hbsp - hbo module rampen en crisisbeheersing - college 1 - integrale veiligheid

Integrale veiligheidRampen en crisisbeheersing

Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY‐NC‐NDVoor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by‐nc‐nd/3.0/

Open Educational Resource Nederlandse editie – versie 1.0 Onderdeel van Handboek Scenarioplanning – druk 1

De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaarInstituut voor ToekomstontwikkelingBezoek ons op www.ivto.org

Today’s Storyboard

Toekomstige gebeurtenis-sen

Scenario’s Scenario-planning

Proces Afronding

Vragen? Gelijk stellen!

Tijd Context Verandering Onzekerheid

dichtbij –

ver weg

belangrijk –

niet belangrijk

weinig–

veel

zeker–

onzeker

trend=weinigdiscontinuïteit=veel

pre‐determined=zekercontroversie=onzeker

relatie met informatie‐betrouwbaarheid

Gebeurtenissen

vaak vast gegeven context is vast gegeven

geleidelijke/abrupte discontinuïteit

| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Early warning signalWildcard

2 min:

Denk in tweetallen na over trends die nu spelen i.r.t. veiligheid.

BuZZ‐sessie

Verandering ‐ discontinuïteiten| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Discontinuïteit‘Een, mogelijk onverwachte, tijdelijke of permanente, breuk in een dominante conditie/trend in een systeem.

Abrupt (Wildcard)Een discontinuïteit die zeer plotseling optreedt. Dit gebeurt zo snel dat het systeem niet meer kan stabiliseren.

GeleidelijkEen discontinuïteit waarbij de verschuiving van een paradigma naar een ander paradigma geleidelijk verloopt.

Platte wereld‐> Ronde wereldVulkaanuitbarsting IJsland ‐ 2010

Zekerheid ‐ pre‐determined elements| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Pre‐determined elements (onoverkomelijke zaken)Gebeurtenissen, als uitwerking van trends en discontinuïteiten, die onvermijdelijk zijn. Wanneer de gebeurtenissen plaats vinden en welke consequentie ze met zich meebrengen blijft onzeker.

Regenval Verontreiniging Virussen

Je eigen wereldbeeld| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Global Warming?Trend / discontinuïteit (geleidelijk/abrupt)?

Aanslag 9/11?Trend/discontinuïteit?Controversie/pre‐determined/tussen zeker en onzeker in?

Klimaatverandering?Controversie / pre‐determined / ergens tussen zeker en onzeker in?

Effect van je eigen perceptie

Scenario’s uitvloeisels van onzekerheid| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Wij gaan ons richten op zuivere ‘what‐if’ scenario’si.h.k.v. veiligheid (m.a.w. dus géén verkenningen)

http://www.ivto.org/publicaties/toekomstscenario‐s‐defensie‐2030

http://dsc.discovery.com/videos/worst‐case‐scenario‐panicked‐crowd‐stampede.html

http://www.youtube.com/watch?v=Vdh4TqWFfX4

Scenarioplanning| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Scenarioplanning een korte definitie…Een instrument waarbij je scenario’s ontwikkelt om de toekomst te verkennen.

Scenario’s kun je gebruiken voor jezelf, voor de eigen organisatie of overheid

Wij gebruiken nu scenario’s vanuit de invalshoek integrale veiligheid (what‐if)De scenario’s zijn uitwerkingen van abrupte discontinuïteiten. Trends worden in de uitwerkingen als rode draad meegenomen.

Dit met als doel om strategische beslissingen effectiever en efficiënter te kunnen nemen. Zo kun je robuuste keuzes maken in het daglicht van de toekomst.

Bron: AFP

31 december 2010

9 augustus 2010

Twee miljoen Nigerianen vluchten voor water 25 september 2010

Tienduizenden Chinezen vluchten voor water21 augustus 2010

Duizend vermisten na overstromingen Brazilië22 juni 2010

Kwart Thailand is overstroomd

20 mei 2010

Overstromingen Polen bedreigen hoofdstad

20 oktober 2010

Praktisch: wat als… er te veel water is?Doden door overstroming in België14 november 2010

Watersnood Pakistan grotere ramp dan tsunami' 13,8 miljoen mensen op de vlucht

200.000 Australiërs op de vluchtvoor water

Bron: www.destentor.nl

http://www.youtube.com/watch?v=skFrR3g4BRQhttp://www.youtube.com/watch?v=O8qmaAMK4cM

29 december 2010

Taliban dreigen met aanslag in Nederland18 oktober 2010

Terreurverdachten planden massa‐aanslag NAVO4 december 2010

Al‐Qaeda plande aanslag in Noorwegen12 juli 2010

Praktisch: wat als … terrorisme dichtbij echt wordt?

