harita bilgisi bha

8/3/2019 Harita Bilgisi Bha

1/115


2/115

2

lk Haritalar Haritalarn Yararlar Haritalardan Yararlanan Kurum ve Kurulular Harita nedir? Plan nedir?

Kroki nedir? Bir izimin harita Olabilmesi in Gerekli Koullar Projeksiyon Tipleri Harita izim Yntemleri Yer ekillerinin zohips Yntemiyle Gsterilmesi

Topografya Haritalarndan Profil kartma Harita eitleri Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplamalar lme ve Deerlendirme


3/115

3

lk Haritalar

13.yydan kalan ve Nbyedekialtn madenlerini gsteren birpapirs rulosu en eski haritalardanbiri saylr.

inde de 1100 dolaylarnda,yerlm iin bir devlet rgtnn

kurulduu ve burada izilenharitalar korumakla grevlimemurlarn bulunduubilinmektedir.

Eski Yunanda MilletliAnaksimandros ( 610-546) ozaman bilinen dnyann birharitasn izmitir.

Yn bulma izgileri neren ilkinsann ise Aristelesin bir rencisiolan Dikaiarkhos ( 350-290)olduu sanlr.


4/115

4

Avrupa ortaann bilim dmanldneminde, baka eyler gibiharitacln da Arap kltr evresiiinde gelitii grlr. Haritaclkalannda verilebilecek baka erkenrnekler arasnda Polinezyallarndeniz haritalaryla, Meksikadayaam olan Azteklerin haritalarvardr.

Yeryznn dz, silindir ya daPlatonun ileri srd gibi kp

biiminde olduuna ilikin grlerdaha 4. yzylda ald.Parmenides, Aristoteles ve zellikleEratosthenes gibi dnr vematematikiler iki yzyl gibi bir sreiinde insanlar Dnyann kre

biiminde olduuna inandrdlar.

lk Haritalar


5/115

5

Yerkrenin yaklak bykln ilkhesaplayan gene Eratosthenes oldu.Eratosthenes nce, bugnk ad Assuanolan Syenede, Gnein le zamanndakiyksekliini lm, sonra ayn ilemi,yaklak ayn boylam stndeki

skenderiyede yinelemiti. Aradaki afarkndan yola karak Dnyann evresinin5.000 stad (yaklak 40.000 km) olduunuhesaplad.

Ortaa insan, antik yazmalarda szedilmesine karn, Dnyann yuvarlak

olduu dncesini benimseyememiti.nk byle bir durumda kar yanda, yanikendisine gre arkada kalanlarn nasl olupda ba aa durabildiine bir trl aklerdiremiyordu. Dnyann yuvarlak olduunainanan Kristof kolomb, 1492de AtlasOkyanusunu aarak te yana gemeyrekliliini gsterebilen ilk insan oldu.

lk Haritalar


6/115

6

Haritalarn Yararlar

Yurt savunmas ve gvenliin salanmas, Snr anlamazlklarnn zmlenmesi, Tanmaz mallara ilikin haklarn devlet gvencesi altnda tutulmas

ve bu haklara ilikin ilerin yrtlmesi, Baraj yerlerinin seimi, inaat ve gerekli teknik ve parasal

durumun, su rtsnn ve dolays ile su altnda kalacak ve

sulanacak alann ve parsellerin saptanmas, Arazi dzenleme almalar, Toprak reformunun uygun, geerli ve ncelikle gereklemesinin

salanmas, Sulama ve kurutma almalar iin gereken n projelerin

hazrlanmasnda ve sonraki uygulamasnda en uygun ekonomik,

duyarl yararl ve olumlu sonularn alnmas, Kara ve demiryolu gekilerinin seiminde ve yapmnda teknik veparasal hesaplarnda uygun, bilimsel ve ekonomik yolun seimininsalanmas,

