he micronesian outreach is… bōbrae nañinmej ko k rekabobo … · 2010-11-23 · kein jemjem...

2
Kōtōbar eo am ej ñan bōbrae, control, im ṃadṃōdi nañinmej kabobo kein rejelet armej in Micronesia & dri-Pacific Islander ilo Hawaii. Micronesian Outreach Program 1286 Queen Emma St. Honolulu, HI 96813 Tel: (808) 538-2871 (appt. only) Fax: (808) 536-2024 TTY/TDD for the Deaf Call 711 Website: www.IDLinks.com (Marshallese Translation) Bōbrae Nañinmej Ko Rekabobo Ñan Ro Elōñ Uwaar ilo Juon Em & Ro Ilo Shelter Ko Living in Shelters Pepa in melele ko ñan bōbrae nañinmej kein ej bōk an jeen in jipañ jān Chamber of Commerce eo ilo Hawai`i’ Public Health Fund eo. Jouij im jela bwe melele kein rej ñan wōt unin ekkatak ko. Ejjab kōmman im kōwalok bwe en bōk jikin melele ko jān ro retijemlok ilo taktō. Copyright © May. 2010, Marshallese. Access Care Today (ACT) All rights reserved. NAÑINMEJ kein remaroñ bōbrae kab madmōdi. Kwale pāūm Jab irri ak jibwe lowaan bọtūm Kōjparok kinej ko Karreoik kinej ko im kalbubu elaññe renaaj tọọr. Jab kōjerbal an doon soap, towel, nuknuk, reja, biraaj in ñi ak kein jemjem akki ko. Pokpok ñan tulowaan jibwiin pāūm ñān bōbrae iij ñān ro jet. Kōjerbal condom ak kein bōbrae ko ilo ababu ipān juon armej kobaọk wūno ko ñān bōbrae bōrọrọ. Micronesian Outreach Program eo….. ej ōttan Access Care Today (ACT) juon 501(c)(3) non-profit organization eo kōn un ko ñan katakin im būkot wōnaanọk ko renaaj kọṃṃan oktak ko ñān bōbrae, control nañinmej im kij kein. KŌM AIKUJ JIPAÑ EO AM Ñān jipañ jerbal kab kōtobar in am, kōm ij kajjitōk jipañ ilo ejelok oean. Elaññe kwōj maroñ jipañ kōn iien ko a, kajoor im kapeel eo a, jouij im kir tok (808) 538-2871ak E-maile kōm ilo [email protected]. STD ak nañinmej in jiroñ im likao. Kwōmaroñ bōk nañinmej in STD ilo ajab jelā kake. Ekkā an nañinmej in STD walok ilo ejjelok jekjek in ak ejjelok kakōlle ko kake. Kakōlle ko remaroñ āinwōt kein: •Tọọr kin dān waan •Bwil/metak ilo iien raut •Ekutkut raut •Metak kabwin lọjeed Syphilis •Ej ajeeded ilo an juon eṃṃaan im kōrā babu ippān doon ilo an ọr kinej ak bōtōktōk jān eo im epād nañinmej in syphilis ippān. •Kakōlle ko remaroñ jako ilo ad jab madmōdi ak nañinmej in enaaj kōṃṃan jorrāān ñan enbwin eo. Elaññe eọr juon ak elōñọk kinej ko rewalok iumin 10 ọk ñan 90 raan in bōk nañinmej in, ijoko ilo enwinim im nañinmej in ar jino ajeeded jān e, āinwōt ijoko tu-lal ippān kōrā im eṃṃaan, jikin bijōk eo, lọod, ilowaan lọniid, tieed, kwōj aikuj kakōlkōl. Remaroñ jab metak jinoin. Ñe ejjeọk bōbrae, nañinmej in emaroñ etal nañ joñan jorrāān eo elapọk (jekdọọn ñe kinej kein renaaj etal im jako). Bok kakolkol ko kin Syphilis elane kwoj elolo spot ilo peim ak neem einwot kein! Call 733-9281 Nan bok kakolkol ko elane ear wor menkein ilon. HIV/AIDS ~ Won eo ekauwōtata ñan bōk nañinmej in HIV? Aolep emaroñ bok nañinmej in HIV. Iturin ọk 750,000 armej rej tōmak bwe epād nañinmej in HIV ilo US, ekoba iturin lok 2,000-3,000 ilo Hawai‘i. Call Life Foundation 521-2437 ñan kakōlkōl ko ejjeọk oaer ak ñan meee ko jet.Aolep ro 13-65 yio dettair rej aikuj kakōlkōl kin HIV.

