hmasawnna thar - neitham.in thar/2018/may/ht-06-05-2018.pdf · hmasawnna thar (an independent daily...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/196 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlaphur (may) 06, 2018 pathienni (sunday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Ceasework strike tum \hul CCPUR: All Manipur VDF Welfare Association in an thil ngen hai May 5, 2018 chena sukpuitling a ninaw chun May 6-15, 2018 inkar sung Manipur pumpuia VDF han Cease- work Strike nei an tum chu inremna an siem thei ta leiin Ceasework Strike tum an \hul tah. May 4, 2018 khan VDF \huoitu hai le IGP (Adm) IK Mukvah han PHQ Imphal a inbiekna nei huna point 4 haiah in- remna an siem thei leia an \hul niin S. Laltingen Vai- phei, General Secretary All Manipur VDF Welfare As- sociation chun a hril. HI inrawinain meeting um ding CCPUR: Hmar Martyrs’ Day 2018 hmang ding le inzawmin May 7, 2018, 11:00AM khin LJ Memo- rial Hall, JJ Plaza, Rengkai Road, CCPur-ah Hmar In- pui GHQ inrawinain affili- ated body/Organisations 9 hai le Sub-Committee HM- ARTOB official hai \hangin Executive meeting ko a nih. Hi taka hin Hmar Martyrs Day le inzawma thil \ul dang dang hai hriltlang ding a ni leiin an zawmpui hai chu \hang seng dingin Francis Songate, Gen. Secy. HI GHQ chun inhriettirna le ngenna a siem. Tui a l>t: Dist. Administration in enfel hlak sien nuom a um - LRS Puruolte, Social Activist & Local Journalist. renGKai/CCpur: May 5, 2018 zingkar dar 6-7 AM le chawhnung tieng dar 12:30 PM lai bawr vel haia ruosur khan Churachandpur town area in a huop Rengkai khuo a Cem- etery Road laia Lanva vadung tia hri- etlar a inthawk tui luong liem rekin tui a let a, in sung \henkhat ah tuilet lut sienkhawm, vangnei thlak takin tawk pawi taluo nei loin 15 le 30 minutes vel hnungin tuilet hai hi a bo nawk nghal niin hi lai hmun a um pakhat chun a hril. Tuta hma khawma ruo a sur a, tui a tam met chun Cemetery Road lai hi tui a let zing zingna hlak a nih. Hi lai hmun hi Rengkai khuo a chun tui- let \itthawng umna hmun laia pakhat a nih. Hi vadungte hnaia um Lanva va- dung tia hrietlar hi a bul hnaia um han an va nek nasa thei taluo a, vadungtein tuihawk a keng ta ngai si naw leia let hlak nia hriet le hril a nih. Chun vadungte hi Bungmual- D. Phailian-Chiengkonpang - Salem Veng - Lailam Veng-Beulahlane - Khumujamba Meitei Leikai-Rengkai/ Nehru Marg-New Bazar-Lamka/ Ba- zar area lai thli \awp tak tak tui le ruo tui hai Tui\hapui vadung paw a an lu- onglutna a nih. Lanva vadung tui letna san hi ruobul a hung fen a, chu thil chun va- dung tuiluong a dang lei nia hril a nih. Tui a let rawp a mihriem tadinga harsatna lien lem a la hung intlun thei laka invengna dingin Churachandpur Dist. Administration/Sawrkar in town sunga tui luongna hai enfel hlak sien nuom a um hle. A thei chun vadung hai khawl hmanga huot thuk le va- dung pang hai concrete wall insang tak tak a siem le enkai \hat ni thei sien \ha vieu a tih. Mipui khawmin bengvar insuoin hmunhnawk peinaa vadung hril a um dam hi hmang naw thei nisien, a hmang lui an um leh sawrkar, khawt- langa pawl le hnam tum tum \huoitu ha’n hremna khawm an pek thil \ha niin a’n lang. Kohran, khawtlang le >>sunzawmna phek 4-ah Post Extension Order insuo tah imphal: All Manipur VDF Welfare Association ngenna angin zanikhan Re- hamuddin Choudhury, Joint Secretary (Home), Govt. of Manipur chun VDF-hai post extension Order an suo tah. Post extension Order hin April 1, 2018 a inthawk March 31, 2019 chen a huom ding a nih. Manipur a VDF umzat hi 10,050 an nih. Ser- vice Extension Order umnaw lei hin VDF hai chun thla 2 lai hlaw an lak tanaw a nih. Police Constable Written test result imphal: Police Constable (Male/Civil) 2013 lakna dinga written test result chu May 4, 2018 khan K. Radhashyam Singh, Deputy Inspector General of Police (Range-II), Ma- nipur & Chairman, Re-Constructed DPC for Recruitment of Constables (Male/Civil), 2013 chun an suo a, mi 348 an tling. Written Exam a hlawtlinghai ta dingin May 9-14, 2018 inkar sung khin 1st MR-ah Viva Voce interview um a tih. Bishnupur & Thoubal district han May 9, 2018; Imphal East le Jiribam District han May 10, 2018; Imphal West district a mi han May 11, 2018 le hieng ni haia \hang lo hai ta dingin May 14, 2018 in Viva Voce hi nei ning a tih. Viva Voce hi zingkar 8AM a inthawk nei hlak ning a tih. Tribal Cultural Festival a um ding imphal: Tribal Research Institute (TRI), Govt. of Ma- nipur huoihawtnain May 11&12, 2018 khin TRI Com- plex, Chingmeirong, Imphal-ah Annual State Level Tribal Cultural Festival um a tih. CM N. Biren Singh khuollien in \hang a ta, N. Kayisii, Minister (TA & Hills/Fisher- ies) functional president le Losii Dikho, Minister (PHED/ Printing & Stationary), Manipur; Letpao Haokip, Minis- ter, Water Resources/YAS, Manipur; T.T. Haokip, Chair- man, HAC; Thangso Baite, Outer Manipur Lok Sabha MP; Samuel Jendai, MLA le Dr J. Suresh Babu, IAS, Chief Secretary hai Guest of Honour in \hang an tih. Manipur Legislative Assembly Session July or August a nei el thei Mi tin pawm thei ding ILPS ang Bill thar sawrkarin la siem a tih: Chief Minister imphal: Tlangmi le tlangram mi angkhat ei nih a, tribal vawng ei nih tia hmalakna fe pei le inzaw- min, “Manipur indigenous people hai Vaihai laka inthawka ei inhumhimna ding Inner Line Permit Sys- tem ang, mi tinin ei pawm tlang seng thei ding Bill thar chu State Assembly ah putlut ni vat tang a tih” tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh-in a hril. Hi thu hi zanita Lam- boikhongnangkhong, Imphal East District-a Ma- nipur State Rural Liveli- hoods Mission (MSRLM), Department of Rural De- velopment le Panchayati Raj, Government of Mani- pur han Gram Swaraj Ab- hiyanat Manipur Trade and Expo Centre hnuoia Aajee- vika Evam Kaushal Vikas Diwas an buotsainaa a hril a ni a, Manipur State Leg- islative Assembly session chu July annawleh August thla khin in\hung a ni din- gin a hril. Hi thila hmalatu le nawrtuhai chu, mani lun- grila an lang dan dan (emo- tion) anga che el lovin, thla thum thla li vel bek la nghak dingin a ngen tawl a. Bill siemna ding hin stakekolder po po rawn khawmin mi tin, tlangmi le phaimi hai pawm thei ding Bill thar an rang thei angin draft a ni ding thu a hril. Hriet ta angin The Pro- tection of the Manipur Peo- ple Act, 2015 state Assem- bly-in a passed leiin Tribal Movement suokin Manipur a ram phekin a kang vawng vanga, tribal MLA hai in tamtak chu a kang hman a nih kha. Chu hnungah 2016-in Manipur Regula- tion of Non-Local People Bill, 2016 draft a hung suk- suok nawka chu a puitling thei chuong nawh. BJP sawrkar tharin 2017 March-a sawrkarna a hung siem khan hieng ang deu Bill, Non Local hai dangna ding le indigenous people hai humhimna ding siem an tiem a, chu chu la sukpuitling lo a nih. Chief Minister chun a sawrkar hmalakna thartak “Go to Village” mission thu zepsain, hi mission a inthawk hin corruption ie- mani chenah dang or sukt- lawm thei beisei a um thu a hril a. Kawng dang dangah a khawmi (villagers) han an \angkaipui ngei a beisei thu a hril bawk. Hi Mission hnuoia hin, khaw tina community hall bul haiah Rs. 3.5 lakh seng sengin insilna hmun (bath- room) bawl an ni ding thu a hril. Manipuri ni lo Manipur an hung lut ding khapna dan thu a hril laiin, Mani- pur mi puotienga miin Bi- har-a an lo sawisak/vuokna thu le inzawmin, Bihar Chief Minister Mr Nit- ish Kumar le Union Home Minister Mr Rajnath Singh hai khawm an hmupuia thil umdan hrilin, an rang thei anga action la dingin a ngen niin a hril. Pu N. Biren chun, Home Minister le Bihar Chief Minister hai kuomah North East mihai neksawr le sukduda an nina hi venga enkai zuol dingin a ngen niin a hril. Mipui hmasawnna ding kawnga a sawrkar ngai pawimaw hmasatak chu mi retheihai \hangpuia retheina sukbo niin a hril. “Sawrkar thlungpui welfare scheme chi hran hranhai bakah state sawrkar khaw- min nuhmei le mi hnuoih- nunghai dawmkangna din- gin scheme tamtak a siem thu a hril bawk. >>sunzawmna phek 4-ah TC dodal hmasa tak ding Manipur sawrkar a nih: Thanglianpau CCpur: Pu Thanglian- pau Guite, President, ZRO in UPF-KNO le sawrkar in Political tripartite talks an nei mek chungchang a hrilnaah, UPF le KNO in Territorial Council an ngen hi Union Home Minister \hangin Central-a BJP leader han pek dingin an mi tiem a ni a, sienkhawm TC ei hmu na dinga dodal hmasa tak tu ding chu State sawrkar, a bikin Chief Minister a hung ni ding a nih. Hi lei hin fimkhur a \ul hle tiin a hril. Interlocutor AB Mathur khawm January thla khan hung a tum a, sienkhawm state sawrkarin hun remchang a siem pek nuom naw leiin TC ei hmu ding hi state sawrkar- in dang a tum ni anga ngai a ni a, hi chau ni loin state sawrkar in direct taka a dang theinaw leiin ei ni sunga mi \henkhat hman- gin sukbuoi a tum leiin Phaimi hai mi hmang ni tumnaw inla nuomum a ti thu a hril bawk. Hi thu hi zani 11AM a inthawk YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamkaa Zomi Re-Unification Organisa- tion (ZRO) huoihawt- naa Leaders’ Interactive programme hmang huna Pu Thanglianpau in a hril a nih. Hi huna hin Zomi sunga hnam tum tum a inthawk mi \hahnemtawk tak an \hang tawl. Chun, zanita hun hman- gnaa hin Poppy le Gangja chingna inthuruol taka do tlang dingin an rel a, hma lak dan ding hun remchang hmasa takah hriltlang nawk dingin an rel bawk. Lallienkhum Darngawn Theological Award inhlan CCpur: Lallienkhum Memorial Trust chun May 5, 2018, 2:00PM khan Upa Lalzarlien Darngawn In, Muolvaiphei, CCPur-ah Pu Lallienkhum Darn- gawn Thelogical Award, 2017 inhlanna programme an hmang a, Hmar Kohran ICI, EFCI, EAC, AG, RPC, Westleyan Meth- odist Church, Cachar Hill Tribes Presbyterian Synod le Bieteram Presbyterian Synod member laia Ser- ampore University affiliat- ed College hnuoia inthawk tuta \um BD zo mark hmu insang tak Lalsanglawm, Muolhoi (ICI) kuomah Memorial Trust Award inhlan a nih. Award hin sumfai Rs. 5,000/- le Citation/Certifi- cate a sawm a nih. Hun hmangna hi Pu Ngurkaplien in an rawi a, Rev Lalneikhup Hmar in hun hawng \awng\ aina a nei zoin Upa Lal- zarlien Darngawn, Man- aging Trustee inrawinain sunna hunser hmang a ni a, Rev Lalhmingth- ang in \awng\aipekna hun a hmang a, Pu Dar- siemlien Ruolngul in wel- come address a hril zoin Rev Rohminglien Pakhu- ongte, Chairman, HCLF in Awardee kuomah Award hi an hlan a nih. Hun hmang sung hin Awardee a inthawk thuhril tawi ngaithlak le \awng\ aipekna Rev. BL Sandam in a nei a, Rev. Dr J.L. Son- gate, Chairman, Memorial Trust in lawmthuhrilna nei- in Rev. Vanlalruot Joute, Local Pastor in hun khar \awng\aina a nei. Pu Lallienkhum Theo- logical Award hi kum 2004 a inthawka pek \an niin tuchena hin mi 13 kuomah pek an ni tah. Aajeevikas Evam Kaushal Vikas Mela CCpur: District Ad- ministration, CCPur hmal- aknain zanikhan District Traning Centre (DTC), Tuibong, CCPur-ah Gram Swaraj Abhiyan hnuoiah Aajeevikas Evam Kaushal Vikas Mela hmang a nih. Hi huna hin Pu V. Hangkhanlian, Minister, (Agri., Vety & AH), Govt. of Manipur khuollienin a \hang a, Guest of Honour in SL Meena, Joint Secre- tary (MDoNER), Govt. of India le Functional Presi- dent in Shyam Lal Poonia, IAS, DC/CCPur a \hang a, Special invitees in District Level Officer hai an \hang. Pu V. Hangkhanlian chun, tuchena hin Mani- pur le India sawrkar in scheme tum tum a siem hai chu mipui tamlem han an la hriet naw thu a hril a. Hi le inzawm hin CM N. Biren Singh chun May 1, 2018 khan “Go to Vil- lage’ Mission a lo hawng ta thu thu a hril. Sawrkar in scheme a siem hai a hmu ding tak han an hmu ngei theina dinga hrilhriet chu chu Abhiyan thiltum a ni bawk tiin a hril a. District Council Members, District Officials, Public leaders, VA le Phillanthropic Or- ganisations tin hai chu dis- trict-a Abhiyan a hlawtling ngei theina dinga \ha taka thlawp dingin a ngen. Zanita hun hmangnaa hin khuo tum tuma inthawk Ujjwala beneficiaries 6 hai kuoma LPG Connec- tion pek an nih. Zanita Aajeevika & Kausal Vikas Mela hmang huna hin Department tum tumin stall an hawng. HSA CCPur JHQ Election nei CCPUR: May 5, 2018, 12:00Noon khan Blue Room, Life Cafe, Rengkai, CCPur-ah Hmar Students’ Association (HSA), CCPur Joint Headquarters kum 2018-2020 sunga \huoitu dinghai thlangna nei a nih. President dingin Mr Lalthanzau @ Zaua th- langtling a ni a, Vice Presi- dent dingin S. Lalramhlun; Secretary dingin Mr Jef- frey L. Saihmang; Asst. Secretary dingin Ram- kumhlun; Finance Secre- tary dingin Mr Chawng- neilien le Treasurer dingin Nk. Sarah Lung\au th- langtling a nih. Inthlangna nei zo a ni hnungin Rev. Joseph R. Joute, Director, For One Life Asia chun \huoitu thar dinga thlang hai hi intiem- kamna an neitir nghal. Rs. 16 Crore pei sengin EMR School 3 bawl ning a tih: Director imphal: Director, Tribal Affairs and Hills, Mr Jo- seph Pauline chun, three- dimensional approach hmangin tribalhai hma- sawnna ding sin thaw a ni thu hrilin, Eklaya Model Residential School pathum um tahai bakah pahni dang bawlna dingin pakhatah Rs. 16 crore pei sanction niin a hril. Feb. 28 a inthawka DIPR buotsai department hai press conference nuh- nungtaka a hril dan chun, MRS pahnihai chu Lok- tak Porject, Churachanpur district le Kamjong haiah bawl ning an tih. Tu taka EMRS pathum umhai chu Tamenglong HQ ah pakhat, Moreh Ward No.1 ah pak- hat le Saitu-Gamphazol, Kangpokpi district hai an nih. Health tienga hmal- akna ah, Karuna Trust leh PPP hnuoiah Health Centre pathumah sin thaw a nih a. Chuonghai chu Thingpui- kuol, tuta hmaa Churachan- dpur district, Tamenglong dist-a Impa khuo le Ukhurl dist-a Chanu hai an nih. >>sunzawmna phek 4-ah Jayantakumar in PHSC building a hawng imphal: Health and Fam- ily Welfare Minister Pu L. Jayantakumar Singh in zani khan Kangchup Chiru, Kang- pokpi district-ah Primary Health Sub-Centre (PHSC) building thar a hawng. Hun hmangna-ah Saitu bieltu MLA Pu Ngamthang Ha- okip le Health Services Di- rector Dr. K. Rajo Singh hai functional president le khuol inzaum in an \hang a, Saitu Gamphajol SDO, kangchup SDO, ADC members, lo- cal leaders, Health Service staffs le mi pawimaw tam takin an uop ve. Khuollien Pu Jayan- takumar in thu a hrilna a chun, mi tinin sawt tak dam ei nuom seng a nih tiin a hril. Mi tinin hrisel taka um an thlakhla seng a, hi beiseina sukpuitlingna din- gin sawrkarin health poli- cies le schemes tum tum a launch tah a nih. Manipur a health sector sukhma- sawnna dingin ASHA workers han \hang an lak nasa hle a, chuleiin, ASHA workers hai hlaw sukpungna dinga rawtna khawm central sawrkar-ah intlun a ni tah tiin Pu Shyamkumar chun a hril a, PHSC hawng thar chu Pri- mary Health Centre (PHC) a upgrade vat dingin a tiem bawk. Tourism in Eco-Friendly a sukhmasawn: W. Ibohal Singh imphal: Tourism De- partment Director Pu W. Ibohal Singh chun Tour- ism Department hin ‘eco- friendly’ sukhmasawn a ngaipawimaw tak a, Mani- pur state a khuolzinmihai hadam taka an khawsa thei- na dingin hma a lak hlak a nih tiin DIPR, Manipur in an office, Moirangkhom hmuna press conference an huoihawtna-ah a hril. Tourism sukhmasawnna dingin mi tin chunga \hatna insuo hi a pawimaw tak a, Department chun state economic ngirhmun dawm- sanga mi tinin hadam taka hringnun an hmang dan ding a ngaiven sa bawk a nih. Department hmalak- na a fe hrat theina dingin Tourism Festival tum tum hieng Manipur Sangai Fes- tival, Shirui Lily Festival, NorthEast Development Summit, International Polo tournaments le a dang dang >>sunzawmna phek 4-ah Chura-Sugnu Road siem mek an enfel CCPUR: SL Meena, Jt. Secretary, Ministry of Do- NER & Observer Gram Swaraj Abhiyan le Singn- gat MLA & MANIREDA Chairman Pu Ginsuanhau @ GS Haupu han zanikhan Ministry of Development of North East Region (M/o DoNER) hnuoia Social and Infrastructure Devel- opment Fund (SIDF) fund Rs. 47.96 Crore hmanga Chura-Sugnu Road siem mek enfelna an nei. Hi huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CC- Pur; Gopendro Singh, SW to CE, PWD, Govt. of Ma- nipur; Jangkhongam, EE, PWD/CCPur le Zamzalam, AE, PWD, CCPur hai khawmin an hung zui ve. Lampui an enzo hin In 30 vel umna B. Kaljang khuoah khawsung mi hai ko khawmin Gram Swaraj Abhiyan hnuoia Develop- ment scheme hran hran, >>sunzawmna phek 4-ah

