hiikkaa suuraa an`aam a s · *rabbiin gabbaruu haqa godhatu,isa biye`- 5 4 3 2 1 erraa isin uume,...

1

Hiikkaa suuraa An`aam

*Dura dursoo suuran tun suuratul'ankgaam je'amti,

*Isiin suuraa makkaati aayata { 9 } }{ *Aayaanni isi'ii dhibbaafii jahaatamii shani {165}

}{

Lakkooysi isi'ii jaha {6 } }{ Isiin eega suuraa hgijriiti buute *Maqaa Rabbii qananii buusetinan jalqabaa , ijk *Faarun tan Rabbiiti, " ! *Kan sami'iifii dachii uume & % $ # *Kan dukkanaafii ifa uume ( ' *) 1}*Duuba warri kafare eeg uma milikkata 0 / . - , + tokkummaa Rabbii arganii, waan biraa isatti qixxeessanii gabbaran {yakgdi-luun} jechuun; qixxeessan jechu',mukaan Rabbi je'anii, namaan jinni'iin, Rabbi je'anii gabbaranii,odoo kan gabbaramuu haqa godhatu isa sami'ii dachii uume, kan ifi'aa dukkana uume jechaa arganuu, odoo mukaafii namni isaan gabbaran waanuma Rabbiin akka isaan uumetti uume tayuu arganuu, Rabbitti qixxee-ssanii kafaran, Rabbii isaan uumetti balleessan.

*Rabbiin gabbaruu haqa godhatu,isa biye`- 5 4 3 2 1 erraa isin uume, akkana jechuun kan abbaa keessan {aadam} biye'erraa uumee ,eegasii aadamirraa isin uumee, dachii keessa isin facaase jechu, tanaaf jecha ilmaan namaa walirra hin caalan,maalif akka Rabbiin nuu himetti namni aadamirraa uumame, aadam biye'erraa uumame ,tanaaf jecha Rabbii biyye'e-rraa isin uume gabbaraa, *Kan eega isin uumee, waytii keessa duutan isinii godhe, kan namuu waytii Rabbiin isa-af mure keessatti du'u, kan dura hin dabarre, kan irraa boodan aane,

98 7 6

*Ammas waytii Rabbi biratti beekkamte =< ; :

AS

Suuraa An`aam

2


,tan isii keessa,qabri'ii isin kaasu'uu godhamteetu jira,waa afur Rabbiin ilma namarratti faradee jira,sun akkaataa uumaa isaa, haala isaa, hiree isaa , umrii isaa, namni waan Rabbiin murerraa maqu hin jiru, 2}*Duuba isin yaa warra rabbitti kafare, A @ ? > Rabbiin qabri'ii isin kaasuu kana ni shakkitan,eeguma isaatu jalqabee isin uumee beytanii ,mee akkamitti qabriidhaa isin kaasuu dhugo'oomsuu diddan? inni duraan isin uume, isin deebisuu ni dadhabaa? hin dadhabu,maalif;akka aylii namatti waan bade deebisanii tolchu'uutu, waan tanaan dura hin argamin baasu'urra laafa.

*Inni isin uumee isin ajjeesee,isin kaasu Ra-bbiin isa gabbaru'uufii isa dhagayu haqa godhatu,

C B

*Samiidhafii dachii keessatti,kan isa malee namni sami'ii dachii keessatti gabbaramuu haqa godhatu hin jirre

HG F E D

*Rabbiin waan isin dhoyfattanii gara'atti qa-battan hunda beekha, fattanii gara'atti qab-attan hunda beekha

J I

*Waan isin mul'iftan hunda beekha, K 3 } Waan isin dalaydan hunda beekhaa, ha-mtuu taatuu toltuu taatuu isin gaafatu'uu jiraata

O N M L

4 } *Ormi kuffaaraa, aayata qur'aanaa tan Rabbii isaanirraa itti dhufte hunda iraa gara galuu hin oolle, aayatuma quràanaa tan na-bi Muhammadirratti buutu hunda hin qee-balanii ni didan irraa gara galan, ittin fayya-daman jechu.

X W V U T S R Q P [ Z Y

*Dhugumaan qur'aana haqaa kijibsiisanii jiran , hoggaa nabi Muhammad ittiin dhufe,

à _ ̂ ] \ 5 } *Duuba oduun waan isaan kijibsiisanii isaanitti dhuufuùu teessi,balaan sababaa isaan quràana qeebaluu didanii tuffataniif ,isaanitti bu'uudhaa teessi, addunya'atti ajjee-famuudhan ,aakhiraadhatti ibidda seensifa-muudhan.

i h g f e d c b

*Si isaan ummata isaan dura dabre mee-qaatam kan lafarraa dhabamsiifne hin aga-

q p o n m l k j

3


rree?{qarnin} jechuun;ummata jechu' *Kan addunyaa tanarratti ummata saniif akkaan irree guddoo isaanii kennine,

t s r *Waan isin orma kuffaaraa, kan amma jir-uuf, hin kennin, {makkannaahum} jechuun kan mijjuu isaanif kennine jechu',

x w v u

*Kan rooba hedduu isaanif roobsine, kan waa hunda isaanii magarsu,

| { z y *Kan lagootin , ganda isaanii keessa olii gad akka yayaatu goone,kan qananii nuti isaanii kennine tana laaluu didanii, kafaranii, anbiy-oota nuti ergine kijibsiisan,

¢ ¡ ~ }

*Duuba sababaa isaan cubbuu dalaganiif waan isaan ergamoota Rabbii kijibsiisaniif lafarraa isaan fin'ee

¤ £

6}*Eega isaanitii ummata biraa finne. ormi ª © ̈ § ¦ ¥ kuffaaraa qur'aana Rabbiin qalbii nabi Muhammadirratti buusee nabi Muha-mmad isaanirratti qara'u dhugo'oomsuu didanii, akki je'an; qur'aana xalay-a'arratti katabamee sami'ii bu'u nutti fidi hoggaa san sitti amanna je'anii ,nabi Muhammadirraa barbaadan, hoggaa san Rabbiin aayata as deemtu tana buusee akki je'e . *Yaa gabricha kiyya Muhammad,odoo qur'aana xalaya'arratti katabame sirratti buufnee

± ° ̄ ® ¬ «

*Harka isaanitiin tuqanii, yookaa qabatanii arganii,{qirxaasa}jechuun; xalaya'aa

³ ² 7}*Warri kafare wanni nuti agarree harkaan qabanne kan xalaya'arratti katabame kun falfala mul'ataa malee waan Rabbiin buusee mitii je'an, si mokkoru'uu jecha, yookaa di-dda'aa jecha

½ ¼ » º ¹ ̧ ¶ µ ́

*Ammas kuffaarri wanni je`e maalif ma-laaykan inni ergamaa Rabbiiti jettee, ragaa baatuf irratti hin buufamne?Rabbiin akki je'e

ÃÂ Á À ¿ ¾

*Odoo akka isaan barbaadanitti, malaaykaa buufnee, duuba itti amanuu baatanii , tak-kaayuu didanii

Å Ä Æ

*Silaa akka lafarraa dhabaman firdiin isa-anitti godhamti,

È Ç

4


8}*Nu afaa araarama barbaannaa yoo je`an Ì Ë Ê É hin afaman,yookaa qaaxaroon isaanif hin qabamtu, akkuma Rabbiin warra isa-an dura dabre godhuu ture, maalif ? warri dur,yoo Rabbiin waan akkanaa nu garsiisi je'anii, duuba garsiisee itti amanuu didan, hogguma san isaan dhaba-msiisa isaan hin afatuu, yookaa hanga araarama barbaadan qaaxaroo isaanif hin qabuu, silaa warri makkaatis akkas taya

*Odoo silaa malaaykaa nabi Muhammadir-ratti buufnee silaa akka suuraa dhiirati go-ona ,akka namni isa dubbisuu dandayu, aalif malaayaa akka isiin uumamtetti namni ar-guu hin dandayu,

% $ # " !

9 } *Silaa dubbii isaanitti wal fakkeesine * ) ( ' & akkuma isaan dubbii ifitti wal fakkeessanitti isaan wanni je'anii; dubbii ifitti wal fakeessan ,hoggaa silaa malaaykicha argan,kun waa malaayka'aa mitii na-muma akka keessaniiti je'anii if shakkisiisan,wanni akkanatti isaanitti wal fak-keesinuuf garaan isaanii yookaa yaanni isaanii hamaa tayu'uuf jecha .

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad ergamo-ota kiyya heddu'uutu si dura kijibsiifame, takkaayuu xiqqeeffame, ummanni isaan itti ergaman waan isaan ittiin ergaman irraa qeebaluu didanii,

/ . - , +

10 } *Duuba balaan yookaa azaabni warra ergamoota kijibsiise sanitti buute, sababaa waan isaan kijibiisaniitif jecha, duuba warra si kijibsiisettis akkasuma balaan bu'uudhaa teessii beekhi.

6 5 4 3 2 1 0 8 7

*Warra kafare kanaan akka jettu; mee biyya keessa olii gad deema'aa,ona wa-rra kafaree ammallee araddaa isaanii, fa-ana isaanii laalaa,

> = < ; : 9

11}*Mee booddan warra ergamoota Rabbii C B A @ ? kijibsiisee akkam taate? boodden isaanii wanni taate,azaabni isaanitti bu'ee laf-arraa haqamu', takkaayuu dhabamu', wanni Rabbiin ona warra badee laalu'utti isaan ajajeef akka gorfamani'iifi. *orma kuffaaraa saniin; wanni sami`ii da-chii keessa jiru kan eenyuti ji'iinii gaafadhu? duuba yoo gaafii tanaaf deebisaa kennuu

JI H G F E D

5


baatan, ati deebisaa isaanii kennii, *Wanni sami'iifii dachii keessaa, kan Rab-biiti ji'iin, deebisaan gaafii sanii tana malee hin jirtuu

ML K

*Rabbiin gabroottan isaatii rahgmata go-dhuu ifirra kaayee jira,

RQ P O N *Guyyaa boruu Rabbiin walitti isin qabu'uu jiraata, dalagaa teessanirraa isin gaafatu'uu jecha, kan tole qananiisee ka bade qixaa-xu'uu jecha

V U T S

*Rabbiin guyyaa boruu walitti nama qabuun waan shakkiin keessan jirre,

ZY X W 12}*Warri dalagaa hamtuudharratti gogg-ogee lubbuu ifii khasaare hin amanu, waan qalbiin isaanii goggoydeef jecha .

_ ^ ] \ [ a ̀

*Wanni halkanii guyyaa keessa jiru hundi kan Rabbiiti isaatu uumee, isaatu qaba akk-ana jechuun wanni hundi ta isaati jechu

ih g f e d c b

13}*Rabbiin kan waan je'amu hunda dha-gayu, kan waan dalagamu hunda beekhu

m l k j

*Si waan Rabbin tayinan Rabbi goddhee gabbarraa? hin godhuu hin gabbaru jechu,

r q p o n *Rabbiin kiyya kan sami'iifii dachii uume , u t s *Inni kan rizqii namaa hiru, w v *Kan rizqiin isaaf hin hiramne ,kan waha-yyuu gara isaa haajamtu, kan ifii waa tak-kalleedhattin haajamne

zy x

*An nama dura dursoo ummata kanarraa Rabbitti amane tayu'uttin ajajame je'iin,

¤£ ¢ ¡ ~ } | { 14 } *Warra Rabbitti kafarerraa hin tayin warra Rabbiif hiriyaa godherraa hin tayin.

© ̈ § ¦ ¥

15}*An yoonan Rabbii kiyyatti dilaaye waan isan tayiniin Rabbi je'uudhan, azaaba guyyaa jaba'aatin sodaadha ji'iin, sun azaab guyyaa qiyaama'aati.

̄ ® ¬ « ª ² ± ° ́ ³

*Namni azaabni guyyaa qiyaama'aa irraa dhoowwame

¹ ̧ ¶ µ

6


*Dhugumaan Rabbiin rahgmata isaaf godhe ¼» º 16 } *Sun milkii mul'attuu namuu isi'iif hawwu,

À ¿ ¾ ½

*Yoo Rabbiin waan si dararuun ,yookaa si dhibuun si tuqe, waan akka dhukkubaa tak-kaa hiyyummaafa'aan si tuqe, namni waan si dhibu san sirraa deemsisu isa malee hin jiru,

ÊÉ È Ç Æ Å Ä Ã Â Á

*Yoo Rabbiin waan kheyrii qabuun si tuqe, waan akka fayya'aa takkaa durumma'aa yoo sii kenne,

Ì Ë Í

17 } *Inni waan hundarratti dandaya'aa. Ó Ò Ñ Ð Ï Î

*Rabbiin kan waa hunda dandayu,kan waa takka isan dadhabsiifne,kan gabroottan isaa hundaa oliiti, kan waa hundaa oliiti,

Ø× Ö Õ Ô

*Inni kan waan dalagu hunda keessatti hi-kmaa qabu, kan waan malu mallee hin da-layne ,

Ú Ù

18 } *Kan waan uume hunda akkuma gub- Ü Û baa isaanii beekhutti keessa isaanii beekhu. Ormi kuffaaraa nabi Muhammadiin nama akka ati ergamaa Rabbii taate ragaa sii bayu nuu fidi hoggaa san sitti amannaa jennaanin, Rabbiin nabi Muhamm-adiin akka je'e ;

*Wanni orma kuffaaratiin jettu , namni ra-gaa naa bayu irra guddaan eenyu? Misik-kiriin irra gudda'aa eenyu je'iin ,duuba yoo gaafii tanaa deebisaa sii kennuu baatan, ati deebisaa kennii,

! &% $ # "

*Ragaan guddaan naafii isin jiddu'utti Rab-bii je'iin,deebisaan gaafii tanaa akkana ma-lee hin jiruu,

-, + * )( '

*Wanni qur'aanni kun narratti buufameef, 1 0 / . *Akkan qur'aana kanaan isin qajeelchu'uufi ,yaa warra makkaa,

3 2 *Ammas akkan warra qur'aanni kun bira gaye hunda qajeelchu'uufi, qur'aanni kun ta-naaf narratti buufame,

65 4

7


*Si isin Rabbiin wajji, Ra bbiin biraa ni jiraa ragaa baatanii ? takkaayuu yaaddanii? kun gaafii didda'aatii

>= < ; : 9 8 7

*Wanni jettuun an Rabbiin wajjiin gooytan biraa ni jiraa ragaan bayu ammallee hin yaa-du ji'iin

BA @ ?

