gujarat university ahmedabaddnh.nic.in/apjgc/syllabus/arts/hindi/b.a._courses...1 gujarat university...

79
1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM JUNE 2017 ONWARDS U.G. COURSES IN HINDI CHOICE BASED CREDIT SYSTEM (B.A. Courses: Semester I to VI) BY BOARD OF STUDIES - HINDI जरात य नवनसिटी ऄहमदाबाद सी.बी.सी.एस. ऄन सार सेमेटर I से VI नहदी नवषय के नातक तरीय पाठ्यम का ाऱप एव रचना

Upload: others

Post on 30-Dec-2019

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

1

GUJARAT UNIVERSITY

AHMEDABAD

DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR

SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

JUNE 2017 ONWARDS

U.G. COURSES IN HINDI CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(B.A. Courses: Semester I to VI)

BY

BOARD OF STUDIES - HINDI

गजरात यननवनसिटी

ऄहमदाबाद

सी.बी.सी.एस. ऄनसार समसटर I स VI

नहनदी नवषय क सनातक सतरीय

पाठयकरम का परारप एव सरचना

Page 2: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

2

परशनपतर क लिए अवशयक सचन ः

परशन 1. दीघि परशन क नवकलप म दीघि परशन (नकसी एक ही यननट स) (14)

परशन 2. दीघि परशन क नवकलप म दीघि परशन (नकसी एक ही यननट स) (14)

परशन 3. नटपपणी (नकसी एक ही यननट स) (7+7=14)

(ऄ) क ऄथवा म (ऄ)

(ब) क ऄथवा म (ब)

परशन 4. ससदभि वयाखया (नकसी एक ही यननट स) (7+7=14)

(ऄ) क ऄथवा म (ऄ)

(ब) क ऄथवा म (ब)

लवशषः ईपयिकत परशनो का परारप यही रहगा नकनत नकसी भी यननट स य परशन पछ जा सकत ह।

ऄथाित दीघि परशन /नटपपणी /सदभि क नलए कोइ एक यननट नननित नही ह, य परशन नकसी भी

यननट स पछ जा सकत ह ।

परशन 5. वसतलनषठ परशन ( चारो यननट म स – नकनही दो यननट म स तीन-तीन परशन और नकनही

दो यननट म स चार-चार परशन पछ जाएग) (14)

आसम ररकत सथान की पनति / योगय नवकलप चनकर ररकत सथान की पनति / समनलत करना / सही-

गलत क ननशानवाल परशन पछ जाए । ‘एक वाकय म ईततर नलनखए ’ आस परकार क परशन नही पछ

जाएग । ऄधयापक नवदयानथियो को सनचत कर नक वसतननषठ परकार क परशनो क ईततर पणि वाकय /

पणि नवधान म ही नलख ।

नवशष सचनाः

● नजन परशनपतरो म कनत( Text) नही ह वहा परशन करमाक 3 सदभि क सथान पर ‘दीघि परशन / दीघि परशन’

पछा जायगा । आस तरह परशन करमाक 4 नटपपणी का होगा ।

● सम. 3 और 4 म परशनपतर 203 और 213 (आनतहास का परशनपतर) म सदभि चौथ यननट स पछ जाएग ।

● सम 6 परशन पतर 315 (रचनातमक लखन और ऄनवाद) म यलनट 04 स ऄनव द 10 म रकसस और

मह वर / कह वत 04 म रकसस, कि 14 म रकसस क परशन पछ ज एग ।

आस परशनपतर क पाचव वसतननषठ परशन म यननट चार म नदए गए महावरो और कहावतो म स कोइ चार पछ

जाए और शष नकनही दो यननट म स तीन -तीन और नकसी एक यननट म स चार; कल 14 वसतननषठ परशन

पछ जाएग ।

Page 3: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

3

नहनदी नवषय की ऄधययन सनमनत

गजरात यननवनसिटी, ऄहमदाबाद

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

समसटर I स समसटर VI (परथम वषि बी.ए. स ततीय वषि बी.ए.)

( समसटर I, III &Vजन 2017 स एव समसटर II, IV & VI नवमबर 2017 स)

समसटर I (परथम वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN101 (मखय) अधननक नहनदी कनवता – I

CORE HIN 102 (मखय) अधननक नहनदी कहानी – I

ELECTIVE HIN 101 (गौण) अधननक नहनदी कनवता - I

ELECTIVE HIN 102 (गौण) अधननक नहनदी कहानी – I

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 101 COURSES AND ELECTIVE HIN 102 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 101 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : I

ELECTIVE HIN 102 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : II

ELECTIVE HIN 103 (नदरतीय गौण) सामानय नहनदी

समसटर II (परथम वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 111 (मखय) अधननक नहनदी कनवता - I

CORE HIN 112 (मखय) अधननक नहनदी ईपनयास - I

ELECTIVE HIN 111 (गौण) अधननक नहनदी कनवता - I

ELECTIVE HIN 112 (गौण) अधननक नहनदी ईपनयास – I

Page 4: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

4

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 111 COURSES AND ELECTIVE HIN 112 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 111 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : III

ELECTIVE HIN 112 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : IV

ELECTIVE HIN EC II- 112 (नदरतीय गौण) सामानय नहनदी

समसटर III ( लितीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 201 (मखय) अधननक नहनदी कनवता – II

CORE HIN 202 (मखय) नहनदी नाटक और एकाकी

ELECTIVE HIN 201 (गौण) अधननक नहनदी कनवता - II

ELECTIVE HIN 202 (गौण) नहनदी नाटक और एकाकी

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 2 01 COURSES AND ELECTIVE HIN 2 02 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 201 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : V

ELECTIVE HIN 202 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : VI

CORE HIN 203 (मखय) नहनदी सानहतय का अनदकाल और ननगिण भनकत कावय

FOUNDATION: नकसी भी ऄनय नवषय क छातरो क नलए

FOUNDATION HIN 201 नहनदी लखन कौशल

समसटर IV ( लितीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 211 (मखय) नहनदी खणडकावय

CORE HIN 212 (मखय) ननबध और ऄनय गदय नवधाए

ELECTIVE HIN 211 (गौण) नहनदी खणडकावय

Page 5: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

5

ELECTIVE HIN 212 (गौण) ननबध और ऄनय गदय नवधाए

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 2 11 COURSES AND ELECTIVE HIN 2 12 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 211 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : VII

ELECTIVE HIN 212 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : VIII

CORE HIN 213 (मखय) मधयकालीन नहनदी कनवता (सगण भनकत और रीनत कावय)

FOUNDATION HIN 211 दनलत लखन

(नकसी भी ऄनय नवषय क छातरो क नलए)

समसटर V ( ततीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 301 (मखय) भारतीय कावयशासतर

CORE HIN 302 (मखय) नहनदी भाषा और नलनप

CORE HIN 303 (मखय) अधननक नहनदी गदय का आनतहास (1950 तक)

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 304 (मखय) परयोजनमलक नहनदी

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 304 (मखय) पतरकाररता

(सदानतक)

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 305 (मखय) नवनशषट सानहतयकार

(गदय नवधा)

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 305 (मखय) नवनशषट सानहतयकार

(पदय नवधा)

FOUNDATION HIN 301 (ऄनय) पाडनलनप नवजञान

समसटर VI ( ततीय वषस बी.ए.

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 311 (मखय) पािातय कावयशासतर

CORE HIN 312 (मखय) नहनदी वयाकरण

Page 6: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

6

CORE HIN 313 (मखय) अधननक नहनदी पदय का आनतहास (1950 तक)

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 314 (मखय) नहनदी पतरकाररता का आनतहास

(1950 तक)

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 314 (मखय) जनसचार माधयम

लखन

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 315 (मखय) रचनातमक लखन

और ऄनवाद

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 315 (मखय) परादनशक भाषा

सानहतय

FOUNDATION HIN 311 नकसी भी ऄनय नवषय क छातरो क नल ए - ऄनवाद नवजञान

OR /ऄथवा

FOUNDATION HIN 311 शोध परनवनध

ऄथव

FOUNDATION HIN 311 पतरकाररता पररचय

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

SEMESTER - I (परथम वषि बी.ए.)

नवसतत जानकारी

COURSES (परशनपतर) TOTAL CREDIT

CORE HIN 101 अधननक नहनदी कनवता 3+1=4

CORE HIN 102 अधननक नहनदी कहानी 3+1=4

ELECTIVE HIN 101 अधननक नहनदी कनवता 3+1=4

ELECTIVE HIN 102 अधननक नहनदी कहानी 3+1=4

OR /ऄथवा

Page 7: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

7

(ELECTIVE HIN 101 COURSES AND ELECTIVE HIN 102 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 101 परयोजनमलक नहनदी : I 3+1=4

ELECTIVE HIN 102 परयोजनमलक नहनदी : II 3+1=4

ELECTIVE HIN 103 सामानय नहनदी 1+1=2

समसटर II (परथम वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर) TOTAL CREDIT

CORE HIN 111 अधननक नहनदी कनवता 3+1=4

CORE HIN 112 अधननक नहनदी ईपनयास 3+1=4

ELECTIVE HIN 111 अधननक नहनदी कनवता 3+1=4

ELECTIVE HIN 112 अधननक नहनदी ईपनयास 3+1=4

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 111 COURSES AND ELECTIVE HIN 112 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 111 परयोजनमलक नहनदी : III 3+1=4

ELECTIVE HIN 112 परयोजनमलक नहनदी : IV 3+1=4

ELECTIVE HIN II- 112 सामानय नहनदी 1+1=2

समसटर III ( लितीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर) TOTAL CREDIT

CORE HIN 201 (मखय) अधननक नहनदी कनवता – II 3+1=4

CORE HIN 202 (मखय) नहनदी नाटक और एकाकी 3+1=4

ELECTIVE HIN 201 (गौण) अधननक नहनदी कनवता – II 3+1=4

ELECTIVE HIN 202 (गौण) नहनदी नाटक और एकाकी 3+1=4

Page 8: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

8

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 2 01 COURSES AND ELECTIVE HIN 2 02 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 201 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : V 3+1=4

ELECTIVE HIN 202 (गौण) परयोजनमलक नहनदी : VI 3+1=4

CORE HIN 203 (मखय) नहनदी सानहतय का अनदकाल और ननगिण भनकत कावय

3+1=4

FOUNDATION: नकसी भी ऄनय नवषय क छातरो क नलए

FOUNDATION HIN 201 नहनदी लखन कौशल 1+1=2

OR ऄथवा

FOUNDATION HIN 201 दनलत लखन 1+1=2

समसटर IV ( लितीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 211 नहनदी खणडकावय 3+1=4

CORE HIN 212 ननबध और ऄनय गदय नवधाए 3+1=4

ELECTIVE HIN 211 नहनदी खणडकावय 3+1=4

ELECTIVE HIN 212 ननबध और ऄनय गदय नवधाए 3+1=4

OR /ऄथवा

(ELECTIVE HIN 2 11 COURSES AND ELECTIVE HIN 2 12 ARE

OPTIONAL)

ELECTIVE HIN 211 परयोजनमलक नहनदी : VII 3+1=4

ELECTIVE HIN 212 परयोजनमलक नहनदी : VIII 3+1=4

CORE HIN 213 (मखय) मधयकालीन नहनदी कनवता (सगण भनकत और रीनत कावय)

Page 9: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

9

3+1=4

समसटर V ( ततीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 301 भारतीय कावयशासतर 3+1=4

CORE HIN 302 नहनदी भाषा और नलनप 3+1=4

CORE HIN 303 नहनदी गदय नवधाओ का आनतहास 3+1=4

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 304 परयोजनमलक नहनदी 3+1=4

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 304 पतरकाररता (सदानतक) 3+1=4

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 305 नवनशषट सानहतयकार (गदय नवधा) 3+1=4

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 305 नवनशषट सानहतयकार (पदय नवधा) 3+1=4

FOUNDATION HIN 301 पाडनलनप नवजञान 1+1=2

समसटर VI ( ततीय वषस बी.ए.)

COURSES (परशनपतर):

CORE HIN 311 पािातय कावयशासतर 3+1=4

CORE HIN 312 नहनदी वयाकरण 3+1=4

CORE HIN 313 अधननक नहनदी कनवता का आनतहास 3+1=4

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 314 नहनदी पतरकाररता का आनतहास 3+1=4

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 314 जनसचार माधयम लखन

3+1=4

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 315 रचनातमक लखन और ऄनवाद

3+1=4

OR /ऄथवा

CORE- ELE HIN (OPTIONAL) 315 परादनशक भाषा सानहतय (1+1=2)

FOUNDATION: नकसी भी ऄनय नवषय क छातरो क नलए (1+1=2)

Page 10: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

10

FOUNDATION HIN 311 (ऄनय) ऄनवाद नवजञान (1+1=2)

OR /ऄथवा

FOUNDATION HIN 311 शोध परनवनधया (1+1=2)

OR /ऄथवा

FOUNDATION HIN 311 पतरकाररता पररचय (1+1=2)

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI CORE 101

SEMESTER-I

अधननक नहनदी कनवता

पाठयपसतक : कनवता क पडाव

परकाशकः जगत परकाशन, आलाहाबाद

सपादन : नहनदी ऄधययन सनमनत, गजरात यननवनसिटी, ऄहमदाबाद

यलनट प ठयकरम

1 कनव / कनवताए भारतनद हररिनर

1 मकररया

2 दोह

कनव / कनवताए मनथलीशरण गपत

1 सनख, व मझस कहकर जात

2 ककयी का पिाताप

2 कनव / कनवताए जयशकर परसाद

1 जाग री !

