ఎమబ�యస‌- గర�ట‌ఆంధర ఆరకయవస�‌పర� జకటు�

2017 గ 2 ఏపర�ల‌- జూన‌ఆరట�కల�‌( పరడఎఫ‌రూపంల)వషయసూచక

దలలమ తవంగ‌పరయటన చచటు4 భమసన‌జష కడటుకటు ఆవదన మంతర>గ లకశ‌

వకలకస�‌అసంజ అదృష�ం సషల‌మబడయలబగస‌నూయస‌ప ఫస‌బటుకస‌పరటం

2019 ల టడపర గలటుసటుT ందనకూడద? గటుడటుV ల తటుపరనటు

ఉదరవద వదయలయంప హంగర కనన[రర ఒడశల ఊపు మబదటున[ బజపర - బజడల రగడ

జతయతవదంల తపపfమటుంద? ఓటంగటు యంత> లనటు నమమవచచ4?

ఇద మన బయయంకటుల డజటల‌భదరత...! శవరజ‌చహన‌కటు సv నచలనమ...?

బయహుబల చచవుప అంత ఆసకత{ ...? బరటువూ తగగ~ంద, పరటువూ తగగ~ంద...

ఫర� న�‌అధయకష ఎనన[కలటు తమళనడటు మస�రలటు

మరఠ నయకటుల వరంగం హందటువుననన చచటటుకటుంటటున[ మమత

ఆప‌ల సంకషభం సమరక చహ[నన[ వదటులటు4కవడం ఎల?

పుదటుచచ4రటల కరణ‌బద ఘరషణ రజమళ ననజయత మటుమమరటు తలకటుల పదధతర మటుగటుసటుT ంద? గటుజరత‌ల ఎనన[కల ఆతటురత హమచల‌ల కతంగ�సటు అవసv

ఐరలండ‌కటు భరత సంతతర ప�ధనన కరళల ఐసస‌ప�భవం

కతర‌దగ�ంధం నరయణరడV గరటు

ఓడ గలచన ఛందసటుడటు కరట�న‌ గూర  లండ‌ఆందళనకటు అసలటు కతరణం...?

మహరష�రలఋణమఫ

1

గృహననర�ంధంల సదమజయటువరజు పరటయధటుడటు ఫడల‌కతసª ( నట�‌మత>మ వయసం అసంపూరణం)

నటల రదటు¯ ప పరయంటటుల

2017 ఏపర�ల‌01 ఎమబ�యస‌: దలలమ తవంగ‌పరయటన చచటు4

ఏపర�ల ‌4 నటుంచ 13 వరకటు అరటుణచల ‌ ప�దశ‌లనన తవంగ‌నటు పరయటంచచలనన దలలమ ననశ4యంచడం భరత‌- చన సంబంధలల మర సమధనటు చచరట4ంద. తమ

పరటుగటు రజయమన తరబత‌నటు చన 1959 ల ఆకరమంచంద. తరబత ‌ ప�జలటు దవసమనటుడగ ఆరధంచచ దలలమ వయవసvప వరటుచటుకటుపడంద. దంత 14 వ

దలలమ ( పపరటు టంజన‌గయటస�) చనప తరరటుగటుబయటటు చచస అద వఫలమత కందరటు అనటుచరటులత 1959 ల లసనటు వదల వదల పరరటపయ వచ4 ఇండయల శరణటు

కరడటు. తరబత‌శరణరటుv లకటు ఇండయ ఆశరయం యచ4ంద. అనక చటల సvలలటు యచ4 ననవసంచమంద. దలలమ హమచల‌ప�దశ‌లనన ధరమశలల ననవససూT ప�వస తరబత‌

ప�భటుతవం నడటుపుతూంటడటు. కరణ టకలనన కూరటు~ (కడగటు) జలల ల కూడ తరబత‌వరటక ఆశరయం యవవగ అకకడ పద ¯ బదధ రమం కటటు� కటున[రటు. ప�వసంల వుంటూన

దలలమ ప�పంచమంత పరయటసూT తమకటు జరటగగన అనయయనన[ అందరటక వననపరసూT ంటడటు. అందరూ వన[ర కతన చనకటు బటుదధ చపరfనవరవరూ లరటు. పగ తరబత‌

సమసయనటు శంతరయటుతంగ డల ‌ చచసటుT న[ందటుకటు మచటు4కటుంటటున[మంటూ 1989ల నబల ‌ శంతర బహుమతరనన ప�సదంచచరటు. తరబత ‌ సంసకృతరనన నశనం చచస, తమ

సంసకృతరనన అకకడ ననలకలfడననక చన శతథ ప�యతర[సT ంద. అయన కందరటు తరబత‌ వరటు తరరగబడటుతూన వున[రటు. 2008 చన ఒలంపరకస� ‌ సమయంల తరబత‌వరటు

ప�దరశనలటు ననరవహంచ తమకటు జరటుగటుతటున[ అనయయనన[ ప�పంచం దృష�క తసటుకటురవడననక ప�యతర[ంచచరటు. వటనన[ట వనటుక దలలమ వున[డనన చన

భవసటుT ంద. అందటుక అతనటు సనయస కతదటు, రజకయనయకటుడటు. సనయస దటుసటుT లటు ధరటంచన తడలటు అంటటుంద. ఇటవల జన ‌ ఆలవర ‌ ననరవహంచచ అమరటకత టవ

కతరయకరమంల దలలమ మటల డటుతూ చనలనన అతరవదటులటు (హరV‌లనర�‌)కటు మదడటుల కంత భగం పననచచయదనన వయఖయయననంచచడటు. వంటన చన సfందంచంద -

చన వయతరరకటులనటు ప� త�హంచచ టకకరట దలలమ అంటూ. ఇదరట మధయ బంధలటు యంత సగసటుగ వుండగ యపుfడటు దలలమ తవంగ‌లనన భరతదశంలన అతర పదదన బదధ రమం (మనస�ర) వరట ఆహవనంప అకకడకటు వళతనంటటున[డటు. అద తమద అనన చన భరత‌త వవదం వసటుకటునన వుంద. తమ పర� ంతంలక తమ శతటు> వు ప�వశసT ఎల? అనద చన ప�శ[.

ఏపర�ల ‌4 మంగళవరం నడటు పదటు¯ న[ తవంగ‌ల వున[ బదధ రమనన[ దరటశంచ, కతTగ కట�న తర ఆలయనన[ పర� రంభంచ, 5 వ తరకటు నటుంచ 7 వ తరకటు వరకటు అకకడ మతబధనలటు చచస దరంగ‌కటు వళల అకకడ 10 నటుంచ బధనలటు చచస చవరకటు

ఈటనగర‌కటు 12 న చచరట అకకడ బధనలటు చచస వసT రటు. లస నటుంచ భరత‌కటు వచ4నపుడటు దలలమ తవంగ‌దవర వచచ4రటు. అకకడకటు 50 ఏళల తరవత 2009ల

2

మన‌మహన ‌ సంగ ‌ అనటుమతరత వళల వచచ4రటు. మళలల 8 ఏళ ల తరవత యపుfడటు వళుతటున[రటు. దననక అనటుమతర 2016 నవంబరటుల లభంచంద. నూయకలయర‌సపలయర�‌

గూ� పుల ఇండయ సభయతవననక చన అడటుV తగగలన నపథయంల మద సరకరటు య ననరణయం తసటుకటుంద. అరటుణచల‌ప�దశ‌లనన 90 వల చ.క.మబ. పర� ంతనన[ చన దకషణ తరబత‌గ పపరకకంటూ అద కూడ తమద అంటటుంద. ఆ వషయంగ 1962 ల ఇండయప

దడ చచసంద కూడ. ఆ తరవత నటుంచ చర4ల దవర పరటషకరటంచటుకవడననక యరటు దశలటు చూశయ కతన యపfటక దకత వవదం సగటుతూన వుంద. ఈ మధయల చన

ఒక ప�తరపరదన తచ4ంద. ' పశ4మ సకత� ర‌ల వున[ వవదసfద పర� ంతమన అకస‌సయ చన‌ప హకటుకలటు వదటులటుకటుంటం, తవంగ‌ప హకటుకలటు మబరటు వదటులటుకండ' అనన.

1962 ల అకస‌సయ‌చన‌కలకమన పర� ంతం. కతన లస రలవ కట� క, తరబత‌రడల వయవసv ననరటమంచచక దననక పర� ధనయత పయంద. అందటుచచత దనన[ వదటులటుకవడననక చన

సదధపడటుతంద. తవంగ‌పన దనన దృష� యపుfడటు. అలట తవంగ‌ల తమ శతటు> వు దలలమనటు అనటుమతరంచడం చననటు మండసT ంద. 2009 ల గడవ చచయననద

యపుfడ ఎందటుకటు చచసT ంద అంట దలలమ తన యంటరూవçల చన నయకటుల గటురటంచ చచసన వయఖయలటు అనన కతరణం చపుతటున[రటు.

దలలమ పరయటన పర� రంభంచడననక నలటుగటు రజుల మటుందటు చన వదశంగ మంతర> మటల డటుతూ ''చన, భరత‌లటు అభవృదధ బయటల నడటుసటుT న[ రండటు పద

యరటుగటుపరటుగటు దశలటు. ఇదరట మధయ సఖయత ఎంత అవసరం. దననక గట� పునద ఏరfడల. దలలమ వంట వరfటటువదనన తవంగ ‌అనటుమతరంచడం దవర భరత‌

సత�ంబంధలనటు దబ� తసT ంద. చనత సఖయత మటుఖయమ, దలలమ మటుఖయమ భరత‌తలటు4కవల.'' అనన హచ4రటక లటద చచశడటు. ఇవమబ పట�ంచటుకకటుండ భరత

ప�భటుతవం దలలమనటు మటుందటుకటు వళలమంద. ఆయన ఏపర�ల‌రగన మటుందటుగ అసంక వళలల డటు. అకకడ గటువహటల వుండగ 76 ఏళల గరటుV ఒకతనటు కలస నమసకరటంచచడటు. 58 ఏళల కరతం దలలమ లస నటుంచ పరరటపయ వసటుT న[పుడటు భరత‌ప�భటుతవం అసం

రఫల�‌లనన ఐదటుగటురట[ రకషణగ పంపరంద. నరన‌చందర దస‌అన యతనటు అపుfడటు అసం రఫల�‌ల పనన చచసటుT ండవడటు. అసం రఫల� ‌9 వ ననంబరటు పరల టూన ‌ దలలమనటు,

అనటుచరటులనటు జుతంగ‌బ నటుంచ తసటుకటునన వచ4 శక{ వద¯ ఐదటుగటురటు సభటుయల వళల బృందననక అపfగగంచంద. వళుల వరటనన లటుంగల వరకటు తసటుకటునన వచ4 వర దళలననక

అపfగగంచచరటు. వళుల ఆయననటు తవంగ ‌ కటు తసటుకళలల రటు. ఇపుfడ గరటుV వచ4 పలకరటంచడంత దలలమ పులకరటంచ, ధనయవదలటు అరటfంచచడటు. ఈ 10 రజుల

పరయటనల దలలమనటు యంకందరటు సతకరటసT ర, దననక చన ఎల సfందసటుT ంద, మతTం మబద దనన పరయవసనలటు ఎల వుంటయ యపుfడ చపfలం. - ఎమబ�యస‌

ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

నూయస‌వూయస‌124 ఏపర�ల‌02, 03 ఎమబ�యస‌: భమసన‌జష కడటుకటు ఆవదన

కళలకతరటులటు ప�జభమననన[ చూరగంటరటు. వరటలనన సరసవత అంశనటు చూస, ప�జలటు వరటనన దవంశ సంభూతటులటుగ భవంచ, ఎకకడ ఎతటుT న కూర4బడతరటు.

3

మమూలటు మనటుషటుయల కటుండ రగదవషలటు, బలహనతలటు వరట కటుంటయనన మరట4పతరటు. తమటు అంటగట�న సటుగటుణలటు వరటక లవనన తలసT తటటు� కలరటు. ఈ

వషయలటు తలసన కళలకతరటులటు తమ వయక{గత వషయలటు బహరంగంగ చరట4ంచడననక యష�పడరటు. తమప పుసTకతలటు రసT నన[, సననమలటు తసT నన[ వదనన వరటసT రటు. వరట

కటుటటుంబసభటుయలటు కూడ ఓ పట� న అంగకతరం తలటుపరటు. కతన కళలభమనటులకటు వరట ఆరధయదవల గటురటంచ తలటుసటుకవలన[ కటుతూహలం వుంటటుంద. ఏ మత>ం సమచచరం

తలసన దననక అతరశయకటు{ లటు జడంచ, అంతకంత చచస తమల తమటు చపపfసటుకటుంటూ వుంటరటు. పననకటటు� కటునన ప�చచరం చచసూT వుంటరటు. ఇద చచల

సందరòలల ఆ కళలకతరటుల కటుటటుంబసభటుయలకటు అసహనం కలగగసటుT ంద. ప�జలంత వరట కడటుపున పుట�డం మబ అదృష�ం అంటూ వుంట చకతకటు పుడటుతటుంద. కళలకతరటుల వషయమ

కతదటు, మహదతగ పపరటుబడన లద ఉదయమం కసం జలటుకళలన, తయగలటు చచసన వరటనన సమజమంత ఆరధసటుT ంద. కతన ఆ దనల వలన, తయగల వలన కటుటటుంబం ఎంత

నష�పయ వుంటటుంద ఆలచంచండ. ఇంటసల డబటు� లక, దరట చూపప తండô లక, చదటువుకలక, వళుల ఎంత కటుమటులటుతర వూహంచండ. వళలక సహజంగ తండôప కపం వుంటటుంద. కతన దనన[ వయక{ం చచయలరటు. సమజం కసం అందరటత బయటటు వళలనన పగడల. అల పగడలక ' మబరనటుకటున[ంత కతదటు, ప�తర దపం కంద నడ వుంటటుంద. ఆ

నడల ఎదగం మం. మ తండô లద తలల మచ4లటు, వట వలన పడన అవసvలటు మక తలటుసటు. జరటగగందద జరటగగంద. వదలపట�ండ.' అనన చపfబటుదధవుతటుంద. కతన చపfలరటు.

ఎవరన తగగంచ చపfబయన, ప�జలటు దనన[ వనడననక యష�పడరటు సరటకద తరట�పసT రటు.

ఓసరట ఘంటసల పద¯ కటుమరటుడటు, సవర~య వజయకటుమర ‌ రవంద ర భరతరల సభల ' మబరంత ఆకతశననక ఎతTసటుT న[ మ నన[గరట వలన మమంత అవసv పడV మ

తలటుస?' అనన చపfబత పప�కషకటులంత గట�గ కకలటు వస అతనన[ మటల డ నయలదట. ఘంటసల గటురటంచ వరట అమమయ డ|| శయమల '' నననరటగగన నన[గరటు'' పపరటుత

2013 ల పుసTకం వలటువరటంచ, దననల ఘంటసలకటు రండటు కటుటటుంబయలటు వుండడం వలన ఎటటువంట కలశలటు అనటుభవంచచర వవరటంచచరటు. ఘంటసలకటు యదరటు భరయలటున[

సంగతరనన దశరథ, ఆరటుద ర తమ వయసలల ప�సT వంచడం జరటగగంద. కతన ఘంటసలప వచ4న అనక పుసTకతలల రండ సంసరం గటురటంచన ప�సT వన వదలశరటు. ఘంటసల గరట మదట భరయ సవతర>గరటు ఆ కటుటటుంబం ఉననకనన గటురట{ంచడననక ననరకరటంచడంత ఆ

కటుటటుంబసభటుయల గటురటంచ వవరలటు బయటకటు రలదటు. కతన శయమల ' మ రండటు కటుటటుంబయలటు కలసకటటు� గ వుండలనద మ నన[గరట కరటక' అంటూ అనన[ వషయలూ

బయటపట�డననక ననశ4యంచటుకటున[రటు. ''భటువనవజయం'' అన ఆన‌లన ‌ పతర>కల 2004 ల '' నణననక మరవపు'' పపరటుత సరటయల‌పర� రంభంచచరటు. సవతర>గరటు కరటు� కటు

వళల స� ఆరVర ‌ తచటు4కటునన కూతటురటు రస సరటయల‌ప�చటురణ ఆపరంచవశరటు. శయమల ఐదళుల పరడ స� తయంచచసటుకటునన, పుసTకతనన[ అచటు4రూపంల తసటుకటునన వచచ4రటు.

ఘంటసల రండ భరయ కడలటు పరరవత రవ ఆ పుసTక ప�చటురణల సహకరటంచచరటు. డ|| శయమల ఒక పరటశధకటురల లగన ఎలట పకషపరత ధరణ ప�దరటశంచకటుండ, ఒక సకషల

ఘంటసల-సవతర>- సరళ మటుకకణంల ఎవరట పరపరటటు ఎంత వుంద చకకగ బరజు వశరటు.

4

''దవదసటు'' ననరమణంల వున[ రజులల ఘంటసల, సవతర> గరటుల అద కటుంటటున[ యంటసల పకక వటల రంగూన‌నటుంచ వచ4న నయటుడటుగరట కటుటటుంబం వుండద. వరట

చన[మమయ సరళ పరయటుస చదటువుకటునద, సవతర> కంట పదద. మంచ మటకతరట. వచ4 సరదగ కబటురటుల చపపfద. అందరట చచత మంచదన[నన, వశలహృదయటురలననన

అననపరంచటుకటున తపత>యంత సవతర> సరళనటు, ఘంటసలనటు ఏకతంతంగ వదలస వంటంటసల పనన చచసటుకటుంటూ వుండవరటు. ఘంటసలత చనటువు పరటగక సరళ 'మమమల[

పళలల డతనటు, లకపత ఆతమహతయ చచసటుకటుంటనటు' అనడంత ఆయన బతTరపయరటు. అపfటక ఆయనకటు పదగ ఆదయమూ లదటు. అటటువపు, యటటువపు పదలందరటు

చపరfన సరళ మండపటటు� పట� రటు. గతంల ఒకమమయయలగర ఘంటసలనటు పప�మంచ, పదలటు వర వళలత పళల ననశ4యం చచసT పరరటపదమంద. ఈయన వదనన వరటంచ, పళల జరటగరటటుల చూశడటు. పళలయయక ఆవడ కరసన‌పసటుకటునన ఆతమహతయ చచసటుకటుంద. ఇపుfడటు

యమ కూడ అలగర చచసటుT ందమననన యయన భయం. గతంల చవరకటు సరళ పదలటు సవతర> వద సమమతర పత>ం తసటుకటునన 1950 జూన‌ల పళల జరటపరంచచరటు. సవతర> దవర

ఐదటుగటురటు పరలలలటు కలగగత, సరళ దవర మటుగటు~ రటు పరలలలటు కలగరటు. ఈ వవహనన[ సవతర> జరటణంచటుకలక పయరటు. ఆ యంట మబద వలన కతక య

యంటమబద వలడననక వలలదన[రటు. అటటు సరళ తన అహనన[ సంతృపరT పరటుచటుకగలగరటు కతన సమజంల గరవనన[ కలfయరటు. సవతర>ద సనతన బయý హమణ

కటుటటుంబం. ఆచచరవయవహరలటు పరటంచచ పలలటూరట మనసTతవం. సరళద రంగూన‌ల పరటగగన అబయý హమణ కటుటటుంబం. ఆధటుననకత, చదటువు కలగగన పట�ణవస మనసTతవం.

మనసTతవలక, జవన వధనలక పతటుT కటుదరలదటు. ఇదరటు భరయలకూ కపం, తన మట ననగ~ లన[ పంతం, మండతనం, పట� తపf వడటుపు లనన లకషణం సమనంగ వున[య.

ఈ ఘరషణల నలగగన ఘంటసల మనశశంతరక దూరమయయరటు. ఇక లకటులటు య ఎననమద మంద పరలలల వద '' మబ అమమ పద పళలల మ? రండ పళలల మ? మబ నన[ మబతన

వుంటడ? వచ4 వళుతూంటడ?'' వంట వకృతమన ప�శ[లటు వసవరటు. వటనన[ట మధయ పరటగగన డ|| శయమల చచల సంయమనంత రసన పుసTకం '' నననరటగగన మ

నన[గరటు''. ఇపుfడ పుసTకం ప�సT వన ఎందటుకటు వచ4ందంట ఘంటసల లగన మర సరసవత

పుతటు> డన భమసన‌జష (1922-2011) గటురటంచ ఆయన కటుమరటుడటు రఘవందర జష రసన మరఠ పుసTకతననక ఇంగలషటు అనటువదమన '' భమసన‌జష, మ ఫరదర‌'' అన పుసTకం మరకటసల క వచ4ంద. హందూసT న సంగతంల ననషణ తటుడ భజనలటు, అభంగలటు

పరడడంల అంద వసన చచయ అయ, 'భరతరత[' బరటుదటు పందన భమసన‌క కూడ యదరటు భరయలటు. ఘంటసల యదర[ సమంతరంగ చూసటుకటున[రటు. అయత భమసన‌

తనత బయటటు కన[డ నటకంల నటంచన నట వత�ల మటుధలకర‌పరటచయమయయక ఆమత పప�మల పడ, పళలయన ఏడళలకటు మదట భరయనటు, మటుగటు~ రటు పరలలల[ వదలస

వళలపయడటు. అందరట కంట పదవడన రఘవంద ర ( య రచయత) కటు ఆరళుల . పద భరయకటు వడకటులటు యవవలదటు. బంబయయ ప�సడన�ల బహుభరయలటు ననషదధం కనటుక సంటరల ‌పర� వన�‌లనన నగపూర‌ల కతపురం పట� డటు. మదట భరయకటు తలలక తరండ

గడవక, వర గతరలక రండ భరయ యంటసల పననమననషగ పననచచయవలస వచ4ంద. ఈ రచయత సవతర తలల చచతరల అవమనలటు పడV డటు.

5

కరమప భమసన ‌ తన మదట కటుటటుంబయనన[ లకతననక తలయకటుండ చచయలనన చూశడటు. గటుల� ర ‌ తనప తసన డకటుయమంటరల వరట ప�సT వన రకటుండ చచశడటు.

సంగత ప�పంచమంత కలచచ తన తండôల దటురమరటు~ డన భర{, కరకశటుడన తండô వున[రనన లకటులకటు చచట చపfడననక ననశ4యంచటుకటునన రసన పుసTకమద. ఆ రండ

భరయ పపరటు కూడ రయలదటు. వట� 'ఆమ' అన రశడటు. అందటువలన యద శయమల గరట రచనకటు భన[ంగ సగగంద. ఎందటుకంట వరటక ఎదటురన అనటుభవలటు కూడ

భన[మనవ. ఈ రచయతకటు శసªయ సంగతం తలటుసటు కతన ననషణ తటుడటు కతడటు. వర ఉదయగం చచసటుకటునన పక వచచ4డటు. ఈ పుసTకంల తండô సంగతపర� వణయం గటురటంచ పదగ

ఏమబ రయలదటు. ఒక వయక{గ భమసన‌ఎటటువంట వడటు అన[ద దనన దవర బయటకటు వసటుT ంద.

భమసన ‌ మదట భరయ సటునంద కట� . అతనన మనమమ కూతటుర. వళలద కరణ టకలనన బయదమ. భమసన‌ఆమ యంటక చచటటుగ వచ4 ఫస ‌ కరమ‌, టలకమ‌

పడరటు బహుమతటులటుగ యచ4 ' ననటు[ పళల చచసటుకవ?' అనన అడగడటు. 1944ల పళలయయక ఆమ బయవలంచ నళుల చచదటుతూంట ' న భరయ యలట చచకర చచయడమ?'

అనన వలవలలడడటు. ఆమ కూడ అతనంట చచల పప�మగ వుండద. అతననక టఫరయడ‌ వసT దగ~రటుండ సవ చచస, అతనన గంతటు మళలల అతననక వచచ4టటుల చచసంద. ఓ సరట సటునంద వళల సదరట యంటక వళల వపరతంగ వరషం పడడంత ఆ రతర> అకకడ వుండపయంద.

ఆమనటు చూడకటుండ వుండలనన భమసన ‌ సకలసటుకటునన బటురదలన తకటుకకటుంటూ తలలవరటుఝమటున 3 గం|| లకటు అకకడకటు చచరడటు. భరయప యంత పప�మ చూపరంచన

అతనటు ఒక నటమణనన చూస మహంల పడV డటు. ఉచతనటుచతలటు మరచచడటు. 1951 ల భరయనటు, మటుగటు~ రటు పరలలల[ వళల కరమననక వళలనటు వదలస, తన భరయ నగలటు

తసటుకటునన వుడయంచ ఆవడ గలటుసటుతన రండ భరయకటు మంగళసూత>ం చచయంచచడటు! సటునంద సంతంగ బతకతలనన చూస, కటుదరక చవరకటు భర { పుణల వున[టటుల

తలటుసటుకటునన, అకకడకటు వళల ' మబ యంటసల పననమననష సv నమన యమమనమ'నన వడటుకటుంద. అతనటు సరనన[డటు. ఇక ఆమ ఆ యంటసల న వుంటూ తన సవతర ప�సవననక సయపడ, ఆమ మటుగటు~ రటు పరలలలకటు ఆయగ పననచచసంద. కంతకతలననక అతననక కచచ4రల

దవర బయగ డబటు� రవడంత సటునంద కంటూ వర యలటుల ఏరfటటు చచశడటు. అపుfడపుfడటు రండ భరయకటు తలయకటుండ వచ4 వళలలవడటు. కతసT కూసT డబటు� చచతరల

పట�వడటు. పరలలల కసం సకలటు, రసగటులల లటు, బట�లటు తచచ4వడటు. వళలనన తసటుకటునన తన మటరటు సకలటు మబద, కతరటులనూ ఓ రండటు కట�వడటు. కమర తచ4 ఫటసలటు

తసవడటు. రచయత రఘవందరకటు యవ మధటురమన బయలయసమృతటులటు. '' కతన యవ ఎపుfడ కతన జరటగరవ కతవు. సధరణంగ ఆయన యంటక వచ4నపుfడలల మ అమమత

పటల ట, అరటుపులటు, కకలటు - యవ వుండవ.'' అంటడతనటు. రండ ఫరయమల వచ4లవడగ ఖఱటు4 పట�ద. రఘవందర, అతనన తమటుమడటు సూకలటు

ఫజుల కసం ఆ యంటక వళల తండô నడగగ, చవటటుల తరనవరటు. ' మ కంట పననవళలనటు బయగ చూశడటు మ నన[, కతరణం సవతర తలల అసూయ, మత�రం' అంటడటు.

ఆవడంట భయం చచతన మ నన[ మకటు దూరమయయడంటడటు. '' మ సvతరగతటులటు చూస బయధపడన, తనటు చచసన తపుfనటు ఎల సరటదదటు¯ కవల మ నన[కటు

తలయలదటు. తనకటు అనరగయం కలగగనపుfడటు ఆ కటుటటుంబం ఆయననటు ననరలకషçం చచసంద.

6

అంపశయయప పరటుండనటటుల వుండవడటు. మ యంటక రమమనమన[ రలదటు. 'న డబటు�నటు దచటుకటున[వరటక న బయగగటులటు పట�ంచటుకటున మత>ం బయధయత లద? మంచం

మబద పడV క సవలటు చచయడం వరట పనన కతద?' అనవడటు. మమమల[ గటురట{ంచకపవడం వలన నకటు అవమనలటు ఎదటురయయయ, సహంచచనటు. కతన యపుfడటు మ పరలలలకటు

తమవర చపుfకవల లద తలయటం లదటు'' అన[డటు. మరఠల రసన య పుసTకతనన[ శరష‌చంద‌హడ ఇంగలషటులక అనటువదంచగ ఆకస�‌ఫరV‌యూననవరటశట ప�స‌వరటు

మటుదరంచచరటు. ఘంటసల వషయంల రండ కటుటటుంబం వలటుగటులక రకపత మదట కటుటటుంబంలనన వయక{ సదవగహనత వరటక గటురట{ంపు యచచ4రటు. భమసన‌వషయంల

మదట కటుటటుంబం వలటుగటులక రకపత ఆ కటుటటుంబ వయక{ తన గటురటంచ తన చపుfకవల� వచ4ంద. ఆ కరమంల వలబటుచ4న ఆవదన, ఆకర శం సహజం. - ఎమబ�యస‌

ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

ఏపర�ల‌04, 05 ఎమబ�యస‌: మంతర>గ లకశ‌

లకశ‌మంతర> అయయరటు. మంతర> కతవడననక ఎమమల� అయయరటు. ఎమమలయగ ఎనన[క కతబననట‌లక వచ4 వుంట ప�జల కరటక మరకటు మంతర> అయయరనన చపుfకటున వలటుండద.

కతన ఎమమలయ కతవలంట ఉపయనన[క జరపరల. ఈయన కసం ఎవరట చచతనన రజనమ చచయంచ, ఆ సv నంల ఉపయనన[క పడత వసపర నటుంచ వచ4న

ఫరయంపుదరటుల ననయజకవర~ లల కూడ ఉపయనన[క పట� లన[ డమండటు రవచటు4. ప�తరపకషలటు ఏమన[ చలంచనన సvతరక బయబటు వచచ4రటు కతబట� రపు భూమ నగగరడV ఖయళల

చచసన సv నంల మత>మ ఎనన[క జరటపర తకకనవటనన వదలసన వదలయవచటు4. ఏం చచసన చలటుల బయటటు అయపతంద. అందటువలన లకశ‌కసమ ఏదన ఉపయనన[క పట�న

పట� వుండవచటు4. కతన ప�తరపకషలన[ కకష కట� ప�చచరననక దగగత అనటుకటున[ంత మజరటట రకపయన చకక. ఎందటుకచ4న రకషటు� అనటుకటునన ఎమమల� రూటటు ఎంచటుకటున[రటు బయబటు. మటుఖయమంతర> కడటుకటు మంతర> కతవడం య మధయ వంతగ తచటం లదటు. పంజబ‌ల

చూశం, తలంగణల చూశం, యపుfడటు ఆంధరప�దశ‌. కతంగ�సటు నడపరన వరసతవపు రజకయలనటు తవరంగ వమరటశసూT అధకతరంలక వచ4న పర� ంతయ పరర�లన[

వరసతవపు రజకయల నడటుపుతటున[య. వటల తలటుగటుదశం కూడ వుంద అనటుకటునన నరటు చపfరటంచ వూరటుకవడమ. బయలకృష� హరగ టప‌రంజ‌ల వుండగ

అతనన రజకయ సభలకటు వపరతంగ జనం రవడం చూసన ఎన�యర‌మటురటసపయ ' న వరసటుడటు బయలకృషణణ' అనన ఆవశంల ప�కటంచచసT చందరబయబటు ' ఇద వమరశలకటు దరట తసటుT ంద' అనన నచ4చపరf, పటటు� బట� ఆ స�టటుమంటటు వత‌డô చచయంచచరటు. అలట బయబటు

యపుfడటు తన దగ~రకటు వచచ4సరటక కడటుకటునన ఎమమల� దరటల మంతర>గ చచయడమమట అనన ఆశ4రయపడడమూ అనవసరమ! బయలకృషణ ఎన�యర‌కడటుకటు, లకశ‌'ననపుf' మరటుక

బయబటు కడటుకటు! వరసతవ రజకయల గటురటంచ ఆదరశలటు వలలంచ, లకశ ‌ మంతర> కతవడనన[

ననరసంచచవరటల ననటు చచరనటు. దనన[ నట వసTవంగ గటురట{సటుT న[నటు. కతంగ�సటుల వరసతవం అనగన ననహరూ� కటుటటుంబం సటు�రటసటుT ంద కతన చచలమంద కతంగ�సటు నయకటులటు

వరట సంతననన[ రజకయలల క తచచ4రటు. సతT వుండ ననలదకటుకకటున[వరటు

7

ననలదకటుకకటున[రటు, తకకనవరటు తపుfకటున[రటు. ఇక పర� ంతయ పరర�లత కటుటటుంబ పరర�లటుగన నడటుసటుT న[య. ఇతర జతయ పరర�లల కమూయననసటు� లటు వరసటుల[

తసటుకటురరటు. బజపరల కూడ మన[టదకత లదటు. ఇటవల వరసటులకటు టకకటటుల యపరfంచటుకటుంటటున[రటు. ఎవరన నయకటుడటు చననపత సనటుభూతర ఓటల కసం అతనన

భరయకటు లద యతర కటుటటుంబసభటుయలకటు టకకటటుల యవవడం దదపు అనన[ పరర�లటు చచసటుT న[య. ఇలట పరటసvతటులల ప�తయకంగ ఎవర[ ఎతరT చూపలం. ఒక వషయం మత>ం

మనం ఒపుfకటునన తరల. సననమలల కతన, రజకయలల కతన వరసతవం ప�వశననక మత>మ ఉపయగపడటుతటుంద. తల దశల పరజయలటు కలగగన ననలదకటుకకవడననక

ఉపకరటసటుT ంద. కతన చచలకతలం ననలవలంట ప�జమదం వుండ తరల. కతసT ఆలసయంగనన తన ప�తరభపరటవలటు చూపరంచగలగగతన వరసటులటు ననలటుసT రటు. ఇపుfడటు

లకశ‌పరర� యూత‌వంగ‌ల తర�ద వచచ4రనటుకవల. ఇక పరలనల తర�దటు పందల. బయబటు చచల నతటులటు వలలసT రటు కతబట� తన కటుటటుంబసభటుయణ[ రజకయలల క

తసటుకటురరనన నమమ, తరవత కంగటు తరన[వరూ వున[వరటు. ఆయన సv నంల మనం వున[పుడ ఆయన యకకటటుల తలటుసT య. పదళల తరవత అధకతరంలక వచచ4రటు, అద

అరధరష�రంల. పగ ఏ వసతటులూ లనన, కందర నటుంచ కతన, పరటుగటు రష�రం నటుంచ కతన సహయసహకతరలటు అందనన కత T రష�రం. ఎనన[కలకటు యంక రండళుల మత>మ

వున[య. బý షరల దవర ప�జల[ ఊరటంచడమ తపf ప�భటుతవం యపfటదకత సధంచనద ఏమబ లదటు. ఏద ఒకట చచస చూపరంచచల. ఆ ఫలతలటు ప�జలకటు అందటుబయటటులక

రవల. ఓ పకకన పరర� కూడ చూసటుకవల. పరర�ల దవతయశరరణ నయకతవం లదటు. అన[ తన చూసటుకవల. ఇటటు ప�భటుతవంలనూ అంత. ఏదన కతన�రనటు� పడత దనన లగ దగ~రటు[ంచ తన ఫనలజ‌చచయల. మంతటు> లటు, ఎమమలయలటు అధకతరటులనటు తరట�న,

కట�న తన మధయసTం చచయల. ఎవరటక అపfగగంచడననక లదటు. జతయ సv య వయవహరలటు పట�ంచటుకవడం మనశరటు కతన లకపత ఆ భరమూ వుండద. ఇవన[

ఒంట చచతరమబద నడపడం చచల కష�ం. ఆరగయనన[ ఎంత బయగ చూసటుకటున[, వయసటు దనన ప�భవనన[ అద చూపరసూT న వుంటటుంద. చటటుకటుకన ఎపుfడ దబ� కట�వచటు4.

పరలకటులకటు వున[ పద ¯ యబ�ంద అనరగయనన[ దచటుకవల. ఒంటసల నలతగ వున[టటుల బయటకటు పకకన, వంటన పరర�ల గూ� పులటు తయర పతయ. కంతమంద

అటూ, కంతమంద యటూ, కంతమంద అటూయటూ...! ఆశవహులటు జతకతలటు చూపరంచచసటుకటుంటూ వుంటరటు. శూనయం ఏరfడత అనన[వధల సమరటుv డన నయకటుడటు

అంటూ అనటుకూల మబడయల వయసలటు రయంచచసటుకటుంటరటు. పద ¯ గందరగళం ఏరfడపతటుంద. మటుఖయమంతర> తరరటగగ వచచ4కన, నయకటుడవర తలకన పనన చచదంల

య లపున ననరణయలటు తసటుకటుంట చవటటుల తరనల� వసటుT ంద అనటుకటునన అధకతరగణం ననదననసT రటు. పరలన పడకసటుT ంద. అందటువలనన మటుఖయమంతటు> లటు ఓ పట� న ఆసటుపతర>ల చచరరటు. ఇంట వద వదయం చచయంచటుకటుంటరటు. రకటన ‌ చకప ‌ అనన చపుfకటుంటరటు.

ఒకకపుfడటు తత�రం జరటగగ, జయలలత కసటుల లగ అడVం తరరటుగటుతటుంద. జయలలత మరణం ఆమక కతదటు, ఆమ పరర�క వషదనన[ తచ4పట�ంద. ఆమ ఎవర[ వరసటులటుగ

ప�కటంచకపవడంత ఎవరటక వర తమటు వరసటులమంటూ తయరయయరటు. పరర� చలంద. ప�భటుతవం అయమయంల పడంద. అద కనక డఎంకల జరటగగ వుంట, యంత

గందరగళం వుండద కతదటు. ఎందటుకంట అకకడ వరసటుడవర అందరటక తలటుసటు.

8

మృతటుయవు రకరకతలటుగ వసటుT ంద. జబటు� పడ, మంచం మబద పడ, పరర� నయకటులందరటన పరలచ ' ఇదగ ఫలనవడ న వరసటుడటు, మబరంత జహుజూర‌అనల

మరట' అనన చపపf సవకతశం వుండకపవచటు4. హఠతటుT గ గటుండపటటు రవచటు4, యక�డంటటు జరగవచటు4. హతయకటు గటురట కతవచటు4. మమూలటు వయక{ అయత వలటునమ

రస మటుంద పత, వరసటులంత కూరటు4నన చరట4ంచటుకటునన ఎవరట వటలటు వరటు తలటు4కటుంటరటు. కనన[ సందరòలల కరటు� క వళతరటు. కతన పరర� వయవహరలల అల వుండదటు. ఆలసయమన కద ఆశవహులటు పరటుగటుతరటు. అందటువలన చచవు

సంభవంచగన ఓ పట� న ప�కటంచరటు. మఘల‌చకరవరటు{ ల వషయలల యల జరటగరవనన వన[ం. ఫరూకస‌అబటు¯ లల వషయంల చూశం. ఇందర హతయ జరగ~ న ప�ణబ‌తన ఆపదధరమ

ప�ధనన అవుతననన ఆశంచచరనన, అందటుక రజవస‌ఆయనప పగబట� రనన చపుfకటుంటరటు. ఆయన లట సననయర‌కతంగ�సటు నయకటులటు మటుందటుకటు వసT రమనన[ భయంత ఇందర

శవం అకకడ వుండగన రజవస‌నటు ప�ధనననన చచసశరటు. ఎన�యర‌మరణననక మటుంద ఆయన నటుంచ బయబటు అధకతరం లగరసటుకటున[రటు కతబట� అధకతరం ఎవరటద అన సమసయ

రలదటు. అల జరగకటుండ పదవల వుండగన ఎన�యర‌పయరనటుకండ, ఏం జరటగరద వూహంచండ. లకషమ"పరరవతర వర~ం, చందరబయబటు వర~ం, మధయల మధయయమర~ంగ హరటకృషణ...

యల అందరూ పట పడవరటు. ఎవరటు ననగగ~న, పరర� మత>ం చలకవలకలయయయద. ఇలట డô మలటు అనకం జరటుగటుతయ కతబట� అధకతరంల వున[ పరర� నయకటుడటు తన

వరసటుణ[ మటుంద ప�కటంచ పటటు� కటుంట అధకతర బదల సజవుగ సగటుతటుంద. ఇద ప�జసవమయ పదధతర కతదటు, నయకటుడటు లనపుfడటు తకకనవరందరూ సమవశమ,

తమల ఎవరటక ఎకటుకవ ఆమదయగటుయడటున[డ వణ[ నయకటుడగ ఎనటు[కవల - అనన సటుదటు¯ లటు చపfవచటు4. మన దగ~ర ప�జసవమయం నడవటం లదటు. అంత రజరటకమ. అన[ హకమండ‌ననరణయల. పరర�ల సంసv పరమన ఎనన[కలటు జరగటం లదటు. అధకభగం

కతంటర కటు� లటు నమనషనల, పరర� పదవులూ నమనషనల. జలల సv యల ఏకవకయ తరమనం - ' నయకటుడ ఎనన[కనటు అధష� నం ననరణయననక వదలసటుT న[ం' అనన. ప�సటుT తం దశం మతTం

ఏకవయక{ పరలనప నడటుసT ంద. మంచ జరటగగన, చడటు జరటగగన అతడన బయధటుయణ[ చచయవలస వసT ంద. అలటపుfడటు ఒక రష�రంలనన పర� ంతయ పరర�ల ప�జసవమయం

వుండలనన ఎల ఆశసT ం? చందరబయబటుగరటు ఆరగయవంతటుడటు. ఓపరకమంతటుడటు. అనక వషయలటు కషటుణణంగ

తలసనవడటు. ఆయనకటు యపfటసల ఏ అనరగయమూ రదన ఆశదం. కతన తన పననభరం తగగ~ంచటుకవడననకన, కనసం పంచటుకవడననకన ఒక దవతయ శరరణ

నయకటుడనన తయరటు చచయవలసన అవసరం వుంద. డటుపున పుట�నవడనంత మత> న లకశ‌ఆటసమటకస‌గ అనన[ గటుణలూ పుణక పుచటు4కడటు. అతననక తర�దటు అవసరం.

ఇపfటక పరర� ఆఫసటుల వుండ వయవహరలటు చకకబడటుతటున[డటు. కనన[ వషయలల మంచ సలహలటు యసటుT న[డటు అనన చపుfకటుంట సరటపదటు. బయకస‌సట‌డరవంగ‌వరటు ఫ�ంట‌

సట‌డరవంగ‌వరటు. మంతర>గ, అధకతరటులత ఎల వయవహరటంచచల, ఎపుfడటు కసరల, ఎపుfడటు మచచ4ల, ప�జదర�రటుల ప�జల ప�శ[లటు ఎల ఎదటురకవల వంటవ అనటుభవం

మబదన అలవడటుతయ. లకశ‌యపfటదకత ఎమమలయ కూడ కతదటు. సధరణ ప�జలనటు ఎపుfడూ ఎదటురకలదటు. పరర� సమవశలల మటల డరటుగ అంట అకకడ అందరూ జ

కట�వర! ప�జలల తన పరర� వర కతదటు, అనన[ పరర�ల అభమనటులూ వుంటరటు.

9

ఇబ�ందకరమన పరటసvతటులటు ఎదటురవుతయ. తన శఖల తనకటు తలస, తలయకటుండన అకరమలటు జరటుగటుతయ. అవ మబడయకటు పకకకటుండ చూసటుకవడం,

పకకత ఏమబ జరగలదనన బటుకతయంచడం, వలటు కతకపత దషటులవరన సర కఠన చరయలటు తసటుకటుంటమనన హుంకరటంచడం.. అన[ నరటు4కవల. స� ర‌సన�‌లగన లకశ‌కటు కూడ

ఒక యబ�ంద వుంద. ప�తద తండôత పల4 పదవ వరటుసూT ంటరటు. ఆయన వర, యయన వర అనన గ�హంచరటు. లకశ‌తండô భటుజల వరకన ఎదగల. లకపత వయతరరక వయఖయలటు వసూT ంటయ.

అద చచలనటటుల కటఆర‌త పలక ఒకట వచ4పడంద. కసయర‌, కడటుకటు కటయర‌కటు ఐట, పంచచయత రజ‌యచచ4రటు కదనన కతబలటు బయబటు కూడ అవ శఖలటు కడటుకక యచచ4రటు. కటయర‌త ఓ సv య వరకన పట పడకపత లకశ ‌ వమరశలకటు గటురవుతడటు. ఏ మట కత మట చపరfలంట కటయర‌క మంచ వగధ ట వుంద. ఇంగలషటు, తలటుగటు, హందలల అనర~ళంగ, మధవులనటు సతం మపరfంచచటటుల మటల డగలడటు.

బహరంగ సభల ఆవశంగ మటల డతడటు, కతన�రనటు�లల సంయమనంత మటల డతడటు. బజననస ‌ మగ[ట�‌త సమవశమనపుfడటు సూటటుల హుందగ కనబడతడటు. లకశ‌ల యంత వకత4తటురయం వుంద లద నకటు తలయదటు. నననపుfడూ గమననంచలదటు. అతనటు చచసన టవటల చదవనటు. కతన టవటటుల అతనన తరఫున మబడయ

ఎడవయజర ‌ కూడ చచస వుండవచటు4. సభలల , చర4లల చమతకరం ప�దరటశంచనపుడ మనకటు నమమకం చకటుకతటుంద. లకశ ‌ ఉపనయస కళల తపfకటుండ మరటుగటు

పరటుచటుకవల. ఆకతరం వషయంల కూడ తనటు జగ�తTపడలనన లకశర చపుfకటున[రటు. ' ననటు మ తతగరట (ఎన�యర‌) ల భజనపర�యటుణ[.' అనన సంజయషయచటు4కటున[రటు.

లకశ ‌ వయసటుల ఎన�యర ‌ నజూగ~ న వున[రటు. ''మయబజర‌'' ల వసనటక ఎన�యర‌కటు 35. ఇపుfడటు లకశ‌కటు 34. తండô చందరబయబటు ఐత చపfన అకకరలదటు.

ఇపfటక చటువవల వుంటరటు. 67 యయళ ల వృదటుధ డటు అనబటుదధ కతదటు. ఇటటు పటదరటు కటయర‌చూసT లకశ‌ కంట ఏడ ళుల పదవడన చచల గరలమరస‌గ వుంటడటు. 'ననటు[

కటయర‌త, జగన‌త పల4కండ. ననటు వరట కంట చన[వణ[, వరట కటున[ంత అనటుభవం నకటు లదటు' అనన లకశ‌చపుfకటున[రటు. అనటుభవం మట తరవత, చన[వడనపుfడటు వళల కంట సమర�‌గ కనబడల కద. లకశ‌ కటుటటుంబంల తలల, తండô, భరయ ఎవరూ

సూv లకతయటులటు కతరటు. వరటనన చూస యన‌సfయర ‌కతవల. ఇంటసల వున[పుడటు ఎల వున[ ఫరవలదటు. పబలకస‌లక వచ4నపుడటు ఎపరfయరన� ‌చచల మటుఖయం. లకశ‌తన శఖనటు ఎంత బయగ చచసT ర మటుందటుమటుందటు తలటుసటుT ంద. ఐట వషయంల అనన[

సకరయలూ యపfటక వున[ హదరబయదటుత పట పడడమంట మటలటు కతదటు. అద చచల పద ఛలంజ‌. పంచచయత రజ‌శఖల తన అధకతర వకందరకరణ లటవ చచపట�

తన పరటవం చూపరంచవచటు4. లకశ‌అన[ చకకగ నరటు4కటునన, దకషత గల మంతర>గ తయరవవలనన కరటుకవడంల

న సవరvం ఏమబ లదటు. ప�సటుT తం ఆంధరల టడపర ప�భటుతవం వుంద. పరటపరలన అసTవయసTంగ ఉన[ 2019 ల కూడ మళలల టడపరయయ గలచచటటుల వుంద. ప�తరపకష

నయకటుడటు జగన‌ప�జగ�హనన[ సరటగ~ వయక{కరటంచలక పతటున[డటు. మంచ నయకటులనటు తన వద¯ ననలటుపుకలక పతటున[డటు. తలంగణల టపరడ దబ� తరన[ంతగ, ఆంధరల వసపర దబ� తరనలదటు కతన, అధకతరంలక వచచ4టంత సతT కనబడటం లదటు. ఎమమల�

10

ఎనన[కలల కడప జలల ల సతం గలవకపవడం కతరయకర{లకటు జగన ‌ ప నమమకతనన[ చదరగడటుతంద. జగన‌కటు తండô నటుంచ వకత4తటురయం, చమతకరం అబ�లదటు. మటలల ఆవశం, ప�వర{నల దూకటుడటు ప�దరటశతమతటున[య. అనవసర వయఖయలత వవదలత చకటుకకటుంటటున[డటు. అసల మబడయ ప�తరకూలం. అవకతశం దరటకత అతనన[ వలన‌గ చూపుతటున[రటు. లకంల ఏ అనరvం జరటగగన దనన[ జగన‌కటు మటుడపట� మటల డటుతటున[రటు. ఇలట పరటసvతటులల 2019 ల అతనన[ బయబటుక ప�తయమ[యంగ

ఓటరటుల పరటగణసT ర అన[ద ప�శ[రvకమ. ఇక కతంగ�సటు 2019 నటక ఏ మరకటు కలటుకటుంటటుంద ఎవరటక తలయదటు. కతంగ�సటు అధష� నమ మనటు[ తరన[ పరమటుల పడ

వుంద. ఇక బజపర, టడపరత అధకతరం పంచటుకవడం వలన, రష� రననక తగగనంత సయం చచయకపవడం వలన ప�జల అభమననన[ చూరగనటం లదటు. ఒకవళ వడగ పట

చచసన పదగ సటటుల గలచచ పరటసvతర లదటు. అనక జలల లల దననక శఖల కనబడటం లదటు. వళుల ప�జలల తరరటగర కతరయకరమలటు చచపట�టం లదటు. ఈ పరటసvతటులల టడపర 2019 తరవత కూడ పరలసటుT ందనన అనటుకవచటు4. అపfటక బయబటుక 69 ఏళుల వుంటయ. 1995ల

ఆయన చరవ, మటుందటు చూపు పరతరకళ ల తరవత కూడ అలగర వుంటయనన అనటుకలమటు. ఓటమ ఆయన ఆలచనవధనంల చచల మరటుf తచ4ంద. అపుfడటు

లనన చచదసT లటు యపుfడయననటు చటుటటు� మటుట� య. ఓపరక తగ~ , వరసటుణ[ తరట4దదటు¯ దమన, ఆయన 36 ఏళల లకశ‌నటు ఉపమటుఖయమంతర>గన, మటుఖయమంతర>గన కూర4బట�వచటు4. అందటువలన లకశ‌ఎంత సమరటుv డత ఆంధర ప�జలకటు అంత మంచద.

ఆంధర ప�జల మలటు కర లకశ‌ప�తరభపరటవలటు పరగలనన ఆశసటుT న[నటు. - ఎమబ�యస‌ ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

ఏపర�ల‌06 ఎమబ�యస‌: వకలకస�‌అసంజ అదృష�ం

వకలకస�‌సv పకటుడటు జూలయన‌అసంజప పరశ4తయ దశలన[ పగబట� య. వంత కసటు ఏద పట�న సవడన ‌ అతనన[ ఎలగన బంద చచయలనన చూసT ంద. లటన‌

అమరటకతలనన ఈకవడర‌దశనన[ పరలంచచ సషలసటు� అధయకషటుడటు రఫల‌కతరటయ అతననక లండన‌లనన తమ దతయకతరయలయంల ఆశరయం కలfంచచడటు. కతరటయ పదళల పరలన

మటుగగస, ఎనన[కలటు ప�కటంచచరటు. కతరటయ వద ఉపరధయకషటుడగ పననచచసన లననన‌మరన, రటసటు� భవలటు కల గగలరమ లస అధయకష పదవక పట పడV రటు. అనక అంశలత బయటటు అసంజ అంశం కూడ ఎనన[కలల చర4కటు వచ4ంద. తనటు ననగగ~త అసంజనటు

లండన‌లనన తమ ఎంబస నటుంచ తరటమవసT నన[డటు లస. కనసగగసT నన[డటు మరన. ఒకపుfడటు వమపకషల నదరటంచన లటన‌అమరటకతల కమూయననసటు� , సషలసటు�

ప�భటుతవలటు అవనతర, అసమరvతలల మటుననగగ పవడంత, పగ ఆరటvకమందయం ఏరfడడంత వసగగన ప�జలటు గత పదళలగ వననజుల, పరటు, అర�ంటన, బలవయలల

రటసటు� పరర�లనటు గలపరంచసగరటు. బýజల‌అధయకషటురలటు సషలసటు� దలమనటు అభశంసంచ దంపపశరటు. ఈకవడర‌కూడ ఆ దరట పడత అసంజ వధన పడల. అందటువలన కట

అరవ లకషల మంద ఓటరటుల పరలగ~ న ఈకవడర ‌ ఎనన[కల ఫలతలటు అతననక కలకమయయయ.

11

పట పడన యదరటు అభయరటుv లల మరన కతరటయకటు అనటుచరటుడటు. కతరటయ చచల తవ రభవలటున[ సషలసటు� . అతననక మటుందటు దశనన[ ఏలన అధయకషటుడటు జమబల‌

మహువద‌హయంల బయయంకంగ‌సంకషభం సంభవంచంద. జమబల‌దశనన[ అమరటకన‌ డలర‌వపు నడపరంచ దశపు కరన�నన నశనం చచశడటు. దనన వలన 15 లకషల మంద దశనన[ వడచ వలస పవలస వచ4ంద. దశం వదశలకటు ఋణగ�సటుT రల పయంద. ఆ దశల అధకతరననక వచ4న కతరటయ ఈ వదశ అపుfనటు అనతరకంగ ప�కటంచ

ఎగ~ ట�సనటటుల ప�కటంచచడటు. '' సటజన� ‌ రటవలూయషన‌'' పపర ప�భటుతవరంగననక పద¯ పట వశడటు. ప�భటుతవధననన[ పపదల వదయ, గృహవసతర, ఇన‌ఫర� స�రక4ర‌కటు మళలంచచడటు. కతT

రజయంగనన[ ప�వశపట� డటు. ఈ వధంగ దశనన[ పపదరటకం నటుంచ బయటకటు లగడటు. అయత య ఇన‌ఫర� స�రక4ర‌పర� జకటు� లల అవనతర జరటగగనటటుల కూడ ఆరపణలటున[య. పటసర లటు ధరలటు తగ~డంత ఆరటvకంగ ఒతరTడ పడసగగంద. కనన[ కతరయకరమలటు

కటుంటటుపడటుతటున[య. తనప వమరశలటు వచ4నపుడటు కతరటయ తవరంగ సfందసT డటు. ఎతరT చూపరన జర[లసటు� లప కసటులటు పడతడటు. అతనన వద ఉపరధయకషటుడగ పననచచసన మరన

తన గటురటువు కతరటయల మరటటువడటు కతదటు. సతరవకటుడటు. సరద మననష. 1990ల ఒక దపరడల అతనటు గయపడడం వలన చకతర లకటుర4ల తరరటుగటుతడటు. కతరటయ

తలపట�న ప�జ సంకషమ పథకతల అమలటుల ప�ధన పరత> వహంచచడటు. తనటు ఎనన[కత కతరటయ వధనలనటు మటుందటుకటు తసటుకటునన వళతననన వగనం చచసటుT న[డటు.

అతననక ప�తయరటvగ ననలచన లస ఒక బయయంకర‌. జమబల‌హయంల బయయంకంగ‌శఖ చూశడటు. ఆనట బయయంకంగ‌సంకషభననక కతరకటుడగ అతనన[ వమరటశసT రటు. 2013ల

కతరటయత పట పడ పద¯ మరట�న‌త ఓడపయడటు. ఇటవల ఒక అర�ంటన పతర>క అతనటు ఆ సంకషభ సమయంల వపరతంగ డబటు� సంపరదంచ వదశలల దచటుకటున[డనన

ఆరపరంచంద. లస ఆ ఆరపణనటు తరరసకరటంచచడటు. అతననవ రటసటు2 భవలటు. తనటు ఎనన[కత ప�భటుతవరంగంలనన ఉదయగలనటు, సంకషమ పథకతలనటు తగగ~ంచచసT నటు, అంతకతదటు

వయపరరసటుT లకటు, ధననకటులకటు పనటు[లటు తగగ~సT నటు అన[డటు. అయన అతననక ప�జదరణ లభంచంద. ఫబýవరటల ఫస� ‌రండ ‌ ఓటటుల మరనకటు 39% రగ లసకటు 28% వచచ4య. మరట4 ఎగగ�ట‌పల�‌ల యదరటు అభయరటుv లకూ దదపు సమనంగ ఓటటుల వచచ4య. నద గలటుపు అంట నద గలటుపు అనన యదరూ చపుfకటున[రటు. కతన జలల లల

కంటంగ‌జరటగక నషనల‌ఎలక� రల‌కనన�ల ‌'97% కంటంగ‌పూర{యంద. ఇపfటవరకటు మరనకటు 51.12%, లసకటు 48.88% ఓటటుల వచచ4య.' అనన ప�కటంచంద. అంట

మరన ననగగ~నటల అన[మట. ఈ ఫలతలనటు ననటు ఒపుfకనటు అన[డటు లస. ఓటల లకకంపుల అకరమలటు

జరటగయనన ఆరపరసూT అతనన అనటుచరటులటు అనక చటల ప�దరశనలటు ననరవహసటుT న[రటు. అవ అల జరటుగటుతూండగన మరన వజయత�వం జరటపపసటుకటున[డటు. దననల పరటలటు

పరడడటు కూడ. ననషfకషపరతననక పపరటుబడన ఒక సవతంత > సంసv ఎనన[కల వచ‌డగ‌గ పననచచస యదరటు అభయరటుv ల మధయ 0.6% ఓటల తడ వుంద అంద. ఎవరటక ఎకటుకవ మత>ం చపfనంద. పటసర లటు ధరలటు తగగ~ ఆదయం దబ�తరనన, య ఏడద ఆరటvక వయవసv

2.7% కటుంచంచటుకటుపతటుందనన అంచనలటున[ య తరటుణంల మరన ప�జల ఆకతంకషలటు ఏ మరకటు ననరవర4గలడ తలయదటు కతన అసంజ మత>ం మహ ఖటుషగ వున[డటు -

అతనటు గూడటు చకటుక చదరలదటు కతబట�! ఫలతలటు రగన '' లస ఈకవడర‌నటు 30

12

రజులల వదల వళలల లనన కరటుతటున[నటు. వళలలటపుfడటు అతనన వదశ ననధటులనటు వంటపటటు� కటునన వళతడ లద అతనన యష�ం.'' అనన వకకరటసూT టవట ‌ చచశడటు. -

ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017) ( ఫటస - ఈకవడర‌ఎనన[కల ననగగ~న లననన‌మరన, అసంజత)

ఏపర�ల‌07, 08 ఎమబ�యస‌: సషల‌మబడయలబగస‌నూయస‌ప ఫస‌బటుకస‌పరటం

సషల‌మబడయల రకరకతల వర{లటు వచ4పడటుతటున[య. దనన[ నమమల, దనన[ నమమకూడద తలయనన అవసv వచ4 పడంద. దనన వలన జర[లజననక మటుపుf వచచ4

పరటసvతర వచ4ంద. ఇటవల జరటగగన అమరటకన ‌ ఎనన[కలల అనక అబదధపు వర{లటు చలమణలక వచ4 ఓటరలనటు ప�భవతం చచశయ. ఇపుfడటు యూరప‌ల ఎనన[కలకటు సదధమవుతటున[ దశలల కూడ అద పరటసvతర. ఎవరటక తచనటటుల వళుల కటటు� కథలలలస దన[

వసTవలటుగ ప�చచరం చచససటుT న[రటు. సమనయ పరటుడక ఏద ననజమన వర{ , ఏద మస‌ఇన�రమషన ఎల తలటుసటుT ంద? ఈ సమసయనటు పరటషకరటంచడననక, వర{ల నణయత

పంచడననక ప�పంచవయపTంగ టక[కల ‌ ఇండస�ర పదలటు, ఎకడమకస ‌ ఇన‌స�టూయషన�‌, జర[లసటు� సంఘలటు '' ద నూయస‌ఇంటగగ�ట ఇనషయయటవస‌'' పపర 14 మలయన‌డలరల

పటటు� బడత నడటుం బగగంచచయ. ఫస‌బటుకస‌, ఫరV ‌ఫండషన‌, మజలల వంట సంసvలటు ననధటులవవడననక మటుందటుకటు వచచ4య.

అబదధపు వర{లనటు గటురటు{ పట� వటనన మగ~లన తటుంచచయడం అనన[ సందరòలల జరగదటు. కతన నలటుగటు రజుల కరతం సంగపూర ‌ కరటు� యచ4న తరటుf గమననసT

తలచటుకటుంట ఏద అసధయం కతదననపరసటుT ంద. నలల మహమమద ‌ అబటు¯ ల ‌మలకస ‌ అన మటుసలం మతగటురటువు తమళనడటుక చందనవడటు. 2010 ల సంగపూర‌కటు వరక‌పరటమట‌ప

వళల అకకడ జమ చూలయ మసదటుల చఫ‌ఇమమ‌గ పననచచయసగడటు. ఏడళలగ అతనన మబద ఫరయదటు లవ రలదటు కతన ఈ జనవరట 6 న అతనటు శటుకరవరపు పర� రvనల

సమయంల యచ4న ఉపనయసంప సంగపూర‌ప�భటుతవం కసటు పట�ంద. కటురన‌సూకటు{ లటు చపు9 న[నంటూ అతనటు 'యూదటులటు, కరసTవులకటు వయతరరకంగ మకటు సయం చచయ' అనన

అరబకస‌ల ఓ మంత>ం చదవడటు. ఆ ఉపనయసం వడయనటు ఒకతనటు ఆన‌లన‌ల పట� డటు. సంగపూర ‌యూననవరటశటల అససయయట ‌ప� ఫసర‌గ పననచచస మరకకతనటు ఫస‌బటుకస‌ల

పట� డటు. దననప వమరశలటు రవడంత ప�భటుతవంలనన హం శఖ అతనన[ కరటు� క రపరfంచంద. బనటుల ననలబట�సరటక మలకస‌' అద కటురన‌ల లదటు. ఇండయలమవూళలల

ఒక పరత పుసTకంల చదవనటు. వదశంల వున[పుడటు అలటవ ఉటంకంచ, యకకడ మతసమరసయననక భంగం కలగగంచకూడదటు. ననటు చచసనద తపపf.' అనన అతనటు

రతపూరవకంగ కషమపణ రస యచచ4డటు. కరటు� అతననక 4 వల సంగపూరటు డలరల జరటమన వధంచడంత బయటటు ఇండయకటు తరపరf పంపపసంద. అంతకతదటు, ఆ

ఉపనయసనన[ ఆన‌లన‌ల, ఫస‌బటుకస‌ల పట�నవరటక గట� వరట[ంగటులటు యచ4ంద. గట�గ ననలదయకపయ వుంట ననజం ఎపfటక బయటకటు వచచ4ద కతదటు. కటురన‌పపర ఆ సూక{

చలమణ అయపయయద. మన దగ~ర యటవల ఒక వట�ప‌మసజ షకతరటుల చచసT ంద - టల‌స� య‌, హర�ర�‌

వల�‌, ఆల�ర�‌ఐన‌స�న‌, హరూయస�న‌సమత‌, నస� రడమస‌, బర‌టరండ‌రస�ల‌, గస� లబన‌,

13

బర[రV ‌ ష, జహన ‌ గత ‌ వంట పరశ4తయ వదంతటుల కటషన� ‌ అంటూ. వటలల హందూతవ గపfదనన, హందూమతం ఒకనటక ప�పంచచనన[ ఏలటుతటుందనన చపరfనటటుల

రసశరటు. ననజననక య ఫలసఫరలల చచలమంద పపరటుల మనకటు తలయవు. వళుల మన మతనన[ మచటు4కటుంటటున[రంట ఓహ అనన సంతషసT ం. అయత హందూ అనడంత

సరటపట�కటుండ, హందూతవ ( అతరవద హందూయజం అన అరvంల దనన[ వడటుతటున[రటు) నన కూడ మచటు4కటున[రమట అనన ఆశ4రయపడతం. వళుల ననజంగ

అన[ర లద వతరక పనన పటటు� కమటు. అల పనన పటటు� కటున[వరటు బయటపట�నదమటంట 'హందూతవ' పదం మదటగ వడనద వర సవరకర‌ట. 1923 ల వలటువరటంచన '' ఎస�ననషయల�‌ఆఫ‌హందూతవ'' అన కరపత>ంల మదటసరట ఆ పదనన[ కలfంచచడట.

మరట య వట�ప‌ల హందూతవ పదనన[ వడన టల‌స� య‌1910 ల చచ4పయడటు. నస� రడమస ‌1566 ల చచ4పయడటు. అంట య కటషన� ‌పూరట{గన, సగమ

అబదధ లయ వుంటయ. ఇంక తమష ఏమటంట ఇసల మసటు� లటు వళల పపరలతన యవ కటషన� ‌ చలమణ చచసటుT న[రట. వటలల హందూమతం ఒకనటక ప�పంచచననక ఏలటుతటుంద అన మట సv నంల ఇసల ం, షరటయ ఒకనటక ప�పంచచనన[ ఏలటుతటుంద అనన

వుందట! నక వట�ప‌పంపరన మతటు> ణ[ ఏమట సవమబ హందూతవ పదం అపుfడపుfడటుంద?

అనన అడగనటు. ' మన హందటువులనటు అందరూ అణగదకటుకతటున[రండ' అంటూ ఆయన ఆవదన వయక{ం చచశడటు. ' అద వర సబ�కస�‌. మహనటుభవులనటు మస‌కట‌చచస అధకతరం

మనకటు ఎవరటచచ4రనన న ప�శ[.' అన[నటు. ' అద కటస, మస‌కటస మనకల తలటుసటుT ంద? నకవర పంపరరటు. మన గటురటంచ గపfగ చపT ంద కదనన మబకటు పంపర' అన[డయన. నలటుగరళ ల కరతం యలగర మరక ‌ టవన ‌ పపర ' ఇండయ ఈజ ‌ మదర ‌ ఆఫ ‌ హస�ర,

గ� ండ‌మదర ‌ ఆఫ ‌ లజండ‌, గర�ట ‌ గ� ండ‌మదర ‌ ఆఫ ‌ టరడషన‌.. అంటూ ఒక కటషన‌ చలమణలక వచ4ంద. చమతకరననక మరటుపపరన మరక‌టవన‌పపర యంత చపfగ

య అబదధపు కటషన ‌ వలటువడడం అతనన సమృతరక అవమనం. '' మతలల‌తండô మటుసలమ?'' అన వయసంల యలట ప�చచరల గటురటంచ రస వున[నటు. మకతల ప�సంగం

అంటూ ఒక అబదధపు ఉపనయసనన[ చచలకతలం కరతమ ప�చచరంల పట� రటు. మకతల భష తలసనవడవడూ అద అతననదంట నమమరటు. కతన ఎంతమందక తలటుసటుT ంద? కతమమమ

మగటుడంట కతబలటు ననటుకటున[నటు అన[టటుల నడచపతటుంద. అలగర యంక వట�ప‌వచ4ంద. ఎవర వక{ భరతదశం గపfతననన[ ఉగ~డంచడననక

అలగ� ండర‌నటు వడసటుకటున[డటు. అలగ� ండర‌భరతదశంప దండయత>కటు వళుతూ తన గటురటువుక చపరfడట. ' అకకడక వళత నకటు ఆశ నశసటుT ంద, సంపరదంచనద

చచలననపరసటుT ంద, ప�పంచచనన[ జయంచచలన న ఆశయం ననరవరదటు' అనన గటురటువు హచ4రటంచచడట. చవరకటు అలగర జరటగగందట! ననజననక పురటుషతTమటుడత యటుదధం

తరవత అలగ� ండర‌ల ఆశ నశంచలదటు. ఇంకత మటుందటుకటు వళదమనటుకటున[డటు. కతన సనయం మండకశరటు. ఇలటుల వదల చచలకతలమంద, వనకక వళల మళలల వదమన[రటు. వధలక అలగ� ండరటు వనకక మరలడటు. ఇద మనం చదటువుకటున[ చరటత>. తరవత ఈయన యంక కథ చపరfడటు - భరత‌ల ఒక ఋష వదకటు అలగ� ండరటు వళలల డట. ననటు

అలగ� ండర‌ద గర�ట‌నన అన[డట, ' గర�ట‌అనన సవయంగ చపుfకటునవడటు ఏం గర�ట‌, సర ఏద ఒకట అయత అయయవుల, మటుందటు పకకకటు తపుfక, ఎండకటు అడటుV గ వున[వు,

14

ఎండపడ పడన' అన[డట ఋష. పర� చటురయంల వున[ అసలటు కథల అలగ� ండర‌ దశలటు జయంచచక తన గటురటువు అరటస� టల‌వదకటు వళల ' ఇనన[ దశలటు జయంచచనటు, ననటు

మబకటు ఏ సయం చచయగలనటు గటురటుదవ' అనన అడగగత ఆయన ' ఎండ పడకటుండ అడVంగ ననలబడV వు, పకకకటు తపుfక, అద పదవలటు' అన[డట. అరటస� టల ‌ సంపరలసటక,

వంఛరహతయననక ఉదహరణగ చపరT రటద. ఆ తరవత య వక { అలగ� ండరటుకటు ఎడరటల ఒక ఋష ఎదటురనటటుల , అలగ� ండరటుకటు దహం వస మంచనళుల అడగగత సగం

నళుల యసT నన[టటుల ఏద పరట�కథ చపరfరటు. అలగ� ండరటు భరత‌ల ఏ ఎడరటల తరరటగడటు? పగ ఆ సv య వయక{ తనకటు దహం వసT సవయంగ వళల అడటుగటుతడ? ఎవడ

సననకటుణ[ వళల పటటు� కటురమమంటడటు, అవతలవడటు యవవకపత వడ తలకతయ తగ~ స మర పటటు� కసT డటు సననకటుడటు. భరతదశం ఔన[తయం చపరfలంట ఎన[ ఉదంతలటున[య. ఇల లననవ పుట�ంచడం దననక తలయదటు.

పురణలనటు వకరకరటంచడం కూడ మస‌ఇన‌ఫరమషన‌కంద వసటుT ందనన న భవన. అద చరటత> కతదటు, పుకకట పురణం అనటుకటుంట వటల ఏమటుంద అద చపరfల. ఒకదననత

మరకకట వభదసT అద చపరfల. అంతగనన దననల కంత భగనన[ మత>ం తసటుకటునన, అద చరటత > అంటూ చపరf, యనట రజకయ అవసరల కసం పరత>ల సవభవనన[

మరట4వయకూడదటు. మహషసటురటుడటు దళతటుడటు, అతనన[ అనయయంగ చంపపశరటు అన వదనకటు ఆధరం ఏమటుంద? ఆ పురణంల రస వున[ంతవరక తసటుక, కతన లననపననవ

కలfంచడం దననక? మహషటుడటు దళతటుడటు, నరకతసటురటుడటు దళతటుడటు, రవణసటురటుడటు దళతటుడటు అంటూ వలనలందరటన అణచవతకటు గటురనవరటగ చత>కరటంచడం అనటుమతరంచ

కూడదటు. రపవర ' బకతసటురటుడటు కూడ దళతటుడటు. తన పరటక తనటు ఎదటు¯ మంసం తరంటూ వుంట 'గరకషదళ‌' సభటుయడన కషతర>యటుడటు భమటుడటు బయý హమణవదం పప�రణత (మధయల

యదందటుకటు అనన అడకకండ, దననకన సర యలటవటలల బయý హమణవదం అన తలంపు పడత ఆ కకక వరపరf!) వచ4 వణ[ అనయయంగ చంపపశడటు' అన థమ‌త ఓ నటకం

రస జనల మబదకటు వదలవచటు4. భవసవచఛ వుండల ననజమ, పురణలప ఆధరపడ ఊహజననతమన కథలటు రయడం భసటుడ కతలం నటుంచ వుంద. దటురయధనటుణ[ వషదంత

నయకటుడగ ఆయన చత>కరటంచచడటు. ఎన�యర ‌ తసన అనక పరణక సననమలల పురణలల లననవ చపరfంచచరటు. కతన అవన[ కలfనల భగంగ చచశరటు తపf రజకయ

ఎజండత, సమజంల ఘరషణలటు సృష�ంచడననక రయలదటు. ప�సటుT త ప�యత[లల అద జరటుగటుతంద కతబట� య ఆవదన.

ఇలటవ సమజంల అనకం జరటుగటుతటున[య. కనసం కంతమరకన మస‌ఇన‌ఫరమషన‌ప మటుకటుతడటు వయడననక పన చపరfన ఇనషయయటవస‌పర� రంభమంద.

ఫస‌బటుకస‌, గూగటుల‌దంగ వర{లనటు ఏరటవయడననక పూనటుకటున[య. వటనన ప�చచరం చచస వబ‌సటలకటు యడ� ‌ తగగ~ంచచందటుకటు ననశ4యంచచయ. ఎన‌బస, సఎన‌ఎన ‌ జర[లసటు� గ

పననచచసన కతంప‌బల‌బý న‌అన ఆయనటు[ జనవరటల ఉదయగంలక తసటుకటున[రటు. ఆయన ఫస‌బటుకస ‌ నూయస ‌ పరర�‌నర‌షప ‌ టమటుక నతృతవం అపfచపరfరటు. దననక వరళలలటు

అందంచచందటుకటు పన చపరfనవ కతక జన‌ఎస‌. జమ�‌ఎల‌. నట‌ఫండషన‌, టస ఫండషన‌, ఏప‌ననక�స‌, బట వరక‌స ‌మటుందటుకటు వచచ4య. దననక హడ‌కతవర�ర� ‌ నూయయరక‌సట

యూననవరటశటల వుంటటుంద. వర{ల యదరv యనన[ తల4డననక మరటనన[ యూననవరటశటలటు తడటుగ వచచ4య. అరటజన స�ట ‌ యూననవరటశట, ద ఇంటర[షనల ‌ సంటర ‌ ఫర‌

15

జర[లస�‌స‌, ద నూయస‌లటరస పర� జకటు� , ద ట రస� ‌పర� జకస�‌, పబలకస‌రటలషన�‌గూ� ప‌ఐన వబర‌ షండ‌వకస‌! ఈ ఉదయమం యూరప‌క, ఆసయకటు కూడ వసTరటంచంద. డనమరక‌లనన ఆరvస‌

యూననవరటశటల వున[ ' కనస�రక�వస ‌ ఇన‌స�టూయట‌', ననదరల ండ�‌లనన యూరపరయన‌ జర[లజం సంటర‌, హంబర~‌మబడయ సూకల‌, జరమనల హన�‌బýడ ఇన‌స�టూయట‌, లండన‌

సూకల ‌ ఆఫ ‌ ఎకనమకస�‌లనన పలస ‌మబడయ డపరర�‌మంట‌, ఫర� న�‌లనన సనన�స ‌ ప యూననవరటశట, హంగ‌కతంగ ‌ కందరంగ గల ససయట ఆఫ ‌ పబలషర� ‌ ఇన ‌ ఏసయ,

ఆస�రలయలనన వకస‌ల ఫండషన‌, వకపడయ వయవసv పకటుడటు జమబమ వల�‌, యటుననసక.. యల యనన[ చచతటులటు కలపరయ. తవరల జరగబతటున[ ఫర� న� ‌ అధయకష ఎనన[కలనటు

మస‌యన‌ఫరమషన ‌ ప�భవతం చచయకటుండ చూడడననక తవరల జరగబతటున[ ఫర� న�‌ అధయకష ఎనన[కలల మస‌యన‌ఫరమషన ‌ ప�భవతం చచయకటుండ చూడడననక ఫబýవరటల గూగటుల ‌ సహకతరంత 37 ఫ �ంచ‌, అంతర� తయ మబడయ సంసvలటు వలటువడటుతటున[ వర{లనటు కతర స‌చకస‌చచయడం పర� రంభంచచయ. సతయం గలటుసటుT ంద, అబదధం గలటుసటుT ంద వచ

చూదం. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

ఏపర�ల‌09, 10, 11 ఎమబ�యస‌: 2019 ల టడపర గలటుసటుT ందనకూడద?