*Rabbiin tokkicha lama jechaan qabne, tok-kichaan haajamne kan gargaarsifanne,

G F E D C 19 } *An waan isin Rabbitti qindeesitanirraa yookaa masaanuu Rabbiif gootanirraa qul-qullu', waan isin yaaddan hin yaadu ji'iin

L K J I H

*Warri kitaaba isaanif kennine ,yahuuda'a-afii nasaaran,yookaa ormi kiristiyaanaa

O N M *Nabi Muhammad akka inni ergamaa S R Q P T Rabbii taye akkuma ilmaan isaanii beekhanitti beekhan,inumaa qaalichi injiil akkaan beekhu tokko akki je'e; beekkomsa an nabi Muhammad ergamaa Ra-bbii tayuu beekkutu, beekkomsan ilmi kiyya ilmuma kiyya tayuu beekurra ci-ma'a, maalif akka nabi Muhammad ergamaa Rabbii taye, Rabbiitu towraatifii injiil keessatti nuu odeesse, ammoo ilmi kiyya ilmuma kiyya tayuu haadha isa-atitu naa odeesse, duuba waan Rabbiin odeessetu waan namni odeesserra ca-alaa, tanaafan nabi Muhammad ergamaa Rabbii tayuu, alaaman Rabbiin inji-ilifii towraat keessatti nuu hime irratti argu'uun akka ilmaan keenya beeynutti akka inni ergamaa Rabbii taye beynaa je'e, *Warri yahuuda'aafii nasaara'aa kanneen odoo nabi Muhammad beekhanuu qeebaluu didanii,lubbuu ifii galaafatan, azaaba haqa godhatu'uun

W V U

20}*Isaan sun nabi Muhammaditti hin am-anan, isaan warra beekha'aa didu kan qalbiin isaanii goggoyde

[ Z Y X

*Nama Rabbiin shariika qaba, yookaa mas-saanuu qaba je'ee,kijiba Rabbirra kaayerra, eenyu namni cubbuu yookaa dilii dalage,

b a ̀ _ ̂ ] \

*Yookaa eenyu namni nama qur'aana Rab-bii kijibsiisee qeebaluu diderra cubbuu dala-ge , namni isarra cubbuu dalage hin jiru jechu,

fe d c

21}*Warri dalagaa hamtuu tana dalagu'uun if galaafate, hin milkaayu.

k j i h g

8


*Guyyaa qiyaama'aa gaafa nama hunda walitti qabnu dubbadhaa,

n m l *Kan eega walitti isaan qabnee, warra Ra-bbitti waa qindeessen kanneen iisa'aan ,ma-ryamiin,mukaan Rabbi je'uun,

r q p o

22 } *Mee eessa jira? Warri isin Rabbitti qi-ndeessitanii hiriyaa Rabbiitii yaaddan? eessa jiran? jennuun.

x w v u t s

*Duuba wanni isaan himat an hin jirtu {fitnatuhum} jechuun;wanni isaan himatan hin jirtu jechu,

| { z y

23 } *Wallaahii yaa Rabbii keenya nuti waa takka sitti hin qindeessine je'anii khakhatuu malee waa takka wanni isaan himatan hin jirtu.

¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡ ~ }

*Mee akka itti isaan if kijiban laali nuti Ra-bbitti hin qindeessine je'anii hoggaa azaaba ijaan argan,

© ̈ § ¬« ª

24 } *Wanni isaan Rabbiin hiriyaa qaba je'a-nii kijiban hundi harkaa baddee.

³ ² ± ° ̄ ®

*Warra kuffaararraa nama hoggaa ati qur'a-ana qaraatu qaraatii tee dhaggeeffatuutu jira, kan hin qeeballe,

¹̧ ¶ µ ́

*Kan qadaaddaa qalbii isaanirra keenye, sababaa cubbuu isaanitiif,

½ ¼ » º *Akka waan dhagayan hin qabanneef jecha, ¿ ¾ *Gurra isaanii keessa duudumma'aatu jiraa waan dhagayan hin qeebalan,

ÃÂ Á À *Jarri kun odoo,aayat,yookaa mukgjizaa hunda arganii ittin amanan, waan onnee isaanii goggoydeef jecha ,

ËÊ É È Ç Æ Å Ä

*Hanga sitti amanuu dhiisanii, siin morom-u'uu sitti dhufanitti ,

Ï Î Í Ì 25 } Warri kafare wanni je'u qur'aanni kun oduu warra duri malee waan Rabbiin buu-see mitii je'an.

Ø × Ö Õ Ô Ó Ò Ñ Ð

*Ormi kuffaaraa sun nabi Muhammaditti amanu'urraa nama dhoowwan,

Û Ú Ù

9


*Ifiifis irraa fagaatanii ittin amanan, ÞÝ Ü 26}*Isaan dalagaa tanaan ifuma miidhan å ä ã â á à ß yookaa ifuma balleessan malee,nama biraatii miti ,waan diliin islaamarraa na-ma hoowwu'uutifii tan ifii amanuu dhabuudhaa isaanitti deebituuf jecha, isaa-ntun beyne malee , gama kaanin aayaanni tun wanni nuu himtu haala adeera nabi Muhammad tokko, kan nama nabi Muhammad ajjeesu'uu yookaa mii-dhu'uu deemu irraa dhoowwu kan ifii ittin amanne.

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad odoo ë ê é è ç æ orma kuffaaraa,hoggaa isaan ibiddarraa qabaman haala isaanii akka isaan ta-yan gartee, silaa wahuma agarta, ibiddarra qabamuun dildila ibidda azaabaa gubba'atti hidhamu', kan siraax je'amu *Kan hoggaa azaaba argan oduma adduny-a'arratti deeffamnee, silaa aayata Rabbii ke-enyaa hin kijibsiifnu,qur'aana Rabbii ni hugo'oomsinaa ,

ò ñ ð ï î í ì

27}*Warra amanerraa taana je'an, hoggaa azaaba warra kafaree ijaan argan.

ö õ ô ó

*Duuba Rabbiin akki je'e warra kafareef )( ' & % $ # " ! waan isaan dur dhoyfatantu mul'ate.Wanni isaan san dura dhoysan ; yaa Rabbi nuti sitti hin kafarre, sitti waa hin qindeessine jechu', haa tayuu humniti qaama isaanii akka isaan Rabbitti kafaran, ragaa itti baanan wanni dur dhoysan isaanif mul'attee, akka kafaran, if beekhanii addunya'atti deeffamanii islaamayanii, azaaba warra kafaree jalaa bayu'uuf hawwan, *Rabbiin akki je'e ormi kuffaaraa sun odoo addunya'atti deeffamee waan irraa dhow-waman, kafaruu, ittuma deebi'an

/ . - , + *

28}*Isaan odoo deeffamnee ni amanna je'aniiti kijiban malee.

2 1 0

*Ormi kuffaaraa kanneen eega du'anii qa-bri'ii kaafamuu moromu, akki je'e; jiruun te-enya tan addunya'aa tana malee jiruun biraa hin jirtu,

7 6 5 4 3 8

29 } *Nuti eega duunee qabri'ii hin kaafa-mnu je'an.

< ; : 9

*Orma kana odoo eega qabri'ii kaafamanii, jiraachifamanii, Rabbii isaanirraa fidamanii

CB A @ ? > =

10


agartee silaa waanuma jabduu agarta *Kan Rabbiin hayyee qabri'ii isin kaasee isin jiraachisuun kun haqaa mitii? Jen-naanin,

HG F E D

*Dhuga'a, yookaa haqa yaa Rabbii keenya je'an,

LK J I 30}*Jennaan Rabbiin akka je'een ; waan addunya'arratti natti kafartaniif azaaba warra natti kafaree dhandhamaa, amaniinsi amma isin amantan isin hin fayyaduu je'een

S R Q P O N M

*Warri eega du'anii ka'anii gara Rabbii dee-bi'uu moromu,kijibsiisu,dhugo'oomsuu didu ,dhugumaan khasaaraman , badan, waan qi-xaan'i zalaalami'ii isaan mudatuuf,

W V U T ZY X

*Hanga {saa'an} ,qiyaaman ,dingatatti isaanitti dhuftutti {baghtatan} jechuun; dingataan jechu, dhagu'utti

_ ̂ ] \ [

*Gaafas wanni isaan je'an yaa badii teenya, yaa sheenaa teenya ,

a ̀ *Waan addunyaa keessatti balleessineef, waan Rabbitti balleessineef,

e d c b *Ormi kuffaaraa sun dilii yookaa cubbuu isaanii guyyaa qiyaama'aa dudda isaanirratti ba'atan, maalif diliin isaanii suuraa hamtu'u-tti sawwaramteeti, foolee hamtu'uun dhuftee hoggaa isaan qabri'ii kaafaman isaan yaab-battee ,akkasitti ba'ata'aa yaa'aadhaa dirree qiyaama'aa dhufan,

kj i h g f

31}*Yaa hammeenya waan isaan ba'atanii, sun diliidhaa.

p o n m l

*Rabbiin akki je'e; jiruun addunya`aa tun wv u t s r q takkaa jiruu addunya'aa tanaa dalaguun,tapha, waan faaydaan qabne ,waan namni aylii qabu isi'ii je'ee waytii ifii itti balleessuu miti, akka warri kafare nyaatumaa, dhugaati'ii, uffataa je'ee addunyaa tana jala ceyutti, kan waan biraa hin yaanne, ammoo namni Rabbitti amane nyaataa dhugaatii, uffata argatee , karaa Rabbirratti jabaatu'uu jecha dalaguun, addunyaa hin je'amtuu, waan aakhira'aati je'amaa, galata Rabbirraa irratti argata, maalif wanni takkittiin ,ho-ggaa takka addunyaa taatee, hoggaa takka aakhiraa ni taati, uffanni kuffaarri Rabbi moromu boonaf uffatu addunya'aa irra gaafatama, ni qixaaxama, am-

11


moo uffanni mu'minni if dhoysu'uu jecha uffatee, Rabbii isaatif galata galchu aakhira'aa waan galata Rabbirraa irratti argatu, nyaatafii dhugaati'iifii, wanni biraatis akkasi, *Mana eega du'anii ka'anii itti galantu itti }| { z y x galantu,mana addunya'arra caala warra Rabbi sodaatuf, maalif ? Addunyaan waan dabraatii gaadisa,ammoo wanni aakhira'aa waan hafuu qananii zala-alami'iiti , 32 } *Si akkas tayuu beytanii hin amantanii ? {takkaayuu beekhanii hin amananii?}.

¡ ~ *Yaa ergamaa kiyya Muhammad akka ̈§ ¦ ¥ ¤ £ ¢ wanni hamtuun ormi kuffaaraa siin je'u, si kijibsiisun isaanii si yaachiftu, ta-kkaayuu qalbii si cabsitu dhugumaan beynaa, qalbii if jabeessi hin yaaddawin, *Ormi kuffaaraa sun gara'aan sin kijibsiisan akka ati dhugaa dubbattu ni beekhanii

« ª © 33}*Haa tayuu ormi kuffaaraa badaan qur'aana Rabbiiti kijibsiisan moroman

² ± ° ̄ ® ¬

*Ergamoonni Rabbii meeqaatamtu si dura kijibsiifamee jira, µ ́ ³ ̧ ¶ *Duuba waan kijibsiifamaniifii, miidhaa kuffaarri isaan miidhurratti obsanii jiran,

½ ¼ » º ¹ *Hanga dirmachuun teenya isaanii dhufte- ÁÀ ¿ ¾ tti,warra isaan kijibsiise lafarraa fixuudhan,duuba yaa ergamaa kiyya Muh-ammad akkuma isaan obsanitti, miidhaa ummanni kee si miidhurratti obsi, ha-nga sii dirmanee isaan fin'utti, *Dubbiin Rabbii hin jirjiiramtuu,wanni Ra-bbiin mure hin oolamtuu,

ÆÅ Ä Ã Â 34}*Yaa ergamaa kiyya Muhammad oduu warra si dura ergamerraa waa heddu'uutu sii dhufe waa hedduu dhageesse, waan qalbii si jabeessu kan gorsa sii tayu .

