górnik odkrywkowej eksploatacji złóż 811102

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ 811102

O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

TYP SZKOŁY: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA

RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

Warszawa 2012



Autorzy: mgr inż. Aneta Szymańska-Szydło, mgr inż. Paweł DrzazgaRecenzenci: mgr inż. Teresa Sagan, mgr inż. Łucja ZielińskaLider grupy branżowej: mgr inż. Teresa JaszczykLider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna KsieniewiczKoordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria SuligaMenadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer

Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec

Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie.

© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i UstawicznejWarszawa 2012

Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej02-637 Warszawaul. Spartańska 1Bwww.koweziu.edu.pl

Program nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż 811102 o strukturze przedmiotowej

2



SPIS TREŚCI

1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO......................................................................................................................................................42. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO.......................................................................................................................................43. INFORMACJA O ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ...........................................................................................................54. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ.................................................................55. POWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ Z INNYMI ZAWODAMI..............................................................................56. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ..........................................................................67. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA

OGÓLNEGO..........................................................................................................................................................................................................68. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ...................................................................................................89. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ.........................11

1. Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym.......................................................................................................................122. Podstawy techniki......................................................................................................................................................................................................................... 163. Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowego............................................................................................................................................................................. 224. Język obcy zawodowy w górnictwie..............................................................................................................................................................................................335. Działalność gospodarcza w górnictwie.......................................................................................................................................................................................... 376. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego..........................................................................................................................................................................427. Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczne................................................................................................................................................................................488. Komputerowe wspomaganie w górnictwie...................................................................................................................................................................................579. Metrologia z dokumentacją.......................................................................................................................................................................................................... 63

ZAŁĄCZNIKI................................................................................................................................................................................................................68Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ WKSPLOATACJI ZŁÓŻ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH.....................................................................................................................................................................68Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ.............................................................71Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ.......................................................80


3




4



1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Program nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 8 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.

o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2012 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. z późn. zmianami w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,

szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z

2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981), rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. z późniejszymi zmianami w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i

programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626).

2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.


5



W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych, nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.W procesie kształcenia zawodowego podejmowane są działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu naukiElastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.

3. INFORMACJA O ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ

Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż zajmuje się pracami wydobywczymi odbywającymi się na powierzchni, a proces wydobywczy odbywa się poprzez odkrywanie kolejnych warstw surowców. Głównym celem kształcenia w ramach zawodu jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji odkrywkowej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji, technice strzelniczej, przepisach prawnych w górnictwie, kierowaniu procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te informacje zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne do podjęcia pracy zawodowej. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej może być zatrudniony w odkrywkowych zakładach górniczych (węgla brunatnego, surowców skalnych, kruszyw naturalnych i innych kopalin stałych) lub podwyższyć kwalifikacje, uzyskując dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż po potwierdzeniu kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową oraz uzyskaniu wykształcenia średniego. 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ

Górnictwo odkrywkowe kopalin pospolitych to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny, piaski, żwiry i surowce skalne.Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż to zawód, który obecnie nie cieszy się dużą popularnością, ale prężnie rozwijająca się branża górnicza, w tym górnictwa odkrywkowego, pozwala przypuszczać, że sytuacja ta ulegnie zmianie. Z powodu wprowadzenia nowej ustawy dotyczącej prawa geologicznego i górniczego przedsiębiorcy


6



prowadzący działalność wydobywczą zobowiązali się do zatrudnienia osób górnictwa odkrywkowego, które będą korzystać z nowych technologii i na bieżąco przystosowywać się do kierunków rozwoju zakładu pracy, ponieważ rynek pracy oczekuje pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych.

5. POWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ Z INNYMI ZAWODAMI

Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, co umożliwia uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż wyodrębniona została kwalifikacja M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową, która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego. Zawiera ona wspólne efekty kształcenia, stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, będące poprzez wspólne efekty kształcenia w ramach obszaru PKZ podstawą dla kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego (M.e).

6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) roboty związane z odwadnianiem górotworu i zwałowisk;2) roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża; 3) roboty związane z transportem nadkładu i kopaliny;4) roboty związane z rekultywacją terenów pogórniczych.

Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia, określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż:

efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej

eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego PKZ (M.e); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową.


7



7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Program nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej, umieszczone w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym:1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego

uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach

empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.W programie nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym, polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących, stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.Zakres nauczania matematyki: liczby rzeczywiste, przybliżenia, procenty, miary kątów, pola figur płaskich, obwód figur, pola i objętości brył, trygonometrię.Zakres nauczania fizyki: ruch w różnych układach odniesienia, energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej, praca moc i sprawność układu, związek między pracą i energią, analiza przemian energii mechanicznej, hydrostatyka, hydrodynamika, termodynamika.


8



8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 620 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową, 400 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.

Plan nauczania w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż dla programu o strukturze przedmiotowej

Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne

Klasa Liczba godzin w okresie nauczania*

I II IIItygodniowo łącznie

I II I II I II

Kształcenie zawodowe teoretyczne

1. Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym 2 2 1 1 3 96

2. Podstawy techniki 3 3 4 4 7 224

3. Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowego 2 2 6 6 8 256

4. Język obcy zawodowy w górnictwie 1 1 1 32

5. Działalność gospodarcza w górnictwie 1 1 1 32

Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w klasie 2 6 12 20 640


9



Kształcenie zawodowe praktyczne*

1. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego 7 7 1 1 8 256

2. Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczne 4 4 5 5 5 5 14 448

3. Komputerowe wspomaganie w górnictwie 2 2 2 64

4. Metrologia z dokumentacją 3 3 3 3 6 202

Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w klasie 11 11 8 30 970

Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 13 17 20

* do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego.**zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy.

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJĘ M.10.ODBYWA SIĘ POD KONIEC KLASY TRZECIEJ


10



Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż

Nazwa przedmiotu Nazwa działu programowego Liczba godzin przewidziana na dział

1. Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym

1.1. Organizacja zakładu górniczego 32

1.2. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych 64

2. Podstawy techniki

2.1. Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeń 130

2.2. Napędy maszyn górniczych 30

2.3. Elektrotechnika z automatyką 64

3. Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowego

3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych w kopalniach odkrywkowych 64

3.2. Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych 32

3.3. Udostępnianie i urabianie złóż 100

3.4. Transport w górnictwie odkrywkowym 32

3.5. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych 28

4. Język obcy zawodowy w górnictwie4.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych 20

4.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych 12

5. Działalność gospodarcza w górnictwie5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie 16

5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa górniczego 16

6. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego

6.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabiania 200

6.2. Maszyny i urządzenia do transportu 20

6.3. Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji 36

7. Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczne7.1. Obróbka ręczna i mechaniczna 96

7.2. Techniki strzałowe w górnictwie 96


11



7.3. Naprawa i montaż maszyn i urządzeń 96

7.4. Wykonywanie robót górniczych 160

8. Komputerowe wspomaganie w górnictwie

8.1. Podstawy korzystania z programów komputerowych w górnictwie 32

8.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej 16

8.3. Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczej 16

9. Metrologia z dokumentacją9.1. Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóż 120

9.2. Przygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie 82


12



9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻW programie nauczania dla zawodu górnik odkrywkowej eksploatacji złóż zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko

1. Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym1.1. Organizacja zakładu górniczego1.2. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych

1.1. Organizacja zakładu górniczego

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowych

Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania

PDG(1)1 wskazać etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowym; P A Działalność gospodarcza w górnictwie

odkrywkowym. Przepisy prawne stosowane w zakładach

górniczych. Przepisy prawne potrzebne do wydobywania

kopaliny metodą odkrywkową. Przedsiębiorstwa prowadzące eksploatacje złóż

metodą odkrywkową.

PDG(1)2 wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowym; P A

PDG(1)3 dokonać analizy funkcjonowania zakładów górniczych w ramach gospodarki rynkowej; P B

PDG(2)1 wskazać przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; P A

PDG(2)2 wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; P C

PDG(3)1 wskazać przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; P A

PDG(3)2 wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; P C

PDG(3)3 sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywaniu kopaliny metodą odkrywkową; P C

PDG(4)1wskazać w najbliższej okolicy przedsiębiorstwa, prowadzące eksploatację złóż metodą odkrywkową; PP A

PDG(4)2 wskazać powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; P B


13



1.1. Organizacja zakładu górniczegoPDG(4)3 rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; P B

PDG(4)4 objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; P C

PDG(5)1 skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego; PP CPDG(6)1 współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym; P A

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;

KPS(3)1 dokonać analizy rezultatów działań;

KPS(4)1 podjąć nowe wyzwania;

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;

KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne.Planowane zadaniaZadaniem uczniów będzie wypełnienie dokumentacji, koniecznej do funkcjonowania kopalni odkrywkowej piasku. Zadanie wykonują w następujący sposób: wybierają lidera, który podzieli klasę na grupy od 5 do 6 osób. Następnie każda z nich sporządza dokumentację konieczną podczas funkcjonowania kopalni piasku. Wykonaną pracę liderzy grup prezentują na forum klasy i przekazują nauczycielowi.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne:Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni eksploatacji odkrywkowej, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneDokumentacja górnicza, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż.Zalecane metody dydaktyczneZaleca się metodę ćwiczeń poprzedzoną pokazem z objaśnieniem obowiązujących dokumentów dotyczących prowadzenia działalności. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 5-6 osób.


14



1.1. Organizacja zakładu górniczegoPropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wykonania dokumentacji górniczej, współpracę ucznia w grupie oraz styl przeprowadzonej prezentacji przez lidera grupy.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia;– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

1.2. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych


Poziom wymagań

programowych


BHP(1)1 wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; P A Zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym.

Przepisy prawa pracy. Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy

w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Czynniki szkodliwe występujące w kopalniach

odkrywkowych. Wpływ czynników szkodliwych występujących w

kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka. Przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy.

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w kopalniach odkrywkowych.

Charakterystyka sprzętu oraz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.

BHP(1)2 wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego, zajmujące się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; P B

BHP(1)3 skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; P A

BHP(2)1 skorzystać z przepisów prawa pracy; P BBHP(2)2 wskazać instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów górniczych; P A

BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P B

BHP(3)2 wyjaśnić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P B

BHP(6)1 wskazać czynniki szkodliwe występujące w kopalniach odkrywkowych; P ABHP(6)2 określić wpływ czynników szkodliwych występujących w kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka; P C

BHP(7)1 wskazać przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych;

P A

BHP(7)2 określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony P C


15



1.2. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowychprzeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych;BHP(9).1 określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; P C

KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;

KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

M.10.1(13)1 wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; P A

M.10.1(13)2 określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. P CPlanowane zadaniaNa podstawie otrzymanego opisu wypadku należy ustalić przyczyny jego powstania i opisać nieprawidłowości w trakcie wykonywanej pracy.Opisany przykładowy wypadek należy omówić z ekspertem lub nauczycielem.Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnymŚrodki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, informacje o wypadkach oraz filmy i prezentacje multimedialne.Zalecane metody dydaktyczneZaleca się metodę opisu i pokazu wypadków i zagrożeń, zaistniałych podczas wykonywania robót związanych z eksploatacją odkrywkową złóż, oraz zastosowanie filmów i zdjęć, gdyż uczeń w łatwy sposób zrozumie, jakie skutki może przynieść niestosowanie się do obowiązujących przepisów. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez test wielokrotnego wyboru, w którym uczeń zaznaczy poprawne odpowiedzi na temat postępowania w razie zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:

- dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,- dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


16



2. Podstawy techniki2.1. Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeń2.2. Napędy maszyn górniczych2.3. Elektrotechnika z automatyką

2.1. Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeń


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)1 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wytwarzaniem materiałów konstrukcyjnych; PP D Zagrożenia związane z wytwarzaniem materiałów

konstrukcyjnych. Rodzaje korozji metali żelaznych i nieżelaznych; Metody obróbki. Przyrządy pomiarowe stosowane do pomiaru

części. Części maszyn. Własności materiałów konstrukcyjnych. Klasyfikacja połączeń w maszynach i urządzeniach. Połączenia stosowane w maszynach i urządzeniach. Rodzaje sił działających na części maszyn.

