"PNP...," sundan ha paypay 3

GIN-AMBUS HAN BAGONG Huk ‐bong Ba yan (BHB)-Mt. Province an nag-oo pe ra syon nga tro pa han Phi lip pi ne Na tio nal Po lice (PNP) nga nag-a ten tar nga isa bo ta he an pag sa lin-u rog han ika-50 nga ani ber sar yo han BHB had ton Mar so 29.

Gin pa but han han mga Pu la nga ma nga ra way an mga pu lis da pit alas-9 han aga ha Mt. Gong gong-o ha bung to han Bau ‐ko. Usa nga pu lis an na ma tay ngan usa an sa ma ran. Had ton Mar so 31, gin pa but han li wat han yu nit han BHB an mga pu lis ngan sun da lo nga nag su nod ha yu nit nga nag lan sar han open si ba ha Mt. Ma ki la ki lat, Ta di an.

Ha Pa nay, unom nga ope ra ‐syon nga ha ras an igin lansar han BHB. Gin la la ki pan ini han mga pag pa bu to ha de tatsment han CAFGU Active Auxi li ary ha Ba ra ‐ngay Oso rio I, San Re me gio, Antique had ton Mar so 15 ngan 19; ha mga pwer sa han CAFGU

PNP, gin-am bus ha Mt. Province

Gin-ga mit an ab so lu to nga ga ‐hum, igin pa tok ni Du ter te an pag ‐ha ha di han te ror ha bug-os nga na ‐sud. Ha nag la bay nga mga bu lan, dako kaupay nga mga sun da lo ngan pu lis an gin bu hi an ni ya agud das-magan o pa li bu tan an bu ru bug-os nga ko mu ni dad, halungkaton an mga ba lay ngan hi mu on an ma kala-langot nga mga te ro ris ta nga ka rat-an. Pi na ka ma ba ngis ini ha mga pru ‐bin sya han Neg ros ngan Sa mar, su ‐gad liwat ha Su ri gao del Sur, Com ‐pos te la Val ley ngan Bu kid non.

Di ri ma me nos ha 35 nga li der pa rag-u ma ha mga bar yo an gin la ‐nat ngan wa ray pahimatngon nga gi npa tay ti kang Di sye mbre 2018. Wa ray-paglain nga gin-akusaran an mga pa rag-u ma ngan mi nor ya nga kaa pi o tag su por ta han Ba gong Huk bong Ba yan, igin pa ra da ngan gin pa pa ga was nga mga "si nu ren ‐der." Pi rit nga gin pa pa sun da lo an mga la la ki o kun di ri man pwer sa ‐hay nga gin pa pat ra ba ho o gin pa pa ‐tin dog han mga de tatsment han mi ‐

"Ipasulong...," sundan ha paypay 1

Atu ba ngan han gin pa ku sog nga bru ta li dad han to do nga ger ra ni Du ‐ter te ha ka bar yu han, ki na hang lan mapahimugso han ma sa nga pa ‐rag-u ma ngan mga re bo lu syu nar yo nga pwer sa an usa nga hi lua gan

nga ka giu san pa ra ha re por ma ha tu na ko mo im por tan te nga bu tag tok han bug-os nga kapas nga pag-a to ha pa sis ta nga re hi men.

Hi lua gan nga ipasu long an re por ma ha tu na ngan per di hon an ger ra ni Du ter te ha ka bar yu han

Bolyum L Ihap 7Abril 7, 2019

www.philippinerevolution.info

li tar. Puno han ka ma ba ngis an ger ra

ni Du ter te ha ka tu yu anan nga ma ‐wa ra yan determinasyon an ka taw ‐han nga uma to ngan pa lu huron hi ra ha iya ti ra ni ya. La baw pa ini nga magi gin ma ba ngis atu ba ngan han pla no ni ya nga lim bungan an elek ‐syon ngan pa dag mi ton an pag tukod han bu tad nga pag ha ha di nga dik ‐ta du ra agud so lo hon an bu ruk ra ta-ka pi ta lis ta nga dambong.

Ki na hang lan na ton per di hon an bru tal nga ger ra ni Du ter te ngan pak ya son an iya am bi syon nga pa ‐sis ta. Upod han iya mga ka kun sa bo, ki na hang lan hi ya pagba tu non ngan si ru tan ha di ri na mai hap nga mga kri men ha ka taw han. Lak ni ton na ‐ton an mga pagbinuwa ngan ilu syon nga gin ha hab lon ni Du ter te ngan han iya mga upi syal ha mi li tar ngan pu lis ngan ibuk sas an ira ka ba ngi ‐san.

Agud pak ya son an to do nga ger ra ni Du ter te kontra ha ka taw ‐han, im por tan te kau pay nga tag da ‐mo nga bu ma ngon an ka taw han ha ka bar yu han ngan mag lan sar han mga pa kig bi sog ha eko no mi ya ngan pu li ti ka. An ira kontrap yu dal, pa ti

na an kontra-im per ya lis ta nga mga pa kig bi sog nga pan-e ko no mi ya di ri mai bu bu lag, sararigan ngan pam ‐pa ray hak ha ira kontra pa sis ta nga pa kig bi sog agud de pen sa han an ira mga de mok ra ti ko nga ka tu ngod. Ki ‐na hang lan na ton ta gan-pag ta gad an ira pag-aan tos ngan ig-un dong an ira kau pa yan agud pan da yon an ira ma pan-a to nga di wa.

Impor tan te nga pu ka won ngan tag da mo nga pa giu son an ma sa nga pa rag-u ma agud ipasu long an mga panma sa nga pa kig bi sog agud pa ‐himu b-on an ple te ha tu na ngan in ‐te res ha pau tang, pahitas-on an su ‐hol han mga tra ba ha dor ha uma, mag kaa da han ma ka ta du ngan nga pre syo han mga pro duk to han mga pa rag-u ma ngan isahon an pro duk ‐syon pi naa gi han mga ba ta kan nga por ma han koo pe ra syo n. Ini hi ra ya we nga par te han mi ni mum nga prog ra ma han Par ti do pa ra ha re ‐por ma ha tu na. An mak si mum nga prog ra ma han pag di distrib wer han tu na poy de nga ig pa tu man ha mga re bo lu syu nar yo nga ba se nga pu rok kun diin ka ya ini nga ma du ma ra ngan ma de pen sa han.

Lan daw nga igin pa pa ki ta han mga kam pan ya pa ra ha re por ma ha tu na an pag ka kai ba han pa sis ta nga

re hi men ngan re bo lu syu nar yo nga ka giu san, han mga pwer sa nga na ‐ni ni yu pi ngan nag pa pa ku ri ha ma sa nga pa rag-u ma ngan han mga nag ‐hi hing yap nga ma tal was hi ra ha ka ‐ku ri an ngan ta pu son an ira ka ti ni ‐yu pi.

Hul-os nga gin papalandaw hi ni nga mga kam pan ya an buwa nga "re por ma ha tu na" ni Du ter te ngan an iya palisiya han hi lua gan nga kum ber syon ngan pan lu lu pot han tu na. Gin pa pa landaw li wat an pa ‐na kip-bu tas ngan ma pan-u wat nga pan kau pa yan nga pi tad han reak ‐syu nar yo nga re hi men su gad han con di tio nal cash-transfer prog ram (4Ps), an PaMaNa ngan Ka la hi-CIDSS nga mga pro yek to nga pam ‐pa hu say agud ta hu ban an hi la rum nga so syo -e ko no mi ko nga pag ku ku ri nga na hiaa gu man han ka taw han.

Ki na hang lan hi mu on ini nga mga kam pan ya ka du ngan han iba pa nga kam pan ya agud ipahunong an li be ra li sa syon han pag-iimport han mga pro duk to nga ag ri kul tu ral nga nag hihi bang ha pro duk syon ngan ki ta han ma sa nga pa rag-u ma, pa ra ha sub sid yo han es ta do ha but nga han kat hu raw, agud ig -in ‐sister nga iba lik an pon do nga coco levy, agud atu han an pag sa kob han mga me ga dam, er port ngan iba pa nga ma pan hi bang nga pro yek to nga imprastruk tu ra, agud ba lab gan an rek la ma syon han tu na ha mga li gid-han-da gat, an mga ope ra syon nga plan ta syon ngan pag mi mi na, agud de pen sa han an ansestral nga katunaan ngan iba pa nga kam pan ‐ya agud ig-un dong an ka tu ngod ngan kau pa yan han ma sa nga pa ‐rag-u ma ngan mi nor iya nga ka taw ‐han.

Ha maa bot nga mga bu lan, ki ‐na hang lan mas ma du ru to na ton nga ipasu long ini nga mga kam pan ‐ya. Ki na hang lan se gu ru hon ha nga ‐ta nan nga ba li tang han pag mumu no nga nai papa tu man an mga res pon ‐sabi li dad ha pag pa su long han mga panma sa nga pa kig bi sog. La hu san na ton an na hi mo na had to ngan dad-on ha bag-o nga ba li tang an mga pa kig bi sog han pa rag-u ma.

Agud ipa su long ini nga ta nan, ki na hang lan bu li gan na ton an ma sa nga pa rag-u ma nga mag-or ga ni sa han ira mga aso sa syon o pa dig-u ‐non an mga na tukod na ha ba li tang

Bolyum L Ihap 7 | Abril 7, 2019

Gin-uunod

An Ang Bayan igin-gagawas duha kabeses kada bulan

han Komite Sentral han Partido Komunista ng Pilipinas

"Ipasulong...," tikang ha paypay 1

Editoryal: Hiluagan nga ipasulong an reporma ha tuna ngan perdihon an gerra ni Duterte ha kabaryuhan 1Pulis, ginharas ha Mt. Province 1 NPA50 ngan gerra han katawhan 4 Kadaugan han mga parag-uma 5 Pondo para ha kathuraw, igawas 5Presyo han humay, sibuyas, kopra 6Mandatory ROTC, gintipahan 6Mga residente han Marawi, nagrali 72 nga konsultant han NDFP, gin-aresto 7Ngirhat han SEMPO 88 pa, ginpatay ha Marso 9Pan-gigipit ha parag-uma ngan katutubo 10300, nag-ebakwet ha Samar 10Mga komunidad, gindasmag han AFP 11Unyonista, iligal nga gin-aresto 11Atake ha mga upisina ngan misyon 12Perwisyo han pribatisasyon 12Presensya-militar han US 14Atuhan an Oplan Samadhan 14

Igin-gagawas an Ang Bayan ha

yinaknan nga Pilipino, Bisaya, Iloko,

Hiligaynon, Waray ngan Ingles.

Nakarawat an Ang Bayan han

mga kontribusyon ha porma han

mga artikulo ngan balita. Gin-aaghat

liwat an mga mambarasa nga

magpaabot han mga suson ngan

rekomendasyon ha ikauuswag han

aton mantalaan.

had ton Mar so 19; mga de tatsment han CAA ha Ba ra ‐ngay Igcococ, Si ba lom ngan Ba ra ngay Tu bu dan, San Re ‐me gio ha pa re ho nga pru bin sya had ton Mar so 24; ngan ha mga pwer sa han PNP ha Ba ra ngay Bo loc, Tu bu ngan, Iloi lo had ton Mar so 30.

Ha Western Sa mar, gin pa but han han mga Pu la nga ma nga ra way an is ta syon han PNP ha Ba ra ngay Pob la ‐syo n, Mo ti ong, Sa mar had ton Mar so 11 ngan de ‐tatsment han 87th IB ha Ba ra ngay Can-a pon te, San Jo ‐se de Buan. Usa nga pu lis an na pa tay ngan du ha an sa ‐ma ran.

Tu lo nga ak syon mi li tar na man an nai su mat han BHB-Northern Neg ros. Kalakip din hi an ope ra syon ha ras kontra ha 12th IB-CAFGU ha Sit yo Pu lu pang yan, Ba ra ‐ngay Bug-ang, To bo so had ton Mar so 19 ngan ha usa nga yu nit han AFP ha Sit yo Fuen tes, Ma bi ni, Esca lan te City had ton Mar so 21.

Had to li wat nga Mar so 21, gin dis-ar ma han han BHB an mga ele men to han RPA/SCAA ha Sit yo Ma ya na, Ba ‐

ra ngay Ba go, Don Salva dor Be ne dicto. Na ka kum pis ka an BHB han li ma nga pis to la ngan mga ba la.