Ì Ë Ê É È Ç

*Ummanni kee islaamayuu dhabuun isaanii, sirraa gara galuun isaanii,yoo qalbii si cab-sitee, si yaachiftee, kan sabrii si dhoowwitu taate

Î Í Ñ Ð Ï

*Yoo kan dachii jala deemtee, Ø × Ö Õ Ô Ó Ò

12


*Yookaa samii kortee, Ü Û Ú Ù *Kan mukgjizaa isaan islaameysitu itti ßÞ Ý fiduu dandeesse itti fidi, haa islaamayanii, haa tayuu hin dandeessu dachii se-entee, samii baatee aayata, yookaa mukgjizaa isaan nutti fidi je'an itti fiddee akka islaamayan godhuu hin dandeessuu, yoo islaamatti isaan yaamtee islaa-mayuu didanii inumaa dabranii si miidhan, hin yaaddawinii obsi hanga Rab-biin sii dirmatutti, *Rabbiin odoo fedhee ummata hunda islaa-mumma'arratti walitti qabaa, haa tayuu Rab-biin san hin feene, tanaaf jarri sun hin ama-nne ,namni waan Rabbiin hin fedhin taas-isuu dandayu hin jiruu,

æå ä ã â á à

35}*Warra kana hin beynerraa hin tayin wanni sirratti jiru, wanni Rabbiin fedhe ni taatii wanni Rabbiin hin fedhin hin taatuu yaadu',waa hundinuu harka isaati jirtii yaadu

ë ê é è ç

*Namni diinaa ati itti yaamtu qeebalu tak-kaa si jalaa owwaatu,

# " ! *Warra waa beekhu, kan baru'uuf waan ati jettu dhaggeeffatu,

&% $ *Kuffaara Rabbiin qabri'ii isaan kaasa guy-yaa qiyaama'aa ,

) ( ' 36 } *Eega sanii, ormi kuffaaraa sun,gara - , + * Rabbiiti deeffaman,duuba isaan qixaaxu'uu jiraata,waan isaan dubbii Rabbii dhagayuu didanii,isatti kafaraniif,{walmawtaa}jechuun; kuffaara jechu, wanni Rabbiin kuffaara nama du'etti fakeessef; waan isaan akka namni du'e, waan dhagayu hin deebifnetti isaanis, waan nabi Muhammad je'u hin dhageenyefi, dhageeytii qeebaliinsaa.

*kuffaarri makkaa wanni je`e maalif aaya-nni,yookaa mukgjizaan nabi Muhammadir-ratti hin buufamne? akka nuti barbaannutti ,

54 3 2 1 0 / .

*Rabbiin aayata, yookaa mukgjizaa isin bar-baaddan buusuu ni dandaya ji'iin,

= < ; : 9 8 7 6 37 } *Haa tayuu irra hedduun isaanii beekk- B A @ ? > omsa hin qaban, akka waan san buusun isaanii hin tolle hin beekhan, maalif odoo Rabbiin waan isaan barbaadan buusee, itti amanuu baatanii, hundi isaanii lafarraa dhabaman .

13


*Wannummaan lafarra yaa'u hundi, G F E D C *Wannummaan gofla lamaanin bararu hundi

K J I H *Waan biraatii mitii ummatuma akka kee-ssaniiti kanuma Rabbiin akka isin uumetti isaan uume, kan akka isiniif waa hirutti isa-anifis hiru

ON M L

*Kitaaba lowhgalmahgfuuz je`amu keessa- VU T S R Q P tti waanuma hunda katabuu hin dhiifne, wahayyuu wanni argamu'uu taa'u hu-ndi lowhgii san keessatti katabamee jira,fakkeessa'aaf: abalu uuman isaa akk-ana, umriin isaa hangana,rizqiin isaa hangana, haalli isaa akkana jechaan kat-abamee dabree jira, wanni Rabbiin uume hundi akkasi , 38 } *Wanni Rabbiin uume hundi gara X W[ Z Y Rabbii isaanitti deeffamu'uu teessi, wanni hundi Rabbirra fidamti, duuba Ra-bbiin isaan jidu'utti dubbii laala, hanga horii qulqullu'uuf horii gaafa qaburraa biilluu yookaa gadoo baasee, eega sanii biyyee tayaa je'eenii, wanni horii ma-kkaa bineessa taye biyyee taatutti.

*Warri aayata keenya qur'aana kijibsiise ̂ ] \ *Haqa dhagayu'urraa duuda', haqa dubatu'u-rraa afaan isaanii qabama',

̀ _ *Isaan dukkana kufri'ii keessa jiran, cb a *Rabbiin nama jallisuu fedhe ni jallisa, d g f e 39 } *Nama toltuu isaan fedhe karaa qajeel-a'arra kaaya, sun karaa islaamatii.

n m l k j i h

*Wanni orma kuffaaratiin jettu mee naa odeessaa yoo qixaaxni Rabbii addunyaa ta-na keessatti isinitti dhufe,abaar faa, Rabbiin isinitti buusee

t s r q p o

*Yookaa qiyaaman,azaaba jaba'aan wajji dingatatti isinitti dhufte,

w v u *Si nama Rabbin tayin akka azaaba san isinirraa deebisu,yookaa rakkoo san isinirraa deemsisu yaammattanii? Nama Rabbiin ta-yin kan yaammattan hin argattan jechu'

z y x

40}*Mee yoo mukni,dhagaan namni, gabb- ~ } | {

14


artan wahi nuu godhaa jechaa keessatti kan dhugaa dubbattan taatan, muka san yaammadhaa haa abaar isinirraa baasuu, yookaa ibidda azaabaa isinirraa haa deebisuu, dhugaa yoo taate,yoo balaan isinitti buute waan Rabbiin tayin hin yaamattan.

*Wanni isin yaammattan Rabbii tokkicha , ¢ ¡ *Duuba yoo fedhe balaa isinirraa deemsisa ̈ § ¦ ¥ ¤ £ 41 } *Waan dur isatti qindeessitan hunda ni dhiiftan, ni irraanfattan, Rabbii tokkicha ma-lee. mee akkamitti waan akkanaa Rabbitti qindeessitan?

¬ « ª ©

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad dhugum-aan ergamoota hedduu ummata si dura dab-retti erginee jirra,duuba ummanni sun erga-moota kijibsiifnan waan isaan dhufaniin irraa qeebaluu dinnaan,

³ ² ± ° ̄ ®

*Abaar itti buufnee, ammalee dhukkuba isaanitti buufnee isaan fin'e ,

¶ µ ́ 42 } *Akka laafanii, amananiif jecha. º ¹ ̧

*Si maalif hoggaa azaabni keenya isaanitti dhufe,laafanii hin amanin? hin laafnee hin amanne jechu',odoo dantaan isaanii san ke-essa jirtuu

¿ ¾ ½ ¼ »

*Haa tayuu qalbiin isaanii goggoydeeti amanuu didan

Â Á À 43}Sheyxaanni waan isaan dalagan isaanitti bareechee,dilii yookaa cubbuu dalaganirratti goggagan.

Ç Æ Å Ä Ã É È

*Duuba hoggaa isaan balaa isaanin gorsu'uu jennee itti buufne saniin,gorfamuu dhiisanii jallina isaanii itti fufan,

Î Í Ì Ë Ê

*Hulaa waan hundaa isaanii banne, waan gaarii,qananii hunda,isaanif kenninee, isaan dagu'uu jecha, wanni qananii arganneef, ha-qarra jirra'aafi je'anii

Ó Ò Ñ Ð Ï

*Hanga ormi kuffaaraa waan Rabbiin isa-anii kenneen gammadanii firinxiixan, yoo-kaa qooqanitti ,

Ø × Ö Õ Ô

15


*Duuba hoggaa san hoggaa takkatti dinga-tatti balaa isaanitti buufnee, waan kennineef hunda harkaa fuunee

Ú Ù

44 } *Duuba kheyrii hunda dhabanii, hoong-ayanii ,nagaya bayu'urraa khajeelaa mu-ratan.

Þ Ý Ü Û

*Akkasitti faanti,maayyin, warra cubbuu dalagee muramte, lafarraa isaan dhabamsiis-u'uun isaan fixu'uun

&% $ # " !

45 } *Galanni kan Rabbiiti, kan warra isatti amaneef dirmatee, warra isatti kafaree if galaafate lafarraa gate

+ * ) ( '

*Orma kuffaaratiin akka jettu;mee yoo Ra-bbiin gurra isinii kenne isinirraa fudhatee duuddan,

1 0 / . - ,

*Yoo ija isinii kenne isinirraa fudhatee ja-amtan,

2 *Yoo qalbii isiniif kenne daboolee waa ta-kka beekhuu baattanii waa wallaltanii, da-nbaarrooytan,

5 4 3

*Eenyu namni Rabbin tayin kan waan Ra-bbiin isinirraa fuudhe san isinii kennu , yoo-kaa fidu? mee naa himaa? ji'iin ,

=

46 } *Duuba isaan eega kana arganii, dhug-o'oomsuu didanii, irraa gara galanii hin ama-nanii laali mee.

D C B A

*Orma kuffaaraa kanaan akka jettu; mee yoo azaabni Rabbii kan isin balleessu isinitti dhufee, balaan isinitti buute

J I H G F E

*Dingatuma isinii ifirraa quban qabne, K *Takkaa isinii ifirraa quba qabu yoo isinitti dhufte, halkan takkaa guyyaa yoo isinitti dhufte,

M L

47 }Warra cubbuu dalage malee,warra Rab- S R Q P O N

16


biin morome malee, namni biraa wahi ba-daa? mee naa odeessaa je'iin, isaan malee namni biraa hin badu jechu'u

*Warra erginu hunda, warra nama amane jannataan gammachiisu ,kan warra Rabbitti kafare azaaban sodaachisu malee , nama biraa hin erginu

ZY X W V U T

*Duuba namni ergamoota kiyatti amanee dalagaa tolchee, waan gaarii dalagee waan hamtuu dhiise

] \ [

*Addunya'arratti waan sodaatan hin qaban ̀ _ ̂ maalif ? namni Rabbitti amanee waan gaarii dalage, Rabbiifii namarralle'ee nagaya baye, yookaa nagaya argataa,wannumti inni sodaatu hin jirtu , waan biraa dhiisii bineensa bosonorraayuu nagaya argata, 48 } *Ammallee warri Rabbitti amanee d c b a dalagaan isaanii tolte aakhira'atti hin rifatu,hin yaadawu, galata namni biraa argate dhabe je'ee, hin sheenayu,waan waan fedhu hunda Rabbi-rraa argatuuf jecha. *Warra qur'aana keenyatti kafare, g f e *Azaabni isaan tuqa, ni gubatan jechu, i h 49 } Waan isaan, yookaa sababaa isaan ka-raa Rabbirraa bayaniif.

m l k j

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad wanni isa-anin jettu; rizqiin Rabbii na bira isiniif jirti isiniin hin je'u ji'iin

t s r q p o n

*Ammallee waan dhufaa jiru kan narraa fa-go'ootin beekha isiniin hin je'u, waan dhufaa jiru kan Rabbiin na barsiise malee ji'iin

w v u

*Ammas an malaaykaadha isiniin hin je'u ji'iin,

}| { z y x *An waan Rabbiin na barsiise jala deemuu malee, waan biraaa hin qabu,

¥¤ £ ¢ ¡ ~ *Si warri qalbiin isaanii balla`aa kan haqan «ª © ̈ § ¦ agarreefii,warri qalbiin isaanii waa agartu, kan haqa agartu,wal qixaa? ballaan kaafiraa, namni waa argu mu'minaa,duuba kaafiraafii mu'minni wahi wal qixaa? wal qixaa miti jechu',

17


50 } *Si dubbii tana hubattanii akka wal qi-xan tayin beytanii hin amantanii?.

̄ ® ¬

*Qur'aana kanaan sodachisi ± ° *Warra waan hamtu'uun Rabbii isaanii arguu sodaatu, guyyaa boruu,

¹̧ ¶ µ ́ ³ ² *Kan Rabbi malee nama isaanif dirmatu hin qabne,

¾ ½ ¼ » º *Kan ammallee nama isaan shafa`u hin qa-bne, warri haalli isaanii akkanaa orma mu'-minaa ,kan cubbuu yookaa dilii dalage, jara akkanaa kana qur'aana irratti qara'ii gorsii sodaachisi,

À ¿

51}*Akka dilii dhiisanii Rabbii isaanii soda-atanii waan gaarii dalaganiif .

Ã Â Á

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad warra Rabbii ifii ganamaafii galgala yaammatu yookaa ibaadu kan Rabbii isaanii malee ad-

Ê É È Ç Æ Å Ä ÍÌ Ë

dunyaa tanarraa waa takkan barbaanne, jara akkanaa kana if biraan ari'in, wanni dubbiin tun irratti dhufte;orma kuffaaraa gurgudda'aatu nabi Muhammadiin orma hiyeeyyii hoggayyuu siin marsee taa'u if biraa kaasi, isaanin wajji taa'uu qaanfanaa, yookaa saalfanaa, yoo isaan ifirraa ariite sitti dhufneeti, nuufii ati wa-jji teenyee haasoyna je'e ormi kuffaaraa, nabi Muhammadiin. hoggaa san Ra-bbiin nabi Muhammadiin,waan if tuultonni kuffaaraa je'u, dhageessee hiyeeyyii mu'minaa, kanneen jaalala Rabbii isaanitiifii jaalala teetif sitti maxxanan ifirraa hin ari'in, kaafiraa jettee mu'mina hin miidhin, kaafira dhiyeessu'uu jettee, mu'-mina ifirraan fageessin je'een, *Ati isaanirraa hin gaafatamtuu, Ó Ò Ñ Ð Ï Î *Isaanis waa takka sirraan gaafataman , wahayyuu Rabbirra jirtii ,tanaaf jecha warra Rabbii if biraa hin fageessin,

Ù Ø × Ö Õ Ô

52 } *Duuba orma mu'minaa kana yoo ifi-rraa fageessite, sababaa saniin warra cubbuu dalagerraa taataa beekhi.

Þ Ý Ü Û Ú

*Akkasitti garii isaanii gari`iin mokkorre $ # " ! dureessa hiyyeessan mokkorree, akkasuma nama gurra guddaa qabu, nama gurra guddaan qabneen mokkorre, nama hiyyeessa nama dureeysa dura qaj-eelchu'uun, nama laafaa nama jajabaa dura qajeelchu'uun ,

18


*Akka warri if tuulufii dureeyyin , si orma ,+ * ) ( ' & % hiyyeeyyii kana,Rabbiin nu keessaa qananiisee isaan qajeelchaa je'aniif,akkana jechuun isaanii ormi hiyyeeyya'ii qajeello'orra hin jiru ,odoo wanni isaan irra jiran qajeelloo taatee silaa nu dura ittin seenan jechu', duuba Rabbiin akka je'een; 53 } *Si Rabbiin isa nama galata isaa galchu 1 0 / . - kan isa qajeelchuu haqa godhatu akkaan beekhuu mitii ? Akkana jechuun dhu-gaan, namni dureessafii hiyyeeysarraa nama qajeelchuu haqa godhatu addaan beekhu Rabbi jechu.

