govare kakon (10)

) 10 ( ذمارة2010 ةكةمي ي تشري ئيمتياز خاوةني سةيد برايمهبةر رةوسةر سةرنومي سةيد براي ةوي شر ثيوسةري سةرنو طر جي عةبدولكةريمل جة وذة ليوسةرانستةي نو دة محةمةد مستةفا قاسمن صليوة عيسا هاوذيةست خؤشناو ثةيولنجاغي من ئي هيوسةى ؤذنامةنو ب ئةو رانى يةعقو دةو دي دةطات ش تي و لةزمانى بةرديتةزمان ن بةرد ديMobile: 07501145013 kakon.koya@yahoo.co.uk www.koye.eu وسى رؤذنامةنو ك��ارى زؤرج���اروس ؤذنامةنو ر كةسىدةك��ات واةتايبةتى بوةكانية كارة بةهؤى بةزؤر سةروةنيةكانية مةيدا كارةى ذيانت و لةزؤر مةودابكادا دةرطابكاتزايةك ثةيدارى كار شارة بوا وكةن وادةيةنانة جار ئةو و هةندينيانة مةيداوس�ة ؤذن�ام�ةن�و ر ئ�ةورةزايىندة شا نداهي ئةركةكيا ةثال لروةكتر ثةيدابكةن ، هةكي لةبواريوسةيةكةيدا ؤذنامةنو ر لةئةركى ب�وارةش�دا ل�ةووةب�ووت�و س�ةرك�ةونطة ة ر، ت بني بةرضاو هةنطاوىين بلي ئةطةروبين ةنةضو بةهةلةيةكى زيندوويى ئةوون نموكةمانوس و هاوكارى طؤظارة ؤذنامةنو يةعقوب ى ردةوانى ديشانطاى بةردى نج ثي ستا ثي تائيوسيدا ؤذنامةنو كارةكانى ر ةثالوسة ل ؤذنامةنو ية،ئةو ر بوارةطى زؤريان و طرنران سةرنجى تةماشاكاونةتة مايةىانطاكانيش بوش وةو ثيى كردؤتة سروشتدراوة. وة ثيطةياندنة ا ةكانى ر و كةنالان ميوانةران و لةئاستى بينردةكان وطرتن لةبة طويردةكان و بةناوى بة :بيرؤكةى قسةكردن ي دةلوسة ؤذنامةنو ئةور كارى لةمةوبةر لةكاتى ر سالت ضواهاوةداكان لةردة بةناوى بةرشتةكان شتنى طوزا داروةى كى لةشي ى طضكة بةردي رى كةنارى زي ةوا ر اندنى سروشت و ليو دةربارةى شيوسى ؤذنامةنو روازو دواتريشوةجيا ى بةردى شيوةكةى كؤكردنةبيرؤتايةك بؤرةو بةسةةبوو ئةووة ان دؤزية دلمى كوردستان ن ردةكان زؤر شويانى بةن ارة بؤهيوة. ديكانةردة بةناوى بة طوزارشتدانمايشكردن و ن يةكان و كةنارى زي وبةستةكاندةشت ان و ثي ةكان و زؤرطةر ةقؤل ى ضياو دؤل لةبةرزاي اوم طةرنزايى مادةيى يان كاكهاتةى كيشيان لةثي و هةنديوة كيان لةشي ش هةنديردةكانيو بةوة مكردؤتة خررشتةكان دارشتنى طوزاكةوتة بةرضاومان، بؤيةش دة ؤذانة ئةوبةردانةى ر ةطةلزيان هةية لوا جياوة. ئامادةكاروة بوكانةوردةكهاتةى بة ان ثيوة ي ى شي اخود بةثيردةكان ي بةزمانى بة يان قسةكردنردةكان وةبةستى نمايشكردنى بة وو م خاتةروةش دةكان ئةردةذى بة طوزارشت داري يزبةندكارو رردةكانيشى بة ي ين و لةركةبزانكى ئةو خا وشتيية كةنرخى هةمووةكان ئةردة بةزمانى بة ين بر دةرو سروشت نةوار رنطى شوييةكان و طنزايهاتةكاك ووداو ثي ذووى و ر و جؤرلةبارى مي مةبةستى جؤرار ثارضة ضواردو كوانكردنى وساتى ئةنفال و كيميابارزى و كارةطة ة وةيى و رى نةتةوة و ضةوسانةزطرتن لةمرؤظ و روةرى و ريدادثة ى نا ندةلان و طةوةى ذن و ضةوساندنةى كوردستان كردن سروشت و ذينطة.ش زياتردةبن ونةكانيدووا اتربن ليةكان زيطمةنردة دةى بةند ذمارة هةرضة وونكردةوة وةشى ر ئة زياتربن. ةكان برى جار ذمارةى دةررلةدوارفةت جاى كات و دة نطة بةثي ة بؤية ر

Upload: sandy-koye

Post on 28-Mar-2016

261 views

Category:

Documents


19 download

DESCRIPTION

malpare.koya :- malpareke tayebata ba share koya

TRANSCRIPT

1تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

ذمارة ) 10 (تشريين يةكةمي 2010

خاوةني ئيمتيازرةهبةر سةيد برايم

سةرنووسةرثيشرةوي سةيد برايمي

جيطري سةرنووسةر ليوذة جةالل عةبدولكةريم

دةستةي نووسةرانقاسم محةمةد مستةفاهاوذين صليوة عيساثةيوةست خؤشناوهيمن ئيلنجاغي

ديدةوانى يةعقوب ئةو رؤذنامةنووسةى بةرد دينتةزمان و لةزمانى بةرديش تيدةطات

Mobile: [email protected]

رؤذنامةنووسى ك��ارى زؤرج���ار رؤذنامةنووس كةسى وادةك��ات بةتايبةتى كارةكانيةوة بةهؤى بةزؤر سةر مةيدانيةكانيةوة كارة لةزؤر مةوداى ذيان و دةرطادابكات ثةيدابكات شارةزايةك كار بوارى و وادةكةن اليةنانة ئةو هةنديجار و مةيدانيانة رؤذن��ام��ةن��ووس��ة ئ��ةو شارةزايى ئةركةكيانداهيندة لةثال هةروةك ، ثةيدابكةن لةبواريكيتر رؤذنامةنووسةيةكةيدا لةئةركى س��ةرك��ةوت��ووب��ووة ل��ةو ب��وارةش��دا رةنطة ، بنيت بةرضاو هةنطاوى بليين ئةطةر بةهةلةنةضووبين

ئةو زيندوويى نموونةيةكى طؤظارةكةمان هاوكارى و رؤذنامةنووس ى يةعقوب ديدةوانى بةردى ثيشانطاى ثينج تائيستا رؤذنامةنووسيدا كارةكانى لةثال رؤذنامةنووسة بوارةية،ئةو زؤريان و طرنطى تةماشاكاران مايةى سةرنجى بوونةتة ثيشانطاكانيش سروشتى كردؤتةوةو

لةئاستى بينةران و ميوانان و كةنالةكانى راطةياندنةوة ثيدراوة. و لةبةردةكان طويطرتن و بةردةكان بةناوى قسةكردن دةلي:بيرؤكةى ئةورؤذنامةنووسة كارى لةكاتى لةمةوبةر سال ضوار لةوةداهات بةردةكان بةناوى طوزارشتةكان دارشتنى رؤذنامةنووسى دةربارةى شيواندنى سروشت و ليرةوارى كةنارى زيى طضكة بةرديكى لةشيوةى دلمان دؤزيةوةو ئةوةبوو بةسةرةتايةك بؤبيرؤكةى كؤكردنةوةى بةردى شيوةجياوازو دواتريش نمايشكردن و طوزارشتدان بةناوى بةردةكانةوة. ديارة بؤهينانى بةردةكان زؤر شوينى كوردستان طةراوم لةبةرزايى ضياو دؤلةقؤلةكان و زؤرطةران و ثيدةشت وبةستةكان و كةنارى زييةكان خرمكردؤتةوةو بةردةكانيش هةنديكيان لةشيوةو هةنديكيشيان لةثيكهاتةى مادةيى يان كانزايى جياوازيان هةية لةطةل ئةوبةردانةى رؤذانة دةكةوتة بةرضاومان، بؤيةش دارشتنى طوزارشتةكان يان قسةكردن بةزمانى بةردةكان ياخود بةثيى شيوة يان ثيكهاتةى بةردةكانةوة بووة. ئامادةكارو ريزبةندكارو طوزارشت داريذى بةردةكان ئةوةش دةخاتةروو مةبةستى نمايشكردنى بةردةكان و دةربرين بةزمانى بةردةكان ئةوةية كةنرخى هةمووشتيكى ئةو خاكةبزانين و لةريى بةردةكانيش مةبةستى جؤراو جؤرلةبارى ميذووى و رووداو ثيكهاتةكانزاييةكان و طرنطى شوينةوارو سروشت و ضةوسانةوةى نةتةوةيى و رةطةزى و كارةساتى ئةنفال و كيميابارانكردنى و كوردو ضوار ثارضة و لةمرؤظ ريزطرتن و نادادثةروةرى طةندةلى و ذنان ضةوساندنةوةى و كوردستان كردنى

سروشت و ذينطة.ئةوةشى روونكردةوة هةرضةند ذمارةى بةردة دةطمةنةكان زياتربن ليدووانةكانيش زياتردةبن و

بؤية رةنطة بةثيى كات و دةرفةت جارلةدواى جار ذمارةى دةربرةكان زياتربن.

2

ية، ئيسالمى نةريتيكى كردن مةولوود مةزن ثيشةواى بوونى دايك لة بؤنةى بة ه��ةروةك دةكريت، خ( . )د ثيغةمبةر مانطى 12 لة ) خ . د ( ثيغةمبةر زانراوة رة بيعى يةكةم لة شارى مةكةى ثيرؤز لة سةرةتاى !.لة بووة دايك لة ز 570 سالى سةدةى ضوارةمةوة، برواداران و ضاكة كاران بةنيازى دةطرن خؤ لة خير خيرخوازان و و خؤشى موذدةى و دى هاتنة راز مرازو ودوعاو دةطيرن خيروبةرةكةت،ئاهةنط و بؤ خيرو خؤشى نةريت بؤتة نزا دةكةن،

ضاكة.متز( )ئادةم كردن مةولوود بارةى لة دةليت : )يةكةم كةس كة بةبؤنةى لةدايك بوونى ثيغةمبةر ) د . خ ( ئاهةنطى طةورةى طيرابي، مير ئةبو سةعيدى موزةفةرة دينى بةالم بووة( هةولير ساحيبى طوطبرى كتيبةكةى )جع اال عشى فى صناعة االشيا( بةبؤنةى فاتيميةكان )ثيشتر : نوسيويةتى خ(ئاهةنطى . )د ثيغةمبةر بوونى لةدايك ئةوان دةض��ى ثي دةدا، ساز طةورةيان

دةستثيشخةرى خةلك بووبن(بةلطة و طومان بي دةردةك��ةوى وةك طؤطبرى موزةفةرةدينى ثادشا نةويستةكة كردنى مةولود ك��وردةوارى و عيراق لة

ك��ردووة، ثيشكةرى دةست و داهيناوة كردؤتةوة بالو خيروخؤشيةى بؤنة ئةو

وةكردوويةتى بةنةريت.طؤكبرى موزةفةرةدينى ئةبوسةعيد عةلى حةسةن ئةبى دينى ميرزينة كورى مانطى ى 27 لة بةكتكيف كورى كوضك موحةرةمى سالى 549 ك بةرامبةر 13 ى لةدايك موصل لةقةالتى ز 1154 نيسانى زاواى فةرمانرةواى هةوليرى كردووة، بووة، سةالحةدينى ئةيووبى بووة، لةوةختى شةر جةذنيان كة ثةرستةكاندا خاض لةطةل ئةيووبى سةالحةدينى سوارةكانى دةبوو، شةريان رادةطرت بؤ ئةوةى جةذن بى شةر جواميرى رةوشتيكى ئةودياردةش بكةن موزةفةرةدينى ثادشا جا ب��ووة، وب��ةرزى مةولودى نةريتى فيربووة لةويوة طؤطبرى

جةذنى لةدايك بوونى ثيغةمبةر ) د . خ ( بةدى هينا، كردوويةتى موزةفةرةدينى ئةوزاتة نةريت، باوو بة )ميرى و شير( )شيرى بة طؤطبرى )ثاشاى )سولتان(و و طةورة( داهاتووى شكؤدار( و )ميرى بيطةردى( و )شمشيرى ئةميرى موئمنين( و تةنانةت لةسةر )ثارة( نوسرابوو ى لى دةدرا لى هةولير كةلة دين دنياو موزةفةرةدينى ثاشايان )ثاشاى

طؤطبرى على(.ميرى شكؤمةند )موزةفةرةدينى طؤطبرى( خيرخواز لةرادةبةدةر هةولير فةرمانرةواى بووة، ساالنة ضؤتة حةج، شةست هةزار ديلى لة خاض ثةرستان بةثارة هيناوةتةوة هةولير، بة ثؤشتةو ثةرداخى ذيان وبذيوى بؤ دابين طرتوون، لى ئةندازةى بي ريزى كردوون، مةولودى ساالنة داوة، هةذارانى يارمةتى طةورةى شايستةى ئةنجام داوة، لةجيطاى قورئان و سؤفى و زانا ديارو خةلكى ديكة هيشت بانط طةورةى شاعيرى و خوين لةدار دروست بؤ هةولير، طومةزى كردووة و يارمةتى شايستةكان، ميوانة بؤ كردووة مانطاو وشترو دادةنا، هةذاران بؤ كؤمةكى ماالتى زؤر بةزيكروسةلةوات سةردةبردرا، شا موزةفةرةدينى طؤطبرى بةكةذاوةى رازاوة و

مؤم داطيرساندن لة قةالت دةهاتة خوارى، طةداو هةذار لةبير نةدةكران، خيرو خواردنى جةذن مةولوديان بةر دةكةوت فةرمان رةواى هةولير مير موزةفةرةدينى طؤطبرى لةرؤذى 18 ى رةمةزانى سالى 630 ك بةرامبةر بة حوزةيرانى 1233 زكؤضى دوايى كرد !!روون

نية لة كوفة نيذراوة يان لة مةكةى ثيرؤز!!ثةخشان خيروبةرةكةتة مةولودة ئةو بةكوردى مةولودنامةى و كوردى وئةدةبى بة دواى دا خؤى داهينا، بةدةف و موناجات نموونةى دةدرا، جؤش سرووت شعرو و هةروةك كوردين، ئةدةبى جوانى و ناياب 1790 قازى حسين )شيخ مةولودنامةى )حاجى جةلى مةولودنامةى و )1868 –عبدولالى جةليزادة 1838 – 1906( مةال دةركةوتووة وةك ئةودوومةولودنامةية ئاماذةى بيمار رةزاق عةبدول مامؤستا لةعةرةبى وةرطيردراون هةردوكيان ثيداوة يةوة بؤ كوردى ناميلكةكة )ئيبن حةجةرى )النعمة بةناوى نوسيويةتى هةيتةمى( ولد سيد مولود فى عالم على الكبرى لة بةالم نية دةق دةقاو وةرطيرانةكة ادم( نواندووة، خؤى كوردي تازةى بةرطيكى

نموونةيةكىطةشىثةخشانى كوردية . مةولودنامةى جةلى بةتام وشام وخؤش و

مةولودكردن و قاسثة قاسثي كةورةهبةر سةيد برايم

مةال عةبدولرةمحان ئةسعةد )مةال عةبدولرةمحاني موئةزين( مةال كؤرة )ئةمحةد حةسةن حةمةد نةبي(فةقي ئةمحةدي حافز

3تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

كاريطةرترة، حاجى مةال عبدولالى جةليزادة ومةولودى يةوة خويندويةتى خؤى بؤ طيراوة لةكؤية، بةكورديةكى جوان و بةتام

هةروةك دةلي :بى( لى رةحمةتتان موسلمانينة )ئةى طولى ويالدةتى بةحسى بطرنة ط��وى بووستانى س��ةرووى نبووةت، طولستانى ئافتابى فتوةت، سولتانى تةختى جةاللةت، فةلةكى ريسالةت، سةردةفتةرى ئةنبيا، تاجى مستةفا( )محمد ئةوليا،حةزرةتى سةرى )ص( حاجى مةال عةبدلالى جةليزادة هيندة جوان و ناسك بةسةروا دارى بةتام و ترش كوردى بة وادةزان��ى ك��ردووة، خوى ى و

داريذراوةو دةلى :طولشةن زةمين دةكا، رةوشةن دونيا سروورة، باعيسى نوورة، ساحيبى دةكا، رؤذى شةفيعى لةسةرة، كةرامةتى تاجى موعجيزةوكتابة، ساحيبى مةحشةرة، دةربارةى شةيتان هيندة بةجوانى ناشيرينى

كردووة كةدةلى :نةجيسى، خةسيسى، ثيسى، ئيبليسى، خةبيسى، ثرتةبيسى، غةددارى، خوينخوارى، بى ئةدبارى، تةرارى، مةككارى، سةحارى،

عار،000000 جيذيكى و تام لةكؤية كردن مةولوود مةولوودى تايبةتى بة هةبووة، كاريطةرى ئةحمةدى حافز خؤى يان مةال مةال كؤرة ناوى )احمد حسن حةمةد نةبى 1921 – 3 /7 / 1990( بوو، بة دةفةو دةنطة خؤشةكةى دةهيناو خ��رؤش و بةجؤش مةولوودى بةلكو نةبوو ئاينى بابةتى و هةرموناجات و ثرض و مةمك و ماض باسي مةولودةكانى ضاوو بةذن و باالى نازدارانى دةكرد بة تةرو برى، مةولودةكةى هيندة تةرو خؤش دةكرد طويطرى سةرسام دةكرد، بةشيعرى دلدارى

و عاشقانة هةروةك :

دووطمةكةت داخ��ة دوط��م��ةت داخ��ة دوط��م��ةت مةمكةكةت ن��ي��وان خ��ال��ى نةيبينى ك��ةس

و نيشتيمانى شيعرى ئةوةش لةطةل سياسي تيكةل دةكردو هةر وةك:

ك�������وردس�������ت�������ان ض������ةن������د ش���ي���ري���ن���ة زةم����ي����ن����ة رووى ج������ةن������ةت������ى ب����ى ئ����������������اوةدان ه��������ةر خ������واي������ة ن��ش��ي��ن��ة ج��������ي ك����������ورد ق������ةوم������ى

و دل��دارى و سياسي بابةتى جطةلة بابةتى كؤمةاليةتى دةهيناية طؤرى ئاينى،

هةروةك، خارة مختارو يان وةك :

ب��ن��ارى ط��ردي ل��ة دى ق��اس��ث��ى ك���ةو ق��اس��ث��ة كوردى ئيزاعةى لة دةخوينن ب��ار ك��ةو ك��ةوو

لة ئيستاش كؤرة، مةال مةولودةكانى طوى و ميشكى خةلكى كؤية دةزرينطيتةوة و بةمةقام ضونكة ! دةبةخشى خؤشى و حةيران و بةستةو الوك سرودو و طؤرانى

دةيرازاندةوة مةولودةكةى .وةك دةزاندريت حاجى مةال عبدولالى كوردى ثةخشانى بة مةولودى جةليزادة هيناوةتة كؤية، جطة لة مةال كؤرة خؤشخوانى ديكةش هةبووة مةولودى خويندؤتةوة وةك سةيد ئةحمةدى شيخ كةريم و شيخ محى دينى برايى و شيخ ئةنوةرى سةيد ئةحمةد و شيخ جةمالى سةيد ئةحمةدو مةال محةمةدى

مةال شةفيع ومةال عبدول رةحمانى موئةزين و حةمة كوردستانى و مةال حةكيمى مةال عةبدول رةحمان و ثشتيوان كاكل ! رةفيق دةرض��ووة ب��ووة ك��ةس يةكةم ض��ارض��او، هيندة دةنطى ئاينى بابةتى و لةموناجات بةسؤزى كةضريكاندوويةتى بووة خؤش ضاوبازانى لةبةرنازى دلدارانة و ئةظيندارانة مةولودنامةى خوين مةولود طووتووة، داخستووة ! بةعةشقةوة طوى يان لةدةنط و زايةلةى رةفيق ضارضاو طرتووة !. زؤريش هةبوون تةنزيلةيان دةطووتةوة، هاوكار بوون

هةناسةو ثشوويان بةمةولودخوين دةدا .ئاهةنطى هةبووة ذن خوينى مةولود ه��ةروةك ذن��ان لةناو طيراوة مةولودى فةقىطولى ووسو كةمةندى، جةميلة حاجى فةزيلةى ثيرؤز، فةقى رابى، فةقى رةسول،

سمايالغا، ئامينة ذنى خةلةف ضاوةش ! مةولودي ذن��ان لةناو ك��ؤرةش م��ةال

دةخويندةوة بةزؤري.ثيويستى لةكؤية كردن مةولود جؤرى هةية بابةتيانة وردو ليكؤلنةوةيةكى بة ضونكة ئاكاديميانة و زانستى بةشيوةيةكى جياوازو تام و ضيذيكى تايبةتى خؤى هةية.

سةرضاوةكان :موزةفةرةدينى ذياننامةى -طؤطبرى – دكتؤر محسين محمد حسين ئاهةنطى مةولودى ثيغةمبةر _ -

دكتؤر ئارسن موسا رةشيدمةولود نامةى ك��وردى _ -

عة بدول رةزاق بيمار

مةالحةكيم و ثشتيوان كاكل و كامةران مةال حةكيم

فةزيلة خاني مسايالغا

4

ǦɅǘȭ ƆǠȭǦ ĆȱǟȿǦȽ

داوادةكةن كؤليذى بنياديان بؤ بكريتةوة

وركشؤثيك بؤ رؤذنامةنووسانى كؤيةبؤمافةكانى كوردستان ئةنستتيؤتى بةريوةبةرايةتى ب��ةه��اوك��ارى م��رؤظ ل��ةرؤذان��ى20- سليمانى راطةياندنى

10/24لةفةرهةنطخانةى كؤية وركشؤثيكى راطةياندنكارانى و ب��ؤرؤذن��ام��ةن��ووس ضواررؤذدا لةماوةى كردةوة، كؤية قةزاى راط��ةي��ان��دن ب���وارى ضةندبابةتيكى ياساى ل��ةب��ارةى رؤذن��ام��ةن��ووس��ى و و تاك مافى ثاراستنى و رؤذنامةنووسى طاريطةرى و ثةيام طةياندنى ضؤنيةتى ثةيامةكان لةسةر راى طشتى وشيوازةكانى دارشتنى هةوال و جياوازى نيوان راطةياندنى ئةهلى و دةولةتى و حيزبى و ريكخراوةكان بنةما و راطةياندنةكان نيوان ثلةبةندى و ئةخالقيةكانى رؤذنامةنووسى و ثابةندبوون لةاليةن نةتةوةيى، ئاسايشى بةثاراستنى شارةزايانى ئةوبوارانة طوترانةوة. لةدوارؤذى وركشؤثةكةشدا ئيوارةى رؤذى10/24دواى فؤتؤطرافى ثيشانطايةكى ك��ردن��ةوةى بةريوةبةرايةتى لةاليةن كةوينةكانى

رؤشنبيرى وةزارةت����ى راط��ةي��ان��دن��ى ئامادةكرابوون، دواى ثيشكةشكردنى ضةند سةرؤكى كةريم عةلى لةاليةن وتةيةك ئةنستتيؤتى كوردستان بؤمافةكانى مرؤظ،

دابةشكردنى مةراسيمى لةكؤتايشدا وركشؤثةكة بةشداربووانى بةسةر بروانامة بةشداريان كة32رؤذنامةنووس بةريوةضوو

تيداكربوو.

ئامادةكردني: ديدةوان يةعقوب

بةشداربوواني ورك شؤثةكة

بنةرةتى لةمامؤستايانى زؤر ذمارةيةكى لة دةك��ةن داوا كؤية قوتابخانةكانى ئيوارانيان بنيادى زانكؤى كؤية كؤليذى بروانامةى بتوانن بؤئةوةى بكريتةوة، بؤ زانكؤ بةدةست بينن. ئةو مامؤستايانة ئةوة رووندةكةنةوة، كردنةوةى كؤليذى بنيادى ئةوان بؤ دةبيت زؤرى سوودى ئيواران ئيستايان لةخزمةتةكانى دةتوانن ضونكة بةردةوامبن و بروانامةى بةرزتريش بةدةست بينن. هةر ئةو مامؤستايانة روونيدةكةنةوة مافى زانكؤ بروانامةى هينانى بةدةست لةطةل رةوت��ة ه��او زؤري��ش خؤيانةو طؤرانى سيستةمى ثةروةردة. بةريوةبةرى كؤية لةثةروةردةى ميالكيش خؤيةتى خؤى كةكاتى بنةرتى مامؤستيانى دةلي رؤذانة ثةيمانطاكانن و خانة دةرض��ووى دةثرسنةوةو كؤليذة ئةو لةكردنةوةى

سةدان ئيمزايان كؤكردؤتةوةو ئامادةشن بدةن. خؤيان كريى ساالنةى خويندنةكة بؤ بةدواداضوونى ئةو داوايةى مامؤستايانى زانكؤى سةرؤكايةتى سةردانى بنةرةتى عةلى فةقي جةواد دكتؤر كؤيةمانكردو ياريدة دةرى سةرؤكى زانكؤى كؤية طوتى لةجيطاى زؤر مامؤستايان ئةوداوايةى كردنةوةى بيطومان ب��ةآلم خؤيةتى، كؤليذيكى وا بؤسةدان خويندكار خةرجيكى زؤرى دةويت، بؤية دةبيت هةردوو وةزارةتى ثةروةردةو خويندنى باآل هاوبةشى بكةن بؤ وةرطرتنى ضونكة كؤليذةكة، كردنةوةى دةبي لةخويندكاران خويندن ث��ارةى بينا رووى لة بيت. طوتيشى ياسا بةثيى و ثيداويستى هيض طرفتمان نييةو هةولى لةزانكؤى دةدةين كؤليذةكة كردنةوةى

كؤية.

دوكاندارةكان بةشةو بؤريةكان

دةبرنةوةدوكانداريكى ضةند شةويكة ضةند ماوةى لة كؤية ن��اوب��ازارى س��ةرةك��ى شةقامى كةضةند دةب��رن��ةوة بؤريانة ئةو شةواندا بؤجوانكارى كؤية لةمةوبةرشارةوانى ساليك شةقامةكةو بؤ دياريكردنى ريرةوى ثةرينةوةى ديناوة، مةحجةرة لةشيوةى هاووآلتيان سةرؤكى شارةوانى كؤية طوتى ئةو دوكاندارانة باركردنى و بؤداطرتن ئاسانكارى بةمةستى ئةو بةدزييةوة لةشةواندا خ��ؤراك ك��اآلو كارةيانكردووة و دواى ئاطاداربوونةوةشمان لةو ليوةرطيراوة بةليننامةيان دوكاندارةكان كارة كة جاريكيتر كارى وا دووبارة نةكةنةوةو دةبي

بؤريةكانيش ضاك بكةنةوة.

5تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

طؤرانكارى لةهاتووضؤى شةقامةكانى كؤية دةكريت

لةيادى حةوت سالةى دامةزراندني زانكؤى كؤيةدا

لةدذى كؤنة ثياويكى رذيمى رووخاو كةمثينيك لةكؤية راطةييندرا

شةواندا لةكاتى ضةندرؤذيكة م��اوةى بةشى كةمترة، ئؤتؤمبيل كةهاتووضؤى كؤية هاتووضؤى بةريوةبةرايةتى ئةندازةيى لةسيستةمى بةطؤرانكارى دةستيكردووة بؤئةم كؤية، شةقامةكانى لة هاتووضؤ كاررايكردنيان تيميكى مةبةستةش دروستكردوةو هةموو كةرةسةيةكى تايبةتان

بؤ ئامادةكردوة. مقدم شؤرش كاكة بةريوةبةرى هاتووضؤى هاتوضؤو بؤئاسانكارى راطةياند ثيمانى كؤية كةمكردنةوةى سةرثيضى و رووداوى هاتووضؤ شيوةى طؤرينى ثالنى كؤية لةناوشارى

هاتوضؤمان داناوةو لةضةندشةوى رابردووشدا جيبةجيكردووة لةوكارةنةمان بةشيك كةبريتية لةليك جياكردنةوةى ريرةوى هاتوضؤ لةطؤرةثانى ثالستيكى سينطى بةدانانى شةهيدان و طؤرينى سينطةكانى شةقامةكانى ناوبازارو سةراو سةررةزان لةئاسنةوة بؤسينطى ثالستيكى و دامةزراندنى سي ترفيك اليتى مةالى قشلةو هةرمؤتةو ريانى لةسي نوي طةورةو دانانى 1500 مةتر كؤسثى هاتووضؤو ضةترى شوينى وةستان و دياريكردنى هيلى و مزطةوتةكان بةردةم بازارو لةناو ثةرينةوة كراوة سايديكى كردنةوةى و خويندنطاكان

قادر. حاجى بؤشةقامى قشلة لةشةقامى كؤية هاتوضؤى بةريوةبةرايةتى هةروةها و مال كؤيةو فةرمانطةكانى دائيرةو ئةطةر ئامادةن ليبكات داوايان طشتةكان شوينة هيماى هاتوضؤو فسفؤرو تاسة دابنين ئةطةر

شارةوانى رةزامةندى نيشان بدات. شارةوانى كارانة ئةم دةبواية هةرضةندة خؤى بيكات بةآلم بةريوةبةرايةتى هاتوضؤى كؤية شارةوانى بةهاوكارى كارانة ئةم كؤية ئةنجامى دةدات و بؤئةم مةبةستةش شارةوانى فراواندةكات فولكةيةكيش و ضةندشةقام

كةئةمةش هؤكاريكة بؤئاسانكارى هاتووضؤ.

عيراق و كوردستان ئاستى لةسةر زانكؤية يةكةمين كؤية زانكؤى كار بة سيستةمى فةكةلتى دةكات و لةوضوار ضيوةيةشدا هةنطاوى باشى ناوة.حةوت سال لة مةوبةرو لةرؤذى 2003/10/11دا بةريز مام داناو كؤيةى زانكؤى بناغةى بةردى هةيبةسولتان لةبنارى جةالل هةرخؤشى خانووةكةى خؤى تةرخانكرد بؤسةرؤكايةتى زانكؤى كؤيةو اليةنة ثةيوةدارةكانيشى راسثارد هاوكارى سةركةوتنى زانكؤكة بكةن و لةماوةيةكى كةميشدا زانكؤكة توانى طةشةسةندنى زؤر لةبوارةكانى كؤليذو ويانزة ببينيت بةخؤيةوة زانستى و كارطيرى و بيناسازى شيوازى كة زانكؤ بةيةكةمين بوو كؤية زانكؤى بكاتةوة. بةش 33ئةو لةئيستاشدا و راطرت خاس بةقةبول خويندكارانى وةرطرتنى زانكؤية يةكةمين زانكؤية لةسةر ئاستى عيراق و كوردستاندا برياريداوة زانكؤى سةرؤكى د.خدرمةعسوم بكات. فةكةلتى بةسيستةمى كار كؤية لةو يادةدا روونيكردووة زانكؤكة نةك هةر لةسةرئاستى ناوخؤى كارى دةرةكيش ئاستى لةسةر بةلكو ديوة، بةخؤيةوة ثيشكةوتنى شيفلت و ئؤكسفؤرت و ثةنطهام زانكؤكانى: لةطةل كردووةو باشى بةشى جيهانى و بةريتانى ترى زانكؤى ضةندان و كينت بيل و

ياريدةدةرى عةلى فةقي د.جةواد كردؤتةوة. هاوبةشيان خويندنى سةرؤكى زانكؤ بؤكاروبارى دارايى و كارطيرى باسى لةوةكرد زانكؤكة لةثيناو ضةندبرياريك لةداهاتووشدا بةردةوامةو لةثيشكةوتنةكانى طةشةسةندنى زياترى زانكؤكة ثيادةدةكات. كردنةوةى زانكؤى كؤية هةر بةتةنيا سوودى بؤخةلكى كؤية نةبووة لةرووى زانست و ئابوورى و ئاوةدانيةوة، بةلكو دانيشتووانى شارو شوينةكانى ترى كوردستانيش طرنطى زياتر زانكؤكة داواكارن بؤية بوون، سوودمةند زانكؤية لةو ثيبدريت. زانكؤى كؤية بةبريارى ذمارة 218 سةرؤكايةتى ئةنجومةنى ئيستا تا دراوةو دامةزراندنى فةرمانى 2003/11/29دا لة وةزيران كؤليذةكان جطةلةدةرضووانى بةريكردووةو دةرضووانى خولى ثينج هاتوون بةدةست زانكؤية لةو 67دكتؤرا ماستةرو 230بروانامةى لة ماستةر 46خويندكارى دكتؤراو خويندكارى 94 لةئيستاشدا و ئةوةشى كؤية زانكؤى سةرؤكى دةدةن. بةخويندن دريذة زانكؤية تواناسازى بؤخويندنى كةناويان 800خويندكار لةكؤى روونكردووة دابينكراوةو كؤية زانكؤى بؤخويندكارانى 100كورسى دةرضوو

ئةمةش ئاماذةية بؤبةرزى ئاستى زانستى ئةوزانكؤية.

ئةنفالكراوةكانى و شةهيدان كارى و كةس داداطاى بةمةبةستى كؤية قةزاى سنوورى سةرؤك قانوونى بةسزاطةياندنى و كردن كةمثينيك بةعس سةردةمى جاشيكى سكاآليةك و ضةندداواكاري و رادةطةينن دةكةن. اليةنةثةيوةندارةكان ئاراستةى زؤر ذمارةيةكى بةئامادةبوونى كةمثينةكة و شةهيدان خانةوادةى كارو و لةكةس سةر كؤية قةزاى سنوورى ئةنفالكراوةكانى شةهيدانى لةثاركى 10/2 رؤذى لةبةيانى مةبةستى س��ةرةت��اش راط��ةي��ن��راو كؤية بيدةنطى ساتيك روونكرايةوةو كةمثينةكة بؤطيانى شةهيدان نوينراو دواتر ضةندئايةتيك

لةقؤرئانى ثيرؤز خويندرايةوة لةياداشتيكيشدا و شةهيدان ك��ارى و ك��ةس بةناوى كة لةبةريزان داوا خويندرايةوة ئةنفالكراوةكان و ثةرلةمان و كوردستان هةريمى سةرؤكى دادودادطاى وةزارةتى و هةريم حكومةتى بةدةنطيانةوة عيراق كرا كة تاوانةكانى باآلى بكريت دادطايى جاشة ئةو سةرؤك و بضن و بوار نةدريت جاريكيتر لةكوردستاندا تاوان بةياننامةو ضةند دواتر بكات. خراثةكارى و ياداشتيكى فيدراسؤن و ريكخراوة مةدةنيةكان ئاماذةيان لةناورؤكةكيانياندا خويندرانةوةو و كردبوو جاشة سةرؤك ئةو بةتاوانةكانى داواى ئةويانكردبوو كةلةجياتى ئةوةى طرنطى

بكريت. دادطايى بدريتي رؤلى و ثيبدريت جاشة سةرؤك ئةو روونكردةوة ئةوةشيان سوودى لة ليبووردنةكةى بةرةى كوردستانى بةغداو ضؤتة راثةرين دواى نةكردووةو وةر داقوق لة بةعس رووخانى ثيش رؤذ تا سي سةنطةرى لةكورد طرتووة، بةآلم لةم ماوةيةدا ئةوةهةية دةنطؤى و كوردستان طةراوةتةوة ثلةى سةربازى ثيبدريت. هيواشةهيدجةمال شةهيدان كارى و كةس بةناوى خؤشناو كةمثينةكةدا لة طوتى ئةنفالكراوةكان و دةبين ب����ةردةوام ياسايى ب��ةش��ي��وازى تا مانطرتن و ريثيوان ئيمزاو لةكؤكردنةوةى

مافة قانوونيةكانمان بةدةست دةهينين.

6

)اكرم بةريزحاكم لةريكةوتى)2010/10/9(بةسةرثةرشتى عبدالواحد مستةفا(و ئامادةبوونى بةريز سةرؤكى يةكيتى هةرةوةزى كوردستان ونوينةرى يةكيتيةكة لةسليمانى و نوينةرانى ئةنجومةنى و كوردستان هةريمى هةرةوةزى طشتى يةكيتى بةريوةبردنى بةريوةبردن ئةنجومةنى هةلبذاردنى كؤية، قائمقاميةتى نوينةرى و ليذنةى ضاوديرى كؤمةلةى هةرةوةزى نشتةجى كردن لةكؤية يةكةمى سةرةتايى قوتابخانةى لةهؤلى درا ئةنجام سةركةوتووانة ئةمةش كؤبونةوةى دووةم بوو ثاش دواخستنى كؤبونةوةى يةكةم لةريكةوتى)2010/10/2(بةهؤى ئامادةنةبوونى)50+1(لةدةنطدةران دةنطدان هةلبذاردن. لةرينمايةكانى برطةى)3( بةطويرةى بؤهةلبذاردنى)12(كةس دةستيثيكرد بةيانى لةكاتذمير9ى ئازادانةو و زؤربةهيمنى )14(ثاليورابوون. كةذمارةيان لةثاليوراوان كاتذمير12ى دةنطياندا، بةنهينى)527(دةنطدةر ديموكراتيانة دةستى فرزكردن ثرؤسةى هينرا، بةدةنطدان كؤتايى نيوةرؤ لةئةنجامدا ثاليوراوةكان و ضاوديران طشت بةئامادةبوونى ثيكرد كؤمةلةو بةسةرؤكى عبداللة(دةرضوو حمدامين بةريز)فريدون بةريزان)صديق كؤمةلة، حمد(بةجيطرى بةريز)دلزاررةمةزان عبداللةمستةفاقادر(دةرضوون أحمدشيخةعسمان، كاكةأحمد، عبداللة، باسم هةروةهابةريزان)سةنطةر ئةنجومةن. بةئةندامانى بةئةندامانى سعيد(دةرضوون محمدفقى أحمدعبدالقادر، كيفى ليذنةى ضاوديرى. وة ئةوبةريزانةى دةرضوون بةيةدةكى ئةنجومةنى

مستةفا، فارق )ئارام ئةمانةن: ضاوديرى ليذنةى و بةريوةبردن أحمدبها الدين صدرالدين، جوادمحى الدين قادر، عبدالخالق صالح حمد(. شايانى باسة ثيش دةسثيكردنى دةنطدان بؤضةند ضركةيةك هةية هةلبذاردن نةيانزانيووة لةوةى رةخنةيان طرت ئةندام سى بآلوكرابووةوة ئاطادارى ئةطةرضى دةث��اآلوت! خؤيان ئةطينا لةرؤذنامةوالفيتة هةلواسرابوو لةبةردةم بارةطاى كؤمةلةو مزطةوتى رينمايةكانى بةطويرةى تر شوينيكى ضةند كؤيةو طةورةى خؤياندا دةنطى ئةندامة ئةوسى كردنةوة روون ثاش هةلبذاردن،

لةطةل ئةندامانى تر بؤثاليوراوى خؤيان.

