history of muttama

13
အဆက္ ရ"ဇဝင&ဍ(င&မတ+မ ( သ"#တ%ပထမ) မဂဒ$ခစည(ဇ*မ+,-စ.င- သ"#ဝ%& မဂဒ*ခ,ပ#၊ ခ/ရအ2ခစ အမ"တ#၊ ထက78ပ#ပ9"န#တ8န#;လ အ2ဇက8မ%2 ဗ%7?က#လတက# သ"က$သဝတ’ 1 ဟ"#သ%ဟ&က()ည+ 2 ။ "#အ%စ%မသ)န+မ+တ-အ. မဟ01 သတ#ဇ%မ’(# က*+ခစမ./ဂ1 ဨကရ(ဇ#၊ အမ(တ#၊ ထက#$ပ&ပ’(န&တ+,လ ပ./ မ"#ဿ 3 ဒ"ဇ$မ&’(ရ။ ဆဂ- အ/ဟ12သ4ဟ(က67ည- ခစဟ12ဂ12ဏ<။ ပ>/ သတ#တ$ရတ#ဆ’န# 4 စ"င$ဒ&သတ$ဇ*မ,-$က/0၊ အ"ခစ သ"#ဇ%မ’()စ+င) 5 ဂ" ဒ"က$%အ’သန* 6 !ဟင$ခ&ပ$တ)* လ)ပ$ခစဇ!မ/0$စ1င$ သ34သ)!ခ5ဒ5ယရ။ ခ"မမ$င&ဂ(က*$ န"#စ%င’ 7 တၚအ$လ&အ$သ(က*( 8 ၚ"ဟ$%ပဟ$တ(လ*+"န$။ ဗ/ 0တ12 !က#$ကမတ’ 9 အ"#ၚ%အ&က(စ&င( ဗ" # တ"#$ဟင’။ ခ*န,#စ.င’ည,တ’ ဆ"န$က&’န$ဍ’)န$ဍ* 10 မဂဒ$ %လ’န)သန)။ စမ#ဂ%တ’ 11 န"#စ%င’က)* ခတ#သန# 12 ဗ"#$က&လတက&၊ ဂ"+စဟ.ပ&မ+င&လအ#တ&ရ။ 1 သ"က$သဝတ’ () ကယိင္ကယ(?) 2 ဟ"#သ%ဟ&က()ည+ (!က# ) ဟ"#တ%ပ’က)%ည+။ 3 မ"#ဿ (န၊ ပ$) မ"#ဟ% 4 သတ#တ$ရတ#ဆ’န# (န၊ ပ"လ$% ) သတ#တ$ရစ’(န# 5 သ"#ဇ%မ’()စ+င) () ည"#ဇ%&’စ)င’ 6 ဒ"က$%အ’သန* (ၾကိ ) န္ဟ္ က"#အ%&လ(န*၊ က,တ*ည/က"#အ%&လ(န* ။ 7 န"#စ%င’ () ည"#ဇ%&’စ)င’။ 8 တၚအ$လ&အ$သ(က*( (!က# ) တ"အ$သ&ဍ&၊ ဇုိင္တေျမက္ဇက္ 9 !က#$ကမတ’ (ၾကိ ) ကႜံစုိတ္ဗၥ !ခ#$% ( !က#$ = !က#$စ&’တ)၊ လ"#ပရ&၊ ပတ)တ*+ဇဟတ*၊ ဂစ&န*။ ကမတ$ = !ခ#$% )10 ဆ"န$က&’န$ဍ’)န$ဍ* (!က# ) မတၱာညံင္ေကာန္ 11 စမ#ဂ%တ’ (နဝ# ) ဇ"#ပ%ပ%ဂ’တ)၊ !"#ဟ%ဒဒ’ဂ"တ#။ 12 ခတ#သန# () ခတ#$သန#၊ မ$သန#။ (?)

Upload: monstudents-lk

Post on 14-Apr-2015

113 views

Category:

Documents


20 download

DESCRIPTION

ဝၚ်မန်

TRANSCRIPT

Page 1: History of Muttama

အဆကရ္"ဇဝင&ဍuင&မတ+မ

           (သ"uတ%ပထမ)

မဂဒ$ခစည(ဇeမ+,-စiင-  

သ"#ဝ%& မဂဒ*ခ,ပ#၊ ခ/ရအ2ခစ အမ"တ#၊ ထကiuပ#ပ9"န#တuန#eလ အ2ဇကuမ%2 ဗ%iuက#လတက# သeက$သဝတ'1 ဟ"#သ%ဟ&က(uည+2။ "#အ%စ%မသ)နiမiတ-အ. မဟ0u သတ#ဇeမ'(# က*uခစမ./ဂ1 ဨကရ(ဇ#၊ အမ(တ#၊

ထကiuပ&ပ'(န&တ+eလ ပ./ မ"uဿ3 ဒ"ဇeမ&'(ရ။ ဆဂ- အ/ဟ12သ4ဟ(က6uည- ခစဟ12ဂ12ဏ<။ ပ>/ သတ#တiရတ#ဆ'န#4

စiင$ဒ&သတ$ဇeမ,-$က/u၊

အ"ခစ သ"#ဇeမ'()စiင)5 ဂ" ဒ"က$uအ'သန*6 eဟင$ခ&ပ$တu* လuပ$ခစဇeမ/0$စiင$ သ34သueခ5ဒ5ယရ။

ခ"မမ$င&ဂeက*$ န"#စiင'7 တၚအ$လ&အ$သ(က*(8 ၚuဟ$%ပဟ$တ(လ*iuန$။ ဗ/0တ12 eက#$ကမတ'9 အu#ၚ%အiက(စiင(

ဗ"#တ"#eဟင'။ ခ*န,#စiင'ည,တ' ဆ"န$က&iန$ဍiuန$ဍ*10 မဂဒ$ eလ'န)သန)။ စမ#ဂiတu11 န"#စiင'က)u ခတ#သန#12

ဗ"iuက&လတက&၊ ဂ"+စဟ.ပ&မ+င&လအiတ&ရ။

                                                                                                                         1  သeက$သဝတ' (န) ကယ်ဳိင္ကယ်၀ ္။ (?)

2 ဟ"#သ%ဟ&က(uည+ (!ကi) ဟ"#တuပ'က)uည+။

3  မ"uဿ (န၊ ပ$) မ"iဟ%။

4  သတ#တiရတ#ဆ'န# (န၊ ပ"လ$u) သတ#တiရစ'(န#။

5  သ"#ဇeမ'()စiင) (န) ည"eဇ%&'စiင'။

6 ဒ"က$uအ'သန* (ၾကိ) သ ၞန္ဟ္က"uအ%eလ(န*၊ ကiတ*ည/က"uအ%eလ(န* ။

7  န"#စiင' (န) ည"eဇ%&'စiင'။

8 တၚအ$လ&အ$သ(က*( (!ကi) တ"အ$သ&ဍ&၊ ဇုိင္တဲေျမက္ဇက။္

9 eက#$ကမတ' (ၾကိ) ေကႜံစုိတ္ဗၥeခ#$% ( eက#$ = eက#$စiuတ)၊ လ"#ပရ&၊ ပတiတ*+ဇဟတ*၊ ဂစ&န*။

ကမတ$ = eခ#$%)။ 10

 ဆ"န$က&iန$ဍiuန$ဍ* (!ကi) ႏြံေမတၱာညံင္ေကာန။္ 11

 စမ#ဂiတu (နဝi) ဇ"#ပ%ပ%ဂiတu၊ !iuဟ%ဒဒ'ဂiတu။ 12

 ခတ#သန# (န) ခတ#$သန#၊ မ$သန#။ (?)

