hanzehogeschool

Social Media...en hoe nu verder?

RL Consultancy

Watis

Creating innovation through learning in a knowledge society

door Richard Santos Lalleman (@richardlalleman)

www.richardlalleman.com

Thursday, July 1, 2010

wat is sociale media?

Deze vraag is een belangrijke vraag, omdat wanneer wij deze vraag kunnen beantwoorden, wij de volgende stap kunnen zetten: sociale media ... en hoe nu verder? En dat is nu precies waarom wij hier nu met zijn allen hier zijn.

http://www.richardlalleman.com


RL Consultancy blablablablab blablablablablab blabla blablablablab bla blabla





Er is al veel geschreven en gezegd over wat sociale media is. Het is al moeilijk om in ons eigen vakgebied een eenduidige omschrijving te vinden of te krijgen. En wanneer wij het management moeten uitleggen en overtuigen van wat sociale media is en wat het voor de organisatie kan betekenen dan blijven wij al gauw hangen in de terminologie van een professional. En de kans is groot dat dit soort gereutel een afknapper is voor management en dat management sociale media niet omarmt als de nieuwe manier van werken.

Wanneer dit scenario zich afspeelt - het niet omarmen van sociale media als de nieuwe manier van werken binnen en buiten organisatie - kan dit grote gevolgen hebben. Waarom is dat?



RL Consultancy

1.0Geocities

Britannica OnlinePersoonlijke websites

BookmarkingDirectories (taxonomien)

2.0MySpaceWikipediaBlogsSocial BookmarkingTagging (folksonomies)

TIM O’REILLY 2004





Eén van de redenen is dat het idee van sociale media al jaren bestaat. In 2004 is door Tim OʼReilly de term Web 2.0 gelanceerd. Web 2.0 geldt als de bouwstenen van sociale media waardoor gebruikers gemakkelijk content kunnen creëren en distribueren over het Internet naar vele verschillende netwerken. Poehee, nu betrap ik mij zelf er op dat ik net zoals alle andere professionals praat en sociale media en Web 2.0 door elkaar gebruik.

Maar wat ik al zei: het idee achter deze sociale media tools bestaat dus al lang. Nu zou je denken 6 jaar: is dat lang? In termen van (internet)-communicatie is dit geen lange tijd, want in die periode is sociale media een deel geworden van het dagelijks leven van veel mensen.



50.000.000

RL Consultancy

38 jaar

Qualman, E. (2009), Socialnomics: How social media transforms the way we live and do business





De radio heeft er bijvoorbeeld 38 jaar over gedaan om een publiek van 50 miljoen te bereiken,



50.000.000

RL Consultancy

13 jaar






de televisie 13 jaar



220.000.000

RL Consultancy

1 jaar






en Facebook - een sociale media - heeft in 1 jaar 220 miljoen gebruikers bereikt.



1.000

RL Consultancy

Internet-applicaties in 1984






Eénzelfde ontwikkeling zien we bij de komst van applicaties die verbonden staan met het Internet. In 1984 waren er ongeveer 1.000 Internet-applicaties



1.000.000.000

RL Consultancy

Internet-applicaties in 2008






in 2008 was dit gestegen naar een miljard. Denk hierbij aan de opkomst van de mobiele communicatie. De telefoons zijn ook in een mum van tijd uitgegroeid tot multifunctionele apparaten waarmee wij op het Internet content kunnen creëren en distribueren. Apparaten die wij steeds vaker allemaal gebruiken als een manier om met elkaar te communiceren en interactie te krijgen. Als organisaties zich gaan afsluiten voor deze ontwikkelingen zullen zij zichzelf in de vingers snijden, want het is één van de manieren hoe wij met elkaar communiceren, en communicatie is een erg belangrijk manier om nieuwe kennis te creëren en te delen.



Social MediaWat is ...

RL Consultancy

Wikipedia (2010): “Social media are media for social interaction”





Ik wil weer even terug gaan naar de vraag die ik net eerder stelde: wat is sociale media? Wanneer je Wikipedia raadpleegt om meer informatie te krijgen over wat sociale media is, wordt er al in de eerste zin gezegd dat: “social media are media for social interaction”. Dit is waarschijnlijk een quote of definitie die als een huis staat, want als je kijkt naar hoe het artikel tot stand is gekomen, dan heeft er in 2010 alleen al 166 (gemeten op 17 juni) wijzigingen plaatsgevonden.