ఈ చర4 యపుfడ చచయడం తందరపరటటు. ఇంకత రండళుల టమటుంద. ఈ మధయల ఏదన జరగవచటు4. అయత '' మంతర>గ లకశ‌'' అన వయసంల ననటు '2019 నటక టడపర మళలల గలచ, లకశ ‌ ఏ ఉపమటుఖయమంత> కతవచటు4 కతబట� అతనటు తన

పరలనపరటవలనటు పంచటుకవలనన ఆశదం' అనన అనడంత అల ఎల అంటరటు అనన నప చచలమంద వరటుచటుకటు పడV రటు. అంత కతదటు, లకశ‌క అంత సమరvçం లదటు అనన కూడఘటటుగ వమరటశంచచరటు. ఆ వమరశలకటు జవబటుగనయవయసం రసటుT న[నటు. ఆ

వయసనన[ మచ4నవరట కంట మచ4ననవరటు ఎకటుకవనన అకకడ అంక చూపుతంద. కతన దననవలన ననటు ప�భవతం కతవటం లదటు. నననటుకటున[ద ననటు రశనటు, దననప

వళలనటుకటున[ద వళుల తలయపరటచచరటు. ననజననక చచల వమరశలకటు మూడటు, నలటుగటు రజుల పరటటు ననటు జవబటులచచ4నటు. అవ ఇంగలషటుల వున[య. ఒకసరట వయసం

చదవక కతమంట ల కసం, వటప న రసfనటు� కసం మళలలమళలల ఎవరూ వళల చదవకపవచటు4. వయక{గతంగ కూడ చచలమంద మయల� ‌ రశరటు. జవబచచ4నటు.

ఇంకత రసటుT న[రటు. న ఉదశనన[ సfష�ంగ రయడననక యద సటుదర ఘంగ రసటుT న[నటు. ఈ అంశంప యద మటుకత{ యంపు.

హదరబయదటుల ఓటమక లకశ‌బయధటుయడ? చచలమందక లకశ‌ప ఏ మత>ం నమమకం వున[టటుల కనబడటం లదటు. ననూ అతనటు

వరటుడటు, శూరటుడటు అనన రయలదటు. కతవలన అతనటు ప�ఖయయత యూననవరటశటలల చదవన వషయనన[ ప�సT వంచలదటు. అతనన మధసటు� యపfటదకత ప�కటతం కతలదటు. ఏదన

జతయ మబడయ కతన‌కలవస‌ల అతనటు పరలగ~ నన వదంచ వుంట కతసT తలసద. ఇపfటదకత అతనటు బయయకస‌రూమ‌బయయ‌గన వున[డటు. అందటుక అద నరటు4కవల, యద నరటు4కవల

అనన సూచసూT రశనటు. మనం సూచంచచం కదనన అతనటు పరటంచచలనన ఏమబ లదటు. అతనటు మరటుగటుపడV డ లద కతలమ చపుతటుంద. ఈ లపున అతనటు పననకరడటు అనన

16

తరమననంచడం పరపరటటు. చందరబయబటు కూడ ఎన�యర‌కటు బయకస‌రూమ ‌ బయయ‌గన వుండవరటు. తరవత జతయ రజకయలల చకరం తరపపf సv యక వళలల రటు. నరటు4కటుంట ఏద

అసధయం కతదటు. ననటు 40 ఏళుల దటకన వయసలటు రయడం మదలటుపట� నటు. 50 ఏళుల దటక న వయస‌ రడయకటు అనటువుగ వుంటటుందనన తలసంద. ప�పంచవయపTంగ

వననపరంచచ శటలట‌రడయల ఆర‌జగ పననచచశనటు. 55 ఏళుల దటక టవ తరమబద కనబడ ఏడద పన ఓ కతరయకరమనన[ ననరవహంచచనటు. నల యనన[ కళలటున[యనన నక

తలయదటు. మద ప�ధననగ వలటుగటుతడనన పదళ ల కరతం ఎవరన అనటుకటున[ర? అంతమత> న ప�తవడూ మద అవుతడనన చపfలం, కతలడన చపfలం. గబటుకటుకన

' యూస‌లస‌ఫల' అనసT ం కతన అద తపుf. వడవలన ఎవడ ఒకడక ప�యజనం వుండవచటు4. వడటు పననకమలనవడనన, ఎపfటక బయగటుపడడనన, ఎన[ళలయన ఏద

నరటు4కకటుండన వళలపతడనన తరమననంచడననక మనమవరం? లకశ ‌ వషయంల హదరబయదటు మటుననసపల‌ఎనన[కలల ఓటమనన అతనన ననతరTన కందరటు రటుదరటు. అతనన

సv నంల చందరబయబటు వున[ అద ఫలతం వచచ4ద. తలంగణల పరర�నన పూరట{గ కరరవుడటు చచససన ఘనత చందరబయబటుద. దననక లకశ‌నటు తపుfపట�డం అనవసరం.

మటల డ కళనటు అభయసంచచల ఇక ఫలన చట అతనన ఉపనయసం వన[ర? అంటూ కంతమంద అడగరటు. ననటు మటుంద చపరfనటు - అతనటు ఉపనయసకళ నరటు4కవలనన. ననజననక ఆంధరల యపుfడటు

నకటు మంచ వక{ల కనబడటం లదటు. చందరబయబటుక కటుల పTంగ, సూటగ మటల డడం రదటు. సవతకరష, సద, చపరfనద చపరf గంటల తరబడ మటల డతరటు. జగన‌క మటల డటపుfడటు

మహం ఎల పటటు� కవల తలయదటు. ఉపనయసంల పరయంటటుల వున[ ఎపుfడూ బయధత, ఆవదనత మటల డటుతటున[టల వుంటటుంద తపf వరటయయషన�‌వుండవు. వయస‌

మంచ వక{. వసపరల రజ మంచ వక{, సబ�కస�‌వుంటటుంద, అనర~ళంగ, ఎపుfడ భవం పలకంచచల అద పలకసూT , సమయసూ�రట{ చూపుతూ మటల డతరటు. ఇక ఉండవలల

అయత ఎదటుర లదటు. అదటుòతమన వక{. కతన ఆయన ఏ పరర�లనూ యక�వస‌గ లడటు. ఇంకవరటున[రటు? పపరటుల తట�డం లదటు. టవ చర4లల బయగ వదంచచ నయకటులటున[రటు.

వళలంత బహరంగసభలల శర తలనటు ఎల ఆకటటు� కగలర కతన ననటు ఆ రష�రంల ననవసంచనటు కతబట� , చపfలనటు. అసంబలల వందమంట అంత గలగల, ఎవర[

మటల డననవవరటు. ననజననక వక{ృతవననక చచల పర� ధనయత వుంద. సజర ‌ దగ~రటు[ంచ వదశలటు వళల

'రటరటకస‌' ల తర�దటు పంద వచచ4వరటు. గతంల ఎందర నయకటులటు అదటుòతంగ మటల డవరటు. పనటుపనటు కతవలట తగగ~పయంద. ప�జల[ మటలత కతక నటలత

ఆకటటు� కవచ4న ధమ పరటగగపయ, ఆ వపు దృష� పట�డం మనశరటు. ఇపfటక బయగ మటల డవరటల ఆరస�స ‌ నటుంచ వచ4న వరటు, కమూయననసటు� లటు, దరవడ పరర�వరటు

కనబడతరటు. వళలందరటక పుడటుతూన ఆ కళ అబ�దటు. తర�దటు యసT రటు. ఒక పరఠకటుడటు రశరటు - గంతటుల జర వుంట తపf లభం లదనన. సధన చచసT ఆ జర అద వసటుT ంద.

దనన పర� మటుఖయత గటురట{ంచచల మటుందటుగ. ఎన�యర ‌ పరర� పట�న కతTలల గండపపట శబరంల ఎమమలయలకటు, కతరయకర{లకటు రజకయ పరటజG నంప, అసంబల కతరయకలపరలప, మటల డ తరటుప అవగహన కలfంచడననక రజకయ తరగతటులటు ననరవహంపచచశరటు.

17

చందరబయబ వటనన పరయవకషంచచవరటు. బయబటు పరర� అధయకషటుడయయక అవన[ అనవసరం అనటుకటున[రటు లగటుంద. ఇటవల జరటుగటుతటున[టటుల లవు. వట సv నంల యగ కతల సటులటు

పట�సటుT న[రటు. మర[డటు ఆ యగ టచరటుకటు ఎకరలకటు ఎకరలటు భూమ కటయసటుT న[రటు.

లకశ‌నటు బూస�‌చచస తరతరటు లకశ‌రూపం గటురటంచ ప�సT వన అనవసరం అనన కందరటు ఫలత, మరటకందరటు అతనటు మరలడటు అనన తరమననంచచరటు. ప�జనయకటుడటు - మటుఖయంగ యటువనత - టరమ‌గ,

సమర�‌గ వుంట దనన సంగత వరటు. జయలలత బదటు¯ గ వున[ ఒకపుfడటు బýహమండమన ఓపరకత వుండద. మన[ట ఎనన[కలల నడవడననక అవసv పడటుతూ వుంట వజయకతంత‌ ఆమనటు అనటుకరటంచ వకకరటంచచడటు. మరట స� లన‌నటు అల వకకరటంచగలగడ? జయలలత

కంట స� లన‌4 ఏళుల మత>మ చన[వడటు. సటుదర ఘపరదయత> చచస కతరయకర{లల ఉత�హం ననంపరడటు. ప�యతర[ంచన లకశ‌తగ~లడటు అనడం అనయయం. ఎందర సననమ యక�రటుల

పరత>ల కసం పరటుగటుతటున[రటు, తరటుగటుతటున[రటు. చతTశటుదధ వుండలంత! లకశ‌ఏం నరటు4కటున[, నరటు4కకపయన బయబటు అతనన యమజ పంచడననక ఎలగూ

బలటుV కసరతటుT చచసT రటు. వయస‌ జగన‌నటు పంచనటటుల కతకటుండ తనటు తన కడటుకటునన బýహమండంగ పంచచననన ఎపుfడ చపుfకటున[రటు. 2009 ల నగదటు బదల ఐడయ

అతననద అనన చపరfరటు. తనటు ప�ధనన కతవల వద అనన అతన[ అడగగ సలహ తసటుకటున[ననన చపరfరటు. ఇపుfడ మంతర> పదవ కట�బట� క, ఆ శఖలల సమరటుv లన

అధకతరటులనటు వయడం, ఆ శఖలటు అదరగట�సటుT న[యనన, మంతర>గ లకశ‌అధకతరటులనటు తన ప�శ[లత బదరగట�సటుT న[రనన మబడయల ఎలగూ వర{లటు రయసT రటు. ఇకప ఐట

కంపనలవన ఆంధరల పటటు� బడటులటు పడతయనన అంటయనన అంట, వటనన తన ఖయతల కతక కడటుకటు ఖయతల వసT రటు. ఇన[ళలూల దననక వర మంతర> వున[పుడటు పరటసvతర

వరటు. ఇపుfడటు లకశ‌వచచ4రటు కతబట� , ఆయన స� న‌ఫరV‌ల వదయరటvగ వుండగన అకకడ బగ‌వగ�‌త ఆంధరల పటటు� బడటుల గటురటంచ మంచచడV మటల డరనన చపపfసటుకవచటు4.

మంతర> కతక మటుందటు నటుంచచ ఆ ప�యత[లల వున[ననన లకశ‌చపుfకటున[రటు కూడ. 'చనబయబటుగర, అమమ తండôన మంచపయయటటుల న[రటు' అన భజనపరటులటు కూడ చచరతరటు. మనం ఏమనటుకటున[ సర, 2019 ల టడపర మళలల గలసT ఆయన ప�ధన

పరత>ల అవతరటసT డటు అనద గడ మబద రత అయనపుడటు లకశ‌తన శక{సమరv యలనటు పంచటుకవలనన ఆశంచడంల తపుf లదన భవంతన వున[నటు.

గడ మబద రతనటు చూడకపత ఎల? ననటు టడపర పరలనకటు, వరసతవ పరలనకటు నతరక మదతటు యచచ4ననన కందరటు

బయధపడV రటు. నననవరటక ఏ మదతూ యవవలదటు. ఉన[ వసTవనన[ గటురట{సటుT న[నంత. న బట 'మధవ' కూడ యల సమరటvసT ప�జసవమయం ఏమపతటుందంటూ కందరటు

ప�శ[ంచచరటు. న బంద, ననటు అవునంట అవుతటుంద, కతదంట మనటుతటుంద? సవతంతయరపరట కతలంల మహనటుభవులటు శక{వంతమన సంపరదకయలటు రస

ప�జభపర� యనన[ మలచచవరట. ఇపుfడవరూ అలటవరటు కనబడటం లదటు. ఫరయంపులనటు ఖండసటుT న[నటు అంటూ ఘటటుగన, వటకతరంగన ఓ వయసం రసT

18

పరఠకటులటు ఓహ అనవచటు4 తపf ఫరయంపులటు ఆగటుతయ? వరటక మంతర>పదవులటు ఆగటుతయ? ననటు ఆదరశవదనన కతననన, రజకయలనటు ఒక చదరంగంల మత>మ

చూసT ననన ఒక పరటశలన. చచలకతలం రజకయలనటు అధయయనం చచసT ఎవరటకన యద పరటసvతర ఎదటురవుతటుంద. ననూ చచలమందప ఆశలటు పటటు� కటున[నటు. వళలందరూ వటనన

వమటుమ చచశరటు. అందటువలన పర� క�కల‌గ జరటుగటుతటున[ద రసT నటు తపf సంపరదకయల తరహల నతరబధలటు చచయనటు. ఇపfటక కలలటు కనవరటక అవ నచ4కపవచటు4. మద దశనన[ గపfగ నడపరంచచసT డనన ననటు అనటుకలదటు. ననటు అనటుకకపవడం

చచలమందక నచ4లదటు. వరటల కంతమందక తతTవం బధపడంద. మరట కంతమందక ఆశలటు చచవలదటు. ఎవరట అనటుభవలటు వరటవ. యటుపరఏ అంత అధవన[ం కతకపయన మద పరలన బయగలదనన న అభపర� యం. కతన ప�తయమ[యం లదటు కతబట� మద యంక రండటు టరమ‌లటు, కనసం ఒక టరమ ‌ కనసగటుతడన అవగహన నకటుంద. అద

రయడననక జంకనటు. అంతమత>ం చచత ననటు మద చరయలనటు సమరటvసటుT న[ ననటుకకూడదటు. కషత>వసTవనన[ వసTవంగ గటురట{ంచకటుండ ' మదనన ఓడంచండ' అనన

యవదòరత ప�జలకటు న కతలమ ‌ దవర పరలటుపు ననచ4 భటుజలటు చరటుచటుకవడం అవవకం. లనన బయవ కంట గూననబయవ మలన[రటు. ఉన[ గూననబయవ తన గూనననన సవరటంచటుకటుంటడన, కనసం కవర ‌ చచసటుకటుంటడన కరటుకవడం తపుf కతదటు. మద

పరలన ఎలగూ తపfదటు కతబట� అదద కతసT మరటుగ~ వుంట బయగటుండటుననన చనన[ ఆశ. కసయర ‌ వషయననక వసT అతనన వగనలకటు, వట అమలటుకటు హసTమశకతంతరం

వుంద. అన[ అమరట వున[య కతబట� ఏదల బండ లగగసటుT న[రటు. నగరం పరటసvతర మరటుగటు పడలదటు. గ� మలల ఎల వుంద తలయదటు. మషన‌భగరథ మర జలయజGమ,

కతద కన[ళలకటు తలటుసటుT ంద. అయన యంక టరమ ‌ననగ~డం ఖయయమననపరసT ందనన రసT అతనన అప�జసవమక చరయలనటు సమరటvంచనటటుల కతదటు.

ఆశ కతదటు, అవగహన... ఇద ధరణల టడపర 2019 ల మళలల ననగర~ అవకతశం వుంద అనన రయడం జరటగగంద.

అద న కరటక కతదటు, ననగగ~ంచండనన ఓటరలకటు యచ4న పరలటుపు కతదటు, మరద కతదటు. వసTవలనటు పరటగణనలక తసటుకటునన వసన అంచన మత>మ. ఆంధరల పరలన అసTవయసTంగ వుందనన ఆ వయసంలన రశనటు. అకకడ ఆరòటం, అనవసర వయయం

ఎకటుకవ, జరటగరద అతర తకటుకవ. ఋణమఫ, ప�తయక హద, వకందరకరణ, రజధనన ననరమణం, పలవరం, రలవ జన‌, మటసర , కందరననధటులటు... ఏ అంశం తసటుకటున[ బయబటు

వఫలయం కనబడటుతంద. ఇచ4న ననధటులకటు కందరం లకకలడటుగటుతూంట రష�రప�భటుతవం చపfలకపతంద. ఏ పన సగటం లదటు. అయత మబడయనటు చచతరల పటటు� కటునన

అదటుòతలటు జరటగగపతటున[యనన చచటటుకటుంటూ కతలకషపం చచసటుT న[రటు. రజకయ అవనతర, మంతటు> ల దష� కం, తనవరట తపుfలనటు కతయడం, అసమదయటులకటు దచపట�డం అన[

యథచఛగ సగగపతటున[య. మమూలటుగ అయత ప�జలటు టడపరనన మళలల ఎనటు[కనకకరలదటు. అయత 2019 నటక వరట వద ప�తయమ[యం ఏమటుంద? 2014

పరరలమంటటు ఎనన[కలకటు మటుందటు మదక వయతరరకంగ ననటు వయసలటు రసూT వుంట కందరడగరటు - ' మద పటటు� బడదరటులకటు మత>మ లభం చచస వయక{ అనన చపుతటున[రటు.

సర, అతననక ఓటయం. మరట ఎవరటక వయం? రహుల‌గంధకత?' అనన. పయపయ

19

రహుల‌కటు, కతంగ�సటుకటు వయమనన నననల చపరT నటు? సరనవడటు కనబడక నన 'నట' మబట నకతకనటు. ' ప�తయమ[యం చూపడం న పనన కతదటు. మదప మర ఆశలటు

పటటు� కకండ అనన చపfడమ న లకషçం' అనన జవబచచ4నటు. ఇపుfడటు 2019 ల ఆంధర ఓటరటుల అడగగన ఏం చపరT ం? టడపర మళలల ననగగ~త దననక కతరణం వళల ప�తపం కతదటు,

ప�తరపకషం వఫలయం!

పవన‌ప�తయమ[యం కతద? ఈ మటుకక అంట జగన‌అభమనటులటు హరటషంచలదటు. కతంగ�సటు మళలల కలటుకలదటు అన మట ఎవరూ ఖండంచలదటు. కందరత పవన‌ప ఆశలటున[యన[రటు. బజపరత కలస అతనటు అదటుòతలటు చచయగలడన[రటు. నకత అతనన రజకయలల చతTశటుదధ, ననజయత,

కమట‌మంట‌కనబడటం లదటు. రష�రం అధవన[ంగ వున[, ఏ సమసయప ఎపుfడటు ఎల సfందసT డ ఎవరూ వూహంచలరటు. ఏద కతల‌షటటు యచ4నటటుల ఒకసరట వసT డటు, ఏద

గందరగళంగ మటల డతడటు, శర తలనటు కరరకకసT డటు, అంత ఫరలఅప‌కతరయకరమం ఏమబ వుండదటు, ఆచరణల ఏమబ కనబడదటు, ఆయన ప� డూయసరలక దరకడటు, యక ప�జలకటు

ఎల అందటుబయటటుల వుండగలడటు? వళుల ఎన[ళుల తపసటు� చచసన ఆయన తలచటుకటున[పుడ ప�తయకషమవుతడటు. పన అల అనన పరర�ల దవతయ శరరణ, తృతయ శరరణ

నయకటుల[ తయరటుచచస ప�జలత సంపరకం వుండటల కతరయలయలటు ఏరfటటు చచశడ అంట అద లదటు. అదమంట న దగ~ర డబటు� లదంటడటు.

ఎనన[కలటు యంక రండళలలల వసటుT న[యంట య పరటక ఎనన[ సన[హలటు జరటగగ వుండల! చవరకటు ఎనన[కల టమటుక ఏద ఒక పరర�క పకకవయదయంగ

తలతడనటుకటుంటటున[నటు తపf ప�ధన భూమక వహంచ, ప�జనయకటుడగ వసT డనటుకవడం లదటు. మరట ఏ పరర�క కతల‌షట‌యసT డన[ద యపుfడ చపfలం. అయత

బజపరక లక టడపరక తపf వసపరక అయత కతదటు కద! పవన‌మదతటు యచ4న బజపర 2019 ల ఆంధ ర గలచచసటుT ంద? ఓ పరఠకటుడటు రశడటు - 2014 కటు మటుందటు యటుపరల

బజపరక వున[ బలమంత? అయన మద 80 ల 75 సటటుల గలవలద? అనన. యటుపరల బజపరక ఎపుfడూ కనన[ ఓటటుల సvరంగ వున[య. పగ మద తరహ నయకటుడటు ఆంధర బజపరక వున[డ? ఉన[వళలలల చచలమంద బజపర మలక సదధ ంతలమటస తలయనన

ఫరయంపుదరటుల. పగ ఆంధ ర బజపర టడపర సమరvకటులటు- వయతరరకటులటుగ చలపయ వుంద. అమత‌ష దననప దృష� పట� ల, పరర� ననరటమంచచల, యవన[ ఎపfట కవుతయ తలయదటు. అందటుకనన ప�తరపకషం అంట వసపర ఒకకట కనబడటుతంద. దనన పరటసvతర ఏమట?

వసపర బలం పరటుగటుతంద? తరటుగటుతంద? దనన పరటసvతర ఎల వుందన[ వషయంలన చచలమంద పరఠకటులటు నత

వభదంచచరటు. వరట వదనల రండటు అంశలటు - 2014 ఎనన[కలల టడపరక, వసపరక ఓటల శతంల వయతయసం అతర తకటుకవ, సంఖయల అయదటు లకషల చలలర. అందటువలన జగన‌కటు

ప�జదరణ బయగ వుందనటుకవల! ఇకకడ ఓటల శతం మత>మ లకకల తసటుకటుంట సరన చత>ం రదటు. వసపర బలమంత కనన[ జలల లక పరటమతమ అకకడ చచల ఓటటుల వచచ4య. అనక జలల లల వసపర ఘరంగ దబ� తరంద. 34 సటటుల న[ ఉతTరంధరల 4 సటటుల , 34

20

సటటుల న[ ఉభయగదవరటులల 3, 33 వున[ కృషణ , గటుంటూరటులల 10... యలటవ కూడ లకకలక తసటుకవల. రండ వషయం 2014 తరవత య మూడళలల వసపర య జలల లల పుంజుకటుంద అన ప�శ[. దననక ఆధరం ఏమబ కనబడటం లదటు. తజ

ఎనన[కలల కడప జలల ల సతం వసపర ఓడపవడమమట? అంట టచర�‌వభగంల మర సటటు ననగగ~ందగ అంటటున[రటు. నయకటుడ సంత జలల లన యల ఓదరటు4కవలస

వసT ంద చూడండ. జగన‌తన ఎమమలయలనటు పగటటు� కటుంటటున[డటు అనన రసT అధకతర పరర� ఒతరTళుల అల వున[య మరట.. అంటటున[రటు కందరటు. బయబటు పదళుల ప�తరపకషంల వున[రటు. ఈ

సv యల ఎమమలయలనటు పగటటు� కటున[ర? ఎన[ రష� రలల పరర�లటు దశబయల తరబడ అధకతరంల లకపయన నయకటులనటు తమత వుంచటుకగలటుగటుతటున[య. తలటుగటు రష� రలలన ప�తరపకషలటు చతరకల పడటుతటున[య. ఎందటువలన? ఇవ మళలల అధకతరంలక

రవు అనన ఆ పరర�ల ఎమమలయలటు అనటుకవడం చచతన! వళలక గ�ండ‌రటపరటు� లటు వుంటయ కద! ఫరయంపుల తరవత వళల యళల మటుందటు ప�జలటు ప�దరశనలటు చచయడం లదటు కద!

మంతటు> లటుగ మరట వసT దండలటు వయడం మనటం లదటు కద! పరర�లటు మరవరటక 2019 ల ప�జలటు బటుదధ చపరT రటు అనటుకటునన మధయతరగతర మధవులటు తమక తమ

నచ4చపుfకటుంటూ కూర4వల తపf అపfటక చమతకరలటు ఏమబ జరగవు. దశమంత ఫరయంపుల. అధకతరపకషలటు ననస�గటు~ గ సfకరటు వయవసvనటు అడVం పటటు� కటునన

ప�జసవమయంత ఆడటుకటుంటటున[య. ప�జలల చతనయం ఏమన కనబడటుతంద? వళలక తరటక ఎకకడ? ఏ ఎటఎంల కతయష‌వసT ందనన పరటుగటులటు పట�డంతన సరటపతంద.

ఫరయంపుల గటురటంచ ఫరయదటులటు ఎన[ళుల ? ఫరయంపుల గటురటంచ ఫరయదటులటు చచసూT తరరగడంతన జగన‌కటు సరటపతంద. అసలటు

అతనన పరర�యయ ఫరయంపుదరలత పర� రంభమంద. ఎన�యర‌ల కత T మహలత, యటువతత పరర� పట� వుంట తనకటు వశవసంగ వుండవరటు. కతంగ�సటునటు చల4వస, వళల ప�భటుతవనన[ పడగట�స, మటుఖయమంతర> అయపదమన ఆదటురత ఫరయంపులప

ఆధరపడV డటు. అయత అందటుల ఒక నతర పరటంచచడటు. వళల చచత రజనమ చచయంచ, తన పరర� దవర మళలల గలపరంచటుకటున[డటు. ఇపుfడటు బయబటుక ఆ నతర కరటువంద.

రజనమ చచయంచ ఉపయనన[క పట�డం లదటు. అవసరం కనబడక, ధరయం చచలక చపfలం. కందరమ, మబడయన కలగచచసటుకటుంట తపf ఆ పనన చచయకపవచటు4.

ఉపయనన[కలంటూ జరటగగత అపుfడటు పడన ఓటటుల బట� ప�తరపకషం పుంజుకటుంద, చతరకలబడంద సfష�ంగ తలటుసటుT ంద. అపfటదకత ఎవరటక నచ4నటటుల వళుల

వూహంచటుకవడమ! ఏద ఏమన ఫరయంపుదరటు ఫరయంపుదర. ఎనన[కల మటుందటు కందరటు గడ

దూకత, తరవత కందరటు దూకతరటు. దూకటుతూ దూకటుతూ పరత నయకటుడ మబద రళుల రటువవపతరటు. జగన‌ననయంత అనన, ప�తరభ వున[వళలనటు సహంచలడనన, మంచమరయద

తలయననవడనన ఏవవ అనస పతటున[రటు. అవన[ నమమనకకరలదటు అనటుకటున[ జగన‌ పరర�లంచ మసూర రడV వంట చచలమంద మంచ వక{లటు, ప�తరభవంతటులటు

వళలపయరన[ మట వసTవం. తలంగణల అయత మరనూ. జగన ‌ వయవహరశల ఎటటువంటద మనకత తలయదటు. కతన య సv యల అనటుచరటులనటు పగటటు� కవడం

21

ఉతTమ నయకతవ లకషణమత కతదటు. చందరబయబటు పరలన పటల ప�జలల ఆగ�హం ఎంత వుంద తలయదటు కతన అసహనం, అసంతృపరT అయత ధరళంగ వుంద. దనన[ ఛననలజ‌

చచస వూయహం వసపర వద¯ లదటు. ఎంతసపూ ''సకష'' పతర>కల, టవల చపుfకటుంట సరటపయంద? ప�జలటు ఓ పట� న తరరగబడరటు. సహసూT న పతూ వుంటరటు. వరటల

చతనయం రగగలంచచలంట ప�జసంఘలనటు కూడగటటు� కవల, ప�జవదకలనటు ఏరfరచచల. సదసటు�లటు పట� , సమవశలటు పట� జరటుగటుతటున[దననప ప�జలకటు అవగహన ఏరfరచచల. ఊరూర నయకటులటు తయరటుచచయల. బయబటు వంట మబడయ మనజర‌నటు

తటటు� కవడననక యపుfడటు చచసటుT న[ ప�యత[లటు ఏమత>ం చచలవు.

ప�జల కసం ప�తరపకషం ఏం చచసT ంద? టడపర చచతరల అవసvలటు పడటుతటున[ సధరణ ప�జలటు వసపర తమకసం ఏం చచసT ంద

అనన చూసT రటు. కనసం అసంబలల తమ బయధలనటు వననపరంచగలటుగటుతంద అనన ఆలచసT సమధనం శూనయం. ' ఏం చచయమంటరటు, మమమల[ మటల డననవవటం లదటు' అనన వళుల

చపపT ' మటల డననచచ4టటుల గన ప�వరట{ంచటు' అనన జనలటు సలహ చపరT రటు. జగన‌లవగన టడపర వరందరూ ' లకష కటటుల ' అన, 'జలటుపకష' అన ఏద ఒకట మటల డటుతూన వుంటరటు.

ఇతననక చకతకటు వస ఏద అంటడటు, మకటు లకటుకంటరటు. పరటసvతర యల వున[పుడటు జగన ‌ తనటు కతకటుండ తకకనవరటనన మటల డననవవల. అభయంతర పట�లనన భష

ఉపయగగంచచల. ' వచ4రనన ఇంగలషటుల బయబటు..' అంటూ రచ4గట�డం దననక? ఆకస�‌ఫరV‌ ఇంగలషటు వచ4నన బయబటుక జనలటు ఓటలయలదటు. ఇటకకటు కంకరర యత సమధనం చపరT ం అన[టటుల వుంద అధకతర పరర�. వళుల ఏం చచసన చలలపతంద. సfకరటు వళుల చపరfనటల

ఆడటుతటున[డటు. ఇకకడ కతదటు, అనక రష� రలల యద పరటసvతర. అలటపుfడటు ఎంత లకయంగ, దరకటుకండ ప�జల సమసయలనటు అసంబలల ప�సT వసT మనద ఒక కళ. తనటు ఏం

చచసన భూతదంల చూపుతరనన తలసనపుడటు జగ�తTగన వుంట పయ. ప�జలకటు కతవలసనద తమ సమసయలటు తరడం, వచచ4సరట తమరటు మటుఖయమంతర>

అవుతర లద అన[ద కతదటు. అద గ�హంచచల. ' ఆ ఒకకట అడకటుక' ల రజందరప�సద‌ల ' ఆఫటర ‌టూ ఇయర�‌, ఐ యమ ‌ ద సఎం' అనన చపుfకటుంట ఎబ�టటు� గ వుంటటుందనన తచద? కతవలంట అలటవ పరర� సమవశంల కతరయకర{లనటు ఉత�హపరచడననక చపుfకవచటు4. ప�జల మధయ, అధకతరటుల మటుందటు ఎందటుకటు? ఇల చపుfకటుంటూ పత

ప�తరపకష నయకటుడల ఎన[ లటటుపరటటుల కనబడటుతటున[య. అతనన[ సవరటంచచ పరర� పర�సడయం వంట వయవస v ఏమబ లదటు. తకకన పర� ంతయ పరర�లలగన అకకడ

అధనయకటుడ మట వదం. అతన కందరబందటువు. ఎవరూ కకటుకరటుమనడననక లదటు. పగడగలగగనంత కతలం పగడడం, తడ వసT బయటకటు నడవడం. ఇలట పరటసvతటులల

టడపర మళలల గలటుసటుT ందనన అనటుకవడంల తపుf లదనన న భవన. ఎనన[కలటు వచచ4లగ మరటుfలటు వసT రవచటు4. వసT అపుfడ మటల డటుకవచటు4. ఈ లపున చర4లటు

అనవసరమనటుకటుంటనటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

ఏపర�ల‌12 ఎమబ�యస‌: గటుడటుV ల తటుపరనటు

22

ఏసటుకరసటుT శలటువ నటుంచ లచన మూడనడటు ఈస�ర‌పండటుగ జరటుపుతరటు. ఆ రజు ఆదవరం కతబట� పరలలలటు కూడ పరలగ~ న వడటుకగ దనన[ మలచచరటు. గట�గ ఉడకంచన

గటుడలకటు రంగటులస, లద గటుడటుV ఆకతరంల వున[ పరల స�కస‌డబయ�లల చచకస‌లటటుల , కతండలటు కటుకక తటలన, యంటసల న ఎకకడ దచవస పరలలల[ వతటుకటుకనన రమమంటరటు. పరలలల

వయసటునటు బట� ఆ గటుడలనటు చచరడననక కనన[ అవరధలనటు కూడ కలfసT రటు. పరలలలటు ఒక బటుట� పటటు� కళల దననల సధయమననన[ గటుడటుల వసటుకటునన తసT రటు. చవరటల ఎవరటు ఎకటుకవ

తచచ4ర చూస బహుమతటులటు యసT రటు. ఒకకపుfడటు ఫలన రంగటు గటుడటుV తచ4నవరటక ప�తయక బహుమతర అంటరటు. ఈ వధంగ పరలలలకటు సహస కరడలత పరటటు పలల, తటల పరటచయం కూడ అవుతటుందనన పదల ఆశ. ఇద తరతరలటుగ సగటుతూ

వసT ంద. అయతయసరట బýటన‌లయ ఆట వవదననక దరట తసంద. కతయడ‌బర చచకలట ‌ కంపన అందరటక తలటుసటు. అద య ఆటనటు తన మరకటంగ‌క

వడటుకటుందమనన అనటుకటుంద. బýటన‌లనన అనక గ� మబణ పర� ంతలనటు, తరపర� ంతలనటు, పర� చన కట�డలనటు పరటరకషంచచ నషనల ‌ ట రసటు� త కలస క- సfన�రటంగ ‌ ఒపfందం

కటుదటురటు4కటుంద. దనన ప�కతరం కతడ‌బర చచకలటటుల ననంపరన ఈస�ర‌ గటుడలనటు టరసటు� తలూకటు సvలలల దసటుT ంద. అకకడకటు వళలన పరలలలకటు ఆ య పర� ంతల గటురటంచ అవగహన

పరటుగటుతటుంద, అద సమయంల కతడ‌బరక ఎడవర�యజంగ‌జరటుగటుతటుంద. పదళలగ య ఏరfటటు '' ఈస�ర ‌ ఎగ ‌టరల‌'' పపరటుత చకకగ జరటగగంద. ఉభయటులూ లభపడV రటు.

లకషలద పరలలలకటు తమ సంసకృతరక వరసతవం గటురటంచ తలస వచ4ంద. ఈ ఏడద 300 చటల య హంట ‌ ఏరfటటు చచసT మన[రటు. అయత ఈ ఏడద కతంపయన‌కటు పపరటు

పట�నపుfడటు '' కతడ‌బరస ‌ గర�ట ‌ బýటష ‌ ఎగ ‌ హంట‌'' అనన పట� రటు తపf ఈస�ర ‌ అనన చచర4లదటు. ఇద చరట4నన మండంచంద. పండగ పర� మటుఖయయనన[ తగగ~ంచచ ప�యత[ం

జరటుగటుతందంటూ దడ మదలటుపట�ంద. ననజననక 16 వ శతబం నటుంచ ఇంగలండటుక చర4‌ ఆఫ‌ఇంగలండ‌మతవషయలల మర~దరశకతవం వహసT ంద. కతన పనటుపనటు ఇంగలండ‌కటు అనక యతర చరట4లకటు సంబంధంచన కరసTవులటు వలస వచచ4రటు. జనభల ఇతర

మతసటుT లటు, హతటువదటులటు కూడ పరటగరటు. దనదన చరట4 ఆఫ‌ఇంగలండటుకటు పర� బలయం తగగ~ంద. ఇపుfడ అవకతశనన[ అదనటుగ తసటుకటునన కరసTవననక అవమనం జరటగగపయనటటుల

గగ~ లటు పడటుతంద. కతడ‌బర కంపననన కరట{శరషటుడన కతయడ‌బర అన ఇంగలషటు వయక{ 1824 ల సv పరంచచడటు. ఆ

కంపన చచల వృదధ చందంద. 2010 ల దనన[ 20 బలయన‌డలరలకటు కతర ఫట‌ఫుడ�‌గూ� పు అన అమరటకన‌సంసv తసటుకటుంద. 2012 నటక దనన పపరటు మండలజ‌ఇంటర[షనల‌గ

మరటంద. బýగగ�ట‌తరవత బýటన‌ల ఇంగలషటు ఐడంటట కసం తపన పరటగగంద. 'కతడ‌బర కంపన యపుfడటు అమరటకనల వశమంద. డబటు� తపf అమరటకనలకటు మన సంటమంటలం

తలటుసటు? అందటుక యల జరటుగటుతంద' అన భవన ప�జలల వయపరసT ంద. ఆ సంటమంటటునటు ప�తరబంబంచచటటుల యరక ‌ ఆరట4బషప ‌జన ‌ సంటమూ '' ఈ కంపననన

సv పరంచన కతడ‌బరక కరసTవ మతచచరలంట ఎంత గరవం. ఆయన తన కతరటమకటుల కసం యళుల కట�ంచడమ కతక, చరట4లటు కూడ కట�ంచచడటు. ఈస�ర ‌పండగ జరటుపుకవడననక

పర� తరపదక ఐన మతవశవసనన[ వళుల ఎగరగట�సటుT న[రటు. దననల 'ఈస�ర‌' పదనన[ తలగగంచడం కతడ‌బర సమృతరనన అవమననంచడమ ( సfటంగ‌ఆన‌హజ‌గర�వస‌)'' అన[డటు.

23

దననక సమధనమసూT కతడ‌బర, నషనల ‌ ట రసటు� ' మం ఈస�ర ‌ పపరటు తసయలదటు. కతంపయన‌పపరటుల మత>ం ఈస�ర‌లదటు కతన మ వబ‌సటలల, పబలసట మటరటయల�‌ల

పదపద ఈస�ర ‌ గటురటంచ ప�సT వంచచం. మతTం 13 వల చటల ఈస�ర ‌ పపరటు వుంద, గమననంచండ. మకటు ఈస�ర‌ప భక{ లక కతదటు, కవలం కరసTవుల కతక అనన[ మతల వరటు

దననల పరలటుపంచటుకవలన సదటుదశంత ఈస�ర‌పపరటు వడలదంత.' అన[రటు. కతన ఈ వవరణప బýటన ‌ ప�ధనన థరటస మ కూడ సంతృపరT చందలదటు. '' ననటు ఒక వకతర‌

(పూజరట) కూతటుర[ కతదటు, నషనల ‌ ట రసటు� సభటుయరల[ కూడ. వళుల చచసటుT న[ పనన అసంబదధంగ (రటడకటుయలస‌) వుంద.'' అంద. నషనల‌ట రసటు� సభటుయలటు కందరటు ఈ అంశంప

అలగగ, తమ సభయతవలకటు రజనమ యచచ4దమనటుకటుంటటున[రట. ఏపర�ల ‌16 న రబయయ ఈస�ర‌లగ యంకమన ప�కటనలటు వసTయయమచూడల.

అయత అసలన చమతకరం యంకట వుంద. ఏ కతడ‌బర పపరటు చపరf చరట4 ఆఫ‌ ఇంగలండటు యంత రగడ చచసT ంద, ఆయన కరసTవంల కతవకర‌తగకటు చందనవడటు. ఆ

మటకటు అరvం స[హతటులనన. దనన[ రలజయస‌ససట ఆఫ‌ఫ �ండ�‌గ వయవహరటసT రటు. వళల దృష�ల ప�తర మనవుడల దవం వుంటడటు. అందటువలన ఒకరటనన ప�తయకంగ దవుడటు లద పూజరట అననకకరలదటు. వశవసం వున[ ప�తరవడూ పూజర. కరసమస‌, ఈస�ర‌వంట

పండటుగలటు జరపనవసరం లదటు. కతడ‌బర కూడ కతవకర ‌ కతబట� ఆయన తన జవతకతలంల ఎపుfడూ ఈస�ర ‌ జరపలదటు. ఈ వషయనన[ ఆయన వరసటులటు

చపుతటున[రటు. '' ఇపుfడ కతంపయన‌ల ఈస�ర ‌ పపరటు లకపవడం చచత ఆయన ఆతమ శంతరంచదనడం అరvరహతం. అనవసరంగ ఆయన పపరటు దననలక లగకండ.'' అనన

ప�కటంచచరటు. ఒక పరటశలకటుడటు ' ట కపుfల తటుపరనటు అంటూ వుంటం కద, యద గటుడటుV ల తటుపరనటు' అనన చమతకరటంచచడటు కతన పరలలల కసం ఉదశంచనయడ‌కతంపయన‌

పపరటు వషయంల ప�ధనన దగ~రటు[ంచ కలగచచసటుకవల? అన ప�శ[ మనసటుల మదలత పరయ శకటు{ ల బూచ చూపరంచ జతయతవదనన[ రచ4గట�డం బýటన‌లనూ

జరటుగటుతందన[మట అన సమధనం వసT ంద. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

ఏపర�ల‌13 ఎమబ�యస‌: ఉదరవద వదయలయంప హంగర కనన[రర

రటసటు� భవలటున[ హంగర ప�ధనన వక�ర‌ఆర�న‌ఉదరవదననక, సవతంత> భవలకటు ననలయంగ బటుడపసటు� ల వున[ సంటరల ‌ యూరపరయన ‌ యూననవరటశటప, దనన

వయవసv పకటుడటు, దత అయన జరట� సరస‌ప కతరTకట� డటు. ఆ యూననవరటశటనన మూతవస పరటసvతర కలfంచడననక 199 మంద సభటుయలటున[ పరరలమంటటు దవర ఒక చట�ం

చచయంచచడటు. గతవరం హంగరరటయన ‌ పరరలమంటటుల ఆ బలటుల కటు 123 ఓటటుల అనటుకూలంగ, 38 ఓటటుల ప�తరకూలంగ పడV య. దననక వనటుక ట రంప‌త మటుడపడన

రజకయ నపథయం వుంద. ప�ధన పరత>ధరటులన సరస‌, అర�న‌ల గటురటంచ కతసT తలటుసటుకటుంటన కథ అరvమవుతటుంద.

జరట� సరస‌1930 ల హంగరరలనన బటుడపసటు� ల పుట� డటు. నజలటు తమ దశనన[ ఆకరమంచనపుfడటు దశం వడచ పరరటపయడటు. 1947 ల ఇంగలండటు చచరట, లండన‌సూకలటు

ఆఫ‌ఎకనమకస�‌ల చదటువుకటునన, బయయంకటులల పననచచస, 1969 ల హడ� ‌ఫండ‌బజననస‌లక దగడటు. అకకణటు[ంచ ఫండ‌మనజ‌మంట‌లక వళల వపరతంగ సంపరదంచచడటు. తన

24

వూయహతమక పటటు� బడటులత 1992 ల బయయంకస ‌ ఆఫ ‌ ఇంగలండటున గడగడలడంచచడటు. అమరటకతల సvరపడ పరసతవం తసటుకటున[డటు. అతనన ఆసT 25 బలయన ‌డలరటుల వుంటటుందనన అంచన. ప�పంచంలనన తల 30 మంద అతయంత ధననకటులల అతనటు

ఒకడటు. అయత అతనటు మహదత కూడ. కమూయననసటు� వయతరరక, ఉదరవద ప�జసవమయ వధనలనటు సమరటvంచడననక ఓపన‌ససట ఫండషన�‌అనన పట� 1979

నటుంచ 2011 మధయ 11 బలయన ‌ డలరటుల వరళలలటుగ యచచ4డటు. 1980, 1990 లల రషయ పతనం తరవత తూరటుf యూరప ‌ దశలటు కమూయననజం నటుంచ

బయటకటు వచ4 ఆరటvకంగ ననలదకటుకకవడననక ఆరటvక సయం అందంచచడటు. 1991 ల తన సంతవూరటు బటుడపసటు� ల సంట రల ‌యూరపరయన ‌యూననవరటశట

ననలకలf తన లబరల ‌ భవలకటు అనటుగటుణంగ దనన[ తరట4దదడటు. దనన[ నూయయరక‌ల రటజస�రటు చచయంచచడటు. ప�సటుT తం వున[ 1440 మంద మస�ర�‌, రటసర4‌

వదయరటుv లల 335 మంద హంగరవరటు, తకకనవరటు 107 దశల నటుంచ వచ4నవరటు. అనన[ దశలలనటు భవప�కటన సవచఛ వుండలనన, ప�జసవమయం ననలకనలనన వరటు

భవంచ, దనన సధంచడననక చర4లటు జరటుపుతూంటరటు. ఇటవల శరణరటుv లటుగ వచ4న వదయరటుv లకటు ప�తయక తరగతటులటు ననరవహసటుT న[రటు కూడ. సరస‌కటు అమరటకత అధయకషటుడటు

టరంప‌కటు పడదటు. టరంప ‌మనరటట వయతరరక, శరణరటv వయతరరక, వదశవలసల వయతరరక భవలనటు సరస‌అసహయంచటుకటుంటడటు. ఈ మధయయ '' వట‌హస‌నటు ప�సటుT తం ఆకరమంచన

వయక{ ఒక ఇంపస�ర ‌(మరటువషగడటు), రజకయంగ టకకరట, కతబయయ ననయంత'' అన[డటు. టరంప ‌ బదటులటు తరటు4కవలనటుకటున[డటు. తనలట భవల కలగగ వుండ,

హంగరల ప�ధననగ వున[ తన మతటు> డటు వక�ర‌అర�న‌నటు గగలల డటు. దనన ఫలతమ య కతT చట�ం!

అర�న ‌1963 ల పుట� డటు. బటుడపసటు� యూననవరటశటల ల చదవడటు. ఫుట‌బయల‌ ఆటగడగ పపరటు తచటు4కటున[డటు. 1989 ల సవయత ‌ సనయలటు దశం వడచ

వళలపవలనన, అపుfడ ఎనన[కలటు సవచఛగ జరటుగటుతయనన ప�కటంచ అందరట దృష�న ఆకరటషంచచడటు. అద భవలటున[ సరస‌అతనన[ యష�పడ సకలర‌షప ‌యసT ఆకస�‌ఫరV‌

యూననవరటశటక వళల బýటష‌లబరల‌పలటకల‌ఫలసఫనన అధయయనం చచశడటు. హంగర అనక పరర�లటుండ ప�జసవమయ దశంల మరటనపుfడటు ఎనన[కలల ననలచ 1990ల

ఎంపగ గలచచడటు. 1993 ల ఫడరషన ‌ ఆఫ ‌ యంగ ‌ డమకతర ట� ‌(ఫడస‌జ‌)కటు నయకతవం వహంచచడటు. దనన[ రటసటు� భవజలంవపు నడపరంచ, అద భవలత వుండ

పరర�లత కలస 1998 ల సంకర ణ ప�భటుతవం ఏరfరచ, ప�ధనన అయయడటు. అమరటకత నతృతవంలనన నటసలక హంగరనన చచరటfంచచడటు. ఆరటvక ప�గతర సధసూT న దరవయల�ణనన[

అదటుపుల ఉంచగలగడటు. కతన అవనతర ఆరపణలల చకటుకకవడం చచత నలటుగరళలల పదవ పగటటు� కటునన 8 ఏళల పరటటు ప�తరపకషంల వుండపవలస వచ4ంద.

ప�తరపకషంల వుండగ అతనటు పరపుయలసటు� గ, వభజనవదగ వున[డటు. అధకతరంల వున[ వమపకష ప�భటుతవనతలటు అంతఃకలహలల మటునగడంత ఓడపయ అర�న‌,

అతననత పతటుT పటటు� కటున[ కరస�యన‌డమకతర టటుల 2010 ల గలచ అధకతరంలక వచచ4రటు. 2014 ల మళలల ఎనన[కయయరటు. అర�న ‌ ప�ధననగ అనక వధనపరమన మరటుfలటు తచచ4డటు. 2011 ల తన పరర�క మలటు కలగరటల పరరలమంటటు ననయజకవర~ ల

రూపురఖలటు మర4స, ఎంపల సంఖయనటు సగననక తగగ~ంచచశడటు. (2013 ల హంగర కరటు�

25

దనన[ కట�వసంద) యూరపరయన ‌యూననయన‌, ఐఎంఎఫ ‌వరటసటుT న[ తమ సంట రల‌ బయయంకటు చట� నన[ మర4శడటు. యూరపరయన ‌ కమషన ‌ అతనన ప�భటుతవంప

నయయపరమన చరయ తసటుకటుంద. అనన[ట ననయంతృతవపు, కన�రవవటసటు� పకడలటు కనబడడంత సరస‌అతననత వభదంచసగడటు. యూరప‌ల రజకయపరమన అలజడ

పరటగగ వలసలటు పరగడంత అర�న ‌ శరణరటుv లకటు వయతరరకంగ ప�కటనలటు యచ4 యూరపరయన‌యూననయన‌ వధనలనటు ఎదరటంచసగడటు. ఇటవల ఉపయనన[కలల

రండటు సటలల అతనన పరర� ఓడపయంద. అతనన కంట అతరవద రటసటు� పరర� అయన జబకస‌ఒక సటటు గలచంద. 2018 ల రబయయ ఎనన[కలల ఆ పరర� మధయయమర~ ననక చందన ఓటర ల సయంత అధకతరంలక వసటుT ందమనన[ భయంత అర�న ‌మరటంత

జతయవదం ప�దరటశంచసగడటు. టరంప‌ధరణలన సరట�య సరటహదటు¯ ల 175 క.మబ.ల కంచ కడతనంటటున[డటు. శరణరటుv ల ఆకరమణల హంగర నలగగపతందన[డటు. పననల

పననగ సరస‌ప వషం చమటుమతూ అతనటు హంగరక శరణరటుv ల వలసనటు ప� త�హసటుT న[డనన, హంగర రజకయలల వలటు పడటుతటున[డనన ఆరపరంచచడటు.

సరస‌ప కస తరటు4కవడననక ట రంప‌కటు ఇలట అర�న‌అనటువుగ తచచడటు. బహుశ టరంప‌ప� ద�లంత అర�న‌నతృతవంలనన హంగర ప�భటుతవం హంగరల నడటుసటుT న[ 27 వదశ వశవవదయలయలప ఆంకషలటు వధసూT చట�ం జర చచసంద. దనన ప�కతరం సంట రల‌

యూరపరయన‌ల వదశంల రటజస�రయన యూననవరటశటలటు తమ సవదశంల 2018 ఫబýవరటలగ కతయంపస ‌ ననలకలfల. ఆ దశప�భటుతవం హంగర ప�భటుతవంత ఒపfందం

చచసటుకవల. సరస‌కటు ఎంత డబటు�న[ కనన[ ననలలల నూయయరక‌ల కతయంపస‌ననరటమంచడం అసధయం. ఇక సరస‌అంట మండపడ ట రంప‌, అర�న ‌అతనన యూననవరటశట కసం

ఒపfందం మబద సంతకతలటు పడతర? ఛసT పట�రటు. ఆ వధంగ యూననవరటశట మూతపడటల పన[గం పన[రటు. ఒకవళ అద కనసగలంట తన పపరటు మరటు4కటునన,

నూయయరటుకల కతయంపస‌పట� అమరటకన‌, హంగర ప�భటుతవలటు చపరfనటలలల ఆడల. పరలకటులందరటక మధవులన[, ఆలచనపరటులన[ చకతకటు. ఓటరటుల వదయవంతటులత

తమకటు మటుపుf వసటుT ందనన భయపడతరటు. చకగ ఆహరపదరv లటు, మదయపరనయలటు, పళల ఖరటు4లటు, పండగ కతనటుకలటు, పనషనటుల , ననరటుదయగ భృతటులటు యవవడననక డబటు�

వచ4సT రటు కతన నణయమన ఉచత వదయ అందంచ, వరటల జG నం పంపందంచటుదమనన కరటుకరటు. మతరమబరటన జతయవదంత, పర� ంతయవదంత వరటనన జకట� , వరటనన

వర~ లటుగ వభజంచ ఒకరటప మరకకరటనన ఉసగలf తమ పరలన ననరటంకంగ సగరటల చూసT రటు. వరటల ఉదర భవలనటు వయపరT చచదమనన చూస, సవతంత>ంగ

ఆలచంచచందటుకటు అనటువుగ తయరటుచచస వదయవంతటులనటు, వదయలయలనటు భూసv పరతం చచదమనన చూసT రటు. లకమంత యద పకడ. హంగరద తజ ఉదహరణ.

- ఎమబ�యస‌ప�సద ‌( ఏపర�ల ‌2017) ( ఫటస బటుడపసటు� లనన సంట రల‌యూరపరయన‌ యూననవరటశట ( ఎడమవపు సరస‌, కటుడవపు అర�న‌)

నూయస‌వూయస‌125 ఏపర�ల‌14, 15 ఎమబ�యస‌: ఒడశల ఊపు మబదటున[ బజపర - బజడల రగడ

26

ఏపర�ల ‌14, 15 శనన, ఆదవరలల బజపర ఒడశలనన భటువనశవర‌ల జతయ ఎగగ�కూయటవస ‌ సమవశం జరటుపుకటుంటసంద. ఫబýవరటల జరటగగన పంచచయత ఎనన[కలల

బజపర ఘనఫలతలనటు సధంచడంత మంచ వూపుల వుంద. గత నలటుగటుదఫరలటుగ నవన‌పట[యకస‌మటుఖయమంతర>గ ఏలటుతూ 2019 ల కూడ మళలల ఎనన[కవుతడమ

అనటుకటుంటూన[ తరటుణంల మతTం 849 జలల పరటషత‌జనలల బజపర 294 వటలల గలటుపందంద. ఒక అసంబల సv నంల రమరమ ఆరటు జలల పరటషత‌సv నలటుంటయ

కతబట� దనన[ అసంబల సv నలటుగ అనటువదసT 49 అసంబల సv నలంద. బజడ ననగగ~న 467 సv నలనటు బట� 78 వసT యనటుకవల. అద లకకల 60 గలచన కతంగ�సటుకటు 10

వసT యనటుకవల. మతTం 147 సv నలటు కతబట� 78 వసT బజడయయ ఐదసర అధకతరం చచపడటుతటుంద. మరట బజపరక ఎందటుకంత ఆనందం అంట గతంల 2014 ల దశం మతTం

మద ప�భంజనం వూపపసూT వుండగ ఒడశలనన 21 పరరలమంటటు సv నలల బజపర ఒకకట మత>మ గలచంద. తకకన యరవ బజడక! దననత బయట జరటగగన అసంబల ఎనన[కలల

బజడక 117 రగ, కతంగ�సటుకటు 16, బజపరక 10 వచచ4య. మూడళుల తరరటగరసరటక జలల పరటషత‌ఎనన[కలల బజపర బలం దదపు 5 రటటుల పరటగగనటల కద! ఈ ఊపునటు మరటంత బలంగ మటుందటుకటు తసటుకటునన వళల 2019 ల అధకతరనన[ కవసం చచసటుకటుందమనన బజపర

ప�యతర[సT ంద. జలల పరటషత‌ఎనన[కలల ఓటమనన బజడ జరణం చచసటుకలకపతంద. దనన నయకటులటు ఒకరటనకరటు ననందంచటుకటుంటటున[రటు. ఇపfటవరకటు నవన‌ఎవరట పకషన నరటు

వపfలదటు. అతనన సవభవమ అంత. 70 ఏళ ల నవన‌ఒడశకటు దశబయలపరటటు నయకటుడగ వలగగన బజూ పట[యకస‌

కడటుకటు. బజూ కరటజమటకస ‌ లడర‌, చరవ ఎకటుకవ. మదటసల కతంగ�సటు నయకటుడగ, తరవత ప�తరపకష నయకటుడగ జతయ రజకయలల కూడ ఒక వలటుగటు వలగడటు.

నవన‌, అతనన తమటుమడటు హమంశటు దహరదూన‌ల, ఢలలల చదటువుకటున[రటు. ఒడశ బయట వుండడంత ఒడయ రదటు. సభలల ఒడయ ఉపనయసనన[ రమన‌లపరల

రసటుకటునన చదటువుతడటు. హంద, ఇంగలషటు, ఫ �ంచ ‌భషలటు బయగ వచటు4. పుసTకరచయత కూడ. 1997 ల బజూ పట[యకస ‌ చననపయడటు. అపుfడతనటు జనత దళ ‌ పరర�

నయకటుడగ వున[డటు. అతనన అనటుచరటుల బలవంతం మరకటు నవన ‌ అయష�ంగ రజకయలల క రవలస వచ4ంద. తండô సv నంల ఆసక ననయజకవర~ం ఉపయనన[కల

ననగగ~ పరరలమంటటుక వళలల డటు. ఇతనన వదవతటుT చూస నషనల‌ఫ�ంట‌ప�భటుతవ పరలకటులటు అనక కమటలల సv నం యచచ4రటు. ప ఏడద నషనల‌ఫ�ంట‌, దననత బయటటు జనత దళ‌వచఛతరT కతవడంత నవన‌తన తండô పపర బజూ జనత దళ ‌(బజడ) అనన పరర� పట� వజపపయ

నతృతవంలనన ఎన‌డఏల భగసవమగమరడటు. కతబననట‌ల మంతర>గ చచరడటు. 1999 అసంబల ఎనన[కలల బజడ- బజపర కూటమ జనక వలలభ ‌ పట[యకస ‌ నతృతవంలనన

కతంగ�సటుప ఘనవజయం సధంచడంత కందరపదవక రజనమ చచస 2000 ల ఒడశ మటుఖయమంతర> అయయడటు. తన రష�రపు భష రనన మటుఖయమంతర> అనన అతనన[ ఎదవ

చచసT రటు. కతన అతనన మృదటుసవభవం, మతభషతవం, ననరడంబరత, అవనతరక దూరంగ వుంటూ అవనతరక పరలfడన రజకయ నయకటులనటు, అధకతరటులనటు దండసT డన యమజ ప�జలకటు దగ~ర చచసంద. తన తండô పపర పరర� పట�న మటమటక తండô పపరటు

సమరటంచడటు. అవవహతటుడటు. తన బంధటువులనటు, తన కటులసటుT లనటు చచరదస పదవులటు

27

యవవడటు. మబడయత పదగ మటల డడటు. సహజ వనరటులటు అనకం వున[ ఒడశ అనక వధలటుగ వనటుకబడన పర� ంతం. రతటు ఆదయం వషయంల జతయ సగటటు కంట

ఒడశ రతటు ఆదయం 20-25% తకటుకవ వుంటటుంద. తండôలగ పరటపరలన దకషటుడగ పపరటు తచటు4కటునన, అధకతరటులనటు అదటుపుచచసూT , ప� త�హసూT పరటశరమలకటు అనటుకూలమన

వతవరణం ఏరfరచచడటు. పపదరటక ననరూమలన కతరయకరమలటు అనకం చచపట� డటు. దరటదయర రఖ (బపరఎల‌) కంట దగటువ వున[ 82 లకషల కటుటటుంబయలనటు రఖ పక తచచ4మనన అతనన

ప�భటుతవం చపుfకటుంటటుంద. దశంలనన రతటు ఆతమహతయలల 3-7% ఒడశల జరటుగటుతటున[యన[ అంశం ప�తరపకషం అసంబలల ప�సT వంచనపుడటు సంబంధత మంతర> ఆ

వషయం ఒపుfకటుంటూన కతన ఆ సంఖయ ఎపర, యటుపర, కరణ టక, గటుజరత‌, మహరష�ర, తమళనడటు, రజసv న‌, ఛతTస‌గఢ‌ల కంట తకటుకవనన ఎతరT చూపరడటు. ననజననక ఒడశ

మలలమలలగ ఎదటుగటుతూన[ వషయనన[ ఎవరూ వసమరటంచలరటు. ప�కృతర వపరతయలటు వచ4నపుడటు ప�భటుతవసfందన చచల ప�శంసనయంగ వుంటసందన[ పపరటు కూడ వచ4ంద.

2013 అక� బరటుల ఫలన‌తటుపరనటు వచ4నపుడటు 10 లకషల మంద ప�జలనటు సటురకషత ప�దశలకటు సమరvవంతంగ తరలంచనందటుకటు యటునటడ‌నషన�‌నవన‌నటు సతకరటంచంద.

అపుfడపుfడటు అవనతర, బంధటుప �తర ఆరపణలటు వసూT న[, పదగ వవదలల చకటుకకకటుండ రష� రనన[ మటుందటుకటు నడపరసూT పతటున[డటు నవన‌.

అతనన రజకయలకటు వసT 2004 ల బజపరత కలస అసంబల ఎనన[కలల పట చచస కతంగ�సటునటు ఓడంచ ఘనవజయం సధంచచడటు. అయత సంకర ణ ప�భటుతవం సరటగ~

సగలదటు. బజడ- బజపర మధయ కచటులటలటు పర� రంభమయయయ. 2007-08 సం||లల కంధమల‌జలల ల బజరంగ‌దళ‌కతరయకలపరలటు, సవమ లకష"ణనంద సరసవతర హతయ కతరణంగ సంఘటనలటు కతరణంగ చూపర, బజపరనన మతతతవ పరర� అనన ననందసూT నవన‌ ఎన‌డఏత తగతంపులటు చచసటుకటున[డటు. అయత యటుపరఏత చచతటులటు కలపలదటు. 2009 ఎనన[కలల మూడ ఫ�ంట‌కటు మదతరచచ4డటు. ఒడశల ఒంటరటగ పట చచశడటు. 147

అసంబల సv నలల 103, 21 పరరలమంటటు సv నలల 14 గలచచడటు. బజపర తవరంగ నష�పయంద. కందరంల అధకతరంలక వచ4న యటుపరఏ ఒడశ కతంగ�సటు నయకటుడటు

జనక వలలభ‌నటు అసం గవర[రటుగ ననయమంచంద. ఆయన 2015 ల చననపయడటు. జనక వలలభ ‌ అల వళలపయ కతంగ�సటుల ప�ఖయయత నయకటుడటు ఎవరూ లకపవడం, బజపరక రష�రసv యల పద¯ నయకటుడటు లకపవడం నవన‌కటు కలస వచ4ంద. 2014

ఎనన[కలల కళుల చదర వజయనన[ అందటుకటున[డటు. అద గ�హంచన బజపర ఒడశల తమ పరర� తరఫున కతబయయ మటుఖయమంతర>నన ప� జకటు� చచయడం మంచదనటుకటుంద. ప�సటుT తం కందరమంతర>గ వున[ ధరమంద ర ప�ధన‌కటు రష�ర

రజకయలల ప�ధనపరత > యసT ంద. దశంల బజపర పర� భవం పరటుగటుతంద కతబట� , కతరయకర{లల ఉత�హం పరటగగ జలల పరటషత ‌ ఎనన[కలల మంచ ఫలతలటు రబట�ంద. కతరణలటు వశర లషంచన పరటశలకటులటు ప�ధన ప�తరపకషంగ కతంగ�సటు నయకటులటు లక, ఉన[వరటు అంతఃకలహలల మటునగడమ అనన తల4రటు. 2016 ల సఎల‌పర-పరసస నయకటులటు రష�ర అధయకష పదవత తనటు[కటులడటుతూ వుంట అధష� నం ఉదసనం

వహంచ సమసయనటు పరటషకరటంచలదటు. ఎట� పరటసvతటులల కూడ కతంగ�సటుకటు 20% ఓటటు పడటుతూ వుండద. ఇపుfడద యగగరటపయంద. దంత రంగంల బజడ, బజపర మత>మ

మగగలయ. బజడ అంట పడనన వరటు, అధకతర పకషంల అసమమతర నయకటుల

28

అనటుచరటులటు బజపరనన ఎంచటుకటున[రటు. నరందర మద ఆకరషణ ఎటూ వుంద. 17 ఏళలగ ఏలటుతటున[ ప�భటుతవంప సహజమన వయతరరకత వుంద. రషన‌కతరటుV ల పంపరణ సరటగ~

జరగకపవడం, అంటటువయధటులటు ప�బలడం, టచరటుల ఎనన[కలటు బహషకరటంచడం వంట సv ననక కతరణలూ వున[య. అసంతృపరTత వున[ కతరయకర{లనటు సv ననక ఎమమలయలటు

పట�ంచటుకలదనన, తమ మటుఠలక తపf తకకనవరటక డబటు�లటు పంపరణ చచయలదనన కూడ చపరfరటు. ఏం చచసన, చచయకపయన తమ గలటుసT మన[ ధమత వున[ బజడ

ఫలతలత కంగటు తరంద. దమదర‌రత‌అన సననయర‌మంతర> ' పరర� ఓటమక కతరణం పరర�లనన వభషణటుల' అనన స�టటుమంటటు యచ4 కలవరం రపరడటు.

ఆ వభషణటుడ పపరటు బయటపట�డననక ననశ4యంచటుకటున[డటు బజడ ఎంప తథగత శతపథ. ఇతనటు పూరవ మటుఖయమంతర> నందన శతపథ కటుమరటుడటు. అపfటసల బజూ

పట[యకస ‌పరత కతంగ�సటుత కలస వుంట, నందనన ఇందర గంధ పకషన వుండద. ఎమర�న� సమయంల ఒడశల ననయంతృతవం చలయంచంద. ఆమ చన[ కడటుకటు తథగత సంజయ ‌ గంధ అడటుగటుజడలల నడచ ఒడశ సంజయ ‌ అన పపరటు

తచటు4కటున[డటు. తరవత సంజయ‌నందనననన, తథగతనటు తన పరర�లంచ తరటమవశడటు. కతలకరమంల తథగత ఒడయ పతర>క ''ధరటతర>'', దనన ఇంగలషటు వరషన ‌'' ఒడశ పస�‌''కటు

ఎడటర‌- పబలషర ‌ అయయడటు. నవన ‌ పట[యకస ‌ పట�న బజడల చచరడటు. 2000ల అతనన[ పరర� నటుంచ బహషకరటసT బయటకటు వళల ఒడశ గణ పరటషద‌ల చచరట దననక జనరల‌ సకరటర అయయడటు. నవన‌మటుఖయమంతర> అయయక తన పపపరటు దవర అతనన వధనలనటు తవ రంగ వమరటశంచచవడటు. 2004 ల ఎనన[కలకటు మటుందటు నవన‌త రజ పడ మళలల పరర�ల

చచరడటు. ' మ పరర� కతంగ�సటుత చచతటులటు కలటుపుతంద కతబట� అద నచ4క బయటకటు వచచ4శనటు' అనన చపుfకటున[డటు. 2014 ల ధంకనల‌పరరలమంటటు ననయజకవర~ం దవర

ననగగ~న తథగతనటు నవన‌తన పరర�క లకసభల వప‌గ చచశడటు. పంచచయత ఎనన[కల ఫలతల తరవత ననలల ళలకటు మరట4 27 న తథగత ' బజపర ఎడఎంక పరర�నన చల4నటల

తమ పరర�న పరరలమంటటులనటు, అసంబలలనటు చలటు4దమనన ప�యతర[సT ంద' నన ఆరపరసూT టవటల యటుదధం మదలటుపట� డటు. బజపర పకషన ఆ పనన చచయడననక తమ పరర� ఎంప ఒకడటు

ప�యతర[సటుT న[డనన పుకతరటుల వసటుT న[యనన కూడ టవట‌చచశడటు. ఆ ఎంప వరవర కతదటు వజయంత‌పండ అనన అనటుకసగరటు. జయ‌పరండ అనన

అందరూ వయవహరటంచచ 53 ఏళ ల వజయంత ‌మషగన ‌ టక[లజకల ‌యూననవరటశటల ఇంజనరటంగ‌, మనజ‌మంట ‌ చదవడటు. కతరfరట ‌ సకత� ర‌ల పననచచస రజకయలల క వచచ4డటు. మదటసల బజూ పట[యకస‌కటు, తరవత నవన‌పట[యకస‌కటు సయపడV డటు.

అతనన భరయ జగ మంగత‌పండ వదశలల చదటువుకటునన ఇండస�రయలసటు� గ మరటంద. జయ‌పరండ ఎంపగ అనక అంశలల చచల చటురటుగ~ వుంటడటు. ' తథగత ప�సT వసటుT న[

ఎంపవ నటువవన?' అనన ఎవర టవట�ర‌ల అడగగత ' పరర�లంచ ససfండ‌కతవడం, ఇంక పరర�ల చచరడం వంట వషయలల మ వప‌కటు చచల అనటుభవం వుంద' అనన

జవబచచ4డటు. అంతకతదటు మరట4 28 న ఒక ఒడయ దనపతర>కల పంచచయత ఫలతల తరవత బజడ పరర� తననటు తనటు ఆతమవలకనం చచసటుకవలసన తరటుణం వచ4ందంటూ వయసం రశడటు. ' అధకతరటులటు ప�భటుతవన[ కతదటు, పరర�నన కూడ నడపపసటుT న[రటు' అంటూ

ఆరపరంచచడటు. పరర� అధనయకతవంప య ఘటటు వమరశ చచసమటుందటు నవన‌త మటల డ వుండవలసందనన పరర� సననయర ‌నయకటులటు భవసటుT న[రటు. ననజననక య

29

వయసం ప�చటురణకటు ఐదటు రజుల మటుంద పతర>కతఫసటుక చచరటంద. కతన తథగత టవట‌, దననక జయ‌పరండ ప�తర టవట‌వలటువడV కనయ వయసనన[ పతర>క ప�చటురటంచంద.

ఇల యదరటు నయకటులటు కలహంచడం నవన‌నటు కలవరపరచ వుంటటుంద. 2012ల అతననక అతయంత సనన[హతటుడన ఒక నయకటుడటు అతననప కటుట ర పనన[త నవన ‌ టవ కమరల ఎదటురటుగన అతనన[ 'బఇమన‌' ( నతరలనన వడటు) అనన వరటణంచ అవమనకరంగ అతననక ఉదవసన చపరfడటు. అవసరమత కతఠనయం వహంచగలడనన అపుfడ

తలయవచ4ంద. ఈసరట అతనటు యంకత ఏమబ మటల డలదటు కతన పతర>కల య వయసం రగన అతనన అకక, ప�ఖయయత రచయతర> గత మహత భటువనశవర‌కటు వచ4 నవన‌

ననవస‌ల సమవశలటు ననరవహంచంద. గత ఇండయల వదయభయసం పూర{యక కంబýజ ‌ యూననవరటశటల చదటువుకటుంద. ఆమ రచనలటు 21 భషలల

అనటువదతమయయయ. అంతకతదటు, డకటుయమంటరలటు తసటుT ంద కూడ. యటుక, యటుఎస‌, యూరపరయన‌టలవజన ‌ ననట‌వరక‌లటు వటనన ప�సరం చచసT య. తండôలగర సహస.

1970-71 ల అమరటకన‌టవ ననట‌వరక ‌ఎన‌బస తరఫున బంగల దశ ‌యటుదధంల వర‌ కరసfండంట‌గ పననచచస ఆ సమచచరంత ' డట‌లన ‌ బంగల దశ‌' అన సననమ కూడ

తసంద. సన మహతనన పళలల డంద. నూయయరక‌, లండన‌, ఢలలల మధయ తరరటుగటుతూ వుంటటుంద. ఆవడ యపfటదకత రజకయలల క రలదటు. ఇపుfడటు హఠతటుT గ వచ4

చర4లటు జరపడంత ఆవడ రజకయలల క వసT ందన[ పుకతరటు వచ4ంద. తన ఎంపల మధయ వవదం గటురటంచ మననన[ ఆశరయంచన నవన‌అకక గత గటురటంచ అడగగనపుfడటు మత>ం ఆమ రజకయలల క రదనన ధృవకరటంచచరటు. బజపర సమవశల తరవత ఒడశ

రజకయలటు రజుకటుంటయనన ఊహంచవచటు4. - ఎమబ�యస‌ప�సద ‌( ఏపర�ల ‌2017) ( ఫటసలటు - తథగత శతపథ, జయ‌పండ, నవన‌పట[యకస‌, )

ఏపర�ల‌16 - 17 ఎమబ�యస‌: జతయతవదంల తపపfమటుంద? - 1/2

యూరప‌ల, యతర దశలల యటవల పరటుగటుతటున[ వదశ వయతరరక వధనల గటురటంచ, భూమపుత > వదం గటురటంచ, వదశ జతయతవదం గటురటంచ ననటు కనన[

వయసలటు రశనటు, యంకత రయబతటున[నటు. వటల జతయవదం గటురటంచ ప�సT వన రగన కందరటు పరఠకటులటు అడటుగటుతూంటరటు - జతయవదంల తపపfమటుంద? అనన.

చచల సహజమన ప�శ[. కతన అద పరతర>కయ రంగంల ఏ అరvంల వడబడటుతంద దనన గటురటంచ వవరణ యచచ4 అవసరం పడటుతంద. మదటగ గ�హంచవలసనద ప�తర వయక{క

జతరగరవం, దశభక{ సహజమనవ. ఆ భవం ఎకకణటు[ంచ వసటుT ంద? ప�తరవడక అహంకతరం పుటటు� కత వుంటటుంద. దనన[ మన కటుటటుంబసభటుయలటు పంచ పషసT రటు.

మనకటు మనం గపfవళలం. మన వూరటు, మన పర� ంతం, మన దశం, మన భష, మన కటుటటుంబం, మన ఉపకటులం, మన కటులం, మన మతం, మళలల మతంల మన వర~ం, అన[ గపfవ. చన[పfటనటుంచ యవ మనకటు నరటుfతరటు, మనమూ నమటుమతం. మన

పరఠయపుసTకతలలనూ దశభక{ నూరటపసT రటు. జతరవరటుల గటురటంచ చపరT రటు. అందటువలన జతయతవదం సహజంగన వుంటటుంద. మన వషయంల ఇండయ, మరకకరట

వషయంల ఇంగలండటు లద హలండటు - ప�తరవడక వడ దశం గపfద. తన జతర గపfద. మరట కనన[ పరలకవర~ లటు జతయవదం పపర కతTగ నూరటపసదమట?

30

' ననటు గపf' అన ఫలంగటు నటుంచ ' నన గపf, అవతలవడటు నచం' అనటుకవడంత చకటుక వసటుT ంద. ' ననటు ఎలగూ గపf, పకకవడూ పరపం గపfవడమల' అన

సందహంత వున[ చచల చకటుకలటు వుండవు. అలట సందహం వున[ లకపయన పకకవళలనటు పట�ంచటుకకటుండ తమ పనన తమటు చూసటుకటుంటూ వుంటరటు చచలమంద

ప�జలటు. అందటుక ఏదల సమజం నడచపతూ వుంటటుంద. ఏద ఒక జండ పటటు� కటునన అధకతరంలక వదమనటుకటున[వడక యద గగట�దటు. అందటువలన వర~కరణ

మదలటుపడతడటు. ' మన జతర, మన వర~ం, మన పర� ంతం... గపfద, కతన మనం మంచతనననక పయ యతరటులనటు సహసటుT న[ం. అద అలటుసటుగ తసటుకటునన వళుల

పపటరగగపతటున[రటు. మనత అడటుకటుంటటున[రటు. మన కష� లకటు మూలం వర' అంటూ నూరటపసూT వుంటడటు. గతంల అయత రజులటు ఎవరటక జవబటుదరగ వుండవరటు

కతరటు. వళలక అధకతరం వంశనటుగతంగ వచచ4ద, ప�జల ఆమదంత కతదటు. జతయత, సమసమజ సv పన వంట మటలటు వుపయగగంచ ప�జలనటు ఉబ�యల�న అవసరం

వరటక పడద కతదటు. కతన రజులటు మరటుతూ వచచ4క ప�జలల ంచ నయకటులటు రవడం మదలయయక వరటనన ఎల మసమరజ ‌ చచస పక రవల అనన అనక ఉపరయలటు

ఆలచంచవలసన అవసరం పడంద. చరటత> చూసT ఏ ననయంతన సర తలదశల శర మకవర~ నన[ ధననకవర~ం దచటుకటుంటసంద

అన నననదంత మదలటుపడతడటు. ననపలయన‌వపలవసనననగ మదల చవరకటు తన రజరటకం ననలకలf, చకరవరట{గ తలడటు. ఆధటుననక యటుగంల ప�జలల ంచ పక

వదమనటుకటున[ ప�తర నయకటుడటు సషలజం అన మట వడ తరతడటు. లద ఆ భవనన[ మరల వయక{ం చచసT డటు. ధననకటులనటు దచ ఆ డబ�ంత తమకటు పంచటుతడన ఆశత

పపదలంత అతనన పకషన ననలటుసT రటు. మటుస�లన, హటలర ‌ అందరూ సషలసటు� లటుగ మదలటుపట�నవర. వళుల పక రవడననక కతరణం - ప�జసవమయవదటుల వఫలయం.

