hit przewodnik po metodzie

40

Upload: ania-danilewicz

Post on 15-Mar-2016

229 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Opis działań prowadzonych przez Teatr Dramatyczny w Białymstoku w 2013 roku w trakcie projektu Historia i Teatr, realizowanego w ramach projektu Akademia Orange.

TRANSCRIPT

Page 1: Hit przewodnik po metodzie
Page 2: Hit przewodnik po metodzie
Page 3: Hit przewodnik po metodzie

HiTHistoria i Teatrprzewodnik po metodzie

Projekt realizowany przez Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierkiw Białymstoku w ramach programu Akademia Orange

Anna Danilewicz, Monika Bania, Marcin Koziński

Page 4: Hit przewodnik po metodzie
Page 5: Hit przewodnik po metodzie

„HiT” to dziesięć spotkań Historii i Teatru, podczas których te dwie dziedziny przenikały się i wzajemnie inspirowały.

Osiem pierwszych miało podobny przebieg: zaprosiliśmy uczestników do wzięcia udziału w warsztacie historycznym na temat wybranego wydarzenia z kolejnych dekad XX w. Nie analizowaliśmy jednak wybuchów wojen i transformacji ustrojowych! Te zajęcia mówiły o ważnych wydarzeniach minionego stulecia, ale z perspektywy indywidualnych, pozapodręcznikowych opowieści. Uczestnicy zmienili się w badaczy, którzy analizowali materiały historyczne (w tym znalezione we własnych domach). Drugą część zajęć wypełnił nam warsztat teatralny, dostarczając narzędzi do niekonwencjonalnego badania zgromadzonych śladów przeszłości. Z historii wybraliśmy niebanalne fakty i źródła, a teatr „użyczył” nam metod, które pozwoliły na te historyczne wydarzenia spojrzeć inaczej: opowiedzieć o pierwszym i drugim planie sceny (wydarzenia) oraz o aktorach (ludziach), którzy w nich uczestniczyli. Wybór źródeł, dalekich od przyjętych schematów, pozwolił pokazać historię w ujęciu nie podręcznikowym, z perspektywy muzyki, mody, obyczajów, sportu. Stopniowo poznawaliśmy też świat teatru - od strony kulis, sceny, widza.

W trakcie dziewiątego warsztatu powstała instalacja teatralno-historyczna. Korzystając z rekwizytów teatralnych oraz elementów przygotowanych przez uczestników, zbudowaliśmy szczególne „mieszkanie”, a proces tworzenia tej instalacji pokazuje film poklatkowy: wprowadzając nowe elementy modyfikowaliśmy je, wyobrażając sobie, co się mogło dziać z rodziną mieszkającą tu od lat 30-tych niemal do dziś. Obrazowaliśmy w ten sposób upływ czasu i przemiany zachodzące na przestrzeni dekad. Dziesiąte spotkanie to Finał: Podwórkowy Woodstock w dawnym magazynie wojskowym, będącym świadectwem przeszłości, a także w starym autobusie - symbolu podróży w czasie.

Niniejsza publikacja jest rodzajem postscriptum. Stanowi dokumentację projektu w tym sensie, iż rejestruje sceny i emocje, które stały się naszym udziałem. Przede wszystkim jest jednak przewodnikiem po metodzie i dowodem na to, jak odległe dziedziny można twórczo łączyć, co - mamy nadzieję - zainspiruje Was do podobnych interdyscyplinarnych peregrynacji.

Teatr powiązaliśmy z historią, pokazując jak te dwie, często separowane dziedziny, się uzupełniają. Używaliśmy narzędzi teatru, by skutecznie uczyć (się) historii. W przeszłości zaś odnaleźliśmy inspirację do budowania opowieści teatralnej. Pokazaliśmy sobie i uczestnikom kulisy wielkiej historii, by dowiedzieć się więcej niż z podręcznika, ale też by móc podpatrzeć życie zwykłych ludzi w kontekście ważnych wydarzeń. A wszystko to, by zrozumieć, że historia to bardzo często po prostu wielkie widowisko teatralne i fascynujący materiał sceniczny.

Page 6: Hit przewodnik po metodzie

LATA 30.Kłamstwo ma krótkie nogi, ale długą historię

Temat: 30.10.1938 r. - „Wojna światów”, słuchowisko CBS, radiowa adaptacja powieści H. G. Wellsa.

Historia. Materiał źródłowy: audycja radiowa

„Wojna światów” to radiowa adaptacja opowieści Herberta George’a Wellsa. Przy-gotowane zostało przez Orsona Wellesa i Mercury Theatre jako część serii słucho-wisk „na żywo” emitowanych przez stację CBS w święto Halloween 30 paździer-nika 1938 r. W atmosferze panującego wówczas napięcia społecznego i wzrostu poczucia zagrożenia poprzedzającego II wojnę światową przedstawienie zosta-ło potraktowane przez radiosłuchaczy jako faktoid – rzeczywisty reportaż z in-wazji Marsjan na Ziemię. Audycja wywołała panikę wśród tysięcy mieszkań-ców New Jersey: ludzie w popłochu opuszczali mieszkania, dzwonili na policję z prośbą o ratunek, alarmowali sąsiadów. Byli przekonani, że za chwilę nastąpi atak gazowy, mimo że audycja była wyraźnie zapowiedziana jako adaptacja powieści s-f. Mistrzowska reżyseria i drobiazgowo przygotowane przedsta-wienie okazało się niezwykle sugestywne. Nic dziwnego, że audycja stała się pierwszym obiektem badań socjologicznych Projektu Radio, prowadzo-nych przez Rockefeller Foundation, skupiającej się na badaniu wpływu wy-wieranego przez mass media na społeczeństwo.

Teatr

Wprowadzenie w świat teatru w przenośni (w świat pojęć) i dosłownie, czyli zwiedzanie Teatru Dramatycznego od kulis (kieszeń sceniczna, bal-kony i przejścia techniczne, pod sceną, mantle, itp.). Oswojenie z nową dla uczestników przestrzenią, również po to, by swobodnie mogli się po niej poruszać w trakcie kolejnych zajęć. Uczestnicy zapoznają się z nowo--historycznymi koncepcjami dotyczącymi snucia narracji o przeszłości i podstawową dla pism Haydena White’a terminologią. Równocześnie, wy-korzystując książkę Freddie’ego Rokema, pokazujemy im kilka różnych mo-deli „wystawiania historii” w teatrze, ze szczególnymi zwróceniem uwagi na umowność konwencji teatralnych. Następnie wspólnie oglądamy kilka stylizowanych na dokumenty filmów fabularnych po to, żeby zobaczyć, w jaki sposób i w jakim celu fabrykuje się Historię.

Tagi

kłamstwo, manipulacja, radio, teatralizacja, kreacja wydarzenia

Linki

„War of the Worlds” 1938 Radio Broadcast http://www.youtube.com/watch?v=OzC3Fg_rRJM

Page 7: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Poznanie się, utrwalenie imion uczestników. Gra „Sznurek”.

Każdy z uczestników mówi swoje imię. Potem wszyscy ustawiają się na  linii prostej (sznurek lub taśma) w przypadkowej kolejności. Zada-nie: trzeba ustawić się w kolejności alfabetycznej imion (uwzględniając także kolejne litery, jeżeli pierwsze są takie same). Nie wolno przy tym rozmawiać. W czasie zamiany miejsca uczestnicy zawsze, choćby jedną nogą muszą dotykać linii. Na końcu prosimy o głośne podanie swoich imion i w ten sposób sprawdzamy, czy kolejność jest prawidłowa.

2. Wprowadzenie: pytania, rozmowa.

Co to jest kłamstwo? Kiedy ludzie kłamią? Czy sami kłamiecie i w jakich sytuacjach? Czy można wartościować kłamstwo, dzielić na dobre i złe, usprawiedliwiać?

3. Prezentacja „Najsłynniejsi kłamcy świata” (zdjęcia, fragmenty filmów).

► Pinokio. Drewniany pajac (z powieści C. Collodiego), który mówi, po-rusza się i podobnie jak człowiek dokonuje wyborów i ponosi ich kon-sekwencje. Cecha charakterystyczna Pinokia to nos wydłużający się wraz z każdym kłamstwem.

► Św. Piotr. Rybak w Kafarnaum w Galilei, potem uczeń i apostoł Jezu-sa, uważany przez Kościół katolicki za pierwszego papieża. Z jego ust padły brzemienne w konsekwencje słowa: „Nie znam tego człowieka”.

► Edward Rydz Śmigły. Polski wojskowy, polityk, marszałek Polski, Gene-ralny Inspektor Sił Zbrojnych, Naczelny Wódz w wojnie obronnej 1939 roku. Obiecywał wówczas: „Nawet guzika im nie oddamy”.

► Diego Maradona. Argentyński piłkarz, jedne z najlepszych graczy w hi-storii. W ćwierćfinale Mistrzostw Świata w ‘86 roku zdobył dwie bramki, w tym jedną –uznaną przez sędziego – strzelił ręką: „Pomogła mi ręka, ale to była ręka Boga”.

► Michael Jackson. Amerykański muzyk, tancerz, kompozytor, autor tek-stów i filantrop, którego życie stało się ważną częścią kultury masowej ostatnich czterech dekad. Zapewniał świat: „Nigdy nie poddałbym się wybielaniu skóry, to choroba”.

4. Istota kłamstwa: prezentacja, pytania, rozmowa.

► Po czym poznać, że ktoś kłamie? Np.: ton głosu (głośniej, szybciej); mówienie „bez zająknięcia się”; unikanie patrzenia prosto w oczy lub uparte, „nienaturalne” wpatrywanie się w rozmówcę; spocone dło-nie; mniejsza gestykulacja (gdy opowiadamy zmyśloną na poczekaniu historię, trudniej nam jednocześnie urozmaicać ją skomplikowaną ge-stykulacją); niespójność wypowiedzi.

► Przykład: „Lie to me”. Serial opowiada o naukowcu behawioryście, ekspercie w dziedzinie wykrywania kłamstwa. Dr Cal Lightman (Tim Roth) pomaga FBI, policji, kancelariom prawniczym, korporacjom, osobom prywatnym.