Upload: others

Post on 18-Jan-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/May/HT-06-05-2018.pdf · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. o. RI - 018 Postal Regd. o. MP - 6 _____ Estd. 18 dC/CCpur :

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/196 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlaphur (may) 06, 2018 pathienni (sunday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

Ceasework strike tum \hul

CCPur: All Manipur VDF Welfare Association in an thil ngen hai May 5, 2018 chena sukpuitling a ninaw chun May 6-15, 2018 inkar sung Manipur pumpuia VDF han Cease-work Strike nei an tum chu inremna an siem thei ta leiin Ceasework Strike tum an \hul tah. May 4, 2018 khan VDF \huoitu hai le IGP (Adm) IK Mukvah han PHQ Imphal a inbiekna nei huna point 4 haiah in-remna an siem thei leia an \hul niin S. Laltingen Vai-phei, General Secretary All Manipur VDF Welfare As-sociation chun a hril.

HI inrawinain meeting um ding CCPur: Hmar Martyrs’ Day 2018 hmang ding le inzawmin May 7, 2018, 11:00AM khin LJ Memo-rial Hall, JJ Plaza, Rengkai Road, CCPur-ah Hmar In-pui GHQ inrawinain affili-ated body/Organisations 9 hai le Sub-Committee HM-ARTOB official hai \hangin Executive meeting ko a nih. Hi taka hin Hmar Martyrs Day le inzawma thil \ul dang dang hai hriltlang ding a ni leiin an zawmpui hai chu \hang seng dingin Francis Songate, Gen. Secy. HI GHQ chun inhriettirna le ngenna a siem. Tui a l>t: Dist. Administration in enfel hlak sien nuom a um

- LRS Puruolte, Social Activist & Local Journalist.

renGKai/CCpur: May 5, 2018 zingkar dar 6-7 AM le chawhnung tieng dar 12:30 PM lai bawr vel haia ruosur khan Churachandpur town area in a huop Rengkai khuo a Cem-etery Road laia Lanva vadung tia hri-etlar a inthawk tui luong liem rekin tui a let a, in sung \henkhat ah tuilet lut sienkhawm, vangnei thlak takin tawk pawi taluo nei loin 15 le 30 minutes vel hnungin tuilet hai hi a bo nawk nghal niin hi lai hmun a um pakhat chun a hril. Tuta hma khawma ruo a sur a, tui a tam met chun Cemetery Road lai hi tui a let zing zingna hlak a nih. Hi lai hmun hi Rengkai khuo a chun tui-let \itthawng umna hmun laia pakhat a nih. Hi vadungte hnaia um Lanva va-dung tia hrietlar hi a bul hnaia um han an va nek nasa thei taluo a, vadungtein tuihawk a keng ta ngai si naw leia let hlak nia hriet le hril a nih.

Chun vadungte hi Bungmual-D. Phailian-Chiengkonpang - Salem Veng - Lailam Veng-Beulahlane - Khumujamba Meitei Leikai-Rengkai/

Nehru Marg-New Bazar-Lamka/ Ba-zar area lai thli \awp tak tak tui le ruo tui hai Tui\hapui vadung paw a an lu-onglutna a nih. Lanva vadung tui letna san hi ruobul a hung fen a, chu thil chun va-dung tuiluong a dang lei nia hril a nih. Tui a let rawp a mihriem tadinga harsatna lien lem a la hung intlun thei laka invengna dingin Churachandpur Dist. Administration/Sawrkar in town sunga tui luongna hai enfel hlak sien nuom a um hle. A thei chun vadung hai khawl hmanga huot thuk le va-dung pang hai concrete wall insang tak tak a siem le enkai \hat ni thei sien \ha vieu a tih. Mipui khawmin bengvar insuoin hmunhnawk peinaa vadung hril a um dam hi hmang naw thei nisien, a hmang lui an um leh sawrkar, khawt-langa pawl le hnam tum tum \huoitu ha’n hremna khawm an pek thil \ha niin a’n lang. Kohran, khawtlang le >>sunzawmna phek 4-ah

Post Extension Order insuo tahimphal: All Manipur VDF Welfare Association ngenna angin zanikhan Re-hamuddin Choudhury, Joint Secretary (Home), Govt. of Manipur chun VDF-hai post extension Order an suo tah.

Post extension Order hin April 1, 2018 a inthawk March 31, 2019 chen a huom ding a nih. Manipur a VDF umzat hi 10,050 an nih. Ser-vice Extension Order umnaw lei hin VDF hai chun thla 2 lai hlaw an lak tanaw a nih.

Police Constable Written test resultimphal: Police Constable (Male/Civil) 2013 lakna dinga written test result chu May 4, 2018 khan K. Radhashyam Singh, Deputy Inspector General of Police (Range-II), Ma-nipur & Chairman, Re-Constructed DPC for Recruitment of Constables (Male/Civil), 2013 chun an suo a, mi 348 an tling. Written Exam a hlawtlinghai ta dingin May 9-14, 2018 inkar sung khin 1st MR-ah Viva Voce interview um a tih. Bishnupur & Thoubal district han May 9, 2018; Imphal East le Jiribam District han May 10, 2018; Imphal West district a mi han May 11, 2018 le hieng ni haia \hang lo hai ta dingin May 14, 2018 in Viva Voce hi nei ning a tih. Viva Voce hi zingkar 8AM a inthawk nei hlak ning a tih.

Tribal Cultural Festival a um dingimphal: Tribal Research Institute (TRI), Govt. of Ma-nipur huoihawtnain May 11&12, 2018 khin TRI Com-plex, Chingmeirong, Imphal-ah Annual State Level Tribal Cultural Festival um a tih. CM N. Biren Singh khuollien in \hang a ta, N. Kayisii, Minister (TA & Hills/Fisher-ies) functional president le Losii Dikho, Minister (PHED/Printing & Stationary), Manipur; Letpao Haokip, Minis-ter, Water Resources/YAS, Manipur; T.T. Haokip, Chair-man, HAC; Thangso Baite, Outer Manipur Lok Sabha MP; Samuel Jendai, MLA le Dr J. Suresh Babu, IAS, Chief Secretary hai Guest of Honour in \hang an tih.

Manipur Legislative Assembly Session July or August a nei el thei

Mi tin pawm thei ding ILPS ang Bill thar sawrkarin la siem a tih: chief Ministerimphal: Tlangmi le tlangram mi angkhat ei nih a, tribal vawng ei nih tia hmalakna fe pei le inzaw-min, “Manipur indigenous people hai Vaihai laka inthawka ei inhumhimna ding Inner Line Permit Sys-tem ang, mi tinin ei pawm tlang seng thei ding Bill thar chu State Assembly ah putlut ni vat tang a tih” tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh-in a hril. Hi thu hi zanita Lam-b o i k h o n g n a n g k h o n g , Imphal East District-a Ma-nipur State Rural Liveli-hoods Mission (MSRLM), Department of Rural De-velopment le Panchayati Raj, Government of Mani-pur han Gram Swaraj Ab-hiyanat Manipur Trade and

Expo Centre hnuoia Aajee-vika Evam Kaushal Vikas Diwas an buotsainaa a hril a ni a, Manipur State Leg-islative Assembly session chu July annawleh August thla khin in\hung a ni din-gin a hril. Hi thila hmalatu le nawrtuhai chu, mani lun-grila an lang dan dan (emo-tion) anga che el lovin, thla thum thla li vel bek la nghak dingin a ngen tawl a. Bill siemna ding hin stakekolder po po rawn khawmin mi tin, tlangmi le phaimi hai pawm thei ding Bill thar an rang thei angin draft a ni ding thu a hril. Hriet ta angin The Pro-tection of the Manipur Peo-ple Act, 2015 state Assem-bly-in a passed leiin Tribal

Movement suokin Manipur a ram phekin a kang vawng vanga, tribal MLA hai in tamtak chu a kang hman a nih kha. Chu hnungah 2016-in Manipur Regula-tion of Non-Local People Bill, 2016 draft a hung suk-suok nawka chu a puitling thei chuong nawh.