Hava alanlarnn seiminde ve yapmnda en teknik ve uygundurumun saptanmas,


7/115

7

Haritalarn Yararlar

Orman snrlarnn saptanmasnda, amenajman almalarnda,sahil dzenlemelerinde, fidanlk ve parklarn tasarlanmasnda,projelerin hazrlanmasnda ve yersel aplikasyonlarnda rehber vedayanak olarak kullanlmas,

mar planlarnn dzenlenmesi ve uygulanmas, Kanalizasyon, elektrifikasyon ve ime suyu ebeke projelerinin

hazrlanmasnda ve yersel aplikasyonlarnda gereklemenin ve

ekonominin elde edilebilmesi, Tanmaz mal sahiplerinin mlklerinden kredi ve rehin gibi yollarla

kanuni haklardan tam olarak yararlanabilmelerinin salanmas, Kamulatrma ilemlerinin dzgn ve haka yaplmasnn

salanmas, Sahip olunan arazinin yeterince deerlendirme olanaklarnn

yaratlmasnn ve kolaylatrlmasnn salanmas Turistik alanlarda yatrm yaplabilmesi ve deerlendirilebilmesi, Turistik yaya ve benzeri gezilerin yaplabilmesi iin ehir planlar ve

krsal alanlarda gzel manzaral gezi rotalarnn dzenlenmesi evre dzenlenmesi vb..


8/115

8

Haritalardan Yararlanan Kurum veKurulular

Harita Genel Komutanl (HGK)Tapu ve Kadastro Genel Mdrl (TKGM)ller Bankas Genel Mdrl (B)mar ve skan BakanlBelediyeler Teknik hizmetler Genel MdrlAfet leri Genel MdrlMesken Genel MdrlArsa Ofisi Genel MdrlBayndrlk BakanlKarayollar Genel Mdrl (TCK)Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanlMaden Dairesi BakanlMaden Tetkik ve Arama (MTA)Trkiye Elektrik Kurumu Genel Mdrl (TEK)Devlet Su leri Genel Mdrl (DS)

Etibank Genel MdrlTrkiye Petrolleri Anonim Ortakl (TPO)Ky leri BakanlTopraksu Genel Mdrl

Toprak ve skan Genel MdrlYol-Su-Elektrik Genel Mdrl (YSE)Ulatrma BakanlDevlet Demiryollar Genel Mdrl (TCDD)Posta Telefon Telgraf Genel Mdrl (PTT)Orman BakanlOrman Genel MdrlMilli Emlak Genel MdrlTrkiye Kmr letmeleri G.M.(TK)Toprak ve Tarm MstearlBelediyelerEmlak Kredi Bankas Genel MdrlElektrik leri Etd daresi G.M. (EE)Makina Kimya Endstrisi Kurumu (MKE)Turizm ve Tantma Bakanl

Demir-elik letmeleri Genel MdrlMeteoroloji Genel MdrlGarp Linyitleri letmeleri Genel Mdrlstanbul Elektrik, Tnel, Tramvay .(ETT)


9/115

9

Harita nedir?

Harita, yeryznkubakgrnne gre,belli bir orandaklterek ikiboyutlu dzlemzerinde detayl

bir biimdeizgilerlegstermeyntemidir.


10/115

10

Plan nedir?

lei 1/20.000ekadar olan

haritalardr. ehirimar planlar,kadastro haritalarbunlara rnektir.


11/115

11

Kroki nedir?

Bir yerin kubakgrnmnnleksiz olarakdzlemeaktarlmasdr.Harita ile arasndaki

en nemli farkkrokinin leksizizilmesidir.

i i i i i Ol bil i


12/115

12

Bir izimin Harita Olabilmesiin Gerekli Koullar

1.Kubak Olarak izilmi Olmas

Haritas izilen alann tamtepeden grn ku bakolarak adlandrlr. Haritalarniziminde tepeden grnmsalanmaz ise yeryzekillerinin biimlerinde,

boyutlarnda ve birbirlerinegre uzaklklarndadeimeler olur.

Bi i i i H it Ol bil i


13/115

13


2.lekli Olmas

Haritalardaki kltmeoranna lek denir. Bir bakaifadeyle harita zerindekiuzunluklarn gerekuzunluklara olan orandr.Yer ekillerinin biimleri ve

boyutlar olduklar gibiaktarlamad iin, belli birlek dahilinde kltlmesigereklidir.


