her boyutta verimli Çözümler -...

E�cient solutions in every scaleRegulation of water comfort system

MANUALabqm.danfoss.com

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Her Boyutta Verimli ÇözümlerHVAC tesisatlarında İDEAL BALANSLAMA ve KONTROL

KİTAPÇIĞI

2

İÇİNDEKİLER

1.1 Isıtma sistemleri için tavsiye edilen çözüm 4

1.2 Soğutma sistemleri için tavsiye edilen çözüm 6

2.1.1 Değişken debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemleri ve herhangi bir terminal ünitedeki

(örneğin AHU) tipik uygulama 8

2.1.2 Değişken debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemlerindeki ve zaman zaman AHU'daki tipik uygulama 10

2.1.3 Sabit debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemlerindeki ve AHU'daki tipik uygulama 12

2.1.4 Sabit debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemlerindeki ve AHU'daki tipik uygulama 14

2.1.5 Değişken debili sistem, ısıtma ve soğutma için aynı donanımın kullanıldığı,

yüzey ısıtma-soğutma sistemlerindeki tipik uygulama 16

2.1.6 Soğutma grubu uygulaması- Soğutma grubu içerisinde ihtiyaca göre minimum akış kontrolü yapan,

değişken debili primer devreli sistem 18

2.1.7 Değişken debili sistem, Tipik FCU uygulaması, kendinden tahrikli oda sıcaklık kontrollü yüzey ve

diğer kombine tip Isıtma ve Soğutma Sistemleri 20

2.1.8 Değişken debili sistem, termostatik radyatör vanalı iki borulu radyatör ısıtma sistemlerindeki tipik uygulama 22

2.1.9 Termostatik radyatör vanalı ve otomatik debi limitlemeli tek borulu radyatör ısıtma sistemleri 24

2.1.10 Değişken debili sistem, kollektörlü ve ayrı oda termostatı kontrollü iki borulu,

yüzey (zemin veya duvar) ısıtma sistemlerindeki tipik uygulama 26

2.1.11 Değişken debili sistem, Tipik daire giriş istasyonu uygulaması 28

2.1.12 Değişken debili sistem, hava apareyleri, hava perdeleri ve benzeri tipik uygulamalar 30

2.1.13 Evsel Sıcak Su (DHW) re-sirkülasyon hattında otomatik sıcaklık balanslamalı değişken debili sistem 32

2.1.14 Evsel Sıcak Su (DHW) re-sirkülasyon hattında otomatik sıcaklık balanslamalı değişken debili sistem 34

3

2.2.1 Sıklıkla radyatör ısıtması, FCU ısıtma/soğutma sistemleri ve AHU'da kullanılan değişken debili sistem 36

2.2.2 Sıklıkla radyatör ısıtması, FCU ısıtma/soğutma sistemleri ve AHU'da kullanılan değişken debili sistem

- Otomatik Debi Limitleyici ve Motorlu Vanalı Uygulama

(Bu uygulamada dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır; ancak terminal üniteler ve kontrol vanalarında

sabit diferansiyel basınç sağlanamaz. Akış, otomatik debi limitleyiciler ile sınırlanır

fakat motorlu vananın 3 nokta kontrolü veya oransal kontrol yapması durumunda motorlu vanaya ters çalışır) 38

2.2.3 Değişken debili, iki borulu ısıtma/soğutma sistemi, FCU sistemleri ve her tip terminal ünitedeki tipik uygulama

(örneğin yüzey ısıtma/soğutma) 40

2.2.4 Evsel Sıcak Su (DHW) re-sirkülasyon hattında manuel balans vanalı sabit debili sistem 42

2.3.1 Değişken debili sistem, termostatik radyatör vanalı ve debi limitleyicisi ile iki borulu radyatör sistemlerindeki uygulama 44

3 2.1, 2.2 ve 2.3 için işaretler ve kısaltmalar 46

3.1 "Düşük ΔT sendromu" 48

3.2 "Aşırı debi (over-flow) Olgusu" 49

3.3 “Yetersiz Debi (under-flow) Olgusu” 52

4 Örnek durum çalışması: 2.1.1; 2.1.2 ve 2.1.4 uygulamalarının karşılaştırılması 53

4.1 İşletme maliyeti 53

4.1.1 Pompalama enerji tasarrufu 54

4.1.2 Boru hattı ısı kayıpları 57

4.2 Yatırım maliyeti karşılaştırması 60

4.3 Sunway Lagoon Oteli Hidronik Analiz Örnek Çalışması 62

5.1 ABPCV : Otomatik Fark Basınç Kontrol Vanası 65

5.2 PIBCV : Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol Vanası 65

5.3 MBV : Manuel balans vanası 67

5.4 MCV : Zon Vanası, Motorlu Kontrol Vanası 68

5.5 SARC : Termostatik (kendinden tahrikli) Sıcaklık kontrolörü 70

5.6 RC : Oda Termostatları 70

4

TAVSİYE EDİLEN ÇÖZÜM ısıtma sistemleri için

TAVSİYE EDİLENAYARLANABİLİR DEBİ

LİMİTLEYİCİ AB-QM

KABuL EDİLEBİLİR

MBV-BD Leno, MSV-I, uSV-I

TAVSİYE EDİLEN

ASV-P + ASV-I ASV-PV + ASV-I

TAVSİYE EDİLEN

ASV-PV + MSVF2 (impuls tüpü ile)

TAVSİYE EDİLEN

ASV-P + ASV-M ASV-PV + ASV-M

ISITMA SİSTEMİ

TEK BORuLusistem

TRV'li veya TRV'siz sistemler

Önayarsız (Reglajsız)

TRV'li veya TRV'siz sistemler

TRV'li sistemler

Önayarlı (Reglajlı)

1.1Isıtma sistemleri için tavsiye edilen çözüm

İKİ BORuLu sistem

5

TAVSİYE EDİLEN

MSV-I, MBV-BD Leno

/uSV–I

TAVSİYE EDİLEN

uSV-M + uSV-I(Basınç Kontrolörü ilavesi

mümkün)

TAVSİYE EDİLEN

MTCV, CCR2

Temiz su sistemi

TRV Eklenemeyen TRV EklenebilenEvsel sıcak

su re-sirkülasyonsistemi

TRV'siz sistemler

6

TAVSİYE EDİLEN ÇÖZÜM soğutma sistemleri için

TAVSİYE EDİLENAYARLANABİLİR DEBİ

LİMİTLEYİCİ AB-QM

KABuL EDİLEBİLİR

MSV-F2, MBV-BD Leno, MSV-I, uSV-I

SOĞuTMA SİSTEMİ

SABİT DEBİ

Otomatik balanslama

Manuel balanslama

Soğutma sistemleri için tavsiye edilen çözüm1.2

7

TAVSİYE EDİLEN

ASV-PV (flanşlı) + MSV-F2 (impuls tüpü ile)

TAVSİYE EDİLEN

ASV-P + ASV-M

TAVSİYE EDİLEN

ASV-PV + ASV-I

TAVSİYE EDİLEN

AB-QM + TWA-ZAB-QM + ABNMAB-QM + AMV(E)

Sabit fark basınç Ayarlanabilir fark basınç

Basınç kontrolörü Kombine, basınçtan bağımsız kontrol

Kombine otomatik balans ve kontrol

vanaları

DEĞİŞKEN DEBİ

8

FAN COIL (FCU)

SOĞUTUCU PANELLER

SOĞUTMAGRUBU

AHU

BMS

POMPAPOMPA

VSD

RC RCRC

PIBCV PIBCVPIBCV

PIBCV PIBCVPIBCV

PIBCVPIBCV

POMPA

2.1.1Değişken debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemleri ve herhangi bir terminal ünitedeki (örneğin AHU) tipik uygulama(Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde tüm terminal ünitelerde debi limitlemesi (veya kontrolü) sağlanır. Bu şekilde sistemin bütün çalışma periyodu boyunca aşırı debi (over-flow) önlenebilir)

PIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıRC - Oda TermostatıBMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans konvertörlü pompa)

TAVSİYE EDİLEN* uygulama

*Tavsiye edilen – doğru mühendislik, yüksek verimlilik

9

Sistem analizi

• BASİT HESAPLAMA YÖNTEMİ: ne Kvs otoritesi ne de hidronik önayar (reglaj) hesabı

• Otorite %100 - basınçtan bağımsız kontrol• Isı yüküne göre basitleştirilmiş debi ayarı hesabı• Vanadaki min. ∆p ve nominal debide sistemdeki basınç kaybına

göre pompa yükü hesaplaması

1 Tasarım / Boyutlandırma

• EN DÜŞÜK pompalama maliyeti F) (aşırı debi(over-flow) olgusu yok)• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları minimumdur• EN DÜŞÜK pompa yükü talebi • Pompa J) yükünün optimizasyonu tavsiye edilir• Kontrol vanaları – %100 OTORİTE ve en iyi verimlilik – minimum oda

sıcaklığı dalgalanması K)

• Sisteme ekipman ekleme ve çıkarmalarda balans vanalarının yeniden devreye alınması C) gerekli değildir

2 İşletme maliyeti

• Yatırım gideri I) – İYİ• Sistemde daha fazla hidronik eleman yok• Sistemdeki en az vana sayısı (daha az montaj I) gideri)• Balans vanalarını klasik anlamda devreye alma B) gerekli değildir • Frekans konvertörlü pompa S) tavsiye edilir (oransal karakteristik)

3 Yatırım

• Sadece terminal ünitelerde hidronik balanslama %100 OTORİTE İLE

• Tam ve kısmi yükte balanslama – MÜKEMMEL• Balans vanalarını klasik anlamda devreye alma gerekli değildir• Değişken hızlı pompa en yüksek enerji tasarrufunu sağlarT)

4 Montaja hazır tasarım

• Basınçtan bağımsız kombine balans ve motorlu vana 6 bar fark basınç ile dahi kapanabilir

• Sıfır over-flow L)

• Klasik pompa optimizasyonu• Minimal toplam enerji tüketimi, • MAKSİMuM ENERJİ TASARRuFu

5 Diğer

PIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıRC - Oda TermostatıBMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans konvertörlü pompa)

A); B); C)… Z) kavramların anlamları, bkz. bölüm 3

10

POMPA

FAN COIL (FCU)

SOĞUTUCU PANELLER

SOĞUTUCUGRUBU

ABPC 2 yolluMCV

2 yolluMCV ABPC

AHUBMS

ABPC2 yolluMCV

2 yolluMCV

2 yolluMCV

POMPAPOMPA

VSD

RC RCRC

2 yolluMCV

2 yolluMCV

2 yolluMCV

MBV MBV

2.1.2Değişken debili sistem, FCU ısıtma (soğutma) sistemlerindeki ve zaman zaman AHU'daki tipik uygulama (Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde her bir branşman veya AHU'da sabit diferansiyel basınç sağlanır. Bu şekilde, kısmi yük uygulamasında aşırı debi (over-flow) ve gürültü sorunu önlenebilir.

MCV - Motorlu Kontrol VanalarıABPC - Otomatik Fark Basınç KontrolörüRC - Oda termostadıBMS - Bina Yönetim SistemiMBV - Manuel Balans Vanası VSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans konvertörlü pompa)



11A); B); C)… Z) kavramların anlamları, bkz. bölüm 3

Sistem analizi

• GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKLİ: vananın kvs değeri, MCV üzerindeki otorite ,

• Basitleştirilmiş hidronik hesaplamaya göre sistemi fark basınç kontrolörleri ile ayrılmış devrelere bölebilirsiniz.

• Bölünmüş devrelerde önayar (reglaj) hesabı gerekir• Nominal debiye göre pompa yükü hesabı


• DÜŞÜK pompalama giderleri F) (aşırı debi (over-flow) riski nedeniyle sınırlı uzunluk)• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları küçüktür • Daha yüksek pompa basma basıncı talebi - Δp

kontrolörü üzerinde ekstra basınç kaybı gerekir• PompaJ) optimizasyonu faydalıdır• Kontrol vanaları – iyi otorite E) daha iyi verimlilik elde etme imkanı – daha düşük oda


• Sisteme ilave ve çıkarma yapıldığında sistemin yeniden balanslanmasıC) gerekli değildir (sadece uzun kontrol devreleri durumunda)


• Yatırım gideri I) – İYİ (“ucuz” 2 yollu vana + kontrol devrelerinde ABPC)• Pahalı büyük boyutlu otomatik Δp kontrolörü (ABPC)• 2.1.4. uygulamasından daha az vana, daha düşük montaj giderleri I)

• Sistemin devreye alınması B) gerekli değildir; (sadece uzun kontrol devreleri durumunda )

• Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit basınç karakteristiği)

3 Yatırım

• Sadece terminal ünitelerde reglaj; kontrol vanası yakınındaki Δp sabittir• Tam ve kısmi yükte balanslama – İYİ• Sadece uzun kontrol devrelerinde devreye alma gerekli değildir

(sadece vanalarda reglaj yapmak gerekir) • Değişken hızlı pompa enerji tasarrufu sağlarT)


• Zon vanalarının kapama basıncı, ΔP kontrolöründeki basınç ayarından %50 daha fazla olmalıdır

• Kontrol devresi içerisinde kısmi yükte çok az da olsa aşırı debi (over-flow) görülebilir

• MCV üzerinde otorite elde etmek için genellikle büyük boyutlu pompa seçilir ve sistem yüklenir

5 Diğer

12

3 yolluMCV

3 yolluMCV

FAN COIL (FCU)

SOĞUTUCU PANELLER

3 yollu MCV 3 yollu MCV 3 yollu MCV

PIBV PIBV PIBV

PIBV PIBVPIBV

AHU

PIBV

PIBV

POMPASOĞUTMA GRUBU

POMPA

3 yollu MCV 3 yollu MCV 3 yollu MCV

2.1.3 Sabit debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemlerindeki ve AHU'daki tipik uygulama(Bu uygulamada dağıtım boru hattında %100 sabit debi sağlanır. Bu uygulama, otomatik balanslama çözümü için geçerlidir ve kısmi yüklerde aşırı debiyi (over-flow) engeller.)

