hagnÝtt verkefni Í...
TRANSCRIPT
1
NÝTT SKIPULAG Í SPÖNGINNI GRAFARVOGI HAGNÝTT VERKEFNI Í BÆJARHÖNNUN
HÁSKÓLINN Í REYKJAVÍK ARNÞÓR TRYGGVASON
VOR 2012 ESTER ANNA ÁRMANNSDÓTTIR
EVA ÞRASTARDÓTTIR
2
EFNISYFIRLIT
Efnisyfirlit .................................................................................................................................... 2
Myndaskrá ................................................................................................................................... 3
Töfluskrá ...................................................................................................................................... 4
Inngangur .................................................................................................................................... 5
Grafarvogur ................................................................................................................................. 7
Aðalskipulag Reykjavíkur ................................................................................................ 8
Hverfið – 800m .......................................................................................................................... 9
Byggðamynstur ................................................................................................................. 10
Þéttleiki ................................................................................................................................. 11
Landnotkun ......................................................................................................................... 12
Gatna- og stíganet ............................................................................................................. 13
Almenningssamgöngur .................................................................................................. 14
Gatnamót .............................................................................................................................. 15
Umferðarmagn ................................................................................................................... 16
Umferðaróhöpp ................................................................................................................. 17
Veður ..................................................................................................................................... 18
Spöngin-400m ......................................................................................................................... 19
Einkenni svæðisins .......................................................................................................... 20
Starfsemi .............................................................................................................................. 21
Aðgengi að Spönginni ..................................................................................................... 22
Bílastæði ............................................................................................................................... 22
Notendur .............................................................................................................................. 23
Byggðin ................................................................................................................................. 23
Hljóðvist................................................................................................................................ 23
SVÓT ............................................................................................................................................ 24
Styrkleikar ........................................................................................................................... 24
Veikleikar ............................................................................................................................. 24
Tækifæri ............................................................................................................................... 25
Ógnanir ................................................................................................................................. 25
Mögulegar breytingar .......................................................................................................... 26
Umferð................................................................................................................................... 26
Byggð ..................................................................................................................................... 26
Landnotkun ......................................................................................................................... 26
Nýtt skipulag............................................................................................................................ 28
Heildarsvæðið ......................................................................................................................... 29
Byggð ..................................................................................................................................... 29
Almenningssvæði ............................................................................................................. 32
Umferð................................................................................................................................... 33
Svæðin ........................................................................................................................................ 37
Spöngin ................................................................................................................................. 38
Austursvæði ........................................................................................................................ 44
Vestursvæði ........................................................................................................................ 49
Teikningalisti ........................................................................................................................... 54
Heimildir ................................................................................................................................... 55
Viðauki ....................................................................................................................................... 56
3
MYNDASKRÁ
Mynd 1. Spöngin Grafarvogi séð frá norðri....................................................................... 5
Mynd 2. Spöngin í dag. ............................................................................................................... 6
Mynd 3. Lega Grafarvogs ..... .................................................................................................... 7
Mynd 4. Aldursdreifing íbúa Grafarvogi .......... .... .............................................................7
Mynd 5. Aldursdreifing íbúa Grafarvogs í samanburði við Reykjavík í heild . ... 7
Mynd 6. Aðalskipulag Grafarvogs........ ................................................................................. 8
Mynd 7. Loftmynd af Spönginni og hverfunum í kring........... ..................................... 9
Mynd 8. Byggðamynstur í Grafarvogi og miðbæ Reykjavíkur. ............................... 10
Mynd 9. Þéttleiki og nýtingarhlutfall í norðurhluta Grafarvogs ............ .... ............11
Mynd 10. Skólar og opin svæði...... ...................................................................................... 12
Mynd 11. Tengingar fyrir bíla umferð og gangandi...... .............................................. 13
Mynd 12. Leið strætó um hverfið....... ................................................................................. 14
Mynd 13. Gatnamót og gerðir þeirra...... ........................................................................... 15
Mynd 14. Umferðarspá frá 2004 fyrir árið 2012...... ................................................... 16
Mynd 15. Dreifing og tegund slysa..... ............................................................................... 17
Mynd 16. Veðurkort, sólargangur, vindátt og úrkoma. ....... ...................................... 18
Mynd 17. Yfirlit yfir 400m radíus í kringum spöngina ...... ....................................... 19
Mynd 18. Einkenni svæðisins. .............................................................................................. 20
Mynd 19. Ljósmyndir úr vettvangsferð. ........................................................................... 20
Mynd 20. Þversnið yfir Borgaveg og Móaveg. ............................................................... 21
Mynd 21. Starfsemi í Spönginni...... .................................................................................... 21
Mynd 22. Umfang umferðamannvirkja við Spöngina......... ........................................ 22
Mynd 23. Dreifing húsagerða. .............................................................................................. 23
Mynd 24. SVÓT kort. ................................................................................................................ 25
Mynd 25. Nýtt skipulag í Spönginni og nágrenni. ........................................................ 27
Mynd 26. Skipulagssvæðið afmarkað og möguleg þéttingarsvæði. ...................... 28
Mynd 27. Skipulagssvæðin þrjú, Vestursvæði, Spöngin og Austursvæði. .......... 29
Mynd 28. Nýtingahlutfall á uppbyggingasvæðum........ ... ............................................30
Mynd 29. Aukinn þéttleiki á svæði 125 og 128. .... ........................................................30
Mynd 30. Fyrir og eftir mynd af byggðamynstri í og kringum Spöngina. .......... 30
Mynd 31. Starfsemi á skipulagssvæðinu. ......................................................................... 31
Mynd 32. Dæmi um starfsemi sem gæðir götuna lífi. ................................................. 31
Mynd 33. Opin græn svæði og torg á nýja skipulagssvæðinu. ................................ 32
Mynd 34. Dæmi um yfirbyggða göngugötu og útfærslu læks með gönguleið. . 32
Mynd 35. Göngu og hjólaleiðir ............................................................................................. 33
Mynd 36. Strætóleiðir og stoppustöðvar. . ...................................................................... 34
Mynd 37. Læst og ólæst hjólageymsla .............................................................................. 34
Mynd 38. Gatnanet á nýju skipulagssvæði. ..................................................................... 35
Mynd 39. Dæmi um merkingu áður en komið er að 30 km/klst hverfi. ............. 35
Mynd 40. Þversnið af Borgavegi, Vættaborgum, Móavegi og Mosavegi (efri).. 36
Mynd 41. Nýtt skipulag, yfirlitsmynd yfir svæðin þrjú. ............................................. 37
Mynd 42. Spöngin séð frá norðri. ........................................................................................ 38
Mynd 43. Hæð bygginga og tegund húsnæðis í Spönginni. ...................................... 39
Mynd 44. Dæmi um framhliðar húsa og hellulögn á götum ..................................... 39
Mynd 45. Sólríkir og skjólsælir staðir. .............................................................................. 40
Mynd 46. Húsagarður og þakgarður .................................................................................. 40
Mynd 47. Græn svæði og torg/göngugata í Spönginni. .............................................. 41
Mynd 48. Götur sem almenningsrými ............................................................................... 41
Mynd 49. Dæmi um aðstöðu við tjörnina ........................................................................ 42
Mynd 50. Kaffihúsastemning á Borgatorgi ..................................................................... 42
Mynd 51. Göngugata og akstursstefnur í Spönginni. ................................................. 43
4
Mynd 52. Þversnið .................................................................................................................... 43
Mynd 53. Austursvæðið séð úr norðri. ............................................................................. 44
Mynd 54. Hæðir húsa og starfsemi..................................................................................... 45
Mynd 55.Dæmi um parhús á 2 -3 hæðum. ...................................................................... 45
Mynd 56. Sólríkir og skjólsælir staðir. .............................................................................. 46
Mynd 57. Dæmi um sólríka og skjólsæla staði .............................................................. 46
Mynd 58. Almenningssvæði og garðar ............................................................................ 47
Mynd 59. Afþreying í görðum ............................................................................................... 47
Mynd 60. Þversnið gatna á Austursvæði ......................................................................... 48
Mynd 61. Vestursvæði séð úr norðri. ................................................................................ 49
Mynd 62. Skiptings húsnæðis og starfsemi. ................................................................... 50
Mynd 63. Dæmi um fjölbreytt húsnæði frá Amsterdam............................................ 50
Mynd 64. Sólríkir og skjólsælir staðir. .............................................................................. 51
Mynd 65. Dæmi um afþreyingu í skjólgóðum görðum. .............................................. 51
Mynd 66. Almenningsrýmin og sameiginlegir garðar á Vestursvæðinu. ........... 52
Mynd 67. Dæmi um matjurtagarða og gróðurhús. ...................................................... 52
Mynd 68. Þversnið gatna á Vestursvæðinu .................................................................... 53
TÖFLUSKRÁ
Tafla 1. Þéttleiki á svæðinu. .... . ............................................................................................ 11
Tafla 2. SVÓT tafla ..................................................................................................................... 24
5
INNGANGUR Hér á eftir fer greining og nýtt skipulag á
verslunarsvæðinu Spönginni í Grafarvogi og
nærumhverfi þess, á mynd 1 má sjá Spöngina séð
frá norðri. Fyrri hluti þessa verkefnis í hagnýttri
bæjarhönnun er greining þar sem tækifæri
svæðisins til þess að þróast frekar sem
hverfiskjarni verða dregin fram. Einnig verður
gerð grein fyrir þeim atriðum sem höfundar telja
að hamli svæðinu í frekari þróun í átt að þéttari
byggð og sterkari þjónustu og atvinnusvæði.
Síðari hluti skýrslunnar og verkefnisins er
hugmynd af nýju skipulagi fyrir svæðið þar sem
markmiðið er að gera hverfið að sjálfbærri
einingu þar sem íbúar geta nálgast flest alla
þjónustu og sótt vinnu. Við skipulagsgerðina
verður TOD og aðrar skipulagskenningar um
þétta og blandaða byggð hafðar að leiðarljósi.
Hægt var að velja á milli tveggja svæða,
Mjóddin í Breiðholti og Spöngin í Grafarvogi.
Farið var í vettfangsferð á báða staðina þar sem
myndir voru teknar og spáð í kosti, galla og
tækifæri á hverjum stað. Veðrið var ekki upp á
sitt besta þegar staðirnir voru heimsóttir og fékk
hópurinn því nasasjón af því hvernig svæðið er
við vetraraðstæður.