Page 11: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

11

सह यक सदरस गरथः

1. छायावाद – डॉ. नामवर नसह

2. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

3. ननराला की सानहतय साधना – रामनवलास शमाि

4. जयशकर परसाद – नददलार बाजपयी

5. परसाद का कावय – परमशकर

6. छायावाद क अधार सतभ – गगा परसाद पाणडय

7. माखनलाल चतवदी – ऊनष जनमनी कौनशक

8. नहनदी कनवता : तीन दशक – डॉ. रामदरश नमशर

9. नइ कनवता : मलय मीमासा – बजनाथ नसहल

10. शबद और मनषय – डॉ. परमानद शरीवासतव

11. हालावाद और बचचन – परो. दशरथ राज

2 पशोला की परनतधवनन

कनव / कनवताए सयिकात नतरपाठी ‘ननराला’

1 जही की कली

2 तोडती पतथर

3 कनव / कनवताए सनमतरानदन पत

1 परथम रनमम

2 मौन ननमतरण

कनव / कनवताए महादवी वमाि

1 व मसकात फल नही

2 कया पजन कया ऄचिन र !

4 कनव / कनवताए सभरा कमारी चौहान

1 वीरो का कसा हो वसत

2 ठकरा दो या पयार करो

कनव / कनवताए माखनलाल चतवदी

1 पषप की ऄनभलाषा

2 जवानी

Page 12: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

12

12. बचचन का परवती कावय – डॉ. मयाम सदर घोष

13. माखनलाल चतवदी – शरी रामधार शमाि

14. सवचछदतावादी कावयधारा – परमशकर

15. तरयी (परसाद, ननराला और पत) – अचायि जानकी वललभ शासतरी

16. छायावादी कनवयो का सौदयि – डॉ. सयिपरसाद दीनित

17. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

18. अधननक नहनदी कावय क नवरतन – रमश चनर शमाि

19. कनवता क नय परनतमान - डॉ. नामवर नसह

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 101

SEMESTER-I

अधननक नहनदी कनवता

पाठयपसतक : कनवता क पडाव

परक शक : जगत परक शन, आि ह ब द

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

यलनट प ठयकरम

1 कनव / कनवताए भारतनद हररिनर

1 मकररया

2 दोह

कनव / कनवताए मनथलीशरण गपत

1 सनख, व मझस कहकर जात

2 ककयी का पिाताप

2 कनव / कनवताए जयशकर परसाद

Page 13: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

13

सहायक सदभि गरथः

1. छायावाद – डॉ. नामवर नसह

2. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

3. ननराला की सानहतय साधना – रामनवलास शमाि

4. जयशकर परसाद – नददलार बाजपयी

5. परसाद का कावय – परमशकर

6. छायावाद क अधार सतभ – गगा परसाद पाणडय

7. माखनलाल चतवदी – ऊनष जनमनी कौनशक

8. नहनदी कनवता : तीन दशक – डॉ. रामदरश नमशर

9. नइ कनवता : मलय मीमासा – बजनाथ नसहल

10. शबद और मनषय – डॉ. परमानद शरीवासतव

1 जाग री !

2 पशोला की परनतधवनन

कनव / कनवताए सयिकात नतरपाठी ‘ननराला’

1 जही की कली

2 तोडती पतथर

3 कनव / कनवताए सनमतरानदन पत

1 परथम रनमम

2 मौन ननमतरण

कनव / कनवताए महादवी वमाि

1 व मसकात फल नही

2 कया पजन कया ऄचिन र !

4 कनव / कनवताए सभरा कमारी चौहान

1 वीरो का कसा हो वसत

2 ठकरा दो या पयार करो

कनव / कनवताए माखनलाल चतवदी

1 पषप की ऄनभलाषा

2 जवानी

Page 14: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

14

11. हालावाद और बचचन – परो. दशरथ राज

12. बचचन का परवती कावय – डॉ. मयाम सदर घोष

13. माखनलाल चतवदी – शरी रामधार शमाि

14. सवचछदतावादी कावयधारा – परमशकर

15. तरयी (परसाद, ननराला और पत) – अचायि जानकी वललभ शासतरी

16. छायावादी कनवयो का सौदयि – डॉ. सयिपरसाद दीनित

17. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

18. अधननक नहनदी कावय क नवरतन – रमश चनर शमाि

19. कनवता क नय परनतमान - डॉ. नामवर नसह

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI CORE 102

SEMESTER-I

अधलनक लहनदी कह नी

गदय की पगडलडय

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

यलनट प ठयकरम

1 पवि परमचद यग कहानी / कहानीकार

1 आनदमती -नकशोरीलाल गोसवामी

2 ईसन कहा था - चनरधर शमाि गलरी

2 परमचद यग कहानी / कहानीकार

1 बड भाइ साहब - परमचद

2 अकाशदीप - जयशकर परसाद

3 नयी कहानी कहानी / कहानीकार

Page 15: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

15

1 नारनगया - सनचचदानद हीरानद वातसयायन ‘ऄजञय’

2 मलब का मानलक - मोहन राकश

4 समकालीन कहानी कहानी / कहानीकार

1 सरहद क आस पार - ना नसरा शमाि

2 भख - शरीराम नतरपाठी

सह यक गरथ सचीः

1. कहानीःनयी कहानी – नामवर नसह

2. नइ कहानी की भनमका – कमलशवर

3. नहनदी कहानी का नवकास – डॉ. दवश ठाकर

4. नयी कहानी-सदभि और परकनत – दवीशकर ऄवसथी

5. नहनदी कहानी क अनदोलन, ईपलनबध और सीमाए – डॉ. रजनीश कमार

6. नहनदी कहानीः एक ऄनतयाितरा – डॉ.वदपरकाश ऄनमताभ

7. नहनदी कहानीः ऄतरग पहचान - रामदरश नमशर

8. परमचनद और ईनका यग - रामनवलास शमाि

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 102

SEMESTER-I

अधलनक लहनदी कह नी

गदय की पगडलडय

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

यननट पाठयकरम

Page 16: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

16

1 पवि परमचद यग कहानी / कहानीकार

1 आनदमती -नकशोरीलाल गोसवामी

2 ईसन कहा था -चनरधर शमाि गलरी

2 परमचद यग कहानी / कहानीकार

1 बड भाइ साहब - परमचद

2 अकाशदीप - जयशकर परसाद

3 नयी कहानी कहानी / कहानीकार

1 नारनगया - सनचचदानद हीरानद वातसयायन ‘ऄजञय’

2 मलब का मानलक - मोहन राकश

4 समकालीन कहानी कहानी / कहानीकार

1 सरहद क आस पार - ना नसरा शमाि

2 भख - शरीराम नतरपाठी

सह यक गरथ सचीः

1. कहानीःनयी कहानी – नामवर नसह

2. नइ कहानी की भनमका – कमलशवर

3. नयी कहानी-सदभि और परकनत – दवीशकर ऄवसथी

4. नहनदी कहानी का नवकास – डॉ. दवश ठाकर

5. नहनदी कहानीः ऄतरग पहचान - रामदरश नमशर

6. परमचनद और ईनका यग - रामनवलास शमाि

7. नहनदी कहानी क अनदोलन, ईपलनबध और सीमाए – डॉ. रजनीश कमार

8. नहनदी कहानीः एक ऄनतयाितरा – डॉ.वदपरकाश ऄनमताभ

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 101 (OPTIONAL)

Page 17: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

17

SEMESTER-I

FUNCTIONAL HINDI: I

वकलपपक : (परयोजनमिक लहनदी I)

यलनट प ठयकरम

1 1 राजभाषा नहनदी सरचना और वयवहार

2 राजभाषा और राषरभाषा म ऄनतर

3 राजभाषा समबनधी राषरपनत क अदश

2 1 राजभाषा ऄनधननयम 1956

2 राजभाषा सकलप 1968

3 राजभाषा ननयम 1976

3 1 सिपण का ऄथि और सवरप

2 सिपण की परनकरया

3 सिपण क लाभ

4 1 नटपपण का ऄथि और नवशषताए

2 नटपपण क भद और ईददमय

3 पललवन का ऄथि और सवरप

सहायक सदभि गरथः

1. राजभाषा नहनदी – डॉ. कलाशचर भानटया

2. सजनातमक सानहतय का ऄनवादः सवरप एव समसयाए – सरश नसहल

3. परयोजनमलक भाषा और कायािलयी नहनदी – डॉ. कषणकमार गोसवामी

4. परयोजनमलक नहनदीः पाररभानषक शबदावली – डॉ. मध धवन

5. परयोजनमलक नहनदी – नवनोद गोदर

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses : Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 102 (OPTIONAL)

Page 18: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

18

SEMESTER-I

FUNCTIONAL HINDI: II

वकलपपक : (परयोजनमिक लहनदी II)

ऄनव द एव पतर च र

यननट पाठयकरम

1 1 ऄनवाद का ऄथि और सवरप

2 ऄनवाद क परकार

3 ऄनवादक क गण

2 1 पतर-लखन की नवशषताए

2 पतर क ऄग

3 वयावसानयक पतर, सामानजक पतर

3 1 पाररभानषक शबदावली की पररभाषा और महतव

2 पाररभानषक शबद क गण

3 पाररभानषक शबद ननमािण की परनकरया

4 पाररभानषक शबदावली (80 शबदो की सची)

प ररर लषक शबद विी

1. Abbreviation –सनिपत रप

2. Abolish -समापत करना

3. Above all – सवोपरर

4. Above cited – उपर ईदत

5. Above quoted – उपर नदया हअ

6. Accept – सवीकार करना

7. Acknowledgement - परानपत सवीकनत

8. Acquisition ऄनधगरहण करना -

Page 19: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

19

9. Additional - ऄनतररकत ,ऄवर

10. Adhoc – तदथि

11. Administration – परशासन

12. allowance - भतता

13. Approved as proposed – यथा परसताव ऄनमोनदत

14. Appendix – पररनशषट

15. Application –पराथिनापतर

16. Approval – ऄनमोदन

17. Arrears -बकाया

18. As above – जसा उपर नदया ह

19. As a result of – क फलसवरप

20. As far as possible - यथासभव

21. As directed – ननदशानसार

22. Basic pay – मल वतन

23. Bearer वाहक

24. Beg to state – ननवदन ह

25. Business – वयापार, कारोबार

26. By order – क अदश स

27. Cabinet - मतरीमडल

28. Capital – पजी, राजधानी

29. Career – जीनवका, वनततका

30. Carried forward – ऄगरनषत शष

31. Carry out – पालनकायािननवत

32. Circular – पररपतर

33. Census – जनगणना

34. Charge – भार

35. Charge sheet – अरोप पतर

Page 20: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

20

36. Clarification – सपषटीकरण

37. Collaboration – सहयोग

38. Committee - सनमनत

39. Commission - अयोग, दलाली

40. Complaint Book - नशकायत पनसतका

41. Conference – सममलन

42. Confidential – गोपनीय

43. Copy enclosed – परनतनलनप सलगन ह

44. Data – अधार सामगरी

45. Delay regretted – नवलमब क नलए खद ह

46. Document – लख, दसतावज

47. Drafting – अलखन, परारपण

48. Draft for approval – ऄनमोदनाथि परारप

49. Editor - समपादक

50. Employee – कमिचारी

51. Financial - नवततीय

52. For approval – ऄनमोदनाथि

53. For consideration – नवचाराथि

54. For guidance – मागिदशिन क नलए

55. Gazette – राजपतर

56. High Court – ईचच नयायालय

57. I am directed to – मझ ननदश हअ ह

58. Index – सचकाक

59. Interview – सािातकार

60. Journalist - पतरकार

61. Keep pending – नवचाराधीन रख

62. Laboratory - परयोगशाला

Page 21: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

21

63. May be considered – नवचार नकया जाय

64. Notification - ऄनधसचना

65. No admission – परवश ननषध

66. No Objection Certificate - ऄनापनततपतर

67. Office Memorandum – कायािलय अदश

68. On deputation – परनतननयनकत पर

69. Report Writing - परनतवदन

70. Reminder – ऄनसमारक

71. Schedule – ऄनसची, साररणी

72. Show cause notice – कारण बताओ नोनटस

73. Technology – परौदयोनगकी

74. Under consideration – नवचाराधीन

75. Vice Chancellor – ईप कलपनत

76. Department of Atomic Energy- परमाण ईजाि नवभाग

77. Department of Parliamentary – ससदीय कायि नवभाग

78. Department of Revenue – राजसव नवभाग

79. Ministry of Defence - रिा मतरालय

80. Ministry of Education – नशिा मतरालय

सहायक सदभि गरथः

1. राजभाषा नहनदी – डॉ. कलाशचर भानटया

2. सजनातमक सानहतय का ऄनवादः सवरप एव समसयाए – सरश नसहल

3. परयोजनमलक भाषा और कायािलयी नहनदी – डॉ. कषणकमार गोसवामी

4. परयोजनमलक नहनदीः पाररभानषक शबदावली – डॉ. मध धवन

5. परयोजनमलक नहनदी – नवनोद गोदर

6. परयोजनमलक नहनदीः ऄवधारणा और परयोग- डॉ. भरत दसाइ

Page 22: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

22

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 103

SEMESTER-I

स म नय लहनदी

प ठयपसतक : गदय की पगडलडय

सप दक : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

यलनट प ठयकरम

1 कहानी / कहानीकार

1 इदगाह - परमचद (नहनदी कहानी)

