hoa hoc huu co danh phap 2

DANH PHAP HƠP CHÂT HƯU CƠ

(PHẦN 2)

DANH PHAP HIĐROCACBON

I. Hiđrocacbon no mach hơ

II. Hiđrocacbon không no mach hơ

III. Hiđrocacbon vong no

IV. Hiđrocacbon thơm

DANH PHAP HƠP CHÂT HƯU CƠ ĐƠN CHƯC VA ĐA CHƯC

I. Dân xuât halogen va hơp chât nitro

II. Ancol va phenol

III. Ete

IV. Anđehit va xeton

V. Axit cacboxylic va cac dân xuât

VI. Amin

DANH PHAP HƠP CHÂT HƯU CƠ TAP CHƯC

I. Hiđroxi axit

II. Oxo axit

III. Amino axit

DANH PHAP HIĐROCACBON NO MACH HƠ

1. Hiđrocacbon no mach hơ không nhanh

2. Hiđrocacbon no mach nhanh

3. Nhom (hay gôc) hiđrocacbon

HIĐROCACBON NO MACH HƠ KHÔNG NHANH

Bôn chât đâu tiênmetan etan

propan butan

La danh phap nưa hê thông

Tên cua tât ca cac đông đăng cao hơn đêu đươc hinh thanh băng cach tô hơp tiên tô cơ ban vê đô bôi vơi hâu tô -an


n Ankan n Ankan n Ankan12345678910

MetanEtanPropanButanPentanHexanHeptanOctanNonanĐecan

11121314151617181920

UnđecanĐođecanTriđecanTetrađecanPentađecanHexađecanHeptađecanOctađecanNonađecanIcosan

213040601002003004005001000

HesicosanTriacontanTetracontanHexacontanHectanĐictanTrictanTetractanPentactanKilian


n Tiên tô Mach cacbon chinh

Ankan

123456789

10

Mono-Đi-Tri-

Tetra-Penta-Hexa-Hepta-Octa

Nona-Đeca-

metet

propbut

PentHexHeptOctNonĐec

MetanEtan

PropanButan

PentanHexanHeptanOctanNonanĐecan

HIĐROCACBON NO MACH NHANH

Theo danh phap thay thê, phân tư ankan mach nhanh đươc coi như câu thanh tư môt mach chinh la hiđrua nên va cac nhanh bên la nhưng nhom thê

Cac bươc thưc hiên :

a. Xac đinh hiđrua nên (mach chinh)

b. Đanh sô

c. Xac đinh tên cac nhanh

d. Thiêt lâp tên đây đu


a. Xac đinh hiđrua nên (mach chinh)

Đo la mach cacbon dai nhât; nêu co đông thơi môt sô mach dai nhât ma băng nhau thi chon mach co nhiêu nhanh nhât, đăc biêt la co locant nho nhât.

CH3-CH2-CH

CH3

CH-CH-CH2-CH3

CH3CH3-CH-CH2

CH3

7654

321


b. Đanh sô

Đanh sô cac nguyên tư cacbon trên mach chinh xuât phat tư đâu nao gân mach nhanh đê cho locant nho nhât. Nêu co nhiêu nhanh ma cach đanh sô khac nhau dân tơi hai bô locant khac nhau, thi so sanh hai bô đo theo tưng căp locant, chon bô nao co locant nho nhât trong lân găp đâu tiên.

6 5 4 3 2 1

CH3-CH -CH2-CH-CH-CH3

CH3 CH3CH3


c. Xac đinh tên cua cac nhanh

Săp xêp theo trinh tư chư cai va chon tiên tô vê đô bôi thich hơp nêu co ≥ 2 nhanh giông nhau

Cac nhanh đơn gian đươc xêp theo trinh tư chư cai đâu cua tên nhanh, không căn cư vao chư cai đâu cua tiên tô vê đô bôi ma ơ đây la cac tiên tô cơ ban như đi-, tri-…

Butyl→Etyl →Đimetyl → Propyl



Cac nhanh phưc tap (co nhom thê phu trong nhanh) cung đươc xêp theo trinh tư chư cai đâu, nhưng la tên hoan chinh cho du đo la chư cai đâu cua nhom thê trong nhanh hay tiên tô cơ ban vê đô bôi

(1,2-Đimetylpentyl)→Etyl →(1-Metylbutyl) → (2-Metylbutyl)



Khi co măt ≥2 nhanh phưc tap giông nhau cân dung cac tiên tô như bis, tris, tetrakis…