Page 2: History of Muttama

!"#က%လမ"(တ*( သ,-သueခ1ဒ1ယ eစ56ရ#င6စiင6၊ သ,-ည%တ6 မဂဒ= တၚအ6လ@အ6 တAညBသueခ1ဒ1ယ !"#အသ#13

သ"#န%န#&စiင%-

“ ည"eက%န'ၚ%'ဝ*+eရ% ”

ဒဒ" မဒ"eက&န(မန( န&)စiင( eလ#$ဝ&ပ()14 ။ တ#ည%&'(အသ( ဂကန.က/uန12စiင.-

“ က"uဗ%iuက(လတက( စဟ-ပ(လ/က"u သ"uတ%တလiuဟ%15 ညi ”

ဂကန$တu' ဗ)uမ+င$စiင$။ ပ1'ဂ2 တ3ည5 ပ"ပဘiuက'16 လက#ဖက#၊ မ eက#$တ&ပ(င&17 e"ပ$ဟ&ဍ$& ဒတu+eစ-&တi ခတ#တမ%iuဟ#18 မ"#မ မ$က&တiuန& တ"ည$ည%တ& '()အသ)-

“ ဟ"#eက"န'မည' မ19 လ"ဟ$eကတ$ခတ$မ*+မ ”

!"#အသ#။ မဂဒ* ပဝတ.တမ.ဇiuင.တ3ည5တu6 လ8ဟ.eကတ.ခတ.တမ3iuဟ.မ"6မဂ> ထကတ.လဝ. ပ@6 မuဟ$ယ&တ$20။

တ"ည$ကeလင)တiuန)အ. ဓမ#င%21 သ"iတ%uင()ကကတ(22ရ။

အဏ# မဂဒ'ခ)ပ+ ည-eက0+က1uကuအ3 မခတ+တမ5iuဟ+မ93မဝ9#တuန+ တန+ဒ<စမ+ၜတ+ဍ0+ဒeကဝ+အ3eရ0င+။

ခ"ပ$သ&$ဝ()တu, မဂဒ0eကတ$ခတ$ မထကတ$လဝ$ဂ5 တiတ$ဖ"& အ&ရ&န$မခ; တ<မခ;ည&တ$ ဒ5ခတ$တမ<iuဟ$ဂ5ရ ပစ#$u23 ဟ"uက"uမဂဒ'-

                                                                                                                         13

 !"#အသ# (!ကi၀ ိ) (ၾကိ) ႏြံပၞိက္၊ သၢး။ 14

 eလ#$ဝ&ပ() (!ကi) ဂရင$ပ&'။ 15

 သ"uတ%တလiuဟ% (!ကi) ပiuတ%သ'uတ%။ 16

 ပ"ပဘiuက' (!ကi) စ၊ ဟ"ပ$စ။ 17

 eက#$တ&ပ(င& (!ကi) eၜ#ပ#င&၊ eၜ#ပ#င&တu)e*ပ+ဟ&။ 18

 ခတ#တမ%iuဟ# (န) မခတ$ေကႜာန္လ၀ ္ကုဪတမႜဳိဟ္၊ (မ"ဗ$%-e"ကeပ%က&တစ&လu+,)။ 19

 မ (န) ၝ။ 20

 မuဟ$ယ&တ$ (န) တ"uင%ယ'တ%။ 21

 ဓမ#င% (န) ဒ"#င%၊ ဒ'()ဒ"#င%။ 22

 သ"iတ%uင()ကကတ( (န) သ"iနန"မ$သ&က"လဝ"ဘu&,ကကတ"။ 23

 ပစ#$u (!ကi) သ"စပeရ'၊ သ"ဂ$iuင(၊ !ဂiuင&စ။

Page 3: History of Muttama

“ ဟ"# မခတ'တမ(iuဟ'မ မ+#မက-u ဒ0က1uမခ2ဂလiuင'လ1ueရ"ဂ8 အ#က1uဟ+:ဒ0။ နက1uလပuဟ'တ#မ"# မတuက'

eကတ$မခ' ဆၜiuတ$ eထ#န%24 ဂ" eကတ&ရ ”

မဂဒ$မiင' ခ)ပ'ပ+,စiuတ'။ နလပuဟ'တ,မ4, အ,တuက'eကတ'မ89 မစiဂလiuင' မခ:eထ<န'ကuအ,eရ>။ အ, eဖ#က%25

လပuဟ%တ'အ' ဂ*+ဂ,iuင%သန%။ ခ4ပ%တu' မဂဒ7 ခၜ+လပuဟ%တ'က:ueဍက%တu' တuက%eကတ%မခ= eထ?န%တiuန%ပ@'လပuဟ%

တ"ဗ$"မဂ'iuင+eဟင+မဂ$.၊ မဂဒ1 သရiတ+eကတ$မခ' ပ)*လပuဟ$တ* ထကတ$ပ)*မuဟ$ယ0တ$ စ2အ0ရ။ တ6မခ'

ခ"ည$တ&ပ(မဂဒ, ထiuင&သ2တ3ပ45စiuတ&။

“ eက#န%မန%ဝ() ပည#သက#26 eဇ#$%က'င%သန% ဂတဝ./ ဒ1 ည"ခမ%iဟ(27 eဟင$ ”

တ"မခ%ဂ'။

မဂဒ$ စiuပ)ဓမ+င)အရ/ဇကu ထဂu$28 ဖဍ#$တiဝ()အiက$စiင$၊ /ဂ#တ$မခ( eစ4$လ67ပရ# ဖရ)ဖဍ#$ဂယ; သဝ$တ=)၊

မခ#က%uတ(တiuန( လ-.uဗeကတ( လ-.uဗတ1င( eဇ41(eဖ1အ(eဂ#ဝ(eလ1န(သန(။ ;က<ဝ=>ပ%န( တ%ညA သueခ#ဒ#ယ

တiတ#ဗ%uစiင# ည*င#န,-က/ပ1န#တuန# မဂဒ56u,ပiuက#eကတ# ဒ89,တ8*ခ;မeဖ9အ#eဇ89#eဂ;ဝ#ဂ@ -က/Aက9တ# သအCခiuဟ# စuတ$စ%&လဝ$29 ဗ"#မဒ&ရ" ဏ"တ$"%30 တ"ည$သueခ)ဒ)ယရ။ ပ/0ဂ2 345အသ5သ78န:-

“ ဟ"#eက"န'မန' ပမဂ+,eသ.ဝ'ခ1ဝ+,eရ" ”

မဂဒ$ ပဝတ(eဖ+,က.iuပ( eလ23ဝ(ပ45-

“ က"လ လတuန'က(" သ*ဝ'ဂ(-ဂတ"ဇiuင'ထဝ' ကသ#သ$%တသiuက)31 တiတ#ဗ%uစiင#။ စအ+က-.ပ0င#

eက#$တ&e'ပ$ဟ&eထ$+ဍ$& ခတu+ဒ0တi။ ခတ&တမ4iuဟ&မ67မ မ+က&ခတဝ&တiuန&၊ ခတ&တမ ! iuဟ%ဂ' ()*အသ* က"uတ%ဏ'32

                                                                                                                         24

 eထ#န% (!ကi) ဆာန္ေစာဲ။ 25

eဖ#က% (!ကi) ဖ"uက%။ 26

 ပည#သက# (န) ပည#သeကက'သက#၊ ည#ဏ'eကက'၊ ည#ဏ'သ#၊ ည#ဏ'*က+၊ ည#ဏ'ခiuဟ'။ 27

 ည"ခမ%iဟ( (န) ည"ခiuဟ'၊ ညးေဇႝာ္ေမာ၀ ္။ 28

 ထဂu$ (!ကi) စ"င$။ 29

 စuတ$စ%&လဝ$ (!ကi) စuတ$နင"လဝ"။ 30

 ဏ"တ$"% (!ကi) ဆက#က$%& (က"uတ%&'တ'၊ က"uပရင,တ')။ 31

 ကသ#သ$%တသiuက) (!ကi) ပလ#ကဝiuင)၊ ပလ#စဇiuင)တ+။ 32

 က"uတ%ဏ' (န၊ ပ$လ"u) က"uဏ%၊ ဆ%န)ဍ+။

Page 4: History of Muttama

က"uဒ%န'ကuအ)ဍiက'။ ခတ'တမ0iuဟ'ဂ4 အ)ဍiက'ဂ56ရ8န'မခ% တ"uလ5:ပရ8 ဖရ)ဖဍ8'ဝ%)တu) မဂ56တ58) က"#$ဂမ"iuင$33 eရ#င%အ'