BJP sawrkar tharin 2017 March-a sawrkarna a hung siem khan hieng ang deu Bill, Non Local hai dangna ding le indigenous people hai humhimna ding siem an tiem a, chu chu la sukpuitling lo a nih. Chief Minister chun a sawrkar hmalakna thartak

“Go to Village” mission thu zepsain, hi mission a inthawk hin corruption ie-mani chenah dang or sukt-lawm thei beisei a um thu a hril a. Kawng dang dangah a khawmi (villagers) han an \angkaipui ngei a beisei thu a hril bawk. Hi Mission hnuoia hin, khaw tina community hall bul haiah Rs. 3.5 lakh seng sengin insilna hmun (bath-room) bawl an ni ding thu a hril. Manipuri ni lo Manipur an hung lut ding khapna dan thu a hril laiin, Mani-pur mi puotienga miin Bi-har-a an lo sawisak/vuokna thu le inzawmin, Bihar Chief Minister Mr Nit-ish Kumar le Union Home Minister Mr Rajnath Singh

hai khawm an hmupuia thil umdan hrilin, an rang thei anga action la dingin a ngen niin a hril. Pu N. Biren chun, Home Minister le Bihar Chief Minister hai kuomah North East mihai neksawr le sukduda an nina hi venga enkai zuol dingin a ngen niin a hril. Mipui hmasawnna ding kawnga a sawrkar ngai pawimaw hmasatak chu mi retheihai \hangpuia retheina sukbo niin a hril. “Sawrkar thlungpui welfare scheme chi hran hranhai bakah state sawrkar khaw-min nuhmei le mi hnuoih-nunghai dawmkangna din-gin scheme tamtak a siem thu a hril bawk.>>sunzawmna phek 4-ah

TC dodal hmasa tak ding Manipur sawrkar a nih: Thanglianpau

CCpur: Pu Thanglian-pau Guite, President, ZRO in UPF-KNO le sawrkar in Political tripartite talks an nei mek chungchang a hrilnaah, UPF le KNO in Territorial Council an ngen hi Union Home Minister \hangin Central-a BJP leader han pek dingin an mi tiem a ni a, sienkhawm TC ei hmu na dinga dodal hmasa tak tu ding chu State sawrkar, a bikin Chief Minister a hung ni ding a nih. Hi lei hin fimkhur a \ul hle tiin a hril. Interlocutor AB Mathur khawm January thla khan hung a tum a, sienkhawm state sawrkarin hun remchang a siem pek nuom naw leiin TC ei hmu ding hi state sawrkar-in dang a tum ni anga ngai a ni a, hi chau ni loin state

sawrkar in direct taka a dang theinaw leiin ei ni sunga mi \henkhat hman-gin sukbuoi a tum leiin Phaimi hai mi hmang ni tumnaw inla nuomum a ti thu a hril bawk. Hi thu hi zani 11AM a inthawk YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamkaa Zomi Re-Unification Organisa-tion (ZRO) huoihawt-naa Leaders’ Interactive programme hmang huna Pu Thanglianpau in a hril a nih. Hi huna hin Zomi sunga hnam tum tum a inthawk mi \hahnemtawk tak an \hang tawl. Chun, zanita hun hman-gnaa hin Poppy le Gangja chingna inthuruol taka do tlang dingin an rel a, hma lak dan ding hun remchang hmasa takah hriltlang nawk dingin an rel bawk.

Lallienkhum Darngawn Theological Award inhlan

CCpur: Lallienkhum Memorial Trust chun May 5, 2018, 2:00PM khan Upa Lalzarlien Darngawn In, Muolvaiphei, CCPur-ah Pu Lallienkhum Darn-gawn Thelogical Award, 2017 inhlanna programme an hmang a, Hmar Kohran ICI, EFCI, EAC, AG, RPC, Westleyan Meth-odist Church, Cachar Hill Tribes Presbyterian Synod le Bieteram Presbyterian Synod member laia Ser-

ampore University affiliat-ed College hnuoia inthawk tuta \um BD zo mark hmu insang tak Lalsanglawm, Muolhoi (ICI) kuomah Memorial Trust Award inhlan a nih. Award hin sumfai Rs. 5,000/- le Citation/Certifi-cate a sawm a nih. Hun hmangna hi Pu Ngurkaplien in an rawi a, Rev Lalneikhup Hmar in hun hawng \awng\aina a nei zoin Upa Lal-

zarlien Darngawn, Man-aging Trustee inrawinain sunna hunser hmang a ni a, Rev Lalhmingth-ang in \awng\aipekna hun a hmang a, Pu Dar-siemlien Ruolngul in wel-come address a hril zoin Rev Rohminglien Pakhu-ongte, Chairman, HCLF in Awardee kuomah Award hi an hlan a nih. Hun hmang sung hin Awardee a inthawk thuhril tawi ngaithlak le \awng\aipekna Rev. BL Sandam in a nei a, Rev. Dr J.L. Son-gate, Chairman, Memorial Trust in lawmthuhrilna nei-in Rev. Vanlalruot Joute, Local Pastor in hun khar \awng\aina a nei. Pu Lallienkhum Theo-logical Award hi kum 2004 a inthawka pek \an niin tuchena hin mi 13 kuomah pek an ni tah.

Aajeevikas Evam Kaushal Vikas Mela

CCpur: District Ad-ministration, CCPur hmal-aknain zanikhan District Traning Centre (DTC), Tuibong, CCPur-ah Gram Swaraj Abhiyan hnuoiah Aajeevikas Evam Kaushal Vikas Mela hmang a nih. Hi huna hin Pu V. Hangkhanlian, Minister, (Agri., Vety & AH), Govt. of Manipur khuollienin a \hang a, Guest of Honour in SL Meena, Joint Secre-tary (MDoNER), Govt. of India le Functional Presi-dent in Shyam Lal Poonia, IAS, DC/CCPur a \hang a, Special invitees in District Level Officer hai an \hang. Pu V. Hangkhanlian chun, tuchena hin Mani-pur le India sawrkar in scheme tum tum a siem hai chu mipui tamlem han an la hriet naw thu a hril

a. Hi le inzawm hin CM N. Biren Singh chun May 1, 2018 khan “Go to Vil-lage’ Mission a lo hawng ta thu thu a hril. Sawrkar in scheme a siem hai a hmu ding tak han an hmu ngei theina dinga hrilhriet chu chu Abhiyan thiltum a ni bawk tiin a hril a. District Council Members, District Officials, Public leaders, VA le Phillanthropic Or-ganisations tin hai chu dis-trict-a Abhiyan a hlawtling ngei theina dinga \ha taka thlawp dingin a ngen. Zanita hun hmangnaa hin khuo tum tuma inthawk Ujjwala beneficiaries 6 hai kuoma LPG Connec-tion pek an nih. Zanita Aajeevika & Kausal Vikas Mela hmang huna hin Department tum tumin stall an hawng.

HSA CCPur JHQ Election nei

CCPur: May 5, 2018, 12:00Noon khan Blue Room, Life Cafe, Rengkai, CCPur-ah Hmar Students’ Association (HSA), CCPur

Joint Headquarters kum 2018-2020 sunga \huoitu dinghai thlangna nei a nih. President dingin Mr Lalthanzau @ Zaua th-

langtling a ni a, Vice Presi-dent dingin S. Lalramhlun; Secretary dingin Mr Jef-frey L. Saihmang; Asst. Secretary dingin Ram-kumhlun; Finance Secre-tary dingin Mr Chawng-neilien le Treasurer dingin Nk. Sarah Lung\au th-langtling a nih. Inthlangna nei zo a ni hnungin Rev. Joseph R. Joute, Director, For One Life Asia chun \huoitu thar dinga thlang hai hi intiem-kamna an neitir nghal.

Rs. 16 Crore pei sengin EMR School 3 bawl ning a tih: Director imphal: Director, Tribal Affairs and Hills, Mr Jo-seph Pauline chun, three-dimensional approach hmangin tribalhai hma-sawnna ding sin thaw a ni thu hrilin, Eklaya Model Residential School pathum um tahai bakah pahni dang bawlna dingin pakhatah Rs. 16 crore pei sanction niin a hril. Feb. 28 a inthawka

DIPR buotsai department hai press conference nuh-nungtaka a hril dan chun, MRS pahnihai chu Lok-tak Porject, Churachanpur

district le Kamjong haiah bawl ning an tih. Tu taka EMRS pathum umhai chu Tamenglong HQ ah pakhat, Moreh Ward No.1 ah pak-

hat le Saitu-Gamphazol, Kangpokpi district hai an nih. Health tienga hmal-akna ah, Karuna Trust leh PPP hnuoiah Health Centre pathumah sin thaw a nih a. Chuonghai chu Thingpui-kuol, tuta hmaa Churachan-dpur district, Tamenglong dist-a Impa khuo le Ukhurl dist-a Chanu hai an nih.>>sunzawmna phek 4-ah

Jayantakumar in PHSc building a hawng

imphal: Health and Fam-ily Welfare Minister Pu L. Jayantakumar Singh in zani khan Kangchup Chiru, Kang-pokpi district-ah Primary Health Sub-Centre (PHSC) building thar a hawng. Hun hmangna-ah Saitu bieltu MLA Pu Ngamthang Ha-okip le Health Services Di-rector Dr. K. Rajo Singh hai functional president le khuol inzaum in an \hang a, Saitu Gamphajol SDO, kangchup SDO, ADC members, lo-cal leaders, Health Service staffs le mi pawimaw tam takin an uop ve. Khuollien Pu Jayan-takumar in thu a hrilna a

chun, mi tinin sawt tak dam ei nuom seng a nih tiin a hril. Mi tinin hrisel taka um an thlakhla seng a, hi beiseina sukpuitlingna din-gin sawrkarin health poli-cies le schemes tum tum a launch tah a nih. Manipur a health sector sukhma-sawnna dingin ASHA workers han \hang an lak nasa hle a, chuleiin, ASHA workers hai hlaw sukpungna dinga rawtna khawm central sawrkar-ah intlun a ni tah tiin Pu Shyamkumar chun a hril a, PHSC hawng thar chu Pri-mary Health Centre (PHC) a upgrade vat dingin a tiem bawk.

Tourism in Eco-Friendly a sukhmasawn: W. Ibohal Singhimphal: Tourism De-partment Director Pu W. Ibohal Singh chun Tour-ism Department hin ‘eco-friendly’ sukhmasawn a ngaipawimaw tak a, Mani-pur state a khuolzinmihai hadam taka an khawsa thei-na dingin hma a lak hlak a nih tiin DIPR, Manipur in an office, Moirangkhom hmuna press conference an huoihawtna-ah a hril. Tourism sukhmasawnna dingin mi tin chunga \hatna

insuo hi a pawimaw tak a, Department chun state economic ngirhmun dawm-sanga mi tinin hadam taka hringnun an hmang dan ding a ngaiven sa bawk a nih. Department hmalak-na a fe hrat theina dingin Tourism Festival tum tum hieng Manipur Sangai Fes-tival, Shirui Lily Festival, NorthEast Development Summit, International Polo tournaments le a dang dang>>sunzawmna phek 4-ah

chura-Sugnu Road siem mek an enfel

CCPur: SL Meena, Jt. Secretary, Ministry of Do-NER & Observer Gram Swaraj Abhiyan le Singn-gat MLA & MANIREDA Chairman Pu Ginsuanhau @ GS Haupu han zanikhan Ministry of Development of North East Region (M/o DoNER) hnuoia Social and Infrastructure Devel-opment Fund (SIDF) fund Rs. 47.96 Crore hmanga Chura-Sugnu Road siem mek enfelna an nei.