Page 8: Hit przewodnik po metodzie

5. Gra „Face(book)”.

Uczestników dzielimy na zespoły czteroosobowe. Gra polega na odgadnięciu emocji, jakie można odczytać z twarzy osób prezentowanych na kolejnych 12 zdjęciach. Fotografie do-brane są w ten sposób, by stopniowo przenosiły nas w czasie: od współczesności do lat 30 XX wieku, kiedy CBS wyemitowa-ło słuchowisko „Wojna Światów”. Ostatnie zdjęcie to „przeraże-nie”.

6. Prezentacja na temat słuchowiska radiowego „Wojna światów” i wrażenia, jakie wywarło w latach 30 XX wieku na amerykańskim społeczeństwie.

► Wojna światów (ang. The War of the Worlds) – powieść science fiction Herberta G. Wellsa, wydana po raz pierwszy w 1898 roku,

uważana za jedną z najważniejszych w historii światowej literatu-ry fantastycznej. Należy do kanonu gatunku i na wiele lat wprowa-

dziła fantastykę na tory apokaliptycznych wizji przyszłości. Powieść przedstawia inwazję Marsjan na Ziemię.

► Wojna światów (słuchowisko CBS) – adaptacja radiowa opowieści H.G. Wellsa, przygotowana przez Orsona Wellesa i Mercury Theatre z okazji święta Halloween w 1938 roku.

► Faktoid (fakt medialny, prasowy) – informacja traktowana jako praw-dziwa tylko ze względu na jej obecność w mediach. Często to wy-darzenie nieprawdziwe, noszące na tyle znamiona autentyczności, że przyjmowane przez społeczeństwo, upowszechniane np. w celu manipulacji opinią publiczną albo utrzymania kogoś (np. polityka) lub czegoś (np. reklamowanego produktu) w obszarze jej zaintere-sowania. Jednym z faktoidów jest informacja z książki „Second Book of Marvels” Richarda Halliburtona z 1938 r. o Chińskim Murze jako jedynym obiekcie widocznym z kosmosu stworzonym przez czło-wieka.

► Złote czasy radia – w latach 30. w Ameryce radio było jedynym me-dium, które nie ograniczało się wyłącznie do informowania i roz-rywki. Było czymś więcej – łączyło ludzi niezależnie od zajmowanej pozycji społecznej czy przynależności do grupy etnicznej. Radio jako środek propagandy, na przykładzie nazistowskich Niemiec.

7. Utrwalenie wiadomości. Gra „Faktoidujemy”.

Uczestników dzielimy na zespoły czteroosobowe (np. poprzez lo-sowanie kart: walety, króle, damy, itp.). Wybieramy aktualne wyda-rzenie, znane wszystkim uczestnikom. Każda z grup przygotowuje krótką notatkę prasową na ten temat, ale tak, by: rozbawiła, przestra-szyła, wzruszyła, znudziła (język urzędowy), itp.

8. Podsumowanie. Dyskusja: jak forma przekazu wpływa na treść?

w scenariuszu wykorzystano fragmenty definicji z wikipedii:http://pl.wikipedia.org/wiki/wojna_%C5%9Bwiat%C3%B3w_%28powie%C5%9B%C4%87%29http://pl.wikipedia.org/wiki/wojna_%C5%9Bwiat%C3%B3w_%28s%C5%82uchowisko%29http://pl.wikipedia.org/wiki/Faktoid

Page 9: Hit przewodnik po metodzie
Page 10: Hit przewodnik po metodzie

LATA 40.Najsłynniejszy pocałunek

Temat: 14.08.1945 V-J Day - zdjęcie z Times Square. Źródła historyczne i ich krytyka, analiza ikonograficzna, nauki pomocnicze historii

Historia. Materiał źródłowy: fotografia, fotografia prasowa

Słynne zdjęcie marynarza całującego pielęgniarkę na Times Square w Nowym Jorku zostało wykonane 14 sierpnia 1945 roku. Para ta znajdowała się wów-czas w nowojorskim tłumie, świętującym hucznie z okazji kapitulacji Japonii i ostatecznego zakończenia II wojny światowej. Dzień ten Amerykanie określają mianem V-J Day (Victoryover Japan Day - Dzień zwycięstwa nad Japonią). Auto-rem zdjęcia jest fotograf-dokumentalista Alfred Eisenstaedt, który niemal całe zawodowe życie związany był z magazynem „Life” (wykonał dla niego 92 okładki i 2500 ilustracji). W historii fotografii jest znany jako jeden z twórców fotografii reportażowej. Co ważne, całująca się na zdjęciu para nigdy wcześniej się nie wi-działa. Greta Friedman pracowała w 1945 roku jak pomoc dentystyczna. Podczas przerwy w pracy wyszła na ulicę i zaraz potem wpadła w ramiona przystojne-go marynarza George’a Mendonça. Podobno młody mężczyzna przechadzał się wtedy ulicą i w euforii całował każdą napotkaną kobietę. Co ciekawe, z tyłu zdjęcia widać inną roześmianą kobietę, która... później została jego żoną! Cału-jący się na zdjęciu ludzie spotkali się ponownie dopiero po 67 latach, w wyniku wielkich poszukiwań prowadzonych przez stację CBS.

Teatr

Zajęcia pod hasłem: „Malowanie teatrem” - spotkanie z malarstwem i plastyką teatralną. W oparciu o dzieła mistrzów perspektywy obu dziedzin analizuje-my i zestawiamy ze sobą te dwa gatunki sztuki: malarstwo (sferę źródeł iko-nograficznych) i teatr. Warsztatowicze zapoznają się z pojęciem perspektywy oraz różnicą pomiędzy jej malarską iluzją, a głębią sceny teatralnej. Podejmują próbę przeniesienia chwil uchwyconych przez malarzy na obszar sceny i spró-bują nadać im dramaturgiczny przebieg. Zapoznają się z pojęciem wieloplano-wości zadań aktorskich (aktor pierwszo, drugo i trzecioplanowy).

Tagi

II wojna światowa, fotografia reportażowa, pierwszy plan, drugi plan, pocałunek

Linki

zbiór wszystkich zdjęć z magazynu „Life”: http://life.time.com/

numer magazynu „Life”, w którym opublikowano słynne zdjęcie: http://books.google.pl/books?id=e0gEAAAAMBAJ&lpg=PP1&hl=pl&pg=PA27#v=onepage

Page 11: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Wstęp, przypomnienie ostatnich zajęć.

2. Gra „Precyzja opisu”.

Uczestników dzielimy na pary. Dobieramy je na podstawie wylo-sowanych kart z gry „Piotruś”. Jedna osoba z każdej pary otrzymu-je na kartce schematyczny, zgeometryzowany rysunek psa (zbu-dowany z tak prostych figur, jak: prostokąt, kwadrat, okrąg, itp.). Druga osoba rysuje podobny, według opisu partnera. Nie można podglądać! Na koniec oglądamy wszystkie rysunki, oceniamy, skąd się biorą tak duże między nimi różnice, skoro wszyscy posługiwali się powszechnie znanymi i obiektywnie zrozumiałymi pojęciami (m.in. okrąg, trójkąt, prostokąt).

Cel: uzmysłowienie uczestnikom, jak różnie może brzmieć opis tej samej sytuacji, przedmioty, itp., jak trudno jest przekazać „obiektywną” prawdę i jak różnie mogą być rozumiane pozornie jednoznaczne pojęcia; czyta-nie źródeł.

3. Prezentacja, pytania, rozmowa.

► Co to jest źródło historyczne? (wszystko skąd możemy czerpać wiedzę o przeszłości, wszelkie zachowane ślady działalności człowieka)

► Jakie „źródła” macie teraz przy sobie? Co możemy opowiedzieć o drugiej osobie na podstawie tego, co trzyma w kieszeni? (dokumenty, bilet komu-nikacji miejskiej, różaniec, klucze itp.)

► Jak dzielimy źródła historyczne? (materialne, niematerialne, pisane, niepi-sane itd.)

► Na czym polega krytyka źródła (na stwierdzeniu autentyczności śladów pewnej działalności ludzkiej oraz odczytaniu ich znaczenia w świetle przy-czyn i warunków ich powstania w procesie historycznym).

► Przykłady nauk pomocniczych historii, szukanie ich śladów w najbliższej okolicy (wybrane: paleografia, heraldyka, dyplomatyka, ikonografia)

a. Paleografia – bada rozwój pisma w procesie historycznym oraz środo-wiska, w jakim żył i tworzył dany pisarz; rozpoznaje skróty (brachygrafia) i „rozszyfrowuje” (odczytuje) dawne pismo (skryba, zakony, łacina, mate-riał). Zadanie: „Rozszyfrowujemy dokument!”

b. Heraldyka – zajmuje się badaniem rozwoju i znaczenia oraz zasadami kształtowania się herbów; blazowanie, czyli opis herbu: strona prawa i lewa, tarcza herbowa, pole; podział pola zawsze linią prostą; barwy heraldyczne (czyste: czerwień, błękit, zieleń, czerń) i metale (złoto i srebro, żółty i bia-ły); figury (geometryczne, zwierzęta, rośliny, przedmioty); hełm, klejnot. Zadanie: „Rysujemy herb!”

c. Dyplomatyka – nauka badająca dokumenty od strony krytyki nauko-wej, czyli określająca przydatność zachowanych dokumentów do ba-dań historycznych. Pozwala m.in. wykryć falsyfikaty oraz ustalić pro-cedury prawne i administracyjno-kancelaryjne, stosowane przy powstawaniu dokumentów (wystawca, odbiorca, datacja, treść właściwa, znak sprawy itd.).

Page 12: Hit przewodnik po metodzie

d. Ikonografia – odczytuje treść pojęcio-wą opisanych i rozpoznanych stałych tematów, symboli, atrybutów, alegorii (symbole: Św. Piotr z kluczami, św. Ma-rek z lwem, św. Sebastian ze strzałami).