Mynd 1. Spöngin Grafarvogi séð frá norðri. Heimild: Reykjavíkurborg, e.d.
Greiningin er í þremur þrepum, fyrst er Grafarvogur kynntur til sögunnar og þar á eftir svæðið greint í
800m og 400m radíus frá Spönginni, en það eru 5 og 10 mínútna göngufjarlægðir. Heiti gatna er að finna í
yfirlitskorti aftast í verkefninu.
Í umfjöllun um nýtt skipulag verður fyrst gerð grein fyrir breytingum á öllu skipulagssvæðinu og svo
farið nánar í þau þrjú svæði sem skipulagssvæðinu var skipt í, þ.e. Spöngin, Austursvæði og Vestur svæði.
6
GREINING Á SPÖNGINNI OG NÁGRENNI
Mynd 2. Spöngin í dag.
Grafarvogur 7
Hverfið – 800m 9
Spöngin-400m 19
SVÓT 24
Mögulegar breytingar 26
7
GRAFARVOGUR Grafarvogshverfið er eitt af úthverfum
Reykjavíkur og eins og nafnið gefur til kynna að
hluta til byggt við Grafarvoginn. Á mynd 3 má sjá
staðsetningu hverfisins. Hverfið afmarkast að
stórum hluta af langri og fallegri sjávarsíðu og er
næst fjölmennasta hverfi borginnar
(Reykjavíkurborg, e.d.).
Í Grafarvogi búa tæplega 18 þúsund manns
(Hagstofa, e.d.) á um 6.200 heimilum. Á mynd 4
má sjá hvernig aldursskiptingin er innan
svæðisins. Stærsti aldurshópurinn er á aldrinum
35 -66 ára en börn á aldrinum 0-16 ára eru um
fjórðungur mannfjöldans.
Á mynd 5 má sjá hvernig aldursdreifing í
Grafarvogi fer saman við aldursdreifingu almennt
í Reykjavík. Aldursdreifingin helst ekki í hendur
við Reykjavík en athygli vekur að langt um færri
eldri borgarar virðast vera í Grafarvogi en í
Reykjavík allri. Þá er fólk á aldrinum 35-66 ára
fleira í Grafarvogi en í Reykjavík.
Í Grafarvogi hefur verið lögð áhersla á að
gera íbúum og öðrum kleyft að njóta náttúrunnar
sem svæðið hefur upp á að bjóða. Til að mynda er
lengd göngustíga, utan gangstétta meðfram
götum, um 64 km. Þá eru opin leiksvæði um 46
talsins. Heildarstærð hverfisins er 14 km2 en
byggt land er 7,7 km2 og opin svæði eru um 45%
af landi hverfisins (Reykjavíkurborg, e.d.).
Mynd 3. Lega Grafarvogs. Heimild: Borgarvefsja, e.d.
Mynd 4. Aldursdreifing íbúa Grafarvogs Mynd 5. Aldursdreifing íbúa Grafarvogs í samanburði Heimild: Reykjavíkurborg, e.d. við Reykjavík í heild. Heimild: Reykjavík, e.d.
8
Samkvæmt loftmynd af Reykjavík frá 1984 var
Grafarvogur byrjaður að byggjast upp á þeim
árum. Þá voru komnar nokkrar götur í
Foldahverfinu en norðurhluti svæðisins ennþá
óbyggður. Í kringum 1990 var stærsti parturinn
af Hömrum, Foldum og Húsahverfi byggt. Eftir
1990 fara Rimar og Engi að byggjast upp
(Borgarvefsjá, e.d). Starfsemi hefur þó verið á
svæðinu lengi, en starfrækt hefur verið
fjarskiptamiðstöð í Gufunesi frá 1935. Hún
stendur nú við Sóleyarima en áburðaverksmiðja
var einnig reist í Gufunesi í kringum 1952 (Ferlir,
e.d.).
AÐALSKIPULAG REYKJAVÍKUR Grafarvogshverfið komst fyrst inn á
skipulagsuppdrátt í Aðalskipulagi Reykjavíkur
eftir miðja síðustu öld. Gert var ráð fyrir að þar
yrðu eingöngu iðnaðarsvæði en smám saman
færðist áherslan frá iðnaði yfir í íbúðabyggð og
léttari iðnað (Trausti Valsson, 2002). Í núverandi
skipulagi er gert ráð fyrir margskonar
landnotkun í Grafarvogi eins og sjá má á mynd 6.
Það er meðal annars að finna svæði fyrir hafnar-
og athafnasvæði, blandaða byggð, opin svæði,
miðsvæði, íbúða- og blandaða byggð.
Mynd 6. Aðalskipulag Grafarvogs. Heimild: Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024
9
HVERFIÐ – 800M
Mynd 7. Loftmynd af Spönginni og hverfunum í kring. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
Byggðamynstur 10
Þéttleiki 11
Landnotkun 12
Gatna- og stíganet 13
Almenningssamgöngur 14
Gatnamót 15
Umferðarmagn 16
Umferðaróhöpp 17
Veður 18
10
BYGGÐAMYNSTUR Hverfin í kringum Spöngina eru fimm, Borgir,
Engi, Flatir, Rimar og Víkur. Þessi fimm hverfi
falla ekki nákvæmlega undir 800m radíus í
kringum Spöngina en verða tekin inn í
greininguna. Þessi hluti Grafarvogs hefur af
sumum verið kallaður norðurhluti Grafarvogsins.
Svæðinu er skipt niður í fjóra reiti þegar
kemur að skipulagstölum en skiptingin er
nokkurn vegin eftir legu hverfanna. Á mynd 9 má
sjá skiptinguna.
Segja má að byggðamynstrið í Grafarvogi sé
dæmigert fyrir úthverfi stækkandi borgar, á
mynd 8 má sjá þéttleika byggðar í norðurhluta
Grafarvogs borinn saman við þéttleika byggðar í
miðborg Reykjavíkur. Þéttleiki íbúa og íbúða er
ekki mikill.
Mynd 8. Byggðamynstur í Grafarvogi og miðbæ Reykjavíkur.
11
ÞÉTTLEIKI Eins og sést á mynd 9 þá er fjöldi íbúða frá 4 upp í
23 á hektara. Í töflu 1 má sjá íbúa og íbúða
þéttleika í hverjum reit. Þéttleiki íbúða á reit 126
er ekki mikill (sjá mynd 9) þar sem hluti
svæðisins fer undir atvinnuhúsnæði. Á reit 129 er
Gufuneskirkjugarður en hann þekur um 1/3 af
flatarmáli reitsins. Til viðmiðunar má nefna að
samkvæmt Urban design compendium (e.d.) þarf
þéttleiki íbúða að vera um 45 íbúðir á hektara til
þess að viðhalda góðum almenningssamgöngum.
Nýtingahlutfall í hverfinu er frá 0,13 og upp í
0,26 sem telst frekar lágt.
Útreikninga á þéttleika og nýtingar-hlutfalli
er að finna í viðauka.
Reitur Íbúðir á ha
Íbúar á ha
125 11 32
126 4 13
128 16 43
129 23 61 Tafla 1. Þéttleiki á svæðinu.
Heimild: Borgarvefsjá, e.d. og Vegagerdin, 2004
Mynd 9. Þéttleiki og nýtingarhlutfall í norðurhluta Grafarvogs. Heimild: Borgarvefsjá, e.d. og Vegagerdin, 2004
12
LANDNOTKUN Íbúðabyggð er langstærsti landnotkunar-
flokkurinn í hverfinu. Í miðju Rimahverfi er gert
ráð fyrir blandaðri byggð en þar er að mestu
íbúðabyggð og lítill verslunarkjarni. Þá er þar
fjarskiptamiðstöð fyrir flugsamgöngur og er þar
vakt 24 tíma á sólarhring.
Í Spönginni er verslunar og þjónustukjarni
en við austurenda þess svæðis er svæði fyrir
opinberar þjónustustofnanir. Einnig er Gufunes-
kirkjugarður í jaðri svæðisins.
Fjórir grunnskólar og fimm leikskólar eru á
svæðinu eins og sjá má á mynd 10. Eitt
íþróttasvæði er innan þessa svæðis en rétt fyrir
utan 800m radíusinn er Egilshöll.
Mynd 10. Skólar og opin svæði. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
13
GATNA- OG STÍGANET Norðurhluti Grafarvogs er vel tengdur við
stofnbrautir Reykjavíkur, þrjár tengingar eru frá
Vesturlandsvegi að Grafarvoginum. Þetta eru
Gullinbrú/Strandavegur frá Stórhöfða, Víkur-
vegur frá gatnamótum við Grafarholt og
Korpúlfsstaðavegur. Borgavegur er mikilvæg
tenging frá öðrum tengibrautum og inn í hverfið.
Á þessum götum geta farið um fólksbílar,
þjónustubílar, flutningabílar, almenningsvagnar
og hjól. Á mynd 11 má sjá helstu tengibrautir og
safngötur.
Göngu- og hjólastígar til og frá norðurhluta
Grafarvogs eru misjafnir. Malbikaður stígur er
meðfram Gullinbrú/Strandavegi sem tengist svo
stígakerfum annarra hverfa. Stígur sem liggur
meðfram Víkurvegi endar við gatnamótin við
Grafarholt en þar tekur við malarstígur. Á mynd
11 má sjá stígakerfið sem gula punktalínu.
Mynd 11. Tengingar fyrir bíla umferð og gangandi. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
14
ALMENNINGSSAMGÖNGUR Þrjár strætó leiðir fara um Grafarvoginn, 6, 24 og
26. Sexan fer á 15 mínútna fresti og keyrir hring
um norðurhluta Grafarvogsins. Leiðir 24 og 26
koma á klukkustunda fresti og keyra Borgaveginn
að Spönginni og svo til baka út úr hverfinu. Á
mynd 12 má sjá hvernig strætó keyrir um
hverfið. Tuttugu stoppistöðvar eru innan 800m
radíus frá Spönginni.
Mynd 12. Leið strætó um hverfið. Heimild: Strætó, e.d.
