigi yeh hot_dahol-

ne' ako adahodi'nid, Toh bi-

k'i'dasiged.

33 Ado akwe'e Si'bah yehho'zi' : ei'bahh ei kin-hal-

ahigi di'jihgo Birsi'bah hol-

yeh.

34 T[ Ako I'saw diz'din bi

na'haigo Heth dinee Bi'rahbitsi' Ju'dith hwe asdzaha'jilah, ado Basi'math, Flanbitsi', Heth dine e.

35 Ako di'di Ai'zik in'dahRebe'kah do bil yaat'ehdah.

WOLTAl 27.

1 Ado ako'dzago Ai'zik

hadzistihgo ado hana as'-

dindgo do ajoin' dah dzizlin,

ako haye' alahjih' ni'lin'igi

I'saw, Hak'go, bizdi'nidgo ei

abizdi'nid, Siye'; ako ahodi'-

nid, Joh, koh se'zihh.

2 Ako azdi'nid, Jo'akon,

k'adt hasistih, a'kohgo da-destsal ei do sil beho'zindah:,3 Ei'banh k'adt na'nos-kanh, ni deni' ado ni k'ayel'

in'dah ne iltih bil dahdijah,in'dah halgai'go dinahgo,adeh bihh bitsih' sahh nini'-

yeh;4 Ako atsih* sil ya'at'eh'igi

giat'e'go sa adilil, ado sadi-

kal ako de'sihl; ako si sizi'ni

nik'i sodidolzihl t'ahdo das-tsahdah.5 Tf Ako Ai'zik ei biye'

I'saw yic'ih' yal'ti'go Rebe'-kah hodizts'ah. Ado I'sawhalgaigo bihh ha'alze, adehnizdoyel biniyeh.

6 Ako Rebe'kah biyaz Je'-

kab yic'ih' hadzTgo ayidi'nid,

Jo'akon, nize e ni'nai yic'ih'

yal'ti go disets'ah ako ko'-

nih,

7 Bihh bitsih' sahh hidiyel

in'dah ya'at'ehgo atsih' saadilil ako ade'sihl, ado Jiho'-

vah binal nik'i sodideszihl

t'ahdo dastsahdah.8 Ei'banh siyaz k'adt t'a

adesnin'igi adinil.

9 Nanilkago dinah akoadeh tl'izi yazi ya'at'eh'igi

naki'go hidi'jih ; ako nize'e

e51

27: 10 HODE'ZIZ 27: 27

atsin* t'a bil ya'at'eh'igi gia-

t'e'go ba' adeslih10 In'dah nize'e badikaFgo

yidoyinl, ado nik'i sodidol-

zinl t'ahdo datsahdan.11 Ako Je'kab ei bimahRebe'kah ayidi'nid, Job, si'-

nai ei dineh ditroe at'eh, akosih t'eyah dodah:12 Size'e bidisleh'go bil be-

hozingo sik'i-didolnih' sa'-

sin ; ako t'a sih a'c'in*-na-

hwi nah a'k'i-desdoh, ak'iho-

jidlih ei' dodah.13 Ako hamah ei ahodi'nid,

Nic'in' na'hodiyonal'igi si'-

go sik'i-doldoh siyaz: t'o si-

zad bohwinilnih ako nilah-

den sa nani'jah.

14 Ado ajiyago aden ha-mah ba naznja : ako atsin'

haze'e bil ya at'eh'igi giat'e'-

go hamah a'yilah.

15 Ado Rebe'kah wo'ne'dehhayaz alahjih' ni'hn'igi, I'saw

bi e ya ateh yeni' hayaz ake-deh ni'lin'igi Je'kab behhazdilah.

16 Ado tl'izi yazi bikai'gi

yeni' bi'la' bikadeh bik'idzis-

ti', ado bize-nagan dilkoh

go'na do':

17 Ado atsih' ya'at'eh'igi

ast'e-jilah yeni' in'dah bahbilgo hayaz Je'kab bi'lak'e

jikahh'.

18 TI Ado haze e bazniyagoazdi'nid, Size'e: ako adi'nid,

Koh se'dah: Hai'sah' ant'ifih

siye

52

19 Ado Jekab bize'e yic'ih'

adi'nid, I'saw ast'ihh, atsehnayizcin'igi ; asidi'ninid ye-ni' t'a akoh as'dzah: hi'didahako sindago si bihh bitsih'

niyahh' na'noskahh, ako ni

sizi'ni sik'i sodidolzihl20 Ako Ai'zik haye' abizdi'-

nid, Ha'at'e'gosah' t'ahhagobik'i-niyah siye'? ako azdi'-

nid, Jiho'vah ni God sika-

elwodtgo lahh'.

21 Ako Ai'zik ei Je'kabayidi'nid, Na'noskahh si'-

gahgi nininah ako nik'i da-didesnih', t'a dats'i ani siye'

I'saw ant'ihh, dodah dats'i.

22 Ako Je'kab haze'e Ai'-

zik bi'gah nizniyago hak'i'-

dadesni ako adi'nid, Bizad ei

Je'kab bizad, hidih bi'la' ei

I'saw bi'la' at'eh.

23 Ako t'ado bezdintahdah, halah, bi'la' ditl'oh ei'

binina, bi'nai I'saw bi'la' na-halingo: ako bik'i sozdolzin.

24 Ado azdi'nid, Da' t'asani

siye' I'saw ant'ihh? ako adi'-

nid. Si la ei ast'ini.

,

25 Ado azdi'nid, Si'gah ni-

nikah ako siye' bi bihh bi-

tsih' de'sihl, ako si sizi'ni ni-

k'i sodidolzihl. Ako hwi'gahni'nikah'go ajiyah ; in'dah

c'il-naatl'oi-bi-to aldo haini-

kahgo jodlah.

26 Ado haze'e Ai'zik aho-di'nid, Hak'go siye' si'gah

nininago siza'-nit'ah.

27 Ako bi'gah nizniyago

27: 28 HODE'ZIZ 27: 38

bizaz-not'anh : ado ha e hal-

ci'nigi yiscan ado hak'i so-

dolzingo anih,

Jo'akon, siye' da'ak'eh

halcin'igi giat'e'go hal-

cin,

JihoVah yik'ijidlih yenf

:

28 E'ibafih God Ya'dimil bi-

yi'den dahto na'ididoal,

Ado nahasdzan bikagi da-nesk'ahigi,

Ado lafi'i nadan dah,

in'dah c'il-naatl'oi-bi-to

dah:29 Ako bi'ni' dineh na'ndal'a^

Ado al'an dadine'e nic'in'

ya a'ndat'ihh le':

Nik'iso ni'daholni'do,

Ado nimah ba'atcini nic'-

ih' ya a'ndat'inh do:

Ado ac'in'-nahwi nah nik'-

i-doldoh dajinin'igi, t'a

daho'go hak'i-deidol-

doh,Ado nik'idajidlih'igi ei

bik'idahojidli' dolel

30 Tf Ado ako'dzago Ai'zik

altso Je'kab bik'i sozdolzind-

go, ado Je'kab haze'e Ai'zik

t'o bits'an c'edzidzahago ha'-

nai Tsaw nalzehden nadzah.31 Ako hoh aldo' atsin' ya'-

at'eh'igi hazee ba a'jilah

ado baznikanh in'dah haze'e

abizdi'nid, Ni'didah size'e,

niye* bi binh bitsin' niyanh,ako niyi' sizi'ni sik'i sodidol-

zinl.

32 Ako haze'e Ai'zik aho-di'nid, Hai'san'ant'inh? Ako

azdi'nid, Niye' atse na' yiz-

cin'igi, I'saw ast'inh.

33 Ako Ai'zik t'ai'yisi hataii

hoditlit'go azdi'nid, Hai'?Hajisan' bifih bitsin' seni-

kango yiyan yeni' t'ahdonandah yendan, ado bik'i so-

deszin ? ako ei t'aani bik'i-

hojidli' dole}.

34 A'kohgo I'saw haze'ebizad dzidizts'ango, ako t'ai'-

yisi ye'go baho'nigo haji'cahado haze e abizdi'nid, Size'e

ni'li'ni sih aldo' sik'i sodil'-

zin.

35 Ado adi'nid, Nitsili si'-

dezlo'go beh nik'ihojidlih

dolel yeni* nigaidet'anh.

36 Ado anazdo nid, Da' dost'a a'kogo Je'kab jolye' dah?Jo'akon, k'adt naki'di si

tsask'eh sigahojit'ahh : at-

se'dan atseh yizci'ni beh-bo-holni'hi sigazdet'ahh ; adojo'akon, k'adt nana beh ak'i-

hojidli'hi siganaz'det'anh

;

ado azdi'nid. Da' beh ak'iho-

jidli'is t'ado la' sa ansi'ni-

sifid dah?37 Ako Ai'zik anadonidgoI'saw ayidi'nid, Jo'akon nihbik'ehonill'ni as'lah, ado bi-

k'iso t'aaltso bi na nil dolelgobadinianh; ado nadan in'dahc'il-naatl'oi-bi-to bit badi-nianh : ako k'adtsah' ha'at'i

na' bande'sal siye'?

38 Ako I'saw haze'e ana-bizdo nid, Da' t'asla'i ni behak'ihojidli'hi nit'en size'e?

53

27: 39 flODE'ZIZ 28:4T'asondi size'e slh aldo* sik'i

sodirzin. Ako I'saw ye'gohaji'cah.

39 Ako haze e Ai'zik hac'in'

hananadzigo ahodi'nid,

Jo'akon, nahasdzan bikadahozon'igi

Ado wo'dahden dahto ho-lon'igi biyf ke'hot'in

dolet;

40 Ni diltlis beh hinina do,

ado nitsi'li bohwinil-nih' do;

in'dah ako'donilgo is'janh

nat'ani boholni'hi sini-

lin'go,

Beh boholni'hi yeni' dobohwinilnih' dah di'let.

41 TI Ado Tsaw t'ai'yisi Je'-

kab bik'ezdinih, halah, haze ebeh ak'ihojidli yeni' yeh yi-

k'i sodolzin'go ei'banh:. akoI'saw t'a biyi'idi anih, Size ebadajica'jih' aha'ni hadzih,ako Je'kab sitsi'li hodiyes-hel.

42 Ako Rebe'kah hayazalahjifi' ni'lin'igi bizad behhoi ho'nego, hayaz akedehni'lin'igi bika'ijil'ago, Hak'-go, bizdi'nid, ako abizdi'nid,

Jo'akon^ ni'nai I'saw kot'e'go

nantse'kesgo at'e lahh', ni

diyeshet ni'zingo yeh haol'ni

lahh',

43 Ei' binina k'adt siyaz si-

zad Tbohwinitnih, ast'e-adil-

nehgo He'rango si'nai Le'-

ban bic'ih' dil'yed;

44 Ako adi dokwi'-dah bil

54

nidolkal, ni'nai bana'hojond-jin;

45 Ni'nai nic'ih' bana'ho-johdgo in'dah, ado iht'ihd

yeni' yayoznah'go in'dah ni-

ka ades'al' ako adeh hi'di-

dal : Ha at'e'gos t'aano'lah

t'aala' ajihh biyi' sits'ah

a'dohdihl?46 T Ako Rebe'kah ei Ai'-

zik ayidi'nid, Heth dineebitsi'keh binina hinisna yeni'

do bi'nisdzil dah se'Hh : akoJe'kab k'adt Heth bitsi'keh

la' di ke'yahigi biyi'gi be as-

dzah a'yi'lagosah' se inahigiha'at'i ya'at'eh sin dolel?

WOLTA'I 28.

1 Ado in'dah Ai'zik hadzigoJe'kab, Hak'go, yidi'nid, akoyik'i sodolzin, ado hazo'ogobeh bit hojolne'go abizdi'nid,

Ke'nan dine'e bitsi'keh do la'

ne asdzah adiht dah.2 Ast'e-adilneh'go Pe'dan-Ar'amgo dinah, nimah bize'e

Bethu'el bagan'go; adi Le'-

ban nimah bi'nai bitsi'keh

la' ne asdzah adilit.

3 Ako God T'aaltso-Yinel-

a'ni nik'ijidli' do, ado nasnit'ihlgo an'dolil, ado k'eah-wolzis'go a'nihidolil, ako di-

neh t'oahayui a'nihidohl;

4 Ado E'braham beh bik'i-

hojidlih yeni' na'ididoal, nihin'dah na'alcini nas dahil-

cih'igi bil; ado de'eyo'ni bi-

tahdi ke'yah biyi' naninah-

28: 5 HODE'ZIZ

igi ei God, 6'braham yeidi'-

nian yeni' beh-niholnih' do-

le}.

5 Ako Ai'zik biye' Je'kabdahidil'a': ako Pedan-Aram-go, Le'ban bic'ih' ajiyah,

Bethu'el biye' Si'ria dine'e,

Je'kab ado Tsaw bimah Re-be'kah bi'nai.

6 H Ako Tsaw yiyiltsango

ei Ai'zik, Je'kab yik'i sodol-

zingo Pedan-Aramgo ayil'a',

ado be asdzan ne'didoltel

biniyeh; ado bik'i sozdolzin-

go hazoogo ayidi'nid, Ke'-nan dine'e bitsi'keh do la

ne asdzan adiliF dah;7 Ako Je'kab bize'e in'dahbimah do' yil yik'ehofin'go

Pedan-Aramgo iyah;

8 Ado I'saw hoi be'hozinhaze'e Ke'nan dine'e bitsi'-

keh do bil ya'at'eh'go,

^9 A'kohgo I'saw dasdiyagois'mel bazniyah, ako ado beasdzan l^' nine'diltinh,. Ma'-halath, Is'mel bitsi*, E'bra-ham biye' Nibe'jath bidezi'.

10 TI Ako Je'kab Birsi'bado

dasdiyah, He'ran bic'ih'go

ajiyah.

11 Ado t'a la' haz'an'igi

hwiskanh, halah, i'i'ahh, ei'

binina; ado akwe'e tseh'igi

la' nazdiahgo ha tsial a'jilah,

ado dzineztih'go ajilhaz.

12 Ako kot'e'go hidzizyel,

jo'akon, nahasdzan bikadohaz ei' ya'dilhil biniah : adojo'akon, God bi diyin-nidal-

28: 19

yagoa'i de'go in'dah adenyika alna'hakahi.

13 Ado jo'akon, bilahdeh ei

Jiho'vah sizin'go, ako adi'nid,

Jiho'vah, nize'e E'braham bi

God ast'ihh, ado Ai'zik bi

God : ako ke'yah bika sin-

tin'igi na'dides'al, ado na'al-

cini nas dahilcih'igi do'.

14 Ado nahasdzan bikagilez'igi giat'e'go na'alcini nasdahidolcil', e'a'ahjih', ado

;ha'a'ahjih', ado na'hokohs-

I jih', ado sadaahjih' k'eahdil'-

zis: ako nih in'dah na'alcini

I

nas dahilcih'igi nihoka di-

! ne'e t'aaltso beh bik'idaho-

Ijidh' dolel.

i 15 Ado jo'akon, nil honis-I lohh in'dah t'a dinah'agonaahasyahh, ado di keyah'-igih nil nina'dest'as, ado donits'ah dahdide sal' dah, beh

I

nic'ih' hasdzi yeni ' t'a akos'-

lago in'dah.

16 Ako Je'kab ts'edzidzitgo

azdi'nid, T'aani kwe'e Jiho'-

vah holoh le'i, ei do sil be-ho'zin dah lahh'.

17 Ako hidzildzitgo azdi'-

nid, Kwe'e ayoahot'e lahh, di

do la'dahgo, God t'eyah ba-gan lahh', ako ya'dilhil bi

c'eatingi at'e lahh'.

18 TI Ako Je'kab t'ai'yisi

abin'igo nazdi'na'go tseh hatsial a'jilah yeni' naz'diahhado leh dzi'tsih, in'dah bila'-

tahgi tlah bik'i yadzidzid.

19 Ado akwe'e Be'thel beh55

28: 20 HODE'ZIZ 29: 13

hoji'zi* : bitse'dan t'eyah ei

kin-halahigi Luz holye ni-

t'en.

20 Ako Je'kab t'a hoh a'da-

nihozdet'an'go azdi'nid, Godsil naasdan, ado nasago sa-

ahalyandan in'dah ado bahsa'iltsodgo ado e ak'enes-

yeh'igi,

21 Ado size e bagandi ho-zon'go baninadesdat : akoJiho'vah si God ni'liiV dolel:

22 Ado tseh iago astaigi ei

God bagan' do: ado t'aattso

sendlahigi la' na nidesdlel

WOLTAl 29.

1 Ado Je'kab dahnadidza-go haaah biyadi dineh bi

ke'yahdi jiniyah.

2 Ado jidein, nit'en jo'a-

kon, halgai'gi tohaha'dlehgobi'gahgi dibe tago sije ei to-

haha'dleh'igi dibe daadlanlanh, ako tohaha'dleh ei tsehHyoaniltso bida'diniahh.

3 Akwe e dibe t'aattso ahandeinilka go tohaha'dleh, tsehbida'diniah yeni' ei nahgoa'ndeilmasgo dibe daadlanlahh, ado tseh t'a saah neginina'hat'ah lahh.

4 Ako Je'kab adabizdi'-

nid, Hadehsah' a'daht'ihh

siklso ? Ako adadi'nid, He'-randeh adet'ihh.

5 Ako anadabizdonid, Da'nihi'is Ne'har bina'H Le'banbe'dahono'sin ? ako adadi'-

nid, Be'dahonirzin lahh.

56

6 Ado anazdo'nid. Da' ya'-

at'eh'gos ke'hat'ihh ? akoadahodi'nid, Yaat'eh'go lahke'hat'i'ni : jo'akon, adehbitsi' Recel a'nolkat.

7 Ako azdi'nid, A'ko la'

t'ahdi ni'za az'ahh' do hidihdibe ahan dadi'nolkalgot'ahdo ba'holzis dah, nihi,

dibe daodlahgo in'dah hilah-

go bini' da' alcoz.

8 Ako adadi'nid, Dodah,t'aaltso ahan hida'nilka'go

in'dah tohaha'dleh tseh bi-

da'dinian'igi nah'go a'ndeil-

masgo ako in'dah dibe hida'-

adlihh.

9 Ako t'ahdi al'c'ih' ya'da-jilti'go Re'cel, bize'e bilih'

yininit'kad, ei yaahalyahgo.10 Ado ako'dza Je'kab ha-mah bi'nai Le'ban bitsi' adohamah bi'nai Le'ban bilih,

in'dah Re'cel dziltsahgo bi'-

gahgi nizniyah, ako Je'kabtohaha'dlehgi tseh yeni

'

nah'go adzilmaz, ako hamahbi'nai Le'ban bilih da'odlah.

11 Ado Je'kab yi'cago Re'-

cel yiza'-not'ahh.

12 Ako Je'kab hahojolne'Re'cel bic'ih, Nize'e ei sida'i

at'eh, jini'go, Rebe'kah biyaznislihh: ako ado dasdilwodt-go haze'e bit hojolne'.

13 Tf Ado ako'dza Le'ban,bidezi biyaz, Je'kab at'ihh

jlnlgo, ado hadah jilwodt,

ado haze jiz'cidtgo ha'zaz-

not'ahh, ado hagan'go hoi

29: 14 HODE'ZIZ 29: 32

nijit'az ; Ako di'di t'aaltso

Le'ban beh bit hojolne'.

14 Ako Le'ban ahodi'nid,

Sits'is in'dah sitsin' ni'lin

lanh' t'aani. Akot'aakwe'ebit dzizkego la' ni'dezit.

15 Ado Le'ban ei Je'kabayidi'nid, Da' t'os sida' ni-

lin'igi dah binina t'a ni'k'eh

sa' nanilnis do ? Sil hol'ne',

dokwi'san' bik'e' nanilnis ?

16 Ado Le'ban bitsi' nakiholon : alanjin' ni'lin'igi ei

Li'ah yolyeh', akedenigi ei

Re'cel yolyeh.17 Li'ah ei hana do bidzil'

dah, nidih Re'cel ei t'ai'yisi

ayoianolnin, ado t'aaltso yit

yaat'eh.18 Ako Je'kab t'ai'yisi Re'-

cel ayoiayo'hih ako adi'nid,

Nitsi' Re'cel a'nid nagahigitsosts'it na'haijin' bidenahna' hidesnis.

19 Ado Le'ban adi'nid, Na-hodesteligi ei ya'at'eh, dinehnana'la' ei dodah : sil si'ni-

keh.

20 Ado Je'kab nijil'a'go

tsosts'it na'hai Re'cel bik'eh;

akot'adokwi hwiskan naha-lin hot silin, halah, ayoiajo'-

ni'go, ei'banh.

21 T[ Ako Je'kab ei Le'banayidi'nid, Se asdzan sanilteh,

k'adt bi'gah ni'nilkahh, akobicin' dahdide'sal22 Ado Le'ban dineh ak-wee kedahat'in'igi a'ia-a'yi-

lago a'dai'sind.

23 Ako'dzago hilijin'go bi-

tsi' Li'ah yil ha'ni az ; adobil yah ajiyah.

24 Ado Le'ban hatsi' Li'ah,

Zil'pah ha' nal'a'i bazniltihh,

asdzani ba' nal'a'i do bini-

yeh.

25 Ado ako'dza jo'akon,abinigo hit'en Li'ah at'ifi

lanh: ako Le'ban abizdi'nid,

Di'sah' hasi'nifind ? Da'dosRe'cel bik'e nas'a' dah hi-

t'en? Haat'e'gosah' ako si-

dinilo'?

26 Ako Le'ban adi'nid, Ni-hi ke'yah biyi'go do ako'da-t'ih' dah, a'nid nagahigi doatseh dineh bayilteh dah,ako atse yizcin'igi ei atseh.27 Sa' nanil'a go tsosts'it ni-

ninadohahgo in'dah hwi'gahadi'lel, ako in'dah na hi'da-

hodiltel.

28 Ako Je'kab t'a ako'dzahwi'gah naaslih' : ako hatsi'

Re'cel aldo' banazniltihh.29 Ado Le'ban ba' nal'a'i

Bil'hah hatsi' Re'cel baznil-tihh, asdzani ba' nal'a'i dobiniyeh.

30 Ado Re'cel bil yah ana-dzodzah, ado Re'cel ayoiajo'-

hih Li'ah bi'lahgo, ado tsos-

ts'it ho ninana'hai hijil'a'go.

31 T[ Ako ado Jiho'vah yi-

yiltsahh Li'ah bijijodlaigi

ako Jiho'vah joltsahgo a'ho-

lah: ako Re'cel do alci' dah.32 Ako Li'ah iz'niltsahd

ako aski jiscihh, ako ei aski

57

29: 38 HODE'ZIZ 30: 14

Ru'ben beh ji'zi': ado azdi'-

nid, T'aani Jiho'vah banh-si'ni yeni' yinel'in'go ei'banh

k'adt sa hastin ayoasoni'dolel33 Ado anazniltsandgo aski

najiscinh ako anazdinih, Si

jijodlago ei Jiho'vah yidiz-

ts'an, ei' binina di aski sanane'niltihh: ako ei aski Si'-

mian beh ji'zi'.

34 Ado anazniltsandgo as-

ki najiscinh ako azdi'nid,

K'adt lahh' in'dah sa hastinbil hinisna do nih; halah ta-

di haye' hasetcihh ei'banh ;

ako di'bahh aski Li'vai behji'zi'.

35 Ado anazniltsandgo aski

najiscinh ako anazdonid,K'adt Jiho'vah bahasnih' do:

di binina aski Ju'dah behji'zi' ; ado do najilci' dah.

WOLTAl 30.

1 Ako ado Je'kab do ba'-

ajilci'go Re'cel, ha'di bidaz-

nolnih', ako Je'kab abizdi'-

nid, Atcini la' saninil, doda'-

go ei dadestsal.

2 Ako Je'kab haho'cindRe'cel bic'ih' ako azdi'nid,

Da' si'is God sizin'igi se'-

zihh, ei nisc'it binest'an', fanayo'sin?

3 Ako Re'cel adi'nid, Jo'-

akon, Bilhah si nal'a'i bli yahaninah, ako adolcii'go honit-

t'a sa'alcini hodoiel.

4 Ado Bilhah ha' nal'a'i

58

hazniltinh hwe asdzan do-lelgo : ako Je'kab hoi yahiyah.

5 Ako Bilhah i'niltsand akoaski Je'kab ya' yiscihh.

6 Ado_Re'cel adi'nid, Godsantsezkezgo sa'nihonianh,ado si dizts'ango siyaz senil-

tihh : di' binina aski Danbeh ji'zi'.

7 Ado Re'cel bi nal'a'i Bil-

hah ana'niltsandgo aski Je'-

kab ba najiscinh.

8 Ado Re'cel adi'nid, Ayo-at'e nahintah sa'di bit as'-

lago bik'ehdesdlin : ako as-

ki Naf'talai beh ji'zi'.

9 If Ako Li'ah do najilci'go

ha'izdel'in, ako Zil'pah ha'

nal'a'i Je'kab be asdzan do-letgo bazniltihh.

10 Ado Li'ah ba' nal'a'i

Zil'pah aski Je'kab ya' yis-

cinh.

11 Ako Li'ah adi'nid, T'o-

ahayui hahakah, ei'banh as-

ki Ged beh ji'zi'.

12 Ako Li'ah ba' nal'a'i Zil-

pah, aski, Je'kab ba najis-

cinh.

13 Ado Li'ah adi'nid, Bil-

hozo'ni nislihh, dineh dabi-tsi', Bik'ihojidli, dasididonil:

ako aski A'ser beh ji'zi'.

14 TI Ado Ru'ben tl'oh-na-

dan a'dalne'gi nenilkahgohalgai'go iyah, ako c*il-bi-

c'ih'-ni'icih' yik'i-niyago bi-

mah Li'ah yic'ih' ne'nja.

A'kohgo Re'cel ei Li'ah ayi-

30: 15 HODE'ZIZ 30: 31

di'nid, Na'noskanh niyaz c'il

nenjaigi la' sanjah.15 Ako Li'ah ahodi'nid, Da*

alts'isigos at'eh si hastinsits'an nidi'niltin'igi? Da' si-

yaz bi cll'is dahnadidi^jih ?

Ako Re'cel adi'nid, K'adtditFe nit diz'notis, niyaz bi

c'il ei sanjah.16 Ado i'i'ango Je'kab da

-

ak'ehden nadal'go, Li'ah

dahdiyago hadah niyah akoadi'nid, T'aani siyaz bi c'il

bik'eh sit yah adi'nat. Akot'a ei bitre hot jineztez.

17 Ako Li'ah azdi'nid yeni*

God yidizts'ango, ako iz'nil-

tsand ado aski Je'kab ba na-jiscinh, ei bit asdla'di.

.

18 Ado Li'ah adi'nid, Si nal-

a'i sa hastin banittih'go bi-

nina jGod di senittinh : akoaski Is'seker beh ji'zi'.

19 Ado Li'ah ina niltsandgoaski Je'kab ba najiscinh, ei

bit hastandi.

20 Ado Li'ah adi'nid, Godayoat'eh sa a'yilah, ako k'adtsi hastin sit sike do, has-tan biye' ba' selcinh, ei'-

bahh : ako aski Ze'bulan behji'zi'.

21 Ado bik'ijin' hac'e e jis-

cinh, ako ei at'ed Dai'nahbeh ji'zi'.

22 Ako God ei Re'cel ye-nal'ni, ako ado God ho'diz-

ts'ango hwesc'it ah a'yilah.

23 Ako Re'cel iz'niltsahdgoaski jiscihh ado azdi'nid,

Do-it-nistih'-dah yeni' Godsits'ah nine'di'lah:

24 Ako aski Jo'zef beh ji'-

zi'go azdi'nid, Jiho'vah siyazta' sa ne'dottet.

25 If Ako ako'dzago Re'celhayaz Jo'zef jiscih'go, akoJe'kab ei Le'ban ayidi'nid,

Nikisinit ah ke'hast'ih hit'eh

yeh'go, in'dah si ke'yahgohi'desdal.

26 Saakei in'dah sa'atcini

saninit', bidena na nas'a', hi-

t'eh, ado si'ni dahdidisneh :

na nasisa'igi nit be'hozihd,ei'bahh.

27 Ako Le'ban ei ahodi'nid,

Nina bit ya'anist'e'dah t'a

kwe'e sindah na'noskanh

:

ninit'ah Jiho'vah sik'ijidlih'-

igi sit be'hozihd.

28 Ado anado'nid, Dokwi'-gosah' bik'e nanilnis akona'dides'al.

29 Ako abizdi'nid, Na nasa'hit'ehigi, ado ni'lih baahas-yah hit'ehigi ni' nit beho'-zin.

30 T'ahdo na ni'sah yehdahnilih atc'ih'di ye hit'eh, akok'adt t'oahayui silih'; na ni-

yado Jiho'vah nik'idzosdhd:hah'gosah' sa'atcini dabihdolet'igi bantses'kes dole! ?

31 Ako adi'nid, Ha'at'i'sah'

nadestet? ako Je'kab adi'nid,

Do ha'at'i'hi-dah sa dilet'

dah : ko'sinlago ni'lih na'

ninaniskad do, in'dah baa-hasyah dole!.

59

30: 32 flODE'ZIZ 31: 2

32 Di'jinh nilin bitah de'sal,

ako aden dastl'inigi ado dal-

kiz'igi atsVdesnil:, ado dibe

bilahden dalci'igi t'aaltso,

ado dalkiz'igi ado dastl'inigi

trizi bitahden : ei'di bik'eh

na' nas'a dolel.

33 Ba'holzizgo yiniyago, si

neheleh'igi ei' beh saat'e*

at'dini nil be'hodozinl : t'a-

altso do-dastl'inigi, ado do-

dalkiz'igi tl'izi bitahden, in'-

dah dibe bitahden do-dalci'-

igi yi'dollahgo, ei la dah silin|

bitahgo isjanh ei nis'inh'

dole!.

34 Ado Le'ban adi'nid, Jo'-

akon, t'a nizad bik'ehgoako'donil.

35 Ako t'a ei bijihh ats'az-

ni'nil, tllzi-kan* danodohz'igi,

ado dalkiz'igi, ado tl'izi dal-\

kiz'igi in'dah dastl'inigi da-

1

ba adigi t'aaltso, ado dahdalgai'igi t'aaltso, ado dibebitahden dalci'igi, ako ei ha-

j

ye'keh yaa'dahalyah dolelgo

bazninil.

36 Ado tagi jihh odal bi'-

gahdi Je'kab bil alts a-jiz az,

ako Le'ban bilih Je'kab ba'

yaahalyahh.37 TI Ado Je'kab tsin dadi-

tle'igi lago al'ah adat'ei' ne-dinil'go hidai'dezgis', likiz'-

go a'yilah.

38 Ako tsin nidazdezgisgolikiz'go a'jila yeni* dibe yi-

daadlan'igi ei biyi'gi a'da-

dziztsih : ako daadlah'go60

deyinel'ih'go a'da'di'noltsahl

biniyeh.

39 Ako dibe in'dah tl'izi do'

tsin yeni* deyinel'ih'go a'da*-

niltsahd, biya'zi danodohz'ado dastl'in in'dah dalkiz'gohidayiscihh.

40 Ako Je'kab dibe-yaziats'eini'nil in'dah dibe hida-nilkadigi, danodohz'igi yik'i-

jih go dabinih'go a'yilah, adot'aaltso Le'ban bilih bitahdalci'igi aldo' ; ako t'asah'di

bilih nenilkad, t'ado Le'banbilih yitah yininil' dah.41 Ado ako'dza a'lih alahgo

dabidzil'igi a'daniltsahdgoJe'kab tsin yeni' dibe yi-da-

adlan'igi yi ni'ninil, tsin

yeni' bi'gahgi a'da*di'nol-

tsahl biniyeh.

42 Ako dibe do-dabidzil'igi

ei do tsin ya' niyinil dah

;

ako do-dabidzil'igi ei Le'banbih, dabidzil'igi t'eyah Je'-

kab bih.

43 Ako Je'kab bilih t'oaha-

yui silin, ado asdza'ni na nil,

ado dine na'nil dah, adogah-ask'iti dah in'dah teli

dah.

WOLTA'I 3L1 Ako Le'ban biye'keh ya'-

dalti'go dzidizts'ah, Je'kabnihize'e bih yeni* t'aaltso yi-

ga'idet'ah lahh; ako nihize*e

bih hit'eh yeni' yeh ayoat'e

silin.

2 Ado Je'kab ei Le'ban bi-

31: 3 HODE'ZIZ 31: 18

nin yinel'in'go, jo'akon, dobitse'dan hac'in* at'eh yengiat'e' dah.

3 Ako Jiho'vah ei Je'kabayidi'nid, Danita yeni' bi

ke'yahgo_ fiididah, in'dah

nik'ei bitahgo ; ako nil ho-

nislon' dolel.

4 Ako Je'kab halgai'gi na'-

nilkaddo, Re'cel in'dah Li'ah

do' yit, Hak'go yilni'go yikaiil'a'

5 Ado ayidi'nid, K'adt sil

beho'zin nihizee binm dobitse'dan sic'in' at'eh yengfat'e dah, hidih size e bi Godsil holoh.

6 Ado nihil beho'zin t'a si-

dzil'igi beh nihize'e ba' nas'a

hit'eh.

7 Ado nihize'e si naazlo',

in'dah bahonisneh'igi nez-

nadi altah anayidlah ; akohidih God sic'ahh sizih'go

t'ado dada siji'la dah.

8 Dastrinigi nih neheleh'dojidi'nidgo ; a'lih t'aattso das-

tringo deidescihh : dano-dohz'igi nih neheleh' do, ji-

di'nidgo; a*hh t'aattso dano-dohz'go na'daidescihh.

9 Akot'e'go God nihize'e

bihh nedinil'go se'ninil.

10 Ado ako'dza akwe'e na'-

holzis yehdah a'hh adanil-tsahdgo, jo'akon denasts'adanodohz'igi ado dastl'inigi

ado aha'nigo dastl'inigi, ei

t'eyah hida'niyodgo baneye'-yel

I

11 Ado God bi diyingo-nal-

1

a'i bil'-yeh sic'ifi' hadzl ako

j

asidi'nid, Je'kab : ado adi'-

[

nid, Kwe e honislohh.

I

12 Ado adi'nid, Dahdigal'-' go hile de'nasts'a danodohz'-:

igi ado dastl'inigi ado aha'-

Inigo dastl'inigi hida niyodgoni' nil'ihh : halah, Le'bananilln'igi t'aattso yiltsahh,

ei'bahh.

13 Sih, God ast'inh, Be'thel-do, tseh intsigo tlah bik'i

ye'nizid yehgi, ado sic'ih*

: a'danihodint'ahh yehgi : akok'adt ast'e-adilneh'go di ke'-

j

yahdo haninehh, in'dah nik'-' ei bi ke'yahgo hididah.

I

14 Ado Re'cel in'dah Li'ah

;

do' hac'ih' hananadzlgo aho-di'nid, Da' nihize'e bagan'-diis t'a ha'at'i'hi-dah nihi'

dolet'igi t'ah yidzih?15 Da' dos de'eyo'nigo ni-

hil ol'ta' dah ? San na'nihi-

dzisni', ado nihi beso altso

bik'ijoyah.16 Nihize'e yit'ihh yeni'

God nedi'lago ei nihi at'eh,

in'dah niha'alcini do' : akok'adt God t'a a'nilni'nigo

anineh.17 T[ Ako Je'kab ast'e-azdil-

yago haye'keh in'dah haakei'gah-ask'iti bika hadziznil,

18 Ado halih t'aaltso das-dinilkad, ado ha nalye'i hwehazlih'igi t'aaltso, Pedan-A'-ramgi hwe hazlih'igi, akohaze'e Ai'zik bic'ih', Ke'nan

61

31: 19 fiODE'ZIZ 31: 34

dine'e bi ke'yahgo jidogarbiniyeh.

19 Ado Le'ban bilin taidi-

dogisgo iyah, in'dah Re'celhaze'e bi dinescin dzinez'in'.

20 Ako Le'ban Si'ria di-

neh t'ado yini'hi ado t'ado

yeh yil holne'e Je'kab yo'-

anot'in'.

21 Ako ast'e-azdilyago ha'-

at'i-dah hwe holon'igi bil

dasdi'nican ; ado toh ha'nanizninago, dzil Gi'liad bic'in'

nikiz'ninah._

22 Tf Ado ta yiskango in'-

dah Le'ban bil ho'ne', el Je'-

kab yo'inah, hodo nid.

23 Ado hak'iso adi'jinil'go

bike jonergo, tsosts'it da-hwiskanh ako dzil Gi'liaddi

biznilnah.

24 Ako Le'ban ei Si'ria di-

neh tl'ego God bil'-yeh bani-

yago abidi'nid, T'akah da-dantl'ni dah, ya'at'eh'go dahin'dah nicon'go dah Je'kabbic'in' haodzih.

25 Ako Le'ban ei Je'kabbiznilnah. Ako Je'kab dzil'-

igi bi nip'bal nideiznil.

26 Ado Le'ban ei Je'kabayidi'nid, Hasan* yint'ihd'go

t'ado sil hwinilne'e yo'inina

lahh', ado sitsi'keh yisnah',

diltlis bic'in' dahitinl' naha-lingo bil inina lanh.

27 Ha'at'e'gosan' t'ado yin-

t'ini yo'inina lanh; ado t'ado

sil hwinilne' dah? ako sin

ado dilnih al'ah adat'el'igi

62

adani'go in'dah nihil daho-zoh'go sits'ah dahdona dolel

niteh,

28 Ako t'ado sitsi'keh adositsokeh bizadanest'a'ni ?

Kot'e'go do i'lih'go in't'ihd.

29 Dada hideslil'igi bi'nes-

ahh hidih tl'edan nize e bi

God sic'ih' hadzlgo asidi'nid,

T'akah dadant'i'ni dah, Je'-

kab ya'at'eh'go, doda'i ni-

con'go bic'in' haodzih.30 Ado k'adt niki'desnel'

,size'e bagan'go t'eyah ni ni'-

zin nidih ha'at'i'sah' biniyehsi dinescin ni'ni*ih'?

31 Ako Je'kab hananadzigoLe'ban ayidi'nid, Nas'dzitgolanh', halah, adi'nid : nitsi'-

keh ye do' siga'di'nil yislih'

ni'singo.

32 Hai' sin ni dinescin nel-

te'go bik'i-niya sin, ei bi'ni

do hina dah do : nihik'ei bi-

nal se holon'igi bitahgi ha'-

at'i'hi-dah nih'igi bmilkagohi'dileh. Re'cel anez'ih'igi

do bil beho'zin dah, ei'banh.

33 Tf Ado Le'ban dahdiyahJe'kab bi nip'bal biyi' go'ne'

yah' ajiyah, ado Li'ah bi

nip'bal biyi' go'ne' aldo', in'-

dah asdza'ni naki' nal'a'igi

bi nip'bal biyi' go'ne' aldo';

ako t'ado bik'izniya dah.Ado Li'ah bi nip'bal biyi'do

c'edzidzago Re'cel bi nip'bal

biyi' go'ne' yah' ajiyah,

34 Ako Re'cel dinescin ye-

ni' ne'idiltin'go gah-ask'iti

31: 35 HODE'ZIZ 31: 47

biyel biya go'ne aji'nilgo

bik'i' dzizda lanh. Ako Le'-

ban nip'bal biyi' t'aat'eh c'eh

najiz'c'idt ako t'ado bik'iz'-

nc'idt dah.

35 Ako haze'e abizdi'nid,

Do ni'dosneh at'e dah'igi

t'ado bik'e nfni saa'ni, bo'-

honisni'hi ; halah, asdza'ni

nidadleh'igi se'lin, ei'banh.

Ako na'jizc'idt nidih t'ado

bik'iznc'idt dah.

36 11 Ako Je'kab do bil hal-

din'go Le'ban yic'a hos'ked:ako Je'kab hadzi Le'ban yi-

c'in' ako anih, Hasan' yisdza,

in'dah ha at'i'san' beh sa at'e

holoh'go binina sike na'hi-

dah?37 Ako k'adt si nalye t'aal-

tso bi nasinc'idt, ako ha at'-

i'san' nagan biyi'den ni nal-

ye'hi ni'dinlah? Kwee ni'-

nile ako sik'ei in'dah ni nik'-

ei t'aa'nidlah nihitagi yan'~

dado't'inl

38 Di nadin na'hai t'a nil

nasasgo; ni dibe dabaadigiin'dah tl'izi dabaadigi dabi-yazi do bitsahh ha'dahaz el'

dah, in'dah ni de'nasts'a dola' yisgal dah.39 Dabidot'al'igi ei do na-

ha'ja dah ; ei bik'e nina'nis-

dlah;

jin'go nest'in'igi in'-

dah tl'ego nest'in'igi ei' behsa nant'ihh.

40 Kot'e'go anist'e nit'eh,

jin'go ha'do' bik'e tihosni

nit'en, in'dah tl'ego t'eyah[Navaho] 5

soh bik'eh; ako di c'eh banishas leh.

41 Kot'e'go nagan'gi nadinsi na'hai; nitsi' naki'go bik'-

eh na' nas'ago dihts'adahna'hai, in'dah ni'lih bik'e

hastah na'hai : ado aldo'

neznadi na'honisneh'igi al'ah

ane'indlah.

42 Ako size'e bi God in'dahE'braham bi God, indah Ai'-

zik yil ni'lin'igi do sit naasdahgo ako t'aani t'aged asi-

nil'a' do nit'eh. Ako Godayoahot'e'jih' yistlisgo sil-

tsahh, ako si nanis bininatl'edah nidesteh.43 If Ako Le'ban hadzl Je'-

kab yic'in' ako adi'nid, Diatsi'keh'igi ei sitsi'keh at'eh,

in'dah di alci'niigi ei saal-cini a'dat'eh, in'dah di lih'-

igi silih' a'dat'eh, in'dah yin-

iin'igi t'aaltso si at'eh: akok'adt di sitsi'keh da'sah' des-lil, in'dah ba'alcini hidayis-cinigi?

44 Ei'bahh k'adt hak'go,aha'-nihodit'al, sih in'dahnih do': ako ei nihita'gi beh-eho'zini dolel.

45 Ako Je'kab tseh la' ne-diango yeidi'ni'sin.

46 Ako Je'kab bik'iso ayi-

di'nid, Tseh a'la-a'daleh ; akotseh yeni' hi'dayizlago ya'-

dayitsih : ako yana'ago yi-

kagi dai'yah.

47 Ako Le'ban yi'zi' Ji'-

garsehadu'tha yeh ho'zi'

:

63

31: 48 HODE'ZIZ 32: 7

nidih Je'kab ei Galid yehho'zi'.

48 Ado Le'ban adi'nid^ Diyanaahigi, di'jinh niliita'gi

beh-eho'zln do, ei' binina

Galid hosye'.

49 In'dah Miz'pah aldo' ji-

di'nid, halah, Jiho'vah niRi-

tagi yaahalyan do, hajin'

dah alts'an net'as'go, ei'-

banh.50 Sitsi' dada yini'lago, ado

asdza'ni la' nina'dininirgositsi' bilahjin', ako dinehnilie at'din, jo'akon, God ei

sih in'dah nih do' nihita'gi

bit beho'zin.

51 Ako Le'ban ei Je'kabayidi'nid, Jo'akon, di yanaah-igi, in'dah jo'akon, di tsehiahigi, ei sih nihita'go is'lah;

52 Di yanaahigi beh-eho'zi-

ni do, ako di tseh iahigi al-

do', di yanaahigi do bitis

nic'in' ni de'sal' dah, in'dah

nih aldo' di yanaahigi in'dah

di tseh iahigi do bitis sic'ih'

ni dinal dah, banhigi ahi'-

dilnil biniyeh.

53 E'braham bi God in'dah

Ne'har bi God, dabize'e bi

God ei nihita'gi yandot'inl.

Ako Je'kab, bize'e Ai'zik

yik'e-hol'in'go bi God binal

hadzodzl.54 Ako Je'kab dzit bigahdi

na'dzisnih'go haklso, Hak'godabizdi'nid ado bil da'ji'yah:

in'dah t'a dzit bigandi da-hwiskahh.

64

55 Ako abinigo Le'ban ast'-

e-az'dilyago haye'keh in'dahhatsi'keh biza'-daznest'ah'-

go, ado bik'i sozdolzin: akoLe'ban hagan'go a'ndzo-dzah.

WOLTA'I 32.

1 Ado Je'kab jogal'go dah-naz'didzago, God bi diyin-

nidal'a'i hadah yi'kai.

2 Ako Je'kab yiyiltsah'go

adi'nid, Di God bi diyin-hi-

dal'a'i a'dat'ihh lahh : akoakwe'e haz'an'igi Mehane'imyeh ho'zi'.

3 1[ Ako ado Je'kab allanjih'

hane'-nideahi a'dzis'a' I'sawha'nai bic'ih', Si'er ke'yah-jin', ke'yah I'dam holye'di.

4 Ako adabizdi'nidgo ha-dzodzl, Kot'ego bo'honisni'-

hi I'saw bic'in' hadi'dzih

;

Ni nal'a'i Je'kab ko'nih, Le'-

ban bil nasne hit'eh, in'dahakwe'e sedago, k'adt in'dah:

5 Ako begasi ado teli adodibe, ado dineh na'nil in'dahasdza'ni na'nil dah se holoh:

ako bo'honisni'hi bit hodo-nih'go i'il'a', ya'at'eh'go dahsantsi'nikes do biniyeh.

6 Ado hane'-nideahi na't'an

Je'kab ba na'kaigo adanih,Ni'nai I'saw ba nikai', akobih aldo' aden dineh din'di

nezna'dingo yil nidah'jih'

deskai.

7 A'kohgo Je'kab ayoat'e'-

go nidzisdzid ado ha'ni' lanh

32: 8 HODE'ZIZ 32: 20

silin': ako dineh bit joneFyeni' ado dibe ado begasiin'dah gan-daask'itigi, naki'-

go attsV-dadziznil;

8 Ako azdi'nid, Tsaw t'a'ta'-

hago naneh nestsed'go akola' naneh yidzih'igi ei yo'-

adonel'.

9 Ako Je'kab adi'nid, Sita

E'braham bi God ni'li'ni, in-

dah size'e Ai'zik bi God ni-

li'ni, Jiho'vah, Ni ke'yahgonididah, nik'ei bic'in', akoya at'e'go nantsiskes do, si-

di'nini'digi:

10 Beh-ajobai t'aaltso in'-

dah t'aani'ni t'aaltso ni na'-

nil behoni'sin'igi, ko'nisai hi-

dih do bic'in' a'dahosdli' dah.Halah, si gis t'eyah beh di

Jor'dan tsena niniyah; akok'adt yistln'igi naki'go dah-yinel sihh'.

11 Na'noskanh yisdah'-siF-

teh, si'nai bi'la' bits'ando,

I'saw bi'la bits'ando: sado-gal'go dasidiyolher, in'dahdaamah ado alci'ni aldo', ei'-

banh binas'dzit.

12 Ako adi'ninid ni', T'a-

ani nik'ijisdli' do, in'dah na'-

alcini nas dahilcih'igi to'-hi-

tel bibahhgi sei'igi giat'e'go,

do wol'ta ane'lah' dah dolel.

13 T[ Ako t'a ei bitl'e akwe'ehwiskahh, ado t'a akon aha'-

nigoigi bi'nai I'saw ya' ne'i-

dinil.

14 Tl'izi daba adigi naki'di

nezna'dingo, ado tPizi-kah'

nadin'go, ado dibe daba adi-

gi naki'di nezna'dingo, in'-

dah denasts'a nadin'go.15 Gah-daask'itigi tsa'i la'-

din, ei dabiya'zi t'a bil, be-gasi dabaadigi diz'dingo,

in'dah do'lah nezna, ado teli

tsa'i nadin'go, in'dah dabi-ya'zi nezna'go.16 Ako bi nanil yi'lak'e

yiznil', ako bi nanil t'a da'-

nil'an dahnazjago; , ako bi

nanil ayidi'nid, Silanjih'

tsenah nihohneh', nihita'

nahaz ango danel'kad.17 Ako alahjih'igi abizdi'-

nid, Sinai I'saw nidah niya-go ado nandidil'kidtgo, Hai'-

sah' bi ni'linh? in'dah Hago-sah' diniyah? in'dah di ni'-

gahigisah' hai' bih? nldah,

18 A'kohgo adidi'nil, Ni na-I'a'i Je'kab bih ; Yiholni'hi

I'saw yeidonil'go, ako jo'a-

kon, bih aldo' nihikedeh yi-

gal'.

19 Akote'go naakedehigialdo' ayidi'nid, in'dah nabi-kedenigi, ado t'aaltso akedanelkadigi adayidi'nid, I'-

saw bik'i'-nohkai'go kot'egobic'ih' hada'hidohdzih.20 Ado aldo' hanadadohd-

zih, Jo'akon, ni nal'a'i Je'kabnihikedeh yigat', ako anih,

Hanisleh'igi silahjih' yikahi-gi beh hoi ho'zoh jidolel,

ako bikedeh in'dah hanihneidestset'; bit dats'i nislih'

dolet.

65

32: 21 HODE'ZIZ 33: 4

21 A'kohgo adonii'igi ha-

lanjin' danerkad : ako hohei onerigi t'a akwe'e bii ji-

nezje.

22 H Ado t'a ei bitFe niz'dfna go hwe asdzan t'a'ia das-

diez, in'dah asdzan a'nal'a'i

t'aa'la*, in'dah haye'keh lats'-

adahigi atdo', ado Jekab ha

-

nan'detin go'na hana niji'-

kai.

23 Ako _ dahidiezgo bi'ni

bik'ehgo toh tsena a'dahi-

neskad, ado yit'in'igi t'aaltso

tse na a'yilah.

24 Ako Je'kab t'a adi t'a-

sa'hadi yida ; ako akwe e

hayilkanjm' dineh bil na-ahiz'neztah.

25 Ako dineh yeni' do hak'-

ehdo'dle at'e'go bil beho'-

zingo hak'ai' holdzis'igi yi'-

delcit: ako Je'kab hak'-

ai hawodt, bil na'ahiz'nez-

tango.26 Ado azdi'nid, Si'dicit,

hayilkafi ei'banh. Ako aho-

di'nid, Do hidoscit at'e' dah,

sik'i sodi'nilzingo in'dah.

27 Ako ei ahodi'nid, Hasan'yinilyeh? ako azdi'nid, Je'-

kab lahh'.

28 Ako ahainih, Je'kab ^donanenilye dah do, hidih Iz'-

rel yinilye' do: nat'ani t'a

ake'egoigi nahalingo Godbic'ih' nidzil, in'dah dinehdo', ako bik'eh-didlifih.

29 Ako Je'kab nahodel'-

kidtgo adi'nid, Ni'zi' beh sil

66

hol'ne', nanoskahh. Akoadi'nid, Haat'i'sah' biniyehsi'zi' bi' naidil'kidt ? Akoakwe'e hak'i sodolzihd.

30 Ako Je'kab akwe'e haz-a'nigi Penai'el hodi'nid, Godt'a bih bininjih' yittsahh hi-

dih se inah t'a yidzih, ei'-

banh.31 Ako Penu'el bitis jiyago

jo'honaai hayah', ako hak'ai

beh adiz'neshodt.

32 Di' binina Iz'rel ba'alci-

ni di'jihgo ak'ai holdzis'igi

ats'it ahan nildo' igi do dei-

yah' dah : halah, Je'kab bi-

k'ai holdzis'igi ats'it bizdel-

cit'go ahan nildoh, ei'banh.

WOLTA'I 33.

1 Ado Je'kab dasdigal'gojideih', hit'eh jo'akon, I'sawadeh dineh din'di nezna'-

dingo yil yinet'. Ako alcini

yeni' alts'a-ji'nilgo Li'ah la'

ye'ninil, in'dah Re'cel la'

ye'ninil, in'dah asdza'ni na-

ki' a'nal'a i yeni' aldo' la' ye'-

ninil.

2 Ako a'nal'a'i in'dah ba'-

da'alcini alahjih' ni'ninil, in'-

dah Li'ah ado ba'alcini na-

bike go'ne', ado Re'cel in'dah

Jo'zef ei ts'ide akedeh ni'ni-

nil.

3 Ado bi'gah c'izniyago

ha'nai bazniyajih' tsosts'itdi

ni'jih' bic'ih' ya a'dzidzah.

4 Ako I'saw dahdilwodtgohadah niyah ado bizejiz'cit,

33: 5 HODE'ZIZ 33: 19

ako bizaz-not'anh : ado t'a-

ajilah ji'cah.

5 Ado dasdigaFgo asdza'ni.in'dah alci'ni dziltsaii'go az-

di'nid, Ei'san' Rai a'dat'inh

bii yikahigi? Ako azdi'nid,

Alcini ni nal'a'i God jobaebe'ininirigi a'dat'inh.

6 A'kohgo asdza'ni nidalVibaalcini yil alia'nijin' hac'in'

nikai'go ya a'dadzah.7 Ado Li'ah aldo' baalcini

yil alia'nijin' hac'in' nikai'go

ya a'dadzah : ado bikljih'

Jo'zef in'dah Re'cel aldo'

aha'nijin' hac'in' nini'azgo

ya a'dzah.

8 Ako adi'nid, Ha'at'i'san'

biniyeh ei t'oahayui sidahdahineskad? Ado azdi'nid,

Di'di beh bo'hqnisni'hi ya'-

at'eh'go santse'kes dolel bi-

niyeh.

9 Ako I'saw adi'nid, Se ho-lon'igi t'a ako'digo ni'sin si-

tsili; ei di'igi bi'ni t'a ni' le'.

10 Ako Je'kab azdi'nid, Do-dah, na'noskanh, k'adt ya'-

at'eh santsi'nikesgo nik'i'ni-

yah, si'lak'edo nanlahigi bi'-

ni ni do: ninin yiltsan in'-

dah God binih yiltsan sil

nahalin biniyeh, in'dah si-

c'ih' nil ho'zoh.

11 Na'noskanh, si beh-ak'-ihojidli'go nadet'anh'igi; ha-lah, God sik'idzosdHd' ei' bi-

nina, in'dah se holon'igo t'a

ako'digoni'sin, ei'bahh. Adobehozniltego in'dah dzinizih.

12 Ako adi'nid, Tin' hi'da-didi'nel ako sih nihilahjih'

yi'sal' dolel.

13 Ako ei abizdi'nid, Bo'ho-nisni'hi bil beho'zin di alcini

dadit'o'di, in'dah alih dabi-ya'zi daholon'go bil yisnel:ako t'a'la' aji'nigo tsinlgo bil

di'neskadgo t'aat'e danineh.14 Na'noskanh bo'honisni'-

hi, bi'ni ni nal'a'i bilafijiiV

ni'ninah : ako silin in'dahsa'alcini t'a bik'eh'igo hazo'-

ogo yis'is do, bo'honisni'hi

ba niyajih', Si'erdi.

15 Ako I'saw adi'nid, Si'ni

sil nakai'igi la' nil ninisnil'.

Ako azdi'nid, Ha'at'i'san' bi-

niyeh? t'ado biniye'hi dah,nih t'o ant'eh, bi'ni bo'honis-ni'hi ya'at'eh'go santse'kes.16 Ako in'dah I'saw t'a ei

bijinh dahnadi'nah Si'ergo„

17 Ako Je'kab nana'nahSuk'kothjih', ako akwe'e bi

kin a'yilah, in'dah bilih ba-gan ya' a'yilah : ei' bininaakwe'e Suk'koth hosye'.

18 TI Ado Je'kab dahnadi'-nago Se'kem kin-halahigihozoh'go nininah, ke'yahKe'nan biyi'gi Pe'dah-A'-ramdeh na'nel'go; ako kin-halahigi bi'gahgi bi nip'bal

nininil.

19 Ako ke'yah la' hidzisni

ha nip'bal nizninil yehgi,

He'mar ba'alcini, Se'kem bi-

ze'e ba'ndzisnl, nezna'dinbeso bahh-azhn.

67

33: 20 HODE'ZIZ 34: 16

20 Ako akwe'e bika-na*-

inin'hi a'yilah, ako El-elo'hi-

Iz'rel yidi'nid.

WOLTAl 34.

1 Ado Li'ah bic'e'e Dai'nah,Je'kab ba' jiscin neh ke'yah-go atsi'keh yitahgo iyah.

2 Ako Hi'vah dine'e He'-mar, ke'yah bmant'a'i biye'

Se' kem, t'a ake'ego nat'ani

holtsanh ado nahodiltin'gohoi neztez, ako hol'con*.

3 Ako hayfdi Je'kab bitsi'

Dai'nah do bizdocit at'e' dah,ako c'ikenh ayoajo ni'go ha-zoo-go k'ezndzin'go bic'in'

yajit'ti'. .

4 Ako Se'kem bize'e He'-mar yic'in' hadzlgo adi'nid,

Di c'ikenh sa na'dilteh seasdzan dolet.

5 Ado Je'kab ei dineh ha-tsi' Da'inah yiyil'cofigo ji'-

ni : ako biye'keh ei halgaidihalin nideinilkad : ako Je'-

kab do yent'in' dah, ninahas-kaigo in'dah.

6 Ado Se'kem bize'e He'-mar dahdiyago Je'kab yic'-

in* iyah yididol'kilgo.

7 Ado Je'kab biye'keh da-yi'nigo halgaiden ninahas-kai : ako dineh yanhdabi'niado t'ai'yisi do bil dahaldin'dah, Iz'rel dine'e bitahgibahhigi a'dzidzah, Je'kabbitsi' bit jineztez lanh'

:

akot e do a'donit dah nit'eh.

8 Ako He'mar idel'kidtgo

68

adi'nid, Siye' Se'kem biyi'di

nitsi' t'ai'yisi yeh yi'dini-

linh' : na'nihoskanh banoi-teh be asdzan dole!.

9 Nihitahgi ho'ni' hi'daoh-heh', nihitsi' nihadahohnil',ako nihi aldo* nihitsi' hi'da-

hidolah.10 Ako nihil ke'dahoht'ih'

do, ado ke'yah bika t'a nihi

dano'singo ke'dahoht'ih do,

in'dah hi'daiyolnih' do, adoke'yah la beh-nihi-daholnih'dole!.

11 Ado Se'kem ei hazeein'dah halakei ayidi'nid, Ya*-at'ehgo santsi'dakesgo adot'a a'dasidohnin'igi nihadeslel

12 ' T'a a'dasidohnid'goa zahh t'oahayuigo hidih t'a

akoh'go niha desnit, ako di

t'eyah c'ikenh sadadoltetgose asdzan dolel.

.13 Ako Je'kab dabiye' ei

Se'kem in'dah bize e He'maryidadileh'go adeyidi'nid, da-bidezi' Dai'nah jit'coh'go bi-

nina.

14 Ado adayidi'nid, Di doa'daolneh at e' dah, do-bahh-na'hinesgiz'igi nihidezi dobadaoltel at'e' dah : ei behdo da'nidlih'go a'dadidilnil'.

15 Nidih di t'eyah binina,

nihi adanit'eh'igi adanoht'-e'go in'dah: dineh danolin'-

igi t'aanol'tso nihahh hi'da-

hinesgiz'go;

16 A'kohgo in'dah danihi-

34: 17 HODE'ZIZ 34: 30

tsi'keh niHa dahidrnil, adoniRi aldo* daniRitsi'keh ni'-

dahididlah', ako nihil ke'-

dahwit'in'go t'ala'i dine e da-

didleh

17 Nidih ako anh-naliinit-

gis danihi di nin'igi do da-

nosingo, ako niRitsi' bil yo*-

ahidinet.

18 Tf Ako dabizadigi ei He'-

mar bil ya'at'eh, in'dah He'-

mar biye' Se'kem aldo'.

19 Ako tsilkenh yeni' t'a

a'ko bil ya'at'eh, Je'kab bitsi'

t'ai'yisi bil ya'at'ehgo ei' bi-

nina: ado haze'e ba'alcini bi-

tahgi t'a hoh t'eyah dinehk'ehez'don nagai' ji'linh.

20 Ako He'mar in'dah ha-

ye' Se'kem bilgo dabi kin-

hal'ahigi c'eatingi nizniaz,

ako bi kin-halahigi dineh yil

yandast'ihdgo azdi'nid,

21 Di dineh ya'adat'eh; ei'

binina bini ke'yah biyi' ke'-

dahat'ihh, in'dah biyi gi hi'-

dailnih;

jo'akon, ke'yah t'a

bi'lah nerahh ; nihi'ni dabi-

tsi'keh hi'dahididlahgo, niheasdzah dadolel, in'dah nihi

do' nihitsi'keh badahinil'dolel.

22 Di t'eyah binina nihil

ke'dahat'ih' do, ako t'ala'i di-

ne'e dadidlelp dineh danidli'-

ni t'aaniltso nihahh hi'dahi-

nesgiz'go, bih adat'eh'igi at'-

e'go.

23 Da' bi begasi in'dah dei-

t'in'igi, in'dah dabilin t'aalt-

sp, da' dos danihi' dah do?Ha isan' ako'dadi nil ako ni-

hil ke'dahat'ih' dolel.

24. Ako He'mar in'dah bi-

ye' Se'kem di kin-hal ahigi bi

c'eatingi alnaadat'in'igi t'a-

altso dabidits'a' ; in'dah di-

neh t'aaltso bahh hi'dahi-

nesgiz, di kin-hal ahigi bi c'e-

atingi alna'adat'in'igi t'aal-

tso.

25 Ako'dzado ta yiskahgot'ah ha da nezgai'go Si'mianin'dah Li'vai, Je'kab biye'-

keh, Dai'nah bi'nai, t'a al'ah

bi diltlis' dahiditahgo t'a

na'nit'in neh' kin-halahidini azgo dineh yeni' t'aaltso

nestsed.26 Ado He'mar in'dah biye'

Se'kem diltlis beh dayi'gah,

ako Se'kem bagan'do Dai'-

nah yil c'inakai.

27 Ako naztsed yeni' Je'-

kab biye'keh yeikai'go, kin-

halahigi bi nalye'i yeni'

deisnah, dabidezi' dajil'coh'-

go ei' binina.

28 Ako dabi dibe yeni',_ado

dabi begasi, ado dabi teli,

in'dah kin-halahigi biyi' ho-

loh yeni', ado halgaigi daho-loh yeni' hi'deyizla.

29 In'dah bi beso yeni'

t'aaltso, ado bada'alcini yeni'

t'aaltso, ado bidaasdza'ni ye-

ni', na'nil biniyeh dahdei-diez, in'dah kin biyi' holohyeni' t'aaltso.

30 Ako Je'kab adi'nid Si-

69

34: 31 HODE'ZIZ 35: 11

mian in'dah Li'vai yic'in',

Sik'ijin' holcin go binina ke'-

yah bi ke'dahat'in'igi t'ai'yi-

si dasidzozia, Ke'nan dine e

in'dah Pi'rez dinee bitahgi:

ako t'a doko'nilt'e'hi, ako bih

t'eyah nihic'in' a'la aliido-

dlirgo ni'daniliidottsil ; akosih in'dah sa'alcini bil a'di-

dinl31 Ako adadi'nid, Da' nihi-

dezi kin-ya-sizi'ni nahaUngoa'jiiaigis ya'at'eh?

WOLTAl 35.

1 Ado God ei Je'kab ayidi'-

nid, Ast'e-adilnehgo Be'thel-

go dineh, ako adi kenahot'-ihh: ako akwe'e God bic'ih'

bika-na'inih'hi adihl, ni'nai

I'saw bits'ah yo'inilwodtgonaniyah hahdah.2 A'kohgo Je'kab, ba'alcini

in'dah yil nakai'igi t'aaltso

ayidi'nid, Dinescin dagodnihitahgi holon'igi yo'ada-holtl'id ado cin nihanh a'da-

dingo a'dadolne', in'dah da-nihi e ta' bih hi'dakai.

3 Ako tin* ast'e-adadidil-

nit'go Be'thel go'deg di nel,

ako adi God bic'ih' bika-na'-inih'hi adeslil, sahhdahoa'-dah sic'ih' hadzi yeni' in'daht'a di'sahigo saahalyani.4 Ako dinescin dagod hi-

dajijah^ yeni' t'aaltso Je'kabbadadziznil, in'dah jagana-ahi haja bigadaz*ah yeni';

ako ei Je'kab ce'c'il biyagi70

nohh yizcihh', ei Se'kem bi'-

gahgi.

5 Ado dahnadazdinah: akoei dahanago kin-hadas ahigi(God) bildahoye'go a'yilah,

ako Je'kab biye'keh t'ado yi-

c'ih' dadezba dah.6 Ako Je'kab ei Luzdi jini-

yah, ei Ke'nan ke'yah biyi*

(t'a ei Be'thel holyeh) hohin'dah dineh bil hijikai'igi

t'aaltso.

7 Ako akwe'e bika-na'inih'-

hi a'jilah, ako ei haz'an'igi

El-Bethel yeh ho'zi', halah,

God akwe'e bik'i-ho*lihd'go

ei'bahh, ha'nai bits'ah yo-ajolwodt yehdah.8 Ako De'borah, ei Rebe'-kah bine'sahh' yeni' daz-tsahh, ako Be'thel biya'igi

ce'c'il biyagi leh bidoltihh:

ako akwe'e Al'len-bakuthhosye'.

9 If Ako Je'kab ei Pedan-a'ramdeh c'ina'nago Godbik'i-na'ho'lihd ado bik'i so-

dolzin.

10 Ako God ahodi'nid, Je'-

kab ei ni'zi': Je'kab do na-nenilye' dah do, hjdih Iz'rel

yinilye' do, ado Iz'rel yehho'zi'.

11 Ako God ahodi'nid, God-T'aaltso-Yinel'ani nislihh

:

nas dahinolcih in'dah k'eah-

dolzis ; la' dine'e in'dah lah'i

al'ah dadine'e nits'ahdo ho-dolel, in'dah nits'ahdo hida-

t'ani c'ihidokah.

35: 12 HODE'ZIZ 35: 29

12 Ako ke'yah E'brahamin'dah Ai'zik badinian yenfei nadides'al, in'dah nikljin*

na alcini nas da hilcih'igi al'-

do' badides'al.

13 Ako God hac'in' yalti'

yendo de'go hats'an dahna-didzah.14 Ado Je'kab tseh ayi'tsih

God bic'in' yalti* yefigi akona'hani yidlan'ig-i bik'i ya-dzizid', in'dah tlah bik'i ya-dzizid.

15 Ako haz'an'igi, God bi-

c'in' yalti* yengi, Je'kab ei

Be'thel yeh ho'zi'.

16 y Ado Be'theldo dahna-dadi nah ako I'frath t'a ayi-

di hadzih'go Re'cel awe bi'-

dinago t'ai'yisi bic'in' na-hwisna.17 Ado ako'dzago t'ai'yisi

bic'in' nahwi'nago asdza'niacih'-yaahalyani ahodi'nid,

T'ado nit hoye'e la' niyazhazlin'.

18 Tf Ado ako'dzago beh ji-

nani yeni' hwi halyedgo yi'-

zih Beno'nai beh hoji'zi'

:

ako bize'e ei Ben'jamin bi-

di'nid.

19 Ako Re'cel daztsanh T-frathgo atinigi bi'gahgi lehbidoltinh, t'a akwe'e Beth'-lihem holyeh.20 Ako Je'kab jisca bikagi

tseh yeidini'sin: ei Re'cel bi

jisca bi tseh-yadi'nilzin at'eh

di'jingo. ^

21 Ado Iz'rel nana nah ako

I'der, kin nine'zi bilahdi honip'bal nizninil.

22 Ako ako'dza Iz'rel ei

ke'yah biyi'gi ke'hat'in yeh-dah, Ru'ben dahdiyago Bil'-

hah_ haze'e baake' la* bil ji-

neztez, ako ei Iz'rel yiyl'ni.

A'kohgo k'adt Je'kab biye'-

keh nakits'adah.23 Li'ah biyazkeh, Je'kab

atse' ba' yizci'ni ei Ru'benado Si'mian ado Li'vai adoJu'dah ado Is'sakar in'dahZe'bulan;24 Re'cel biyazkeh ei Jo'zef

in'dah Ben'jamin;25 Ado Re'cel bi naVa'i

Bil'hah biyazkeh ei Dan in'-

dah Naftalai.

26 Ado Li'ah bi nal'a'i Zil'-

pah biyazkeh ei Ged in'dahA'ser: di'di Je'kab biye'keha'dat'eh, Pedan-a'ramgi ba'

nihezcinh.27 Ako Je'kab ei bize'e Ai'-

zik yaniyah Mam'ridi, Ar'-bah kin-hal'ahidi, t'a akwe'eHi'bran holyeh', E'brahamin'dah Ai'zik t'o atsed ke'-

hat'in nit'eh yen'gi.

28 11 Ako Ai'zik bidiskan'-do nezna'din do'ba'an tse-

bi'din bi na'hai.

29 Ako Ai'zik ho nilc'ih

hwi sizin yeni' hwi halwodt-go dadziztsanh', ako hak'eiyeni' ahikahgo ajiyah, lanhhwiskan'go hadzistih : akohaye' I'saw in'dah Je'kableholtihh.

71

36: 1 HODE'ZIZ 36: 17

WOLTAl 36.^

1 Ako di'di I'saw ba alci'ni

nas dahilcih'igi a'dat'eh (taei I'dam at'eh.)

2 Tsaw ei Ke'nan dine'e

bitsi'keh baakei' a'yilah

:

Heth dinee I'lan ei bitsi*

E'dah, in'dah Oholibe'mah,E'nah bic'e'e, t'a ei Zi'bian

bit§i' Hi'vt dine*e.

3 In'dah Is'mel bitsi' Ba'si-

math, ei. Nibe'ath bidezi'.

4 Ako E'dah yisci'ni ei E'li-

faz, Tsaw bah, in'dah Ba' si-

math yisci'ni ei Ru'el;

5 In'dah Ohohbe'mah ni-

yisci'ni ei Ji'us ado Je'lamado Ko'rah : di'di I'saw bi-

ye'keh a'dat'eh, Ke'nan ke'-

yah biyi' ba' nehezcihh.6 Ado I'saw baakei' in'dah

biye'keh, in'dah bitsi'keh,

in'dah bil nijikai'igi t'aattso

Ke'nan ke'yah biyi'di hwehazlinlgi ; . ako hatsi'li Je'-

kab bits'ah nanala ke'yahgodasdinah.7 Jit'inigi t'oahayuigo bini-

na, t'a'ta' ke'hojit'in' dolel

yeni' do bohonedzan'dah

;

ado ke'yah bi de'eyo'ni da-jihn'igi ha'Hn do bi'gah dahei binina.

8 Ako I'saw dzit Si'erdi

ke'hat'ihh ; I'saw t'a ei I'-

dam at'eh.

9 Tl Di'di I'saw ba'alcini nasdahilcih'igi, I'dam dine'e bi-

zee, dzil Si'erdiigi:

10 Ako I'saw biye'keh ko'-

72

daolyeh nifen, . E'lifaz, ei

I'saw be asdzan E'dah biyaz,

Ru'el ei I'saw be asdzanBa'simath biyaz.

11 Ado E'hfaz biye'keh ei

Ti'man ado O'mer ado Zi'-

foh ado Ge'tam ado Ki'naz.

12 Ako Tim'nah ei I'sawbiye* E'lifaz baakei' la' ji-

lihh'; ako A'malek ei E'hfazba' yizcinh : di'di E'dah bi-

yazkeh, I'saw be asdzan.13 Ako di'di Ru'el biye'-

keh, Ne'hath ado Zi'rah adoSam'mah in'dah Miz'zah

:

di'di Ba'simath biyazkeh,I'saw be asdzan.14 Ako di'di Oholibe'mah

biyazkeh, E'nah bic'e e, Zi'-

bian bitsi' I'saw be asdzan :

Ji'us ado Je'lam ado Ko'rah,di'di I'saw ba'nijiscinh'.

15 Tf Di'di I'saw biye'kehnidat'ani: I'saw atse ba' yiz-

cin'igi ei E'hfaz biye'keh

:

nat'ani Ti'man ado Omerado Zi'foh ado Ki'naz,

16 Ado Ko'rah ado Ge'tamin'dah A'malek: di'di nidat'-

ani E'lifaz bits'ahdo hazlin,

ke'yah I'damdi, di'di E'dahbiyazkeh a'dat'eh.

17 In'dah di'di Ru'el biye'-

keh, I'saw biye' : nat'ani

Ne'hath ado Zi'rah adoSam'mah ado Miz'zah: di'di

nidat'ani Ru'el bits'ahdo

hazlin', ke'yah I'damdi ; di'di

Ba'simath biyazkeh I'sawbe asdzan.

36: 18 flODE'ZIZ 36: 36

18 In'dah ei Oholibe'mahbiyazkeh, Tsaw be asdzari :

nat'ani Ji'us ado Je'lam in'-

dah Ko'rah : di'di fiidat'ani

OhoKbe'mah bits'ando haz-

lin, E'nah bic'e e, Tsaw beasdzan.19 Tsaw t'a ei Tdam, di'di

biye'keh a'dat'inh in'dahbindat'ani.

20 H Di'di Si'er ei Hor dine'e

biye'keh, ke'yah yiyi gi ke'-

dahat'in'igi : Lo'tan ado So'-

bal ado Zi'bian in'dah E'nah,21 Ado Di'son ado I'zer in'-

dah Di'san : di'di hidat'ani

Hor dine'e bits'ando hazHn',

Si'er ba'alci'ni, ke'yah • I'-

damdi.22 In'dah Lo'tan ba'alci'ni

ei Ho'rai in'dah Hi'man

;

ado Lo'tan bilah' ei Tim'nah.23. In'dah di'di ei So'bel

baalci'ni: Al'ven ado Mane'-hath ado I'bel ado Si'fu in'-

dah O'nam.24 In'dah Zi'bian ei di'di

baalci'ni, Ai'ah in'dah E'-

nah ; di E'nah halgai do-

naadah'igo bize'e Zi'bian bi

teh nenilkad'go to'-sedoh

ha'Hh'go yik'iniyah yeni' at'-

ihh.

25 In'dah E'nah ei di'di

ba'alci'ni, Di'son in'dah Oho-hbe'mah, E'nah bitsi'.

26 In'dah Di'son ei di'di

ba alci'ni, Hem'dan ado Es'-

ban, ado Ith'ran in'dah Ci'-

ran.

27 In'dah I'zer ba'alci'ni ei

di'di, Bil'han ado Ze'avanin'dah E'kan.28 In'dah Di'san ba'alci'ni

ei di, Uz in'dah E'ran.

29 Di'di hidat'ani Hor di-

ne'e bits'ando hazlih': nat'-

ani Lo'tan ado So'bal, adoZi'bian, ado E'nah,30 Ado Di'son, ado I'zer,

ado Di'san : di'di hidat'ani

Hor dine e bits'ando hazlih',

bindant'a'i dabitahgi, Si'er

ke'yahgi.31 Tf Ako di'di nat'ani hi-

dant'ah hit'eh, t'ahdo Iz'rel

baalci'ni binant'a'i halehyehdah.32 In'dah Bi'or biye' Bi'lah

ei I'damgi nant'ah hit'eh

;

in'dah bi kin-hala hit'ehigi

ei Dinhe'bah holyeh'.

33 Ako Bi'lah daztsah'goZi'rah biye' Jo'bab, Boz'rah-deh dzizin negi ninant'ahhit'eh.

34 Ako Jo'bab daztsah'goHu'sam, Ti'man dine'e bi

ke'yahdo dzizin negi ninant'-

ah hit'eh.

35 Ako Hu'sam daztsah'goBi'dad biye' He'dad, Mo'abhalgai'gi Mi'dian dine'e nes-

tsed yeni', dzizin negi ni-

nant'ah hit'eh: ako bi kin-

hala hit'ehigi ei E'vith hol-

yeh'.

36 Ako He'dad daztsah'goMazri'kahdo Sam'lah dzizin

negi ninant'ah hit'eh.

73

36: 37 HODE'ZIZ 37: 8

37 Ako Sam'lah daztsan'goRiho'both, toh-nfli'ni bi'gah-

do, Se'el, dzizin negi ninant'-

ah nit'en.

38 Ako Se'el daztsan'goAk'bor biye' Belhe'nan dzi-

zin negi ninant'ah nit'en.

39 Ako Ak'bor biye' Bel-

he'nan daztsan'go He'dardzizin negi ninant'ah nit'en:

ako bi kinhal a nit'enigi ei

Pe'yu holyeh' ; in'dah be as-

dzan Mehe'tabel yolye nit'-

en, Me'tred bi c'e'e, Me'zi-

hab bitsi'.

40 Tf Ako nidat'ani I'sawbits'ando hazlin'l ei di'di da-bi'zi' nit'en, dabi' dine e bik'-

ehgo, in'dah dabi ke'yahbik'ehgo, in'dah dabi'zi' bik'-

ehgo: ei nat'ani Tim'nah,ado Al'vah, ado Ji'theth,

41 Ado Ohohbe'mah, adoriah, ado Pi'non,

42 Ado Ki'naz, ado Ti'man,ado Mib'sah,43 Ado Mag'dil, ado Ai'-

ram : di'di nat'ani dani'Hnnit'en, I'damgi ke'dahat'ih'-

go, in'dah ke'yah beh bida-

holnih'go dabik'ehgo. DiI'saw at'inh, I'dam dine'e

bize'e.

WOLTAl 37.

1 Ako Je'kab ke'yah biyi'

ke'hojit'inigi ei Ke'nan, t'a

ei biyi' haze e de'eyo'ni ni-

Hh'go ke'hat'ih nit'en.

2 Di'di Je'kab ba'alcini nas74

dahilcih'igi ba hane'. Jo'zeftsosts'its'adah bi na'haigobi'naikeh yit nidanitkad,ako haze'e baakei Bil'hahin'dah Zil'pah biyazkeh, askiji*lih'go bil tazdikah : akobanhigi adajit'ih'go Jo'zef ei

bize'e yeh yit halne'.

3 Ako Iz'rel ta* ha atciniigi

bilahgo Jo'zef t'eyah ayo'-

ajonih, halah, hadzistihgoha' yizcihh ei' binina: ako e

al'an adat'el'go beh likiz'go

ba' ajilah.

4 Ako ha'naikeh haze'e

ha'naikeh t'aaltso bilahgoahoni'go bit be'dahozin'go,

ako dahodzosta, ado do ya

-

at'ehgo hac'in' hadaodzihat'e' dah.

5 If Ako Jo'zef nidzizyel'go

ha'naikeh beh bit hojol'ne':

ako t'a yo'wehigo nadahod-zosta.

6 Ako abizdi'nid, Ni'dani-

hoskan dai'sotts'an, beh ne-se'yeligi beh nihit hodes-nih:.

7 Ei'di jo'akon, da'ak'ehdentl'oh-nadah bida'itl'ogo, jo'-

akon, si besetl'oh yeni' nidi'-

zago iah ; ako jo'akon, nihi

bida'sotl'oh yeni' binago ni-

heskai'go si besetl'on yeni'

yic'in' ya a'dadza.

8 Ako ha'naikeh adahodi'-

nid, Da' t'asani nihi nant'a

do ? Ado da' t'asani nihea'dihwinilnih' do ? Ado akonidzizyel'igi in'dah hazadigi

37: 9 HODE'ZIZ 37: 25

binina t'a yo'wehigo nada-hodzosla.

9 Ako tahgo ninadzizyergoha'naikeh beh bil nahojol-

ne go hadzodzi, Jo'akon, la

ninaneise'yel ; ado jo'akon,

jo'honaai in'dah tl'ehonaai,

in'dah son' lats'adahgo sic'in'

ya a'dadza.

10 Ako haze'e in'dah ha'-

naikeh beh bit hojolne', akohaze e hodestehgo ahodi'nid,

Haat'i'san' bit sin bena'ini-

yel? Da' si'is ado nimahin'dah ni'naikeh, da' t'asani

nic'ih' ni'jih' ya a'ndet'ifih'

dolet?

11 Ako di binina ha'naikehdahodzosta ; hidih haze'e

t'eyah t'o yantse'kes.

12 If Ako ha'naikeh ha-ze'e bilin Se'kemgo a'denes-

kad;13 Ako Iz'rel ei Jo'zef ayi-

di'nid, Da' dos ni'naikeh Se'-

kemdi nida'nitkad dah ?

Hak'go, ako bic'in' nides at.

Ako adi'nid, Kwe'e se'zihh.

14 Ako abizdi'nid, Akohdinat ni'naikeh di'nil'iht, ya'-

ate'go dats'i nakai, in'dahdibeh ; ado adeh hane' san-di'al. A'kohgo Hi'bran ho'-

hiteldo dahozdit*a'go Se'-

kemdi jiniyah.

15 Ako dineh le'i hak'i-

niyago jo'akon, halgaigi c'eh

nazintah : ako ahodi'nidgoanih, Ha'at'i'sah' hantah?16 Ado azdi'nid, Si'naikeh

hanistah, na'noskahh sit hol-

ne' hadi nida'nitkad?17 Ako dineh yeni' adi'nid,

Kodo lahh dahdadinani'

;

ako Do'thango di'net danigodise'ts'afi. Ado Jo'zef ha'-

naikeh bike dahnaz'didzagoDo'thandi bik'iz-niyah.

18 Tf Ako t'ah ni'zadeh da-holtsah'go, in'dah t'ahdo ba-jigahgo, dahodiyilyet', dani-go ho dahodez ahh.19 Ako adahido'nid, Jo'-

akon, adeh nayiye'ti yigat'.

20 Ako hak'go, k'adt da-hodiyilyel'go aah go'ya a'da-

hodiyilgahl', ako naldlosi

bahhigi adat'eh'igi ta' holgal

lahh', dadidi'nit: ado hidziz-

yel yeni' nihil be'dahodozihtha'at'i hidodlet.

21 Ako Ru'ben yidizts'ahgo

hac'ahh iyago adi'nid, Dodadiyilyel' dah.22 Ako Ru'ben adayidi'nid.

Do bi dit dadoltrit dah; t'o

aah go'ya a'dahothan, ke'-

yah do-naadah'idi, ako doa'dadidolnii' dah: dabi'lak'-

edo yisda'-destel in'dah bi-

ze'e dah yanina'dodat dzini'-

zingo.

23 Ako ako'dzago Jo'zefha'naikeh bazniyago, Jo'zef

ha 6 al'ah adat'elgo beh tikiz

yeni' hadeidittsoz.

24 Ako hidahodittih'go aahgo'ya a'dahwishan, aah go'-

ya to at'dingo.

25 T[ Ako di'nezbingo a'da'-

75

37: 26 HODE'ZIZ 38: 5

niyan : ako hadadzizgargodazdein', nit'en jo'akon, Is'-

mel dine'e Gi'liadden yinel,

bilin bigan-daask'itigi yehlikan-dahalci'ni, ado aze, in'-

dah jeh (bic'in* do adildzit'-

igi dah) dayi'ye Tjiptgo.

26 Ako Judah ei bik'iso

ayidi'nid, NiRitsi'li dasel-

yin'go in'dah bi dit ni'da-

del'in'gosan' ha'at'i nilie da-hodolel?27 Hak'go ye, lih' Is'mel

dinee bic'in' ni'dahodiyil-

nih', ako t'ado hadah dadil-

nil' dah; niRitsi'li jilinh ei'-

banh, in'dah nihitsin' at'eh.

Ako bik'iso bit t'a a'dakoh.

28 Ako Mi'dian dine e nal-

ye'hi nayilni'hi hwi'gahgodeznago Jo'zef^ aahden ha-dadzizlo', ako Is'mel dine'e

bic'in' Jo'zef nahodiznigobeso nadin hanh-azhh'. AkoJo'zef rjiptdi bit na"i nah.

29 If Ako Ru'ben aandi ni-

dzidzah ako jo'akon, Jo'zef

yeni' aan go'ne' at'din ; akoha e ySni' akindzisdohz.30 Ado hak'iso ba nadzi-

dzago ayidi'nid, Aski yeni,

at'din, ako si'sah* haji de-

sal?

31 Ako tFizi-yazi dayishin'-

go Jo'zef bi e yeni* tl'izi bi

dil ye'deistsoz;

32 Ako e afah adat'el'go

beh likiz' yeni' bize e yades-tsoz'go adanih, Di'di hi'da-

diltsoz : k'adt nil be'hozin'

76

niye* bi 6 yeni' dats'i at'eh,

doda dats'i?

33 Ako bil be'hozihgo adi'-

nid, Joh, siye* bi e yeni' at'-

eh; naldlosi banhigiat'eh'igi

bol'gal sa'sin ; t'aani Jo'zefyeni' nibidisdonz lahh'.

