hommage à paweł pierściński - zeromszczacy.pl · 3 hommage à paweł pierściński artyŚcie na...
TRANSCRIPT
1
Hommageà
Paweł Pierściński
2
3
Hommageà
Paweł PierścińskiARTYŚCIE NA URODZINYKIELCE, 25 MAJA 2017
22 maja 2017 roku wieczorem,gdy książka ta wchodziła na drukarskie maszyny
poraziła nas wiadomość, że zmarł Paweł Pierściński.
Artysta nie poznał dedykowanego mu wydawnictwa; nie wiedział, że powstaje.
Książkę miał otrzymać 25 maja 2017 roku, w dniu urodzin, w upominku od przyjaciół.
4
Koncepcja wydawnictwa, redakcja i opracowanie edytorskieJerzy Daniel
Projekt okładkiAnna DanielNa okładce kompozycje wykorzystujące fotografie Pawła Pierścińskiego Sinusoida i Krajobraz falisty oraz autoportrety artysty i zdjęcia autorstwa różnych twórców. Archiwum Pawła Pierścińskiego.
WydawcaDrukarnia DUET w Kielcach
ISBN 978-83-939334-7-1
Druk: Drukarnia DUETul. Górna 11a, 25-415 KielceDTP OW Scriptume-mail: [email protected]
5
Z POKŁONEM...
Jeśli przeglądający niniejsze wydawnictwo orzeknie, podobnie jak pe-wien zaproszony do udziału w nim artysta fotografik: oto benefis Pawła Pierścińskiego – nie wypadnie temu zaprzeczyć, ale przytaknąć bez za-strzeżeń też nie będzie najłatwiej. Wprawdzie publikacja ta spełnia istotę takiego, wydawanego na rzecz twórcy, wydarzenia w uznaniu jego długo-letniej działalności artystycznej i wybitnego dorobku (a niekiedy, jak daw-niejszymi laty z reguły bywało, urządzanego również z intencją udziele-nia mu pomocy), ale byłby to benefis osobliwy, bo bez beneficjenta, a na domiar bez jego wiedzy. Ot, taki benefis zaoczny... I jeszcze należy po-wiedzieć, że zazwyczaj okazję i tytuł do benefisu stwarza jubileusz – do-brze wyglądająca, „okrągła” liczba lat odmierzających życiową drogę ar-tysty bądź ujmujących czas jego aktywności twórczej. A Pierściński przed dwoma laty świętował rocznicę – piękną, sześćdziesięciolecie – obecności na obszarze sztuki światłoczułej; związki z nią sam liczy od 1955 roku, gdy jako uczeń przedmaturalnej klasy kieleckiego „Żeromskiego” debiutował na wystawie, zaś świeczki na jubileuszowym torcie będzie gasił w roku 2018, na swe osiemdziesięciolecie.
Ale czy potrzeba specjalnego pretekstu, aby wyrazić komuś podzięko-wania, okazać wdzięczność i złożyć hołd?
Kilku przyjaciołom Pierścińskiego i admiratorom jego fotograficzne-go kunsztu wystarczyło pragnienie, które przyjęło postać potrzeby, aby powiedzieć Pawłowi, że mu zawdzięczamy pełną wzruszeń wędrówkę po krainie piękna i odkrycie świata, który istniał wokół nas, ale pozostawał nieznany, dopokąd nie skierował w jego stronę obiektywu swej kamery. Zresztą i pretekst się znalazł: 25 maja, dzień urodzin artysty. Taka droga wiodła do tej publikacji-upominku, która zrodziła się przy okrągłym stole.
Zasiedli za nim: Stanisław Kaczmarczyk, prezes Drukarni DUET w Kielcach, życzliwie sprzyjający artystom (w konferencyjenj sali firmy urządził niewielką galerię obrazów), który opowiadał się za ideą poświęco-nego Pierścińskiemu wydawnictwa i zadeklarował bezinteresowną jego pu-blikację, Jerzy Tecław, miłośnik sztuki, wernisażowy bywalec, oraz piszący te słowa, dziennikarz, który zaproponował formułę tej książeczki. Zgodzono się nadać jej charakter swoistego, dedykowanego twórcy Kieleckiej Szkoły Krajobrazu sztambucha, przedstawiającego artystom – zaproszonym foto-grafikom, malarzom, poetom – możliwość wpisu na jego kartach życzeń,
6
pozdrowień, gratulacji, i – jak to w pamiętniku – ozdobienia ich, oczywi-ście dziełem ze swego dorobku. Chęć przekazania życzeń solenizantowi za pośrednictwem tego tomiku wyraziło także grono sympatyków jego fo-tograficznych utworów spoza środowisk artystycznych. Wszystkich nazwi-ska publikujemy na ostatniej stronie.