لةسةر وةرطرتن هةلويست بةمةبةستى كردنى ضاوديرى و نةتةوايةتيةكان ثرسة وجوالندنى حكومةت كاروضاالكيةكانى دؤسيةناديارةكان لةسةر طشتى داواك��ارى لةهؤلى شةممة)2010/10/17( يةك رؤذى بةئامادةبوونى زادة جةلى نةجيبةخانى وجةماوةريكى وحيزبى ئيدارى بةرثرسانى كؤية قةزاى لةسنوورى دةنط( )طروثى زؤر راطةيينرا. طروثى دةنط كةذمارةيان هةشت ئةندامة لةكؤمةليك رؤذنامةنووس رؤشنبير و

خويندكارى زانكؤ ثيكهاتووةو بةنيازن كاربكةن بؤبةداواداضوونى كيشةوطرفتةكانى هاوآلتيان

و خزمةتكردنى دانيشتوانى سنوورةكة.بةياننامةى راطةياندنى طروثى دةنط

لةسنوورى قةزاى كؤية:-كوردستان، خةلكى طشتى ب���ؤراى قةزاى سنوورى خؤشةويستى جةماوةرى

كؤية.راب��ردوو لةماوةى دةزانين هةموومان ضةندين ثرسى طرنط تايبةت بةطةلى كورد

هاتؤتةثيش كوردستان ضوارثارضةى لةهةر رذيمة لةاليةن طةلةكةمان ب��ةردةوام و ضةوسينراوةتةوةو يةكةكانةوة لةدواي يةك بةوهؤيةوة بؤتةوةو كيشةوطرفت رووبةرووى بيبةش بووين لةمافة سةرةتاييةكان، ئيمةثيمان واية لةهةريمى كوردستان بيدةنطى بةرامبةر بيدةنط كةنةدةبوو كراوة ثيشيلكاريانة بةو بةشةرةفى خةلكى دةمانةويت بؤية بين كؤية قةزاى سنورى و بةطشتى كوردستان بةتايبةتى كةهةميشة لةثيشةوةى خةباتكردن

هةلبذاردنى كؤمةلةى هةرةوةزى نشتةجيكردن لةكؤية ئةنجامدرا

لةكؤية طروثى دةنط راطةيينرا

كؤمةلةي هةرةوةزي

كؤمةلةى سةوزى كؤية نوسراويك ئاراستةى سةرؤكى حكومةت دةكاتكؤمةلةى كوردستانيكى سةوز ناوةندى كؤية, لةبةروارى2010/9/1بةذمارة)426(نوسراويكى فةرمى ئارستةى سةرؤكايةتى حكومةتى هةريمى شارةوانى كريكارى وكةمى زؤرى خاشاك كؤية,ضونكة و خاشاكى سنورى زبل بؤضارةسةركردنى بيت, هاوكاريان بؤئةوةى كرد, كوردستان وثى رانةطةيشتنيان لةثاك كردنةوةى شارو لةهةمان كاتيش فريدانى خاشاك لةنيوسنورى شارةواني كارى كردؤتة سةرذينطةى كؤيةو زيانى طةياندووة بةتةندروستى هاوآلتيان, بؤيةبةثةسنديان زانى, خيرايى ليبكريت و بدريتة تةندةرةوةو شيوازى ثاك كردنةوة بةئاقاريكى تردا بروات, بؤثشتطيرى ئةم كارة لةقايمقاميةتى كؤيةوة ثشتطيريةكيان بؤكرابوو بةذمارة )1499( لةرؤذى 9/6/ 2010 هةروةها قايمقام لةطةل سةرؤكايةتى كؤيةش مةدنيةكانى ريكخراوة فيدراسؤنى فةرمى نووسراوى هةروةها ثرؤذةية ئةم بؤجيبةجيكردنى داوة تةواويان هةولى كؤية شارةوانى بةذمارة)1( لةرؤذى 2010/9/8 بووة ثشتطيرى دووةميان بؤثرؤذةكةيان, بةطةيشتنى ئةم نوسراوة بةدةستى سةرؤكى حكومةت)دكتؤربةرهةم

صالح( و بؤجيبةجيكردنى ئةم ثرؤذةية بةريزيان رؤذى2010/10/3 راستةوخؤ ئاطادارى قايمقامى كؤيةيان كردبووةو بةلينى كارةكةيان دابوو.

7تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

يةكةمين فيستظالى شانؤى سةرشةقامبةبةشدارى كردنى بةريوةبةرايةتية رؤشنبيرى و هونةريةكانى ضةند كؤية(و و ضةمضةمال رانيةو هةلةبجةو و )طةرميان ئيران و هةوليرو سليمانى و كةركوك تيثيكى هونةرى لة)والتى طشتيى بةريوةبةرايةتى والوان، رؤشنبيرى وةزارةت��ى وبابل( و رؤشنبيرى بةريوةبةريةتى لةسليمانى، هونةر و رؤشنبيرى سةرشةقام شانؤى فيستظالى يةكةمين دةربةنديخان هونةرى بةريوةضوو. لةدةربةنديخان لةرؤذانى)2010/10/10،11،12،13( كران: نمايش شانؤطةريانة ئةم فيستيظال يةكةمى رؤذى كاتذمير)10(ى سةرلةبةيانى شانؤطةرى)كةرنةظالى شانؤى ئاسؤى سليمانى هونةرةجوانةكانى ثةيمانطاى كةبةرهةمى خةونةكان( بةشى شانؤ بوو نمايشكرا كةميوانى فيستيظال بوو ئةم شانؤطةرية كاتذمير)2:30( لهونى(بوو، عارف مامؤستا)مؤفق لةدةرهينانى

شار( ناوةراستى )شيتخانةى شانؤطةرى نيوةرؤ دواى ى كةبةرهةمى بةريوةبةرايةتى رؤشنبيرى دةربةنديخان بوو نمايشكرا بؤ كارى حميد( )ثيشرةو لةاليةن شانؤطةرية ئةم دةرهينانى قسةمان شانؤطةرى)هيشتا عةسر كاتذمير)3:30(ى كرابوو، نمايشكرا هةوليربوو شانؤ(ى بؤ طةنج كةبةرهةمى)طروثى ماوة( دةرهينةرى ئةم شانؤطةرية )ئاشتيظان سةالم كؤيى( بوو، كاتذمير كةبةرهةمى ) ذن لةئازارى شانؤطةرى)نمونةيةك ئيوارة )4:30(بةريوةبةرايةتى رؤشنبيرى هةلةبجةبوو نمايشكرا دةرهينةرى ئةم شانؤطةرى شةو )7:30(ى كاتذمير بوو، شانؤطةرية)ئاوديرعمر( و رؤشنبيرى بةريوةبةرايةتى بةرهةمى كة )كوشتم...ثةشيمانم( لةاليةن ئةم شانؤطةرية نمايشكرا دةرهينةرى بوو هونةرى كؤية )هونةر تاهير(ةوة بوو، نواندنى لةاليةن هةريةكة لة )مةلبةندعبدالوحدو

بةريوةبةرى بةرجةستةكرابوو هةورازمحمةد( و جةالل هةلمةت بةرهةم لةاليةن )رةوةز مولود(و روناكى و مؤسيقا لةاليةن )هونةر تاهير(ةوةبوو ماوةى شانؤطةريةكة )20( خولةك بوو شايةنى باسة جةماوةريكى زؤر ئامادةى شانؤطةريةك بوون و شانؤطةريةكةش جيطاى دلخؤشى ئامادةبوان بوو ، بةكؤتايى هاتنى ئةم شانؤطةرية رؤذى يةكةمى فيستيظال كؤتايى هات. شايانى باسة فيستيظالةكة

بؤسى رؤذ بةردةوام بوو.

سةنتةرى ضاالكي طةنجانى كؤية و فيستظالى يادى هةشتةمين ساليادى دامةزراندنى

كؤية طةنجانى ضاالكى سةنتةرى رؤذى)2010/9/30-29( يةكةمى رؤذى كردةوة، دامةزراندنى سالةى هةشتةمين يادى فيستيظال كاتذمير)3:30(ى ئيوارة بةئامادةبوونى جةماوةريكى زؤر )ثشتيوان راهينةر بةسةرثةرشتى كة جومناستيك كؤنفؤ بةشى قادر(و هةريةك لةبةشدار بووان )شاكار ئامانج و راسثير بيستون كاوةو ديدار و حمدامين شيظان رؤذطارو واحيد زرارو ئارى و و محةمةدحةبيب برياربةكرو محةمةدو هةوال و حاتةم ريناس محةمةدو هةلمةت ئاسؤو ذيلوان جةوادو بارةش و ئاودير بيالن جوان ضةندنمايشيكى كاتذمير نيو بؤماوةى ريبين( راهين بةشى ئيوارة كاتذمير)4(ى ، ئةنجامدا راكيشيان سةرنج و ئامادةبووان ثيشانى جوانيان ثيشةنطايةكى سةنتةر شيوةكارى لةخؤ بةشةى ئةم سودمةندانى تابلؤى ل��ة)50( كةزياتر دا خاليد،شةوين لة)شياوسةرتيث،ئةشرةف كةهةريةكة كرتبوو بةختيار،محةمةدمؤفةق،هةندرين سةالم،هونةرئةكرةم،توينةرلوقما

بةختيار،بةهرةعلى،كوردستان دهام،الظان رةسول،ئةندام ن،دوين

بةريوةبةرايةتى رؤشنبيرى و هونةرى كؤيةو ضةند ضاالكيةك

دةنط بهينينة داوة زؤريان قوربانى دابوونةو لةسةر هةموو ئةو هيرش و ثالنانةى كةدذى هاوآلتيانى دةدري��ت. ئةنجام طةلةكةمان خؤشةويست ماوةى ضةند ساليكة دياردةيةكى سةرى حكوميةكان ودةزطا لةناودام نةشياو و طةندةلى دي��اردةى كةئةويش هةلداوة بةهةدةردانى بودجةى ميللةتة هةموو دةزانين سةدان مليار دينار هاتؤتة سنوورى قةزاى كؤية بةآلم بةهؤى بى ثالنى وكةمتةرخةمى بةشيك خةرج ثيويست وةك نةتوانراوة لةبةرثرسان بكريت و ضةندين ثرؤذة لةسنوورةكة ئةنجام كةزيانيكى بةجيهيلراون بةناتةواوى و دراون هؤى بؤتة طةياندووةو بةسنوورةكة زؤرى كؤية طةرةكةكانى زؤربةى تائيستا ئةوةى كيشةى خزمةتطوزاريان هةبيت بةبى ئةوةى ليثرسينةوة دادطاو بدريتة بةرثرس يةك لةطةل بكريت ئةمةش كارةساتيكى طةورةية ئيمة وةك)طروثى دةنط(كاردةكةين بؤئةوةى

و نةدريت بةهةدةر ميللةت ثارةى ضيتر كؤية بةقةزاى كةدةدريت ئةوبودجةيةى خةرج شةفاف دادثةروةرانةو بةشيوةيةكى بودجةكة بزانن هاوآلتيان تاهاموو بكريت ئامادةين و دةكريت خةرج ضؤن ضةندةو بؤخزمةتكردنى بطرينةبةر ريطايةك هةموو طروثى ري��زم��ان��دا. ه��اوآلت��ي��ان....ل��ةط��ةل

دةنط،كؤية2010/10/17ئامانجةكانى طروثى دةنط:

طروثى دةنط ئامانجةكانى خؤيان لةم)7(وةرطرتن راطةيان:-)1-هةلويست خالةدا و سياسى ثرسة س��ةرج��ةم لةبةرامبةر نةتةوايةتيةكان كةثةيوةنديدارن بةضارةنوسى لةسةر وةرطرتن 2-هةلويست طةلةكةمان. ثيشيلكردنى ياساو بةزاندنيكى سنور هةر مافى مرؤظ. 3-هةولدان بؤ هؤشياركردنةوةى هاوآلتيان لةبوارة جياجياكاندا. 4-ضاوديرى كردن كاروضاالكيةكانى بؤسةرجةم بةدواداضوون و

5-داواك��ردن��ى لةناوضةكةدا. حكومةت هةرطومانيكى بوونى لةكاتى روونكردنةوة هاوآلتيان لةدامودةزطاحكوميةكان و بةرثرسة دروستكردنى بؤ 6-هةولدان ئيداريةكان. خةلك لةنيوان تةندروست ثةيوةنديةكى ليكتيطةيشتن. بنةماى لةسةر دةسةالت و هةر لةسةر طشتى داواك��ارى 7-جوالندنى

دؤسيةيةكى ناديار.ئةندامانى طروث:-

طروثى دةنط لة هةشت ئةندام ثيكهاتووة لةطةل ناوةكانيانة خ���وارةوة كةئةمةى لةطروثةكةدا:-)1-هاوذين ثؤستةكانيان مةمةند-ئةندام، 2-خةسرةو مشير-ئةندام، عبداللة- 4-هةريم 3-دةربازكةيفى-ئةندام،

6-حازم ناميق-ئةندام، 5-دي��ارى ئةندام، 7-كاروان ثةيوةنديةكان، عةلى-ليثرسراوى سابير- 8-ئارى طروث، شةفيق-ووتةبيذى

سةرثةرشتيارى طروث(.

ɃǿǦȹɀȽ Ʉ ĆȱǟȿǦȽئامادةكردني: ديدةوان يةعقوب

8

قادر،ضيانصرللة،طرينط شةيمانةورؤز،ثةيام سابير،ذالةسةركةوت، فاتيح،ليلى مستةفا،دؤستى عمر،شاهؤسالح، تؤآلهاوار،بيالن نةورؤز، بةسةرثةرشتى بةشة ئةم باسة شايانى زرار،سارائةنوةر( زريان بةنمايشى فيستظال دووةمى رؤذى مامؤستا)هاوكارفرياد(ة، هاوينى كةلةثشوى ئةوخولةنةى ئةرشيفيةكانى وينة )ساليدى( سالى)2010( بةشةكانى سةنتةرى ضاالكى طةنجان ئةنجامى دابوو دةستى ثيكر كةلةاليةن هونةرمةند )رةوةز مولود( ئامادةو مؤنتاذى طةنجانى ضاالكي سةنتةرى موزيكى طروثى بؤكرابوو،ثاشان ئؤخةى ثيشكةشكرد:)طؤرانى:ئؤخةى بةرهةمانةيان ئةم كؤية و ثةرضةم طؤرانى:ئةو عبدالحميد، كةريم وتنى: حيجاز، مقام و ئةطريجة،وتنى:ريبةند ئيسماعيل،طؤرانى:هةى شةم وتنى،كؤذيان ئةكرةم، طةشتيكى كؤرانى،وتنى:كؤرس(. هةروةهاثيشكةشكردنى سةنتةر)ريباز موزيكى طروثى ذةنيارانى موزيكيك، ضةندثارضة كةما فةيسةل،هةموارطؤران،زيرةك كاكةمةم،نواشيركؤ،مةروان م هةظال ل،بةذداركةيفى،ئةحمةدسةباح،هيورجةنطى،ضراهةذار، حةمةد،هةذيرهةذار،ريبةندمحةمةد،برياركاكةرةش،ديبةردلير،

ئةمير،هاوذين يداللة،هةوال جعفر،زريان هيوا،سةركةوت رامان طروثة ئةم باسة شايانى حةويز( شيركؤ،ئوميدحسن،سؤران اللة(ية. فتح رةسةن مامؤستا)هةذارمحةمةدو بةسةرثةرشتى ئةم كؤية طةنجانى ضاالكى سةنتةرى طيتارى طروثى ثاشان ضةندبةرهةمةيان ثيشكةش كرد:)طؤرانى:خوشكة خاسةكةم و ئةي هيلؤ،وتنى:كؤذيان و ئاسؤ، طؤرانى:دةبرؤ بيداد،وتنى:وةفا دادئةى وتنى:ريبةندئيسماعيل، لةبيرة، طؤرانى:ئةودةمانةت ئةكرةم، عبدالحميد(. سالة،وتنى:كةريم سالةهاى و مؤم طؤرانى:ئةى طروثى ذةنيارانى ثارضةمؤسيقايةك، هةروةهاثيشكةشكردنى طيتار )كةذان ئةكرةم،الرا قاسم،بيذةن جةالل،رامين رزطار،رامان نةهرؤ، محةمةد،تؤرازنازم،دابين محةمةد،هؤزاك هيوا،اساك شادشاخةوان،طةآلج ئيبراهيم، دياكؤئةحمةد،ديبةردلير،روان

دالوةر،بذوين مةغديد،دةرسيم ةواد،ساريذسةيفةدين،فينك ئاشنا،هامون ئةحمةد،سةناريا( ئةم طروثة بةسةرثةرشتى مامؤستا فيستظالةكة برطةى دوا ثيشكةشكرد، كارةكانيان مولود( )رةوةز ثيشكةشكردنى ضةندثارضة موزيكيك بوو لةاليةن طروثى كةمانى دةكات، سةرثةرشتيان محةمةد( )هةذار كةمامؤستا سةنتةر طروثة)طةآلمذدة،يادشاخةوان،دذوارسةركةوت،بيخ ئةم ذةنيارانى

جةبار،ذاكاوخ ئةبوزيد،شؤخان ئيسماعيل،النةخؤشةوى،ليوذة ال طةوريل،ريبوارجةما سةالم،الس ؤشةوى،سيظةرمحةمةد،سةروةر دانةردالوةر،نوينةرهؤطر،الزؤمحةمةد ل،ئةحمةدنةهرؤ،كؤدؤئوميد،

طؤظارى بةناوى ،سامرةندئيبراهيم( جةوهةر،ضرؤحةكيم ،سيظان كةكؤنةوة ثيرؤزباى لةسةنتةرى ضاالكى طةنجانى كؤية دةكةين و

هيوادارين بةردةوام بن لةخزمةت كردنى طةنجانى شارةكةمان.

يادى هونةرمةندى طةل خالة تايةر بةرز راطيراتيثى مؤسيقاى باواجى كؤية بةهاوكارى وةزارةتى رؤشنبيرى و الوان، لةئيوارةى رؤذى 2010/10/21لةهؤلى سةنتةرى طةنجانى هونةرمةند و الوان و رؤشنبيرى وةزيرى بةئامادةبوونى كؤية، حكومى بةرثرسانى كؤيةو قايمقامى نوينةرى و ئةنوةرقةرةداغى و هونةردؤستانى و هونةرمةندان رووناكبيرو شارةكةو حيزبى و 23يةمين تر، شارةكانى هونةريى ناسراوى كةسايةتى ضةندين ساليادى كؤضى دوايى هونةرمةندى طةل)تايةر تؤفيق(بةرزو ثيرؤز راطرا . ئاهةنطةكة بةخويندنةوةى ضةندوتاريك دةسثيكرا، مامؤستا رةوةزمةولود لةوتارةكةيدا ئاماذةى بةنةبوونى هؤليك كرد لةكؤية بؤئاهةنططيران و بؤنةكان، دواى ئةو وةزيرى رؤشنبيرى وتاريكى ثيشكةشكردو بةلينى ئةوةى دا كة هةموو هةوليك دةدات بؤ ئةوةى نوينةرى ثاشان بكريت. دروست بؤكؤية لةبودجةى2011هؤليك طؤرانى)نامةيةك دواتر ثيشكةشكرد، وتاريكى كؤية قايمقامى بؤشارةكةم( كةلةهؤنراوةى قوبادى جةلى زادةو ئاوازو دابةشكردنى ثيشكةشكرا ك��ؤرال شيوةى كةبة بوو ئيسماعيل ئ��ارةزو كةسؤلستةكان:الوين عبدلقادر و ثؤآلئيسماعيل و هؤشمةند زاهير كةلةئةرشيفى) خالةتايةر طؤرانيةكانى دى(ى )سى دواتر بوون. دابةشكرا. ئامادةبووان بةسةر كؤيى( كةبابضى ئةميرمحةمةد كةئةم سيديانة بؤيةكةم جاربوو بآلوبكرينةوة. دواتر ئةم طؤرانيانة ثيشكةشكران:طؤرانى: ضةهضةهةى بولبول، وتنى سةالح محةمةد طؤرانى:جيهانم هريرى، صادق وتنى بةهارة، طؤرانى:شيرين ،ثشكنيوة، وتنى :هؤشمةند زاهير، طؤرانى: لةطولى لةسورة طولى: وتنى لةسةرضالنى، طول ئةى طؤرانى: هريرى، صادق وتنى كةريم عبدالمجيد. لةكؤتايدا فليميكى ديكؤمينتارى لةسةرذيانى ئةميرتةهاو لةاليةن كاميراى كةكارى ثيشكةشكرا، خالةتايةر

دةرهينان و مؤنتاذى لةاليةن محيدين رةزاوة بؤكرابوو.

9تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

ضامةيةكى دا 1941 سالى لةثايزى نةمر) بؤشاعيرى ستايشم )9(بةيتى ئةويش ناردوو راجى( مةالعبدالرحمانى بةضامةيةكى رؤذدا دةدوازدة لةماوةى نؤبةيتى و لةسةر هةمان كيش و سةروادا هؤنراوةيةشم دوو ئةو دام��ةوةو وةآلمى تؤماركرد. خةتةكةمدا دةست لةديوانة لةسالى 1944 سةربازبووم بؤماوةى مانطيك هاوكارو براى لةويدا جا كؤية، طةرامةوة وردى تؤفيق محمد هاوشاعيرم هاوبيرو رؤذيكى كةضةند كرد ديوانةكةمى داواى لةالبى و هةندى ثارضة شيعرى ليوةربطريت شاعيرانى و خؤى هةنديكى لةطةل و من بوو جائةوة بكاتةوة. بآلويان دا كؤية ورديش و كارى سةربازيم طةرامةوة سةر لة سالى 1945 دا روودةكاتة مةهابادو لةوى دةبيتة مامؤستا لةيةكيك لةقوتابخانةكانى

دةب��ى رؤذنامةنووسيش خةريكى و لةبةهارى 1946 دا هيشتا هةر سةربازبووم نامةيةكم لة)وردى(يةوة ثيطةيشت لةويدا نووسيبووى: بةتةماى ضاثكردنى ديوانةكةتم. كةضى لةبةختى كةضى من و تيكراى كورد 1946/12/17 لة كورد كؤرثةكةى كؤمارة بؤية لةناوضوو، منيش ديوانةكةى كةوتوو

لةم دوو ضامةية ئوميد بربووم.خؤش بةختانة لةثايزى 2009ى رابردوو هةردوو ضامةكة لةديوانة دةست خةتةكةى ئةو كورانى ، ثاريزرابوون نةمردا راجى كؤيى قوتابيةكى كضة بة مةزنة شاعيرة ئةندازة بى هةوليرو ناردمةوة بؤيان دا طةشامةوةو ثربةدل سوثاسى كورانى راجى ديش جاريكى بؤئةوةى جا دةكةم نةمر ون نةبنةوة هةردوو ضامةكة بآلودةكةمةوة لةطةل ريزو سوثاسم بؤطؤظارة بةنرخةكةى

كةكؤنى رةنطين. دلزار

2010/10/18

ئةمحةد دلزار

دؤزينةوةى دووضامة شيعرى ونبووى 65 سال لةمةو بةر

راج��ى س����ةروةرة ئ���ةدةب ئةهلى ل��ةن��او ئ��ةم��رؤك��ة راج��ى ئةفسةرة س��وث��او و نةخت و خ���ةدةم خ���اوةن ب��ةب��ري��ك��ة ه��وذةب��ري��ك��ة ل��ةم��ةي��دان��ى ئ���ةدةب���دا راج��ى دةرة ول����ةم وةت����ةن ل���ةم ن��ي��ي��ة م��ان��ةن��دى ب��ؤزي��ن��ةت��ى ئ��ةن��دام��ى ب��وت��ى ش��ي��ع��رى ط��ةل��ى ك��وردراج��ى زي����وةرة و ض��ةك و خشل ه��ةم��وو ئ��وس��ت��ادى شيعرة سةرئةفسةرى ط��ةوه��ةرى طةورةترين ئ��ةو ل��ةن��او طشت ش��وع��ةرا ئ��ةش��ع��ةرة راج��ى م��ةش��ه��ورة ضةشنى رؤش��ن��ة ئ��ةوةن��د شيعرى ه��ون��ةرى تيشكى ث��رش��ن��ط��ى ط����ةالوي����ذو م��ةه��و ئ���ةخ���ت���ةرة راج���ى حةتتا داه��ي��ي��ة ب���ةه���رةوةرو ئ���ةوةن���دة طةنجيكى ه���اوب���ي���رى ش��ك��س��ث��ي��رو ع��ةل��ى ح����ةي����دةرة راج���ىب���ؤب���ةرزى و دةرخ��س��ت��ن��ى ئ���ةم م��ي��ل��ل��ةت��ى ك���وردة راج��ى رةه��ب��ةرة ع��ةج��ةب ط��ي��رو م��ش��وور خةمخؤرو ب���ةم ئ���اط���رى ث��رم��ي��ح��ن��ةت��ة س���ووت���اوة ب���ةي���ةزدان ك��وردي��ك��ى ج��ط��ةر س���ؤزو وةت����ةن ث�����ةروةرة راج���ىطشت ب��ةط��وي��ى ب��ض��رث��ي��ن��ة ت��ؤب��ي��ذة وةرة دل�����زار ث��ي��غ��ةم��ب��ةرى زوج����رةى ئ����ةدةب و ه��ؤن��ةرة راج��ى

دلزار ، كؤيي ،ثايزى 1941

بؤدلزارى شاعير

ض����اوى ه���ون���ةرو ن��ك��ت��ةي��ى س��ي��م��ي��ن��ب��ةرة دل����زاردل����زار دل����ب����ةرة و دل وج���ةرط���ى وةن ه���ي���واى ئ���اوات���ى ط��ةل��ى ب����ةه����رةوةرى ك�����وردة ب���ةي���ةزدان ك���ووةى ه��ةم��وو زن��ج��ي��رةي��ى ب��ى ج��ةم��س��ةرة دل���زارط��ةن��ج��ي��ك��ة ل���ةدي���وان���ى ئ����ةدةب����دا ه���ةل���ي���داوة دل����زار س����ةرة ه���ةن���اوو و س��ث��ل و دل ت��ي��م��ارى ئ��ةس��ت��ي��رةى ئ���اوات���ى درةوش�����ا ل��ةس��ةم��اى ك���ورد دل���زار ت��ي��ك��ؤش��ةرة زةردة م��ات��ةم م��ن��ى ه����ةروةك ب��ي��رى ل����ةدل و ط��وي��ى ئ���ودةب���ا، ط���ةر ب��ض��ةق��ي��ن��ى دل���زار ن��ةش��ت��ةرة رم ن��ووك��ى دةل���ي���ى ه��ي��ن��دت��ي��ذة دةس�����ت�����وورى ذي���ان���ى ط���ةل���ةك���ةى دادةرذي�����ن�����ىب��ةل��ك��و ن���ةت���ةوةى ئ�����ازةرو ئ��ةس��ك��ةن��دةرة دل����زارض��ي��م��ة ل��ة)ش��ك��س��ث��ي��ر(ول��ة)راس��ي��ن(ول��ة)ط��ؤت��ة(ط��ةن��ج��ي��ن��ةى ك����وردان����ة ك���ةدةره���ي���ن���ةرة دل����زاروج��ان��ة دل و دووض������او ن�����وورى ت���ؤب���ل���ي راج�����ى ه��اوخ��وي��ن��ى م��ن وك�����وردة ئ���ةدب ث�����ةروةرة دل���زار

راجى ،كؤية :ثايزى 1941

ستايش و دانانى شاعيريةتى راجى لةاليةن دلزارةوة

9تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

10

ريورةسمي خةآلتي سةيد برايم بؤ ئةدةب و هونةر و كةسايةتي 2010 بةريوةضوو

بطرة و بةدةيان كؤية دةظ��ةري خةلكي بةسةدان هونةرمةندو نووسةر و سياسةتمةدار زؤربةيان هةلكةوتووة. تيدا كةسايةتي و ئةوة ناسراون. لةناو سةرجةم طةلي كورد ثيويستة كة كؤيةية، تايبةتمةنديكي ليكؤلينةوةي جيدي لةسةر بكرآ. بة هةموو

حساب و كتابيك شاياني ريزو حورمةتن، ريزلينان رةيورةسمي لة دةبواية بؤية زؤربةي بةداخةوة بان،بةآلم ثيشةوة لة ثةراوويزخراون. شارةكة وةك زؤري��ان، باوكمان، برايمي سةيد مردني دواي لة لة بيرمان كوردثةروةريك و شاعير وةكو

لة هةميشة ئةوةي بؤ دةكردةوة، كاريك بةسةر ضاكةي نةك ضونكة بآ، بيرمان ئيمةوة بوو وةكو باوكيكي دلسؤز، ضةندين جاريش لةسةر خةباتي ئيمة طيراوةو مالي بةسةردا طيراوةو مةينةتي ديوة. زؤر ثرؤذة كورة ثرؤذةي ئةنجامدا لة بةآلم هةبوو، لة بريتي كة طرت، سةري طةورةكةي ناو خةآلتي بة سازداني خةآلتيكي ساآلنة سةيد برايم بؤ ئةدةب و هونةرو كةسايةتي. خةآلتة 2000ئةو سالي لة يةكةمجار بؤ برايم سةيد فيستيظالي ضوارضيوةي لة روناكبيري و ئةدةبي بنكةي هاوكاري بة طةالويذ لقي كؤية بةريوة ضوو.دواي ضوار و ضاكتر باشتر بيرمان كردةوة فيستيظال واية بكريتة خةآلتي سةيد برايم. لةو ساوة ثيش سالي دوو لة جطة ساليك هةموو ئيستا، كة نةتواندرا ئةنجام بدرآ، بةريك و

ثيكي ساآلنة ساز دةدرا.بة شيوة هةمان بة 2010 ئةمساأل لة رؤذي طريداني سالي 2008 و 2009 ضاالكي سةنتةري هؤلي لة 10/29طةنجان بة بةشداري ضةندين و هونةرمةندو

ناهيد حسيين، حةسةن كاكة، عةبدوخلالق عةالئةدين، وريا ئةمحةد، ئازاد دلزار، سوثا باقي، جان تؤماس، فازيل شةورؤ، زاهري حمةمةد

رةهبةر سةيد برايم، ناهيد حسيين، حةسةن كاكة، عةبدوخلالق عةالدين، وريا ئةمحةد، ئازاد دلزار، جان تؤماس، زاهري حمةمةد، شيخ سةآلح، فازيل شةورؤ، سوثا باقي، هريش سابر، مندالةكة تابلؤ هريش

11تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

مامؤستاي زانكؤي كؤيةو نووسةراني كؤيةو هةولير و سليماني و بادينان و كوردستاني بةريوة رةسمي خةآلتةكة ريو رؤذهةآلت، شيوةيةي بةم بةرنامةكةي كة ض��وو،

خوارةوة بوو:كاتذميري سآ ثاش نيوةرؤ دواي بةخير رةقيب ئةي سرودي طوتنةوةي و هاتن بنةمالةي ووتاري دواي ثيكرد. دةستي سةيد برايم لةاليةن ثيشرةوي سةيد برايم خويندرايةوة. ئةوجا قايمقامي كؤية وتاري ئةو طرنطي باسي داو كؤيةي ئيدارةي جؤرة خةآلتانةي كرد، كة دةبنة هاندةر بؤ هونةري. و ئةدةبي رةوتي ثيشةوةضووني روناكبيري و ئةدةبي بنكةي وت��اري طةالويذ لقي كؤية لةاليةن كاك مودريك وتارةكاندا كؤتايي لة خويندرايةوة. ذالي لةسةر وتاريكي برايمي سةيد رةهبةري ئازار كرد، ثيشكةش برايم سةيد خيزاني و مةينةتانةي دايكي، كة كورةكاني لةسةر

ثيشمةرطايةتي ضيشتوويةتي.جواميرانةدا، بوونيكي بةشدار لة كؤثلة ضةندين باواجي مؤسيقاي تيثي ثيشكةش كرد، طؤراني رةسةني كؤيةيان محةمةد، مةال سةالح هونةرمةندان كة هؤشمةند زاهير، ئيبراهيم سابير، ثشتيوان

كاكل و ......خةآلتي ورةسمةكة ريو بةشي دوا لة بؤ سالةكاني 2008 و 2009 برايم سةيد نووسةرو 12 بةسةر ثيكةوة 2010 و هونةرمةندو كةسايةتي دابةشكرا، كة بريتي

بوون، لة:عةبدوالخالق عةالئةدين، خةآلتي -1

ئةدةبي بؤ سالي 20082- وريا ئةحمةد ، خةآلتي هونةري

بؤ سالي 2008بؤ ئةدةبي خةآلتي دلزار، ئازاد -3

سالي 2008مام باقي كاكةو رةحمان، خةآلتي -4

كةسايةتي بؤ سالي 2008خةآلتي جانؤ، تؤماس جان -5

هونةري بؤ سالي 2009خةآلتي ك��اك��ة، ح��ةس��ةن -6

كةسايةتي بؤ سالي 2009خةآلتي حوسةيني، ناهيد -7

ئةدةبي بؤ سالي 2009فازيل شةورؤ، خةآلتي ئةدةبي بؤ -8

سالي 2009خةآلتي بةطيخاني، نةزةندي -9

ئةدةبي بؤ سالي 2010

زاهير محةمةد، خةآلتي هونةري -10بؤ سالي 2010

شيخ سةالح، خةآلتي كةسايةتي -11بؤ سالي 2010

خةآلتي بةطيخاني، هيرش -12هونةري بؤ سالي 2010

ميوانةكان سةرجةم كؤتاييدا لة بانطهيش كران بؤ نانخواردني ئيوارة.