15
GATNAMÓT Gatnamót í hverfinu eru með ýmsu móti og er
gerð þeirra er í samræmi við umferðamagn
gatnanna. Til dæmis eru hringtorg á
Borgarveginum þar sem mikil umferð er af
hliðargötum. Stærð hringtorga er þó heldur rífleg
miðað við ársdags umferð. Þvermál þeirra er á
milli 32 - 40 m en samkvæmt leiðbeiningum
Vegagerðarinnar (2005) þá er æskileg umferð um
svo stór gatnamót 20.000 til 28.000 bílar á
sólarhring. Í kaflanum „Umferðaspá fyrir árið
2012“ má sjá hvernig umferð er um svæðið en
hún er ekki nærri svo mikil. Þá eru dropar í þeim
X- og T-gatnamótum þar sem umferðaþungi er
mestur en annars venjuleg X- og T-gatnamót. Á
mynd 13 má sjá tegundir gatnamóta í hverfinu og
staðsetningu þeirra.
Mynd 13. Gatnamót og gerðir þeirra. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
16
UMFERÐARMAGN Gögn um umferðarþunga árið 2012 eru úr
umferðarspá Vegagerðarinnar og VSÓ frá árinu
2004. Áætlað var að árdagsumferð á Borgavegi
yrði 5000 bílar á sólarhring vestanmegin við
Langarima en austanmegin yrði umferð um
Borgaveg 10 þúsund bílar á sólarhring. Á mynd
14 má sjá umferðarmagn á Borgavegi. Árið 2004
var árdagsumferð 2000 bílar og því um mikla
aukningu að ræða. Hafa ber í huga að margt
bendir til þess að umferð hafi dregist saman á
síðustu árum.
Á mynd 14 má sjá umferð innan hverfisins
og að töluverð umferð er til og frá reitum 129 og
128. Þeir reitir eru stærstir og þar eru einnig
flestir íbúar á hektara en í reitum 126 og 125 eru
reitirnir smærri og byggðin dreifðari. Umferð til
og frá reitunum er reiknuð út með
ferðamyndunarjöfnu (sjá í Viðauka).
Mynd 14. Umferðarspá frá 2004 fyrir árið 2012. Heimild: Vegagerðin, 2004
17
UMFERÐARÓHÖPP Engin alvarleg slys hafa orðið innan 800m radíus
frá Spönginni. Alls hafa orðið 32 óhöpp án
meiðsla og 3 slys með minniháttar meiðslum.
Óhöpp sem orðið hafa við Spöngina eru eingöngu
smá pústrar á bílastæði. Þau slys sem verða á
götunum í kringum Spöngina eru slys sem illa er
hægt að koma í veg fyrir með hönnun umhverfis
nema kannski með því að lækka hraðann. Á mynd
15 má sjá dreifingu slysanna (Umferðastofa, e.d.).
Mynd 15. Dreifing og tegund slysa. Heimild: Umferðastofa, e.d
18
VEÐUR Samkvæmt mælingum frá árunum 1998 til 2004
við Víkurveg í Grafarvogi virðist ríkjandi vindátt
á svæðinu vera suðaustan- og austanátt, eins og
sjá má á mynd 16. Mesti vindstyrkurinn er úr
austanátt en styrkurinn virðist ekki vera mikill úr
suðaustanáttinni. Minnstur er styrkurinn í
norðvestanátt en sú átt er einnig fátíð (Í Viðauka
er að finna frekari upplýsingar um vindstyrk).
Úrkoma er að meðaltali um 45mm á ári. En
45 mm línan sker í gegnum Foldahverfi,
Rimahverfi og Engjahverfi.
Spöngin opnar sig til suðurs og nýtur því
sólar lengstan hluta dagsins.
Mynd 16. Veðurkort, sólargangur, vindátt og úrkoma. Heimild: Borgarvefsjá, e,d. og Gaisma, e.d.
19
SPÖNGIN-400M Spöngin er miðsvæði norðurhluta Grafarvogs og þangað sækja íbúar hverfisins margvíslega þjónustu. Á
mynd 17 má sjá yfirlitsmynd af Spönginni og nágrenni.
Mynd 17. Yfirlit yfir 400m radíus í kringum spöngina. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
Einkenni svæðisins 20
Starfsemi 21
Aðgengi að Spönginni 22
Bílastæði 22
Notendur 23
Byggðin 23
Hljóðvist 23
20
EINKENNI SVÆÐISINS Aðkoma svæðisins er einkennandi fyrir
verslunarkjarna á Íslandi, það eru bílastæðin sem
taka á móti fólki. Einnig virðist ekki vera gert ráð
fyrir því að fólk sé mikið að ganga um Spöngina
því göngustígar sem liggja að svæðinu stoppa
þegar kemur að bílastæðinu og við tekur haf
bílastæða sem ekki bjóða upp á að gengið sé um
það. Á fyrstu ljósmynd á mynd 19 má sjá hvernig
bílastæðin taka á mót þeim sem koma að
Spönginni, hvort sem er gangandi eða keyrandi.
Á svæðinu er ekkert sem býður fólki upp á
að dvelja þar, en tilraun hefur þó verið gerð til
þess að skapa mannlegt umhverfi með runnabeði
með bekkjum í kring fyrir utan eitt af húsunum.
En gallinn við það er að ekkert er á svæðinu til að
horfa á nema bílastæði, bílar og fólk að drífa sig
inn í bíla.
Lítil heildarmynd er yfir svæðinu en
greinilega hefur verið gerð tilraun til þess að
samræma útlit svæðisins með því að hafa burstir
á einhverjum húsum.
Einkenni á svæðinu er að verslunarhúsnæðið
hefur aðeins eina lifandi hlið. Það sem snýr
„aftur“ er að mestu gluggalausar hliðar þar sem
tekið er á móti aðföngum, á mynd 18 sést
greinilega hvað „dauðu“ hliðarnar eru stór hluti
af Spönginni. Íbúðabyggðin fyrir norðan
Spöngina hefur því óaðlaðandi sýn á svæðið eins
og má sjá á annarri ljósmyndinni á mynd 19 þar
sem gular gluggalausar hliðar snúa að
íbúðabyggðinni.
Mynd 18. Einkenni svæðisins.
Mynd 19. Ljósmyndir úr vettvangsferð.
21
Íbúðabyggðin í kringum spöngina skiptist
niður í minni svæði eftir byggingalagi og
efnisnotkun. Því myndast ekki heildarsvipur yfir
svæðið.
Verslunarsvæðið Spöngin virðist vera sem
lítil eyja mynduð af Borgavegi til suðurs og
Móavegi til norðurs. Á Borgavegi er mikil og
frekar hröð umferð sem myndar þröskuld fyrir
gangandi og hjólandi umferð. Á Móavegi eru litlar
sem engar tengingar úr hverfinu en það gerir
svæðið minna áhugavert fyrir gangandi. Á mynd
20 má sjá þversnið af Borgavegi og Móavegi, þar
sést vel hversu mikil gjá er á milli Rimahverfis og
Spangarinnar. Rýmishlutfall milli þversniðs og
hæða húsanna í kring er um 1:16.
STARFSEMI Margs konar starfsemi er í Spönginni og í nánasta
nágrenni hennar. Þar er meðal annars að finna
heilsugæslu, sjúkraþjálfun, matvöruverslanir,
apótek, hárgreiðslustofur, snyrtistofur, líkams-
rækt, bakarí, gleraugnaverslun, skartgripa-
verslun, dýrabúð, matsölustaði og aðrar
sérverslanir. Þá er framhaldsskólinn Borgarholts-
skóli austan megin við Spöngina. Enga afþreyingu
aðra en líkamsrækt er að finna á svæðinu en
verslanir eru yfirleitt opnar til sex á daginn og því
lítil virkni á svæðinu eftir þann tíma. Á mynd 21
má sjá hvers konar starfsemi er að finna í
Spönginni.
Mynd 20. Þversnið yfir Borgaveg og Móaveg.
Mynd 21. Starfsemi í Spönginni. Heimild: ja.is. e.d.
22
AÐGENGI AÐ SPÖNGINNI Mjög gott aðgengi er fyrir akandi að Spönginni.
Þrír vegir liggja að svæðinu úr sitt hvorri áttinni.
Móavegur að vestan, Mosavegur að austan og
Borgavegur að sunnanverðu. Mosavegur er
mikilvæg tenging Mosfellinga við Spöngina og
Borgarholtsskóla. Á mynd 22 eru götur sýndar
með rauðum lit og sést vel hversu margar
götutengingar eru úr hverfunum við Spöngina.
Göngustígar liggja úr öllum hverfum og í
raun mjög þétt stíga og gangstétta net sem liggur
að Spönginni eins og sést á mynd 22. Margar
þveranir eru yfir Borgaveg frá Rimahverfi, bæði
fyrir framan Spöngina og fyrir framan
strætóstoppistöðina. Aðgengi gangandi er ekki
eins gott yfir Móavegin sem liggur fyrir aftan
Spöngina eða aðeins ein þverun þó að fleiri
göngustígar liggi alveg að honum. Þá vantar beina
tengingu frá Víkurhverfi að Spönginni. Flestir
stígar enda við Spöngina en engar gangstéttir eru
í Spönginni nema meðfram verslunum. Það er því
ekki gert ráð fyrir að fólk ferðist um svæðið
fótgangandi. Umhverfið í kringum Spöngina
hvetur ekki til göngu þar sem allt umhverfi
miðast við einkabílinn. Borgavegur og svæðið í
kringum hann er mjög breitt og mikil umferð bíla
fer um hann en það getur verið fráhrindandi fyrir
gangandi og hjólandi. Meiri hluti hverfisins fellur
undir 800m radíus og því ætti svæðið að vera í
göngufæri sem flestra.
Strætóstöð er fyrir framan Spöngina en þar
stoppa þrjár leiðir. Lítil aðstaða er þar til að bíða
og óaðlaðandi staður til að dveljast á meðan
beðið er eftir strætó. Leið sex fer hring í kringum
Borgir og Víkur og ætti því að vera gott aðgengi að Spönginni þaðan. Strætó kemst hinsvegar ekki
auðveldlega að vesturhluta Rimanna og því litlar almenningssamgöngur þaðan.
Segja má að það halli á aðra ferðamáta en bílinn, En samkvæmt Urban Design Compendium (2007) þá
ætti að gera öðrum samgöngumátum jafnt hátt undir höfði og einkabílnum.
Mynd 22. Umfang umferðamannvirkja við Spöngina. Heimild: Borgarvefsjá, e.d.