Publikacja ta pragnie oddać cześć Pierścińskiemu artyście, ale także or-ganizatorowi środowiska fotograficznego, publicyście, teoretykowi, kryty-kowi, człowiekowi obdarzonemu głęboką życzliwością okazywaną począt-kującym autorom, próbującym zmagań z fotografią. Również filozofowi i estecie, który u zarania swej przygody z kamerą opowiedział się za wywo-dzącą się z tradycji Jana Bułhaka fotografią ojczystą i pozostał jej wierny. Bezkompromisowo opierał się nadciągającym z Zachodu modom na różne abstrakcje i eksperymenty, nie chciał być en vogue, narażał się swymi pejza-żowymi obrazami na podszyte ironią komentarze, że jego zdjęcia są takie niedzisiejsze, że zalatują myszką. Ale to Pierściński miał rację. Dowodzi tego ranga krajobrazu w dzisiejszej fotografii. Pierściński przyczynił się do jego renesansu, twórczo rozwijał jego potencjał i poetykę, wytyczał dla niego nowe kierunki i przecierał nowe szlaki.
Jak to dobrze, że w początkach lat sześćdziesiątych wstrzymano budowę warszawskiego metra... Inżynier Pierściński po stołecznej politechnice bar-dzo chciał współtworzyć tę inwestycję i – co tu ukrywać – dzięki znajomo-ściom udało mu się dostać tam pracę. Jak roboty zawieszono na kołku, wró-cił do rodzinnych Kielc, przez kilka lat kręcił się na etacie w budownictwie, aż doszedł do wniosku, że całym sobą odda się fotografii.
Paweł, gdybyś wtedy pozostał w Warszawie przy metrze, na pewno byś nie zarzucił żywiołu fotografii, która Ci weszła w krwioobieg. Ale czy świę-tokrzyska geometria byłaby tak dobrze rozpoznana i słynna, jaką się stała dzięki Tobie?
Nie będziemy szukać stylistycznych ornamentów, by złożyć Ci życzenia. Kochamy Cię po prostu, i szczerze. I dziękujemy za to, co dostaliśmy od Ciebie. Bądź zdrów! Pozostajemy z pokłonem...
Kielce, w maju 2017
7
ANDRZEJ BORYS
Ameliówka, 1991
8
SŁAWOMIR OSZYWA
9
JERZY BEDNARSKI
10
ANDRZEJ ŁADA
Bystrze na Kamiennej
11
PIOTR KALETA
Ponidzie leniwe
12
KRZYSZTOF MUSKALSKI AFIAP, AFRP, ZPAF
Jasna Góra
13
PAWEŁ OPALIŃSKI
Searching God in the Fog – XIII
14
W ZAWIKŁANYM KRAJOBRAZIE ŚWIATA
Pawłowi Pierścińskiemu
W tym zawikłanym krajobrazie światajesteś obecny – spójrz, na każdej mapie.Oto rozpięty na równoleżnikachoddychasz całą szerokością skóry.Na Twojej twarzy rozlega się łunasłońca równika i śniegów bieguna.
Jesteś obecny, śledzę każdy ruch Twój.Drgają anteny, wzrok zdziera z ekranumaskę szarości do koloru skóry.Oddychasz – oddech przyspieszam, nasilam,aż po muzykę, po oswobodzonyakord serc z pnączem coraz tkliwszych tonów.