မဂဒ$ပ&'။ တ*ည,သueခ1ဒ1ယ မiင5တu6 ဝ1သ89အတiက5eတ< ဂ=<ပတu6 ဟu#34 လဝ#ကuသ'uက(u၊ ယ"#35 မiင$ပ&င$

တ"ကuသ&uမ() ည)ဒ)သ,iuက/ဆ1န/။ တ"ည)သueခ6ဒ6ယ ထiuင%သ'မဂဒ+eလ.န%သန%။

“ eက#န%မန%ဝ() eဍ)+()က,u eဟန$ဆ&'36 လ"#ပရ&eက") ပဆiuက&37 လဝ# ပ%&ပiu&eရ+င#မဒ/ ”

!"#အသ#က'uန*+စiင/-

“ eက#န%မန%ဝ() မက*uကuပiu.ရ ”

တ"ည$မအ'တ(န'*စiင(၊ /0န'*စiင(-

“ သ"က$eသ&'(ခစတမ$ဇiuင$မရ'ဇ$ အ3ဍiက$ဆက$တ"'3 eက'န$မန$ဝ"( သ8ဝ$ဂ:;ဂတ'ဇiuင$ထဝ$ ရအ= ”

eလ !"ဝ$ပ&'တu* တ+င$တ*မဂဒ0တu* န"*စiင$ဆက$တ6"* ကuတ7ည9သueခ=ဒ=ယ က"လဂ@ရ။

           

မဂဒ$ဂ%&ဒuင)ယ+u စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ&

တ"ည$ဂ&'ဏ)မဂဒ,တu. ပ0.ရ"e$ဂ&ဝ(eဟင$ သ&'မက*u ဖeအ$ဝ&38 လဝ#။ မက'ueက*+န#ၜiuတ# ကeရ+1 !ဗ#e%ဂ'ဝ)39 ။ သ#တ%မတၚအ%လ*အ% က,-u/ပဟ% ၚuဟ%eလ34 567က-uလ69လ6တ%eဟန%ဆ34။ ဒ=က-uစiuတ%ဨကရ3ဇ%

ပ"#ပ$iuင(ဝင( အပ"#မ,- သ/0 ဇiuန%40က"u အဝ#uအသ&41 က"uမဂဒ'ဖအiuတ,eဟင,။ ယ2u “ စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ& ” သ"#မက&uယ"u။

                                                                                                                         33

 က"#$ဂမ"iuင$ (န) တ"တi၊ မရ'ဇ)။ 34

ဟu# (!ကi၀ ိ) မြဲကေရာံ၊ မြဲစြ။ံ 35

 ယ"# (ၾကိ၀ ိ) အယ#$မ#တ'။ 36

 eဟန$ဆ&' (န) ပဋiပတ%မသiပ%၊ ေစ၀ ္ေပႝာန။္ 37

 ပဆiuက& (!ကi) စ"#လဝ&ဗ"#$၊ စ'(လဝ+ပ-$ဇeရင+၊ စ"#လဝ&ကရပ$။ 38

 ဖeအ$ဝ& (!ကi) စက#၊ ဗလ'၊ ထ)။ 39

 !ဗ#e%ဂ'ဝ) (န) !ဗ#ဖ#၊ !ဗ#တeမ'(ပuင,။ 40

 ဇiuန% (!ကi) ဇiuန%ဏ'င%၊ အပ%၊ အပ%,ပ-ပ%၊ က/u။ 41

 အဝ#uအသ& (န) အဝ#uအလ#uအသ'၊ အeခ+င-အရ/။

Page 5: History of Muttama

တ"ည$သueခ)ဒ)ယ သ,iuက0ဆ2န0 စ5ဍiန0ဍ27eရဝ0 သ"ဟ$42 ည"င$eက'န$ဂ*+က,uမဒ0။ စ+ဍiန$ဍ'"eရဝ$ ဒuင$က&43 eခ#ဝ%44

eရ#$ဂuန$ န"#45 ပလ#$ပရ& ပ'(ဨကရ&ဇ, မတ,ဗ01ဒ3မတ,တ4( ဟ#1မ#(လ6uဟ,ဒကu( တ9ည;သ'iuက,မ9iuက,eလ&န, သန,။

စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ&    က"တ$ဏ& eမဏင%eသ'(ဍ'  

!"#က%လမ"(တ*( သ,iက.က/uဒ2 ပ4%န. ဂလ#ဇဝ&46 တ" ဇက%က&uင% တ"#u47 မuဟ$ရ&48 ဍuင$သueခ)ဒ)ယ

ဂ"iuင&သန&လiက&စiuပ&။

‘ eသ#$%&'u)ပဟ, ပiu.ဍiက,တ% ဗ34ဒ6 ဂ"u$49 ည"ရ။ မ"#လက&50 ပ"#န%&'uလ*စiuပ% ပiu-ဍiက%တ* ဟ2*ဗ45ဒ7ဂ4u-ည5 ဟ2*

eဆ#တ%ရ ’

တ"ည$သueခ)ဒ)ယ မမiင/။ ပeက34ဗ6uလဗ$ ပ"#န%တiuက%51၊ ပ"#န%ဂ'uင%52 eက#$အiuတ)တu* ဇကuတ,ည.eဟင)

ယiuက%ပ'(န%53 မဇက$အ&။

အiuတ%အပ'(ဝင%မ,-ဝင% စ/0လဝ% သ"iuင&54 က"u စ%ဍiန)ဍ*+eရဝ)ဖအiuတ)ရ။ တ3ည5 ဂကန$ဖ&န$55 အiuတ% ဂလ(န%

ဇ"#ပ% eကင$က%56 ဗ"#တ%&တiတ(လuပ( ,-#ပ.&အဝ1u စ3ဍiန(ဍ6#eရဝ(ဖအiuတ(ရ။ ပဟiuတ(မဂ-#အဝ1ueလ6န( အ6တu&

                                                                                                                         42

 သ"ဟ$ (!ကi) တuပ$၊ တuပ$သ'ဟ$။ 43

 ဒuင$က& (ၾကိ) ဒuင$သ&iuင$၊ ယiuက$eဂ.င$တ0လ2iuင$။ 44

 eခ#ဝ% (!ကi၀ ိ) တႝဟ္နကေလင္။ 45

 န"# (န) တ"၊ တ"ည$၊ တ"တi၊ ဨကရ#ဇ%၊ သ(iင%။ 46  ဂလ#ဇဝ& (န)  ဂက#မတန'တ(ပ*+တ,အ'ဂ./ဝ1၊  ဂက#eအန'ဒဝ'န*သ,-။

47  တ"#u (!ကi) ဗတiuက&၊ ပပ"iuက&ဘ(။

48 မuဟ$ရ& (န) တ"uင%ရ'။

49 ဂ"u$ (န) ဍiက$ပ&က$၊ ဍiက$ဂ&u*။

50 မ"#လက& (ၾကိဝi) မ"#သ%&ပ(န&။

51  ပ"#န%တiuက% (န) ပ"#န%လ'()သင%၊ ပ"#န%လ'(ဒ*u။

52  ပ"#န%ဂ'uင% (န) ပ"#န%ဍ#%။

53 ယiuက%ပ'(န% (!ကi) ဇက#ပ%&န#၊ အ&ဗတiuက#ပ%&န#၊ အ&တဝ#eစ%ဟ#ပ%&န#၊ တiတ#ပ%&န#။

54 သ"iuင& (န) တ"လ$iuင(။

55  ဂကန$ဖ&န$ (!ကi) ဗ"န$ဖ&န$၊ ဗ"န$လဝ$၊ ဗ"န$စ။

56 eကင$က% (န) ကeမ$%န'၊ သၨဳိင္၀န။္

Page 6: History of Muttama

စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ& မဒ.ဇeမ0'&eသ(ဂမ3iuင& စ6eရင& eက#ပ%က#&57 မ လuတ$မဒ#58 ည"မ eလ#န%&'59 စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ&