BHP(5)1 określić zagrożenia związane z wytwarzaniem materiałów konstrukcyjnych; P A

- scharakteryzować pojęcia łożyskowania elementów części maszyn; P A

- wyjaśnić różnice pomiędzy częściami maszyn; P B

- przedstawić rodzaje części maszyn; P A

- opisać budowę i zastosowanie części maszyn; P A

- wytłumaczyć zasadę działania podzespołów maszyn; P B

- dokonać analizy dokumentacji techniczno-ruchowej maszyn i urządzeń; P B

M.10.2(4)1 opisać własności materiałów konstrukcyjnych; P B

M.10.2(4)2 dokonać analizy wpływu technik wytwórczych na własności materiałów; PP D

M.10.2(5)1 sklasyfikować połączenia stosowane w maszynach i urządzeniach; P B

M.10.2(5)2 wyjaśnić zasadę wykonywania połączeń; P B

M.10.2(5)3 wyjaśnić budowę i zasadę działania podzespołów; P C

M.10.2(6)1 rozróżnić siły działające na części maszyn; P A

M.10.2(6)2obliczyć siły i naprężenia występujące w elementach maszyn; PP C


17



2.1. Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeńM.10.2(6)3 określić warunek wytrzymałościowy części; P B

M.10.2(6)4 dobrać wymiary części z uwzględnieniem działających sił. PP CPlanowane zadaniaUczniowie w grupach określić rozpoznają i określają przeznaczenie części wykorzystanych w przekładni. Zadanie należy przeprowadzić w następujący sposób: wybieramy lidera klasy i dzielimy ją na grupy trzyosobowe. Uczniowie w grupach rozwiążą zadanie o następującej treści: „Na podstawie otrzymanej dokumentacji technicznej przekładni mechanicznej określ rodzaje i przeznaczenie części użytych w przekładni. Zapisz rozwiązania w tabelce, a następnie niech wybrany przedstawiciel grupy zaprezentuje rozwiązanie na forum klasy”.Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. W pracowni powinny się znajdować: charakterystyczne części maszyn i urządzeń, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych, schematy i modele maszyn i urządzeń, rysunki złożeniowe, wykonawcze, montażowe i schematyczne, katalogi techniczne maszyn, urządzeń i części maszyn, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym;Środki dydaktyczneZestaw części maszyn i urządzeń, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych, schematy i modele maszyn i urządzeń, rysunki złożeniowe, wykonawcze, montażowe i schematyczne, katalogi techniczne maszyn, urządzeń i części maszyn, Duży poradnik mechanika, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeń” wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia zaznajamiają ucznia z własnościami wytrzymałościowymi materiałów konstrukcyjnych oraz pozwalają na samodzielny wybór wymiarów części poprzez obliczenie ich wytrzymałości. Podstawowymi metodami nauczania w tym dziale powinny być: miniwykład z prezentacją multimedialną, praca grupowa i indywidualna. Osiągnięcie celów zamierzonych w tym dziale pozwoli uczniom na zrozumienie konieczności przestrzegania prawidłowej obsługi maszyn i urządzeń.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 3 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wypełnienia tabeli, polegającej na sklasyfikowaniu i przeznaczeniu części i. Ocena będzie uzależniona od ilości prawidłowo wypisanych i skatalogowanych części.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,

dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


18



2.2. Napędy maszyn górniczych


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)2 przewidzieć zagrożenia związane z obsługą napędów maszyn górniczych; P D Zagrożenia związane z obsługą napędów maszyn górniczych.

Napędy stosowane w maszynach górniczych.BHP(5)2 określić zagrożenia związane z obsługą napędów maszyn górniczych; P ABHP(6)3 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na pracownika podczas obsługi napędów maszyn górniczych; P A

M.10.2(7)1 rozpoznać napędy stosowane w maszynach górniczych; P A

M.10.2(7)2 opisać zasadę działania podzespołów i napędów; P B

M.10.2(7)3 naszkicować schematy napędów; PP C

M.10.2(7)4 wyjaśnić działanie układów napędowych i ich części składowych; P AM.10.2(7)5 skorzystać z dokumentacji maszyn i urządzeń stosowanych w górnictwie odkrywkowym; P B

M.10.2(7)6 wyjaśnić obsługę napędów stosowanych w maszynach górniczych. P BPlanowane zadaniaUczniowie na podstawie otrzymanej dokumentacji technicznej napędu hydraulicznego w czteroosobowych grupach określają rodzaje i przeznaczenie części użytych w napędach maszyn górniczych. Po wypełnieniu otrzymanej od nauczyciela tabelki wybrany przedstawiciel grupy prezentuje rozwiązanie na forum klasy. Na wykonanie zadania uczniowie mają 20 minut.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. W pracowni powinny się znajdować: charakterystyczne części maszyn i urządzeń, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych, schematy i modele maszyn i urządzeń, rysunki złożeniowe, wykonawcze, montażowe i schematyczne, katalogi techniczne maszyn, urządzeń i części maszyn, schematy i modele kinematyczne i hydrauliczne maszyn górniczych, schematy układów elektrycznych, próbki przewodów elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych, katalogi elementów automatyki, elementów napędów elektrycznych, hydraulicznych, pneumatycznych, schematy układów automatycznych, schematy układów elektronicznych, zabezpieczenia przed skutkami zwarć i przeciążeń, przekroje maszyn elektrycznych, normy techniczne, filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneFilmy instruktażowe i prezentacje związane z pracą maszyn i urządzeń o różnych napędach, schematy i modele kinematyczne i hydrauliczne maszyn górniczych, schematy układów hydraulicznych, pneumatycznych i elementów napędów hydraulicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów.


19



2.2. Napędy maszyn górniczychZalecane metody dydaktyczneDział programowy „Napędy maszyn górniczych” wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia (pogadanka z prezentacją multimedialną). Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia zaznajamiają ucznia z układami napędowymi maszyn górniczych oraz pozwalają na samodzielną analizę budowy i zasad ich działania. Osiągnięcie w tym dziale zamierzonych celów pozwoli uczniom na zrozumienie konieczności przestrzegania prawidłowej obsługi maszyn i urządzeń Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę poprawności testu wielokrotnego wyboru, dotyczącego napędów maszyn górniczych.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,



20



2.3. Elektrotechnika z automatyką


Poziom wymagań

programowych

Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia

BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z obsługą maszyn elektrycznych; P D Zagrożenia związane z obsługą maszyn

elektrycznych. Maszyny i urządzenia elektryczne. Układy elektryczne. Działanie układów elektrycznych, elektronicznych i

automatyki przemysłowej.

BHP(6)4. określić skutki oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka; P APKZ(M.e)(4)1 z wykorzystaniem programów komputerowych narysować układy elektryczne; P B

PKZ(M.e)(4)2 zaplanować układy elektryczne; PP DM.10.3(6)1 wyjaśnić budowę i zasadę działania odbiorników energii elektrycznej oraz elementów elektroniki przemysłowej; P B

M.10.3(6)2 scharakteryzować schematy układów elektrycznych i elektronicznych; PP C

M.10.3(6)3 narysować układy automatyki przemysłowej; P BM.10.3(6)4 wyjaśnić działania układów elektrycznych, elektronicznych i automatyki przemysłowej. P B

Planowane zadaniaUczniowie rozpoznają elementy układów elektrycznych i zakres ich stosowania.Uczniowie wykonują ćwiczenie w następujący sposób: wybierają lidera, który dzieli grupę na pary, a następnie w drodze losowania rozdzieli dla nich zdjęcia lub rysunki zestawów odbiorników elektrycznych. Zadaniem uczniów jest odczytanie danych z tabliczki znamionowej silnika elektrycznego. Na podstawie odczytów uczniowie ustalają dane znamionowe maszyny elektrycznej i sposób podłączenia jej do sieci oraz dane, jakie musi spełniać sieć, do której maszyna ma być podłączona, następnie proponują dane i rodzaj łącznika współpracującego z daną maszyną. Wykonaną pracę uczniowie prezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. W pracowni powinny się znajdować: charakterystyczne części maszyn i urządzeń, schematy i modele maszyn i urządzeń, rysunki złożeniowe, wykonawcze, katalogi techniczne maszyn, urządzeń i części maszyn, schematy układów elektrycznych, próbki przewodów elektrycznych, katalogi elementów automatyki, elementów napędów elektrycznych, hydraulicznych, pneumatycznych, schematy układów automatycznych, schematy układów elektronicznych, zabezpieczenia przed skutkami zwarć i przeciążeń, przekroje maszyn elektrycznych, normy techniczne, filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych oraz ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne


21



2.3. Elektrotechnika z automatykąKarty katalogowe maszyn elektrycznych, tabliczki znamionowe silników elektrycznych jedno- i wielofazowych lub ich zdjęcia, modele maszyn elektrycznych, katalogi łączników elektrycznych, modele łączników stosowanych w układach silników elektrycznych, czasopisma branżowe, w tym dotyczące maszyn elektrycznych, zestawy ćwiczeń z zakresu maszyn elektrycznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, , filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktycznePodczas wykonywania ćwiczenia powinny być zastosowane metody aktywizujące uczniów z wykorzystaniem środków audiowizualnych oraz modeli. Proponowana jest pogadanka ukierunkowująca, pokaz i ćwiczenie praktyczne. Podczas wykonywania ćwiczenia nauczyciel udziela instruktażu wstępnego i nadzoruje pracę w grupach. W procesie kształcenia istotne jest doskonalenie umiejętności pracy w grupie i prezentowanie efektów pracy na forum klasy.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego zadania przy uwzględnieniu prawidłowego odczytania danych znamionowych maszyny oraz prawidłowego nazwania maszyn elektrycznych.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


22



3. Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowego3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych w kopalniach odkrywkowych3.2. Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych3.3. Udostępnianie i urabianie złóż3.4. Transport w górnictwie odkrywkowym3.5. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych

3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych w kopalniach odkrywkowych


Poziom wymagań

programowych


PKZ(M.e)(1)1 określić budowę Ziemi i scharakteryzować jej sfery; P A Geologia dynamiczna i strukturalna. Elementy geologii złożowej (mineralogia,

petrografia, nauka o złożach). Budowa geologiczna Polski. Hydrogeologia i geologia inżynierska. Rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce. Znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w

Polsce.

PKZ(M.e)(1)2 wyjaśnić procesy geotektoniki współczesnej; P C

PKZ(M.e)(1)3 wyjaśnić i przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy ziemskiej; P A

PKZ(M.e)(1)4 wyjaśnić procesy endo- i egzogeniczne; P C

PKZ(M.e)(1)5 omówić występowanie i pochodzenie wód podziemnych; P B

PKZ(M.e)(1)6 wyjaśnić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi; P C

PKZ(M.e)(1)7 dokonać analizy tabeli stratygraficznej; PP DPKZ(M.e)(1)8 omówić budowę geologiczną Polski na tle jednostek strukturalnych Europy; P B

PKZ(M.e)(2)1 opisać podstawowe grupy minerałów; P A

PKZ(M.e)(2)2 opisać procesy skałotwórcze; P A

PKZ(M.e)(2)3 opisać grupy genetyczne skał i ich właściwości; PP APKZ(M.e)(2)4 wyjaśnić procesy złożotwórcze i opisać podstawowe kopaliny, tworzące złoża surowców użytecznych w Polsce; P A

PKZ(M.e)(2)5 opisać formy występowania złóż; P A


23



3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych w kopalniach odkrywkowych

PKZ(M.e)(2)6 opisać procesy tworzące surowce mineralne; P A

PKZ(M.e)(3)1 omówić znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w Polsce. P APlanowane zadaniaZadaniem uczniów jest określenie formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Uczeń otrzymuje przekrój geologiczny złoża podanego obszaru, po czym określa jego formę i pochodzenie.Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny w karcie prawidłowości wykonania zadania.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, zestaw próbek minerałów i skał, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneZestawy dokumentacji geologicznej, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, zestaw próbek minerałów i skał, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące geologii.Zalecane metody dydaktyczneDominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie otrzymają zróżnicowane pomoce dydaktyczne w celu ćwiczenia umiejętności opracowywania formy geologicznej złoża eksploatowanego metodą odkrywkową. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę osiągnięć edukacyjnych uczniów, np. poprzez przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru ze szczególnym uwzględnieniem oceny wiedzy z zakresu form i pochodzenia złoża.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


24



3.2. Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych


Poziom wymagań

programowych


PKZ(M.e)(3)2 opisać podział kopalin wydobywanych metodą odkrywkową; P A

Podział kopalin wydobywanych metodą odkrywkową.

Procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych.

Zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych.

Sposoby zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem.

PKZ(M.e)(3)3 rozróżnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych; P B

PKZ(M.e)(3)4 wyjaśnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych; P C

M.10.1(12)1 wskazać zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych; P A

M.10.1(12)2 określić zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych; P C

M.10.1(12)3 zidentyfikować zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych; P A

M.10.1(12)4 przewidzieć zagrożenia występujące w kopalni odkrywkowej na podstawie badań geologicznych; P D

M.10.1(12)5 rozpoznać zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót górniczych w kopalni odkrywkowej; P A

M.10.3(4)1 określić miejsce wystąpienia osuwiska; P C

M.10.3(4)2 dobrać metodę zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; P C

M.10.3(4)3 dobrać technologię zabezpieczania zwałowiska przed osuwaniem; P CPlanowane zadaniaZadaniem uczniów będzie określenie metod ochrony terenów niebezpiecznych w kopalni odkrywkowej. Na podstawie otrzymanych zdjęć i map sytuacyjnych wskazują miejsca wystąpienia osuwiska, a następnie proponują metodę i technikę ochrony terenu zagrożonego. Prace wykonane w czteroosobowych grupach uczniowie zapisują w kartach oceny.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne


25



3.2. Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowychZestawy zdjęć i map sytuacyjnych terenów górniczych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń występujących w kopalniach odkrywkowych.Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń, co pozwoli uczniom w sposób praktyczny poznać zagrożenia oraz metody przeciwdziałania im.Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem indywidualnej pracy uczniów. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru ze szczególnym uwzględnieniem oceny metod i technik ochrony terenów osuwiskowych.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


26



3.3. Udostępnianie i urabianie złóż


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz dla środowiska związane z eksplotacją złóż; P D – Zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i

środowiska związane z eksploatacją złóż. Zagrożenia związane z występowaniem czynników

szkodliwych. Rodzaje, budowa i właściwości skał. Charakterystyka procesów technologicznych

wydobycia kopalin. Warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji

złóż. Sposoby udostępniania złóż. Systemy urabiania złóż. Schematy ścian eksploatacyjnych. Schematy ciągów technologicznych. Czynności przygotowujące teren do prowadzenia

robót górniczych. Materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy. Metody i urządzenia do udostępniania złoża. Techniki i metody urabiania złóż.

