h`q ilkq nm : ms isrlyk : gÍwl kivqwvli lykk : gÍwl kiv alibrary.gndu.ac.in/data/vol2.pdf ·...

291
1 h`Q ilKq nM : MS 601 isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv smW : sMmq 1874 p`qry : 1 - 71 A Akwr : 17 X 25 s.m. ilKq : 12 X 20 s.m. vyrvw : ijld lYmInySn krky bwAd ivc bMnHI hoeI hY[ isAwhI kwlI, vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw-25 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI sI bwAd ivc mweIkro iPlm krky, lYmInySn krvweI geI hY[ poQI dy hyT ilKy Anuswr p`qry G`t hn[ 1-12, 37-48, 61-79, 84-89, 92, 95-97, 113, 116 rcnw ADUrI hY[ poQI p`qrw nM: 13 qoN SurU huMdI hY[ p`qrw nM: 24/ 36 A aUpr ieM\ iliKAw hoieAw hY[ “byd isMD nwg ss sMbq kr-k Ark ikRs˜ dÍwrsI AO sukq roh nIr ly gey[ AYsy idvX idn ko pihr idn pwC - ly qy Drm dl swjy dXw iJlmiJ ly gey] AwrMB : “pwn ibMb ibdum smwn mwn Awn aupmwn ric rocn rswl iPr]” AMq : “km kry joeI soeI kwm km nIie kry dWm dm kI hY jmw bUd sbnm kI ]1]” pd nM: 210 qoN bwAd kwnI bdlI hoeI hY[ h`Q ilKq nM : MS 603 isrlyK : mn sMboDn gRMQ ilKwrI : id`q hrI [ id`q isMG ] smW : sMmq 1934 p`qry : 1 - 37 Awkwr : 18X11 s.m. ilKq : 14.5 X 8.5 s.m. vyrvw : ijld g`qw rYksIn[ hwSIey qoN ibnW[ sqrW pRqI pMnw-20 hn[ Awm vyrvw : ilKweI sMudr AwrMB : 1E siqgur pRswid] AQ mn sMboDn gRMQ ikRq kiv id`q hrI ilKXqy] AQ gur ies† mMgl ko AMg] svYXw] dIn auDwrn doK invwrn hy Bv qwrn nwQn nwQw] du`S† ibdwrn hy suK kwrn rwK ilXo muih dy kr hwQw] boD aucwrn moih sMGwrn pwr kro Bv jwn AnwQw] do kr jor pRBU pd pMkj id`q hrI suin vwvq mwQw]1]… AMq : Sq nO ds sMmq bI gey iqn aUpr qIsr cwr ivqwey] suB BwdRv mws audws hry ikRsnW pK ky idn cwr ivhwey] idn vwr su bu`D BXo suD kwrj qW idn pUrn gMR Q krwey] hir id`q mnorQ is` D Bey gur ky pd pMkj sIs invwey] 112] ieq sRI mn sMboDn gRMQ ikRq kiv id`q isMG spUrnM smwpqM ieqI ] h`Q ilKq nM : MS 604 sMgRih isrlyK : sRI jgq gurU pMQ pRboD nwtk lyKk : ibRj p`qry : 1 – 230; 1 –243 Akwr : 25 X 35 s.m. ilKq : 16 X 25 s.m.

Upload: others

Post on 06-Nov-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

1

h`Q ilKq nM : MS 601 isrlyK : g Íwl k ivqwvlI lyKk : g Íwl k iv smW : sMmq 1874 p`qry : 1 - 71 A Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq : 12 X 20 s.m. vyrvw : ijld lYmInySn k rk y bwAd ivc bMnHI hoeI hY[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[

sqrW pRqI pMnw-25 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI sI bwAd ivc mweIk roiPlm k rk y, lYmInySn k rvweI g eI hY[

poQI dy hyT ilKy Anuswr p`qry G `t hn[ 1-12, 37-48, 61-79, 84-89, 92, 95-97, 113, 116 rcnw ADUrI hY[ poQI p`qrw nM: 13 qoN SurU huMdI hY[ p`qrw nM: 24/ 36 A aUpr ieM\ iliKAw hoieAw hY[ “byd isMD nwg ss sMbq k r-k Ark ik Rs˜ dÍwrsI AO suk q roh nIr ly g ey[ AYsy idvX idn k o pihr idn pwC - ly qy Drm dl swjy dXw iJlmiJ ly g ey]

AwrMB : “pwn ibMb ibdum smwn mwn Awn aupmw n ric rocn rswl iPr]” AMq : “k m k ry joeI soeI k wm k m nIie k ry dWm dm kI hY jmw bUd sbnm k I ]1]”

pd nM: 210 qoN bwAd k wnI bdlI hoeI hY[ h`Q ilKq nM : MS 603 isrlyK : mn sMboDn g RMQ ilKwrI : id`q hrI [ id`q isMG ] smW : sMmq 1934 p`qry : 1 - 37 Awk wr : 18X11 s.m. ilKq : 14.5 X 8.5 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIn[ hwSIey qoN ibnW[ sqrW pRqI pMnw-20 hn[ Awm vyrvw : ilKweI sMudr AwrMB : 1E siqg ur pRswid] AQ mn sMboDn g RMQ ik Rq k iv id`q hrI ilKXqy] AQ g ur

ies† mMg l k o AMg ] svYXw] dIn auDwrn doK invwrn hy Bv qwrn nwQn nwQw] du`S† ibdwrn hy suK k wrn rwK ilXo muih dy k r hwQw] boD aucwrn moih sMG wrn pwr kro Bv jwn A nwQw] do k r jor pRBU pd pMk j id`q hrI suin vwvq mwQw]1]…

AMq : Sq nO ds sMmq bI g ey iqn aUpr qIsr cwr ivqwey] suB BwdRv mws audws hry ik RsnW pK k y idn cwr ivhwey] idn vwr su bu`D BXo suD k wrj qW idn pUrn g MRQ k rwey] hir id`q mnorQ isD Bey g ur k y pd pMk j sIs invwey] 112] ieq sRI mn sMboDn g RMQ ik Rq k iv id`q isMG spUrnM smwpqM ieqI ]

h`Q ilKq nM : MS 604 sMg Rih isrlyK : sRI jg q g urU pMQ pRboD nwtk lyKk : ibRj p`qry : 1 – 230; 1 –243 Ak wr : 25 X 35 s.m. ilKq : 16 X 25 s.m.

Page 2: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

2

vyrvw : ijld g `qw, k pVw, bwAd ivc bMnIH hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ ik Dry ik Dry lwl, k wly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hw lq cMg I [ g RMQ dy pihly p`qirAW qy lw l qy k wlI isAwhI nwl ilKq ivc fIzweIn bxwey hoey hn [ g RMQ dy dUsry KMf ivc 10 p`qry q`k ig xqI AMik q nhIN [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] s`q sRI Ak wl purK jI sdw shwXw ] AQ sRI jg q g urU pMQ pRboD nwitk ilKXqy ] dohrw ]”

AMq : “j`Nih pRg t ir`NiD BMfwr Bl imliq sbih p`k ÍWn rs ] ieh inrml pQ g uru dsm ipRX Bvih suibRiD sd ivsd Xs ] ieiq sRI su`NDX s`Nicdw nMd prMbRN`m prmwqm prm ivsN`Rwm Awspd prmDwm sÍXmyv sRI Ak wl purK ricq piQk jn BNu`ik œ muik œ pRdwXk sRI jg q g urU pMQ pRboD nwiek y auqRwDN` sRI mYinml pN`DqI pRk wis k wXW isK sMqoK sRI g urU g RMQwid sq smwg m sRI muK mhW vwk aupdys pun: pRBu ivXog isMG ibRlwp qQw lN`Cx vrnnM nwm cqrQo ivsRwm smwpqM suB msqu]”

pYnisl nwl k uJ A`KrW dIA W isDIAW k IqIAW hoeIAW hn [ h`Q ilKq nM : MS 605 isrlyK : g oSit g urU bwby nwnk jI k I Aijqy rMDwvy nwl ilKwrI : BweI bwlw p`qry : 1 a – 94 A Awk wr : 19X17 s.m. ilKq : 14 X 10 s.m. vyrvw : dupwsIN KVHy ruK do brIk lwl lk IrW ivck wr iek brIk k wlI lk Ir dw hwSIAw [

vKryvyN leI lwl isAwhI dI vrqoN k IqI g eI hY[ sqrW pRqI pMnw 13 hn[ Awm vyrvw : ivc ivc k wnI bdlI hoeI hY[ p`qrw 62 A KwlI hY[ p`qirAW dy s`jy pwsy aupr

p`qrw nMbr bwAd ivc lg wieAw hoieAw lg dw hY Aqy p`qry ault pult lg y hoey hn[ ies k rk y qrqIb dyx leI pYNisl nw l p`qrw nMbr ilKy hn[ hwSIey ivc suDweI k IqI hoeI hY[ ik Dry-ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY[

AwrMB : 1E siqg ur pRswid g osit g urU bwby nwnk jI k I Aijqy rMDwvy nwl hoeI] qw iek idn g urU bwbw nwnk jI] ng ir k rqwrpur Drmswlw ivcu Ak Mqu Cip bYTw Qw] bhuqu brwg k y Gr ivcu] iqs smyN sRI rwg ivc sbdu g wvdw sI]…

AMq : … nwnk mUrq nwm k I j ipAw sB duK dUr] nw nk iqs blhwrxY jo rihdy sdw hdUr]3] vwD G wt jo ilK Aw irdw hmro swP] lyKwrI k I BUl cUk siqg ur k rIAh mwP ]=] g ost pUrnM]=]= ]=]=

h`Q ilKq nM : MS 605 A isrlyK : vwr Bg OqI ilKwrI : g urdws (dUjw) p`qry : 95 a – 108 a Awk wr : EhI ilKq : EhI vyrvw : EhI

Page 3: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

3

Awm vyrvw : AwrMB nhIN hY[ p`qrw nMb r 95 g uMm hY[ ies k rk y p`qrw 96 nMU pYNsl nwl 95 nMbr lwieAw hY[ p`qrw nbMr 95 qoN 108 qk K`by pwsy auypr p`qrw nM: 271 qoN 290 qk iliKAw hoieAw hY Aqy s`jy pwsy aupr 96 qoN 109 iliKAw hoieAw hY[

AwrMB : … sMg iq k InI Kwlsw mnmuKI duhylw vwhu vwhu g oibMd isMG Awpy g ur cylw]1] scw Amr g uibMd k w sunh g urU ipAwry] siq sMg qI imlwp k r pMc dUq isMG wry] ivc sMg iq FoeI n lhn jo Ksm ivswry] g ur iMs`KW k y muK aujly scy drbwry[ hir g ur g oibMd inq iDAweIAY sc AMimRq vylw] vwih vwih g oibMd isMG Awpy g ur cylw]2]

AMq : … Xh vwr Bg OqI mhw punIqw] jo ies aucrY iqs aupjY pRIqw] jo iesvr isEu pRym lg wvY] so mn bwCq ieCy Pl pwvY] imty sk l duK drd k lysw] Pun pRg ty bhu suK prvysw] jo insbwsur rdy Xh vwry] so phucY Dur hir drbwry] Xh vwr Bg OqI smwpq k InI] qb G it ividAw k I sB ibD cInI] ieEu siqg ur swhb Bey idAwlw] qb Cu t g ey sB hI jMjwlw] k ir ik Rpw pRB hir g rDwry] qb pk r bwh BOjl so qwry] ieau k rhY g urdws puk wry] hy siqg ur moh lyhu Eubwry]28] ieq sRI vwr Bg OqI sMpUrxM]

h`Q ilKq nM : MS 605 e isrlyK : g oSt pRmwrQ mwrk Mfy purwx p`qry : 108 a – 118 a Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : 118 A p`qrw KwlI hY[ p`qrw nMbr 108 qoN 118 q`k K`by pwsy aupr 290 qoN 300

nMbr ilKy hoey hn Aqy s`jy pwsy aupr 109 qoN 119 ilKy hoey hn[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] AiQ g ost ilKXqy] pRmwrQu mw rk Mfy purWx k w] suk r ipqw

k umwr puqR pws k ihqw hY] Ary puqR qMU pMjw mhIinAw k y bIc k rw cilAw hY] qYnMU ibrMu ik au ibAwipAw hY] mY qYnMU dyviqAw k I srn pwvxw Qw]…

AMq : … ipqw jI bfw suK k w qIrQ bixAw hY] jo k oeI pVyg w] Ar jo k oeI pRIq k ir suxyg w] ausk w auDwr hovyg w] jo k oeI pwT k ryg w qW BI k ul k w auDwr hovyg w] ieq sRI suk r ipqw k umwr puqR sMbwdy] suB msq pVY qy suxMqy muk q moC Pl lhMqy] srb pwp ibmucqy]=]=]=]=]=]

h`Q ilKq nM : MS 605 s isrlyK : ibhMg m bwxI p`qry : 119 a – 195 a Awk wr : EhI ilKq: EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : p`qrw 149 A KwlI hY[ p`qrw nMbr 119 qoN 195 dy aupr s`jy h`Q p`qrw nMbr

120 qoN 196 Aqy K`by pwsy 1 qoN 77 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] rwg rWmk lI m: 1] ibhMg m bwxI] qb bwbw ibhMg m pMCI k y

Avqwr Qw] eyk nwm k w A Dwr Qw] Kwqw pIqw ik Cu n Qw] pMc qq k w inrbwx Qw ] iqn k I dyh QI bwby k I qid] sUrq]1] sbd]2] ig Awn]3 ] iDAwn]4 ] sMqoK]5] eynw pMjw qqw k I dyh QI]…

Page 4: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

4

AMq : … pauVI] sRb kI ryn eyhu mnu k r jWnhu] AMimRq nWmu mn mWih pCwnoh ] haumY dUr k rhu icq lwvhu] jo jo huk mu soeI k mwvhu] bcnu sM pUrnM min mih Drhu] k rm ibk rm pyK Ajru jrhU] hoie inrw inrwilmu sbdu k mwvhu] jn nwnk qu ibhMgim pwvhu] ibhMg m bwxI sMpUrnu hoeI] vwihg urU jI] DMn g urU jI pwiqsh [pwiqswh] ]

h`Q ilKq nM : MS 605 h isrlyK : BYrau AstpdIAW ilKwrI : nwm dyv p`qry : 195 a – 202 a Awk wr : EhI ilKq : EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : p`qrw nMbr 195 qoN 208 q`k aupr s`jy h`Q p`qrw nMbr 196 qoN 199, 261-264

Aqy K`by h`Q 77 qoN 84 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] BYrau AstpdIAW nwm dyEu jIE ] G r 1 sulqwn pUCy sun by

nWmW] dyKo rWm qumwry k Wmw] sulqwny bwDlw] dyKau qyrw hir bITlw]1]… AMq : …hirnwKsu ijn nKih ibdwrE sur nr k Iey snw Qw] k ih nwmdyEu nr hir

iDAwvih rWmu ABY pdu dwqw ] 5 ] 3 ] 9 ]

h`Q ilKq nM : MS 605 k isrlyK : Awsw mhlw ] 5 ] ilKwrI : nwm dyv p`qry : 202 a – 202 A Awk wr : EhI ilKq: EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : p`qrw nMbr 202 dy aupr s`jy h`Q 264 Aqy K`by h`Q 84 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] Awsw mhlw ] 5 ] ik Aw sovih nWm ivswr g wPl

g ihilAw] k InI iequ drIAwie vM\in vihidAw ] 1 ]… AMq : …mhw ibKmu sMswrw ivrlY pyKAw] CUt nhwir k I sruin lyKu nwnk lyiKAw ]4]2]

h`Q ilKq nM : MS 605 K isrlyK : rwjw inrmoh k I k Qw p`qry : 202 A – 206 a Awk wr : EhI ilKq: EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, p`qrw nMbr 202 qoN 206 q`k aupr s`jy h`Q 264 qoN 268 Aqy K`by h`Q 84

qoN 88 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] rwjw inrmoh k I k Qw] rwjw inrmoh k w bytw isk wr Kyl xy

g ieAw Qw] Awg y bn k y bIc eyk qpsI k I k utIAw QI] aUhW aus k utI k y AsQwn rwjy k w bytw AwieAw]…

AMq : …Aru DM nu qMU hY] qumwrw swrw k utMb DM nu hY] hm BI qumwry bcn sux k ir inrmoh hUAw ho] bolhu BweI vwhg urU k Qw rwjw inrmoh Aru qsI [ qpsI ] k I pUrI hoeI ]

Page 5: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

5

h`Q ilKq nM : MS 605 g isrlyK : nwsIcq nwmw (ADUrI) [nsIhqnwmw] p`qry : 206 a – 207 A Awk wr : EhI ilKq : EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, ieh ik RqI ADUrI hY[ AMq dw iek p`qrw G t hY[ p`qrw nMbr 206 qy 207 dy

aupr s`jy h`Q 268-269 Aqy K`by h`Q 88-89 ilKy hoey hn[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] rwg iqlMg mhlw ] 1 ] nwsIcqnwmw] k IcY nyk nwmI jo dyvY

Kudwie] jo dIsY jMmI pir su hosI Pnwih] dwiemu n dauliq k so ibsmwr] nr hYgy k roVI nr hYg y hjwr]…

AMq : …hrwmI g rIbw k au mwry ivg oie] vsqI aujwVY iPir n vswvY] k Uk Y puk wrY dwd n pwvY] k roVI lKoVI k rY bysumwr] k eI ik Rswx bpVy mrIvih hjwr]5] hwk mu k hwvY hk Umiq n hoie] dunIAw k w idvwnw iPrY msq loie] lUtY mulKu Awp phrY Aru Kw…

h`Q ilKq nM : MS 605 G isrlyK : hwjrunwmw p`qry : 208 a–208 A Awk wr : EhI ilKq : EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI[ p`qrw nMbr 208 dy aupr s`jy h`Q 251 Aqy K`by h`Q 91 iliKAw hoieAw hY

90 nMbr p`qrw G t hY [ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] ] rwg u iqlMg u mhlw ] 1 ] hwj runwmw] hwjr k au imhir hY[

byhwjr k E bymhr hY] eImwnu dosq hY] byeImwn k wPr hY] qk bru k hru hY] g usw hwQwmu hY] nPsu sYqwnu hY] g umwn lwnqI hY]…

AMq : …dieAw dauliq hY] bydieAw k hru hY ] qyg mrdw hY] Adlu pwqswih hY] eyqy tol jo jwie jxwvY] qau nwnk dwnsvMd k hwvY h`Q ilKq nM : MS 605 | isrlyK : Pk rnwmw p`qry : 208 A – 209 a Awk wr : EhI ilKq: EhIM vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, p`qrw nMbr 208 Aqy 209 qy aupr s`jy h`Q 251-252 Aqy K`by h`Q 91-92

iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] rwg iqlMg u mhwlw]1] Pk rnwmw] Pk r hY k ul k w vwlI]

Pk ru k I bwq hY inrwlI] Pk r min cYnu hY AwieAw] Pk r min cYnu hY AwieAw ] Pk r min pRymu hY BwieAw]…

AMq : …Pk Ir k I rhq hY inAwrI] lg I hY prym kI qwrI] Pk r drg wh k w BydI] ik nwnk swhu hY bydI]1]3 ]

Page 6: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

6

h`Q ilKq nM : MS 605 c isrlyK : g ost k bIr inrMk wr jI k I p`qry : 209 A – 213 A Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, p`qrw nMbr 209-213 q`k dy aupr s`jy h`Q 252-256 Aqy K`by h`Q 92-96

iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] rwg BYrE g osit k bIr inrMk wr jI kI] qib iek idn

Awig Aw pRymsr k I BeI] ry k bIr qMU myrw cwk ru hoie sk Yg w] cwk rI k rYg w] qb k bIr jI k ihAw jy ik Cu qyrI Awig Aw hoieg I so myry mwQy aupru]…

AMq : …qb Twk ur jI k ihAw ry k bI [ k bIr ] ieh g Vu qY jIiqAw hY g V k w rwju qumhI k au dIAw] jYsw mY qYsw qMU BI AbnwsI hU Aw] q b k bIr k hAw Bolo rwm BU l mqu jwhu Kqw mq Kwhu]1] g osit k bIr inrMk wr kI spUrn hoeI]

h`Q ilKq nM : MS 605 C isrlyK : slok k bIr jIau k y ilKwrI : k bIr p`qry : 213 A – 215 A Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, p`qrw nMbr 213-215 q`k qy aupr s`jy h`Q 256-258 Aqy K`by h`Q 96 qoN

98 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] slok u k bIr jIau k y] k bIr mYlu jo lwg I Awd kI qIrQ skY

n Doie] ibn syvw g urdyv k I k Y [ inj ] inrml hoie] k bIr pRym idvwnI mY iPrau bwvrI my qo nwau] ibCry swjn jau imlY Ab isAwnI ho ie jwau]2]