14/115

14

lek

lek , harita zerindeiaretli iki merkez arasndakiuzunluun yine bu iki merkezarasndaki gerek uzunlua

olan orandr.

leklerKesirve izgilek olmak zere ikiyeayrlr


15/115

15

1.Kesir lek

Haritalardaki kltme orann basit kesirle ifade eden lek trdr.1 :500.000, 1 / 1.000.000 birer kesir lektir.Kesir lekte, pay ile paydann birimleri ayndr. Uzunluk birimi olaraksantimetre (cm) kullanlr.

rnein: 1 / 3.000.000 leinde, arazi zerindeki 6.000.000 cm (60km)'lik uzunluk harita zerinde 2 cm gsterilmitir.

2 cm

6.000.000 cm


16/115

16

1.Kesir lek

rnein Boaz Kprsnn gerekte 1074 m. Olan iki aya arasndakiuzaklk lei 1/200.000 olan bir haritada 0.5 cm ile gsterilmitir


17/115

17

2.izgi lek

Haritalardaki kltme orann izgi grafii zerinde gsteren lek trdr.Kesir lee gre dzenlenir ve santimetre (cm)'nin stndeki tm uzunluk

birimleri kullanlr.


18/115

18

2.izgi lek

Kesir leklerharitalardaki byltme vekltme ilemleri

sonucunda bozulurlar.Buna karlk izgilekler bu tr ilemlersonucu bozulmazlar.

Ayrca izgi leikullanarak iki noktaarasndaki gerekuzunluu kolaycahesaplayabiliriz

izgi lek ile Gerek Uzunluk


19/115

19

izgi lek ile Gerek UzunlukBulma

Ku uuu uzakln renmekistediimiz iki nokta arasna cetvel,kat yada ip gibi bir cismiyerletiririz. ki noktay iaretleriz.Elimizdeki cismin iaretlediimiz ilk

yerini o haritaya ait izgi leinzerine sfrdan itibaren yerletiririz.aretlediimiz dier nokta bizearadmz ku uuu uzakl verir.

Not:Eer ku uuu uzakl deilde

karayolu uzakl bulunacak olursaip kullanlarak lmgerekletirilecektir.

Kesir lei izgi lee


20/115

20

Kesir lei izgi leeevirme

Kesir lei, izgi leeevirirken nce 1 cm'nin ka km'yigsterdii bulunur.

rnek: 1 / 2.500.000leinde 1 cm 25 km'yi gsterdiinegre izgi lekte de 1 cm 25 km'yigstermelidir.

Bir doru paras izilerek

eit aralklara blnr. zerine, 1 cm25 km'yi gsterecek ekilde deerleryazlarak izgi lek hazrlanmolur.

izgi lei Kesir lee


21/115

21

izgi lei Kesir leeevirme

izgi lei kesir lee evirirken ncelein uzunluunun, toplam ka km'yigsterdii bulunur. 1 cm'nin ka km'yigsterdiini bulmak iin orant kurulur.

rnein: izgi lein uzunluu5 cm'dir.5 cm 20 km gsterdiine gre1 cm ka km'yi gsterir.----------------------------------------x = 20 / 5 = 4 km4 km = 400.000 cmBulunan deger cm'ye evrilir.Buna gre kesir lek 1 / 400.000'dir.

UYARI: izgi lei kesir legeevirirken, grafigin sonundaki uzunlukbirimine dikkat etmemiz gerekir. Farkl

birimlerde olabilir.