BHP(5)3 określić zagrożenia połączone z występowaniem czynników szkodliwych związanych z eksploatacją złóż P C

BHP(6)5 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża; P C

KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;PKZ(M.e)(2)7 rozróżnić rodzaje i właściwości skał; P A

PKZ(M.e)(2) 8 rozróżnić budowę i właściwości skał; P A

PKZ(M.e)(2) 9 wskazać zastosowanie skał; P A

PKZ(M.e)(3)5 rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin; P B

PKZ(M.e)(3)6 scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin; P B

PKZ(M.e)(3)7 ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin; P C

M.10.1(2)1 określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; P CM.10.1(2)2 wskazać czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej eksploatacji złóż; P B

M.10.1(3)1 rozpoznać sposoby udostępniania złóż; P AM.10.1(3)2 dobrać sposób udostępniania złoża ze względu na warunki geologiczno-górnicze; P A

M.10.1(4)1 rozróżnić systemy urabiania złóż; P A


27



3.3. Udostępnianie i urabianie złóżM.10.1(5)1 sporządzić schematy ścian eksploatacyjnych; P C

M.10.1(5)2 sporządzić schematy ciągów technologicznych; P CM.10.1(7)1 wskazać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; P A

M.10.1(7)2 opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych; P B

M.10.1(8)1 wskazać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; P A

M.10.1(8)2 opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; P B

M.10.1(9)1 rozróżnić materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; P A

M.10.1(9)2 dobrać materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; PP C

M.10.1(9)3 posłużyć się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym; P C

M.10.1(9)4 określić cechy materiału wybuchowego i sprzętu strzałowego; PP D

M.10.1(10)1 opisać roboty udostępniające ; P B

M.10.1(10)2 dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do robót górniczych P C

M.10.1(10)3 opisać techniki urabiania złóż; P B

M.10.1(10)4 wskazać metodę i technikę urabiania kopaliny; P A

M.10.1(10).5 rozpoznać technikę udostępniania kopaliny. P APlanowane zadaniaUczniowie wybierają sposób urabiania złoża (urabianie koparkami wielonaczyniowymi, jednonaczyniowymi, urabianie skał średniozwięzłych, urabianie skał na bloki). Zostają oni podzieleni na czteroosobowe grupy , następnie wyznaczają spośród siebie lidera. Każda grupa losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, po czym wybiera sposób urabiania złoża. Uczniowie mają 10 minut na wykonanie zadania, następnie lider grupy prezentuje pracę na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, atrapy środków strzałowych, sprzęt strzałowy, schematy i modele połączeń sieci strzałowych, przyrządy kontrolno-pomiarowe sieci strzałowej, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne


28



3.3. Udostępnianie i urabianie złóżZestawy ćwiczeń, dokumentacja górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów.Zalecane metody dydaktycznePodstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w dziale „Udostępnianie i urabianie złóż” jest zapoznanie uczniów z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóż, oraz sposobami ich udostępniania i urabiania. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza z tego zakresu będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowych oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej oraz na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest miniwykład z połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni sposoby urabiania i udostępniania złoża.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4 osób.Jakie propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, ze zwróceniem szczególnej uwagi na: prawidłowość wyboru sposobu urabiania złoża, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi osoby prezentującej wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


29



3.4. Transport w górnictwie odkrywkowym


Poziom wymagań

programowych


BHP (9)2 określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego; P A Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

przepisy prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego.

Zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach.

Charakterystyka środków transportu wewnętrznego.

Sposoby transportu i składowania materiałów. Warunki stosowania maszyn i urządzeń do

transportu. Rodzaje transportu technologicznego. Warunki stosowania rożnych rodzajów transportu.

BHP(10)1 wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy środkami transportowymi; P C

KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;

KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami.

M.10.2(1)1 rozróżnić rodzaje transportu technologicznego; P A

M.10.2(1)2 określić rodzaje transportu technologicznego; P CM.10.2(2)1 określić warunki stosowania różnych rodzajów transportu ze względu na transportowany surowiec; P A

M.10.2(2)2 określić warunki stosowania różnych rodzajów transportu ze względu na warunki geograficzno-górnicze; P A

M.10.2(2)3 rozróżnić środki transportu wewnętrznego; P A

M.10.2(2)4 wskazać środki transportu wewnętrznego; P A

M.10.2(2)5 opisać środki transportu wewnętrznego; P B

M.10.2(3)1 opisać sposoby transportu kopaliny; P B

M.10.2(3)2 dobrać sposoby transportu kopaliny; P A

M.10.2(3)3 określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do transportu; P B

M.10.2(3)4 dobrać środki transportu kopaliny; P CPlanowane zadaniaZadaniem uczniów będzie dobranie maszyn urabiających, ładujących i transportowych. Uczniowie przeprowadzą zadanie w następujący sposób:


30



3.4. Transport w górnictwie odkrywkowymwybiorą lidera, który w drodze losowania podzieli klasę na grupy i każdej z nich przydzieli kartę z charakterystyką maszyn urabiających, ładujących i środków transportu. Na tej podstawie uczniowie w grupach dobiorą rodzaj środków transportowych do rodzaju urabianego kruszywa i maszyn urabiających i ładujących oraz dokonają oceny swojej pracy w karcie samooceny.Wykonany opis zaprezentują na ogólnym forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneDokumentacja górnicza, modele układów technologicznych, dokumentacja techniczno-ruchową, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczneNajbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest wykład z połączony z prezentacją multimedialną, która w sposób pokazowy wyjaśni dobór środka transportowego do sposobu urabiania i udostępniania złoża.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, ze zwróceniem szczególnej uwagi na prawidłowość wyboru rodzaju środków transportowych, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi osoby prezentującej wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


31



3.5. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych


Poziom wymagań

programowych


BHP (9).3 określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w trakcie rekultywacji terenów pogórniczych; P C Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska podczas zwałowania i rekultywacji w kopalniach odkrywkowych.

Środki transportu wewnętrznego. Warunki stosowania maszyn i urządzeń do

zwałowania i rekultywacji. Metody zwałowania i rekultywacji terenów

pogórniczych. Sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania,

składowania i rekultywacji terenów pogórniczych. Metody zabezpieczenia zwałowiska przed

osuwaniem. Charakterystyka robót związanych ze

zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych.

Sposoby i metody zagospodarowania odpadów.

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P B

M.10.3(1)1 rozróżnić metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P CM.10.3(1)2 dokonać analizy sposobów zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P A

M.10.3(2)1 rozróżnić sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P A

M.10.3(2)2 wskazać sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; PP C

M.10.3(2)3 dobrać sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P C

M.10.3(2)4 sporządzić wykaz sprzętu i narzędzi używanych podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; PP C

M.10.3(3)1 scharakteryzować roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; P A

M.10.3(3)2 dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; P A

M.10.3(4)4 wskazać metody zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; P C

M.10.3(4)2 dobrać metodę zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; P A

M.10.3(5)1 określić sposoby zagospodarowania odpadów; PP D

M.10.3(5)2 uzasadnić stosowanie metod zagospodarowania odpadów. PP DPlanowane zadaniaUczniowie otrzymują zadanie oceni aktualny stanu terenu poeksploatacyjnego, przedstawionego na zdjęciach i proponują


32



3.5. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowychsposoby rekultywacji, wykorzystując do tego opisy założeń rekultywacji terenów. Do dyspozycji mają odpowiednio wyposażone stanowisko komputerowe. Sporządzoną ocenę aktualnego stanu terenu i zastosowania sposobu rekultywacji prezentują na forum grupy (5 minut) oraz przekazują dokumentację do oceny.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneDokumentacja górnicza, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentacja techniczno-ruchowa, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zwałowania i rekultywacji terenu.Zalecane metody dydaktyczneW tym dziale zaleca się formę prowadzenia zajęć w formie ćwiczeń oraz za pomocą metody projektu. Uczniowie otrzymają zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności rekultywacji terenu pogórniczego. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia ze zwróceniem szczególnej uwagi na prawidłowość wyboru rodzaju i kierunku rekultywacji, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi osoby prezentującej wykonane zadanie, wykorzystanie czasu prezentacji.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


33



4. Język obcy zawodowy w górnictwie4.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych4.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych

4.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych


Poziom wymagań

programowych


JOZ(1)1udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach i przedmiotach, związanych z wykonywanym zawodem; P C Specjalistyczne słownictwo stosowane podczas

wykonywania zadań zawodowych w górnictwie odkrywkowym.

Dokumentacja techniczna dotycząca górnictwa odkrywkowego w języku obcym.

Zwroty grzecznościowe. Terminologia oraz zasady gramatyki w

rozwiązywaniu problemów technicznych i organizacyjnych związanych z bezpiecznym wykonywaniem czynności zawodowych.

JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi w górnictwie odkrywkowym; P CJOZ(1)3 posługiwać się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; P C

JOZ(1)4 posługiwać się terminologią ogólnotechniczną w branży górnictwa odkrywkowego; P C

JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne; P C

JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; P B

JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń w górnictwie odkrywkowym; PP D

JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; P C

JOZ(4)1 prowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową; P CJOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu; P C

JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą; P CJOZ(4)4 prowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych. P C

Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż. Powinny się w niej znajdować: słownik języka obcego, materiały dydaktyczne, wzory dokumentacji


34



4.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowychtechnologicznych sporządzanych przez właściwe służby odkrywkowych zakładów górniczych, komputer z dostępem do internetu oraz urządzenia multimedialne.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, magnetofon, czasopisma branżowe, słownik języka obcego, katalogi, foldery, obcojęzyczne wydawnictwa techniczne z zakresu zawodu, a także filmy i prezentacje multimedialne o tematyce z zakresu zadań zawodowych w górnictwie odkrywkowym.Zalecane metody dydaktyczneDominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie otrzymają zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności prowadzących do tłumaczenia tekstu. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę testu typu „próba pracy” z uwzględnieniem oceny zaproponowanej przez uczniów.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające



35



4.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych


Poziom wymagań

programowych

Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania:

JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych; P C Dokumentacja oraz analiza techniczna i

technologiczna w języku obcym. Regulaminy i instrukcje stanowiskowe w języku

obcym. Instrukcje obsługi urządzeń mechanicznych i

elektrycznych dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy ich wykorzystaniu.

Źródła informacji z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpiecznego prowadzenia ruchu w zakładach górnictwa odkrywkowego;

Wiedza z zakresu górnictwa odkrywkowego w zasobach internetowych.

Materiały szkoleniowe z technik i technologii górnictwa.

JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; P C

JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu; P C

JOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych; P CJOZ(4)5 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje obsługi urządzeń stosowanych na stanowiskach pracy; P D

JOZ(5)1 korzystać ze słowników jedno- i dwujęzycznych ogólnych i branżowych; P CJOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu górnictwa odkrywkowego; P C

JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym o górnictwie odkrywkowym; P C

JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych; PP D

JOZ(5)5 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie materiały popularyzujące tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych. P C

Planowane zadaniaZadaniem uczniów będzie opracowanie dokumentacji związanej z przygotowaniem terenu w języku obcym. Uczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: wybiorą lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli przygotowany w języku polskim opis sytuacyjny z planem oraz opisy czynności i operacji do wykonania wraz z opracowaną dokumentacja. Na podstawie otrzymanej instrukcji opracować uczniowie opracują dokumentację dla przydzielonego opisu przypadku. Wykonaną pracę porównają następnie z otrzymanym wzorcem i dokonają samooceny prawidłowości wykonania zadania oraz jej prezentacji w języku obcym.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż. Powinny się w niej znajdować: słownik języka obcego, materiały dydaktyczne, wzory dokumentacji technologicznych sporządzanych przez właściwe służby odkrywkowych zakładów górniczych, komputer z dostępem do internetu oraz urządzenia multimedialne.Środki dydaktyczne


36



4.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowychZestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów czasopisma branżowe, słownik języka obcego, katalogi, foldery, obcojęzyczne wydawnictwa techniczne z zakresu zawodu, a także filmy i prezentacje multimedialne o tematyce z zakresu zadań zawodowych w górnictwie odkrywkowym.Zalecane metody dydaktyczneDominującą metodą będą ćwiczenia. Uczniowie otrzymają zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności prowadzących do sporządzenia dokumentacji. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 15 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę opracowanej dokumentacji ze zwróceniem uwagi na zastosowane słownictwo i znajomość metod przygotowania terenu.


37



5. Działalność gospodarcza w górnictwie5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa górniczego

5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie


Poziom wymagań

programowych


BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P B Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy

w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Mechanizm rynkowy w branży górnictwa

odkrywkowego. Podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży

górnictwa odkrywkowego. Przepisy prawa o ochronie danych osobowych,

prawie podatkowym i autorskim. Opłaty z tytułu działalności górniczej. Przepisy obowiązujące przy podejmowaniu i

prowadzeniu działalności gospodarczej w górnictwa odkrywkowego.

Etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego.

Zasady tworzenia biznesplanu dla przedsiębiorstwa z branży górnictwa odkrywkowego.

Zasady tworzenia dokumentacji likwidacyjnej zakładu górniczego.