“Social media results in social interaction”? Wanneer ik dit soort uitspraken lees, dan loopt het kippenvel over mijn rug. We zetten gewoon voor alles maar “social” om het verschil aan te tonen met een voorgaande ontwikkeling. Dit wordt ook gedaan met Web 1.0 en Web 2.0. Wanneer je op Web 3.0 zoekt dan krijg je nog wel waardevolle bronnen over wat Web 3.0 is of zal gaan worden. Maar als je bijvoorbeeld zoekt op Web 4.0 dan wordt dat meer gebruikt door consultants die een oud product in een nieuw jasje steken om maar te laten zien dat er een nieuwe ontwikkeling is geweest en dat zij deze consultant moeten aannemen om organisaties klaar te maken voor de verandering.



Social Media

RL Consultancy





Vooral deze screenshot van een google-search laat zien hoe de verschillende termen meer als marketing worden gebruikt: “Web 4 is like web 2 but better”.



Social Business Design

Social Web

Social ComputingSocial Networks

Social Capital

Social MarketingCorporate Social Responsibility

Alles is sociaal

RL Consultancy





Hetzelfde gebeurt met het woord social. Overal wordt het woord social gebruikt. Er is nu een grote groep consultants die niet aan ʻbusiness designʼ doen, maar aan social business design. En in de definitie van Wikipedia wat sociale media is, wordt gezegd dat het media is voor sociale interactie.

Twitter is een voorbeeld van een sociale media applicatie. Is dat omdat de interactie zo sociaal is? Volgens de definitie van social media zou dat moeten zijn. Maar is dit dan een sociale interactie?



Dear @southwestAir - I know I’m fat, but why was Captain Leysath really justified in throwing me off a flght for which I was already seated?

RL Consultancy

Is Twitter sociaal





Kevin Smith is een Amerikaanse regisseur die in februari van dit jaar gepland had staan om met SouthWest Airlines van Oakland naar Burbank te vliegen. Tot dat hij van de vlucht werd gehaald omdat hij een veiligheidsrisico zou zijn. Kevin zelf interpreteerde dit als dat zij zeiden dat hij niet mee mocht vliegen omdat hij te dik was. Dit gaf hem een reden om zijn ongenoegen live via Twitter te delen.

Het begon allemaal normaal. Hij stuurde een twitter-bericht: “Dear @southwestAir - I know Iʼm fat, but why was Captain Leysath really justified in throwing me off a flght for which I was already seated?”



/&”U€ BM;BF UI U&IU€ HJKEG /(/)(#€ HJSKFJHkjh

RL Consultancy

Is Twitter sociaal

Gecensureerd





Wanneer hij uit het vliegtuig is begeleid blijft hij door Twitteren en het taalgebruik wordt steeds erger. En dat terwijl hij op dat ogenblik 1,6 miljoen volgers heeft. Southwest antwoordt dan op Kevins vloedgolf aan negatieve publiciteit aan het adres van SouthWest. Kevin blijft maar doorgaan met zijn ongezoute kritiek en gebruikt daar alle middelen voor: van Twitter tot aan zijn blog.



I’ve read the tweets all night from @thatkevinsmith - He’ll be getting a call at home from our Customer Relations VP tonight

I am so sorry for your experience tonight! Hopefully we can make things right, please follow so we may DM

RL Consultancy

Is Twitter sociaal




Thursday, July 1, 2010Southwest zegt: “I am so sorry for your experience tonight! Hopefully we can make things right, please follow so we may DM”. En Kevin blijft maar doorgaan en Southwest blijft hem maar schrijven door te zeggen: Iʼve read the tweets all night from @thatkevinsmith - Heʼll be getting a call at home from our Customer Relations VP tonight”.