AMq : …k bIr mwieAw hY cUhVI cUhiVAw kI joie] bytw bwp lVwie k Y sMig n swQI hoie]19] k bIr mwieAw qo BlI hY burw hmwrw jIau] ijs k I iqs k au saupIAY qO qurqu imlwvY pIau]20]

h`Q ilKq nM : MS 605 j isrlyK : bwxI jlx dI ilKwrI : j`lHx p`qry : 215 A – 217 a Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, p`qrw nMbr 215 qoN 217 q`k qy aupr s`jy h`Q 258 qoN 260 Aqy K`by h`Q 98

qoN 100 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] bwxI jlx dI] qyry hQ n qyrI mukiq] jwih aunw Qy jy

jwxin jug iq] Cfu isAwxp rhu dir qy pwieAw [ pieAw ] ] Awquru jwie k ryisn

Page 7: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

7

dieAw] imhr aunw dI dwrU qyrw] sMqu syiv iPir pvI n Pyrw] icq n AwieE dwqw deI] ieq ibiD aumr Ak w Q g eI]…

AMq : …jlxw sBu jg iq clxw qMU idlu sweI nwil bMnu] iqqu vyly k uJ n suJsIAw jw k wl pk VysIAw k Mnu] Ag o hI dI cyq lY qw hovI DMnu] byd k qyb puk wrdy swD ruVidAw bMnu] sB As nweI [ Awsnw eI ] Awdr k I ] ivrlI AwsnweI k wdr k I] k dy n k Iqo g wPlw idl sWeI dy vwil [vil] iququ vyly pCoqwvsI jw k wlu lhysIAw Kil ]1]

h`Q ilKq nM : MS 605 J isrlyK : slok jlx k y duiequk y ilKwrI : j`lHx p`qry : 217 a – 219 a Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : p`qrw nMbr 217 qoN 219 q`k aupr s`jy h`Q 260 qoN 240 iliKAw hY Aqy K`by h`Q

100 qoN 102 iliKAw hoieAw hY[ AwrMB : 1E siqg ur pRswid] slok jlx k y duiequk y] Bau r wKo Bg ivq k w g ur k I rwKo

k Win] min k I duqIAw myt k Y Awqm k ro pCwin]1] AMq : …jYsw sIsw k wc k w qYsI dyhI jwx] mUrK AMDu n smJeI k UV k ry AiBmwn]19]

ausrydy iFl nhI BMndy BI k uC nwih] BMny svw ry ry mnw syeI syeI rwm iDAwieAw]20]

h`Q ilKq nM : MS 605 \ isrlyK : bwxI suQry dI ilKwrI : suQrw p`qry : 219 a – 222 A Awk wr : EhI ilKq : EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : pihly 9 k ibq suQry dy hn iPr 5 slok qulsI dws dy hn iPr 2 k ib`q id`qy

hn[ p`qrw nMbr 119 qoN 222 q`k aupr s`jy h`Q 240 qoN 243 Aqy K`by h`Q 102 qoN 105 iliKAw hY[

AwrMB : 1E siqg ur pRswid] bwxI suQry dI] g l sWeI dI sb sy ipAwrI] Koty k Mm n dydy vwrI] jy iehu g l Awpxy hiQ hovY] qw sWeI nwlo ivCuV ik au rovY] suQirAw Awjuju hoie k Icy iPrIXwid] sWeI piqq auDwrxu Awid jug wid]1]…

AMq : …k ibqu] sIiKE slok u nwd byd byd CMd sIiKE joqk k au sIiK mwno rhq hY g urUr mY[ sIiKE saudwgrI Aru bjwjI lwKn k o Pyr PrvwihE jwq pUq mY sIiKE sB qMq mMq jMqn k au sIi K lInw ipMg l purwn sIiK bfy Bwey sUrmy] sIiKE sB sIiKE gieE DUr mY ]

h`Q ilKq nM : MS 605 t isrlyK : sRI g ur iblws p`qry : 234 a – 271 A

Page 8: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

8

Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : AwrMB nhIN hY[ poQI ADU rI hY[ AMq vI nhIN hY[ p`q rw nMbr 234 qoN 271 q`k

aupr s`jy h`Q k Rmvwr 204-237, 239, 238 iliKAw hoieAw hY Aqy AMqm do p`qirAW qy p`qrw Bury hox k wrx pVHn Xog nhIN[ K`by pwsy 5 qoN 42 q`k iliKAw hoieAw hY[ p`qrw nMbr 5 qy 6 lwl isAwhI nwl Aqy 7 pYNsl nwl iliKAw hY[

AwrMB : … cOpeI] bIqI insw Bor hoie AwieE ] sRI idn mix cl qKq suhwE ] prm joq swihb suKdweI] bYTy sRI k ysg V AweI]1] dohrw ] Aib k E pk V k ysk I k o k ib sk y aucwr] swhswn n jo brnI Aq aUn pwvq pwr]2]…

AMq : …dohrw] cIj idswvr ibbD lY qh k o k In ipAwn] Alp idvs k Cu pwie k yir qhw n phUcy Awn]14] cOp eI] idlI bwdswh pihAie] hwQ jor Aiq……

h`Q ilKq nM : MS 605 T isrlyK : Putk l p`qry : 223 a – 233 a Awk wr : EhI ilKq: EhI vyrvw : EhI Awm vyrvw : p`qrw 223 A KwlI hY[ 223 a - 224 A ibsnpdy] AsvwrI vlI rwm jI k I

224 A - 229 a k wPI Swh husYn jI k I, Aqy hor k wPIAW 229 a - 229 A mnu g vr n buJIeI rwvx k I swKI 230 a - 231 a clqR joqI joq smwvx k w 231 a - 232 a Awg y pwqSwhIAw clIAw 232 a - 233 a ipRQmY g urU nwnk jI iqn k y byty doie 233 a - 233 a pMj ipAwry (dsW pwqSwhIAW dy byty)Aqy au nHW dy ip Cly jnm

h`Q ilKq nM : MS 606 sMg Rih isrlyK : g osit g uru bwby nwnk jI k I p`qry : 1 a - 7 a Ak wr : 23 X 16 s.m. ilKq : 16 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw au~KVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl [ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl lk IrW, ivckwr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc qqk rw idqw hoieAw hY[ ilKweI suMdr[ poQI dI hwlq Awm k rky

TIk TIk hY [ AwrMB : “ 1qoN < siqg ur pRswid AQ g ost g urU bwby nwnk jI k I ] bwby lwl jI nwl

Pk IrI k I hoeI ]1] Awid Pk IrI k w ik Aw hY Ar AMq Pk IrI k w ik Aw hY]” AMq : “g urhu k y aupdys rUpI inrmlI k ir inrml hoqw hY ] Aar apwE k oaU nhIN ]

ieh vwk sMpUrnM ] 9 6 ]”

Page 9: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

9

h`Q ilKq nM : MS 606 A isrlyK : pwrs Bwg (k ImIAw sAwdq) p`qry : 7 A - 441 A + 88 a Ak wr : 23 X 16 s.m. ilKq : 16 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : poQI dI ieh rcnw, PwrsI dI rcnw kImIAw suAwdq k I BwKw dw pMjwbI ivc

aulQw hY, jo v`K v`K iD Aw Eu ivc hY [ ijld au~KVI hoeI hox k wrn, swrI poQI dy p`qry au~KVy hoey hn [ pMny vI do vwrI vMf k y AMik q k Iqy hn [

AwrMB : “AQ k ImIAw sAwdq kI BwKw iliKqy ] 1 ] ausqqu ] suk r jo hY mhwrwj k w ] so AMbr k y qwry Ar myG k IAw bUMdW [ Ar pqR bnwspqI k y ]”

AMq : “srv dyvqw ijs kI srn k au pRwpiq hoqy hy ] iqs Awqm qqu k I aupwsnw k rqy hY ] ]

ieq pRnwXwm vrnnM nwmh - ” ies qoN bwAd ilKq aupr D`by pey hoey hn [ ies poQI dI mweIkroiPlm vI bxI hoeI hY [

h`Q ilKq nM : MS 607 isrlyK : AsmyD BwKw lyKk : thk n, k ib smW : sMmq 1884 p`qry : 1 - 399 A Ak wr : 32 X 24 s.m. ilKq : 23 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl [ hwSIAw dovyN pwsy do k ysrI

Aqy do do k wlIAW lk IrW, ivck wr iek motI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , ilKweI suMdr [ keI p`qirAW aupr vwDU k wgj

lg w k y joVy hoey hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AsmyD BwKw ilKXqy ] E g xysX nm: sRI k wil k wn

mih ] sRI mwqw sursqI nmih ] ik riq thk n kI ] cOpeI ]” AMq : “ieq sRI BwrQ prbxy AsÍmyD biKAwn ] thk n iDAwEu iqhqRvO hY ik Rq pUrn

jwin] 62 ] 73 ] APjUM ] 10018 ] sa hjwr ATwrih pOVIAw ] 1 ] = ]sMmq 1884 ]”

h`Q ilKq nM : MS 608 isrlyK : isKW dI Bg q mwl (ADUrI) ilKwrI : BweI g urdws p`qry : 1-24+1-7+1-8+1-76+182-209+300-309, 240-340 Awk wr : 14.5X19 s.m. ilKq : 11X13.5 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw aupr kpVw ciVHAw hoieAw, ijld au~KVI hoeI[ dupwsIN KVHy ru`K

do k wlIAW lk IrW dw hwSIAw[ sqrW pRqI pMnw-v`K v`K hn[ Awm vyrvw : 3 qoN 6 p`qry qk KVy ru`K do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir p`qirAW dy

ivck wr jhy[ k eI p`qirAW qy cypIAW lg w k y ilKq hor k wnI nwl rcnw nMU pUrw

Page 10: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

10

k rn dI k oiSS kIqI hoeI[ ilKweI Awm pr pVHnXog [ ivc ivc p`qirAW dw rMg AsmwnI[

AwrMB : 1E siqg ur pRswid] swKI BweI g urdws jI kI] vwr XwrvI isKw dI Bg q mwl] eyk smy BweI mnI isMG jI QI isKw pRsn k Iqw] ju BweI g urdws jI ny ju isKw dy prQwie vwr kIqI hY]…

AMq : …hfI cwV jlwiesI Awpu sunwrw rbu] Koty bIs n Kwk VI k wiem k ry k uqb] jr bwlig sin KirAw pru Koty ik qy ink m] swihbu eIvY prKsI ijvY srwPw dMmu] Kry Kjwny pausnI KotY idcn fw lu]………

h`Q ilKq nM : MS 609 sMg Rih isrlyK : g urU bwxI p`qry : 1 - 25 Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isA whI k wlI, vKryvyN leI lw l [hwSIAw dovyN pwsy do d o

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : mhlw 1 qoN lYk y mhlw 5 q`k isrIrwg ivc bwxI idqI hoeI hY Aqy ivc ivc k uJ

p`qry KwlI hn [ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg isrI rwg mhlw pihlw 1 G r 1 moqI q mMdr

ausrih rqnI q hoih jVwau ]” AMq : “G VI muhq k w pwhuxw k wj svwrxhwru ] mwieAw k wim ivAwipAw smJY nwhI

g wvwru ] auiT cilAw pCuqwieAw pirAw vis jMdwr ] AMDy qUM bYTw k MDI pwih ] jy hovI pUrib iliKAw qw g ur k w bcnu k --”

A`g oN pqrw KwlI hY [ h`Q ilKq nM : MS 609 A isrlyK : ik snwvqwr juD k QnM p`qry : 1 – 201 a Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI

k IqI hoeI [ AwrMB : “ < vwihg urU jI k I Pqy ] AQ juD k QnM ] 3574 ]APUjw ] dohrw ] iqh BUpq

k o imqR iek u KVg isMG iqih nwmu ] phry smr smuMdu bhu mhwrQI blDwm” ] 1 ] AMq : “qwk o k ibq nmY kib isXwm k ho kih k Y k ib k aun irJwvY ] 185 ] 1867]

ieq sRI bicqR nwtk ig RMQy i k snwvqwr juD pRbM Dyin pj rw isMD k o pk r k Y Cor dIbo] iDXwie smwpiq msqu 8

juD pRbMD k w joVw 4705 ]” A`g y do p`qry KwlI hn [ h`Q ilKq nM : MS 609 e isrlyK : jMg nwmw piqswhI ] 10 ] p`qry : 1 – 127

Page 11: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

11

Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < vwihg urU jI PqY jMg nwmw piqswhI ] 10 ] k mwly k rwmwiq k wiem k rIm ]

rjwbKS rjk rhw k o rhImw” ] 1 ] AMq : “lbw lb ib k un dm bdm no sk un ] g my hir du Alm Prwmos k un ]21]” h`Q ilKq nM : MS 609 s isrlyK : izdg I nwmw lyKk : nMd lwl, BweI p`qry : 127 a -204 A Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] izdg I nwmw BweI nMd lwl jI ] AW KudNwvMdy izmIn o

AwsmW ] izNdg I bKsy vjUdy ienS zW ]” AMq : “dIdih Az dIdwr ^ud purnUr k un ] g Yr hk Aj Kwqry idl dUr k un ]49 9 ]”

pMnw 104 A aupr rcnw dy AMq aupr ieM\ iliKAw hY [ “Svd k urbWn Kwk y rwih swdk ] idly g oXw hmI rw AwrjU k rd ]7]” h`Q ilKq nM : MS 609 h isrlyK : pwiqswhI ] 10 ] cObIs Aauqwrw ] lyKk : g oibMd isMG , g urU ilKwrI : jIq isMG (inhMg) smW : sMmq 1874 sQwn: AMimRqsr p`qry : 204 – 306 A Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq: 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy [ pwqswhI ] 10 ] cObIs Aauqwrw ] cOpeI ] AQ

caubIs aucroN Avqwrw ] i jN`h ibiD iqnk w lKw AKw rw ] sunIXhu sMq sbY icq lweI ] brnq isXwm jQw mq BweI ] 1 ] cOaUpeI ]”

AMq : “Pwg n Pwg biFXo Anurwg suhwg n Bwg suhwg suhweI ] k ysr cIr bnwie srIr g ulwb AbIr g ulwl aufweI ] so Cib mY n lKI jn duv dis mws k I sovq Awg jg weI ] Aws k o iqAwg inrws BeI ds ik Xo nhI Xo k s ik Xo n k sweI ] ieiq sRI bic`qR nwtk ig RMQy ik snwvqwry ibrh nwtk bwrh mwhw sMpUrx msqu ]

h`Q ilKq nM : MS 609 k isrlyK : rwDy aUDv sMbwd smW : sMmq 1874

Page 12: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

12

p`qry : 290 a- 306 A Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr[ k uJ p`qry au~KVy hoey hn [ AwrMB : “g opnbwc Awps mYN` ] sÍYXw ] jwhI k Y sMg suno imil k Y hm k uMj g lIn mY Kyl

mcwXo ] g wvq iBXo so aUT aur q hwN` hmw hU imil k Y qh mNg lg wXo ] so ibRj iqXwig gXo mQrwien g Íwrin qy mnUAw auc twXo” ]

AMq : “Xo kih g uÍwrinXW hm so sB hI ibRjbwsn k o suK deIXy ] so sUD Buil g eI qum k o hmry ijh Aausr pwie n peIXy ] 3 6 ]”

h`Q ilKq nM : MS 609 K isrlyK : bMswvlI nwmw smW : sMmq 1874 ibk rmI [ p`qry : 6 nMbr qoN bg Yr Ak wr : 16 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : p`qry au~KVy hoey hn pMinAW aupr, k oeI nMbr AMik q nhIN hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sqR vry qy pMj mhIny qy si q idhwVy pwiqswhI sRI g urU

bwby nwnk jI k IqI ] mhlw 1 ] bwrw vry qy Cy mhI ny no idhwVy pwiqswhI sRI g uru AMg d jI k IqI ]”

AMq : “Pyir g urU qyg bhwdur jI hoey iqin k y G ir g urU g oibMd isMG jI jnmy ] g urUAw isir g urU ] iqnk y byty cwr ] mhlw 3 ] mwqw suMdrI ] iqnk y byty AjIq isMG jI] dUsrI mwqw jIqo jI ] iqn k y juJwr isMG ] jorwvir isMG ] Pqy isMG ] qIsry mwqw swihb dyvI ] iqskI JolI bKs g urU Kwlsw JolI pwieAw ]123 ]”

h`Q ilKq nM : MS 610 sMg Rih isrlyK : g urbwxI p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, au~KVI hoeI, p`qry vI auKVy hoey hn[ isAwhI k wlI[hwSIAw

dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw 9-10 hn [ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI, Suru ivc ijld au~KVI hoeI hox k wrn, p`qry au~KVy hoey Aqy

Pty hoey hn k uJ p`qirAW aupr pMnw nMbr AMik q hY bwk IAW aupr nhIN [ ivc ivc k uJ p`qirAW dI k wnI bdlI hoeI hY Aqy ik sy hor poQI dw ih`sw lg dw hY [ pihly k uJ p`qry pRwx sMg lI dw ih`sw lg dw hY ies qoN bw Ad jpujI swihb ijQy SurU huMdw hY aus qoN pihlW vI k uJ p`q ry nhIN hn [ iPr hir iDAwvhu sMqhu jI sB duK ivswrx hwrw ] hir----- ies qoN bwAd Awsw mhlw 1 ] “sodru dI bwxI “ ies qoN bwAd “rwg g auVI dIpk I mhlw 1” jY G ir k Iriq AwKIAY” Aqy ieh sMpUrn hok y pMnw nMbr 48 aupr Kq m huMdw hY [ “rwg u g auVI pUrbI mhlw 5” “k rau bynqI suxhu myry mIqw ] sMq thl k I bylw ] eIhw Kwit clhu hir lwhw ] Awg y bsnu

Page 13: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

13

suhylw ] 1 ] AauD G tY idnsu ry---” ies qoN A`g y pqry nhIN hn Aqy hor rcnw AwrMB k r idqI g eI hY [

h`Q ilKq nM : MS 610 A isrlyK : pRwn sMg lI smW : sMmq 1909 p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN hn [ Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : poQI dI ies rcnw dy SurU ivc pMny nhIN hn [ rcn w ADUrI hY [ k eIAW QwvW qy

k wnI bdlI hoeI hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ “huk mY swjY huk my KovY ]” dy pMny qoN Ag ly pMin AW dI k wnI vI bdlI hoeI hY Aqy

rcnw vI hor hY [ k uJ pMny C f k y iPr rcnw Suru k IqI hoeI hY [ Aqy aus ƒ A`g y jw k y “ < siqg ur pRswid ] “vwr mwlk os k I ] iDAwau pRwx sMg lI k w pcIsvw ] rwg u Awsw pauVI ] scw AlK Apwr sirMdwh jxIAY ] bly swicAw]” nwl joiVAw hoieAw hY [

AwrMB : “inrMk wr k w iDAwnu ] g urjI bwxI bwby nwnk k w bolxw ] pRwn ipMf k wm QMq smuMd k Y pwir hoeI ] qdhu bwbw pvxu AhwrI Qw ] iDAwau pihlw Awsw k w cilAw ] 1 ] slok ]”

AMq : “Ajru vsqu Ag ocru jrY ] qwms iqsunw smY iqAwg I ] nwnk k hY soeI bYrwg I]” h`Q ilKq nM : MS 610 e isrlyK : jug wvlI p`qry : qk rIbn sO qoN 69 hn[ pMnw nM: spSt nhIN pVyH jWdy [ Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw ,au~KVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ijld au~KVI hoeI hox k wrn, p`qry vI au~KVy hoey hn, k eI QwvW qoN p`qirAW dI

qrqIb TIk k IqI g eI hY [ ivc ivc k wnI bdlI hoeI h Y [ ilKweI suMdr hY[ poQI dy SurU ivc Aqy AKIr ivc p`qry Ksqw hwlq ivc hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ilKq jg wvlI pihlI audwsI bwby nwnk k IqI ] iqqu smY bYTw smuMd k I bryqI mwih pvxu Ahwru k Iqw sI ]”

AMq : “Awpu CfwvY Avrw BI qw rY ] hoie swD sg l k au insqwrY ] mmqw k wmu k RoDu sBu bwDw ] qau nw nk sohNin swDw ] 23 ]”

Aqy bwAd ivc do pMny KwlI C`fk y, iPr rcnw SurU k IqI hoeI hY [ “jo jn iesk w k hY ibiKAwnu ] swDY ipMfu hovY prvwxu ] AnBY pRg wis iDAwau pRg twieAw] nwnk g ur ik rpw qy nwau bqwieAw ] 32 ] 1 ] 1 vwihg urU siq g urU jI bwbw nwnk jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 610 s isrlyK : pRwn sMg lI

Page 14: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

14

p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Pty hoey hn [ Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq bhuq Ksqw hY[ k wnI vI bd lI ho eI hY [ p`qirAW qy pMnw nMb r

AMk iq nhIN k Iqw hoieAw [ AwrMB : “ < siqnwm k ryqw purK ] ilKMq pRwn sMg lI ] iD Awau As tMg rqn jog k w ]

rwg u rwmk lI mhlw ] pRQmy bMduyaU Awid g urUdyvw ] ijn pRswid pweIAY injy Bywvw]” AMq : “swDn bwD n k CU n rhY s g l iqAwig nwd k E g hY ] nwnk ibiD so nwd ----

---]” ies qoN bwAd p`qry nhIN hn[ rcnw A DUrI hY [ h`Q ilKq nM : MS 611 isrlyK : Bg q mwlw ,Bg q rs mMjrI k w tIk w lyKk : k iv iDAwn isMG p`qry : 1 - 220 Ak wr : 23 X 15 ilKq : 17 X 10 Aqy

28 X 17 s.m. Aqy 23 X 11 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry k wg z ivc bMnyH hoey hn[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-12 Aqy 14

hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dw Awk wr do q rW dw hY[ k eI QwvW qy hV qwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