4. Gra: „Sztuka czytan(i)a”.

Uczestnicy próbują wspólnie czytać źródło ikonograficzne, jakim jest obraz „Śmierć Marata” z 1793 roku. Praca autorstwa fran-cuskiego malarza Jacques-Louis Davida jest kanonicznym przykładem ukrytych treści, przekazów, symboli. Uczestnicy próbują odgadnąć ich znaczenie, inter-pretują, odnoszą do konkretnej historii.

5. Prezentacja głównego źródła – fotogra-fii z Times Square; pytania, rozmowa.

► Times Square - plac na Manhattanie w Nowym Jorku, na skrzyżowaniu Broad-way i Siódmej Alei. W USA jest tym, czym Plac Czerwony w Moskwie, Pola Elizejskie w Paryżu czy plac Trafalgar w Londynie. To jedna z ikon Nowego Jorku, centrum światowego handlu i mody.

► 14 sierpnia 1945 roku, na wieść o kapitula-cji Japonii, tysiące Amerykanów wyległo

na ulice Nowego Jorku. Dzień ten prze-szedł do historii jako V-J Day –Victoryover Japan.

► Zdjęcie: 14 sierpnia amerykański prezydent Harry Truman ogłosił światu zakończenie wojny na Pacyfiku. Choć akt kapitulacji zo-stał podpisany dopiero 2 września, to jednak 14/15 sierpnia (w zależności od strefy cza-sowej) jest uznawany za dzień zwycięstwa. Fotograf Alfred Eisenstaedt przechadzał się tego dnia po nowojorskim Times Square. W pewnym momencie zauważył młodego marynarza, który uradowany chwilą całował wszystkie napotkane kobiety. Tuż przed nim ujrzał także ubraną na biało pielęgniarkę. Fo-tograf wymarzył sobie, aby ta dwójka spotka-ła się i… tak się stało. Gdyby kobieta miała na sobie ciemne ubranie, nie powstałby silny kontrast, dodatkowo nadający fotografii taką moc. Ponadto obie postacie świetnie wkom-ponowały się w miejski krajobraz widoczny w tle zdjęcia.

► Magazyn „Life” – amerykańskie czasopismo wydawane od roku 1883 najpierw jako ty-godnik, a od 1978 miesięcznik. W  roku 2000 zawieszone, wznowiło działalność

Page 13: Hit przewodnik po metodzie

po  czterech latach jako cotygodniowa wkładka do gazet codziennych (m.in. do The Washington Post, Los Angeles Times, Chicago Tribune i Daily News, by  w  2007 wstrzymać ponownie wydawanie w for-mie papierowej. Life od tego czasu ukazuje się w In-ternecie. W sieci znajdzie się darmowa, pełna kolek-cja 10 milionów zdjęć magazynu (otwarte zasoby).

► Zdjęcie „Kissing Sailor” – zdjęcie ukazało się w nu-merze z 27 sierpnia 1945, na 27 stronie, w repor-tażu na temat V-J Day, z podpisem: “In the middle of New York’s Times Square a white-clad girl clut-ches her purse and skirt as an uninhibited sailor plants his lipss quarely on hers” – “Na środku no-wojorskiego Times Square biało ubrana dziew-czyna ściska torebkę i sukienkę, podczas gdy nieskrępowany marynarz wpija się w jej usta.”

► Dalsza historia zdjęcia – poszukiwania auten-tycznej pary ze zdjęcia.

► Teatralna interpretacja fotografii: aktor pierw-szo i drugoplanowy, scenografia, rekwizyt, opo-wieść, akt pierwszy.

► Słynne zdjęcia, ikony swoich czasów, np. Beatles i „Abbey Road”, „Mona Lisa z Afganistanu” i Natio-nal Geographic, „Czas Apokalipsy” i stan wojenny.

w scenariuszu wykorzystano:hasła ze słownika pwn: http://sjp.pwn.ploraz z wikipedii: http://pl.wikipedia.org/wiki/Life_%28czasopismo%29

Page 14: Hit przewodnik po metodzie

LATA 50.Tłumy na trybuny

Temat: 16.07.1950 - legendarny mecz, z rekordową liczbą widzów na stadionie Mara-cana w finale MŚ w Brazylii

Historia. Materiał źródłowy: legenda, relacja sportowa

Na pierwszym posiedzeniu FIFA po II wojnie światowej, jakim był kongres w Luk-semburgu 1 lipca 1946 r., przyznano organizację najbliższych Mistrzostw Świata jedynemu wówczas kandydatowi – Brazylii (w efekcie wojennych rozstrzygnięć wcześniejsza kandydatura Niemiec stała się nieaktualna). Podczas Kongresu do-konano istotnej zmiany w nazwie imprezy. Postanowiono, że zamiast nazwy Puchar Świata (Coupe de Monde), rozgrywki przyjmą nazwę Piłkarskie Mistrzo-stwa Świata (Coupedumonde de football), z podtytułem „Puchar Rimeta”. De-cyzja o przyznaniu organizacji finałów stała się powodem do wielkiej radości w całej Brazylii. 11 listopada 1947 r. gubernator Rio de Janeiro, Angelo Mendes de Morais, podpisał dekret zezwalający na budowę reprezentacyjnego, naj-większego na świecie stadionu. Tak powstała słynna Maracana, stadion uwa-żany w Brazylii za największy cud architektury sportowej, a także największą „świątynię” drugiej brazylijskiej religii - futbolu. Podczas ostatniego meczu tych legendarnych mistrzostw, w którym Urugwaj nieoczekiwanie poko-nał Brazylię (2-1), na stadionie padł nie pobity dotąd rekord liczby widzów na jednym meczu – 199 854 kibiców.

Teatr

Publiczność w teatrze, kontakt z publicznością, język komunikacji. Tłum, wspólnota, zbiorowisko – jak cienka jest granica między doświadczeniem wspólnotowym, a ślepą reakcją tłumu? Ćwiczenia zespołowe (dykcja, emi-sja, improwizacja, budowanie relacji z partnerem, etiudy).

Tagi

publiczność, tłum, wspólnota, jednostka

Linki

Tank Man na placu Niebiańskiego Pokoju: https://www.youtube.com/watch?v=9-nXT8lSnPQ

World Cup 1950 Final: https://www.youtube.com/watch?v=Q-Lm8H7o-AI

Page 15: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Wstęp, przypomnienie ostatnich zajęć.

2. Gra „Państwa, miasta”.

Podzieleni w pary uczestnicy samodzielnie interpretują zdjęcie „Nieznanego Buntownika” („Tank Man”), mężczyzny, który 5 czerwca 1989 r., dzień po krwa-wym stłumieniu protestów na placu Niebiańskiego Spokoju w Pekinie, próbo-wał zatrzymać kolumnę chińskich czołgów wracającą z akcji. Zdjęcia i nagranie, na  których uwieczniono to zdarzenie, obiegły cały świat. Człowiek ten stał się symbolem walki o wolność.

Uczestnikom pomagają pytania, zapisane w formie gry „Państwa, miasta”:

► państwo - na podstawie godła na czołgu można wywnioskować, że chodzi o Chiny

► miasta - elementy architektury wskazują na Pekin

► imię - jak nazwalibyście tego człowieka?

► co zdarzyło się wcześniej - symboliczne pięć minut przed zaznaczamy w diagra-mie jako – 5 (na zdjęciu ślady krwi na placu, połamane deski, itp.)

► co zdarzyło się później - symboliczne pięć minut po zaznaczamy w diagramie jako +5 (można wywnioskować, że aresztowanie, prześladowanie, tortury)

► jakimi trzema słowami opisalibyście zdjęcie?

3. Prezentacja, pytania, rozmowa.

Wszystko może stać się historią. Praca historyka przypomina zawód detektywa, który zbiera ślady zaistniałej w przeszłości sytuacji i składa z nich opowieść. Nawet najmniejszy przedmiot może być doskonałym świadkiem wydarzeń.

4. Gra „Detektywi historii”.

Uczestnicy otrzymują zdjęcia przedmiotów codziennego użytku i starają się po-wiązać je ze słynnymi zdarzeniami historycznymi (np. jabłko i historia Adama i Ewy, nóż i zdrada Juliusza Cezara przez Brutusa, globus i wielkie odkrycie Mikołaja Ko-pernika, charakterystyczny kapelusz i Napoleon Bonaparte). Następnie tworzą opis wydarzenia z perspektywy tego właśnie przedmiotu i prezentują go całej grupie.

Omówienie: Czy odwrócenie roli narratora sprawiało wam problem? Czy historia musi być tylko zbiorem dat i przypisanym im hasłom? Jak bardzo mogliśmy po-zwolić sobie na kreację? Które elementy zawarte w napisanych historiach były bez-sprzecznie prawdziwe?

5. Gra „Mieszkanie czas zacząć”.

Uczestników zajęć dzielimy na dwa zespoły. Każda z drużyn otrzymuje wydru-kowany na papierze wielkoformatowym plan mieszkania, w którym musi umie-ścić zachowane z wcześniejszego ćwiczenia przedmioty. Dodatkowo uczestni-cy mogą zaznaczyć na planie inne przedmioty, wybrane na zasadzie skojarzeń z pierwotnym zdjęciem (np. Krzysztof Kolumb – przyprawy, egzotyczne tkaniny; Mikołaj Kopernik – teleskop, itd.). Wokół nich tworzą historię mieszkania i jego

Page 16: Hit przewodnik po metodzie

lokatorów, którą wspólnie prezentują. Ćwiczenie ma zachęcić uczestników zajęć do samodzielnego szukania rzeczy, które znajdą się w przygotowywa-nej na koniec warsztatów instalacji.

Dodatkowe pytania w trakcie omówienia planów mieszkań: Które z  przedmiotów mogły być w domu przez kilka pokoleń, a które zmieniają się najczęściej? Jak możemy zaznaczyć upływ czasu w takim mieszkaniu – instalacji? (np.: kalendarze, zmiana daty rocznej w napisie na drzwiach K+M+B, obrusy na stole itd.).

6. Prezentacja, pytania, rozmowa.

Wszystko może być historią, trzeba tylko zacząć szukać. Niekoniecznie na pierw-szej stronie gazety, również na ostatniej. Chociażby tej ze sportem…

► Piłka nożna, czyli coś więcej niż sport.