تيثي باواجي كؤية - 2010 كؤية

جةبار عةبدولآل، حاكم ثيشرةو، شيخ ضاثوك بةرزجني قاميقامي كؤية، د.خدر، شيخ جةنطي، فةرهاد عةوني

فاروق عةلي مةولود، د.ئةمحةد سابري، باكوري، عةبدولكةريم شيخاني، تاهر ئيسماعيل،رةهبةر سةيد برايم، عةلي حةويز، كةريم ئةمحةد

12

ئةشكةوتى طةوةو كونة كؤترى ضياى بنةباوىحوسينى حاجى قادر)ئارى(

بةريزو هاوريى 1957/1/18 *لةبةروارى بيتوشى نجيب جةالل كاك خؤشةويستم ستؤديؤى)الصباح(ى دةذي��او لةبةغدا كة لةشةقامى غازى دا هةبوو، نامةيةكى بؤ ناردم ئاطاداري كردبوومةوة كةبةو زووانة سةردانى كؤية دةكات و ئارةزوى لةطةشتيكة بؤناوضة شاخاويةكانى دةوروبةرى كؤية. لة1957/1/20 بارى كؤية لةناوضةى ئةستوور بةفريكى جةالل كاك كردبوو. سثى ضياكانى و طةيشتة كؤية، منيش ثيشةكى لةطةل براى خؤشةويستم شةهيدئةحمةدى مام رةشيدى قسةم كردبوو. لة طازينؤى الوان دانيشتبووين لةو بابةتةوة دةدواين، كاكة محةمةد عبدولآلى ضايةضى ئامؤزام، ليمان هاتةثيش و طوتى: ها ديسان مةسةلةى موزاهةرية، ئةطةر واية ثيم نيية لةميذ ضونكة بكةم ئامادة باخؤم بلين كةركوك لةحةثسخانةى حةثسم )6(مانط طوتمان هةردوكمان ئيمةش كردوة!! بةرى سةفةر. سةفةرة، نيية!! موزاهةرة كاكة نا بةفرو سةرماية سةفةرى بةو ئةويش طوتى: ضى؟ كاك ئةحمةديش طوتى كاك جةالل بنةباوى(!! كؤترى كونة دةضينة) ميوانمانةو منيش بةخوا طوتى حةمة كاكة ئينجا طوت ثيى ئةحةمةد كاك ديم... لةطةلتان دونيا زؤر ساردةو ريطاكةش دوورةو شةويش بةخوا طوتى حةمة كاكة دةمينينةوة لةوى طوتى: ك��ردةوةو جياواز منى ثاشان ديم. لةسةر منةو مةساريفى سةفةرةكة هةمووى ثارة لةكةس وةرنةطرى. كاك جةاللم ئاطادار

بؤدياركرد سةفةرةكةم كاتى و شوين كردو سةرلةبةيانى بوو. خؤش دل زؤر ئةويش هاتة ئةحمةد كاك 1957/1/22 رؤذى تاكو دانيشتين بةيةكةوة و الوان طازينؤى ئةو بدوين، ريكخستنى سةفةرةكة لةشيوةو نيوةرؤ ثاش دووى كاتذمير ئيمرؤ طوتى بةلووعة حةوزى لةنزيك ب��رادةران تاقمى ئيوةش و كةسين حةفت ئيمة بن، ئامادة سى. ئيستا من دةرؤم ئةو شتومةكانة ئامادة -10 دةطرين، بةكرى ئيستر دوو دةكةم. طةورةو كتلى ثةيدادةكةين طوريس 12و داس تةور دوو لةطةل هةية ستليكمان دوو تير و مةنجةليكى طةورةو دوواليتى ضوار خواردنيش مةسةلةى طوتى دوايى ثيلى، و ضاوان بةسةر طوتم منيش تؤية!! عايدى ثاش كةميك ضوومة بازار ئةو شتانةم كرى: حةالنةيةك خورماى)15( كيلؤيى و ضواركيلؤ رؤنى كرمانجى و يةك كيلؤ كونجى ثاككراو، وة ثينج كيلؤ شةكرو يةك كيلؤ دةرمان ضاو بيست هيلكةو دوو شوشة نةوت و يةك كيسة ضونكة خؤمان مالى ناردةوة هةمووم خوى ثيشةكى داية ئةلفية ئامادةيى خؤى ثيشاندا برؤ بؤ بكات و طوتى: رؤنةكةمان كةخورماو ئةو ضةند كضانةى دراوسيمان ئاطادار بكةوة تاكو بين خورمايةكة ضاك بكةن و يارمةتيم كةم لةماوةيةكى و هاتن ئةوانيش بدةن. دايكميان يارمةتى كردو خورماكةيان ضاك خورماو كردنى دروست كةوتة ئةويش داو طةورة تةشتيكى لةناو سةربةهيلكة رؤنى ثاشان كردية ناو مةنجةليكى فافؤن و دوو نانى تيرى لةسةر داناو لةثارضة قوماشيكى طةورةى ثيضا، منيش رؤن و كونجيم بؤدوكانى وةستا

ئةستوكة سةد طوتم برد نانةوا موستةفاى ئةويش بكة. بؤدروست كونجيم و ب��ةرؤن بؤتؤية. فرنةكة دوانزةوة لةكاتذمير طوتى ئامادةكراو ئةستوكيش نيو و يةك كاتذمير ساردبؤوةو لةناو دوو سةبةتةمان كردوو ناردمة عبدوآلرةشيد كاك ثينةضو زؤرى مالةوة. ضوار بوو، لةسةر تيريكى هيناو ئيستريكى خورماو مةنجةلى داناو لةذيرةوة بةتانيمان سةبةتة رؤن و ثيويستى ترمان هاويشتة ناو تيرةكة. )كاك ئةحمةد طوتى ثيويستة هةر خواردنةوة ضا وكوثى بةتاني دوو نةفةريك

لةطةل خؤى بينى(.تةواو كاتذمير)2(ى طةشتةكة *برادةرانى لةنزيك حةوزى بةلوعة ئامادبوون ئةوانيش:- شةهيدئةحمةدى مام رةشيد، عبدوآلرةشيد، قادر شيخ تايةر، خالةكاكةى ئةحمةدزةرطان، اسماعيل، تؤفيق كاكةئةمين، مامةجاف، نجيب جةالل عبدوآلضايةضى، موحمةد بةرةو بوون. قادر، حاجى حوسين بيتوشى، ريطاى حةمامؤك و ضياى باواجى سةركةوتين كريكارةكانى توشى سةرضيا كةطةيشتينة كؤية، كةدةطةرانةوة بووين ضالةبةفرةكان خدر ضالةكان)مام خاوةن ديت كةئيمةيان مغديدى رةشيدو و سؤر ثةستةك مستةفا خدر مام بونةوة، نزيك ليمان قادر مام كوى بؤ ئةو جحيآلنة ئةحمةد كاكة طوتى: دةبةيت؟ ئةويش طوتى: دةضينة كونة كؤترى بنةباوي ية، مام خدر طوتى كاكة طيان ليرة لةوي دوو ضؤكى ئيستا بارية بةفر ضؤكيك تيكرديةو بةو شةوة ساردة دةيان بةية كى ؟ ئةويش طوتى: شةوةكةى لةئةشكةوتى طةوة بةسةردةبةين و بةيانيش زوو بؤ كونةكؤترى حوسينى حاجى قادر، مامةجاف بنةباوى1957/1/22

حوسينى حاجى قادر)ئارى(

13تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

بةسةر بنةباوى دةكةوين. مام خدريش طوتى شيرة ثياوى وةك و تؤو خالة كاكةتان لةطةل بن خؤتان ئاطادارى بةآلم نية!! ترسم بيت بسوتينن ئاطر ئةشكةوتةكة لةناو بةيانى تا دةرطابيت، لةثيش ثاسةوانتان بةردةوام و

ضونكة طورط زؤرةو برسينة!! . بةرةو ئيمةش طةرانةوة كؤية بةرةو *ئةوان بنةباوى بةرى كةوتين لةنشيوى قيرذة ضوينة دةستة بةرةو بوينةوة كرؤذ نزيك و خوارى ماوةى)1( كةوتين. بنةباوى بةسةر ضةث

هةنديكمان ضةندجار سةركةوتين، سةعات جوانمان وينةى و ضةقين بةفرةكة لةناو سةرى خالةكاكة ئةحمةدو كاكة وةرطرت. ئيسترةكانيان رادةكيشاو ريطاكانيان دةكردةوة طةوة ئةشكةوتى بةرةو بوينةوة شؤر ثاشان بوو دةخولةك و حةوت كاتذمير ضووين. ئةشكةوتةكةمان بةردةرطاى وينةى يةكةم كةوتينة و داطرت بارةكانمان ئينجا طرد، و ئةشكةوتةكة ئ��ةرزى كردنةوةى ثاك كةوتنة و هةلطرت تةورداسيان دووب��رادةر داربرين، ئيمةش لةدةورو ثشتى ئةشكةوتةكة وشكةدارمان كؤكردةوةو ئاطردانةكانمان ضاك ئيسترةكانمان كردةوةو ئاطرمان كردةوةو

لةالى هةورازى ئةشكةوتةكة بةستةوة. *)هةرلةوى بيرم لةوة كردةوة ناوى ئةشكةوتى زؤر ئةشكةوتةكة هاتوة؟ لةضيةوة طةوة مةترو ثينج دةرطاكةى بةرزى طةورةية ثانايةكةى ثيش دةرطاكة شةش مةتر دةبوو قولى دوليكى رؤذئ��اواى باكورى كةوتؤتة لةشوينيكة بنةباوى ضياى خةرةنديكى ئةشكةوتةكة دةدات���ةوة ثيض دؤل��ةك��ة لةسةرةتاى ثيضةكةية هةر بؤية باثيران ناويان

ناوة ئةشكةوتى طةوة بةماناى ثيض(. راخست ئاطر بةدةورى بةتانيةمان *ضوار بكةين، ثرئاو كتليةكان و سةتل كةضووين ناضار بةسترابوون، هةمووى طؤماوةكان شكاندو بةفرةكانمان شةختةو بةتةورداس بةفركردو شةختةو ثر ستلةكانمان كتلى بؤخؤى ئةحمةد كاك دانا، ئاطرمان لةسةر بوو. كةثيطةيشت ئامادة كردن خةريكى ضا ضاو و وةرطرت ئةستوكى دوو هةريةكةو خورماش خواردنيان بة ئارةزوى خؤمان بوو. لةبةتانيةوة بوو خؤمان شةوةكةى زؤر سارد ثيضابوو زؤر بةزةحمةت خةومان ليدةكةوت، ثاسةوانيشمان لةبةر دةرطا بوو بةردةواميش شةو كاتذمير)3(ى دةكرد، خؤش ئاطرى هةر و وةرطرت بةتانى ضوار كاكةئةحمةد و دوورى بةيةكةوة وداو بةسووذن ضوارى ثيدةطرم كؤترى كونة سةرى ئةوة طوتى نةفرن!! دةرةوةو نةيةنة كؤترةكان تاكو لةكاتذمير ضوارى بةيانى ئةو برادةرانة بةرةو

كونةكؤتر سةركةوتين:-كاك ئةحمةد سةرى بؤدةكردينةوة ريطاى رادةكيشاو ئيستريكى كاكة مامةجاف، عبدوآلرةشيد، ئيمةش) حاجى حوسين و بيتوشى جةالل ئةمين، لةخوارةوةش سةركةوتين. بةدوايدا قادر( تفةنطيان كاكة خالة تايةرو شيخ قادرى دةست داية و لةئةشكةوتةوة بةرةو دؤلةكةى خوارةوة شؤربونةوة بؤ راوى حةيوانى كيوى. بةدواى ريطاوة بةدةم ثيبوو تاثريم منيش

كةرويشك دادةطةرام. كونةكؤتر طةيشتينة بةيانى كاتذمير)5(ى لةسةر لوتكةى ضياى بنةباوى. بةتانيةكانمان و ضوار طوريسمان راخست بةسةركونةكةدا شؤرى تاكو بةست كاكةئةمين لةثشتى اليتمان الوة دوو لة ناوكونةكة، بكةينةوة لة ديوارةكانى كونةكة داو ضةند بةرديكمان بةردايةوة، ضةند كؤتريك هاتنة دةرةوةو فرين، دوايى بؤمان دةركةوت كة كونةكؤتر ئةو جارة بوو. ئيمة بةدبةختى لة نييةو تيدا كؤترى هةنديك بةردى ترمان خستة خوارةوة بةآلم جارى ضةند كاكةئةمين نةبوو. تيدا كؤترى كؤترى شؤركرديتةوةو خؤى هاتييةو دى كونةكةى خوارةوةى باسى طرتوة. زؤريشى بؤكردم و طوتى:)كؤترةكان لةسةر ديوارةكانى لةخوارةوةش و هةلدةنيشن ئةشكةوتةكة خوار بةرةو ئاوةكة تيدايةو ئاوى كانيةكى دةردةضيت(. ك��رؤذى لةكونى و دةروات بةرةوة بةدلشكاوى ثيضاوةو بةتانيةكانمان لةويش طةوة، ئةشكةوتى هاتينةوة خوار خؤشى ضايةكى ضايةضى، محةمةد كاكة شيخ قادرى سةعاتيك ثاش لينابووين، بؤ تايةرو خالةكاكةش بةدةست بةتالى طةرانةوة يةك ثيى شوين طوتى قادر ئةشكةوت، حةيوانة كيويم هةلطرت و زؤر بةدوايدا طةرام خواردنى نان كةوتينة ئينجا نةمدؤزيةوة. و ئةستوك ئةوجارة هةريةكة سآ و بةيانى

خورماو رؤن و ضايةش بةثيى ئارةزوو بوو. تاكو راوة خةريكى نيوةرؤش ثاش كاتذمير)2(ى حةيوان و كةرويشك بووين هيضمان دةست رامان لةناوئةشكةوتةكة ئةوكاتةى نةكةوت. رؤذةكةش ثيكةنين بوارد بةقسةى خؤش و نانى ئينجا نةبارى، بةفريش نةبوو سةرما نيوةرؤشمان خواردو كاتذمير)3( بةرةو بنةباوى دابةزينةوة خوارى و الى كؤية سةركةوتين ثشويةكمان باواجى سةرضياى طةيشتينة رؤنمان خورماو و ئةستوك هةنديك دا ثيمابوو هةريةكةى ثارويكمان خواردو ضةند تةقةيةكى خؤشيمان كردو بةرةو حةمامؤك كاتذمير)6(طةيشتينة ئيوارةش شؤربوينةوة، بةلووعة هةريةكةمان لةنزيك حةوزى كؤية ئةوجارةشيان و رؤيشت خؤى مالى بةرةو يةكةم جاربوو لةذيانم لةراووراوشكار بةدةستى دةزانم بةهةلى ليرةدا بطةريمةوة بةتال ضياى سةرى دةبارةى زانياريم هةندى كة بةريزى بؤخوينةرى ثيطةيشتووة بنةباوى بنوسم: )سروودى كورم طوتى: سالى 2008 لةطةل كؤمثانياى )شاكال(ى ئةمريكى كارم دةكرد، هةندى بؤري و ئاميرى بير هةلكةندنى بنكةى بؤطواستنةوة بنةباوى لةسةر نةوتم كؤمثانياى لةكفرى. كؤمثانياكة سةرةكى طؤمةسثان لةدةربةندى ريطايةكى شاكال بنةباوى ضياى س��ةرووى بةرةو زي��ارةت و بيريكى ضةند بةونيازةى كردوة، دروست بيرةكان هةلكةندنى ليبدةن. لةوى نةوت رؤمانى ف��ؤرد(ى كؤمثانياى)رؤم لةاليةن يةكيكيان ليداو بيريان دوو ثيكردو دةستى غازى ليدةرضوو، بيرةكةى تريش سةركةوتوو سةرى بؤية دةويست نةوتيان ئةوان نةبوو، ئاميرةكانيان و بؤرى و داخست بيرةكانيان تر جاريكى بةونيازةى بؤكفرى طواستةوة كونة لةنزيك بيرةكان ثيبكةنةوة. دةست

كؤترن.

ئةشكةوتى طةوة 1957/1/22

14

هةرمؤتةشوينةوارى مةربينة قةديشة

هاوذين صليوة

بةشي يةكةمم��ةرب��ي��ن��ة ق��ةدي��ش��ة ي��ةك��ي��ك��ة هةر كوردستان لةشوينةوارةكانى كؤيةو مةسيحيةكانى زةمانةوة لةدير كوردستان ترى شوينةكانى هةرمؤتةو موسلمانةكانيش لةنيو تيكردوة، رويان دةرك��ردووة. محمد(ناوى بةناوى)شيخ ميذووى دروستكردنةكةشى سةرةتا دةبى كةمةسيحيةت ثيبكةين دةست لةوةوة بآلوبؤتةوة))يةكةم لةكوردستان كةى لةوناوضانةدا مةسيحى ئاينى ج��ار فةرمانرةوايى ركيفى كةلةذير بآلوبؤوة ساسانيةكاندا بوو، هةر لةسةدةى يةكةمدا ئاينى مةسيحى لةناوضةكانى خؤرهةآلتدا ئاقارى لةناوضةكانى بةتايبةتى بؤوة بآلو ناوضةكانى و ئيستا( رةه��ا)ئ��ورف��ةى خوارووى توركيا، عيراق و ناوضةكانى هاو سنور لييةوة، سةرةتاكانى ئةم نوسراوانةى بؤ دةطةريتةوة وآلتانةدا لةو مةسيحى ئةويش)تؤما( ئاينة ئةم مزطينيدةرى

خؤى مةسيح لةقوتابيانى كةيةكيك ية هيندستان بؤ ك��رد طةشتيكى ب��وو لةسالى)52(ز لةو طةشتةدا بةكوردستاندا ناوضانةشى ئةو كوردةكانى و تيثةرى بانطيشت كردووة، ئاينى مةسحى بؤسةر وةكو)ئةدى، ترى نيردراوةكانى هةروةها ئةجى، مارى، ئةحةى(()1(طةليكى تريان

كردنةوةى بآلو بؤ كوردستان هاتوونةتة ئةم ئاينة. ديارة وةكو شتيكى باو نةريتى بآلوبوونةوةى ئاين لةهةر شوينيك دةست دواى ثةرستطا بةدروستكردنى دةكريت بآلوبوونةوةى ئاينى مةسيحى لةكوردستان دةستكراوة بةدروستكردنى كةنيسةو دير، كةنيسة زياتر بؤ نويذكردن و كؤبوونةوةى خةلك و خواثةرستى بووة )ديريش(زياتر شوينى و رةبةنةكان بؤثةروةردةكردنى دونيايةكى بؤ كةذيانيان ئةوكةسانةبووة تر هةلطرتووةو تةركى دونيايان كردووةو خواثةرستى خةريكى نةهيناوة ذنيان سةرجةم بدةينة سةرنج ئةطةر بووين. بةرز لةشوينى دةبينين دي��رةك��ان دي��رى)رةب��ةن بؤنمونة: دروستكراون بةرزى كةلةشوينيكى لةموصل هورمز( موصل نزيك شاخيكى تروثكة سةر ئةميش مةتى( ديرى)شيخ دروستكراوة لةشوينيكى و موصل ناوضةى دةكةويتة بةرز دروستكراوة ديرى)رةبةن بويا( لةنيو سةفين ضياى بةرزى شاخيكى كةلبةزة ديرانة لةم تريش زؤرى دروستكراوة، دروستكراون عاسى و ضؤل لةشوينى

هؤكارةكةشى ئةوةية:-ي��ةك��ةم:رةب��ةن��ةك��ان ح��ةزي��ان ذنيان كردووة تةنيايى و بةطؤشةطيرى نةهيناوة بةردةوام خةريكى خويندنةوةى ترو ئاينيةكانى كتيبة و ئينجيل ليكؤلينةوةى ئاينى و خةريكى نويذكردن كاتى ضؤن وةك واب��ووة ثييان بووين حةزرةتى مةسيح ويستويةتى بيربكاتةوة لةشوينى ضؤل بيرى كردؤتةوة، ئةوانيش لةطةل نةبووة، بوون بةتيكةل حةزيان بةو سروشت بووين، ئاشنا سروشت سروشتةى ئ��ةو هةيةتى جوانيةى ئاوو هاذةى و بالندة جؤرةها كةدةنطى سروشتيك ساف، بيطةردوو ئاسمانيكى جةنجالى، و دةن��ط لةدةنطة دوور نةكردووة بةتيكةلى حةزيان ئ��ةوان وةك نةبوين، ئاثؤرةى خةلك تيكةآلوى كاتى تر ئاينةكانى لةسؤفيةكانى زؤر دةضنةخةلوةتةوة بؤ بيركردنةوةو، لةئاينى ئيسالم بؤ زيكرى خواو توانةوة لةعةشقى

كةخودا جوانةى سروشتة ئةو خوداو دروستى كردووة.

وةك بابة تاهيرى هةمةدانى دةليت:-بةدةريا بنطةرم دةريا تووينم

بةسةحرا بنطةرم سةحرا تووينمبةهةرجا بنطةرم كةهو دةرو دةشت

مةطةر ئان رووى زيباى تووينمو ناسيك خوا وةك تاهير بابا خودا ئةوةتا سةربةيارسان سؤفيةكى دةبينيت سروشت طؤشةيةكى لةهةموو لةنيو سةحراو لةنيو دةري��او لةنيو ئةوا تر و هةموو شوينةكانى دةرودةشت رووى خودا دةبينيت. كةواتة ئةو تيروانينة ئةوانةن و سؤفيةكان نيوان هاوبةشةى دةتوينةوة خودا عةشقى لةنيو كةوا بيت)حةالج( ئاينيك سةربةهةر جا تاهير بابا ئيسالمةو ئاينى كةلةسةر هةمان مةسيحيةكانيش رةبةنة يارسانة، تيروانينيان هةية بؤ طةيشتن لةخودا بؤ توانةوةو طةيشتن )بةفةنا(و نزيك بوونةوة

لةعيشقى خودايى.ئةو)ديرانة( ك��ةوا دووةم:- ه��ؤى كراوة، دروست عاسى و بةرز لةشوينى روويان بردنيان لةناو و كوشتن لةترسى ئاينى كاتى ،ضونكة ئةو شوينانة كردؤتة مةسيحى لةكوردستان بآلوبوةوة لةاليةن ئاين و ئاين زاكانى ترةوة بةرثةرضدانةوةو

كوشتن و برين هةبوو.ديرى مةربينة قةديشة كةلةشوينيكى بةرز دروستكراوة و سةرضاوةى ئاوةكةشى كانياوى كانيو و بووة ئاويك رووب��ارة دروستكراوة لةشويني واتا تيدايةو زؤر لةسالى)1970(كان هةبووة، كةئاوى مةربينة ديوارى لةنيو بةردةنووسيك كةبةديوارةكةوة دؤزراوةت��ةوة قةديشة بيى)كلدانى( و بةئةلف ن��وس��اوة كة)700( كراوة بؤئةوة ئاماذة نووسراوة

ديرة ئةم بةرلةئيستا سال سةد حةوت كيخواى كة لةاليةن)كيخوائؤغان( كراوةتةوة، نؤذةن بووة هةرمؤتة طوندى كؤسا( قةشة)مةتى بةردةنوسةش ئةم قةشةى حةفتاكان س��اآلن��ى كةلة يةك سةرةتا ب��ووة كؤية هةرمؤتةو

15تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

لةسةر دؤزيوةتةوة كلدانى ثيتى دوو بةردةكة دواتر لة)طةضى( سةربةردةكةى بةتةواوةتى نوسراوةكة هةلكةندووة دةركةوتووة، زؤر خةلك ئةم نوسينانةيان بينيوةو خويندويةتيانةوة، بةداخةوة كاتى بةعس رذيمى لةاليةن سالى)1988( كرا كاول تةقيندرايةوةو لةئةنفالةكان بةردة نووسةكةى ناو ديوارةكةش لةطةل هةر بوو، خاش ووردو تةقاندنةوةية ئةو لةو رووي��ان خةلك كؤنةوة لةزةمانى مةسيحيةكان بةتايبةتى كردووة مةزارة جةذنى)قيامة( دواى حةفتةيةك كةدةكةويتة وةرزى بةهار جةذنى مةربينة بؤ هةم ضووين خةلك كراوةو قةديشة

سةيران هةم بؤ مةراسيمى ئاينى.زؤر ذمارةيةكى لةاليةن ساآلنةش لةثياوانى هةرمؤتة لةوةرزى ثايزدا دةضوون تا ساآلنى)1980( بةقور سواقيان دةكرد لةو كرا، ضةمةنتؤ سةرى ئةو ل��ةدواى وتى شمعون يوسف مامؤستا بارةيةوة كؤكردةوة بؤ باشمان ثارةيةكى ((لةمةسيحيةكانى كؤيةو هةرمؤتة و بةغدا ئةو بةضيمةنتؤ بكةين سةرى ئةوةى بؤ )عةقيد ضيمةنتؤ كةكردمانة رؤذةى بعد : وتى بوو تورة زؤر هات محمةد( لتجون تريدون تسوها مقر للمغربين(()2( ضونكة ئةوكاتى دواى ساآلنى هةشتاكان خوارى دةهاتنة لةضيا ثيشمةرطة كاتى لةنيو مةربينة قةديشة دةمانةوةو ئاطريان دةكردةوةو خؤيان طةرم دةكردةوةو تيايدا دةنوستن، حكومةتى بةعس هةستيان بةو شتة كردبوو ،مامؤستا يوسف شمعون وتى ئةوةمان خةمى و رؤيشتين ))ئيمةش كردوةو ضيمةنتؤ ديرةمان ئةو هةبوو بؤية نابيت كةلكى نةدةين ئاوى ئةطةر لةريطا دوو جاشم بينى دياربوو يةكيكيان لةطةل خؤشى و ضاك ناسيةوةو منى كردم و ديار بوو كاتى خؤى تةلةبةى من بوو، رجام ليكرد هةرضؤنيك بى سبةينى يةكجار ضةمةنتؤكة ئاوبدات ضونكة ئيمة كراين تةهديد محمد( لةاليةن)عةقيد ئةوةبوو جاريك لةاليةن كةسى ناوبراو ئاو دراو بؤ رؤذى دوايى خواكردى بوو بةباران

و ئيتر ثيويستى بةئاودان نةما(()3(.بةتيئينتى سالى)1988(بةعس ئيتر بةآلم مايةوة، بةكةالوةيى تةقانديةوةو لةشوين دةكردوو سةردانى هةر خةلك تا دادةطيرساند، مؤميان طؤرةكةى مايةوة، شيوةية ب��ةم س��ال��ى)1996(

يةعقوب لةسالى)1996(لةاليةن)عةمان مانطى تاكو شةش كةلةمانطى باسل( لةسةر مانط لةماوةى شةش واتا دوانزة جاران شيوةى بةهةمان خؤى بناغةى هةلكؤلينى لةكاتى ، دروستكرايةوة مةبةستى بؤ ثاكردنيان و بناغةكان ثيتيكى ثارضة ضةند دروستكردنةوةيان دؤزراي��ةوة بةرد ثارضة لةسةر سريانى بةردةكان ثارضة هةرضةندة بةداخةوة بةدةر نوسراوةكة يةك تةنيش دةخرانة بةردةى ئةو هةر نازانم جا نةدةكةوت تةقاندنةوةى دواى بووة ديوارةكة قةدى ، تربوو بةردى يان بووة، هةراش وردو بناغةيةكى ضةند هةلكؤلين لةئةنجامى بناغةكانى كةبةتةنيشت دؤزراي��ةوة تر كةبةبةرد كونيك ل��ةط��ةل ب��وو تر ضنرابووةوة، بةآلم ئةو كةسةى كةدةستى تةنها كرد ديرة ئةو بةدروستكردنةوةى كةلةساآلنى دروستكردةوة بناغةى ئةو ترى ئ��ةوان��ى و ه��ةب��وون هةشتاكان بناغةكانيشةوة بةتةنيشت وازليهينان، ئادةميزاد زؤرى ثلوسكيكى و ئيسك بوونى دةليلى ك��ةئ��ةوةش ه��ةب��وون

قةبرستانيكى زؤرة لةو ناوضةية.دةوروثشتى مةربينة قةديشة هةمووى هةمووى قةبرةكان كيلة بووة طؤرستان

سالى)2006- كاتى بةآلم دياربوون، كرايةوة، ن��ؤذةن فراوانكراو )2009بةداخةوة بةشؤفةل هةمووى هةلكيندراو ئيسكو و ض��اوان تةنورو كؤسكةو زؤر بةداخةوة دؤزرايةوة، ئادةميزاد ثلوسكى بدابواية ريطاى نةدةبواية ئاسار دائيرةى ئةتك شيوةية بةم ديرينة ناوضة ئةم بكريت، دبواية تيمى بؤ دابنرى ثسثؤرى بابةتى و بةئالةت ناوة ئةو بيت تايبةت خؤيان هةلى كؤلن بؤ ئةوةى ئةو هةموو شتة نةشكيت و لةناو نةضيت، لةو سالةش تةنها بةرديك دؤزرايةوة كة سةليكبيكى لةسةر هةلكؤلدراوة )ئيستا لةاليةن كاوة أبراهيم(ة، بيطومان شوينةوار بةهيزكردنى ميذووة و بةلطةى بةهيز بةميذوو دةدات بةلطةمةندى دةكات، دةبواية شورةيةكى واتا كةرثووض يان طةض كة بكةن بؤ بينايةكةو طؤرستانةكة لةنيو ئةم شورةية دةتوانرا شورةكةش ل��ةدةرةوةى بواية زؤر بةداخةوة ضيمةن بةثاركو بكريت شت لةبن زةوى ئةو ناوضةية هةبوو شكاو كنةو ماوة تريش شتى زؤر لةناوضوو ثشكنينى بؤنةكرا، ضونكة زؤر شت هةية لةدةروازةى ، مةتريكة ضةند لةقواليى ضوونة ذوورةوةى مةربينة قةديشة بةالى دةستة راست تونيليك هةبوو كةكةسيك بضيتة خشكة)زحف( بةزطة دةيتوانى ئةم مةتريك ضةند ثاش بةالم ناوى، ثشكنين كنةو دةبواية تةثيبوو، تونيلة بؤ بزانرى بؤئةوةى بكرى تونيلة ئةم بؤ كوى دةضيت ئاية كؤطا بووة لةبن زةوى شوينةكة ،هةلكةوتةى بووة ضى يان ئةوة هةلناطرى بلين بؤ ئاو دروستكرابى، ضونكة رووبارو ئاوةكان دةكةونة ثشتةوةى

بيناكة نةك لةالى ثيشةوةى .

كؤزةيةك لةمةربينة قةديشة دؤزراوةتةوة

مةربينة قةديشة

16

ديداري تايبةت لةطةأل خالة شيخ جةنطي تالةبانيبةشي شةشةم

قايمقام طوتي: راست دةكةي. دوايي رووي لة عةزيزاغا كردو ثآي طوت: ئةو بةلطةنامةي دةكةي ل�آ غةدري لةوةش جطة هةية، ئيجاريشي نادةيتآ. دواي ئةوة مةحزةريكيان نووسي و قايمقام بة عةزيراغاي طوت: وةرة طوتم: ئةوة دواي منيش بكة. ئيمزاي نة و خؤي نة بلي ثيشي قايمقام جةنابي ثياوةكاني نابآ بينة سنووري ئةرزي قزلوو، عةزيزاغا ليرةدا دةكةم. ل�آ تةقةيان دةنا منيش دةكا. ل�آ ئةوة هةرةشةمان طوتي: لةخؤم ديفاع بةآلم هةرةشةناكةم، طوتم: دةكةم. با هةر يةكةمان لة سنووري خؤمان بين. ئيدي مةحزةرةكة ئيمزا كراو تةواو بوو. ضي ليرة دةبآ دةكردةوة لةوة بيرم هةر قزلو طرديكي لةسةر ماليكم تةنيا بكةم؟ دروست كرد بوو. منيش تيكةآلوي خةلكي و رابواردن خواردنةوةو فيري و بووم كؤية ياري بووم، جا ضؤن دةتوانم ليرة بذيم؟ بيرم

كردةوة كاسبيةكي وا بكةم زوو ثآ بطةم.هاتمة كؤية ضووم بؤ الي حاجي جةاللي هيشتا بآ، خؤش ل�ى خواي رةحمةتي ضاكةكةي لة ضاوم داية. ثيم طوت: هاتووم بؤ هةندآ ثارةم بدةيتآ، دةمةوآ مةكينةي دةيكرم مةكينةي ئةو بكرم. ئاطري ئاشي ئاويشي ثآ هةلدةكيشم. و ئاويشة ماتؤري ئةو ديناري 800 دام��آ. ديناري 800

سةردةمة زؤر بوو.ئةو شةريكةي ئةو بةغدايآ ضوومة ئينطليزي مةكينةكان دةفرؤشن. مةكينانة ناوي بوو ل�آ لة شةريكة كابرايةكي بوون. ئيدارةي موديري بوو، ضةلةبي عبدالودود شةريكةكةي بوو.ثرسي ثارةت ثآية، منيش طوتم: بةلى 800دينارم ثآية. ئةويش طوتي: ئةوة ثارةي مةكينةكةية. دواي بيرم كردةوة، كة ثارةم ثآ نامينآ.. لةو بيركردنةوةدا بووم خوا طةر كاريكت بؤ ريك بخا زوو مةيسةر دةبآ. لةبةر دةرطاي ذووري مودير تووشي مةجيدي حاجي كاكةميني بووم رةحمةتي خواي لي بآ. ئةو كاتة مالي وةستا حوسين ئاطري ئاشيكي داب��وون ئةوة لةهةولي ضةند ناسراوة. ضؤلي ئاشي بة كة دابنين، بوون: ة ئةحمةدي كةسيك بوون شةريك جةاللي عةوآل، مام عومةري مةال، حةمة حةمة بةطي بابةكراغا، عةبدةي خةنجةركةر، حاجي حةميدي حاجي ئةحمةد، كاكة زياد

بةآلم بووم، تيدا منيش حوسين. وةستا و دذي لة هةموويان هةر كشامةوة. دوايي دانابوو. ضؤليان ئاشي كاكةمين مةجيدي مةجيد ثآي خؤش بوو منيش ئاش دابنيم لةدةشتي كؤية لة دذي ئةوانة، بؤية دةستي طرتم و ضووينةوة الي مودير. كاك مةجيد بة موديري طوت: ضةلةبي نيوةي ثارةكةي دامةوة، ديناري 400 ئةويش وةلال بدةوة، دواي ئةوةي ريككةوتين مانطانة بة قيست نةمتواني كة كردم، ئاطاداريشي بيدةمةوة. مةكينةكة كاتة ئةو بدةمةوة، قيستةكة دةستي بةسةر دادةطيرآ، ضونكة مةكينةكة دام و ضووم زيرة. 400دينارةكةم وةرطرت ثيداويستيةكان. و كةلوثةل و قايش بة مةكينةكةو ئةو شتانةم لة لؤريةك بار كردو قزلو لة مةكينةكةم طةرامةوة. كؤية بةرةو دانا. ئةو وةختة تةنها ئاشي ئاو هةبوو ئةركي زؤر بوو، كارةكاني زةحمةت بوون، باويشي خيرا مةكينة ئاشي لةوةي جطة نةمابوو، ترو خاوين تر بوو، بؤية كة ئاشم دانا جطة ئةوبةري خةلكي كؤية دةشتي خةلكي لة و قةآلسيوكة و بزيني شيخ و شوان زآ لة روويان هةموويان طؤثتةثة عةسكةرو بؤ قزلوو لة كاتي هاتنيان ئاشة كرد، بةآلم كاتى تايبةتي بة ثةرينةوة هةبوو، كيشةي كارةكة ئاسانكردني بؤ بؤية ئاو، بووني زؤر بكةم. ثةيدا بؤ بةلةميكيان ليكردم داوايان و هينا ئةسلم بةلةميكي تكريت بؤ ضووم بارةكان كة دةطةيشتنة ثةرينةوة. بؤ دامنا

دةم زآ بة بةلةمةكة دةهاتة ئةو بةرو لةويش بة ووآلخ بؤ الي ئاشةكة بةمةش خةلكيكي زؤر كاريان تيدا دةكرد. واي ليهاتبوو ببوو بة

كؤمثانيايةك. مانطانة هةبوو باشي خيري ئاشةكة هةبوو، ديناري 150 هةولير موتةسةريفي هي من دةطةيشتة 300 دينار، ئةو كاتةش 1959 ثارةيةكي زؤر بوو. ئيتر دةستم كرد خةلكةكةي. لةطةأل ضاكة و ثياوةتي بة لةطةأل خراثةي بكا عافووي خوا عةزيزاغا خةلك كردبوو، بؤية ئةو خةلكة روويان لةمن و قازبةطيان سةيدةكاني تايبةتي بة كرد، بؤطدو و كوردة كاني و بي كاني داوداوة، كليسةش. دةيان طوت ئيمة هةموو لةطةأل تؤين.. وةزعم زؤر باش بوو تاكو وةك ثيشتر

باسم كرد تاآلنيان كردم. كةكؤن: باسي خواردنةوةت كرد، دةتوانآ باو كؤية لة خواردنةوة كةي بليي ثيمان

بووة؟دةوري لة خواردنةوة جةنطي: شيخ من ئيستا. لة بوو تر زؤر طةليك قةديمي مةال بةآلم دةخ��واردةوة، نةم بووم طةنج لةطةأل ئةسعةد مةال و كؤرة ئةحمةدة ئةوانة و عيسان شيخ و فةندي زةكيية لةطةليان ئيمة ثلوسكي رةزي دةهاتنة هةندآ خ��واردةوة. دةيان هةموو بووين، مةالش لةطةليان دةيانخواردةوة وةك مةال قادرة كؤرة و مةال ئةسعةد هةزار طالتةيان

لةطةأل زةكيية فةندي دةكرد..سةرةتاي م��ن، خ��ؤم بة س��ةب��ارةت دةستثيكردم بة خواردنةوة لة سالي 1942 حاكم ثورزام عارفي شيخ موسآل لة بوو. لةوآ، ب��ووم فيرار منيش بوو تةحقيق : طوتم منيش ناخؤيتةوة؟ طوتي رؤذيك ثيكيك تةنها طوتي نةمخواردؤتةوة. قةت ثيكيكم خواردةوة. ئةوة لة بخؤرةوة منيش طةرةكي دةواسة بوو. لة 1942ةوة تا ئيستا وا جارى نةبووم، ئالوودة بةآلم دةخؤمةو، نةداوة. بش ل�آ مانط دةمم بة سآ هةية زيتر ثيك دوو يان ثيكيك لة خؤمةوة مانط سآ هةبوو واش جاري ناخؤمةوة، لةسةر يةك دةخؤمةوة. بةراستي خواردنةوة

زؤر مةراقم نيية.زةماني لة ديوة ديكةم خةلكي من براي خؤي برا لةسةر خواردنةوة جةميالغا كوشتووة. كاكةميني وةهاباغا براي كوشتبوو.

ماويةتي

شيخ جةنطي 1956 - بةغدا

17تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

تايبةتمةنديةكانى ئةدةبى منداآلنجةواد حةمد بةط سالح

ئةدةبى منداآلن خاوةن تايبةتمةندييةتى خؤيةتى بؤية دةبيت نووسةرةكانى تايبةت بةم بوارةش تايبةتمةندبن، ئةدةبى منداآلن ئةدةبيكى سةخت و دذوارة هةر تةنها هةلضنينى ضةندووشةو ثةيظ و دةستةواذةيةكى كيش و سةروادار، ياطيرانةوةى ضةند ثةيظيكى ووشك و بيتام و بيماناو كةلةكةكراوى دوور لةبزواندن و جؤش وخرؤش نيية، نووسةرى ئةم بوارة دةبيت ثيشخان و شارةزايةكى تةواوى هةبيت لةسروشتى بكات كةمنال بةمة دةبيت دةرك و طووزةر دةكات، تيدةثةريت منالى تاقؤناغةكانى و دةبيت رؤذةيةوة كةلةدايك لةم منداآلن ذيانى لةقؤناغيك لةقؤناغةكانى ذيانى منداليدا خاوةنى حةزو ئارةزوويةكى جياية، دةبيت شارةزايى لةهةمبةر طةشةكردنى منداآلنةوة هةبيت بوونةكةى ماندوو و ئةطينا كؤشش نةخشاندبيت، منداآلنى دونياى ويناى لةطةل طةشةسةندنيداو بيت وطونجاو ئةدةبةكةى كؤك و بةفيرؤ دةروات، ئةدةبى مناآلن اليةنى هةمة جؤرة دةطريتة خؤوة، وةك: شيعر، ضيرؤك، شانؤ، سرودو طؤرانى، ئةم اليةنانة هةريةكةيان ثيناسةو تايبةتمةنديى خؤى هةية، لةهةمبةر شيعرى منداآلنةوة، جا ض شيعرةكة كيش و سةروادار بيت يا شيعرى ئازادو مؤسيقا داربن دةبيت برطةكانى كةم وكورت بن و لةسةر زاران سوك و سانابن و رةوانبن و لةسامانى زمانى مناآلنةوة وةرطيرابن، لةئاستى توانايان بيت، دوور بيت لةناسؤيى و ئالؤزييدا، بةشيوةيةكى طشتى دةبيت هؤنراوةكة كورت بيت و ذمارةى ديرةكانى لة)5-6( ديرزياتر نةبن، بؤئةوةى بتوانن بةخؤشييةوة وةريبطرن و ئةزبةرى بكةن. لةهةمبةر ضيرؤك و شانؤشةوة، دةبيت بابةتةكة لةشوينةوارى منالةكان هةلقوآلبيت و حةزوخواستى مناآلنى تيدا بةديبكريت، ويراى رةضاوكردنى ئةم قؤناغانة كةمناآلن طوزةرةى دةكةن، سى خالى طرنطى تر هةية دةبيت

ضيرؤكنووس رةضاوى بكات:1-بيروضةمكى سةرةكى ضيرؤكةكة: مةبةستى ئةم خالة رةوشتيةو ثةروةرديية كة لةناخى مندال جيى دةهيليت و لةذيانى رؤذانةى

وئايندةييدا رةنطى ئةرينى ئةداتةوة.2-ئةم بةشانةى كةثةيوةندى سةرةكيان بةبيرة سةرةكيةكةوة هةية.