Pi to nga ak syon mi li tar na man an igin lan sar han BHB-North Central Min da nao ti kang Mar so 2 tub tub Abril 5. Kalakip din hi an mga ope ra syon nga ha ras kontra ha 58th IB ha mga bung to han Sa lay, Clave ria ngan La gong long, Mi sa mis Ori en tal. Li ma nga sun da lo an na pa tay ngan usa an na sa ma ran. Gin pa but han li wat han BHB an 23rd IB ha Bue navis ta, Agu san del Nor te ngan 8th IB ha Impa sug-ong, Bu kid non kun diin usa nga sun ‐da lo an na pa tay.

Had ton Mar so 15, pi to nga sun da lo han 8th IB an na sa ma ran ha ope ra syon de mo li syon han BHB ha New Tu bi gon, Ba ra ngay Bus di, Ma lay ba lay City. Ha pa re ho nga ad law, gin-ga ma an han BHB an usa pa nga yu nit han 8th IB ha Sit yo Ma ga wa, Ba ra ngay Bu lo nay, Impa ‐sug-ong kun diin usa nga sun da lo an na pa tay.

Du ha ka be ses gin pa ra li sa han BHB an kompaniya nga Davao Agriven tu re Cor po ra ti on had ton Mar so 10 ngan Abril 5 ha Bu kid non. Na kum pis ka han BHB an usa nga shot gun ngan mga ba la.

"PNP...," tikang ha paypay 1

han bar yo, in ter bar yo, bung to ngan distri to agud ig-i sa an ira kapas pa ‐ra du ru yog nga ipa kigbisog an ira mga un ga ra. Agud mai sa an pro ‐duk syo n, poy de nga tukuron an mga gru po o ko lek ti bo ha pagtra ba ho ngan iba pa nga por ma han pag bu ‐rub li gay. Poy de nga ti ru kon, mag-pa lu ta w o ig ta la an an pon do agud bu li gay nga isahon an pro duk syo n.

Ki na hang lan na ton se gu ru hon nga ma di nau gon nga nai papa tu man ini nga mga kam pan ya. Ki na hang lan kong kre to nga maam kon han ma sa nga pa rag-u ma pi naa gi han ko lek ti ‐bo nga pa kig bi sog an mas hi ta as nga ki ta, mas da ko nga sup lay han pag ka on ngan mas maupay nga kun di syon ha pa ka bu hi an. Ki na ‐hang lan ipasu long an ka bak yang nga kam pan ya pa ra ha li te ra si ya, nu me ra si ya, ka lib su gan ngan kul tu ‐ra ngan iba pa nga pi tad agud ba tu ‐non an ira kau pa yan.

Ha pagpa su long hi ni nga mga kam pan ya, na ta ta gan-ki na bu hi an pag-a to han ma sa nga pa rag-u ma ha pa sis ta nga pan-gi gi pit han mga reak syu nar yo nga ar ma do nga pwer sa. Mas na gi gin mi li tan te hi ra ha pag de pen sa han ira demokra ti ko nga ka tu ngod.

Ha but nga han pag ha ha di han te ror, matindog ngan ma hi lu ag an usa nga gam ha nan nga kontrapa ‐sis ta nga ka giu san ha ka bar yu han. Ka par te ini han usa nga hi lu ag nga nag ka kau ru sa nga pren te kontra ha ti ra ni ya ni Du ter te. Ki na hang lan

hul-os nga ka ray hak nga atu han an to do nga pan muy poy ha ka bar yu ‐han.

Ki na hang lan hu got an pag bu ‐rub li gay, koor di na syon ngan pag ‐tina ban gay han mga aso sa syon nga pa rag-u ma, su gad man han magka-lain-lain nga sek tor ha bug-os nga na sud. An ka da bar yo nga aa ta ki ‐hon ni Du ter te ki na hang lan de pen ‐sa han han nga ta nan. An ka da pa ‐sis ta nga ka rat-an ki na hang lan ibuk sas ngan kun de na ron han nga ‐ta nan.

Ha pag pa su long han mga pa kig ‐bi sog nga kontrap yu dal ngan kon-tra pa sis ta, gin ti ti rok han ma sa nga pa rag-u ma an ga hum ti kang ha ira or ga ni sa do nga ku sog. Kau pod an iba pa nga or ga ni sa syon ma sa han mga ka ba tan-u nan, ka ba ba yin-an, kaba taan ngan mga ak ti bis ta nga pan kul tu ra, nag se ser bi an mga aso ‐sa syon nga pa rag-u ma nga pun da ‐syon ha pag ti tin dog han mga ko mi te nga re bo lu syo nar yo ha bar yo—an ba ta kan nga yu nit han de mok ra ti ko nga gub yer no han ka taw han.

Gin bu bug-os an mga re bo lu syu ‐nar yo nga aso sa syon nga pa rag-u ‐ma ha pag pasu long han re bo lu syon ag rar yo ngan pa ra li wat pu mar ti si ‐par ha ar ma do nga pa kig bi sog. Ha pag kab-ot han mga ka dau gan ha mga pa kig bi sog nga kontrap yu dal, la baw nga naaag hat an ma sa nga pa rag-u ma nga hukas-ha-ka sing ka ‐sing nga pu mar ti si par ha ar ma do nga pa kig- away ngan iha tag din hi

an wa ray tub tu ban nga su por ta. Ti kang ha mga aso sa syon han

pa rag-u ma gin bu bug-os an mga yu ‐nit pande pen sa-ha-ka lu ga ri ngon nga na bu lig ha pag pa pa tu man han mga palisiya ngan or di nan sa nga gin pa dig-on han mga lo kal nga ko ‐mi te nga re bo lu syu nar yo. Gin bu ‐bug-os an mga yu nit han mi li sya han ka taw han ko mo lo kal nga mga yu nit han BHB nga nag hi hi mo han gine ril ya nga pa kig-a way han ma sa agud ipasu long an hi lua gan nga ar ‐ma do nga pa kig-away kontra ha pa ‐nga nga ta ke han pa sis ta nga tro pa han kaa way.

Sam tang gin bu bu li gan an ma sa nga pa rag-u ma ha pag pasu long han ira mga pa kig bi sog, ki na hang lan maungod nga pa kus gon han BHB an pa kig ger ra nga ge ril ya ngan mas ma ku sog ngan mas su su nga bira-hon an kaa way. Tar ge ton an pi na ‐ka la nong nga mga pa sis ta, si ru tan hi ra para ha ira mga kri men, ta pu ‐son an pa sis ta nga pag pa ra yaw ngan pa kus gon an determinasyon han ka taw han ha ira pag-a to. Li pu ‐lon an mga yu nit han kaa way ngan kum pis ka hon an ira mga ar mas.

Ha pag la lan sar han hi lua gan nga pa kig bi sog han ma sa nga pa ‐rag-u ma ngan pagpa su long han ar ‐ma do nga re bo lu syo n, pi ho nga ma ‐uung bawan han ka taw han ngan han ira mga re bo lu syunar yo nga pwer sa an bru tal nga ger ra ni Du ter te ngan ma pa pak yas an la rang ni ya pa ra ha usa nga pa sis ta nga dik ta du ra.

Se ring hi ni, na gi os na an BHB ha maabot 500 nga bar yo

ha 60 nga bung to ha unom nga pru bin sya ha bug-os nga Ca ga ‐yan Val ley ha pre sen ‐te. Ha nag la bay nga du ha ka tu ig, na kag ‐

lan sar an mga Pu la nga ma nga ra way din hi hin 52 nga tak ti kal nga open si ba, kun diin na ka kum pis ka an BHB han magbakod nga rip le nga ar mas, pis to la ngan iba pa nga higa mit

mi li tar. Di ri ma me nos ha 168 an na pa tay ha rang go han kaa way. Pa da yon li wat nga na kag pa hi lu ag han ba se nga ma sa.

Si gon kan Ka Fi liw han Cor dil le ‐ra Peop le's De mocra tic Front, di ri ma di di wa ra an im por tan te nga amot han re bo lu syunar yo nga ka ‐giu san ha pagpa su long han mga mi ‐nor iya ha ka tu ngod nga mag de si ‐syo n-ha-ka lu ga ri ngon ngan de mok ‐ra sya.

Di ri ma hi nga nga lim tan han ka ‐taw han an mga igin lan sar nga kam ‐pan ya han BHB kontra ha kontraso ‐syal nga gios ha ira mga ko mu ni ‐dad. Na gin ka par te li wat an BHB han murayaw nga pag re sol ba ha mga di ri pag ka ka in tin dihay han mga tri bu ha re hi yon ngan pag si si ‐rot ha mga ka wa tan ngan ma pan hi ‐bang nga mga pro yek to nga mi na.

Ko mo pa ki kig-u ru sa ha bu la wa ‐non nga ani ber sar yo, nag lan sar han da lik yat nga ra li an ga tus-ga tos nga kaa pi han NDF-Met ro Ma ni la had ton Mar so 25. Ser ye han mga pag-aa ram ngan ope ra syon pin ta ngan di kit na man an gin hi mo han mga tsap ter han Ka ba ta ang Ma ka ‐ba yan ha Ilocos ngan Pa nay ngan Li ga ng Agham pa ra sa Ba yan ha bug-os nga bu lan han Mar so.

Sam tang, nag paa bot han men ‐sa he han pa ki kig-u ru sa an Chris ti ‐ans for Na tio nal Li be ra ‐tion-Northern Luzon, Ka ba ta ang Ma ka ba yan-Ti mog Ka ta ga lu gan ngan Par ti do Ko mu nis ta han French Sta te. Nag kaa da li wat han se leb ra ‐syon an upi si na han NDFP ha Amster dam, The Net her lands had ‐ton Mar so 31.

Ha pa ha yag hi ni, gin pa si dung ‐gan han PKP an mga ka dau gan han BHB ha nag la bay nga li ma ka de ka da ha pag la lan sar hi ni han ger ra han ka taw han. Gin sa lu da ran li wat han Ko mi te Sentral an nga ta nan nga ba ‐ya ni ngan nag ha lad han ki na bu hi ha pag la lan sar han re bo lu syo n. Gin ki ‐la la hi ni an mga be te ra no nga Pu la nga ma nga ra way nga nag se ser bi ngan pa da yon nga na su por ta ha ar ‐ma do nga pa kig bi sog.

Ka du ngan hi ni nag pa ga was li ‐wat han pa ha yag an magkalain-lain nga pan re hi yon nga yu nit han BHB ngan mga sik re to nga or ga ni sa syon ma sa ko mo pag sa lu dar ngan pa na ‐wa gan nga la baw pa nga ipasu long an ger ra han ka taw han ha bug-os nga na sud.

Gin ta gan-du on ni Ka Ari el Mon ‐te ro han BHB-North Eas tern Min da ‐nao Re gi on an mag di nau gon nga ak ‐syon mi li tar han BHB ha nag la bay nga tuig. Sob ra 200 ak syon mi li tar ha re hi yon an nai lan sar had ton 2018 ngan na ka kum pis ka hin 27 nga hig ta as nga ka lib re nga pu sil.

Sam tang, na kag lan sar na man han 120 ak syon mi li tar an BHB-North Central Min da nao. Re sul ta hi ni, 124 an nai lista nga na pa tay ha mga ele men to han AFP ngan 93 an na sa ma ran. Si gon kan Ka Norcen Ma ngu bat han Ko mi teng Re hi yon ng Par ti do ha NCMR, wa ray ma per di an ar ma do nga ku sog han ka taw han ngan pa da yon ini nga na kakau ng ‐baw ha lu yo han po kus ngan sus te ‐ni do nga ope ra syon han AFP.

Gin kun de nar na man han Ko mi ‐teng Re hi yon ng Par ti do ha Neg ros an pag hinam bog han AFP ha pag ka ‐da kop kan Fr. Frank Fer nan dez ngan Cleofe Lag ta pon. Se ring ni ra, tu ngod hi ni la baw pa nga na nga ‐nga las an mga Neg ren se ngan bug-os nga ka taw han.

Nag sa ad an PKP ha re hi yon nga kab-u ton an hus ti sya pa ra ha mga bik ti ma han pa sis ta nga pan la la sur ‐bo han re hi men ha is la, kau pod an mga bik ti ma han ma sa ker ha Sa gay

ngan ha igin lan sar hi ni nga Oplan Sau ron/SEMPO ha ka bug-o ‐san han is la.

Ha Pa nay, igin su ‐mat han Ko mi teng Re hi ‐yon ng PKP nga di ri ma ‐me nos ha 50 an kas wal ‐ti ha mga tro pa han AFP ha re hi yon ha bug-os nga tuig. Ayat ha mga ma nga ra way din hi nga maungbawan an mga ka lu ya han agud la baw pa nga ipasu long an ger ra.