Tris (1,2-Đimetylpentyl) hay la trineopentyl

Bis (1-Metylbutyl) hay la điisopropyl


d. Thiêt lâp tên đây đu

Locant cho nhanh

Tiên tôđô bôi

Têncua nhanh

Tênhiđrua nên

+ + +

Viêt ngay trươc tên

cua nhanh

Chi khi co ≥2 nhanh đông nhât

Dang tiên tô, trinh tư

chư cai

Tiên tô cơ ban +hâu

tô -an


VD CH3-CH2 -CH - CH-CH2-CH3

CH3 CH2-CH3

3-Etyl-4-metylhexan

CH3

CH3-CH2 -C - CH2-CH-CH2-CH2-CH2-CH3

CH3 CH2-CH2-CH2 -CH3

5-Butyl-3,3-đimetylnonan


3-Etyl-4,4-bis(1-metyletyl)heptan

Hoăc 5-Butyl-4,4-điisoproylheptan

CH(CH3)2

CH3-CH2 -CH - C - CH2-CH2 - CH3

CH3-CH2

CH(CH3)2

HIĐROCACBON NO MACH HƠ

IUPAC lưu dung tên nưa hê thông cua cac ankan sau:

va bôn chât đâu day đông đăng (metan, etan, propan, butan)

(CH3)2CH-CH3 Isobutan

(CH3)2CH-CH2- CH3 Isopentan

(CH3)4C Neopentan

NHOM HAY GÔC HIĐROCACBON NO

a. Nhom hiđrocacbon no hoa tri môt

Cac nhom hoa tri 1 đươc hinh thanh băng cach loai bơt môt nguyên tư H ra khoi phân tư ankan va đươc goi chung la ankyl.

Đôi hâu tô an thanh hâu tô yl. Khi trong nhom co mach nhanh thi chon mach dai nhât kê tư nguyên tư cacbon mang hoa tri tư do (đươc đanh sô 1) lam mach chinh rôi goi tên nhom theo danh phap thay thê.

NHOM HAY GÔC HIĐROCACBON NO

VD1 CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 Pentan

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2- Pentyl

CH3-CH2-CH2-CH-CH3

CH3-CH2-CH-CH2-CH3

1-metylbutyl

1-etylpropyl

NHOM HAY GÔC HIĐROCACBON NOIUPAC lưu dung tên nưa hê thông cua cac nhom hoa tri môt sau đây:

(CH3)2CH- Isopropyl

CH3CH2CH(CH3)- sec-Butyl

(CH3)3C- tert-Butyl

(CH3)2CH-CH2- Isobutyl

(CH3)2CHCH2CH2- Isopentyl

CH3CH2-C(CH3)2- tert-Pentyl

(CH3)3C-CH2- Neopentyl

HIĐROCACBON KHÔNG NO MACH HƠ

1. Hiđrocacbon không no co môt hay nhiêu liên kêt đôi

2. Hiđrocacbon không no co môt hay nhiêu liên kêt ba

3. Hiđrocacbon không no chưa đông thơi liên kêt đôi va liên kêt ba

4. Nhom (gôc) hiđrocacbon không no hoa tri 1

HIĐROCACBON CO MÔT HAY NHIÊU LIÊN KÊT ĐÔI

Tên cua hiđrocacbon chưa môt, hai, ba,.. nôi đôi xuât phat tư tên cua ankan tương ưng chi thay đôi hâu tô –an băng –in (môt nôi ba), -ađiin (hai nôi ba), -atrien (ba nôi ba),… kem theo locant chi vi tri cua tưng liên kêt đôi đo. Mach chinh cua hiđrocacbon la mach chưa nhiêu nôi ba nhât, đươc đanh sô xuât phat tư đâu đê cho locant nho nhât, trươc hêt la nôi ba.

HIĐROCACBON CO MÔT HAY NHIÊU LIÊN KÊT ĐÔI

CH3CH2CH2C=CH2

CH2CH3

CH3- C – CH=CH-CH=CH2

CH3

CH3

CH3- CH = C-CH =C - CH=CH2

CH3CH3CH2

6

5 4 3 2 16

5 4 3 2 17

5 4 3 2 1

2-Etylpent-1-en

5,5-Đimetylhexa-1,3-đien

5-Etylhepta-1,3,5-trien

HIĐROCACBON CO MÔT HAY NHIÊU LIÊN KÊT BA

Tên cua hiđrocacbon chưa môt, hai, ba,.. Nôi đôi xuât phat tư tên cua ankan tương ưng chi thay đôi hâu tô –an băng –en (môt nôi đôi), -ađien (hai nôi đôi), -atrien (ba nôi đôi),… kem theo locant chi vi tri cua tưng liên kêt đôi đo. Mach chinh cua hiđrocacbon la mach chưa nhiêu nôi đôi nhât, đươc đanh sô xuât phat tư đâu đê cho locant nho nhât, trươc hêt la nôi đôi.

