Groene gids voor kleine kids

voeding | verzorging | luiers | kleding | babykamer | vrije tijd

Velt voluit

Gezond leven op het ritme van de seizoenen, met respect voor de natuur. Dat is eco-logisch leven in een notendop. Velt helpt je graag om een ecologische levensstijl te ontwikkelen in keuken, tuin en daarbuiten. Met kwaliteitsvolle publicaties, cursus-sen en campagnes. Word samen met meer dan 12500 gezinnen en 100 lokale groepen eco-actief!

www.velt.be

Velt vzwUitbreidingstraat 392c2600 Berchem

T 03 281 74 75info@velt.be

Velt NederlandDe Lathyrus 225552 PJ Valkenswaard

T 040 201 74 53velt-nederland@hetnet.nl

3

Een nieuw kindje maakt iedereen in je om-geving blij. Zachte kleuren, zachte smaken, zachte doeken: zo wil je zorgen voor dat kleine wezentje. Misschien ben je al maan-denlang bezig met de voorbereiding van de kinderkamer en met het verzamelen van alle nuttige info. Ouders willen ervoor zorgen dat hun baby alle goeds overkomt tijdens de zwangerschap of de eerste maanden na de geboorte. Vele vrouwen kunnen opeens haast moeiteloos stoppen met roken en willen alleen nog maar biologische groenten en fruit eten. Anderen kijken dan weer uit naar kleding en bed-dengoed gemaakt van zachte, natuurlijke materialen zoals wol en katoen.

Kijk je ontzet aan tegen de bergen wegwerp-luiers die jouw baby gaat veroorzaken? Ben je op zoek naar praktische wasbare alternatie-ven die je nog snel aan de geboortelijst kunt toevoegen? Of heb je iets gelezen over de ongewenste stoffen die een baby kan binnen-krijgen door op plastic speeltjes te sabbelen en wens je alleen maar houten spullen?De Groene gids voor kleine kids tracht een duurzaam antwoord te geven op al je vragen, gaande van het eten op het kinderbord tot de inrichting van badkamer en bed, en van de zuigeling aan de borst tot de speelhoek van de peuter.

Veel plezier!

Van harte proficiat

4

5

Wat met de uitzet?Terwijl je buik met je kindje meegroeit, is er veel om aan te denken: de bevalling, geboor-tekaartjes, een geboortelijst, suikerbonen of een alternatief, de baby-uitzet … De baby-markt is zeer goed georganiseerd; er is voor elk mogelijk probleem wel een item te koop. Veel van wat aangeboden wordt, is overbo-dig. Een baby heeft de eerste levensmaanden niet veel nodig, ook al wil reclame ons over-tuigen van het tegendeel. Bedenk dat je een aantal babyspullen maar enkele maanden tot hooguit twee jaar gebruikt. Een voorbeeld: je baby is een kinderstoeltje na zes maanden ontgroeid. Daarom is er veel te zeggen voor een tweedehandsstoeltje. Je kunt het opfris-sen en overtrekken met een nieuw stofje dat je zo in de winkel vindt.Sommige spullen kun je uitlenen of huren. Vraag meer info bij je vroedvrouw of in de geboortecentra.Een geboortelijst is vaak interessant voor een eerste kindje in de familie, maar wordt meestal overbodig vanaf een tweede baby. Een spaarpotje aanleggen voor een duur-

Voor de geboorte

zaam artikel is een goed alternatief. Dat kan gaan van een fietskar of fietsstoel, over een luierrekening tot – wie weet – een bessen-struik of geboorteboom voor in de tuin. Er zijn ook sociale en ecologische projecten die je kunt laten ondersteunen.

Van boon tot boomIn Nederland is er de traditie om bij de ge-boorte beschuit met muisjes te geven. Muis-jes zijn versuikerde anijszaadjes. In Belgie trakteren ouders of peter/meter dan weer op suikerbonen. Maar er zijn ook alternatieven. De wereldwinkel verkoopt bijvoorbeeld kof-fiebonen met een chocoladelaagje; een leuk idee voor in de winter. Een mooie manier om je doopsuiker te pre-senteren is een levensboom. Die is gemaakt uit bananenbladeren en aan zijn takken hang je kleurrijke mandjes die je kunt vullen met lekkers naar keuze. De levensboom en de mandjes zijn afkomstig uit Kenia. Met de opbrengst van één boom kan een kind ginder een jaar lang naar school gaan, zie www.fairytale.be.