Ginkundenar na man han BHB-Eas tern Vi sa yas an pa da yon nga pan muy poy ngan bru tal nga pan ma ‐tay han reak syu nar yo nga re hi men ha re hi yon. Maabot ha 15 an bik ti ‐ma han pam pu li ti ka nga pan ma tay sam tang yu kot-yu kot an pwer sa hay nga na pa ebak wet ha Sa mar ngan Ley te tu ngod ha mi li ta ri sa syo n.

Ha pa ha yag han Ko mi teng Re hi ‐yon han PKP ha Ti mog Ka ta ga lu gan, igin pa na wa gan hi ni an pag perdi ha la rang han pa sis ta ngan ti ra no nga re hi men US-Du ter te ngan hi mu on an ma ka ka ya agud ibag sak hi Du ‐ter te.

Gin sa lu da ran na man ni Ka Cleo del Mun do han BHB-Quezon an mga Pu la nga ku man der ngan ma nga ra ‐way ha pag la lan sar ni ra han mga ar ma do nga ak syon nga nag ban tad ha Sout hern Luzon Com mand han AFP ngan lo kal nga nag ha ha di nga kla se had ton 2018. Na ka kum pis ka han magbakod nga pu sil, na wa kay an mga hi ga mit mi li tar han 85th IB ngan na kag du rot han da mo nga kas wal ti ha kaa way an mga Pu la nga ma nga ra way ha nag la bay nga tuig.

Si gon na man ha Ko mi teng Re hi ‐yon ng PKP ha Ca ga yan Val ley, pa ‐da yon nga naaam kon han huk bo han katawhan an su por ta han ma sa tu ngod kay na ka tung tong ang pa ‐kig bi sog hi ni ha mga na syunal ngan de mok ra ti ko nga hi ngan doy han ka ‐taw han.

Pi na ka hitaas nga pagsaludar an ginpapaabot han Ko mi te Sentral han Par ‐ti do Ko mu nis ta ng Pi li pi nas (PKP) ha mga Pu la nga ku man der ngan ma-

ngaraway ha ika-50 nga tuig han pagkatukod han Ba gong Huk bong Ba yan (BHB).

NPA50: Ger ra han ka taw han, tub tub ha ka dau gan

YANA NGA TUIG, ma hiaa gum han kat hu raw an 11 nga pru bin sya han Min da nao (Zam boa nga del Nor te, Zam ‐boa nga del Sur, Zam boa nga Si bu gay, Mi sa mis Occi den ‐tal, South Co ta ba to, Sul tan Ku da rat, Di na gat Islands, Su ri gao del Nor te, Ma gu in da nao, Su lu ngan Ta wi-Ta wi) sam tang 26 na man an ha Luzon (Abra, Be ngu et, Ka li nga, Apa yao, Moun ta in Province, Ilocos Nor te, La Uni on, Pa ‐nga si nan, Ba ta an, Nueva Ecija, Zam ba les, Met ro Ma ni la, Cavi te, La gu na, Quezon, Ma rin duque, Occi den tal Min do ‐ro, Ori en tal Min do ro, Romblon, Pa la wan, Albay, Ca ma ri ‐nes Nor te, Ca ma ri nes Sur, Ca tan dua nes, Mas ba te ngan Sor so gon). Tre se nga pru bin sya li wat ha Vi sa yas an ma hiaa gum han kat hu raw (Aklan, Anti-que, Ca piz, Gui ma ras, Iloi lo, Neg ros Occi ‐den tal, Neg ros Ori en tal, Siquijor, Bi li ran, Eas tern Sa mar, Ley te, Northern Sa mar ngan Sa mar).

Si gon ha su mat han De partment of Agricul tu re (DA) had ton ka ta pu san han Mar so, naa bot na ha P4.35 bil yon an ba lor han mga pro duk to nga ag ri kul tu ral nga na destro so, kun diin P2.69 bil yon an hu may ngan P1.66 bil yon an mais.

Had ton Mar so, nag dek la ra na han sta te of ca la mity an Zam boa nga City, Zam boa nga Si bu ‐

gay, Pa ga di an City, North Co ta ba to, Ma gu in da nao, Rizal ngan Occi den tal Min do ro. Naabot na ha P600 mil yon an ba lor han destroso ha sek tor han ag ri kul tu ra ha Pa ga di ‐an, Ki da pa wan City, North Co ta ba to ngan Occi den tal Min do ro. Pi na kaa pek ta do hi ni nga mga pru bin sya an mga hu ma yan. Ha Bicol, na me me lig ro nga ma destro so an 79,000 kaek tar ya han hu ma yan ngan mai san ha unom nga pru bin sya. Maa pek tu han hi ni an ma sob ra 45,000

nga pa rag-u ma han hu may ngan 29,000 nga pa rag-u ‐ma han mais.

Igin-in sis ter han Ki lu sang Mag bu bu kid ng Pi li ‐pi nas nga iga was na han mga lo kal nga gub yer no an pon do pan ka la mi dad hi ni atu ba ngan han nag ku ku sog nga kat hu raw ha na sud. Se ring hi ‐ni, di ri sa dang an li mi ta do nga clo ud see ding nga gin hi mo han DA. Ka du ngan hi ni, gin kun de ‐

nar han gru po an kai nu ti lan han Na tio nal Irri ‐ga ti on Admi nistra ti on nga mag hi mo han mga pi ‐tad ka hu man ta gan an ahen sya han da ko nga

pon do pa ra ha lib re nga iri ga syo n. Sam tang nan ‐la la sur bo an kat hu raw, ki na hang lan su por ta han han gub yer no an mga pa rag-u ma pi naa gi han pag ha tag han kadagmita nga ayu da nga pag ka on ngan al ter na ti bo nga ma pa ka bu hi an.

Pon do pa ra ha kat hu raw, igin-in sis ter nga ipaga was

Associa ti on (BFA) an da ya lo go. Ha pag su nod ha ka sa ra bu tan,

di ri nag su su kot an ko mer sya nte-u ‐su re ro han in te res kun naal kan se han tub tub 50% o mas hi ta as pa an pa rag-u ma du rot han ka la mi dad. Kla ro nga iginplas tar han BFA an kompyu ta syon han ira gas tos ha pro duk syon tan ding ha ira ki ta, kun diin nai pa ki ta ni ra nga al kan se na hi ra bi san wa ray pa ka la mi dad.

Su gad pa man, wa ray mag ka sa ‐ra bot an mga pa rag-u ma ngan ko ‐mer sya nte kun san-o an pag ti kang han lup gop han ka sa ra bu tan. Igin-in sis ter han mga pa rag-u ma nga lup gupon hi ni an ani han had ton Septyembre 2018, kun san-o gra be nga nan la sur bo an bag yo nga Ompong ha Bag gao. Ka ru yag han mga ko mer sya nte nga lup gupon han ka sa ra bu tan an mga ka la mi dad nga ti da ra on na la. Inak to nga ta ga tu ‐hay han da ya lo go hi Msgr. Gerry Pe rez. Luming kod li wat ha eres tor ‐ya an Sang gu ni ang Ba yan han Bag ‐gao.

Lan daw nga ka dau gan han mga pa rag-u ma an pag pa himu bo han ka ‐da bu lan nga in te res ha pau tang ti ‐kang 6-8% ngad to ha 5%. Ka du ngan hi ni, igin-in sis ter han mga pa rag-u ‐ma nga ig pa tas han mga ko mer sya ‐nte-u su re ro an pre syo han pag pa lit han pro duk to han mga pa rag-u ma ha pre syo hi ni ha sentro nga bung ‐to. Wa ray pu mir ma an nga ta nan nga mga ko mer sya nte-u su re ro ha ka sa ra bu tan sang lit igin-in sis ter han mga pa rag-u ma nga mag hi mo han usa pa nga da ya lo go. Na gin sak si ha da ya lo go an mga kan di da to nga na da la gan ha lo kal nga gub yer ‐no nga tu min dog nga ma bu lig ha mga pa rag-u ma tub tub han ira ma ‐ka ka ya.

Sya han nga na ki kig da ya lo go

had ton Oktub re 2018 an mga pa ‐rag-u ma agud ipa himu bo an in te res ha ka da bu lan nga pau tang ngad to ha 3% sa kob han upat ka bu lan, pag ‐tang gal han in te res ha pau tang kun may ka la mi dad, pag pa lit han mga pro duk to ba sar ha pre syo hi ni ha sentro nga bung to ngan iba pa.

Sam tang, nain sis ter han mga pa rag-u ma ha Ca ga yan Val ley an di ri pag ba ba yad han in te res ha pau tang ha pa na hon han mga ka la ‐mi dad. Re sul ta ini han da ya lo go giu tan han 800 nga pa rag-u ma ti ‐kang ha Bag gao ngan ka hig ra ni nga mga bung to han Gat ta ran, Amu ‐long, Alca la ngan Sto. Niño ha pi to nga ko mer sya nte-u su re ro had ton Mar so 15 ha San Jo se, Bag gao. Gin ‐pa ngu na han han Bag gao Far mers

NAKAAMKON HAN MGA ka dau gan an mga pa rag-u ma han Maa yon, Ca piz ka ‐hu man ma ki g da ya lo go ha wa lo nga ko mer sya nte-u su re ro han nasering nga bung to had ton Mar so 26. Pumar ti si par ha da ya lo go an 250 nga pa rag-u ma ti ‐kang ha 12 nga ba ra ngay han Maa yon. Gin pa ngu na han han Ka hub la gan sang mga Ma ngu ngu ma kag Ma mu mu gon sa Uma sa Ca piz (Kam maca), tsap ter han Pa mang gas-Ki lu sang Mag bu bu kid ng Pi li pi nas ha pru bin sya.

Mga ka dau gan han mga pa rag-u ma ha Ca ga yan ngan Ca piz

Sus ru nod nga pro tes ta an igin lan sar han mga prog re si bo nga or ga ni sa syon han ka ba tan-u nan ka hu man iba li ta an bru tal nga pag pa tay kan Wil lie Ami ‐hoy, usa nga ka de te han Re serve Officers Trai ning Corps (ROTC) ha Iloi lo Sta te Col le ge of Fis he ‐ri es.

Gin pa tay hi Ami hoy han iya ku man der ha ROTC nga hi Elmer Deci lao had ton Mar so 10 ka hu ‐man hi ya akusaran han ur hi nga nag ta go han iya sel pon. Si gon ha mga nagpro tes ta, gin-aag hat han ROTC an su gad hi ni nga pag ki ta ngan ka ma da ra hug ha rang go han mga es tud yan te.

Had ton Mar so 13, nag ra li an Ka ba ta an Partylist-Pa nay agud kun de na ron an pag pa tay. Usa kaad law an tes hi ni, nag lan sar li ‐wat han pro tes ta an mga or ga ‐ni sa syon han mga ka ba tan-u nan ha UP Ce bu. Ha Met ro Ma ni la, nag dag kot han mga kan di la ko ‐mo pro tes ta an mga es tud yan te han Far Eas tern Univer sity (FEU), Pa man ta san ng Lun sod ng May ni la, ngan Univer sity of the East atu ba ngan han FEU agud ipa na wa gan an pag ba su ra han ginpro po ner nga man da tory o re ki si to nga ROTC. Nag hi mo li wat han mga pro tes ta ha iba pa nga uni ber si dad ha Met ro Ma ni la.

Sam tang, gin tipahan han magkalain-lain nga or ga ni sa ‐syon han es tud yan te an mapan-uwat nga pag su lod han mga sun da lo ha kam pus han Univer ‐sity of the Phi lip pi nes (UP) ha Los Baños, La gu na had ton Mar ‐so 4 ha ta hub han pag ha tag han or yen ta syon han ROTC. Gi n-ga ‐mit han mga sun da lo an ak ti bi ‐dad agud ma li syo so nga ig sum ‐pay an li gal nga prog re si bo nga or ga ni sa syon han mga es tud ‐yan te ha BHB. Ini li wat an gin ‐hi mo han AFP ha UP Taclo ban had ton Mar so 10 kun diin gin ‐nga ra nan nga tag su por ta han BHB an Pul so han Mag-aa ram.

Man da tory ROTC, gin ri wa han

KONTRA HA MGA CYBER-ATTACK. Nag pi ket an magkalain-lain nga gru po han al ter na ti bo nga mid ya, mga ak ti bis ta pa ra ha di gi tal rights ngan an ira mga tag su por ta atu ba ngan han De partment of Infor ma ti on and Com mu nica ‐ti ons Techno logy had ton Mar so 12 ka du ngan han pag han dum ha World Day vs Cybercen sorship.