Upload: others

Post on 26-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: he Micronesian Outreach is… Bōbrae Nañinmej Ko K Rekabobo … · 2010-11-23 · kein jemjem akki ak brush in ñi ko. Elaññe eṃōj aṃ bōk wāween kein aolep, kajjitōk bwe

he Micronesian Outreach is…

a 501c3 non-profit organization with the

objectives of education and investigation

of approaches which will make a

difference in preventing and controlling

and treating infectious diseases.

The Micronesian Outreach Program is a

component of Access Care Today (ACT)

Micronesian volunteers are needed to:

Conduct health education classes at

schools, churches, community

settings and individual homes.

Become case managers & help families

that have someone who has an illness

or disease access resources.

Become a Train the Trainer

or coordinator of our outreach

teams.

WE NEED YOUR SUPPORT

To help us fulfill our goals and mission,

we are asking for volunteers and

contributions.

If you are able to help with your time,

energy and skills, please contact us at

(808) 538-2871 or e-mail us at

[email protected]

If you or your organization might

be able to contribute funds to our

cause, please send a check or call us.

Kōtōbar eo am ej ñan bōbrae, control, im ṃadṃōdi nañinmej kabobo kein rejelet armej in Micronesia & dri-Pacific Islander ilo Hawaii.

Micronesian Outreach Program 1286 Queen Emma St. Honolulu, HI 96813 Tel: (808) 538-2871 (appt. only) Fax: (808) 536-2024 TTY/TDD for the Deaf Call 711 Website: www.IDLinks.com (Marshallese Translation)

Bōbrae Nañinmej Ko Rekabobo Ñan Ro Elōñ Uwaar ilo Juon Em &

Ro Ilo Shelter Ko Living in Shelters

Pepa in melele ko ñan bōbrae nañinmej kein ej bōk an jeen in jipañ jān Chamber of Commerce eo ilo Hawai`i’ Public Health Fund eo. Jouij im jela bwe melele kein rej ñan wōt unin ekkatak ko. Ejjab kōmman im kōwalok bwe en bōk jikin melele ko jān ro retijemlok ilo taktō.

Copyright © May. 2010, Marshallese.

Access Care Today (ACT)

All rights reserved.

NAÑINMEJ kein remaroñ bōbrae kab

madmōdi.

Kwale pāūm

Jab irri ak jibwe lowaan bọtūm

Kōjparok kinej ko

Karreoik kinej ko im kalbubu elaññe

renaaj tọọr.

Jab kōjerbal an doon soap, towel,

nuknuk, reja, biraaj in ñi ak kein jemjem

akki ko.

Pokpok ñan tulowaan jibwiin pāūm ñān

bōbrae iij ñān ro jet.

Kōjerbal condom ak kein bōbrae ko ilo

aṃ babu ipān juon armej kobaḷọk wūno

ko ñān bōbrae bōrọrọ.

Micronesian Outreach Program eo….. ej ṃōttan Access Care Today (ACT) juon

501(c)(3) non-profit organization eo kōn un

ko ñan katakin im būkot wōnṃaanḷọk ko

renaaj kọṃṃan oktak ko ñān bōbrae, control

nañinmej im kij kein.

KŌM AIKUJ JIPAÑ EO AM

Ñān jipañ jerbal kab kōtobar in am, kōm ij

kajjitōk jipañ ilo ejelok oṇean.

Elaññe kwōj maroñ jipañ kōn iien ko aṃ,

kajoor im kapeel eo aṃ, jouij im kir tok (808)

538-2871ak

E-maile kōm ilo [email protected].