3- ئةم بةدواداضوون و دريذة ثيدانةى كةوا لةضيرؤكةكة دةكات زياتر تام و ضيذو خؤشةويستى بطةيةنيت. خالى سييةم دووشيواز دةطريتة خؤوة، شيوازى يةكةم: ئةطةر ضيرؤكةكة بةنووسين بوو، دةبيت ثةيظةكانى بةشاشى بنووسريت و رةضاوى خال بةنديى بكريت ئةوةية )شيوازى دووةم(طرنطى بةشيوازى طيرانةوة)سرد(بوو، ئةطةر بةآلم برازيندريتةوة، راكيشةوة رةنطاورةنط و سةرنج بةوينةى و كةئاطادارى ئةم ريطا تايبةتيةبيت كةضيرؤكةكةى ثيدةطيريتةوة، دةبيت ضةندجاريك ضيرؤكةكة دووبارة بكاتةوة، بةدةنطيكى بيستراو بيت كةمنالةكان فيرى شتيكى طرنط دةكات، ئاطادارى ئةوة بيت، هةميشة دةبيت ئاطادارى جوولةو وةستان و خالبةندييةكان بيت، دةبيت ضيرؤكةكة بةروويةكى خؤش و هةست و حةماسةتيكى زؤرةوة بةمناآلن بطات، دةبيت هةستى راستطؤيانة بيت، ضونكة مناآلن زؤر

بةهاسانى هةستى دزيو دةدؤزنةوة.لةكاتى طيرانةوةى ضيرؤكدا دةبيت خؤشةويستيةكى قوول بؤمناآلن بنوينريت ضونكة نزيكبوونةوة لةميانى ضيرؤك خوان و مناآلن دورستدةكات، ضيرؤك خوان دةبيت بةطويرةى رووداوةكانى ناو ضيرؤكةكة دةنطى بطؤرى و جولةكانيش كؤكبن، دةبيت بيزانيت كةضؤن هةلسوكةوت لةطةل هةر بةشيك لةبةشةكانى دةكات، مناآلن ئامادةنين طوى رايةلى كةسيك بن كةضيرؤك بطيريتةوة لةبةر دةميان وةك بووت وةستابيت، دةبيت ضيرؤكخوان خؤى رابهينيت كةضؤن هةستو سؤزو خؤشيو ناخؤشيو بويريو ئازايةتى بةهؤى طؤرانى جوولةكة لةلةشيةوة بةمناآلنى دةطةيةنيت، دةبيت بير لةشيوازى ئيقاعى طيرانةوة بكات، ئةطةر بةسستى قسةبكات مناآلن هةست بةبيزارى دةكةن، خيراييش وايان ليدةكات كةثيرانةطةن ضيرؤكةكة وةربطرن، ئةطةر مامؤستا يا حيكايةتخوان راستةوخؤ يا لةكةنالةكانى راطةياندن وينةى تايبةت بةضيرؤكةكان بخةنةروو لةكاتى طيرانةوةى ضيرؤكةكاندا ئةوا قوتابيان يا بينةران زياتر سوودمةند دةبن. وة لةهةمبةر طؤرانى و سرودو مؤسيقاشدا: هةر لةوضركةيةى كةكؤرثة يةكةمين هةناسة دةداتو بةجؤشترين ئاوازو نةوا دةضريكينيت، دايةى بةسؤزو ميهرةبان، بةالواندنةوةو الي اليةكردن، ناسكترين و بةسؤزترين هةستى فريشتة ئاسا دةبةخشيتة جطةرطؤشةكةى و طولبذيرى هؤنراوةى تايبةت ضؤن خونضةى طةش و ئال دةكات و بؤكؤرثةكةى دةيانضريت ئةم ريضكةو شيوازة لةطةل منالةكة ريدةكات لةهةردوو قؤناغى يةكةم و دووةمى مناليدا، ئامؤذطارى و ئاراستةو رينمايى طرنطترين ئةركى دايكة، كةواتة مال قوتابخانةى يةكةمةو يةكةمين مامؤستاى مناليش سةرةتاى سالى لةدوو مرؤظ كةسيتى بنضينةيى دةلين:)بةردى منال كةدةربارةى ئةوةى لةسةر كؤكن جيهان دةروونناسانى دايكة، تةمةنيدا دادةمةزريت( بؤية دةكريت بةدلنياييةوة بليين:) ئةطةر هةر لةسةرةتاوة منال بةريتم و ئاوازو ووشةى ثر لةنةواو ناسك طؤش بكربت، رةوشى ذيانى باش و طونجاو و لةبارو رازاوة دةبيت(. هةرضةندة دةبواية لةم نووسينةمدا نموونة بةهيندى شيعرى تايبةت بةمناآلن و ضيرؤكو شانؤو هةندى الي اليةى سةر زوبانى دايكان بهينمةوة، وةلى داواى ليبوردن دةكةم بابةتةكة دريذ دةبوو، بةآلم با قةرزبيت بابةتة ئةم نووسةرى كة دةهينمةوة بؤكوردى عةرةبيةوة لةزمانى وةرطيردراو ضيرؤكيكى بةكورتة نموونة ليرةدا تةنها تر، بؤهةليكى

وةريطيراوة: )لةخؤبايى بوون(

كؤمةليك كيسةل وكةرويشكى كيوى لةنزيك طؤميكدا بةيةكةوة ذيانيان بةسةردةبرد، لةشوين و النةكانيان دةردةضوون و سةرقالى كرد دةركيان دةبيسترا، لةدوورةوة برووسكة هؤرى و شرق و طرت ئاسمانى بةرى رةش هةورى رؤذيكيان دةبوون، خؤيان كاروبارى كةباوبؤرانيكى طةورةو سامناك بةريوةية، دةبيت تا زووة بؤمال و النةكانيان بطةرينةوة، كةرويشكة كيويةكان طالتةيان ثيهات و ووتيان: ئيمة وةك ئيوة سست رؤنين، ئيمة بةضةند خولةكيك و ضةند عةمبازيكى كةم بةمال دةطةينةوة، كةوتنة طةمةوهةلبةزين و سةماكردن، وةلى كيسةلةكان ووتيان: ئيمة دةبيت بةهةموو توانايكمانةوة هةولو كؤشش بكةين تا بةمال و شوينمان بطةينةوة، بةر لةوةى باوو باران ريطايان طرت، وةلى كةرويشكة كيويةكان بةردةوامبوون لةكةيف و سةيفى خؤيان، جارجاريش تةنزييان ثيمان بطات، وردة وردة ملى و بةهؤى كؤشش بةمالةكانيان طةيشتنةوةو تا لةريكردندا بةردةوامبوون و ثينةدةدان بةكيسةلةكان دةكرد، بةآلم كيسةلةكان طوييان ذيريياننةوة، بةئاسوودةيى، لةشوينة تايبةتيةكانيان ثاليان ليدايةوةو لةمةترسى باوو بؤران خؤيان دةربازكرد، وةلى كةرويشكةكان يارى و سةماو هةلبةزين و بازبازانى بةشيوازيك ماندووى كردن كةخةو بةالياندا ببات و رادةستى خةوتن ببن، ئةوكاتة بةئاطاهاتنةوة كةوتبوونة ذير ليشاوى ريذنةو تاويرةى باوبؤران جةستةيان شةاللى ئاو ببوو، وةك لةئاو هةلكيشراوبن وةها بوون، سةرليشيواوانة بةم الو ئةوالدا بةشوين ضاليك كونيك دةطةران كةخؤيانى تيدا بحةويننةوةو لةم دؤخة دةربازببن ...بةثيضةوانةى كيسةلةكان كةماندوويى و شةكةتى ريطايان

بيرضووبؤوة.

17تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

18

يةكيتى شؤرشطيرانى كوردستان لةناو سةنطةرى شار بوون

اكرم عبدالواحد مستةفا

ثيشمةرطةى يةكيتى نيشتمانى وثيشمةرطة شاخ كوردستانى يةكيتى ن��ةب��ةردةك��ان��ى لةناو كوردستان شؤرشطيرانى طوندةكانى ك��ؤي��ةو ش��ارى و لةتيكؤشان دةوروب����ةرى و نةدةربوون كؤل خةباتيان و بةخشين طيان ل��ةوث��ةرى لةثيناوى بوون خؤبةختكردن و كوردوكوردستان ئ��ازادى

يةكيتى ئاآلى بةرزكردنةوةى نيشتمانى كوردستان بؤطةيشتن ب�����ةورؤذةى ك���ورد ئ��اوات��ى لةناوجةرطةى بؤدةخواست. دوذمنى فاشى بةعس و ثياوةكانى ئةنجام خؤيان نهينى ضاالكى ثؤآلين قةلغانيكى ببوونة دةدا، قارةمانةكانى ثيشمةرطة بؤ طيان بوون، ضاونةترس شاخ، بةكؤآلن ك��ؤآلن ف��ي��داب��وون، زانياريان كؤدةكردةوة سةبارةت

سةربازةكان بةوشوينانةى وئ��ةم��ن��ى ب��ةع��س خ��ؤي��ان رى دةكرد، مات لةثيشمةرطة بؤثيشمةرطةى ثيشاندةربوون دةرضوباناية كاتيك دةرةوة ثيشمةرطةكانى بؤشوينيك ثيشيان ناوشار شؤرشطيرانى تادةطةيشتنة دةك��ةوت��ن و خواردن و مةبةست شوينى دةكردن بؤدابين خواردنةوةيان بى و ه��ةذارى س���ةرةراى و دةدا، خؤيان ئابونةى دةرامةتى ثيشمةرطة ثالةوانةكانى يةكيتى شؤرشطيرانى كوردستان لةشارى كؤية طيانيان لةسةردةستان بوو نيشتمانيان و خاك لةثيناوى نهينيةى ئ��ةوري��ك��خ��راوة كةهى هةولير شؤرشطيرانى يةكيك بوو، لةطةل كؤيةشى ن��اوى دةك���رد سةرثةرشتى نازناوى مامؤستا)محسن(بوو

منزومةى ئستخباراتى لةالى شمال مامؤستا )عزيز(بووة خؤى تةسليم كرد بةحكومةتى بةعس ريكخراوى س��ال��ى)1984(و شؤرشطيرانى يةكيتى نهينى بووة ئاشكراكردو كوردستانى ئةوئةندامانةى لةسةر شايةد ليكؤلينةوة كاتى ط��ي��ران ليكؤلينةوة ئةفسةرى لةاليةن ئستخبارات)عبدالرزاق نقيبى ناويان ئةوئةندامانةى . مرعى( لةكؤيةو بوون درابوو)60(كةس حةظدة ن��اوى دةوروب����ةرى، لةوانةى دةستكةوت كةسمان كةتيكؤشةر)مشير طيران، شهيد)سليم ب���ط(و على و يةكةم ليثرسراوى حناكريم( بوون. شانةيةك ضةند دووةمي تيكؤشةر) ئاكؤكمال( ليثرسراوى ضةندشانةيةك بوو، جاهةريةكة بةشيوةيةك و لةشوينيك طيراو

بةرطيك و بةجلك هةريةكة لةناو لةمالةوة لةقوتابخانة بوو كؤية، شةقامةكانى لةسةر بازار هةريةكة بةشيوةيةك بوو كاتى ئاواتى طرتنيان، بةآلم طشتيان نيشتمانيان ك��وردو ئ��ازادى هةروةها بوو، بةدةرونيان ثر مام س��ةرؤك خؤشةويستى دريذى تةمةن و جالل وساغى بوو. بةجؤش بةدليان ثر بؤى كةسيكى ضةند ناوى ئةمةش قارةمان لةو ريكخراوة نهينيةى شؤرشطيرانى كؤية كة لة اليةن ضةثةل بةعسى ئيستخباراتى

طيران:سليم مامؤستا شةهيد *ب��ووى ل��ةداي��ك ك��ري��م: حنا لةسالى )1950(ه��ةرم��ؤت��ة، يةكيتى ناوريزى )1982(هاتة كوردستان، شؤرشطيرانى حكم لة)1986/11/23(طيرا،

بةطويرةى بةئيعدام درا ،)1987/2/9( لة خاصة ئحكام )1987/12/30( ل��ةب��ةروارى ل���ة)1988/2/14( شةهيدكرا.

ج��ةن��ازةى دراي���ةوة ك��ةس و نةيطوت قارةمانة ئةو ك��ارى، ئاخ و نةى طوت ئؤف لةوهةموو لييدرا، ليدانةى ئةشكةنجةو الى تةنيا ئةوشةهيدة داستانى كةئةوانيش يةكانيتى ه��اوري بوون، مامؤستاسليم هةروةكو

شةهيد سةليم حنا شريوان حةسةن رسول ئاكؤ كةمال حةمةد سال سةباح حنا كةريم

هةلؤ عةبدولباقى عةبدولرةمحان عةبدولباقى عةبدولرةمحان ئةمحةد

19تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

طؤرانيةكانى لةسيدارةدانى ت��ارؤذى ئةوةندة هونةرمةند) سيوة(ى دةطوتةوة دواجار خؤشدةويست كؤيةى شارى خؤزطةم طوت: خؤى بةهاورييةكانى

بةخؤتان جاريكى تر كؤية دةبينةوة.لةدايك رس��ول: حسن *شيروان لةسالى)1981( بووى)1968(كؤية،

شؤرشطيرانى يةكيتى ريزى ناو هاتة ل��ة)1986/10/12(ط��ي��را، كوردستان لةدادطاى حوكمدرا طرتن بة)10(سال تايبةت. ياساى بةطويرةى س��ةورة لة)1988/9/14(ئازادكرا بةهؤى ليبوردنى

طشتى. لةدايك حمدصالح: *ئاكؤكمال لةسالى)1982(هاتة بووى)1966(كؤية، ناوريزى يةكيتى شؤرشطيرانى كوردستان لة)1986/11/24(طيرا، حكومدرا بةطرتن هةتاهةتايى لةدادطاى سةورة بةطويرةى ئازادكرا لة)1988/9/6( تايبةت، ياساى

بةطويرةى ليبوردنى طشتى.ل��ةداي��ك ك��ري��م: حنا *ص��ب��اح لةسالى)1982( بووى)1949(هةرمؤتة شؤرشطيرانى يةكيتى ناوريزى هاتة ل��ةب��ةروارى)1986/11/23( كوردستان

س��ةورة ل��ةدادط��اى حوكمدرا طيرا، بةطويرةى هةتاهةتاية بةبةندكردن ياساى تايبةت، لةبةروارى) 1995/8/5(

ئازادكرا بةهؤى ليبوردنى طشتى، رذيمى حناى صباح تيكؤشةر فاشى بةعسى ئازاد نةكرد وةكو هاورييةكانى ئةطةرضى دةطرتةوة ئةويشى طشتى ليبوردنى لةسى برايةكى مسيحيةو ئةوةى لةبةر ئةمةبوو ك��وردة؟ لةبةرئةوةى دارةدا

عدالةتى بةعس. عبدالرحمن: *شةهيدهةلؤعبدالباقى هاتة ب��ووى)1964(ك��ؤي��ة ل��ةداي��ك شؤرشطيرانى يةكيتى ن��اوري��زى ك��وردس��ت��ان ل���ةس���ال���ى)1982(ل����ةري����ك����ةوت����ى)1986/11/24(ل����ةب����ةروارى)1986/11/29( طيرا،

ل��ةذي��رئ��ةش��ك��ةن��ج��ة ش��ةه��ي��دب��وو لةئيستخباراتى شمال لةهةولير.

أحمد: عبدالرحمن *عبدالباقى لةدايك بووى)1932(لةبةروارى)1982(

شؤرشطيرانى يةكيتى ريزى ناو هاتة طيرا، ل���ة)1986/11/24( كوردستان، ئازادكرا ثاش ضةندرؤذيك لةشةهيدبوونى ير ذ لة ) قى لبا ا عبد لؤ هة ( ى كة ة ر كو

ئةشكةنجةى رذيمى بةعسى لةناوضوو.

مالئاوا ثيشمةرطةو هونةرمةندحةمة جةزا

عةبدولواحيد ئيدريس شةريف

ئةى ثيشمةرطة و هونةرمةند و شاعير.. تؤ كة كةلةبضةو و زيندان ئةوةى دواى رؤذ ئةوي قامضي جةلالدةكان ، رقي ثيرؤزى كوردانةيان نةك ليدان و طرتن بة ، دةكردى ئةستورتر نةدةبةزى ، بةلكو عةشق و هةلوةداي ئازادى و طةران بةدواى ذيانيكى تةذى لة سةر بةرزى ، تولةريى شاخ و ثيشمةرطايةتى ثي طرتية بةر ، هةمو ذيانى مال و مندالت خستة الوة ، تةنيا بؤ ئةوةى دارى ئازادى بؤ طةل بيتةبةر، طةرضي

ئةوسا تةنيا مندالة ورديلةكانت دةيان وت: دي�لي ج�يم��ان ب��ؤ م�ةرؤ باب�ة م�ةرؤ ))م���ةرؤ بةوي���لي وا ه���ةر س����ةر بةرينة ذي�ان تاك�ةى ب��اوةش ب����كةي��نة م�يللةتة ئةم خةم�ى تاكةى )) بةش بي كةى ئةمان باوكايةتى سؤزى لة تاكةى

ئةمرؤ دواى ضل سال شةونخونى و خةبات ، كة هةرطيز بيزار نة بووى لة ريي هات و نةهات

، هةر بةو بةو دلسؤزييةوة دةتضريكاند و وةآلمى مندالةكانت دةدايةوة: ))ي���������ان ه�����ةم�����ووم�����ان ل������ةم ري�����ط�����اي�����ة خ����وي����ن����م����ان دةرذي�����ن�����ي�����ن ي����اخ���������ود ض��������������راي ئ����������ازادى ك�������ورد دادةط�����������ي���رس���ي���������������ن���ي���ن ((

بةلي ئةى ضريكةى هةست بزوين، ئةى سةداى دوذمن روخين ، دةنط و تفةنطت ، خؤراطرى و هةلويستى شارو شاخت ، سروودى دةرون و ناخت ، ئةو بستؤكةى بري كة دوذمن ناوى ليناوة سنور ، زؤر ريبوار بؤ هةلزنان و طةيشتن بة دوا دوندى سةركةوتن ، ثةيامى طةورة طةورةيان ئةدا بةطويمان ، بةآلم كةسيان وةكو تؤ راستطؤ نةبوون ، لةطةل

طةلي خؤى.تؤ ساآلنيك لة ئةنطوستةضاوان ، كة دوذمن هةموو كوردستانى كردبوو ثاوان ، تؤ الى و طةرميان سةردارةكانى و مامةريشة بؤ شينت طةرمة ، بوو كوردان كزى بؤ اليةت كويستان بوو ، مامة ريشة كاسيتى ) عةشق و ئازادى ( لة طيرفان بوو، سةرداري سؤفيش لة ضؤن شةهيدانة ئةو دةبي ، بوو زمان سةر لة دةمي هةموو (ى ثاكانة ( سروودى

ثيشوازيت دابن ؟ دةبي ئةمجارة ئةوان هةمووثيكةوة بلين: ري���������ط���������ة ض������ؤل�������������ك������ةن ه�����ةل�����س�����������������ن�����ة س����������ةر ث���������يدي ئ������ي������م������ة الى ب���������ؤ ج���������������ةزا ح��������ةم��������ة ئ���������������ةوا

هةر و نةمردوى تؤ طةرضي ) ثةرستين مردو كوذى )زيندو كورد ئيمةى راستة بةجةستة ليمان ونى ، هةروةكو جاران خؤشةويستى كوردان و تؤقينةرى دوذمنى ، بةآلم ئةى هونةرمةندى طةل و خاك ، ئةى شاسوارى ئازادى و لة مةرط بي باك ، قةلةمةكةى من دةميكة بة سروودةكانت ئاشناية ، ئةمرؤنيية ساآلنيكة بةستةو مةقامت لةناو دلم داية ، بةآلم ئةمرؤكة دةبينم هةموو كوردستان لة شين داية ، طردى سةيوان لة ثيشوازيت داية ،

بؤ هاوارى ئةم كؤستة ناوةختة ، بؤ زامى بي ساريذم ، تةنيا ئةم ضةند وشةية دةبيذم.م�����������������������ةرؤ م�����������������������ةرؤ ك����اك����ة ح�����ةم�����ةج�����ةزا م���������������ةرؤ س�����ؤ ل������ة ث������رك������ردي������ن دل����������ت ب����������وو، ك��������ؤض وادةى ك��������ةى ئ���������������ي�������ت���ر ك��������������ي خ����ةم����ى ك�����وردس�����ت�����ان ب���ك���ات�����������ة ك���������������ؤل ت��ؤ وةك ب�������ي ط�������ةل ب������ي������ذى س����������روود ب���������ي، ث����ي����ش����م����ةرط����ة

هونةرمةند حةمةجةزا

19تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

20

مولود ذاكاو

لةطةل نةوةدةكان تاكو هةشتاكانا لةسالى مامؤستا جةواد دا هاوثيشة بووين لة قوتابخانةى تةنيا هاوثيشة ضوارباغى سةرةتايى، وةلى هةر و س��ؤز واب��ووي��ن، ب��را وةك بطرة نةبووين خؤشةويستى و ريزمان بؤ يةكترى زؤر هةبوو، راويذمان و ثرس فةرمانيكدا كارو لةهةموو قوتابخانة لة هةر ضونكة دةكرد، بةيةكترى يةكترمان نةناسيوة بةلكو لة منداليةوة يةكترى ناخؤشيةك و لة هةموو خؤشى بؤية دةناسين

هاوبةش و هاو دةرد بووين.ريكخراوى تاقميكى لةسةردانى جاريكيان قوتابخانةكةمان)لةوانةى بؤ بةعسيةكان دةكرد قوتابخانةكانيان سةردانى كةرؤذانة و وترسان مامؤستايان بةعساندنى بةمةبةستى تؤقاندنيان بؤئةوانةى كةنةدةبوونة بةعسى( من وكاك جةواديان بةيةكةوة بانط كردو طوتيان قوتابخانةكةتان مامؤستاكانى هةموو ئةوا كرد قةبوول بةعسيان ئةنداميةتى شةرةفى تةنيا ئيوة ماون فةرموون ئةم فؤرمة ثربكةنةوة، ئيمةش طوتمان نةفؤرم ثر دةكةينةوة و نةدةبين بة بةعسى...! طوتيان هؤكار ضية طوتمان بؤمان رووى يةكيكيان كاتةدا، لةو ناتوانين و نالوى

بةعسى ثيشتر تؤ ئةى طووتى كردو لةمن بةعسى هةرطيز نةخير طوتم ..؟ نةبووى نةبووم، طوتى تؤ ضةند سالة لةو قوتابخانةيةى ..؟ طووتم )10(سالة رووى لة كاك جةواد كرد )5(سالة طوتى ئةويش ..؟ تؤ ئةى طووتى و فةرموون ناشين مامؤستايةتى بؤ ئيوة طووتى راويذ ئيمةش ثاش برؤنة دةرةوة، لة قوتابخانة طوتمان هةلبذاردو دةرةوةمان ضوونة كردن نةوةكوو طؤبةنديكمان بؤ ساز بكةن وردة وردة خؤمان خةيال يةك هةزارو و رؤيشتن بةدةم ثاش دؤزيةوة جةواد كاك مالى لةبةردةرطاى

منيش كردو لى بآلوةمان كورت ثشودانيكى طةرامةوة مالةوة، بؤ رؤذى دوايش نةطةراينةوة كة رايسثاردبوو ))شيركؤ(( دواتر قوتابخانة،

بطةريينةوة شوينى خؤمان بؤ قوتابخانة.لةطرانيةكةى دواى كؤرةوةكةى سةرتاسةرى طةلى كوردستان كة وةآلم دانةوةيةكى نارةزايى كوردان بوو بؤ رذيمى بةعسى طؤر بة طؤر، رؤذ باغةلدا لة ثوولمان يةك نةئةو و نةمن هةبوو نةدةبوو كةضى هةر بةطالتة و قسةى خؤشيش دةمان بردةسةر، هةندى رؤذ واهةبوو دةيطوت ئةمرؤ من ئةوةندة برة ثارةم الية بابيكةينة نيوة جؤرة بةم البوو ثارةت تؤ كة رؤذيكيش هةر من بى راستى ئةوةى وةلى نيوة، دةيكةينة

بةدةطمةن ثارةم ال دةبوو...!! رؤذيكيان هات و طووتى ثيشنيازيكم هةية ئةطةر قةبوولى بكةى، منيش طووتم فةرموو بزانم ضى ية؟ طووتى من دةوامى خؤم دةطؤرم تاكو هةريةكةمان بكةوينة دةواميك، يةكمان ثاش نيوةرؤيان و يةكيشمان بةيانيان ئةوسا بةنؤرة لةسةر بةناو )دوكانةكةى( بفرؤشة ثةل و كةل تةنيا تؤ دادةنيشين من و كارت بةهيضةوة نةبى، ثيشنيارةكةم قةبوول كردو لةسةر دوكانةكة دانيشتم وةلى ئيستاش نؤرةى من دوكانةكة لة نازانم هؤكارى ضيبوو ثر فرؤشتن دةبوو...! كةدةهاتمة الى دةيطووت لة نةفرؤشتووة تؤم هةندى نيو ئةورؤ بةخواى راستى دا لة ثيشا وام دةزانى كة بؤ دلدانةوةى نا مانطانةش ، وابوو راست بةآلم دةلى وا من دةدام��ى ثارةيةكى برة نةدةكردم ئوميدى بةم بكات، رؤذانةم بذيوى لة هةندى كةبايى جؤرة طوزةراندمان تا بةرنامةى نةوت بةرامبةر

خؤراك هاتة كايةوة.ئاوادةبى مرؤظ، ئاوادةبى مرؤظايةتى و مرؤظ ئاوادةبى براوبرايةتى ئةوهادةبى ث��ةروةرى، سةيروسةمةرةية الم دلسؤزى، و دةستثاكى سؤزوخؤشةويستى طؤراوة بؤوا ئيستا خةلكى هةرنةماوة كةس بةبةشى خؤى رازى نية..؟! رق برا بووةستى، سةيرة لةو الوة ئيرةيش وكينةو لةطةل كض و كور لةطةل باوك و برا لةطةل دايك و خوشك لةطةل خوشك دانوويان لةطةل يةكترى ناكولى و بةيةكةوة هةلناكةن، يا لةسةر ميرات و تةماحى دةيكةنة شةر و هةرايةك كة كةسايةتى ثةيوةندى و خزمايةتى ماناى هيض ثيوة نامينى بطرة جارى وا هةية ئةم ثةيوةندية يةكجارى دةثضرى...! زؤر نةنط و شةرمة ئةطةر بةخؤمان دانةيةينةوة و نةطةريينةوة سةر ئاكار و ئةتوارى كوردةوارى بةخؤ طونجاندن لةطةل تةكنةلؤجيا و ثيشكةوتنى سةردةم. ئةمجا هةر ئةو وةفاداريةية كةمن تاكوو ئيستاش لة حةفتة يةكدا ئةطةر ضوار جار نةضم بؤ ئةم دووكانة و الى مامؤستا جةواد ئةوا دوو جار هةر دةبى بضم و ثشويك بدةم و بةدةم دةنطوباسى ئةدةبى و نوكتة و يادةوةرى كؤن كات بطوزةرينيين بؤية راستى و وةفاوثاكى و خؤشةويستى بةهيواى و لةدل جاران وةك كوردانةمان ئاكارى و

دةروونماندا ضةكةرة بكات.

يادةوةرى هةندى لة يادةوةريةكانم دةطةل نووسةر و رووناكبير مامؤستا )جةوادى ئةحمةد بةط(

مةولود ذاكاو، جةواد حةمةد بةط، ئةمحةد دلزار

21تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

رابردوو )يةك دوو سال دةبي(خزميك ثيى وتم تؤ لةكؤية بةرثرسانى حيزبى لةضةند سالى خيزانةكةم توخوا تؤم، خزمى منيش هةيةو بةرثرساريةتيت خؤشت و دةناسى حكومى و بؤخانةنشين بكةن، منيش ووتم ضؤن خانةنشينى بكةم؟ بةضى و ضؤن ...هتد؟ لةم ثرسيارانة. ئةويش ثييووتم وةلآل بيكارة ذنى مالةوةيةو هيض مووضةيةكى نييةو ئي خؤحكومةتيش باوكى خةلكةو بةلكو بؤم خانةنشين بكةيت ئةوةبوو منيش هةنديك ثرسارم كردوو خؤشم زؤر قةناعةتم

بةكارةكةو داواكةى نةبوو، بةآلم هةنديك ثرسيارو بنج و بنةوانى خانةنشينيم ثرسى و وةآلمم دانةوة كةناكرى، ماوةيةكى ترى ثيضوو ئةمجارة ثيى ووتم باشة بؤم دابمةزرينة، بةآلم لةبةرئةوةى ئةو لةالدييةكى ئةم ناوضةية دةذى و تةنها دوو فةرمانطةى حكومى لييةو ضةندين كارطوزارو كارطوزارى زياد)فائض(يشيان هةية، بؤية ئةويشم بؤنةكرا خؤشم نةمتوانى بؤئةم داوايةى ئةوةندة بضم بةدوايدا، ئةم

بابةتةش قةدةريكى خاياند هةموو جاريك ثيى دةووتم كارت بؤنةكردم و)هيضت بؤنةكردم( منيش هةرجارةى وةالميكم دةدايةوة. تاكو ئةم هةلبذاردنةى)2010/3/7(ى رابردوو كةطةرام بةناو خزم و ناسياوان. ئةم خزمةم يةكسةر تةقى بةرووما وةلآل دةنطتان ثينادةم دةنط دةدةم بة..؟!!! ئيوة هيضتان بؤئيمة نةكردووةو ئةوة ض حكومورانييةكة ئةوة ض عةدالةتييةكة ئةم فةرق و جياوازيية ضيية؟ قانون

و رينمايى بؤضى هةر بؤئيمةية ياساو رينمايى بؤخةلكى تر هيض حيسابى بؤناكرى...هتد. من هةر هؤثيكم لةخؤم زانى ووتم خزم خيرة بؤ هيضت بؤنةكراوة خؤت دامةزراوى و مووضةيةكى ضاكت هةية هةفتةى)2(رؤذ دةوامت ئاوت هةيةو منالةكانت رزطارييان بووة لة عةسكةرى و هةالتن و زةبروزةنط و...هتد. سوثاس بؤ خوا بةردةكةويت كارةبات هةيةو ئةمانة هيضى نةماوة بي ترس دةخؤيى و دةخةويى و سةردان دةكةيت و ثارضة زةويت لةشارى كؤية وةرطرتووةو سةردانى هةموو فةرمانطةكان دةكةيت و قسةوطلةيى خؤت دةكةيت و بؤضى دةنطمان ثينادةى خؤ كةس غةدرو زولم و زؤرى لي نةكردوى و مافى

ثيشيل نةكردى. ووتى خزم، مامؤستا ئةمانة هةموو راستة، بةالم بؤضى يةكيتى و حكومةتى كؤية خانةنشينى بؤذنةكةم نةبريوةتةوة بؤضى؟بؤ)3/1(ى ذنانى ئةم دييةى بريوةتةوة بؤئيمة ضةند كةسيكى كةمين كةبؤمان نةكراوة )منيش ووتم كاكة ذنةكةى تؤ تةمةنى منالة و خؤشت ئيمتيازى طؤظارى كةكؤن بابةتةم خاوةنى ئةم ئازيزى نةبووة(. خوينةرى ثيشمةرطةش ئي خؤ و و مووضةت هةية ئةوى ميدرى هةظاآلنى بةرثرسى حيزب و حكومةت) دةيان نمونةى( خانةنشين كراوى) ذن (ى بؤهينامةوة هةرلةو ديية لةناسياو وخزمانى ئةم و ئةو خانةنشين كراون؟!! هةنديكيان هةرطيز بةهيض ياسايةكى نوسراوى ئةم وآلتة خانةنشينى نايان طريتةوة. )ميردةكانيان خاوةن وةزيفةن و رؤذيك فةرمانبةرنةبوون بؤرؤذيكيش نةثيشمةرطةى شاخ و نةتةنزيمى شار نةبوون. تةمةنيشيان مندالةو ميردةكانيشيان

هةرطيز ثيشمةرطة و ريكخستن نةبوون(. رؤذيك هةرطيز ياخوود نةكردبوو. هيشتا شويان ئةم خوشكانة يان بةآلم بوون ثيشمةرطة ميردةكانيان راستة تريان هةنديكى لةالدييةك بؤثياوةكانيان يا بؤثيشمةرطة خواردنيان ئامادةنةكردبوو ضونكة)لةشارةكان دةذيان( لةوانةية ذنيكى خيرلةخؤ نةديوى ئةم كوردستانة كة هةم لةطةل ثيشمةرطة ذيانى لةمةترسى دابوو هةم دواى ئةوةى لةكونة تةيارة دةهاتة دةرةوة نانى بؤ ثيشمةرطة ئامادة دةكردو دواتر مالةكةشى سوتاو خاوةن ماليش نةماوة كةضى ئيستا لةشارةكان ئةوان يان كارطوزارى حكومةتن يان قاث شؤرو جل سؤرى مالة بةرثرسةكانن يان بةطريبةست بةمووضةيةكى نةمرى و نةذى هيشتا ثاروة نان ثةيدا دةكةن. كةضى خانم و خاتوونى الدى

نةديو خانة نشينة؟!! جؤريكى تريان لةوانةى خانةنشين كراون نةك ميردةكانيشيان ثيشمةرطة نةبوون بةلكو ميردةكانيان) ثياوى حكومةت و ضةكدارى حكومةت بوون( كةضى ئةوانيش و ميردةكانيان بة)ث.م( خانةنشين كراون سةيركةن ئةم ناراستى و دروستيية لةكاركردن ئةم تيكةل و ثيكةلية لةخانةنشينكردن و تةخشان و ثةخشان كردنى بودجة كةنازانريت مةبةستى سةرةكى ضيية؟ ثياو كرينة خؤبردنة ثيشة يان نةزانيية!؟! ض زةرةريكى لةم حيزب و حكومةتة داوة، من هةم لةطةل ئةو خزمةى كةهةلم بذاردووة بؤئةم بابةتة هةروةها لةطةل خةلك و ناسياوى تريش قسةم كردووة لةسةر ئةم بابةتةو ضوومة هةنديك وردةكارييةوة. بؤم روون بؤوة كة بةراستى ئةوانةى طلةيى دةكةن كةذن و دايك و خوشكى ئةوان خانةنشين نةكراوة هيض خؤيان بةخاوةن ماف نازانن، بةآلم لةبةر ئةوةى خةلكى تر بةنا)مستحق( بؤيان كراوة بؤية ئةوة بة ناعةدالةت دةزانن بؤية لةحيزب و حكومةت تورة بوون و خؤيان وةك ئؤثؤزسيؤن دةناسينن و لةم هةلبذاردنةى

دواييدا تؤلةيان لةحيزب كردةوةو لةسةر سندوقةكانى دةنطدان دةنطياندا بة ئؤثؤزسيؤن)ليس حبا للحسين وانما كرها للمعاوية(. هةظاآلن بةريزانى بةرثرسانى حيزب و حكومةت من دوو سال لةمةو بةر لةسةر ئةم بابةتة هةنديك لة تةخشان و ثةخشانى بودجةى بة ناوةكانى خانةنشين و كةم ئةندام و بيوةذنانة نووسيم لةم بابةتةو ليرةش دووبارةى دةكةمةوة ض مالويرانيةكة ئةم وةزعة هةروابى و بى بةرنامة بةردةوام بى و ياساو ريساو ريطاى ضاك وطونجاوى بؤ دانةنريت و عةدالةتى تيا نةبى، وةك مازوكةرى كون لةثاشؤليمان ليهاتووة... ئاخر ئةى هاوارحيزب هةية لة دونيا كةحوكمى طرتةدةست يان بودجةى حكومةت بةم شيوةية خةرج بكات كةبةزةرةر بؤ خؤى بطةريتةوة هةر ديناريكى كةدةروات بؤرازى كردنى كةسيك دةيانى ترى دذى خؤى ثى دروست بكات بؤية دةبى خانةنشينى و

بيمةى بيكارى تةواو ليك جيا بكريتةوةو بةياساو رينماي ريك بخريتةوة.

*راطرى ثةيمانطاى تةكنيكى كؤية.