KABuL EDİLEBİLİR* uygulama

*Kabul edilebilir – doğru mühendislik, daha az verimli

MCV - Motorlu Kontrol VanasıPIBV - Basınçtan Bağımsız Balans Vanası (otomatik debi limitleyicisi gibi)


Sistem analizi

• MCV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKİR: Kvs ve vana otoritesi

• Basınçtan bağımsız debi limitleyici ile basitleştirilmiş hidronik hesaplama (önayar gerekmez, sadece balans vanalarında debi ayarı gerekir)

• Nominal debiye göre pompa yükü hesabı


• YÜKSEK pompalama giderleri F)

• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları yüksektir • Pompa yükü pompa eğrisinde değilse pompa J) yükü optimizasyonu

mümkün değildir• Kontrol vanalarında – iyi otorite E) ve yüksek verimlilik elde edilemez K)

(oransal kontrol durumunda)• DÜŞÜK ΔT SENDROMu H) dönüş suyu sıcaklığı üzerinde kontrol

sağlanamaz, daha düşük kazan ve soğutma grubu verimliliği


• Yatırım gideri I) – ÇOK YÜKSEK (3 yollu vana + PIBV)• Sadece terminal ünitelerde hidronik düzenleme• 2.1.4. uygulamasından daha az vana, daha düşük montaj giderleri• Sistemin klasik anlamda devreye alınmasıB) gerekli değildir

3 Yatırım

• Tam ve kısmi yükte balanslama – ÇOK İYİ, her zaman gerçek sabit debi• Sisteme ilave ve eksiltmeler yapılsa bile sistemin yeniden devreye alınmasına

gerek yoktur.• Pompanın enerji tüketimi sabittir, değişken debili O) sistemlerdekinden çok

daha fazladır


• Zon vanalarının kapama basıncı sıfır debide pompa yüküne eşit olacak şekilde seçilmelidir, basınç azaltılmaz

• Kısmi yükte balanslama İYİ kabul edilir• Genellikle pompa büyük boyutludur fakat debi otomatik balans

vanasındaki ayarlanan değerdedir• GERÇEK SABİT DEBİLİ SİSTEM

5 Diğer

14

Sabit debili sistem, FCU ısıtma-soğutma sistemlerindeki ve AHU'daki tipik uygulama (Bu uygulamada dağıtım boru hattında yaklaşık sabit debi sağlanır. Bu enerjinin ucuz olduğu ve otomatik balans vanalarının henüz üretilmediği eski zamanlar için geçerli bir çözümdür.)2.1.4

MCV - Motorlu Kontrol VanalarıMBV - Manuel Balans Vanaları

KABuL EDİLEBİLİR* uygulama

*Kabul edilebilir – doğru mühendislik, daha az verimli


Sistem analizi

• GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKLİ: vananın kvs değeri, MCV üzerindeki otorite, MBV ön ayarı (reglaj)


• ÇOK YÜKSEK pompalama maliyeti F) 3.2 (aşırı debi (over-flow) olgusu nede-niyle)

• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları yüksektir • Pompa yükünün J) OPTİMİZASYONu MÜMKÜN DEĞİLDİR. Sadece branş-

manlarda da balans vanaları N) uygulandıysa (MBV), Balanslama kompen-zasyon yöntemi ile gerçeklestirilirD)

• Kontrol vanalarında – iyi otorite ve yüksek verimlilik sağlanılamaz E), yük-sek oda sıcaklığı dalgalanması K) (oransal kontrol yapılması durumunda)

• DÜŞÜK ΔT SENDROMu H) dönüş suyu sıcaklığı kontrol edilemez, kazan ve soğutma grubu verimlilikleri daha düşüktür

• Zaman zaman tecrübeli devreye alma ekibi tarafından yeniden ölçüm ve ayar yapılması C) gerekebilir (O ülkedeki Bina Eneji Performans Yönetmeli-ğine (BEP) göre)


• Yatırım gideri I) – YÜKSEK (3 yollu vana + MBV + devreye alma)• Kolon ve branşmanlarda büyük çaplı partner vanalar N) gerekir• Daha fazla vana - daha yüksek montaj maliyeti I) (özellikle daha bü-

yük vanalar için ekstra flanşlar!)• SİSTEMİN DEVREYE ALINMASI B) gerekir

3 Yatırım

• Tam yükte balanslama – ÇOK İYİ, sadece kısmi yükte KABuL EDİLEBİLİR seviyede

• Herhangi bir ilave veya çıkartma durumunda sistemin yeniden dev-reye alınması gerekir

• Kısmi yükte debi tasarlanan debiden % 20-40 daha yüksek olacak, daha büyük bir pompa gerekecektir

• Pompalama gideri F) kısmi yükte çok daha yüksektir


• Zon vanalarının kapama basıncı sıfır debide pompa yüküne eşit ol-malıdır, basınç azaltılmaz

• Manuel balans vanalarında doğru koşulu sağlamak için genellikle büyük boyutlu pompa kullanılır ve aşırı yüklenir

• GERÇEK SABİT DEBİ G) sistemi değildir; by-pass P) üzerinde MBV yoksa (örneğin FCu'da)

5 Diğer

16

2.1.5Değişken debili sistem, ısıtma ve soğutma için aynı donanımın kullanıldığı, yüzey ısıtma-soğutma sistemlerindeki tipik uygulama(Bu uygulamada, birbirinden bağımsız olarak hem ısıtma hem de soğutma dağıtım boru hatlarında değişken debi sağlanır. Sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız olarak sırasıyla (ısıtma veya soğutma) terminal ünitelerde debi limitlemesi (veya kontrolü) sağlanır. Bu şekilde bütün çalışma dönemi boyunca aşırı debi (over-flow) önlenebilir.)

PIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıRC - Oda TermostadıBMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)ZV - Zon Vanaları



17

Sistem analizi

• BASİT HESAPLAMA YÖNTEMİ: ne Kvs otoritesi ne de hidronik önayar hesabı• %100 OTORİTE - basınçtan bağımsız kontrol hem ısıtma hem de soğutma

dağıtım boru hatlarında birbirinden bağımsızdır • Isı talebine göre basitleştirilmiş debi ayar hesabı• Vanadaki min. ∆p ve nominal debide sistemde oluşan basınç kaybına göre

pompa yükü hesaplaması• Sıralı ısıtma ve soğutma kontrolü zon vanası gerekir


• EN DÜŞÜK pompalama gideri F) (aşırı debi (over-flow) olgusu yok)• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları minimumdur• En düşük pompa basma basıncı talebi • PompaJ) optimizasyonu tavsiye edilir • Kontrol vanalarında – %100 OTORİTE ve en iyi verimlilik – minimum

oda sıcaklığı dalgalanmasıK)

• Sistemin klasik anlamda devreye alınmasıC) gerekli değildir


• Yatırım gideri I) – ORTA (balanslama için 2 adet PIBCV ve zon kontrolü için 2 adet)

• Sistemde daha fazla hidronik eleman yoktur, sadece sıralı kontrol için zon vanası

• Her bir terminal ünite için 2 x iki vana (orta montaj I) maliyeti)• Sistemin klasik anlamda devreye alınması gerekli değildirB)

• Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir

3 Yatırım

• Sadece terminal ünitelerde balanslama, %100 otorite ile gerçekleştirilir• Tam ve kısmi yükte balanslama – MÜKEMMEL• Klasik anlamda devreye alma gerekli değildir - sadece debi limitleme yapılır• Düşük oda sıcaklığı dalgalanması K)

• Değişken hızlı pompa en yüksek enerji tasarrufunu sağlar T)


• Basınçtan bağımsız balans ve kontrol vanası 6 bar kapama basıncı ile kapanabilir

• Aşırı debi (over-flow) olgusu yok L)

• Pompa optimizasyonu basit bir şekilde gerçekleştirilir• Minimum toplam enerji tüketimi, MAKSİMuM ENERJİ TASARRuFu• Paralel ısıtma ve soğutma uygulamasına engel olmak için elektrik bağlantısı

5 Diğer

PIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıRC - Oda TermostadıBMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)ZV - Zon Vanaları


18

2.1.6Soğutma Grubu Uygulaması - paralel bağlanmış pompalar ile değişken debili ve minimum "gerekli debi kontrollü" primer devreli sistem(Minimum by-pass debi kontrolü ile değişken primer debinin modern uygulaması. Çok yüksek verimli sistem.)

POMPAVSD

BMS

POMPAVSD

POMPAVSD

PIBCV

SoğutmaGrubu

SoğutmaGrubu

SoğutmaGrubu

PIBCV PIBCV

PIBCV

DEBİMETRE

SİSTEMDENDÖNÜŞ

SİSTEMEGİDİŞ

PIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıBMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans konvertörlü pompa)



19

Sistem analizi

• Minimum by-pass akış tasarımının gerekli olduğu yerlerde hidronik hesaplama yöntemi

• Sistemdeki nominal debiye göre pompa yükü hesabı• Soğutma Grubu minimum debi gereksinimiyle ilgili by-pass hesabı• Karmaşık sistem kontrolü


• Mümkün olan EN DÜŞÜK pompalama gideri F) (soğutma grubu primer değişken debi sistemi)

• Hassas akış sıcaklığı, düşük Dt sendromu engellenir H)

• YÜKSEK VERİMLİLİKTE soğutma grubu makinesi • PompaJ) basıncının optimizasyonu• Minimum by-pass oranı


• Geleneksel sisteme kıyasla yatırım gideriI) – daha düşük– buffer tank yok, sekonder pompalar gerekli değil

• Değişken hızlı pompa S) gerekir

3 Yatırım

• Tüm soğutma gruplarında balanslama %100 OTORİTE ile birbirlerinden bağımsızdır

• Tam ve kısmi yükte balanslama –MÜKEMMEL• Klasik anlamda devreye alma gerekli değildir• Değişken hızlı pompa en yüksek enerji tasarrufunu sağlar T)

• Talep edilen akış sıcaklığı tam olarak elde edilir


• Basınçtan bağımsız soğutma grubu kontrolü, lineer veya logaritmik vana karakteristiği ile (%100 vana otoritesi, lineer vana karakteristiğini telafi eder)

• Soğutma grubu tesisatında aşırı debi (over-flow) L) yok – bu sistemin ana fikri, tasarlanan debi gibi daha yüksek debilerde çiller verimini arttırmaktır.

• Güvenli ve son derece verimli sistem (sekonder devre PIBCV tarafından kontrol edilirse)

5 Diğer


20

2.1.7Değişken debili sistem, Tipik FCU uygulaması, kendinden tahrikli oda sıcaklık kontrollü yüzey ve diğer kombine tip Isıtma ve Soğutma Sistemleri(Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde her bir branşmanda sabit diferansiyel basınç sağlanır. Bu şekilde, kısmi yüklerde aşırı debi (over-flow) ve gürültü sorunu önlenebilir.)

ABPC - Otomatik Fark Basınç KontrolörüZV - Zon VanasıSARC - Termostatik (kendinden tahrikli) Oda KontrolörüVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa) TRV -Termostatik Radyatör Vanası



21

Sistem analizi

• GELENEKSEL HESAPLAMA A) TERMOSTATİK KONTROL VANALARI İÇİN GEREKLİDİR: Kvs ve vana otoritesi

• Basitleştirilmiş hidronik hesaplama (sistem istenildiği gibi Δp kontrollü devrelere bölünebilir)

• Basınç kontrollü devreler dahilinde önayar (reglaj) hesabı gerekir• Nominal debiye göre pompa yükü hesabı


• DÜŞÜK pompalama giderleri F) (aşırı debi (over-flow) olgusu riski nedeniyle sınırlı devre (loop) uzunluğu)

• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları çok küçüktür• Daha yüksek pompa basma basıncı talebi - Δp kontrolörü üzerinde ekstra

basınç kaybı gerekir• Pompa J) optimizasyonu enerji tasarrufu için faydalıdır• Otomatik (oransal) kontrol vanaları – düşük oda sıcaklığı dalgalanması K)

• SİSTEMİN DEVREYE ALINMASI C) gerekli değildir • Sistemdeki büyük ∆T nedeniyle yüksek kazan ve soğutma grubu

verimliliği


• Yatırım gideri I) – YÜKSEK, kontrol donanımları ile ilgili (ucuz 2 yollu vanalar + SARC + devre başlarında ABPC ve yüzey soğutmada yoğuşmaya karşı nem sensörleri)

• DAHA AZ montaj gideri I) – termostat ve kontrol vanaları arasında kablolama gerekli değil

• Sistemin komplike devreye alınması gerekli değildir B) sadece basit önayarlama• Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit karakteristik)

3 Yatırım

• Sabit oda sıcaklığı Y) (SARC), yüksek konfor• Sadece terminal ünitelerde sıcaklık kontrolü, kontrol vanaları

yakınlarında Δp sabittir• Tam ve kısmi yükte balanslama – İYİ• Değişken hızlı pompa ve iyi kazan/soğutma grubu verimliliği enerji

tasarrufu sağlar T)

• Branşmanlar üzerindeki debi limitlemesi kontrol vanalarının önayarı ile çözülür


• Zon vanalarının kapama basıncı ΔP kontrolöründeki basınç ayarından %50 daha fazla olmalıdır

• Kısmi yükte hafif aşırı debi (over-flow) (TRV ve SARC'ler bunu telafi eder)• SARC (Termostatik oda kontrolörü) üzerinde normal otorite elde etmek

için genellikle büyük boyutlu pompa kullanılır ve aşırı yüklenir• Oda içinde yoğuşmayı engellemek için yüzey soğutmada nem sensörü

gerekir

5 Diğer


22

POMPA

RADYATÖRTRV

TRV

TRV

RADYATÖRTRV

TRV

TRV

ISI KOLONU - Sabit debi

KAZANDANGELİŞ

PLAKALI EŞANJÖR

PIBVABPCABPC

2.1.8Değişken debili sistem, termostatik radyatör vanalı,iki borulu radyatör ısıtma sistemlerindeki tipik uygulama(Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki kısmi yük ve basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde her bir kolonda sabit diferansiyel basınç sağlanır.)

TRV - Termostatik Kontrol VanalarıPIBV - Basınçtan Bağımsız Balans Vanaları (debi limitleme özelliği)ABPC - Otomatik Fark Basınç Kontrolörü




Sistem analizi

• TRV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKİR: Kv (önayar) değeri

• ∆p kontrol devresi dahilinde TRV ile ilgili önayar hesaplaması• Basitleştirilmiş hidronik hesaplama (sistemi ∆p kontrollü

branşmanlara bölebilirsiniz)• Basit ΔP kontrolörü hesaplaması: kontrolörde tavsiye edilen 10 kPa

basınç düşümü• Nominal debiye göre pompa yükü hesabı


• DÜŞÜK pompalama giderleri F)

• Boru hattındaki ısı kayıpları küçüktür • Daha yüksek pompa basma basıncı - Δp kontrolör üzerinde

tavsiye edilen basınç düşümü • PompaJ) optimizasyonu faydalıdır• TRV – genellikle İYİ OTORİTE E) – elde eder

sistem, düşük oda sıcaklığı dalgalanmasına K) sahiptir


• Yatırım gideri I) – KABuL EDİLEBİLİR (TRV + ABPC (devrelerde))• Biraz daha pahalı ∆p kontrolörü• Manuel balans vanası uygulamasından daha az vana, daha düşük

montaj giderleri I)

• Sistemin devreye alınmasıB) genellikle gerekli değildir • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit karakteristik)

3 Yatırım

• Sadece radyatörler üzerinde reglaj, TRV yakınındaki ∆p sabittir• Tam ve kısmi yükte balanslama – İYİ - mükemmel konfor• Minimum oda sıcaklığı dalgalanması K)

• Değişken hızlı pompa enerji tasarrufu sağlarT)


• TRV'nin kapama basıncı APBC'de belirlenen ∆p'den %50 daha yüksek olmalıdır

• Kısmi yük esnasında hafif aşırı debi (over-flow) (TRV'ler bunu telafi eder)

5 Diğer

24

TRV - Termostatik Kontrol VanalarıPIBV - Basınçtan Bağımsız Balans Vanaları (otomatik debi limitleyicisi gibi)

2.1.9Termostatik radyatör vanalı ve otomatik debi limitleyiciler ile tek borulu radyatör ısıtma sistemleri(Bu uygulamada, sistemdeki su dağılımını sağlamak için otomatik debi limitleyici ile kolonlarda sabit debi sağlanır.)




Sistem analizi

• “α” (radyatör paylaşımı) ve radyatör boyutu ile ilgili özel hesaplama yöntemi. TRV'nin kv değeri (kapasite) dikkate alınmalıdır.

• (Dikey boru hattında ısı kaybı hesaplaması)• BASİTLEŞTİRİLMİŞ HİDRONİK HESAPLAMA (KOLONLARDAKİ Su

DAĞILIMLARIYLA İLGİLİ)• Önayar hesaplaması gerekli değildir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


• YÜKSEK pompalama giderleri F)

• Boru hattındaki ısı kayıpları yüksektir fakat çoğu odanın içinde kullanılır (dikey boru hattı)

• Daha yüksek pompa basma basıncı ihtiyacı – uzun boru hattı ve göreceli olarak yüksek by-pass Kv değeri J)

• Pompa yükü optimizasyonu mümkündür (AB-QM üzerindeki nipel vasıtasıyla ölçüm alınabilir) ve VSD J)


• Yatırım gideri I) – YÜKSEK (TRV + PIBV, kolonlarda)• Manuel balanslama durumundan daha az vana, daha düşük montaj

giderleriI)

• Sistemin devreye alınmasıB) gerekli değildir (sadece PIBV ayarı) • Değişken hızlı pompa S) gerekli değildir

3 Yatırım

• Sadece kolon altlarında reglaj yakındaki debi talebi sabittir• Tam ve kısmi yükte balanslama – İYİ• Düşük oda sıcaklığı dalgalanması K) – Termostatik kontrol,

(oda içinden geçen boru hattından gelen ısı etkisine rağmen)


• TRV kapama basıncı oldukça düşük – genellikle maksimum 0,6 bar yeterlidir, en iyi 0,1 ila 0,3 bar arasında fonksiyon gösterir.