2 दो बाक - भगवती चरण वमाि (नहनदी कहानी)

2 कहानी / कहानीकार

1 भोलाराम का जीव - हररशकर परसाइ (नहनदी कहानी)

2 वापसी - ईषा नपरयवदा (नहनदी कहानी)

3 कहानी / कहानीकार

1 भीषण यद क बाद - महाशवता दवी (बगाली कहानी)

2 बीस रपए - दया पवार (मराठी कहानी)

4 कहानी / कहानीकार

1 भनमछली - हररकषण कौल (कममीरी कहानी)

2 नगर - सजाता (तनमल कहानी)

सहायक सदभि गरथः

1. कहानीःनयी कहानी – नामवर नसह

2. नइ कहानी की भनमका – कमलशवर

3. नयी कहानी-सदभि और परकनत – दवीशकर ऄवसथी

4. नहनदी कहानी का नवकास – डॉ. दवश ठाकर

5. नहनदी कहानीः ऄतरग पहचान - रामदरश नमशर

Page 23: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

23

6. परमचनद और ईनका यग - रामनवलास शमाि

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI CORE 111

SEMESTER-II

अधननक नहनदी कनवता - II

पसतक : कनवता क पडाव

प ठय परक शक : जगत परक शन, आि ह ब द

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

यलनट प ठयकरम

1 कनव / कनवताए हररवशराय बचचन

1 भावकता ऄगर लता स

2 जो बीत गइ सो बात गइ

कनव / कनवताए रामधारी नसह नदनकर

1 नहमालय

2 रात यो कहन लगा

2 कनव / कनवताए कदारनाथ ऄगरवाल

1 बसती हवा

2 पहला पानी

कनव / कनवताए नागाजिन

1 नसदर नतलनकत भाल

2 परत का बयान

3 कनव / कनवताए नतरलोचन

Page 24: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

24

1 चमपा काल-काल ऄचछर नही चीनहती

2 नमल कर व दोनो परानी द रह खत म पानी

कनव / कनवताए गजानन माधव मनकतबोध

1 नवचार अत ह

2 जब दपहरी निनदगी पर

4 कनव / कनवताए सनचचदानद हीरानद वातसयायन ‘ऄजञय’

1 कलगी बाजर की

2 नदी क दरीप

कनव / कनवताए भवानी परसाद नमशर

1 सननाटा

2 गीत फरोश

सह यक गरथ

1. जयशकर परसाद – नददलार बाजपयी

2. परसाद का कावय – परमशकर

3. परसाद की कनवता – भोलानाथ नतवारी

4. ननराला की सानहतय साधना – रामनवलास शमाि

5. ऄनकहा ननराला – अचायि जानकी वललभ शासतरी

6. कनव ननराला – नददलार बाजपयी

7. ननराला अतमहता असथा – दधनाथ नसह

8. ननराला कावय की छनवया – नदनकशोर नवल

9. हालावाद और बचचन – परो. दशरथ राज

10. बचचन का परवती कावय – डॉ. मयाम सदर घोष

11. माखनलाल चतवदी – ऊनष जनमनी कौनशक

12. माखनलाल चतवदी – शरी रामधार शमाि

13. सवचछदतावादी कावयधारा – परमशकर

14. छायावाद – नामवर नसह

15. छायावाद क अधार सतभ – गगापरसाद पाणडय

16. तरयी (परसाद, ननराला और पत) – अचायि जानकी वललभ शासतरी

Page 25: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

25

17. छायावादी कनवयो का सौदयि – डॉ. सयिपरसाद दीनित

18. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

19. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

20. अधननक नहनदी कावय क नवरतन – रमश चनर शमाि

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI CORE 112

SEMESTER-II

लहनदी उपनय स

प ठयपसतकः लनमसि

िखकः परमचद

यलनट प ठयकरम

1 लनमसि – परमचद

1 परमचद का वयनकततव और कनततव

2 ननमिला ईपनयास की कथावसत

3 ननमिला ईपनयास की समसयाए

2 लनमसि – परमचद

1 ननमिला ईपनयास क पातर

2 ननमिला ईपनयास म दशकाल – वातावरण

3 ननमिला ईपनयास म सवाद-योजना

3 लनमसि – परमचद

1 ननमिला ईपनयास की समीिा

2 ननमिला ईपनयास की भाषा और शली

3 ननमिला ईपनयास का ईददमय, परासनगकता एव शीषिक

4 लनमसि – परमचद

Page 26: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

26

1 ससदभि वयाखया

सहायक सदभि गरथः

1. ईपनयास सानहतय का आनतहास – डॉ. गोपाल राय

2. नहनदी ईपनयास का ईदभव और नवकास – डॉ. सरश नसनहा

3. परमचद क ईपनयास सानहतय म सासकनतक चतना – ननतयानद पटल

4. नहनदी ईपनयासः एक ऄनतयाितरा – डॉ. रामदरश नमशर

5. ईपनयासः समय और सवदना – डॉ. नवजय बहादर नसह

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 111 (TOTAL CREDIT-4)

SEMESTER-II

अधननक नहनदी कनवता - II

पाठयपसतक : कनवता क पडाव

परक शक : जगत परक शन, आि ह ब द

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

यलनट प ठयकरम

1 कनव / कनवताए हररवशराय बचचन

1 भावकता ऄगर लता स

2 जो बीत गइ सो बात गइ

कनव / कनवताए रामधारी नसह नदनकर

1 नहमालय

2 रात यो कहन लगा

2 कनव / कनवताए कदारनाथ ऄगरवाल

1 बसती हवा

Page 27: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

27

2 पहला पानी

कनव / कनवताए नागाजिन

1 नसदर नतलनकत भाल

2 परत का बयान

3 कनव / कनवताए नतरलोचन

1 चमपा काल-काल ऄचछर नही चीनहती

2 नमल कर व दोनो परानी द रह खत म पानी

कनव / कनवताए गजानन माधव मनकतबोध

1 नवचार अत ह

2 जब दपहरी निनदगी पर

4 कनव / कनवताए सनचचदानद हीरानद वातसयायन ‘ऄजञय’

1 कलगी बाजर की

2 नदी क दरीप

कनव / कनवताए भवानी परसाद नमशर

1 सननाटा

2 गीत फरोश

सह यक सदरस गरथः

1. जयशकर परसाद – नददलार बाजपयी

2. परसाद का कावय – परमशकर

3. परसाद की कनवता – भोलानाथ नतवारी

4. ननराला की सानहतय साधना – रामनवलास शमाि

5. ऄनकहा ननराला – अचायि जानकी वललभ शासतरी

6. कनव ननराला – नददलार बाजपयी

7. ननराला अतमहता असथा – दधनाथ नसह

8. ननराला कावय की छनवया – नदनकशोर नवल

9. हालावाद और बचचन – परो. दशरथ राज

10. बचचन का परवती कावय – डॉ. मयाम सदर घोष

11. माखनलाल चतवदी – ऊनष जनमनी कौनशक

Page 28: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

28

12. माखनलाल चतवदी – शरी रामधार शमाि

13. सवचछदतावादी कावयधारा – परमशकर

14. छायावाद – नामवर नसह

15. छायावाद क अधार सतभ – गगापरसाद पाणडय

16. तरयी (परसाद, ननराला और पत) – अचायि जानकी वललभ शासतरी

17. छायावादी कनवयो का सौदयि – डॉ. सयिपरसाद दीनित

18. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

19. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

20. अधननक नहनदी कावय क नवरतन – रमश चनर शमाि

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI –ELECTIVE- 112

SEMESTER-II

लहनदी उपनय स

प ठयपसतकः लनमसि

िखकः परमचद

यलनट प ठयकरम

1 लनमसि – परमचद

1 परमचद का वयनकततव और कनततव

2 ननमिला ईपनयास की कथावसत

3 ननमिला ईपनयास की समसयाए

2 लनमसि – परमचद

1 ननमिला ईपनयास क पातर

2 ननमिला ईपनयास म दशकाल – वातावरण

3 ननमिला ईपनयास म सवाद-योजना

3 लनमसि – परमचद

1 ननमिला ईपनयास की समीिा

Page 29: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

29

2 ननमिला ईपनयास की भाषा और शली

3 ननमिला ईपनयास का ईददमय, परासनगकता एव शीषिक

4 लनमसि – परमचद

1 ससदभि वयाखया

सहायक सदभि गरथः

1. ईपनयास सानहतय का आनतहास – डॉ. गोपाल राय

2. नहनदी ईपनयास का ईदभव और नवकास – डॉ. सरश नसनहा

3. परमचद क ईपनयास सानहतय म सासकनतक चतना – ननतयानद पटल

4. नहनदी ईपनयासः एक ऄनतयाितरा – डॉ. रामदरश नमशर

5. ईपनयासः समय और सवदना – डॉ. नवजय बहादर नसह

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI –ELECTIVE- 111 (OPTIONAL)

SEMESTER-II

FUNCTIONAL HINDI –III

वकलपपक : (परयोजनमिक लहनदीः III)

लहनदी क वय वह ररक वय करण

यलनट प ठयकरम

1 1 सजञा का ऄथि और ईसक परकार

2 सविनाम की पररभाषा और ईसक परकार

3 नकरया की पररभाषा और ईसक परकार

2 1 नवशषण की पररभाषा और ईसक भद

2 वाकय की पररभाषा और ईसक भद

3 ईपसगि और परतयय की पररभाषा और ईसक भद

Page 30: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

30

3 1 कारक की पररभाषा और ईसक भद

2 नवराम नचहनो का पररचय

3 समास की पररभाषा और ईदाहरण

4 1 ऄलकार की पररभाषा और ईदाहरण (ऄनपरास, यमक, ईपमा, ईतपरिा)

2 छद की पररभाषा और ईदाहरण (दोहा, चौपाइ, मदाकराता, आनरवजरा)

3 रस का ऄथि और ईसक भद

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी रप रचनाः भाग 1और 2 - अचायि जयनर नतरवदी

2. मानक नहनदी वयाकरण – डॉ. हररवश तरण

3. मानक नहनदी वयाकरण –डॉ. पथवीनाथ पाणडय

4. वयावहाररक नहनदी वयाकरण तथा रचना – डॉ. हरदव बाहरी

5. वयावहाररक नहनदी वयाकरण – परा. क. क. कषणन नमबनदरी

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI –ELECTIVE- 112 (OPTIONAL)

SEMESTER-II

FUNCTIONAL HINDI –IV

वकलपपक : (परयोजनमिक लहनदीः IV)

पतरक ररत

यलनट प ठयकरम

1 1 समाचार का ऄथि और तततव

2 समाचार क परकार

3 समपादन का ऄथि और नसदात

Page 31: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

31

2 1 ररपोतािज का ऄथि और नवशषताए

2 रनडयो का सनिपत पररचय

3 टलीनविन का सनिपत पररचय

3 1 कमपयटर का सनिपत पररचय

2 आनटरनट का सनिपत पररचय

3 नवजञापन क नवनवध परकार

4 1 रनडयो – भाषा परकनत

2 नपरनट मीनडया

3 आलकरोननक मीनडया

सह यक सदरस गरथः

1. जन पतरकाररता, जनसचार एव जनसमपकि – परो. डॉ. सयिपरसाद दीनित

2. समाचार समपादन – कमल दीनित, महश दपिण

3. समाचार परबधन – गलाब कोठारी

4. आलकरोननक मीनडया – डॉ. सधीर सोनी

5. जनसचार और नहनदी पतरकाररता – डॉ. ऄजिन नतवारी

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses: Semester I & II)

HINDI ELECTIVE 113 (OPTIONAL) (TOTAL CREDIT-4)

SEMESTER-II

स म नय लहनदी

प ठयपसतक : गदय की पगडलडय

सप दक : लहनदी लवषय की ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

यलनट प ठयकरम

Page 32: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

32

1 रचना / रचनाकार

1 महाभारत की एक साझ (एकाकी) – भारतभषण ऄगरवाल

2 नशवजी की बारात (ननबध) – नवदयाननवास नमशर

2 रचना / रचनाकार

1 ऄपनी ऄपनी हनसयत (वयगय) – हररशकर परसाइ

2 मनकतबोध क जीवन क ऄनतम सात वषि (ससमरण ) – शरद कोठारी

3

1 पतरलखन – पतर क परकार - पराथिना पतर, अवदन पतर, ननमतरण पतर

2 सिपण - गदयखड ( ऄनधकतम 100 शबद)