BÍLASTÆÐI Bílastæði eru allt í kringum verslunar og þjónustukjarnann Spöngina og því auðvelt að leggja sama úr
hvaða átt er komið, bílastæðin eru 472 talsins. Auðvelt er að leggja við Borgarholtsskóla sem er steinsnar
frá Spönginni en þar er að finna 307 bílastæði. Á mynd 22 sést greinilega hvað bílastæðin taka mikið land.
23
NOTENDUR Notendur eru aðallega fjölskyldufólk úr hverfinu,
skólafólk úr Borgarholtsskóla og eldri borgarar
sem búa í þjónustuíbúðum við Fróðengi.
BYGGÐIN Byggðin er aðgreind á þessu svæði, þ.e.
íbúðarhúsnæði á einum stað og verslun og
þjónusta á öðrum. Nokkur skipting virðist vera
eftir hverfiseiningum hvernig íbúðaformið er þar
sem blokkir virðast vera sér, raðhús sér og
einbýlishús sér. Á mynd 23 er dreifing húsagerða
sýnd og sést þar að blokkir og annarskonar
fjölbýli virðast vera næst Spönginni en einbýli
fjær. Byggðin á svæðinu er frekar lágreist.
HLJÓÐVIST Gerð var hljóðvistarathugun vegna fyrirhugaðra
framkvæmda vestan megin við Spöngina. Þar
kom í ljós að hávaði við Borgaveginn var yfir
viðmiðunarmörkum 55 db(A). Sú krafa var þá
gerð að íbúðir sem snúa út að Borgavegi þyrftu
að hafa þar til gerðar hljóðgildrur við hönnun
húsa og ekki mættu vera opnanleg fög í gluggum.
Þá var gert ráð fyrir hljóðmönum við
Borgaveginn (Reykjavíkurborg, 2008).
Mynd 23. Dreifing húsagerða.
24
SVÓT Innri/Nútíð Ytri/Framtíð Jákvætt Styrkleiki Tækifæri
1. Spöngin er inn í miðju hverfi. 2. Margar tengingar 3. Góð og fjölbreytt þjónusta 4. Tiltölulega fjölmennt svæði 5. Borgarholtsskóli 6. Nálægð við náttúru
1. Stórt opið svæði í kringum Spöngina. 2. Samgöngu miðja. 3. Svæðið verði aðlaðandi fyrir fótgangandi og hjólandi. 4. Gera svæðið sjálfbært
Neikvætt Veikleiki Ógnanir 1. Svæðið skipulagt fyrir einkabílinn 2. Enginn staður til að dvelja á. 3. Vindgáttir 4. Opið og ómanneskjulegt umhverfi 5. Dauðar bakhliðar á húsunum 6. Opið stuttan tíma.
1. Bíllinn verði ráðandi 2. Sterk og ráðandi vindátt
Tafla 2. SVÓT tafla
Tekið er fram að uppröðun markast ekki af
mikilvægi einstakra þátta.
STYRKLEIKAR 1. Spöngin er inn í miðju hverfi og innan 800 metra radíus fellur nánast allur norður Grafarvogur.
2. Góðar umferðartengingar eru við núverandi kjarna og margar tengingar fyrir gangandi og hjólandi.
Tengingarnar út og inn í hverfið eru einnig góðar og greiðfærar, bæði til suðvesturs eftir
Strandvegi, suðausturs eftir Borgavegi og austur eftir Mosavegi.
3. Fjölbreytta þjónustu er að finna á svæðinu og því góður grundvöllur fyrir þjónustukjarnann að
starfa á. Á svæðinu er að finna heilsugæslu, matvöruverslanir, apótek, hárgreiðslustofu,
líkamsrækt, bakarí, matsölustaði og aðrar sérverslanir. Þar er því flest sem fólk þarf á að halda í
daglegu lífi. Þá er Hagkaup eina deildaskipta verslunin með mikið úrval á stóru svæði.
4. Stórt og tiltölulega fjölmennt svæði er á bak við þjónustukjarnann með tæplega 10.000 íbúa.
5. Borgarholtsskóli er steinsnar frá Spönginni og ætla má að nemendur sæki þangað þjónustu.
Rúmlega 1500 manns stunda þar nám.
6. Mjög stutt er í opin svæði til útivistar. Til vesturs er Gufunesið, þar sem frístundahúsið í Gufunesbæ
býður upp á veggjaklifur, strandblaksvöll, hjólabrettaðstöðu, grillaðstöðu og fleira. Til norðurs er
síðan ströndin við Eiðsvík og Leiruvík og leiðin út í Geldingarnes. Á mynd 24 má sjá græn svæði.
VEIKLEIKAR 1. Spöngin er skipulögð og byggð þannig að einkabíllinn komist hratt og auðveldlega leiðar sinnar, því
er yfirleitt mikil og frekar hröð umferð bíla um svæðið. Það dregur úr vilja fólks til að ferðast um
svæðið öðruvísi, til dæmis gangandi eða á hjóli. En svæðið er það nærri íbúðabyggð að lítið mál ætti
að vera að ganga eða hjóla í Spöngina.
2. Ekki hefur Spöngin upp á neinn stað að bjóða sem ákjósanlegt er að dvelja á. Umhverfið er ekki
þannig að gestir og gangandi hafi áhuga á að setjast niður á góðum sumardegi til að njóta góða
veðursins. Heldur er umhverfið er frekar kuldalegt þar sem bíllinn og bílastæðin eru í forgrunni.
3. Oft er sterkur vindur í Grafarvogi, þá sérstaklega í kringum Spöngina. Svæðið er stórt og opið og
vindgátt myndast fyrir austanáttina frá opnu svæðunum sitt hvoru megin við Borgarholtsskóla.
4. Svæðið er mjög opið og ómanneskjulegt. Til dæmis eru tæpir 160 metrar frá húsunum í
Dísuborgum og yfir í blokkirnar í Sóleyjarrima.
5. Byggingarnar sem Spöngin samanstendur af eru meira eða minna með “dauðar” bakhliðar.
Bakdyramegin er einungis vörumóttakan hjá stærstu verslununum, sem gerir það að verkum að
Móavegur er óaðlaðandi svæði.
6. Verslanir og flest þjónusta í Spönginni loka um sex leytið og því er svæðið einungis vakandi í sjö til
níu tíma á sólarhring.
25
TÆKIFÆRI 1. Opin svæði í kringum Spöngina (sjá mynd
24) bjóða upp á möguleika í þéttingu og
blöndun byggðar með það að markmiði
að gera hverfið að sjálfbærri einingu.
2. Tækifæri fyrir samgöngu miðju í hverfinu
er til staðar þar sem tengingar í og út úr
hverfinu beint að Spönginni eru mjög
góðar.
3. Góð tækifæri eru til að gera Spöngina
aðgengilegri fyrir fótgangandi og hjólandi,
þar sem margar tengingar liggja að henni
frá hverfunum í kring. Eins er aðeins tíu
mínútna gangur (800 metrar) út í nánast
allan norður Grafarvog sem telur tæplega
10.000 manns.
4. Að gera hverfið sjálfbært er einstakt
tækifæri, en það gerir það til dæmis að
verkum að íbúar norður hluta Grafarvogs
þurfa að sækja litla sem enga þjónustu út
fyrir hverfið.
ÓGNANIR 1. Bíllinn gæti ennþá verði ráðandi afl í
Grafarvoginum eftir breytingar, þar sem
íbúar hans vilja geta komist í miðborgina
auðveldlega.
2. Erfitt er að fá fólk til að dvelja á staðnum
ef sterkur vindur blæs um svæðið.
Mynd 24. SVÓT kort.
26
MÖGULEGAR BREYTINGAR UMFERÐ
GANGANDI: Auðvelda aðgengi gangandi.
Tengja gangstéttir og göngustíga innan svæðisins.
Bæta þveranir yfir götur.
Gangstéttir meðfram öllum götum.
UMFERÐARHRAÐI:
Draga úr hraða um Borgaveg og Mosaveg.
Þrengja að götum með því að byggja nær þeim.
Mögulega setja þrengingar í götu.
T-gatnamót í stað plássfrekra hringtorga.
UMFERÐARFLÆÐI:
Dreifa umferð betur um hverfið.
Minnka umfang gatnanna en fjölga þeim.
Ekki hvetja til gegnum streymis bílaumferðar.
STRÆTÓ: Laga aðstöðu.
Setja upp gott biðskýli.
Stuðla að góðu flæði strætisvagna í gegnum svæðið.
HJÓLREIÐAR:
Setja hjólarein í vegstæði.
Gera aðstöðu til að skilja eftir hjól á strætó biðstöðinni.
BYGGÐ
ÍBÚÐARHÚSNÆÐI:
Byggja á auðum svæðum, góður möguleiki vestan og austan við
Spöngina.
Miða út frá norður-suður ás.
Mest allt randbyggð.
Reyna að fella nýja byggð vel að eldri, samanber skala og efni.
BYGGÐARMYNSTUR:
Allar hliðar lifandi – verslunar og þjónusturými á neðri hæð þar sem
inngangur og gluggar snúa að götu.
Byggja þétt en passa upp á skuggamyndun.
Byggja hærra upp í spönginni. Inngangar í íbúðarhúsnæði á
norðurhluta Spangarinnar frá Móavegi.
STARFSEMI:
Leggja áherslu á miðsvæðið í Spönginni en dreifa atvinnustarfsemi
aðeins út frá stærstu götunum.
Auka atvinnuhúsnæði.
Byggingar með ýmsa starfsemi, s.s. skrifstofur, snúa að
umferðargötum.
Gera svæðið virkt nánast allan sólarhringinn.
LANDNOTKUN
BÍLASTÆÐI:
Fækka bílastæðum.
Minnka svæði undir bílastæði, mögulega bílakjallari.
Bílastæði meðfram flest öllum götunum.
GRÆN SVÆÐI:
Bæta opnu svæðin sem fyrir eru og gera ný græn opin svæði innan um
nýju byggðina.
OPIN-/ALMENNINGSRÝMI: Búa til stað til að dvelja á.
Eitt aðaltorg.
Passa skuggamyndun og vind.
27
NÝTT SKIPULAG Í SPÖNGINNI
Nýtt skipulag 28
Heildarsvæðið 29
Byggð 29
Almenningssvæði 32
Umferð 33
Svæðin 37
Mynd 25. Nýtt skipulag í Spönginni og nágrenni.