• Kısmi yükte sistemde çok az aşırı debi (over-flow) meydana gelir. (TRV'ler kapalı dahi olsa AB-QM, kolonlarda sabit debi G) sağlar)

5 Diğer

26

WLRC

ABPC

ABPC

Kontrolör

POMPAVSD

KAZANDANGELİŞ

PLAKALI EŞANJÖR

WLRC

WLRC

WLRC

HWRC

Kontrolör

WLRC

ABPC

ABPC

Kontrolör

WLRC

WLRC

WLRC

HWRC

Kontrolör

ZV ZV

ZV ZV

ABPC - Otomatik Fark Basınç KontrolörüVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)RC - Oda TermostadıWLRC - Kablosuz Oda TermostadıHWRC - Kablolu Oda TermostadıZV - Zon Vanası

2.1.10Değişken debili sistem, Kollektörlü ve ayrı oda termostatı kontrollü,iki borulu yüzey (zemin veya duvar) ısıtma sistemlerindeki tipik uygulama(Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki kısmi yük ve basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde her bir manifoldda sabit diferansiyel basınç sağlanır.)




Sistem analizi

• GELENEKSEL HESAPLAMA A) TÜM DEVRELERDE ÖNAYARLANABİLİR VANALAR İÇİN GEREKLİDİR: Önayar kv değeri, basınç kaybı hesaplaması

• ∆p kontrol döngüsü dahilindeki kontrol vanalarıyla ilgili önayar hesaplaması

• Basitleştirilmiş hidronik hesaplama (sistemi ∆p kontrollü branşmanlara bölebilirsiniz)

• Basit ΔP kontrolörü hesaplaması: tavsiye edilen 10 kPa basınç düşümü

• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı



• Dağıtım boru hattındaki ısı kayıpları küçüktür • Daha yüksek pompa basma basıncı talebi - Δp

kontrolörü üzerinde ekstra basınç kaybı gerekir• Pompa J) optimizasyonu faydalıdır• Büyük ısı ataletine sahip yüzeylerin ON/OFF kontrolü, daha yüksek

oda sıcaklığı dalgalanması K)


• Yatırım gideri I) – İYİ (zon kontrol vanası + her bir manifoldun önünde ABPC)

• Biraz daha pahalı ∆p kontrolörleri• Manuel balans vanası uygulamasından daha az vana, daha düşük

montaj I) giderleri• Sistemin devreye alınması B) genellikle gerekli değildir • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit karakteristik)

3 Yatırım

• Sadece manifoldlarda reglaj ayarı. Manifold yakınındaki ∆p sabittir• Tam ve kısmi yükte balanslama – İYİ – sistemde, düşük oda sıcaklığı

uygulanabilir• Değişken hızlı pompa enerji tasarrufu sağlarT)


• Zon vanası kapama basıncı APBC'de belirlenen dp'den %50 daha yüksek olmalıdır• Kısmi yükte minimal bir over-flow olabilir (her bir devrede sabit basınç farkı (dp))

5 Diğer

28

2.1.11 Değişken debili sistem, Tipik daire giriş istasyonu uygulaması(Bu uygulamada, eş zamanlılığı hesaba katmak için primer devrede değişken debi sağlanır ve istasyon girişlerinde debi limitlemesi uygulanır.)

MBV - Manuel Balans VanasıTRV - Termostatik Kontrol Vanaları



29

Sistem analizi

• Daire giriş istasyonu ∆p talebi verilmiştir• Daire giriş istasyonu, ısıtma devresi için ∆p kontrolörü ile donatılmıştır

(aşırı basınca karşı korunur)• BORu HATTI İÇİN ÖZEL HİDRONİK BASINÇ HESAPLAMASI GEREKİR:

boru çapı EŞZAMAN faktörüne bağlıdır• Daire tarafındaki Δp kontrol devresinde radyatörlerle ilgili önayar

hesaplaması• ΔP kontrolörü ile ilgili hidronik hesaplama: ∆p ayarı

(daire giriş istasyonu değeri+boru hattı) + debi limitleme (eşzamanlılığa göre)

• Basit ΔP kontrolörü hesaplaması: tavsiye edilen 10 kPa basınç düşümü• Eşzaman faktörü ile basınç kayıplarına göre pompa basma basıncı

hesaplaması


• ORTA seviyede pompalama giderleri F) (değişken debi fakat yüksek pompa basma basıncı talebi ile)

• Dağıtım boru hattındaki ısı kayıpları çok küçüktür (5 yerine 3 boru hattı) • Daha yüksek pompa basma basıncı talebi – daire giriş istasyonunda

yüksek Δp talebi ve Δp kontrolörü + debi limitleyici balans vanası üzerinde ekstra basınç kaybı gerekir

2 İşletme maliyetleri

• Yatırım gideri I) – YÜKSEK (istasyon ünitesi + MBV + ABPC kolonlarda)• Daha az boru hattı ve ilave donanım - Kullanma sıcak suyu daire girişinde

hazırlanıyor. DHW (sıcak kullanma suyu) sistemi gerekmiyor• Devreye alma gerekir (Fark basınç kontrol vanası ve Balans vanasında)• Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit karakteristik)

3 Yatırım

• Daire giriş istasyonu ve kolonlarda reglaj• Tam ve kısmi yükte balanslama – ÇOK İYİ• YÜKSEK KONFOR (daire bazında ayrı ısı ölçme, basit sistem, anında

DHW üretimi, dP kontrollü ısıtma, TRV ile otomatik oda sıcaklığı kontrolü, zaman kontrolü imkanı)

• Enerji verimliliği sağlayan çözüm, sistemde düşük ısı kaybı• Değişken hızlı pompa enerji tasarrufu sağlar T)


• Isıtma için termostatik radyatör vanası tavsiye edilir• DHW sıcaklık kontrolü basınç tahliyelidir• Kısmı yükte minimum aşırı debi (over-flow) (DHW (kullanma sıcak suyu)

hazırlanmasının hızlı tepkili sıcaklık kontrolü)• Isı eşanjörünü sıcak tutmak için daire giriş istasyonuna entegre by-pass

sistemi• Isı eşanjöründe aşırı debiye engel olmak ve gerekli musluk suyu

sıcaklığını sağlamak için DHW M) tarafındaki MBV devreye alınmalıdır

5 Diğer


30

Değişken debili sistem, hava apareyleri, hava perdeleri ve benzeri tipik uygulamalar(Bu uygulamada, dağıtım boru hattındaki değişken debi ve sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız şekilde tüm terminal ünitelerde debi kontrolü sağlanır. Bu şekilde bütün çalışma periyodu boyunca herhangi bir aşırı debi (over-flow) önlenebilir.)

POMPA

VSD

KAZANDANGELİŞ

PLAKALIEŞANJÖR

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

PIBCV

RC

RC - Oda TermostadıPIBCV- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)



31

Sistem analizi

• BASİT HESAPLAMA YÖNTEMİ: ne Kvs otoritesi ne de hidronik önayar hesabı

• OTORİTE %100 - basınçtan bağımsız kontrol• Isı talebine göre basitleştirilmiş debi ayarı hesabı• Vanadaki min. ∆p ve nominal debide sistemdeki basınç kaybına

göre pompa basma basıncı hesaplaması


• EN DÜŞÜK pompalama gideri F) (aşırı debi (over-flow) olgusu yok)• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları minimumdur• En düşük pompa basma basıncı talebi • Pompa J) optimizasyonu faydalıdır• Kontrol vanalarında – %100 OTORİTE ve en iyi verimlilik – minimum

oda sıcaklığı dalgalanması k)

• Sistemin ilave ve çıkarmalarda yeniden devreye alınması C) gerekli değildir.


• Yatırım gideri I) – İYİ – (sadece 2 yollu PIBCV)• Sistemde daha fazla eleman yok• Sistemdeki en az vana sayısı (daha az montaj I) gideri)• Sistemin devreye alınması B) gerekli değildir • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (oransal karakteristik)

3 Yatırım

• Sadece terminal ünitelerde balanslama %100 OTORİTE İLE• Tam ve kısmi yükte balanslama – MÜKEMMEL• DEVREYE ALMA gerekli değil• Değişken hızlı pompa en yüksek enerji tasarrufunu sağlar T)


• PIBCV 6 bar ile kapatabilir • Aşırı debi (over-flow) HİÇ YOK! L)

• Klasik Pompa optimizasyonu• Minimum toplam enerji tüketimi,

MAKSİMuM ENERJİ TASARRuFu

5 Diğer


32

2.1.13Evsel Sıcak Su (DHW) re-sirkülasyon hattında otomatik sıcaklık balanslamalı değişken debili sistem(Bu uygulamada, DHW re-sirkülasyon boru hattındaki değişken debi ve depolama tankına olan mesafeden ve anlık sıcak su kullanımından bağımsız olarak her bir musluktan sabit sıcaklıkta kullanma suyu akışı sağlanır. Bu şekilde tüm çalışma za-manında devir-daim eden su miktarı azaltılmış olur. İlave donanımlarla termal dezenfeksiyon lejyonella koruması mümkündür.)

MTCV - Çok Fonksiyonlu Sıcaklık Kontrol Vanası (Termal Balans Vanası)



33

Sistem analizi

• Otomatik kontrol vanaları için BASİTLEŞTİRİLMİŞ HESAPLAMA gereklidir: Kvs ve vana otoritesi

• Basitleştirilmiş hesaplama gerekli - sadece boru hattıyla ilgili• Önayar hesaplaması gerekli değildir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı



• Re-sirkülasyon boru hattındaki ısı kayıpları minimize edilir• Pompa J) optimizasyonu faydalıdır• Otomatik (oransal) kontrol vanaları – sabit musluk suyu sıcaklığı sağlar Z)

• SİSTEMİN DEVREYE ALINMASIC) gerekli değildir • Sistemdeki daha büyük ∆T nedeniyle yüksek kazan verimliliği


• Yatırım gideri I) – ORTA: MTCV manuel vanalardan daha pahallıdır ancak daha kısa geri ödeme süresi vardır

• DAHA AZ montaj gideri I) (Statik balans vanalarından)– partner vana gerekli değil N)

• Sistemin devreye alınması gerekli değildir B)


3 Yatırım

• Sabit re-sirkülasyon sıcaklığı, yüksek konfor• Tam ve kısmi yükte balanslama – ÇOK İYİ• Değişken hızlı pompa ve iyi kazan verimliliği enerji tasarrufu sağlarT)


• Aşırı debi (over-flow) yok, anlık talebe göre devridaim eden akış (kullanımı halinde, akış borusu sıcaktır, MTCV devridaimi sınırlandırır)

• Bataryalarda TMV (Termal karışım Vanası) kullanımı durumunda işletme maliyetleri daha da düşer

• İlave donanımlarla termal dezenfeksiyon mümkündür

5 Diğer


34

2.1.14Evsel Sıcak Su (DHW) re-sirkülasyon hattında otomatik sıcaklık balanslamalı değişken debili sistem (Bu uygulamada, DHW re-sirkülasyon boru hattındaki değişken debi ve depolama tankına olan mesafeden ve anlık sıcak su kullanımından bağımsız olarak her bir musluktan sabit sıcaklıkta kullanma suyu akışı sağlanır. Bu şekilde tüm çalışma zamanında devir-daim eden su miktarı azaltılmış olur.İlave donanımla termal dezenfeksiyon lejyonella koruması mümkündür.)

POMPA

Kazan, Eşanjör GibiIsı Kaynağı

s s s

MTCV

CCR2

MTCV MTCV

TVM TVM TVM

TVM TVM TVM

TVM TVM TVM

s

s

s

ss s s

s

s

s

s

s

MTCV - Çok Fonksiyonlu Sıcaklık Kontrol Vanası (Termal Balans Vanası)TVM - Termostatik Karışım VanasıCCR2 - Veri Kaydedici ve Elektronik Dezenfeksiyon Kontrolörü



35

Sistem analizi



• Re-sirkülasyon boru hattındaki ısı kayıpları minimize edilir• Pompa J) optimizasyonu faydalıdır• Otomatik (oransal) kontrol vanaları – sabit musluk suyu sıcaklığı

sağlar Z)

• SİSTEMİN DEVREYE ALINMASIC) gerekli değildir • Sistemdeki daha büyük ∆T nedeniyle yüksek kazan verimliliği


• Yatırım gideri I) – YÜKSEK: ilgili kontrol donanımları (daha pahalı MTCV ve CCR2, ayrıca (ilave seçenek olarak) sıcaklık karışım vanası ve dezenfeksiyon kontrolü)

• DAHA AZ montaj giderleri I) (Statik balans vanasi kullanılması durumunda N)

• Sistemin devreye alınması gerekli değildir B)


3 Yatırım

• Sabit re-sirkülasyon sıcaklığı, yüksek konfor• Tam ve kısmi yükte balanslama – ÇOK İYİ• Değişken hızlı pompa ve iyi kazan verimliliği enerji tasarrufu sağlar T)


• Aşırı debi (over-flow) yok, anlık talebe göre devridaim eden akış (kullanımı halinde, akış borusu sıcaktır, MTCV devridaimi sınırlandırır)

• Bataryalarda TVM (termostatik karışım vanası) kullanılması durumunda işletme maliyeti daha da düşer

• Sistemin termal dezenfeksiyonu Q) mükemmeldir –programlanabilir ve optimize edilmiştir.

• Sıcaklık kaydı CCR2 tarafından çözülür

5 Diğer

• Otomatik kontrol vanaları için BASİTLEŞTİRİLMİŞ HESAPLAMA gereklidir: Kvs ve vana otoritesi

• Basitleştirilmiş hesaplama gerekli - sadece boru hattıyla ilgili• Önayar hesaplaması gerekli değildir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ



























TAVSİYE EDİLMEYEN* uygulama


MCV - Motorlu Kontrol VanalarıMBV - Manuel Balans VanalarıRC - Oda Termostadı BMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Frekans konvertörlü pompa

36

2.2.1 Sıklıkla radyatör ısıtması, FCU ısıtma/soğutma sistemleri ve AHU'da kullanılan değişken debili sistem(Bu uygulamada dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır; ancak terminal ünitelerde sabit diferansiyel basınç sağlanamaz. Fark basınç, sistem içinde salınım halindedir ve kısmi yük uygulamasında kötü oda sıcaklığı kontrolü, terminal ünitelerde aşırı debi ve gürültüye neden olur.)

*Tavsiye Edilmez – Hatalı mühendislik, uygulama sorunları, verimli değil




























Sistem analizi


MCV - Motorlu Kontrol VanalarıMBV - Manuel Balans VanalarıRC - Oda Termostadı BMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Frekans konvertörlü pompa

37

• TRV VEYA MCV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKİR: Kvs ve vana otoritesi

• Karmaşık hidronik modelleme gerekir• Terminal üniteler ve tüm balans vanaları için önayar hesaplaması N) gerekir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


• YÜKSEK pompalama giderleri F) (aşırı debi ve yetersiz debi sorunları)• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları orta seviyededir • Daha yüksek pompa basma basıncı talebi – daha iyi otorite elde etmek

için kontrol vanalarında daha yüksek basınç kaybı gerekir.Bu da kolon ve branşman balans vanaları üzerinden ilave pompa yükü demektir.

• Kolon ve branşman balans vanaları uygulanmamışsa (MBV) pompa optimizasyonu J) yapılamaz + Balans vanalarını devreye almak için kompanzasyon yöntemi kullanın D)

• İyi otorite ve yüksek verimlilik elde edilemez K)

• Balans vanalarını zaman zaman yeniden devreye almak gerekir C) • Yüksek oda sıcaklığı dalgalanması


• Yatırım gideri I) – ORTA (“ucuz” 2 yollu vana + balanslama için MBV)• Pahalı, büyük boyutlu kolon ve branşman balans vanaları gerekir

(çoğunlukla flanşlı tip)• Daha fazla vana - daha yüksek montaj I) giderleri (özellikle daha büyük

vanalar için ekstra flanş ,redüksiyon,vs. maliyeti !!)• Sistem devreye alma gerektirir B) • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit basınç karakteristiği)

3 Yatırım

• Tüm sistemde hidronik balanslama (terminal ünite, kolon-branşman balans vanaları N))

• Tam yükte balanslama YAPILABİLİR fakat kısmi yükte - MÜMKÜN DEĞİLDİR• Devreye alma çok önemlidir fakat sadece tam yük durumunda geçerlidir• Sistemde TRV olması durumunda Xp, oransal kontrol bandı kısmi yükte çok

yüksektir, oda sıcaklık kontrolü çok kötüdür.