خانةنشينى، بودجةى حكومةت،

بيمةى بيكارى ؟

ث. ى.د. ولى محمود حمد*

21تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

22

لةيادي هونةرمةندي طةل تايةر تؤفيق، كة لة 1987/10/20 لةكؤية كؤضي دوايي كرد، )كةكؤن( ضةند وينةيةكي

ديرين بآلودةكاتةوة

تايةر توفيق لة يانةي فةرمانبةران 1959-8-5

تايةر توفيق 1978

22

23تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

تايةر توفيق، هيمن

jتايةر توفيق

23تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

24

محمد دارياس

هةرلةدير زةمانةوة تا ناوةراستى شةستةكان بوو ساكار س��ادةو زؤر بةطشتى ذي��ان وبةرط لةرووى جل روويةكةوة، لةهةموو و ناومال كةرةستةى خانوو و خواردن و كاروكاسبى و كؤمةآليةتى ثةيوةندى بطرة تاسةفةرو سةيرانيش. دوور لة ئيستا بة هةركةس نةبوو سةردةمة ئةم وةك طران لةجؤرى خؤى تايبةتى ئؤتؤمبيلى و هةرة باش ضةند سعاتيك لةشوينةكةى بةمةسروفاتيكى بكةويتةوةو دوور خؤى خؤشى و بخات ريك ت��ةدارةك زؤرةوة توشى رووداو و كارةسات بكات. من بةش كردن، سةيران ناليم بةمة خؤم بةحالى و كةبؤ خؤدةرخستن دياردةية ئةم بةلكو نمايشكردنى جؤرى ئؤتؤمبيل و جلوبةرط و ضاوليكةرى كات لةهةمان خواردنة، و

بةرثرساندا دةولةمةندو لةنيوان كيبركيية سةيران سةفةرو و بةطشتى ذيان دةنا كةم ساكارو ضةندسادةو بةتايبةتى خؤشترة. بيت مةترسى بى و مةسرةف شةستةكان ساآلنى تاناوةراستى لةيادمة شيوةى بةم كؤية لةشارى سةيرانكردن

خوارةوة بوو.شار خةلكى ن��ةورؤزةوة هةرلةرؤذى لةم كردن سةيران بة دةكرد دةستيان دونيا تا كؤية بةرى دةورو دةشتايانةى ناوةراستى تانزيكةى واتة دادةهات طةرم بةفرى طةرةكى خةلكى نيسان مانطى كانى دةشتى دةك��ردة رووي��ان قةندى قةرة كةثيى دةلين تاتوكى بةفريقةنديان، و بايزاغا لةطةرةكى خةلك هةندى كةدةكاتة تاراوان الى دةضوونة هةواوان الى طؤرستانى دةرويش خدرى، طةركى قةآلت دةضوونة الى ميرطى خالم بةطى كةدونيا حةمامؤك ميرطى ثشت واتة نةدةما حةوانةوةى خةلكى دةبوو طةرم ناو نؤبةى جا تاو، خؤرة طةرمى لةبةر رؤذانى ئةويش بوو، خوضان ئؤمةر رةزى دةستةدةستة خةلكى شةممة ض��وار خاوةنى رةزةوة، ئةم ناو دةكردة روويان كريضيةكةى بلين وةي��ا رةزةك���ةش لةبةردةم كؤآلنةكةى ئةم باخة رادةوةستاو واتة هةرخيزانةو دةرهةم عةباو دةيطووت خةلكةكة ئينجا بدات، فلس ثةنجا دةبا درةختةى بن هةر دةبوون دابةش لةوى خيزانيك دادةنيشت، خواردنةكةى بريتى

وةيا ميو طةآل بة سادةى لةياثراغى بوو و بةروون كوليرة و ضا ثةنيرو و ماست ياخود هيلكةى كوآلو، خيزانةكانيش لةناو خؤياندا خواردنيان بؤ يةكتر دةبرد لةطةل ئينجا و خواردن طولةبةرؤذة عةسرةضاو خواردنى شةكرة باوى و خاسى باخضةكانى لةاليةك ئةمة خؤمالى ترى شتى كؤيةو دةستةيةك ناوةناوة ت��رةوة لةاليةكى لةكوروكضان ضةند ثيضيك شايان دةكرد، خؤدةنطى طؤرانى شلةو خانان و سةيران لة سورة طولى و لةطولي نيسانةو مانطى تر طةليكى بةهارةو شيرين و ئاياى و لةاليةن طةنج و الوانى سةيرانكةر دةبووة

جؤش و خرؤشانى جةماوةرةكة. جوان كيذى نيوان ضاوانيى ضاو خؤ ناو بةرضاوى قؤزو الوى و قةشةنط و بؤدلداريةكى بوو نمايشيك رةزةك��ة بنةماى لةسةر طةرد بى ثيرؤزو و ثاك ثيكهينانى بؤ طةيشتن ثيك راستةقينةو خيزان دروستكردنى و هاوسةريةتى بؤ ب��وو دي��ارى و خ��ةآلت جوانترين و سات رابواردنى ئيتر رةطةز، هةردوو و ثيكةنين بةنوكتةوسةربوردةو كاتةكان سةيركردن و خواردن وخواردنةوةو شايى يادطارى خؤشترين تائيوارة طؤرانى و شت هةمان تر ضوارشةمةيةكى تا بوو دووبارة دةبوةوة، سةيرانكانى هةربةهاريك تر، تابةهاريكى يادطاريةك هيواو دةبووة طوزارشتيكة جؤرة كوردةوارى سةيرانى تةرو و وسةختى لةساردى رزطاربوون بؤ سةردةمى دريذى دورو زستانى توشى ئةو كات كةوةرزى زستان بةردةوام بةفرو بوو بةستةلةك و شةختةو زريان و باران هةواش ئاوو و تاسروشت ئةمرؤ كةضى و تام سةيرانكردنيش بؤية ط���ؤراوة، خؤشةويستى بطرة نةماوة جارانى ضيذى و راستطؤيى و دلسؤزى و دل��دارى و هاورييةتى و ثةيمان وةعدو و ساغلةمى و هاوسييةتى و هاونيشتمانى و ئينتيماى قسةى هةر لةمانة تر طةليكى و قةومى روتةو بى ناوةرؤك و كاركردن، كةئةمةش سةردةمةيةو ئةم ترسناكى دياردةيةكى نيشانةى ضوونة ناو بازنةى ذيانى رؤذئاواية كرد باسمان شتانةى ئةو زؤرب��ةى كة ثاكيان بؤطيانى فاتيحا و نامينى بةهاى

دةنيردرى.

جاران رةزى ئؤمةر خوضان سةيرانطاى كؤية بوو

ئؤمةر خوجان ، شاخى مشكةى

25تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

مافثةروةرئاراس عبدالخالق عبدالحميد

لة دةولةمةندة كؤية دادطاى ئةرشيفى ئةو ذيانى سةروةريةكانى بةلطةنامةو كةلة ثياوانةى كةناويان تؤماركراوة لةسةر ، دادطايةدا ئةم دةعواكانى حوجةو ئةوةتا بيجطة لةو دادوةرانةى كة خةلكى كةسانيكى دةبينين ، تربوون شارةكانى بليمةت و بوير كةهةلقوآلوى زادةى ناخى بوونةو دادث��ةروةر ، شارةكةن رةسةنى بةئةمةكةكةى خةلكة شارو خزمةتى خؤيان كردوة ، هةلبةتة ئةو زاتانة لة ثيطةو ديوةخانى وا طةورةبوونة و رؤذطاريش واى ثةروةردةكردوون كة مرؤظى ئازاو دليريان ئيمرؤكة كةبةشانازيةوة دةربضيت لى دةتوانين الثةرةيةكى شاراوة لةسةر ذيان كةتؤزى هةلبدةينةوة هةلويستيان و

رؤذطارى لةسةر كةلةكةبووة . ناوى تةواوى ئةم زاتةطةورةية ،دادوةر-

اغاى سليمان ك��ورى مةالاحمداغاى يةلةسالى غةفوورى اغاى فتاح حاجى بووة لةدايك كؤية لةشارى زاينى 1866بةدةستةآلت ط��ةورةو لةخيزانيكى ،هةموو وةك لةسةرةتا ، كراوة ثةروةردة ئاينى بةرخويندنى ترخراوةتة زانايةكى ثلةيةكى كؤية شارى لةمزطةوتةكانى لةخويندندا،كةبةداخةتوة بريوة باشى ض ل��ةالى و مزطةوت ض لة ن��ازان��رى ئاينى و ذي��ان دةرس��ى ملمؤستايةك ناوى ، طةورةية دادوةرة ئةم خويندووة لةسجلةكانى دةردةك��ةوي��ت بةئاشكرا لة ئةوةتا ، كؤية دادط��اى ئةرشيفى سالى)1894( ى )1( ذمارة سجلةكانى

)4(ساآلنى)1904- ذمارة و سجلى زاينى 1907(سجلى ذمارة )5(ى سالى)1908( كةهى )6( ذم��ارة لةسجلى هةروةها ،زاتة ئةم ناوى 1910(ة، ساآلنى)1907- لةسةر دةبيتةوة دووب��ارة جار ضةندين حوجةو دةعوايةكانى دادطاى كؤية، طشت حوجةو دةعوايةكانى كؤية بةزمانى توركى دةعواى دةعوايانة، لةم نوسراوةتةوة، بةم دادوةريش ناوى ومةدةنين، شةرعى قضاسى/ نووسراوة)كويسنجق شيوةية

لةهةنديك ياخود احمد( كوينجق نائب

شوين مؤرةكةى بةم شيوةية دةردةكةوى )نائب احمد(، ياخود لةهةندى دةعوادا بةم شيوةية نووسراوة)كوى سنجق نائب وكيل قاضى احمد(. واتادةتوانين بليين كةهةر زاينى(وةك ساآلنى)1894 لةسةرةتاى )حاكم(ئيشى كردووة لة دادطاى كؤيةداو زؤرتريش لةبةشة شةرعيةكةى ناوى زؤر طةورةية زاتة وةئةم دةبيتةوة، دووبارة تايبةتى هةبووةكة بةناوى )نائب مؤريكى بةهةمان دوايش هيناوة، احمد(بةكارى كة لةسالى)1914(زاينى دةبينين شيوة وةك نووسراوةتةوة تييدا سجلةى ئةو لةمحكةمةى)صلح(ئيشى سولح حاكمى سجلةى لةم )حاكم(، بةسيفةتى كردوة سولح)هيئة مةحكةمةى دةس��ت��ةى محكمة صلح( كة ئيستا بةزمانى ياسا ثيى دةوتريت )دادطاى كةتن()محكمة الجنح(

زاتةطةورانةى لةم دادطاية ئةم دةبينين خوارةوة ثيك هاتووة:- هيئة محكمة صلح: بةرامبةر)1333( سالى)1914(زاينى لة

لةمانة بةرامبةر)1330(رؤمى كؤضى حقى اسماعيل ثيكهاتووة:)1-رئيس افندى، احمد مال 2-اعضاء- افندى، كاتب -4 بةط، عبداللة 3-اعضاء-حاجى شرع- 5-ك��ات��ب صابر، صلح،محمد

محمدتؤفيق)مامورايتام(لةسالى 1921(.دوات��ري��ش واث��ي��دةض��ى ل��ةط��ةل وازى عيراق دةول��ةت��ى دروستبوونى لةسالى)1922( ئةوةتا هينابى لةدادطا سةرؤكى ثؤستى جار بؤيةكةم زاينى واتا ، ثى دةسثيردريت شارةوانى كؤيةى يةكةم كةس بووة لةم ثلةيةدا ، هةروةها بوةتةوة بةهةلبذاردن تريش دووجارى لةبة هةربةتة كؤية، شارةوانى سةرؤكى لةكارةكةى دلسؤزى و رليهاتوويى متمانةى خةلكى ثيدراوة بؤوةرطرتنى ئةم ، طةورةية بةرزو دادوةرة ئةم ثؤستةية، زياتر ناسراوة بة )حاكمى سولح(لة دادطاى )دادوةرنازم كةمامؤستا هةروةك كؤيةدا حةويزى(باسى كردووة لةبابةت ئةرشيفى كةبةريزيان كاتيك كؤيةدا دادط��اى

تةمةشاى ئةرشيفةكةى دةكرد.اغاى احمةد )مةال ط��ةورة داوةرى مرؤظيكى هةموو وةك غ��ةف��وورى( ذيانيش ثيكهيناوةو خيزانى ئاسايى

خيزانةكةى ، بؤداريشتووة ريبازى خانى )خونضة ناوى بووة خؤى ئامؤزاى غةفوورى اغاى فتاح اغاى امين كضى هةبووة، ذنة لةم ية(دووكوروكضيكى احمد( ناوى)سليمان كورشةطةورةكةى مةالاحمداغا( )ئاغاى بة ناسراوة بووةو

كاكةحةمةى ن��اوى) دووةم��ى ك��ورى ناوى كضةكةشى مةالاحمداغا(بووة، بووةتة خيزانى )ثيرؤزخان(بووة كةدوواى اسعدضةلةبى( حاجى )عبدالرحمن

و نةماون دا لةذيان طشتيان بةداخةوة نةوةكانيان ئيستا لةكؤيةو شارةكانى تردا دادطاى دادوةرى دةطوزةرينن. ذيان كؤية لةشارى 1938/1/28 رؤذى سولح بةرزدةبيتوة رؤحى و دةسثيرى طيانى ريورةسميكى لة ثايان، بى بؤئاسمانى بةخاك كةكؤن لةطؤرستانى ط��ةورةدا

دةسثيردرى.

دادوةر مةالئةحمةد ئاغاى غةفورى و دادطاى كؤية )1938 -1866(

ئةمحةد ئاغاى غةفورى

25تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

26

هةندى لةسةر ئاطاداربوون بةمةبةستى لةليكؤلينةوةدان كةئيستا سةقةت ثرؤذةى بةدواداضوونيان هاتووةو بؤثيك ليذنةيان و بؤدةكرى و هةروةها ووشك بوونى نةمامةكانى دةوام و هؤكارةكانى دةرخستنى كؤيةو نةكردنى هةندى فةرمانبةر لةشارةوانى كؤية، طؤظارى كةكؤن سةردانى سةرؤكى شارةواني كؤيةى كردو ضةند ثرسياريكى ئاراستةكردو

بةريزيشيان راشكاوانة وةآلمى داييةوة.دةضينري، زؤر نةماميكى ث:لةبةهاراندا يان بةشيك هاوين دةطاتة كاتيك بةآلم زؤرينةى ئةم نةمامانة وشك دةبن هؤكارةكةى

ئةمة ضى ية؟ئةمسال بةهارى شارةوانى وةك و:ئيمة داريكى زؤرمان ضاند لة دووسايدى هةنارى دارةكانى ب��ةآلم هةرمؤتة، دووسايدى و زؤرى بونيكى وشك هةرمؤتة دووسايدى دةطةريتةوة هؤكارةكانى بينى، بةخؤيةوة بؤسى شت: يةكيكيان ئةوةية ئةمسال ثلةى طةرما زؤر بوو لةوانةية ئةمة هؤكاريك بووبى كةبةشيك لةم دارانة وشك بووين هةر وةك دارى شارةكانى تريش وشك بووين، يةكيكى تر لةهؤكارةكان لةوانةية ئةوشةقامانةى كةئيمة دووسايدى بةتايبةتى ضاندووة لى دارمان ذيرةوةى هةبى زؤرشوين لةوانةية هةرمؤتة ثى هةستمان ئيمة لةوانةية بى، كؤنكريت نةكردبي و لةكات خؤى تةواو هةلنةكةنرابيت، نةك لةدارةكان بةشيك بؤ هؤكاريكة ئةمة هةموويان، دةربارةى ئاودانيش ئيمة بةردةوام ئاومان داية، ثيم وانية ئاودان هؤكاريك بوبيت، ضونكة ئةوضاآلنةى دارةكانى تيدابوو طيايةكى زؤرى تيدا شين بووة، كةواتة ئةم وشك بوونة ئيشى ئاودان نيةو هةرضةندة ئيمة ئيستاش هةر بةردةوامين لةئاودان ضونكة ئيستا ثلةى

طةرما نةماوة بةشيك لةدارةكان ذياينةوة.كةدةليى ئةوضاآلنةى ث:دةرب���ارةى ئيوة كاتى ئايا لةذيرةوة طةيشتؤتةضيمةنتؤ، كةلةسةر هةلناكةنن وا ضالةكان ضاندنيان

ضيمةنتؤ نةبى؟ و:هةلمان كةنديتةوة بةآلم لةوانةية هةندى شوين هةبى لةثيشتر كاتيك كار لةشةقامةكة كراية لةوانةية كؤنكريتةكةى لى فرينةدرابى.

نية كاريطةر دارةك��ان ج��ؤرى ث:ئايا ذينطةية ئ��ةم كةلةطةل لةسةرئةوةى نيية ليذنةيةكتان ئيوة ئايا نةطونجيت

كةدةبى ض جؤرة داريك ليرة برويندرى؟ ئايا لةم رووةوة بةدواداضوون دةكةن؟

و:ئةودارانةى كةئيمة ضاندومانة هةرهةمان زؤر طةليك كةذمارةيكى ئةودارانةشن ئيمة تةنها واتا ضاندراون، تر لةشارةكانى زؤر هةولير نةهيناوة، دارانةمان ئةوجؤرة داريان بةآلم هةمان جؤرة ليرة طةرمتريشة

ضاندوة. دراوة تيك هةية شوين ث:كؤمةليك لى باشى باخضةيةكى و كةثيشتر سةوزايى كةثيشتر ئيسكان باخضةى بؤنمونة بووة باشبوو بةآلم دواى تيكدان و نؤذةنكردنةوةى،

ويران بوو؟و:كى تيكى دا؟

ث:شارةوانى لةسالى2008 طواية نؤذةنى دةكاتةوة؟

و:با من يةكشتت عةرزبكةم، ئيمة لةوانةية لةناوشار باخضةيةكى طةليك زؤررمان هةبى نةكرابى ثيمان ئيمة هاوينة ئةم لةوانةية نةبووة ثيوستمان بودجةى يان بةوشيوةية كةدووبارة بيين باخضةكانمان نؤذةنكةينةوة، روخاوة شورةكانى لةباخضةكانمان زؤريك زياتر كةباخضةكان ئ��ةوةى ه��ؤى بؤتة داهةيةوهةول لةبةرنامةمان تيكبضن، نةكةين دورست نوى كةباخضةى دةدةين تةنها كردية دةرخستةيةكمان ئيستا بةلكو هينانى هةم و باخضةكان بؤنؤذةنكردنةوةى كارةباو بةستنةوةى بةشةبةكاتى ئاوى داخلى

بؤئةوةى ئاودانةكةى بةردةوام بى.دؤالراوة دووس��اي��دى ث:دةرب����ارةى كةكؤمةليك نةمامى جوانى لى بوو سةوزايةكى

باشى لى بوو، ئيستا ئيوة تيكتانداوة؟باسةوزايى لةثرؤذةكانمانة يةك و:ئةمة لى بى خؤ سةوزايى لةهةموو شوينيك هةية، ضاندرابوون، بةعشوايى ئةوى نةمامةكانى رؤذ دووا بةآلم جوانة بةشيوةيةك ئيستا شت زؤر لةثيش ريطرة دةب��ى كةطةورة شوين لةهةندى وةك بيبرينةوة كةناتوانين هةية كةريطةى طرتووة لةعامودى كارةبا يان شتيكى ناشيرينى دورستكردوة يان شكاوةيان ثيربووة، نازانى ضى ليبكةى ئةوجؤرة دارانةى ضاندراوة، بةعةشوايى نةمامةكانى ليبووةو ئيستا نةمامةكانمان طواستوتةوة شوينى ترو لةبةرنامةمان ئيستا ذياونةتةوة، زؤربةشيان باخضةيةكى جوان كةبةشيوازيكى داهةية

جوانى لى دورست بكةين.ث:ئيوة كةشؤستة دةكةن لةبيرتان دةضى كةشوين بؤنةمام بهيلنةوة يان ئةوشوينانةى بؤناهيلنةوة ليية شوينيكى كةنةمام و دارى

قةدى دارةكةش ضةمةنتؤ دةكةن؟ئيمة و:ئيوة لةوانةية هةست بةوة نةكةن ئةودووسايدةى دةكةين، بةوة هةست زياتر ئيمة جيطةمان دةشتى كؤية لةشؤستةكةدا نةهيشتوتةوة، ئةوشوينة ئاوةرؤى لةذيرة ئةطةر دارى ليبضينين وشك دةبى، كة وشكيش بوو ئةوةى بوو، دةربارةى بؤوشك ثيمان دةلين تةنيشتى دارةكانيش كةضمنتؤ دةكرى ئةوة

شتيكى كةمةو نادرة.ثارةى دةلين هةية قسةيةك ث:لةكؤية و كربستؤن شؤستةو بؤ كؤية شارةوانى وةك دةكةننةوة، هةلى دواتر ية، كاشى ياريطاى و صديق حاجى مزطةوتى نزيك كؤية كة دوو سال لةمةوبةر كرا ئيستا تيك

دراوةتةوة؟ ثارة كةتةنها نيية ئةوة ماناى و:ئ��ةوة الى بةتايبةتى ب��ى، كاشى بؤشؤستةو بؤخؤى شؤستةكة صديق حاجى مزطةوتى هةراليةكى)6-7(مةتر بوو جادةكةش)6( مةتر

بوو، بؤية بةم شيوةية نةدةبوو بمينيتةوة.ث:ئيمة ثيشتر تةعليقمان هةبووكةئةوى

بؤضى واية؟ واتا ثيشتر بؤوا دورستكرا؟ و:ضونكة ئةوى كارةباى ليبوو بؤرى ئاوى بارى ذير نةخستبووة خؤيان ثيشتر ليبوو ئةوةى بيانطوازنةوة، بؤية شؤستةكةيان زياتر بؤتة ريطايةكى سةرةكى و ئيستاش ثانكرد، زؤر لةم سةيارانةى لةهةوليرةوة دين بةويدا

سةرؤكى شارةوانى كؤية:ثرؤذة سةقةت بووةكانمان هى بودجةى2010 نيية، هى ساآلنى زووة

هيمداد مةجيد حةميد، سةرؤكي شارةواني كؤية

27تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

دةرؤن بؤية ثيمان باش بوو فراوانى بكةين.بيستومانة تايبةتة، زؤر ثرسياريكى ث:ئةمةيان

كةهةندى لةفةرمانبةرةكانتان دةوام ناكةن؟كةممان زؤر نسبةكى ئيمة لةوانةية وةلآل و:بةلى. زؤر بذميردرين، دةست بةثةنجةى لةوانةية هةبى دةوام هةية زؤر طةليك ذمارةيةكى تر لةفةرمانطةكانى دةست لةسةرةتاى هةر من ئةوانةى بةنيسبةت ناكات، كردوة، ئةوشتةم رةض��اوى لةشارةوانى بةكاربوونمان بؤئةو دةكةم ئيستا جةردةكى دامناوة لةوئيشةية، ئاطام فةرمانبةرانةى كةدةوام ناكةن، منيش ئةوةندةم ثى دةكرى بةرزى دةكةمةوة بؤاليةنى ئيدارى خؤم، بةريز قائمقامى ناكةن، كةدةوام ئةوانة بةفةرمانيك ئاطاداردةكةمةوة لي كةسةبةبى دةكةم فةرمانبةرانة ئةو ئاطادارى بؤخؤشم دةوامنةكردنةكةيان ضى ية؟ ئةطةر هةر هيض نةبى لةسةر

شارةوانى اليبدةم.ث:جةنابت سةرؤكى شارةواني دةسةآلتى ئةوةت نيية

ليثرسينةوة لةطةل ئةوانة بكةى كةدةوام ناكةن؟دةكةم بانطيان دامناوة من ئيستا ضؤن با..ئةدى و: يةك يةك بزانم ضةند كةس بةثيى قائيمةى موضة بةثيى ئةو ناوانةى كةموضة وةردةطرن، ئةوةى دةوام ناكا بانطى دةكةم سبةبةكةى ضييةو هؤكارةكةى ضييةو كى ريطاى

ثيداوة كةكاتى خؤى دةوام نةكات.ث:ئةوانة لةثيش تؤوة دةوام ناكةن؟

و:بةلى، ئةوانة لةثيش منةوة دةوام ناكةن، لةفةترةى من نيية، من بانطيان دةكةم بزانم هؤكارى دةوامنةكردنةكةى ئةمريكى هةبى فةرمى شتةكى كة بزانم ئةطةر ضيية؟ هةبى، ئةوة شتيكى ئاسايية، ئةطةر هةر ئةوها ئةمريكى

شخسى بى ليثرسينةوةيان بةدوادادةكةم.ث:ئيوة ضةند ئةندازرتان هةية لةناو شارةوانى؟

و:لةوانةية)12(ئةندازيارمان هةبى.ثةكى بووة سةقةت لةكؤية هةية ثرؤذة ث:كؤمةلي كةوتووة ئايا ليذنةيةك هةية بؤبةدواضوون و ليثرسينةوة؟ بودجةى2010 هى بووةكانمان سةقةت و:ث��رؤذة ئةوثرؤذانة ة، و2008 2007 زووة ساآلنى هى نيية دوو ثرؤذةى لةوانة يةك نةكراون بةجى جى كةباش لى خؤمان سةروى اليةنى ئيمة هةرمؤتةية، سايدى ليذنةكة ليذنةشى لةسةر دورستكراوةو ئاطاداركردوتةوة، بةدواداضوون دةكات و بةردةوامة كةى طةيشتنة ئةوةى لةطةل ليثرسينةوةى بةرثرسيارة تيدا كةاليةنيكى خويندكاران سةنتةرى هةية تريشمان ثرؤذةى دةكرى، بةردةوامةكان لةثرؤذة يةكيكة ئةويش لةهةيبةسولتان ليذنةيةكى ئيستا تةواونةبووة، بةردةوامةو سالة ضةند و بؤدةكري بةدواداضوونى هةية وةزي��ران ئةنجومةنى

ئةويش لةليكؤلينةوة داية.ث:ئةندازيارانى ئيوة سةرثةرشتى دةكةن؟

و:تةبعةن، ئةندازيارةكانى ئيمة سةرثةرشتي دةكةن.ئةوانيش س���زادان هةبى شتى ئةطةر ث:وات���ا

دةطريتةوة؟بؤدةكةين كةطةيشتينة بةدواداضوونى و:ئةوثرؤذانةى ليثرسينةوةى بى هةركةسيك ئةوكاتة ئةنجامةكةى

لةطةل دةكرى.

كؤية شاريك بةس ميذوو!حازم على

بؤئةوةى ئةوةهاتووة الحضرى(دا االجتماع شارنيشينى)علم كؤمةلناسى لةزانستى بةشوينيك بوترى شار ضةند ثيوةر)معيار(يك هةية لةوانة ثيوةرى سياسي، ئابورى... يةكيكى تر لةثيوةرةكان ثيوةرى ميذوويية. ئةم ثيوةرة دةليت هةر شاريك بؤئةوةى ميذوويةكى خاوةنى و بيت كامل ميذوويةوة لةاليةنى دةبيت شار بوترى ثيي تايبةت بةخؤى بيت لةرابردوو و لةميذوودا خاوةنى ئةهميةتيك بيت و بوونى خؤى ثيوةرة كؤية شارة)بةآلم مةرج ئةم بةثيى ميذوويي هةبيت. ورةهةندى سةلماندبيت نيية هةرثيوةريك لةسةر شوينيك جيبةجي بيت ثيي بوتريت شار،ئةوةلي دةطةريين بؤبابةتيكى تر بؤئةوةى بزانين ئايا كؤية شارة يان نا؟ لةئيستادا هةركاتيك باس لةكؤية بكريت بي سي و دوو دةطةريينةوة بؤميذوو و دةليين لةكؤندا لةاليةنى فيكرى مةسعود محمدو لةشيعرو ئةدةب حاجى قادر و سامى عةودال و ئةمين ئاغاى ئةختةرو عاسى و رؤستةم حةويزى و.. لةطؤرانى و هونةر تاهير تؤفيق و مامةسيوةو سامان تاهيرو... سياسيشةوة لةاليةنى و غفورى و حةويزى كؤية تايةفةكانى و عةشيرةت لةبابةت لةخزمةتكردنى عمردةبابةو... و فوادمةعسوم د.خاليدو عبداللةو همزة و جالل مام مةالى جةنابي ئاينيشةوة لةاليةنى خوشكةفريشتةو... دلزارو دلدارو نةتةوايةتيشةوة تريش كةسايةتى ضةندين زادة... جلى مةالئةسعةدى و مةالمةعسوم ط��ةورةو لةرابردووى كؤيةدا دةوريان هةبووةو ئيستاش هةر باس دةكرين و كاريطةريان هةية، لةطةل ئةوةشدا ئيمة ضةندين كةسانى سةدةى رابردوومان هةيةو شكور بؤخوا ئيستا لةذياندا ماون و ئةوانيش بةهيزو تاقةتى خؤيان مةيدانةكةيان جينةهيشتوةو بةجؤريك لةجؤرةكان رؤليان هةية ئةمانة هى رابردوون ئةدى ئيستا!؟ ئيمة ئيستا ض دةكةين و ض ثيدةطةيةنين؟ نها ئيمة لةكؤية ضيمان هةية؟ ض بةرنامةيةكمان هةية بؤداهاتوو؟ ئيستا لةاليةنةكانى رؤشنبيرى، سياسى،ر ؤذنامةطةرى، كؤمةاليةتى، ئاينى لةض ئاستيكداين؟ ئيمة بيين ئةم قؤناغةى ئيستا بخةينة بةررووناكى)تحت ضوء( بزانين بؤضى ئةم قؤناغة واية؟ ئايا ئةوحةرةكة رؤشنبيريةى كاتى خؤى لةكؤية هةبوو ئيستا ئةوة هةية؟ لةكاتى كؤية رؤذنامةنوسانى عوسمان( رؤذنامةنووس)سةردةشت ئيدانةكردنى شةهيدكردنى ناويان لةبةياننامةكةدا جيى نةدةبؤوة كوان ئةوانة دةوريان لةثيشخستنى رؤذنامةطةرى لةكؤية، ئةوانة يان توانايان نيية يان ناويرن، طريمانةى يةكةم زياتر دروستة وةك لةوةى

دووةم.كورد تائيستاش شانازى بةمةالى طةورةوة دةكات، ئايا ئيستا ئيمة كةسى وامان هةية كةخؤى تةرخان بكات بؤخزمةت كردنى ئةوناوضةية لةرووى دينيةوة؟ خةلكى كؤية وا ناسراون لةاليةنى سياسيشةوة هةميشة ثيشةنط بوون و كاريطةريان هةبووة لةسةر بارى سياسى لةكوردستان، ئةى ئيستا؟ دةستت بطرة بةكآلوةكةت بانةيبا! كاتى خؤى لةكؤية كاروان سةرا هةبووةو خةلكى لةناوضة جياوازةكان رووى تيكردوةو مةلبةندى ئالوطؤرى شتومةكى ناوضة جياوازةكان بووةو، خةلكى لةشارانةوة دةهات بؤكؤية بؤدابين كردنى رؤذيك بؤواية؟ بروات! لةكؤية بؤكاروكاسبى دةبيت كؤية ئيستا خةلكى ثيداويستى يةكيك لةدةستةى نوسةرانى ئةم طؤظارةم بينى ثيم وت بؤئيوة زياتر طرنطى دةدةن بةميذووى كؤية؟ ووتى:دةمانةوى اليةنة شاراوةكانى كؤية زيندوو بكةينةوةو بيكةينة ئيستا هيض ميذووة ئةم بةآلم زؤرراستة، زؤرباشةو قسةكةى زؤرجوانةو ديكومينت،

خزمةتيك دةكات بةخةلكى شارةكة وةكو مةسةلة كورديةكة دةضيتة باخةلةوة؟هيوادارم بةرثرسان و رؤذنامةنووسان)كة لةذمارة نايةن(و خةلكى دلسؤز باهاوشان خول ميذوو لةبازنةى هةر داهاتوو بةئيستاو بدةن طرنطيش بةميذوو بةطرنطيدان وةربطيرين، داهاتوو بةرةو باروومان بةسة نةكةن. بةبا كؤن كاى ضيتر نةخؤنةوةو هيوادارم نوسةران و ئةوانةى قةلةمة بةبرشتةكانيان لةخزمةت كؤية خستؤتة سةر ثةراو ئةمجارةش لةسةر ئةم بابةتة هةر لة)كةكؤن( ى خؤشةويست بةباشى و بة خراث راى

[email protected] .خؤيان دةر ببرن

27تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

28

ثالر بةوينةوة

ئايا سةرى ئةو ئاوةرؤ ية ئاوا قةبات دةكرى!!!

زانكؤى كؤية ئةمانة هةمووى بي كةلكن شتى بةكةلكيان تيدا نية؟؟

ئةطةر ئةودارة بةربيتةوة ضى دةقةومى؟؟ –بةرانبةر نةخؤشخانةى شةهيد د.خاليد

كاشيةكانى مزطوتى طةورة بةرطةى ساليكيان نةطرت.

هوتيلى حاجى قادر كرايةوة؟؟

28

29تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

رزطارى فقى سليم

هةردووجةذنى بةهاتنى هةمووساليك لةسةرئاستى ثيرؤز قوربانى و رةمةزان هةريمى و بةطشتى ئيسالمى جيهانى بةتايبةتى، ك��ؤي��ةش و ك��وردس��ت��ان ئةنجام جؤراوجؤر ضاالكى و جموجؤل ووت��ارةدا كةئيمةلةم دي��ارة دةدري��ن، و داب وردودرش��ت��ى باسى نامانةوي ليردا بكةين،ضونكة ج��ةذن نةريتى ئةوةى بةلكو ئةوةدانيية، بةسةر كارمان كةوةك ئةوةية بيخةينةروو كةدةمانةوي واتا منداآلنة(، جةذنى دةطوتري)جةذن وةكو ضونكة جةذنة، دووجار بؤمنداآلن كةمال نيية ئةوةيان خةمى طةورةكان لةطةل و بكةن س��ةردان برازيننةوةو بةلكو ببنةوة، ئاشت تورة ليك كةسانى جلى تةنيا لةجةذندا منداآلن خةمى

نوي و ياريكردنة. هةمووشمان ئةوراستية و لةشارةكان سالة كةدةيان دةزانين منداآلن يارى شارؤضكةش هةنديك بةآلم دي��وة، بةخؤوة ثيشكةوتنيان ميذووييدا، ثرلةسةروةرى لةكؤيةى لةضاوةروانى منداآلن جةذنة دةيان ئةوا ئةوةدان كةوةك شوينانى تر جةذنةكانيان بةشيوةيةكى بةسةرببةن لةياريطايةكدا كؤية بؤمنداآلنى ئةوة بةآلم مؤديرنانة، بؤتة خةونى مةحال؟؟!! ضونكة ئةمساليش كؤن سةردةمةكانى وةك كؤية منداآلنى كةر لةسةرثشتى رةمةزانيان جةذنى رووى نةبوو شياء شوينيكى بةريكردء دةبي بثرسين؟؟ ليرةدا هةقة تيبكةن، باجى دةوروبةرةكةى ئةوشارةو منداآلنى دةروات، سال و ديت بدةن؟كةسال ضي كةضى منداآلنى ئةوشارة هةروةكو جاران و سةردةمانى زوو نةك لةرؤذة ئاساييةكان

بةلكو لةرؤذانى جةذنيشدا لةنيو تةثوتؤزى كاتةكانيان كةر لةسةرثشتى كؤآلنانء هةمووثيوةرو ئةطةر بةسةرببةن؟؟؟؟!!!!. واتايةكى هيض ليكبدةينةوةو اليةنةكان ئةوسنوورة كةمنداآلنى ناببينين طونجاو لةسةرثشتى كةري خؤشيةكانى جةذنيان لة)ثاريزطارى روو بؤية ببةنةسةر. شارةوانى كؤيةو قايمقاميةتى هةوليرو ئاية دةليين و طةشتوطوزار(دةكةين و ناحيةكانى كؤيةو شارى جةذنيتر ضةند ياريطاى منداآلن دةبي؟ هةربةهةمان بي سةرمايةدارانى ي��داو لةخوا شيوةش كؤييةكان و بةطشتى ك��وردس��ت��ان بةتايبةتى دةثرسين ئةري ناكري ئيوةش سةربارى ئةوةى هيض طومانمان نية لةوةى سوودمةند وا ثرؤذةيةكى لةئةنجامدانى دلخؤشى و بؤئةمةكدارى ئةطةر دةبن، بيرلةجيبةجيكردنى بي منداآلنيش ئةوةشمان بكةنةوة؟ مناآلن ياريطاى هينانى ثيك ل��ةدواى لةيادنةضيت، حكومةتى هةريم و دوو ئيدارةو بةمليونةها بودجة ش��ارةو ئةم هاتة دينار دؤالرو منداآلن ياريطاى و ث��ارك بؤضةندين بةشيوةيةكى نادروست خةرجكرا، كةضى كورد طوتةنى) ئاو بهينةو دةست بشؤ(، بى ئةوةى كةس ثييان بليت لة)ثشتى ضاوتان برؤية (، ئاخؤ تاكةى هةر خةرج بكريتء هيض ديار نةبيت ببيتة ثيشة!! ئاغا، شيخ، خانمان،..., منداآلنيان ناهيننة ئةو شوينة بن، كةر سةرثشتى س��وارى بؤئةوةى لةوانةشة الى منداآلنيان ئةوشوينة بةباش خؤياندا منداآلنى ولةئاست نةبةن ناو رؤذى لةيةكةم ئةوان ضونكة نةيبينن، ماشين سوارى ئاسايي ب زؤر جةذندا، دةبن بؤشارى قةآلومنارةء دهؤكا رةنطين، بؤفاميلى فانء مازى مؤل، هةروةها شارى يارى سليمانىء ضةندين شوينى تر. طةر زؤر ماوةيةكى بكةين لةخؤشمان ثرسيار سليمانى لةحكومةتى ثاريزطابوو كؤية كةضى سةرير لةوةداية لةوكاتيش منداآلن و منداآلنى شةهيدوئةنفال و...هةرهيض...؟ لةدواى زياتر لةثانزة )19( سال، حكومةتى هيشتين بؤجى ئةوةى ئاسارى كؤيةش

)كؤية نةشارة و نةطوندة؟؟!!(.