ဟ"#မ"%ရ။ ဟiuတ+မဂ"#အဝ/uအသ#မeလ'န)က+င)။ eက'န)ဝuတ)တ1ည3 eမဏင)eသ'5ဍ' ဂ3ယ9u၊ က<uစ>ဍiန)ဍ'@eရဝ)

!ဇဟ$န&ကမiန&60 စပ#61 ညန#eကu'( ရင#သ%&62။ ဂလ$န&ဂ' !ပ#ကတ&63 လeလ#င%တရ( အ#။ ဒဒ,ဂ, စ/ဍ1eလ#င%ဇ#

ဒ" ကည#နiမiတ(64 က"uစ%ဍiန)ဍ*+eရဝ)ဂ0 မiင)ပ4iuင) ခ6ပ)ပ78စiuတ)။ အ8က"ueက*န)မန) ဝ<+တuန)eလ

ဆ"န$က&iန$ရင$သ+,ဗ./မeလ"န$ တ4/ရသ&5ဨကရ"ဇ$ မတ5အ" ဒ:eလင$eဇ;"$ရသ.,။ ဝတ$ဆ"န$ က&iန$ရင$သ+,

အ"သဟ%uပ(%စ*ဍiန.ဍ/0eရဝ.ညiခ6ပ.တu" စ*ဍ8eလ/င.ဇ/ အ/ဟ%uက=uစ*ဍiန.ဍ/0eရဝ.။

“ လ"uဟ% မiင%ဂ* မဆ,န%က"iန%ရင%သ12က3ueမဏင%eသ,7ဍ,မ9*ဂ: တ<7တ=ည*မiင%တu7 ဟ?2ဝAတ%အ,က3uမ ရဟ,။

ပမပ !ပဝ65 သ"#ဝ%&eရ# ” ဂ"ဂ#ရ။ မဂဒ( ဒuင+ယ-u စ0ဍiန+ဍ45eရဝ+ ဂ85မiင+ဒဒ#ဂလ4န+မ:ပ4ကတ+အ4ဂ#ဒ#တu? က"ပ$သ&'66

တ"ရ။ စ"ဍ'eလ*င,ဇ* ဟ/uဂ2 စင#$ခင#67 က"uစ%ဍiန)ဍ*+eရဝ)တu0 ကeလင)စ%အ*ရ။ စ%ဍiန)ဍ*+eရဝ) ခ6ပ)ပ80စiuတ)

မ"င$လ"ဒ'ဝ)တ$အ, ကuအ/ရသ2" မဂဒ4ခ6ပ$တu/ ဟ"uပ%န'68 eဝ#န%စဝ%69 eလ#$လ#န&eမဏင&eသ+,ဍ+ ည"ၜ$ဒ&မ()ကသပ-ရ။

!ကက#$ဒပ# မထiuက#eကတ#ဏ.ဂ01ဂ2 ပ3iuက#စiင# ည"ဂ$%င'70 (၃၀)၊ eသ$မပeတဟ)က+င)ဂ.eလ က"#ပရ&71 ဒ"ပ$%ဗ$iuင*တu-

စ"ဍiန&ဍ'(eရဝ&ၜ-eမဏင&eသ'2ဍ' ဍiuက& စiင$စမ&'င$72 မ"#မခiuဟ( ဒ*တiတ(မ,င( ဆ ဒ"မiuမ&73 ပ"က$ဝ&က"#။

                                                                                                                         57

eက#ပ%က#& (!ကi) အuပ$ဓuပ$၊ ပiuင$)ပ*။ 58

 လုတ္မဒး (ၾကိ၀ ိ) လုလန္၊ ေကႜာန္ေဗႜတ္မွာလ၀ ္။ 59

eလ#န%&' (ဝi) လတ#$#၊ ျပဲ!"။ 60

!ဇဟ$န&ကမiန& (န) !ဇဟ$န&က(iန&၊ ဓရ္သႛဳိက္ဆ"န$က&iန$။ 61

 စပ# (!ကi) eထ#န%စပ%၊ eစ)*စပ%၊ ဆ)န%eစ)*။ 62

 ရင#သ%& (!ကi၀ ိ) ည"သ$အ&။ 63

!ပ#ကတ& (!ကi) ဒယ#တ#၊ တမ#ဝ%အ"။ 64

ကည#နiမiတ( (န) ကလ#$ဏမiတ)၊ ကလ#$ဏမiတ+၊ မiတ+သဟ$.ခiuဟ+၊ ရ.ခiuဟ+၊ သ2အ+ရ.ခiuဟ+။ 65

 !ပဝ (န) ပ"၊ eကင'က(၊ ကeလ(န'။ 66

 က"ပ$သ&' (!ကi) က"ပ$eသ'()၊ မ"င$သ"iတ%၊ ကဟ#၊ ကဟ#သ&iတ)၊ မuဟ,-ဟ.u။ 67

 စင#$ခင# (!ကi) ခ"ပ$စ၊ ခ"ပ$ဂ&န$။ 68

 ဟ"uပ%န' (!ကi) ဒuင$ဂuဏ$။ 69

 eဝ#န%စဝ% (!ကi၀ ိ) ဇအ#သဝ#၊ ဖ"ဝ$စiuတ$။ 70

 ည"ဂ$%င' (န) သရ#$မဂ'င)သ*#၊ သရ#$ဂ&'င)၊ သရ#$ဗဂ'င)။ 71

 က"#ပရ& (န) က"#$ပင'။ 72

 စiင$စမ&'င$ (န) စiင$eၝ'(ပရဟ$၊ စiင$ပလ'င$။ 73

 ဒ"မiuမ& (န) ရ"။

Page 7: History of Muttama

ဒဒ"မဂဒ% က"တ$လလ&74 eမဏင%eသ'(ဍ' ဒ+အ'ဂ. /0သ12ဇeမ4'%မမင%ဍuင%တ7 /87လiက%ပ=2စiuပ%။

တ"ည$သueခ)ဒ)ယမiင/တu0 123အသ3က6uဗက/ရပ/မဂဒ; ည3င/ဂ23ဂ$ဂ<ရ။ တ"#75 အသ# က"uအ%ဗက'eကတ'

ဇကuမဂဒ'ဟ)*ဂ)*။ ဒ,ဗ./အ1တu3 မ4iဟ6ဗက6တ*eလ91ဝ6ပ<= တ.ည/သueခAဒAယ က4ပ6သ9*တ,ရ။

မဂဒ$ eက#$လဝ'76 ဗဒiuပ&ဒ'မiuမ&ပ*က&ဝ- eပ/01eစ3&အ0ဍuင$မန$ မ'တ$တ)*ဝ,န$eရ/င$မခ1ပ$။ အ/တရ5ဂ7 ဗ"#အ%ဂ"'င)77 ဗဒiuပ&မuဟ&သ*ueဟင&မအ/စiuပ&။ မ2င&ထ/န&မuဟ&သ*u ၜ6ပiတ89ဇ;တ<တu9 မ=တ& ထ"န$ဂတ'uဒဒ*78 မiမဇကu

ပ"#ဍuင'ဝ)န'ဂ,ရ။ မဂဒ1စiuပ'သန'ထ7န'ဇကuတu# ဒ;<င'တ=ကeရ7<မiမ eဗ7'သ@AဂမBiuင' eလ#င%တeရ(79 ပ"န$ရ။

eက#န%ဓeလင% (၃၀) ဂ" စ$ဒ"ဍiက"ဇကuပ&န"။ မ"တ$80 မဂဒ$ ဒ%&င(ထ*န(ဂ, တ"#န%81 မဂဒ$ ည&မ eက)*eရ)င*။

!ခ#ဟ%&လ& မဂဒ+ပတန/ဍuင/ ပ34တ5&ဝ7န/တu4 တန/တ9ဒ:&င/ နဒဒ;သ:=မ%4တ>က=uရ။ တ5&ဝ7န/ဂ; ဟiuတ/ ပတန/လဝ/

