het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van...

47
Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts Kathleen Swerts Stefanie Van Mierloo Liesbeth Vanzeir Kevin-Iveth Aleman Promotor: Prof. dr. J. M. Degryse Co-promotor: Dr. B. Vaes Acad. Centr. voor Huisartsgeneeskunde

Upload: stefanievm

Post on 15-Aug-2015

141 views

Category:

Health & Medicine


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

Kathleen SwertsStefanie Van MierlooLiesbeth VanzeirKevin-Iveth Aleman

Promotor: Prof. dr. J. M. DegryseCo-promotor: Dr. B. VaesAcad. Centr. voor Huisartsgeneeskunde

Page 2: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

Inhoudstabel1. Motivatie

2. Onderzoeksvragen

3. Uitvoering

1. Selectie vragenlijsten

2. Uitbreiding elektronische applicatie

3. Selectie artsen

4. Semi-gestructureerd interview met de artsen / Online enquête voor de patiënten

4. Resultaten

1. Huisartsen

2. Patiënten

5. Discussie

6. Sterktes en beperkingen van de studie

7. Besluit

Page 3: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

1. Motivatie

• Toenemende populatie chronische patiënten

• Toenemende implementatie van gezondheidsapplicaties, eHealth, slimmere technologie, GMDplus

• Grote beschikbaarheid vs weinig gebruik van vragenlijsten in de praktijk

• Voorgaande studie1 :o Ontwikkeling applicatie voor vragenlijsteno Beperkte groep artsen en patiënteno Focus op Patiënt empowerment

• Onze studieo Uitbreiding en verbetering applicatieo Grotere groep artsen en patiënteno Focus op meerwaarde en haalbaarheid voor de artso Ervaringen patiënten

Page 4: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

2. Onderzoeksvragen

• “Biedt het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen een meerwaarde voor de arts inzake kwaliteit van praktijkvoering, met name inzake opvolging van de patiënt en inzicht in zijn ziektestatus?”

• “Is de implementatie van deze vragenlijsten praktisch haalbaar in de huisartsenpraktijk?”

Page 5: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3. Uitvoering

Analyse resultaten via NVivo

Semi-gestructureerd interview met de artsen Online enquête voor de patiënten

Vragenlijst wordt overlopen met de patiënt tijdens de consultatie

Vragenlijst wordt ingevuld door de patiënt enkele dagen voor de consultatie

Selectie patiënten door huisartsen

Selectie huisartsen

Uitbreiding elektronische applicatie

Selectie vragenlijsten

Page 6: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.1 Selectie vragenlijsten

• Meest voorkomende chronische problemen in de huisartsenpraktijk

• Inclusiecriteria vragenlijsten:o dient voor de opvolging van chronische aandoeningeno ontworpen om door de patiënt zelf ingevuld te wordeno internationaal gevalideerd zijn (Cronbach’s alpha score)

Page 7: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.1 Selectie vragenlijstenVragenlijsten al aanwezig

in de appCOPD: COPD Assessment test (CAT)

Astma: Asthma Control test (ACT)

Artritis en artrose, functionele impact: VDF (Nederlandse versie van de Health Assessment Questionnaire, HAQ)

Fysieke activiteit: General Practice Physical Activity Questionnaire (GPPAQ)

Nieuw toegevoegde vragenlijsten

Diabetes: Problem Areas In Diabetes Questionnaire (PAID)

Depressie: Beck Depression Inventory (BDI)

Lage rugpijn: Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire

Hartfalen: Minnesota Living with heart failure Questionnaire

Hoofdpijn: Headache Under-Response to Treatment Questionnaire (HURT)

Reumatoïde Arthritis: Arthritis Impact Measurement Scales 2 (AIMS-SF)

Benigne Prostaathypertrofie: International Prostate Symptom Score (IPSS)

Page 8: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• Huisarts krijgt login en paswoord voor Wipam-website en registreert deelnemende patiënten

Page 9: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

Page 10: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• Selectie van de juiste vragenlijst voor de patiënt

Page 11: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• Bevestigingspagina met login code voor de patiënt

Page 12: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• Patiënt krijgt login code van de huisarts en surft naar kul.wipam.net om de vragenlijst in te vullen