BHP(3)3 zidentyfikować prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; P B

PDG(1)4 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży górnictwa odkrywkowego; P B

PDG(1)5 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży górnictwa odkrywkowego; P B

PDG(2)3 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; P B

PDG(2)4 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; P B

PDG(2)5 określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej; P BPDG(3)4 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P B

PDG(3)5 określić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(3)6 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P D

PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy ustanowienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;

P C


38



5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwiePDG(7)3 wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(7)5 sporządzić przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; P C

KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;

KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;

KPS(9)2 zachowywać się asertywnie;

KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne.Planowane zadania1. Uczniowie w grupach pięcioosobowych pod kierunkiem wybranego lidera opracowują procedury postępowania przy zakładaniu własnej górniczej działalności gospodarczejają je. Swoje opracowania przedstawiają w formie prezentacji (w dowolnej formie, np. plakaty, prezentacja multimedialna). Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na jej podstawie grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po kroku – zakładam własną górniczą działalność gospodarczą”.2. Uczniowie opracowują projekt własnej górniczej działalności gospodarczej.Prace uczniów, powinny zawierać: projekt planowanej górniczej działalności gospodarczej, wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia oraz harmonogram załatwiania formalności administracyjnych.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneDział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia sprawiają, że uczeń jest przygotowany do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu.Środki dydaktyczneW pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej ogólnej i górniczej oraz prawa pracy, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów oraz materiały dydaktyczne multimedialne.Zalecane metody dydaktyczneDominującą metodą kształcenia powinna być forma tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej górniczej działalności gospodarczej a także metoda projektu.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.


39



5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwiePraca w grupach liczących do 5 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego projektu z uwzględnieniem jakości i struktury dokumentacji oraz formy i stosowanego słownictwa.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające



40



5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa górniczego


Poziom wymagań

programowych


PDG(4)5 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży górnictwa odkrywkowego; P C Klasyfikacja przedsiębiorstw i instytucji

występujące w górnictwie. Przedsiębiorstwa górnicze i ich wpływ na

otoczenie. Rodzaje działalności gospodarczej przedsiębiorstw

górniczych. Współpraca przedsiębiorstw z branżą górniczą. Organizacja stanowiska biurowego. Prowadzenie korespondencji pomiędzy

przedsiębiorstwami. Obsługa urządzeń biurowych i programów

komputerowych. Plan marketingowy. Ankiety i metody jej przeprowadzania. Bilansowość i rentowność prowadzonego

przedsiębiorstwa z branży górniczej.

PDG(4)6 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami i instytucjami funkcjonującymi w branży górnictwa odkrywkowego; P D

PDG(4)7 określić wpływ przedsiębiorstw górnictwa odkrywkowego na otoczenie; P APDG(5)2 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży górnictwa odkrywkowego; P D

PDG(5)3 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży górnictwa odkrywkowego; P B

PDG(6)2 zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(6)3 zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego; P C

PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; P C

PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; p A

PDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi; P BPDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; P C

PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego; P B

PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; P CPDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej; PP D

PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;

P D


41



5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa górniczegoPDG(11)2 oceniać efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; P D

KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu;

KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań. Planowane zadaniaUczniowie dobierają dwie osoby, z którymi będą wykonywać projekt. Pierwszym działaniem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu, w którym określone zostaną szczegółowe cele projektu, konieczne do podjęcia działania, lub pytania, na które należy poszukiwać odpowiedzi, oprócz tego - czas wykonania projektu, ustalone z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria, zakres i terminy oceny.II etap - opracowanie szczegółowego harmonogramu działania, zawierającego następujące informacje: zadanie do wykonania, osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania, termin wykonania zadania oraz ewentualne koszty. III etap - podejmowanie systematycznych działań projektowych: zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów, selekcja i analiza zgromadzonych informacji, wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania, wykonanie projektu w praktyce.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneW pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu, komputer z dostępem do Internetu oraz urządzenia multimedialne.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, materiały dydaktyczne: przepisy prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy oraz prezentacje multimedialne dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w górnictwie.Zalecane metody dydaktyczneW dziale szczególnie zaleca się stosować metodę projektu, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 3 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego projektu ze zwróceniem uwagi na zgodność projektu z konspektem oraz określeniu różnic i wskazaniu skutków zastosowania nowych rozwiązań.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:

dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


42



6. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego6.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabiania6.2. Maszyny i urządzenia do transportu6.3. Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji

6.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabiania


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka w związku z użytkowaniem maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego; P D Zagrożenia związane z użytkowaniem maszyn i

urządzeń górnictwa odkrywkowego. Ochrona przed zagrożeniami podczas użytkowania

maszyn i urządzeń. Budowa maszyn i urządzeń do odwadniania

górotworu. Budowa maszyn i urządzeń do udostępniania,

wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu.

BHP(5)4 określić zagrożenia spowodowane występowaniem czynników szkodliwych podczas użytkowania maszyn i urządzeń do górnictwa odkrywkowego P A

BHP(6)6 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka w związku z użytkowaniem maszyn górniczych; P A

BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie użytkowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania kopaliny;

P C

BHP(9)4 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie użytkowania maszyn górniczych;

P C


KPS(4)2 dokonać analizy zmian zachodzących w branży;

KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;M.10.1(11)1 omówić budowę maszyny i urządzeń do odwadniania górotworu; udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu; P B

M.10.1(11)2 rozpoznać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu; P A

M.10.1(11)3 dobrać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, P A


43



6.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabianiawydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;M.10.1(12)6 przewidzieć i rozpoznać zagrożenia występujące podczas użytkowania maszyn i urządzeń; PP D

M.10.1(12)7 przewidzieć i rozpoznać zagrożenia geologiczno-górnicze związane z użytkowaniem maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu.

PP D

Planowane zadaniaUczniowie identyfikują maszyny i urządzenia do urabiania. Wykonują zadanie w następujący sposób: wybierają lidera, który dzieli grupę na pary, następnie w drodze losowania rozdzieli dla nich zdjęcia lub rysunki maszyn górniczych stosowanych do udostępniania i urabiania złóż. Na podstawie otrzymanych materiałów oraz w oparciu o katalogi lub zasoby internetowe uczniowie będą mieli za zadanie znalezienie maszyny w katalogu lub zasobach internetu oraz określenie jej danych technicznych i zastosowania w górnictwie odkrywkowym. Wykonaną pracę prezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. Powinny się w niej znajdować schematy i modele maszyn i urządzeń, katalogi techniczne maszyn i urządzeń, schematy i modele maszyn górniczych, filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym;Środki dydaktyczneZestawy rysunków maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania w kopalniach odkrywkowych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy, slajdy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktycznePodstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w tym dziale jest rozpoznanie maszyny lub urządzenia oraz określenie jej przeznaczenia. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza z tego zakresu będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowych oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej oraz na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Ze względu na duży asortyment maszyn i urządzeń stosowanych w górnictwie odkrywkowym, a także ich pojedyncze występowanie w zależności od specyfiki warunków górniczo-geologicznych kopalni, najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest pokaz multimedialny. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób.Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prezentacji przeprowadzonej przez uczniów z uwzględnieniem prawidłowości wykonanego zadania, stosowanego


44



6.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabianiasłownictwa oraz udziału ucznia w pracy grupowej.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

6.2. Maszyny i urządzenia do transportu


Poziom wymagań

programowych


KPS(4)2 dokonać analizy zmian zachodzących w branży; Budowa maszyn i urządzeń transportu technologicznego.

Budowa maszyn i urządzeń do załadunku wydobytej kopaliny.

Budowa maszyn i urządzeń do przesuwania ciągów technologicznych.

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;M.10.2(4)3 omówić budowę maszyny i urządzeń transportu technologicznego; P B

M.10.2(4)4 omówić pracę maszyn i urządzeń transportu technologicznego; PP D

M.10.2(5)4 rozpoznać maszyny i urządzenia transportowe; P A

M.10.2(5)5 obliczyć wydajność maszyn i urządzeń transportu technologicznego; P C

M.10.2(5)6 dobrać maszyny i urządzenia do transportu; P A

M.10.2(6)5 omówić budowę maszyny i urządzeń do załadunku wydobytej kopaliny; P B

M.10.2(6)6 opisać pracę maszyn i urządzeń do załadunku wydobytej kopaliny; P B

M.10.2(6)7 rozpoznać maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny; P A

M.10.2(6)8 dobrać maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny; P AM.10.2(7)7 omówić budowę maszyny i urządzeń do przesuwania ciągów technologicznych; P B

M.10.2(7)8 opisać pracę maszyn i urządzeń do przesuwania ciągów technologicznych; PP D

M.10.2(7)9 rozpoznać maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów technologicznych. P A


45



6.2. Maszyny i urządzenia do transportuPlanowane zadaniaUczniowie dobierają maszyny do załadunku i transportu w zależności od przedstawionej sytuacji. Wykonują zadanie w następujący sposób: wybierają lidera, który w drodze losowania dzieli klasę na cztery grupy, następnie każdej z nich przydziela kartę z czterema maszynami urabiającymi i ładującymi. Na podstawie otrzymanych kart charakterystyki maszyn urabiających uczniowie w grupach dobierają maszynę do załadunku i transportu z uwzględnieniem ich cykliczności pracy, wydajności oraz rodzaju urabianego kruszywa, następnie opisują budowę zaproponowanych maszyn oraz dokonują samooceny swojej pracy na karcie samooceny. Wykonany opis prezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. Powinny się w niej znajdować schematy i modele maszyn i urządzeń, katalogi techniczne maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym;Środki dydaktyczneModele maszyn i urządzeń transportowych, katalogi techniczne maszyn i urządzeń transportowych, zestawy ćwiczeń zakresu środków transportowych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktyczneMetodami prowadzenia zajęć powinien być instruktaż stanowiskowy oraz ćwiczenia, ponieważ na tej podstawie uczeń będzie potrafił dobrać maszyny transportowe z uwzględnieniem cykliczności ich pracy, wydajności oraz rodzaju urabianego kruszywa. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób. Zajęcia powinny być prowadzone osobowych w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanych projektów w formie prezentacji dotyczącej wyboru maszyn i urządzeń do transportu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,



46



6.3. Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane ze zwałowaniem, składowaniem i prowadzeniem rekultywacji; P D Zagrożenia dla środowiska związane ze

zwałowaniem, składowaniem i prowadzeniem rekultywacji.

Budowa maszyny i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji.

Sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji.


KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;M.10.3(6)5 omówić budowę maszyny i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji; P B

M.10.3(6)6 opisać pracę maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji; PP D

M.10.3(6)7 rozpoznać maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji; P A

M.10.3(6)8 obliczyć wydajności maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji; P C

M.10.3(6)9 dobrać maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji; P AM.10.3(7)1 wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji; P A

M.10.3(7)2 rozróżnić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji; P A

M.10.3(7)3 dobrać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji. P A

Planowane zadaniaUczniowie omawiają pracę maszyn zwałujących oraz rozpoznają występujące podczas niej zagrożenia.Na podstawie obejrzanego filmu zapisują oni w karcie pracy metody i sposoby pracy maszyny do zwałowania przedstawionej na filmie, zagrożenia występujące podczas jej użytkowania oraz proponują środki i sprzęt ochrony indywidualnej dla pracowników ją obsługujących. Wykonany opis prezentują na ogólnym forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń górniczych. Powinny się w niej znajdować schematy i modele maszyn i urządzeń, katalogi techniczne maszyn i urządzeń, filmy instruktażowe i slajdy dotyczące maszyn i urządzeń górniczych i ich obsługi, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem


47



6.3. Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacjimultimedialnym.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu maszyn do zwałowania, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Maszyny do zwałowania składowania i rekultywacji” obejmuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji, nie objęte w pozostałych dwóch działach przedmiotowych. W części kopalń maszyny służące do urabiania będą służyły także do czynności opisanych w niniejszym dziale, dlatego wymagane jest stosowanie aktywizujących metod kształcenia, by uczniowie mogli w pełni zrozumieć i opanować efekty zaplanowane w tym dziale. Zalecane metody to pokaz z objaśnieniem i prezentacja multimedialna. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób.Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę jakości wypracowanego ćwiczenia ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowości wykonania pracy, poprawności zastosowanego słownictwa, uwzględnieniu nowości technicznych.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,



48



7. Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczne7.1. Obróbka ręczna i mechaniczna7.2. Techniki strzałowe w górnictwie7.3. Naprawa i montaż maszyn i urządzeń7.4. Wykonywanie robót górniczych

7.1. Obróbka ręczna i mechaniczna


Poziom wymagań

programowych


BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do obróbki ręcznej i mechanicznej zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

P C Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie

prowadzenia technik eksploatacyjnych. Rysunki części maszyn. Rodzaje materiałów konstrukcyjnych. Techniki i metody wytwarzania części maszyn

i urządzeń. Maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej

i maszynowej. Klasyfikacja przyrządów pomiarowych.

BHP(9)5 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie prowadzenia; technik eksploatacyjnych

P C

BHP(10)2 wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń do obróbki ręcznej i mechanicznych;

P A

KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;

naszkicować części maszyny udostępniającej lub urabiającej; PP C

zwymiarować naszkicowane części maszyn; PP C rozróżnić rodzaje materiałów konstrukcyjnych stosowanych w maszynach urabiających; P B

scharakteryzować gatunki stali; P A

dobrać materiał konstrukcyjny na elementy części maszyn; P C

dobrać rodzaje obróbki metali; P C

dobrać techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; PP C


49



7.1. Obróbka ręczna i mechaniczna dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; PP C

dobrać parametry pracy maszyn i urządzeń w obróbce maszynowej; PP C sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; P C

sklasyfikować dokładność pomiarową stosowanych przyrządów; P C

dobrać rodzaj przyrządu pomiarowego do przydzielonych zadań; P B

wykonać pomiary warsztatowe części maszyn; P C

określić chropowatość powierzchni; P C

posłużyć się rysunkiem technicznym części maszyny; P CPlanowane zadaniaNa podstawie otrzymanych rysunków wykonawczych elementów metalowych, uczniowie proponują oni proces technologiczny wykonania elementu, dobierają narzędzia do obróbki ręcznej, a następnie wykonują element, postępując zgodnie z zaplanowanym procesem. Po zakończeniu zadania dokonują samooceny swojej pracy na karcie samooceny, a wykonany opis prezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych. Powinny się w nich znajdować stanowiska do obróbki ręcznej metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w stół ślusarski z imadłem, narzędzia do obróbki ręcznej, nożyce gilotynowe, narzędzia do trasowania, przyrządy pomiarowe; stanowiska do obróbki skrawaniem (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w tokarkę, frezarkę, strugarkę, dłutownice, wiertarkę kolumnową, szlifierkę, piłę ramową, piłę tarczową, narzędzia i elektronarzędzia oraz przyrządy pomiarowe.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące narzędzi i maszyn skrawających.Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Obróbka ręczna i mechaniczna” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia. Uczeń powinien być przygotowany do wykonywania drobnych elementów maszyn i urządzeń. Należy kształtować umiejętność samodzielnej pracy. Zalecane metody to instruktaż wstępny i ćwiczenia.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób.Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.