• Zon vanalarının kapama basıncı nominal debideki pompa basma basıncına eşit olmalıdır

• Kısmi yükte belirgin şekilde aşırı debi (over-flow) meydana gelir (manuel balanslama yapıldığı için)

• MVC üzerinde normal otorite elde etmek için genellikle büyük boyutlu pompa kullanılır ve aşırı yüklenir

5 Diğer


S





























2.2.2


MCV - Motorlu Kontrol VanalarıKBV - Kartuşlu debi limitleyiciRC - Oda Termostadı VSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)BMS - Bina Yönetim Sistemi

Sıklıkla radyatör ısıtması, FCU ısıtma/soğutma sistemleri ve AHU'da kullanılan, değişken debili sistem - otomatik debi limitleyici ve Motorlu Vanalı Uygulama (Bu uygulamada dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır; ancak terminal üniteler ve kontrol vanalarında, sabit diferansiyel basınç sağlanamaz. Akış, kartuşlu balans vanaları ile sınırlandırılır ancak motorlu vanalarda oransal kontrol yapılması durumunda, kartuşlu vanalar, motorlu vanalara karşı ters çalışır .)

38*Tavsiye Edilmez – Hatalı mühendislik, uygulama sorunları, verimli değil

S





























Sistem analizi

MCV - Motorlu Kontrol VanalarıKBV - Kartuşlu debi limitleyiciRC - Oda Termostadı VSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa)BMS - Bina Yönetim Sistemi

39

• MCV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMA A) GEREKİR : Kvs ve vana otoritesi

• Debi limitleyici ile basitleştirilmiş hidronik hesaplama (önayar gerekmez, sadece akış ayarı gerekir)

• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


• DAHA AZ pompalama gideri – maks. debi terminal ünitelerde sınırlandırılmıştır

• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları düşük seviyededir • Daha yüksek pompa basma basıncı talebi – Kontrol vanalarında daha iyi

otorite elde etmek için yüksek basınç kaybı gerekir bu da KBV'lerde daha yüksek basınç kaybı yani pompa yükü anlamına gelmektedir.

• Pompa J) optimizasyonu mümkündür; eğer KBV üzerinde ölçme nipeli varsa..

• 3 nokta veya oransal kontrol durumunda, MCV ve KBV birbirlerine ters çalışır, akış kontrolü zordur. MCV oransallıktan çıkarak on-off çalışmaya başlar, MCV çalışma ömrü kısalır,kontrol otoritesi biter


• Yatırım gideri I) – ÇOK YÜKSEK (tüm terminal üniteler için 2 vana)• “Her bir terminal ünite için "pahalı" KBV• İki kat daha fazla vana - daha yüksek montaj giderleri I) • Sistemde pompa optimizasyonu tavsiye edilir • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir (sabit basınç karakteristiği)

3 Yatırım

• Tüm sistemde balanslama (terminal üniteler ve partner vanalar N)

• Sadece tam yükte ve ON/OFF çalışmada balanslama YAPILABİLİR• 3 nokta ve oransal kontrol durumunda

balanslama – KABuL EDİLEMEZ (kısmi yükte)• KBV debi limit değeri önemlidir


• Zon vanalarının kapama basıncı nominal debideki pompa basma basıncına eşit olmalıdır

• 3-nokta veya oransal kontrolde kısmi yükte aşırı debi (over-flow). BMS, bunu sürekli dengelemeye çalışacaktır. SİSTEM KOLAYLIKLA SICAKLIK DALGALANMASINA MARuZ KALIR.

• Genellikle pompa büyük boyutludur

5 Diğer






























Değişken debili, iki borulu ısıtma/soğutma sistemi, FCU sistemleri ve her tip terminal ünitedeki tipik uygulama (örneğin yüzey ısıtma/soğutma)(Bu uygulamada ısıtma ve soğutmayı aynı anda yapmak mümkün değildir. Makina dairesinde binadaki genel talep uyarınca zon vanaları arasında geçiş yapmamız gerekir. Dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır ve daha büyük akış talebi (tipik olarak soğutma) için debi limitleme ve sistemdeki basınç dalgalanmasından bağımsız olarak bütün terminal ünitelerde ısıtma ve soğutma dönemleri için sıcaklık kontrolü sağlanır.)

40*Tavsiye Edilmez – doğru mühendislik, uygulama sorunları, verimli değil

2.2.3


PIBVC- Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol VanalarıRC - Isıtma ve Soğutma için Oda Termostadı BMS - Bina Yönetim SistemiVSD - Değişken Hızlı Tahrik (Frekans Konvertörlü Pompa) ZV - Zon Vanası




























TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ 41

• BASİT HESAPLAMA YÖNTEMİ: ne Kvs, ne vana otoritesi ne de hidronik önayar hesabı

• Daha büyük debi talebine göre basit debi ayarı hesabı (ısıtma veya soğutma)• Boru hattının daha büyük debi talebine göre boyutlandırılması (genellikle

soğutma)• Kontrol vanasındaki min. Δp ve nominal (daha büyük - soğutma) debide

sistemdeki basınç kaybına göre pompa basma basıncı hesaplaması (Terminal ünitelerdeki düşük debi durumunda (ısıtma) daha düşük pompa basma basıncı mümkündür)

• Isıtma ve soğutma durumlarında istenilen sıcaklık farkına (dT) yaklaşmak açısından pratiktir


• EN DÜŞÜK pompalama gideri F) hem ısıtma hem de soğutmada, VSD ile enerji tasarrufu

• Isıtma ve soğutma aynı anda çalışmaz• Boru hattındaki ısı kayıpları ve kazançları minimumdur (sadece iki boru

hattı)• Isıtmada düşük pompa basma basıncı talebi (daha büyük boru hattındaki

düşük debi nedeniyle)• Pompa optimizasyonu J) tavsiye edilir, sistemin belirli zamanlarda yeniden

devreye alınmasıC) gerekli değildir• Kontrol vanalarında – %100 otorite ve en iyi verimlilik, minimum oda



• Yatırım gideri I) – DÜŞÜK - (sadece 2 boru hattı, basit iki borulu terminal üniteler için 1 adet PIBCV)

• Isı merkezinde change-over (yaz-kış geçis) değiştirme vanaları gereklidir• Sistemde daha fazla hidronik eleman yok• Sistemin klasik anlamda devreye alınması gerekli değildir B) • Değişken hızlı pompa S) tavsiye edilir

3 Yatırım

• Aynı anda ISITMA VE SOĞuTMA MÜMKÜN DEĞİLDİR, “A” sınıfı X) gerekliliği karşılanamaz

• Daha büyük debi talebi durumunda (soğutma) tam ve kısmi yükte balanslama MÜKEMMEL durumdadır

• Daha düşük akış talebi (ısıtma) durumunda balanslama problemlidir, istenilen debi sağlanamaz, aşırı debi (over-flow) muhtemeldir

• Yaz/Kış geçiş zamanını belirlemek zordur


• PIBCV, 6 bar ile kapatabilir • TAM DEBİ LİMİTLEMESİ SAĞLANIR, ısıtma ve soğutmada farklı debi talebini

karşılamak mümkündür (ÖZEL ODA TERMOSTATLARI VEYA BMS SİSTEMİ İLE)• Minimum toplam enerji tüketimi, MAKSİMuM ENERJİ TASARRuFu T)

5 Diğer


Sistem analizi





























Evsel Sıcak Su re-sirkülasyon hattında, manuel balans vanalı, sabit debili sistem(Bu uygulamada, sıcak su kullanımı ve talebinden bağımsız olarak sıcak su re-sirkülasyon hattında sabit debi sağlanır.)

42*Tavsiye Edilmez – Hatalı mühendislik, uygulama sorunları, verimli değil

2.2.4


MBV - Manuel Balans Vanası




























TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ TAVSİYE EDİLMEZ 43

• GELENEKSEL HESAPLAMAA): manuel balans vanası kvs değeri• Karmaşık re-sirkülasyon debi hesabı, sıcak su ve re-sirkülasyon boru

hattındaki ısı kayıplarına göre hesaplama gerektirir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


• YÜKSEK pompalama gideri F) – sabit hızlı pompa• Re-sirkülasyon boru hattında büyük ISI KAYIPLARI • Pompa optimizasyonu J) mümkün değildir• Zaman zaman sistemin yeniden devreye alınması (ayarlanması) C) gereklidir • Yüksek dönüş sıcaklığı nedeniyle daha düşük kazan verimliliği


• Yatırım gideri I) – DÜŞÜK (ucuz MBV'ler, sabit hızlı pompa)• Daha yüksek montaj maliyeti I) – branşman partner vanalar N) gerekir• SİSTEMİN DEVREYE ALINMASI gereklidir B)

3 Yatırım

• Değişken musluk suyu sıcaklığı Z) (DHW M) tankına olan mesafeye bağlıdır)

• Tam ve kısmi yükte balanslama – KABuL EDİLEBİLİR• Değişken hızlı pompa tavsiye edilmez, boru hattında çok büyük ısı

kayıpları - ENERJİ tasarrufu yok T)


• YÜKSEK AŞIRI DEBİ (OVER-FLOW), re-sirkülasyon debisi sabit ve talepten bağımsızdır

• Farklı musluk suyu sıcaklıkları nedeniyle doğru maliyet hesabı mümkün değildir• Genellikle pompa büyük boyutludur• Sistemin termal dezenfeksiyonu Q) (LEJYONELLA KORuMASI) pahalıdır.

5 Diğer


Sistem analizi

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK...YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK











YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YA-


YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YA-













TRV - Termostatik Kontrol VanalarıPIBV - Basınçtan Bağımsız Balans Vanaları (otomatik debi limitleyicisi gibi)

Değişken debili sistem, termostatik radyatör vanalı ve debi limitleyicisi ile iki borulu radyatör sistemlerindeki uygulama(Bu uygulamada TRV'ler ile dağıtım boru hattında değişken debi sağlanır. Balans vanası olarak otomatik debi limitleyici kullanımı hidronik sorunlara neden olur. Otomatik debi limitleyici kolonda sabit debi sağlar böylece termostatik radyatör vanalarına karşı ters çalışır. (TRV'ler kapatırken otomatik debi limitleyici açar.)

POMPA

RADYATÖRTRV

TRV

TRV

RADYATÖRTRV

TRV

TRV

KAZANDAN GELİŞ

PLAKALI EŞANJÖR

PIBVPIBV

44*Yasak – asla kullanmayın!!!

2.3.1

YASAK* uygulama

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK

YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK...YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK












YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YA-














YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YASAK YA-45

• TRV İÇİN GELENEKSEL HESAPLAMAA) GEREKİR: Kv ve vana otoritesi • Karmaşık hidronik modellemeye göre TRV'lerin önayar hesabı• Otomatik debi limitleyicisinin limit ayarı gerekli debiyle eşittir• Nominal debiye göre pompa basma basıncı hesabı


• YÜKSEK pompalama giderleri F) 3.2

• TRV düşük otorite ile çalışır (TRV'ler kapalıyken otomatik debi limitleyici tam açıktır) - TRV'ler oransallıktan çıkar ON/OFF çalışmaya başlar- yüksek oda sıcaklığı dalgalanması K)

• Boru hattındaki ısı kayıpları orta seviyededir - sistem aşırı debiyle (over-flow) çalışır

• Yüksek pompa basma basıncı talebi - yüksek ∆p gerekir, TRV'ler kapalıyken otomatik debi limitleyicisi açıktır, vana otoritesi nedeniyle yüksek ΔP gerekir

• Pompa optimizasyonu mümkündür (otomatik debi limitleyici üzerinde ölçme nipeli varsa)


• Yatırım gideri I) – PAHALI – Otomatik debi limitleyicisi TRV'lerin sıcaklık kontrol otoritesini bozar

3 Yatırım

• Otomatik debi limitleyici SADECE nominal debide etkili olur• Kısmi yükte hidronik düzenleme KABuL EDİLEMEZ, otomatik debi

limitleyicisi TRV'lere karşı çalışır (TRV'ler kapatırken debi limitleyici açar)• Kısmi yükte balanslama – KÖTÜ – kötü konfor• Nispeten yüksek oda sıcaklığı dalgalanması

(TRV'ler sanki ON/OFF kontrol yapıyor gibi)


• TRV'lerin kapatma basıncı sıfır debideki pompa basma basıncına eşit olmalıdırL)

• Kısmi yükte aşırı debi (over-flow) meydana gelir (TRV'ler bunu engelleyemez)

5 Diğer


Sistem analizi

46

F

A

B

C

D

E

H

I

J

G

3 2.1, 2.2 ve 2.3 için işaretler ve kısaltmalar

Geleneksel hesaplama: İyi kontrol için, en önemli iki kontrol özelliğini dikkate almalıyız; kontrol vanası otoritesi ve her bir terminal ünitesi önündeki basınç denkliği. Bu gerekliliği sağlamak için, kontrol vanalarının gerekli kvs değeri hesaplanmalı ve tüm hidronik sisteme tek bir ünite gibi davranılmalıdır.

Devreye alma: Bununla birlikte bina kullanıcıya teslim edilmeden önce geleneksel hesaplama sırasında manuel veya otomatik balans vanalarının gerekli reglaj ayarları hesaplanmalıdır. Akışın her yerde gerekli değerde olduğundan emin olmalıyız. Bunun için (montaj hassasiyetsizlikleri nedeniyle) ölçüm noktalarındaki debi kontrol edilmeli ve gerekli reglaj yapılmalıdır.

Yeniden devreye alma: Zaman zaman yeniden devreye alma gerçekleştirilmelidir. (Örneğin mimarinin ve oda boyutunun değiştirilmesi, zamanla boru çaplarının daralması, sistemde ilave veya çıkarım yapılması, vs.)

Balanslamada Kompanzasyon yöntemi: Manuel balans vanalarındaki dalgalanma etkisini kompanze etmek için branşmanlarda bir partner balans vanası kullanılması durumunda özel devreye alma prosedürü (daha fazla bilgi için lütfen Danfoss'a danışın)

İyi otorite: Otorite, kontrol vanasının sıcaklığını kontrol ettiği devre üzerindeki etkisini gösteren bir değerdir. Kontrol vanası ve kontrol ettiği devrenin dP oranıdır Değer min. 0,5-0,6 seviyelerinde ise otorite iyidir denir.

Pompalama maliyeti: Pompa enerji tüketimi için ödeme yapılması gereken tutar

Sabit debi: Sistem veya ünitedeki debi tüm çalışma ömrü boyunca sabittir, değişmez

Düşük ΔT sendromu: Bu soğutma sistemleri için daha önemlidir. Sistemdeki gerekli ΔT sağlanamazsa, soğutma grubunun verimliliği çarpıcı şekilde azalır. Bu semptom aynı zamanda ısıtma sistemlerinde de meydana gelebilir.

Yatırım (Tesisat) maliyeti: Tesisatta kullanılan ekipman ve montaj işlemleri için ödeme yapılması gereken toplam miktar (karşılaştırma yapma durumunda montaj ve diğer aksesuarlar dahil tüm tesisat maliyetini hesaba katmamız gerekir)

Pompa optimizasyonu: Elektronik kontrollü pompa kullanılması durumunda, pompa basma basıncı enerji tüketimi minimuma getirilecek şekilde tüm sistemdeki anlık debi ihtiyacının sağlandığı bir noktaya düşürülebilir.

a =

Dp MCV Dp MCV + Dp borular/üniteler

47

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

TV

W

X

Y

Z

Oda sıcaklığı dalgalanması: Gerçek oda sıcaklığı ayarlanan sıcaklıktan sıklıkla sapma yapar. Dalgalanma bu sapmanın boyutu anlamına gelir.

Aşırı Debi (over-flow) yok: Bir terminal ünitede çalışma ömrü boyunca hep istenilen debi olması durumuna, aşırı debi (over-flow) yok denir

DHW: Evsel Sıcak Su sistemi

Partner vana: Düzgün bir devreye alma işlemi için her bir branşmanda ilave bir balans vanası gerekir

Değişken debi: Geçici kısmi yüke göre sistemdeki debi sürekli olarak değişir. Güneş ışığı, dahili ısı kazançları, oda kullanımı gibi harici şartlara tabidir.

Eksik by-pass: 3 veya 4 yollu fan-coil vanalarının kullanıldığı FCu uygulaması durumunda, by-pass hattındaki MBV eksiktir. Bu şekilde FCu'daki ve by-pass hattındaki basınç kaybını dengelemek mümkün değildir. Debi aynı kalmaz.