منداالنى كؤية ئةم جةذنةشيان لةسةرثشتى كةر بةريكرد!!؟؟

منداآلني كؤية لةسةر ثشيت كةر جةذن دةكةن

30

ئةسيرى 1962-1895

ئةسيرى ناوى سةيد عةبدول خالق كورى سةيد حوسينى كورى سةيد عةبدى كورى سةيد قةرةنى كةركوكية!لةشارى كةركوك سالي 1895 سالى لة و دانيشتووة باوكى لةشوينى 1919 بووة،لةسالى دايك لة 1935بووة بة نوسةرى يةكةم لة دادطاى شةرعى كةركوك دامةزراوةو

سالى 1958 خانةنشين كراوة، سالى 1962 كؤضى دوايى كردووة .ئةسيرى زؤر طةراوة سالى 1913 طةشتيكى بة نيو شارانى كوردستان، سليمانى –بانة –سةقز –سنة –كرماشان و هةمةدان( لة هةذدة سالى بانة و سةقز و ضؤتة فةقى يايةتى لة هةورامان و هةلةبجة و جوانرؤو سنة خويندوويةتى لةثاشان طةراوةتةوة كةركوك لة خزمةت مةال عةلى مةاليةتى خويندووة،مؤلةتى ريازياتى و بةالغةت ئةفةندى حيكمةت و نيشتمانى فيرة لةوى بةيروت، و ئةستةمبول دةضيتة وةرطرتووة، كوردايةتى بووة،لةوى راى دةطؤريت شيعرةكانى دلدارى دةسوتينى و شيعرى نيشتمانى و كوردايةتى دادةنى، طرىشيعرة نيشتمانى يةكانى باسى ثةروةرة، نيشتمان فةندى نةجمةدينة براى هةرضةند ديارة، بووة لةبير كؤيةى بةتايبةتى كردووة كوردستانى شارةكانى سنوورو ضونكة لة شيعرةكانى رةنط دةداتةوة، تةنانةت بؤ مةالى طةورةى كؤية

طووتوويةتى لة رؤذى كؤضى دوايى كردنيدا :

دةر وةك�����و ش��ي��خ��ى غ����ةزال����ى- ى خ��س��ت��ة دي���ن���ت ف��ةل��س��ةف��ةى ف��ي��ك��رى س���وق���رات���ت ل���ة زي���ه���ن���ة، ع���ةق���ل���ى ل��وق��م��ان��ت ل��ةس��ةر ه���ةرض���ةن���ى م���ةدح���ى ج���ةن���اب���ت ك���ا )ئ���ةس���ي���رى( ه����ةر ك��ةم��ة ب�����ؤ ج�����ةل�����ي�����زادة دةب���������ى ه����ةل����ب����ةس����ت����رى ت����اق����ى زةف������ةر

دةربارةى حاجى قادرى كؤيى طووتوويةتى :ل���ة م��ي��ل��ل��ةت زي����اد دةب����ى ب�����ةدةم ش��اع��ي��ر ئ����ةى ئ��ةس��ي��رى دةم ح������اج������ى ق�������������ادرى ك������ؤي������ى وةل�����������ى س������ةرك������ردةي������ة

لة شيعريكى سةردةمى رابردوومان دةبيذى :س��ل��ي��م��ان��ى و ك����ةرك����وك و ك���رم���ان���ش���اه و س����اب����اخ س���ن���ةو س���ةي���وان���ى ش�����اه و ب���ن���او و س�����ةردةش�����ت و الج������ان و ش���ن���ؤ ث����ردى و ش����ةق����اوةو ك���ؤي���ى و ئ���ةرب���ي���ل ل����ةط����ةل س��ةالح��ي��ي��ة ش���ةه���ر ب�������ازار، ئ���ةل���ةب���ج���ةو ض���ةم���ض���ةم���ال و ئ��ةه��ل��ى ب��ازي��ان��ى

ئةسيرى نةمر نةك هةر بؤ حاجى قادرى كؤيى و مةالى طةورةو ناوى كؤيةى هيناوة بةلكو لة شيعريكى تايبةت بة كؤية طووتوويةتى:

كؤيةئ�����ةم����ة ضشتي�ك��������ة دي���������ارة ك��������ةل��������ة ئ�����اسم������ان )ك����ؤي�����ى (

م���ةن���زل دةب����ات����ة ري���ط����ة ب�������ةو و ب����ى ط���وم )ك��������ةس( ه�����ةي����ة

)ك����������ؤيى( ع����ي���راق���ي���ش ك����وردى م������ةم���ل���ةك���ةت���ى و زةوى ل���ة

دل ب��������اوةرى دي���ن ري����طةي�����ى ط����وم����ى ب����ة ئ���ةب���ةخ���ش���ى ئ����ةم

ي�����ةزدان�����ى ح��������ةق�����ى ب���ةدةس�������ت��وورى زان����اي�������ى ط�����وف���ت�������ى

ت���ي����روان���ي��ن�����ى ب����ة ووردى ل������ة ري��������ى س��������وب����������ح����������ان������������ى

ه�����������ةرض�����ةن�����ى الوى ه���ةي���ة ط�����ش���ت���ى ل����ةط��ةل ي���ةك��دى ت����ةبا

ك��������ارا ه����ةم ه���ون��ةري����ش و ك����ردة ل����ة و ئ���وس���ت�����اد و ل���ةف����ةن

ئ����ةبا ب������ةئ����ةن��جام��ى ط������ةوران�����ى ك�����ةس�����ى ب����ة ض����ي��ك�����ا دةس

ك������ردةي���ى ط���ش���ت����ى ل���ةس����������ةر ث����رس و ب����ةل����������ي����ن و ئ����������ارا

ش���������اد و رؤش�����ن ض���او و خ����ؤش���ى دل ل���ة ط����ش��ت���ى ل����ةم�������ةوة

ن���ي����ي����ة ل�����ةو ج���ي���ط����ةي����ة دل����ت����ةن���ط����ى ل����ة خ�����������������ؤراك و زاد

ث����يويس������ت ئ�����ةوةن��دةي روون�����������ى( )م��������ةذط ك��������ارى ك������ردةو

ن�������ةث����تر ت����ر ل����ةم�����ةب������ةس�������ت و، ن����ةك��������و ك���ةم���تر ل���ة ب���ةج���ى

ه����ةل�ة ن������اب��ى ل�����ةك����ةس���ى ض����ي���رةي���ى ب���ةد خ���واه���ي���ى ب��يس����ت

ل����ةه����ةم���وو س���ةخت����ى و ت����ةن����ط���اوة ئ�������ةك��������ا ري��ط����ة ب���������ةدى

ئ�����������������������ةم�����������������������������������ة ئ��������������ي�����������ك��������س��������������������������������������������������ي��ر

ك��������������������������وردان�����������������������ة ط��������������������������ةل��ى ذي�����������ن��������������ى زةرى ى

ئ����ةس���ةلى ري����كو دروس���ت�������ك�������ردن����������ى ئ��������ةم ن�����ي����ش���ت��م��ان��������ة

ئ���������اوةدان��������ى دوا رؤذ و زي����������ل���ةي������������ى ئ��������������������ةم ش������������������ارة

و و ض�������ؤم ت����ا وةك������و س�������ةر زى ئ��������ةب���ى و ط����ةورة ئ����ةت����ةن�����ى

ب�������ةخ����ري�������دو ض����ةن����دن و ك������رد و ك�����������ؤل����������ي������نى ث�������������������ارة

)ل����ؤن���دري���ؤم( ش��������ارةك�����ةش���ى و ) )تاي��م���س دةب����ي������تة زي�����������ى

ع��ي����������راق ك��وردى م���ةم��لةك��ةت���ى ناوي��كى ج�������يط���ةى ض���ون���كة

ت�����������اق كي�������سرا وةه�����ا ج����ي�����ييك����ى ل���ة ن����ةي������كردووة ض����ب���وو

ك������������ؤيى )ئ����ةس�����يرى( ج����ؤرة ب���ةم خ������ؤش������ةويستي�����ت ض����يي���ة

ئ�����������ةس�����������������ةل��ى ض�����������������������ي��������������������������ب��ى ط��������������������������رف��������������������������ت��ارة

دل��������������������������������ت ب�����������������������������������ةو ج�����������������������ي�����������������ي��������������������������ة

ب�����ةل�ى ئ�����ةو ج������يط�����ةي������ة الن������ةى ف�����ةن��������ن و عي��������لم�ة ب���ؤي�����ى

ب�������ةن�����دي�������ية دل ض�������ون����������كو )زان������ست�������يى( ك�������ؤن�����ى ليي��������ة

ب��������ووة )زان�����ست��������ى( و )ف����ةن���ن( ب���ةف�����ةرى خ������ان�����ةدان��������ان�����ى

ض����������ةن��د ه������ةزار ع�������الي��������م و م������اه������ير ئةل������ةوى ث�����يطةيي�������وة

طولة شيعر لة طولدانى كؤيةكؤسار كؤيي

31تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

عبدالحميد رسول كبابضىشارةزاى كارطيرى-زانكؤى كؤية

بةشى دووةم و كؤتايىذمارةى)9(ى طؤظارى كةكؤن بةسوثاسةوة ناونيشانةى سةرةوةى ثةسندكرد وةك ئةو سةروتار كةبةشيوةيةكى زانستى ء بةكورتى كةريطرن كرا تةطةرانة ء كؤسث لةو باس كؤية، شارى طةشةكردنى لةثيشكةوتنء لةدواكةءتنء سةرةكينة هؤكارى بةلكو

شيواندنى ديمةنى شارةكة.ئاراستةى دةتوانين هةية ثرسياريك سةرجةم دانيشتوانى كؤيةى بكةين بةهةموو هاووآلتى ئيمةى ئايا ثيكهاتةكانيةوة: بةليثسراوانى حكومى ء ناحكوميةوة ئةركى وةكو ك��ردووة بةجآ جآ شانمان سةر

ثيويست..؟؟ دةولةمةند وةآلمةكةمان ب��ؤئ��ةوةى برطةكانى بةهةموو ضاو ثيوستة بكةين شارى كؤية بةبازارو شةقامء كؤآلنء شوينة طةشتياريةكان دابخشينين ئةوكات ثيوستة

بليين:1-كؤيةو كةرتى تايبةت:

ئةوانةى شارةزاييان هةية لةبوارى ئابورى لةكةرتة تايبةت كةكةرتى دةزان��ن باش ء طشتى كةرتى بةشانى شان طرنطةكانة رؤليكى تايبةت كةرتى تيكةآلو. كةرتى كردنى طةشة لةثيشكةوتنء هةية طرنطى تةواوى هةلومةرجى ئةطةر هةرووآلتيك بؤثرؤذةء زةوى ثيدانى وةك بؤبرةخسآ ثيشينة بةشيوةى تةواو دارايى يارمةتى شارةكةش ثارةو خاوةن دا لةكؤتايى كة

سوودمةند دةبن. بكةين ئةمرؤ كؤيةى ئةطةربةراوردى لةطةأل ثيش زياتر لةشةست ساأل، لةشارى خانى سآ لةطةأل هةبووة ئوتيل كؤية بيانى خةلكى دةي��ان كةشةوانة ط��ةورة بازرطانيان ئةوانةى بةتايبةتى دةمانةوة ء رؤذه��ةآلت كوردستانى لةنيوان دةكرد ثاريزطاكانى عيراق بؤ طؤرينةوةى شتومةك بةرهةمى ناردنى عيراقء ئيرانء لةنيوان ثيستةو وةك ووآلت بؤدةرةوةى ناوخؤيى مازوو كةتيرةء ريخةلؤك ءماآلت ء ضةندين كاآلى تر كةلةشارى كؤية ئةوكات هةبووة، وة هينانى كةلءثةلى ثيويست بؤشارةكانى ريطاى كؤية شارى بةكورتى كوردستان، ئيرانء كوردستانى لةنيوان بووة سةرةكى

عيراق.بيانى ه��ةرك��ةس��ي��ك��ى ئ��ةم��رؤك��ة كؤية لةشارى ئةطةر يابابليين)بيطانة( ناسياويكى نةبي شةو ناتوانآ لةبةر بآ جيطايى خاليكى بؤكؤية ئةمةش بمينيتةوة لةكؤية ئوتيلى يةك تةنها ئاوا كةشاريكى الوازة ناتوانين ئايا بليم دةمةوآ ليرةدا نيية، لى هةولبدةين حكومى ليثسراوانى لةريطاى كؤيى ثارةدارانى ضةند لةطةأل كؤبوونةوة بكةين نةك هةر ئةوانةى ئيستاكة لة كؤيةنة لةثاريزطاكانى دارةكانمان لةثارة زؤر بةلكو كوردستان ثرؤذةى باشيان هةية، لة هةمان كات دةبآ بزانين كة خاوةن ثارةش مةترسى تايبةتيةى كارة لةو كةزةرةرمةندبآ هةية بؤ وايان بوارى ثيويستة بؤية كةدةيكات خالى وة زةرةرنةبن كةتوشى برةخسينين هاندان بدؤزينةوة وةضيتر ثابةنديان نةكةين بةليننامةو)مساطحة(و ساليك بةضةند

هةندآ مةرجى تر.2- شيواندنى سيماى شارى كؤية بةهؤى

كارى بآ ثالن:من كة كؤيةم سةيرى من كةن قةسرو باغء مةنزةرةم ثةركةم دةط��رى بيشكة ببينى من لوبنان بيتء مامؤستا بيت لي خ��وات رةحمةتى مةالعاسى ثيش زياتر لة)60(ساأل وا وةسفى بةثيستى ثر كةبةراستى كردووة كؤيةت باغاتى و باغ كةرةزو بووة ئةوكات كؤيةى كارة بةهؤى نةبووبوون شيواندن توشى شوينة ئةم كةهةموو كؤية ثالنةكانى بآ بةناونيشانى دابةشكران طةشتياريانة رةزو كوا بثرسين بؤية هةر جؤراوجؤر، زريبارو ءدةوروب��ةرى حةمامؤك باغةكانى رةزى كانى سؤركوساغةو كانيلةو طةرموكو كةدريذدةبووةوة ئؤمةرخوضان كؤنةثردو نزيكةى بةدريذاي مزطةوتؤرة تانزيك تةثةكانى ط��ردو ك��وا كيلؤمةتر، ض��وار كةشوينةوارى داب��وو كؤيةيان دةورى طردى وةك لةبةهاردا بوون طةشتياران كانى باويان، طردى مستةفا، شيخ قازى، جرديسء مام طردى تاتوكان، بسكان، قةآل بةناوبانطء قشلةى طردى غةيبةتان، ميذووييةكةى، ئةم طردانةى باسمان كردن لةرؤذانى بوون ستراتيذى كةشوينةكانيان رذيم داطيركرابوو بةمةبةستى دروستكردنى رةباية بةآلم دةمانزانى كة ئةم رةبايانة كاتينة ئةو ئايا هةلدةوةشيتةوة، دادآ رؤذي��ك كؤشك و تةالرانةى كة لةسةر هةرطرديك

سيماى هةتاهةتاية كةتا دروستكراوة شارةكةى شيواند كآ ليى بةرثرسيارة؟؟

3- رؤشنبيرى جةماوةرء خؤشة ويستى بؤ خاك:

هةلسوكةوتى ء ج��وان رةوش��ت��ى لةهةر شاريك هةر خاوينى ريكوثيكء ئاستى بةرزى رةنطدانةوةو بي ووآلتيك لةهةمان هاوآلتيةكةيةتى رؤشنبيرى رادةى بؤزانينى ثيوةرة باشترين كاتدا نيشتمانةكةيان. بؤخاكى خؤشةويستيان لةهةر شاريك بةهةر تيثةربوونت كاتي مايةوة ماوةيةك ء دونيابي ووآلتيكى لةكاتى بيت هةرهؤيةك يا وةك طةشتيار هةلسء ياسةيركردنى مامةلةكردنت جادةوبازاروكؤآلنةكانء سةيرى يا كةوتيان شوينة ةشتياريةكانى بكةى هةست دةكةيت ضةندة هاوآلتيانى خؤشةويستى كةريذةى

بؤخاكةكةيان و ووآلتةكةيان.دةطرينء رةخنة هةموومان ئيمة دةكةين حكومةت تةرخةمى لةكةم باس بةرامبةر خزمةت طوزاريةكانى كة ثةيوةندى ئةوة كاتى ئيستا رؤذانةوة ذيانى بة هةية بكةين:ئايا لةخؤمان ثرسياريك هاتووة ئيمةى هاووآلتى كةم تةرخةم نين بةرامبةر

كؤية؟؟بؤ وةآلم دانةوة كةميك ئاور لةخؤشمان باسى هةية نموونة كةدةيان بدةينةوة بةديار خؤمان كةموكورى و ليوةبكةين طؤشت بةقالء لةدوكاندارو كام بخةين، كؤتايى دواى سةوزةوميوةفرؤش فرؤشء بةثاكء بايةخ ئيواران كارةكانيان هاتنى خؤيان دةوروثشتى دوكانةكانيانء خاوينى سةر نادةنة فرى ثيسايى زبألء و دةدةن شتة بةو هةست هةمووشمان شؤستةكان دةكةين كام لة ئيمة لةطةشتةكانى رؤذانى بةهار هانى مندالةكان مانداوة كة ثاش ماوةى خواردن فرى نةدةنء شوينة طةشتياريةكة ثاكى بردية بةسةر لى رؤذيكمان كة بكةينةوة كام لة ئيمة لةكاتى سةفةركردن بة ريطاكانى دةرةوة قوتوى ساردةمةنى ء بيرةى بة ئؤتؤمبيلةكةى نةكةوتووة بةهؤى فريدانى لةاليةن ئؤتؤمبيلى ثيشترى كام لةئيمة رؤذانة دةيان سةرثيضى نابينين. لةطةأل ئةوهةموو هةركؤيةية كؤية طازةندة غةدروطلةييء هةردةمينى ضونكة شارةكةى)ئةى رةقيب(

ة ئيمةش وةك)هاووآلتيان( باضيتر غةدرى لى نةكةين.

ضؤن غةدرى كؤية ضارةسةر دةكرآ...!؟

31تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

32

دةستى كةلةسالى1946ةوة ثالةوان ابراهيم داوةتة وةرزش كردن و لةدةيان ثالةوانيةتيدا نازناوى كردوةو بةشدارى كؤيةك وةكو ثالةوانى وةرطرتووةو خزمةتيكى زؤرى لةم بووة كةس يةكةم تةنانةت كردوة بوارةدا كردؤتةوةو لةكؤية ئاسنى وةرزشى يانةى كةس بةضةندين راهينانى ب��وارةدا لةم ضوونةتة هةنديكيان كةلةدوايدا كردوة ثالةوانيةتيةكانى دوونيا، هةرضةندة ئةوزياتر لة60سال لةم بوارةدا خزمةتى كردوة بةآلم بةم نيةو ريزلينانيكى هيض تاكوئيستا ناوةشةوة زةويشى ثينةدراوة، بةو مةبةستةى خؤى وةرزش���ى ذيانى باسى ئ��ةو كة طفتوطؤيةكمان كردو سةردانمان بكات نةخؤشةو ئيستا ئةو هةرضةندة لةطةلكرد، زؤربةى كارةكانى خؤى لةياد نةماوةو بةهؤى ئةوةى كةخويندةواريشى نةبووة لةرابردوودا ضاالكيةكانى خؤى نةنووسيوةتةوة بؤية لةضاو ثيكةتنةكةماندا رةضاوى ئةو خاآلنةمان كرد بةآلم لةبةر زؤرى خزمةتكردنى لةم بوارةدا ضاوثيكةوتنةمان ئةم كةكؤن بؤطؤظارى

لةطةل سازدا. ث:خؤت بناسينة؟

شيرين(ة،هةتا محمد و:ناوم)ابراهيم ، نامناسيت كةس ثالةوان ابراهيم نةليى

لةسالى1932 لةدايك بوويمة.ث:ضويتة قوتابخانة؟

و:بةلى يةك و دووى سةرةتايم خويند، خارم كةموختاربوو منى بردو لة قوتابخانةى ئوال منى قةيدكرد، ئةمن لةطةل مام جةالل نافيزاغا و فتاح عبدلخالق عبدوآلو على و ئةمانةبوون مامؤستاكانيشمان ، دةمخويند هاشمةفةندى و م��ةالى كاك معروفى ومجيد نورةدين و محمدةفةندى كةخةلكى بةنةجمةوة ب��وو زاب��ت ب��وو فةلةستين بايى خويندنةكةم بةآلم مةكتةب، دةهاتة بؤية ببم خويندةوارى فيرى نةبوو ئةوةى

خويندةواريم نيية.ث:ض���ؤن و ك��ةى ئ����ارةزووت ض��ووة

وةرزشكردن؟لةكؤية جولةكةكان كة و:سالى1946بوو حةزم جولةكةكانةوة لةريطةى من بوون ضووة ريازةى ، جولةكةكان ريازةيان دةكرد

ئةوشتانة و ئاسن كاتة ئةو كةرموكى لة يان كرد دةمان دار بةبةردو بةلكو نةبوو بوومة كاتيكيش دةك��رد، زؤرةبانيمان عةسكةر لةكةركوكى لةسالى1952 لةويش و وةرزشكردن لةسةر هةربةردةوامبووم دةستم بةريازةى ئاسنى كرد ئةوى كةلو ثةلو ئةشياى ليبوو، سابير حةنا هةبوو عةريف بوو ئةويش ريازةى دةكرد، هةر خةريك بووين لةبةينى ئيدى كةس بووينة15-10 هةتا خؤمان سيباق و مصارةعةمان دةكرد جارو دةكرد، عةرزمان مةنسولةكان بؤئامرو بار عارز لةمةيدان راب��ع ليوا لة رؤذةكيان بوو لةوى عارف صديق ئةركان رةئيس عةرزيكمان كرد ئةمن يةكةم و سابيرحناش كردة ئةمنى ئةركان بوو،رةئيس دووةم طوتيشى دامى خةتةكى و ئةوةل جوندى جوندى بكةنة وى لةدواى دةكةسان هةتا لةعةسكةرى وى، لةبةرخاترى ئ��ةوةل خةلكى كؤيةشم لةطةل بوو وةكو واحيدى احمدثؤتينى. فاتيحى و زريانى اسماعيل لةدواى عةسكةريش ضوومة مةدةنى لةنادى بووم، وةرزشكردن هةرخةريكى فةيصةلى جارةكيان لةسينةمايةكى سيباقيكى طةورة

كرا لةئةحمةد ئاغاىبوو ئةمن يةكةم بووم.ث:ب����ةض ن��اوي��ك ب���ةش���دارى ئ��ةم

ثالةوانيةتيانةت دةكرد؟ ، دةكرد بةشداريم كؤية و:هةربةناوى

ئيبراهيم كؤيى ناسرابوو لةهةموو شوينيك.ث:دواى كةركوك ضوويتة كوى؟

و:هاتمة هةوليرى لةنادى بروسك دةستم بةتةمرين كرد، ضةند هاورييةكم لةطةل بوو كاك مشيربةزازو و فةرهادقةساب وةكو فاروق و تؤفيق خةليفة هاشيم قورشيدو ضةخماخسازوضةند كةسيكى تر،لةيادمة لةو شوينةى ئيستا كرايتة مةلعةب ثالةوانيةتى لةسةر بووم سييةم ئةمن هةبوو، عيراق هةبوو سينةمةيةك تر وةجاريكى عيراق، لةالى سولتان مزةفةرى لةوى سيباقيكى تر

هةبوو ئةمن يةكةمم هينا.ث:بؤثالةوانيةتى قةد ضوويتة بةغدا؟

بةغدايى ضوويمة بؤتةمرين و:تةنها لةنادى مةهداوى و نادى ئؤلةمثى تةمرينم

كردية.كةتؤبةرزت قورسايى ث:زؤرت��ري��ن

كردؤتةوة ضةندة؟دةك��رد،)112,5( مةتر و:)180(كيلؤم زةخت دةكرد،)95(كيلؤشم خةتف دةكرد.

ثالةوانت لةقةبى ضةند ث:س��ال��ى وةرطرت؟

ثالةوانم لةقةبى و:لةسالى1954بوو بووم. يةكةم ثالةوانةتيةك لة كة وةرطرت هةموو روان��دزو ق��ةآلدزو لةرانيةو ئةمن ئةمن هةممو كردية ري��ازةم ئةوشوينانة

دةناسن. كةس بوو ضؤن تؤ ث:وةرزشكردنى

هاوكارى دةكردى؟بؤية ثيربووبوو بابم منداربووم و:كة دةسم بةكارو كاسبى كرد لةضلةكان لؤرى بارهةلطرم ثيبوو دةضوومة بةغداو بةسرايى هاتووضؤى ثيية قةمةرةم لةثةنجاكانيشةوة دةكرد،لةهةر هةوليرم و ك كةركو تةمرينم ئةمن هةبا ن��ادى جيطايةكى دةضووم ئةمن هةبا سيباقيك يان دةكرد زؤر دةهاتن لةطةلم هةممو سةياقةكان تةشجيعيان دةكردم، ئةمن لة1957 ذيانى هاوسةريم ثيك هينا 16مندالم بوو شةشيان مردن ئيستا 6كورو 4كضم ماية لةبةر ئةوةى خةريكى كةسابةت و ذيان بووم نةمدةتوانى بةردةوامبم لةسةر ريازةكةى جارى واهةبوو لةتةمرين وازم دووساآلن دةمكرد سالةك دةست نةبوو كةس ئةمن بؤية دةهينا لةثشتى بدات خويندةواريشم نةبوو زؤربةى

ابراهيم ثالةوان: ئةو حكومةتة ئاطاى لةثياوان نيية..هةتا ئيستا هيض ريزلينانيك و موضةيةكم نيية

ئيرباهيم ثالةوان

32

33تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

ئةوشتانةى دةمكرد خؤنةنوسرايتةوة ئيستا زؤربةى شتةكانم لةبيرضوويتةوة، لة كةكوكى ئةوانةى لةطةلم بوون لةنادى هةموو توركمان كوردم هةنديك لةهةوليرى بةآلم بوون، لةطةل بوو،وةكو جعفرخورشيدو بةكرتاهير، بووة ثيدةكرد تةمرينم ئةمن بةكرتاهير

ثالةوانى ئاسيا كؤيش بوو.ث:سالى ضةند يانةت لةكؤية كردةوة؟

باواجى لةقوتابخانةى بوو و:سالى1968 كؤن، ضةند كةسيك بوون دةهاتن ريازةيان و فةندى تايةرة س��االرى وةك��و دةك��رد كةدواتر مةنصور ئةكرةم كارةباو مةجيدى بووة ياريزانيكى باش وكاك اسماعيل باوكى ئةمن تاهيريش بكر و سةرداراسماعيلى

تةمرينم ثى دةكرد.ث:كةلوثةلةكانت لةكوى هينا؟

لة ئةوكةلوثةالنةم ئةمن و:ثيشتر لةكؤيةش بوو ك��ري بؤخؤم كةركوكى

تةمرينم بةخةلكى ثيدةكرد.ث:لةكؤية هيض ضاالكيةكتان نواند؟

عةرزيكمان قشرةى لة و:لةسالى1968 ياريزانيك ي��ش س��ال��ى1971 ك��ردو كؤية سينةماى لة لةكةركوكيوةهاتبوو كرد عةرزيكمان كؤن بةلةديةى طةراجى رؤذيك بؤ ذنان و رؤذيكيش بؤثياوان هةموو دةهاتنة بليتى بة لةويبوون كؤية خةلكى

ذوورةوة بةلةدية ثارةكةى هةموو خوارد.هةية؟ وةرزشةوانانت ريزلينانى ث:ئايا

حكومةت هيضى بؤتؤكردوة؟موضةيةكم هيض تاكوئيستا و:م��ن لةهةرةوةزى وةرنةطرتووة، زةويشم نيية،

نيشتةجيكردنيش زةويان نةدامى،من ثيشتر لةهةرةوةزى كؤية ئةندام بووم كةهةرةوةزى لةوى هةولير بردة هةويةكةم ضوةهةولير دةلين ثيم لةكؤية كراية حجز هةويةكةم ئةتو عايدى هةوليريى، دةربارةى ريزلينانيش لةمةلبةندى كؤية بةر لةهةلبذاردن بانطيان نةورؤزيش و دامى ريزلينانةكيان كردم

ثةيمانطاى وةرزشى ريزلينانيكيان دامى.ث:ضى بةو حكومةتةى دةليى؟

كة دةليم هةرئةوةندةى ثيبليم، و:ضى ئةوحكومةتة ئاطاى لةثياوان نيية. ث:يانةى كؤية ضيان بؤكردى؟

مةجيدى ك��اك الى ض��ووم��ة و: بدةنى، زةويم بؤئةوةى داية عةريزةيةكم ناردميانة الى قايمقامى ئةوة سالى 2008بوو

قايمقام طوتى يةكسةر زةوى بدةنى ضونكة عةريزةكةم كؤيةبووة، وةرزشةوانى يةكةم ضوومة ضةندجاريك دواتر شارةوانى، بردة اليان ثيم طوتن زةويةكةى من ضى بةسةر يانةى كؤية ثيى طوتم هات، كاك سوثاى عةريزةكةت لةشارةوانى كؤية ئاراس خستية ناو تةنةكةى زبرى، ئيستا بةرثرسةكانى نادى

كؤية كةدةمبينن روويان لةوالى دةكةن.ث:وةررزش ضى بؤتؤكردوة؟

بؤمن ناوناوبانطةى تةنها و:وةرزش وةهيض ثالةوان( )ئيبراهيم ثةيداكردوة وةرنةطرتية، ل��ةوةرزش ماديم سوديكى هاوريكانم ئةوانةى من تةمرينم ثيدةكردن بةآلم تاهير، بةكر بؤنموونة طةران دونيا

وةرزش هيضى بؤمن نةكرد.

كاتى سةربازى،1953راهينةرى يانةى كؤية، قوتاخبانةى باواجى كؤن، شةستةكان

يانةي بروسك، هةولري 1966 ثينجةم كةس ابراهيم ثالةوانة،لةم ثالةوانيةتيةدا يةكةمى بةدةست هيناوة لةعرياق

ئيرباهيم ثالةوان سينةماى سةيفى كؤية،محامى مجورى،1970

33تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

34

ويسطة سةرةكيةكانى ذيانى كاكةمةم بؤتانى

قةآلتى لةطةرةكى 1937/1/10*سياسى شارى)كؤية(لةخيزانيكى كوردايةتى لةسةر باوكى بووة، لةدايك دوورخ��راوةت��ةوة بؤطوندى)هةرتةل(

لةسالى)1948( كؤضى دوايي كردووة.خالوانى *لةتةمةنى)دة(ساليةوة سةرةتايى خويندنى كردووة، بةخيويان و و)سليمانى( و)كؤية( لة)هةرتةل( و ل��ة)ك��ةرك��ووك( سانةوى خويندنى خويندنى )زانكؤ( لة)بةغداد( تةواوكردووة.

سةركردةيةكى ساليك *)دوان��زدة( )دة( بووة، كوردستان قوتابيانى يةكيتى ديموكراتى ثارتى ئةندامى ساليكيش لقيش ئةندامى تاثلةى بووة كوردستان ضووة، لةكةرت بوونى ثارتى سالى )1964( كورديكى وةك هيناوة، لةثارتايةتى وازى بزوتنةوةى لةخزمةتى ئازاد و سةربةخؤ زؤربةى بووة، كوردستاندا رزطاريخوازى لةبةرذةوةندى ئةدةبييةكانيشى بةرهةمة كوردايةتى و خةباتى ضينة ضةوساوةكاندا

بووة. )1957( لةسالى ضيرؤكى *يةكةم رةخنةطر هةندي راى بة بآلوكردؤتةوة.

سيمايةكى نويى ثيوة ديار بووة.عيراقى لةسوثاى نيويك و *س��ال جاريش دوو ب��ووة، ي��ةدةط ئةفسةرى شؤرشطيرى لةشكرى ثيشمةرطةى بؤتة -1974( و ك��وردس��ت��ان)1966-1964(

.)1975بةيارمةتى )1968(ةوة سالى *لة خةريكى بةغدا، كوردى ئةديبى هةندي بووة. ئةدةبى ريكخراويكى دروستكردنى رةسمى شيوةى بة ل��ة)1970/2/10( تا

يةكيتى نووسةرانى كوردى دامةزراند.*لةتةك ضوار ئةديبى الوي تر بانطةوازى )روانطة( يان بآلوكردةوة. كةوةك ريبازيكى

نويى ئةدةبى كوردى سةير دةكريت.سى لةطةل)30( سالى)1971(دا *لة ثةرست كؤنة بيروباورى دذى ئةديبيك، سةربةستى ثشطيرى وةستان ضةوت و قةلةمة )ئةى بانطةوازى كرد. ئافرةتيان بآلوكردةوة يان ) يةكطرن نةترسةكان

ئةديبي ثينج هةر س��ةرى خةريكبوو روانطةى تيبضيت.

*دواي����ي ن��وض��دان��ى ب��زوت��ن��ةوةى سالى)1975( كوردستانى رزطاريخوزارى

بآلوكراوةكانى ل��ةدةزط��او ط��ةراي��ةوة عيراق عةرةبى حكومةتى راطةياندنى تيدا ئةدةبى بةرهةمى كةوتةوةو دوور

بآلونةكردةوة.*دذى ثالنى هةلوةشاندنةوةى يةكيتى

ئةندامى نةبووة وةستا. كورد نووسةرانى يةكيتى ئةديب و نووسةرانى عيراقيش.

*)بيست( ساليك لة بةريوةبةرايةتيةكانى بووة، كشتوكال( دارستان)ئةندازيارى بضيتة بكاو بؤهينا)تةتةوع( زؤريان كة كرد خانةنشين خؤى ميللى( ناو)سوثاى

خةريكى كار و كاسبى بوو.بؤماوةى ) 2000 تا) وة *لة)1993( )حةوت( سال بووة )راويذكارى رووناكبيرى( لة وةزارةتى رؤشنبيرى حكومةتى هةريمى

كوردستان.)سويد( ى وة حكومةتى *لة)2000(ة

ئيقامةى ثيداوة.كوردو نووسةرانى يةكيتى *سةرؤكى

ئةندامى يةكيتى ئةديبانى سويدةضيرؤكنووسينى *س��ةرةت��اي��ى ب��ةرةو ريبازى)رياليستى(طرتووةو ضووة، رةخنةطرانة( ريبازى)رياليستى

رياليستى )حةفتاكانةوة( لةناوةراستى رةمزى كردؤتة ريباز.

سيحرى( )رياليستى رؤمانةكانى بةخؤيةوة دةطري.

كتيبة ضاثكراوةكانى:كؤمةلة ضيرؤك وكورتيلة ضيرؤك :

ل��ةط��ؤم��ى ب���ووم���ةل���ةرزة -1مةندا،بةغدا،1969.

ئ��ةه��ري��م��ةن، س��م��ك��ؤل��ى -2سليمانى،1973.

3- بازنة،هةولير1979.4- خةرةندى مةرط،هةولير1992.

نؤظل و رؤمان:1- درز،هةولير، 1997.

تاشيكيتر، ثةيكةر كةوشةنى -2سليمانى، 2003.

3- ميرى ئاوايي وةرزير،هةولير1992.ثةخشانة شيعرى شيوةن:

1-هؤ، تاكة برا،رانية، 2003.مي�ذووى س�ياسى:

ش��اردا، يادداشتى تؤلى ل��ةدوو -1بةنازناوى ثيشمةرطة،1984 ضاثخانةى )علي خاليد حةميد( دووجاريش لةسليمانى

لة ضاثدراوةتةوة.باشوور، كوردستانى توركمانى -2بةنازناوى)سامى فخرى(،سليمانى، 2002.

ذياننامة:1- كاكى كاكان،هةولير،1997.

2- كاكةبلة، لةيادمن، سليمانى،2007.بيرةوةرى و بةسةرهاتى نووسةر:

1- كاكةمةميكيتر،سليمانى، 2003.ري�����ي�����ة ذان����������ة -2

خؤلةميشيةكان،سليمانى،2007.3- بةهاريزان،سليمانى،2008.

ئابوورى و ئامارى:ل��ةث��اري��زط��اى دارةب������ةن -1

سليمانى،بةغدا،1985.كريكارانى رؤذان��ةى بةرهةمى -2

نةمامطاى دارستان،هةولير،1981.

ئازاد عبدالواحيد)سةرنووسةرى طؤظارى رامان(

حمة ك��ورى عبدولواحيدى *ئ��ازاد سديقى باخضةوانة،كةئةويش )واتةباثيرى(

كورى عبدلآل بةطى خانيية.