*Hoggaa warri Rabbitti amane sitti dhufe, warri qur'aanatti amane,

6 5 4 3 2 *Nageenyi isinirratti haa jiraatuu je'iinii, dhiyeessii,

:9 8 7 *Rabbiin keessan rahgmata isinii godhuu ifirraa kaayee jiraa, wanni rahgmata isaa be-ysisu,

@? > = < ;

*Namni isinirraa waan hamtuu wallaalan dalage,

F E D C B A *Duuba eega dalagee gara Rabbii isaa dee-bi'ee araara isarra barbaade,

I H G J *Kan waan balleesse tolche, K 54 } Rabbiin isaaf araaramaa rahgmata isaa godha, Rabbiin kan namaaf araaramee rahg-mata namaaf godhu.

O N M L

*Akkasitti aayata karaa diinaa keessanii adda siif babaafna,

R Q P 55}*Akka ammallee karaan warra bada'aa siif mul'atee,irraa fagaattu'uufi sii dubbane.

V U T S

*Ormi kuffaaraa kan koottaa waan Rabbin tayin gabbari siin je'uun akka jet tu; an waan Rabbin tayin ,kan isin ibaaddan ibaadu'urraa dhoowwame ji'iin,

[ Z Y X W _ ̂ ] \ à

*An jallina keessan jala deemee, waan Rabbii guddaan tayin hin gabbaru,

fe d c b 56 } *Yoon kanan isin jala deemee, muka isin ibaaddan ibaadu taye,an nama jallate malee waa nama qajeelerraayii miti je'iin.

m l k j i h gn

19


*Akka jettuun an karaa ifaa Rabbiin naa kenne kan qajeelloo na barsiisurrattin jira ,

t s r q p o *Kan isin Rabbitti kafartanii jirtan, waan inni uume isatti qindeessitanii Rabbi kijib-siiftan,

wv u

*Azaabni isin jarjarsiifattan na bira hin jiru, qixaaxa isin barbaaddan; mee yoo jallinarra jiraanne Rabbiin azaaba nutti haa buusu jettanii, azaabni kun harka kiyya hin jiru,

}| { z y x

*Murtiin sanii, harka Rabbiiti jirti, £¢ ¡ ~ *Inni haqa dubbata haqaan dubbii mura, ¤ ¦¥ 57 } *Rabbiin irra caalaa warra firdii go-dhuuti, yookaa waa muruuti.

ª © ̈ §

*Odoo azaabni isin barbaaddan na harka jiraatee,

² ± ° ̄ ® ¬ « *Silaa firdiin naafii isin jiddu`utti godha-mtee ,addaan baanee,azaaba isin barbaaddan isinitti buusee isinirraa hara baafadhaa, haa-tayuu sun waan Rabbiin harkaa qabu ji'iin,

̧¶ µ ́ ³

58}*Rabbiitu warra waa ba lleesse waytii isaan qixaaxu beekhaa,anin beekhu je'iin.

¼ » º ¹

*Furaan,yookaa karaan waan dhufaa jiru beekhu'uu Rabbi bira jira, À ¿ ¾ ½ *Waan dhufaa jiru san Rabbi malee namni ÅÄ Ã Â Á biraa hin beekhu. wanni dhufaa jiru tan Rabbi malee namni biraa hin beyne Tokkoffaan : waan boru argamu Rabbi malee namni biraa hin beekhu, Lammeysan : waan gadaameysa keessa jiru Rabbi malee namni biraa hin beekhu, Sadeessan : gaafa qiyaaman dhaabbattu Rabbi malee namni biraa hin beekhu , Afreessan : lubbuun namaa bekka itti duutu ifin beytu, Shaneessan : waytii roobni bu'u Rabbi malee namni biraan beekhu ,hanga inni tayeefii bakka inni itti bu'uufii hanga hafe, *Rabbiin waan lafarratti arga mu hunda ni beekha ,

É È Ç Æ *Ammallee waan bahara keessatti argamu hunda ni beekha, takkaa waan diida gamm-oojji'ii keessatti argamuufii waan gandoottii bishaanirra jiru keessatti argamu ni beekha

ËÊ

20


jechu'u, *Baala mukarraa cite bu'u hunda, Rabbiin ni beekha,bakka itti bu'eefii hanga bu'e hunda ni beekha, isaatu uumee silaa akkamiin na-mni waan uume wallaala,

Ñ Ð Ï Î Í Ì

*Firiin mukarraa ammallee midhaanirraa dukkana keessa lafa buutu hundi,

Ö Õ Ô Ó Ò *Wanni jiidhatiifii,wanni goggogaan hun-dinuu,

Ú Ù Ø × 59}*Kitaaba wahayyuu ibsu keessa jirti, ß Þ Ý Ü Û sun lawhgalmahgfuuzgii , akkana jechuun firiin mukarra jirtuufii tan irra buute hundi, bakkeen isiin irraa buutefii bakkeen isiin itti buute hundi, hangi mukni jireenyan taa'ufii, hangi itti du'ee goggogu hundi Rabbi biratti beekkama'a jechu. *Rabbiin isa halkan isin raffisu, isa hoggaa raftan lubbuu teessan isin keessaa fuudhu,

$ # " ! *Rabbiin waan isin guyyaa dalaydan ni be-ekha{jarahgtum} jechuun dalaydan jechu

( ' & % *Eega raftanii,Rabbiin isin dammaysa, lub-buu isin keessaa baase, isinitt deebisee, gu-yyaa keessa,

+ * )

*Hanga namuu umriin Rabbiin isaa katabe dhumtee, du'utti rafumaafii dammaqu'uun, dalagu'uun umriin dhumti,

/. - ,

*Eega duutanii bakki itti deebitan gara Ra-bbiiti, namuu gara Rabbiiti yaa'a,

2 1 0 60 } *Eega gara isaa debitanii Rabbiin waan isin dalaydan isin beysisu'uu jiraata ,nama gaarii dalageef jannata kennee, kan hamtuu dalage qixaaxee.

6 5 4 3 8 7

*Rabbiin kan gabroottan isaa hundaa oliiti, beekkomsa'aafii humnaafii, akkasuma waan biraa hundaan ,

=< ; : 9

*Malaaykaa dalagaa teessan eeydee katabdu isinitti erga,

@ ? > *Hanga hoggaa tokkoo keessanitti duuti dhuftee ergamoonni keenya, malaaykan lub-buu nama keessaa fuudhu`uu godhamte lu-bbuu teessan isin keessaa fuutitti hanga ho-ggaa umriin namaa dhumtee duuti dhuftee malaaykan ruuhii fuututti jechu,

G F E D C B A

21


61}*Isaan waan Rabbiin itti isaan ajaje hin ir'isan ,malaaykonni lubbuu fuutu waan Ra-bbiin isaanii itti ajaje akkuma inni itti ajajetti dalaga'arra oolchan.

K J I H

*Eega sanii gara Rabbii isaa nii kan haqatti deeffaman, akka waan dalagan isaan gaaf-atuuf,

RQ P O N M L

*Hukmiin, yookaa firdiin tan Rabbiitii, isa-atu gabroottan isaa jiddu'utti dubbii mura

U T S 62}*Rabbiin kan dafee dubbii laalee fixu, warra waa firdii godhu hundarra, Rabbiin hanga wal'akkaa guyyaa tokkoo keessatti dubbii gabroottan isaa hunda laalee fixa.

V Y X W

*Orma kuffaaratiin akka jettu; namni cinqii dukkana lafaatifii dukkana bahara keessatti isinitti dhufturraa nagaya isin baasu eenyu ji'iin?

̀ _ ̂ ] \ [ Z

*Kan hoggaa balaan isinitti buute rakkoon lafaafii bahar keessatti, isinitti dhufte ,isuma yaamattan,dirree baaftanii, ammallee dhoy-sa'aan,

c b a

*Kan yoo Rabbiin balaa tana jalaa nu baase g f e d 63 } *Itti amanneeti warra galata Rabbiif ga-lchurraa taana jettan, eenyu namni balaa san jalaa isin baasu ji'iin.

k j i h

*Yoo isaan deebisaa sii kennuu baatan, r q p o n m l wanni jettuun; namni rakkoo saniifii tan biraa hundarraa nagaya isin baasu Ra-bbuma isin uume , wanni isin Rabbitti qindeessitan waa takka isinii hin tartu, 64}*Duuba kanumaan wajji kanuma Rabb-iin tola isaaanii oolee rakkoo jalaa isin ba-ase, itti amanuu diddanii, waa isatti qindees-su'utti deebitan kun waan nama ajaa'ibu ji'iin.

v u t s

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad orma ku-ffaaraa kanaan akka jettu;Rabbiin azaaba mataan keessan gubba'aa isinitti buusuu da-ndaya, waan akka bakhakka'aa faa, isinitti buusee

¡ ~ } | { z y x w

22


*Ammas azaaba miila keessan jalaa isinitti baasuu,yookaa fiduu dandaya,dachiin faan, isiniin baqayxee, takkaa isiniin sossootee gara galtee,

¥ ¤ £ ¢

*Takkaayuu tuuta adda addaa, tan yaanni adda addaa isin godhee,walitti isin makhee,

̈ § ¦ *Gariin keessan miidhaa garii keessanii ®¬ « ª © dhandhamsiisuu dandaya, mala keessan wal dhabsiisee, wal isin lolchiisee,wal isin ficcisiisee,duuba mee akkamiin azaaba Rabbii isin uume kan dandaytii akkanaa qabu jalaa bayuu dandeessan, karaan azaaba Rabbii jalaa itti baataniin isatti amanuu qofaa,itti amanaa, mukaan Rabbin je'inaa,namaan Rabbin je'inaa hundinuu waan Rabbiin akka isin uumetti uumee, *Mee akkatti alaamaa yookaa akheekkaa dandaytii teenyaa,tokkummaa teenyaa, add-aan babaafnee isaanii dandeessinu laali,

² ± ° ̄

65}*Akka diinaa Rabbii baranii waan gaarii dalaganii, waan hamtu'urraa fagaataniif, ak-ka sababaa saniin qixaaxa Rabbii jalaa bayaniif jecha .

µ ́ ³

*Yaa ergamaa kiyya uhammad gosti tee, qureyshiin ,qur'aana kijibsiifte itti amanuu diddee?

¹ ̧ ¶

*Odoo inni dhugaa tayuu, ¼» º 66}*Wanni isaanin jettu;an isin qixaax- Á À ¿ ¾ ½ u'uuf wakiila isinirratti hin godhamne,wanni narra kaayame,karaa gaari'itti isin yaamu',karaa hamaa hundarraa isin dhoowwu, diinaa Rabbii isinitti geessu', ammoo qajeelu'uufii qajeeluu dhabuun keessan harka Rabbiiti jirti, namni Ra-bbiin qajeelloo isaa fedhe ni qajeela, namni Rabbiin qajeelloo isaan hin fedhin hin qajeelu

*Waan odeeffame hundaaf waytii keessatti wanni sun argamtuutu jira, duuba azaabni keessan waytii keessa isinitti dhufu qaba, kan waytii san dura hin dabarre, kan irraa boodan aanne,

ÅÄ Ã Â

67}*San beekhu'uuf jiraattan. È Ç Æ

*Hoggaa warra qur'aana keenya waan ham-tu'uun dubbatutti seene, yookaa maqaa dha-

Î Í Ì Ë Ê É

23


wu'utti seene agarte, *Biran taa'inii biraa ka'i,takkaa irraa maqi, Ð Ï *Hanga isaan waan biraa haasawu'utti see-nanitti, waan isaan hamtu'uun qur'aana dubbataniin wajjiin hin taa'in,

ÖÕ Ô Ó Ò Ñ

*Yoo sheyxaanni si irraanfachiisee, irraa-nfi'iin wajjiin teesse,

Ù Ø × 68}*Eega yaadattee biraa ka'i, warra balle-essee badeen wajji hin taa'in,nama bada'aan wajji taa'un nama balleessitii, akkuma nama gaari'iin wajji taa'un nama tolchitu.

ß Þ Ý Ü Û Ú á à

*Warri Rabbi sodaatu yoo dirqiin warra Rabbin sodaannen wajji isaan teeysifte dil-iin jara sanii isaan hin tuyxu,

# " ! ( ' & % $

*haa tayuu wanni warra rabbi sodaturratti jiru warra Rabbin sodaanne san gorsuu' ,qix-aaxa isaan mudatu'uu taa'u isaan yaada-chiisu,

* )

69 } *Akka sodaatanii diinaa Rabbii tuquu, yookaa hamatuu dhiisani'iif jecha .