28
NÝTT SKIPULAG Hér á eftir verður gerð grein fyrir nýju skipulagi í
Spönginni og nánasta nágrenni. Fyrst verður gerð
grein fyrir helstu breytingum á svæðinu öllu, sjá
mynd 26. Þar á eftir verður gerð nánari grein
fyrir uppbyggingasvæðunum þremur, Spönginni,
Austursvæði og Vestursvæði. Sjá mynd 27.
Úrbætur á núverandi skipulagi miðast að því
að umbreyta hinu dæmigerða úthverfi yfir í
borgarumhverfi sem fólk sækist eftir að dveljast í.
Þétting og blöndun byggðar var höfð að
leiðarljósi við hönnun og götur útfærðar sem
almenningsrými frekar en ferðarými.
Almenningssamgöngur, hjólandi og gangandi
voru í aðalhlutverki við gerð skipulagsins en
einkabíllinn settur í aukahlutverk. Engu að síður
þurfti að huga vel að útfærslu á flæði einkabílsins
þar sem hann er ráðandi samgöngumáti í
hverfinu. Aðgengi hans er þannig tryggt en á
sama tíma takmarkað að vissu leyti.
Skipulagning byggðarinnar var að mestu
miðuð út frá veðurfarslegum aðstæðum. Leitast
var við að nýta sólarljósið á sem bestan hátt og
draga úr áhrifum ráðandi vindáttar. Það var gert
með því að byggja upp svæðið með ráðandi
norður-suður ásum og hliðra austur-vestur
ásunum til að hindra hina ráðandi vindátt.
Í skipulagstillögunni er gert ráð fyrir því að
hluti verslunarhúsnæðis í Spönginni verði rifið
þar sem ákveðið var að þétta byggðina og fá
ákveðna heildarsýn yfir svæðið.
Mynd 26. Skipulagssvæðið afmarkað og möguleg þéttingarsvæði.
Húsin sem gert er ráð fyrir að rífa eru Bónushúsið og níu lítil hús sem byggð hafa verið við
Hagkaupshúsið og við hliðina á Bónus. Ekki er hægt að byggja ofan á þessi hús og því var ákveðið að rífa
þau með því markmiði að þétta byggðina. Þá samræmdust þau ekki þeim hugmyndum um að hafa flestar
hliðar húsa lifandi. Sú starfssemi sem missir húsnæði sitt fær nýtt húsnæði á jarðhæð í nýju skipulagi.
Hagkaupshúsið og World Class húsið munu standa eftir.
29
HEILDARSVÆÐIÐ Svæðið í heild er 11 ha, á mynd 26 má sjá hvernig
skipulassvæðið er afmarkað. Í skipulagsvinnunni
var gert ráð fyrir að uppbygging yrði á fleiri
stöðum en þeim sem gert verður grein fyrir hér. Á
mynd 26 má sjá þau svæði táknuð með gráum lit,
en einnig eru fleiri minni svæði þar sem byggja
má upp sem ekki eru merkt inn. Möguleg
uppbyggingasvæði er ekki tekin með í
útreikningum á nýju nýtingahlutfalli reita eftir
breytingar.
Í skipulaginu er gert ráð fyrir því að
íbúðabyggð verði aukin til muna á þeim svæðum
sem nú fara að mestu leiti undir bílastæði eða
auða grasbletti milli gatna. Áætlað er að
atvinnuhúsnæði muni aukast mikið frá því sem
nú er og þá aðallega í Spönginni.
BYGGÐ Á nýjum byggingasvæðum er lögð áhersla á að
þétta byggð og blanda saman atvinnu- og
íbúðarhúsnæði. Íbúðarhúsnæði er þó ráðandi á
Austur- og Vestursvæðunum þar sem þau
tengjast eldri byggð.
Staðsetning og lögun húsa miðar að því að
fanga sem mest sólarljós og mynda skjólgóða
garða með því að draga úr ráðandi vindátt.
Hljóðvist á svæðinu verður betri þar sem
hámarkshraði verður lækkaður niður í 30
km/klst og á milli húsa og akreina er talsvert bil
þar sem hjólarein, bílastæði og gangstétt eru á
milli.
Mynd 27. Skipulagssvæðin þrjú, Vestursvæði, Spöngin og Austursvæði.
30
BYGGÐAMYNSTUR Á Austur- og Vestursvæðinu er haldið í
bogadregnar línur sem einkenna byggðamynstrið
á svæðinu. Það er gert til þess að fella nýju
uppbyggingsvæðin betur að eldri byggð. Spöngin
sker sig aðeins úr þar sem götulínur eru beinar.
Húsnæði á öllum svæðunum verða
fjölbýlishús en þó í mis stórum skala. Á
Austursvæðinu verða litlar einingar með
tiltölulega stórum íbúðum (200m2) og minni
þéttleiki en á Vestursvæðinu þar sem verða
stærri einingar með minni íbúðum (100m2). Í
Spönginni verða misstórar blokkir með litlum
íbúðum (80m2).
Þéttleiki á skipulagssvæðinu mun aukast til
muna og helst í heldur við það sem er að gerast
úti í hinum stóra heimi. Þéttleikinn verður 102-
227 íbúar/ha og 41-91 íbúð/ha. Í hverfinu
Stellwerk 60 í Köln eru 123 íbúar/ha og 95
íbúðir/ha og í GWL Terrein í Amsterdam eru 230
íbúar/ha (Foletta og Field, 2011). Meiri
upplýsingar um þéttleika má sjá í Viðauka.
Nýtingarhlutfall reita 125 og 128 munu
aukast lítillega eins og sjá má á mynd 29. Þar sem
að reitirnir eru mjög stórir hefur þessi þétting
byggðar ekki mikil áhrif á þéttleika alls reitsins. Á
mynd 28 má sjá hvernig nýtingahlutfallið er á
skipulagssvæðunum þremur en það er mun
hærra en almennt gerist í norðurhluta
Grafarvogs. Á mynd 30 má sjá hvernig byggðin
hefur verið þétt í kringum Spöngina.
Mynd 28. Nýtingahlutfall á uppbyggingasvæðum. Mynd 29. Aukinn þéttleiki á svæði 125 og 128.
Mynd 30. Fyrir og eftir mynd af byggðamynstri í og kringum Spöngina.
31
STARFSEMI Eins og sést á mynd 31 þá er gert ráð fyrir
atvinnustarfsemi í húsnæðum meðfram
umferðargötunum fjórum. Það er gert til þess að
hafa sem flestar hliðar lifandi. Gert er ráð fyrir
fjölbreyttri starfsemi á fyrstu hæð og helst ekki
meira en 10 metrar á milli innganga þeirra. Gerð
er krafa um að gluggar verði atkvæðamiklir á
jarðhæð til að tryggja virkni hliðanna. Einnig
munu bakhliðar þeirra húsa sem eftir standa í
Spönginni úr fyrra skipulagi fá upplyftingu í formi
myndlistar vegfarendum og íbúum svæðisins til
yndisauka. Góð hugmynd væri að efna til
samkeppni meðal nemenda Borgarholtsskóla um
nýja hönnun til uppsetningar á hverri skólaönn.
Markmiðið með hinni fjölbreyttu starfsemi
er einnig að glæða hverfið lífi yfir lengri tíma en
raunin er í dag. Meðal annars verður kaffihús
opið frá morgni til kvölds, matsölustaðir sem og
skyndibitastaðir þar sem vinnufélagarnir geta
farið saman í hádegismat og fjölskyldur
hverfisins gert sér glaðan dag á kvöldin.
Menningamiðstöð með bókasafni gefur ungum
sem öldnum tækifæri á að ná sér í góða bók að
lesa og hitta mann og annan. Sérvöruverslanir,
dagvöruverslanir, skrifstofur og sú þjónusta sem
fyrir er á svæðinu sem mun flytjast í nýtt
húsnæði. Þar sem kaffihús verður opið fram eftir
kvöldi og World Class opnar snemma á morgnana
næst góð nýting yfir stóran hluta sólarhringsins.
Á mynd 32 sést hvernig starfsemi á jarðhæð
gæðir göturnar lífi.
Mynd 31. Starfsemi á skipulagssvæðinu.
Mynd 32. Dæmi um starfsemi sem gæðir götuna lífi.
32
ALMENNINGSSVÆÐI Almenningssvæði eru skilgreind betur í hinu nýja
skipulagi þar sem þau eru afmörkuð og sett í
meira samhengi við íbúðabyggð á svæðinu. Á
mynd 33 má sjá hvernig bæði græn svæði og torg
tengjast nálægðri byggð.
GRÆN SVÆÐI Stóru grænu opnu svæðin eru tengd saman með
læk sem rennur frá hæsta punkti hverfisins,
gegnum nýja skipulagssvæðið og niður að sjó.
Gönguleið fylgir læknum og tengir svæðin þrjú
með skemmtilegum hætti. Á seinni mynd á
myndar 34 má sjá mögulega útfærslu á slíkum
göngustíg.
Ekkert vatn er fyrir á svæðinu sem hægt er
að leiða í lækinn. Notast verður við sjálfbærar
ofanvatnslausnir sem leiðir regnvatn af svæðinu í
lækinn. Leitast verður við að hafa yfirborð þannig
að regnvatn drjúpi í gegnum það og renni í
lækinn. Vatnið hreinsast með því að renna í
gegnum jarðvegin.
Grænu svæðin innan nýja skipulagsins eru
margskonar og þeim verður gerð betri skil í
köflunum um hvert svæði fyrir sig.
TORG Tvö torg eru skipulögð í Spönginni, Borgatorg og
Litlatorg. Torgin tvö eru tengd saman með
yfirbyggðri gönguleið í anda þess sem sýnt er á
mynd 34, en lækurinn rennur þar einnig í gegn.
Svæðin tvö ættu því að geta nýst saman sem eitt
hátíðarsvæði sem dæmi.
Mynd 33. Opin græn svæði og torg á nýja skipulagssvæðinu.
Mynd 34. Dæmi um yfirbyggða göngugötu og útfærslu lækjar með gönguleið.
33
UMFERÐ Gatnakerfið breytist töluvert í nýju skipulagi.
Ákveðið var að auka aðgengi fyrir gangandi og
hjólandi samhliða því að minnka umsvif
einkabílsins. Gert er ráð fyrir að umferðin muni
dreifast betur í hinu nýja gatnakerfi og hár hraði
verði hindraður sem og óþarfa gegnumakstur.