Gin kun de nar han mga gru po an ka wa ray han ak syon han ahen sya ha pag ‐ba ton ha pa nga nga ta ke ha ira mga web si te. Ma ku sog an tahap hini ni ra nga mga ahen te mis mo han re hi men Du ter te an na ka da ha li kod han mga pag-a ta ‐ke. Mil yun-mil yon kapi sos an gin-ga gas tos han du ru ngan nga mga pag-a ta ke agud ma sad han o ba lab gan an nasering nga mga web si te. Nag sa la wad na han ka so an mga gru po ha al ter na ti bo nga mid ya ha kompaniya nga uma ta ke ha ira.

Ti kang ha sumobra-kumulang P20/ki lo had ton nag la bay nga tuig, na ka da ha P14/ki lo na la an pre syo han lo kal nga humay had ton Mar so. Di rek ta ini nga epek to han bag-o pa la nga nai pa sar nga ba la ud pa ra ha li be ra li sa syon ha im por ta syon han bu gas.

Nag ka hu lu gan ini han mas gra ‐be nga ka ku ri an ngan gu tom ha da ‐mo nga pa rag-u ma la bi pa nga nag ‐pa pa bi lin nga hi ta as an pre syo han mga ga mit ha pro duk syon su gad han ga hi ngan pes ti sid yo, su gad man li wat an ple te ha tu na. La baw pa ini nga pag ra bi hon han kat hu raw nga nan la la sur bo ya na ha da mo nga pru bin sya nga nag pop rod yus hin pa lay.

Ha Nueva Ecija, na ngu ngu na nga pru bin sya ha pro duk syon han si bu yas, na ka da ha P12-P15/ki lo na la an pag pa lit han ani han mga pa ‐rag-u ma. Se ring ni ra, naa bot ha P130,000 an gas tos ha pro duk syon pa ra um hon an usa kaek tar ya nga si bu ya san. Agud ku mi ta, ki na hang ‐lan mai ba lig ya an pro duk to ha mi ni ‐mum nga P30/ki lo o sob ra ka tu nga han pre syo hi ni ha pre sen te. Ma ‐sob ra 21,000 nga pa rag-u ma an nag ta ta num hin si bu yas din hi ga mit an ma sob ra 11,500 laek tar ya nga tu na.

Sam tang, gin-in sis ter han mga pa rag-u ma ti kang ha Sout hern Ta ‐ga log nga umen tu han an pre syo han kop ras ngan bug-os nga lu bi, su gad li wat an su hol han mga tra ba ha dor ha uma ha ka lu bian ha usa nga da ‐ya lo go ha mga upi syal han Phi lip pi ‐ne Coco nut Aut ho rity (PCA) had ton

Mar so 4. Si gon ha mga pa rag-u ma ha ka lu bian, ki na hang lan ig ta la an han PCA an pre syo han kop ras ha P50/ki lo ha mga bar yo han CALABARZON o ka tug bang han pre ‐syo hi ni ha mga sentro nga syu dad han re hi yon, su gad han Luce na City. Gin-in sis ter li wat ni ra nga pahitas-on an pre syo han bug-os nga lu bi ha P12/bug-os ngan pahitas-on an su ‐hol han mga tra ba ha dor ha uma ha P300/ad law o ha ka da 1,000 ka bug-os nga naaa ni nga lu bi. Gin de man da li wat ni ra nga ta gan han ayu da nga pag ka on an mga pa rag-u ma nga apek ta do han himubo ura-ura nga pre syo han kop ras.

Ya na nga tuig, na ka da ha P12/ki lo na la an pre syo han kop ras ha re hi yon o 66% nga mas himubo tan ‐ding ha P38/ki lo had ton 2017. Su ‐gad man li wat, na ka da ha P3.60 tub ‐tub P4.70 na la an pre syo han usa nga lu bi. An mga tra ba ha dor ha uma na man ha ka lu bian na ki ta la han P4-P7/ad law. Gin tan ti ya nga maabot ha 20 mil yon an mga pa rag-u ma ha ka lu bian ha bug-os nga na ‐sud.

Ha ka sum pay nga ba li ta, nagpro tes ta an mga pa rag-u ma atu ba ngan han De partment of Agra ri an Reform ha Quezon City had ton Mar so 21 agud suk na on an ekspan syon han mga plan ta syon ha na sud. Imbes nga tagdon an pa ngi ‐na hang lan han mga pa rag-u ma pa ra ha mas da ko nga pro duk syo n, igin ‐ba lig ya pa han gub yer no an mga tu ‐na nga ag ri kul tu ral agud ma pa hi ‐mul san han mga lagyawanon nga kor po ra syo n.

Pre syo han humay, si bu yas ngan kop ras, pahitas-on!

DIRUDIRETSO AN PAGBAGSAK han pre syo han humay, si bu yas ngan iba pa nga lo kal nga pro duk to nga ag ri kul tu ral ha sya han nga kwar to han 2019. Du ‐rot ini han wa ray ulang nga pag-iimport han nasering nga mga pro duk to ila ‐rum han li be ra li sa do nga ne go syu hay.

KONTRA-PAGHITAAS HAN PRESYO HAN LANA. Ha Va ‐lenzue la City, nagpro tes ta an mga re si den te, ha pa ngu ngu na han Defend Job Phi lip pi nes, atu ‐ba ngan han ga so li na han han Shell ha Ge ne ral T. de Leon had ‐ton Mar so 19. Gin kun de nar han gru po an tag dag ko nga pag hi ta as han pre syo han la na nga la baw pa nga nag pa pa ku ri ha na sud. Di re di ret so nga hi ni ta as an pre ‐syo han mga pro duk to nga pet ‐rol yo sa kob han pi to nga mag ka ‐su ru nod nga se ma na. Tu ngod hi ni ngan han nan la la sur bo nga kat ‐hu raw ha na sud, na pi ri tan na nga ami non han re hi men US-Du ter te nga ut ro nga mag dadag mit an pag hi ta as han pre syo han mga pa ra li ton ha ma su nod nga mga bu lan.

KONTRA HA ILIGAL NGA PAGTATANGGAL. Ha La gu na, nag pi ket an mga kaa pi han Kai ‐sa han ng mga Mang ga ga wang Ili gal na Ti nang gal ha Ca bu yao had ton Mar so 17. Nag ser bi ini nga pag ta pos han Ika-2 nga Kong re so han ira or ga ni sa syo n. Kau pod an Sout hern Ta ga log La ‐bor Vo te Alli ance, igin pa na wa gan ni ra an baltok nga pag pi li han mga kan di da to nga ma da la gan ha tia bot nga elek syo n.

Sam tang, gintipahan han mga tra ba ha dor an ili gal nga pag-tanggal han 100 nga tra ba ha dor han Holcim Phi lip pi nes Inc., ha plan ta hi ni ha Davao City had ton Mar so 4. Gin tang gal hi ra han kontrak tor hi ni nga Fort Ste el Car go Integ ra tors Inc., lu yo han pag pa ga was han man do han re ‐gu la ri sa syon han pan re hi yon nga upi si na han De partment of La bor and Employ ment.

COASTAL CLEAN-UP. Usa nga coas tal cle an up drive an igin lan ‐sar han mga gru po nga ma ki ka li ‐bu ngan upod an Ni lad ngan Earth Island Insti tu te Phi lip pi nes, ngan han PAMALAKAYA ngan Ba seco Peop le's Alli ance ha bay ba yon han Ba seco ha syu dad han Ma ni la had ton Mar so 18. Gintipahan ni ‐ra an ma kilangyawanon ngan ka ‐pi ta lis ta nga mga pro yek to nga rek la ma syon ha Ma ni la Bay.

DUHA NGA KONSULTANT han Na tio nal De mocra tic Front of the Phi lip pi nes (NDFP) ngan tu lo ni ra nga kau pod an mag ka su nod nga gin-a res to han re hi ‐men US-Du ter te had ton Mar so.

Gin-a res to han gin tig-ob nga ope ra syon han 202nd Bde ngan Phi lip pi ne Na tio nal Po lice (PNP) hi ra Fr. Frank Fer nan dez, 71, ta ga pag ya kan han NDF-Neg ros, iya asa wa nga hi Cleofe Lag ta pon, 66 ngan hi Geann Pe rez, 20, had ‐ton Mar so 25 ha Li liw, La gu na.

Gin sa law dan an tu lo han hi ni mu-hi mo nga ka so nga illegal pos ses si on of fi re arms and explo sives sam tang gin sa law dan han ka so nga pag pa tay hi ra Fer nan dez ngan Lag ta pon. Gra be an sa kit ha ka sing ka sing ngan ba ga ni Fer ‐nan dez sam tang may da leu ke mia na man hi Lag ta pon, hi nung dan han ira pag-u koy ha lu gar.

Sam tang, gin-a res to hi Re nan te Ga ma ra ngan an iya kau pod nga hi Fr. Artu ro Jo seph Ba la gat ha Imus, Cavi te had ton Mar so 20. Gin da ra an du ha ha Camp Ge ne ral Pan ta le on Garcia ha Imus, Cavi te ngan gin bal hin ha Camp Ba ‐gong Di wa ha Ta gu ig City ha mga sumunod nga ad law. Gin sa law dan an du ha han ka so nga il le gal pos ses si on of fi re arms. Had ton Mar so 23, gin ba su ra han kor te an ka so kontra ha du ha.

Sam tang, wa ray na mahi pau sa an NDFP ne go tia ting pa nel ha pag tang gal ni Rod ri go Du ter te ha igin tud lok ni ya nga ne go tia ting pa nel nga gin pa mu nu an ni Silvestre Bel lo III had ton Mar so 18. Ma kau sahan nga ga pil na nga gin ta ‐pos ni Du ter te an eres tor ya pan ka mu ra ya wan hi ni ha NDFP han iga was hi ni an Procla ma ti on 360 had to pa nga Nob yembre 23, 2018.

Si gon kan Jo se Ma ria Si son, wa ray igin pa ki ta nga in te res hi Du ter te ha ne go sa syon ngan lu god bu ta ray nga gin-ga mit an ar ma do nga pa kig-a way agud ta gan-ra son an ba la ud mi li tar ha Min da nao ngan paspasan an pag ba ‐bag-o ha konsti tu syon pa ra ha am bi syon ni ya nga ma gin pa sis ta nga dik ta ‐dor.

Pi to nga kon sul tant na han NDFP an ili gal nga gin-a res to. Ginpri so pa ya ‐na an unom ha ira.

2 nga kon sul tant han NDFP, ili gal nga gin-a res to

Ginsukna ni ra an ka wa ray han ak syon han TFBM ngan na na wa gan nga pa tal si kon hi Hou sing Secre tary Edu ar do del Ro sa rio, pa ngu lo han TFBM tu ngod kay wa ray hi ni ginbaton an un ga ra han mga re si ‐den te. Gin-insis ter han mga re si ‐den te nga ig-u pod hi ra ha pag pap ‐la no ngan ba tu non an ira kadagmitan nga mga pa ngi na hang ‐lan agud ma ka ba lik na hi ra ha syu ‐dad. Igin ra son han TFBM nga da mo pa ku no nga na lu bong nga bom ba ha pi na ka na ru ba nga par te o most affected area (MAA) sang lit di ri pa poy de nga bu ma lik an mga re si den ‐te.

Igin pa ha yag na man han usa nga re si den te han Ma ra wi nga hi Hafsah Bint Amer Has san an iya ka ‐nga las ha TFBM. Se ring ni ya, du ha na ka tu ig an nag la bay pe ro na ka da ha pag li lis ta ngan pag ka ka te gor ya pa gi ha pon an TFBM han mga re si ‐den te ha lu gar. Mas nau na pa nga na ta pos han gub yer no an re ha bi li ‐ta syon han Bo racay kaysa han ira mga uruk yan, du gang ni ya. Igin rek ‐la mo li wat han mga re si den te an wa ray pag tu got nga pag de mo lis han TFBM ha nasalin nga ka bab la yan ngan hul-os nga pag pul bos hi ni ha MAA ka hu man han ger ra.

NAGMARTSA AN HAROS usa ka yu kot nga re si den te han Ma ra wi City had ton Mar so 20 agud kun de na ron an ha ros du ha ka tu ig na nga na la ngan nga re ha ‐bi li ta syon han syu dad. Igin du ngan ni ra an martsa ha pag pa mati han Kong re ‐so ngan Task Force Ba ngon Ma ra wi (TFBM) ha Provincial Ca pi tol Gymna si um sa kob han syu dad.