foto: tonobalaguerf

6

Thuis of ziekenhuis?In België bevalt bijna elke vrouw in het ziekenhuis. Dat staat in schril contrast met Nederland waar thuisbevallingen heel gewoon zijn.Beval je in het ziekenhuis, dan word je meestal begeleid door een gynaecoloog. Elk ziekenhuis beschikt over vroedvrouwen die je kunnen bijstaan tijdens de arbeid en de bevalling. Als de zwangerschap goed verloopt kun je overwegen om thuis of in een geboor-tehuis te bevallen. Een vroedvrouw zal je begeleiden. Zij is een medisch geschoolde deskundige op het gebied van zwangerschap, bevalling en kraamperiode en geschikt om je te begeleiden bij een normale zwangerschap en bevalling. Ze is ook opgeleid om de nazorg in het kraambed te doen. De vroedvrouw ver-wijst je, indien nodig, door naar de gynaeco-loog. Er zijn ook enkele geboortecentra waar je kunt bevallen.Informatie over vroedvrouwen vind je op www.vlov.be

foto: Elena Schweitzer

7

In de buik en aan de borstDe voeding van je baby begint al in je buik. Daarom is het belangrijk dat je als aanstaan-de moeder zelf voldoende en gezond eet. Een goede dosering van vitaminen en mineralen is cruciaal voor de ontwikkeling van je jonge spruit. Moeders die kiezen voor ecologische voeding hebben een voorkeur voor biolo-gische seizoensgroenten en -fruit uit de streek. Ze eten vlees of vis met mate, eten zeer gevarieerd en verkiezen weinig bewerkt voedsel. Ze hebben niet alleen oog voor de mens bij de keuze van hun voedsel; ze zijn ook bezorgd om het milieu en dierenwelzijn, die op (lange) termijn onvermijdelijk onze gezondheid beïnvloeden.

BorstvoedingAls je kind geboren wordt, gaat het al snel op zoek naar eten. Door borstvoeding te geven schep je niet alleen een unieke band met je kind, de melk bevat ook nog eens veel antistoffen en vitaminen, aangemaakt door de moeder. Doordat de samenstelling van de moedermelk verandert tijdens de zoogtijd, blijft het voedsel aangepast aan de wijzigen-

Voeding

de behoeften van je kind. Borstvoeding is goed voor je kind én handig en goed voor het milieu. De melk is altijd vers en op temperatuur en je blijft niet zitten met het afval van verpakkingen. Het valt op dat kinderen die borstvoeding kregen tijdens hun eerste levensmaanden veel minder snel kinderziektes oplopen; ze hebben namelijk al heel wat antistoffen mee-gekregen via de moedermelk. Hun tanden en kaken en hun spraak ontwikkelen zich beter en ook de eerste ontlasting gaat een stuk vlotter dan bij baby’s die opgroeien met flessenvoeding. En inderdaad, ook in moedermelk komen schadelijke stoffen uit onze omgeving terecht, zoals dioxines. Maar dan nog blijft moedermelk het beste voor je kind.Nog het weten waard: borstvoeding is goed voor de moeder zelf: de baarmoeder krimpt gemakkelijker en overtollige kilootjes gaan sneller weg.

8

9

Hulp bij borstvoedingVoor vragen over en hulp bij borstvoeding kun je terecht bij verschillende organisaties. Ze zetten zich in om van de borstvoedings-periode een succes te maken. Vrouwen met ervaring helpen je verder.

Aan de flesKun of wil je geen borstvoeding geven, dan is flessenvoeding een voor de hand lig-gend alternatief. Flessenvoeding wordt zo samengesteld dat het product de echte moedermelk zo goed mogelijk benadert. Het voedsel bestaat voornamelijk uit (koe)melk, vitaminen, suikers en mineralen. Je vindt ook flessenvoeding op basis van sojamelk voor kindjes met koemelkallergie. Je kunt kiezen voor biologische flessen-voeding, vanaf de eerste melk. Je vindt ook gluten- of koemelkvrij biomelkpoeder.