GANGANDI Í nýju skipulagi er lögð sérstök áhersla á að
umhverfið styðji við gangandi vegfarendur innan
hverfisins. Það er gert með því að færa starfsemi
nær götum, þétta byggðina og auka
atvinnuhúsnæði. Göngustíga- og gangstéttakerfi
flæðir í gegnum allt svæðið. Þá verður gönguleið í
gegnum Vestursvæðið til austurs sem fylgir
litlum læk er hlykkjast í gegnum allt svæðið og í
gegnum Spöngina. Þetta verður um leið
útivistarsvæði. Á mynd 35 má sjá hvernig
göngustígar og –stéttar flæða um allt hverfið og
tengjast inn í eldri hverfi.
Umferð gangandi og hjólandi er færð nær
götunni á sumum stöðum og á það sérstaklega
við um gönguleiðir meðfram Borgavegi. Það á þó
ekki að skerða öryggi gangandi og hjólandi því
umferðahraði verður lækkaður á Borgavegi og
bílastæði eru milli akreina og gangstétta. Allar
þveranir eru í plani en það á ekki að skapa hættu
fyrir gangandi þar sem hámarkshraði í öllum
götum er 30 km/klst. Þveranir eru með reglulegu
millibili svo ekki þarf að taka krók til að fara yfir á
gangbraut.
Mynd 35. Göngu- og hjólaleiðir.
HJÓLANDI Lögð er meiri áhersla á umferð hjólandi í nýju skipulagi en gert er í núverandi. Sérstakar hjólareinar eru í
báðar áttir í aðalgötum, það er á Borgavegi, Mosavegi, Móavegi og Vættaborgum eins og sjá má á mynd 35.
Gert er ráð fyrir að hjólaumferð verði á umferðargötum inn í hverfunum þar sem hraði er lágur og umferð
er minni.
34
ALMENNINGSSAMGÖNGUR Aðalstoppistöðin verður færð frá Borgavegi yfir á
Mosaveg milli Borgarholtsskóla og Spangarinnar.
Þannig tengist hún beint göngugötunni sem
liggur í gegnum svæðið og færist nær skólanum.
Aðstaða verður fyrir vagna í tvöföldum strætó
vasa til að stoppa, ásamt aðstöðu fyrir vagnstjóra.
Þjónustumiðstöð fyrir farþega verður við
stoppistöðina þar sem hægt verður að kaupa
strætómiða/kort og eitthvað létt að borða. Í sama
húsi verður hjólageymsla þar sem hægt verður að
skilja hjól eftir í læstu rými og venjulegar
hjólagrindur undir þaki svipað því sem sjá má á
mynd 37.
Á mynd 36 er búið að setja 200 m radíus í
kringum hverja stoppistöð. Á flestum stöðum er
minna en 200 m gangur í næstu strætóstöð og
stoppistöðvarnar þekja þannig mjög góðan hluta
af miðsvæði norður Grafarvogs . Ef til vill má vera
lengra á milli stöðvanna til að tryggja betra flæði
strætisvagnanna en það er í höndum Strætó bs að
leggja loka hönd á leiðakerfið.
Breytingar verða á akstursleið Strætó á þeim
stöðum þar sem breytingar hafa verið gerðar á
gatnakerfi. Á mynd 36 má sjá nýja leið strætó.
Gert ráð fyrir að Strætó bs uppfæri leiðarkerfi sitt
í samræmi við fjölgun íbúa og notkun strætó á
svæðinu.
Á Borgavegi verða vasar fyrir strætó að
stansa á en á öðrum stöðum mun hann stansa í
götunni.
Mynd 36. Strætóleiðir og stoppustöðvar.
Mynd 37. Læst og ólæst hjólageymsla.
35
EINKABÍLLINN Í nýju skipulagi er þrengt að einkabílnum en
umferðaflæði ætti að vera fínt þó umferðin verði
ekki eins hröð og áður. Eins og staðan er í dag er
umferðarrýmd of mikil og keyrt er of greitt.
Einnig má gera ráð fyrir að notkun bílsins verði
minni eftir breytingar og þéttingu á svæðinu.
Leyfilegur hámarkshraði verður 30 km/klst
á nýja skipulagssvæðinu. Hlið verða sett upp við
fjórar stærstu umferðargöturnar sem gefa til
kynna að ökumaðurinn er að aka inn í 30km/klst
svæði, sjá mynd 38. Dæmi um hlið er hægt að sjá
á mynd 39. Aðrar hraðalækkandi aðgerðir eru
bílastæði samsíða akreinum, þrengri akreinar,
miðdeilir (á Borgavegi), tré meðfram götum og
þrengri sjónás, þ.e.a.s. byggingar upp að götunni.
Í skipulaginu er gert ráð fyrir að núverandi
hringtorg verði fjarlægð. Í staðinn verða T-
gatnamót, stefnugreind á umferðargötunum og
venjuleg í húsagötnum. Umferðaflæði inn í
Spöngina verður takmarkað með einstefnugötum.
Hægt verður að komast inn frá Móavegi og
Borgavegi og út á allar stærri umferðargöturnar.
Aðgengi að Spönginni er þannig tryggt fyrir
akandi og göturnar verða nógu breiðar til að
sjúkrabílar, ruslabílar og flutningabílar geti keyrt
um svæðið.
Ný byggð verður að mestu leyti í svokölluðu
rúðuneti, sjá mynd 38. Umferð einkabílsins mun
þannig dreifast um göturnar en ekki safnast
saman á eina götu. Gera má þó ráð fyrir að
umferð á umferðargötunum verði áfram meiri en
í húsagötunum.
Mynd 38. Gatnanet á nýju skipulagssvæði.
Mynd 39. Dæmi um merkingu áður en komið er að 30 km/klst hverfi.
36
Borgavegur Á Borgavegi verða gangstéttar færðar að götunni,
hjólareinum og miðdeili bætt við götuna,
bílastæði verða samsíða akreinum og tré
gróðursett með reglulegu millibili. Breytingin
mun auðvelda för léttari umferðar þar sem
götunni verður skipt upp í minni einingar og
þveranir öruggari en áður vegna nýs yfirborðs og
hliðraðar legu þeirra. Akreinarnar hafi ekki verið
þrengdar, vegna umferð strætisvagna, en þrengt
hefur verið að vegstæðinu sem dregur úr hraða.
Vættaborgir,Móavegur og Mosavegur Þversnið Vættaborga, Móa- og Mosavegar mun
taka breytingum þar sem bílastæðum samsíða
akreinum og hjólareinum verður bætt við.
Á mynd 40 má sjá hvernig þversniðin
munu líta út. Hlutfall milli hæða nærliggjandi
húsa og þversniðanna er 1:2, en það þykir mun
þægilegra fyrir hinn gangandi vegfaranda en það
sem áður var.
BÍLASTÆÐI Bílastæði við Spöngina og Borgarholtsskóla munu
taka breytingum en þau verða nýtt undir nýja
byggð. Bílastæði verða meðfram öllum götum,
oftast samsíða götum. Áætlað er að bílastæðaþörf
á svæðinu öllu sé rúmlega 1000 stæði. Þá er gert
ráð fyrir einu bílastæði á hverja íbúð og einu
stæði á hverja 75m2 atvinnuhúsnæðis. Fjöldi
bílastæða á öllu svæðinu eru tæplega 1000 en
líklegt er að rúmlega 200 bílastæði verði í
bílakjallara á svæðinu, sérstaklega við stórar
sérverslanir og aðra þjónustu í Spönginni.
Mynd 40. Þversnið af Borgavegi (neðri), Vættaborgum, Móavegi og Mosavegi (efri).
37
SVÆÐIN
Mynd 41. Nýtt skipulag, yfirlitsmynd yfir svæðin þrjú.
Spöngin 38
Austursvæði 44
Vestursvæði 49
38
SPÖNGIN Spöngin er skilgreind hér sem svæðið á milli Borgavegs til suðurs, Vættaborga til vesturs, Móavegar í
norðri og Mosavegar til austurs.
Mynd 42. Spöngin séð frá norðri.
Byggð 39
Nærveður 40
Almenningsrými 41
Umferð 43
39
BYGGÐ Þétt byggð verður í Spönginni þar sem hæð húsa
verður á bilinu 2-4 hæðir. Útlit húsanna verður
fjölbreytilegt þannig að yfirbragð byggðarinnar
verði ekki einsleitt. Hliðar húsana munu verða
mis mikið inndregnar svo húsin myndi ekki
stóran og langan vegg við göturnar. Er það
sérstaklega gert með gangandi vegfarendur í
huga til að gera göngu þeirra og veru í
göturýminu ánægjulegri. Á mynd 44 er sýnt
hvernig hliðar húsa geta verið mis mikið
inndregnar. Meðal íbúðastærðin í Spönginni er í
kringum 80 m2.
Yfirborð gatna verður hellulagt til að gefa
svæðinu hlýleika. Hellulögn á götum gefur fólki
tilefni til að upplifa svæðið sem ætlað
fótgangandi, hjólandi og rólegri umferð. Á mynd
44 má sjá dæmi um hellulögn.
Í Spönginni verður bæði atvinnu- og
íbúðarhúsnæði (sjá mynd 43). Atvinnuhúsnæði
verður á neðri hæðum húsanna sem mun skapa
líf á götunum. Íbúðarhúsnæði verður á efri
hæðum húsanna. Flestum íbúðunum mun fylgja
garður, hvort sem það er húsagarður eða
þakgarður, svipuðum þeim á mynd 46.
Mynd 43. Hæð bygginga og tegund húsnæðis í Spönginni.
Mynd 44. Dæmi um framhliðar húsa og hellulögn á götum.
40
NÆRVEÐUR Svæðið var skipulagt með tilliti til austan
áttarinnar sem er sterk á svæðinu, reitir eru því
látnir skarast svo að vindstrengurinn nái sér ekki
upp á milli húsa. Sumar hliðar húsanna verða
lægri sem nemur einni hæð til að hleypa sól inn í
garða húsanna. Á mynd 45 má sjá hvar sólríkir
staðir verða og hvernig byggðin mun veita skjól
gagnvart austan áttinni.
Mynd 45. Sólríkir og skjólsælir staðir.
Mynd 46. Húsagarður og þakgarður.
41
ALMENNINGSRÝMI Tvö almenningsrými eru í Spönginni, Borgatorg
og Litlatorg eins og sést á mynd 47 en segja má að
allar götur í Spöngina séu almenningsrými því öll
göturými hafa verið hönnuð þannig að auðvelt sé
að nýta göturýmið til afþreyingar. Mynd 48
fangar ágætlega þá stemningu sem höfð var til
hliðsjónar við hönnun í Spönginni.