Mga re si den te han Ma ra wi, nag ra li kontra ha TFBM

ra ha hin-o man nga ka ru yag ares ‐tu hon o pa ta yon.

Bi san man kun an PNP an na ‐ka da ha una han han SEMPO, na su ‐nod hi ra ha di rek syon han Armed Forces of the Phi lip pi nes Central Com mand (AFP Centcom). An Centcom gin pa mu nu an ya na ni Lt. Gen. Noel Cle ment, ki la lado nga ma du ru to nga tag su nod ni Jovi to Pal pa ran.

Ko mo pa ngan dam pa ra ha SEMPO, gin kam pan ya han mga sun da lo ngan pu lis an mga buwa nga pag pa pa su ren der had ton Hul ‐yo-Agos to 2018. Gin hi mo li wat an ma sa ker ha Sa gay ngan pag pa tay ha abo ga do han mga bik ti ma had ‐ton Oktub re. Ka su nod hi ni gin la nat han du ha nga ba tal yon han kaa way an mga pa rag-u ma nga nag hu hu ‐lad ha Sa gay, ngan gin kumple to na an pag pup wes to han du gang nga mga tro pa ha Neg ros Ori en tal had ‐ton Nob yembre 2018.

Gi n-ga mit han AFP an mga ope ra syon nga "peace and deve ‐lop ment" (PDT) ha mga bar yo agud ig ma pa an mga ba lay han gin su ‐sus pet sa han hi ni nga mga tag su ‐por ta o ka pa mil ya han mga Pu la nga ma nga ra way, su gad man li wat an mga kaa pi han mga li gal nga or ‐ga ni sa syon nga pa rag-u ma nga gintawag hi ni nga mga "pren te han ko mu nis ta." Igin ba sar hi ni nga

mga da tos an lis ta han kun hi ra hin-o an pa ‐pa ta yon ngan aa res ‐tu hon.

Gin hi mo an sya ‐han nga hugna han SEMPO ha Gui hul ngan City had ton Di sye ‐mbre 27, 2018. Igin ‐du ngan din hi an mga ope ra syon ha Ma bi ‐nay ngan Sta. Ca ta li ‐na. Had to mis mo nga ad law, li ma nga pa ‐rag-u ma an ginpatay ha Gui hul ngan City ngan masob ra 20 an ili gal nga gin-a res to

Si gon ha asoy ni Leo no ra, asa wa han bik ti ma nga hi Isma el Ave li no, tigda nga nakagmata hi ra da pit han alas-2:30 han aga hin pwer sa hay nga gin sa kob an ira ba lay han di ri ma me nos ha unom nga ar ma do nga la la ki nga na ka ta hub an ka hi mo. Gin da nas tipa ga was hi Leo no ra ngan an du ha ni ra nga pu ya, sam ‐tang gin bi lin hi Isma el nga na ka ta as an mga ka mot. Kahuman hi ni na ba ‐tian na la ni ra an bub tu hay sa kob han ba lay, ngan ti kang ha sa pit nga ba lay kun diin du ngan nga gi npu sil an ma gu rang ni Isma el nga hi Edgar do.

Pa re ho nga kaa pi hi ra Isma el ngan Edgar do han Hug pong Ku sog Mag-uu ma sa Can la on-Ki lu sang Mag bu bu kid ng Pi li pi nas, nga gin pa ‐mu nu an han ma gu rang nga Ave li no.

Ha ka so na man ni Franklin La ‐rio sa, gin pa li bu tan han mga pu lis an iya ba lay da pit alas-5 han aga ngan nag pa ki ta han search war rant pa ra ku no ha usa nga rip le nga M16. Gin ‐da ra hi La rio sa ha bung sa ran han ba lay kun diin nag hu hu lat an iya asa wa ngan mga ka pa ‐mil ya. Ka hu man ig di ‐wa ra nga may da hi ya igin ta go nga pu sil, tu lo ka be ses nga gi npu sil hi La rio sa. Gin ta bog li wat han mga sa la an an iya na nay nga nag-a ten tar nga tu ma bag.

Ka hu man an ma du ‐go nga ope ra syo n, igin ‐pan ham bog han Phi lip ‐pi ne Na tio nal Po lice an Synchro nized En-hanced Ma na ge ment of Po lice Ope ra ti ons (SEMPO o Sinkro ni sa do nga Ginpauswag nga

Pag du ma ra ha mga Ope ra syon nga Pu lis). An mga na pa tay mga umato ku no nga mga par ti sa no ngan tag ‐su por ta han Ba gong Huk bong Ba yan (BHB). La bot hi ni, may da pa 12 nga si bil yan nga gin-a res to ha nasering nga ope ra syon ngan gin sa law dan han hi ni mu-hi mo nga mga ka so. Iginpre sen tar han PNP ko mo ebi ‐den sya an igin ta nom ni ra nga mga pu sil ngan pabu-ruthon.

An SEMPO (gin ta wag li wat nga Oplan Sau ron) an pre sen te nga pa ‐sis ta nga la rang han re hi men Du ter ‐te pa ra ha iya pag-a ta ke ha ka taw ‐han ha is la han Neg ros. Lan daw din ‐hi an gol pe de gu lat ngan sinkro ni ‐sa do nga pag-a ta ke ha mga tar get nga ba ra ngay; pag ga mit ha mga upi si na han mu ni sip yo pa ra ha pag ‐ti tin dog han mga tsek poynt ngan pag sa sa la wad han ka so ha mga gin-a res to; pla na do nga pag pa tay ngan pag-a res to ha mga tar get; di ru di ‐ret so nga pag pa ga was han mga man dam yen to pa ra ha ares to ngan pan ha lik wat kau pod an mga blang ko nga pir ma do nga man dam yen to pa ‐

Ka tor se nga pa rag-u ma an ginpatay han mga ele men to han pu lis sa kob la han pi pi ra kao ras had ton Mar so 30 ha Neg ros Ori en tal. Du gang hi ra ha

pi to nga pa rag-u ma nga ginpatay ti kang Di sye mbre han 2018 tub tub Ene ro ila rum han pan muy poy nga gin-nga ra nan nga SEMPO. Gin hi mo an pi na ka ur hi nga pan ma tay ti kang ala-u na han aga ha Can la on City ngan mga bung to han Sta. Ca ta li na ngan Manju yod. Wa lo an ginpatay ha Can la on City, upat ha Manju yod ngan du ha ha Sta. Ca ta li na.

14 nga pa rag-u ma, gin pa tay ha usa kaad lawNgir hat han SEMPO ha Neg ros

Gi npa tay han mga sun da lo han 48th IB hi Larry Su ga nob, li ‐der han PINAGBUKLOD, kaa pi nga or ga ni sa syon han Ki lu sang Mag ‐bu bu kid nga Pi li pi nas (KMP), had ‐ton Mar so 18 ha Ba ra ngay San Isid ro, San Jo se del Mon te, Bu ‐lacan. Akti bo hi Su ga nob ha kam ‐pan ya han mga pa rag-u ma kontra ha pan lu lu pot han tu na han Aya la Land, Inc. ngan Bang ko Sentral ng Pi li pi nas. Nag la lan sar had to han ope ra syon mi li tar an 48th IB ha lu gar.

Ha Davao del Nor te, gi npu sil ngan na pa tay na man an usa nga es tud yan te nga Lu mad had ton Mar so 15 ha Sit yo Mil yon, Ba ra ‐ngay Sto. Niño, Ta lai ngod. Hu bog nga nag pa bu to han pu ‐sil hi Eroy Ba len tin, ele men to han Ci ‐tizen Armed Forces Geog ‐rap hical Unit (CAFGU) ha ko mu ni dad ngan nai go ha ulo hi Je ro me Pa nga das nga da yon ni ya nga igin ka ma ‐tay. Si gon ha mga su mat, nag hu ra men ta do hi Ba len tin ka ‐hu man du mi ri an mga re si den te han Mil yon nga uma pi ha CAFGU. Hi Pa nga das 15 an yos an edad ngan es tud yan te han Sa lug po ngan Ta ‘Ta nu Igka no gon Com mu nity Lear ning Cen ter. May da usa nga re si den te li wat nga na sa ma ran tu ngod ha in si den te.

Usa nga pa rag-u ma li wat ti ‐kang ha Bo nga bong, Ori en tal Min ‐do ro an ginpatay han 203rd Bde ngan PNP-MIMAROPA. Gin pa ga ‐was nga na ma tay ha engkwentro han AFP ngan BHB hi Ro land Si bu ‐lan had ton Mar so 2 ka hu man hi ya pag dak pa ha usa nga tsek poynt ngan gin pa ku ri an had ton Mar so 1.

Gin ta ga an han pu sil an kau pod ni ‐ya nga apo. Hi Si bu lan usa ka de ‐ka da na nga di ri kaa pi han BHB.

Had ton Mar so 5, gin-a res to an u mang kon ni Si bu lan nga hi Onad ha pa re ho nga tsek poynt, gin tortyur ngan gin-a ten tar nga pa ta yon han mga sun da lo. Gin bu ‐hi an hi ya pag ka hu man han unom kao ras nga men tal ngan pi si kal nga pag pa pa ku ri. Na ka da la gan ngan na ka tal was ha tortyur an kau pod ni ya nga pa tud.

Tu lo nga ba tan-on nga si bil ‐yan an pi nan mu sil han mga sun ‐da lo han 71st IB had ton Mar so 28 ha Sit yo Ma ngu ra yan, Ba ra ngay Ani ta pan ha Ma bi ni, Com pos te la Val ley. Na mi mi ling la han pak la

ngan na nga nga yam ha ka gu gub-an ngan wa ‐

ray da ra kun di ri mga flashlight

ngan mga hi ni mo nga pu sil hi ra Franklin Ti rol, Zaldy Ti rol ngan usa pa. Da yon nga na ma tay ha in si den te an

mag pa tud nga Ti ‐rol sam tang gra be

nga na sa ma ran ngan ili gal nga gin-a res to an usa pa.

Gin pa ga was han 71st IB nga mga kaa pi han BHB an mga bik ti ma ngan may da da ra nga ar mas, mga hi ga mit mi li tar ngan improvi sed explo sive device. Ku la os may da usa nga sun da lo pa ku no an sa ma ‐ran ha bub tu hay. Had ton Mar so 30, gin-pa tay hi Uming Ca li ho, li ‐der-pa rag-u ma ha Sit yo Ka li bun li ‐bu nan, Ba ra ngay Pi nag tu ri lan, Sta. Cruz, Occi den tal Min do ro.

Ha Sa mar, ginpu sil ngan na ‐pa tay hi Ja mes Viñas, 75, anay li ‐der han Peop le Sur ge atu ba ngan han iya ba lay ha Bo ro ngan City had ton Mar so 12, alas-7 han gab-i.

Ha iba pa nga par te han na sud, nga ta nan-nga-gapil li wat an pa nga ‐nga ta ke han re hi men US-Du ter te ha mga pa rag-u ma. Ha bu lan la

han Mar so, wa lo pa an pi na tay han mga ahen te han re hi men.

8 pa, gin pa tay had ton Mar soha na sering nga mga lu gar. Duma ko pa ini nga ihap ngad to ha pi to nga gin-pa tay ngan 57 nga gin-a res to han kai haon han ope ra syon tub tub ika du ha nga se ma na han Ene ro ngan uma bot ha mga bung to han Can la on, Moi ses Pa dil la, Isa be la ngan La Cas tel la na. (Ba sa hon an mga de tal ye ha mga is yu han Ang Ba yan, Ene ro 7 ngan Peb re ro 21, 2019.) Uma bot ha 3,000 nga tro pa an gin-ga mit han AFP ngan PNP pa ‐ra hi ni nga ope ra syo n.

Ha pag su nod ha "who le-of-na ‐ti on approach" han kam pan ya nga pan muy poy ni Du ter te, gin-ga mit nga hi nga ni ban han AFP Centcom an mga kor te pa ra ha pag pa ga was han mga man dam yen to ngan pag ‐sa sa la wad han ka so. Ha sya han nga hu gna han SEMPO, nga ta nan han 119 nga search war rant nga gi na ‐mit ha ope ra syon gin pir ma han ni Jud ge So liver Pe ras han RTC-7 ha Ce bu.

Gi n-ga mit li wat han AFP an mga pa si li dad han mga lo kal nga gub yer no pa ra ha transpor ta syon han mga sun da lo ngan pu lis ha lu yo han pag se sek re to hi ni han ope ra ‐syon ha lo kal nga gub yer no. Ha pi ‐na ka ur hi nga SEMPO, gin tipahan han gu ber na dor han Neg ros Ori en ‐tal nga igin pa hi ba ro ha iya an ope ‐ra syo n.