CH≡ C - CH-CH2 - CH – CH3

CH3CH3CH2

64321 5

3-Etyl-5-metylhex-1-in

3-Butylhexa-1,5-điin

HIĐROCACBON CO MÔT HAY NHIÊU LIÊN KÊT BA

654321CH ≡ C-CH-CH2-C≡CH

CH2CH2CH2CH3

HIĐROCACBON CHƯA ĐÔNG THƠI LIÊN KÊT ĐÔI VA LIÊN KÊT BA

Tên cua hiđrocacbon thuôc loai nay đươc hinh thanh băng cach đôi hâu tô –an cua ankan tương ưng thanh –enin (môt nôi đôi, môt nôi ba), -ađienin (hai nôi đôi, môt nôi ba), -enđiin (môt nôi đôi, hai nôi ba. Mach chinh cua hiđrocacbon la mach chưa nhiêu liên kêt bôi nhât, khi sô liên kêt bôi băng nhau thi ưu tiên tươc cho mach dai hơn rôi cho mach co nhiêu nôi đôi hơn.


Mach chinh đươc đanh sô sao cho locant cua cac liên kêt bôi nho nhât, khi cân lưa chon thi ưu tiên đê cho liên kêt đôi co locant nho hơn


VD:

CH≡C-CH2-CH=CH2

CH≡C-CH=CH-C ≡CH

CH3≡C-CH=CH2-CH=CH2

Pent-1-en-4-in

Hexa-1,3-đien-5-in

Hex-3-en-1,5-điin

GÔC HIĐROCACBON KHÔNG NO HOA TRI 1

Tên cua cac nhom (gôc) hiđrocacbon không no hoa tri 1 co hâu tô như –enyl, -inyl, -đienyl,… kem theo locant cho liên kêt bôi va cho vi tri cua hoa tri tư do.

Khi cân lưa chon mach chinh, ta vân dung cac tiêu chuân sau đây theo thư tư giam dân ưu tiên

Sô liên kêt bôi la tôi đa, sô nguyên tư cacbon nhiêu nhât, sô nôi đôi nhiêu nhât


VD: CH≡C-

CH≡C-CH2-

CH3-CH=CH-

CH2=CH-CH=CH-

CH≡C-CH=CH-CH2-

Etinyl

Prop-2-in-1-yl

Prop-1-en-1-yl

Buta-1,3-đien-1-yl

Pent-2-en-4-in-1-yl


VD:

HIĐROCACBON ĐƠN VONG NO

1. Hiđrocacbon đơn vong no không nhanh

3. Nhom (gôc) hiđrocacbon đơn vong no hoa tri 1

2. Hiđrocacbon đơn vong no không nhanh

HIĐROCACBON ĐƠN VONG NO KHÔNG NHANH

Tên đươc hinh thanh băng cach thêm tiên tô xiclo- vao tên ankan không nhanh tương ưng.

Xiclopropan Xiclobutan

HIĐROCACBON ĐƠN VONG NO CO NHANH

Đươc goi tên theo danh phap thay thê, vơi cach đanh sô sao cho locant cua nhanh la nho nhât, nêu cân chon lưa thi nhanh đoc trươc tiên la nho nhât.

1,4-Đimetylxiclohexan1-Etyl-3-metylxiclohexan

2-Etyl-1,3-đimetylxiclohexan

GÔC HIĐROCACBON ĐƠN VONG NO HOA TRI 1

Tên đươc hinh thanh băng cach đôi hâu tô -an cua xicloankan thanh hâu tô –yl.

Xiclopropyl Xiclobutyl

CH3

CH3

2,4-Đimetylxiclohexyl

HIĐROCACBON THƠM

Tên chung cua cac hiđrocacbon thơm đơn vong va đa vong chưa nhân benzen la aren

1.Tên thương cua nhiêu aren đươc IUPAC dung

Ta co thê chia cac tên đo thanh 3 nhom

a. Cac tên đươc dung khi không co hoăc co nhom thê ơ bât ki vi tri nao.

b. Cac tên đươc dung khi không co nhom thê va chi khi co nhom thê ơ dang tiên tô va trong vong hoăc co nhom thê ơ bât ki vi tri nao.

c. Cac tên đươc lưu dung khi không co nhom thê

hoa hoc huu co danh phap 2

Documents