ఇలట వర~కరణలటు చచయనన, ఘరషణ వతవరణనన[ సృష�ంచనన సధరణ రజకయవదటులటు చచలమంద వుంటరటు. అయత వయక{గత సవరv లటుండడం చచత

వళలలల వళలకటు పసగదటు. ఎనన[కలల ఎవరటక పూరట{ బలం రదటు. కలస సంకరణ ప�భటుతవం ఏరfటటు చచయల. చచసT రటు. కతన అంతఃకలహల వలన ప�భటుతవం నడవదటు. ప�జలటు

వసగగపతరటు. ఎవడ గట�వడటు వచ4 అందరటక బటుదధ చపరfల అనన మనసటుల అనటుకటుంటూ వుంటరటు.

అలట సమయంల యలట ఫరససటు� నయకటులటు మటుందటుకటు వసT డటు. వళలకటు మంచ వక{ృతవకశలం వుంటటుంద. వయవసvనటు దటుయయబట�గలరటు. ప�జలనటు రచ4గట�ల

మటల డగలరటు. మజరటట జనల[ మపరfంచ వళలనటు తన మట వనటల చచసటుకగలరటు. సహజంగ పపద ప�జల ఎకటుకవమంద వుంటరటు కతబట� ధననకటుల బూచ చూపరంచ, తననటు

నమటుమకటుంట వళ ల జవతలటు బయగటుపడతయనన నమమసT రటు. ఈ వధంగ ఓ మరకటు అధకతరనన[ కవసం చచసటుకటుంటరటు. అపుfడటు ప�జసవమయవదటులటు మలగకంటరటు. తమటు

సంఘటతంగ లకపవడం చచతన యల జరటగగందనన తలటుసటుకటునన వరటల కందరటు కూటమగ ఏరfడ య నయకటుణ[ వమరటశంచడం మదలటుపడతరటు. అపుfడటు య నయకటుడటు కతT ఎతటుT ఎతటుT తడటు. తనటు అచ4మన దశభకటు{ ణ[నన, దశం కసం పర� ణలటు

అరటfసT ననన, తననటు ఎదరటంచచవరటల వదశలల పుట�నవర, వదశల మదతటు వున[వర, వదశ సదధ ంతలత ప�భవతమన వర వున[రనన ప�చచరం మదలటుపడతడటు.

31

సధరణంగ ఒక దశపు రజకయలప పరటుగటుదశననక ఆసక{ వుంటటుంద. తమకటు అనటుకూలంగ వుండవరటు, తమత సఖయంగ వుండవరటు అధకతరంలక వసT మంచదనన

భవసూT , ఆ భవజలం వున[వరటక సహకతరం అందసూT వుంటటుంద. అలట సహయం అందటుకటున[వరటు దశననక దరహం చచసT రనన, దశప�యజనలనటు తకటటు� పడతరనన

అనటుకవడననక లదటు. కతన వళలనల చూపరసT రటు వళుల . అలట సహకతరం అందటుకననవళలప సతం ఆరపణలటు చచయడననక వనటుకతడరటు.

కనన[ వషయలల ప�జల[ నమమంచగలగగత చచలటు, యక రటుజువులటు అడగర ప�జలవరూ వుండరటు. అసలటు న మూలలమట అనన కూడ అడగరటు. హటలర ‌పుట�నద జరమనల కతదటు, ఆస�రయల. అయన జరమన పపర జనల[ కూడగట� వరటల నషనలజం -

జతయతవదం రచ4గట� డటు. అతనన పరర� పపరమటస తలటుస? '' నషనల‌సషలసటు� జరమన‌వరకర�‌పరర�'' నషనలజం, సషలజం రండూ కలపరడటు. అతనన కంట సననయరన

మటుస�లననన చూదం. అతనన పరర� పపరటు '' నషనల‌ఫరససటు� పరర�''. సదధ ంతరతయ - అద ఉదరవదననక వరధ, మరటకZస� ‌ సషలజననక వయతరరక, అల అనన మరటకZజననక

వరటుదధమన రటయకషనర ( వపలవనన[ వఫలం చచస శకటు{ లటు - ప�తప శకటు{ లటు అంటరటు తలటుగటుల) సదధ ంతననక వయతరరకమ. సమజంల వర~వభదలటు వున[యనన

ఒపుfకటుంటూన వటనన ఘరషణ దవర కతక, చర4ల దవర పరటషకరటంచచల అనన ఫరసజం ప�తరపరదసటుT ంద. దంత బయటటు ఇటల జతయత ఔన[తయనన[ బధసటుT ంద. తరతరల

ఇటలయన ‌ సంప�దయనన[ గరవసటుT న[నంద. గతంల ఈజపు� నటు కూడ గలచన ఇటలయన‌పరటుషం సూ�రట{గ ఆ దశలనటు మళలల గలచ ఘనతనటు తరరటగగ తసT నంద.

మటుస�లన, హటలర ‌యదరూ తమ దశలకటు వున[ చటటు సరటపవటం లదనన, కతసT చచయచచచటుకటున వలటుండలనన ( ఎల� రూమ‌) అంటూ పకక దశలప దడ చచశరటు. దననక

వరట దశప�జలటు అడటుV చపfలదటు. పనటుపనటు యటుదధంల ఓటమ ఎదటురయయక, అపుfడటు ప�తరఘటన (రసస�న�‌) పుటటు� కటువచ4ంద.

ఈ ననయంతలటు సషలజం పరఠలటు వలలంచన, ఆచరణల వళుల ధననకటులనటు దచనూ లదటు, పపదలకటు పట�నూ లదటు. ప�తర ననయంత మదటసల వదశ సంసvలనటు జతయం చచసT డటు, డబటు�న[వళ ల కరలటు పకటుతనంటడటు. ప�జలటు చపfటటుల కట� మయల

పడపయక మళలల వళల జలక వళలడటు. పపదల బతటుకటులటు అలగర అఘరటసT య. ఎవరన ఎదరటసT నకటు దశభక{ లదంటూ హుంకరటసT డటు. వళుల జతయతవదనన[ ఏ అరvంల

ప�యగగసటుT న[ర జగ�తTగ గమననంచచల. దశంలనన కందరటు ప�జలకటు వయతరరకంగ వరటనన వడగట� అధకసంఖయయకటులనటు దశభక{ పపరటుత సంఘటతం చచయడననక జతయతవదం

పపరటు వడటుకటుంటరటు. తమటు ఏం చచసన దశభక{తన చచశమంటరటు. ఒకసరట దశం పపరటుత రచ4గట� క ప�జలత ఆడటుకవచటు4. తనటు చచసన ప�త అకృతయనన[

సమరటvంచటుకవచటు4. దశం పపరటు చపుతటున[డటు కతబట� ప�జలటు కకటుకరటుమనరటు. అధకతంశం ప�జలటు ఆరధంచడం మదలటుపట�డంత, అద తలకకక, అపరటమత అధకతరం

ఉపయగగంచ ననయంతలటుగ మరరటు. ప�జలల తమనటు వయతరరకటులనటు అణచవశరటు. హటలర ‌యూదటులనటు, మరట కనన[ జతటులనటు భూమప వుండడననక అర హత లననవరటగ

తరమననంచ ననరూమలసటుT న[పుడటు, రజకయంగ తననటు వయతరరకంచనవరటనన చంపరపరరసటుT న[పుడటు జరమన‌ప�జలందరూ ఏం చచశరన ప�శ[ సహజంగ వసటుT ంద. 'మన

జరమన, మన ఆరయన‌జతర, ప�పంచచనన[ పరలంచచ హకటుక మనక ఉంద' అంటూ నూరటపసన

32

ననయంతకటు తమ మదళలనటు అపfగగంచచస గటుడVగ అతనన[ అనటుసరటసూT పయరటు. అందటుక యటుదధ నంతరం జరమన కలటుకవడననక దశబయలటు పట�ంద. ఇటల అయత యంకత

కలటుకలదన చపరfల. ఇంకరకం నతలటున[రటు - సననకననయంతలటు! వరటు ప�జలల ంచ రరటు, ప�జలకటు

జవబటుదర కతదటు. ఏ ఆకరషణయమన పదలూ వుపయగగంచవలసన అవసరం లదటు. ప�జసవమయం దవర ఎనన[కయన ప�భటుతవలటు సరటగ~ పననచచయక, నయకటులటు తమల

తమటు కలహంచటుకటుంటూ వుంట దశం కటుకకలటు చంపరన వసTరట కతకటుండ కతపరడడననక గదలక దగం అనన చపుfకటునన, సనయధపతర సనయబలంత గదనటు ఆకరమసT డటు.

నయకటులందరటన ఉరట తయడమ, జలల పడయడమ చచసT డటు. ఎమర�న� వధంచ, సన�ర‌షప‌పట� , రతర>క రతర> వపరతంగ ననబంధనలటు మర4సT డటు. అయత యదంత

తనకసం చచయడం లదనన, ప�జల కసం, మటుఖయంగ పపదల కసం చచసటుT న[ననన చపుfకటుంటడటు. తమ పరలన తతకలకమన ఏరfటననన, సనయం ఆధవరయంల ఎనన[కలటు

జరటపర అసలన ప�జప�తరననథటులకటు అధకతరం అపfగగంచ తమపరటక తమటు మళలల బయరకస�‌కటు వళలపతమనన చపుfకటుంటడటు. అపfణటు[ంచ వదశ శకటు{ లత, ధననకవర~ లత కలస

వూరగటుతడటు. సనయం అతయచచరలకటు తగబడటుతటుంద. నరతరTత పక నకటుకతరటు. అడVదరటల అధకతరంలక వచచ4డన మట పడకటుండ కంతకతలననక ఎనన[కలటు పడతడటు

కూడ. అపుfడటు ప�జదరణ వున[ పరర�ప ఆంకషలటు పట�డమ, దనన నయకటుడప అవనతర ఆరపణలటు చచస, వధయయటులన నయయధశటుల చచత ఔనననపరంచడమ చచసT డటు. పట

ఎవరూ లకటుండ చచసటుకటునన తనూ అభయరటvగ ననలబడతడటు. ఎనన[కలటు రటగగ~ంగ‌చచయసT డటు. ఏం చచసన ప�జలల కంతయన మదతటు సంపరదంచకపత సనయపరలన ఎకటుకవకతలం

సగదటు. అలట పరటసvతటులల వళుల చచల సందరòలల ఆశరయంచచద - మతనన[! మతం అనద వయక{గతం. మతచచరలటు, సంప�దయలటు వున[ వటనన ఏ మరకటు

ఆచరటంచచలనద వయక{ యష�ం. మధయయటుగలల సమజంప మతం పటటు� బయగ వుండటటుల , మతధకతరటుల మట చలలటటుల రజులటు చూశరటు. దననక ప�తటుయపకతరంగ మతధకతరటులటు

రజునటు దవంశసంభూతటుడనన, అతనన[ అధకతరనన[ ధకకరటంచరదనన, ధకకరటసT నరకంల పడతరనన ప�జలకటు నూరటపశరటు, మతం పపరటుత బదరటంచచరటు. పరరటశర మకకరణ తరవత

మతం పటటు� తగ~సగగంద. దశల మధయ, వవధ జతటుల మధయ సంపరకం పరటగగంద. పరమతసహనం పరటగగంద. మతచరణల కూడ వసటులటుబయటటుల , సంసకరణలటు వచచ4య.

వదయర�న, జG నం పరటగగన కద మతఛందసతవం తగగ~ంద. మతధకతరటుల మటలటు పట�ంచటుకవడం మనశరటు. ఇద మలటర పరలకటుడక రటుచంచచ వషయం కతదటు.

పరతకతలపు రజుల అతనటు మతధకతరటుల దవర ప�జలనటు అదటుపుల తదమనన చూసT డటు. ననజననక సనయంలక వళలనవణ[ ప�గఢ మతవలంబ అనటుకలం. కతన

సననకననయంతగ మరటనవడటు మత>ం హఠతటుT గ మతఛందసతవం ప�దరటశంచడం మదలటుపడతడటు. పరకసT న ‌ ఉదహరణ తసటుకటుంట బయగ అరvమవుతటుంద. అకకడ

అడVదరటల అధకతరం చచజకకంచటుకటున[ సనయధపతటులందరూ మటులల వషలటు కట� రటు, షరటయత ‌ అమలటు చచశరటు. ఇసల ం పరటరకషణ తమ ధయయయం అనన చపుfకటున[రటు.

ఆధటుననకతవపు మళలన పరకసT న‌సమజపు గడయరనన[ వనకక తరపరf మధయయటుగలల క నడపరంచబయరటు. ఎందటుకల అంట ప�జలల మటుసలమటులటు అధకంగ వున[రటు కతబట�

33

' మన ఇసల ం మనం పరటరకషంచటుకకపత ఎల?' అన మజరటటవదంత ప�జలనటు కంతకతలమన ఆకటటు� కటున[రటు. సగగనంతకతలం పరలంచచరటు.

ఈ మజరటటవదం చచల ప�మదకరమనద. బహుళ సంఖయల వున[వర మట చలల లనడం మటుపుf తసటుT ంద. పన చపరfన అనక ఉదహరణలల మజరటట ప�జలనటు

మపరfంచ అధకతరంలక వచచ4క దనన[ ఎల దటురటుపయగం చచశర చూపడం జరటగగంద. ఈ చరటత> మన రజయంగననరమతలనటు భయపట�ంద. వరటు రజయంగం రసనటక

శతబయలటుగ కలసవున[ దశం అపుfడ భరత‌, పరకసT న‌లటుగ మతపరంగ వడపయంద. పరకసT న‌జనభ కంట ఎకటుకవగ భరత‌ల మటుసలమటులటు వుండపయరటు. జనభల

దదపు 80% హందటువులటున[ భరత‌నటు హందూరజయం అనడం సబబటు కతదనటుకటున[రటు. అందటుక లకక - సకటుయలర ‌- రజయంగ రూపందంచచరటు. ఆచరణల

వయతయసలటున[ ప�పంచంల చచల దశలటు తమనటు తమటు సకటుయలర‌గ ప�కటంచటుకటున[య. పరకసT న‌సతం 1956 వరకటు ఇసల మకస‌దశంగ చపుfకలదటు. కనన[

దశలటు కరసTవ లద మటుసలం దశలటుగ చపుfకటుంటయ. సకటుయలర‌గ వున[ కనన[ దశలల మతపరమన వపలవలటు వచ4 తమ అధకతరమతం ఫలన అనన చపుfకటున[య.

లకక, లద సకటుయలర‌అంట అరvమమట? మతప�మయం లనన... అనన! తరతరలటుగ మతవశవసలటు ప�జలల పరతటుకటుపయనపుfడటు మతనన[ తస పకకన

పడయగలటుగటుతర? మన దగ~ర ఏదన ప�భటుతవ భవంతర కట�బతూ వుంట శంకటుసv పన చచయకటుండ, కట� క కబ�రటకతయ కట�కటుండ వుంటర? ప�భటుతవ టరజరల లకషమ"దవ పటం

తసయమంట తససT ర? దపం మటుట�ంచకటుండ సభ పర� రంభసT ర? మరట లకక రజయంల యద తగటున? ఇద కనన[ యతర దశలల కూడ వుంద. అధక సంఖయయకటులటు

వళలల చరట4ల జతభతయలటు ప�భటుతవం చలలసటుT ంద. ( మన దగ~ర కూడ ప�భటుతవం ఆలయల అజమయష తసటుకటునన, ఆర4కటుల జతలటు, ననరవహణ ఖరటు4లటు చలలసటుT ంద. వకస�‌ఆసటుT ల

ననరవహణ కూడ ప�భటుతవం చూసటుT ంద) అకకడ యతర మతసటుT లటు తకటుకవ కతబట� చరట4 ప�తయకషంగ రజకయలల జకయం చచసటుకకటుంట చచలటు సకటుయలరటజం అనసటుT న[రటు. అనక

మతలటున[, మనరటటలటు గణనయంగ వున[ మన దగ~ర లకకవదం అంట 'సరవమత సమభవన' అన అరvం రూఢ అయంద. అంట ఏదన పర� రంభత�వం జరటుగటుతూంట

అనన[ మతల నటుంచ గటురటువులనటు పరలచ పర� రvనలటు చచయసT రటు. నయకటులటు అనన[ పర� రvనలయలకటు వళతరటు, అందరటు మత గటురటువుల దగ~రటు[ంచ ఆశసటు�లటు

తసటుకటుంటరటు. ఒక మరకటు యద బహుళతవంత కూడన భరతయ సంసకృతరనన ప�తరబంబసటుT ంద కతబట� నడచపతూ వచ4ంద. పనటుపనటు ఓటటుబయయంకటు రజకయలటు మదలయయయ. కటులసటుT లనటు, మతసటుT లనటు

ఓటటు బయయంకటులటుగ చూస వరట కసం రటజరవషనటుల , ప�తయక సకరయలటు ప�కటంచడం మదలటుపట� రటు. తమష ఏమటంట యదంత సకటుయలరటజం పపర నడపసగరటు.

మతప�మయం లనన లద సరవమతలనటు సమనంగ చూస సదధ ంతం లకకవదం అన[పుfడటు మతపరంగ కతనన, కటులపరంగ ( మతం వుంటన కద కటులం వుండద) కతనన

బటుజ�గగంచడలటు, తయలలటు చూపడలటు సకటుయలరటజం కందకటు ఎల వసT య? ( సకటుయలరటజం పపర నయకటులటు ఎటటువంట తమషలటు ఆడటుతటున[ర, ఏ రట దగ~ర ఆ

పరట ఎల పరడటుతటున[ర గంగధర గడ ~ళ‌అన మరఠ రచయత గపf కథ రసT ననటు దనన[ '' లకకవదర వరటధలల ల'' పపరటుత అనటువదంచచనటు. ఎమబ�యస ‌ కథలటు 25).

34

http://telugu.greatandhra.com/articles/mbs/mbs-kathalu-25-61176.html-25-61176. నశళలజ ఈ నటకతల వలన సకటుయలరటజం పదమ

వకకరటంతకటు గటురట కతసగగంద. అద సకటుయలరటజం కతదటు, సకస‌(రగగ�సTం)యటులరటజం అనసగరటు. కందరత దనన[ కతవలఫ చచస కటుహన లద సూడ సకటుయలరటజం అనసగరటు.

మతT ననక కందరటక అద తరటటు� పదం అయపయంద. అయత వకకరటంచచవరటు కూడ మతపరమన బటుజ�గగంపులటు, రటజరవషనటుల గటురటంచ మటల డతరటు తపf కటులపరమన

బటుజ�గగంపులటు, రటజరవషనలకటు వయతరరకంగ మటల డరటు. ఎందటుకంట వరటక యతర మతసటుT ల ఓటటు బయయంకటులటు అకకరలదటు కతన కటులపరమన ఓటటు బయయంకటులటు కతవల.

హందటువులటు మజరటటల వున[రటు కతబట� దశనన[ హందూరజయంగ ప�కటంచచల అనన కందరటు వదసT రటు. ప�పంచంల వందలద దశలటు అల చచయలదటు. తమ దశంల

మజరటట మతం ఏద ఒకట వున[ తమద సకటుయలర ‌ దశమ అనన చపుfకటున[రటు. ఎందటుకంట మజరటట మతం అనన పపరటుకటు వున[ మళలల దననల ఉపమతలటుంటయ.

వభజనలటుంటయ. మటుసలంలల షయలటు, సటున[ల కతదటు, యంకత బలటుV వుంటయ. అలగర కరసTవులల నూ వందలద వభజనలటు. హందూమతంల చూడండ, వషణ వలయంల

శవ పూజరట వుండడటు. మతం సంఘటతం చచసటుT ంద - పరమతసటుT లప దడ చచసటపుfడటు మత>మ! ఆ భయం తలగక మళలల వళలలల వళుల కటటు� కటుంటరటు. కరసTవ

మతవలంబకటులన దశల మధయ, ఇసల ం దశల మధయ యటుదధ లటు జరగటం లద? మన రజులందరూ హందటువుల అయన కటటు� కటునన చచవలద? అందటువలన ఫలన చట

ఫలన వరటద మజరటట కతబట� వరటద గపf, తకకనవళుల వళలకటు వంత పరడల అన సదధ ంతంతమదలటుపడత చవరకటు అద ఎకకడ ఆగటుతటుంద తలయదటు.

మనం మదన పర� ంతల వళలం. పరవతపర� ంతల వళ ల ఆచచరవయవహరలటు వర వుంటయ. వటనన అనగరటకంగ తరమననంచ మనం మజరటటల వున[ం కతబట� మన

పదధతటులటు వళ ల మబద బలవంతంగ రటుదబతం. వళుల ప�తరఘటసT రటు. వళలనటు సంసకరటసటుT న[ం అన ఉదశంల ఆ ప�తరఘటననటు అణచవసT ం. ననజననక వరట పదధతటులల

కనన[ మర4ల� వున[, కనన[టనన మనం సవకరటంచడమ, ఆమదంచడమ చచయవచటు4. కతన మనకటు వళలప చన[చూపు. వళలల మన దరటక రవలన[ పటటు� దల. దంత ఘరషణ. మన దగ~ర వున[ కయవళలనన కతదటు, మనం ఈశనయ భరతంల వున[ వళలనన కూడ

ఖయతరటు చచయం. అందరూ చన వళలలల వున[రనటుకటుంటం. అసలకకడ ఎనన[ రష� రలటున[య, ఏ పరర� ప�భటుతవలటున[య కూడ చచలమంద పట�ంచటుకమటు.

మనం వళలనన ఎల లకషçపట�మ, ఉతTరద వళుల మననూ లకషçపట�రటు. దకషణదన ఎనన[ రష� రలంట వళలలల చచలమంద చపfలరటు. అసల అకకడ అకషరసయత తకటుకవ,

ఉన[ద కూడ హందలన వుంటటుంద. జనరల‌నలజ‌పంచటుకవలన[ తృషణ వుండదటు. వళల కడటుపప కలసం, వళుల న[ద వకటుంఠం. ' దకషణద వళలందరూ మదర సల, అకకడ

అందరూ నలలగ రకషసటులల వుంటరటు, రవణసటురటుణ[ పూజసT రటు. మనం ఎడVం అంట వళుల తడVం అంటరటు' ఇద జనరల‌గ వళలకటుండ అభపర� యం. ఉతTరదన ప�యణలటు

చచసనపుడటు అనకమందనన కలశనటు. చచలమంద సహదయగటులటున[రటు. తకకనవషయలల వళలకటు కంతయన జG నం వున[, దకషణద వషయంల అస�లటు ఏమబ తలయదటు. డక, డఎంక వళుల రవణలల చచసT దనన[ హలట‌చచసూT హంద పతర>కలటు కథనలటు వసT య.

35

అవ చదవ అందరూ రవణభకటు{ ల అనటుకటుంటరటు వళుల . చదటువుకసమ, ఉదయగం కసమ దకషణద వచ4నపుfడటు చచల వషయలటు బధపడ మటుకటుకన వలసటుకటుంటరటు.

దననక తడటు మనకటు దశభక{ లదన చన[చూపు తడవుతటుంద. వళల చరటత> పుసTకతలల లల లజపతర రయ‌, భగత‌సంగ‌, పటల‌, బయల గంగధర టళకస‌, చందరశరఖర ఆజద‌,

సటుభష ‌బసటు గటురటంచ వుంటటుంద తపf దకషణద సవతంతయరయధటుల గటురటంచ ఏమబ వుండదటు. అందటువలన మం తయగలటు చచస సవతంతయరపరటం చచస రజులల మబరటు

హయగ ఇడల సంబయరటు మకటుకతూ కూరటు4న[రటు అంటరటు. న చన[పfట పరఠయపుసTకంల గవంద వలలభ ‌ పంత ‌ గటురటంచ పరఠం వుండద. మరట వళల పుసTకతలల

ప�కతశం పంతటులటు పరఠం వుంద? ఛసT వుండదటు. పరరలమంటటుల కూడ దకషణద నయకటుల ఫటసలటు ఎనన[ వున[య లకక వయండ. ఇపfటక సనయంల దకషణద వరట

సంఖయ తకటుకవ. ఇవన[ మనసటుల మదలడం వలన, వదశ దడటులటు ఎదటురటుకనద, మతకలహలల , దశవభజనల నష�పయయద, పర� ణలకటు ఒడV సరటహదటు¯ లటు కతపరడద - మమటు, కడటుపుల చలల కదలకటుండ ఉదయగలటు చచసటుకటుంటూ అతర తలవ ప�దరటశంచచద

మదర సలటు ( అనగ యవనమంద దకషణద వళుల ) అన భవం ఉతTరద వళలలల పరతటుకటుపయ వుంద. గత 20 ఏళలగ శటలట‌టవలటు వచ4 దకషణద గటురటంచన వర{లటు

ఎకటుకవ తలసందటుకటు అవకతశం వుంద కతబట� మన గటురటంచ అవగహన కంత పరటగగ వుండవచటు4. ఏదన సర ఆసక{ వున[వడక తలటుసటుT ంద. వళ ల గటురటంచ

తలటుసటుకటునదమటుంద బడ అనటుకటునవడటు పర� ంతయ ఛననల ‌ తపf మరకకట పట�న పట�డటు.

ఉతTరద వళలలల మజరటటవదం ఎల వుంద తజగ తరటుణ ‌ వజయ‌వయఖయ చపు9 ంద. ఆయన బజపర లడరటు కతబట� అద బజపర పరర� అధకతర వఖరట అన వదన ననటు చచయనటు. వయక{గతమన పరపుయలరటట కసం కందరటు బజపర నయకటులటు తవ రవయఖయలటు

అపుfడపుfడటు చచసూT ంటరటు, తరవత కషమంచమనన అడటుగటుతూ వుంటరటు. మమత బనర� తల నరటకత బహుమతర.. వంట వయఖయలటు అలటవ. వంటన వళలనటు పరర�లంచ తససT తపf వళలకటు బటుదధ రదటు. తరటుణ‌వజయ‌ఆగ�హంల చచసన వయఖయ కతదటు. మ

ఇండయన�‌కటు వరణవవకషత లదటు అన వదననటు సదహరణంగ చపfడననక 'మకటు అలటద వుంట నలలగ వుండ దకషణద వళలత కలస ఎందటుకటు వుంటం?' అనన

తరటకంచచడయన. అతనన[ ఖండసూT ' దకషణద వరటల తలలగ వుండవరటు, ఉతTరద వళలల నలలగ వుండవరటు వుంటరటు' అంటూ కందరటు వదంచచరటు. అసలటు అకకడ

కలకమన మట - 'మం'! దనన అరvం మ ఉతTరదవళలం అనన. వళలల ఇండయన�‌! మరట మనమంత ఏమటస!? తరటుణ ‌ వజయ ‌ ఏ సధటుయ, సధవయ అయత అంత

పట�ంచటుకనకకరలదటు. కతన ఆయన ఆరస�స‌వరట ''పరంచజనయ'' పతర>కకటు ఎడటరటుగ చచసనవడటు. ననస�ందహంగ మధవ, ఆలచనపరటుడటు, సననయర‌పరతర>కయటుడటు. వవదం

వచ4న తరవత కషమపణ చపరf హుందగ బయటపడV డటు. అసల భవం అల ఎల వలటువడంద అంట మనసటుల అంతరలనంగ వున[ అభపర� యమ అద. నర{‌ఇండయన� ఇండయన�‌అనన. ఇలట భవమ గతంల ఒక ఉతTరద రజకయ నయకటుడటు అన[డటు - '' కడవ చథ‌ జరటుపుకనన మహళ హందూ సª కతన కతదటు' అనన. మ అమమ, న భరయ ఆ పండగరద

చచయన చచయరటు. హంద సననమలల చూపరరటు కతబట� అద జలలడ పండగనన గటురటు{ ంద కతన

36

లకపతమకటు తలసద కతదటు. మరటమ అమమ, న భరయ హందూ సªలటు కతర? వడవడటు సరట�ఫకటటు� యవవడననక? ఆ మూరటు  డటు కషమపణ చపfలదటు, అతనన పరర� నయకటులటు

బహరంగంగ మందలంచలదటు. ఏ మతసటుT లన సర, దశపరటులందరటక ఒకడ పరసమృతర ( యూననఫరమ‌సవల‌కడ‌) వుండలనన కందరటు వదసT రటు. ఆచరణల అదల సధయమ

నకటు అరvం కతదటు. హందటువులల న దశంల ఒకక పర� ంతంల ఒకక ఆచచరం వుంద. తండô ఆసTంత పదకడటుకక వసటుT ంద కనన[ చటల , మగపరలలలక వసటుT ంద కనన[ చటల, ఆడపరలలలక వసటుT ంద కనన[ చటల , అన[గరటు పత వదనగరట[ పళలల డ, ఆమ పరలలలకటు సంరకషకటుడటు కతవడం ఒపుf ఒకచట, యంకచట అద వూహంచడననక బదర ఆలచన. ఇలట

పరటసvతటులల నర{ ‌ ఇండయల వున[ ఆచచరమ దశప�జలందరట ఆచచరం అంటూ అందరటపన రటుదటు¯ తరమ!

జతయతవదంత మదలటుపట� , మతరజకయల మబదటుగ మజరటటవదం గటురటంచ చరట4ంచడం జరటగగంద. ఇవన[ ఒకదననత మరకకదననక లంకటు వున[వ. రదర‌,

లంకటు పడతరటు. ఇపుfడటు టరంప‌చూడండ, అమరటకత ఫస� ‌అంటూ జతయతవదనన[ ఎతటుT కటున[డటు. ఇతర దశసటుT లటు వచ4 మన సంసకృతరనన కలటుషతం చచసశరన[డటు.

సమజనన[ నరపూరటతం చచశరన[డటు. ఇతరటుల వషభషలనటు వకకరటంచచడటు. మజరటట ప�జలన అమరటకనలకటు అవకతశలటు లకపత ఎల అనన వపయ, వళ ల హకటుకలటు

పరటరకషసT నన[డటు. అల మజరటట వదం కలపరడటు. అంతటత ఆగడ? మతన[ కలపరడటు. శరణరటుv లల మటుసలమటులనటు, కరసTవులనటు వరవరటుగ చూడలన[డటు. చరట4

అబయరషనలనటు వయతరరకసటుT ంద కతబట� దనన మదతటు కసం తనూ అబయరషనలకటు వయతరరకమన[డటు. అతనన జవనశల చూసT అచ4మన, సవచఛమన కరసTవుడగ బతరకనటటుల తచదటు. కతన యపుfడటు జనల ఆదరణ కతవల కతబట� , ఇసల ం దశలనటు వరటు పరచచల

కతబట� రషయత చచయ కలపడననక కరసTవ ప�సT వన తచచ4డటు. ఈ గగమమకటుకలన[ అంతరమంగ సమనయ అమరటకన ల బతటుకటు మరటుగటుపరచడననక

చచసటుT న[డనన కతస�పు అనటుకటుందం. కతన ఒకసరట యలట భవలనటు వయపరTలక తచచ4క దనన ప�భవం సమనటుయడమబద ఎల వుంటసంద చూసటుT న[ం. ఎవడటు అకరమ

వలసదరటుడ, ఎవడటు సకరమ వలసదరటుడ వడక అనవసరం. తమ రంగటుల లననవడటు పరయవడటు, తమ అవకతశలటు దచటుకవడననక వచ4నవడటు అనటుకటునన దవషం పంచటుకటుంటటున[డటు. చట� నన[ చచతరలక తసటుకటునన దండసటుT న[డటు. పలసటులల కూడ

గధటుమరంగటు వరటప అనటుమనలటు పరటగగపయ, అవమనలకటు గటురట చచస ధరణ పరటుగటుతంద. టరంప ‌ సంసకరణలకటు కరటు� లటు అడటుV తగటులటుకటున[ కద సమనయ

అమరటకన‌ల ఫ�స�రషన‌పరటగగ అనన[ రకతల మనరటటలప అసహయం పరటుగటుతటుంద. కరమప యద కతరయలయలల , బయట వయపరంచచ అవకతశం వుంద. కరసTవతర పర� రvనలయలప

దడటులూ జరగవచటు4. ప�భటుతవం ఏమరకటు వళలనటు ఆపగలద ఎవరూ చపfలరటు. పన చపరfనటటుల గ ఏద ఒక వదం ఎతటుT కటునన ప�జలనటు రచ4గట�డం సటులభం, ననయంతర>ంచడం

కష�ం. ఈ ధరణ యూరప‌కూ వయపరంచచటటుల వుంద. మన దశప�జలల కందరన ప�భవతటులవుతటున[రనద వసTవం. (సమపTం) - ఎమబ�యస‌ప�సద ‌( ఏపర�ల ‌2017)

( ఫటస - తవ ర జతయవదంత ఫర� నటు� రజకయలల సంచలనం రపుతటున[ ల పన‌)

నూయస‌వూయస‌126 ఏపర�ల‌20

37

ఎమబ�యస‌: ఓటంగటు యంత> లనటు నమమవచచ4?

' ఆడలనమమ వదక ఎగటుడటుదగటుడందట' అన సమతనటు ఓడపయనవళలనటు వకకరటంచడననక వడతం. కతన వదక, దననక ఎకకడననక వసన మటలవరస ననజంగన

మట�పలల లత వుంట....? ఇండయల ఎనన[కలల ఓడపయనవళుల ఇవఎమ‌లనటు తపుfపడటుతూ వుండడం, అధకతరంల వున[వళుల వటనన కట�పరరయడం జరటుగటుతూన

వుంద. ఇవఎంలనటు టయంపర ‌ చచయవచ4నన గతంల ఒక ననపుణటుడ చచత టడపర ననరూపరంచబయన అద అరణయరదన అయంద. ప�పంచంల సంకతరకంగ అభవృదధ

చందన దశలల సతం య యంత> లనటు వశవసంచటం లదనన, బయయలట ‌ పపపర‌న ఉపయగగసటుT న[రనన, అలటపుfడటు ననరకషరసయత య సv యల వున[ యండయల

మత>ం ఎందటుకవ అనన ఓడపయన పరర�ల వళుల గగ~ లటు పడటుతటున[, ఎనన[కల కమషన‌ మత>ం ' అవన[ సస�మ� ‌ కంపూయటర‌ఆధరటత, ఇంటర[ట‌అనటుసంధననత యంత> లటు,

మన దశంల వటకవ. అందటువలన వటనన టయంపర‌చచయడం, మననపుయలట‌చచయడం అసధయం' అనన వదసT ంద. ' ఎలకత� రననకస ‌ పరటకరం ఏదన సర, దనన[ లగంగదసటుకటున ఘనటులటున[రటు. ఈ యంత> నన[ కూడ తమకటు అనటుకూలంగ మలచటుకటున అవకతశం

వుండ వుంటటుంద అన అనటుమనం వుంద కతబట� దనన[ చకస ‌ చచస, ఆడట‌ చచస ఒక పర�ంటవుట‌పటటు� కవల' అనన రజకయ పరర�లటు వదంచచయ. సర అనన ఎనన[కల కమషన‌

' ఓటర ‌ వరటఫయబటుల ‌ పపపర ‌ ఆడట ‌ ట రయల‌' (వవపరఎట) యంత> నన[ తయరటు చచయంచచయ.

ఈ వవపరఎట యంత> నన[ ఓటంగటు యంత> ననక ఎటచ‌చచసT రటు. ఓటరటు ఓటశక, ఏడటు సకండల పరటటు అతనటు ఎవరటక ఓటశడ తరప కనబడటుతటుంద. తనటు ఓటసన అభయరటvకతక వరవరట పపరటు కనబడత అపుfడ అతనటు ఫరయదటు చచస అవకతశం వుంద. ఏడటు సకండల తరవత ఆ డస‌పపల మయమవుతటుంద. ఏ అభయరటvక ఓటశడ అతనన పపరటు, సరటయల‌

ననంబరటు, పరర� గటురటు{ ఓ కతగగతంప పర�ంటయ, సరసరట ఒక పట�లక వళల పడటుతటుంద. ఆ కతగగతనన[ ఓటరటు బయటకటు తసటుకళలలడటు. కంటంగటుల ఏదన తకరరటు వసT అపుfడటు ఆ

పట� తరటచ య కతగగతం సలపుfలనటు లకకపట� ఇవఎం ఫలతంత సరటచూసT రటు. ఇద పర�ంటవుట‌యంత>ం పననతరటు. మన[ జరటగగన యటుపర ఎనన[కలల 30 ననయజకవర~ లల

దనన[ ప�యగతమకంగ వడ చూశరటు. వటల 25 సv నలల బజపర గలచంద. యటుపర ఎనన[కల ఫలతలల బజపర హవ వుంటటుందనటుకటున[, ఎవరూ వూహంచనంత సv యల

బజపర గలవడంత మయవతర ఇవఎం యంత> లప అనటుమనం వయక{ం చచసంద. పంజబ‌ ఎనన[కలల ఓడపయన అరవంద ‌ కజవల ‌ కూడ అలట ఆరపణల చచశడటు. మయవతర అనటుమనలటు ననవృతరT చచయవలసన బయధయత ఎనన[కల కమషన‌ప వుందనన

అఖలశ‌అనన వూరటుకటున[డటు. మయవతర, అరవంద‌మటలటు ఎవరటు పట�ంచటుకటుంటరటుల అనటుకటునన ఎనన[కల కమషన‌కూడ వటనన తలగ~ తసటుకటుంద.

అయత మహరష�రల సv ననక ఎనన[కలల మరటనన[ ఆరపణలటు వచచ4య. ఒక సవతంత> అభయరటvక ఒకక ఓటటు కూడ పడలదటు. ' కనసం న ఓటన నకటు రవల కద'

అనన అతనటు వదంచచడటు. పంచవటల అభయరటుv ల ఓటలన[ కూడత పలయన ఓటల కంట ఎకటుకవగ వచచ4య. 2 లకషల ఓటరటుల న[ ననయజకవర~ంల 90 వల మజరటటత ఓ

అభయరటv గలవడం వంటవ నమమశకయంగ లవనన కందరటు వపయరటు. ఎటఎం కతరటుV లటు

38

కూడ సటురకషతం అనటుకటుంటూ వచచ4ం, కతన యటవల 32 లకషల కతరటుV లటు హకంగ‌కటు గటురయయయ. ప�తర సఫట‌వర‌లనటు ఏద ఒక లపం కననపడటుతటున[రటు హయకరటుల . మరట

ఇవఎంలటు మత>ం అంత పకతకగ వుంటయ? అన[ సందహలటు ఎలలడల రవడంత ఎనన[కల కమషన ‌2019 పరరలమంటటు ఎనన[కల సమయననక వవపరఎటనన ఎటచ‌

చచయడననక సనన[దధమవుతంద. అదల పననచచసటుT ంద చూపరంచడననక మధయప�దశ‌ల అపfటక 10 రజులల ఉపయనన[క జరపబతటున[ భడ‌ల మరట4 31 న మబడయ, రజకయ పరర�ల ప�తరననథటుల ఎదటుట ఒక ప�దరశన ననరవహంచంద. మధయప�దశ ‌ చఫ‌ ఎలక� రల‌ఆఫసర‌సలన సంగ‌వలకరటుల ఎదటుట ఇవఎంల కనన[ పరర�లకటు ఓటస, దననక

ఎటచ ‌ చచసన వవపరఎట నటుంచ పర�ంటవుట ‌ తస చూపరంచచరటు. తర చూసT ఆ పర�ంటవుట‌ల బజపర గటురటు{ క చచల ఓటటుల పడV య. ఇవఎంల ఏ పరర�క మబట నకకన, పర�ంటవుట‌ల మత>ం బజపరయయ వసT ంద. దంత అంత బతTరపయరటు. సలన గరటక

కూడ ఏం జరటగగంద అరvం కతలదటు. ' ఇవఎంలకటు బజపర పకషపరతమటున[టటుల ంద' అనన ఒక వలకరట చమతకరటంచచడటు. ' ఇదగయ వషయం మబరటు పపపరల రశర, మబ అందరటన ననటు పలసటు స�షనల చూడల� వసటుT ంద జగ�తT' అనన యవడ చమతకరటంచంద. మర[ట కలల పపపరలల వచచ4సంద - ఇవఎంలటు సరటగ~ పననచచయటం లదనన, ఆ వషయం బయటకటు పకకత అరసటు� చచయసT ననన అధకతరట బదరటంచచరన! ఆ ఇవఎంనటు కతనూfరటునటుంచ

తచచ4రనన, అకకడ కూడ యలగర ఏం నకకన అన[ కమలననక వళలడం చచతన బజపర అంత మజరటటత గలచందనన పుకతరటుల వయపరంచచయ. ఇకకడ గమననంచవలసన

దమటంట సరటగ~ పననచచయననద వవపరఎట. అద తపుf ఫలతలటు యచ4ంద. ఇవఎం ఎల పననచచసటుT ంద పరకషంచలదటు. ఆవడ నకకన ప�కతరం ఫలతం వచ4ంద లద చకస‌చచసనటటుల

పపపరలల రలదటు. ఈ వర{లటు రగన ఎనన[కల కమషన‌మహం మడపయంద. పరటువు పయందనన

ఫల ఆంధరప�దశ‌చఫ‌ఎలక� రల‌ఆఫసర‌భవర‌లల‌నటు అకకడకటు వళల పరపరటటు ఎకకడ జరటగగంద తల4మనన ఆదశంచచరటు. ఆయన వళల ఆ పర�ంటర‌నటు యటుపరలనన గవందనగర‌

నటుంచ తచచ4రనన, దననక ఎటచ ‌ చచసమటుందటు ఫరరమట ‌( పూరట{గ తటుడచవయడం) చచయకపవడం చచత మమరల వున[ ఆ ననయజకవర ~ ఫలతలన చూపరసT ందనన

తల4రటు. తటుడచ వయకటుండన పతర>కల మటుందటు పరకషకటు రడ చచసన 19 మందనన ఎనన[కల కమషన ‌ బదల చచసంద. ఏద ఏమన మనవవఫలయం వలన ఫలతలటు

తరటుమరటు కతవచటు4 అనన ప�తరపకషలటు చచసటుT న[ వదనకటు బలం చచకూరటంద. ఇక అరవంద‌ కజవల‌రచ4పయరటు. అతనన[ అదటుపు చచయడననక కతబలటు ఎనన[కల కమషన‌భషటుగ~

పననచచసT ందనన కందర ప�భటుతవం కతబటు ననచ4ంద. దనన మట ఎల వున[ ఇవఎంలల కూడ యలట మమర వుండపత...? అన సందహం తటసటుv లకటు కూడ కలగవచటు4. భరత ఇవఎంలకటు ఒక ఎలక�రకస ‌ పరటకరనన[ జడంచ దనన[ సల‌ఫన ‌ దవర

ననయంత>ణలక తసటుకవచటు4 అనన మచగన ‌యూననవరటశట వరటు డమన‌స�రట ‌ చచస చూపరంచచరట. అయన మ ఎవఎంలటు ఫూల‌పూc ఫ‌, లపరహతమనవ అనన ఎనన[కల

కమషన ‌మండగ వదసT ంద. సబర ‌ కరమ ‌ పటటు� కవలసన పలసటు వరట వబ‌సట‌ల హయకంగ‌కటు గటురట అవుతటున[ య రజులల తమ ఇవఎంల భదరతప ఎనన[కల కమషన‌కటు

అంత ధమ ఏమటస తలయదటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

39

నూయస‌వూయస‌126 ఏపర�ల‌21 ఎమబ�యస‌: ఇద మన బయయంకటుల డజటల‌భదరత...!

లవదవలన[ డజటల‌గన నడపరలనన, బయయంకటుల దవరన సగలనన లకషçం పటటు� కటునన ప�భటుతవం, దనన ఆదశలప రటజరవ ‌ బయయంకటు ప�జలకటు నగదటు దరకటుకండ

చచసT ంద. ఎటఎంలటు వగ�హపుష�, నగదటు నష�గ తయరయయయ. మరట బయయంకటులల జరటుగటుతటున[ సబర‌కరమ‌లనటు ఆపప సమరvçం మన వయవసv కటుంద? యూననయన‌బయయంకస‌

ఆఫ‌ఇండయల 2016 జులల జరటగగన 171 మలయన‌డలరల ( సటుమరటు రూ. ...... కటటుల ) సబర‌నరం గటురటంచ 9 ననలల తరవత గతవరమ బయటకటు వచ4ంద. జుల 20 న

ఆ బయయంకటు టరజర డపరరటు� మంటటుల పననచచస ఒక అధకతరట బయయంకటుల మధయ జరటగర సవఫట‌ ( ససట ఫర‌వ(ర) లV ‌వడ‌ఇంటర‌బయయంకస‌ఫనననషయల‌టలకమూయననకషన‌) లవదవలనటు

సరట చూసటుకటుంటూ వుంట తమ బయయంకస‌డలర‌ఖయత నటుంచ గత రతర> 171 మలయన‌ డలరటుల ఎకకడక బదల అయపయనటటుల గమననంచ, కంగరటు పడ ప అధకతరటులకటు

తలయపరటచచడటు. ఆ బయయంకటు తన ఫరరటన‌ఎకస�‌ఛంజ‌ఖయతలనటు నూయయరక‌లనన సట బయయంకస‌, జపర మర~ న‌ఛజ‌లల ననరవహసటుT ంద. వట దవర ఆ ననధటులటు కంబడయలనన

కనడయ బయయంకస‌, ఆర‌ఎచ‌బ ఇండచన బయయంకస‌, థయలండ‌లనన సయమ‌కమమరటషయల‌ బయయంకస‌, తవన‌లనన బయయంకస‌సనపరకస‌, ఆస�రలయలనన మర బయయంకస‌లకటు చచరయ. ఈ

దశలత వయవహరటంచచలంట వదశంగ శఖ సయం కూడ తసటుకవల. బయయంకటు ఉన[తధకతరటులటు, సబర‌గూఢచచరటులటు అందరూ కలస ఆరటురజులటు శరమంచ ఆ ననధటులనటు

వనకక తచచ4రటు. తవన‌ప�భటుతవంత మనకటు రయబయర సంబంధలటు లవు. బయయంకటు ఎంటర రటవర� ‌ చచయలంట కరటు� నటుంచ ఆదశలటు తచటు4కవల. అయన అమరటకత

అధకతరటులటు కలగజసటుకటునన అద కూడ వచచ4టటుల చచశరటు. నరసటుT లటు ఈ ఫర� డ‌ఎల చచయగలగరంట ఒక ఆఫసరటు ఈమయల‌కటు మల‌వరటున[

ఒక మయల‌పంపరరటు. అద ఆయన తరటచచడటు. అంత, సమచచరం, ఆ పన ననధటులటు చర అయపయయ. ఈ నరం జరటగగన ననలల ళల తరవత మత>మ ఆగసటు� 15 న మటుంబయ

సబర‌సల‌ల ఎఫ‌ఐఆర‌దఖలంద. తరవత ఏమంద, చచరట�షటటు వశర లద, అవతల దశలల తరవతర చరయలటు తసటుకటున[ర లద బయంకటు అధకతరటులటు చపfలకపతటున[రటు.

డబటు� తరరటగగ వచచ4సంద, అమమయయ అనటుకటునన వూరటుకటున[రటు లగటుంద. ఇటటువంటద మళలల జరగకటుండ తసటుకటున[ జగ�తTలమటంట బయయంకటుల సబర‌సస�మ‌ల లపరలమటున[య

కననపట� హచ4రటంచడననక రటజరవ ‌ బయయంకస ‌ స- సట ‌ పపరటుత ప�తయక సల ‌ తరటచచరటు. యూననయన‌బయయంకటు వషయంల డబటు� తరరటగగ వచ4ంద, రనన వట మట ఏమట?

బయయంకస ‌ ఆఫ ‌మహరష�ర లనన అనక ఖయతలల ంచ రూ.25 కటటుల మయమయయయ. సv ననక వండర‌యటుపరఐ ( యూననఫడ‌పపమంట�‌ఇంటర‌ఫస‌) ల సమసయ వుందనన సబర‌

పరటశధకటులటు కనటుగన[రటు కతన ఆ డబటు�ల చచలభగం రబట�లకపయరటు. మన దశంల సకూయరటట సస�మ�‌బలహనం కతబట� యల జరటగగంద అనటుకటుందమంట వదశలల

కూడ పరటసvతర మరటుగ~ లదనన '' షడ బý కర�‌'' అన హయకర‌సంసv అమరటకన‌గూఢచచరట వయవస v ( నషనల‌సకూయరటట ఏజన� - ఎన‌ఎస‌ఏ) కటు వయతరరకంగ 8 ననలల పరటశధన తరవత బయటపట�న సకషçం చచటచపT ంద.

40

మధయ పర� చయంలనన టరరరటసటు� లకటు, జహదలకటు ననధటులటు ఎల అందటుతటున[య కనటుగన ప�యత[ంల ఎన‌ఎస‌ఏ బయయంకటుల సవఫట ‌ సస�మ�‌నటు ఛదంచ వవరలటు

తలటుసటుకటుంటసందనన, ఆ సందరòంగ వరటక మగతవరట వవరలటు కూడ వరటక తలసపతటున[యనన షడ బý కర�‌బయటపట�ంద. సవఫట ‌ననట‌వరక‌కటు కలయంటటుల గ వున[

చన[ బయయంకటులకటు సవలందంచడననక సవఫట‌కటు అనటుబంధంగ 120 కటు పగ సరవసటు బూయరలటు పననచచసT య. వట భదరత ఏరfటటుల అంత దృఢంగ వుండవు. ఎన‌ఎస‌ఏ ఆ

బూయరల సబర‌సస�మ�‌నటు ఛదంచంద. దనన దవర దననక కలయంటటుగ వున[ బయయంకటులల జరటుగటుతటున[ లవదవలనన[ట గటురటంచ దననక తలసపతంద. ఉదహరణక దటుబయయ

కందరంగ వున[ ఈస�‌ననట�‌అన సంసv మడల‌ఈస�‌ల వున[ అనక బయయంకటులకటు, కతర‌, దటుబయయ, అబూ ధబ, సరటయ, యమన‌లల వున[ కంపనలకటు సవలందసT ంద. ఈ

బయయంకటులటు ఇండయ, బంగల దశ‌వంట అనక దశలత లవదవలటు జరటుపుతటున[య. దననలక ఎన‌ఎస‌ఏ చరబడ దనన భదరత వయవసvకటు తూటటుల పడచంద. అద గూఢచరయం

కసం చచసన రంధర లల క మరకకరటు దపరడ కసం దూరటుతటున[రటు. 2016 ఫబýవరటల బంగల దశ‌సంట రల‌బయయంకస‌నటుండ 81 మలయన‌డలరల చర య మర~ంలన జరటగగందనన

అంటటున[రటు. యూననయన‌బయయంకటు చరక, దననక సంబంధం వుంద లద ప�సటుT తననక తలయలదటు.

తమ వయవసv హయకస ‌కతలదనన ఈస� ‌ ననట� ‌టవటర‌దవర ప�కటంచంద కతన షడ బý కర�‌ఎన‌ఎస‌ఏనటు హయకస‌చచస, తమటు సంపరందంచన సమచచరమంటూ ఈస� ‌ననట�‌

ననరవహసటుT న[ కంపనల ఐప ఎడôసటులత సహ ఒక ఎక�ల‌షటటుల బహరంగపరచంద. కతర‌ఫస� ‌ఇననవస�‌మంట‌బయయంకటు, బహరన‌కటు చందన అరబ‌పటసర లయం ఇననవస�‌మంట�‌

కతరfరషన‌, దటుబయయ గలV ‌ అండ ‌ కమడటస ‌ ఎకస�‌ఛంజ‌, తధమన ‌ ఇంటర[షనల‌ ఇసల మకస ‌ బయయంకస‌, నూర ‌ ఇసల మకస ‌ బయయంకస‌, కటువయత ‌ పటసర లయం కంపన, కతర‌ టలకతమ ‌ వగర సంసvల పపరటుల వున[య దననల. ఎన‌ఎస‌ఏ య కంపన కంపూయటర‌

వయవసvలల సgవర‌ప�వశపట� ఎవరటు ఎవరటక ననధటులటు పంపుతటున[ర ఆ సమచచరమంత తలటుసటుకటుంటసంద. అంతకతదటు, పనమ కందరంగ పననచచస బజననస‌ కంపూయటర ‌ గూ� ప‌ (బసజ) ప కూడ దృష� పట�ంద. దననల వజయం సధంచంద లద యంకత తలయదటు.

ఎన‌ఎస‌ఏ చచష�లటు బయటపట�డననక షడ బý కర� ‌ వండస ‌10 తపf తకకన అనన[ వరషనలలనటు లపరలటు కననపట� వట దవర ఎన‌ఎస‌ఏ ననట‌వరక‌లక చరబడందట. ఇలట లపరలన[ సవరటంచకటుండ మన దశపరలకటులటు డజటల ‌ లవదవలంటూ

ఊదరగట�సటుT న[రటు. బయయంకటులల దచటుకటున మన కష� రట�తంప ఎవడ కళుల పడతయ, దననక ఎపుfడటు కతళుల వసT యయనన భయపడటుతూ మనం ననరంతరం భగవంతటుణ[

ధయననంచచల. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

నూయస‌వూయస‌127 ఏపర�ల‌22 ఎమబ�యస‌: శవరజ‌చహన‌కటు సv నచలనమ...?

బజపర ఒకక రష�రం గలటుసూT వసT ంద. తజగ దలల సv ననక ఎనన[కలల సదధంచన ఘనవజయం దృష� య తరవత అకకడ అసంబల ఎనన[కలటు ఎపుfడటు జరటగగత అపుfడటు (ఏద

వంక పట� ఆప‌ప�భటుతవనన[ రదటు¯ చచససT ఆ ఘడయ తవరలన రవచటు4) అకకడ ననగర~టల

41

వుంద. ఈ వూపు యల వుండగన అసంబల , పరరలమంటటు ఎనన[కలటు ఒకసరట ననరవహంచ, దశంలనన సధయమననన[ ఎకటుకవ రష� రలల, కందరంల ఒకసరట పరగ వదమన వూహల

బజపర వుంద. ఏ కతరణం చచతనన ఏ రష�రంలనన పరర� బలహనంగ వుందంట దనన ప�భవం పరరలమంటటుప కూడ పడటుతటుందన[ సంకచం వుంద. అందటువలన ఏ రష�రమూ

చచజరటపకూడదనన లకకలటు వసT ంద. ఆ వధంగ చూసT 2018 నవంబరటుల అసంబల ఎనన[కలటు జరగవలసన మధయప�దశ‌ల నల~ సరట అధకతరంలక రవడననక ప�భటుతవ వయతరరకత అడటుV పడటుతటుందన[ భయం వుంద. 29 పరరలమంటటు సv నలటున[ రష� రనన[

తలకగ తసటుకవడననక వలలదటు.15 ఏళుల ఏకధటగ పరలంచచక ఏ పరర�కన వయతరరకత రవడం, ప�తయమ[యననక

ఓ ఛనటు� యచ4 చూదమనన ఓటరటుల అనటుకవడం సహజం. 2003 ల బజపర గలచచక ఉమభరతర మటుఖయమంతర> అయయరటు. 9 ననలల తరవత ఆమ దగగపయ, బయబూలల‌

గర‌మటుఖయమంతర>గ 15 ననలలటు చచస, 2005 నవంబరటుల అధష� నం ఆదశం మరకటు ప�సటుT త మటుఖయమంతర> శవరజ‌చహన‌కటు పగ~ లటు అపfగగంచచరటు. అపfణటు[ంచ చహన‌

మటుఖయమంతర>గ వుంటూ వచచ4డటు. వయపమ ‌ కటుంభకణంల చకటుకకటున[డటు. కనన[ రంగలల ప�భటుతవ వఫలయం కట�వచ4నటటుల కనబడటుతంద. పష�కతహర లపం వలన

దశవయపTంగ సంభవంచచ మరణలల, ప�సూతర మరణలల అతయధక శతం మధయప�దశ‌లన! ననధటులటు లక, అయయవరటుల లక వదయరంగం అసTవయసTమంద.

అందటువలన అతనన[ కందర ననక మంతర>గ రపరfంచచస, ఎనన[కలటు ఏడదన[ర మటుందటుగన అతనన సv నంల వర వయక{నన పడత శవరజ‌పరలన ప�జలటు మరట4పతరనన, బజపరనన ఫ �ష‌గ చూసT రనన పరర� అంచన. గటుజరత‌ల అలట ప�యగమ జరటగగంద. దనన ఫలతం

తవరలన తలటుసటుT ంద. శవరజ ‌ ఆడవణక అనటుచరటుడగ వలటుగటులక వచచ4డటు. అందటువలన మదక, అమత‌కటు అతననప ప�తయక పప�మ ఏమబ లదటు. అయత శవరజ‌

ఆరస�స‌త సత�ంబంధలటు పటటు� కటున[డటు కతబట� ననటటు� కటునన వసటుT న[డటు. అధష� నం ఆలచన ఎల వున[, శవరజ‌కటు సంత ఐడయలటున[య. ''మబరటు

కందరంల వయవసయ మంతర>గ వళతరటగ?'' అనన ఎవర అడగగత '' ననటు పరర�క వధయయటుడన కతరయకర{నటు. ఏ బయధయత అపfగగసT అద చచసT నటు.'' అంటూన ''ప�సటుT తం ఎకకడటున[న అకకడ సంతషంగన వున[నటు.'' అనన చచర4డటు. అతనటు రజకయలల ఢకతకమకకలటు తరన[ అనటుభవజుG డటు. తన వఫలయలకటు గతంల అయత కందర నన[

తపుfపట� ననగటు~ కచచ4డటు. ఇపుfడద కటుదరదటు. అందటువలన అనక సంకషమ పథకతలటు ప�వశపట� జనలల మంచ పపరటు తచటు4కవడననక ప�యతర[సటుT న[డటు. రూపరయక కల గధటుమల పథకం, రండటు రూపరయలకటు కల బయయం పథకం, దన‌దయళ ‌ రసయ యజన పపరటుత జలల కందర లల రూ.5 కటు భజనం పథకం, గ� మలల యళుల

కటటు� కవడననక మటుఖయమంతర> ఆశరయ‌యజన పపరటుత ఉచతంగ భూమ యచచ4 పథకం, నరమద నద ఒడటుV న హక�రటు భూమల మకకలటు పరతడననక రతటులకటు రూ.20,000 యచచ4 పథకం ప�వశపట� డటు.

వటత బయటటు పరయవరణ రకషణ, మతప�యజనం కూడ కలస వచచ4టటుల నరమద సవ యత> పపరటుత డసంబరటు 11 నటుంచ మ 11 వరకటు ననరవహసటుT న[డటు. 16 జలల లల 70 అసంబల ననయజకవర~ లటు పరయటంచచటల యత> రూపందంచచడటు. అమర‌కంటకస‌ల యత>

పర� రంభంచన రజున గటుజరత‌మటుఖయమంతర> వజయ‌రూపరణనన రపరfంచచడటు. మధయల

42

ఆరస�స‌అధనత మహన‌భగవత‌, దలలమ, బయబయ రందవస‌లనటు రపరfంచచడటు. ఆఖరట రజున మద వసT డనటుకటుంటటున[రటు. ఈ పపరటుత ప�జలల ననతయం తరరటుగటుతూ తన యమజ

పంచటుకటుంటటున[డటు. రజుక 16 గంటలటు పననచచయగల ఓపరక వున[వడటు కతబట� , అందర[ కలటుపుకటునన పగల సవభవం వున[వడటు కతబట� బండ లకటుకనన వసటుT న[డటు. ఇపుfడతనన[

తసయలంట అధష� నననక కష�మ అంటటున[రటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

నూయస‌వూయస‌127 ఏపర�ల‌23 ఎమబ�యస‌: ఆలవర‌సంఘటన బయధతటులటు సమగలరటుల కతరటు...

ఏపర�ల ‌1 వ తరకటున రజసv న‌లనన ఆలవర ‌ జలల ల గరకషకటులమనన చపుfకటున కందరటు జయపూరటు సంతల ఆవులనటు కనటుకటుకన[ వళుతటున[ కందరటప దడ చచసన

ఘటనల 55 ఏళల పహలూ ఖయన‌అన వయక{ చననపయడనన, అతనన కటుమరటులత బయటటు మర యదరటు గయపడV రనన వదతమ. ఆ సంఘటనల పలసటులటు దడ చచసనవరటత పరటటు బయధతటులప కూడ కసటులటు పట� రటు. దననప రజసv న‌అసంబలల వపకషలటు వవరణ

కరగ, హం మంతర> గటులబ ‌చంద‌ కటరటయ సమధనమసూT ఆ ఖయన‌ల కటుటటుంబం ఆవులనటు సమగలరలనన, వరటప కసటులటున[యనన ప�కటంచచడటు. దననప లతటుగ పరటశధంచన

'' హందూసT న‌టమ�‌'' అవ సమగగలంగ‌కటు సంబంధంచన కసటులటు కతవనన య వరం తల4ంద. ఆ వవరలలక వళలబయయ మటుందటు సంఘటన గటురటంచన సమచచరం -

హరయణలనన మవట ‌ జలల లనన నూహ ‌ తలూకతలనన జసంగ‌పూర‌ల హతటుడటు పహలూ ఖయన‌కటుటటుంబం ననవససటుT ంద. వళుల మటుసలమటులల మవ వర~ ననక చందనవరటు.

వళలల చచలమంద రతటు కూలలటుగన, కలటు రతటులగన జవసూT వుంటరటు. కందరటు పరల వయపరరం చచసూT వుంటరటు. ఖయన‌వళలద కూడ పరల వయపరరమ. గరదల కంట

ఆవులత బయగ పరలసT యనన జయపూర‌ల జరటగర పశటువుల సంతకటు ఖయన‌అతనన యదరటు కడటుకటులత, తన గ� మననక చందన మర యదరటత కలస ఏపర�ల‌1 న వచచ4డటు. రండటు

పరలచచ4 ఆవులనటు దూడలత సహ రూ. 45 వలకటు కన[డటు. వళలత పరటటు వచ4న వరటల ఒకతనటు మర ఆవునన కన[డటు. పశటువులనటు వర రష�రం తసటుకళలల ల కతబట� ,

జయపూర‌మటుననసపల‌కతరfరషన‌వళుల ఇంటర‌- స�ట‌టర న�‌పరటు� క అధకంగ చచర�లటు వసూలటు చచశరటు. పహలూ కడటుకటులటు ఆరటఫ‌, ఇరష ద‌, ఓ గ� మసటుT డటు ఆవులత సహ ఒక వయన‌ల ఎకకగ పహలూ, అజమత‌అన మర గ� మసటుT డటు యంక వహనంల మటుందటు

వళుతటున[రటు. ఆలవర‌ల దలల- జయపూర‌నషనల‌హవ మబద మటర‌సకళలప వచ4న కందరటు యటువకటులటు సయంత>ం 7 గం|| లకటు పహలూ వహననన[ ఆపరరటు. పహలూ,

చూడగన మటుసలం అనన తలసటటుల గడVంత వుంటడటు. పహలూనటు, అజమత‌నటు వహనంలంచ బయటకటు లగగ బలటు� లత, హక స�కటుకలత, కరరలత చచవకట� రటు. వడటుక

చూడడననక వచ4నవరటు కూడ హంసకతండల చచతటులటు కలపరరటు. కరమంగ వరట సంఖయ వందలల క చచరటంద. డరవర‌నటు పటటు� కటునన పపరటు అడగరటు. అతనటు హందటువనన తలయడంత

నలటుగటు లంపకతయలటు కట� పమమన[రటు. రండ వహనం గటురటంచ కతచటుకటున[రటు. అద రగన వళలనూ బయటకటు లగగ చతకకట� రటు.

'' మం పలసటు స�షనల మబదటుగ వచచ4ం. జయపూర‌మటుననసపల‌కతరfరషన ‌వరట రసదటులటు చూపరసT వళుల వదలశరటు. కతవలంట మబరూ చూడండ'' అనన రసదటులటు

43

చూపరంచచడటు ఇరష ద‌. 'గరకషకటులటు' '' మం వటనన పట�ంచటుకం'' అంటూ చంపర పరరశరటు. వళ ల బట�లటు చంపపశరటు. మబల� ‌ లకటుకన[రటు. డబటు� గటుంజుకటున[రటు. ఆవుల[,

దూడల[ తసటుకటుపయరటు. వళుల కట�న దబ�లకటు వళలంత నలమబద పడపయరటు. '' అందర[ కటుపfపస తగలబట�యండ' అనన గటుంపుల ఎవర అరటచచరటు. ఇంతల ఎవర

కతన పలసటులనటు పరలవడంత వళుల అపfటక బతరకపయరటు కతన ఆ దబ�లత రండటు రజుల తరవత 55 ఏళ ల పహలూ ఖయన‌చననపయడటు. ఈ దృశయలన[ ఎవర కతన వడయ తస వరల ‌ చచశరటు. పలసటులటు వయన ‌ దగగ వచచ4టపుfడటు తమల తమటు

నవువకవడం కూడ దననల కనబడందట. పలసటులటు వచ4 చచసందమటంట దడ చచసన వరటత బయటటు, బయధతటులప కూడ కసటులటు పట�శరటు. అంతకతదటు, వళుల బటుకస ‌ చచసన

వహనలనటు సజ‌చచస తమ వద పటటు� కటున[రటు. రమశ‌చంద‌సనన�వర‌అన ఇననవస�గరటంగ‌ ఆఫసరటు దఖలటు చచసన ఎఫ‌ఐఆర‌ప�కతరం ఆరటుగటురట[ ననందతటులటుగ పపరకకన[రటు. 200

మంద పపరటు తలయనన యతరటులటు కూడ హంసల పరలటుపంచటుకటున[రనన రశరటు. చత>మమటంట పహలూ యచ4న మరణవంగూమలంల చపరfన ఆరటుగటురటప కతనన, బతరక

వున[ బయధతటులటు పపరటుల చపరfనవరటప కతనన కసటులటు పట�లదటు. ఇక పహలూ, అతనన కడటుకటులటు, వళలత పరటటు వచ4న గ� మసటుT లటు మవ వర~ ననక చందన యతర

పరలవయపరరటులటు యల మతTం 16 మంద మబద కసటులటు పట� రటు. వళలప పట�న కసటు రజసv న‌బవన‌యననమల�‌( ప� హబషన‌ఆఫ‌సల టర‌అండ‌రగటుయలషన‌ఆఫ‌టంపరర మగర�షన‌ఆర‌ఎకస�‌పర�‌) అన 1995 చట�ం కంద పట� రటు. ఒక రష�రం నటుంచ మరకక రష� రననక చట�వరటుదధంగ ఆవుల[ తరలంచచవరటప కసటులటు పట� చట�ం అద. దనన ప�కతరం

అల తరలంచచ వహనలనటు సవధనం చచసటుకటునన, ఆ వయకటు{ లనటు అరసటు� చచయవచటు4. అయత య సందరòంల వళుల చట�వరటుదధంగ తరలంచటం లదటు. జయపూర‌

మటుననసపల‌కతరfరషన‌వరటక సర‌చచరట� కట� మర తసటుకళుతటున[రటు. '' అద సరటపదటు, డస�రకస� ‌మజస�రటటు నటుంచ అనటుమతర తసటుకటునన వుండల�ంద'' అంటటున[రటు రజసv న‌

పలసటులటు. పరరలమంటటుల దననప చర4 జరటగగనపుడటు మనరటట ఎఫయర�‌మంతర> మటుకత{ ర‌అబయ�స‌

నకవ ' అద గరకషకటుల పనన కతదటు' అన[డటు. తరవత అల అనలదన[డటు. హం శఖ సహయమంతర> కరణ‌ రటజూ� '' గరకషటులటు చట� నన[ తమ చచతటులల తసటుకటుంట సహంచం''

అంటూన ' ఇద రండటు గూ� పుల మధయ కటల ట' అనశడటు. ఆరస�స‌అధనత మహన‌ భగవత ‌ దశమంత గవధ ననషణధంచచలనన అంటూన, గరకషకటుల అతయచచరలనటు

ఖండంచచరటు. రజసv న‌హం మంతర> గటులబ ‌ చంద ‌ కటరటయ '' అకరమంగ గవులనటు తరలంచచవరటనన ఎవరన పటటు� కటుంట మర ఆందళన చచయనకకరలద' నన అన[డటు.

రజసv న ‌ మటుఖయమంతర> వసటుంధర చట� నన[ అతరకరమంచనవరవరన సర వదలం అన[రటు. దననత పరటటు ఏపర�ల‌6 న గరకషణక ననధటుల కసం అనన[ డకటుయమంటలప 10%

అదనపు సర‌చచరట�నన వధంచచరటు. ఈ సంఘటన జరగడననక ఒక రజు మటుందటు మరట4 31 న గటుజరత‌ప�భటుతవం గవధ చచసవరటప శకషనటు 10 సం|| ల జలటు నటుంచ యవజ�వ

శకషకటు పంచటుతూ ననరణయం తసటుకటుంద. వశవహందూ పరటషత‌దటుర~ వహనన, బజరంగ‌దళ‌ వంట సంసvల సహయంత గవల గమంస భకషణనటు అరటకడతమనన ఏపర�ల ‌17 న

ప�కటంచంద. ఇపుfడ ఆలవర‌ఘటనల కూడ దడ చచసనవరటు తమటు వశవహందూ

44

పరటషత‌, బజరంగ‌దళ‌లకటు చందన వరమనన చపుfకటున[రట. వళలనటు ఐడంటట కతరటుV లటు చూపరంచమనన అడగగనవరవరూ లరనటుకండ.

దననక తడటు రజసv న ‌హం మంతర> అసంబలల '' పహలూ ఖయన ‌ కటుటటుంబమంత ఆవులనటు సమగగలంగ ‌ చచస కటుటటుంబం. అతనన కడటుకటు ఇరష ద‌ప రండటు కసటులటున[య.''

అన[డటు. దననప హందూసT న‌టమ�‌పతర>క వచచరణ జరటపర ఆ రండటు కసటులల నూ అతనటు ననరషగ వడటుదలయయడనన, కటరటయ ఆ వషయం దచచడనన ప�కటంచంద. ఆ కసటులల

మదటద 2011 ల నూహ‌లనన తవస‌డూ గ� మంల దఖలటు చచసనద. ఆవుల[ తరలసటుT న[ందటుకటు పలసటులటు ఒకణ[ పటటు� కటున[రటు. అతనటు య ఆవుల సంతదరటు

ఇరష ద ‌ అంటూ అతనన పపరటు చపరfడటు. దంత ఆవుల పట ల అతనటు కూర రంగ వయవహరటసటుT న[డనన ఆరపరసూT పలసటులటు కసటు పట� రటు. దననప నలటుగరళుల వచచరణ

జరటగగంద. అద అనయయంగమపరన కసటు అనన కరటు� అభపర� యపడ 2015 ల కట�సంద. రండవ కసటు కూడ 2011 ల రహటకస‌ల నమదటు చచసనద. రహటకస‌సంతల ఎదటు¯ లటు

కనన సట గ� మసటుT లత సహ వూరటక తరరటగగ వసూT వుంట కందరటు 'గరకషకటులటు' అడటుV కటునన పలసటులకటు ఫరయదటు చచశరటు. అపుfడటు వళుల వచ4 ' మబరటు ఎదటు¯ లనటు నడపరంచ తసటుకటునన

వళుతటున[రటు. ఇద జంతటుహంస కంద వసటుT ంద' అంటూ ఇరష ద‌ప, మర 51 మందప కసటులటు పట� రటు. తకకనవళలందరూ నరం చచశమనన ఒపుfకటునన జలల కన[ళుల ండ, రూ. 30

వల రూ|| ల బయయండ‌యచ4 బయటకటు వచచ4శరటు. కతన ఇరష ద‌ కసటు ఎదటురటుకన[డటు. చవరక 2015 లన కరటు� ఆ కసూ కట�సంద. ఏ కసటులనూ సమగగలంగ ‌ఆరపణ లదటు. అయన రష�రంహం మంతర> అసంబల క తపుfడటు సమచచరం యచ4 తపరfంచటుకజూశడటు.

ఇవన[ పకకకటు పట�న బయధకరమన వషయం ఏమటంట సపరఎం, ఆప‌తపf ఏ రజకయ పరర� నయకటుడటు కతన, ఏ అధకతరట కతన చననపయన పహలూ ఖయన‌చననపయక అతనన

కటుటటుంబయనన[ పరమరటశంచడననక వళలలదటు. గరకష పపరటుత అసంఘక శకటు{ లటు అరచకం చచసT ఖండంచడననక వళలలవరటక నరటు పగలటం లదంట అంతకంట వషదం వుంద? -

ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017) ( సషల‌మబడయల ఆలవర‌ఘటన)

ఏపర�ల‌24 ఎమబ�యస‌: బయహుబల చచవుప అంత ఆసకత{ ...?

ఇవళ కంతమందక ననద ర పడటుతటుంద - బయహుబలనన కట�పf ఎందటుకటు చంపరడ తలసపయంద కనటుక. సననమ టకకటటు� కనన, యంకత చూస అవకతశం రననవళలనటు ఆ

ప�శ[ యంకత వధసూT న వుండవచటు4. ' కట�పf బయహుబలనన ఎందటుకటు చంపరడటు?' అన[ ప�శ[నటు మబడయ జతయసv యక తసటుకటుపయంద. దశంల యంక సమసయ లనటటుల

ప�జలంత దననక సమధనం తలటుసటుకవడననక ఉగ~బటటు� కటునన వున[టటుల బలVప‌ యసటుT న[రటు. సననమ కథల ఒక మలటుపు గటురటంచ యంత చర4 అవసరమ? గతంల '' పులరజకటు ఎయడ�‌వసటుT ంద?'' అన ప�శ[కటు పనన గటటు� కటునన ప�భటుతవం వపరతంగ

ప�చచరం కలగగంచంద. ఎయడ�‌గటురటంచ అందరూ బయహటంగ మటల డటటటుల చచయలనన, తదవర దననప అవగహన పంచచలనన చచసన వనూత[ ప�యత[మద. ఆ తరవత య

ప�శ[ గటురటంచచ కతబలటు యంత చర4 జరటగగంద. ఎవరటు ఎవరట[ చంపరన కథల భగంగన వసటుT ంద కద. పరత> సవభవలనటు ఎలగన మర4వచటు4, దననక లడ‌చచస ఘట� లనటు ఎలగన కలfంచవచటు4 ఎందటుకంట యద కతలfననకమన జనపద కథ!

45

అద పరణకం అనటుకండ. ఆ నట కతలంల పరఠకటులనటు కననవన�‌చచయలన[ తపన లకటుండ వళుల సంఘటనలటు చపుfకటుంటూ పయరటు. నట తరం వళుల అల వూరటుకరటు.

ఎందటుకల చచశడటు? ఔచతయభంగమంద కద, అంటరటు. సననమగ తసనపుడటు పరత>ధరట యమజ దబ� తరనకటుండ చూడల. చందటుర డక, గటురటుపతర[ యన తరత అకరమ సంబంధం ఏరfడనటటుల చూపరంచచలంట దననక మటుందూ వనకత ఎంత కలfంచచల�

వసటుT ంద. తపfననసరట పరటసvతటులల ఆ తపుf చచసనటటుల పప�కషకటులనటు ఒపరfంచడననక కనన[ ఘట� లటు పట� ల. ఎందటుకంట మూల కథనటు మర4లరటు. అలగర కృషణదవరయలటు తననటు చన[పfట నటుంచ పంచ, పద చచస, తరట4దదన తరమమరసటు కళుల పకంచచడటు అన చచరటత>క సతయనన[ మరటుగటు పరచలరటు, మర4లరటు. '' మహమంతర> తరమమరసటు'' గ ఆ కథనటు సననమగ తసనపుడటు హర యమజక భంగం కలగకటుండ వుండడననక హంవరటుడన ఓ

వలన ‌ పరత > సృష�ంచ, అతనన కపటం వలన అపహలటు వచచ4యనన చూపరంచచల� వచ4ంద. కృషణదవరయలటు చవరల తన తపుf తలటుసటుకటునన తరమమరసటుక మళలల పదవ

కట�బట�నటటుల మర4వలస వచ4ంద. చరటత> ప�కతరమత కృషణదవరయలటు కడటుకటునన ఎవర చంపరవశరటు. అపfటక అతననక సలహదరటులటుగ కటుదటురటుకటున[ పరటు4గసటు వళుల

తరమమరటుసటుమబద నరం ననట� రటు. అతననక ఈ టరకటుకలన[ తలటుసటు అన[రటు. పుత>శకంత వున[ కృషణదవరయలటు ఆ చపుfడటు మటలటు వన[డటు. 80 ఏళుల దటన తరమమరటుసటు కళుల

పకంచ, జలల పట� డటు. అద చూస తరరటుగటుబయటటు చచసన అతనన కడటుకటున, తమటుమణ[ కూడ అలగర శకషంచచడటు. అబ� వళలనన చంపరంచచడటు అనన కందరటు రశరటు. సననమల అల

చూపరంచలక కృషణదవరయలటు పశ4తT ప పడనటటుల మర4రటు. బయహుబల పూరట{ జనపద కథ కతబట� ఏ పరత>నటు ఎల తరపరfన అడగరవడటు లడటు.