34 Ako Je'kab bi e yeni'

ak'iniyisdonz'go tl'oh-yisbiz

hatl'ajin' bik'idzizti', ako ha-ye' banho'nigo lan'i yiskahh.35 Ado haye'keh t'aaltso

in'dah hatsi'keh t'aaltso ha-dahaskai hadahoilni' do bi-

niyeh; ako hadabijolnih'igidoyini'zingo adi'nid, Siye'

bahsi'ni ako bike le'yi' go'yade'sal ; akot'e'go haze'e hayi'cah.

36 Ako Mi'dian dine'e I'ji-

ptdi ni'dahwisni', Fero bi sa-

lago bi nant'a'i Pa'tifar bic'-

mWOLTA'I 38.

1 Ado ako'dzago Tdah Ju-dah, bik'iso yits'ah dahdiya-go, Adul'lam dine'e la' yani-yah, Hai'rah yolye le'i.

,

2 Ako Judah akwe'e Su'ah,

Ke'nan dineh le'i bitsi' yi-

yiltsanh ; ako neidiltin'go

yil yah' iyah.

3 Ako i'niltsandgo aski yis-

cihh; ako ei Er beh ji'zi'.

4 Ado ana'niltsahdgo askinaneiscihh, ako ei O'nan behji'zi':

5 Ado ana'niltsandgo aski

naneiscinh, ako ei Si'lah beh

38: 6

ji'zf

cinh.

HODE'ZIZ 38: 19

ako Ce'zibgi ba' ajis-

6 Ako Judah atse ba' yiz-

cin'igi Te'mar yolye le'i beasdzan dolelgo ya ne'dittinh.

7 Ako Judah atse ba' yiz-

cin'igi ei Er yolyeh'igi Jiho'-

vah yinal banhigiat'eh, akoJiho'vah bisRin.

8 Ako Judah ei O'nan ayi-

di'nid, Nfnai be asdzan ye-ni' bit yah aninago ba'iyeh,

ako ni'nai yeni* baatcini ho-dolel.

9 Ako O'nan atcini do ho'

dah doleligi hot beho'zingo,

ako ako'dzago ha'nai yeni'

be asdzan bit jiztezgo t'a

a'hodzajih' silih t'a akoji-

neh'go ajit'ihh, ha'nai yeni'

atcini ba' azdoht'igi do dzi-

ni'zin dahgo binina.

10 Ako ajit'ihd'igi Jiho'vahdo bit ya at'eh' dahgo bininaatdo* nahwishih'.11 A'kohgo Judah bizaadTe'mar ayidi'nid, Bi'ni ni

hastin at'dingo nize'e ba-gan'di sindah, siye' Si'lah

dineh sihh'jih'; ei sin hoh'dats'i atdo' dazdotsal, ha'nai-

keh giat'e'go dzini'zingo.

Ako Te'mar haze'e bagan'dike'hojit'inh.

12 H Ako nas holzis'go Suahbitsi', Judah be asdzan daz-tsahh ; ako Judah haosni'goTim'nahdi, bihh taidiges'goiyah, bih in'dah bik'is Hai'-

rah, AduI'lam dineh.

13 Ako Te'mar bit ho'ne goabi'donid, Jo'akon, bizaadnili'ni Tim'nahgo bilih tai-

didogis' go deiyah.14 Ako a-hastin-datsahgo-

e'igi yeni' hazdi nil'go anih-bik'inaltihigi hanih bik'i-

dzisti*, in'dah e nana'la* bihjiyah, ako Tim'nahgo alinbahhgi tl'odi dzinesdah; Si'-

lah neyah'go t'ahdo ha' yil-

tehgo joih'go binina ajit'-

ihh.

15 Ako Judah hottsah'goatjit'ni at'ihhhonih ; halah,hanih bik'eesti go, ei'bahh.16 Ado atin bigahgi dziz-

dago_ hazniyago ako azdi'-

nid, Tin*, na'noskahh nit yahade'sat : haza ad at'e'go dohot beho'zindahgo azdi'nid.

Ako Te'mar adi'nid, Ha at'-

i'sah' sa adilet'go bik'eh sit

yah adinat.

17 Ado azdi'nid, Nanilk'adt adeh tl'izi yazi nedot-tet. Ako Te'mar adi'nid,

Ha at'i'hi-dah sanile ei sayil-

tih'jih'?

18 Ako azdi'nid, Ha'at'i'sah*

nadestel? Ako adi'nid, Niyostsah', ado ni latsi'ni in'-

dah ni gis ei ni'lak'e sitan'-

igi. Ako ei haininil, t'a akohot yah iyah, ako ba' iz'nil-

tsahd.

19 Ado nizdi na'go dahniz'-didzah, ado hazdij a, adoahastin-datsahgo-elgi bihhi'dzodzah.

77

38: 20 HODE'ZIZ 39: 4

20 Ako Judah tl'izi ya'zi

ha'altinh, hac'oni Adul'lain

dineh ha ayil'tinh, ha' hi'do'-

nilgo : hit'en t'ado bik'iz-ni-

ya dah.

21 A'kohgo dineh akwe'eke'dahat'in'igi naizdil'kidt,

Hajih'sah* aljil'ni Ine'imdi,

atin bahhgi sida yeni'? Akoadadi'nid, Kwe'e aljil'ni donaga dah.22 Ako Judah bandzidzago

azdi'nid, C'eh hanelah, adodineh akwe e ke'dahat'in'igi

aldo', Kwe*e aljil'ni do nagadah, danih.

23 Ado Judah adi'nid, Ho'-

nj' t'a hoh bajigah ako dobaya'danidzin dah do: jo'a-

kon di tl'izi ya'zi c'eh nisi-

niltihh, ako t'ado bik'i-niya

dah.24 If Ako ako'dza do'bi-

k'ijih* ta hi'dezitgo Judahbeh bil ho'ne', Te'mar ni-

zaad aljil'ni silin yeni' ; adojo'akon, ajil beh iz'niltsand.

Ako Judah adi'nid, Adenbil c'inohkah ako azdido-

k'ahl.

25 Ako bil c'ijikaigo biza'ad

ji'li'ni bic'ih' ijil'ago ajinih,

Dineh ba i'nistsahdigi di ei

bih : ado azdi'nid, Na'nos-kahh, ni' nil'ihh di yostsahin'dah latsi'ni in'dah gis

hai'san bih?26 Ako Judah ei ho'go hoi

beho'zingo azdi'nid, Bih si-

gahago ba'at'e' at'din; Siye*

78

Si'lah t'ado baniltih dah ei'-

bahh. Ako t'ado hoi bena-hosdzin'dah.27 Ado ako'dzago awe ho-

dolel ba'holzizgo, jo'akon,naki' hwisc'idt biyi'di lahh'.

28 Ado ako'dzago awehwenahgo la bi'la ye'ha-dolcit : ako asdzah acih-ya-ahalyani ha'latsin go'na tl'ol

lici'igi yeh yeeztl'ohh, Diatse hatliz, ni'go.

29 Ado ako'dzago fan an'-

dolcitgo, jo'akon, bi'nai ha-tliz: ako azdi'nid, Haat'e'go-sah* haintliz? Di indzaiginik'ijih' dolel: ei' binina Fe-rez dzosye'.

30 Ado bik'ijih ei hatsi'li

hatliz, ako tl'ol lici'igi bi'la-

tsin nazt'i' yeni': ado ei Za'-

ra yosye*.

WOLTAl 39.

1 Ako Jo'zef ei I'jiptdi bil

il'de: ado Pa'tifar, Fero bi

salago bi nant'a'i Is'mel di-

nee bi'lak'edo nahwism, ei

a'kwi hoi yi'kai.

2 Ako Jiho'vah ei Jo'zefyaahalyahh, ado do hac'ih*

nahwina dah; ado binant'a'i

I'jipt dineh bagan go'ne' na-ga hit'en.

3 Ako Jiho'vah hoi naasgoha nant'ai yiyiltsahh, adoat'in'igi t'aaltso yaat'eh'goa'yolil.

4 Ako Jo'zef bil ya'ajit'eh-

go banjil'a' nit'en : ado ba-

39: 5 HODE'ZIZ 39: 19

gan baahojilyango a'holah,

in'dah yit'in'igi t'aaltso ha'-

lak'e yi'nil.

5 Ado ako'dzago bagan in'-

dah yit'in'igi t'aaltso baaho-jilyango, ado Jo'zef binilt'ah

Jiho'vah ei I'jipt dineh ba-gan bik'ihojidlih; bagan go'-

ne' holon'igi in'dah bi da ak'-

ehgi holon'igi t'aaltso Jiho'-

vah yeh ak'ijidli'hi bahh ho-loh.

6 Ako yit'in'igi t'aaltso ha-lak'e yi'nil; ako _yit'inigi la'i

nidih do yantse'kes dah, bahyiyan'igi t'eyah. Ado Jo'zef

dineh bi'yisi jihhh in'dahayo'aznolnin.

7 Tl Ako di'di ako'dadzado'bik'ijih' Jo'zef, hanant'a'i

be asdzah hada^nosne'; adoahodi'nid, Sil hites.

8 Ako do iz'nizin dah, akoha nant'a'i be asdzah abiz-

di'nid, Jo'akon, si nant'a'i

yit'inigi kin go'ne'_baahas-yan'igi do yantse'kes dah,ado yit'inigi ts'ide t'aaltso

si'lak'e yi'nil

;

9 Di kin biyi' do la' si'laha-

go at'e' dah, in'dah t'ado

sahh i*i'ni dah, ako nih t'e-

yah, halah, be asdzah ni'-

lihh, ei'bahh : ha'at'e'gosafi'

ako di ayoat'eh bahhigi ades-nil, ado God bic'ih' bahhigiadesnil'?

10 Ado ako'dzago t'aakwijihh Jo'zef bic'ih' hadzidzih,hidih do 'hwists'ah dah, hwi'-

[Xavaho] G

gahgo dinolelgo ado bil dziz-

ke dqlelgo.

11 rdah ako'dzago Jo'zefkin go'ne' yah ajiyah, ha na-nis banzdogal'go biniyeh,ako ei kindo dineh do la'

ako'ne' naga dah.12 Ako sil hites halni'go,

ako ha e yi'sil, ado ha e yeni'

bi hajolwodt ado t'a adi dah-yoltsos'go tl'ogo c'ijilwodt.

13 Ado ako'dzago bi e yeni'

ha'lak'e siltsoz'go dziltsahhado tl'ogo c'elwodtgo,14 T'a a'ko ha kindo dineh

bic'ih' jidil'gazgo bic'ih' ha-dzodzi, ako ajinih, Jo'akon,danol'ihh' Hi'bru dineh yil

nat'az, t'o adile' biniyeh, sil

di'notis biniyeh sil yah iya-

go; ako ye'go ha'desgaz:15 Ado ako'dzago hades-gazgo yidizts'ahgo bi e yeni'

si'gahgi nayi'ahgo dahdil-wodt ado c'elwodt.

16 Ako ha e yeni' bi'gahgoni'niltsoz, ha nant'a'i na-dza'jih'.

17 Ado kot'e'go yic'ih' ha-dzigo anih, Hi'bru dineh nal-

tehigi kwe'e bil nent'azigisil yah iyah na adileh' bini-

yeh:18 Ado ako'dzago ye'go ha-

desgazgo bi e yeni' si'gahginayi'ahgo c'elwodt.

19 Tf Ado ako'dzago hanant'a'i, be asdzah bic'ih'

hadzlgo anin'igi, Ni naltehako'silah ; di yidizts'ahgo

79

39: 20 HODE'ZIZ 40: 11

yik'e t'ai'yisi do bll hozon'

dah.20 Ako Jo'zef bi nant'a'i

dahbidiloz ado awal'ya go'-

ne yah aholt'e*, akwee na-

t'ani yah-ayinil'igi dahda-haztl'ofih: ako akwee awal'-

ya dzizdah.

21 Ako liidih Jiho'vah t'e-

yah Jo'zef yaahalyanh, adohacin' joba; ado awal'yayaahalyan'igi bil ji'lin'go

a'yilah.

22 Ako awal'ya yaahalya-ni awal'ya nazje'igi t'aaltso

Jo'zef yi'lak'e yi'nil ; adoakwe e adat'inigi t'aaltso ei

bizad k'ehgo adanil.

23 Awal'ya yaahalyani behboholnih'igi lai nidih doyantse'kes dah ; Jiho'vahbaahalyahh ei'banh, ado ei

anil'igi Jiho'vah yaat'eh'goa'yolil

WOLTAl 40.

1 Ado ako'dza do'bik'ijih*,

I'jipt bi nat'ani ban'jikahigi,

in'dah bi bah ill'ni ha nant'-

a'i bahojil'cihdgo, I'jipt bi

nat'ani.

2 Ako Fero do bil ho*zon'

dah di naki'go bic'ih, nida-

akahigi bi nanfa'i in'dah

bah adelln'igi bi nant'a'i

bic'ih'.

3 Ado yah ayi'nil, salago bi

nant'a'i bagangi, awal'yago'ne/ a'kwi Jo'zef sidah.

4 Ako salago bi nant'a'i,

80

Jo'zef, Hazo'ogo baaholyanh,bizdi'nid, ako yaahalyah hi-

t'eh ; ado t'a hodi'na jih*

awal'ya go'ne dzizke hit'eh.

5 Ado t'aji'la hidzizyel,

t'ala'i tl'e biyi/ t'a alah hi-

dzizyel, t'a al'ah akot'e' do-leligi giat'e'go hidzizyel,

I'jipt bi nat'ani bana'akahi-gi in'dah bi bah il'i'ni awal'-

ya dzizkeigi.

6 Ado Jo'zef abinigo hoi

yah iyago honel'ih', hit'eh,

joakon, yinil dzizkeh.

7 Ako Fero bi nal'a'i ei hanant'a'i bagan go'ne' bil

awal'ya jizje'igi nabizdil'-

kitgo abizdi'nid, Haat'i'sah'

bahh-nihini di'jihh?

8 Ado ahodi'nid, Neisigel'

nidih t'ado nihil e'ho'sih'i

dah. Ako Jo'zef ahodi'nid.

Da' il-e'ho'sihh'igis do Godbeh-boholnih' dah? na'nihos-

kahh, beh sil hol'ni'.

9 TI Ako hidaakahigi bi

nant'a'i hidzizyel'igi Jo'zef

beh bil hojol'ne'go azdi'nid,

Nesel'go jo'akon, c'il-naatl'oi

sidahgo la' holoh;

10 Ado sikadigi bits'ahdo

tago bits'a'niah: ado bila'tah

dahanezdego bila'ta yigai'

nahalin silih' ; ado bahh haz-lih'go c'il-naatl'oi nest'ahgohazlih.

11 Ado Fero bi beh-adla'-

ni dahyisal, ado c'il-naatl'oi

bahh hi'dinilgo Fero beh-a-dla'ni biyi'jih' bito bahhse'-

40: 12 fiODE'ZIZ

ni, ado beh-adla'ni Fero bi'-

lak'e kanh'.

12 Ako Jo'zef ahodi'nid,

Ko'donil lanh, Ta bits'ani-

ahigi ei ta yidolkal lanh:

13 Ta yiskafigo Fero c'eni-

dolt'el lanh, ado ni tsask'eh

yenj in* anadidal : ado Ferobi beh-adla'ni bi'lak'e naniahdo, bana'ikahgo ant'ih yeh-gi at'e'go.

14 Ako yaat'eh'go naas-dza'igi beh santsi'niRes do,

ado sic'in' jiniba'do na'nos-kanh, ado Fero sa bil hodil'-

nih, ako di kin biyi'do c'e'-

desdal:15 Ako t'aani Hi'bru dine e

bi ke'yahdeh si dinest'in':

ado kwe e do bahhigi ast'in'

dah hidih awalya go'ne' ada-sist'e*.

16 T[ Ako bah adelini bi

nant'a'i hane' tsi'k'e at'e'go

dzidizts'ahgo Jo'zef abizdi'-

nid, Sih aldo' naise'yelgojo'-akon, ts'izis lagai'igi tagositsi-t'agi dasinil:

17 Ado ts'izis akagi da-saan'igi biyi' c'iyah sit'eh'igi

t'aaltso alan adat'e'go, ei Fe-ro bah : ako ts'izis sitsit'agi

dasikah yeni' tsi'di dayi'yah.

18 Ako Jo'zef hadzigo aho-di'nid, _Di akq'donit lanh':

ts'izis taigi ei ta yidolkal:

19 Ta yiskango Fero c'eni-

dolt'el, ado tsin sikad yahhdah-ni'didoloh' ; ado tsi'di

nitsin' deidolgal' lanh'.

41: 4

20 Ako ako'dzago ado tayiskango ei Fero bidizcinhygni' bijihh'igi nina'holziz'-

go, ba'ndala'i t'aaltso yaa'dai'sihd : ako hidaakahigibi nant'a'i in'dah bah adell'-

ni bi nant'al awalyadeh c'i-

ne' nil, ha'ndalVi bitahjin'.

21 Ako hidaakahigi bi nan-t'a'i bi tsask'eh ha ne'idini-

ahh': ado bi beh-adla'ni yi'-

lak'e neiah:22 Ako bah adel'ini bi nan-

t'a'i ei dahyidiyilo', Jo'zefhoi holne' yehgi at'e'go.

23 Ako hidih hidaakahigibi nant'a'i t'ado Jo'zef ye-nal'ni dah, ako hadziyoznah.

WOLTAT 41.

1 Ako'dzado ts'ide naki na'-

haigo Fero hidzizyel, akojo'akon, toh-ni'hn'igi bibahh-gi dzi'zihh.

2 Ado jo'akon, toh-ni'lin'igi

biyi'deh begasi tsosts'itgo

haskai', danizon'igi in'dahdanesk'ahigi ; ako dah-na'-haltso le'igi daalcoz.3 Ado jo'akon, na aldo' be-

gasi tsosts'itgo toh-ni'lin'igi

biyi'deh biksdeh hananas-kai, dancohgi in'dah dabits'-

inigi ; ado toh-ni1in'igi bi-

bahhgi la' begasi yeni' bi'-

gahgo na'zihh'.

4 Ako dancohgi in'dah da-bits'inigi, ei danizon'igi in'-

dah danesk'ahigi yeni' dayol-del. T'a ako Fero ts'edzi'dzit.

81

41: 5 HODE'ZIZ 41: 19

5 Ado najilhaz, ado akedenninadzizyergo jo'akon, na-dan bikaz' t'alaigo tsosts'it

bidiago, nitsago ado ya at'-

eh'go hani'sanh'.

6 Ado jo'akon, bikedentsosts'it bidiago, adalts'oz'igi

in'dah haaahden ni'yoligi

beh nilna go hani'sanh'.

7 Ako tsosts'itgo adalts'-

ozi bidadiahigi ei tsosts'itgo

dantsazigi in'dah ya at'eh'igi

a'dayisna'. Ako Fero ts'e-

nadzi'dzit, ado jo'akon, bil'

at'e lanh'.

8 Ako ako'dzago abi'nigonilc'ih hwi sizi'ni bi'ni' yi-

land; ako I'jiptgi danilts'-

anden dest'in yanakai'igit'aaltso, in'dah dineh alahgodahwiyan'igi t'aaltso yikai'il'a* : ado Fero nidzizyelyeni* beh bit hojolne'; akola'dah hidih do bil beho'zin-go binina Fero t'ado yil da-holne' dah.9 T[ Ako nidaakahigi bi

nant'a'i Fero bic'ih' hadzo-dzigo abijinih, Banhigi as-

dza yeni' di'jihh binas'nih:

10 Fero bandal'a'i bic'ih'

dobilho'zoh'-dahgo yah asil'-

t'e', sa'lago bi nant'a'i bagango'ne', sih in'dah bah adel'i-

ni bi nant'al atdo':

11 Ako t'a ta atl'e biyi'

t'aani'dlah neisigel', sih in'-

dah hoh aldo' ; t'aani'dlah

akot'e' dolel'igi giat'e'go nei-

sigel.

82

12 I'dan dineh le'i bil na-hatahh hit'eh, Hi'bru dinehjilin lanh', salago bi nant'a'i

bi nalte'; ako beh bil hwil'-

ni go neisigel'igi t'a behozi'-nigo yeh nihil holne*, t'aani'-

dlah neisigel'igi bik'ehgo t'a

behozi'nigo nihil holne'.

13 Ado ako'dzago t'a nihil

holne' yehgi a'hodzaj sih si

tsask'eh sa hi'diniahh, adohoh t'eyah dahodidlo'.

14 Tf T'a ako Fero i'il'a' Jo'-

zef bikah, ako t'ah-hagoawal'yahdeh hoi c'idaskai

:

ako ha da'ga ji'se'go ado hae la' beh hanazdidzah, akoFero bil yah ajiyah.

15 Ado Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Nese'yel hidih il-e'-

hosih'hi la* hidih at'din: akonih t'eyah bil nil beho'zingodise'ts'ah.

16 Ako ^ Jo'zef ei Fero ayi-

di'nid, Sih do sits'ahdehdah : God t'eyah Fero ho-zoh'go yeh yil hodolnih.17 Ado Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Nesel'go jo'akon, Ibh-ni'lin'igi bibahhgi se'zihhlanh':

18 Ado jo'akon, toh-ni'lin'igi

biyi'den begasi tsosts'itgo

danesk'ahigi in'dah dani-zon'igi hahaskai ; ado haltso-

gi daalcoz:19 Ado jo'akon, begasi

tsosts'itgo bikeden hananas-kai, t'o badahojoba'igo in'-

dah dabits'ini, I'jiptgi t'aat'-

41: 20 flODE'ZIZ 41: 34

e-nit'en t'ahdo akot'ego ni-

congi yistseh'igi dah:20 Ako dabits'inigi in'dah

nicongi tsostsltgo atseh da-nesk'ah yenf dayoldel:21 Ako altso dayoldel nidih

do da dayoldel danolnindah : t'a a'ko nidih c'osda'-

dan a'dat'eh yehgi a'dat'eh.

Ako ts'enisdzit.

22 Ado nesel'go naneltsahh,ako jo'akon, nadah bikaz'

t'ata'igo tsosts'it bidiago ha-nisahh, dantsaz in'dah ya'-

adat'eh:

23 Ado jo'akon, tsosts'it bi-

diah danilnago in'dah adat-

ts'ozigo in'dah haaahdehni'yoligi dabi'zezgo bikedehhanani'sanh.24 Ado adalts'ozi bidadiahi-

gi tsosts'itgo yaadat'eh ye-

ni' a'desna : ako dest'ih ya-nakai'igi beh bii hwes'ne*;ako la' nidih do bil beho'-

zingo t'ado yeh sil dahol'ne'

dah.25 Tf Ako Jo'zef ei Fero

ayidi'nid, Fero neyizyel'igi

ei t'ala'i at'eh : ako ei Godk'adeh ahodonil'igi Fero yi-

c'ih' a'yilah.

26 Begasi tsosts'it ya adat'-

eh'igi ei tsosts'it hi'dohahlanh; in'dah tsosts'it ya 'at'-

eh bidadiahigi ei tsosts'it

ni'dohah lanh': nesiniyel'igi

ei t'ata'i at'eh.

27 Ado begasi tsosts'itgo

dabits'inigi in'dah dancohgi

bikeden hanahaskai'igi ei

tsosts'it ni'dohah at'eh lanh'

;

ado aldo' tsosts'itgo bahh at'-

dingo bidadiahigi, in'dah ha'-

a'ahdeh ni'yol dabi'zezigi ei

hodicin'go tsosts'it ni'dohahlanh'.

28 Di'di Fero beh bic'ih'

hasdzi : God k'adeh ahodo-niligi Fero yic'in' a'yilah.

29Jo'akon, tsosts'it hi'dohahbiyi' ayoat'eh hida'nt'ihh' do-lel, I'jiptgi ke'yah t'aat'e-

hit'eh biyi'.

30 Ado bik'ijih' in'dah ho-dicihgo tsosts'it hi'dohah ; hi-

da'nest'ahh yeni' altso ba-dezdiyonah, I'jipt ke'yah bi-

yi'; ako hodicin'igi ei ke'yahyik'eh-didodlet;

31 Ako ke'yah biyi' hida'-

nest'ahh yeni' do beho'zindah do, bik'ijih' hodicin do-lel'igi binina ; t'ai'yisi hodi-

cin hodolet ei'bahh.

32 Ako di binina Fero na-ki'di hidzizyel'; ei God bi'ni

bik'ehgo t'ai'yisi t'aani, akot'a hah'hah idoht lanh'.

33 Ako k'adt bi'ni'di Fero,dineh bidzilgo hitse'kesi in'-

dah hwiyan'igi ha'idez'ih',

ako rjipt ke'yahigi nat'ani

idolil.

34 Bi'ni Fero ko'donil, adoke'yah bindant'a'i a'deidolil,

ado tsosts'it ayoat'e'go hi-

da'nt'ihh'go hi'dohah biyi,

I'jipt ke'yah t'aat'e biyi 'denhel a'deidolil.

83

41: 35 flODE'ZIZ 41: 49

35 Ako ya'afeh nidoliah'igi

biyi* bi'nidi c'iyan t'aaltso

na alia'ndeidiyoyet, ako Ferobeh boholnih'go nadan ast'-

e-ni'daliizdoyel', c'iyan bini-

yeh, ado bfni yaadahalyan'dole}.

36 Ako c'iyan'igi ke'yahbah ast'e-dolnil, Tjipt ke'yahbiyi'gi hodicin'go tsosts'it

ni'doHah'igi biniyeh ; akoke'yah biyi' do dicin dabido-gah} dah.37 1[ Ako Fero in'dah bi

dine'e t'aaltso bil ya' adat'eh.

38 Ado Fero ha dine'e ada-bizdi'nid, Da dineh kot'eh'-

igls t'a'ta* hi'dadidiltet, di-

neh ei'di God bi Nilc'ih biyi'

holo'ni at'eh?

39 Ako Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Di'di God nic'ih' a'yi-

lah, ei'banh t'ado }_a* nelt'e'-

go bidzilgo hitse'kesi dah,

in'dah honiyan'igi at'e dah.

40 Sagan bi nant'a'i ni"Hh'

do, in'dah nizad k'ehgo si

dine'e t'aaltso yik'eh-dahol-

ih' do: ako sih t'eyah nilah-

go nat'ani nislih' dole!.

41 Ako Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Jo'akon, nat'ani a'nis-

lah, I'jiptgi ke'yah t'aat'e-

hit'en.

42 Ado Fero bi yostsah ye-

ni' ha'la' bazdiahgo, Jo'zef

bi'la banh nizniahh', in'dah

e danizo'ni dalgai'igi yehha'idilah, in'dah o'lah dahol-za'go yoigi haze ne'st'i';

84

43 Ado t'a ak6*e go'ne' nat'-

ani bi tsinabahsigi hoi hi-

dzit'igo a'holah, ado hatsi'-

jih', Ya a'ndaht'ihh, dani'godadiliv\^os : ako Ijiptgi ke'-

yah t'aa^t'e-hit'eh bi nant'a'i

a'hodilyah.

44 Ako Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Sih Fero ast'ihh, akodineh do la'dah ha'la' in'dahhake dah do ha'at'i'hi dahbeh banizdogal' dah, I'jiptgi

ke'yah t'aat'e-hit'eh, ni' ni-

zad k'ehgo t'eyah.

45 Ako Fero yi'zih .Jo'zef

bih dole'li ei Nahasdzah-bi-ka-Yisda'ini'li yeh yi'zi'j akoAsinath,Patifi'rah,An'gi na'-

ilnih'hi bitsi' hainiltihh hweasdzah do biniyeh. Ako Jo'-

zef dahdiyago I'jipt ke'yaht'aat'e-hit'eh ta'diyah.

46 H Ako Jo'zef ta'din bi

na'haigo I'dah Fero, I'jipt bi

nat'ani yaniyah. Ako Jo'zef

c'inadzago Fero bits'ahdo,

ako I'jiptgi ke'yah t'aat'e-

hit'eh ta'diyah.

47 Ado tsosts'it na'haiigi

biyi' ayoat'e hida'nest'an'igi

nahasdzah bika t'oahayuihida'nest'ahh.

48 Ado tsosts'it na'haiigi

biyi' I'jipt ke'yahgi c'iyan

t'aat'e aha'-hidzizyihh, adokin-hadas a go'ne' c'iyan hi-

dadzizyihh : kin-hadas ahigi

binagi da'da'ak'ehdeh c'iyan

yah a'deyizyihh.

49 Ako Jo'zef sei'igi ane-

41: 50 HODE'ZIZ 42: 7

lango nadan aHa'-niyizyinh,

t'oahayui, c'eh yolta'; do behjolta ane'lafi dah, ei'banh.

50 Ado t'ahdo hodicin'gobayihahgo Jo'zef asikeh na-ki ba' yizcifih, ei Asinath,Patifi'rah, Angi na'ilnifi'hi

bitsi' ha' yizcifih.

51 Ako Jo'zef atse yizcin'-

igi Manas'seh beh ji'zi*: akoazdi'nid, Halah, sic'ih* nah-wina yeni' t'aaltso, in'dahsize'e ba'alcini t'aaltso Godyasiyosnah, ei'banh.

52 Ako akedehigi ei I'frembeh ji'zi': keyah biyi' sic'in'

nahwina hit'3nigi sik'ihoji-

dlih, ei'di bahii.

53 Ako rjipt ke'yah biyi'

tsosts'it na'haigo lan'i nida'-

nest'an'igi bi'gah azhn.54 Hodicingo tsosts'it nido-

hahigi ba'holziz, Jo'zef t'a

adi'nid yehgi at'e'go: ako ke'-

dayah t'aaltsogo hodicin' da-hazlih'; ako hidih I'jipt ke'-

yahgi t'eyah t'aat'e-nit'en

c'iyah holoh.

55 Ako I'jipt ke'yahgi t'aat'-

e-nit'eh dicin bik'e tidahojo-nih'go dineh, Fero, bah bi'-

dajo'ked : ako Fero ei I'jipt

dine'e t'aaltso ayidi'nid, Jo'-

zef bic'ih' dahidohkah ; t'a

a'nihilnin'igo a'daht'inh.

56 Ako nahasdzah t'a-nil-

tel-hit'en bika dahodicin'hazhh': ako Jo'zef, kin, na-dan dabiyi'igi ast'e-dalyahyeni* t'aaitso an a'yilah, ado

I'jipt dine'e ba ni'dayisni

;

ako I'jipt ke'yahgi t'o-atse-

at'din hodicin hazlin'.

57 Ako t'aaitso ke'dayah-deh I'jiptjifi' Jo'zef bic'in'

alnadakah nadan ni'dajilnih

biniyeh; ke'dayah t'aaltsogot'ai'yisi dahodi'cihd, ei'banh.

WOLTAl 42.

1 A'kohgo Je'kab ei I'jiptdi

nadan holoh'go yiyi'mgo ha-ye'keh abizdi'nid, Haat'e'-gosah' t'o dahinollhh'

?

2 Ado azdi'nid, Jo'akon,I'jiptdi nadan holoh'go di-

se'ts'ah : akoh dohkah akoadeh nih'an'dadiyolnih' akodahini nado, do di'ni nel dah.3 Ako Jo'zef bi'naikeh nez-

nalt'e'go I'jiptgo nadan hi'-

dahizdolnih biniyeh ji'kai.

4 Ako Jo'zef bitsi'li Ben'ja-min ei Je'kab t'ado bi'nai-

keh yitah yides*a dah; dadanadonil sasin jini'go, ei'-

banh.5 Ako Iz'rel biye'keh alahnadan hi'dahizdolnih' bini-

yeh ji'kai: Ke'nan ke'yahdihodicin'go, ei'banh.

6 Ako Jo'zef ke'yah bi nan-t'a'i ji'lihh', ako ke'yahdo di-

ne'e t'aaitso handa'ilnih'

:

ako Jo'zef bi'naikeh yi'kai,

ako ni'jih' dahanin'go bic'in'

ya a'dadzidzah.7 Ako Jo'zef ha'naikeh

dziltsahh ado t'aaitso be-

hodzi'sin, hidih bic'in' do85

42: 8 fiODE'ZIZ 42: 22

c'iyan fii'dahidirni

a'dehodzirzin dah, ado dohoi hozon'go bic'in* hadzodzi,Haden'san' nohkai' bizdi'nid.

Ako adadi'nid, Ke'nan ke'-

yahdenbiniyeh.

8 Ako Jo'zef ha'naikeh be'-

hodzi'sin, nidih bih' t'eyahdo hwedaho'sin dah.9 Ado Jo'zef bandzizyel ye-

nf bejolnigo abizdi'nid, Nal-ci'i danolihh' ; ke'yah dobahh holon'igo danol'inh' bi-

niyeh nohkai.10 Ako a'dahodi'nid, Do-dah bidahonilni'hi, t'o c'iyan

ni'dahidirm biniyeh ni na-nil yi'kai.

11 Nihi dineh fala'i biye'-

keh danidHhh' ; ado dinehba'at'e' a'dadi'ni danidhnh',ni nanil do nalci'i dani'hn'

dah.12 Ako anabizdo'nid, Do-

dah, ke'yah do banh holon'-

igo danoi'ihh biniyeh noh-kai.

13 Ado anadado'nid, Ni na'

nil nakits'adah alk'is dani-lihh', Ke'nandi dineh t'ata*-

iigi biye'keh ; ado jo'akon,ts'ide nihikedehigi ei di'jihh

nihizee yil sikeh', ado la'

t'eyah at'din.

14 Ako Jo'zef abizdi'nid,

T'a a'nihidesnin'igi, ei t'aani,

nalci'i dano'lihh:15 Di giat'e'go beh beho'-

zin do: Fero hinan'igi at'e'-

go, t'aani kodo do niki'doh-

86

kah dah, niHitsi'li kwe'e ni-

yago in'dah.

16 La' akon na'hidol ah, ni-

hitsi'li bit ni'doht'as ako ni-

hi awal'ya so'je' dole!, akonihizad beh beho'zin do,

t'aani'ni nihiyi' holoh behbe'hodoziht: doda'go ei Ferohinan'igi at'e'go t'aani nalci'i

dano'lihh'.

17 Ako t'aadzil'tso ta da-hwiskah'jih' yah aho'nil.

18 H Ado ta yiskah'go Jo'-

zef ahodi'nid, Ko'dadohnitako dahinohna do ; God bi-

k'eh honis'ihh', ei'bahh:19 Nihi dineh t'aani'igi da-

no'iih'go, bi'ni nihik'iso la'

awalya so'je hit'eh go'ne'

dahastl'ohgo sitih' do : nihi

t'e'yah nadah niki'dahidohet'

niha'daalcini dicin dan*lin'-

igi bah:20 Ado nihitsi'H akedehigiaden bil sadohkah; ako da-nihizadigi t'aani'go sit be'-

hodoziht, ako in'dah do di'-

nohnel dah, ako ako'dadzi-dzah.21 Ako a'dahizdo nid, T'aa-

ni nihitsi'li bic'ih' bahhigia'dedza, t'ai'yisi bilhoye'gotihonih'go deiltsahh, I'dah

na'nihokahh nidih do dai-

silts'ah dah hit'eh ; ei'di

bahh di nihic'ih' nahwi'nah.22 Ado Ruben hananadzlgoako adi'nid. Da' t'as do nihi-

c'ih' hasdzigo a'nihidesnl

dah, Aski t'ado bic'ih' bahhi-

42: 23 flODE'ZIZ 42: 36

gi a'daht'i'ni; ako nidih dodasidohts'a dah? ei'di banhjo'akon, bi dil'igi binina ban-higi a'nihidilyah.

23 Ako Jo'zef hodits'a go dohot bedaho'zin dah; aditsVila' hata yalli go ei'bahh.

24 Ako bits'anjih* fiijiyago

ji'cah ado banadzidzah, akobic'ih' hanadzodzlgo Si'mianbitahden c'iznilozgo t'a da-binai bedziztFohh.25 A'kohgo Jo'zef adi'nid,

Bidaazis nadan bl hadadol-bin, ado dineh t'a daal'an

beh daazis bi beso bi ni'da-

hidohnir ado bist'e yikin na'-

kahdo'igi ba' adidolil: akoako'daji'lah.

26 Tf Ako bi leli nadan yil

yik'i ni'daaztl'ongo dahn'di-kai.

27 Ado nidakai'igi-ba'-kingi

ia' hwe azis dazdiah, ha teli

bajijahgo, nit'en ha besodziltsanh, jo'akon, hwe azis

biyi' sinil lanh'.

28 Ako hak'iso abizdi'nid,

Si beso sa nani'lanh, adojo'akon, se azis biyi' sinil:

ako bik'e bildahoye'go bitahdahoditlit'go a'dahidonid,Di'san' ha at'e'go God nihic'-

in' a'dzah?29 Ako Ke'nan ke'yahgidahaze e banjikai'go ahodol-ind'igi beh bil dahojol'ne goadajinih,

30 Dineh ke'yah bi nant'a'i

le'i do bil hozon'go nihic'in*

hahasdzl ado nalci'i dano-hnh, nihidi'nid.

31 Ako a'dabidi nid, Dinehyaat'e'hi danidlinh; do nal-ci'i danidlin' dah;32 Ak'iso nakits'adah nil-

t'eh, t'ala i nihize e ; }a' ei

at'din, ako ts'ide akedenigiei dijifih Ke'nan ke'yahdibize'e yil sikeh'.

33 Ako ei dineh ke'yah bi

nantVi anihidi'nid, Di behdineh ya'at'e'hi danolin'gobeh sil beho'zin do; bi'ni ni-

hik'iso la sa'alk'eh sida do,

ado nihada'alcini dicin dan-lin'igi bic'in' nadan niki'-

dahidohel'go niki'dohkah:34 Ako nihitsi'li akedenigiaden bil sadohkah; ako donalci'i dano'lin'go sil beho'-zin do, ako dineh yaat'e'hidano'linh': ako'dzago nihik'-

is niha ni'destel ado ke'yahbiyi' ni'da'iyolnih' dolel.

35 T[ Ado ako'dzago hwedaazis da'dzizgat'go jo'akon,dineh t'alaiz nitin'igo daha-beso bik'i'dadesdiz'go hwedaazis biyi' nastsoz lanh'

:

ado hoh dahaze'e bil besonastsoz dadziltsango ni'da-

dzisdzid.

36 Ado dahaze'e Je'kaba'dahodi'nid, Sih sa'alcini si-

ga'dahiso nil ; Jo'zef ei at'-

din, in'dah Si'mian aldo' at'-

din, ako k'adt Ben'jamin bil

dahnadidohkah : di'di t'aal-

tso sik'ijin' at'eh.

87

42: 37 HODE'ZIZ

37 Ado Ru'ben ei bizeeyic'in' hadzlgo azdi'nid, Dobil nanist'azgo siye* naki'igi

di'ganh si'lak'e nillehgo akobil nandest'as.

38 Ako adi'nid, Siye' doako'ya bil dohkah dah: bi'-

nai daztsanh, ako t'asa'hi

nagah ei'banh: akon bil di-

sohkai'go dada yidzago a'-

kohgo sitsi ligai'go ado yi-

nih sisliin'go teh' dasidolteh

WOLTA'I 43.

1 Ako ke'yahgi t'ai'yisi ho-dicin'.

2 Ado ako'dzago Fjiptdennadan nidadzizyinh yeni*

t'aaltso dajiyan'go dahazeeanahodonid, Nadohkahgoc'iyan ninadaholnih'.

3 Ako Judah hac'in' hadzl-go anih, Dineh'igi t'ai'yisi

bidzil'go niRic'in' hadzigoa'niliidi'nid, Sinin do nada-di'nol'inl dah, nihitsi'K bit

nohkai'go t'eyah.

4 Nihitsi'li nihitah dinilV-go t'eyah ako'ya dikah in'-

dah c'iyan na'ndahidiFni:5 Ako ei do dinil'a'go doakoh dikah dah : dineh'igi

anihidi'nid, Sinih do nada-di'noi'iht dah, nihitsi'h bil

nohkai'go t'eyah.

6 Ako Iz'rel adi'nid, Ha'-at'e'gosah' do sadajinoh-ba'go sa nisohkai'go dineh'-igi, nihitsi'li holoh dabido-nid?

43: 12

7 Ako adahodi'nid, Nihiin'dah nihik'ei yi' nanihi-del'kitgo anih, Da' nihize eis

tah hinah? da nihitsi'liis

holoh? ako t'a a'nihilnin'igobik'ehgo bil dahwil'ne*. Ni-hitsi'li bil nanohkah nihidi-donil'go, Da' eis t'aani nihil

be'dahozin hit'eh?8 Ako Judah ei bize e Iz'-

rel ayidi'nid, Aski bil sidil'ah

ako dahdidikah; ako dahi-ni na do, in'dah do di'ni neldah, nihi in'dah nih, in'dahnihada'alcini adalts'isigi al-

do'.

.

9 Sih nah' baahasyah do

;

ako bi nasididil'kil : do bij

na nanist'azgo, in'dah do ni-

c'ih' bil niniazgo a'kohgohoi ago sik'ihat'ah dole!.

10 Do hi'daahodilzid'got'aani k'adt naki'di na'nikaidolel hit'eh.

11 Ako haze'e I'zrel a'da-

hodi'nid, T'aani akot'e t'eya'-

go ako'dahnih ; ke'yah biyi'

ya'at'e hidant'ihh'igi binest'-

ah' nihiyel bil da'doheh', adoei dineh'igi t'ani'k'eh ba' da-dolel, e'oh-bi-jeh alc'ihdigo,

in'dah tsesnah'-bi-tl'iz do*

alc'ihdigo, in'dah jeh-likan-

halcin'igi, in'dah jeh-do-bic'-

in'-adildzit'igi, in'dah nesc'i

al'ah adat'e'h:

12 Ado beso naki'di akona'-nelt'ego dayi'nohjah ; in'dahbeso nihi daazis biyi* sinil'go

na'nohkai yeni' aldo' hida-

43: 18 HODE'ZIZ 43: 26

dohjah ; do t'a akoneh'goa'daht'in' dah sa'sin.

13 Nitiitsi'li aldo' bit doh-

kah, ast'e-a'dadolne'go di-

neh'igi bic'in' nadohkah:14 Ako God-T'aaltso-Yinel-

a'ni dineh'igi niliajobago

idolil, ako niRik'iso la'igi in'-

dah Ben'jamin nilia ne'do'-

nih Ako sih saalcini yo*-

ahisnil'go ei yo'ahisnil.

15 Ako dineh ei yadeidi-

yonirigi dahdeidljd, ado be-

so naki'di akona'danelt'e'godahdazdija. Ben'jamin at-

do*: ako dasdikai'go Tjipt

go'ya ji'kaigo Jo'zef bicin'

nadadzidzin*.

16 TI Ako Ben'jamin atahyiyiltsan'go Jo'zef bi kin ya-

ahalyani ayidi'nid, Di dinehsi kin go'ne' yah anies, adoha'at'i'hi-dah silhe'go ast'e-

ndieh, halah, di dineh ei ai-

ni'ian'go sil da'doyihi, ei'-

bahh.17 Ado dineh ei Jo'zef t'a

ahalnin'igi a'dzidzah, ako di-

neh ei Jo'zef bi kin go'ne'

dineh yah ayi'ez.

18 Ako dineh ei hi'dadzis-

dzid, Jo'zef bi kin go'ne* yahahodot'ezgo ei'bahh ; akoadadi'nid, Atse'dan beso nihe'

azis dabiyi' naznil yeni' bini-

na lanh' ko'ne' yah anihi'ez;

nihi k'ldidoalgo biniyeh, akonihil hi'dadodil'go bi nanila'nihidolilgo, in'dah nihi tehaldo'.

19 Ako Jo'zef bi kin ya-aha^yan'igi yic'ih' nikai'go,

c'eatingi yic'ih' ya'dalti' hi-

t'eh.

20 Ako adazdi'nid, Soh, ni-

hi nant'a'i, nihi atse'dan c'i-

yah fii'dahidil'm biniyeh ni-

kai hit'eh.

21 Ado ako'dzago hi'dakai'-

igi-ba'-kingi nikai'go, I'dah

nihe daazis ah a'delyago jo'-

akoh, dineh t'aadziltso t'a

alah dabibeso bi daazis bi

naznil lanh', nihi beso t'aat'e,

ako ei nandanija.22 Ado c'iyah hi'dahidil'ni

biniyeh beso la' nadanija

:

ako hai' sin nihi beso nihedaazis yih dayiznil ei do ni-

hil bedaho'zin dah.23 Ako adi'nid, Nihil daho-zohgo, t'ado hidaldzi'ti: nihi

God in'dah nihize'e bi Godei beso nihits'ah nenil'in'go

nihe daazis yih yiyi'nil : sih

nihi beso nasjah hit'eh. Akohac'in' Simian c'einiltV.

24 Ako dineh'igi ei dinehJo'zef bi kin go'ne' yah ayi'-

ezgo toh yadezkah, ako haketadadzizgiz ; ado dabi teli

ya'nja.

25 Ako alni'niahgo Jo'zef

nadzago t'a ni'k'eh badahiz-donil'igi ast'e-dajilah: a'kwidazdoyihl'go dazdizts'ahgoei'bahh.

26 If Ado Jo'zef nadzagot'a ni'k'eh badahizdonil'igi

kin go'ne' bil yah adajizja,

89

43: 27 HODE'ZIZ 44: 6

ado nfjin' bicin' ya a'dadzi-

dzah.27 Ako, Hasan' danoht'eh

jini'go nidaizdel'kit ado az-

di'nid, Da' niliize'eis ya at'eh,

hastin badahotne' yeni', da'-

t'ahis tiinah?

28 Ako anadabizdo nid, Ni-Rize'e ni nal'a'i t'a ya at'eh'-

go hinah. Ako bic'in' yaanadadzidzah.29 Ado bitadzizgaFgo ha-

tsi'li Ben'jamin dziltsanh',

hama biyaz, ado azdi'nid, Da'di'is niliitsi'li akedenigi ei

badaholne' yeni'? Ado azdi'-

nid, God najoba' le' siye'.

30 Ako Jo'zef tsinl dzizlin';

hatsi'li t'ai'yisi bi'dindzizlin'-

go ei'banh : ha i dah descahdzini'zingo jinteh go'ne' yahajiyah ako akwe'e ji'cah.

'

31 Ako hanih tadzizgiz'go

adeh c'edzidzah, ado a'di

na'hodzisdo'go, C'iyan ni'da-

hohkah, jidi'nid.

32 Ako t'asah'di handaaz-kanh', hoh aldo' t'asah'di,

rjipt dine'e bil dajiya'ni al-

do' t'asah'di: I'jipt dine'e ei

Hibru dine'e do yil daayahdah ei' binina ; halah, ei'di

I'jipt dine'e do bit ya'adasondah.33 Ako hadahgi dahdi'nes-bingo atse yizcin'igi ho'diz-

cin'igi bik'ehgo, ako ts'ide

akedenigi aldo' ho'dizcin'igi

bik'ehgo : ako dineh t'o al'-

c'in' bit adahayu'i.90

34 Ako c'iyan hats'andenbic'in' adahazkanh' : akoBen'jamin ei asdla'di la'igi-

igi ana'nelt'e'go c'iyan bail'-

tsod. Ako daodlah, ado hoibil daho'zon hit'eh.

WOLTA'I 44.

1 Ado bi kin yaahalyaniyic'in' hadzlgo adi'nid, Di-neh'igi bi daazis c'iyan bi

hadadolbin, hideiyeh'igi nel-

t'e'go, in'dah t'aaltso dabibeso bi daazis bi na'hidi'-

nil'.

2 Ado se beh-adla'ni, bes-ligai beh-adlan'igi ei akedenni'lin'igi beh azis bih dial,

in'dah bi beso aldo'. AkoJo'zef bizad k'ehgo hac'in'

hadzi yengi at'e'go a'dzi-

dzah.3 Ako hos'ind'go t'a a'ko

dineh'igi niki'dahodel'a' in'-

dah dabi teli bil.

4 Ako kin-haladen c'iji-

kai'go, t'a aha'nigo jokahgoJo'zef ha kin yaahalyaniabizdi'nid, Nilah dineh'igi

bike dinah, ako bini'sago

a'bididi'nil, Ha'at'e'gosan'

ya'at'eh'gi a'nihislago bah-higi a'dasol'ihh'?

5 Da' di'is do bohonisni'hi

yeh-adlan'igi at'e dah, adodest'ih yeh bil beho'zinigi?

ako ko'dadzaigi beh bahhigia'dahdzah.6 Ako bizni'sago di'di sad

t'aaltso yeh yic'ih' hadzi.

44: 7 HODE'ZIZ 44: 21

7 Ako adahodi'nid, Haat'-e'gosan* bidahonilni'hi di sadyeh hadzi? Ni nanil t'ai'-

yisi do ako'doneh at'e' dah:8 Jo'akon, beso nihe azis bi

fiidadi nirigi Ke'nan ke'yah-den ni'danija nit'efi : a'ko-

san' haat'e'go bohwinilni'hibagan biyfden bes-ligai,

o'lah dah dadfnit'inl?

9 T'a-hai'-dah ni nal'a'i nei-

ahigi bi'nidi bidiyolyel', adonilii aMo' bidahonilni'hi bi

nanil dadidlel.

10 Ako adi'nid, K'adt nihi-

zadigi t'a akot'e' do, ei nei-

ahigi si nalte' do, ako nihi

t'eyah do nihik'ihat'ah dahdolel.

11 T'a ako tsinlgo t'aadzil-

tso ho daazis ha'dadeiyiz-yihh' ni'jih' ado t'aadziltso

ho daazis da'dazdez ah.

12 Ako hazneztahgo atsenagahigi behodeziz in'dahakedehigi beniholziz : akobeh-adlani yeni' Ben'jaminbeh azis bi saah lahh'.

13 A'kohgo daha e hi'da-

dzi'zonz, ado t'aadziltso dahateli biyel bahh a'ndajidlago,kin-halahago na't'ah hiji'-

kai.

14 TI Ado Judah hak'iso bil,

Jo'zef bagan'di nijikai ; akot'ah t'a akwe'e naga lanh'

:

ado bic'ih' ni'jih' ya a'dadzi-

. dzah.15 Ako Jo'zef ei adahodi'-

nid, Di'san' dadot'ihd'? Da'-

dos nihil bedaho'zin dah di-

neh sih giat'eh'igi dest'ih bil

I

beho'zingo?I16 Ako Judah adi'nid, Ha*-

at'i'sah* bohonisni'hi dabidi-di'nil'? Haat'i'san' beh ha-dadidzih? Haat'e'gosah' donihik'ididoal dah ? God ni

na nil bahhigi a'dadzaigi bil

be'hozihd lahh'. Jo'akon, ni-

hi bohonisni'hi bi na nil da-sidlih, nihi in'dah hoh aldo',

ei beh-adla'ni bits'ah hana-t'an'igi.

17 Ako adi'nid, T'ai'yisi doosne at'e' dah : ako dinehbeh-adla'ni bits'ah hanat'-an'igi ei si nalte' ji'lih' do

;

ako nihi t'eyah nihize'e bic'-

ih' nihil dahozoh'go hi'doh-kah.18 Tf A'kohgo Judah hwi'-gahgi niniyS-go adi'nid, Bo-honisni'hi na'noskahh, bi'ni

ni nalte* t'alah'ago nic'ih*

hadzih, ado t'ado ni nalte',

bic'ih' na'hacih'i : Fero t'a

bil ahinilt'e ei'bahh.

19 Bohonisni'hi bi nanilnabizdil'kitgo ajinih. Da' ni-

hize'eis holoh, da' nihitsi'liis

holoh ?

20 Ako Bohonisni'hi ada-bidi'nid,_Nihize'e holoh, has-tin hastih, in'dah sah aski

alts'isi ye; ado bi'nai ei daz-tsahh, ako ei bimah bits'ah-

deh t'a ei t'eyah yidzih, akobize'e ayoabo'hih.21 Ako ni na'nil, bil sanoh-

91

44: 22 HODE'ZIZ 45: 3

kah ako di'nes'inl', bidi'ni-

nid:

22 Ako bohonisni'hi a'dabi-

di nid, Aski ei bize e yits'an-

do do hajin-dah naga dah

:

bize e yits'an dahdiya'go bi-

ze'e dadotsal.

23 Ako ni na'nil bic'in*

hainidzigo adinih, Do nihi-

tsi'li bit na'nohkaigo, do si-

nin nadadi'nol*inl dah.

24 Ako ako'dzago niliize e

ni nal'a i ba nikai'go, boho-nisnihi bizad beh bit. da-hwirne'.25 Ado nihize'e ana'niliido'-

nid, Niliilah nadohkah, c'i-

yan alc'indigo niRa ni'dahot-

nih.

26 Ako a'dadimd,Doako'yadokah at'e' dah : nihitsi'li

akeden ni'lin'igi bil dekai'got'eyah : ako ei dineh'igi bi-

nin do 'nadadi'niriht dah, ni-

hitsi'li akedehigi bit nikai'-

go in'dah.

27 Ako ni nal'a'i nihize'e

a'nihidi'nid, Nihit bedaho'-

zin, se asdzah asikeh naki'

sa' yizcihh.

28 Ako ta' sits'an yo'iyah,

ako adi'nid, T'aani nibi'dis-

dlad lahh', ado t'ado nettsah

dah:29 Ado didi aldo' bit dahna-

dadohkai'go, ado dada yi-

dzago, sitsi tigai'go yinit teh

dasidottet.

30 Ako di'bahh ni nal'a'i si-

ze'e ba na'nesdzago, aski do92

bit na'nikai'go ; t'a bih hi-

nan'igi at'e'go, ayoayo' ni'gobinina;

31 Ako'donitgo aski do bit

na'nikaigo dzittsahgo dado-tsat ; ako ni na nil ni nal'a'i

nihize'e bitsi tigai'go yinit

teh deidottet.

32 Ni nalte' ei aski bize eba' baahasyahh, ado abidi'-

nid, Do bit na na'nist'azgo

hol'ago size'e bits'ahdeh sik'-

ehat'ah dolet.

33 Ei'bahh k'adt na'nos-kahh, bi'ni ni nalte' aski bi

tsask'ehgi kwi sida do, bo-honisni'hi bi nalteh nistih'-

go; ado bi'ni aski bi'naikehyit na'kah.34 Ha'at'e'gosan' aski t'a-

ged size'e bic'ih' hidesdat ?

Akot'e'dah size'e bahhbi'ni-go yidestset sa sin.

WOLTAl 45.

1 A'kohgo Jo'zef nazin'igi

binat hidih do a'di-na'hoji-

yol'doh a'dzidzago ye'go ha-dzodzlgo azdi'nid, T'aanottsoc'inohjeh ako bi'gahgi nazinhit'ehigi ta'i hidih at'dingoJo'zef bik'iso yic'ih' ade'ho-sihd.

2 Ako hodits'a'go ji'cah :

ako I'jipt dine e in'dah Feroba'atcini dadizts'ah.

3 Ako Jo'zef bik'iso ayidi'-

nid, Sih, Jo'zef ast'ifih ; da'

size'eis t'ah hinah ? Akohak'iso do hac'ih' ha'dodzi

45: 4 HODE'ZIZ 45: 17

a'dadza dah; hak'e bildaho-

ye'go ei'banh.

4 Ako Jo'zef bik'iso ayidi'-

nid, Na'nihoskafih, si'gahgi

ni'nohkah. Ako hac'in' fiiji'-

kai. Ado adi'nid, Sih, Jo'zef

ast'inh, niHik'is ei rjiptjin'

nidahisolni nit'efiigi.

5 Ako k'adt t'ado banhdani-hi'ni'i in'dah t'ado a'c'ifi' donihil dahozo'ni kwe e ni'da-

sisiyolni'igi banh : niliitse'-

dan God sinii'a daliinah'igi

yisda'hidesnil biniyeh.

6 Di naki na'hai hodicingoke'yah bikagi, ado asdla' ni-

nadoliah yidzih, ei biyi' doni'dahojitdlad' dah do, in'-

dah do dajiyiz dah dolel

7 Ako God nihitse'dah si-

nil'a*, nahasdzah bikagi ni-

ha'alcini la'dah naldeh' do-

letgo, yisda'-hil'teh ayoat'e'-

hi beh yisda'-nihidesnil bi-

niyeh, ako dahinohna dolel

8 Ako do nihi kwe'e dasi-

nol'a* dah, God at'ihh : akoFero bizee nahalin'go, in'-

dah bi dine e bi nant'a i nis-

lihh, in'dah I'jiDt ke'yah t'a-

at'e-hit'eh nat'lni nislih'go

a'silah.

9 Tsihlgo size'e bic'ih' hi-

dohkahgo a'dabididohnil, Ni-ye* Jo'zef kodi'nid, God, Tjipt

t'aat'e-hit'eh boholni'hi a'si-

lah, adeh sadinal, t'ado na-ahodilzi'di:

10 Ado Go'sen ke'yahgi ke'-

hot'ih do, ado aha'ni si'gah-

gi ke'hot'ih do, nih in'dahnaalcini, in'dah naalciniba'daalcini, in'dah ni dibe,

in'dah ni begasi, in'dah neholon'igi t'aaltso:

11 Ako niha na astso'do, t'a

hodicingo asdla' fiinadohahei'bahh; ako nih in'dah na-alcini in'dah ne holon'igi t'a-

altso do nihadahojoba'i da-

dolel dah.12 Ado jo'akon, nihina beh

dadoh'ih', in'dah sisti'li Ben'-

jamin bina beh yoihh', sih

size beh nihic'ifi' hahasdzih.13 Ako sizee I'jiptgi ayo-

anist'eh'igi in'dah daoltsan'-

igi t'aaltso beh bil dahodol'-

nih; ado tsihlgo kwee size'e

bil hi'dohkah.14 A'kohgo hatsi'li Ben'ja-

min bize jizcitgo ji'cah

;

Ben'jamin atdo* t'a akot'ego

ji'cah.

15 Indi'dah ha'naikeh t'a-

altso bizaz-not'ahh, ado bize

dajiz'citgo daji'cah : ado bi-

k'ijin' hak'iso hac'in' ya'dalti*

hit'eh.

16 H Ado Fero bi kin go'ne*

ba hane'igi deidizts'ah, Jo'-

zef bik'iso ba yi'kai ha'ni'-

go : ako Fero in'dah bindal-

a'i bah bil daho'zoh.

17 Ako Fero ei Jo'zef ayi-

di'nid, Nik'iso abididi'nil,

Ko'dadohnil ; nihihh biyel

bil bik'i hi'daohtl'oh, adodahdokahgo Ke'nan ke'yah-

go hi'dohkah,93

45: 18 HODE'ZIZ 46: 3

18 Ako nihizee in'dah ni-

Radaalcini aden bil sa doh-nel : ado Tjiptgi ke'yah ya'-

ahot'eh'igi nihadides'al, adoke'yah biyf dalkan'igi in'-

dah danesk'ahigi dahsan'dolel.

19 K'adt a'niHidesnm'igia'dahneh ; Fjipt ke'yahdotsinabans dadotbans, nilia-

alcini in'dah nilii daasdza'nibiniyeh, ado nihize'e bil

aden dohnel'.

20 Ado aldo' daht'in'igi

t'ado haat'i' lafih' danohsf-ni : rjipt ke'yahgi ya'adat'-

eh'igi t'aaltso danilii, ei'-

banh.21 II Ako Iz'rel biye'kehako'dadzidzah : ako Feroadi'nidigi at'e'go Jo'zef tsi-

nabans hayiznil, ado hast'e'

bikin ni'jokah doleligi haa'yilah.

22 Ado t'aadziltso t'a al'an

beh hadazdit'eh'igi hataiznl;

nidih Ben'jamin el tadi nez-

na'din bes-ligai in'dah e as-

dla'di beh hadit'e'go ye'-

ninil.

23 Ado bize'e di yic'in' a'yi-

lah; Teh nezna Tjiptdo ya'-

adat'eh'igi bit_ bik'i-ndaastl'-

ongo, in'dah teh daba'adigineznago, nadan in'dah bah,

in'dah bist'e' yil bik'i-naas-

tl'ohh, bize e aden yikln do-gal biniyeh.

24 Ako hak'iso nikiz'nil'a'-

go nike'ikai : ako bic'ih* ha-94

dzodzlgo abizdi'nid, Na'kah-go t'ado sad al'c'in' hi'da-

hoahi.

25 Ado rjipt keVahdo ni-

keji'kaigo, Ke'nan ke'yahdihaze'e banji'kai.

26 Ado bil dahojolne'goadajinih, Jo'zef t'ah hinalanh', ako Tjipt ke'yah t'a-

at'e-hit'eh bi nant'a'i ni'lihh.

Ako do jodlah'go bik'e hoi

hoye.27 Ako Jo'zef bizadigi beh

abizdi'nid yehgi at'e'go yehyil daholne': ado tsinabansei hoi hi'dobahs biniyeh, Jo'-

zef hac'ih* a'yila yeni' dzil-

tsah'go, dabize'e Je'kab biyi*

sizi'ni bil na'hojohd:28 Ako Iz'rel adi'nid, T'a

ako'di, siye' Jo'zef t'ah hinalanh', t'ahdo dastsahdah bi-

c'in' de'sal'go na'idestsel.

WOLTAl 46.

1 Ado Iz'rel beh holon'igi

t'aaltso yil dahdinah, adoBirsi'bahgi nininah, ado bi-

ze*e Ai'zik bi God yic'ih*

naisnih.

2 Ako tl'ego God hadzl Je'-

kab yic'ih', bil'-yeh yic'in'

hadzigo adi'nid, Je'kab, Je'-

kab, ako azdi'nid, Kwe'elanh' sih.

3 Ako adi'nid, Sih, Godast'ihh, nize'e bi God: I'jipt-

jih' yinel'igi t'ado bik'e nil

hoye'i, akwe'e la* ayoat'e

al'an dine'e a'ndeslil.

46: 4 HODE'ZIZ 46: 21

4 Fjiptgo nil desnel': adoaden ha'niliides'is : ado Jo'-

zef ni'nik'egi dahdidolnih.5 Ado Je'kab Birsi'bahdo

dasdinago, Iz'rel biye'kehdabize'e Je'kab, in'dah ba-da'alcini in'dah bi daas-dzanh tsinabans yil denil-

bans, ei Fero hoi ni'dobansbiniyeh hac'in' a'yilah yenf.6 Ado dabilin in'dah deit'-

inigi, Ke'nan ke'yahdi hwedahazlin'igi yil dahdinah,ado rjiptgi jininah, Je'kabin'dah baalcini t'aaltso bil:

7 Biye'keh in'dah bitsi'keh

in'dah bina'likeh, in'dah ba'-

alci'ni t'aaltso I'jiptdi yil ni-

nah.

8 H Ado di'di Iz'rel ba alci'ni

dabi'zi*, ei I'jiptgi nininan'i-

gi, Je'kab in'dah biye'keh :

Ru'ben ei atseh' Je'kab ba'

yizcin'igi.

9 Ado Ru'ben biye'keh ei

Ha'nok, ado Pal'lu, ado Hez'-ran, in'dah Kar'mai.10 Ado Si'mian biye'keh ei

Je'muel, ado Je'min, ado 0'-

had, ado Je'kin, ado Zo'har,

in'dah Sal ei Ke'nan dine'e

asdza'ni biyaz.

11 Ado Li'vai biye'keh ei

Ger'san, ado Ko'hath, in'dahMere'rai.

12 Ado Judah biye'keh ei

Er, ado O'nan, ado Si'lah,

ado Fe'rez, in'dah Za'ra: hi-

dih Er in'dah O'nan Ke'-nandi neznah, Ado Fe'rez

TNavaho] 7

biye'keh, ei Hez'ran in'dahHa'mil.13 Ado Is'seker biye'keh ei

To'lah, ado Pu'vah, ado Job,in'dah Sim'ron.14 Ado Ze'bulan biye'keh ei

Si'red, ado I'lan, in'dah Jah'-lil.

15 Di'di Li'ah bij^azkeh Pe-dan-E'ramdi Je'kab ya' ni-

yiscin'igi, bitsi' Dai'nah bil:

j

di t'aaltso biye^keh, in'dah

I

bitsi'keh ta*din-ta jilt'eh.

16 Ado Ged biye'keh ei Zi'-

Ifian, ado Heg'gi, ado Su'ni,

[ado Ez'ban, ado E'ri, ado: Ero'di, in'dah Ere'li.

^17 Ado E'ser biye'keh ei

I

Im'nah, ado Is'vah, ado Is'vi,

J

ado Beri'ah, in'dah dabilah

I

Si'rah : ado Biri'ah biye'kehei Hi'ber, in'dah Mal'kil.

18 Di'di Zil'pah biyazkeh ei

Le'ban, bitsi' Li'ah yeniltin'-

igi, ako di'di hastahadah Je'-

kab ya' ni yizcihh.

I

19 Je'kab be asdzah Re'celbiyazkeh ei Jo'zef in'dahBen'jamin.20 Ado I'jipt ke'yahdi Jo'zefba yizci'ni Manas'seh in'dahI'frem, ei Asenath', Patifi'-

rah, An'gi na'ilnin'hi bitsi'

ba' yizcihh'.

21 Ado Ben'jamin biye'kehei Bil'hah, ado Be'cer, adoAs'bel, ado Ge'rah, ado Ne'-aman, ado E'hi, ado Ros adoMup'pim, ado Hup'pim, in'-

dah Ard.95

46: 22 HODE'ZIZ 47: 4

22 Di'di Re'cel biyazkehJe'kab ya' niyizcin'igi : t'a-

attsogo dints'adah jilt'eh.

23 Ado Dan biye* ei Hu'sim.24 Ado Naf'telai biye'keh

ei Jah'zil, ado Guni, ado Ji'-

zer, in'dah Siriem.

25 Di'di Bil'hah biyazkeh,

ei Le'ban, bitsi' Re'cel yenil-

tin'igi, di'di Je'kab ya' niyiz-

cinh; t'aaltsogo tsosts'it jil-

t'eh.

26 T'aaltso Je'kab ei I'jiptgi

yil ninan'igi bits'ando da-hazlifi'igi, Je'kab dabizaadt'a bilgo, hastan'din do'ba'an

hastanh;27 Ado Jo'zef biye'keh I'-

jiptgi ba' niliezcin'igi ei na-kih' : ako Je'kab ba'alci'ni

t'aaltso I'jiptgi ninan'igi ei

tsosts'itdin.

28 Tf Ako alanjin' Judahajil'a' Jo'zef bic'in*, Go'sengohodois' biniyeh; ado Go'senke'yahdi jininah.

29 Ako Jo'zef ha tsin'-na-

bans ast'e-ji'lago Go'sendihazee Iz'rel bidas-dogal'godasdiyah', ako bazniyagobize dziz'nigo jicago t'a ni'-

zago hodi'na'.

30 Ako Iz'rel ei Jo'zef ayi-

dinid, K'adt si'ni dastsah, ha-lah, ninih nettsanh t'ah hini-

na lahh'.

31 Ako Jo'zef hak'iso in'dahhaze'e ba'alci'ni t'aaltso abiz-

di'nid, Fero bic'in' de'sal, adobil hodes'nigo a'bididesnil',

96

Sik'iso in'dah size'e ba'alcl'ni

t'aaltso Ke'nan ke'yahdi ke'-

dahat'in nit'enigi saninah;32 Ado nidanilkadi dani-

linh, dabilin' yaa'dahalyah'goyi'danesdin ; ado dabi dibein'dah dabi begasi, in'dahdeit'in'igi t'aaltso yil ninah.

33 Ako ako'donil, Fero,

Hak'go, nihididonil, ado Ha

-

at'i'san' nihinidanis? nihidi-

donil'.

34 Alci'ni danidlin'do ni

nidalVi dabilin' hideinilkad,

k'adt hidih, nihize'e aldo' t'a

akot'e hit'eh, da'bididohnil'

:

ako Go'sen ke'yahdi ke'da-

hoht'ih' dogo biniyeh;joh,

nidanilkadi t'aaltso I'jipt

dine'e bil danicoh'i ei'banh.

WOLTAl 47.

1 Ako Jo'zef djasdiyago Fe-ro abizdi'nid, Size'e in'dah

sik'iso, in'dah dabilin', in'dah

deit'in'igi t'aaltso Ke'nanke'yahdeh nininah; ado jo'-

akon, Go'sen ke'yahgi nini-

nah.2 Ado hak'iso bitahdo as-

dla'go bil dasdikai'go Ferobic'in' bil nijikai.

3 Ako Fero ei hak'iso ade-

yidi'nid, Haat'i'sah' nihi ni-

danis? ako Fero a'dabizdi'-

nid, ni hidara'i nidanilkadidani'hnh', nihi in'dah dani-

hize'e aldo'.

4 Ado Fero adabizdi'nid,

Ke'yah biyi' t'o-atsed ke'-

47: 5 HODE'ZIZ 47: 18

hwit'in' dogo biniyeh nini'-

nah; Ke'nan keyahgi t'ai'-

yisi hodicin'go c'il at'din ni-

hilin' bah : ako di'banh ni'-

danikanh, bi'ni ni nidalViGo'sen ke'yah bi ke'dahat'in'

dolel.

5 Ako Fero hadzigo anihJo'zef yic'in', Nizee in'dah

nik'iso naninah:6 Job, rjipt ke'yahigi beh-

niholnih', bi'nigi ke'yah aga-go biyis'igi biyf nize e in'dahnik'iso ke'dahat'in' do; bini-

di Go'sen ke'yah biyi' ke'da-hat'ihh : ado bitahgi dinehla' dahwiyan'igi behoni'sin-

dah, ei sihh' binant'a'i saadidi'Hl

7 Ako Jo'zef, ei bize e Je'-

kab, Fero yic'in' yah iaz

:

ado Je'kab sodolzin Feroyik'ih.

8 Ako Fero ei Je'kab ayidi-

nid, Dokwi'sah' ni na'hai?9 Ako Je'kab hadzigo Fero

I

ayidinid, Sinilkahdeh t'a nas-ne'go nezna'din do'ba ah ta'-

din si na'hai : sinilkan'igi

t'adokwi in'dah sic'ih' na-hwi na hit'en, dasize e hida-ne'go denilkah hit'ehigi doako'danelt'e' dah.10 Ado Je'kab sodolzin Fe-

ro yik'ih, ado Fero yits'ah-

deh c'inadzah'.

11 Ako Jo'zef haze e in'dahhak'iso Tjipt ke'yahgi, ke'-

yah badazdez'ahh', ke'yahaga'go biyis'igi, ke'yah Ra-

mi'siz holyeh'idi, Fero adi'-

nidigi at'e'go.

12 Ako Jo'zef haze e in'dahhak'iso, in'dah haze e baal-ci'ni t'aaltso, baalci'ni a'da-

nelt'e' igi bik'ehgo c'iyan behbaahojilyah hit'efi.

13 Tf Ado ke'yah t'aat'e-hi-

t'eh biyi' c'iyan a'dasdihd;

t'ai'yisi hodicin'go ei'bahh,

ako I'jipt ke'yahgi, in'dahKe'nan ke'yahgi bik'e t'ai'yi-

si bildahoye.14 Ako Jo'zef ei I'jipt ke'-

yahgi, in'dah Ke'nan ke'yah-gi beso t'aat'e a'la a'yilah,

nadah beh hidadzisni' yeni*,

ako Fero bi kin go'ne* Jo'zef

beso yah' ajizja.

15 Ako I'jipt ke'yahgi, in'-

dah Ke'nan ke'yahgi besoa'dasdihdgo, I'jipt dine e Jo'-

zef yahaskai'go a'dabizdi'-

nid, C'iyan nihitaninih': ha'-

at'i'sah' biniyeh t'a ninal di'-

ni nel? Halah, nihi beso a'-

dasdihd ei' beh at'eh.

16 Ako Jo'zef adinid, Nihibeso a'dasdihdgo nihilih' sa-

dahohnil', ado nihilih' bide-nah' niha' diyestsol'.

17 Ako Jo'zef dahalih' ba-dadzizniF: ako Jo'zef lih in'-

dah dibe, in'dah begasi, in'-

dah teli bidenah' c'iyan ha

-

daistsod: ako ei bigai' daha-lih' yeni' al'tso bidenah' ha'-

daistsod.

18 Ako ei ninana'haigo, ba-nadziskai'go a'dabizdi'nid,

97

47: 19 HODE'ZIZ 47: 30

Bi'dahonilni'hi do bits'an ni-

danilm' dah do, nihi besot'aaltso ni'dahalni'; bi'daho-

nilni'hi nihihfi' t'aaltso bihsi'Hn'; bidahonilni'hi yoih'go

t'ado yidzi'hi dah, danihits'is

in'dah nihi ke'yah t'eyah.

19 Haat'i'sah* biniyeh t'a

ninal nihi in'dah nihi keyaha'dadidihl : c'iyan bidenahnihi in'dah nihi ke'dayahFero bi nanil dadidleh adok'elyeh' nihitaninih, dahini'-

na dolelgo, ako do dadi'ni'-

nei dah, ako do ke'yah bikado-nagahi-dah dolel.

20 H Ako Jo'zef ei I'jiptgi

ke'yah t'aat'e Fero ya' na-yisnl; I'jipt dine'e bi da'da*-

ak'eh bandahazni, hodicin'-

igi bik'ehdesdlih ei'bahh

:

ako'dzago ke'yah Fero bih

sihh'.

21 Ako dineh I'jipt biyi'

da nilts'andeh kin-hadas ahi-

gi biyi' ke'dahat'ihgo a'jilah.

22 Na'dailnih'hi bi ke'da-

yah t'eyah t'ado hidzisni

dah ; na'dailnih'hi ei Ferot'asah'di c'iyan ba' nini'nil-

go ; ako Fero beninihgi ei

deiyah' hit'eh ; ei'bahh hake'dayah t'ado handahaznldah,23 A'kohgo Jo'zef ei dineh

ayidi'nid, Jo'akon, di'jihh ni-

hi ke'yah bil Fero bah na'-

nihiyel'nl : ako kwe e k'el-

yeh nihah, ako ke'yahgi k'i-

dadidohlel.

98

24 Ako agiz ba'holzizgoko'dadohnil, la' Fero ba'da-hidohjih, ako din'di akona-nelt'e'go ei danihi' do, nihi

da'daak'ehgi k'idadidohlel

biniyeh, ado nihi in'dah ni-

hik'ei, in'dah nihada atcini bi

c'iyan' dole!.

25 Ako adadi'nid, Yisda'ni-

hi'ninil: Bi'nidi Bohonisni'hinihadajoba go, Fero bi na nil

dadidlel26 Ako I'jipt ke'yahgi t'aa-

t'e-hit'eh Jo'zef di behaz'ah'-

go a'yilah, di'jihgo hidih, ei

Fero la bi dogo; na'dailnih'-

hi bi da'daak'ehgi t'eyah

dodah, ei do Fero bih silih'

dah.27 TI Ako Iz'rel ei Go'senke'yah biyi' ke'dahat'ih hit'-

eh ; akwe e deiit'inigi da-hazlih, ado lah'i dzizlih, adoayoat'ego k'eahzde'ziz.

28 Ako Je'kab ei I'jipt ke'-

yahgi kehat'ihgo tsosts'its'-

adah na'hai: ado Je'kab bi-

nilkahdeh nezna'din do'ba'-

ah diz'din do'ba'ah tsosts'it

bi na'hai. ^

29 Ako Iz'rel dadotsatjih*

k'adeh ba'holzisgo, haye' Jo'-

zef Hak'go, bizdi'nidgo abi-

jinih, Nil nislih'go na'nos-

kahh si tsosk'it biya adii-

nih', ado joba'i in'dah ya'-

at'e'go sandi'nal ; na'nos-kahh do I'jiptgi leh sidillel

dah.30 Dasita yeni' bitahgi si-

47: 31 HODE'ZIZ 48: IS

tin' do ni'sin, ako Fjiptdo c'i-

sidiltel, ado leyi-sije'igi leh

sidil'tei. Ako azdi'nid, T'a

adi'ninidigi a'desnil.

31 Ako azdi'nid, God binal

sic'in' handzih: ako GodjDi-nal bic'ifi' hadzodzl, ako Iz'-

rel ha tsask'eh bikagi yaa'dzidzah.

WOLTAl 48.

1 Ako akodza do'bik'ijin'

la Jo'zef yil holne', Jo'akon,

nizee datsah: ako haye' Ma-nas'seh in'dah Tfrem das-

diez.

2 Ako la' Je'kab yil holne*-

go adi'nid, Jo'akon, niye^* Jo'-

zef nic'in' yigai': ako Iz'rel

dzil'dzil izdilya'go tsask'eh

bika dasnesdah.3 Ako Je'kab ei Jo'zef ayi-

di'nid, God-T'aaltso-Yinera'-

ni Luz'di, Ke'nan ke'yah bi-

yi' sa niyago sik'i sodolzin,

4 Ado asidi'nid, Jo'akon,k'eahyil'zisgo a'ndeslil, adona*alcini nas dahilcih'igi

t'oahayuigo adeslil, ado nits'-

ando dineh t'oahayui k'ean-

dayilzis'go adeslil ; ado di

ke'yah naalcini nas dahil-

cih'igi badides'al hoi ago da-bi dolelgo.

5 Ako niye' t'aala', I'fremin'dah Manas'seh, ei I'jipt

ke'yahgi na' yizcin'igi, t'ahdoI'jiptgi nani'sah dah yehdah,ei sih; Ru'ben in'dah Si'miansih'igi giat'e'go sih dolel.

6 Ado naalcini na nadocil'-

igi ei t'a ni do, ado bik'iso

bik'ehgo ke'dahat'ifi'gi dajo-zi' dolel.

7 Ako t'a sih Pe'dandehniya yehdah, Re'cel saalk'-

eh daztsahh, Ke'nan ke'yah-gi yinel'go, I' frath t'aayidi

hadzih'go i'dah: ado I'frath

t'ah bic'ih' yi nelgo leh hol-

tihh', akwe e Beth'lihem hol-

yeh.

8 Tf Ako Iz'rel ei Jo'zef bi-

ye'keh dziltsah'go azdi'nid,

Di'sah* hai' at'ihh?

9 Ado Jo'zef haze e abizdi'-

nid, Siye'keh at'ihh, kwe'eGod seninil'igi. Ako azdi'-

nid, Na'noskahh, bil sanikah

j

ako bik'i spdideszihl.

[

10 Ako Iz'rel hastihgo bi-

I

nina bina do yeh oih' dah1 silih'. Ako bi'gahgi nizniez-

Igo yi'za-not'ahh, ado a'di-

holtsod. ^

11 Ado Iz'rel ei Jo'zef ayi-

di'nid. Do ninih nedestsel'

dah ni'sin hit'eh, ako hidihGod na alcini aldo' seini'ez.

I

12 Ako Jo'zef bigodt' yita'-

Igi sizihgo nahjih' ko'jilah,

!ado hanih beh ni'jih' ya

i

a'dzidzah.

j

13 Ako Jo'zef t'aa'la' das-diez, I'frem nisnajih' beh

! Je'kab nistFajih* bic'ih' niz-

^niltih'go, ado Manas'seh nis-

itFajih* beh Je'kab nisnajih'

bic'ih' nizniltih'go, ako bic'-

ih' nizniez.

99

48: 14 HODE'ZIZ 49: 4

14 Ado Iz'rel nisnajin' behk'izdesni'go Tfrem bitsi bi-

ka dasdesni, ei akedefi yis-

ci'ni jilinh, ado nistrajin*

beh Manas' sell bitsi bikadasdesni, ako hoi beho'zingodasdesni; Manas'seh ei atse

yizcin'igi at'e ei'bafih.

15 Ako Jo'zef bik'i sozdol-

zingo azdi'nid, God, ei size'e

E'braham, in'dah Ai'zik yi'-

gahgi naas fiit'efiigi, ei God-igi sinilkafidefi di'jinjih' Sa-

na'altso' fiit'en,

16 Diyin-nal'a'i ei banhi-giat'eh'igi yits'andefi yisda'-

siltin'igi, asikeh yik'i sodi-

dolzifil'; si'zi' ado size'e

£]'braham in'dah Ai'zik da-

bi'zi' beh dajozi' do; ado na-hasdzan bikagi t'ai'yisi t'oa-

hayuigo k'eandi'not'inl

if Ako Jo'zef haze'e ei

I'frem yitsi yika dahdesnldziltsan'go, do hot ani' dah-go, hazee dah-bizdidilni'go,

I'frem bitsi bits'ahdo, Ma-nas'seh bitsi bikagi dahbiz-didolnih biniyeh.

18 Ako Jo'zef haze e abiz-

di'nid. Do akot'e dah size'e:

di atse yizcin'igi at'eh ei'-

bahh ; ni'la* nisnajih' behbitsi i3ika dahdilnih'.

19 Ado haze e do ini'zingo

adi'nid, Sih sil beho'zin siye',.

sih sil beho'zin : ei atdo Ib^

dine'e doiel, ei atdo' ayoat'e

dolel: ako hidih t'aani bitsi'-

H bilahgo ayoat'e' dolel ado100

ba'alcini nas dahilcih'igi

t'oahayui al'an dadine^e da-dolel.

20 Ado ei bijinh yik'i sodol-

zingo adi'nid, Iz'rel, ni'zi* yil

a'k'i soda'didolzihlgo adani'

do, God, ei I'frem in'dah Ma-nas'seh giat'e'go a'nihidolil

:

ado I'frem ei Manas'seh yi-

lahgo at'e'go a'yilah.

21 Ako Iz'rel ei Jo'zef ayi-

di'nid, Jo'akon, dadestsal

:

ako hidih God nil naas do,

ado danize e bi ke'yah yen-go na'nihidois.

22 Indidah ke'yah la nik*-

iso bilahgo nadiniahh', ei'di

A'mor dirie'e si diltlis in'dah

se iltin' beh biga'dinest'ahh.

WOLTAl 49.

1 Ako Je'kab haye'keh,Hak'go, bizdi'nidgo abijinih,

Ahah' ohneh, ako nas yol-

kal'go nihic'ih' a'dahodonil'-

igi beh nihil hodesnih.2 Ahah' ohneh'go, dai'sol-

ts'an, Je'kab biye'keh

;

dano'lin'jgi;

Nihize'e Iz'rel dai'solts'-

ah.

3 Ru'ben, ni atseh' sa yiz-

cin'igi ni'lihh, sidzi'li,

in'dah sidzi'li beh ho-

de'zizigi ni'lihh;

Alahgo ayoat'eh'igi in'dah

_ alahgo adzi'li.

4 Toh yo anolgazi nahoni'lin

binina do alahgo ant'e'

dah dolel;

49: 5 HODE'ZIZ 49: 15

Nize'e bi tsask'ehjin* ini-

yah', ei'banh;

I'dan banhigi in'dza : si

bika-dahantehi bikajin'

iniyah'.

5 Si'mian in'dah Li'vai' ei

alk'is nidlinh;

Bi diltlis ei bedadi'lah'igi

bi deni' a'dat'eh.

6 Si sizin ni'li'ni, bi nahat'-

ah in'dah a'la-naadleh'-

igi t'ado bitah ninahi,

Se ayoat'ei' t'ado bil nili'-

ni:

Baho'cindgo dineh le'i yi-

yisRin', ei'banh,

Ado a'k'ehal'in'go begasibi tsa'ts'it k'i'nigiz.

7 Bahacifilgi ei banhigi a'-

bididolnil, t'ai'yisi has-ke'go, ei'banh;

Ado t'ai'yisi do joba'gobaha'cih' hit'en:

Je'kab dine'e bitahgi at-

tsX-desnit,Ado Iz'rel bitahgi laido'-

jah'.

8 Judah, nih nik'iso na'da-hanih' do:

Ne ena dabik'os yintah'-

do;

Nize'e biye'keh nic'ih* ya-a'ndat'ifih' dolel.

9 Judah ei Nasdo'i-tso bi-

ya'zi at'eh:

Nanittsed'igi bits'an dah-n'dindzah siye*:

Dahjisjind'go, nasdo'i-tso

nahalin'go dzizdah',

Ado nasdo'i-tso baadigi

giat'e'go; hai'sah* nabi-didolt'el?

10 Nat'a'-gis Judah do bi-

gadotifil' dah,

Ado nat'ani-bi-gis bikebita'deh do hadotihl'

dah,

Sai'loh niyajih;

Ado ei dineh .bik'eh daho-jil'in' dolel.5

11 Bi teh-ya'zi c'il-naatroi-

sikadgo yanh dahna'-yitl'oh,

C'il-naatl'ol-sikad biyis'i-

gi nidih;

C'il-naatroi-bi-to biyi* bi6* tanez'giz,

Ado yehadit'eh'igi c'il-na-

atl'oi bi dil biyi':

12 Bina c'il-naatl'oi-bi-to behlici' do.

Ado bi gwo apbe* beh li-

gai' dolel.

