hastada belli bir zamanda,...
TRANSCRIPT
![Page 1: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/1.jpg)
DOZhastada belli bir zamanda, beklenen biyolojik yanıtı oluşturabilmek için gerekli olan ilaç miktarıdır.
![Page 2: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/2.jpg)
1. Etkisiz Doz 2. Terapötik Doz
( Efektif Doz, Tedavi Dozu)3. Toksik Doz 4. Letal Doz
![Page 3: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/3.jpg)
Terapötik Doz
Beklenen biyolojik yanıtı oluşturan – etki bölgesinde yeterli yoğunluğu sağlayan – ilaç miktarıdır.Minimal Efektif Doz(MED) Median Efektif Doz (ED50)Maksimal Efektif Doz (ED99)
![Page 4: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/4.jpg)
Terapötik İndeks
Güvenlik Faktörü
Terapötik indeks (Tİ) = LD50 / ED50
Güven Faktörü = LD1 / ED99
![Page 5: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/5.jpg)
Güvenlik indeksi
![Page 6: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/6.jpg)
Doz- Zaman-Konsantrasyon İlişkisi
Uygulama bölgesi, plazma ve idrar ilaç derişimleri
![Page 7: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/7.jpg)
Biyolojik yarı-ömür
Yinelenen dozlarda verilen bir ilacın plazma konsantrasyon profili
![Page 8: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/8.jpg)
İlaçların Uygulama Şekilleri
Kolektif İlaç Uygulanması Bireysel İlaç Uygulaması
Tek Doz UygulamasıYinelenen Doz Uygulaması İv devamlı enfüzyon
![Page 9: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/9.jpg)
Doz ve Dozaj Rejimini Etkileyen Faktörler
Hayvanın TürüYaşİlacın Veriliş Yoluİlaç EtkileşmeleriEnzim indüksiyon ve inhibisyonuYayılım,metabolizma ve atılım ile ilgili organ bozuklukları
![Page 10: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/10.jpg)
Renal yetmezliği olanlarda Eliminasyon KinetiğiEndojen kreatinin klerensi (Clcr,ml/dak)
belirlenir.Bireysel doz saptanır.
ke= knr + a. Clcrknr : ekstrarenal eliminasyona: kreatinin klerensine oranla ilacın eliminasyon hızının
oransal faktörü
![Page 11: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/11.jpg)
İLAÇLARIN BİYOLOJİK MEMBRANLARI GEÇİŞ MEKANİZMALARI
![Page 12: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/12.jpg)
Pasif (basit) difüzyon ( Pasif Transport)Aktif Taşınma (Aktif Transport)Özel Durumlar
Kolaylaştırılmış difüzyon ve filtrasyonPinositozisEksositozis
![Page 13: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/13.jpg)
1.Pasif (basit) difüzyon (pasif transport)
Molekülün özelliğine göre (non-iyonize, iyonize) pasif difüzyonla membranları geçiş farklılık gös.Birinci Durum; Non iyonize maddeler membranları pasif difüzyonla geçerler, geçiş hızı molekülün lipofil özelliğine ve membranları ayıran iki ortamdaki konsantrasyona bağlıdır.İkinci Durum; İlaç moleküllerinin suda çözünmeyen non-iyonize fraksiyonları lipidlerde çözünür ve biyolojik membranları kolaylıkla geçerken, suda çözünen fraksiyonları membranları geçemez ya da güçlükle geçerler
![Page 14: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/14.jpg)
Basit difüzyon
![Page 15: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/15.jpg)
Kuvvetli elektrolitler; kuvvetli asit tuzları ve kuvvetli bazlar çok iyonize olurlar, hidrosolübldürler ve membranları güç geçerler.Zayıf elektrolitler; Zayıf organik asit ve bazlarıdır. Bunların membranları geçişiA. Non iyonize fraksiyonun yağda çözünürlüğüneB. İyonizasyon düzeyine bağlıdır.
İyonizasyon düzeyi ise;Dissosiasyon katsayısı (pKa)Ortamın pH
![Page 16: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/16.jpg)
Handerson-Hasselbach denklemiAsitler için
İyonize fraksiyon (Ci)pH = pKa + Log -------------------------------
non iyonize fraksiyon (Cni)
non iyonize fraksiyon (Cni) pH = pKa + Log --------------------------------
iyonize fraksiyon (Ci)
Bazlar için
![Page 17: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/17.jpg)
Sulu bir ortamda (çözelti) bir molekülün iyonize ve non iyonize form aynı düzeyde ise, ortamın pH’sı ve molekülün pKa değerleri birbirine eşittir:
1 1 pH = pKa + log --- , log --- = 0,
1 1pH = pKa
![Page 18: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/18.jpg)
İyon Tuzağı;
Pasif difüzyona elverişli bir membranla birbirinden ayrılmış olan iki bölmede dağılan bir ilacın, her bölmede denge halindeki konsantrasyonu pH farklı ise eşit değildir. Bu durumda ilaç iyonize olmasına uygun olan bölmede daha fazla toplanır.Asidik ilaçlar pH sı daha yüksek, bazik ilaçlar ise pH sı düşük tarafta toplanır.
![Page 19: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/19.jpg)
Aktif Taşıma ( Aktif Transport)Doğal Moleküller; amino asitler, pürin ve pirimidin bazlarıpürin ve pirimidin bazlarına benzerlik gösteren antimitotikler ( 5 florourosil, 6 merkaptopürin)Penisilinler gibi doğal moleküllere benzerlik gösteren bileşikler aktif taşımayla biyolojik membranları geçerlerAktif taşıma organizmanın normal fonksiyonlarında da işlev görür (Sodyum pompası, midede H iyonları sekresyonu, tiroitte iyot akümülasyonu, renal tübüllerde glikoz reabsorbsiyonu gibi
![Page 20: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/20.jpg)
Aktif Taşınma
![Page 21: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/21.jpg)
Aktif TransportAz yoğundan yoğun ortama geçişEnerji gerekir.Doyurulabilirdir. Yarışma vardır.Taşıyıcılar görev alır. Enerji üretimini sağlayan reaksiyonları etkileyen maddeler tarafından bloke edilebilir.
Pasif DifüzyonÇok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişEnerji gerektirmez.
![Page 22: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/22.jpg)
3. Özel DurumlarKolaylaştırılmış difüzyon ve filtrasyon
Ca iyonlarının duedonumdan emilimi, kolinin kolinerjik sinir uçlarından girişiFiltrasyon
Hidrofil ve bir dereceye kadar küçük moleküllü lipfil maddelerin ( su üre, iyonlar)
geçişiPinositozProteinler, makro ve kolloidal maddelerEkzositozAsetil kolin ve kateşol aminlerin sinaptik
aralığa geçişi
![Page 23: hastada belli bir zamanda, beklenencdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ou-doz-ve-ilgili-kavramlar,-ilaclarin... · konsantrasyon profili . İlaçların Uygulama Şekilleri . Kolektif](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040502/5e298364d9735e5ee1002a16/html5/thumbnails/23.jpg)
Pinositoz