Termal dezenfeksiyon (Lejyonella Koruması): Sıcak kullanım suyu sistemlerinde akan sıcak sudaki Lejyonella bakterisi miktarı çarpıcı bir biçimde artış gösterir. Bu da Lejyonella hastalığına ve sonucunda da zaman zaman ölüme neden olur. Bunun engellenmesi için düzenli olarak termal dezenfeksiyon yapılması gerekir. Bunu yapmanın en kolay yolu kullanma sıcak suyu sıcaklığını ~60-65 °C üzerine çıkarmaktır. Bu sıcaklıkta bakteriler ölecektir.

EPBD: Bina Enerji Performansı Direktifi - 2002/91/EK tavsiyesi uyarınca, 02 Ocak 2006 tarihinden itibaren AB'de zorunludur. Bu düzenleme enerji tasarrufu ve sistem revizyonları ile ilgilidir.

Değişken hızlı tahrik (VSD): Dahili veya harici elektronik kontrolörle donatılmış sirkülasyon pompası, sistemde sabit, oransal (veya paralel) diferansiyel basınç kontrolü sağlar

Enerji tasarrufu: Elektrik ve/veya ısınma giderinin azaltılması

Grup: 2-4 adet terminal ünite tek bir sıcaklık kontrol sinyali tarafından kontrol edilir

Yaz/Kış Geçis (change-over): Soğutma ve ısıtmanın paralel olarak fonksiyon göstermediği sistemlerde, sistemin bu çalışma modları arasında değiştirilmesi gerekir.

“A” sınıfı: Odalar konfor kapasitesine göre sınıflandırılır (Eu normu). “A” en düşük oda sıcaklığı dalgalanması ve daha iyi konfor ile en üst sınıf anlamına gelir

Sabit oda sıcaklığı: Oransal termostatik veya elektronik kontrolörlerle elde edilebilir. Bu uygulama, oda termostadının gecikmesinden kaynaklanan oda sıcaklığındaki dalgalanmaya engel olur

DHW (Sıcak kullanma suyu) sıcaklığı: Musluk açılır açılmaz akan suyun sıcaklığıdır

48

Neredeyse tüm soğutma suyu dağıtım sistemleri, kısmi yükte tasarlanan sıcaklık yükselişini sağlamakta zorluk çeker. Bu "düşük ΔT sendromu" olarak bilinen bir sorundur. Genel olarak dT sendromu, merkezi tesisattan çıkan besleme suyu ile binadan gelen geri dönüş suyu arasındaki sıcaklık farkıyla alakalıdır diyebiliriz.

Aşağıdaki örneğe bakarsak: ikinci devre geri dönüş suyu sıcaklığı tasarlanan sıcaklıktan düşük (aşırı debi (over-flow) vb. sorunlar nedeniyle) olduğunda, soğutma grupları maksimum kapasitesinde yüklenemez. Soğutma devresinde 13ºC deki dönüş suyunu 7ºC ye soğutmak için tasarlanmış soğutma grupları, 13ºC'lik tasarım sıcaklığı yerine 11OC'deki tasarım sıcaklığının akış hızının elde edilmesini sağlıyorsa soğutucu aşağıdaki oranda yüklenecektir:

Bu durumda, tesisattaki ΔT, 6OC ( 13OC-7OC) tasarlanan koşuldan 4OC'ye (11OC-7OC) düşecektir ve soğutma grubu % 33,4 oranında verimsizleşecektir!

Tasarlanan koşul genellikle çalışma süresinin küçük bir bölümünde meydana gelir, soğutma grupları bu sınırlı saatlerin dışında çarpıcı şekilde düşük verimlilikte çalışır. Çoğu durumda geri dönen soğutulmuş su tasarlanandan daha düşük olduğunda soğutma gruplarının çalışma verimliliği %30-40'a kadar düşebilir.

Düşük ΔT sendromunun çeşitli potansiyel sebepleri vardır:

• Üç yollu kontrol vanalarının kullanılması: üç yollu vanalar yapıları gereği soğutulmuş besleme suyunu dönüş hattına by-pass eder, bu dönüş su sıcaklığının tasarlanandan daha düşük olmasına neden olur. Bu düşük ΔT sorununu daha da artırır (uygulama 2.1.4'te sunulan durum). Düzeltici önlem - oransal kontrollü değişken debili sistemlerde üç yollu kontrol vanası kullanmayın. Bu uygulamayı sadece küçük terminal ünitelerde sınırlandıracak on-off 3 yollu vana kullanımı tavsiye edilir. Kontrol otoritesine bağlı olarak 3 yollu vana seçiminde alternatiflerin az olması ve aşırı debi (over-flow) sorunları nedeniyle üç yollu kontrol vanası kullanımına dayanan bir kontrol sistemi seçileceği zaman uygulama 2.1.3 tavsiye edilir.

• Yanlış sistem balansı ile uygun olmayan iki yollu vana seçimi: yanlış boyutlandırılmış

[ ] [ ]Burada: CHL (%) – Soğutucu yükleme oranı CWRTR - Soğutulmuş suyun gerçek geri dönüş sıcaklığı (bu durumda , 11OC)CWSTD - Tasarlanan soğutulmuş su besleme sıcaklığı (bu durumda , 7OC)CWRTD - Tasarlanan soğutulmuş suyun geri dönüş sıcaklığı (bu durumda , 13OC)

3.1 "Düşük ΔT sendromu"

49

iki yollu kontrol vanası açıldığı zaman tasarlanandan daha fazla su geçişi demektir. Sistemdeki basınç değişikliklerinden ötürü kontrol vanalarında oluşan aşırı debi (over-flow) nedeniyle kısmi yük, düşük ΔT sendromunu daha da artırır. Bu durum özellikle yanlış balanslanmış sistemlerde görülür (uygulama 2.2.1'de sunulan durum). Düzeltici önlem - basınçtan bağımsız iki yollu kombine balans ve kontrol vanaları tavsiye edilir. Kullanılan kontrol vanaları üzerindeki basınç kontrol fonksiyonu, aşırı debi (over-flow) sorununu ve bu sayede düşük ΔT sendromunu ortadan kaldırır.

• Ve diğerleri: yanlış set değeri, kontrol kalibrasyonu vs.

Soğutma sistemlerindeki "düşük ΔT sendromu" gibi bilinen sorunların gerçek kaynağı aşırı debi (over-flow) olgusudur. Bu bölümde, kısaca bu olgunun nasıl ortaya çıktığını açıklayacağız.

Tüm sistemler tasarımcıların pompa yüklerini aşağıdaki kurala göre hesapladıkları nominal şartlar (% 100 yük) için tasarlanır: kritik devredeki basınç düşümü, borular, terminal üniteler, balans vanaları, kontrol vanaları ve tesisattaki diğer elemanlardaki (filtre, su sayacı vb) basınç düşümlerini kapsar.

Aşağıda şek.1a (uygulama 2.2.1' e dayanan) geleneksel bir sistemi ve şek. 1b'de gösterilen sistemi göz önüne alalım. Her iki durumda da, yüksek kontrol vanası otoritesi sağlamak için kontrol vanalarında yeterli basınç düşümünü sağlamamız gerekir. Pompaya daha yakın konumlandırılan her bir fan coil terminal ünitesinin daha yüksek emre amade basınç farkına sahip olacağı açıktır. Bu uygulamada, gereksiz basıncın Manuel Balans Vanaları ile azaltılması gerekir. Sistem %100 yükte düzgün şekilde çalışır.

3.2 “Aşırı Debi (over-flow) olgusu”

MBV MBV MBV MBV

MCVMCVMCVMCV

MBV MBV MBV MBV

MCVMCVMCVMCV

ΔP4=ΔPcriticaΔP1>ΔP2>ΔP3>ΔP4

Q1≠Q2≠Q3≠Q4 ΔP4=ΔPcriticaΔP1=ΔP2=ΔP3=ΔP4=ΔPcriticaŞek. 1a

Direk dönüş bağlantılı (tavsiye edilmez) Şek. 1bDeğişken debi statik FCU kontrolü

50

Her bir fan coil ünitesinden geçen akışı kontrol etmek için iki yollu kontrol vanaları kullanılıyor. Durumu bir de kısmi yükte değerlendirelim (örneğin ünite 2 ve 3 kapalı).

Sistemde düşen debi nedeniyle, boru ve diğer tesisat ekipmanlarındaki basınç düşümü de azalır ki bu da çalışan devrelerde daha yüksek bir emre amade basınç farkı sağlar. Sistemdeki balanslamanın sağlanması için (ayar %100 debi için hesaplanır) sabit ayarlı Manuel Balans Vanaları (MBV) kullanıldığından, MBV'ler kısmi yükte sistemde artan basınç farkını azaltamaz. Fan coil ünitelerindeki aşırı debinin nedeni geleneksel iki yollu vanalar üzerindeki yüksek (dP) fark basınçtır. Bu olgu tikelman sistemlerde olduğu kadar direkt bağlı sistemlerde de görülür. uygulama 2.2.1'in tavsiye edilmeyen bir çözüm olmasının nedeni fan coil ünitesi devrelerinin basınçtan bağımsız olmamasıdır.

Geleneksel FCu, yaklaşık dT 6 derece için tasarlanmıştır. 6OC besleme sıcaklığı ve 12OC geri dönüş sıcaklığında üniteden %100 akış ile %100 enerji çıkışı elde edilir. Ünitedeki aşırı debinin (over-flow) enerji çıkışı üzerine küçük bir etkisi vardır. Ancak düzgün dizayn edilmiş bir soğutma sistemi fonksiyonelliği açısından bir başka olgu daha kritiktir. Ünitelerde

meydana gelen aşırı debi

Partial load

MBV MBV MBV MBV

MCVMCVMCVMCV

MBV MBV MBV MBV

MCVMCVMCVMCV

Partial load

ΔP4=ΔPcriticaΔP1>ΔP2>ΔP3>ΔP4

ΔP4=ΔPcriticaΔP1=ΔP2=ΔP3=ΔP4=ΔPcritica

Şek. 2aKısmi yük - direkt dönüş bağlantılı

Şek. 2bDeğişken debi statik FCU kontrolü

100%

50%

110%

Isı t

rans

feri

[%]

Debi [%]

10% 50% 100% 160%

6/9,3 oC6/12 oC

Şek. 3Terminal ünite enerji çıkış karakteristiği

51

ısıtma/soğutma geçişlerinde aşırı derecede etkiye sahiptir, bu dönüş sıcaklığının asla tasarlanan sıcaklığa erişemeyeceği anlamına gelir; gerçek sıcaklık tasarlanan 12'C yerine örneğin 9,3OC gibi çok daha düşük bir sıcaklıktır. FCu'dan gelen düşük dönüş sıcaklığı sonuç olarak “düşük dT sendromuna” neden olur.

Bugün genellikle kullanılmakta olan Frekans konvertörlü pompalar (VSD), pompa karakteristiğini tesisattaki yük değişikliklerine göre modifiye edebilir. %100 yükte nominal debi ve yukarıda bahsedilen sistemdeki basınç düşümü nominal basınca Pnom eşit olan pompa yükünü belirler.

Debi değişiklikleri sırasında yukarıda bahsedilen sonuçları doğuracak şekilde (düşük ΔT sendromu) çok daha yüksek bir basınç (P1) sağladığı açık olduğundan sabit devirli

geleneksel pompaları (1) dikkate almayalım.

Sabit basınç karakteristiğine sahip modern pompalar (2) çok daha caziptir. Analiz edilen %50 debi basıncında P2, Şek.4. Farklı pompa karakteristikleri Pnom'a eşit olacaktır. Bununla birlikte bu durumdaki zorunlu parametre, kontrol vanalarında oluşan basınç düşümüdür - grafikte %50 yükteki ΔP MCV %100 yükteki ΔP MCV'den çok daha yüksektir. Hala sistemin verimliliğini etkileyecek şekilde aşırı debi ile ilgili sorunlar vardır. P2'nin P1'den daha düşük olduğuna dikkat etmek gerekir – bu nedenle gereksiz fark basınç (aşırı debi) ile ilgili sorunların karakteristik 1 temelinde çalışan pompalara kıyasla daha az olduğu bu tip

pompalar tavsiye edilebilir. Bununla birlikte hala gereksiz (fazla) fark basınç (yüksek emre amade basınç farkı) ile ilgili çözümsüz kalan sorunlar bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda basınçtan bağımsız kontrol vanaları, yüksek verimlilikte sistem çalışmasının kontrolü için ideal bir çözümdür.

Sistemler oransal karakteristiğe (3) dayalı pompalarla nasıl çalışır?Kısmi yükte, sistemdeki statik elemanlarda (borular, manuel balans vanaları, vb.) küçük bir basınç düşümü oluşturan daha küçük bir debi mevcuttur - pompa karakteristiği pompa yükünü sürekli olarak azaltarak yeni parametrelere otomatik olarak uyum sağlayabilir. İleriki sayfalarda analizini yaptığımız durumda da görüleceği gibi, %50 yükte, pompa yükü P3 değerini elde eder. Bu basınçta, %50 yükte ΔP MCV neredeyse %100 yükteki ile aynı değeri elde eder ve böylece kullanılan kontrol vanalarından geçen gereksiz dP sorunu çözülmüş olur! Maalesef sadece teorik olarak- çünkü bu "yetersiz debi" olarak bilinen bir başka olguya neden olur (C.f. bölüm 3.3).

Özetle: geleneksel kontrol vanalı pompa karakteristikleri değişken debi sistemlerinde kullanılamaz. Bu nedenle, "geleneksel kontrol vanaları"nda yani PIBCV - Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol vanaları (örneğin ABQM) kontrol vanası tipi hariç tüm diğer vana tiplerinde kısmi yüklerde vana üzerindeki basınç kayıplarını hiçbir şekilde kontrol edemeyiz.

Şek. 4Farklı pompa karakteristikleri

P1

P3

P nomP2

POMPA KARAKTERİSTİĞİ

100%50%

2

1

3

21 3

Q

52

Bu olguyu analiz etmek için şek. 1a'yı dikkate almamız gerekir. Yukarıda değinildiği gibi, her bir fan-coil ünitesindeki aşırı dP Manuel Balans Vanaları ile azaltılabilir. Vanaların boyutlandırmaları ve ayarları %100 yüke göre yapılmalıdır. Kontrol vanaları (MCV) için aynı koşulu sağlamak üzere, aşırı dP'yi azaltmak için MBV'ları her bir fan coil ünitesinde pompaya daha yakın konumlandırılmalıdır. Şu anda pompa karakteristiği 3 (şek.4) tabanlı bir sistem kullandığımızdan kısmi yükteki basınç grafiği de şek. 2a'da gösterilen grafiğe kıyasla değişecektir. Kritik devre üzerine yerleştirilen basınç transmitteri bu devre üzerindeki basıncı ölçer. Pompa yükü Pnom'dan daha düşüktür (şek. 4'teki P3) - her bir hesaplanan Manuel Balans Vanası set değeri için nominal basınç. Bu özel durumda, %50 yükte düşük pompa yükü ( P3) nedeniyle, açık fan coil ünitelerindeki dP, %100 yüktekinden çok daha düşüktür. Fakat sanki daha fazla basıncı tutmak için tasarlanmışlar gibi Manuel Balans Vanaları üzerindeki ayarlarımız aynı kalır. Kullanılan fan coil ünitelerinin yeterli debiyi alamamasının bir sonucu olarak, kontrol vanaları doğru sıcaklığı kontrol edemezler, buna yetersiz kapasite olgusu denir.

Özetle: uygulama 2.2.1 (şek 1a ve 1b), manuel balans vanaları ve farklı tiplerde pompa karakteristiklerine sahip geleneksel kontrol vanalarına dayalı olarak doğru kontrol elde etmeye çalışılırken sadece yetersiz kapasite doğuran sonuçlar elde edildiğinden tavsiye edilen bir çözüm değildir. Bu değişken debili sistemler için tamamen yanlış bir yaklaşımdır. Bu kılavuzun amacı, tasarımcılar ve danışmanlar arasında, her şeyden önce, sistem seçimi (sabit veya değişken) ve sonra doğru kontrol ve balans vanalarına dayalı tavsiye edilen çözümleri seçme konusundaki farkındalığı artırmaktır. Aynı zamanda kendimizi, ters geri dönüş sistemlerinin değişken debili sistemlere uyarlama girişimlerinin, şek.2a'da gösterilen sistemin yanlış yorumlanması olduğunu belirtmek zorunda hissettik.

