hi potala mu

8/16/2019 Hi Potala Mu

1/38

HİPOTALAMUS FONKSİYONLARI

Prof.Dr.Ümmühan İşoğl!Al"a#

İ.Ü. İst. Tıp Fak. Fizyoloji AD

[email protected]

Mart 200

mailto:[email protected]:[email protected]


2/38

S$n$r S$%&'m$! Merkezi "inir "iste#i

$ (')$n

$ Omr$l$"

! %eri&erik "inir "iste#i

$Soma&$" $somatik duyu, özel duyular

$iskelet kaslarının istemli kontrolü

$O&onom

$ visseral duyu $ viseral organların istem dışıkontrolü

a. "e#patik sinir siste#i

b. %arase#patik sinir siste#i

(')$n

MS

S$n$rl'r


3/38

S$n$r S$%&'m$

! Merkezi "inir "iste#i $ D)%al İşl'*

$ İn&'+ra&$f İşl'*

$ Mo&or İşl'* $ M',lla S-$nal$% Dü')$

$ (')$n Kor&'"%$ Dü')$

$ A%o%$)a%)on Alanlar/

(')$n

MS

S$n$rl'r


4/38

S$n$r S$%&'m$

! Merkezi "inir "iste#i $ M',lla S-$nal$%

$ M',lla O0lan+a&a $ Pon%

$ S'r'0'llm $ D$'n%'falon 1Talam%!H$-o&alam%2

$ (')$n H'm$%f'rl'r$

(')$n

MS

S$n$rl'r


5/38

'ipotala#us i( orta#ın sabit tutul#ası ile

il)ili en *ne#li beyin b*l+#+d+r.


6/38

'ipotala#us, li#bik siste#in ortasında yerle-ik k+(+k biryapı olup li#bik siste#de anatar rol+ndedir /e li#bik

siste#le t+# d+zeylerde iki y*nl+ ileti-i#e saiptir.

'ipotala#us /e ko#-u yapılar uyarıları +( y*ne yollar1 Arka1a-aıya beyin sapı, #ezense&alon retik+ler&or#asyonu, pons /e #edulla, oradan da 3""nin peri&eriksinirlerine

21 4ukarı beyin, diense&alonun y+ksek alanları, *n tala#us/e li#bik kortekse

1

'ipotala#us, 6i#bik "iste#in Te#el 7ontrol Merkezi


7/38

6i#bik siste#8 'ipotala#us anatar rolde )*steril#i-tir. 9:uyton ; 'all<

"in)ulat )irus

"ubkallozal)irus

3rbito&rontalkorteks

=nkus

%araipoka#pal )irus

A#i)dala

H$-o&alam%%araol&aktor

Alan

"eptu# Alanı

Tala#us *n(ekirdekleri

>azal)an)liyonlar b*l+#+

'ipoka#pus


8/38

Tala#us Mezense&alon6i#bik "iste#

6ateral'ipotala#us

Mediyal'ipotala#us

7an

'ipo&iz

"""


9/38


10/38

'ipotala#usİ( orta#ın kontrol #erkezidir."inir /e endokrin siste#i 5

#ekaniz#a ile kontrol eder

. 3"" nin en +st #erkeziolarak adrenal #edullanınkontrol+

2. 'ipo&izin sinirsel kontrol+8 AD' /e 3ksitosin salını#ı

5. D+zenleyici or#onlarınsalını#ı 9?' /e '<'ipo&iz bezi *n lobunu,sal)ıladıı or#onlarladorudan, ipo&izden salınanor#onlar aracılıı ile de dierendokrin bezleri dolaylı yoldan

kontrol eder.