50



7.1. Obróbka ręczna i mechanicznaPropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę jakości projektu polegającego na wykonaniu procesu technologicznego części maszyn .Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,



51



7.2. Techniki strzałowe w górnictwie


Poziom wymagań

programowych


BHP(5)5 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w środowisku pracy podczas używania środków strzałowych; P A Zagrożenia podczas używania środków

strzałowych. Pomiary elektryczne obwodów strzałowych. Rodzaje ładunków materiałów wybuchowych. Roboty strzałowe.

BHP(6)7 określić skutki oddziaływania na organizm człowieka czynników szkodliwych występujących podczas używania środków strzałowych; P A

BHP(7)5 zorganizować stanowisko do prowadzenia robót strzałowych zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

PP C



KPS(8)3 wyciągnąć wnioski z podejmowanych działań;

M.10.1(9)5 rozróżnić rodzaje ładunków materiałów wybuchowych; P BM.10.1(9)6 dokonać załadunku otworów strzałowych atrapami materiałów wybuchowych; PP C

M.10.1(9)7 połączyć otwory strzałowe w sieć strzałową; P C

M.10.1(10)6 wykonać otwory krótkie poziome i pionowe z wykorzystaniem wiertarek; P C

.wykonać pomiary elektryczne obwodów strzałowych; P CPlanowane zadaniaUczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: wybierają lidera, który podzieli grupę w pary, następnie w drodze losowania rozdzieli dla nich rysunki schematów sieci strzałowych. Na podstawie otrzymanych schematów i kart pracy uczniowie połączą atrapy zapalników w sieć strzałową przedstawioną na otrzymanych schematach, dokonają kontroli i sprawdzenia prawidłowości wykonanych połączeń oraz samooceny w karcie samooceny, a wykonany opis zaprezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych. Powinny się w nich znajdować: sprzęt geodezyjny, taśmy miernicze, przymiary, tyczki. Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu techniki strzałowej, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, atrapy przykładowych materiałów wybuchowych (ze względu na przepisy prawne uczniowie nie mogą pracować z materiałami wybuchowymi), sprzęt kontrolno-pomiarowy, przewody elektryczne, szybkozłącza, praska do tulejek.


52



7.2. Techniki strzałowe w górnictwieZalecane metody dydaktyczneDział programowy „Techniki strzałowe w górnictwie” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia. Uczeń powinien potrafić połączyć ładunki w sieć strzałową. W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności samodzielnej pracy. Zalecane metody to instruktaż i ćwiczenia.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób. Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę jakości wykonania ćwiczeń ze szczególnym uwzględnieniem poprawności wykonania połączenia, skontrolowania poprawności wykonania pracy oraz dokonanej samooceny.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,



53



7.3. Naprawa i montaż maszyn i urządzeń


Poziom wymagań

programowych


BHP(7)6 zorganizować stanowisko do naprawy maszyn i urządzeń oraz ich montażu zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

P C Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

montażu i naprawy maszyn i urządzeń. Zasady udzielenia pierwszej pomocy przy pracy

podczas naprawy maszyn i urządzeń;. Części maszyn i urządzeń. Rodzaje połączeń rozłącznych i nierozłącznych. Rodzaje korozji. Ochrona antykorozyjna. Metody kontroli jakości wykonanych prac. Rodzaje rysunków w dokumentacjach. Normy dotyczące maszyn i urządzeń. Metody naprawcze. Smarowanie części.

BHP(10)3 wskazać zasady udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas naprawy maszyn i urządzeń. P A

KPS(8)3 wyciągnąć wnioski z podejmowanych działań;

KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;

M.10.2(8)1 dobrać metodę naprawczą do rodzaju uszkodzenia taśmy przenośnika; P AM.10.2(8)2 wykonać naprawę taśm przenośnikowych z wykorzystaniem łączników mechanicznych; PP C

narysować rodzaje połączeń rozłącznych; P C

narysować rodzaje połączeń nierozłącznych; P C

naprawić połączenia rozłączne; PP C

dobrać metodę kontroli jakości wykonanych prac w procesie naprawczym; PP C

rozróżnić rodzaje rysunków w dokumentacjach; P A

połączyć części maszyn; PP C

zastosować rodzaj połączenia w elementach maszyn; P B

znaleźć uszkodzoną część maszyny i urządzenia w komputerowej bazie danych; P B

dobrać uszkodzoną część maszyny i urządzenia z komputerowej bazy danych; P C

zastosować normy dotyczące maszyn i urządzeń; P Bposłużyć się dokumentacją smarowania maszyn i urządzeń oraz przestrzegać norm dotyczących materiałów eksploatacyjnych;

PP C


54



7.3. Naprawa i montaż maszyn i urządzeńwskazać cele smarowania; P A

wykonać smarowanie eksploatowanych maszynach i urządzeniach ; P B

rozpoznać rodzaje korozji; P B

zabezpieczyć materiał konstrukcyjny przed korozją; PP C

odróżnić sprawdzanie od pomiarów. P APlanowane zadaniaUczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: w drodze losowania otrzymują części maszyn, które należy połączyć. Na podstawie otrzymanych części i kart pracy identyfikują rodzaje połączeń, dobierają maszyny i urządzenia do wykonania połączenia oraz ewentualnie łączniki, w oparciu o przygotowany wykaz wykonują połączenia części i kontrolują za pomocą przyrządów pomiarowych prawidłowość wykonania pracy, po czym dokonują samooceny swojej pracy na karcie samooceny. Wykonany opis prezentują na forum klasy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych. Powinny się w nich znajdować stanowiska do obróbki ręcznej metali (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w stół ślusarski z imadłem, narzędzia do obróbki ręcznej, nożyce gilotynowe, narzędzia do trasowania, przyrządy pomiarowe; stanowiska do obróbki skrawaniem (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w tokarkę, frezarkę, strugarkę, dłutownice, wiertarkę kolumnową, szlifierkę, piłę ramową, piłę tarczową, narzędzia i elektronarzędzia, przyrządy pomiarowe; stanowiska spawalnicze (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w instalację wyciągową, stół spawalniczy z imadłem, spawarkę prostownikową, sprzęt do spawania elektrycznego, sprzęt do spawania i cięcia gazowego, narzędzia spawalnicze, sprzęt i urządzenia diagnostyczno-pomiarowe.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu naprawy i montażu części maszyn, stół ślusarski z imadłem, narzędzia do obróbki ręcznej, taśmy przenośnikowe, łączniki mechaniczne do taśm przenośnikowych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Naprawy i montaż części maszyn” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia. Uczeń powinien być przygotowany do wykonywania napraw i montażu części maszyn. Należy kształtować umiejętności samodzielnej pracy. Zalecane metody to instruktaż i ćwiczenia.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób. Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę jakości wykonania ćwiczeń ze szczególnym uwzględnieniem poprawności wykonania ćwiczenia, zastosowania nowoczesnych metod, przestrzegania przepisów ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie wykonywania przydzielonej pracy.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające

– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,


55



7.3. Naprawa i montaż maszyn i urządzeń– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

7.4. Wykonywanie robót górniczych


Poziom wymagań

programowych


BHP(5)6 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w środowisku pracy podczas wykonywania robót górniczych; PP C Zagrożenia podczas prowadzenia robót górniczych.

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu górniczego.

Roboty przygotowawcze. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Zjawiska naturalne występujące w kopalniach

odkrywkowych.

BHP(6)8 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych występujących na terenie kopalni odkrywkowej na organizm człowieka; P A

BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy do wykonywania robót górniczych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

PP C

BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia na terenie zakładu górniczego; P A


KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;

KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;

M.10.1(10)7 wyznaczyć w terenie obszar prowadzenia robót górniczych; P CM.10.1(10)8 wytyczyć linie i położenie rowów odwadniających oraz przekładanych obiektów na podstawie dokumentacji górniczej. P C

Planowane zadaniaUczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: na podstawie obserwacji pracy koparki jedno- lub wielonaczyniowej urabiającej kopalinę wypisują zagrożenia naturalne, mogące wystąpić podczas pracy maszyn, określają ich wpływ na środowisko naturalne i pracowników, proponują rozwiązania technologiczne zmniejszające zagrożenia. Wykonany opis prezentują na forum klasy.


56



7.4. Wykonywanie robót górniczychWarunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone na terenie kopalni odkrywkowej lub w pracowni wyposażonej w stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnymŚrodki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu nadzorowania robót górniczych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, lornetka. Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Wykonywanie robót górniczych” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia. Uczeń powinien być przygotowany do obserwacji i nadzorowana robót górniczych w kopalni odkrywkowej. Należy kształtować umiejętności samodzielnej pracy. Zalecane metody to instruktaż wstępny i ćwiczenia.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób. Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę jakości zadania zapisanego w dokumentacji, współpracy uczniów w grupie ćwiczeniowej, innowacyjności i poprawności zaproponowanych rozwiązań technologicznych.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


57



8. Komputerowe wspomaganie w górnictwie8.1. Podstawy korzystania z programów komputerowych stosowanych w górnictwie8.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej8.3. Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczej

8.1. Podstawy korzystania z programów komputerowych stosowanych w górnictwie


Poziom wymagań

programowych


JOZ(5)6 skorzystać z obcojęzycznych internetowych zasobów instrukcji programów; PP C Obsługa programów komputerowych w języku obcojęzycznym.

Zastosowanie baz danych. Sposoby przetwarzania i wykorzystania baz

danych.

JOZ (5)7 posłużyć się obcojęzycznym menu programów; P BJOZ (5)8 skorzystać z obcojęzycznego podręcznika obsługi programu (systemu) komputerowego; PP C

KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;

KPS(4)1 podjąć nowe wyzwania;

KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;

skorzystać z programów komputerowych typu CAD; PP C

posłużyć się bazami danych P DPlanowane zadaniaUczniowie na podstawie modelowej bazy danych przy zastosowaniu dostępnych programów konstruują bazę danych o szkolnych programach komputerowych, następnie zaprezentują ją i dokonują samooceny prawidłowości wykonania zadania. Popełnione błędy omówią na zasadzie dyskusji i wprowadzą poprawki. Zadanie wykonają korzystając z metody projektu.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni z dostępem do pojedynczych stanowisk komputerowych wyposażonych w odpowiednie oprogramowanieŚrodki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, przykładowe bazy danych i programy wspomagające zarządzanie przedsiębiorstwem, czasopisma branżowe, projekty systemowe, komputer i urządzenie multimedialne.Zalecane metody dydaktyczneZaleca się metodę ćwiczeń oraz projektu. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodę ćwiczeń, gdyż uczeń w ten sposób łatwo zrozumie zasady wykonywania baz danych oraz metodę


58



8.1. Podstawy korzystania z programów komputerowych stosowanych w górnictwieprojektu, dzięki której uczeń w sposób uprzednio szczegółowo zaplanowany wykona przykładową bazę danych. Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 20 osób, grupach roboczych do 5 osób.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez wykonanie przykładowej bazy danych, a następnie uruchomienie jej i sprawdzenie funkcjonalności. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające



59



8.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej


Poziom wymagań

programowych


KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem; Zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego.

Programy komputerowe stosowane do grafiki technicznej.

Połączenia z wykorzystaniem programu komputerowego.

Parametry tolerancji i pasowań.

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

wyjaśnić zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego; P C

zastosować zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego; P C

rozróżnić programy komputerowe stosowane do grafiki technicznej; P C

rozróżnić rodzaje grafiki technicznej komputerowej; P C

określić charakterystyczne parametry grafik technicznych; P B

zastosować podstawowe narzędzia programów graficznych; P C

wykonać modelowanie i wizualizację podstawowych obiektów 2-D i 3-D;

dobrać połączenie do łączonych części; P C

narysować połączenie z wykorzystaniem programu komputerowego; P C

zwymiarować połączenie z wykorzystaniem programu komputerowego; P C

określić parametry tolerancji i pasowań; P C

obliczyć parametry tolerancji i pasowań; P C

zapisać na rysunku tolerancję i pasowanie części. P CPlanowane zadaniaUczniowie na podstawie otrzymanego szkicu przeprowadzają wymiarowanie wybranej dowolnie części maszyny z użyciem programów komputerowych.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni z dostępem do pojedynczych stanowisk komputerowych wyposażonych odpowiednie oprogramowanie graficzne.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, czasopisma branżowe, instrukcje, podręczniki do grafiki komputerowej, zdjęcia, katalogi oraz filmy i prezentacje multimedialne, komputer i urządzenie multimedialne.


