NHÜNG VAN f)É KINH TÉ Iii4lPH~(JNGPHAp lAc DINH HÔ NGHÈO: SU KHAc NHAU GIÙA CHiNH SACH VÀ THUC TIEH... .

" Il' A' /III" A ,,,'

~RUdNG,HÇp NGHIEN (VU DIEM TQI HRI XR TU LV VR XURN PHONG, TINH Hon SINH)

Th.s Mai Lan PhuangNeS Ituonç âal hoc Nông nghi~p Hà NQi

GS. Phillippe LebaillyTruong dol boe Liège-U/g, Vuong Quoc Bi

Trang nhcmg hê)gia âint. vùe thoét nghèo..0 Vi?t Nam, co rat nhiéu hê) van âenç songo muc cën trên cùe allàng nghèo va râ't dê bi tai nghèo néu g?p_phai nh()ng "cu soc"vê kinh té, xa hê)i và thiên tai. Diéu này chUng ta phllong thüc hô tro giam nghèo cùeviêt Nam chu yéu dl/a theo tiêu chi doi nghèo con thiéu tfnh bén vûnç; Nghiên ecu aasi! dl,mg phll,ong pbep tnèo iuën ntiom voi cén bê) aia pbuanç; và ngllài dân xa Tu Lybuyèn Dà Bac và xë Xuân Phong huyên Cao Phong, tinh Hoa Binh nhlim alla ra nhflngminh chUng mô ta tinh trenç bâ't cëo âem léJitù "su không aay au" cùe chuân nghèo vàphllong thuc xéc ainh âo! nghèo hi?n nay.

Tù kh6a: HÇ>nghèo; chuan nghèo; nông thôn; chfnh sa ch

1.D~t van dé mCtc thu nhàp cùa nh6m hô c6thu nhàp thâp và yéu ta tnrot

Cüng nhu nhiéu quôc gia gia (7- 8%/nam), ~oc dÇ>ta~gkhac dê xàc dinh thé nào là . GDP (7,5- 8%), mue tang cuangLlà'inghèo và hô ngl'èo, Vi$t ti~n I~png (1.~- 20_10) và ca?Nam da quy dinh chuan nghèo y~~ ~~u l1U tl~n dau tu, xoatheo mCtc thu nhàp, Tù na...•m d~1 glam_ ng~_~oc~~ khu vl/C1993 dén nay, rnïrc chuan nong thon mien nul.nghèo cùa Viêt Nam da nhiéu Dau nam 2001, Chfnh phulan dlIÇ1cthay dOi, diéu chlnh Viêt Nam xâ~ dl./ng chién 11IÇ1ccha phù hep vôi su phàt triên toàn diên vê tang trlIdng vàkinh té. Chuan nghèo dlIÇ1c x6a d6i giam nghèo (CPRGS)1xây dl/n~ trën co sô quan bac gom cac hành dÇ>ngvétrang nhât là "rrurc chi tiêu cùa chfnh sàch nhu cac biên phàph9gia dinh", trong d6, chi tiêu vé kinh té vi rnô, co câu, quàncha ILlong thire- thire pham Iy Nhà rurôc và cac biên phapbào dam nang 11IÇ1ngblnh theo ngành c!ê tang co hôi, caiquân 2.100 calo/ngày/nglIài thièn công b~ng và jliam dlIÇ1cdl1çc xem là van dé côt loi. tlnh tré;lng dê bi ton thironq.Giâcùa khôl 11IÇ1nghànÇJ,hoa Cac mue tiêu phàt triên cùa111dngtlurc- thire pham de bac Viêt Nam dl/a truc tiêp vào cacdàm2.100 caio diroc tlnh trên mue tiêu phàt triên thiên niênCd sô gia trunq blnh cùa ky (MDGs). Viêt Nam phankhaàng 40 mJtt hàng 11I0nQ da~. giam _40% 50 .ng1I0i _?on~thl,lc- thire pham thiét yéu 0 d1I01 n~L!dng ngheo quoc t~tLtngkhu vl/c (thành thi và tr~ng glal doJn 20~1- }010 v~nông thôn). Co câu chi tiêu glam 70% 50 nglIol song dirôlcha ILldng thire- thire pham nglIông ...•nghè~ vé Iliong thuc-duce xàc dinh chiém 60% thire pham tr1I0Cnam 2010.trangton~ chi' tiêu, con lai 40% Hiên tai ty 1$d6i nghèo cùafhuôc vê chi tiêu phi 11Idng Viêt Nam da giam di dang kê.thl,lC-thire pham. Ngoài ra, Theo Niên giam thong kê, néucùng vôi két qua dl/ bac vé nam 1998 ty 1$d6i nghèo cùa

Viêt Nam là 37,4% thi dénnàrn 2007 ty 1$ d6 chi con1~,8%, d~c biêt là d vùng TâyBac, giam tà 73,4% nam 1998xuônq con 38,1% nam 2007.