ఫలన కతరణం చచత చంపరడటు అంటూ వసటుT న[ ఐదరటు రకతల రూమరలన[ కననవనన�ంగ‌గన వున[య. వటల ఏదన ననజం కతవచటు4. దనన కసమ సననమ చూడలనటుకవడం

వంతగ తసటుT ంద నకటు. అలగత డటక�వస‌నవల రండ సరట చదవనకకరలదటు, ససfనటు� సననమ రండసరట చూడనకకరలదటు. కతన చదటువుతం, చూసT ం. ఎందటుకటు? కథ

నడపరంచన వధనం కసం. ఈ వదనకటు ''పర� ణమతటు> లటు'' సననమ (1967) మంచ ఉదహరణ. దననక నపథయం వుంద. 12 వ శతబంల రండవ హనm తన మతటు> డన

బకట‌నటు ఆరట4బషప ‌ ఆఫ ‌ కతంటర‌బరగ ననయమంచ చరట4నన తన అధనంలక తసటుకటుందమనన ప�యతర[ంచచడటు. కతన చరట4 వయవహరలల క లతటుగ దగక బకట‌కటు

మతపరమన భక{శరదధలటు పరటగగ రజు అధకతరననక అడటుV కట� వశడటు. వరట మధయ వభదలటు మటుదరయ. దంత రజు వసగగపయ ఓ సరట ' ఈ తగవులమరటనన న దరట నటుంచ

ఎవరన తపరfసT బయగటుండటునటు' అన[డటు. దనన[ వరల అరvం చచసటుకటున[ సనయధకతరటులటు రజుక చపfకటుండ వళల బకట‌నటు చంపరవశరటు. అద రజునటు చలంపచచసంద. దరటమల

పర� యశ4తTం చచసటుకటునన బకట‌నటు ఆరధంచచడటు. ఈ థమ‌ప '' మరVర‌ఇన‌కతథడôల‌'' అన నటకం, దనన ఆధరంగ ''బకట‌'' (1964)

అన ఆంగలసననమ తయరయయయ. మటుళలపూడ వంకటరమణ గరటు య థమ‌నటు తసటుకటునన యజమనన, కతరటమకటుల మధయ సమసయగ మరట4 పర� ణమతటు> లటు కథ

రూపందంచచరటు. షప‌యరV ‌ కతంటర క�ర ‌(జగ~యయ) తన స[హతటుణ[ (నగరశవరరవు) కతరటమకటుడగ ప�వశపట� , లబర‌యూననయన‌నటు తన వశంలక తచటు4కటుందమనన చూసT డటు.

కతన కతరటమకటుల కడగండటుల చూసన నగరశవరరవు కతరటమక పకషపరతరగ మరట స[హతటుడక

46

ఎదటురటు తరరటుగటుతడటు. అనక ఘరషణల తరవత జగ~యయ నగరశవరరవుప తటుపరక ఎకటుకపడతడటు. ఆ తరటుణంల వలన ‌నగరశవరరవునటు కతల4 చంపపసT డటు. జగ~యయ

పశ4తT పంత కటుమలపతడటు. సననమ పర� రంభంల నగరశవరరవు ఫటసకటు దండవస, దనన మటుందటు జగ~యయ ననలబడ ఫరn ష‌బయయకస‌ల కథ చపరfలనన రమణ ఉదశం. దరశకననరమత

పర. పులలయయగరటక కథ బయగ నచ4ంద. అయత నగరశవరరవు చచ4పతడనన మటుంద చపరత ససfనటు� పతటుందనన భయపడV రయన. ' ఎంత ససfన�యన మదట ఆట వరక

కదండ, బకట‌ల కూడ కథ ఫరn ష‌బయయకస‌ల చపరfరటుగ' అనన రమణ వదంచన లభం లకపయంద. స�రయట ‌ నరషన‌ల కథ చపరfంచచరటు. సననమ ఫయలయంద. పదళుల

పయక ఇద కథనటు ఫరn ష‌బయయకస ‌ పదధతరల చపరfన '' నమకస ‌ హరమ‌'' హట�యంద. అనటుభవజుG లన పులలయయగరట అంచన తపరfందనటుకవల.

చపfవచచ4దమటంట - కట�పf బయహుబలనన ఎందటుకటు చంపరడ తలటుసటుకవడననక బయహుబల2 క వళలల లనటుకవడం పరపరటటు. సననమ బయగటుంట చంపడననక తగగన కతరణం చూపలకపయన, లజకస‌మస�యన, కంత మరకటు చలలపతటుంద. ఎమషన‌పండత

పప�కషకటులటు లజకస‌మర పట�ంచటుకరనన ఎన[సరటుల రటుజువంద. బయహుబల1 ల ఎమషన�‌ తగగనంత లవనన, కళుల మరటమటటుల గలపరయ కతన చమర4లదనన అపుfడటు రసT నప

కందరటు కపగగంచటుకటున[రటు. తరవతTరవత అందరూ అద అనసగరటు. మదటపరరటు� ల ఎమషనటుల అంతగ చూపలకపయం, పరత>లనటు పరటచయం వదలశం, మతTం డô మ

అంత రండ పరరటు� ల గటుపరfంచచం అంటటున[రటపుfడటు. ఎమషన‌, డôమ, భరతనం రండటు భగలల నూ సమంగ సరటవుంట బయగటుండద. సర వళల యష�ం వళలద. బయహుబల

2 వచచ4సంద. ఎమషనల‌డô మ బయగటుందనన రటవూయ కూడ చదవనటు. శటుభం. దనన కసమ సననమ చూసT నటు. ఎందటుకటు చంపరడన[ద నకటు మటుఖయం కతదటు. ఎవరన

సfయల‌- సfర� ‌అద మటుంద చపపfసన చూడడం మననటు. దరశకటుడటు కథ నడపరంచన తరటు గటురటంచచ న ఆసక{. కథ మటుంద తలసపయన పరణక సననమలటు అందటుక

చూసటుT న[ం. సfయల‌- సfర�‌అంట ఓ వషయం గటురటు{ కటు వచ4ంద. మం కతలజల వుండ రజులల ''హమ‌రజ‌'' అన మంచ ససfన� ‌ సననమ వచ4ంద. ఓ యదరటు సూ� డంట�‌

ఎందటుకగనన కటటు� కటున[రటు. దబ�లటు ఎకటుకవగ తరన[వడటు కస పట�లక ' చూసక ఏం చచసT న, హమ‌రజ‌సననమల వలన‌పపరటు చపపfసటుT న[ - మదన‌పురట!'' అనన అరటచచడటు.

అవతలవడటు చలంచలదటు. '' వడవడ నకటు తలయదటుగ!'' అన[డటు. అజG నం ఒకకపుfడటు వరం! - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( ఏపర�ల‌2017)

నూయస‌వూయస‌129 మ 01, 02 ఎమబ�యస‌: బరటువూ తగగ~ంద, పరటువూ తగగ~ంద...

ఇమన ‌ అహమద ‌ అన 36 ఏళ ల ఈజపరషయన ‌ వననత తన సూv లకతయనన[ తగగ~ంచటుకవడననక ఫబýవరటల మటుంబయలనన సఫ ఆసటుపతర>క వచ4ందనన మనమంత

పపపరలల చదవం. అసధయమన చకత� చచపట�నందటుకటు ఇమన ‌ సదరట షమ ధనయవదలటు చపfడంత ఆ ఆసటుపతర>క, బరటయటరకస‌సర�న‌డ|| మటుఫజల‌లకడవలకటు

చచల పబలసట వచ4ంద. మూడటు ననలలటు పూరట{ కతకటుండన ఆమ గటురటువరం నడటు ఆసటుపతర> నటుంచ డస4రట� అయయయవళ మత>ం వర రకమన పబలసట వసT ంద. షమ

47

ఆసటుపతర>నన సబ�ందనన, సబ�ంద షమనన పరసfరం ననందంచటుకటుంటటున[రటు. ఈ వవదననక మూలకతరణం ఆమ తగగనంతగ బరటువు తగ~లదనన సఫ అనడం, తగగ~ందనన డక�రటుల

అనడం! ననజం తలయలంట చచరట4నపుడటు ఆమ బరటువు ఎంత, యపుfడంత అనద ననరధ రణగ

తలయల. ఆమ ఫబýవరట 11 న మటుంబయక వచ4నపుడటు 504 కలలటుందనన పతర>కలల వచ4ంద. ఇన[ళలూల అద ప�చచరం జరటగగంద. ప�సటుT తం ఆమ బరటువు 200 కలలకటు లపప

అనన డక�రటుల చపు9 న[రటు. ఆమకటు ఏపర�ల‌24 న సట సకననంగ‌చచశమనన, ఆ యంత>ం 204 కలల కటు మంచ బరటువుమయలదటు కతబట� తమటు చపరfనద ననజమ అనన రటుజువతందనన

అన[రటు. అయత ఆమ వచ4నపుడటు బరటువంత అన[ ప�శ[ లవననతరTనపుడటు డ|| మటుఫజల ‌ ''2016 అక� బరటుల ప�పంచ మబడయ అతయంత బరటువన వయక{ అనన యమనటు పపరకకన[రటు. ఈజపు� డక�రకకతయన 500 కలల బరటువన[డటు. ననటు షమనటు

అడగగనపుfడటు తమటు ఒక ఇండస�రయల‌త> సటుప ఆమనటు తూచచమనన దనన ప�కతరం చపరfమనన నత అంద. ఇపుfడల అనలదంటసంద. ఆమ మట పటటు� కటున మమటు 550

కలల బరటువు మస బడ‌నటు హంగర నటుంచ తపరfంచచం. ఆమ వచ4న మూడటు వరలకటు మం మరట4 2 న తూసT 378 కలలటుంద. ఇపుfడటు 176 కలలటుంద.'' అంటటున[రటు.

మన[మన[టవరకటు 500 కలలనన ప�చచరం సగటుతూ వచ4నపుడటు ఆయన ' అబ� అంత వుండదటు' అనన చపfలదన[ద యకకడ గమననంచవలసన అంశం.

ఎందటుకటు పుట�ంచచర కతన 500 అంక ఇమన‌కటు బýహమండమన గటురట{ంపు తచ4పట�ంద. ఆమ చకత� కయయయ ఖరటు4 భరటంచడననక ప�పంచపరటులటు చచలమంద మటుందటుకటు

వచచ4రటు. అసలంత బరటువల పరటగగంద అనన అడగగత చపరfనదమటంట - ఆమ పుట�నపుfడటు 5 కలల బరటువుందట. 11 ఏళ ల వయసటు నటుంచ వపరతంగ

పరగసగగందట. దంత ఆమ కతళుల ఆమ శరరభరనన[ మయలకపయయ. దంత పరకద. సూకలల పరలలలటు అద చూస గరల చచసవరటు. అందటువలన ఆమ 5 వ తరగతరత

చదటువు ఆపపస యంటసల వుండపవల� వచ4ంద. అల పరతరకళలగ ఆమ యంటసల మంచం మబదన వుంటూ అనూహయంగ బరటువు పరటగగపతూ వచ4ంద. ఆమకటు ఒక జనటకస‌ డజరVర‌వుంద. అందటువలన ఆమ మదడటు ' నకటు ఆకలసT ంద, తరనటుతరనటు' అనన చపూ9

వుంటటుంద. అందటువలన తరనసద. ఆ జబటు�క మందటు యంకత పరకషల దశల వుంద. ఆమ శరరననక ఏ రకమన వయయమం లకపవడంత సకల రగలటు చటుటటు� మటుట� య. టప‌2

డయబటస‌, హపర‌టనషన‌, హపథరడజం, గట‌, ఫూn యడ‌రటటనషన‌... యల. మూడళల కరతం ఆమకటు స� రకస ‌ వచ4ంద. ఎంఆర‌ఐ సకన ‌ చచయదమంట బరటువు కతరణంగ

చచయంచలకపయరటు. పకషవతం వచ4 మట పడపయంద, ఎడమ చచతరవపు చచ4పడపయంద. లచ కూరటు4న శక{ కూడ కలfయంద.

ఈ పరటసvతరల ఇంజననయర‌గ పననచచస ఆమ అకక షమ తన ఉదయగం మనస తలలక సహయంగ ఇమన‌నటు చూసటుకసగగంద. చలలక చకత� చచయదమనన ఈజపు� ల ఎందరట[

సంప�దంచన అందరూ చచతటులతTశరటు. 2016 సప�ంబరటుల ఎవర డ|| మటుఫజల‌ గటురటంచ ఆమకటు చపరfరటు. ఆమ వంటన ఆయనకటు ఉతTరం రసంద. ఆయనయ కసటునటు

ఛలంజ‌గ తసటుకటున[రటు. పపషంటటునటు తమ ఆసటుపతర>క తసటుకటువసT తన టమటుత కలస ఉచతంగ వదయం చచసT మన[రటు. అయత ఆమనటు ఇండయకటు తసటుకటురవడం ఎల? ఇండయకటు వస కతవలంట ఆమ ఈజపు� లనన ఇండయన‌ఎంబసక సవయంగ వళలల ల.

48

ఆమ కదలలదటు. అపుfడటు డక�రటు సటుషమ సవరజ‌త మటల డ మనహయంపు తపరfంచచరటు. రవడననక మమూలటు వమనలటు సరటపవు కతబట� కతర~ ఫ�యటర‌నటు ఆమకటు

అనటుగటుణంగ మరట4 ఇండయకటు తసటుకటురవడననక రూ. 83 లకషలటు ఖర4వుతటుంద. ' హలf‌సవస‌ఇమన‌' పపర డక�రటు కర డ ‌ఫండంగ‌వదక ఏరfటటు చచశరటు. జనం నటుంచ

వరళలలటు పగయయక య ఫబýవరట ననలల ఆమక ప�తయకమన బడ‌తయరటుచచయంచ, ఆమ ననవసమటుండ యంట గడ పగలకట� కరన ‌ సహయంత ఆమనటు వమనంలక

ఎకకంచచరటు. ఆమకటున[ ఆరగయసమసయల దృష� య 300 కలల మడకల ‌ ఎకవప‌మంట‌ కూడ తడటుగ తచచ4రటు.

వమనం ఫబýవరట 11 న మటుంబయక వచచ4క కరన‌సహయంత ఓపన‌ట రకస‌ల ఎకకంచ, హసfటల‌కటు చచర4రటు. ఆమ కసం వయయ చ.అ. ల గదనన ప�తయకంగ ఏరfటటు చచశరటు. ప�తయకమన ఆహరమచ4 100 కలలటు తగగ~ంచచమనన, ఆ తరవత మరట4 7 న పట�

సజునన నలటుగవంతటుక తగగ~ంచచ బరటయటరకస‌సర�ర చచస మతTం 140 కలలటు తగగ~ంచడం చచత, ప�సటుT తం 358 కలలటుందనన మరట4 18 న డక�రటుల చపరfరటు. షమ కూడ డక�రటుల

ఎంత శరమసటుT న[రనన కతబటు యచ4ంద. అంత బýహమండంగ వుందనన అనటుకటుంటూండగ మ ననల మదటవరంల ఆమనటు వనకక పంపపసT మనన డక�రటుల ఏపర�ల‌ననలల అనడంత

షమ గటుండలల రయ పడంద. ఇపుfడటు మళలల యమనటు వనకక తసటుకటునన వళల మళలల సవలటు చచయడననక ఆమ సదధంగ లదటు. ' మబరటు ఆమనటు సంత కతళల మబద నడచచటల

చచసT ననన మట యచచ4రటు. అపfటదకత ననటు తసటుకళలనటు' అనన గణగసగగంద. కతళుల సరటగ~ ఎదగక, పరతరకళలగ నడవకటుండ వుండ, య మధయల అనక రగలటు తచటు4కటున[

పపషంటటునటు నడపరసT మనన తమటు ఎన[డూ అనలదనన, ఆమ వచ4నపుడటు యచ4న ప�స‌ మబట‌ల కూడ తన కతళల మబద తనటు ననలవడం అనద సటుదూర సవప[ం అన అన[మన,

వల ‌ ఛయర‌ల కూర4బట�గలగడమ తమ లకషçం అన డక�రలన[రటు. పగ తమటు బరటయటరకస ‌ సర�నలమ తపf కతరటVయలజ, నూయరలజ వంట వభగలత తమకటు

సంబంధం లదనన నచ4చపfబయరటు. పననల పననగ ఏపర�ల ‌12 న ఒక ప�కటన చచసూT ఇమన‌బరటువు 242 కలలటు అయందనన, అంట సగననక సగం తగగ~ందనన, దనన కతరణంగ

ఆమ ఆరగయం మరటుగటు పడందనన, ఆమ గటుండ, మూత>పరండలటు, ఊపరరటతరతటుT లటు గతంల కంట బయగ పననచచసటుT న[యనన చపరfరటు. ఏపర�ల ‌18 న ఆమ వల‌ఛయర‌ల కూరటు4నన

చరటునవువ నవువతటున[ వడయనటు ఏపర�ల ‌22 న ప�స‌కటు రటలజ ‌ చచశరటు. ఆమనటు మమూలటు రూమటుక మర4రటు.

ఇద ఆమ సదరట షమనటు మండంచంద. తమ పపరటు మబద బలVంత ఉచత పబలసట కట�సన ఆసటుపతర>వరటు యపుfడటు తమనటు తరటమవదమనన చూసటుT న[రనన ఫలంద.

కనసం రండళల పరటటు తమ దగ~ర వుంచటుకటుంటమనన హమబ పత>ం రసమమనన డమండ‌ చచసంద. డ|| మటుజఫల‌అలట హమబ ఏమబ యవవననన చపరfరటు. దంత రచ4కకకంద.

అరబకస ‌ భషల ఒక ప�సంగం చచస సషల ‌ మబడయల పసటు� చచసంద. 'ఇకకడ డక�రలందరూ ఆమ 300 కలలటు తగగ~ందనన చపుfకటుంటటున[రటు. అంత అబదధ లకరటుల .

ననజననక 10% కంట బరటువు తగ~లదటు. ఇండయకటు వచచ4క వళుల ఒకకసరట కూడ బరటువు చకస‌చచయలదటు. పగ వచ4నపfట కంట ఆరగయం చడపయంద. వళుల ఇమన‌కటు

వపరతంగ మందటులచచ4స, ఆమ బýయన‌యక�వటనన ఆపపసటుT న[రటు. తనకటు ఎపరలప� స� రకస‌వచ4న సధరణమన గదక మర4సటుT న[రటు. ననటు దననక అభయంతరం తలపరత

49

నకటు బటుదధ చపfడననక ఓ రజంత న గదక కరంటటు సపలయ ఆపపశరటు.' అంటూ ఆరపరంచంద.

పపషంటటునటు వనకక తసటుకళత తమల కట రూ. ల వదయనన[ ఉచతంగ అందంచడననక ఈజపు� డక�రలవరటు సదధంగ లరటు కతబట� తమనటు బయల కస‌మయల‌చచయడననక

షమ యల మటల డందనన సఫ ఆసటుపతర>ల డక�రటుల , సబ�ంద అనటుకటున[రటు. మర[డ 11 మంద డక�రటుల ' మం యక ఇమన‌నటు టరట‌చచయం' అనన ప�కటంచచరటు. ఆమ ఆరగయం

గతంల కంట మరటుగటు పడందనన రటుజువు చచస వడయలటు యూటూయబటుల పట� రటు. అయత షమ అరబకస‌ప�సంగం అరబటు� దశలల సంచలనం రకతరTంచంద. అబూ ధబలనన వపరఎస‌హలT‌కర‌లనన డక�రటు మయర‌, ఇమన‌చకత�నటు తమ వద¯ కనసగగంచడననక

మటుందటుకటు వచచ4రటు. ఈ లగ షమ యకకడ రచ4చచయడననక ననశ4యంచటుకటునన చలలల బడ ‌ వదకటు వచ4 ఆమ నటసల నళుల పయబయంద. ' ఆమకటు మూణ[ళలగ మటుకటుక

టూయబటు దవరన ఆహరం యసటుT న[ం. ఇపుfడటు సడన‌గ నట దవర ఏదన యసT కతంపరలకషన ‌ వచ4 డసఛరట� చచయడననక యబ�ంద కతవచటు4' అనటుకటున[ నరటు�లటు

అడటుV కటున[రటు. అయన ఆమ వనలదటు, వళలనటు తససంద. వళుల పలసటులనటు పరలచచరటు. తన సదరట ఆరగయం బయగటు పడకపయన సఫ ఆసటుపతర> వళుల డసఛరట�

చచససటుT న[రనన షమ గగ~ లటు పట�సT ంద. చటుట�పుచూపుగ వచ4 దయయమ పటటు� కటుందన సమత ననజమంద. అల ఆమ పరటువుత బయటటు, యకకడకటు వచ4నపుడటు ఆమ బరటువు

500 కలలటు లదన వసTవనన[ దచనందటుకటు డక�రల పరటువూ పయంద. సఫ హసfటల‌డక�రటుల అనదమటంట - '' అసలటు యనన[ రగలటున[ భర మననషత

యంత రటసటుక తసటుకవడననక ఏ డక�రూ మటుందటుకటు రరటు. మం సవదృకfథంత య పనన చచపట� ం. మనస, వచచ, కరమణ శరమంచచం. చవరకటు మకటు దకకనద చడVపపరటు

మత>మ. ఆమకటు వూపరరట ఆడకపవడం సహజం. బరటయటరకస‌సర�ర చచశక ఆ సమసయ అందరటక వసటుT ంద. ఆమ 20-30 నన|| లటు కూర4గలటుగటుతందంటన గపf. ఆమ యకకడకటు వచచ4క మళలల స� రకస‌రలదనన సట సకన‌ల తలంద. మ శక{యటుకటు{ లటు, ఆరటvక

వనరటులటు ఒక పపషంటటుప వచ4ంచలమటు కద. ఫజయథరపక దగ~రగ వుంటటుంద కదనన ఆమనటు మయన ‌ బలVంగటుకటు మర4ం. దననక షమ గగ~ లటు పట�సT ంద. ఇకప

టరట‌మంటటుకటు ఖరటు4 ఎకకణటు[ంచ వసటుT ందనన ఆమ చంత. అందటుక యలట ప�కటనలటు చచసT ంద.'' అంటటున[రటు. షమ వరటత వభదసT ంద - '' ఈజపు� ల ఉచతంగ చకత� చచసT నన[రటు. కతన అకకడ కంట యకకడ వసతటులటు బయగటుంటయనన నచ4చపరf డ||

మటుజఫల‌యకకడకటు రపరfంచచరటు. ఇకకడకటు వచ4నందటుకటు ననటు చంతరసటుT న[నటు. ఇతర డక�రలత కతన, మబడయత మటల డకూడదనన ఆసటుపతర>వరటు ననర�ంధం చచసటుT న[రటు.''

అంటసంద. ఈజపరషయన ‌ససట ఫర ‌ బరటయటరకస ‌ సర�ర వయవసv పకటుడటు డ|| ఖయలద ‌గదత‌

'' ఇమన‌త ఇండయన ‌ డక�రటుల వయవహరటంచన తరటుప ఈజపు� ల ఆగ�హం వయక{మవుతంద. ఇకకడ మ హసfటల�‌సమగ�మన చకత� చచసT మనన చపరfం. అయత

ఇండయన‌హసfటల‌వరటు ఆర[లల నటుంచ ఏడద వరకటు తమ వద వుంచటుకటునన చకత� చచసT మనన చపfడంత వళుల అకకడకటు వళలల రటు. ఈజపు� ల సరన చకత� లదటు కతబట� తన

వదకటు వచచ4రంటూ డ|| మటుజఫల ‌ గపfగ పబలసట యచటు4కటున[డటు. దననల మరకటంగ‌టక[కక తపf మనవయ కణం లదటు.'' అనన చచల ఘటటుగ మటల డడటు.

50

ఇపుfడటు డ|| మయర‌అన ఆయన గటురటువరం నడటు ఇమన‌నటు వంటపటటు� కటునన ఎయర‌ యంబటులనటు�ల ఆబూ ధబలనన బటుర�ల ‌ ఆసటుపతర>క తసటుకళలల రటు. అకకడ

నూయరలజకల‌, సకలజకల‌చకత� చచయసT రట. ఇండయల సరటగ~ చకత� జరగలదనన వళుల చపుfకవడం ఖయయంగ కనబడటుతంద. ఎంత హంగమత పర� రంభమన ఇమన‌

ఉదంతం యల వవదసfదంగ మటుగగసంద. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

మ 03, 04 ఎమబ�యస‌: ఫర� న�‌అధయకష ఎనన[కలటు

ఫర� న�‌అధయకష ఎనన[కలటు మ 7 ఆదవరం పూర{యయయ. అంతరమ ఫలతలటు యంకత ప�కటంచలదటు కతన ఇమనటుయయయల‌మకర న‌దదపు 65% ఓటలత తన ప�తయరటv, ఫ�ంట‌

నషనల ‌(ఎఫ‌ఎన‌) అధనతర> మరన‌లపననటు ఓడంచనటటుల అనటుకవచటు4. ఇవ రండవ వడత ఎనన[కలటు. ఏపర�ల‌23 న జరటగగన మదట వడత ఎనన[కలల 11 మంద అభయరటుv లటు

పరలగ~ న[ ఎవరటక 50% ఓటటుల రకపవడంత య వడత ఎనన[కల అవసరం పడంద. 1965 నటుంచ యల జరటుగటుతంద. ఎవరటక మదట రండటుల 50% ఓటటుల రవటం లదటు.

ఈ సరట 4.70 కటల మంద ఓటరటుల పరలగ~ న[ మదట దఫర ఎనన[కలల ఎకటుకవ శతం ఓటటుల తచటు4కటున[వడటు సంటరసటు� (మధయయవద) మకర న‌యయ. అతననక 24% వచచ4య. దవతయసv నంల ఫరర‌రటసటు� ( తవ ర దకషణవద) ల పన 21.3%త, తృతయ సv నంల

20% త రటపబలకన‌ఫర� ంకయస‌ఫలన‌, చతటురv సv నంల 19.6% త లఫటస� ‌పరర� అభయరటv జన ‌ లూకస ‌ మలకతన‌, పంచమ సv నంల 6.4% త సషలసటు� బనయట ‌ ఎమన‌

ననలచచరటు. మదట, రండవ సv నలల ననలచన యదరూ సంప�దయకపు పరర�లకటు చందనవరటు కతరటు. దశబయలగ సంటర‌- రటసటు� లన రటపబలకన ‌ పరర� వళుల , సంటర‌-

లఫటసటు� లన సషలసటు� పరర� వళుల మరట4మరట4 ఫర� నటు�నటు ఏలటుతటున[రటు. ఇదరటత ప�జలటు వసగగపయరనడననక ననదరశనం య ఎనన[క. 22 ఏళల తరవత 2012 ఎనన[కలల ననగగ~

మన[టదకత పరలంచన సషలసటు� ప�ధనన ఫర� ంకయస ‌హలండ ‌ పరటపరలన అంట జనలకటు ఎంత వమటుఖత ఏరfడందంట అతనన పరర� అభయరటv ఎమన‌ఐద సv నంల

ననలచచడటు. ఈ ప�మదనన[ పసగట� హలండ‌మళలల ననలబడనన[డటు. ననజననక అతనన సv నంల మజ ప�ధనన మనటుయయల‌వల�‌ననలబడతడనటుకటున[రటు. కతన అతనటు పరర� పర� థమక ఎనన[కలలన ఓడపయడటు. కన�రవటవస‌పరర� వషయంలనూ అద జరటగగంద.

మజ అధయకషటుడటు ననకలస‌సరకజ పర� థమక ఎనన[కలన ఓడపయడటు. అతనన సv నంల అభయరటvగ ననలబడన ఫలన‌ఈ జనవరట నటుంచ ఒక వవదంల చకటుకకటున[డటు. అతనటు

అధయకషటుడగ వుండగ అతనన భరయ, కూతటురటు, కడటుకటు ప�భటుతవ పదవ బయధయతలటు ననరవహంచనటటుల తపుfడటు పత> లటు చూపరంచ ప�భటుతవం నటుంచ పదళలపరటటు 5 లకషల

యూరల డబటు� తసటుకటున[డటు. అందటువలన అతనన ప�తరష2 మసకబయరటంద. ఇక లఫటసటు� అయన మలకతన‌శ రమంతటులప యపుfడటున[ పనటు[ల[ రట�ంపు చచసT నన[డటు. వననజుల

వంట దశలత స[హం చచసT నన[డటు. దంతయతరటులటు భయపడV రటు. ప�పంచ వయవహరలల , మర మటుఖయంగ యూరజన‌ల ఫర� నటు�ద మటుఖయమన పరత>. ప�పంచంల ఆరవ పద¯ ఆరటvక వయవసv. యూరప‌ల జరమన ‌ ఎకతనమబ తరవతర సv నం

దననద. మలటర శక{ కూడ. అణవయటుధలూ వున[య. యటునటడ‌నషన�‌సకూయరటట కనన�ల‌ల దననక వటస అధకతరం వుంద. గల బలజషన‌కటు, యూరజన‌కటు, మటుసలమటులకటు,

51

వలసలకటు బదధవయతరరక, అతర తవ ర జతయవద ఐన ల పన హవ చచల ఉధృతంగ నడవడంత ఫర� నటు� ఎటటువపు మగటు~ తటుంద అనన ప�పంచ వశర లషకటులందరూ ఉగ~బటటు� కటునన

చూశరటు. ఆమనటు ఎలగన ననలవరటంచచలన ప�యత[ంల మదట రండటుల వనటుకబడన అభయరటుv లందరూ ( మలకతన ‌ తపf) మకర న‌కటు మదతరసT మన[రటు. కతన వళల

అనటుయయటులందరూ మకర న‌కటు ఓటసT రన[ నమమకం లకపయంద. మటుఖయంగ మలకతన‌కటు ఓటసన తవరవమపకష ఓటరటుల ' మం గరటు హజరవుతం, లద ఎవరటక

ఓటయకటుండ వదలసT ం తపf మకర న‌కటు వయయం' అనన చపరfరటు. మకర న‌, ల పనల మధయ మ 3 న జరటగగన వగవదంల ల పన తన ప�తయరటvనన పద ¯ వయపరరసటుT ల

ప�యజనలనటు కతపరడతడనన, ఇసల మకస ‌ టరరరటజం పట ల మతకగ వయవహరటసT డనన ఆరపరంచంద. దననక జవబటుగ మకర న‌ల పన ఉతరTపుణయన భయలటు రకతరTసT ందనన జవబచచ4డటు.

39 ఏళ ల మకర న ‌ వృతరTరతయ ఇననవస�‌మంట ‌ బయయంకర‌. ఇపfటదకత ఎనన[కలల ననలబడలదటు. హలండ ‌ కతబననట‌ల ఎకతనమబ, ఇండస�ర మంతర>గ పననచచస, అతనన

వధనలత వభదంచ, ఏడద కరతం బయటకటు వచచ4స ' ఎన‌మర4‌' ( కదలక అనన అరvం) అన ఉదయమం పర� రంభంచచడటు. అతనటు వయపరరవర~ లకటు, యూరజన‌కటు అనటుకూలటుడన

సషల‌-లబరల‌. లబరటు చట� లటు మర కఠనంగ వున[యనన, వళలకటు ఉదయగభదరత మర ఎకటుకవగ వుందనన అందటుక పరటశరమలటు రవటం లదన అతనన వదన. ఎడమననస�రషన‌ల మరటుfలటు తచ4, సవయంఉపరధ అవకతశలనటు పంచటుతననన, యూరజన‌లన వుంటూ

ననబంధనలటు కరమప సడలసూT పయ, వయపరరవకతశలనటు పంచటుతననన వగనలటు చచస యటువతనటు, నగరవసటులనటు బయగ ఆకరటషంచచడటు. ప�భటుతవవయయనన[ ఐదళలల 60

బలయన‌యూరల మరకటు తగగ~సT నన[డటు. పరటుగటుతటున[ అశంతరనన, టరరరటజనన[ దృష�ల పటటు� కటునన 10 వల మంద పలసటులనటు ననయమంచ, 15 వల మందక కతTగ జళుల

ననరటమసT నన[డటు. డఫన� ‌ బజట‌నటు జడపరల 2% కటు పంచటుతనన[డటు. పరరలమంటటు సభటుయలనటు మూడంట రండటు వంతటులకటు తగగ~సT నన[డటు. మదట దశ ఎనన[కలల మటసర

సంటరలల, ఫర� నటు� పశ4మ పర� ంతంల ఓటటుల బయగ సంపరదంచటుకటున[డటు. ఇంగలషటుల మంచ వక{. వయక{గత జవతననక వసT మకర న‌తన 32 వయయట తనకంట 24 ఏళుల పదదన

బýగగటనన పళలల డడటు. ఆమ అతనన కతల స‌మట‌కటు తలల. ఇతననత పళల నటక ఆమకటు ఏడటుగటురటు మనటుమలటు వున[రటు. మరన‌ల పన తండô జన‌మర ల పన‌ఎఫ‌ఎన‌పరర�నన సv పరంచచడటు. అతనటు మర

తవ రవద. ఫ �ంచ‌కరస�యనటుల కతననవరటప వషం కకకవడటు. దంత తకకనవరందరటక అతనన[ చూసT భయం. 2002 ల రటపబలకన‌పరర� అభయరటv జకవస‌చరకస‌త అధయకష ఎనన[కలల పట పడ 18% ఓటటుల తచటు4కటున[డటు. ల పన తన తండôనన పరర�లంచ తసస,

భవతవరతనటు కతస T తగగ~ంచ సమనయజనం ఘష వననపరసటుT న[ అనన చపుfకసగగంద. 2012 ల 17.9% ఓటటుల తచటు4కటుంద. ఇపుfడటు 48 ఏళల వయసటుల ఫనల‌రండ‌ల

దదపు రట�ంపు ఓటటుల తచటు4కవడం వలసలకటు, గల బలజషన‌కటు వయతరరకంగ మరటుతటున[ ప�జభపర� యననక, పరటసvతటులకటు అదం పడటుతంద. గల బలజషన ‌ కతరణంగ ఫ �ంచ

నగరటకతకటు వఘతం కలటుగటుతందంటసంద. షంజన‌వసటులటుబయటటుల రదటు¯ చచస, పరస‌పరటు� లటు చకస‌చచస పదధతరనన మళలల పడతనంద. యూరజన‌నటుంచ బయటకటు రవడననక ఆర[లల

లగ రటఫరండమ‌ననరవహసT నంద. ఫర� న�‌కరన� ఐన ఫర� ంకస‌నటు మళలల ప�వశపడతనంద.

52

ఇతర దశలత లవదవలకటు మత>ం కతమన‌కరన� ఏదన వడన దశంలపల మత>ం ఫర� ంకస‌న వడటల చచసT నంద. ల పన 15 వల మంద పలసటులనటు ననయమంచ, 40 వల

మంద పట� జళుల కడతనంద. ఇన‌కమ‌టకస�‌చలలంపుదరటులల దగటువ మూడటు సల బటుల రటలల 10% చపుfన తగగ~సT నంద. ఫర� నటు� జనభ 6.70 కటటుల . ఇటవల కతలంల పద

లకషల మంద దకత వలస వచచ4రటు. చట�పరంగ వచచ4 వలసదరటులనటు యపుfడటు ఏడదక 2 లకషల మందనన అనటుమతరసటుT న[రటు. ఇకప దనన[ 10 వలకటు తగగ~సT నంద. రటటర‌మంట‌

వయసటునటు 62 నటుంచ 60 క తగగ~ంచ యటువతకటు ఉదయగవకతశలటు పంచటుతనంద. రండళలగ ఫర� నటు� నగరలల టరరరటసటు� దడటులటు పరటగయ. ప�ధనంగ కతథలకస‌జనభ కల ఫర� నటు�ల మటుసలమటుల పటల అనటుమనలటు పరటగయ. ల పన ఆ అనటుమనలనటు

ఎగదసంద. ఆమ బటురఖయలకటు, బచ‌లల బటురటకననలకటు వయతరరకం. సూకళలల పరటుక వషయంల మటుసలమటు పరలలలకటు మనహయంపుయవవకూడదంటటుంద.

గల బలజషన‌పపరటుత అభవృదధ చందన దశలటు చందటుతటున[ దశలనటు కలలగట� లనన చూశయ. అద కంతకతలం సగగంద కతన గత పదళలగ టరండ‌రటవర�‌అయంద. ఆ దశల

కతరfరట ‌ సంసvల లభలటు గణనయంగ తగగ~పతటున[య. అందటువలన అవ తమ యూననటలనటు తకటుకవ వతనలటున[ దశలకటు తరలసటుT న[య. తత�లతంగ సv ననకటుల

ఉదయగలటు పతటున[య. చచల ఏళలగ ఫర� నటు�ల ననరటుదయగశతం 10 క అటూయటూగ వుంద. అమరటకత పరరటశర మక వడలల జరటగగనద, ఫర� నటు�లనూ జరటగగంద. ఉదయగలటు

పవడంత భూమపుత>వదం, వపరత జతయవదం పలటుల బకతయ. అమరటకతకటు చందన వరల‌పూల‌కతరfరషన‌కటు ఉతTర ఫర� నటు�ల 34 ఏళలగ ఒక యూననట‌వుంద. ఇటవల అద ఆ

యూననట‌నటు పలండ‌కటు తరలంచంద. అకకడత కతరటమకటుల సంకషమననక తకటుకవ ఖరటు4 పట�వచటు4. ఈ తరలంపు ఫ �ంచ ‌కతరటమకటులనటు మండంచంద. ఇలట సంఘటనలటు చచల

జరగడంత ఉతTరన వున[ యండస�రయల‌బల�‌ల అందరూ ల పననటు సమరటvంచచరటు. అకకడ పరటశరమలటు తగగ~పయ, ననరటుదయగం ప�బలడంత ఫర� నటు� ఉదయగలటు, ఫ �ంచవరటక

అన ఆమ నననదం బయగ పననచచసంద. అంతకతకటుండ ఆమకటు ఫర� న�‌ఉతTర, ఈశనయ, ఆగర[య పర� ంతలల, గ� మలల ఓటటుల బయగ పడV య. 2014 ల ఆమ ''పదళలల నషనల ‌ ఫ�ంట ‌ అధకతరంలక వసటుT ంద.'' అనన ప�కటంచంద. మూడళుల తరరకటుకండన

యపుfడటున[ సv యక చచరటుకటుంద. టరంప‌లగన '' ఫర� న� ‌ ఫస�‌'', '' గల బల ‌ వదటు¯ , లకల‌ మటుదటు¯ '', '' మటుసలమటు టరరరటసటు� లనటు దశంలక రనయకూడదటు'' వంట నననదలటు యచ4ంద. టరంప‌ననగగ~నపుడటు ' ఇద న వధనల వజయం' అనన ప�కటంచంద. కతన ఫర� నటు�

అమరటకత దవ పట�లదటు. ఇపుfడటు వజతగ ననలచన మకర న ‌'' మం దశభకటు{ లం తపf జతయవదటులం కతమటు.'' అనన చపుfకటుంటటున[డటు. ప�సటుT తననక యూరజన‌నయకటులటు

అమమయయ అనటుకటుంటటున[రటు. జూన‌11, 18 న 577 సటటుల న[ పరరలమంటటు దగటువ సభకటు ఎనన[కలటు జరగబతయ. ఆ ఎనన[కలల కూడ మకర న‌పరర�క మజరటట రవల. అపుfడ

అతనన సంసకరణలటు అమలయయయందటుకటు వలవుతటుంద. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

నూయస‌వూయస‌129 మ 05, 06 ఎమబ�యస‌: తమళనడటు మస�రలటు

53

జయలలత మరణం కతదటు కతన అపfణటు[ంచ తమళనడటుల అనక వంతలటు జరటుగటుతటున[య. ఏద ఎందటుకటు జరటుగటుతంద, ఎవరటు జరటపరసటుT న[ర ఎవరట వూహలటు వరటవ. నటల రదటు¯ తరవత బయల కస‌మన బయటకటు వచచ4సటుT ందనన, నలల ధనవంతటులటు జలటుక

వళతరనన ప�భటుతవం వూదరగట�సనపుడటు భరత ఆరటvక రజధననగ వున[ మటుంబయలనన ధనవంతటులటు, గటుజరత‌లనన పరరటశర మకవతTలటు, నలలధనననక

చరటునమగ వుండ వవధ నగరలలనన సననమ పరటశరమలననవరటు, షల‌ కంపనలకటు ఆలవలమన కలకతT మరవడ వయపరరసటుT లటు, దశరజధననల అవనతరపరటులన

అధకతరటులటు, హవల ఆపరటరటుల - వరందరటక మూడటుతటుందనటుకటున[రటు. తర చూసT ఇన‌కమ‌టకస� ‌ దడటులకటు తమళనడ కందరంగ మరటంద. అద కూడ జయలలత

అనటుయయటులప మత>మ ! జయలలత బతరకటున[ంతకతలం సTబంగ వున[ కసటులటు ఆమ మరణం తరవతన పురటులటు వపరf శశకళనటు జలటుక పంపరయ. ఆమ వర~యటులందరూ ఏద రకమన కసటులల యరటుకకసగరటు. ధకకరటంచనవరటక బటుదధ చపరfలన[ ధరణల కందరం,

అణటుసటుT న[ కద తరరగబడటుతటున[ ధరణల శశకళ వర~ం వయవహరటసటుT న[య. ఎడఎంక పరర� రండటుగ చలంద. ఎమమలయలల అధకసంఖయయకటులటు శశకళనటు వడచపట�కపయన,

ఎనన[కల కమషన ‌ పరర� ఎనన[కల గటురటు{ రండకటులనటు సTంభంపచచసంద. ఆరక నగర‌ ఉపయనన[కల యరటువర~ లటు పట పడV య. తమళనడటుల గతంల జరటగగన అనక

ఎనన[కలల ధనం ప�వహంచన పట�ంచటుకనన ఎనన[కల కమషన‌యసరట మత>ం చటురటుగ~ వయవహరటంచ, ఎనన[క రదటు¯ చచసంద.

అంతకతదటు, రండకటుల గటురటు{ తమ వర~ ననక తచటు4కవడననక దనకరన ‌ సటుకశ‌ చందరశరఖర‌అన మధయవరట{ దవర ఎనన[కల కమషన‌లనన అధకతరటక రూ.50 కటల లంచం

యవవడననక ప�యతర[ంచచడంటూ కసటు పట� అతనన[, అతనన సహచరటుడటు మలలకతరటు� నననటు మ 15 వరకటు కస�డక తరహర‌జలటుక పంపరరటు. పలసటుల వదనల సfష�ం కతనన అంశలటు

కనన[ వున[య. మటుఖయమనద లంచం తసటుకవడననక సదధపడన కమషన‌ఉదయగగ ఎవర యపfటదకత పలసటులటు బయటపట�లదటు. అతనన ప�మయం బయటపట�కపత అద

దనకరన‌, సటుకశ ‌ మధయ ఆరటvక లవదవగ మగగలపతటుంద. లంచచల కసటులల పుచటు4కవడననక ప�యతర[ంచనవడ పపరటు చపfకటుండ కసల పడతరటు? ఎవరన

ఎవరటకన లంచం యదమనటుకవచటు4, ననటు ఆ సంగతర చూసటుకటుంటనంటూ వరవరటు నమమంచ డబటు� పుచటు4కవచటు4, అంతమత>ం చచత నరం జరటగగనటటుల కతదటు కద! ఎవర

ఒకరటు లంచం తసటుకటున[టసల , కనసం ప�యతర[ంచనటసల ఆధరం దరకతల. ఇపfటదకత దలల పలసటులటు కమషన ‌ అధకతరటులనటు రంగంపక తసటుకటురలదటు. దనకరన‌నటు, అతనన అనటుచరటుడటు నటు జలటుక పంపరరటు. దనకరన ‌ మధయవరట{గ ఎంచటుకటున[ వయక{ అంటూ పలసటులటు చపు9 న[ సటుకశ‌ గతచరటత>ంత నరచరటత>. అద పలసటులకటు మత>మ కతదటు, మబడయకటు కూడ తలటుసటు.

తన పరర� భవషయతటుT నటు ననరణయంచచ పద¯ వయవహరనన[ ననరవహంచడననక దనకరన‌నటు సటుకశ‌నటు ఎంచటుకటున[డంట అతనన కంట బటుదధహనటుడటు మరకకడటు వుండడటు. ఇటటువంటవ

ఏ రజకయనయకటుల దవరన, ఉన[తధకతరటుల దవరన చకకబటటు� కటుందమనన చూసT రటు తపf అందరట నళలల నననన కలడనన మధయవరట{గ పటటు� కరటు. సటుకశ‌టనజ

నటుంచ మసలటు మదలటుపట� డటు. తనటు ఫలన నయకటుడ బంధటువునంటూ చపుfకటునన జనలనటు మసం చచయడం అతననక వన[త పట�న వదయ. '' మదర సటు కఫ'' నటమణ,

54

పర�యటురలటు లన మరటయ పరల‌త కలస అనక మసలటు చచశడటు. 2013 ల ఆమ పటటు� బడ యతనన ఆచూక చపపfసంద. అతనన[ పటటు� కటునన జలటుక పంపపనటక అతననప 50

కసటులటున[య. అరస�యయక మళలల బయలటుప బయటకటు వచచ4సూT ంటడటు. ఈసరట పలసటులటు అతనన[ అరసటు� చచసనటక ఒక ఫవస‌స� ర ‌హటలల పద రజులటుగ

ననవసమటుంటటున[డటు. పలసటులటు చపపfదమటంట - సటుకశ‌తనకటు తలసటున[ ఎనన[కల కమషన‌అధకతరటక రూ.

50 కటల లంచం యవవల� వుంటటుందనన, ఎడవనటు�గ రూ.10 కటటుల యవవలనన దనకరన‌కటు చపరfడటు. దనకరన‌కచలనన ఒక ఆపరటర‌దవర చచందన చకస‌లనన ష

ఫజర‌అన ఒక హవల ఆపరటర‌కటు, అతనన దవర సటుకశ‌కటు ఆ డబటు� చలలంచచడటు. ఈ వషయం ఒక యన‌ఫరరమర‌దవర పలసటులకటు తలసంద. వచ4 సటుకశ‌నటు పటటు� కటునన అరసటు�

చచస, అతనన దగ~ర దరటకన రూ.1.30 కటలనటు సవధనం చచసటుకటున[రటు. పలసటులకటు అతనన వద¯ నటుంచ పదగ సమచచరం లభంచలదటు. దనకరన‌వద¯ అసస�ంటటుగ వున[

జనరననటు సకషగ చచసటుకటునన అతననచ4న స�టటుమంటల ఆధరంగ యతరటులనటు అరసటు� చచదమనన చూసటుT న[రట. సటుకశ‌కటు, దనకరన‌కటు మధయ ఫనటు సంభషణలటు జరటగయనన చపుతటున[ పలసటులటు ఆ మరకటు ఆధరలనటు కరటు� క సమరటfంచలకపవడంత ఏపర�ల‌ ననలఖరటుల కరటు� పలసటులకటు అకషంతలటు వసంద. పలసటులటు దనకరన‌కటు చందన ఐదటు

ఖయతలనటు పరటశలసటుT న[రటు. అతనన ఆడటరటునటు పరలపరసటుT న[రటు. ఈ లంచం కసటు ననలవకపత కనసం మన లండరటంగ ‌( నలలధననన[ తలలగ మర4 పనన) కసన ననలటుసటుT ందనన పలసటుల ఆశ. ఎనన[కల కమషన‌ల గటురటు{ ఎవరటక యవవల

ననరణయంచగలగగన సv య అధకతరట లంచం పుచటు4కవడననక అంగకరటంచచడనన చూపరత తపf పలసటులకటు వదనకటు బలం చకకదటు. మరట దలల పలసటులటు యల ఎందటుకటు

వయవహరటసటుT న[ర తలయటం లదటు. అలగర తమళనడటు పలసటులటు కూడ! నలగగరట జలల ల జయలలతకటు, శశకళ చందన

కడనడటు గస�‌హస‌ల ఏపర�ల‌24 తలలవరటుఝమటున దంగతనం జరటగగంద. దంగతనననక వచ4నవరటు నపరల సకూయరటట గరటుV నటు చంపపశరటు. తకకన 10 మంద సకూయరటట

గరటుV లల యంక అతనన[ గయపరటచచరటు. పలసటుల కథనం ప�కతరం - 10, 11 మంద సభటుయలటున[ దంగల మటుఠ రండటు, మూడటు వహనలల వచ4ంద. వళుల కనన[ వచలటు,

ఒక కరస�ల‌ష పస‌మత>ం దంగగలంచచరటు. కనన[ సూటటుకసటులటు తరటచ వున[య. అవ ఖయళలగ వున[య. గసటు� హస ‌ నటుంచ వళలపయయటపుfడటు కటగగరట పట�ణంల వున[ ససటవ కమరలల పడన వహనల ఫటసల ఆధరంగ శశకళకటు 2008 నటుంచ ఐదళుల

డరవర‌గ పననచచసన కనకరజ ‌ అన అతన దడల పరలగ~ న[టటుల తలంద. అతనటు మటుఖయమంతర> పళననసవమ వూరటవడ. అతననక దూరపు బంధటువు కూడ, అయత రండటు కటుటటుంబయలకటు అస�లటు పడదటు. శశకళ వద పననచచస రజులల ఆమ వద తన పలటుకటుబడ

ఉపయగగంచ, తన సదరటుడటు ధనపరల‌నటు పళననసవమ సv నంల తవడననక ప�యతర[ంచచడటు. దంత పళననసవమ గడవ చచస ధనపరల‌నటు పరర� నటుంచ బహషకరటంప చచశడటు. శశకళ వద¯ పననమనశక కనకరజ‌కయంబతూT రటుల ఒక బకరల పననచచసూT

తనత పరటటు పననచచస క వ సయన‌అలయస‌శయమ‌అన అతననత కలస దపరడక పరల నటు చచశడటు. సయన‌కటు తలసటున[ కందరటు కరళలయటులటు గయంగ‌ల చచరరటు. మతTమంత

55

కలస య ఘతటుకతననక పరలfడV రటు. తరవత మయమయయరటు. దడల పరలగ~ న[ ఆరటుగటురట[ అదటుపులక తసటుకవడం జరటగగంద. ప�ధన ననందతటుడన కనకరజ‌ఏపర�ల ‌28 రతర> సలంల అతూT రటు హవ మబద తన

సదరట యంటక మటర‌సకల‌ప వళుతూండగ ఒక కతరటు వచ4 గటుదస, చచ4పయడటు. 6 గంటల తరవత సహననందతటుడటు సయన ‌ కరళలనన పరలకతకడ‌ల భరయ, ఐదళల

కూతటురటుత సహ కతరటుల వళుతూ ఆగగ వున[ టరకస‌నటు గటుదశడటు. భరయ, కూతటురటు వంటన చననపగ అతననక తవరమన గయలటు తగగల కయంబతూT రటు ఆసటుపతర>ల చచర4రటు. ఆపరషన‌చచయడననక మటుందటు మజస�రటటు అతనన స�టటుమంటటు రటకతరటుV చచశడటు. అతనన

కతరటు రటజస�రషన‌ననంబరటు కూడ బగస�. అతనటు ఆతమహతయ చచసటుకవలన ఉదశంతన ఆగగ వున[ టరకస‌నటు గటుదడనన పలసటుల సందహం. ఈ రండటు సంఘటనల తరవత

పలసటుల కథననన[ అందరూ శంకంచసగరటు. కనకరజ‌భరయ '' దపరడ రజు రతర> న భర { చన[య‌ల మ యంటసల న వున[డటు. ఏపర�ల ‌27 న మత>మ వళ ల వూరటక

బయలటుదరడటు. పలసటులకటు ఆయన మబద అనటుమనం వుంట ఆ రండటు రజులల మ యంటక వచ4 వచచరణ చచస వుండల�ంద. కతన వళుల రన లదటు.'' అంటసంద. ఇంక తమష అంశమమటంట - 10 మంద వచ4 దపరడ చచసన సమనటులటు పటటు� కటున[ం

అంటూ పలసటులటు చూపరంచన వచలటు డయల‌మబద జయలలత బమమ మటుదరంచ వున[ చవకరకం వచలటు. పరర� ఫంకషనలల పంచపట� వచలవ. ఏ ఎడఎంక కతరయకర{ యంటసల నన వుంటయ తపf అతయంత ధననకటురలన జయలలత యంటసల వుండదగ~వ కతవు.

ఇదంత గందరగళంగ వుంద. కందరట అనటుమనం ఏమటంట - ఆ గస�‌హస‌ల జయలలతకటు, శశకళకటు సంబంధంచన కనన[ డకటుయమంటటుల వున[య. బహుశ

జయలలత వలటుల కూడ అకకడ వుంద. సటుప �ం కరటు� అదశల మరకటు గస�‌హస‌కరటు� సవధనంల వుంద. దనకరన‌నటు అరసటు� చచశక దలల పలసటులటు ఆ గస�‌హస‌ప దడ చచస

ఆ పత> లటు సవధనం చచసటుకటుంట శశకళ, దనకరన‌మరటంత యబ�ందటులల పడతరటు. కరటు� సవధనంల వుంద కతబట� బయహటంగ వళల తసటుకటునన వచచ4 వసటులటుబయటటు లదటు. అందటువలన ఆమ బంధటువులటు ఆ యంట ఆనటుపరనటులటు బయగ తలసటున[వరటనన అకకడకటు

పంపరంచ సూటటుకసటులల వున[ పత> లనటు తపరfంచటుకటునన దననక దపరడ రంగటు పులమరటు. శశకళ డరవర‌గ కనకరజ‌కటు ఆ యంటసల ఎకకడ ఏ వసటుT వుంద బయగ తలటుసటు.

అందటువలన అతనన[ పంపర వుండవచటు4. ఆ గస�‌హస‌ల వున[ 1400 కమరలటు యపుfడటు పననచచయకపవడం వంతగ వుంద. కనకరజ‌, సయన‌యక�డంటల తరవత పలసటులటు ఆధరలటు దరకలదంటూ కసటు మూసవస ఛనటు� లకపలదటు.

800 ఎకరలకటు పగ వసTరణమటున[ ట ఎస�టటులనన కడనడ‌గస�‌హస‌కటు చరటత> వుంద. దనన సంతదరటు పటరటు గర�స‌జన�‌అన ఇంగలషటు వయక{. దనన[ మన‌టన‌చచయల రూ. 3.5 కటల అపుf పడV డటు. 1991 నటుంచ 1996 వరకటు మటుఖయమంతర>గ వున[ జయలలతకటు

శశకళ దనన గటురటంచ చపరfంద. జయలలతకటు సనన[హతటుడన లకకర ‌ బరన‌, మడకల‌ కతలజ అధపతర రమసవమ ఉడయర‌కడలటు రధ వంకటచలం ఆ ఎస�టటునటు జన�‌ నటుండ రూ. 7.5 కటలకటు కనన, జయలలత, శశకళ, ఇళవరస భగసవమటులటుగ వున[

కంపనక 1992 ల అద ధరకటు అమమంద. దననక గనటు రధ తండô కృషణమూరట{నన జయలలత అడవకట‌జనరల‌గ ననయమంచంద. ఎస�టటు తన చచతరక వచచ4క జయలలత

దననల ఒక పద ¯ శరవతసధనన[ ననరటమంచంద. అకకడ సకల సకరయలటు అమరట4ంద.

56

ఎందటుకంట ఏడదల మూణ[ళలపరటటు ప�భటుతవనన[ అకకడ నటుంచచ ననరవహంచచదమ. ప�తరపకషంల వుండగ ఆరస ననలలటు వుండద. 150 మంద పననవరటున[రటు. జయలలత

ఆసTపరసటుT లకటు, రజకయలకటు సంబంధంచన అనక మటుఖయమన పత> లటు అకకడ వుండడంల ఆశ4రయం లదటు.

అంత పద యంటసల ఏవ వుండల, ఏమ మగగలయ తలటు4కకటుండన వచలటు, ఒక ష పస‌మత>మ పయయనన పలసటులటు చపfడమమట? కరమ‌బయý ంచ‌- సఐడ వచచరణ

జరపరలన[ డమండ‌వచ4నపుడటు రష�ర పలసటు చఫ‌రజందరన‌దనన[ తరరసకరటంచచరటు. సబఐకటు అపfగగంచన మత> న మస�ర వడపతటుందన[ గయరంట ఏమబ లదటు. 2016 అసంబల ఎనన[కలకటు మటుందటు మూడటు కంటయనర‌ట రకటుకలటు రూ.570 కటటుల తరలసూT

పటటు� బడV య. మదర సటు హకరటు� కసటు సబఐకటు అపfగగంచంద. పద ననలల తరవత ఎఫ‌ఐఆర‌దఖలటు చచయడం మనహ ఆ కసటు మటుందటుకటు సగలదటు. కందర పలసటులటు కతన,

తమళనడటు పలసటులటు కతన అసమరటుv లనన ఎవరూ అనలరటు. పరలకటులటు తమ రజకయ అవసరల కసం వరటనన వననయగగంచటుకటుంటూన[ంతకతలం వరట పననతరటు యలగర

అఘరటసటుT ంద. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

నూయస‌, వూయస‌130 మ 07, 08 ఎమబ�యస‌: మరఠ నయకటుల వరంగం

హమమలననక, రతటు ఆతమహతయలకటు సంబంధం ఏమన వుంటటుంద? ఆవడ నటయకళలకతరటణ, నటమణ, బజపర తరఫున పరరలమంటటు సభటుయరలటు. నకల వతTనలటు,

ఎరటువుల కరత, మరకటంగ ‌ సకరయల లమ, గగటటు� బయట ధర లకపవడం, ప�కృతర వపరతయం యతయద అనక కతరణలత రతటులటు ఆతమహతయలటు చచసటుకటుంటరటు. మరట రండంటక లంకకకడ దరటుకటుతటుంద? కతన లంకటు దరకబటుచటు4కటున[రటు మహరష�ర

ఇండపండంటటు ఎమమలయ ఓంప�కతశ ‌ బచూ4 కతడూ. '' మదయపరనం వలన రతటులటు ఆతమహతయ చచసటుకటుంటటున[రనన అంటటున[రటు. అల అయత హమమలనన రజూ

తగటుతరటు. ఆవడమన ఆతమహతయ చచసటుకటుంద?'' అనన వదంచచడటు. హమమలనన మదయం సవసT ర లద జనలకటు తలయదటు. ఆవడ తన నృతయకతరయకరమలకటు కతన, సననమ షూటంగటులకటు కతన, ఎనన[కల ప�చచరసభలకటు కతన తగగ వచ4న సంఘటనలటు

బయటకటు రలదటు. మరట ఆవడ పపరటు యతననందటుకటు వడటుకటున[టటుల ? ఆవడ పపర కతదటు మర బజపర ఎంప, కందరమంతర> గడకర పపరటు కూడ వడడటు. '' ఇంటసల పళలళలకటు ఎకటుకవగ ఖరటు4 పట�స, అపుfలపరల పయ రతటులటు ఆతమహతయ చచసటుకటుంటటున[రనన కూడ

చపు9 న[రటు. ననతరన‌గడకర తన కడటుకటు పళలక రూ.4 కటటుల ఖరటు4పట� డటు. ఆయనమన ఆతమహతయ చచసటుకటున[డ?'' అనన కూడ తరటకంచచడటు. నటల రదటు¯ చచసన వంటన గడకర

భర ఖరటు4త కడటుకటు పళల చచశడటు. చచతరల అనన[ రకతల డబటు�, పలటుకటుబడ వున[య కతబట� చచయగలగడటు. అతననక, ఆతమహతయ చచసటుకటున రతటుక పలక ఏమట? ఇవమబ కతడూక పట�వు. అతనన తరహయయ అంత.

ఎలగన ప�జల దృష� ఆకరటషంచడమ అతనన లకషçం. 1999 ల అతనటు అమరవతర జలల లనన తన అచలపూర‌అసంబల ననయజకవర~ం నటుంచ పట చచస వసటుధ దశ‌మటుఖ‌

అన కతంగ�సటు అభయరటvనన చచతరల 1300 ఓటల తడత ఓడపయడటు. ' రతటు సమసయల పటల

57

నననంత ఎలటుగతరT మతటుT కటుంటటున[ ప�భటుతవం సfందంచడం లదటు. ఎర మంగగన కండచలటువల సTబంగ పడ వుంటసంద. దనన[ మలగకలfలంట అలట కండచలటువ ఎల

వుంటటుంద చూపరంచచల' అంటూ ఓ కండచలటువనటు పటటు� కటునన వచ4 తనప ననగగ~న వసటుధ యంటసల వదలపట� డటు! పరమటుల[ ఆయటుధలటుగ వడటుకవడంల అతనటు ఆరటతరడటు. ఆ

పర� ంతంల పరమటులటు ఎకటుకవగ మసలటుతయ. కరంటటు కతలూ ఎకటుకవ. చకటసల పరమటులటు బయగ మసలటుతూ జనలనటు కరటుసూT ంటయ. అయత అకకడటున[ పర� థమక

ఆరగయకందర లల పరమటువషననక వరటుగటుడటు మందటులటు ఎకటుకవగ పటటు� కటునవరటు కతరటు. దంత అనక మంద ప�జలటు పరమటుకతటలకటు బలయయయవరటు. ఈ సమసయనటు ఎతరT

చూపరంచడననక కతడూ బటుట�డటు బటుట�డటు పరమటులనటు ఆరగయకందర లల నూ, కరంటటు ఆఫసటులల నూ వడచపట� డటు! పంటలకటు మదతటు ధర పంచచలనన ఆందళన చచసూT 50

మంద అనటుచరటులత సహ చందూర ‌ బజరటు వయవసయ మరకట ‌ కమట ఆఫసటు పర� ంగణంల గతటులటు తస పకలదకత కపfటటు� కటున[డటు. రతటు ఆతమహతయల గటురటంచ

అసంబలల చర4 జరగలనన డమండటు చచసూT 2009 ల తన అనటుచరటులత సహ నగపూరటుల ఓ పద వటర‌టయంకటు ఎకక అకకడ 24 గంటలపరటటు కతపురం పట� డటు.

2016 మరట4ల తనటు చపరfనద వనటం లదంటూ ఒక సకరటరటయట‌ఉదయగగ చంపప కట� డటు. అకకడ ఉదయగటులందరూ సమమకటు దగరటు.

ఇలట పదమననషనన 2004 నటుంచ అతనన ననయజకవర~పు ప�జలటు గలపరసూT వసటుT న[రటు. ఎందటుకంట అతనటు పబలసట కసం కతనయండ, మర దనన కసం కతనయండ,

కనన[ మంచపనటులటు కూడ చచసూT ంటడటు. నయన అన ఒక ప� ఫసర‌నటు పళల చచసటుకటున[పుడటు వళుల దండలటు మరటు4కలదటు. జతయ పతకతనన[

యచ4పుచటు4కటున[రటు. పళల సందరòంగ వందటు యచచ4బదటులటు వకలంగటులక 100 మూడటు చకతర ల వహనలటు పంచపట� డటు. ప�హర ‌యటువశక{ సంఘటన అన సంసv ననలకలf యపfటవరకటు 30 వలమంద వకలంగటులకటు ఆదటుకటున[డటు. ఏట 500 ససల

రకత{ నన[ తన అనటుచరటుల చచత దనం యపరfసT డటు. తన పర� ంతంల రజుక 16 గంటల కరంటటు కత వున[ రజులల అరధరతర> కతగడలత ప�దరశన ననరవహంచ అనకమంద దననల

పరలగ~ నటల చచశడటు. ఇల ప�జలల పపరటు తచటు4కటుంటూ వళుల తమ ప�తపరనన[ ఉదయగటుల మబద చూపుతటుంటరటు. దననక తజ ఉదహరణ ఎయర‌ఇండయఘటనత పపపరల కకకన

రవందర గయకతవడ‌. అతననక తనటు ఎకకబతటున[ వమనంల బజననస‌కతల సటు సటటు లదనన తలటుసటు. అయన ఎకతకడటు. దలల చచరక తననటు ఎకతనమబ కతల సటుల కూర4బట� రంటూ

వమనం దగనటు పమమన[డటు. బతరమలడననక వచ4న ఎయర ‌ ఇండయ ఉదయగగనన చపుfతస 25 సరటుల కట� డటు. అల కట� ననన గరవంగ చపుfకటున[డటు కూడ. అదమంట

' బజననస‌కతల సటు లదనన తలస కూడ వమన కంపనవళుల న బరటVంగ‌పరస‌ప బజననస‌కతల స‌ అనన ఎందటుకటు వశరటు?' అనన లజకస‌లగడటు.

అలట సందరòలల మనలట వళలనటు కరటు� క వళల వమన కంపనప కసటు వస నష�పరటహరం తచటు4కమంటరటు. కతన య దరగరటు ఉదయగగనన పటటు� కటునన చతకకట� డటు.

ఉదయగటులటు ఆగ�హంచడంత అతనన[ ఏ వమనంలనూ ఎకకననవవదంటూ కందర వమనయన శఖ ఆదశలటు యచ4ంద. తన సభటుయడ ప�వర{నకటు శవసన సగటు~ పడలదటు

సరటకద ఆ వయవహరంప పరరలమంటటుల గడవ చచసంద. శవసన మంతర>, తన కతబననట‌ సహచరటుడన అశకగజపతర రజుప చయయ ఎతT రటు. కందరం తమష చూసంద. చవరకటు

58

ఎల సదటు¯ మణగగందంట - ''2017 మరట4 23 న ఎయర‌ఇండయ ఫnయట‌ల జరటగగన దటురదృష� సంఘటనకటు వచచరటసటుT న[నటు.'' అనన గయకతవడ‌లఖ రశడంత. సబ�ంద

పట ల తన అనటుచత ప�వర{నకటు కషమపణ చపfన లదటు. అయన కంద ర ప�భటుతవం వయవహరనన[ అంతటత వదలసంద. వమన సబ�ందక య వవరణ తృపరT

కలగగంచకపయన తమ మంతర> సహకరటంచకపవడంత ఏమబ చచయలక వూరటుకటున[రటు. గయకతవడ ‌మళలల యంకసరట యలట పననక తగబడన ఆశ4రయం లదటు. శవసనక

చందన ఎంప రజన‌వచచర దలలల మహరష�ర సదన‌ v‌లనన కతంటన‌ల తరంటూండగ అతననక చపరత రటుచ నచ4లదటు. మరకకరత తరనడం మనసT రటు, కతంటన‌మనజర‌కటు ఫరయదటు చచసT రటు. ఏ బదంక కనబడత పరరలమంటటుల ఆ అంశనన[ లవననతటుT తరటు.

అయత యతనటు మత>ం అపfటకపుfడటు అన[ం పట� సబ�ందనన పరలచ '' నటువవ చూడటు, ఎంత దరటదరంగ వుంద' అంటూ చపరతనన అతనన నటసల కటుకతకడటు. అతనటు మటుసలమటు.

' రంజన‌సందరòంగ ననటు ఉపవసం చచసటుT న[నటు మరర ' అన[ వననపరంచటుకలదటు. ఇటటువంటవళలనటు ప�జలటు ఎనన[కలల ఓడంచకపవటం వంతగ తచచ వసTవం.

1970 లల జంబూవంత‌రవస‌ధత అన శసనసభటుయడటు సfకరటు మబదకటు పపపర‌వయట‌ వసరసT అతనన[ సభ నటుంచ బహషకరటంచచరటు. ఉపయనన[క జరటగగంద. అతనటు ననలబడV డటు. గతంల కంట ఎకటుకవ మరట�న‌త ననగ~ డటు. ననఫరడ‌ననయజకవర~ం నటుంచ శవసన దవర

రండటుసరటుల ఎనన[కన అననల‌కదమ‌2013 ఆగసటు� ల ఒక స[హతటుడ కతరటుల మటుంబయ- ఆగ� నషనల‌హవప వళుతటున[డటు. మహళల సబ�ంద ననరవహంచచ పరంపల‌గవస‌టసల‌ పరల జ వద ఆపర టసల‌కట�మన[రటు. ' ననటు ఎమమలయనన' అన[డతనటు. కతరటు మబద అలట స�కకర‌ఏద లదటు కద, కట� ల�ంద అనన సబ�ంద అన[రటు. ననటు ఎమమలయననన చపు9 న[

కద అన[డటు అననల‌ కదమ‌. అయత ఐడంటట కతరటుV చూపరంచండ అంద సబ�ందల ఒకతమ. అపుfడతనటు కతరటులంచ దగగ, ' ఆట� మటల డవంట పదమందల గటుడVలపరfంచ తంత' అనన బదరటంచచడటు. అకకడటున[ ససటవలల అంత రటకతరVయంద. టవ ఛననల�‌

దవర బయటకటు వచ4ంద. కసటు పట� రటు. ఇతనటు లగంగగపయడటు కతన వంటన బయల‌ప బయటకటు వచచ4శడటు. ఇతననక బంధటువ కతద తలయదటు కతన రమ‌ కదమ‌అనన మర

ఎమమలయ వున[డటు. అతనటు మహరష�ర నవననరమణ‌సన పరర� సభటుయడటు. వరమరఠ వద. 2009 అసంబల ఎనన[కలటు జరటగక శసనసభటుయలటు ప�మణసవకతరం చచస వళ సమజ‌వద

పరర� ఎమమలయ ఆబూ అసమ ‌అజమ హందల ప�మణసవకతరం చచసూT ంట యతనటు వళల అతనన[ లంపకతయ కట� డటు. '' హందల ఎందటుకటు చచశవస‌? మరఠల చచయవచటు4గ''

అంటూ. దననప చచల గడవ జరటగగంద. అతనన పరర� సభటుయలటు నలటుగటురటు అతననక సమరvనగ అలలరట చచయడంతమతTం ఐదటుగటుర[ ఏడద పరటటు ససfండ‌చచశరటు.

ఎవరటనన తన[ అవకతశం వసT అతనటు వదటులటుకడటు. 2013 మరట4ల కషతరజ‌ఠకూర‌ అన యండపండంట‌ఎమమలయ కతరటుల బయందర - ఓరటల రడటుV ప వగంగ వళుతూంట ప�వణ‌

సూరయవంశ అన పలసటు అధకతరట అతనన[ ఆపర మందలంచచడటు. కషతరజ‌మండపడడంత బయటటు తన హకటుకలకటు వఘతం కలగగందంటూ అసంబలల ఆ అంశనన[ లవననతT డటు. దననప చర4 జరటుగటుతూండగ ప�వణ‌వజటర�‌గయలరల కూరటు4నన వుండడం అతననక

కనబడంద. అంత, రమ ‌ కదమ‌కటు, శవసనకటు చందన రజన ‌ సలవక, మర యండపండంట‌ఎమమలయ ప�దప‌జసవల‌కటు సగ చచశడటు. వళుల వజటర�‌గయలరక వళల

ప�వణ‌నటు చతకకట�శరటు. దనన వడయ ఇంటర‌ననట ‌దవర అందరటక వళలపయంద.

59

సfకరటు వచచరణకటు ఆదశంచచడటు. ఇలట ఘనచరటత> కలగగన రమ‌కదమ‌నటు బజపర తన పరర�లక ఆహవననంచఘట‌కపర‌సటటు యచ4ంద. అతనటు ననగ~ డటు కూడ. గగరశ‌మహజన‌

అన మహరష�ర జలవనరటుల శఖ మంతర>నన ఒక మూక- బధర పరఠశల యజమనయం మటుఖయ అతరథగ పరలసT తటుపరక నడటుమటుల పటటు� కటునన వళలల డతనటు. సభల

వున[వరందరటక అద కనబడంద. ఇదమన పదధతరగ వుంద? అనన అడగగత మటుఖయమంతర> దవందర ఫడ[వస‌'' అతననక తటుపరక లసనటు� వుంద. లసనటు� కలగగన ఆయటుధనన[ యంటసల

పటటు� కటునన పూజంచరటు.'' అనన సమధన మచచ4డటు. మటుఖయమంతటు> లటు యల వనకసటుకటునన వసూT ంట ప�జప�తరననథటులటు చలరగగపర? - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

నూయస‌, వూయస‌131 మ 09, 10 ఎమబ�యస‌: హందటువుననన చచటటుకటుంటటున[ మమత

బంగల‌ల బజపర ఉతv నం మమతకటు బంగ పుట�సT ంద. 2014 పరరలమంటటు ఎనన[కలల 17% ఓటటుల తచటు4కటున[ బజపర 2016 అసంబల ఎనన[కలల వనకబడ 10%

తచటు4కటుంద. కతన ఏపర�ల ‌2 వ వరంల తూరటుf మదనపూర‌జలల లనన దకషణ కతంథ ననయజకవర~ంల జరటగగన అసంబల ఉపయనన[క ఫలతలటు ఆమనటు కలవర పట� య.

2016 ల అకకడ నటుంచ 93 వల ప చలటుకటు ఓటలత (53.7%) తృణమూల‌అభయరటv దవయందటు అధకతరట ననగ~ డటు. దరటమల అతనటు తమూల కస ‌పరరలమంటటు సv నననక జరటగగన

ఉపయనన[కల ననగగ~, అసంబల సటటుక రజనమ చచయడంత అకకడ ఉపయనన[క అవసరపడంద. ఏపర�ల ‌ రండ వరంల జరటగగన య ఈ ఎనన[కల మళలల తృణమూల‌

అభయరటv చందరమ భట� చచరయ 95 వల ఓటలత, అంట 55.9% ఓటల శతంత గలచచరటు. మరట చంత ఎందటుకంట - బంగల‌ల తృణమూల‌, లఫట‌, కతంగ�సటు, ప�ధనంగ వుండవ.