နဒဒ#ဍuင'မ)*ဂ#ရ ည.eက1'ခ3စ ဍuင'ဝ6န'အiuတ'ရ။

         

မဂဒ$ဂ%&အ&င)ဇ+,အ- သ"#အလiမ(မင*  

မဂဒ$ မ%င'တန'*ကန' eတဝ$e%ကဝ$82 တu# စင&'ခင&က*u ည,မ.u0ကuပည2 ဒဒ4 ဣဓiဗလ83 သ"#အလiမ(မင*84

စဍuင%မတ(မဂ* eဇ-.%က0u2တ3ဇ* ဓယ*တ*က6င%သန%။ နက0u eလသ85 eဟင$ သ&'ဇဟ)န$ကမiန$ က.uရင$သ12

မက#$uဗဒ(ခ*ပ,တ.ရ။ eဒ2အ4 eမဏင,ဥ8iuန,ဝ=2 သ"#u86 ကuအလiမ'မင) ဣၚuဟ%87 ခ"ပ$တ&။ ပ()မ တဏင$လ&uင$88 ဂ" ပiu&

                                                                                                                         74

 က"တ$လလ& (!ကi) က"တ$ဒရiပ$ဏ*၊ က"တ$ဏ*။ 75

 တ"# (ဝi) အတiuင&။ 76

 eက#$လဝ' (!ကi) eထ#$လဝ'၊ ဗလ*လဝ'။ 77

 ဗ"#အ%ဂ"'င) (နဝi) ဂ"#င%eဗ"တ%အ*၊ တ"iင%အ*ဂ"#င%။ 78

 ထ"န$ဂတ'uဒဒ ! (န) ဌ"န$က&'uဒ*။ 79

 eလ#င%တeရ( (၀ ိ) ဗ"ue%တ'၊ အတiuင,e%တ'။ 80

 မ"တ$ (ဝi) ဟiuတ%၊ ဟiuတ%'(။ 81

 တ"#န% (န) က"#န%။ 82

 eတဝ$e%ကဝ$ (!ကi၀ ိ) တန#$ကန#၊ ညiင#ဝတ#။ 83

 ဣဓiဗလ (န၊ ပ$) ဣဒ#iဗလ၊ !ဇဟတ%&က(ဇ)အ+uဘ.။ 84

 သ"#အလiမ(မင* (န) သ"iင%အလiမ)*eမန%(မ"ဗ$%- အလiမ%&မင())။ 85

 eလသ (ပ") ဥပ#$၊ &ပယ($၊ န$စ+($၊ န$အလ.။ 86

 သ"#u (!ကi) !ကက#က$u၊ က$ueဏ)င#။ 87

 ဣၚuဟ% (ဝi) သ"#ဝ%&၊ ရ)သ"#ဝ%&။ 88

 တဏင$လ&uင$ (န) တ"င$ည&သ(အ$၊ ခက#ည%သ'အ#၊ eဗ#တ%ည'သ)အ%။

Page 8: History of Muttama

သရပ$89 eကတ$ဖအiuတ$ရဂ+တu, မဂဒ/ စက1 ကလuတ%90 သ"uက%u စမ#$စမiန'91 လ"င$ထဝ$ ဂ(iက$ခiuဟ$ဗ/0မဂ(iuင$

က"uအ%ဆက'က(%) ကuအလiမ%မင'ရ။

!"သ$%အလiမ*မင, ခ.မဂ012ဒပ,ကသပ,စမ*7စမiန,ဗ07မဂ:iuင,။ သeလဟ,ပ$*ဟ01မ07က?uရင,သB1 ကလuတ, မက:uင,က%u

မအ#က%u ဟ() သ"uတ%92။ ပ#တ%ဖ'ဟ)*ပ+iuတ% ဍuင%ၜ1 ရ"ဍuင&မ()93 က"uမ လဝ#စiuတ#94။ ဒဒ#က%u ဏင)ဥ+iuန)မ/0ဂ#

သ"#အလiမ(မင* သ"iက*ဂ-.ည(တ*1ပဟ*။ ဍiuက*eကတ*ဂ8uင*မ-9 ည.င* အဇ95 မ eဝင$%&iက$96

ဂeက$%ဂ&uင)က*$%ဗ,တ)ၜ/eစ1$) (၂၀) !ပင$။ ဗiuတ%တiuန%97 ဇ"iက% ဗဗ'(eလ'င% အ-စiuပ%တ23ဝ5န%ရ။ 9:က;uဏင%ဥ>iuန% eလ

တ"ဒဒ$သ&"အလiမ+မင- မတiuန-က1uင-။ ပ eလ#ဟ%98 မeဝင%ဍ"#က%u သ%uက(u မiမiန$99 ၝ"ဂမ%100 ဍiက$သ&' ဗ)*မဂ-iuင$

ပ"#ဗ"iuင(eကတ(တu- မဂဒ1 က2uဏင(ဥ5iuန( eစ8(eဝင(တ:ဍ<(ပ=- ဂ"#ဗ%&101 က"u။ သ&"အလiမ+မင- ခ/မ ည+တ-ဏင-ဥ4iuန-

ဒ"သ$iuက(ဗ*+မeလ/န(သန(eဟင(။ တu+ အလiမ/မင( ကeလင(ပ8န(စ:က8uင( ဍuင(မတ<မတu+ ဟiuတ(သ$iuက(မ=င(

ပ"#ဏင&ဥ(iuန& ဗ-#မeလ1န"ဂ$ရ က'uကeလင"ပလ-င"နင" စမ01စမiန"ဗ41မဂ5iuင"ပ5န"ရ။ ဒဒ$မဂဒ9 ယiuက%102 က"uဏင&ဥ(iuန&ဂ,

မ"ဂiတu တ'(မ)က+eစ.က+ ဒiတ$%103 နက#သတ#104 ခeဍ$န&ပယ$) က+uဂ.)တ0ဗ.23ပဟ&ညi။ မဂဒ:eလ သ.က&ကသပ&ဇကu

ဂ"#အ#င&ဇ()မ+န&ဂ- မiဇကuက1ueဒ#4ဗ6ဏင&ဥ9iuန&ဂ- သ;)ပလ#င&ဏ+က1u အလiမ+မင&ရ။

                                                                                                                         89

 သရပ$ (!ကi) !ကက#ရပ#၊ ရပ#eဏ)င#။ 90

ကလuတ% (န) ည"မဂပ&ဝ&ဖeအ+ဝ&စက+၊ ကလuတ%သမ(င%။ 91

 စမ#$စမiန' (န) စ"#$စ"iန'၊ တ"#$တ$၊ ပရင'တ$။ 92

 သ"uတ% (!ကi) ပiuတ%သ"uတ%။ 93

 ရ"ဍuင&မ() (နဝi) ည"င$ရ&ဍuင$မ*+၊ ဗ.uဍuင$မ*+။ 94

 လဝ#စiuတ# (!ကi) စ"#စiuတ'၊ ပ*uပ'စiuတ'။ 95

 အဇ (ၾကိ) ပပ"၊ အက#ရ၊ eလ#ဟ%။ 96

 eဝင$%&iက$ (န) မတiတ#မ%&u(ဂ*တ#ဇ,iက# (မ"ဗ$%-က"န$ပစ$မဂ)လ+ထ"က$)။ 97

 ဗiuတ%တiuန% (!ကi) ဒစ#တiuန(က*uင(၊ ဒuန(ဒစ#တiuန%က'uင%ဍ+%။ 98

 eလ#ဟ% (န) ဗ"u$ပင'၊ အeယ$င&အလ$၊ ည"င$ရ&၊ ပ)၊ ပeတ,"။ 99

 မiမiန$ (န) မiတ$eက'န)သ+iင)၊ မiန.၊ ၝ0ဂမ'။ 100

ၝ"ဂမ% (န) !ဗ#မရ&င(စ&င(လ+,ပရ.eက.န(သ3iင(။ 101

 ဂ"#ဗ%& (န) eဒ#ဝ%လမ()ဗ+,။ 102

 ယiuက% (!ကi) ယiuက%ဒiuက%၊ မင%မြဲ။ 103

 ဒiတ$% (န၊ ပ") စ"တ$တ%&။ 104

 နက#သတ# (န၊ သ"လ$u) !ဂiuဟ&မeဂတ&မ*င& အတiuင&သဘ)ဝeဍ- ဂ"#င%eဍ#ပ)*အက-သ၊ (နက#သတ# - ၂၁)။

Page 9: History of Muttama

!"သ$%အလiမ*မင, စက#ကလuတ' က(uဟ*uပ,န'ဂတ/ဂ0ရ 23က(uမဂဒ3ဟ*uဂ/ ဂiတuတ78ပယ#:အခ=။ ပ?8@ပင'ဗCD