Mynd 47. Græn svæði og torg/göngugata í Spönginni.
Mynd 48. Götur sem almenningsrými.
42
BORGATORG Borgatorg er miðsvæðis í Spönginni og er um
2.500m2 að stærð. Á miðju torginu er gert ráð
fyrir tjörn í tengslum við lækinn sem rennur í
gegnum svæðið. Tröppur verða að tjörninni sem
vísa til suðurs, þar getur fólk setið og notið
sólarinnar, á mynd 49 má sjá hugmyndir að
útfærslu.
Bílaumferð er eingöngu leyfileg vestan og
sunnan við torgið og því ætti ekki að vera mikið
ónæði af bílaumferð á torginu. Borgatorgið var
skipulagt með tilliti til sólarljóss og verða norður
og austur endar torgsins eingöngu fyrir gangandi
og hjólandi svo hægt sé að nýta svæðið sem best
með tilliti til sólar hvort sem er að degi til eða
síðdegis. Gert er ráð fyrir kaffihúsastarfsemi sem
getur teygt sig inn á torgið eins og sýnt er á mynd
50.
LITLATORG Litlatorg er nú þegar til staðar en eins og kom
fram í greiningunni þá nýtist það illa vegna
umhverfisins í kring. Umgjörð þess mun breytast
með nýrri byggð allt í kring sem skapar líf í
kringum það. Torgið ætti því að nýtast betur en
það gerir í dag með breyttri landnotkun í kring.
Mynd 49. Dæmi um aðstöðu við tjörnina.
Mynd 50. Kaffihúsastemning á Borgatorgi.
43
UMFERÐ Gangandi umferð verður í forgangi í Spönginni. Í
gegnum mitt svæðið liggur göngugatan Spöngin
frá austri til vesturs sem tengist gönguleið í
gegnum nýtt íbúðasvæði vestan megin við
Spöngina og aðal stoppistöðinni austan megin. Á
mynd 51 má sjá hvar göngugatan liggur í gegnum
svæðið. Auk göngugötunnar verða gangstéttar
báðum megin við allar götur eins og sést á mynd
52. Gert er ráð fyrir að hjólaumferð verði á öllum
götum og þar með talinni göngugötunni.
Bílaumferð í Spönginni verður takmörkuð
með einstefnu í öllum götum. Göturnar verða því
ekki eins breiðar sem auðveldar för gangandi
vegfaranda um svæðið. Hægt verður að keyra inn
í Spöngina frá Borgavegi og Móavegi. Útkeyrsla af
svæðinu verður við Vættaborgir, Borgaveg,
Móaveg og Mosaveg. Á þeim stöðum sem umferð
einkabílsins þverar göngugötuna er yfirborð
vegarins hækkað á 10m kafla og verður sá kafli
með annarskonar áferð sem hefur hraðalækkandi
áhrif. Breidd gatnanna í Spönginni verður
nægileg til að ruslabílar, sjúkrabílar og aðrir
stærri bílar geti keyrt þar um og affermt vörur.
Rýmishlutfall þversniða og húsveggja er 1:1.
Bílastæði í Spönginni verða samsíða flestum
götum eins og sést á mynd 52. Í Spönginni þurfa
að vera um 480 bílastæði samkvæmt áður
tilgreindum skilyrðum en stæði við götur eru um
335. Gert er ráð fyrir að bílakjallari með að
minnsta kosti 150 bílastæðum verði undir nýrri
Bónus verslun sem einnig myndi þjóna Hagkaup,
en hann næði jafnvel líka undir Borgatorg.
Mynd 51. Göngugata og akstursstefnur í Spönginni.
Mynd 52. Þversnið.
44
AUSTURSVÆÐI
Mynd 53. Austursvæðið séð úr norðri.
Byggð 45
Nærveður 46
Almenningsrými 47
Umferð 48
45
BYGGÐ Á Austursvæðinu verður aðallega íbúðabyggð en
við Mosaveginn verður atvinnuhúsnæði á
jarðhæðinni eins og sjá má á mynd 54.
Byggðamynstrið verður líkt því sem er í
Hamravíkinni, parhús á 2 - 3 hæðum svipað því
sem sést á mynd 55. Íbúðirnar á þessu svæðið
verða í stærri kantinum eða í kringum 200 m2 og
er það því ekki eins þéttbýlt og hin
uppbyggingarsvæðin. Reiknað er með að
þéttleikinn verði um 0,87 eins og sjá má á mynd
28.
Mynd 54. Hæðir húsa og starfsemi.
Mynd 55. Dæmi um parhús á 2 - 3 hæðum.
46
NÆRVEÐUR Tekið var tillit til austanáttar og sólskins við
hönnun Austursvæðisins með það að markmiði
að búa til skjólgóð og sólrík útisvæði. Húsin sem
snúa norður-suður eru nýtt sem skjólveggir fyrir
garðana. Á mynd 56 má sjá hvar sólríkir og
skjólgóðir staðir eru á Austursvæðinu og dæmi
um slíka má sjá á mynd 57.
Mynd 56. Sólríkir og skjólsælir staðir.
Mynd 57. Dæmi um sólríka og skjólsæla staði.
47
ALMENNINGSSVÆÐI Vestan megin við Austursvæðið er grænt svæði
sem liggur í gegnum byggðina niður að sjó. Falleg
gönguleið verður meðfram læknum sem rennur í
gegnum allt skipulagssvæðið, sjá mynd 58. Við
hvern húsareit verður sameiginlegur garður með
mismunandi samkomu- og útivistsvæði með
afþreyingu, sjá mynd 58. Til dæmis leiksvæði
fyrir börn, körfuboltavöllur, æfingasvæði með
tækjum, strandblakvöllur og grillsvæði svipað því
sem sést á mynd 59. Þessir garðar eru ætlaðir
íbúum á Austursvæðinu.
Mynd 58. Almenningssvæði og garðar.
Mynd 59. Afþreying í görðum.
48
UMFERÐ Aðgengi gangandi er mjög gott á svæðinu,
göngustígar og -stéttir liggja um allt hverfið og
tengingar eru við Spöngina, græn svæði, opin
svæði og Borgarholtsskóla. Þveranir eru í plani
yfir Móaveg og Mosaveg en umferðaöryggi er þó
gott þar sem hámarkshraði er 30 km/klst á þeim
götum.
Gert er ráð fyrir að hjólaumferð verði á
akreinum í húsagötunum þar sem hvorki
umferðarþungi né hraði er mikill. Hjólastæði
verða við hvert hús þannig að auðveldara verði
að grípa í hjólið í stað bílsins.
Búist er við að umferð í hverfinu verði hæg,
en bílastæði við götu og þröngar akreinar ættu að
hafa áhrif á ökuhraða. Hámarkshraði verður 30
km/klst. Breidd gatna er í algjöru lágmarki miðað
við danska staðalinn (Vejregler, 2000). Heildar
þversnið gatnanna er nógu breytt til að hægt er
að koma fyrir snúningshaus í enda götu með því
að taka burt bílastæðin þar, ef þess þarf. Göturnar
liggja í boga sem er í samræmi við legu gatna í
hverfinu. Rýmishlutfall þverniða gatnanna er um
1:1,5 er þykir þægilegt fyrir hinn gangandi
vegfaranda.
Á austur-vestur götum verða bílastæði
hornrétt á götuna og verða þær götur eins og
hálfgerð bílastæði eins og sjá má á mynd 60. Í
götum sem liggja suður-norður verða bílastæði
samsíða götunni svipað og sést á mynd 60. Á
Austursvæðinu þurfa að vera 180 bílastæði en
bílastæði eru rétt rúmlega 300.
Mynd 60. Þversnið gatna á Austursvæði.
49
VESTURSVÆÐI
Mynd 61. Vestursvæði séð úr norðri.
Byggð 50
Nærveður 51
Almenningsrými 52
Umferð 53
50
BYGGÐ Þétt íbúðabyggð á þremur hæðum verður á
Vestursvæðinu. Nýtingahlutfall á svæðinu er 1,03
en það er mesta nýtingin á uppbygginga-
svæðunum þrem eins og sjá má á mynd 28. Til
þess að yfirbragð bygginganna verði ekki einsleitt
verða húsin hönnuð þannig að einingar hvers
húss verða hannaðar af mismunandi arkitekt
svipað því sem sést hér á mynd 63. Stærð
íbúðanna á svæðinu er um 100 m2.
Vestursvæðið er nálægt því að vera byggt
upp í hefðbundnum randstíl þar sem hljóðlátir,
sólríkir og skjólgóðir garðar myndast. Húsin
beygjast eftir bogadregnu götunum og hliðrast
aðeins til að draga úr vindi.
Atvinnuhúsnæði verður á fyrstu hæð við
Vættaborgir og Borgaveg, sjá mynd 62.
Atvinnuhúsnæði verður um 4000 m2 á þessu
svæði.
Mynd 62. Skiptings húsnæðis og starfsemi.
Mynd 63. Dæmi um fjölbreytt húsnæði frá Amsterdam.
51
NÆRVEÐUR Tekið var tillit til austanáttar og sólskins við
hönnun Austursvæðisins með það að markmiði
að búa til skjólgóð og sólrík útisvæði. Húsin sem
snúa norður-suður eru nýtt sem skjólveggir fyrir
garðana. Á mynd 64 má sjá hvar sólríkir og
skjólgóðir staðir eru á Austursvæðinu. Á mynd 65
má sjá dæmi um afþreyingu sem verður í
görðunum.
Mynd 64. Sólríkir og skjólsælir staðir.
Mynd 65. Dæmi um afþreyingu í skjólgóðum görðum.
52
ALMENNINGSSVÆÐI Inni á milli randbyggðarinnar eru stórir garðar
sem skilgreindir eru sem almenningssvæði fyrir
íbúa á Vestursvæðinu, sjá mynd 66. Lækurinn
rennur í gegnum þessa garða og eru tjarnir í
tveimur þeirra. Íbúar húsanna geta verið með
matjurtagarða í þessum görðum svipað og er á
myndum 67. Leiksvæði verða fyrir börn og önnur
afþreyingarsvæði verða í hverjum garði s.s.
sparkvöllur, körfuboltavöllur og hjólabretta-
svæði.
Mynd 66. Almenningsrýmin og sameiginlegir garðar á Vestursvæðinu.