- , +

*Warra diinaa isaanii tapha godhate, 3 2 1 0 / . *Kanneen jiruun addunya`aa isaan gow-woomsitee aakhiraa isaan irraanfachiifte, ifi-rraa itti dhiisi ittin dubbatin hanga mijjeey-fattutti,

76 5 4

*Qur'aanan nama gorsi , 9 8 *Akka lubbuun isaanii hin banne, {tubsala} jechuun; hin kennamne jechu,

< ; : *Sababaa waan dalaydeetif > = *Kan Rabbii achitti namni isi'ii dirmatu hin jirre,

D C B A @ ? *Kan namni isii shafa'ee azaaba Rabbii san irraa dhoowwu hin jirre,

F E *Lubbuun odoo azaaba jalaa bayu'uu jecha , wahayyuu kennitee,

J I H G *Wanni isiin ifiin bituudhaa yookaa azaaba jalaa if baasuudhaa kennitu irraa hin qeeba-

NM L K

24


lamu takkaa hin fuudhamu, *Jarri sababaa waan dalaganiitif badan sun O TS R Q P *Waan dhugan,kan bishaan akkaan oow'u-rraa tayeetu, isiniif jira,

X W V U *Ammas azaaba isaan laalessuutu isaanif jira

Z Y 70}*Sababaa isaan Rabbitti kafaranii yoo-kaa Rabbii isaan uumen moromaniif jecha

̂ ] \ [

*Orma kuffaaraa kanaan akka jettu; si Ra-bbii guddaa dhiifneti isaa achitti waan yoo gabbarre nuun tolle gabbarraa? Takkaayuu ibaannaa? yaammannaa ji'iin,

f e d c b a ̀ _

*Waan yoo gabbarruu dhiifne ni dararre h g yookaa nun miine gabbarraa ji'iin,wanni yoo gabbaran namaan tolle, tan yoo isa gabaruu dhiisan naman cubbifne, muka yookaa dhagaa isaan Rabbi je'anii gabbaran, *Ammas wanni jettuun; si eega Rabbiin ha-qa nu garsiisee nu qajeelcheeyii deebinee mukaafii dhaga'aan Rabbi jennaa ammallee nama akka keenyatti Rabbiin uumen Rabbi jennaa? Ji'iin,

o n m l k j i

*Akka nama sheyxaanni jallisee kara'arraa maysetti,

t s r q p *Kan dhama'ee olii gad deddeemu, kan garanan deemaa hin beyne,

u *Namichi karaa bade,sun kan waa heloota qabu warra isaan wajji yaa'u qabu, kan isaan kootta karaa qajeelo'otti deebi'i je'anii isa yaaman,

z y x w v

*Nutti dhufi,ati kara'arraan jirtuu, karaan |{ kan nuti irra jirru kanaa je'anii itti lallaban, kan inni waan isaan je'an dhagayuu didu, hanga kara'arraa fagaatee badutti, duuba nuti akka nama sanitti qur'aana karaa haqatti nu yaamu dhagayuu dinnee kara'arraa mayn'ee bannaa? akkas hin taanu ji'iin, *Karaan haqaa karaa Rabbiiti ji'iin, sun ka-raa islaamatii,wanni isan tayin hundi jallina,

¤£ ¢ ¡ ~ }

71}*Rabbi waan hunda uumef if kennu'utti ammaramne yookaa ajajamne.

© ̈ § ¦ ¥

25


*Ammas salaannee Rabbi sodaatu'utti ajaj-amne,

̄® ¬ « ª 72 } *Rabbiin nuti gabbarru isa guyyaa qiy-aama'aa gaafatamu'uu jecha biratti walitti qabamu'uu teessan.

́ ³ ² ± °

*Isa haqaan sami'ii dachiin uume, ¼» º ¹ ̧ ¶ µ *Guyyaa Rabbiin wahiin tayi je'ee, wanni inni tayi je'een sun hoggasuma taatu duba-dhu sun guyyaa qiyaama'aatii, kan waan uumen qabri'ii ka'aa je'ee ka'an,

ÁÀ ¿ ¾ ½

*Wanni inni je'e dhuga'aa argamuun ooltu, ÄÃ Â *Mootummaan, qabeenyi kan Rabbiiti, Æ Å *Guyyaa garriin lameysa`aa afuufamtu ËÊ É È Ç ka mootummaa Rabbii malee mootummaan nama biraa hin jirre, garriin ho-ggaa lama afuufamti,takka ta wahayyuu ajjeeftu, takka tan wahayyuu khaaftu, kan afuufu israafiili, *Rabbiin kan waan fago'oofii dhiyo'ollee beekhu, kan waa takkalleen isarraan dho-khanne,

ÏÎ Í Ì

73 } *Rabbiin kan waan akka qabu dalagu, yookaa hikmaa qabu, kan wahayyuu keessa beekhu.

Ó Ò Ñ Ð

*Waan nabi ibraahiim abbaa isaa kan {aazur} je'amu tokkon je'e dubbadhu; wanni inni abbaa isaatin, takkaa adeera isaatin je'e;

& % $ # " !

*Si {asnaama}yookaa muka,yookaa dhagaa ,yookaa namaan Rabbi jettee gabbartaa ? qabattaa ? Rabbii achitti,

*) ( '

74}*An siifii ummata kee akka waan Rab-bin tayin gabbaruudhan jallina mul'ataa ke-essan jirtanan isin argaa ji'iin.

1 0 / . - , +

*Akkasuma , 2 *Waan Rabbiin sami'iifii dachii keessa qabu takkaa waan isaan lamaan keessa tti uume garsiifna, akka ragaa tokkummaa keenyaa godhatuuf,

7 6 5 4 3

26


75 } *Ammallee akka itti amanuuf. ; : 9 8

*Duuba hoggaa halkan seenee itti duk-kanaawu,

? > = < *Urjii takka argee, BA @ *Akka isin jettan urjiin tun Rabbii kiyya ha-yyee ummata isaatin je'e, isaan warra ak-kaan urjii beekhuu,

FE D C

76 } *Urjiin inni Rabbii kiyya je'een, hoggaa M L K J I H G seentu yookaa lixxu lakki an waan seenu Rabbi godhatuun jaaladhu je'een, maalif bayu'uu fii seenun haala waan uumameeti malee haala Rabbiitii miti, Ra-bbiin hin jirjiiramuu wanni nabi ibraahiim kana dalageef akka wanni ummanni isaa Rabbii achitti gabbaru Rabbin tayin isaan garsiisu'uufi, duuba isaan kanaan qajeeluu dinnaan, tokkummaa Rabbii isaan gad seensisu'uu jecha dubbii biratti dabre.

*Sun hunoo tana tanaaf hoggaa ji'a bayu argu,

Q P O N *Inni kun Rabbii kiyya je'e, UT S R *Duuba hoggaa jiini deemee,lixu,lakki ku-nis waa Rabbii miti Rabbiin hin jirjiiramuu je'ee,

W V

*Wanni je'e, Y X *Rabbiin na uume yoo karaa isaa nan qajeelchin ,

\ [ Z 77 } *Warra waan Rabbin tayiniin Rabbi a ̀ _ ̂ ] je'ee cubbuu dalagerraan tayaa, Rabbi na haa qajeelchu je'e, wanni nabi ibra-ahiim akkana dalageef akka itti jallinarraa deebi'anii karaa haqaa barbaadan isaan garsiisu'uufi haa tayuu tanaanis hin qajeello.

*Ammas nabi ibraahiim hoggaa aduu baatu argu kanaatu Rabbii kiyya je'e,

h g f e d c b *Kun ji'aafii urji'irra guddaadhaa je'e, kj i *Duuba aduun seennan, ragaan tokkummaa Rabbii ummata isaatii mul'annaan sanum-aan wajji jallinarraa deebi'uu dinnaan,

m l

78}*Yaa ummata kiyya an waan isin t s r q p o n

27


Rabbitti qindeesitanirraa qulqulluu, waan,harka keessaniin tolchitan sanama, waan Rabbiin uumee,baasee seensisu, kan akka urji'ii kan akka ji'aa adu'uutin Rabbi hin je'u,maalif wanni kun hundi waan Rabbiin baasee seensisu'utti ha-ajamu, wanni wahitti haajamu Rabbin taatu ,Rabbiin dureessan haajamne kan wahiin hin gargaarsifanne,maalif wahitti haajamuun ir'ummaa beysifti, Rab-biin guutuu ir'uun isaan hin mallee, duuba ummanni isaa yoo sanama nuti iba-annu ibaaduu baatte maali wanni ati ibaaddu? yaa ibraahiim je'anii gaafan-naan, akki je'een .

*An fuula dalagaa tiyyaa gara galche, w v u *Rabbii sami'ii dachii uumetti , { z y x *Anaa gara diinaa qajeello'oo jallate, yo-okaa cite,

}| 79}*An nama Rabbitti waa qindeessuu miti je'e.

£ ¢ ¡ ~

*Inni akkana jennaan ormi isaa isaan mo-romee,yoo asnaama nuti gabbaru gabbaruu baatte, si cubbiftii bala'aatu sitti bu'aa beekhi je'anii, sodaachisan,

¦¥ ¤

*Isaan akkana jennaanin wanni isaanin je'e;si isin tokkummaa Rabbii keessatti naan falamtanii? muka isin ibaaddaniin na sodachiftanii? odoo Rabbiin na qajeelchee jiruu?

®¬ « ª © ̈ §

*Waan isin naan sodaachiftan tan Rabbitti qindeessitan, waa takka wahi na gootii hin sodaadhu,waan isiin waa takka balleessuu hin dandeenyef,

³ ² ± ° ̄

*Ammoo Rabbiin bala'aan na tuquu yoo fedhe, wanni inni fedhe hin oolamtu ni taati,

º¹ ̧ ¶ µ ́ *Rabbiin kan beekkomsi isaa waa hundaaf bal'atu, kan waa takka isarraa hin dho-khanne,

À¿ ¾ ½ ¼ »

80 } *Si akkana beytanii hin amantanii? Ã Â Á

*Mee akkamittan waan isin Rabbitti qind-eessitan, tan waa takka naman goone ta wa-hallee namaan goone sodaadha,

Ç Æ Å Ä

*Kan isin Rabbirraa hin sodaanne, É È

28


*Kan Rabbiif masaanuu gootan, waan isan tayin ibaadu'uun,

Ì Ë Ê *Waan Rabbiin ibaadaa yookaa gabaraa je'ee ragaa isinirratti hin buusin, kan Rabbiin isin dubbii isaa dhagayuu diddan, wahayyuu dandayu,

ÓÒ Ñ Ð Ï Î Í

*Duuba mee nuufii isinirraa eenyu namni nagaya, yookaa najaa bayuu haqa godhatu,

Ø× Ö Õ Ô 81 } *Yoo kan waa beytan taatan, namni nagaya haqa godhatu nama Rabbii isa uumetti waan qindeessini.

Ü Û Ú Ù

*Warri Rabbitti amane, kan iimaana isaanii Rabbitti waa qindeessu'utti hin makhin ,

& % $ # " ! *Isaan sun warra azaaba Rabbirraa nagaya bayuun isaanii muramte,

) ( ' 82 } *Isaan warra qajeele. , + *

*Wanni nabi ibraahimifii orma isaa jidd-u'utti argame sun,

- *Ragaa yookaa immaanyii tokkummaa ke-enyati,

. *Kan nabi ibraahiimii kennine, akka orma isaan falamurratti ragaa isaaf taatu, akka ummanni isaa isaan qajeeluf,

0 / 32 1

*Darajaa nama feenetti ol fuuna, beekkom-saafii waan biraa keessattillee,

87 6 5 4 83 } *Rabbiin kee kan waan gara qabu dal-agu, kan namuufuu waan isaan malu be-ekhu.

= < ; : 9

*Nabi ibraahiimif kenninee jirra, ? > *Ilma maqaan isaa {ishgaaq } je'amu, @ *Ammas ilma ilma isaa kan{yakgquub} ilma ishgaaq je'amu isaaf kennine

BA *Isaan hunda karaa haqaa qajeelchinee jirra, ED C *Ammoo{Nuuhg}nabi ibraahiim dur qaje-elchinee ergine .

JI H G F *Ilmaan nuuhgirraa tokko nabi{daawuudi} , M L K

29


*Ammas nabi{sulayman}ilma daawuudi N *Ammas warra Rabbiin qajeelche ergerraa tokko nabi {ayyuubi} kan obsaan beekkame,

O *Ammas nabi{yuusuf }ilma{yakgquub} , ergine

P *Ammas nabi {muusa'aafii}obboleessa isaa nabi {haaruuni} warri Rabbi qajeelche

SR Q 84}*Akka jara kana badhaa fnetti, warra tole oolu hunda badhaafnee qajeechna.

W V U T

*Warra qajeelchinerraa amas nabi {zak-ariyyaa},

X *Ammas ilma isaa nabi {yahgyaa}, Y *Ammas warra qajeelchinerraa tokko nabi {kgiisaa ilma maryam},

Z *Ammas nabi{ilyaasi} inni ilma haaruuni obboleessa nabi muusa'aa,

\[ 85 } *Jarri kun hundinuu warra tolerraayi ̀ _ ̂ ]

*Ammas warra qajeelchinee erginerraa to-kko nabi{ismaakgiil}ilma nabi ibraahiim

a *Ammas nabi {yasa'} , b *Ammas nabi{yoonis}ilma matta'aati, c *Ammas nabi{luux}ilma obboleessa nabi ibraahiim,

ed 86}*Jara dubbanne kana hunda waan bira-rraa caalcifnee jirra, anbiyaa isaan godhu-udhan.

j i h g f

*Abbootii jara dubbaneetifii, ilmaan isaani-tiifii obboleeyyan isaanirraa nama qajeel-chineetu jira,

on m l k

*Isaan marax'neeti, yookaa fillaneeti, p 87 } *Karaa haqaa diriiraa isaan qajeelchine. u t s r q

*Karaan nuti anbiyoota qajeelchine sun, v *Diinaa Rabbiiti qajeelloo isaati, x w

30


*Diinaa saniin Rabbiin nama fedhe karaa haqaa, karaa jannataa qajeelcha,

~ } | { z y *Warra nuti qajeelchine, anbiyoonni sun odoo tokkummaa Rabbii isaanii yaaduu ba-atanii Rabbitti waa qindeessanii,

¢ ¡

88 } *Waan isaan dalagan hundi harkaa ba-ddeeti silaa khasaaraman, haa tayuu isaan sanirraa fago'o .