Elane kwe ak organization emaron jipan kin

jeen non kotobar in am, jouij im jilikintok

check ak call tok. Tax ID # 91-1532096

Website: www.IDLinks.com

STD ak nañinmej in jiroñ im likao. Kwōmaroñ

bōk nañinmej in STD ilo aṃ jab jelā kake. Ekkā

an nañinmej in STD walok ilo ejjelok jekjek in ak

ejjelok kakōlle ko kake. Kakōlle ko remaroñ āinwōt kein:

•Tọọr kin dān waan

•Bwil/metak ilo iien raut

•Ekutkut raut

•Metak kabwin lọjeed

Syphilis •Ej ajeeded ilo an juon eṃṃaan im kōrā

babu ippān doon ilo an ọr kinej ak bōtōktōk jān eo

im epād nañinmej in syphilis ippān.

•Kakōlle ko remaroñ jako ilo ad jab madmōdi ak

nañinmej in enaaj kōṃṃan jorrāān ñan enbwin eo.

Elaññe eọr juon ak elōñḷọk kinej ko rewalok iumin

10 ḷọk ñan 90 raan in bōk nañinmej in, ijoko ilo

enwinim im nañinmej in ar jino ajeeded jān e,

āinwōt ijoko tu-lal ippān kōrā im eṃṃaan, jikin

bijōk eo, lọod, ilowaan lọniid, tieed, kwōj aikuj

kakōlkōl. Remaroñ jab metak jinoin. Ñe ejjeḷọk

bōbrae, nañinmej in emaroñ etal nañ joñan jorrāān

eo elapḷọk (jekdọọn ñe kinej kein renaaj etal im

jako).

Bok kakolkol ko kin Syphilis elane kwoj

elolo spot ilo peim ak neem einwot kein!

Call 733-9281 Nan bok kakolkol ko elane

ear wor menkein ilon.

HIV/AIDS ~

Won eo ekauwōtata ñan bōk nañinmej in HIV? Aolep emaroñ bok nañinmej in HIV.

Iturin ḷọk 750,000 armej rej tōmak bwe epād nañinmej in HIV

ilo US, ekoba iturin lok 2,000-3,000 ilo Hawai‘i. Call

Life Foundation 521-2437 ñan kakōlkōl ko ejjeḷọk oṇaer ak

ñan meḷeḷe ko jet.Aolep ro 13-65 yio dettair rej aikuj

kakōlkōl kin HIV.

[back to

Page 2: he Micronesian Outreach is… Bōbrae Nañinmej Ko K Rekabobo … · 2010-11-23 · kein jemjem akki ak brush in ñi ko. Elaññe eṃōj aṃ bōk wāween kein aolep, kajjitōk bwe

Ta eo armej in Micronesia &

ro elōñ uwaar ilo juon em ak

shelters ko aikuj jelā kōn

nañinmej kabobo kein ilo

Hawai’i!

Bōbrae an ajeeded Staph/MRSA, nañinmej

in Lepa, Tuberculosis, Hepatitis B & C, STDs

im HIV.

Staph/MRSA ~

Hawai`i epād ilo joñak ko ilōñtata kōn

nañinmij in RSA/Staph ibwiljin jikin ko ilo

USA. Dri-Pacific Islanders rej kōwalok

bwe repād ilo joñak eo ebwe wōt an lap.

KWAAR KE JELĀ?

STAPHLOCOCCI ej mij elōñḷ ọk jān

30,000 Dri-America ilo juon yio! (Elōñḷ ọk

jān AIDS)

KIIJ ko rej jokwe, itulowa im ibelaakiid

Juon ṃōttan jilu in armej rej bōkto

bōktak Staph ilo ejjeḷọk kakōlle.

Staph ekkā an waḷọk lowaan im iturin

bọtiid.

Staph emaroñ pād iaejeet ilo juon tōre

eo aetok.

ANTIBIOTICS emaron komman kiij in

bobrae ko Kwōj aikuj bōk aolep wūno ko taktō eo

aṃ ej lewaj ñan eok jekdọọn ñe alikkar

an kinej eo mo.

Kwōj aikuj loe taktō eo elaññe kōoj eñjaake

kakōlle in jorrāān ko, ko im remaroñ fever ak

bwil, emmed, metak ak kilbirōrō in kinej eo.

Aolep ro rar lotak ilo Micronesia rej

aikuj bōk kakōlkōl ko ñan hepatitis B.

5 Lok ñan 10% in dri Micronesia rebok

hepatitis B. Ekkā ad jab eñjaake mae

iien eo eliktata ilo ad bōk nañinmij in āj

ak cancer in āj.