Niektórzy ludzie uważają, że piłka nożna jest sprawą życia i śmierci. Jestem rozczaro-wany takim podejściem. Mogę zapewnić, że to coś o wiele ważniejszego. (William „Bill”

Shankly, szkocki piłkarz i trener piłkarski)

Gdy w roku 1960 powstało państwo nigeryjskie, składało się z dziesiątków plemion, kul-tur, języków i religii, bardzo często ze sobą sprzecznych. I właśnie futbol stał się pierwszą płaszczyzną, na której mieszkańcy nowego kraju się zintegrowali. Tłum na stadionie pe-łen emocji, zaczął skandować po raz pierwszy w dziejach nazwę swojej nowej ojczyzny. Nazwę, z którą wcześniej nigdy się nawet nie zetknął. Na stadionie piłkarskim powstało poczucie przynależności narodowej. (Ryszard Kapuściński, polski reportażysta, publi-cysta, poeta i fotograf)

Niektórym wydaje się, że stadiony piłkarskie to wyspy. Nie wiedzą, że są one raczej lu-strami, w których odbija się obraz świata, do którego wszyscy należymy (…) W Ameryce Południowej piłka jest wielką pogańską mszą. (Eduardo Hughes Galeano, urugwajski dziennikarz i pisarz)

Pięć dni pracować masz‚ mówi Biblia. Dzień siódmy jest dla Pana‚ Boga twego. A szósty na futbol. (Anthony Burgess‚ pisarz)

Ze wszystkich nieważnych rzeczy futbol jest zdecydowanie najważniejszą. (Jan Paweł II)

► Opowieść o piłce nożnej może stać się opowieścią o historii świata, np.: Mistrzo-stwa Świata we Włoszech (1934) i faszyzm; Mistrzostwa Świata w Szwajcarii (1954) i mentalne odrodzenia państwa niemieckiego; Mistrzostwa Świata w Argentynie (1978) i junta wojskowa; Mistrzostwa Świata w Meksyku (1986) i odbudowa państwa po wielkim trzęsieniu ziemi; wygrana klubu Steua Bukareszt w Pucharze Europy i re-żim Caucescu; mecz Crvenej Zwezdy Belgrad z Dinamem Zagrzeb i konflikt na Bał-kanach; potyczki Glasgow Rangers i Celtic i przenoszenie konfliktów religijnych; Ath-letic Bilbao i separatyści.

► Mistrzostwa Świata w Brazylii (1950 r.), czyli największa widownia na meczu. Kibice tworzący tłum, wspólnotę czy społeczność?

► Elementy wspólne między futbolem a teatrem: mecz jako spektakl, trener jako re-żyser widowiska, piłkarze jako aktorzy, publiczność jako widownia spektaklu, dra-maturgia, punkty zwrotne, itd.

w scenariuszu wykorzystano hasło z wikipedii:http://pl.wikipedia.org/wiki/maracan%C3%A3

Page 17: Hit przewodnik po metodzie
Page 18: Hit przewodnik po metodzie

LATA 60.Flower Power

Temat: 15-18.08.1969 - festiwal rockowy w Woodstock. Wydarzenie przełomowe dla muzyki rockowej, ikona obyczajowości i kultury lat 60.

Historia. Materiał źródłowy: muzyka

Subiektywnie, czyli z perspektywy twórców HiT- u, było to najważniejsze wyda-rzenie muzyczne w dziejach świata. Co ciekawe, Woodstock nie był ani pierwszym, ani też największym festiwalem. Ba, nie był nawet najlepszy! Po latach uważa się, że większe znaczenie dla historii muzyki miał festiwal w Monterrey (1967) lub na wy-spie Wight (1970). Woodstock był festiwalem kiepsko zorganizowanym. Brakowało na nim wszystkiego: jedzenia, picia, parkingów, miejsc noclegowych, środków higie-ny i  łączności. Źle przygotowano scenę, lał deszcz, niosąc chłód i tworząc tony bło-ta. W pewnym momencie sytuacja na polu koncertowym była tak fatalna, że służby oceniły, iż osiągnięty został niemal stan klęski żywiołowej. A jednak mimo to, a może właśnie dzięki temu wytworzyła się tam jakaś cudowna, spontaniczna atmosfera przy-jaźni i wzajemnej pomocy. Jednocześnie, w jednym miejscu 500 tysięcy ludzi repre-zentowało różne warstwy społeczne, religie i odmienne tradycje kulturowe. Mimo tak kolosalnych różnic nie było bójek, awantur, obyło się bez aktów agresji. Woodstock stał się ikoną, symbolem obyczajowości i kultury lat 60.

Teatr

Rozmowa o ubiorze i kostiumie w kontekście festiwalu Woodstock 69. Dyskusja: jakie są różnice pomiędzy kostiumem a ubiorem; w jaki sposób okoliczności historyczne i polityczne wpływały na potrzebę wypowiedzi poprzez wygląd zewnętrzny, strój. Rozmowa o tym, jak odkrycia geograficzne, wynalazki, sztuka i inne dziedziny życia przez lata wpływały na modę. W części praktycznej – próba podsumowania rozwa-żań poprzez wypowiedz malarską, wczuwając się w atmosferę Woodstocku. Powsta-ją obrazy malowane dłońmi, wykorzystujące psychodeliczne wzory i kolorystykę ubioru lat 60. Z obrazów powstanie kostium - instalacja artystyczna.

Tagi

kostium, scenografia, festiwal, muzyka, wolność, tłum

Linki

Muza z Woodstocku: http://www.youtube.com/watch?v=KVyJVYWHJaY

Dokument o Woodstocku: http://www.youtube.com/watch?v=ab1eF_cCzLY

Repozytorium materiałów multimedialnych o festiwalu Woodstock na Wikimedia Com-mons: http://commons.wikimedia.org/wiki/Woodstock?uselang=pl

Page 19: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Rozmowa nawiązująca do ostatnich zajęć: przedmiot jako źródło historyczne, świadek wydarzeń (nóż i Kuba Rozpruwacz, farby i Pi-casso, kapelusz i Napoleon).

2. Gra „Kalambury”.

Uczestnicy losują zdjęcia postaci związanych z  historią, muzyką, filmem, a następnie opisują je grupie, wymieniając trzy charakterystyczne dla tych bohaterów przedmioty. Pozostałe osoby zga-dują.

Przykłady. Matka Teresa z Kalkuty: różaniec, sandały, zmarszczki; Dr House: vicodin, laska, stetoskop, Lech Wałęsa: znaczek z Matką Boską Częstochowską, wąsy, płot; itd. Ostatnim zdjęciem jest fotografia Jimiego Hendrixa, wprowadzająca w temat zajęć (Woodstock ‘69).

3. Gra „Drabina skojarzeń”.

Uczestnicy podają szesnaście haseł, słów, pojęć koja-rzących się im z festiwalem Woodstock. Prowadzący zapisuje je na tablicy. W następnej turze uczestnicy znajdują kolejne określenia, kojarząc dwa, sąsiadują-ce ze sobą pojęcia z listy i w ten sposób redukując listę słów do ośmiu. Uwaga – hasła nie mogą się powtarzać! W kolejnych rundach robimy to samo – szukamy skoja-rzeń dla każdych dwóch pojęć z krótszej listy, aż stop-niowo dojdziemy do jednego, ostatniego hasła. Dysku-sja o tym, jak to słowo łączy się z festiwalem Woodstock.

4. Rozmowa - opowieść ilustrowana zdjęciami, filmem, muzyką.

Na czym polega fenomen Woodstocku? Nie był pierw-szym wielkim festiwalem rockowym (pierwszy: Monter-rey, Kalifornia 16-18 czerwca 1967 r.), nie grały na nim naj-większe ówczesne zespoły takie jak np. The Doors, Led Zeppelin, Bob Dylan, The Rolling Stones, nie był za dar-mo (bilet kosztował 5 dolarów), organizatorzy oszukiwali wykonawców (Hendrix zagrał za 18 tys. dolarów, a Carlos Santana za… 350 dolarów), nie był nawet w Woodstock (a w Bethel, Karolina Północna; w samych tylko Stanach Zjednoczonych jest siedem miejscowości noszących nazwę Woodstock). Festiwal był fatalnie zorganizowa-ny, pogoda nie dopisała, impreza nie była nawet spe-cjalnie nagłośniona w mediach. A jednak zadziałało. Przez trzy dni na farmie M. Yasgura w Bethel koło Nowego Jorku, pod sztandarami Peace, Love and Happiness bawiło się niemal pół miliona ludzi.

Page 20: Hit przewodnik po metodzie

5. Gra „Puzzle”.

Teksty piosenek mogą być traktowane jako źródło historyczne. Uczestnicy dostają koperty, a w każdej wers z  jednej z piosenek z Woodstocku, pocięty na kawałeczki. Starają się odtworzyć cały wers, jednocześnie interpretując jego znaczenie: identyfikując hasła, ideały, pojęcia charakterystyczne dla tego wydarzenia i związanych z nim późniejszych ruchów społecznych, kulturowych.

► The Who, My generation: „Mam nadzieję, że umrę, zanim się zestarzeję/ Mówię o mojej generacji”

► Joan Baez, Blowin’ in the wind: „Z jak wielu dział trzeba jeszcze wystrzelić/ By stały się zakazane na zawsze”

► Joe Cocker, With a little help from my friends: „Z niewielką pomocą przyjaciół przeżyję/ Z małą pomocą przyjaciół przynajmniej spróbuję”

► Janis Joplin, Ball and chain: „Miłość mnie dopadła/ I czuję się jakbym miała kulę u nogi”

► Creedence Clearwater Revival, Fortunate song: „Niektórzy ludzie urodzili się by machać flagą/ Cali są czerwoni, biali, niebiescy... Ale to nie ja!”

► Ten Years After, I’d love to change world: „Chciałbym zmienić świat, ale nie wiem, co zrobić/ Więc zostawiam to Tobie”

6. Rozmowa, dyskusja.

W festiwalu wzięło udział około 500 tys. osób. Czy to tłum, czy wspólnota? Czym różnią się te pojęcia, zacho-

wania? Jakie są cechy wspólne i różnicujące: tłum, wspól-notę, zbiorowość społeczną, zgromadzenie, manifesta-cję?