တ"င$eလ'(ဂ* ပiu(eစ/$ ပ က"ဝ$uမ'$u105 ရ။ သ !ကန$သမ'(106 က"uရင&သ()။

ပ"#ဂ% သ'(အလiမ-မင/ eက-/ သရ#$သခက'107 ဍiက$သ&'ဂမ*iuင$တu/ဂ0-

“ မဂဒ$ဝ&' eဍ'မ*iဟ-ဟ&'မ&.က0u သစ#108 eဍ#အ%ခစတ)ည+သueခ.ဒ.ယ ည+မက3uအဝ3uအသ#ကueဍ(။ ဂuဏ, ည.ဂ/ ပiuဟ%109 eထ#$ eက#န%တ'ည) သ+uပiuန%ဟ#န% မက'တ%နင%။ လ4uဟ% eဒ7eဍ7 eဍ7က9uကuအ; <က=eဍ7 ပမ#$သ#တ'110

အ"ပ$န&ရ။ ဏင&ဥ,iuန&eလ ည2င&ဂ42၊ မဂဒ8ဂ9 ည2င&ဂ42ခ;iuတ&။ က?လပiu"eက$?2စiuပ& ဂABဗDEတ2င&eလ?"ဂ9 ဏင&ဥ,iuန&eလ

က"uစiuပ'ဂ)*ဗ,-ဂ.က/u။ ပ12 ကဏ#111 eဇ#$% စuတ%သ*ဖ"#န% က'uလ*လဝ% ဖuန$သ&'112 ဂ"#ဝuန'ဏင'113 !ပue!ပင&စ(uဓနiက& ဓလ#$eဆဝ(114 စ"င$လဝ$ ဓuပ$သ&'115 ဇ"#ပ% ခယiuင&ကဏ)116 ။ သ#u%ဗ'တ)တ*+ က-iuင)eဇ3'ဝ) ဂညi117 စ"eရင&လဝ&

ပဝ#uမ&#u က"လဂ%ရ။ ရ(သ*+အလiမ"မင0 က1uဂ34534ၜuန0မ3(မ3( ပ9(မဓeယ=0eလ=0 ဗ?4ဂ% ရပ0မဂဒA ည4င0ဂ34 ”

မခ#ပ%လဝ%။

ကသပ$ဂ& မiမဂဒ* သ+uဏင$ဥ0iuန$ ည3ၜ5ဂ67မiင$။ ဂလ:န$ဂ& ဟ+uက<uမဂဒ* မသက=uသ?iဟ$။ မဂဒ*ဂ67မiင$တuA ပသစ$118 က"uဍiက& လဗiuန&119 လဝ#ဇကu သ(uကသပ#eဟင#မမ.င#။

                                                                                                                         105

 က"ဝ$uမ'$u (န) မ"#uထပ'တ)။ 106

 !ကန$သမ'( (!ကi) ခ"iင%ဖ'တ%၊ ခ"iင%ဖ'တ%အခiင%၊ ခ"iင%အခiင%၊ ခ"iင%ပယ'-။ 107

 သရ#$သခက' (န) သရ#$ဂ&'င)၊ သရ#$ပ,#န)၊ eက#န)ပ,#န)။ 108

 သစ# (န၊ ပ") ဂလ#န%မဍ#(စ*တ%။ 109

 ပiuဟ% (!ကi) ဗeဒက%၊ ဇiuတ%၊ ပလ-u၊ ဖ"#$၊ ဝiuတ%၊ တ'iင%။ 110

 ပမ#$သ#တ' (ဝi) အeထင$eသ&'၊ အeထင$eဍ&တ$။ 111

 ကဏ# (န) က"#၊ က"#ထ&။ 112

 ဖuန$သ&' (န) ဖuန$။ (?) 113

 ဂ"#ဝuန'ဏင' (န) ဂ"#ဍiuန(ဍiuန(။ (?) 114

 ဓလ#$eဆဝ( (န) ယ"uဓနiက(။ (?) 115

 ဓuပ$သ&! (န) ပ"#င%သ'(၊ တiuင%သ'(၊ တiuင%သ'(စ.န%0မeမ#ဝ%။ 116

 ခယiuင&ကဏ) (န) ဒယiuင&က()၊ ဒယiuင&က()ထ,။ 117

 ဂညi (!ကi) ဂ"iဂ"$တ&၊ ဂ"iဂ"$တ&က)iuင&က)ဝ&၊ ပယ)iuင&။ 118

 ပသစ$ (ၾကိ) သ"သစ$၊ သuင(ဍ*(သစ*။ 119

 လဗiuန& (!ကi၀ ိ) ဗဗiuန%လ၀ ္။

Page 10: History of Muttama

တiuင% ဂနပ$120 ဇကuမခ&ပ(လဝ(ဂ, ဟ.uဂ/လဝ(က0u မ1iဟ(ပeတဟ(ဇကuဖအiuတ(ရ။

“ က"လပiu'က(uအလiမ"မင, မ ဓ"#u121 သ"#ဂ% ခ'မ)*တ# မသuင.စ သiအရက"122 မ"#တ%လ'ၚiတ* ဂၜ%လဝ*

ဗ"uမတ&ရ(eဍ+ မ,-တ+ eက#$တ&123 eက#$ညi။ ဗလ*က+uရ.eဍ$ သuင2စဗၜ5က+uက6င2ညi။ ယ8$ရရ.eဍ$ဗၜ5 သမ:;မ<.

ပiu$ဟ&uလဝ)က+uရင)သ/0 ‘မဇ’ အ"ဂ$ ဒiuအ(လ*သuင(။ ‘မuင$ဇuင$’ အ"ဟ$u ဟ&ပ(စပuင(သ,ရ။ ‘မပ#ဇပ#’ ယ"#အ%ဂ' မ)'တ#ရပ-ၜuန-

ထပက$ဗ&$ ည(င$ဂ+(။ သ&$ဝ+( မ01တ(ည1ဂမ3iuင$ ပဗက$ညi ”

ဂ"လဝ%သမ()ပiပ,င%သ.%ဂ/ ဟ)uဂ"က3uမ4iဟ%ပeတဟ%ဇကuသ8ဟ%အiuတ%တu:၊ <uင%သuရ. စuတ% လ"124 ဓလiင% စ'(

တeရင%125 လဝ#။ ပယ'(မဂဒ, သ"iက%က&uဒ)သ"*126 ဍiက$က%uတ( ဒ*စiuတ$မ-.။ ရ1င$ဒ31င$သ35အလiမ8မင$

မeက$%&ကဏ%eဇ)%*ဂ,ရ။ လ0%*အလiမ%မင* မသရပ* မဂဒ7ဂ, ပယ%&ဗ:&။ မဂဒ7 သရပ*အလiမ%မင*ဂ, ပယ%& တ<=ပ$iuတ*

ဍ"#တiuန#ဘ"#)သင#။ သမ./ည1ၜ3 တ4ဟ#အ"။ ပယ"9မဂဒ< သ=iက#က?uဒ@သ=Aဒ@တu/ ကသပ#ဍiuက#eပင#ဖ အiuတ#။