Lekker versVanaf de vierde levensmaand mag je je kindje geleidelijk aan vast voedsel laten ontdek-ken. Vers bereid eten is het beste. En … ook voor de baby is een gevarieerde voeding belangrijk. Je kind krijgt er alle nodige stoffen mee binnen en leert verschillende smaken kennen.

Zuigflessen en spenenDe meest verkochte zuigflessen zijn gemaakt van polycarbonaat. Dat is een hittebestendige kunststof. Polycarbonaat bevat Biosphenol-A, een verdachte stof die in kleine dosissen vrijkomt bij opwarming van de fles. Een aantal wetenschappers denkt dat – hoewel de stof in kleine mate vrijkomt – er schadelijke effecten zijn bij inname ervan. Het gaat om hormonale en gedragsveranderingen. Verkies daarom een plastic fles zonder Bisphenol-A of beter nog een glazen fles. Polypropyleen is een kunststof die geen BPA bevat, zuigfles-sen uit polypropyleen kunnen dus in de microgolfoven gebruikt worden, in tegen-stelling tot de polycarbonaatflessen. Glazen zuigflessen kun je steriliseren en verwarmen op om het even welke manier; ze verslijten niet gemakkelijk en reageren niet bij hoge temperaturen. Er bestaan fopspenen uit siliconen en uit rubber (latex). Siliconen spenen zijn transparant terwijl rubberen spenen een geelbruine kleur hebben. Het voordeel van siliconen spenen is dat ze steviger zijn. Latexspenen hebben een streepje voor, omdat ze zijn gemaakt van een natuurlijk hernieuwbaar materiaal. Ze zijn soepel en daardoor hebben ze minder effect op de stand van het gebit.

foto: Olga Guzhevnikova

10

De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan om tot zes maanden enkel borstvoeding te geven, omdat moedermelk tot die leeftijd aan de behoeften van het kind voldoet. Als je voor seizoensgroenten kiest, maak je je het niet alleen gemakkelijk – je kiest ook voor de gezondste weg. Sla die in de winter wordt verkocht, bevat bijvoorbeeld meer nitraten. Nitraat is op zich weinig schadelijk, maar bij de spijsvertering wordt een klein deel omgezet in nitriet. En nitriet kan zich omzetten in nitrosamines, die kanker kun-nen verwekken. Vooral bij de combinatie van nitraatrijke groenten met vis gebeurt dat. De volgende groenten bevatten veel nitra-ten: andijvie, Chinese kool, kervel, postelein, raapstelen, radijs, rode biet, selder, sla, spina-zie, veldsla … Als je die toch serveert, gebruik dan het kookvocht niet en serveer ze niet tegelijkertijd met vis. Warm ze niet opnieuw op. Was de groente zorgvuldig en verwijder voor je baby zeker de dikke nerven.

Voeding in potjesIn de handel vind je potjes met kant-en-klare babyvoeding. Het zijn gepureerde gekookte vruchten, groenten, aardappelen, ook wel met vlees of vis. Hoewel vers voedsel beter is, zijn deze potjes een alternatief voor erg drukke momenten. Ze zijn wel prijzig: zo’n tien keer duurder dan wanneer je zelf je

prakje maakt. Babyvoeding in potjes wordt streng gecontroleerd. De potjes mogen geen bewaarmiddelen of additieven bevatten. Gangbare en biologische potjesvoeding scoren volgens onderzoek even goed; meestal werden geen restanten van bestrijdings-middelen teruggevonden. Biologische potjes zijn misschien wel duurder, maar ze worden wel gegarandeerd geteeld zonder bestrij-dingsmiddelen en kunstmeststoffen. Met een schoner milieu tot gevolg.

Bio is goed Anno 2008 bevatte maar liefst 70 procent van de groenten en fruit uit de gangbare landbouw restanten van pesticiden. Meestal blijven die wel onder ‘de toegelaten norm’. Maar die norm wordt niet op kindermaat bepaald. Dat kan een goede reden zijn om voor biologische producten te kiezen. De biologische landbouw gebruikt geen chemische bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest. De bioboer gebruikt andere technieken om te zorgen voor sterke, lekkere planten. Hij let er bijvoorbeeld op dat gewas-sen niet elk jaar op dezelfde plaats worden geteeld; dan krijgen ziekten en plagen veel minder kansen. Dieren in de biologische landbouw krij-gen nooit zomaar preventief antibiotica of medicijnen. Dat is ook goed voor groot en