Theo dành gia cùa Ngânhàng Thé giôi, tïr rnôt mrôcnghèo nhât thé giôi, Viêt Namda trô thành rnôt rurôc c6 mCtcnghèo tuyêt d6i không dangke. MÇ>ttrong nhÛ'ng nguyênnhân chfnh là nén kinh té ViêtNam dàp Clng dlIÇ1cnhCtngdbihôi cùa nén kinh té thi tnrènq.Viêt Nam diroc coi nhu là môttniàn~ hop diË3nhlnh trong xôad6i giam nghèo trën thé giôL

Tuy nhiên, lièu ty 1$ d6inghèo 14,8% nam 2007 và9,5% nam 2010 c6 phan anhdung thire tranq nghèo d6i 0Viêt Nam? Thuc té cha thây ty1$ nghèo d6i hlên tai khôngphan ành dlIÇ1c ban chat d6inghèo cùa Viêt Nam. MÇ>tbàibac trên manq vnexpress.netdé c$p dén câu chuy$n cuaông VÜ Thanh Binh- Ph6 giamdôc së Lao dÇ>ng- ThLldngbinh và Xâ hôi tinh Phu Yên daphan anh pha~ nào b~ c~pcùa chfnh sàch giam nghèodl/a theo tiêu chf d6i nghèo.

KiD~téJhat trién 15

~ .HONG VANf)É KINHTÉVi Mô

Theo ông vo Thanh Blnh thl"tiêu chi hé) nghèo nông thônhi~n nay là tà 200.000 âong,môt ngl1ài môt thang troxuong. Nhiéu hé) tho~t nghèo,ntumç thu nh;[1p chi 260.000âong môt ngl1ài môt th...ang,trang khi cac khoén hô trotruôc âây ntiu vay von LIU âêl,bac hiêm y té... bj cêt. Dàisong kh6 khan nên rat nhiéungl1ài muo'] âl1çJcnfJhèo maiâé nhân hô tro". Nêu kinh téluôn là' rnôt tronq nhLtng yéu tôquan tronq ành hVdng tôi vanh6a CJngxli cùa ca nhân thlphan ([ng cùa ngvè1i dânnghèo tai Phu yên là diéu tâtyéu. Khi ngVè1i nghèo dangsong trong môt môi trVè1n~thiêu thon vé diéu kiên kinh tê,thu nhàp nhà d, ... thl rat kh6cha ho khi phài W bô loi fch Wphfa Nhà mrôc, mà c6 dVÇ1c"1Ç1ifch" d6 ho không phài toncông sïrc. Theo y kién dànhgia cùa Francois Houtard(2009), tnrôc dây, trong thôidiém mà tât ca cac dich vucông c9n9 déu yéu, thl viëcthire hiên cac chfnh sàch x6ad6i giam nghèo gan nhV manglai loi fch cha toàn bô côngdong dân cu. Hiên nay, khi tiêuchf hô nghèo dVÇ1cphân dinhrô ràng thl lÇ1iIch n6 mang Ié?ichi cha rnôt sô ngvè1i,CI,Jthé làngVè1inghèo. Chfnh nhLtng lÇ1iïch khà rô ràng và CI,Jthé nà~da vô hlnh tac d9n9 lên lmg xucùa ngvè1i dân nghèo trongcônq dong cu dân nông thôn.

Bào cao dành gia giCta kycùa Chvang trlnh Mue tiêuquôc gia Glàrn nghèo nhànd!nh: Nghèo d6i d Vlêt Namkhông con là hiên tVÇ1ngdàntrài trên diên r9ng mà tàptrung nhiéu han d nhLtng vùn\;Jdân tôc thiêu 50, tnrôc tiên là anhCtngvùng cao, diéu d6 làmcha vièc xàc dlnh doi tVÇ1n\;Jnghèo rnôt càch hiêu qua tronên kh6 khan. Trong nhLtng hôgia dlnh vùa thoat nghèo, c6rat nhiéu h9 van dang song dm([c cân trên cùa dvè1ngnghèo và rat dè bl tai nghèon~u g~p phai nhLtng "cu soc"vê kinh tê, xa hôi và thiên tai.Do d6, cac phvdng phap tiép

càn giam nghèo cân phàl thayèfoi và c6 tfnh sa_ng tao hon.Phironq thïrc hô tro giamnghèo theo môt công thïrcchung cha tât ca không conphù hep trong viêc giai quyétcac thach thïrc nghèo d6i hiènnay. H$ thong xàc dinh doitVÇ1ngnghèo thiéu linh hoat vàtrong diéu kiên quy mô vàpham vi r9ng không con phùhop vôi hoàn cành hiên tai. Déminh hoa, chung tôi tién hànhnghiên cïru diém tai hai xâ TuLy huyên Dà Bac và xâ X~ânPhong, huyên Cao Phong, tinhHoa Blnh.

Mue tiêu cùa nghiên cïrunhàm phân tfch phironq phàpxàc d!nh" hô nghèo tai diaphtronq de dVa ra nhLtng minhchlmg mô ta tlnh tranq bat càpdem lal W "su không day dù"cùa chuan nghèo và phvôngthïrc xàc dlnh hô nghèo.