Again, I am very sorry for the experience you had tonight. Please let me know if there is anything else I can do

RL Consultancy

Is Twitter sociaalWe called you on the number you had on file in your reservation. If you prefer a different number, please DM me. Thanks





en het gaat maar door met Kevinʼs kritiek. SoutWest blijft contact zoeken met bijvoorbeeld dit bericht: “Again, I am very sorry for the experience you had tonight. Please let me know if f there is anything else I can do”, en “We called you on the number you had on file in your reservation. If you prefer a different number, please DM me. Thanks”. Uiteindelijk is er een laatste tweet van Southwest die zegt: “Our apology to @thatkevinsmith and more details regarding the events from last night - http://cot.ag/96KHC7 #Southwest. Deze laatste tweet is een link naar een blog-bericht waarin Southwest zich verontschuldigd en een verklaring aflegt.

Ja - Dit is een voorbeeld van hoe twee partijen met elkaar communiceren, maar wat is hier nu zo sociaal aan? Publiekelijk je gal spuwen met meer dan een anderhalf miljoen volgers. Het lijkt wel alsof het juist de nieuwe machtsfactor is. Jaren lang heeft men beweert dat kennis is macht, maar is het niet veranderd. Is het niet dat als je een groot netwerk hebt je macht hebt?



RL Consultancy

Sociale dimensie

van2-dimensionaal

H x B

naar3-dimensionaal

H x B x T

<img c lass="a l ignr ight" t i t le="EBSCO" src="http://lijn15.idmgroningen.nl/wp-content/themes/titan/images/logos/ebsco-sidebar.gif" alt="" width="120" height="42"/>

Adler, M. (2010), Is time the third dimension of Internet? presentation at TedxÖresund, http://www.tedxoresund.com/talks/





Waarom wordt alles toch als ʻsociaalʼ betiteld? Laat mij vertellen wat ik denk dat sociaal betekent in deze context. Het sociale aspect is dat Internet een nieuwe dimensie heeft gekregen. In het begin van het Internet communiceerden wij via HTML codes. Deze codes beschrijven eigenlijk in principes twee dimensies. Een hoogte dimensie en een breedte dimensie. Dit is hoe wij de dingen op het Internet bekijken. Maar sinds enkele jaren, en vooral door het toedoen van de opmars van de mobiele communicatie, heeft het Internet een derde dimensie gekregen - een dimensie die het Internet en de communicatie socialer maakt. Deze dimensie is de dimensie van TIJD.

Laat ik dit met een voorbeeld illustreren. Twintig jaar geleden als je met iemand van de andere kant van de wereld wilde communiceren, ging dat vaak als volgt.

<LOOP NAAR DE ENE KANT VAN HET PODIUM> Hallo<LOOP NAAR DE ANDERE KANT VAN HET PODIUM> Hoi<LOOP NAAR DE ENE KANT VAN HET PODIUM> Hoe gaat het ermee?<LOOP NAAR DE ANDERE KANT VAN HET PODIUM> Het gaat goed!

Het duurde zeker zes zeven tot acht seconden voordat men reageerde op wat je zei. Deze manier van communiceren moest echt uit de grond van je hart komen omdat de communicatie niet natuurlijk verliep. Het was makkelijk om gewoon de hoorn op de haak te gooien en geërgerd voor je uit te staren. Maar omdat wij dieren zijn die graag willen communiceren, waren er ook andere manieren die mensen gebruikten. Denk eens aan ʻpenvriendenʼ. Je schrijft een brief met allemaal vragen en stuurt het op. Een week later ontvangt de persoon deze brief, leest het aandachtig en probeert een antwoord te schrijven. Als hij of zij daar snel mee was, was het in 1 week gedaan. Daarna werd het weer opgestuurd per post naar de afzender van de eerste brief. Het antwoord zou dan weer ongeveer 1 week later aankomen. Kortom: als dit proces van communicatie snel zou verlopen, dan zou het ongeveer 3 weken duren.

In het geval van de hedendaagse communicatietechnologieën kost het nog geen eens een seconde om met mensen aan de andere kant van de wereld te communiceren. Dit komt vooral doordat het Internet en de mobiele communicatie gebouwd zijn op een geheel andere infrastructuur dan de communicatie met de telefoon die ik daarnet illustreerde

http://www.tedxoresund.com/talks/

http://www.tedxoresund.com/talks/



RL Consultancy

Oude infrastructuur

A B

Zylstra, T. (2010), Maker Households, key-note at SHIFT, http://www.slideshare.net/TonZijlstra/maker-households





De traditionele infrastructuren gingen er van uit om twee geografische plekken met elkaar te verbinden. Deze gedachtegang is terug te vinden binnen elke infrastructuur.

http://www.slideshare.net/TonZijlstra/maker-households




Oude infrastructuurZylstra, T. (2010), Maker Households, key-note at SHIFT, http://www.slideshare.net/TonZijlstra/maker-households




Je toilet is verbonden met de zee









of het ene treinstation met het andere treinstation









één telefoon met een andere telefoon ergens anders









of een brievenbus met een adres

Met deze infrastructuren moet ik eerst weten waar je bent, voordat ik je kan bereiken.