ပ"#ဂ% ဒ'ပယ)*ခ,ရဂ'တu# သ12အလiမ$မင& သ(uမက+iuင&eကတ& ကယiuင&ဨကရ$ဇ& သ(uသရ$3သခက& ဍiuက&စiင&

တiတ#က%uင#()ဍuင#။ eပ./01ပင#ဗ34တ0င#eလ/6 စiuပ#ဓမ0င# eစ;#()စiင# လuပ#မ0င#ပ<6ကဏ/eဇ?/#ဂAရ။ မဂဒ) ကDuသFGအလiမ/မင#

မခ#$%ဇဟ(န*ကမiန*။ ပသစ( ဓ23uသuင*စ တ"န$eတ"&'127 တ" eကu&'ရင*သ,'။ ပ/0မသuင*စတ"ဂ4 ပတiတ*နင*7မeမ&ဝ"ပ$%သ%

လ"#uစရ' လ"#uဝက* သ,uဍiက*သ,uတ1 တ2န*eတ256တ7ရ။ မ:iဟ*ပeတဟ* သရ56သခက* မဂဒ@တAဂ' တiuင*တ1မဗeတ5န*လဝ*

ပဗက$။ ဂၜ(လဝ$အရက$ e.ပ/ဟ$eထ/(eက2(ရ။

ပ"# ခ"128 ဂ"က$u ဍ'(တiuန(ဘ'(-သင(ဗ12တ3င(eလ'6သ7ဟ(။ ခ;သရ'6သခက(သ=$အလiမ'မင(တ3 သuင(စဗၜB

က"င$eဟင$။ ()*ပင$ဗ-. သ"က$%ကကတ$129 eက#$%က&uဍuင+ ဒ-eဇ/$ဝ+1ကuင+ စ3စiင+ တဏ#130 လယiuဟ&ဍ(&ဒ*။ မဂဒ.

ဗစ#ရဏ#ည#တ(တu*-

                                                                                                                         120

 ဂနပ$ (န) ဂ"ပ$၊ ဂ"ပ$စiuတ$၊ ပ*iက$၊ ပ*iက$စiuတ$၊ ဆ-.၊ အၚပ$၊ အတiuင$-23ပ45စiuတ$၊ အတiuင$စiuတ$မiက$ဂ23ဒ8။ 121

 ဓ"#u (!ကi) တက#က$%၊ ဓ()uတက#က$%၊ သ,က-,။ 122

 သiအရက& (န) အရက$၊ သuရ$။ 123

 eက#$တ& (!ကi) e"ပ$ဟ&။ 124

 လ" (န) ဓေလင္။ 125

 တeရင% (!ကi၀ ိ) eရင"လ၀ ္၊ ေျပင္လ၀ ္။ 126

 သ"iက%က&uဒ)သ"* (!ကi) တန#ဒ%စiuပ#အခiင#ဒ%သ.iင#။ (?) 127

 တ"န$eတ"&' (!ကi) ၜန#eၜ%&၊ ထu&ထ*င#၊ ထu&,-.၊ ထu&ဒ0u&၊ ,-.ရ.၊ ယ3က#ထu&။ 128

 ခ" (!ကiဝi) ခဏ။ 129

 သ"က$%ကကတ$ (န) သ"က$ကeရ'(။ 130

 တဏ# (!ကi) တ"#၊ တ"#ဗ&iuက*။

Page 11: History of Muttama

“ မဇ ”

မဂဒ$ဂ%၊ သရ)*မဂဒ$မiင- ဒiuအ-ဟ12သuင-စစ4ဗၜ$ရ။ က)လဂ:

“ မuင$ဇuင$ ”

မဂဒ$ဂ%ပ'န)၊ ရ,မဂဒ$ ဟ.ပ)စပuင)သ3အiuတ)ရ။ သရ.,သခက)စဟ.ပ)တu,ဒ:။

“ မပ#ဇပ# ”

မဂဒ$ဂ%၊ မ"iဟ%ပeတဟ% (၇၀) သရ#$မဂဒ(တ* ခလiuက&က'(u131 မ"#ဓ%မiပ( ဂiuင(ပတiတ( ၜuန$ဇ&iန$132 !"ဇကu

တ"#uစuတ' သရ*+သ,#အလiမ*မင'တ2သ#uမဗၜ5ဂ7 ခ9iuတ'အ*ဗ:+မဂ;iuင'။ ဇကuသ,#အလiမ*မင' သလ*'တiuန'ဍiuက' စiင'AဗBမ:+

ဒ"အ$။ က$လeက)$*+ကuင.eဇ0$.ဗတ3ဂ5 ဍ$.တလiuပ.ဗuင.စiင. ဒ";ပဟ.ဟ=*ဂ=* !တ#133 စiင$ဍiuန$အ)။ သရ)- မဂဒ1တ3

ဆ"င$ဗက# ရပ#ဂ'(အလiမ-မင# ဂစiuတ#eက3(ဒ5-6ဂ7။ ဟiuတ#ဂ7ရ ယ;uဗ=> အလiမ-မင# ည@eက-#။ AကB !မiပတ&134 အ"တu%

ယ"uဗတ&တ'င)eလ,- ည/မ1/eရ,င)။

မဂဒ$ခ&'ဓမ)သ+တ-

က"#$သဗ'(u eလ#န$စ.အ#နiဗ'#န$ ၁၈၂၅-သ"#$၊ သက'ရ#ဇ*ဍuင* ၆၄၃-သ"#$ မဂဒ(ဇ"* အလiမ#မင/

ဂ"#ဍuင'မတ*မတu, က.uသiuင'လဝ' ထ"န$ဆ&င$135 မ"# ပ"#အeဒ'ဝ)ဍuင)။ မဂဒ0က2ueက4)နင) တ7ပည4 အiuတ)ဂမ:;ဗ=> မ"iဟ%မခ'()136 အiuတ% သဝ#137 eဟ#ရ#138 စiuပ%အiuတ%တu( စင#$ခင#ရ။ သ$%ဝ'( မဂဒ,ဟ.uပ1.ည3ဂမ4iuင%-

                                                                                                                         131

 ခလiuက&က'(u (!ကi) ဓလiuက&က'(u၊ က'(u။ 132

 ၜuန$ဇ&iန$ (န) ၜuန$ဇ&iင$၊ ၜuန$eဇ+$။ 133

 !တ# (န) တရ#။ 134

 !မiပတ& (!ကi) (ယ"ue%တ') လ)uလ+,အ+ .ပ'င,လ1+2အ+ (ယ"uတ"i)။ 135

 ထ"န$ဆ&င$ (န) !ဇပ$မင$သ(။ 136

 မ"iဟ%မခ'() (န) မ"iဟ%သပ(u*iuဟ% (ည"သပ%u'iuဟ+)၊ မ"iဟ%ခiuဟ%ခiuဟ%၊ မ"iဟ%ခiuဟ%ဆ*+။ 137

 သဝ# (န) အ"စ"သဝ&။ 138

 eဟ#ရ# (န) အ ၥာေဗဒင။္

Page 12: History of Muttama

“ ယ"#တ%အ'တ# အ'သ"#uခ"#ဗဒ&လဝ) ဓမ#သ%တ'139 eဇ#$%မ'( သ'က%ဂမ,-ခရ0က1uသတ%တ4ဂမ5iuင%သ9uဖအiuတ% က1u eစန$ဆက$140 ဒ"#င% ဒ"uတ%"uကဝ)141 ညi ”

ဂ"တu% ခ'(လဝ+ဓမ.သ0တ+မ1%ရ။ ဓမ.သ0တ+ဂ4ခ'(တu% ဓမ.သ0တ+ဝ1( ဒuင+ယ8uဓမ.သ0တ+မဂဒ:။ ;က=>မiပတ+အ0တu%

ဓမ#သ%တ'သ()ဝ+eရ%ဝ' ည/မeက%'eရ%င'။

မဂဒ$ပတန(ဍuင(မတ,မ

တန#eတဝ#142 တu# သ%&မဂဒ* ခ,ပ.ခ/0ဍuင.ရ။ eက8.အမ8တ. eသန8ပတi ထကiuပ.ပ/8န.တ0 ဆမ/u0 မ>#ဂeက80ဂ?