4

1 नवचार नवसतार

2 ऄनवाद (गजराती स नहनदी ऄनवाद, लगभग 50-60 शबद)

सह यक सदरस गरथः

1. वयावहाररक नहनदी वयाकरण तथा रचना – डॉ. हरदव बाहरी

2. नहनदी वयाकरण – डॉ. ईमश चनर शकल

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year B.A. Courses: Semester III & IV)

HINDI CORE 201 (TOTAL CREDIT-4)

SEMESTER-III

अधननक नहनदी कनवता

पाठयपसतक : कनवता क पडाव

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जगत परक शन, आि ह ब द

यलनट प ठयकरम

1 कलव /

कलवत ए

सवशवरदय ि सरकसन

1 भख

Page 33: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

33

2 ऄपनी नबनटया क नलए

कलव /

कलवत ए

धलमि

1 मोचीराम

2 रोटी और ससद

2 कलव /

कलवत ए

कद रन थ लसह

1 ननराकार की पकार

2 पानी स नघर हए लोग

कलव /

कलवत ए

र जश जोशी

1 बचच काम पर जा रह ह

2 शहद जब पकगा

3 कलव /

कलवत ए

ऄरण कमि

1 धार

2 खशब रचत ह हाथ

कलव /

कलवत ए

उदय परक श

1 नीव की इट हो तम दीदी

2 तानाशाह की खोज

4 कलव /

कलवत ए

कम र ऄबज

1 एक सतरी पर कीनजए नवशवास

2 ऄमीरी रखा

कलव /

कलवत ए

नीिश रघवशी

1 भजररय

2 फकि

Page 34: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

34

सह यक सदरस गरथः

1. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

2. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

3. शबद और मनषय – डॉ. परमानद शरीवासतव

4. अधननक कनव नवशवमभर मानव

5. समकालीन नहनदी कनवता का सघषि - कामशवर परसाद नसह

6. नया कावय नय मलय- लनलत शकल.

7. समकालीन नहनदी कनवता - नवशवनाथ परसाद नतवारी

8. धनमल और परवती जनवादी कनवता - शरीराम नतरपीठी

9. साठोततरी नहनदी कनवता - नवजयकमार

10. धनमल की शरषठ कनवताए – बरहमदव नमशर

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI-CORE 202 (TOTAL CREDITS-4)

SEMESTER-III

लहनदी न टक और एक की

पाठयपसतक 1. ऄधर नगरी, भारतनद हररिनर,

परकाशक धरनमल परकाशन, ऄहमदाबाद

पाठयपसतक 2. ऄनभनव एकाकी, सपादक महनर कलशरषठ,

परकाशक राजपाल एणड सनस-नदलली

यलनट

1

प ठयकरम

न टक - ऄधर नगरी

1 ऄधर नगरी का कथासार

2 नाटक क तततवो क अधार पर ऄधर नगरी का मलयाकन

2 न टक - ऄधर नगरी

Page 35: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

35

1 ततकालीन पररनसथनतया और परासनगकता

2 ऄधर नगरी म चररतर-नचतरण

3 एक की

1 रीढ की हडडी - जगदीश चर माथर

2 पिाताप हररकषण परमी

4 एक की

1 तौनलए ईपनरनाथ ऄमक

2 सीमा रखा नवषण परभाकर

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी नाटक आनतहास क सोपान – गोनवनद चातक

2. नहनदी नाटक अजकल – जयदव तनजा

3. अधननक नहनदी नाटक और रगमच – लकषमीनारायण लाल

4. नहनदी नाटक – बचचननसह

5. अधननक नहनदी नाटयकारो क नसदात – ननमिला हमनत

6. नाटककार जगदीशचनर माथर – गोनवनद चातक

7. नहनदी नाटक ईदभव और नवकास – दशरथ ओझा

8. नहनदी नाटक का अतमसघषि – नगरीश रसतोगी

9. नइ रगचतना और नहनदी नाटककार

10. एकाकी और एकाकीकार – रामचरण महनर

11. नहनदी एकाकी की नशलपनवनध का नवकास – नसदनाथ कमार

12. रगानभव क बहरग – रमश गौतम

13. नहनदी एकाकी का रगमचीय ऄनशीलन – भवनशवर महतो

14. रग दशिन – ननमचनर जन

15. नाटक क रगमचीय परनतमान – वनशषठ नारायण नतरपाठी

16. नहनदी नाटयशासतर का सवरप – डॉ. नमिदशवर राय

Page 36: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

36

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(First Year B.A. Courses : Semester III & IV)

HINDI ELECTIVE 201 (TOTAL CREDIT-4)

SEMESTER-III

अधननक नहनदी कनवता

पाठयपसतक : कनवता क पडाव

सप दन : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जगत परक शन, आि ह ब द

यलनट प ठयकरम

1 कलव /कलवत ए सवशवरदय ि सरकसन

1 भख

2 ऄपनी नबनटया क नलए

कलव /कलवत ए धलमि

1 मोचीराम

2 रोटी और ससद

2 कलव /कलवत ए कद रन थ लसह

1 ननराकार की पकार

2 पानी स नघर हए लोग

कलव /कलवत ए र जश जोशी

1 बचच काम पर जा रह ह

2 शहद जब पकगा

3 कलव /कलवत ए ऄरण कमि

1 धार

2 खशब रचत ह हाथ

कलव /कलवत ए उदय परक श

1 नीव की इट हो तम दीदी

2 तानाशाह की खोज

4 कलव /कलवत ए कम र ऄबज

Page 37: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

37

1 एक सतरी पर कीनजए नवशवास

2 ऄमीरी रखा

कलव /कलवत ए नीिश रघवशी

1 भजररय

2 फकि

सह यक सदरस गरथः

1. अधननक कनवयो की कावय साधना – राजनर नसह और गौड

2. नहनदी क अधननक परनतनननध कनव – दराररका परसाद सकसना

3. शबद और मनषय – डॉ. परमानद शरीवासतव

4. अधननक कनव नवशवमभर मानव

5. समकालीन नहनदी कनवता का सघषि - कामशवर परसाद नसह

6. नया कावय नय मलय- लनलत शकल.

7. समकालीन नहनदी कनवता - नवशवनाथ परसाद नतवारी

8. धनमल और परवती जनवादी कनवता - शरीराम नतरपीठी

9. साठोततरी नहनदी कनवता - नवजयकमार

10. धनमल की शरषठ कनवताए – बरहमदव नमशर

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course : Semester III & IV)

HINDI - ELECTIVE 202 (TOTAL CREDITS-4)

SEMESTER-III

लहनदी न टक और एक की

पाठयपसतक 1. ऄधर नगरी, भारतनद हररिनर, परकाशक धरनमल परकाशन, ऄहमदाबाद

पाठयपसतक 2. ऄनभनव एकाकी, सपादक महनर कलशरषठ,

परकाशक राजपाल एणड सनि-नदलली

यलनट प ठयकरम

1 न टक - ऄधर नगरी

Page 38: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

38

1 ऄधर नगरी का कथासार

2 नाटक क तततवो क अधार पर ऄधर नगरी का मलयाकन

2 न टक - ऄधर नगरी

1 ततकालीन पररनसथनतया और परासनगकता

2 ऄधर नगरी म चररतर-नचतरण

3 एक की

1 रीढ की हडडी - जगदीश चर माथर

2 पिाताप हररकषण परमी

4 एक की

1 तौनलए ईपनरनाथ ऄमक

2 सीमा रखा नवषण परभाकर

सह यक गरथ

1. नहनदी नाटक आनतहास क सोपान – गोनवनद चातक

2. नहनदी नाटक अजकल – जयदव तनजा

3. अधननक नहनदी नाटक और रगमच – लकषमीनारायण लाल

4. नहनदी नाटक – बचचननसह

5. अधननक नहनदी नाटयकारो क नसदात – ननमिला हमनत

6. नाटककार जगदीशचनर माथर – गोनवनद चातक

7. नहनदी नाटक ईदभव और नवकास – दशरथ ओझा

8. नहनदी नाटक का अतमसघषि – नगरीश रसतोगी

9. नइ रगचतना और नहनदी नाटककार

10. एकाकी और एकाकीकार – रामचरण महनर

11. नहनदी एकाकी की नशलपनवनध का नवकास – नसदनाथ कमार

12. रगानभव क बहरग – रमश गौतम

13. नहनदी एकाकी का रगमचीय ऄनशीलन – भवनशवर महतो

14. रग दशिन – ननमचनर जन

15. नाटक क रगमचीय परनतमान – वनशषठ नारायण नतरपाठी

16. नहनदी नाटयशासतर का सवरप – डॉ. नमिदशवर राय

Page 39: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

39

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI - ELECTIVE 201 (OPTIONAL) (TOTAL CREDITS-4)

SEMESTER-III

FUNCTIOAL HINDI : V

(परयोजनमिक लहनदी - V)

लहनदी पतरक ररत

यलनट प ठयकरम

1 1 पतरकाररता की पररभाषा और सवरप

2 पतरकाररता क परकार

3 नहनदी पतरकाररता का ईदभव और नवकास

2 1 समाचार की पररभाषा और परकार

2 समाचार क नवनभनन सतभ

3 समाचार क नवनभनन सरोत

3 1 सवाददाता की योगयताए

2 पषठ सजजा

3 नबकरी तथा नवतरण वयवसथा

4 1 फीचर

2 सािातकार

3 ररपोतािज

सह यक सदरस गरथः

1. मीनडया लखन – डॉ. सनमत मोहन

2. जन-सचार नवनवध अयाम – डॉ. वजमोहन गपत

3. फीचर लखन सवरप और नशलप – डॉ. मनोहर परभाकर

4. पतरकाररता नवनवध नवधाए – डॉ. राजकमारी रानी

Page 40: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

40

5. समाचार पतर परबधन – डॉ. गलाब कोठारी

6. परयोजनमलक नहनदी – नवनोद गोदर

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI – ELECTIVE 202 (OPTIONAL) (TOTAL CREDITS-4)

SEMESTER-III

FUNCTIOAL HINDI : VI

(परयोजनमिक लहनदी - VI)

परयोजन मिक लहनदी

यननट पाठयकरम

1 1 मातभाषा

2 राजभाषा

3 राषरभाषा

2 1 शरवय माधयम की भाषा परकनत

2 रनडयो नाटक

3 रनडयो समाचार लखन

3 1 नवजञापन की पररभाषा

2 नवजञापन क परकार

3 नवजञापन लखन

4 1 नफलम ननमािण क नलए अवमयक नबनद

2 नफलम शनटग पवि-दौरान का कायि

3 नफलम समीिा

सह यक सदरस गरथः

1. राजभाषा नहनदी – डॉ. कलाशचर भानटया

2. परयोजनमलक नहनदी – डॉ. राम गोपाल नसह

Page 41: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

41

3. जनसचार म कररयर- डॉ. रमश जन

4. आलकरोननक मीनडया – डॉ. सधीर सोनी

5. परयोजनमलक नहनदी – डॉ. कषणकमार शमाि

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI – CORE 203 (TOTAL CREDITS-4) SEMESTER-III

लहनदी स लहतय क अलदक ि और लनगसण रलि-क वय

प ठयपसतक पर चीन एव मधयक िीन लहनदी क वय

सप दकः परो.परनचनद टणडन

यलनट प ठयकरम

1

लहनदी स लहतय क अलदक ि

नहनदी सानहतय क अनदकाल क नामकरण की समसया और पररनसथनतयो का पररचय

अनदकाल की परमख कावय-परवनततया –

- रासो सानहतय

- नसद सानहतय

- नाथ सानहतय

- जन सानहतय

- लौनकक सानहतय

2

लनगसण जञ न शरयी श ख

- भनकतकाल की पररनसथनतया

- ननगिण भनकत का सवरप और ईसकी नवशषताए

- जञानाशरयी शाखा की परवनततया

- कबीर

- रदास

3

लनगसण परम शरयी श ख

- परमाशरयी शाखा की परवनततया

- परमाशरयी शाखा क परमख कनव

Page 42: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

42

- मनलक महममद जायसी

- कतबन

परमाशरयी शाखा की परमख कनतया

- चादायन

- मधमालती

2

लनगसण रलि-क वय

4 कबीर दोहा-सखया – 1, 3, 8, 10, 25, 37, 41, 42, 46, 49 कल 10 दोह

जायसी नागमती नवयोगखणड स पाच पद । पद सखया – 1 स 5

सचनाः यननट 4 स मातर सदभि सनहत वयाखया क परशन पछ जाएग ।

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी सानहतय का आनतहास- रामचनर शकल