2. PhLtdng phâp nghiêncûu

Xâ Xuân Phong và xâ Tu LydVÇ1cchen làm diém nghiêncïru VI dây là hai xâ mién nuic6 diéu kiên kinh té xà hôitvông doi da danq mang tfnhdai diên chung cha cac xâthuôc tlnh Hoa Binh. Hai xânày c6 hoat d9n9 chù yéu làsan xuât nông nghi$p và lâmnçhiêp, "ngàn~ ngh~ phu chàmphàt trien. San pham dem lainguon thu nh~p chù yéu là Wn\;Jô và mfa, san xuât lùa chibac dam cha tiêu dùng Ivôngthire trong gia dlnh. Chan nuôicon kém phàt triên chù yéu làchan nuôi nhô lè phuc vu chatiêu dùng gia dlnh.

Thành phan dân tôc cùa xâTu Ly khà da danq vôi ty 1$ngvè1i dân tôc Mvè1ng là 50%,dân tôc Kinh chiém 17%, dântôc Tày chiém 12%, dân tôcDao chiém 17% yà dân tôcThài chiém 4%. a xâ XuânPhong 98,5% ngvè1i dân làdân tôc MVè1ng,con Ié?ilà dânt9c Thai và Kinh.

Dé thu th~p thông tin phl,Jcvl,J cha nghiên Cltu, chung tôitién hành thao luân nh6m vé1ican b9 lanh dé?ovà ngvè1idândia phvông. Cac câu hoi vé

chuan nghèo và thire tranq d6inghèo tai dia phironq dVÇlcdira ra thào luân nhàrn giuphiêu rô hon vê quan diémcüng nhV nhLtng suy nghï cùangvè1idân dia phironq.

3. Ket quâ nghiên cïru3.1. Phuonq phap xéc âjnh

hé) nghèo theo tiêu chi cùe B(Jlac âé)ng- Ttiuonç binh và Xiihé)i giai âoen 2006- 2010

Cüng nhir cac xà mién nuitlnh Hoa Blnh, rnïrc chuannghèo giai dean 2006- 2010rnà hai xâ àp dl,Jng là nhLtng hôc6 rnïrc thu nhàp blnhquân tù200.000 dong/ngvè1i1thang tràxuônq, ho c6 quyén dirochVdng nhLtng vu dai cùa Nhàrurôc W chfnh sa ch x6a d6igiam nghèo.

Dé xàc dinh ty 1$nghèo d6i,B9 Lao dçmg- Thironq binh yàXâ h9i da pho bién hvé1ngdânchuan nghèo theo phvôngphàp kêt hep hô tl,l kê khai vàrà soàt cùa ban X6a d6i giamnghèo, tién hành tâp huân,hvé1ng dan biêu mau' cha cànbô dia phironq và cha cac hô,Cac thôn/bàn to chïrc diéu tra,khào sàt lên danh sàch cac hônghèo d6i, to chïrc rà soàt I~iviêc kê khai cùa hô roi dua rah9i ngh! thôn thào luàn lâpdanh sàch nghèo d6i. Ban X6ad6i giam nghèo xâ klêrn tra xàcdinh lai lan cuôi dé bào cao lênUBND huyên, huy$n tong hopbac cao lên Sa Lao d9n9-Thironq binh và Xâ hôi, B9 Laodông- Thironq binh và Xâ h9it6ng hop W bào cao cùa cac 50dé trlnh lên Chfnh phù,

Viêc thire hiên rà soét hônqhèo theo hVdng dan dVÇlChai xâ thire hiên vào thang 11hàng nam. Dê thire hiên totcông viêc này, cac trvdng thônd~Ç1ctàp hyan và dVÇ1c9Vé1ngdân cu the cac birôc de thirehiên. 'C6 hai nh6m hô cândlÏÇ1crà soàt i) nhLtng nhôrn h9c6 kha nang thoat nghèo, lànhCtng hô dvôc xét là hônghèo d nam trvé1c thè1idiénirà soat và ii) nhLtng nh6m h(>c6 nguy cô nghèo là nhLtng h(>chva phai là h9 nghèo d namtrvé1c thè1idiém rà soat.

16 Kinh téJhat triél

Cac tiêu chf dtroc sù dungdérà soàt là su thay doi vé 'Iaodông, thu nhàp, 56 ILlÇ1ngtàisàn, diên tfch dat canh tac, cacdiéu ki~n s6ng tôi thiêu nhudi$n,rurôc, nhà b và nhCrng rùlra tron~ cuôc s6ng, cüng nhirlrangsan xuât... Diêu dàc biètcân ILfUy là nhCrng bién d<)ngnàyphài cô rnôi quan hê tnrcliép dén thu nhàp và chi tiêucùa hô.86i vé1imôi môt tiêu chfrà soàt cu thê sê cô rnôt rnïrcdiém tL1d'ngLtng. NhCrÎlg h<)lrang nhém h<) 1 cô tong 56diémW 10 trô lên thi cô khànangihoàt khôl danh sàch hô