دووكؤيىسةرؤك و جيطرى يةكيتى نووسةرانى كوردن

كاكةمةم بؤتانى

35تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

شارى خةلكى باوكى ضى *ئةطةر دةيناسن، كؤييةكان هةموو كؤيةيةو خةلك دايكى عبدولواحيد ئازاد بةآلم كةخةريكبووة لةوكاتةدا هةوليرة، شارى هيناوةتةوة دايكى باوكى ببي لةدايك لة بؤية دايناوة باوكى لةمالى هةوليرو لةشارى تةيراوة 1958/5/17لةطةرةكى

هةولير لةدايك بووة. ئ��ازاد كةباوكى ئ���ةوةوة *ب��ةه��ؤى كارى سةربازيدا لةسلكى عبدولواحيد كردوةو بةردةوام لةفةرةزياتدابووة، بؤية هةر رؤذةى كةوتوونةتة شارو شارؤضكةيةك و لةشوينيكدا بارطةو بنةيان خستوة، كةباوكى سةردانى شارى بةغداى كردوة بةمةبةستى سةردانى ثزيشك لةنةخؤشخانةى)رةشيد(

جاريكى كاتة ئةو لةبةغدا، سةربازى ى لةمالى هةولير دةهينيتةوة دايكى دى بةغداية سةردانى لةو دايدةنيت، باوكى بةثيى ناطةريتةوةو كؤضى دوايى دةكات، شةهادةتى وةفاتةكةى نوسراوة )بةذةهراوى لةبةين بالدم(مردوةو بوونى خوين–تسمم ماليان )1961 ئةوكاتةش)سالى ضووة، تةمةنى)3( نووسةر لة)حةبانية(بووةو

ساآلن بووة كةهةتيو دةكةوي و دواتر هةر لةطةرةكى تةيراوة لةمالى باثيرى لةهةولير

ذيان دةباتةسةر.نيشتمانثةروةرى ثياويكى *باوكى ناسراوى شارى كؤية بووة، لةحزبى)تةحةرور(

كردووة. كارى عيراقدا كؤمؤنيستى حزبى ناسراوةكانى تيكؤشةرة هةظالى و هاوري بووة، هةروةها كؤية ئةو سةردةمى شارى بووة، نووسين بةخويندنةوةو ح��ةزى هاوريى نزيكى ئةديبان و هونةرمةندانى ئةو هونةرمةندى بووة:)جابيرثيرداود(ى كاتة كةبةمامؤستايةتى لةوكاتةدا شيوةكار هةروةها ب��ووة، هاوريى دةب��ى لةكؤية تؤفيق(و )تاهير ط��ةل هونةرمةندى عبدولكةريم مامؤستايان:)ئةحمةددلزارو كةريم و وردى محمدتؤفيق و شيخانى شارةزاو عوسمان خؤشناو و فاتيح رةسوول ديكة( ضةندانى بيمارو عبدولرةزاق و

لةهاوري و دؤستة نزيكةكانى ئةو بوون.*ل����ةس����ال����ى1963دا ل��ةط��ةل مامى)باوةثيارةكةى(بةهؤى وةزيفةكةيةوة شارى دةضيتة ماليان بووة، لةبةغدا كة لةناوضةى)علوية(نيشتةجى بةغداو )بابلشيخ(و ماليان دةضيتة ثاشان دةبن، هةرلةوي لةثؤلى يةكى سةرةتايى دةضيتة لةقوتابخانةى)بابلشيخ( و بةرخويندن قوتابخانةية ئةو بةرخويندن، دةضيتة عبدولقادرى شيخ مةرقةدى بةرانبةر

لةثشت ماليشيان ب��ووةو طةيالنى دواتر بووة، عبدولقادر شيخ مةرقةدى دةضيتة)رخيتة( كةماليان ئةوةى بةهؤى تةمام( لةقوتابخاننةى)ئةبى بؤية وة،

شةقامى)ئةبوونواس( سةر كةكةوتبووة دةخويني و لةوي ثؤلى دووةم و سييةم و

ضوارةم دةبري.سةرةتايى ثينجةمى *ب��ؤث��ؤل��ى هةوليرو ش��ارى دةطةريتةوة ماليان سةر لةقوتابخانةى)األخوة(كةدةكةويتة دةست عةرةبى بةزمانى عينكاوة ريطاى ئةوةى بةهؤى بةآلم ، بةخويندن دةكات براكوذى شةرى طةرمةى كةسالى1968 دةهيلن بةجى هةولير ش��ارى دةب��ي شارى دةط��ةري��ن��ةوة دى جاريكى و

ناوضةى)النهضة( دةضيتة ماليان بةغداو طؤرستانى الى دةكةويتة كة بةغدا ى لةثشت )مقبرةاليهود( جوولةكةكان كةخةتى بةغدا طةراجى)النهضة(ى عيراقى شارةكانى هةموو بةغداو نيوان كوردستانيشةوة، بةشارةكانى بوو لي دةطيرسينةوةو لةطةرةكى)خندق( لةوي سينا( لةقوتابخانةى)ابن هؤيةوة بةو

ثينجةمى سةرةتايى لةثؤلى جاريكى دى تيهةلدةضيتةوةو دةخوينى.

*سالى1970 كةثؤلى شةشى سةرةتايى شارى دةطةرينةوة ديكة جاريكى بوو، مالى لةثشت تةيراوة لةطةرةكى هةوليرو مام )رةسول طةردى(شيخى حةيرانبيذان شةشةمى ثؤلى دةب���ن، نيشتةجى لةقوتابخانةى)خةبات( سةرةتاييش

خويندن كة جار بؤيةكةم و دةخوينى

ئاداراوة يازدةى ريكةوتننامةى بةهؤى كوردى بةزمانى ئةويش كوردى، كرابووة

دةخوينى.لةناوةندى ن��اوةن��دى *خويندنى كةشوينى دةخ��وي��ن��ى سةآلحةدين جاران كوردستانة، ثةرلةمانى ئيستاكةى ئامادةيش ضايخانةى)بايز(بوو. خ��وار

لةدواناوةندى)اربيل(دةخوينى.*سالى1976 بةهؤى بارودؤخى سةختى خدمة لةمةجليسى طوزةرانةوة و ذيان ئةمينداريةتى لة بةتاقيكردنةوة لةبةغدا يةكةم بؤ طوزار و طةشت و شارةوانى ناخايانى زؤر دةب��ى. بةكار جاردةست و سياسى رةوش��ى ئالؤزبوونى بةهؤى بةعس، لةسايةى ذيان نالةباربوونى حسةن( لةطةل)شيرزاد لةهةوليرةوة

سليمانى شارى روودةكةنة هاوريى ى كشتوكال طشتى هةيئةى لة لةوى و لةبةشى)وردبينى( سليمانى ئاوديرى و

كارى)مدقق مالى(دةكات.*لةسالى1973 لةتةمةنى ثازدة ساليدا لةرؤذنامةى خ��ؤى نووسينى يةكةم جوانى بةناوى)ئةختةرشاعيرى هاوكارى كةيةكةم طةياندووة، دلدارى(بةضاث و بؤئةو مهابادى(ثيشةكى جار)هيمن لةبةر هؤيةكى ثاشان ناميلكةية دةنوسى، ثيشةكيةكةى)هيمن(لةسانسؤر هونةرى زام��دار( )مةحموود بؤية الدةب���رى،

لةجياتى رؤذنامةنووس و نووسةر ى ناميلكةكة بؤ ديكة ثيشةكييةكى ئةوة،

دةنووسى.* لةسالى 1973 ةوة زؤر بابةتى جؤراو لة عةرةبى و ك��وردى بةزمانى جؤرى عةرةبيةكاندا و كوردى رؤذنامة طؤظارو بابةتى زؤر لةوانةش بآلوكردووةتةوة، و ك��وردى سةرزمانى وةرط��ي��ردراوةت��ة رةخنةو بةعةرةبى، كردوة تريشى زؤرى ضةشنى هةمة ليكؤلينةوةى و باس رؤذنامانةدا و طؤظار لةو بآلوكردووةتةوة. نوى، )رؤشنبيرى بآلوكردؤتةوة: بابةتى هاوكارى، كودستان، ،رؤذى بةيان شعب، طريق العراق، التاخي، األقللام، عيراق، ثاشكؤى ث��رؤذة، الفكراجلديد، برايةتى، رامان، كاروان، كادير، خةبات، تريفة، العربي، طوالن طوآلن، املواطن،

نوالة، ديموكراسيخوازان، ضاودير،..تاد(.ل��ةط��ؤظ��ارى ل���ةس���ال���ى1994 *كاتيشدا لةهةمان طوآلن)موحةرير(بووة، ب��ةري��وةب��ةرى رادي���ؤى ط��وآلن ب��ووة. لة1996/6/11ةوة لةطةل دةركردنى يةكةم بةريوةبةرو وةك رامان طؤظارى ذمارةى

ئازاد عبدالواحيد

36

بةرثرسى يةكةمى ئةوطؤظارة دةست بةكاربووةو تائةمرؤكة لةسةروكارى ئةو طؤظارةدا بةردةوامة.

* طؤظارى رامان كةتا ئيستا ثازدة سالة بةسةر دةرضوونيدا تيثةريوةو بةيةكةم طؤظارى هزرى و كةلتورى لي دةرضووة لة)162( ذمارةى ثتر هةر كوردى نووسةرانى كة دةكريت ئةذمار هونةرى و رةخنةيى و ضوارثارضةى كوردستان و ئةوروثاو ئةمريكاو ئوستورالياو كةنةدا بةرهةم و

بابةتى خؤيانى تيدا بآلودةكةنةوة.كوردستان رؤذنامةنووسانى سةنديكاى لةدامةزرينةرانى *يةكيكة دووساليش سةنديكاكةو ئامادةكارى ليذنةى ئةندامى كةدووسال

لةئةنجومةنى باآلى سةنديكاكة بةخؤبةخش كارى كردوة.كتيبة ضاثكراوةكانى ئازاد عبدولواحيد

دلدارى،هةولير،ضاثخانةى و جوانى شاعيرى 1-ئةختةر شارةوانى،1976.

احلديث،بةغدا،ضاثخانةى الكردى الشعر من قزحية 2-اضمامة احلوادث،1980.

3-ديوانى شيخ نورى شيخ سالح، بةغدا،ضاثخانةى داراجلاحظ،بةرطى يةكةم،بةشى يةكةم،1985.

اجلاحظ، دار بةغدا،ضاثخانةى سالح، شيخ نوورى شيخ ديوانى -4بةرطى يةكةم-بةشى دووةم،1989.

كوردى، راطةياندنى ودةزطاكانى دام يةكطرتنةوةى بةرةو -5كتيبى 1992.)يةكةم يةكةم، ضاثى شةهيدئازاد، ضاثخانةى سليمانى،

ضاثكراوى مانطةكانى يةكةمى دواى راثةرينة(.وةزارةت���ى ضاثخانةى ه��ةول��ي��ر، خ��ؤل��ةم��ي��ش، ثشكؤو -6

رؤشنبيرى،1997.7- طفتوطؤ، هةولير، ضاثخانةى وةزارةتى رؤشنبيرى، 1997.

8-شوكر مستةفا..طةشتيك بةناو زمان و فيكرو ئيستيتيكادا، هةولير، ضاثخانةى وةزارةتى رؤشنبيرى،1998)لةطةل مةحموودزامداردا(.

رؤشنبيرى،1999)لةطةل وةزارةتى ضاثخانةى 9-ديالؤط،هةولير مةحموود زامداردا(.

ثةروةردة،2000)لةطةل وةزارةتى ضاثخانةى 10-ديالؤط،هةولير مةحموود زامداردا(.

هونةرمةندد.فازيل )طفتوطؤلةطةل نوى..داهينان 11-شانؤ..روانينى مةحموود ثةروةردة،2000)لةطةل وةزارةتى جاف(،هةولير،ضاثخانةى

زامداردا(.ث��ةروةردة،2000، وةزارةتى ثةروةر،هةولير،ضاثخانةى 12-شظان

)لةطةل مةحموود زامداردا(.لةطةل شوينةوار)طفتوطؤ بةلطةنامة، ميذوو، بةناو 13-طةشتيك

عبدولرةقيب يوسف(،هةولير،ضاثخانةى وةزارةتى ثةروةردة،2005.14-تةنبوور،هةولير،ضاثخانةى وةزارةتى ثةروةردة،2006.

15-زمانى ضيا،هةولير،،ضاثخانةى وةزارةتى ثةروةردة،2006.16-زنة،هةوليرضاثخانةى ئاراس،2007.

ئاراس،ضاثى سالح،هةولير،ضاثخانةى شيخ نوورى شيخ 17-ديوانى دووةم،2008.

17- بةرةو يةكطرتنةوةى دام ودةزطاكانى راطةياندنى كوردى،ضاثى دووةم،2009.

ئامادةية بؤضاث1-شوكرى فةزلى، ذيان وكاروبةرهةمةكانى.

2-بةرطى دووةمى شيخ نوورى شيخ سالح)كؤى نووسينةكانى(.3-ثؤستةر لةهونةرى شيوةكاريدا.

4-سةرةتايةك لةهونةرى طرافيك.5-ضةندان بةرهةمى دى.

سةيرة لةكؤية خانووة حكوميةكانى ناحيةى ئاشتى

فرؤشراونكاتى خؤى كةناحيةى ئاشتى كرايةوة حكةمةت بؤ كارمةندو مةنسولينى حكومى ئةو ناوضةية هةندى خانووى دروست كرد بؤئةوةى ذيانى تيدا بطوزةرينن و كاتيكيش دةواميان ياخود كاريان تةواو بوو يا خانة كةلةدواى ئةوانةى بؤ بهيلن جيى بة كران نشين ئةوى دةطرنة ئيداريانةى كارة و ثؤست ئةو ئةوان ئةستؤ بةآلم ئةوانةى خانوةكانيان وةرطرتووة ثوختةو جوتان خانوةكانيان وةك مولكى خؤيان تةسةروفيان شارةوانى سةرؤكى جةنابى فرؤشتويانة ثيكردوةو ئةمةش ، ناكرى بةناويان كريويانة ئةوانةى دةليت دةلين سةيرةكة ئةوةية باشة بةناويان ناكرى!! بةآلم بيفرؤشيتةوةو وةربطرى خانويك بةآلش يةكيك نةيداتةوة حكومةت باشة ئةطةر يةكي دوو دةفتةر دؤالرى ثيبدات ضؤن نايفرؤشيت و حكومةت ضؤن

دةتوانى لي بسينيتةوة.

سةيارةى فةرمانطةيةكى كؤية لةهةموو شوينيك دةبينريت

لةكؤية هةية فةرمانطةيةك ب��ةري��وةب��ةرى سةيارةكةى هةميشة ثييةو بضيتة هةر شوينيكيش هةرشوينيك دةضية سةيرة دةيبات خؤى لةطةل نادى دةضية لةويية خؤشناوةتى دةضية دةيبينى تاكو هةرلةبةيانى لةويية، ضنارؤك دةضية لةويية ئيوارة ناوةستيت دةوام هةبى نةبى كاكى بةريوةبةر كارو ئينجا ليدةخوريت هةميشة سةيارةكةى هاوينة ئةم هةلناطرى خوا ثيدةكات كاسبيشى ثيضةوانةى بة كؤية. طةياندة خؤشناوةتى ميوةى سةيارةى ضوار هةية تر دائيرةيةكى مدير ئةويش

لةناو دائيرةكةى راطرتووة بةثييان دةضيتة دةوام.

مةكتةب لةطوندى سينانة تةلةبةش هى طوندى سماقولية

زؤربةى هةية مةكتةبيك سينان لةطوندى تةلةبةكانى هى طوندى سماقولى طةرين هةنديكيان مامؤستاكانيش هينا، وازيان هاتووضؤكردن لةبةر لةكؤيةو هةوليرةوة دةضن خوا هةلناطرى ئةو تةلةبة ببرن كيلؤمةتر دوو بةثي لةسماقوليةوة داماوانة خانوو لةسماقولى سينان، بضنة لةسماقوليةوة و هةتا سماقولين هى زؤريان تةلةبةكان ئامادةية با مامؤستاكان لةجياتى نةهيناوة وازيان هةموويان دةرسةكة لةوى و سماقولى بابضنة سينان بضنة سةيرة، زؤر ئةمة بةجدى بلين، بةتةلةبةكان فةراشى مةكتةبةكة دةلين سةيرتر لةهةمووشى

نية.

37تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

ك��ات��آ ن���اوةن���دي ل��ةك��ؤي��ة ت�����ةواودةك�����ا1954�1955 لةكؤية ئامادةيي خويندني هةولير دةضيتة بؤية نامينآ، ب��ؤت��ةواوك��ردن��ي خ��وي��ن��دن، تووشي ل��ةوآ ب��ةري��ك��ةوت سةمةدبةنا كاك خواليخؤشبوو ئةوكاتة )سةمةدمةنجةأل(دةبآ لةبةشيك ب���ووة ذم��ي��ري��ار لةئامادةييةكة، ناوبراو ئاشنايةكي هةمزة( دةبآ)مام باوكي نزيكي كةبضيتة دةك��ا، ئامؤذطاري ئامادةيي كشتوكاأل لةئةبوغريب، كشتوكاأل ئامادةيي كةتاكة د.رةسول عيراق، لةهةموو بوو سةمةد كاك دةآل: لةمبارةيةوة بيت طةر روونكردمةوة، بؤي دةتوانم بهينم، باش نمرةي تةواوبكةم، لةئةمريكا خويندن دةباغي خاليد دكتؤر وةك ثيويست كاري ئةوةي خزميان. تةواوي لةوآ بؤوةرطرتني بووة كردووةو طةراوةتةوة كؤية. ئةوآ كةبؤخويندن قوتابيان دةمآ بةغدا لةراديؤي وةردةطيران

لةسةرةتاي دةخويندرايةوة. ناويان لةضايخانةكةي ئ��ةي��ل��ول��ي1955 باوكي حةمةسةعيد خواليخؤشبوو لةنزيك بووم دكتؤرخاليد شةهيد حةوزي بةلوعةبوو كاك حةمةطةمحان لةراديؤكة دةطرت، بةكريي هاوينان ناوي خويندرايةوة، قوتابيان ناوي ضايخانة ئامادةبوواني تيدابوو منيشي بةتايبةتي ليكردم ثيرؤزباييان تاكة مةزهةري شيخ سةدرةدين، من هةولير لةسةرئاستي بووم قوتابي ئةوئامادةيية ضونكة وةرطيرابووم، وةردةطرت، تةنها)30(قوتابي ساآلنة

هةموو كوردةكان)4(كةس بووين.تةواوكرد خويندنم ئةوةي دواي كانديدكرام مايسي1958 لةكؤتايي مؤنتانة لةزانكؤي لةئةمريكا بؤئةوةي ت��ةواوب��ك��ةم. مانطي)9(خويندن لة14تةموز1958شؤرش روويدا، كاتآ

سةفةركردنم معامةلةي خةريكي ثيي فةرمانبةريك بؤئةمريكا، بووم ثورةو صايرة ماتعرف ياكاكة طوتم: روح استعمارية. دولة عدوناو امريكا روح تبقى بعثتك و الجيش اخدم منيش االشتراكية. ال��دول الحدى ناضار بووم بضمة كولييةي ئةفسةراني من مانط. شةش بؤماوةي ئيحتيات تاجوالنةوةي كةوتم سليماني بةر تةسريح ئ��ةوة ش���ةواف1959دواي كراين. زؤرم ثيخؤشبوو. هةرلةوكاتةدا بةكرةجؤ كشتوكالي ئامادةيي دامةزراندنم داواي يةكسةر كرابؤوة، كرد لةوآ. لةمانطي)9(ى هةمان ساأل مانطيك لةدواي دامةزرام. بةمامؤستا سةرداني خويندنم بؤتةواوكردني بةغدام كرد. ثييان راطةياندم، كةتةنها هةن. سؤسياليستةكان دةول��ةت��ة مامؤستا رةفيق حيلمي ئاطاداري كردم لةبةريوةبةرايةتي سعات)9( بةياني

بضم راطةياندن هؤيةكاني ئيبراهيم مامؤستا ب��ؤالي بةريوةبةري كةدؤستي بالدار، ب��ؤدةورةوة خويندنة نيردةي ديم. منيش طوتي هةروةها ناوي)ساحيب ب��ةري��وةب��ةر خؤي كةكاتي ح��ةداد(ب��وو، لةبةر كاري سياسي لةضلةكاندا دوورخرابؤوة كؤية. ثيشوازيةكي طوتي ليكردين، ط��ةرم��ي كؤية. طوتم: كويي؟ خةلكي لةمةيداني طوتي: يةكسةر خؤي كؤية. شارةكةي بةهارا لةكؤية بوو موسل عةرةبي دواي ببوو. ك��وردي فيري ثيم خؤشة دانوستانيك طوتي: يةكسةر بؤيؤطؤسالفيا. بضي كارةكةم دةربريم رةزامةنديم ئةوكاتة هةرضةند تةواوبوو، يؤطؤسالفياو ف��ةرق��ي م��ن نةدةكرد، ضيكؤسلؤفاكيام لةوانةي لةقوتابخانةو ضونكة وآلتانة بةم جوطرافيا طرنطيان

نةدةدا.ثيش سةفةرم بؤيؤطؤسالفيا محةمةدي بةكاك ض��اوم لةبةغدا مةالسادق كؤيي كةوت، كةناونيشاني ك��ورد خويندكاراني ك��ؤم��ةل��ةي طةيشتنم دواي دامآ. لةئةوروثاي بةهةفتةيةك ثيوةنديم بةدكتؤركةمال سكرتيري ئةوساكة كة كرد، فوئاد لةئةوروثا. بوو خويندكاران كؤمةلةي ضةندفؤرميكي بآلوكراوةو هةندآ بؤئةوانةي ب��ؤن��اردم، ئةندامبووني ئيمة ب��ةئ��ةن��دام، ببن دةي��ان��ةوآ بووين:1)- لةيؤطؤسالفيا)4(كورد

عةبدوالجةباروةزان خواليخؤشبوو خةلقي كوت بوو لةكوردة فةيلييةكان ب��ةث��ةرؤش زؤر ك��وردي��ك��ي ب��وو، خةيرةدين 2-خواليخؤشبوو ب��وو. 3-موئةيدسةليم رةشيدئاكرييي. جينشيني دؤسكي،كةتائيستاكةش لةسويد كةئيستا بةلةطرادة.4-خؤم،

دةذيم.

دكتؤر رةسول هةمزةيةكةم كؤيي لةيؤطؤسالفياي ثيشوو

د. رسول همزة رسول

38

ئةركي ئيمة لةوآ، جطة لةخويندن بوو طةلةكةمان مةسةلةي ناساندني كوردستان ثارضةكةي ضوار لةهةر ئةو ريكخراوةكاني و بةميللةتان كردن ثيوةندي هةر دنيا. وآلتةو رؤذنامةنووسان. و بةكةسايةتي لةراستيدا لةثةنجاكان و شةستةكاني كؤمةلةي راب����ردوودا س���ةدةي زؤري ضاالكي كورد خويندكاراني ل�آ كوردي باليؤزي وةك دةنواندو هاتبوو. بةتايبةتي رؤلي كاك كةمال

فوئاد.لةسةرةتاي خويندنماندا كورديكي دةهاتنة لةكوردستانةوة بةرضاو بةليندةري لةوانة يؤطؤسالفيا رةشيدعارف، عيراق بةناوبانطي سةقا عارف بةرةشيدي لةكؤية كة تؤخ بةكؤييةكي ن��اس��راوة.خ��ؤي قسةخؤش تابآلي ثياويكي دةزاني، نووسيني ثيويستة وكوردثةروةربوو، تايبةتي لةسةربنووسرآ. مام رةشيد لةسةرةتادا نامةيةكي لةالي باوكم بؤ

هينام دوايي بووين بة دؤست.طفتوطؤي تيكضووني لةطةأل رذيمي ل��ةط��ةأل ك��ورد ش��ؤرش��ي ب��ةع��س ل����ة1963 ئ��ةوك��ات��ة من كوردبووم خويندكاراني بةرثرسي د.وريا لةظيةنناوة لةيؤطؤسالفيا، سةركردايةتي ئةندامي رةوان��دزي

كؤمةلة بروسكةيةكي بؤكردم، كةمام يؤطؤسالظيا. بيتة دةيةوآ جةالل شوينمان مؤسكظا لةهوتيل ئيمةش كوردةكانم كةهات بؤدابينكرد. كةمال لةوانة ناساند جةالل بةمام خؤشناو و ساماأل مةجيد ماوةي زيتر لةهةفتةيةك مايةوة. رؤذيك سةرداني كةثةيكةري كرد، ئاظاالمان ضياي خةلكيكي ل�يية. ووني سةربازي بةعةرةبي دووكةس بوو. ل�آ زؤري و كوين خةلكي ئيوة ثرسين لييان ئيمةش قسةدةكةن. زمانيك بةض كةخةلكي كردنةوة، ئاطادارمان دةدويين. بةكوردي و كوردستانين ئةوانيش طوتيان ثيش ضةند رؤذيك قاهيرةبوو، ل��ةرادي��ؤي طويمان ميسري سةرداني ئيوة كةنوينةري عةبدولناسري جةمال ك���ردووةو بينيوة. منيش دةستم بؤ مام جةالل بوو. بةريزة ئةم طوتم: كرد دريذ زؤريان ثي خؤش بوو زؤريش لةطةأل ضاالكيمان كوردبوون. مةسةلةي تيكضووني لةطةأل بوو ب��ةردةوام بةشيوةيةك كوردستان، بارودؤخي و ثةساثؤرت ع��ي��راق حكومةتي لةهةنديكمان خويندني زةمالةي كةمال و خؤم لةوانة: ستاندةوة فةرةج مةجيد ساماأل و خؤشناو دؤسكي. محةمةدسةليم وموئةيد

لةحكومةتي داواي ثةيتاثةيتاش بمانطةريننةوة دةكرد يؤطؤسالفي بؤعيراق، بةآلم دواي هةوأل وكؤششي دؤستانمان و خويندكاران كؤمةلةي زةم��ال��ةك��ةم��ان لةيؤطؤسالظيا بيطانةمان ثةساثؤرتي ثيدرايةوةو

وةرطرت.تةواوكردني س��ال��ي1968دواي دامةزرام. بةغداو طةرامةوة خويندن بةآلم ب��ووم، بةتةنيا كةرؤيشتم و خيزانم لةطةأل ك��ةط��ةرام��ةوة دواي طةراينةوة. ك��ورم طؤراني دي جاريكي ئازار ريكةوتني11ي بؤخويندني يؤطؤسالظيا طةرامةوة دكتؤرا. دواي سآ ساأل و نيو دكتؤرام وةرطرت. بةآلم بارودؤخي كوردستان تامايسي1976 بطةريمةوة لةبارنةبوو دام���ةزرام. سليماني لةزانكؤي ت��ا1984 م��ام��ةوة لةكوردستان بؤهةولير طواسترابؤوة. زانكؤ ئةوكاتة و لةطةأل خيزانم ئةوسالةدا لةكؤتاي بةجيهيشت عيراقمان كضم ئارياني و هاتينة سويد. دواي روخاني بةعس دامةزرامةوة و طةرامةوةكوردستان لة2007، هات نشين خانة تاكاتي لةسويد. ئؤثساالم لةشاري ئيستاش خيزانةكةم بةرةضةلةك يؤطؤسالظيية و طؤران بةناوي هةية كوروكضيكم

ئاريان.

39تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

زؤر سوثاسي بةريز كاك حاكم اكرم عبدلواحد دةكةين كةبابةتيكي طرنطي سةبارةت وروذان��د خؤيدا لةكاتي لةكؤية ثزيشكي دادوةري بةشي دادوةري بيناي دروستكردني ضونكة دةبواية لةسالي)2008(ةوة ثزيشكي لة)2009(ش بةآلم بكراية، دروست ثرؤذةكة ئةمسال نةكرا،وة دروست وةزيري جيطري رةزامةندي تةنها وة بةكاربوون بؤدةست مابوو دارايي رةزامةنديةبووين ئةم سةرقالي ئيمة ثرؤذةكاني)2010(مان كةليستي بةدةست تةندروستيةوة لةوةزارةتي ئيمةي ثرؤذةيةكي كةهيض طةيشت ثزيشكيةكةش وةدادوةري تيادانةبوو روونكردنةوةمان داواي دةرهينرابوو لةوةزارةت كرد ئةوانيش ئةم داوايةيان بةآلم كردووة دانان ثالن لةوةزارةتي بةدةست وةآلميكمان هيض تائيستا هؤيةك ض لةبةر كةئايا نةطةيشتووة دادوةري الدراوة. ؤذةي��ة ث��ر ئ��ةم سةربةخؤ بةشيكي وةك ثزيشكي بةآلم نةبووة، لةكؤية راثةرين ثيش كةئيستاش هةبووة مردوو سةالجةي هةروةها وة كاردةكات هةيةو هةر كراوة دروس��ت مردن بةلطةنامةي كةئيستاش دةكريت، بةآلم ئةم بةشة لة)2006/8/1(وة بة فةرمي كراوةتةوة لةثاش كة ئ��ةوةي ث��اش ئ��ةوةش رووداوةكاني عيراق طرنطي بةم بةشة جطة وة عيراقدا. لةسةرجةم دراوة لةوسةالجة كؤنة كةجيي سآ مردووة سةالجةيةكي نويمان زياتر لةسآ سالة لةوبيناية كة ناوة دامان وةرطرتووة دايان كؤنةكة سةالجة لةطةل نويية وة دةبيت. جيي)6(مردوو واتة بنين و مؤديرن بةشيوةيةكي بيناية ئةو ئةندازيارى بةشى لةاليةن زانستيانة بةريوةبةرايةتيةكةمانةوة ديزاين كراوة بيناية ئةم دروستكردني كةلةكاتي مردوو هةنديك بةناردني ثيويست

بؤتويكاري بؤهةوليرو سليماني ناكات ضةندسالةي ئةو لةماوةي هةرضةندة نيردراوةتة تةنها)12(مردوو كاركردنة نةبووني لةبةر ئ��ةوةش شارانة ئةم شويني طونجاو بؤتويكاري كردن. ئةو نوسراوةي كة بةريز كاك حاكم اكرم عبدلواحد باسي دةكات ئيمة لةوةزارةتي نوسراويكي هيض تةندروستيشةوة بةآلم نةطةيشتووة، بةدةست وامان ثرؤذةية ئةم ل��ةس��ال��ي)2003(ةوة وةلةسالي)2007( بةرنامةوة خراوةتة

باس هةروةها وة كراوة، ريزبةندي لةوة دةكات كة ثزيشكيك يان ضةند تر جاريكي بوون بةربةست كةسيك بكريتةوة بةشة ئةم كة داوادةك��ات وة بآ نةشتةرطةر دةبيت ثزيشك لةوبةشة تا بكات كارة ئةم ئارةزووي حةزدةكات ثزيشك ضونكة كاربكات مردوو بةآلم بكاتةوة، ضاك نةخؤشي ثزيشك ثاشان ناكريتةوة ض��اك ئاسان ضونكة بكات تويكاري دةبيت بةتايبةت مردوو لةسةر كاركردن نية ثارضة وة بيت شيواو مردوويةك كةبرياردان لةوةي ثارضةكردني جطة لةسةر ضؤنيةتي مردن كاريكي ئاسان نيية ضونكة ثةيوةستة بةذياني كةساني دادط��اوة، برياري هةروةها ت��رةوةو نةريتة و ئايني كيشة لةو ئةمة جطة كؤمةآليةتيانةي ناو كوردةواري خؤمان كة بةهيض شيوةيةك اليان ثةسةند نية كةمردوو تويكاري بؤبكريت وة تائيستا روويانداوة. طةورة كيشةي ضةندةها بؤماوةي)12( مردوو بؤهيشتنةوةي

زانستيانة ئةمة لةسةالجة سةعات مردوو زيندووبوونةوةي بؤ وة نية لةكؤية ئةمةش هةرزانستى نية ئةطةر ثزيشك برياري لةسةر مردني دابيت، يان جولةيةك جار هةنديك بةآلم مردوو لةسنطي هةوايةك دةرضووني كة خؤنةويستة هؤكاري زانستي هةيةو وة ناطةيةنيت زيندووبوونةوة ماناي

نادات ريطة نةريت و داب و ئايين بةخاك وة بهيلريتةوة م��ردوو كة ئاسايي مردنةكة ئةطةر نةسثيردرآ لةمردنةكةدا كيشةيةك هيض و بيت نةبيت. لةكؤتايدا داواكارين كة هةموو اليةنة ثةيوةندي دارةكان بةدواداضووني ئةم ثرؤذةية بكةنةوة وة ئيمة دووبارة سالي)2011(دامان لةبةرنامةكاني خشتةيةك لةخوارةوة وة ناوةتةوة ثزيشكي دادوةري بةشي بةضاالكي دةدةي��ن ل��ةرؤذي ك��ردن��ةوةي ئةم ثيش دةبوو لة)2006/8/1(كة بةشة كاك نوسراوةى ئةم بآلوكردنةوةى ئةكرةم و طؤظارة بةريزةكةتان بيطومان بآلوتان ئةوكات بةشةنية ئةم بووناية مردن 1–بةلطةنامةي بكردايةوة: )2137(–2 ك��راوة. بؤ)377(مردوو

راثؤرتي كؤتايي كراوة.3–)51(راثؤرتي تويكاري كراوة.4–)12(مردوو رةوانةي بةمةبةستي كراوة سليماني هةوليرو بة ثيويستي بةرئةوةي لة تويكاري لة هةبووة ثيويست ئاميري و شوين

تويكاريةكانيان.

وتارى بآلوبونةوةى ثاش كةكؤن: مردوو تويكارى هؤبةى )كردنةوةى ية( ياسايي و طرينط ثيويستيةكى

عبدالواحد اكرم بةريز كةلةاليةن نووسرابوو بةريوةبةرايةتى تةندروستى سةرةوةيان روونكردنةوةى ئةم كؤية بةآلم بابةت، هةمان لةسةر بؤناردين لةم ضةند رؤذةى دوايدا بة هةولدانى بةريوةبةرايةتى و ضةنداليةنيك تةندروستى كؤية، وزارةتى تةندروستى بؤدروستكردنى نيشاندا رةزامةندى و ثزيشكى دادوةرى بينايةى وةهةروةها شوين و ديزاين و نةخشةى بةم بؤئاماددةكراوةو ئةندازياريشى

زووانة دةكةويتة جيبةجيكردن.