Hi huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CC-Pur; Gopendro Singh, SW to CE, PWD, Govt. of Ma-nipur; Jangkhongam, EE, PWD/CCPur le Zamzalam, AE, PWD, CCPur hai khawmin an hung zui ve. Lampui an enzo hin In 30 vel umna B. Kaljang khuoah khawsung mi hai ko khawmin Gram Swaraj Abhiyan hnuoia Develop-ment scheme hran hran, >>sunzawmna phek 4-ah

Page 2: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/May/HT-06-05-2018.pdf · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. o. RI - 018 Postal Regd. o. MP - 6 _____ Estd. 18 dC/CCpur :

Hmasawnna Thar2thlaphur (may) 06, 2018 pathienni (sunday) artiCle/health & emplOyment neWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

VAWISUN THUPUILalpa chu thikthusie Pathien le phuba la hmang a nih; Lalpa chun phuba a lak a, lungsennain a sip a nih: Lalpa chun ama dotuhai chungah phu-ba a lak a, a hmelmahai ta ding chun lungsenna an khawl khawm a nih. - Nahum 1:2

ADc, ccPur buoina chingfel vat a pawimaw

Employment News 1.UPSC huoihawtnain July 22, 2018 khin Combined Medical Services Examination, 2018 um a tih. Doctor post ruokzat 454. Hina lekha peklut theina hun nunung tak 25-05-2018. Thu chieng lem UPSC website:www.upsc.gov.in ah hriet thei ning a tih. 2. SBI hnuoiah Probationary Officer post 2000 (ST-150) a ruok. Hnina lekha 13-05-2018 chen peklut thei a nih. Thu chieng lem https://bank.sbi/careers ah hriet thei ning a tih. 3. Bank of Baroda hnuoiah Sales Manager, Team lead-ers, Sales Executive le Other post 590 a ruok. Hnina lekha 25-05-2018 chen peklut thei. Thu chieng lem [email protected] ah hriet thei ning a tih. 4. Indian Navy hnuoiah Fireman Grade I&II post 95 (ST-07) a ruok. Thu chieng lem www.bhartiseva.com ah hriet thei ning a tih. Assam State a National Health Mission (NHM) hnu-oia Staff Nurse post 446 \hangsain post chi hran hran a ruok. Hnina lekha 15-05-2018 chena peklut thei a nih. Thu chieng lem https://nhm.assam.gov.in ah hriet thei a nih.

BSc Nursing le course dang dang Director of Health Services, Govt. of Manipur tirin (nominee) Academic Session, 2018 sungin hieng a hnuoia course tum tum hai hi inchuk thei a nih. 1. B.Sc (Nursing) Thiemna 10+2 science (English, Physics, Chemistry & Biology subject la). kum 17-24 General & OBC, 17-27 SC/SC/OBC. Inchukna ding hmun chu RIPAN (Regional Institute of Paramedcal and Nursing Sciences), Aizawl, Mizoram. 2. Bachelor of Science in Radio Imaging Technology (B. Sc RIT le Bachelor in science Optometry & Opthalmic Techniques (B.Sc. O.O.T). Thiemna 10+2 science la (a chunga mi ang tho subject la). Marks le kum a chunga mi ang tho. Inchukna ding hmun RIPAN, Aizawl. 3. Bachelor of Science in Lab. Technology B.Sc MLT/Degree Course). Thiemna, marks, kum le inchukna ding a chunga mi ang tho. 4. Bachelor of Pharmacy (B.Pharm) Degree Course. Thiemna, marks kum le inchukna ding a chunga mi ang tho. 5. Diploma in Pharmacy (Diploma Course). Thiemna, marks le kum a chunga mi ang tho. Application form Rs. 500/- pein Medical Directorate, Lamphelpat-ah lak a, fill up zovin May 19, 2018, 4:30PM chen peklut thei. Entrance exam 3-6-2018. Counselling 11-06-2018. Admit Card May 24-28, 2018 inkara lak thei le entrance Exam hun 10AM-11AM.

Pu Khaipao Haokip Chairman nina hnuoia Autono-mous District Council (ADC), Churachandpur chu April 25, 2018 kha kum khat a tlingna a lo ni ta a. Hi hun sung hin ADC, CCPur ministry chu vawihni lai buoina a tuok a nih. Kum 2017 khawm khan a buoi a, MDC-hai laia pakhatin Chairman post hi an chu leiin MDC ruol chu VET, Muolhlum, Rengkaiah an in camp a. Nisienlakhawm Chairman post inchupa a hlawsam leiin ADC, CCPur chu a pangngaiin a fe a, Ministry ruok chu sawidanglam a nih. Tuhin Chair-man inchuna a hung um nawk a, Pu Khaipao Haokip Chairman nina hnuoia ADC, CCPur ministry a buoi vawihnina a nih. ADC, CCPur ministry buoina hi a sawt rai ta a, sienkhawm tuchen hin chingfel lovin state sawrkar chun a la en liem mei mei niin an lang. Ministry buoi hi mipui le ram ta dinga inhmangna lien tak a ni leiin ei state sawrkar hin ADC, CCpur min-istry buoina hi hung chingfel vat sienla ti chu Chura-chandpur District mipui hai dit dan a nih. ADC, CCPur-a MDC hai hi party dang danga mi ni lovin BJP a mi vawng an ni a, nuom sienla chu Manipur sawrkar le sawrkarna chel mektu BJP, Ma-nipur hin harsatna um lova a chingfel thei ngei ring a um. Manipur a ADC-hai hi tlangmihai ta dinga sawrkar roreltu lien tak an nih. State sawrkar chun tlangmihai a ngaipawimaw thu hrilin “Go to Hills’ ti le “Go to Village” ti programme-hai an duong a. State sawrkar hin tlangmihai or tlangram a hmangai a, a ngaipawimaw tak tak chun ADC buoina hai hi a chingfel vat a \ul a nih. ADC, CCPur ministry buoina chungchangah hin member-hai lai, a bikin Chairman ni lai mek le Chair-man inchuhai chun Chanchinbu haiah thu hran hran an vawr dar a. A tu hril am an dik lem ding ti hriet a harsa a, mipui lungril a sukbuoi pha a nih. A um dan tak hi ei en vang vang a, ADC, CCPur hnuoia MDC-hai laia thuneina (power) inchuna leia an ministry hi buoi ni takin an lang. An buoina chingfel lova a um chun, a tuortu ding chu tlangmihai tho ei nih. Hi lei hin tlangmi MLA-hai khawmin ADCs han \ha taka sin an thaw theina dingin hma hung la ve hai sienla nuom a um. Ei ni rawiin ei thaw naw chun hnam dan-ghai chun an mi ngaipawimawpui tak tak naw ding a nih ti hi hriet ding a nih. ADC, CCPur ministry buoina hi Court case um, Court chun “Strength Show” nei dinga a rel tasa nia hril a ni a. State dang haia ministry buoi huna khawm Court thutlukna hi an hmang tak a ni hlak. Hieng a ni lei hin Strength Show neia chingfel hi a lampui ding niin an lang. Dan hi zui le zawm dinga siem a ni a. India khuo le tui indik tak ei ni chun dan hi inza a, zui ding a nih. Ram le mipui \huoitu han dan an inza naw a, an zui bawk naw chun mipuihai kuomah dan inza le zawm dinga hril chu a hung hlawsam ding a nih. CM le ei state sawrkarin mipui le ram ta dinga thil\ha an dit tak tak chun, Court thusuok le court thu rel hi an hung zui le an inza ve a \ulna chin a um niin an lang. Ei state-a ADC-hai hi 6th Schedule hnuoia mi ni lo, power nei lo le thaw thei nei lo ti hlak inlakhawm Development fund chu pek an ni hlak. Hi lei hin MDC-hai hi power nei lo hulhuol chu an ni naw a, thuneina \henkhat le thaw thei tawk nei ve, sum le thil dang dang inhnelpui ding tawk nei an nih. Hi lei hi ni ngei a tih MDC election huna MDC in candidate an tam a, MLA le MP election a ngirhai sum seng zat vang vang an seng ngam hlak. Hieng zat sum an seng ngam chun mipui hrietlo hmu ding, fak ding le hlep ding an nei a nih ti chu mipui ring dan a nih. MDC-hai hmana chuongang thil hai an hmu chun, Chairman-hai lem chun an chang tam hle ring a um. Hi leia MDC nuom an tam le Chairman inchuna hi hung um hlak a ni ring a um. December, 2017 khan CM chun a official bunga-low, Imphal-ah Editor-hai zanbu a fakpui a. ADC-hai chu fund pek an ni ding thu a hril a. ADC, CCPur khawm Rs. 28 crore vel pek a ni ding thu le hieng sumhai hi indik taka hmang a ni theina dingin nangni khawma lo enkaipuiin mawphurna lo la ro tiin a hril. Sum hieng zat a hung ding leia ADC/CCpur sun-ga Leadership buoina hi a hung um a ni dim maw? ngaituo tham a tling a nih.

AMI KONA SAN Part-IImark 3:12-15

~ Rev. Dr. H.M.Songate

Mihriem nina, mizie le hrietna hi pathuma \he a nih a. Chuonghai chu (1) Knowledge (Hrietna) (2) Skills (Themthiemna) (3) Attitude (Taksa le lungril mizie) hai hi an nih. Hrietna le themthiemnahai hi ei ngaisang emem a. Chuleiin, pawl insang deuhai le lekha inchuk insang deuhai hi ei ngaisang hlak. Skills (themthiemna le thiemna) ei ngaisang bawk leiin, mi hau le mi lien deuhai hi ei ngaisang chau ni lovin kohranah chen khawmin ei zuthlai hlak. A pawimawtak ‘Attitude’ (mihriem taksa le lungril mizie) hi ei ngaipawinaw deu tak nisien a hawi. Skills le Knowledge pahnihai hi pawimaw hle hai sienkhawm, mihriem ninaah 15% chau an phur a nih! Attitude ruok chun 85% a phur ve thung. Chuleiin, thiemna, varna, thil neihai popo khan I hringnaah 15% chau a hluo a nih. Eini rawi in ei ngaisang popohai hi 100 ah 15% chau ana, mihriem nina le mizie (attitude) ruok chu 85% khawpa insang a nih. Chuleiin, mipui tamtak le pawl kohran \henkhat chena an ngaisang le an baw huou huou hi ngaisang khawp lo, le thil chin tham a nih. Zakai chu a nina hlui kha, sumhau a nih a, a puo tienga inzana a dawnga, sungrilah ruok chu mi hnamtlang a nih. An thlak danglam hnung ruok chun 15% po kha a pei hmaka, 85% a hung hring ta lem a nih. A attitude kha a thleng fai vawnga, mi danglam hung niin Isu sandamna khan a hung siem\ha (transform) a nih. Samarinu khawma a attitude (lungril le ngaituona) a hung thlenga siem\hat (transform) a hung ni khan, an vengah chanchin\ha intluntu a nih. Chuleiin, pawl tamtakin mithiem le mi hau ringawt an hour hi 15% chau lakkhawm a na, thil indiklo hulhuol a nih. Chuleiin, bible in chieng taluo fahranin “unauhai, a kona cheu hi gaituo ta u, taksa tienga mi var tamtakhai, mihrat tamtakhai, mi \ha tamtakhai ko an ni naw zie hi. Chuleiin, pathienin khawvel thil invethai chu a thlang lem a, mi varhai a suk muolpho theina dingin….. chuongchun, pathien hmaah mi tukhawm insuong theinaw ni hai… a suong taphawt chun lalpa chu suong raw se” 1 Kor 1:26-31. ei thawsuolnahai: Pathienin 15% chaua thiem le var, khawvel mi nekin, mi tlawmtak le hnuoihnungtak khawm nihai sienla attitude \ha le siemthara umtahai (85% hai) kha a thlang lem a nih. Mihriem varna le thiemna an suong ememhai 15% kha a nih bible in a peihmang chu. Chuleiin, mi hau le mi liena ei ngai haiin iengkima Pawl kohranhai laia thuneina le ro an hung mankhawm hi, thlaraua siplo rawngbawltuhai lei a nih. Pathien thu in a sukmuolpho le a dehawn ei fawmkhawm a, a dittak chungtieng inthawka varna kawltu dinghai kha ei hnawl lem hlak a nih. Attitude inthlakthlenglohai hrietna kha suktlawm le suk muolpho a nuom tak a nih. Chuchu a nih, ei ni rawiin ei dit emem chu! Attitude inthlenglo, insiem\halo mi thiem le neinung ruol 15% chauin Pathien ram an khal hi ei lo hrat lem hman a nih! Ei member tamtakhai 85% a inthuom, siemtharna le thlarau be pawp hlakhai hi kilkarah ei hnawde zo el hi thil pawi emem a nih. 15% bible in a siehmang ei suong tawlawi taluo leiin ei nina hi hang en ta u! Thlarau le taksaa siemtharna changhai (85%) hieng zozaihai hi hmangna chang hre inla ni ding a na maw! Mi thiem le mi neinunghai popo hi 15% chau khawm nihai sien roreltu dingin ei la pawm det lul nawk nghal a. A muol muolin ei \hel a nih. Hrietna dinga na nei chun hre maw raw se! Meiteihai ringthar pastorin “ringtu tlangmi unauahai, ringtu indiktak ni dingin Pathien hmingin ka fiel cheu” tiin Sadar Hills biekin pakhatah thu a hril! Ami konaah ei \hel bakah, ro relna dinga remruottu kohran \huoitu iemani zat chun an \hel nas a ni hi. Ieng dinga ko am ei ni luo lie! Sypnotic gospel haiah Isu’n a \huoihruoihai a kona san chieng emem in a hril senga, thuthlunghlui le Thuthlungtharah khawm Pathienin ami ko dan tlangpui deu deu a um nuol a. Chuonghai lai chun, a chunga Mark 3:13-15 in a ziek hi a fie emem a, a pawimaw dan indawt thlapin a ziek bawk a nih. ‘Kona’ chungchang hrilna ding chun besan dinga ditum tak ani hrim a nih. ami kona sanhai: “aman a nuom pohai chu a kova….” Chang 13 ah a ziek zovin chang 14naah “Chun, sawmlepahnihai chu a thlanga, a kuoma an um theina dingin le thu hril dinga a tirdawk theina ding le, (15) damnawhai sukdam le Khawhrihai hnawtdawkna thu an nei theina dingin” a ti a nih. Bible sunga ‘ko’ ei ni dan a chiengtak le feltak (sequence) a ngai a nih. ‘Isu’n ami kona san’ pali chieng deuin a hnuoia ang khun ziek ngeia pekin ei um a nih.