NHÜNG VAN flÊ KINH TÉ Vi4\_tiét. Thu nhàp cùa h<)gia dinh Thông qua dot rà soàt hôbang tong thu trù tong chi và n~hèo vào thang 11 nam 2009thu nhâp blnh quân/ngLldii cua cac trLlbng thôn cha thaythang bâng tong thu nhàp chia xôrn cô ty 1$ hô nghèo caocha 56 nhân khâu roi chia cha nhàt là xôm M9- xôrn ngL1èJi12 thang. Néu thu nhàp cùa Dao vé1i ty 1$ hô nghèo làhô tLt 200.000 dong/thang/ 45,26% và thâp nhat là xômngLlèJitrô xu6ng thl hô dé là hô Blnh Ly- xôrn ngLlèJiMuèJngvé1inghèo. ty 1$ hô nghèo cao nhât là xôrn

Sau k.hi rà soàt t~u nhàp, C9!) 1: c~iém ~1,39cy~v.à !ha~thôn sê tô chïrc h9P dê chon ra nha~ la ?<om R~ 1 VOl ty I~ hônhCrng hô nghèo theo danh ngheo la 16,28 Yo.sach dâ rà soàt. Danh sàch hô Sau khi tong hop kêt qua tïrnghèo cùa thôn dUç'c nôp lên thôn, ty 1$ hô nghèo diroc tongxâ. Xâ tong hep danh sàch hop tai hai xâ nhu sau: ty 1$ hôcac h<)nghèo theo danh sach ng hèo b xâ Tu Ly là 31,14%tLt thôn dira lên, nhung cô su và ty 1$ dôi nghèo b xâ Xuân

Hinh 1: ss h9 và ty I~ so h9 nghèo Cs haï xâ Tu Ly và Xuân Phong

Xuan PhongTulyISO

196100

143 148150 116 107 114

10083 79 87

72 .7<1 _80----- - - .__ ._-63

60 55.......""'4843 40 43100

50

0--

4240 -

20

_tongsohô -sôhilngheo

nghèo, và nhltng hô trongnh6mhô 2 cô tong 56 'diêm tLt10 trô lên thi cô kha nang trôthànhhô nghèo.

Dai vé1i nhCrng hô cô khànang trb thành hô n~hèo thllongthu và tong chi cua hô sêduoc rà soàt cu thê dê tLi déxàc d!nh thu nhâp cùa hôlrang môt nam. Cac lïnh viresàn xuaf cùa hô nhu trônq trot,channuôi, hoat d<)ng dich vunông nqhiêp, làrn nqhièp vàd!chvu lâm nqhiêp, thùy sanvàd!fh vu !hùy san, cac dichvu san xuât kinh doanh dichvu phi nông nqhiêp (tfnh 'casànpham ban ra và tiêu dùnggiadlnh), tiên IUdng, tiên côngvàcac khoàn khàc (nhu thu tLthàiILfç'm,quà t~ng, tiên gLti vétlJbên ngoài, lâi tiét kièrn, tiênchathuè nhà, IUdng hw, trocap...) déu dtroc tfnh toàn chi

oRu 1 Ru 2 Ru 3 Ru 4 Ru 5 Ru 6 Nho, Nhoi Nhoi ("" 1 can 2 Mung

123

-tongsohO -sohi)nghèo

Ngu6n: S6 Ii{jU âiéu tra nam 2009

diéu chlnh cha phù hop vé1ichitiêu mà huyên giao.

,80 th! dirôl dây thê hiên ty 1$sô hô nghèo b cac thôn tai haixâ Tu Ly và xâ Xuân Phongsau khi cac trLlbng thôn tiénhành rà soàt.

Xâ Tu Ly cô tong 56 1314h<) sinh s6ng tai 13 xôrn,

Phong chiém 24,43%.3.2. Pturanq phëp xëc

djnh h9 nghèo tei djaphUO'ng

Câu hôi d~t ra là liêu ty 1$nghèo dôl trên cô phan ànhdung ban chat nghèo dôl taihai xà Tu Ly và Xuân Phong?

Hinh 2: Ty I~ cac lo~i hQ t~i hai xâ60.Q(J

50.Q(J ...........•...... , ....

40.Q(J::::·II·'~~ Il10.Q(J •...

O.Q(J •....

• xuau Phong

ITuly

hQkM hQtnmg binh hQnghèo

Nau6n: S6 liéu diéu tra nam 2009

Kinh t&Phàt trién 17

~ eHÜNG VAN flÉ KINHTÉvi M6

Trong cu6n 56 cùa tnldn~thôn x6m Mit- xâ Tu Ly mô tavé công tac rà soàt doanh thuvà chi phi cùa cac hô. Chûngtôi lay vi dI,Jvê tnldng hep giadinh nhà ông Xuân, xôrn Mitdl1Ç1cghi trong 50 (Nô! dungtrang khung dl/ai aây ghi IÇlinguyên van môt âoer: trlcbtrang cuon sa).