̈ § ¦ ¥ ¤ £

*Anbiyoonni dubbanne sun warra kitaabban isaanii kennine ,

¬ « ª © *Warra dubbii yookaa murtii qajeelchuu isaanif kennine, ® *Warra anbiyummaa isaanif kennine, °̄ *Yoo warri makkaa waan sadeen duban ne kanatti kafare, wanni sadeen kitaaba Rab-biiti, murti anbiyoota ,ergamoota Rabbii, duuba yoo sadeen kana qeebaluu didan,

́ ³ ² ±

*Waan sadeen kanaaf qopheessinee jirra ̧ ¶ µ 89 } *Warra waan sadeen sanitti hin kafarre, isaan muhaajirootafii ansaarotaa.

½ ¼ » º ¹

*Jarri anbiyootaa, kudha saddeettan asitti sii dubbanne sun,

¾ *Warra Rabbiin karaa diinaa isaa qaj-eelchee,

ÂÁ À ¿ *Karaa isaan qajeelan qabadhu karaa tokku-mmaa Rabbii, karaa obsaa qabadhuu deemi irraan maqin,

ÅÄ Ã

*Orma kuffaaratiin akka jettu qur'aana isin barsiisuu kanarratti khiraa yookaa galata isin hin khadhadhu,

ËÊ É È Ç Æ

90 } *Qur'aanni kun gorsa na mayyuuti kan namaafii jinniin isaan gorfamtu malee waan biraatii miti je'iin.

Ñ Ð Ï Î Í Ì

*Ormi yahuuda'aa waa Rabbin guddifne guddina inni haqa godhatu kan isaan malu isaan guddisan ,

% $ # " !

*Gaafa odoo qur'aana keessatti nabi Muha-mmadiin falmanuu Rabbiin takkaa nama-

/. - , + * ) ( ' &

31


rratti waa hin buufne je'aniin, *Duuba mee yoo kan Rabbiin namarratti kitaaba hin buufne jettan taatan eenyutu kitaaba nabi muusan dhufeen towraat bu-use? ji'iin,

7 6 5 4 3 2 1 0

*Akka towraat sun karaa namaaf ibsee nama qajeelchu'uuf jecha,

;: 9 8 *Kan xiqqo xiqqoon, xalaya'arratti katab-danii waan isarraa mul'isuu feetan mul'iftan,

> = < *Kan kitaaba nabi muusa`arratti buufne sa-nirraa waan hedduu dhoysitan, kan waan ergaa nabi Muhammad dubbatu hunda nam-arraa dhoysitan, akka isaan isatti hin ama-nne'eef jecha,

A@ ?

*Kan qur'aana keessatti barsiifamtan takk-aayuu beysifamtan ,

B *Waan isiniifii abbootin teessanilleen towra- C IH G F E D atirraa hin baratin, waan towraat keessatti wal fakkaate qur'aanni isinii ibsu-'uun , ammallee waan isinirratti wal dhabdan, isinii ibsu'uun, mee towraat eenyutu buuse? yoo kan takkaa Rabbiin namarratti waan buufne jettanii qu-r'aana qeebaluu diddan taatan je'ii yahuudaa gaafadhu, *Rabbiitu buuse je'iin yoo isaan deebisaa gaafii tanaa kennuu baatan tana malee deebisaan biraa hin jirtuu,

M LK J

*Eegasii itti dhiisi , N 91 } *Badii isaanii keessa haa taphatanii R Q P O

*Qur'aanni kun kitaaba nuti buufne, U T S *Kan barakaa qabu, kan waan toltuu hunda namaa fidee addeessu,

V *Kan kitaabban isa dura bu'e hunda dhu-go'oomsu, kan waan kittaabban sun itti ya-aman; tokkummaa Rabbitti yaamu,

Z Y X W

*Akka qur'aana kanaan warra makkaati fii ̀_ ̂ ] \ [ warra naannoo makkaa jiru bayaa dhiyatti mirga bita'atti qajeelchitu'uufi sir-ratti buufne, azaaba Rabbiitin sodaachiftee, yoo qajeeluu baatan {umalquraa} jechuun;haadha gandootaa jechu, haati gandoota ka'baa, waan isiin mana dur dursoo lafatti jaarame taatef,

32


*Warri guyyaan qiyaama'aa ni dhufaa dhu-go'oomsu qur'aanatti ni amana,

fe d c b a 92}*Warri aakhiraa dhugo'oomsu salaata k j i h g isaanii ni tiyfatan,qixaaxa yoo salaata dhiisan isaanitti dhufu'uu taa'u soda'aaf jecha, maalif wanni gabrichi Rabbii guyyaa boruu dura dursoo irra gaafatamu salaata,yoo salaanni irraa qeebalame, wanni biraatis irraa qeebalamti.

*Eenyu namni nama an ergamaa Rabbitti je`ee , kijiba Rabbirraa kaayerra cubbuu dalage kan Rabbiin isan ergin, namni isarra cubbuu dalage hin jiru jechu,

r q p o n m l

*Takkaa nama Rabbiin qur'aana narratti bu-use je'u, kan Rabbiin waa takka isarrattin buusinirraa eenyu namni cubbuu dalage? hin jiru jechu',

z y x w v u t s

*Takkaa nama qur'aana akka Rabbiin buu-setan buusa je'urra, eenyu namni cubbuu yookaa dilii dalage ? hin jiru jecha,

£¢ ¡ ~ } | {

*Odoo warra akkatti cubbuu dalage san hoggaa isaan du'aa ka'an agartee,

ª © ̈ § ¦ ¥ ¤ *Kan malaaykonni tumuudhaf harka itti laattu,

® ¬ « *Lubbuu teessan if keessaa baassaa, akka fuunu,

±° ̄ *Ar'a azaaba isin xiqqeessu argattanii, µ ́ ³ ² *Sababaa waan haqan tayin Rabbirra kees-saniif,isaatu nu erge jettanii,ka inni isin hin ergin,

½ ¼ » º ¹ ̧ ¶

93 } *Kan aayata Rabbitti amanu'urraa if guddiftan jettuun,malaaykan,odoo gaafas akka isaan tayan gartee, silaa hammeenya haala isaanii ni garta.

Â Á À ¿ ¾

*Guyyaa qiyaama'aa hoggaa qabri`ii kaafa-man wanni isaanin je'amu;khophaa keessan kan namni, horiin, ilmaan, keessan isiniin wajji hin jirre nutti dhuftanii mitii?

Å Ä Ã

*Akkuma gaafa dura isin uumnetti, qullaa , kan khophee hin qabne kan dhayna hin qabatin,

É È Ç Æ

33


*Kan waan isinii kennine hunda if duubatti dhiiftan ,addunya'arratti,dhiiftan fedhii tees-saniin male'etti isaanin je'ama ,

ÏÎ Í Ì Ë Ê

*Ammas wanni isaanin je'amu guyyaa qiy-aama'aa kana asnaama isiniin wajji hin aga-rru, kan nu shafa'a jettan,

Ó Ò Ñ Ð

*Asnaamota kanneen isin isaan ibaadaa tee-ssan Rabbiin wajjiin, haqa godhatanii yaa-ddan, ar'a isiniin wajjii hin dhaabbatan

ÙØ × Ö Õ Ô

*Wajji jireenyi keessan addaan cite, Ü Û Ú 94}*Wanni isin seetan,asn aamonni nuuf â á à ß Þ Ý tolaan isin yaaddan isin duraa dhabame,wanni isin Rabbitti qindeessitan kan akka nabi iisa'aa,maryam, sheyxaanaa,dhaga'aa, mukaa ,sibiilaa adu'uu, hori'ii waa takka isinii hin toltu, isiin isinii tolu dhiisii isin biratti hin argamtu.

*Rabbiin kan firii waan meyrurraa dhoosee akka magartu godhu, kan firii lafatti darb-atan magarsu,

$ # " !

*Kan killee timiraa dhoosee timira magarsu, '& % *Rabbiin kan waan du'aadharraa waan + * ) ( jirtuu baasu, akka nama bishaan namarraa bayu, du'aadharraa, uumu'uu, akka killeedharraa waan bararaa uumuudhaa,akka foon du'aadharraa raammoo jirtuu uumuudhaa, *Rabbiin kan waan duutuu waan jirtu`u wa-an jirtu'urraa uumu, sun akka bishaan namni irraa uumamu, du'aa nama jira'arraa baas-u'uuti, akka killee duutuu lukku'urraa baa-su'uuti,

0/ . - ,

*Kan waa magarsee waa jiraachisu Rabbii tokkichaa

32 1 95 } *Duuba itti amanuu dhiiftanii eessa ori-itan ,odoo ragaan iimaanatti isin kaasu erg-amee jiruu, yookaa isinii mul'atee jiruu

6 5 4

*Rabbiin kan dukkana baqaysee ifaa gan-amaa yookaa bariisa'aa fidu,

8 7 *Rabbiin kan halkan,waytii keessatti dala-ga'arraa hara baafatan godhe, ; : 9 *Kan adu'uufii ji'a waan wayti`iin beekhan ?> = <

34


godhe, kan aduun baatee dhiyuun, yookaa lixuun guyyaa nuu himtu , kan ba-atin baatee guddattee eegasii xiqqaattee ammas bayuun baatii beysiftu, adu-'uufii jiini hisaaban deeman jechu', *Akkanatti waan dubbanne hunda uumee oofun dalagaa Rabbiiti, Rabbii waa takka isan injifanne,

B A @

96 } *Kan waa hunda beekhu, kan wallaalli isaan hin malle.

D C

*Rabbiin isa urjii isiniif uume , I H G F E *Akka urjii saniin kara'atti qajeeltaniif hog- PO N M L K J gaa dukkana halkanii keessa isinii yaa'u karaa baddan,takkaa dukkana bahara keessa isinii markabaan yaa'u yoo karaa baddan urji'iin karaa qajeeltan, *Dhugumaan alaamaa yookaa milikkata dandeytii teenyaa adda babaafnee himne

S R Q 97 } *Warra aylifatuuf, yookaa warra dubbii Rabbii dhagayee gorfamuuf.

V U T

*Rabbiin isa isin uume, Y X W *Lubbuu takkitti'irraa, yookaa nama tokko-rraa isin uume, sun nabi aadamii,

\ [ Z *Isinirraa nama garaa haadhaa keessa ta-a'utu jira,

] *Ammallee isinirraa nama dudda abba`aa _̂ keessa taa'utu jira, akkana jechuun ilmoo namarraa kan dudda abba'aatii bayee, gadaamessa haadhaa keessa bu'ee achi hanga taa'u taa'ee, eegasii dhalatuutu jira jechu'u, 98}*Dhugumaan ragaa dandeytii teenyaa warra waa beekhuf addeessine.

e d c b a ̀

*Rabbiin isa rooba roobsee, bishaan sam-i'irraa buusee,

k j i h g f *Duuba rooba saniin waan mayru hunda magarsine,

p o n m l *Kan waan mayre sanirraa, mayra magarroo baafnee,

s r q *Mayra magarroo sanirraa firii baafne, v u t *Firii tuuttee wal gubbaa tetteessu takka qamadi'ii, mishinga'aa,

w

35


*Akkasuma {nakhli'irraa} daraaraa isarraa gur'uu timiraa baafna,{xal'i} jechuun dara-araa timiraati,{qinwaan} jechuun; gur'uu timiraati,

| { z y x

*Kan walitti dhidhiyaatu, tuutte, } *Ammallee kan rooban masnoo inabaa ma-garsinu,

¡ ~ *Ammallee kan zeytuunafii rummaana ma-garsinu,

£ ¢ *Kan baalan wal fakkaatan, ¤ *Kan firiin isaanii wal hin fakkaanne, §¦ ¥ *Mee hoggaa dura firiin isaa baatu laalaa, akkam jira?

¬ « ª © ̈ *Ammas mee hoggaa inni bilchaate laalaa akkam taya

̄® *Waan dubbanne keessa ragaa tokkummaa Rabbiititu jira,

³ ² ± ° 99 } *Warra Rabbitti amanuuf. ¶ µ ́

*Kuffaarri jinni Rabbiif shariika godhan waan jinniin isaanii jettu dhagayanii , muka ibaadanii, dhagaa gabbaranii,

» º ¹ ̧

*Odoo Rabbiin jinnii uumee jiruu, mee ak-kamiin wanni inni uume isatti qindeeffamti?

½¼ *Ormi kuffaaraa ammas Rabbiin ilmaan ÄÃ Â Á À ¿ ¾ dhiiratiifii dhala'aan qaba je'aniiti kijiban ,waan beekkomsa itti hin qabne kan ayliin seenne {kharaquu} jechuun kijibaan, waan hin jirre Rabbitti irkisu', na-micha {uzeyri} je'amu ammallee{iisan} ilma Rabbiiti je'anii, malaaykan dubra Rabbiiti je'anii kijiba Rabbitti irkisan, 100 } *Rabbiin waan kuffaarri je'u kanarraa qulqullu'u ilmoo qabaatun waan isaan hin malle.

Æ Å É È Ç

*Rabbiin kan sami'ii dachii uume kan wa-hiin hin gargaarsifatin kan waa takkatti hin haajamne,

ÍÌ Ë Ê

*Rabbiin jaartiin qabuu, akkamitti ilmoo ÖÕ Ô Ó Ò Ñ Ð Ï Î

36


qaba? wanni jaartii fuudhanii cinqii isi'irraa dhuftu ba'atu'utti nama geessu , haajaa.ilmoo eega du'anii namarraa haftu,takkaa yoo dullooman nama gar-gaartu irraa argatu'uu itti haajamanuu waan biraatii jecha itti haajamanuu. ammoo Rabbiin dureessa waa takkatti hin haajamnee akkamitti ilmoo qabaa yaaddan, *Rabbiin kan waa hunda uume,duuba kan uumefii kan uumame akkamitti wal qixxa-ata? yookaa walitti qindaaya,

ÚÙ Ø ×

101 } *Rabbiin kan waa hunda beekhu, kan waa takka isarraan dhokhanne.