1) a kuoma an um theina dingin2) thuhril dinga a tirdawk theina dingin3) damnawhai sukdam ding le4) Khawhrihai hnawtdawkna thu an nei theina

dingin.Ami kona san palihai khi Nazareth Manifesto le khawm an hnai fu. Chuleiin, ei Lalpa Isu \huoihruoi ringum tak, fel tak le ringtu indik tak, “vadung panga thing phun, a hun taka ra insuo hlak, a hna khawm vuoi ngailo” ringtu ni ding chun a chunga ami kona san Palihai khi a dawta ei hraw le ei zawm ngei a \ul ding a nih. 1. a kuoma an um theina dingin: Ei Pathienin ami ngai zie le a mi hmangai zie chu hmai ruol lovin a hresa vawng ei nih. Eden huona inthawk khan Pathienin a mihriem siemfawmhai a kan zie hlak le a zawng ruoi hlak ani ti chieng takin ei hmu a. Chuleiin, Isu’n a \huoihruoi dinghai a thlang khan a hmasatakin a kuomah an um a, ama a inthawka an inchuk le ama le an um hmunkhat

ding kha a dit emem a nih. Ei hmangaihai dam, ei sunghai dam, ei nuhmeihai, nauhai le tu le tehai ei ngai a, an kuoma um ei nghawk ngainaw ang khan Pathien hin ami ngai emem a, ama le inpawl rawp dingin ami dit nih. Chu chau chu ni lovin, a pangngai ngaia ei um zing hi a ditnaw leiin, ei in\hang lien le ama rama dinga hmang tlak eini hi a nuom emem a. Chuleiin, a \huoihruoihai a thlang khan thuhril nghal dingin a ko nawh a, a rawngbawlna an zui a, an inchuk a, hmangtlak an ni theina dingin kum thum chuong zet a umpui a nih. Lungril taka mi pawl le, min chuktir le min \hanglientir a nuom hlak a nih. Hmang tlaklo ei ni hi a \i emem a, Satan ruok chun Pathien hmang theia ei um hi a \i ve emem thung. Chuleiin, Pathien le hun hmang rawn le ama le inpawlna hun\ha ei hmang ngei ngei ding a nih. Dr. Sam Kamaleson chun tuktin zingkar darkar li (4 hours) Pathien leh kan hmang zie hlak a tih. “Ka rawl a ngaithlak a, ka kuomah inalarin a rawl khawm ka hriet hlak” a tih. 1992 October thla in Kochiah India kohran \huoitu inkhawmpui a um a, hieng ang hin a tih. “Tukhawm rawngbawltu nisi, ni tina Pathien le darkar khat chau khawm hmang ngailo haiin ka thuhril lai ‘Haleluijah’ le ‘amen’ lo ti ngai naw ro” a tih! A \ha tep tep hle el. Dr. I Ben Wati hai in, Shillongah ka tlunga, “zingkar dar 5 hnungah ka tho ngai nawh. Pathien leh hun hmangin darkar 3 le darkar 5 inkar kan inbiek zie” a tih. Thlasik dei lai khawma tuilum hmang ngailo a nih! Dr. Vanlalnghaka kha a vanglai tak khawm khan cassette a midang Bible study a ngaithlak ngut ngut hlak. Spurgeon chu a nuhmei kum 25 khum chungah tho thei lova a nat sung khan “Pathien leh inpawlna hunin ka hmang” an tih. Sermon 40,000 chuong nei ama chau a nih. Pathienin thuthar a pek naw chun \uongah bawkphekin Pathien rawl a nghak hlak. Hun iemanizat chu mipuiin biekinah an lo nghak an tih! Ei ni rawiin hril ding ei hau tawl \al \al vei le maw?? Ei ngaihai le inbiek hi chak a um a, an kuoma um zing ei nuom hlak a nih. Isu’n a kuoma um ding le ama le in inpawl rawp hlak dingin a mi thlang ngat ei nih. Upa ruol le pastor ruol khawm, zing \awng\ai a huhuoua nei chau hi ei thaw hlak ani chun, sim inhmat \ha hleng a tih! Ni khatah Isu leh darkar iengzam hun I hmang hlak a? 2. thuhril dinga a tirdawk theina dingin: Ama kuoma hun ei hmang zinga, thlarau \huoia ei um a, ringna puitling thawkkhat pha leh, rawngbawlna ding lampui mi kawk hmu in ami tir suok ding a nih. ‘Nga mantu’ a inthawka, ‘mihriem mantu’ a promotion dinga ko ei nih. Promotion chang lovin rawngbawl dingin ami tirsuok ngai nawh. Dan naranin ringtuhai laia Pathien thu hril hi ‘inchuktirna’ a ni tlangpui deu hlak (Paul a lekhathonhaiah a chieng). Chuong an naw chun ringnawtuhai laia rawngbawl dinga tir ei nih. “thu chu hril rawh, a hunah khawm, a hun nawh a khawm” ti hi ei changchawi hle a. Urgency of Gospel (Chanchin\ha inhmaw zie) a hrilna a nih a. Ringnawtuhai laia hrilna ding ani bik tak. Antioch khuo kohrana thu hriltuhai le inchuktirhai panga an um a. Bu an nghei a an \awng\ai zo chun Thlarau thienghlimin, “Barnabas le saul hi anni ka ruotsan ang thaw dingin mi siehran pek ro” a ta (Thilthawhai 13:1-3). Mi panga an \awng\aia, pahni tir suokin an um a nih. An \awn\aina ra kha a percent an sang emem! Pangaah pahni an suok a nih! Eini rawi \awng\ai inkhawm le missionary convention le chu an thlau hle el! Ei ni rawi chu inhawi ei tih a, ei hlim a, ei lam a, ei ri a nasa a, thlarau thienghlimin a tirsuok ruok chu vangtak ei ni hlak! Pathien kona hi a buoi nuk ngai nawh a, a chieng kawng lem hlak a nih. Bible-ah kona model (ko dan) tamtak ei hmu a. Abraham’s model a um a, Moses’ model a um a, Isu model a um a, \huoihruoihai model dang dang a um a, Nuoia (legion) model a um bawk a, nasataka ngainuom um le ngaituo khawp an nih. Chuleiin, tirsuok dinga ko ei ni tlangpui. Chuleiin, mani veng sunga ‘thu hril hun’ taima taka lo inchan el ding ringawta ko ei ni naw tawp! 3. damnawhai sukdam ding le: A pathumnaah chun ‘damnawhai sukdam dinga’ tir ei ni bawk. Ei ringna inphutawkin ei hmu ding a nih. Sukdamna rawngbawl ringawt dinga tir le siehran khawm an um thei a. Amiruokchu, tirsuoka umhai kuomah hi thilthawtheina hi peksa a nih. Hotu inti hre deu \henkhathai chun ‘sukdamna’ chen pawm ta naw an tum! Mani thilpek dawng ve lo dem zut zuthai ku hi an thlarau hringna ngaituo an la um nuom vieu. Chuleiin damnawhai sukdam theina dingin thilthawtheina khawm ami peksa a nih. Chuleiin, mani veng sunga ‘thu hril hun’ taima taka lo inchan el ding ringawta ko ei ni naw tawp. 4. Khawhrihai hnawtdawkna thu an nei theina dingin. A palina le a nuhnung taka ami kona san pakhat chu “Khawhrihai hnawtdawkna thu neina ding a nih”. Satan thlarau suolin a man le khawhri inthiengnaw dawi chidang dangin a man an tam emem an tah. Hi rawngbawlna pawimaw zie hi ngaituo nawn a \ul hle. Ami konaah ei chieng naw taluo leiin hieng thilthawtheinahai hin ami zui ve naw a nih. Mani veng tuolsunga Pathien thu hrilna hun inchu le rorelna ding inchu ringawt dingin Pathienin a naupa neisun a hung tir naw tawp! Eini rawi hlimhlapna ding le inhawi chenna dinga inkhawmpui siem ringawt dingin ami ko naw bawk. Ama kuoma umzing ding le a tirna tieng tienga fe huom dinga ko ei na, chuong anga ei um chun ‘Suk damna le Khawhrihai hnawtdawk theina power’ chenin ami zui ding a nih. Ami kona san hrietnaw hi a pawi sei a nih!

KA PILE NATNA A MI SUKDAM PEKAshma natna invawi ka ni leiin nasa takin kan khul a, ka tha a zawi a, ka hnar a ping a, ka awm a na hlak. Chun, ka lu khawm a sukna a, a chang leh ka hnar sun-gah thil inbawk a hung um a, a na hle hlak a. Ka kutparhai chen a suk zawi hlak. Ka beidawn-gin MV Azad Phusam ka pan a, damdawi a mi pekhai ka faka inthawk ka hung dam tah. A mi enkawl dam lei hin ka lawm hle a, hi Chanchinbu fethleng hin MV Azad Phusam chungah lawmthu ka hung hril. Ashma natna neihai ta dingin pan chi a nih. MV Azad Phusam hi Centre Road, Opp: J.P. Selection near Police Traffic Point, CCpur a pan thei le contact num-bers 9089738275/ 7628890261 haiah rawn le inbiekpui thei a nih.

Lawmthu hriltu,sd/-ngamhou

Saikawt

Hmeithai in pasal a nei leia hremna in a In raw pek

shillOnG: Meghala-ya a Warmawsaw hmuna hmeithai kum 36 mi in pasal a nei nawk leiin village dor-bar (council) han a In an raw pek. Nuhmeinu hi nau 4 nei tah a ni a, an khawmi bawk kum 40 mi pasalin a nei a, a pasal neina chu council in an pawmpui naw a nih. A In an raw lai chun nuhmeinu chu Nongpoh-ah a fe a, a pasal ruok chu sinthaw in ram-ah a fe thung. Warmawsaw Dor-bar chun a hmasatakin nuh-meinu hi an khuoa inthawk hnawtdawk an tum a, a la

um zawm nuom chun Rs. 32,000 pea la cheng zawm dingin an hril a, an ph<t ang pawisa a pek thei naw leia a In chu an rawpek nia hril a nih. A In an raw hma in a sunga thuomhnaw hai an laksuok vawng a, vadunga an peihawn bak po Dorbar hall-ah an sie\ha. Megha-laya sawrkarin hi chungthu hi suina neia Thaw\anni chena report pelut dingin Patharkhmah Police outpost thu a pek a, Police le State Women’s Commission \hangruolin sui an tih.

ulFa cadres 2 kaphlumGuWahati: May 4, 2018 zan khan Tinsukia district, Assam-ah Assam Rifles le state Po-lice \hangruolin dappui an thaw a, Kuzupathar village ramhnuoi lai ULFA cadres 2 an kaphlum. Inkaptuona a chun Bordumsa Police sta-tion a OC Bhaskar Kalita in hliemna tuok pha bawk. Dappui chu Kuzupathar village lai ULFA hai an

intawm hlak hriet a ni leia OC Kalita inrawina a thaw a ni a, an umna hmun lai an tlung le inruolin ULFA han grenade lo deng puokin an inkap \an nghal a nih. Thiltlung a hmun ngeia en-fel dingin Assam DGP Ku-ladhar Saikia chu zani ma khan Tinsukia district a pan a, Kalita hi chawlkar 2 vel liemtah a OC mawphurna chel \an chau a nih.

NE ATMs han pawisa an tlasamGuWahati: Northeast states \henkhatin an ma-maw tawk notes supply an hmu naw leiin ATMs a hai pawisa an um nawh a, hi lei hin ni tlawmte liemtah a inthawk khan Northeast

mipui han harsatna an tuok tah niin ei thu lakna chun a hril. Reserve Bank of India (RBI), Guwahati in notes a peksuok ding a sukhnu leia pawisa indai nawna leia harsatna hi a

tlung nia hril a nih. Pawisa indai nawna chu Tripura, Arunachal Pradesh le Na-galand states haiah a nasa bik nia hril a ni a, Banks a notes hlui hai thleng dinga thawn a ni a, RBI in notes

thar a thawn a hung tlung hunah notes indai naw leia harsatna um ta naw nih tiin Dipak Chowdhury, Regional Manager, State Bank of India (SBI) chun a hril.

Page 3: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/May/HT-06-05-2018.pdf · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. o. RI - 018 Postal Regd. o. MP - 6 _____ Estd. 18 dC/CCpur :

laKtaWi

3thlaphur (may) 06, 2018 pathienni (sunday) natiOnal/internatiOnal & advertisement Hmasawnna Thar

Tel.:(03874)234232

Sielmat ChriStian higher SeCondary SChoolSielmat, P.O Box-2

Churachandpur- 795128

Manipur, INDIA

CONGRATULATIONS!!HEARTIEST CONGRATULATIONS to all our 238 successful students in the Higher Secondary Examination 2018, who have all done exceedingly well and passed with flying colours! We rejoice that 137 of our successful candidates have secured a first division and a grand total of 179 letter marks have been achieved in various subjects such as English, Physics, Chemistry, Economics, Sociology, Home Science, Alt. English, Hmar MIL, Thadou Kuki MIL and Zou MIL.

A huge THANK YOU to all the faculty and staff for your unwavering dedication and selfless hard work which continues to enable our students’ bright futures!

Notable Achievers:

1. Romalsawm Chongluoi who is the subject topper in Hmar MIL in Manipur, securing 91 marks;

2. Ruby Hatneihoi who is the school topper with a percentage of 81.2% in the Science stream, scoring 80 in English, 86 in Thadou Kuki (MIL), 82 in Physics and 85 in Chemistry.