3.3 “Yetersiz Debi (under-flow) Olgusu”

unsuns1

MBV MBV MBV MBV

MCVMCVMCVMCV

Dp

Şek. 5 Orantılı düz geri dönüş sistemi

53

4

4.1

Örnek durum çalışması: 2.1.1; 2.1.2 ve 2.1.4 uygulamalarının karşılaştırılması

İşletme maliyeti

Ofis binasında dinamik "balanslama” ile enerji tasarrufu!

Genel bakış: Enerji fiyatlarının artmasına rağmen maalesef yeni binalar tipik olarak sadece yatırım giderlerine göre "optimize" edilmekteler. Enerji tasarrufu, daha yüksek konfor talebi (A,B,C bina sınıfı) gittikçe daha önemli hale geleceğinden yakın gelecekte bu trendin değişmesi gerekecektir. Bu maddede geleneksel çözümlerle kıyaslandığında yeni kontrol yöntemi ile ne kadar enerji tasarrufu yapabileceğimizi göstermek istiyoruz. Bunun için aşağıdaki parametrelere sahip gerçek bir ofis binası seçtik: 15 katta toplam 18 430 m2 zemin alanı mevcut.. Dört borulu fan-coil (toplam 941 ünite) sistemi var ve fan coil kontrolü, fan coil termostatları ve önündeki termal motorlu fan coil vanaları ile sağlanmakta.

Uygulanabilir kontrol sistemleri pratikte en sık uygulanan 3 çözümü ayrıntılı olarak incelemeye çalıştık

1. Statik olarak balanslanmış sabit debili sistem (şematik çizim için bkz. şek.1).2. Statik olarak balanslanmış değişken debili sistem (şematik çizim için bkz. şek.2).3. Dinamik olarak balanslanmış değişken debili sistem (şematik çizim için bkz. şek.3).

Şek. 1Sabit debi FCU kontrolü(uygulama 2.1.4 uyarınca: kabul edilebilir)

Şek. 2Değişken debi statik FCU kontrolü(uygulama 2.2.1 uyarınca: tavsiye edilmez)

Şek. 3Değişken debi dinamik FCU kontrolü(uygulama 2.1.1 uyarınca: tavsiye edilir)

54

Sistem modelleme: Enerji tasarrufu hesabı için PC hidronik tasarım programında sistemin bir modelinin oluşturulması gerekir. Tasarlanan koşulda %100 yükte ve yıllık ortalama %50 yükte sistemde ne olacağını inceledik. Sistem, 150 Pa/m boru direnç değeri esas alınarak incelendi. • Sabit debili sistem durumunda, kısmi yüklerde sistemdeki debi değişmeyeceğinden

tam yükte hidronik hesaplamaların yapılması yeterli olacaktır. Sistem, genellikle +/- %15 hassasiyetin kabul edildiği manuel balanslama gerektirdiğinden, oluşabilecek yetersiz debi problemlerini karşılamak için pompanın %15 daha yüksek kapasite için seçilip, ayarlanacağını kabul edelim.

• Statik balanslama durumunda, ilk boyutlandırma nominal yük ve tüketicilerin %50'sinin rastgele kapatması anlamına gelen kısmi yük temelinde gerçekleştirilir. Yarı yükteki soğutma sistemleri için, FCu ünitesindeki artan mevcut diferansiyel basınç nedeniyle sonuçlar bize ortalama %42 ilave akış oranı (over-flow) verir. (Bu değer sezonluk ortalamaya karşılık gelir!). Sistem genellikle +/- %15 hassasiyetin elde edildiği manuel balanslama gerektirdiğinden, oluşabilecek yetersiz debi problemlerini karşılamak için pompanın %15 daha yüksek kapasite için seçilip, ayarlanacağını kabul edelim

• Dinamik balanslama durumunda, otomatik kontrolörler basınç değişikliklerinden bağımsız olarak kısmi yükte tüketicilere tam yükteki ile aynı akış oranlarını sağladıkları için analizler basittir.

Enerji tasarrufu imkanı: Bu noktada çalışma sırasında nerede enerji tasarrufu yapılabileceğine dair sorular ortaya çıkar. Cevapları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:1. Pompalama enerji tasarrufu - aşırı debi (over-flow) olgusuna odaklı (örnek durumdaki)2. Boru hattındaki ısı kayıpları - düşük geri dönüş sıcaklığı boru hattında daha az enerji

kaybı sağlar 3. Hassas oda sıcaklığı kontrolü - oda sıcaklığındaki dalgalanmanın azalması, daha sağlıklı enerji

sağlar 4. Isı üretim verimliliği - sistemde daha yüksek ΔT, daha yüksek verimlilik sağlar 5. Sağlık sorunları, konfor, ekipmanların yıpranması gibi sayısal ifadeleri olmayan

tasarruflar.

HVAC sistemlerindeki enerji tasarrufu oldukça karmaşık bir konudur ve yukarıda değinilen tüm faktörler bina enerji yöneticileri tarafından analiz edilmelidir. Bizim amacımız açısından sadece pompalama maliyeti ürünün yatırım gideri olarak değerlendirilecektir.

Gerçek bir proje verilerine dayalı örnek durumda, binanın özellikleri aşağıda verilmiştir: • 10 kolonlu 15 katlı bina, bina tipi – otel • Sistemdeki toplam debi 215 m3 • Pompa yükü – 250 kPa• Pompa gücü - 20,1 kW : • uygulama 1 – sabit debili sistem, sabit debili pompa (manuel balanslama nedeniyle

%15 fazlalık) • uygulama 2 – değişken debili sistem, sabit basınç karakteristiğine sahip frekans

konvertörlü pompa (manuel balanslama nedeniyle %15 fazlalık) • uygulama 3 – değişken debili sistem, oransal basınç karakteristiğine sahip frekans

konvertörlü pompa

4.1.1 Pompalama enerji tasarrufu

55

• Fan-coil ünitesi (FCu) sayısı - 941 adet • Enerji fiyatları : 0,0835 Euro/kWh• Kullanılan oda oranı (ortalama zamana dayalı) • %100 kapasite- Toplam kullanma süresinin %6'sı • %75 kapasite - Toplam kullanma süresinin %15'i • %50 kapasite - Toplam kullanma süresinin %35'i • %25 kapasite - Toplam kullanma süresinin %44'ü

Hesaplamaya başlamadan önce hangi tip pompa kontrolünün hangi uygulamada kullanılabileceği üzerine düşünelim! Sabit debili sistemlerde pompa kontrolüne ihtiyaç yoktur. Değişken debili sistemler için, firmalar sabit diferansiyel basınç sağlayan pompaları tavsiye ederken (güvenli tarafta olmak için), üreticiler oransal basınç kontrolü ile birlikte otomatik balanslamayı tavsiye etmektedir (daha fazla enerji tasarrufu için). Binamızı incelemeye devam edelim. Soğutma sistemi amaca göre seçilmiş bir Grundfos TPE 150-280/4-AS sirkülasyon pompasına sahiptir. Çalışma noktası 215 m3/s debide 250 kPa'dır (manuel balanslama nedeniyle uygulama 1 ve 2, %15 aşırı debi (over-flow) ile hesaplanır, 247 m3/s debi anlamına gelir).

247,0Q[m?/h] 222,3

0 288 1008 2688 4800 (h)t

129,6

175,3

215,0Q[m?/h]

161,0

0 288 1008 2688 4800 (h)t

53,8

108,0

Şek. 6 Pompa çizelge analizleri

TPE 150-280/4-SQ = 215 m?/hH = 25 mn = 98 % / 49 Hz

P1 = 23,7 KW

H(m)

0

4

8

12

16

20

24

0 50 100 150 200 250 Q(m?/h)P (kW)

0

15

23

4

100%

3 2 1

P1P2

= 82,7 %= 72,8 %

Şek. 5 Pompa çizelge analizleri

TPE 150-280/4-SQ = 215 m?/hH = 25 mn = 98 % / 49 Hz

P2 = 17,7 KWP1 = 20,1 KW

H(m)

0

4

8

12

16

20

24

0 50 100 150 200 250 Q(m?/h)P

(kW)

048

1216

4

100%

3

21

P1P2

= 82,7 %= 72,8 %

Şek. 4bŞek. 4a

Şek. 8 uygulama 3: aşırı debi (over-flow) sorunları olmaksızın (tavsiye edilen)

Şek. 7 uygulama 2: aşırı debi (over-flow) sorunları ile (tavsiye edilmez)

56

Gerekli pompa yükü her üç durumda da birkaç kPa farkıyla yaklaşık olarak aynıdır. Kolay karşılaştırma amacıyla 1-2 kPa'lık fark göz ardı edilebilir (250 kPa'ya kıyasla) ve başlangıç olarak aynı çalışma noktası kullanılır. Enerji tüketimini tam olarak hesaplamak için, yük frekansı tüm mevsimler için birleştirilmelidir. Yük frekanslarını mevsimler üstü entegre etmek oldukça komplike bir çalışma olduğundan, pompa üreticileri tarafından verilen, 4 kademeli yük frekansı tahmin tabloları kullanılır. Şek. 4a ve 4b 200 günlük sezonun yük frekansı diyagramını gösterir.

Yukarıda pompa çizelgesi 200 günlük sezonun yük frekansını gösterir (proje konumu 200 günlük sezon çalışması gerektiren bir coğrafi bölgededir, bir diğer bölge için ayrıca hesaplanmalıdır).Şek.5 statik balanslama yapılmış ve sabit diferansiyel basınç sağlayan pompa kontrolünü gösterir (uygulama örneği şek.7'deki gibi). Aynı zamanda pompa enerji tüketimiyle birlikte pompa karakteristiği eğrisini de gösterir. Model hesaplama zaten mevcut olduğundan, yarım yükte, sistemde %42 daha fazla su devirdaimi olduğu bilinmektedir. Bu nedenle pompa güç tüketimi aşırı debi (over-flow) olgusu nedeniyle "arttırılmış" debi ile hesaplanmalıdır (siyah oklara bakın). Bu bilgiyle birlikte, pompanın sezon başına toplam enerji tüketimi kolaylıkla hesaplanabilir. Hesaplama süreci, 0,084 €/kWs enerji fiyatına dayalı olan pompalama maliyetinin de gösterildiği tablo 9' dan izlenebilir (düşük voltaj, tek tarife, bayındırlık hizmetleri tarifesi, taban fiyat ve KDV olmadan). Maliyet / yıl / fan-coil toplam tüketimin ünitelerin sayısına bölünmesiyle hesaplanır (941 ünite.). Şek. 6, otomatik balanslanmış Şek.8'deki uygulamada kullanılan oransal pompa kontrolünün; güç tüketimi ile birlikte karakteristik eğrisini göstermektedir.

uygulama 2

%100 247,00 23,70 %6,00 12 288 6825,6

%75 222,30 20,30 %15,00 30 720 14616

%50 175,37 17,60 %35,00 70 1680 29568

%25 129,68 15,10 %44,00 88 2112 31891,2

Toplam: %100,00 200 4800 82900,8

Pompalama maliyeti: €/ yıllık 6963,67

Maliyet/ fan coil: €/ FCu 7,40

uygulama 3

%100 215,00 20,10 %6,00 12 288 5788,8

%75 161,25 14,52 %15,00 30 720 10454,4

%50 107,50 9,27 %35,00 70 1680 15573,6

%25 53,75 6,01 %44,00 88 2112 12693,12

Toplam: %100,00 200 4800 44509,92



%100 yüke kıyasla

nominal debi talebi

Gerçek debi

[m³/s]

Pompa enerji tüketimi [kW]

Tekrar oranı Gün/yıl Çalışma saati Enerji tüketimi

uygulama 1

%100 247,00 23,70 %6,00 12 288 6825,6

%75 247,00 23,70 %15,00 30 720 17064

%50 247,00 23,70 %35,00 70 1680 39816

%25 247,00 23,70 %44,00 88 2112 50054,4

Toplam: %100,00 200 4800 113760



Tablo 9

57

Otomatik balanslama nedeniyle sistemde aşırı debi (over-flow) olmayacaktır. Bu nedenle enerji tüketimini gösteren oklar bu kez aşağı doğru, dikey haldedir. Bu bilgiler ışığında sezon başına enerji tüketimi kolaylıkla hesaplanabilir. Sabit debili sistem için, pompanın karakteristik eğrisi değişmediğinden hesaplama tablosunda gösterilenlerden (tablo 9) başka veri göstermeye gerek yoktur.

Tablo 9'da gördüğümüz Fan coil tüketim değerleri bizi aşağıdaki sonuçlara götürür;• Statik balanslanmış değişken debili sistem pompalama enerjisi talebi otomatik

olarak balanslanmış sisteme göre %70,6 daha yüksektir, bu bir yılda fan-coil ünitesi başına neredeyse 3,43 € ekstra gider anlamına gelir (şek.2'ye dayalı uygulama Danfoss tarafından tavsiye edilmez).

• Sabit debili statik balanslanmış sisteminin pompalama enerjisi talebi otomatik balanslanmış sistemin iki katından fazladır, bu bir yılda fan-coil ünitesi başına 6,20 € ekstra gider anlamına gelir.

• En ekonomik sistem otomatik balanslanmış sistemdir!!!

Boru hatlarındaki değişen debiye bağlı sıcaklık düşümleri hesaplanmayacaktır.

Bu model hesaplamada, izolasyonlu boru hattının ısı iletim katsayısı ve herkesçe bilinen ısı kapasite formülü kullanılmıştır (eski gösterimi ile):

4.1.2 Boru hattı ısı kayıpları

iso

out

in

Q = kboru-izolasyon· L · (tortam- takışkan)

kboru-izolasyon =

58

Boru uzunluğu için, toplam izole edilmiş dönüş hattı uzunluğu da gerçek boru çapları ile birlikte hesaba katılır. Boru malzemesi DN 32'ye kadar bakır, daha büyük çaplar için EN normlarını sağlayan demir borudur.

Boruların ortam sıcaklığı (asma tavanda) yaz ve kış dönemleri boyunca 28°C olarak varsayılmıştır. Sistemin parametreleri ısıtmada 90/70°C ve soğutmada 6/12°C'dir.

Aynı zamanda belirtilen balanslama seçeneklerinde hesaplama için geri dönüş sıcaklığı da bilinmelidir. Sabit debili sistem durumunda, fan-coil ünitesi by-pass'a çalışırsa (toplam sürenin ortalama %50'sinde), ısıtmada sıcaklık düşümü, soğutmada sıcaklık artışı olmadığı durumlarda dönüş suyu sıcaklığı gidiş suyu sıcaklığına eşittir. Fan-coil ünitesi açık olduğunda, nominal akış içinden geçer ve sıcaklık değişimleri buna uygun şekilde olur. Değişken debili ve manuel balans vanalarıyla dengelenmiş ve yıllık ortalama yükün %50'si durumunda, kısmi yükte artan diferansiyel basınç daha fazla debiye neden olur ve sonuç olarak, akışkan fan-coil ünitesinden daha küçük bir dT ile daha hızlı geçer. Sistemdeki basınç artışından doğan bu daha büyük debi ve fan-coil ünitesinin havadan suya enerji emisyon karakteristiği düşünüldüğünde, sıcaklık değişimi nominal debide oluşan değerin (6OC yerine 4,2OC ) yarısından fazla olacaktır. Otomatik balanslama durumunda, nominal debi tüm süre boyunca sistemden maksimum sıcaklık düşümü (6OC) sağlayarak geçer. Şek. 13, üç çözümün basitleştirilmiş şemalarını gösterir.

Bir sonraki adımda, sabit debi durumunda fan-coil vanalarının kapalı veya değişken debi durumunda fan-coil vanalarının açık olduğu bir çalışma modunda soğutma sisteminin geri dönüş hattında kaybolan ısı miktarı hesaplanacaktır. (Kolaylık olması açısından, fan-coil üniteleri kapalıysa, değişken debili sistemlerde sirkülasyonun durduğu ve ısı kaybının sıfır olduğu varsayılır. [Gerçekte, sirkülasyon durduktan sonra, soğuk veya sıcak su, boru hattında bekler, böylece çevresindeki sıcaklık şartlarına maruz kalır ve bu da ısı kaybı ile sonuçlanır]. Sabit debili sistem durumunda, kalan debi devam ettiğinden, boru hattı sıcak veya soğuk kalır, bu daha fazla ısı kaybına neden olur).