13 Ze'bulan ei to-nitel bi-

bahh'gi, tsin-nael' ho-lonigi kehat'in' dolet;

Ado tsin-nael' ba' nael'

do;

Ado bi ke'yah hodzo'igi ei

Zai'dan bi'gah dolel.

14 Is'seker ei teh bidzi'H at^-

eh,

Dibe dabagan' yila gi si-

ti'ni:

15 Ako ha'alyinh ya'ahot'-

eh'igi hodziltsahh',

Ado keyah'igi hozo'nilanh';

Ado ha wos ya a'jilah da-hazdidoyel'go, -

101

49: 16 HODE'ZIZ 49: 27

Ako a'nal'a'i silin'go na-nis t'eyah yanagah'.

16 Dan ei bi dine'e yent'in'

^ dolel,

Iz'rel IsL dadine'e ni'lin'-

go.

17 Dan ei hont'i gi tl'is sitin'-

igi ni'lin' do,

Alingi trisbika-nidzis-

kai'igi,

Lin biketaligi aliil'has

do,

Ako bik'i sidah'igi t'an-

jin'go a'dahinideh' do-

lel.

18 JihoVah nili'ni, ni beh-yisda-ilde'hi biba* ani-

st'eh.

19 Ged, ei nidabahigi bik'-

ido'jah;

Ako nidih dabike'tal yik'i'

didoltal'.

20 A'ser bits'anden c'iyan'

nesk'ahigi holon' do.

In'dah ado nidat'ani bi

c'iyan' dalkan'igi naha-dleh' dole!.

21 Naftelai ei binh ba adbidocit'igi at'eh:

Sad i'lin'igi yeh yatti'.

22 Jo'zef ei tsin bigan t'o-

ahayu'i banh naadleh'-

_ igi at'eh,

Toh-ha*lin'igi bi'gahgotsin bigan t'oahayu'i

banh naadleh'igi;

Bigan tse nastl'inigi bi-

lahgo adahezyinh'.

23 Da'dilt'ohi ha'ni' ha a'da-

yilah,

102

Ado daholt'oh nit'en, adodahojo'ta' nit'eh.

24 T'a a'ko' nidih beh eltin'

t'ah bidzir,

in'dah bi'la bigan bil

bidzii'go al'yah,

Je'kab bi God-Ayoat'e-bidzi'li bi'la' beh

;

(I^o'den nanilkadigi ei

Iz'rel ba tseh'igi at'-

eh.)

25 Nize e bi God nidih, ei

nika anal'wo' dolei'igi.

Ado T'aaltso-Yinel'a'ni

beh, ei nik'ihojidli' do-

le!,

Ya'dilhil biyi'den ak'iho-

^ jidlih'igi beh,

In'dah wo'yahdeh ak'iho-

jidlih'igi beh,

In'dah daapbe'do ak'iho-

jidlih'igi, in'dah dais-

c'itdo ak'ihojidlih'igi

beh nik'ijisdli' dolel.

26 Nize'e nik'ihojidlih'igi

Ei dasita' yeni* beh-ak'i-

hojidlih'igi bilah at'e'-

goHolago dadzil'igi nint'i'-

3 in' nidih:

Ei'di Jo'zef bitsi bikagidolel,

Ado bik'iso yits'an na-gah'igi bitsi-t'agi.

27 Ben'jamin ei ma'in-tsohnahahn'go al'gal do:

Abin'igo yilhididel'igi yil-

del' do,

Ado e'eahgo niyisnan'-

igi altai nih' dolel.

49: 28 HODE'ZIZ 5028 Di'di t'aadzil'tso Iz'rel

dadine'e nakits'adahgo daji-

linh': ako di'di dabizee yehbic'in* hadzi' ado hakldaho-dzisdli*; ado t'aadzil'tso t'a-

laiz nitin'igo beh-ak'ihoji-

dlih'igi bik'ehgo bik'i soz-

dolzin.

29 Ako hazo'ogo bic'in ha-dzodzi'go abizdi'nid, Si di-

ne e yeni' bit alia' adesnil:

dasizee yeni' bit yo'adasi-

doiil, tse-bi-hodza'ni go'ne*,

ei Heth dine e, I'fran bi da

-

ak'eh biyi gi.

30 Makpi'lah da ak'ehgi tse-

ya-go'ne'-ahodzan'igi, Mam'-re bic'in gi, Ke'nan ke'yahdi,

ei da ak'eh teh dahodi nit bi-

niyeli, E'braham ei Tfran,Hetli dine e ya nayisni'igi.

31 Akwee E'braham teh

destihh', in'dah be asdzahSa'rah do'; akwee Ai'zik teh

destihh', in'dah be asdzahRebe'kah do*; ado akwe e sih

Li'ah teh yittihh'.

32 Ei daak'eh in'dah bi-

yigi tse-ya-go'ne'-hodzan'-igi, ei Heth ba atci'ni ba ni-

hazni'.

33 Ako Je'kab biye'keh attso

hazo'ogo yil daholnego, hatsask'eh bikajih' a'nzdolez-go, ha nitc'ih hayi'deh hal-

wodt, ako hak'ei yeni' ahi-

kahgo ajiyah.

WOLTAl 50.

1 Ako Jo'zef hazee binih

' bik'ijih' ya a'dzidza'go ji'-

I

cah, ado bizaz-not'ahh'.

!2 Ado Jo'zef bin'dalVi aze-

adel'in'igi, haze e bik'idadi-

dohdis', bizdi'nid : ako aze-

i

adet'in'igi Iz'rel yik'idadez-

j

diz'go desgan'.

3 Ado diz'din jihh bi'gahban'dajit'ihh ; akot'e'go det-

gan'igi beh banjikai : akoI'jipt dine e ha daca'go tsos-

ts'itdin yiskahh'.

4 H Yotkati biyi' acah yeni*

baga'hosziz'go, Jo'zef hadzlFero bi kin go'ne' hidakai'-igi bic'in*, ako abizdi'nid,

K'adt nihil nistih'dah, na'ni-

hoskahh, Fero bic'in' hada-dohdzih'go a'dadidohnit',

5 Size'e, God t'a binat di

beh sanaho'niahh, jidi'nid,

Jo'akon, dadestsat',_ Ke'nanke'yahgi teh sididoltet bini-

yeh haho'gedigi, akwe'e tehsidit'tei. Ako k'adt Na'nos-kahh, si'nidi akoh desat goado size'e teh destel'go adeh'na'desdat'.

6 Ako Fero adi'nid, Isfilah,

akoh dinahgo nize'e leh dit'-

tet, God t'a binat ba'nahwini-ah yeh'gi at'e'go.

7 Ado Jo'zef, bize'e teh yil-

tehgo dahadiez : ado Ferobindafai t'aattso, in'dah hakin go'ne' alahjih' hidakai'-igi, in'dah I'jipt ke'yahgialahjih' hidakai'igi t'aattso

bit akoh ji'kai.

8 Ado Jo'zef bi kin go'ne*103

50: 9 flODE'ZIZ 50: 22

nidakai'igi t'aaltso, in'dah

bik'iso, in'dah bize e ba'alci'-

ni: ako baalci'ni adalts'isigi

t'eyah, in'dah dabi dibe, in'-

dah dabi begasi ei t'a Go'senke'yahgi hi'deznil.

9 Ado nat'ani dabi tsin-

nabahs, in'dah lih hidabi-

yeh'igi bil jininah: t'oahoji-

yu'igo.

10 Ado Jor'dan tsenah,E'tad bi ho-dilkohh'igi, tl'oh-

nadan-hadajilk'ahijih* ji'kai-

go: akwe'e daji'cah, t'aiyisi

ye'go daji'cah : ako Jo'zef

bizad k'ehgo tsosts'it jihh

bi'gah haze'e ba daji'cah.

11 Ako ei ke'yahgi ke'da-

hat'in'igi, Ke'nan dineeE'tad bi ho-dilkohh'igi daji-

ca'go dahwiltsahh, ako ada-di'nid, Di Ijipt dine'e t'ai'yisi

yinil a'dat'eh lahh': Di'bahhE'bel Miz'rem hosye', Jor'-

dan tse nadi.

12 Ako haye'keh t'a a'da-

bizdi'nid yeh'gi a'daho'lah:

13 Halah haye'keh Ke'nanke'yahgo dahoniltih'go, Mak-pi'lah, da'ak'ehgi, tse-yago'-

ne' yo-a'daho'lah, ei E'bra-ham, I'fran, Heth dine'e yanayisni', Mam're bic'ih'gi,

hwi'go biyi' yo-a'dahodilne'

biniyeh.

14 Ado haze'e yo-a'daji'lah

do'bik'ijih* Jo'zef in'dah

hak'iso, in'dah t'aaltso haze'e

yo-a'dajilehgo bil jikai'igi,

I'jiptgo bil hiji'kai.

104

15 If Ado Jo'zef bik'iso dabi-ze'e daztsah'go dadziltsah'-

go, adazdi'nid, Jo'zef bahhigibic'ih' a'dedza yeni', t'aani

bahh nihik'e'didoal sa'sin.

16 Ako Jo'zef bic'ih' sada'dajila, Nize e t'ahdo datsahyehdah hazo'o adi'nid, daji-

ni'go.

17 Kot'ego Jo'zef bic'ih* ha-dadodzih, Na'noskahh, nik'-

iso t'aadzago yanaskai'igiin'dah bahhigi a'dadzaigibandiniah : nic'ih' bahhigia'dadza ei'bahh : ako k'adtnize'e bi God bindal'a'i bi

t'aadzago yanaskai'igi ban-diniah. _ Ako Jo'zef bic'ih'

ya'dajilti'go yi'cah.

18 Ako hak'iso ha yikai'gohac'ih' danesjol'go adadi'nid,

Jo'akon, ni na nil danidlihh.19 Ado Jo'zef ei ahodi'nid,

T'ado bik'e nihil dahoye'e,da si'is God sezin'igi se'-

zinh?20 Ako nihi t'eyah bahhigi

a'daso'leh'go a'daht'ih hit'-

eh, hidih God ei ya'at'eh'

dolel'go yinahaa hit'en, di'-

jihh at'eh'igi at'e'go idolil

biniyeh, dineh lahl yisda'hi-

dokahgo biniyeh.

21 Ako k'adt t'ado bik'e ni-

hil dahoye'e ; nihaahasyah'do in'dah nihadaalcini, akobitah hoji'sohdgo ado baji-

joba'go bic'ih* hadzisdzi.

22 TI Ako Jo'zef ei I'jiptgi

ke'hojit'ih hit'en, hoh, in'dah

50: 23 HODE'ZIZ 50: 26

haze'e ba'alcini do': ado Jo'-

zef nibinitkan'igi nezna'dindo'ba an nezna na'hai.

23 Ako Jo'zef I'frem bina'li

baalcini yiyiltsanh: Manas'-seh biye' Me'ker baalcini

aMo* Jo'zef bitsi'k'egi yine-

sanh'.

24 Ako Jo'zef hak'iso abiz-

di'nid, Dadestsal lanh', akoGod t'aani niRa nadah do,

ado di ke'yahdo c'lniRidois,

ke'yah, El'braham in'dah Ai

zik in'dah Je'kab yeh ya'ni-

I

honian'igi ei bic'ifi'^

25 Ako Jo'zef ei Iz'rel ba'-

alcini^ God t'a binal ha'nda-haz ango abizdi'nidgo ajinih,

i

God t'aani nilia nadah do,

I

ado sits'in kodo dayinohjahdole}.

;

26 Ako Jo'zef daztsanh,

I

nezna'din do'ba an neznahIbi na'Raigo: adobik'idazdez-dizgo desgan'go I'jiptgi tsi-

ts'a bi hodoltinh'.

105

MO'ZES Bl NALTSOS NAKFIGI

CInINAH YOLYEHIGIBIK'EH-AHONrLI NEZNAH

WOLTA'I 20: 3-17.

3 H T'akah na'nala danigod silanjin* holon'go ini'sin

yi'la'.

4 T[ Ha at'ih'igi-dah bik'eas-

cin'go be'elya'i do ada adil-

mV dah, do nidih ha'at'ih'igi-

dah ya'diihit biyfdi daho-lon'igi bi'di'lir dah, do nidih

nahasdzan bikagi daholon'-

igi dah, ado do nidih toh bi-

yi'di daholon'igi dah.

5 Ako ei bic'in' do yaanant'inh dah dolel, do nidih

bic'in' naho'la dah dole!, ha-lah, sih, ei Jiho'vah ni Godnisiihh, ako God otc'indi nis-

linh ei'bahh, daala bahhigia'dadzaigi ei bada'alcini tadi

ado din'di alk'i-n'da'ascinh'

nidih sik'edadinih'igi ei

ates'ih' dolel

:

6 Nidih mil'go dalt'e'go

ayoadaso'nin'igi ado beho-sel'ani yaa'dahalyani ei t'e-

yah se ajoba* beh bik'idajis-

dli' dolel7 II JihoVah ni God bi'zi' ei

do-i*lin'go do bahadi'dzihdah: halah, Jiho'vah bi'zi* t'a

do-i'lih'go ba' hadzodzl sin,

106

ei ha'at'e* do hanh at'dingoaho'sin le* at'e' dah dolel.

8 Tf Haayinh-jihh ei diyin-

go baahayahh' beh benirnih,9 Hastan jinh ei' biyi' na-

nilnis do, ado ni nanis altso

a'lil dolel:

10 Nidih tsosts'it jinh'igi

ei Jiho'vah ni God bi haa-yinh-jinh at'eh : ako ei' biyi'

do nanilnis dah dolel, ni' do-dah, niye* dodah, nitsi' do-dah, dineh na' nal'a'i dodah,asdza'ni na' nal'al dodah, ni

b^gasi dodah, ni dineh-do-beho'zingo nagangi nida-

kai'igi aldo' dodah :

11 Halah, hastan jinh'igi

biyi' Jiho'vah ei ya'dilhil in'-

dah nahasdzan a'yilah, lo'-

nilel in'dah ei biyi' daholo'ni

t'aaltso, ado tsosts'it jinh az-

lin' biyi' ei hanalyin ; ei'-

banh Jiho'vah ei haayinh-jinh yik'i sodolzin ado di-

yin'go a'yilah.

12 TI Nize e in'dah nimah ei

nil ni'lih'go Ini'sin: ako t'e-

yah Jiho'vah ni God ni' bi-

kago niyolkali nedinian'igi

ei lan'i idolil.

20: 13 C'ININAH13 Tf Do adzime' dah.14 Tf Do azdile' dah.15 if Do azniinh' dah.16 Tf Bil ke'hot'i'ni t'ado

t'aadzago ba hol'ne e.

YOLYEHIgI 20: 17

hot'i'ni be asdzan t'ado bi-da'ninilni'hi, dineh ba' nalVinidih dodah, asdza'ni ba' na-la'i nidih dodah, bi begasinidih dodah, bi teli nidih do-

17 Tf Bit ke'hot'i'ni bagan' i dah, ado bil ke'hot'i'ni bih'-t'ado bida'ninilni'hi, bil ke'- igi ei t'aaltso dodah.

107

SIN

SIN 1.

1 Dineh la* hoi hozo'ni ei

do-God-k'ehgo a'ni'dahaai'

bik'ehgo joga'll, do nidih

banhigi adani'li bitah dzizi'-

ni, do nidih a'ndahalt'i'i bi-

tah.dzizdai'.

2 Nidih bahh hoi hozo'ni ei

Jiho'vah bizad-bik'eh-a'ho-

ni'li ; in'dah t'a ei bizad-bi-

k'eh-ahoni'li t'eyah bantsi'-

dzikes t'aakwi jifih in'daht'aa.kwi tl'e.

3 Indah to-ni*li'ni bibanh'gitsin-banh-anit'ani la' iah'

nahoji'lin, ako bahwilzis'goho nest'ah* hahh na'hodlel

do ; hat'ah t'eyah do nilneh'

dah do; in'dah haat'i-dahajoli'li ei i'lih' dolel.

4 Do-God-k'ehgo-adat'e' ei

do akot'e' dah: nidih ei t'e-

yah azol bil yo'adahayol'igi

hidahoji'lin.

5 Ei'bahh a'nahwit'ah-be-nilkahgo ei do-God-k'ehgo-adat'e' do atah dadzo'zihhat'e' dah, na aldo' banhigiadani'li ei banhigiat'e-bahh-a'dadini a'la-hi'dadlergi doatah dadolel dah.6 Halah, bahhigiat'e-bahh-

a'dadini ba'dahont'i'i ei Ji-

ho'vah bil beho'zin : nidih108

do-God-k'ehgo-adat'e' ba'-

hont'i'i ei adinl dolel.

SIN 23.

1 Jiho'vah ei saahalyaniat'eh; do bi'dinisli'ni dah do.

2 Nanise' altas ei' _ya'at'e'hi

dayitso'gi na'hinostelgo ah-so'sin : Joh dasze'i bibahhgosa' nagah.3 Si sizi'ni ya'at'eh'go sa

anayodlil: bi'zi* bik'eh a'at'-

e'-at'dini dabintingo sa' na-gah.4 Ado anonel' bi ca'ha'oh

bil bikoh go'ya c'ehi'sah ni-

dih bedahadzi'ti do bik'e sil

hoye' dah dolel: nih sil yias'

ei'bahh; ado ni tsihal' in'-

dah ni gis ei'di beh haos-nih'.

5 Bika-ada'ni t'a al'dihdgo

sa* ini'sin si daana'i dabinal:

ado sitsit'agi tlah bahh ini'-

sin ; sih beh-adla'ni nidihwo'ahlihh'.

6 T'aani ya'adat'e'hi in'dahajoba'i ei ni* nildihd bijih'-

jih* sikedeh holoh' do : adoin'dah hol'ago Jiho'vah bi

kin biyi' ke'hast'ih' dolel.

SIN 32.

1 Hoi hozo'ni ei la* t'a ha-

32: 2 SIN 51: 4

za'kah a'dzidza yeni* t'aaltso

ha na'hidest'anh, in'dahbanhigi a'dzidza yenf t'aal-

tso hak'eolcon*.

2 Dineh la hoi hozo'ni ei

JihoVah do bafihigiat'e ha-c'in* nayil'ta' dah, in'dah honilc'ih t'eyah biyi' anot'ahat'din.

3 T'aakwi jinh t'o bil as-

t'e'dinist'e'go sits'in siyi'di

dadi'yah nahalin silin', di-

nisnin'igi beh.4 T'aakwi jinh in'dah t'a-

akwi tl'e ni'la' sik'ijih' da-hel'das: beh dinistle yeni' ei

sin'go hazga'nl yic'ih' nas-dlih'.

5 Banhigi as'dza yeni' t'a-

anigo nic'in* as'la in'dah t'a

si*za'kah as'dza yeni* do na-nis'in' dah. Ako adesnih,Behazani bilah hidinistal'

yeni* Jiho'vah bil be'hode-sihl' in'dah nih bahhigiat'e!beh t'a si'za'kah as'dza yeni'

sandi'niahh'.j

6 T'a di' banh God-k'eh-go-adat'ei' t'aaltso niclh' yikah

'

sodadilzin' dolel, t'a nik'i'-

:

dahidokahdah : ako t'aanij

toh ayoat'eh dilkoh go nidihei do aha'niden bic'in'^l ni-

daogeh' a'dat'e' dah dolel.I

7 Nih t'eyah bl na'hidis-

;

t'in'hi ni"lihh; ac'ih'-nahwi*-

!

nani do-sidelni'go asini'sin

do; yisdah-ildeh'go beh sin'-

igi sinadel'ago asini'sin do-

le!,i

8 Beh yinal' doleh ei behnandi'nestinl in'dah bohwi-dil"al : t'a sih sina t'eyahbeh ninestihl do.

9 Lin in'dah dzanez do-ak'iditinh'igi at'e'go do aji-

t'e' dah, halah, ei a'zafi'i t'e-

yah beh wo'tahh, doda'go ei

do nic'ih' do'iya' at'e' dah.10 Banhigi adat'ei' ei bahh-

dabi'ni'i t'oahayui do ; ni-

dih Jiho'vah ba'dajoll ei ajo-

ba'i ha na'dades a dolel.

11 Ei'bahh Jiho'vah bani-hil dahozoh' le*, in'dah t'ai'-

yisi nihil dahozoh' le', bah-higiat'e-nihahh-a'dadini: in'-

dah nihil dahozoh'go ye'goa'dadohnih, danihijeih k'e-

hez'dongo beh hitsi'dahkesi

t'aanoltso.

SIN 51.

1 God ni'li'ni, sajidi'bal,

na'noskahh, ni ajoba* behayoii'ini nin'igi bik'ehgo: in'-

dah ni ajoba' beh olza'ni

t'oahayu'iigi bik'ehgo, sih

behaz ani - bilah - hidinis tal

yeni* sah k'eil'cohh.

2 T'a-siza'kah-as'dza yeni*

yaat'eh'go sahh nanilel',

in'dah banhigi asdza yeni*

sahh at'dingo asileh'.

3 T'aani behaz*ani-bilah-hi-

dinistal'igi sil beho'zin : in'-

dah bafihigi-as'dza yeni*t'a-

a'la'jifi* bantsis'kes.

4 Nih nic'ih*, ni t'eyah ni-

c'ih* banhigi as'dza, in'dah

109

51: 5 SlN 51: 19

ninal bafihigiat'e banise'-

yah: akobeh haindzi'igi beht'aani si'lin', in'dah beh ana-has't'in'di beh bik'eh-didi'-

dlel

5 In'dah simah ei t'a bah-higi ajit'e'go sizniltsahd, adot'ado-ak'eh-hol'i'ni nislih'go

sidizcihh'.

6 Jo'akon, ayi'di t'aani'ni

holon'go ni ni'zin, in'dah

ayfdi do-hot'ih'gi ei beh ho-

ni'sango asidilil.

7 Nanise* la' beh-ak'eel'tahi

beh cin sanh at'dingo asi-

leh, ako in'dah cin sahh at'-

din dolel : ado tasigis akoin'dah yas bilah at'e'go li-

nisgai' dolel

;

8 Bah-il-hozo'ni in'dah t'ai'-

yisi ban-il-hozo'ni dist'ago

asileh'; ako t'eyah ts'in da-di'yahgo i'nila yeni* bil hi'-

dahodojohl.9 Bahhigi as'dzaigi ninin

bits'ah nanil'in, in'dah t'a

siza'kah as'dzaigi sah k'eil'-

cohh.10 God ni'li'ni, sajidi'balgo,

na'noskanh, ajeih bahhigi-at'e bi at'dini siyi* ana'n-

dleh, in'dah isizi'ni-nitc'ih

yaat'e'hi a'nidigo sah ana'-

ndleh.

11 Honilon bits'ahdo t'ado

yo asidiahi ; in'dah nih nil-

clh-diyi'ni do sits'a hididial'

dah.12 Beh-yisdah-iyiltehi bah-

hozon'igi sa'andidlil; in'dah110

ni nilc'ih bandlee beh sika-

ana'nilwo'.

13 Ako in'dah behazani-yilah-hidahidiltali_ behosinil-

ani beh hidanistin' dolel

;

in'dah bahhigi adat'eh'igi ei

na't'ah na na'hidokah.14 God ni'li'ni sajidi'bal-

go, nih God yisdah-sinitti'-

ni, dineh dabidil beh siho-

dit'i doleli beh sic'ahh an-t'eh : in'dah nih ya at'eh'go

in'dzaigi beh ye'go hastal

dolel.

15 Nih Jiho'vah sida ahanleh; ako size'deh ant'e'hi

beh nahanih' dolel.

16 Joh nahanih'hi do-bah-nil-hozoh'-dah ; doda'go ei

nic'ih' adeshl: in'dah adi'lit-

go nahanih'hi ei do nil ho-nel'ni dah.17 God biclh' nahanih'hi ei

nllc'ih-isizi'ni bik'eh-hodes-

dllh'i at'eh: ajeih bik'eh-ho-

desdllh'i in'dah yinil at'e',

nih, God ni'li'ni ei t'ado do-

ni-ni'zini.

18 Zai'an bic'ih* yaat'eh'-

go ant'ihh t'a bah-nil-ho-

zon'igi at'e'go: Jiru'salem bi

na'astl'inigi ya at'eh'go nan-tl'in.

19 Ako in'dah yaat'eh'goo'onili beh nainih'hi in'dah

adi'litgo nainih'hi, in'dah

t'aat'eh adi'litgo nainih'hi

bah nil hozoh' dolel: in'dah

bika-nainih'hi bikado begasinadajilnih' dolel.

139: 1 StN 139: 19

StN 139.

1 Jiho'vah ni'li'ni, nih ha-

si'nisitgo, ado sehosi'ni'sind.

2 Nahinosda'li in'dah nalii-

disda'hi nil beho'zin, adoni'zaden nidih beh-nitsis'-

kesi nil beho'zin.

3 Na'liinoste'li in'dah sa'

nahazt'i'i ei hanisid, adot'aaltso asni'li bi'liinildinl

4 Sad t'ala'i fiidih t'ahdo

beh hasdzi'hi nidih, nih Ji-

ho'vah nili'ni t'aat'eh nil

beho'zin.

5 Nih sikeden in'dah silah-

jih' naninah', in'dah ni'la*

beh sika dahidilnlh.

6 Akot'e'go beh-eho'zini ei

ahl'go sic'in' at'eh; wo'dah-den'i at'eh, ako do bi'nes ahdah.7 Ni nilc'ih-diyi'ni-sah' ha-

jih bits'ah de'sal? honiloh'-

gisah' hajih bits'ah ades-wol?8 Ya'dilhil bih iya nidihakwe'e honilohh' : Si'ol hol-

ye'gi ne'tih nidih jo'akon,

akwe e honilohh'.

, 9 Abin'igo at'ah bil nidi-

di'dla'i nahalingo to'-hitel

hidanesahdi beh ke'hast'ih

nidih

;

10 Akwe'e nidih ni'la' nasi-

loz do, in'dah ni'la nisna-jih'igi so'tah' dolel.

11 Ado adisni'go, T'aani ca-

halhel sik'idoldoh; nidih si-

nago tl'eigi ei hoUn' dolel.

12 Aou, cahalhel fiidih do[Navaho] 8

.ha'at'i'hi-dah nits'ah nenil-

in' dah ; ado tl'e'igi t'eyahjihh nahalingo adindin' do-lel: halah, cahalhel in'dahhol'in'igi t'aa'lah hil ahel-t'eh;

13 Ts'ide agago beh ast'e'

hitse'hakesi si holo'ni ei

t'aaltso beniholnih' : simahbisc'it biyi'di se'tih yehdansaaholyah hit'eh.

14 Ei'bahh ant'e'i beh na-hasnih' do; bik'e aye'go in'-

dah ah'lego a'sidilyah: ali'li

ei ali'le lahh', in'dah si sizi'-

ni t'aani ya'at'eh'go bil be-ho'zin.

15 Do-yit'ih'go a'sidilyah

yehdan, sits'is t'ado nits'ah

na'dest'ihd dah, indah na-hasdzah ts'ide atl'ahdii biyi*-

di ei altah-yi'c'ahgo a'sidil-

yah.

16 T'a ni nina sits'is t'ahdoaltso alneh yehdan yiyil-

tsahh; ako ei anil'go bil hol-

zis in'dah ni naltsos biyi'di

t'eyah ats'is behadit'e t'ahdohale'hi t'aaltso bik'inihes'-

dzoh.17 T'ai^yisi i'lih lahh' ni beh

hitsi'nikesi aldo' sic'ih', Godni*li'ni ; t'ai'yisi t'oahayuilahh' t'aaltsogo.

18 Bi' i'niltago ei t'aaltso

sei'igi bi'lah ane Ian' do: akots'ehesdzid'go t'a nil honis-lohh.

19 Nih, God ni'li'ni, t'aani

bahhigi adat'e nadil'tsil: ei'-

111

139: 20 StN 139: 24

banh dineh dil dano'si'nigi

sit-s'ah-hohkah.20_Barihigi-adat'e'go na ya'-

dalti', in'dah nih daana'i ni'-

zi ba'ih'gb yeh ya'dalti'.

21 Da dos dajosla dah t'a-

altso, nih Jiho'vah danijo-

la'i; in'dah da' dos banhsi'ni

dah, t'aaltso nik'edadinih'igi

banh?22 Danijo'la'i t'aaltso ya'a-

112

t'e'hi beh joslah: t'aaltso seana'igo yinista'.

23 Nih God nili'ni, siyi'di

hani*sld, ako_ sijeih nil be-ho'zin : sinitahgo ako sin-

tse'kes nil be'hodozihl:24 Ado in'dah siyi'di ban-

higiat'e holo'ni beh anis-

t'e' ha'diniin', ifi'dah ho-I'ago hont'i'i biyi'gi sa yi-

nal.

HODZANGO HAIDZrHI

WOLTAl 2.

1 Siye* sizad ni ni'zingo,

ako bik'eh-ahoni'li-behosel-

ani ast'eniliini}' dolel;

2 Ako nija beh beh-hodza'-ni bikah inilts'an do, in'dah

nijeih beh bik'idiyitinh'go

inisin

;

I

3 Aou, faani, beh-eho'zini|

bika' nicah, in'dah beh-ak'i-

1

ditin'hi bic'ih* nizih wo'dah-j

go Ini'sin; !

4 Bes-hgai nahoji'lingo ha-i

ka diniih'go, in'dah da'iU'ni

noni nahahngo hakantah;5 Ako in'dah Jiho'vah beh-

bits'a-honiye'i bikldidi'tihl:,

in'dah God at'e'i nil be'ho-

dozinl.

6 Beh-hodzani ei Jiho'vahaidiah: biza-la'tahdo ei beh-eho'zini in'dah beh-ak'idi-

tih'hi nihwileh.

7 Beh-hodzani hadalt'e'

ast'e'-niyinil' ei a'at'e'-bahh-

at'dini bah: ya'at'eh'go k'e-

hez'don nidakai ei bi nage'ji-lihh'.

8 Ya'at'eh'go b8h-ahaz*aniba'dahont'i'i ei baahojilyahh,in'dah dadiyi'ni hoh'igi ba*-

dahont'i'i do bida'hodelni'go

adzo'sin.

9 Ako in'dah di bik'ididi'-

tihl : t'a-a'ko-giat ehi, adoya at'eh'go beh-a'haz'ani in'-

dah ahelt'e'go adit'ahi ; aou,

t'aani t'aaltso dahont'i'i ya'-

at'e'hi.

10 Beh-hodzani nijeih bi

hazlin'go, in'dah beh-eho'zi-

ni ni sizi'ni yil honel'nigo;

11 Hodzah'go hitse'hakesi

ei do nihodelni'go ano'sin

dolel, ado ak'iditih'hi ei na-ahalyah' dolel:

12 Dineh baat'e' bahhigi-at'e ba'honit'i'i, in'dah dinehak'ehalln'go bizadi;

13 K'ehezdon dahont'i'i yi-

ts'a-hakahi, ado cahalhel'godahont'i* yih hikahi;

14 Bahhigi adanil'go bil

daho*so'ni, in'dah baatV-bahhigi-adat'e ak'edahal'in'-

go bil daho'so'ni;

15 Nahonestl'izgo ba'da-hont'i'i, in'dah ak'eh-dahal-ih'go dayikahi bits'ahdo yis-

da'-nilteh dolel:

16 Asdza'ni do-beho'ziniin'dah tsi'nagai', t'a ei ano-t'ahgo hazoogo yalti'i bi-

ts'ahdo yisda'-nilleh dolel;

17 T'a ei alcini jilihdannahoneztan* yeni' yoazdi-anh, in'dah ha God ha'di ni'-

anh yeni' bajiyoneh'.113

2: 18 HODZAlsJGO

18 Ha km t'eyah aninehyic'in go at'eh, in'dah danez-nam ei bic'in' haaho't'i*.

19 In'dah ha na'ho'ja'hi dola na't'an nadah dah, donidih inah ba'hont'i'i hi'da-

dyiltsod dah.20 A at'e'-banh-at'dini ba'-

dahont'i'i yintango t'eyah,

dineh ya'at'e'hi ba'hont'igoyinal dolel.

114

HAIDzrHI 2: 22

21 Ei'banh k'ehez'dongoadat'e ei ke'yah yika ke'da-hat'in' do, in'dah do bahhdahnahazani t'eyah t'aa'-

lajin' yiyf ke'dahat'ih' do-lel.

22 Nidih ba'da'at'e' bahhigiadat'e ei nahasdzan bikadoaz'dodihl, in'dah behazani-yilah-nidahidiltali ei biyi'do

altso naho'dodihi.

AIZE'AH

AHODONFLI-YAHALNEl BI NALTSOS

WOLTAl 52.

13 TI Jo'akon, si nalte' ei

hoyango hazoogo naga do,

ayoat'e abididolnil, in'dahhaha'nih' do, in'dah t'ai'yisi

alahdi ni'lin' dolel.

14 T'a a'ne langi nik'e t'o-

bil-adahoyui yengi at'e'go

;

hanin aheltliz lanh', ei dineht'ahdo akoneh'dah nit'en, in'-

dah hats'is'igi ei dineh dabi-ye'igi do ako'dat'e' dah hit'eh.

15 T'a akot'e'go lah'i al'ah

dadine e yik'i'dottah ; hida-t'ani ei hak'e da'da'do'sa' do-lel : halah, t'ahdo beh hoidahane' yeni' ei dezdoltsel';

in'dah t'ahdo dazdits'ihhyeni' ei bantsi'dazdokos ei'-

banh.

WOLTAl 53.

1 T[ Hai'sah' badahwilne'igidayosdlahd ? in'dah hai'sah'

bic'ih' Jiho'vah bigah be'ho-zihd?2 Ado bih ei nanise* dit'odi

nahalingo hanal di'noyel,

in'dah aketl'ol ni' hazgandenhani'sanh nahalingo : bits'is

at'e' ei do ayoianolnin dah;a'kohgo nihi dahwiltsango

beh-aznolni'ni ei do dani'-

dzin dah dolel.

3 Dineh dahojo'la hit'eh

in'dah do dahoni'zin dahhit'eh; dineh yinil at'e', in'-

dah yini saahh yil ahi'nes-

di'ni: in'dah nihi danihinih'hats'ah hi'danilln'; ado ho-dijodlago nihi aldo' do nihil

ji'lih' dah hit'eh.

4 TI T'aani yini saahh nihabil jogal', ado yinil ei nihajoyel': hidih a'denidzingo ei

atihodilya'igi in'dah hac'ih'

nahwisnaigi ei God bits'ah-

deh.,

5 Nidih behaz ani-bilah-hi-

dahidiltaligi ei' bik'eh ha'-

aolziz, ado a'dazdeznih'igit'eyah t'a nihiza'kah-bahhi-gi-ade ni'li bik'eh : atihodil-

ya'igi ei bik'eh nihilahgodahozoh' dolelgo ; in'dahhak'inadzisk'ahh silih'igi ei

bik'eh nahidi je.

6 T'aaniltso dibe nahalingoyoahikah; ado t'alai nitin'-

igo t'a nihi dani'dzingo ahi-kah; in'dah t'a nihiza'dakah-bahhigi-ade nil'igi ei t'aat'eh

nihah Jiho'vah yik'idiahh.

7 TI Ak'ihodit'ah beh hac'ih*

115

S3: 8 AIZE'AH 5S:3nahwi'nago a'dahojohsin ni-

t'en, in'dah t'ai'yisi hac'in'

nahwisnad, t'a a'ko nidih

t'ado hadzodzi' dah : na a-

tsedjin' ' dibe-ya'zi nike-

dzins'igi a'hodilyah, ado ta-

dige'si binal dibe nahalingodo ajini' dah, ako t'ado ni-

dih bize an a'ho'la dah.

8 Ak'ihodit'ah beh anaho-t'ah ya'at'e'hi bits'ando hoi

c'idaskai : hai'sah* I'dan hodine'e yeni' bilahgi yantsi'-

dakes, dahanani bi ke'yahbiyi'do hodisyin'igi si dine e

behaz*ani - yilah - hidahaskaibinina: ako t'a ei atidabidi-

dolnil: nit'en.

9 In'dah ado banhigi ada-

nii'igi yil yo'adaho'lah, nidih

dadziztsah'go ei la at'i'ni

nahalingo hah hodilyah; ha-

lah, do hwe'edi'lah' dah ni-

t'en, do nidih na'adlo*-sad

haze holoh' dah hit'en.

10 TI Nidih adazdeznih'igi

ei Jiho'vah bil ni'lin'go

a'dzah ; ado yi'ni saa'ni yi-

hot't'e*: ako hah'godah hwisizi'ni bahhigiat'e binina na-

hinilnih'go, t'a ei dahilci'hi

yizdoltsel', ado hwiyotkali

ninezgo idolil, in'dah Jiho'-

vah bil hoso'ni ha'lak'edo

k'eanna'dilzis dole!.

11 Ado yizdoltse'li ei hwisizi'ni tihonih'go bits'ando

hazlin'i in'dah hwih'go hoi

ya'at'eh' do : in'dah ajife'

hwe'dahosihgo sih nalte'

116

ba'afe'-at'dini lani ya'at'eh'-

go-ast'e'-idolil; ado t'a biza'-

dakah-banhigi-adani'li ba'

dahodidolt'el ei'bahh.

12 Di'banh ayoat'e'i bil bi

dolel'igi badinis'ah, ado hohin'dah dabidzil'igi bil das-nan'igi yil alts'a'didonil; ha-lah, hwi sizi'ni beh jina ye-

ni* anine'jih' azdiahh ; adobehaz'ani- yilah - nidadesta'li

bil hodella' ; in'dah lan'i

banhigi adat'e bah bil daho-dilt'e', ado behaz'ani-yilah-

nidadesta'li bah' sozdolzin.

WOLTAl 55.

1 U Soh, t'a diba daso'lin'

sin hak'go, tojin* ni'hohkah,in'dah nihi beso a'dadinigi

;

hak'go, hi'daiyolnih'go da'o-

sahh' ; aou, t'aani, beso t'aged

in'dah t'ado bahh-i1in'igo

c'il-naatroi-bi-to in'dah ap-

be' bilgo hi'daholnih.

2 Ha at'e'gosan' do bah at'-

e'i ei beso bik'e nidahoh-nil'? in'dah do beh hwihadle'hi bik'eh nidalnis? ha-

zoogo dasinolts'ahgo adoya'at'e'hi dahsahgo, in'dah

ha'ni'di nihi* nazi'ni danil-

k'ahgp a'dil daholzoh' dolel.

3 Sic'in'go dai'solts'ahgo

ado sahohkah : dahidohts'-

inh'g5 ako nihi na'zi'ni da-

hana dolel; ado hol'ago a'de-

t'ah-do-nint'i'i nihil adeslil,

De'vid t'aani beh-ajobalgi

nidih.

55:4 AIZfi'AH 55: 13

4 Jo'akon, al'an dadine'e

t'aahso yeh yil halne* do bi-

niyeh baniltinh, ei di dinehyanagai', in'dah bizad-k'eh

ahoni'li at'e' dolei.

5 Jo'akon, al'an dadine'e la*

do behoni'sinigi yidi'kil, adoal'an dadine e la do neda-ho'sinigi ei naliidokah, Ji-

hoVah ni God binina, adoin'dah Iz'rel bi diyi'ni bini-

na; halah, ei ayoat'e' a'nihi-

lah, ei'banh.

6 TI Jiho'vah be'dahono-sihh' bik'idadohkah t'a bi-

honedza'dan, t'ah niHi'gah-

gi holondan bic'in' a'dadoh-nih':

7 Ako ha'ni'di banhigiat'e'i

ba'at'e* ba' hont'i'i yo'idiah,

ado_ ak'e-hal'i'ni dineh bin-

tsi'kes yo'idiah : in'dah ha'-

ni'di Jiho'vah bandzo'dza',

^ako in'dah beh-ajobai hoh'

dolel; in'dah nihi God bic'in',

halah, ei t'oahayui yan'dido-

al, ei'banh._

8 Sintse'kes ei do ni nin-

tse'kes dah, do hidih na' da-hont'ilgi sih sa' dahont'i'

dah,^ di Jiho'vah anih.

9 In'dah t'a ya'dilhil na-hasdzah de'go bi'lah ani-

zad'igi at'e'go, aldo' sa' da-hont'ilgi nih na' dahont'ilgi

bi'lahgo at'eh, in'dah sintse'-

Eesigi ei nih nintse'Ees bi-

lahdi at'eh.

10 Ado t'a, niltsanh' in'dah

yas do' ya'dilHil biyi'den

nahaltin'igi do na't'ah fiina'-

hadlel' dah, fiidih nahasdzafineltleh do, ado biyi'do nani-

se bina an a'dane go ana'-

yodlil do, ako k'edidle'hi na-nise' bina beh na'hodlel do,

ado da'ahyani t'eyah c'iyan

beh hi'dahodlel dolel:

11 T'a akot'ego sizad size-

do beh hahasdzih'go do na'-

t'an la' ayila'i t'aged si ni'-

dodlel dah, nidih t'a sih ni'-

sinigi la yolil' do, in'dah t'a

bic'in' il'a' sin k'eahna'dilzis

dolel.

12 Ako t'ai'yisi nihil daho-zon'go c'i'hidohkah, in'dahnasgo bik'eh hozo'ni beh ni-

hidot'is do : dadzil in'dahdahdask'idti ei nihidahgi aha'dane'go dahatal do, adotsin bil ke'daya'hi ei t'aaltso

ahi'dakat dolel.

13 C'il dadeni'ni hadadi'no-sel yehgi ei joh, c'o' dah ha-dadi'no'sel, ado cohh hadi'-

no'sel lehgi joh, Mir'tel dahhadi'no'sel : ado di a'dzai

t'eyah Jiho'vah bic'in' yi'zi'

dolel, in'dah t'ado k'ege'si

hol'ago beh-eho'zini at'e' do-

lel

117

JONAH

WOLTAl 1.

1 H Ado ako Amit'teai biye'

Jo'nah ei Jiho'vah bizad

yidizts'an ako abilnih,

2 Ast'e'-adilnehgo Nfnivehei ayoat'e kin-hal ahago di-

nah, ako ei ye'go bic'in'

yadil'tih; halah sinal t'ai'yisi

banhigi adanil dazlin', ei'-

banh.3 Nidih Jo'nah ei job, Tar'-

sisgo dab yo'ajolwodt Jiho'-

vah holoni bits'ahdo, adoJappa holye go'yah jiniyah;

akwe'e tsin-nael Tar'sisgo

dez el le'i dziltsanh ako ei

bik'e-nizni*lago bih jiyah,

ado ei' bil Tar'sisgo Jiho'vah

holo'ni bits'ando jidogat bi-

niyeh.

4 TI Nidih Jiho'vah ei to'-

nitel bikago ayoat'e^go ni'-

yolgo a'yilah, ako to'-nitel

bikago t'o-baha'dzitgo de-

yol ei'bahh tsin-nael yeni'

t'onihidoltonl' nahalin si-

lin'.

5 Ako hidal'e'ti ei hi'das-

dzid, ado t'ala i nitin'igo dabi

god yic'in' hadadesgaz, adotsin-nael aszo'U dolel bini-

yeh nalye'hi ye'ni' tah da-

dzistrid. Nidih Jo'nah ei

tsin-nael wi'yahdi bih jiya-

118

go; adi dzineztihh, ado t'ai'-

yisi ajilhaz.

6 Ko'dzago bik'eh-na'ae'li

haniyah ado hac'ih* hadzigoanih, Ha'at'e'gosah' nitsi'ni-

kes alho'si ni'li'ni? hi'didah,

ni God ne'nikafih, ako dats'i

God, do-a'didinlgoh nihahh-tsi'dokos.

7 Ado ei t'aaltso alc'in'

hadasdzi'go a'danih, Hak'-go sin, binina banhigi a'ni-

hidil'i'ni beh-be'hodozih'li

a'dadilnii. Ako beh-e'hodo-zihli a'dayilah, ado nit'eh

Jo'nah bik'idit'anh,

8 Ado ei adahodi'nid, Nida-nikahh nihil hol'ne' hai'saiV

binina di'di bahhigiat'e' ni-

hik'ijih' siHh'; Haat'i'sah' ni

nanis? hadehsah' naninah ?

hadisah' ni ke'yah? ado ha'-

at'isah' dineh sin ni'Hhh?9 Ado adabizdi'nid, Sih,

Hi'brew dine'e nislihh' ; Bo'-

honisni'hi ei Jiho'vah, ei

God ya'dilhil biyi'diigi, akot'a ei to'-nitel in'dah ni' a'yi-

lah.

10 A'kohgo ei dineh t'ai'yi-

si hidasdzidgo adahodi'nid,

Haat'i'sah' biniyeh in'dzah?

Halah, dineh ei Jiho'vah ho-

lo'ni bits'ahdo yo'ajolwodt-

1: 11 JO'NAH 2: 6

go bil be'dahozin, halah ei

beh bil hojolne* ei'banh.

11 U Ako adahodi'nid, Ha-san' dandilnil'go di lo'-nitel

nihah ana'hodidolzih ? halahlo-nitel t'o-baha'dzitgo yil-

k'ol silih^ ei'banh.

12 Ado adabizdi'nid, Na'si-

doltehgo to'-nitel biyj* go'ne*

asiyolhan ; a'kohgo to'-fiitel

nihah ana'hodidolzih: halahsih' sinina di ayoat'e'go ni-

hic'ih* deyoligi ei sit beho'-

zin, ei' beh at'eh.

13 T'a a'ko hidih ei dinehc'eh tsits'a' hi'dadil'ol' daz-ni'zih; hidihc'eh adaji't'ihd:

halah to'-hitel'igi ei ni'yol

binina hadahjih' t'aiyisi yil-

k'ol, ei'banh.

14 Ei'banh ei Jiho'vah yi-

cln' hadadesgazgo adanih,Ni'danikahh, nih Jiho'vahni'H'ni, ni'danikahh, di dinehyeh-hinani binina dp nihi'-

nigi a'didihl dah, ado dit

do-bo'hodit'i*i beh do nihik'i-

hodidi'at dah : halah nih,

Jiho'vah nili'ni, t'a nil ya*-

at'eh'igi in'dza, ei'banh.

15 Ako'dzago ei_ Jo'nah hi'-

dediltih'go to'-hitel biyi* go'-

ne' adayishan : ado to'hitel

baha'cih' ye'ni' a'hodilze.

16 Ako dineh ei Jiho'vahbik'e t'ai'yisi hidadzisdzidgobadahojinlh, ado Jiho'vahbic'ih* nadadzisnih'go beh-adidot'ali beh hidahodziz-ahh.

17 H Ako Jiho'vah ei 15 la'

ayoat'e le'i, Jo'nah idolnahbiniyeh, a'kwi yinil'a*. AdoJo'nah ei lo ayoat'e ye'ni*

bibidt biyi'di dziztih'go lagi

jihh ado tagi tl'e azlih'.

WOLTAl 2.

1 Ado Jo'nah ei Jiho'vahha God bic'ifi* lo bibidt biyi'-

deh_sozdolzingo, ajinih,

2 Tihosnih'igi binina ei Ji-

ho'vah bic'ih' sodeszin,

Ado ei sidizts'ah

;

He'diz holye' bibidt biyi'-

deh hadesgazgoAko sizih' disints'an.

3 Halah nih, di ayoani'zadgo'yah asiyi'nilhan, to'-

hitel aim go'ne';

Ado sinago t'aat'e-hit'eh

to'-dilkoh:

To dalk'oligi in'dah to

bigan ei altso siki' hol-

k'ol.

4 Ado adisnih', T'a ninalc'isidiyelgan';

Nidih ni bi-sohodizin-

kin bic'ih'go nadides-

_ t'ihl.

5 Toh ei sinal'k'ol, si^sizi'ni

_ hidih aldo':

Toh ei sik'idi ayoidetah,Tayi'di tFoh'igi ei si tsi-

ts'in bik'idadesdiz.

6 Yago dzil hidanes'ahjih*niniyah

;

Nahasdzah ei bi dadil'-

jah bilgo hoi ago sikl'-

dasinil:

119

2: 7 JO'NAH 3: 8

fJidih Jiho'vah ni'li'ni, si

God aan bits'anden nil-

c'ih-beh-Hinisnani hai-

niltinh'.

7 Halah si sizi'ni siyi'di donildziV dah silin'go ei

Jiho'vah binas'ni:

Ado si sodizinigi ni bi-

sohodizin-kin biyi'di di-

sin'ts'ah.

. 8 T'aadzil'tso ada'hononinianoahi hot danilin'igi

ei t'a dahoh ajoba' ha-dahidit'ah ye'ni* bi-

ts'ahjin* ajikah.

9 Nidih sizad beh-aheh-ni-sin'igi ei nic'in* nahi-desnih;

Adesnil'go beh nic'in*

hasdzligi ei adesnil.

Yisda'-ilde'hi ei Jiho'vaht'e'yah bits'ahdo.

10 Ado Jiho'vah ei ]o yic'ih*

hadzi, ado ei Jo'nah ta-banh-gi ni' yil'tsei bikajin* ho'des-

kwih.

WOLTAl 3.

1 Adt) Jo'nah ei Jiho'vahbizad neidizts'ah ako ahat-

nih,

2 Ast'e-adilneh'go Ni'ni-

veh ei ayoat'e kin-hal*ago

dinah, ado beh bic'in' ya-dil'tih hidisnih ye'ni* behyadil'tih.

3 Ako Jo'nah ast'e-a'dilya-

go, ado Ni'nivehgoh niyah,

Jiho'vah bizad k'ehgo. AkoNi'niveh ei tagi jinh biyi*

120

odal bi'gahgo t'ai'yisi ayo-at'e' kin-harah,4 Ado Jo'nah ei' kin-hal*ah-

igi biyi* go'ne* la' ajihh odalbi'gahgo nizniyago hazdol-gaz, ado ajinih', Diz'din jinht'ah hadzih', a'kohgo Ni'ni-

veh kin-hal'ahigi a'dodinl.

5 TI Ako dineh Ni'nivehgike'dahat'in'igi ei God dayos-dland, ado ei t'aat'e-hit'en

t'ado daosa'ni, ado tFoh-yis-

biz ak'idaltih, ei beh ha'ni-

hot'ahh alahgo adajit'e'i in'-

dah a'oh'go adajit'e'i ei alsto

ahelt e'go a'hodo nid.

6 Halah (Jo'nah) bizadigi

ei Ni'nivehdo alahgo-nat'aniyidizts'an ei'banh, ado ei

bik'idahasda'hi-bikado-naha-t'ai' bik'i hadaji'yah adobeldla'di-e hazdi'nil, adotroh-yisbiz ak'idzisti'go les-

c'ih yahikahdi ei biyi' dzi-

nezdah,7 Ado ei alahgo-nat'ani

in'dah bikeden-dani'lih'go-yil-hidahaahigi ei beh-ni-hot'ani Ni'niveh biyigi

t'aat'e-hit'eh badaha'negoa'dayilah, ako a'danih, Bi'ni-

di dineh ado dabilin nidih,

ado begasi nidih, ado dibenidih t'ado ha at'i'hi-dah de-ido'lihh' dah : bi'nidi t'ado

daalcozi, in'dah t'ado daa-dla'ni:

8 Nidih bi'nidi dineh in'-

dah a'lih' t'aaltso tl'oh-yisbiz

ak'i'deltih, ado ye'go soda-

3: 9 JO'NAH 4: 10

dilzin'go God ni'dayokanh

:

aou, ado bi'nidi ei t'aallso

bafihigi adajonil' ye'nf yo*-

adazdiah, ado adilah bil ada-jit'eh ye'ni' yo adazdidoal.

9 Hai'sah' bii beho'zin ei

God fan an'donnil'go adolah'go tsi'nidoRosigi, adoayoat'e'go do-bit-ho'zond ye'-

ni* yits'anjin' ko'ndo'ni'li,

ako do a'didinl dah'igi ?

10 Ako God ei a'dadzaigiin'dah banhigiat'e yits'anjin*

a'dadzaigi yiyiltsanh ; adoGod ei banhigiat'e'go a'niHi-

deslil bidi'nid ye'ni* ei lahgoyanh-tsi'nideskez, ako t'ado

a'dzadah.

WOLTAl 4.

1 l^idih ei a'hodzaigi Jo'-

nah t'ai'yisi do bil ya'at'eh'

dah, ako t'ai'yisi do bil ho'-

zond dah.2 Ado Jiho'vah bic'in' soz-

dolzin'go ajinih, Jiho'vah ni-

li'ni na'noskanh, da* dos ko-t'e'go adi'nid dah, t'ah si

ke^ahdi na'sadah? Ei'banhatseh Tar'sisgo yolswodt

:

halah nih ei God joba'i adoan'diahi, ado do-hanh ba'-

hacin'hi ni'lihh, ado ni jo-

ba' ayoat'e in'dah banhigiadihl ye'ni' banh-ni'ni, ei'-

banh.3 Ako k'adt, Jiho'vah ni1i'-

ni, na'noskanh, nilc'ih-beh-

hinisnani sits'an na'dileh'

;

halah dadestsaligi ei ya'a-

t'eh, Rinlsna dolel'lgi ei doya'at'eh' dah, ei'banh.

4 Ado Jiho'vah adi'nid, Danaha'cih'igis ei ya'at'eh?

5 A'kohgo Jo'nah ei kin-hal'ado c'izniyah, ado ha'a ahbic'ih go kin-halado, adi ca'-

ha'oh a'ji'lago, biyagi dzi-

nezdah, ado kin-hal'ahigi

dats'i a'dodinlgo yidestsel'

dzini'zingo.

6 TI Ado Jiho'vah God ei

ade la' haini'sanh, Jo'nahbeh bik'i ca'ha'oh' dolelgo,

ado ei beh hoi na'hodojohlbiniyeh. Ako Jo'nah ei

t'ai'yisi bil ho'zohd, adeigibahh.7 Nidih God ei c'os a'kwi

yinil'a*, ado ei biska'ni abin'-

igo ade ye'ni* k'inilhaz, akoei nilna*.

8 Ado ei ako'dzago, jo'ho-

naai dahdiyago, God ei ha*-

aah biyaden t'ai'yisi ni'yol-

go a'yilah ; ado jo'honaaibits'ahdo Jo'nah bitsi-ts'in

bih yil'do'igo bik'e ha'ni*-as'-

dihd, ado t'a hayildi dades-tsal dzini'zin', ako azdi'nid,

Dadestsaligi ei ya'at'eh, hi-

nisna dolel'igi ei' dodah.9 Ado God ei Jo'nah ayi-

di'nid, Da' nahacih' gos ei

ya'at'eh, di ade binina? akoazdi'nid, Ya'at'eh lahh' sa-

hacinlgi, dadestsal'igi ni-

dih.

10 Ado Jiho'vah adi'nid,

Ade t'e'yah bah ati ni ni'zin,

121

4j 11 JO'NAH 4: 11

t'ado biniye nisl'nilnis dahnidih, do nidih nosel'go i'ni-

la dah nidih ; ako ei t'a'la

tVe biyi* hani'sanh, ado t'a'la'

tl'e biyi' as'dind;

11 Ado di Ni'niveh, ayoat'ekin-harahigi, biyi'gi nezna'-

122

din do'ba^an nadindi mil da-hanan'igi la* dabi'la' nisnajihin'dah dabi'la* nistlVjihiginidih do bit bedaho'zin dah'-igi, ado a'lin aldo' t'oahayu'-iigi, da* eis do banh hanhdi'-ne*sinl dah.

MATTHEW BIK'EHGO HANE^

YA'AT'E'HI

BOHOLNrHI BI SODIZIN.

WOLTAl 6: 9-13.

9 Nihila ya'dilhil biyi'di

honilo'ni, Ni'zi' diyin'go ol'-

zini.

10 Alahgo - beh -niholni'hi

k'eanyilzis le'. Beh inini'zini

ei nahasdzan bikagi adonil,

t'a ya'dilliil biyi'di anil'igi

at'e'go.

11 C'iyah t'aakwi jinh ni-

lia iyil'tsodigi ei di'jinh ni-

ha nadiniah.

12 Ado banhigi ade'nil'igi

nilia-naliidiah, t'a nihic'in*

banhigi adani'li ban'dahi-dit'ahigi at'e'go.

13 Ado nihi hodi'notahjin*

t'ado anihiesi, hidih bahhi-giat'e bits'ando yisdah'-nihi-

yi'nil : halah, alahgo-beh-oholni'hi ei nih, ado beh-a-dzi'li, ado beh-ayoiat'e, ei

hol'ago nih, ei'banh. Ei t'a

akot'e' le'.

123

MARK BIK'EHGO HANE'-YA^

AT'E'HI

WOLTA'I 1.

1 Hane'-ya'at'e'hi bedezt'i'i

Jesus Christ, God biye* bih'-

igi;

2 Tf Ahodonili-yadahalne i

t'a yeh ak'edaascinh' yengiat'e'go:

Jo'akon, si nal'a'i ni'lanjin'

ades*at,

Ako ei ni'lanjin* ast'e-ho-

dolil' biniyeh.

3 T'a ,la'dah ke'yah-bl-do-

naadahigi hazih behnazdilgazigi at'e'go,

Boholni'hi biba' ast'e-da-

ho*leh,

Ado ba' hont'il k'ezdongoa'da-te'.

4 Jan ei ke'yah-bi-do-na-

adahigi nahadlago taagis

nit'en, ado nahadlago taagis,

banhigi ei at'e bahyi'nigo

beh ana'hidit'ahi ei yaholne*.

5 Ado Judi'ah ke'yahdot'aat'e-nit'en hac'in' aheskai,

ado ei Jiru'salemdo t'aaltso;

in'dah ei t'aaltso hats'ando

Ibh Jordan biyi* nahadlagoladabidisgiz, banhigi adanil

yeni* yadaholne'go.6 Ado Jan ei gan-ask'iti

biga ha e, ado akal ei ho124

nazt'i'; ado wi'nesc'in'di in'-

dah tsist-nah-nidaldzit'igi-

bitllz yiyan nit'en.

7 Ado God yahalnegoanih, Ei la* sikeden yigal'igi

ei si'lahgo at'eh;ya a'des-

nilgo bi ke-tl'ol k'edes'al ni-

dih do bahh nislih' dah.

8 Sih t'aani nahadlago loh

biyi' lanihise'giz hidih ei

t'eyah Nitc'ih-Diyi'ni biyi'

lanihidogis.

9 TI Ado rdan dayilkahi bi-

yi' ei Galili'di kin-hal'ahigi

Nazereth holye'do Jesus ni-

yah ; ako Jan Ibh Jordanbiyi' nahadlago tabizgiz.

10 Ado t'ahhago Ibh biyi'-

do hajidahgo, ya'dilhil ana'dzago dziltsanh, ado Nil-

clh-Diyi'ni ei hasbi'di la* na-

halingo hak'ijin* hadaho'le'.

11 Ado a'kwi ya'dilhil bi-

yi'deh azih dists'ahgo anih,

Nih t'eyah siye* ayoioshi'ni

ni"lihh, ado ya'at'eh'go naaheh-ni'sin.

12 Tf Ado t'ahhago ei Nil-

c'ih-Diyi'ni ke'yah-bi-do-na-

adah'ago ahoyi'sah.

13 Ado akwe'e nijigago

diz'din jihh azlin; ako Ak'i-

1: 14 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 1: 27

hodiahi ei c'eh ha' nahaz-anh ; ado fiidaldlosi fiidal-

dzid'igi bit nijildeh nit'en;

ado God bindal'ai ha has-

kai'go ha'ndas'a'.

14 TI Ado Jan yah-abidolt'e'

do'bik'ijifi' Jesus ei Galilidi

niyah, God alahgo-beh-bo-holni'hi ya at'eh'go-ba-hane*-

igi yeh yahalne go.

15 Ado ani'go, Holzis'igi ei

boholyah ado God alahgo-beh-boholni'hi ei baho'ni-

yah ; banhigi at'ei bits'ah-

jin* a'ndahneh ado hane*-

yaat'e'hi daohdlanh.16 TF^ Ako be'ek'idt Galili

yolyeh'igi bibanhgi jogal'go,

Saiman in'dah bitsi'H An-drew, to beh-hahaltso'si tahyiyi'ahgo dzittsanh ; halah,

ei to yitnehede'ti ni'linh, ei'-

banh.17 Ado Jesus ei ayidi'nid,

Hak'go, sike wohas, akodineh yisdayini'ti a'nihides-

lit.

18 Ado t'ahhago ha to beh-hahaltsos'i yeni' bits'an

dasdiaz, ado bike jiniaz.

19 Ado t'a ayi'dijin* nizni-

yago ei Zebedi biye' Jemsin'dah bitsi'li Jan na'dzit-

tsanh, ako atdo' tsin-naet

biyi* to beh-hahaltso'si ast'e-

jidleh'go dzizkeh'.j

20 Ado ei t'aa'ta t'ahhago'ji'zi' ; ado ei t'aa'ta' bize e

Zebedi in'dah bandalnis'igi

t'a akwe'ego t'a tsinnaet bi-

yi'digo bits'an dasdiaz, akoado bike jiniaz.

21 Tf Ako t'aadziltso Kaper-neamgi ji'kai ; ado haa-yinh'-jinh azlih' bijinh a'la-

na'adle-ba'-kin go'ne' t'ah-

hago yah ajiyago ado ya-jit'li'.

22 Ado ei t'aattso nazntin'-

igi binina t'o-bit-adahayu'i

;

halah, la' boholni'hi nahoji'-

lingo bic'in' yajit'ti*, ado doak'idaalci'i nahalingo dah,

ei'banh.

23 Ado akwe'e a'ta-na'a-

dleh-ba'-kin go'ne' dineh la*

nilc'ih-beh-ini'zini biyi' sizih

le'i sida lah', ado ei hazdol-gazgo ajinih,

24 T'ado niha nant'i'ni; ni-

hi'san' hadandilnil', Nih, Je-

sus ni'li'ni Na'zerethdoh'igi?Da' a'nihidit'dinlgos nihaini-

yah? Sit beho'zin ant'i'ni ei

God bits'ahdo t'ata'i diyin'-

igi.

25 Ado Jesus hodeslehgoanih, Nih t'ado adini'ni, adohayi'den haninah.26 Ado ei nilc'ih-beh-ini'zi-

ni yeni* hodisnago, ado ye'gohazdolgazgo hayi'den hal-

wodt.27 Ado ei t'aattso t'o-hot-

adahayu'i, ako nidahidilkidt-

go a'danih. Haat'i'san* di

at'eh ? beh-na nti'nisan' di

ha at'i a'nidi sin at'eh ? ha-lah, beh-iholni'hi beh nitc'ih-

beh-adeini'zini nidih yic'in*

125

1:28 MARK BfK^EHGO HANF.YA'AT'fi'HI 1:44hadzi, ado ei bik'eh-dahol-inh'.

28 Ado t'ahhago beh baha*-ni'hi faat'e-fiit'en Galili bi-

nago a'dadezdlad.29 Tf Ado t:a a'ko a'la-na'-

adleh-ba'-kin biyfden c'e-

jikai'go, t'aaltso Saiman in'-

dah bitsi'li Andrew bi kingo'ne*, Jems in'dah bitsfli

Jan ei bit yah' ajokai.

30 Nidih Saiman be as-

dzan bimah ei tah-honigahyik'e datsahgo sitin lanh';

ado ei t'a a'ko yeh hot da-hol'ne^

31 Ado akwe e niyago ha'-

la' yiyittsod, ado deg a'holah,

ado t'ahhago tah-honigahyeni' hats'al'dohgo t'a a'koei t'aattso ba'ndzis'a'.

32 T[ Ado ei i'iahgo, jo'ho-

naai iyago, bandahatnih'igiin'dah nitc'ih-beh-adeini'zini

biyi' nazi'ni ei t'aattso hac'in*

athan ni'dayizja.

33 Ado t'a kin-hala nit'eh,

dadilkatgi a'ta si'lin'.

34 Ado ei t'oahayui natniafan adat'e'ti yik'e daninene'idiyitje ; ado nitc'ih-beh-

ini'zini yeni' t'oahayui daha-yi'den hainiskad; adonitc'ih-beh-ini'zini yeni' t'ado ha-dahdzi'hi, yidi'nid; halah, ei

t'aattso hwe' dahosin, ei'-

banh.35 Tf Ado t'a ei baa'bini

t'ahdo hah-hos*ihd'go naz'-

di'na* ado c'izniyah do-naa-126

dah hazahgo jiniyah akoa'kwi sozdolzin.

36 Ado Saiman in'dah na-nata* hot nakai'igi ei hakedahdikai,37 Ado ei hak'ekai'go ada-

hodi'nid, Dineh t'aattso nikadadez'ih'.

38 Ado abizdi'nid, Tin', kinta' ninadasnil'igo dikah, akoa'kwi atdo' God ba' hodes-nih, halah, ei' biniyeh adehniyah.

39 Ado Galili t'aat'e-hit'en

a'ta-nidaadlet-bada-kin da-bih'igi biyi' God ya' holne*,

ado nitc'ih-beh-adeini'zini

dahayi'deh hainiskad.40 H Ado a'kwi ta' tod-a-

ts'is-yilgati bahh holon le'i

ha niyah na'hokahhgo, adohac'ih' nitsidinegogo ahal-nih. Nit t'a a'kodah nasidi-

di'tatgo at'eh.

41 Ado Jesus hahh-bi'nigobi'la' yeh k'idescidt ado ho-delcidt'go ahodi'nid, A'des-nit lanh', tod nao'dinh.42 Ado t'a hadzodzi'go t'ah-

hago lod-ats'is-yilgati hanhholon yeni' hats'al'doh akonaz'didzah;43 Ado t'a a'ko hazo'ogonahozneztah, ado t'ahhagodahozdil'a';

44 Ado abizdi'nid, Joh, t'a-

kah dineh ta'dah bit hol'ne*,

nidih dahdinahgo nailnm'hibic'in' a'dehonil'zihh, ado t'a

Mozes yeh nihoniah yengi

1: 45 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 2: 13

at'ego naayii'nin, ei nant'il-

zah'igi, ei'banh ; ako ei behbic'in' beh-eho'zin dole!.

45 Nidih ado c'izniyago ei

baahoznilne', ado da nilts'an-

go a'hodzalgi beh ahozdil'-

dlad; ei binina Jesus do t'a

yit'i'ni kin-halahigi jigahdah, nidih do-naada'go haz-an'igi nijigah, ado ei t'aal-

tso t'a da nilts'andeh hac'in*

niheskai.

WOLTAl 2.

1 Ado t'a-dokwi-dah yis-

kango Kaper'neamgi nadzi-dzah, ado kin go'ne' nadzis-dah hani'go t'aat'e-nit'en

dahodidezdlad.2 Ado t'ahhago t'oahayui

a'la-dzizlih', ako ei binina doha hazan dah hazlih', t'a

c'eatingi nidih dodah ; adobic'in' God bizad ba' hojolne'.

3 Ado la' hatah-do-nahwi'na-dah dzizHn'go dadzitsahle'i ei din-jilt'e'go dahojil'-

tehgo ha yi'kai.

4 Ako hac'ahh jilago dobic'ih' ajokah at'e'go, ei'bahhkin bikadeh ah-dazdezniVgoako'ne'e Jesus bic'in' ei

hatah - do - nahwi na - dah'igi

tsask'eh bika dziztih'go ha*-

da dahazlo'.

5 Ako Jesus dabodlah'goyiyiltsah'go, ei hatah-do-nahwinadah'igi ahodi'nid,

Siye', bahhigi anil yeni'

nan'det'anh.[Navabo] 9

6 Nidih ak'idaaki'i la' a'kwihidahaztahh, ako dabijeihbiyi'di nitsi'dakes :

7 Di dinehsah' haat'e'goba'ih'go God ya yalti'? Hai'-

sah' bahhigiat'e ane'diah ?

God lahh' t'e'yah ni.

8 Ado t'ahhago Jesus ei

nilc'ih-hwi-sizi'ni beh hoi

be'hozin'go _ei'di dahayi'dibantsi'dadzikesgo ahodi'nid,

Ha'at'e'gosah' danihijeih bi-

yi'di ahodzaigi akot'e'go

bantsi'dahRes?9 Hai di'igisan' do niidziF

dah, bitah-do-nahwina-godatsahigi bic'ih'— Banhigianil yeni' nan'det'ahh, behhaodzi'igi dats'i ? Ni'didah-go, ni tsas'k'eh hi'dinil'go bil

dahdinah, ha ni'go haodzi'igi

dats'i.?

10 Nidih nihil be'dahodo-zihl, Dineh Bayizci'ni na-hasdzah bikagi beh-bohol-nih_^go banhigiat'e ane'diah(bitah-do-nahwina-dah si-

hh'go datsah'igi. ahilnih:)

11 A'ndisnih, Ni'didah adoni tsask'eh nidinil', ado na-gan'go hididah.

12 Ado t'ahhago naz'di-

dzah, ado tsask'eh naz'dinil,

ado ei t'aaltso dabinal dasdi-

yah ; ei' binina t'aadziltso

t'o-hol-adahayu'i, ado Godbil sodazdolzin'go a'danih,

T'ahdo akoneh'go deltseh'igi

dah.13 If Ado be ek'idt bibanh'-

127

2: 14 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 2: 24

go anadzodzah, ado dineht'aat'e-nit'en ha a'la-silin',

ado t'aaltso nazneztan.14 Ado akon jogal'go Al-

fi'as biye', Li'vai yolyeh'igi,

na ilyeh'igi dzisdago ho dzit-

tsanh' ; ado, Sike yinat, hoz-di'nid, Ado nizdidzago hakedasdiyah.15 Tf Ado ako'dzago ei ba-

gan' go'ne' Jesus ajiyangodzizdah, ado bic'ih'-nidail-

yeh'igi ado bahhigi adani-ligi ei t'oahayuigo aldo' Je-sus ado ho'dahol ahigi t'a'la*

yil nahaztanh'; halah, t'o-

ahojiyu'i eibanh, ado ei hakedeyi'kai.

16 Ado ak'idaalci'i in'dahFerisiz ei bic'in'-fiidailyeh'-

igi ado banhigi adani'ligi bil:

da'jiyahgo daholtsanh', akoho'dahotahigi adeyidi'nid,

Ha'at'e'gosan' bic'ih'-nidail-

yeh'igi in'dah banhigi ada-ni'ligi bil da'jiyahh ado bil

dajidlahh?17 Ako ei Jesus yidizts'ah-

go ahodi'nid, Do-adat'eh'igiei'di do aze-ill'ni deini'zin

dah, hidih dadinih'igi t'e-

yah ; bahhigiat'e-bahh-a'da-dini ei'di, bahhigiat'e bi-

ts'ahjih' a'ndahheh, do bidi-

desnil' biniyeh niya dah, hi-

dih bahhigi adani'ti ei t'e-

yah biniye niyah.18 H Ado Jan bidahol ahi

in'dah Ferisiz bidahol ahi doda'jiyah dah ; ado hahas-

128

kai'go adahalnih, Ha at'e'go-

sah' Jan bidahol'ahi in'dahFerisiz bidahol'ahi do da'-

ayah dah, hidih nih hidahol-ahi ei do ako'dat'ih dah?19 Ado Jesus ahodi'nid,

Igeh'gi nehekahigi da* e'is

do da'ayah dah ? Azye'hifa bil hijikai'go, azye'hi t'a

bil hijikai ni'holzizjih' t'a

da'jiyahgo bahaz'ahh'.20 Nidih bik'inilkahgo ei

azye'hi bits'a' hidoltel, adoa'kohgo in'dah do da'jiyahdah dolel.

21 Dineh aldo' do la'dahe-ai"i'ni a'nidigi nanala* e

hastihi yidilkad dah, ako'-

dzah ei e a'nidi i'dilkadt

yeni' hastihigi haidozohs',

ako atse'dah yeni* bilahgoadodlal.

22 Dineh aldo' do la'dah

to-abidt hastihi cIl-naatFoi-

bi-to a'nidigi yih idokal'

dah; ako'dzago ei c'il-naa-

tl'oi-bi-to a'nidigi yeni' to-

abidt hastihigi yidoldoh, adoe'ilnaatroi-bi-to in'dah to-

abidt yeni' t'aadzai dolel

;

hidih c1I-naatroi-bi-to a'ni-

digi ei to-abidt a'nidigi bihyikah.

23 H Ado ako'dzago ha-ayihh-jihh azlih'go tl'oh-na-

dah bil da ak'eh biyi' go'ne'

c'ijikai, ako hodaholaigi ei

yikahgo tPoh-nadah bines-t'ah' dayizniz.

24 Ado Ferisiz adahodi'nid,

2: 25 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'ArE'HI 3: 10

Jo'akon, ha'at'e'gosafi' ha-

ayihh'-jinh biyi* do-behaz'a-

ni banjikai.

25 Ado abizdi'nid, Da* t'a-

has do De'vid a'dza yenfnihil be'dahozifih dah ? sanhoh in'dah hoi nakai'igi di-

cin dazlih' yenf ?

26 Ei at'e'go God bi kingo'ne* yah ajiyah yeni*, akoAbai'athar, ei ts'ide alahgonailnih'hi ni'lih yendan, adobah, God biclh* nahanin'hiji'yah, do akot'ego behazandah hidih, ako ei nailnih'hi

feyah deiyah nit'en; ako ei

ado hoi yi'kaiigi aldo* la'

ba'il'tsod.

27 Ado abizdi'nid, Haa-yihh'-jinh ei dineh ba al'-

yah, ako dineh ei do haa-yihh^jinh ba' ahodilya dah.28 Ei' binina Dineh Bayiz-

ci'ni ei aldo' haayihh'-jifih

beh boholni'hi at'eh.

WOLTAl 3.

1 Ado a'la-naadleh-ba-kingo'ne' yah anadzodzah, adodineh le'i bi'la* ^nilna' le'i

akwe'e lahh'.

2 Ado ei t'aaltso ha'daha-sld, haayihh'-jihh biyi* dats'i

na'hozdido'tal dani'zingo;

ako ei beh hak'i'-dahozdido-al biniyeh.

3 Ado azdi'nid, dineh bi'la'

nilna'igi bic'in', Kwe'e yi-

zinh.

4 Ado ei t'aaltso abizdi'nid,

Da' behazangos haayihh'-jihh aleh'go biyi'gi do ya'-

at'eh'go ahodonil' dah? bah-higi dats'i ahodonil ? Lahinani yisda'-doltel dats'i ?

Doda'i, diyolyel' dats'i? hidiht'ado ha at'i'-dah dazdi'nid.

5 Ado do-hol-hozoh'go bi-

tah dzidezgal', dabijeih dan-tl'izgo ei bik'e do-hol-hozoh'-dah, ako dineh abizdi'nid,

Ni'la' beh k'idilcid, ako k'iz-

descidt, ado ha'la' ha'dalt'e'

nasdlih', t'a laji'igi nahalin-go.

6 Ado Ferisiz c'eikai, adot'ahhago Herod dabic'oni bil

hondahaz'ahh', ha at'e'go da-hodiyplhel'igi biniyeh.

7 TI Nidih Jesus ei hodahol-ahigi bil dasdikai, be ek'idt-

jih', ado t'oahojiyu'i Galili-

deh in'dah Judi'ahdo bikedayi'kai.

8 Ado Jeru'salemdeh, adoAidumi'adeh, ado Jordan bi-

lahdeh, ado Tair binaden,ado Saido'nadeh t'oahayuihahaskai, ayoadat'e' la jolil'-

igi dayl'nigo.

9 Ado hodahol'ahigi bic'ih'

hadzodzi'go ajinih, Tsin-naeialts'isigi kwe e sa_ ninol el,

halah t'oahaojiyu'i toh bikl-

jih' ho dazniljizgo' ei'bahh.

10 Ako lah'i nadabizdi'sahei'bahh. Ako ei binina ha-c'ih' dahiljiz ho dadidilcil

dani'zingo t'a nalni bahhdaholon'igi.

129

3: 11 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 3: 28

11 Ado nilc'ih-beh-adeinf-

zini ei t'aattso daholtsan'gocandahale'go hayaj in' nitsi-

dahidez'go, Nih God biye'

ni'linh lanh', dahatni'go.

12 Ado, T'ai'yisi t'ado sadahotne'e, bizdi'nid.

13 11 Ado hoh dzil bagangohajiyah, ado t'a hoh dzini'-

zinigi, Hak'go, bizdi'nid: akoei ha haskai.

14 Ado nakits'adah dinehatah dziz'la, ei bil hijikai'

dole! biniyeh, ado God bizadyadahalnego ahizdolal' bini-

yeh.

15 Ado danineh'igi nadeyi-diljeh dolelgo in'dah nilc'ih-

beh-adeini'zini bi nazi'ni bi-

yi'deh ha'dahiznitceh dolel

biniyeh beh-i'holni'hi hahi-

dest'ahh.

16 Saiman ei ha'zi' Pi'ter

ha bik'i'-dahnast'anh'

;

17 Ado Zebedi biye' Jemsin'dah bitsi'li Jan, ado ei

t'aji'lah ha'zi' Boaner'jiz habik'i'-dahnast'afih', ako ei'di

Adinih' biye' olyeh;

18 Ado Andrew, ado Fi'lip,

ado Bartha'limew, ado Mat'-thew, ado Ta'mas, ado Alfi'-

as biye' Jems, ado Tha'dias,

ado §aiman, Ke'naden,19 In'dah Judas Iska'riat,

ei nahwisni'igi, If ado kingo'ne' yah ajokai.

20 U Ako t'oahojiyu'i ahi-

nahizdikai, ako do ajuyaha'hodza dah.

B 130

21 Ado hak'iso deidizts'an-

go hoi hi'dadoditgo dahdi-kai ; halah, adadi'nid, Bi'ni'

bil c'a silin', ei'banh.

22 Ado ak'idaalci'i ei Jeru'-

salemdeh yikai'igi adadi'-

nid, Biel'zibub hayi' sizifi

lanh'; ado ini'zin-boholni'hi

ei beh nilc'ih-beh-adeini'zini

bl nazi'ni hahiznilceh.

23 Ado a'e'ih', Hak'go, biz-

di'nidgo abijinih, Hane*-beh-e'detih'hi beh : Ha at'e'go-

sah' Akihodiahi ei Ak'ihodi-

ahi haidi'nolcel?

24 Ado t'ala'i dine e ei t'a

bih alc'in' alts'ahinilgo, ei

t'ala'i dine'e do ni'zago be-hodidonal' dah.

25 Ado t'ala' haga'ni t'a

dahoh alc'ih' alts'a'-hiji nil-

go ei t'ala' haga'ni do hwe-hodidonal' dah.

26 Ado Ak'ihodiahi t'a hoha'c'ih' naz'dinago ado al-

ts'ah ji'lih'go do hwehodido-nal' dah, hidih ajih' ha' ni-

hont'i*.

27 Dineh aldo' do la' dinehbidzi'H bagan go'ne' yahadogal' dah, ako adeh bi

nalye'i c'idiyojih dah; dinehbidzil'igi atseh bedziztl'origo

in'dah bi nalye'i c'ihizdojih.

28 T'aani a'nihidisnih, di-

neh ba'alcini t'aaltso bahhi-giat'e ei banahidit'ah dolel,

ado ei t'aaltso baih'go Godya yalti'i ei bana'hidit'ah

dolel.

3: 29 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 4: 11

29 Nidih t'a-Rai'-dah Nil-

c'ih-Diyi'ni ba ih'go ba yijilti*

ei t'ai'yisi do han'didot'al

dah, fiidih ei hoi ago banhi-giat'e biniyeh a'dzidzah.

30 Halah, nilc'ih-beh-infzi-

ni hwe holon lanh', dazdi'-

nid, ei'banh.

31 TI Ado hamah in'dahhatsflikeh akwe'e yi'kai,

ado tFodi nazin'go hac'in'

adaas'a', Hak'go, dahalni'go.

32 Ado ei a'la-dzizlin'igi honas ago adahodi'nid, Jo'akon,nlmah in'dah nitsi'Hkeh tFo-

di ni'kadantah.33 Ado anadabizdonidgo

ajinih, Hai'sah' simah in'dahsitsi'hkeh?

34 Ado ei'di hanago hida-haztan'igi bitah jideih' adoazdi'nid, Jo'akon, simah in'-

dah sitsi'Hkeh danol'ihh'.

35 Halah, t'a-hai'-dah Godbi nahat'a yik'eh-hol'iiV sin

t'a ei'di sitsi'li ado silah' in'-

dah simah at'eh.

WOLTAl 4.

1 Ado beek'idt bibahhginantin ba ninaz'didzah; adoakwe'e t'oahayui hac'ih' ni-

heskai, ako tsin-naei bih ji-

yah, be ek'idt biyi'di hoi sa-

afih' ; ako t'aat'eh a'kwi ta-

bahhgo jilah,

2 Ado hane'-beh-edetih'hilah'i beh yajil'ti' ; ado honantin'igi beh hadzodzi'goajinih,

3 Da'i'solts'ah, jo'akon, k'e-

didle'hi la' k'ididolel'go c'ini-

yah.

4 Ado ako'dzagq k'elyeih'

niki'jilkadgo la' atinjifi' ahi-

nezde, ako ei hidat'a'i nihes-tV go dayi'yah.

5 Ado ei'di la tseh'-tahjiiV

adahinezde, a'kwi lez doho'zoh holon' dah ; ado ei

t'ahhago hadane'sahh', ha-lah, ei lez do ba ditah' dah,

i ei'banh.

6 Nidih dozon'go dahidian-go ei yiyi'zez ; halah, ei'di

bike'tl'ol at'din, ei'banh, akoaltso nilna'.

7 Ado la c'il-dadeni'ni bi-

I tahgo ahinezde ; ado ei'di

c'il-dadeni'ni dadi'ne'sahh,ako altso bi'gahh, ako t'ado

Ibinest'ah' hazlih' dah.

I

8 Ado la' lez ya'at'e'hi biyi'

go'ne' ahinezde ; ado dadi'-

ne°sahh, ado hitsa silih' ; adobinest'ah' hazlih', ako la' ta'-

dingo, ado la hastah'dingo,in'dah la' nezna'dingo bilah

hi'dasdhh.9 Ado abizdi'nid, Dineh t'a-

hai'-dah bija holoh'go behazdits'a sin ha'ni'di azdi-

ts'ihh.

10 T Ado t'asa'ha dzizlih'-

go, t'a akoh' hanago naki-ts'adah'igi yil hidahaztan'igiei hane'-beh-edetih'hi olye'i

yi'ndahodel'kidt.

11 Ado abizdi'nid, Nihi t'e-

yah God beh-boholni'hi na-131

4: 12 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 4: 24

niHn'go beh-nanti'ni ei'di

nihil be'da hodozinlgo nilia-

det'anh, nidih t'a bi'nidi ni-

dakai'igi ei t'aaltso hane'-

beh-e'detin'hi beh bic'in'

ha'idzih.

12 Ako dezdoltsel nidih

lanh', t'a a'ko nidih do hot

be'dahodozinl dah; ado daz-

didots'inl nidih lanh', t'a

a'ko nidih do be'dazdidotinl'

dahJako do na't'an andaz-

do nil dah, ado bahhigi ada-joni'ti do han'dahididot'al:

dah.13 Ako ei abizdi'nid, Da' di

hane'-beh-e'detin'higis donihil bedaho'zin dah? A'ko-sah' ha'at'e'go hane'-beh-e'detih'higi t'aaltso nihil be'-

dahodozinl?14 K'edidle'hi ei God bizad

k'idileh

;

15 Ado di'di ei sad k'izdila

yehdah atinjih* ahinezdeigiat'eh, nidih t'a dazdits'ihh'go

t'ahhago Ak'ihodiahi dahdi-gahgo, ado ei sad dahajeihbiyi'deh k'idolya yeni' yil

dahdilwo*.16 Ado di'di ei t'a akot'e'go

tseh-tahgo adahinezde yeni'

at'eh ; ako ei'gi sad deidi-

ts'ihh'go t'ahhago bahh bil

daho'zoh neheleh'igi.

17 Ado ei'di bi ke'-tl'ol

a'dadingo, ako t'o konagan-jih* bedahodinah. Ado bik'i-

jih' ei sadigi binina bahhigia'hot'ihhgo, in'dah ak'edinih'

132

jileh'go t'a a'ko t'ahhagobik'e jidigoh.