7. Analiza: postawy, jakie przyjmujemy w grupie (lider, outsaider, klaun, itd.) Co na to wpływa? Czym jest warunkowane? Jak te postawy zmieniają się w zależności od grupy, w której akurat funkcjonujemy?

8. Gra „Wspinaczka na drzewo”.

Każdy uczestnik dostaje kartkę ze schematem drzew-ka „Blobtree”. Analizując usytuowanie poszczególnych postaci na drzewku, uczestnicy określają swoją pozycję w grupie. Wskazują, który symbol określa to, jacy są (jak im się wydaje, jak widzą ich inni), a który to, jacy chcieliby być wobec grupy, wobec innych jej członków. Tworzymy z tego galerię (sznurek, spinacze). Uczestnicy przypinają swoje kartki, oglądają rysunki innych, porównują, oma-wiają.

w scenariuszu wykorzystano fragment bloga blues.net.pl:http://blues.net.pl/woodstock-legenda-i-stan-umyslu-cz-1.html

Page 21: Hit przewodnik po metodzie
Page 22: Hit przewodnik po metodzie

LATA 70.Czy leci z nami pilot?

Temat: 11.04.1970 - trzecia misja programu Apollo z planowanym lądowaniem ludzi na powierzchni Księżyca

Historia. Materiał źródłowy: transmisja telewizyjna, film

11 kwietnia 1970 wystartowała trzecia misja załogowa na Księżyc, w ramach naj-słynniejszego amerykańskiego programu kosmicznego „Apollo”. Zainteresowanie programem w społeczeństwie amerykańskie na przestrzeni lat osłabło. W odróż-nieniu od pierwszych ekspedycji, startu wahadłowca nie transmitowała żadna stacja telewizyjna do momentu, gdy okazało się, że przebieg tej misji nabrał nieoczekiwanego dramatyzmu. 55 godzin i 55 minut po starcie do centrali w Houston dotarł niepokojący meldunek, złożony przez dowódcę misji Jame-sa Lovella: „Houston, mamy problem”. W statku kosmicznym wybuchł zbiornik z  ciekłym tlenem. Moduł załogowy został pozbawiony zasilana. Misję prze-rwano. Rozpoczęła się walka z czasem, a także medialny wyścig za sensacją. Ostatecznie opowieść o podboju kosmosu zastąpiła tą o przyjaźni, determi-nacji, wielkich i małych cechach ludzkich charakterów.

Teatr

Rozmowa na temat przestrzeni, scenografii w teatrze, jej wpływu na  kształtowanie konwencji widowiska. Postawienie pytań: czym jest światło w scenografii, jak ją może zmieniać, modelować (w tym przy po-mocy oświetlenia), w jaki sposób tworzy się atmosferę i nastrój w teatrze. Opowieść o scenografii w nawiązaniu do lat 70. W części praktycznej każ-dy uczestnik, na bazie zbudowanych makiet dotyczących przestrzeni ko-smosu (np. pudełka tekturowe, pleksi, kolorowa folia) w dowolny sposób aranżuje swoją przestrzeń sceny. Następnie przy użyciu kilku źródeł światła (latarki, lamp) tworzone są różne nastroje; obserwujemy ich zmienność.

Tagi

przestrzeń, kosmos, światło, wykluczenie, faktoid

Linki

Przebieg misji Apollo 13: http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/lunar/ap13acc.html

Reportaż o misji Apollo 13: http://archive.org/details/gov.archives.arc.1155023

Teledysk Pana Astronauty Nagrany w Kosmosie: http://www.youtube.com/watch?v=KaOC9danxNo

Page 23: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Rozmowa nawiązująca do ostatnich zajęć: tłum, zbiorowość społeczna, wspólnota.

2. Gra „Moje miejsce w grupie”.

Zagadnienie główne: wykluczenie. Przyklejamy uczestnikom na ple-cach kolorowe kartki. Na ich podstawie tworzą się grupy – uczestnicy mają się odnaleźć, pogrupować, bez użycia słów. Tylko jedna osoba ma odmienny kolor, na koniec zostaje sama. Pytania: np. jak się odna-leźliście jako grupa; jak się czułeś jako „wykluczony”?

3. Gra „Tangram”.

Tangram przedstawia schemat rakiety. Uczestnicy dostają zestaw figur geometrycznych, z których mają ułożyć podany wzór wg schematu i nakleić go na tekturę.

4. Wprowadzenie w temat zajęć, jakim jest wyprawa Apollo 13 (1970 rok).

5. Gra „Drabina skojarzeń”.

Uczestnicy podają szesnaście haseł, słów kojarzących się im z wypra-wą kosmiczną, podbojem kosmosu. Prowadzący zapisuje je na tabli-cy. W kolejnej turze uczestnicy znajdują następne określenia, kojarząc dwa, sąsiadujące ze sobą pojęcia z listy i w ten sposób redukując listę słów do ośmiu. Uwaga – hasła nie mogą się powtarzać! W kolejnych rundach robimy to samo: szukamy skojarzeń dla każdych dwóch pojęć z coraz krótszej listy, aż stopniowo dojdziemy do jednego, ostatniego hasła. Dyskusja o tym, w jaki sposób finałowe słowo łączy się z misją Apollo 13 oraz przestrzenią kosmiczną.

6. Rozmowa: opowieść ilustrowana zdjęciami i filmem.

Główne hasła: program Apollo, wyścig między USA a Związkiem Ra-dzieckim w podboju kosmosu, pierwszy człowiek na Księżycu – Neil Amstrong (1969): „To jest mały krok człowieka, ale wielki skok dla ludzko-ści”, faktoid (np. scena lądowania na Księżycu „na pewno” jest wyreżyse-rowana w Hollywood przez Kubricka), zainteresowanie mediów, Apollo 13 (1970): „Houston mamy problem”, film z Tomem Hanksem.

7. Praca z tekstem źródłowym, wspomnienie Seweryna Blumsztajna:

Lipiec 1969 r. w więzieniu w Potulicach, tak jak we wszystkich wtedy polskich więzieniach, to był czas oczekiwania. 22 lipca mijało 25 lat Polski Ludowej - amnestia była pewna. Tylko jaka będzie, kogo obejmie, kogo nie? W takim przedamnestyjnym czasie więzienie zawsze jest rozedrgane, ludzie podnieceni i zdenerwowani. A jeszcze były upały. 20 lipca - pewnie pierwszy raz w historii więzienia - wyróżniających się więźniów zaproszono do świetlicy na całonocną transmisję telewizyjną

Page 24: Hit przewodnik po metodzie

z lądowania na Księżycu. Ale i my, cała reszta tych mniej wyróżniających

się, mogliśmy słuchać transmisji przez radiowęzeł. I to była najbardziej

niezwykła noc moich więziennych przygód. Broniewski pisał w jednym z wierszy o Janie, któremu w areszcie śniły się wielkie piece Magnitogorska, a nam

opowiadano o czymś znacznie bardziej niezwykłym. Słuchając tego z miliardami ludzi, jeden, jedyny raz w  więzieniu czułem się wolny. Byłem z całą ludzkością, która nad ranem 21 lipca śledziła kroki

Armstronga na Księżycu. Poza więzieniem, poza tym okropnym PRL-em.

8. Rozmowa, opowieść ilustrowana zdjęcia-mi i filmem.

Gdzie byliście w jakimś ważnym, konkretnym dniu z najnowszej historii? Czy pamiętacie, co robiliście w momencie, gdy dotarła do Was wiadomość o tym, co się stało? Jak zareago-waliście? Jakie były Wasze emocje, odczucia? Jak Wy zapamiętaliście ten moment? Przy-kładowe sytuacje: zamach w Nowym Jorku, śmierć Papieża Jana Pawła II, katastrofa smo-leńska.

9. Rozmowa, opowieść ilustrowana zdjęcia-mi i filmem.

Zagadnienia: media tradycyjne i  elektro-niczne, wady, zalety, szybkość przekazu kosztem refleksji.

w scenariuszu wykorzystano wypowiedź Seweryna Blumsztajna, opublikowaną w Gazecie wyborczej:http://wyborcza.pl/1,76842,6840436,40__rocznica_pierwsze-go_kroku_na_ksiezycu.html

Page 25: Hit przewodnik po metodzie
Page 26: Hit przewodnik po metodzie

LATA 80.Sport sportem, ale racja musi być po naszej stronie!

Temat: 19.07.1980 - rozpoczęcie Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, zbojko-towanych przez większość krajów zachodnich.

Historia. Materiał źródłowy: relacja sportowa

W nocy z 25 na 26 grudnia 1979 roku ZSRR dokonał zbrojnej interwencji w Afganistanie. Już kilka dni później, 4 stycznia 1980 r., prezydent USA Stanów Zjednoczonych Ameryki Jimmy Carter ogłosił wprowadzenie sankcji politycz-nych i gospodarczych wobec ZSRR. Tydzień później agresję potępiła ONZ. 1980

był kolejnym rokiem olimpijskim i tym razem znicz letnich igrzysk miał zapłonąć w Moskwie. Tymczasem już 20 stycznia amerykański prezydent zapowiedział boj-kot olimpiady przez USA, wzywając inne państwa do podobnej decyzji - w prote-ście przeciwko działaniom zbrojnym w Afganistanie. Dyskusje nad tą propozycją,

nawet w państwach blisko związanych z USA, były zacięte, a stanowiska niejedno-znaczne. W czasie zimnej wojny powszechnym zjawiskiem było wykorzystywanie przez rządy państw - organizatorów przedolimpijskiej atmosfery do własnych, par-tykularnych celów. Ostatecznie w moskiewskich igrzyskach wzięło udział 81 repre-zentacji. Ideę bojkotu poparło 55 państw, jednakże sportowcy z 16 krajów tej gru-py zamanifestowali swój sprzeciw wobec decyzji rządów, wysyłając honorowego reprezentanta lub występując bez narodowej flagi. Cztery lata później to ZSRR zbojkotowało olimpiadę w Los Angeles. „Wielkiego Brata” poparło 16 państw, a tzw. „demoludy” reprezentowały wówczas jedynie Rumunia i Jugosławia.