60



8.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznejZalecane metody dydaktyczneZaleca się metodę wykładu, opisu i ćwiczeń oraz projektu. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodę ćwiczeń, gdyż uczeń w ten sposób łatwo zrozumie zasady wymiarowania, dzięki czemu w sposób uprzednio szczegółowo zaplanowany wykona przykładowe wymiarowanie części maszynyFormy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Grupy uzależnione od liczby komputerów w pracowni (1 stanowisko komputerowe na jednego ucznia).Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę zadania praktycznego, w którym uczeń zwymiaruje wybraną przez siebie część maszyny. Przy ocenianiu należy zwrócić uwagę na prawidłowość wykonania zadania oraz na stopień trudności.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające



61



8.3. Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczej


Poziom wymagań

programowych


PDG(7)6 sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej działalności górniczej;

Dokumenty niezbędne do prowadzenia górniczej działalności gospodarczej.

Struktura biznesplanu dla wybranej górniczej działalności gospodarczej.

Struktura folderów reklamowych. Obsługa poczty elektronicznej. Urządzenia peryferyjne komputerów.

PDG(7)7 sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; P C

PDG(7)8 sporządzić folder reklamowy przedsiębiorstwa górniczego; P C

PDG(8)3 sporządzić korespondencję z kontrahentami; P CPDG(8)4 wysyłać i odbierać dokumenty z załącznikami z wykorzystaniem poczty elektroniczną; P C

PDG(9)3 instalować oprogramowanie sterujące do urządzeń peryferyjnych; P C

PDG(9)4 obsługiwać urządzenia peryferyjne stosowane w pracach biurowych; P C

KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; P C

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego.Planowane zadaniaNa podstawie otrzymanych folderów każdy uczeń z wykorzystaniem programów komputerowych wykona własny folder nowo otwieranego zakładu górniczego, zainstaluje drukarkę, a następnie wydrukuje pracę i przedstawi do oceny.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni z dostępem do pojedynczych stanowisk komputerowych wyposażonych w odpowiedni edytor tekstu i oprogramowanie graficzne.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń, czasopisma branżowe, instrukcje, podręczniki do grafiki komputerowej, zdjęcia, katalogi oraz filmy i prezentacje multimedialne, komputer i urządzenie multimedialne, drukarka z oprogramowaniem.Zalecane metody dydaktyczneZaleca się metodę pogadanki i ćwiczeń oraz projektu. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodę ćwiczeń, gdyż uczeń w ten sposób łatwo zrozumie zasady formatowania tekstu oraz tworzenia dokumentów tekstowych.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Grupy uzależnione od liczby komputerów w pracowni (1 stanowisko komputerowe na 1 ucznia).Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia


62



8.3. Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczejSprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę zadania praktycznego, w którym uczeń wykona folder reklamowy przedsiębiorstwa górniczego. Przy ocenianiu należy zwrócić uwagę na prawidłowość wykonania zadania, jego szatę graficzną oraz zastosowaną w pracy terminologię zawodową i nowinki technologiczne. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające



63



9. Metrologia z dokumentacją9.1. Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóż9.2. Przygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie

9.1. Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóż


Poziom wymagań

programowych


BHP(4)7 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska związane z eksploatacją złóż P C Zagrożenia związane z eksploatacją złóż.

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie udostępniania i urabiania złóż.

Mapy górnicze. Zakres stosowania odkrywkowej eksploatacji złóż. Sposoby udostępniania złóż. Systemy udostępniania złoża. Schematy wyrobisk. Sprzęt i narzędzia podczas procesów

wydobywczych. Czynności przygotowujące teren do prowadzenia

robót górniczych. Przygotowanie górotworu do eksploatacji. Korzystanie z transportu technologicznego na

podstawie dokumentacji górniczej. Wydajność i parametry pracy środków transportu

technologicznego.

BHP(5)7 określić zagrożenia związane z zaistnieniem czynników szkodliwych związanych z eksploatacją złóż P B

BHP(6)5 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża; P B

BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy do udostępniania i urabiania złoża zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

P C

BHP(8)1 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac sprzętem i urządzeniami górniczymi; P C

BHP(9)6 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac przygotowawczych

P C

BHP(10)5 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas urabiania złoża; P C

KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;KPS(8)2przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;

M.10.1(1)1 zidentyfikować oznaczenia stosowane na mapach; PP C


64



9.1. Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóżM.10.1(1)2 rozróżnić maszyny i urządzenia na mapach górniczych w oparciu o oznaczenia; P B

M.10.1(1)3 opisać współpracę maszyn i urządzeń na podstawie map i schematów; P D

M.10.1(2)3 omówić zakres stosowania odkrywkowej eksploatacji złóż ; P BM.10.1(2)4 określić czynniki decydujące o zastosowaniu odkrywkowej eksploatacji złóż; P A

M.10.1(2)5 ocenić czynniki związane z odkrywkową eksploatacją złóż; P D

M.10.1(3)3 ocenić zastosowane sposoby udostępniania złóż; PP DM.10.1(3)2 dobrać sposób udostępniania złoża ze względu na warunki geologiczno-górnicze; P C

M.10.1(4)2 ocenić systemy udostępniania złoża; PP D

M.10.1(4)3 dobrać systemy udostępniania złoża; P C

M.10.1(5)3 sporządzić schematy wyrobisk; P C

M.10.1(5)4 sporządzić postęp frontów eksploatacyjnych; P C

M.10.1(5)5 sporządzić schematy ciągów technologicznych; P C

M.10.1(5)6 nanieść oznaczenia maszyn i urządzeń na schematach; P CM.10.1(6)1 dobrać sprzęt i narzędzia podczas procesów wydobywczych surowców mineralnych; P B

M.10.1(6)2 użytkować sprzęt i narzędzia podczas procesów wydobywczych surowców mineralnych; P C

M.10.1(7)3 dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; P C

M.10.1(8)3 określić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; P A

M.10.1(8)4 dobrać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; P CM.10.2(1)3 zidentyfikować transport technologiczny w oparciu o dokumentację górniczą; P B

M.10.2(1)4 dobrać transport technologiczny na podstawie dokumentacji górniczej; P A


65



9.1. Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóżM.10.2(2)6 obliczyć wydajność środków transportu technologicznego; P C

M.10.2(3)5 obliczyć parametry pracy środków transportowych; PP CM.10.2(3)6 dobrać środki transportu ze względu na rodzaj i parametry maszyn współpracujących. P C

Planowane zadaniaUczniowie wykonują zadanie w następujący sposób: wybierają lidera, który dzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdziela prace. Na podstawie posiadanych informacji o złożu uczniowie wybierają dwie metody obliczenia zasobów oraz uzasadniają wybór, następnie obliczają zasoby. Otrzymane wyniki zapisują w karcie oceny i wskazują przyczyny różnic w otrzymanych wynikach. Wykonaną pracę porównują z otrzymanym wzorcem i dokonują samooceny prawidłowości wykonania zadania.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających oraz zwałowisk, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej oraz przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń z zakresu udostępniania i urabiania złóż, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, dokumentacja górnicza, dokumentacja techniczno-ruchowa, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, planimetr biegunowy, kalkulatory proste – jeden kalkulator na jednego ucznia, tablice matematyczne. Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Przygotowanie do udostępniania i urabiania złóż” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń obliczeniowych oraz rysowania schematów wyrobisk i ciągów technologicznych. Uczeń powinien być przygotowany do eksploatacji kopaliny w kopalni odkrywkowej. Należy kształtować umiejętności samodzielnej pracy. Zalecane metody to pogadanka i ćwiczenia.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób.Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez sprawdzenie ćwiczenia z uwzględnieniem prawidłowości jego wykonania, współpracy uczniów w grupach dwuosobowych oraz dokonanej samooceny.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


66



9.2. Przygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie


Poziom wymagań

programowych


BHP(8)2 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania robót zwałowych; P C Przygotowanie do zwałowania, składowania i

rekultywacji. Sposoby zwałowania składowania i rekultywacji. Sprzęt i narzędzia stosowane podczas zwałowania,

składowania i rekultywacji terenów pogórniczych. Charakterystyka robót związanych ze

zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych.

Sposoby zagospodarowania odpadów.

KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu; P B

KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; P B

KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;M.10.3(1)3 omówić metody zwałowania i kierunków rekultywacji terenów pogórniczych; P B

M.10.3(1)4 opisać sposoby zwałowania i kierunków rekultywacji terenów pogórniczych; P A

M.10.3(1)5 wybrać metodę I sposób zwałowania oraz kierunek rekultywacji terenów pogórniczych; P A

M.10.3(2)5 ustalić sprzęt i narzędzia potrzebne podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P C

M.10.3(2)6 dobrać sprzęt i, narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; P C

M.10.3(2)7 użyć sprzęt i narzędzia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; PP C

M.10.3(3)2 dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; P C

M.10.3(3)3 ustalić roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; P C

M.10.3(5)3 dobrać sposoby zagospodarowania odpadów; P C

M.10.3(5)4 ustalić sposoby zagospodarowania odpadów; PP C

M.10.3(5)5 ocenić sposoby zagospodarowania odpadów; PP CPlanowane zadania


67



9.2. Przygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwieUczniowie dobierają maszyny zwałujące do zadań produkcyjnych w kopalni odkrywkowej, wykorzystuje do tego opisy maszyn urabiających, transportowych oraz materiału zwałowanego. Na wykonanie zadania mają 10 minut, następnie rezultaty pracy prezentują na forum klasy (5 minut) oraz przekazują w formie wypełnionej dokumentacji do oceny.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających oraz zwałowisk, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu i z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeń zwałowania i rekultywacji terenu, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalog maszyn górniczych.Zalecane metody dydaktyczneDział programowy „Przygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie” wymaga zastosowania aktywizujących metod kształcenia. Uczeń powinien być przygotowany do wykonania projektu dotyczącego doboru maszyn zwałujących do zadań produkcyjnych w kopalni odkrywkowej. Należy kształtować umiejętności samodzielnej pracy. Zalecane metody to instruktaż i projekt.Formy organizacyjneZróżnicowane formy: indywidualna zróżnicowana lub grupowa zróżnicowana.Praca w grupach liczących do 4-5 osób.Zajęcia powinny być prowadzone w pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz kopalniach odkrywkowych.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez test wielokrotnego wyboru ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowości wyboru maszyn zwałujących.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


68



ZAŁĄCZNIKIZałącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA

Załącznik 1.EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU GÓRNIK ODKRYWKOWEJ EKSPLOATACJI ZŁÓŻ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH

Efekty kształceniaEfekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów. Uczeń:Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;


69



Efekty kształceniaPDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.Kompetencje personalne i społeczne (KPS)KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(4) jest otwarty na zmiany;KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;KPS(10) współpracuje w zespole.Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodówPKZ.(M.e)PKZ(M.e)(1) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;PKZ(M.e)(2) rozróżnia rodzaje skał, określa ich budowę i właściwości;PKZ(M.e)(3) rozróżnia procesy technologiczne wydobycia kopalin;PKZ(M.e)(4) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadańEfekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzieM.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkowąM.10.1(1) odczytuje mapy górnicze i przekroje geologiczne;M.10.1(2) określa warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż;M.10.1(3) rozpoznaje sposoby udostępniania złóż;


70



Efekty kształceniaM.10.1(4) rozróżnia systemy urabiania złóż;M.10.1(5) sporządza schematy wyrobisk i ciągów technologicznych;M.10.1(6) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas procesów wydobywczych;M.10.1(7) przygotowuje teren do prowadzenia robót górniczych;M.10.1(8) wykonuje roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;M.10.1(9) posługuje się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym;M.10.1(10) wykonuje roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża;M.10.1(11) użytkuje maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;M.10.1(12) przewiduje i rozpoznaje zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych i reaguje na nie;M.10.1(13) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.M.10.2(1) rozróżnia rodzaje transportu technologicznego;M.10.2(2) określa warunki stosowania rożnych rodzajów transportu;M.10.2(3) dobiera środki transportu;M.10.2(4) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń transportu technologicznego;M.10.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia wykorzystywane w transporcie technologicznym;M.10.2(6) użytkuje maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny;M.10.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów transportowych;M.10.2(8) wykonuje naprawę taśm przenośnikowych.M.10.3(1) rozpoznaje metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(3) wykonuje roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczychM.10.3(4) zabezpiecza zwałowisko przed osuwaniem;M.10.3(5) określa sposoby zagospodarowania odpadów;M.10.3(6) użytkuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(7) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.