18 Ado di'di ei la' c'il-dade-

ni'ni bitahgo k'idolyahigi

at'eh; ei'di sad deidits'ih'hi,

19 Ado nahasdzah bikagibeh-inani yantse'kesi in'dahbinaadlogo daat'i'ni, adonanala* bida'hononi'ni t'aal-

tso, ei di di'igi dabijeih biyi*

go'ne* nehele, ado ei sad ye-ni' hideltsed, ako dabines-t'ah' do dahaleh' dah.20 Ako di'di ei lez ya'at'eh'-

igi k'idolyah'igi at'eh ; ei'di

sad deidits'ihhgo dayodla'ni-gi, ado ei'di dabinest'ah' hi'-

dahwileh, la' tadingo, ado la'

hastah'dingo, in'dah la' nez-na'dingo bilah hi'dadleh.

21 TI Ado ei abizdi'nid. Da'a'k'a-koh' yah itihh'gos tsi-

ts'a biya go'ne' adotihl bini-

yeh, tsask'eh biya go'ne'

dats'i adotihl' biniyeh? Adoa'k'a-koh' ana'tsigih dats'i

do adotsih' dah ?

22 Halah, akwe'e hidaznil-

in'igi ei'di t'aaltso be'hodo-zihl, ei'bahh ; ako t'aaltso

nanil'in hit'ehigi ei'di t'a-

at'eh do'nih.

23 Dineh t'a hai'-dah bija

holon'igi beh azdits'a' sin

ha'ni' azdits'ihh.

24 Ado ei abizdi'nid, Da-dohts'a'i ei hazo'o dayi'sol-

ts'ah. T'a dineh ba ina'nel-

ahhigi ei t'a akohgo nic'ih'

bina'nel'ahh' dolel ; ado nihi

4: 25 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 4: 41

dadohtsVigi.ei bi'lahgo niHaadolnil25 Halah, ei hwe holon'igi,

ei hoh hadolyet ; ado ei dohwe holon'igi ei'di hoh'igi

fiidih haga'dolyel26 H Ado azdi'nid, God

alahgo-beh-boholni'hi ei di-

neh la' alastsi leiyi' go'ne'

k'idilah nahalin.

27 Ado nijilwos ado naz'di'-

nah, tl'ego in'dah jin'go

;

ado alastsi yeni* diniseh adohaniseh, ako ei do hoi beho'-

zin dah.28 Halah, nahasdzan ei t'a

bih binest'ah* ha'iniseh, bi-

t'an atseh, ado binest'afi' adobik'ijin' bilastsi t'aat'eh bi-

nest'an' biyi'digo haleh.

29 Nidih anest'anlgi ni-

t'ihh'go ei t'ahhago beh-ige'-

si beh yiyiges' leh, halah,

agiz ba'holziz, ei'banh.

30 T Ako azdi'nid, Hasan'yit'e'go God alahgo-beh-bo-holni'hi? ado haat'i'san' bil

ahi'nolnin sin bil ahelt'e'go

adadilnil ?

31 Ei c'il la' bina a'ohgoaniltso'i nahalin, ei anaigikidolyago ei ts'ide ana t'aal-

tso bo ohgo aniltso.

32 I^Iidih k'idilyeh'go adodiniseh, ado c'il t'aaltso bi-

lahgo at'eh yileh, ado biganayoadat'e yileh, ako bi ca-

haohgo hidatVi ke'daha-t'ihh.

33 T Ado lan'i hane'-beh-

e'detinh ei beh bic'ifi* Godbizad beh hadzisdzl, t'a ako-t'e'go ei t'a bidazneran'igodazdizts'afi.

34 Nidih hane'-beh-e'de-tihh t'agedgo t'eyah do bi-

c'ih' yajil'ti'/dah; ako ei t'a-

sa'ha dzizlih'go t'ai'yisi ha-zoogo hodaholahigi t'aaltso

t'a beho'zingo beh bil hojol-

ne'.

35 Tf Ado t'a ei bijmh', i'i'-

ahgo ei abizdi'nid. Tin' be'-

ek'idt yonan'igo dikah.

36 Ado t'oahojiyu'i yeni'

altso hats'ahjin' dahdabiz-ditkai'go ado t'akojit'eh'igo

dahdazdileFgo ji'kai.

37 Ako ayoat'e'go de'yol,

ako tsin-nael toh bih da-halk'olgo ako k'aden hade-bin.

38 Ado hoh t'eyah tsin-nael

bikedigo tsiat bik'ijin' ajil-

hos, ado ts'edahodzisitgoadahodi'nid, Na'ntl'ni da'

ha'ni'di a'didihlis ni ni'zin ?

39 Ado nizdi'nago ni'yol

yeni', Hazo'ogo, bizdi'nid

;

ado loh t'eyah, Hozon'goast'edi't'eh, bizdi'nid. Akoni'yol yeni' ast'edi't'e' adot'ai'yisi hodiyel.

40 Ado ei abizdi'nid, Ha'a-t'i'san' biniyeh ayoat'ego hi'-

daldzit, ado ha'at'e'gosah' doda'ohdlan' dah?41 Ako ei t'ai'yisi be'da-

dzisdzid ado a'dahizdo'nid,

Ha'at'i lahh dineh sin at'eh,

133

5: 1 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 5: 15

ni'yol nidih ado toh nidihbik'eh dahol'inh' ?

WOLTAl 5.

1 Ado beekldt yona'nidi

jfkai la' ke'yah Gadara hol-

ye'di.

2 Ado tsin-nael biyfdenhajiyago t'ahhago jidascabitahden dineh le'i la' nil-

c'ih-beh-i-nfzini bi sizin le'i

hadah niyah.

3 Ako jidasca bitahgo ke'-

hat'in lanh'; ado dineh dola* beh otl'ol at'e' dah, bes-dahol-za'igi nidih dodah.4 Halah, ala'tsin nina'ni'li

ado bes-daholza'igi nidiht'ahahh beh beetl'oh, nidihbes-daholza'igi t'eyah yiyil-

dlad, ado ala'tsin nina'ni'li

t'eyah niyitih; ado dineh ni-

dih do la' ast'e bo'le' at'e'

dah.5 Ado t'aa'lajin' jin'go ado

trego nidih dzil biyi'go na-gah, in'dah jidascago nagah,dilwosgo in'dah tseh yehni'idilges.

6 Nidih ni'zajih' Jesus yi-

yiltsah'go yic'ih' ni'dilwodtado hayajih' hitsidine'go'go

nahoskan.7 Ado ye'go hadolgazgo

adi'nid, Hasan' nideslil, nih,

Jesus agago ayoat'e God bi-

ye' God binal a'ndesnih, dotihosnih'go asidi'lil dah.8 Halah, dineh biyi'den ha-

ninah, nih nilc'ih-beh-ini'-

134

zini ni'li'ni, bizdi'nid, ei'-

bahh.9 Ado, Hasan' yinilyeh,

hozdi'nid. Ado anazdo'nidgoajinih, Lah'i yinisyeh, halah,

t'oahoni'yu'i ei'bahh.

10 Ado t'ai'yisi Jesus na'-

yoskan : ke'yah t'aka bi-

ts'ahjih' anihinol'kad, yilni'-

go.

11 Ako a'kwi dzil bi'gahgibiso'di t'oahayui da'ayah'gonanilkad.12 Ado ei nilc'ih-beh-adei-

ni'zini yeni' t'aaltso ni'daho-

kahhgo adanih, Biso'di biyi'

go'ne' adanihilah, ako ei'di

bih hidikah.

13 Ado t'a a'ko Jesus badi-

niahh'. Ado nilcl'h-beh-adei-

ni'zini hayi'deh hahazje, adobiso'di yih dahaswodt ; adonanilkad yeni' t'a inidzi'li

beh bidah go'yah na'dije

ado be'ek'idt _ biyi' go'ne'

aheswodt, ako toh abis'dihd.

14 Ado ei'di t'aaltso biso'di

nidaznilkad yeni' a'kohgoyo'adziswodt, ako kin-hal'agi

badahojolne', ado binagoke'yah aldo'. Ado ei t'aaltso

c'ehezje, hala-hodza lah da-ni'zingo.

15 Ako Jesus yahaskai

;

ado a'kwi nilc'ih-beh-ini'zini

bi sizin yeni' do-at'eh'igo,

ado bintse'kes k'ezdongo,

ado hadit'e'go sidago dadzil-

tsanh; ako t'aadziltso nida-

dzisdzid.

5: 16 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 5: 33

16 Ako dineh dabinal'igi ei

yeh hoi daholne' ei'di dinehnilc'ih-beh-ini'zini bi sizifi

yeni' haidzaigi "ado biso'di

a'dzaigi yadaholne'.

17 Ado t'ai'yisi ni'daho-

kanh, Nilii ke'yah bits'anjih*

nandleh, dahalni'go.

18 Ado ako tsin-nael bihiyago, ei'di nitc'ih-beh-ini'zi-

ni hwi sizin nit'en yeni' na'-

hokafih, Nil honislon' dolel,

halni'go.

19 Akot'e' nidih Jesus, Do-dah, hodi'nid, fiidih nagan'-go nididahgo ako Boholni'hi

ayot'e sah a'yilah ado sa jo-

ba* dini'go nik'Iso beh bii

daholne*.

20 Ado dasdiyah; ako Di-ka'polis kin-hadas*ahigi bi-

tahdi t'aat'e-hit'en Jesusayoat'e yeh ast'e-hodla'igi

ei' ba hojilne'. Ako dineht'aadziltso t'o-hol-adahayu'i.

21 TI Ado Jesus tsin-nael

beh tse na nadzidzago, akodineh lah'i ha a'la nanas-dlih'; ado be'ek'idt bibahh'-gi nadzidzah.22 Ado nit'en jo'akon, a'la-

naadleh-ba'-kin beh-bohol-ni'hi la' ha niyah, Jairusyolyeh'igi, ako ho dzil-

tsah'go hake'tsinjih' hitsi-

dine'go.

23 Ado t'ai'yisi na'hodzos-kan, ako anih, Sitsi' alts'i'si-

ye k'adeni' bi nitsahh' : akona'hoskan, Hak'go, adi ni'la'

beh bik'i didil'ni, nadidodalado hina dolel biniyeh.

24 Ako Jesus bil dasdiaz

;

ado dineh lafi'i hake yikai'-

go ho nas'ziz.

25 If Ako asdza'ni le'i la' dil

biga'dinestal lafih', ako ei t'a

akojit'e'go nakits'adah na'-

hai lahh'.

26 Ako lah'j aze adel'i'ni

bik'e lah'idi tihodzozni, akoha nalye'i yeni' altso badziznil, ado t'ado nazdidza dahnidih t'o yo'weh dah a'dzi-

dzah.27 Ako nit'en Jesus baho-

jl'ni, ako ahenalai' bine'deh-go jiniyah, ako bi e bizdel-

cit.

28 Haiah, bi e t'eyah t'o bi-

diniscit nidih hadalt'eh ana-sidodlil, jini'go, ei'bahh.

29 Ado t'ahhago ha dil ha-lih yeni' as'dihd; ako t'a dzi-

zih nit'en nalni'hi bits'ahdohalah ya'hot'eh dzizlih'go

hoi be'hozihd.

30 Ako Jesus t'ahhago bi-

yi'di bil behozin ei diyin bi-

yi'deh hayago, honasahigibic'ifi' hidzizyiz; ado adi'nid,

Hai'sah' si e yidelcit?

31 Ado ho'dahol ahigi ada-hodi'nid, Joh nindzisah,_ha'-

at'e'gosah' ako adinih, Hai'-

sah' sidelcit?

32 Ado dineh bitah dzidez-

gal, ado a'dzidzaigi hwizdol-tselgo.

33 Nidih ei asdza'ni nas-

135

5: 34 MARK BIK'EHGO HANE'-YA^AT'fi'HI '6: 3

dzid ado bilah hoditlit, a'ho-

dilyaigi hot beho'zingo, akobiyajin' nitsizdinegogo do-

woc'idgo altso beh bil hojol-

34 Ado asdza'ni abizdi'nid,

Sitsi' yinidla'ni ei'di hadat-

t'e' ana'nidla, nil hozon'gonaninah, ado nalni yenfbits'ando hadanilt'e'go.

35 TI Ei t'a yajil'li'go dinehla' a'ia-naadleh-ba'-kin beh-boholni'hi ei baganden yi'-

kaigo ei adadi'nid, Nitsi' ye-

ni* daztsanh ; na'nilels Na*-nti'ni, banant'inh.

36 Ei t'ahhago Jesus, ei sadbeh haodzi'igi yidizts'an ni-

dih a'la-naadleh-ba'-kin beh-bo holnih'igi ayidi'nid, T'adonil hoye'i nidih t'o indlafih.

37 Ako dineh hai'-dah

akon doda'go yeh hol'a', Pi-

ter, ado Jems, ado Jems bi-

tsi'li Jan, ei t'eyah bil dasdi-kai.

38 Ado a'la-naadleh-ba'-kin

beh-boholni'hi bagan'di jini-

yah, fiit'en ha'hoago dzidiz-

ts'an, la' andacah, ado la'

ayoits'a'go dacah.39 Ako yah ajiyago ei abiz-

di'nid, Ha'at'i'san' biniyehha'hol ah ado dahcah ? Diat'ed ei do daztsah' dah, ni-

dih t'o' alhos.

40 Ado ei do il-ihhh yehhadadloh. Nidih t'aadziltso

c'ihozninilkadgo at'ed bize'e

in'dah bimah ado bil niji-

136

kai'igi, e'idi t'eyah at'ed si-

tin go'ne' bil yah ajokai.

41 Ado at'ed bi'la' dziltsod-

go abijinih, Talitha, kumi,ako ei, At'ed a'ndisnih nidi-

dah, jini'go olyeh.

42 Ado t'ahhago at'ed ni'-

didzah ado deyah, halah, ei

nakits'adah bi na'hai, ei'-

banh. Ado t'aadziltso t'ai'-

yisi ayoat'e'go t'o-hol-adaha-

yu'i.

43 Ado ei t'aadziltso t'ai'yi-

si hazo'ogo abizdi'nid, T'a-

kah dineh la'dah bil dahol-ne' yi'la', ado at'ed ha'at'i

dah ba'noltsod, hozdi'nid.

WOLTA'I 6.

1 Ado ei bits'ando dahnz'-didzah; ado t'a hoh ha ke'-

yahgo anadzodzah ; ado ho-dahol'ahigi ei t'a hake yi'kai.

2 Ado haayinh-jinh azlih'-

go, a'la-naadleh-ba'-kin biyi'

go'ne' ninazdinitan, ado lan'i

dahozdizts'ango ei t'o-bil-

adahoyuigo adanih, Ha'at'i

bits'afidosan' di dineh t'a-

altso bil beho'zin? Ado ba-yilyah'igi lanh' ha'at'i beh-hodzani sin at'eh ? ado di

ahoni'li ayoat'e'i nidih la'

yolil'go yanagah ?

3 Da' di'is do ni'izi'hi at'in'

dah, Meri biyaz, Jems adoJoses ado Judah ado Simianbi'nai? ado dabideziis do bil

nekai dah ? ado ei t'aaltso

do bil ji'lind' dah.

6: 4 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6: 17

4 Nidih Jesus ei adahodi'-

nid, Ahodoni'H-yahalne'i ei

beh-il-ili'ni do beh at'din

dah, nidih t'a ha ke'yahdiado dahak'eigi ado bil haji-

je'igi eidi t'eyah do bil jilih'

dah.5 Ado a'kwi ahonili ayoida-

t'e'i do banjiga dah, nidih

t'adokwi danineh'igi ei t'e-

yah bik'i dazdilnih'go na'-

hizdilje.

6 Ado t'o-hol-ahoyui, halah,

do da'odlan' dah, ei'bahh.

If Ado binagi kin-nazni'ligo

naznitin'go tazdiyah.

7 H Ado ei nakits'adah'igi,

Hak'go, bizdi'nid ; ado nakini'lago adzis'a', ado adzilgobeh-oholni'hi nilc'ih-beade-

ini'zini inazi'ni beh ha'hi-

nilce'hl ei t'aaltso bah hiz-

dez'ahh.

8 Ako a'dadoni'li beh bi-

c'ih' hadzodzigo ajinih, Ha a-

t'ih'igi dah t'ado dayinole'hi,

nidih gis t'eyah, dahna ayizT

ei dodah, bah nidih dodah,nihe azis biyi' go'ne' besonidih dodah:9 Ako keh bike'giz-haaz-

t'ilgi t'eyah bi hi'dasoezgo,ado e-tsoh naki'go aldo' do-dah.10 Ado adabizdi'nid, T'a

kingi dahkahgi t'a a'kwi hi'-

dasodah, hajin'dah nadadoh-kahgo in'dah dahdahidoh-kah dolel.

11 Ado t'a-hai'-dah do da-

nihi ni'zinigi ado do t'a'k'adt

danihi dizts'afi'igi ei bits'afi

jih' dahdadohkahgo, nihikebiyi' iez ha'danoldeh dole!,

ako ei beh-eho'zini biniyeh.T'aanigo a'nihidisnih, bana'-hat'ih bijih'go Sadam in'dahGamarrah ei'gi bi'Mhgo ti-

dahwizdonih.12 Ako c'idadziskai, adoGod bizad yadaholne', ei di-

neh banhigi adajoni'li banh-daho'nigo yoadahizdidoalbiniyeh.

13 Ako lan'i nilc'ih-beh-

adeini'zini ha c'idahazje

;

ado lan'i daninehigi tlah hodadziztle'go na'dahozdilje.

14 Tf Ado alahgo-nat'aniHerod ei haho'ni, halah, t'a-

at'e-hit'eh ha'zi* ba hane'goahidezdlad ei'bahh ; ado ei

adi'nid, Jan nahadlago-ta-agisi yeni* ei'di daztsan'dennadi na' sa sin, ei' binina di

ayoadat'e'i yanagah.15 Nanala' ei adanih, Elai'-

jah at'ihh ; ado nanala ei

adanih, ahodoni'ti-yahalne'i

at'ihh, doda'i ei la' at'ihh.

16 Nidih Herod ei yiyi'nigo

adi'nid, Jan, bitsi-ts'in k'ini-

giz yeni' at'ihh, ei daztsah'-deh nadi na* lahh'.

17 Halah, Herod t'a hohJan bika ijilago ako yahajil't'e', halah, Herodias yol-

yeh'igi binina, ei Herod ha-tsi'li Fi'lip be asdzahgo;ado ei badziz'yeh ei'bahh.

137

6: 18 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6:

18 Halah, Jan ei Herod ayi-

di'nid, Bik'eh-ahoni'ti bik'eh-

go nitsi'li be asdzan'igi neasdzango do behaz'an dah;19 Ei'banh Hero'dias yol-

yeh'igi hacin' do-bil-hozon'-

dah, ako hodiyesliel ni'zin

nit'en, nidih tV dodah.20 Halah, Herod ei Jan bil

ni'linh, dineh banhigiat'e-banh-at'dini ado dineh diyi'-

ni nihn'go hot beho'zin, ei'-

banh yaahalyan nit'en; adohozdizts'ango lan'igo a'dzah;ado bit hozon'go ho dizts'an.

21 Ado bihonedzah'jin*ayit'kahgo Herod bidizcin-

yeni'-bi-jinh banaholzizgo,t'a ake'ego nidant'ahigi adoalahgo- silago - bindant'ahigi,

ado Galiligi dineh daat'i'ni,

ei' bah lahl c'iyan a'yilago

hats'ah dai'yan.

22 Ado Hero'dias bic'e'e

yah iyago dabinat olziz ; akoHerod in'dah t'aaltso yit na-haztan'igi ei'di bit ya'ada-t'eh. Ado alahgo-nat'ani ei

ayidi'nid, T'a ni ni'zinigi si

niEedgo ei nadestet.

23 Ado ei at'ed bicin* Godbinat a'de hadzodzl : T'a ni

ni'zinigi si niRedgo ei na-destet, alahgo-beh-siholnih'-igi nidih atni'do.

24 Ado at'ed c'inadzago bi-

mah ayidi'nid, Haat'i'sah*yi'deskil? Ado bimah adi'nid,

Jan nahadlago-taagi'si bi

tsi-ts'in lahh'.

G 138

25 Ado at'ed t'ahago alah-go-nat'ani_yit yah anal'wodt,ako yiyikedgo ajinih, T'ak'adt tets'a biyi* Jan naha-dlago-laagisi bi tsi-ts'in ei

sadiat.

26 Ako alahgo-nat'ani t'ai'-

yisi bahhbi'ni, nidih a'de ha-dzodzi'igi in'dah bit nidziz-

tan'igi binina do tahgo an-jo'dle' a'dza dah.27 Ado t'ahago alahgo-na-

t'ani salago ta' ayit'a', ado,

Bi tsi-ts'in naniah, bizdi'nid

;

ado akoh jiniyago yah-iTnilgo'ne' ha tsi-ts'in k'iznigiz.

28 Ado ha tsi-ts'in yeni'

lets'a beh naznikahh, ako ei

at'ed baznikahh, ado at'ed ei

bimah yenikanh.29 Ado hodahotah yeni'

dayl'nlgo hazi'i yeni* nidei-

dittih'go ado yo adayilah.30 Tf Ado ei'di dal adi yeni*

t'aadzittso Jesus baatk'ehahan hinadziskai, ado ada-ji't'indi in'dah beh nidaz-neztah'i ei'di t'aaltso beh bil

dahojolne'.

31 Ako adabizdi'nid, Hak'-go, nihi t'eyah t'asa'ha ke'-

yah-do-naadah'igo dikah,hani'zahjidah hadadilyihhbiniyeh.

32 Ado ei t'asa'ha do-naa-dah'igo tsin-naet beh ajokai.

33 Ako dineh lah'i dasdi-kai'go dahottsahh, ado lan'i

hwe daho*sihd, ako kin-adas-adeh la* t'a'ni' fata' daji'-

6: 34 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6: 49

jehgo t'a hoh atseh adi ni-

jizje ado hac'in' niheskai.

34 Ado Jesus a'kwi hajiya-

go dineh t'oahayui yilagodziitsanh, ado t'o baaahadzinizin; halah, dibe na'nil-

kadi beh at'din nahalingo,ei'banh ] ako lan'i beh ni-

naz'dinitaii.

35 Ado dozongo yaadez an-go hodahol ahigi ha yi'kaigo

ado adadi'nid, Di do-naa-dah'igi at'eh lahh', ako k'adtdozoh'go hil'c'ih':

36 No'wehjih' ahohkah, bi-

dinih, khi-da'lah'go ado bi-

nago dahogan'go, ako'ni c'i-

yan fii'deidiyotnih, halah,

t'ado dayoiyah'i dah, ei'bahh.

37 Ako hoh anabizdonid,Nihi ba'danoltsod. Adoadahodi'nid, Da naki'di nez-na'din yal bi'gahgos bah hi'-

dahidirnih, ako ei nihits'ah

deidoyiht ?

38 Ado abijinih, Dokwi'sah'bah hfdahjah ? nihilah da-nol'ihh. Ado hoi bedaho-zind'go adazdi'nid, Bah as-

dla' lahh', ado lo t'eyah naki'.

39 Ado a'dadonili. beh bi-

c'ih' hadzodzi : Ako al'ah

no'jago tl'oh bika di'nohbihhdabizdi'nid.

40 Ado ei t'aaltso nezna'dinin'dah asdla'din danelt'egoal'ah nihezt'i go dadi'nezbm.41 Ako bah asdla* yenf in'-

dah lo naki' yeni* dasdi'jagode'go ya'dilhil bic'ih go dzi-

dezgal ado sozdolzin, adobah hidzizti go hodahol ahigibadziznil ado ei yadayiznil,

ado lo naki yeni' atts'a'dziz-

nil'go atdo' altso bita-dzizni.

42 Ado ei t'aadzil'tso da'ji-

yahgo t'ai'yisi hwih dadziz-hh'.

43 Ako ei hidahastilgi hi-

dadzizlago ts'izis nakits'a-

dah bi hade'bind, in'dah to

aldo'.

44 Ako bah dajiyah'igi

t'aadzil'tso asdla'di mil di-

neh jilt'e lahh'.

45 Tf Ado t'ahago hodahol-ahigi bic'ih' hadzodzi: Tsin-nael bih hokahgo beek'idtyo'nanigo siba Bethse'dahgowohkah, si t'eyah t'a di di-

neh t'aaltso yo'wehjih* bidi-

desnil.

46 Ado ei t'aaltso yo'weh-jih' bizdi'nidgo dzil bih ji-

yah, adi sozdidolzihl biniyeh.

47 Ako i'iahgo tsin-nael

ei be'ek'idt alni'di yiol, adohoh t'eyah t'asa'ha ni'di hi-

jigah.

48 Ado hac'in' hidahwi na-go dajilelgo hodziltsahh,

halah, hadahdeh ni'yolgo,

ei'bahh, ado yikaih' t'ah'jih*-

go bandzidzah toh bikadehjogal'go ; ado t'o hwi'gahdasdigah hitmen.

49 Islidih toh bikagi jo-

gal'go dahodziltsahh nilc'ih

at'ihh dazni'zingo bik'e ha-

dazdesgaz.139

6: 50 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 7: 8

50 Halah, ei t'aaltso dahol-

tsango hak'e bildahoye.

Ako t'ahago bicin' yajilti'-

go abizdi'nid, Nihil daho-zon'go, di'di sih ast'inh, t'ado

nidaldzi'ti.

51 Ado bicin' tsin-nael bihjiyah, ado ni'yol yeni' a'ho-

dilze : ako t'aaltso t'ai'yisi

t'o-hot-adaho'yui, ado do bo'-

honeango bantsi'dadzizkez.

52 Halah, bah bil nahayah'yeni' t'ado bantsi'dadzizEezdah, halah, dabijeih ei datl'is

ei'bahh.

53 H Ado t'aadziltso tse nahijikai'go ako ke'yah Gene'-seret holye'jih' ji'kai, adotsin-nael dahdadziztrohh.54 Ado tsin-nael biyi'den

hajokai'go t'a a'ko dinehhwe'daho'sind.55 Ako ei ke'yahigi t'aat'e-

nit'eh tadazdijego danineh-igi tsask'eh bikagi naztih'-

go niki'dazdija akwe'e t'a

hoh hoho'ni go.

56 Ado t'a hijigahigo kin-

hadas'ago, ado kin t'a adal-

c'indi dah, ado binagi dahkin'igi dah, ako ei kin-tahhidahazt'i go daninehigi hi-

dajizja, ako hi'dahokahh, hae t'eyah bibahh'gi hidih yi-

dadidolcil dajini'go ; ado t'a

azne'lango hodadescid'igi ei

t'aaltso hadalt'e hidasdlih'.

WOLTAl 7.

1 Ado Ferisiz hac'ih* ne-140

heskai ado ak'edaalci'i aldo'

la' Jeru'salemdeh niheskai.

2 Ado ei hodahol ahigi la*

bi'la* t'a dacingo, ei do be-haz*ani k'ehgo taa'dadesgi'zi

yil daayahgo dayiltsahh.

3 Halah, ei Ferisiz in'dahJuz dine'e t'aaltso ha'la' dohazoo tadadzigisgo do da'ji-

yah dah, alk'idah behaz'anyeni* t'ah nidih t'a ako'dajit-

ihh.

4 Ado na*inih bahaz'andenhidakahgo, do laa'dazdigisgodo da'jiyah' dah; ado Ian 'igobeh hidahodi'nestan, a'sa,

ado lets'a, ado bes-asa-litso'-

igi in'dah bika-ada'ni ei ta-

dadzigis.

5 Ado ei Ferisiz in'dahak'edaalci'i hidahodil'kidt,

Haat'e'gosah nidahol'ahigi

alk'idah behaz'an'igi do bi-

k'ehgo dajina dah, ado bi'la*

do tadegisgo t'eyah daa-yahh?6 Ado anabizdo nidgo abi-

jinih, T'aanigo Aize'ah nihahalne*, Nihi i'dahol'in'igi, t'a

be-ak'eascihh yehgi at'e'go,

Di dineh t'a biza dabahh'dot'eyah beh bil danislihh, hi-

dih dabijeih t'eyah do behbit danistih' dah.7 T'a a'ko hidih na*nle*i si-

c'ih* hidaha'la, dineh yehas-ani yeh hidanti'ni, ei'bahh.

8 Halah, God yehas'an'igi

ei yo'adahidohah, ei'bahh,

ado dineh yeh niha hida-

7: 9 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 7: 25

has'an'igi ei dayinohlan*,

ei'di lets'a in'dah beh-adla'-

ni tanagisi : ado lah'i ako'-

dat'eh'igi a'daht'ifih.

9 Ado abizdi'nid, Godyehas'an'igi yoadaholtl'id

lanh', t'a nilii ben'dahosot-an'igi t'eyah dayi'nohlan'.

10 Halah, Mozes adi'nid,

Nize'e in'dah nimah nil ni-

linh, ado t'a-hai'-dah la sadnicongo beh bize e in'dah bi-

mah ya yal'ti* sin ei'di

t'ai'yjsi dadotsal11 Nidih a'dadohnih, Dineh

la'dah bizee in'dah bimaha'yididonil, T'a ha at'i'hi dahse holo'ni nihika-adolwol'igi

ei Karban at'eh, (ako ei Godbadet'ahh, olyeh,) ei'di akodo hohodit'i' dah.12 Ado bize'e in'dah bimah

dah yika-adolwol yeni* bic'ih*

badanohcin*.13 Ako nihi ben'dahosol ani

ei beh God bizad nidaltsed,

ado ako'dat'eh lah'i banah-kai.

14 Ado dineh t'oahojiyu'-

iigi, Hak'go, bizdi'nidgo abi-

jinih, T'aanoltso dasi'nol-

ts'an ado nihil be'daho'zin le*.

15 Ha'at'i-dah dineh bika-deh bih dogal'go cingo a'bi-

doh'li ei at'din ; nidih dinehbiyi'deh hadoga'h ei t'eyahcingo a'bidoHl.

16 Dineh t'a-hai'-dah bijaholon'go beh azditsV sin,

ha'ni'di azdits'ihh.

17 Ado dineh yilahigi bi-

ts'ahjin* kin go'ne' yah aji-

yago, hodahol'ahigi hane'-beh-e'detihh yi'ndahodel'-kidt.

18 Ado abizdi'nid, Da' ni-hiis aldo' do nihil bedaho'zindah? Da* dosdah'ih' dah, t'a

ha'at'i'hi dah dineh bikadehbiyi* gone* ahwileh' ei dohahh cingo ahaleh' dah.19 Halah, ei hajeih do yih

haleh' dah, nidih habidt t'e-

yah yih haleh'go hagah ha'-leh, c'iyan ei t'aaltso dobahh cin dah a'dele*.

20 Ado azdi'nid, Dineh bi-

gahwile'hi ei hahh cingoahol'ihh'.

21 Halah, dineh biyi'dehado bijeih biyi'deh hicoh'gohitsi'hakesi hahwileh, ei

adilyeh, na'ageh', adiyolyel,22 Aniih', ada'hononi'ni,

bahhigiat'e, na'adlo*, ba'da'i'-

hi, ak'edinih, azaho'cih*, a'da-hani'hi, a'hodigis:

23 Di'di bahhigi adat'e t'a-

altso dineh biyi'deh hahwi-leh, ei'di dineh ba ihgo a'yil-

ihh'.

24 H Ako nizdidzago dasdi-yah Tair in'dah Saidan ke'-

yah bibahhdi jiniyah. Adoadi kin go'ne* yah ajiyah,ado dineh, T'aka ia'dah yo-nih' yi'la* jini'go, nidih donizdot'ihl at'e dah.25 Halah, asdza'ni le'i la*

bic'e*e alts'isi-ye nilc'ih-beh-

141

7: 26 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 4

ini'zini bl sizin'go ha ho'nl

lanh', ado ei niyago hayajin*

nitsidinego'.

26 Ako di asdza'ni ei Grikdine'e at'eh, Sairo-Fini'sa

dinee ei bits'ando jilinh.

Ako na'hokanhgo, nilc'ih-

beh-ini'zini i'sizi'ni sic'ee

biyi'den hanilceh, jidi'nid.

27 Nidih Jesus ahodi'nid,

Bi'ni' alcini atseh hwih da-

leh; halah, alcini bi c'iyan

lecan'i bic'in' ahiltl'id'go ei

do ani' dah.

28 Ako asdza'ni hanana-dzlgo ahodi'nid, Boholni'hi,

lecan'i nidih bika-ada'ni bi-

yago alcini bi'lak'e hadan-deh'igi ei deiyahh.29 Ado asdza'ni anabizdo*-

nid, Kot'e'go haindzi'igi ei'-

banh hididah, nilc'ih-beh-

ini'zini ei nic'e'e k'adt yiyi'-

deh hayah.30 Ado ha kingo nidzidza-

go, hac'e'e tsask'eh bikagodasitin'go dziltsafih, nitc'ih-

beh-ini'zini yeni' hayi'denhaya lanh'.

31 TI Ado bik'ijih' Tair in'-

dah Saidan ke'yah bibahhdodahnaz'didzah, ado Dika'po-lis ke'yah biyi* go'ne* c'izni-

yago Galili beek'idigi jini-

yah.32 Ado ei la' haje'kalgo in'-

dah do hats'id yajilti'dahgo

ei bil na'dadziskai, ako, Bi-

k'i'dilnih', dahojini'go hi'da-

hojokanh.142

33 Ako jiladi bits'ahdo t'a-

sa'ha hoi dasdiaz, ado adi

hajeyi' go'ne* azdolni', adohazdizego hatso bizdelcit.

34 Ado ya'dilhil bic'in godzidez'in'go a'dil hadzodzol'ako ahozdi'nid, Effa'tha, ei

An ant'eh olyeh.

35 Ado t'ahago haja an ai'e

silin', in'dah hatso do at'e'hi

dah anal'yah, ako t'a beho'-zinigo yajit'ti' dzizHn'.

36 Ako t'ai'yisi, t'akah di-

neh la'dah bil daholne', hoz-di'nid : nidih t'a yo'wehigoyadaholne'.37 H Ako t'ai'yisi t'oholada-

ho'yuigo adajinih, T'aaltso

yaat'eh'go yanayah; bije'-

kaligi nidih adits'a'go a'yi-

lah, ado do yaltil nidih yal'-

ti go a'yilah.

WOLTAl 8.

1 T'a a'kwi nelka* yen-dan toahayui a'la-nadzis-

dlingo ha'at'ih'igi-dah do-dajiyango, ako Jesus bida-

hol'ahigi, Hak'go, yidi'nidgo

adabizdi'nid,

2 Di jirahigi hahhsi'ni, ha-lah, saalk'eh ta dabiskahado ha'at'ih'igi-dah t'ahdo

deiyan dah

;

3 T'ado daaya'ni hi'dadoh-kah bidi'nidgo dabagan yanhnidadi'nolna sasin; ado la'

ni'zadeh hidakai.

4 Ako hodahol ahigi hac'ifi'

hadasdzl: Di do-naadah'igi-

8: 5 MARK bIK^EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 21

san' ha'at'e'den bah hodolel-

go di dineh yeh hwih dado-lel?

5 Ado nayizdel'kidt : Do-kwi'san'bahnidahjah? Adoadadi'nid, Tsosts'it lanh'.

6 Ado jil ahigi, Ni'gi dfnoh-bin, bizdi'nid. Ado bah tsos-

ts'it yeni' niz'dinilgo sozdol-

zin, ado nidzizli go hodahol-ahigi badziznil, ado ei dinehyadayiznil.

7 Ado lo aldo' t'adokwi hi-

dajijah lahh'; ei'di aldo* bil

sozdolzingo, Dineh bilahnihhozdi'nid.

8 Akot'e'go da'jiyan adohwih dadzizlih' : ako bah ni-

hesti' yeni' nidadzizlago ts'i-

zis tsosts'it bi hadade'bihd.9 Ado dajiyahlgi ei din-

di mil jilt'e'go lahh', ako ei

t'aaltso ana'dzis'a'.

10 Ako t'ahago hodahot ah-igi bil tsin-nael bih hi'jokai;

ado Dalmanu'tha ke'yah bi'-

gahgi ji'kai.

11 II Ako Ferisiz ei c'ehes-

kai'go hidahodii'kidt, akoyeh hodantahgo, ya'dilhil

biyi'deh beh-eho'zini dadi'-

nilml dahodi'nid.

12 Ado ye'go a'dil hadzo-dzol hwi sizi'ni beh ako aji-

nih, Ha'at'i'sah' biniyeh di

k'adt dineh'igi, beh-eho'zininadanilmh' dasitnih? T'a-

anigo a'nihidisnih, Di dineh'-

igi bic'in' beh-eho'zini do ba'

adolnil' dah,[Xavaho] 10

13 Ado ako bits'ah dasdi-yago, tsin-nael bih nadzo-dzah ado yona'ni bic'ihgoanajokai.14 Tf Ako ei i'daholahigibah yadayoznah lahh', baht'ala'i ei t'eyah tsinnael biyi'

go'ne' dajaah lahh'.

15 Ako hazo ogo abizdi'nid,

ako ajinih, Ferisiz bi beh-anilyo'li in'dah Herod bi

beh-anilyo'li ei hazoogo t'a

baa'daholyahh.16 Ado ei ba yadajilti* ako

adajinih, Halah, nihi bah at'-

din, ei'bahh.

17 Ado ei Jesus bil beho'-zingo ahodi'nid, Haat'i'sah'biniyeh, Halah, nihi bah at'-

din, ei'bahh, dahidohhih ?

Da' t'a'hasin do nihil beda-ho'zin dah, ado dos dah*ih'

dah? Da' nihijeihis da'tl'is?

18 Nihina daholoh hidih eis

do beh daoh'ih' dah? ado ni-

hija daholoh hidih eis dobeh dadohts'a' dah? ado da'

dos e'dalni' dah?19 Bah asdla' nihe'ti go ei

asdla'di mil dineh ba' nihe'-ti' ei'di nihesti'igi dokwi'sah'ts'izis hadezbingo hi'dahiso-la? Ako adahodi'nid, Na-kits'adah lahh'.

20 Ado tsosts'it bah nihe'li'

ei din'di mil dineh ba yeni'ei'sah' dokwi ts'izis hadez-bingo hi'dahiso'la? Ako ada-di'nid, Tsosts'it lahh'.

21 Ado abizdi'nid, Ha'at'e'-

143

8: 22 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 35

gosan' do bik'i'dadohtinh'

dah?22 If Ado Bethse'dah kin-

halahigi ji'kai ; ako dinehbina at'din le'i bil ha da-dzizkai, ado, BididiFcit, da-hojini'go ni'dahojokanh.23 Ako ei dineh bina at'din

yeni' ha'la' jo'tahgo kindoc'ihozniloz. Ado adi hani-k'ez dize'go hak'iz-dilni'go

i

nahozdel'kidt, Ha'at'ih'igi-

das do yiniih' dah?24 Ako dasdigaFgo azdi'-

nid, Dineh t'eyah, tsin hida-kai nahalingo yis'ihh'.

25 Ado bik'ijih' hana habik'i naz'dilni, ado de'go dzi-

dez'ih'go a'hojilah: ako k'e-

hez'don ajoih'go anahoji-dlah, ako dineh t'aaltso t'a

yit'in'igo dziltsahh.

26 Ako t'a hoh hagan'goanahoji}'*a', ako a'hojinih,

T'akah kin hal'ahigi wo'ya',

ado t'a-hai'-dah akwe'e bil

holne*.

27 Tf Ado Jesus in'dah hoda-hol'ahigi aldo* Sezeri'ah Fili-

pai binago kin-hadasahigodasdikai. Akoh jokahgo ho-dahol ahigi nayizdel'kidt, Di-nehsah' hai at'ihh dasilnih?28 Ado adadi'nid, Jan na-

hadlago-taagisi ; in'dah la

ilai'jah danih; ado nanala'ei ahodoni'li-yahalne'i la' at'-

ihh, danih.29 Ado anabizdo'nid, Nihi'-

sah' ei hai' at'ihh daslnoh-144

hih? Ado Pi'ter ahodi'nid,Christ ni'lihh.

30 Ado t'ai'yisi hazo'ogobeh abizdi'nid, Ei t'aka di-

neh la'dah, ei at'ihh, dasi-

dohne' yi'la*.

31 Tf Ako nazntin'igi in'dahbeh bil ahoznilne' : DinehBayizci'ni ei lah'i yik'e ti-

hwidonih, ako alahjih' nazi'-

ni ado alahjih' nadailnihhi,

ado ak'edaalci'i ei t'aaltso dodahodi'no'zihl dah, ado da-hodiyolhel, ado tagi jihh az-

lih'go nazdidodal.32 Ado ei t'ado nanil'i'ni

beh hadzisdzi : ado Pi'ter

hac'ih' niniyago hoditehgoyan'didzah.33 Nidih hijiyago hodahol-

ahigi bitah dzidezgal'go Pi-

ter bizdesteh, ako ajinih,

Ak'ihodiahi, sine'ji aninah,halah, God ini'zinigi ei dobantsi'nikes dah, nidih di-

neh ade_nizinigi ei t'eyahbantsi'nikes.

34 Ako jilahigi in'dah ho-dahol ahigi aldo', Hak'go, biz-

di'nidgo abijinih, T'a-hai'-

dah sikedeh yigal dole'li ei

do a'dantse'kes dah dolel,

ado tsin-alna'oszit nizdido-

tihl'go sikedeh jogal dole!.

35 Halah, t'a-hai'-dah yis-

da'-adidestel dzini'zini ei'di

dazdotsal; nidih t'a-hai'-dah

sih sinina ado hane*-ya*

at'e'hi binina daztsani ei

yisdaa'didoltel

8: 36 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 9: 12

36 Akosan* dineh la' nahas-dzan t'aat'e-nit'en beh-bo-holnih silin'go ado daztsan'-

go da san* ne Ian ha bine'do-

dil?

37 Ado haat'i'san' dinehyeh-hinani bik'eh hadolyel?38 T'a-hai'-dah ei' binina slh

in'dah sizad yaya'nizini di

dadile'i in'dah banhigi ada-ni'li dahilci'hi dabinal, DinehBayizci'ni aldo ha ya'dino-

zinl, haze'e beh bits'a' dinli'-

di-gi bezniyago, ado diyin

nidal'a'i bil jokahgo.

WOLTAl 9.

1 Ako el abizdi'nid, T'aani-

go nihic'in* hasdzih, La konnida'zin'igi anineh nidih t'a-

do bil be'dahodozifil dah,

God alahgo - beh - boholni'hi

ayoat'e'i yil niyago dadzil-

tsah'go in'dah.

2 Tf Ado hastah yiskahh do'-

bik'ijih* Jesus ei Piter adoJems in'dah Jan bil dasdikai,

dzil bila'tahgo t'asa'ha ha-dziskai, ado t'a dabinal diyinbeh lahgo az'nolningo a'ho-

diiyah.

3 Ado ha e t'eyah bits'a'-

dinlid silih', t'ai'yisi yas bilah

at'e'go ligai, t'ado akot'e'-go

nahasdzan bikagi ligaigo

ayole'i dah.4 Ado a'kwi Ilai'jah adoMozes bil bic'ih' niniaz ; adoei Jesus yil alc'ifi* ya'dalti'.

5 Ado Piter ei hadzigo Je-

1

sus ayidi'nid, Na nti'ni kwe enikai'igi ei ya at'eh ; ado ni-

\

hi'ni' di ca'ha oh tago a'da-

dilnil, la* ni nah', ado Ja' Mo-zes bah, in'dah la* Ilai'jah

bah dolel.

6 Halah, haat'i-dah jidido-

nil yeni* do hoi beho'zin dah,t'ai'yisi bik'e hoi dahoye ei'-

bahh.7 Ado akwe e k'os hazlih'go

dahak'i caho oh, ado k'os bi-

yi'den sad dists'ah ako anih,

Di'di siye* alahgo osni'ni

at'eh, dayi'solts'ah.

8 Ado t'ahago dahanago fii-

dadzizgal, nit'en dineh ye-

ni* do naga'hi dah, Jesus t'e-

yah in'dah hoh do*.

9 Tf Ako dzilden bidah hi-

jokahgo hazoogo bic'ih* ya-jilti*: Daoltsan'igi t'aka di-

neh la dah bil daholne* yi'-

la*, Dineh Bayizci'ni daz-tsan'deh nadidzago in'dah.

10 Ado di'di t'aaltso ha*-

isdzi'igi t'a be'dajilnih ; akofiidahizdil'kidt. Ha at'i la ah

j

yilnih, daztsah'den nadido-I dal, nih'igi ?

I

11 Ako nidahodel'kidtgo

I

a'danih, Ha at'i'sah' biniyeh\ ak'edaalci*i, Ilai'jah atsehnadodal, danih?12 Ado bic'ih* hadzodzigo

bil hojolne*, T'aani Ilai'jah

atse dogal, ado t'aaltso t'a

akoh hine'diyo nil ; ado t'a

Dineh Bayizci'ni beh bik'e-

asci'ni lah'i bik'e tihwizdo-145

9: 13 MARK BIK'EHGO HANE^-YA'AT'fi'HI 9: 28

nih, ado do bil dajilin' dahdolel,

13 Nidih a'niliidisnih, Ilai'-

jah ei t'aani niya lanh', akot'a bih dani'zingo a'daho'lah,

ts'ide t'a bik'eascinh yengiat'ego.

14 Tf Ado hodahol'ahigi ban-dzidzago t'oahayui ho nas a-

go dziltsanh, ado ak'edaalci'i

nidahodil'kidt.

15 Ado t'ahago ei dineht'aaltso daholtsango t'o-bil-

adaho'yui, ado k'e daho'ni'gohadah hezje.

16 Ado ak'edaalci'i nayiz-del'kidt, Ha'at'i'san* bindahi-dol'kidt ?

17 Ado ei jilahigi la' ha-dzodzigo ajinih, Na'ntini si-

ye* bil naniaz^ ei nilc'ih-beh-

ini'zini do yalti'i i-sizi'ni hwiholon.

18 Ako t'a boholnih'go hwenidzilhal, haze hagah, adohawo ahizdilk'as le', ako t'ai'-

yisi hots'ini : di nidahol ah-igi, Hanolceh, bidi'nid, nidihdo adajo'le' at'e dah.19 Ado ei ahozdi'nid, Do-

daohdlan'igi dahilci'hi dine eha ni'zagosah' nihil naskai'

dolel? hani'zagosah' ha'i'nis-

ni'go a'dasinoh'sin dolel ?

Nilahdeh hoi sanohkah.20 Adobilni'dadziskai; adoho dziltsan'go t'ahago nil-

c'ih-beh-ini'zini yeni' t'ai'yi-

si digis yihoyil'han, ado ni-

jiyolgalgo haze hayah.146

21 Ado ei bizee nayizdel'-kidt, Hani'zagosah* ni'holziz

a'dzidzado ? Ado ajinih, T'aalcini jilih'dah.

22 Ado lah'idi kon' biyi'

go'ne' ahol'go, ado toh biyi*

go'ne' aldo*, t'a hodiyolhet'-

go : nidih bininirafigo adonihahhni'nigo ako nihika-anilyed.

23 Ado Jesus ahodi'nid, T'anih bininil*anh, t'a-hai'-dah

odian sin ei t'aaltsoni t'a baadolnil.

24 Ado t'ahago aski bize'e

hadolgaz ado t'a ca'yi', Boho-nisni'hi, sih osdlahh, jidi'-

nid ; ado do-osdlan'igi behsika-anilyed.

25 Ado Jesus ei dineh aha'-

ni hezjeigi yiyiltsaiVgo, nil-

c'ih-beh-ini'zini yeni' yides-

teh : Nih, nilc'ih-beh-ini'zi-

ni do-yalti'i in'dah do-adi-

ts'a i bih haninah, ni disnih,

t'aka bih nano'dza* yi'la'.

26 Ado nilc'ih-beh-iini'zini

yeni' hazdolgazgo ado hodis-na, ako hayi'den hayah ;

ado aski yeni' ei la' daztsannahoji'lin dzizlih, ako ei'bahhji'lah'i, Dadziztsanh, dadi'-

nid.

27 Nidih Jesus ha'la' yi-

yiltsodgo na'hodidzihz, adonaz'didzah.

28 Ako kin go'ne' yah aji-

yago, hodaholahigi t'asa'ha

nidahodil'kidt, Ha'at'e'gosah'

nihi t'ado hadanilcah dah?

9: 29 MARK BlK^EHGO HANF-YA'AT'fi'HI 9: 44

29 Ado abizdi'nid, Kot'eh'i-

gi t'ado at'eh'igo do hanil-

ceh' dah, sodizin in'dah do-adanh' ei t'eyah beh.

30 TI Ado dasdikaigo Galili

ke'yah gone' c'ijikai ; adot'ado dineh la'dah yidonih'

dah dzini'zingo.

31 Halah,hodaholahiginaz-ntin'go abijinih, Dineh Ba-yizci'ni dineh bahodeltihh',

t'a bih dani'zinigo a'daho-doHl, ado dahodiyolhet' ;_da-

hodzishih' do'bik'ijih' tagi

jihh azHh'go nazdidodat.32 Nidih ei beh haisdzi'igi

do hoi bedaho'zin dah ; hida-yizdidolkil'igi ei bik'e hoi

dahoye.33 If Ado Kaperneamgi ji'-

kai ; ako kin go'ne* nayizdet'-

kidt, Wohkahdehsah' ha'at'i

ban'daht'ihh ?

34 Nidih t'ado hadadzisdzi'dah, halah, jokahdeh, hai'-

sah' ayoat'eh dolel, dajini'go

beh alga'dazdit'ah hit'eh, ei'-

bahh.35 Ado dzinezdago naki-

ts'adahigi, Hak'go, bizdi'nid-

go abijinih, T'a-hai'-dah at-

si'jih' nishh' dole! dzini'zini

ei akedeh jilih' dolel, adot'aaltso banjilVi jihh' dolet.

36 Ako alcini alts'isi-ye la'

nazdiltih'go ei hani'gi biznes-dah; ado nizdiltih'go ei t'a-

altso abizdi'nid,

37 T'a-hai'-dah alcini si'zi'

beh nediltin'igi ei nasidil-

tinh': ado nasidiltin'igi ei

do sih t'eyah nasidiltih' dah,nidih sinila'i aldo' nediltihh.

38 Ado Jan hadzi'go anih,

Nantini dineh la' ni'zi' behnilc'ih - beh - ini'zini I-sizi'ni

hainilceh'go deiltsahh ; ako,Dodah, dabidi'nid, halah, dobil nekai' dah, ei'bahh.

39 Ako Jesus adi'nid, T'ado,

Dodah, dabidohni'ni, halah,

do hai'-dah dineh la' ayo-at'ei si'zi' beh yandogal dahado t'a hicoh'go sa ya'doltih,

ei'bahh.

40 Halah, do nihits'ahjih

nilin'igi ei nihic'ijih ni'lihh.

41 T'a-hai'-dah si'zi' behtoh dadohdhhl'go niha'ini-

kani, ei halah Christ bi' da-no'lihh ei'bahh, t'aani a'ni-

hidisnih, hayilya'i ei t'ai'yisi

hadolyel.

42 Ado t'a-hai'-dah bizad-k'ehgo di adalts'isi daso-dlan'igi la' bahhigi a'dzago,

ei tseh-beh-ak'ahigi hazedeahgo to-hitel biyi' go'ne'

ahodiyolgan'go ei t'ai'yisi

ya'at'e' dolel hit'eh.

43 Ado hai'-dah ni'la' bininabahhigi in'dzago ei k'idi'gis

;

halah, ni'la' agodt'go inahgo'ne' iniyago ei ya'at'eh,

dodago ei ni'la' t'a alc'iji' ho-loh' nidih ini'zih-boholni'-

hi-bahaz*ah go'ne', ado koh'do-adih'hi biyi' go'ne' iniya-

go ei do ya'at'eh dah.44 Adi dabi c'os do danine

147

9: 45 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'&HI 10: 11

dah, ado kon' do o'dinh at'e'

dah.45 Ado Rai'-dah nike bininabanhigi in'dzago k'idi'gis ;

halah, nanithodt'go inah go'-

ne* iniyago ei ya'at'eh, doda-go ei nike t'a alc'iji holonnidih ini'zin-beh-boholni'hi

bahaz'an go'ne', ado kon* do-

a'dinhi biyi' go'ne* iniyagoei do ya'at'eh dah.

46 Adi dabi c'os do daninedah, ado koh' do o'dinh at'e

dah.47 Ado hai'-dah nina bi-

nina banhigi indzago hahi-

dirhanl ; halah, God alahgo-beh-boholni'hi biyi' go'ne*

nina, fata igo iniyago ei ya

-

at'eh, dodago ei nina t'a

alc'iji holon nidih ini'zin-bo-

holni'hi bahaz'an biyi' go'ne*,

ado koh' do-a'dihhi biyi' go'-

ne' iniyago ei do yaat'ehdah.48 Adi dabi c'os do danine

dah, ado koh' do o'dinh at'e

dah.49 Halah, t'aaltso ei a'sihh

ak'enil nahalingo koh* ha-k'i'-dadonit.

50 A'sinh t'eyah ya'at'eh ;

nidih a'sihh ei do halnih' dahsilih'go, ha'at'i'sah' beh halni

adi' HI ? A'sihh nihiyi' daho-loh'go ado alc'ih' nihil daho-zoh' le*.

WOLTAl 10.

1 Ado dasdiyago Judi'ah148

ke'yah binit'ago jiniyah, adoJordan loh-ni'lin'igi tsenanizniyah ; ado dineh t'oa-

hayui ha a'la-silih'; ado t'a

ajit'in'igi at'ego naznezlah.2 H Ado Ferisiz ha yi'kaigo

hidahoderkidt : Da eis t'a

a'ko dineh la* be asdzah yo'-

idiahgo, t'o hodazntahgo a'da-

hojinih.

3 Ado bic'ih* hadzodzi'goa'bijinih, Mozessah' haat'i

yeh na'nihinezlah ?

4 Ado adadi'nid, Mozeslahh' ei ak'easci'ni bik'ehgoalts'a'-ilde'hi nihaidiniahgoa'yila ni, ako asdza'ni yo'-

ahidit'ah.

5 Jesus bic'ih* hananadzi'goanih, Danihijeih datl'is ei'-

bahh di nahat'ah nihade-t'ahh.

6 Nidih hodeyado God a'yi-

lai ei bikah'in in'dah ba'adi

a'yilah.

7 Di' binina dineh, bize'e

in'dah bimah yits'ah hidi-

gahgo be asdzah t'eyah yil

hina dole!.

8 Ado ei naki'igi t'alai

yileh; ako ado do naki' jilih'

dah, nidih t'ala'i jileh.

9 Ei'bahh t'a-hai'-dah Godahi'yittsodi ei ha'ni'di dinehdo alts'a'idonil dah.

10 Ado kin biyi' go'ne' ho-

dahot ahigi t'a ei yininada-hodet'kidt.

11 Ado abizdi'nid, T'a-hai'-

dah be asdzah yo'ayil'ago

10: 12 MARK BIK'EHGO HANF-YA'Ar£]'HI 10: 26

ado la* nine'diltifi'go ei azdi-

dolel12 Ado asdza'ni la' ha has-

tin yoajil'a'go aldo la' banadzidzago ei aldo' azdido-lel.

13 T[ Ado alcini hac'in' rii-

dajiz ez bidazdidolcilgo bini-

yeh ; ako ei hodahol ahigi

deidesteh.14 Nidih Jesus ei yiyiltsan-

go do bit ya'at'eh dah, adoahodi'nid, Bi'ni' alcini sa ha-kah ; t'ado, yo'wehdi, dabi-

dohni'ni ; halah, akodat'eh'-

igi ei God alahgobi-beh-ohol-ni'hi dabih, ei'banh.

15 T'aanigo a'niliidisnih,

T'a-hai'-dah God alahgo-beh-boholni'hi do di alcini naha-lingo nabidittin'igi ei t'ado bi

jidolel dah.16 Ako alcini hagan beh

jo'tan'go ado bik'i'-dazdil-

nih'go bik'i sozdolzin.

17 Tl Ado atingo jogal'goa'kwi ia' hajU'wodt, adohacin' nitsizdine'go'go na-hozdel'kidt, Ya'at'eh na'nti'-

ni ha'at'i'san' adeslil'go hol-

ago inah bih de'sal?

18 Ako Jesus ahodi'nid,

Ha'at'i'san' biniyeh, ya'at'e'-

hi, sidinih ? t'ala'i nidih doya'at'eh' dah, nidih t'ala'i

t'eyah ya'at'eh ei God.19 Bik'eh-ahoni'li ei nil be-

ho'zin—Do adzilhe' dah, doazdile' dah, do azniinh' dah,

do t'aadzagi a'dahojilne' dah,

do hona adlo' dah, nize'e in'-

dah nimah nil ni'linh.

20 Ado hanadzodzlgoazdi'-nid, Na'nti'ni t'a aski nislin'-

dan di t'aaltso hazo'ogo ba-ahasyanh.21 Ado Jesus honel'ih'go

ayoaho'nih ; ako ahodi'nid,

T'ala'hago t'ahdo bi'ileh' dah

;

nididahgo t'ant'inigi altso

nahil'ni ado ba'dahojoba'igiei bitaninih', ako ya'dilhil

biyi'di ast'e-nihini'li holoh'

dolel, ado hak'go tsin-alna-

oszit ni'ditihh ado sike yinal.

22 Ado di beh haodzi'igi

baho'ni'go dasdiyah ; halah,

ayoat'e'go at'i'ni jilihh, ei'-

banh.23 TI Ado Jesus hatazgal'gohodahol ahigi abizdi'nid, Da-jit'in'igi ei God alahgo-beh-boholni'hi biyi' go'ne' daji-

kahgo ei ha' nildzil.

24 Ako hodaholahigi t'o-

bil-adahq'yui, hadzodzi'igibinina. Nidih Jesus hana-nadzi'go ahalnih, Alcini,

daat'in'go yadaolih'igi ei

God alahgo-beh-boholni'hibiyi' go'ne' dajikahgo ei ha'

nildzil.

25 Gan-ask'idi ei tsah biga-hodzah go'ne' c'idogal'go ei

do ba' nantl'a dah, nidih di-

neh ajit'i'ni ei God alahgo-beh-boholni'hi biyi' go'ne'

azdogal'igi ei ha' nantl'ah.

26 Ako t'ai'yisi t'o-hol-ada-

ho'yui ako adahizdo'nid,

149

10: 27 MARK BlK^EHGO HANE'-YA'AT'^Hl 10: 40

tlai'san' t'eyah a'ko yisda'-

bididoltel?

27 Ado Jesus honelm'goadi'nid, Dineh c'eh adel'inh';

nidih God ei do c'eh il'in'

dah ; halah, God t'aaltso yi-

lah neranh', ei'banh.

28 Ado Piter hacin' aya'-

nilti', Jo'akon, nidelyeh yeni'

t'aaltso bits'an dahidikai'gonike nidekai.

29 Ado Jesus hadzlgo anih,

T'aanigo a'niliidisnih, Dinehdo la* bi kin, ado bik'iso, adobilahkeh', ado bimah, adobize'e, ado be asdzan, adoba'alcini in'dah bi da'ak'ehei sih in'dah hane'-ya at'e'hi

binina yo'ididoal dah,30 Nidih di k'adtigi daakin,ado ak'iso, ado alahkeh, adodaamah, ado alcinikeh in'dahada'daak'eh ei nezna'dindiha bi'lah hi'dodlel, ado ban-higi a'hodidolnil nidih aldo',

ado ba'holzizgo holago jina

dolel,

31 Nidih t'oahayui daalan-jih'igi ei daakedeh dolel

;

ado akedehigi ei alanjin do-lel.

32 Tl Ado ei Jerusalem bi-

c'in'go jokah ; ado Jesus ei

ha'lanjih'yigal'; ako t'o-hol-

adaho'yui ; ado ake jokahigiei hol-dahoye. Ado nakits'a-

dahigi, Hak'go, bizdi'nid; akoahodidol-nil'igi beh bil ahoz-nilne'.

33 Ako ajinih, Jo'akon, Je-150

rusalemgo yikah ; ado DinehBayizci'ni ei alanjin' nadail-

nin'hi ado ak'edaalci'i ei'di

ba'hodidoltel ; ado hodiyol-

yel'go hah' hadadodzih ; adoal'an dine e ba hodidoltel

;

34 Ado ei hodal'in' dolel,

ado ni'dahodi'noltsis, ado ha-k'i'-dahidizeh dolel, ado da-hodiyolhel;' ado tagi jihhazHn'go nadidodal.35 II Ado Jems in'dah Jan,

ei Zebedi biye'keh, ei hac'in*

niniazgo anih, Nanti'ni t'a

ninikedigi nihah adilil' ni-

dzin.

36 Ako abizdi'nid, Ha'at'i'-

sah' niha adeslil nohsin ?

37 Ako ei ahodi'nid, Di ni-

hadiniah, nits'a'dinlid'igi bi-

yi gi bi'ni' la' ni nishaji dasi-

da do, ado la' ni nistl'aji da-sida dolel.

38 Nidih Jesus abidi'nid,

Yi'nohkedigi do nihil beho'-

zin dah : ado da' nihi'is des-dlihl'igi dohdlinl'go bi'nol-

ahh? ado da' nihi'is naha-dlago-taagis beh asididol-

nil'igi ei beh nahadlago-la-nas'giz a'nihididolnil bi'nol-

ahh?39 Ado ei ahodi'nid, Bi'nil-

an lanh'. Ako Jesus anaho-do'nid, Sih desdlihl'igi nihi

aldo' t'aani dohdlinl; ado na-hadlago-taagis a'sididolnil'-

igi nihi aldo' a'nihididolnil

;

40 Sfidih si nisnaji ado sih

nistl'aji dasoke dolel'igi ei

10:41 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 11:8

do sih adis'ah dah, nidih ei

t'a al'dind bah ast'elyai' t^a

ei baliididot'al

41 Ado la' neznan'igi de-

dizts'ango ei do bit ya'adat'-

eh'go ya ya'dalli*, Jems in'-

dah Jan bil

42 Nidih Jesus, Hak'go, da-hodi'nidgo anih, Nihil beda-ho'zin al'an dine e binant'a'i

ei'di hwe bi'daholnih, adoalanjin' nazi'ni beh bi'da-

holnih.

43 Nidih nihi t'eyah doakot'e' dah dolel ; t'a-hai'-

dah ayoanist'eh dolel dzini'-

zini ei nihi nal'a'i jilin' do-

lel;

44 Ado t'a-hai'-dah t'aanol-

tso nihilanjih' nislih' dolel

dzini'zini ei t'aanoltso nihi

nal'a'i jilih' dolel.

45 Halah, Dineh-Bayizci'ninidih do ba' naalV dolel bi-

niye dah, nidih nal'a* dolel

ei yiniyeh niyah, ado lah'i yi-

c'ahh dadotsal yiniye niyah.

46 H Ado Jerikodi ji'kai;

ado Jerikodo clzniyago ho-dahol'ahigi bil, ado dineh t'o-

ahayui ei bil jokahgo, Timi'-

as biye' Bartimi'as yolyeh'-

igi, na-at'dinijilin'go, ei atin

banhgo azdo'kedgo dzizdah'.

47 Ako dzidizts'ahgo ei

Jesus Nazerethden ji'nigo,

t'ai'yisi ye'go hazdolgaz, Je-sus, nih, Devid biye' ni'li'ni

sa ji'nabah.

48 Ado lafi'i, T'ado adini'ni,

dahalni'go dahodesleh : ni-

dih t'a yo'wehgo hanaz'dol-gaz : Nih, Devid biye' sa ji-

nabah.49 Ado Jesus yizihgo,Hak'go, bidohnih, jidi'nid.

Ado dineh bina at'dinigi,

Hak'go, dayidi'nidgo ada-nih, Nil hozoh'go hididah,

Hak'go, nilnih.

50 Ado ha beldla'di no'-

wehjih* ajiyil'hango nizdi'-

na'go Jesus bazniyah.51 Ako Jesus hac'in* ha-

nanadzi'go ahalnih, Hasannisleh ni ni'zin ? Ado di-

neh bina-at'dinigi adi'nid,

Bohonisni'hi, es'ihh' hi'des

dlel ni'sin.

52 Ado Jesus ahodi'nid,

Nilah, nididah, yindlani ei

ast'e'-nidlah. Ado t'ahagoajoinh', ado atingo Jesusbike jiniyah.

WOLTAl 11.

1 Ado Jeru'salem ei t'a ayi-

di hadzih'do, Bethfagi in'-

dah Bethani kin-sinil'igi a'di

najikaigo, ado Alivet dzildi,

hodahol'ahigi naki'go das-dil'a*,

2 Ado ei abizdi'nid, Nihi-lah kin-sinil'igi bic'in' doh-as; adoa'kwi noazgo teli-ya-

zi dahastl'ohgo bik'i'-doh'as,

ei dineh t'ahdo yika dah-ndah dah ; k'edoh'al'go de'-

do'los.

3 Ado dineh la'dah, Ha at'i'-

151

11: 4 MARK BIK'EHGO HANE^-YA'AT'fi'HI 11: 18

san* biniyeh aht'inh, ni'go

nihic'in' hadzldafi, Boholni'-

hi co'idot'inl biniyeh, didoh-nil ; ako t'ahago aden sic'ih'

yidol'al.

4 Ado ei dasdiazgo atingi

dadilkatgi teli-yazi dahas-tl'ongo dziltsanh, ako k'e-

jiah.

5 Ado akon' la* nida'zin'igi

adahodi'nid, Ha'at'i'san' bi-

niyeh teH-yazi k'eoh'adt?

6 Ado adabizdi'nid, t'a Je-

sus ahodi'nidigi at'ego ; akot'a ha'nii'di dasdi'loz.

7 Ado ei Jesus bazni'lozgo

beldla'di bika dahdziznilgoyik'i'-dahnesdah.

8 Ako t'oahayui daha bel-

dla'di atingo fiidadziskad,

nanata t'eyah at'an dajiz-

giz'go atingo niki'dajilkad.

9 Ado ei alanjin' dayikah-igi in'dah akeden dayikah-igi ei'di ha'dadesgaz, akoadanih, Hosan'nah, Boholni'-

hi bezniyahigi ei ba'hodon'-nih.

10 Beh-boholni'hi dolel'igi

ba'hodon'nih, ei nihita Devidbeh-boholnih'igi ; hosan'nahalahgo ayoat'e.

11 TI Ado Jesus ei Jerusa-lem go'ne* ajiyah, ado bl-so-

hodizin-kin go'ne'; ado t'aal-

tsogo nidzizgal'go, ako k'adti'iango, ako nakits'adahigibit Bethani kin-sinil'igo ji'-

kai.

12 K Ado biska'ni Betha-152

nido c'inajikai'go dicin dziz-

lin'.

13 Ado tsin-fig, bit'ah ho-loh'go sikad le'i ni'zajin*

dziltsanh, ado bazniyah, ha*-

at'ih'igi-dah bahh holon sa'-

sin dzini'zingo. Ako bazni-yago bit'ah t'eyah, halah,

t'ahdo a'kwi niholziz dah,ei'bahh.

14 Ado Jesus ei yic'ih* ha-dzigo anih, Dineh do la'dah

na adoyihl dah kodo hol'ago.

Ako ei hodahol'ahigi deidiz-

ts'ah.

15 TI Ado Jerusalemgi ji'-

kaigo, ado Jesus ei bi-soho-

dizin-kin go'ne' yah ajiyah.

Ado bi-sohodizin-kin go'ne'

hidailni'hi in'dah bandaini'hic'ininil'kad, ado beso bika-alna-da'ah ni'li aldo* yandzis-tl'id ; ado hasbi'di hidayil-

ni'hi yika-dahndahaztah ye-

ni' aldo'.

16 Ado dineh do la'dah bi-

sohodizin-kin binakah c'ida-

jijah dah dolelgo, beh ho-jilV.

17 Ado nazneztahgo abiji-

nih. Da' dos bik'eascih' dah,

Si kin bl -sohodizin-kin ei

dineh t'aaltsoni bah yolye'

dolel? hidih nihi lahh' da-niih'hi ba' kin a'dalah.

18 Ado ak'edaalci'i in'dah

alahjih* nadailnih'hi dediz-

ts'ahgo, ha'at'ego dahodiyol-hel'igi ei yandast'ihd ; ha-

lah, hwe'daldzit ei'bahh ; ha-

11: 19 MARK BlK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 11: 83

lah, dineh t'oahayu'iigi ei

t'aaltso nazntin'igi bik'e t'o-

bil-adaho'yui, ei'banh.

19 TI Ado i'i ango kin-landots'edzidzah.

20 TI Ako abin'igo najo-kahgo tsin-fig sikad yeni*

dadziltsanh, ako ei bi-ke'-

tl'oldo de'go t'aat'e-nit'en sa-

gan' lanh'.

21 Ado Piter ei yinarnigoalialnih, Na'nti'ni, jo'akon,

tsin-fig sikadgo, Do anitt'ah

dah dole!, bidi'ninid yeni' ai-

tso sigan' lanh'.

22 Ado Jesus anahodo'-nidgo anih, God ei daoh-dlanh'.

23 Halah, t'aanigo a'niRi-

disnih, t'a-hai'-dah di dzil

hidit'ango, to-nitel biyi* go'-

ne' aHidolganl, yidi'nidgo,

bijeih biyi'di t'ai'yisi odlan-go, anin'igi ei t'aani ako'ho-donilgo, ado t'a hadzodzigoha' adonil24 Ei' binina a'nihidisnih,

T'aaltso bika sodadolzin'igi

ado dayinohkedi niha dol-

yel'igi dayinohdlah'go akoei niha dolyel.

25 Ado sodadolzingo behbik'i'-da'hohahi ban'dahi-doh'ah, ako nihita ya'dilhii

biyi'di holo'ni nihi aldo' nihi

t'aadzago a'dahdzaigi ei nihane'didoal.

26 Nidih nihi do anda'di-yoahgo, ei nihita ya'dilhii

biyi'di holo'ni aldo' do t'a-

adzago a'dahdzaigi niha hi-

dedidoal' dah.27 Ako Jerusalemgi naji'-

kai; ado bl-sohodizin-kin bi-

yi* go'ne* jogal'go alahjih'

nadailnih'hi ado ak'edaalci'i,

in'dah alahjih'-hidakai ei

hac'ih' nikai.

28 Ado adahatnih, Ha'at'i

beh-oholni'hi bik'ehgosah' di

di'igi bananinah ? Ado hai'-

sah* di beh-oholni'hi nedi'ni-

anh ako di di'igi bananinah?29 Ado Jesus, bic'ih' hana-nadzlgo anih, Sih aldo* lah-

go nanihidides'kil, ako nihi

aldo' sil dahodolnih, ako in'-

dah sih aldo' beh nihil ho-desnih, ei beh-oholni'hi bi-

k'ehgo di'di bana'sahigi.

30 Jan nahadlago-taagisyeni*, da* eis ya'dilhii bi-

ts'ahdeh, dineh dats'i bi-

ts'ahdeh? k'adt sil daholne*.

31 Ado ei ban'dadzist'ihd :

Ya'dilhii bits'ahdeh dadi'-

ni'go, t'a a'ko a'didonil, Ha'-at'e'gosah' do dadhdlah'dah?32 Ado, Dineh bits'ahdeh,

dadi'ni'go, ei dineh be'da-dzildzit ; halah dineh t'a-

altso, Jan ei t'aani ahodoni'-li-yahalne*i at'ihh dani'zin

ei'banh.

33 Ado ei Jesus yic'ih' ha-dasdzlgo adadinid. Do ba-daholne' at'e' dah. Ado Je-sus abidi'nid, Sih do* ei beh-oholni'hi di'di beh bana-

153

12: 1 MARK BiK^EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 12: 14

sahigi do beh niHil hodesnihdah.

WOLTAl la1 Ado hane'-beh-e'detinhbeh bic'in' ayaz'nilti* : Dinehle'i la' c'il-naatroi k'idilah,

ado c'il nanala binago bi-

nazt'igo k'izdilah, ado tsehbaiji'nil c'il-naatl'oi ako'ne'

yiljiz' dolel biniyeh, ado kinde'go ninezgo a'jilah, in'dah

da ak'eh yaa'dahalyani a'kwinizni'nilgo, ado la* ke'yahni'zago ajiyah2 Ado anit'anjin* a'holzizgo

ha' nal'a i la' ei da'ak'eh yaa'-

dahalyani bits'anden c'il-na-

atl'oi banh hazlin'i la' naz'-

dojih biniyeh ahojil'V.

3 Ado ei dahodzi'sil'go ni'-

dahozneshal, ako t'aged a'n-

dahodzis'a'.

4 Ado nanala' ha' nal'a'i

anajil'*a' ; ado ei tseh yehdahol'ne'go ha tsi-ts'in da-yi'tsed, ako t'o ha ya'ha-

sin'gi a'dahoji'lago a'ndaho-dzis'a'.

5 Ado nanala' anajil'a' ; ei

t'eyah dahodzishinh' ; adonana lan'i la' ; ako ei la' ni'-

dazneshal'go a'ndahodzis'a',

la' ni'dadzistsed.

6 Ado t'ala'i yidzih, ei haye'ayoajo'ni'ni, ei'di ts'ide ake-dih jinira', ako ajinih, Siye'

ei hoi dani'lin' dolel, sa'sin.

7 Nidih da'ak'eh yaa'dahal-yani ei a'dahido'nid, Di bi-

154

adolel'igi at'inh ; hak'go, ni-

hi'ni'di dadiyilyel, ako bi-do-lel yeni' ei danihi' dolel.

8 Ado ei dahodzi'sil'go da-hodzishinh', ado c'il-naatl'oi

bitahdo c'idahodzishan.9 A'kosan' di' binina c'il-na-

atl'oi beh-boholnih'igi hado-nil' ? Ako a'kwi dogalgoda'ak'eh yaa'dahalyani yenialtso ne'doltsilgo, ako c'il-na-

atl'oi ei-nanala' ye'didoal.

10 Ado da' di diyifi-beak'e-

asci'nigis nidih do dayi'noi-

ta' dah?Kin adell'ni tseh do de-

ini'zingo yo' adayishan

.yeni'

Ei'di alahdi beh nana'astl'inigi si'lih'

11 Di'di Boholnihi ani'li

at'eh,

Ado ei danil'ih'go t'o-ni-

hil-adahayu'i.

12 Ado hoi hi'dadidil dani-

zih hit'en, nidih dineh be-dadzildzit; halah, hane'-beh-e'detihh-igi beh nihic'ih' ya-jil'ti' dani'zingo bil be'daho-zin ei'bahh ; ako hats'a'kai

ado hats'ahjih' aheskai.

13 Tf Ako Ferisiz la' in'dah

Herod dabi c'oni ei hac'in'

ades'a', ha'zadigi beh hanji-

kai dolel biniyeh.

14 Ado ei'di ha yi'kaigo

adahodi'nid, Na'nti'ni nihil

bedaho'zin ya'at'eh'go holne'-

igi, ado dineh t'ado benildzi'-

di dah, halah, ei nihil be'da-

12: 15 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 12: 28

hozin ; t'aanigo God Ini'zini-

gi beh nantin. T'a dats'i

akot'eh, ei Si'zar bic'in* fii-

dolyel'igi, dodah dats'i ?

15 Da' ni'dadilyel'is, do da-

ts'i ni'dadilyet' dah ? Nidihei bit beho'zin t'o a'dahozdil-

in'go ako abizdi'nid, Ha'-

at'i'san' biniyeh sika'daiyol-

hir ? Yal la' sa noh'ah akoyidestsei.

16 Ado ei hadadziz*anh'.

Ado abizdi'nid, Hai'san' bi

tsi-ts'in bik'i sianh', adohaat'i'san' beh bik'eas-

cinh? Ako adahodi'nid, Si'-

zar lanh'.

17 Ado Jesus hananadzlj:oadahodi'nid, Si'zar bih'igi ei

Si'zar ba ni'dahohnil, adoGod bih'igi ei God ba hi'da-

hohnil Ado hac'in' t 'o-bil-

adaho'yui.

18 TI Ako ado Sa'dusiz hahaskai, ei adani'go, Do hi'-

dahwizdo'nih' dah ; ado fii-

dahodil'kidtgo a'danih,

19 Na ntini, Mozes niha yi-

k'eascinh, Dineh la' bitsi'li

holoh'go ei be asdzah yahhdaztsah'go, ado ha'alcini t'a-

la'i nidih at'dingo, ako ei

bitsi'h hwe asdzah yeni' beasdzah silih'go, ei hak'is ye-ni' ba' adocil.

20 Ako tsosts'it bil haji-

je; ako atseh alahjih'igi ei

be asdzah hazlih'go dadziz-tsah'go do ha azcih' dah.21 Ako naakedehigi be

asdzah nadzisdlih, ei dana-dziztsahh, ei do ha azcih'

dah ; ako naake'go ei aldo'

t'a ako'dadzah;22 Ako tsosts'itigi bi dziz-

Hh nidih do ba ajizcih' dah.Altso'go in'dah asdza'ni ye-

ni' daztsahh.23 Ako nahizdijeh bijih'di

hai'sah' be asdzah ji'lih' do ?

tsosts'idigi ei be asdzah ji'lih'

hit'eh.

24 Ado Jesus bic'ih' hadzigoanih, Da dis binina do ako'-

dahdza dah? Halah, diyin-

beak'eascin'igi ado God beh-adzi'K ei do nihil bedaho'zindahgo.25 Halah, dazneznahdeh

na'hizdijego do dadoyeh'dah, do nidih ba'dadogeh'dah, ei' binina ; nidih ya'-

dilhil biyi'di God bi nal'a'i

hidaha'lin.

26 Ado ei dazneznahigi na-dido'jahgo ei Mozes yeak'e-

ascihh, Da' eis do dayinolta'

dah? c'il dadeni'ni bitahdehGod hac'ih', hadzigo adi'nid,

yeni', Sih E'braham bi Godnislihh, ado Ai'zik bi Godnislihh, ado Jekab bi Godnislihh.

27 Ako daneznani ei do bi

God ji'lih' dah, nidih daha-nani ei bi God ji'lih lanh'

:

ako nihi t'eyah t'ai'yisi doakoh adahnil' dah.28 TI Ado ak'edaalci'i la' ni-

yago, ahildahojilne'go yidiz-

155

12: 29 MARK BIK^EHGO HANE^-YA'AT'fi'HI 12: 40

ts'an; ado nidahozderkidiginizo'nigo beh bit dahojolne'

ei bil behozingo, ako ei aldo'

nahodel'kidt, Hai'san' atsehbik'eh-ahoni'li at'eh ?

29 Ado Jesus ahodi'nid, Bi-

k'eh-ahoni'li atseh'igi ei di,

Izrel ni'li'ni dai'nolts'an ; Bo-holni'hi nihi God ei Bohol-ni'hi t'ala'i ni*hhh;

30 Ado Boholni'hi ni Godei nijeih t'aat'e beh ayoiini'-

nih, ado ni sizini t'aat'e behayoiini nih, ado ni'ni' t'aat'e

beh ayoiini nih, ado beh-ni-

dzi'li t'aat'e beh ayoiini nih

:

di'di atseh bik'eh-ahoni'li

at'eh.

31 Ado akedenigi ei kot'eh,

Nil ke'hat'in'igi t'a nih naha-lingo ayoiininih. Di'di bi-

k'eh-ahoni'li do la' bi'lahgo

at'e dah.

32 Ako ak'eitci'hi ahodi'nid,

Ya at'eh na nti'ni, t'aani adi'-

ninid, halah, t'ala'i God, adonanala' ei at'din, hoh t'eyah

:

33 Ado hajeih t'aat'e behayoiaho ni'go, ado ak'iditih'hi

t'aat'e beh ayoiaho ni'go, adoayi'sizi'ni t'aat'e beh ayoi-

aho ni'go, ado beh-adzi'li t'a-

at'e beh ayoiahoni'go, adobil ke'hat'i'ni t'a bih^ naha-lingo ayoiahoni'go ei t'aal-

tso t'aat'e dilit'go nahanihh'i

ado nahanihh'igi t'ai'yisi bi-

lahgo ayoat'eh.

34 Ado Jesus ei hwiyah'goahodi'nidigi bil beho'zingo

156

ahodi'nid, God alahgo-beh-boholni'hi do bic'ih' ni'zad

honiloh' dah. Ado bik'ijih'

dineh do ta'dah ninabidil'-

kidt dah.35 Tf Ako Jesus ei bi -soho-

dizin-kin go'ne' nazntin'goazdi'nid. Ha at'e'gosah' ak'e-

daalci'i a'danih, Christ ei

Devid biye' ji'lihh ?

36 Halah, Devid t'a bihadi'nid, Nilc'ih Diyi'ni beh

:

Jiho'vah ei Bohonisni'hiayidi'nid, Sih nisnaji

atseh sindah,

Ne ena'i nike biya go'ne*

na'i'nilgo in'dah.

37 Devid ei' binina t'a bihaldo', Bohonisni'hi, ahalnih,

a'kosah* haat'ego biye* ji-

lihh ? Ado t'oahaojiyu'iigi

bil dahozon'go dahodizts'ah.

38 H Ado nazntingo bic'ih'

hadzodzlgo ajinih, Ak'eda-alci'i baa'daholyahh, bi edaninez'go hidakai'igi ; di

dineh lah'igo t'a k'adeh' bi-

nal ayoat'e beh dabide'jiigi

;

39 Ado a'la-naadleh-ba'-kin

go'ne' bik'idahasda'hi alahgoadat'e'i ei t'eyah yika dahn'-dandahigi ; ado adaazihdgot'a'k'at alahjiiV dahdanez-dahigi

;

40 Asdza'ni ba hastin bahhdaneznahigi dabagan yeni'

ei yandahodikai', ado yik'e

a'dahodilahgo ni'zago soda-

dilzin, kodajit'in'igi ei alahgotidahwizdonih.

12: 41 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'£'HI 13: 9

41 Tf Ado Jesus ei beso aha'-

ni'li ahi nirigi bi'gahgi dziz-

dah,ado t'oahojiyu'iigi ha be-

so ei beso alii nit' go'ne* ada-jinil'go ei jinel'ih'; ado lan'i

daat'in'igi ei t'oahayui ada-yiznil.

42 Ako asdza'ni-ba-hastin-

banh-daztsan'igi bahojoba'a le'i niyah, ado yal la' t'ai'-

yisi a'oh'go ilin'igi ei naki'-

go ako'ne* ayi'nil.

43 Ako hodahol'ahigi, Hak'-go, bizdi'nidgo adabijinih,

T'aanigo niliic'in' hasdzih,

Ei asdza'ni bahojoba igi ei

beso-ahinit' go'ne' alahgoayi'nilgo at'eh.

44 Halah, ei lalgi t'aadzit-

tso ba'ah hidandeh'igi ei

a'dadziznil ; di t'ai'yisi baho-joba'i t'a yit'inigi altso ako-ne* ayi'nil, t'a beh jinan'igi

fiidih altso.

WOLTAl 13.

1 Ado bl-sohodizin-kin bi-

yi'den c'izniyago hodahol-ahigi la ahodi'nid, Nanti'nidola'do' tseh a'dat'e' dah,ado dola'do* kin dah, soh, ni'

nil'inh'.

2 Ado Jesus ahodi'nid, Da'di kin ayoadat'e'igis ni' nil-

ihh ? Di'di tseh t'ala i nidihdo alk'i'dasian dah dolel, akoei altso na'hidoltl'il.

3 Ako Alivet dzil'igi dziz-

dago, ei bl-sohodizin-kin bi-

k'anhgo, fdah Piter ado

Jems ado Jan in'dah An-drew t'a adi'gahago nidaho-del'kidt

:

4 Nihil hoFne* hahgosah* di

di'igi altso ako'donil? adohaat'i'sah* beh-eho'zin dolel

di di'igi altso k'adt ako'do-nilgo?

: 5 Ado Jesus hac'in' aya'-

niltigo anih, Hazoogo a'da-

i

holyanh, dodago dineh la'-

I

dah t'aadzago nihi ni'do'loh.

I

6 Halah, lah'i si'zi* Christ!yeh a'dadoji'go ahikah do-lel, ado ei Sih ast'ihh, dani'-

go ; ado lan'i t'aadzago hi-

da'do*loh.

!

7 Ado ana' hazlih'go, adoana' haleh ha'ni'go, badaha-nelgi t'ado bik'e nihil da-hoye'i ; di t'a ako'dat'eh do-

;

lei, nidih di do ni'holzis at'e

dah dolel.

8 Halah, la* al'ah dadine e ei

alc'in* hi'dahidikah dolel

;

lahgo nihoka beh-bidahol-ni'hi in'dah nanala* nihokabeh-bidaholni'hi alc'ih' hi'-

dahidikah dolel; ado danil-ts'ahgo ni* hi'daha na do; adodahodicin dolel. Di di'igi

in'dah tiho nih bedezt'i'i at'e'

dolel.