Praise be to God “for He is great and does marvellous deeds” - Psalm 86:10

4th May 2018 - Principal SCHSS(5,6)

VISION ACADEMY Rengkai, Churachandpur- 795128, Manipur, India CoHSEM Recognised-1/321/09/HSC

COnGratulatiOnsvisiOn aCademy is pleased to announce that the wholehearted endeav-ours of our students and staff has ensured that our institution continues to remain the Overall topper (higher secondary examination, 2018) in Churachandpur district in both arts and Science streams.

Hearty Congratulations to all the successful students.

sd/- principal

In le A HMUn ZAwrNorth Eastern Childrens Academy (NECA) Opposite, Rengkai Bible Hill-ah Semi Pucca building le a hmun size 35x60 a lien, Bed room, toilet attached le Ring well umsa zawr nuom a nih. A man Rs. 16.50 lacs. A dit han a hnuoia contact number a hin kanchieng thei ning a tih.

sd/- GeorgeContact No. 8974683434(5,6)

press release ( May 6th 2018 )

This is for general public information that the ongo-ing ministry of the North Eastern Children’s Home and Academy is entirely under the administration of the Board of Trustees Management. The Board of Trust-ees had already taken a disciplinary action against the former Administrator Timothy L Changsan on moral ground. His chance of associating himself with the Home and Academy is nill. The general public is formed not to entertain any rumors circulating around the town and beyond. The Board is capable of handling the matter concerning the welfare of the children staying inside the campus. The Home has certain set rules and regulations and the in-mates are under obligation to follow such rules. We want to assure the public in general and the par-ents/guardians in particular that the Managing Board is trying its best to provide free atmosphere under which each child experience loving care and personal safety. We request prayer support from the public for the same. We have no doubt in the justice system of our coun-try. The Board of Trustees has not had any link in the legal process initiated against the former Administrator Timothy L Changsan and will not interfere in the opera-tion of the law of the land. For any information relating to the administration and running of the Home and the Academy kindly con-tact the Managing Board.Thank you for your co operation

Board of trusteesNorth Eastern Children’s Home & AcademyRengkai, Bethlehem Veng

US Navy Veteran, Indian Thattu Damsung Jail Intang Dingin

WashinGtOn: US Navy sipai hlui pakhat Adam Purinton (52) chu ni kuma Indian engineering pakhat Mr Srinivas Kuchibhotla, Kansas State-a khuo pakhata bar a thattu chu a damsung Jail intang dingin court-in a chungthu a rel. Mr Adam hin ni kum khan, ‘hate cr ime’ le inzawmin Indian engineer pa hi Bar-ah a that a. Tu kum March thla a chungthu an rel laiin a that ngei a nizie an phat naw bawk a. Chu dungzuia a chungthu thutlukna hi siem a nih, tiin court chun a hril. Court-in thiemnaw an changtirna chu, Mr Srinivas (32) thatna thuah ‘first-degree’ murder le, a ruolpa tlansie tum Alok Madassani le a kawla um midang pakhat hai khawm ‘that tum’ na case ah thiemnaw inchangtir a nih. Ni kum 2017 February 22 zan khan, Olathe town Bar pakhatah Srinivas hi “Get out of my country” tiin a kap hlum a. Chu zo chun a

tlan hmanga, Srinivas ruolpa Alok le midang pakhat han an hnawtzuia, anni khawm lo kap hlum a tuma chu a hlawsam a nih. Srinivas hi “Kan rama inthawkin suok rawh” tiin a kap a, hospital panpui a nia chu a hliemna tuor zo lovin a thi tah a nih. Kansas City court chun May 4 khan, Adam chu Mr Srinivas ‘first degree’ tuol thatna leia damsung term le a ruolhai pahni ‘attempted murder’ leia thla 165 ve ve Jail intang dingin a chungthu a rel tah a nih. Srinivas hin a nuhmei Sunayana Dumala a thisan a. Sunayana chun, “Court thurel hin ka pasal (Srinu) chu mi pe kir thei ta naw nia chu inhnamna le intheidana hi suol a nizie message a pek leiin ka lawm a nih” tiin court thurel a lungawi thu a hril a. “District Attorney le Olathe Police haiin hi mipa roerelna indik a hmu theina ding an hmalakna leiin an chungah ka lawm a nih” tiin thusuok siemin a hril.

(6,9,11)

Sikkim hnam han ST status an phutGanGtOK: Sikkim rammi kumhlun hnam tum tum han ‘Sikkim Summit for Tribal Status 2018’ ni 2 sung hman-gin state le central sawrkar-ah ST status an ph<t. Sikkim a hnam tum tum hai chun Indian Constitution a Article 371 (F) besana ST status pek an phu thu an hrillang a, an ngenna sukpuitling a

ni naw chun, helna chi tum tum an huoihawt ding chu an zieklang. Sikkim a hin hnam 20 vel an um a, chu hai laia Sikkimese Nepali communities a mi hnam 11 hai chu ST status la nei lo an nih. ST status an ph<tna lekha a chun Anthropologist hmingthang T.B. Subba le Sarit K. Chaudhuri, Minis-

try of Tribal Affairs Secre-tary hlui Hrushikesh Panda, Union Minister hlui Kishore Chandra Deo, Sikkim Chief Minister Pawan Chamling a legal advisor K.T. Gyaltsen, constitutional law expert Shomona Khanna le Tibet-ologist-cum-Indo-China an-alyst Claude Arpi han hming an ziek a nih.

Dakota aircraft in IAF a zawm nawkneW delhi: A service record a \hat naw leia \hang 4 zet a chawl hnun-gin Dakota aircraft chun IAF a zawm nawk tah. Dakota DC-3 VP 905 chu Hindan air force station-ah function puithu tak hmanga IAF-ah laklut a ni a, Chief of Air Staff Air Marshal BS Dhanoa in laklutna a nei a nih. Hun hmangna a chun Rajya Sabha MP Rajeev Chandrasekhar khawm a \hang. Dakota Aircraft chu United States a inthawk

IAF le Reflight Airworks crew han India an hung vu-onglutpui niin, Aircraft chu 9,750 km a sei vuong tah le France, Italy, Greece, Jor-

dan, Bahrain le Oman hai lo fe ta hlak a nih. Dakota hi Gooney Bird ti khawma ko hlak a ni a, IAF Aircraft hai laia lientak a nih.

Congress \hangpui dingin JD (S) in sin a thaw: PM ModiBenGaluru: Prime Minister Narendra Modi in zani khan Tumakuru, Karnataka hmuna election rally-ah thu a hril a, Kar-nataka Assembly election hung um dinga Congress \hangpuina dingin Janata Dal (Secular) in sin a thaw a nih tiin intumna a siem. PM Modi chun Karna-taka a sawrkarna thar siem theitu ding chu BJP chau hi a nih tiin huoisen takin a hril. JD (S) hin Congress a hneban thei naw ding leiin sawrkarna siem dingin a tlin nawh a, Karnataka sawrkar hi thlak danglam ding a ni chun, BJP chau hi sawrkar dinga tlin umsun a nih tiin a hril sa bawk. Ni tlawmte liemtah chau

khan JD (S) le an \huoitu Prime Minister hlui HD Deve Gowda hai theitawpin a hrilmawi a, tu ruok hin chu Congress le \hangruol le Congress \hangpuitu dinga election in contest tum niin a hril nawk a nih. “Congress humhim tum an um a ni chun JD (S) hi an nih tina a

nih, Congress le JD (S) hin a ruka inhrietthiem tawnna an nei a, parda hlie-ah thuruk inthup le inpawna det tak an nei a nih” tiin PM Modi chun a hril. Congress le JD (S) thur-uk inthup chu phawrsuok dingin PM Modi in a ph<t a, “iengleia hi thil hi in thup

am? Congress chun thudik hrilsuokna dinga huoisenna a nei a nih” tiin a hril. Ni-kum a Karnataka mayoral poll a khawm Congress le JD (S) in inzawmna an lo nei tah a, party pahni hai inzawmna hi ‘tacit alliance’ a nih. Congress le JD (S) ‘tacit alliance’ thu hi Kar-nataka mipui han hriet an phu a nih. Biel \henkhatah inkhing tehlem thaw an tum a, amiruokchu, Bengaluru a chun JD (S) in Congress mayor an thlawp thu an pu-ong thung. Party pahni hai inremsiemna hi ieng am a ni a? Nikuma mayoral polls a khan Congress-JD(S) alli-ance in a \um thumna din-gin an hrat a nih tiin PM Modi chun a hril.

Jinnah posters suksetu Rs. 1 lakh pek dinga tiemrampur: Aligarh Muslim University (AMU) a Stu-dent’s Union office-ah Muhammad Ali Jinnah poster a um nia hril a ni a, hi le inzawmin, All-India Muslim Maha-sangh (AIMM) chun a suksie theitu chu Rs. 1 lakh pek din-gin a tiem. AIMM \huoitu Farhat Ali Khan chun, Pakistan chun India zalenna suoltu (freedom fighters) hai lim nei tukhawm a phal nawh a, chu ang bawk chu India khawmin

a zui ve ding a nih tiin a hril. Jinnah lim nei an um chun rawhmang dingin Khan chun fielna a siem sa bawk. Khan in a hril pei dan chun, India rama Muslim hnam han Jinnah le Pakistan hai hi inang rawngin an hn^m a nih tiin a hril. Jinnah poster chu Student’s Union office-ah kum 10 neka tam a um tah nia hril a ni a, hi thua zawna siem hmasatak chu Aligarh biela BJP MP Satish Gautam a nih.

Literature Nobel Prize peksuok lo dingstOCKhOlm: Swed-ish Academy in kum tina Award a peksuok hlak ‘No-bel Prize for Literature’ chu nuhmei laka suolna a pung hrat lei le, an organisa-tion in fund thua harsatna an tuok leiin kum 2018 hin peksuok lo dingin an rel. May 4, 2018 zan khan Academy a active mem-ber 10 han meeting an nei a, chu huna thutlukna chu siem niin, meeting an nei

zo le inruolin thupuong an siem nghal. Tukum sung hin Academy members le French photographer Jean-Claude Arnault, poet Kata-rina Frostenson le members dang 6 mawi lo taka sawi-sak an ni a, committee chun an dem thu puongin, hi leia Award chu peksuok lo ding a ni thu an hril. Academy in thutlukna a siem chu No-bel Foundation khawmin a pawmpui tah.

Kejriwal thubuoi sui dinga thu pek

panaJi: Nikum January thla a Delhi Chief Minis-ter Arvind Kejriwal in Goa hmuna campaign a nei laiin voters hai sumin a tham a intumna thu chu North Goa district police han sui dingin Goa court in thu a pek. Hi thua complaint siemtu chu Deputy Collector Gurudas Dessai a ni a, Mapusa Ju-dicial Magistrate Shantishri Sinai Kudchadkar chun case chu suina nei \an nghal a, an hmatienga report pelut dingin thupek a siem a nih. Deputy Collector hi nikum February thlaa Goa Assem-bly election huna khan Re-turning Officer mawphurna a chel a nih. Mr. Kejriwal in voters hai suma a tham huna an inbiekna ‘voice clip’ khawm police han an nei nia hril a nih.

LeT han mi 2 \huoih-mangin an that

Jammu: Bandipora dis-trict, Jammu and Kashmir-ah zani zingkar dar 3:30 AM vel khan Lashkar-e-Taiba (LeT) hai ralthuom leh In pakhatah an lut a, a In neitu Ghulam Hassan Dar alias Hassan Rassa (45) le a un-aupa nau Bashir Ahmad Dar (26) hai chu \huoihmangin ramhnuoiah an kaphlum. Mi 2 hai chu Gulshan Mo-halla, Shahgund Hajin hmuna um an ni a, Dar hi driver sinthaw niin, iengleia LeT han an that am ti hriet a ni nawh. Mi 2 hai ruong chu Muslim hai inkhawmna Mosque sunga hmu an ni a, thiltlung le inzawm hin case zieklut a nih.

NE \hangin ni 4 ruo le thli a lan zawm dinga hrilneW delhi: Uttar Pradesh le Rajasthan haiah thlisie hrang le ruosur leia mithi 124 vel an um hnungin, zani khan central chun ni 4 sung ruo le thli inthuo a lan zawm ding niin a hrillawk a, Northeast states \henkhata khawm thli le ruo inpawl a tlung dinga hril a ni bawk. Ministry of Home Affairs thusuokin a hril dan chun, Uttar Pradesh-ah mithi 73 le hliem 91 an um tah a, Rajasthan-ah mi 35 thiin midang 26 vel an hliem ta bawk. Telan-gana, Uttarakhand le Punjab a hai khawm hliem 100 vel umin thina tuok 8 an um tah

a, states tum tuma hliem zat chu mi 206 vel an nih. Thlisie hrangin electric ban 12,000 vel a m<t thluk tah a, Indian Meteorological De-partment in a hrillawk dan chun, North-East states \henkhat, Telangana, Rayalaseema, north coastal Andhra Pradesh, Tamil Nadu le Kerala a hai thlipui le ruo inthuo a tlung ding niin a hril. Tlangram le phairam hmun \awl tak tak hai chu ruosurin a sukhnawng ding a nih tiin Dr. K Sathi Devi, Head, National Weather Forecasting Centre chun a hril.