బజపరక పదగ చటటు వుండద కతదటు. మటుకకణపు పటలల తృణమూల ‌ సటులభంగ గలచచద. ఇపుfడటు లఫట‌, కతంగ�స‌పూరట{గ దబ� తరనన పయ, ఆ ఓటటుల కూడ బజపరక బదల అయపయ, బజపరత మటుఖయమటుఖ తలపడ పరటసvతర వచచ4సటుT ందనన మమతకటు భయంగ వుంద. ఈ దకషణ కతంథ ననయజకవర~మ తసటుకటుంట 2016 ల లఫట‌, కతంగ�సటులటు కలపర

ననలబట�న ఉతTమ‌ప�ధన‌అన సపరఐ అభయరటvక 34.2% ఓటటుల , అనగ దదపు 60 వల ఓటటుల వచచ4య. తజ ఉపయనన[కల మళలల ననలబడత అతననక డపరజటటు� కూడ

దకకలదటు. 17,423 ఓటటుల (10.21%) మత>ం వచచ4య. లఫట‌త పతటుT లకటుండ పట చచసన కతంగ�సటుకటు 2270 (1.33%) ఓటటుల వచచ4య. ఇద సమయంల బజపర

వపరతంగ లభపడంద. 2016 ల దనన అభయరటv కమలశ‌మశర కటు 15 వల ఓటటుల అంట 8.8% వచచ4య. తజ ఉపయనన[కల బజపర అభయరటv సరంద ర మహన ‌జనకటు

దదపు 53 వల ఓటటుల 31% ఓటల శతం వచ4 దవతయ సv నంల ననలచచడటు. అంట లఫట‌ ఓటరటుల బజపరక మరటపయరన[మట. అల వసన తృణమూల‌నటు ఓడంచచ సv య బజపరక రలదటు. ఈ ఉపయనన[కలయ ఇదరట మధయ ఓటల శతంల దదపు 25% తడ

వుంద. దనన[ అధగమంచడం సటులభమమబ కతదటు. అయన తృణమూల‌కటు దగటులందటుకటు? ఈ ననయజకవర~ంల 2016-2017 మధయ లఫట ‌24% ఓటటుల పగటటు� కటుంద, బజపర

22% ఓటటుల గలటుచటుకటుంద. అంట యంచటుమంచటుగ లఫట ‌ సv నంలక బజపర, బజపర సv నంలక లఫట ‌వచచ4యన[మట. ఈ పరటణమం లఫట‌కటు యబ�ందకరంగ వుండడంత

60

బయటటు, తృణమూల‌కటు కూడ యబ�ందగ మరటంద. ఎందటుకంట లఫట‌త ఎల పరడ గలవల మమతకటు బయగ తలటుసటు. కతన బజపరద వర రకమన దడ. అపరటమతమన

ననధటులటు, దశంల కతTగ రూపు దదటు¯ కటుంటటున[ హందూతవవదం, మద-అమత‌ల దూకటుడటు దననక కలసవచచ4 అంశలటు. ఉతTర ప�దశ‌అసంబల ఎనన[కలల 19% మంద

మటుసలమటులటున[ ఒకక మటుసలమటుకటు టకకటటు� యవవకటుండ హందటువుల ఓటలనటు ఏకకృతం చచస బజపర గలవగలగగంద. బంగల‌ల 27% మంద మటుసలమటు ఓటరటుల న[రటు. వరటనన లఫట‌,

తృణమూల‌రండూ చచరదశయ. ననజననక దశవభజన తరవత బంగల‌ల మతకలహలటు పదగ జరగలదటు. కటులసfృహ కూడ బంగల సమజంల తకటుకవ. ఇటటువంట చట బజపర హందూతవ సfృహ తచ4పట� మతTం హందూ ఓటలత ఎనన[కలటు గలటుదమనన బజపర

ప�యతర[సT ంద. బజపరక ప�సటుT తం వున[ద యదరటు ఎంపలటు, మటుగటు~ రటు ఎమమలయలటు మత>మ. అయన

బంగల‌ఎలగన గలవలనన గట�గ సంకలfంచంద. గత ఆరళలల 50 వలమంద ఆరస�స‌ సవయంసవకటులటు బంగల‌గ� మబణ పర� ంతలలక చచటు4కటునన పయరట. ఇటవల అనక

పట�ణలల రమనవమ, హనటుమన ‌ జయంతర భరగ ననరవహంచచరటు. మమూలటుగ దటుర~ పూజ, కతళలపూజ మత>మ పద యతటుT న ననరవహంచచ బంగల‌కటు యద కతT సంగతర.

కతన బజపర, ఆరస�స‌దనన అనటుబంధ సంసvలటు ఆ రయలలనటు వజయవంతం చచశయ. లఫట ‌పరర�ల రయలల కంట య రయలలకటు ఎకటుకవ జనం రవడం బజపరయయతర పరర�లకటు

గటుబటులటు పుట�ంచంద. ఆ వూరగగంపులల కతటుT లటు, ధనటుర�ణలటు ప�దరటశంచచరటు కతబట� ఆయటుధచట�ం కంద బజపర నయకటులప నన‌బయలబటుల ‌ కసటులటు పట�మనన మమత

బనర� పలసటులనటు ఆదశంచంద. చచతనత కసటులటు పటటు� కండ, అరసటు� చచయండ అంటూ బజపర నయకటులటు ధకకరటంచడంత తననటు హందూ వయతరరకగ చత>కరటసT రమనన[

భయంత వనకక తగగ~ంద. రమనవమ, హనటుమన‌జయంతర ఉత�వలటు ననరవహంచమనన తన పరర� నయకటులకటు కూడ చపరfంద. కలకతT ల కట‌ఔటటుల వలశయ. రమటుడటు,

హనటుమంతటుడటుత బయటటు మమత బనర� ఫటసలటు కూడ వస '' రమ‌కత నమ‌బద‌నమ‌ న కర'' అన నననదం చచర4రటు. 1970 లల హపfలటు మతటుT మందటు సవంచ 'హరరమ,

హరకృషణ' అనన పరడవరటు. ఆ పపరటుత సననమ తసన దవస ‌ ఆనంద ‌ తరప హపfల నటుదశంచ కశర‌కటుమర‌సవరంత ' రమ‌కత నమ‌బద‌నమ‌కర' అనన పరడడటు. దన[

మమత బజపర అనటుయయటులనటు ఉదశంచనటటుల గ పలకనటటుల అనటుకవల. హనటుమన‌ జయంతర నడటు మమత సషల‌మబడయల తన ఫరలవర�‌కటు శటుభకతంకషలటు తలపరంద.

చవరల జ బజరంగబల అనన చచరట4ంద కూడ. గతంల యవమబ లవు. మమత బనర�నన హందూ వయతరరకగ చత>కరటంచచ బజపర ప�యత[లకటు పూరట

జగన[థలయం పూజరటులటు కందరట నటుంచ సహకతరం అందంద. 2019 నటక బజపరక వయతరరకంగ కూటమ కట�డననక నవన‌పట[యకస‌నటు కలస మటల డడననక మమత బనర�

ఏపర�ల‌మూడవ వరంల మూడటు రజుల ఒడశ పరయటన పటటు� కటుంద. ఏపర�ల‌20 న ఒక పరవుగంట జరటగగన ఆ సమవశననక రండటు రజుల మటుందటు ఏపర�ల ‌18 సయంత>ం జగన[థటునన గటుడక వళతననన వలలడంచగన శర జగన[థ ‌సవయత‌సమమళనన సకరటర

ఐన సమనథ ‌ కటుంతరయ అన పూజరట ఆమ వసT 12 వల మంద పూజరటులటు అడటుV కటుంటరనన ప�కటంచచడటు. '' గమంస భకషణప ననషణధం వధంచకూడదనన ఆమ చచసన

ప�కటన చూశం. మటుసలమటు పండగ రజులల ఆమ మసదటులల నమజు చచసూT ండగ

61

గమననంచచం. ఆమ గమంసం తరన వుండవచ4నన మ అనటుమనం. హందూ సంప�దయననక వరటుదధమన పనటులటు చచసటుT న[ ఆమనటు గటుడలక రనయం.'' అనన

హచ4రటంచచడటు. అనకమంద పరర�ల నయకటులటు తమటు హందటువులన యతర మతల పర� రvన సvలలకటు వళుతూన వుంటరటు. పర� రvనలటు చచసటుT న[టటుల అభనయసT రటు. వరవవరటక

లనన య హచ4రటక తమ నయకటురలక యవవడంత తృణమూల ‌ కతరయకర{లటు తపుfపట� రటు. పూజరటులల కందరటు మత>ం మమతనటు ఆహవననంచచరటు. ఇదరట మధయ

ఘరషణలటు జరటుగటుతయన భయంత పలసటులటు సమనథ‌నటు, మర మటుగటు~ రటు పూజరటులనటు మటుందటుగన అరసటు� చచశరటు. అయన మమత గటుడక వచ4నపుడటు బజపర యటువవభగం - భరతయ జనత యటువ మర4 - ననరసన ప�దరశనలటు ననరవహంచంద.

అంతకటు మటుందటుగన మమత చపరfంద - '' ఏం తరనల ఏం తరనకూడద తలటు4కటున ఛయస‌ప�జల కటుంటటుంద అనన మత>మ చపరfనటు. బఫ‌తరనమనన ప�చచరం చచయలదటు.

బజపర ఊరటక దనన[ రజకయం చచసT ంద.'' అనన. ఆందళనకతరటులనటు పలసటులటు తరటమవశరటు. సవయన‌మహపరత> అన పూజరట వంట వుండ గటుడలక తసటుకటునన వళలగ

మమత అరగంట సపు గటుడలనన వుండ వళలల రటు. ఈ సందరòంగ ఎక బశవస‌అన వశర ంత ఐయయయస‌అధకతరట తరతరలటుగ పూరట

జగన[థలయ ననరవహకటులటు ఆడన రజకయ కరడలనటు ఒక వయసంల వవరటంచచరటు. మఘల‌ల కంట మటుందటు పరలంచన మటుసలమటు పరలకటులటు పూరటల యతర>కటుల పనటు[

వధంచచరటు. అక�ర ‌ దనన[ ఎతరTవశడటు, ష జహన ‌ అద పదధతర కనసగగంచచడటు. ఔరంగజబటు మళలల వధంచచడటు. ఆ తరవత హందూ పరలకటులన పషవలటు వచచ4రటు. వళలూల

ఆ పనటు[ వసూలటు చచశరటు. 1803 ల ఈస� ‌ఇండయ కంపన తరఫున వలలసల సనయం ఒడశప దండతరT కవలం 14 రజులల దనన[ జయంచంద. పూరటక నలటుగటు మళల దూరంల

సనయం వడద చచస వుండగ పూరట దవలయ అర4క బృందం సనయధకతరటనన కలస '' జగన[థటుడటు ఒక భకటు{ డప పూనన యకప ఆలయ ననరవహణ కంపన వర ననరవహంచచలనన ఆదశంచచడటు.'' అనన వన[వంచచరటు. కంపన వంటన ఆనందంగ అంగకరటంచంద. భకటు{ లనటు

వర~ లటుగ వడగట� తల రూ.2 నటుంచ రూ.10 వరకటు రటుసటుం వసూలటు చచసద. పూజరటులటు, ప�తయకష ఆలయ సబ�ంద మతTం 20 వల మంద జతలచచ4ద, సంప�దయ

పదధతరల ఆలయనన[ ననరవహంచచద. 1806-32 సం|| ల మధయ పూర ఆలయంప సగటటున ఏట రూ.1.12 లకషలటు

ఆరట�ంచంద. ఈ పదధతర లభదయకంగ వుందనటుకటునన పూజరటులత, ఆలయననరవహకటులత, సv ననక రజులత లభలటు పంచటుకటుంటూ వచ4ంద. తరరటుపతర, కతశపూర‌, సరకర, సంబల‌, గయ వంట పుణయకషత> లల పనటు[లటు వసూలటు చచస ఏట 75

వల పండటుల లభనన[ కళలచూసద. టకతర మహరజ ఏలటుబడల వున[ గయ వషటుణ పరద ఆలయంప వచ4న ఆదయంల 10% రజకటు పంపపద. ఇంగలషటువరటత యలట

వయపరరబంధం ఏరfడడం చచత పూజరటులటు వరటనన రకషంచచలనన చూసవరటు. 1857ల సపరయ తరరటుగటుబయటటు వచ4నపుడటు వషటుణ పరద ఆలయ పూజరట బృందం గయ జలల

మజస�రటటు వదకటు వళల '' తరరటుగటుబయటటుదరటుల నటుండ మమమల[, మబ జతరవరటనన, ప�భటుతవ ఆసటుT లనటు రకషంచడననక మం 3 వల మంద లఠధరటులనటు సమకూరటుసT ం.'' అనన ఆఫర‌

యచచ4రటు. ఇల రజకయలటు, ఆలయల బంధం ఎపfణటు[ంచ కనసగటుతంద. బýటష‌ గవర[రటు జనరల‌గ మంట‌బయటన‌వున[పుడటు, అతనటు పూరట జగన[థలయననక వళలT

62

పూజరటులటు అతనన[ ఘనంగ ఆహవననంచచరటు. అతననత బయటటు గవర[ర ‌ జనరల‌ ఎగగ�కూయటవస‌కనన�ల‌సభటుయడగ వున[ ఆంబడకర‌ కూడ వళత హరటజనటుడనన ఆయనన[

మత>ం లపలక రనయలదటు. మంట‌బయటన‌గమంసం తరంటడనన పూర పూజరటులకటు తలయద? తలటుసటు. కతన అతనటు అధకతరంల వున[డటు. అద చచలటు వళలక.

మంట‌బయటన‌నటు ఆహవననంచనవరట వరసటులటు యనడటు మమత బనర�క అభయంతరం తలపడమమట? అనన వయసకర{ ప�శ[ంచచరటు.

మమూలటు య ప�జలకటు య తరకలవ బటుర ర కకకవు కతబట� తనమబ తకటుకవ హందటువునటు కతననన ననరూపరంచటుకవడననక మమత చచల ప�యత[లటు చచసT ంద. తనటు

బంగల బయý హమణ కటుటటుంబయననక చందనదన[నన, బయలయంల సంసకృత శల కతలటు అభయసంచచననన చపుfకటుంటసంద. ఇటవల తన ఉపనయసలల ఉరూ¯ కవతలకటు బదటులటుగ

సంసకృత శల కతలటు ఉటంకసT ంద. తమ రజకయ సభలకటు గతంలల మటుసలమటు ఇమమ‌లనటు ఆహవననంచడం మనసంద. ప�భటుతవ కతరయకరమలకటు భరత‌సవశరమ‌సంఘ‌ సధటువులనటు పరలటుసT ంద. తజగ ఏపర�ల‌21 న సవల‌సరవసస‌డనటు ప�భటుతవం తరఫున

ననరవహసూT రమకృష ణ మషన ‌సధటువులనటు ఆహవననంచంద. '' హందూమతం పప�మనటు పంచమంటటుంద. రమకృష ణ పరమహంస, వవకతనందటుడటు వంట మహనయటులటు

ఆచరటంచన మతమద. ననటు అసలన హందటువునటు. బజపర హందూమతననక ఒక మచ4.'' అంద. ఓ పకక బజపరనన ననందసూT దనన[ లఫట ‌ ఫ�ంట‌కటు మటుడవసT ంద. ఇదరూ కలస

బంగల‌కటు వయతరరకంగ గూడటుపుఠణ చచసటుT న[రనన ఆరపరసT ంద. వమపకషలనటు బంగలల 'బయమ‌(వమ‌)' అంటరటు. ' దలల నటుంచ బయమ‌నటు వంటపటటు� కటునన రమ‌

వచచ4డటు' అనన య మధయ సల గన‌యచ4ంద. పక యల అంటటున[ బజపరత యటుదధ ననక వమపకషలటు తనత కలస రవలనన ఆశసT ంద. ఏపర�ల ‌21 న జరటగగన తమ పరర� సమవశంల కందరటు నయకటులత అంతరంగగకంగ మటల డటుతూ ''బజపర, ఆరస�స‌

ఎదటుగటుదల ఎంత ప�మదకరమ లఫట ‌నయకటులటు గటురట{సటుT న[టటుల లదటు. వరటల కందరటత మబకటు పరటచయలటు వున[య కద, మబ ననయజకవర~ లకటు వళల వరటనన కలస

నచ4చపfండ, మలటుకలపండ' అందట. ఎందటుకంట ఆమకటు తలటుసటు తృణమూల‌అంట పడనన ఓటరటుల చచలమంద వున[రటు. వళుల యన[ళలూల ప�తయమ[యంగ లఫట ‌పరర�ల

వపు చూశరటు. ఇపుfడటు బజపర వపు మళుల తరటు. అద వధంగ బజపర అంట పడనన ఓటరటుల లఫట‌నటు వదలపట� , తృణమూల‌వపప మగటు~ చూపుతరటు. కతన లఫట‌, కతంగ�సటులటు

పర� ధనయం కలfయ మటుఖయమటుఖ పట జరటగగత తృణమూల‌కటు మజరటట తగ~డం ఖయయం. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

మ 11, 12 ఎమబ�యస‌: ఆప‌ల సంకషభం

ఆప‌పరర� అధనయకతవం అనగ అరవంద‌కజవల‌ప అతనన ఆతమయటులల కందరటు ధవజమతT రటు. ప�సటుT తననక అరవంద ‌ డఫనటు�ల పడV డటు. ఇంట, బయట పరర�ప

వమరశలటు గటుపరfంచచవరటక అందవచ4నవ - యటవల అసంబల ఎనన[కలటు, మర మటుఖయంగ దలల మటుననసపల ‌ ఎనన[కలటు. ఒక దశల పంజబ‌ల ఆప ‌ అధకతరనన[

చచజకకంచటుకటుంటటుందనటుకటున[రటు కతన అద చచసన కనన[ పరపరటల వలన అంతరమంగ కతంగ�సటుకటు అధకతరం దకకంద. కతన ఆప‌అకకడ కతలూనటుకటున[ వసTవనన[, 25% ఓటలత

63

దవతయసv నంల ననలచన ననజనన[ వసమరటంచరదటు. గవల ఒకక సv నమూ గలవలదటు కతన 6% ఓటటుల తచటు4కటుంద. ఇక 270 వరటుV లల ఎనన[కలటు జరటగగన దలల మటుననసపల‌

ఎనన[కలకటు వసT ఉతTర దలలల 28% ఓటలత 21 సటటుల , దకషణ దలలల 26% త 16 సటటుల , తూరటుf దలలల 23% త 11 సటటుల గలచంద. దరటమల రండటు సv నలకటు ఉపయనన[కలటు

జరటగగత, వటల ఒకట ఆప‌, మరకకట కతంగ�సటు గలచచయ. రండటు చట ల బజపర ఓడపయంద. 272 వరటుV ల దలల మటుననసపరలటల ఆప ‌మటుందన[డూ లదటు. ఇద ప�థమం. మదటసర సరసరటన 25% ఓటలకటు పగ తచటు4కటుంద. దననక, కతంగ�సటుకటు

కలపర బజపర కంట ఎకటుకవ ఓటటుల వచచ4య. అయన ఆప‌పనన పూర{యపయనటల అంటూ హడవుడ జరటుగటుతంద. ఆప ‌ అసంతృప T నయకటులటు యద అదనటుగ తరరటుగటుబయటటు

బయవుట ఎగరసటుT న[రటు. ఇద కతసT వంతగన వుంద. దలల నగరపరలనల చచల సమసయలటున[య. రడల సమసయ, డరనజ సమసయ, నట

కరత, అకరమ ననవసల సమసయ... పరమ చతTగ వుంటటుంద ఆ నగరననరవహణ. దననక బయధయత వహంచచల�ంద పదళలగ దనన[ పరలసటుT న[ బజపరయయ. దనన కతరfరటరటుల

అనకమంద అసమరటుv లటుగ పపరటుబడV రనన, పగ అవనతర ఆరపణలల చకటుకకటున[రనన దలల ప�జలంత ఫరయదటు చచసూT న వున[రటు. అందటుక బజపర చచల సv నలల తన అభయరటుv లనటు

మర4సంద. 2007 ల బజపరక 164 వుండవ, 2012 క అవ 138 క తగ~ య. యసరట ఎనన[కలల మళలల బజపరనన 67% అంట 184 సటలత గలపరంచచరటు. దననక కతరణం

కతరfరటరలప అభమనం కతదటు, మద హవ. మద ప�భవం ఒకకచట ఒకకపుfడటు ఒకకల పననచచసT ంద. ఉతTర ప�దశ‌ల ఓటరలనటు వూపపసన మద హవ పంజబ‌ల ప�భవం చూపరంచలక పయంద. దలలల కూడ 2015 ల మద హవ పననచచయలదటు. రండళుల పయక పనన చచసంద. 2007 ల 67, 2012 ల 77 తచటు4కటున[ కతంగ�సటుకటు

యసరట 30 వచచ4య. బయసf తన బలనన[ కలfతూ వచ4ంద. 2007 ల 17 వరటుV లటున[ ఆ పరర�క 2012 ల 15 వసT య సరట దనన గటురటంచ ప�సT వన లదటు. ననజననక

ఇవ కవలం మటుననసపల‌ఎనన[కలటు. కతన అరవంద‌, మద కలస వటనన సఎం వర�స‌పరఎం ఎనన[కలగ మర4రటు. మటుఖయమంతర> సవయంగ ప�చచరం ననరవహంచచరటు సర, సకషతూT

ప�ధనన కూడ ప�చచరసభలకటు హజరయయరటు. ఓడపయన ఆప‌అభయరటుv లటు 'అపfటదకత మ పట ల సనటుకూలంగ వున[ ఓటరటుల మదనన చూడగన తరరటగగపయరటు' అనన

చపుfకటున[రటు. ఉతTర ప�దశ‌అసంబల ఎనన[కలల బజపర తరఫున మటుఖయమంతర> అభయరటv ఎవరటు అనన అడగలదటు. అనన[ ననయజకవర~ లల నూ మదయయ అభయరటv అనటుకటునన ఓటలశరటు. ఇకకడ అనన[ వరటుV లల నూ మదనన చూస ఓటలశరటుట.

ప�సటుT తం మద కతరణంగ దలల కతరfరషన‌ల బజపర ననగగ~ంద సర, 2007ల, 2012 ల మద హవ లదటు. వర కతరణల చచత బజపర ననగగ~ంద. అపుfడటు దలల అసంబలలనటు, కందరంలనటు కతంగ�సటు పరర�యయ వుంద. బజపర ఎనన[కంద కతబట� కతంగ�సటు

పరర� కథ మటుగగసపయందనన ఎవరూ అనలదటు. కతన యపుfడటు ఆప‌గటురటంచ మత>ం యల మటల డటుతటున[రటు. గరంతలనటు కండంతలటు చచయడంల మబడయ పరత> వుందనన

గ�హంచచల. మబడయ, సషల‌మబడయ మదతటుత పక వచ4న ఆప‌దన[ నమటుమకటునన పరర� ననరమణనన[ పట�ంచటుకవటం లదటు. తన శక{నన అధకంగ వూహంచటుకటునన గంతటులటు

వసT ంద. బరల పడటుతంద. గతంల కతంగ�సటు వయతరరకంచనందటుకటు ఆప‌నటు ఆకతశననక ఎతTసన మబడయయపుfడటు బజపరనన వయతరరకసటుT న[ందటుకటు పరతళలననక తకకసT ంద. అద

64

గటురట{ంచ దననక వరటుగటుడటు కననపట�వలసన అరవంద ‌ తననటు తనటు మదక సమన ప�తయరటvగ వూహంచటుకటుంటూ ప�కటనలత, ప�లపరలత, ఆరòటలత అంతకంతకటు

దగజరటుతటున[డటు. 2013 ల దలలల బటబట మజరటటత ననగగ~న ఆప ‌ తన కతంగ�సటుకటు, బజపరక జతయ సv య ప�తయమ[యం అనటుకటుంటూ 2014 ల దశమంత

పట చచసఘరంగ ఓడపయంద. అరవంద‌తనటు మదనన ఓడసT నంటూ దలల వడచపట� వరణశలన పట చచస అకకడ ఓడపవటంత పరటటు, దలల కూడ పగటటు� కటున[డటు.

2015 ల దలలల ననగ~ డటు. కందరం పట� బయధలటు భరటంచలక దలలన నమటుమకటుంట లభం లదనన పంజబ‌, గవలల గదలక దగడటు. పంజబ‌ల పరటువు దకకంద కతన గవల

పయంద. అయన పరఠలటు నరటు4కలదటు. ఈవఎమ‌లద తపfంటటున[డటు, గటుజరత‌, రజసv న‌లకటు వసTరటసT ం అంటటున[డటు.

రష�ర ఎనన[కలల సv ననక నయకటులవరన వుండ పనన చచసూT వుంట, ప నటుంచ మర~దరశనం చచయడం వరటు. కతన ఆప‌వషయంల ఆ దలల నయకటుల అనన[చటలకూ

తరరగల. పంజబ‌సఎం కతవలన కతంకషత, మటమటక అకకడకటు పరయటసూT అరవంద‌ దలల పరలననటు వసమరటంచచడనన దలల వసటుల అభపర� యం. అరవంద‌ఒకకడ కతడటు, ఆప‌

నయకటులందరూ దలల, గవ ఎనన[కలప దృష� పట� , తమనటు వసమరటంచచరనన వరట అభయగం. వళుల వళలడం వలన పంజబ‌, గవలల ఏమన ఒరటగగంద అంట అకకడ

వళలనటు పరయవరటగ చూశరటు. ఆప‌నటు గలపరసT దలల వళలల పరలసT రనన అకకడ ప�తయరటుv లటు గగ~ లటు పుట�ంచచరటు. ఈ వధంగ ఆప ‌ రండందల చడంద. సv ననక నయకటులనటు

తయరటుచచసటుకకటుండ 2014 పరరలమంటటు ఎనన[కలల దశమంత పట చచస, ఏ వధమన తపుf చచసంద అద తపుf యంకత జరటగగ, దలల కట చచజరటపతంద.

కతరfరషన‌ఎనన[కలల ఆప‌యంతకంట మరటుగన ఫలతలటు రబట�గలగరద? ఒక వషయం మత>ం ననజం. మద ప�భటుతవం ఆప‌ప, మటుఖయంగ అరవంద‌ప పగ బట�ంద. అద

సృష�సటుT న[ అడVంకటులకటు అంతూ, పంతూ లకటుండ వుంద. దననవలన అరవంద‌ప సనటుభూతర పరగల. కతన అతనటు తనకటు అకకరలనన వషయలప కూడ వయఖయలటు చచస,

వవదలటు కనన తచటు4కటునన, పపరటు పగటటు� కటుంటటున[డటు. అంతకతదటు, వయక{గతంగ తన యమజ పంచటుకవడననక వపరతంగ ప�జధననన[ ఖరటు4 పడటుతటున[డటు. సంప�దయ పరర�లకటు భన[ంగ పరర� నడటుపుతనంటూ రజకయలల క వచ4, వరట బయటలన నడటుసూT

పరర� ఫరయంపుదరటుల[ చచరటు4కటుంటూ, ఎన[రలకటు టకకటటుల యసూT నవల� పగటటు� కటున[డటు. దలల మటుననసపల ‌ ఎనన[కలల ఇంట పనటు[ రదటు¯ చచసT నంటూ హమబ యచచ4డటు! కతT మర~ం చూపుతడనన అతనన మబద ఆశలటు పటటు� కటున[ అనకమందక

ఆశభంగం కలగగంచచడటు. ఏ మట కత మట చపుfకవలంట దలలల ఆప‌ప�భటుతవం వదయ, వదయ రంగలల మంచ అభవృదధనన సధంచంద. వదటుయత‌, నట సరఫర, పబలకస‌

టర న�‌పరటు� వషయంల కూడ ఫరవలదననపరంచటుకటుంద. అందటువలన కతరfరషన‌ ఎనన[కలలయంతకంట ఎకటుకవ సటటుల గలచ వుండవచటు4. కతన అద జరగలదటు.

కతన అంతమత> న పరర� పుట� మటుననగగపయనటటుల కందరటు ఆప‌నయకటులటు అలజడ రపరరటు. ఇద వంతగ వుంద. ఈ వంత జరగడంల ఆప‌ప�తయరటv - బజపర అనన భవం -

హసTం వుంద అనద అందరటక వున[ సందహం. తమనటు ధకకరటంచచవరట పరర�ల పటల బజపర ఎల వయవహరటసT ంద తమళనడటు వయవహరలటు చూపుతటున[య. ఆప‌నటు కూడ

ఖండఖండలటు చచసవరకూ బజపర వశరమంచక పవచటు4. వరటుస ఓటమటులత ఆప‌

65

కృంగగవున[ తరటుణంలన దబ� కట� లనన చూడడం రజకయపరంగ అరvం చచసటుకదగగనద. అరవంద‌పటల కనటుక వహంచన కందరటు నయకటులనటు చచరదస మబడయ

దవర వరటక వపరతంగ పర� ధనయత కలగగంచ, అరవంద‌నతరకసvయరయనన[ దబ� తస ప�యత[ం జరటుగటుతంద. మటుఖయంగ కటుమర‌వశవస‌దవర అరవంద‌పదవక ఎసరటు పట� ప�యత[ం జరటుగటుతంద. '' ననటు పరర� చలటుసT నటు. మంతర> కపరల‌మశర , అతననత పరటటు 33

మంద ఎమమలయలటు నత వసT రటు.'' అనన వశవస ‌ ఏపర�ల ‌30 న ఒక ఎమమలయత మటల డత అతనటు దనన[ రటకతరటుV చచస, అరవంద‌కటు వననపరంచచడట. అరవంద‌అద వనన

వరం రజుల తరవత కపరల ‌మశర నటు తసశడటు తపf వశవస‌ప చరయ తసటుకలదటు. ఎందటుకంట వశవస‌కటు తకకన ఎమమలయలల బలం వుంద.

కతబననట‌మంతర> పదవ పగన కపరల‌మశర అరవంద‌ప అవనతర ఆరపణ చచశడటు. ఐదటుగటురటు ఆప‌లడర ల వదశ పరయటనలప ఖరటు4 పట�న ననధటుల వవరలనటు బహర~తం

చచయలన[డటు. అంటూన సబఐ వద ¯ ఎఫ‌ఐఆర ‌ దఖలటు చచశడటు. దననత బయటటు ఆరగయమంతర> సతయందర జన‌, వటర‌మఫయ అరవంద‌కటు రండటు కటటుల యచచ4రనన, అద

తనటు చూశననన ఫరయదటు చచశడటు. ఇతనన వద¯ దృఢమన ఆధరలటుంట మబడయకటు తకషణం అందంచచస వడటు. కరటు� లటు లతటుగ వచచరటంచ అటసయటస తల4లపున

మబడయ, మర మటుఖయంగ సషల‌మబడయ యపరటక అతనన[ ఉరట వసస వుండద. అతనన మటలటు పట�ంచటుకనకకర లదనన అరవంద‌అన[క కూడ అతనటు తన వద వున[

ఆధరలటు బయటపట�లదటు. న కళలలదటురటుగ అంత అవనతర జరటగగన అపుfడటు మదలకటుండ వున[వం? అనన అన[ హజర అడగగత కపరల‌వద¯ సమధనం లదటు.

అయన ఆరపణలప దలల లఫటననంట‌గవర[రటు జనరల‌ఎసబ వచచరణకటు ఆదశంచచడటు. అరవంద ‌ సనన[హత బంధటువులకటు అకరమ భూలవదవల దవర రూ. 50 కటల

ప�యజనం సమకూరటందనన కూడ మశర ఎఫ‌ఐఆర ‌ దఖలటు చచశడటు. ఆరపణలటున[ యతర మటుఖయమంతటు> ల పట ల కందరం ఎల వయవహరటసT ంద, అరవంద ‌ పట ల ఎల

వయవహరటంచంద కట�వచ4నటటుల కనబడటుతంద. గతంల కూడ కందర ప�భటుతవలటు యలన పకషపరత బటుదధత వయవహరటంచచయ. అందటుక సబఐ చచరట�షటటుల అంట హసయసfదంగ

తయరయయయ. అరవంద‌ప�సటుT తం ఎదటురటుకంటటున[ గడటుV పరటసvతర అతనటు చచతటులర చచసటుకటున[ద. ఒక ఉదయమకర{గ అతనటు పర� రంభంచచడటు. అధకతరం చచజకతకక వవధ రకతల

ఆలచనపరటులనటు కలటుపుకటునన ఉదయమనన[ వసTరటంపచచయల. దననక బదటులటుగ అనన[ అధకతరలటు తన చచతరలన కందరకరటంచటుకటున[డటు. తననటు వయతరరకంచనవరటక నచ4చపపf

ప�యత[ం చచయలదటు, వరటనన దూరం పట�శడటు. అల అనన కతTవరటనన చచరటు4కలదటు. గటుపfడటుమంద నయకటులత దశమంత వయపరంచ, అనన[ రష� రలల చచటు4కటుపదమనన

చూసటుT న[డటు. ఈ ఉదయమకర{ల సవభవలనటు ఎవరన మనసక శసªవత T వశర లషసT బయగటుంటటుంద. అసం గణ పరటషత‌ఉదయమనన[ నడపరన వదయరటv నయకటులటుగ ప�ఫులల మహంత, భృగటు పూకతన‌మర{ ండటుళలల వలగగపయరటు. ఉదయమనన[ పరర�గ మరట4

అధకతరం కవసం చచసటుకటున[క యక పతనం పర� రంభమంద. లకసతT ఉదయమంగ వున[ంతకతలం తలటుగటునట రజకయ పరర�లన[ దనన[ చూస భయపడవ. హతషటులటు

వరటసటుT న[, అనకమంద కతరయకర{లటు వదంటటున[ జపర దనన[ రజకయ పరర�గ మర4రటు. అంత అపfణటు[ంచ అద ప�భవం కలfయంద. లకసతT అంట జపర తపf రష�రసv య

66

నయకటులవరూ గటురటు{ కటురనంతగ అధకతర కందరకరణ జరటగగపయంద. ఇతర పరర�లల జపరక ఎతరTచూపరన లపరలటు ఆయన పరర�లన పునరవృతమయయయ. నయకటులటు

బహరంగంగ కలహంచటుకటున[రటు. ఇపుfడటు ఆప‌ల అద జరటుగటుతంద. ఆప‌ఎనన[కల వఫలయననక, పరర� నయకటుల ప�తరసfందనకటు తూకం కటుదరటం లదటు.

ఇంత తవరసfందన వసT ందంట యతర పరర�ల ప�మయం వుందనన కచ4తంగ చపరfల. మటుందటుగ బజపరన అనటుమననంచచల కతన కతంగ�సటు హసTం కూడ వుండ వుండవచటు4. ఎందటుకంట అరవంద ‌కతంగ�స‌న ఎకటుకవ యగ పట� డటు. పగ ఆప‌ దలల రంగంలంచ తపుfకటుంట బజపర ప�తయమ[యంగ ఎదగర అవకతశం కతంగ�సటుక వుంద. ఆప‌నయకటులల

ఎవరటు ఏ పరర� చచత ప�భవతమవుతటున[ర యపుfడ తలయదటు. వవదలల ప�మటుఖంగ చరట4ంచబడన వరటల పరర� లపరల గటురటంచ వడయల మటల డన కటుమర‌వశవస‌

వున[రటు. వశవస ‌ అరవంద‌కటు ఆతమయటుడటు. యగరంద ర యదవస‌, ప�శంత ‌ భూషణ‌ తదతరటులటు అరవంద‌ప తరరటుగటుబయటటు చచసనపుడటు అరవంద‌తరఫున వరటప ఒంటకతలప లచనవడటు అతన. ఇపుfడటు యగరంద ర తదతరటుల వదనల తనటు వననపరసటుT న[డటు. అరవంద‌కటు అతయంత ఆతమయటుడటు, వశవస‌కటు బయలయస[హతటుడటు ఐన మనష‌శశడయ

'' ఈ బహరంగ చర4 దననక?'' అంటూ మందలంచచడటు. అయన వశవస‌మండగన వున[డటు.

వశవస ‌ ఆరస�స‌- బజపర బంటనన, పంజబ‌, గవ ఎనన[కల సమయంల పనన చచయలదన, అరవంద‌నటు తసవస తన పరర� అధయకషటుడటు కతవలనటుకటుంటటున[డనన అతననప

చరయ తసటుకవలనన అమనటుతటులల ఖయన‌అన ఎమమలయ కరటన అరవంద‌తందరపడలదటు. తనప యలట ఆరపణ చచసన అమనటుతటులల ఖయన‌నటు పరర� పదవులల ంచ తసయలనన వశవస‌పటటు� దల. సర అలగరల అనన పరర� లంచ ససfండ‌చచస, సfకర‌చచత దలల అసంబల

కమటలటు అనకవటల సభటుయడగ వశడటు అరవంద‌. వశవస‌నన వదటులటుకవడం యష�ం లక అతననత రజపడ, రజసv న‌వయవహరలకటు యన‌చచరట�గ ననయమంచచడటు. అతనన

అనటుచరటులనటు అసంబల కమట సభటుయలటుగ ననయమంచచడటు. ఈ ఎతటుT గడత పరర�ల తరరటుగటుబయటటు ప�సటుT తననక చలల రటందనన అనటుకవడననక లదటు. వశవస ‌ ఎపfటకన

తరరగబడవచ4నన పరటశలకటుల అంచన. - ( ఫటస - అరవంద‌, కటుమర ‌ వశవస‌, అమనటుతటులల ఖయన‌, కపరల‌మశర ) ఎమబ�యస‌ప�సద‌( మ 2017)

నూయస‌, వూయస‌132 జూన‌01 ఎమబ�యస‌: సమరక చహ[నన[ వదటులటు4కవడం ఎల?

సధరణంగ జతయ, అంతర� తయ నయకటులకటు సంబంధంచన జG పకతలనటు, కట�డలనటు ఎల కతపరడల అనన ప�భటుతవలటు ఆలచసూT వుంటయ. కతన ఆస�రయ

ప�భటుతవం బýన యమ ‌ ఇన‌అన చన[ వూళలల 17 వ శతబక చందన ఓ భవంతరనన చరటత>నటుంచ ఎల చరటపరవయల అనన మలలగటులల లటు పడటుతంద. ప�పంచచనన[ వణకంచన

ననయంత హటలర ‌ పుట�న ఆ భవనం ననయ నజలకటు తరvసvలంగ తయరయయంద. ఇటవల కతలంల యూరప‌ల తవ ర దకషణవదపు (ఫరర‌-రటసటు� ) ధరణటులటు ప�బలడంత

దనన[ సందరటశంచ సూ�రట{ పందవళుల ఎకటుకవయయరటు. అద సమసయ! 1889 ఏపర�ల‌20న హటలర‌ఆ గస�‌హస‌లనన సకండ‌ఫn ర‌ల పుట� డటు. అపుfడపుfడటు కనన[ ననలలటు మత>మ

67

అకకడ గడపరడటు. ఆ భవననన[ గరటలండ ‌ పరమర ‌ అన అతనటు 1912 ల కనన పటటు� కటున[డటు. హటలర ‌ జరమననన పరలంచచ రజులల అతనన ప�యవటటు సకరటర మరట�న‌

బర‌మన ‌ నజ పరర� తరఫున దనన[ పరమర‌నటుంచ కనటుగలటు చచశడటు. రండవ ప�పంచయటుదధంల అతనన ఓటమ తరవత ఆస�రయ దశం వమటుక{ చందంద. హటలర‌

పరటపరలనల అవసvలటు పడన ఆస�రయ తమ దశసటుT లటు హటలర‌నటు పగగడన, నజయజం గటురటంచ గపfగ చపరfన సహంచదటు. 1950 లల ఆ భవననన[ ఆస�రయ ప�భటుతవం నజ

పరర� నటుంచ సవధనం చచసటుకటునన పరమర ‌ పపర బదల చచసంద. పరమర ‌దనన[ నజ మూయజయంగ మరటుసT డన[ భయం వసంద ఏమ, ఆ ప�మదనన[ ననవరటంచడననక

1972 ల దనన[ 5 వల యూరలకటు లజుక తసటుకటునన అనకమంచ చన[, చతకత కటుటటుంబయలకటు, కనన[ సంసvలకటు అద కచచ4సంద.

అయత ఆ పురతన భవంతరక మరమమతటుT లటు అవసరం పడV య. పరమర‌నన అడగగత రటపపరటుల చచయంచచవడటు కతదటు. దంత అందరూ ఖయళల చచస వళలపసగరటు. వకలంగటులకటు

సహయపడ సంసv ఆఖరటగ 2011 ల ఖయళల చచస వళలంద. 'సర, కరయదరలందరూ వళలపయరటు. నటువవమ రటపపరటుల చచయంచవు. పన ప�భటుతవననక అమమయ‌' అంద

ప�భటుతవం పరమర‌త. 'అమమనటు' అన[డటు పరమర‌. ప�భటుతవననక ఏం చచయల పరలటుపలదటు. ఇటటు చూసT ననయ నజలందరూ ఆ బలVంగటు చటుటూ� తరరటుగటుతూ ఫటసలటు తసటుకటుంటటున[రటు. దన[ పుణయకషత>ంగ చూసటుT న[రటు. గతయంతరం లక 2016

డసంబరటుల ఆ భవంతరనన పరమర ‌ నటుంచ సవధనం చచసటుకవలనన ననరణయంచంద. ప�జసవమయయటుతంగ నడచచ ప�భటుతవం యల జబరసTగ ప�జల ఆసటుT లటు హరటంచడం

వవదసfదం అవుతటుందన[ భయమూ వుంద. ఈ వషయమ ఒక రజు పరరలమంటటుల అరధరతర> దటవరకటు చర4 చచస, చవరకటు చట�ం తయరటుచచస భవననన[ ప�భటుతవపరం

చచసటుకటుంద. ఇక ఇపుfడటు దనన[ ఏం చచయల అన సమసయ ఎదటురంద. పునదటులటు అలగర వుంచచస ప భవంతరనన పడగట� , కతTద కట� అకకడ నజ అకృతయలప డకటుయమంటటుల భదరపరటచచ ప�భటుతవ కతరయలయం ఏదన పట�సT సరట అన[రటు కందరటు.

హటలర ‌ బవరటయ ఆలf‌స ‌ పరవతశరరణల ఒబర‌సల�‌బర~‌ల ఒక వశర ంతర గృహం కటటు� కటున[డటు. దనన[ పరర� మటుఖయకందరంగ పదళలపరటటు వడడటు. రండవ

ప�పంచయటుదధంల అద చచల భగం నశనమంద. ఏద కతసT మగగలత అలగర వుంచచశరటు. యటుదధ నంతరం ననయ నజలటు అకకడకటు చచరట సమవశలటు పటటు� కసగరటు. బవరటయ

ప�భటుతవననక దడ పుట�ంద. 1952 ల డనమట ‌ పట � దనన[ పపల4సంద. అటటు వళలకూడదంటూ బరటుV లటు పట�ంద. ఈ వధవంసంత హటలర ‌ భకటు{ ల దృష�నన అద

ఆకరటషంచంద. పద¯ టూరటసటు� ఎటర కషన‌అయపయంద. ఇద గమననంచన ప�భటుతవం దనన పర� మటుఖయతనటు గటురట{ంచక తపfదనన గ�హంచ, అకకడ డకటుయమంటషన‌సంటర‌పట�ంద.

అలటద యకకడ పడదమనన ఆస�రయనల ఆలచన కతన అద హరటటజ ఏరటయల వున[ 17 వ శతబ నట హరటటజ బలVంగటు. పురవసటుT చట�ం ప�కతరం దనన జలక వళలడననక వలలదటు. ఇవన[ పరటశలంచ మంచ పరటషకరం సూచంచమనన ప�భటుతవం 13 మంద

సభటుయలత ఓ కమట వసంద. ఈ లగ తన భవంతరనన సవధనం చచసటుకవడననక చచసన చట� నన[ కట�యమనన కరటుతూ పరమర‌కరటు� తలటుపు తట� డటు. కరటు� యంకత ఏ మట

చపfలదటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017)

68

నూయస‌, వూయస‌132 జూన‌02 ఎమబ�యస‌: పుదటుచచ4రటల కరణ‌బద ఘరషణ

దలలల వున[ రష�ర ప�భటుతవనన[ కందరం లఫటననంటటు జనరల‌(ఎల‌-జ) దవర ఓ ఆట ఎల ఆడసT ంద, అరవంద‌కజవల‌ఎల‌- జత ఎల పటల డటుతటున[డ చూసటుT న[ం. మర కంద ర పరలత రష�రమన పుదటుచచ4రటల అలట ఘరషణ వతవరణమ సృష�ంచడననక

పూనటుకటుంద కరణ‌బద. గతంల కందరంల ఎవరటున[, రష�రంల ఎవరటున[ పుదటుచచ4రటల ఎల‌-జ, మటుఖయమంతర> మధయ యలట పరటసvతర ననలకనలదటు. ఇపుfడటు కరణ ‌ తనకటు

అధకతరలటున[యనన వదసూT తడఖయ చూపరంచడననక ననశ4యంచటుకటున[రటు. పుదటుచచ4రట చచల చన[ కందరపరలత పర� ంతం. దలలక లనన ప�తయక సమసయలటు దననక వున[య. 130 కమబల దూరంల తమళనడటుల వున[ కతరకకల‌, 600 కమబల దూరంల కరళల వున[

మహ, 800 కమబ. దూరంల ఆంధరల వున[ యనం - యవన[ పుదటుచచ4రట పరటధలక వసT య. ఇకకణటు[ంచచ వటనన పరలంచచల. ఇద పద అవసv అనటుకటునన 1977 ల మరర�

ప�భటుతవం యనం, మహ, కతరకకల‌లనటు ఆయ రష� రలల కలపపదమనటుకటుంద. కతన ప�జలటు తరరగబడడంత ఆగగపయంద. పుదటుచచ4రటల జరటగగన ఎనన[కలల కతంగ�సటు

గలచంద. నలటుగటుసరటుల ఎంపగ ననగగ~న వ నరయణసవమనన మటుఖయమంతర>గ చచస పంపరంచంద కతంగ�సటు. 2004-09 మధయ యటుపరఏ 1 క మజరటట తకటుకవగ వుండ, వమపకషల మదతటుప ఆధరపడన రజులల పరరలమంటటుల కతంగ�సటు తరఫున ఫn ర‌ మనజరటుగ వుండ, యతర పరర� నయకటులత చచకచకయంగ వయవహరటంచన దట�

నరయణసవమ. 2009-14 మధయ ప�ధనన కతరయలయంల మంతర>గ వున[డటు. అవనతర మటుద ర పడలదటు. మటుఖయమంతర> అయన తరవత కూడ అధకతరటులత బయగ

మసలటుతూ తన పరలనసమరvçం కనబరటుసూT న వున[డటు. కరణ‌బద ననరòయననక, ననజయతక పపరటుబడన ఐపరయస‌అధకతరటణ. కతన ఆమకటు ప�చచరప �తర ఎకటుకవ. సంత యమజ పంచటుకవడం కసం వలకషణ పదధతటులటు చచపడటుతూ

అనక వవదలల యరటుకటుకన[రటు. ఉదయగ వరమణనంతరం అన[ హజర ఉదయమంల పరలటు పంచటుకటునన, మళలల అందరట నళలల ననన, దలల అసంబల ఎనన[కలకటు మటుందటు బజపరల

చచరట, బజపర తరఫున మటుఖయమంతర> అభయరటvననగ మటుందటుకటు వచచ4రటు. కరణ‌కతరయకషత>ం దలలయయ. కతన దలల ఓటరటుల ఆమనటు, బజపరనన తరరసకరటంచచరటు. మటుఖయమంతర> కతలకపయన

ఆమనటు బజపర పుదటుచచ4రటక ఎల‌జగ పంపరంద. చటురటుకటుతనం పరలటు ఎకటుకవున[ కరణ‌ పుదటుచచ4రటక రగన ఏద ఒకట అడవుడ చచయసగగంద. దలల వషయంల నత అరవంద‌

మటమటక కందరంత పపచలకటు దగటుతడటు. నరయణసవమ కూడ ప�తరపకష మటుఖయమంత> అయన కందరంత తగదలకటు దగడటు. అందటువలన కరణ‌కటు అవకతశం

దరకలదటు. అయన దలల ఎల‌జనన ఆదరశంగ తసటుకటునన నద సరవధకతరం అనసగగంద. అధకతరటులటు ఫళలన[ తనకటు పంపరలనన, చఫ ‌ సకరటర తనకటు వచ4 రటపరటు� చచయలనన

ఆదశలవవసగగంద. మటుఖయమంతర> మదతటున[ అధకతరగణం తననటు పట�ంచటుకకపవటం ఆమనటు మరటంత మండసT ంద. ప�జసమసయలప రజూ పపపర ‌ కటంగ� ‌ అధకతరటులకటు

పంపుతూ దనన గటురటంచ ఏం చచశర నకటు ననవదంచండ అంటూ అడటుగటుతూంటటుంద. ' ఇదకకడ చూడనన వడూV రం. రష�రపతర సతం ప�ధననక యలట పపపర‌కటంగ�‌పంపరటు'

అన[డటు నరయణసవమ.

69

వరంవరం తన వదకటు సవయంగ వచ4 వరంల జరటగగన వషయలనన[టప రటపరటు� చచయలనన కరణ‌చఫ‌సకరటరనన ఆదశంచంద. '' ఇపfటక ఎడషనల‌సకరటర వరంవరం రటపరటు� నటు ఎల‌జ ఆఫసటుక పంపుతటున[రటు. అంతకటుమంచ ననటు చపపfదమబ లదటు. ప�భటుతవం దవర జరటగర పనటులకటు బయధయత వహంచవలసనద మంతటు> ల. పుదటుచచ4రట వంట

చన[ రష� రలల సకరటరలటు మంతటు> లనటు రజుక రండటు, మూడటుసరటుల కలటుసT రటు. వషయలటు చపూ9 న వుంటరటు. ఇద చచలనటటుల ఎల‌జక కూడ రటపరటు� లటు పంపడమంట

టమటు వస�'' అనన జవబచచ4డయన. ఆవడ పదవలక వచ4న దగ~రటు[ంచ వరంతలల పదటు¯ న[ 6 గంటలకటు పుదటుచచ4రట వూళలల రండటుల కడటుతూ పరటసరలటు శటుభరంగ వున[య

లద చకస‌చచసూT వుంటటుంద. ఇపfటక 77 రండటుల అయయయ. తనటు రండటుక వళలనపుడటు వళలూల వళలూల కతదటు, ఏకంగ చఫ‌సకరటర కూడ తనత రవలనన ఆవడ ఉదశం. ఆయన

వళలలదటు. మబరటు వచ4 తరలంటూ ఆమ ఉతTరలటు రయసగగంద. '' మబరటు నత పరటటు రకపవడం నకటు చంత కలగగసT ంద. ప�ధనన మద సవచఛతకటు, శరమదనననక ఎంత

పర� ధనయత యసT ర మబకటు తలయననద కతదటు. మనం గగరట గచటుకటునన వుండపకూడదటు. మద గరట కసమన చచయవలసనదనన కంట ఎకటుకవ చచయల.'' అంటూ య మయల‌

రసంద య మధయ. ఇలటవటక చలంచచవడటు కతదటు, చఫ‌సకరటరగ వున[ 1986 బయయచ‌ఐయయయస‌మనజ‌కటుమర‌పరడ.

ఇద పనన కతదనన, కరణ ‌ కందర ననక రసంద - దలల ఎల‌జ సరవధకతరలటు చలయసటుT న[పుడటు, తనటు మత>ం ఎందటుకటు చలయంచకూడదనన. ఇకకడ చన[ సంకతరక

అంశం వుంద. రజయంగంలనన ఆరట�కల ‌239 ప�కతరం రష� రననక గవర[రటు ఎలగ, కందరపరలత పర� ంతలకటు రష�రపతర అలగ. ఎల‌జ రష�రపతర పకషన పననచచసూT ఆయనకటు

కళలూల , చవులూగ పననచచసT డటు తపf గవర[రటుత సమనం కతలడటు. ఆరట�కల‌240 ప�కతరం ఆ పర� ంతలకటు ఎనన[కలటు జరటగగ ప�జప�భటుతవం ఏరfడనపుడటు రష�రపతర లజసలటవస‌

అధకతరలకటు కతTర పడటుతటుంద. అయత ఆరట�కల ‌239 ఎ ప�కతరం సదధ ంతపరమన వషయలల రష�రపతర అనటుమతర తపfననసరట. ఏద సదధ ంతపరమన ననరణయం, ఏద కతదటు అనదననలన వవదం వసT ంద. దలల దశరజధనన కతబట� 239 ఎఎ అన ప�తయక సవరణ

తచ4 పలసటుప అధకతరనన[ కంద ర హం మంతర>క అపfచపరfరటు. పుదటుచచ4రటల అయత పలసటు రష�ర ప�భటుతవం కంద వుంటటుంద. ఇద రజయంగపరంగ వున[ పరటసvతర. అయత

ఫళుల చూస అధకతరం తనకటుందనన కందరం సfష�త యవవలనన కరణ‌పటటు� బట�డంత 2017 జనవరట 27 న సతశ‌కటుమర‌సంగ‌అన హం శఖ అండర‌సకరటర ఐదటు పపజల

కతల రటఫకషన ‌ పంపరరటు. '' రజువర వయవహరలల నటు, సదధ ంతపరమన ననరణయలలనటు ఎల‌జక పరత > వుంటటుంద కతబట� తనటు చూదమనటుకటుంటటున[ కతగగతలనటు ఎల‌జ

తపరfంచటుకవచటు4, అధకతరటులనటు పరలచ మటల డవచటు4. ఎల‌జక కతవలసన సమచచరనన[ అందంచవలసన బయధయత మటుఖయమంతర>క వుంద.'' అనన దననల రశరటు.

కందరం కరణ‌బద పకషన ననలచ, ప�జసవమయయటుతంగ ననగగ~న ప�భటుతవం వలటువ తగగ~దమనన చూసూT న[ య లఖనటు పట�ంచటుకకూడదనన మటుఖయమంతర>, అతనన అధకతరగణం ననరణయంచటుకటున[రటు. అద వచచ4క కూడ చఫ ‌ సకరటర ఆమకటు ఫళుల

పంపలదటు. మటుఖయమంతర> వలకరటులటు అడగగత '' రజయంగననక ఎకటుకవ వలటువ వుంటటుంద? హం శఖ కతల రటఫకషన‌కటు ఎకటుకవ వలటువ వుంటటుంద? ఆ లఖ వచచ4క ననటు

అభయంతరం తలటుపుతూహం శఖకటు ఉతTరం రశనటు. ఇపfటదకత వళల నటుంచ జవబటు

70

రలదటు.'' అన[డటు. కతల రటఫకషన ‌ వచ4న తరవత కూడ చఫ ‌ సకరటర తననటు పట�ంచటుకవటం లదంటూ కరణ ‌ ఏపర�ల ‌15 న కందర ననక ఫరయదటు చచసంద. ఎల‌జ

లవననతరTన అంశలప తమ వంతటు కర{వయం ననరవరటుసటుT న[మనన, రజువర రటపరటు� లటు పంపనవసరం లదనన చఫ ‌ సకరటర సమధనమచచ4డటు. అతనన[ సమరటvసూT

నరయణసవమ '' చఫ‌సకరటర, యతర సకరటరలటు మటుఖయమంతర> కంద పననచచసT రటు. వరట ప�వర{నప ఎకస�‌పలనషన‌కర అధకతరం కందరహం శఖకటు మత>మ వుంద. ప�జలనటు[కటున[

ప�భటుతవనన[ తన పర� ధనయతలనటు ననరణయంచటుకననవవండ. రజువర కతరయకలపరల పరయవకషణ పనన మబద కతదటు' అంటూ కరణ‌కటు లఖ రశడటు. ఇద నచ4నన కరణ‌మ 2 న

దలలక వళల హం మంతర> రజనథ ‌సంగ‌నటు వళల కలసంద, ఆ వషయనన[ తన టవటర‌ ఖయతల పట�ంద. ప�తరకూల పరటసvతటులల న కరణ ‌ బద చలరగగపయయవరటు. ఇపుfడటు కందరంల తన పరర� ప�భటుతవం వరజలటుల తూండగ వదలపడతర? - ఎమబ�యస‌ప�సద‌

( జూన‌2017)

ఎమబ�యస‌: రజమళ ననజయత

దరశకటుడటు రజమళ మ 28 న ఓపన‌హర�‌వత‌ఆరకల పరలగ~ న[రటు. బయహుబల కథ గటురటంచ ఆయన ప�సT వంచన కనన[ అంశలటు, వటనన చపరfన తరటు ననటు[ ఆకటటు� కటున[య.

బయహుబల మదట భగం వడటుదలయయక ననటు కథకటు సంబంధంచ కనన[ అంశలనటు ఎతరT చూపరత, పరఠకటులల కందరటు ' అవన[ రండ భగంల తలటుసT య. ఆర[లలల రండ భగం

రబతంద కద. కతసT ఆగలర?' అనన మందలంచచరటు. ఆర[లలనటుకటున[ద ఇరవ ననలలంద. సంకతరక సమసయలటు మత>మ కతరణం కతదటు. ' మదట భగననక వచ4న సfందనత రండ

భగం కథప యంకత వరక‌చచసటుT న[ం' అనన వజయయంద ర ప�సద‌గరటు చపరfరటు. ఇపుfడటు రజమళ ఇంటరూవç చూసన అరvమతటుంద - ఇంత పద ¯ పర� జకటు� క కథ, సనటుల , డలగటులటు 'లకస‌' చచసటుకలదన, మళలల మళలల వటప వరక ‌ చచశరన! ''శవగమ బయహుబలనన చంపరలన ననరణయం తసటుకవడం అంత పద పపల లదటు. ననటు రడ చచసన సన‌

చూస మ పరలలలటు, వదన, అన[యయ గడవ చచశరటు. శవగమ అల ఎల ననరణయం తసటుకటుంటటుంద? అనన వదంచచరటు. ఒక మూడటువరలటు షూటంగ‌ఆలసయమంద కూడ.

బయహుబలనన చంపరంచడం రజయననక శరరయసకరం అనన నమమల. దనన కసం మళలల వరక‌ చచస యపుfడటున[ వరషన ‌ తసటుకచచ4ం.'' అనన రజమళ చపరfరటు. సధరణంగ

దరశకననరమతలటు మం బండ‌సకరపు� త షూటంగటుక వళలల ం అనన చపూ9 వుంటరటు. కతన రజమళ ననజయతగ చపరfరటు - ఆ సనటునటు చత>పట�వలస వచ4ంద అనన.

ననజననక కట�పf బయహుబలనన చంపప సనటు దరశకటుడగ గటుదబండగ మరటనటటుల ంద. రజమళల చపరfరటు - ' మదట సననమ చవరల చన[ ఝలకస‌ల వుండలనన, మదట

భగననక మంచ ఎండంగ ‌వుంట రండ దననక మంచ వయటంగ ‌వుంటటుందనన అల పట� ం, యంత టరండ ‌ అవుతటుందనన వూహంచలదటు' అనన. జనల ఫకసంత దననప

పడసరటక దనన[ కననవనన�ంగ‌గ ఎల చపరfల అనన మలలగటులల లటు పడV రటు. ఆ సనటునటు మళలల చకక యపుfడటున[ ప�కతరం పట�న రజమళక అంత తృపరTగ లదటు. 'బయహుబలనన

చంపడననక శవగమ ఒపుfకటున[పుడటు ఎకటుకవ డూయరషన ‌ వుండల�ంద. అలగర బయహుబలనన చంపమనన కట�పfత శవగమ చబత అంత సటులటువుగ ఆయన

71

ఒపుfకకూడదటు. తల నలకస బయదటుకవటమ, బతరమలటమ.. యంకత ఏద జరటగగవుండల. అలట చటల మరటంత డô మయడ‌అవల� వుంద.' అనన చపుfకటున[రటు.

ఈ అసంతృపరTక కతరణమమటంట శవగమ పరత>, కట�పf పరత > సరటగ~ రూపందకపవడమనన న అభపర� యం. మదట భగం చూసT శవగమ చచల

ఉదతTమన పరత>ల కనబడంద. దననక తడటు బయట పబలసట చూసన శవగమ అంట అబ� అననపరంచచసంద. ' మం అలసపయ, ననరటుత�హపడనపుడటు శవగమ మటలనటు

గటురటు{ చచసటుకటునన సూ�రట{ పందవళలం' అనన ఓ సరట రజమళ చపరfరటు. అంట జవతం గటురటంచ, పరటం గటురటంచ ఏవ కటబటుల ‌ కట� ‌ ఆవడ చచత చపరfంచచరటు కతబలటు అనటుకటున[నటు. బయహుబల కథనటు ఒకతయన ఇంగలషటుల నవల రసూT దననక ' ద రజ‌ఆఫ‌ శవగమ' అనన పపరటు పట� రనన చదవనటు. ఇవన[ చూస రజమతగ శవగమనన చచల

ఉన[తంగ వూహంచటుకటున[నటు. నకటు తలస ''రజమకటుటం'' ల కన[ంబ వసన రజమత పరత> అల�మట‌. శవగమనన కూడ ఆ లవలల తరట4దదరనటుకటున[నటు.

కతన రండ భగంల శవగమనన చూస కన‌ఫూయజ‌అయపయనటు. దవసననటు తన కడలగ ననరణయంచచ వషయంల తందరపరటటు, అహంకతరం, మూర తవం కనబడV య. తన కడటుకటు చత>పటం పంపలదటు, అతనన గటుణగణలటు వలలంపచచస పళలకూతటురట[

మపరfంచలదటు, పళల సంబంధలటు కలపప బయý హమణటుడన ( అశకస‌ కటుమర‌వసన పరత>), రజబంధటువులన పంపలదటు, నగలటు పటటు� కళలన సననకతధకతరటత బయటటు పళలకూతటురటు పలలక

ఎకక వచచ4యలనటుకటుంద. దవసన ఆసv నననక వచచ4క జరటగగన పరపరటటు తలసంద. నలక కరటుచటుకకపగ తన పరపరటటు ఎతరT చూపరంచనందటుకటు ఆమప పగ బట�ంద.

ఆమనటు చచసటుకటుంట రజువ కతలవనన బయహుబలనన బదరటంచంద. మదట భగం కలయమకస�‌ల వలన‌నటు భలల లటుడ చంపరన, ' ప�జకషమం కసం ఆలచంచచడటు కతబట� ..'

అంటూ బయహుబలక పట�ం కడతననన చపరfన వవకం అపుfడమంద తలయదటు. వడటు తన మట వనలదటు, తసపరరయ‌.. అంత, ప�జకషమం, మరట జనT న. ప�జలటు

ఎంతమంద చచ4న ఫరవలదనన అనటుకటున[ భలల లటుడక పట�ం కడతనంద. సంహసనం ఎకకబయయ మటుందటు ప�జల కష�నష� లటు తలటుసటుకవలంటూ బయహుబలనన దశటనప

పంపరంద కద, భలల లటుడక ఆ రూలటు ఎతరTవసంద. తన మట వననన బయహుబలక బటుదధ చపరfలన[ కస తపf మరమబ కనబడలదటు.

మటకటు కటటు� బడ బయహుబల సంహసనం వదటులటుకటున[డటు. సనయధపతర ఉదయగం ఆమదంచచడటు. సTనయమచ4 పంచన పంపుడటు కడటుకటుప శవగమల కనన[ రజులకన

మమత మలటుకనల కద, తండô కతబతటున[ అతనన[, గరòవతర ఐన అతనన భరయనటు చూడలననపరంచచల కద. ('బయహుబల, భలల ల దవుడ మధయ ఏ సన‌పట�న బýహమండంగ

వరకవుట‌అయయయద, పట�డననక కటుదరలదటు' అనన రజమళ వపయరటు. అహంకతరననక, మమకతరననక మధయ శవగమ నలగర సనటుల పట� వుంట యంకత బయగ వరకవుట‌

అయయయదనన ననటు అనటుకటుంటటున[నటు). అదమబ జరగలదటు. సమంతం నడటు వచ4 అకషంతలటు యంచటుమంచటుగ వసరస, దవసననటు రచ4గట�ంద. తన కళలలదటురటుగ భలల లటుడటు బయహుబల ఉదయగం పకసన చూసూT వూరటుకటుంద. బయహుబల వంట బలశల,

నమమకసటుT డటు తన కడటుకక రకషణగ వుంట మంచదనన కూడ ఆమకటు తచలదటు. గరòవతర ఐన తన కడలప చయయ వయబయడన[ అభయగం ఎదటురటుకన[ సనపతరప కపమూ

రలదటు. పంపుడటు కడటుకటు, అతనన గరòవతర భరయ కట బయటకటు వళల సధరణ

72

మనటుషటుయలల బతటుకటుతూంట వళల పలకరటంచచలన అనటుకలదటు. బయహుబలప చచడలటు వనబడనపుడటు వట ననజననజలటు గూఢచచరటుల దవర తలటుసటుకవలనటుకలదటు.

పరత జనపద సననమలల తలతరకక, అవకతవక రజుల పరత>లటుండవ. ఎవరం చపరfన చటటుకటుకన నమమయడం, అహంభవంత ప�తరభవంతటులనటు అనటుమననంచడం,

అవమననంచడం వంట పనటులటు చచసవరటు. అవ సయస�ర‌వంట నటటులటు కతసT హసయనన[ రంగరటంచ పషంచచవరటు. శవగమద కూడ అలట పరత>. అయత ఆమనటు సరటయస‌గ, దరfంగ చూపరంచబయరటు. అద అతకలదటు. మదటభగంల చూపరన శవగమనన

చూస, బయహుబలనన ఎల చంపమంటటుంద అనన రజమళ కటుటటుంబసభటుయలటు ఆశ4రయపడ వుండవచటు4. కతన రండ భగం సంతం చూస వుంట తన మట చలలలదన తరకకకపంల

ఆమ అల చపరfన చపరf వుండవచటు4 అనన సరటు¯ కటునవరటు. కతస T అతరశయక{గ చపరfలంట రండ భగంల శవగమ నలంబరట అయపయంద.

ఇక కట�పf కతరక�రటుల కూడ కతసT గందరగళం వుంద. బయహుబలనన చంపడననక ఒపుfకటున[వడటు డరకటు� గ చంపకటుండ తననటు తనటు గలటుసటులత కట�యంచటుకటునన

ననపుfలల పడపయ డôమ అడ బయహుబలనన రపరfంచడం దననక? కట�పf మహవరటుడటు కద, బయహుబలనన టర ప ‌ చచస, మసం చచస చంపరడనన చూపరసT అతనన కతరక�రటు దగజరద? రజదరహ నరం కంద కట�పfనటు శకషసటుT న[రంట అద బహరంగ వచచరణ

అయ వుంటటుంద తపf అరధరతర> ప�యవటటుగ అమలటు కతదన[ ఆలచన కూడ బయహుబలక రలదటు. అకకడక వచ4పడV డటు. హఠతటుT గ ఎకకణటు[ంచ ఎవర గనన

వచ4పడV రటు. కతలకయటులమ అనటుకటుంట, 'అబ�, కట�పfనటు నమమబటుదధ కతక భలల లటుడటు మరటువషలT పంపరన సననకటులటు అయవుంటరటు. అకకడ డలగటులటు చూసT అద తసT ంద.

వళలల బయణలత బయహుబలనన సగం చంపర కట�పf ఒకక పటటు పడసT బయహుబల కూల సదటుపరయం ఏరfరచచరటు' అన[రటు ఓ మతటు> లటు. కతవచటు4. వచ4నవళుల ఎవరన

కతనయండ, బయణసంచచ కతల4 కట�పf బయహుబలనన సల‌హట‌ల చంపడననక ఎఱఱ బయయకస‌డô ప‌కరయయట‌చచస వళలల రటు. కట�పf సంహసనంప ఎవరటుంట వరటక వశవసనయటుణ[ అంటడటు. మరట శవగమ

మహందర బయహుబలనన రజుగ ( మహషమత పరలకటుణ[ ఓసరట మహరజు అంటటున[రటు, మరసరట చకరవరట{ అంటటున[రటు, ఎపుfడమన[ర మరట4పయనటు) ప�కటంచచక కట�పf

వంటన భలల లటుణ[ రజుగ తరరసకరటంచచల. మహంద ర బయహుబలనన కతపరడడననక ప�యతర[ంచచల. అతనన తరఫున రజమత ' దవసననటు కతపరడటు' అంద కతబట� కనసం

దవసననన కతపరడల. మహంద ర బయహుబల చననపయడనటుకటుంట అపుfడటు రజమతగ దవసన ఆటసమటకస‌గ శవగమ సv నంలక వచచ4సటుT ంద. అలటమనటు రజయధకతరం పగటటు� కటున[ భలల లటుడటు బంద చచసT వూరటుకకూడదటు. తరరగబడల. పన

భలల లటుణ[ రజుగ అంగకరటంచచడనటుకటుంట మదట భగంల దవసననటు తపరfసT ననన అనడం తపుf. తరరసకరటంచ దవసన తన ఆతమగరవనన[ కతపరడటుకటుంద.

సననమ రండ భగంల దవసన, అమరంద ర బయహుబల పరత>లటు చచల బయగ మలచచరటు. పరత>ధరటులటు కూడ అదటుòతంగ చచశరటు. దవసన పరత> దవర పలకంచన

సంభషణలటు కూడ చచల బయగటున[య. మహషమత రజయం గపపfమట అనన దవసన అడగడం నకూ నచ4ంద. పదపద ¯ వగ�హలటు పటటు� కటున[ంత మత> న

గపfవళలయపతర? ఏకపకషంగ వయవహరటంచచ య రజయం ఎందటుల గపf? అనన

73

పప�కషకటుడ మనసటుల మట దవసన పలకంద. ' న మట శసనం' అంటూ శవగమ చలయంచన ననయంతృతవమ అనన[ అనరv లకటు కతరణమంద. ఇలటమహషమత రజయం

గటురటంచ బయహుబల ' జ మహషమతర' అనన ఎందటుకంటడ తలయదటు. చవరల చన[ బయహుబల చచత కూడ ' న మట శసనం' అననపరంచచరటు. మర ఏకపకష పరలన షటురూ

అన[మట! రండ భగం మదట భగం కంట చచల వషయలల మరటుగ~ వుంద. కనన[ చటల ఎమషన�‌పండయ. న ఉదశంల 20% ఎకటుకవ మరటుకలటు వయవచటు4. రండంటనన

కలపర కథ సరటసమనంగ సరట వుంట బయగటుండద. యటుదధ లటు తగగ~ంచ రండటు యంటరవల�‌త 18 రళల సననమ తస వుంట చకకగ వుండద. సకరప� ‌రసటుకటున[పుడటు

చచల డôమటకస ‌ సనటుల వున[యట. కతన వటనన సననమల పట�ందటుకటు కటుదరలదనన రజమళ చపరfరటు. దంత అనక సనటుల ఫరస�‌ఫరస�‌గ వళలపయయనన ఆయన

ఒపుfకటున[రటు. నకూ అద అననపరంచంద. మదట భగం తప, రండ భగం ఆదటురల తచంద. రండ భగంల ప�ధనమన టవసటు� శవగమ పంపరన సందశం వలన ఏరfడన

కమూయననకషన ‌ గయప‌! సందశం పంపరనపుడటు మ అబయ�యక చచసటుకటుంద మనటుకటుంటటున[ం అనన చపరf వూరటుకటుంటర? ' మ వడటు వరటుడటు, శూరటుడటు, ఘనమన

మహషమత రజయననక సరవసనయధయకషటుడటు..' అంటూ బరటుదటులత సహ పపరటు చపfర? ఎంత అందగడ చూడండ అంటూ ఓ చత>పటం పంపర? 40, 50 ఏళల కరతం అరవ

సననమలల యలట టవసటు� ల పట�వరటు. ఇంట పకతకయన వచ4 అగగ~పట� అడటుగటుతూంట, సంభషణల ' మబరడగగంద తపfకటుండ యసT నటు' అన ఒకక వకయం మత>ం చచటటుగ

కటకలంచ వనన అపరరvం చచసటుకటునన, భరయనటు అనటుమననంచ యలటుల వదల వళలపయయ హరలటుండవరటు. ఆ తరవత మటుసలమటు సషల�‌ల హరయన‌వసటుకటున[ బటురఖయ వలన

జరటగర కన‌ఫూయజనటుల చూపరంచచవరటు. బటురఖయ కతరణంగ ఒకరనటుకటునన మరకకరట[ పళల చచసటుకవడం, ఆ తరవత చంతరంచడం వుండద. సననమలకటు యంత వయసటు వచచ4క,

బయహుబల వంట పద¯ పర� జకటు� ల పళలకడటుకటు పపరటు చపfకపవడం అన చన[ అంశంప మతTం డô మ ఆధరపడడం వంతగ వుంద. న అనటుమనం - వజువల‌గ బయగటుంటయనన కనన[ సనటుల మటుందటుగన అనటుకటునన,

వట చటుటూ� సంఘటనలటు అలల, ఆ డట�‌కలపర కథ అలల రనన. దంత కనన[ పరత>లకటు అనయయం జరటగగంద. అలట వటలల భలల లదవుడ కడటుకటు పరత > ఒకట. అతనటు లకపయన నష�మమటుందననపరంచంద. అలగర అవంతరక పరత> రండ భగంల జూననయర‌

ఆరట�సటు� కంట కనకష�ంగ అయపయంద. ధరచతంగ మూడస బయణలటు ఒకకసరట వసన దవసన కలయమకస�‌ల ననస�హయటురలగ రథంల పడవుండడమూ చత>ంగ వుంద.

కనసం పనటుగటులడ వుండల�ంద. ననతరTమబద ననపుfల కటుంపట వరతం వషయననక వసT శవగమ చచల దూరం నడచనటటుల చూపరరటు. దవసనకటు వచచ4సరటక కటలన అకకడకకడ

తరరటగగనటటుల చూపరరటు. అంట ఆ గటుడ ఏద దగ~రకటు వచచ4సంద? ఆ ననపుfలనటు హమగటుండంల బదటులటు తననటు బందగ వుంచన గతరల పసంద? అరvం కతలదటు.

బయహుబల ప�పంచవయపTంగ ప�దరటశంచబడటుతూ వల కటటుల సంపరదసT ంద. చూడడననక భరగ, అందంగ వుంద. తసనవడటు తలటుగటువడ. అయన కథ, సనటుల వషయంల ఒక

సగటటు పప�కషకటుడగ నకటు అసంతృపరT వుంద. చత> నన[ రూపందంచన రజమళక వుంద. ఆ

74

వషయనన[ బయటకటు చపరfన ఆయన ననజయత అభనందనయం.. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌ ( జూన‌2017)

జూన‌05-06 ఎమబ�యస‌: మటుమమరటు తలకటుల పదధతర మటుగటుసటుT ంద?

మూడటుసరటుల తలకస‌లటు చపరf భరయనటు వదలంచటుకవడం ఇన[ళలూల భరతయ మటుసలమటు భర{ల హకటుకగ చలమణ అవుతూ వచ4ంద. ఆ హకటుకనటు కంతమంద

ఉపయగగంచటుకలదటు, మరట కంతమంద జగ�తTగ ఉపయగగంచటుకటున[రటు, కతన కందరన దనన[ దటురటుపయగం చచశరన[ మట వసTవం. కటురన‌, దవం గటురటంచ చర4లత

సరటపట�కటుండ సంఘక ననయమలనటు కూడ ఏరfరచంద. అద ఆనట అరబటు� సమజంల అభటుయదయవదం కంద లకక. కతన కతలం మరటుతూ వచ4ంద. అరబయకటు

భన[మన సంసకృతటులటున[ దశలకటు కూడ ఇసల మటు వయపరంచంద. అందటువలన సv ననక దశకతల పరటసvతటులనటు దృష�ల పటటు� కటునన కటురన ‌ సమృతరల మరటుfలటు, చచరటుfలటు

చచసటుకవల, కనన[ దశలల చచసటుకటున[రటు కూడ. పరశర సమృతర, మనటు సమృతర యల మన దశంలనూ అనక సమృతటులటున[య. వటనన యపుfడటు యథతథంగ అమలటు

చచయలంట కటుదరనన పరటసvతర. అలగర షరటయనటు కూడ కతలనటుగటుణంగ అనవయంచచ ప�కరయ సగల. ఏ మతనన[ సంసకరటంచచలన[ ఆ మతసటుT ల ఆడ, మగ అందరూ కలస

పూనటుకవల. వదయ నరట4 ఆధటుననక పకడలటు అవగతం చచసటుకటున[వరటు, సంప�దయననక కటటు� బడVవరటు అందరూ కూచటునన చరట4ంచటుకటునన ఒక మధయయమర~ ననక అంగకరటంచచల.

హందూమతననక వసT సంప�దయ పదధతటులకటు రకషణగ బయý హమణ వయవసv ననలచంద. దననక కతపుగ కషతర>యటులటు ననలచచరటు. అయత బయý హమణకషతర>యటులలన కందరటు పరత పదధతటులనటు

ననరసంచచరటు. సంసకర{లటుగ మరట ఛందసటులత పరడరటు. మరటుfలటు తచచ4రటు. అనక యతర కటులల వరటల కూడ సంసకర{లటున[రటు. కతన అగ�కటులల సంసకర{లటు సమజనన[

ప�భవతం చచసనటటుల గ యతరటులటు చచయలరన[ద వసTవం. ఏ మతంలనన సర, మటుందటువరటుసల ననలచనవరటు పూనటుకటుంటన పనటుమరటుfలటు వసT య.