2. नहनदी सानहतय की भनमका – हजारीपरसाद नदरवदी

3. नहनदी सानहतय का ऄतीत – नवशवनाथ परसाद नमशर

4. नहनदी सानहतय का आनतहास – स.डॉ. नगनर

5. नहनदी सानहतय और सवदना का नवकास – रामसवरप चतवदी

6. नहनदी सानहतय ईदभव और नवकास – हजारीपरसाद नदरवदी

7. नहनदी सानहतय का अनदकाल – हजारीपरसाद नदरवदी

8. नहनदी सानहतय का बहत आनतहास – नागरी परचाररणी सभा

9. नहनदी सानहतय का दसरा आनतहास - बचचन नसह

10. नागपथ और सत सानहतय – नागनरनाथ ईपाधयाय

11. सत सानहतय – राधमयाम दब

12. कबीर – हजारीपरसाद नदरवदी

14. कबीर की नवचारधारा – गोनवद नतरगणायत

15. कबीर सानहतय की परख – अचायि परशराम चतवदी

16. नहनदी सफी कावय की भनमका – रामपजन नतवारी

17. सफी कनवता की पहचान – यश गलाटी

18. जायसी का पदमावत कावय तथा दशिन – गोनवनद नतरगणायत

Page 43: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

43

19. जायसी का कावय – सरोजनी पाणडय

20. नहनदी क सफी परमाखयान – अचायि परशराम चतवदी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course : Semester III & IV)

HINDI – FOUNDATION 201 (OTHER THAN HINDI)

(TOTAL CREDITS-2) SEMESTER-III

लहनदी िखन कौशि

अध रः सह यक सदरस गरथ

यलनट प ठयकरम

1 1 नहनदी वणिमाला – सवर और वयजन

2 नहनदी वणो पर ऄनय भाषाओ का परभाव

- फारसी क वणि (क, ख, ग, ि, फ)

- ऄगरजी क वणि

3 शबद और वाकय शनद

2 1 पललवन

2 ऄपनठत गदयाश और परशनोततर

3 सिपण

3 1 नवरोधी शबद

2 पयाियवाची शबद

3 शबद समह क नलए एक शबद

4 1 नहनदी महावर और कहावत

2 रचना और ऄथि की दनषट स वाकय क परकार

3 ऄनवाद

गजराती स नहनदी ऄनवाद ऄथव ऄगरजी स नहनदी ऄनवाद

सह यक सदरस गरथः

1. अधननक नहनदी वयाकरण और रचना – डॉ. वासदवननदन परसाद

2. नहनदी रप रचना भाग एक और दो – अचायि जयनर नतरवदी

Page 44: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

44

3. वयावहाररक नहनदी वयाकरण तथा रचना – डॉ. हरदव बाहरी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI–FOUNDATION 201 (OPTIONAL)(OTHER THAN HINDI)

SEMESTER-III

दलित िखन

यलनट प ठयकरम

1 1 दनलत लखन की ऄवधारणा

2 दनलत सानहतय की नवशषताए

3 दनलत सानहतय का ईददमय

2 1 दनलत सानहतय क पररणासरोत ( बद, कबीर, जयोनतबा फल, डॉ.अमबडकर और

ऄनय)

2 नहनदी दनलत-लखन परपरा

3 दनलत अतमकथा की नवशषताए

3 1 ओमपरकाश वालमीनक (सलाम कहानी सगरह)

2 सलाम

3 पचीस चौक डढ सौ

4 1 सरज बडतया की कहाननया (कामरड का बकसा कहानी सगरह)

2 कबीरन

3 गफाए

सहायक सदभि गरथः

1 भारतीय दनलत सानहतय – डॉ. मनोज पटल

2 दनलत चतना क सदभि म जगदीशचर एव जोसफ मकवान क ईपनयासो का तलनातमक

ऄधययन – डॉ. गोवधिन बजारा

3 दनलत एव सतरी नवमशि – सपादक डॉ. गोवधिन बजारा

Page 45: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

45

4 नहनदी गजराती दनलत सानहतय क नवनवध सदभि— डॉ. धीरजभाइ वणकर

5 भारतीय सानहतय एव दनलत चतना – सपा. डॉ. धनजय चौहान, डॉ.धीरजभाइ वणकर

6 कामरडनी पटी- ऄनवादकः डॉ.गोवधिन बजारा

7 दनलत नवमशिः डॉ. धीरजभाइ वणकर

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI CORE 211

SEMESTER-IV

लहनदी खणडक वय

प ठय पसतक – परव द-पवस

कलव – नरश महत

यलनट प ठयकरम

1 कनव का वयनकततव-कनततव

‘परवाद पवि’ - कथासार

खणड कावय क रप म परवाद-पवि

2 ‘परवाद पवि’ - चररतर नचतरण- राम एव एव ऄनय गौण चररतर,

भाषा-शली

सवाद-योजना

3 ‘परवाद पवि’ की परासनगकता

नमथकीय चतना एव पौरानणक सदभि

शीषिक एव ईददमय

4 ‘परवाद पवि’- सदभि सनहत वयाखया

सहायक सदभि गरथः

1. नमथक और सानहतय - डॉ. नगनर

2. कावय नमथक – डॉ. पषपपाल नसह

Page 46: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

46

3. अधननक परबध कावय-सवदना क धरातल – डॉ.नवनोद गोदर

4. नरश महता क कावय का ऄनशीलन- डॉ. कलयाण वषणव

5. नहनदी क सवाततरयोततर नमथकीय खणडकावय – डॉ.कनवता शमाि

6. पराखयान और कनवता – डॉ. लकषमीनारायण शमाि

7. पौरानणक कावयः अधननक सदभि – डॉ. गो.रा. कलकणी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI CORE 212

SEMESTER-IV

लनबध एव ऄनय गदय लवध ए

प ठय पसतक गदय की पगडलडय

सप दक : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

यननट पाठयकरम

1

लनबध : लवच र तमक लनबध

1 लोभ और परीनत – रामचर शकल

2 सानहतय की मरी पहचान – मयामाचरण दब

2 लनबध : िलित लनबध

1 नइ ससकनत की ओर – रामवि बनीपरी

2 जमना क तीर-तीर – नवदयाननवास नमशर

3 रखानचतर और ससमरण

1 तयागमनति ननराला - नशवपजन सहाय

Page 47: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

47

2 फणीशवरनाथ ‘रण’ – नागाजिन

4 वयगय

1 नता नही, नागररक चानहए – रामधारी नसह नदनकर

2 अप बनफकर रह – दवराज नदनश

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी का गदय सानहतय – रामचर नतवारी

2. सानहतय म गदय की नइ नवधाए – कलाशचनर भानटया

3. सानहनतयक नवधाए – पननविचार – हररमोहन

4. छायावादोततर नहनदी गदय सानहतय – नवशवनाथपरसाद नतवारी

5. अधननक नहनदी गदय सानहतय – हरदयाल

6. नहनदी सानहतय और सवदना का नवकास – रामसवरप चतवदी

7. नहनदी गदय नवनयास और नवकास – रामसवरप चतवदी

8. नहनदी क परनतनननध ननबनधकार – दराररका परसाद सकसना

9. नहनदी ननबनधकार – जयनाथ ननलन

10. नहनदी ननबनध क अधार सतभ – डॉ. हररमोहन

11. नहनदी सानहतय म ननबनध और ननबनधकार – डॉ. गगा परसाद गपत

12. नहनदी क वयनकतक ननबनध – रामचरण महनर

13. नहनदी रखानचतर – डॉ. हरवश लाल शमाि

14. सवाततरयोततर नहनदी वयगय ननबनध एव ननबनधकार – डॉ. बापराव दसाइ

15. नहनदी की हासय वयगय नवधा का सवरप एव नवकास – आनरनाथ मदान

16. महादवी का गदय सानहतय – माखनलाल शमाि

17. रामचनर शकल औऱ नहनदी अलोचना – रामनवलास शमाि

18. रामचनर शकल – मलयज

19. अचायि हजारीपरसाद नदरवदी का सानहतय – चौथीराम यादव

20. अचायि हजारीपरसाद नदरवदी – डॉ. नवशवनाथपरसाद नतवारी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

Page 48: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

48

(Second Year Course : Semester III & IV)

HINDI ELECTIVE 211

SEMESTER-IV

लहनदी खणडक वय

प ठय पसतक – परव द-पवस

कलव – नरश महत

यलनट प ठयकरम

1 कनव का वयनकततव-कनततव

‘परवाद पवि’ - कथासार

खणड कावय क रप म परवाद-पवि

2 ‘परवाद पवि’ - चररतर नचतरण- राम एव एव ऄनय गौण चररतर,

भाषा-शली

सवाद-योजना

3 ‘परवाद पवि’ की परासनगकता

नमथकीय चतना एव पौरानणक सदभि

शीषिक एव ईददमय

4 ‘परवाद पवि’- सदभि सनहत वयाखया

सहायक सदभि गरथः

1. नमथक और सानहतय - डॉ. नगनर

2. कावय नमथक – डॉ. पषपपाल नसह

3. अधननक परबध कावय-सवदना क धरातल – डॉ.नवनोद गोदर

4. नरश महता क कावय का ऄनशीलन- डॉ. कलयाण वषणव

5. नहनदी क सवाततरयोततर नमथकीय खणडकावय – डॉ.कनवता शमाि

6. पराखयान और कनवता – डॉ. लकषमीनारायण शमाि

7. पौरानणक कावयः अधननक सदभि – डॉ. गो.रा. कलकणी

Page 49: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

49

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI ELECTIVE 212

SEMESTER-IV

लनबध एव ऄनय गदय लवध ए

प ठय पसतक गदय की पगडलडय

सप दक : लहनदी ऄधययन सलमलत, गजर त यलनवलससटी, ऄहमद ब द

परक शक : जञ न परक शन, क नपर

यननट पाठयकरम

1

लनबध : लवच र तमक लनबध

1 लोभ और परीनत – रामचर शकल

2 सानहतय की मरी पहचान – मयामाचरण दब

2 लनबध : िलित लनबध

1 नइ ससकनत की ओर – रामवि बनीपरी

2 जमना क तीर-तीर – नवदयाननवास नमशर

3 रखानचतर और ससमरण

1 तयागमनति ननराला - नशवपजन सहाय

2 फणीशवरनाथ ‘रण’ – नागाजिन

4 वयगय

1 नता नही, नागररक चानहए – रामधारी नसह नदनकर

2 अप बनफकर रह – दवराज नदनश

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी का गदय सानहतय – रामचर नतवारी

2. सानहतय म गदय की नइ नवधाए – कलाशचनर भानटया

3. सानहनतयक नवधाए – पननविचार – हररमोहन

4. छायावादोततर नहनदी गदय सानहतय – नवशवनाथपरसाद नतवारी

Page 50: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

50

5. अधननक नहनदी गदय सानहतय – हरदयाल

6. नहनदी सानहतय और सवदना का नवकास – रामसवरप चतवदी

7. नहनदी गदय नवनयास और नवकास – रामसवरप चतवदी

8. नहनदी क परनतनननध ननबनधकार – दराररका परसाद सकसना

9. नहनदी ननबनधकार – जयनाथ ननलन

10. नहनदी ननबनध क अधार सतभ – डॉ. हररमोहन

11. नहनदी सानहतय म ननबनध और ननबनधकार – डॉ. गगा परसाद गपत

12. नहनदी क वयनकतक ननबनध – रामचरण महनर

13. नहनदी रखानचतर – डॉ. हरवश लाल शमाि

14. सवाततरयोततर नहनदी वयगय ननबनध एव ननबनधकार – डॉ. बापराव दसाइ

15. नहनदी की हासय वयगय नवधा का सवरप एव नवकास – आनरनाथ मदान

16. महादवी का गदय सानहतय – माखनलाल शमाि

17. रामचनर शकल औऱ नहनदी अलोचना – रामनवलास शमाि

18. रामचनर शकल – मलयज

19. अचायि हजारीपरसाद नदरवदी का सानहतय – चौथीराम यादव

20. अचायि हजारीपरसाद नदरवदी – डॉ. नवशवनाथपरसाद नतवारी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI – ELECTIVE 211

SEMESTER-IV

FUNCTIONAL HINDI : VII

(परयोजनमिक लहनदी VII)

मीलडय क कषतर म िखन कि और कौशि

यलनट प ठयकरम

1. 1 लखन का सवरप और नवकास

Page 51: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

51

2 लखऩ क मल ततव लखन कौशल का नवकास

3 लखन म सावधाननया

2.

1 रनडयो का पररचय

2 रनडयो क नलए लखन

3 रनडयो क परमख कायि

3. 1 टलीनवजन का पररचय

2 टलीनवजन म कररयर

3 टलीनवजन क नलए लखन

4.