6 oC

6 oC

6 oC

9 oC

6 oC

12 oC12 oC

6 oC

6 oC

6 oC

9 oC

6 oC

12 oC12 oC

6 oC

6 oC

6 oC

9 oC

6 oC

12 oC12 oC

Şek. 13 3 sistemin şematik gösterimi

59

Bu kabulleri dikkate aldıktan sonra boru hattı ısı kayıplarını hesaplamak oldukça kolaydır. Çalışma sezonu bir önceki bölümde olduğu gibi 200 gündür. Bununla birlikte vanaların sürenin %50'sinde kapalı olduğu ve bu süre zarfında boru hattında akış olmadığından, ısı kaybı hesaplamasında günde sadece 12 saat dikkate alınacaktır. Dağıtım sisteminde debi sabit ve sadece kısmi yük doğrultusunda sıcaklık değişiklikleri olduğundan, sabit debi sistemi bu durum için bir istisnadır. Hesaplanan değerler tablo 14'te gösterilir. Boru çapları ve uzunluğuna göre, bir önceki bölümdeki fiyata dayanan ısı kaybı giderlerini de gösterir. Fan-coil ünitesi başına bir yıllık maliyet toplam kaybın ünite sayısına bölünmesiyle hesaplanır.

Tablolar farklı kontrol sistemleri uygulandığında örnek binadaki dönüş hattının gerçek enerji kaybını gösterir.Bir sonraki hesaplamamızda, odalarda kullanılan enerji oranını da hesaba katacağız.

Tablo14 | Boru hattı ısı kaybı hesaplaması

Isı kazancıbilgisi

Q[W] Q[kJ]

Enerji maliyeti [€] Q[W] Q[kJ]

Enerji maliyeti [€] Q[W] Q[kJ]

Enerji maliyeti [€]

uygulama 1 uygulama 2 uygulama 3

DN 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DN 15 41 132 4 38 122 4 34 109 4

DN 20 8998 28793 967 8310 26591 893 7410 23712 797

DN 25 2338 7482 251 2159 6910 232 1926 6162 207

DN 32 7671 24547 825 7084 22670 762 6317 20215 679

DN 40 15376 49202 1653 14200 45439 1527 12662 40519 1361

DN 50 2700 8640 290 2494 7979 268 2224 7115 239

DN 65 481 1540 52 444 1422 48 396 1268 43

DN 80 658 2106 71 608 1945 65 542 1734 58

DN 100 642 2693 90 777 2487 84 693 2218 75

DN 125 2954 9454 318 2728 8731 293 2433 7785 162

DN 150 2058 6586 221 1901 6082 204 1695 5424 182

DN 200 2697 8629 290 2490 7969 268 2221 7106 239

DN 250 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Toplam 46814 149803 5033 43234 138348 4648 38552 123368 4145

Enerji gideri / fan coil 5,34 € / adet 4,93 € / adet 4,40 € / adet

60

Yıllık / fan-coil / enerji giderleri alt satırda gösterilmiştir, bu da bizi aşağıdaki sonuçlara götürmektedir:• En ekonomik sistem dinamik kontroldür• Statik sistem boru hattı ısı kaybı, dinamik sisteme göre %11,2 daha fazladır, bu fan-coil

ünitesi başına yılda 0,5 € ekstra maliyet anlamına gelir.( uygulama 2 - 3'ün mukayesesi) • Sabit debi sistemi boru hattının ısı kaybı, dinamik sistemdeki ısı kaybının iki katından

fazladır, bu da fan-coil ünitesi başına yılda 0,94 € ekstra maliyet anlamına gelir (uygulama 1 - 3'ün mukayesesi)

• Proje dizayn edenler her zaman olduğu gibi 10 yıllık dönemleri analiz ederler ve 941 fan-coil üniteli belirli bir binayı dikkate aldığımızda tasarruflar şöyle şekillenir: • uygulama 3 - 1'e oranla : 0,94 € x 941 FCu x 10 yıl = 8.845 € • uygulama 3 - 2'ye oranla : 0,53€ x 941 FCu x 10 yıl = 4.987 €

Binanın gidiş boru dağıtım hattında aynı yolla yapılan hesaplar burada ayrıntılı şekilde gösterilmemiştir. Bununla birlikte dönüş hattı ısı kayıp sonuçları yukarıda sunulan tablodaki karşılaştırmanın sonucunda gösterilmiştir. ( not: mukayese edilen sistemlerde gösterilen malzeme fiyatları son fiyat kıyaslamasına dahil edilmemiştir).

Tesisat şeması aşağıdaki çizim üzerinde gösterilmiştir. İki borulu yatay dağıtım, suyu 10 kolona dağıtıyor. Binanın 15 katlık çiziminin her birinde 6 terminal ünite, statik tip balans vanaları ile bezenmiştir. Maksimum hız yatay borularda 2,2 m/s; kolonlarda 1,5 m/s'dir. Yatırım maliyeti karşılaştırması bölüm 4.2'deki şekilde sunulan üç farklı uygulama (uygulama 1, uygulama 2 ve uygulama 3) için yapılır.

4.2 Yatırım gideri karşılaştırması

MBV

MBV

CV

CV

MBV MBV

MBV MBV MBV

MBVMBV MBV MBV

MBVMBV

MBV

1

2 3

1

987

654

61

uygulama 3

uygulama 2

uygulama 1

0 € 50 000 €

129 020 € 9 555 €

6 963 €

3 738 €

15 353 €

15 353 €

7 058 €

123 477 €

126 340 €

8 295 €

8 295 €

3 529 €

160 732 €

153 501 €

140 663 €

100 000 € 150 000 € 200 000 €

Vana yatırım giderleri Toplam pompalama gideri

Montaj gideri Devreye alma

Belirli uygulamalar arasında proje yatırım karşılaştırması yapmak için, öncelikle her bir uygulama ayrı ayrı değerlendirilmelidir:

• uygulama 1: manuel balans vanalarına ilaveten on/off termal aktüatörlü üç yollu kont-rol vanaları uygulanmıştır. Doğru bir balanslama yöntemi uygulamak için terminal üni-teler, branşman ve kolonlardaki balans vanaları ile desteklenmiştir. (Sistemi balans-lamak için "kompanzasyon" metodu uygulanmaktadır) (MSV). Bu tip uygulama her zaman son yatırım maliyetini etkileyen büyük çaplı manuel balans vanaları gerektirir. Projede kullanılan ürünler

• kontrol vanaları : TWA aktüatörleri ile 941 adet VZ3 vana • balans vanaları : FCu üzerinde 941 adet dişli manuel statik balans vanası • balans vanaları : Branşmanlarda 150 adet dişli manuel statik balans vanası • balans vanaları : Kolonlarda 15 adet flanşlı manuel statik balans vanası

• uygulama 2: On-Off termal aktüatörleri ile iki yollu kontrol vanaları (RA-C + TWA). Hidronik balans için yukarıdaki gibi manuel balans vanaları kullanılır. Bu uygulama aynı zamanda büyük çapta manuel balans vanaları gerektirir (branşmanlar ve kolonlar). Bu noktada şu ek yorum yapılması gerekir ki; birçok mekanik tesisat firması hatalı balanslama ile ilgili büyük sorunlara yol açtığından bunun gibi iki yollu vana uygulamalarında statik tip balans vanası kullanmaktan kaçınmaktadırlar. Tüm kontrol vanaları tamamen açık olduğunda sistemin düzgün şekilde balanslanabildiğini ve kısmi yüklerde statik balans vanalarının ayar tutmayacağını tekrar hatırlatalım. Lütfen bu tarz iki yollu kontrol vanalı sistemlerde balanslama için geleneksel statik balans vanalarının kullanılamayacağını unutmayın. Projede kullanılan ürünler:

• kontrol vanaları : TWA aktüatörleri ile 941 adet RA-C • balans vanaları : FCu üzerinde 941 adet dişli manuel statik balans vanası • balans vanaları : Branşmanlarda 150 adet dişli manuel statik balans vanası • balans vanaları : Kolonlar vb. üzerinde 15 adet flanşlı manuel statik balans vanası

• uygulama 3: Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol Vanaları tip ABQM. ABQM'ler kombine vanalar olduklarından her bir vana motorlu kontrol ve balanslama fonksiyonuna sahiptir. Balanslama fonksiyonu otomatik olduğundan, bu tip bir uygulama, branşmanlarda, kolonlarda ve yatay borularda ilave balans vanaları gerektirmez, balanslamanın sadece terminal ünitelerde yapılması yeterli olur..

Projede kullanılan ürünler: • kontrol vanaları : TWA aktüatörleri ile 941 adet ABQM

62

Toplam maliyet karşılaştırması Danfoss fiyat listesine göre yapılmıştır.

Proje maliyet incelemesi sonucu: • Ürün yatırımı açısından, en cazip uygulama, uygulama 2'dir. Bununla birlikte yatırım

açısından diğer önemli faktörler de analiz edildiğinde, bu özel projede uygulama 3 en cazip uygulamadır. uygulama 3 ve 2 arasında gösterilen toplam fark %10 iken uygulama 3 ve 1 arasındaki fark neredeyse %16'dır!

• ABQM gibi Basınçtan Bağımsız Kontrol Vanaları yatırım ve çalışma açısından mükemmel sonuçlar sağlar.

• Örnek maliyet karşılaştırma çalışması (İşlemin basitleştirilmesi amacıyla) şu gibi faktörleri içermez :

• Dizayn ve tasarım aşaması (basit hesaplama, kontrol vanaları otorite hesaplaması, vb.) • Enerji tüketimini etkileyen ısı kayıpları/kazançları • Manuel balanslama çözümünde minimum +%15 toleransındaki aşırı debi ve pompa

basma basıncı enerji sarfiyatı • Elektrik enerji tüketimini etkileyen stabil ve hassas oda sıcaklığı kontrolü • dT sendromundan etkilenen düşük soğutma grubu verimliliği • Büyük, ağır flanşlı vanaların montajı için daha fazla zaman ve işçilik gideri • Vana izolasyonu için daha yüksek yatırım maliyeti

• Her bir proje ayrı ayrı incelenmelidir ve toplam maliyet karşılaştırma sonucu şunlara dayanır:

• Projenin büyüklüğü – geniş, kolon ve branşmanlara bir dizi büyük flanşlı vana takılması gereken büyük dağıtım hatları ile geniş bir sistem, PIBCV (basınçtan bağımsız balans ve kontrol vanaları) vanaları ile yapılan uygulama ile kıyaslandığında çok daha fazla yatırım giderine sebep olabilir!

• Pompalama gideri belirgin bir şekilde bina tipine bağlıdır: örneğin ofis gibi ticari bir bina bir otel, hastane vb. bir bina ile kıyaslandığında farklı şekiller gösterecektir.

• Tesisatın büyüklüğüne bağlı olarak vananın nominal debisinin %40 - %80 fazlasını geçirmeye zorlandığı aşırı debi olgusu.

Danfoss, hidronik tesisatın verimliliğini analiz edebilecek ve enerji tasarrufu potansiyelini belirleyebilecek Hidronik Analizör adında bir sistem geliştirmiştir. Hidronik Analizör aslında, sıcaklıkları uzun bir dönem boyunca kaydedebilen bir sıcaklık kayıt cihazıdır. Bir hidronik sistemi analiz etmek amacıyla, sisteme; su ve havanın besleme ve dönüş sıcaklıklarını ölçmek için 4 sensör ekliyoruz. Belirli bir dönem ölçümün ardından Danfoss gelişmiş bir yazılım programı kullanarak elde ettiği sonuçları değerlendirmektedir.

4.3 Hidronik Analizör örnek çalışması (Sunway Lagoon Oteli)

63

Kuala Lumpur'da beş yıldızlı bir otel olan Sunway Lagoon, odalarını yenilemeye karar verdi. Otelin sahipleri AB-QM basınçtan bağımsız balans ve kontrol vanaları kullanma konusunda olumlu düşünseler de muhtemel tasarruf ve avantajlarla ilgili ilave kanıt istediler.

Otel orijinal olarak bir adet 2 yollu kontrol vanası ve bir adet manuel balans vanası şeklinde geleneksel çözümle donatılmış yaklaşık 500 adet fan coil ünitesine sahipti. Otel yenilemesinin ilk aşaması bittiğinde, otel odalarının üçte biri yaklaşık 150 adet AB-QM ile donatılmıştı. Tam bu anda Danfoss, otel sahibine, geleneksel ve AB-QM çözümlerini karşılaştırmak için sistemi hidronik analizör ile test etmeyi teklif etti. Analiz sonuçları, hem pompalama enerjisi hem de soğutma grubu verimliliği açısından kayda değer enerji tasarrufu potansiyeli gösterdi. Tüm 500 fan coil ünitesinin basınçtan bağımsız balans ve kontrol vanası AB-QM ile donatılmasının soğutma grubu verimliliğini arttırmasının yanı sıra toplam enerji faturasında yaklaşık %60 oranında tasarrufu olacaktı.

Şekil 1, ΔT ve fan coil ünitesinde ölçülen soğutma kapasitesi arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Soldaki grafik geleneksel iki yollu kontrol vanası ve manuel balans vanası ile donatılan fan coil üzerindeki ölçüm sonuçlarını temsil etmektedir. Sağdaki grafik AB-QM ile donatılan bir fan coil ünitesini temsil etmektedir.

Sonuçlar: Soldaki grafikte ortalama ΔT 2°C, soğutma kapasitesi 2,2 kW ve sağdaki grafikte ortalama ΔT 5°C ve soğutma kapasitesi 2,1 kW'dir. Bu nedenle AB-QM ile ΔT belirgin şekilde artış gösterirken soğutma kapasitesinin pratikte aynı kaldığı sonucunu çıkarabiliriz. Bu da gerçekte şekil 3'te görülebileceği gibi soğutma grubu verimliliğini arttıracaktır.

20

19

18

17

16

159:57:369:50:24 10:04:48 10:12:00 10:19:12

Time

10:33:38 10:40:48 10:48:00

4,0

3,0

2,0

1,0

0,0

ΔT [K

]

ΔT Ortalama ΔT

Soğutma Kapasitesi [W]

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500

8,0

6,0

4,0

2,0

0,0

ΔT [C

]

Soğutma Kapasitesi [W]

0 500 1000 1500 2000 2500

ΔT Ortalama ΔT

ABQM Geleneksel Valf

120100

80

40

0

Emis

yon

[%]

20

60

Akış [%]

0 50 100 150 200 250 300

8,0

6,0

4,0

2,0

0,0

COP

Yük (%)

0 20 40 60 80 100

ABQM Geleneksel Kontrol Valfi

64

Şekil 2, terminal ünite (bu durumda fan coil) debi arasındaki ilişkiyi grafiksel olarak göstermektedir.

Manuel balans vanası ile geleneksel iki yollu kontrol vanası kullanılması durumunda, toplam fan coil enerji çıkışına AB-QM ile donatılmış fan coil'e kıyasla %10 katkı yapacak şekilde %250 oranında aşırı debi meydana gelmektedir.

Şekil 3, COP ile soğutma grubu yükü arasındaki ilişkiyi grafiksel olarak gösterir.

Aşırı debi (over-flow), düşük ΔT sendromu nedeniyle fan coil'lerde verimsiz soğutma uygulamasına neden olur. Dahası, benzer bir kapasite için daha az su pompalanması gerektiğinden, pompa enerjisinde tatmin edici bir enerji tasarrufu sağlayacak şekilde pompa hızı yarıdan fazla düşürülebilir.