စင#$ခင#eကu)*ရင#သ-* သ.uဂမ12ဗ45eဟ)ရ)တ*အiuတ#တu: သ;iက#ခ4*ဍuင#ဂ>ရ။ က@uဗ@uလဗ5တ* ခBမစ2eရင# သ"uပ%သ"&143 တiဂ"

ဂ"#က%မ"' eက)*အ)စ)ဓဂ.uမ0)သ2iတ*၊ အ)စ)ဝ78က9၊ အ)စ)က)eဝ7င* အ)စ)ပiက.uသ< နiမiတ*ဂ<။ ည#မ%u'ပည)တ'

ဗစ#ရဏ#- “ က"မ$%ဝ'( အခဝ+က ဒ-န/(စန+၊ ကဂ-က'က+လ လဒ#န%&ရ%ဟu။ န%&စန,က.uန%&ရ%ဟu eက%&ဒ#မ12တu2 မဒ#

က"ဂ$ရ ရန'က(uရ*ဟuမ !ပက$ဖက$144 ဂ" စန%ဒ" သ"#မယ&145 ရ"ဟuဒ& ပ"ပ146 ပ"ပက$uင'(ပက' သ*+မယ.။ ဟiuတ'ဂ5ရ

ဍuင$တ&တieဇ*+$ပတန$လ/uဟ$ဝ23 423 ဝiဝ#တ%147 ညi။ မ%&သ()ပ+န) က"မ$%ဝ'( ဒ*သ,-သတ/ ဗစ2ရဏ2က5u ဂလ2န/ဂ*တu:

ဍuင$ပiu(ဍiက$ဝ+, -+,က.uဣဓiဗလက3င$သန$ ”

!က#ဝ%& ဂ"#က%န' ပ)*ဂအ,င'ဍuင'မ"*ပ%န' eက,'အ,စ,တ#ဂ4 က5uသ4ပ%န'-

“ က"န$မ&'ဂ) န*+စန$က-uရ*ဟuပ"န$ရ။ ပ34ဂ) န*+သ6iသဝ$ဒ)ခစiuတ$ က"uင$eက*+သ?uပiန*+။ က"န$မ&' ဒ)

သတ#eဇ&'#က)u ဒ,သတ#ဟ./မ.1က2uဂ4i။ ပအခiuင'148 ဂလ#န%ဝ'(တu+ ဍuင%တ/တieဇ3#%ဝ'( ဒ5eသ3ဟ%က9င% ဂ/iuင%က:uသeမ<ဟ%

eသထ$ သ"#င%သ"&149 သန# ”

                                                                                                                         139

 ဓမ#သ%တ' (န) !ပကiuဟ'eသ*+ဝ'ဥပeဒ၊ !ပကiuဟ'eသ*+ဝ'သ-uတ'သ0+တ'အမ3

(လiက$ဝ&'စက) ပ+,-uင$eသ2)ဝ$ဓဝ$)။ 140

 eစန$ဆက$ ( ၾကိ) eသ#$ၜက$အ(။ 141

 ဒ"uတ%"uကဝ) (!ကiဝi) မ"#အ%ယuက)ကဝ)၊ စ-uက-uကဝ)တ/။ 142

 တန#eတဝ# (!ကi) တန#တ$၊ တန#$ကန#။ 143

 သ"uပ%သ"& (!ကi) ပတပ#ပတ$၊ ပည'ပညပ#၊ ပည'။ 144

 !ပက$ဖက$ (!ကi၊ eသ') က"uင%တန%။ 145

 သ"#မယ& (န၊ သ"လ$u) !ဂiuဟ&eသ)မ ပ"#ကiuန(eဗဒင(၊ !ဂiuဟ&ခiuဟ&။ 146

ပ"ပ (န၊ သ$ပ&) !ဂiuဟ&ပ(ပ၊ !ဂiuဟ&ဟ*+ခiuဟ&။ 147

 ဝiဝ#တ% (န၊ ပ$လ&u) ဝiဝ#ဒ၊ ပ'မဒ)ဂလ,န.ဗဒ#န.၊ ပ"မဒ%ကယ()န+ဒဝ-တ+။ 148

 ပအခiuင' (!ကi) ထ"က$က%u၊ eတ*$က%u၊ ရ"င$က%u။ 149

 သ"#င%သ"& (န) သရ#$သဂ&င(။

Page 13: History of Muttama

အ"စ"တ%ဂ'။

!က#ပ%န' ဂ)*+မ-'မလ/ပ'လဝ'ခမ-2 3)*အသ*က6uအ-စ-ပiတ%ဂ; က6uသ;နiမiတ'+မ-'ဂ;ပ%န'-

“ မဂ#န%&'ဗ)ဗတi၊ ရဂ#န%&ရ%ဟu န%&စန1ဒ#ခစiuတ1 သ5uန%&ပieက%&ဒ#မ9:တu: ;မ%1ည=မeက%1။ ပ?:န%&ရ%ဟuမ@=ဂ#

ရ"ဟuဒ&န"(စiင,က.u၊ ဂတဝ3( ဍuင,တu6 ကလiဂ3(စiင,။ ပအခiuင,<မ",မလ>ပ,ခမ"6 သဘAခမ"6<မ",မBCဂ&ဗu ဗE(က,ဟ3(မ36။

ပဟiuတ&ဒ(သ*&ဂ( စiင&ဗ/*င&eဟင& မကလiဂ45။ က*လမဂ45စiင&ဗ/*င&ဂ" ရန%က'uန)*+ဗ-ဗတiက'uစန%ဒ"သ)*မယ5တu6 မကလiဂ8*

ပ"#ည%မဒ(မiတ+ ဒ%ပလ-င+က0u ဗ"#မသ"&150 eရ#င% ”

နiမiတ%သ'uပiသ*%ဂ, -.အ*စ* သ,နiမiတ%တ1 သ,ပ2'။

သ"#မဂဒ'မiင*တu- အiuဟ*တ"iuဟ*စiuတ*ဗ3-မeလ6န*သန*။ က:uလ6ပ* ပဿက$151 က"uအ%စ% နiမiတ+ပiဂ.

ဗ"#မဂ&iuင*။ တu#."/အသ/-

“ အ"စ"နiမiတ(တ)သ"ဂ$ %&'ဝ)တ+ဂ)တ+ညi။ စiင+ဗ23င+eလဂ&'ပတ7မ9$ဂ" %:အ<ဒ"ဨကရ3ဇ+တu< စeဏ$%152

ဝ"တ$ဂ"တ$ဂ& ဂ'ဂ()ဟ+။ စiင$ဗ1+င$ဂ()ပတ3ဂ& သ"iuင&သန&153။ ဂ#$စiင(ဗ*+င(ဂ, အ. ဒ"ဂ$ပ&154 သန#ရ။ ယ'uသ)uက,iuင#ဗ01င#

အ"သ$%uတiuန+အ,အ,တ+ တ-ည/သueခ2ဒ2

                                                                                                                         150

 ဗ"#မသ"& (နဝi) ဗ"#မeလ'#သ"'။ 151

 ပဿက$ (န၊ပ$) ကeပ$တ&၊ ကeပ$တ&ကeည)တ&၊ *ဒပ&ရတ&။ 152

 စeဏ$% (!ကi) eစ#ဟ%၊ တဝ%eစ#ဟ%၊ ဗတiuက%။ 153

 သ"iuင&သန& (!ကi) !ဇiuင&eလ)န&၊ !ဇiuင&eက-.eက-.၊ ဝ0တ&eလ)န&၊ ဝ0တ&eက-.eက-.။ 154

 ဒ"ဂ$ပ& (ၾကိ) ဒ"စiuတ'၊ သ"iuက&မ(iuက&၊ !"#ပ%iက(၊ စiuတ%လuပ%စ၊ မiက$ဂ&'ဂ&'။

အ"င$သ& (သuဝဏ*ဘ&မi)