9 Tf islidih t'a a'da a'dahot-yahh ; anahat'ih'jih* a'dani-

hidiyois, ado a'la-naadleh-ba'-kin biyi go dabinal nini-

hi'da'doltlis ; ado hidat'anidabinal, ado alahgo hida-t'ani dani'lin'igi dabinal hi'-

157

13: 10 MARK bIk^EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 13: 26

daso'zin' dolel sih' sinina, ei

niHi sa ni'daholne* dole!.

10 Ako hane'-yaat'e'hi ei

atseh aran dadine'e beh bil

ni'dahodonih.11 Nidih ni'danihiz'ezgo ado

yadaniliiznilgo t'ado bik'e

niHil dahoye'i, a'kohgo a'da-

didohnil'igi nihadet'ani ei

beh ha'dadohdzih, halah,

Nitc'ih Diyi'ni ha'hidodzih,

ei'banh.

12 Il-haaz nidih hodiyol-yet'jin' ya'hodoltel ; aze'e

nidih biya'zi aidoltel ; adoalcini nidih dabisci'ni yicin*

na'hididokahgo ei' bininani'dabididotsit.

13 Ado sizilgi binina dineht'aattso danihijola dole!

;

nidih t'a yeh agayahigi ei

yisdah'-hodidoltel.

14 1[ Do yildin'go ni'ilcon'hi

do sizin yengi sizingo yinit-

tsan'go, ei Daniel, ahodoni'-li-yahalne'i yeh hadzi yeni',

(yolta igi bi'ni' bil beho'zin,)

in'dah Judi'ah ke'dahoji-

t'in'igi bi'ni'di dzilgo yo'aji*-

jeh.

15 Ado ha'ni'di ei kin bi-

gan dahnjigah sin ei t'ado

ha'at'ih'igi dah bikah yahanaz'dodal dah.16 Ado ha'ni'di ei da'a-

k'ehgo nijiga sin t'ado ha-gan'go ha e-tso bikah nizdo-

dal dah.17 Nidih bik'inilkango ei

daltsan'igi in'dah dabidil-

158

t'olgi ei t'ai'yisi tidahonihdolel.

18 Ado hai'go dadohne'H,ei doda dadolelgo biniyehsodadolzin.

19 Halah, ei bijih'jih' ban-higi ahodonil, God t'aattsoni

ayi'lado t'ahdo akoneh'igidah, k'adt indi'dah ; adot'ado akonadonil'igi dah.20 Ado adi jihh'igi ei Bo-

holni'hi do alts'isigo a'yi-

lago, ei do hina dah dolel

nit'eh: ado nizdinian'igi bi-

nina jihh alts'isigo a'jilah.

21 Ado dineh la'dah nihi-

c'in' hadzigo : Soh, kwe'eChrist ; doda'i, nilahdi hoh,

dani'go t'ado daohdla'ni.

22 Christ adadilln'igi adoahodoni'li-yahalne'i adadil-

in'igi nidakai dolel ei'banh;

ado beh-eho'zini ado ayoia-

dat'e ei adeidolil, ado bi'daz-

nerahdah ei atah-hasdla'igi

nidih, yo adahizdois.

23 Nidih t'a a'daholyanh,ahodonil'igi t'aaltso t'a bi-

tseh beh nihil hwesne*.24 TI Nidih ei bijih'jin, li-

honih a'dza do'bik'ijih* jo'-

honaai bil ca'hodolhil, adoolje ei do beh adindin' dahdolel.

25 Ado soh* ya'dilhilden

nandeh' dolel; ado ya'dilhil

biyi'di beh-oholni'hi ei da-ditlit dolel.

26 Ado a'kohgo in'dah Di-

neh Bayizci'ni k'os bil yil-

13: 27 MARK BIK'EHGO HANF-YA'AT'E'HI 14: 4

doh'go, ado ayoat'ei beh, adobeh bits'a'dinlid'go yigal'

dolel.

27 Ado a'kohgo bi nal'a'i

idiyol'algo atah-hasdla'igi ni*

ni'dahonesanden, ado ya'-

dilhil alahdi nelanden ei

a'la-adeidolil.

28 H Ako k'adt tsin-fig bi-

ts'ando hane*-beh-e'detin'hi

beh nihit bedahozin: dabi-

ganigi t'ah dadit'o'di ado bi-

t'an haleh'go, ei sinh t'aayf

-

di hadzih'go beh beho'zin.

29 Ts'ide ako'danoht'eh, di

t'aaltso ako'danil'go daot-

tsan'go t'aayidigi holon, adoc'eatingi nidihgo nihil be'-

dahodozihl.30 T'aanigo a'nihidisnih, Di

k'adt dahilcih'igi ei do a'do-

dihl dah, di di'igi t'aaltso

adzago in'dah.

31 Ya'dilhil in'dah nahas-dzah ei t'eyah a'dodihl, nidih

sizad ei do a'dodihl dah.32 Nidih ts'ide a'kwi nidol-

kaligi in'dah hidolkil'igi ei

dineh do la' bil beho'zin dah,

ya'dilhil biyi'di anal'a'i nidih

dodah, ado Aye' nidih dodah,Ala ei t'eyah.

33 T T'a a'daholyahh, t'a

ha'daohsid, ado sodadolzin,

halah, nihodolzisgi do nihil

bedaho'zin dah ei'bahh.

34 Halah, Dineh Bayizci'ni

ei la* dineh, la' ke'yahgoiyago, ho nal'a'i hok'e nizni-

nil'go ado kodajit'in' leh,[Navaho] 11

bizdi'nid, ado haidil'ih'i ei,

T'aaltso hanisid, bizdi'nid, ei'

nahalin go.

35 Ei'banh t'a ha'daohsid :

halah, Boholni'hi ei nadodalido beho'zin dah, i'i ahgo da-ts'i, tl'e ilni'go dats'i, naaho'-hai adi'nidgo dats'i, abin'igo

dats'i, ei do nihil bedaho'zindah.36 Dodago ei t'ahago niya-go il'hosgo nidoltsel.

37 Ako di beh a'nihidisnin'-

igi ei t'aaltso abidisnih, Ha'-daohsid.

WOLTA'I 14.

1 Ado naki eskah do'bik'-

ijih' hatis-adesdzaigi beh-beha'nihgo-adaazihd in'dahbah-do-nilyo'li beh-adaazihd.Ado alahjin' nadailnih'hi

ado ak'edaalci'i ast'e' delehna'adlo'go hoi hidodilgo ho-diyolyel biniyeh.

.

2 Nidih adadi'nid, Ada-azihdgo bijihh ei' dodah,akodedzago bik'e dineh ba'-

dahodocihl.

3 TI Ado Bethanidi kin-si-

ni'hgi, ats'is-yilga'li Saimanba-nalnih'igi bi kin go'ne'

ajiyahgo, hit'eh asdzani le'i

tse'-ts'a yah ayiahh', ako ei

nard bik'ah bl hadezbin,ako ei t'oahayui bahh-ilihh.

Ado tse'-ts'a yeni' dzists'ilgo

hatsi bikajih' yajikahh.4 Ako la' bik'e do-bil-daho-

zon'-dah, ado adahido'nid,

159

14: 5 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 14: 21

Ha'at'i'san' biniyeh di'di tlaht'aadzai silin'?

5 Halah, di ak'ah diz'din

beso bi'gahgo nahidonih ni-

t'en, ako ei'di besoigi bada-hojobalgi bahidonil yenfei'banh. Ako ei beh han'-dajit'inh.

6 Ado Jesus adi'nid, T'adobandaht'i'ni. Ha'at'i'san' bi-

niyeh ban'daht'inh? Ya'a-t'eh'.gi yeh a'silah.

7 Halah, nihi t'aa'lajin' ba-dahojobalgi t'eyah bil ni-

dahkai ; t'a holzis'gi ya*a-

t'eh'gi a'dahlil, sih t'eyah dot'aa'lajin* nihil naskai dah.8 T'a biznel*an1gi a'dzi-

dzah, sizi'i yistlah, yo'adol-nil'igi t'a bitseh.

9 T'aanigo a'nihidisnih, Ha-ne'-ya'at'e'hi nahasdzan t'a-

at'e-hit'eh bikago baha'ne'dole!, di asdza'ni a'dzaigiLahane' dolel, ei beh baha'-nih dole! biniyeh10 Ado Judas Iskariat, ei

nakits'adah'igi la', ei alahjin'

nadailnih'hi yic'in' iyah, ba-hozdidoalgo biniyeh.11 Ado ei dayi'nigo bil da-

ho'zohd ado beso hadedez-ahh. Ako t'a hoi bihone-dzah'gi dineh bahozdoltelbantsi'dzikes.12 If Ako bah-do-nilyo'li-

beh-adaazihd laajihh azlin'-

go, I'dah hatis-adesdzaigi ei'

biniyeh nada'hazni, I'dah ho-dahol'ahigi adahodi'nid, Ha-

160

jisan' dikahgo niba' halis-

adesdzaigi beh-beha'ni'hi di-

be t'a al'dind adaazihdgoadadilnil ?

13 Ako hodahol ahigi naki'-

go abizdi'nidgo ajiF'a, Kin-lan'i-yil'ahi go'ne' ohasgoa'kwi dineh tozis toh yehyoal'go nihidah' dogat: ei

bike woh'as dolel14 Ado t'a-ha'i-dah yah

iyago, ei dineh bi kin i'li'ni

a'bididohnit, Na ntini ko'nih,

Haisah' hidakai-ba'-kin a'k-

we'e sidahol ahigi bil hatis-

adesdzaigi dibe dade'siht?

15 Ado t'a bih a'dagi kingo'ne' t'aaitsoni t'a al'dihdgo

nihic'ih' idohl : ado adi t'aai-

tsoni t'a at'dihdgo nihiba'

ahleh,

16 Ado ei hodahorahigidahdiazgo kin-IanIdi niaz-

go t'a azdi'nid yehgi at'ego

bik'izni az ; ado hatis-ades-

dzaigi-dibe t'a al'dindgo a'ji-

lah.

17 T[ Ako i'i ango nakits'a-

dahigi akwee bil ji'kai.

18 Ado a'kwi dajiyahgohidziztan'go Jesus adi'nid,

T'aanigo a'nihidisnih, Nihil

daasan'igi dineh basidottel.

19 Ako ei bahh-daho'ni'dadzizlih', ado t'ala'i jinti'ni-

go, Da* sih? dazdi'nid.

20 Ako hanadzodzlgo aji-

nih, Nakits'adahigi la' lets'a

biyi' bil ih hi'desnih'igi.

21 Ako t'a bek'eascihh yeh-

14: 22 MARK BIK'EHGO HANE*-YA'AT'£'HI 14: 37

gi at'ego, Dineh Bayizci'ni

yo'adogal: ado li'hwizdoni'-

hi ei dineh, Dineh Bayizci'ni

bazdolleli. Yaat'eh dolel

hit'eh ei dineh do hodizcih'-

go.

22 H Ado da'jiyahgo Jesusbah nedianh, ado yil sodol-

zin'go niyizti* ado. bila-dziz-

ahgo ayidi'nid, Ni'dadoh'adahsanh', di'di sizil at'eh.

23 Ado lets'a-ya'zi la nedi-

ahgo, ado ei baaheh' dzini'-

zingo sozdolzingo bita-dziz-

kanh, ako t'aaltso dayodlah.24 Ado abizdi'nid, Di'di si

dii at'eh, benihot'ani a'nidigi

bik'ehgo, ei lan'i ba' yadzid.

25 T'aanigo a'nihidisnih,

c'il-naatroi bits'andenigi doIsL nadesdlinl' dah, God alah-

go-beh-boholni'hidi in'daha'nidigi la' desdhhl.26 TI Ado sin la' beh dahoji-

tal'go A'livet dzilgo c'ijikai.

27 TI Ado Jesus ahodi'nid,

nihi di tl'e t^aanoltso sih' si-

nina naadi'nohdah, t'a bek'e-

ascihh yeni' bik'ehgo : Na'-nilkadi bil nizdeshal ako di-

be yeni tayidokah.28 Nidih ako'dza do'bik'i-

jin' nasidilzago, jGaliligo ni-

hiba* yi'sal' dolel.

29 Nidih Piter ahodi'nid,

T'aadziltso naaznide nidihsih t'eyah dodah.30 Ado Jesus ahodi'nid,

T'aanigo nic'in* hasdzih, Di'

jinh ado di tl'e, naaho'hai

t'ahdo naki'di anih'go, ladi,

Do hwe hasin dah, si didi'-

nil.

31 Nidih t'ai'yisi ye'go ha-dzodzi. Nil sidogah nidih

t'ai'yisi do nandi'nes'inl dah.

Ado t'aaltso aldo* t'a akot'e-

go adazdi'nid.

32 Tf Ado da'ak'eh bina'-

aztl'inigi ei Gethse'mini hol-

yeh'igi ji'kai. Ako hodahol-ahigi abizdi'nid, Nihi t'a

kwe'e nahisotanh', hilahdi ei

sih sodideszinl.

33 Ado Piter ado Jems in'-

dah Jan ei bil akon' ji'-

kai; ado na'hozdi'sago ha'ni'

yi'land ado t'ai'yisi yinil'

a'dzidzah.

34 Ado ei abizdi'nid. Si si-

zi'ni nidih t'ai'yisi bahh-bi'-

ni'go t'o sidiyolhel' nahalin.

T'a kwe'e nahisotan'go ha-da'ohsld.

35 Ado t'a ahan'jin' dasdi-

yago, a'kwi ni'jin' tsi'ya ji-

nesjol'go sozdolzin, Di t'a-

ani'dan k'adigi siyi' hadol-doh'go bi'nelanh.

36 Ado adi'nid, Abba, Ata,

t'aaltsoni bininiranh; di beh-adla'ni sits'ahjin' konileh';

do ako'dza dah nidih, ini'si-

nigi ei dodah, nidih Inini'zi-

nigi ei t'eyah dolel.

37 Ado bandzidza nit'en

da'alhos lanh ; ado Piterabizdi'nid, Saiman, da' il'-

hosls? T'ala'hadi aheilkit-

jin' nidihis do doin at'e dah?161

14: 38 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 14: 55

38 Da'disonin', ado sodadol-

zin, ako niHi di'notah do bihdohkah dah. Fsizi'ni-nilc'ih

ei lanh' ni'zin nidih ats'is ei

do bitah hol'dzil dah.

39 Ado anadzodzago t'a

akot'ego sonaz'dolzin.

40 Ado haninadzidza nit'en

nadajilhos lanh'; t'ai'yisi bil

dazni'zin ei'banh; t'ado behhadadzodzi'hi dah a'ko.

41 Ado haninadzidzago, ei'

bit tadi aleh'go abizdi'nid,

K'adt daolhos ado hadal-yinh; t'a ako'di baholziz. Jo-akon, Dineh Bayizci'ni ban-higi adani'h bi'lak'ejin' abi-

doltinh.

42 Ni'dohjeh, tin*, yikah

;

jo'akon, dineh yasiniltin'igi

ei k'adt t'a ayi'diden.

43 TI Ako t'ahago t'ah yajil'-

ti go Judas niyah, ei nakits'a-

dahigi la', ado t'oahayui yil

yikah, diltHs in'dah gis dayi-jahgo, alahjih'-nadailniih'hi

ado ak'edaalci'i in'dah alan-jih'-nidakai ei dabits'andeh.44 Ako dineh yahoniltin'igi

ei beh-eho'zin doleli yil ye'-

ho'sind, ako anih, T'a biza-

di'nest'at'igi ei at'in dolel,

bil ni'danohdel'go hazoogodayi'nohlos.

45 Ado jiniyago t'ahagohac'in' nizniyago adi'nid,

Na'nti'ni, nanti'ni, ado ha-za'-not'anh.

46 Ado dahodziltsodgo dah-dahozdiloz.

162

47 Nidih bil nidzizin eni'la*

bi diltlis hayidzihs'go, alah-

go-nailniin'hi bi nal'a'i ei niz-

dil'halgo bija k'iznilhal.

48 Ado Jesus hadzigo aho-di'nid, Da* aga'ini'li naha-lingos sil ni'dadohdil'go sanohkai, diltlis in'dah gis da-yi'nohjahgo?49 San t'aakwi jinh bi-so-

hodizin-kin go'ne' na'nistin,

I'dah do sil hi'dasodel' dah,ado di ko'dza, ako diyin-

beak'eascin'igi ei bohodolnilbiniyeh.

50 Ado ei altso hats'an dah-dije ado yo aheswodt.51 TI Ado dineh le'i ake bil

joas, naka'a'at'an'hi ligai t'e-

yahbik'esti go, t'ajilci'igo ha-k'esti*; ado dahodzi'silgo,

52 Nidih nak'a at'an'hi y6-

ni* bih hajiyah ado t'a jilci'-

igo a'jolwodt.

53 TI Ado ei Jesus alahgo-nailnin'hi yic'in* a'dahazloz;

ado adi alahjin'-nadailnih'hi

ado alahjih'-hidakai, in'dahak'edaalci'i t'aaltso ha a'la-

silin'.

54 Ado Piter ei ni'zadenhake niyah, t'a alahgo-nail-nih'hi bi kin go'ne' nidih

j

ado a'kwi haskeji-nidat'ani

yil nahaztahgo na'idzit.

55 Ado ei alanjih'-nadait-

nih'hi in'dah lalgi t'aaltso

binina Jesus deyidiyolheli

yan'dast'ihd; nidih t'ado be'-

hozin' dah.

14: 56 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'^'HI 14: 72

56 Halah, lah'i yoc'id behha daholne*, ako ha daholne'-

igi ei do ahidalt'e dah.57 Ado dineh lai nizin'go

yoc'id beh ha daholne' ada-ni'go,

58 Nihi lanh' dahodisits'an,

ei di bi-sohodizin-kin yi'lah

beh alya'igi a'desdinl, adotagi jinh azlin'go nanata'

yi'lah t'aged adeslit, jidi'nid.

59 Ado nidih ha dahane' doahidalt'e dah.

60 Ado ho nasago alahgo-nailnm'hi ni'didzago Jesusnayizdet'kidt ako ajinih, Da'dos hadi'dzih dah ? ha at'i'-

san' yeh na dahalne*?61 Nidih t'ado hadzodzl

dah, ado t'ado anahozdo ni'di

dah. Ako alahgo-nailnin'-

hi hinahoderkidt, Da' ni'is

Christ ni'linh, Bit-sohodizini

Biye'?

62 Ado Jesus adi'nid, Sih ei

ast'inh; ado Dineh Bayizci'-

ni ei Adzi'li bi nisnaji dasi-

dago in'dah ya'dilhil biyi'-

den k'os bil yildoh'go deidol-

tseh

63 Ado alahgo-nailnin'hi bi

e ayil'dlad ado adi'nid, Ha'-at'i'san' biniyeh ni'dahalne'i

nanala dolel?

64 T'a nihi, God baih'go ya'

hadzlgo dasidots'an: haat'e'-

go bantsi'dahkes? Ado ei

t'aattso Hodiyolyel, dadi'nid.

65 Ado la' hak'i'-dahidizeh'-

go yan'dikai, ado hanih'

yik'i'ndaaltih'go, ado rii'da-

honilts'in, ado, Ahodoni'li bahol'ne', dahalni'go hadasdzl:in'dah haske'ji-hidat'ani al-

do' dahdahodilozgo dabi'la'

yeh hi'dahonests'in.

66 TI Ako Piter ei kin alni

bi'gahdi dzizdago, alahgo-nailnih'hi asdza'ni-ba'-nal*a'-

igi la' ha niyah.

67 Ado Piter na'idzilgo hol-

tsahh ado honel'ih'go adi'-

nid, Nih aldo' Nazerethdo,Jesus bil nanaas hit'eh.

68 Nidih, t'aadzagi, jidi'nid:

Adinin'igi do sil beho'zindah ado do dists'a' dah. Akoado caha'ohgo c'izniyah

;

nit'en naaho'hai adi'nid.

69 Ado ei asdzan'igi na'hol-

tsango akoh na'zi'nigi yehyil holne', Di ei la' at'ihh;

70 Ado, Dodah, nazdo'nid.

Ado t'in'higo nahodo'na' do'-

bik'ijih' akon na'zin'igi ei

Piter anadeyido'nid, T'aani

nih ei la' ant'ihh, Galili'ni

ni'linh. Halah, yanilti'igi

ei'di bil ahelt'eh.

71 Nidih ahoznisked adohazaho'cin' ako ajinih, Di-neh ban'daht'in'igi do sil

beho'zin dah.72 Ado t'ahago naaho'hai

anado'nid. Ako Piter ei Je-

sus hac'ih' hadzl yeni' be'jol-

ni, Naaho'hai t'ahdo naki'di

anib'go t'a bitseh tadi, Dohwe'hasin dah^ si didi'nil,

ado ei batsiz'nikezgo ji'cah.

163

15: 1 MARK BIK'EHGO HANF-YA'ATE'EI 15: 19

WOLTAl 15.

1 Ado abinigo t'ahago alan-

jin'-nadailnin'hi ado alan-

jin'-nidakai ado ak'edaalci'i,

in'dah t'aaltso ei ban'da-

dzist'indgo Jesus ei hwe da-

dziztl'onh, ado a'dahodzizloz-

go Pailat ba dahodzistinh.

2 Ako Pailat nahodel'kidt,

Da* ni'is Juz alahgo-bi-na-

t'ani ni'linh? Ado ei bicin'

hadzodzlgo ajinih, Joh, behhaindzl.

3 Ado alanjin'-nadailnin'hi

lan'i yeh hak'i'dahaz'ah: ni-

dih t'ado hadzodzi dah.

4 Pailat ninahoderkidt, Da*dos fan hadi'dzih dah? Jo'-

akon, ni' nil'in'go lan'i yehnik'jdaha'ah.

5 Nidih Jesus ei t'ado ha'-

at'i dah di'nid dah, ei'banh

Pailat t'o-bit-ahayu'i.

6 Ako adaazind'gi awal-yah nazje'igi t'ala'i yedicid'

leh, t'a ei dolel dajinih'igi.

7 Ado dineh la* Barrabasyolyeh, ei be^astFongo si-

tinh', nat'ani yil dahigangobinina, ado ei nat'ani yil da-

higango la* dineh yiyishinh

ei'banh.

8 Ado a'la-jilin'igi ei ye'go

hadadesgaz, T'a ant'in'igih

adinit, dahodi'nid.

9 Ado Pailat anado'nid-

go hadzi yic'in*, Juz alahgo-

bi-nat'aniis nihah be'dides-

cil?

10 Halah daolc'indgo bini-

164

na alanjin*-nadailnin'hi hadahastinh ei hoi beho'zinei'banh.

11 Nidih alanjin*-nadail-

nin'hi ei jilahigi, Barrabas-go danidzin, dabididohnil,

dabidi'nid.

12 Ado Pai'lat anabido*nid-

go hadzi yic'in*, Juz alahgo-bi-nat'ani dabidohnin'igisan'

ei dadeslil?

13 Ado t'aaltso hanadades-gazgo adanih, Tsin-alna'os-

zit bikajin* bil a'daolkal.

14 Ado Pailat anahodo*nid,Ha*at'e'gosan* banhigiat'e

banjiyah? Ado t'ai'yisi ye'-

go hanadadesgaz, Tsin-al-

na'oszit bikajin* bit a'daol-

kal.

15 Ado ei Pailat t'a k'aden'

yil'ahigi bil hoji'sond bini-

yeh, Barrabas ei bah bezdi'-

cidt, ado Jesus ei ninaz'nes-

tsas'go sa'lago bazniltinh,

tsin-alna'oszit bikajin* hoi

a'dazdolkal biniyeh.

16 1 Ado salago ei ho'-ni-

teljin*, Prito'riam holyeh'igi

dahoni'lozgo, salago t'aat'e-

nit'en, Hak'go, dayidi'nid.

17 Ado ei e tsi'dideh naha-linigi beh ha dahozdi'la; adoc'il-deni'ni beh na*nit'ah-c'ah

a'daji'lago ei hak'i'-dazdez-

anh'.

18 Ado a'dahalnih, Halah,Juz alahgo-bi-nat'ani.

19 Ado lo'k'a-tsoh beh hatsi-ts'in ni'daznilhal ; ado

15: 20 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 15: 36

hak'i'-dahidizeh ; ado haya-jin' nitsidahidez'go' bit ji-

lihh' a'dadillfih.

20 Ado ei hodajirin' fiit'en

do'bik'ijin' e tsi'dideh naha-lin yenf ha dazdiltsoz, adot'a hoh ha e yeni* bih nfda-hodzistinh. Ado in'dah tsin-

alna'oszit bikajin* hoi a'da-

dolkalgo dahdahodiloz.21 TI Ado ei dineh la Sai-

man yolyeh'igi, Sairi'ni di-

ne e da'da'ak'ehden jogal'go,

ei Alexander ado Rufus_bi-ze'e, ei bidah ji'kaigo, Tin*,

tsin-atna'oszit yi'tinl, dahoz-di'nid.

22 TI Ado ei dahazloz, Gol-

go'tha holyeh'igi, ei tsi-ts'in

ba'haz'an holyeh.23 Ado c'il-naatl'oi-bi-lo,

jeh bil altahgo ha dadziz-kahh, jidodlinl blniyeh, ni-

dih do dzini'zin dah.24 Ado tsin-alna'oszit bika-

jih* hoi a'dadziskal, in'dahha e y^ni' altadzisni, dinehal'ah dabih dadolel'igi ei badazdi'kad.

25 Ako dozoh'go dahadian-go tsin-alna'oszit bikajin'

hoi a'dadzlskal.

26 Ado, hak'igi di beak'eas-cinh, Juz Alahgo Bi Nat'a-Nl, beh-eho'zin biniyeh.

27 Ado aga'i ni'li naki'go ei

bil hot adaaskal, la' nishaji

dahidi'tihh, ado la' nistraji

dahidi'tihh.

28Ado diyin-beak'eascin'igi

ei boholyah, T'a behaz'aniyilah hi'dahidesta'li bil ho-didol'tah, hodonid yengiat'ego.

29 Ako hwi'gah dahdahidi-kahigi ho'dadilwos, ado bitsi

deilmaz', ado adadi'nid, Soh,nih, bl-sohodizin-kin k'ei'nil-

con'go ado tagi jinh aleh'gola* anadidlil yeni',

30 Yisda -adirteh, ado tsin-

alna'oszit bikaden hadani-nah.31 T'a akot'ego aldo' alan-

jih'-nadailnih'hi in'dah ak'e-

daalci'i bilgo hodal'in'go al-

c'in' ya'dalti': la' t'eyah yis-

da'-dziznil hidih t'a hoh t'e-

yah do yisda'-azdilteh dah.32 Bi'nidi Christ ei Izrel

bi alahgo-nat'ani ni'lin'igi

k'adt tsin-alna'oszit bahh-den hadagah, ako dadidi'-

t'ihlgo in'dah daididlahl.

Ado ei'di bil hoi a'daaskal'-

igi hwedzl.33 TI Ado alni'doal'jin'

aholzizgo ke'yah t'aat'e-hi-

t'eh bika caholhel hil'c'ih'-

jih'.

34 Ako hil'c'in'go ei Jesusye'go hadolgazgo hadzl, Eloi,

Eloi, lama .sabakthani? ei

baho'nego, Si God, Si God,ha'at'i'sah' biniyeh sits'ah

dahdiniyah? jini'go olyeh.

35 Ado ei la' nazin'igi de-dizts'ango a'dahido'nid, Jo'-

akon, ilai'jah hak'go, yilnih.

36 Ado dineh la c'il-na-

165

15: 37 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 16: 4

atroi-bi-to-dik'onzi banjil'-

wodtgo,toh-nayits'6nsigi behdzizango lo'k'a-tsoh bila'-

tahgi dahdziz'afigo ha biz'-

niltsih, jidodlinT biniyeh,

ado ajmih,Bi'ni*di, t'ado ba-nahat'ini; Ilai'jah dats'i hadogal'go na'hodoltel danihidonal.

37 Ado ei Jesus ye'go haji'-

zilgo hwi sizi'ni yeni' hayf-den halwodt.38 Ado bi-sohodizin-kin

go'ne' na'nibal yeni* ei'di

bikado yago alc'adlad.

39 Ako salago binant'a'i

hwi'gahgi sizi'ni, kofego ha-yi'den halwodtgo yiyiltsanh,

ado adi'nid, T'aani, di ei Godbiye' hit'en lanh'.

40 A'kwi aldo* asdza'ni la'

ni'zaden dadez'in'; ei di'igi

bilahgi ei Meri Magdili'ni,

ado Meri ei Jems akedenigiado Joses bimah, in'dah Sa-lo'mi ei a'kwi;41 (Ako di di'igi Galilidi

nijigadan hake nakaigo ha-da'init' nit'en;) ado lani la*-

dah asdza'ni Jeru'salemgiyit yikai'igi aldo'.

42 Ado bikalgi i'a'go ast'e-

a'dazdilneh bijinh', halah,

biska'ni ei haayinh-jinh alehei'banh.

43 Tdan Jo'zef ei Arimithi'-aden la' alahjin'-nidant'ahi,

ei aldo' God alahgo-beh-bo-holni'hi t^ai'yisi nayozli' ei

t'ado yisti'i Pailat yil yah166

iyah, ado Jesus bizi'i yiyi'-

ked.44 T[ Ako Pailat t'o-bil-aho'-

yui t'a I'dan dadziztsan'igibinina ; ako salago binan-tVi, Hak'go bizdi'nidgo adonayizdel'kidt, Ha'dansan'dadziztsanh?45 Ako silago binant'a'i bi-

ts'anden hoi be'hozin'go, azi'i

yeni' Jo'zef banolteh, jidi'-

nid.

46 Ako nak'a'at'anhi ligai

I

la' nidzisni'go, ako tsin-al-

jna'oszit banhden bidahojil-

I

tin'go ei nak'a'at'anhi haklz-dezdiz; ako tse'an a'holya

Igo'ne' ahojil'tihh; ado tsehhadazdinilmaz.47 Ado Meri Magdili'ni in'-

dah Meri ei Joses bimah, ei

nihodeltin'igi daho'inh.

WOLTA'I 16.

1 Ado ei haayifih-jinh bi'-

gah azlin'go, Meri Magda-li'ni ado Meri, Jems bi-

mah, ado Salo'mi ei'di c'il-

likan dahalcin igi nidadzis-

ni ei beh dahozdoltlah bi-

niyeh.2 Ado haayinh-jinh biska'-

ni, t'ai'yisi abinigo, jo'honaai

t'o haya'hago, tse'an ho'dol-

tin'igi ji'kai.

3 Ado adahizdo'nid, Hai'-

san' tseh hadadinian'igi nah-jin' niha idolmas?4 Ado ha'dadzizgal'go ni-

t'en tseh yeni' nahjin' el-

16: 5 MARK BIK'EHGO HANE'-YA'AT'£'HI 16: 19

mazgo dadziltsanh; halah, ei

t'ai'yisi nitsah ei'bafih.

5 Ado tse an ho'doltinh ye-ni' go'ne ajokai, nit'en nis-

najin go dineh le'i bi e ligai-

go dasidago dadziltsanh

;

ako t'o hol-dahoye.6 Ako ei ahodi'nid, T'ado

nihil-dahoye'i : NazerethdenJesus ei tsin-alna'oszit bi-

kajin' bit adaaskal yeni' ei

hadanohtah ; ei nadidzah,|

ako kwe e at'din;

jo'akon,

'

sitin nengi dadoh*in' I

7 Nidih niliilah, hodahol ah !

yenf in'dah Piter bil dahol-

1

ne*, nihiba' Gahligo jogal do-

!

lei, t'a anih engi at'ego, akoa'kwi dahwidoltsel.

8 Ado ei t'ahago tse'an

ho'doltinh yendo c'ijikaigo

dasdije ; halah, bik'e hatahdahoditlitgo t'o-hol-adaho-

1

yui ei'banh; ado la'dah ni-

dih t'ado bil dahojolne' dah;\

hidadzilzitgo ei'banh.

9 \ Ako haayifih-jihh bis-

ka'ni, t'ai'yisi abinigo naz'-

didzah, ado Meri MagdaH'niatseh na'holtsahh, ei biyi*-

deh nilc'ih-beh-ini'zini I'si-

zi'ni tsosts'itgo bih haznil'-

kad yeni/10 Ado ei bil nijikai ye-

ni' hahh-dabi'nigo dacah',

ako ei bazniyago bil ho-jolne'.

11 Ado ei jinago hwiltsanhjidi'nidgo do dahojodlan'dah.

12 TI Ako'dza do'bikljih'

lahgo izdilyago ei indilt'ego

daak'ehgo atingo yiasgo bana'dzidzah.13 Ado ei dasdiazgo ado

la'igi altso bil dahojolne*; ei

nidih ako do dahojodlan'dah.14 Tf Ako bik'ijih' lats'a-

dah'igi daayahgo bazniyahado daholtsahh; ako bizdes-teh do da'odlah'go ado daha-jeih datl'isgo ei'banh, halah,

nazdidza do'bik'ijih* daho'in'-

igi ei do dayodIan' dah, ei'-

banh.15 Ado ei abizdi'nid, Nihi-

lah' nahasdzan nidanes'ahji,

dineh t'aat'e bic'in*, hani'

ya'at'ehi badaholni*.

16 T'a-hai>dah odlani, adonahadlago-tanas'giz al'yai

ei'di t'eyah yisda'-dolfel; ni-

dih t'a-hai'-dah do-odlan'igi

ei tihwidonihjin' ahidolganl.17 Ado di beh-edaho'zini ei

daodlan'igi yil hidakai dolel:

Si'zi' beh nilc'ih-beh-adeini'-

zini hadeinilceh dolel in'dahsad lahgo-at'e'i lani behya'dajilti' dolel;

18 Ado tris hi'dayi'la do-lel ; ado ha*at'ih'igi-dah aga-nl deidlah nidih do hadada'bidolil dah; ado danineh'-igi ei bik'i dahdahidilnih'go,ako do at'ehi dah nidadleldolel.

19 T[ Ako ado Boholni'hi

hac'in' hadzl do'bik'ijin', ei

167

16: 20 MARK bIK'EHGO HANE^-YA'AT'fi'HI 16: 20

ya'dilhil biyfgo abidoltinh,

ako God bi nisnaji dasnez-dah.20 Ado dasdikai'go t'aat'e-

nit'en adziskai' hane'-yaa-168

t'e'hi beh God ba dahojol-ne', Boholni'hi hoi liidalnis-

go, ado hazad beh beh-eda-ho'zini beh dabidziFgo a'ji-

lah. Ei t'a akot'e' do.

LUKE BIK^EHGO HANE^-YA'

AT'E'HI

WOLTA'I 1.

1 £i t^aaltso t'aani nihitah-

go bi'daholyaigi ei lan'i yehak'idaascinh,

2 C'osdan'dan dabinai'igi

in'dah God bizad yadahal-ne'i yeh nihil daholnelgibik'ehgo;3 Ef binina nih, Thia'filas

nahani'hi, t'a ei beh nic'ih*

alk'iniahgo ak'edescil'igi ei

sil ya'at'eh, halah, didi t'aat-

tso t'a bedezt'i'do ya'at'ehgo

sil beho'zin, ei'bahh.

4 Ako ei beh nandines-tanlgi t'aanigo nil be'hodo-zinl biniyeh.

5 If Ei Herad Judiah bi

nantVi nilin'go yolkal yen-dan, nailnin'hi le'i la* Zeke-rai'as yolyeh, Abai'ah yil

danilin'igi la : ado be as-

dzah t'eyah E'ran bitsi'keh

la' nilihh, ako Eli'zabethha'zi'.

6 Ado ei t'aji'lah God binalbahhigiat'e-hanh-at'din, Bo-holni'hi yehas*an'igi in'dahbi nahat' ah t'aafe biyi' t'aal-

tso do beh hak'e-hat'ahigonijias.

7 Ado ba'alcini at'din, -Eli-

zabeth do-alcigo ei'banh,

ako t'aji'lah t'a hazo'o ha-dzistih.

8 T[ Ado ako'dzago bil daji-

lin'igi bilahgi God bic'ih' najilnihh'go,

9 Nadailnin'hi ba'haz*an'igi

bik'ehgo, c'il-likan-halcin'igi

jidilit'go, Boholni'hi bi bi-

sohodizin-kin biyi' go'ne*yah' anjidah'go, ei ha nanis.10 Ado ako c'il-likan-hal-

cin'igi didolil ba'holzizgotl'odi a'la-dzizlin'igi t'aat'e

sodazdilzin.

11 Ado Boholni'hi bi diyin-nidarai la' hac'in* niniyah,c'il-likan-halci'ni bika-naha-nihh'igi bi'gahgi bi nisna'ji-

go sizihh'.

12 Ako Zekeraias ei yiyil-

tsan'go bitah hodisna, adobik'e t'o-hol-ho'ye.

13 Ako hidih diyin-nal'a'i

ahodi'nid, T'ado nil hoye'i

Zekerai'as, halah, ni sodizinyidizts'ah ei'banh, ako neasdzah Elizabeth aski na'

yidolcil, ako ei Jan beh yi-

di'zil.

14 Ado t'ai'yisi hozo'ni in'-

dah il-hozo'ni ne holon' do;169

1: 15 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 1: 29

ado yizcin'go lan'i ban bil

dahozon' doleh15 Halah, Boholni'hi bil

ayoat'e' doei'banh, ako c'il-

naatroi-bi-to in'dah lo-dilhil

do yidlan' dah do; ako t'a

bimah bisc'it biyi'den hatliz-

do God bi Nilc'ih Diyi'ni bl

hadezbin doleh16 Ado Izrel ba'alcini t'o-

ahayuigo dabi God Boholni'-

hi, bic'in' na't'an nina'hiz-

dois.

17 Ado Ilai'jah biyi' sizin

en' indah beh bidzil en' ei

beh Boholni'hi bitsi'ji jogal'

do, aze'e dabijeih'igi alcini,

yic'in' ane'idodlil, ako ak'e-

dahal'in'igi, do banhigi-a'-

dat'eh'igi dahwiyan'igi bi-

k'ehgo nidakai'go idolil'; la*

dine'e Boholni'hi biba' ast'e-

t'ego idolil'.

18 Ako Zekerai'as ei diyin-

nal'a'i ayidi'nid, Ha'at'e'go-

san* di sil be'hodozinl' ? Joh,sih t'ai'yisi hastin se'lin, adose asdzan t'a hazo'o bi'nitih.

19 Ako diyin-naiyi hana'-nadzi'go ahalnih, Sih Ge'-

briel ast'inh, ei God bic'in'

se'zinigi: ako nic'in* hades-dzih' biniyeh si'del'a', ado di

ha'ne'-ya'at'e'hi nil be'hode-sinl' biniyeh'.

20 Ado jo'akon t^ado its'a'i,

in'dah do yanilli* dah do, di

ako'dadza bijinh' in'dah, si-

zad, ba'holzizgo ako'donil'igi

do yindlah dah ei'banh.

170

21 Ako a'la-dzizlinlgi Ze-kerai'as biba' nidzizin'go t'a

Bl-sohodizin-kin go'ne' ni-

jiga'go hodi'nago bik'e t'o-

bil-adahayu'i.

22 Ado c'edzidza'go c'eh bi-

cln' hadzidzih' : ako Bi-soho-dizin-kin go'ne* hoi a'ho-

dza'go bil be'dahozind' : t'o

nabi'jigiz, ako do hadzodzlat'e' dah.23 Ado ako'dzago akwe'e

altso nidzis*a*go, t'a a'ko ha-gan'go dahniz'didzah.24 TI Ado di bik'ijin* hweasdzan Eli'zebeth i'niltsand,

ako asdla* nidezitjih na'az-

des*in,

25 Ko'dzago Boholni'hi

a'si'lah, dineh bitahgi ba-ya'nisi'ni sits'aidiniah bini-

yeh sinel'in' yendan, jidi'-

nid.

26 If Ado hastan nidezitgodiyin-nalVi Ge'briel ei Ga'-

lili'gi, Na'zereth holye'jih*,

God bits'anden bi'delV,

27 Kan*-at'dini le'i bic'in*,

ei dineh le'i De'vid ba'alci'-

ni nas-aholcil'igi la', Jo'zefyolyeh'igi badet'anh ; adokah'-at'dini ei Me'ri yolyeh'.

28 Ako diyin-nal'a'i hoi yahiya'go ahodi'nid, Jo'akon, nihalahgo ilnilinh', Boholni'hi ei

nil holoh': asdza'ni bitahgialahgo nik'ihojidlih'.

29 Ado hodziltsah'go adi'-

nidigi bik'e holye' hazlin',

ado- a'bijinin'igi hazo'ogo

1: 30 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 1: 48

yantse'kes, haat'i'lah silnih'

dzini'zingo.

30 Ako diyin-nara'i ahodi'-

nid, T'ado bik'e nil hoye'i,

Me'ri, God bil ni'linh' si'-

ni'lin/

31 Ado jo'akon, nisc'it biyi*

i'dinil'tsanl, ado aski dilcil,

ako ei JESUS bi'zi' dolel.

32 Ei ayoat'e' do, ado Alah-goigi-Biye* yolye' do: adoBoholni'hi God, haze'e De'-vid nat'ani nilin'dan beh bo-holnih yeni' ye'didoal33 Ako hoi ago Je'kab ba*-

alci'ni bah alahgo-nat'ani ji-

lin' do; ado beh boholnih'igi I

do nint'i' dah dolel.j

34 T'a a'ko Me'ri ei diyin-

1

nal'a'i ayidi'nid, Ha'at'e'go-

1

san' di a'hodonil', joh, sa has-

!

tin' fah at'din?|

35 Ako diyin-nal'a'i hana-

'

nadzlgo ahodi'nid : God bi

Nilc'ih Diyini in'dah Alahgo-at'e'i beh bidzi'li nik'i dol-

doh' : ei'banh ado ei aldo'

nits'ando diyin'go docil'igij

ei God Biye* beh wo'ji' do-lel.

36 Ado jo'akon, nize'di Eli'-

zebeth t'a bi'nitihgo aski

yel'tsanh : ado ei. Do alci'

dah, bidi ni yeni' k'adt yil-

tsan'go hastan beh nidezit.

37 Halah God do ha at'i'hi-

dah bil biyah' hoye'i dah.38 Ako Me'ri adi'nid, Lan anBoholni'hi bi nal'a i asdza'nini' nil'inh; bi'nidi nizadigi bi-

k'ehgo sic'ih* a'hodonil'. Akodiyin-nal'ai hats'an dahn'-didzah.39 TI Ado i'dan Me'ri dahdi-yago ke'yahgi dzil naznil'igo

tsihl'go jiniyah', kin-hal'ah-

igi ke'yah Ju'dah biyi*;

40 Ado Ze'kerai'as bagan'go'ne* yah ajiyago Eli'ze-

beth bic'in* hadzodzi'.

41 Ako ako'dzago Me'rihadzi'igi Eli'zebeth yidiz-

ts'an'go, t'a a'ko hwesc'it bi-

yi'di awe hidesha; ako Eli'-

zebeth, God bi Nilc'ih Diyi'-

ni hwi hade'bind:42 Ako yego hadzodzi'go

azdi'nid: Asdza'ni ei bitahgialahgo nik'ihojidlih', ado nis-

c'it bits'ando yizcin'igi bik'i-

hojidli' \e\

43 Ado ha'at'e'gosan' di si-

c'ih* a'hodzago, Bohonisni'hibimah sa niyah'igi?44 Joh, sic'ih* hainidzi'igi

t'a disets'ango sisc'it biyi'di

awe hidesna, ei'banh.

45 Ako bil hozo'ni ei as-

dza'ni yosdlandigi : Bohol-ni'hi bits'ando hoi hOnelgiei ako'donil.

46 TI Ado Me'ri adinid Siyi*

sizi'ni ei Boholni'hi ayoat'e'-

go ya'hanih,47 Ado nilc'ih si sizi'ni, God

si Yisda'ini'li yeh t'ai'yisi bil

ho'zon.

48 Ako bi nal'a'i asdza'ni

dohayu'igo yinel'in': ako jo'-

akon, kodo' nas dahilcih'igi

171

1: 49 LUKE BIK'EHGO HANE^YA'Arfi'HI 1: 69

faaJtso biklhojidli' lanh',

dasilni' doleL49 Ei ayoat'ehi ayoat'e'go

sic'in' a'yilah ei'banh; adodiyin ei bi'zi'.

50 Ado nas da'icih'do nasda ici'hi bik'eh dahol'in'igi ei

bijobai yic'in* idolih

51 Bigan' beh bidzi'li beho'-

zingo a'yilah;_ado t'a bijeih'

yeh nitsi'dakesgo a'dada-dzo'dlih'igi tainoskad.52 Ayoadat'e'higi nidahaz-

tan yendo ha'dayistl'id, adodo dahayu'iigi wo'dahgoa'yilah.

53 Ado dicin' dani'lin'igi

ya'adat'eh'igi yeh ni'deinil-

cad ; ado daatln'igi t'ado

beh daholo'nigo yo'ayis'a*.

54 Beh-ajoba'^yenal'iii bini-

na, bi nal'a i Iz'rel yikaal-

wodt;55 Danihita yeni* yic'in* ha-

hasdzi'igi at'e'go, E'brahamyic'in' in'dah ha atci'ni hoi a-

go nas dahilcih'igi atdo*.

56 H Ako Me'ri t'a bii dziz-

kego ta nidezit, ako bagan'-go dahna'didzah'.57 1[ Ako Eli'zebeth azdol-

cil'jin* a'holziz'go aski jis-

cinh'.

58 Ako bil ke'dahojit'in'igi

in'dah dahaze'di, Boholni'hi

ayoat'e'go hac'ih* joba'go de-idizts'ango, ako ei t'aaltso

hoi bil daho'zon.59 Ado ako'dzado tsebi' yis-

kan'go awe banh-nidahizdi'-172

nolgis biniyeh ji'kai ; akoZe'kerai'as beh daji'zi', bi-

ze'e bi'zilgi bik'ehgo.

60 Ako bimah hadzi'go adi'-

nid : Do akot'e' dah ; Janyolye' do.

61 Ako adahodi'nid, Nik'-eih do la' di yi'zih beh wo'ji'

dah.62 Ako bize'e nibi'dajigiz

ha'zi' dole! ni'zinigi binda-bizdil'kitgo.

63Akobik1-ak'eilcih'igi ha-jitan'go ak'ejiscinh' ako aji-

nih': Jan yolyeh'. Ako t'a-

altso t'o-bil-adahayu'i.

64 Ado t'a a'ko haze' ana'hodza, ado hatso do nildziF

dah silih'go, God bahojinih'-

go hadzodzi'.

65 Ako hanago ke'daha-,t'in'igi faaltso bik'e bil da-'

hoye : ado di a'daha nin'igi

Judi'ah ke'yahgo dzil naz-nil'igi t'aat'e-nit'en ni'dadez-dlad.

6Q Ako t'aadzil'tso dazdiz-ts'an'igi dahajeih biyi' ast'e'-

nidadzizniFgo a'dajinih' : DiawSsan* ha'iit'e' do? ako Bo-holni'hi yeh at'e'i bil holon.

67 If Ado haze'e Zekerai'asei God bi Nilclh Diyi'ni bi

hade'bindgo, a'dahoni'ti ya-holne'go anih':

68 Boholni'hi, Iz'rel bi Godei bahanih' do; halah bi di-

ne'e yaniyago yik'e' nina'-

ni*lah,

69 Ado beh yisda'ilde'hi

1: 70 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 2: 7

deh'igi niha ast'e-yilah, ha-nal'a'i De'vid ba alci'ni bitah-

70 Nahasdzan aFyado diyin

andant'ahi dabize' beh ha-hasdzi yen'gi at'e'go:

71 Ei nihe daana'i bits'an-

den yisdah'-idikah biniyeh,

ado danihi jo'lai' t'aaltso bi-

ts'anden;

72 Ajoba'i daniliita yeni'

badet'an'igi t'a ako'hodonitj

ado diyin'go a'nihonian'igi

yenarni dolel.

73 T'a bih binal niliita E'-

braham ya'nihonian'igi, ni-

Raididoaligi,

74 Ei nihe ana'i bi'lak'eden

yisdah-niliidonit'go, t'ado ni-

deldzi'ti bik'eh dahonirin'goei niRaididoai.

75 Diyin'go, in'dah banhigi-at'e-nilianh-at'dingo bik'eh-

go binal nekai'go yoikal'godaHininajin.76 Ado nih, awe, Alahgo-Wodahdiigi ya halne'i yinil-

ye' do: halah Boholni'hi bi-

lanjin' ba hont'i go ast'e-ho-

leh'go yinal' dolel;

77 Bi dine e, yisdailde'hi bil

bedaho'zin dolelgo biniyeh,

banhigi-adanil'igi bana'hidi-dot'aligi beh,

78 Nihi God beh ajoba'i yehosan'igi beh ; ei' beh nile

wo'dahdefi Ha a ahigi ni'lih'-

go niha niyah',

79 Cahalhel'gi in'dah ani-

neh' bi caha'oh'gi nidahaz-

' tan'igi ya' adinildin' do bini-

yeh, ado hozon'go hont'i gonihois do biniyeh.

80 Ako aski ei di'ne'sanhin'dah biyi' sizi'ni bidzil' si-

lin', ado donaadah'igi ke'-

hat'in hit'en, Iz'rel dine'e yi-

nal' naga' dolel'igi ba'holziz-

jin'.

WOLTA'I 2.

1 Ado ako'dzago rdan na-hasdzan yika ke'dahat'in'igi

t'aaltso dabi'zi* naltsos bik'-

idadodzoh'go, Si'zar Augus'-tus ye'nihonianh'.

2 Ako Qui'rinas, Si'ria bi

nant'a'i niHn'dan di atseh'

dabi'zi' naltsos bik'idasdzoh.

3 Ako t'aadzil'tso daha kin-dayirahigo a'dadziskai da-bi'zi' naltsos bik'idadodzoh-go biniyeh.

4 Ado Jo'zef aldo' Ga'lili'-

deh, Na'zereth kin-hal'ahi-

den c'izniaz, Judi'ahgo, ei

De'vid bi kinharahigi, Beth'-lihem holyeh; De'vid ba'at-

ci'ni nas dahilcih'igi bitah-deh la', jilihh' ei'banh.

5 Me'ri hwe asdzan dolel'-

go hadet'an'igi bil, bi'zi' bik'i-

dadodzoh'go biniyeh, a'koh-go Me'ri ei yiltsanh'.

6 Ado ako'dzago t'a akwe edzizkego, azdolcil'jin' bi'gahninilkahh'.

7 Ako aski atse' docil'igi

jiscin'go nakVat'an'hi bi-

klz'dezdiz'go sits'a begasi173

2: 8 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'ArE'HI 2: 23

yi daalcoz'igi bih jil'tinh; hd-

lah nidakai'igi-ba'-kin go'ne

do haz'an' dahgo, ei'banh.

8 TI Ado t'a ei ke'yahigi ni-

danilkadi tl'ego dibe ya-

a'dahalyan nit'en.

9 Ako jo'akon, Boholni'hi

bi diyingo-nal'a i bik'ijin* ha

-

dayah', ado Boholni'hi bi-

ts'a'-din'din'igi beh dabinagoi'didlad: ako t'ai'yisi ni'da-

dzisdzid.

10 Ako diyin-nal'a'i ahodi-nid, T'ado nidaldzj'ti : jo'-

akon, hane'-ya at'e'hi beh t'a-

i'yisi il-hozo'ni beh nihil has-ne*, ako ei dineh t'aaltso

bah.11 Joh, De'vid bi kin-hal-

ahigi, di'jihh Yisda'ini'li ni-

ha' yizcihh', ei Christ, Bohol-ni'hi at'eh.

12 Ado beh-eho'zini ei ko-t'e'go nihic'in' at'e' do; awenakVat'ah'hi bik'i'desdiz'go

tsits'a begasi yi-da* alcoz'igi

biyi* si'tin'go deidoltset'.

13 Ado t'ahago diyin nal'a'i

yen' binagi yah biyi'deh di-

yin nidal'a'i t'oahayui a'ta

silin', ako God yadahanih'goa'danih,

14 God nile wo'dahdi sida'-

hi bahanih, in'dah nahas-dzan bikagi dineh bil ya*-

adat'eh'igi bitahgi bil daho-zon' dolel.

15 Ako ako'dzago diyingo-nidal'a'i ya'dilhil biyi' go'ne*

ana'kaigo, hida'nilkadi a'da-

174

hidonid: Soltin' Beth'lihem-jin' dikah, ako di'di a'dzaigi,

Boholni'hi nihic'in* a'yila'igi

deidiltsel'.

16 Ako tsihl'go ji'kaigo,

Me'ri in'dah Jo'zef, in'dahtsits'a begasi yi-da*alcoz'igi

biyi' awe sitin'go bik'ijikai.

17 Ako dadziltsah'go, di

awe beh hot daho'ne* yeni*

binago badahojolne'.

18 Ako t'aaltso deidizts'-

ahlgi bik'e t'o-bit-adahayu'i,

ei hidanilkadi beh bil da-holnelgi ei'banh.

19 Ako hidih Me'ri di t'aal-

tso t'o hajeih biyi'di behbantsi'dzikes.

20 Ado hida'nilkadi fan*na'kaigo, God ayoat'ei lanh'

dazni'zin, ado badahojinih',

t'aaltso dazdizts'anlgi in'dahdadziltsahh'igi ei'banh, t'a

hoi daho'ne' yengi at'e'go.

21 Tf Ako tsebi' biskafi'go,

banh - nahinilgiz'igi ba'hol-

ziz'go, Jesus beh daji'zi*, t'ah-

do isc'it biyi' hozniltsahhyendah, diyingo-nal'ai ye-

ho'zi' yeni'.

22 Ado Mo'zes yehas*an'igi

bik'ehgo bi'gah ninilkan'goji'diyin nidzisdhn'go, Jeru'-

salemgo bil ji'kai, Boholni'hi

ba'dazdoltel biniyeh.

23 (Boholni'hi beh bik'eh-

ahoni'li biyi* beh-ak'eascin'-

igi giat'e'go, Atseh' dabikan'-

in nidahacih'igi t'aaltso

Boholni'hi ba' diyin' dolel.)

2: 24 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 2: 39

24 Ado Boholni'hi yehas-ani biyf beh-ak'eascin'igi gi-

at'e'go, Hasbi'di naki'go; do-

da'go ei hasbi'di-tgai' biya'zi

naki'go nadahizdolnin' bini-

yeh.25 Tf Ado nit'en jo'akon, Je-

ru'salemgi dineh le'i la', Si'-

mian yolyeh' ; t'a ei dinehbanhigi-at'e-banh-at'din, in'-

dah t'aalajin yaat'eh'go da-hodf'sini, ado Iz'rel bil na'-

hodojonl'igi biba' jinah': akoGod bi Nilc'ih Diyini hweholon'.

26 Ado t'ahdo dadzitsahgo,God bi Nilc'ih Diyini hac'in'

be'hozin', Boholni'hi bi Christyizdoltsel'go.

27 Ado Nilc'ih Diyi'ni bi-

k'ehgo bi-sohodizin-kin biyi'

go'ne' yah ajiyah' : ako bi-

mah in'dah bize'e bit aweJesus yah ayil'tingo behaz-an'igi bik'ehgo a'dazdolil'go

biniyeh.

28 T'a a'ko hagan beh das-dittin'go God ba'hojinih',

ako azdi'nid,

29 Boholni'hi, k'adt bi'nidi

ni nal'a'i bil hozoh'go dahdi-dogal', nizadigi bik'ehgo:

30 Sina yisda'ini'li nih'igi

yiyiltsahh', ei'bahh.

31 Ei dineh t'aaltso binalast'e nilah:

32 Adindin'igi al'an dadi-ne'e beh ba' adindin' do bi-

niyeh, ado ni dine'e Iz'rel ei

beh ayoat'e'i.[Navaho] I'i

33 Ako bize'e in'dah bimahbil, di'di ha' hadzodzi'igi bi-

k'e t'o-hol-ahayu'i.

34 Ako Si'mian hak'i sodol-

zingo, ei hamah Me'ri ayidi'-

nid, Jo'akon, di awe ba' ni-

t'ahh' Iz'rel bitahgi laiVi

naahidi'nodah, in'dah na'da-hididonah biniyeh; ado beh-eho'zinigi do ya'at'ehgo baya'dajiltigo:

35 In'dah, aou', diltlis' niyi'-

sizi'ni biga'do'jil, t'oahayu'i

dahajeihbiyi' hitsi'dadziKes-

igi beh beho'zin do biniyeh.

36 Ado akwee ahodoni'li

yahalne'i le'i, An'na yolyeh',

Fa'nuel bitsi', ei E'ser dine e

la'; ei t'oahayu'i bi na'hai,

ado ha hastin' hazlih'do t'a

bil jinago tsosts'it na'hai;

37 Ado t'a c'enai jiHh'gotsebi'din do'ba ah din ho na'-

hai, ado do bi-sohodizin-kinbits'ah dasdigah dah, akotl'ego in'dah jingo hidih t'a-

doajiya'ni in'dah sodizin t'e-

yah beh God bik'ehgo hijiga

nit'en.

38 Ado t'a a'ko yah ajiya-

go t'a akot'e'go God bic'ih'

ahes-ni'zin, ado Jirusalemgike'dahat'inigi, ak'i-nina'ilye'-

hi biba' dajinan'igi t'aaltso

yeh yic'ih' hadzl.

39Ako Boholni'hi yehas'an'-

igi altso bi'gah da'dzislih'-

go, Galiligi, Nazereth, kin-hal-ahigi ke'dahojit'ihgo akohhiji'kai.

175

2: 40 LUKE BIK'EHGO HANE^-YA'AT'E'HI 14: 31

40 T[ Ado aski no'sel, adohayi'-sizi'ni bidzil silin', in'-

dah beh-hodzani hwi hade'-

bindgo, in'dah t'a at'in'igo

God bik'ijidlih.

41 Ako t'ala'i nina'haliahgohamah in'dah haze'e Jerusa-lem go'deg alnanat'as, a'da-

azind ei hatis-adesdza'igi

beh-beha'nihigi ba na'hwil-

zisgo.

42 Ako nakits'adah bi na'-

tiaigo Jerusalemgo ji'kai

a'dai'zind bahaz'an'igi bi-

k'ehgo.

43 Ado t'a akwe'e bi'gahdahwiskan do'bik'ijin' fiijo-

kahgo, aski Jesus t'a Jerusa-lemdi naga nit'en; ako ha-ze'e in'dah hamah do' do bit

beho'zin dah lahh'.

44 Ako alah bit jokah dzi-

ni'zingo t'atai jifih odat bi'-

gahgo hiji'kai; ako dabik'ei

in'dah bit ahedahodzilzin'-igi bitahgi hazneztah.45 Ako t'ado bik'izniazgo,

ado Jerusalemgo fan hanaz-ninitan.

46 Ako ako'dza do'bik'ijih'

la yiskan'go, bi-sohodizin-

kin biyi* go'ne' nidantin'igi

alni'gi sida'go ei yiyists'ah-

go in'dah nayidit'kidtgo bi-

k'iz-niaz.

47 Ako t'aattso dahodiz-ts'anlgi, hot eho'zinigi in'-

dah bic'ih' hadzidzih'igi

bik'e t'o-bit-adahayu'i.

48 Ako hodziltsah'go t'o-

176

hot-ahayui : ado hamah aho-di'nid, Siyaz ha'at'e'gosah*

ko'nihinilah ? Jo'akon, ni-

ze'e in'dah sih banh-nihi'ni-

go ni'kanita hit'en.

49 Ako ahodi^id, Ha'afe'-gosah* sikanohta hit'eh? Da'size'eis bik'ehgo bi kin go'-

ne' astln'igi do nihil beho'-

zin dah?50 Ako ei yeh hac'in* hadzi'-

igi t'ado hot be'hozind dah.51 Ako akwi'yah Nazareth-

gi hot na'kaigo hak'e-hot-

ih' nit'en : ako bimah di aha

-

nin'igi t'aattso bijeih biyi'di

yantse'kes nit'en.

52 Ako Jesus beh-hodzaniyeh nas a'dzah, in'dah ne-yahh', ado God in'dah dinehbit ya'ajit'eh jolet.

WOLTAl 14: 28-35.

28 Ako hai'di nihitahgi la

kin ayoat'ei adeslit' nizih'go,

dos attse di'nohdat dah, in'-

dah ado banh adole'ti dats'i

t'a bi'nerah no'singo yi'dot-

lah dah?29 Doda'go ei nanle'i a-

tl'ah nastl'ini a'jilah do'bi-

k'ijih* attso azdoli'ti do biz-

nelan dahgo hanadeh haa'dadi'nodloh.

30 Ko'dani'go, Di dineh kina'yi ni'la nit'en, attso i'doli'li

do yi'nes ah dah.

31 Ado hai nat'ani sin ta*-

ninanat'ani bit ana'hoji'teh'-

go, dos attse diz'nodat' dah,

14: 32 LUKE BIK'EHGO HANE'-YA'Arfi'HI 15: 10

in'dah ado ba fiitsiz'dokos

dah, ei nadin'di mirgo sic'in'

yinel'igi dats'i neznadi mir-go beh bik'eh-didesdlel dzi-

ni'zingo?

32 Doda'go ei la igi t'ah ni'-

zaden yigal'go dziltsan'go,

a'halne'e akon jidol'al', behna'hodojon'li bantsi'dzikes-

go?33 T'a akot'e'go nihitahgi

hai'di-dah do t'a'k'adt aji-

t'e'i t'aaltso beh (Jesus) ba-az'det'ah sin ei do tVk'adtsi hol'a'hi dzizlin' dah.34 A'sihh ei ya'at'eh: nidih

do halnih' dah silin'gosan',

ha'at'i beh halnih' ni'dodlet?

35 Ni' nidih ado lin' bi canyahikahdi nidih do bik'ijo'-

nil at'e' dah ; ako dineh ei

c'idayiltrid. Hai'dah hajabeh azdits'a'i holon'igi ho'-

nidi azdits'ihh'.

WOLTAl 15.

1 Ako bic'in'-nidailyeh'igi

in'dah banhigi-adanit'igi ei

t'aaltso dahodidots'inl' bini-

yeh hac'in* niheskai.

2 Ado Fe'risiz in'dah ak'e-

daajci'i do bil adani'go ya'-

daltigo hadasdzi': Di dinehbanhigi-adat'ehigi bahakahado yil da'ayanh'.3 T[ Ako di hane'-beh-e'-

detinhi yeh yic'in' hadzi'go,anih':

4 Hai'san' nihifahdo dinehsin nezna'din bi dibe'go, ado

la' yo'ayil't'ego, da' nahas-t'ei'din do'baan nahast'ei'-

igls do donaga'hijin' t'ado

yidolnih'go, ado yoelwod'-igi (nine'idiltin'jin' haidi'no-

tal dah) ?

5 Ado ei nine'idiltin'go bil

hozoh'go bi wos'gi dah-yi-doltel'.

6 Ado bagan'di nadza'godahak'is'igi in'dah bil ke'da-hojit'in'igi, Aha'ni hokah, biz-

di'nidgo ado azdidonil' : sil

nihil dahozoh' le', halah, si

dibe yoelwodt yeni' nadil-

tinh', ei'banh.

7 Ako anihidisnih, T'a ako-t'e'go banhigi-at'eh'igi t'ala'-

igo banhigi-anil'igi yo'idiah-

go ya'dilhil biyi'di ei banhhozon' do, nahasfei'din do'-

ba'an nahast'ei do-banhigi-adat'e'go, do banhigiat'e yo'-

adeidiahigi bilah at'ego.

8 TI Aldo' hai asdza'ni sin

la', bes-ligai nezna ne'jahgo,la' yo'ayil'ne'go, da' t'as doa'k'a-kon' yididoltlil'go kingo'ne' t'aat'e hodo'soh' dah,

ado neidianjin' hazo'ogo ha-idi'notal dah?9 Ako ei nineidiango, da-

hak'isigi in'dah bil ke'daho-jit'in'igi, Hak'go, dabizdi'

nidgo a'bizdidonil, Sil nihil

dahozon' le', halah, yo'ilne'

yeni' nina'dianh ei'banh.

10 T'a akot'ego a'nihidis-

nih, God bi diyin-nidal'a'i

dabinal, banhigi at'eh'igi la',

177

15: 11 LUKE BtK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 15: 27

banhigi ani'ligi yo'idiango ei

t'ai'yisi ban bil: daho'zon.

11 T[ Ado anadonid, Dinehle'i la' biye* naki' holon:

12 Ako akedenigi haze'e

abizdi'nid, Sizee, nalye'i si

dolel'igi sadi'niah. Ako ji-

t'i'ni beh-jinan'igi ba alts'a-

ji'niL

13 Ado ako'dza t'adokwiyiskan do'bikljin' akedenigibi nalye'i t'aaltso a'la-a'yi-

lah, ado ni'zadi ke'yah le'igo

jiniyah, ako adi tsinjiga-

go ha nalye'i yeni' yo'adziz-

nil.

14 Ado altso hats'a'izdel'go

ei ke'yahdi t'ai'yisi hodicinhazlin', ako hahojoba'igo t'a-

altsoni bi'dinjilinh dzizlin'.

15 Ako ei ke'yahdi ke'da-

hatln'igi la* bazniyago ba-alk'eh dzizda nit'en, ado in-

daazt'i'go biso'di bandziltso'-

go na'hal'a'.

16 Ako alastsi bikai'gi, bi-

so'di deiyan'igi c'eh behhwih jileh: ado dineh t'ado

la' ha niltsod dah.17 Ako ajit'e'i beh ade'jolni-

go azdi'nid, Sizee bagan'dibandalnis'igi lan'i dabi c'i-

yah* holon, ado t'a bilah nel-

anh, ako sih t'eyah kwe'edicin si nilhin'.

18 Ast'e-a'didesnil'go size e

bic'in' ni'desdal ado abidi-

desnil, Size e ya'dilhil biclh'

in'dah ni' nic'in' banhigi as'-

dzah,178

19 Ako niyego nasidoji-do'igi do banh nisiin' dahse'lin: na'ndalnis'igi la* asi-

leh'.

20 Ako ado dasdiyago ha-ze'e bic'in' dahniz'didzah,ako t'ah ni'zadeh jogal'gohaze'e hwittsanh, ako haaaha nizih', ado dahdilwo-dtgo, ako haze naz'cit, adohaza-not'anh.21 Ako haye* ahodi'nid, Si-

ze'e ya'dilhil bic'in' in'dahni' nic'in* banhigi as'dza, akoniye'go nasido'jido'igi dobanh-nislin' dah se'lin.

22 Ako hidih haze'e ei ba'-

ndalnis'igi ayidi'nid, Tsihl'-

go beldla'di-e' aga'go ya'-

at'eh'igi hi'doltsos'go bik'el-

tih ; in'dah yostsah' bi'la

banh ninoh'ah, ado keh bihbidol;es:

23 In'dah adeh begasi-yaznesk'ahigi kwe e ni'no'los'go

solhe', ako nihil dahozoh'goda'didinl'.

24 Halah, di siye' daztsah'nit'en, na'ho ni' ; in'dah yo'-

iya nit'en beh na'hosdzin.

A'kohgo il-ho'zoh yandikai.

25 Ako biye' alanjihigi ana'-

azt'i'di naga' nit'engo, adehkinj in' nadal'go, dilnih' in'-

dah dajilzis'go yidizts'ah.

26 Ako ado hidalnis'igi la',

Hak'go, yidi'nidgo, ahat'in'-

igi bi' nabizdel'kit.

27 Ako ahodi'nid, Nitsi'li

nadzah'; ako nize'e ei bega-

15:28 LUKE BIK'EHGO HANE^=.YA^AT'fil'HI 10:26

si-yaz nesk'ahi yiyishinh',

halah, do dadah yidza'gohj

in'dah do at'e'higoh ha na'-

dzah, ei'banh.

28 Ako bik'e do bil hozon'dahgo, do yah abi'ni dah

:

ei'banh haze e c'iniyago na'-

hoskan.29 Ako hadzodzi'go haze'e

abizdi'nid: Jo'akon, di t'a na'

nas'a'go lah'i na'hai, ado be-hosiniran'igi t'ado do akOnasdzaigi dah: ako hidih t'ah-

do tl'izi-ya'zi ta sanilteh'

dah dasik'isigi bil sit daho-zoh' dolel' biniyeh:30 Ako hidih di niye' atjiF-

nih yit nakai'go ni nalye'i

beh hininah yeni' altso yi-

k'oya'go nadzah, hidih t'a

a'ko begasi-yaz nesk'ahigi

ba sinilhihh'.

31 Ako abizdinid, Siye', niht'aa'lajih sit nanias, ado yis-

tln'igi t'aattso nih.

32 Ako ya'at'eh'go bahone'-ni in'dah nihit daho'zoh: ha-lah, di nitsi'li daztsah' hit'en

na'ho ni' ; ado yo'iya hit'en

bena'hosdzihd'.

WOLTAl 16: 19-31.

19 Dineh le'i ta' t'ai'yisi

at'ihh', tsi'dedeh nahalin'igi

in'dah nak'a at'ah'hi dalgai'-

igi yeha'dit'eh, ado t'aakwijihh c'iyan attaskahdi t'eyahyiyahh:20 Ado ado'kedi le'i La'ze-rus yolyeh', t'aat'e-hit'eh tod

bahh holoh'go bi c'edah'gi

nina'delleh'.

21 Ado dineh at*in'igi bi

bika-ada'ni bikadeh bah bi-

ze ha'dahinezde'igi sa'dadol-

tsol' dzini'zingo: indi'da le-

cah'i ha na'kahgo ei ha lod

delnad hit'en.

22 Ado ako'dzago ado'kediyeni' daztsahh', ako diyin-

nidal'ai dahdahodiltih'go,E'braham biyidt'gi dahda-hastihh' : ado dineh at'ih ye-ni* aldo' daztsahh', ado yo*

abidilyah';

23 Ado He'dizdi (ei hoye'gotihonih hazahdi a'holyeh)tihojonih'go dzidezgaV, adoaji'galgo dodegan'idi E'bra-ham dziltsahh, in'dah Laze-rus biyidtgi dasitih'go..

24 Ado jica'go ajinih, Size'e

E'braham, t'asoh'di sajina-

bah'go Lazerus sic'ih' dil-

ah, ado bi'la' bi'la'tah'gi tahdidolnih'go sitso na'idi'nol-

k'as; di koh* biyi'gi tihosnih,

ei'banh.

25 fJidih E'braham adi'nid,

Siye' benil'ni, hininadah ya'-

adat'eh'igi t'aaltso ne holoh'

hit'en, ako Lazerus ei ha-c'ih'-nahwi'na hit'en : akok'adt ei bil na'hojohd, in'dahnih t'eyah ti'honih'.

26 Indi^dah nihi in'dah nihdo' nihitagi bikoh ayo'ani-

zad'go ast'elyah: ako kodonadodal'igi do biho'nedzahdah; ado aldo* adeh la' niha

179

101 27 LUKE bIk^EHGOdogal'igi do biho'nedzandah.27 T'a a'ko azdi'nid, Di'-

banh na'noskanh, size'e ba-gan'go hodiJ'ah:

28 Bil haje asdla* se holon'-

igi bil dahozdoFni biniyeh,

ako di liho'nih'igi do nihf-dokah dah.29 Ako E'braham ahodi'nid,

£i Mozes in'dah ahodoni'li-

180

HANE'«YA'AT'fi'HI 16: 81

yadahalnel beh daholon; bf-ni'di ei dayis'ts'an.

30 Ako azdi'nid, Doda sita

E'braham, la' daztsan'denba nadza'go, ako banhigiadani'ligi yoadeididoal.31 Ako anabizdo nid, Mozes

in'dah ahodoni'ii-yadahalne'i

do da • yists'ango, la* daz-tsah'den na'didza nidih c'eh

ni'dahokanh dolel.

JAN BIK'EHGO HANE^-YA^-

AT'E'HI

WOLTAl 1.

1 Sad jili'ni ei hodeya'dihojilofi', ado Sad ei Godyit holon, ako Sad ei Godat'eh.

2 Ako t'a ei hodeya'di Godyil holon.

3 Ado ei t'aaltsoni a'yilah:

in'dah a'dalya'igi ei la'i ni-

dih t'a hat'dingo t'ado al'yai

dah.4 Beh-inani ei hwi holon

lanh'; ako beh-inani ei dinehbe*-adin'din.

5 Ado adindin'igi ei cahalheigo'ne' adinildin, ado cahalheiei do bil beho'zin dah.6 Dineh le'i God bits'ando

yil'a', ako ei Jan yolyeh.

7 Ako t'a hoh hwe eho'zin

do biniyeh jiniyah, beh-adin-di'ni ba hozdolnih biniyeh,

ado ei t'aaltso hak'ehgo de-idodlanl.

8 (Jan) t'a hoh ei do adi-

din'igi jilih' dah, hidih t'o

adindin'igi ba hozdolnih bi-

niyeh hodel'a'.

9 Ako ei t'eyah t'aani adin-di'ni at'eh, t'a ei dineh t'aal-

tso nahasdzah bika nehe-kahigi ya' adinildin.

10 Nahasdzah bika hijigahit'eh, ado t'aaltsoni a'yilahhidih do hwe daho'sin dah.11 T'a bih'igi yaniyah hi-

dih t'a bih'igi do dabini'zindah.

.

12 Nidih t'a ane'lahgo da-honizihlgi, daholtsodigi ei

t'aaltso beh-oholni'hi bazdi-niahh ei God ba'alcini dado-lel biniyeh, t'a ei ha'zi* da-yodlan'igi.

13 Do dil bits'ando hida-hazcin'igi dah, do ats'is ni'li'-

ni bik'ehgo dah, ado dinehdo bits'ando dah, hidih Godt'eyah bits'ando.

14 Ado Sadigi ei dineh dziz-

lih', ado nihitahgi ke'hoji-

t'ihh, ado beh-ayoiajit'e'i de-iltsahh. Ata t'ala'i ba yiz-

cin'igi ayoat'e'i lahh', beh-ajoba'i ado t'aani'ni bi ha-dezbingo at'eh.

15 Jan ha nahasne'go ye'gohadzlgo anih, Beh hasdziyeni' ei di'di a'hodesnih, Si-

kedeh yigal'igi ei t'a si'lah-

go at'eh, halah, t'a hoh ei si-

lahjih' ajit'eh, ei'bahh.16 Ado beh-ayoiajit'e'i hwi

hadesbin'igi in'dah ajoba'

181

doas

1: 17 JAN BIK^EHGO HANE^-'YA^AT'fi'HI 1; 82

yeh jobalgi ei t'aaniltso ni-

ha-dasyah'.17 Halah, Mozes ei bik'eh-

ahoni'ti eidinianh, nidih ajo-

ba in'dah t'aani'ni ei JesusChrist bits'anden hazlin'.

18 Dineh la'i nidih t'ahdoGod yiyiltseh' dah : haye't'ala'i hazlih'igi, ei Ata bijeih

biyi'di hojilon'igi ei beh ha-honin.19 1 Ado kot'e'go Jan ba

hane*, Juz nadailnm'hi in'-

dah ei bl-sohodizin-kin ya-a'dahalyani, Jiru'selemdoiginidahodel'kit yeni/ Hai'san'

ant'inh dani'go.

20 Ado t'ado nenilln'igo

faani a'daholne*. Do Christast'in dah.21 Ado ninadahodel'kit ha*-

at'i'*san* ni'linh? Da' Ilai'as-

is ant'inh? Ako azdi'nid, Doei ast'in dah. Da* ei ahodo-nili-yahalne'i ant'eh? Ako,Dodah, nazdo nid.

22 Ado adahodi'nid, Hai'-

san' ant'inh, ako nidanihil'a*-

igi bil ni'dahodilnih. Akoha'at'e'go beh a'dahadi'dzih?23 Ako adi'nid, Nisii'ni ei

la* bizih' donaadah'iden ye'-

go ani'ni bizad, Ako ei Bo-holni'hi ba' hont'i^go k'ehez'-

dongo a'dale', t'a Ize'as a'nih

yen'gi at'e'go.

24 Ako nidaal'algi ei Fe'ri-

siz a'dat'in lanh'.

25 Ako nidahodil'kitgo ada-hodi'nid : Ha*at'e'gosan' na-

182

hadlago loh beh tai'gis, <

Christ ni'lin do', 3,do Ilai'

do ni'lin do', ei ahodonili-ya-halne'i nidih do ni'lingo?

26 Ako Jan yic'in' hanana-dzi'go adi'nid :_ Sih nahadla-go toh beh taasgis, nidihla' nihitah sizi'ni ei do be'-

dahonohsin dah;27 Ako hoh ajit'ei silanjih'

at'e'go ei si'lahgo ayoat'eh,bike'tl'ol k'edes'al nidih dobanh nislin' dah.28 Di'di t'aaltso Betha'ba-

ragi a[dadza, Jor'dan bilah-

di, adi Jan nahadlago tohyeh laagis nit'en.

29 If Na biska'ni Jan ji-

deih', nit'en Jesus hac'in' yi-

gal'go dziltsanh', ako azdi'-

nid, Jo'akon, God bits'andoDibe-Ya'zi danol'inh', ako ei

nihoka dineh t'aat'e bitah-

go banhigi-at'e yo'idiahi at'-

eh.

30 Di'di ei a'bidisnih, sike-

den dineh la' t'a silahgo at'e'i

yigat', disnih yeni', ako ei

t'aani silanjin'.

31 Ado do hwe'hasin dahnit'en: nidih Iz'rel dine'e bi-

c'in' hwe'hodozinl ei t'a ako-t'edo biniyeh si niyah', akonahadlago to beh taasgis.

32 Ado Jan ha nahasne'gohadzi: Nilc'ih Diyi'ni ya'dil-

hil biyi'den, hasbi'di naha-lin'go hak'ijih' bidaho'le'go

ado bik'igi nesda'go yil-

tsanh'.

1; 33 JAN BiK'EHGO HANE^YA'AT'J&'HI 1: 49

33 Ako do hwe'hasin dahnit'en: ako nahadlago lo behtaasgis sinil*a1gi t'a ei asi-

di'nid, T'a bikajin' NilclhDiyi'ni bidaho'le go yiniltsan

sin, ado bik'i dasida'gohjgit'a ei Nilc'ih Diyi'ni biyi' ta-

hodesgi'zi ajit'in dolel34 Ako t'a sih yiltsanh', in'-

dah beh ha nahosisne', DiGod biye' at'e lahh.

35 TI Ado na biska'ni Janin'dah bo'hol'ahigi naki'gobil hidadzizihh;36 Ado Jesus yigal'go ji-

nel'ih', ako azdi'nid: Jo'akonGod bits'ahdo Dibe-Ya'zinol'inh.

37 Ado bo'hol'ahi naki'igi

bi'dizts'ah, ado Jesus bikedasdiaz;

38 Ako Jesus naz'yiz nit'en

ado bike joas'go holtsahh,

ado ahodi'nid, Ha'at'i'san'

hanotah ? ado abizdi'nid :

Rab'bi, (ei Boholni'hi jini'go

olyeh'), Hadisan' ke'hot'inh?

39 Ado ahodi'nid, Hak'goin'dah nol'inh, ako ke'hat'ih'-

di jini'azgo hodziltsanh, akot'a ei bijihh' t'a akwe'e bil

hidziztafih : halah, t'a a'kohil'c'ih', ei'banh.

40_Nakizdilt'eh'igi la' ei Janyalti go yidizts'ah yeni' hakedahdiyah, ei An'drew at'ihh,

Sai'man Pi'ter yil haazigi.

41 Ei altseh' yil haazigiSai'man jolyeh'igi yik'i-ni-

ya'go ayidi'nid: Mesi'ya blk 'i

nit'ai:, (ei Christ jini'go ol-

yeh'.)

42 Ado Jesus bicin* hoi ni-

az, ako Jesus honel'ih'go

adi'nid, Nih, Sai'man ant'ihh,

Jo'nah biye', ako Si'fas yinil-

ye' dolel, (ei Tseh olyeh.)

43 If Ado la* naneskan'goJesus dasdiyah Ga'liligo, akoadi Fi'lip bik'iz-niyago abiz-

di'nid, Sike yinal'.

44 Fi'lip ei Bethse'dado na-gah', kin-harahigi, ako An'-drew in'dah Pi'ter aldo* t'a

ado.

45 Fi'lip ei Natha'niel bik'iz-

niyago abizdi'nid, Bik'eh-a-

honi'ti biyi* Mo'zes, in'daha'hodoni'li-yadahalne'i hweak'edaascihh yeni' hak'i'-ni-

kai, Jesus, Na'zerethdo, Jo'-

zef biye'.

46 Ado Natha'niel ahodi'-

nid, Ha'at'isah* ya'at'e sin

Na'zereth biyi* do hodolei?Ako Fi'lip ahodi'nid, Hak'go,ado yidiltsel'.

47 Jesus dein'go Natha'ni-el, bic'in' yigal'go yiyil-

tsahh', ako hwe hadzodzi'goajinih,^ Jo'akon, danol'ihh, ei

t'aani Iz'rel dineh lanh', akoba'at'e' ei bahh at'din.

48 Natha'niel ahodi'nid,

Ha'dansan' sehoni'sin ? Je-

sus hananadzi'go ahalnih

:

T'ahdo Fi'Hp, Hak'go, nilnih,

yendah, tsin-fig biya'gi sin-

dago niltsahh'.

49 Natha'niel hananadzi'go183

1: 50 jlN bIK'EHGO HANEVYA^AT'fi'HI g: 18

ahodi'nid : Rab'bi, nih Godbiye' ni'lin lanh'^ in'dah nihIz'rel dine'e binantVi alah-

goigi ni'linh.

50 Jesus hacin* hanana-dzi'go ahodi'nid: Tsin-fig bi-

yagi sindago niltsan nidi'-

nidigi da'eis bahh sindlanh?yidiltse'li ei di t'a bilahigo

a'dat'eh.

51 Ado anahodo'nid, T'aani,

t'aani''go a'nihidisnih, kodobik'ijin' ya'dilhil an at'e'go

in'dah God bi diyin nidal'a'i

de'go ado yago, Dineh Bayiz-ci'ni bikajin' alna'hakahgoyidiltsel'.

WOLTAl 2.

1 Ado tagi jin azlin'go lah-

di igeh' lahh, Ke'nadi ei Ga'-

liligi ; ako Jesus bimah ei

a'kwi nijigah':

2 Ado Jesus in'dah bida-

hol'ahigi aldo' bilgo, Hak'go,bido'nid, igeh'jin*.

3 Ado cIl-naatFoi-bi-to a'bi'-

nidindgo, Jesus bimah abi-

di'nid, Cll-naatl'oi-bi-lo beha'dasdihd.

4 Jesus bimah ayidi'nid, As-dza'ni hasah' nideshl'? Siht'ahdo sa holzis' dah.

5 Ado bimah ei nidal'algi

ayidi'nid, T'a a'nihilni'nigo

a'dahnil'.

6 Ado a'kwi losjeh nitsaigi,

tseh bits'ando alya'igi has-tan'go sinil', beh bahaz'anhbik'ehgo t'aaltsoni Juz lade-

184

gis, bes-asa hastan'di lohhadezbin dabigahgo, t'a

ai'an.

7 Jesus adahodi'nid, Tosjehbi toh ha'dadolbin. Ako da-bidajih* ha'dazdel'bind.

8 Ado anadabizdo nid, Ha'-dahohkah k'adt, in'dah bi-

k'ehgo adaazin'di badahoh-kah, ako ba'dadzizkahh.

_9 Ako bik'ehgo adaazin'ditoh, c'il-naatl'oi-bi-to alya'-

igi dzizlinh, a'dzaigi ei dohot beho'zin dah, fiidih hidal-

a'i t'eyah bil bedahozin

;

ado bik'ehgo adaazin'di ado-ye'hi, Hak'go, bizdi'nid.

10 Ako abizdi'nid, Dinehc'il-naatl'oi-bi-to ya'at'eh'igi

atsed adayikahgo bahaz'anh

:

ado dineh ni'dadinidlinh'-

go ei c'il-naatl'oi-bi-to doya'at'eh'igi badahakah, ni-

dih nih t'eyah t'ado atsed'

niha hinikan' dah, k'adt in'-

dah.11 Di ts'ide atsed' ayoidat'e

Jesus yanayah'igi, Ke'nadi, ei

Ga'liligi, ado beh-ayoiajit'e'i

beho'zingo a'jilah, ako bida-holahigi dabosdland.12 Tl Ado ei bik'ijin' Kaper'-neam go'ya jiniyah, Hoh in'-

dah hamah do', ado hatsi'li-

keh do', in'dah hodahol'ah-igi do': ako adi t'ado tanhdahwiskan' dah.13 H Ado ako Juz bih ha-

tis - adesdza'igi -beh -beha'ni-

hi k'aden ba'holzis, ako Je-

2: 14 JAN bIK'EHGO HANF-YA'AT'fi'HI 3: 4

nahojo'nigo ei hodahol'ahigidi beh bicin* hadzodzi ySni*

ye'dasni, ako t'aaltso tah'godiyin beh-ak'eascin yeni*

dayosdland, ado sad Jesusbeh hadzodzi'igi aldo*.