Aqy hwSIey vwlI QW iliKAw hoieAw hY [ p`qirAW dI hwlq Ksqw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Bg q mwlw ilKXqy ] qIno lok pq jwkI jg mg

jwg Y joq vhI qIn rUp hoie bITl k hwXo hY ]” AMq : “ieiq sRI Bg q mwlw kI tIk w Bg q rs mMjrI ik Rq k iv iDAwn isMG kI sMpUrnM

] suBM ] 1 ] 1 ] CpY ] slok ] mMg lM lyKk w nMc pwTkw nMc mMg lM ] mMg lM srb so qwnw BUmO BUpiq mMg lM ] 63 ]”

h`Q ilKq nM : MS 612 isrlyK : sUrj pRk wS dI nOvIN qy dsvIN rws lyKk : sMqoK isMG , BweI Ak wr : 33 X 23 s.m. ilKq : 24 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, au~KVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl qy ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : ijld au~KVI hoeI hox k wrn, p`qry vI au~KVy hn Aqy k eI p`qry iek pwsy qy hor

k wg z lg w k y joVy hoey hn [ ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq cMg I hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI vwhg urU jI k I Pqh ] AQ nvm rws ilKXqy ]

sÍYXw] sRI pursoqm pUrn hY prmwqm pwlk lys nw mwie Aw ] sRI pRmysÍr mwDv pwv j poKk pRyrk pwr n pwieAw ]”

AMq : “ieq sRI g ur pRqwp sUrj g RMQy dsm rwsy k v sMqoK isMG ibcrqwXW BwKwXW sRI g urU hir ik Rsn k Qw brnnM nwm Kst pMcw suq AmsU ] 56 ]”

Page 15: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

15

h`Q ilKq nM : MS 613 isrlyK : ivs˜ purwx BwKw [ibsn purwx BwKw] lyKk : lwl mRig Md smW : sMmq 1900 p`qry : 91 Ak wr : 21 X 33 s.m. ilKq : 12 X 25 s.m. vyrvw : ijld qoN bg Yr Ku`ly p`qry do g `iqAW ivc bMny hoey[ isAwhI k wlI ivc ivc

vKryvyN leI k wSnI isAwhI nwl iliKAw hoieAw[ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : hwSIey ivc do iqMn QW ilKq; g RMQ dy pihly p`qry qy vyl bUty vwh k y mUl mMqr

iliKAw hoieAw [ g RMQ ik Dry ik Dry ik rm Kurdw hY [ AwrMB : “ < siqnwm g ur pRswid ] AQ ivs˜ purwx BwKw ilKXqy ] pRwsrovwc ] hy mYqRY

Xih jo quJY aupdys k roh auso AMmRiq smwn hy ] mn rUp I pwqR sY pwn k ro” ] AMq : “ieq sRI ivsn purwx ivdWq sMpUrxM ] dohrw ] sMmq aunI sY ivKy aupR inKqR jw n

]” 1] ivswK mws kI KoV sw idn ds Xh ilK k In ] lwl mRig Md pUrn k IEu pVY rUp inj lIn ]2] smwpqM] suB msq ] Bul cuk mwP [

h`Q ilKq nM : MS 614 isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI (ADUrI) ilKwrI : BweI bwlw p`qry : 2 a - 457 e Awk wr : 14X23 s.m. ilKq : 10X15.5 s.m. vyrvw : ijld g `qw, au~KVI hoeI[ dupwsIN KVHy ruK do k wlIAW lk IrW dw hwSIAw[ sqrW

pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Ksqw, ikqy ik qy ik rm-Kurdw, keI p`qirAW qy typ lg I hoeI,

swrI poQI au~KVI hoeI, 2 a qoN 12 a qk jpujI swih b hY, 12 A KwlI hY, 13 a qoN jnm swKI SurU hMudI hY; AwrMB ivc iek p`qrw hwSIey vwlw Aqy iek ibnHW hwSIAw dy Aqy AMq ivc cwr p`qry ibnHW hwSIAw dy KwlI hn[

AwrMB : 1E siqg ur pRswid] siqnwmu k rqw purK…g ur pRswid] swKI rwjy jnk jI kI ilKI jnm swKI] 1E siq g ur pRswid] isrI g urU nwnk jI siq hY] swKI rwjy jnk k I] rwjw jnk Bg iq jI sc KMf k au cly] qb rwh aUhw qy jo muk iq k w rwh Qw aus qy bWvI qrP g uhwr pVqI QI]…

AMq : … Ag y CqRI AMimRq prk wrw Ag Y Bojnu hY] Aru must DwrI ck R bxwey hYin] Awgy mhwprswid ibMjn Kwjqy hY] qw lCmxu Pyir crxI lg w] qb lCmx k au bisst g usWeI kihAw DMn ho lCmxu qY ik au k ir buiJAw]……

h`Q ilKq nM : MS 615 isrlyK : ipRXw sRI g urU g RMQ swihb jI lyKk : lwl isMG , sMq smW : sMmq ibk RmI 1929 [ p`qry : 1 a - 125 A

Page 16: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

16

Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 15 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-19 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I[ ilKweI suMdr[ k eI p`qirAW qy hwSIey vwlI QW qy iliKAw

hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqnwm AQ ipRXw g urU g RMQ swihb jI k y ilKqy Awd siqnwm qo lY k r

AMq rwg mwlw pRjMq ] jy iqs ndr nw AwveI qw vwq n w puCY k y” ] AMq : “slok m: 5 qu 1 mYnU jog k IqoeI Aqy mYƒ qYny srb vsqU jog k Iqw hY qu 3

qrs pieAw jb duKI dyKy qyry mMn ivKy qrs pieAw ik mn ivKy k omlqw aupjI imhrwmq hoeI qb imhrWmn k hIey dieAw myry pr hoe I imhr hoeI ik ik Rpw hoeI vw imhr Awimq hoeI qyrI qu 4 nwm inscw ik Brosw rwg mwlw qu 1 brMg n rwg nIAw qu 2 nMdn pu qR 1 rwg qIsrw qu 2 g wien qwr imlwvhI g wien Xog jo hY rwg so qwr swQ imlwie k r g wvqy hY qu 5 srs pRsMn hok y smwpqM ]

sMmq ibk Rm 1929 ivc jyTo 15 sMq lwl isMG ]” h`Q ilKq nM : MS 616 isrlyK : rwm cirqR mwns (qulsI rmwiex) lyKk : qulsI dws smW : sMibiq 1876 [ p`qry : 1 - 432 Ak wr : 1 X 22 s.m. ilKq : 13 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, (k pVw PitAw hoieAw)[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[

hwSIAw dovyN pwsy do do lwl, ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr bhuqy p`qirAW aupr hVqwl Pyrk y suDw eI k IqI hoeI hY, Aqy pYnisl

nwl hwSIey vwlI QW qy iliKAw hoieAw hY k uJ p`qry AKIr ivc KwlI Cfy hoey hn [ Aqy iPr do p`qirAW aupr Brq-Aqy rwm cMdr jI bwry vwrqw ilKI hoeI hY [

AwrMB : “E sRI g xyswie nm: ] nm: k ml dl ivpulnX nwiB rwmwie ] sRI rwmo jXqu ] sRI rwm cMdRwie nmw ] vRxwnwmRQ sMG wnW rswnW CMd sw mip ] mMg lw nWc k RqwrUO bMdy bwxI ivnwX k UO ] 1 ]”

AMq : “ieiq sRI rwm cirqR mwnsy sk l k l k luXwibDRM sy auqr k Wfy Bk iq pRk ws smwpqM] suB msqu srbg q: sMibiq 1876 AKwiV vdI iQiq dsmI g urvwr pusqik sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 617 isrlyK : g rV purwn swr (sRI mq sd isDWq) lyKk : iDAwn isMG , BweI smW : sMmq 1944 p`qry : 18 Ak wr : 33 X 18 s.m. ilKq : 26 X 15 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry do g `iqAW ivc bMny hoey hn[ isAwhI k wlI [ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK,

do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw 13-14 hn[

Page 17: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

17

Awm vyrvw : ilKweI suMdr[ k eI p`qirAW aupr, hwSIey qoN bw hr vI iliKAw hoieAw hY [ AKIrly p`qry aupr k wpI rweIt dw not iliKAw hoieA w hY Aqy k Imq vI inscq k IqI hoeI hY [

AwrMB : “srb Kwlsy jI k y vwsqy < siqg ur pRswid ] E o AsM†g xyswXn ] AQ sd isDWq ] g rV purwx swr ilKXqy ] dohrw ] ik Rq BweI iDAwn isMG ig AwnI k I ]”

AMq : “sq sRI Ak wl g rV purwn swr ik Rq BweI iDAwn isMG ig AwnI k I myry huk m ibnw k oeI nw CwpY [ ies mYN g urU k w huk m hY ik rXw krm rIqI srb k o krn Xog hY]

Bytw fyF Awnw hY g aU G wt k y pony pws BweI hwk m isMG qy imlYgI ] sMmq 1944 jyT mws mYN ]”

h`Q ilKq nM : MS 618 isrlyK : hnumwn nw tk lyKk : ihrdy rwm B`lw ilKwrI : g xys dws sihg l ilpI k wl : sMmq 1832

sQwn : AMimRqsr p`qry : 1 A - 345 a Awk wr : 9X16 s.m. ilKq : 7X11.5 s.m. vyrvw : ijld g `qw, Ag lw ih`sw nhIN hY[ vKryvyN leI lwl isAwhI dI vrqoN[ dupwsIN KVHy

ru`K do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir dw hwSIAw[ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ik qy ik qy hwSIey ivc suDweI k IqI hoeI, pihlw p`qrw A`Dw Pi tAw hoieAw ijs

k wrn ilKq pUrI pVn Xog nhIN AwrMB : …… k y hY cqurwnn k o bru k oaU g jwnn Awsb sXÎw] k wn suny pihcwn n k whU sO

sMwc k hY k iv rwm k hÎXw] jwnq sRI rG ubIr k y nwmih jwsu suny sB hoi h shÎXw]2]…

AMq : … sMmq ibk Rm inRpq shs Kt sq AsI h br] cYqR cMwdnI dUj CqR jhMwg Ir suBt pr] suB l Cn su dys k iv rwm ibcCn] ik Rsn dws qn k ul pRk ws js dIp k rCn] rG upiq cirqR iqn jQwmiq pRg t k hXo su B lg in g x] dY Bg iq dwn inrBY k rhu jY rG upiq rG ubMs mix] 14 3 ] ieiq sRI rwm g Iqy jIiq Gir Awiebo nwm cqurdso AMk ]14 ] poQI hnUmwn nw tk ik Rq k iv ihrdy rwm Bly k I sMpUrxM] suB msqu lyKk pwTk Xo] sMvq]1832] BwdR pid v id idÍqIXw rivvwr] k rk sMk RIq g iq idn]3 ] sRI AMimRqsr sRI rmdws pur ik Rsn dws ibRhmx pwlk I ht ivc g xys dws KqRI shg l ilKI] suB msqu lyKk pwTk Xo:]

h`Q ilKq nM : MS 619 isrlyK : lIlw dsm isk MD lyKk : ik Rs˜ dws p`qry : 2 a - 389 a Ak wr : 16 X 23 s.m. ilKq : 11 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl [ sqrW pRqI pMnw-18 hn[

Page 18: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

18

Awm vyrvw : AMk nM: 190 qoN pqirAW dw k wg z bdilAw hoieAw hY Aqy p`qrw nM:-7 qo N p`qirAW dy nMbr vI qrqIb vwr nhIN hn pihlw p`qrw nhIN hY Asl rcnw p`qrw-a qoN SurU huMdI hY ivc ivc k wnI bdlI hoeI hY [ ilKweI suMdr hY poQI dI hwlq vI cMg I hY [

AwrMB : “ijh vwr ihq iDAwvY sRI Bg vwn ] k ml nwB kI ik Rpw qy aucry byd purwn]” pMnw - 2 A “ik Rs˜ dws k o ik Rpw k r pUrn k Ino k Wmu ] Awsw pUrn pRwn piq prmysr pihcwn ]” ilKq dy k uJ AKr, A, Aqy lg W, mwqRW pwaux dw stweIl purwxw hY [ “lIlw dsm is k MD k I k ho pRIq icq lwie ] k mlwblB ik Rs˜ hir k ysv k ry shwie ] jo jo lIlw hir k rI jd k ul Dr Avqwru ] dust sMG wry sMq ihq BUm auqwry Bwru ]”

AMq : “k uMqI suB hir ismrn k irau ] ik Rs˜ rUp G it BIqr Dirau ] ieh lIlw k oeI suny sunwie ] pRym Bg q mwDv k I pwie ] k ysv ik Rs˜ muk Md murwr ] jnu inhwl k o drs idKwir ] 190 ]”

h`Q ilKq nM : MS 620 isrlyK : sRI md Bg vq g Iqw lyKk : johr isMG ig AwnI ilKwrI : bG yl isMG smW : sMmq 1894 p`qry : 1 - 385 A Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do

do k wlIAW lk IrW, sqrW pRqI pMnw-10 hn[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid smq ATwrw sY imqI cOrwinvY poh dI solvI qrIk ArMB

poQI g Iqw dI ilKx lg y Arjin sRI ik Sn Bg vwn pih pRSn k ry hY ] ik hy prmysur jI”

AMq : “eyh g Iqw sg l jIA k y auDwr k rny k au prg t k rI hY ] ies k w mhwqm k ihAw hY ] hy lCmI eyh AimRq k w pRvwh g Iqw hY ]

g Iqw k w mhwqm pRmwrQ sMpUrn BieAw ] 18 ] sRI ik Rsn Arpx [ smsq suB msq Bul cuk bKsu [ g Iqw sMpUrn BeI ik RsN suB pr k y mwie ] ilKweI isMG bG yl ny AiDk pRym hY jwie ] 12 -

johr isMG ny poQI ilKI igAwnI sMi|Awl jwie ] mG r vdI suAwsdmI Bom vwr k y mwih ] g Iqw sMpUrn” ies qoN A`g y vI iek pMnw

iliKAw hoieAw hY [

h`Q ilKq nM : MS 621 isrlyK : inrbwx prk rx p`qry : 4 a - 257 Ak wr : 28 X 16 s.m. ilKq : 19 X 11 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry, k wg z ivc bMny hoey[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-15 hn[

Page 19: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

19

Awm vyrvw : g RMQ dy p`qry Ku`ly, iek k wg z ivc bMny hoey hn[ ik Dry ik Dry g RMQ dI hwlq mwVI, p`qry Ksqw hwlq ivc hn k eI p`qirAW aupr ilKq hwSIey qoN bwhr k IqI hoeI hY, Aqy g RMQ pMnw nMbr 4 qoN SurU huMdw hY [

AwrMB : “hyq k ho mY g wnI boD ib ihq qoh sunwau ] jw isun Alp QImu muk qwaU 1 jwh Anwqmmo A Bmwnw ieMdRIAw Aru k y vs mwnw so hY duKI suKI Ar jIqy mnieMdrXw vs k r nIqy [ 2”

AMq : “islwjwn QwvI suqM ieMdR qyeI cvI k uMd dudMq k o qwh g wXo ] mhw pRsn pMcIsmo auqRwhI g urU isK CwbIsmo hyq BwXo Pl g MQM k o auqsvM hY sqweI pdwsMpKwnM k hy cw r mwhI ]”

h`Q ilKq nM : MS 622 isrlyK : g urbwxI p`qry : 1-45 A Aqy AKIr qy 2, 3 pMinAw aupr nMbr AMk iq nhIN hn[ Ak wr : 15 X 22 s.m. ilKq : 12 X 19 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl [ sqrW pRqI pMnw-19 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI, pwxI ivc iB`jI hoeI hY Aqy ilKq vI D`ibAW vwlI hY [ pVHn

ivc bhuq spSt nhIN [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ qk rIbn swrIAW pwqswhIAW dIAW bwxIAW hn ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ isRrI rWm nWm mhwqmu g RMQ g urU g RMQ swhb jI k y Sbdw k w pRmwx sB pwqswhIAw k w qQw Bg qw k IAw bwxIAw” ]

AMq : “sMg sMKw sB qij gey k oaU n inba swQ ] k hu nwn k ieh ibpq mih tyk eyk rG unwQ ] 56 ] smwpqM ] 1 ]” ies qoN bwAd dsm g RMQ ivcoN k uJ bwxI leI hY [ ilKq bhuqI sw& nhIN hY [

h`Q ilKq nM : MS 623 sMg Rih isrlyK : Pk R nwvw [ P`k r nwmw ] lyKk : g ulwb isMG p`qry : 5 pMny Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : k uJ pMny ik rm Kurdw hor poQI nwloN k wnI bdlI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Pk R nwvw g ulwb isMG jI k w ilKXqy ] isdk ] pUrI

Dwrnw AwE Ayvy Pk r k hwvM ik Aw” ] AMq : “g ulwb isMG Prk u Awp qy Awpy Prk y mwhI ] Pk r nwvw spUrn hUAw ] msqu suB

msqu ] APjU ] 2 ]” h`Q ilKq nM : MS 623 A isrlyK : k otVy lyKk : g ulwb isMG p`qry : 8 p`qry Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m.

Page 20: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

20

vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk [ AwrMB : “ < sqg ur pRswid ] k otVy g ulwb isMG jI k y ] qurk ihMdU k w k UVw sqw k UVy k UVw

pwXw ry ] scw rwh hdo qy pwr sou Pk ro sqw pwXw ry ]” AMq : “eyk doie nhIN qIn AvsQw qurIXw k hw qy Awvq ry ] jwg q supn sKopq Awp

qrIXw AqIq k hwvq ry] g ulwb isMG sB Awqm rUpw k hW duvYq smwAw ry]” ies qoN Ag y iek pMnw k wnI bdl k y iliKAw hoieAw hY [ jo nusiKAW Awid nwl

sMbMDq hY [ h`Q ilKq nM : MS 623 e isrlyK : dyvI ausqq p`qry : 21 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdl k y iliKAw hoieAw, isAwhI k wlI ilKq DibAW vwlI hY Aqy bhuqI

spSt nhI hY [ p`qry hyTW qoN Pty hox k wrn k wg z lgw k y joVy hoey hn[ ilKq vI swP pVIH nhIN jWdI [

AwrMB : “ < sRI Bg qu jI shwie ] BuXMg pRXwq CMd ] m hw sRI Bg OqI bFYlI srohI ] iqhUM k wlk rvwl kI joiq rwjY ] sdw jY sdw jY sdw jY ibrwjY ] iehY dws mWn ---” Ag y p`qrw PitAw hox k wrn, hor k wg z lg w k y joiVAw hoieAw hY Aqy ilKq spSt nhIN hY [

AMq : “qUNhI Awp k O inhk lMkI bnY hy ] sBYN hI mlyCwn k o nw sk Y hY imXw jwn cyro mXw moih k IjY ] chO icNq mY jo vhY moih dIjY ] 16 ]”

h`Q ilKq nM : MS 623 s isrlyK : BivKXq purwxy lyKk : bXws p`qry : 27 A - 28 A Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ AwrMB : “ < sRI g xyswX nm : EAM jpw k usm sMk w sMk w ispeIvM mhWdUqM ] qmophM srb

pwp G nM pRxoqo smidvwk rM ]” AMq : “ieq sRI BivKXq purwxy bXws ik Rq nvg Rh sqoqR smwpqM ]” ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk hY [ h`Q ilKq nM : MS 623 h isrlyK : ng srUpxI p`qry : 29 a - 30 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk , ilKweI suMdr [

Page 21: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

21

AwrMB : “sRI g xyswX nm : ] ng srUpxI ] purw ircwpN BMjnM ] idRjwq g rkrI jn ] pRIqX Bup k wlk M ]”

AMq : “ieq sRI sMkrw cwrj vricMqM rwmws†k M suBM ]” h`Q ilKq nM : MS 623 k isrlyK : ivs˜ purwx p`qry : 30 a - 31 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “sRI rwmwX nm: E nwrdo vwc ] E vsdyvM irKI k y sMbwm nMjvq swXnM ] jnwrd

nMhirM ik RsM˜ sRI vqMR sMg NruVy DujM ] AMq : AsÍmyDwXqM puM nÎMP lMpRwp noiq mwnv : ] 15 ] ieq sRI ivs˜ purwxy sq nwm sqoaMR

smqpqM ] h`Q ilKq nM : MS 623 K isrlyK : spq slok I g Iqw p`qry : 31 A - 32 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 15 [ AwrMB : “AQ spq slok I g Iqw ] EimqX k wKRrM bRhm bÎw hr nmw m n smrn ] Xw

ipRXwiqqÎ jn dyhM sXwiq prmM g iqM ] 1 ]” AMq : “ies sRI spq slokI g Iqw ]” h`Q ilKq nM : MS 623 g isrlyK : sRI g Mg As†k p`qry : 32 a - 32 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw- 15 hn[ AwrMB : “AQ surI brnqy ] BuXMg pRXwq CMd ] suiXBU suqY isD srbM pRk wsI ] mhW sk iq

ApnI su Awpy ink wsI ] mhW joiq jl k o DirXo dyh AMg y” ] AMq : “jpY jwp Xw k o AnMqy AnMg y ] prm 8 ] ieq sRI g Mg As†k smwpiq ]” h`Q ilKq nM : MS 623 G isrlyK : AsÍmyD slok lyKk : thk n, k iv p`qry : 33 a - 36 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ AwrMB : “mMjnu k ir qnu suc kIE sMDÎw ismrn k In ] riv snmuK k r joir k Y TFU hY˜ dIn