Gia dinh ôn~ Xuân c6 4khâu. tài san gôm: tràu 1 con:10 triêu dong; lon 2 c0t'!: 2triêu dong; 1 nài: 3 triêu dông;1 gil1dng: 5 tram nghin; lùa canam = 500 x 40 = 2 triêu dâutu 900 nghin dong con thu1100 nghin dong; ngô hè thu:2 triëu, ngô xuân: 6 triêu trù didàu nr con lai 3 triêu: quân ào:400 nghin; chi cha an: 2 triêudong. Thire thu ca nam là3700 nghin, binh quân dàun~l1di trên thang là 70.080dông. So sành giCta mau biêuhl1éJngdan và càch thire hiêncùa trl1dng thôn x6m Mit chatha~ su khàc biêt rô rèt,Tnronq thôn x6m Mit da c6nhling sang tao riêng trongcàch diéu tra t6ng thu chi cachô nghèo. Tuy nhiên, néu chith6ng kê môt càch dan giannhl1 trong cu6n 56 ghi chéptrên thi viêc xàc dinh mïrc thunhàp blnh quân' dâu ngl1dilthànq/hô sê chi là tl1ang d6i,thàrn chi c6 thé không chinhxàc.

Ngoài ra, trên thire té, vlêcxàc dinh chi tiêu và thu nhâpcùa cac hô dân nghèo miênnui là rat kh6 khan. Mac dùkhông c6 thu n!1~p nhl1l1g rnôt56 hô nghèo vân phài chi tiêubang càch vay rmron, thàrn chilà di xin. Bên canh d6, hô cünÇlc6 nhling ngu6n thu nhâp râtda danq nhl1l1g không thirônqxuyên, thàrn chi chi là nhLtngm6n nha, lat vat khién hokhông nhéJh€t dl1~c, vi dI,Jnhvvào ràn~ nhàt cui hoàc kiêrnmang lây tiên mua thuc an·trong luc giap h~t. Chinh viv~y, dé thu th~p 56 li$u chinhxac vé thu nh~p và chi tiêu cuahÇ>gia dinh miên nui trong m(>Jnam cüng không phài dêdàng. Ngoài ra, khi dl1Ç1chai

vé rnïrc thu nhàp và chi tiêurnôt 56 hô da khôn~ mu6n kêkhai hêt, hoac là ban thân hoquên khônq nhéJ dl1Ç1c hétnguon thu nhàp cùa minh. Dékhai thàc diroc nquôn thông tinnày, dài hôl ngl1di diéu tra phàic6 trinh d(> và phironq phàptôt. Trong diéu kiên hlên nay,kêt qua th6ng kê dira lên xâchu yéu dira vào d(>i ngü cactrl1dng thôn, thé nhl1l1gthire técha thây d cac xâ mién nui,nang IVc hièn tai cùa cactn.fdng thôn chtra du bào damdé thire hiên nhLtng công viêcth6ng kê tl1ang d6i phïrc tap vàchi tiét.

Bên canh d6, kêt qua tonghop cùa xâ vé ty 1$hô nghèocüng c6 biên d(>ng tang hoacgiam dang ké. SV tang giamnày phu thuôc vào chinh sàchkinh té xà hôi cùa lânh dao xâ.C6 hai Iy do chu yéu d~m téJitinh tranq này, rnôt là giam ty1$d6i nghèo thire té do àp IVctïr trên xu6ng vé "thành tich"giam nghèo và thû hai là tangty 1$d6i nghèo thire té dé thuhùt cac du an dâu tu Vây, làmthé nào 'dé c6 môt con 56chinh xàc vé ty 1$h(>'nghèo khiquy trinh xàc dinh d6i nghèophu thuôc vào khà nang cùacàn bô d!a phironq tù cap xâcha dên cap thôn?

Chùnq ta dêu biét viêc xàcdlnh hô nghèo do cap xâ damnhiêm là hep Iy vi ho gan dânnhât, cac thông tin ho namdiroc trong viêc xàc d!nh hônghèo cüng chinh xàc han 50

.véJicap huyên và cap tlnh. Holà nhling ngl1di c6 quyén quyètdinh hô nào dàp ltng cac tiêuchi cu' thé dé trô thành hônqhèo, dé c6 thé nhàn dl1Ç1chô tro tà phia Nhà rurôc cüngnhl1 tà cac to chïrc dV an. Tuynhiên) li$u ban thân ho da thiresu hieu và nam diroc târn quantre;>ngcùa công viêc này, d6 làdiéu mà chung ta can phai d~tcâu hai và tra Idi. Do v~y, déc6 m(>t con 56 chinh xac vé ty1$ h(> nghèo theo m(>t tiêu chida an dinh trl1éJc cua Chinhphu, chLÏng ta can phai c6nhling giai phap Cl,! thé tac