23 Tf Ado Jeru'selemgi niji-

ga'go halis-adesdza'igi-beh-beha'nihgo adaazind'igih t'o-

ahayu'i dabosdland, bi'zi*

beh; ayoat'e la jolil'go dabi-nat, ei'banh.

24 Nidih Jesus t'ado haa'-

deltih' dah, halah dineht'aaltso hoi beho'zin ei' bini-

sus dasdiyah Jeru'selem go-

deg.

14 Ado bl-sohodizin-kin

go'ne' begasi, ado dibe, adohasbfdi dah hidayilnih'igi,

in'dah beso alna'daanfli yil

nahaztan'go biklz-niyah.

15 Ako tl'ol adalts'ozigi be-atsis a'jilago, bl-sohodizin-

kin biyi'deh t'aaltso c'izni-

nilkad, ado dibe, in'dah be-gasi do', ado alnadaani'li bi

beso yajiyikanh, ado tsin bi-

ka alna'daa'nili naadzistl'id;

16 Ado hasbi'di nidayilni'hi

yeni' abizdi'nid, Di'di clda-hohjah. Sita bi kin t'ado

biyi* na'ini' bahaz'anh ada-le'i.

17Ako hodahol'ahigi di beh-ak'eascin yeni' ye'dalni', Na-gan' t'ai'yisi bahanh' ni'sin-

go asil'na*.

18 Ako Juz hadasdzi'go ha-c'in' adadi'nid: Beh-eho'zini-san' ha'it'e sin nihinal adi-

lil'go, didi'igi in'dzah?19 Jesus bic'in' hananadzi'-go anih' : Di bi-sohodizin-kina'daldinh ado lagi jinh az-

lin'go na'bidideslal,

20 T'a a'ko Juz adadi'nid,

Diz'din do'ba'an hastan' na'-

hai di bl-sohodizin-kin t'a

alnehgo, da* a'kos tagi jinhazlin'go nina'bididi'tat lanh?21 Nidih t'a hoh hats'is bl-

sohodizin-kin at'e'go, ei a'bi-

jinih..

22 Ei'banh dadziztsan'den

na.

25 Ado la'dah dineh yahal-ne'go dozni'zin dah, halah,

dineh biyi'di holo'ni hot be-ho'zin ei'banh.

WOLTAl 3.

1 Ako akwe'e dineh la* Fe'-

risiz bilahden, Ni'kodi'masjolyeh, ado Juz bi nant'a'i la*

jilinh':

2 T'a ei tl'ego Jesus yani-yah, ako ayidi'nid, Na*ntini'

nihi nihil bedaho'zingo Godbits'anden na'nti'ni ni'linh:

ako dineh do la* ali'lego ajo-

le at'e dah, ni int'in'igi at'e'-

go, God hoi holon'go t'eyah.

3 Jesus hananadzi'go aho-di'nid : T'aani, t'aanigo an'-

disnih, ei dineh do na'bidiz-

cin'go ei God alahgo-beh-bo-holni'hi do dzoltsel at'e dah.4 Ako Ni'kodi'mas ahodi'-

nid, Ha*at'e'gosan* dineh la*

185

3: 5 JAN BtK'EHGO HANE'^YA'AT'fi'HI 3j 19

haslihgo nadoeil, da' hamah'biscltis bih niModal'go adona'hodidocil'?

5 Jesus anahodo'nid, T'aani,

t'aani'go an'disnih, ei akondineh la do toh in'dah Nil-

clh Diyi'ni beh na'hodizcin'-

go ei God alahgo-beh-bohol-ni'hi do bih jo'iya' at'e' dah.

6 Ats'is bits'ando yizcin'igi

ei t'a ats'is at'eh, ado Nitc'ih

Diyi'ni bits'ando yizcin'igi ei

t'a Nitc'ih Diyi'ni at'eh.

7 Na'ndidocil ni desnin'igi

ei ako bik'e t'ado t'o-nil-

aha'yui.

8 Ni'yol t'a bi ni'zingo ni'-

yol, ado t'o dits'a'go ei din-

ts'a*, nidih hazlin'den do nil

beho'zin dah, in'dah deyagoei do nil beho'zin dah: akoNilc'ih Diyi'ni bits'ando ni-

hicih'igi aldo* t'a ako'dat'eh.

9 Ni'kodi'mas hananadzi'goahodi'nid: Haat'e'gosan* di'-

di ako'dadonil?10 Jesus hac'ih' hadzi'go

ahodi'nid: Da* ni'-is Iz'rel di-

ne'e nidaholni'hi la' ni'linh,

da* a'kos di do nil beho'zindah?11 T'aani, t'aani'go, an'dis-

nih, nihi nihil bedaho'zinigibeh hadahidzih', ado del-

tsan'igi badahwilne*, ako ba-dahwilnelgi do daohdlah'dah.12 Nahasdzan bikagi aho-

ni'ligi ei beh nil hwes'nigoado do indlan dah, ako ya'-

186

dilhil biyl' di ahonHigi behnil hwes'nigo, ha'at'e'gosan*

al't'an ei' yidi'dlanl?

13 Ya'dilhil biyi'go do la*

naya'hi dah, nidih ya'dilhil

biyi*deh ha'dayah'igi t'eyah,

Dineh Bayizci'ni t'eyah, ya'-

dilhil biyi'di sidah'igi.

14 Ako t'a halgai'gi Mo'zestl'is dahyidilt'e' yengi at'e'go

Dineh Bayizci'ni dahbididol-t'el:

15 Ako t'a-hai'-dah bodlan'-igi ei do a'dodinl dah, nidihholago inah hwe hodolel.

16 If Halah, God ei nihokadineh t'ai'yisi ayoayoni'gobanh Biye* t'ala i bayizcin'igi

yeniltihh, t'a-hai'-dah bo-dlan'igi ei do a'dodinl dahnidih hoi ago inah hwe ho-dolel.

17 Halah, God, biye* ei ni-

hoka dineh do yanahwiahbiniyeh yinil*a* dah, nidih

nihoka dineh yisde'yidonil'-

go biniyeh yinil'a*.

18 T'a-hai'-dah bodlan'igi

ei do ba'nihot'ah dah; nidih

do bodlan'igi ei t'a i*dah ba'-

nihot' ango at'eh, halah Godt'ala'i bayizcin'igi bi'zi* doyodlan dah ei binina.

19 Ako di'di beh ba'niho-

t'anh, adindin ei nahasdzanbika niniya lanh', nidih di-

neh cahalhel t'ai'yisi bil ya*-

adat'eh, adindi'ni do bil ya*-

adat'eh dah, halah, adani'ligi

banhigiat'e ei' binina

:

3: 20 JAN BIK'EHGO HANE*-YA'AT'£'HI 3: 36

20 Halah, t'aadzil'tso bahhi-gi adajoni'ligi ei adindin'igi

dajijolah', ako adindin'jin*

do la nigah dah, ajoniligi

binina hodidotehgo bedzil-

dzit, ei'banh.

21 Nidih t'aanigo ajoni'ligi

ei'di t'eyah adindinjin* nehi-

gah, ajoni'ligi ei God bik'eh-

go at'ego hah be'hodozinlbiniyeh.

22 Tf Di'di a'dadza do'bik'i-

jin' Jesus in'dah hodahol ah-igi ke'yah Judi'adi ji'kai

ako t'a akwi bil nijikai ni-

t'en ado nahadlago tada-dzizgiz.

23 Ako Jan aldo Tnanginahadlago taagis, Se'lem bl-

gahgi, a'kwi to lan'i holon'

ei'banh, ako aha'ni isdegonahadlago tadahodisgiz.24 Ako Jan t'ahdo yah abi-

dilt'e' dah.25 Ado Jan bi'dahol ahigi

la' in'dah Juz yil naahi'di-

kidt yan'dikai hodil'zingo

taa'dazdigis'igi binina.

26 Ako Jan ha jikaigo ada-hozdi'nid, Nanti'ni, ei Jor-dan bilahdi bil naniasgo bahwinilne' yeni', t'a ei, jo'-

akon, nahadlago taagis, adodineh t'aaltso ba hakah.27 Jan hadzi'go ahodi'nid:Dineh t'ado badodi'li dah,ya'dilhil biyi'den t'eyah ba-hadel'.

28 T'a nihi sah nihil beda-hozin, Christ do nislin' dah,

nidih t'o bitsi'jih* si'del'a'

desni'go hasdzi yeni*.

29 Ako ba'doge'hi hwe ho-lonigi ei adoye'hi jilihh', akoiye'hi bik'is, bi'gahgi sizin'-

go bists'anlgi ei t'ai'yisi bil

ho'zoh, bizad yidits'a' ei'-

banh, di'bahh t'ai'yisi sil

ho'zon.

30 Ako hoh ei ayoat'eh ji-

dolel, nidih sih t'eyah ei a ohnas'dlel.

-31 T Ei hoh yo'dahden ha'-

dajiyah'igi ei ts'ide t'aaltso-

ni yi'lahgo at'eh ; ako ei la*

nahasdzah bikadoigi ei t'a

ni* bits'ando ajit'eh, in'daht'a nahasdzan ba yajilti*, adola* ya'dilhil biyi'den ha'daji-

yah'igi ei ts'ide t'aaltsoni yi-

lahgo at'eh.

32 Ado t'a yiyiltsan'igi in'-

dah yidizts'anlgi ei ya hal-

ne*; ako dineh do la* ha ha-ne* yodlan dah.33 Ako hai'-dah hazad yos-

dlandigi ei God t'aani'ni

at'eh jini'gobeh-eho'zini behazdozoh'.

34 Halah hoh God yinil*a*-

igi ei God bizad yeh ha-hadzih', ado God ei Nilc'ih

Diyini t'ado bi'nel'anhi ha-idiah ei'banh.

35 Ako Ata ei Aye* ayo-ayo*nih ako t'aaltsoni yi'la-

k'ejih* Idianh.

36 T'a la* Aye* yodlan'igi ei

hol'ago inah beh holon', adoei la* Aye' do jodlan'igi ei

187

4: 1 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'&HI 4: 17

inah do yizdoltset' dah; ni-

dih God yeh alial'i'ni hol'ago

haklgi dolel.

WOLTAl 4.

1 Ako Fe'risiz ei Jesus bf-dahol'ahigi Jan bih'igi bi-

lahgo lani a'yilago, in'dah

lan'i nahadlago tanesgiz'igi,

deidizts'ango ei Boholni'hi

bil be'hozin',

2 (Ako Jesus ei t'a bih donahadlago taazgiz dah nt-

dih^ bi'dahol'ahigi t'eyah,)

3 I'dan hoh Judi'ado dasdi-

yah, Ga'lili bic'ih go.

4 Ado Seme'ria biyi'go c'i-

de'sal dzinizln.

5 Ako Seme'riadi kin-hal-

ah le'igi jiniyah', Sai'kar hol-

ye lanh', ke'yah dahaz'anle'i ei Je'kab, biye' Jo'zef

yeidiniah yeni' bi'gahgi.

6 K'adt akwe'e Je'kab bi

tohaha'dleh, ako Jesus jo-

gal'igi bits'ahdo cesdeya'-go ei tohaha'dleh bikagidzinesdah, ako k'aden ilne'-

eahgo.7 Ako Seme'ria asdza^ni la'

yigal', loh haidolqh biniyeh

:

Jesus ahodi'nid, Sanizid.

8 (Hodahol'ahigi ei kin'go

c'iyan nidahizdolnih biniyehajokai.)

9 Ako Seme'riado asdza'ni

ahodinid, Ha'ategosan* nihJu la* nilin'go, Sa nizid, sidi-

nih, ako Seme'riado asdza'ni

nislin'go ? Juz ei Seme'ria188

dine'e do yil allah naldeh'dah ei'bahh.

10 Jesus hac'in* hanana-dzi'go ahodi'nid : God niha-inittin'igi nil beho'zingo, in'-

dah hai af'inh, Sa nizld, nil-

nin'igi behoni'singo, ako ne'-

idikanl' hit'en, ako beh-inah-loh ne'dokal hit'en.

11 Ako asdzani anahodo nid,

Joh, lohaha'dleh go'ya ho'-

zad ado nih toh t'ado behhaole'hi dah, ako hadeh'san'beh inah toh ne holoh'?12 Da' Je'kab nihila yeni'is

bilahgo ant'eh, ei di toha-ha'dleh nihaidi'nian'igi, adot'a bih, in'dah ba alci'ni, adobilin' dayodlah?13 Jesus hac'ih' hananadzi'-go ahodi'nid: T'a-hai'-dah di

toh jodlanlgi ei diba naz'-

dodlel:

14 Nidih t'a-hai'-dah tohbanikan'go yodlah'igi ei dodiba na'dodlel dah, ako tohbanikan'igi ei hayi gi toha-ha'dleh dolel, ado ha'lih'go

hol'ago inah bih yiHh' dolel.

15 Asdza'ni ahodi'nid, Tohdinin'igi la' sanikah ako dodiba nislih' dah dolel, do ni-

dih a'kwi toh hanasdah' dahdolel.

16 Ado Jesus ahodi'nid, Ni-lah ni hastin, hak'go, bidi-

nih', ado kwe'e bil nant'as.

17 Ado asdza'ni hanana-dzi'go ahodi'nid : Sa hastinat'din, Jesus anahodo'nid, Sa

4: 18 JAN BtK^EHGO HANF-YA'AT'fi'HI 4: 35

hastin at'din, dinin'igi, ya'-

at'eh'go adi'ninid:

18 Halah, asdla* ni hastinfiit'en; ado ei hoh k'adt bii

naniasigi do ni hastin at'e'

dah, ako t'aani'go haindzi.

19 Asdza'ni anahodonid,K'adt sil be'hozin' ahodoni'-li-yahalne*e ni'lin lanh'.

20 Nihita yeni* di dzil yika-gi nidaha'la nit'en, ako nihi

a'dadohni'go, ei Jeru'selemgit'eyah dineh nidaha'lago ba'-

haz'anh.

21 Jesus anahodo'nid, As-dza'ni sindlanh, bic'in* hol-

zis, di dzil bikagi dodah, adoJeru'selemgi aldo' do Atabic'in' nidahola dah dolel.

22 Nihi do nihil bedaho'-zinigi bic'ih' nidaho'lah', nihi

nihil bedahozinigi bic'ih' hi-

dahwidlah', halah, yisdail-

de'hi ei Juz dine'e bits'ah-

do.

23 Ako bic'ih' holzis, adok'adt hidih ba'holziz, a'koh-go t'aani'go naha'la'hi ei

Nilc'ih Diyini beh Ata yi-

c'ih' t'aani'go hidaha*la do-lel, halah Ata ako'dat'e'go

bic'ih' nidahoji'lah'igi ha'in-

tah.

24 God ei Nilc'ih Diyinat'eh ako ei t'aaltso yic'ih'

nidaha'la sin ei Nilc'ih Di-yini beh ado t'aani'ni behbic'in' hidahoji'la dolel.

.25 Asdza'ni anahodonid,Sil lah behozini ei Mesi'ya

yigah'igi, Christ jolyeh'igi,

ei jiniyago t'aaltsoni yeh ni-

hil hodolnih.

26 Jesus ahodi'nid, Sih ni-

c'ih* yastilgi ei hoh ast'ihh.

27 If Ako'dzago hodahol'ah-igi hana'kai, ado asdza'nibic'ih' yajiltilgi bahh t'o-bil-

adaho'yui; hidih ha'at'is bi'

naidilkidt, ado haat'is bini-

yeh bic'ih' yanilti' t'ado ho-dini'di dah.28 Ako asdza'ni ei ha tos-

jeh t'a akwe'e nizniahgokin-hal ago an'dzodzah, akodineh t'aaltso abizdi'nid:

29 Hak'go, dineh le'i la' de-idoltsel', ei t'aaltso sih at'ihd

yeni' yeh sil na'holne', da'

diis do Christ at'e' dah?30 Ako kin-hal'ado c'idzis-

kai'go haji'kai.

31 Ts'idah a'kohgo hoda-hol'ahigi hi'dahokahhgo, Bo'-

hoahi iyahh dahodi'nid.

32 Nidih abizdi'nid, Sihc'iyan yi'san'igi holoh, ei donihil, bedahozin dah.33 Ei' binina hodahol'ah'igi

alc'ih' hadasdzi-go adadi'nid,

Da' la' das ha'niltsOd?

34 Jesus ahodi'nid, Sinil'a'i

ini'zinigi ei asneh ado bi na-nis altso asleh, ako ei si c'i-

yan' at'eh.

35 Din hi'dezit azlih'go in'-

dah agiz'gi bahodolzis, da'

dos dadohni' dah? Jo'akon,sih a'nihidisnih, dado'hal'goado da'da'ak'ehgo dadoh*in',

189

4: 36 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 4: 51

halah, dadigai, ako k'adt

agizjin' a'holziz.

36 Ado iges'igi ei bic'in*

na'ilyeh ado anest'an' ala-illnh' horago inah bic'ih*,

ako k'edi'dleh'igi in'dah

iges'igi ei t'ala' banh bil ho-zon' dolei.

37 Ado t'a di giat'e'go t'a-

ani beh aha'nih, ei la' k'iz-

dile'go in'dah nana'la' t'eyah

ei ajiges'.

38 T'ado akwe'e nidasol-

nis dah nit'enigi, dadiyoh-gis biniyeh aniRiyel'a*, akola' ei nidasnis yen'gi banah-kai.

39 H Ako ei'di kin-haladiSeme'riado dine'e t'oahayu'i

dahosdland, atMndigi t'aaltso

yeh sil na'holne', nih, asdza'-

ni, dani'go ei'banh.

40 Ako Seme'ria dine'e

hahaskai'go, T'a kwe'e nihi-

tah naninah, dani'go ni'da-

hoskan, ako t'a akwe'e naki'

hwiskan'.41 Ado t'oahayui na'da-

hosdland, halah, t'a hoh ha-zad, ei'banh.

42 Ado asdza'ni adeyidi'-

nid, K'adt daidlanh', do ni

adini'nigi binina dah, t'a ni-

hi dahodisits'an ei' binina,

ado nihil be'dahozin, di t'a-

ani Christ, nihoka dinehyisda'yini'li at'eh lanh'.

43 T[ Ako naki' yiskan'do'bik'ijin' Ga'lili bic'in'go

jiniyah'.

190

44 Halah, Jesus t'a bihadi'nid: Ahodoni'li-yahalne'it'a bih bi ke'yahdi do hoidani*lin' dah.45 Ado ako Ga'liligi jiniya-

go, Ga'lilido dine'e bil daho'-zon, Jeru'selemgi adaazind-go t'^altso ajit'ihdigi dayil-

tsanh ei'banh, halah, ei t'a-

altso aldo' adaazindgi nidas-kai, ei'banh.

46 T[ Ako'dzago Jesus na-nadzah Ke'nadi, ei Ga'liligi,

ako a'kwi toh, c'il-naatl'oi-

bi-to a'jila yen'gi. Ado a-

kwe'e dineh atah-baha'ni'hi

la' Kaper'neamgi biye' da-tsah lanh'.

47 Ako hoh ei Jesus ni-

yago jl'ni Judi'a ke'yahdoGalilijin', ako hazniyago na-hodzoskan. Akwi'yah di-

nal'go siye' nabididi'lal, ha-lah, dadotsal bila'ta-dahasziz

ni', ei'banh.

48 Ako ado Jesus ahodi'-

nid, Beh-eho'zini in'dah ali'-

lego ahoni'li yiniltsan'go doinidlan dah dolel.

49 Ako ado dineh la' atahbaha'ni'hi yeni' anahodo'nid,.

Joh, siye' t'ahdo datsah-danakon dinal.

50 Jesus anahodo'nid, Nilahnididah ; Niye' nadidzah.Ado dineh Jesus sad yehhac'in' hadzi'igi dzosdlandako an'dzodzah.51 Ado akoi'ya nijodal'go

handal'a' i hadah yi'kai ako

4: 52 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'ATfi'MI 5: 14

yeh hoi daholne': ako a'da-

nih: Niye* nadidzah.52 A'kwi naizdil'kidtgo az-

di'nid: Ha'dansan* t'ah nit'en

ya'at'e nidzisdlin? Ako ada-hodi'nid, Ada'dan yaadez-ango hata-honezgai yeni' doat'e'hi dah nasdlin.

53 Ako aze'e bil beho'zin,

ts'ide az'ango Jesus, Niye'nadidzah, hodi'nid yengo,ado t'a hoh in'dah ha'alci'ni

aldo' daosdland.54 Di'di bil naki'di Jesus

ayoat'e yanayah', Judi'a bi-

yi'do Galiligi jiniyago.

WOLTAl 5.

1 Ado di bik'ijih' Juz baha'daazind, ako Jesus akonJerusalemgo jiniyah.

2 H Ado a'kwi Jerusalemgi,dibeh nidahanih'igi bigahgitoh sikanh', ei Hi'brew bizadbik'ehgo Bethez'da holyeh',

ako ei binago asdla'go ca'-

ha'oh.

3 Ako akwi t'oahayui jizje,

do-bitah-dahol'dziligi ado bi-

na a'dadinigi, nida nilhod'igi

dah^ bitah-dahazgan'igi dah,

ei toh hido'nal' biba' hida-

dziztanh.

4 Bana'hwilzis'go diyin nal-

a'i la' toh sikan'igi yih nadah ado toh ne'idilnah, akot'a-hai'-dah atseh' toh hides-

na do'bik'ijih' yih doltal'igi

ei ha at'i-dah nalnifi'hi bahhholon'igi ya'at'e ni'dadlel.

[Navaho] 13

5 Ako dineh le'i la' akweehatah-do-hol'd_zilgo ^atah, akot'a akojit'ego ta'din do'ba'ahtsebi' na'hai;

6 Ako dziztih'go Jesus hol-

tsahh', ako Jesus, t'a alk'idahakojit'ego bil beho'zin, akoahodi'nid,na'sididodlal'is nihni'zin?

7 Ako dineh bitah-do-hoi'-dzil-dah yeni' ahodi'nid, Joh,dineh at'din ei toh nahidi'-

nahgo t'ado yi solteli dah,ako t'ah ajih' yisal'go nana-la' t'a sih atseh' yih ni'dadil-

tal'.

8 Jesus ahodi'nid, Ni'didah,nih tsask'eh nidinil'go dah-dinah.

9 Ado t'ado hoya'ni dinehyeni' hadalt'eh ana'bidilyahado bi tsask'eh ne'dinil, adojideyah', ako t'a ei haayinh'-jihh aleh biyi',

10 Tf Ei'bahh nahodilzah'igiJuzadahodi'nid,Di haayihh'-jinh at'eh, ako nih tsask'ehyi'jih'igi ei do behaz'ah dah.11 Ako hoh abizdi'nid, Na-

sidisahigi t'a ei,Nih tsask'ehnidinil'go dahdinah, sidi'nid.

12 Ado hidahodil'kit, Hai'-

sah' dineh sin, nih tsask'ehnidinil'go dahdinah, nilnih'?

13 Ako el nahodi'sahigi dohoi beho'zin dah: halah, Je-

sus hats'a niyah, ado a'kwit'oahayui jilah, ei'banh.

14 Ado bik'ijin' Jesus bl-so-

hodizin-kin biyi' go'ne' hak'i-

191

5: 15 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 5 : 29

niyago ahodi'nid, Jo'akon,

nandilzah, t'ado banhigi

anant'ini, ako nant'in'go in-

dah t'a yowehigo adinil'.

15 Ado dineh yeni' dahdi-

yah, ako, nasidi'sahigi ei Je-

sus at'inh, jini'go Juz bil ho-

jolne*.

16 Ado ei binina Juz t'aani

Jesus yik'e-dadeznih' ado da-

hodiyilyel' danizin', halah,

haayinh'-jinh biyf di banji-

yah' ei'banh.

17 Nidih Jesus abidi'nid,

Sita t'aa'.tajin' di'jin'go yil-

nis, ado Sih do' yisnis.

18 Ei' binina Juz t'aiyisi

Jesus dahodiyilyel' danizin',

haayinh'-jifih behaz'an'igi

do bik'ehgo banjiya dah; ni-

dih do ei t'eyah binina dah,

halah, aldo' God sita at'eh,

jinih, ado God bil ahelt'ego

izdilneh' ei'banh.

19 If Ako Jesus anahodo'-nidgo hadzi hac'ih', T'aani,

t'aanigo a'nihidisnih, Aye'ha'at'ihigi dah t'asah'igo doajileh' dah, nidih hala hanatilln'igi t'eyah, haat'ihi-dah

banjigahigi t'a ei Aye' aldo'

yanagah.20 Halah, Ata ei Aye' ayo-

ayo'hih ei'banh, ado t'aaltso

t'a bih at'ihligi yeh yil hal'-

ne' ado di'di bilahgo adat'ei

hac'ih' idolil ako t'o nihil

adahayui dole!.

21 Ako Ata ei daneznahigina'idiyiljeh' ado dahinago

192

an'dedle', ts'ide t'a akot'ego

Aye' t'a hozni'zinigi dahina-go an'dajidle'.

22 Ata ei dineh do la' yen-t'ih dah, nidih ei t'aaltso Aye'beh-boholnih' dolelgo yeidi-

nianh'.

23 Ako ei dineh t'aaltso

Aye' bil dani*lih' dolel, t'a

Ata hoi dani'lin'igi at'ego

ei' biniyeh; indah Aye' dohoi ni'lin'igi ei Ala, anil'a'igi

aldo' do hoi ni1in' dah.

24 T'aani, t'aanigo a'nihidis-

nih, T'a-hai'-dah sizad yidiz-

ts'ah'igi ado sinil'a'igi yo-

dlani ei holago inah' beh ho-

loh, ado ei do bana'hodot'ihl

dah, nidih anineh' bits'ahdo

inajin' iyah'.

25 T'aani, t'aanigo a'nihidis-

nih, bic'ifi' holzis ado k'adt

nidih ba'holziz, ako ei da-

neznan'igi God Biye' bizih'

deididots'inl ado t'aaltso daz-

dizts'ah'igi ei dajina dolel.

26 Halah, Ata inah' t'a bih

biyi'di holoh ei'banh ; t'a

akot'ego Aye' inah' biyi'di

holoh'go yeidiniafih'.

27 Ado beh-boholnih'go an'-

dot'ihlgo aldo' yeidiniahh',

halah, Dineh-Bayizci'ni ji-

lihh ei'banh.

28 Di'di t'ado bik'e t'o nihil

adahayui, halah, jisca go'ne'

nazje'igi t'aaltso hazih dedi-

dots'ihl, ei bic'ih' holzis.

29 Ado adeh hadahidokah,ei t'aaltso ya'at'ehgo ada-

5: 30 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6: 1

dzaigi ei hol'ago inah' biyi*-

jin' nadahidido'jah, ado t'aal-

tso banhigi adadzaigi ei ti*-

honih biyfjin' na'daliidido'

jahgo baniz'dot'inl.

30 Tf Sih t'asa'hago c'eh

as'inh; dists'algi ei bik'ehgobeinist'inh: ako sih ana'ha-t'inh ei k'ezdon, halah, do t'a

sih Ini'sinigi bikasa' dah ei'-

bahh, nidih Ata sinil'algi ei

ini'zinigi t'eyah.

31 T'a sih a'dahasni go ei

sa hanelgi do t'aani dah.32 Ako nanala' ei sih sa

halne* ado sit beho'zin ei yehsa halne'igi t'aani.

33 Nidih Jan bic'ih' ada-sol'a ako ei t'aani'ni ya hol-

ne^.

34 Nidih dineh bits'ahdo sahane'igi do ni'sin dah, ako di

di'igi beh hasdzih nihic'ih'

yisda'hidohkah biniyeh.

35 Ako hoh ei diltli'i adoididin'go bitsVdindin'igi ji-

lih' nit'eh; ako hwe adinin'-

igi konagan'ijih' nihil ya'-

adat'ehgo nihil daho'zond.36 Nidih Jan sa halnelgi

bilahgo ayoat'eh sa halne',

nanis altso adeshl'go bini-

yeh sita seidinian'igi t'a di

nanis banasahigi ei sa hal-

ne' Ata ei sinil'a'.

37 Ado Ata sinira'igi t'a

bih sa holne'; bizih nidih

t'ahdo dadohts'ihh dah, in-

dah aznolninigi nidih do da-oltseh' dah.

38 Ado bizad ei do nihiyi'di

daholofi' dah, ei'bafih yinil-

a'igi do daohdlafi' dah.

39 Diyin beh-ak'eascin'igi

biyi* hazo ogo hadadoh'ih', ei

beh hol'ago inah' nihe holohdanohsin, ako t'a ei t'aaltso

sa halne'.

40 Ako nihi do sadanohkahdah, inah' nihe dahodolel' ni-

dih.

41 Dineh bits'ahdeh do saha nih' dah.42 Nidih niheha'sin Godyeh ayoiooni'ni do nihiyi'

daholoh' dah.43 Sita bi'zi' beh niyah' akodo dasinoh'sin dah; la'dah

t'a bih bi'zi* yeh niyago in-

dah ei dadi'no'sihl.

44 Ha'at'egosafi' deidoh-dlahl il-i'lih aha'denidzin'igi;

ako il-i'lin'igi God t'eyah bi-

ts'ahdeh eido danohsin dah.

45 Ako Ata bic'ih' beh nihahozdolnih t'ado dasohhi'ni,

t'ala'i ei niha halni', Mozesba'daino'lih'igi nidih.

46 Halah, Mozes deisoh-dlahdgo t'eyah, sih do' da-soh-dlahd dolel hit'en, ha-lah, ei se ak'eascihh ei' behat'eh..

47 Nidih yeh ak'eascin'igi

do daohdlahgo, a'kosah' ha'-

at'ego sizad deidohdlahl?

WOLTAl 6.

1 Ado ei' bik'ijih' Jesusdahdiyah Gahli be'ek'idt tse'-

193

6: 2 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'ArE'HI 6: 19

nago, ei Taibirias beek'idt

at'eh.

2 Ado t'aiyisi ayoi azne-lango hake dayikai, halah,

nal'ni bandat'inigi ayoat'e

ba a'jilago dayiltsanh' ei' bi-

nina.

3 Ado Jesus dzil bigangoajiyah ado a'kwi hodahol-ahigi bil fiidziztan nit'en.

4 Ako hatis-a'desdza behbeha'ni'hi Juz ba' alk'eh ada-dozinl ei alia'ni hadzih.

5 Ako Jesus jideifi'go t'o-

ahoj iyu'i hac'in' jokahgo dzil-

tsanh, ado Filip abizdi'nid,

Hadensafi' bah hidahidil'-

nigo ako di deidoyinl'?

6 Ako di t'o hozntah bini-

yeh ahojinih, halah, azdonil'-

igi ei t'a hoh hoi beho'zin

fiidih.

7 Filip ahodi'nid, Bah ta'din

do'ba'an naki beso bahh-i-

hn'go hidih do bigah dah,

t'alal hitin'igo alc'ihdigo ba'-

istsodgo hidih.

8 Hodahol'ahigi la' Andrew,Saiman Piter yil haazigi

ahodi'nid:

9 Kwi aski le'i tl'oh-nadahles'an asdla'go ne'jah, ado lo

alts'isigi aldo' naki': hidih

eis akoz'ne'lahgo honel'ahdolel?

10 Ado Jesus adi'nid, Dineht'aaltso dabidi'nolbin, ako ei

haz'an'igi tl'oh t'oahayui yil-

ah, ako dineh dinezbin'igi

asdla'di milgo a'nelt'e'.

194

11 Ako Jesus les'an yeni'

ne'dinilgo ako yik'i sodol-

zihd, ado hodahol'ahigi ba-dziznil, ako ei hodaholahigidadinezbin'igi yadayiznil,

ado lo aldo' t'a yeh hwih da-dolelgo.

12 Ado hidanicadgp hoda-hol'ahigi abizdi'nid, Nihesti'-

igi hi'daho'lah, t'a bo'oh'igi

do yoadolts'il dah.13 Ei' binina a'la-a'dayilah,

troh-nadah les'an asdla hi-

dahasti'go bo'oh dajiyah'igi,

ako ts'izis nakits'adahgo bi

ha'dade'bihd.14 Ado Jesus dineh t'aaltso

binal ali'le yanayago adadi'-

nid, Di t'aani ahodoni'li-ya-

halne'i at'in lahh', nahasdzahbikagi dogal ha'nih yeni'.

15 TI Ako t'a adzi^i beha'lahgo-nat'ani adahozdolil'-

go Jesus bil beho'zingo ei'

binina t'asa'ha dzilgo ana-Tl fKi 7ph

16 H Ako k'adt i'i'ahgo ho-dahol'ahigi be'ek'idtgo yi'kai.

17 Ado tsin-nael bih jokai, a-

do tse'na Kaperneam bic'ifi'-

go ji'kai, ako caholhei'go adoJesus t'ahdo ha yigah dah.

18 Ako ayoat'ego deyolgotoh yilk'oj silih'.

19 Ako ta dats'i, din dats'i

tsiri-sitah bigahgo dajil'el'go

Jesus toh yika yigal'go da-dziltsahh', ado tsin-nael yic'-

ih' yigal'go, ado bik'e holyedahazlih'.

6: 20 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6: 36

20 Nidih ako ahodi'nid, Sih

ast'inh, t'ado ni'daldzfdi.

21 Ako ado bil ya'adat'eh'-

go tsin-nael bih jiyah, adof'ahago ke'yahjin' dzideskai'-

igi ji'kai.

22 H Ado biska'ni be ek'idt

yo'nandi nazinh yeni* a'kwitsin-nael a'dadihgo dadzit-

tsanh', hodahol ahigi yih yi-

kai nit'enigi t'eyah, ado Je-

sus hodaholahigi tsin-nael

do bil bih jokai dah, ako ho-dahol'ahigi t'eyah t'asa'ha

dahdikai:23 Boholni'hi sodolzin do'-

bik'ijin* bah dajiyan yengi,

tsin-nael la' Taibiriasden ni-

hez el nidih.

24 Ako a'kwi jilahigi, Jesusado hodahol ahigi aldo* doakwe'e nakai'go deylnlgo,bihaldo' t'aaltso bil dahdadiel,

ado Kaperneamdi yi'kai Je-sus yi'kadantago25 Ado be'ek'idt yo'nandihak'idaskaigo adahodi'nid,Na'ntini ha'dansan' kwe'eyiniyah?26 ^ Jesus anahodo nidgo

anih', T'aani, t'aanigo a'nihi-

disnih, Nihi ha'dasinotahigiei nihinal ali'le baniseyah'-igi do biniye' dah, nidih, ha-lah, bah daoyahgo ado nida-nocadigi ei t'eyah biniyeh.27 C'iyah ana'dinhigi t'ado

bik'e hidalnisi, ako c'iyah do-a'dodihligi, holago inah bihyi't'i% ei Dineh Bayizci'ni

nihaididoal, ei'banh God Atabeh-eho'zini yeh hak'i-a'zoh.

28 Ako adahodinid, Ha'a-t'isan* bandikah ako fiidadil-

nis God bi nanis'igi?

29 Jesus anahodonidgohac'ih' hadzl, Ei hoh hodel-algi daohdlanh, ako ei Godbih nanis at'eh.

30 Ako ei'banh adahodi'nid,Haat'isah' beh-eho'zini sin

beh, nihinal adihl'go danidi-

dlahl; ado ha'at'isah bandi'-

nal?31 Danihita yeni' halgaigihidakai yehdan man'na da-yi'yan : t'a beh-ak'eascinnegi at'ego, ei ya'dilhil biyi'-

deh bah baznil'tsod deido-yihl'go biniyeh.

32 Ako Jesus anahodo nid,

T'aani, t'aanigo anihidisnih,

Mozes ei do ya'dilhil biyi'-

den bahigi niha niltsod dah,nidih sita ei t'aani bah ya'-

dilhil biyi'den niha'niltsod.

33 Halah di God bih bahat'eh, ei hoh ya'dilhil biyi'den

bidayah'igi ado nihoka dinehinah yeidiahigi.

34 Ado adahodi'nid, Bohol-ni'hi, hol'ago di bahigi nihaiyiltsod.

.35 Ado Jesus anahodo nid,

Sih ei bah beh-inan'igi nis-

lihh', t'a-hai'-dah sadogal'igi,

ei do dicin nadodlel dah, adot'a-hai'-dah sodlan'igi ei dodiba nadodlel dah.36 Nidih a'nihidisnih, Nihi

195

6: 37 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'ArE'HI 6: 58

aldo' dasoltsanh' nidih doda'ohdlan dah.

37 T'aaltso Ata sayidiahigi

ei sahakah, ado t'a-liai'-dah

sazniyah sin ei t'aiyisi doNo'wehjin', hodos'ne' at'e

dah.38 Hdlah, ya'dimil biyi'den

hadayah do t'a sih inisinigi

adesnil biniye' dah, nidih si-

ni}*a1gi ini'zinigi ei adesnit

biniyeh.

39 Ado di ei sinira'igi

ini'zinigi at'eh, t'a Aye' dzit-

tsan'igi ado jodlan'igi ei

t'eyah hoi ago inah beh ho-loh, ado ninilkahdi nahodi-deslal.

40 Ado di'di Ata sinil'algi

ini'zinigi at'eh, ei t'aaltso

sazniniTigi do la' yo'adest'el'

dah, nidih ninilkahdi nabidi-

deslal.

41 H Ako Juz honina alc'ih'

ya'dalti' t'a dabiyildi, halah,

Ei bah ya'dilhit biyi'deh ni-

yah'igi ast'ihh, jini'go ha-dzodzi ei'bahh.

42 Ako adadi'nid, Da* di'is

do Jesus at'ifi' dah? Jo'zef

biye*, bize'e ado bimah be'-

dahonilzin'igi ? Ha at'ego-

sah' a'ko Ya'dilhil biyi'deh

hadayah', jinih?

43 Ako ei'binina Jesus ana-hodo nidgo hadzi hac'ih*

:

T'ado t'a nihiyildi sad nihi

aga'ni.

44 Dineh do la' sadogal' dah,Ata sinil'algi ei sic'ih' ko'ho-

196

lago t'eyah, ado ninilkahdinahodideslal.45 Ahodonili - yadahalne'i

yik'idezoh': Ado ei t'aadzil-

tsoh God bits'ahdeh hi'da-

hodi'notihl ako dineh t'aaltso

Ata deyidizts'ahlgi ado i'da-

hol'ahlgi ei sahakah.46 La'dah 'dineh do Ata yi-

yiltsah' dah, God bits'ahdehnagah'igi ei t'eyah Ata yiyil-

tsahh'.

47 T'aani, t'aanigo a'nihi-

disnih, T'a-hai'-dah sodlan'-

igi ei hoi ago inah beh ho-loh.

.

48 Sih ei bah beh inan'igi

nislihh'.

49 Nihita yeni' halgaigiman'na dayi'yah ako ei da-neznah'.50 Di'di ya'dilhil biyi'deh

bah bidayah'igi at'eh, akoei'di dineh yiyiyah'ih do da-dotsal' dah.51 Sih bah hinan'igi nis-

lihh', ei ya'dilhil biyi'den bi-

dayah'igi; ado dineh t'a-hai'-

dah yiyiyah'go ei holagohina dolel, ako bah ades aligi

ei sitsih' at'eh, ako t'a ei ni-

hoka dineh beh dajina dolel

biniyeh.

52 H Ako Juz ei' binina dobil dahozoh'go al'c'in' ya'dal-

ti'go adanih, Ha'at'egosah' di

dineh t'a bih bitsih' nihadol-tsol'go dadidihl?53 Ako Jesus ahodi'nid,

T'aani, t'aanigo a'nihidisnih,

6: 54 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 6: 71

62 Ako ha'at'egosan* dolel

Dineh Bayizci'ni de'go yi-

gat'go daoJtsan'go atse'dansida fiit'en yen'go?63 Nilclh Diyini ei inah

i}*inh', ats'is ei t'ado ifi'ni

dah, sad beh niHic'in* yas-ti'igi ei Nilc'ih Diyini adat'ehado inah adat'eh.

64 Islidih nihi la' do daoh-dlan' dah, halah, Jesus ho-deyaden dodajodlan'igi bil

beho'zin ei'bahh, in'dah la'

dineh yahodolteligi aldo' hoi

beho'zin.

65 Ado azdi'nid, Di' bininaanihidi'nid, dineh do la' sadoga'li dah, Sita bik'ehgosazniyago t'eyah.

66 Ado I'dah hodahol ahigilah'i na't'an dahna'hidikaiado t'ado hoi nadeskai dah.67 Ako Jesus hadzigo anih',

nakits'adahigi bic'ih': Da' ni-

hi'is aldo' sits'a'-dohkah ?

68 T'a a'ko Saiman Piterahodi'nid, Boholni'hi, hai'san'

bic'in' dikah, nih hol'ago inahsad ne holoh?69 Ado nihi da'idlahh ado

t'aiyisi nihil bedaho'zin niht'aani Christ ni'lihh, God hi-

nan'igi biye'.

70 Jesus anahodo'nid, Da'sih'is do na'nihidinil dah ei

nakits'adah nolt'ego? ado ni-

hi la' bl-ini'zini no'linh'?

71 Ako ei Judas Iskariat,

Saiman biye' a'bijinih,_halah,

t'a ei dineh yahodoltel ei'-

197

Difieh Bayizci'ni bitsih' dodaoyango ado bih dil dodaohdlah'go ako inah nihi-

yi'di at'din.

54 T'a-hai'-dah sitsih' yiyi-

yah sin, ado sih dil yodlah sin

ei hol'ago inah beh holoh,

ado ninilkahdi nahodideslal.

55 Halah, sitsih' ei t'aani c'i-

yan at'eh, ado sih dil ei t'aa-

ni yidlan'igi at'eh, ei'bahh.

56 T'a-hai'-dah sitsih' yiyi-

yah sin ado sih dil yodlah sih

t'a ei siyi'di hojiloh, ado sih

hayi'di honisloh'.

57 Ado t'a Ata hinan'igi

sinil'a', ado Ata beh hinis-

nah', t'a akot'ego t'a-hai'-dah

siyah'igi t'a ei se hina dolel.

58 Di'di ei ya'dilhil biyi'deh !

bah bidayah'igi at'eh: dani-j

hila yeni' man'na dayi'yahj

ako ei daneznah', di'di dojakot'e dah, t'a-hai'-dah di I

bah yiyiyah'igi ei hol'agohina dolel.

59 Di beh naznitin'go Ka-perneamgi a'la-na'adleh-ba'-

kin go'ne' hadzisdzl.

60 Tf Di' binina hodahol'ah-igi lahh deidizts'ahgo ada- \

di'nid, Di aha'nin'igi t'aiyisi|

nantl'ah, hai'sah' bil beho'zindolel?61 Ado Jesus t'a hoh hayi'-

di hoi beho'zingo, ei hoda-

1

hol'ahigi do bil dahozoh'goal'c'ih' ya'dalti'go abizdi'nid,

|

Da' di'is bik'e do nihil daho-j

zoh' dah?1

7: 1 JAN BIK'EHGObanh; ado ei nakits'adahigila' at'inh.

WOLTAl 7.

1 Ako'dza do'bik'ijin' Jesusfiinajidah Galiligi, Judiagiei do t'a'k'adt jideya dah,halah, Juz dahodiyilyet da-ho nih ei'banh.

2 Akohgo Juz bih Ca'ha-ohgi a'dadozinl k'aden ba-holzis.

3 Ei'banh bit hajije'igi ada-hodi'nid, Kodo Judiago dah-dinah ako nidahol ahigi aJdo'

bananinahigi deidottsel bi-

niyeh.4 Halah, dineh la'dah do

nenil'in'go yanaga dah se-

ho'zin dolel ni'zingo, akodi'di bananinago t'a yit'ini

t'aadziltso dahanal banani-nah.5 Joh, bil hajije'igi nidih

aldo* do dahodlah' dah, ei'-

banh.6 Ado Jesus ahodi'nid, Sih

t'ahdo sa holzis' dah, nidihnihi ei t'a holzisgi danihah'.

7 Nihoka dineh ei do nihi

jo'la dah, nidih sih t'eyahdasijo'lah' halah, adanil'igi

bafihigi at'ego ei bahasne*ei'banh.

8 Nihi adaazihdgo dahdoh-kah : sih t'eyah do k'adt adaa-zihdgo deya dah ; halah,sih t'ahdo ajih* sa'ahalzis'

dah ei'banh.

9 Ako di sadigi beh hac'ih'

198

HANE'-YA'AT'E'HI 7: 18

hadzodzi'go t'a Galiligi ftiji-

ga hit'eh.

10 TI Nidih bil hajije ei adaa-zihdgo eikai, ado hoh atdo'

t'a naznt'ingo akoh jiniyah.11 Ako adaazihdgi Juz ha*-

dahodezlh'go a'danih, Hadi-sah* hijigah?12 Ako dineh bitahgi ha

ya'ti': la' adanih, Dineh ya'-

at'ehi jilihh, nidih nana'la*

ei adanih, Dodah, dineh bin-jilo'.

13 Ako nidih dineh la'dahdo t'a yit'inigo ha hi'dat'ih

dah, Juz bedadzil'dzitgo ei'-

banh.14 TI Ako adaazihd alni'gi

holzisgo Jesus bl-sohodizin-kin go'ne' yah ajiyah adonazneztah.15 Ado Juz t'o-bil-adahayu'i

ako adadi'nid, Haat'egosah'di dineh naltsos bil beho'-zin, sah t'ado yihol ah dah.16 Jesus hananadzi'go aho-

di'nid, Sih nantin'igi do t'a

sih dah, nidih sinil'a'igi ei

bih.

17 Ako dineh t'a-hai'-dah

la' yik'ehgo nagago na'ntin'-

igi bil beho'zin dolel, Goddats'i bits'ahdeh, doda'i, t'a

sinik'ehigi dats'i adisnih'.

18 T'a-hai'-dah a'da yajtl'-

ti'igi ei t'a hoh ayoat'e des-lel dzini'zin : nidih t'a-hai'-

dah binil'a'igi baha'nih dolel

ni'zinigi ei t'aani'go at'eh,

ado bahhigiat'e biyi' at'din.

7: 19 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 7: 35

19 Da' Mozesis bik'eh-aho-

ni'ti do nilia yidinian dah?nidih ei bik'eh-ahoni'li dobik'ehgo nahkai dah. Ha*-

at'isan' biniyeh ako dasidi-

yothel'go ban'daht'inh?20 Ako dineh'igi anadaho-donidgo haclfi' hadasdzi,Nilc'ih-bl-ini'zini niyi'di ho-lofi lanh', liai'san' ako ni nil-

hin'go yan'datlnh?21 Jesus hananadzi'go aho-

di'nid, T'ala'i baniseyah adot'aanoltso t'o-niliil-adaha-

yu'i.

22 Di'banh Mozes anh-na'-Rinilgis nilia yidintafih, (ha-

lah, do Mozes bits'anden dah,nidih da ata yeni* bits'andenei'banh;) ako nihi haayinh'-jinh biyi' nidih dineh bahhnidahinoigis.

23 Ako dineh haayihh-jihhbiyi' hanh na'hinesgizgo Mo-zes bits'ahdo bik'eh-ahoni'li

do bits'azdokah dah biniyeh,

da' haayinh'-jihh biyf dinehhazo'o na'bidilzah'igis banhsic'in^do nihil dahozon' dah?24 I'nolnin'igi t'eyah bi-

k'ehgo t'ado hitsi'dahkesi, le-

dol't'e'go t'eyah bantsi'dah-kes.

25 H Ako la' Jerusalemdoigiadadi'nid. Da' di'is do daz-diyolhel'go ban'dajit'inigi

at'in' dah?26 Ako nidih do bilyego

yal'ti', in'dah t'ado bic'ih'

hadzi'i dah. Da' bi'daholnih'-

igis di t'aani Christ at'ihgobil bedaho'zin?27 Joh di dineh nagadefi

nihil bedaho'zin ; nidih Christniyago, niyadeh dineh la'i

nidih do bil bedaho'zin dahdolel.

28Adobi-sohodizin-kin go'-

ne' Jesus nazntin'go ye'gohadzodzi'go ajinih, Se'daho-nohsin, ado nasadeh aldo'

nihil be'daho'zin; do t'a si'ni-

k'eh niya dah, nidih sinil'a'-

igi ei t'aani'go at'eh, ako ei

do be'dahonohsin dah.29 Nidih sih hwe'hasin

:

halah, sih bits'anden nasah'eibanh; ado ei sinila'.

30 A'kohgo hoi ni'dadidil

danizih', nidih dineh t'ado

hwiltsodi dah, halah, t'ahdoajih' ha ahalzis' dah ei'banh.

31 Ado t'oahayui dahos-dlandgo ado adanih. Da'Christ niyagos di dineh bi-

lahgo ali'le yandogal'?32 Ako dineh akot'ego ha

ya'dalti'go Fe'risiz deyidiz-ts'ah, ado Fe'risiz in'dahalahjih' nadailnih'hi bil ei

yah-ada'ini'li ades'a' hoi ni'-

dadodilgo biniyeh.33 Ako Jesus ahodi'nid, T'a

aha'nijih' nihil honisloh', akoin'dah sinil'a'igi bic'in' hi'-

desdal.

34 Ha'dasinohta dolel nidihdosik'idadohkah'dah, akona-sadi t'eyah do dadohkah' dah.35 Ako Juz t'a bih al'c'in'

199

7: 36 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 1

ya'dalti go adadi'nid, Hago-san* dogai'go do bik'idadi-

kah' dah, da* ta'daoskaiigis

bitahgo jidogal', adi arandadine e nazntin dolelgo?36 Ako alianin'igisan'

ha'ati olyeh, Ha'dasinohtadolel nidih do sik'idadohkah'dah, ako nasadi ei akon dodadohkah' dah?37 T[ Ado adaazind bigah

ninilkango, ei bijinh ayoat'ebana'asde, Jesus sizih'go adoye'go hadzi'go anih Dineht'a-hai'-dah la' diba nilin'go

bi'nidi sadogal ado adodlinl.

38 T'a-hai'-dah sodlan'igi

diyin beh-ak'eascifi'go adi'-

nidig[ giat'ego ei biyi'deh

inah-toh ha'dazlih' dolel.

39 (Ako di Nilc'ih Diyiniba hadzodzi', dahodlan'igibadidot'ali : halah, Nilc'ih

Diyini t'ahdo adeh adet'ahdah, ado Jesus t'ahdo ayo-at'ei abidilneh' dah ei'bahh.)

40 Ei' binina dineh t'oaha-

yui di'di aha'nin'igi dazdiz-ts'ango adazdi'nid, T'aiyisi

t'aani di Ahodoni'li-yahalnelat'eh lanh'.

41 Nana'la' ei adanih, Di'di

Christ at'eh, hidih la' ada-nih. Da Christis Galilidendogal?42 Da' dos diyin beh-ak'eas-

cin'igi ani' dah, Christ ei De-vid bits'ahdo oci'li jilinh adoBethlihem kin-halado, t'a

a'-

kwi Devid ke'hat'ih nit'en?

200

43 Ako dineh'igi honinat'aal'ah hitsi'dakesgo ya'dalti'.

44 Ako la'igi hoi hidadidildanizih hidih dineh t'ado

hwiltsodi dah.45 Tf Ako yah-ada'ini'li ei

alahjih' nadailnih'hi ado Fe'-risiz yana'kaigo adabizdi'-nid, Ha'at'egosah' t'ado bil

na'nohkai dah?46 Yah-ada'ini'li anadado*-

nid, Dineh t'ahdo kot'egoyalli'igi dah.47 Ako Fe'risiz anadahodo'-

nid, Da' nihi'is aldo' nihi' di-

not'a?

48 Da' bidaholnih'igi adoFe'risizis la' dabosdlahd?49 Nidih di dineh bik'eh-

o'o'ni'li do bil bedaho'zinigidabidedzl.

50 Nikodi'mas, (ei tl'ego Je-sus yaniyah'igi,) la' atah ji-

lih'go abizdi'nid,

51 Da' nihi bik'eh-o'o'ni'liis

dineh la'dah t'ahdo yidi-

ts'ihhgo ado ani'ligi t'ahdobehozihh'go ya'nihwiah?52 Ei t'aaltso anadahodo'-nidgo hac'ih' hadasdzi, Da'nih'is aldo' Galiliden ni'lihh?

haissid in'dah di'niih, halah,

Galilido ahodoni'h-yahalne'ido haleh' dah.53 Ako dineh t'aadziltso da-hagan'go tadzoskai.

WOLTA'I 8.

1 Jesus dasdiyah dzil A'li-

vet bic'in'go.

8: 2 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 19

2 Ado t'aiyisi abi'nigo bi-

sohodizin-kin biyi' go'ne'

anadzodzah, ako dineh t'aal-

tso hahaskai, ado dzinez-

dago ado nazneztan.3 Ado ak'idaalci'i in'dah

Fe'risiz ei asdzani la' adile'-

g-o bik'idadziskai'igi yil haikai ado alni'gi dayinesdago,4 Adahodi'nid, Nantin'i di

asdzani ts'ide adileh yanaga-go nfdadiltinh.

5 Job, Mozes bits'ando bi-

k'eh-oVni'li yeh nibil holne'

akodat'inigi bil nizdolni}; ni-

dih nih'san' ha'at'j dinih'?

6 Di yeh hodantahgo ada-hodi'nid, beh hak'idahozdiahbiniyeh. Isfidih Jesus yaa'dzidzago lez bikagi ha'la'

beh adzizoh, t'ado dzidiz-

ts'an dah nahalingo.7 Ako t'a hi'dahodil'kidtgo

nizdinago abizdi'nid, T'a-

hai'-dah ei nihitahgi banhi-giat'e biyi* at'dinigi ei ha'ni-

di atseh di asdzani tseh yehne'didolnil'.

8 Ado ya anadzidzago lez

bik'i najiscihh.

9 Ako deyidizts'ahlgi t'ala'i

hitin'igo c'eheskai, (alanjih'-

igi atseh' ado ts'ide akedefi-igi beh niholziz:) ako Jesust'eyah akwe e, in'dah asdza-ni yo'ne' alni'gi sizih'go.

10 Ado Jesus na'dinagot'ado yiyiltsa'ni dah, ei as-

dzani t'eyah, ado ayidi'nid,

Asdzani, hajisan' nik'idaha'-

ahigi? Da' dineh'is do la'-

dah ne'nist'ihd dah?11 Ako ajinih, At'din dineh,

Boholni'hi. Ado Jesus ahodi'-

nid, Sih aldo' do na hi'des-

t'ihl dah : nilah dahn'didah,t'ado bahhigi anant'ini.

12 Tf Ako Jesus hananadzi'-go ahodi'nid, Nahasdzan bi-

kago dine'e ba' adindi'ni nis-

lihh, t'a-hai'-dah sike nagah-igi ei do cahalhelgo nagadah dolel, hidih inah behadindi'ni hwe holon' do.

13 Ei'bahh Fe'risiz adaho-di'nid.Nih, t'a nih a'dahol'ne',

ako holne'igi do t'aani dah.14 Jesus hadzlgo anahodo'-

nid, T'a sih a'dahasne' hidihhasnelgi ei t'aani at'eh: ha-lah, niyadeh in'dah deyagoaldo' sil beho'zin ei'bahh;hidih niyadeh ado deyagodo nihil bedaho'zin dah.15 Nihi ats'is bik'ehgo t'e-

yah ban'daht'ihh, ako sih dodineh benist'ih dah.16 Nidih benist'ihgo benis-

t'i'ni ei t'a'ani; halah, sih dot'asa'ha dah, hidih sih in'-

dah Ata sinil'a'igi sil holon.

17 Ado nihi bik'eh-oo ni'li

aldo' biyi' beh-ak'eascihh, ei

dineh hidilt'ego halne'go ei

t'a'ani.

18 Sih ei t'a sih a'dahalne'i-

gi ast'ihh, ado Ata sinil'a'igi

ei aldo' sa halne'.

19 Ako adahodi'nid, Hadi-sah' nita? Jesus anado'nid,

201

8: 20 JAN BIK'EHGO HANE^-YA'AT'E'HI 8: 35

Sih' nidih do se'dahonohsindah, ako sita aldo' do be'da-

honohsin dah[ se'dahonoh-singo t'eyah sita aldo' be'da-

honohsin do nit'en.

20 Di sadigi beso-ba'-kin

go'ne' Jesus yeh hadzi, bi-

sohodizin-kin biyf go'ne* na'-

ntin'go: ako nidih dineh dola'dah holtsodi dah, halah,

t'ahdo ajin' ha ahalzis' dahei'banh.

.21 Ako Jesus anahodo'nid,

Sih, sa' hont'i'go deya'go adonihi hadasinohta dolet, ban-higi-at'e t'a danihiyi'go da-

di'nonhnel: deyah'ago doakon dadohkah' dah.

22 Ako Juz adadi'nid, Da't'as hoh az'diyolyel? Halahdeyah'ago do akon dadoh-kah' dah, jidi'nid ei'banh.

23 Ako abizdi'nid, Nihi yo'-

iyahdi dano'lihh; sih t'eyah

yo'dahdeh : nihi nihokadendano'tinh sih t'eyah do niho-

kaden.dah.24 Ei'banh a'nihidisnih,

bahhigiat'e t'a danihiyi'godadi'nohhnel, halah, do daoh-dlafi dah sih ast'ingo, akobanhigiat'e t'a danihiyi'godadi'nonhnel25 Ado ei adahodi'nid, Hai'-

sah* ant'ihh? Ako Jesusahodi'nid, Ts'ide atse'daha'nihidisnih yeni' t'a ei.

26 Lan'i beh nihic'ih* ha-desdzih ado beh niha ni'-

dest'inli holoh: nidih sinil-

202

a'igi ei t'aani; ako ei bits'ah-

do disets'ahlgi ei nihoka di-

ne'e beh bic'ih' yasti'.

27 Ako Ata ba yajil'ti'go

ei t'ado yik'idaditah dah.28 Ako Jesus ahodi'nid, Di-neh Bayizci'ni dahdahidot-t'e*go ako in'dah sih t'a ei

ast'ihgo nihil be'dahodozihl,

nidih do t'a si'nik'eh bana'sadah; sita yeh nasineztahlgibik'ehgo di beh yasti*.

29 Ado sinil'algi ei sil ho-loh: Ata ei do sits'andi nagadah, halah, t'aa'lajifi' bit ya'-

at'ehigi t'eyah bana'sah ei'-

banh.30 T'a di beh yajil'ti'go lan'i

dahosdlahd.31 Tf Ako Jesus ei Juz da-

hosdlahdigi abizdi'nid, Sizadt'eyah bik'ehgo wohkahgoako in'dah t'aani sidahol'ahi

dano'lihh.

32 Ado t'aani'ni nihil be'-

dahodozihl, ado ei t'aani'ni

nihe' dedidocil'.

.33 Ako anadahodo nid, NihiEbraham ba'alcini danidlihh,

ado t'ado dineh bi nalte* da-nidlih hit'ehigi dah, a'kosah'

ha'at'ego nihe' dadidocil' di-

nih'?

34 Jesus anahodo nid, T'aa-

ni, t'aanigo a'nihidisnih, t'a-

hai'-dah bahhigi ani'li t'a ei

bahhigiat'e bi nalte' jilihh.

35 Ako a'nal'a'i do hol'ago

ha'alk'e sida' dah, nidih Aye*t'eyah holago sidah'.

8: 36 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 8: 51

36 Ei' binina Aye' nihe dei-

dezcit'go ako t'aani nihe'

dadidocit'.

37 Sil beho'zin E'brahambaaJcini danolin'igi nidihdasidiyoJhet'igi t'eyah da-nohsin; halah, sizad niHiyf-di do ba'nahazan dah ei'-

banh.38 Sita bil yiltsan'igi t'a ei

beh yasti' : ado nilii dani-liita bil daoltsan'igi ei ba-nahkai.39 Ako hanadasdzigo ada-

hodi'nid, Ebraham ei dani-iiita at'eh. Jesus anahodo*-nid, Ebraham ba'alcini da-notin'go lanh' Ebraham ya-nayah'igi banahkai dole! ni-

t'en..

40 Nidih k'adt dasidiyol-

hei'igi t'eyah danohsin, t'aa-

nigo beh nihilhwesnelgi ei

God bits'ando disets'an: ha-lah, Ebraham ei do akot'ih

dah nit'en.

41 Nihi danihita yanagahi-gi bandahkai; ako adahodi'-nid, Nihi do adilyeh beh da-nihidizcih' dah, ako nihitaei t'ala'i, ei God.42 Jesus ahodi'nid, God ni-

hitago lahh'ayoadasohni' do-lel hit'en nih ; halah, Godbits'ahden kwe'e niyah ei'-

banh, in'dah do t'a si'ni-

k'eh niya dah, nidih ei si-

nil'a'.

43 Ha'at'egosan' yastilgi dobik'idadohtihh' dah? Halah,

nihi sizad do dadohts'ihhdah eibahh.44 Nihi ini'zih-beh-bohol-

ni'hi danihita, ei bits'ahdehdahonolonh, ado t'a yida'hi-

nolnih'igi ei a'daht'inh, in'-

dah ei hodeyadeh dineh nel-

tsedi nilihh, ako t'aani'ni doyik'ehgo naga dah, halah,biyi'di t'aani'ni at'din _ ei'-

banh. Yoc'id yeh yattigot'a bih'igi yeh yalti': halah,biyoc'idi nilinh in'dah yitanilin'igi at'eh ei'bahh.

45 Ado t'aani'ni beh nihil

hasne go ei' binina do dasoh-dlah dah.46 Hai'sah' bahhigiat'e beh

sik'ihodoh'ah ? ado t'aani

adisni'go ha'at'egosah' do da-sohdlah dah?47 T'a-hai'-dah God bits'an-

doigi ei God bizad yidits'a*:

ei'banh nihi do dadohts'a'dah, halah, do God bits'ah-

deh dahonoloh' dah ei'banh.48 Ako Juz hanadasdzigo

adadi'nid. Da' dos ya at'ehgoadadi ni' dah, ei nih Seme'-ria dine e la' ni'lihh, ako nit-

c'ih-bi-ini'zini niyi'di hploh?49 Jesus anado'nid, Sih do

nilc'ih-bi-inizini siyi'di holon'dah; nidih sih sita sil nilin'-

go ini'sin, ako sih do nihil

nislih' dah.50 Do t'a sih beh ayoanist'e

doleli bikasa dah, ako t'ala'i

ei yikagah ado yent'inh.

51 T'aani, t'aani'go a'nihi-

203

8: 52 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 9: 7

disnih, t'a-liai'-dah la' dinehsad beh yastilgi yaahalyan-go ei do anineh yidoltsei'

dah.52 Ako Juz anadahodo nid,

K'adt nihil be'dahozin nil-

c'ih-bl-:ini'zini niyi'di holonlanh', Ebraham indah ahodo-ni'li-yadahalne'i ei danez-nah', ako nih adinih, T'a-

Rai'-dah sad beh yastilgi

yaahalyahgo ei do aninehyido'lihh' dah.53 Da' ni'is nihita Ebraham

yeni' ei daztsan'igi bilahgoant'eh ? ahodoni'li-yadahal-ne'i aldo' daneznah': akosah'hai i'dilmh?54 Jesus anado'nid, T'a sih

ayoanist'eh i'disyago akoayoanist'ehigi do ilih' dahdolel; sita ei ayoat'e'i seidiah,

nihi God at'eh dadohnin'igi

:

55 Ako do hwe' dahonohsindah, hidih sih be'hasin, ako,

do be'hasin dah,disni'go nihi

nahonislin'go biyoc'idi nislih

dolel hit'eh: hidih sih be'-

hasin ado sad yeh yaltilgi

baahasyahh.56 Nihita Ebraham sa hol-

ziz'igi bijihh yiyittsahgo t'ai-

yisi bil ho'zoh ado yinel'ih'-

go bah bil ho'zohd.

57 Ako Juz anadahodo'nid,Nih t'ahdo asdla'din ni na'-

hah dah, da' a'kos Ebrahamyiniltsahh?

58 Jesus anahodo'nid, T'aa-

ni, t'aanigo a'nihidisnih,

204

Ebraham t'a bitse'dah honis-lohh.

59 A'kohgotseh hi'dadzizlabeh dahwizdolnil' biniyeh,hidih Jesus hats'ah hi'des-

t'ih, ado bi-sohodizin-kin bi-

yi'do c'izniyah, ado bitahgoc'izniyah, ado yo'ajiyah.

WOLTA'I 9.

1 Ado Jesus t'a a'kwi jo-

gal'go dineh la' t'a bidizcih-

deh bina at'din le'i dzil-

tsahh.

2 Ako hodahol'ahigi hida-hodel'kit, Na'ntini, hai'sah'

banhigi a'dzah, di dineh da-ts'i, hasci'ni dats'i ako t'a ha-na at'dingo hodizcihh?3 Jesus ahodi'nid, Di dinehdo banhigi a'dza dah, adobiscin'igi aldo' dodah: hidihGod yanagahigi beh be'ho-dozihl biniyeh.

4 Sinil'a'igi bi nanis t'aiyisi

bana'sah' t'ah hollndah: tl'e

ei bic'ih' holzis, a'kohgo di-

neh do la' nalnis dah.5 Nahasdzah t'a bika na-

sah'ijih' sih nihoka dine'e

ba adindin nislihh'.

6 Ako akot'ego hadzi'go lez

yik'ideze ado bize yeh has-tl'is a'yilago dineh bina at'-

dinigi bina'k'e yiztle.

7 Ado ayidi'nid, Nilah,. Si-

loam toh sikan'igi, (ei El'a'

yolyeh) biyi' taa'digis, adoakoh jiniyago ta'az'desgiz

ako adeh ajoih'go hidzidzah.

9: 8 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'Hl 9 : 22

8 Ei' binina bil ke'dahoji-

t'inigi ado hana at'dingo da-hoin yenf adadi'nid, Da* di'-

js do sidago ado ado'ked ye-

nf at'in dah?9 Ako la' a'danih, Di ei'

at'inh: nanala' a'danih, Ts'i-

de bi'nolnin le'i, nidih t'a

hoh azdi'nid, Sih lanh' ei

astlni.

10 £i' binina adahodi'nid,

Ha'at'egosan' nina an al'-

yah?11 Anaz'donidgo hadzodzi,

Dineh le'i Jesus yolyeh'igi

ei hastris a'yilah, ado sina

yiztle ado asidi'nid, NilahSiloam, toh sikan'igo dinah,

adi taa'digis; ako ado akonniseyah ado taadesgiz akoes'inh se'lin.

12 Ado ei adahodi'nid, Ha-disan* nagah? Ako azdi'nid.

Do sil beho'zin dah.13 Tf Ako ei bitsedan hana

at'din yeni* Ferisiz bic'in' hoi

daskai.

14 Ako lanh' haayihh-jihhazhh'go Jesus hastl'is a'yi-

lah ado hana ah a'yilah.

15 Ako Ferisiz aldo' hinada-hodel'kidtgo, Haat'egosah'iniihh sini'lih? Ako abizdi'-

nid, Hastl'is sina yiztle, adotaadesgiz ako es'ihh' se'lin.

16 Di' binina Ferisiz la ada-di'nid, Di dineh do God bi-

ts'ahdeh dah, halah, haa-yihh'jihh azhhgo do bil ni-

lih dah, ei'bahh. Nanala' ei

adadi'nid, Haat'egosah' di-

neh bahhigi aniligi kot'egoali'le yanaga _do? Ako t'a

al'ah hantsi'dakesgo ya'dal-

ti'.

17 Dineh bina at'din hit'eh-

igi anadeidonid, Nih'sah'ha'at'i bidinih', nina ah a'yi-

laigi bahh? Ado azdi'nid,

Ahodoni'li-yahalne'i ji'hhh'.

18 Nidih Juz ei do dahodlahdah, t'aani hana at'din hi-

t'ehigi, ado ajoih dzizlih'go,

ado ei ajoih dzizlih'igi, haze'eindah hamah ei yika' hida-as'a go indah.

19 Ado ei hidahodel'kidt,

ako adanih, Da' di'is nihiyazat'eh, t'a bina at'dingo yiz-

cih' dohnin'igi, akosah' ha'-

at'ego k'adt o'ihh' ?

20 Ajiscin'igi t'aaji'lah ha-nadzodzi'go azdi'nid, Di ni-

hiyaz at'eh ado bina at'din-

go silcihh' ei nihil beho'-zin;

21 Nidih ajo'ih dzizlih'igi

ei ha'at'ego sin, ako do nihil

beho'zin dah, ado hai sih

hana ah a'yilah ei do nihil

beho'zin dah, nizni'ni'sahh,

t'a hoh hidahodol'kidt, akot'a hoh a'dahazdodzih.22 Ajiscin'igi di sad beh

hadzodzi, halah, Juz bedzil'-

dzit ei'bahh : Juz t'a i'dah

yeh hidahaz*ahh, t'a dinehla', di Christ at'eh, jidi'nidigi,

ei a'la-na'adleh-ba'-kindo a-

ts'a-hodidolt'el.

205

9: 23 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 9: 41

23 Ei' binina ajiscin'igi az-

di'nid, Nizni'ni'sahh t'a hohnidahodol'kidt.

24 Ako bina at'din nit'enigi,

Hak'go, nadeidonidgo ada-jadi'nid, God bil sodirzin, ni-

hil bedaho'zin di dineh ban-higi anili at'eh.

25 Ako anado'nidgo hadzl,

Hwilah, banhigi anili dats'i

at'eh, dodah dats'i, hidih ei

do sil beho'zin dah; t'ala'i

t'eyah sil beho'zin,sina at'din

hit'eh, k'adt es'ihh'.

26 Ako anadahodo nid, Ha-san' ni'lah, ado ha'at'ego ninaah a'yilah?

27 Anabizdo'nid, T'a i'dah

beh nihil hwesne' hidih t'ado

dasidots'ah dah: ha'at'isah'

biniyeh nadadidohts'ihl, da*

nihi'is aldo' bidahorah do-lel?

28 Ako dahodzedzi ado ada-di'nid, Nih ei bohol'ahi ni'-

lihh, hidih nihi ei Mozes bi-

dahol ahigi danidlihh.29 Nihi nihil bedaho'zinGod, Mozes yic'ih' hadzi'igi,

ako di ei jiniyadeh do nihil

bedaho'zin dah.30 Ado dineh hadzigo ana-hodo nid, Ya t'a dole'igi at'e

lahh', niyadeh do nihil be-daho'zin dah hidih, ako ei

sina ah a'yilah.

31 Joh, nihil bedaho'zin,God banhigi adaniligi do yi-

dits'a'dah: hidih dineh Godyic'ih sodilzin'igi ado yik'eh-

206

go nagahigi ei t'eyah yi-

dits'a^

32 Nahasdzah hazlih'dehdineh t'a bina at'dingo bi-

dizcih'go t'ahdo bina ah al'-

yah ha'nin'igi dah.33 Ako di dineh do God bi-

ts'ahdeh naga dahgo, ha'-

at'ihigi-dah do la' il'in' dahdolel hit'eh.

34 Ado hanadasdzigo ada-hodi'nid, T'a banhigi ant'egonidizcihh, da' akos nanihin'-tin? Ako c'idahwishan.35 Tf C'idahodzishan'igi ei

Jesus yiyi'nl, ado hak'iniya-

go ahodi'nid, Da God Biyelsyindlahh?36 Hanadzodzigo azdi'nid,

Bo'holni'hi, hai'sah' ei at'ihh,

ako ei hosdlah' dolel?

37 Ako Jesus ahodi'nid, Joh,

ho ni'nil'ihh, ado ei at'ihh ni-

c'ih' yaltilgi.

38 Ako azdi'nid, Bo'holni'hi,

osdlahh, ako bic'ih' nahodzi-sah'.

39 Ako Jesus adi'nid, Ana-hat'ihh biniyeh di nahas-dzah bikagi niyah', ei t'aaltso

do daoin'igi dao'ih' dolel bi-

niyeh; ado daoin'igi ei binaa'dadodihl biniyeh.

40 Ako Ferisiz la' akwi'igi

di sad deyidizts'ahgo ada-hodi'nid. Da' nihi'is aldo' ni-

hina a'dadin?41 Jesus ahodi'nid, Nihinaa'dadingo lahh' t'eyah bah-higiat'ei nihe a'dadin dolel

10: 1 JAN BiK^EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 10: 16

nit'en nih, nidih k'adt nihi,

Es'inh', dadohnih, ei'banhbanhigiat'ei t'a nihe holon.

WOLTAl 10.

1 T'aani, t'aanigo a'niliidis-

nih, t'a-hai'-dah ei do dibehbagan c'eatin go'ne' yahana'dah sin, nidih ei hadeh-dah yitis nanah'igi t'a ei

aniin'hi ado aga i ni'li at'eh.

2 fJidih t'a c'eatin go'ne'

yah ana'dah'igi ei dibeh yaa-halyani at'eh.

3 Ei dadiFkal yaahalyanihah ah ne'ditihh ado hazadei dibeh deidits'a': ako t'a

hoh ho dibeh dabi'zi' yehyo'zih ado yah c'ehegah.

4 Ado c'ine'nilgo yi'lahjih'

nagah, ako dibeh hake na-kai, halah, hazad yi'danes-

din ei'banh.

5 Ako hai'-dah la* dobeho'-zini ei do yike nakai dah, ni-

dih yits'ah dahdido'jah: ha-lah, la' dobeho'zini bizad doye'dahosin dah ei'banh.

6 Di hane'-beh-e'detih'hi

Jesus yeh hadzi hac'ih': ni-

dih ei beh bic'ih' hadzodzi'-igi t'ado yik'idaditah dah.7 If Ako Jesus anahodo'nid,

T'aani, t'aanigo a'nihidisnih,

Sih, dibeh bi c'eatin nisiihh.

8 T'aaltso sitse'dah hida-haskai'igi ei dani'ih'hi in-

dah agada'i ni'li a'dat'eh:ako nidih dibehdo dabidits'a'

dah hit'eh.[Navaho] I4

9 Sih c'eatin nisiihh: sih' sedineh t'a-hai'-dah la* yahiyah sin ei yisda'-dogal, adoyah anadah dolel, indah c'i-

nadah dolel, ado hotsojih*

anadah dolel.

10 Aniin'hi t'eyah do nadahdah nidih aniihh'go t'eyah,

ado neltsed, ado niyilcohh:

sih niyah'igi ei inah behdaholoh' dolel biniyeh, adolah'igo beh daholoh' dolel

biniyeh.

11 Sih ya'at'ehgo dibeh yaa-halyani nisiihh : ya'at'ehgodibeh yaahalyani ei inah bl

holoni dibeh yic'ahh nidiah.

12 Nidih adenago nalnis'-

igi, ei do dibeh yaahalyaniat'e dah, dibeh do bih'igi, ei

ma'ih-tsoh yiyiltsehgo dibehyits'ah dahdilwo' ako ma'ih-tsoh dibeh yil hi'dahadelado la ei tadao'jah.

13 Adenago nalnis'igi ei yo'-

ilwo', halah, adenago nalnisei'banh, ado dibeh do yantse'-kes dah.14 Sih ya'at'ehgo dibeh yaa-

halyani nisiihh, ado sih di-

beh be'hasin, ado sih'igi se'-

dahosin.15 Ata sehosinigi giat'egoAta be'hasin, ado inah si ho-lon'igi ei dibeh bic'ahh ni'hi-

dis'ah.

16 Ado dibeh nanala' seholon, di sije'igi do bits'ahdodah : ako ei aldo' hides'is,

ado ei t'aaltso sizad deidi-

207

10: 17 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 10: 33

tsVdolel; adot'alah'agosije'

dole}, Indah dibeh yaahalya-ni t'ala i dolel17 Ei' binina sita ayoaso*-

nih, halah, inah si holoni ni-

na'dinianh, ako ado si ni'-

dodlel ei'banh.

18 Dineh do la* sigaididot'a-

li dah, nidih t'a sih ninahidis-

ah. Beh-adzi'li se holon'igi

beh ninahidis ah, ado beh-adzi'li se holon'igi beh si

ni'dodlelgo at'eh. Di sita

adesnil'go yeh sa'nihoniani

at'eh.

19 Tf Ako di sad beh hadzo-dzi'igi binina Juz algana-dadit'ah.

20 Ado ei lan'i yilt'ego ada-di'nid, nilc'ih-bl-ini'zini ha-yi'di holon ado digis jilin

lanh', ha'at' isan' biniyeh da-hwisolts'an?21 Nanala* ei adanih, Di do

nilc'ih-bl-ini'zini biyi'di ho-

lon'igi at'e dah. Da nilc'ih-

bl-ini'ziniis ana at'dingo anaan i'dolil?

22 If Ado Jerusalemgi ei

bi-sohodizin-kin ats'aVanhbik'ehgo beh a'daazind, akoi'dan hai'go.

23 Ado Jesus bi-sohodizin-

kin go'ne' nagago ado Sala-

man bi ca'ha'oh go'ne* aldo'.

24 Ako Juz hanaden nihes-

kai'go adahodi'nid, Ha ni'-

zahgosah* nas nihi niah' do-lel? Christ nilindan t'a be-ho'zinigoh beh nihil hdl'ne'.

208

25 Jesus anabido'nid, Nihilhwesne' nidih t'ado daisoh-dland dah: Sita bi'zi' behnanis bana'sahigi ei t'aaltso

sa dahalne'.

26 Nidih do dasohdlah dah,halah, do sih sih dibeh bi-

tahden dahonoloh' dah ei'-

banh, t'a beh nihic'ih* hasdzlyehgi at'ego.

27 Sih dibeh ei sizad dei-

dits'a*, ako be'dahasin, adoei sike hidakai.

28 Ado ei sih, hol'ago inahbahidis ah, ado ts'ide do a'da-

dodinl dah, do nidih dinehla' dah si'lak'edo hayidiyol-

hahl dah.29 Sita ei seidinian'igi

t'aaltso yi'lahgo at'eh, adodineh do la' dah yi'nel'an'

dah sita yi'lak'edo hayidiyol-

hanligi.

30 Sih indah sita ei t'alai

nidlinh.

31 A'kohgo Juz tseh nina-dayizla hoi ni'dazdolnilgo

biniyeh.

32 Jesus anabido'nid, T'o-

ahayui danihinal ya'at'ehi

baniseyah'igi, ei sita bits'an-

den, ako di bana'sah'igi hai'-

sah' binina sil hi'daznolne'?

33 Juz anadahodonidgoadanih, Ya'at'ehgo bananah'-igi ei do binina nil hi'daz-

nilne' dah, nidih diyini ba'ih'-

go ba yanilli'igi ei' binina,

ado nih t'a dineh ni'linh ni-

dih God i'dil-inh'.

10: 34 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 11:9

34 Jesus anabidonid, Da*nihi bik'eh-oVni'His do biyi'

beh-ak'eascin' dah,"San has-

dzi, god dano'linh?"

35 God bizad yeidinian'igi

god yeh yozi'go, ado diyin

beh-ak'eascin'igi do lahgoa'ndolnil'go,

36 A'kosan' ei Ata ats'ei-

nilt'eigi ado nahasdzan bi-

kajin' yinil'aigi, da eis diyi-

ni ba'ih'go ba ya'nilti' dabi-

dohnih; God biye* nislinh,

disnin'igi banh?37 Sita bi nanis do bana-sago ako t'ado dasohdla'ni.

38 Ako ei bana'sago t'ado

dasohdla'ni nidih bana'sah'-

igi ei daohdlanh : ako Atasiyi'di holon'igi, ado sih do'

biyi'di honision'igi ei nihil

be'dahodozint ado deidoh-dlant.

39 Di binina hoi hidadidil

c'eh nadani'dzih: ako bi'la-

k'edo hanajolwodt.40 T[ Ado Jordan bilahgo

nadzidzah, Jan atsed naha-dlago taagis yeh'gi ; ado akwinijaga hit'eh.

41 Ado t'oahayui hahaskai-go adanih, Jan ali'le do ya-naya dah: hidih Jan di dinehyaholnelgi ei t'aat'e t'aani

lahh'.

42 Ado a'kwi t'oahayui da-hosdlahd.

WOLTA'I 11.

1 A'kohgo la' dineh le'i da-

tsah La'zeras jolyeh', akoMeri indah ba'di Martha ei

Beth'ani, kin-halahigi ke'-

dahojit'ihh.

2 (Ako di Me'riigi t'a ei

tlah likani-halcin'igi Bohol-ni'hi yik'i yayizid, ado bikehatsi beh banadziltsei yefii',

ei bilah Lazeras datsah.)

3 Ei binina halakei ei yic'ih'

i'il'a' ako anih, Boholni'hi,

jo'akon, ayoiini'hih'igi da-tsah.

4 Ako di Jesus yidizts'ahgo

adi'nid, Di da'atsahigi dobik'e dadotsal' dah, hidih Godayoat'ei beh be'hodozihl bi-

niyeh, ei God biye' aldo' ayo-at'ei beh beho'zin dole! ei'-

bahh.5 Ako Martha indah bide'-

zi ado Lazeras ei Jesus ayo-ayo'hih.

6 Ako dadzitsahgo yiyi'nl

hidih t'a a'kwi nagago nakinaneskahh.7 Ado bik'ijih' indah hoda-

hol'ahigi, Judi'ago nadikah,bijini'go bic'ih' hadzodzT.

8 Ako hodahol ahigi adaho-di'nid, Na'nti'ni, Juz t'a a'ni-

digo nil hi'dazdilnil danizih'

hit'eh, da' a'kos akoh nadin-dzah?9 Jesus anado'nid, Da' dos

nakits'adahdi aheilke' dahla' ajihh biyi'? Ako dineh la'

jih'go nagago ei do digeh'

dah, halah, di nahasdzan ba'

holln'igi yoihh' ei'bahh.

209

11: 10 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 11: 30

10 Nidih dineh la* tl'ego na-gago ei a'dogoh, halah, hol-

in'igi hayf at'din ei'banh.

11 Di beh hadzodzi do'bik'i-

jin' abizdi'nid, NiHik'is La-zeras ei alhos; nidih ajilhos-

den ts'ehode'sil ei biniyehdeyah.12 Ako hodaholahigi ada-

nih, Boholni'hi, joh, na'ilgaz

ako k'adt nadidodal.13 Ako Jesus dadziztsan'-

igi ahyilnih : nidih hanal-yihh'go alhos'igi ahyilnihdazni'zin.

14 Ako indah t'a beho'zini-

go hoi holne*, Lazeras ei daz-tsanh,

15 Ako nihinina do adi na-sago banh sil ho'zon, da'idoh-

dlahl biniyeh; t'a a'ko nidihbic'ih' dikah.16 Ako Ta'mas, t'a ei Di'di-

mas jolyeh'igi bil i'dahojil-

ahigi ayidi'nid, Nihi aldo*

dadikah ako hoi na'nihidi-

dotsil.

17 If Ako Jesus akwe'e ni-

yago bil be'hozin' ei jisca

go'ne* dziztih'go t'a i'dan dinhwiskah lanh'.

18 Ako Jerusalemdo ei Be-thanijih' t'aayi'di, naki'di

dats'i tsin-sitahh t'ah bic'ih'-

go.

19 Ako Juz lan'i Martha in-

dah Meri yahaskai, halah,

daztsan'igi banh ha'dahojil-

nih' biniyeh.

20 Ako Martha, Jesus hac'ih'

210

yigal'igi t'a ji'nigoh dasdi-yago ado hadas niyah, akoMeri ei t'a yo'ne' sida nit'en.

21 Ako Martha ei Jesusayidi'nid, Bohonisni'hi kwe'enaninago sitsi'H do dadotsal'dah hit'eh.

22 Nidih sil beho'zin t'a

k'adt nidih ha'at'ihi-dah, Godsa anile, bidi'ninidgo ei Godne'dolel.

23 Jesus ahodi'nid, Nitsi'li

yeni' ei nadidodal.24 Martha ahodi'nid, Nadi-

jeh'di ninilkah'go lahh' atahnazdidonahgo sil beho'zinnih.

25 Jesus ahodi'nid, Nadi-dah'igi indah inah ei sih nis-

lihh: t'a-hai'-dah sodlan'igi

ei daztsan nit'en nidih hinani'dodlel.