Bir izimin Harita Olabilmesi


22/115

22


3.Bir Dzleme Aktarlm Olmas

Dnyann kutuplardan bask, ekvatordan ikinkendine has kresel bir ekli vardr. Dnyannkresel ekli dzleme aktarlrken baz glklerle

karlalr. Bunun sebebi kresel yzeyin dzlemeaktarlmasnn geometrik adan imkanszolmasdr. Buna bal olarak haritalar izilirken,kara ve denizlerin yerkre zerindeki biimleri vegenilikleri tam olarak yanstlamamakta veboyutlarnda geree uymayan bozulmalarolmaktadr. te bu nedenle harita izimindekizorluklar dikkate alnarak baz metotlargelitirilmitir. Buna Projeksiyon(zdm) Yntemleri ad verilmitir.


23/115

23

Projeksiyon Tipleri


24/115

24

1.Konik Projeksiyon

Krenin evresine koni eklinde bir kat sarlmasylaoluturulur. Bu yntemle izilmi haritalarda ekillerbozulur ama alanlar korunur. Orta enlemler ve evresindeki

blgelerin iziminde kullanlr.


25/115

25


26/115

26

2 Sili di P j k i


27/115

27

2.Silindir Projeksiyon

Bir krenin evresine silindir eklinde bir kat sarlmasyla oluturulur. Ekvatordankutuplara doru gidildike alan bozulmalar grlr ve ekiller byr. Bu yntem dahaok deniz ve hava ulamnda yararlanlan haritalarn hazrlanmasnda kullanlr.


28/115

28


29/115

29

3.Dzlem (Azimutal)


30/115

30

3.Dzlem (Azimutal)Projeksiyon

Bir dzlemin kutup noktasna teet olarak geirilmesiyle oluturulan bu izimde alarkorunurken ekil ve alanlarda bozulmalar meydana gelir. Bu yntem daha ok dar alanlarnve byk lekli haritalarn iziminde kullanlr.


31/115

31


32/115

32

Kutuplardan ekvatora dorugidildike bozulmalar artar.

Harita izim Yntemleri


33/115

33

Harita izim Yntemleri

1 Tarama Yntemi


34/115

34

1.Tarama Yntemi

Tarama yntemi ile yaplan haritalarda,yer ekilleri ksa, kaln, sk ya da ince,uzun, seyrek izgilerle taranm olarakgsterilir. Eim arttka taramalarn

boylar ksalr, sklar ve kalnl artar.Eimin az olduu yerlerde ise taramalaruzar, seyrekleir ve incelir. Taramannyaplmad yerler ise dzlklerigstermektedir. Tarama yntemi ile

harita yapmnn zor olmas, ykselti,eim bulma gibi hesaplamalarnyaplamamas gibi nedenlerden dolay

bu yntem gnmzdekullanlmamaktadr.

2 Kabartma Yntemi


35/115

35

2.Kabartma Yntemi

Kabartma yntemi ile yaplan haritalarda, ykseltiler belli oranda kltlr.Yer ekilleri kabartlarak gsterilir. Kullanl deildir.

3 Glgelendirme Yntemi


36/115

36

3.Glgelendirme Yntemi

Glgelendirme ynteminde, Gnenlarnn yer ekilleri zerine 45derece a ile geldii kabul edilerekarazi yaps gsterilir. Bu yntemde

glgelerin ak veya koyu oluuarazinin eimi hakknda bilgi verir.Glgelerin koyulat yerlerde eimartar. Glgenin renginin aldyerler eimin az olduu yerlerdir.Yer ekilleri ayrntl bir ekildegsterilemedii iin gnmzdeyardmc bir yntem olarakkullanlr.

4 Renklendirme Yntemi


37/115

37

4.Renklendirme Yntemi

Eykselti erileriyle birlikte kullanlan bu yntemde ykselti ve derinlik basamaklarrenklerle gsterilir. Fiziki haritalarda ykseltiler genellikle, yeil, sari ve kahverenginin eitlitonlar, derinlikler ise aktan koyuya mavi rengin tonlar ile gsterilir.