d(>ng vào nh6m d6i tl1Ç1ngnày.3.3. CO' scY xëc dinh nhom

h(j duÇJ'c hU'Ong Ii;» tir cacgiai phap xâe doi giamnghèo

Trong bôi cành larn phàthiên tai, c6 rat nhiêu nghiêncùu cho thây rang tiêu chuannghèo 200.000 dong/ngl1di/thang giai dean 2006- 2010 làkhông con phù hep. Chinh viv~y, trong giai doan méJi2011-2015, theo Quyét dinh 5609/2011 cùa Thù tl1éJngChinhphu thi hô nghèo d khu vlJcnông thôn là nhLtng hô c6 mûcthu nhàp binh quàn tà 400.000dong/n~l1dilthang (Wc là 4,8triêu dông/ngl1di/nam). Ngoàira 50 véJigiai doan tnrôc, tronggiai doan này Nhà nirôc cüngdua ra tiêu chi cu thé dé xàcdinh cac h(> càn nghèo d khuvVc nông thôn véJi mûe thunhàp binh quân tïr 401.000-520.000 dong/n~l1dilthan3J'VéJi nhLtng thay dôi vé chuannghèo, ty 1$ nghèo d6i tronggiai doan này sê cao han, 50véJi tnrôc và diêu này dôngnghïa vgi viêc tang 56 hô dirocnhân hô tro tà Chinh phu vàcac to chùc phi Chinh phu.Câu hôi dat ra là: viêc trôthành hô nghèo sê là tin buônhay tin vui d6i véJicac hô dânnghèo rniênnùi? Né~ xét vê loiich tnrôc mat cùa môi ca nhânthi vièc nâng chuan nghèodong nghïa véJi viêc 56 111Ç1ngngl1di diroc hU'dng tro cap tùphla Chinh phu tang lên. Tuynhiên, liêu nhLtng tro cap hiènnay cùa Chinh phu cha tât canh6m d6i tU'Ç1ngnày tb~t su c6y nghïa và cân thiêt vân là rnôtvan dé can cac nhà hoachdinh chinh sàch nghiên cûu vàgiai quyét.

Van dé dat ra d dây chinh làNhà mrôc sù dI,Jng chuann~hèo nhu rnôt tiêu chi cô dinhde thire hiên cac chfnh sàchx6a d6i, giam nghèo, trong khid6 theo nhLtng phân tich dphan trên thi hi$n t~i ty 1$nghèo d6i d Vi$t Nam chl1aphan anh dU'Ç1cdung ban chatcua n~hèo d6i. Bên c~nh d6,m(>t sô giai phâp vé d6i nghèo

~(

rnoa

tnnt(,.nh

18 Kinb t&Pbàt trién Kin

dtra ra chi mang tinh tarn thèJi,dem lal lÇ1i fch cho ngLlèJinghèo trong rnôt thèJidiêm CI,Jthé, thiéu tinh bên vCtng và lâudài. 8ê minh hoa cha nhCtngnhàn dinh này, rnôt _so vf dI,JdVôi dây là nhCtng dân chltngrrinh hoa y kién cùa ngLlèJidânxung quanh van dé nghèo dôivà cac giai phàp x6a d6i giamnghèo cùa Nhà rurôc.

Theo y kién cùa ông Xa VanHan, x6m Chàu, xâ TuLy "truôc clây, nghèo clongnghïa véJi clai, môt gia âinhnghèo là môt gia âlnt: ch~ngco ce! gi ca, không tién, khôngtài san, không tLlIi~u san xuêt.Gia dinh do cüng không cokha nang vay muon cùe bat cuai bai vi nhà nào cüng knokhan, Hiêr: tei, hé) nghèo là hé)không phai âoi, co phLldng tiënsan xuâ't và co kha nang vayml/On cac hô khac, clac biêtng~y nay hé)' nghèo con clLlÇ;Csu quan tâm clac biêt cûe

, Chfnh phu và cee teI cbûc.Trl/âc dây ch~ng hé) nào thichb; no! là hé) nghèo, ntiunq bâygia hQ tranh nhau nh?n là hé)nghèo dé clLlÇJChLlàng tro cap"(Ong Xa Van Han, xom Cnéu,xa Tu Ly, nam 2010),

Nhiéu y kién khàc cha rangkbông nên qua tàp trung vàohô trÇ1ngLlèJinghèo, ho charangNhà mrôc quan tâm quamûevào hô nghèo trong khicônc6 rnôt dôi tLldng Ion hemcânnhân diroc su tro giup,

Bà Bùi Th! Du, h(>i trLlClngh(li P~l,JnLt xâ Xuân Phongcha rang c6 rat nhiéu hônghèoII~i vào su giup da cùacact6 chire, trong khi d6 môtnh6mdoi tLlÇ1ngkhàc, nhCtngdoi tvçmg không phài là hônghèo theo tiêu chf dat ranhLfnghQ thl/c sl/ can 'nh~ndVgesV giup da cua cac t6chUe xa hôi. Bà cha biét:"Cht1ng tôi èhia hé) nghèo rathành 3 nham clai tLlÇJng: thunhâ't là hé) co ngLlài am kinhniên, ngl/ài già ho~c ngLlài tànt?t: hai là nhÏIrJg hé) nghèo viIl/ai lao dé)ng; ba là nhûng hé)nghèo tÇlm thài vi clông conho?c 9?P rui ro trong san xuâ't

không nhàn diroc su ho tro,Chfnh VI v~y, nèn chang cacdoi tLlÇ1nghLldng loi tù cacchfnh sàch x6a d6i qiàrnnghèo càn phai do cônq dongd!a phLldng quyét dinh và songsong vôi d6 là su linh hoat cùacac cap chfnh quyén xâ trongviêc triên khai thire hiên. Tuynhiên, dê làm dJÇ1cdi'éu nàythl trong cac quyê] dinh, cacthông tu hLlong dân vé viècthire hiên cac chfnh sàch x6ad6i gia'm nghèo, Chfnh phunên dira ra nhirnq tiêu chf mavé viêc ILIa chon doi !L1dnghLlClng loi dê cac cap chfnhquyén xâ c6 thê thire hièn rnôtcàch linh hoat phù hop vôidiéu kiên cu thê cùa diaphLldng rnà không b] coi là dingLlÇ1CI~i vôi chu tnrcnq, chfnhsa ch cùa Nhà rurôc,