11/38

ARKA 3N

Dor%o m',$)al #'"$r,'"1:İ" =yarıl#ası

Po%&'r$)or H$-o&alam%17an basıncının art#ası

1%upilla dilatasyonu1Titre#e

P'r$forn$"al #'"$r,'"1Acık#a

17an basıncının art#ası1&ke

Ar"a& #'"$r,'" *' -'r$*'n&r$"ül'r alan1B*roendokrin kontrol

Mam$ll'r 4$%$m1>eslen#e re&leksleri

5'n&rom',$)al #'"$r,'"1Doy#a

1B*roendokrin kontrol

La&'ral H$-o&alam$" alan 167%&'r$lm'm$ş&$r21"usa#a

1Acık#a

Para*'n&r$"ül'r #'"$r,'"13ksitosin sal)ılan#ası1"uyun tutul#ası

M',$)al -r'o-&$" alan1Mesanenin kasıl#ası17alp ızının azal#ası17an basıncının d+-#esi

Po%&'r$)or -r'o-&$" *' an&'r$)orh$-o&alam$" alan

1C+cut sıcaklıının d+zenlen#esi1Dili dı-arda solu#a1Terle#e1Tirotropin baskılan#ası

O-&$" K$)ama 1O-&$" S$n$r2

S-rao-&$" #'"$r,'"

1Cazopressin sal)ılan#ası

Infn,$0lm

HİPOTALAMUSUN KONTROL M8RK89L8Rİ16UYTON : HALL2

HİPOTALAMUS


12/38

'ipotala#usun posteriyor /e lateral (ekirdeklerininuyarıl#ası arter basıncı /e kalp ızını artırır,

preoptik alanın uyarıl#ası arter basıncı /e kalp ızınıazaltır.

'ipotala#us 17ardiyo/ask+ler D+zenle#e


13/38

"e#patik siste# /e /a)us ile kalbe )elen uyarılar9duy)usal duru#lar, stres< ipotala#usa iletilerek

kardiyo/ask+ler d+zenle#e salanır.'eyecan, korku )ibi rusal olaylar ipotala#ustan beyinsapındaki /azo#otor /e kardiyak #erkezlere uyarılarıniletil#esine neden olur.

'ipotala#us 17ardiyo/ask+ler D+zenle#e


14/38

'ipotala#usun lateral b*l+#+nde susa#a #erkezibulun#aktadır.

1 '+cre ac#i /eya os#otik basın(

1 '+credı-ı sı/ı ac#i /eya basıncı1 "alya sekresyonunda azal#a /e sonucunda aızkuruluu

su den)esindeki #ekaniz#aları akti&ler.

'ipotala#us 21C+cut "uyunun D+zenlen#esi


15/38


C+cut suyu iki -ekilde d+zenlenir

1 "usa#a duy)usu yaratarak su i(il#esi salanır 21 İdrarla su atı#ı kontrol edilir.


16/38

İdrarla su atı#ının kontrol+ supraoptik (ekirdekler tara&ından yapılır8

C+cut sı/ıları younla-ınca 9idrar, ter /e solunu#la atılansu buarı sonucu olu-an su kaybı< supraoptik (ekirdekleruyarılır, uyarı arka ipo&ize )ider AD' 9/azopresin<

sal)ılanır.

>*brek toplayıcı kanallarından su )eri e#ili#i artar, idrarlasu atılı#ı azalırken elektrolit atılı#ı de/a# ettiinden/+cut sı/ılarının younluu nor#ale d*ner.



17/38

"u eksiklii

kstrasel+ler os#olarite

3s#oresept*rler

AD' salını#ı9Arka ipo&iz<

%laz#a AD'

Distal tub+ller,toplayıcı kanallarda

suya )e(ir)enlik

"u )eri e#ili#i

"u atılı#ı


18/38

"upraoptik(ekirdek

AD'

=yaran

7ana#a7an C /e %d+-#e

>*brek Arteriyol

"uyun )erie#ili#inde

art#a

Da#ar d+zkaslarında

kasıl#a

7an C /e % art#a

İnibisyon


19/38

'ipotala#usun para/entrik+ler (ekirdeinin uyarıl#ası ileoksitosin sal)ılanır.

3ksitosin8E=terusun kasılabilirliini artırır

E"+t+n #e#e ba-ından atıl#asını salar

'ipotala#us 51=terus 7asıl#ası /e Me#eden "+t>o-al#asının D+zenlen#esi


20/38

'ipotala#us

3ksitosin

=terus

7as kasıl#ası"er/iks dilatasyou

Me#e ucu##eDuysal sinir

u(ları

A&erentsinirler

?e&leks

Dola-ı#

:ebelik son

d*ne#%ro)esterond+-+k


21/38

'ipotala#usun lateral b*l)esi a(lık, /entro#ediyal b*l)esi doy#a #erkezidir.