అద వధంగ యతర మటుసలమటు దశలల కూడ జరటగగంద. భరత మటుసలమటు సమజంల కూడ కతలగతరల ఎన[ మరటుfలటు వచచ4య. ఛందసవదం వనకబడంద.

అయన యతర మతసటుT లత పలసT మరటుf వగం తకటుకవన చపరfల. మటులల లటు తమ పటటు� సడలపకటుండ చూసటుకటుంటటున[రటు. మటుసలమటులల ఉన[త, మధయతరగతర

ఉదరవద మటుసలమటుల కంట సంఖయయపరంగ ఎకటుకవగ వున[ దగటువ మధయతరగతర, పపద మటుసలమటులటు మటులల ల ఉకటుక పరడకల నటుంచ బయట పడలకపవడంత ఉదరవద మటుసలమటులకటు సంసకరణలటు చచపట�డననక శక{యటుకటు{ లటు చచలటం లదటు. దననక తడటు

మటుసలమటులటు గంపగటుతTగ ఓటటు వసT రన భవనత, వరటనన ఓటటు బయయంకటులటుగ చూస రజకయ పరర�లటు మటుసలమటు సమజననక దరహం చచసటుT న[య. ' ఏ వర~ంలనన పపదవర

మూకటుమమడగ ఓటటు వసT రటు. పపద మటుసలమటులటు మటులల లటు చపరfనటటుల వంటరటు. అందటువలన మటులల లనటు సంతృపరT పరటసT చచలటు' యద పరర�లటు వసటుకటున లకక. పపదరటకం

తగగ~న కద మతమఢయం తగటు~ తటుంద. మటుసలమటుల ఆరటvక సvతరగతటులటు మరటుగటుపరటసT వర కతదటు, భరతయ సమజం కూడ ఎదటురటుకంటటున[ అనక సమసయలకటు పరటషకరం దరటుకటుతటుంద.

75

దటురదృష�వశతూT ఆ పనన జరగటం లదటు. వళలకటు రటజరవషనటుల యసT ం, మదరసలల మతపరఠలటు చపపf వరటనన ప�భటుతవ టచరటుల గ గటురట{సT ం, ఉరూ¯ సూకళుల తరటుసT ం

(భషకూ, మతననక సంబంధం ఏమటస వరటక తలయల), ప�భటుతవధనంత హజ‌కటు పంపరసT ం.. యలట తయలలటు చూపరసT రటు కతన వరట అసలటు సమసయ ఏమటస అద పరటషకరటంచరటు. కనన[ వర~ లటు నడపప ప�యవటటు రంగ సంసvలల మటుసలమటులకటు ఉదయగలటు కరటువు. వరటవ అధకతంశం కంపనలటు. చచలమంద మటుసలమటులటు చన[, చతకత ఉదయగలటు

లద వయపరరలటు చచసటుకటునన బతకవలస వసT ంద. దనన కతరణంగ వరట కటుటటుంబయలల వదయబటుదటుధ లటు తకటుకవ, అభటుయదయ భవలటు తకటుకవ, ఆధటుననక ఆలచన ధరణటులటు

తకటుకవ. చప‌లబర‌కటు కరఫ‌ఎడôసటుగ మరటన య మటుసలం కటుటటుంబయలల యటువకటులటు తవ రవదననక మటుడసరటుకటుగ మరటుతటున[రటు. కంత అభవృదధ చందనవడటు కతసT

వనకసటుకటునన దనన[ కతపరడటుకవడననక శంతరభదరతలటు వుండలనన కరటుకటుంటడటు, దననక పరటటు పడతడటు. ఏమబ లననవడక తగగంపు ఎకటుకవ. కడటుపు మండటుతటుంట ఏ పనన

చచయడననకన సదధపడతడటు. అందటుక శంతర, అభవృదధ అవభక { కవలలటు. పపదలటు, దళతటులటు, మనరటటలటు.. ఏ వర~ ననకన సర, అభవృదధ ఫలలటు అందచచయకటుండ

శంతంగ వుండమంట పసగదటు. చతTశటుదధత బృహతfరయత[ం చచసT తపf భరతయ మటుసలంల సvతరగతటులటు బయగటుపడవు. అపfటవరకటు భరతయ సమజమూ సvమతంగ

వుండలదటు. మతఛందసతవననక పపద మటుసలమటులటు బల అవుతూంట మర పకక కందరటు ధననక

మటుసలమటులటు ఆ ఛందసతవనన[ తమ కనటుకూలంగ మలచటుకటుంటటున[రటు. తమ చతT నటుసరం ప�వరట{ంచడం, అదమనన సభయసమజం అడగగత యద మ మతననక సంబంధంచన వషయమనన, యతరటులటు జకయం చచసటుకకూడదన దబయయంచడం.

దటురదృష�కరమన వషయమమటంట మత పదలటు వరటనన వనకసటుకటునన వసటుT న[రటు. మటుసలమటు మహళల వషయంల చచల అనయయలటు జరటుగటుతటున[య. వరటు గంతతరT

ననరసన తలపరనపుడలల అణచ వయడననక య మతపదలటు నడటుం బగగసటుT న[రటు. జనభల 50% మంద మహళల అయన ఆల‌ఇండయ మటుసలం పరశనల‌ల బరటుV ల

మహళల సభటుయలటు 10% మత>మ వున[రటు. దననల సభయతవం కసం ప�యతర[ంచ వఫలమ, వసరటన షయసT అంబర ‌అన మహళ ఆల‌ ఇండయ మటుసలమటు వమన‌

పరశనల‌ల బరటుV అనన ఒకట సv పరంచంద. ఆమ పరడన కసటులల ఇమ} న కసటు ఒకట. ఇమ} ననటు ఆమ మవగర చరటచచడటు. ' ఆయన చరటచచడనన నటువువ ఒపుfకటున[వు కతబట� యపుfడటు ఆయన న మగటుడటు, న మగటుడటు న కడటుకటు' అనన మలనలటు తరటుf

యచచ4రటు. ఇమ} న లబదబమంటూ కరటు� తలటుపులటు తట�ంద. మటుసలమటు మహళల సంఘలటు ఆమకటు అండగ ననలచచయ. కరటు� మలనల ఫతవనటు తరరసకరటంచంద. 'మ

పరశనల‌చట� లనటు సvరకరటంచచల. ( కడఫ చచయల). లకపత యలట ఫతవల వసT య.' అంటటుంద షయసT . .

మరటుf కసం పరడటుతటున[ అటటువంట మహళల ఉదయమకతరటులందరూ ఆమ సరథయంల యపుfడటు మటుసలమటు మహళల సంఘలటు మటుమమరటు తలకస ‌( తలకస ‌ ఎ

బదత‌- ఇన‌స�ంట‌డవర�‌) పదధతరనన రదటు¯ చచయలంటూ సటుప �ం కరటు� క వళలన షయర బయనకటు అండగ ననలచచరటు. వరటు ఎతరT చూపపద ఏమటంట అఫ~ననసT న‌త సహ 20 మటుసలమటు దశలల తలకస‌వధననన[ సంసకరటంచచరటు. మూడటుసరటుల గబగబయ తలకస‌అనన

76

చపపfస ' నకూ నకూ సంబంధం లదటు, వడకటులచచ4శనటు ఫ' అన పదధతర కటురన‌ల కూడ లదట. భరయభర{ల మధయ తగద వచ4నపుడటు ఎవరన వచ4 మధయవరట{గ

సంప�దంపులటు చచయల. కపతపరలటు తగగ~ వవకంత ఆలచంచ ననరణయం తసటుకవడననక 90 రజుల గడటువు యచచ4రటు. ఈ 90 రజులల భర{ ఒకకసరట తలకస‌అనవచటు4. మతTం

మూడటు సరటుల అల అంట యక వరటదరట మధయ పసగదనన ననరధ రణ జరటగగ, వడకటులటు అయనటల పరటగణంచచల. ఈజపు� , ఇరకస‌, ఇండనసయ, యటుఎఇ వంట దశలల

మూడటుసరటుల తలకస‌అనన వరటుసగ అన[ అద ఒకకసరట అన[ట� లకక. కతవలంట దనన[ వనకక తసటుకవచటు4. 98% మటుసలమటు జనభ వున[ అల�రటయల రజ ప�యత[లటు

వఫలమయయక కరటు� దవర మత>మ వడకటులటు తసటుకవల. అంత శతం మటుసలమటు జనభ వున[ టటుయనసయల కూడ కరటు� అనటుమతరసT తపf వడకటులటు యచ4నటటు�

కతదటు. 96% వున[ టరక 1926 ల సవజరలండ‌చట� లనటుసరటంచ షరటయ సూత> లనటు అనక వటనన మర4సంద. అంత జనభ వున[ పరకసT న‌1961 ల మటుసలమటు ఫరయమల

ల ఆరటVననన�‌తచ4 వవహక చట� లటు అనకం మరట4, మటుమమరటు తలకస‌నటు చట�వరటుదధం చచసంద. 86% జనభ వున[ బంగల దశ ‌1961 ఉమమడ పరకసT న ‌ చట� న[ కనసగగసT ంద.

మరట మన దశంల పరటసvతర ఎల వుంద? ప�పంచంల మటుసలమటు అతయధకంగ ననవసంచచ దశలల మూడ సv నం మనద. మటుసలమటు మహళల సంఖయ 9 కటటుల . 2011

జనభ లకకల ప�కతరం వవహతటులన మటుసలమటు మహళలల 13.5% మందక 15 ఏళల కంట తకటుకవ వయసటుల పళలయంద. 49% మందక 14-19 ఏళల మధయ పళలయంద. అంత చన[ వయసటుల పళల కతవడం చచత వరటల వదయవంతటులటు తకటుకవగ వుండ, తమ

హకటుకల గటురటంచ ఎల అడగల కూడ తలయటం లదటు. కందరటు మటుసలమటు భర{లటు తలకస‌నటు ఒక వకకరటంతగ మర4స, తమ వవహబంధం మరటుకషణంల ఉంటటుంద,

ఊడటుతటుంద తలయనన పరటసvతరలక తమ భరయలనటు ననట� రటు. ఓ భర{ ఆలసయంగ ఆఫసటు నటుంచ తరరటగగ వచచ4డటు. భరయ ననదరపతంద. తనటు వచ4న ననదరలవనన భరయ కస చూస

కపంత మూడటు సరటుల తలకస‌చపపfశడటు. మర[డటు అతTగరటు ననద ర లపర ' మబ ఆయన తలకస‌చపపfశడటు, మూట మటులల సరటు¯ కటునన బయలటుదరటు' అనన చపరfంద. ఒకతమకటు గరòం

వచ4ంద. భర { అబయరషన ‌ చచయంచటుక అన[డటు. ఈమ ఒపుfకలదటు. అంత తలకస‌ చపపfశడటు. 2015 ల కరళల ఒకడటు పళల చచసటుకటునన పద రజులటు కతపురం చచస పళలల ననక

చపfకటుండ దటుబయయ వళలపయడటు. అకకణటు[ంచ ఓ ఎస�మమస ‌ కట� డటు, 'తలకస‌, తలకస‌, తలకస‌' అనన. ఈ మధయ వట�ప ‌దవర తలకస‌లటు చపపfసటుT న[రటు. ఇటవల

హదరబయదటుక చందన యదరటు వననతలకటు వట�ప‌ల దవరన వడకటులటు అందయ. మననదరటక ఫలన వషయంల పడటం లదనన చపfడం లదటు, రజ ప�యత[లటు లవు, ఇందటుకసం వడకటులటు యసటుT న[ననన ఎదటుట పడ చపfడం లదటు, వట�ప‌పంపపయడం,

చచతటులటు దటులపపసటుకవడం. ఏమన అంట నకత హకటుక కటురన‌యచ4ందనన వదంచడం. భరతయ మటుసలం మహళల ఆందళన‌వరటు చచసన సరవల వడకటులల కూడ 66%

మందక కవలం నటమట దవర వడకటులటు పందనవర. పగ వడకటులవవబడన మహళలల 95% మందక భర{ల నటుంచ మనవరట{ రవటం లదటు.

ఇపుfడటు దననకంతటక ఫుల‌స� పు పడటుతటుంద లద అన[ద ఆసక{ కలగగంచచ అంశం. సటుప �ం కరటు� దనన వషయమ గట�గ పరటశలసT ంద. దనన[ వరట సమటుమఖయననక తసటుకళలన

77

ధరయశల - షయర బయన. ఉతTరఖండ ‌ వస. కటుమవూ యూననవరటశటల సషయలజల పసటు� గ� జువషన‌చచసంద. 21 ఏళల వయసటుల ఇలహబయద‌ల రటజవన‌

అహమద‌అన ఒక పర� పర� డలర‌త పళలయంద. పళలయక కతరటు యవవకపత వడకటులటు యసT మనన బదరటంచచరట. పళలయన ఏడద దకత పరలలలటు పుట�కపత అతTగరటు తలకటులటు

చపరfంచచసT నటు జగ�తT అనన బదరటంచందట. అద జరగకటుండన యమ కడటుపు పండంద. ఒక అమమయ పుట�ంద. వయసటు 13. తరవత పుట�న అబయ�య వయసటు 11. ఆ

తరవత ఆరటుసరటుల భర { అబయరషనటుల చచయంచచడటు. కటుటటుంబ ననయంత>ణ మత>లటు వడననచచ4వడటు కతదటు. ఈమ బయగ జబటు� పడపయంద. 2015 ఏపర�ల‌ల ఓ రజు

యమనటు తసటుకళల మరదబయద‌రలవ స�షన‌ల పడస, అతTమవలకటు ఫన‌కట� డటు, వచ4 తసటుకటుపండ అనన. పరలలల[ తన దగ~ర వుంచచసటుకటున[డటు. ఆ తరవత ఆర[లలకటు సfడటు పసటు� ల తలకస‌నమ పంపపశడటు. ఇంక ఆమనటు పళల చచసటుకటున[డటు.

ఉతTరఖండ‌లనన కతశపూర‌ల ఫరయమల కరటు� క వళల యమ ఫరయదటు చచసంద. వళుల రటజవన‌నటు పరలలలత సహ కరటు� క రమమనమన[రటు. అతనటు రలదటు. ఈమ సటుప �ంకరటు� ల

పరటషన‌పడసంద. నూర�హన‌సఫయ ననయజ‌సv పరంచన భరతయ మటుసలం మహళల ఆందళన‌సంసv ఆమకటు అండగ ననలచంద. వళలంత కలస మటులల లనటు ' మబరటు చపపf సూత> లకటు కటురన‌ల ఆధరలటు చూపండ' అనన ననలదసటుT న[రటు. తలకస‌వషయం ఒకకట

కతదటు, బహుభరయతవం, వరసతవం, మహర‌, పరలలల సంరకషణ వంట వషయలల కూడ మరటుf రవలంటటున[రటు. తలకస ‌ కసటు తలత ' ననకత హలల' అన పదధతరప కూడ

పటల డదమనన చూసటుT న[రటు. అదమటంట - వడపయన భరయనటు మళలల పళల చచసటుకటుందమనన భర{ అనటుకటుంట ఎకతయక పళల చచసటుకలడటు. ఆమ వర ఎవరటనన పళల

చచసటుకటునన, కతపురం చచస, అతననక వడకటులటు యచ4న తరవతన మళలల యతనన[ చచసటుకవల. ఆ రజులల ఎందటుకటు పట� ర తలయదటు కతన యపుfడ పదధతర వంతగ అననపరసటుT ంద. దననప సననమలటు కూడ వచచ4య. ( ఫటస - మటుసలం పరశనల ‌ బరటుV

అధయకషటుడటు సయయద‌మహమమద‌రబ హసన నదవ) షయర బయన కసటుల ఆమ భర{త బయటటు మటుసలం పరశనల‌బరటుV కలగజసటుకటునన

'' మ మటుసలమటుల పళల, వడకటులటు వగర మ పరశనల‌ల ప�కతరం జరటుగటుతయ. మ పరశనల‌ల నయయపరటధలక రదటు. దననల జకయం చచసటుకకండ.'' అనన సటుప �ం కరటు� త

వదంచంద. నయయపరటధలక వసటుT ందనన కరటు� లటు ఎపుfడ అభపర� య పడV య. 2008 ల దలల హ కరటు� జజ‌బ.డ. అహమద‌మటుమమరటు తలకస‌పదధతర పరపరష� పనన అనన

రూలంగ‌యచచ4రటు. '' మటుసలమటులల ఏ పంథ కూడ దనన[ ఆమదంచదటు. చరటత>ల ఒకతనక ఘట�ంల అద అమలటులక వచ4ంద. దనన[ తస అవతల పరరసT ఇసల ం మలక

సూత> లకటు ఏ మత>ం భంగకరం కతదటు.'' అన[రయన. ఇలహబయద ‌హకరటు� య ఏపర�ల‌ల తరటుf చపుతూ ఏ పరశనల ‌ ల అయన రజయంగం, చట�ం పరటధలన

పననచచయలనన చపరfంద. ఈ తలకస‌వధనం వయక{ సవచఛకటు భంగకరం అనన చపరfంద. కందరటు మటుసలం మతపదలటు దనన[ వయతరరకంచచరటు.

సటుప �ం కరటు� మజ జజ‌కట థమస‌కరళ హకరటు� ల పననచచస రజులల నతృతవం వహంచన బంచ ‌ ఒక కసటుల కలకమన తరటుf చపరfంద. దనన ప�కతరం చరట4క యదరట

మధయ పళల ననరవహంచచ హకటుక వుంద. ఒకసరట పళలయయక భరయ, భర { యదరటక రజయంగం యచ4న చట�బదధమన హకటుకలటుంటయ. వటనన చరట4 హరటంపజలదటు. ఈ

78

తరటుfనటు సటుప �ం కరటు� కూడ ధృవపరటచంద. దనన[ య తలకస‌కసటుకటు అనవయసT ఒక వవహతటురలగ షయర బయన హకటుకలనటు ఏ మతచచరమూ హరటంచలదటు. మహళల

హకటుకల ఉదయమనత, పరల ననంగ‌కమషన‌మజ సభటుయరలటు, లఖనవస‌ల కతజగ పననచచసన తల మహళ అయన సయద హమబద ‌''2002 లన షమబన‌ఆర వరశస‌స�ట‌ఆఫ‌

యటుపర కసటుల ఆర‌స లహట, పర వంకటర మరడV అన సటుప �ం కరటు� జజ‌లటు ఒకసరట మటుమమరటు తలకస‌చపfడం చట�బదధం కతదనన, కటురన‌ననరశంచన ప�కతరం తలకస‌చపరfలనన

రూలంగ‌యచచ4రటు. మటుసలం పరశనల‌ల బరటుV దనన[ వయతరరకంచలదనన నకటు గటురటు{ . 2002 లన బంబయయ హకరటు� వరట ఔరంగబయద‌బంచ ‌ కూడ దగూV పఠన‌వరశస‌

రహమ ‌బ కసటుల కూడ మటుమమరటు తలకస‌నటు కట�వసంద. ఇపుfడటు మళలల దననప చర4మటస నకటు అరvం కతవటం లదటు.'' అన[రటు.

మటుసలమ ‌ పరశనల ‌ల బరటుV ఉపరధయకషటుడటు, జమత‌ ఏ ఇసల మబ హంద ‌ అధనత అయన మలన సయయద‌జలలటుదన‌ఉమర '' తలకస‌యవవడననక వలలదనన భర{లనటు

ననర�ంధసT భరయలనటు వదటులటు4కవడననక భర{లటు కూర రమన పదధతటులటు అవలంబసT రటు. వరటనన సజవంగ కతల4యవచటు4, చంపపయవచటు4, వరటత సంసరం చచయమనన

బదరటంచవచటు4.'' అన[డటు. ఎంత చత>మన వదన చూడండ. కతపురం సరటగ~ నడవకపత వడకటులటు యవవవదనన ఎవరూ చపfరటు. ఎటచ4 కతసT సవయంగ యవవమన

ఎవరన అడగరద. కటురన‌ప�కతరం 'ఖటుల' పదతరల భరయ కూడ వవహనన[ వమటుక{ కరవచటు4. అయత మధయల ఒక మతగటురటువునన మధయవరట{గ పటటు� కటునన ఆ పనన చచయల.

భర { వషయంల మత>ం అటటువంట ననబంధన పట�లదటు. అద చకటుక. వవహమన[ద యదరటు వయకటు{ ల మధయ ఒపfందం అనటుకటుంట దనన[ భంగం చచస హకటుక యదరటక

సమనంగ వుండల. కతన మటుసలమటు భర{కటు ఏకపకషంగ హకటుక యవవడం జరటగగంద. ' తలకస ‌ ఎ బదత‌, బహుభరయతవం, ననకత హలలలటు చట�వరటుదధమనవ,

రజయంగవరటుదధమనవ. ఎందటుకంట అవ రజయంగంలనన ఆరట�కల ‌14,15, 21, 26ల దవర సంకరమంచన మలక హకటుకలనటు హరటసటుT న[య. అందటుకనన రదటు¯ చచయల' అనన

షయర బయన వదన. ' మమమల[ శసంచచద మటుసలమటు పరశనల ‌ల మత>మ. దనన ప�కతరం యవన[ చలటుల తయ' అనన షయర భర{ వదన. మతసవచఛ అనద రజయంగ మలక సూత> లకటు లబడ వుంటటుందనన రజయంగం లనన 25 వ ఆరట�కల ‌చపుతటుంద. ఆరట�కల ‌14 అందరటక సమన హకటుకలనటు యసటుT ంద. మటుమమరటు తలకస ‌ వషయంల

సªపురటుషటుల మధయ వయతయసం వుంద. ఆరట�కల ‌15 (1) ప�కతరం పరటుల మధయ మత, జతర, కటుల, లంగ వవకషత చూపకూడదటు. దనన వషయంల సªల పట ల వవకషత కనబడటుతంద. ఈ అంశలప ననరణయంచడననక సటుప �ం కరటు� ఐదటుగటురటు జజ‌లత ఒక

రజయంగ ధరమసననన[ ఏరfటటు చచసంద. దననల చఫ ‌ జస�స ‌ఖహర‌ సఖ‌. యతర జస�స‌లల లలత‌హందూ, కటురటయన‌జసఫ‌కరసTవుడటు, నరటమన‌పరరశ, అబటు¯ ల‌నజర‌

మటుసలం. మటుమమరటు తలకస ‌ ఇసల మ‌కటు మలకమనద (ఫండమంటల‌) కతద అనన, మలకమనదత కరటు� దననల కలగచచసటుకవచచ4 లద, ఆ ఆనవయతక పవత>త వుంద,

వుంట అద యతరటులకటు రజయంగపు పర� థమక హకటుకలకటు భంగం కలగగసT ంద అన వషయలటు పరటశలసటుT ంద. ఈ బంచ ‌ వసవ సలవులల కూడ పననచచస మ 18 వరకటు యరటుపకషల వదనలూ వంద. తరటుf రటజరవ‌చచసంద.

79

' మటుమమరటు తలకస‌సంప�దయం చట�వయతరరకం, రజయంగవరటుదధం' అనన తవరలన సటుప �ం కరటు� తరటుf యచ4న అద అమలవుతటుంద లద అన[ సందహం రవడంల

ఆశ4రయం లదటు. ' న భర{కటు బయగ డబటు�న[ నకసT నన[ మనవరట{ యవవటం లదటు. దయచచస యపరfంచండ' అనన ష బయన అన మహళ 1985 ల సటుప �ం కరటు� క వళత

పళలంద. ఆమ భర{కటు అనకమంద భరయలటు. వళల వలన పుట�న సంతనం మధయ ఆసT తగదలల దృఢంగ మటల డందన[ కపంత 40 ఏళల కతపురనన[ ఒకక ననమషంల మూడటు తలకటులటు చపరf మటుగగంచచశడటు ఆమ భర{. పగ మనవరట{ యవవడం మనశడటు. అద సపర

125 ప�కతరం నరం. అద ఎతరTచూపరత ఆమ భర{ ''ననూ, మ ఆవడ మటుసలమటులం. మ పరశనల ‌ల ప�కతరం మూణ[ళ ల కతలం (ఇదత‌) తరవత మనవరట{ యవవనకకరలదటు. పళలనడటు యచ4న కతనటుక (మహర‌) తరరటగగ యచచ4యల. అద యచచ4శనటు. ఇక నక

బయధయత లదటు.'' అనన వదంచచడటు. మటుసలం పరశనల‌బరటుV కసటుల భగసవమగ మరట (ఇంపలడ‌) ' సపరస 125 మటుసలం పరశనల ‌లనటు అధగమంచజలదటు (ఓవర‌రడ‌)' అనన వదంచంద. కరటు� ష బయన పకషన తరటుf చపరfంద. వవహం పరశనల‌ల ప�కతరం జరటగగన

మనవరట{ రజయంగననక లబడ వుంటటుందనన సfష�ం చచసంద. అందటువలన భర{ మనవరట{ ఆపడననక వలలదనన చపరfంద. వంటన మటుసలం మతపదలటు యద తమ వయవహరలల జకయం చచసటుకవడమ అంటూ

అలలరట పట� రటు. ష బయనకటు వయతరరకంగ వధటులల ప�దరశనలటు ననరవహసT లకషలద మటుసలమటులటు వటక హజరయయరటు. ష బయనకటు అనటుకూలంగ హజరనవరటు వందలల

వున[రటు. ఇద చూస అపfట ప�ధనన రజవస‌గంధ కంగరటు పడV డటు. మదటసల అతనటు సటుప �ం కరటు� తరటుfనటు హరటషంచచడటు. పరరలమంటటుల దననప చర4 జరటగగనపుడటు ఉదరవద

మటుసలమటు ఐన ఆరటఫ ‌మహమమద ‌ ఖయన ‌ చచత తరటుfనటు వయతరరకంచనవరటప దడ చచయంచచడటు. కతన య ప�దరశనలటు చూస, మజరటట మటుసలమటుల ఫలంగటు� చూస

కంగరటు పడV డటు. మటుసలమటు ఓటరలకటు కపం వచచ4సటుT ందనన భయపడ సటుప �ం కరటు� రూలంగటు చలలకటుండ 1986 ల చట�ం చచశడటు. మటుసలంలనటు ఆ వధంగ సంతృపరT పరచనందటుకటు బదటులటుగ హందటువులనటు సంతృపరT పరచడననక అంటూ రమజనమభూమనన తరటపరంచచడటు.

అద కరమప అనక వవదలకటు దరట తసంద. మటలల , ఆలచనలల పరశ4తయ నగరటకతకటు పదపట వసన రజవస ‌ చచతలల మత>ం అతయంత హయమన

మతఛందసవదననక తరతస, రండటు తపుfలటు చచశడటు. వట ఫలతలటు 30 ఏళుల దటన అనటుభవసూT న వున[ం.

ఇపుfడటు షయర బయన కసటు కథ కూడ ష బయన కథలగన అవుతటుంద అన సందహం రవచటు4. మటుసలం పరశనల‌బరటుV క యపfటక సంప�దయ, ఛందస మటుసలమటులల

పటటు� వుంద. కతన 30 ఏళలల మటుసలం మహళలటు చచల మరరటు. లకషలద మటుసలం మహళలటు గళం వపుfతటున[రటు. మటుసలమతర సభయసమజం కూడ దననప చరట4సT ంద.

మరటుf తచచ4ందటుకటు అనటుకూల సమయం వచ4నటల వుంద. ఇద శటుభపరటణమం. ఏ మరfయన సర ఆ వర~ంలనన అధక సంఖయయకటులటు ఆమదంచచల. అపుfడ దననక

ప�భటుతవం వతT సటు పలకగలటుగటుతటుంద. వతంతటు పునరటవవహం, హరటజన ఆలయప�వశం.. వంట సంసకరణలటు, సతసహగమనం, కనయశటులకం, బయలయవవహలటు - వంట వటప

ననరసన... యలటవన[ ఆయ వర~ లలనన సంసకరణవదటులటు ఛందసవదటులప పరడ

80

గలచనవ. ఆ పరటం జరగకటుండ ప�భటుతవం తనంతట తనటుగ చట�ం చచసT అద అమలటు కతదటు.

ఇపుfడటు మటుసలం సమజం తమ బయగటు కసం కృష చచసT ప�సటుT తం వున[ మద ప�భటుతవం వరటక అండగ ననలటుసటుT ందనటుకవచటు4. ఎందటుకంట వరటు హందూ

ఛందసవదననక తలవగ~వచటు4 కతన మటుసలం ఛందసవదననక తలవగర~ ప�శర[ లదటు. మటుసలం ఓటటుల లకపయన ఖయతరటు చచయం అనన జబరసTగ చచతలల కూడ చూపరసటుT న[రటు

వరటు. అందటువలన కరటు� తలకస‌కటు వయతరరకంగ తరటుf చపరత అద అమలటు కతవడం ఖయయమననపరసT ంద. మ 15 న కందరం తరఫున ననవదసూT ఎటర[ జనరల ‌మటుకటుల‌

రహ‌తగగ ' కరటు� తరటుf తలకస‌కటు వయతరరకంగ వసT కందరం దననక అనటుగటుణంగ చట�ం చచసటుT ంద' నన హమబ యచచ4రటు. తరటుfత సంబంధం లకటుండన మబరటు చట�ం చచయల�ంద

అనన చఫ‌జస�స‌అంట ' అపుfడటు పరరలమంటటుల అద పరస‌అవుతటుంద లద చపfలం' అన[డటు రహ‌తగగ. భరతయ మటుసలమటు మహళల ఆందళన‌ మటుసలమటు ఫరయమల చట�ం

ఎల వుండల ఒక నమూన తయరటుచచస రండళల కరతమ ప�ధననక సమరటfంచంద. అద చట�ంగ మరటుతటుందమననన మటుసలం పరశనల‌బరటుV కంగరటు పడటుతంద. అద

1973 ల ఏరfడన ఒక ప�యవటటు బయడ. దననల 51 మంద ఉలమలటు ( మతసూత> లనటు అనవయంచచవరటు), 201 మంద మమూలటు సభటుయలత జనరల‌బయడ వుంద. వరటల సధరణ పరటులటు, 25 మంద సªలటు కూడ వున[రటు. బరటుV ల

అహమదయ పంథ మటుసలమటులనటు చచరటు4కరటు. మన దశంలనన వవధ పర� ంతలలనన మటుసలమటులల సv ననక ఆచచరల బట� రకరకతల చట� లటు అమలల వున[య. వరటప

హందూ సవల ‌ కడ ‌ ప�భవం కూడ వుంద. వరందరటన షరటయకటు అనటుకూలంగ మర4లనన బరటుV ప�యతర[సూT ంటటుంద. పరలలలకటు ననర�ంధ వదయ చట� నన[ వయతరరకసటుT ంద.

బయలయవవహలనటు ప� త�హసటుT ంద. వటనన ననయంతర>ంచడనన[ వయతరరకసటుT ంద. దనన పతTనం భరటంచలనన షయలటు, మహళల ఉదయమకతరటులటు వరవరటు బరటుV లటు పటటు� కటున[య కతన

వటక పదగ గటురట{ంపు లదటు. తమ తరఫున సటుప �ం కరటు� ల వదసటుT న[ కపరల‌సబ�ల‌దవర మటుసలమటు పరశనల‌

బరటుV '' మమ సంసకరణలటు చచపడటుతటున[ం. మకతకస T టమవవండ. ఈ లపున మబ సంసకరణలటు మప రటుదకండ.'' అనన చపరfంచచరటు. సబ�ల‌దననకదననక మటుడపట� చచల

వచత>మన వదనలటు వననపరంచచడటు. ''జననం, మరణం, వవహం వయక{ మతననక సంబంధంచన వషయలటు. రజయంగ పరటధలక రవు. అయధయల ఫలన చట

రమటుడటు పుట� డనన మం నమటుమతటున[ం, దనన[ ప�శ[ంచడననక వలలదనన హందటువులటు అంటటున[టల , మటుమమరటు తలకస‌వషయంల కూడ తమనటు ప�శ[ంచకూడదనన మటుసలమటులటు భవసటుT న[రటు.'' అంటూ అసందరòంగ మటల డడటు. '' సత సహగమనం,

బయలయవవహలటు వంటవ చట� ల దవరన మననfంచచరటు, మస�ర ‌సబ�ల‌'' అనన జస�స‌ కటురటయన‌జసఫ‌గటురటు{ చచస నరటు మూయంచచరటు.

'' మటుమమరటు తలకస‌మంచ పదధతర కతదనన మగవళలకటు మం నచ4చపరf మరటుసT ం. మటుమమరటు తలకస‌కటు ఒపుfకనన మహళ ననకతనమ (వవహపత>ం) ల ఆ మరకటు షరతటు చచరటfంచచల అనన కతజలకటు చపరT ం. అసలటు మటుమమరటు తలకస‌పదధతరనన ప� త�హంచవదనన,

దనన[ ఉపయగగంచమటు అనన భర{ల నటుంచ పళల సమయంలన హమబలటు తసటుకమన కతజలకటు సరటుకçలర‌జర చచసT ం.'' అనన మటుసలమటు బరటుV సబ�ల‌దవర కరటు� కటు చపరfంద.

81

' ఇదంత కంటతటుడటుపు వయవహరం. పళలనద కతజలటు చచయలనన రూలటు ఏమబ లదటు, ఎవరన చచయవచటు4. పన కతజల వదన చచసటుకటున[రనటుకటున[, కతజలకటు చట�పరంగ ఏ

అధకతరమూ లదటు. వరట మట వరటుడటు ఖయతరటు చచయవలసన అవసరమూ లదటు. పగ పరశనల‌బరటుV ఆదశలటు మనన[ంచచల�న అగతయం కతజలకటు లదటు. మహ అయత దరటుల‌ v‌ ఉలూమ ‌నటుంచ పట� పుచటు4కటున[ కతజలటు మత>మ పరశనల‌బరటుV మట వనవచటు4.

ఇతర సంసvల నటుంచ పట� పుచటు4కటున[వరటు ఈ ఆదశలటు ఖయతరటు చచయకపవచటు4. ఖయతరటు చచదమనటుకటున[ ననకతనమల అలట షరతటు కసం పటటు� బడత యదద పపచకరటు పరలలల వుంద అనటుకటుంటరనన వధటువు పటటు� బట�కపవచటు4. అయన కతబయయ వవహల గటురటంచన వషయం. ఇపfటక పళలయనవళల సంగతమటస చపfమనండ.'' అనన

అడటుగటుతటున[రటు మహళల సంఘల తరఫున వదసటుT న[ లయరటుల . పురటుషహంకతర పకషపరతరగ తననటు తనటు చూపరంచటుకటుంటటున[ మటుసలం పరశనల ‌ బరటుV వద ¯ దననక సమధనం లదటు. ( ఫటస - షయర బయన, ష బయన) (సమపTం) - ఎమబ�యస‌ప�సద‌

( జూన‌2017)

నూయస‌, వూయస‌133 జూన‌09, 10 ఎమబ�యస‌: గటుజరత‌ల ఎనన[కల ఆతటురత

ఈ డసంబరటుల గటుజరత‌ల అసంబల ఎనన[కలటు రనటున[య. 19 ఏళలగ పరలసటుT న[ బజపరక వరటుసగ నలటుగసరట కూడ గటుజరత‌ఓటరటు ఛనన�సT డ లద అన ఉతకంఠ

పదగ అకకరలదటు. ఉతTర ప�దశ‌లన ఘనవజయం సధంచన మద- అమత‌దవయనన[ సంతరష�రంల భంగపరటటు కలగగంచచ పనన గటుజరతలటు పటటు� కరటు. మద కవలం మటుఖయమంతర>గ వుండ రజులల గటుజరత ‌ నటుంచ బజపర ఎంపలటు ఓ మసTరటుగ

గలచచవరటు. కతన 2014 ఎనన[కలల మద ప�ధనన అభయరటv అనసరటక గటుజరత‌లనన మతTం 26 పరరలమంటటు సv నలల బజపరక ఓటశరటు. 60% ఓటటుల వచచ4య. అల అనన అనన[ట బజపరన ఆదరటసT రన[ గయరంట లదటు. ఉండ వుంట మద సవయంగ ఎంపరక

చచసన ఆనందబన‌నటు మటుఖయమంతర> పదవ నటుంచ తపరfంచచవరటు కతరటు. పటళల ప�యజనల కసం హరటకస ‌ పటల ‌ చచపట�న ఉదయమం వజయవంతం కతవడం కూడ

బజపరనన చకతకటు పట�ంద. పటళుల ప�ధనంగ వయవసయదరటులటు, గ� మవసటులటు. 2015 నవంబరటుల జరటగగన జలల , తలూకత పంచచయత ఎనన[కలల 70% కంట ఎకటుకవ సటటుల

కతంగ�సటు గలచంద. కతన మటుననసపల‌కతరfరషనలలనన[టల బజపర గలచంద. అందటుచచత బజపరనన నగరప�జలటు, కతంగ�సటునన గ� మబణ ప�జలటు ఆదరటంచచరనన అనటుకటున[రటు.అందటుక

ఆనందబన ‌సv నంల వజయ‌ రూపరణనన తసటుకటునన వచచ4రటు. రూపరణ పరటపరలనల సమరvçం కనబరచడంత బయటటు, రజకయ చతటురత కూడ ప�దరటశసటుT న[డటు.

2017 జనవరటల గ� మ పంచచయత ఎనన[కలటు పరర� రహత వధనంల జరటగయ. ననగగ~న పదవల మందల ఎకటుకవమంద మ వళలల అనన ఎనన[కల తరవత బజపర, కతంగ�సటు రండూ చపుfకటున[య. సందహలటు ననవృతరT చచయడననక కతబలటు ననగగ~న సరfంచటులత బజపర ఒక సమవశం ఏరfరచంద. 7 వల మంద హజరయయరటు. అంట బజపరవర

ఎకటుకవగ ననగ~ రనన తటతలలమంద. హరటకస‌పటల‌చచ4ర పరడటుగటుల పర� రంభమయయడటు కతన అతర తవరలన తడసపయన టపరకతయల అయపయడటు. గటుజరత‌ల బలం లనన

82

శవసనత చచతటులటు కలవడం అతనన అభమనటులనటు కలవరపరటచంద. జనభల 12% మంద వున[ పటళుల బజపరక, ఆరస�స‌కటు ఎపుfడూ వనన[మటుకల ననలచచరటు. హరటకస‌వచ4 దన[ హరటంచబయడనన బజపర కంగరటు పడంద. పటళలపన దృష� పట� కనన[ పథకతలటు

తయరటుచచసంద. పటళలకటు కంచటుకట, గటుజరత‌ఆరటvకకందర లల ఒకట అయన సూరత‌కటు ఏపర�ల ‌ రండవరంల మద సవయంగ వచచ4డటు. 11 కమబల పడటుగటున రడ ‌ష

ఏరfటటు చచయంచచడటు. 25 అడటుగటుల ఎతటుT న[ తన కటటటుల పట�ంచచడటు. పటల‌ ప�మటుఖటులటు సూచంచన అనక పర� జకటు� లకటు శంకటుసv పన చచశడటు. వటల హటకస‌హసfటల‌

ఒకట. అకకడ 12 వల కట ల రూ. లత నరమద నద ఆధరటత సన యజననటు పర� రంభంచచడటు. సరష�రలనన 115 నదటులనటు 2019 నట కలల కలపప ఆ పర� జకటు�

పూర{యత నదటుల అనటుసంధనంల దశంల కలల పద ¯ పర� జకటు� అవుతటుంద. వయవసయదరటులన సరష�ర పటళలకటు చచల మలటు కలటుగటుతటుంద. వళుల బజపరనన

అంటపటటు� కటునన వుంటరటు. ఇలగర రజకయ ప�యజనలటు కూడ కలగలపరన 26 చట� లనటు రూపరణ యటవల

అసంబల సమవశలల పరస‌చచయంచచడటు. రూపరణ వచ4న దగ~రటు[ంచ పరర�క, ప�భటుతవననక మధయ అనటుబంధం పంచటుతటున[డటు. శంతరభదరతలటు మరటుగటుపరటచచడటు. సవ సతటు అన

కతరయకరమం పట� రతటులటు ఎదటురటుకంటటున[ సమసయలనటు పరటషకరటంచచలనన చూసటుT న[డటు. తకకన రష� రల లగన అకకడ వదయ వయపరరమ పయంద. ప�యవటటు వదయసంసvల

యజమనయలకటు మటుకటుతడటు వయలనన ప�యవటటు సూకళలల పరమర సv యల వదయరటv నటుంచ సంవత�రటక ఫజులకటు పరటమతర వధంచచరటు. పరమర సూకళల కత 15 వలటు,

సకండరక 25, హయయర‌సకండరక 27 వలటు. అంతకటుమంచ వసూలటు చచసనవళలకటు రూ. 5-10 లకషల జరటమన. సూకలటు మూసస ప�మదం కూడ వుంద. ఇద మధయతరగతర,

దగటువ మధయతరగతర ప�జలకటు ఆనందనన[ కలగగంచచ వషయం. ఇతర బజపర పరలత రష� రలల కూడ యలట చట�ం తవలన ఆలచనల వున[రట. చచల నగరలల రజు

(అడV ) కూలలటు వుంటూ వుంటరటు. వళలకటు పరమననంటటు ఉదయగం వుండదటు, రజూ పనన కూడ వుండదటు. రజూ పదటు¯ న[ నగరలల నన ప�ధన రహదరటులల ఓ చట గటుంపుగ

కూరటు4నన వుంటరటు. దరటకత ఆ రజుక పనన దరటకనటటుల . లకపత పసT. వళల కసం రూపరణ ' శర మకస‌అన[పూరణ యజన' అన పపర ఒక పథకం పట� డటు. 10 నగరలల 88

రహదరటులల వున[ సటుమరటు 50 వల మంద కూలలకటు రూ.10 లక భజనం పడతరటు. పనన దరకననవళలల అకకడ భజనం చచసT రనటుకవల. ఇదక మంచ పథకం.

రతటు సంకషమననక వసT వరటుశనగ రటటు పడపయనపుfడటు, ప�భటుతవమ వయయ కటల రూ. లటు వచ4ంచ పంటనటు రతటుల నటుంచ కంద. అపరల వషయంల కూడ యలగర

జరటగగత అపుfడటు రూ.400 కటటుల పట� కంద. గగరటజన పర� ంతలల సగటునరటు లభయత పంచచందటుకటు రూ.4800 కటల టండరలనటు ఆమదంచచడటు. అడవల సకరటంచన సరటుకటులనటు అమమనపుడటు గగరటజనటులటు అమమకతలల సగం ప�భటుతవననక చలలంచవలస వచచ4ద. ఇపుfడటు

ఆ రూలటు ఎతరTవస, అమమనద మతTం మబర వుంచటుకండ అనన చట�ం పరస ‌ చచశడటు. మతTం 182 అసంబల సటలల 26 సటలల గగరటజనటులద ఆధకయత. సటుజలం-సటుఫలం ఇరటగరషన ‌ సకమటు కంద మహ, నరమద నదటుల నటుంచ ఉతTర గటుజరత‌లనన వయయ

చఱటువులకటు నటనన మళలంచ నటవసతర పంచచడటు. ఇక హందూతవ ఎజండ కూడ వుంద కతబట� , గవధ చచసవరటక శకషనటు 10 సం. ల నటుండ యవజ�వననక పంచచడటు. చకట పడV క

83

ఆవులనటు టరకటుకలల తరలంచకూడదటు. ఈ రూలటునటు ఉలలంఘసT ఆ ట రకటుకనటు ప�భటుతవం సవధనం చచసటుకవచటు4. గటుజరత‌ల మదయననషణధం ఎన[ దశబయలటుగ అమలల వుంద. దననవలన మదయం అలవటటున[వళుల గటుజరత‌పరయటంచడననక వనకతడటుతూ వుంటరటు. గటుజరత‌ల వయపరర సరమన సమవశలటు, సమనరటుల పట�రటు. ఇద గమననంచన మద

పరయటకం, వయపరరం అభవృదధ చచయడననక మదయననషణధం ననయమలనటు 2008 ల కతసT సడలంచచడటు. అయత యపుfడటు అలfశ ‌ఠకూర ‌ అన ఒబస నయకటుడటు సంపూరణ

మదయననషణధం డమండ‌చచసూT ఉదయమం చచసటుT న[డటు. దనన[ తటటు� కవడననక రూపరణ సడలంపులనటు అటకకకంచ, ఉలలంఘనలకటు గతంల కంట ఎకటుకవ శకషలటు ప�తరపరదసూT

చట�ం చచశడటు. ఇల రూపరణ రకరకతలటుగ ఎన[ చరయలటు చచపట� ప�జలనటు ఆకటటు� కవలనన ఆతృత

పడటుతటున[డటు. ఇంత శరమ అవసరమ అనటుకవచటు4 అకకడ పరటసvతర పూరట{గ తలయననవరటు. 2002 నటుంచ అసంబల ఎనన[కలల బజపరక ఓటల శతం, సటల సంఖయ

తగటు~ తూ వసT ంద. 2002 ల 50% ఓటటుల , 127 సటటుల వసT, 2007 ల 49% ఓటటుల 117 సటటుల వచచ4య. 2012 వచచ4సరటక అద 48% ఓటటుల , 115 సటటుల అయంద. ఇద

సమయంల కతంగ�సటు కదగ పుంజుకటుంటసంద. దనన ఓటల శతం 38-39% మధయ వూగటుతంద. సటల వషయననక వసT 2002 ల 51, 2007 ల 59, 2012 ల 61 తచటు4కటుంద. మద లడటు కతబట� యసరట ఎనన[కలల మరటనన[ ఓటటుల , సటటుల

తచటు4కవచ4న[ అంచన వరటద. వరట బలం పరటగగన, తమ బలం తరటగగన తమకటు అప�దష 2 అనన అమత ‌ష భవన. అందటుకనన ఎందటుకన మంచదనన కతంగ�సటు నటుంచ

నయకటులనటు గటుంజుకటున పననల పడV డటు. ఈ తరహ ప�యగలటు యతర రష� రలల చచస మంచ ఫలతలటు సధంచచడటు కతబట� యకకడ అద మంత>ం వసటుT న[డటు. ఆ మంత> ననక

వశమనవరటల శంకర‌సంగ‌వఘల వున[టటుల వర{లటు వసటుT న[య. వఘలకటు రజకయ సvరతవం లదటు. గల ఎటటు వసూT ంట అటటు మళలగల సమరటుv డటు. సవతహగ బజపర

నయకటుడటు. 1995 సప�ంబరటుల అపfట బజపర మటుఖయమంతర> కశూభయ‌ పటల‌ప తరరటుగటుబయటటు చచస, ఓ ఏడద పయన తరవత బజపరనన చల4 కతT పరర� పట� కతంగ�సటు

మదతటుత మటుఖయమంతర> అయపయడటు. తరవత కన[ళలకటు కతంగ�సటుల చచరటపయడటు. మంచ పదవులటు సంపరదంచటుకటున[డటు. యటుపరఏ 1 హయంల టకస�‌టల ‌ మంతర>గ

వున[డటు. ఏం చూసటుకటున కతన కతంగ�సటుకటు యసరట గటుజరత‌ల గల4సT మనన ధమ పటటు� కటుంద.

ఈ మధయ గగరటజనటుల సమసయలనటు ఎతరT చూపడననక నవసర�న‌ఆదవస అధకతర‌యత> పపర ఒక కతరయకరమం చచపడత దననక మంచ సfందన వచ4ంద. హరటకస‌పటల‌నటు దటువవత

బజపరక పటళలనటు దూరం చచసT డన[ ఆలచన ఒకట. కలసకటటు� గ ఏదన చచసT ప�భటుతవ వయతరరకతనటు సమటుమ చచసటుకవచటు4. కతన తకకన రష� రలలగన యకకడ కతంగ�సటుకటు

కతరయకర{ల కంట నయకటులటు ఎకటుకవ. ఎవరటక వరటు తమటు మటుఖయమంతర> పదవక అరటుహ లమనటుకటుంటరటు. పరసస అధయకషటుడటు భరత‌సలంక వరటల ఒకడటు. అతనటు గత

మటుఖయమంతర> సవర~య మధవస‌సంహ ‌సలంక కడటుకటు. మధవస‌సంహ ‌ గతంల కనన[ ఒబస కటులలనటు ఏకం చచస కతంగ�సటునటు అధకతరంలక తచచ4డటు. తండô వరసతవం పుణక

పుచటు4కటున[ననన భరత‌అనటుకటుంటూ వుంటడటు. మటుఖయమంతర> కతవలనటుకటుంటటున[వరటల వఘల మరకకడటు. వళలదరూ కతక శకస{‌సంగ ‌ గహల‌, సదరv ‌ పటల ‌ అనన మర

84

యదరటున[రటు. తకకనవళలనన కతదనన తనక మటుఖయమంతర> పదవ యసT ననన కతంగ�సటు అధష� నం మట యవవలనన వఘల బయల కస‌మయల‌త సహ రకరకతల ప�యత[లటు

చచసటుT న[డటు. రజసv న‌కటు గతంల మటుఖయమంతర>గ పననచచస, ప�సటుT తం అధష� నం తరఫున గటుజరత‌

కతంగ�సటు వయవహరలకటు యన‌చచరట�గ వున[ అశకస‌గహలట‌మ 10 న పరర� సమవశం ఏరfటటు చచస భరత‌కటు, వఘలకటు మధయ సయధయ కటుదర4డననక ప�యతర[ంచచడటు.

మటుఖయమంతర>గ తమ పపరటు ప�కటంచచలనన కరవదనన యదరటక నచ4చపరfడటు. ఆ సమవశం జరటగక తనటు అలగననన చూపడననక వఘల 30 మంద సననయర‌కతంగ�సటు

నయకటులనటు టవటర‌ల అనటుసరటంచడం మనశడటు. ( అన‌ఫరలయంగ‌). ఆ నయకటులల రహుల‌గంధ కూడ వున[డటు. అమత‌ష తననటు ఆహవననంచచడనన, తనటు బజపరలక

వళలపయయ అవకతశలటున[యనన, మటుందటుగ కతంగ�సటు ఎమమలయగ వున[ తన కడటుకటు మహంద ర సంహ‌నటు బజపరలక పంపరసటుT న[డన వర{లటు ప�చచరంల పట� డటు. బజపరక

వయతరరకంగ తనటు గతంల పట�న టవట‌లనటు తన ఖయత లంచ తసశడటు. జులల రజయసభ ఎనన[కలటు జరగనటున[య. గటుజరత ‌ అసంబల నటుంచ బజపర రండటు సటటుల సటులభంగ గలవగలదటు. మూడ సటటుక కతంగ�సటు అధష� నం సననయకటు ఆతమయటుడన

అహమద‌పటల‌నటు మళలల ననలబడటుతంద. అతనన[ ఓడంచ, తమటు గలవలంట 11 కతంగ�సటు ఎమమలయల ఓటటుల చచతరల వున[ కతంగ�సటు నయకటుణ[ ఎవరటనన బజపర వపు తరపుfకవల.

వఘల చచతరల 8 మంద ఎమమలయలటున[రట. అందటువలన బజపర వఘలకటు గరలం వసటుT ందనన, దననల పడడననక అతనటు సదధంగ వున[డనన చపుfకటుంటటున[రటు. అతనటు

ఒబస కటగగరలక వచచ4 కషతర>య కటులసటుT డటు. ఆ కటులం వరటు యన[ళలూల కతంగ�సటుకటు అండగ వున[రటు. అతనన ననషకరమణత కతంగ�సటుకటు ఆ మరకటు బలం కషమణసటుT ందనన ఒక

అంచన. తనటు బజపరలక వళలపతటున[టటుల వచ4న వర{ల గటురటంచ వఘల మండపడV డటు '' ననమన చపరfన? అమత‌ష ఏమన వచ4 ననటు[ పరలచచడ?'' అనన

ఉరటమడటు. ఆ తరవత కనబడకటుండ పయడటు. చవరకటు భరత‌జూన‌మదటవరంల వఘల యంటక వళల మటల డడటు. తమ మధయ వభదలటు లవనన యదరూ మబడయకటు

చపుfకటున[రటు. మటుఖయమంతర> అభయరటvగ ఎవరటన ప�కటంచచద లదనన, పంజబ‌ల కూడ అల చచయలదనన అధష� నం భరత ‌దవర చపరfంచందట. మరట వఘల బజపరలక

మరతడ, లద? వచ చూడల. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017) ( ఫటస - వజయ‌ రూపరణ, శంకర‌సంగ‌వఘల)

జూన‌11,12 ఎమబ�యస‌: హమచల‌ల కతంగ�సటు అవసv

హమచల ‌ ప�దశ‌ల య ఏడద చవరటల అసంబల ఎనన[కలటు జరగబతటున[య. 1977 నటుంచ అకకడ కతంగ�సటు, బజపర మరట4మరట4 గలటుసూT వున[య. ప�సటుT తం వున[ద కతంగ�సటు. అంట వచచ4సరట బజపర రవల, లకక ప�కతరం. ఆనవయత మర4సT ం అనన

కతంగ�సటు చపుfకవలంట వళ ల మటుఖయమంతర> వరభద ర సంగ ‌ తలమటునకల అవనతర ఆరపణలల మటుననగగపయడటు. అతననక బదటులటు వర ఎవరూ కతనరవటం లదటు. ఎవర

ఒకరటనన తచ4 మటుఖయమంతర> అభయరటvగ చూపరల. బజపర తరఫున గతంల మటుఖయమంతర>గ

85

చచసన పప�మ ‌ కటుమర‌ధూమల‌కూడ అవనతర బటురద అంటంచటుకటున[డటు. అందటువలన అతననక కూడ ప�తయమ[యం వతటుకటుతంద బజపర.

2012 ల బజపర ప�భటుతవం వుండద. ధూమల‌ప అవనతర ఆరపణలటున[ బజపర అధష� నం ఖయతరటు చచయకటుండ అతననక మదతటు పలటుకటుతూ వచ4ంద. అతననప ఫరయదటులటు చచసచచస వసగగన బజపర కతరయకర{లటు బయటకటు వళలపయ హమచల‌లకస‌హత‌

పరర� అనన పటటు� కటున[రటు. ఎనన[కలల వరటు ఒకక సటటు మత>మ గలచన 10% ఓటటుల తచటు4కటునన బజపర కంచటుకటలల బజపరనన దబ� కట� రటు. మధయల కతంగ�సటు లభపడంద.

68 సటలల కతంగ�సటుకటు 36 వచచ4య. బజపర 26 త సరటపటటు� కవలస వచ4ంద. కతంగ�సటు మటుఖయమంతర> అభయరటv వరభద ర సంగ‌ప అపfటక అవనతర ఆరపణలటున[య. వట

కతరణంగ ప�జలతననక ఓటయయరనన బజపర అంచన వసంద. కతన అద తపరfంద. వరభదర సంగ‌కటు ప�జలల చచల పలటుకటుబడ వుంద. అందరటక అందటుబయటటుల వుంటడటు.

అనకమందక సహయలటు చచశడటు. దనధరమలటు వరటవగ చచశడటు. అతనన యంటక ఎవరటు వళలన ఉంచటుక అనన కతసT డబటు� చచతరల పట� రటవజు వుందట. అద ఎకకణటు[ంచ ఎల వసT ంద సమనటుయడక అనవసరం. తననటు ఆదరంగ చూశడటు, చచలటు. అలటమరజు

మబద అనవసరంగ కసటులటు మపర అలలరటపరలటు చచసటుT న[రటు అనటుకటున[డటు. సంపత వరకవుట ‌ అయంద. కతంగ�సటు గలచంద, అతనటు మటుఖయమంతర> అయయడటు.

మటుఖయమంతర>గ వుండగ మరటనన[ చకటుకలల యరటుకటుకన[డటు. హమచల ‌ రజకయలల వరభద ర సంగ ‌82 ఏళ ల కటురటువృదటుధ డటు. పరరలమంటటు

సభటుయడగ, కందరమంతర>గ, హమచల‌కటు మటుఖయమంతర>గ పననచచశడటు. పరటపరలన సమరటుv డటు, ప�జలకటు ఆపు9 డటు. అయన అవనతర, పదవదటురటవననయగం, మన లండరటంగ‌

కసటులల భరయత సహ యరటుకటుకన[డటు. వళలత బయటటు ఒక తలటుగటువడ పపరటు కూడ వనబడటుతంద. వకమళ ల చందరశరఖర ‌ అనన. అతనటు తరటణ గూ� పు ప�మటరటు.

హమచల‌లనన చంబయల వంచర‌ఎనర� అండ‌టకత[లజస‌పపర 15 మగవటల సయకఠ హడల ‌ పవర ‌పర� జకటు� పడదమనటుకటున[డటు. వరభద ర సంగ ‌మటుఖయమంతర>గ వుండగ

2004 సప�ంబరటుల దనన అనటుమతరనన రదటు¯ చచశడటు. తరవత 2007 ల మళలల అనటుమతర యచచ4డటు. ఈ రండటు చరయల మధయ చందరశరఖర‌వవధ రకతలటుగ 6 కటల రూ. ల వరకటు

సంగ‌కటు ఆరటvక లబధ చచకూర4డటుట. 2013 ల ఆ పర� జకటు� క అనటుమతర పడగగంచనపుడటు మటుఖయమంతర>గ వున[ సంగ‌కటు ఎంపగ వున[ అతనన భరయ ప�తరభకటు మర రూ.1.80

కటటుల చలలంచచడట. మహరలల వున[ ఫరమ‌హస ‌ మరకట ‌ వలటువ రూ. 27 కటటుల ంటటుంద. దనన[ రూ.1.20 కటలక కన[టటుల చూపరంచ, తకకనద కతయష‌ల యచచ4డనన

అమమనవళుల యన‌కమ ‌టకస�‌వళలకటు చపపfశరటు. కన[దనన[ మపుల‌అన కంపన పపర రటజస�ర ‌ చచయంచచడటు. ఆ కంపనల సంగ ‌ కడటుకటు వకరమదతయ సంగ‌, కూతటురటు

అపరజత సంగ‌భగసవమటులటు. అంతకతదటు, తరటణ ఇంటర[షనల‌కంపన రూ. 16.8 కటటుల ఐపరఓ దవర సకరటంచ మపుల‌కటు బదల చచసంద. ఎందటుకటు అంట మకటు వళలక వున[ కతంటర కటు� వలన అనన జవబచచ4డటు చందరశరఖర‌. ఆ కతంటర కటు� ఏమటస, మపుల‌ వళుల తరటణక ఏం పననచచస పట� ర చూపరంచలక పయడటు.

' న కంపనలకటు లభలటు తగటు~ తటున[ వరభద ర సంగ‌కటు డబటు� ఎల బదల చచయగలగవ' నన ఇన‌కమ‌టకస� ‌ అధకతరటులటు చందరశరఖర‌నటు అడగరటు. ' మ అమమమమ

తర>పురన అహలయదవక వజయనగరం జలల ల 45 ఎకరల భూమ వుంద. దననల పళుల ,

86

సటుగంధ దరవయలటు పండసటుT ంద. ఆవడ యచ4ంద' అనన జవబచచ4డతనటు. టకటు� అధకతరటులటు వళల చూడగ అతననచ4న అడôసటుల అహలయదవ వుంటటుంద కతన ఆవడ

యతననక చటుట�మమబ కతదటు. ఆవడ యంటసల అద కటుంటటున[యన పపరటు వకమళల నగభూషణరవు. ఏ బయదరయణ సంబంధం కలటుపుకటున[డ మరట. ఆవడకటు 45

ఎకరలటు వున[ మట ననజమ కతన ఆ పలంల సగం ఖయళలగ పడ వుంద. తకకన దంటసల మమడ, జడమమడ చటటుల న[య. చందరశరఖర ‌ లంచంగ ఎంత యచచ4డ, సంగ‌కటు

చందన బయల కస‌మననన ఏ మరకటు లండరటంగ‌చచసపట� డ యంకత తలల. ఇదంత పరత గథ. ఇపుfడటు కతTగ ఎన‌డఏ అధకతరంలక వచచ4క 2015 నటుంచ

సబఐ తవవతసటుT న[ కసటులటు వరటు. బయల కస‌మననన వట‌చచసటుకవడననక వరభదర సంగ‌తనకటు వయవసయభూమటులప ఆదయం వచ4ందనన చూపరంచచడటు. అద సబఐ నమమటం లదటు.

సంగ‌కటు షమల జలల ల శరఖండ‌ఆర4రV‌అనన వయవసయకషత>ం వుంద. దనన మనజర‌ఆనంద‌ చహన‌సంగ‌తరఫున ఆరటున[ర కటల బయల కస‌మననన 2009-12 మధయ లండరటంగ‌చచశడనన

సబఐ అంటసంద. సంగ‌ఇన‌కమ ‌టకస�‌రటటర[‌స‌ల వయవసయంప వచ4న ఆదయనన[ రూ.47.4 లకషలటుగ చూపరంచచడటు. కతన చహన‌బయయంకస‌ఖయతల ఏకంగ రూ. 6.5 కటటుల

జమ అయయయ. అవ ఎకకడవ అనన అడగగత ' ఇవ సంగ‌గరట కషత>ంల ఆపరల‌పళుల అమమగ వచ4న డబటు�. ననటు దననక కర‌టకర‌నటు. మయదరట మధయ స� ంపు పపపరటు మబద

రసటుకటున[ ఒక ఎంఓయటు ( అంగకతర పత>ం) వుంద. దనన ప�కతరం ఆ డబటు� న దగ~ర దచ వుంచచనటు' అన[డటు. 2012 ల సంగ‌ గత మూడళలవ రటవజ‌డ‌ఐట రటటర[‌స‌దఖలటు చచశడటు. 2009-10 ల రూ.7.35 లకషల ఆదయం వచ4ందనన మదటసల చపరf తరవత కతదటు, కతదటు 2.21 కటటుల వచ4ందన[డటు. అద వధంగ 2010-11 అంకనటు రూ.15

లకషల నటుంచ రూ.2.8 కటలకటు పంచచడటు. 2011-12 అంకనటు రూ.25 లకషల నటుంచ రూ.1.55 కటలకటు పంచచడటు. పంట వపరతంగ పండసందనన చపుfకటున[రటు. 'ఓహ

అలగ అయత అనన[ యపరల�‌నన మరకట‌కటు ఎల తరలంచచరటు? టరకటుకల వవరలవవండ' అంట 'అబ�, టరకటుకలటు కతదటు, సూకటరల మబద, మరటుతర 800 కతరటులనూ తరలంచచర' అనన చపరfరటు. పన ఏ మరకట‌ల అమమర చపరత మబ సరటుకటు అకకడక

చచరటంద లద అకకడ రటకతరటుV లటు వరటఫ చచసT ం అన[రటు టకటు�వరటు. ఏ రటకతరూV లనన, మూలపడనమరకట‌పపరటు చపరfరటు వళుల .

ఆ 6 కటల డబటు� ఎకకణటు[ంచ వచ4ంద చపfలక యలట తరకమక సమధనలటు చపుతటున[రనన అరvమ పతంద. సర మబకటు, ఏపరల‌డలర‌కటు మధయ ఎంఓయటు వుందన[రటు

కద, ఆ దసT వజు పటటు� కటు రండ అన[రటు. అద 2008 జూన‌17 న నన‌-జుయడషయల‌ స� ంప‌పపపరటుమబద రసనటటుల ంద. దననప వున[ సరటయల‌ననంబరటు ప�కతరం చూసT ఆ స� ంప‌ పపపరటు ననజననక 2008 సప�ంబరటు 24 న నసకస‌ల పర�ంటటు చచసనటటుల ంద. అంట తరవత

ఎపుfడ స� ంప‌పపపరటు కనన పరత తరకటు వసశరన[మట. జూన‌15 న మర ఏపరల‌ డలర‌త రసటుకటున[ ఎమ‌ఓయటు వున[ స� ంపు పపపరటుద యద కథ. ఎవరటక పండనంత

పంట మబకల పండంద అనన సంగ‌నటు అడగగత ' అంత దవుడ దయ' అన[డటు. అతననక వున[ 105 బఘల ( ఎకరననక రండటున[ర బఘలటు) భూమల 3200 చటటుల న[య. మహ అయత ఏడదక 15 వల పట�ల ఏపరల� ‌ పండవచటు4, వటప రూ.15 లకషల

ఆదయం రవచటు4. ఐట వళుల ఉదరంగ లకకలటు వసన ఎకటుకవల ఎకటుకవ ఏడదక రూ.64 లకషలకటు మంచ రకూడదటు. మరట సంగ ‌ గరటక కటలకటు కటటుల వచ4పడV య.

87

( కసయర‌కూడ వయవసయం చచస ఎకరకటు కట రూ. లటు సంపరదంచన మట, ఆయన మటుఖయమంతర> అయయక కూడ వయవసయం గగటటు� బయటటు కతక రతటులటు ఆతమహతయ చచసటుకటుంటటున[ సంగత యకకడ గటురటు{ కటు వసT అద న తపుf కతదటు) ఈ సంగతటులన[

అరటుణ‌జటల 2012 ల రజయసభల లవననతరT హమచల‌ఎనన[కలకటు మటుందటు వరభదర సంగ‌నటు అప�తరష2 పరలటు చచయలనన చూశడటు. కతన దననవలన సనటుభూతర పరటగగంద తపf

తరగలదటు. ఇపుfడటు అతనన వయవహరలప ఇడ ( ఎన‌ఫర�‌మంట ‌డరక�రట‌), సబఐ వచచరణ

జరటుపుతటున[య. సరన సకషయధరలత ఒకకసరట బగగంచ వుంట బయగటుండద. అద జరగకటుండన 2015 సప�ంబరటు 26 న సంగ ‌ తన చన[ కూతటురటు మబనకష కటుమరటనన

ఫరద‌కట‌క సంబంధంచన రజకటుటటుంబంత పళల చచసూT ండగ 18 మంద ఇన‌కమ‌టకస�‌ అధకతరటుల మటుఖయమంతర> ననవసంప దడ చచశరటు. దడ చచయడననక అద తపf మరకక సమయం దరకలద? అనన సధరణ ప�జలకటు అననపరంచంద. తరవతర రజులల గల

జనరనరడV, ననతరన‌గడకర వంట వళుల వభవంగ పళలళుల చచశరటు. గలనన పళల తరవత ప�శ[లడగరటు. ననతరన‌నటు అద అడగగనటటుల లదటు. పళల సమయంలన పరటువు తయలనన

చూడడం అవతలవళలకటు అనవసర సనటుభూతర ప�యజనం కలగగంచనటల . సంగ‌, అతనన భరయ ప�తరభ అకరమసటుT ల ( రబడక మంచన ఆసటుT ల) కసటుల తమప వసన ఎఫ‌ఐఆర‌

కట�వయమనన కరటుతూ దలల హకరటు� నటు ఆశరయంచచరటు. కతన కరటు� వరట అభయరvననటు తరరసకరటంచంద. 2016 మల ఇడ మన లండరటంగ‌త సంపరదంచన ఆసటుT లటు అంటూ,

దలల గర�టర‌కలశ‌ల సంగ‌కటు వున[ రండసటుT ల మడనటు సవధనం చచసటుకటుంద. దనన వలటువ రూ.8 కటటుల . దననత బయటటు ఎల‌ఐస పరలసలటు, ఫక�డ ‌ డపరజటటుల కూడ సవధనం చచసటుకటుంద. 2016 ల ఆగసటు� ల సంగ‌నటు, భరయనటు వచచరటంచంద. ' ఇదంత మద చచయసటుT న[ద, వసటుంధర రజ, రమణ ‌ సంగ‌, శవరజ ‌ సంగ ‌ చహన ‌ వంట

మటుఖయమంతటు> లప కూడ కసటులటున[య. వరవరటప చూపరంచనంత కతఠనయం నప చూపరసటుT న[రంట యద రజకయ దటురటుదశమ' అనన సంగ‌వపయడటు.

ఆరపణలటు బయటకటు వచ4న కతTలల అతనన పరర� ఎమమలయలటు అతనన వనక దృఢంగ ననలచచరటు. అతననక వున[ మస‌లడరటు యమజ తమనటు మళలల గలపరసటుT ందనన వరట ఆశ.

పనటుపనటు సబఐ, ఇడ ఉచటు4 బగగసటుT న[ కద పరటసvతర మరటుతంద. అవనతర, ఫర�ర అన నరలప 2017 మరట4ల సంగ‌ప, అతనన భరయప సబఐ చచరట�షటటు దఖలటు చచసంద.

ఏపర�ల ‌ మదటవరంల రూ. 27 కట ల మహరలల ఫరమ‌హస ‌ కూడ సవధనం చచసటుకటుంద. అద సంగ‌కడటుకటు వకరమదతయ సంగ‌కంపన ఐన మపుల‌డస�నషన�‌పపర వుంద. ఏపర�ల‌మూడవరంల ఇడ సంగ‌నటు 9 గంటలటు ఏకధటగ ప�శ[లత మటుంచతరTంద.

మ 29 న సబఐ సfషల‌కరటు� వళలకటు బయల‌యసూT న పరస‌పరటు� లటు అపfగగంచమంద. ఇవన[ చూసన ఎమమలయలల కందరటక వరభద ర సంగ ‌పరర�క బరటువుగ మరటన య

అవకతశనన[ వననయగగంచటుకటునన తమ ఎందటుకటు మటుఖయమంతటు> లటు కతకూడదనన అననపరంచసగగంద. కసటులల తనకటు శకష పడవచ4నన ఊహంచన సంగ‌తన అసంబల సv నంల

వచచ4 ఎనన[కలల తన కడటుకటు వకరమదతయ ననలబడతడనన మటుంద ప�కటంచచడటు. సంగ ‌ వరసతవనన[ వదటులటు4కటుందమనన సననయ ననశ4యసT అతనన సv నంలక రవడననక ప�యతర[సటుT న[వరటల ఆనంద శరమ ఒకడటు. అతనటు సననయకటు ఆపు9 డ కతన

రష�రప�జలల పలటుకటుబడ లదటు. ఇంక అభయరటv కల‌సంగ‌ఠకూర‌. ప�సటుT త కతబననట‌ల

88

ఆరగయశఖయమతటుయడటు. సంగ‌నటు వమరటశసT డటు. మూడ వయక{ సటుధర ‌ శరమ. కతబననట‌ల పట�ణభవృదధ శఖకటు మంతర>. సంగ‌కటు అనటుయయ. నలటుగ వయక{ - సంగ‌వయతరరకంచన

2012 ల పరర� రష�ర అధయకషటుడగ ననయమంచబడ కనసగటుతటున[ సటుఖవందర ‌ సంగ‌ సటుకటుక. వయసటు 52 కతబట� యటువనయకటుడగ లకక కతన రజకయంగ బలమనవడటు కతదటు. కతన ఆశ బయగన వుంద. ' వరభదర సంగ‌యపfటక 6 సరటుల మటుఖయమంతర>గ చచశరటు

కతబట� ప�జలటు, మటుఖయంగ యటువత మరటుf కరటుకటుంటటున[రటు. ననటు బూత‌కమటలనటు ఏరfటటు చచస పరర� వయవసvనటు బలపపతం చచశనటు.' అనన చపుfకటుంటటున[డటు. ఈ

ఆశవహులందరూ య సరట పరర� వరభద ర సంగ‌ప ఆధరపడకటుండ సమష� నయకతవననక బయధయతలటు అపfగగంచచలనన, ఎవరటన మటుఖయమంతర> అభయరటvగ ప�కటంచ

కూడదన కరటుకటుంటటున[రటు. ఎందటుకంట 2012 ల పరర� హ కమండ ‌ వదంటటున[ వరభద ర సంగ ‌పరరలమంటటు సv నననక రజనమ చచస, తనప అవనతర ఆరపణలటున[ అసంబల గదలక దగగ 36 సv నలటు గలచ చూపరంచడంత హ కమండ‌ఏమబ చచయలక

పయంద. ఈ సరట అల జరగడననక వలలదనన య నయకటుల పటటు� దల. ఇపfటక కూడ 23 మంద ఎమమలయలటు సంగ‌నయకతవంప వశవసం ప�కటసూT మ 26 న ఒక లఖప

సంతకతలటు పట� రటు. కతంగ�సటు పకషన బలమన నయకటుడటు చకటుకలల పడన య సమయనన[ బజపర

ఉపయగగంచటుకటునన, పరటుగటున వున[ ఉతTర ప�దశ‌, ఉతTరఖండ‌లల లగన యకకడ తమ తడఖయ చూపరంచచలనటుకటుంద. ఏపర�ల ‌27 న షమల ల పద¯ సభ ఏరfటటు చచస

మదనన ఆహవననంచంద. అధకతరటకంగ అయత అద ''ఉడన‌'' ( ఎయర‌కననక�వట సకమటు) పర� రంభంచడననక వచ4నటటుల లకక. కతన ' అవనతరమయమన ప�భటుతవనన[ కూలదయండ'

అంటూ మద పరలటుపు నయడంత ఆ పరయటన రజకయపు రంగటు పులటుమటుకటుంద. ఒక వరం తరవత అమత‌ష రష�రప�భటుతవంప వరటుచటుకటు పడV డటు. ఆంధర, తలంగణలల

మటల డనటల అకకడ ' కందరం ఉదరంగ ననధటులటు యసటుT న[, పనటులటు జరగటం లదటు. ననధటులటు చూసT దటురటవననయగం అవుతటున[య.' అనన ఆరపరంచచడటు. బజపరక అనటుకూల

పవనలటు వసటుT న[ వరట తరఫున మటుఖయమంతర> అభయరటvగ ఎవరటు వసT రటు అనద ఒక ప�శ[ వుంద. గతంల రండటు సరటుల మటుఖయమంతర>గ చచసన సననయర‌నయకటుడటు పప�మ‌కటుమర‌

ధూమల ‌ అవనతర ఆరపణలకటు గటుర వున[డటు. అందటువలన సంగ ‌ కంట మరటుగన నయకటుడగ పరర� చూపరంచలదటు. కందరంల ఆరగయమంతర>గ వున[ 56 ఏళల జపర (జగత‌

ప�కతశ‌) నడV నటు మద ఎంపరక చచయవచ4నన ఒక అంచన వుండడంత చచలమంద బజపర ఎమమలయలటు నడV చటుటూ� తరరటుగటుతటున[రటు. అద గ�హంచన రష�ర బజపర అధయకషటుడన 52

ఏళ ల సత‌పరల ‌ సంగ ‌ సతT తననటు తనటు మటుఖయమంతర> అభయరటvగ చూపుకవడననక వనటుకతడటుతూ కతంగ�సటునటు వమరటశంచడంత సరటపడటుతటున[డటు. '' కందరం ఐఐఎమ‌

యసT నంద, ఎయమ�‌యసT నంద, సమర� ‌సట పర� జకటు� యచ4ంద. కతన రష�రప�భటుతవం అలసతవం వలన వటల అడటుగటు మటుందటుకటు పడటం లదటు.'' అంటటున[డటు. బజపర

అధనయకతవం ఎవరట వూహలకటు అందకటుండ, ఎవరటక తలయనన వరటనన గదప కూచపడటుతంద. హరటయణల మనహల‌లల‌ఖట�ర‌, ఉతTరఖండ‌ల తర>వంద ర సంగ‌ రవత‌, యటుపరల యగగ ఆదతయనథ ‌- వరటు మటుఖయమంతటు> లవుతరనన మటుందసటుT

సూచనలటు ఏమబ లవు. అలగర హమచల‌ల కూడ అజయ‌జమ‌వల‌అన ఆరస�స‌ ప�చచరకటుడటు, బజపర ఆర~నజంగ‌సకరటరనన మటుఖయమంతర> చచసన చచయవచటు4 అంటటున[రటు.