Nieuwe infrastructuur

RL Consultancy

Niet geografische locaties, maar personen zijn de eindpunten





Met de nieuwe infrastructuur die door het Internet en mobiele communicatie zijn geïntroduceerd hoef je deze dingen niet te weten. Mensen dragen het eindpunt van de communicatie altijd in de eigen zak in de vorm van mobiele communicatieapparaten. Daarnaast zorgt Internet er tevens voor dat men met de snelheid van het licht met elkaar in verbinding staat. Kortom: mensen kunnen makkelijker en sneller nieuwe informatie delen waarbij tijd geen rol meer speelt en voelt alsof de interactie socialer wordt. Dit is dus wat sociaal betekent in de context van sociale media.



RL Consultancy

Social Media...en hoe nu verder?





Dus nu begrijpen we beter wat sociale media is en daarom kunnen wij ons de vraag stellen van deze conferentie: ʻen hoe nu verderʼ?



Informatie-overload

RL Consultancy

Bilton, N. (2010) 22 Percent of Internet Time is Social, Nielsen Says, New York Times, http://bits.blogs.nytimes.com/2010/06/16/22-percent-of-internet-time-is-social-nielsen-says/





want doordat het makkelijker wordt om nieuwe informatie te delen en hierop te reageren, groeit het aanbod van informatie enorm. Volgens Nielsen - een market research firm - bedraagt 22 % van onze tijd nu per maand uit messaging, commenting, blogging, sharing and “linking”. Deze verschillende informatie maakt het complexer om problemen en kansen te begrijpen en op te lossen.



Informatie-overload

RL Consultancy

140 TB =

143.360 GB

Sloan Digital Sky Survey





Een andere reden waarom het informatieaanbod blijft groeien is dat technologie het ook mogelijk maakt om veel meer data dan voorheen op te slaan. Informatie is veranderd van een schaarste naar iets wat er nu ten overvloede is. Neem nu bijvoorbeeld het Sloan Digital Sky Survey project. Dit project startte in 2000 en is een telescoop die meer data in de eerste paar weken had vergaard, dan dat in de hele geschiedenis van astronomie was vergaard. Tien jaar later heeft dit project iets meer dan 140 terabytes aan informatie. In 2016 zal dit project een nieuwe telescoop krijgen en er wordt gezegd dat deze telescoop de 140 terabytes in 5 dagen kan vergaren.

Dichter bij huis vinden dezefde astronomische getallen aan informatie. Er is gemeten dat in het jaar 2008 er 4 exabytes aan unieke informatie is gegenereerd. Dit is hetzelfde als 4.000.000.000 gigabytes - wat dan weer gelijk staat aan het totaal aan informatie wat in de afgelopen 5.000 jaar is gegenereerd.



Informatie-overload... aan gefragmenteerde kennis




Kortom: het is onomkeerbaar om de ontwikkeling van een nieuwe infrastructuur en een informatie-overload tegen te houden. Ik heb nu net uitgelegd waarom de nieuwe infrastructuur voor communicatie het makkelijker maakt om informatie en kennis te delen en te creëren. Dit is een groot voordeel in hoe wij nu en in de toekomst leren. Een groot voordeel van de toenemende hoeveelheid aan informatie is dat al die verschillende informatie van veel verschillende soorten mensen vandaan komt. De informatie-overload bestaat dus uit gefragmenteerde kennis. Waarom is dit een voordeel dan?