'ipotala#us 1 :" /e >eslen#enin D+zenlen#esi


22/38

'ipotala#us A(lık /e Doy#a Merkezlerini İ(erir

! 'ipotala#usun lateral (ekirdekleri a(lık #erkezi olarak )*re/ yapar.

! =yarıldıında a-ırı ye#ek yenir8 iper&aji

! 'arabiyetinde8 besine istek ortadan kalkar, kilokaybı, kas zayı&lıı /e #etaboliz#a azal#ası


23/38


! 'ipotala#usun /entro#ediyal (ekirdekleri tokluk#erkezi olarak )*re/ yapar.

! =yarıldıında ye#ek reddedilir8 a&aji

!'arabiyetinde8 oburluk, -i-#anla#a


24/38


! 'ipotala#us n*ronları youn ki#yasalbalantılarla ye#e da/ranı-ını kontrol eder.

! 'ipotala#us (ekirdekleri tiroid bezi, adrenalbezler /e pankreas adacık +crelerindensal)ılanan or#onlar dail enerji den)esi /e#etaboliz#anın d+zenlen#esinde etkili olanor#onları sal)ılar


25/38


! : kanaldan )elen duysal bil)ileri 9#idenin dolu ol#ası


26/38

6eptin

6eptin, ya +crelerinden salınır

6eptin ipotala#ustaki resept*rler +zerinden yiyecekalı#ını azaltır, enerji arcan#asını artırır /e kilo kaybına

neden olur


27/38

'ipotala#us /enleri *n ipo&iz da#ar sin+slerininkanlan#asını salar

n ipo&ize )el#eden, ipotala#ustan )e(erken kana,(e-itli sal)ılatıcı /e baskılayıcı or#onlar salınır.

>u or#onlar *n ipo&ize ula-arak *n ipo&iz or#onlarınınsal)ılan#asını kontrol eden bez +crelerini etkiler.

'ipotala#us G1 n 'ipo&iz >ezinden ndokrin 'or#on"al)ılan#asının D+zenlen#esi


28/38

6ateral ipotala#us uyarı#ı"usa#a, a(lık duy)usu, )enel akti/ite d+zeyini artırarakiddet /e ka/)a da/ranı-ına yol a(ar

Centro#ediyal (ekirdein uyarı#ıDoy#a issi, ye#enin azal#ası /e sakinle-#e

%eri/entrik+ler (ekirdein uyarı#ı7orku /e cezalan#a yanıtı

I1 'ipotala#usun Da/ranı-la İl)ili İ-le/leri


29/38

'ipotala#usun preoptik alanından )e(en kan sıcaklıındakiart#a /+cut sıcaklıını d+-+r+r.

'ipotala#us J1 C+cut "ıcaklıının D+zenlen#esi


30/38

Ate->eyindeki anor#alliklere ya da sıcaklıı d+zenleyen#erkezleri etkileyen toksik #addelere balı nor#alin +st+ne

(ıkar.

%irojenler 8 bir(ok protein, prot. yıkı# +r+nleri, bakterilerinsal)ıladıı lipopolisakkarit toksinler ipotala#ustakiter#ostat noktasının y+ksel#esine neden olur /e ate-y+kselir.

'ipotala#usun sı D+zenlen#esi İl)ili İ-le/leri


31/38

C+cut sıcaklıı sinirsel )eri bildiri# #ekaniz#ası iled+zenlenir.>u #ekaniz#a ipotala#ustaki sıcaklık d+zenle#e#erkezinden ayarlanır. >u )eri bildiri# #ekaniz#ası i(in/+cut sıcaklıındaki dei-i#leri bildirecek alıcıların

bulun#ası )ereklidir8derin dokulardaki *z)+n resept*rler /ederideki sıcaklık /e soukluk resept*rleri.