89

పనటుపనటు పరటు యంకత చకకనవుతటుందనటుకవచటు4. - ఎమబ�యస ‌ ప�సద ‌(జూన‌ 2017) ( ఫటస - వరభదర సంగ‌, జపర నడV )

నూయస‌, వూయస‌134 జూన‌13 ఎమబ�యస‌: ఐరలండ‌కటు భరత సంతతర ప�ధనన

ఐరలండ‌కటు ప�ధనన అయన లయ వరడకర ‌ భరతయ సంతతరక చందనవడటు. ఆయన తండô డ|| వరడకర ‌ మటుంబయక చందన మహరష� రయటుడటు. ఆయన

ఇంగలండటుల ఒక ఆసటుపతర>ల పననచచస రజులల ఐరలండ‌లనన వటర‌ఫరV‌కటు చందన నరటు�త పప�మల పడ పళల చచసటుకటున[డటు. వళలకటు కూతటురటు పుట� క ఐరలండ‌లనన డబలన‌కటు

తరలపదమనన ననశ4యంచటుకటున[రటు. లయ అకకడ పుట� డటు. పరటగడటు. డక�ర చదవడటు. సంటర‌- రటసటు� భవలకటు చందన ఫన ‌ గరల ‌పరర�ల 23 ఏళ ల వయసటుల 2002 ల చచరడటు. ఐదళలల టరయన డక�రటుగ పననచచసూT న ప�జప�తరననథగ ఎనన[కయయడటు. పదళ ల తరవత 38 ఏళ ల వయసటుల ఏకంగ ప�ధనన అయపయడటు.

అతనటు ప�ధనన కతవడం చత>మన పరటసvతటులల జరటగగంద. ఇంగలండ‌కటు పకకనటున[ దవ ఐరలండ‌. దననల ఉతTర భగమన ఉతTర ఐరలండ ‌ గర�ట‌

బýటన‌ల భగం. దకషణ ఐరలండ‌బýటన‌నటుంచ వడపతూ వచ4 చవరకటు 1949 ల రటపబలకస‌ ఆఫ ‌ ఐరలండ‌గ ఏరfడంద. 2011 ల దనన జనభ 45 లకషలటు. 2011 ల జరటగగన

ఎనన[కలల పరరలమంటటుల వున[ మతTం 157 సటలల లయ పరర� ఐన ఫన‌గరల‌కటు 76 వచచ4య. లబర‌పరర�క 37 వచచ4య. ఇదరూ కలస సంకరణ ప�భటుతవం ఏరfటటు చచశరటు.

లయనయకటుడన ఎండ కన[ ప�ధనన అయయడటు. లయటర న�‌పరటు� మంతర> అయయడటు. ఆ ప�భటుతవం జనదరణ పందకపవడం చచత 2016 ఫబýవరటల జరటగగన ఎనన[కలల ఫన‌

గరల ‌26 సటటుల పగటటు� కటునన 50 తచటు4కటుంద. లబర‌పరర� మర దరటుణంగ 30 సటటుల పగటటు� కటునన 7 మత>మ తచటు4కటుంద. ఫయన[ ఫయల‌అన పరర� గతంల కంట 24

సటటుల ఎకటుకవగ తచటు4కటునన 44 సటలత రండవ సv నంల ననలచంద. సగం కంట ఎకటుకవ సటటుల కతవలంట 79 రవల. లబరటు పరర�త చచతటులటు కలపరన లభం లదటు కతబట� 50 సటల ఫన‌గరల ‌44 సటటుల న[ ఫయన[ ఫయల‌త బరసరలటు సగగంచంద. 63 రజుల పరటటు చర4లటు జరటగగన ఏమబ తలలదటు. చవరకటు ' మం ప�భటుతవంల పరలటు పంచటుకమటు. మబరటు మనరటట ప�భటుతవం ఏరfరచండ.' అనన ఫయన[ ఫయల‌అంద. ఆ వధంగ ఎండ కన[ రండసరట ప�ధనన అయయడటు. లయకటు య సరట సషల‌

ప� టకషన‌మంతర>తవ శఖ లభంచంద. పకకదరట పట�న సంకషమ పథకతల ననధటులటు సంగతర తల4డననక అతనటు నడటుం బగగంచడంత అతననక పపరటు వచ4ంద. కతన కన[క పరపం వయవహరం సజవుగ సగలదటు. బýటన‌యూరపరయన‌యూననయన‌నటుంచ బయటకటు

రవడం అతననక యష�ం లదటు. బýగగ�ట‌జరటగగత ఉతTర ఐరలండ‌త భదరత సమసయలగసT యనన వదంచచడటు. దనన[ బýటన‌ఖండంచంద. ఈ లగ మరటస‌మకస‌కతబ అన వజల‌బల వర‌ ( పరర హుషర) వవదం అతననక యబ�ంద తచ4పట�ంద. ఐరలండ‌పలసటు వయవసvల

జరటుగటుతటున[ మసలనటు మరటస‌2013 లన అపfట ప�ధనన ఎండ కన[క, టర న�‌పరటు� మంతర> లయ వరడకర‌కటు వన[వంచచడటు. వరటదరూ నయయశఖయ మంతర>క

చపుfకమన[రటు. అతనటు వషయలటు బయటకటు రకటుండ తకకయడంత బయటటు

90

రహసయలటు బయటపట�నందటుకటు మరటస‌నటు పలసటు కమషనర ‌దవర హంసంచచడటు. ఇవన[ 2016 తరవత బయటకటు రవడంత కందరటు ప�జప�తరననథటులటు ఎండ కన[ప

తరరగబడV రటు. పరటసvతర చచజరటుతందనన గ�హంచన కన[ తనటు పరర� అధయకష పదవ నటుంచ, దనన తరవత ప�ధనన పదవ నటుంచ తపుfకటుంటనననమ 17 న ప�కటంచచడటు. ప�కటన చచశక కతసT ఊగగసలడడటు కతన చవరకటు పరర�ల జూన‌2 న ఎనన[కలటు ననరవహంచచడటు. ఆ

ఎనన[కలల పరర� నయకటుడగ లయ ననగ~ డటు. జూన‌13 నటుంచ కన[ సv నంల ప�ధనన కూడ అయపయడటు.

చచల సనతన భవలటున[ దశంగ ఐరలండ‌కటు పపరటు. రమన‌కతథలకస‌కరసTవం అకకడ చచల పరపుయలర‌. లయ చూడబత సగం ఇండయన‌, పగ హమ సకటు�వల‌. ఇదరటు

పురటుషటులటు కతన, ఇదరటు సªలటు కతనన పళల చచసటుకవచచ4 లద అనన ఐరలండ‌ల 2015ల ప�జభపర� య సకరణ (రటఫరండం) జరటగగంద. 2015 మల సమ‌- సకస�‌మరజనన ఐరలండ‌

పరరలమంటటు ఆమదంచంద కూడ. దననక కద ననలల మటుంద ఐరటష ‌నషనల‌రడయక యచ4న యంటరూవçల యతనటు బహరంగంగ తనటు హమ అనన చపపfసటుకటున[డటు. అయన అతనన పరపుయలరటటక ఏ లపం రలదటు. 2016 ల మళలల ఎనన[కయయడటు. ఐరలండ‌ల అబయరషన ‌యపfటక చట�వరటుదధమ. ' అద మర కఠనంగ వుంద. మర4ల'

అంటడతనటు. ఆరటvక వధనల వషయంల అతనటు ఫ� మరకట ‌ సదధ ంతలనటు నమటుమతడటు. అటటువంట భవల అతననక పరర� నయకతవనన[ కట�బట� య.

అతనన ఎదటుట గృహవసతర, ప�జరగయం వంట చచల సమసయల వున[య. అనన[ట కంట పద¯ సమసయ బýటన ‌యూరపరయన‌యూననయన‌లంచ బయట పడన తరవత

ఎదటురయయయ సమసయ. ఏద పరటషకరటదమన[ అతననద మనరటట ప�భటుతవమ. అందటువలన కతరT మబద సమటు లట ఉదయగమ లయద. దనన[ ఎంత సమరvవంతంగ ఎంతకతలం

నడటుపుకటునన వసT డ చూడల. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017)

నూయస‌, వూయస‌134 జూన‌14 ఎమబ�యస‌: కరళల ఐసస‌ప�భవం

వదయవంతటులటు ఎకటుకవగ వున[ కరళల ఐసస ‌ యటువతనటు ఆకరటషంచడననక ప�యతర[సT ంద. హందూ, కరసTవ యటువతయటువకటులనటు స[హతటుల దవర ఇసల ం ఘనత

గటురటంచ చపరfంచ, మతం మరటfంచ, పక సధరణ సంసvలల కనబడ కనన[ సంసvలల చచరటfంచ, మతతవ రవదం బయగ నూరటపయంచ, తలదండటుô ల నటుంచ దూరం చచస,

పరటశటుదధమన ఇసల ం అనటుసరటసటుT న[ దశలనటు చూస తరల అంటూ తన పర� బలయం వున[ దశలకటు రపరfంచటుకటుంటసంద. ఎంతమంద ఐసస‌ల చచరటుతటున[ర కచ4తంగ

చపfలకపయన ఇసల ంలక మతంతకరణలటు జరటుగన సగటుతటున[య. ఇండయన‌ ఎకస�‌ప�స‌ప�కతరం 2011-16 మధయ 5793 మంద ఇసల ంలక మరరటు. మతం మరటన

వరటనన తరరటగగ హందటువులటుగ మర4 పననల ననమగ[మన ఆర ష వదయ సమజం ననరవహకటులటు ''ఇసల ం, కరసTవంలక మరటన వరటు తమ పరపరటటు తలటుసటుకటునన మ

దగ~రకటు వసT రటు. వరటల సందహలటు మగగలపతయ. ఇతర మతలనటు హందూమతంత పల4 వదనలటు చచసT రటు. అందటుకనన మమటు యతర మతలనటు కూడ అధయయనం చచస, వట కంట హందవం ఎందటుకటు మరటుగనద చపరfల� వసటుT ంద. 2009 నటుంచ

91

యపfటవరకటు కనసం 3 వల మందనన అల మర4ం. ఇపfటక ననలకటు కనసం 100 మందన అల వసూT వుంటరటు.'' అంటటున[రటు. ఇద మతంతకరణత ఆగకటుండ

వవహం, తదనంతరం యమన‌వంట దశలకటు పంపడం వరకటు సగటుతంద. ఇలట వయవహరంల అఖల అన అమమయ వషయంల కరళ హకరటు� కలగజసటుకటునన మ 24న

తరటుf యవవవలస వచ4ంద కూడ. అఖల ఒక హందూ మలయళల అమమయ. తమళనడటులనన సలంల శవరజ‌

హమయపతర కతలజల బఎచ‌ఎమ‌ఎస‌( బయయచలర‌ఆఫ‌హమయపతరకస‌మడసన‌అండ‌ సర�ర) చదటువుతూ వుండద. అకకడ ఆమకటు యదరటు మటుసలం స[హతటురళుల దరటకతరటు.

వరట తండô ఆబూబకర‌. వరంత ఆమకటు ఇసల ం గపf మతమనన బధంచడంత మతం మరదమనన ననశ4యంచటుకటుంద. గత ఏడద జనవరట 7 న హస ‌ సర�న� పూరట{

చచయకటుండన, తన తలలదండటుô లకటు చపfకటుండన సలం వదల కరళలనన మళపుfరంల సయనబయ అన ఆమత కలస వుంట ఆ వూళలల న వున[ సతయ సరణ ట రసటు� ననరవహంచచ

రండటు ననలల ఇసల ం కరటు�ల చచరటంద. 1994 ల పర� రంభంచన య ట రసటు� ఇసల ం గటురటంచ తలటుసటుకదలచన సªపురటుషటులకటు 2 ననలల కరటు� ననరవహసూT వుంటటుంద. ఒకక బయయచ‌ల

50 మంద వుంటరటు. వరటల 30 మంద దకత హందటువులటు లద కరసTవుల. '' మం ఇసల ం గటురటంచ అవగహన పంచటుతటున[ం తపf మతం మరమనన ఎవరటన ఒతరTడ చచయం. మక సలబస‌వుంద. ప�త ననల ప�భటుతవధకతరటులటు వచ4 వదయరటుv ల వవరలటు కనటుకటుకనన

వళుతూంటరటు. మగవళలకటు, ఆడవళలకటు వరవరటు హస�ళుల న[య. వరట మధయ పప�మ వయవహరలనటు మక మమటు ప� త�హంచం.'' అనన దనన ననరవహకటులటు చపుfకటుంటరటు.

కూతటురటు మళపుfరం చచరటన వషయం తలటుసటుకటున[ అఖల తండô అశకన‌కరళ హకరటు� ల హబయస‌కతరfస‌పరటషన‌( వయక{ ఆచూక చపరfలనన కర అర�) దఖలటు చచశడటు. అపfటక

ఆమకటు 23 ఏళల వయసటు కతబట� , మనరటట తరటపయన వయక{ తన యష� నటుసరంగ ఎకకడన వుండవచటు4, మమటు కలగచచసటుకమటు అంటూ కరటు� ఆ అర�నన తరరసకరటంచంద.

అయత ఆమ దశం వడచ వళలరదనన, సతయ సరణల కరటు� చచసటుT న[టటుల రటుజువు చూపరలనన మధయంతర ఉతTరటువ జర చచసంద.

2016 ఆగసటు� ల అశకన‌మళలల కరటు� తలటుపు తట� డటు. '' మ అమమయ సరటయ వళలల లనటుకటుంటసంద. ఆ మరకటు తనటు పంపరన మసజ చూడండ.'' అంటూ. కరటు� కసటు

చచపట�సరటక అఖల ఎకకడక వళలపయందంటూ సయనబయ చపరfంద. కరటు� వసమయం ప�కటంచంద. వచచరణ నడటుసూT ండగన అఖల ప�తయకషమంద. '' నటువువ సయనబయత

ఎందటుకటు వుంటటున[వస‌? న వదయవదయ పూరట{ చచయలదటు, తలదండటుô ల వదకూ వళలలదటు. ఏమట వషయం? పగ నకటు గనన, సయనబయకటు గనన పదగ ఆర�న లదటు కద, ఇంత ఖరదన లయరలనటు ఎల పటటు� కగలటుగటుతటున[రటు? మబ వనక ఎవరటున[రటు?'' అనన కరటు�

అడగగంద. 2016 డసంబరటు 19 న అఖల కరటు� క వచ4 '' ననటు సలం వళల చదటువు పూరట{ చచసT నటు.'' అనన అఫడవట‌రస యచ4ంద. అల అన[ద రండటు రజుల తరవత కరటు� ల

హజర '' నకటు పళలయపయంద.'' అంద. ఆమ భర { పపరటు షఫన ‌ జహన‌. సషల‌ డమకతర టకస ‌పరర� ఆఫ ‌ ఇండయ (ఎస‌డపరఐ) పరర� సభటుయడటు. ఒక కరమనల ‌ కసటుల ననందతటుడటు కూడ. అతనన ఫస‌బటుకస ‌ పసటు� లటు చూసT అతనన యమన ‌ సరటహదటు¯ లకటు

వళలనటటుల తలటుసT ంద. 2016 అక� బరటుల ఎన‌ఐఏ అరసటు� చచసన ఐసస‌ఏజంటటు మనన� బటురకస‌త సంబంధ బయంధవయలటున[టటుల ఆరపణలటున[య. అతననత పళల కసం అఖల

92

ఇసల ంలక మరటపయ, తన పపరటునటు హడయకటు మరటు4కటుంద. సయనబయ యంటసల పళల తంతటు పూర{యంద. ఇదంత తలస కరటు� ననవవరపయంద. తన వయవహరలటు తన మనజ‌చచసటుకటునవరట పకషన కర� బయధయత తసటుకటున ' పపరన�‌పరటరయయట‌' అన సూత>ం కంద

మ 24 న ఆ వవహనన[ రదటు¯ చచసంద. ఈ తరటుf వనన ఎస‌డపరఐకటు పరపుయలర ‌ ఫ�ంట ‌ ఆఫ ‌ ఇండయ (పరఎఫ‌ఐ)లత

సంబంధమటున[ మటుసలం ఏకపన సమతర జూన ‌5 న వధటులల ననరసన ప�దరశనలటు ననరవహంచంద. ఎర[కటులంల పదటు¯ ట నటుంచ సయంత>ం వరకటు హర{ ల‌ననరవహంచంద.

మలయళ రచయత ఎమ‌ఎన‌కరస�ర '' ఈ తరటుf వయక{ సవచఛనటు హరటసT ంద.'' అన[రటు. పరఎఫ‌ఐకటు సనన[హతంగ వుంట ''తజస‌'' పతర>క సంపరదకటుడటు పర. కయ తరటుf

పకషపరతంగ వుందనన, మహళల హకటుకలనటు కతలరసT ందనన వమరటశంచచరటు. '' మటరమననయల ‌ వబ‌సట ‌ దవర వళలదరూ ఒకరట నకరటు తలటుసటుకటున[రటు. పళల చచసటుకటున[రటు. ఈ దశంల సహజవనం చచసT నరం కతదటు. పళల చచసటుకటుంట నరమ పయంద. కరటు� వళలదరటన వడదసంద. పలసటులటు ఆమనటు తలదండటుô ల వదకటు పంపర

గృహననర�ంధంల పట� రటు. ఇంటననండ ససటవ కమరలటు అమర4రటు.'' అనన వరటుచటుకటు పడV రటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017)-

నూయస‌, వూయస‌135 జూన‌16, 17 ఎమబ�యస‌: కతర‌దగ�ంధం

గల�‌దశలకటు నయకతవం వహంచడననక సద అరబయ ఉబలటపడటుతూంటటుంద. పగ దననక అమరటకత మదతటు కూడ వుంద. మధయపర� చయంల వున[ కనన[ దశల

పరలకటులల కందరటత శతటు> తవం, కందరటత స[హం ననరపుతూంటటుంద. పడనన దశలల ఇరన ‌మదట సv నంల వుంద. ఎమరట� ‌ వంట దశలటు సద బయటల నడటుసూT

వుంటయ. కతన 27 లకషల జనభ వున[ చన[ దశమన కతర‌మత>ం తన బయటన తనటు పతూ వుంటటుంద. ఇరన‌వంట దశలత సఖయంగ వుంటటుంద. సదక దనన[ చూసT ఒళుల

మంట. ఇరన‌పపరతరTతన కంపర మతరTపయయ టరంప‌మ 22 న సద అరబయ సందరటశంచ దననక పూరట{ మదతటు ప�కటంచచడటు. రండటు రజుల తరవత కతర‌అధకతరటక వబ‌సట‌లల టరంప‌ప వమరశలటు, ఇరన‌ప ప�శంసలటు గటుపరfసూT వయసలటు వచచ4య. 'ఇజయయల‌త స[హనన[ కనసగగసT ం, సద అరబయ, యటుఎఇ, ఈజపు� ల నటుంచ అవసరమత

రయబయరటులనటు వనకక రపరfసT ం' అన ప�కటనలటు కనబడV య. ఇద చూడగన సద తదతర దశలకటు గంగవరటుర లతT య. కతర ‌ మబడయనటు

బహషకరటంచచయ. ' ఆ పస�ంగ�‌మం పట�లదటు. మ వబ‌సట‌ఎవర గన హయకస‌చచశరటు.' అనన కతర‌ప�కటంచంద. కతన అపfటక కతర‌మబడయప ననషణధం ప�కటంచచయ కతబట� సద తదతర దశల ప�జలకటు కతర‌వరషన‌తలయరలదటు. అవ అకకడత ఆగలదటు. జూన‌5 న కతర‌త అనన[ దతయ సంబంధలటు తంపుకటున[య. భూ, సమటుదర, వయటు

ప�యణలనటు, రవణనటు ననషణధంచచయ. రండటు వరలల గ తమ పరటులనటు కతర‌ నటుంచ వనకక రపరfంచటుకవలనన, తమ దశలల వున[ కతరలనటు వనకక పంపపయలనన ఆజGలటు జర చచశయ. దనన వలన కతర ‌ వమనలనటు తమ భూభగలప

అనటుమతరంచటం లదటు. కతర‌ఓడలనటు తమ నకతశరయలల క రనయటం లదటు. వరటు

93

ప�కటన చచసన మర[డటు బహరన‌, మలవులటు, యమన‌, లబయలటు కూడ అటటువంట ప�కటన చచశయ. కతర‌ప సనటుభూతర చూపుతూ వయసలటు ప�చటురటంచచవరటక 15 సం||ల

శకష వసT మనన యటుఎఇ హచ4రటంచంద. దంత కతర‌ల కలల లం పర� రంభమంద. వరట ఆహర పదరv ల దగటుమతటులల 40%

సద నటుంచచ వసT య. ప�సటుT తం కతర ‌ వమనలటు చటుటటు� తరరటగగ వళుతటున[య. ఇపfటదకత సమసయ పరటషకరం కతలదటు. ననజంగ కతర ‌ వబ‌సట‌హయకస ‌ అయంద?

అయందన అనన అమరటకన ‌ గూఢచచరట సంసv ఎఫ‌బఐ అంటటుంద. గల� ‌ దశల మధయ కలతలటు సృష�ంచడననక రషయయయ హయకస ‌ చచయంచందనన వరట ఆరపణ. కతన కతర‌ ప�తరననథ మంగళవరం ఒక ప�కటనల సద తదతర దశలన దషటులటుగ పపరకకన[రటు. ఆ

దశల తమ అఫషయల‌వబ‌సట‌నటు హయకస‌చచస ఆ ప�కటన పట� , దనన[ సకటుగ చూపర, తమనటు యరకతటంల పట� యనన ఆరపరంచచరటు. ఒక ప�కటన యంతట వవదననక దరట తసటుT ంద అన సందహం రవచటు4. దననక చచల నపథయం వుంద. సద అరబయకటు కతర‌నటు తమ చపుfచచతలల వుంచటుకవలన కరటక ఎపfణటు[ంచ

వుంద. షణకస‌ఖలఫర తన (1932-2016) నన కతర‌ఎమర ‌(పరలకటుడటు) గ చచయడననక, కనసగడననక అద దహదపడంద. ఖలఫర 1957 నటుంచ తన సదరటుడటు అహమద‌బన‌

అల కతబననట‌ల మంతర>గ వుండవడటు. తరవత ప�ధననగ కూడ చచశడటు. 1972ల అతనన నటుంచ అధకతరనన[ గటుంజుకటునన తన ఎమర ‌ అయపయడటు. దననక సద

సహకరటంచంద. కతర‌ల సహజవయటు ననకషపరలటు చచల వున[య. వటనన మర ఎకటుకవగ వడవదనన సద యచ4న సలహనటు అతనటు మనన[ంచచడటు. 1995 ల అతనటు

సవజరలండ‌ల వుండగ అతనన కడటుకటు హమద ‌ తరరటుగటుబయటటు చచస తనటు ఎమర‌ అయపయడటు. ఇతనటు ఆరటvక వధనలల కతన, వదశంగ వధనలల కతన సదనన

ఎదరటంచ సవతంత>ంగ వయవహరటంచచడటు. తండô వధనలకటు వరటుదధంగ తమ కటున[ వయటుననకషపరలనటు వసT రంగ వడకంలక తచచ4డటు. ప�పంచంల గయస ‌ ననలటువలటు

అధకంగ వున[ రషయ, ఇరన‌ల సరసన చచరడటు. ఇరన‌త చచతటులటు కలపర సత‌పరర�‌ అనన ప�పంచంలన పద¯ గయస‌ఫలV‌నటు అభవృదధ పరటచచడటు. సహజవయటువు ఎగటుమతర చచస దశలల ప�థమసv ననన[ అందటుకటునన, గల�‌ల అతయంత సంపన[ దశంగ మర4డటు.

కతర‌జనభల 25% మంద భరతయటుల. అకకడ ప�జల తలసరట ఆదయం 1.40 లకషల డలరటుల . తనకటున[ ఆరటvకబలంత రజధనన దహల అనక అంతర� తయ పటలటు

ననరవహంచసగడటు. 2022 ల ఫఫర వ(ర) లV ‌కప‌అకకడ ననరవహంచబడటుతంద. వటత బయటటు ప�పంచంల అనక చటల సvరసటుT లటు కన[డటు. సదనన లకషçపట�డం మనశడటు.

ఇదంత సదక రటుచంచలదటు. ఇతనన[ దంపపస ఫర� నటు�ల తలదచటుకటున[ తండôనన మళలల అధకతరంలక తవలనన 1996లనటు, 2005 లనన తరరటుగటుబయటటు చచయంచబయంద కతన

అవ సఫలం కతలదటు. ఈ కటుటరలల సదలత చచతటులటు కలపరరన[ అనటుమనంప హమద‌ 5 వల మంద కతర‌పరటులకటు పరసతవ హకటుకలటు తసవశడటు. చవరకటు పదయన 2016 ల పయడటు. సదక నచ4నన అంశలల కతర‌ఆరటvకంగ బలపడడం ఒకట కతదటు,

రజకయంగ అద వళలకటు ప�తరకూలంగ మరటంద. 2011 ల ఈజపు� ననయంత హస[ మటుబయరకస‌క వయతరరకంగ మటుసలం బýదర‌హుడ‌ఆందళనలటు పర� రంభంచనపుడటు మటుబయరకస‌క

సద తదతర దశలటు మదతరవవగ, హమద‌బýదర‌హుడ‌క మదతరచచ4డటు. బýదర‌హుడ‌ గలచ, మర� ప�ధనన అయనపుడటు అతనన ప�భటుతవననక యచచ4డటు. కతన కన[ళలకటు

94

మలటర కటుట ర చచస మర�నన దంపపసంద. అలగర పరలసTన తవరవద సంసv ఐన హమస‌కటు హమద‌మదతరవవగ మతవద సంసv ఫతకటు చందన పరలసTన అధయకషటుడటు మహమమద‌

అబయ�స‌కటు సద మదతరసటుT ంద. అరబ ‌ సfరంగ ‌ రజులల లబయ, సరటయలల తరరటుగటుబయటటు సంసvలకటు హమద‌ఆరటvక, హరటక సహయలటు అందంచచడటు.

వటనన[టన మంచ గల� ‌ దశలనటు మండంచన చరయ ఏమటంట అల‌- జజర టవ ననట‌వరక‌నటు కతర‌పర� రంభంచడం! అరబ ‌సfరంగ‌సమయంల అద గల�‌, మధయపర� చయ దశలలనన తరరటుగటుబయటటుదరటులకటు మదతరసూT వరట ప�భటుతవలకటు మటుపుf తచ4పట�ంద.

పరశ4తయ మబడయ దచచసన కణలనటు వలక తసూT అల‌- జజర తన ఇంగలషటు, అరబకస‌ భషల ప�సరల దవర అరబ ‌ దశలల చచలమంద అభమనటులనటు సంపరదంచటుకటునన

పర� చటురయంలక వచ4ంద. అద ప�జలల అసంతృపరTనన పంచ, తవ రవదనన[ పషసT ందనన సద తదతర దశల ఆరపణ. 2002 ల సద రచకటుటటుంబయనన[ వమరటశసూT అల‌జజర ఒక

కతరయకరమం ప�సరం చచసనపుడటు సద ప�భటుతవం దహ నటుండ తన రయబయరటనన వనకక రపరfంచచస ఐదళలపరటటు ఏ ఉన[తధకతరటన పంపలదటు.

ఎవరమన[ కతర‌తన దరటల తనటు దూసటుకటుపతంద. కనన[ పర� ంతల ఆధపతయంప బహరన‌త దననక వవదం వుంద. అద 2001 ల పరటషకరమంద. సదత సరటహదటు¯

సమసయ వుంద. పరటసvతటులటు యల వుండగన హమద‌తన 61 వయయట 2013 ల తన అధకతరనన[ కడటుకటు తమబమ‌కటు అపfగగంచ సవచఛందంగ గద దగగపయడటు. కడటుకటు

వచ4న తరవతన కతర‌వధనలల మరటుf వసటుT ందమ అనటుకటునన సద ఆశపడంద కతన తమబమ ‌ తండô వధనల పరటసటుT న[డటు. 2014 మరట4ల సద, బహరన‌, యటుఏఇ

తమ రయబయరటులనటు కతర‌నటుంచ వనకక రపరfంచటుకటున[పుడటు, రజ యత[లటు జరటగగ, కతసT దగగ వచచ4డటు. 1979 ల ఇరన‌ల రజరటకతనన[ కూలదస వపలవ ప�భటుతవం ఏరfడV క,

దననక వయతరరకంగ గల� ‌ దశలన[ కలస జసస ( గల� ‌ కఆపరషన ‌ కనన�ల‌) ఏరfరచటుకటున[య. దననక అమరటకత సననక సహయం అందసT ంద. వదశ వయవహరలల ,

భదరతపరమన వషయలల జసస చపరfనటటుల వంటననన, బýదర‌హుడ‌సభటుయలనటు తమ దశం నటుంచ పంపరంచవసT నన, ఈజపు� ల అల‌జజర ఆఫసటు మూససT నన తమబమ‌

ఒపుfకటున[డటు. సదక రజు కతవలనన ఆశపడటుతటున[ ప�సటుT త యటువరజు మహమమద‌ బన‌సలమన‌, యటుఎఇ యటువరజు మహమమద‌బన‌జయయద‌యద చచలదనన, తమబమ‌కటు

యంకత బయగ బటుదధ చపరfలనన ఎదటురటు చూసటుT న[రటు. ఇంతల ఓ ఘటన జరటగగంద.2015 డసంబరటుల కతర‌రజకటుటటుంబయననక చందన కందరటు, వరట స[హతటులటు

మతTం 26 మంద ఇరకస‌ల మటుతన[ పర� ంతంలనన అడవలక వటకటు వళదమనటుకటున[రటు. అకకడ టరరరటసటు� లటు ఎవరూ రరటు కద అనన ఇరకస‌నటు సంప�దసT రరటు, సటురకషత పర� ంతమ అనన హమబ యచ4ంద. సర అనన వళలల రటు. ఇరన‌మదతరచచ4

షయమలటంట‌గూ� పు కతబ‌హజ‌బలల అన సంసv వరటనన కడ[ప‌చచసంద. వదలలంట పద మతTం యవవలంద. కతర‌వళలకటు యవవడం యష�ం లదటు. ననలల తరబడ చర4లటు

జరటగయ. 15 ననలల తరవత రచకటుటటుంబకటులటు కూడ వున[రటు కతబట� వళలడగగనంత యవవక తపfదనటుకటున[రటు. ఈ ఏపర�ల‌15 న అర బలయన‌డలరల వలటువన కరన�నన 23 సంచటులల పటటు� కళల బయగద‌కటు వళల యచచ4రట. మం ఏమబ ఏమబ యవవలదనన కతర‌ అంటసంద కతన ఆరటు రజుల తరవత బందలందరూ వడటుదలయయరటు. ఈ వధంగ

ఇరన‌కటు, అద మదతరచచ4 మలటంట ‌ గూ� పులకటు డబటు� సమకూరట4నందటుకటు సద

95

తదతరటులకటు కతర‌ప వపరతంగ కపం వచ4ంద. అద జరటగగన ననలల ళలక ట రంప ‌సద రవడం, కతర ‌ వబ‌సట‌ల కతమంట� ‌ రవడం, తనూమలంగ ననషణధం వధంచడం జరటగయ. పరటసvతర చకకదదటు¯ దమనన కటువయత‌రజు షణకస‌సబయ అల‌- అహమద‌జూన‌6న

రటయఢ‌కటు వళలల డటు. అవళ తమబమ‌తమప ననషణధననక వయతరరకంగ ప�సంగగదమనటుకటున[ సబయ సలహప ఆగగపయడటు. గతంల సబయ కతర‌- సద వవదలల పదమననషగ

వయవహరటంచచడటు. అందటుక య గరవం. కతనయసరట పనన కతలదటు. టరక, సటుదన‌వంట దశలటు మధయవరట{తవననక మటుందటుకటు వసటుT న[య. సద, యటుఎఇ దటురటుసటుగ వున[య.

'' మటుసలమ ‌బýదర‌హుడ‌త, ఇరన‌త, హమమ‌త కతర‌అనన[ సంబంధం బయంధవయలటు తంచటుకవల.'' అంటటున[య. కతర ‌ ఒకకట టరరరటసటు� లకటు సయం చచసT ందనడననక లదటు. అలట ఆరపణలటు సదలప, ఎమరట�‌ప కూడ వున[య.

ఈ వవదంల ఎటటువపు మగ~ ల అన వషయంప అమరటకతల కతసT గందరగళం వుంద. రండవ గల� ‌యటుదధం తరవత అమరటకత సద అరబయ, బహరన‌లత బయటటు

కతర‌లనన అల‌ఉదద‌వద కూడ మలటర బస‌లటు ననలకలfంద. అకకడ 11 వల మంద అమరటకన‌, సహచర దశల సననకటులటు పననచచసటుT న[రటు. అకకణటు[ంచ 100 ఎయర‌కతర ఫట‌లటు

ఆపరట‌అవుతటున[య. ఇరన‌కటు వయతరరకంగ అకకడ దశలన[ కూడగట� లనన చూసటుT న[ టరంప‌కటు సద డబ�చ4 ఆకటటు� కటుంటసంద. కతన కతర‌నటు పూరట{గ వయతరరకం చచసటుకటున

సvతరల అమరటకత లదటు. రజక ప�యతర[ంచన సద, యటుఎఇ దగగ రవటం లదటు. 'మం చపfబయయ దననక కతర‌తల ఒగ~కపతయ బహషకరం ఏళల తరబడ సగటుతటుంద' అనన ప�కటనలటు చచసటుT న[య. దననత వసగగన యటుఎస ‌ స�ట ‌ డపరర�‌మంట ‌ ట రంప ‌ గతంల

మటల డనదననక భన[ంగ మంగళవరం నడటు సద, యటుఎఇలనటు ననలదసంద - ''ఏ కతరణల చచత మబరటు కతర‌దగ�ంధం చచసటుT న[రటు? అద మదల రండటు వరలన మబకం

కతవల యపfటవరకటు మబరందటుకటు చపfటం లదటు? కతర‌వబ‌సట‌హయకస‌కతలదనడననక, కతర‌టరరరటజనన[ ప� త�హసT ందనన అనడననక మబ వద వున[ ఆధరలమట?'' అనన. స�ట‌

డపరరటు� మంటటుకటు అధనతగ వున[ రకస�‌టలలర‌సన‌గతంల ఎకత�న‌మబల‌అన ఆయల‌ కంపననన ననరవహంచచడటు. దననక కతర‌ల చచల పటటు� బడటులటున[య. అందటుక కతబలటు

అతనటు ' అందరూ దగగ రవల.'' అంటటున[డటు. '' మటుందటు మ మబద వధంచన ఆంకషలటు ఎతరTవసTన చర4లకటు వసT ం.'' అంటటున[డటు కతర ‌ వదశంగ మంతర>. ఇద ఎన[ళుల

సగటుతటుంద చూడల. - ఎమబ�యస ‌ ప�సద ‌( జూన ‌2017) ( ఫటసలటు - సద అరబయల ట రంప‌, కతర‌పరలకటుడటు తమబమ‌)

2017 జూన‌18, 19, 20 ఎమబ�యస‌: నరయణరడV గరటు

సనర సమరకసభలటు యంకత జరటుగటుతూన వున[య. ఆయననటు వయక{గతంగ తలసనవడగ కనన[ వషయలటు రదమననపరసT ంద. అటటువంట బహుమటుఖ ప�జG శలనన

అరటుదటుగ చూసT ం. కవులల ఆయనద ప�తయకసv నం. పర� చన కవతనటు ఆయన ననరసంచలదటు, మర ఆధటుననక పకడలటు పలదటు. రండటక వరధ లంటవడటు. ఆయన

కవతవం నకటు హయగ తసటుT ంద. చన[పfట చదటువంత ఉరూ¯ లన సగడం వలన ఉరూ¯ సహతయపు వభవనన[ సంతం చచసటుకటునన దనన[ తలటుగటులక దంచగలగరటు. దశరథక

96

తపf వర తలటుగటు సన కవులకటు య సలభయం లకపయంద. అందటుక యతరటులటు వుపయగగంచనన అనక వలకషణ పదప�యగలటు ఆయన చచయగలగరటు. ఇంగలషటు కూడ

బయగ చదటువుకటున[ వయక{. మంచ చదటువరట. పండతటుడటు. అధయపకటుడటు, వమరశకటుడటు, పరటశధకటుడటు కతబట� పర� చన, ఆధటుననక కవులటు, సహతయకతరటులందరటన బయగ అధయయనం

చచశడటు. దశరథక య సలభయం లకపయంద. తలదశల దశరథ, సనర కలస సకందర బయదటు పబలషరటు కండ శంకరయయగరటక బయలల బమమల రమయణం వంటవ

రశరటు. తలంగణ కవదవయంగ మదర సటుల, ఆంధరపర� ంతంల పరయటంచ తమ కవతవంత ఆకటటు� కటున[రటు. అయత కతలకరమంల దశరథ కంట నరయణ రడV మటుందటుకటు దూసటుకటుపయరటు. అనక రకతలటుగ వసTరటంచచరటు. ఉసమననయల ఆయన

ఉదయగం ఆయనకటు బయగ సహకరటంచంద. ఆయన చచల మంచ ఉపరధయయటుడనన చపరT రటు. తకకన కతల సటుల వదయరటుv లటు కూడ యయన లక4రటుల వనడననక వచ4 కూరటు4నవరట.

నరయణ రడVగరటు రూపస. కృషణశసª గరట తరవత అందమన కవులల సనర పపరటు చపరfల. శరషణంద ర శరమగరటు కూడ ప�తయకంగ కనబడవరటు కతన ఆయననటు చూసT న

కందటుక ఆతమయతభవం కలగరద కతదటు. నరయణరడVగరట ఎప� చబటుల‌గ వుండవరటు. పగ మంచ వక{. ఆరటుదరగరటు ఓ సరట అన[రటు - రత టక[కటుక వరటు, కూత టక[కటుక వరటు

అనన. కవులందరూ, రచయతలందరూ మంచ వక{లటు కతలరటు. శరశర, ఆరటుద ర కూడ గపf కవుల కతన మంచ వక{లటు కతరటు. నరయణరడVగరటు మటలటు పదటుగటుకటుంటూ,

ఆచతూచ మటల డటుతూ, మటవరటుపుత చమతకరం సధసూT ఎలట సభనన రక{ కట�ంచగలరటు. హదరబయదటుల తరవతTరవత అనకమంద వయఖయయతలటు వచచ4రటు కతన 40, 50 సంవత�రల కరతం నటుంచ ప�భటుతవ ఫంకషన‌కతన, సననమ ఫంకషన‌కతన ఆయన

వయఖయయనం చపపfవరటు. చకకగ రసటుకటున[ సకరపు� కటు అపfటకపుfడటు సమయసూ�రట{త జడంచన చణటుకటులటు జడసూT పప�కషకటులనటు అలరటంచచవరటు. వయఖయయనమన[,

ప�సంగమన[ నరయణ రడVగరటన అందరూ అనటుకరటంచచవరటు - ఎట‌లస�‌ హదరబయదటుల! కవతవం చదవ ధరణల కూడ ఆయన[ అనటుకరటంచచవరటు. కనన[

వకతయలటు రటపట ‌ చచసనపుడటు ఆయన వరవరటు వధలటుగ ధవననంపచచస చపfటటుల అందటుకటునవడటు. ఆ టక[కటుక పటటు� బడనన వళుల కూడ ఆయనన[ అనటుకరటసూT ప�త వకయం

రటపట‌చచస బరటు కట�ంచచవరటు. నరయణరడV గరటు అధయపకటుడటు కతబట� అనకమంద ప�తయకష శషయప�శషటుయలటున[రటు. ఆయన కవ, ప�సంగకర{, వయఖయయత కూడ కతబట�

అయననటు అనటుకరటంచచ అనకమంద ఏకలవయ శషటుయలూ ఏరfడV రటు. హదరబయదటుల ఒక పకక పరఠలటు చపుతూ, మర పకక సభలల వరటవగ పరలగ~ ంటూ,

యవ చచలనటటుల వరంతలల మదర సటుక వళల సననమ గతలటు రస వచచ4వరటు. ఆయన ప�ధనంగ గరయకవ. అదటుòతమన లలతగతలటు, గరయకతవయలటు రశరటు. అందటువలన

సననమ పరటలకటు యజగ మళలగలగరటు. ఆయన సనరంగ ప�వశం గటురటంచ చచల మంద రశరటు. గత పదళలగ ఆయన సభలల పదపద చపుfకటున[రటు. ఒకకట మత>ం ననజం -

ఆయన వగంగ, కతవలట తగ~కటుండ రయగలగరవడటు. మదర సటులన ననవసం వున[వళుల ఎంత ఔట‌పుట ‌ యచచ4ర, యయన హదరబయదటు నటుంచ వళల కూడ అంత

యచచ4వడటు. మళలల అందటుల కూడ అనన[ రకతలూ రయగలగడటు. అందటుక శరశర వకకరటంచచడటు - సనర, భళలర, సన ర- డమడ‌సరటుకక తయర అనన. ఈ లమరటకస‌కటు

97

కతపషన ‌''కరణకటటు� '' అనన పట� డటు. అంట ఏ సరటుకటు కతవలంట అద దరటుకటుతటుందన[మట.

ఆయన ఏయయ గపf పరటలటు రశడన[ వషయం ననటు రయటం లదటు. చచలమంద రశరటు. తనటు రసన పరటల నపథయం గటురటంచ ఓ పతర>కల '' పరటల ఏమటుంద? న

మటల ఏమటుంద?'' అన శరటషక ననరవహంచ, తరవత పుసTకతలటుగ కూడ వడటుదల చచశరటు. పరటలల కతT పలటుకటుబళుల పరటచయం చచశరటు. ననరమత దరశకటులతన కతదటు, సట

రచయతలత కూడ ఎన[డూ పపచలటు పడనటటు� లదటు. ''కరణ'' సననమకటు అనన[ పరటలూ రసటుT న[పుడటు దననక పటగ ''కటురటుకషత>ం'' తసటుT న[ కృషణ తమకూ రయమనన అడగరటు.

ఆ సననమల లనన ఘట�మతన రసT నటు అనన చపరfరటు సనర. సటుభదర రటు� నటుల మధయ పరట ఆ సననమల లదటుగ, అద రయండ అన[రటు కృషణ. ఆ పరట 'మ} గగంద

కలయణవణ'! మదర సటు రచయతలత పలక చపరfనపుడటు యంక వషయం కూడ చపరfల. వళుల కనన[ సననమలకటు కథ, మటలటు కూడ రసవరటు. ఈయన వట జలక పలదటు. చత>పరటశరమ హదరబయదటుక తరల వచచ4క కూడ ఆయన సననమలకటు కథలటు రసT ననలదటు. ఇక మటల వషయననక వసT నకటు తలస మూడటు సననమలకటు రశరటు.

వఫలయనన[ రటుచచూశరటు. మదటద ''ఏకవర''. డలగటులటు అదటుòతంగ, పూరట{ వచన కవతవంల వుంటయ.

కతన సననమ చూసద సగటటు పప�కషకటుడటు. హలల వుండగ అంతంత కవతవనన[ ఆసవదంచడం కష�ం. సననమ అంట హర వలచన హరయన‌నటు సధంచ పళలల డల. ఆ

సననమలటు యదరటు హరలటు. ఇదరట పప�మ వఫలమ. ఇదరటు హరయనటుల , వళలదరట పప�మ వఫలమ. ఇంత మరజ ‌ థమ‌కటు తడటు అపfటకపుfడటు అరvం కతనన డలగటులటు

తడవడంత సననమ ఫరn పయంద. ఆత>య నడగరట - ' ఏకవర డలగటులటు ఎల వున[య?' అనన. ''బయగటున[య. తలటుగటుల వుంట యంకత బయగటుండవ.'' అన[రట!

సనర డలగటులటు రసన మర సననమ ''అక�ర‌, సలం, అనరకల'' ఆ చత> దరశకననరమత ఎన�యర‌మఘల‌ఏ ఆజమ ‌ వలన చచల ప�భవతమ పయరటు. తనటు పృథవరజ‌ కపూర‌నటు యమటట‌చచయడమ కతక, తలటుగటు సననమ డలగటులటు ఆ సననమ డలగటుల

ఫకకల రయమనన సనరనటు అడగరటు. దంత తలటుగటు సంటకస�‌ల బదటులటు ఉరూ¯ సంటకస�‌ల డలగటులటు తయరయయయ. ఉదహరణక ' మబరపుfడటు వసT రటు?' క బదటులటు

' వసT రటు మబరటు ఎపుfడటు?' టపన[మట. దంత ఆ సననమ డలగటులూ జనలకటు నచ4లదటు. చత>సమ హదరబయదటుక తరల వచచ4క సనరద మనపల కతలదటు. అపfటక

పటగ వటూరట వచచ4శరటు. ఈయనలగర అనన[ తరహ పరటలూ రశరటు. సనరకటు అశ లలగతలటు రయకూడదన పట�ంపు వుంద. వటూరటక లదటు. ఈయన లగర ఆయన

వగంగ రసవరటు. సనర లగర పరటలటు తపf మటల జలక, కథ జలక వళలలదటు. ఆయనల చపుfకదగగన మరకక కణం - ఆయన మంచ ఎడమననస�రటర‌. అనక

పదవులటు అతర సమరvవంతంగ ననరవహంచచరటు. ఏ పదవల పననచచసన దననక వనన[ తచచ4రటు. కటులపకషపరతం, పర� ంతయపకషపరతం, అవనతర వంట ఆరపణలటు ఎపుfడూ

ఆయన దరట చచరలదటు. అయత ఆయన సవతహగ లకటుయడటు. అధకతరంల ఎవరటున[ వరటత సరటు¯ కటుపగల లకషణం వుంద. పదవుల కసం బహరంగంగ భజన చచసనటటుల

కనబడలదటు. హుందగ ప�వరట{సూT న పనటులటు జరటపరంచటుకటున[రటు. అందటుక ఆయన కరటయర‌ల ఉతv నపతనలటు లవు. ఎపుfడూ ఎదటుగటుతూన పయరటు. ఆయనకటు జG నపఠ‌

98

వచ4నపుడటు లబయంగ‌వలన వచ4ందనన కందరటు వమరటశంచచరటు. న దృష�ల ఆయన దననక పూరట{గ అరటుహ డటు. పదమభూషణ‌కూ తగగనవడ. భరతరత[ వసటుT ందనన ఆయన

ఆశంచచరటు కతన రలదటు. రజయసభ ఎంపగ కూడ రణంచచరటు. అనకమంద సననమ నటటులటు, కరడకతరటులటు,

కళలకతరటులటు రజయసభ ఎంపలటుగ వున[పుడటు సభలకటు వళలలవరటు కతరటు. వళలన నరటు వపపfవరటు కతరటు. కతనయయనమత>ం తన పదవకతలంల 600 దకత ప�శ[లటు వశరట. ఖటుశవంత ‌ సంగ ‌ వంట జర[లసటు� కూడ రజయసభ సభటుయడగ యంత చటురటుగ~

వున[డనటుకనటు. ఎంపగ ఎంపలడ�‌ననధటులనటు ఆయన చకకగ వననయగగంచచరటు. అనక సంసకృతరక సమజల హతననక వరళలలచచ4రటు. ఆ ననధటులనటు అమటుమకటున ఎంపలటు

కూడ వున[రనన వంటూ వుంటం. కతన అలట ఖరమ ఎపుfడూ పట�లదటు. మదటనటుంచ దర� గన బతరకతడటు. దర� గన వళలపయడటు. నకటు చన[పfట నటుంచ ఆయన కవతవం యష�ం. '' కరూfర వసంతరయలటు'',

'' నగరటు� న సగరం'', '' మధయతరగతర మందహసం''... యల ఏం రసన నచచ4ద. ''సరవంతర'' అనన దకషణ భష హంద ప�చచర సభ వరటు మసపతర>క ప�చటురటంచచవరటు.

దననల ఆయన రచనలటు చచల వచచ4వ. మ వరప�సద‌క కూడ ఆయన అభమన రచయత. ఆయన గరయకతవయలప మం నడపరన లఖతమసపతర>కల వయసలటు రశడటు.

ఇదరం కలస యటువభరతర సమవశలకటు వళల యతరటుల ఉపనయసలత బయటటు సనర ఉపనయసలటు కూడ వనన ఉతTజతటులమతూ వుండవళలం. వరప�సద ‌పరరటశర మకవతT

అయయక పరరటశర మకవతTల సమవశం ఒకదననల చకకట తలటుగటుల మంచ ప�సంగం చచశడటు. మటుఖయ అతరథగ వచ4న సనర చచల యంప�స‌అయ 'మబరవరటు?' అనన వకబటు చచశరటు. వరప�సద‌సంతషంత తలమటునకల ఆయనత స[హం పంచటుకటునన, వళలంటక

తరచటుగ భజనననక పరలచచవడటు. ఆ వధంగ ఆయనకటు చచల ఆపు9 డయయడటు. సనర ఒక పుసTకతనన[ వరప�సద‌కటు అంకతం యచచ4రటు కూడ.

ననటు 1995 ల హదరబయదటుక తరరటగగ వచచ4క వరప�సద ‌ దవర సనర పరటచయమయయరటు. మమటు ''హసం'' పతర>క పట�నపుడటు ఆయన ప� త�హంచచరటు.

బయగగటులటు చపపfవరటు. ''హసం'' పుసTకతలటు ప�చటురణ చచపట� క ఎస‌.వ. రమరవు గరటు రసన '' సనర సనసూకటు{ లటు'', ఎంక రమటు గరటు రసన '' సనర కవతవంల

లయతమకత'' పుసTకం ప�చటురటంచచం. మం వసన అనక పుసTకతలటు ఆయన ఆవషకరటంచచరటు. ఎస‌వ రమరవుగరట ఆధవరయంల మం నడపప మ '' హసం కలబటు�''కటు

సనర అనకసరటుల వచచ4రటు. హసయకవతలటు, హసయరచనలటు చచయకపయన ఆయనకటు హసయం యష�ం. వచ4 జకటులటు చపపfవరటు. మం ప�తయకంగ ఆహవననంచకపయన సర,

మనవళలదగ అంటూ వచచ4సవరటు. కనన[ వషయలల ఎంత పటటు� దలగ వుండ ఆయన, మనటుషటులటు నచ4త ఎలట భషజలకూ పరటు. ఎన�యర‌కటు వయతరరకంగ తసన

''మండలధశటుడటు'' సననమల సరథ అన హసయనటటుడటు సనరనటు పరయరడ చచశడటు. ఎన�యర ‌పరత > వసన కట శరననవసరవుప ఎన�యర ‌ అభమనటులటు మండపడV రటు.

సనర పరత>నటు హసయసfదం చచసనందటుకటు ఆయన అభమనటులూ నచటు4కటున[రటు. కతన ఆయన సరథప వయతరరకత ఏమబ పటటు� కనటటుల ంద. ఓ సరట సరథక '' హసం కలబటు�'' తరఫున సనమనం చచసటుT న[ం. సనర ఫన‌చచస ' ఇవళ కతరయకరమం ఏమట?'' అనన అడగగ

99

' సరథక సనమనం' అనన చపరత 'సర, న వసT ' అంటూ వచ4 ఆయన చచతటుల మబదటుగ సనమనం చచశరటు.

సభకతరయకరమలల సనర అన అంశంప పద ¯ వయసమ రయవచటు4. సహతయసమజల పరలట ఆయన కలfతరటువు. అరధశతబగ చూశనటు. ఏ చన[ సంఘం

వళుల వళల పరలచన ఆయన వచ4 ప�సంగగంచ ప� త�హంచచవరటు. పదతనం వచచ4క రజూ సభలకటు వళలడం హబగ మరటంద. బహుశ సలక�వస‌ కూడ అయయరమ. కతన ఎన[ దశబయల పరటటు అనక ఔత�హక కతరయకర{లనటు ప� త�హసూT వచచ4రటు. యటువభరతర

వంట గపf సంసvకటు ఆయన మూలసTంభం. ఆంధ ర సరసవత పరటషత‌అయత చపfన అకకరలదటు. ఎంత చచశరటు. అందటుక ఆయన భతరక కతయనన[ అకకడ కదసపు వుంచచరటు. హదరబయదటు అన కతదటు, అనక వూళలకటు వళల ప�సంగలటు చచస, అకకడ సభలకటు

గల మర ‌ తచచ4రటు. గత పద, పదహనటు ఏళలగ రజూ రవంద ర భరతరక, తయగరయ గనసభక వచ4 ప�సంగగంచ, 8, 8.30 లపున వళలపయయవరటు. చచల సందరòలల

ఆయన సభధయకషటుడటు కతబట� అపfటసల గ సభ మటుగగంచమనవరటు. ఎవరన దరఘపనయసం చచసన, చపరfనద చపుతటున[ అసహనం ప�దరటశంచచవరటు. ఆపపయమనవరటు. తనటు

మటల డటపుfడటు వదక మబద వున[వరటు తమల తమటు మటల డటుకటుంటూ వుంట మందలంచచవరటు.

ఆయన సభల వున[ గంట, గంటన[ర ననరవహకటులటు కతన, గయనగయకటులటు కతన, ఆరకస� ర కతన, వక{లటు కతన, అందరూ చచల జగ�తTగ ఒళుల దగ~ర పటటు� కటునన వుండవరటు. పరటలకటు రసండ‌పట�న, ఆరకస� ర మర లడ‌గ వున[ మర4మనవరటు.

పరటల శర వయత వుండలనన నకక చపపfవరటు. ఒక హడమస�రటుల అందర[ అదలంచచవరటు. యటువభరతర నట రజులల ఎవరన వయక{ గటురటంచ ప�సంగవయసలటుండ వనబటుదధగ

వుండవ. ఈ రజువర మబటంగటులల ఒక అంశం గటురటంచ దర ఘంగ మటల డడం వుండద కతదటు. పగ యతర వక{లటు కూడ వుంటరటు. అందటుకనన 10 నన|| లటు దటకటుండ తన

సవతకర ష కతసT చపుfకటునన సనమననతటుల గటురటంచ, సభల అంశం గటురటంచ ఒకట రండటు చకకట మటలటు చపరf మటుగగంచచవరటు. పనటుపనటు చరటవతచరవణమ పయ, కతసT బరటు

కట�ద. కతన ఎపfటకపుfడటు ఆయన పదలకటు కతT వరటుపులటు వస, కతT పదబంధం సృష�ంచ చవరకటు బయగటుంద అననపరంచచవరటు. ననటు మదటసరట ఆయన ఎదటుట సభల

మటల డనపుడటు ననరవస‌గ ఫలయయనటు. అపfటక మటల డడం అలవటన, అవళ కటుల పTంగ, మటుచ4టగ ప�సంగం తయరటుచచసటుకటునన యంటసల రండటు, మూడటు రటహర�ల�‌

వసటుకటునన మటల డనటు. వనన ఆయన తలవూపరరటు. చచలటు బయబూ అనటుకటున[నటు. తరవత చచలసరటుల మటల డ సందరòం వచ4ంద.

నరయణరడVగరటల వున[ సటుగటుణలటు రశక, ఆయనల నకటు నచ4నన అంశం కూడ రయకపత య ఎలజ సమగ�ం కతదటు. 1969 తలంగణ ఉదయమం ఉధృతంగ

సగగనపుడటు ఆయన సమకయవద. ఆ వషయనన[ ధరయంగ చపరfరటు కూడ. 'వర తలంగణ నద, వరటు తలంగణ కతదటు' అనన. ఆయనకటు అపుfడటు అశకస‌నగర‌ల

యలటుల ండద. కట�నటక మటుగటు~ రటు కూతటుళలల కతబలటు, వళల పపరటుల గంగ, యమటున, సరసవతర కతబట� యంటక 'తర>వణ' అనన పటటు� కటున[రటు. తరవత నలటుగ అమమయ కృషణవణ కూడ

పుట�ంద. ఆ యంట గడమబద ఉదయమకతరటులటు ' వర తలంగణయధటుడ, వరటు తలంగణ కరటు' అనన బగటు~ త రశరటు. ' తలటుగటుజతర మనద' పరట రసనందటుకటు ఆయననటు

100

తరట�పశరటు. అయన చలంచలదటు. అలటద యటవల ఉదయమంల మత>ం ఆయన వరటు తలంగణ కతవల అంటూ ప�కటన యచచ4రటు. అపfట సమకయవదటులటు కందరటు

యపుfడటు వరfటటువదటులటు అయయరటు. అభపర� యలటు మరటు4కవడంల తపుf లదటు. కతన అనయయం ఏమటంట - ఆయన ' తలటుగటుజతర మనద - పరట ఎన�యర‌చపరత

రశనటు. అద న అభపర� యం కతదటు' అనన స�టటుమంటటు యచచ4రటు. పరటల ఏమటుంద..? మదట సంకలనంల ఆ పరట ఎల రూపుదదటు¯ కటుంద ఆయన సవయంగ రశరటు. 'తలల ?

పళలల మ?' సననమకటు యయన పరటలన[ రశరటు. ఆ సందరòంగ మదర సటుల వున[ ఎన�యర‌త బటురటుల చపుతూ వుండగ వరfటటు ఉదయమం గటురటంచ ఎన�యర‌వకబటు

చచశరటు. ' ననటు సమకయవదం ప�బధసూT ఒక పతర>కల ఒక గరయం రశనటు. అద అచ4యంద. వనండ' అంటూ సనర పరడ వననపరంచచరటు. ఎన�యర ‌ అద వంటూన

యన‌సfయర ' దనన[ పరటగ రస యవవండ. సననమల సందరòం లకపయన సందరòం కలfంచ మర పడతనటు' అన[రటు. ఈయన పరటగ మరట4 యచచ4రటు. అలటద

యపుfడటు అద న అభపర� యం కతదటు అనన ఎల అంటరటు? ఈ వషయనన[ ఆతమయటులటు అడగ~ ' ఏం చచయమంటరటు? పరతరకమంద యంట మబద పడ ప�తయక తలంగణకటు

అనటుకూలంగ స�టటుమంటటు యసT వ? లద? అనన కూరటు4న[రటు. తపfలదటు' అనన వపయరటు. ఆ మట ననజమ కతవచటు4, హదరబయదటుల మబడయ కతన, ఉదయమకతరటులటు

కతన ఎంత ఎగ�సవస‌గ వున[రంట సమకయవదం గటురటంచ ఎవరూ ధరయంగ మటల డలకపయరటు. ననజం చపరfలంట సనరనటు ననతరTన పటటు� కటునన మసనవరటల ఆంధర

మూలల ఆర~నజరల ఎకటుకవమంద వున[రటు. ఆయన ఎవరట పటల వవకషత చూపరంచలదటు కూడ. అయత యంత స�చర‌వున[ వయక{ కూడ ఆ బదరటంపులకటు లగంగర అనన బయధ వసటుT ంద. ఆయన యబ�ందటులటు ఆయనకటుండవచటు4. ఏద ఏమన ఆయన మహనటుభవుడటు. ఆయనకటు యద న అశటుర తరfణం. - ఎమబ�యస ‌ ప�సద ‌(జూన‌ 2017)

జూన‌21,22 ఎమబ�యస‌: ఓడ గలచన ఛందసటుడటు కరట�న‌

బýటన‌ఎనన[కలల కన�రవటవస ‌(టసర) పరర�యయ మళలల గలచందనన అందరటక తలటుసటు. అయన ననగగ~న తరస మ కంట వశర లషకటులటు ఎకటుకవగ చరట4సటుT న[ద 262 సటటుల మత>మ

తచటు4కటున[ లబరటు పరర� లడరటు జరమబ కరట�న‌గటురటంచ! బýగగ�ట‌సందరòంగ బరసరలటు ఆడడననక 650 సటల పరరలమంటటుల తనకటు ప�సటుT తం వున[ ఐదటు సటల ఆధకయత చచలదటు,

మరటంత బలం కతవలంటూ కన�రవటవస‌ప�ధనన మ మూడళలల మటుందసటుT గ ఎనన[కలటు ప�కటంచ జూదమడంద. కతన ఆవడ అద జూదమనటుకలదటు. ప�జలటు తనకటు

బýహమండమన మజరటట కట�బడతరనటుకటుంద. అయత లకక తన[సంద. గతంల కంట ఓటల శతం 5.5% పరటగగన సటటుల మత>ం 13 తగగ~ 317 మత>మ తచటు4కగలగగంద.

తర>శంకటు సభ తపరfంచటుకవడననక చచల వషయలల భవకయత లనన ఉతTర ఐరలండ‌కటు చందన పద సటల ఫరర‌- రటసటు� డమకతర టకస ‌యూననయననసటు� పరర� (డయటుపర) త పతటుT

పటటు� కటునన సంపుల ‌ మజరటట కంట జస� ‌1 ఎకటుకవ సంపరదంచంద. వళలనటు తృపరT పరచడననక ననన[న ఐరలండ‌కటు బలయన‌పండల ఋణసహయనన[ ప�కటంచంద. ఇపfటక

అనక పథకతలకటు ననధటులటు చచలకటుండ సతమతమవుతటున[ బýటన‌ఆరటvకవయవసvకటు యద

101

భరం. ఈ వధంగ ప�ధనన మ యమజ దగజరగ, అవతల అద సమయంల గతంల కంట 30 సటటుల ఎకటుకవ తచటు4కటున[ లబరటు పరర� నయకటుడటు కరట�న‌యమజ పరటగగంద.

వమపకషలటు ఒకపfట వమపకషలటు కతదటు. వటలల ఒకపfట సదధ ంతబలమ లదటు. గల బలజషన‌కతరణంగ మరటుతటున[ పరటసvతటులకటు అనటుగటుణంగ మరల అనటుకటుంటూ

అవ రటసటు� పరర�లకటు నకలటుగ మరట, సంటర‌కటు జరగసగరటు. రటసటు� లూ మర బటటు� గ లకటుండ మతTబడ, సంటర‌కటు జరగసగరటు. చవరకటు యరటుపకషలటు యంచటుమంచటుగ

మధయయవదటులటుగ మరడంత రటసటు� లకటు, లఫటసటు� లకటు గల తడ ఏమటస అరvం కతనన ఓటరటుల ఎవరటక వసన ఒకటల అన పరటసvతరక చచరరటు. అందటువలన వమపకషలకటు

కచ4తంగ ఓటస ఓటటు బయయంకటులటు తరటగగపతటున[య. ప�పంచమంత యద పరటసvతర వయపరసT ంద. మలక వమపకష భవలన సమసమజం, అందరటక అవకతశలటు, అందరటత

చరట4ంచ వభన[ భవలనటు కలటుపుకటుపవడం, వపరత జతయ భవలకటు, పర� ంతయ భవలకటు లగంగకపవడం.. యతయద భవలన[ బూజుపట�నవ అనన వమపకష నయకటుల అనటుకటునన వటనన పకకకటు ననట�స, తమటు మటుందటుండ ప�జలనటు నడపరంచచ

బదటులటు, భవదవగలకటు లనన ప�జలటు ఏమంట దననక తనతందన అనసగరటు. పరతకతలపు సదధ ంతలటు నమటుమకటున[వరటనన ఛందసటులటుగ, చచదసటుT లటుగ మటుదర కట� రటు.

పరర�ల పక రననవవలదటు. లబరటు పరర�ల మన[టవరకటు కరట�న‌పరటసvతర అద. ఎందర నయకటులటు ప�జలనటు

ప�భటుతవ సూకళలలల తమ పరలలల[ చచరటfంచమనన ప�బధసూT న తమ పరలలల[ కతరfరటటు సూకళలకటు పంపుతరటు. బýటన‌ల ప�భటుతవమ నడపప ప�తయక పరఠశలలటు - గ� మర‌సూకళుల .

తన కడటుకటునన గ� మర‌సూకలటుకటు కతకటుండ మమూలటు సూకలటుకటు పంపుతనంట అతనన భరయ ఒపుfకలదటు. ఆ వషయంప గడవ పడ యదరూ వడపయరటు. ఆమ అతనన రండ

భరయ. వడకటులకన సదధపడV డటు కతన సదధ ంతలకటు వడకటులటు యవవడననక సరననలదటు. ఇలట చచదసటుT ణ[ చూసT పరర�ల లకటువ మరట. 1983 నటుంచ అతనటు ఎంపగ ననగటు~ తూ

వసటుT న[ అతనన[ వనటుక బంచలల న కూర4బట� రటు. అతనన మండతననన[ వళలకళం చచసవరటు. ఇతనూ తకటుకవ తరనలదటు. సదధ ంతలకటు వరటుదధంగ పరరలమంటటుల

ఓటయమనన వప‌జర చచసT అంతరతమ ప�బధం అంటూ ధకకరటంచచవడటు. అతనన చరయలల ననజయత వుంద కతబట� పరర� అతననప చరయ తసటుకలదటు. అతనటు మర పపదకటుటటుంబం నటుంచ వచ4నవడటు కతదటు. తండô ఎలక�రకల‌ఇంజననయర‌.

తలల గ� మర ‌ సూకలల మథ� ‌ టచరటు. కతన సంపుల‌గ జవంచడం నరటు4కటున[డటు. శకతహరట. మదయం సవంచడన చపరfల. 68 ఏళల వయసటుల కూడ ఆఫసటుక సకలటు మబద వసT డటు. ఎంపలందరటల టర వల ‌ ఎలవనటు� అతర తకటుకవగ తసటుకటునవడటు అతన.

అతననక సన�ఫ‌హరూయమర‌కూడ ఎకటుకవ. ఓ సరట ఒక ఎంప అతననప కపం తచటు4కటునన నననటు[ చచవగడతనటు చూడటు అన అరvంల '' సూకలల చదవ రజులల నకటు బయక�ంగ‌ల

మడల�‌వచచ4య తలటుస?'' అనన బదరటసT అద జరటగగత ననటు పటల టకటు దగనటుల అనన అరvం వచచ4టటుల యతనటు ''అవున, నకటు పరటుగటు పందలల వచచ4య!'' అనన చపరf అతనన[ కూడ నవవంచచడటు.

బýటన‌ల లబరటు పరర� ప�భటుతవం వున[, కన�రవటవస‌పరర� ప�భటుతవం వున[ గత కనన[ దశబయలటుగ అద అమరటకతకటు తకగ మరటపయంద. అద యచచ4 ఆరటvకసయననక లబడపయ యూరప‌ల, మధయపర� చయంల అమరటకత తన సవప�యజనలక చచపట�న

102

ప�తర దటుశ4రయకటు వంత పరడంద. లబరటు పరర� సభటుయడన సర, కరట�న ‌ తన సంత ఆలచనలటు వయక{ం చచసూT న వున[డటు. ఎవరటమబదనన సర తవ రవద మటుదర కట� దూరం

పట�బదటులటు, వరటత చరట4ంచ వరట సమసయలటు కనటుకటుకనన, పరటషకరం సధంచడం మంచదనన వదసూT వచచ4డటు. పరలసTనల ప�భటుతవం నడటుపుతటున[ మతవద సంసv

ఫతకటు బýటన‌రజకయ నయకటులందరూ మదతరసూT ండగ అకకడ తవ రవద సంసv ఐన హమస‌యయ ప�జల ఆకతంకషలనటు ప�తరబంబసT ంద అనన అంటడటు కరట�న‌. ఎకకడ పరలసTన

మట పకకన పడదం. ఇంగలండటుకటు వయతరరకంగ దకషణ ఐరలండ ‌తవ రవదటులటు ఐఆర‌ఏ పపరటుత చచల దడటులటు చచశరటు. 1984 ల థచర‌కతబననట ‌ సభటుయలటు అనవకమంద

సమవశమన బరటన‌హటల‌ప బయంబటులత దడ చచశరటు. ఇంగలండటు ప�జలంత ఐరలండటు వరటప ఎంత రగటులటుతూంటర వూహంచటుకవచటు4. ఆ సమయంల కూడ కరట�న‌కనన[ వరల తరవత ఇదరటు ఐఆర‌ఏ సభటుయలనటు, అకకడ తవ రవద పరర� నయకటుణ[

ఆహవననంచ ఉపనయసంచమన[డటు. అద అతనన ఉదరతవం. యటుదధ ననక వయతరరక. ఇలట వయక{ తన పరర�ల వసటుT న[ మరటుfలనటు జరటణంచటుకలకపయడటు.1994 అక� బరటుల టసన బలయర ‌ అపుfడటు ప�తరపకషంల వున[ లబరటు పరర�క

నయకటుడగ ఎనన[కయయడటు. బయల కస‌పూల‌ల జరటగగన పరర� సమవశంల తమ పరర� రజయంగంల, ఆలచన వధనలల మరటుf రవలనన ప�తరపరదంచచడటు. 1918ల

తయరన పరర� రజయంగంలనన 4 వ కతల జు ' ఉతfతరT సధనలప ప�జలక అధకతరలటు' ( కతమన‌ఓనర‌షప‌) ఉండలనన చపుతటుంద. '' మరటుతటున[ నట సమజంల, ప�తర వయక{

వయక{గతంగ ఎదగలనన చూసటుT న[ య రజులల యద పననకరదటు. ఈ సదధ ంతనన[ ప�జలటు అరvం చచసటుకవటం లదటు. టసరలటు కతవలనన పడరv లటు తసటుT న[రటు. ఈ కతల జు ఎతTయల.

రండటున[రళ ల తరవత రబయయ ఎనన[కలటు మనక అవకతశనన[ యవవబతటున[య. ఈలగ మనం మరల. మరమనన ప�జల[ నమమంచచల. అపుfడ ప�భటుతవంల మరటుf

సధయం. మన నననదం ' కత T లబరటు - కత T బýటన‌' కతవల.'' అన[డటు. పరర�ల చచలమంద కననవన�‌కతవడంత తరవతర ఏడద జరటగగన పరర� ఎగగ�కూయటవస‌కమటల ఆ

మరటుfలటు ఆమదంచచరటు కూడ. ఆ సమయంల కరట�న ‌ బబసక యచ4న యంటరూవçల '' సమజంల పక

ఎదటుగటుతూన[ మధయతరగతర వళలనటు దృష�ల పటటు� కటునన టసన ప�తరపరదనలటు చచశడటు. కతన సమజంల ఆ ఒకక వర~మ కతదటు, ననరటుదయగటులటు, చరటుదయగటులటు, ననరటుపపదలటు అందరూ

వున[రటు. లబరటు పరర� తమకసం ఏం ఆలచసT ంద మనం వళలకటు చపfగలగల. లకపత మనం వళల మదతటు పగటటు� కటుంటం.'' అనన హచ4రటంచచడటు. కతన పరర� టసనన

నమమంద, 1997 మల అతనన మననఫస� ప�కతరమ పట చచసంద. ఆ ఎనన[కలల ననగ~డంత ' తమటు ' ఇకషవకటుల కతలం నట' సషలజనన[ పటటు� కటునన వళలల డడననక బదటులటు మధయయవద (సంటరసటు� ) రజకయలవపు పయననంచచలనన లబరటు పరర� నయకటులందరూ గఢంగ నమమసగరటు. కరట�న‌ఒంటరటవడయయడటు.

అమరటకత సదం హుస�న‌ప పగబట� , అతనన వద అణవయటుధలనన అబదధపు ప�చచరం చచస ఇరకస‌ప యటుదధ ననక దగగంద. ఇంగలండటునటు కూడ కలస రమమంద. ఇంగలండటు ప�జలక అద యష�ం లకపయన టసన అమరటకత చపరfనటల ఆడడటు. దనన[ లబరటు పరర�లనన

సషలసటు� కతంపయన‌గూ� పు వరటు వయతరరకంచచరటు. దనన నయకటులటు పరర� ఎనన[కలల టసననన ఎదరటసూT ననలబడV రటు, కతన తగగనంతమంద మదతటుదరటుల కరటువ ఓడపయరటు.

103

టసన 2001, 2005 ఎనన[కలల కూడ ననగ~ డటు. 2007 ల గరVన‌బý న‌కటు అధకతరం అపfగగంచ దగగపయడటు. ఎనన[కలటు ఐదళ ల కసరట అనడంత బý న ‌2010 వరకటు

పరలంచచడటు. టసన, బý న‌ వధనల పరర�ల చలటుల బయటయయయ. ఇటటువంట ప�తరకూల పరటసvతటులల కూడ కరట�న‌తన వధనలటు మరటు4కలదటు. పరర� వధనలనటు వయతరరకసూT

పరర� వప‌నటు ధకకరటసూT పరరలమంటటుల 1997-2010 మధయ దదపు 400 సరటుల ఓటశడటు.

చవరకటు 2010 ఎనన[కలల లబరటు పరర� ఓడపయంద. టసర ఐన కతమరన‌సంకరణ ప�భటుతవం ఏరfటటు చచశడటు. తరవత 2015 ఎనన[కలల పూరట{ మజరటట సధంచ మళలల

ప�ధనన అయయడటు. బýగగ�ట‌ప రటఫరండం ననరవహంచ ప�జభపర� యం తన అభపర� యననక వరటుదధంగ వుందనన తలస, తరస మ కటు అధకతరం అపfగగంచ దగగపయడటు. 2015 ఎనన[కలల రండసరట వరటుసగ ఓటమ కలగడంత లబరటు పరర� పూరట{ ననరశననసfృహలల

మటుననగగపయంద. అధయకషటుడగ మలలబయండ‌రజనమ చచశడటు. అతనన సv నంల పరర�క నయకతవం వహంచడననక ఎవరూ మటుందటుకటు రలదటు. గతంల పరర� వధనలనటు ప�తరఘటంచన నయకటులనటు కదలశరటు. ' ఇంతకటుమటుందటు మం పట చచస ఓడపయం

కద, వదటు¯ ల' అంటూ వళుల తపుfకటున[రటు. అలట వపతకర పరటసvతటులల కరట�న‌పపరటు ప�తరపరదంచచరటు - ఎలగూ ఓడపతడటుల అనటుకటుంటూ. 35 మంద మత>మ అతనన పపరటు

నమనట ‌ చచశరటు. టసన బలయర ‌మనంగ కూర4లదటు. ' కరట�న ‌ లట పరతకతలపు వమపకషవదటులనటు తరరసకరటంచండ. ఓటమల వున[ం కదనన యపfట వధనలనటు

తరరగదడకండ.' అనన పరలటుపు ననచచ4డటు. అంతకతదటు, కరట�న‌క ఓటసనవళుల గటుండమరటfడ చకత� చచయంచటుకవల అంటూ వకకరటంచచడటు కూడ.

పరర�ల అధనయకతవం కరట�న‌నన సరటయస‌గ తసటుకకపయన, చత>ంగ యటువనయకటులటు అతనన[ నమమరటు. టరడ‌యూననయనటుల అతననక అండగ ననలచచయ.

కరట�న‌పరర� నయకటుడయయడటు. ఇద చూస అందరూ ననరఘ ంతపయరటు. '' ద ఎకనమస�‌'' పతర>క తన 2015 సప�ంబరటు సంచకల ''బయయకస‌వరVZ‌, కతమ}డ�‌'' ( ఇద వనకడటుగటు సటుమ) అనన లబరటు పరర� సభటుయలనటు హచ4రటంచంద. బýటన ‌ వమపకషమయటులనటు కరట�న‌

కతలగరòననక తసటుకళల పూడ4పడతడనన జసయం చపరfంద. ఆ పతర>క ఒకకట కతదటు, యవతటుT మబడయ కరట�న‌ప కకష కట�సంద. లండన‌సూకల‌ఆఫ‌ఎకనమకస�‌చచసన ఒక

అధయయనం ప�కతరం 2015 సప�ంబరటు 1 నటుంచ నవంబరటు 1 వరకటు వచ4న మబడయ రటపరటు� లన[ అతననప వషం కకతకయ. అతనన మబదన కతదటు, అతనన సమరvకటులప కూడ

వరటుచటుకటుపడV య. టబయల యడ‌లల అయత అతనన[ వకకరటంచనన రజు లదటు. చవరకటు మబడయ ధరణ ఎంతవరకటు వళలందంట అతననక టరరరటజంత, బýటన‌శతటు> వులత లంకటు

పట� రటు. ' దనన కతరణంగ ప�జలకటు అతనన గటురటంచ సfష�మన అవగహన కలగలదటు. ప�స‌ వచ ‌ డగ ‌( కతవల కటుకక) గ వయవహరటంచలదటు, ఎటకస ‌డగ ‌( దడ చచస కటుకక)గ

ప�వరట{ంచంద' అంద ఆ అధయయనం. ఈ ప�చచరం ప�భవం లబరటు పరర� నయకటులప కూడ పడంద. గతంల కరట�న‌నన

సమరటvంచనవరటు సతం వమరటశంచసగరటు. లబరటు పరర� బýగగ�ట‌కటు వయతరరకం. టసర పరర�ల కందరటు బýగగ�ట‌కటు వయతరరకం కతబట� వరటత చచతటులటు కలపర పననచచయలనన కందరటు లబరటు

పరర� నయకటులటు భవంచచరటు. కతన ఏ అంశంలనూ టసరలత వదక పంచటుకననన భషమంచడంత కరట�న‌ప వరటక చకతకసంద. రటచరV ‌మర� అన మజ కరట�న‌సమరvకటుడటు

104

' ఈ కరట�నమకస� ‌ పతనవసvకటు వచ4ంద. కరట�న‌ v‌, అతనన టమటు కలస ప�పంచచనన[ దవషంచడం నరటుfతటున[రటు తపf పరటషకరమర~ లటు చూపరంచలక పతటున[రటు.' అనన

వయసం రశడటు. సమ మల‌హత> అన లబరటు ఎంప ' దశననక బలమన నయకతవం కతవల తపf కరట�న‌కతదటు' అంటూ అతనటు ఏరfరచన షడ కతబననట‌లంచ తపుfకటుంద.