Uyar: Fiziki haritalarda kullanlan renkler, yer ekillerini gstermez. Ykselti ve derinlik basamaklarngstermek iin kullanlr

5.zohips (Eykselti


38/115

38

Erisi)Yntemi

Deniz seviyesine gre ayn ykseltidebulunan noktalarn birletirilmesi ileoluan erilerin kullanld yntemdir.Erilerin sk yada seyrek olmas yzey

ekilleri hakknda bilgi verir. Denizseviyesine gre ayn derinliktekinoktalarn birletirilmesi ile oluanerilere de zobat (ederinlik) erileridenir. Ky izgisi, izohips ile izobat

erilerinin kesime noktalardr. Haritaizim yntemleri ierisinde kullanlanve en yaygn olan yntemdir.

zohipslerin zellikleri


39/115

39




40/115

40


zohipsler i ie kapal erilerdir. Herizohips, kendisinden daha yksekizohipslerin evresini dolar. Doruknokta ya da gen ile gsterilir.evresine gre ukurda kalan yerler

yani anaklar, ie doru izilen oklarlagsterilir.

UYARI:Ky izgisinden 0 m erisigeer. Her eri, kendisinden dahayksek izohipslerin evresini dolar.zohipslerin sklat yerlerde eimartar.



41/115

41


ie kapal erilerdir. Birbirini kesmezler. Ykseltisi en az olan en dtadr. Ykseltisi en fazla olan en itedir. Aralarndaki ykselti fark birbirine eittir (Equdistance) Ayn izohips izgisi zerindeki btn noktalarda ykselti

ayndr. zohips izgisi zerinde olmayan bir noktann kesinykseltisi bilinemez.

Ky izgisi (deniz kys) sfr metredir. zohipslerin sk veya seyrek gemesi yer ekillerine

baldr. zohipslerin sk getii yerde eim fazladr. Seyrek getii

yerde eim azdr. Da doruklar (zirveler ) nokta halinde gsterilir. Akarsu vadileri ykseltinin artt yne doru girinti oluturur. Ters"V"biiminde gsterilir. Ok iareti evresine gre ukur olan (kapal ukur-anak-krater) yerleri gsterir. Akarsudan sonraki ilk ykseltiler birbirine eittir. Tabanlar ayn olan tepelerin balang ykseltileri de ayndr. Ykseltinin artt yne doru "U " harfi olumu ise buna srt denir.

Yer ekillerinin zohipsY i il G il i


42/115

42

Yntemi ile Gsterilmesi

Boyun


43/115

Boyun

Taban ayn olaniki tepearasndaki kkdzle boyundenir.

Not: Boyun olabilmesi iin, karlkl iki tepearasnda, birbirine ters ynde uzanan iki akarsuvadisinin bulunmas gerekir.

43

Srt


44/115

Srt

44

Srt: ki akarsu vadisini birbirinden ayran ve birbirine ters ynde eimliyzeyleri birletiren yeryz seklidir. Srtlarn zeri dz olabilecei gibikeskin de olabilir.Not: zohipsin "V" seklini ald yerlerde ykselti "V"nin ak ucuna doru artyorsa srt,sivri ucuna doru artyorsa vadi vardr.

Yama


45/115

a a

45

Yama : Srtlarn her iki yannda kalan ksmlardr

anak


46/115

46

anak : Etraf kapal geni ukurluklardr. ok iareti ile gsterilir.

Delta


47/115

47

Delta: Akarsuyun tad maddeleri denize ya da gle ulat yerdebiriktirmesi ile oluan yeryz eklidir.

Tepe


48/115

p

48

Tepe: Bir doruk noktas ve onu evreleyen yamalardan olumaktadr.

Doruk


49/115

49

Da ve tepelerin doruklar nokta veya gen ile gsterilir.

Dik Yama


50/115

50

Dik yamalarn olduu yerlerde izohipsler sklar.

Uurum


51/115

51

Dik Yama(Eim)


52/115

52

Hafif Eim

ki tepe arasndakiboyun

Tepe

Srt

Vadi IrmakKkVadi

Yer ekillerinin zohipsYntemi ile Gsterilmesi


53/115

Yntemi ile Gsterilmesi

53


54/115

54


55/115

55


56/115

56

Profil kartma


57/115

57

Topografya yzeyinindey dzlemde yaptara kesite topografik

profil denir. Haritalarda

yeryz kubak olarakgrlr. Profil, yerekillerinin yandangrn hakknda bilgi

verir. Profil e ykseltierisi yntemi ileyaplan haritalardanyararlanarak izilir.