Ik meen dat informatie-overload aan gefragmenteerde kennis meer bruikbaar dan onbruikbaar zijn, omdat gefragmenteerde kennis in onverwachtse kansen resulteert. Door goed gebruik te maken van gefragmenteerde kennis zijn er minder grenzen tussen verschillende kennisdomeinen. Hierdoor kom je dingen te weten die je voorheen niet wist en waar je waarschijnlijk nooit naar zou gaan zoeken. Wij worden dus personen die steeds meer ʻout-of-the-boxʼ gaan denken waardoor oplossing innovatiever en duurzamer worden.

Neem nu het voorbeeld van een Intranet. Op deze paginaʼs worden vaak altijd hetzelfde getoond. Dus stel je voor. Je werkt in een organisatie met 1000 mensen. Zij openen hun internet browser dagelijks en de eerste pagina is het Intranet. 1000 man zien dus dezelfde informatie, van hetzelfde oogpunt. Dat noem ik niet echt een goede manier om continu en innovatief te leren als organisatie. Ik meen dat medewerkers de keuze zelf moeten hebben welke sociale media applicatie zij willen gebruiken op hun start-pagina. Kortom: om binnen een organisatie diversiteit en innovatieve oplossingen te bevorderen, moeten medewerkers hun eigen startpagina - of iGoogle - kunnen opzetten. Sociale media is een manier om verschillende soorten modules bij elkaar te brengen en van de informatie die uit elk van de modules komt te leren. Ik gebruik bijvoorbeeld Twitter, Delicious en Rss feeds om informatie te vinden. Een ander gebruikt weer andere sociale media tools om aan haar of zijn informatiebehoefte te voldoen. En door gebruik te maken van netwerkdiensten maakt het niet uit of je iets niet heb gezien. Als het een belangrijk iets is, komt het altijd wel weer terug via 1 van de mensen die jij vertrouwt binnen je netwerk.

Netwerkdiensten zijn erg belangrijk in het begrijpen wat er om je heen gebeurt. Als wij zonder een netwerk naar informatie kijken dan is het alsof je door een klein gaatje naar de overweldigende informatie aan het kijken bent. De rechter foto illustreert dan wat je ziet. Het ziet er uit als een tuin. Vrij algemeen plaatje. Meer dan dat is moeilijk om er van af te leiden. Wanneer je staat verbonden met meer mensen in een netwerk, en die naar hetzelfde domein kijken via allerlei verschillende gaatjes in het hekwerk, dan krijg je een veel beter zicht op wat je ziet of leest. De overload aan gefragmenteerde kennis krijgt meer context mee waardoor wij de complexiteit van vandaag beter kunnen begrijpen.



Informatie Professional

RL Consultancy

Computer literacy Information literacy

Network literacy





In de jaren 80 van de vorige eeuw begonnen bibliothecarissen een bepaalde rol op zich te nemen. Omdat er steeds meer computers en computertechnologieën binnen organisaties werden geïntroduceerd, was er een noodzaak om medewerkers up-to-date te houden met hoe zij deze technologieën moesten gebruiken. Dit was de reden waarom vooral binnen bibliotheken werd begonnen met cursussen om de ʻcomputer geletterdheidʼ oftewel computer literacy te verbeteren. Deze noodzaak is er nog steeds, omdat wanneer men de keuze moet krijgen om zelf te beslissen welke sociale media modules zij willen gebruiken, medewerkers wel moeten weten wat de sociale media tools voor ze kunnen betekenen. IPʼers zullen daarom nog steeds op computer literacy moeten focussen.

Daarna - in de jaren 90 van de vorige eeuw, wanneer computers een normale zaak aan het worden was, groeide de digitale informatie enorm en het Internet - een plek waar iedereen hun eigen informatie kon opslaan en delen - ging steeds meer een deel uit maken van het dagelijks leven van mensen. Hierdoor realiseerde de bibliothecarissen het belang van informatie geletterdheid, oftewel information literacy. Als de bibliothecarissen niet meer de controleurs waren van kwalitatieve informatie, dan moesten de bibliothecarissen er voor zorgen dat iedereen wist hoe informatie geëvalueerd moest worden en dat zij dan besluiten kunnen maken op basis van kwalitatieve informatie.