26 Ako t'a-hai'-dah hinagosodlan'igi ei ts'ide do dado-tsal' dah. Da' a'ko di yin-dlahh'?27Marthaanahodonid,Aou,

'

Bohonisni'hi, osdlahh, NihChrist ni'lihh, God biye', na-hasdzan bikajih' hadagah'i-gi.

28 Ako kot'ego hadzodzi'goMartha anadzah, ado t'a nan-t'ine hade'zi Meri, Hak'go,bizdi'nidgo ajinih, Nanti'niniyah'ado, Hak'go, nilnih'.

29 Ako t'a dzidizts'ahgo xtsinlgo naz'di na ado bic'ihs

niyah.

30 Ako Jesus t'ahdo kin-

11:31 JAN BtK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 11:47

hal'ahigi jigah dah, nidih t'a

;

Martha hadah niyah hangi

;

nijagah.31 Ako Juz yo'ne* hoi na-

haztan'igi hak'idahaita' ye-

1

nf, Meri tsinlgo nidi na' doc'iniyago dadziltsanh, akoado hake ji'kai, ako a'danih,

|

Jiscadi jidocahgo jideyah.32 Ako Meri jiniyah ado'

Jesus dziltsango biyajin' ni-

'

tsizdini go' ako ajinih, Boho-nisni'hi, kwe'e naninago si-

tsi'li do daztsan' dah doletj

nit'en.

33 Ako Meri jica'go, adoJuz hoi yikai'igi aldo' daaca'-go Jesus holtsanh', ako bini-

na nilc'ih-hwi-sizi'ni beh aa'-

haz nizin' ado ha'ni' yi' land.

;

34 Ado azdi'nid, Hadisan'nidahosoltinh? Ako adaho-di'nid, Boholni'hi, hak'go, akodi'nilinl.

35 Jesus yi'cah.

36 Ado Juz adadi'nid, Jo'-

akon, t'aiyisi ayoahoni ni-

t'en.

37 Ado nanala' t'eyah ada-nih, Da' di dineh'is do dineh I

bina at'dingo bina an a'yila

dah, nidih di dineh hak'eh-

'

go do dadotsat'gos do biznel-

ah' dah?38 Ako ei' binina Jesus t'a

hayildi aa'ha dzinizingo jis-

1

cagi jiniyah, tseh-bi-hodzah ^

go'ne', ado tseh bida'diniahh.39 Jesus adi'nid, Tseh no'-

,

wehjin' oh'ah. Daztsan'igi

bilah Martha ahodi'nid, Bo-honisni'hi din yiskan'dan da-dziztsanh ako k'adt jil'con

dzizlih'.

40 Jesus ahodi'nid, Da' dosan'disni' dah, Yinidlafi'go

God yeh ayoat'e'i yidiltsel?

41 Ado tseh nah'jih' ada-dziz'afih dadziztsan'igi dziz-

tin bits'ando,ado_Jesus de'godein'go hadzi, Sita sih disin-

ts'ango ei'banh nic'in' aheh-ni'sin.

42 T'aa'lajin' sih dints'a'igi

sil beho'zin: nidih di dinehnazin'igi biniyeh adisnih,

ako sinil'a'igi deidodlahl.

43 Ako kot'ego hadzodzi'go,

ye'go hazdolgaz, Lazeras,Hak'go, c'ininah.

44 Ado ei dadziztsan yeni'

hajiyah, ha'la' indah hake,ado t'aat'e bil yo'eel'inh-eigi

hak'idesdiz'go: adohanihjin'beh-a'dit'odi bik'idesdiz. Je-sus adahodi'nid, Hak'in'daoh-adgo hodadohcld.45 TI Ako Juz lah'i Meri ya-

haskai'igi ei Jesus yanayah'-igi dayiltsan'go dahosdland.46 Ako nanala' t'eyah Fe-

risiz yic'ih' aheskai ado Je-sus yanayah'igi yeh yil da-holne'.

47 TI Ako nadailnin'hi alan-jin'igi indah Ferisiz bil ahil

dahojilne' biniyeh a'la-dziz-

lih'; ako adadi'nid, Has da-di'nil, di dineh lan'i ali'le ya-nagah?

211

11: 48 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'ArE'HI 12: 5

48 Ako do bandet'ingo di-

neh t'aaitso dabodlan' do:

ado Rome dine'e dadokahgonihi ke'yah indah beh-niffi-

daholnih'igi niliigadedido-

t'al

49 T'a ei la' Kai'afas yolyeh,

t'a ei yihah'igi biyi' alafijin'

nailnin'hi jilin'go ei yic'in'

hadzl. T'ado niliil bedaho'-zi'ni dah.

50 Ado do ya at'eh bantsi'-

dakes dah; dineh t'ata'i t'aa-

t'e yic'anh dadotsal'go ei ya'-

at'eh, ako t'aat'e-nit'en di-

ne'e do a'dodinl dah.

51 Ako di do t'a ha'nfk'eh

hadzodzl dah: ako t'a ei yi-

hah'igi biyi' alahjih' naij-

nin'hi jilin'go, ako ei dine'e

Jesus ya dadotsal ni'go a'ho-

doni'li-yaholne'.

52 Ado do t'a ei dine'e t'eya'

dah, nidih aldo' God ba'alcini

t'aniltel tadaoskai'igi t'alah'-

ijih* a'la-idolil

53 Ako ei bijih'do dahodi-

yoihel'go t'eyah yan'dat'ihh.

54 Ei'banh Jesus do t'a yi-

t'ini Juz bita najida dah; ni-

dih ado ke'yah le'igi jiniyah,

do-naadah'ijih*, ei t'aayi'di

kin-hal ahigi I'frem holyeh,

ako t'a akwe'e ho'dahol'ah-

igi bit hiji'kai hit'eh^

55 Ado Juz ei hatis-ades-

dzah'igi-beh-beha'nihi ei k'a-

den ba'holzis : ado t'oahoji-

yui ha ke'dayahdo Jerusa-

lemgo adziskai, hatis-ades-m

dzah'igi-beh-beha'nihi t'ah-

do ba'holzisgo nahadlagoast'e-a'dazdilne* biniyeh.56 Ako Jesus ha'dazdez'in'ado bi-sohodizin-kin go'ne'nazih'go t'a bih a'dahidi'-

nih: Ha'at'ego bantsi'dahkesadaazindjinis do dogal' dah?57 Ado alanjin* nadailnih'hiindah Ferisiz bit binahat'a'hatast'anh, dineh t'a-hai'-

dah ta* (Jesus) nagahigi bit

beho'zingo ei yahodolni, hotni'dazdodit biniyeh.

WOLTA'I 12.

1 Ako hatis-adesdzah'igi-beh-beha'nihi hastah yis-

kan'go adolelgo Jesus niyah,Bethanigi, ako a'kwi Lazeraske'hojit'ihh, ei daztsah hi-

t'enigi ado ei nabidilzah'igi.

2 Ado akwe'e ei c'iyan haa'dayilah: ako Martha ha-c'ih'ni'izkahh: nidih Lazerasei ta' bika-ada'ni bic'in' hotdahdi'nezbinigi at'inh.

3 Ako Meri tseh-ts'a nanise'ta* nard yolyei bik'ah yehdahidiahh', ako ei t'aiyisi

i'lihh', ado Jesus bike bika-jin' yadzizid, ado hatsi behbike jit'od: ado kin go'ne'

t'aat'e tlah likani halcin'gohade'bind.4 Ako hodahot'ahigi ta' ei

Judas Iskariat, Saiman biye*-

igi, ei na'hodiyolnih'igi adi'-

nid,

5 Di tlahsan' ha at'ego fade

12: 6 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 12: 24

asdla'din beso bigahgo na-hazni' dah, ado badahojoba'-igi t'ado badahasnir dah?6Di do badahojobalgi yan-

tse'kesgo hadzi dah, nidih

aniih'hi jilihh ado azis ni-

dziltsos ei'banh, ado ei azis

bih hesnirigi beh nidziltsos.

7 Ako Jesus adi'nid, T'adoha nant'ini, di yo'asidilneh

bijinh biniyeh nijia nit'en.

8 Badahojoba'igi ei t'aa'la-

jin' nihitah fiidakai ei'banh;

ako sih ei do t'aa'lajin' nihi-

lahdah.9 TI Ako ei'banh Juz lan'i

bil bedaho'zin a'kwi hijigah-igi, ado do Jesus t'eyah bini-

yeh ji'kai dah, Lazeras aldo'

dezdoltsel biniyeh, ei daz-tsahdeh ne'di'sahigi.

10 Ako alafijin' nadailnih'hi

Lazeras aldo' dahozdiyothel'-go ban'dadzist'ind:11 Halah, na'hodilzahigi bi-

nina Juz lan'i bits'akaigo Je-sus dayosdland ei'banh.

12 T[ Ado biskani dineh t'o-

ahayui ei a'daazindgi nihes-kai'igi, ei Jesus Jerusalem-jin' yigati deyi'nigo,

13 Pam bit'an dadzizti' adohadasdokah biniyeh c'ijikai,

ado ha'dadesgaz, Hosa'nah,Izrel dine'e Alahgo-bi-Nat'-ani bahodo nih, ei Boholni'hibi'zi' bez-niyah'igi.

14 Ado Jesus teli-ya'zi bi-

k'izniyago bik'i dasnezdah,t'a beh-ak'eascin negi at'ego.

15 T'ado nil ho'yel Zai'anbic'e'e niH'ni : Jo'akon, NihAlahgo-ni-Nat'ani yigal', le-

H-ya'zi yik'i dasidago.16 Di hodahol'ahigi atse'-

dah do bil bedaho'zin dah,

nidih Jesus ayoat'e'i abidil-

yago indah di ha hanegobeh-ak'eascih yeni', ado di haadajila'i ye'dasni.

17 Ako ei' binina Lazerasjisca biyi'den c'ininah bizdi'-

nidgo, ado daztsah'den na-bizdi'sago dabinaligi yada-holne'.

18 Di' binina aldo' dinehhadah heskai, halah, di ali'le

banjiyago deidizts'an ei'-

banh.19 Ako ei' binina Ferisiz t'a

bih adahidonid,Da'dos dah-ih' dah do bi'danil'an' dah-go? Joh, t'aat'eh bike nida-kai silin'.

20 T[ Ado a'kwi Griks la'

atah a'daazindgi yi'kai soda-didolzihl biniyeh:21 Ado t'a ei Filip, Bethse'-

dadoigi, Galihdo, ei ba ji'kai

ado hidahozderkidtgo ada-di'nid, Soh, nihi Jesus deidil-

tsel danidzin.22 Ado Filip niyago An-drew yeh yil holne' : adoAndrew indah Filip bil Je-sus yil holne'.

23 Ado Jesus hadzlgo anih,

K'adt ba'holziz Dineh Ba-yizci'ni ayoat'e adolnil.

24 T'aani, t'aanigo a'nihi-

213

12: 25 JAN BtK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 12: 39

diltin'go dineh t'aaltso acin*ko'desiil

33 Di, kot'eg'o dazdotsallgiei beh hadzodzi.34 Dineh hac'in* hadasdzi'-go adadi'nid, Bik'eh-oonitibits'ando nilii} bedaho'zin, ei

Christ hoi ago holoh' do, akohaat'egosan* Dineh Bayiz-ci'ni dahbididoltel dinih' ?

Hai'san' di Dineh Bayizci'niat'eh?

35 Ako Jesus anahodo nid,

T'aayi'dijih' adindin nihil

holoh. Adindin t'ah niheholohdah hidahkai, ako ca-

halhet do nihik'idoldoh' dah:halah, la* cahalhel'go nagah-igi, yigal'go do bil beho'zindah.36 Adindin' t'ah nihe holoh'-dah ei adindin'igi daohdlahhako adindin baalcini dano-lih do. Di Jesus yeh hadzlado dahdiyago hats'ah na'~

dest'ih.

37 Ali'le beh t'oahayuididabinal banjiyah hidih t'ado

daho^sdlahd dah:38 Ize'as, ahodoni'li-yahal-

ne'i adi'nidigi t'a ako'hodo-nil, ei yeh hadzi'igi, Bohol-ni'hi hai'san' badahwilne'igidayosdland? Ado hai'sah*

Boholni'hi bigan bil beho'-zin?39 Ako ei' binina dezdo-

dlanlgo do bi'daznel'ah dah,halah, Ize'as anadonid'igiat'ego,

disnih, Troh-nad^n bina la'

do le yilts'itgo ado daztsah-go ei t'asa'ha saah' do, nidihdaztsan'go ei binest'an* t'o-

ahayui bahh hodolel.

25 T'a-hai'-dah yeh-hinan'-igi ayoayoni'go ei yeh-hi-nan'igi t'aadzai dolel: ado t'a-

hai'-dah di nahasdzan bikagibeh-jinan'igi jijo'lago ei hol-

ago inah hwe holoh dolel.

26 Dineh t'a-hai'-dah la' sanal'a'go ei ha'ni* sike yigal:

ado na'sahigi ei si nal'a'i al-

do' naga dolel : dineh t'a-

hai'-dah la* sa nalVgo ei sita

bil nilih' dolel.

27 K'adt siyi' sizi'ni bi'ni'

lanh ado haat'isah'didesnil?Sita, k'adt ba'holziz yisdah-sil'teh : hidih k'adt ba'hol-

ziz'igj biniyeh niyah.28 Sita ni'zi' ayoat'e anleh.Ado ya'dilhil biyi'deh saddists'ah ako anih: Ayoat'egolanh' as'la ni, ado ayoat'egoanadesdlil.

29 Ako ei' binina a'kwi hi-

dzizin'igi dazdizts'ah ako,Adeshi', dazdi'nid ; nanala'adanih, God bi diyin nal'a'i

hac'ih' hadzi.

30 Jesus hananadzigo adi'-

nid, Di ha'odzi'igi ei do sa'

dah, hidih nihi t'eyah nihah'.

31 Ako k'adt di nahasdzanbana'hat'ihh : ado k'adt na-hasdzan t'o-altseh-beh-bo-holni'higi c'ihidolgahl.

32 Ado sih ni' bikado dasi-

214

12: 40 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 13: 6

40 Hana a'desdind ado ha-

jeih dayil'tris ako dahanado beh dajoin' dah dolel,

ado dahajeih do beh ak'idaz-

ditinh' dah dolel, ado do lah-

go at'ego ana'hodidolnil dah,

ado do nadabidideslal dah.

41 Di'di Ize'as yeh hadzl,

hats'a'dindin'igi yiyiltsah'go

ado ei i'dan yeh ha holne'.

42 T'a ako nidih alahjih'

hidat'ani t'oahayui dahos-dland: hidih Ferisiz binina

do t'a yitini ha dahojilne'

dah, a'la-na'adleh-ba'kindo

bits'a' nihi dido'nil dazni'zin-

go ei'bahh.

43 Halah, dineh beh bada-hanih'igi ayoadayonih Godbahanih'igi bilahgo at'ego

ei'bahh.

44 1[ Jesus ye'go adi'nidgohadzi : T'a-hai'-dah sodlan'-

igi ei do sih sodlah' dah, hi-

dih sinil'a igi ei yodlahh.45 Ako ei soin'igi ei sinil'a

-

igi yoihh'.

46 Sih adindin nislih'go na-hasdzan bikajih' niyah, adot'a sodlan'igi do cahalhel'gonaga dah dolel.

47 Ado dineh la'dah sizad

yidits'a'go ado do yodlah'go,

ei do ba'nihodes'al dah: ni-

hoka dineh do ba'nihodes'al

biniyeh niya dah, hidih yis-

da'desnil'igi t'eyah biniyeh.

48 Ei do si ni'zinigi indahsizad do yini'zinigi ei la' ha'-

nihodoal; sad beh hasdzi'igi

t'a ei ninilkahdi ha'nihodo-al49_ Halah, do t'a si'nik'eh

yasti* dah ei'bahh; hidih Alasinil'algi ei beh adidesnil'igi

indah beh hahidesdzih'igi

seidiniahh.

50 Ado sil beho'zin yehas-an'igi ei hol'ago inah at'eh:

ei'bahh t'a beh yaslilgi, sita

t'a asidi'nidigi at'ego yasti'.

WOLTAl 13.

1 Ako hatis-adesdzah'igibik'ehgo adaazihd t'ah bi-

tse'dah, di nahasdzan bikadoAla yic'ih' dogaligi, ba'hol-

zizgo Jesus bil beho'zin, t'a

hoh'igi, nahasdzan bika hi-

dakai'igi ayoajoni'go, t'a

niznil'dihdjih* ayoajo'hih'.

2 Ado altso da'jiyah'go, Sai'-

man biye', Judas Iska'riat

jolyeh'igi, ini'zih-beh-bohol-

ni'hi hajeih yih hiyah',ei na-hodiyolnih biniyeh:3 Jesus bil beho'zin, Ala

t'aaltso ha'lak'e yi'lago, adoGod bits'ahdeh jiniyah adoGod bic'ih' nizdodal;

4 Ajiyahdo naz'didzah, adoha e nahjih' nizninil ado beh-adit'odi dasdiltsoz'go andzis-

t'i'.

5 Ado bik'ijih* biyi'-laadi-

gi'si biyi'jih' loh yajikangoidahol*ahigi dabike labizni-

giz ado beh-adit'odi honaz-t'ilgi beh bajit'od.

6 Ako Sai'man Piter bazni-

215

13: 7 JAN BtK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 13: 24

yah: ado Piter ahodi'nid, Bo-honisni'hi, da' ni'is sike ta-

di'gis?^

•

7 Jesus hananadzi'go aho-di'nid, K'adt bana'sahigi donil beho'zin dah; nidih a't'ah

in'dah nil be'hodozinl.

8 Piter ahodi'nid, Nih ts'ide

do sike tadi'gis dah. Jesusanahodo nid, Do tanise'gizgo

do si nihn' dah.9 Sai'man Piter ahodi'nid,

Bohonisni'hi, do sike t'eyah

dah, nidih si'la aldo', indahsi tsi-ts'in do*.

10 Jesus ahodi'nid, Ei taaz-

desgiz'igi do t'aat'e taanaz'-

didogis dah, hake t'eyah,

t'aat'e-hit'eh do banh cin dahei'bahh: ado nihi cin nihahha'dadin, nidih do t'aanoltso

dah.11 Halah, nahodiyolnih'igi

ei hoi beho'zin ei'banh, ei'

binina azdi'nid. Do t'aanoltso

cin nihanh a'dadin dah.

12 T[ Ako dabike tadzizgiz

do'bik'ijin' ha e bih hidzo-

dzago ado naznesdago abiz-

di'nid. Da' niha asdzaigis

nihil bedaho'zin?13Nihi,Na'nti'ni indah Bo-

holni'hi dasidohnih, ako ya

-

at'ehgi a'dadohnih; halah, ei

nislihh ei'bahh.

14 Ako sih, nihi Boholni'hi

ado nihi Na'nti'ni nislih'go,

nihike tase'gizgo nihi aldo'

ahah' nihike tadahgis dolel

lehh'.

216

15 Halah, bik'ehgo doleligi

nihinal as'lah, asdza'igi t'a

bik'ehgo adaht'ih' dolel bini-

yeh.16 T'aani, t'aanigo a'nihidis-

nih, a'hal'a'i ei binant'a'i doyilahgo at'e dah: ado bi'del-

algi do binil*a1gi yilahgoat'e dah.17 Di di'igi nihil bedaho'-

zingo ako ei banahkai'got'eyah nihil dahozoh' dolel.

18 Do t'aanoltso a'nihidisni'

dah: sih bitahalalgi ei sil

beho'zin: nidih diyin beh-a-k'eascinigi ei t'a akot'egoadonil, ei bah bil yi'san'igi

ei sic'ih' bike'tal yeh dahdidilez.

19 T'ahdo ahaneh'go nihil

hasne', ako'dzago, sih, ei as-

t'ihgo deidohdlahl.

20 T'aani, t'aanigo a'nihi-

disnih, ei t'a-hai'-dah anas-ahgo yini'zinigi ei sih ni'zin,

ado sih nizinigi ei sinil'algi

aldo' yini'zin.

21 If Jesus kot'ego hadzo-dzi'go hayi' sizi'ni bi'ni' yi'-

lahd, ado bidzilgo azdi'nid,

T'aani, t'aanigo a'nihidisnih,

nihi la* nasidiyolnih.

22 Ako idahol ahigi hidahi-

nerihh, hai lahh' ahyitni

lahh' dazni'zingo.

23 Ako hodaholahigi la'

Jesus biyidt binahjin' kiz'-

nitihh, ako ei Jesus ayoaho'-hih.

24 Ako Saiman Piter na-

13: 25 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 14: 3

hwe'agizgo, hai'san' ahyil-

nih, beh nihil hoFne' bizdi-

donilgo.

25 Ako ei Jesus biyidt bik'i-

jin' dziztin'igi azdi'nid, Bo-honisni'hi, hai'san'_?

28 Jesus anih, E' siangobades'aligi ei hoh. Ako yi-

nezango Judas Iska'riat baz-na anh, Sai'man biye'.

27 Ado e'ezan do'bik'ijin'

Ak'ihodiahi Judas yih hiyah.

Ado Jesus ahodi'nid, Ban-dindzah'igi tsinlgo banani-nah.28 Ako bikaada'ni bicin'

nidziztan'igi di aljinin'igi dobil bedaho'zin dah.29 Ako la' adezni'zin, halah,

Judas beso bizis nidziltsos-

go ei'banh Jesus alialnih,

A'dadozinl biniyeh'igi nayil-

nih dats'i : badahojobalgihaat'ihi-dah bahizdonil da-ts'i, dazni'zin.

30 Ado e'est'anigi hayit'an-

go tsinlgo c'izniyah, ako ca-

hol'hel,

31 TI Ei' binina ako c'izni-

yago Jesus adi'nid, K^adtDineh Bayizci'ni ayoajit'e'i

Ha'donih, ado t'a hoh hweGod ayoat'e'i ha'do nih.

32 Ako ei' beh God ayo-at'e'i ha'do'nihgo, God aldo'

t'a bih beh ayoat'e'i yi nih'-

go, ado tsinlgo ayoat'e'i yi'-

nih'go ha i'dolil.

33 Alci'ni ya'zi t'o kona-gau'ijin' nihitah na'sah, Si-

kadanohta dolel: Juz bic'in'

hasdzl yeh'gi at'ego k'adta'nihidisnih : De'yah'ago dodadohkah at'e dah.34 Bik'eh-o o nili a'nidi niha

dinis ah, ayoadahohnih, ayo-anihoshi nit'ehigi at'ego nihi

aldo' ayoadahohnih.35 Di' beh dineh t'aaltso,

nihi sidahol'ahi dano'lih'go

beh bil bedaho'zin dolel, ayo-adahohni'go ei'banh.

36 H Sai'man Piter ahodi'-

nid, Bohonisni'hi, hagosan'diniyah? Jesus anahodonid:Deyago do k'adt sike dinal'

dah; nidih a't'ah in'dah sike

yinal dolel.

37 Piter anado nid, Bohonis-ni'hi, haat'egosan' do k'adtnike yisal' dah dolel? Nini-na dasetsan' nidih t'a a'kodolel.

38 Jesus anahodo nid, Da'sininais dadi'tsal ? T'aani,

t'aanigo a'ndisnih, naaho'-hai t'ahdo anih'goh tadi. Dohwe'hasin dah, sididi'nil.

WOLTA'I 14.

1 T'ado danihijeih biyi'di

nihi'ni' da'la'ni : God daoh-dlanh, ado sih aldo' dasoh-dlanh.

2 Sita bi kin go'ne' kin da-nizo'nigi t'oahayui: do ako-t'ego t'eyah nihil hwesne* donit'eh. Sih dahdi'sah nihiba'

ast'e-hodeslil biniyeh.

3 Ako akon- deyago, ado ni-

217

14: 4 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 14: 20

lia ast'e-hoslago, sih adennadesdal, ako na'niliidesis:

ako na'sah'idi nilii aldo' Midolel4 Ado deyah'ago nihil be-

daho'zin, ado hontM'go niliil

bedaho'zin.

5 Tamas ahodi'nid, Boho-nisni'hi, diniyago do niliil

bedaho'zin dah, akosah' ha'a-

t'ego hont'il nihil bedaho'-zin dolel?

6 Jesus ahodi'nid, Sih ho-nt'i'i, adot'aani'ni,in'dah inahhislihh: dineh do la' Ata ya-doga'li dah, sih se'go t'e-

yah7 Sedahososihdgo ei sita

aldo' be'dahososihd do hi-

t'eh: ado k'adt kodo hwe'-dahonohsin ado daholtsahh.8 Filip_ ahodi'nid, Bohonis-

ni'hi, Ata nihil behoni'sinhako at'e dadi'nidzihl.

9 Jesus ahodi'nid. Da alk'i-

dan nihil honislohh hidih'is

do sehoni'sin dah Filip? T'a-

hai-dah siltsan'igi ei Ata yi-

yiltsahh ; ha'at'egosan' akoAta nihil behoni'sinh, di-

nih'?

10 Ala biyi'di honislohh,ado Ata ei siyi'di holoh, da'

eis do yindlah' dah? Sad behnihic'ih' yastilgi do t'a si'-

nik'eh yasti' dah: hidih Atasiyi'di hinan'igi ei nanisigi

yanagah.11 Sih sindlahh, Ata biyi'di

honislohh ado Ata siyi'di ho-

218

Ion, ei doda nidih, nanis as-lirigi beh sindlahh.12 T'aani, t'aanigo a'nihi-

disnih, T'a-hai'-dah sodlan'-

igi ei di nanis aslil'igi hohaldo' ajohl dolel; ado nanis

I

aslil'igi ;bilahgo ajolil dolel;

halah, Sita bic'ih' deyah ei'-

bahh.13 Ado t'a ha'at'ihigi-dah

si'zi' beh dayi'nohEedgo ei

adesnil, ako Ata yeh ayo-at'e'i beh ba' yi nih dolel.

14 Ado ha at'ihigi-dah si'zi'

beh dayi'nohkedgo ei ades-nil.

15 Ayoadasohhi'dan sih bi-

k'eh-o o nili baa'daholyah do-lel.

16 Ado Ata bic'ih' sodides-zihl, ako akaanal'wo'i la' ni-

ha nane'didoal, ako ei hol-

ago nihil holoh doleK17 Nilc'ih Diyini t'aani'ni

hidih, ei nihoka dineh dobeh daho'le' at'e dah; halah,

do daholh' dah, ado do hwe'-dahosin dah ei'bahh : ako

I

nihi hwe'dahonohsin : nihil

Ike'hat'ihh, ado nihiyi'di ho-

!Ion dolel ei'bahh.

18 Do t'asa'ha nahkai' dahdolel: niha nasdah dolel.

19 Konagan'ijih' hadzih, ni-

hoka dineh do nadasidoltsel'

dah, hidih nihi dasoh'ihh':

halah, sih hinisnah, ei'bahhnihi aldo' dahinohna dolel.

20 Ako t'a ei bijihh nihil

bedahodoziht, sih sita biyi'di

14: 21 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'fi'HI 15: 4

honislon'igi, ado nihi siyi'di

dahonolon'igi, ado sih nihi-

yfdi honislon'igi.

21 T'a ei sih bik'eh-o o nili

bit beho'zingo ado yik'eh

nagago t'^ ei ayoaso nin'igi

at'eh: ado ei ayoaso nin'igi

sita bits'ando ayoabidoni'dolel, ado sih ayooshi' dolet,

ado hac'in' ade'hodezinl.22 Judas ahodi'nid (Iskariat

ei dodah) Bohonisni'hi ha'a-

t'egosan' nihi t'eyah nihi-

c'in' ade'hodirzinl hidih ni-

hoka dineh ei dodah?23 Jesus hananadzigo aho-

di'nid, Dineh la' ayoaso'ni'-

go, ei sizadigi yaahalyah do-let, ado sita ayoaho ni' dolet,

ado nihi ha ne't'as do, ado hotkehwit'ih dolet.

24 T'a-hai'-dah do ayoaso'-nin'igi ei do sizadigi yaahal-yan dah: ado sad dadohts'a'-

igi ei do sih dah, hidih sita,

sinit'algi ei bih.

25 T[ Di t'aaltso fah nihil

naskai'go beh nihil hwesne'.26 Nidih akaanaVwo'i ei

Nitclh Diyini at'eh, ei Atasi'zi* yeh yidol'al'igi, ei t'aat-

tsoni yeh na'nihintin dolet,

ado t'aattsoni beh nihic'ih'

hahasdzi'igi be'dalnihgo ani-

ho'sin dolet.

27 Beh-it-hozo'ni niha as'-

lah, ado sit hozo'nigi nihadi-nis'ah, do nihoka dineh adei-diahigi at'ego nihadinisahdah. T'ado danihijeih biyi'-

di nihi'ni' da'ta'ni, ado t'adohidaldzi'di.

28 Nikiniyah ado niha na'-

desdat, nihidi'nidigi ei dasi-

dots'ah. Ayoadasohhi'go t'ai-

yisi nihil daho'zoh, halah,sita bic'ih* deyah,_nihi dis-

nin'igi ei'bahh: sita silahgoat'eh ei'bahh.

29 Ado k'adt t'ahdo aha-neh'go nihil hwesne', akoako'dzago deidohdlaht.30 Kodo di' bik'ijih' do lah'-

igo nihic'ih' yananas'ti' dahdolet: nahasdzan t'o-altseh'-

yeh-adiholni'hi dogal ei'-

bahh^ ako ei do sidet'i' dak31 Nidih nihoka dineh, Ata

ayooshi'go bit bedahozindolet, ado sita bik'eh-o o'nit'i

seidinian'igi ts'ide akot'egoasnit. Sottih', dahdidikah.

WOLTAl 15.

IT'a sih t'eyah c'il-na'atlVi

t'ata'i ya'at'ehgo sikadigi nis-

tihh, ado sita t'eyah yaahal-yani ni'lihh.

2 Sits'a dane'san'igi t'aaltso

do binest'ah' haleh'igi ei yi-

ts'a' yijah: ado t'aaltso bi-

nest'ah^ bahh nahadleh'igiei bila'ta hijigis, t'a bilahgobahh na'hododlet biniyeh.

3 Ako k'adt sad beh nihi-

c'ih' yattilgi beh niha'at'e'

a'dadin.

4 Siyi'di dahonoton' do, adosih atdo' nihiyi'di honislohh.Ats'a ne'san'igi t'a biza'nigo

219

15: 5 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 15: 18

do banh, nahadleh dah, ba'

sikadi bits'andogo t'eyah

:

ako nihi ts'ide ako'danoh-t'eh, siyfdi da honolon'got'eyah.

5 Sih c11-na'atro*i sikadigi

nistinh, ado nilii t'eyah bigandanolinh, ei t'aa'lajin' siyi'di

hojilon sin, ado sih hayi'di

honislon'igi ei lan'i anest'an'

hahh na'hadleh : halah, t'a

si'dingo ha'at'i-dah do bi'da-

nol'an' dah.

6 Ako dineh t'a-hai'-dah dosiyi'di hinago ei ats'a ne-

san'igi yo'aholgan'go ado sa-

gan nahoji'lin; ako ei dineha'la-a'dayil*ih'go dzi'dza da-

yilkad ako dadiht.

7 Ako nihi siyi'di dahinoh-nago, ado sizad nihiyi'di ho-

loh'go t'a nihi danohsin'igi

dayi'dohkil ako nihah ako'-

dolnit.

8 Di beh sita ayoat'ei ha'-

do'nih,anest'an' t'oahayui ni-

hahh nahadlehgo ei' beh;akot'ego sidaholahigi dano-lih dolel9 T'a sita ayoaso'nin'igi at'e-

go, sih aldo' ayoanihosnihayoo'oshin'igi t'a ei bik'eh-

go nahkai.10 Behosel'anigi bik'ehgo

nahkai'go ako in'dah ayoo'

oshin'igi bik'eh nahkai dolel:

t'a sita yehasani bik'ehgona*sah, ado yeh ayoo'onin'-

igi bik'ehgo na'sah'igi giat'e-

go.

220

11 Di'di t'aaltso beh nihi-

c'in' hahasdzl sil hozon'igi

t'a nihiyi'di dolet, ado nihil

dahozon'igi beh hi'da doldihl

ei' biniyeh.

12 Di behosefan'igi at'eh,

ahidelnago ayoadahohhih,t'a ayoanihoshin'igi giat'e-

go.

13 Di bilahgo dineh do la'

ayoo'o'hi' dah, ei dineh la*-

dah bik'iso yic'anh daztsan'-

igi.

14 T'a ha at'i'hi-dah beh ni-

hanihwis ahigi ei a'daht'in'-

go ako nihi sik'iso dano'lihh.

15 Kodo nas, holzisgo, donal'a'i nihi disni' dah dolel;

halah, a'nal'al ei hanant'a'i

yanagahigi do bil beho'zindah, ei'bahh: hidih sih sik'iso,

nihi di'nid: halah, t'aaltso

sita bits'ando disets'an'igi ei

nihil bedaho'zingo as'iah ei'-

bahh.16 Nihi do hi'dasidoltih'

dah, hidih sih t'eyah na'ni-

hiye'lago ninihini'nil,ado da-sidohkai'goh anest'ah' ni-

hahh hi'dahodlel dolel, adonihi nest'ah' do a'dodihl dah;ado t'a ha*at'i'hi-dah si'zi'

beh Ata bi'dayi'nohked ei

t'a bih nihaididoal.

17 Di t'aaltso beh niha ho-sel ahh, ayoadahohni' dolel.

18 Isjahh nihoka dineh da-nihijo'lago, ei nihil bedaho'-zin, t'a nihitse'dah sih dasi-

dzosla.

15: 19 JAN BIK^EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 16: 7

19 Nihi nihoka dineh bl da-no'lin'go ei nihoka dineh t'a

bih'igi ayoadayo ni' dolel, ni-

dih halah, nihoka dineh dobl dano'lih' dah, ako hidih

nihoka dineh bits'ahdeh na'-

nihiye'la, di'bahh nihoka di-

neh danihijo'lah.

20 Sad beh nihic'in' hasdzi'-

igi ei be'dalnih, a'nal'a i dobinantVi yi'lah at'e dah. Si-

k'e-dadinihigi a'dasi'lago, ni-

hi aldo' nihik'e-dadinihigi

a'danihi doht; adisnin'igi bi-

k'ehgo nidakai'go t'eyah ni-

hi aldo' nihik'ehgo nidakai'

dolet.

21 Di t'aaltso a'danihidolil,

si'zi' binina, halah, sinil'algi

do yedaho'sin dah ei'bahh.

22 Do niyago ado t'ado bi-

c'ih* hahasdzi'go ako dobahhigi a'dadza dah dolel

nit'en: nidih k'adt banhigi-at'e fado beh hidazdollh'ti

dah.23 T'a-hai'-dah si jolah'igi

t'a ei aldo* sita yijolah'.

24 T'a ei hatahgi banise-yah'igi dineh la'dah t'ahdoakoneh' dahigi do baniseya-go, ako do bahhigi a'dadzadah dole! hit'eh: hidih k'adtt'aanidlah, sih in'dah sita do'

danihittsahh ado danihidzos-?a.

25 fJidih di ako'dza ei bi-

k'eh-ooni'li beh-ak'eascin'negi at'ego adonil'go, T'adobanigo dasidzosla.

26 Nidih Akaanalwo'i niya-

go, sita bits'ahdeh nihic'in

des'aligi, Nilc'ih Diyini t'aa-

nin'igi, ei Ata bits'ahdehigi

ako t'a ei sa' hodolnih:27 Nihi aldo' sandahodoi-

nih, halah, t'a hode'sadeh sil

nahkai ei'bahh.

WOLTAl 16.

1 Di diigi t'aaltso beh nihil

hwesne', ako do dadidohgohdah.

2 A'la-naadleh-ba'-kindoats'a danihidonil; ado bic'ih'

holzis t'a-hai'-dah nihishih'

hidih ei God bi nanis bana-sah ni'zin dolel.

3 Ako t'aaltso di di'igi at'e-

go a'danihidolil, halah, Atain'dah sih do' do nihe daho'-sin dah, ei'bahh.

4 ISFidih di di'igi t'aaltso

beh nihil hwesne', ako ba'-

holzizgo di di'igi beh nihil

hwesne' 'yeni' be'dadolnih.Ado di di'igi hode'sadeh t'a-

do anihidi'nid dah, halah, ni-

hil honisloh ei'bahh.

5 Nidih ako k'adt sinil'algi

bic'ih* hidesdzah ; ako hidihla'dah t'ahdo, Hajihsah' dini-

yah? sidohni' dah.6 S'idih halah, di di'igi beh

nihic'in' hahasdzl ei'bahhdanihi jeih biyi'di t'aiyisi

badanihi'ni'.

7 T'a ako hidih t'aanigo ni-

hil hasne', hidesdzah'igi ei

ya'at'ehgi niha'asneh; halah,

221

16: 8 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT^E'HI 16: 23

do nidesdzago ako Akaanal-wo'i do nilia dogal' dah, ei'-

banh ; nidesdzago ei nihi-

c'in' des'at.

8 Ako ei niyago, nihokadine'e banhigiat'ei, ado t'a-

ako-giat'e'i, ado anahat'inhei t'aani yeh yil hodolnih.

9 Banhigiat'ei, halah, dodasodlan' dah.10 T'a-ako-giat'e'i, halah, sih

sita bic'in' deyah ado do da-soh'in' dah do.

11 Anahat'inh, halah, na-hasdzan t'oraltseh-yeh-a'di-

holni'hi bana'hast'ind ei'-

banh.12 Beh nihic'in' hahides-

dzih'igi t'ah lan'i nidih,k'adt

ei do bi'danoldzir dah.

13 T'a ako hidih Nilc'ih Di-

yini t'aani'igi niyago, ei t'aal-

tso t'aani'go nihois dole!;

halah, do t'a bih a'dahalne*

dah dole!, ei'bahh; nidih t'a

ha'at'i'hi-dah yidits'a'igi ei

yahalne' dole! ; ado a'hodo-nil'igi yeh nihil halne' dolel.

14 Ako ei ayoanist'eh a'si-

dolil; halah, sih'igi ei bih' do-lel adonihic'ih' yit'ihgo idolil.

15 Sita bih'igi t'aaltso sih;

ei'bahh adisnih, sih'igi bih'

dolel ado nihic'in' yit'ingo

idolil.

16 Konagan'ijin* do dasoh-ih'dah dolel ; ado nana ko-nagan'ijin' dasohin' dolel,

halah, Ala bic'ih' deyah ei'-

bahh.222

17 Ako hodaholahigi la*

adahido nid, Ha'at'isah* didi

yeh nihil halne', Konagan'-ijih* do dasoh'ih' dah dolel,

ado nana konagan'ijih' da-soh'ih' dolel; halah, Ata bi-

c'ih' deyah ei'bahh.

18 Ei'bahh adadi'nid, Di ko-nagan'ijih' jinih'igisah' ha'-

at'i al jinih'? Al jinin'igi

do nihil bedaho'zin dah.19Ako Jesus bil behozin hi-

dahodidilkil dani'zinigi akoahodi'nid, Da beh hasdziigis

bindahidol'kidt, Konagan'i-jih' do dasoh'ih' dah dolel,

ado nana konagan'ijih' da-soh'ih' dolel, di'nidigi?

20 T'aani, t'aanigo a'nihi-

disnih, Nihi ei dahca' dolel,

ado ye'go dahca' dolel hidihnihoka dine'e bil dahozoh'dolel; ado yinil nahkai dolel;

hidih yinil'igi ilho'zoh hi'-

dodlel.

21 Asdzani k'adeh i'nilcih'-

go bahhbi'ni leh, halah, ba'-

holziz ei'bahh; hidih t'a ajil-

cih'go ti'hodzozni'igi do be-

jil'nih dah, halah, dineh na-hasdzan bika yizcihh, ei'-

bahh t'aiyisi bil ho'zoh.

22 Ako ei' binina k'adt nihi

bahhdanihi'ni'; hidih nada-nihldestsel, ako danihi jeih

bil hi'dahodojohl ; ado nihil

dahozon'igi ei hai'-dah dinehdo nihi aga'ididot'al dah.

23 Ado ei bijihh nihi dohi'dasididolkil dah. T'aani,

16: 24 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 17: 6

t'aanigo a'niliidisnih, t'a ha'-

at'i'hi-dah Ata si'zi' beh bf-

dainoh'kedgo ei niliaididoal:.

24 Holzisden kq'jin' t'ahdo

si'zi' beh dalnph'ked dah ni-

t'en ; dainoh'ked ako niHa-

dolyet, ado t'aiyisi niliit da-hozon' dolel.

25 If Di t'aaltso hane* nan-tlVi beh nihic'ih' hasdzT; ni-

dih bic'in' holzis ado hane'nantlVi do beh nihic'in' ha-

nadesdzih' dah, nidih t'a be-

ho'zinigo Ala beh nihil ho-

desnih.

26 Ako ei bijinh si'zi* behdalnoh'ked dolel ; ako Ataniha ne'deskant do disni' dah.

27 Ata t'a bih ayoaniho nihei'bahh; halah, nihi ayoada-sohhi hit'eh, ei'bahh ; adoGod bits'ahdeh niyah'igi al-

do' daohdlahh ei'bahh.

28 Ata bits'ahdeh niyah,

ako nahasdzan bikagi niyah;

ado nana nahasdzan bits'ah-

jih' dahnadidesdal'go, Atabic'ih* hi'desdal.

29 Hodaholahigi adahbdi'-

nid, K'adt t'a beho'zinigo ya-nitti', do hane' nantlVi behyanilti' dah.30 K'adt nihi nihil bedaho'-

zin, t'aaltsoni nil beho'zin

lahh', ado do nidih dineh ta*-

dah nan'didot'kil dah. Dibeh dainidlahh, ei God bi-

ts'ahdeh yiniyah'igi.

31 Jesus anabidonid, Da*k'adtis nihi da'ohdlahh?

[NavahoJ 15

32 Jo'akon bic'ih* holzis,

t'aani k'adt ba'holziz, t'a nihi

danohsingo taidolwol, ei di-

neh t'ala'i hitin'igo, ako sih

t'eyah t'asa'ha dolel; ako ni-

dih dot'asa'ha nasa dah, ha-lah, Ata sil holoh ei'bahh?33 Di t'aaltso beh anihidi'-

nid, sih' se nihil dahozoh'dolel. Nahasdzan bikagot'eyah nihic'ih' hidahwinado; nidih nihil daho'zoh; sih

nahasdzan bik'ehdesdlih.

WOLTAl 17.

1 Di sadigi Jesus yeh hadzT,

ado de'go ya'dilhil _ biyi gojideih,ado azdi'nid,Ata, k'adt

sahaz ani ba'holziz ; niye'

ayoat'e anleh, ako niye* aldo*

ayoat'e an'dolil;

2 Beh-adzi'li t'aaltso badi-

nian'igi at'ego, ako t'aaltso

bahidinian'igi holago inahyedidoal.

3 Ako di'di hol'ago inahat'eh ne'dahosihdgo, nih t'e-

yah God t'aani'ni ni'lihh, adoJesus Christ yinil'algi aldo'.

4 Ako sih ni' bika ayoat'e

a'nislah ; nanis sadinian'igi

altso banise'yah.

5 Ako k'adt Ata ni'li'ni ayo-at'e asileh, nahasdzan t'ahdo

alnehdah nil honisloh hit'eh-

igi at'ego.

6Nihoka dine'e bitahdeh di-

neh sadinian'igi bic'ih' ni'zi*

beho'zingo as'lah; ei t'aaltso

nih, ako nih t'aaltso sadini-

223

17: 7 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 17: 23

anh; ako nizad yik'eh-dahol-

inh.

7 Ako sadinian'igi t'aaltso

nits'andengo bil bedaho'zin.

8 Halah, sad sadinian'igi

badinianh ei'banh; ado ei'di

dayosdland, ako t'aani sih

nits'anden niyago bil beda-ho'zin, ado nih sinil'algi da-

yosdland.9 Ako sih ba' sodiszin; ni-

hoka dine e ei do ba' sodis-

zin dah, nidih sadinian'igi

t'eyah, halah, ei nih ei'banh.

10 Ado t'aaltso sih'igi ei

nih, ado t'aaltso nih'igi ei

sih; ado ei beh ayoat'e a'si-

dilyah.

11 Ado k'adt nahasdzan bi-

kagi do nasa dah dolel; ni-

dih di nahasdzan yika hida-

kai dolel, ako sih k'adt nic'ih'

deyah. Ata diyi'ni, t'a nih

ni'zi' beh sadinian'igi baa-holyahh, ako t'ala'i dani'lih'

do, nihi anit'ehigi at'ego.

12 Nahasdzan bika t'ah bit

naskai yendah ni'zi' behbaahasyah hit'en, sadinian'-

igi ei baahasyah hit'en, adot'ado la'dah yoilt'e* dah, ni-

dih ini'zih biye' t'eyah; akoei diyin beh-ak'eascin'igi bi-

k'ehgo ahodonit biniyeh.

13 Ado k'adt nic'ih' deyah;ado di t'aaltso nahasdzanbika beh yasti', ako ei, t'a

beh sil hozon'igi ei beh da-holoh dolel ei'banh.

14 Nizad ei badinianh; ado224

nihoka dine e dabidzosla, ha-lah, nihoka dine'e do bi daji-

lih' dah ei'banh; t'a sih ni-

hoka dine'e do bl nislin'igi

at'ego.

15 Do nahasdzan bits'a'di'is

biniyeh na'noskahh dah, ni-

dih bahhigiat'e bits'ahjih'

nabill'nihh dolel.

16 Ei t'aaltso do nihoka di-

ne e bl daji'lih' dah, t'a sih

do nihoka dine'e bi nislin'igi

at'ego.

17 Nih t'aani'ni beh diyin-

go a'danile*: nizad ei t'aani'-

ni at'eh.

18 T'a nahasdzan bikajih'

asinil'a hit'ehigi at'ego, sih

aldo' nahasdzan bikago a-

hel'a'.

19 Ado eidi dabah' diyingoi'disyah, ako bih aldo* t'aani'-

ni beh diyingo a'dabididol-

nil.

20 Ado do t'a di t'eyah bah'

sodiszin dah, nidih dabizadyeh dasidodlahligi aldo'.

21 Ako t'aadziltso t'ala'i da-ji1ih' do; t'a nih, Ata siyi'di

honilon'igi at'ego, ado sih

niyi'di honislon'igi at'ego,

ts'ide akot'ego ei'di aldo* t'a-

la'i nihiyi'di daholoh' dolel;

ako nihoka dine'e ei sinit'a'-

igi deidodlahl.

22 Ado ayoat'ei sadinian'igi

ei badinianh; ako t'ala'i da-ji'Hh' do,t'alai nidlin'igi at'e-

23 Sih ei dabiyi'di, ado nih

17: 24 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'e'HI 18: 13

siyi'di, ado le'dadol't'e go t'a-

iai daji'lin' dole!; ako niho-

ka dinee nih sinil'algi bil

bedaho'zin dolel, ado ayoa-

deni' nih t'a ayoasini' nin'igi

at'ego.

24 Ata ei sadinian'igi ho-

nislohdi bit dahonislon' dolel

nisin; ako ayoat'ei sadinian'-

igi deidoltsel; halah, nahas-dzan t'ahdo alnehdan ayo-asininih.

25 Ata ni'li'ni, a'at'e'-niyi'-

at'dini, nihoka dine e do ne-

daho'sin dah; nidih sih ne'-

hasin, ado di'di bit be'daho-zind niti sinit'a'igi.

26 Ado ni'zi' beh bit hwes-ne*, ado beti bit nahodesnih;ado ei beh ayoooni'ni behayoasinini'ni biyi'di daho-loh' dolet, ado sih dabiyi'di

honistoh' dolet.

WOLTAl 18.

1 Ako Jesus di sadigi yehhahasdzi'go hodahol ahigi bit

c'ijikai, a'kwi toh-ni1i'ni, Ki-

1

dran yolyehigi tsena, ado!a'kwi daak'eh, ei hodahot-ahigi bit bih jokai.

2 Ado Judas, ei nahwisni'-igi ei aldo' a'kwi ho'inh' ; ha-lah, Jesus t'a ahanh hoda-hot ahigi bit a'kwi nijikahei'banh.

3 Ako Judas alahjih' na-dailnin'hi in'dah Ferisiz bi-

ts'anden si'lago, ado binan-t'a'i hal nilgo bit ji'kai, a'k'a-

|kon* nadlo'igi ado honoyet',

j

tn'dah denih dajijahgo.

I

4 Jesus a'ho'didolnitigi

[t'aaltso hot beho'zin ako ei

I

binina bidasniyago abizdi'-

Inid, Hai'san* hadadohlh'?I

5 Ako ei anadahodo nid, Je-sus Nazarethdenigi lahh'.

i

Jesus ahodi'nid, Sih, ei as-

:t'ihh. Ako Judas atdo', ei

I

nahwisni'igi, yit na'zihh.

I6 Ako, T'a sih ei ast'inh,

jini'go bic'ih' hadzodzi'go ei

t'aaltso fanj in' ni'jih' ani'de.

7 Ado ninayizdet'kidtgo az-

di'nid, Hai'sah' hadanohtah?Ako adadi'nid, Jesus Naza-rethdenigi lahh'.

8 Jesus anado nid, San, sih

ei ast'inh disni'go nihil hwes-ne'. Joh, sih sikadanohta-dah didi bini'di dahdikah.9 Ako azdi'nidigi t'a ako'-

hodonil, Ei sadinian'igi dola'dah yo'ilt'e' dah jidi'nid

yen'.

10 Ako Saiman Piter bi dil-

tlis hayidzihs'go alahgo nait-

nifi'hi bi nal'a'i bija nisha-jihlgi k'iznil'hal. Ako ei

anal'a'iigi Mal'kas jolyeh.

11 Ako Jesus ei Piter ayi-

di'nid, Ni dilths Ih nantihh;da' beh-adla'ni sita senikan'-

igis do adesdhht' dah.12 Tf Ako jil'ahigi ado ha-

nant'a'i do', ado Juz bi si'lago

Jesus dayiltsod ado hwe da'

aztl'ohh.

13 Ado dahdahodiloz An'-225

18: 14 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 18: 28

nas altseh bic'in', halah,Kai'-

afas ei badani ni'lifih, ako t'a

ei naliah'igi biyf alahgo nait-

nin'hi nilinh.

14 Ado Kai'afas t'a hoh ei

Juz ba'hozdez'anh, Dineht'ala i, dineh t'aat'e-fiit'en ya'

dadotsalgo ei yaat'eh, jini'-

go.

15 Ako Saiman Piter ei Je-sus yike niyah, nanala' ohol-

ahigi aldo', ako ohol ahigi ei

alahgo nailnifi'hi hwe ho'-

singo, alahgo nailnih'hi bi

kin go'ne' Jesus bil yah aji-

az1*6 Nidih Piter c'eatindi tl'o-

di dzizihh. Ako ohol'ahigi

alahgo nailnih'hi hwe ho'si-

nigi c'izniyago asdzani c'ea-

tin yaahalyani yic'ih' hadzl:

ako Piter bil yah ajiaz.

17 Ako asdzani c'eatin yaa-halyani Piter ayidi'nid, Da'ni'is do di dineh bidahol ah-igi la* ni'lih dah? Ako ayi-

di'nid, Sih ei' dodah.18 Ado andal'a'i in'dah si-

lago akwe'e yil na'zihh, tsid

dabi koh' adayi'lago ei yehhi'da'idzit, halah, ako desk'az,

ei'bahh; ado Piter atah si-

zih'go na'idzil.

19 U Ako alahgo nailnih'hi

Jesus, bidahol ahigi ado honantin bi'nahozdel'kidt.

20 Ako Jesus hadzlgo adi'-

nid, T'a yit'ini dineh t'aat'eh

bic'ih' yasti' hit'eh : t'aa'la-

3 in' a'la-na'adleh-ba'-kin go'-

226

ne' in'dah bi-sohodizin-kingo'ne' aldo*, ado Juz a'la-hi'-

daadleh go'ne' nanistin; na-nil'in'go do ha'at'i'hi-dah bahasne' dah.21 Ha at'egosah' bi'nasidil'-

kidt? Dasidizts'ahlgi ei behbic'in' hasdzi'igi bi'ndabidol'-

kidt: joh, ei beh hahasdzi'igibil bedaho'zin.22 Ako kot'ego hadzodzi'go

haskeji-nat'ah la' hwi'gahgisizin'igi ei Jesus yildzidez-

kad, ado hadzi'go adi'nid, Daakot'egos alahgo nailnih'hi

bic'ih' hahi'dzih?23 Jesus ahodi'nid, Bahhi-

giat'ego hasdzi'go, ei bahhi-giat'e ba hol'ne', nidih ya at'-

ehgogo ha'at'isah' biniyehnasidi'nikad?24 Ako Annas hwe aztl'oh-

go Kai'afas alahgo nailnih'-

hi yic'ih' ahol'a'.

25 T[ Ako Saiman Piter a'-

kwi na'idzilgo sizihh. Ado ei

binina adahodi'nid, Da' ni'is

aldo' bidahol ahigi do la' ni-

lih' dah? Ako azdi'nid, Sihei dodah.26 Ako alahgo nailnih'hi bi

nal'a'i la', ei Piter yija k'inil-

hal'igi bik'ei, ei adi'nid, Da'dos da'ak'eh go'ne' bil nil-

tsah' dah?27 Ako Piter, Dodah, nado'-

nid. Ado t'a a'ko t'ahagonaaho'hai adi'nid.

28 H Ako Jesus c'inadezloz

Kai'afas bits'ahdo ana'ha-

18: 29 JAN BIK'EHGO HANFAYA'AT'E'HI 19: 2

t'inh-ba'-kin go'ne*; t'aiyisi

abin'igo; ako ei t'aaltso doana'hat'inh - ba'- kin go'ne'

yah akai' dah. Nihanh da-cin dadidlel dani'zingo, adohatis-adesdzah do dadidinldah sa sin dani'zingo, ei'banh.

29 Ako Pallet bic'ih' c'ini-

yah ado adi'nid, Di dineh-sah' ha'at'i beh bik'idahodo-anh?30 Ako hanadasdzigo ada-

hodi'nid, Do dineh bahhi-giat'e jiHn'go do nic'in' nida-hosidloz dah do hit'eh.

31 Ako Pallet anahodonldT'a nihi dahdahodolos, adot'a nihi bik'eh-o o ni'li bik'eh-

go han'daht'ihh. Ako ei' bi-

nlna Juz anadahodo nid, Di-neh dadlyllyel'go ei do beh-niha-haz'ah' dah;32 Ei Jesus t'a yeh hadzlyehgi at'ego ahodonil, ts'ide

dazdotsal'igi at'ego beho'zin-

go hadzodzl.33 Ako Pallet ana'hat'inh-

ba'-kin go'ne' yah anadzo-dzah, ako Jesus, Hakgo, biz-

di'nld ; ado abizdi'nld, Da'ni'is Juz alahgo-bi-nat'anini'lihh?

34 Jesus hananadzigo anih,

Da' t'as nih di beh adinih?La'dah dats'l se nil holne'?

35 Pallet anahodo nid. Da'si'is Ju nishhh? T'a nih ni

dine'e ado alahjih' nadall-

nin'hi sadanizloz. Ha'at'i-

san' banisiniyah?

36 Jesus anado'nld, Beh-si-holnlh'i ei do dl ni' bikagiigl

at'e dah; beh-siholnih'igi ni'

bikagiigl at'ego, el sandal'a'i

bit alk'oje dolel hit'eh; Juzbitahjih' do asididodlosgo

;

hidlh beh-siholnlh'i el dokodo' dah.37 Ako ei' binlna Pallet ana-

hodo'nld. Da' a'kos alahgo-nat'anl ni'lihh? Jesus ana-do'nld, Nih halndzligl at'ego,

alahgo-nat'anl nistihh. Dl'-

bahh sidizcihh, ado di'bahhnahasdzan bikagl niyah

;

t'aanrnl ba hasne' binlyeh.T'aadziltso t'aanl'nl dazni'-

zinigl ei dasizdlts'a'.

38 Pallet ahodl'nid, T'aanl'-

nlsah' el ha'at'l at'eh? Adodl yeh hadzl'go Juz yic'ih'

c'inanadzago ayidl'nld, Bah-higlat'e blyi'di at'din sil be'-

hozin.

39 Nidih beh-hidahosol'an'-igl at'ego hatis-adesdzah'igidineh la' niha behidiscid.

Ako dats'l Juz alahgo-bi-nat'anl niha be'didescil?

40 A'kohgo t'aat'eh hana-dadesgaz, Di dineh dodah,Barab'basgo dadi'nld. AkoBarab'bas el aga'l'nill at'eh.

WOLTA'I 19.

1 Ako Pallet ei Jesus dah-yidllozgo nalnestsas.

2 Ado si'lago c'il dadeni'nldeylzbizgo beh-na'nit'a-c'ah

a'dayllah, ado hak'ideldez-227

19: 3 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 19: 15

anh, ado beldla'di-e tsi'dideh

nahalin'igi yih dahastinh.

3 Ado adadi'nid, Halah, JuzAlahgo-Bi-Nat'ani ; ado ni'-

dahonests'in.

4 Ako Pallet ei' binina c'ina-

nadzago anayidonid, Jo'-

akon, dahonofinh, Riliic'in'

c'ihonislos, banhigiat'e bi-

yfdi at'dingo sil be'hozingoniliil be'dahodozinL5 Ako Jesus c'izniyah, c'il-

deni'ni beh-nanit'a-c'ah ha-k'idiango, e tsidedeh nahalin'igi atdo* beh jogalgo. AdoPallet adahodi'nid,Dmeh da-

nollhh.6 Ado ei binina alanjin' na-

daitnin'hi ado haske'ji-nida-

t'ani daholtsango hadades-gaz ado adanih, Tsin-alnaos-

zit bikajin* bil a'daolkal, tsin-

alna'oszit bikajin* bit a'da-

olkal. Pallet abidi'nid, T'a

nilii dahdahodolosgo tsin-al-

na'oszit bikajin' hot a'daol-

kal. Halah, sih, banhigiat'e

biyi'di at'dingo sil beho'zinei'banh.

7 Juz anadahodo'nid, Nilii

bik'eh-ooni'li holon, ako ei

bik'eh-oo'ni'li bik'ehgo daz-dotsal, halah, God biye' iz'dil-

yah ei'banh.

8 Ako ei' binina Pallet ei

ha'isdzi'igi yidizts'ahgo t'ah

bilahigo hidzisdzid.

9 Ako ana'hat'ihh-ba'-kin

go'ne' yah ananadza'goJesusayidi'nid, Hadensan' nani-

228

nah? Nidih Jesus t'ado ha-c'in' hadzi' dah.10 Ako Pallet ahodi'nid. Da*

dos sic'in' hadi'dzih dah ?

Tsin-alna'oszit bikajih' nil

adadolkalgo beh siholnih,

ado ne'didescilgo beh sihol-

nih'igi aldo', da' eis do nil be-ho'zin dah?11 Jesus anado nid, Beh si-

k'eh-didi'dleli ne at'din, yo'-

dahden nadet'ango t'eyah;

ei' binina nasiniltin'igi alah-

go banhigi a'dzah.

12 Ado bik'ijin' ei Pallet

hwe' didescil c'eh dzinizin;

nidih Juz hadadesgazgo ada-nih, Di dineh bidincit'go doSizar bik'is nilih dah. T'a-

hai'-dah la alahgo-nat'ani

adil'in'go ei Sizar yent'inh.

13 Ako Pallet ei ha'isdzi'igi

yidizts'ango Jesus yil^ c'iniaz

ado bikado anahat'ini yik'i'-

dahnezdah, kin-nahalgai'gi,

ei Tseh'-sikad holyeh, nidih

Hibru bizad k'ehgo ei Gaba'-tha holyeh. _14 Ako hatis-adesdza'i bi-

niyeh ast'e adadilne'go ba'-

holziz, ako k'adt ts'ide alni'-

niahh, ako Juz abizdi'nid,

Jo'akon, Alahgo nihi Nat'anidanol'ihh.

15 Nidih hadadesgazgo ada-di'nid, No'wehjin' ohlos, no'-

wehjih' ohlos, tsin-alna'oszit

bikajih' bil adaolkal. Pallet

ahodi'nid. Da' Alahgo nihi

Nat'aniis tsin-alna'oszit bi-

19: 16 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 19: 29

kajin' bit ideskal? Nadail-nin'hi alahgoigi anadahodo*-nid, NiHi Alahgo-Nat'aniat'din, Sizar t'eyah.

16 Ako yahoniltinh tsin-al-

na'oszit bikajin' hoi adadol-kal biniyeh ; ado ei Jesusdahdahodiloz.17 Tf Ado tsin-alna'oszit t'a

hoh jotinl'go, Tsi-ts'in ba'-

haz'anh holye le'igo jiniyah.

£i Hibru bizad bik'ehgo Gol-

gotha holyeh.

18 A'kwi tsin-alna'oszit bi-

kajin' hoi adaaskal, ado na-kizdilt'ego aldo' hoi adaaskal,

t'aalc'iji, ako Jesus ei alni'gi.

19 Ado Pallet beh-eho'zini

yeh-ak'eascinh ado tsin-

alna'oszit bila'tahdi dahyis-tsoz, ado beh-ak'eascin'igi

ei JESUS NAZARETHDO,JUZ ALAHGO-BI-NAT'A-NI.20 Ako di beh-eho'zini Juz

lan'i dayil'ta'; halah, Jesustsin-alna'oszit bikajin* hoi

o'olkalido ei kinjin' t'aayi'di;

ado Hibru, ado Grik in'dah

Latin bizad bik'ehgo behbik'idaascinh.

21 Ado Juz nadailnin'hi

alahgoigi Pallet adeyidi'nid,

Juz Alahgo-bi-Nat'ani ei t'a-

do beh-ak'eilci'hi, nidih JuzAlahgo-bi-Nat*ani nislinh, ji-

nin'igi ei t'eyah.

22 Pallet anado'nid, T'a bi-

k'eselcin'igi ei t'a bik'esel-

cinh.

23 TI Ado silago dani'lin'igi

Jesus tsin-alna'oszit yika yil

adaaskalgo behazdit'eh yeni'

din'go altayisfil, ha e aldo';

ako ha e do naskadt dah, bi-

k'osdo yago t'aat'eh t'o yis-

tl'ofih.

24 Ado ei binina adadi'nid,

Do ni'dahididohs dah, t'o bada'didikal, hai sin bi dolel.

Ako beh-ak'eascin'igi bo'ho-

dolnil biniyeh, Behadinis-t'ehigi altayisni, ado si e yadadi'kad ha'nin'igi, di t'aal-

tso binina silago ako'da-dzah.25 Ako a'kwi Jesus bimah

tsin-alna'oszit bi'gahgi si-

zinh, ado bimah bidezi' Meri,

ei Klopas be asdzahh, adoMeri Magdelin aldo*.

26 Ako ei' binina Jesus ha-mah dziltsan'go, ado oholah-igi la ayoajonin'igi bigahsizin'go hamah abizdi'nid,

Asdzani, niyaz ninil'inh.

27 Ado ei ohol ahigi abizdi'-

nid,Nimah ninilinh. T'a akoei ohol'ahigi t'a bih bagan'-go hoi anat'az.

28 H Ado di bik'ijin t'aaltso

a'dadzago Jesus bil beho'zin,

ako ei diyin beh-ak'eascin'-

igi bi'gah adolelgo azdi'nid,

Diba se'lin.

29 Ako a'kwi c'il-naatl'o'i-

bi-to dik'onzigi la' sikahh;

ako to-nayits'onsigi c'il-na

atl'o'i-bi-lo dik'onzigi yi ha-

dedesbin, ako c'il hi'sop yol-

229

19: 30 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 20: 1

yeh'igi, bitsin, yanh dahdez-anh, ako haze'j in' dahdei-dianh.

30 Ako ei' binina Jesus c'il-

na atro'i-bi-to dik'onzigi dzi-

ts'onzgo azdi'nid, K'adt bi'-

gah azlin'. Ado ha tsi yaa'jilago ado hwi sizi'ni hi-

naz'dinianh.

31 Tf Ado ei' binina, halah,Juz ast'e adadilneh'go ei'-

banh, haayinh-jinh do t'a

tsin-alnaoszit bika dahdahiz-deltin dah dolelgo, (halah, ei

haayinh-jinh ayoat'e azlin

ei'banh,) bijadt dahizdotih'-go ado yo'adazdolilgo bini-

yeh Pailet ban'dadzoskan.32 Ako silago yikaigo, a-

tseh'igi hajadtdzizti', ado ta'-

igi bil hoi adaaskaligi atdo'.

33 Nidih Jesus ba jikai'go

daznel'in hitmen t'a i'dan daz-tsan lanh', ako t'ado bijadtdadzizti' dah.34 Nidih silago la' tsiditan

beh hak'iz go'ne' yaayil'ged.

Ado t'a ako adeh dil in'dahtoh ha'na'

35 Ado ei yiyiltsan'igi ya-holne', ako ei yahalne'igit'aani; ado bil beho'zingo ei

t'aani yahalne', ako nihi dei-

dohdlaht.36 Ako di t'aattso ako'dzah,

ei diyin beh-ak'eascin'igi bo-hodolnit biniyeh, Bih ts'in t'a-

do la' k'idoltonl dah, hodo'nidyeni'.

37 Ado nanalahgi diyin beh-230 '

ak'eascin'igi anih, Ei t'aaltso

baada'dzisged'igi daznitin'dolel.

38 T\ Ado di bik'ijih' Josef,Arimithi'aden, ako ei Jesusbidahol ahigi la' naznt'ingo,halah, Juz bedzildzit ei'-

banh ; ei Pailet bazniyagoJesus bizi'i biji'ked, Nidides-tet, jini'go ; ako Pailet ha'-

dina'anh; ei'banh akonz ni-

yago Jesus bizi'i yeni' das-diltihh.

39 Ado Nikodimas aide'

a'kwi niyah, ei atse'dan tl'e-

go Jesus yaniyah'igi, ako jehtikani dahalcin'igi altanas'-

dzidgo jiniyinh, nezna'dindidahide'dlo' bi'gahgo.40 Ado Jesus bizi'i nidaz-

diltin'go, nak'a'at'ahhi tigai'-

igi in'dah jeh likan-halcin-

igi bit hak'idazdezdiz, Juzyo'adal'ih'go behaz'an'igi bi-

k'ehgo.

41 Ako a'kwi tsin-atna'os-

zit bikajin' hoi aolkal'igi ei

la' da'ak'eh; ado ei da'ak'eh-

igi a'kwi a'nid tseh bio'nil,

ako'ne'e dineh t'ahdo la' nil-

teh dah.42 Ako a'kwi ei Jesus ni-

dadzistinh, halah, Juz ast'e-

adadilneh'igi bijihh ei'banh;

ado tseh-an hodi'nil'igi t'aa-

yi'di ei'banh.

WOLTA'I 20.

1 Ado haayinh-jinh biska'-

ni, abinigo, t'ah cahalhel'go

20: 2 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 20: 17

Meri Magdilin jiscagi niyah,

ako jiscado tseh nahjin* ei-

t'afig-o yiyiltsanh.

2 Ako dasdilwodt, ado Sai-

man Piter ba jilwodt ado la'

idahol ahigi, ei Jesus ayoa-yo nin'igi bazniyago abizdi'-

nid, Boholni'hi yo'adestin

lanh', ado nidestin'gi do ni-

Yiil bedaho'zin dah.

3 Ako ei binina Piter das-diyah, ado nanala' idahol ah-igi atdo' jiscago jiniaz.

4 Ako akon t'aji'lah ahiz-

nelcahgo ei oholahigi la' Pi-

ter yadilwodt, ado jiscagi

altseh jilwodt.

5 Ado ya a'dzidzago, ako-ne'e jideih'go nak'ah'at'ahhi

dalgai'igi t'eyah akone'e si-

niFgo yiyiltsanh; hidih t'ado

yah iya dah.6 Ado Saiman Piter bike-

defi yiFwodtgo ado jisca go'-

ne' yah iyah, ado a'kwi na-k'ahat'ahhi dalgai'igi sinil'-

go yiyiltsanh.

7 Ado azedeltsoz'igi, ei hatsits'in bik'idesdiz hit'ehigij

do nak'ah^t'afihi dalgai'igi

bil sinil' dah, hidih t'a'la' bi-

k'idesdizgo t'asah'di siltsoz.

8 Ako la* o'hol'ahigi aldo'

akone'e yah iyah, atseh jis-

cagi yilv/odt yeni', ado ei yi-

yiltsah'go osdlahd.9 Halah, daztsahdeh nadi-donahgo diyin beh-ak'eas-cin'igi ei t'ahdo bil bedaho'-zin dah.

10 Ado idahol ahigi daba-gan'go, anat'az.

11 f Nidih Meri ei jisca bi-

c'eedahgo jica'go dzizihh,adot'a jica'go ya a'dzidzago jis-

ca go'ne' jideih'.

12 Ako God binal'a'i naki,

algai'go hadit'e le'i sike'godziltsahh, la' dzines'an hi-

t'ehgi sidah, la' ei dzidesezhit'ehgi, Jesus bizi'i sitih hi-

t'ehigi.

13 Ako ei ahodi'nid, Asdza-ni,ha'at'isah' ba nicah? Adoabizdi'nid, Halah, sih Boho-nisni'hi sits'ah yo'adestin

I

lahh' ei'bahh, ado hidestih'gi

do sil beho'zin dah.14 Ado kot'ego hadzodzi'gofanj in' najiyah, ado Jesussizih'go dziltsahh, hidih doJesus at'ihh dzini'zin dah.15 Jesus ahodi'nid, Asdzani,

ha'at'isan' ba nicah? Hai'-

sah'hantah? Ako hoh (Meri)da'ak'eh yaahalyani at'ihh

dzini'zingo azdi'nid, Joh, nihyo'ahwiniltih'go, nihwinil-tih'gi beh sil hol'ne', ako yo'-

ahodestel.

16 Jesus ahodi'nid, Meri.Ako hijiyago abizdi'nid, Rab-bo'nai, ako ei Na'nti'ni jini'-

go olyeh'.

17 Jesus ahodi'nid, T'adosih dinilci'di ; halah, t'ahdosita bic'ih' di'sah dah ei'-

bahh; hidih nilah sik'iso bi-

c'ih' dinah, ako bil hodil'nih,

Sih de'go deyah sita bic'ih',

231

20: 18 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 21: 1

niHi aldo' niliita; ado sih Godin'dah nihi aldo' nihi God ei'

bic'in'.

18 Ako Meri Magdilin na-dzago ado idahol'ahigi yil

daholne', Boholni'hi dziltsan-

go ado di di'igi yeh hac'in'

hahasdzi'go.19 Tf Ako fa ei bijinh iTan-go haayinh-jinh biskani ida-

holahigi a'la-adzago dada-deskal, halah, Juz ye'daldzit-

go ei'banh; ako Jesus niya-go alni'gi yizin', ado ahodi'-

nid, Nihil dahozon' le'.

20 Ado kot'ego hadzodzi'go,

ha' la* in'dah hak'iz ha'denel-

in'. Ako idahol'ahigi bil da-ho'zohd, Bo'holni'hi dadzil-

tsahgo.21 Ado Jesus anahodo'nid,

Nihil daho'zon; T'a sita si-

nil*a1gi at'ego, sih aldo' t'a

akot'ego nihi des'al.-

22 Ako ado di yeh hadzlgohak'ijih' deiyol, ado ahodi'-

nid, K'adt Nile'ih Diyini nihedaholoh le'.

23 T'a-hai'-dah bahhigiat'e

ba hidahidoh ah ei ba na'hi-

dest'ahh ; ado t'a-hai'-dah

bahhigiat'e do ba hidahi-

doh ahigi ei do ba na'hides-

t'ah dah.24 Tf l^idih Tamas, nakits'a-

dahigi la', Didimas jolyeh'-

igi, ei Jesus niyago do atahdah.25 Ako la' idahol ahigi ei'

binina adahodi'nid, Bo'hol-

232

ni'hi deiltsahh. Nidih aho-di'nid, Ha'la'tl'ah go'ne' bil

o'olkal hit'eh go'ne' t'ado yil-

tsah'go, ado si'la' t'ado ako-ne'e itsi'go, bil o'olkal hit'eh

go'ne', ado si' la' beh bik'iz

go'ne' do adesnih'go sih doosdlah dah dolel.

26 Tf Ado bik'ijih' tsebl yis-

kah'go hodaholahigi in'dahTamas yil nahaztahh; akoda'delkal hidih Jesus yahiyah, ado alni'gi yizih', adoadi'nid. Nihil dahozon' le'.

27 Ako Tamas ayidi'nid,

Ni'la' k'initseh ado si'la' ni-

nil'ihh; ado k'idilnih'go si-

k'iz go'ne' adilnih' ; ako t'ado

do indla'ni hidih indlahh.28 Ako Tamas anahodo'nid-go hac'ih' hadzl : Bo'honis-ni'hi, ado sih God.29 Jesus ahodi'nid, Tamas,

halah, sih ninil'ihh ei'bahhsindlahh; bil dahozo'ni eidi

do dasoih' dah hidih daos-dlahd.30 Tf Ado t'aani'go hodahol-

ahigi binal t'oahayui beh-eho'zini banj iyah, ei'di di

naltsos do bik'isdzoh dah.31 Nidih di'di bik'inehes-

dzoh, ako da'ohdlah dolel, Je-sus ei Christ at'eh, ei Godbiye' ako da'ohdlah'go bi'zi'

bik'ehgo inah nihe da holohdolel.

WOLTA'I 21.

1 Di t'aaltso ako'dadza do'-

21: 2 JAN bIK^EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 21: 15

bik'ijin' Jesus hodaholahigibic'in* adena'hodzoszind,Tai-birias be'ek'idigi ; ako ako-t'ego adehodzoszind.2 A'kwi a'la-a'dzidzaigi ei

Saiman Piter ado Tamas, ei

Di'dimas jolyeh, ado Natha'-niel ei Galiligi Ke'naden, adoZebedi biye', ado la' ohol'ah-

igi nakidilt'ego aldo'.

3 Saiman Piter abidi'nid, Lohahidestsosgo deyah. Ako,Nilii aldo' akon nil dikahdahodi'nid. Ado akon ji'-

kaigo tsinlgo tsin-nael bihjokai; ado t'a ei bi-tl'e t'ado

la* bil dazdezdel dah.4 Nidih hayil'kango Jesustabanhgi sizinh'; nidih Ida-

hol ahigi ei do Jesus at'ihh

dazni'zin dah.

5 Ado Jesus ahodi'nid, Alci-

ni, da' nihi c'iyan'is holon?Ako, At'din dadi'nid.

6 Ado ahodi'nid, Lo beh ha-haltso'si tsin-nael bi nisna-jifi'go tah daltsos, ako la'

beh hadadoltsos. Ako ei'

binina tah destsozgo to t'o-

ahayui hadadziltsos'go, c'eh

adajil'ind.

7 Ei' binina ei ohol ahi Je-sus ayoayo'nin'igi ei Piterayidi'nid, Bo'holni'hi at'ihh.

Ako Saiman Piter, Bo'hol-ni'hi at'ihgo yidizts'ango lo-

dayoleh'igi-bi-e yih hi'yah,

ado sis anes't'i' (t'a lici'igo

ei'banh) ako tayi' go'ne' bi-

dah dasdilwodt.

8 Ado la' idaholahigi ei

tsin-naelalts'isi le'i bil niel,

(halah, tabahhjih' t'aayidi,

nezna'dindi ades ez ei'banh,)

ako lo dayi'sod.

9 Ako t'a tats'a dziskaigoakon tsid koh'go dadzil-

tsanh, bikagi lo sinilgo in'-

dah bah do'.

10 Jesus ahodi'nid, Lo ha-dasoltsoz'igi la' kwe'e hi'da-

nohjah.11 Saiman Piter akon niya-

go lo-beh-hahaltso'si lo behhadezbingo tsilts'ei'sod, nez-na'din do'ba'ah asdla'din do'-

ba'ah tago lo dantsazigilafih' ; t'oahayui lahh' nidihlo-beh-hahaltso'si t'ado k'in-

dlad dah lahh'.

12 Jesus ahodi'nid, Hak'go,da'ohsahh. Ako idahol ahigi

t'ado la'i nidih, Hai la an-t'ihh ? dahodi'nid dah ; Bo-holni'hi at'ihgo bil bedaho'-zin ei'banh.

13 Ako Jesus ado ko'jih'

dahdiyago bah nedinil'go

hatayizni in'dah lo aldo'.

14 Dadziztsahden nazdidza-do bik'ijih' di bil k'adt tadi

hodahol ahigi bazniyah.15 Tf Ado da'jiyahgo Jesus,

Saiman Piter ayidi'nid, Sai-

man, Jonas biye', da' di'is

bilahgo ayoasini'hih? Akoabizdi'nid, Aou, Boholni'hi

ayoanoshi'go nil beho'zin.

Ako anabizdo'nid, Sih dibeh-yazi baaholyahh.

233

21: 16 JAN BIK'EHGO HANE'-YA'AT'E'HI 21: 25

16 Ado naki'di hanadzodzi-go ajinih, Saiman, Jonas bi-

ye', da' ayoas'asini nih ? Akoahodi'nid, Aou, Boholni'hi,

ayoanosni'go nil ^beho'zin.

Ako anabizdo nid, Sih dibehbaaholyanh.17 Ado tadi hac'in* hadzigo

anahodonid, Saiman, Jonasbiye*, da' ayoas'asini'nih ?

Ako Piter banhbi'ni, halah,

tadi, da'ayoas'asini'nih, biz-

di'nid ei'banh. Ako ahodi'-

nid, Boholni'hi, t'aaltso nil

beho'zin, ayoanosni'go nil

beho'zin. Jesus anahodo'nid,

Sih dibeh baaholyanh.18 T'aani, t'aanigo an'dis-

nih, a'nid naninah yendant'a nih akananilzis nit'eh,

ado t'a nih ni ni'zingo nani-na nit'eh ; ako hidih hasin-tihgo alts'ahjih' k'ididil'cil,

ado la'dah akanidiyosis, adodo de^sal dah nih ni'zin negonanilte dolel.

19 Di ei yeh hadzl, ei daz-dotsalgo beh God bil jilih'

do, ei bil beho'zingo. Ako di

beh hadzodzlgo, Sike yinal

hozdi'nid.

20 Ako Piter hidzizyizgo, ei

234

oholahigi Jesus ayoayo'-hin'igi hake yigalgo dzil-

tsahh; ei da'jiyah yendanhayidt yik'ijih' sitifi'go, Bo'-

honisni'hi, hai'sah' anidoltel?jidi'nid yeni'.

21 Piter holtsahgo Jesusayidi'nid, Bo'honisni'hi, di'-

sah' dineh ha'at'i yandogal?22 Jesus ahodi'nid, Nanis-

dzajih' bi'ni' siba' nagah ni'-

singo dasah' dilil? Nih sikeyinal.

23 Di ha'isdzi'igi ak'iso bi-

tahgo a'dahidezdlad, di ohol-

ahigi do dadotsal' dah, dani'-

go: hidih Jesus, Do dado-tsal' dah, do ni' dah; hidih,

Nanisdzajih' bi'ni' siba' na-gah ni'singo dasah' dilil?

24 T[ Ohol'ahigi di'di yana-halne', ado di'di yeh yik'eas-

cihh; ado ei yahalne'igi t'aa-

nigo nihil bedaho'zin.

25 If Ado Jesus t'oahayui

lahgo adat'ei aldo' yanayah;yanayah'igi t'aaltso beh-ak'eascih'go naltsos t'oaha-

yui dolel, nahasdzan hidih

bika'i do ba haz'ah dah dolel

sa'sin ni'sin. Ei t'a akot'e

do.

DALADI A'DADZAI ba hane^

WOLTAl 1.

1 Thiafilas nili'ni, atse'danbik'eselcin'igi ei t'aattso Je-sus yandidzado, in'dah nidi-

nitan yendo,2 De'go a'bidoltinh bijin'-

jin* ei dabididoralgo bita-

dzizla'igi God bi Niic'ih Di-yi'ni beh beh-hodzis ani baz-diniahh do'bik'ijin':

3 Ado ti'hozni do'bik'ijin'

aldo* ei t'aani Hinago hacin*i'dilyah, di'di lan'i beh t'aani-

go a'dza, ado dajoin'go diz'-

din yiskanh, ako ei' biyi' Godbeh-boholni'hi ya yal'ti*.

4 Ado bil alii-najikai'go ha-c'in' hahasdzigo adi'nid, T'a-

ka Jerusalem bits'anjin' dah-dohkah yi'la', nidih di biba*

adanoht'eh, Ata yenihonian'-igi, ei' beh nihil hwesne*, akodasidisots'an.

5 Ako Jan t'eyah t'aani tohbeh nahadlago-yeh-taagishit'eh, nidih nihi t'eyah Nil-

c'ih Diyini biyi' lanihidido-

gis, kodo t'ado lah'i yilkahi.

6 T[ A'kohgo bil ahi-najikai-

go hidahodil'kitgo adadi^'nid,

Boholni'hi, da' k'adis Izrel

dine'e beh-oholni'hi bandi-niah?

7 Ado abizdi'nid, Holzis'igi

indah yihah'igi ei do nihil

be'dahodozihl biniye' dah

;

nidih Ata t'a bih beh-bidzi'li

bi.

8 Nidih Nilc'ih Diyi'ni nihehodolel, ako ado bik'ijih' ei

beh-adzi'K nihe hodolel: akonihi Jerusalemgi, ado Judi'-

ahgi t'aat'e-hit'eh, ado Se-me'riagi, in'dah nahasdzanhidanes ahgo se nisozih' do-lel.

9 Ako kot'ego hahasdzi'got'a daznil'ih'go de'go dahbi-didiltihh, ado k'os basegizgoei beh hoi c'a silih'.

10 Ako de'go ajiyago, yahbiyigo hazoo dazdezih'go,hit'eh jo'akon, dineh le'i na-ki'go, ligai yehadit'ego hwi'-gahgi yizih',

11 Ei aldo* adi'nid, Nihi Ga-hlido dinee, ha'at'egosan*ya'dilhil biyi'go deg dadoh-ih'go nasozihh? Di Jesust'a ei nihits'ahdo ya'dilhil

biyi'go dahbididiltin'igi, de'-

go holel'go daoltsan'igi gia-

t'ego nadodal.12 H Ado dzil A'livet yol-

ye'hido Jerusalemgo hiji'kai,

ei Jerusalemdo t'aayi'digi,

235

1: 13 DALADI A'DADZAI BA HANE' 1: 26

Haayinh'jinh odai'igi bi'-

gahgo.13 Ado niji'kaigo naade'gi

kin go'deg hadziskai, ako'ne'

nidziztan nit'en Piter, adoJems, ado Jan, ado Andrew,ado Filip, ado Tamas, adoBarthalimew, ado Matthew,ado Jems ei Alfi'as biye',

ado Saiman Zilo'tiz indahJudas, ei Jems bi'nai.

14 Di t'aa!tso t'ala'iigi ban-tsi'dadzikesgo nas holziz ha-

zo o sodazdilzin, asdzani bil,

indah Meri ei Jesus bimah'-igi indah bik'iso aldo'.

15 TI Ako kwe e nelka' yen-dan Piter i'dahol'ahigi yini'-

gi yizin go adi'nid,(i'dah nez-

na'din do'ba ah nadin jilt'ego

a'ladzizhh'.)

16 Dineh sik'iso t'a di beh-bik'eascih yehgi a'dza, Nil-

c'ih Diyini, Devid bize' beh,

Judas bah hadzodzi'igi, ei

yike yikahi Jesus dayil-

tsod.

17 Ei hoi nihil eVW ado di

banekai'igi atah badet'ah ni-

t'en.

18 Ako di dineh bahhigiat'eyik'e ne'ni'lago ei beh ke'-

yah nayisnih'; ado bitsi ha*-

yago hadago go' ako bi bidt

yisdoh' indah bih c'i yeni'

t'aat'e hal'hehz.

19 Ado Jerusalemgi keda-hat'inigi t'aaltso bil be'daho-zin', ako ei' binina t'a bih da-bizad bik'ehgo keyah Asel'-

236

dama hosye', olye'i ei Keyah-Dil holyeh.20 Joh, Sin-bah-naltsos'igi

ei biyi* beh-ak'eascihh, Bi'ni

dineh la' bagan yehgi donagah'i dah do, ado do yi

kehat'ih dah do: ado bi

tsask'eh yehjih' la ana'do-dal.

