google, esperanto kaj mt

23
Kleriga Lundo - Hanojo 2012 - Amri Wandel

Upload: amri-wandel

Post on 02-Jul-2015

294 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Google, Esperanto kaj Mashin-tradukado - prelego en Kleriga Lundo dum la Univesala Kogreso en Hanojo, 2012

TRANSCRIPT

Page 1: Google, Esperanto kaj MT

Kleriga Lundo - Hanojo 2012 - Amri Wandel

Page 2: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 2

El Revuo Esperanto (Marek Blahuš, aprilo 2012(

Page 3: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 3

Revuo Esperanto (aprilo 2012(

La paŝo de Google estas grava reklamo por Esperanto kiel vivanta lingvo.

Thorsten Brants de Google

La celoj de Esperanto kaj Google-tradukoj koincidas, ĉar ambaŭ volas helpi homojn

kompreni unu la alian,.

http://translate.google.com.

Page 4: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 4

En 2007, en reklama video Google konsilis al la uzantoj de sia retpoŝta servo Gmail profiti la tempon ŝparitan de ĝia spam-filtrilo por fari ĝuindajn aferojn kiel ekzemple lerni Esperanton

www.gmail.com/fightspam.

kaj kiu enda homoj serĉi.

.

Page 5: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 5

2009 Google omaĝis la 150-an jubileon de Zamenhof per portempa ŝanĝo de sia emblemo kaj igis 2 milionojn da homoj serĉi informojn pri li kaj Esperanto en Vikipedio.

.

Page 6: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 6

El Revuo Esperanto (aprilo 2012(

Page 7: Google, Esperanto kaj MT

Kial la entuziasmo? Kial la entuziasmo? La graveco La graveco

de tiu google- elpaŝo por Esperanto de tiu google- elpaŝo por Esperanto

Prestiĝo kaj universaleco de Google

Esperanto – unu el 64 plej gravaj

lingvoj

multaj lingvoj al- kaj el tradukeblas

kvalito de la traduko estas evoluantaEsperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 7

Page 8: Google, Esperanto kaj MT

Kial la kritiko? Kial la kritiko? La mankoj kaj La mankoj kaj

danĝeroj de maŝin-tradukadodanĝeroj de maŝin-tradukado

Relative multaj eraroj

Malbona sintakso kaj lingvaĵo

Oni devas atente mane korekti

Ĉu pli sekure traduki mane?Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 8

Page 9: Google, Esperanto kaj MT

Avantaĝoj: Avantaĝoj:

Ŝparas tempon

Rapide kreas krudan tradukon

La krudan tradukon eblas mane rafini

Taŭgas por grandaj kvantoj

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 9

Page 10: Google, Esperanto kaj MT

Malavantaĵoj Malavantaĵoj La sugestita traduko povas esti erara

Oni povas preteratenti eraran tradukon

Oni devas atente kompari kun la originalo

Eĉ se korekta, la traduko ofte estas en

malbona stilo en la cel-lingvo

Ĉu pli sekure traduki mane?Ĉu pli sekure traduki mane?

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 10

Page 11: Google, Esperanto kaj MT

La testo de retro-duko La testo de retro-duko Maŝin-traduki en la testatan lingvon kaj reen en la originalan:

The spirit is willing, but the flesh is weak

(La spirito deziras, sed la karno malfortas)

Angla->rusa->angla

The vodka is good, bur the meat is rotten

(La vodko bonas, sed la viando putras)

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 11

Page 12: Google, Esperanto kaj MT

Hanoja festparolado de Probal ORIGINALO

Estimataj,

Ni ĉiuj niamaniere klopodas inde festi ĉi-jare la 125-jaran jubileon de Esperanto. Sed Zamenhof mem, kiam li iniciatis la lingvon, estis nur 28-jara junulo. Ni tial estas ege kontentaj povi kongresi en la jubilea jaro en lando, kiun karakterizas plejparte gejunula movado. Multaj el vi scias, ke TEJO jam okazigis ĉi tie sukcesan IJK. Parolante antaŭ tiom juna movadanaro, mi sendube aspektas arkaikule, ĉar mi komencas mian paroladon per cito el la revuo Esperanto de januaro 1968!