4. Ket luânVan dé nghèo d6i a Viêt

Nam hièn nay da thay d6i 5'0vôi nhCtng nam tnrôc, chfnh VIv~y chién ILlÇ1cx6a d6i giamnghèo diroc thire hièn rnôtcàch dong bô và trên diênr(>ng dLlèJng nhu không conphàt huy diroc hêt vai tro trongcông cuôc x6a d6i giamnqhèo, Theo dành gia cùaChLldng trinh MI,Jc tiêu quôcgia vé giam nghèo, LlOCtfnh c6khoànq 10% 50 ngLlèJi dLlÇ1Chl1C1nglÇ1itlJ chironq trlnh nàykhông phài ngl1èJi nqhèo,Nguyên nhân cùa van dê nàychfnh là chuan nghèo vàphLldng phàp xàc d!nh hônghèo mà Viêt Nam dang àpdI,Jng dê xàc dinh doi tLlÇ1nghLlClnglÇ1itlJ cac chién ILlÇ1cx6ad6i giam nghèo da và dangbôc lô nhCtng han chê. Môtdï'éu de thày là h$ thong xàcdinh hô nghèo cùa Viêt Namqua c6ng kênh và phïrc t~p,phI,Jthu(>c Ion vào d(>ingü canb(> d!a phl1dng cap xa thôn,trong khi d6 nang IVc cua canb(> d!a phLldng nhat là can I?çcua cac tlnh mién nui phfa Bacvan chl1a dap ltng dLlÇ1cdài hoicua công vi$c.

8ê chién ILlÇ1cx6a d6i giamnghèo quoc gia d~t dL1Ç1cdungmI,Jc dfch và y nghïa thi vi$c

NHUNG VAN DÉ KINH TÉ vi ,... \_

Kin~t&Phat trién 19

và sinh hoat. Dai véJi nhom hômôt, theo 'ngLlài dân thi canphai co su giUp cla ouot déiln9tro cap thLlàng xuyên hàngthang vi nhôm hé) này rat khôco kha nang tboét nghèo.Nhôm hé) thû hai không nên hotro vi clây là nhom hé) ILlài lacclé)ng, y tei, không co chihLléJng VLlÇJtlên thoét nçbèo.Nhôm hô thü ba là nbom hôrat can co su git1p cla tù cacchinh séch xoe âo! giamnghèo mëc dau môt sa hé)thuôc nhôm này không phai làhé) nghèo theo tiêu chi" (BàBùi Th! Du, hé)i trLlàng hé)i phI.}nû xë Xuân Phong, huy~n CaoPhong, tinh Hoa Binh, nam2010).

Thiét nghï dê nhCtng chfnhsàch x6a d6i giam nghèo thàtsu c6 y nghïa thl vièc SLr dI,Jngchuan nghèo nhàm xàc d!nhdoi tLlÇ1ngdLlÇ1ChLlClngtrç capcân phài diroc cân nhâc ky bôidiéu kiên cùa _moi vùnq, moid!~ phLldng, rnôi cônq dông vàmôi ca nhân là khàc biêt. Matkhàc, trong boi cành hiên tai,khi Viêt Nam da diroc xëp vàorurôc c6 thu nhàp trung blnhthi khài niêm "nghèo" chi conlà tLldng d6i và rat kh6 dê didén rnôt dlnh nghïa chfnh xàc,Trong ~hi d6-1yéu to vé "tinhtranq dê b] tôn thLldng" là rnôttronq nhLlng yéu tô quan tronqdân dén nghèo d6i nhLlng lairat kh6 c6 thê dinh ILldng dl1dCbang con 50 chinh xàc. Vf dI,Jnhl1 hai hô nghèo nhLlng c6rnïrc d(> "tôn thironq'' I~i hoàntoàn khàc nhau và chfnh diéud6 tao nên su khàc biêt vé nhucau' càn diroc ho tro cùa hô.Do d6, viêc xàc dinh 'doi tl1Ç1n'ghLlClng lÇ1itlJ cac chfnh sâchx6a d6i giam nghèo néu chidl/a vào chuan nghèo së vôhlnh chung gây nên sl/ x~ngdôt giLta cac doi tLlÇ1ng"dê b!tcSnthLldng" trong d6 bac gomca nhCtng h(> nghèo và nhCtngh(>không nghèo. Môt nh6m h(>nh~n dLlÇ1csl/ trÇ1cap tlJ ChfnhPhu nhLlng doi voi ho sLl trdcap d6 "c6 thl càn.,9·tot màkhông c6 cüng chang sao",trong khi d6 c6 nhCtng nh6mh(> khac c6 nhu cau th] I~i