1 ईदघोषणा पररचय

2 ईदघोषणा लखऩ क मखय नबनद

3 ईदघोषक की भाषा

सह यक सदरस गरथ

1. जनसचार म कररयर – परो. रमश जन

2. मीनडया लखन – डॉ. सनमत मोहन

3. मीनडया और बाजारवाद – सपादक – रामचरण जोशी

4. आलकरोननक मीनडया – डॉ. सधीर सोनी

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI – ELECTIVE 212 (OPTIONAL)

SEMESTER-IV

FUNCTIONAL HINDI: VIII

(परयोजनमिक लहनदी VIII)

Page 52: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

52

यलनट प ठयकरम

1

1 कमपयटर का पररचय एव पररभाषा

2 कमपयटर की भाषा

3 कमपयटर की सनवधाए

2

1 कमपयटर क नवनभनन भागो का पररचय

2 कमपयटर की नवशषताए

3 कमपयटर की ईपयोनगता

3 1 कमपयटर सरिा

2 कमपयटर क परकार

3 कमपयटर म सोफटवयर का दानयतव

4 1 आटरनट का सनिपत पररचय

2 आटरनट दरारा परदतत सवाए

3 भारत म आटरनट का अरभ

सह यक सदरस गरथः

1. कमपयटर क नवनवध अयाम – डॉ. राम गोपाल नसह

2. कमपयटर एक पररचय – गायतरी शमाि

3. कमपयटर नकवज – गायतरी शमाि

4. जनसचार म कररयर – परो. रमश जन

U.G.COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Second Year Course: Semester III & IV)

HINDI – CORE 213 (TOTAL CREDITS-4)

SEMESTER-IV

Page 53: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

53

मधयक िीन लहनदी कलवत (सगण रलि और रीलत-क वय)

प ठयपसतक पर चीन एव मधयक िीन लहनदी क वय

सप दक – डॉ. परनचनद टणडन

परक शक – र जप ि एणड सन-लदपिी

यलनट प ठयकरम

1

रामभनकत शाखा

सगण भनकत का सवरप और ईसकी नवशषताए

रामभनकत कावय की परवनततया

रामभनकत कावय क परमख कनव एव परमख कनत –

- तलसीदास

- रामचररतमानस

2

कषणरलि श ख

कषण भनकत कावय की परवनततया

ऄषटछाप का सनिपत पररचय और ईसक परमख कनव –

- सरदास

- नददास

कषण भनकत कावय की महततवपणि कवनयतरी – मीराबाइ

कषण भनकत कावय की महततवपणि कनत – सदामाचररतर (नरोततमदास)

3

4

रीलतक ि

रीनतकाल का नामकरण और पररनसथनतया

रीनतकाल की सामानय नवशषताए

रीनतकाल की परमख कावय धाराए –

- रीनतबद

- रीनतमकत

रीनतकालीन कनत-घनानद कनवतत

रीनतकालीन कनव-कशव

4- सगण रलि और रीलतक वय

तलसीदास नवनयपनतरका स तीन पद । पद सखया 1, 2, 3

गीतावली स दो पद । पद सखया – 4, 5

Page 54: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

54

सरदास भरमरगीत स तीन पद । पद सखया 4, 9, 12

गोकल लीला स दो पद । पद सखया – 6, 10

नबहारी दस दोह

सखया – 1, 5, 13, 14, 16, 17, 18, 28, 41, 46 कल 10

सचन ः आस यलनट स म तर ससदरस वय खय क परशन पछ ज एग ।

सह यक सदरस गरथः

1. नहनदी सानहतय का आनतहास- रामचनर शकल

2. नहनदी सानहतय की भनमका – हजारीपरसाद नदरवदी

3. नहनदी सानहतय का ऄतीत – नवशवनाथ परसाद नमशर

4. नहनदी सानहतय का आनतहास – स.डॉ. नगनर

5. नहनदी सानहतय और सवदना का नवकास – रामसवरप चतवदी

6. नहनदी सानहतय ईददभव और नवकास – हजारीपरसाद नदरवदी

7. नहनदी सानहतय का अनदकाल – हजारीपरसाद नदरवदी

8. नहनदी सानहतय का बहत आनतहास – नागरी परचाररणी सभा

9. नहनदी सानहतय का दसरा आनतहास - बचचन नसह

10. नागपथ और सत सानहतय – नागनरनाथ ईपाधयाय

11. सत सानहतय – राधमयाम दब

12. कबीर – हजारीपरसाद नदरवदी

14. कबीर की नवचारधारा – गोनवद नतरगणायत

15. कबीर सानहतय की परख – अचायि परशराम चतवदी

16. नहनदी सफी कावय की भनमका – रामपजन नतवारी

17. सफी कनवता की पहचान – यश गलाटी

18. जायसी का पदमावत कावय तथा दशिन – गोनवनद नतरगणायत

19. जायसी का कावय – सरोजनी पाणडय

20. नहनदी क सफी परमाखयान – अचायि परशराम चतवदी

Page 55: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

55

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 301

SEMESTER-V

र रतीय क वयश सतर

यननट पाठयकरम

1

कावय

1 कावय का सवरप

भामह, कतक, नवशवनाथ एव जगननाथ की कावय पररभाषाए

2 कावय-परयोजन

3 कावय हत, कावय गण

2

शबद-शनकत

1 शबद शनकत का ऄथि एव ऄनभधा शबद-शनकत

2 लिणा शबद-शनकत और ईसक भद

3 वयजना शबद-शनकत और ईसक भद

3

रस

1 रस का सवरप

2 रस क ऄग

3 रस क भद

4

ऄलकार और छद

1 ऄलकार – ऄनपरास, यमक, वकरोनकत, ईपमा, ईतपरिा, रपक, दषटात,

नवरोधाभास

2 छद – दोहा, चौपाइ, सोरठा, सवया, अलहा, हररगीनतका, आरवरजा,

नशखररणी

सह यक सदरस गरथः

1. कावयशासतर – डॉ. भगीरथ नमशर, नवशवनवदयालय परकाशन, वाराणसी

2. कावय परदीप – रामबहोरी शकल, नहनदी भवन परकाशन, आलाहाबाद

Page 56: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

56

3. भारतीय कावयशासतर – ननशा ऄगरवाल, लोकभारती परकाशन, नदलली

4. सानहतयशासतर – डॉ. ओमपरकाश गपत, डॉ. गोवधिन बजारा, पाशवि परकाशन, ऄहमदाबाद

5. भारतीय अलोचना शासतर – डॉ. राजवश सहाय ‘ हीरा’, नबहार गरथ ऄकादमी, पटना

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 302

SEMESTER-V

लहनदी र ष और लिलप

यलनट प ठयकरम

1

भाषा और भाषा पररवार

1 भाषा की पररभाषा, सवरप एव लिण

2 भारोपीय पररवार

3 रनवड पररवारः तनमल. तलग, मलयालम और कननड

2

भारतीय अयि भाषाए

1 पराचीन एव मधयकालीन भारतीय अयि भाषाए

2 अधननक भारतीय अयिभाषाए

3 नहनदी की ईपभाषाए और बोनलया

नहनदी का नवकास

1 नहनदी शबद-समह

2 नहनदी का नामकरण और नवकासः नहनदी, ईदि, नहनदसतानी

Page 57: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

57

3 3 खडी बोली का नवकास

4

दवनागरी नलनप

1 दवनागरी नलनप का नवकास

2 दवनागरी नलनप की वजञाननकता

3 नहनदी वतिनी क ननयम

सह यक सदरस गरथः

1. भाषा नवजञान नहनदी भाषा और नलनप – रामनकशोर शमाि, लोकभारती परकाशन, आलाहाबाद

2. नहनदी भाषा –डॉ. भोलानाथ नतवारी

3. नहनदी भाषा ईदभव और नवकास – ईदयनाराण नतवारी

4. नहनदी भाषा और नलनप का ऐनतहानसक नवकास – सतयनारायण नतरपाठी

5. नहनदी रप-रचना भाग 1 और 2, अचायि जयनर नतरवदी

6. नहनदी भाषा का आनतहास – डॉ. धीरनर वमाि

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 303

SEMESTER-V

अधलनक लहनदी गदय क आलतह स (1950 तक)

यलनट प ठयकरम

1

कथा सानहतय

1 कहानीः ईदभव और नवकास

2 ईपनयासः ईदभव और नवकास

3 परमचदः कहानीकार क रप म

4 तयागपतर (जननर) : कनत पररचय

Page 58: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

58

2

नाटय सानहतय

1 नाटकः ईदभव और नवकास

2 एकाकीः ईदभव और नवकास

3 रामकमार वमािः एकाकीकार क रप म

4 अषाढ का एक नदन (मोहन राकश) : कनत पररचय

3

ननबध और अलोचना

1 ननबधः ईदभव और नवकास

2 अलोचनाः ईदभव और नवकास

3 परताप नारायण नमशरः ननबधकार क रप म

4 नहनदी सानहतय की भनमका (अचायि हजारी परसाद नदरवदी) : कनत

पररचय

4

ऄनय गदय- नवधाए

1 ससमरणः ईदभव और नवकास

2 रखानचतरः ईदभव और नवकास

3 अतमकथा ईदभव और नवकास

4 अवारा मसीहा (नवषण परभाकर) : कनत पररचय

सह यक सदरस गरथः

1. अधननक नहनदी ईपनयास, भाग-1-2, समपादक, डॉ.नामवर नसह

2. ऄदयतन नहनदी ईपनयास, डॉ. नबनद भटट

3. अधननक नहनदी नाटक, डॉ.नगनर

4. अधननक नहनदी नाटक और नाटयकार, डॉ.रामकमार गपत

5. नहनदी एकाकी की नशलप-नवनध का नवकास, नसदनाथ कमार

6. नहनदी सानहतय का आनतहास- स. डॉ. नगनर, नशनल पनबलनशग हाईस, नइ नदलली.

Page 59: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

59

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year (OPTIONAL)B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE–ELECTIVE 304

SEMESTER-V

पतरक ररत (सद लतक)

सह यक सदरस गरथः

1. समाचार सपादन – कमल दीनित, महश दपिण, राधाकषण परकाशन, नदलली.

यलनट प ठयकरम

1

पतरकाररता का सवरप

1 पतरकाररताः पररभाषा और तततव

2 पतरकाररता की अवमयकता

3 नवषय क अधार पर पतरकाररता क परमख परकारः सानहनतयक, मनहला,

बाल, खल, गरामीण एव सवासथय पतरकाररता

2

समाचार लखन

1 समाचार की पररभाषा एव तततव

2 समाचार क नवनभनन सरोत

3 समाचार की भाषा

3

सवाददाता और सपादक क कायि

1 सपादक क गण और सवाददाता की योगयताए

2 पतरकाररता स सबनधत लखन : सपादकीय, फीचर, ररपोतािज, सािातकार

3 समाचार पतर की परशासननक तथा नबकरी एव नवतरण वयवसथा

4

नवजञापन और मरण कला

1 नवजञापन का महतव , लाभ-हानन

2 मरण कला : परफ शोधन

3 पषठ-सजजा एव सतभ योजना

Page 60: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

60

2. समाचार लखन : ऄवधारणा और नसदात – सभाष धनलया और अनद परधान, भारतीय

जनसचार ससथान, नदलली.

3. समाचार परबधन – गलाब कोठारी, राजसथान नहनदी गरथ ऄकादमी, जयपर.

4. जनसपकि , नवजञापन एव परसार माधयम – एन. सी. पत, तिनशला परकाशन, नदलली.

5. मीनडया लखन – डॉ. चनरपरकाश, सजय परकाशन, नदलली.

6. अधननक जनसचार और नहनदी – हररमोहन, तिनशला परकाशन, नदलली.

7. जन पतरकाररता, जनसचार एव जनसपकि – परो. सयिपरसाद दीनित, सजय परकाशन, नदलली.

8. जनसचार और नहनदी पतरकाररता – ऄजिन नतवारी, जयभारती परकाशन, नदलली.

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE –ELECTIVE 304 (OPTIONAL)

SEMESTER-V

परयोजनमिक लहनदी

यननट पाठयकरम

1

परयोजनमलक नहनदी की ऄवधारणा और ऄनपरयोग

1 परयोजनमलक नहनदी : अवमयकता और सवरप

2 परयोजनमलक नहनदी की नवशषताए

3 परयोजनमलक नहनदी की परयनकतया

2

परयोजनमलक नहनदी और राजभाषा

1 राजभाषा का सवरप और ईसका महतव

2 राजभाषा नहनदी की सवधाननक नसथनत

3 राजभाषा नहनदी का कायािनवय

परशासननक नहनदी

1 परशासननक नहनदी की परकनत और ईसका महावरा

Page 61: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

61

3

2 परशासननक नहनदी और ईसकी शबदावली

3 परशासननक पतराचार और ईसक परकार

4

राजभाषा नहनदी का वयावहाररक परयोग

1 औपचाररक एव ऄनौपचाररक पतरो म ऄतर

2 अवदन एव परनतवदन

3 सिपण, नटपपण, परारपण

सह यक सदरस गरथः

1. परयोजनमलक नहनदी – डॉ. बालनदशखर नतवारी, सजय बक सटर, वाराणसी.

2. परयोजनमलक नहनदी – डॉ. गलाम मोआनददीन खान, शबनम पसतक महल, कटक.