STANISŁAW NYCZAJ
15
ANDRZEJ MOCHOŃ
16
JACEK RZODECZKO
17
Human Ambient VI
IRENEUSZ MISIAK
18
MAŁGORZATA KOZAKOWSKA
19
STANISŁAWA ZACHARKO
Listen to The Rain
20
BŁAZEN APOKALIPTYCZNY Ja – którego po czynach nigdy nie poznacie Wmieszany w gwar ulicy, w tłum wielkich krasnali Co chcąc życie wyprzedzić, siebie oszukali Sprzedajny, bo wam daję – co we mnie szukacie Znam modlitwy szatana i zmowy aniołów Przytroczony do ziemi wiadomości batem Panuję niepodzielnie nad wami i światem Choć sam siebie zapraszam do pustego stołu Kiedy się wszystkie znaki zapalą na niebie Nie będzie bicia dzwonów. Uderzymy w siebie Z cyklu: Dwunastu gniewnych błaznów
ADAM OCHWANOWSKI
21
EDWARD TUZ
Polonia
22
WIKTOR BEDNARCZUK
Unia
23
CEZARY ŁUTOWICZ
Panorama Sandomierza
24
BEATA JĘDRUCH
Studium
25
JACEK SZWIC
Kolombina
26
BALLADA Z ALBUMU FOTOGRAFII
Ratujmy dziadków! Wyblakną całkiemBryczesy ze szwem grubym i butySzmatką wełnianą na glanc czyszczoneKapelusz babci z wstążką jedwabnąMufka przez mole jeszcze nietkniętaGabardyna żakietu. Od święta.
Rodzicom naszym mocno doskwieraCzas, co Europę rozstrzelał żywcemŚwiatem potrząsał. Wyblakną i oniZ nogawką szerszą ujętą w spinaczSpódnicą w klosz i bluzką z żorżetyRatujmy album domowy rodziców!
A po nas co? Miejsce jakie w albumie? Nasz taniec nie-taniec, obrazów przelotSłowa nie-słowa odarte ze znaczeńI pośpiech, i dalej, i jeszcze, i znowuBiegnij i biegnij! Jak trzeba trzymaćAlbumu karty szeroko rozwarte?
Wnukom naszym, późnym niekoniecznie,Album rodzinny na co się przydaHistoria, która żywioły rodziI mgłę na minione łagodnie posyła?
IRENA ŻUKOWSKA-RUMIN
27
LECH LIPIEC
Nostalgia, technika wet plate collodion
28
Nietulisko
WIESŁAW TURNO
29
GRAŻYNA NIEZGODA
W Przemyślu, 2012
30
MAREK WAWRO
Object 3/016, płótno, olej, fotografia, 2016
31
MAŁGORZATA BIELECKA
Z cyklu: DK 4/2016, technika własna, 2016
32
MIECZYSŁAW WROŃSKI
33
ZDZISŁAW ANTOLSKI
MAKATKA Z ANIOŁAMI
Na targu, na straganie leżał sobie drewniany Chrystus
W poniżeniu, w udręczeniu między odpustowym kiczem z bolesnym obliczem
(Na czole miał przyklejoną cenę)
Kupiłem go, kupiłem z ran pod kranem obmyłem z kurzu, lepkich dotknięć
Włożyłem między baśnie w czystej, schludnej szufladzie niech zaśnie
Niech śni swoje życie o sadzie w rozkwicie kiedy jeszcze rósł – wiśnią
Po trzech dniach otworzyłem szufladę biurka była – jak przypuszczałem – pusta
Unieśli go anieli z makatki do kapliczki przydrożnej do Matki
34
IRENA GAŁUSZKA
Z cyklu: Na styku realności
35
STEFAN MARCINKOWSKI
Wspomnienia dzieci niewidomych
36
Niedaleko od Krakowa
ROBERT BAŚ
37
JANUSZ MIELCZAREK
38
Słońce w kapeluszu, Hel 2016
WALDEMAR KOZUB
39
RAFAŁ NOWAK
Oceano
40
Barwy jesieni
ZOFIA TURNO
41
TAMARA MAJ
Nadzieja na lepsze jutro. Szczęście zagości na dłużej tkanina autorska
42
ANATOMICZNY SZCZEGÓŁ
Na pierwszy rzut oka jest silna. Zdolna nosić drzewo do lasu. Takiej ręki nie powstydzi się drwal. Przyznałby się do niej Dawid z Florencji, ale więzi go marmur, i niechybnie Myśliciel, ten od Rodina. Właśnie trzyma mikrofon. Jest przy głosie. Co powie, ciałem stać się może.