~HÜNG VAN f.lÉ KINHTÉvi MÔ

xàc dinh qoi tLlÇ!ngho tro dt!afueo chuan nghèo nên candLlÇ!c"càn nhâc''. De cha ngLlè1idàn tl! xàc qjnh cac, doi tLlÇ!ngcàn diroc hô tro giam nghèotrong cônq dong cùa minh c6the là rnôt hLlông di thfch hep.Tuy nhiên, de làm dLlÇ!Cdiêunày dai hôi cônq dong phài c6su doàn kêt, trLldn~ thôn vàcac cap chfnh quyên xâ phàithe hiên diroc rô vai tro lânhd90 cùa minh thông qua cac

ké hoach cu the, cüng nhucàch thïrc quàn Iy minh bachvôi mue tiêu phàt triên kinh té,cài thiên cuôc song cha toànbô cônq dong.D

1. Nhôrn hành d(mg chônq dôlnghèo. Qua trinh thuc hièn cacmue tiêu phàt triên cùa Vièt Nam,Chién IVÇlcvà thàcb thïrc, 6/2002

Tài liêu tham khâo:1. B(> Lao d(>ng - ThvC1ng binh

Phu lue: Cac tiêu chi rà soât hé?

và Xâ hôi (6/2009). Nhin '?i qkhO doi mêt thâch tbûc mai: EJa.giâ giua ky chuanq trinh mue ti,quoc gia Giàm nghèo giai âo.2006 - 2008.

2. Houtart., F. (2009). Le VÙnam à la croisée des chemu.Visite du 07 au 19 ao#t 2009.

3. Xin diroc nghèo hai nilnira' http://vnexpress.netlgl/xhoi/20 1% 1/3ba 17df8/

Nh6m hé?1 Nh6m hé?21 C6 thêm lac d(>ng c6 hoat d(>ng 8diêm Mat nquôn thu nhàp chfnh do b] 8diêm

tao thu nhàp 6n dinh tïr 500 nghin mat mùa, thiên tai, dich bênh, rùidong/thang trô lên 0 nông thôn ro trong sàn xuét mà không coho~c co ngvdi di xuât khau lac khà n~ng phuc hôi và thiéu nquônd(>ng sau 18 thang ho tro tù ho hàng, ngvdi thân

2 Tanq nhanh thu nhàp tù vièc làm 6diêm Lao d(>ng chfnh cùa hô chêt hoac 8diêmhiên tai hoac c6 vièc làm mai hay mat khà n~ng làm viêc do tai nanc6 thêm viêc làm khàc tlt 6 thang và diéu này ành hvong nghiêmtrô lên tronq dén nquôn thu nhàp chfnh

cùa gia dinh

3 Mua sârn dàu tv, nâng t6ng gia tr] ô diêrn Ban dat 10 cha ngvdi b] ôrn dau, 6 diêmlan hon hoac bang 5 triêu dong doi bènh n~ng kéo dài hàng thangvôi công cl,J sàn xuàt kinh doanhhay trên 10 triêu dong vôi dàn giasuc gia cam tlt thu nhàp cùa hô

4 Nhà 0 diroc cài thiên ra rêt tlt thu 5diêm C6 tre em trong d(> tuôi di hQc 4diêmnhàp cùa hô hoac làm mai tot hon phài bô hoc VI không c6 tiénnhà cü tnrôc

5 Mua thêm tài sàn c6 tri gia trên 1 4diêm H(> co ngvdi vvang vào ma tuy, 4diêmtriêu dong bang tién cùa gia dlnh Cd bac, nqhiên nrou

6 Tànq diên tfch dât canh tac (cïr 3diêm Gia dlnh mai ta ch h(> ho~c c6 3 diêmt~ng thêm 1 sào tfnh thêm 1 diêm) thêm con nho nhvng không c6

thêm nquôn thu nhàp

7 Diéu kiên song thay d6i nhu diên, 3diêm Gàp rùi ro phài ban do dùng, 3diêmrurôc, nhà v$ sinh dVÇlccài thiên nr công Cl,J sàn xuàt dê trang tràinquôn thu nhàp cùa hô bira àn hàng ngày

8 C6 nquôn thu nhàp t~ng dôt biên 3diêm Cac rùi ro khàc (mat tài sàn) 3diêm(dên bù dat, trùnq sô trên 10 trièu,diroc mùa liên tiêp 2 nam)

9 Rùi ro trong gia dlnh da qua ft nhât 3diêm12 thang (khôl bênh, ngvdi bênhn~ng dâ qua dèi, khâc phuc rùi rové sàn xuàt kinh doanh)

Doi vôi nhÜ'l1gtiêu chf này, hô dat 10 diêm trô lên Theo nhCtng tiêu chf trên nhÜ'l1ghô dat 10thl c6 khà n~ng thoàt khôl danh sàch d6i nghèo diêm trô lên c6 khà n~ng trô thành hô

nghèo

Ngu6n: Hl.lang c{an quy trinh rà soét ht;>nghèo 04/2007/TT-BLDTBXH

20 Kinh té-Jhât trién