'ipotala#usun sı D+zenlen#esi İl)ili İ-le/leri


32/38

Derin sıcaklık resept*rleri8o#urilik, karın or)anları, +st karın b*l)esi /e

toraksta yer alan b+y+k /enlerin i(inde /eya (e/resindebulunur.

>unlar soua duyarlıdırlar

Ter#ostatik /+cut sıcaklık #erkezi8 Anteriyor 'ipotala#us %reoptik Alan


33/38

Derideki resept*rler 8soua duyarlı olanlar sıcaklık resept*rlerinden onkat &azladır.Deri +-+d++ za#an8

Titre#e ba-lar, /+cutta ısı olu-u# ızı artar /arsa terle#e baskılanır deri da#arlarında daral#a ile ısının deriyetrans&eri azaltılır

Ter#ostatik /+cut sıcaklık #erkezi8 Anteriyor 'ipotala#us %reoptik Alan


34/38

Anteriyor ipotala#us1%reoptik alandan )elen

uyarılar #a#iller cisi# d+zeyinde posteriyor ipotala#usa iletilir.>urada peri&erden )elen sinyallerle birle-tirilerek ısı

olu-turan ya da kaybettiren reaksiyonlar d+zenlenir.

%osteriyor 'ipotala#usta Merkezi /e %eri&erik "ıcaklıkDuysal =yarılarının >+t+nle-tiril#esi


35/38

1 Derideki kan da#arlarının )eni-le#esi%osteriyor ipotala#ustaki da#ar daraltan se#patik#erkezler baskılanarak

21 Terle#eC+cut i( sıcaklıı 5J KH +st+ne (ıkınca ısı kaybı ızla

artar 5J KH nin +st+nde er KH lik artı- /+cuttaki bazal ısıolu-u# ızının 0 katını uzakla-tıracak kadar

terle#eye yol a(ar.

51 sı olu-u#unun azal#asısı olu-turan titre#e /e ki#yasal ısı +reti#

C+cut sısı 4+kseldiinde


36/38

1 Derideki kan da#arlarının daral#ası

%osteriyor ipotala#ustaki da#ar daraltan se#patik#erkezler uyarılarak21 %iloereksiyon

"e#patik uyarı kıl &olik+llerine tutunan, erekt*r pilininkasıl#ası ile t+yleri dikle-tirir.>azı ay/anlarda t+yler dikle-ince aralarında deriyeyakın kalın yalıtkan a/a tabakası olu-turarak

(e/reye ısı yayılı#ını *ne#li oranda azaltır.51 sı olu-u#unun art#ası

titre#e, ısı olu-u#unun se#patik uyarıl#ası /e

C+cut sısı D+-t++nde


37/38

'ipotala#us 3tono# /e ndokrin Fonksiyonları D+zenler

'ipotala#us G te#el &izyolojik )ereksini#i d+zenleyerek inte)rati&&onksiyonu yerine )etirir.

E 7an basıncı /e elektrolit bile-i#ini, kan os#olaritesi /e/azo#otor tonusu d+zenle#ede su alı#ının /e tuz isteini

d+zenleyerek kontrol eder E Metabolik ter#o)enezi kontrol ederek /+cut ısısını d+zenler E 4e#ek ye#e, sindiri# /e #etabolik ızı d+zenleyerek enerji

#etaboliz#asını kontrol eder.E 'a#ilelik, s+t salı#ının or#onal kontrol+ ile +re#eyi d+zenler E 7aslarda /e dier dokularda kan akı#ını d+zenleyerek strese

kar-ı i##unolojik /e &iziksel acil ce/apları /e adrenalin stres


38/38

6ateral ipotala#usun (i&t tara&lı lezyonu4e#e, i(#e d+rt+lerini azaltır8 *l+#c+l a(lık

Akti/itede a-ırı azal#a

Centro#ediyal (ekirdeinin (i&t tara&lı lezyonu A-ırı ye#e /e i(#e d+rt+leri'iperakti/ite, *&ke n*betleri, /a-i da/ranı-lar

'ipotala#us 6ezyonları

hi potala mu

Documents