Teatr

Tematy zajęć: rola reżysera w tworzeniu akcji scenicznej, budowanie działań sce-nicznych, współpraca z zespołem aktorskim. Na sesji warsztatowej skupiamy się na ćwiczeniach z koncentracji, orientacji w przestrzeni, kompozycji sceny, dra-maturgii spektaklu, punkcie kulminacyjnym, tworzeniu napięcia, powtarzalność sekwencji. Ćwiczenia odbywają się indywidualnie i w grupach. Bazą są książki, m.in. „O technice aktorskiej” Michaiła Czechowa i „Reżyserowanie aktorów” Ju-dith Weston.

Tagi

olimpiada, bojkot, scena, kurtyna, zimna wojna

Linki

Jackie Robinson: https://www.youtube.com/watch?v=UxM_re5-aoU

Ceremonia otwarcia letnich Igrzysk w Moskwie: https://www.youtube.com/watch?v=8bWvNY5mBAA

Page 27: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Rozmowa nawiązująca do ostatnich zajęć: różne rodzaje wyklu-czenia w grupach, w których uczestniczymy (szkoła, podwórko, gru-pa rówieśnicza, rodzina, itp.)

2. Gra „Kto się spóźnia, sam sobie szkodzi”.

Ponieważ tematem zajęć jest sport, ustalamy wspólnie nowe zasady prze-biegu tych zajęć, zgodnie z tematyką sportową. Kiedy podczas spotkania padnie słowo „olimpiada” uczestnicy łapią się za nos, kiedy „medal”, biją brawo, gdy „sport „, drapią się w głowę. Osoba, która spóźni się na zajęcia (zwykle ktoś taki się zdarza) zasad tych nie zna, więc doświadcza swoistego wykluczenia. Gra toczy się przez pierwsze pół godziny, co oznacza, że wszyst-kie kolejne dyskusje i ćwiczenia odbywają się zgodnie z planem, a jedynie, gdy w trakcie zajęć padną ustalone wcześniej słowa, reakcje wszystkich muszą być odpowiednie. Po pewnym czasie należy sytuację wyjaśnić spóźnialskiemu i zapytać o jego odczucia, co myślał, jak się czuł odstając tego dnia od grupy, będąc przez nią w swoisty sposób bojkotowanym.

3. Rozmowa, opowieść ilustrowana zdjęciami, filmem.

Jackie Robinson był pierwszym Afroamerykaninem, który dostał się do za-wodowego sportu, pierwszym czarnoskórym ligowym baseballistą. W 1947 roku, w pełnej uprzedzeń Ameryce, stanowił absolutny wyjątek. Był wyzywa-ny, opluwany, wygwizdywany, faulowany na każdym baseballowym stadio-nie. Nienawidzili go kibice, sędziowie, zawodnicy drużyny przeciwnej i prawie wszyscy z własnej. Poza jednym Gościem, który w trakcie pierwszego meczu, gdy Robinson miał wszystkiego dość, podszedł do niego i ostentacyjnie objął za-wodnika. I jeszcze poza menadżerem, który zanim Robinsona zatrudnił, zapytał:

- Masz jaja, Dzieciaku?

- Pyta Pan, czy mam tak wielkie jaja, by oddać białemu, kiedy mnie uderzy?

- Nie, pytam czy umiesz mu w takiej sytuacji nie oddać.

A potem, na pierwszej konferencji prasowej, menadżer odpowiadał na pytania dziennikarzy:

- G…wno mnie interesuje, że Robinson jest czarny! Dla mnie mógłby być też żółty, czer-wony, biały a nawet w paski jak zebra! On po prostu dobrze gra w baseball!

Robinson stał się legendą, zdobył z klubem mistrzostwo i mnóstwo indywidual-nych nagród. 15 kwietnia w USA świętowany jest Jackie Robinson Day, w rocznicę jego debiutanckiego meczu z 1947 r. w MLB (Major League Baseball). Tego dnia zawodnicy w meczach ligowych grają z numerem 42 na koszulkach, numerem Jackiego.

4. Gra „Głuchy telefon”.

Wszyscy uczestnicy wychodzą z sali. Prowadzący zaprasza do środka jedną osobą. Uczestnik ten ma 30 sekund na obejrzenie zdjęcia z meczu bejsbolo-wego z udziałem J. Robinsona. Zapamiętuje szczegóły, by opisać je kolej-

Page 28: Hit przewodnik po metodzie

nej osobie, którą zaprasza do środka. Czynność się powtarza. Uczestnicy nie mogą pomagać, ani komentować. Na koniec porównujemy ostatni opis ze zdjęciem źródłowym.

Czy opis rzeczywiście oddaje to, co przedstawia fotografia? Jakie szczegóły umknęły w trakcie kolejnych relacji? Wyjaśniamy, iż  podobnie wygląda sytuacja w  przypadku dawnych źródeł historycznych. Z relacji wydarzeń umyka, w sposób świadomy lub niezamierzony, mnóstwo szczegółów. Stąd interpretacja źródeł wymaga odpowiedniego, dużego krytycyzmu i założenia, że  nigdy nie przedstawimy faktycznego przebiegu minionych zdarzeń, a jedynie ich przybliżoną interpretację.

5. Rozmowa, opowieść ilustrowana zdjęciami, filmem.

Prezentowane zagadnienia: historia i idea igrzysk olimpij-skich, igrzyska starożytne i ery nowożytnej, Pierre de Co-ubertain, motto, symbole (znicz, flaga, maskotka).

6. Gra „Plakat”.

Łączymy uczestników w grupy 3-4-osobowe. Każda dostaje pięć kółek papierowych w różnych kolorach. Grupy mają za zadanie stworzyć plakat, w oparciu o te kółka, a zatem plakat, który w jakiś sposób nawiązuje do idei olimpizmu. Wyjaśniamy na koniec, że igrzyskom sportowym towarzyszą swoiste igrzyska twórców i artystów, którzy projektują plakaty i inne utwory inspirowane olimpiadami.

7. Rozmowa, opowieść o olimpiadach na podstawie ich oficjalnych plakatów.

Sport i polityka, np.:

► 1916 - zawieszenie igrzysk z powodu wojny

► 1920 - wykluczenie Niemiec i ZSRR

► 1920 - igrzyska bez Polski z powodu wojny polsko-bolszewickiej

► 1936 - Berlin, nazistowskie Niemcy i Jesse Owens

► 1940 - Helsinki i zawieszenie igrzysk z powodu wojny

► 1944 - olimpiada jeńców obozu w Woldenbergu

► 1968 - „Black Power”

► 1972 - zamach w Monachium

► 1980 - bojkot w Moskwie z powodu inwazji na Afganistan

► 1984 - rewanż za nieobecność w Los Angeles

w scenariuszu wykorzystano fragmenty artykułu Jerzego kochanowskiego, „olimpiady pełne polityki”, wiedzy i Życia” nr 7/1996:http://archiwum.wiz.pl/1996/96073600.asp

Page 29: Hit przewodnik po metodzie
Page 30: Hit przewodnik po metodzie

LATA 90.Czas outsiderów

Temat: 18.08.1992 - śmierć Chrisa McCandlessa w reportażu Jona Krakauera w magazynie „Outsider”. Czy potrzebujemy bohaterów? Przygotowanie do finałowego budowania instala-cji od lat 30. do 90.

Historia. Materiał źródłowy: reportaż

Christopher McCandless - pochodzący z zamożnej amerykańskiej rodziny młody, zdrowy człowiek - wkrótce po skończeniu studiów z wyróżnieniem, decyduje się zerwać z do-tychczasowym życiem. Zmienia nazwisko, rozdaje swoje pieniądze na cele charytatywne, pozbywa się większości rzeczy osobistych i rusza w podróż autostopem po Ameryce. Po-znanym przez dwa lata podróży ludziom przedstawia się jako Alex, ale poza tym niewie-le i niechętnie mówi o sobie. Niemal wszystkich zjednuje jednak ciepłem, życzliwością, serdecznością, wrażliwością, pasją przygody i wiarą w ideały. Podziwiają go, gdyż należy do nielicznych osób, które rzeczywiście, z determinacją i pasją, próbują realizować swoje marzenia. Jego największym marzeniem jest próba samotnego zmierzenia się z naturą na nietkniętej ludzką stopą Alasce. Udaje mu się to w kwietniu 1992 roku. Choć jest nie-odpowiednio ubrany jak na tę porę roku – nie ma niezbędnego wyposażenia, takiego jak: siekiera, środki owadobójcze, mapy czy kompas, nie zabiera ze sobą wystarczają-cych zapasów żywności – przeżywa tam 113 dni. Ceną za realizację marzenie jest jednak jego życie. Kilka miesięcy później opowiadający o tym reportaż Jona Krakauera w ma-gazynie „Outsider” staje się powodem wielkiej dyskusji na temat losu Chrisa - Alexa.

Teatr

Budowanie narracji na tle historycznym. Losy jednostki a ich wpływ na Historię. Biorąc za punkt odniesienia rzeczywistość lat 90. XX wieku, omawiamy jedne z ważniejszych dla współczesnego amerykańskiego teatru i performansu przedstawienia: „Twilight L.A. (1992)” Anny Deavere Smith oraz „The Laramie Project” Moisesa Kaufmana i Tecto-nic Theatre Group. Akcja obydwu została osnuta wokół głośnych „hatecrimes” (zbrodni na tle nienawiści rasowej czy seksualnej) - brutalnego pobicia czarnoskórego Rodney’a Kinga i zamieszek w Los Angeles w 1992 r. oraz zabójstwa Matthew Sheparda z 1998 r. Oba przedstawienia powstały przy wykorzystaniu metody określanej jako „performance ethnography”. Uczestnicy mają okazję zapoznać się z tą techniką dramaturgiczno-perfor-merską na wybranych przykładach. Równocześnie, celem jest obnażenie ideologicznych implikacji światów przedstawionych w tych dwóch spektaklach opartych na wydarze-niach historycznych.