21 Di binina di dineh ni-

hil nakai'igi, nile Jesus Bo-holni'hi nihinal naga yen-dan,22 Jan loh beh nahadlagoyeh tahazgiz yeh'do, indahJesus nihits'ahdo dahbidil-tihh yeh bijih'jih', nihilah-

deh ladah hi'didoltel, nadi-dzahigi nihil bahojilne' dobiniyeh.

23 Ako naki hi'dazdinil, Jo-sef ei Barsibas yolyeh'igi, ei

akedeh bi'zilgi Justus yol-

yeh', indah Matthaias.24 Ako sodazdolzingo adaz-

di'nid, Nih, Boholni'hi, dinehdabijeih t'aaltso nil beho'-zinigi, di hidilt'ehigi hai sin

hidi'niahh?25 Ako di banekai'igi indah

danihi dol'adigi atah yanagado biniyeh, ei bits'ahdo Ju-das behaz'ani yilis yiya'gonai'tliz, t'a bahazan'igo dogalbiniyeh.

26 Ako tseh awo'zi beh-e'-

hozih'hi beh-ak'eascin'igi ei

Matthaias hayi'ahh; ako ei

daradi lats'adahigi bil ho'-

derta'.

2: 1 DALADI A'DADZAI BA HANE' 2: 17

WOLTAl 2.

1 Ado asdladin yiskan bi-

jihh ei Penticast ts'ide ba'

holzizgo t'aadziltso t'ala'iigi

bantsi'dadzikesgo t'alah'igi

nidziztanh'.

2 Ako t'ado hoya'ni ya'dil-

liil biyfden ni'yol tsoh na-halingo hodists'an, ado kinbiyi* nidziztan ne go'ne' ha-de'bind.

3 Ado atso dahalgfzi kon'nahalingo dadziltsanh, adot'a dajil'anh hakajin' ah-hwizlind.

4 Ako t'aadziltso Nilc'ih Di-yini hwi hadade'bind, adoNilclh Diyini sad afan ada-t'ehigi hadeidez'ango behhadadzisdzi.

5 Ado Jerusalemgi Juz di-

nee yaat'ehgo dahodi'sini

ke'dahat'inh, al'an dadineet'aaltso bits'anden.

6 Ako di hodists'anlgi dei-

dizts'afigo tl'odi a'la-silin'igi

t'o-bil-adahayui, halah, di-

neh t'ala'i nitinigo t'a hohdahazadigi yeh ya'dalti'go

dazdizts'an ei'banh.

7 Ado tsi'dazdesyiz'go t'o-

hol-adahayuigo al'c'in* hada-dzisdzi'go adazdi'nid, Jo'-

akon, da di t'aaltso ya'dalti'-

igis do Galili dine e adat'e

dah?8 Haat'egosan' ako dineh

t'aaniltso nidahacin'ji sadigi

yeh ya'dalti go dadits'a'?

9 Parthia dine'e, ado Midia

dine'e, ado Tlam dine e, adoMesopote'mia yi ke'dahat'in-

igi, ado Judi'agi, ado Kapa-do'sigi, ado Pon'tusgi, indahE'sagi,

10 Fri'jiagi, ado Pamfi'liagi,

ado Tpiptgi, ado Li'biagi,

Sairi'ni binago, ado Romdenfiidaneh'igi, Juz indah la*

dineh Juz binahadla' deini-

zihlgi,

11 Krit dine'e, indah Erabdine'e bil' t'a nihi nihizadyeh ya'dalli go dadits'a', Godayoat'e'i yanaga'i at'eh.

12 Ako t'aadziltso t'o-hol-

adahayui indah do da az'do-

dlah dah, ako arc'in' hada-dzisdzi'go a'dajinih, Di'sah'

ha'at'i biniyeh a'dzah?13 La* ei hadadloh'go ada-

nih, Di dineh c'il-naatl'o'i-bi-

to a'nidigi yeh nidanicadlanh':

14 H Nidih Piter la'ts'adah-

igi yil nazin'go ei beh bi-

*c'ih' hadzodzi'go azdi'nid,

Nihi Judi'a dinee, indaht'aanoltso Jerusalemgi ke'-

dahoht'inigi di nihil beda-ho'zin le*, ado sizad dayi'not-

ts'ah:

15 Halah, di do daadla-ni dah nihi adenohsin'igi

at'ego, joh, indah deg daha-diahh'.

16 Nidih ei Joel, ahodoni'-li-yahalne e yeh hadzi yeni*

at'eh;

17 God adi'nid, kot'e do-237

2: 18 DALADI A'DADZAI BA HANE* 2: 30

let, Nihont'i'jin' ayilkan'goats'is dahanan'igi t'aattso

sih Nilc'ih Diyin bik'i-dol-

doh, ako niye'keh indahnitsi'keh God ya'dahalne* do,

ado nilii tsilke danilin'igi

bit a'dahane' dolet, ado nilie

hasto'i danilin'igi nidayiyet'

dolet.

18 Ako ei yotkatgo sih ni-

dal'a'i indah asdzani sih ni-

dalViigi sih Nitc'ih Diyinibik'i-doldoh ako ei God ya-dahalne' dolet:

19 Ado wo'dahdi ya'dithit

biyi'di ah'le, indah wi'yahdinahasdzan bika beh-eho'zinidezdottset; dil ado kon' indaha'hi, tit nahalin'igi:

20 Johonaai cahathet nido-dlet, ado olje t'eyah dit ni-

dodlet, Bo'holni'hi dogat'igit'ahdo ba' holzisgo ko'donit.

21 Ako ako'donit t'a-hai'-

dah Bo'holni'hi bi'zi' na'yo-kanhigi ei yisda'dogat.22 Nihi Izrel dine'e di sad*

dadohts'ihh, Jesus,Nazareth-do dineh nihitahgi God ayo-at'ego a'yilah, ayoat'e ya-nayah'igi, indah ali'le, in-

dah beh-eho'zini beh, ei behGod nihitahgi yanayah ; ei

t'a nihi nihil bedaho'zin at-

do^:

23 God bi nahat'a' do tahgoan'dolnit'igi, indah atse'dahbit beho'zinigi, ei beh baz-nittin'igi, nihi bahhigi ada-t'ehigi dabi'la' beh tsin-at-

238

na'oszit bika bit a'dasotkalado dasothihh'

:

24 Ei God ne'idi'sah tiho-yonih'go anineh bits'ahdoyidi'cit: halah,ei doho'tah'le',

at'e dah ei'bahh.

25 Joh, Devid beh hadzodzi'-go ajinih,

Boholni'hi t'aa'tajih' si-

tsi'jih' yis'ihh,

Nishajihgo si'gah na-gah', ako do nah'jih*

asijo'le at'e dah:26 Di' binina sijeih bit ho'-

zon, indah sitso t'aiyisi

bit ho'zoh;T'ah na bilahgo sits'is

aldo' naoli'go hanal-yihh' do:

27 Halah, Nih do He'dizdi(ei hoye'go tiho nih ba-haz'ah holye'di)

Si sizi'ni bi'nidi nih ni'zin

dah ei'bahh.

28 Ado atdo' nih diyinigi dobi'nidi ditdzid'igi yidot-

tset' dah.Inah ba' hont'ilgi sit be-

ho'zingo a'sihdlah;

Ninih beh it-ho'zoh si

hadez'bingo a'sidi'lit,

29 Dineh siklso, si'nidi has-to'i a'hoyani Devid beh ni-

hic'ih' hasdzih, ei daztsanhindah teh-yiltihh, hidih bihjiscaigi ei kwe e nihitah di'-

jih'ga30 Ei'bahh a'hodoni'ti-ya-

halnee jihh'go ako God t'a

bih binal hacin' adi'nid. Ha-

2: 31 DALADI A'DADZAI BA HANE' 2: 45

ts'ando nidahwileh'igi nasocil'go la* nat'ani dasidah'igi

dahbizdi'noldal;

31 Di atse'dan bil be'ho-zindgo, Christ na'liinadigi

beh hadzodzi',Hayf sizi'ni doHe'diz hol-ye'di ho'nf sida'

dah nit'efi, indah bits'is ni-

dih dildzid'igi t'ado yiyiltsan'

dah.

32 Di Jesus, God na'bidi'sah,

ei t'aaniltso badahwilne'igiadet'ihh.

33 Di'banh God bi'la' nis-

na'jinlgi beh wo'dahdi dah-yidiltinh, ado Ata bits'ah-

den God bih Nilc'ih Diyinbeh ha'nihot'ango, di daol-

tsan'igi indah dadohts'a'igi

ha'dayil'doh.

34 Halah, Devid ei t'ado

ya'dilhil biyi'go iya dah: ni-

dih t'a bih anih, Ei Jiho'vahsih Bohonisni'hi ayidi'nid,

Si'la' nisna'jih go dahnidah.35 Nih daana i bika dahdi'-

nilezgo as'lago indah. ^

36 Di' binina ha'nidi Izrel

dine'e t'aaltso t'aani'go bil

bedaho'zin le', Joh, God ei

Jesus, t'a ei tsin-alna'oszit

banh'gi bil a'dasolkahgi ei

Boholni'hi indah Christ ni-

lih'go a'yilah.

37 T A'kohgo di deidizts'an-

go t'a a'ko dabijeih baa'daaz-jil nahalin silin', Piter indahla' daladigi aldo' t'aaltso

adayidi'nid, Dineh sik'iso,

hasah' dadinil?[Navaho] 16

38 Ako Piter ayidi'nid, Ban-higi adahnil'igi yo'adahidoh-ah, ado nahadlago toh behtadanihididogis, Jesus Christbi'zi' bik'ehgo, bahhigi adah-nil'igi niha na'hididot'al bi-

niyeh, ado God bih Nilc'ih

Diyini nihi dadolel.

39 Beh a'hanihot'anigi ei

nihah, indah nihada'alcini

aldo', ado . ni'zadi hidakai'igi

t'aaltso bah, Boholni'hi nihi

God, t'a Hak'go, yididonil'igi

hidih t'aaltso.

40 Ado sad t'oahayui yehyaholne' indah na'yoskan'go,

Di nahonestl'izgo hidakai'igi

dahinan'igi bitahden yisda'-

hohkah, jini'go hadzodzi'.

41 T'a a'ko ei bil dahozon'-go hazad_ dayiltsod'igi na-hadlago toh beh tadabidis-

giz: ado t'a ei bijinh tadi

mil bi'gahgo dineh ho nana-kai.

42 Ado dal adi bih na ntin'-

igi bik'ehgo hazo o nidajikai'

indah bil a'la-ni'dajidleh, in-

dah bah nina'dajitih'igi, in-

dah sohodizin'igi dah.

43 H Ako nidajikai'igi t'aal-

tso bik'e t'o-bil-dahoye' ; adodal'adigi lah'i ali'lego indahbeh-eho'zini a'dayilah.

44 Ado t'aaltso da osdland-

igi t'alah'igi nahaztanh', adot'ala'iigi baji'lah' nit'eh.

45 Ado beh bidaholnih'igi,

indah dabih nalye'i ba'nda-hazni', ako ei dineh t'aal-

239

2: 46 DALADI A'DADZAI BA HANE' 2: 47

tso bih beso a'dadinigi yita-deznl.

46 Ado Bi-sohodizin-kingo'ne* t'aakwi jinh t'ala'i

bantsi'dadzikesgo nidajikai,ado dabagan'di bah deyannit'en, bit dahozon'go indah

240

t'ata'i bantsi'dadzikesgo da-ha c'iyan' da'jiyan nit'en,

47 God yadahanih', ado di-neh t'aaltso bil ya'adajit'eh'-go. Ako Boholni'hi t'aakwijinh yisda'-hakahigi ho' da-yinil.

PAL YIL-ADI BIH NALTSOS ROMGI

KEDAHATINI BICIN^

WOLTAl 1.

1 Ako Jesus Christ bih nal-

te' Pal, dol'ali, t'asahdi Godba hane' ya'at'ehi yahalne'i

a'bidilyah.

2 Ei t'a bitse'dan diyin beh-ak'eascin'igi biyi* nasgo aho-doni'li-yahalne'i yeh ya'ni-

honianh.3 Biniye'i ei biye' Jesus

Christ Bi'dahonilni'hi, ei De-vid bih dine'e aholci'ti la'

at'eh:

4 Indah God biye' at'e'i ei

di beh be'hozihd, ayoat'ehbidzi'li ado Nilc'ih Diyinibeh, ado daztsah'den na'ho'-

nin.

5 Ako t'a ei bits'ando dajo-ba'i indah dadol'ali a'nihidil-

yah, al'an dadine'e t'aaltso

bitahgo bi'zi' bik'ehgo wodla-ni yi'dahotnih' dolel:

6 Ako ei bitahjin* nihi atdo'

Jesus Christ nihi nil'nin.

7 Ado t'aaltso Romgi keha-t'ini, God ayoayo'ni'ni, t'asah-

di diyini bidonid: ajoba'i

indah bik'eh-hozo'ni nihi'

doh, God nihita indah Bi'da-

honilni'hi Jesus Christ bi-

ts'ando.

8 TI Altseh', nihi daohdlan'-igi nahasdzan bikago hao-dzi'igi, ei bik'eh Jesus Christbeh, sih God ahe'he bidi'nid.

9 Ako t'ado a'hodisze'hi so-

diszingo t'aa'lajih* nihi atdo'

niha adisnih', di'di God sa bil

beho'zin, si sizi'ni beh banas-algi Biye' ba' hanelgi bi-

k'ehgo:10 Di k'adt holzis'igi ho-

zoh'go niha de'sal li, bikahsodiszin, God ini'zindan.

11 Beh nihidzil doleli nilc'ih

t'a joba'e ayilya'i sil beho'-

zinigi la' nihi deslel'go bini-

yeh t'a k'aden nihiltsanh;

12 Aldisni'ni ei dih, nihi

indah sih do' ahelt'ego t'ala'i

wodlani deisidlango ako in-

dah nihil dahozoh' dolel.

13 Ako sik'iso lahdi adi nihade'sal nizin', (nidih nat'ahaso'sini) ei di nihil be'daho-dozihl, k'adt t'eyah nihitah-

go deisohdlahdigi nanise' bi-

nest'ah'igi k'ehgo beh nihi

di^nes'inl, la' al'an dadine'ebitahgo giat'ego.

14 Sih t'eyah di bic'ih' ban-ha'a'i nislihh, Griks indahal'an dine'e nidaldzi'di, indah

241

1: 15 ROMGI KEDAHAT'INI 1: 28

dineh dahwiyani, ado do-

dahwiyani aldo'.

15 Ako k'adt niliic'in' ast'e-

a'disyah t'a nina'dinist'injin'

Romgi kehoht'ini hane' ya a-

t'ehi beh nihil dahodesnihi.

16 Ako Christ ba' hane' ya'-

at'ehi do baya'nisin dah, ha-

lah, ei God bih beh-adzi'li

bik'ehgo yisda'ilde'hi, da*o-

dlan'igi t'aaltso bic'in', Juzaltseh indah Griks aldo' bi-

c'in'.

17 Halah, t'a ei biyi'gi Godbih t'a-ako-giadza'igi beho'-

zin,odlando naodlani,t'a beh-ak'eascinigi at'ego, banhigi-at'e-banh-at'dini ei odlanhyeh hina dolel18 H Ako ya'dilhil biyi'den

God bih beh-atiell'ni beho'-

zin, dineh t'aaltso do-God-bik'ehgo-adat'e'i bic'in*, in-

dah dineh bih do-akwi-ada-t'e'i, ei do-akwi-adat'e'i biyi'

t'aani'ni ya adayo'sin.

19 Halah, dineh ei t'aaltso

God at'e'i bil bedaho'zin, akoGod t'a bih hoi ye'daho'sind

ei'banh.

20 Halah, bih do-daat'ini na-hasdzan al'ya-do t'a yit'inh,

a'dalya'i beh beho'zin, t'a

bih beh-adzi'h hol'agoigi adoGod at'e'i; ako do do beh-a'dahozdilzin le* at'e dah.

21 Halah, God bil bedaho'-zindan nidih do ei jilih'go

ha nitsi'daEes, do nidih ha-

c'in* aheh dani'zin dah, ei'-

242

banh banhigiat'e bil a'da-t'ihh, indah dabijeih ban-higi adat'ego ei bil tl'e ada-ho'sin.

22 T'a a'ko nidih ayoat'ehhwiyani danidlinh dani'zin,

nidih ei do hwiyan dah a'da-

dilne'.

23 Ado God yeh-ayoat'ehyeni* lahgo a'dayilah, dines'-

cin indah nidat'a'i, indah ni-

daldlosi, indah nida'nal di

yi'dailah.

241IKot'e banhGod aldo' yo'-

adibidez'anh dabijeih banhi-giat'e yeh yi'dindani'li'ni bi-

c'ih', indah dabits'is do bil

dani'lin' dahgo adayo'sin:

25 £i God bih t'aani'ni wo-c'id yil alnadeznil, ado a'dal-

ya'i yic'in' nidaha'la do bil

dani'linh, Tila'i bilahgo ; ei

hol'ago baha nih. Akot'e le*.

26 Tf Di' binina ba'i'hi bi-

dahononi'ni bic'in' God yo'-

adabidez'anh : halah, bidaas-dzan nidih do a'dadonil dahyengi a'da'dil'lnh.

27 T'a akot'ego dineh aldo*

asdzani al'in'gi bil bedaho'-zin nidih yits'anjin' a'dat'e-

go ;joh, t'a bih dah t'aiyi-

si ba'i'hi bidahononi'ni yehaha-naldeh', ado di yeh aha-naldeh'igi ei nat'ango yik'e

tidahonih.

28 H Daholoni t'aaltso bil

bedaho'zin nidih God t'eyah

do t'a'k'adt denizih' dah, ei'-

di banh God hoye'go antse'-

1: 29 ROMGI KfiDAHAT'INI 2: 10

haEesi ya'dahodez'anh, in-

dah al'an adat'e'i do-bida-honedz^ni aldo' bic'in*.

29 Ako di t'aaltso bl dahel,

dc-akwi-adat'e'i, na'ageh'beh tsi na ada'i, banhigiat'e'i,

adahononi'ni, a'doya', adah'-jih'idli'ni bi dabel', indahadiyolyel' ; sad e't'ah, anot'ahindah adilah;

30 Asezin nat'a'i, ane'denyaRi% God dejo'la'i, do-il-i-

linh, a'dahanih, a'dadzodli,

banhigiat'e'i a'nidi an'dayo-dli'li, bisci'ni do yik'eh-da-

hol'i'ni.

31 Do-ak'idaditin'hi, atha-

det'ahh dayini'si, t'o ak'inda-

kai, hidacoh'i do banaho'johadat'e'i, do bit a'hojoba'i:

32 Di ako'daniligi t'aaltso

a'dodiht; akot'ego God ye-has'anh ; di bit bedaho'zinnidih t'a yandakai, ado do di

t'eyah dah aldo', la* do' yan-dakai ei bil dahonel'nih.

WOLTAl 2.

1 Ei'banh la dineh no'ti'ni

do anjit'ih dah, nanalahjih'dineh ani'li beh, halah, behanant'ini, ei t'a nih beh a'da-

nant'ihgo at'eh ei'banhjako

lahjin' beh anant'ini ei nihaldo' bananinah.2 Di nihil bedaho'zin ko'-

dajit'inigi ei God yehas'anihak'ijin' saanh', t'aani'ni bi-

k'ehgo.

3 Indah nih dineh la' ko'da^

t'inigi beh bananfingo, t'a

ei nih aldo' bananin^go, da'

God yehas aniis ba dadi de-sal nih ni'zin?

4 Doda'i dats'idih:beh-ajo-ba'i k'ehgo fan bic'ih' nina'-

hidahi niyo'lali do nil beho'-zin dah ei'banh?5 Ado nijeih tseh' nahahniindah do-lahgo-o'ne'-at'e'i

beh ati'doni'li a'danihi'nil,

atidinil bijih'jih', ei God t'a

bih nihil ye'hodosihl, yehas-ani ya'at'ehi bik'ehgo.

6 Dineh t'aaltso al'an ada-niligi bik'ehgo ei God hac'ih'

na'diyolel:

7 T'aaltso ni'zago ha'daol-ni'ni ya'at'ehgi ahat'ini behayoat'e'i, indah beh-il-idli'ni,

indah inah doyicoh'hi ha'-

deidezlh'i, ei t'eyah hoi ago-inani dabih dolel:

8 Nidih t'aaltso a'c'ahh-ya'-

dalti'i indah t'aani'ni do yi-

k'eh-daholl'ni, nidih do-a-kwi-adat'e'i yik'eh-dahol'ihh,

ei t'eyah ye'go ahacin'i in-

dah atidolni'li dabih dolel.

9 Dineh t'aaltso al'an daha-nani banhigi adanili ei tiho'-

nih indah ac'in'-nahwi'nahdabih do, Juz altseh indahGriks aldo',

10 Nidih dineh t'aaltso al'an

dahanani inah-ya'at'ehi yan-dakai ei t'eyah ayoat'e'i, beh-il-idli'ni indah bik'eh-hozo'ni

dabih do, Juz altseh indahGriks aldo'.

243

2: 11 ROMGI KfiDAHAT'INI 2: 25

11 Hdlah, God ei dineh al'an

adat'eli do bil al'an at'ego

yantse'Ees ei'banh.

12 Halah, bik'eh-o'o'niH ima-

ged banhigi a'dadzai ei bi-

k'eh-o'onili t'aged a'dado-dinl: indah bik'eh-o o nili behdaholon nidih bahhigi a'da-

dzai ei t'eyah bik'eh-o'o'-

nili beh ban'dahodot'inl ei'-

banh;13 (Halah, bik'eh-o'onili dei-

dits'a' hidih do yik'ehgo as-

t'e'-daone' at'e dah God binal,

bik'eh-o'o'nili yik'ehgo ada-ni'li ei t'eyah t'aiyisi ast'e'-

danih14 Halah, al'an dadine'e di

bik'eh-o'onili beh a'dadin'-

igi, t'a bih adat'e k'ehgo bi-

k'eh-o o'nili yik'ehgo a'danil,

a'kohgo bik'eh-oonili beha'dadinigi ei t'eyah t'a bihbik'eh-oVnili a'dadanidlihh:15 Ako ei bik'eh-o o nili o o*-

li'li dabijeih biyi'di beh bi-

k'edaascihh hidahalin ei be-ho'zin, indah il-eho'sini ei

,

aldo' bit dahalne', ado lahjih'

ak'jhodit'ah t'eyah yantsi'-

dakes, t'a dabih ei dodagoei'banh;)

16 Benilkango dineh al'an

adajit'e'i nidaznil'in yeni* ei

God yehas'ani yeh han'do-t'ihl, Jesus Christ beh, sa'

hane' ya at'ehi bik'ehgo.

17 Tf Jo'akon, Ju ni'di ni'ni

indah bik'eh-o o nili beh an-

t'eh, indah badzinili ei God,244

18 Ado nth t'eyah yi'na-

haa'i nil beho'zin, indah al'an

at'e'i dabi'yisi nil t'a-a'ko, in-

dah bik'eh-oo'nili beh nan-dinestan:19 Ado do-daoi'ni ba'na-

sah, indah bil-datl'e'i dahol-in'jin' bil c'eheskah nih ni'-

zingo ei nil t'aani,

20 Ado do-dahoyani nanis-tin nih ni'zin,alcini bo'horahinislihh nih ni'zin. Nih t'e-

yah bik'eh-o*o nih biyi' beh-eho'zini indah t'aani'ni at'e'i

ne holoh.

21 Nih t'eyah, jo'akon, lah-

jih' nantini ni'linh, akot'e

nidih nih t'eyah do na adin-tin dah, ei'san' ha at'ego ?

Nantingo lahjih' dineh. Doazniinh' dah, bidinih, nih'-

san' da' aniinh'is?

22 Nih, lahjih' dineh. Do az-

dile dah bidinih. Da* adile'is?

Nih al'ah adat'e bidaalya'i

t'aiyisi sinishit, da' nih'ls bi

sohodizin-kin do bi aniihh'

dah?23 Nih bik'eh-o'o nili badzi-

nili'go ini'sin, ako lahjih' da-binal God do-ilih' das i'nilah,

bik'eh-o'o'nili do bik'eh-ho-

nil'ih'go beh?24 Halah, yizih'igi God, ei

al'ah dine'e bitahgo t'aiyisi

ba'ih'go ya ya'dalti', nih an-

t'e'i bininah, t'a beh-ak'eas-cin yehgi at'ego.

25 Halah, aldo' bik'eh-o'o'-

nili bik'eh-honirih'go,ei t'aa-

2: 26 ROMGI KfiDAHATlNI 3: 8

ni anh-na'liinolgi'si ya'at'eh

do: na aldo* di'di bik'eh-oV-nili do bik'eh-honi}*ifi'go t'e-

yah anh-na'Hinolgi'si nih'-

igi do-anh-na'hinolgisgo al-

nih

26 Ei'banh, jo'akon, do-banh-na'liinesgiz'igi ei bi-

k'eh-o'onili ya'at'ehgo behba'nahot'ani, beh bana'ho-dot'inli yaahalyani, da' a'kosdi do-banh-na'liinesgiz'igi,do

t'a banh-na'liinesgizgo bicin'

yidoj'tah dah?27 Indah da' a'kos do-banh-

na'Rinesgi'zi, t'a bidizcin'igi

k'ehgo bik'eh-o'o nili t'aaltso

yiila'i, ako nih, naltsos na'al'-

yai indah ahh-na'hinesgi'zibeh na'haz'ani bilah nidinil-

tah da' eis do yeh nan'dot'inl

dah?28 Halah, la' t'aani Ju nilin'

nidih yeh-at'e'i beh nirin'go

ei do Ju at'e dah; na aldo' ei

t'aani banh-na'hinesgi'zi ni-

lin' nidih yeh-at'e'i beh nil-

in'go ei do banh-na'hinesgi'-71 Jit e (i fih

29 Nidih la' t'aani Ju nili'ni

ei ya'at'e'i t'aani bi holon;indah anh-na'hinesgi'zi ei

bijeih indah nitc'ih bi holon'-

go at'eh, naltsos beh ei' do-dah; beh baha'ni'hi ei do di-

neh bits'ando dah, God t'e-

yah bits'ando.

WOLTA'I 3.

1 A'kosan' di Ju ha'at'i yeh

la' yil'inh'? Ado anh-na'hi-nolgi'si ei'san' ha'at'i banh-i'linh?

2Lan'igo al'an at'eh: halah,

agago at'e'i ei God bizad bayilyah' ei'banh.

3 A'kosan' la' do da'odlandahgo? Da' do-dayodlan'iglsei God beh-wodlani do-i'lih'-

go idolil?

4 Dodah lanh': t'a beh-ak'eascin yengi at'ego, Bi'ni'

God at'e'i t'aani, indah di-

neh t'aaltso at'e'i woc'idt,

ako beh haindzi'igi beh t'aa-

ni silin', indah beh anisin-

t'indi beh bik'eh-didi'dlel.

5 Ako nihi do-akwi-eet'e'i

beh beho'zingo ei God biht'a-a'ko-giadza'igi ei t'aiyisi

ya'ateh, a'kosan' ha'at'i da-didi'nil? Da' a'kos God do-akwi'go ate'elihh ? (dinehk'ehgo adisnih:)

6 Dodah lanh' : akosan' ha'-

at'ego God yehas ani beh na-hasdzan bikago al'an dadi-ne'e yeh yandot'inl?

7 Joh sih yoc'idigi behbeho'zingo God bih t'aani'ni,

indah ei ayoat'e'i alahgo be-ho'zingo, ha'at'egosan' sih

aldo' banhigi anist'ego sana'hat'ihh?8 indah ha'at'egosan' do

ha'ni' bahhigiat'e bayikahdah? (la' ase'zin'go adadi'-

ni'ni yeh niha dahalne'igi

bik'ehgo,) ako banhigi ade'-

nitgo bits'ando ya'at'ehi ho-

245

3: 9 ROMGI KfiDAHAT'INI 3: 27

dole!? Hoye'go beh banda-haz'an'igi ei t'aiyisi ya'at'eh.

9T[Adohaat'i? Da nitii'is

bilahg-o adanit'eh? Dodah^t'aiyisi dodah : ts'ide altseh

t'aani dadinid, ei Juz in-

dah Griks t'aaltso banhigiadat'eh.

10 T'a beh-ak'eascin yengiat'ego, T'ado la akwi-at'e'hi

dah, dodah, do la'dah:

11 Ado do la'dah ak'iditinh'

dah, indah do la'dah t'a'k'adt

God bil be'hozin'di dah.

12 T'aaltso hont'i' yits'a-da-

haskai, ado t'aat'e-nit'en do-i'lin'-dah dazhn'; ako do la'

yaat'ehi yanagahi dah, do-dah, do la dah.13 Dabiza'gi ei jisca an at'e'i

at'eh : dabitso t'eyah yehdanoah: dabida biyadeh t'e-

yah tl'is yeh na'altse'di at'eh:

14 Dabize t'eyah o'dzih in-

dah ak'edinih-sad bi hada-dezbin:15 Tsihlgo adiyolyel t'eyah

yic'in' ayoa'dat'inh:

16 loldih'li indah ac'in' na-hwinah ei bil ba'dahont'i'.

17 Indah beh-hozo'ni ba'-

hont'i'i ei do bil bedaho'zindah:18 God beh ba'nahas ani do

bik'e bil dahoye' dah.19 T[ Ako k'adt nihil beda-

ho'zin bik'eh-o o nili ani'ni ei

baa'dalyai t'aaltso yic'ih'

anih, do ha'at'ego dah hadzi-

dzih' dah, indah nahasdzan246

bikago al'an dine'e t'aaltso

bahhigi at'ego ba' hadodzih,God binal.

20 Ei'banh bik'eh-oo'nili

bi' ilni'li beh la' nijiga ha'-

at'e' do ast'e-nil' dah do, Godbinal : halah, bik'eh-o'o'nili

ei t'eyah bahhigiat'e'i behbeho'zin ei'banh.

21 Tf Nidih k'adt bik'eh-o'o'-

nili t'aged God bih t'a-ako-

giadza'igi beho'zin, bik'eh-

o'o'nili indah ahodoni'li-ya-

dahalne'i yadaholne',22 God bih t'a-ako-giadza'-

igi nidih, ei Jesus Christ behodlani t'aadziltso hac'in', in-

dah daodlani t'aaltso dabi-

k'ih: halah, do la' al'an at'e

dah ei'banh.

23 T'aaltso banhigi a'da-

dzah, indah God yeh ayoat'e'i

yiohdanes and ei'banh.

24 Ako beh-ajoba'i beh t'a-

ji'k'eh ast'e-dadzah ChristJesus beh ak'e-na'ilyago:

25 Ei God nine'idiniahh, na-hidonih'go,bih dil beh odlan'-

go, bih t'a-ako-giat'ei beho'-

zin do, bahhigi o'o'nil yen'

anahidit'ah dolel biniyeh,

God t'o yil at'eh hen'.

26 Di k'adt holzis'igi biyi'

adisnin'igi, t'a bih bih t'a-

ako-giadza'igi beho'zin: Godt'a bih t'aani'go o'o'li'li at'eh,

ado indah Jesus dayodlan'-igi t'aaltso God ast'e-yi'la'i

a'dat'eh.

27 A'kosan' hadi a'dadzodli?

3: 28 ROMGI KfiDAHAT'INI 4: 11

£i do bahaz'an' dah. Hai bi-

!

k'eh-ob'niliis beh? OVnil'iis|

beh? Dodah : wodlani bi-;

k'eh-oo'nili t'eyah beh. I

28 Eilbanh k'adt ast'e' ni-

1

tsidasikezgo la' dineh odlani

beh ha'at'e' yeni' hahh at'-

dingo a'ho'dilyah, beh la'

onil'go bik'eh-o'o ni'li t'aged.

29 Da' a'kos Juz t'eyah bahGod jilihh'? Da' at'ah dine'-

eis aldo' do ba' dah? Aou,al'an dine'e aldo' bah:30 Jo'akon, t'ala'i God ei

ahh-na'hinesgi'zi wodlanibeh ha'at'e' yeni' hahh at'-

dingo idolil, indah do-hahh-na'hinesgi'zi ei wodlani bi-

k'ehgo t'a akot'e dolel.

31 t Da' a'kos beh-odlanibeh bik'eh-o'o'ni'li do-i'hh'go

a'derihh? Dodah lahh': aou,

bik'eh-o'o'ni'li i'lih'go a'del-

ihh.

WOLTA'I 4.

1 Ha'at'isah' dadidmil ako,

ei Ebraham danihita yeni',

t'a bidizcin en k'ehgo, ha'at'i

bil be'hozin'?

2 Ako Ebraham ajoli'li

beh ya'at'ehgo-ast'e'-azdil-

yago, ei beh ayoanist'eh dzi

ni'zin do, hidih God binal ei'

dodah.3 Ado diyin beh-ak'eascin'-

igisah' ha'at'i nih ? Ebrahamei God yodlah'go ei beh ha'-

at'e' yeni' hahh at'dingo ha-

c'in' nal'ta'.

4 Joh, dineh la* ajoni'li ei

adena leh hidih do ajoba'goailya'i bik'eh dah, dzosbanit'eyah.

5 Nidih la' do ha'at'i-dah

ajolil'go indah God do-bil-

nilih'go-naga'i hidih, ei ya'-

at'ehgo ast'e-el'i'ni, jodlahgot'eyah, beh ajodlani beh ha'-

at'e' yeni' hahh at'dingo ha-c'ih' neidol'tah.

6 Ado Devid aldo' yahalne'.

La' dineh do ha'at'i-dah ajo-

lil' dah hidih, God ha'at'e'

hahh at'dingo hac'ih' nayil'-

ta', ei'bahh t'aiyisi hoi ho'-

zoh.

7 T'a ei hojilnego ajinih,

T'a bizadakah a'dadza yeni'

t'aaltso ban'dahidest'ahh, in-

dah bahhigi a'dadzidza yeni'

t'aaltso hak'eolcoh', ei'bahhhol^ daho'zoh.8 Indah aldo* la* dineh Bo-

holni'hi do bahhigiat'e ha-c'ih' yiyil'ta'l ei t'aiyisi hoihozoh.

9 Da' di il-hozo'niis bahh-na'hinesgi'zi t'eyah bah, do-bahh-na'hinesgi'zi dats'i al-

do' bah ? Jqh, a'dadi'nigowodlani beh Ebraham a'at'e'

hahh at'dingo hac'ih' nalta'.

10 Ha'at'egosah' ako yel'-

ta' ? Hahh-na'hinesgiz'godats'i, do-hahh-na'hinesgiz'-go dats'i? Hahh-na'hines-giz'go ei' dodah, do-hahh-na'hinesgiz'go t'eyah.

11 Ado indah beh-eho'zini

247

4: 12 ROMGI KfiDAHATlNI 23

hadet'ango dzinizinlgi, ei

anh-na'hinesgi'zi, odlani beha'at'e'-anh-at'dingo beh-be-

ho'zini, t'ahdo hanh-na'Hi-

nilgis yendan hwe holonyeni* : daodlan'igi t'aaltso,

do-banh-ni'daliinesgiz dahnidih dabita jilin' dolel; in-

dah aldo' ha'da'at'e' yenfhanh a'dadingo dahac'in'

naidol'tah:

12 Banh - ni'daliinesgiz'igi

bah anh-na'Mnesgi'zi bita ji-

linh', nidih do t'a ei t'eyah

dah, nihita yeni' Ebrahamyodlan yeni* t'ahdo banh-na'hinilgis yendan beh ho-

lon yeni* yike'-k'ehgo dayi-

kahi aldo'.

,13 Halah, beh-nihot'ani ei

Ebraham nahasdzan bi do-

leh, do bik'eh-oonili behdah, hoh indah ho dine e da-hilci'hi nidih odlan'go a at'e*-

ahh-at'dini t'eyah beh.

14 Ako t'a-hai'-dah nidakai

sin bik'eh-ooni'li beh bi

dadole'ti dazlin'go, wodlanyeni* do-i'lih'-dah al'yah, in-

dah beh a'nahot'an yeni' do-

idelni'go al'yah.

15 Halah, bik'eh-oVni'li behi'olni'li ei atiel'ihh ei'banh;

bik'eh-oVni'li do-holon'gi t'e-

yah behaz'ani bitis nideltali

at'din.

16 Ei'banh di odlani t'eyah

beh, ako t'a jobae ei' beh;kot'e banh, beh a'nahot'ani

ei t'aani, dahilci'hi t'aaltso

248

bic'in* ; ado bJk^eh-o'o'ni'H

beh daholoni do ei t'eyahbic'in' dah, nidih aldo' t'aal-

tso fibraham yodlan yeni'

dayodlani bic'ih' ; ei t'aa-

niltso nihita at'eh.

17 (T'a beh-ak'eascin yen-gi at'ego anih, Al'ah dadine'elan'i bita a'nistah), God t'a

bih binal dzosdlahd, danez-nan'igi dahanago ana'yodli'-

li, indah a'dadini nidih da-holoh' nahalin'go yeh ha-dzi'i.

18 Ako t'ado beh-ha'honih'idah nidih odlah beh ha'ho-

nih, biniye'i ei al'ah dine'e

lah'i bita jilin' do; t'a behhaodzi' yen' bik'ehgo, Na al-

cini da'hilci'hl at'e dolel.

19 Ado odlanh do do-nil-

dzil'goh, t'a hoh ajit'e'i k'adt

nezna'din bi'gahgo ho na'-

haigo, hats'is daztsah naha-lin'igi t'eyah do bantsi'dzi-

kes dah, do nidih Sara bis-

c'idt do njldzil dah silih'igi

bantsi'dzikes dah:20 T'a hoh t'eyah do-wodla-

ni biyi* God yeh ha'nihoni-

ani do bik'e nazhit'i dah, ni-

dih bidzil'go odlani beh Godyeh ayoat'e'i bahojinih;21 Ado yeh ha'nihonian'igi

aldo' yinel'ahgo la' yidolilgo

hoi beho'zin, ei'banh t'aiyisi

dzinizin.

22 Ako ei'banh haat'e'-

hanh-at'dingo hac'ih* yel'ta*.

23 Ado do t'a hoh t'eyah ha

4: 24 ROMGI KfiDAHATWI 5: 13

beh-ak'eascin' dah, di hac'in'

yella'igi;

24 Nilii aldo* t'a ei nihicln'

yi'dollah, Jesus, Bi'dahonil-

ni'hi daztsan'den ne'idisa'i

deidlango;25 T'a ei banhigi adenili

bik'e nilti'ni, indah biniyehna'bidilza'i ei beh do niRiho-

dit'i go nidekai.

WOLTAl 5.

1 Ei'banh odlani beh ya*-

at'ehgo-ast'e-idzah, ako Bi-

dahonilni'hi Jesus Christ beh,

nihita gi, God indah nihi do'

ho'zon nahasdHn':2Ado t'a ei aldo' beh, ajoba'i

biyi' hidasidzin'igi odlahhbeh bih hikah, indah Godyeh ayoat'e'i hidadini'nih'igi

ei t'aiyisi bah nihil daho'-

zon.

3 Indah do t'a ei t'eyah ako-t'e dah, ac'in'-nahwina hi-

dih bik'e ha dainilnih : be-

ho'zingo ei ac'ih'-nahwi nan'-

igi ei beh ha'honih';

4 Ado hahonih' beh o'hoah;indah o'hoani ei beh naho-di'nonih:5 Indah nahodi'no'nih'igi

do ayaha'singo e eleh' dah,

halah, beh-ayoo'o'hi'ni Godbits'ahdoigi da nilts'ahgo da-sidesgiz danihijeih biyi'. Godbih Nilc'ih Diyini beh, akot'a ei aldo' niha yilya'i at'eh.

6 Halah, dzil t'ah nihe at'-

dindan, ba'holzizgo, do-God-

blk'ehgo-adat'e ei Christ ya'

daztsafih.

7 Dineh la' ba'at'e' at'dini

do t'a'k'adt la'dah ya' daz-

tsah dah, hidih la' da'ahsah'dineh ya'at'ehi t'a'k'adt ya'

nina'adet'ahgo dadotsal.

8 Nidih t'aaniltso banhigiade'nil'go Christ niha daz-tsanh, ei' beh God yeh ayoo'-

o'hi'ni nihic'in' a'yilah.

9 Ako k'adt t'eyah bih dit

yeni' beh ya'at'ehgo-ast'e-

dadza, ado na bilahgo dole'li

ei t'a bih beh ayoat'eh aleel-

i'ni bits'ando yisda'-dikah.

10 Halah, beh ena'i danidlinyehdah, nihita'gi, God indahnihi do' ho'zon nahasdlin, bi-

ye' daztsani beh, ako ho'zonnahasdlih'igi na bilahgo do-le'li ei yeh hinani beh yis-

da'-hikah.

11 Indah do t'a ei t'eyah

dah aldo', God beh t'aiyisi

nihil daho'zon, Bi'dahonilni'-

hi Jesus Christ beh, t'a ei

beh k'adt nihadet'ani altso

k'ehez'don silih'.

12 T[ Ei'banh ako'dzago na-hasdzan bikago t'aat'e-hit'eh

dineh t'ala'i beh banhigiat'e'i

hazlih, indah banhigiat'e'i

beh anineh hazhh'; ei'banh

dineh t'aaltso bilahgo ani-

neh silih', t'aaltso banhigia'dadza ei'banh:

13 Halah,bik'eh-o'o'ni'li t'ah-

do haleh yehdah banhigia-

t'e'i nahasdzan bikago t'a

249

5: 14 ROMGI KEDAHAT'INI 6: 3

holon iiit'en, nidih bik'eh-o*-

o'nili atdingo banhigi-o'o'nili

do yel'ta' dah.14 T'a ako nidih aninSh t'e-

yah bik'eh ahonil nit'en,

Edam banhigi adzado Mozeshazlin'jin', azanh Edam be-haz*ani yilah nideltaHgi bi-

k'ehgo do banhigi adadzadah nidih; joh, t'a ei t'eyahdogali yelfe'i jilin nit'en.

15 Nidih behaz'ani bilahnideltaFigi indah t'aji'k'eh-

ailya'i aldo' do ahelt'e dah.Ado t'alal behaz'ani yilahnideltal'igi beh lan'i danez-nago, ako bilahgo at'e'i ei

God beh-ajoba*i indah t'a jo-

ba'e ailya'i la*, dineh t'ala'i

beh, Jesus Christ ei t'oaha-

yui ya* a'dzah.

16 Indah t'ala'i banhigia'dzai indah ailya'i aldo* doahelt'e dah: halah, t'ala'i behanahas't'indo ei t'aanigo beha'nahot'anh, nidih t'aji'k'eh

ailya'i ei lan'i behaz'ani yi-

lah nidelta'li beh ya'at'ehgoast'e-dadziih.

17 Halah, dineh t'ala'i ban-higi a'dza binina anineh bi-

k'eh ahonil' ; t'a ako nidihbilahgo at'e'i, ei t'aaltso jo-

ba'i ayoat'e'i indah a'at'e'-

afih-at'dini badadest'an'igidabih, ei inah beh bidahol-nih' do, t'ala'i beh, JesusChrist.

18 Ei'banh t'ala'i banhigia'dzaigi beh ana'hast'indgo

250

[ei dineh t'aaltso beh ba'na-haz'ahh ; t'a akot'ego t'alal

bih t'a-ako-giat'e'i t'aji'k'eh

ailya'i, indah inah ya'at'eh'-

go ast'e-ilya'i aldo' di dineht'aaltso dabic'in'.

19 Dineh t'alal do ak'ehhojiscin'igi bik'ehgo t'oaha-

yui banhigi adani'li dazlih,

t'a akot'ego t'ala'i ak'eh-hol-

i'ni bik'ehgo t'oahayui ba-da'at'e'-banh-a'dadini a'da-

dolnil.

20 T'ah na bilahgo bik'eh-

o'o'nili hazlih banhigi aho-ni'li t'oahayui beh yidoltsel

biniyeh. Ado banhigi aho-ni'li t'oahayui nidih bilahgoat'e'i, ei ajoba'i alahgo ane-lah:

21 Ado banhigiat'e'i bik'eh

anonel yengi at'ego aldo'

ajoba'i bik'eh a'honil do, t'a-

ako-giat'ei beh, hol'ago inahbic'ih', Jesus Christ Bi'daho-nilni'hi beh.

WOLTAl 6.

1 Haat'isan* dadidi nil ako?Da* ajoba'i t'oahayui dolel

danidzingos ha'ni'di banhi-giat'e'i ba yikah dolel?

2 Dodah lanh'. Ha'at'ego-san' ako banhigiat'e'i bic'in*

dasitsah'go t'a ei biyi* nasgonadahini'na dolel?

3 Da* dos t'a Jesus Christbiyi' ni'nihide nil'igi a'nilt'e*-

go daztsan go'ne* a'nihido*-

nil'igi nihil bedaho'zin dah?

6: 4 ROMGI KEDAHAT'INI 6: 18

4 Ei'banh daztsan'go t'a ni-

hil yo'aho'dilyah : ado Alayeh ayoat'e'i beh Christ daz-

tsah'deh. ne'idisa'i bik'ehgonihi aldo* inah a'nidi bi hi-

dekai doleh5 Halah, t'a daztsan'igi gia-

t'ego t'a bit leh nihido'ja,

ako t'a akot'ego na'bidilzah-

igi nihi aldo* akot'e dolel:

6 Di nihil bedaho'zin, al-

k'idah adanit'e yeni' ei bit

tsin-alna'oszit bahh dahidil-

t'e', ako ats'is bahhigiat'e'i

bik'eh hodidodlel biniyehnasgo bahhigiat'e'i do bik'eh

dahonil'ih' dah dolel.

7 Halah, la'dah dadziztsan'-

igi ei bahhigiat'e'i bits'ahdo

hwe'docit.

8 Ako k'adt di deinidlahh,nihi Christ bil dane nago, t'a

ei aldo' bil dahini na dolel:

9 Beho'zingo Christ daz-tsah'deh na'bidilza'i ei dodana'dotsal dah, ako aninehdo bik'eh-nadidlih' dah do-lel.

10 Halah, dadziztsah'go ei

t'alah'adi bahhigiat'e'i bi-

c'ih' dadziztsahh : indah ei

yeh hinani, ei God t'eyah bi-

c'in' jinah.

_11 T'a akot'ego adantsi'dah-kes nihi aldo* bahhigiat'e'i bi-

c'ih' dasinonago, hidih dahi-nohnani ei God bic'ih*, JesusChrist Bi'dahonilni'hi beh.12 Tf Ei'bahh do ha'ni'di

bahhigiat'e'i danihits'is da-

dotsa'li beh bi'dahonolnih'

dah do, ako ei beh ada'hono-ni'ni ei do bik'eh hojirih'

dah.13 Do hidih nihits'is beha-

dit'e'i ba'at'e'-holo'ni beh ajo-

lil dah bahhigiat'e'i bic'ih*:

ako God bah a'dadiyoht'ah-

go t'eyah, ei la' danezna hi-

t'ehigi hi'dahonih giat'ego,

indah nihits'is behadit'e'i

aat'e'-at'dini beh a'dalilgo

God^ic'ih'.14 Indah bahhigiat'e'i ei do

bi'dahonolnih' dah do : bi-

k'eh-oonili ei do baada-noht'e' dah, ajoba'i t'eyah.

15 Tf Ha at'egosah* ako, da'

ajoba'i t'eyah baadanit'ego,ado bik'eh-o'o nili do ba'ada-

nit'e dahigis binina ha'ni'-

di bahhigi a'de'nil? Dodahlahh'.

16 Da' dos nihil bedaho'zindah, t'a bah a'dadiyohhil'-

igi ei bik'eh dahonol'i'ni,

bih na'nil dano'lihh, t'a ei

bik'eh dahonol'in'igi ei bihna'nil dano'lihh; hai sin, bah-higiat'ego ei anineh bic'ih',

indah ya'at'ehgo ak'eh ho'i'-

nigo ei t'a-ako-giat'e'i bic'ih'.

17 Ako bahhigiat'e'i bihna'nil dano'lih'dah hidih,

beh na'ntini beh nihic'ih'

haodzi'igi danihijeih beh bi-

k'eh dahosolcih'go, ei bik'eh

God bic'ih' ahe'hasin.18 Ako bahhigiat'e'i bi-

ts'ahdo nihe dadescit'go, ako251

6: 19 ROMGI KEDAHAT'INIt'a-ako-giat'e'i bih na'nil da-so'lin'.

19 Hasdzi'igi t'a dineh bi-

k'ehgo adisnih, halah, nihi-

tah do dahol'dzil dah ei behat'eh : ado indah nibits'is

behadit'e na nilgo di badahi-disoafih ei t'aiyisi ba'i'hi in-

dah banhigiat'e'i alta'dazt'i'i

bic'in*: t'a akonanat'ego k'adtniliits'is behadit'e t'a-ako-

giat'e'i badahidohahigi t'e-

yah, t'asahdi adanoht'e do-

leh

20 Halah, t'ah banhigiat'e'i

bih nanil danolin' yendant'eyah, t'a-ako-giat'e'i niheat'din.

21 Ako t'aaltso k'adt baya-danosin'igisan' haat'i bi-

ts'ando nihe hazhn'? Jo'-

akon, anineh t'eyah t'aaltso

beh nidahazt'i'.

22 Nidih k'adt banhigiat'e'i

bits'ando nihedadescit indahGod bih nanil dosolih'go,

nihe hazlin'i ei t'asahdi at'e

do, indah beh ni nel ani ei

hol'ago inah at'eh.

23 Halah, banhigiat'e'i na-yile'i ei anineh at'eh; nidihGod ainila'i ei inah do-nint'i'i

at'eh, Jesus Christ Bi'daho-nilni'hi beh.

WOLTAl 7.

1 Da* dos nihil bedaho'zindah, sik'iso, (bic'in* yasti'igi

ei t'aaltso bik'eh-o'onili bil

bedaho'zin,) dineh ei bik'eh-

252

7: 7

do.oonili yik'eh holln'niznildind bijin'jin*.

2 Ako asdzani la* bik'eh-o*-

o nili bik'ehgo ha hastin bo-hojolnih' do ni nildind bijih'-

jin* ; nidih ha hastin daz-tsah'go t'eyah bik'eh-oonilibik'ehgo t'a hoz ni'singo ni-

najida do.

3 Ado ha hastin t'ah hinagodineh lahjih* bil alhajit'azgot'eyah adile'i jolye' do: nidihha hastin daztsan'go t'eyahbik'eh-oo nili do beh hana'-hodot'inl dah, do nidih adile'i

jilih' dah, dineh lahjin* bil

alha-na'jit'az nidih.

4 Ei'banh dasik'iso nihi al-

do* bik'eh-o o nili bic'ih* dasi-

nonah, Christ bits'is beh; la*

ba nahidohkahigi biniyeh,

ts'ide t'a hoh dadziztsah'dehna'hodilzah'igi nidih, ako ni-

hits'ando anest'an* na'hodleldo, God bic'ih*.

5 Halah, t'a danihits'is daz-ci'ni bik'ehgo nekai yendanbanhigiat'e'i bidahononih'danihits'is behadit'e yeh ya-nayah, anest'an'igi aninehbic'in' na'hodlel dolelgo, bi-

k'eh-o*o*nili beh at'eh.

6 Nidih k'adt di biyi* dasi-

tsan'go niho'tah' yen', ei bi-

k'eh-o*o*nili k'adt bits'andoyisda'-nihido*nil ; ako nilc'ih

a'nidi bik'eh dahonil'in' do,

indah bik'eh-o*o*nili nit'enigi

ei dodah.7 TI Ha*at'isan* dadidi*nil

7: 8 ROMGI KEDAHATINI 7: 23

ako, da* bik'eh-o*o niliis ban-higiat'e'i at'eh ? Dodah lanh'.

Dodah, banhigiat'ei do be'-

hasin dah fiit'en, ako bik'eh-

oonili t'eyah beh: ado ada'-

hononi'ni do be'hasin dah ni-

t'en, bik'eh-o o nili t'eyah, Doadaznolni' dah, ni'go indah.

8 Nidih bik'eh-oVnili beh-go t'eyah bahhigiat'e'i t'oa-

hayui bidahononi'ni at'ah

at'e'i siyi'di be'hozihd. Ha-lah, bik'eh-oonih t'agedgot'eyah bahhigiat'e'i daz-tsahh.9 Halah, lah bik'eh-o o nili

t'aged hinisna hit'eh: ni-

dih bik'eh-o'onili hazlih'go

bahhigiat'e'i ei na'ho nih akoindah sih dase'tsahh.

10 Indah t'a ei bik'eh-o'o'-

nili ailyah yeni' ei beh inahbiniyeh ni'sin hit'eh, sil be'-

hozin'go ei anineh bah lanh';

11 Halah, bik'eh-o o nili behbahhigiat'e'i sinia indah t'a

ei yeh sishihh'.

12 Ako di bik'eh-o'o'nili ei

diyin, indah bik'eh-oonili

yehas'ani ei aldo* diyin at'eh,

indah t'a-ako-giat'eh, indaht'aiyisi ya'at'eh.

13 Da' a'kos ha'at'i-dah ya'-

at'e'hi beh aninego sic'ih'

al'yah? Dodah lanh'. Ha'-at'i-dah ya'at'e'hi beh bahhi-giat'e'i yidoltse'li t'eyah ei

anineh sic'ih' a'yolii, ako di

bik'eh-o o'nili yehas'ani beh-go t'eyah bahhigiat'e'i t'ai-

I yisi bahhigiat'ego be'hodo-ziht.

I

14 Halah, nihil bedaho'zinbik'eh-o o nili nilc'ih at'eh :

nidih sih t'eyah yizci'ni nis-

lihh, bahhigiat'e'i bic'ih* na-haznih'i.

15 Halah, do adesnil'gi asnil:

indah adesni'li ei do asnil'

dah; nidih bik'e-dinisnih'igi

ei aslil.

16 Ako ha'at'i-dah do ades-lil yen' ei aslil'go, k'adt t'e-

yah bik'eh-o o nili at'e'i t'aa-

ni ya'at'eh lanh' ni'sin.

17 Jo'akon, k'adt ei do t'a

sih ast'ih dah, nidih bahhi-giat'e'i siyi'di holo'ni.

18 Halah, sil beho'zin siyi'-

di (sits'is biyi'diigi) ya at'eh'i

at'din : beh a'desni'li ei seholoh nidih ha'at'ego ya'-

at'ehi adolni'li ei do sil be'-

hozihh' dah.19 Halah, ya'at'ehi adeslil

nisihh' nidih ei do asnil' dah:ado bahhigiat'ei do adeslil

dah nisihh' nidih ei asnil.

20 Ado k'adt do adesnil'gi

asnil li, ei do t'a sih ast'ih

dah, hidih bahhigiat'ei siyi'di

holo'ni ei at'ihh.

21 Ako behaz ani sil be'ho-zin', ya'at'ehgo adesnil' hidihbahhigiat'e'i ei sil holoh.

22 Nidih bik'eh-o o nili Godbih'igi t'aiyisi bahh sil ho'-

zoh, dineh ayi'di sizi'ni bi-

k'ehgo

:

23 Nidih sits'is behadit'e253

7: 24 ROMGI KEDAHATINI 8: 11

biyi'di behaz'ani nanal_a' sil

be'hozin', ei beh nitsiskesgo

behaz*ani yil alk'edi nih, in-

dah ei behaz'ani banhigio'o'lil'igi, sits'is biyi'di holo-

ni, bic'in* yisnan nislingo

yisilos.

24 Dineh t'aiyisi bideg aho-dzai anist'eh, hai'san* di

ats'is dadotsa'li bits'andoyisdah'-sidoltel?

25 God bic'in' alieh' ni'sin,

Jesus Christ Bi'dahonilni'hi

beh. Ako t'a sih sintse'kes

beh bik'eh-o'o'nili God bih'-

igi bik'eh honis'inh'; behaz-ani banhigiat'eh'igi t'eyahats'is beh.

WOLTAl 8.

1 Kot'e banh k'adt t'aaltso

Christ Jesus yiyi'di daholon'-

igi do banhigiat'e'i beh ban'-

dahodofint dah.2 Halah, behaz'ani Nilc'ih

Diyini bits'andoigi, beh-ina-ni Christ Jesus bih'igi behbanhigiat'e'i indah anonetbil behaz'ani bits'ando do-si-

hodit'i'go a'silah ei'banh.

3 Halah, bik'eh-o'o'nili doha'at'i-dah la* yileh' dah, ei

dazci'ni do dabidzil' dahgoei'banh, God t'a bih biye' ha-dayil'a', ei t'a banhigiat'egoyizci'ni nahalin'go, ei banhi-giat'e bah, ako yizcini bl

banhigiat'e'i beh banahas'-t'ind.

4 Ako bik'eh-oVni'li t'a-a-

254

ko-giat'ehigi bik'eh adani-t'e do; ei do banhigiat'egoyizci'ni k'ehgo dayinikahi,hidih Nilc'ih Diyini t'eyahbik'ehgo.

5 Halah, t'aaltso dazci'ni

yidaholni'hi, ei t'a dazci'ni

k'ehgo adat'eh; nidih t'aal-

tso Nilc'ih Diyini yik'ehgoadat'eh, ei Nilc'ih Diyini behholoni yik'ehgo adat'eh.

6 Halah, t'a ocil'igi k'eh-

go ada'hononi'ni ei aninehat'eh; nidih Nilc'ih Diyinibida'hononi'go ei inah indahhozo'ni at'eh.

7 Halah, t'a dazci'ni k'ehgonitse'hakesi ei beh God jo-

dla'i at'eh: ado ako'dat'e ei

bik'eh -oVni'li God bih'igi

beh do bidade't'i' dah, do ni-

dih yik'eh daholcil a'dat'e

dah.8 Kot'e banh t'a ats'is k'eh-

go adajit'e'i do God bildaho-jo'sohh at'e dah.9 Nidih nihi t'eyah Nilc'ih

Diyini bi honolonh, danihi-

dizcin yengi at'ego ei dodah,di t'aanigo God bih Nilc'ih

Diyini nihi holon. Ado k'adt

dineh t'a-hai'-dah Christ bih

Nilc'ih Diyini be-at'dingo ei

do bi jilin' dah.10 Ado indah Christ nihiyi*-

go ei ats'is daztsanh, halah,

banhigiat'e ei'banh ; indahNilc'ih Diyini inah silih'go,

halah, t'a-ako-giat'e ei'banh.

11 Nidih Jesus daztsanden

8: 12 ROMGI KEDAHAT'INI 8: 25

ne'idisa'i bih Nilc'ih Diyini

nihiyi'di hazlin'go, t'a bih

Christ daztsan'den ne'idisa'i

atdo' danihits'is dadotsa'Hdahanago aneidodlil, bih Nil-

c'ih Diyini nihe dahazlih'i

beh.

12TI Ei'banh dasik'iso bahh-adaz'a'i danidhhh, dazci'ni ei

do bic'in* dah, dazci'ni k'eh-

go inani ei dodah.13 Halah, ats'is bik'ehgodahinohnago ei danohne' do-

le!: hidih Nilc'lh Diyini behats'is ani'li nidaltsed'go t'e-

yah dahinohna dolel14 Halah, t'a a'nelt'e'gi God

bih Nilc'lh Diyini dabidezez-go ei t'aaltso God ba'alcini

a'dat'eh.

_15 Halah, na nil yeh hitse'-

kesi bik'e nihil nahoye doleli

ei do nihailya dah, hidih Nil-

c'ih Diyini beh-eho'zini ei

nihailyah, ei' beh Eb'ba, ni-

hita, dadi nih.

16 Ako God ba'alcini dani-dlin'igi ei Nilc'ih Diyini t'a

bih, nihi nihi nilc'ih do' bil

beho'zin:

17 Ado alcini danidlih'gonihi dadoleli, God bih'igi ni-

hi dadoleli, indah Christ bil

t'ala' nihi dadoleli; t'ala' hoi

tidahwisi'nigo ako indah al-

do' ayoat'e'i t'ala' danidhh'dolel.

18 H Ako bantsis'kesgo di

k'adt holzis'igi biyi' tiho'nih'-

igi do-bahh-i'lih'go, beh ayo-,

[Navaho] IT

anit'e dolel'igi be'hodozihli

do bil alhahh no'nil at'e dah.19 Halah, God ba'alcini da-

ni'li'ni be'dahodozihligi ei

a'dalyai t'aiyisi hidayollgoyiba' adat'eh.

20 Halah, a'dalya'i ei do-dina'go behaz'ahh, do t'a hohdaha'nik'eh dah hidih, t^a bih

t'a akot'ego yantsez'kezgoei'banh, ado t'a ei yeh hida'-

dino'hih.

21 Halah, a'dalya'i aldo* t'a

bi'ni' hidakai do, anonel'goo'o'dihli bi idli'ni bits'ahdo,

God ba'alcini ayoat'e'i t'a-ji'-

k'eh yeh a'dat'ehigi bitah-jih'.

22 Halah, nihil bedaho'zindi'jihgo a'dalya'i t'aat'e-hi-

t'eh adinih na'adzil bil yik'e

dadi'nih.

23 Do t'a ei t'eyah dah, hi-

dih nihi aldo' Nilc'ih Diyinibits'ahdo altseh nest'ani ni-

he holo'ni, ts'ide t'a nihi a'yi'-

jih' da'dini'ni'ni, ei beh-e'ho-zihli biba' adanit'eh, ei di da-nihits'is beh yisda'-hido'nili.

24 Halah, nihi naho'dino'-

ni'ni beh yisda'-hikah : hidihhidi'no'nih yit'ini ei do na-hodino'nih at'e dah: ako di-

neh ha'at'i-dah joih'go ha'a-

t'isah' biniyeh t'a ei behnazdino'ni' do?25 iSlidih ha'at'i-dah do-de-

t'inigi beh hida'dini'go akot'a ei biba' hadainilni go ada-nit'eh.

255

8: 26 ROMGI KEDAHATINI 8: 39

26 If T'a akot'ego Nilc'ih Diyini aldoyeh niliika-aJiilyed, halah,

haat'i-dah bika sodadilzindo yen', do niliil bedaho'zindah, nidih Nitc'ih Diyini t'a

bih nilia sodilzin, jidini'goha at'i-dah do-beh - ha'odzihat'e'j beh.

27 Indah t'a bih daajeih hai-

sid'igi ei Nitc'ih Diyini yi-

ni'zini bit beho'zin, God yehnihwiahi bik'ehgo dadiyi'ni

yah' sodilzin ei'bahh.

28 Ako nihil bedaho'zint'aaltsoni ani'li ei yaat'ehnina'hadleh, ei God ayoada-yoni'ni dabic'ih', t'a ei bi'-

daasnih'i, t'a hoh ha a'dado-nili bik'ehgoigi.

29 Halah, dahodole'li t'a bil

beho'zingo aldo* binahodziz-anh t'a haye' at'ehigi a'da-

donilgo, ei bih bik'iso lah'i

bitah altseh yizci'ni nihn'do.

30 Na bilahgo ei yinahaz-an'igj aldo' yiyi'ked: ado ei

yiyi'kedigi aldo' ya'at'ehgoast'e-yilah: ado ei yaat'ehgoast'e-yilaigi aldo' ayoat'egoa'yilah.

31 Tf Ha'at'isah' dadidinitako, di kodat'ehigi bahh?God nihic'ijih nilih'go hai'-

sah' ako nihi dilkal' dolel?

32 T'a biye' nidih ya'idlego,

ei t'aaniltso nihic'ahh ayit-

tihh, ha'at'egosah' ako do t'a

256

ei bil aldo' ha*at'i'hi-dah t'a-

do-danihidzil'igi;

ji'k'eh nihayidonil' dah?"

33 Hai'sah' God ast'eninil-

ti'ni haat'i-dah yik'ididoal?

Ya'at'ehgo-ast'e'-oli'li ei Godat'eh.

34 Hai'sah' ei a'nahodoah?Christ lahh', daztsah nit'ehi-

gi, aou, lahh', daztsahdehna'ho'ni'i, ei God bih nisha-jih* dasidah'igi, t'a ei aldo'

niha sodilzin.

35 Hai'sah' Christ bih beh-ayoooni'ni yits'a'-nihidonil?

Da* ac'ih'nahwi nah, tiho nih,

ak'e-dinih', dicin, te'e'ihh, na-ha'dzit, diltlis'is?

36 T'a beh-ak'eascin yehgiat'ego, Ninina t'aakwi jihhnihidotsil; dibeh hidotsili na-halingo nihil ol'ta'.

37 Dodah, di t'aaltso kot'e

nidih ayoanihoni'ni beh a-

k'eh-hididle'hi bilahgo dani-dlihh.

38 Halah, t'aiyisi nizih'go ei

anonel' nidih, inah nidih, di-

yingo-hidara'i nidih, t'aake'-

ego bidaholni'hi nidih, alah-

jih' bidaholni'hi nidih, haa-t'ihi-dah k'adt daholo'ni ni-

dih, ha at'ihi-dah dahodole'li

nidih,

39 Da wo'dahdl nidih, dawi'yahdi nidih, indah a'dal-

ya'i nidih t'ado la' yinel'a'ni

dah God bih beh-ayoo o ni'ni,

Christ Jesus Bi'dahonilni'hi

biyi gi, yits'a nihidonili.

JAN BIKTHGO AHODONrLIBE'HOZI'NI

WOLTAl 20.

1 Ado indah ya'dilhil biyi*-

deri'diyin nidal'ai la' hada-holergo yiltsanh, ako aandonihodzani beh-anditin'hi

yotinl'go indah bes-daholza

-

i ayoat'e le'i dahyolel.

2 Ado ako naye bahadzi'diyeni' yiyiltsod, ako di'di t'a

ei tris behode'zizi at'eh, t'a

ei Ini'zin-beh-boholni'hi, in-

dah Ak'ihodiahi yeni' t'a-

lah'adi mil na'haijih' ye'ez-

tl'ohh.

3 Ado a an donihodzani ye-

ni' biyi' go'ne* iyiyil'han, adoyida'di'nil'kalgo yida'dini'-

dlez, t'ado al'ah dadine'e bin-

jilo'i dolelgo biniyeh, lahdi

mil nahai bi'gah azlih'go in-

dah t'o konagan'ijin' be'di-

docil lahh'.

4 U Ado bik'idaasda'hi-bi-

kado-nahat'e'i yiltsanh, akoei yika dahnahaztahgo yil-

tsanh, ado ei an'dadot'inlgobadet'ahh; halah, ei Jesusya'dahalne'go, indah God bi-

zad, ado naldlosi do yic'ih' hi-

dahasla% ado bih dines cin

;

ado dabitagi indah do nidihdabi'la'k'egi ba daasdzo'hi, ei

binina dabih tsi-ts'in fii'da-

hidinil yeni*, ei bl naazi'ni

deiltsanh; ako ado Christ yil

dahanago indah hidant'agolah mil na'hai.

5 Nidih la' daneznah'igi ei

t'ado hi'dahina'hi, lah milbi'gah na'haigo indah, akodi'di altseh nadido'ja'hi at'eh

lahh'.

6 Di altsed nadido'ja'hi bi-

yi' atah jiH'ni ei jidiyin in-

dah hak'ihojidlih: ako ei t'e-

yah akedeh-aninehigi dobidilni' dah, nidih eit'aaltso

God indah Christ ya nadail-nih'hi dadolel, ado yil hi-

dant'ago lah mil hi'dohahlahh'.

7 Tl Ado lah mil hi'dohah'igi

bi'gah azlih'go Ak'ihodiahiniyah'- sitihden be'didocil

lahh,

8 Ado c'idogalgo nahasdzanbikagi din'go haz'an'igi al'an

dadine'e yinaalo' do, ado Gagindah Megag dine'e alk'idi-

yoljah: ako ei adanelt'e'i to-

hitel bahhgi sei'igi nahalin.

9 Ado ako ei t'aaltso na-hasdzan bika t'a-ahoniltel-

hit'eh adahaskai'go, ado di-

257

20: 10 AHODONILI-BEHOZrNl 21: 4

yin dine'e kedahta'ini, indahkin-harago ayoonin'igi yi-

nas'ziz: a'kohgo ya'diffiil bi-

yfden God, kon' hadeidil-

nodgo ei abis'dind.

10 Indah Infzin-beh-bohol-ni'hi inaVlo' yenf t'eyah

tseh-likon'igi indah kon'-bil-

be'ek'idt biyi' go'ne* ahol-

gan', ako t'a akwe'e ei nal-

dlosi indah ahodoni'li t'aa-

dzago ya halnee sikeh'idi,

ado jjn'go indah tl'ego hol-

ago tihojonih' dolelgo bini-

yeh.

11 Tf Ado ayoat'e bik'idaas-

da'hi ligaigo yiltsahh, akobik'idadzizda'i ei hanih bi-

ts'ahdo nahasdzan indah ya'-

dithil yo'eldoh, ako t'ado bahaz'an'igi dah.12 Ado ayoadat'eh indah

do-ayoadat'ehigi daneznahyeni* ei God yidahdeh nida-

zih'go yittsanh; ado naltsosah a'dalyah, ado nanata* ahananal'yah, ako ei holagoinani badadest'ani dabi'zi'

beh siah lahh': ako danez-nan'igi t'aaltso ban'dahas-t'ihd, a'dadzidzaigi, naltsosbik'i n'dahasdzo yeni* bik'eh-

go.

13 Ado daneznago_ taiyi'di

hidazje yeni' ei to-hitel altso

ha'yistl'id; ado anineh indahhe'diz (ei hoye'go tihonihhaz'ahh yolye'i) aldo' danez-nah yeni' yedeidezcit, ako ei

t'aaltso dineh t'ala'i hitin'igo

258

ha n'dahast'ihd, a'dadzidzahyeni' dabik'ehgo.14 Ako ado anineh indah

he'diz yolye'i ei koh' bil-be*-

ek'idt go'ne' ahestl'id. Akodi'di ei akedeh anineh at'eh

lahh'.

15 Ako t'a-hai'-dah di hol-

ago-inani naltsos beh sian'i-

gi biyi' ha'zi' do bik'i yis

dzoh'igi ei koh'-bii-be ek'idt

go'ne* a'hodistl'id.

WOLTAl 2i;

1 Ado ya'dilhil a'nidigi in-

dah nahasdzan a'nidigi yil-

tsahh: halah, ya'dilhil atsehyeni' indah nahasdzan atsehyeni' ei yo'eldoh ei'bahh; in-

dah to-hitet aldo* as'dihd.

2 Ako sih, Jan nisli'ni kindiyingo hal ahigi ei Jerusa-lem a'nidigo, ako ei Godbits'ahdo, ya'dilhil biyi'den

yildoh'go indah ast'elya'go,

asdzani la* ba'igeh'go ba has-tin yiba' ast'e-adilya naha-lingo yiltsahh.

3 Ado ya'dilhil biyi'deh azih

ye'go beh haodzi'go dise-

ts'ahgo anih: Jo'akon, dinehbitahgi God bagan siahh',

ado ei yil ke'hat'ih do, indahbih dine'e nihh' do, ado Godt'a bih bil hijildeh' do, adodabih God jilih' dolel.

4 Ado dahana bits'ahdo

ani'k'esto* ei God han'deidol-tsih; ado adi anineh at'din

do, yini' hidih, cah' hidih, ado

21: 5 AHOl)ONILI-BEHOZrNI 21: 15

adinih' nidih at'din dolel:

halah, atse'dan a'dahot'ehyeni' ei bil yo'ahoyah ei'-

banh.5 Ado ei hoh bik'idaasda'hi-

bikado-na'nit'a'i bika dah-dzizdah'igi azdi'nid, Jo'akon,ts'ide t'aaltsoni a'nidigo as-

leh'. Ado asidi'nid, Ak'eil-

cih': halah, di sadigiei t'aani

indah do woc'id dah.

6 Ado anasido nid, K'adt al-

tso a'dzah. Ako Alfa indahOmi'ga, ei behodezt'i'i indahbenihont'i'i nislihh'. Ado t'a

diba dzizlih sin ei t'a-ni'-

k'eh inah-toh ha'li'ni ha di-

desal.

7 Ei la'dah ak'eh-dzidesdlinsin t'aaltsoni bi'dolel; ado haGod nislih' do, indah hoh t'e-

yah siye' jilih' dolel.

8 Nidih hidaldzid'igi, adodo-da odlan'igi, ado ba'daho-doni'hi, ado dineh nideltse'-

di, ado aljil'ni yil danilin'igi,

ado nidilnih yandakai', adoeilyago yic'ih' nidaha'la'i,

indah dabiyoc'idi t'aaltso, ei

beek'idt koh' indah tseh'-

koh' litso'igi bil hodok'ahligiba'ndahaz'ahh: ako ei ake-deh anineh at'eh lahh'.

9 H Ado diyin hidal'a i tsos-

ts'itgo lets'a yeh dahda'i'-

kah, ako ei tsostsltdi tida-

hwizdoni'hi biyi' lanh', ako ei

t'ala'igo sic'ih' yalti go sa ni-

yah, ako anih : Hak'go, as-

dza'ni ba asge'hi, ei Dibeh-

Ya'zi yolyeh'igi be asdzahdi'nihhl.

10 Ado nilc'ih nishh naha-lingo sil dahdiaz, dzil ayo-at'eh indah ninez' le'i bic'ih*,

ako ado kin ayoat'e diyingohalahigi, ei Jerusalem lahh'

nis'ih'go a'silah, ako ei ya'-

dilhil biyi'deh, God bits'ahdoyago yildoh',

11 God beh~bits'a-dinK'dibeh holoh: ei beh-bits'a-din-li'di t'eyah tseh i'lih'go bik'i-

niz-didladi giat'eh, ts'ide t'a

jasper nidih • nahalin, ako ei

tseh-ga-dindi'ni nahalin.12 Ado bih naastl'ini ei

ayoat'eh do bahh ni'zad, adonakits'adahgo dadilkal; adot'a dan-dadilkal'igih diyinhidara'i nakits'adahgo na-zihh'; ado yi^'zi' bika-das-dzoh, ako ei Izrel ba'alcini

nakits'adahigi dine'e dabi'zi'

adat'eh lahh'.

13 Ha'a ahjigoh dadilkal talahh ; ado na'hokohs'jigohdadilkal ta lahh', ado sa-

daahjigoh dadilkal ta lahh',

indah eiahjigoh dadilkal talahh'.

14 Ado kin-harahigi bihnaastl'ini biyadeh beh-hao-tl'ini ei nakits'adah alk'i yis-

tl'in lahh' ako ei Dibeh-Ya'-zi yolye'i nakits'adahgo ba'-

dal'adi dabi'zi' biyi' lahh'.

15 Ado ei sic'ih' yal'tilgi

o'lah lo'k'ago yeh kin-hal-ahigi indah dadadilkal, in-

259

21: 16 AHODONILI-BEHOZI'NI 21: 27

dah binaastrinigi yidadi'nol-

anl biniyeh yotinl lanh'.

16 Ado kin-hal-ahigi ei bi-

nagi dingo na'hodzizk'ih na-Halin, ado nase ei nanigot'a bil alie-ni'zah: ako lo'k'a

yeni' beh kin-halahigi yi'-

nel'andgo asdlaadahdi tsin-

sitanh' lanh'. Nase ado na-ni'go indah de'go ei t'a ahi'-

daneran lanh'.

17 Ado bina'astrinigi yi*-

nel*and, nifen nezna din do'-

baan diz'din, do'ba'an dinku_^bit (ei ac'ozla do a' la* bi-

la'tahjin* olye',) dineh bi-

k'ehgo inelanhigi, ako ei

diyin nidal'a igi la'.

18 Ado beh bina'astFinigi

ei jasper tseh beh: ado kin-

halahigi t'eyah o'lah lanh',

ako ei tseh'-soh' niltoligi na-halin.

19 Ado kin-hal ahigi binas'-

tl'ini biyadi yistFinigi ei tsehdai'lin'igi aFah adat'elgo behha'dilyah. Atsed yistFinigi

ei jasper at'e lanh'; akedeh-igi t'eyah ei saffair; ado ta-

igi ei kalse'doni indah dih'-

igi t'eyah e'merald:20 Asdlalgi ei sarda'nix

;

hastah'igi ei sar'dias; tsos-

ts'idigi ei krisolait ; tsebi'-

igi ei be'ril; nahast'ei'igi ei

to'paz ; neznaigi ei kriso-

pre'sas ; lats'adahigi ei ja'-

sinth; nakits'adahigi ei a'-

methist.

21 Nakits'adah dadadilkal'-

260

igi ei dici'li i'lih'igi nakits'a-

dahgo at'e lanh'; ado dada-dilkali ei t'a daniFan t'ala'i

dici'li i'lin'igi adat'eh : adokin-halahigi bitahgo ha'da-hodit'i'i ei t'aat'eh o'lah lanh',

tseh'-soh' binika dindi'ni na-halingo.

22 Ado ako'ne'e kin-bl-so-

hodizi'nl t'ado la' yiltsan'

dah : halah, Boholni'hi GodT'aaltso-Yinel'a'ni indah Di-beh-Ya'zi yolyeh'igi ei a-

kwe e bi-sohodizi'ni ni'lihh'.

23 Ado kin-hal*ahigi ei jo'-

honaai indah olje hidih behat'din beh bi'dindin dole'li:

halah, God beh bits'adinli'di

ei beh adindi'ni at'eh ei'-

bahh; ado Dibeh-Ya'zi yol-

yeh'igi ei akwe'e beh adin-

di'ni at'eh.

24 Ado ei fiidezdi'ni ei bi-

yi'gi at'ah dadine'e yisda'-

bidishil'igi hidakai' do: adonahasdzan bika nat'ani dani-

lin'igi ei yeh ayoadat'ei in-

dah yeh ildani'li'ni yil yahadahakah dole!.

25 Ado jingo ei dadadilkal-

igi do al'c'ih* a'ndal*ihh' dahdo: halah, akwe'e tl'e at'din

dolel, ei' beh at'eh.

26 Ado al'ah dadine'e yehayoadat'ei indah yeh il-da-

ni'li'i yil yah adahakahdolel.

27 Ado ha'at'ihi-dah nida-

yilcohhigi, ado haat'ihi-dahba'hodoni'hi yandakai'igi,

22: 1 AHODONILI-BEHOZFNI 22: 11

ado woc'id adeile'i ei t'aiyisi

do ako'ne* yah ahokah at'e

dah: nidih Dibeh-Ya'zi yol-

ye'i bih naltsos hoi ago inahbiniyeh biyi' bik'idasdzoh'-

igi t'eyah.

WOLTAl 22.

1 Ado toh niltoligo ei inahloh lanh',tseh-gadindi'ni na-hahngo bisdiltol, bik'idaas-

da'hi-bikado-nahate'i God,indah Dibeh-Ya'zi yolye'i

bih'igi bits'ando c'inilin'go

sic'in* ayHsh.2 Kin tahgi_ ha'dahodit'ilgi

alni'gi ado toh nihn'igi al-

ts'ahhjih ei inah-tsin sikad,

binest'ah' nakits'adah al'ah

adat'ego bahh na'hodlellahh', ado t'ala'i na'hidizid'

bik'eh binest'ah' bahh nan'-

t'ihh: ado tsin bih t'ahigi

t'eyah al'ah dadine'e na'idi-

yiljeh biniyeh lahh'.

3Ado beh acohh'igi yeni' at'-

dindolel: hidih bik'idaasda'-

hi-bikado-nahat'e'i God bih'-

igi indah Dibeh-Ya'zi yolye'i

bih'igi t'eyah akwe'e holoh'

do; ado bih hidal'a'i ei ba'

hidal'a' dolel:

4 Ado ei t'aadziltso binih da-join' do; ado bi'zi' ei dahata-gi bik'idasdzoh dolel:

5 Ado akwe e tl'e at'din do;ado a'k'a-koh* indah jo'ho-

naa'i hidih at'din dolel; ha-lah, Boholni'hi God ei ba-adinildin' do ei'bahh: indah

ei t'aaltso hol'ago hidant'adolel.

6 Tf Ado ei asidi'nid, Di sad-igi t'aaltso t'aani indah dowoc'id dah: ado diyin aho-doni'li yadahalne'i bih Bohol-ni'hi God bits'ahdo bih diyinnal'a i dahidil'a', bih hidal'a'i

bic'ih, ei t'a hah'hah adaho-doni'li ye'ho'sihh biniyeh.7 Jo'akon, sih, tsihlgo de'sal,

t'a-hai'-dah di sadigi indahdi naltsos bits'ahdo ahodo-ni'li ba hanelgi baahojil-yah'go ei hoi hozoh' dolel.

8 Tf Ado sih, Jan nisli'ni ei

di a'dadzaigi yiltsahh indahdisets'ah. Ako disets'ahgoado yiltsahgo di diyin hidal-

a'i sil e'ho'sihdigi bike'tsin-

jih' nes'jol ado bic'ih' sodi-

deszihl biniyeh.

9 Ado asidi'nid, Yiniih'go,do adinil' dah: halah, t'ala'

bil nanilVi nishhh ado ni

k'iso ahodoni'li-yadahalne'aldo' ei'bahh; ado t'aaltso di

naltsos biyi' sadigi yaa'da-halyani aldo*: God t'eyah bi-

c'ih' naho'lah'.

10 Tf Ado asidi'nid, Di nal-tsos bits'ahdo ahodoni'li ba-ho'ni'i ei sadigi t'ado al'c'ih'

ini'sini: halah, ei k'adeh ba-holzis.

11 Ako t'a-hai'-dah t'a-ako-

giat'e'i do dzini'zini ei ho'ni'-

di t'a-ako-giat'e'i do dzini'zin

dah: ado ha'i'hi ei ho'ni'di t'a

haih: ado bahhigiat'e-hahh-261

22: 12 AHODONILI-BEHOZrNI 22: 21

at'dini ei ho'nfdi banhigi-

at'e - hanh - at'din : ado t'a-

hai'-dah jidiyin sin, ho'ni'di

t'a jidiyin le'.

12 Ado jo'akon, sih tsinlgo

de'sal, ado dineh t'a da nil-

an a'dadzidzaigi bik'ehgo

na'hidesle'li ei bil deyah.13 Ako sih ei Alfa indahOmi'ga nisMh, altseh'igi in-

dah akedehigi, beh hodezt'i'i

indah beh nihont'i'i.

14 Ado bii daho'zon dole'li

ei yehas'ani yik'ehgo adani'-

li, inah-tsin bahizdokahigiindah kin-hal-ahigi bicin*

dadadilkaldeh yah ahizdo-

kahi beh haz'ah dolel.

15 Ako nidih tl'odi t'eyah le-

cahi indah nidadilni'hi, adoatjilni yil dani*lin 'igi, ado di-

neh hideltse'di, ellyago yi-

c'in' hidaha'la'i, indah t'ala'i

nitinigo woc'id bit ya'ada-

t'ehgo adel'i'ni daholohh.16 H Ako sih, Jesus nisli'-

ni diyin sandal'a'i nihic'ih*

il'a*, di a'hodzaigi, ats'a-da-

haskai a'la-hidadle'hi yeh yil

hodolni biniyeh, Devid ba'al-

cini dahilci'hi la' indah bihke'tl'ol nislinh', ado abi'nigo

son* bitsVdinli'di.

1711Ado Nilc'ihDiyini indah262

asdza'ni-baasge'hi, Hak'go,nih. Ado ha'ni'di t'a-hai'-dah

azdizts'ah sin, Hak'go, nih.

Ado t'a diba jilih' sin ha'ni'di

jigah. Ado t'a-hai'-dah si-

ni'zin sin ha'ni'di inah toht'ani'k'eh jidodlinl.

18 H Halah, ahodoni'li-yada-halnel di sadigi ei beh di-

neh t'aaltso deidits'a go bil

hasne', ako t'a-hai'-dah di-

neh la* di naltsos bik'ine-

hesdzo'igi lahdeh bi'jiah'go

God aldo* beh alihodidolni'li

ha yi'doal:

19 Ado t'a-hai'-dah dinehla* di sadigi, ei ahodoni'li ba-ho'nelgi naltsos bits'ando la'

bizdiah'go, God aldo* naltsos

bl hoi ago inah beh ha' haz-ah yeni* hats'edidoal, ad*^

diyingo kin-hal ahigi bits'an-

do dah, ado di naltsos bi-

yi* beh-ak'eascin'igi bits'an-

do aldo*.

20 Tf Ako di la* ahodoni'li

yeh hahasdzi'igi anih: T'aa-

ni tsinlgo de'sal. Akot'e le*.

Akot'e le*. Boholni'hi Jesusadeh dinal.

21 11 Bi'dahonilni'hi JesusChrist bih beh ajoba*i t'aa-

noltso nihe holon' do. Ako-t'e le*.