Profil kartma


58/115

58

Profil kartma


59/115

59

E ykselti erilerinden faydalanlarakyeryz ekillerinden profil elde edilir.Bunun iin profil kartlacak harita , katzerine yerletirilip haritann alt ksmnamilimetrik kat konur. Milimetrik kadnsol tarafna ekilde grld gibiharitadaki ykselti deerleri yazlr. Haritazerinden profil karlarak noktalararasnda bir doru izilir. A noktasndan

balayarak A B dorusunun e ykseltierilerini kestii her noktadan bu eykselti erilerinin ykseltisi ile milimetrikkat zerindeki ykselti deerinin kesitiinoktaya kadar dikey dorultuda bir izgiizilir. Bu yere bir nokta iareti konulur. Bu

ilem B noktasna kadar devam ettirilir.lem bittikten sonra bu noktalar

birletirilir. Bylece A-B noktalararasndaki profil elde edilmi olur.


60/115

60

Profil rnei


61/115

61

Profil rnei


62/115

62


63/115

63

Yanda verilen izohips haritalarile yeryz ekillerinieletiriniz?

1..

2..

3..

4..

5..

6..


64/115

64

Yukardaki yeryz ekilleriniyanda bulunan izohipsharitasnda bulunuz

DELTA

TEPE

ANAK

VAD

SIRT

BOYUN

YAMA

Delta

anak

Tepe

Boyun

SrtVadi

Yama

Harita eitleri


65/115

65

A.Kullanm Amalarna GreHaritalar


66/115

66

1.dari ve Siyasi Haritalar

lkelerin baka lkelerle olan snrlarnn gsterildii haritalara Siyasi Haritaad verilir. lkelerin kendi ierisindeki illeri, eyaletleri, blgeleri gsterenharitalara dari Harita denilmektedir.



67/115

67

2.Beeri ve Ekonomik Haritalar

Nfus, g, yerleme, tarm, hayvanclk, sanayi, turizm v.b. daln gsterenharitalardr.



68/115

68

3.Fiziki Haritalar

Yeryz ekillerinin fiziki yapsn, dal ve ykseltilerini gsterenharitalardr.



69/115

69

4.zel Haritalar

Belirli bir konu iin zel olarak hazrlanan haritalardr. (jeomorfoloji, jeoloji,meteoroloji, toprak haritalar gibi.)

B.leklerine Gre Haritalar


70/115

70

1.Byk lekli Haritalar

lekleri 1 / 200.000'e kadar olan bu haritalarda :

Kltme oran azdr.Ayrnt fazladr.Birim dzlemde gsterilen gerek alan kktr.Eykselti erileri arasndaki ykselti fark azdr.Planlar ve topografya Haritalar bu gruba girer.



71/115

71

2.Orta lekli Haritalar

lekleri 1 / 200.000ile 1 / 500.000 arasndaolan haritalardr.

Ayrntlar vegsterdii alan ortaderecedir.



72/115

72

3.Kk lekli Haritalar

lekleri 1 / 500.000'dan daha kk olan haritalardr.rnek: 1:10.000.000, 1:40.000.000Bu haritalarda:Kltme oran en fazladr.Dzlemde gsterilen gerek alan byktr.Eykselti erileri arasndaki fark fazladr.Duvar ve atlas Haritalar bu gruba girer.

Byk ve Kk lekli Haritalarnzellikleri


73/115

73

Byk lek

-Payda Kk-Alan kk

-Ayrnt artar

-Kltme oran az-Katta ok yer kaplar.