] 1 ] copeI ]”

Page 22: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

22

AMq : “ieiq sRI Bwrq prbxy AsÍmyD bKXwn ] pUrn DXw ie CqIsvo k iv thk n ijX jwn ] 16 ]”

h`Q ilKq nM : MS 623 | isrlyK : g oibMd sqoqMR p`qry : 36 a - 37 A Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ AwrMB : “sRI g xyswX nm: ] Bju g oibMd Bju g oibMdM g oibMdM Bju mUF mqy ] tyk ] pRwpq sy

nyhy qy mrxy ] nih nih ryKÍq h˜ ik R\ k rxy ] mWBju eyn nvY Xw k rxy ]” AMq : “ieq sRI mq sMkrw cwrX ivricqM g oibMd sqoqRM smwpqM ]” h`Q ilKq nM : MS 623 c isrlyK : KtpdI p`qry : 38 a - 38 A Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ AwrMB : “sRI g xyswX nm: ] “jX nwrwXx jX purKoqm jX bwmn k Mswry ] auDr mwm n

surys ivnwisn piq qohM sMswry]” AMq : “ieq sRI sMkrcwrX ivricqM KtpdI smwpqM ] ies qoN A`g y A`Dw k u pMnw sMsik Rq

ivc hor iliKAw hoieAw hY ]” h`Q ilKq nM : MS 623 C isrlyK : srsÍqIm p`qry : 39 a - 39 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw 10-8 hn[ AwrMB : sRI rwmwX nm: EAM srsÍq ImXN idRs†w vwbIxw pusœk DwirxI ] hMs vwihnI smo Xuk q˜w

ivdÎw nMc k romm ] pRQmM BwrqI nwm idÍqI XMc srsÍqI ] iqqRIXy swrdw dyvI cqurQy hMsvwihnI ] 2 ]”

AMq : “ivsÍ rUpI ivsw lwKRI ivdÎw dyh prmysÍrI ] ieiq swrsÍqI dÍwds nwm sqoq MR smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 623 j isrlyK : Bwvrsw imRq g RMQ lyKk : g ulwb isMG p`qry : 1 a - 22 a Ak wr : 16 X 23 s.m. ilKq : 11 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-17 hn[ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] syqu k ry ijn swg r pY sB dyvn k y duK dUr im twey ]

rwvx k y ds sIs k ty sw ivBIKx k y sr CqR iPrwey ]”

Page 23: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

23

AMq : “G n pUr rhy ids cwir G ny pun mMd smIr su bRMd suhweI ] ss pUrx mwr vwsrQo suB hwV smwpiq i bqAweI ] idn qwih smwp q g RMQ BXo hir k y pd pMk j Byt cVweI ]

ieq sRI miq mwn isMG crx isKq g ulwb isMG yn g OrI rwey Awqmjyn ivrcqM Bwvrsw imRq g RMQ smwpqM ] suAMBUXwq ]”

h`Q ilKq nM : MS 623 J isrlyK : ids† k UtwvlI p`qry : 3 p`qry Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY AKIrly p`qry dI hwlq Ksqw ] k eI QwvW qoN hwSIey qoN bwhr

vI iliKAw hoieAw hY ] AwrMB : “ < [ sqg ur pRswid [ ] AQ ids† k UtwvlI ] dohrw ] ies† k Ut cwihq k rXo

rG uvr ikrpMinswr ] jg q imlK imRg rwj k y pd pMk j aurDwr 1 [CpY] AMq : “AMq AMk jo qjy srb k o AMq su hoeI ] qIno AMk smyq g uey mY dws Bk oeI] surw q

hy pq pun prwBI bhur jwn buDvwn qiv ] ien ibn dUs r nw,k CU su k h jIvn imRg rwj k iv ]prwc]20]”

h`Q ilKq nM : MS 624 isrlyK : ibbyk sMg Rih lyKk : pUrx dws smW : sMmq 1957 p`qry : 1 - 109 A Ak wr : 10 X 8 s.m. ilKq : 7 X 5 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW

pRqI pMnw-6 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk [ ilKweI swP pr ik Dry ik Dry hVqwl Pyr ky

hwSIey qoN bwhr iliKAw hoieAw hy [ SurU ivc Aqy AMq ivc pYnisl nwl k uJ p`qirAW qy nusKy ilKy hoey hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ibbyk sMg Rh ilKXqy ]” sRI siq g ur injw nMd nm : do : sd suKI siqg ur ibml pRmwnMd srUp ] ijh jwnY

jig BRim ivlY 0 idRs† AduqI AnUp ] 1 do : cwqus†y A˜ bMid Xuiq sMg Rh k ho ibbyk ]” AMq : “ieiq sRI swr pRIKÎw surjx dws Ajwq ] bbyk sMg Rh jIvn muk iq XQwrQ A˜q

vrnnM cqRQ 23 ] hir ausqq siq bRhmxy nm : ] nm : ]” ies qoN A`g y iek pMnw hor “ < siqg ur pRswid ] do : Arn k ok nd k R cRn bp

k Mcn AB rwm] 0 ibml buD k ro inj g ur pRswd su rwm ] ilKqm pUrx dws Awg y jog k wn dws jI k o ] smœ aunI sY sœvMjw mhInw vYswK sudI

iQq iek wdsI g urvwr rN`sVy smwpMœ ] < siqg ur prswid ]”

Page 24: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

24

h`Q ilKq nM : MS 625 isrlyK : g urbwxI Aqy hor poQIAW p`qry : 1 Ak wr : 10 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pw sy pwsy do do lwl lk IrW,

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ poQI dy SurU ivc bwxI k bIr Bg q jI, slok

shs ik RqI mhlw ‘1’ slok syK PrId jI k y ] svXy sRI muKvwk mhlw 5] sveIey mhly pihly k y 1” sveIey mhly dujy k y 2 , sveIey mh`k y qIjy k y 3 [ sveIey mhly cauQy k y 4 ] sveIey mhly pMjvy k y 5 , s lok vrW qy vDIk mhlw 1 ies qrW, v`K v`K mh`ilAW dI (pwqswhIAW) dI bwxI hY [ ies qoN A`g y “ijq dir lK lK mhMmdw” (pM. 202 – 203 A) bwie Awiqs … “ pM. 203 A - 208 A, “rwgu rwmk lI rqnmwlw hkIk q Twh mk wm” , pM. 217-217 A, qy “rqnmwlw suD auqwr k Iqw AKrI qorkIsI BI AKrI g urmuKI ilKI” id`qw hoieAw hY[

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] g OVI k bIr jI k I nwl rlwie iliKAw mhlw 5” Ayso Acrj dyiKE k bIr ] diD k Y Boly ibrolY nIr ] 1 ] rhwau ]”

AMq : asu Kwau k w nwau k jlI bnu iqRAw rwju hY] qhw BI sMg iq hY] 1 ] h`Q ilKq nM : MS 626 isrlyK : g oibMd AsqoqR lyKk : sMk rwcwrXwA p`qry : 1 A - 96 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 7 X 5 s.m. vyrvw : ijld qoN bg Yr p`qry sIqy hoey hn [ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw

dovyN pwsy KVHy ruK do lwl lk IrW, do k wlIAW lk IrW Aqy ivck wr iek pIlI motI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-5 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk [ ieM\ mwlUm huMdw hY ik poQI dI ijld auKV g eI hY [ pihly pMny ƒ ijQoN rcnw SurU huMdI hY , bwAd ivc iliKAw hoieAw hY [ k wnI bdlI hoeI hY [ pihly pMny dI ilKweI spSt nhIN hY [

AwrMB : “ < sRI g xyswX nmh ] EXsX smrnx mwqRyxy jnm sMsrbNDnwq [ ivmuc Xqy nm msqsmY ivsxvy pRBw ivsn vy ] 1 ] nm: smsq BUqwnw Awid BUqwXrU BRqy ] Anyk rUp rUpwX” ies qoN bwAd ilKq aupr D`by pey hn Aqy pVIH nhIN jWdI [

AMq : “ieq piq BwKq srbw sir ] srbMg w BwÍsuÍpnM ivc wrM ] Bju g oibMd Bju g oibMd g oibMd Bj mUhV mqy ] 14 ] iequ sRI sMk rwcwrXwA rcqy Bju g oibMd AsqoqR smwpqM sRI rwmu ik Rs˜ ArpxM smwpqM ] spUrxM ]”

h`Q ilKq nM : MS 627 isrlyK : sRI Bwg vq mhW purwn iekwds isk ND lyKk : cqr dws smW : sMmq 1692 ibk RmI p`qry : 1 - 404

Page 25: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

25

Ak wr : 14 X 8 s.m. ilKq : 10 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, k pVw PitAw hoieAw, ijld auK VI hoeI hY [ isAwhI k wlI,

vKryvyN leI lwl[ hwSIAW dovyN pwsy do do lwl lkIrW, ivck wr iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[

Awm vyrvw : poQI dI hwwlq mwVI, p`qry bhuq hI Ksqw hwlq ivc hn Aqy DuAWKy hoey hn ilKweI AspSt hY pVIH nhIN jWdI [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < svwsq sRI g xyswie nm : < siq g ur pRsid ] sRI g uriBau nm ] AQ sRI Bwg vqy eyk wds sk MDy BwKw ilKqy ] cOpeI ] sMq dws siq g ur k y crxw ] iqn k I g hau idF k r srxw ] jwqY aup jY ig Awn bIcwr ] Cuty Brm k rm ibvhwr ]”

AMq : sMbq solvw sY bwnv ] jyT sudI KstI k u jdvw ] sMq dws g ur Awig Aw dInI ] cqr dws Xih BwKw k InI ] 60 ] dohrw ] ieiq sRI Bwg ivqy mhW purwxy iek wds isk MDy sRI sMbwdy BwKwXw sRI ik Rsn bYk uT ipAwno nwmdyvq so iDAw au ] 3 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 628 isrlyK : moK pMQ pRk ws surwj g RMQ lyKk : g ulwb isMG p`qry : 1 - 110 A Ak wr : 34 X 18 s.m. ilKq : 26 X 13 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry g `iqAW ivc bMnyH hoey hn[ isAwhI k wlI, v KryvyN leI lwl hY [ hwSIAw

dovyN pwsy do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq bhuq cMg I nhIN; k eI p`qry Ksqw hwlq ivc hn pihlw p`qrw ADy

qoN izAwdw Pit Aw hoieAw hY ilKweI pUrI pVIH nhIN jWdI[ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] “AQ moK pMQ pRk ws surwj g RMQ ilKXqy ] sÍXw ] pihlw pMnw PitAw hox k rk y , ilKweI pVHI nhIN jWdI [ pMnw - 2 --- n k l Îwn b Kwn ] BRm Bwie imtY su bRh m ig Awn ] auqm pMQ g Îwn jg swr ] duK mytn suK dYny audwr ]”

AMq : “do k y Bwn ibnw hY joeI ] AMg I suD pCwno soeI ] sMpRg Xwq aur XhI pCwn ] jwih do no AwBw n ]170] prm smwD AsMpR g Xwq ] so suinXy nIk y ivKXwq ] iniKl icq ibR --”

ies qoN A`g y p`qry nhIN hn, ieM\ mwlUm huMdw rcnw ADUrI hY [ h`Q ilKq nM : MS 629 isrlyK : g un swg r lyKk : qwhr smW : sMmq 1846 p`qry : 1 a – 208 a - ies qoN bwAd p`qrw nMbr AMik q nhIN hn[ Ak wr : 10 X 6 s.m. ilKq : 7 ½ X 4 s.m.

Page 26: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

26

vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-5 hn[

Awm vyrvw : p`qrw nM:208 qoN bwAd pM nw nM: AMik q nhIN h n [ poQ I dI hwlq Awm k rk y TIk [ AwrMB : “k iv qum lYhu ibcwr jhw jwnhu quk KMifq ] moih dos sumiq dyhu prm ig AwnI

g un pMifq ]74 3 ]” AMq : “ieiq sRI bicqR g uin swg r ik Rq qwhr smwpqM ] suB msqu ] sMmqu ] 1846 ]

BwdoR mhInw pRivsty 16 poQI smwpq hoeI ] ] ]” h`Q ilKq nM : MS 630 isrlyK : sMCyp ivvyk g RMQ lyKk : ig : mMg l isMG imSnrI smW : sMmq 1959 p`qry : 1 - 95 A Ak wr : 21 X 14 s.m. ilKq : 15 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw, isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk , lyKk dw nwm ig: mMg l isMG imSnrI’ bwAd

ivc iliKAw hoieAw hY [ k eI pMinAW aupr lwl isAwhI dw vKryvyN leI prXog k Iqw hoieAw [

AwrMB : “< siqg ur pRswid ] hry ik Rs˜wie nm: [ suKpiq supn jwg Rq k y DIr ] k wrn sUKm AsQUl srIr ] 1 ][ do: ]”

AMq : “byd bKwnq jWih k o nyiq lyiq kr mwn ] soeI su`D sÍrUp mm bwiD AivD pihcwn ] : ieiq sRI sMCyp ivvyk g RMQ smwpq : sMprxM ] suBM ]

sMmq 19 59 imqI mG R pR : 17”

h`Q ilKq nM : MS 631 isrlyK : byqwl pcIsI lyKk : pRihlwd p`qry : p`qrw nM: AMik q nhIN [ Ak wr : 15X11.5 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw k wlI isAwhI nwl do do k wlI sqrW KVyH ruK

hn[ sqrW pRqI pMnw-13 hn [ Awm vyrvw : poQI dy Suru ivc k uJ p`qry nhIN h n rcnw A DUrI hY [ poQI iB`jI hoeI hox k wrn,

bhuq Ksqw hwlq ivc hY p`qry iB`jy hoey hox k wrn ilKweI vI imtI hoeI Aqy swP nhIN pVIH nhIN jWdI [ k wnI bwr bwr bdlI hoeI hY [ SurU dy pMny dI ilKq bhuq mwVI hY pVHI nhIN jWdI [ pihly p`qry dy dUjy pwsy SurU ivc ieM\ iliKAw hoieAw hY[

AwrMB : “rwvq AweI mwlnI icMqw bfI k umwir] k hw BlweI BwKIey dUqI KweI mwir ]” AMq : AB qyrw muK k wlw ik au hY ] eyih bwq ik au kirhY ] Xih bwfI Acrju bwiq hy ] qb Awg y qy Drm rwj ---- A`g y pMnw Ksqw hwlq ivc PitAw hoieAw hy A qy

ilKq vI PtI hoeI hY pVIH nhIN jWdI ]

Page 27: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

27

h`Q ilKq nM : MS 632 isrlyK : cMfI cirqR auk iq iblws pwqswhI 10 p`qry : 1 - 123 a Ak wr : 16 X 11 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw, au~KVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l lk IrW

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : poQI ik rm Kurdw, p`qry bhuq Ksqw hwlq ivc hn [ poQI dy SurU ivc Aqy AKIr

ivc k uJ p`qry hwSIey vwly Aqy hwSIey qoN bg Yr KwlI hn [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy [ AQ cMfI cirqR auk iq iblws ] ] sÍYXw ] Awid Apw r

AlyK A nMq Ak wl A ByK AlK A nwsw ] k Y isv sk q dey suiq cwr rjo qm si q iqhU purbwsw ]”

AMq : “Ar dIn du nIAw mih sur KurU hovihg w ] qUie auhI jwx jo k rj myrw isrjn hwr sRI Bg vwn jI sMpUrn k Iqw hY [ pRICw sMpUrn hoieAw sRI Bg vwn jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 633 isrlyK : Bg viq g Iqw p`qry : 1 - 289 Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wl I, vKryvyN leI lwl[ hwSI Aw, dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuqI cMg I nhIN hY pihly p`qry Pty ho ey hox k wrn vwDU k wg z nw l

joiVAw hoieAw hY [ ilKweI bhuqI spSt nhIN hY pVHn i vc muSk l AwauNdI hY [ AwrMB : “Asu Asq sRI g xyswie nm:” AMq : “ieiq sRI Bg viq gIqw sUp inKqR so bRihm ibidAw Xog swsqRy sRI ik RSn Arjn

sMbwdy g Iqw mhwqmy nwm As†dsmoiDAwie ]18] sMpUrNxN ] h`Q ilKq nM : MS 634 sMg Rih isrlyK : Bwg vq iek wds isk MD lyKk : cqurdws smW : sMmq 1692 p`qry : 1 - 403 Ak wr : 14 X 11 s.m. ilKq : 10 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k w lI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAw lk IrW[ sqrW pRqI

pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq k oeI bhuq vDIAw nhIN, ilKweI DibAW vwlI hY k eI pMinAW aupr

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ig rMQ Bwg vq iek wds kI BwKw ilKqy ] caupeI ] sMq

dws siqg ur k y crxw ] iqn k O g hO su idV k r srxw ] Xwqy aupjY ig Awn ibcwrw]”

Page 28: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

28

AMq : “ieiq sRI Bwg vqy mhwpurwxy iek wds isk MDy srI suk pRICq sMbwdy BwKXW sRI ik Rsn bYk uT ipAwxo nwm iek qIsmo iDAwie smwpqM ] 31 ] iek ds isk MDy smwpqM ] jyT suk l KstI k ujidvw ] sMbd solw sY bwnvw ] sMq dws g ur Awig Aw dInI ] cqurdws Xh BwKw k InI ]”

h`Q ilKq nM : MS 634 A isrlyK : ApRoK An Bau p`qry : 1 - 16 a Ak wr : 14 X 11 s.m. ilKq : 10 X 8 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] E sRI g xyswX nm : ApRoK AnBau ilKqy ] E qq

siq pRmwqmny ns : hO jo hO sMk rwcwrj muk iq hoxy k Y ArQ pRqC ig AWnu k hqw hO]”

AMq : “iqn k O eyh bwq sulBu hY ] ijn k w icq suDu hY iqn k o kihAw hY ] AsuDu icq vwilE k O hT jog u k ihAw hY ] ieiq sRI ApRoK AnuBau s mwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 634 e isrlyK : slok shsik RqI, Awid g RMQ p`qry : 16 A - 37 Ak wr : 14 X 11 s.m. ilKq : 10 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < siqnwmu k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mU riq AjUnI sYBM g ur pRswid ]

]slok ] shMsik RqI mhlw 1 ] piV pusqk sMiDAw bwdM ] isl pUjis bg ul smwDM ]”

AMq : “suKyx bYx rqnM rcnM k suMB rMg xh ] rog sog ibEg M nwnk suKn supnh ]24]” h`Q ilKq nM : MS 635 isrlyK : ssqr nwm mwlw p`qry : 1 - 256 Ak wr : 14 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW,

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc, k uJ p`qry nM: 9 q`k ik Rm Kurdw hn [ ilKweI suMdr, bwk I poQI

dI hwlq TIk , AKIrly pMny aupr, AMq qy k wnI bdl k y nIly isAwhI nwl iek dohrw iliKAw hoieAw hY [ k eI pMinAw aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < sRI Bg auqI jI shwie ] dohrw ] sWg srohI sY P As qIr qupk qrvwr] s`qRN`wqk k vcwiq k r k rIAY rC hmwr ]”

AMq : “AiV`l ] Awid Ag n ij v pd k o puin bKwnIAYN ] Ar Ar k ih inRp cwr bwr pun TwnIAY ] irp pd BwK qupk k y nwm pCwnIAYN` ] ho k ibq k wibk y mwN`iJ insMk pRmwnIAY ]13 18]”

Page 29: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

29

h`Q ilKq nM : MS 636 sMg Rih isrlyK : solok (slok ) dirsMn [drsn]Bg q jI k y p`qry : 137 - 145 A Ak wr : 16 X 12 ½ s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, isAwhI k wlI, hwSIAw dovy N pwsy do do k wlIAW lk IrW [

sqrW pRqI pMnw - 10 [ Awm vyrvw : rcnw dy SurU ieM\ iliKA w hoieAw hY[ “jwn dY hwQ aubwro ] hmry sB bYrIAn

sMg wro ] poQI pMnw 137 A qoN SurU k IqI hY jwpdw hY ik sy hor poQI dw ih`sw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AiQ solok dorsMn Bg qjI k y lyKqy ] slok u] ik Qo AwieE

jIvVy ik Qy vYsI viq ] AKI dyiK auG wiV k Y lY swDw dI miq ]” AMq : “sweI quhY sqwru hY myrw quJ ibnu Avru n k oie ] mu qlik ik sy n BwvdI mo ivic

sB bdboie ]qU Bwxy dw Ks mu hY k ----” ies qoN A` g y rcnw Kqm k r idqI hY - ADUrI hY [

h`Q ilKq nM : MS 636 A isrlyK : slok bjIdy pTwx jI k y p`qry : pMnw nMbr qoN bg Yr Ak wr : 16X12.5 s.m. ilKq: 12X10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ slok bjIdy pTwx jI k y ilKqy ] duie duie Bwr

auTwie cly sBnw dy mwihry ] FwTw hoieAw aUTu n lhdw dyih Dry ]” AMq : “sweI byg bulwvY jmk I g h˜ hY ] bjIdw jmk Y hwiQ g lolw ptk w pwV hY]34]

jk rIey Awpu icrwieAw isir k lvqR Dir ] islymwn mlIh auTweI isr qy k wie” --- ies qoN bwAd rcnw Kqm hY [

h`Q ilKq nM : MS 636 e isrlyK : swKI BweI sdU mdU p`qry : 2 a - 10 A Ak wr : 16 X 12.5 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY Aqy p`qrw nMbr vI do qoN SurU k Iqw hoieAw hY pihlw p`qrw

nhIN hY rcnw ADUrI hY [ il KweI suMdr hY ieh vI ik sy hor poQI dw ih`sw jwpdI hY[ AwrMB : “ -d suKdyv pMfq ] mw n dws bYrwg I mdn ig r ] Awlm swh ] husYn AlI ]

ibRKw suKw g uxIAw g un ] g urU jI k y pr crxIey Awie phucy ] jW m`Qw tyk cuk y ] qW ipCo BweI sdU mdU BweI k y hjUr k Irqn k y smY bcn hoieAw BweI isK jpjI nw p`NVdw hovYg w]”

