hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes
TRANSCRIPT
![Page 1: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/1.jpg)
hfdst 1 De veroveringen van Columbus en Cortes
Tijdvak van ontdekkers en hervormers (1500-1600)
Periode: nieuwe- of vroegmoderne tijd (1500-1800)
Hoofdvraag: Welke gevolgen had de ontdekking en verovering van Amerika?
![Page 2: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/2.jpg)
Waarom was de ontdekking van Amerika in 1492 door de Europeanen niet toevallig?
• Europeanen reizen al in middeleeuwen door Azië en Afrika– Gevolg: aardrijkskundige kennis van de wereld / cartografie neemt toe
• Na 1300 groeiende handel en steden in Europa– Gevolg: behoefte aan ‘exotische’ producten (bv. specerijen) neemt toe
• Verbeterde techniek: scheepsbouw, navigatie (o.a. kompas), bewapening– Gevolg 1: zeehandel over lange afstand mogelijk– Gevolg 2: Europeanen militair opgewassen tegen niet-Europese volkeren
Marco Polo 1254-1324
![Page 3: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/3.jpg)
1§1 Columbus verovert Española
DeelvraagWelke gevolgen had de verovering van Columbus
voor de ‘indiaanse’ bevolking?
![Page 4: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/4.jpg)
De Taïnos-indianen voor de komst van Columbus
-Laagontwikkelde techniek en cultuur
-Natuurgodsdienst (geloven in ‘begeesterde’ natuur die met magie te beïnvloeden is)
- Landbouwsamenleving op gezamenlijke akkers
- Leven in stamverband met grote macht stamhoofd (cacique)
![Page 5: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/5.jpg)
Gevolgen komst Europeanen
• Gedwongen bekeringen door missionarissen tot christendom en vernietiging indianencultuur
• Kolonisatie (komst Spaanse immigranten) leidt tot uitbuiting en slavernij (werken in mijnen en op plantages)
• Vernietiging landbouw indianen, onder andere
door komst Europees vee (geiten, varkens)
• Massale sterfte door Europese ziekten (Indianen hebben geen weerstand tegen griep, mazelen en pokken):
•gevolg lange termijn: er leven geen oorspronkelijke bewoners meer op Hispaniola (en andere eilanden Caraïbische Zee)
![Page 6: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/6.jpg)
Historisch begrip:
standplaatsgebondenheid
• Een mening (van personen uit de geschiedenis,
maar ook je eigen mening) wordt bepaald door je ‘achtergrond’, bijvoorbeeld door:– Wat je geloof is;– Het land waarin je leeft / opgegroeid bent;– De tijd waarin je leeft;– De groep waarbij je hoort.
![Page 7: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/7.jpg)
1§2 Cortés verovert Mexico
• Deelvraag: welke gevolgen had de Spaanse verovering van het Azteekse rijk?
![Page 8: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/8.jpg)
Azteken voor de komst van Cortés
• Hoogontwikkelde beschaving: grote steden, techniek en kunst
• Azteekse keizer (Moctecuhzoma) overheerst met behulp van adel en een sterk leger groot deel van centraal Mexico
• Bloeiende economie met productieve landbouw, handel en ambachten
• Polytheïstische godsdienst: goden moeten tevreden gesteld worden met mensen offers om natuurlijke orde te bewaren
![Page 9: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/9.jpg)
Komst Cortés en verovering Aztekenrijk
• 1519 Cortés valt met Spaans legertje en indiaanse bondgenoten Azteekse rijk binnen – Moctecuhzoma valt niet aan, maar wil Cortés ontmoeten. Want is
Cortés werkelijk de teruggekeerde Aztekengod Quetzalcoatl?
• Cortés neemt bij verrassing Moctecuhzoma gevangen• Gevolg: oorlog• Spanjaarden winnen dankzij:
– Betere bewapening en paarden– Hulp indiaanse bondgenoten– Azteken verzwakt door Europese ziekten
![Page 10: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/10.jpg)
Gevolgen verovering Azteekse rijk• Mexico omgevormd tot Spaanse kolonie ‘Nieuw-Spanje’
– Komst Europese kolonisten (ontstaan mengbevolking)
• Afschaffing mensenoffers en ombouw tempels in christelijke kerken
• Spaanse grootgrondbezitters en ambtenaren almachtig indianen tot slaaf gemaakt (encomienda-systeem)
• Economie kolonie volledig gericht op winstgevende export van producten naar Europa – mijnbouw: goud en zilver– Landbouw: suikerriet, cacao
• Grote afname indianenbevolking: – in 1500 25 miljoen, 1600 1 miljoen indianen. – Oorzaken oorlog, dwangarbeid en Europese ziekten
![Page 11: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/11.jpg)
1§3 Gevolgen voor EuropaDeelvraag: • Welke gevolgen hadden de veroveringen voor Europa?
![Page 12: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/12.jpg)
1. De wereld wordt ‘groter’
![Page 13: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/13.jpg)
2.Verschuiving handel EuropaDoor de groeiende wereldhandel zijn vooral de West-Europese (Atlantische) havensteden belangrijk: Lissabon, Sevilla, Antwerpen, Londen, Bordeaux (later Amsterdam) in plaats van de Middellandse Zeesteden (Venetië, Genua)
![Page 14: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/14.jpg)
3. Nieuwe producten
• Nieuwe producten uit Amerika in ‘Oude Wereld’:– Aardappel, maïs, tabak, tomaten, cacao etc.
• Nieuwe producten uit ‘Oude Wereld’ in Amerika:– Rijst, ‘vee’, suikerriet etc.
Gevolg: Voeding en eetgewoonten bevolking verandert:
Ingrijpend gevolg op lange termijn: dankzij hoge voedingswaarden aardappels grote groei Europese bevolking
![Page 15: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/15.jpg)
1520-1650
4. Spanje wereldmacht
• Spanje vestigt kolonies in Amerika en Azië (Filippijnen)
• Spanje wordt zeer rijk door grote toestroom goud en (vooral) zilver uit Amerika
• Spaanse koningen gebruiken rijkdom vooral voor een groot leger (o.a. tegen Turken en protestanten)
• Gevolg: andere Europese landen (Frankrijk, Engeland, Nederland) voelen zich bedreigd door groeiende Spaanse macht. Spanje slaagt er daarom niet in zijn macht te behouden
Anti-Spaanse propaganda in Nederland
![Page 16: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/16.jpg)
5. Europese macht groeit
• Vanaf 1500 groeit de economische en militaire macht van de Europese volkeren ten opzichte van de niet-Europese volkeren. Voor een belangrijk deel is dat te danken aan de ontdekking, overheersing en uitbuiting van ‘de Nieuwe Wereld’
![Page 17: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/17.jpg)
6. Europa gaat neerkijken op de ‘buitenwereld’
• Omdat velen de pas ontdekte indianen (en andere volkeren buiten Europa) als minderwaardige, wrede en goddeloze barbaren beschouwen, gaan Europeanen hun eigen, christelijke beschaving als superieur beschouwen.
![Page 18: Hfdst 1 de veroveringen van columbus en cortes](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022052507/5585b711d8b42af75f8b48bf/html5/thumbnails/18.jpg)
Verdedigers van de indianen
• Sommige Europeanen komen op voor de overwonnen en onderdrukte indianen, zoals Bartolomé de Las Casas. Hij vindt de Spanjaarden wreed en hebzuchtig en daardoor zeker geen voorbeeld van ‘beschaving’.