Tamen komprenu, mi aparte klare memoras mian UEA-membreco-inaŭguran numeron, kaj do indulgu min, mi petas. Aperis en tiu revunumero oficiala komunikaĵo de la Akademio de Esperanto. El ĝia teksto mi citos nur unu gramatikan ekzemplofrazon, pri kiu mi petas vin pensi. La frazo tekstis “La domoj detruitaj dum la milito estos rekonstruataj en 1970”.

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 12

Page 13: Google, Esperanto kaj MT

Hanojo festparolado de Probal RETRADUKITA – per anglakaraj,Ni ĉiuj niamaniere valoras okazigi ĉi jaro la 125-jara datreveno de esperanto. Sed Zamenhof mem, kiam li iniciatis la lingvon, li estis nur 28-jara junulo. Ni do estas ekstreme kontenta povi kongresi en la jubilea jaro en la lando, kiu karakterizas ĉefe gejunula movado. Multaj el vi konas ke TEJO jam okazigis tie prosperan IJK. Parolante antaŭ tiom juna movadanaro, mi devas rigardi arkaikule, ĉar mi komencas mian parolon per cito de la revuo esperanto de januaro 1968!Sed vi scias, mi aparte klare memoras mia UEA membraro inaŭguran nombro, do indulgu min, mi petas. Aperis en ĉi revunumero oficiala deklaro de la Akademio de esperanto. De lia teksto mi citos nur unu ekzemplo gramatika-frazo, pri kiu mi petas vin pensi. La deklaro legis "La domoj detruitaj dum la milito estos rekonstruita en 1970."

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 13

Page 14: Google, Esperanto kaj MT

Hanojo festparolado de Probal TRADUKITA – en la anglan

Dear,We all niamaniere is worth celebrating this year the 125-year anniversary of Esperanto. But Zamenhof himself, when he initiated the language, he was only 28-year-old young man. We therefore are extremely pleased to be able kongresi in the year of jubilee in the country, which is characterized mostly gejunula movement. Many of you know that TEJO already held here a successful IJK. Speaking before such a young movadanaro, I must look arkaikule, because I start my speech by cito of the magazine Esperanto of January 1968!

But you know, I particularly clearly remember my UEA membership inaŭguran number, and so spare me, please. Appeared in this revunumero official statement from the Academy of Esperanto. From its text I will quote only one example grammatical-phrase, of which I beg you to think. The statement read, "The houses destroyed during the war will be rebuilt in 1970." Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 14

Page 15: Google, Esperanto kaj MT

Hanojo festparolado Probal RETRADUKITA – per hebreamultekosta,Ni ĉiuj devas festi niamaniere datreveno de 125 jaroj de esperanto. Sed Zamenhof mem, kiam li iniciatis la lingvon, li estis nur 28 junulo. Do ni estas tre kontenta povi kongresi en la Jubileo en la lando, karakterizita de movado gejunula ĉefe. Multaj el vi konas TEJO estis okazigita tie IJK sukcesis. Parolante antaux movadanaro tiel juna, mi devas rigardi arkaikule, ke mi komencas mian parolon cito de esperanto revuo de januaro 1968!

Sed vi scias, mi plejparte memoras klare mia nombro UEA inaŭguran kompanioj, do indulgu min, mi petas. Tiu frazo aperas en oficiala revunumero Akademio de esperanto. Lia teksto estas nur unu ekzemplo acetato gramatikaj esprimo, pri kiu mi petas vin pensi. La komunikaĵo diris, "hejmoj kiuj estis detruitaj dum la milito estos konstruita en 1970."