روونكردنةوةيةك لةبةريوةبةرايةتي طشتي تةندروستي كؤية سةبارةت بةدادوةري ثزيشكي:

39تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

40

بنةمالةكانى كؤية

ئازاد مةال على

بةشى دووةم

*صالحيةكانناوى)يةحيا(بووة. لةكؤية طةورةيان باثيرة صالحيةكان دةلين ئيمة لةطةل غةفوريةكان وغةفور(برابووين، واتة)صالح يةكين، سةلماندووة ئةمةيان غةفوريةكانيش صالحيةكان صالحيةكان، لةطةل كةيةكن وةكو غةفوريةكان لةهةردوو جةذنى رةمةزان وةكو دةنين لى ساوار ضيشتى قورباندا و بؤيان كةثشتاوثشت كةلتورى نةريتيكى هةية، لةوةرتى صالح رةزى م��اوةت��ةوة. و خويندن خةريكى هةردةم صالحيةكان خةريكى بةشيكيشيان و بووين بازرطانى كارطةى بووين. كشتوكال و فةالحةت لةكؤية صالحيةكان ئاطرى ئاشى بةفرو دايانمةزراندوة ثيش خةلكى تر، زةويةكانيان طةرةكى كةهةيانة. باشةكانن لةزةوية كةميرى خ��ؤى كاتى لةكؤية ئيسكان بريارى دروستكردنيدا كيشةى زةوى هةبوو ئةوطةرةكة، بؤدروستكردنى كةدياريبكرى صالحيةكان ئةوزةويةى كةطةرةكى ئيسكانى بةخشيان ئةوان خؤى كاتى لةسةركراوة ئةوئيسكانة تاوةكو بةرامبةر بةبى بةميرى دةرام��ةت ك��ةم خ��ؤرى بؤمووضة بكرى كريكارى و ح��ةرةس ثاككةرةوةو وةك��و كةمدةرامةت خانةنشينانى لةشارو ميرى ثييان نةبوون فةرمانبةر كةئةمانة ثؤليس و حةمامؤك مزطةوتى دةطوتن)مستخدم(. كاتى خؤى كةويستراوة دروست بكرى زةوى بةخشرا زةوى صالحيةكان لةريطاى نةبوو بةبى بةرامبةر لةشوينى كارطةى بةفرى كؤن

كةهةيان بوو مزطةوتةكة دروستكرا. صالحيةكان مزطةوتى )عبدالمجيدحاجى لةريطاى دروستكردووة كاكةمين(يان شيرين و )طوليزارخان كضةكةى هةردوو د.عةتية زيرين لةث وةخانةى خ��ان(، كردويةتيةوة، لةخانووةكةى حمةسعيد خانةوادةكةى ضةلةبى عبدالرحمن ثاركى

دروستيان كردووة لةشار.ناودارانى صالحى

مام خدر، مام كاكةمين حاجى يةحيا، خدرى ئاشةوان، عبدالمجيد حاجى كاكةمين، صابير، حاجى حمدسعيد صابر، حاجى اسماعيل حاجى صابر، د.ابراهيم حاجى صابر، )صالح حمةسعيدو براكانى، د.صالح، سليمان، مسعود، مهندس صباح، ئازاد، سيف الدين(، سةرباغ د.صبرية، خوشكانى، د.عةتيةو براكانى، و وشياراسماعيل )مهندس خان، محمدئازاد، عزيزضةلةبى، عدنان(، جعفةر، ضةلةبى، عبدالرزاق ضةلةبى، عبدالرحمن عزيزضةلةبى،رزطارعزيزضةلةبى، )ساالر عزيزضةلةبى(، هةلمةت هةلؤعزيزضةلةبى، )س���ي���روان ع��ب��دال��رح��م��ن ض��ةل��ةب��ى، ئةميربةكر، ضةلةبى(، تةيمورعبدالرحمن احمد، شفيق حمد، احمدمام تاهير، جالل خان(، شيرين مجيد،طوليزارخان، )اكرم مالى زاناانوةرتاهير، انوةرتاهير، دليررفيق، كريم، ستار، تةمةرى، تةمةرى)جبارى فةريدون ن��ةوزادك��ةري��م، غةفووريونس، مام على رشيد، مام هةلطوردجبار، ستار، رشيد(، مام عمر رشيد، مام خالد رشيد، كاكةمين، حاجى عبداللة داراعبدالوهاب، ئامانج عبداللة، ئاراس عبداللة، خةجاوةخانى مام رشيد، يونس عمرمام رشيد، عزيزعمرمام مام هاشم رشيد، عمرمام شاخةوان رشيد، ظيان مامؤستا رشيد، مام محمدخالد على، ابراهيم سليمان، سةيران مامؤستا سليمان، صالح، د.سؤران مسعود، د.زيرةك وشيار، ئةمين زةمةندمسعود، مسعود، ياراخان صالح، كاذاو صباح، موئيدعبدالرزاق، بيستون ستار، حاجى تاهر مام خدر، مامؤستا جمال تاهر، عادل تاهر، فازل تاهير، تاراخان صالح،

بيرى خان ئازاد، محمدئازاد...*جةليزادةيةكان

عبدالرحمن لةمةال جةليزادان ميذووى ثيدةكات دةست جةلى بةكاكى كةناسراوة ثةروةرو ئايين بنةمالة ئةو ش��ارةدا، لةم

ناوضةى لةديى)بي طةآلس(ى كوردثةروةرة ديى)جةلى(لةناوضةى هاتونةتة ثشدةر ئةو بؤكؤية. هاتوون ئةوجا و خؤشناوةتى دةضنةوة بةرةضةلةك شكؤمةندة بنةمالة ابراهيمى جةزيرى و شيخ سةر شيخ طةزؤ بووةو بؤتان جةزيرةو ناودارى كةشيخةكى مةاليةكى طةورةش بووة. ئاورةحمان ثاشاى لةكاكى زؤرى ريزى كؤية كةهاتؤتة بابان جةلى ناوةو دواى ئةوةى كةبؤى دةركةوتووة ديى ب��ةرزةو طةلةك ئاينى كةزانايةكى ثى كآلوسورانى و قةسرؤك و ثيبازؤك مةالعبدللةى ضنارؤكيش. بةخشيوةلةطةل باهلل( واثق كةبة) مةالعبدالرحمن كورى ناسرابوو خةليفةى مةوالنا خالدبووة، ئةو مةال كردووةو دةريان بةغةدر لةكؤية عبدللةية بووة، لةوى ضؤتة)ئاكرى(ماوةى)5(سال ئامادةدةكةن دوايى كؤييةكان وآلغيكى زؤر دةيهينةوة دةكةنةوةو ضاك دلى دةضن و جةليزادة مةالئةسعةد حاجى بؤكؤية. حةج لةسةفةرى ناسرابوو دووةم بةشافعى بةخاك لةوى ك��ردووةو كؤضى لةمةككة

سثيردراوة. حاجى مةالعبداللةى جةليزادة هاو زةمان حاجى كورد نةمرى شاعيرى هاوريى و حاجى لةهؤنراوةيةكى بووة، كؤيى قادرى

قادر بةجةليزادانى طوتووة.بةغةيرى جةددى ئيوة كيهةدانا

لةكوردستان ئةساسى عيلمى داناكةباوكى جةليزادة عبدوللةى حاجى مةالى طةورةية لةكؤية ويستويانة دةرى بكةن و ثينةداون ليكردووةو طويى و هةرةشةيان تالةبانى رةزاى شيخ بةزاندووة، ناحةزةكانى

ثيى هةلطوتوةو لةوبارةوة دةلي: كاكة عبداهلل بةباهلل بةتاهلل تؤ لةئادةم فيل

ترىباو جودى مةرتةبةى ثيغةمبةرى

تؤ بةسةد شةيتان لةكؤ دةرنةضووىئةو بةشةيتانى لةجةنةت دةرثةرى

ح��اج��ى م��ةالع��ب��دل��ل��ةى ج��ةل��ي��زادة هةراى لةكوذانةوةى ك��ردووة بةشدارى دةورى و لةئيران شيعان سوننةو بةينى فيتنةية. ئةو لةكوذاندنةوةى ب��ووة باآل جةليزادة مةالمحمد كؤية طةورةى مةالى نةبؤتةوة بةديلى ئيستاكةش كةتاوةكو لةبيروباوةرى هاوضةرخ و كوردايةتى و كضى بةرخويندن نارديتةة خؤى)نةجيبةخان(ي

41تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

لةطةل كوران. مةالى طةورة ثةيوةندى قولى لةسةر كوردستان(، لةطةل)كؤمارى هةبووة هةيةو ديوانى نوسراوةو زؤر طةورة مةالى لةسالى)1912ز( تةواونابى، خواسى و باس

لةكؤية بووة شةرع قازى ط��ةورة مةالى كؤتايى)سفربةلك(هاتووة ئ��ةوةى دواى شةرع بةقازى لةسالى)1918ز(كراوةتةوة تؤمار بةكوردى داواكانى كؤيةو لةداطاى طةورةية خزمةتيكى كةئةمةش ك��ردووة كؤضى ل��ةس��ال��ى)1943ز( كةكردويةتى

كردووة.جةليزادة مةسعودمحمةد مامؤستا هةيةتى نوسينةكانى و بةرهةم كةلةهةموو عيلم و لةزانايى نابى تةواو باآلى و كةنرخ و دةطمةن بيروباوةرى و مةعريفةت و تايبةتمةند كةضةندين بروانامةى بةرز لةسةرى خؤشة ثيم ليرةدا بةردةوامة، وةرطيراوةو عبدالقادرنةشئةت صديق بةمامؤستا ئاماذة كةلةسالى)1964-1971ز( بكةم جةليزادة

بةريوبةرى سانةوى كؤية بوو واتة )ناوةندى و ئامادةيى(بةراستى خزمةتى زؤرى خويندنى قوتابخانةى و ثيطةيشتن زؤر قوتابى كردوو لةضةقؤ وةشين و طيرةشيوين و ثياوخراثان ثاك كردةوة،ئةو بةريزة زؤر نةترس بوو، كورد بخوينى، قوتابى بوو ثةروةربوو الى طرينط شار بارودؤخى نةدةترسا، لةكةس بةقةرز جارجارة بوو ناخؤش زؤر ئةو لةزةمانى طفتوطؤيةك دةبوو لةبةينى ميرى و شؤرشى مامؤستاكةى لةدذى قوتابيةك هةر كورد، بكردبا عةفوى مامؤستاكةش هةلطةراباوة ئةو عةفوى نةدةكردوو دةيطوت من ئيدارةم عةفوى ناكةم فةصلى دةكردوو طةر قوتابيةكة فةصلى نوسخةى هاتبا عةسكةرى تةمةنى قوتابى دةبواية تةجنيدو بةدائيرةى دةدا تاوةكو تةجنيد بؤ بضى خيرا فةصلكراو رةوانةى عةسكةرى بكةن و فيرار نةبى. ئةو تةمةنى خوا ماوةو لةتةمةن موبارةكة زاتة شاريش خؤشى، و ساغى بةلةش دريذكات قةرزارى ئةو زاتانةية. كة نةعيل و عةشيرةتى بةلكو بوو نةثياو خراثيكى رذيم بوو لةثشت خؤى دلسؤزى خؤيبوو ثاكى خؤيبوو تةنها ئةويش وةلةسايةى خؤيبوو غيرةتى و ثيك و ري��ك زؤر سانةوى مامؤستايانى بوون. هةروةها مامؤستا عبدالمجيد نورالدين كةمامؤستاى مامؤستايان بوو خزمةتى زؤرى

زانست و زانيارى كردووة لةو شارةدا.هةية بةناو مزطةوتيان دوو جةليزادان ئةسعةد مةال حاجى مزطةوتى يةكةميان جةليزادة كةلة طةرةكى بايزاغاى خوارةوةية

طةورة م��ةالى مزطةوتى دووةم��ي��ان وة كردووةو دروستى ئيسالمى ئيغاسةى كة طةرةكى لةهةوراز ناونراوةو ئةو بةناوى ئازادية. هةروةها هؤليكي بؤنةكانيش بةناوى

نةجيبةخانى جةليزادة دروست كراوة.ناودارانى جةليزادان

عبداهلل مةال جةليزادة، عبدالرحمن مةال مةالئةسعةد، حاجى باهلل( جةليزادة)واثق مةالمحمد جةليزادة، مةالعبدللةى حاجى ، نةشئةت (، مةال جةليزادة) مةالى طةورة عبدالقادر، كمال عبدالقادر، مامؤستا صديق )مامؤستا نورالدين، شيخ عبدالقادر، جةالل ئةمجةد براكانى و نورالدين عبدالمجيد مامؤستا نورالدين(، حةمةعةلى نورالدين، مةسعود محمد، مةالانوةر جةليزادة، مودريك ذالى، سراج الدين انوةر، فاروق محمدجةليزادة، خوشكانى- محمدجةليزادةو سوورةياخان خان(، خان، سةعادةت ئيقليم نةجيبةخان، جةليزادة، ن��ورى اسماعيل رزط��ار، ب��روا مةالنافع صبوح، حويز صبوح، مةال فتاح مةال محمد جةليزادة، نةشئةت شفيق عزةت، عبدالمجيد، دانا مسعود، دةوةن مسعود، دالوةرعبدالمجيد، رزطارعبدالمجيد، مامؤستا شفيق، مشير عبدالفتاح، سامى مامةفندى، د.ئاسؤاسماعيل شفيق، كاوة شفيق، امير اسماعيل، ئاشتى قباد، حاكم جةليزادة، جةالل جةليزادة، اسماعيل دلشاد مامؤستا سةرؤك نيهادجالل، مامؤستا جةليزادة، حةويزجةليزادة، حاجى كاوة حةويز، كامران حةويزجةليزادة، كاكةى مةاليان، جواد كاكة، وةستامامةى فوادكاكة، جوهركاكة، ثاريزةر خةيات، ئوميد مامة، نةرمين خان اسماعيل، مهندس و ئاراس اسماعيل، خان ثةرذين جةليزادة، م��ةالرةوف فندى، مامة سرباز مام مةالرةئوف، فرياد مةالرةئوف، صابر رشاد جةليزادة، ئازاد رةشاد جةليزادة، عصام دلزار الدين، عصام وشيار جةليزادة، الدين عصام الدين جةليزادة، ذيرؤ دالوةرجةليزادة، جةليزادة، صالح حمة دليررشادجةليزادة، جعفرحمةصالح جةليزادة، نةبةز مامة فندى،

وريا جةليزادة، راويذ دلشاد جةليزادة...* تالةبانى

غةفورةوة لةشيخ كؤية تالةبانيةكانى ضؤتة كةلةكةركوك ثيدةكات دةس��ت سةردةشت و ئةوجا لةسةردةشت هاتونةتةوة كؤية. رةضةلةكى تالةبانيان بةثيى هؤنراوةكةى شيخ رةزاى تالةباني بى دةلى)مةال محمودى باثيرة مةالمةحمودة ئةو كة زةنطةنة( هةية نوسراو تالةبانيانةو طشت طةورةى

كة تالةباني بةزةنطةنة دادةنين بةآلم خؤيان ئةو لةبؤكانةوة و نين زةنطةنة ئيمة دةلين زةنطةنة، ناوضةى هاتؤتة مةالمةحمودة كردووة كةباسى تالةباني د.ن��ورى بةثيى ثيية بةو تالةباني ئيرشادى شيخانى لةسةر تالةبانيةكان دةضنةوة سةر كاكةسورى بؤكان كةلةناوضةى موكريان بووة. تالةبانيةكانى كؤية مولكيان هةية لةكةلكان، شيواشؤك، قةمبةر، طةورةى كة غةفور شيخ ضنارؤك، قزلو، لةتةكيةى طؤرةكةى بووة كؤية تالةبانيانى تالةباني كةركوكةو شيخى تةريقةتى قادرى تالةبانيةكان دروينة دةراسةى يةكةم بووة. هيناويةتيانة كؤية ثيش خةلكى تر، تةكيةى تالةباني ميذوويةكى ثيرؤزى خؤى هةية جطة بووة عيبادةت و تاعةت كةشوينى لةوةى سياسى كؤبوونةوةى كؤرو شوينى هةروةها و حيزبى و كوردايةتى بووة ض بةنهينى وةض زةمانى كاتى لةسالى)1963ز( بةئاشكرا. حةرةس قةوميان بوو مالى شيخ عصام الدين و براكانى لةناو تةكيةدا بةعسيةكان سوتانديان تر مالى ضةندين رؤذةى ئةو رمانديان و و سوتينران كوردايةتى بةهؤى ضؤلكرابوو ثرسةى هؤلى تالةبانيةكان لةشار. تيكدران دروستكردووة رةزان جادةى لةسةر ذنانيان

بةناوى هؤلى)فاتمةخان(. ناودارانى تالةباني

شيخ غةفور، مامةديب، شيخ عزاهلل، شيخ برهان، شيخ أفضل، شيخ عصام الدين، شيخ شيخ جالل، مام رةشيد، شيخ جةنطى، شكراهلل، شيخ حةمةصالح، شيخ شةرةف، نصرالدين، شيخ كاكةسور، بابةشيخ، عصام شيخ خانى فوزية و جةميلةخان براكانى و حمةصالح شيخ ميرحاج الدين، نهرؤ(، د.شيركؤ، د.حسين، عةلى، شيخ و )هيرؤخان تالةباني، باظيل تالةباني، قباد ئةشرةف )شيخ حمةصالح، شيخ نازةخانى و براكانى شيخ صالح، شيخ نورى، ثيشةوا(، نصرالدين، شوان حاكم شكراهلل، دلشاد بارزان نصرالدين، ذيان خان شيخ نصرالدين و خوشكانى بةيان خان، ريزان خان، خةرمان بارزان خان، نةجمة ( خان(، نشميل خان، بابة شيخ، ثالةوشاآلو شيخ صالح، ئاراز شيخ جنطى و براكانى، الهور، ئاكؤ، ئاسؤ، هيوا (، )مةزن ميرحاج و براكانى مهندس مةريوان، بيطةرد ماكؤك(، مهندس محمد، مهندس خان دلشاد شكراهلل تالةباني، )ئاآلخان تالةباني و خوشكانى، النةخان، هاناخان، ميدياخان(، )حمة تحسين تالةباني، مامؤستا مهرى خان

شيخ ميرحاج تالةباني...

42

كوران و كضانى كؤية بةرامبةر يةكترى لة ثةيوةندى خؤشةويستى بى وةفان

طةنجيكى كؤية: بيوةفايى ضةمكيكى دؤراوةرؤذنامةنوسيك:ئةطةر كور و كض بةرامبةر يةكترى بيوةفابوون ئةوا

اليةنيك لةمةفهومى خؤشةويستى نةطةيشتووةئا:دةريا محمد

طةر بى وةفابووم وةرة رؤحم دةربهينة

الشةكةم مةنيذةووةكو هيندى بمسوتينة

وةكو ئاشكراية بيوةفايى وةك دياردةيةكى ئيمةدا. كؤمةلطاى لة هةية بوونى قيزةون ذيانى طةشةسةندنى لةطةل هةروةها مرؤظايةتى و تةكنةلؤذيا دياردةى بيوةفابوون وةكو دةسينيت، طةشة زياتر خيانةت و ثار؟؟!!( بة بة سال خؤزطةم ) سال دةلين بةرامبةر كضان و كوران بيوةفابوونةى ئةم بة يةكترى لةاليةك جؤرةها كيشةى جؤراو جؤرو كؤمةآليةتى ليدةكةويتةوة لة اليةكى ترةوة واى ليهاتووة كوران و كضان متمانةيان بةيةكترى نةمينيت. تؤلة سةندنةوةش وةكو ضةكيك بةكار دةهينن بةرامبةر بةيةكترى. ريثؤرتاذةدا لةم كؤية طةنجانى بابزانين ضؤن بؤضوونى خؤيان دةربارةى بيوةفايى و

خيانةت دةردةبرن.)داروين( ى تةمةن 19 سال طةنجيكى و بيوةفابوون (( دةل��ى: كؤيةيةو شارى خيانةت لة ووآلتى ئيمةدا وةكو شتيكى باوى ليهاتووة، من نزيكةى شةش مانط ثةيوةندى خؤشةويستيم لةطةل كضيك هةبوو بةلينم ثيك هاوبةشى ذيانى تر ساليكى وابوو بى من لةطةل ئةو مخابن بةآلم بهينين درؤ ثةيمانةكانى هةموو هةروةها وةفابوو ضةمكيكى بيوةفايى دةليم بؤية دةرضوون

دؤراوةو يةكسانة بة خيانةت((.)ضرؤ(ى تةمةن 21 سال كضيكى شارى دياردةيةكى بيوةفايى واية ثيى كؤيةيةو زؤر ناشيرين و نةشياوة. ئةو كورو كضانةى ثةروةردةكةيان يةكترى بةرامبةر بيوةفان ئةو نةخؤشة، دةرونيان لةمة سةقةتة جطة ووتى)) ئةو كورةى من خؤشم دةويست نةك هةر بى وةفابوو بةرامبةرم بةلكو خيانةتيشى

كرد بةرامبةرم بةآلم من دةرسيكم دايى كة تا مردن لة بيرى نةضيت((، كة ليمان ثرسى با بزانين ئةو دةرسة ضى بوو ؟ )ضرؤ( ووتى

))با ئةوة لة دلى خؤمدا بيت((. كؤية زانكؤى لة خويندكارة )كةيوان( ذيانى دةيةويت كاتيك مرؤظ دةل��ي:)) هاوسةرى ثيك بهينيت، دةيةوى شارةزايى بة ئةمةش بةرامبةربى. رةط��ةزى دلى بة دةب��ى خؤشةويستى ثةيوةنديةكى لةم ئةطةر بةآلم دياريكراو. ماوةيةكى ماوةيةدا يةكيك لة اليةنةكة كة ئةو بةلين ثةيوةنديةكةيدا سةرةتاى لة ثةيمانةى و و شكاندى بةرامبةر رةطةزى بة دابووى بى بة رةطةزة ئةو ئةوا جى، نةيطةياندة ناشرينةكان شتة هةموو خيانةتكارو وةفاو بةردةوام ) كةيوان ( دةكريت((. وةسف بةرضاوم من ))ئةوةندةى دةليت و دةبيت كةوتبيت لة زانكؤ زياتر كضةكة بيوةفا بووة بةرامبةر بة كورةكة، ضونكة بةشيكى زؤرى دنيان مالى و سامان ئاشقى ئيستا كضانى نةك خودى كورةكة. بؤية داوايان ليدةكةم ناثاكى لة كورة ض كضةكة دووركةونةوة ض بابةتة بةم سةبارةت هةر وةفايى((، بى و بةريز )ناسيح رسول( رؤذنامةنووس لة كؤية و دةردةبريت بابةتة بةم خؤى بؤضوونى دياردةيةكة وةفايى بى دةلي:))لةراستيدا هةية بوونى كؤمةاليةتيةكان كاية لةكؤى زياتريش خؤى لةخؤشةويستيدا دةبينيتةوة خؤشةويستى و نيشتيمان خؤشةويستى باوك و دايك خؤشةويستى و دراوس��ى بةآلم ليدةكةويتةوة. بيوةفابوونى هةموويان باسةكةى ئيمة زياتر لةسةر بى وةفايى دوو رةطةزة، بؤية طةر لةثةيوةندى خؤشةويستى تيدابيت سؤزى و هؤشيارى و راستطؤيى بةدةردةكويت((. وةفايى بى كةمتر ئةوا هةوروةها ئةو رؤذنامةنووسة دةلي:)) ناتوانين ديارى بكةين كور يان كض زياتر بى وةفايية بةلكو دةتوانين ئةوة ديارى بكةين كؤمةلطا

تا ضةند شارةزايى و تيطةيشتنى بؤ مفهومى كؤمةلطاية لةم هةية،ئةطةر خؤشةويستى و جوان دياردةيةكى خؤشةويستى تيدا ثيرؤز بوو، ئةوا بى وةفايى كةمتر روودةدات، خؤشةويستى كؤمةلطاية لةم ئةطةر بةآلم وةك و شتيكى قيزةوةن تةماشا كرا ئةوا ئةو كات ئةو قيزةوةنية دةبيتة هؤى بى وةفايى. بى كورةكة يان كض يان كاتةكان زؤربةى هةردووكيان دةبى دةطمةن بة وةفابووة. بةم ثةيوةندية ئةوا وابى بى وةفابن. ئةطةر بةلكو خؤشةويستى ثةيوةندى ناووترى ناويكى ترى ليدةنرى. ئةمةش دةطةريتةوة لةمفهومى كض ض كور ض كة ئ��ةوةى بؤ لة ئةطةر تينةطةيشتون. خؤشةويستى ناكةم باوةر بطةن خؤشةويستى مفهومى

بيوةفابوون رووبدات((.بوون. هؤكار كؤمةليك هةمووى ئةمانة جوانى بة ئيمة كة ئةوةية ضارةسةرةكةى ضونكة بكةين، خؤشةويستى سةيرى خؤشةويستيدا لة جوانة شتى هةرضى دةردةكةوي، هةروةها ثيويستة كؤمةلناسان خةلكى راطةياندنةكانةوة ى رى لة زياتر هةر لة نزيكبوونةوة وة بكةنةوة هؤشيار كاريكى جوان كةمة، خؤشةويستى يةكيكة كةوتنةوة دوور هةروةها لة شتة جوانةكان هةروةها وةفاية. بى كة ثيضةوانةكةى لة بتوانن زؤر لة داستانة خؤشةويستى يةكان دةورو لة ئاطاى زياتر بتوانى بخويننةوةو رؤشنبير خؤى زياتر و بيت بةرةكةى ئةو بؤ بكات هةروةها خويندنةوةيان هةبى دةبيت خويندنةوةشيان كات ئةو كارانة تا بيطومان كات ئةو خؤشةويستى، بؤ زؤر طةنجانمان دوور دةكةونةوة رادةيةكى ريثؤرتاذةكةمان كؤتايى لة وةفايى. بى لة ئةوةى ماوة بليين ئةوةية كة كوران ئاشقى سامانةكةى جوان هةموو كة نةبن كضيك كة نةبن كوريك ئاشقى كضانيش بيت

هةموو جوانيةكةى مالى دنيا بيت.

42

43تشريني يةكةمي 2010ذمارة 10

نورا على: سآلوم بؤ هةرضوارثارضةكةى كوردستان، ضاوى خةلكى هةرضوارثارضة ماض دةكةم

ئا: شاهؤ سوارة

لةكةنالى بةرنامةيةكة نمونةى تؤ بةرنامةى ئةم دةك��ري )كؤرةك(ثيشكةش ئاسمانى دةط��ري، لةخؤ ب��ةش نؤ كة بةرنامةية منداليك يان طوليك ضةند بةشةو لةهةر سةركةوتوو دةبي و ثلةى يةكةمى وةردةطري بةرنامةية لةم بونةوة نزيك زياتر بؤ ئيمةش ئةم بةشداربووى لةطةأل ضاوثيكةوتنيكمان بوو عةلى( )نورا ئةويش سازكرد بةرنامةية كة خةلكى شارى كؤيةيةو لةدايكبووى شارى كةدةردةكةوى هةمووجاريك كة كؤيةية وةك تؤنمةنةى بةرنامةى ثيشكةشكارى طؤرانى شانؤى بانطى سةر كؤية نموونةكةى كةكؤن طؤظارى وةكو بؤية دةكات، طوتنى شارةكةى نموونةيةى بةم ئاشنابوون بؤزياتر كؤية داوامان لي كرد كةئةم ضاوثيكةوتنةمان بوو خؤشحال زؤر ئةويش بكات دا لةطةل تازة بؤمالةوةيان ضووين رؤذة كةئةو ئةوةبوو بوو باثيرى لةمالى كؤيةو بؤ طةرابؤوة نورا لةبةرنامةى كردنى بةشدارى بةهؤى ضونكة هةولير طواستؤتةوة ماليان ئيستا تؤنموونةى و ئامادةبكات خؤى بةباشى بتوانى بؤئةوةى

بةشدارى ئةو بةرنامةية بكات.ث:نورا كي ية؟ و:ناوم )نورا على(ية خةلكى

شارى كؤيةم و لة كؤيةش لةدايك بوويمة.و:ثؤلى لةقوتابخانة؟ ضةندةمى ث:ثؤلى

ثينجةم.و مامؤستا لةطةل ضؤنة ث:ثةيوةنديت منيان و:مامؤستايةكانم هاوريكانت؟ و قوتابى خؤشدةوي ئةوانم منيش و خؤشدةوي زؤر و خؤشة زؤر قوتابيةكان لةطةل هاورييةتيم

وةك هاوري واينة لةطةل يةكترى.ث:لةمالةوة ضةند كةسن؟ و:لةمالةوة ضوار

خوشك و دايك و باوكم.بةجيهيشتوو كؤيةتان شارى بوو ث:ضؤن بوو دوور بؤمة و:ضونكة هةولير؟ ضوونةوة واثيويستى دةكرد كةبضينةوة بؤ هةولير لةبةر كةمن تؤنموونةى بةرنامةى بةرنامةية ئةم

بةشداريم كردوة.بةرنامةية ل��ةم ب��وو ه��ان��دةرت ث:ك��ي حةزم زؤر خؤم و:م��ن بكةى؟ بةشدارى وةباوك بكةم بةشدارى بةرنامةية لةم دةكرد و دايكيشم هاندةرم بوون كةوا لةم بةرنامةية

بةشدارى بكةم.

بةرنامةية ئ��ةم بؤ ضوويت ث:ك��ات��ي بةآلم دةترسام كةميك و:بةلي نةدةترساى؟

زؤر بةسةركةوتوويى وةرطيرام.ئةو يان بةدلة ليذنةت ث:ب��ةري��زان��ى ميواندارى بةرنامةكان كةلة هونةرمةندةى دةكرين ضؤنن؟ و:بةلي ليذنةى هةلسةنطاندنم ليذنةى لة دةستخؤشيش و بةدلة زؤر

هةلسةنطاندن دةكةم.تر مندالةكانى لةطةل ث:هاورييةتيت ضؤنة؟ و:هاورييةتيم لةطةل هةموويان باشة و

زؤرم خؤش دةوين.زياتر لةهةموويان منداآلنةت لةم ث:كام زياتر لةهةموويان و:)ثةيام(م دةوي؟ خؤش

خؤش دةوي.نايةو ثيي كةيفت منداآلنة لةم ث:كام هةموو لةطةل و:نةخير دةك��ات؟ بيزارت هاوريى دةوي خؤش يةكترمان مندالةكان

خؤشةويستي هةرهةموويانم.ث:ئةو كاتةى كة دةرةجةي كةم دةدةن دل و:تارادةيةك نابى؟ طران دل زؤر بةتؤ

طران دةبم بةآلم ليذنة باشتر دةزاني.ث:لةم يةك دوو رؤذة دةنطؤ بآلو بؤوةتةوة و:نةخير لةهةولير؟ دراوةت��ي خانوتان كةوا كريين لةخانوى بةلكو نةدراوةتي خانومان

لةهةولير.الخؤشة؟ هونةرمةندت كام ث:دةنطى

و:دةنطى هونةرمةند نازدارم زؤر الخؤشة.ث:دةنطى تؤ زؤر بةدةنطى خواليخؤش بوو مةرزية دةضي ئةمةواية؟ و:بةلي راستة دةنطم زؤر بةدةنطى دةضي زؤر كةس وام ثي دةلين.

تؤ لةبةرنامةى نيية ث:لةبيرؤكةتدا نموونةى طؤرانى مةرزية فةريقى بليى؟ و:بةلي لةطؤرانيةكانى كةيةكي داية لةبةرنامةم

ئةوبليمةوة.لةبةرى لةبةرنامةكان جلكانةى ث:ئةو ئ��ارةزووى يان خؤتانة بةئارةزووى دةكةن دةكةين لةبةرى كة و:ئةوجلكانةى ئةوانة؟

دةهينةرى بةرنامة بؤمان هةلدةبذيرن.ثيشكةش بةرنامة ضةند ث:هةفتةى ثيشكةش دووبةرنامة و:هةفتةى دةك��ةن؟

دةكةين.ترى كةنالى لةاليةن جار هيض ث:ئةى زؤر و:بةلى ن��ةك��راوى؟ بانط تةلةفزيؤن كةلةوي ثيوةكردوومة ثةيوةنديان كةنالةكان

كاربكةم بةآلم نةضوومة.ث:بؤضى نةضوويتة كةنالةكانى تر ئارةزووت لى نيية؟ و:نةخير، ئارةزووم بؤ هةموو كةنالةكان هةية، ئةوانةى كةبانطيان كردوومة وةك: نيطا، بةآلم كردووة ئازادى،زاطرؤس...هتد(داوايان ئةو بؤندةى مؤرم كردووة ريم ثي نادات كةوا كؤتايى بؤندةكة تا دةركةوم تر لةكةنالةكانى

ثي دي.ث:طةر هاتوو لةم بةرنامةية سةركةوتووبووى دةكةى؟ لةخةآلتةكان ضي كراى خةآلت و:خانوومان نييةو سةيارةمان نيية ئينشاآل ثيى

دةكرين.ث: ضى بةطويطرانى طؤرانيةكانت دةليت ؟ و:هيوادارم دةنطم ثي بدةن ئةوانةى منيان دةكةن من دةنطى ئارةزووى و دةوي خؤش كوردستان هةرضوارثارضةكةى بؤ سآلوم

ضاوى خةلكى هةرضوارثارضة ماض دةكةم.سوثاسى و:زؤر ضية؟ وت��ةت ث:دوا زؤر و ضاوثيكةوتنة ئةم بؤ دةكةم بةريزت سوثاسى طؤظارى كةكؤنيش دةكةم هيوادارم

سةركةوتووبن.لةكؤتايى ضاوثيكةوتنةكة ستافى طؤظارى دا ناردنى)150(نامةيان بةلينى كةكؤن تؤنموونةى لةبةرنامةى بؤئةوةى بةنورا

سةركةوتووبيت.

44

و دةشت خةلكي لة طلةيي هةر مؤتك مام ئةرآ *ئةوة ئةدي دةكةن، زيدةرؤيي دةلين دةكةن، ئاوارةكان كردووةو تةجاوزيان شارة ئةو رةسةني خةلكي نيية

شؤستةيان نةهيشتؤتةوة لة طةرةكي فيدرالي؟مام مؤتك: بة خوا برا تؤ لةسةر حةقي، نازانم نة حةوالةي خوايان بكةم، نة حكومةت. ثيم واية هةر خواي طةورةمان لةدةست هيضي حكومةت نةبآ ناشوكري بة باشترة، بة قسةي زؤربةيان كة داية، لةوة موسيبةتةكة نايآ. جا كةوا بآ، رةش زةمانة رووي شتن. خويندةوارو خةلك ئيحراجمان دةكةن. دواي ئةوةندة بيويذدان مةبة 20سم

هيشتؤتةوة!!!وا بؤ كؤية لة سووتةمةني مةسةلةي مؤتك مام باشة *

ئاذاوةي تيدا كةوت و كةم بؤوة؟مام مؤتك: دار ئةطةر كرمي لة خؤي نةبآ، هةرطيز نارزآ. بةخوا بابة شارةكة زؤر بآ كيشةية، جا ئةويشي بيتة سةر.

وةلآل كيشةكانمان فيت دةبن.* ئةرآ ئةو هةرايةي شةقامي الي مزطةوتي حاجي سديق

ضىية؟بوو شؤستةكان بةرين ثيمان باش مام مؤتك: يةكةمجار كردو ثيك و ريك هةمووشمان تةسك. شةقام و بآ عةيب دوايي كرد. سةرف تيدا زؤرمان ثارةيةكي حؤقة بكةين ثيضةوانةوةي بة باشترة وا كردةوة بيرمان نةبآ ليهيناو خوامان ناوي تةسك شؤستةي و ثان شةقامي تةواو بةمزووانة دةيبيني طةر بةياني دا، ثيكمان و تيك بوو! شةقامي بةرين ضةند ئيستراحةتة. ئةوةشت ثآ بليم ئةوة لةبةر خاتري ئةو تانكةرانةي نةوتي شيواشؤك دةبن،

دروست كراوة.* هةر ئةوةندة؟ ثياوي ضاك بة مام مؤتك شتي ديكةش

باس دةكةن؟مام مؤتك: ئاي لة من مام مؤتك تر، سةرت دةخورآ بؤ بةزمان، دةزانم لة كويوة قسة دةكةي، مةبةستةكةشت هةر ئةوةية لة مني بزانى، كة شؤستةو شةقامةكةيان هةلكةند دةبرؤ بوو. ل�آ كةفش ئاويان دوو بةرثرس مالي هةندآ ئاو فةرمانطةي بة ئازاي زانياريم دايآي، طةر ئةوة دةي

بلي!* مام مؤتك بريارم دا برؤم لة كؤية، رات ضؤنة؟

هةموو بروا وا وةزع وةلآل لةطةأل. خوات برؤ مؤتك: مام دةرؤين. لة نزيك خؤت شوينيكم بؤ ثةيدا بكة.

ئةستيرةي بةختي شار

جولة بآ هةية. هةنطاو بة ثيويستي كاريك هةر ئةنجامداني بؤ هيض بةرهةميكي نابآ. بؤ ئةوةي ثرؤذةكانت نةزؤك نةبن تةكاني طةرةكة، هةوأل بدة، قؤلي جواميري لي هةلبكةي. خةون و خةيال

دادت نادا، كردار شةرتة بابي بابم.

مووضةخؤري بن ديواري، تةنها مانطانة بؤ موضة وةرطرتن سةرداني فةرمانطةكةت دةكةي، رؤذانةش كاسبي خؤت دةكةي كةضي لة هةموو كةس زيتر طلةييت هةية، طواية ثارةت نيية ئؤتؤمبيليكي

نوآ بكري! توخوا ئةوة كةي رةواي حةقة؟

ثيداوي كة زؤر زانياريت هةية، دةربريني باشت خوا بةهرةيةكي هةية، كةضي دوذمني قةلبي خؤتي نايخةيةتة سةر كاغةز و قةلةم بةكار ناهينآ, من خةمي ئةوةمة لة قسة بكةوي، جا ضؤن بزانن،

كة شت دةزاني؟

ديارييةك بةريوةية، بةآلم ثيناضآ خيري ثيوة بآ. كة دياريهينةر ثةيدا بوو باشترة خؤت لة قالبي طيلي بدةي، ووريا بة دةنا قازانج

سةري ماية دةخوا.

لة كورآ كةس نةبووة بة كورآ، مةطةر بة قودرةتي قادر، بةآلم ضاك بزانة خوا تا كيو نةبينآ بةفري تيناكا. كةسي كاكي سةري

مةجليست ليطرتووين هيضيشت لة باردا نيية.

تؤم وةكو بيزاركةرة، بارةي ضةندين طةمةيةكي ئيوة دلداري وجيريتان ليهاتووة، نة لةيةك دادةبرين و نة بةيةكيش هةلدةكةن. ناكا بة تةماي بن و بتانةوآ ببن بة داستان و ئةفسانة لة ميذوودا

نةوةكان باستان بكةن؟!

طةر كرد. رةفتاريان وا و كرد وايان واضوو، بوو وا مةلي ضيدي باشترة دواي ئةو هةموو قسانة بروات هةية كة كيشةيةك هةية بآلي ئةدي تةطبير؟ ضي بكةين باشة؟ ضؤن ضارةسةري بكةين؟ لة

كويوة دةست ثيبكةين؟

هيشتا طري ئةويني ديرين دةتسوتينآ. لة رابردوودا دةذي، خةو خواردني لي حةرامكردووي. ئيدي بةسة لة واقيعي خؤت طوزةران بكة، بيريك لة داهاتوو دا بكةوة، خةريكة ثيت دةليم ذيان بلقيكة

ثيش ئةوةي بتةقآ تآيدا رادةمينآ.

لة ناوةراستي مانطدا فشاريكي زؤرت بؤ دآ، هةوأل دةدةي خزم و ناسياو فريات كةون، بةآلم تؤ طةر بة ووردي لةو فشارةوة بكؤليتةوة، بؤخؤت و نيية زةحمةت ئةوةندة مةسةلةكة دةردةكةوآ بؤت

دةتواني بة سينايي ضارةسةري بكةي.

هيشتا ثيت واية نووشتةي مةالو شيخةكان و دوعاي سةر طؤري دةكةن. دةردت ضارةسةري ثيريذنان ثرو دةرماني و ثياوضاكان بةهةلة داضووي برواو هيوات بةخؤ بآ، كة ضاك دةبييةوة، دواييش

لة زانستي سةردةم بيباك مةبة.

حيكمةت لة زؤر طوتن نيية. زاري خؤت شل دةكةيت. ئةوةندةقسة بكة نةشيش بسوتآ، نة كةباب! لةهةمان كاتدا هةر طويطرتن و را دةرنةبرين و هةلويست وةرنةطرتن رازيبوونة بة هةموو شتيك بة ضاك و خراثييةوة. بيدةنطي لةو سةردةمةدا ئافاتة خواية حيفزمان

بكةيت.

لة ناو ئةو ئاذاوةو سةرقالي رؤذانةتدا تؤ ثيويستيت بة ئارامي هةية. لة دوور طرديك يان شاخيك، ترؤثكي لةسةر ساتيك ضةند بير هيمني بة خؤتدا لةطةأل دةنطةدةنطيك و غلبةغلب هةموو تةنيايي لةطةأل بة ثيويست و طرنطة بكةيتةوة. هةندآ جار زؤر

خؤتدا بثةيظي.

سةتل1/21تا 2/19

نةهةنط2/20تا 3/20

كاور3/21تا 4/20

جمك 5/22تا 6/21

طاجووت4/41 تا5/21

قرذاأل 6/22تا 7/23

شير7/24تا 8/23

كض7/24تا 9/23

تةرازوو 9/24 تا 10/23

دووثشك0/24 1تا 11/22

بةران تا 12/ 22

1/21

كةوانتا 11/23

12/21

بةزمي مام مؤتكزان قسة خؤي سةردةمي لة دةزان��ن وةك مؤتك مام نةدةبوو، عاسآ ل�آ هيضي بوو، تةطبير بة راويذكارو و و خةم وةآلم��ي ضؤن )ك��اك( مؤتكي مام بزانين دةب��ا بة تايبةتة طؤشةية ئةم دةدات���ةوة. نيطةرانيةكانمان قسة بة مؤتك مام تا بنووسن، بؤمان ثرسيارةكانتان

نةستةق و وةآلمة عةنتيكةكاني شةرعمان بؤ بكا.