Kk lek

-Payda byk-Alan byk

-Ayrnt azalr

-Kltme oran fazla- Katta az yer kaplar

lein Haritaya Etkisi


74/115

74

lein Haritaya Etkisi


75/115

75

Haritalarda Uzunluk ve AlanHesaplamalar


76/115

76

Haritalarda Uzunluk Hesaplamalar


77/115

77

Gerek Uzunluk Hesaplama


78/115

78

Gerek uzunluk dier birdeyile arazi zerindekiuzunluk aadaki forml ileyada doru orant kurularakhesaplanr.

rnek


79/115

79

A

B1/500.000

8 cm

1/500.000 lekli bir haritada A-B ehirleriaras 8 cm olarak llmtr. Buna gre ikikent aras ku uuu uzaklk ka km dir?

Cevap :

lek : 1/500.000Harita Uzunluu : 8 cmGerek Uzunluk : ?

G.U = 500.000 x 8 = 4000.000 cm = 40 km

Harita Uzunluu Hesaplama


80/115

80

Harita zerindeki Uzunluk,aadaki forml ile yadadoru orant kurularakhesaplanr.

rnek


81/115

81

A

B1/1.000.000

300 km

A-B ehirleri aras gerek uzunluk 300 kmdir. Bu iki ehir aras harita uzunluu1/1.000.000 lekli haritada ka cm ilegsterilir?

Cevap :

lek : 1/1.000.000Gerek Uzunluk : 300 kmHarita Uzunluu : ?

300 km = 30.000.000H.U = 30.000.000 / 1.000.000 = 30 cm

rnek


82/115

82

Cevap


83/115

83

1.Harita: lek: 1:750.000 ve Harita uzunluu: 12 cm ayn uzaklk;

2:Haritada: lek: 1:1.500.000 ve Harita uzunluu: ? cm

zm 1:

I.Aama:

GU=HU x P = 12 x 750.000 = 9.000.000 cm

II.Aama:

HU= GU / P = 9.000.000 / 1.500.000 = 6 cm

zm 2:

Ters orant ile aadaki gibi zlr.

(750.000 x 12) / 1.500.000 = 6 cm

Haritalarda Alan Hesaplamalar


84/115

84

Harita Alan Hesaplama


85/115

85

Haritadaki alan,

Forml ile yada doru orantkullanlarak hesaplanr.

rnek;

Gerek alan 590.4 km kare olan gl 1/ 1.200.000 lekli haritada ka cmkare olarak gsterilir ?

Cevap

Gerek Alan: 590.4 km


86/115

86

lek: 1/1.200.000

Harita Alan: ? Cm

Forml:

Harita Alan = GA / (P)

I.zm:

590,4 km = 5.904.000.000.000 cm

HA = 5.904.000.000.000 / (1.200.000)

= 5.904.000.000.000 / 1.440.000.000.000 = 5.904 / 1.440 = 4,1 cm

II.zm:

GA = HA . (P) = x . (1.200.000) = x . 144590.4 = x . 144

590.4 / 144= x

4,1= x

zdmsel Alann Hesaplanmas


87/115

87

Cevap

lek: 1/700 000


88/115

88

lek: 1/700.000

Haritadaki Alan: 15 cmGerek Alan (zdmsel Alan) : ? km

Forml:Gerek Alan (zdmsel Alan) = Haritadaki Uzunluk x lekPaydas

zm:GA= 15 x (700.000) =15 x 490.000.000.000 =7.35...= 735 km

lek Hesaplama


89/115

89

Cevap

G k Al 4375 k


90/115

90

Gerek Alan : 4375 km

Haritadaki Alan: 7 cm

lek: ?

Forml:lek = Harita Alan / Gerek Alan

zm:

= 7 / 4375 = 1 / 625 = 1 / 2500000

Eim Hesaplama


91/115

91

Cevap

Haritadaki Uzunluk : 4 cm


92/115

92

Ykselti Fark: 1.200 m

lek: 1/600.000

Eim: %o ?

Forml:

Eim = ( Yksekli Fark (m) x 1000 ) / Yatay Uzaklk (m)

zm:

I.Aama: (NOT: Harita Uzunluu verildii iin gerek uzunluu bulmak iin buaama gerekiyor. Eer gerek uzaklk verilseydi buna gerek olmayacakt.)