• Patiënt krijgt 1 week voor de afspraak een herinneringsmail

Page 13: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• 1 vraag per pagina

Page 14: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

• Via staging.wipam.net kan de huisarts de resultaten raadplegen

Page 15: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

Page 16: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.2 Elektronische applicatie: “de app”

Page 17: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.3 Selectie artsen

26 huisartsen gecontacteerd (Noord-, Midden-,Zuid- en Oost-

Limburg en Vlaams Brabant)

16 huisartsen wilden deelnemen

Elke arts includeert minstens vijf patiënten met

chronische ziekte

Minstens twee consultaties per patiënt (eind januari tot

eind april)

Elektronische en papieren vragenlijst

10 huisartsen stemden niet in om mee te werken

Redenen: tijdsgebrek en te hoge administratieve druk

Page 18: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.4 Semi-gestructureerd mondeling interview met de huisarts

• 10 stellingen gebaseerd op bepaalde ‘topics’o 5 antwoordopties

o Mogelijkheid tot extra opmerkingen per vraag

• Gesprekken opgenomen en nadien uitgetypt

• Analyse m.b.v. Nvivoo SWOT analyseo O.b.v. de antwoorden op de vrageno Opmerkingen: ‘quotes’ van artsen

Helemaal akkoord - gedeeltelijk akkoord - ik weet het niet - eerder niet akkoord - helemaal niet akkoord

Page 19: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts
Page 20: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

3.4 Online enquête voor de patiënten

• Uitnodiging per mail (29 patiënten)

• 9 stellingen in online enquêteo 5 antwoordoptieso Ruimte voor opmerkingen

• Bevraagde itemso Gebruiksvriendelijkheid van de appo Tijd nodig om de vragenlijst te invulleno Communicatie tussen arts en patiënto Het inzicht van de arts in de ziekte van de patiënto Bereidheid om de app in de toekomst te gebruiken

• Gegevens werden verwerkt in NVivo.

Page 21: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts
Page 22: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4. Resultaten

16 huisartsen:

intentie tot deelname

8 huisartsen: effectieve inclusie

Totaal 36 patiënten

8 drop-outs

Page 23: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4. Resultaten

Page 25: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Het is een meerwaarde dat de vragenlijsten via internet kunnen ingevuld worden”

“E-mail is toch zo ingeburgerd dat dit volgens mij een makkelijke weg is om de patiënten te bereiken.”

Page 26: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Vragenlijsten dragen bij aan een betere kwaliteit van de zorg”

“Je krijgt meer informatie door het gebruik van vragenlijsten.”

“Consecutief invullen zou vermoedelijk wel een meerwaarde geven inzake kwaliteitsbeoordeling, maar door de korte tijdsspanne van de studie waren het nu eerder momentopnames en deze geven weinig extra info.”

Page 27: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Het was gemakkelijk om patiënten te vinden die in aanmerking kwamen voor deze studie”

“Ik had geen enkel probleem om voldoende patiënten te vinden voor het invullen van de vragenlijsten. Zelfs de oudere patiënten zijn toch al goed weg met het gebruik van computer en e-mail. Binnen 2 weken na de start van de studie had ik al 10 patiënten gevonden.”

“Er was hier waarschijnlijk vooral een barriere vanuit de HA zelf.Mensen moesten speciaal opgebeld of aangesproken worden, het is een heel opzet geweest om patiënten uit de agenda te selecteren. De administratie er rond was dus toch vrij moeilijk.”

Page 28: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Het gebruik van vragenlijsten verbetert de communicatie tussen arts en patiënt”

“Ik had niet het gevoel dat door het bespreken van de vragenlijsten anders over pathologie werd gecommuniceerd of dat de patiënt het als grote meerwaarde ervoer.”

Page 29: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Het gebruik van vragenlijsten is niet haalbaar binnen een drukke huisartsenpraktijk”

“Als de vragenlijsten informatief voldoende meerwaarde betekenen en de arts gemotiveerd is kunnen ze wel ingepland worden, ook in een drukke praktijk. De tijdsbelasting zou wel lager moeten, bv door een grotere gebruiksvriendelijkheid van de applicatie.”

“Het is inderdaad praktisch moeilijk of niet haalbaar om het systematisch te gebruiken.”