Maar nu verkeren wij in een situatie waarin informatie enorm groeit, het leven veel complexer wordt en wij veel sneller als organisaties besluiten moeten nemen voordat een concurrent deze beslissing maakt. Om innovatieve en duurzame beslissingen te nemen en beter te leren, moeten we gebruik maken van het netwerk. Door een netwerk op te bouwen van - bijvoorbeeld 100 man - die naar hetzelfde onderwerp zitten te kijken, maar vanuit verschillende domeinkennissen, dan kunnen wij innovatiever worden. Maar voordat men op zoʼn manier een netwerk kan gebruiken, meen ik dat medewerkers netwerk geletterd moeten worden, oftewel network literacy. Individuen moeten weten wat voor rol zij moeten vervullen om een hoge mate van centralisatie in een netwerk te krijgen. Mensen gaan namelijk niet zomaar kennis en informatie met je delen; het kan alleen vrijwillig worden gegeven en kan niet worden opgelegd. Daarom is het van groot belang om medewerkers te leren hoe zij van waarde kunnen zijn voor en binnen een netwerk.



Stand van Zaken

RL Consultancy





Maar wat is de stand van zaken nu? Hoe gaan organisaties om met sociale media? Laat ik dit tonen aan de hand van het volgende filmfragement.

In de meeste gevallen zijn organisaties dus net vaders die tijdens een familiebijeenkomst, of op de sportclub, proberen te dansen. Organisaties zijn verre van succesvol in het gebruik maken van sociale media als filter op de informatie en als manier om innovatief en duurzaam leren.



Stand van Zaken

RL Consultancy





En om successvol te zijn gaat het er niet om dat organisaties zeggen: en nu beginnen wij met - bijvoorbeeld - social networking zoals Twitter. Het is veel gecompliceerder om een structuur uit te leggen dat een netwerk voor collectieve resourcen en geheugen ondersteunt. Laat mij dat uitleggen met een korte anecdote:

Velen hier in de zaal hebben waarschijnlijk weleens met Lego gespeeld. Door de bouwstenen met verschillende vormen en kleuren te combineren, is het mogelijk om verschillende objecten te maken. Van autoʼs tot huizen tot zelfs aan ruimteschepen. Dit klinkt als een makkelijke taak. Maar helaas, dat is niet zo. In de meeste gevallen kunnen mensen niet zoiets bouwen zonder dat zij gebruik maken van een instructie. Pas met een instructie begrijpen zij de verschillende Lego bouwstenen en hoe deze moeten worden verbonden.

Deze korte anecdote beschrijft precies het probleem met sociale media en organisaties. Sociale media is overal en het is in toenemende mate ons leven aan het beinvloeden als een manier om informatie te delen en nieuwe kennis op te doen. We kunnen met sociale media communiceren (micro-blogging and social networking) en samenwerken (door Wikis en social bookmarking te gebruiken) aan de hand van verschillende type multimedia (Flickr met fotoʼs en YouTube met video). Deze verschillende social media hulpmiddelen kunnen worden gebruikt om levendige omgevingen te maken waarin mensen hun verhalen kunnen vertellen, met onbekenden kunnen verbinden die ook hun eigen verhalen aan het vertellen zijn waardoor - uiteindelijk - zij elkaar kunnen beinvloeden.



Stand van Zaken

RL Consultancy





Om succesvol te zijn als organisatie is het de kunst om sociale media tools te combineren. Organisaties zullen de tools moeten begrijpen en dan een beslissingen maken welke combinatie het beste voor de organisatie werkt. Wist RTL bijvoorbeeld wat de kracht van Twitter was tijdens het lijsttrekkersdebat? Was het hun te doen om m.b.v. Twitter informatie te delen over het RTL debat? Of waren zij meer benieuwd naar het marketing effect van Twitter om #RTLDebat als ʻtrending topicʼ te hebben?



Informatie Professional

RL Consultancy

Computer literacy Information literacy

Network literacy





Kortom: het implementeren van sociale media tools moet op een professioneel niveau worden gedaan - door informatieprofessionals of andere experts binnen een organisatie. En om er ook voor te zorgen dat sociale media tools met succes worden gebruikt door medewerkers, moeten in ieder geval de IPʼers hun ervaring en kennis op het gebied van computer- en informatieliteracy uitbouwen met netwerk literacy.

In de volgende presentatie zullen jullie meer te horen krijgen over specifieke praktijkvoorbeelden over hoe sociale media is gebruikt. Voor nu wil ik jullie bedanken voor jullie aandacht.



hanzehogeschool

Education