Nag re sul ta an SEMPO ha pwer ‐sa hay nga pag-e bak wet han mga re si den te, pag ka wa kay han ira mga ta nom ngan pag ka wa ra han ira kwar ta ngan hi ga mit nga gin ka wat han nag-o pe ra syon nga mga pu lis ngan sun da lo. Tu ngod hi ni, mas nagdi g-on pa an determinasyon han mga aga ron may tu na ha is la nga mag tin dog ngan mag pa da mo han ka lu ga ri ngon nga mga pri ba do nga huk bo ngan ma ton.

Hi lua gan nga pag kun de nar ti ‐kang ha mga or ga ni sa syon ma sa ngan pa rag-u ma, re li hi yo so, mas ‐mid ya ngan bi san mga ahen sya han reak syu nar yo nga gub yer no an tu ‐ma po ha bru ta li dad han AFP ngan PNP. Ha Iloi lo, gin pa ngu na han han Ba yan ngan Anak pa wis an pro tes ta had ton Abril 1 atu ba ngan han Camp Del ga do ha Iloi lo City kontra ha ma du go nga ope ra syon han AFP ngan PNP.

han 80th IB. Na hia gum han pa nar ‐hug ngan panmwer sa an mga li der-katutubo nga kaa pi han Du ma gat Sier ra Mad re-TK ti kang ha mga sun da lo. Tu ngod ha sob ra nga ka ‐had lok ngan kul ba, na ma tay hi Ponce Ador na do, usa nga katutubo nga Du ma gat. Gin-a tu han han mga Du ma gat an pro yek to nga Ka li wa-Ka nan Lai ban Dam nga mawa kay ha ira mga ko mu ni dad.

Ha Mi sa mis Ori en tal, gi na mit han es ta do ha sya han nga hi ga yon an Hu man Secu rity Act agud ka su ‐han ko mo "te ro ris ta" an li der-Lu ‐mad nga hi Da tu Jo mo ri to Goay non ha pag papamati han iya ka so had ‐ton Mar so 11. Ta ga pa ngu lo hi Goay non han Ka lum bay, usa nga or ga ni sa syon han mga Lu mad. Ili ‐gal hi ya nga gin-a res to had ton Ene ro 28 kau pod an li der-pa rag-u ‐ma nga hi Ire neo Udar be ha usa nga tsek poynt han 65th IB.

Had ton Mar so 20, ili gal nga gin-a res to ngan ginpri so ha de ‐tatsment han 1st Special Forces Bat ta li on ha Mam pa yag, Ma no lo For tich, Bu kid non hi Mae Tu got, kaa pi han Gab rie la. Gin da kop hi Tu got han mi li tar ha Maca ba lan, Ca ga yan de Oro City.

igin pai la rum ha in te ro ga syon hi ra Fre do Da bi di, Lo re to Ma poy, Arnel To le do ngan iba pa nga si bil yan nga re si den te han Ba ra ngay Lo wer Olave ha pa re ho nga bung to. Igin ‐de ti ner an mga bik ti ma ha kam po han mi li tar.

Gin pa ga was han 23rd IB nga nag kamayda han engkwentro giu ‐tan han mga yu nit han AFP ngan BHB ha Afga had to mis mo nga ku ‐lop. Wa ray wan tas nga gi npinan ‐mu sil han mga sun da lo an na pu lo nga ka bab la yan ha ko mu ni dad ka ‐hu man hi ni.

Ha Pa la wan, gin pa la yas han mga pwer sa han Provincial Mi ning Re gu la tory Board an mga pa rag-u ‐ma haa ira mga um ha nan ha Sit yo Sta. Cruz, Ba ra ngay Deca lachao, Co ron had ton Mar so 30. Agud hi ni ta gan-da lan an ekspan syon han Bu sua nga Air port ha 40,000 kaek ‐tar ya nga tu na han Yu lo King Ranch.

Di ru di ret so na man an kam pan ‐ya nga pa ka ra ut han mga ele men to han 17th IB, PNP ngan lo kal nga gub yer no han Ca ga yan ha Anak pa ‐wis ngan mga or ga ni sa syon nga pa ‐rag-u ma. Had ton Mar so 13, tu lo nga nag pa ki la la nga mga ti nag la ‐was han Anak pa wis an iginpre sen tar ha usa nga da ‐ya lo go kau pod an mga mi li ‐tar, pu lis ngan lo kal nga gub yer no. Gin pa ga was han mga sun da lo nga mga "sumu ren ‐der" an tu lo. An tu lo gin pai was ha Anak ‐pa wis ka hu man ga ‐mi ton ni ra an nga ‐ran han or ga ni sa ‐syon agud pagkwar ‐ta han an mga pa ‐rag-u ma.

Ha Ba ra ngay Mag say say, Infan ta, Quezon, nag tam bak han ha ros tu lo nga siksbay han sun da lo

Ha Iloi lo, tu lo nga mi nor iya nga Tu man dok an ili gal nga gin da kop ha Ali mo das, Miag-ao han mga pwer sa han 61st IB had ton Mar so 24 ngan gin-a ku sa ran nga mga kaa pi han BHB. Gin ki la la an mga bik ti ma nga hi ra Ro lan do Me dia na, anak ni ya nga hi Ro lan do Jr., ngan Fred die Na bua. Ini ka hu man an usa nga engkwentro giu tan han AFP ngan BHB, alas-4 han aga ha pa re ho nga ad law ha Sit yo Ba ruk. Na hi mo nga ba wi on ni Ra mo ni to Sa bug, ka pi tan han ba ra ngay an tu lo ka hu man ig-in sis ter nga mga re si den te hi ra han ba ra ngay.

Ha Au ro ra, wa ray pa gi ha pon ginpakita han AFP hi Dio dicto Miñoza, li der-pa rag-u ma ngan pa ‐rag kop ras ha Ba ra ngay Di tu ma bo, San Luis. Orga ni sa dor hi Miñoza kontra ha tar hug nga pag tu tu kod han mga hydro po wer dam ha mga ko mu ni dad han San Luis ngan Ga ‐bal don ha Nueva Ecija. Urhi hi ya nga gin ka es tor ya han iya asa wa ha sel pon had ton Mar so 22. Han bi si ‐ta hon an iya ba lay ha uma ha su ‐mu nod nga ad law, ba ga-ba ga ini nga ginhalikwat tu ngod kay nag sa ‐rang an mga pla to ngan hi ga mit. Na ka kita li wat an mga re si den te han mga tiu nob han com bat sho es ha lu gar. Mga sun da lo han 91st IB an nag-oo pe ra syon ha ba ra ngay.

Ha Agu san del Nor te, gin pa li ‐bu tan an tes ginreyd han mga pu lis ngan sun da lo han 23rd IB an ba lay ni De liza Ca ma ni an ha Crazer, Aklan, Na si pit had ton Mar so 8. Sa ‐ma ran hi Glenn Ann, anak ni De liza, ha ma ba ngis nga pa nga ta ke han mga sun da lo ngan pu lis.

Ha pa re ho nga ad law, nag ga ‐was han tar po lin an 23rd IB ha Afga, Bue navis ta, Agu san del Nor te kun diin igin bu tang an mga ka hi mo han gin -akusaran nga mga kaa pi han BHB. Ha su mu nod nga ad law, gin pa ta wag han mga sun da lo ngan

Ili gal nga gin-a res to an tu lo nga pa rag-u ma ha Ba ra ngay Mu la ngan, Igba ‐ras, Iloi lo had ton Mar so 18. Gin ki la la an mga gin da kop nga hi ra Ro ber to

Elam pa ro, 50 Ru per to Enar, 51 ngan Ra mon Enar, 49. Nag-im ben to an AFP han es tor ya han ku no engkwentro hi ra ni ha lu gar ngan gin pa ga was nga mga kaa pi han BHB an tu lo.

Pan mu muy poy ha mga pa rag-u ma ngan katutubo

ILIGAL NGA GIN-ARESTO han mga pu lis hi Eu ge ne Garcia, ta ga ‐pa ngu lo han un yon ha Pio ne er Flat Glass Ma nufactu ring, ha Pa ‐sig City had ton Mar so 20 ha hi ni ‐mu-hi mo nga ka so han il le gal pos ses si on of fi re arms. Gin ha lik ‐wat an iya ba lay ga mit an usa nga search war rant ngan gin pa ‐ga was nga may da hi ya ka lib re .45 nga pis to la. Had ton 2016, ili gal nga gintanggal han kompaniya an 44 nga tra ba ha dor, kau pod an mga li der-un yon, sam tang na ka ‐da ha ka but nga an han ne go sa ‐syon pa ra ha CBA.

Had ton Mar so 30, gin pu rot han tu lo nga sun da lo han AFP hi Zandro Este ban, usa nga tra ba ‐ha dor han Su mifru ngan kaa pi han un yon nga NAMASUFA-NAFLU-KMU, ha Ba ra ngay San Jo se, Com pos te la ngan gin da ra ha ira kam po ha New Ba ta an, Com pos te la Val ley. Ka sum pay hi ‐ni, gin tar hug han PNP nga bung ‐ka gon an kam pu han kun diin na ‐kau koy an mga tra ba ha dor han SUMIFRU ha Ma ni la City ti kang pa 2018.

Gin ha ras han mga pu lis an pa mil ya ni Ricky Chavez, kaa pi han un yon ha To yo ta had ton Mar so 21. Gin sa kob han mga pu ‐lis an iya ba lay ba sar ha usa nga search war rant. Si gon ha iya asa ‐wa, ba ga-ba ga han na mi mi ling han pu sil an mga pu lis ha ira ba ‐lay agud ma ka su han an un yo nis ‐ta.

Ha Bu lacan, ma ba ngis nga gin bung kag han mga pu lis an ut ‐ro-nga-gin tin dog nga pi ket han mga tra ba ha dor han Nut riAsia Foods Cor po ra ti on had ton Mar so 25. Had ton Hun yo 2018 sya han nga gin bung kag an na sering nga pi ket layn kun diin da mo nga tra ‐ba ha dor ngan an ira mga tag su ‐por ta an ki nas ti go ngan ili gal nga gin-a res to.

Sam tang, du ha nga kaa pi han Ka li pu nan ng Da ma yang Ma hi hi ‐rap (Ka da may) ha Pan di, Bu lacan an gin-a res to had ton Mar so 25 ka hu man ku no ma da kop nga may ka tin nga pu sil.

Unyo nis ta, ili gal nga gin-a res to

GUMIKAN AN 300 nga pa mil ya o 1,409 nga in di bid wal ti kang ha Hag bay, Can-a pon te, San Nico las ngan San Ped ro ha bung to han San Jo se de Buan, Sa mar ti kang Mar so 17-25 tu ngod ha ha ros tu lo ka bu lan na nga pag la lan sar han ope ra syon mi li tar han 87th IB ha ira mga ko mu ni dad. Kau pod ha mga nag -ebak wet an 424 nga ba ta, 66 nga la gas ngan 11 nga bu rod.

Had ton Mar so 25, gin-a ten tar han mga sun da lo ngan han De partment of Inte ri or and Local Government (DILG) nga paa ten de ron ha usa nga “peace rally” an mga re si den te agud pa ga wa son nga mga "sumu ren der" nga mga tag su por ta ngan kaa pi han BHB. Du mi ri an mga re si den te ngan lu god nagpro tes ta agud ipa na wa gan nga pa la ya son an mga sun da lo ha ira mga ko ‐mu ni dad.

Ka hu man han pro tes ta, gin bi ling han mga ele men to han 87th IB hi Ja de Cinco, ti nag la was han Peop le Sur ge-Wes tern Sa mar.

Sam tang, 21 kaad law ka hu man ma ka ba lik an 1,607 nga Lu mad ha Ba ra ‐ngay Dia ta gon, Lia nga, ut ro nga nag-e bak wet an 28 nga pa mil ya ti kang ha Sit yo Decoy ngan Pa nuk mo an ngad to ha Km. 9 du rot han pa nga ngan yon, pan hu log han bom ba ngan istra ping ha bu kid nga ka par te han ira mga ko mu ‐ni dad. Gin hi mo an mga panmom ba han 401st Bde had ton Mar so 31, usa kaad law ka hu man han engkwentro giu tan han AFP ngan BHB ha hi ra ni nga lu gar.

Nag -ebak wet an mga re si den te han Dia ta gon had to pa nga Hul yo 2018 du rot han gra be nga mi li ta ri sa syon ha lu gar.