3. परयोजनमलक नहनदी – नवनोद गोदर, वाणी परकाशन, नदलली.

4. परयोजनमलक नहनदीः नवनवध अयाम – डॉ. मनोज कमार पाणडय, ऊनषका परकाशन,

आलाहाबाद

5. परयोजनमलक नहनदी – डॉ. नरश नमशर, डॉ. सरश नसहल, ऄनभनव परकाशन, नदलली.

6. परयोजनमलक भाषा और कायािलयी नहनदी – डॉ. कषणकमार गोसवामी, कनलग पनबलकशन,

नदलली.

7. परयोजनमलक नहनदी – माया नसह, जयभारती परकाशन, आलाहाबाद ।

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE - ELECTIVE 305 (OPTIONAL)

SEMESTER-V

लवलशषट स लहतयक र (कमिशवर) गदय लवध

Page 62: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

62

पाठयपसतक : (1) समर म खोया हअ अदमी (ईपनयास) (2) मरी नपरय कहाननया (राजपास

एणड सस)

यननट पाठयकरम

1

कमलशवर : वयनकततव और कनततव

1 जीवन – पररचय

2 रचना – पररचय

3 रचनातमक वनशषटय

2

समदर म खोय हअ अदमी : मपय कन

1 कथानक और ईददमय

2 महानगरीय मधययवगीय जीवन

3 भाषा और सवाद

3

समदर म खोय हअ अदमी : चररतर कन एव पररवश

1 मयामलाल, वीरन और रममी का चररतर

2 ऄनय चररतर

3 नवनभनन पररवश

4

कहाननया : तानतवक मलयाकन

1 राजा ननरबनसया

2 तलाश

3 खोइ हइ नदशाए

सह यक सदरस गरथः

1. कथाकार कमलशवरः डॉ.क.पी.जया, जवाहर पसतकालय, मथरा

2. ईपनयासकार कमलशवर समाजशासतरीय ननकष परः डॉ. अनद शमाि. मघा बकस एकस-11,

नवीन शाहदरा, नदलली.

3. कमलशवरः (सपा) मधकर नसह, शबदाकार, नदलली.

4. कमलशवर का कथा-सानहतय, माधरी शाह, सानहतय रतनालय, नगनलस बाजार, कानपर

5. कहानीकार कमलशवर सदभि और परकनतः सयिनारायण रणसम, पचशील परकाशन, जयपर

6. कमलशवर का कहानी सानहतय और सामानजक यथाथिः डॉ.धीरज वणकर, जञान परकाशन

कानपर

Page 63: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

63

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE-ELECTIVE 305 (OPTIONAL)

लवलशषट स लहतयक र (धमसवीर र रती) पदय लवध

पाठयपसतक : (1) ऄधायग (गीनतनाटय), नकताब महल पनबलशसि, नइ नदलली

(2) ठणडा लोहा तथा ऄनय कनवताए (राजपा ल एणड सस),

भारतीय जञानपीठ, परकाशन, नइ नदलली

यननट पाठयकरम

1

धमिवीर भारती : वयनकततव और कनततव

1 जीवन – पररचय

2 रचना – पररचय

3 रचनातमक वनशषटय

2

‘ऄधायग’ : मलयाकन

1 ‘ऄधायग’ का कथानक और समसयाए

2 गीनतनाटय क रप म ‘ऄधायग’

3 चररतरनचतरण - ऄशवतथामा, ययतस, कषण, गाधारी

3

ठणडालोहाःकनवताए

1 (क) परम सबधी कनवताए : नफरोिी होठ, फागन की शाम, ठणडा

लोहा, ईदास तम

2 (ख) नचनतन सबधी कनवताए : ननराला क परनत, थक हए कलाकार,

कनवता की मौत

4

ससदभि वयाखया

1 (क) ‘ऄधायग’ ऄथवा ‘ऄधायग’ स सदभि

(ख) ‘ठणडालोहा’ ऄथवा ‘ठणडालोहा’ स सदभि

Page 64: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

64

सचनाः यननट 1,2,3 म स नकनही दो यननट स बड परशन और नकसी एक यननट स नटपपणी का

परशन पछा जा सकता ह ।

सह यक सदरस गरथः

1. धमिवीर भारती की सानहतय-साधना, समपादक-पषपाभारती, भारतीय जञानपीठ, नइ नदलली.

2. धमिवीर भारती क पतर सकलन, पषपाभारती, भारतीय जञानपीठ, नइ नदलली.

3. कनव परमपरा तलसी स नतरलोचन, भारतीय जञानपीठ, नइ नदलली.

4. नयी कनवता क परबधकावय,डॉ.राजकमारी पाठक, जवाहर पसतकालय, मथरा

5. अधननक खणडकावयो म यगचतना, डॉ. एन.डी. पानटल, ऄतल परकाशन, कानपर.

6. दसरा सपतक, समपादक-ऄजञय भारतीय जञानपीठ, नइ नदलली.

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI FOUNDATION 301 (OTHER THAN HINDI)

SEMESTER-V

प डलिलप लवजञ न

यननट पाठयकरम

1

स म नय प डलिलप लवजञ न

1 पाडनलनप नवजञान स तातपयि

2 पाडनलनप नवजञान की अवमयकता

यननट पाठयकरम

2

प डलिलप गरथः रचन परलकरय

1 पाडनलनप रचना म परयकत ईपकरण

2 लखक और नलनपकताि

Page 65: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

65

यननट पाठयकरम

3

लिपय सन क अध र पर प डलिलप क परक र

1 कठोर नलपयासन

2 कोमल नलपयासन

यननट पाठयकरम

4

प डलिलप सरकषण

1 पाडनलनप क शतर

2 पाडनलनपः ईनचत दखभाल

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 311

SEMESTER-VI

पािातय कावयशासतर एव नहनदी अलोचक

यननट पाठयकरम

1

पािातय अलोचक एव ईनक कावय-नसदात

1 पलटो : कावय-सतय और ऄनकरण

2 ऄरसत : ऄनकरण और नवरचन

3 लोजाआनस : ईदातत और ईसक ततव

2

पािातय अलोचक एव ईनक कावय-नसदात

1 वडिसवथि : कावय-रप और कावय-भाषा

2 मथय अनिलड : कनवता जीवन की अलोचना

3 अइ.ए. ररचडिस : मलय और समपरषण क नसदात

कावय क परमख ईपकरण

1 नबमब

Page 66: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

66

3

2 परतीक

3 नमथक

4

नहनदी अलोचको का योगदान

1 अचायि रामचर शकल

2 हजारी परसाद नदरवदी

3 नामवर नसह

सहायक सदभि गरथः

1. पािातय कावयशासतर – सतयदव नमशर, लोकभारती परकाशन, आलाहाबाद.

2. पािातय कावयशासतर – डॉ. भगीरथ नमशर, नवशवनवदयालय परकाशन, वाराणसी.

3. पािातय सानहतय-नचतन–ननमिला जन, कसम बानठया, राधाकषण परकाशन, नइ नदलली.

4. नहनदी अलोचना – नवशवनाथ नतरपाठी, राजकमल परकाशन, नइ नदलली.

5. नहनदी अलोचना का नवकास- नदनकशोर नवल, राजकमल परकाशन, नइ नदलली.

6. नहनदी अलोचना का नवकास-मधरश सनमत परकाशन, आलाहाबाद.

7. नहनदी अलोचना क अधार-सतभ – स. रामशवरलाल खडलवाल, सरशचर गपत, लोकभारती

परकाशन आलाहाबाद.

8. सानहतयशासतरः डॉ.ओमपरकाश गपत, डॉ. गोवधिन बजारा

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 312

SEMESTER-VI

नहनदी वयाकरण

यननट पाठयकरम

Page 67: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

67

1

वणि एव शबद-भद

1 वणि की पररभाषा और नहनदी वणि क परकार : सवर और वयजन

2 सजञा की पररभाषा और परकार

3 सविनाम की पररभाषा और परकार

2

शबद-भद

1 नवशषण की पररभाषा और परकार

2 ऄवयय की पररभाषा और परकार

3 नकरया की पररभाषा और परकार : ऄकमिक, सकमिक, सहायक और सयकत

3

शबद-रचना

1 कारक और नवभनकत

2 ईपसगि और परतयय

3 समास की पररभाषा और परकार

4

सनध और वाकय-रचना

1 सनध की पररभाषा और परकार

2 वाकय की पररभाषा, ऄथि की दनषट स वाकय क परकार

3 रचना की दनषट स वाकय क परकार

सहायक सदभि गरथः

1. अधननक नहनदी वयाकरण- डॉ.वासदवनदन परसाद, भारती भवन, पटना.

2. नहनदी वयाकरण एक नवीन दनषटकोण – कनवता कमार, नकताबघर परकाशन, नइ नदलली.

3. वयाकरण परदीप : रामदव एम.ए. नहनदी भवन, आलाहाबाद.

4. नहनदी वयाकरण : प. कामता परसाद गर, नागरी परचाररणी सभा, काशी.

5. नहनदी भाषा : भोलानाथ नतवारी

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE 313

Page 68: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

68

SEMESTER-VI

अधननक नहनदी पदय का आनतहास (1950 तक)

यननट पाठयकरम

1

भारतनद यग

1 कावय परवनततया

2 शरीधर पाठक : कनव क रप म

3 भारतनद की मकररया : सनिपत पररचय

2

नदरवदी यग

1 कावय परवनततया

2 रामनरश नतरपाठी : कनव क रप म

3 साकत (मनथलीशरण गपत) : कनत पररचय

3

छायावाद

1 कावय परवनततया

2 महादवी वमाि – कनव क रप म

3 अस (जयशकर परसाद) : कनत पररचय

4

परगनतवाद

1 कावय परवनततया

2 सवशवर दयाल सकसना : कनव क रप म

3 अग का अइना (कदारनाथ ऄगरवाल) : कनत पररचय

सहायक सदभि गरथः

1. नहनदी सानहतय का आनतहास – अचायि रामचर शकल

2. नहनदी सानहतय का आनतहास- स. डॉ. नगनर, नशनल पनबलनशग हाईस, नइ नदलली.

3. नहनदी सानहतय का दसरा आनतहास – डॉ. बचचननसह, राधाकषण परकाशन, नइ नदलली.

4. अधननक नहनदी सानहतय का आनतहास – डॉ.ओमपरकाश गपत, डॉ. वीरनरनारायणनसह, पाशवि

परकाशन, ऄहमदाबाद

5. अधननक सानहतय –नददलार वाजपयी, राजकमल परकाशन, नइ नदलली.

6. अधननक नहनदी सानहतय का आनतहास – नवजयनर सनातक, भारतीय जञानपीठ परकाशन.

7. नहनदी सानहतय का सबोध आनतहास – गलाबराय, लकषमीनारायण ऄगरवाल, अगरा.

Page 69: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

69

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE - ELECTIVE 314 (OPTIONAL)

SEMESTER-VI

नहनदी पतरकाररता का आनतहास (1950 तक)

यननट पाठयकरम

1

भारतीय नवजागरण और नहनदी पतरकाररता का ईदय

1 नहनदी पतरकाररता का परारभ

2 जगलनकशोर शकल की पतरकाररता एव ईदनत मातिणड

3 समाचार सधावषिण

2

राषरीयता का नवकास और नहनदी पतरकाररता का दसरा दौर (भारतनद यग)

1 भारतनदयगीन पतरकाररता की नवशषताए

2 भारतनद की पतरकाररता एव कनववचन सधा

3 भारतनमतर

3

बीसवी शताबदी का अरभ और नहनदी पतरकाररता का तीसरा दौर (नदरवदी यग)

1 नदरवदी यगीन पतरकाररता की नवशषताए

2 महावीर परसाद नदरवदी की पतरकाररता एव सरसवती

3 परताप

4

गाधीयगीन पतरकाररता

1 गाधीयगीन पतरकाररता की नवशषताए

2 बाबराव नवषण पराडकर की पतरकाररता एव अज

3 हस

Page 70: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

70

सहायक सदभि गरथः

1. नहनदी पतरकाररता – डॉ. कषणनबहारी नमशर, भारतीय जञानपीठ परकाशन, नदलली.

2. नहनदी भाषा क सामनयक पतरो का आनतहास – शरी राधाकषणदास.

3. समाचार पतरो का आनतहास – प. ऄनमबकापरासाद वाजपयी.

4. पतर और पतरकार – प. कमलापनत नतरपाठी

5. नहनदी सानहतय का आनतहास – अचायि रामचर शकल, नागरी परचाररणी सभा, वाराणसी.

6. नहनदी सानहतय की भनमका – अचायि हजारी परसाद नदरवदी, राजकमल परकाशन, नइ नदलली.