Ganja 1,500 kg manGuWahati: Director-ate of Revenue Intelligence (DRI), Guwahati unit han zani khan National High-way 37 a Basistha, Guwa-hati lai Truck sukchawlin an dap a, ganja 1,500 kg a rik, international market rate a s<tin Rs. 1.5 crore manhu leh a driver an man. Ganja hai chu 10 kg a rik peia packet a thun an ni a, a neitu driver chu Drugs and Psychotropic Substances Act besana thubuoi siem khum a nih. Liemtah Zir-tawpni khawm khan Gov-ernment Railway Police han 12435 Down Rajdhani Express sungah ganja 30 kg an man bawk. Ganja chu coach number B7 sunga toilet bula hmu a nih.

HuM member hlui man

srinaGar: Jammu and Kashmir a Harkat-ul- Mu-jahideen (HuM) member hlui Mohd Abdullah Guj-jar alias Dullah alias Sher Khan chu Public Safety Act (PSA) dan hnuoia man a nih. Sher Khan hin ramh-nuoimi a \hang ding \halai tamtak recruitment a thaw hlak nia intum a nih. Kisht-war District Magistrate An-grez Singh Rana in Sher Khan manna dinga thupek an suo a, Senior Superinten-dent of Police Kishtwar in-rawina a manin, documents pawimaw mana um hai chu district thuneituhai kuomah an peklut. Sher Khan chu 2001 kuma inthawk HuM member det a \hang a ni a, hi hma khawma lo man tah niin, April thla khan bail a insuo a nih.

Israel-in Iran Nuclear Ralthuom Siemna Document Neiin An HrilJerusalem: Israel Prime Miniser Mr Benjamin Netanyahu chun Iran-in Nuclear ralthuom siem lo dinga an tiem hnunga nuclear bomb a siem zie fiena ‘document’ 100, 000 neka tam Israel intelligence han an nei thu a hril a. Zani khan India Prime Minister Modi \hangin, Australia PM Justin le Britain PM Ms May hai khawm mimal takin a hrilhmu. Hieng hi thil umdan a nih leiin May 12 a Nuclear Deal suksei ding le ding naw thuah, Inremna ziektu rambunghai chu “fix” or “nix” dingin a hril tawl a nih. Press release-a a hril dan chun, Israel intelligence Mossad in an hmu document tamtak hi khawvel ram \huoituhai kuomah Iranin nuclear ralthuom a rukin a siem ti fiena dingin a hrilhmu pei ding thu a hril a. “Europe 3 hotuhai E-3– Britain, France le Germany

hotuhai chun lekha hai hi an hmu thu an hril a. Kan thil hmusuok hi hmu ve an nuom a nih” tiin a hril a. London, Paris le Berlin a inthawkin intelligenece professional iemani zat Jerusalem an hung ding niin a hril bawk. Benjamin Netanyahu chun US President Donald Trump a hril hmasataka, chu dungzuia chu Donald Trump khawmin Iran thil thaw ruk dan a dit nawa, a hlem zing leiin Nuclear Deal hi suksei nawk a tum ta naw thu a hril a nih. Israel Prime Minister Netanyahu chun, “French President Emmanuel Macron, Russian President Vladimir Putin le German Chancellor Angela Merkel hai khawm Mossad hai thil hmusuok thu ka hril tawl tah a. Putin khawm, lekhahai a hmu nuom chun inentir thei ka che ka ti pek a. China le International Atomic Energy Agency hai khawm ka hril vawng tah” tiin a hril.(Reuters)

Mizoram medical college hmasatak Aug. a hawng dingaiZaWl: Falkawn hmuna Mizoram a medical college hmasatak ‘Mizoram Insti-tute of Medical College of Research (MIMCR)’ chu Medical Council of India (MCI) guidelines dung-zuiin a zuolpui zo a ni tah a, tukum August thla sung hin hawng ning a tih tiin college Director L. Fimate chun a hril. Medical college hi state in a mamaw zie hre

a Mizoram Chief Minister Pu Lal Thanhawla hmal-akna leia bawl a nih. Pu Fi-mate in a hril pei dan chun, “Mizoram state in Regional Institute of Medical Scienc-es (RIMS), Imphal-ah kum tinin seats 10 chau a nei hlak a, chuleiin, Mizoram mi medical line a inchuk nuom han harsatna tamtak an tuok hlak a nih” tiin a hril. Tuta college thar a hin

students 100 in inchuk thei an ta, chu hai laia seats 85 chu Mizo hnam hai tadinga reserved ning a tih tiin Pu Fimate chun a hril sa bawk. Pu Fimate hi kum 6 vel RIMS Director a ni hnunga pension tah a ni a, RIMS le J.N. Institute of Medical Sciences, Imphal haiah Fo-rensic sciences Head maw-phurna a lo chel sa bawk a nih.

JeM 3 kaphlumJammu: Zani zingkar khawvar hma khan Sri-nagar khawhnawm lai Se-curiy Forces le JeM pawl an inkaptuo a, JeM 3 kaphlum an nih. Inkapna hmun bul lai chun civil mi pakhat Adil Ahmad Yadoo chu car in a baw hlum bawk. JeM le Se-curity Forces an inkapuo zo chun civil mihai le Security Forces hai inkarah buoina a suok a, chu huna Yado hin car in a baw pal a nih.

Page 4: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/May/HT-06-05-2018.pdf · Hmasawnna Thar (An Independent dAIly newsp Aper) Regd. o. RI - 018 Postal Regd. o. MP - 6 _____ Estd. 18 dC/CCpur :

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlaphur (may) 06, 2018 pathienni (sunday)

Sun ZAWMnA.......

The 15th Hmar Martyrs Trophy 2018 Venue: Saikawt Playground

Quarterfinals May 5, 2018 Result

2:00PM- Leisen FC 1-0 UKB

Fixture : May 7, 2018 2:00PM- Neitham Brothers’ FC v/s FC Zotal

Football Fixtures: may 6, 2018PRemIeR LeAgue

Manchester City v/s Huddersfield - 6:00PMChelsea v/s Liverpool - 9:00PM

Arsenal v/s Burnley FC - 9:00PMSeRIe A

Udinese v/s Inter Milan -4:00PMChievo v/s Crotone - 6:30PM

SPAL v/s Benevento - 6:30PMLazio v/s Atalanta - 6:30PM

Genoa v/s Fiorentina - 6:30PMNapoli v/s Torino - 6:30PM

Sassuolo v/s Sampdoria - 9:30PMLA LIgA

Malaga v/s Alaves - 3:30PMAtletico Madrid v/s Espanyol - 7:45PM

Las Palmas v/s Getafe CF -10:00PM

French Ligue:

PSG goal 100 thun tling tumna tlawl; Nimes an kaisangparis: Amiens chun zani zingkar khan Stade La licorne stadium-ah Ligue 1 hma\huoitu Paris Saint-Germain (PSG) chu 2-2 a an drawpui leiin PSG in tuta season-a points 100 hmu tling an inbeiseina chu a suktlawl tah. Goal hmasa tak Edin-son Cavani chun minutes 26-naah PSG ta dinga goal thunin first-half chenah PSG chun Amiens SC hi 1-0 in an hne a, sienkhawm Pepe Moussa Konate chun min-utes 47 naah Amiens SC ta dingin inangna goal a hung thun leiin an hung inang a. Amiruokchu, minutes 64 naah Christopher Nkunku chun PSG ta dingin goal a hung thun nawk a, Pape Moussa Konate bawkin Amiens ta dingin inangna goal a hung thun nawk lei-in a tawp chenah 2-2 in an hung indraw ta a nih. Ball Possession chu Amiens 32% le PSG 68% a nih.

Zanita Amiens an in-draw pui lei hin PSG chun games 36-ah points 92 an hmu phak chau a, tuhin games pahni khel ding an la nei a, tuta match pahni an khel ding haia hin hratna lo chang ve ve hai sienkhawm points 100 chu an hmu phak ta chuongnaw ding a nih. Amiens chun games 36-ah poines 42 hmuin a 12-na an ni mek. Hieng laizing hin Ligue-2 ah zani zingkar khan Nimes chun Stade des Costieres stadium-ah

pathumna ni mek Ajaccio a mikhuol a, Nimes chun Ajaccio hi 4-0 a hnebanin Ligue 2 a inthawk Ligue 1 khel thei dingin an kaisang (promotion) ta bakah an ngirhmun an sukdet sau ta a nih. Nimes in Ajaccio a hne lei hin games 37-ah points 72 hmuin a pahnina in an \hang a, Ajaccio chun games 37-ah points 67 hmuin a pathumna an la ni mek. Hma\huoitu Stade Reims chun games 37-ah points 87 an hmu ta a nih.

Goal thuntu hai chu Rachid Alioui ( 3’, 22’); Romain Del Castillo (49) le Anto-nin Bobichon (67) hai an ni a, ball possession chu Nimes 56% le Ajaccio 44% a nih.

Asian cup Knockout lut thei dingin India in theina a nei:Stephen constantine

duBai: India chun kum 2019 Asian Cup knockout stage lut thei dingin theina a nei tiin national football team coach Stephen Constantine chun a hril. Asian Cup hi January 5-February 1, 2019 inkar sung United Emirates a inkhel dinga riruong a ni a, hi le inzawm hin draw khawm thaw a nita a, Group 6-a \he a ni a, India chu Group A-ah UAE, Thailand le Bahrain hai leh an tla khawm a nih. gRouP DRAwS:Group a: UAE, Thailand, INDIA, BahrainGroup B: Australia, Syria, Palestine, JordanGroup C: Korea, China, Kyrgyz Republic, PhilippinesGroup d: Iran, Iraq, Vietnam, YemenGroup e: Saudi Arabia, Qatar, Lebanon, DPR KoreaGroup F: Japan, Uzbekistan, Oman, Turkmenistan

Toure in Man. city a suoksan ta ding

manChester: Ivory Coast midfielder Yaya Toure (34) chun a contract a bo ta ding le inzawmin tuta sea-son tawpah Manchester City a suoksan ta ding thu Man-chester City manager Pep

Guardiola chun a puong. Toure hin Manchester City-a a khel sungin Premier League title 3; EFL Cup 3 le FA Cup hai a lo lakpui a nih. Kum 2010 a kha Toure hin Barcelona-a inthawk Manchester City zawm a ni a, City ta dinga player pawimaw takel hung niin kum 2011 FA Cup final-ah Stoke le an inkhel \umin goal a thun ngeh nghe a, City ta dinga match vawi 315 a khel ta haiah City ta dingin goal 83 a thun ta a nih.

Rangers in an Manager dingin Gerrard

Scottist Club Rangers chun Liverpool le England mid-fielder hlui Steven Ger-rard chu kum 4 sunga club manager sin thaw dingin zani hmasa khan inremna an lo siempui tah. Gerrard hi England Captain khawm lo ni ta niin kum 2 liemtaa foot-ball khel a chawlsan hnun-gin Liverpool Under-18

coach sin khawm lo thaw ta a nih. Rangers manager thar ni dinga inremna siem the-ia um chu lawmum a ti thu Gerrard chun a hril. Gerrard hin Premier League-ah Liverpool ta dingin vawi 504 a lo khel a, kum 2004-05 khan Champions League title a lo lakpui bawk a nih.

Britain’s Next Top Model Star Victoria Clay Calendar Siem

Sir Paul McCartney ‘Companion of Honour’ Inhlan A NihlOndOn: Britain lal King George V-in 1917 kuma a lo indin, British mi music le entertainment tieng national importance nei phaka thaw \hahai chawimawina a pek hlak ‘Companion of Honour’ chu The Beatles member hlui, Sir Paul McCartney inhlan a nih. Kum 75-a upa Sir Paul McCartney hi a nuhmei Nancy Shivell (58) in a zui a. Knighthood a hmua inthawka kum 20-na charah CH hi a hmu nawk a nih. The Beatles han 1965 khan MBE (Member of the British Empire) nina an hmu seng a. Paul chu 1997 khan Knighood (Sir) a pek nawk a nih. Sir Paul McCartney hin a naunu designer Stella McCartney (46) \hui ‘Navy double-breasted suit’ a haka, a nuhmei Nancy khawmin ‘double-breasted-coat’ bawk a haka, pheikhawk velvet heels a buna, an nal dun hle.