300 nga pa mil ya, nag -ebak wet ha Sa mar

Kau pod ha mga gin ha lik wat ngan gin-o ku pa ran han mga sun da lo an Sit yo Ta pa ya non, usa nga in ter ‐yor nga ko mu ni dad nga may da sob ‐ra 400 re si den te.

Hi ni nga Mar so, ha des pe ra syon han mga sun da lo nga puy pu yon an pag-a to han mga Lu mad ha Ta pa ya ‐non, gin pa ga was han AFP nga "su ‐mu ren der" nga mga tag su por ta ngan kaa pi han BHB an mga li der-katutubo ngan mga re si den te. Gin-ga mit ya na han 60th IB an na sering nga ko mu ni dad ko mo lan daw nga pa la bas han ku la ong ka dau gan han E-CLIP.

Nau na na nga gin pa se rra han AFP had ton 2016 an es koy la han han Lu mad nga gin pa da la gan han Ru ral Mis sio na ri es of the Phi lip pi nes ha Ta pa ya non. Ini an pi na ka da ko nga es koy la han nga Lu mad ha bug-os nga Bu kid non nga may da ma sob ra

usa ka ga tos nga es tud yan te ha li te ‐ra si ya ngan nu me ra si ya.

Ti kang pa 2017, gin-a tu han na han mga re si den te an du ha nga dag ko nga pro yek to nga kal sa da—an Laak-San Fer nan do ngan Mactan-Mia ray—tu ngod kay ma li li gis hi ni an ira ko mu ni dad.

Ha ka ma tuo ran, gin ha ham let an ko mu ni dad han mga sun da lo. Igin ‐di ri an pag sa kob-ga was han mga re ‐si den te, pag ka on ngan sup lay ha lu ‐gar ngan gin pug ngan an ira pa ka bu ‐hi an. Gin-gi pit li wat an ira mga li der ngan gin did-an nga ma kig sum pay ha ga was ha ko mu ni dad.

Tu ngod hi ni, nag-e bak wet an ma sob ra 150 nga pa mil ya han hig ‐ra ni nga mga ko mu ni dad han Ta pa ‐ya non ngan nag kam pu han ha Ma ‐lay ba lay City ti kang pa ha ka but ‐nga an han Mar so.

Pre sen te nga po kus han li ma nga ba tal yon han Armed Forces of the Phi ‐lip pi nes (AFP) an 12 nga ko mu ni dad ha giu tan han Ca bang la san ngan

San Fer nan do ha Bu kid non ti kang pa ha Ene ro hi ni nga tuig. Gin pa li bu tan han di ri ma me nos ha 1,400 sun da lo han 60th IB, 56th IB, 57th IB, 58th IB, 88th IB, Scout Ra ngers ngan Divi si on Recon na is sance Com pany an bug-os nga lu gar. Antes pa hi ni, gin bom ba, gin kan yon ngan gin-istra ping an nasering nga mga ko mu ni dad ti kang pa han ur hi nga ba hin han 2018.

12 nga ko mu ni dad ha Bu kid non, gin pa li bu tan han AFP

Gin-a ten tar nga sak bon han 20 nga sun da lo an upi ‐si na han BAYAN-North Min da nao Re gi on ha Ca ma man-an, Ca ga yan de Oro City had ton Mar so 20 agud ares tu ‐hon ku no an usa nga nag-nga nga ran nga "Albert." Han ba lab gan hi ra, mag-a ga nga gin pa li bu tan han mga sun ‐da lo an upi si na ngan gin did-an nga gu ma was ha ba lay an mga nau koy did to.

Had to mis mo nga ad law, gin sa kob ngan gin ran sak an upi si na han KASTAN, lo kal nga ba la ngay han Cor dil le ra Peop le’s Alli ance, ha Ba ra ngay Lipcan Ubbog, Ba ngu ed, Abra.

Sam tang, du ha ka be ses nga gin ha ras ngan gin tar hug an mga kaa pi han Ka ra pa tan-Quezon had ton Mar so 9 ha mga tsek poynt han mi li tar ha mga ba ra ngay han San Francisco ngan Dao. Gin ba lab gan ngan gin ha lik wat han maabot 50 nga ele men to han 85th IB ngan CAFGU an mga ga mit han mga de le ga do. Na pa si ngad to an gru po ha Lo pez, Quezon agud mag hi mo han im bes ti ga syon ha lu ‐gar hi ra ni ha na hi ta bo nga engkwentro giu tan han AFP ngan BHB had ton Mar so 8.

Bu ta ray na man nga igin pai la rum ha sar bey lans ngan gin tar hug han mga ahen te han pa nik tik han re hi men an langyawanon nga mga de le ga do han in ter na syu nal nga de le ga syon han mga abu ga do nga nag hi hi mo han im bes ‐ti ga syon ha mga in si den te ha pag-a ta ke ha mga abo ga do

ngan hu wes ha na sud. Gin sun dan ngan gin ku ha an hi ra han mga rit ra to ngan bid yo tub tub ha gin-uk yan ni ra nga ho tel. Ginpamatian li wat an ira mga ka ru ka ya kan.

Gin-uup dan an in ter na syu nal nga de le ga syon han si ‐yam nga aboga do ti kang ha Bel gi um, Italy, Ja pan, Ko rea, The Net her lands ngan Uni ted Sta tes. Gin hi mo an im bes ‐ti ga syon had ton Mar so 14-17. Gin-adman ni ra an 15 nga in si den te han ata ke ha sek tor kau pod na an pag pa tay kan Atty. Benja min Ra mos ngan pag-a ku sar ha mga kaa ‐pi han NUPL-Pa nay ko mo mga kaa pi han PKP. Su bay ha ira im bes ti ga syo n, mag ka sum pay an mga ka so han pag-a ta ke ha mga hu wes ngan abu ga do, ngan na ka sum pay ini ha mga bu la das ni Du ter te kontra ha ira.

Usa kaad law an tes ti ka ngan an im bes ti ga syo n, gin ‐pu sil ngan na pa tay hi Atty. Rex Jas per Lo poz atu ba ngan han usa nga mall ha Ta gum City, Davao del Nor te. Si gon ha Na tio nal Uni on of Peop le's Law yers (NUPL), hi Lo poz an ika-38 nga abu ga do nga ginpatay ila rum han re hi men US-Du ter te.

Pi ho nga la baw pa nga ma ku sog an mga ata ke ha mga abo ga do, tag de pen sa han ka tu ngod pan ta wo ngan ka taw han tu ngod ha pag ga was han gub yer no han Pi li pi ‐nas ha Inter na tio nal Cri mi nal Court (ICC), si gon pa ha NUPL. Por mal nga ume pek to an pag-at ras han na sud ha ICC had ton Mar so 17.

Ata ke ha mga upi si na ngan mi syon

"Perwisyo...," sundan ha paypay 13

ti nu od, gin ta hu ban la hi ni an 176 MLD nga na ka rag ka da ad law tu ‐ngod ha mga ru ba nga ara gi an ngan bu ru ta ngan hi ni han tu big. Kun hu ‐na hu na on, mas da ko pa ini ha de pi ‐si to nga 150 MLD nga gin se ring nga ga mot han "kri sis" ha tu big.

Kun idu gang pa din hi an 1,001 MLD nga na ka ka rag han May ni lad, maa bot ha 1,177 MLD (o 785% han na sering nga de pi si to) an ka bug-o ‐san nga na ka ka rag nga tu big tu ‐ngod ha de pek ti bo nga mga imprastruk tu ra. Ha ka sa ra bu tan hin ig sap ri ba do an pa tu big ha Met ‐ro Ma ni la, an kan ti dad han na ka ka ‐rag nga tu big ki na hang lan ma hi mu ‐bo ngatdo ha 732 tub tub 976 MLD had to pa nga 2001. Kun di tu ngod kay wa ray maa yad an mga de pek ti ‐bo nga ara gi an, la baw pa nga sumi ‐rit an kan ti dad han na tu ro ngan na ka ka rag nga tu big ka da ad law.

  Per wi syo an na hiaa gu man han ka taw han ila rum han mga mai mot nga pri ba do nga ope rey tor han pa ‐tu big. Ka ba lis ka ran ini han mga saad nga mag du rot an pri ba ti sa syon han "mas mau pay ngan ba ra to nga ser ‐bi syo ." Lan daw ini nga pa nang li tan han pa ku ri nga dul-ong han mga pa ‐lisiya nga neo li be ral nga igin-un dong han reak syu nar yo nga es ta do.

Pal pak nga ser bi syo Du not ngan ku lang kau pay an

imprastruk tu ra pa ra ha distri bu syon han tu big ha Met ro Ma ni la nga kontro la do han dag ko nga kom pani ‐ya. Ha lu yo han sob ra nga sup lay han tu big ti kang ha Angat Dam, wa ‐ray tu big an sob ra 300,000 nga re si ‐den te han Ka may ni la an. Had ton

Mar so, wa ray tu big an mga gri po han ka tu nga han mil yon nga ka taw ‐han.

An ser bi syo ha tu big ha Met ro Ma ni la na ba hin ha du ha nga pri ba do nga kor po ra syo n—ha Ma ni la Wa ter an ope ra syon ha si ni ra ngan nga par ‐te, ngan ha May ni lad na man an ha ka tun dan. Na kap las tar ha ka sa ra bu ‐tan han kon se syon nga ma ka ka ku ha an Ma ni la Wa ter han 40% o 1,600 MLD (mil li on li ters per day o mil yon ka lit ro ka da ad law) ha Angat dam sam tang 60% (2,400 MLD) na man an ha May ni lad.

Igin du on han Ma ni la Wa ter nga di ri sa dang an 1,600 MLD nga alo ka ‐syon hi ni tu ngod kay dumako ku no an pa ngi na hang lan ha er ya nga lup ‐gop hi ni ngad to ha 1,750 MLD. An

Sa kob han ha ros du ha ka se ma na had ton nag la bay nga bu lan, nag-an tos an ma sob ra tu nga ha mil yon nga re si den te ha Met ro Ma ni la ha unom tub tub

18 kaoras nga ser bi syo han tu big ka da ad law. Bi san man hi nay-hi nay ini nga na gin re gu lar, ma gi gin li mi ta do pa gi ha pon ini ha ma su nod nga mga bu lan.

Per wi syo nga du rot han pri ba do nga ser bi syo nga pa tu big ha Met ro Ma ni la

Ginpan hi mu wa li wat hi ni mis mo nga da tos han reak syu nar yo nga gub yer no an ar gu men to nga "ku ‐lang" an sup lay han tu big. An ti nu ‐od, may da pa sob ra nga 1,200 MLD an Angat Da mo nga di ri na ga ga mit.

Hakog ha tu bo Su per tu bo ngan di ri ser bi syo ha

pub li ko an in te res han mga pri ba do nga kor po ra syon nga nag pa pa da la ‐gan han ser bi syo ha tu big. Sa dang an sup lay pe ro nag pa pa bi lin nga ku lang ngan de pek ti bo an mga imprastruk tu ra ha pag ti rok ngan pag paa gi hi ni.

Ka ba lis ka ran han saad ha pri ‐ba ti sa syon nga mas himubo nga ka ‐ba ray dan ngan mas mo der no nga imprastruk tu ra ha tu big, nag-aan ‐tos ya na an ka taw han ha Met ro Ma ni la du rot han hitaas kaupay nga ka ba ray dan ha du not nga ser bi syo. Ha nag la bay nga sob ra 20 an yos, wa ray ka ta pu san nga pag hi ta as han ka ba ray dan ha ser bi syo sam tang na ti ka da ko an ki ta han mga pri ba do nga kum pan ya.

Ti kang han ig sap ri ba do an pa ‐tu big ha Met ro Ma ni la had ton 1997, sumirit hin 879% an ka ba ray dan ha pa tu big han Ma ni la Wa ter sam tang 574% na man an ha May ni lad.

Ha ka lu yo nga ba hin, li no bo hin 137% an ne to nga ki ta han Ma ni la Wa ter ngan hin 444% an ha May ni ‐lad ti kang 2007 tub tub 2017 pa la. Had ton 2018, la baw pa nga hi ni ta as hin 8% an ne to nga ki ta han Ma ni la Wa ter ngat ha P6.6 bil yon.