Page 30: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.1 Antwoorden huisartsen

• “Het kostte te veel tijd om de vragen te overlopen met de patiënt”

“Dat was een van de grootste nadelen, voornamelijk omdat de studie ook net in de drukke griepperiode liep en dan staat je hoofd niet naar nog extra werk, dus het kostte dan echt te veel tijd.”

Page 31: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.1.2 Analyse in NVivo

Page 33: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.2.1 Antwoorden patiënten• “Het was makkelijk om toegang te krijgen tot de online toepassing”

• “De vragenlijst was makkelijk in te vullen”

Page 34: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.2.1 Antwoorden patiënten• “Het kostte me té veel tijd om de vragen te beantwoorden”

• “Ik vind het goed als de huisarts in de toekomst nog gebruik maakt van vragenlijsten die thuis online dienen te worden ingevuld”

Page 35: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.2.1 Antwoorden patiënten

• “Dankzij de vragenlijst kreeg uw arts een beter zicht op uw klachten”

Page 36: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

4.2.2 Analyse in NVivo

Page 37: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

5. Discussie (1): SWOT-analyse

• Sterktes

o De online beschikbaarheid o De toepasbaarheid binnen de patiëntenpopulatieo De opvolging van de patiënten o Verbetering van de kwaliteit van de zorg o In bepaalde gevallen verbetering van de communicatie tussen arts

en patiënto Het gebruik van de vragenlijst voor depressie werd als een

meerwaarde gezien

Page 38: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

5. Discussie: SWOT-analyse

• Beperkingen

o Tijdsbesteding / tijdsgebreko Gepercipieerde relevantie van de vragenlijsteno Geen communicatief voordeelo Weinig of geen informatief voordeelo Tekortkomingen van de “app”

Page 39: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

5. Discussie: SWOT-analyse

• Opportunities

o Langer tijdsbestek studie • Meer ervaringen• opvolginstrument

o Koppeling aan EMDo Integratie in preventieplano Verbeteringen applicatie

• Evolutie• Opvragen resultaten• Feedback voor patiënt

o Administratieve ondersteuning

Page 40: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

5. Discussie: SWOT-analyse

• Threats

o Communicatieo Tijdo Patiëntentevredenheid

Page 41: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

5. Discussie (2): Bevindingen Patiënten

o Tevreden over de gebruiksvriendelijkheid van de applicatie

o Vinden het niet moeilijk om de vragenlijsten in te vullen

o Het kost hen ook niet te veel tijd

o Zouden dit in de toekomst ook verder willen gebruiken

o Geen duidelijkheid of de vragenlijsten bijdragen tot een beter

begrip van hun aandoening bij de artsen

Page 42: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

6. Sterktes en beperkingen van de studie• Sterktes

• Heterogene groep pathologieën en patiënten• Bevraging van zowel artsen als patiënten• Beschikbaarheid applicatie + verbeteringen• Keuze elektronische of papieren versie: makkelijkere inclusie

• Beperkingeno Beperkt aantal deelnemende artseno Beperkt tijdsbestek en drukke periode

• Vragenlijsten slechts éénmalig ingevuld ↔ chronische pathologie

o Inclusiebias huisarts: • Enkel deelname gemotiveerde huisartsen• Convenience sample

o Inclusiebias patiënten• Patiënten uitgekozen door huisarts• Allochtonen, ouderen, laaggeschoolden hadden moeite met de online applicatie

Page 43: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

7. Besluit

• Meerwaarde vragenlijsten voor de arts: Geen eenduidige conclusie!o Te kort tijdsbestek studie + drukke periode

• beperkte ervaringen• negatieve invloed op bevindingen

o Te weinig deelnemende artseno Geen consensus tussen de huisartseno Zeer positieve ervaringen met de BDI

• Praktische haalbaarheid: nog enkele grote hinderpaleno Tijdsgebrek in een drukke praktijko gebrek aan ervaring o gebruiksvriendelijkheid van de bestaande online applicatie

Page 44: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

7. Besluit • Gebruik elektronische applicatie

o Meer en meer evidento Aandacht voor gebruiksvriendelijkheid en koppeling aan EMDo Verdere verbetering van de applicatie obv opmerkingen en tips van artsen

• Ervaringen patiënteno Globaal zeer positiefo Echter zeer weinig respons op de online bevraging

• Toekomstmogelijkheden?o Aanzet voor een grotere studie!