ß Þ Ý Ü Û

*Inni akkasitti isinii tilmaamne yookaa was-safne sun Rabbii keessanii beekhaa,

$# " ! *Kan isa malee Rabbiin biraa hin jirre, )( ' & % *Kan waan argame hunda uume, , + * *Isuma ibaadaa yookaa gab baraa isaatu gabbaruu haqa godhataa,

.- 102 } *Isaatu waa hundarratti wakiilaa isaatu wahayyuu tiysaa.

4 3 2 1 0 /

*Ijji Rabbin agartu, addunyaa tanarratti am-moo aakhira'atti mu'minni Rabbii ifii ni arga, akkaataa itti argan beekhuu kan hin dandeenye,

7 6 5

*Rabbiin ija hunda argaa, ijji isarraa dho- ;: 9 8 khattu hin jirtuu, Rabbiin ija hunda isaatu uumee ijji isarraa dhokhattu hin jirtu, ammoo ijji isan agartu addunyaa tanarratti waan Rabbiin addunya'arratti akka isa agartu'uuf isiin uuminiif jecha, ijji namaa waan hunda arguu hin dandeessu, mee ijji qilleensa waan inni sossoosu malee isa arguu hin dandeenye tan lub-buu waan isiin dalayde arguu malee isii ijaan arguun dandeenye Rabbii isii uume agartii ? Ammoo aakhira'atti ijji humna biraa argatteeti,Rabbii isi'ii akk-anaafii, akkanaan male'etti agartee, argaa saniin qananiiti, ijji Rabbi agartu wa-an inni taye hin beytu ,ammoo Rabbiin ija ni argaa waan isiin taate ni beekha, isaatu uumee akkamiin irraa dhokhatti, 103 } *Rabbiin kan warra isa sodaartuf ra-hgmata godhu, kan waan gabroonni isaa ta-ye hunda keessa beekhu.

? > = <

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad ummata keetin akka jettu; wanni karaa haqaa isin

ED C B A @

37


agarsiisu Rabbii keessanirraa isinii dhufte, *Duuba namni waan Rabbirraa isaa dhufe argee isaan qajeele nabsuma isaatif qajeele waan faaydan qajeeluu isaa isumaaf deeb-ituuf jecha,

IH G F

*Namni waan gorsaa kan Ra bbirraa isaa dhufe arguu didee,isaan qajeeluu dhiisee jallate

K J

*Nabsuma isatti badii dalage, waan balaan jallina isaa isumatti deebituuf jecha,

ML 104}*An dalagaa teessan eegu'uu hin erg-amne, wannin ergameef isin qajeelchu'uufi ji'iin.

R Q P O N

*Akkasitti waan karaa nama qajeelchu add-eessina akka ummanni kee isaan gorfa-mu'uuf jecha,

U T S

*Ammallee akka booda keessa ormi kuffa-araa kitaaba warra dur qaraatee waan jettu kana fidde siin je'uudhaf, qur'aana kana si-rratti buufne,

W V

105}*Ammallee wanni buufnef akka warra [ Z Y X aylii qabuuf qur'aana kana addeessinu'uufi, warra karaa haqaa beekhee itti da-laguuf, warri towraat nabi muusa'arratti buufame dhuga'aan beekhu, akka qu-r'aanni waan Rabbiin nabi Muhammadirratti buuse taye ni beekha.

*Yaa ergamaa kiyya muhammad waan Ra-bbirraa sirratti buufame jala deemi, waan qur'aanni je'utti dalagi, diinaa Rabbii tokki-chaa qabadhu,

ba ̀ _ ̂ ] \

*Isa malee Rabbiin biraa hin jiruu, isa malee kan waa uumu hin jiru, isa malee namni waa takka namaa godhu kan waa nama godhu hin jiru,

gf e d c

106 } *Warra Rabbitti waa qindeessurraa fagaadhuu itti dhiisi, dalagaan isaanii yaa-dan sin ajjeessin isaan warra jallatee badee

k j i h

*Odoo Rabbiin kheyrii isaanif fedhee, n m l *Silaa Rabbitti waan qindees sanii, hin ka-faran,

qp o

38


*Orma kuffaaraa dalagaa isaanii eegii isaan qixaaxi jennee itti sin ergine, namni isaan qixaaxu Rabbii,

vu t s r

107 } *Ati wakiila isaanii taate iimaanatti isaan hin gidditu, yookaa hin dirqitu.

{ z y x w

*Waan kuffaarri gabbaru hin arrabsinaa, £ ¢ ¡ ~ } | *Yoo isin waan isaan gabbaran arrabsitan ©̈ § ¦ ¥ ¤ isaanis Rabbi wallaalan roorro'oon arrabsanii, mukni yookii sanamni isaan ga-bbaran arraba haqa godhataa, ammoo Rabbiin waa hunda uume guddisuu haqa godhataa wallaalaf Rabbi arrabsanii, isaan duratti waan isaan gabbaran hin arrabsinaa , *Akkuma orma kana dalagaa isaanii itti ba-reechine,

ª *Ummata hundaaf dalagaa isaanii hamtuu taatuu toltuu taatuu itti bareechinee dalagan,

̄ ® ¬ « *Eega du'anii hundi isaanii gara Rabbii isa-aniti deebi'an,

± ° ³ ² 108 } *Duuba Rabbiin namuufuu waan inni dalage himee, namuufuu waan inni dalage-rratti jazaa galchaaf toltu jannataan ,ham-maattu azaaban.

¹ ̧ ¶ µ ́

*Kuffaarri makkaa khakhuu jabduu kha-khatan,

½ ¼ » º *Yoo mukgjizaan nuti barbaanne nuu dhufte,

À ¿ ¾ *Itti amanna je'aniiti khakhatan mukgjizaan ÃÂ Á isaan barbaadan biyya makkaa goggoyduu san masnoo godhee lagootii keessa isaanii yaasu', gaara biyya isaanii ziqiya isaanif godhuu fa'aafii waan biraati nabi Muhammad irra barbaadan, yoo akkas nu goote sitti amanna je'anii kha-khatanii, duuba Rabbiin akki je'e; *Wanni orma kuffaaratiin Jettu mukgjizaa fiduun Rabbi bira jirtii, isaatu waytii fedhe akka fedhetti fidaa,

ÉÈ Ç Æ Å Ä

*Maaltu isin beysisa yoo mukgjizaa san ar-gan ni amananii, isin hin beytan jechu'

Ë Ê 109 } *Isaan odoo mukgjizaan isaan barba-adan itti dhuftee arganii hin amanan , waan kufriin isaanitti muramteef.

Ñ Ð Ï Î Í Ì

39


*Qalbii isaanii haqarraa gara galchinaa ha-yn'i isaanii hin galu,

Ó Ò *Ija isaanitis haqarraa gara galchinaa ho-maan argan, ittin amanan,

Ô *Akkuma aayatoota san dura buufametti hin amanin yoo amanuu baatan maaltu isin beysise? hin beytan jechu',

Ú Ù Ø × Ö Õ

*Jallina isaanii keessatti isaan dhiifna, Ý Ü Û 110}*Haa jallina keessa dhama'anii naanna-wanii, waan isaan jallina maraxataniif

ß Þ

*Odoo orma kuffaaraa sanirratti malaaykaa buufnee isaanitti erginee,

& % $ # " ! *Ammas odoo ormi du'ee qabrii jiru akka ati ergamaa kiyya taate isaanii himee, akka tanaan dura namni du'e akka ati ergamaa kiyya taate ragaa haa sii bayuu je'anii sirra barbaadanitti,

( '

*Ammas odoo waan addunyaa tanarra jiru hunda orma kuffaararratti walitti qabnee,

+ * ) , *Tuuta tuutan, duuba isaan duratti wanni Rabbi uume sun hundi akka ati ergamaa Rabbii taate ragaa sii baatee,

-

*Ormi kuffaaraa sun hin amanu qishna'aafi, mukgjizaa akkanaa nu garsiisi ni amannaa je'anii sirra barbaadan malee, isaan warra amanu hin taane,

0 / .

*Nama Rabbiin amanuu isaa fedhe malee inni ni amana,

4 3 2 1 111}*Haa tayuu irra hedduun isaanii akka waan Rabbiin fedhe malee waa takkalleen hin taane, hin beekhan, ni wallaalan.

8 7 6 5

*Yaa ergamaa kiyya Muhammad, akkuma warra makkaa xilaata kee goone, nabiyy-uma si dura dabre hundaafuu xilaata goonee jirra,

= < ; : 9

*Jallataa namaatifii, kan jinni'irraa, @ ? > *Kan gariin isaanii garii isaanitti dubbii ha- F E D C B A

40


mtuu himu, *Wal jaynoomsanii, mu'mina miidhu'utti wal kaasu'uu jecha,

HG *Rabbiin kee odoo fedhee silaa dubbii ham-tuu san walittin odeessanii akkas hin da-lagan

NM L K J I

112 } *Duuba ati orma kuffaaratiifii waan isaan dalagan san itti dhiisi sin yaachisin hanga amriin Rabbirraa sii dhuftutti.

R Q P O

*Wanni ormi kuffaaraa kijiba dhugaa fakk-eessanii walitti odeeysaniif akka qalbiin wa-rra aakhira'attin amaninii gara waan isaan je-'anii jallattuufii,{af'idaa} jechuun; {qalb-oota} jechuu,

S X W V U T Y

*Ammallee akka waan isaan je'an jaa-latani'iifi ,

Z 113}*Ammallee wanni isaan kijiba wal itti _ ̂ ] \ [ odeessaniif akka dilii isaan dalagan san dalaganii sababaa saniin qixaaxama-ni'iifi, {yaqtarifuun}jechuun ;dalagan jechuu.ormi kuffaaraa nabi muhamm-adiin nama nuufii si jiddu'utti firdii godhu nuu godhi je'anii gaafannaan, Rabbiin aayata as deemtu tana buusee, nabi Muhammadiin akki je'e .

*Akki isaanin jettu;si Rabbi maleedhan nama naafii isin jiddu'utti firdii godhu barbaaddadhaa,

c b a ̀

*Odoo innumti qur'aana isinii buusee jiruu , h g f e d *Qur'aana haqaafii baaxilli isaan adda ba-afame,

ji *Warri kitaaba towraat je'amu ammallee kitaaba injiil je'amu isaanif kennine, kan ak-ka abdullaahii ibnu salaamifii,ashaabota isaa ,ammallee mootii habasha'aa,

m l k

*Akka qur'aanni haqaan Rabbii keetirraa buufame ni beekhanii,

ts r q p o n 114 } *Warra qur'aana kana Rabbiin buusuu shakkurraa hin tayin, qur'aana Rabbumaatu buusee.

w v u y x

*Dubbiin Rabbii keetii guutamte, firdiin isaa baate,

| { z

41


*Waan isiniifan godha je'e, dhugo'oomsa'aa yookaa dhuga'aan,

} *Qixxumma'aan, kan firdii isaa keessa mii-dhan hin jirre,

~ *Namni waan inni mure jirjiiru hin jiru, ¤£ ¢ ¡ 115}*Rabbiin kan waan je'amu hunda dha-gayu , kan waan dalagamu hunda beekhu.

̈ § ¦ ¥

*Irra hedduu warra addunyaa tanarra jiruu yoo dubbii isaanii dhageesse, isaan orma kuffaaratii,

̄ ® ¬ « ª ©

*Karaa Rabbirraa si jallisan, ́³ ² ± ° *Warri waan Rabbiin ajjeese nyaatu`uutu ¹ ̧ ¶ µ waan isin gorraatan nyaatu'urra haqa je'ee siin falman,ammallee warri Rabbii tokkicha ibaadu'urra sanama hedduu ibaadu'uutu haqa je'ee siin falaman, se-yiinsa badaa jala deeman malee, hubantii hin qaban, 116}*Wanni isaan je'an kijiba malee waan biraatii miti ,{ yakhrusguun } jechuun ; ni kijiban jechuu.

¾ ½ ¼ » º

*Rabbii keettu nama karaa isarraa jallate akkaan beekha,

Ã Â Á À ¿ ÇÆ Å Ä 117 } *Ammallee isuma kan nama karaa isaa qajeele akkaan beekhu.

Ë Ê É È

*Waan hoggaa gorra'an maqaa Rabbii dha-wanii gorra'an nyaadhaa,

Ñ Ð Ï Î Í Ì 118 } *Yoo kan aayata Rabbitti amantan taatan.

Ö Õ Ô Ó Ò

*Maali wanni isin argattan ,kan waan ma-qaa Rabbiitin qalame nyaatu'urraa isin dho-owwu?,

) ( ' & % $ # " !

*Odoo Rabbiin waan isinirratti haraam go-dhe isinii adda babaasee jiruu,sun waan ifiin du'e, dhiiga, foon karkarro'oo faadhaa,

+ * / . - ,

*Yoo waan ifiin du'e nyaatu`utti kan gidda- 43 2 1 0 mtan taatan malee ,waan biraa kan nyaattan dhabdanii, gaafas waan ifiin du'erraa hanga lubbu'uun if jiraachiftan nyaatun ni gaya, sinqeeffatulleen ni gaya,

42


*Irra hedduun namaa waan nabseen isaanii jaalattu halaal godhaniiti,waan isiin jibbitu haraam godhanii,karaa Rabbirraa jallatanii namallee jallisan, beekkomsaan male'etti,

;: 9 8 7 6 5

119}*kan nama badee balleessee,karaa Rab-birraa baye beekhu,Rabbuma keeti, isuma-atu akkaan beekhaa ,hundaafuu jazaa galch-u'uu taa'a.