An Ma ni la Wa ter gin ta tag-i ya han Aya la Cor po ra ti on nga may da da ko li wat nga ne go syo ha iba nga estra te hi ko nga ser bi syo ngan in ‐dustri ya su gad han pag ba bang ko, te le ko mu ni ka syo n, kur yen te, trans-por ta syon ngan iba pa. Ka bak yang hi ni ha kom pani ya an WB-IFC ngan

iba pa nga ma mu ru hu nan nga Ja pa ‐ne se, Si nga po re an ngan Bri tish.

An May ni lad na man had to anay pa na nag-i ya han pa mil ya nga Lo pez ngan ya na gin ta tag-i ya na ni Manny V. Pa ngi li nan nga may da hi gan te nga ne go syo ha ser bi syo ngan in ‐dustri ya su gad han pag mi mi na, kur yen te, te le ko mu ni ka syon ngan iba pa. Gin pa pa da la gan na man ini ka bak yang an gru po nga Sa lim/Met ro Pacific Investment Cor po ra ‐ti on (MPIC) han Indo ne sia ngan mga ma mu ru hu nan nga Ja pa ne se ngan French.

Imper ya lis ta nga di sen yo Igin pa tu man han re hi men Ra ‐

mos an pri ba ti sa syon han Met ro po ‐li tan Wa ter works and Se we ra ge System (MWSS) had ton 1997 ha pag su nod ha dik ta han Inter na tio ‐nal Fi nance Cor po ra ti on (IFC), an ahen sya han World Bank (WB) nga di rek ta nga na mu mu hu nan ha mga pri ba do nga kom pani ya. Igin sa ad hi ni nga ma gi gin sa dang ngan mas ba ra to an sup lay han tu big kung ig ‐pa pa sa an pag du du ma ra hi ni ha pri ba do nga sek tor.

Kun di an ti nu od hi ni gin ba la yan han WB-IFC an kontra ta pa ra ha pri ba ti sa syon nga ma pa pa hi mul san hin tiu pay pa ra ha ne go syo ngan di ‐ri ko mo ser bi syo nga pan ka ti ling ‐ban. Ini agud ma se gu ro nga ma ba ‐bay dan han mga lo kal nga ka pi ta ‐lis ta an $800-mil yon nga utang han MWSS ha WB, Asi an Deve lop ment Bank ngan Ja pan Bank for Inter na ‐tio nal Coo pe ra ti on.

Na pa ka wa ray-a wod gud li wat han pre sen te nga re hi men pa ra ig ‐pa sa ngil an hi ni mu-hi mo nga "ka ‐ku la ngan" han sup lay han tu big agud ig du so an pag tindog ha Ka li wa Dam han mga ka pi ta lis ta nga Chi ‐ne se nga mag pa pa la yas ha ma sob ra 20,000 nga katutubo ha ira ka pu ‐pu yo ngan ha Sier ra Mad re.

Mga pag-a to Atu ba ngan han nag ku ku sog nga

ata ke ha ka tu ngod ha ser bi syo ha tu big, an gay la nga pa kus gon han ka taw han an pa na wa gan agud iba ‐su ra an neo li be ral nga palisiya nga pri ba ti sa syon nga igin pa tu man han reak syu nar yo nga es ta do pa ra ha ka pul sa nan han mga lo kal nga lang-yawanon nga ka pi ta lis ta. Gin ki ki na ‐hang lan nga di rek ta nga pa ba tu non an reak syu nar yo nga re hi men tu ‐ngod ha pak yas hi ni nga pag ka tin ha ka tung da nan hi ni nga se gu ru hon nga may da sa dang nga sup lay ngan ba ra to nga ser bi syo ha tu big an ka ‐taw han ngan suk tan an mga pri ba ‐do nga kor po ra syon ha pa tu big ha pal pak ni ra nga ser bi syo.

Gin du nga nan han ka taw han han pro tes ta an per wi syo nga da ra han ka wa ray han tu big. Da ra-da ra an mga bal de ngan tim ba, kumadto hi ra ha upi si na han MWSS had ton Mar so 12 ngan 15. Nag lan sar li wat han pa re ho nga pro tes ta an mga tra ba ha dor ha pa ngu ngu na han Ki ‐lu sang Ma yo Uno ha Welco me Ro ‐ton da had ton Mar so 14.

Ka sum pay hi ni, nag lan sar han pro tes ta ha Chi ne se Embassy ha Ma ka ti City had ton Mar so 14 an mga katutubo ha pa ngu ngu na han SANDUGO agud kun de na ron an mga pro yek to nga ma wa kay ha ka li ‐bu ngan ngan mag lu lu bong han Pi li pi nas ha utang su gad han Chico Dam ngan Ka li wa Dam.

"Perwisyo...," tikang ha paypay 12

Na na wa gan an Com mu nist Party of India (CPI)-Maoist ha ka taw han nga Indi an nga atu ‐han an Ope ra ti on Sa mad han (o "so lu syo n" ha pu long nga Indi ‐an), an pi na ka ur hi nga kam pan ‐ya han pan muy poy han reak syu ‐nar yo nga es ta do nga Indi an. Ka ba lis ka ran ha igin dek la ra hi ni nga ka tu yua nan ha pag da da ra han mga "so lu syo n" ha nag ku ‐ku ri nga ko mu ni dad han India su gad han iri ga syo n, edu ka syo n, ser bi syo pan la was ngan iba pa, an Ope ra syon Sa mad han usa nga ope ra syon agud pa la ya son an ka taw han ha mga tu na nga ka ru yag tin du gan han dag ko nga kom pan iya han mga me ga dam. Lup gop han nasering nga ope ra ‐syon an Chhat tis garh, Bi har, Odis ha, Ma ha rashtra, Andhra Pra desh, Te la nga na, West Be ‐ngal, Madhya Pra desh ngan Jharkhand—mga lu gar han mga adiva si o katutubo.

Gin-ga ga mit han reak syu ‐nar yo nga es ta do an CPI-Maoist ko mo "in ter nal nga tar hug" agud tam ba kan han mga pwer sa pan se gu ri dad an nasering nga mga lu gar ngan ig pai la rum ini hi ra ha mi li ta ri sa syo n. Se ring han CPI-Maoist, di ri an mga ko ‐mu nis ta an tar hug ha mga ko ‐mu ni dad kun di ri an mga langyawanon nga kompaniya ngan mga pwer sa pan se gu ri dad han es ta do nga gin-ga ga mit ni ‐ra.

Ha ti nu od, pi ra na nga mga ko mu ni dad an na pa la yas ha ta ‐hub han "in dustri ya li sa syo n" ngan "ka us wa gan." Gin-akusa-ran han es ta do an mga re si den ‐te din hi nga mga kaa pi han CPI-Maoist ngan gin sa law dan han se di syon ngan iba pa nga hi ni ‐mu-hi mo nga ka so. Ha su gad, na pi pi ri tan hi ra nga ba ya an an ira mga ko mu ni dad agud lik yan an bru ta li dad han mga pu lis ngan sun da lo. Kau pod din hi an mga ma sa ker, pan ma tay, pan ‐reyp ha ka ba ba yin-an, pa ngas ti ‐go ngan iba pa nga pa nga bu so.

Atu han an Oplan Sa mad han—CPI-Maoist

Ti kang Abril 1 tub tub 12, gin hi ‐mo han US an ika-35 nga Ba li ka tan ha South ngan Central Luzon. Di ‐rek ta ini nga gin du ma ra an han Ope ra ti on Pacific Eag le-Phi lip pi nes ngan ginpartisiparan han 3,500 nga sun da lo nga Ame ri ka no ngan 4,000 nga sun da lo nga Pi li pi no. Ti kang Mar so 17, na ka da na ha na sud an pi pi ra ha mga na par ti si par hi ni nga tro pa nga Ame ri ka no pa ra ha "si bil ‐yan-mi li tar" nga mga ak ti bi dad. Ha ros ka du ngan ini ha igin lan sar nga ika-15 Pacific Partnership ha Eas tern Vi sa yas nga lumastar ti ‐kang Mar so 10-24 ngan gi npar ti si ‐pa ran han 1,600 nga sun da lo nga Ame ri ka no. Pu ma tong an nasering nga pag pa pa hia ra ha Exerci se Sa ‐lak nib nga igin lan sar ha Nueva Ecija ti kang Mar so 4 tub tub 14. An nasering nga mga pag pa hia ra pi pi ra la ha 281 nga ak ti bi dad-mi li tar nga na ka ta la an nga ig lan sar han US ha na sud ya na nga tuig.

Ka du ngan hi ni nga mga pag pa ‐pa hia ra an pag du ong han USS Blue Rid ge, an na ngu na nga bar ko pan-ger ra han US Navy ha Ma ni la Bay had ton Mar so 14. An nasering nga bar ko, nga may da sa kay nga 3,000 nga sun da lo nga Ame ri ka no, igin ‐kun si de ra nga usa nga ba se mi li tar ha da gat.

Du gang din hi, gin-abre na han US an te ri tor yo han Pi li pi nas ha iba nga da yu han nga huk bo ga mit an had to anay giu tan la han US ngan Pi li pi nas nga Ba li ka tan. Pumar ti si ‐par na an mga sun da lo nga Austra ‐lia no hi ni nga mga pag pa pa hia ra ti ‐kang pa 2012. Gin pau pod li wat han US an mga huk bo han Ja pan, South Ko rea, East Ti mor, Bru nei, Thai ‐land, Si nga po re, ngan Uni ted King ‐dom ko mo mga "ob ser ber." Impor ‐tan te ha US an nasering nga pag pa ‐hia ra la bi pa nga li ma nga na sud la ha ka dak-an han Pacific, an pi na ka ‐hi lu ag ha mga re hi yon-mi li tar nga gin lu lup gop han usa nga ku mand

han US, an abrido ha pre sen sya han mga tro pa nga Ame ri ka no ha pag ‐ka ya na. Ha ga pil han AFP, par ti ku ‐lar nga inu pod ha Ba li ka tan an bag-o kau pay nga gin tukod ngan gin pon do han han US nga 1st Bri ga ‐de Com bat Team nga ku la os nai pai ‐la rum ha lo kal nga Special Ope ra ti ‐ons Com mand.

Su gad ha nag la bay, gin-ga ga mit han US nga ta hub an pag pa pa hia ra agud mag lan sar han mag ka di ru di la ‐in nga ope ra syon mi li tar. Gin-ga ga ‐mit hi ni an mga bu ru ha ton ha kawanggawa su gad han pagtukod han mga mi syon me di kal, pag tu tut ‐do ngan li te ra si ya ngan iba pa agud ta gan-ra son an pag sa kob han lang-yawanon nga mga tro pa ha hig ra yo nga bar yo ha magkalain-lain nga da pit han na sud. Hi ni nga tuig, ku ‐la os nag tin dog ini han mga es koy la ‐han ha Ba ta ngas ngan Ley te.

Na hi ta bo ini nga ta nan ka hu man an pag bi si ta han pi nu no han De ‐partment of Sta te han US nga hi Micha el Pom peo had ton Peb re ro 28. Umagi hi Pom peo agud atu ba ngon an pag-i na ri nga sa han mga upi syal ni Du ter te agud "ut ro nga pa sya da ‐han" an Mu tu al Defen se Tre aty, an tra ta do mi li tar nga gin-ga ga mit han US pa ra ha di ru di ret so nga pre sen ‐sya han mga tro pa hi ni ha na sud. Ku no hay igin-in sis ter ni ra nga ki na ‐hang lan han bag-o nga tra ta do agud lup gu pon an mga so be ra no nga te ri tor yo han Pi li pi nas ha South Chi na Sea.

An ti nu od, nag hi mo la hi ra Du ‐ter te ngan iya mga upi syal han ari ‐nga sa agud dug ngan han US an li ‐mos nga ayu da ngan higa mit-mi li tar nga igin tam bak hi ni ha Pi li pi nas. Ha par ti ku lar, gin la nat ni Du ter te an pi ra ka yu kot nga magbakod nga ar ‐mas nga ginbalabgan han Se na do han US tu ngod han ma du go nga "ger ra kontra-dru ga" hanre hi men.

Na ti ka da ko an pre sen sya han mga tro pa nga Ame ri ka no ngan mga ope ra syon mi li tar hi ni ha Pi li pi nas. Igin lu sot an ira pre sen sya ha gin tig-ob nga mga pag ‐pa pa hia ra-mi li tar, pag du ong han mga bokis de gerra ngan iba pa nga “pag bi ‐si ta” ngan ak ti bi dad. Had ton Mar so, di ri ma me nos ha 9,000 nga tro pa nga Ame ri ka no an na ka da ha ka tu na an han na sud ha usa kapa na hon.

Pre sen sya mi li tar han US ha Pi li pi nas, na ti ka hi lu ag