AMq : “k Mcn vMny pwsy k lviq cIirAw ] syK ihjwqI jig n k oeI iQru rihAw ] ijs Awsxu hmu bYTy k yqy Bysu gieAw ] k qk k UMjw cyqu fO swvx ibj ---” ies qoN Agy p`qry nhIN hn [ rcnw A DUrI hY [

Page 30: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

30

h`Q ilKq nM : MS 637 isrlyK : Xog viSSt (pMj pRk rn) p`qry : 545 ic`qr: sicqr pihly do p`qirAW qy ilKq duAwly fIzweIn bixAw hY[ Ak wr : 24 X 33 s.m. ilKq : 17 X 22 s.m. vyrvw : ijld au~KVI hoeI, isAwh I k wlI vKryvyN leI lwl[ h wSIAw nIlI lk Ir ivc v`fw

Aqy nIlw lwl[ k wlI lwl Aqy iek hor k wlI lk Ir ivck wr v`fI lwl lkIr [ sqrW pRqI pMnw-18 hn[

Awm vyrvw : pihly do p`qirAW qy il Kq duAwly fIzwien ,AKIr qy do KwlI p`qry Pty hoey[ ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid EAM sRI prmwqmwey nmh: AQ sRI mhw rmwiex jog viSst vYrwg pRk rx sRvx isimRq BwKw ilKqy ] sq icq AwnMd rUp jo Aqmw hY iqs k au nmsk wr hY ]”

AMq : “ivcwr k r k y ijn Awqm qq pwieAw hY jYsy iesiQq hovY qYsy hovY ] qum BI iesI idst k au pwie k r Awqm qq k au dyKhu qb ivg q jÍr hovhug y ] Awqm q q k au pwie k ir bhuV jnm k y bMDn mon Awvhug y ] ie iq sRI AwrKy dyv dUq auk qy mhw rmwiexy sq shMs†w shqwXM bwl k wfy moKo pwey KU aupsm pRk Rxy smwpqM nwmu srg h ] 9 3 ]”

h`Q ilKq nM : MS 638 sMg Rih isrlyK : g urbwxI p`qry : 1-109 a Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wSnI

lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk SurU ivc do p`qry hwSIey vwly KwlI hn [ AwrMB : AwrMB jpujI swihb, nwl k Iqw hoieAw hY “ < siqnwm k rqw purKu inrBau

inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid jpu” ies qoN bwAd rwg uu iblwvl mhlw 1 - cOpdy G r 1 ; rwg DnwsrI mhlw 1, iq lMg mhlw 1 , mwJ mhl w 5, copdy G r 1, sbd hjwrY sUhI mhlw 1, rwg g auVI mhlw 9 , ies qrW vK vK bwxIAW idqIAw hoeIAW hn, rwg AwswvrI mhlw 9 , rwg dyv g MDwrI mhlw 9 [

AMq : “qyrI g q imq qUhY jwxih qU Awpy k Qih qY Awp v Kwxih ] nwnk dwsu dws n ko k rIAhu hir BwvY dwsw rwK sMg w ] 21” - pMnw nM :

h`Q ilKq nM : MS 638 A isrlyK : jwpu sRI muKvwk pwqswhI ] 10 qy hor bwxI p`qry : 109 A - 189 a Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq Awm k rk y TIk [ AKIr ivc 5-6 p`qry hwSIey vw ly

KwlI hn [ pMnw nM: 109 a qoN bwAd dsmyN pwqswhI dI bwxI SurU hMudI hY[ ijs dw

Page 31: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

31

vyrvw ies pRk wr hY [ “jwpu sRI muKvwk pwiqswhI 10, rwmk lI pwiqswhI 10 sRI muKvwk - rymn AYso k r sMnXwsw ] g ur iblws pwqswhI 10 Aqy ig Awn prboD g RMQ ilKXqy pwiqswhI 10 BUjMg pRXwiq CMq qÍ pRswid -

AwrMB : “ < siqg ur pRswid jwpu sRI muK vwk pwiqswhI ] 10 ] CpY CMd c`Nk R ichn Aru brn jwqM Aru pwq nih n i jh ]”

AMq : “pMnw 189 ieiq bicqR nwtk y mC Avqwr k QnM sMKw sur bDh ] ] 1 suBMmsq]” h`Q ilKq nM : MS 639 sMg Rih isrlyK : g urbwxI (jpujI, rihrws, AnMd swihb, dKxI EAMk wr, Awid) p`qry : 1 - 42 A, 44 a qoN 292 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 8 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw, au~KVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw pihly p`qry

qy cwry pwsy dohrw ifzweIndwr do lwl do k wlIAW iek nIlI lk Ir, qy ivc motI pIlI lk Ir ; p`qrw nMbr 271 a qoN hwSIAw KVy ruK do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr g RMQ dI hwlq Awm k r k y TIk TIk [ AwrMB : “< siqnwmu k rqw purKu inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sY BM g ur pRswid

] jpu ]” AMq : “pauVI] vfy k IAw vifAw ik Cu k hxw k hxu jwie ] so k rqw k wdr krImu dy

jIAw irjk sMbwih ] sweI k wr k mwvxI Dir CofI iqnY pwie ] nwnk eyk I bwhrI hor dUjI nwhI jwie ] so k ry ij iqsY rjwie ] 24 ] 1 ] Awsw k I vwr sMpUrxM ]”

h`Q ilKq nM : MS 639 A isrlyK : pRIiCAw p`qry : 292 a - 309 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 8 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr hY poQI dI hwlq TIk TIk poQI dy AKIr ivc p`qry KwlI hn [ do

p`qirAW qy k wlI isAwhI nwl nusKy ilKy hoey hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g urvwk pRIiCAw ilKXqy ] mhlw 5 ] pauVI ] jo jnu

mn mih icqvnI rKwvY ] so mn k w sihsw k ih pRg twvY ] g ur pRswid shsw Bau imtY ] hoie AicMq icMqw sBu CutY ] mn k I dubDw sB k i h sunwvY ]”

AMq : “jpu sRI Bg vwn sRI siq g ur purKu sujwn AMimRq smw n bcn bKw n sjwm dwn ihq pRICw sMpUrnM ]3 6] ---”

h`Q ilKq nM : MS 640 sMg Rih isrlyK : jpujI ADUrw p`qry : 2-4 a, p`qrw nMbr 4 do vwr Ak wr : 30 X 35 s.m. ilKq : 24 X 34 s.m.

Page 32: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

32

vyrvw : ijld g `qw, bwAd ivc bMnI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw bwhr nIlI lwl lk Ir Aqy nIlI lw l k wlI sunih rI k wlI lwl AMdrvwr cw ry pwsy[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I, pihly pMny qy ifzweIndwr hwSIAw [ vK vK g RMQ dy p`qry AMkw nwl iek ijl ivc bMny hoey ]

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru [ Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid ] jpu ] Awid scu jug wid scu ] hY BI sc nwnk hosI BI scu ] 1 ]”

AMq : “ 3 4 vIN pOVI ] Drm KMf k w eyho Drm ] qoN SurU k rk y k yqIAw KwxI k yqIAw bwxI k yqy pwq nirMd ] k yqIAw sur --- A`g y ADUrw CifAw hoieAw hY [

h`Q ilKq nM : MS 640 A isrlyK : j&rnwmw (ADUrw) p`qry : 5 nMbr AMk iq nhIN Ak wr : 30 X 32 s.m. ilKq : 20 X 20 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ AwrMB : “rw ielmo Awlm brk sId ] bhwry jvwnI bhrdo rsId] 191 bhwr sd rmd

g uly bsoqW ] bjMbsu drwmd sry cIsqW ]” AMq : “ibidh swkIXw swg ro k o k nwr ] dry vk q jMg sib Xwmd bk wr ] 59 ] ik M

QUb Asq dr vk q Ksm APk nI ] ik Xk k udriq XwsPIlrw pYk nM] br APjU]854 4 ]

vwhg urU jI kI Pqh ] rjw bKs bKisMd ey bysumwr ]” A`g y iek pMnw hor iliKAw hoieAw hY [ jo AKIr ivc ieM\ Kqm huMdI hY [

] 20 ‘lbw lb bk un dm bd mnO sk un ] g my hir duAwl m Prwmos k un ]21] APUj ]”

h`Q ilKq nM : MS 640 e isrlyK : sMg Rih bwxI dsm g RMQ (ADUrI) p`qry : 58 - 70 A Ak wr : 30 X 36 s.m. ilKq : 24 X 25 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-22 hn[ Awm vyrvw : pMnw AMk iq qrqIb vwr nhIN hn bwxI vI ADUrI hY [ AwrMB : “AsquXM ] 12 ] 18 ] inrwj CMd ] qÍ pRswid ] dwk Mq cMdRk w ] suBMq rwj so

pRBw ]” AMq : “AY suin sui n rwj pRcMf ] jIq dwnv dys blvwn pur K AKMf ] qYR shI mp mwr

k Y isir ieMdR CqR iPrwie ] jY sur suKuw pwieE iqv sMq ho h swie ] 3 ] 336]” ies qoN bwAd g uriblws s wihb isMG bydI (ADUrw) SurU huMdw hY jo auh vI A DUrw hY Aqy pMnw nMbr 81-99 q`k c ldw hY [

h`Q ilKq nM : MS 640 s isrlyK : Sbd - g urbwxI p`qry : 401 - 416

Page 33: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

33

Ak wr : 30 X 35 s.m. ilKq : 23 X 27 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-24 hn[ Awm vyrvw : AKIr ivc hwSIey vwly 7 p`qry KwlI hn [ AwrMB : “qUM Awid jug wid k rih pRiqpwl ] G it G it rUp AnUpu dieAw l ] ijau qu Du

BwvY iqvY clwvih sBU qyro k IAw k mwqw hY ]” AMq : “mwrU suhly mhlw 5 < siqg ur pRswid ] g ur g opwlu g uru g oivMdw ] g ur

dieAwlu sdw bKisMdw ] g ur swsq isimRq Ktu k rmw g ur pivqR AsQwnw hY ]1] g uru ismrq sB idsivK nwsh [ g ur ismrq jm sMihn Pwsih ] g uru ismrq mnu inrmlu hovY g uru k wty Apmwnw hy ] 2 ]

h`Q ilKq nM : MS 641 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 a - 770 a Ak wr : 33 X 31 s.m. ilKq : 22 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw c`mVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW, ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc do p`qry KwlI , iek p`qry aupr sRI g xys bxwieAw hoieAw hY[ aus

qoN bwAd g RMQ dw qqkrw idqw hoieAw hY [ AKIr ivc k uJ p`qry Ksqw hwlq ivc hn[ ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq cMg I [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jwpu ] sRI muKvwk pwiqswhI ] 10 ] CpY CMd ] q Í pRswid ] ] ck R ichn Aru brn jwq Ar pwq nih nijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oaU k ih n sk iq ik h ]”

AMq : “mwJ sRI muKbwk pwqswhI 10 ] lKI jMg l Kw lsw d Idwr Awie lg w qb aucwr u hoieAw ] suix k Y sdu mwhI dw myhI pwxI G whu muqo ny ] ik sy nwl nr lIAw k weI k oeI sauk u pXony] g ieAw iPrwk u imilAw imqu mwhI qwhI suk ru k Iqo ny ] 1 ] ] = ]”

h`Q ilKq nM : MS 642 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 - 606 a Ak wr : 32 X 30 s.m. ilKq : 24 X 25 s.m. vyrvw : ijld g `qw c`mVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK, do

do lwl do do k wlIAW Aqy ivck wr pIlI motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc Aqy AK Ir ivc k UJ p`qry hwSIey vwly KwlI, Aqy iPr q`qk rw

SurU k Iqw hoieAw hY g RMQ dy ivcoN k uJ p`qry ik rm Kurdw, ilKweI suMdr, Aqy bwk I g RMQ dI hwlq TIk hY [ k eI pMinAW aupr hwSIey qoN bwhr ilKq [

AwrMB : “ 1 ] E [ siqg ur pRswid ] sRI muKvwk pwiqswhI ] 10 ] CpY CMd ] qÍ pRswid ] ] ck R ichn Aru brn jw q Ar pwq nih nijh ] rU p rMg Aru ryK ByK k oaU k ih n sk iq ik h ]”

Page 34: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

34

AMq : “ibidh swk I mhw swg ry sbj g UM ] ik Aw rwbk wrsq jMg AMd rUM ] 20 ] 862 ] lbw lb ib k uno dm bd mnos k un ] g ry hr du Awl m Prwmos k un ] 21]863 ] ]12 ] ies qoN A`g y do p`qry hwSIey vwly KwlI hn Aqy iek pwsy qoN ik rm Kurdw hY[

h`Q ilKq nM : MS 643 isrlyK : g ur iblws bwbw swihb isMG bydI lyKk : g Mfw isMG smW : 1977 Ak wr : 30 X 26 s.m. ilKq : 17 X 13 s.m. 34 ½ X 25 16X 9 vyrvw : ijld bwAd ivc k wg z dI bMnHI hoeI hY[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[

hwSIAw pihly cwr p`qirNAW aupr dohrw[ sqrW pRqI pM nw- 15 hn jo pMnw nMbr 1 6 qoN SurU huMdIAW hn[ pihly p` qirAW qy sqrW v`K v`K hn[

Awm vyrvw : poQI dy pihly pMdrW p`qry bhuq hI suMdr ilKweI dy vK v`K nmUny bxw k y iliKAw hoieAw hY[ pihly cwr p`qirAW aupr hwSIAw dohrw bhuq hI suMdr FMg nwl bxwieAw hoieAw hY[ ilKq dw FMg bhuq hI suMdr Aqy vyl bUty bxw k y iliKAw hoieAw hY Aqy Ak wr ivc vI Prk hY pihly 15 p`qi rAW dI poQI dw Ak wr bwk I poQI nwloN Prk hY[

AwrMB : “ vylW bUty bxwk y ,f`by bx w k y , sRI rwm ] 1 ] E [ s iqg ur pRswid ] sRI rwm ] sRI rwm iliKAw hY [ Aqy Pyr rcnw SurU k IqI hY ] pRym ibXog pwqI qsnIP swhb isMG Xk rMg ] k Mm k wXsq ] ] dohrw ] Awdmg q qUM cMfk w hir Awg Y prDwnw [ swhb isMG k I bynqI sun lIjY dY k Wnw ] 1 ]” pMnw solW “a”

“ < siqg ur pRswid ] sRI bydIswX nm : sRI g uru k umwr lv k us AvqwrwX nm: sRI mq Bwg isMG bIr isMG wX nm: sRI cMfk wXY nm: sRI g xpqy nm: sRI g urU mhwrwj soFI k uil isrqwj k wn isMG wXnm :”

AMq : “ieiq sRI mq swhb isMG cMdRodX sk l k ilk luK ivvMsny lwl isMG ibnody g Mfw isMG ivr icqwXW sRI g urU bMswvlI g wQw vrnnM nwm ATqWlIsmo ibsRwm sMpUrxM ] 48 ] suB msqU ] sRI rwmwXnm: ] ] do ] sMbq ig ir g Rh vsu ssI spq is vid mDu mws ] iBRg u idn sMpUr x ilKXo g uru cMdRd pRk ws ] 1 ] so ] sunhu sÍjn m n lwie hrI isMG k I bynqI ] Cmw k rhu k iv rwie BUL cUk jo muJ ilK” ies qoN bwAd pMnw nMbr 171 qoN “ swKw sRI sRI mq Bwg isMG soB aucwrxM ]” SurU huMdI hY

AwrMB : “sRI bydI bMs mwn smg wl nmoquqyy ] dohrw ] lN``C n pUrn Bg q jn jn mq h I drswq ]”

AMq : “jo hir g oibMd isMG k hwie ] Drm pMQ k il k wl clwey ] 49 ] ijn js inkr cwir siqrry ] so Ab byid bMs Avqry ]” do p`qry hwSIey vwly KwlI hn iek pwsy qoN ik rm Kurdw hY [

Page 35: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

35

h`Q ilKq nM : MS 644 isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI lyKk : BweI bwlw p`qry : 11 a , A KwlI ; 258 P itAw hoieAw hY [ Ak wr : 30 X 17 s.m. ilKq : 21 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw au~KVI hoeI hY[ isAwhI k wlI[ hwSIAw iek pwsy do do k wlIAW lk IrW

Aqy bwhrvwr do do lwl ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : rcnw ADUrI hY, poQI p`qrw nMbr 11 qoN SurU huMdI hY ijld auKVI hoeI hox k wrn

p`qry Pty hoey hn poQI dI hwlq bhuqI cMg I nhIN hY [ AwrMB : pMnw nMbr 11 qoN :- “vq Aqy g Iqw hY insBy Acw xk nwnk jI dy muKwg ru A j

g YbI ink lin g IAw ] suix k wlU qU ies dw DoKw k oeI nw k ru ]” rwg Awsw mhlw ] 1 ] [ vwr slok w nwil ] pauVIAw nau ]9 ] [ qW syK ibrhm k ihAw qUM myrw pIr hY ] Aqy mY qyrw murId hW syK bhuqu qvjw k IqI su ] nwg urU nwnk pwsoN ivdw hoieAw ] g osit pUrI hoeI [

AMq : “Aqy Ak yqW AwKo qusI isK nhI ] qW pyir g urU Amg d AwiKAw suix BweIbwlw iek idn mwqw coxI duhW puqRw nUi lY k ir g urU nwnk pws byTI AwKx lg I ji qUM jo AwpxI ------ies qoN bwAd p`qrw PitAw hoieAw hy Aqy ilKqI vI PtI hoeI hY jo lVIvwr pVI nhIN jWdI[

h`Q ilKq nM : MS 645 isrlyK : sUrj pRk ws lyKk : sMqoK isMG , BweI smW : sMmq 1936 p`qry : v`K v`K nMbr AMk iq k Iqy hoey hn [ Ak wr : 33 X 24 s.m. ilKq : 22 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

KVyH ruK lwl, nIlI k wlI Aqy iek motI pIlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hox k wrn, pihly k uJ p`qry auKVy ho ey hn [ ilKweI suMdr, poQI

dI hwlq Awm k rk y cMg I hY [ pMnw nMbr, p`qirAW aupr v`K v`K AMk iq k Iqw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid AQ pMcm rWs k Qn k QnM ilK Xqy [ : ] sRI vwihg urU jI k I Pqy” [ dohrw ] : qwq lg I aur pRym k I ismr nwm k rqwir ] qwrn k o smrQu so nmo sMq Avqwr ]”

AMq : “ieq sRI g ur pRqwp sUrj g MRQy Astm rwsy BweI PyrU k o pRsMg brnnM sstI AMsU ]60] 1] ieq sRI Astm rws poQI smwpqM msuqu suB msqu ] 8 ] 1 ] Buil cuik g urU hr g oivMdu jI bKsMdu ] bolhu vwihg urU jI kI Pqy hY [ sMmqu 1936 imqI hwV dI 1 [ poQI sMpUrn k IqI iQqu naumI vwr suk r ] bolhu g urU jI k I Pqy hY ] 1 ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 646 isrlyK : qulsI rmwiex stIk lyKk : bwl muk Md, tIk wk wr

Page 36: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

36

smW : sMmq 1897 ibk RmI p`qry : 1 - 255 A Ak wr : 16 X 24 s.m. ilKq : 11 X 19 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw pMnw 87 qoN lYk y p`qrw

nMbr 156 A qk lwl isA whI nwl dovyN pwsy KVHy ruK[ sqrW pRqI pMnw-28 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , k uJ p`qry iek nu`k r qoN ikrm

Kurdw [ hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < sRI g xyswX nm: ] k ml dl ibpulnX nwiB rWmwX ] SRI rwmo jXq ] sRI

rwm dRwx nm: ] sRI g urvy n m: ] dohrw ] sRI rG uvr pd k ml jug bMid g urih isr nwie ] rwm cirq k y sMsik Riq slok k ho vXwKXwie]”

AMq : “ieiq sRI rwm cirq mwnsy sk l k l k luK ibDMÍsny auqr k Wf Bk iq pRk ws smwpqM ] suBMBUXwq ] ieiq auqr k wf ] sMmqu sis bsu nwg k uil spq munI qU dyK ] rmwiex pUrn k IXo smw punIq su vyK ] mg sr mwsDu jWn ] dnuj g urU idn jwn ] k Y ] loh g V bYTk Twn ilKXo su bwlmuk Md nY ] Å qqu squ ] sRI rWm cMdR jI ]

h`Q ilKq nM : MS 647 isrlyK : sRI nwnk cMdR cMdRk w lyKk : rqn hir, pMfq smW : sMmq 1917 p`qry : 1 - 101 Ak wr : 27 X 16 s.m. ilKq : 19 X 10 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry g `qy ivc bMnyH hoey hn [ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy KVy ruK do do lwl ivck wr iek k wlI lk Ir [ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwlq

Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siq g ur pRswid ] ] sRI nwnk cMdR cMdRk w ] sRI g urBXo nm : ] ] do ] sRI

g ur bydI bMs br bRhm Acl g opwl ] jY jY jY jwinik rmn smn sujn jMjwl ]1]” AMq : “ieiq sRI g U nwnk AMg dwid dsm g ur prXMq smsq cirqR brxnM pMcm

pRk ws: ] smwpiqm g wCI g urU nwnk cMdR cMdRk w mMg l msqu lyKk pTk pwTk yXu suBM Bvyq ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 648 isrlyK : jnm swKI sRI sÍwmI nwmdyv jI lyKk : Bg q idAwl smW : sMmq 1952 p`qry : 1 - 59, 60 - 339 Ak wr : 26 X 15 s.m. ilKq : 21 X 13 s.m. 26 X 17 22 X 12

Page 37: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

37

vyrvw : Kuly p`qry (do Ak wr ivc) iek Kwk I k wg z ivc lpyty hoey hn[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW, ivck wr iek lwl lk Ir[ sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[

Awm vyrvw : poQI do Ak wr ivc hY Ku` ly p`qry k wg z ivc bMny hoey hn ilKq k eI QwvW aupr DibAW vwlI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

AwrMB : “ aoN isRI ig xyCwie nm: aoN AQ jnmswKI isRI sÍwmI nwmdyv jI ilKXqy pRwrB M BwdRo 19 sorTw ] bMDo g orInMd ibG n hrn ibG Xwn pRd]”

AMq : “ieiq sRI sÍwmI nwm dyv jI kI ibRD AvsQw Xwny iqRqIX pRk rx smwpqM ÇumsR jnmswKI sMpurx hoeI ] Çum sR ] dohrw ] jg pwvn iv g Xwn G n bu DIvwn k ulIn ] ivdXw jwnxhwr siB lyKk Aiq pRbIn ] dohrw ] vw sI ng r G umwx so so Biq nw m idAwl ] ilKI Bwv ArpRIq sy ho k r Aiq ] ] ik rpwl ] ÇRI rwm cMdRw nm: Ï%m Ï%m

h`Q ilKq nM : MS 649 isrlyK : jnm pqRI bwby jI k I [jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI ] smW : sMbq 1582 p`qry : 1 - 182, ds p`qry hor Ak wr : 16 X 23 s.m. ilKq : 13 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , pr AKIrlw p`qrw k uJ PitAw hoieAw hY A qy

ilKweI pVIH nhIN jWdI [ p`qirAW dy nMbr 182 qoN bwAd iek qoN SurU k Iqy ho ey hn[

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jnm pqRI bwby jI k I ] sMbqu 1582, pMdRh sY bYAwsI imqI vYswK sudI 15 pMcmI poQI ilKI pYVy moKy sulqwnpur k y Kqryty g urU AMg d ilKvweI pYVy ilKI ] muKwsiq bwly sMDU jtyty k I rwie Boey dI qlvMfIAhu AwieAw Awhw ]”

AMq : “ jy qU mIru mhIpiq swihbu k udriq k vix hmwrI ] cwry k uMt slwmu k ryN g y G ir G ir isk q qumwrI ]” AKIr ivc “nwnk nwmu imlY vifAweI --]” vwlIAW do sqrW PtIAW hoeIAW hn] h`Q ilKq nM : MS 650 isrlyK : rs pRboD lyKk : g ulwb nbI rslIn sQwn : ibl g rwm isrI ng r ivc ilKI g eI, ShId bMug w AsQwn hir isMG smW : sMmq 1798 p`qry : 1 - 90 Ak wr : 17 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw cwry pwsy

dohrw, lwl k wlI Aqy pIlI isAwhI nwl[ sqrW pRqI pMnw 14-15 hn[

Page 38: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

38

Awm vyrvw : ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ pMnw nMbr 89 aupr qy sMmq bwry ieM\ iliKAw “rtwrh sY covn sk l ihjrI sMbq pwie ] sb rtwr sY covno dohw rwKY lwie ]

phrwn sis rsnw - sqRy sY ATwnvyN m Du suid Cit bu Dvwr ] AwrMB : < sRI dug W dyvXY nm: < sRI g xyswX nm : ] A Q rspRboD lKXqy ] ] doh rw

] Alh rwm Cib dy qXh g RMQn k y isr Awie ] jXo rwjn k I muk t qy Aiq soB w srsie ] 1]

AMq : bury Bly sB qyr eI suin lIjY Xh nwQ ] rcy Awp ny hwQ sO lwj iqhwry hwQ ]1142] g RMQ k I pirpurnqw ] pUrn k Ino g RMQ mY lY muK pRB k o nwm ] jw pRswd qy hoq hY sk l jg q k y k wm ]114 3 ] suDrXo brn ibg wrhY k umiq k u dUK n lwie ] TOir TOir liK rIiJ hY su miq srs rs pwie ] il Ko g RMQ Xh Awg [ hUMv log n k ir ihq ju`D ] pY Ab Xwso soiD k Y qwih k IijXo suD ]1185] 83 ] rtwrw sY covn sk l ihjrI sMbq pwie ] sb rtwr sY covno dohw rwKy lwie [ ieq sRI husYnI bwsqI ibl g RwmI sYXd bwk r suq sYd g ulwm nbI bricqwXW rs pRboD g RMQ smwpqM ]1 ] ilKXo g RMQ AiB rwm ? suk lw dsmI vwr g ur sis suDw sr qIr jh dIp Ag n phcwn ] sis bs nwQh Awn k y , ShId buMg AsQwn hir isMG jU Dir Dir rs pRboD inj ilKXo ]

h`Q ilKq nM : MS 651 sMg Rih isrlyK : Bg qn lIlw (ADUrI) p`qry : 5 a-17 A Ak wr : 15X10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI

pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : rcnw ADUrI, pMjvy N p`q ry qoN SurU huMdI hY [ p`qry k w&I qoN izAwdw ik rm Kurdw

hn[ poQI dI hwlq mwVI hY [ AwrMB : “AMmv k mwvY ] msqk iqlk u g r qulsI mwl ] ins idn crcw g ur g opwl]” AMq : “Ab mY g wvo Apnw g urdyau ] ijh ik Rpw suPl jgq k I syau ] ijn pqq auDwry

myd AhMmyv ] pRym pMQ hY j wk w Bau ] k l jug mY swcw pwqswh ] hir bin Awie Awp nwnk swh ] swcI isPq swcI swlwh ] g ur dwqw jg q QMm drg wh] myl siqg urU pRymb`qw” ------ Ag y p`qry nhIN hn-rcnw A DUrI hY [

h`Q ilKq nM : MS 651 A isrlyK : swKI g urU hrg oibMd jI p`qry : 1 a - 12 A Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rc nw dy k uJ p`qry hyToN ik rm Kurdw hwlq ivc hn [ ilKq

vI bhuqI cMg I nhIN hY [

Page 39: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

39

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] swKI g ur hirg oibMd jI k I ] ] dohrw ] ] bhu swKI Avr eyk qoNso k ho sunwie ] sunqy bk qy sBn qy hovy g urU shwie ] k wbl kI sMg q sBw AweI siqg ur pws ]”

AMq : “rWm cMd jYsI ik Rpw hnUMmwn mwn pY k In ] soeI pdvI ibDI cMd vwhg urU qy lIn ] p 8 ] ibDI cMd jo k ihAw sI dIAw k Vwh k rwie ] bk qy sunqy aucrqy hovY rwm shwie ] 59 ] swKI smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 651 e isrlyK : bwrw mhw lyKk : g urdws isMG p`qry : 2 a-14 A Ak wr : 15X10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : rcnw dw pihlw p`qrw P` itAw hoieAw hY [ bwk I poQI dI hwlq Awm k rk y TIk

TIk [ AwrMB : “pihlw pMnw P`itAw hoie Aw hY [ rcnw p`qrw do (2) qy ieM\ iliKAw hoieAw hY:

“lwieAw g oibMd jwin k y ]4]CMd] rwm AXuiD Aw ng rI AwieAw mn q n Bey AnMdw sMqw irdy hulws aupijAw auqr g eI sB icMqw”

AMq : “jwck Bey k umyr sm rMk n rihAw k oie ] g urdws isMG k I bynqI drs quhwro hoie ] 10 ] 12 ] bwrwmhw spUrnM ] sRI rWm sRI rWm sRI rWm sRI rWm sRI rwm sRI rwm sRI rwm jI

h`Q ilKq nM : MS 651 s isrlyK : g ujrI k wn Jg Vw p`qry : 1 - 17 A Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : hr rcnw dw p`qrw nMbr v`K v`K idqw hoieAw hY [ keI QwvW qy k wnI bdlI hoeI

hY [ ADUrI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ g ujrI k wn Jg Vw ilKXqy ] Avil nwm scy swihb

dw ijn sI k udrq swjI ] iek k Iqy swihb QI g oly hir dm rihn invwjI]” AMq : “Blk y swƒ vrq g urU dw Bojn Kwh n rwxI ] jo k uC swfy mn dI ieCw Twk r Awx

pujweI ] auT svyry plG fwhdy nINd Aswƒ AweI ] du K suK dovyN pIVw vMg w B lk y Apny jweI ] 99 ] dUjI iKjmq ruk mx dI cM ------

A`g y ik sy hor poQI dw A`Dw pMnw id`qw hoieAw hY [ h`Q ilKq nM : MS 651 h isrlyK : AnMq prcy, A nBO bwnI p`qry : 125 a - 128 a Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-9 hn [

Page 40: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

40

Awm vyrvw : rcnw pMnw 125 qoN SurU k IqI g eI hY jo ik ADUrI hY [ ieM\ mwlUm huMdw hY ik rcnw dw ieh Bwg ik sy hor poQI dw ih`sw hY jo ieQy lgwieAw ig Aw hY [

AwrMB : “ ……Dw k o Brm aupjwvY k o AwvY k o jweI ] dws AnMq k hY k r joro g ur jI k ho buJweI ] 9 AoDU su B AsuB k r doaU ik RXw k rqw Awpih mwny ]” p`qrw nM: 128 qy k oeI hor ADUrI rcnw hY[

AMq : “ieq sRI AnMq prcy An BO bwnI jYsy BXw prk ws ] dws AnMq k hy k r jory sun hu rwm k y dws ] ] ieq sRI sI AoDUq sMbwd pMcmo aupdys s mwpqM ] 5 ] spUrxM ]”

ies qoN bwAd iek pMny aupr k ib`q iliKAw hoieAw hY ] h`Q ilKq nM : MS 651 k isrlyK : pRwn sMg lI k I vwr p`qry : 129 a - 144 a Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY Aqy ilKq hwSIey qoN bwhr k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau pRwn sMg lI k I vwr isv sk q k I ] k rn eyk g V

lieAw n jwie ] iqs g V mY mn bisE Awie ] iqs pr bIVw lIE auTwie]” AMq : “FwFI g Wv suxwieAw g ur rsnW qWeI ] g ur nwnk g ur dyv pih k ir ibno suxweI

] dWn imlY Aix mMig Aw sid mihl bulweI ] 28 ] iDAwau pRwn sMg lI k w smwpqM ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 651 K isrlyK : iDAwau prm qq k w p`qry : 144 a - 152 a Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-9 hn [ Awm vyrvw : hwSIey qoN bwhr ilKq , hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau prm qq k w ] ] mhlw 1 slok ] ] jb mn qn

pRwn n k C k Iey nw k uCu k IAw Ak wr ] nwnk aunmn r` c rihAw suK swg r inrMk wr ] pauVI ]”

AMq : “k hu nwnk jb dyih bIcwi rAw qb aupj rhI hYrwnI ]35] iDAwau smwpqM ] jY sRI rwm cMd jI k I jY sRI rwm ----]”

h`Q ilKq nM : MS 651 g isrlyK : k ib`Nqu, sv`XY lyKk : g ulwb dws p`qry : 152 a- 172 a Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr hwSIey qoN bwhr lwl isAwhI nwl AMk iq k Iqy hoey hn [

Page 41: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

41

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] k ib`Nq] jYsy inj muK qy ink wr k r qMqn k o pwsI k o bnwie bIc Awp Psy fwvrI ]

AMq : “dws g ulwb inhMg Bey q b byd mY Byd su nwie dieÎo ] 66 ] k ibq`u sÍYXy, g ulwb dws jI k y smwpqM ] 1 ]

h`Q ilKq nM : MS 651 G isrlyK : Pk rnwmw lyKk : g ulwb dws p`qry : 172 A - 174 A Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy p`qry auproN iB`jy hoey hn [ AwrMB : “Pk rnwmw g ulwb dws jI k w ] sRI rWm jI isdk sbUrI sbr n AwieXo AYvy Pk r

sdwvn ik Aw ] dr Apny k w Byd n lIqo qau drvys sd wvn ik Aw ]” AMq : “iek Awqm k yry rMg n rwq qy qn k y rMg vdwvn ik Aw ] g ulwb dws ibin Awp w

cIny g wPl Pk r k hwvn ikAw ] jY sRI rwm rwm rwm --]” h`Q ilKq nM : MS 651 | isrlyK : bcn mhW purKW k y] k ibqu` ] p`qry : 10 Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ ies ilKq ivc ilKweI dI qk nIk purwxI ilKq vrgI

hY Aqy i I ( ishwrI, ibhwrI) dw FMg vI purwxI ilKq vrg w hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bcn mhW purKW k y ] k ibqu` ] mITy mITy cwK cwK byr

ilAweI BIlnI ] k aun sI Acwr vMqI rUp nhI eyk rqI jwq nIc k ulhIn inp t k ucIlxI ]”

AMq : “idl k ir pwk qw pwk sdIvy ibn pwk I pwk n imldw ] qRY mx DoiqAw k uJ n QIvY k r pwk jrw iek idl dw ] hirig j qYnU hQ n AwvY ruK citAw suK nI imldw ] spw nwl BirAw G ir Pwjl ik Aw bwhir jyhib k ih g ldw] 32 ] sRI rWm ]”

h`Q ilKq nM : MS 651 c isrlyK : icqR` iblws lyKk : AMimRq rwie p`qry : 12 Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw ivc pMnw nMbr AMk iq nhIN [ poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < sRI g xyswey nmih ] AQ icqR` iblws ik Rq k iv AMimRq rwie ilKXqy CpÎw ]

suMfw dMf BwsuMf mMf isMDUr BU r br ] k ys g uMfAl JuMfl sYs isKMf Bwl pr ]”

Page 42: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

42

AMq : “k Ur k Tor mhwsT lMpt Aog n Aor bfo ibBcwrI ] AMimRq bYT sKI g n mY k hu ik Xo k rqwr deI br nwrI ] 39 ] spUrnM suBMBvyq` ]

h`Q ilKq nM : MS 651 C isrlyK : k ib`Nqu lyKk : vlI rwm p`qry : 18 p`qry pMnw nM: AMk iq n hIN hn[ Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I [ AwrMB : “ < sRI siqg ur pRswid ] k ibN`qu vlI rwm jI k y ilN`KXqy ] Aaur sB BUlXo p Y

n BulI Awsw rUp iqRsnw AOr sb boieXo pYn boieXo mnsqry ]” AMq : “eyk dÍYq k w nwm g ulwb dwsw dÍYq eyk qw mhw smWvxw hI 50] rwm” h`Q ilKq nM : MS 651 j isrlyK : g osit g urU nwnk jI k I bwby lwl nwl p`qry : 20 p`qry Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk , ilKweI suMdr[ p`qrw nMbr AMik q nhIN hn[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g ost g urU nwnk jI k I ] bwby lwl nwl hoeI ] ] Pk IrI

rI k I ] Awid Pk IrI k w ik Aw hY ] Ar AMq Pk IrI k w ik Aw hY ] 1 Awid Pk IrI k w nws hovxw ] Air AMq Pk IrI k w siq hovxw ] 1 ]”

AMq : “g ost g urU bwby nwnk jI k I spUrn hoeI ] k rm isMG G uMmx ƒ g urU jI nwm dwn k rxW vwhg urU jI vwhg urU vwhg uruU”

h`Q ilKq nM : MS 651 J isrlyK : bcn swh burhwn jI k w p`qry : 16 p`qry Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : hwSIey qoN bwhr iliKAw hoieAw hY [ pMnw nMbr AMk iq nhIN hn[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bcn swh burhwn jI k w ] jo k oeI AMdr mjls FUFx

vwilAW sweI lok W dy Awvy ] pihly idl Awpxy ƒ vihm Aqy Alw k y dunIAw dy QI rKy ]”

AMq : “ ]eyh ds AKr swh burhwn jI bwbw imqR` sYx ƒ Purmwey hY in ] 10 ] smwpq M suBMqy ] jY sRI rwm cMd jIk I jY sRI ik Rsn` cMd sRI rWm”

ies qoN bwAd ATvyN, nOvyN Aqy dsvy N Ak r bwry iP r iliKAw hoieAw hY ijs dy bwAdds lCx jig AwsI sMq k y” dw izk r k Iqw hY ]

AwrMB : “eyh ds lCx jig AwsI sMq k y hY ] 1 0 rWm hy isK do g lw jig AwsI ny iqAwg nIAw hYin ] Ar do g lw icq rKnIAw hYin ] rWm -- mOq ] jo mr jwx w

Page 43: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

43

hy] AsiQr ik sy rihxw ] eyh bwq mn ivKy inscy k ir k y ik sy ivKy ihq nhIN lg wvxw iblw prmysr ]”

h`Q ilKq nM : MS 651 \ isrlyK : ig AWn boD sRI g orK nwQ jI k w p`qry : 3 Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I AwrMB : “ig AWn boD sRI g orK nwQ jI k w ] inrvYr boD ] AMimRq g ut`k w ] sux ho isDw

suD buD k w k ho ibcwr ] sRI rWm” AMq : “ins piq inrvYr boD kQMq ] Bug q muk q k w ieh vrqMq ] pVy suxy jo k ry

vIcwr ] AMimRq` g utk w hY inrDwr ] sRI g orK ieh bolY BweI ] pVqy sunqy muk `q huie jweI ]” E nmo nmsqy syvw E nmo n msqy dyvw ] g ur mwCMdRo pwdk w nmsquvM ] jY jY sRI rwm ] jo smrQ sb bwq k w mY iqh BjIey qj sMk ] khY rMk qy rwv hir AYsw sRI Bg vMq ] sRI rwm cMd k o nmsqvM ] sRI rwm rWm rWm rWm sRI rWm jI [

h`Q ilKq nM : MS 651 t isrlyK : aupdys spMck BwKwÎw p`qry : 4 p`qry Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I - ilKq suMdr [ AwrMB : “aupdys spMjk BwKXw ] sRI sMk r jI isKo pRB k ihqy hY ] ] qo isKo vyd k w inq

pwT k rxN ] vyd mY jo krm k hy hY soeI krny ] soeI k rm eIsr mY smr pn k rny]”

AMq : “Awqmw k o prMbRhm Bwau k ir dyih mo iesiQq hovxw ] ieq pMc aupdys smwpqM ] jY jY sRI rWm ] 12 ]

h`Q ilKq nM : MS 651 T isrlyK : iDAwn vrn nM ] rqn hjw rw k ibq`u [ p`qry : 26 A Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw- 9 hn[ Awm vyrvw : AKIr ivc p`qrw PitAw hoieAw hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk [ AwrMB : “ < sRI g xysweynmh ] AQ iDAw n vrnnM ] rqn hjwrw k ibqu` ] mwQy pY mk `tu

dyK cMdRk w ctk dyK Cib k I ltk dyiK rUp rs pIjIey ]” AMq : “Awlm lY geI bwir bwir Pyir fwir nwir bol DO sunwie k nk k Mg n k I vIr muK

lptwey Cwr bk t n Bry - - - -]”

Page 44: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

44

h`Q ilKq nM : MS 652 sMg Rih isrlyK : mYnw squ p`qry : 1 – 23 a Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw k wlI isAwhI nwl, iek

iek k wlI lk Ir KVHy ruK k uJ p`qry hwSIey qoN bg Yr [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hY Aqy poQI k wPI Ksqw hwlq Aqy ik Rm Kurdw hY k eI pMinAW

aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dI hwlq mwVI hY [ AwrMB : “ < siqg urU pRswid ] mYnw sq ilKqy ] cOpeI ] sq siq sq isrjn hwrw]

Aor JUTu sB jg iq pRswrw ] pun qy sq sq ijin jwinAw ] imiQA Cwif sq mnu mwinAw ]”

AMq : “dohrw ] g in Avg n n ibcwrIAY ibnqI sunhu dY Awl ] k IjY byg Klws sB hUj Y qurqu ik rpwl ] ]9 6 ] mYnw ssqu spUrn ]

h`Q ilKq nM : MS 652 A isrlyK : AlP bYq dohVy p`qry : 23 A - 32 a Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , p`qry ik rm Kurdw [ AwrMB : “ < AlP bYq dohVy ] cOpeI ] AlP Alh sB jg mY jwnu ] AMqir bwhir

qwih pCwn ] by bhu rUp g usWeI Awih ] bhu ibiD k rk Y FUNFhu qWih ]” AMq : “sB jg seI BeI su qin suKu pwiek Y ] qkIAw sB k o Awih su eyk ielwhsY]

Punhw bNdIvwn Klws Bey d rg wh sY ] 30 ]” h`Q ilKq nM : MS 652 e isrlyK : Awid g Iqw p`qry : 33 a - 95 A Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, p`qry ik rm Kurdw hn Aqy poQI dI hwlq mwVI hY[ AwrMB : “ < sRI siqg urU pRswid ] Awid g Iq ilKqy ] 1 slok iDqRwst vwcy ] Drm

Cyqr k urKyqRy my imly juD k y swij ] sNjY mo suq pWfvw k Iny k Ysy k wij ]” AMq : “Bg q bis sRI ik Rsn jU Xih k Ia inrDwr] k rY Bg q ieiCAw s bY XhY byd k o

swr]22] g Iqw spUrn ilKI h`Q ilKq nM : MS 652 s isrlyK : nsIhiq nwmw lyKk : pwKr ml p`qry : 235 a - 242 A Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m.