• langere periode (Manama thesis?) • meer artsen en patiënten• invloed op kwaliteit van zorg, inzicht in de ziekte status van de patiënt en zelf-

management bij patiënten

Page 45: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

Bedankt voor uw aandacht!

Vragen?

Page 46: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

Referenties1. Masterpaper: “Het gebruik van vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van chronische

aandoeningen: invloed op communicatie, self-efficacy, patient empowerment en toekomstperspectieven.” Auteurs: Daan Renson, Dominique Deruyver, Edith Gellens, Toon Van Hoof, Marijke Rombouts, Philip Cornelissen, Christiaan Richter. Promotor: Prof. Dr. J. M. Degryse.

2. Een analyse op basis van Integogegevens: Deel I: Incidentie en prevalentie van chronische aandoeningen in Vlaanderen (2005- 2008-2012). Deel II: Meest voorkomende aandoeningen in de huisartspraktijk. Integodatabank, een registratie bij Vlaamse huisartsenpraktijken. Zij werden voor het agentschap verwerkt door Carla Truyers, Steven Elli en Frank Buntinx van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde K.U. Leuven.

3. Truyers C, Bartholomeeusen S, Buntinx F “Geestelijke gezondheidsproblemen in de huisartspraktijk – Incidenties op basis van Integoregistraties” in: Huisarts Nu, februari 2012; 41(1) p.25-26

4. Mohsen Tavakol and Reg Dennick. Making sense of Cronbach's alpha. Int J Med Educ. 2011; 2: 53–55.

5. www.ixsys.be

6. A. Casebeer. Application of SWOT analysis. British Journal of Hospital Medicine (1993, 49 (6):430-431)

7. Gery W. Ryan. Letts, L., Wilkins, S., Law, M., Stewart, D., Bosch, J., & Westmorland, M., What are standards Of Rigor For Qualitative Research? Qualitative Studies (Version 2.0) RAND Corporation (2007)

8. Strauss, A., & Corbin, T. Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. London: Sage (1990)

 

 

Page 47: Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen- Meerwaarde en haalbaarheid voor de arts

9. Mary Halter, Vari Drennan, Kaushik Chattopadhyay,Wilfred Carneiro, Jennifer Yiallouros, Simon de Lusignan, Heather Gage, Jonathan Gabe and Robert Grant. The contribution of Physician Assistants in primary care: a systematic review. BMC Health Serv Res. 2013; 13: 223.

10. Munn Z1, Tufanaru C, Aromataris E. Recognition of the health assistant as a delegated clinical role and their inclusion in models of care: a systematic review and meta-synthesis of qualitative evidence. Int J Evid Based Healthc. 2013 Mar;11(1):3-19.

11. Edward A. Suchman, Bernard S. Phillips and Gordon F. Streib. An Analysis of the Validity of Health Questionnaires. Oxford University Press. Vol. 36, No. 3, Mar. 1958, pp. 223-232.

12. Lorig KR, Sobel DS, Ritter PL, Laurent D, Hobbs M. Effect of a self-management program on patients with chronic disease. Stanford University School of Medecine, California, USA. Effective Clinical Practice: ECP [2001, 4(6): 256- 262]

13. Steele Gray et al. Tying eHealth Tools to Patient Needs: Exploring the Use of eHealth for Community-Dwelling Patients With Complex Chronic Disease and Disability. JMIR Res Protoc 2014;3(4):e67.

14. Kloens, G.J. Diagnostiek en indicatiestelling met behulp van vragenlijsten. In: Lamers, Bosch, Hinderink en Verschuren (red.), Psychologie in de eerste lijn: kortdurende behandeling en veelvoorkomende problemen. Amsterdam: Harcourt Book Publishers.

15. Van der Molen T, Diamant Z, Kocks JWH, Tsiligianni IG. The use of health status questionnaires in the management of chronic obstructive pulmonary disease patients in clinical practice. Expert Rev Respir Med. 2014 Jun 4;1–13.

Referenties