Mynd 67. Dæmi um matjurtagarða og gróðurhús.
53
UMFERÐ Umferð gangandi er góð á Vestursvæðinu, þar
sem hægt er að fara inn á milli allra húsa og í
kringum þau eins og sést á mynd 38. Einnig verða
göng í gegnum húsin með ákveðnu millibili. Nýjar
gönguleiðir tengjast inn á gönguleiðir úr
hverfunum sem fyrir voru. Á mynd 68 sést
hvernig gönguleiðin verður meðfram læknum.
Stuttur gangur er í strætóstoppistöð hvar
sem er úr hverfinu eða innan við 3 mín gangur,
sjá mynd 36.
Bílaumferð dreifist vel um Vestursvæðið þar
sem bein tenging er frá Borgavegi að
íbúðarhúsum, umferð ætti því ekki að safnast
fyrir á einum stað.
Bílastæði verða með svipuðum hætti og í
Austursvæðinu, á austur-vestur götum verða
stæðin hornrétt á götuna eins og sést á mynd 68
en á götum sem liggja norður-suður verða
bílastæði samsíða götunni eins og sjá má á mynd
68. Fjöldi bílastæða á Vestursvæðinu þarf að vera
um 370 en á svæðinu eru þau 300 talsins. Gert er
ráð fyrir um 100 stæðum í bílakjallara sem
verður sameiginlegur fyrir tvær blokkir í einu.
Rýmishlutfall þverniða gatnanna er um 1:1,5
er þykir þægilegt fyrir hinn gangandi vegfarenda.
Mynd 68. Þversnið gatna á Vestursvæðinu.
54
TEIKNINGALISTI
NÚMER HEITI SKALI
01 Yfirlitsmynd 1:7500
02 Yfirlitsmynd, hæðarlínur 1:5000
03 Grunnmynd, Spöng og nærhverfi 1:2000
04 Grunnmynd - Ný hönnun 1:2000
55
HEIMILDIR Byggingareglugerð nr. 112/2012
Borgarvefsjá. (e.d.). Grafarvogur. Sótt 5. febrúar, 2012 af http://lukr-01.reykjavik.is/borgarvefsja/
Ferlir. (e.d.). Gufunes. Sótt 16. febrúar 2012 af http://www.ferlir.is/?id=8092
Foletta, N. og Field, S. (2011). Europe’s Vibrant New Low Car(bon) Communities. ITDP – Institute for Transportation & Development Policy. Sótt 3. apríl 2012 af http://www.itdp.org/library/publications/europes-vibrant-new-low-carbon-communities-desktop-printer-version/
Gaisma. (e.d.). Sunpath diagram Reykjavik. Sótt 16. febrúar 2012 af http://www.gaisma.com/en/location/reykjavik.html
Hagstofa. (e.d.). Mannfjöldi:Byggðakjarnar, póstnúmer og hverfi. Sótt 11. febrúar 2012 af http://hagstofa.is/?PageID=2593&src=/temp/Dialog/varval.asp?ma=MAN03301%26ti=Mannfj%F6ldi+%ED+Reykjav%EDk+eftir+hverfum%2C+kyni+og+aldri+1998%2D2011+%26path=../Database/mannfjoldi/Byggdakjarnarhverfi/%26lang=3%26units=Fj%F6ldi
H-B designs. (E.d.). Secure Cycle Store. Sótt 26. mars 2012 á http://www.hbdesigns.co.uk/media/uploads/products/Secure-bicycle-storage-03.jpg
Ja.is. (e.d). Niðurstöður úr leit:Spöngin. Sótt 17. febrúar 2012 af http://ja.is/hradleit/?q=Sp%C3%B6ngin
Reykjavíkurborg. (e.d.). Hverfið mitt: Grafarvogur í tölum. Sótt 5. febrúar 2012 af http://www.reykjavik.is/desktopdefault.aspx/tabid-4005/6787_view-3264/
Reykjavíkurborg. (e.d.). Hverfið mitt. Sótt 13. februar 2012 af http://www.reykjavik.is/desktopdefault.aspx/tabid-4005/6787_view-3074/
Reykjavíkurborg. (2008). Breyting á deiliskipulagi Spöngin. Reykjavík:Reykjaíkurborg.
Reykjavíkurborg. (2001). Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024. Reykjavík:Reykjavíkurborg
Strætó. (e.d.). Leiðarkort. Sótt 26. janúar 2012 af http://www.straeto.is/media/leidarkerfi-vetur-2011/kort/HEILDARKORT-feb-2011.pdf
Vegagerðin. (2004). Umferðaspár höfuðborgarsvæðisins, endurskoðuð 2004. Sótt 20. janúar 2012 af http://www.vegagerdin.is/vefur2.nsf/Files/Umferdaspar_hofudborgarsvaedisinsPRN/$file/Umfer%C3%B0asp%C3%A12004PRN.pdf
Vegagerðin. (2005). Hönnun hringtorga. Sótt 1. febrúar 2012 af http://www.vegagerdin.is/vefur2.nsf/Files/Honnun_hringtorga/$file/H%C3%B6nnun-hringtorga.pdf
Veðurstofan. (2004). Vindmæling, Víkurveg Grafarvogi. Sótt 1. febrúar 2012 af http://www.borgarvefsja.is/vedurstofa/
Vejregler. (2000). Trafikarealer by. Tværprofiler. Sótt 26. mars 2012 á
http://vejregler.lovportaler.dk/ShowDoc.aspx?docId=vd-20101203132023336-full
Umferðastofa. (e.d.). Slysakort 2007-2010. Sótt 20. janúar 2012 af http://www.us.is/Apps/WebObjects/US.woa/wa/dp?id=1000482
Homes and communities agency. (2007). Creating the urban structure í Urbarn design comdendium:. Sótt 25. janúar 2012 á http://www.homesandcommunities.co.uk/urban-design-compendium?page_id=&page=1
56
VIÐAUKI
VINDMÆLINGAR
UMFERÐARMAGN
FERÐAMYNDUNARJAFNA
Hve
rfi
Íbú
ar
Ve
rsl.
&Sk
rifs
An
nað
Ferð
ir ú
r h
verf
inu
Alls
fe
rðir
inn
o
g ú
t ú
r
hve
rfin
u
125 1,87 1477 0,16 10545 0,024 10029 = 4690 2 9379,77
126 1,87 581 0,16 4982 0,024 2945 = 1954 2 3908,54
128 1,87 2944 0,16 215 0,024 26802 = 6183 2 12365,9
129 1,87 3683 0,16 2216 0,024 15165 = 7606 2 15211,5
57
REITIR
NÝTINGARHLUTFALL
FYRIR BREYTINGU
Reitur Húsn. Svæði
[m2]
[m2]
125 77.000 / 463.000 = 0,17
126 57.000 / 436.000 = 0,13
128 151.000 / 682.000 = 0,22
129 160.000 / 604.000 = 0,26
EFTIR BREYTINGU
Reitur Húsn. Svæði
[m2]
[m2]
125 149.800 / 463.000 = 0,32
126 57.000 / 436.000 = 0,13
128 183.400 / 682.000 = 0,27
129 160.000 / 604.000 = 0,26
ÞÉTTLEIKI
FYRIR BREYTINGU
Reitur
Íbúðir / ha
Íbúar / ha
125
503 / 46,3 = 10,86
1477 / 46,3 = 31,90
126
171 / 43,6 = 3,92
581 / 43,6 = 13,33
128
1114 / 68,2 = 16,33
2944 / 68,2 = 43,17
129
1388 / 60,4 = 22,98
3683 / 60,4 = 60,98
EFTIR BREYTINGU
Reitur
Íbúðir / ha
Íbúar / ha
125
1013 / 46,3 = 21,88
2752 / 46,3 = 59,44
126
171 / 43,6 = 3,92
581 / 43,6 = 13,33
128
1265 / 68,2 = 18,55
3322 / 68,2 = 48,70
129
1448 / 60,4 = 23,97
3833 / 60,4 = 63,46
58
SVÆÐIN
NÝTINGARHLUTFALL
EFTIR BREYTINGU
Reitur Húsn. Svæði
[m2]
[m2]
Austur
32.400 / 37.200 = 0,87
Spöngin 37.100 / 38.600 = 0,96
Vestur
35.700 / 34.800 = 1,03
(EINUNGIS ÍBÚÐARHÚSNÆÐI)
Reitur Húsn. Svæði
[m2]
[m2]
Austur
30.200 / 37.200 = 0,81
Spöngin 15.440 / 38.600 = 0,40
Vestur
31.700 / 34.800 = 0,91
ÞÉTTLEIKI
EFTIR BREYTINGU
Reitur
Íbúðir / ha
Íbúar / ha
Austur
151 / 3,7 = 40,81
377,5 / 3,7 = 102,03
Spöngin 193 / 3,8 = 50,79
482,5 / 3,8 = 126,97
Vestur
317 / 3,5 = 90,57
793 / 3,5 = 226,43
(EINUNGIS ATVINNUHÚSNÆÐI)
Reitur Húsn. Svæði
[m2]
[m2]
Austur
2.200 / 37.200 = 0,06
Spöngin 21.660 / 38.600 = 0,56
Vestur
4.000 / 34.800 = 0,11
59
BÍLASTÆÐI
Höfum Þarf
raðir metrar
breidd st. umfg.
Fjöldi Íbúðir Atvinnu
Vestur:
lárétt: 6 55 2,5
= 132
lóðrétt 10 38 6
= 63
Umf.götur 105 = 105 300 317 53 370
Austur:
lárétt: 8 40 2,5
= 128
lóðrétt: 6 110 6
= 110
Umf.götur 69 = 69 307 151 29 180
Spöngin:
lárétt: 9 30 6
= 45
lóðrétt: 6 80 6
= 80
Umf.götur 210 = 210 335 193 289 482
Samtals:
942
1032
Samkvæmt Byggingareglugerð nr. 112/2012 þá skulu við framhaldsskóla vera að lágmarki 5 bílastæði á
hverja kennslustofu. Samkvæmt grunnmynd af húsnæði Borgarholtsskóla eru um 27 stofur í skólanum.
Fjöldi bílastæða er rúmlega 300 og því helmingi fleiri en lágmarks viðmið reglugerðar. Svigrúm er því til að
fækka bílastæðum við skólann eins og tillagan gerir ráð fyrir. Bílastæðum verður fækkað um 100.
60