65

5. Ürünlere genel bakış

5.1 ABPCV - Otomatik Fark Basınç Kontrol Vanası Diferansiyel basınç kontrolörü

5.2 PIBCV: Basınçtan Bağımsız Balans ve Kontrol Vanası PIBCV aktüatörler olmadan : Dinamik balans vanasıPIBCV aktüatörler ile: Dinamik balanslama fonksiyonuna sahip basınçtan bağımsız kombine kontrol vanaları

Resim Ad Açıklama Boyut (mm) Kvs (m3/s)Uygulama

RH-C/HVAC*Yorumlar

ASV-PDönüş hattına takılan sabit 10 kPa basınç

ayarlı diferansiyel basınç kontrolörü15… 40 1,6… 10 RH

Tam kapatma (shut-off) özelliği ve boşaltma

musluğu ile

ASV-PVDönüş hattına takılan 5 -25 ve 20-40 kPa

basınç ayarlı diferansiyel basınç kontrolörü15… 40 1,6… 10 RH ve HVAC

Tam kapatma (shut-off) özelliği ve boşaltma

musluğu ile

ASV-MGidiş hattı haberci vanası, impuls tüpü

bağlantısı, kapatma fonksiyonu, 15… 40 1,6… 10 RH ve HVAC

Tam kapatma (shut-off) fonksiyonu için

genellikle ASV-P ve PV ile birlikte kullanılır

ASV-IGidiş hattı haberci vanası, impuls tüpü

bağlantısı, önayar, ölçme imkanı, kapatma fonksiyonu

15… 40 1,6… 10 RH ve HVAC

Debi Limitleme fonk-siyonu için genellikle ASV-PV vanaları ile

birlikte kullanılır

ASV-PV20-40, 35-75 veya 60-100 kPa fark basınç

ayarı ile diferansiyel basınç kontrolörü50… 100 20… 76 Hepsi

Gidiş hattında tam kapatma, debi limitleme ve impuls tüpü bağlantı-sı için MSV-F2 ile birlikte

kullanılır

AVDO5… 50 KPa ayar aralığına sahip fark basınç

emniyet vanası15... 25 2,39… 5,98 Hepsi

Daha büyük çaplar da mevcuttur

Resim Ad Açıklama Boyut mm Debi m3/sUygulama

RH-C/HVACYorumlar

AB-QMÖlçme nipelli veya ölçme nipelsiz basınçtan

bağımsız balans ve kontrol vanası10… 32

40/500,275… 3,2

2…10RH, HVAC

Aktüatörle kombine şekilde maksimum debi

kontrolü sağlar

AB-QMÖlçme nipelli basınçtan bağımsız balans ve

kontrol vanası65… 250 10,0…280 HVAC

Aktüatörle kombine şekilde maksimum

debi kontrolü sağlar - logaritmik karakteristik

* RH: Evsel ısıtma RC: Evsel soğutma HVAC: Evsel olmayan uygulama (Isıtma Havalandırma Kontrolü)

66

AB-QM vanaları için motorlar

Resim Ad Açıklama AB-QM ile kullanım Hız (s/mm) Kontrol tipi Yorumlar

TWA-Z24V ve 230 V güç beslemesi ve

görsel konum göstergesine sahip termal motor

DN10-20, DN25,32

%60'a kadar60 On / Off

Normalde açık ve normalde kapalı tipleri

mevcuttur, kapama kuvveti 90 N

ABNM, ABNM-Z

24V güç beslemesi ve görsel konum göstergesine sahip termal

motor

DN10-20, DN25,32 %80'e

kadar30 0-10V

Sadece normalde kapalı tipi mevcuttur, kapama kuvveti 100 N

AMI 14024V ve 230 V güç beslemesi ve

konum göstergesine sahip servo motor

DN10 -DN32 12 On / Off 3 noktalı yüzer

Fabrika ayarı normalde kapalı, normalde açık ile değiştirme imkanı, kapama kuvveti 200N

AMV/E 110NL, 120NL

24V güç beslemesi ve konum göstergesine sahip servo motor DN10 -DN32 12 ve 24 3 noktalı, 0-10V

Boşluk algılama özelliği, AB-QM'nin

önayarından bağımsız olarak hassas kontrol

sağlar

AMV/E 13 SU, 23 SU

24V ve 230 V güç beslemesi ve manuel müdahale özelliğine sahip

Yukarı yay geri dönüşlü servo motor

DN10 -DN32 14 ve 15 3 noktalı, 0-10VYukarı yay geri

dönüş özelliği: donma korunması

AMV/E 25 SD/SD

24V ve 230V güç beslemesine sa-hip Aşağı/yukarı yay geri dönüşlü

servo motorDN40 - DN100 15 0-10V

Aşağı yay geri dönüş: aşırı ısınma koruması, Yukarı yay geri dönüş:

donma korunması

AME 15 QM24V güç beslemesi ve manuel

müdahale özelliğine sahip oransal kontrollü servo motor

DN40 - DN100 10 0-10V3 noktalı yüzer kontrol ve 230 V güç beslemesi

mevcuttur

AME 55 QM 24V güç beslemesine sahip oransal kontrollü servo motor DN 40 -250 8 0-10V

3 noktalı yüzer kontrol ve 230 V güç beslemesi

mevcuttur

67

5.3 Manuel balans vanaları

Resim Ad Açıklama Boyut (mm) Kvs (m3/s) Uygulama RH-C/HVAC Yorumlar

MSV-I Gidiş hattı vanası, önayar, ölçme imkanı, normal pirinç vana gövdesi 15… 50 1,6… 16 RH

ASV-P veya PV ile impuls tüpü bağlama

imkanı

USV-I Gidiş hattı vanası, impuls tüpü bağlantısı, önayar, ölçme imkanı, kapatma fonksiyonu 15… 50 1,6… 10 RH ve HVAC

Debi limitleme fonksiyonu için

genellikle ASV-PV vanaları ile birlikte

kullanılır

MSV-M, USV-M Dönüş hattı vanası, boşaltma imkanlı kapat-ma fonksiyonu, normal pirinç vana gövdesi 15… 50 1,6… 16 RH

PV ilavesi ile basınç kontrolörüne yükseltilebilir

MSV-C Önayar, ölçme nipeliyle veya ölçme nipelsiz, normal pirinç veya DZR vana gövdesi 15… 50 1,8… 41 RC, HVAC Ekstra büyük Kvs

değeri

MSV-BD Leno Önayar, ölçme nipeli ile, DZR vana gövdesi, kapatma ve boşaltma fonksiyonu 15… 50 1,5… 35 Hepsi

Ekstra büyük Kvs değeri,

tek yönlü vana yapısı, yüksek hassasiyetli özel fonksiyonlar

MSV-F2 Önayar, ölçme nipeli ile, GG-25 vana gövdesi, kapama fonksiyonu 15… 400 3,1 - 2585 Hepsi PN 25 tipleri mevcuttur

PFM 4000 Manuel balans vanası için ölçme aygıtı - - HepsiBluetooth veya telsiz iletişim, PDA tabanlı

veri depolama

* RH: Evsel ısıtma RC: Evsel soğutma HVAC: Evsel olmayan uygulama (Isıtma Havalandırma Kontrolü)

68

5.4 MCV : Zon Vanası, Motorlu Kontrol Vanası

Resim Ad Açıklama Boyut mm Kvs m3/s Uygulama RH-C/HVAC Yorumlar

RA-NZon kontrolünde önayarlı vana (14 önayar)

veya termostatik hissedicili oda sıcaklık kontrolü

10… 25 0,65… 1,4 RHBranşman ∆p kontro-lörü ile tavsiye edilen

uygulama

RA-C Zon kontrolünde önayarlı vana (4 önayar) 15… 20 1,2… 3,3 RC, HVACBranşman ∆p kontro-lörü ile tavsiye edilen

uygulama

VZL-2/3/4 Lineer vana karakteristiği ile zon kontrol veya fan-coil vanası 15… 21 0,25… 3,5 HVAC

Kısa stroklu vana termal veya servo

motorla kullanılabilir

VZ-2/3/4Zon veya fan coil vanası. Logaritmik vana

karakteristiği ile 3 noktalı veya oransal kontrol

15… 22 0,25… 4,0 HVAC Uzun stroklu vana - hassas kontrol

AMZ 112/113 Yüksek kvs değerli zon kontrol küresel vana 15… 32/25 17… 123,

3,8… 11,6 Hepsi servo motor ile

VRB 2 veya 3 yollu Geleneksel log-lin kontrol vanası 15... 50 0,63… 40 Hepsi İç / Dış dişli bağlantı -

yüksek kontrol oranı

VF 2 veya 3 yollu Geleneksel log-lin kontrol vanası 15...150 0,63… 120 Hepsi

Yüksek kontrol oranı,kör tapa ile 3 yollu

vanadan 2 yollu vanaya dönüştürme, DN 50-

150 vana

VFS 2 yollu Buhar uygulamasında geleneksel logaritmik kontrol vanası 15… 100 0,4… 145 HVAC PN 25, Tmax: 200 °C

VFY-WA Change-over fonksiyonu için kelebek zon kontrol vanası 25... 300 40… 5635 HVAC Manuel veya motorla

çalışma

69

Vana motorları

Resim Ad Açıklama Vanalarla...kullanım

Hız (s/mm) Kontrol tipi Yorumlar

TWA-A, TWA-Z 24V ve 230 V güç beslemesi ve görsel konum göstergesine sahip termal motor RA-N/C, VZL 60 On / Off

Normalde açık ve Normalde kapalı tipleri

mevcuttur, kapama kuvveti 90 N

ABNM, ABNM-Z 24V güç beslemesi ve görsel konum göster-gesine sahip termal motor RA-N/C, VZL 30 0-10V

Sadece Normalde kapalı tipi mevcuttur, kapama

kuvveti 100 N

AMI 140 24V ve 230 V güç beslemesi ve konum göstergesine sahip servo motor VZ, VZL 12 On / Off

3 noktalı yüzer

Fabrika ayarı Normalde kapalı, normalde açık ile değiştirme imkanı, kapama kuvveti 200N

AMV/E -H 130, 140 24V ve 230 V güç beslemesi ve konum göstergesine sahip servo motor VZL (VZ) 12 ve 24 3 noktalı,

0-10VKapama kuvveti 200N,

manuel müdehale

AMV/E 13 SU

24V ve 230 V güç beslemesi ve manuel müdahale özelliğine sahip yukarı yay geri

dönüşlü servo motorVZ, VZL 14 ve 15 3 noktalı,

0-10VYukarı yay geri dönüşü:

donma korunması

AMV/E 335 24V veya 230V güç beslemesine sahip servo motor

VRB, VF,VFS DN 50 7 veya 14 3 noktalı,

0-10V230V sürümü sadece 3 noktalı aktüatörde

AMV/E 25, 35 24V ve 230V güç beslemesi ve manuel müdahale özelliğine sahip servo motor DN 40 -100 3/11 3 noktalı,


AMV/E 25 SD/SD 24V ve 230V güç beslemesine sahip Yukarı / Aşağı yay geri dönüşlü servo motor DN 40 -100 15 3 noktalı,

0-10V

Aşağı Yay Geri Dönüş: aşırı ısınma koruması, Yukarı Yay geri dönüş:

donma korunması

AMV/E 55/56 24V veya 230V güç beslemesine sahip servo motor

VL/VF,VFS DN65-100 8 / 4 3 noktalı,


AMV/E 85/86 24V veya 230V güç beslemesine sahip servo motor

VL/VF,VFS DN125-150 8 / 3 3 noktalı,


AMB-Y 24V ve 230 V güç beslemeli servo motor, zon kontrolünde VFY-WA 30 sn/90° On / Off IP 65, tork 20 - 300 Nm,

elle çalıştırma

70

5.6 RC : Oda Termostatları

5.5 SARC: Termostatik (kendinden tahrikli) Oda Kontrolörü

Resim Ad Açıklama Güç kaynağı Tam hız kontrolü Sistem Yorumlar

RET 230CO 1/2/3/4 Isıtma / soğutma uygulaması için oda termostatı 230V 3 hızlı veya

değil 2 boruluFonksiyon ve fan

hızının manuel olarak değiştirilmesi

RET230 HC Isıtma / soğutma uygulaması için remote sensör de bağlanabilen oda termostatı 230V 1 veya 3 hızlı 4 borulu

Oda sıcaklığına göre otomatik

ısıtma/soğutma geçiş fonksiyonu, 1 veya 3

hızlı fan ile

RET230 HCW Isıtma / soğutma uygulaması için remote sensör de bağlanabilen oda termostatı 230V 1 veya 3 hızlı 4 borulu

Boru sıcaklığına göre otomatik

ısıtma/soğutma geçiş fonksiyonu, 1 veya 3

hızlı fan ile

HC6000 Isıtma / soğutma uygulaması için program-lanabilir oda termostatı 230V 1 veya 3 hızlı 2 borulu, 4

borulu

Otomatik ısıtma / soğutma geçiş fonk-siyonu, chrono veya

oransal kontrol

Resim Ad Açıklama Vanalarla...kullanım

kapilerin uzunluğu t.

(m)Uygulama Yorumlar

FEK Soğutma kontrolü, sıcaklık aralığı 17-27°C RA-C 5 veya 2 + 2 soğutma Entegre veya uzaktan hissedicili sensör

FEV Isıtma kontrolü, sıcaklık aralığı 17-27°C RA-N 5 veya 2 + 2 ısıtma Entegre veya uzaktan hissedicili sensör

FED İki kademeli ısıtma/soğutma kontrolü, sıcaklık aralığı 17-27°C RA-N, RA-C 4 + 11 veya

2 + 2 +2ısıtma /

soğutma

Entegre veya uzaktan hissedicili sensör, ayarlanabilir ölü kontrol bölgesi

0,5-2,5 °C

EDA 24V veya 23V güç beslemeli çiğ noktası alarmı _ _ soğutma EDA-S nem sensörü

71

DHWC : Evsel Sıcak Su Kontrolü Resim Ad Açıklama Boyut (mm) Kvs (m3/s) Fonksiyon Yorumlar

MTCV Çok fonksiyonlu termostatik DHW re-sirkülasyon vanası 15… 20 1,5… 1,8 Dönüş sıcaklığı

limitlemesi

Sıcaklık aralığı 35-60°C, Vana gövdesi, maks. akış sıcaklığı 100°C

B - modüllü MTCV Otomatik sıcaklık dezenfeksiyon modülü - -

Termal dezenfeksiyona

izin verme

Termal dezenfeksiyon işleminin başlatılması

için vananın içine akuple edilmiş

termostatik by-pass.

CCR2Dezenfeksiyon işlemi kontrolörü ve

elektronik sıcaklık kayıt ünitesi, 24V güç beslemesi

- - Elektronik kontrolProgramlanabilir

dezenfeksiyon işlemi, veri depolama

TWA-A 24V güç beslemesi ve görsel konum göstergesine sahip termal motor - -

Dezenfeksiyonun AÇMA/KAPAMA

kontrolü

Normalde kapalı ve Normalde açık tipleri mevcuttur, kapama

kuvveti 90 N

ESMB, ESM-11 Sıcaklık sensörleri - -Sıcaklık kaydı,

dezenfeksiyonun başlatılması

PT 1000, değişik tipte sensörler mevcuttur

TVM-W Sıcaklık karışım vanası 20… 25 1,9… 3,0Musluk

suyu sıcaklık sınırlandırması

Vana içine akuple sıcaklık sensörü, dış

dişli

Konum: Pekin – ÇinProje: ulusal Tiyatro BinasıUygulama: Isıtma ve Soğutma için AB-QM

Konum: Varşova - PolonyaProje: Daimler Chrysler Ofis BinasıUygulama: Soğutma için MSV

Konum: Münih- AlmanyaProje: Swiss LifeUygulama: Isıtma ve Soğutma için AB-QM

Konum: Sittard - HollandaProje: Sabic Avrupa Genel Merkezi Uygulama: Isıtma ve Soğutma için AB-QM ve ASV

Konum: Berlin - AlmanyaProje: Doğal Tarih MüzesiUygulama: Isıtma ve Soğutma için AB-QM ve ASV

Danfoss Otomasyon ve Kontrol Ürünleri Ltd. Şti.Şerifali Mah. Pakdil Sk.Bir Plaza B Blok Kat:2 Yukarıdudullu / Ümraniye - İstanbul Tel: (216)5264096 Fax: (216)5264097

Ankara Bölge Müdürlüğü Gaziosmanpaşa Mah. Kuleli Sokak No:79/2 Gaziosmanpaşa - Ankara Tel: (312) 4480941 Fax:(312) 4480944

HS100901 © Danfoss 09`2010

Danfoss; kataloglar, broşürler ve benzeri yazılı materyallerdeki olası hatalar için sorumluluk kabul etmemektedir. Danfoss; herhangi bir bildirim yapmadan ürünleri değiştirme hakkını saklı tutar.Bu hak, yapılmış anlaşmalara aykırı olmamak koşuluyla, sipariş edilmiş ürünler için de geçerlidir. bu materyaldeki ticari markalar ismi geçen şirketlere aittir. Danfoss ve Danfoss logosu Danfoss A/S'nin tescilli markasıdır. Tüm hakları saklıdır.

her boyutta verimli Çözümler -...

Documents