A @ ? > =

43


jaamsite *Duuba eegasii karaa qajeello'oo isa garsi-ifnee isa jiraachifnee,

j *Ifaa qabatee nama keessan deemuu dan-dayu isaaf goone , karaa haqaa isa garsiis-u'uun, ifaan sun islaamaa,

q p o n m l k

*Namni sun akka nama dukkana keessa jiruu kan dukkana sanirraa hin baaneti akkas tayaa, namni sun kaafiraa hin tayu jechu, mu'minni Rabbiin haqa beysiseefii kaafirri haqan beyne ,akka tokkoo miti jechu',

yx w v u t s r

122 } *Akkuma iimaanni orma slaamatti , bareeffamee qabatan,kufri'iifii diliin orma kuffaaratti bareeffamtee qabatan tanaaf je-cha dukkana kufri'ii keessa taa'an, namni ku-ffaaratti dalagaa isaanii bareeche sheyxaana kan waan hamtuu gaarii isaanitti fakkeessu.

~ } | { z ¡

*Akkuma kuffaara makkaa matoota warra makkaa goone,

¢ *Biyya hunda keessatti warra badaa nama gurguddaa goone,

¤ £ ̈ § ¦ ¥ *Akka biyya balleessaniif yoo kafaran dii-naa islaamarraa nama dhoowwu'uun, cub-buu dalagu'uun,

«ª ©

*Matootin biyyaa tan karaa Rabbirraa nama ° ̄ ® ¬ dhoowwu'uun biyya balleessite sun,dalagaa isaanii saniin ifuma balleessan malee nama biraatii miti, waan qixaan'i hamaan sababaa saniif jecha isaan eeggatuuf jecha, 123 } *Isaantu quban qabne malee. ³ ² ±

*Hoggaa mukgjizaan nabi Muhammad erg-amaa Rabbii tayuu beesiftu orma makkatti dhuftee ijaan argan,

¶ µ ́

*Wanni isaan je'an ittin amannu, º ¹ ̧ *Hanga wanni akka ergamoonni Rabbii ÂÁ À ¿ ¾ ½ ¼ » argatanii nuu kennamutti.akkana jechuun isaanii,yoo Rabbiin akka anbiyyoota ergetti nu ergee qur'aana nurratti buuse malee hin amannu jechu', nuutu Mu-

44


hammadirra horii heddommaataa, ammallee nuutu umrii isarra dheerataa, du-uba Rabbiin akki orma kuffaaratiin je'e, *Rabbiitu ergaa isaa bakka kaayu beekha ,nama isa ergu'uun malu Rabbiitu beekhaa isin hin beytan,

ÈÇ Æ Å Ä Ã

*Warra dilii yookaa cubbuu dalage, xiqqee-nyi Rabbi biraa itti bu'uudhaf jiraata {sgagh-aar} jechuun; xiqqeenya jechu' ,

Î Í Ì Ë Ê É

124 } *Ammallee azaaba jaba'aatu isaan tuq-uudhaa jiraata sababaa isaan Rabbitti bal-leessaniif.

Ô Ó Ò Ñ Ð Ï

*Rabbiin nama qajeelchuu fedhe, % $ # " ! *Jaalala islaamatiif qoma isaa bana, ifaa qa-lbii isatti darbee akkasitti waan islaamni dhufeen qeebala,

)( ' &

*Ammoo Rabbiin nama jallisuu fedhe, qoma isaati dhiphisa,

0 / . - , + * *Dhiphoo jabduu quma isaa dhiphisa yoo-kaa rakkisa,hanga iimaana qeebaluun itti ulfaatu takkatti,

1

*Itti ulfaatuu keessa islaama qeebaluun, ak-ka waan samii koru'uu ol hiixatuuti itti fa-kkaata,

65 4 3 2

125 } *Akkasitti Rabbiin warra isatti ama-nuu diderratti sheyxaana moosiisa , takka-ayuu azaaba isaanirra kaaya,{rijzi} jechuun ; azaaba yookaa sheyxaana jechuu , Rabbi najaa irraa nu haa baasuu.

= < ; : 9 8 7 ? >

*Yaa ergamaa kiyya muhammad wanni ati irratti jirtu kun karaa Rabbii diriiraa, janna-tatti nama geessu

DC B A @

*Dhugumaan aayatoota karaa haqaa nama garsiiftu addeessinee jirra,

G F E 126 } *Warra waan Rabbiin je'uun gorfa-muuf .

J I H

*Warra waan Rabbi je'u dhagayuuf mana nagayaatu, Rabbii isaanii bira isaanii jira, sun jannataa, kan waan fedhan hunda kee-ssatti argatan,

QP O N M L K

45


*Rabbiin aanaa isaanii kan harka isaan qa-bee jannataan isaan gayu,

S R 127 } *Sababaa waan gaarii isaan dalaganiif jecha, Rabbiin isaan guddise.

V U T W

*Guyyaa Rabbiin waan uume hunda walitti qabu dubbadhu .

Z Y X *Kan orma sheyxaanaa kan nama jallisuun, yaa sheyxaanota nama jalliftanii heddom-meeffattan je'amu,

à _ ̂ ] \ [

*Kan warri sheyxaana dhagayee jallate je'u, e d c b *Yaa Rabbii keenya gariin keenya { nuti i h g f ilmaan aadam} garii keenyatti fayyadameeti waan inni je'u dhagayee jallate, nuti ilmaan aadam waan hamtuu sheyxaanni nutti bareeche dalayneeti jallannee, *Akkanatti yaa Rabbii keenya waytii ati nuu qabde geenye{sun guyyaa qabri'ii ka'ii-nsatii} akkana je'aniiti, badii isaanii arganii odeessanii sheenayan,

on m l k j

*Duuba Rabbiin warra sheyxaana dhagayee kafare,saniin akka je'e; ar'a manni keessan ibidda keessa qubatu',isaan gubatu',

q p r

*Kan zalaalamii mana ibiddaa san keessa taa'an kan irraan baane,kan hin duune .

t s *Nama Rabbiin fedhe malee namni kafaree yx w v u sababaa saniin azaaba seene irraa hin bayu ,namni eega azaaba seenee bayu nama mu'minaa kan cubbuu dalage,inni eega hanga cubbuu isaa gubateeyi azaabarraa baya,ammoo kaafirri abaduma ibiddarraa hin bayu,hanga mana ibiddaa tokkorraa tokkotti dabru malee, 128}*Rabbiin kee kan waan hikmaa qabu dalagu kan namuufuu waan inni haqa go-dhatu kennu, kan haala namuutu beekhu.

~ } | { z

*Akkuma ilmaan aadamiifii ilmaan sheyxa-anaa akka walirraa fayyadaman goone

*Garii warra cubbuu dalaguu, garii isaani-rratti moosifna,

¤ £ ¢ ¡ 129}*Sababaa isaan waan hamtuu dalaga- § ¦ ¥ ̈

46


niif ,tanaaf jecha namni nama miidhu nama isa miidhu hin dhabu ,kan isarra jaba'aa, tanaafan walaloo gorsa jaalalle'ee keessatti akkana je'e Sirrii tee dho-yfadhuu hangamuu jibbitu namaan tufatinii hangamuu jabaatu Yoo ar'a jaba-atee boru ni laafattaa jaba'aa sitti dhufaa hoggaa san laalattaa.

*Yaa orma jinni'ii,yaa ilmaan namaa, « ª © *Jarri Rabbiin isinirraa ma raxee isinitti erge ,karaa Rabbii isin qajeelchu'uu jecha isinittin dhufnee

° ̄ ® ¬

*Kan diinaa keenya isin barsiisan, kan wa-anan an buuse isinirratti qara'an

³ ² ± *Kan guyyaa qiyaama'aa kana argu`uuf te-essan je'anii isin sodaachisan isinittin dhuf-nee je'aniiti,kuffaara jinni'iitifii ,kuffaara na-maa gaafatan guyyaa qiyaama'aa,

¹̧ ¶ µ ́

*Eeyee yaa Rabbii keenya nutti dhufan dii-naa nu barsiisan je'aniiti ifitti masakkaran ,ragaa ifitti bayan,

¾½ ¼ » º

*Rabbiin akki je'e: orma kuffaaraa san jiruu addunya'aatu dagee gowwoomsee amanuu oolan,

Á À ¿

130 } *Duuba isaan aakhira'atti akka addu-nya'arratti kafaran ragaa ifitti bayan .

È Ç Æ Å Ä Ã Â

*Wanni Rabbiin anbiyaa ergee karaa haqaa gabroottan isaa barsiisuf

É *Waan Rabbiin kee kan biyyootatti balaa buusuu hin tayiniifi,sababaa dilii isaan dala-ganiif

Í Ì Ë Ê Ð Ï Î

131 } *Kan warri biyyoota sanii ifirraa Ó Ò Ñ quban qabne kan odoo anbiyaa isaanitti ergee karaa bada'aafii tolaa addaan hin baasiniif balleessu hin tayiniif jecha, Rabbiin yoo ummata tokko balleessuu fe-dhe dura nama isaan qajeelchu isaanitti erga, duuba yoo karaa isaa eehamuu didan balaa itti buusa.

*Namuu waan dalagerraa jazaa yookaa ga-lata argata , hamtuu taatuu, toltuu taatuu, na-muu woma facaafate haammata,

%$ # " !

132 } *Rabbiin kee kan waan gabroonni isaa dalagu dagatuu miti.

+ * ) ( ' &

47


*Rabbiin kee dureessaa, gabroottan isaatifii ibaadaa isaanittin haajamu, isaatu uumee isaatu qabaa akkamiin isaanitti haajama

- ,

*Rabbiin kan gabroottan isaatif rahgmata godhu ,tanaafuu karaa jannataa isaan qajee-lche, anbiyaa itti ergee

0/ .

*Yaa warra jallate, Rabbiin yoo fedhe isin deemsiseeti,

3 2 1 *Eega isin dabartanii bakka teessan nama biraa fida,

8 7 6 5 4 133}*Akkuma ilmaan ummata biraa kan dabrerraa isin uumee isin hambise, rahg-mata isinii godhu'uuf.

? > = < ; : 9

*Wanni Rabbiin ni dhufti je`ee isinii ode-esse dhufu'uuf taa'aa,shakkiin hin jiru, guy-yaan qiyaama'aa ni dhufa qabri'ii ni kaafa-mtan, Rabbiin waan dalaydanirraa isin gaa-fata, kun waan shakkiin qabne,

A @ DC B

134 } *Bakka azaaba jalaa itti baatan hin qabdan.

H G F E

*Yaa ergamaa kiyya Muha mmad ummata kee kan sitti kafareen akki jettu; yaa jarana mee eega waanan isiniin je'u diddan akku-ma itti jirtanitti dalagaa,

M L K J I

*Anis akkuman jiruttan dalagaa, PO N *Mana aakhira'aa keessatti nama milkaa-yu'uu taa'u, nuhi moo isinii beekhu'uuf tee-ssanii,

V U T S R Q XW

135}*Waa takka beekhaa kaafiroonni warri Rabbii isaanii moromu hin milkaayu.

] \ [ Z Y

*Ormi kuffaaraa waan Rabbiin uume, a ̀ _ ̂ *Midhaan qotatanirraa, c b *Hori'irraa, yookaa beylada'arraa, d *Qooda Rabbiif godhan, ,idhaanifii hori ì- e

48


rraa, waa maqaa dhawanii, kun kan Rabbiiti je'an, kan waan san keessu-mma'aafii, deega'aaf kennan, akkasuma midhaanifii hori'irraa sanamaaf yoo-kaa taabotaaf waa qoodanii waan qoodan san warra isa khaddamuuf kennan, *Wanni isaan akka yaada isaanitti je'an; wa-nni kun kan Rabbiiti kan waaqati,

i h g f *Ammoo kun kan sanamaati {taabotaati} kan waan Rabbii achitti ibaadaniiti je'anii addaan fooyan, waan qaban midhaanifii hori'irraa,

lk j

*Duuba wanni isaan sanamaaf qoodan gara Rabbii dabruu ittin dhiisan,

r q p o n m ts

*Ammoo wanni Rabbii qodhan gara san-amaa dabruu itti ni lakkisan, makgnaan ka-naa yoo wanni sanamaaf qoodan waan rabb-

z y x w v u |{

iif qoodanitti makhamte, wanni sanamaa akkamiin gara Rabbii dabra je'aniiti gara Rabbii dabruu dhoowwanii, ammoo yoo wanni Rabbiif maqaa dhawan yookaa qoodan gara waan sanamaaf qoodanitti dabre hunda taabotaaf dhiisan, wanni yaadan Rabbiin dureessaa waan gara sanamaa dabrettin haajamu jechu', tanaaf jecha wanni Rabbiif qoodameefii wanni sanamaaf qoodan yoo walitti makamte hunda isi'ii warra sanama khaddamuuf kennan, 136}*Yaa hammeenya firdii isaanii sun du-bbii dabarsine sanii firdiin tun waan shey-xaanni isaan qabsiise isaan jallise.

¡ ~ }

*Akkuma sheyxaanni karaa jallaa dubannee dabarsine,orma kuffaaratti bareeche ,amma-llee ilmaan isaanii ajjeessuu isaanitti baree-chee ,ilmaan isaanii ajjeesan keessattuu du-bra jiraa awwaalanii wanni isaan ilmaan isa-

¥ ¤ £ ¢ ̈ § ¦

© anii ajjeesaniif waan isaan nyaachifnu hin agaru'uufi, ammoo wanni dhalaa isaanii jiraa awwaalaniif, gumnaafaa taateti qaanii nutti dhaqqabsiifti'iifi kun hundinuu waan sheyxaanni itti isaan ajajee itti bareeche, *Wanni sheyxaanni yookaa ormi jinni'ii wa-an dubbanne kanatti isaan ajajeef badi'itti isaan darbu'uufi,

ª

*Ammas akka diinaa isa anii itti wal fakee-ssaniifi, haqaafii baaxila isaan addaa

hiikkaa suuraa an`aam a s · *rabbiin gabbaruu haqa godhatu,isa biye`- 5 4 3 2 1 erraa isin uume,...

Documents