Kwōj aikuj kakōlkōl elaññe:

• Kwaar ḷotak ilo Micronesia, Marshall

Islands, lal ko jet ilo Pacific, Asia, Africa

ak Eastern Europe.

• Kwōj jokwe ibppān eo eọr nañinmej in

hepatitis B.

• Ñe jinōm ak ro uwaan baaṃlee eo eor

hepatitis B ak ear mij kōn nñninmej in âr.

• Kwaar bok bōtōktōk jan ro jet.

• Kwaar kiki ippān juon eo eban jako

nañinmej in hepatitis B jān e.

Hepatitis B ejjab ajeeded ilo ad umma,

jibur oron, majje, pokpok, mōñā ak dān,

keon mōñā ko ak kein idaak ko, ak ad

pād belaak in ro jet.

• Jab joḷọk raan in jerbal, jikuul, ikkure,

kokajriri ak jekjek ko jabdewōt bedbed

kin jekjek eo nae Hepatitis B ijellọkun

wōt ñe ajri eo ej kijoñ ikkik.

BŌK WĀ IN HEPATITIS B, JIBAÑ BŌBRAE

CANCER AK JORRĀĀN IN ĀJ!

Hepatitis C ~ emaroñ ajeeded kōn

botōktōk ilo ad ōojerbal wā in drugs ko

ak steroids, needle in tattoos ak Eo ko

ak ad bōk bōōoktōk jān lal ko jet. Jab

kōjerbal needle ko ippān doon, rejja,

kein jemjem akki ak brush in ñi ko.

Elaññe eṃōj aṃ bōk wāween kein aolep, kajjitōk

bwe kwōn kakōlkōl in hepatitis C. Ejjelok wūno ñan

hepatitis C.

Call HSNH 538-2871 non melele ko jet

kin hepatitis B ak C ak wūno in hepatitis

B.

Nañinmej in Lepa (leprosy) ~ ej walok jān juon

kij. Elaññe ejjab ōobrae, emaroñ kōmmaan

jorrāān eo eban jako ilo ekke ko, mej, majōl

ko, di ko, im wāween ad nemaki mōñā ko.

Mōnōjnōj eo ejjab alikkar ad lale, ekilbirōrō, emani ak

mōnōjnōj eo ebbōj ilo an ejjelok eñjaake emaroñ

kōkōlle in lepa.

Mōnōjnōj eo edebakbak ilo enbwin ak emetak ekkā ko

ilo kōnwaad, pāid, ak need, remaroñ kakōlle in lepa.

Lepa emaroñ kōmour jān wūno ko. Wūno ko &

lolok taktō ñan bōbrae lepa ejjelok onaer ilo

Community Program ko. Elaññe kwōj elolo

mōnōjnōj ak kwōj kōnaan kakōlkōl kin kil im

eke ko ejjelok onair ÑAN KWE & BAAMLEE EO

AM, CALL TOK KŌM ILO 808-733-9831.

TB ~ Ej ajeeded ilo mejatoto eo

HI ej juon iaan jikin ko im epād ilo joñak ko ilōñtata kōn

tuberculosis (TB) ilo aolepen USA. TB emaroñ jelet

jabdewōt jikin ilo enbwin eo. Ekka kakōlle in TB eitok ilo

ad mōjno, aidiklok, fever ak bwil, im menokadu in boñ.

Kakōlle kein remaroñ koba jidimkij in bokbok eo iumin 3

week ak aitoklok, metak ob, im pokpok bōtōkōok elaññe âr

ko rejorrāān. Ta Eo Ij Aikuj Kōṃṃane Elaññe Ibo āen Eo Ebok

Nñnineij in TB? TB ej ajeeded ilo pokpok, ad al,

ak konono. Armej ro epād nañinmej in TB ippāir rej ro im

ekkā aer naaj kajeeded kij ñan ro belaakier aolep raan,

āinwōt ro ilo baaṃlee eo, ak rijerbal ro ṃōttaer. TB eo

ejelet âr ko ekabobo. Elaññe emōj am pād turin juon eo

epād nañinmej in TB ilo âr, kwōj aikuj loḷọk takt\0 eo aṃ

ak health department eo ñān kakōlkōl ko ejjeḷọk oṇaer. Call

TB info. Line 832-5738.