Zweden en Denemarken 'verijdelenaanslag'

Steeds grotere dreiging aanslag Frankrijk22 september 2010

Doden door aanslag op Egyptische kerk1 januari 2011

Veel doden door aanslag op trein in India28 mei 2010

Bron: AFP

Zeker negentien doden bij Love parade Duisburg24 juli 2010

Dode en gewonden door vechtpartij strandfeest29 augustus 2009

Feestgangers keren zich tegen politie(windschoten)

Praktisch: wat als … feesten uit de hand lopen

16 oktober 2010

Bron: AFP

Praktisch: … andere “verrassingen”Mega brand Moerdijk Aanslag op rijtoer koningin

Bron: AFP

5 januari 2011 30 april 2009

Mogelijk twintig doden door explosie Luik28 januari 2010

Meer doden Mexicaanse griep verwacht4 januari 2011

Hoe bij de brand in Moerdijk?

Zouden ‘what‐if’ scenario’s geholpen kunnen hebben?

2 min:

Wat zijn mogelijke what‐if scenario’s bij de voetbalwedstrijd PSV‐NAC 22 feb a.s.

BuZZ‐sessie

HerijkingToekomstbewustzijnS‐EWS

Strategische awarenessStrategische evaluatieStrategische ontwikkeling

Toekomstanalyse uitvoerenScenarioraamwerkOntwikkelen scenario’s

Bij what‐if scenario’s ontwikkelen we geen raamwerk.

BusinesscaseOrganisatie en draagvlakPlan van aanpak

Vanmiddag gegeven praktijkcase

Proces| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Scenariotraject voorbereiden

Scenario’s toepassen

Scenariotraject borgen

Scenario’s ontwikkelen

Proces: essenties van voorbereiding| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Wat is de scenariovraag?

Wie zijn de stakeholders?

Wat zijn de keyfactors? (bv vervoer, vluchtwegen, etc…)

Wat is de scenariotoepassing?

Wat is de tijdshorizon?

Wat is de informatiescoop?

Wat is het scenariokarakter? Dit is bij IV voornamelijk wildcard denken!Trends als rode draad bij alle scenario’s

Proces: ontwikkelen scenario’s what‐if| Toekomst | Scenario’s | Scenarioplanning | Proces | Afronding |

Vormen van een macro‐analyse• PEST/STEP Politiek, Economisch, Sociaal en Technologisch• STEPJE Sociaal, Technologisch, Economisch, Politiek, Juridisch en Milieu (Environment)• STEEP Sociaal, Technologisch, Milieu, Economisch en Politiek• STEEPLED Sociaal, Technologisch, Economisch, Milieu, Politiek, Wettelijk (Legal), Onderwijs

(Education) en Demografisch

Meso‐analyse:• Wat zijn gebeurtenissen gericht op de bedrijfstak: festivals;

• Toeleveranciers (catering);• Vervoer (trein, bussen etc.);• In en uitstroom van mensen;• Etc.


Drijvende krachten analyseren• Alle losse gebeurtenissen omvormen tot drijvende krachten (trends/discontinuïteiten);

• Nog iets meer stilstaan bij abrupte discontinuïteiten (paragraaf 8.3.2):• Denken vanuit het systeem;• Denk het ondenkbare.

A

zeker onzekermate van (on)zekerheid

niet

hoog

mate van relevantie :

‘kan

leiden

tot veilighe

idsissue’

F

H

K

I

D

GJ

C

B

E

SelecterenAbrupte disc = what‐ifTrends = rode draad


What‐if scenario ontwikkelen• Beschrijven (storytelling) van de scenario’s door:

• Tijd;• Stakeholders;• Keyfactors.

Dit is de focus voor blok 3

Bezoek ons op www.ivto.org

Dit werk wordt, met uitzondering van het fotomateriaal, uitgegeven onder creative commons licentie: BY‐NC‐NDVoor licentie voorwaarden zie http://creativecommons.org/licenses/by‐nc‐nd/3.0/

Instituut voor Toekomstontwikkeling

De rechten van de foto’s in dit werk zijn gereserveerd aan de rechtmatige eigenaar