7. जन पतरकाररता, जनसचार एव जनसपकि – परो. सयिपरसाद दीनित, सजय परकाशन. नदलली

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE –ELECTIVE 314 (OPTIONAL)

SEMESTER-VI

जनसचार माधयम लखन

यलनट प ठयकरम

1

जनसचार माधयम क नवकास की रपरखा

1 जनसचार माधयम स ऄनभपराय एव भारत की परानी सचार वयवसथाए

2 जनसचार माधयम क परकार

3 जनसचार माधयम और भाषा की भनमका

2

शरावय मीनडया-लखन

1 रनडयो की ईपयोनगता एव ईसकी लोकनपरयता

2 नाटक, वाताि (Talk) एव पररचचाि

3 कमनरी , सचालन एव ईदघोषणा

Page 71: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

71

3

नपरट मीनडया-लखन

1 ऄखबार : महतव, ईददमय और ईपयोनगता

2 फीचर, ररपोतािज और समाचार

3 सािातकार, पररचचाि और वततनचतर

4

आलकरोननक मीनडया-लखन

1 नफलम : पटकथा लखन

2 टलीनविन : समाचार, धारावानहक तथा नवजञापन

3 आनटरनट : बलोनगग, फसबक, टवीटर

सहायक सदभि गरथः

1. जन पतरकाररता, जनसचार एव जनसपकि – परो.सयिपरसाद दीनित, सजय परकाशन, नदलली.

2. मीनडया लखन – डॉ. चनरपरकाश नमशर, सजय परकाशन, नदलली.

3. अधननक जनसचार और नहनदी – हररमोहन, तिनशला परकाशन, नदलली.

4. जनसपकि , नवजञापन एव परसार माधयम – एन.सी. पत, तिनशला परकाशन, नदलली.

5. समाचार लखन : ऄवधारणा और नसदात – सभाष धनलया और अनद परधान, भारतीय

जनसचार ससथान, नदलली.

6. टलीनविन और ऄपराध पतरकाररता – वनतिका ननदा, भारतीय जनसचार ससथान, नदलली.

7. पटकथा लखन : एक पररचय – मनोहर मयाम जोषी, राजकमल परकाशन, नदलली.

8. जनसचार और नहनदी पतरकाररता - ऄजिन नतवारी, जयभारती परकाशन, नदलली.

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE –ELECTIVE 315 (OPTIONAL)

SEMESTER-VI

Page 72: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

72

रचनातमक लखन और ऄनवाद

यननट पाठयकरम

1.

रचनातमक लखन : सवरप एव नसदात

1. भाव एव नवचार की रचना म रपातरण की परनकरया

2.

नवनवध ऄनभवयनकत-ितर : सानहतय, पतरकाररता, नवजञापन, नवनवध गदय

ऄनभवयनकतया

3. जनभाषा और लोकनपरय ससकनत

2.

नवनवध नवधाओ की अधारभत सरचनाओ का वयावहाररक ऄधययन

1 कनवता : सवदना, कावयरप, भाषा-सौषठव, छद, लय, गनत और तक

2 कथासानहतय : वसत, पातर, पररवश एव नवमशि

3 नाटयसानहतय : वसत, पातर, पररवश और रगकमि

3.

ऄनवाद : सदानतक

1 ऄनवादः सवरप और भद

2 ऄनवाद का महतव एव ऄनवादक क गण

3 अदशि ऄनवाद और ऄनवाद की समसयाए

4.

ऄनवाद : वयावहाररक

1 अठ स दस वाकय वाल पररचछद का गजराती ऄथवा ऄगरजी स नहनदी म

ऄनवाद

2 नहनदी महावर /कहावतो का गजराती या ऄगरजी रप (वसतननषठ परशनो क

नलए)

सचन ः ऄनवाद 10 माकसि और महावर /कहावत 04 माकसि कल 14 माकसि क परशन आसी यननट 04 स

पछ जाएग ।

सहायक सदभि गरथः

1. ऄनवाद नवजञान – भोलानाथ नतवारी, शबदाकार, नदलली.

2. ऄनवाद साधना – डॉ. परनचद टडन

3. ऄनवाद नसदात एव परयोग – डॉ. अनदनाथ सोनटकक

4. ऄनवाद नसदात एव परयोग – जी गोपीनाथन

5. ऄनवाद समसयाए एव समाधान – डॉ. ऄजिन चवहाण

Page 73: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

73

6. रचनातमक लखन – रमश गौतम

7. सजनातमक लखन – राजनर नमशर

8. सजनातमक लखन और सचार िमता – परो. जयमोहन

***********

कहावतो की सची और ईनका नहनदी रपः

1. રાાડયા છીન ા ડહયાણ ા કામન ા - ऄब पछताय होत कया जब नचनडया चग गइ खत

2. છડી એટ સોડ – तत पाव पसाररय जती लाबी सौर

3. એક કાાકર બ કષી – एक पथ दो काज

4. ખોદયો ડ ાગર ન નનકલયો ઉદર – खोदा पहाड ननकली चनहया

5. ઘર ફટય ઘર જાય – घर का भदी लका ढाय

6. ખાી ચણો ળાગ ઘણો – थोथा चना बाज घना

7. ભસ આગલ ભાગળત – भस क अग बीन बाज भस खडी पगराय

8. નસિદરી બલ ણ ળલ ન મ ક – रससी जल गइ पर ऐठन न गइ

9. અધરો ઘડો છક ઘણો – ऄधजल गगरी छलकत जाय

10. નામ મોટ ા ન દશન ખોટા – उची दकान फीका पकवान

11. ઉજજડ ગામમાા એરાડો પરધાન – ऄधो म काना राजा

12. ઊમાાથી ચમાા ડવ ા – आधर कअ ईधर खाइ

13. ગધડા ઊર અબાડી – छछदर क नसर पर चमली का तल

14. દ કાલમાા અનધક માસ गरीबी म अटा गीला

15. તરનાા કષણ ારણાામાથી જણાય – होनहार नबरवान क होत चीकन पात

महावरो की सची और ईनका नहनदी रपः

16.રજન ા ગજ કરવ ા – राइ का पहाड बनाना

17. ચોરન ા મન ાકાી – चोर की दाढी म नतनका

18.આધલાનો ઢકાલો – ऄध क हाथ बटर लगना

Page 74: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

74

19. દાઝયા ઊર ડામ દળો – जल पर नमक नछडकना

20. ધર સક ધર સક રડવ ા – फट फटकर रोना

21.સસતામાા ખવ ા – नमटटी क मोल नबकना

22.જીળ ઈન નાસવ ા – दम दबाकर भागना

23. મીઠ ા મરચ ા ભભરાળવ ા - नमक नमचि लगाना

24. ઊઘડો ળો – अड हाथो लना

25. છ થઈ જવ ા – भाग जाना

26. તાગડનધનના કરળા – गलछर ईडाना

27. માથ ા ખાવ – नदमाग चाटना

28.હલાહલ જઠાણ ા – सफद झठ

29. ગજ ખાળો – तती बोलना

30. મછ ર તા દળો – मछ पर ताव दना

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI CORE –ELECTIVE 315 (OPTIONAL)

SEMESTER-VI

परादनशक भाषा सानहतय – गजराती

यननट पाठयकरम

गजराती भाषा-सानहतय का पररचय

1 1 गजराती भाषा का ईदभव और नवकास

Page 75: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

75

सहायक सदभि गरथः

1. गजराती सानहतयनो आनतहास (गरथ 1 स 6)- गजराती सानहतय पररषद, ऄहमदाबाद.

2. गजराती सानहतयनो आनतहास – डॉ. धीरभाइ ठाकर, गजिर परकाशन, ऄहमदाबाद

3. मधयकालीन गजराती सानहतयनो आनतहास – रमश नतरवदी, अदशि परकाशन, ऄहमदाबाद

4. ऄवािचीन गजराती सानहतयनो आनतहास – रमश नतरवदी, अदशि परकाशन, ऄहमदाबाद

5. गजराती सानहतयनी नवकास रखा भाग 1 थी 5 धीरभाइ ठाकर.

6. ऄवािचीन गजराती सानहतयनो आनतहास, डॉ. रमश एम.नतरवदी, अदशि परकाशन, ऄहमदाबाद

7. भाषा पररचय ऄन गजराती भाषान सवरप, जयत कोठारी, गजिर गरथरतन कायािलय.

2 गजराती का मधयकाल

3 गजराती सानहतय का अधननक काल

गजराती सानहतय का आनतहास : पररचयातमक

2 1 पराचीन गजराती सानहतय की परवनततया

2 अधननक काल का ईपनवभाजन (सधारक यग, पनडत यग, गाधी यग, ईततर

गाधी यग)

3 अधननक गजराती सानहतय की परवनततया

परमख रचनाकारो का पररचय

3

1 दयाराम

2 ऄखा

3 परमानद

परनतनननध रचनाओ का सनिपत पररचय

4 1 धवनन(कनवता सगरह) राजनर शाह

2 ऄमता (ईपनयास) रघवीर चौधरी

3 अगनलयात - जोसफ मकवान

Page 76: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

76

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI FOUNDATION 311 (OTHER THAN HINDI)

SEMESTER-VI

ऄनवाद नवजञान

यननट पाठयकरम

1

ऄनवाद : सदानतक

1 ऄनवाद का ऄथि, पररभाषा और सवरप

2 ऄनवाद क परकार

2

ऄनवाद-परनकरया

1 ऄनवाद की परनकरया

2 ऄनवाद की समसयाए

3 ऄनवाद और ऄनवादक

1 ऄनवाद का महतव

2 ऄनवादक क गण

4

ऄनवाद : वयावहाररक

1 गजराती स नहनदी ऄनवाद

2 नहनदी स गजराती ऄनवाद

सहायक सदभि गरथः

1. ऄनवाद नवजञान – भोलानाथ नतवारी, शबदाकार, नदलली.

2. ऄनवाद साधना – डॉ. परनचद टडन

3. ऄनवाद नसदात की रपरखा – डॉ. सरश कमार

4. ऄनवाद नसदात एव परयोग – डॉ. अनदनाथ सोनटकक

5. ऄनवाद नसदात एव परयोग – जी गोपीनाथन

6. ऄनवाद समसयाए एव समाधान – डॉ. ऄजिन चवहाण

Page 77: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

77

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI FOUNDATION 311 (OTHER THAN HINDI)

SEMESTER-VI

शोध परनवनध

यननट पाठयकरम

1

शोध का सवरप

1 शोध का ऄथि एव पररभाषा

2 शोधः अवमयकता और ईपयोनगता

2

शोध क सोपान – एक

1 शोध क ितर एव सीमाओ का ननधािरण

2 सामगरी सकलन क सरोत और नवशलषण

3

शोध क सोपान – दो

1 ऄधयाय नवभाजन एव करमाकन

2 सशलषण और ननषकषि

4

शोध क सोपान – तीन

1 ईदरण की परामानणकता

2 अगमन एव ननगमन पदनतया

सहायक सदभि गरथः

1. शोध परनवनध एव पाडनलनप नवजञान – ए. अर. नमशर, लोकभारती परकाशन, आलाहाबाद ।

2. ऄनसधान परनवनध नसदात और परनकरया – एस. एन. गणशन

Page 78: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

78

U.G. COURSES IN HINDI

CHOICE BASED CREDIT SYSTEM

(Third Year B.A. Courses: Semester V & VI)

HINDI SOFT SKILL 311 (OTHER THAN HINDI)

SEMESTER-VI

पतरक ररत पररचय

यननट पाठयकरम

1

पतरकाररता का सवरप

1 पतरकाररता की पररभाषा

2 पतरकाररता का परयोजन

2

पतरकाररता क परकार- सनिपत पररचय

1 शरवय मीनडया

2 नपरनट मीनडया

3

पतरकाररता क परकार- सनिपत पररचय

1 दमय-शरवय मीनडया

2 कमयटर और आनटरनट

4

समाचार पतरो का सनिपत पररचय

1 दननक – ऄमर ईजाला

2 मानसक – हस

सहायक सदभि गरथः

1. जन पतरकाररता, जनसचार एव जनसपकि – परो.सयिपरसाद दीनित, सजय परकाशन, नदलली.

2. मीनडया लखन – डॉ. चनरपरकाश नमशर, सजय परकाशन, नदलली.

3. अधननक जनसचार और नहनदी – हररमोहन, तिनशला परकाशन, नदलली.

4. जनसपकि , नवजञापन एव परसार माधयम – एन.सी. पत, तिनशला परकाशन, नदलली.

Page 79: GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABADdnh.nic.in/APJGC/Syllabus/Arts/Hindi/B.A._Courses...1 GUJARAT UNIVERSITY AHMEDABAD DESIGN AND STRUCTURE OF VARIOUS COURSES FOR SEMESTER BASED CREDIT SYSTEM

79

5. समाचार लखन : ऄवधारणा और नसदात – सभाष धनलया और अनद परधान, भारतीय

जनसचार ससथान, नदलली.

6. टलीनविन और ऄपराध पतरकाररता – वनतिका ननदा, भारतीय जनसचार ससथान, नदलली.

7. पटकथा लखन : एक पररचय – मनोहर मयाम जोषी, राजकमल परकाशन, नदलली.

8. जनसचार और नहनदी पतरकाररता - ऄजिन नतवारी, जयभारती परकाशन, नदलली.