Pulsuje Basilic vein, anatomiczny szczegół, zwykle skrywany pod rękawem męskiej koszuli. Nad wyraz prywatny, że pożyczyć się nie da. Leży jak ulał. Wspina się od łokcia i rzeźbi wypukły korytarz lewego przedramienia. Przetacza nieokiełznanie. Potrąca dziewiąty zmysł, który mam na usługach. Świadomość ciała jest ważna w tej grze.Domyślam się smaku. Czerwień schowana przed wzrokiem, a jednak nie tonie w głębiach osobliwego płynu. Wyłącznie ciemna stronaprzeciśnie się przez światło żyły, lecz nie trójkąt. Chyba że jest już oszlifowanym kamieniem.A więc to może być prawda. Wtedy pomiędzy jego i moją skórą nie wyschnie choćby zrodzona kropla potu.
Przedramię to zaledwie ręka niecała, a układa się w pełną frazę nieprzyzwoicie realnego obrazu. Nie kończmy. Jeszcze nie pora. Zanim zwątpienie – nagość objawiona niech będzie.Zanim nagłość przyjdzie ostudzić.
ELŻBIETA MUSIAŁ
43
SŁAWOMIR GOLEMIEC
Alchemia
44
DARIUSZ FLOREK
45
ZBIGNIEW WITASZEK
Bruzdy
46
ROBERT ANDRE
Tribute to Pink Floyd
47
TOMASZ GRZYB
48
SEBASTIAN KLOCHOWICZ
Pejzaż uproszczony. Bieszczady, technika Polaroid Choco
49
WŁADYSŁAW SZCZEPAŃSKI
Trwanie. Widok na Kielce, węgiel, pastel, 2005
50
JERZY PIĄTEK
51
ANDRZEJ PISKULAK
WIEKOWY SPOWIEDNIK
Ukryty głęboko w puszczy świętokrzyskiejDawał przez setki lat RozgrzeszenieTemu zagnanemu skrawkowi duszy
Nim nastał ChrystusOn był BogiemW swej koronie wykluwał ptakiUbożęta chmurnikówPozwalał dzikom ostrzyć szable O swój pieńWilczyce wyły do niegoDziką miłość
Konarami błogosławił ludziAby rodzili dzieciNa jego obraz i podobieństwo – Chłop jak dąb
A gdy nastał ChrystusPodzielił się nimWładzą
Jak dobry gospodarzW sążnistych słojachZawiekowałHistorię PolskiNa czarną godzinę
52
PIOTR BIENIEK
Z cyklu: Cola, fotografia mikroskopowa
53
OLIWIA HILDEBRANDT
Okruchy czasu, z cyklu: Transparencje, technika własna
54
Marynarze
WOJCIECH GEPNER
55
Ściana, Amsterdam 2017
KRZYSZTOF ZAJĄC
56
WIESŁAW WARCHOŁ
57
Okolice Zborówka, styczeń 2017
GRZEGORZ SIDEŁ
58
KATARZYNA ZIOŁOWICZ
Iluzoryczne przestrzenie III, druk pusty, rysunek, 2015
59
ANTONI MYŚLIWIEC
Z cyklu: Powtórka z krajobrazu (1)
60
PAWEŁ JAKUBOWSKI
Krajobraz industrialny
61
ZBIGNIEW CZEKAJ
Limba na Sokolicy
62
WACŁAW STAWECKI
Nike
63
Fot.
Paw
eł P
ierś
cińs
ki
HALINA STAWOWY-DOMBROWSKA
W milczeniu i nadziei, marmur
64
Pejzaż światłoczuły, płótno, olej, 2013
ALEKSANDRA ZUBA-BENN
65
BOGDAN PTAK
Złoty deszcz, płótno, akryl
66
ADAM WAWSZCZYK
67
JERZY MĄKOWSKI
Kielecczyzna w Maroku
68
ARKADIUSZ LATOS
Adam i Ewa
69
Droga Baby Świętokrzyskiej na kielecki Rynek
JOANNA BISKUP-BRYKCZYŃSKA
70
RADOSŁAW NOWAKOWSKI
71
Ekipa na planie filmu Dwa dni urlopu w reżyserii Józefa Gębskiego, 1985
Fot.