71



Załącznik 2.POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA

Efekty kształcenia z podstawy programowej

Uczeń:

klasa Liczba godzin przeznaczona na realizację

efektów kształcenia

I II III

I II I II I II

Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowymBHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; X X X

66

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; X X XBHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; X XBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X XBHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X X

10

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; X X

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X XPDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; X XPDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; X XPDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X XKPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X XKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X XKPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X


72




Uczeń:



I II III

I II I II I II

KPS(4) jest otwarty na zmiany; X XKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X XKPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X XKPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X XKPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; XM.10.1(13) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. X X 20

Podstawy technikiBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X

40BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X XBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X XPKZ(M.e)(4) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; X X X X 6M.10.1(11) użytkuje maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu; X X

178

M.10.2(4) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń transportu technologicznego; X XM.10.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia wykorzystywane w transporcie technologicznym; X XM.10.2(6) użytkuje maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny; X XM.10.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów transportowych; X XM.10.3(6) użytkuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X

Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowegoPKZ(M.e)(1) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; X X 68


73




Uczeń:



I II III

I II I II I II

PKZ(M.e)(2) rozróżnia rodzaje skał, określa ich budowę i właściwości; X XPKZ(M.e)(3) rozróżnia procesy technologiczne wydobycia kopalin; X X BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X

20

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X XBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X XBHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; X X X XKPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X XKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X XKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X XM.10.1(2) określa warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; X

168

M.10.1(3) rozpoznaje sposoby udostępniania złóż; XM.10.1(4) rozróżnia systemy urabiania złóż; XM.10.1(5) sporządza schematy wyrobisk i ciągów technologicznych; XM.10.1(7) przygotowuje teren do prowadzenia robót górniczych; XM.10.1(8) wykonuje roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; XM.10.1(9) posługuje się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym; XM.10.1(10) wykonuje roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża; XM.10.1(12) przewiduje i rozpoznaje zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych i reaguje na nie; X X


74




Uczeń:



I II III

I II I II I II

M.10.2(1) rozróżnia rodzaje transportu technologicznego; XM.10.2(2) określa warunki stosowania rożnych rodzajów transportu; XM.10.2(3) dobiera środki transportu; XM.10.3(1) rozpoznaje metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X

M.10.3(2) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X X X

M.10.3(3) wykonuje roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; X

M.10.3(4) zabezpiecza zwałowisko przed osuwaniem; XM.10.3(5) określa sposoby zagospodarowania odpadów; X

Język obcy zawodowy w górnictwieJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; X X

32

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; X X

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X XJOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X XJOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X X

Działalność gospodarcza w górnictwieBHP(3)określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; X 5PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X 27PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

X


75




Uczeń:



I II III

I II I II I II

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; XPDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; XPDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; XPDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X XPDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; XPDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; XPDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; XPDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; XPDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. XKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; XKPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; XKPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; XKPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; X

KPS(10) współpracuje w zespole. X

Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowegoBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X X X

35BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X X XBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X X XBHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, X X X X


76




Uczeń:



I II III

I II I II I II

ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X XKPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X XKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X XKPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X X XKPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X XKPS(10) współpracuje w zespole. X X X XM.10.1(11) użytkuje maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu; X X

221

M.10.1(12) przewiduje i rozpoznaje zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych i reaguje na nie; X XM.10.2(4) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń transportu technologicznego; X X XM.10.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia wykorzystywane w transporcie technologicznym; X X XM.10.2(6) użytkuje maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny; X XM.10.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów transportowych; XM.10.3(6) użytkuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X XM.10.3(7) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. X X

Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczneBHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X X X X X

64BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X X X X X


77




Uczeń:



I II III

I II I II I II

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; X X X X X XKPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X X X XKPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X X XKPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X X XKPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X X X X XKPS(10) współpracuje w zespole. X X X X X XM.10.1(9) posługuje się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym; X X X

384M.10.1(10) wykonuje roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża; X XM.10.2(8) wykonuje naprawę taśm przenośnikowych. X X

Komputerowe wspomaganie w górnictwiePDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; X X

54PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; X XPDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; X XJOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; X X 10KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X XKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X


78




Uczeń:



I II III

I II I II I II

KPS(4) jest otwarty na zmiany; X XKPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; X XKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X XKPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X XKPS(10) współpracuje w zespole; X X

Metrologia z dokumentacjąBHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X X X

20

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X X XBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X X XBHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X XBHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; X X X XKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X XKPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X XKPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X XKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X XKPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X


79




Uczeń:



I II III

I II I II I II

KPS(10) współpracuje w zespole; X X X XM.10.1(1) odczytuje mapy górnicze i przekroje geologiczne; X

182

M.10.1(2) określa warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; XM.10.1(3) rozpoznaje sposoby udostępniania złóż; XM.10.1(4) rozróżnia systemy urabiania złóż; XM.10.1(5) sporządza schematy wyrobisk i ciągów technologicznych; XM.10.1(6) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas procesów wydobywczych; XM.10.1(7) przygotowuje teren do prowadzenia robót górniczych; XM.10.1(8) wykonuje roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; XM.10.2(1) rozróżnia rodzaje transportu technologicznego; X

M.10.2(2) określa warunki stosowania rożnych rodzajów transportu; X

M.10.2(3) dobiera środki transportu; X

M.10.3(1) rozpoznaje metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X

M.10.3(2) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; X

M.10.3(3) wykonuje roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; X

M.10.3(5) określa sposoby zagospodarowania odpadów; X


80



USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA

Efekty kształcenia z podstawy programowejUczeń:


Przepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP(1)1 wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym;BHP(1)2 wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; BHP(1)3 skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym;

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)1 skorzystać z przepisów prawa pracy;BHP(2)2 wskazać instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów górniczych;

BHP(3)określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(3)2 wyjaśnić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(6)1 wskazać czynniki szkodliwe występujące w kopalniach odkrywkowych;BHP(6)2 określić wpływ czynników szkodliwych występujących w kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka;

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)1 wskazać przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych;BHP(7)2 określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych;

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(9)1 określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)1. wskazać etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowym;


81





PDG(1)2 wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowym;PDG(1)3 dokonać analizy funkcjonowania zakładów górniczych w ramach gospodarki rynkowej;

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)1wskazać przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich;PDG(2)2 wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich;

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3). wskazać przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową;PDG(3)2 wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową;PDG(3)3 sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywaniu kopaliny metodą odkrywkową;

PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(4)1wskazać przedsiębiorstwa w najbliższej okolicy prowadzące eksploatacje złóż metodą odkrywkową;PDG(4)2 wskazać powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi;PDG(4)3 rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową;PDG(4)4 objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową;

PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(5)1 skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego;

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(6)1 współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)1 dokonać analizy rezultatów działań;


82





KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 podjąć nowe wyzwania;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;

KPS(9 )potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne;

M.10.1(13) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.M.10.1(13)1 wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej;

M.10.1(13)2 określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej;

Podstawy techniki ;

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)1 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wytwarzaniem materiałów konstrukcyjnych;BHP(4)2 przewidzieć zagrożenia związane z obsługą napędów maszyn górniczych;BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z obsługą maszyn elektrycznych;

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;BHP(5)1 określić zagrożenia związane z wytwarzaniem materiałów konstrukcyjnych;

BHP(5)2 określić zagrożenia związane z obsługą napędów maszyn górniczych;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(6)3 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na pracownika podczas obsługi napędów;BHP(6)4 określić skutki oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka;

PKZ(M.e)(4) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;PKZ(M.e)(4)1 narysować z wykorzystaniem programów komputerowych układy elektryczne;PKZ(M.e)(4)2 zaplanować układy elektryczne;

M.10.1(11) użytkuje maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;


83





M.10.2(4) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń transportu technologicznego;M.10.2(4)1 opisać własności materiałów konstrukcyjnych;

M.10.2(4)2 dokonać analizy wpływu technik wytwórczych na własności materiałów;

M.10.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia wykorzystywane w transporcie technologicznym;

M.10.2(5)1 sklasyfikować połączenia stosowane w maszynach i urządzeniach;

M.10.2(5)2 wyjaśnić zasadę wykonywania połączeń;

M.10.2(5)3 wyjaśnić budowę i zasadę działania podzespołów;

M.10.2(6) użytkuje maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny;

M.10.2(6)1 rozróżnić siły działające na części maszyn;

M.10.2(6)2 obliczyć siły i naprężenia występujące w elementach maszyn;

M.10.2(6)3 określić warunek wytrzymałościowy części;

M.10.2(6)4 dobrać wymiary części z uwzględnieniem działających sił;

M.10.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów transportowych;

M.10.2(7)1 rozpoznać napędy stosowane w maszynach górniczych;

M.10.2(7)2 opisać zasadę działania podzespołów i napędów;

M.10.2(7)3 naszkicować schematy napędów;

M.10.2(7)4 wyjaśnić działanie układów napędowych i ich części składowych;M.10.2(7)5 skorzystać z dokumentacji maszyn i urządzeń stosowanych w górnictwie odkrywkowym;M.10.2(7)6 wyjaśnić obsługę napędów stosowanych w maszynach górniczych;

M.10.3(6) użytkuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(6)1 wyjaśnić budowę i zasadę działania odbiorników energii elektrycznej, oraz elementów elektroniki przemysłowej;M.10.3(6)2 scharakteryzować schematy układów elektrycznych i elektronicznych;

M.10.3(6)3 narysować układy automatyki przemysłowej;M.10.3(6)4 wyjaśnić działania układów elektrycznych, elektronicznych i automatyki przemysłowej;


84





Podstawy geologii i górnictwa odkrywkowego

BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska związane z eksploatacją złóż;środków transportu;

robót zwałowych;

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(5)3 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych związanych z eksploatacją złóż

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)5 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża;


BHP (9)2określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego;BHP (9)3 określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w trakcie rekultywacji terenów pogórniczych;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

BHP(10)1 wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy środkami transportowymi;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

PKZ(M.e)(1) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;

PKZ(M.e)(1)1 określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi;

PKZ(M.e)(1)2 wyjaśnić procesy geotektoniki współczesnej;

PKZ(M.e)(1)3 wyjaśnić i przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy ziemskiej;

PKZ(M.e)(1)4 wyjaśnić procesy endo- i egzogeniczne;

PKZ(M.e)(1)5 omówić występowanie i pochodzenie wód podziemnych;


85





PKZ(M.e)(1)6 wyjaśnić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi;

PKZ(M.e)(1)7 dokonać analizy tabeli stratygraficznej;PKZ(M.e)(1)8 omówić budowę geologiczna Polski na tle jednostek strukturalnych Europy;

PKZ(M.e)(2) rozróżnia rodzaje skał, określa ich budowę i właściwości;

PKZ(M.e)(2)1opisać podstawowe grupy minerałów

PKZ(M.e)(2)2 opisać procesy skałotwórcze;

PKZ(M.e)(2)3 opisać grupy genetyczne skał i ich właściwości;PKZ(M.e)(2)4 wyjaśnić procesy złożotwórcze i podstawowe kopaliny tworzące złoża surowców użytecznych w Polsce;PKZ(M.e)(2)5 opisać formy występowania złóż;

PKZ(M.e)(2)6 opisać procesy tworzące surowce mineralne;

PKZ(M.e)(2)7 rozróżnić rodzaje i właściwości skał;

PKZ(M.e)(2).8 rozróżnić budowę i właściwości skał;

PKZ(M.e)(2).9 wskazać zastosowanie skał;

PKZ(M.e)(3) rozróżnia procesy technologiczne wydobycia kopalin;

PKZ(M.e)(3)1 omówić znaczenie i rozwój górnictwa odkrywkowego w Polsce;

PKZ(M.e)(3)2opisać podział kopalin wydobywanych metodą odkrywkową;

PKZ(M.e)(3)3 rozróżnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych;

PKZ(M.e)(3)4 wyjaśnić procesy technologiczne stosowane w kopalniach odkrywkowych;

PKZ(M.e)(3)5 rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin;

PKZ(M.e)(3)6 scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin;

PKZ(M.e)(3)7 ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin;


86





M.10.1(2) określa warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż;M.10.1(2)1 określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż;M.10.1(2)2 wskazać czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej eksploatacji złóż;

M.10.1(3) rozpoznaje sposoby udostępniania złóż;M.10.1(3)1 rozpoznać sposoby udostępniania złóż;M.10.1(3)2 dobrać sposób udostępniania złoża ze względu na warunki geologiczno-górnicze;

M.10.1(4) rozróżnia systemy urabiania złóż; M.10.1(4)1 rozróżnić systemy urabiania złóż;

M.10.1(5) sporządza schematy wyrobisk i ciągów technologicznych;M.10.1(5)1 sporządzić schematy ścian eksploatacyjnych;

M.10.1(5)2 sporządzić schematy ciągów technologicznych;

M.10.1(7) przygotowuje teren do prowadzenia robót górniczych;M.10.1(7)1 wskazać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych;

M.10.1(7)2 opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych;

M.10.1(8) wykonuje roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;M.10.1(8)1 wskazać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;

M.10.1(8)2 opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;

M.10.1(9) posługuje się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym;

M.10.1(9)1 rozróżnić materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy;

M.10.1(9)2 dobrać materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy;

M.10.1(9)3 posłużyć się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym;

M.10.1(9)4 określić cechy materiału wybuchowego i sprzętu strzałowego;

M.10.1(10) wykonuje roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża;

M.10.1(10)1 opisać roboty udostępniające;

M.10.1(10)2 dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do robót górniczych

M.10.1(10)3 opisać techniki urabiania złóż;

M.10.1(10)4 wskazać metodę i technikę urabiania kopaliny;

M.10.1(10)5 rozpoznać technikę udostępniania kopaliny;


87





M.10.1(12) przewiduje i rozpoznaje zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych i reaguje na nie;

M.10.1(12)1 wskazać zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych;M.10.1(12)2 określić zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych;M.10.1(12)3 zidentyfikować zagrożenia występujące w kopalni w związku z prowadzeniem robót odkrywkowych;M.10.1(12)4 przewidzieć zagrożenia występujące w kopalni odkrywkowej na podstawie badań geologicznych ;M.10.1(12)5 rozpoznać zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót górniczych w kopalni odkrywkowej;

M.10.2(1) rozróżnia rodzaje transportu technologicznego;M.10.2(1)1 rozróżnić rodzaje transportu technologicznego;

M.10.2(1)2 określić rodzaje transportu technologicznego;

M.10.2(2) określa warunki stosowania rożnych rodzajów transportu;

M.10.2(2)1 określić warunki stosowania rożnych rodzajów transportu ze względu na transportowany surowiec;M.10.2(2)2 określić warunki stosowania rożnych rodzajów transportu ze względu na warunki geograficzno-górnicze;M.10.2(2)3 rozróżnić środki transportu wewnętrznego;

M.10.2(2)4 wskazać środki transportu wewnętrznego;

M.10.2(2)5 opisać środki transportu wewnętrznego;