Page 45: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

45

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw dw AwrMB p`qrw nM: 235 a qoN SurU k Iqw ig Aw hY ieMj mwlUm huMdw hY ik

ieh rcnw ik sy hor poQI dw ih`sw hY[ AwrMB : “nsIhiq nwmw pwKrml k w] poVI AlK inrNjn bwidswh bwidswh dw drbwr

hY] irjk sbwhy bMidAw dy jIAw ƒ Adwr hY]” AMq : ihk mq dw nusKw disAw hoieAw hY ] h`Q ilKq nM : MS 652 h isrlyK : slok jIv Awqmw k y p`qry : 243 a-298 a Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr hY [ poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < sLok jIv Awqm k y ] hmrw ipqw sucyqu hY inrBY hY inrbWn ] sU Cmu inrmul

rUp hY sRb k lw Bg vWn]1]” AMq : “ ] pRg it dIsY bRhmu sBu g upqu BI Xw k o nwau] ibriC rUpu sNswr sBu sWJw mIJw

g wau ] 201 ] h`Q ilKq nM : MS 652 k isrlyK : hulwm mohnI lyKk : mohn p`qry : 300 a - 326 A Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI hwlq mwVI, p`qry ik rm Kurdw hn Aqy Ksqw hwlq

ivc hn [ AwrMB : “ < sRI g xyswey nmw AQ hulws mohnI mohn ik Riq ilKqy ] cOpeI ] nmo rUp

Awqm nv nyhI ] sB G t pR g tXo Dir ihq dyhI ] idRst Ag ocr liKau n jweI]” AMq : “dohw] jI Ak wg R ilKqy Birau pRym n KUtY bwq] Ab mohn iqhN bwq k O Twaur

ihau nih g wq ] 125 ] ieq hulws mohnI smwpq ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 653 sMg Rih isrlyK : k Qw pUrxmwsI k I lyKk : k ysR isMG smW : sMmq 1795 p`qry : 1 – 40 a Ak wr : 16 ½ X 11 s.m. ilKq : 10 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dohrw

cwry pwsy do do k wlIAw lk I rW,do do lwl, iek jwmxI Aqy iek pIlI motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[

Page 46: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

46

Awm vyrvw : ilKweI suMdr[ poQI dI hwlq cMg I poQI dy SurU ivc k uJ p`qry KwlI [ hwSIey dw fIzweIn bxwieAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kQw pUrxmwsI k I ] doihrw ] sRI nwnk jI k o nmo k ro su ihq icq lwie [ pUrn k ro g RMQ Xih qum mm hoie shwie ] brq k w mhwqm ] 1]”

AMq : “ieq sRI pUrnmwsI k I kQw smwpqM ] doihrw ] ds Kq k ysR isMG k y dwsn dws k hwie ] Bul cUk muih bKsIE pwT kro mn lwie ] sMmq 19 48 [ mhInw sOx vwr Ayq [ 9 [[[[]”

not : ies rcnw ivc hI pYqIs AKrI - pMnw 22 qoN izk r AwauNdw hY [ jo pMnw - 27 qk cldw hY [ Aqy ies ivc hI AwrqI dw izkr AwauNdw hY [ - Asl rcnw k Qw pUrxmwsI dI pMnw nMbr 40 a qy smwpq huMdI hY [

h`Q ilKq nM : MS 653 A isrlyK : bwrh mwih mwJ 5 ]G r 4] p`qry : 40 A - 70 a Ak wr : 16.5X11 s.m. ilKq: 10X7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “bwrh mwih mwJ mhlw 5 ] [ Gr 4 ]]]] < siqg ur pRswd ik rq k rm ky

vICVy k r ik rpw myluh rwm ] cwr k uMt dh ids Brmy Qk Awey pRB k I swm]” AMq : “pwrbRhm pRB syvdy mn Amdr [AMdr] eyk Dry ] mwh idvs mUrq Bly ijs k au

ndr k ry ] nwnk mMg y drs dwn ik rpw k rhu hry ] 1 = 4 - [[[ 1 [[ h`Q ilKq nM : MS 653 e isrlyK : k Qw pQr cOQ k I p`qry : 71 a - 85 A Ak wr : 16.5X11 s.m. ilKq: 10X7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr[ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ k Qw ] pQr cOQ k I ilKXqy ] Bwdro dI cOQ dy cMdR

mwh dy idn sRI ik Cn mwih rwj nIcy iDAwn k Iey qury jqy Qy ik cMdr mih k w drsn nw hoie ]”

AMq : “hy g urU jI swfw BI insqwrw k ro jI qW g urU nwnk jI ny aunw sBnw ƒ isKI dwn bKisAw Aqy sB g urU nwnk swihb k y isK hoey ]

bolu BweI jI vwihg urU h`Q ilKq nM : MS 654 isrlyK : joiqK AOr g olwDÎwXw ] A rQwq ] joiqK pdwrQ k y AOr ipRCvI k y srUp lyKk : k yhr isMG smW : 1881 sMmq sQwn : sRI rwm pur p`qry : 1 – 122 a Aqy 1 – 10 a

Page 47: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

47

Ak wr : 14 X 20 s.m. ilKq : 9 X 15 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : poQIAW dy SurU ivc hor po QIAW bwry izk r k Iqw hoieAw hY [ aus qo N Ag ly pMny

aupr vI v`K v`K poQIAW bw ry disAw hoieAw hY [ rcn w dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk ; pMnw nMbr 122 a qoN bwAd do - iqMn pMny KwlI Cf k y ies rcnw dI Asl rUp ivc bM g wlI dI rcnw k IqI hoeI hY [ ijsdw aulQw bMg wlI qoN ihMdI Aqy bwAd ivc pMjwbI ivc k Iqw ig Aw hY [

AwrMB : “ < sRI g oibMdwX nm: joiqK AOr g olwDÎX ] ArQwq ] joiqK pdwrQ k y AOr ipRQvI k y srUp AOr nwnW dys AOr ndI AOr prbq AOr g sXw iDk wr AOr eIs r rwDnw AOr bwix`jÎ AOr lok sMKXwieqÎwid k w ibvrx lok oN k y ivsyK g ÎwpnwrQ ] bMg wlI BwKw sy ihMdI myN qwm sn swihb ny qrjumw ik Aw ] sRI rwm pur sn 1822 ] inrKrwt ] pqRsMKXw ]”

AMq : pMnw nM: 122 ] “dohrw ] k yhr isMG nrys ihq pusqk ilKI bnwie ] sMmq suiq bsu bsu ssI mk r mws suKdwie ] 1 siqg urU shwie ]”

iqMn cwr p`qry hwSIey vwly KwlI ies qoN A`g y dyvnwg rI ivc rcnw 1 - 10 pMny qk k IqI hoeI hY [

h`Q ilKq nM : MS 655 sMg Rih isrlyK : bwrwmhW sRI rwm cMd jI kw ] p`qry : 17-30 a q`k Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI [ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l ivck wr iek k wlI lk Ir[

sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI ivc v`K v`K rcnwv W, vKrI vKrI k wnI nwl ilKIAW hoeIAW, Aqy v`K v` K

poQIAW qoN lYk y, ies ijld bMdI ivc lg weIAW hoeIAW hn [ Ak wr pKoN vI v`K vK hY [ pihly iqMn p`qirAW qy nMbr AMik q nhIN hn[

AwrMB : “ ]< [ siqg ur pRswid [ ] [[[[ bwrw mhw sRI rwm cMd jI k w ] dohrw ] cyqR icMqw icqvnI Pul rhI bn rwie ] drsrQ k w mnu mOi lAw rwm isMG wsx pwie ] pauVI ]”

AMq : “bwrW mwh sRI rwm k w k IAw auqwruQlI ] ml k yry bIc so rMg mhl hY ijau k Mlr k Ol blI ] jyT mhInw qyrv I suk rvwr ilKwie ] siq g ur ik Rpw jb k rI AnBY Ku ly Awie” Ag ly 2 –3 pMin Aw aupr nsIAq nwmw ieM\ iliKAw hoieAw hY[ “bolxw g urU Amrdws jI k w ] jy Awie qvwr ik qy turnw hovy qW p wn Kwie jwxw ]” ies qrW swry vwrW bwry iliKAw hoieAw hY [ ies qoN Ag ly pMny aupr bwxI ivcoN disAw hoieAw hY ijvyN :

ik sy nwl lyKw k rnw hovy qW jpujI swihb dI pMjvI pOVI pVHnI Awid [ h`Q ilKq nM : MS 655 A isrlyK : ausqq sRI AMmRqsr jI k w ] lyKk : sONDw

Page 48: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

48

sQwn : k wly p`qry : 32 a - 37 A Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI Awm k rk y TIk TIk [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]sRI vwhg urU jI k I Pqy ] ausqq sRI AMmRqsr jI k I ]

CMd]” AMq : AMimRqsr qy qIn k os k wly pscm Er ] sMDU bhu qw mY bsY auqmu hY vhu Taur]

vwsI iqs hI ng r k w soNDw k v (kiv) k w nwau ] sMqn k I srnwg qI rwKY iqn k au rwm ] ausqiq sMpUrnM ] sRI AMmRqsr jI k I ] pVy suxy moK muKiq pwvY Bul cuk soD pVnw [

h`Q ilKq nM : MS 655 e isrlyK : Awrjw G r pwvxy k I ] p`qry : 38 a Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw ivc , k uJ pqry KwlI C`fy hoey hn [rcnw dy p`qry iB`jy hoey hn[ AwrMB : “ < siq g ur pRswid ] Awrjw G r pwvxy k I ] cY iq mwsy k lw ivAwDI ] 1]

vYswK mws suK sMpd ] jyT mwsy Bvy rog I ] 3 ] AKwV hir nMd [4 ]” AMq : “pUrn rudR BwKq ] isv pqRI ] AsuBw G VI ] k wrj ] ibbrijqy ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 655 s isrlyK : bwrwmhw sRI g oibMd isMG scy pwiqswih k w ] p`qry : 1 a - 15 A Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI mwVI, DibAW vwlI , pVn ivc vI spSt nhIN hY [ AwrMB : “E o [ siqg ur pRswid ] sRI vwhg urU jI k I Pqy ] A Q bwrw mhw sRI g oibMd isMG

scy pwiqswih k w ] dohrw ] qyrw nwm Ak wl jI jpy so ihq icq lwie g xpiq swrdw bh dw jwqy hoie suhwie ]”

AMq : “bKso Aaug ux k Iey k Ijo mohI siqg ur suxy myrI ArjoeI Aaug x G xyin g uxw nhIN k oeI dIjY Bg iq hir ] Pul hrI su hir dIhw k y drsn AMmRiq sr jI jwh myrw mn locdw [ 72 ] vwihg urU jI k I Pqy isrI siqg ur shwie ]

[SMmq spSt nhIN hY ?] sp qRvy sYcI ilKI mhIny cy iq dy ivic ] Bul cuk bK s lYxI ] 7 ] ] 76 ]

h`Q ilKq nM : MS 655 h isrlyK : jMg nwmw sRI g urU g oibMd isMG jI p`qry : 10 + 4 = 14 Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m.

Page 49: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

49

vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[ Awm vyrvw : ds pMinAW qoN bwAd k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < [ siqg ur pRswid ] AaurMg swih jo iliKA w idlIau prvwnw ] qU g urU

g oibMid isMG sdwiedw k lwvwn jo mrdwnw ] huk m , myrw k MDwr ivic k wbl Kurwswnw]”

AMq : “rn ivc mwrn vYrIAW suD rhI nw k weI [ isr lg I hXwq KWn dy Awk wly lg weI[ FTy sB jmwq dwr k I k rIey BweI ]”

ies qoN Ag lI sqr spSt nhIN hY ? h`Q ilKq nM : MS 657 isrlyK : Awid sRI g urU g RMQ swihb jI ilKwrI : BweI swDU isMG g RMQI ilpI k wl : sMmq 1879 p`qry : 677 Awk wr : 35X33 s.m. ilKq : 241/2X231/2 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw pk I bJI hoeI[ hwSIAw dohIN pwsIN 5-5 lk IrW[ ijld dI hwlq

Ksqw[ Awm vyrvw : pihly 7 p`qry KwlI hn[ 261 p`qry qoN k wnI bdlI ho eI hY[ qqk ry dy 33 p`qr y

hn[ qqk ry qoN pihlW p`qrw nM: 433 juiVAw hoieAw hY[ poQI dy ivc vI p`qrw nM 433 juiVAw hoieAw hY[ ies qoN bwAd 3 a pMj vwr iliKAw hoieAw hY[ p`qrw nM 433 juiVAw hoieAw hY aus dy aupr QoVI ijhI bwxI idqI hoeI hY[ pqrw nM s`jy pwsy AMik q hY[

qI sMinAws iBk wly vwsI[ muin jog I idg Mbr jMmy sux jwsI[ jo dIsY so ivxsxw sB ibnis ibnwsI[ ibr pwr bRhm prmysro syvk ibru hosI[ 18 ] slok fKxy m: 5] sY nMg y nr nMg BuKy lK n quiKAw[ BuKy k oiV n fuK nwnk iprI iprmy do suB dsit]m : 5 ]

h`Q ilKq nM : MS 658 sMg Rih isrlyK : AMimRqsr mhwqm, g urbwxI p`qry : 1 – 15 , 16 - 350 (g urbwxI) ic`qr: pihlw p`qrw nmUny dw hY Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq: 13 X 17 s.m. vyrvw : ijld bwAd ivc bMnI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw nIlI, lwl,

k wlIAW lk IrW ivck wr v`fI pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ hwSIey ivc ik Dry ik Dry ilKq, pihlw p`qrw nMbr qoN

bg Yr KwlI hY, jo Pit Aw hoi eAw hY qy iek pqrw AKIr qy KwlI hY [ SurU ivc g RMQ dy pMny aupr bhuq suMdr fIzweIn bxwieAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ; “sRI g xysswXnm : ] nmonmw : ]do: ] [ g ux g xys Aru swrdw bMdo ihqu icqu lwie ] jwkI ik Rpw blys qy auqm miq k o pwie ] 1 ] jo g nys ik Rpw k rY mUk hoie Qw cwil ] ipMg u cVY prbiq Aimiq pwvY buiD ibswlu ] 2 sIqwpiq k y crn k o bMdo bir bwru ] jwk I ik Rpw blys qY auqroN swg ru pwru ]”

Page 50: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

50

AMq : “ieiq sRI BivKÎq purwxy aumw mhysur sMbwdy AMimRqsr mhwqmy nwmu Asstmo iDAwie smwpqM ] 8 ] 1 ]

ieiq sRI AmimRqsru suDw srovr mhwqmy g urU ausqiq smwpquM msuqu suB msqu ] 1 ] 1 ] ] suMB ] 1 ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 658 A isrlyK : g urbwxI p`qry : 16 a - 350 a Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq : 13 X 17 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk TIk ilKweI suMdr [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y su DweI k IqI

hoeI aqy ilKq hwSIey qoN bwhr hY [ AwrMB : “isMg wr rwg kI vwr slok w nwlu < siqg ur pRswid ] mhlw 4 ] slok u m: 3

rwg w ivic sRI rwg u hY jy scu Dry ipAwru ] sdw hir scu min vsY inhclu miq Apwru ] rqnu Amolk u pwieAw g ur k w sbdu bIcwru ]”

AMq : “myG u rwg u puqRin k y nwmw ] 1 Ks t rwg u aun g wie sMig rwg nI qIs ] sBY puqR rwg n k y ATwrh dsu bIs ] 1 ]

h`Q ilKq nM : MS 659 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 - 651 A Ak wr : 36 X 32 s.m. ilKq : 24 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw cwry pwsy do do

k wlIAW ivck wr iek motI kysrI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : SurU iv`c A`T p`qry KwlI Cfy hoey hn iPr q`qk rw idqw hoieAw jo p`qrw nM: 6 a

q`k cldw hY ilKweI suMdr hY Aqy g RMQ dI hwlq cMgI hY [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI Aqy hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]jwpu ] sRI muKvwk pwiqswhI 10 CpY CMd ]qÍpRswid ] ckR ichn Aru brn jwq Aru pwq nih n ijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oaU k ih n sk iq ik h ]”

AMq : “ib idh swk IAw swg ry sb jg uin ] ik mw rwbwk wrAsq jMg AMdrUn ]20] lb w lb ibk un dm bdmnos ] hmy hir duAwlm Prwmos k un ]21] APjU 12]

h`Q ilKq nM : MS 660 sMg Rih isrlyK : Bg vq g Iqw mhwqm p`qry : 264 Ak wr : 15 X 22 s.m. ilKq : 11 X 13 s.m. vyrvw : ijld cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw do vyN pwsy do do

lwl Aqy ivck wr k wlI lk Ir [sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I , ijld auKVI hoeI Aqy AwrMB ivc k uJ p`qirAW dI hwlq

Ksqw hY ]

Page 51: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

51

AwrMB : “ 1 E o ] siqg ur pRswid ] E oAM suA siq sRI g xyswieM nmh ] sRI Bg vq g Iqw k y mhwqm ilKqy ] sRI siqg ur pRswid ]”

AMq : “ieq sRI gIqw mhwqmny sMpUrnM ] sRI rWm ik Rs˜ Arpx smwpqM ] sRI g Iqw jI ky iDAwie ATwrih mhwqmu smyq sMpUrnM ilKY ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 661 isrlyK : hnUmwn nw tk lyKk : ihrdy rwm B`lw ilKwrI : jYsI rwm smW : 1892 ib: p`qry : 265 –490 Ak wr : 15 X 22 s.m. ilKq : 11 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 [ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc qqk rw idqw hoieAw hY [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] sRI rWm cMdR jI k w iekqRIsw ] < sÍ siq sRI

g xyswey nm : ] Ab hnUMmwn nwtk il`Kqy BwKw ik Riq ihrdyrwm Bly k I ] k ib`q]” AMq : “ieq sRI rwm g Iqy hnUMmwn nw tk cqur dws AMk smw pqM ] 14 ] ik Rq ihRdy r`Nwm

B`lw k I ] sMmq ATwrw sY b`Nwnvw ] cyq sudI CT ƒ ro j buDvwr ƒ sMpUrn BeI ] ieh poQI hƒmwn nwtk k I sMpUrn ilKI jYsI rwm nY ] siqg ur k I (?) ik Rpw qy ] BUl cUk mwPu k rnw ] vwhug urU jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 663 sMg Rih isrlyK : rmwiex ] sRI rwm cMd jI k w smW : sMmq 1902 p`qry : 1 – 292 Ak wr : 25 X 17 s.m. ilKq : 20 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy N pwsy

do do lwl lk IrW Aqy iek kwlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI; p`qry auKVy hoey hn bhuqI po QI ik rm Kurdw hY [ ik Dry

ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ E oAM suAsq sRI g xyswie nmih ] rmwiex ] sRI

rwm cMd jI k w ]” AMq : “sMmqu aunI sY sqwrw ] 19 17 mIqI (imqI) Pig ix ] puQI dI ijiliq bMdI ]

poQI ilKI sMmuqu aUnI sY dUaisry ] 19 02 mws hwV ijil bwvweI (ijld bxvweI) sYqwirvy sMmq 19 17 mws swihrwmu rwm jI poQI hoeI sMpUrx ] Buil cuik biKis lYxI ] pVY qy suixqy muKu mukqu iq pwvy g y ] 12 ] mj ,mj ; rwmu rwmu”

h`Q ilKq nM : MS 663 A isrlyK : swr g Iqw p`qry : 1 – 154 Ak wr : 25 X 17 s.m. ilKq : 20 X 14 s.m.