Tagi

bohater, jednostka, społeczeństwo, bunt

Linki

Into The Wild Soundtrack: https://www.youtube.com/watch?v=fo7CU4DVkxY

Materiał zdjęciowy o Chrisie MCCandless: https://www.youtube.com/watch?v=VDRy6fmcSzA

Page 31: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Nawiązanie do poprzednich zajęć: sport.

Gest Kozakiewicza i jego historia: potoczna, polska nazwa obraźliwe-go gestu (znanego pod innym wulgarnym określeniem), który polega na zgięciu jednej ręki w łokciu i złapaniu jej ramienia drugą ręką. Jest on kojarzony z polskim tyczkarzem Władysławem Kozakiewiczem, któ-ry na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 r. pokazał go dwukrotnie wygwizdującej go radzieckiej publiczności, po oddaniu skoku (na wysokość 5,78 m) gwarantującego złoty medal i będącego jednocześnie rekordem świata. Zdjęcie Kozakiewicza obiegło wówczas prasę na całym świecie (oprócz polskiej i radzieckiej). Ambasador ZSRR w PRL Borys Aristow domagał się odebrania Polakowi medalu, unie-ważnienia rekordu oraz dożywotniej dyskwalifikacji za obrazę narodu radzieckiego. Polskie władze sprytnie tłumaczyły gest skurczem mię-śnia tyczkarza, który miał być spowodowany sporym wysiłkiem. Kolejne wytłumaczenie mówiło, że gest ten pokazywał pokonanie tyczki, inne, że w ten sposób Kozakiewicz okazał radość. Mimo że Kozakiewicz został bohaterem tych Igrzysk, władze zadbały, by kara go jednak nie ominęła. Nie mógł startować w reprezentacji Polski, pozbawiono go majątku i do-brego imienia. W efekcie uciekł do RFN, gdzie występował jako atleta w jednym w klubów, aż do zakończenia kariery (w tym czasie w kraju oskarżano go o zdradę narodową).

2. Rola i znaczenie gestów.

Każdy z uczestników analizuje siebie, pod kątem używanych gestów. Przypomina osoby i sytuacje, dla których określona gestykulacja jest znacząca. Przegląd umownych gestów, np. znak krzyża, palec środkowy, salut rzymski, Ok. (kciuk w górze), całowanie w rękę, salutowanie, trzyma-nie kciuków, przewracanie oczami, meksykańska fala, oraz gestów histo-rycznych, np. „wiktoria” Lecha Wałęsy, całowanie ziemi przez Jana Pawła II, pocałunek Marilyn Monroe, Edward Gierek i Nikita Breżniew w uścisku na „misia”, gesty piłkarzy po zdobyciu bramki. Rozmowa o różnym znacze-niu tego samego gestu w różnych krajach.

3. Gra „Pojedynek na miny i gesty”.

Uczestnicy dobierają się w pracy, siadają naprzeciwko siebie. Prowadzący po-daje głośno nazwę emocji, sytuacji, hasło, które oni – na zmianę – mają za za-danie pokazać przy pomocy gestów jednej ręki. Po dwóch rundach, każdy uczestnik wymyśla swoje hasła i opisuje gestem w taki sposób, by druga osoba odgadła komunikat.

4. Prezentacja i dyskusja: Christopher McCandless - pusty gest?

McCandless już w dzieciństwie wykazywał nieprzeciętne talenty. Kiedy miał dwa lata, wyszedł z domu w środku nocy i splądrował u sąsiadów szufladę ze słodycza-mi. Gdy w III klasie podstawówki skierowano go na program dla bardzo zdolnych uczniów, był niezadowolony do tego stopnia, że przekonywał dyrektora szkoły o błędnych wynikach swego testu. Miał żyłkę do interesów, talent muzyczny i spor-towy, ale nie znosił, by ktoś mówił mu, co ma robić. Nerwowo reagował zwłaszcza na pouczenia rodziców, u których nie akceptował m.in. konsumpcyjnego stylu życia.

Page 32: Hit przewodnik po metodzie

Sugerowali mu, by zrobił dyplom i karierę, ale nie interesowało go ani jed-no, ani drugie. Karierę uważał za „poniżający wymysł XX w.”. Po ukończe-niu liceum wyjechał jednak z rodzinnego Annandale do Atlanty na studia na Uniwersytecie Emory. Ukończył je w roku 1990 i podjął decyzję, która za-ważyła na całym jego życiu. Zebrane oszczędności (24 tys. dolarów) wpłacił na cele charytatywne i zupełnie bez pieniędzy, ale za to pod nieco infantyl-nym pseudonimem (Alexander Supertramp) ruszył na wyprawę po Ameryce. Natchniony dziełami m.in. Johna Muira, Jacka Londona i Henry’ego Davida Thorea powraca „na łono natury”, kontempluje przyrodę, ucieka od cywiliza-cji, jednak zawsze do niej wraca. Aż pewnego razu słuch o nim ginie... W roku 1992 Chris McCandless zmarł samotnie z głodu i wycieńczenia na Alasce.

5. Jon Krakauer. Reportaż.

Krakauer jest amerykańskim alpinistą, pisarzem i dziennikarzem. Jego książka „Into Thin Air”, przetłumaczona na 24 język, przyniosła mu międzynarodową sławę i nominację do nagrody Pulitzera w 1998 r. W Stanach Zjednoczonych był

jednak znany już wcześniej, jako autor „Into the wild”, reportażu o Ch. McCan-dlessie i drodze, którą ten przeszedł od skończenia szkoły, aż do feralnej wyprawy

na Alasce. Krakauer próbuje zrozumieć, co nim kierowało, dlaczego zdecydował się na życie trampa. Stara się to zrobić przez pryzmat własnych wypraw i doświadczeń. Na podstawie książki powstał m.in. film Sean Penna z muzyką Edwarda Veddera.

Jonowi Krakauerowi polscy tłumacze uparli się przypinać łatkę z napisem „wszyst-ko” i takim też hasłem opatrują jego książki („Wszystko za życie”). Dość niebez-pieczne to słowo „wszystko”. Relacje reporterskie o wszystkim bywają nijakie. Re-lacje o oddawaniu „wszystkiego za coś” bywają pretensjonalne. W oryginale tytuły brzmią trafniej: „Into Thin Air”, Into the Wild”. Krakauer po to właśnie znalazł się gdzieś w określonym miejscu (choćby to miało być powietrze czy dzikie pustko-wie), żeby zdać nam relację.

Rozmowa: Czym jest reportaż? Jakie są jego charakterystyczne cechy? Jakie źródła wykorzystuje?

6. Finałowa instalacja-mieszkanie. Ćwiczenia.

► Wprowadzenie.

Przygotowujemy uczestników do budowy instalacji finałowej. Jej zamysł to poka-zanie upływu czasu w obrębie jednego pokoju polskiego mieszkania. Zbudujemy ściany, przyniesiemy i narysujemy wyposażenie tego lokalu, w taki sposób, by po-kazać kolejne dekady XX wieku. Zaczniemy w latach 30. Do mieszkania wprowa-dzi się pewna para, a wraz z nią: sekretarzyk, dywan, stół, porcelana. Na ścianie zawiśnie zdjęcie ślubna, obok stanie manekin – bo ona jest krawcową. Na półce będzie leżała charakterystyczna granatowa czapka, bo on – tak sobie wyobrażamy – jest policjantem w międzywojennym Białymstoku. A może jednak żołnierzem? Z czasem, w kolejnych latach, dołączy do zestawu sprzętów kołyska lub sanki, a za oknem, wraz z każdą dekadą, zobaczymy coraz wyższe drzewo. Razem usta-lamy, jakie rzeczy pojawią się w mieszkaniu: niektóre znikną z czasem (np. stare radio), inne pozostaną przez wszystkie pokolenia (np. stół lub pamiątka rodzinna).

► Gra „Pokaż mi jak mieszkasz, a powiem ci, kim jesteś”.

Uczestnicy dobierają się w pary. Opowiadają sobie nawzajem o trzech wy-branych rzeczach z ich domu, w którym obecnie mieszkają, w którym kiedyś żyli lub  w którym kiedyś chcieliby by być, a które jednoznacznie ich opisują. Np. kostka w koncertu Pearl Jam w Chorzowie, książka Into the Wild, kolekcja

Page 33: Hit przewodnik po metodzie

płyt. Następnie prezentują się nawzajem, opowiadając reszcie grupy, dlaczego te trzy przedmioty dla ich kolegi/koleżanki są tak istotne.

► Zadanie „Czas na zmiany”.

Uczestnicy pracują w dwóch grupach. Każda wypisuje na pa-pierze to wszystko, co sprawia, że mieszkanie, w którym żyje-my, stopniowo się przekształca. Celem zadania jest określe-nie procesów i zdarzeń, które pomogą nam pokazać zmianę w instalacji, jaką przygotowujemy, np. nowi lokatorzy, dzieci, zwierzęta; mody i trendy; starzenie lub psucie się przedmio-tów; remont; zalanie, pożar, wojna.

► Zadanie „Upływ czasu”.

Ponownie praca w dwóch grupach (uczestnicy zmieniają grupy). Pierwsza grupa przedstawia (pisze, rysuje) zwykłe i niezwykłe sposoby na pokazanie upływu czasu w od-niesieniu do osób, a druga w stosunku do przedmiotów, np.  zmieniające się kartki w kalendarzu, rosnące drzewo za oknem, przyrastająca ilość książek lub płyt, zmiana daty w kalendarzu, dorastanie dzieci, śmierć, awans za-wodowy, zmiana pracy

► Zadanie „Urządzamy pokój”.