ఈమరట4ల సకటష‌నషనల‌పరర� లడరటు ననకల స�రట�యన‌' లబరటు పరర� వఫలయం వలన టసర ప�భటుతవం ఎలలకతలం కనసగర దటురవసv వచ4పడంద' అంద. ( గతంల 56 సటటుల న[

యవడ పరర�క య సరట 35 మత>మ వచచ4య) ఏపర�ల‌ల లబరల‌డమకతర టకస‌లడరటు టమ‌ఫరన‌' బýటన‌రజకయ చరటత>లన అతయంత చతT నయకటుడటు కరట�న‌' అన[డటు.

( ఇతననక గతంల కంట 4 సటటుల పరటగగ 12 వచ4న ఓటల శతం 0.5% తగగ~ంద) ఇవన[ చూస కతబలటు బýటన‌ప�ధనన తరస మకటు అమత ధరయం వచచ4సంద. కరట�న‌

నయకతవంల ప�ధన ప�తరపకషం చచటు4బడ వుంద కతబట� తన మజరటట పంచటుకవడననక యద అదనటు అనటుకటుంద. ననటు మర~రట ‌ థచర‌కటు మంచన ఐరన ‌ లడనన. బýగగ�ట‌

బరసరలల న తడఖయ చూపరసT అన యమజత మూడళ ల మటుందటుగ మటుందసటుT ఎనన[కల‌ళత మజరటట యంకత పరటుగటుతటుంద అనటుకటుంద. జూన‌8 న ఎనన[కలటు అనన

ఏపర�ల ‌18 న ప�కటంచచసంద. కరట�న‌ప ఎవరటక ఆశలటు లవు కతబట� , ఆమ గలటుపు ఖయయమన, లబరటుకటు ఘరపరజయం తపfదన అందరూ నమమరటు. ఒపననయన‌

పల�‌ల టసరలకటు 20 పరయంటల ఆధకయత వుంద. అయత ఎనన[కల ప�చచరం సగటుతటున[ కద పరటసvతరల మరటుf వచ4ంద. తన ప�తయరటుv లటు ఏమంటటున[ పట�ంచటుకకటుండ కరట�న‌

ప�జలల క వళలల డటు. సధరణంగ ఎనన[కల సమయంల టరడ ‌ యూననయన ‌ లడరలత సమవశలటు జరటపర మూసన తలటుపుల వనటుక నయకటులత ఒపfందలటు చచసటుకటునన

ఎనన[కల వూయహలటు రచసT రటు. కతన యతనటు సరసరట జనంలక వళల తన ఆలచనలటు చపరfడటు. వళుల అతనన మటలటు వన[రటు.

ఈ గల బలజషన‌త వచ4న మరటుfకటు ప�జలంత హరటషసటుT న[రనన, చచల సటుఖంగ వున[రన మరకట ‌మయజలం, మబడయ మనల[ నమమసT ంద తపf సధరణ

ప�జలకటు అభవృదధ ఫలలటు అందలదటు. కందరటు మధయతరగతరవళుల బయగటుపడV రటు తపf పపదలటు అలల డటుతటున[రటు. పదటుపు చరయల పపరటుత తరస వదయ, వదయరంగలల

వధంచన కతల వలన వరటు బయధలటు పడటుతటున[రటు. బýగగ�ట‌తరవత ఉదయగలటు మరటనన[ తగగ~ ననరటుదయగం మర తవరమతటుందన[ భయంత వున[రటు. ఈ వషయనన[ గటురట{ంచన

నయకటుడటు కరట�న‌ఒకకడ. అతనటు పరరలమంటటుల ప�శ[లటు వయడననక మటుందటు తనకటు ప�శ[లటు పంపమనన ప�జల[ కరవడటు. వళుల పంపరన వటనన ప�ధననక సంధంచచవడటు.

అందటువలన అతనటు తమల ఒకడటు అనన ప�జలటు ఫలయయరటు, అతనన మటలకటు సfందంచచరటు. మటుఖయంగ యటువత అతనన వంట పరటుగటులటు తసంద. మబడయ తనకటు

వయతరరకంగ వుంద కతబట� కరట�న ‌సషల ‌మబడయనటు నమటుమకటున[డటు. యటువతనటు యంకత బయగ చచరడటు.

ఎనన[కల వగనలటు చచసనపుfడటు కూడ కరట�న ‌ అనన[ వర~ లనూ మపరfంచచలనన ప�యతర[ంచలదటు. తమ పరర� మననఫస� ల 4 వ సకషన ‌ మళలల పడతనన[డటు. కతరfరషనలకటు, ఏట 80 వల పండ ల కంట ఎకటుకవ వతనం వచచ4వరటక పనటు[లటు పంచటుతనన[డటు. వదయ, వదయ రంగలకటు తగటు~ తూ వసటుT న[ ననధటుల గటురటంచ ఆందళన

వయక{ం చచశడటు. పలసటు బజట ‌ తగగ~ంచడం అనరvం అన[డటు. ఆ మటలటు

105

ననజమననపరంచచటటుల ఎనన[కలకటు సదధమవుతూండగన మూడటు టరరరటసటు� దడటులటు జరటగయ. మంచస�రటుల దడ జరటగక కరట�న ‌' ఇతర దశల వయవహరలల మనం కలగజసటుకటున

వధనంల మరటుf రవల' అంటూ ప�కటంచచడటు. ఎనన[కలల ఓటంగటు శతం 2% పరటగగ, 68.7% క చచరటంద. చవరకటు ఫలతలటు చూస అందరూ వసటుT పయరటు.

లబరటు పరర� ఓటటు శతం ఒకకసరటగ 9.5% పరటగగంద. 1945 ల రండవ ప�పంచయటుదధ నంతరం 10.4% పరటగగంద. ఆ తరవతయ సv యల పరటగగనద యపుfడ.

దశబయలటుగ టసరలటు గలటుసూT వచ4న ననయజకవర~ లల లబరటు గలచంద. బýగగ�ట‌క ఓటసన సv నలల కూడ గలచంద. లండన‌ల అతయంత సంపనటు[లటు ననవసంచచ కనన�ంగ‌టన‌

ననయజకవర~ంల కూడ లబరటు అభయరv గలచచరటు. లండన‌లమతTం ఆరటు సటటుల టసరలటు కలfయరటు. 2015 ల 12.9% ఓటటుల తచటు4కటున[ యటుక ఇండపండన�‌పరర� యసరట

పూరట{గ కటుపfకూలంద. వళల ఓటలన[ టసరలక వచచ4యనటుకటున[రటు కతన కనన[ ఓటటుల లబరటుక కూడ వళలల యనన పరటశలకటుల అంచన. మతTం మబద చూసT లబరటుక టసరల కంట

2.3% ఓటటుల తకటుకవ వచచ4య. ( కతన య 40% కూడ 2001 నటుంచ చూసT అతయధకం) సటల వషయంల 52 తకటుకవ వచచ4య. అయన కరట�న‌' నవవన నప చచన పండంద' అన సమత ననజం చచశడటు. నప చచనటు సమత మట ఎల వున[, ప�జల

నడనన పటటు� కటున[వడక, ప�జలత మమకం అయనవడక, పరటసvతటులత రజ పడకటుండ సదధ ంతనన[ నమటుమకటున[ 'ఛందసటుడ' క కూడ ఆలసయంగనన మంచ రజులటు వసT యనన మరకకకసరట రటుజువంద. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017)

నూయస‌, వూయస‌136 జూన‌23 ఎమబ�యస‌: గూర  లండ‌ఆందళనకటు అసలటు కతరణం...?

డరట�లంగ ‌పర� ంతంల గూర  లండ ‌ఉదయమం గూర  జనమటుక{ మర4 (జఎఎమ‌) నయకటుడటు బమల‌గటురటుంగ‌నయకతవంల జూన‌8 నటుంచ ఉధృతంగ, హంసతమకంగ

సగటుతంద. మలటర సహయంత దనన[ అదటుపు చచదమనన చూసటుT న[రటు. సషల‌ మబడయనటు ఆందళనకతరటులటు ఉపయగగంచటుకటుంటటున[రన సమచచరం రవడంత

బంగల ‌ ప�భటుతవం ఆ పర� ంతలల యంటర[ట‌నటు ననషణధంచంద. ఉదయమం పర� రంభమ తవ రసv యల మదలంద. రష�రప�భటుతవం డరట�లంగ‌కటు కూడ పర� ధనయత యసT ందనన

చూపడననక మమత బనర� 45 సం. ల తరవత జూన ‌8 న డరట�లంగ‌ల గవర[రటు బంగళలల మంతర>వర~ సమవశం ఏరfటటు చచసంద. తమ హయంల పరవత పర� ంతంల

ఎంత అభవృదధ జరటగగంద ప�జలకటు ఎల చపరfల చరట4ంచంద. ఆ బంగళలకటు 200 మబ.ల దూరంలన వలదమంద జజఎమ‌కతరయకర{లటు పగటుపడ రండటు గంటల పరటటు పలసటుల

మబద, బయంబటులటు, రళుల వసరరటు. 50 మందనన గయపరటచచరటు. పబలకస‌, ప�యవటటు వహనలనటు తగలబట� రటు. మటుఖయమంతర>, తకకన మంతటు> లటు ఎవరూ బయటకటు వచచ4

పరటసvతర లకపవడంత పలసటులటు లఠ చచరట� చచస, బయషfవయటు ప�యగం చచస గటుంపులనటు చదరగట� రటు. దననక ననరసనగ మర[డటు జజఎమ ‌12 గంటల బంద‌

ననరవహంచంద. 10 వల మంద టూరటసటు� లటు డరట�లంగటుల చకకడపవడంత సనయం సహయంత వరటనన వనకక పంపరన మమత బనర� తనటు మత>ం కలకతT తరరటగగ

106

వళలపకటుండ ధరయంగ జనల మధయ తరరటుగటుతూ వరటక ధరయం చపరfంద. అద గటురటుంగ‌నటు మరటంత మండంచంద.

ననజననక లఫట‌ఫ�ంట‌ప�భటుతవంల వున[ంతకతలం పరవతపర� ంతలల అలజడ సగటుతూన వుంద. మమత అధకతరంలక వచచ4క గటురటుంగ‌త చర4లటు జరటపర 2011 ల గూర  లండ‌

టరటటసరటయల‌ఎడమననస�రషన‌(జటఏ) అన పర� ంతయ మండల ఏరfటటు చచస వరటక చచల అధకతరలటు కట�బట�ంద. అంతకతదటు అతననప వున[ హతయ కసటునటు తకకపట� వుంచంద.

గటురటుంగ‌త వభదంచ బయటకటు వళల అఖల‌భరతయ గూర  లగ ‌అనన సంసv పట�న మదన‌తమంగ‌అన అతనన[ 2010 ల గటురటుంగ‌అనటుచరటులటు నడవధల నరటక చంపరరటు.

ఆ కసటు పండంగటుల పట�డంత, అధకతరం దకకడంత గటురటుంగ‌శంతరంచచడటు. మూడటు దశబయల అననశ4త పరటసvతటుల తరవత గత ఆరళలగ ఆ పర� ంతంల శంతర ఏరfడంద.

దననతబయటటు అభవృదధ కూడ బయగ జరగసగగంద. మమత ప�తయక శరదధ వహంచ అకకడ జలల లనటు అభవృదధ పరటచంద. వవధ జతటులకటు ప�తయక సంకషమ పథకతలటు అమలటు చచస జజఎమ ‌ పర� ధనయతనటు తగగ~ంచంద. అందటువలన తృణమూల ‌ పరర�క అభమనటులటు

పరగసగరటు. అద గమననంచ హరక బహదూర ‌ఛతర> అన అతనటు గటురటుంగ ‌ నటుంచ వడపయ, తృణమూల‌కటు సహకరటంచసగడటు. గటురటుంగ‌కటు యంక యబ�ంద కూడ వచ4పడంద. 2015 ల సబఐ అతననత సహ 23 మంద జజఎమ‌నయకటులప మదన‌

తమంగ‌హతయ కసటుల కసటులటు పట�ంద. పరటసvతర యల వుండగ మ ననలల పరవత పర� ంతలల నన నలటుగటు మటుననసపరలటలల

ఎనన[కలటు జరటగయ. డరట�లంగటులనన 32 సటలల జజఎమ ‌31 గలచంద, కటురసంగ‌ల 20 ల 17, కతలంపరంగ‌ల 21 ల 19 గలచంద. అయత 12 మంద జజఎమ‌

నయకటులటు తృణమూల‌కటు ఫరయంచన మరటకస ‌మటుననసపరలటల జరటగగన ఎనన[కలల మత>ం తృణమూల ‌9 సటలల 6 గలచ ననగగ~ సంతంగ అధకతరం చచజకకంచటుకటుంద. గతంల యల ఎన[డూ జరగలదటు. వయవహరం యల సగననసT పరవతపర� ంతంల తన

పలటుకటుబడ తగగ~పతటుందనన గటురటుంగ ‌ భయపడV డటు. ఇంతల మ ననలలన మమత బంగల‌ల బంగలనన రండవ లద మూడవ భషగ తపfననసరటగ నరటు4కటునన తరలనన

ననబంధన పట�ంద. ఇద అదననటుకటునన జజఎమ ‌జూన ‌1, 2 తరకటులల సూకళ ల బంద‌ ననరవహంచంద. వంటన మమత తన అడటుగటు వనకక తసటుకటునన ఆ ఆదశలటు డరట�లంగ‌, తరయ, దఆర�‌లనన కనన[ పర� ంతలకటు వరట{ంచవనన, అకకడ బంగల ఐచఛకమనన సవరటంచటుకటుంద. కతన జజఎమ‌ఆందళన చచయడననక ననశ4యంచటుకటుంద.

జూన ‌8 నట సంఘటనల తరవత జూన ‌12 నటుంచ ప�భటుతవఫసటుల ననరవధక బంద‌కటు పరలటుపు ననచ4ంద. దటుకతణలటు కూడ మూసయమంట సv ననక ప�జలకటు కపం

వసటుT ందమననన దడసంద. శంతరభదరతల అదటుపుకటు జూన‌13 నటుంచ సనయనన[ దంచచరటు. జూన‌15 న గటురటుంగ‌యంటప దడ చచస వలలమటుమలత సహ అనక ఆయటుధలటు సవధనం

చచసటుకటున[రటు. గటురటుంగ‌అగగ~మబద గటుగగ~లం అయయడటు. ననరవధక సంపూరణ బంద‌కటు పరలటుపు ననచచ4డటు. అద యంకత కనసగటుతంద. జటఏకటు జులల ఎనన[కలటు జరగనటున[య.

వటల తృణమూల ‌ గలసT గటురటుంగ ‌ పరపుయలరటట పూరట{గ అడటుగంటపతటుంద. అందటువలన ఎలగన ఆ ఎనన[కలనటు వయద వయంచచలనన య ఆందళన

కనసగగసటుT న[డటు. ఆందళననటు పద ¯ సv యక తసటుకళలల లనన గూర  లండ‌నటు ప�తయక

107

రష�రంగ ఏరfటటు చచయలంటూ పరత డమండ‌నటు పునరటుదధరటంచచడటు. ఆ సంటమంటటు యంకత వరకవుట‌అవుతందల వుంద, ఆందళన పదయతటుT న నడటుసT ంద.

జజఎమ‌, కందరంల అధకతరంల వున[ ఎన‌డఏల భగసవమ. దనన మదతటుతన 2009, 2014 ఎనన[కలల బజపర డరట�లంగ‌పరరలమంటటు సv నం గలచంద. కందర ననక,

రష�ర ప�భటుతవననక పడదటు. అందటువలన మమత రజకయ మదతటుకసం కందరంప ఆధరపడకటుండ సంతంగ జజఎమ‌కటు మటుకటుతడటు వయలనన చూసT ంద. ఇపfటదకత

వరట ఆధవరయంల నడచన జటఏకటు ప�భటుతవం దవర వచ4న ననధటులటు ఏ వధంగ ఖర4యయయ ఆడట‌చచయలనన ఆదశంచంద. జటఏకటు 2011 ల రూ. 3 వల కటటుల

యచచ4రటు. గత మూడళలల రష�ర ప�భటుతవం 1000 కటటుల యవవగ కందరం 600 కటటుల యచ4ంద. కతన జటఏ జమఖరటు4లటు రయటం లదటు. 2013-14 నటుంచ దననల

సభటుయలటుగ వున[ జజఎమ ‌ నయకటుల ఆరటvక నరల గటురటంచ తలటుసటు. అయన యన[ళలూల వూరటుకటున[రటు. ఇపుfడటు బందలటు వయల కతబట� ఆడట‌నటు తరపక

తచచ4రటు. అంతకతదటు, జజఎమ‌పరలంచన మూడటు హల‌మటుననసపరలటలటు - డరట�లంగ‌, కలంపరంగ‌, కటురసంగ‌ల ననధటులనటు కూడ ఆడట‌చచయసT ంద.

ఇక గటురటుంగ ‌ ఆగ�హం పట�రకటుండ వుంద. మమతప ననపుfలటు కకటుకతటున[డటు, బదరటసటుT న[డటు. మమత బదరటం లదటు. ' ననతరTమబద మదన‌తమంగ‌కసటు పటటు� కటునన ననటు[

బదరటంచడననక ఎంత ధరయం? ఏదన తవ ర ననరణయం తసటుకవడననక నకటు ఒకక ననమషం పట�దటు' అంద. గటురటుంగ ‌' ఆవడ బంగల‌కటు మటుఖయమంతర> ఐత, ననటు గూర  లండ‌కటు మటుఖయమంతర>నన. బంగలనన ఐచఛక భషగ కూడ యకకడ ఒపుfకమటు. ఆవడ తన

పవరటు చూపరసT, ననటు న తడఖయ చూపరసT ' అన[డటు. చూపరసటుT న[డటు. కతన అతనటు చచసటుT న[ద పులసవర! ఇపుfడటు ఉదయమం వరమసT బలహనటుడన మటుద ర పడటుతటుంద. కనసగగసT టూరటసటు� లటు రవడం మనసT రటు. టూరటజమ జవనపరధగ బతటుకటుతటున[ సv ననక

ప�జలటు, వయపరరసటుT లటు అతనన[ తరటటు� కటుంటరటు. ఈ యరకతట పరటసvతరలంచ బయటపడలంట కందరం చరవ తసటుకటునన మధయవరట{తవం వహంచచల. కతన కందరం

పప�కషకసv నం వదల రవటం లదటు. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017) ( ఫటస - బమల‌ గటురటుంగ‌)

నూయస‌, వూయస‌136 జూన‌24 ఎమబ�యస‌: మహరష�రలఋణమఫ

ఉతTర ప�దశ ‌ ఎనన[కలల ఎలగన గలవలన[ తపత>యంత వున[ బజపర మటుందూవనకత చూసటుకకటుండ రతటు ఋణమఫ ప�కటంచచసంద. ననజననక ఆంధర,

తలంగణల రష�ర ప�భటుతవలటు తలపట�న ఋణమఫక కందరంల వున[ బజపర ఏ మత>ం సహకరటంచలదటు. అద దండగమరట వయవహరం అన[టటుల , రతటులకటు కరమశకషణరహతయం

మపుfతటున[టటుల ప�వరట{ంచంద. ఆర‌బఐ దవర హచ4రటకలటు జర చచయంచంద. అయత యటుపరక వచచ4సరటక ఛనటు� తసటుకకూడదనన ఆ ప�కటన చచసంద. సంహవలకనం చచస

చూసT ఆ హమబ లకపయన గలచచదననపరసటుT ంద. ఏద ఏమన యటుపరల బజపర తసటుకటున[ ఆ వధనం వలన దశమంత అనన[ రష� రలల ఋణమఫ డమండటుల తలతT పరటసvతర

వచ4పడంద. ప�సటుT తం మహరష�ర ఆ ఉచటు4ల పడంద. నటల రదటు¯ ఆ రష�ర ఆరటvక వయవసvనటు కటుదపరవసంద. ఇంకత కలటుకలదటు. ఇంతల జఎస‌ట వసT ంద. దననవలన

108

అతయధకంగ నష�పయయ రష�రం అద. నష� లల వున[ మటుననసపరలటలకటు ననధటులటు సమకూరటుసT మనన యటవల ఆరటvక మంతర> సటుధర‌మటుంగంటవర‌ప�కటంచచడటు. ఏడవ పప

కమషన‌తరవత ఉదయగటుల జతలటు పరగబతటున[య. ఈ పరటసvతటులల మఫ అంట మటుఖయమంతర> ఫడ[వస‌కటు యష�ం లదటు.

అయత రతటు ఉదయమం బలంగ వున[ మహరష�రల రతటు సంఘలటు తవ ర ఆందళన చచపట� య. జూన ‌5-9 మధయ రతటులటు పరలటు, కూరగయలటు రడలప పరరబశరటు. నగరలకటు, పట�ణలకటు పరలటు, కూరలటు అందకటుండ చచశరటు. ఇద అవకతశమనన అధకతరం

పంచటుకటుంటటున[ శవసనత బయటటు కతంగ�సటు, ఎన‌సపర వంట ప�తరపకషలటు సతం వరటక మదతరవవసగయ. ఫడ[వస‌కటు గతయంతరం లకపయంద. ఋణమఫ తథయమనన,

అయత అద ఎల చచయల ననరణయంచడననక ఓ కమట వసT ననన అన[డటు. రవనూయ మంతర> చందరకతంత‌పరటల‌అధయకషతన కమట వశడటు కూడ. యటుపరల యచచ4రటు కతబట�

మహరష�ర బజపర ప�భటుతవననక కూడ యవవదనన గ�హంచన ఫడ[వస‌తలటుగటు రష� రలల ఏద కంత పరటమతరక లబడ యదమనటుకటున[డటు. కతన ఆందళన మర~ంల వున[ రతటు

సంఘలటు, ప�తరపకషలటు పరటమతరత సంబంధం లకటుండ అనన[ సv యలల వున[ 31 లకషల మంద రతటులకటు, అనన[ రకతల ఋణలటు మఫ చచయలనన అడటుగటుతటున[య. అల యసT

రూ.1.32 లకషల కటటుల కతవల. రష�ర బజట రూ.1.25 లకషల కటటుల . అందటువలన యతర ఆదయం వున[వరటక, ప�భటుతవదయగటులకటు, ఐదకరల కంట ఎకటుకవ భూమ వున[వరటక,

లకషకటు మంచ అపుfన[వరటక మఫ చచయకూడదనన లకకలటు వసటుT న[రటు. అల ఫల�ర‌చచస తససT రూ.30 వల కటలత సరటపట�వచటు4.

కతన పక అల చపరత రతటు సంఘలటు గగ~ లటు పడతయ. అందటువలన కమట యంకత చర4లటు సగగసT ందనన జుల 25 నటక మఫ పథకతననక రూపురఖలటు ఏరfడతయనన

చపు9 న[రటు. ననజననక మహరష�ర బజపర తన ఎనన[కల మననఫస� ల దనన[ పట�లదటు. అయన యటుపర కతరణంగ మడకటు చటుటటు� కటుంద. చవరకటు ఏద ఒక రూపంల దననక

ఔననక తపfదటు. ఇక అపfణటు[ంచ రతటుల భగతలటు బయట పడవచటు4. తలటుగటు రష� రలల చూడండ, పరటమతరక మంచ తసటుకటున[రనన, ఒక భూమప రండస సరటుల

తసటుకటున[రనన, డకటుయమంటటుల పట�కటుండ జరకస�‌లటు పట� రనన, ప�భటుతవం పట�న లకషయలటు చచరడననక బయయంకటు అధకతరటులటు రతటులత కలస కటుమమకకయ, యవవవలసన దనన కంట

చచల కసటులల ఎకటుకవ యచచ4రనన బయటకటు వచచ4సంద. దంత ప�భటుతవలటు చచల కసటులల మఫ చచయలదటు. తసటుకటున[ ఋణలకటు వడVలటు పరటగగపయయ. బయయంకటులటు కతT

ఋణలటు యవవలదటు. రతటులటు వపరతంగ నష�పయరటు. మహరష�ర రతటులటు మనవళల కంట ఎకటుకవ ననజయతపరటులత తపf య కథ అకకడ పునరవృతం కతవడం తథయం.

ఇకకడ ప�భటుతవలటు రతటుల మసలనటు వలలడసూT న సకూయరటట లకటుండ రతటులకటు కతT అపుfలవవలనన బయయంకటులకటు ఆదశలచచ4య. బయయంకటులటు బఖయతరటు చచశయ. రతటులటు

వళల మరపటటు� కటున[ మంతటు> లటు ఏమబ చచయలకపతటున[రటు. మహరష�ర ప�భటుతవం కూడ ఋణమఫ తలలగ బయయంకటులటు పంటలటు వసటుకటున రతటులకటు రూ.10 వలటు పంట

ఋణం యవవలనన ఆదశలచ4ంద. అదం కటుదరదటు అనన బయయంకటులటు చపపfశయ. రతటులకటు అనక సమసయలటున[యనన, వటక పరటషకరలటు కూడ వున[యన తలసన

ప�భటుతవలటు ఆ దశగ అడటుగటులయవు. ఋణమఫ అన అడVదరటల వళలనటు ఆకటటు� కటుందమనన చూసటుT న[య. కలT వతTనలత, కలT ఎరటువులత పంటలటు నశనమ,

109

మరకటంగటు సకరయల లమ వలన పండన దనన[ అమటుమకలనన రతటు వచచ4 ఏడద కూడ అపుfల పరలయత అపుfడటు వళలలం చచసT రటు? - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017) (ఫటస

- దవందర ఫడ[వస‌)

జూన‌30 ఎమబ�యస‌: గృహననర�ంధంల సదమజయటువరజు

జూన ‌21 వరకటు మహమమద ‌ బన నయఫ‌సద అరబయ యటువరజు. సద అరబయకటు ఇంటరటయర‌(హం) మంతర>. అంతర� తయంగ అందరటక తలసన వయక{. రజు

గరట తరవత రజు కతవలసనవడటు. అంతల అదృష�ం తరరగబడంద. రజు గరటక మూడ భరయ దవర కలగగన పర�యతమ పుతటు> డన 31 ఏళ ల సలమన ‌ అతనన సv నంలక

వదమనటుకటున[డటు. అంత జూన ‌21 న రజజGలటు వలటువడV య. నయఫ‌నటు దంపపస సలమన‌నటు ఎకకంచచశరటు. నయఫ‌కటు యటువరజు హదత బయటటు మంతర> పదవ కూడ

పయంద. అతనన సv నంల అతనన సదరటుడ కడటుకటునటు కూర4బట� రటు. సరల అనటుకటుంటూండగన అతనన[ గృహననర�ంధంల పట� రన వర{లటు వసటుT న[య.

నయఫ‌సద అరబయ వయవసv పకటుడ పతటు> డటు. ప�సటుT తం వున[ రజుగరట సదరటునన కటుమరటుడటు. అమరటకతల చదటువుకటున[డటు. టరరరటజననక బదధ వయతరరక. సదలనన కంటర‌

టరరరటజం వభగననక నయకతవం వహసూT , అల ‌ కతయద పట ల అతర కఠనంగ వయవహరటసూT పరశ4తయ దశల మపుf పందడటు. టరరరటసటు� లనటు ఎల ఎదటురకవల

1985-88 మధయ అమరటకతల ఎఫ‌బఐ వద ¯ సకూయరటట కర�స‌ల తర�దయయడటు. తరవత 1992-94 మధయ ఇంగలండటుల సకటలండ‌యరV‌వదధ తర�దటు అయయడటు. పదళల

కరతం తమ దశం మబద దడ చచసన అల ‌ కతయదప వరటుచటుకటుపడ దనన నడటుం వరకకట� డటు. దననక అమరటకత నటుంచ, ఇంగలండ‌తదతర యూరప‌దశల నటుంచ మదతటు లభంచంద. అతననప ఇసల మకస‌టరరరటసటు� గూ� పులటు పగబట� య. ఇపfటవరకటు నలటుగటు

హతయప�యత[లటు జరటపరయ. మూడసరట ఓ రంజన‌నడటు అతననక అభనందనలటు తలపడననక వచ4నటల వచ4 ఒక ఆతమహుతర దళ సభటుయడటు తననటు తనటు

పపల4సటుకటున[డటు. నయఫ‌గయపడన అతనన ఆతమసvయరయం చకటుక చదరలదటు. ఇలట యటువరజుయ రజు పంజరంల చలటుక అవుతడనన ఎవరూ వూహంచలదటు.

కతన రజరటకతలల ఎపుfడన ఏదన జరగవచటు4. రకటుమరటుడటు సలమన‌కటు పదవలలస ఎకటుకవ, దూకటుడటు ఎకటుకవ అంటటున[రటు. నయఫ‌నటు తపరfసT తపf తనటు వలటుగటులక

రననన లకక వస వుంటడటు. తండô తల వూపరడటు. సలమన‌నటు యటువరజుగన కతదటు, రకషణ మంతర>గ కూడ ననయమంచచడటు. అంట అమరటకత నటుంచ ఖరదన రకషణ సమగగ�

దగటుమతర చచసటుకవడంల, పరటుగటున వున[ యమన‌త యటుదధం చచయడంల యక సలమన‌ద ప�మటుఖపరత>. యటువరజుగ రవడననక సలమన‌ఉబలట పడV డటు కతన ఆ

పదవ ఉతరTన అపfగగంచచయడననక నయఫ‌సటుమటుఖంగ లడటు. అందటువలన బలవంతంగ దంచచరనన ప�జలటు చపుfకటుంటటున[రటు. అబ�, అదం లదటు, వరటదరట మధయ ఏ గడవలూ

లవు అనన చపfడననక నయఫ‌చచతరనన సలమన‌మటుదడటుతటున[ వడయనటు సద ప�భటుతవ మబడయ పదపద ప�సరం చచసT ంద. మరట అలట పరటసvతటులల అతననప ఆంకషలటు వధంచ

గృహననర�ంధంల పట�డం దననక?

110

సదల అమరటకతకటు అతయంత ఆపు9 డటు నయఫ‌. అతననత య వధంగ వయవహరటంచడనన[ అమరటకత ప�భటుతవంలనన కంటర ‌ టరరరటజం, యంటలజనటు� శఖలటు

ననరసదమనటుకటుంటటున[య. కతన ట రంప ‌ చూడబత సద రజుత పూసటుకటుపూసటుకటు తరరటుగటుతటున[డటు. మరట4 ననలల సలమన‌అమరటకతకటు వచ4 వట‌హస‌ల ట రంప‌త వందటు కటుడచచడటు. అపుfడ వళలదరట మధయ బరసరలటు కటుదరట వుంటయ. టరంప‌యటవల సద

వచ4 వళలనటు వటసటుకటునన వళలల డటు. టరంప‌అలటుల డటు జరద‌కటుష[ర‌కూడ సద పకషమ. సద రజకటుటటుంబయనన[ ఏమబ అనలకపయన కనసం తమ చరకతల మతటు> ణ[ ఎలగన

తపరfంచ, అవమనభరం నటుంచ తపరfంచచలనన అమరటకత యంటలజనటు� పకషలటు అనటుకవడంల ఆశ4రయం లదటు. నయఫ‌కటు ఒక భరయ, యదరటు కూతటుళుల వున[రటు. దశం

వడచ అమరటకతకటు వళల సvరపడదమన ఆలచన వచ4 వుంటటుంద. రకపయన, వసటుT ందమ, అమరటకత వళల రకషణ పంద తమప ఆగ�హంత సద రహసయలన[ వళలకటు

చపరf వసT డమనన[ భయం పటటు� కటుంద రజుక, కడటుకక. అందటువలన ఎకకడక వళలకటుండ కటటు� దట�ం చచయడననక యంటసల న ననర�ంధంచచరటు. ఈ వషయం బయటకటు పకకగన 'అబ�, అదం లదటు, యద ఛంజ‌ఓవరటు పరటయడ‌. నయఫ‌కదగ అలకల

వుండ వుండవచటు4. ఈ పరటసvతటులల వదశలటు వళలడం దననక అంటటున[మంత' అంటటున[రటు అధకతర వర~ లటు. రచకటుటటుంబంలనన యతర బంధటువులటు యటువరజు

సలమన‌ఉధృతర కతరణంగన యంత తవ ర చరయలటు జరటుగటుతటున[ యంటటున[రటు. దనన పరయవసనలటు ఎల వుంటయ చూడల. - ఎమబ�యస‌ప�సద‌( జూన‌2017)

ఎమబ�యస‌: పరటయధటుడటు ఫడల‌కతసª ( నట�‌మత>మ వయసం అసంపూరణం)

1991 ల సవయత‌యూననయన‌వచఛన[మవుతటున[పుడటు ఫడల‌కతసª మక�కకటు వళలల డటు. కందరటు జర[లసటు� లటు అతనన[ చటుటటు� మటుట� '' రషయల కమూయననజం ఎందటుకటు వఫలమంద?'' అనన అడగసగరటు. అమరటకత ఆరటvక ఆంకషలటు వధంచన తరవత కూయబయ

రషయ సహయంపన ఆధరపడ మనటుగడ సగగంచందనన అందరటక తలటుసటు. రషయ కూలపత కూయబయ పనన కూడ అయపయనటల అనన అందరూ అనటుకటున[రటు.

కమూయననసటు� లటు ఘనంగ చపుfకటున దపసTంభం రషయయయ కటుపfకూలన తరవత యక చన[ దశలకటు దకకవరటు? నటువవల బతరక బట�కడతవస‌? అన ధవనన ఆ ప�శ[లల గమననంచచడటు

ఫడల‌. ఎడమ అరచచతరల కటుడపరడకల గటుదటు¯ తూ '' రషయల కమూయననజం ఎందటుకటు వఫలమంద అనన అడటుగటుతర కతన కూయబయల ఎందటుకటు వఫలం కతలదనన అడగరం?'' అనన

గదంచచడటు. చచల మంచ ప�శ[. వలకరటులటు సమధనం చపfలనన ప�శ[. కవలం భవషయతటుT మత>మ సమధనమవవగల ప�శ[. అద జరటగగ పరతరకళుల గడచంద. కూయబయ పతనం

కతలదటు. అకకడ రల‌కతసª హయంల నడటుసటుT న[ద అచ4మన కమూయననజం కతదనన, వసTవ పరటసvతటులత రజ పడన కమూయననజమననన అనవచటు4. ఆ మట కసT కతపరటలజం కూడ శటుదధమన కతపరటలజంల మగలలదటు. కతరటమక సంకషమ వధనలనటు సషలజం నటుంచ

కతప కట� బతటుకటుతంద. తకకన లటన‌అమరటకత దశలలగర కూయబయనటు కూడ నలలనన నలపరనటటుల నలపరవయవచ4నన భవంచ 1961 ల '' బ ఆఫ ‌ పరగ�‌'' దండయత>ల భంగపడV క కననడ ప�భటుతవం 10 బలయన‌డలరల ఫండ‌ఏరfటటు చచసంద. తన మట

వంటూ కూయబయప వణజయసంబంధలటు తంపుకటున[ లటన‌అమరటకత దశధపతటులత ''మబ

111

మబ దశలల కూడ కూయబయలల భూసంసకరణలటు చచపట�ండ, గ� మబణ పర� ంతలనటు అభవృదధ చచయండ. మం సయం చచసT ం.'' అనన చపరfంద. అపుfడటు ఫడల‌ఎదవ చచశడటు

- '' భూసంసకరణలనవ మూయననసటు� పదజలమంటూ ఆ మట వనడననక యష�పడనన అమరటకత దనన కసం ననధటులటు వచ4సT ననడమ కూయబయ వపలవ వజయననక సంకతం.''

అనన. అల కతపరటలజం కూడ కతలనటుగటుణంగ మరటుfలటు చచసటుకటుంటూన పతూంటటుంద. ఈ వషయంల పరపం కననడ కటయంచన ననధటులటు లటన‌అమరటకత దశలనటు ఏలటుతటున[

రట‌వంగ‌ మలటర ననయంతలక భజయం అయపయ రతటులకటు చచరలదటు. ననజననక కతసª తనటు కమూయననసటు� ననన చచలకతలం చపుfకలదటు. తరవతర రజులల

అల చపుfకవడననక, ఆరధశతబ పరటటు హరల వలటుగందడననక అమరటకత చచసన ఉపకతరమ కతరణం. అయత అద కతవలనన చచసన సయం కతదటు. కతTగ సవతంతయరం

పందన దశలనన[టల అమరటకత వయపరరసటుT ల ప�యజనలటు కతపరడడననక అమరటకత ప�భటుతవం సఐఏ దవర ఎంతట ఘతటుకతననకన తలపట�ద. ఉదహరణక సంట రల‌

అమరటకతలనన గవటమలల జకబ అర�ంజ ‌ ప�జసవమయబదధంగ ఎనన[క భూసంసకరణలటు చచపట� డటు, కతరటమకటుల హకటుకలటు కతపరడసగడటు. అమరటకత వణజయసంసv

ఐన యటునటడ‌ఫూc ట‌కంపనక అవ నష� లనటు తచ4పట� య. ఆ కంపన ఒతరTడప అమరటకత ప�భటుతవం సఐఏకటు ప�భటుతవనన[ కూల4 పనన అపfచపరfంద. అద 1952 ల 58 మంద నయకటుల పపరలత జబత తయరటుచచస, వరటనన చంపడననక తన మట వన

తరరటుగటుబయటటుదరటులకటు ఆయటుధలటు సరఫర చచసంద. వరట దవర 1954 ల కటుటర జరటపరంచ, ఆర�ంజ‌నటు చంపరంచ, అతనన ప�భటుతవనన[ కూలదసంద. అంతకటు ఏడద కరతం

ఇరన‌ప�ధనన ఐన మహమమద‌మసదనటు తలగగంచ అరసటు� చచస మూడళల పరటటు జలల పట� , చచ4పయయదకత గృహననర�ంధంల వుంచంద. అతనన తపపfమటంట -

భూసంసకరణలటు అమలటు చచయడం, బýటషటు ఆయల‌కంపనలనటు జతయం చచయడం! 1961 ల సషలసటు� సంసకరణలటు తలపట�న కతంగ అధయకషటుడటు పరటరస‌లటుమటుంబయనటు చంపరంచంద. బýజల‌ల చవ గలర�‌నటు 1964 ల గద దంపరంద. 1965 ల జువన‌బష‌

ప�జసవమకంగ జరటగగన ఎనన[కల గలచ గద ననకకబతూ వుంట అడటుV కటుంద. వళలలవరూ కమూయననసటు� లటు కతరటు. ఆరటvక ఉదరవదటులటు, అభవృదధ ఫలలటు పపదలకటు కూడ అందలనన తలపట�నవరటు మత>మ! వరట వలన తమ పటటు� బడదరటుల వణజయ ప�యజనలటు

దబ� తరంటయనన తసT చచలటు అమరటకత యలట కటుటరలటు పనన[ంద. అమరటకత మదతటుత, ఆయటుధలత కూయబయనటు కూర ర ననయంతల పరలంచన

ఫల�ననషయ బయతరసT కతసª , అతనన అనటుచరటులటు లవదసన వపలవంల పరజతటుడ 1959 జనవరట 1 న దశం వడచ పరరటపయడటు. కతసª జనవరట 8 న హవన చచరట అధకతరం

చచపట� డటు. అపుfడటు అమరటకతకటు అధయకషటుడగ వున[ద రటపబలకన‌ఐన ఐసన‌హవర‌. కతసª ప�భటుతవనన[ వంటన గటురట{ంచచడటు. అయన కతసª అమరటకతనటు వశవసంచలదటు. కూయబయల

బయతరసT అభమనన అనన తచన ప�తవడప చరయ తసటుకవడం మదలటుపట� డటు. చచలమంద అరస�యయరటు. కందరట[ చంపరవశరటు కూడ. ఇద అమరటకతకటు రటుచంచలదటు. అమరటకతకటు నచ4దనన తలస కూడ కూయబయల ఆరటvక వయతయసం తగగ~ంచ ప�జలకటు మలటు

చచకూర4లనన 1959 మల భూసంసకరణలటు మదలటుపట�నందటున తననటు కూడ అమరటకత శతటు> వుగ పరటగణసటుT ందనన సందహసూT న 1960 ల యటునటడ‌నషన�‌సభల

పరలగ~ నడననక అమరటకత పరయటనకటు వళలల డటు. ఐకయరజయసమతర సమవశంల రషయ

112

అధనత ననకత కృశర4వస‌కతసª నటు కగలంచటుకటునన అభనందనలటు తలపరడటు. అపfటక కతసª కమూయననసటు� కతన కతదటు, ఒక ననయంతనటు కూలదసన వపలవకతరటుడంత. కతన కృశర4వస‌ కగలంతత యతనూ కమూయననస� అయ వుంటడన జంకటుత ఐసన‌హవర ‌అతనన[

కలవనన[డటు. తన దశననక తరరటగగ రగన కూయబయలనన పరవటటు భూమటులనటు జతయం చచశడటు.

అమరటకన ‌ కతరfరషన ల అనటుబంధ కంపనలత సహ వందలద పరవటటు కంపనల ఆసటుT లనటు, అమరటకన‌టలఫన‌కంపననన జతయం చచశడటు. దంత ఆమరటకతకటు ఆగ�హం

మరటంత పరటగగ 1960 అక� బరటుల ఆరటvక దగ�ంధం చచసంద. అపfటవరకటు కూయబయ ఆదయమంత అమరటకతకటు ఎగటుమతర చచసటుT న[ పంచదర, అమరటకత నటుంచ టూరటసటు� ల

దవర మత>మ. కూయబయ ఆరటvకవయవసvనటు ఉకకరటబకకరట చచసT తపf ప�జలకటు కతసª ప మనసటు వరగదనన అమరటకన‌స�ట‌డపరరటు� మంటటు ననవదక సమరటfంచంద. రషయత బంధం

పంచటుకవడం దవర కతసª దనన[ తటటు� కగలగడటు. 1961 ల ఐసన‌హవర‌ప�భటుతవం కూయబయత అనన[ దతయసంబంధలనటు తంపుకటుంద. ఆ వరసతవం డమకతర టకస ‌ పరర�

తరఫున ననగగ~న అధయకషటుడటు జన ‌ కనన[డక వచ4ంద. 1961 జనవరటల అతనటు అధకతరంలక వచ4న మూణ[ళలక సఐఏ ఆధవరయంల ' బ ఆఫ ‌ పరగ�‌' వద ¯ దడ

జరటపరంచచడటు. కూయబయ నటుంచ గతంల పరరటపయ వచ4న 1400 మంద కూయబనలకటు ఆయటుధలటు యచ4, ఒక పరర మలటర దళలనన[ సఐఏ తయరటుచచసంద. దనన[ మటుందటు

పటటు� కటునన కూయబయల బ ఆఫ‌పరగ�‌వద¯ దళలలనటు దంపర కూయబయనటు ఓడంచ హసTగతం చచసటుకవలనన సఐఏ పరల నటు. అంట యందటుల అమరటకన‌ప�భటుతవం హసTం ప�తయకషంగ

కనబడదన[మట. వళుల తరంల దగగన కూయబన ‌ దళలలటు వరటనన అడటుV కటున[య. మూడటు రజుల యటుదధంల దడ జరటపరన వరటల 100 మంద చననపయరటు. 1200

మంద పటటు� బడV రటు. ఇద పద ¯ వజయం కతకపవచటు4 కతన యద కననడ ప�తరష2నటు మసకబయరట4ంద. అమరటకతనటు ఎదరటంచన వరటుడగ కతసª నటు ననలబట�ంద. దబ�క రషయకటు

కూయబయకటు పరమ ఆపు9 రల పయంద. ఉకర షంత కటుతకటుతలడ పయన కననడ 1962 ఫబýవరటల కూయబయప ఆరటvక ఆంకషలటు వధంచచడటు. ఆ వధంగ కూయబయ రషయ కగగటసల క మరటంతగ వళలలందటుకటు దహదపడV డటు. కూయబయ ఉతfతటుT లనటు కనడమ కతక, అనన[ వధల

అండగ ననలచంద రషయ. కూయబన ‌ ప�జలకటు ఆహరం, గృహవసతర, ఉచత వదయ, ఉయయల నటుంచ సమధ దకత వదయసదటుపరయం ఏరfరచడననక కతవలసనంత ధనం

సమకూరట4ంద. దననక ప�తరగ అమరటకతకటు 90 మళుల దూరం మత>మ వున[ కూయబయల నూయకలయర ‌ కతపబటుల ‌ బయలస�కస ‌ మస�యల� ‌ పటటు� కటుంటనంద. సరనన[డటు కతసª .

అయత కననడ భయపడV డటు. ఇకకణటు[ంచ తసయమనన రషయనటు అడగడటు. అయత మబరటు ................. ల పట�న యన‌స� లషన�‌తసయండ అన[డటు కృశర4వస‌. ఇదరట మధయ బరం కటుదరటంద, తసశరటు. ఇద కతసª కటు నచ4లదటు. కతన రషయనటు ఏమబ అనలక వూరటుకటున[డటు.

ఆ వధంగ కూయబయ ధరమమనన 1962 అక� బరటుల అమరటకత, రషయల మధయ రబయన అణటుయటుదధం ఆగగపయంద.

ఇవన[ పక కనబడవ. కతన రహసయంగ అమరటకత అతనన[ హతయ చచయడననక చచసన ప�యత[లటు చూస వకరమరటుకడటు కూడ వసటుT పతడటు. దశబయల పరటటు కూయబయప ఆరటvక

ఆంకషలటు వధంచ, ఆ చనన[ దశనన[ ఉకకరటబకకరట చచసంద. కరయ సననక మూకల చచత దడటులటు చచయంచంద. అతననప వందలద ( కరకటు� గ చపరfలంట 638 అనన ఒక బబస

113

డకటుయమంటర అంటటుంద) హతయప�యత[లటు చచయంచంద. బయట నటుంచ చచస బయంబటు దడటులటు అవ ఎలగూ వున[య. ఆతమయటుల దవర తగర పరలల, పూసటుకటున కలV‌

కరమ‌ల, రస పనటు[ల, వడ రటుమలటుల, కతల4 చటుట�ల, వసటుకటున డవంగ‌దటుసటుT లల వషం ప�యగగంచ చూశరట. అయన బతరక బట�కట� డటు. అతనన[ చంపరలనన, అణచచలనన

ప�యతర[ంచన 10 మంద అమరటకత అధయకషటులటు వచచ4రటు, వళలల రటు కతన కతసª కూయబయనటు పరలసూT న పయడటు. ఈ అధయకషటులందరూ ఒకకలట వర అనడననక లదటు. కతసª నటు దవషసూT న రకరకతల పదధతటులల కూయబయనటు వంచచలనన చూశరటు. కననడ తరవత వచ4న

లండన‌జన�న‌కూయబయకటు వయతరరకంగ ఆరటvక ఆంకషలటు మరటంత కఠనంగ అమలటు చచశడటు. ఆ తరవత వచ4న ననక�నూ అంత. వళలదరూ రటపబలకనల. ననక�న‌కూయబన‌జలరలనటు అరసటు�

చచయంచచడటు కూడ. 1974 ల వచ4న ఫరటుV రటపబలకన ఐన ఆంకషలటు కతసT సడలంచ, అమరటకన ‌ వయపరరవతTలనటు కూయబయ వళలమనన ప� త�హంచచడటు. 1977 ల వచ4న డమకతర ట‌జమబమ కతర�రటు అమరటకత తరఫున ఒక ఆఫసటునటు హవనల తరటచ, కూయబయనటు

వషంగ�న‌ల ఆఫసటు తరటుచటుకమన[డటు. కూయబయ ప�వసటులటు సవదశననక వళల రవడననక అనటుమతరంచచడటు. 1981 ల రటపబలకన‌రనలV ‌రగన‌వచచ4క మళలల ఆంకషలటు కఠనతరం చచశడటు. ఇతనన తరవత 1989 ల వచ4న బటుష ‌సననయర‌అతనన కంట నలటుగకటులటు

ఎకటుకవ చదవడటు. అతనన కతలంలన 1991 ల రషయ కూలపయంద. ఇద అదననన కూయబయనటు మరటంత అణచచడటు. తమ వదనటుండ సబ�డలటు పంద తృతయ కూటమ

దశలటు కూయబయత సంబంధలటు పటటు� కకూడదనన శసంచచడటు. సవయత ‌ రషయ కూలపయన తరవత ననలదకటుకకవడననక కతసª వదశ పటటు� బడటులనటు ఆహవననంచచడటు.

కతన అమరటకత తన ఆంకషలటు సడలంచకటుండ బగబట� రషయత బయటటు, కూయబయ కూడ పతనం కతవలనన సకలయత[లటు చచసంద. కూయబయకటు పటటు� బడటులటు రలదటు. దనన[ ఒక ప�తయక సమయంగ గటురట{ంచమనన కరటన కతసª మట మనన[ంచ ప�జలటు కష� లటు

ఓరటు4కటున[రటు. పటసర లటు ధరలటు పరటగగనపుfడటు కతసª చన నటుంచ లకషలద సకళుల దగటుమతర చచసటుకటునన మటరటు వహనల బదటులటు వడమంట అలగర చచశరటు. చరటుకటున నమటుమకటుంట

లభం లదటు, మర రంగం దవర ఆరట�ంచచల అనటుకటునన టూరటజంనటు ప� త�హసT దననక సహకరటంచచరటు. ఇద 1993 ల డమకతర టకస ‌ పరర� తరఫున వచ4న బల ‌ కలంటన‌కటు నచ4లదటు. ఆంకషలటు కఠనంగ అమలటు చచయడంత బయటటు కతసª వయతరరక కతరయకలపరలటు ప� త�హంచచడటు. 2001 ల అధకతరంలక వచ4న జూననయర‌బటుష‌కూడ అంత. కతసª

వయతరరక శకటు{ లకటు మరటంత ధనం సమకూర4డటు. ఇతనన కతలంలన కతసª గద దగగ, తన తమటుమడటు రల‌కటు పగ~ లటు అపfగగంచచడటు.

వళలల తంటలటు పడటుతూన వున[ కతసª కూయబయల వరటధలల డటు. మనసటున[ ననయంతల దశనన[ ఏలడటు. ఆడంబరంగ జవంచలదటు. స� లన ‌ రషయనటు భయంత

గటుపరfటసల పటటు� కటున[డటు. అనటుమనం తగగలన ప�తరవడ పర� ణమూ తశడటు. కతసª కటు ఆ అవసరం పడలదటు. అతనటు అనక ప�జహకటుకలటు హరటంచన ప�జలటు అతనన[ పప�మంచచరటు,

ఆరధంచచరటు. అతనన[ పపరటు పట� పరలచచరటు. సవయత‌ రషయ అండ పయక వరటు యడటుమటుల పరలయయరటు, అమరటకత వధంచన ఆరటvక ఆంకషలత నలగరటు. ' ఈ ప�తయక

పరటసvతటులల మనం పదటుపుగ జవంచచల. వడ పరరసన వసటుT వులనటు మళలల వడకంలక తచటు4కవల, రటపపర ‌ చచయల, రసకల ‌ చచయల' అంటూ అతనటు చచసన హతబధనటు

తలకకకంచటుకటునన అమలటు చచశరటు. కతసª నటు తపుfపట�లదటు. ఈ సమయంలన ఇండయన‌

114

కమూయననసటు� పరర�లటు 10 వల టనటు[ల గధటుమలనటు, 10 వల టనటు[ల బయయనన[ సకరటంచ కూయబయకటు పంపరయ. 49 ఏళ ల పరలన తరవత 2006 ల 79 వ యయట అతనటు

అనరగయంత పకకటు తపుfకటునన తమటుమడటు, సహవపలవకతరటుడటు రల‌కటు అధకతరం అపfగగసT ఆమదంచచరటు. వదయ, వదయ రంగలల కతసª పరలత కూయబయ సధంచన వజయలటు

అపూరవమనన ప�పంచం మటుక{కంఠంత కరట{ంచంద. 96% అకషరసయత, శశటుమరణల రటటు తగగ~ంపు, సగటటు ఆయటురయం పరటుగటుదల, రగననరధక పరటశధనలల అగ�సv నం - యల

వదయరంగంల ఎన[ ఘనతలటున[య. 35 వల మంద కూయబన‌వదటుయలటు వవధ దశలల వళల పననచచశరటు. ప�సటుT తం 1.90 లకషల మంద కూయబన‌వదటుయలటు అనక వనటుకబడన

దశలల తమ సవలటు అందసటుT న[రటు. కూయబయ ప�జల పరలట కతసª అమరటకత సమ} జయవద భూతంత తలపడటుతటున[ ననరయటుధటుడన సహస. చవరటవరకటు తన ప�జల

మన[నలటు అందటుకటుంటూన కతసª ప�శంతంగ కనటు[ మూశడటు. ప�పంచం దృష�ల అమరటకత వలన‌గన మగగలపయంద.

ననజననక కతసª తన రజకయ పరటం పర� రంభంచనపుడటు కతరల ‌మరకZ‌, లననన‌ సూత> లటు వలలంచలదటు. ననయంతల పరలసటుT న[ ఫల�ననషయ బయతరసT కూర ర పరలననటు

ఎదరటసటుT న[ అంత అనటుకటున[డటు. కతన తన దశంల చచసన ప�యగం సఫలం కతవడంత యతర దశలల కూడ

ననయంతృతవం కూలదయడననక ఎంత దహదపడV డటు. బలవయల అమరటకత మదతటుత నడటుసటుT న[ అవనతరమయమన ప�భటుతవనన[ పడగట�డననక చ గటువరనటు

పంపరడటు. అంతకటు మటుంద అతనన[ 1965 ల కతంగకటు పంపరడటు. లటుమటుంబయ హతయ తరవత పరశ4తయ దశలటు తమకటు అనటుకూలమన ప�భటుతవనన[ అకకడ ననలకలfయ.

దననప తరరటుగటుబయటటు చచయడననక చచ కతంగ వళల కృష చచశడటు. ఆఫ�కత, లటన‌ అమరటకతలల ననయంతృతవననక, వలసప�భటుతవలకటు వయతరరకంగ నడచన అనక ప�జ ఉదయమలకటు కతసª అనక రకతలటుగ సయపడV డటు. కనన[ వజయవంతమయయయ, కనన[

కతలదటు. పరలసTనకటు మదతటు ప�కటంచచడటు. అల�రటయలనన సవతంతయరం కసం పరడటుతటున[ నషనల ‌ లబరషన ‌ ఫ�ంట ‌ వరటులకటు కూయబయల తర�దటు యచచ4రటు.

గయపడన వరటులకటు వదయసదటుపరయం కలfంచచరటు. 1962 ల అల�రటయకటు సవతంతయరం వచచ4క పరశ4తయ దశలటు మరక దవర 1963 ల దండతరTనపుడటు

కూయబయ సనలనటు పంపర వరటనన ననలటువరటంచంద. సరటయల, ఇరకస‌ల, దకషణ యమన‌ల ప�జప�భటుతవలకటు సయంగ ననలబడంద. ఇరకస ‌1980 ల ఇరన‌త యటుదధ ననక

దగడంత కతసª వరటక సయం ననలపరవశడటు. మరటయం అన సషలసటు� ఇథయపరయ సవతంతయరం కసం పరడనపుడటు, పరశ4తయ దశల మదతటుత సమలయ దననప దండతరTనపుడటు కూయబయయయ దననక అండగ ననలచంద. సత‌ఆఫ�కతల ఆఫ�కన‌నషనల‌

కతంగ�స‌, నమబబయల సత‌వస� ‌ఆఫ�కత పపుల�‌ఆర~నజషన‌, అంగలల పరపుయలర‌ మూవస‌మంట‌ఫర ద లబరషన‌ఆఫ‌అంగల, మజంబయకస‌లమజంబయకస‌లబరషన‌

ఫ�ంట ‌- యవన[ కతసª సహయనన[ పందనవ. తలలవరట పరలనల వున[ సత‌ఆఫ�కత అంగల ప దడ చచసనపుfడటు కూయబయ 40 వల సననకటులత ప�తయకష యటుదధసహకతరం చచస

దనన[ కతపరడంద. లటన‌అమరటకతల, ఆఫ�కతల సవతంతయర సమరలకటు కూయబయ చరవ తసటుకవడం రషయకటు రటుచంచలదట. అయన వరటు వరటంచలదటు, కూయబయకటు తమటు

అందంచచ ఆయటుధసహకతరనన[ ఆపలదటు.

115

ఇద చచలనటటుల అమరటకనల ఆసటుT లనటు జతయం చచశడటు కతసª . కమూయననజం బతరక బట�కట�లదటు, కతసª యజం ననలచంద.

మనసటున[ ననయంత, ననరడంబరత వదయవంతటులన పరటులటు, ఆరగయవంతటులన పరటులటు వచకషణ ఉపయగగంచచరటు

పరహకటుకలటు హరటంచన సహంచచరటు లటన‌అమరటకతల ఎందర ననయంతలటు

ఎంత రజకయ అసvరత దంత పలసT యద బటరనటుకటున[రటు

కతసª మంచ వక{ వరసతవ రజకయలటు చచయలదటు తమటుమడటు వపలవవరటుడ మరటుfనటు కదకదగ తసటుT న[రటు

సంబరటు ఎమబ�యస‌: నటల రదటు¯ ప పరయంటటుల

కతయష‌లస‌లవదవలటు - 23/12/16 - కతయష‌- జడపర ననషfతరT మన దశంల 12% వుంద. ఇద ప�పంచంలన అతయధకం. దనన[ 6% క తసటుకటురవలనన లకషçం.

డజటల‌టర న�కషన‌ప మర4ంట‌వస, మస�ర‌కతరV‌, పపటఎమ‌వంట కంపనలకటు కట�ద 2-2.5%. పప టఎమ‌ప డసంబరటు 31 వరకటు చచర�లటు లవంటటున[రటు. తరవత

ఏమవుతటుంద ఎవరటక తలయదటు. డబట‌కతరటుV ల వననయగంప మర4ంట‌డసకంట‌రట‌ (ఎండఆర‌) పపర వస 1% చచర�లనటు డసంబరటు 31 వరకటు తసశరటు. జనవరట 1నటుంచ

మరట4 31 వరకటు వయయ రూ. ల వరకటు 0.25%, వయయ నటుంచ 2500 వరకటు 0.5% కతయప‌పట� రటు. డబట‌కతరటుV - సవంగ�‌బయయంకస‌ఖయతదరటుక యసT రటు. అతననక డపరజట‌ప

4% వడV యసT రటు. ఆ డబటు�నటు 6.5% రటటుక అపరfసT రటు. మధయల మగగలనద ననరవహణ ఖరటు4లకటు పగ లభం. ఆర‌బఐ అధయయనం ప�కతరం కస�మరటు బయయంకటు బయý ంచ‌కటు వసT ఒక

టర న�కషన‌కటు అయయయ ఖరటు4 రూ.30-32, ఎటఎమ‌ల అద టర న�కషన‌చచసT అయయయ ఖరటు4 రూ.14-15. అలటపుfడటు డబట‌కతరటుV వడకందరటుక చచరట� ఎందటుకటు వయల? కరడట‌

కతరటుV వషయంల అయత కస�మరటు ఆ మరకటు అపుf తసటుకటుంటటున[డటు కతబట� ఆ చచరట�లవ అతనటు కట�డం ధరమం. కతన మర4ంట‌ననతరTన చచరట�లటు పడటుతటున[య. డబట‌

కతరటుV వషయంల కూడ కస�మరటు తన దకత రకటుండ తపరfంచటుకటుంటటున[ బయయంకటు మర4ంట ‌ ననతరTన చచర�లటు ఎందటుకటు రటుదల? మర4ంట ‌ వద¯ తసటుకటున[ య చచరట�ల

సంహభగం ఇసూయయర‌బయయంకస ‌( కతరటుV జర చచసన బయయంకటు) కటు పతటుంద. తకకనదనన[ ఎకవయరర‌బయయంకటు ( పరఓఎస‌మషన‌అమరట4న బయయంకటు), వస, రూపప, మస�ర‌కతరV‌వంట

పపమంట‌గరట‌వలటు పంచటుకటుంటయ. తన ననతరTమబద పడటుతటున[ చచర�లనటు వయపరరసటుT డటు ఏం చచసటుT న[డటు? అశస‌దస‌అన ఐఐట, మటుంబయ ప� ఫసరటు, ఆర‌బఐల మననటర

పరలస వభగంల డరక�రటుగ పనన చచసటుT న[ ప�జG దస‌కలస '' శననటజంగ‌డస� రషన�‌ఇన‌ డజటల‌పపమంట�‌'' పపర రసన పుసTకంల '' వయపరరసటుT డటు య చచర�లనటు తన వదకటు

వచ4న కస�మరలందరటక వడVసటుT న[డటు. ఆ మరకటు వసటుT వు ధర పంచటుతటున[డటు.'' అనన సfష�ంగ రశరటు. అయత చచర�లటు పూరట{గ తసయడననక ఆరటvక శఖ యచ4గగంచటం

116

లదటు. చచర�లటు తసటుకకపత ఆ య పపమంట ‌ కంపనలకటు ఎవరటు చలలసT రనన అడటుగటుతటున[రటు. నటల మటుదరణ, ననరవహణ వయయం తగటు~ తటుంద కతబట� ఆర‌బఐయయ భరటంచవచటు4. నటల రదటు¯ సందరòంగ వనకక రనన నట ల వలటువ చలలంచచ బయధయత

తపరfంచటుకటుంద కతబట� ఆర‌బఐకటు ఆ మరకటు లభం వచ4నటల . ఆ లభం లంచ దనన[ భరటంచవచటు4.

24/12/16 వషంగ�న ‌ పసటు� ప�కతరం - కతయష ‌ లవదవలటు జరమనల 80%, అమరటకతల 32%, ఇండయల 95%. ఇండయల అనర~నజ‌డ‌సకత� ర‌వట 45%.

జపరన‌, సవస‌లల ననగటవస ‌ వడV రట ల భయంత ప�జలటు నగదటు యళలలల దచపటటు� కటుంటరటు. భరత‌నటు కతయష‌లస‌గ మర4డమంట ఎఫ‌1 రసటుల ఎడలబండనన పరటగట�ంచనటల!

నటల రదటు¯ తరవత పరఓఎస‌ల వడకం పరటగగంద. స�టటుబయయంకస‌ల నవంబరటు 9 క మటుందటు రజుక రూ. 94 కటల వలటువ చచస 3.75 లకషల లవదవలటు జరటగగత తరవతర రజులల రజుక రూ.324 కటల వలటువన 16.43 లకషల లవదవలటు జరటుగటుతటున[యనన బయయంకస‌ఎండ చపరfరటు. గత ఏడద మం రజుక 300 టరటమనల� ‌పట� ం. నటల రదటు¯ తరవత రజుక వయయ పడటుతటున[ం అన[రయన. రజుక 3 వలటు పట� లన టర~ట‌ పట� లనన ప�భటుతవం లకషçం పట�ంద. పగ 100 రూ. ల నటటు ఎనన[సరటుల చచతటులటు మరటన ఖరటు4 లదటు, అద డజటల‌

దవర చచసT ప�తసర దననప 2 రూ. ల వరకటు పతూ వుంటటుంద. అందటుక యంకత ఎకటుకవ మంద వడటం లదటు. ఆర�ఐ డసంబరటు 20 న వడటుదల చచసన అంకల ప�కతరం -

డసంబరటు 07 న మతTం లవదవల వలటువ 4022 బలయనలయత కతరటుV దవర జరటగగనవ 17 బలయనటుల . పరపరఐ (?) దవర 7 బలయనటుల , మబల‌దవర జరటగగనవ 44

బలయనటుల . వరం పయక డసంబరటు 14 న చూసT మతTం 4682 బలయనటుల , కతరటుV త 15, పరపరఐత 7, మబల‌త 45. డసంబరటు 20 న మతTం 4231 బ. కతగ కతరటుV త 11,

పరపరఐత 6, మబల‌త 62. అంట మబల‌వడకం పరటగగంద కతన తకకనవ పరగటం లదటు.

23/12/16 - పపటఎమ ‌ వగరలటు - ఇలటవ ఈ- వలట‌అపరలకషనటుల మతTం 55 వున[య. పపటఎమ ‌ వడకం వయయ రటటుల పరటగగంద. చన[ వయపరరసటుT లటు దనన[

ఆమదంచచరటు కతన పద వయపరరసటుT లటు యంకత ఒపుfకవటం లదటు. పపటఎంప ఫరయదటులటు వలటుల వతటుT తటున[య. బయయంకటు ఖయతలంచ సమటుమ వళలపతంద కతన వలట‌ల జమ

కతవటం లదటు. ఏపరల‌హండ‌సట‌యూజరటుల ఒక బగ ‌కతరణంగ పపటఎమ ‌ చలలంపులటు చచయలకపతటున[రట. తకకనవరటక కూడ ' న టర న�కషన ‌ ఐడ' రవటం లదటు.

మమూలటుగ అయత 48 గంటలల జమ కతవలనన, కతన బయయంకటు సరవరటుల బజగ వుండటంత ఆలసయమవుతందనన కంపన సంజయష. పరఓఎస ‌( పరయంట‌ఆఫ‌సల‌) మషనటుల దశంల 15 లకషలటు వున[య. ఇంకత 20

లకషలటు కతవలనన బయయంకరటుల తయరదరటులనటు అడటుగటుతటున[రటు. వటనన దగటుమతర చచసటుకటుంటటున[రటు. ప�సటుT త అవసరల బట� వటక బఐఎస‌( భరతయ ప�మణల సంసv)

లబటులంగ ‌ నటుంచ మనహయంపు యచ4 దగటుమతర అనటుమతరసటుT న[రటు. మరట వట నణయత ఎల వుంటటుంద తలయదటు.

117

నటల లభయత - ఆర‌బఐ బయయంకటుల దవర చచసన కత T నట ల మతTమంత? - 23/12/16 - తలంగణకటు ఆర‌బఐ యచ4నద 22 వల కటటుల . దననల రూ.100 కంట

తకటుకవ డనమనషన‌గల నటల శతం 5% మత>మ. ఆర‌బఐ ప�కతరం - నవంబరటు 27 దకత ఎటఎంలటు, బయయంకటుల దవర ప�జలటు వత‌డô

చచసటుకటున[ కతT నటల వలటువ 2.16 లకషలటు. డసంబరటు 6 వరకటు 4 లకషల కటటుల కతT నటటుల వడటుదల చచశం. వటల 2.94 లకషల కటటుల పద నటటుల .

21/12/16 నవంబరటు 4 వరకటు 18 లకషల కట ల నటటుల జనలల చలమణల వున[య. 6 లకషల కటటుల ఆర‌బఐ లకరలల వున[య.

21/12/16 నవంబరటు 8 నటుంచ డసంబరటు 19 వరకటు ఐటవరటక మతTం 677 ఐట దడటులటు జరటగయ. 3100 నటసటులటు యచచ4రటు. పటటు� కటున[ నగదటు, నగల వలటువ

రూ.428 కటటుల . దననల పటటు� బడన కతT నటల వలటువ రూ.86 కటటుల . ( అన[ 2 వల నటల). లకక చూపనన ధనం వలటువ రూ.3185 కటటుల . 220 కసటులనటు ఇడక అపfగగంచంద.

ఎటఎం కతలబýషన‌నవంబరటు 30 వరకటు సగగందనన, దంత దశంల 1.80 లకషల ఎటఎంలటు పననచచయలదనన కందరమంతర> చపరfరటు.

10/12/16 ఓ సరవ ప�కతరం దశంల 13 ప�ధన నగరలల ఏటఎంలల 69% పనన చచయలదటు. భటువనశవర‌ల 84% తర>వండôంల 73% పననచచయడం వలనయ అంక యల వచ4ంద. చన[యల పనన చచయనన ఎటఎంలటు 88%, బంగళలూరటుల 89%,

హదరబయదటుల 98%, రజకయ పరర�లకటు వరళలలటు - 2015-16 ల రూ.20 వలకటు మంచ వచ4న

వరళలలటు - బజపరక 613 (77 కటటుల , కతం ఏడద 437 కటటుల ), కతంగ�సటుకటు 918 (20 కటటుల , కతం ఏడద 141 కటటుల ), వరళలలల 77% కతరfరటల నటుండ వచచ4య.

05/01/17 బయయంకస‌ఆఫ‌అమరటకత- మరటలంచ ‌లకక ప�కతరం - 500, 1000 నటల వలటువ 15.55 లకషల కటటుల వుంటటుందనన, దననల 14 లకషల కటటుల డసంబరటు 19 నటక

బయయంకటుకటు చచరటపయయ. ఇంక లకష కటటుల తరవత వచ4ంద. తరరటగగ రననద 50 వల కటటుల మత>మ. ఆర‌బఐ యంకత అంకలటు వడటుదల చచయలదటు. పరత నటల వలటువ 17 లకషల

కటటుల వుందనన బజపర వరంటటున[రటు. ఒక రటపరటు� ప�కతరం దశంల 60 లకషల మంద అంట జనభల 0.5% మంద 7 లకషల కటటుల జమ చచశరట. అంట తకకన 8 లకషలటు దశంల

99.5% మంద జమ చచశరన[మట! డమననటజషన‌వలన భరత ఆరటvకరంగం కటుచంచటుకటు పతటుంద అన[రటు హపరకన�‌

వరటశటల అపలయడ‌ఎకనమస�‌అయన జన�‌హపరకన�‌అన[రటు. డమననటజషన ‌ వలన మనటుయఫక4రటంగ ‌ రంగం దబ� తరంద. ననకతయ ‌ ఇండయ

మనటుయఫక4రటంగ‌పర4జంగ‌మనజర�‌ఇండకస�‌డసంబరటుల 49.6 అయంద. నవంబరటుల అద 52.3 వుంద. 2016 ల యద అతర తకటుకవ. పరరటశర మక ఉతfతరTల 38% వట వుండ మలక రంగ వృదధ శతం అక� బరటుల 6.6 వుంట నవంబరటుకటు 4.9 అయంద.

బýటషటు కరన� మటుదరణ సంసv దలరూ క 1997-98 ల ఆర‌బఐ కతంటర కటు� యసT ఆ ప�స ‌ మటుదరంచన కరన� ఉగ�వదటుల చచతరలక వళలందనన 2011-12 జపరస గటురట{ంచ,

2011 ల ననషణధంచచరటు. అయత దలరూ ఇండయ పర. ల. గ అవతరమతరT మద సరకరటుత సంబంధలటు పటటు� కటుంద. 10 రూ. ల పరల స�కస ‌నట‌మటుదరణకటు దనన[, మర

118

మూడటు కంపనలనటు ఆర‌బఐ ఎంపరక చచసంద. ఊమన‌చచండ దనన[ బయటపట� డటు. మద సమధనం లదటు.

గటురటుమూరట{ ప�కతరం - మన‌మహన‌సంగ ‌హయంల 2004-10 మధయ డజపర పరటుగటుదల 8.4% వున[ అద సvరసT, బంగరం వగర ఆసటుT ల వలటువ పరటుగటుదల వలన

మత>మ కనబడంద. అందటుక కతT ఉదయగల కలfన 27 లకషలటు మత>మ జరటగగంద. పదనటటుల 2004 ల 34% వుంట, 2010 నటక 79%, 2016 నటక 87%

అయయయ. వటల వయయ నట ల వలటువల 65%, 500 నటలల 35% వనకక బయయంకటులల క రలదనన ఆర‌బఐ అంద. .

అరvకతర ంతర వళుల పనటు[లటు రదటు¯ చచయమన[రటు. ఆ తరవత నటల రదటు¯ అన[రటు. ప�భటుతవం మదట మట వనలదటు. వళుల జయస�క వయతరరకం, బటట కతవలంటరటు. ప�భటుతవం పట�ంచటుకలదటు. పరర�లకటు ప�భటుతవమ ననధటులటు సమకూర4లనన వరట సలహ.

అద పట�ంచటుకలదటు. మం చపరfన కరమనన[ పరటంచ వుంట ప�సటుT త గందరగళం వుండద కతదనన అననల‌బకల‌అన[రటు.

నవంబరటు 8 రతర> దశవయపTంగ 15 టనటు[ల బంగరం అమటుమడటుపయంద. సధరణంగ యద ఆరటు రజులల అమటుమడటు పయయ మతTం. దనన వలటువ 5 వల కటటుల .

ఇద పరత నటలత జరటగగంద. 6 లకషల మంద బంగరటు వయపరరసటుT లల 1800 మంద ననబంధనలటు ఉలలంఘంచచరనన భరత బంగరం, ఆభరణ వర{కటుల సంఘం (ఐబజఏ)

అంద. రదటు¯ క మద రవనూయ కతరయదరటశ గటుజరత ఆఫసరటు హస‌మటుఖ ‌ అథయప

ఆధరపడV రటు. గటుజరత ‌ సఎంగ వుండగ 2003-06 వరకటు అధయ మటుఖయకతరయదరటశగ పననచచశరటు. 2015 ల రవనూయ కతరయదరటశగ ననయమంచబడV డటు.

టక[కల‌గ అరటుణ‌జటల కంద పననచచయల� వున[ ప�ధననతన డరకటు� గ వయవహరటసT డటు. అతననత పరటటు మర ఐదటుగటురటు అధకతరటులకటు మత>మ తలటుసట.

కతరfరటటుల బయయంకటుల నటుండ తసటుకటున[ 28 లకషల కటల అపుf తరరటగగ యవవలదనన రఘటురమ రజన‌చపరfడటు. దననల మటుకశ‌అంబయన 1.87 లకషల కటటుల , అననల‌1.24

లకషల కటటుల బయక వున[రటు. వజయ‌మలయ వంటవరట 1.14 లకషల కటలనటు మఫ చచసంద.

దశం మతTంల వున[ కరన� వలటువ 16.4 లకషల కటటుల దననల 86.3% అంట 14.20 లకషల కటటుల 500, 1000

38% నటటుల 1000వ, 47% 500 వ, 10% 100వ, 4% 100 కన[ తకటుకవవ, 1% చలలర నణలటు.

మన దశంల నలలధనం జడపర 135.67 లకషల కటల రూ. లల దదపు 50% పపన వుంటటుందనన అంచన అంట 67.85 లకషల కటటుల .

ఇంక లకక ప�కతరం జడపర 156 లకషల కటటుల . దననల 20% అంట 30 లకషల కటటుల నలలధనం.

అంటమతTం బయల కస‌మన దరవయ సపలయ (16.40 లకషల కటటుల ) కంట 4 రటటుల ఎకటుకవన[ మట.

అయన ధనరూపంల వుండ బయల కస‌మన 16.40 లకషల కటలల 6% 1 లకష కటటుల మత>మట.

119

సంటర‌ఫర‌మననటరటంగ‌ఇండయన‌ఎకతనమబ ననవదక ప�కతరం నటల రదటు¯ వలన గృహసటుv లప భరం - 15 వల కటటుల , బయయంకటులప 35,100 కటటుల ,

ప�భటుతవం, ఆర‌బఐప 16,800 కటటుల , వయపరరలప 61,500 కటటుల , మతTం 1.28 లకషల కటటుల .

కతT కరన� మటుదరంచడననక ననరంతరం పనన చచసన 2017 మదకత పడటుతటుంద.

...

120