M.10.2(3) dobiera środki transportu;

M.10.2(3)1 opisać sposoby transportu kopaliny;

M.10.2(3)2 dobrać sposoby transportu kopaliny;

M.10.2(3)3 określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do transportu;

M.10.2(3)4 dobrać środki transportu kopaliny;

M.10.3(1) rozpoznaje metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(1)1 rozróżnić metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(1)2 dokonać analizy sposobów zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych;


88





M.10.3(2) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(2)1 rozróżnić sprzęti narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2)2 wskazać sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2)3 dobrać sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2)4 sporządzić wykaz sprzętu i narzędzi używanych podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(3) wykonuje roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;

M.10.3(3)1 scharakteryzować roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;M.10.3(3)2 dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;

M.10.3(4) zabezpiecza zwałowisko przed osuwaniem;

M.10.3(4)1 określić miejsce wystąpienia osuwiska;

M.10.3(4)2 dobrać metodę zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem;

M.10.3(4)3 dobrać technologię zabezpieczania zwałowiska przed osuwaniem;

M.10.3(4)4 wskazać metody zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem;

M.10.3(5) określa sposoby zagospodarowania odpadów;M.10.3(5)1 określić sposoby zagospodarowania odpadów;

M.10.3(5)2 uzasadnić stosowanie metod zagospodarowania odpadów;

Język obcy zawodowy w górnictwieJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem;JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi w górnictwie odkrywkowym;JOZ(1)3 posługiwać się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; JOZ(1)4 posługiwać się terminologią ogólnotechniczną w branży górnictwa odkrywkowego;


89





JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne;

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy;JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń w górnictwie odkrywkowym;JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych;

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych;JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu;

JOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych;

JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)1 prowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową;JOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu;JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą;JOZ(4)4 prowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych; JOZ(4)5 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje obsługi urządzeń stosowanych na stanowiskach pracy;

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

JOZ(5)1 korzystać ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i branżowych;JOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu górnictwa odkrywkowego;JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym o górnictwie odkrywkowym;JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach


90





obcojęzycznych.JOZ(5)5 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie materiały popularyzujące tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych;

Działalność gospodarcza w górnictwie

BHP(3)określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)1 wskazać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(3)3 zidentyfikować prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

PDG(1)4 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży górnictwa odkrywkowego;PDG(1)5 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży górnictwa odkrywkowego;

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)3 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(2)4 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(2)5 określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej;

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(3)4 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(3)5 określić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(3)6 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;

PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(4)5 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(4)6 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(4)7 określić wpływ przedsiębiorstw górnictwa odkrywkowego na otoczenie;


91





PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

PDG(5)2 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(5)3 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży górnictwa odkrywkowego;

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

PDG(6)2 zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego; PDG(6)3 zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży górnictwa odkrywkowego;

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy ustanowienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(7)3 wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(7)5 sporządzić przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie;

PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)1 posługiwać się urządzeniami biurowymi;PDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań;PDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej;


92





PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej w branży górnictwa odkrywkowego;PDG(11)2 oceniać efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres;

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej;

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)2 zachowywać się asertywnie;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;

Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego


BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka w związku z użytkowaniem maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego;BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane ze zwałowaniem, składowaniem i prowadzeniem rekultywacji;

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(5)4 określić zagrożenia spowodowane występowaniem czynników szkodliwych podczas użytkowania maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)6 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka w związku z użytkowaniem maszyn górniczych;


BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie użytkowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania kopaliny;


BHP(9)4 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w trakcie użytkowania maszyn górniczych;


93






KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)2 dokonać analizy zmian zachodzących w branży;;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;

M.10.1(11) użytkuje maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;

M.10.1(11)1 omówić budowę maszyny i urządzeń do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;M.10.1(11)2 rozpoznać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;M.10.1(11)3 dobrać maszyny i urządzenia do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;

M.10.1(12) przewiduje i rozpoznaje zagrożenia występujące podczas prowadzenia robót wydobywczych i reaguje na nie;

M.10.1(12)6 przewidzieć i rozpoznać zagrożenia występujące podczas użytkowania maszyn i urządzeń;M.10.1(12)7 przewidzieć i rozpoznać zagrożenia geologiczno-górnicze związane z użytkowaniem maszyn i urządzeń do odwadniania górotworu, udostępniania, wydobycia oraz przygotowania złoża do transportu;

M.10.2(4) rozróżnia elementy maszyn i urządzeń transportu technologicznego;M.10.2(4)3 omówić budowę maszyny i urządzeń transportu technologicznego ;

M.10.2(4)4 omówić pracę maszyn i urządzeń transportu technologicznego;

M.10.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia wykorzystywane w transporcie technologicznym;

M.10.2(5)4 rozpoznać maszyny i urządzenia transportowe;

M.10.2(5)5 obliczyć wydajności maszyn i urządzeń transportu technologicznego;

M.10.2(5)6 dobrać maszyny i urządzenia do transportu;

M.10.2(6) użytkuje maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny; M.10.2(6)5 omówić budowę maszyny i urządzeń do załadunku wydobytej kopaliny;


94





M.10.2(6)6 opisać pracę maszyn i urządzeń do załadunku wydobytej kopaliny;

M.10.2(6)7 rozpoznać maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny;

M.10.2(6)8 dobrać maszyny i urządzenia do załadunku wydobytej kopaliny;

M.10.2(7) użytkuje maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów transportowych;

M.10.2(7)7 omówić budowę maszyny i urządzeń do przesuwania ciągów technologicznych;M.10.2(7)8 opisać pracę maszyn i urządzeń do przesuwania ciągów technologicznych;

M.10.2(7)9 rozpoznać maszyny i urządzenia do przesuwania ciągów technologicznych;

M.10.3(6) użytkuje maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(6)5 omówić budowę maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji ;M.10.3(6)6 opisać pracę maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji;

M.10.3(6)7 rozpoznać maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji;M.10.3(6)8 obliczyć wydajności maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji;M.10.3(6)9 dobrać maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji;

M.10.3(7) stosuje sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

M.10.3(7)1 wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji;M.10.3(7)2 rozróżnić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji;M.10.3(7)3 dobrać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowany podczas użytkowania maszyn i urządzeń do zwałowania, składowania i rekultywacji;

Techniki eksploatacyjne – zajęcia praktyczne

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

BHP(5)5 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w środowisku pracy podczas używania środków strzałowych;BHP(5)6 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w środowisku pracy podczas wykonywania robót górniczych;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)7 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych występujących podczas


95





używania środków strzałowych na organizm człowieka;BHP(6)8 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych występujących na terenie kopalni odkrywkowej na organizm człowieka;


BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do obróbki ręcznej i mechanicznej zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(7)5 zorganizować stanowisko do prowadzenia robót strzałowych zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(7)6 zorganizować stanowisko do naprawy maszyn i urządzeń oraz ich montażu zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy do wykonywania robót górniczych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;


BHP(9)5 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prowadzenia technik eksploatacyjnych;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

BHP(10)2 wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń do obróbki ręcznej i mechanicznych ;BHP(10)3 wskazać zasady udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas naprawy maszyn i urządzeń;BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia na terenie zakładu górniczego;


KPS(4) jest otwarty na zmiany;KPS(4)2 dokonać analizy zmian zachodzących w branży;KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;


96





KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)3 wyciągnąć wnioski z podejmowanych działań;

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania;

KPS(10) współpracuje w zespole;KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;

KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole;

M.10.1(9) posługuje się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym;

M.10.1(9)5 rozróżnić rodzaje ładunków materiałów wybuchowych;M.10.1(9)6 dokonać załadunku otworów strzałowych atrapami materiałów wybuchowych;M.10.1(9)7 połączyć otwory strzałowe w sieć strzałową;

M.10.1(10) wykonuje roboty związane z udostępnianiem i urabianiem złoża;

M.10.1(10)6 wykonać otwory krótkie poziome i pionowe z wykorzystaniem wiertarek;

M.10.1(10)7 wyznaczyć w terenie obszar prowadzenia robót górniczych;M.10.1(10)8 wytyczyć linie i położenie rowów odwadniających oraz przekładanych obiektów na podstawie dokumentacji górniczej;

M.10.2(8) wykonuje naprawę taśm przenośnikowych;M.10.2(8)1 dobrać metodę naprawczą do rodzaju uszkodzenia taśmy przenośnika;M.10.2(8)2 wykonać naprawę taśm przenośnikowych z wykorzystaniem łączników mechanicznych;

Komputerowe wspomaganie w górnictwie

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(7)6 sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej działalności górniczej;PDG(7)7 sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej;

PDG(7)8 sporządzić folder reklamowy przedsiębiorstwa górniczego;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(8)3 sporządzić korespondencję z kontrahentami;PDG(8)4 wysyłać i odbierać dokumenty z załącznikami z wykorzystaniem poczty elektroniczną;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające PDG(9)3 instalować oprogramowanie sterujące do urządzeń peryferyjnych ;


97





prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(9)4 obsługiwać urządzenia peryferyjne stosowane w pracach biurowych;

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji;

JOZ(5)6 skorzystać z obcojęzycznych internetowych zasobów instrukcji programów;

JOZ (5)7 posłużyć się obcojęzycznym menu programów;JOZ (5)8 skorzystać z obcojęzycznego podręcznika obsługi programu (systemu) komputerowego;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;

KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 podjąć nowe wyzwania;

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)3 określić skutki stresu;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;

Metrologia z dokumentacją


BHP(4)7 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska związane eksploatacją złóż;zwałowych;

BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(5)7 określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych związanych z eksploatacją złóż;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)5 określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża;


BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy do udostępniania i urabiania złoża zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,


98





ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)1 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac sprzętem i urządzeniami górniczymi;BHP(8)2 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania robót zwałowych;


BHP(9)6 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac przygotowawczych;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

BHP(10)5 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy podczas urabiania złoża;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu;

KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań;

KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;

M.10.1(1) odczytuje mapy górnicze i przekroje geologiczne;

M.10.1(1)1 zidentyfikować oznaczenia stosowane na mapach;M.10.1(1)2 rozróżnić maszyny i urządzenia na mapach górniczych w oparciu o oznaczenia ;M.10.1(1)3 opisać współpracę maszyn i urządzeń na podstawie map i schematów;

M.10.1(2) określa warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż;

M.10.1(2)3 omówić zakres stosowania odkrywkowej eksploatacji złóż ;

M.10.1(2)4 określić czynniki decydujące o zastosowaniu odkrywkowej eksploatacji złóż;

M.10.1(2)5 ocenić czynniki związane z odkrywkową eksploatacją złóż;


99





M.10.1(3) rozpoznaje sposoby udostępniania złóż;M.10.1(3)3 ocenić zastosowane sposoby udostępniania złóż;M.10.1(3)2 dobrać sposób udostępniania złoża ze względu na warunki geologiczno-górnicze;

M.10.1(4) rozróżnia systemy urabiania złóż;M.10.1(4)2 ocenić systemy udostępniania złoża;

M.10.1(4)3 dobrać systemy udostępniania złoża;

M.10.1(5) sporządza schematy wyrobisk i ciągów technologicznych;

M.10.1(5)3 sporządzić schematy wyrobisk;

M.10.1(5)4 sporządzić postęp frontów eksploatacyjnych;

M.10.1(5)5 sporządzić schematy ciągów technologicznych;

M.10.1(5)6 nanieść oznaczenia maszyn i urządzeń na schematach;

M.10.1(6) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas procesów wydobywczych;

M.10.1(6)1 dobrać sprzęt i narzędzia podczas procesów wydobywczych surowców mineralnych;M.10.1(6)2 użytkować sprzęt i narzędzia podczas procesów wydobywczych surowców mineralnych;

M.10.1(7) przygotowuje teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(7)3 dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych;

M.10.1(8) wykonuje roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;M.10.1(8)3 określić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;

M.10.1(8)4 dobrać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji;

M.10.2(1) rozróżnia rodzaje transportu technologicznego;M.10.2(1)3 zidentyfikować transport technologiczny w oparciu o dokumentację górniczą;M.10.2(1)4 dobrać transport technologiczny na podstawie dokumentacji górniczej;

M.10.2(2) określa warunki stosowania rożnych rodzajów transportu; M.10.2(2)6 obliczyć wydajność środków transportu technologicznego;

M.10.2(3) dobiera środki transportu;M.10.2(3)5 obliczyć parametry pracy środków transportowych;M.10.2(3)6 dobrać środki transportu ze względu na rodzaj i parametry maszyn współpracujących;


100





M.10.3(1) rozpoznaje metody zwałowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(1)3 opisać metody zwałowania i kierunków rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(1)4 omówić sposoby zwałowania i kierunków rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(1)5 wybrać metodę I sposób zwałowania oraz kierunek rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(2) posługuje się sprzętem i narzędziami podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(2)5 ustalić sprzęt i narzędzi podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2)6. dobrać sprzęt, narzędziami używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;M.10.3(2)7 użyć sprzęt i narzędzia do zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych;

M.10.3(3) wykonuje roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;

M.10.3(3)2 dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;M.10.3(3)3 ustalić roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych;

M.10.3(5) określa sposoby zagospodarowania odpadów;

M.10.3(5)3 dobrać sposoby zagospodarowania odpadów;

M.10.3(5)4 ustalić sposoby zagospodarowania odpadów;

M.10.3(5)5 ocenić sposoby zagospodarowania odpadów;


101

górnik odkrywkowej eksploatacji złóż 811102

Documents