Paw
eł P
ierś
cińs
ki
JÓZEF GĘBSKI
72
Nadbużańskie wierzby, z cyklu: Miejsca magiczne, fotografia hybrydowa, 2015
RYSZARD KARCZMARSKI
73
SŁAWOMIR MICEK
Ryby
74
Fireworks for Pierściński
WOJCIECH PACIURA
75
ELŻBIETA BARAN
W drodze na Babią
76
MAŁGORZATA STĘPNIK
W ogrodzie
77
Powrót do Maleńca VII, z cyklu: Wspomnienia dla R.N, płótno, technika mieszana, Maleniec 2013
Autorka obrazu jest córką
autorki wiersza
NATALIA ŁAKOMSKA
78
FOTOKLUB GALERIA MCK W OSTROWCU ŚWIĘTOKRZYSKIM
Żołna Fot. JAROSŁAW WÓJCIK
79
Fot. AGNIESZKA SZAFIRSKA
RZESZOWSKIE STOWARZYSZENIE FOTOGRAFICZNE
80
Przedpłatę na niniejsze wydawnictwo wnieśli:
1. Robert Andre2. Zdzisław Antolski3. Elżbieta Baran4. Robert Baś 5. Jerzy Bednarski6. Wiktor Bednarczuk7. Małgorzata Bielecka8. Piotr Bieniek9. Joanna Biskup-Brykczyńska10. Andrzej Borys
i Maciej Borys11. Zbigniew Czekaj12. Kazimierz Czyżewski13. Anna Daniel14. Maria Daniel 15. Dariusz Florek16. Irena Gałuszka17. Wojciech Gepner18. Józef Gębski19. Barbara Gierszewska20. Sławomir Golemiec21. Tomasz Grzyb22. Oliwia Hildebrandt23. Paweł Jakubowski24. Iwona i Ireneusz
Janikowie 25. Beata Jędruch 26. Stanisław Kaczmarczyk27. Elżbieta Karczmarska
i Ryszard Karczmarski28. Piotr Kaleta29. Jadwiga Kasierska-Tecław30. Edyta Kita31. Sebastian Klochowicz32. Wojciech Kołodziej
33. Małgorzata Kozakowska 34. Grzegorz Kozera 35. Waldemar Kozub36. Jerzy Krzewicki37. Arkadiusz Latos38. Lech Lipiec39. Andrzej Łada40. Natalia Łakomska41. Cezary Łutowicz42. Tamara Maj43. Stefan Marcinkowski 44. Marzena Marczewska45. Zofia i Tadeusz
Maryniakowie46. Jerzy Mąkowski47. Sławomir Micek48. Ireneusz Misiak49. Janusz Mielczarek50. Andrzej Mochoń51. Małgorzata Mochoń52. Elżbieta Musiał 53. Krzysztof Muskalski54. Antoni Myśliwiec55. Grażyna Niezgoda56. Rafał Nowak57. Radosław Nowakowski58. Stanisław Nyczaj59. Adam Ochwanowski60. Paweł Opaliński61. Sławomir Oszywa62. Wojciech Paciura 63. Jerzy Piątek64. Kazimiera i Bogdan Piątek65. Andrzej Piskulak66. Danuta Półrola-Parol
67. Bogdan Ptak68. Piotr Rosiński69. Jacek Rzodeczko70. Grzegorz Sideł71. Adam Snochowski72. Wacław Stawecki73. Halina Stawowy-
Dombrowska74. Małgorzata Stępnik 75. Władysław Szczepański76. Jacek Szwic77. Joanna Szymczuch78. Jerzy Tecław79. Wiesław Turno80. Zofia Turno81. Edward Tuz82. Wiesław Warchoł83. Marek Wawro84. Irena Wawrzczak85. Bronisław Wawrzynkiewicz86. Adam Wawszczyk 87. Zbigniew Witaszek88. Piotr Wójcik 89. Mieczysław Wroński90. Stanisława Zacharko91. Lidia i Krzysztof Zawistowscy92. Krzysztof Zając93. Katarzyna Ziołowicz94. Aleksandra Zuba-Benn95. Irena Żukowska-Rumin
i Marian Rumin96. Fotoklub Galeria MCK
w Ostrowcu Świętokrzyskim97. Rzeszowskie Stowarzyszenie
Fotograficzne