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 15

Page 16: Google, Esperanto kaj MT

Hanoja festparolado de Probal ORIGINALO

Estimataj,

Ni ĉiuj niamaniere klopodas inde festi ĉi-jare la 125-jaran jubileon de Esperanto. Sed Zamenhof mem, kiam li iniciatis la lingvon, estis nur 28-jara junulo. Ni tial estas ege kontentaj povi kongresi en la jubilea jaro en lando, kiun karakterizas plejparte gejunula movado. Multaj el vi scias, ke TEJO jam okazigis ĉi tie sukcesan IJK. Parolante antaŭ tiom juna movadanaro, mi sendube aspektas arkaikule, ĉar mi komencas mian paroladon per cito el la revuo Esperanto de januaro 1968!

Tamen komprenu, mi aparte klare memoras mian UEA-membreco-inaŭguran numeron, kaj do indulgu min, mi petas. Aperis en tiu revunumero oficiala komunikaĵo de la Akademio de Esperanto. El ĝia teksto mi citos nur unu gramatikan ekzemplofrazon, pri kiu mi petas vin pensi. La frazo tekstis “La domoj detruitaj dum la milito estos rekonstruataj en 1970”.

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 16

Page 17: Google, Esperanto kaj MT

Du metodoj de maŝin-tradukado

Regul-bazita, kiu uzas vortarojn kaj gramatikajn regulojn verkitajn de lingvistoj

Statistika, kiu uzas algoritmojn verkitajn de programistoj, per kiuj la maŝino aŭtomate lernas el granda kvanto de dulingvaj tekstoj jam antaŭe tradukitajde homoj.

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 17

Page 18: Google, Esperanto kaj MT

• apartenas al la dua kategorio.

Tial ĝi ofte eraras pri la akuzativo

ne rekonas iun kunmetaĵon,

foje surprizas per eleganta esprimo

konas vorton kiu ne aperas en multaj

vortaroj.Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 18

-tradukilo

Page 19: Google, Esperanto kaj MT

Je nia granda surprizo ni konstatis, ke la kvalito de la

Esperanto-sistemo estas …multe pli bona ol ĉe ĉiuj

lingvoj por kiuj ni havas same malmultan

datumkvanton – sen ke ni iel ajn speciale klopodis

tion.

Post iom da poluro kaj plia testado, ni decidis ke

venis la tempo por lanĉi ĝin".

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 19

-teamano:

Page 20: Google, Esperanto kaj MT

Miaj spertoj de maŝin-tradukadoPsikiatria konversaci-programo "Eliza“ (SFSU 1988)

angla -> Esperantoen 2012:• Reta memorlibro Josi Ŝemer

Esperanto <->hebrea • "La Universala Lingvo" de Sam Green angla + Esperanto ->hebrea Turisma itinero de la Azia Kongreso en Israelo

angla -> EsperantoEsperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 20

Page 21: Google, Esperanto kaj MT

Eliza - Eliza estas komputila programo kaj frua ekzemplo de

komencaj natura lingvo prilaborado. Eliza

operaciita de prilaborado uzantoj respondojn al

skriptoj, la plej fama el kiuj estis DOKTORO,

simulación de Rogerian psicoterapeuta. Uzante

preskaŭ neniun informon pri homa penso aŭ

emocio, DOKTORO kelkfoje havigis mirige

homecajn interago. Eliza estis skribita en MIT de

Joseph Weizenbaum inter 1964 kaj 1966.Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 21

Page 22: Google, Esperanto kaj MT

Kiam la "paciento" superis la tre malgranda scio bazo,

DOKTORO povus provizi ĝeneralan respondon,

ekzemple, respondante al "Mia kapo doloras" kun

"Kial vi diras via kapo doloras?" La respondo al "Mia

patrino malamas min" estus "Kiu alia en via familio

malamas vin?" Eliza estis realigita uzante simplan

modelon kongruanta teknikoj, sed estis prenita

serioze por pluraj de ĝiaj uzantoj, eĉ post

Weizenbaum klarigis al ili, kiamaniere kiel tio

funkcias. Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 22

Page 23: Google, Esperanto kaj MT

Esperanto-Google-MT KL2012 - Wandel 23