Yatay Uzaklk (Gerek Uzaklk) = HU x P = 4 x 600.000 = 2400000 cm= 24.000

mII.Aama:

Eim= ( 1200 x 1000 ) / 24.000 = 1.200.000 / 24.000 = 50 = %o 50


93/115

93


94/115

94

Soru : 2TEST : I


95/115

95

Soru : 2

Duvara asldgnda eit yer kaplayan bir Trkiye haritas ileKonya haritas karlatrldnda hangi yargya varlamaz?

A)Trkiye haritasnn lei daha kktr.

B)Konya haritasnda ayrnt daha fazladr.C)Trkiye haritasnda Konya - Akehir aras daha uzun gsterilir.D)Konya haritasnn legi daha byktr.E)Konya haritasnda Konya - Akehir aras daha uzun gsterilir.

Soru : 3TEST : I


96/115

96

Aadakilerden hangisi Toporafya haritalarndan karlamaz?

A)ProfilB)Uzunluk lm

C)YkseltiD)llerin SnrlarE)Eim

Soru : 4TEST : I


97/115

97

1/4.000.000 lekli bir haritada 6 cm ile gsterilen bir karayolunungerek uzunluu ka km dir?

A)30

B)60C)90D)120E)240

Soru : 5TEST : I


98/115

98

2400 km uzunluundaki Frat Nehri, aada legi verilenharitalarn hangisinde en fazla kltlmtr?

A) 1/3.800.000B) 1/2.500.000C) 1/1.200.000D) 1/900.000E) 1/600.000

Soru : 1TEST : I


99/115

99

I. Ayrntlar gsterme gcII. Eykselti erilerinin saysIII Haritannkapladigi alanIV Corafi koordinatlar

Karadeniz Blgesine ait bir haritann leginindegistirilmesi yukandakilerin hangisinde degisiklige yolamaz?

A)Yalniz I B) II ve III C) Yalniz IVD) I ve II E) Yalniz II

Soru : 6TEST : I


100/115

100

lek = 1/200.000ekilde bir gln ayn kylarn gstereniki haritadan I. de 6 cm ile gsterilen PRarasi II. haritada 3 cm ile gsterilmitir.

Buna gre II. haritann leiaadakilerden hangisidir?

A)1/400.000 B) 1/100.000C)1/600.000 D) 1/200.000

E) 1/4.000.000

Soru : 8TEST : I


101/115

101

Yandaki izohips haritasnda A noktasnnykseltisi 100 m dir.Buna gre harita ile ilgili yarglardan hangisiyanltr?

A) E noktas 80-100m ykseltileri arasndadr.B) B noktas bir ukuru gstermektedir.

C) A noktasnn ykseltisi Dden fazladr.D) C noktas ky izgisini gstermektedir.E) D noktasnn ykseltisi 400 m dir.

Soru : 9TEST : I


102/115

102

Yukardaki izohips haritasnda adaki yer ekillerindenhangisi yoktur?

A) Tepe B) Boyun C) Vadi D) Delta E) Yama

Soru : 7TEST : I


103/115

103

Yukardaki izohips haritasnda yer alan A ve B noktalararasnda ka metrelik ykselti fark vardr?

A) 1200 B) 900 C) 350 D) 750 E) 600

TEST : II


104/115

104

TEST : II


105/115

105

Soru : 10TEST : I


106/115

106

Trkiyenin gerek alan ile izdm alan arasndabyk bir fark oluu aadakilerden hangisi ileaklanabilir?

A)Yzey ekillerinin engebeli olmasB)Orta enlemlerde yer almasC)ki yarmada zerinde yer almasD)ok sayda gl olmasE)Dalarn genellikle dou-bat ynnde uzanmas

TEST : II


107/115

107

TEST : II


108/115

108

TEST : II


109/115

109

TEST : II


110/115

110

TEST : II


111/115

111

TEST : II


112/115

112

TEST : II


113/115

113

TEST : II


114/115

114


115/115

harita bilgisi bha

Documents