Przygotowujemy scenariusz finałowej instalacji. Po-trzebne są cztery duże kartki papieru: trzy umocowane np.  na  sztalugach będą oznaczać trzy ściany pokoju, czwarta to podłoga między nimi. Kolejnymi kolorami uczestnicy zaznaczają sprzęty i zdarzenia, które zmieniać się będą w tym pokoju od lat 30. do 90. XX wieku, opo-wiadając tym samym historię wymyślonych mieszkańców. Zaznaczamy to, co wskazywać będzie na upływ czasu. Nie-które elementy zostają dłużej, inne usuwamy (np. maszyna do  szycia z lat 30. zniknie w kolejnej dekadzie, bo została sprzedana w czasie wojny). Należy pamiętać, że:

a. scenariusz i instalacja stanowić będą źródło historyczne, zatem kolejni odbiorcy powinni móc ją zinterpretować, „przeczytać” historię, którą zawarliśmy w poszczegól-nych przedmiotach, ich znikaniu i pojawianiu się;

b. instalacja ta jest historią uteatralnioną, nie występują tu więc rzeczy i gesty zbędne. Ważne jest to, co na pierw-szym planie i w tle. W dobrze zaprojektowanej sceno-grafii, każdy przedmiot coś znaczy, odgrywaswoją rolę;

c. konkretne osoby w tej instalacji są najmniej ważne, tzn.  uczestnicy nie są aktorami sensu stricto; ich zada-niem jest raczej animowanie przestrzenią, niż odgrywa-nie ról.

w scenariuszu wykorzystano fragment opisu książki Jona krakauera „wszystko za życie”:http://lubimyczytac.pl/ksiazka/51840/wszystko-za-zycie/dyskusjeoraz haseł z wikipedii:http://pl.wikipedia.org/wiki/Gest_kozakiewiczahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Jon_krakauer

Page 34: Hit przewodnik po metodzie

LATA 00.Klatka po klatce

Temat: Warsztaty animacji poklatkowej (technika plastelinowa) - przygotowanie praktyczne do budowy instalacji.

Tagi

animacja, plastelina, timelaps

Linki

Realizacje uczniów Elwiry Małyszko:

„Smocze opowieści”: https://www.facebook.com/photo.php?v=451745041586784&se-t=vb.370200099741279&type=2&theater

„O Piesku Osesku i Kotku Psotku”: https://www.facebook.com/photo.php?v=445129445581677&se-t=vb.370200099741279&type=2&theater

„Biały śpiew”: https://www.facebook.com/photo.php?v=431065000321455&set=vb.370200099741279&type-=2&theater

Page 35: Hit przewodnik po metodzie

Konspekt zajęć:

1. Krótki przegląd zdarzeń i wydarzeń z wszystkich oma-wianych dekad.

2. Podsumowanie: najciekawsze zdaniem uczestników sytuacje, zajęcia, gry, zadania, spotkania.

3. Przygotowanie do tworzenia instalacji, przegląd informacji - co chcemy i co powinniśmy wykorzy-stać w trakcie budowy.

4. Animacja poklatkowa - warsztaty

Uczestnicy warsztatów, krok po kroku realizują, na podstawie opracowanego już scenariusza, autorski projekt. Film inspirowany jest motywami znajdującymi się na wycinankach ludowych, charakterystycznych dla poszczególnych regionów, np. motyw kaszubski, łowicki. Pod okiem prowadzących zajęcia młodzież poznaje podstawowe zasady tworzenia animacji poprzez wprawianie w ruch elementów z  wycinanek. Uczą się zasad montażu i udźwiękowienia obrazu filmowego.

5. Obejrzenie efektu pracy:

http://vimeo.com/66895260

Page 36: Hit przewodnik po metodzie

‚LATA leca.Temat: Instalacja teatralno-historyczna. Skrócona i bardzo osobista hi-storia XX wieku.

Ostatnim etapem cyklu warsztatowego jest zbudowanie instalacji, która posłuży do realizowania filmu poklatkowego. Ponieważ jedną z wiodących myśli naszych zajęć było pokazanie „wielkiej historii” z  małej perspektywy, czyli zwykłego człowieka, wymyśliliśmy, że  scenografią instalacji będzie mieszkanie. Takie, do którego pewna rodzina wprowadza się w latach 30. XX wieku, a potem mieszka przez kolejne dekady. Po jakimś czasie pojawiają się dzieci, ktoś umiera, ktoś się wprowadza… Niektóre sprzęty znikają, bo  zastępują je nowe. Inne psują się, zużywają, niszczą. Jeszcze inne pozostają na lata, jak stół, wokół którego gromadzi się nasza fikcyjna rodzina.

Ideą jest pokazanie samego… upływu czasu. Uchwycenie go, złapanie w pułapkę, zatrzymanie. To, co w rzeczywistości jest niewykonalne, na scenie teatralnej i przy wykorzystaniu obiektywu aparatu staje się możliwe. W kolejnych ujęciach pokazujemy przemiany w mieszkaniu. Opowieść tworzymy w oparciu o same sprzęty. Każdy z nich wprowadza jakąś historię: czapka wojskowa mówi nam o tym, że jeden z lokatorów to żołnierz; zabawki - że to

czas, gdy wokół stołu biegają dzieci; kolejne zdjęcia na ścianie - jak powiększa się rodzina; nowe meble, płyty czy ubrania - jak zmieniają się gusty, style, mody na przestrzeni lat.

Tym samym instalacja nabiera jeszcze dodatkowego sensu - staje się swoistym źródłem, które przez każdego oglądającego będzie interpre-towane i omawiane na różne sposoby. Będzie źródłem, które opowie zarówno o samych warsztatach, jak i o nadrzędnej idei całego projektu.

Do przygotowania scenografii wykorzystaliśmy:

► meble, rekwizyty, kostiumy teatralne;

► kartonowe arkusze, pomalowane farbą kredową oraz kreda - gdyż bra-kujące lub zmieniające się w czasie elementy wyposażenia (np. kalen-darz, drzewo) domalowujemy;

► drobiazgi i bibeloty przyniesione przez uczestników - w ten sposób ich prywatna historia splata się z tą „dużą” oraz warsztatowo-teatralną.

Film poklatkowy na Platformie Akademii Orange:

http://www.akademiaorange.pl/projects/teatr/0/materials/HiT/

Page 37: Hit przewodnik po metodzie

LATA... sie.Ogórkiem w przeszłość.

Temat: Gry i zabawy wszelkie podczas Podwórkowego Woodstocku.

Podwórkowy Woodstock to finał pro-gramu Historia i Teatr, odbywający się w  trakcie Tygodnia Orange. Zaczynamy od przeniesienia się w czasie: nasz we-hikuł to autobus „ogórek”, który zabie-ra uczestników oraz wszystkich chęt-nych na przejażdżkę po mieście - spod Teatru Dramatycznego na Węglówkę. W  dawnym magazynie wojskowym na  Węglowej (słynna białostocka mu-zyczno-kulturalna „dziesiątka”) przygoto-wujemy wystawę zdjęć z całego projektu oraz przegląd najciekawszych tematów z zajęć. Wszystko spaja zaś woodstockowa idea wolności, radości i kolor…owości.

W trakcie kilkugodzinnego pikniku rodzin-nego odbywa się pokaz filmu poklatkowe-go, wykonanego przez uczestników, pre-zentacja najciekawszych prac powstałych w trakcie warsztatów scenograficznych i  kostiumowych. Każdy z  warsztatowi-czów prowadzi też autorskie warszta-ty, m.in.  bębniarskie, gitarowe robienia przypinek, znaczków, ozdabiania toreb metodą szablonów. Program uzupełnia-ją otwarte zajęcia teatralne i kostiumo-we, wspólne przyrządzanie wegańskich potraw pod chmurką oraz multum gier sportowych, dawnych i współczesnych.

Tagi.

impreza, dzieci-kwiaty, wystawa, pod-sumowanie

Page 38: Hit przewodnik po metodzie

Zdjęcia i materiały wykorzystywane w trakcie zajęć pochodziły w większości z zasobówudostępnianych na licencji Creative Commons, tj.:

Flickr.com /sekcja: The Commons oraz zasoby udostępniane na licencjach Creative CommonsWikimedia Commons http://commons.wikimedia.org

You Tube Creative CommonsVimeo Creative Commons http://vimeo.com/creativecommons

GLAM Wiki Project https://en.wikipedia.org/wiki/File:GLAM-WIKI.pngBrooklyn Museum http://www.brooklynmuseum.org/copyright.php

The Metropolitan Museum of Art http://www.metmuseum.org/Rijks Studio https://www.rijksmuseum.nl/en/rijksstudio

Portal Open Culture http://www.openculture.com

oraz z repozytoriów umożliwiających (w miarę) swobodny dostęp do treści, tj.:Radio Svoboda http://www.svaboda.org/content/article/24812245.html

Ośrodek Karta http://www.karta.org.pl/Narodowe Archiwum Cyfrowe http://www.audiovis.nac.gov.pl/

Magazyn Life http://life.time.com/

Prowadzący zajęcia:Historia: Marcin Koziński, współpraca Anna Danilewicz

Teatr (w kolejności pojawiania się w HiT):Grzegorz Stępniak

Magdalena Kiszko-DojlidkoPiotr Szekowski

Martyna DworakowskaAndrzej Dworakowski

Elwira Małyszko

Koordynator projektu: Monika BaniaZdjęcia, film: Szczepan Skibicki

Projekt graficzny przewodnika oraz innych wydawnictw: Paweł Dudko

Organizator:Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku

ul. Elektryczna 12, 15-080 Białystokwww.dramatyczny.pl

Kontakt: [email protected]

Partnerzy projektu:Niezależna Grupa Okazjonalna Produkcja Wrażeń

Pogotowie Opiekuńcze w Białymstoku - program Wychowawcy Podwórkowi http://www.po.bialystok.pl/Stowarzyszenie Pogotowie Kulturalno Społeczne http://weglowa.org/?page_id=179Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. http://www.kpk.bialystok.pl/

Patroni medialni:Portal Bialystokonline.pl

Gazeta Wyborcza Białystok

Materiał został przygotowany w ramach programu Akademia Orange prowadzonego przez Fundację Orange.

CC BY 3.0 PL www.creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Białystok, 2 czerwca 2013 r.

Page 39: Hit przewodnik po metodzie
Page 40: Hit przewodnik po metodzie

Jeśli dwóch ludzi rozmawia,a reszta słucha ich rozmowy – to już jest teatr.

Gustaw Holoubek