Buckingham Palace ah Queen Elizabeth II-in an hlan zoa thu a hrilnaa chun a nu le pa kuomah lawmthu a hril. “Hi hi kei le ka sunghai, ka nu le pa ta dinga chawimawina ropuitak a nih a. Ka nu le pa Liverpool-a um han hmu hai sien an va lawm awm de aw ti ka ngaituo a, ka nu le pa chawimawina’n kan hlan. Abikin, hung tlung ding ka piengchampha chawlkar le Father’s Day ding huna ka dawng hi ropui ka tia ka lawm

a zuol a nih” tiin a hril. A naunu fashion designer inlar Stella McCartney k h a w m i n I n s t a g r a m fethlengin a pa a hung chawimawi a. ‘Dad, a proud daughter on every level. What you have achieved as a creative soul on this earth has inspired so many millions and touches your baby girls heart with love and hope. ‘Love is all you need and you got it from all your family today as you receive this

incredible honour. I raise a glass to you and your parents for bringing you into this world and making it a better place... I love you so much. Thanks for wearing your favourite designer too! @StellaMenswear never fails at the palace! x Stella.’ tiin a ziek. Order of the Companion of Honour (CH) hi British lalrama dinga thaw \ha bikhai mi 65 chawimawina dinga King George V lo siem a nih a. Tuhin Sir Paul McCartney \hangin member 62 an nih tah. Member hmasa dang an lar deuhai chu Dame Maggie Smith, Lord Coe, Stephen Hawking, John Major le Desmond Tutu le Winston Churchill hai an nih a. Ni kum 2017 khan Sir Terence Conran, Sir Mark Elder, Dame Beryl Grey, Lord Stern of Brentford, JK Rowling, Dame Steve Shirley, Delia

Smith le Sir John Sulston hai pek an nih bawk. Sir Paul McCartney inlarna chu The Beatles bass guitarist a nina le tuchena soloist le hlaphuoktu a nina, music industry a thawhlawkna zar a nih a. The Beatles angin 1965 khan, John Lennon, George Harrison le Ringo Starr leh MBE inhlan an nih a. Kum 21 hnungin thla hmasak khan Ringo Starr khawmin CH a dawng a, tuta May thlain Sir Paul-in a dawng ve nawk a nih. The Beatles Guitarist George Harrison khawm 2000 New Year Honour List ah OBE (Order of the British Empire) pek tum a nia chu a hnawl a. A kum nawk a thi a. John Lennon hlak 1980 khan kap hlum a ni leiin chawimawina dang a dawng hman ta nawh. Tuta inthawk chu Sir Paul McCartney chu, a hming khelah, Kt, MBE, CH ti a \hangsa ta ding a nih.

lOndOn: Britain’s Next Top Model star, ama le ama “English Rose with great boobs’ tia insal, pieng nal le hmel\ha, ngaino bei tak sam sen Victorai Clay (23) chun Calender thara dingin Braodstairs, Kent tuipui vakam lai an pholar a, hmu nuom a um thei hle a. Khaw lum lai fans tamtakahai thisen a suklum sa hle. Victoria Clay-in tuta \uma a pholar insilna zakuohnuoi (bikini) hai hi Bleubella brand vawng an nih a. Rawng tak a dum le var a ni deu tak. Tui insilna ding swimsuit le zana zalpui chi ‘lingerie’ chi hran hran an nih a. Pakhat man hi Pound 32 (Rs. 3, 198) dam an nih. Victoria hin a zakuohnuoi (bikini) hak hai an nalzie a pholang el khelah a pieng nalzie le a vun rawng mawi zie a pholang bawk a. A figure, ke le kuthai inkhaithli nal dan le a phing thep huntawk taka a kawng iner kawi huntawk zie suklangna dingin an pose thiem hle. A pholang hmasatak insilna zakuohnuoi dum chu a bra chungtieng po thosilen anga inveng hmu tlang thei a hnuoi tieng nene bal po tuom thap thein a nih a. Kekawrte khawm a naran el

ang ni lo, fit taka hup thap bakah a phing (lai) thupna dinga X lima inkeimat chi a nih. Chu lo bikini dang a pholang nawk chu a var innem thap el, ‘semi-sheer swimsuit’ an ti ang chi a hi a nih. Hi khawm hi a lai (navel) lai zipper um a nih. A tlangpuiin ‘fish-net bikini top’ an ti ang chi a nih a. A dang insilnahai chu ‘low-

cut swimming customes’ an nih. Thlalakhai hi White Cliffs laia lak deu vawng an nih a. Tuifinriet kama phaiphin lai pose chi hran hrana inpose in, White Cliff an ti, tlang lungpui ngei deu, tuifinriet kama intung ut sir vela an val lai vel dam, pose chi hran hran an laka, a hmelah sawlna le stress hmu ding a um der nawh. A hmel\hat dan le nal dan chu ‘naltak’ a nih. Victoria Clay hin nuhmeihai chun mani um inhawi ei tia, hak inhawi ei ti ti hak el hi a \ha tiin social media haia khawm a fans hai a lo hril tah hlak a. ‘Body positive’ message hai post-in ama le ama “English Rose with great boobs” tiin an ko. Victoria Clay inlar \anna chu, Love Island star Marcel Somerville, a ngaizawng Gabby Allen le an in\he zo hlim laiin Victoria le an leng kawp lai hmu a nih a. Chun, August 2017 a LOTD party ah figure inlang chieng chi haka a \hang a inthawkin mit a hung lak tah a nih. The Daily Sun ziek dan chun, a piengzie suklangna dinga an chei thiem lei niin a hril.

2019 copa America ah Japan le Qatar an khel ve dingsaO paulO: Kum 2019-a Brazil a Copa America khel dinga chun South America a inthawk team 10 hai bakah Japan le Qatar hai khawm guest dinga fiel an nih tiin South American Football Confederation (CONME-BOL) chun zanikhan a hril. Kum 1993 a inthawk khan Copa America a hin rambung iemanizat fiel an lo nita a, Japan ram khawm kum 1999 khan a lo inkhel ve ta a nih. Guest team a fiel hai hi a tlangpuiin \henum

a mi North le Central America hai a inthawk an nitawl a, kum 2022 World Cup mikhuoltu ding Qatar hi guest a fiel thar a nih. Copa America hi

kum 1916 a \an ta niin khawvela international soccer tournament upa tak a nih. Kum thara mikhuoltu ding Brazil hi kum 2007 a inthawk trophy la talo a nih.

Rural Development and Panchayati Raj Minister Mr.Th. Biswajit, khuol chawngpu chun, Manipur State Rural Livelihoods Mission (MSRLM) in capacity building le community fund Self Help Group (SHG) le Village Leel Federation (VLF) hai kuomah Deendayal Antyodaya Yojana of National Rural Livelihood Mission hnuoiah \hang-puina pek an ni thu a hril. Tuchen hin SHG 1200 siem a nih tah a, SHG 670 hai chu Revolving Fund pein 400 hai kuomah Community Investment Fund pek tah niin a hril. Hi scheme thiltum chu nuhmeihai fakzawngna dawmkang a ni leiin SHG 90 chu bank loan pek an ni ta a,

MSRLM chun Deen Dayal Upadhyay Gra-meen Kaushalya Yojana (DDU-GKY) hn-uoiah \halai kum 18-35 retheihai kuomah sin pek a tum niin a hril a. MSRLM chun \halaihai training le sin pekna dingin Proj-ect Implementing Agency hran hran leh MoU 6 ziek niin a hril bawk. Kum thum sungin \halai 10, 518 hai skill training le placement pek tum a nina le inzawmin PIA tamtakin hmangruohai an rem khawm \an meka, skill training hai khawm an pek \an ta thu a hril bawk. Rural Women SHG 12 hai kuomah Public Trans-port a pek a. Sin thaw \ha bik SHG 4 hai chawimawina lawmman pek a ni bawk.

Manipur Legislative Assembly Session July or August

Student scholarship thuah 2016-17 khan Pre-Matric scholarship 23,521 le Post Matric scholarship 64,291 chu Direct Ben-efit Transfer hmanga pek vawng an nih. Shija Hospital & Research Centre, Imphal le \hangruolin 2016-17 khan Two years Diploma in Para Medical Course nei a nih a. September 2018-a zo tah ding tribal \halai 62 an um niin a hril. An zo pha Shija Hospital-in placement a pek ding a nih.

Hi course bawk 2017-18 a dingin tribal trainee 114 lak an nih a, Escent Institute of Paramedical Science & skill Development, Nongmeibung, Imphal ah an inchuk mek. |halai sin nei lo han sin an nei theina dingin M/s Jettwings, Guwahati leh Civil Aviation & Hospital-a Skill Development traning dingin \halai 183 lak/tir an nih a. Kum 2017-18 a dingin 168 lak an ni bawk. (DIPR)

Rs. 16 Crore pei sengin EMR School 3 bawl ning a tih

Badminton Exhibition Matches an nei

CCpur: May 5, 2018 zan-tieng dar 7:30 PM khan The 6th Hmar Martyrs’ Badmin-ton Tournament, 2018 le inzawmin Police team (SP Team) le SBA/HMARTOB team hai chun LJ Memo-rial Hall, Rengkai Road, CCPur-ah badminton exhi-bition matches an nei. Hi hun a hin Police team –a in-

thawk Ng. Anthony Suresh (Inspector, OC/CCP-PS) le P. Binod Rajan Singh (Ad-ditional SP/OPS, CCPUR) han games and sports tien-ga \hangthar hai an hung inhnik pei a \hat nasan hai hrilin, hi Badminton Tour-nament tienga an thei dan ang anga an support ding thu hai an hril bawk.

hnam sunga pawl um hai khawma hieng ang kawnga hma ei lak le inhrilhriet/inhril-var nasat a ngai ta hle. Kum tin March 14 International Day of Action for Riv-ers and Against Dams a inser le June 5 hi World Environment day a inser hlak a ni a, ei chengna khawvel/hnuoi hi duot taka

enkawl a pawimaw hle a nih. Hril a um vadung a hin hmunhnawk le thil pawrche, ekin thli chenin pei a ni hlak a. Hmunhnawk peia um hlak hai hin Rengkai khuo lai chau nilo, hi vadung kam le a i hrawna laia cheng hai tuilet theina remchang (chance) khawm nasatakin a siem a nih.

Tui a let: Dist. Administration in enfel hlak sien nuom a um

hai huoihawt hlak an nih. Festival a hin state puotieng mi, foreigners chen an hung hlak a, chuleiin, festival hai hi khuolzinmi kolutna dinga hmangruo \ha tak an nih tiin Pu Ibohal Singh chun a hril.

Shirui Lily Festival 2018 hlawtlingna hai Pu Ibohal Singh chun a hrillang a, fes-tival huna khan Shirui tlang-ah Shirui kak 10,000 vel phun an nih tiin a hril.

Tourism in Eco-Friendly a sukhmasawn

Mi pangngai ni dingin teachers hai inchuktirna zawm ro: Edn. Minister

imphal: Education Minister Pu Thok-chom Radheshyam chun mihriemin taksa le lungril ei nei ang bawkin, school khaw-min parts pahni a nei a, chuleiin, mi \ha tak le nun ngil taka khal ding chun teachers hai inchuktirna zawm ding a nih tiin a hril. Pu Radheshyam chun Don Bosco College, Maram in Farewell Cum Graduation Day – 2018 an hmang huna hi thu hi a hril a nih. Mihriem taksa hi ‘software’ le lungril hi

‘hardware’ ang a ni a, mihriem a hung upa hunah taksa chu chau hlak a, lungril ruok chu a mawiin ngainatum tak a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril sa bawk. Mihriem ang bawkin school a khawm infrastructure hai hi ‘hardware’ an ni a, teachers le students hai hi ‘software’ an nih. Chuleiin, students han mi pangngai tak nia hringnun tluong taka an khalna dingin teachers hai inchuktirna lasawnga an zawm a pawimaw hle a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril. Pu Radheshyam chun miro-pui Mother Teresa le Nelson Mandela hai hringnuna inthawka inchuk dinghai a hril-lang a, students la naupang tak tak hai chu taima taka inchuk dingin an fui tawl. Northeast \halai hai hin talent \ha tak tak an nei a, chuleiin, Northeast states hai ngirhmun chu \halai haiah an nghat a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril sa bawk.

President Trump le Moon Jae-in May 22 ah An Inbiek DingWashinGtOn: Hmai sen pum puma nuclear hmetna button nei lientaka inhrila North Korea ‘nuoichimit” vawng tum pa US President D o n a l d T r u m p c h u n , nuoichimit a tum pa bawk inbiekpuina dinga lampui lo duonglawkna dingin South Korea President Moon Jae-in chu May 22 khin lo mikhuola inbiekna lo neipui a tum niin White House thusuok chun a hril. Hi thu hi April 27-a Kim Jong Un le Moon Jae-in hai inbiekna, Korean Peninsula nuclear bomb um lova siem tumna thu le inzawma

hriltlangna dinga inbiekna ding a nih a. “Trump le Moon inbiekna vawi thumna ding hin rambung pahni US le South Korea inlaichinna detzie le nghet zie a tarlang a nih” tiin White House thusuok chun a hril. North Korea President Kim Jong Un chun America kap phak Nuclear bomb

le ballistic missile a nei hmakhat a chawlsan naw ding thu ni kum khan a hril a. September khan chuong ang Nuclear bomb le missile chu siem hlawtling tain an hril a. Chu zo kum thar 2018 charin ‘inremna’ a dit thu a hung hril nawk a, February khan Winter Olympic ah South Korea le \hangkawpin an

infepaw \an a. South Korea President Moon-in ‘unau inrem nawkna’ nasataka a hril vungna zar khawm a nih thei, Korea pahni inpaw tah ngai lohai an hung inpaw nawk peia inthawkin North Korea hmelma tak US, South Korea ruol\hatak lo ni bawk si chu inbiepui dinga a tur leiin North Korea khawm a hung nuom tah a nih. Nuclear bomb a nei ta leiin ‘test thaw ta lo ding’ tiin test-na hmun khawm suksiet vawng ding thu a hril a. Bomb hai suksiet ding thu ruok chu ‘denuclearization’ thu an hrila chu an la hril ri nawh. (AP)

a bikin Gas Connection, Electricity, Bank le MR Vaccination hai concern depart-ment han indik taka an thaw le thaw naw hai Observer SL Meena chun an dawn tawl. Chun, SL Meena hin Salem Veng,

K. Salbung, Molnom, Joljam, Kangvai le Mata khuo hai khawm sirin BPL family Pradhan Mantri Awas Yojana (PMAY) le Pradhan Mantri Ujjwala Yojana hnuoia in bawl le Gas connection hai a enfel bawk.

Chura-Sugnu Road siem mek an enfel