Page 52: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

52

vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, poQI ik rm Kurdw Aqy Ksqw hwlq ivc hY [ AwrMB : “AQ swr g Iqw ] < siqg ur pRswdu ] ilKXqy ] A rjn vwc ] Arjn sRI ik s ˜

Bg vwn pih pRsn k rY hY ]” AMq : “ieiq sRI BwrQ purwxy AsÍmyd biKAwn pUrib Awau cwlIsmo k b tihk in jIAw

jwnw ] 40 jY scdw nMd sRI rwm cMd ] rwm jI rwm jI rwm jI ] sRI rwm jI sIqw mwqw jI ] dohrw ] BrQ sqRG in sRI rwm jI Pun lCmx cwry Brwiq ] juD k irq lv k us ijqy Bly bxy smwj ]

h`Q ilKq nM : MS 664 sMg Rih isrlyK : k ibq cOk VI lyKk : nMd lwl p`qry : 1- 5 nMbr AMk iq ies qoN bwAd iek p`qrw nMbr qoN bg Yr hY[ Ak wr : 17 X 9 s.m. ilKq : 10 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw auKVI hoeI hY[ isAwhI k wlI vKry vyN leI lwl[ hwSIAw dohrw ,

do do lwl, k wlIAw lk IrW ivck wr iek motI pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-6 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hY Aqy p`qry vI auKVy hoey [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kibq cOk VI ilKXqy ] Awid Buq sRI nMd lwl pIqWbr

suhwie mwn mor muk t sIs aur k Os qb mix DwrI hy ] lt p tI CbIlI Cb BUKix Apwr Dwr bMsI mYN mDr su r inRq k y aucwrI hY ]”

AMq : “k hy k veIsr k Ol rwD ik Rsn muK bol AYsy nMd lwl jU k o bMdnw hmwrI hY ]” h`Q ilKq nM : MS 664 A isrlyK : pwk nwmw swKI mk y mdIny k I nsIhiq nwmw bwby nwnk jI k w [ p`qry : 1 - 247 a Ak wr : 17 X 9 s.m. ilKq : 10 X 6 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pwk nwmw swKI mk y mdIny k I nsIhiq nwmw bwby nw nk jI

k w ]” AMq : “g osit mk y k I bwby nwnk jI k IqI ] hwjIAw k wjIAw mulwixAw pIrw pYk Mbrw

nwil hoeI ] sB murId k Iqy ] jo icqu lwie pVyg w suxy g w so iPir jUnI n pweIAYg w ] AKru sBu soiD k ir pVnw ] sRI vwhg ur jI ] Ak wl purK jI ilKqy pVqy suxqy pivqR hovYg y ] vwhg urU vwhg urU vwhg uru jI k I Pqy ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 664 e isrlyK : g osit bwby nwnk jI k I p`qry : 1 a - 119 A Ak wr : 17 X 9 s.m. ilKq : 10 X 6 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr hY [ AKIr ivc pqirAW dI hwlq Ksqw [

Page 53: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

53

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit bwby nwnk jI k I mk y Aqy mdIny ivic hoeI ]” AMq : “slok u ] k wlu BieAw bhu rUpIAw G it G it rihAw smwie ] jh jh dyKau

iDAwn Dir sB mih rihAw smwie ] 1 ] 40 ] 1 ] h`Q ilKq nM : MS 665 isrlyK : g uriblws pwqswhI CyvIN lyKk : sohn, k vI ilKwrI : suMdr isMG smW : sMmq 1775 ? ilpIk wl: sMmq 1932 p`qry : 1-56 Ak wr : 25 X 33 s.m. ilKq : 17 X 22 s.m. vyrvw : ijld k pVw g `qw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw KVHy ruK

k wlIAW lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-17 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy pihly Aqy AMq ivc iek iek pqrw KwlI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI jI shwie ] AQ g ur iblws ig RMQ ilKXqy ]

CpY CMd ] ipRQM bMdnw pwrbR hm g urU nwnk suK swg r ]” AMq : “ieq sRI g ur iblws sRI g urU hir g uivMd joqI joq smwey brnMn nwm iek Isv o

iDXwie smwpqM ] 21 msq suB msq ] ] poQI g ur iblws jI kI pUrn BeI ] sMmq aunI sY BXo brK bqIs mMJwr ] swvx mws iek IsvI iQq iqRqI buDvwr ] 1 ] suMdr isMG kI bynqI pVIAY sMq suDwr ] hm Aw d AMq mD BUlqy qum hI bKsxhwr]”

h`Q ilKq nM : MS 666 isrlyK : bIcwr nOk w p`qry : 118 Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw; isAw hI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVHy ruK do do lwl lk IrW[

nOrMg I lk IrW Aqy k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw- 14 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I hY [ g RMQ dy SurU ivc 2 p`qry A qy AMq ivc 1 p`qrw hwSIey

vwlw KwlI [ hwSIey ivc ikDry ik Dry ilKq [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] [sRI g xyswey nmh ] A Q bIcwr nOk w ilKXqy ] hy

Bg vwn ien ieMdRIAw duAwrw jo k rm k rqw hY so qu M hI k rqw hY ]” AMq : “qIn ibAwpy jg q k o qurIAw pwvy k oie ] nwnk sMq inRml Bey ij mn visAw

soie ]” h`Q ilKq nM : MS 667 isrlyK : sO swKI (g ur rqn mwl) lyKk : rwm k uier, bwbw bu`Fw jI dI bMs ivcoN ilKwrI : swihb isMG smW : 1791 ibk RmI ilpI k wl: 1923 ibk RmI sQwn : AlIg VH

Page 54: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

54

p`qry : 261 Ak wr : 12 X 21 s.m. ilKq : 7 X 14 s.m. vyrvw : ijld g qw cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVHy ruK, do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr 240 A q`k g R MQ dI hwlq mwVI, p`qry auKVy hoey[ hwSIey ivc ilKq;

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ p`qirAW dw rMg AsmwnI [ AwrMB : “ ] 2 ] siq g urU jI shwie ] < siqg ur pRswid mMg l bwbw nwnk g urU AMg d

g urU Amrdws ] rwmdws g urU Arjn hir g oibMd g ur rws ]2 ]” AMq : “piVq suxiq inhwl huie siqg ur dy pwQw ] sMmq 1923 ‘mwg sudI 5 [ poQI

swKIAw k I ilKI AlIg V k y mwih ] pVY sunY suK pwveI duK dirdu imt jwih [ 1 ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 668 isrlyK : jYmnI AsmyD lyKk : thk n ilKwrI : iDAwn isMG mzbI smW : 1883 sMmq sQwn : nhoeI drg wh ivc iliKAw p`qry : 5 – 420 Ak wr : 24 X 30 s.m. ilKq : 17 X 21 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ p`qr nM: 81 qoN 89 qk Aqy

93 qoN 104 q`k hwSIAw nhIN [ p`qrw nM:105 qoN 304 qk dovyN pwsy KVy ruK do lwl lk IrW ivc, iek k wlI lkIr Aqy p`qr nMbr 305 qoN 420 q`k hwSIAw dovyN pwsy KVHy ru^ do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-17 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMgI hY [ g RMQ dy SurU ivc iek p`qrw Aqy AKIr qy AT p`qry KwlI[ p`qrw nM: 107 A Kwl I [ g RMQ ADUrw pihly cwr pqry nhIN [

AwrMB : “k hI ] qYsy jg k IXo inRp shI ] k Mcn rqn dwn bhu dIny ] iqRpiq mwn idj brs Bk Iny ]”

AMq : “ieq sRI BwrQ prbxy AsmyD viKAwn k b thk n iDAwie iqRhqRmohY ik Rq pUrn jwn 73 ieq sRI BwrQ prbxy Drm jg viKAwny hY i k Rq g RMQ sMpUrxM [ dohrw [ ACr mwqR jy BUly qum lyhu suDwr hm k o dos n dIjIAY hm iKn iKn BUlnhwr ] ilKquMm swihbjwdw swihb isMG bydI vwsI fyrw bsI suq swihb buD isMG jI dw iqny ivcoN BweI iDAwn isMG mzbI ny iliKAw fyf sY p`qrw thk x lhoeI drg w ivc poQI AwrBI smqu 1882 mhIny Pg x ipRivstu 5 sMpUrx hoeI sMmq 1883 mhIny BwdoN ivc pRivst [ pRivstu 6 buDvwr” g RMQ – A`g y Sbd spSt nhIN hn [ “sRI ik RsnwX nmW sRI rWmWX nmw sRI prmwqmXw nmW sRI g urdyv jIX nmw srb dyv k oX nmw ] ] 1166] QyrI srn hy g urU dyv jI 1 1 1 1 1 1”

h`Q ilKq nM : MS 669 isrlyK : rwjnIq lyKk : dyvI dws

Page 55: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

55

p`qry : 40 Ak wr : 17 X 22 s.m. ilKq : 13 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw bwAd ivc bMnI hoeI[ isAwhI k wlI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < sRI vwhg urU jI k I Pqy ] AQ dyvI dws ik Rq rwjnIq ilKXqy ] k ibqu ]

nIq hI qY DrmDr qY sk l isD nIq hI qY Awdr sBwn bIc pwieXy ]” AMq : “pihlwd hyqu jwn nwQr k y bWDy Awp pwQr k y py t mY qy Avqwr lIno hY [ 117 ]

ieq sRI dyvI dws ik Rq rwjnIq k ibNq smwpq” [ h`Q ilKq nM : MS 670 isrlyK : ig Awn rqnwvlI (jnm swKI g urU nwnk dyv) lyKk : mnI isMG , BweI ilKwrI : auqm isMG sQwn : KYrwbwd smW : 1886 (ilpI k wl) p`qry : 320 Ak wr : 19 X 28 s.m. ilKq : 13 X 18 s.m. vyrvw : ijld g qw k pVw[ isAwh I k wlI vKryvyN leI lwl[ h wSIAw dovyN pwsy KVHy ruK d o

lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I hY [ g RMQ dy AKIr ivc iqMn p` qry KwlI [ hVqwl Pyr k y

suDweI k IqI hoeI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUrq

AjUnI sYBM g urpRswid ] nwm sB dyvw dw dyv hY ] k oeI dyvI ƒ mnwvdw hY ]” AMq : “pr jo isK suxng y sxwvxg y ilKwvxg y sBy isKI ƒ pRwpq hovng y ] sMmq

1886 ] imqI Pg xo idn ] 9 ] sMpUrn hoeI KYrwvwd ivc ilKI ] bolhu vwhg urU jI k I Pqy ] dsKq auqm isMG poQI auqwr sMpUrn BeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 672 sMg Rih isrlyK : pRym AMboD smW : sMmq 1750 p`qry : 1-156 Ak wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X12 s.m. vyrvw : ijld cmVw g `qw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ies ivc prcIAW hn, prcI k bIr jI, DMny, qRlocn k I, jY dyv jI k I, rivdws jI

k I, mIrW bweI jI kI, krmw bweI jI k I, sYn jI k I, bwlmIk jI k I, suk dyv jI k I , pirswd jI k I [ g RMQ dI hwlq mwVI, g RMQ iBijAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] prcI ] k bIr jI k I ] pRQmy k bIr k I prcI k hau ] ijau suinAw iqau BwiKAw c ha ]”

AMq : sMbq sqRh sY pcws ] su k lw iek WdsI mg sr mws ] poQI pUrn siqg ur k rI] dws duAwry pUrI prI ] A rD shMsR caupweIXwmY ] Ko Vs ADk dohrw qwsY ] sor Tw Julnw bwhir nwih ] ijau pwq PUl qrvr mwih ] pRym AMboD poQI k w nwmu] pV q

Page 56: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

56

sunq lhY suK ibsrwm ] 61 ] dohrw pRym mhodD pYiT k Y k o g oqw lyie ] hir rqn Amolk hwiQ iqs shjy siq g ur dyie ] 1 ] 16 Buly cuk y bKsxw ]”

h`Q ilKq nM : MS 672 A isrlyK : sRI Ak wl jI k I ausqq [Ak wl ausqq ] smW : imqI hwV vdI eyk m p`qry : 154 - 202 Ak wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 14 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Ksqw Aqy p`qry ik rm Kurdw [ AwrMB : < sRI Bg auqI jI shwie ] auqwr Kwsy dsKq ] sRI Ak wl jI k I rCw hmnY] sRb

loh k I riCAw hmnY ] Awg Y ilKwrI k y dsKq ]” AMq : “AMbw jmIn ijn ijh jg q jwp ] 5 ] 261 ] swqo Ak ws swqo pqwl ] ibQro

AidRs ijh k rm jwr ] 6 ] 272 ] sRI Ak wl jI k I ausqq sMpUrn imqI hwV vdIik m 1 (1)

Bulw cuk w bKsxW sdk w swD sMg q jI k w ]” h`Q ilKq nM : MS 672 e isrlyK : k lw Drm k rm p`qry : 56 a Ak wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw ivc k wnI bdlI hoeI hY [ AwrMB : “jnnI jq n k ir jug vY jTr ibKY qwqy ipMf pUrn hoie suq jnmq hY ] bhuir

AauKid Kwie sNjm sihq rhY qwhI qy pYpIAq Arog pnpn hY ]” AMq : “ik rq ibriq k oaU mUl KovY rovY k oaU lwB lBiq k Y cau g uno bFwvhI ] jYso jYso

joeI k Ulw Drm k rm krY qYso qYso jsu Apjsu pRg twvhI ] 213 ] ]” h`Q ilKq nM : MS 672 s isrlyK : vwr ig Awn rqnwvlI lyKk : g urdws Blw, BweI p`qry : 15 Ak wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ilKq bxqr purwqn il KweI dy AKr - l, h, P Awid vWg hY [ hVqwl Pyr

k y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] vwr ig Awn rqnwvlI ] BweI g urdws Bly k w bolxw ]

nmsk wru g urdyv k au sc nwmu ijsu mMqR suxwieAw ] Bv jl ivco k iF k Y mukiq pdwrQ mwih smwieAw ]”

Page 57: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

57

AMq : “k l jug nwnk g uru g oibMd g g w g oibMd g g w g oibMd nwm jpwvY ] cwry jwg y chu jug I pMcwiex ivic jwie smwvY ] cwro Acr iek k ir vwhg urU jip mMqR k hwvY ] jhw qy aupijAw iPir qhw smwvY ] 49 ]”

h`Q ilKq nM : MS 672 h isrlyK : vYrwg pRk rn sRvx isMmRq BwKw p`qry : 1 a - 153 a Ak wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : ijld cmVw, P tI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy N pwsy KVyH

ruK[ sqrW pRqI pMnw hn [ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq mwVI; g RMQ iBijAw hoieAw Aqy ik rm Kurdw [ ilKweI suMdr [ AwrMB : E oAM sRI prmwqmey nmh ] ] vYrwg pRkrn sRvx ismRq BwKw ilKqy ] sq icq

AwnMd rUp jo Awqmw iqs k o nmsk wr hY ]” AMq : “hy swD AYsy k ih k r rwm jI qU sIR ho rhy ] jYsy bVy myG k o dyK k r mor sbd

k r k y qUsRI ho jwqw hY ] qYsy rwm jI qUsIR ho rhy ] ieq sRI vYrwg pRkrny rwm pRs˜ smwpqm nwm srg h ] bwlmIk o vwc ]” ies qoN A`g y pMnw AKIr qy Aru mhW vYrwg k y vcn munIsr k y ivdmwn k hY hY ] iqn k wau” --smwpq ]

h`Q ilKq nM : MS 673 sMg Rih isrlyK : k Qw sq jug k I p`qry : 1 - 65 A Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , p`qry Ksqw hwlq ivc Aqy Pty hoey hn [ AwrMB : “ < sRI suÍsiq g xyswX nm : ] k Qw sq jug k I purwqn ]” pMny AKIr qoN P t y

hoey hox k wrn, ilKweI pUrI pVIH nhIN jWdI [ AMq : “qyry ipCy jg qu nwm AwrwDYg w g urU AMg d jI g urU bwby jI k y crxI lg w bolxw

hoieAw ] vwhug urU vwhug urU vwhug urU jpxw ] g osit pUrI hoeI ] 1 ] h`Q ilKq nM : MS 673 A isrlyK : pwk nwmw swKI mk y mdIny k I [ p`qry : 68 a - 339 A Ak wr : 10 X 14 s.m. ilKq : 8 X 13 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr ,poQI dI hwlq Awm k rk y TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRsid ] pwk nwmw swKI mk y mdIny k I ] nsIhq nwmw bybw

[bwby] nwnk jI k w [ sWhsWrP qQw k wjI rk nNdI nwil hoAw ] rwg u iqlNig mw ]1]”

Page 58: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

58

AMq : “isNk my k wrin ilKih ilKwrI k IrqnIey g ux g wvih ] isNk my k wrin QIey pwiqswhw dill sNk ir ly D wvih ] isNk my k rin hoie mvwsw ik ly k oit bxwvih ] liK k ro ------- g ost mk y mdIny k I pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 674 sMg Rih isrlyK : joqk ig rMQ, myG mwlw joq [ p`qry : 1 - 182 A Ak wr : 16 X 11 s.m. ilKq : 10 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW ivck wr k wlI lkIr [sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMgI, ilKweI suMdr [ < siqg ur pRswid ] qqk rw joqk ig rMQ

poQI k w ilKXqy ] joqk sW sqR myG mwlw k w ] AQ k q k mws Plu ] pM nw 4 [ pMn w 1 a qoN lYk y 4 A q`k swrI rcnw dw q`qk rw idqw hoieAw hY [

AwrMB : pMnw 1 qoN dubwrw AwrMB k rk y rcnw bwry disAw hY [ “ < sÍ siq sRI g xyswie nmhw ] myG mwlw joqk sws qR vriK idnw k w k wl suk wl dw vIcwru ilKXqy ] dohrw ] prm purK G it G it rimau joq rUp Bg vwn ] sk l irD suK dYn pRB nmo my G Dir iDAwn ]”

AMq : “ieq sRI joqk swsqR mhUrq icMqwmx g RMQ BwKw smwpiq msq suB msqu ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 674 A isrlyK : ig Awn srod BwKw lyKk : crn dws p`qry : 182 A - 210 A Ak wr : 16 X 11 s.m. ilKq : 10 X 9 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ g RMQ dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid AQ ig Awn srodw BwKw ilKXqy ] dohrw ] nmo nmo suKdyv

jI k ro pRxWm AnMq ] qum pRswid isXo k ihq hUM crn dWs bRnMq ] 1 ]” AMq : “ieq sRI ig Awn srodw crn dws rxjIq ik Rq sMpUrnM ] 1 ] h`Q ilKq nM : MS 674 e isrlyK : pRICw smW : sMmq 1893 p`qry : 210 A Ak wr : 16 X 11 s.m. ilKq : 10 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw 9-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ pRICw ilKXqy ] sorTw [ mMqR n DrY iDAWn leyn

fljo k r ibKy ] k wrj mDm jWn jb Byt n rwKY g urW k I ] 1 ] dohrw ]”

Page 59: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

59

AMq : “myK ibRK k rk mk r suuÍrg y ] imQun k MinAw ] qul Dn nWg y isMG Ail k uMB mIny imRqU ] ibcrq BdRw qRYBvn mDy ] 1 ] 11 ] 1 ] ] ]”

not : ies ivc ‘sg nOqI’ ‘supny k y l`NCx’ Aqy ‘joqk dI poQI’ Awid vI hY [ h`Q ilKq nM : MS 674 s isrlyK : Bog l purwx Bwg vq p`qry : 1-18 A Ak wr : 16X11 s.m. ilKq : 10 X 9 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ilKqm Bog l purwx Bwg vq k y pMjvyN isk d k I ig Awrvy

iDAWE k I bwrqw ilKI ]” AMq : “ieq sRI Bog l purwxy Agsq mun ibricqy ] smwpqM ] Bog l purwx ] ]” h`Q ilKq nM : MS 676 sMg Rih isrlyK : ibRMd sq seI lyKk : ibMd smW : 1791 sQwn : Fwk w shr p`qry : 1 - 65 Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : ijld cmVw g `qw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw pihly p`qry qy cwry

pwsy do do lwl lk IrW, bw k I pqirAW qy KVHy ruK dovy pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq ik rm Kurdw [ g RMQ dy pihly pMny aupr ilKq vwly p`qry qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ibRd sq seI ik Riq k iv ibRMd ilKXqy ] sRI g urU nwQ pRBwv qy hoq mono sb is `D ] G nqy jXo qr byl dl PUl Pln k I ibR`D ]”

AMq : “ijX sMqoK ivcwrIAY hoie ju ilKXo nsIb ]Kl g ur k w ck QIr sO mwnq rlI g rIb ] smY swr dohwn k o sunq hoq m n mod ] pRg it BXo Xih sq sYXw BwKw ibMd ibnod ] 9 3 ] sMbq sis rsvwr sis mMG r sud ss vwr ] qWqy Fwk y shr mY aupjXo puhm pRcwr ] 9 4 ] ] iea sRI ibMd ibnod ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 676 A isrlyK : rwjnIq lyKk : dyvI dws p`qry : 66 a-99 A Ak wr : 17X12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk [

Page 60: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

60

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ rwjnIq ik Rq k ivdyvI dws ilKXqy ] k ib`q ] nIq hI qY Drm Drm hI qY sRb isD nIq hI qy Awdr sBw n bIc pweIAY ]”

AMq : “dwn k y n mwn k y n sw hsn jnmn k y n mDm A jwn k y indyKby k y swj k y ] suk Rq n k rby k y muK k RUr rrby k y AwphUM fubq byk O borq smwj k y ] 1119 ] dyvI shwie jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 676 e isrlyK : cxwk w swsqr BwKw lyKk : cwxk X ilKwrI : sYnwpqI, BwKwk wr drbwrI k vI p`qry : 99 A - 118 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr , poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] AQ cxwk w swsqR BwKw ilK Xqy ] dohrw ] pRxvq ho sRI

ibsn k o jo iqRlok k y rwie ]” AMq : “g urU g oibMd k I sBw mY lyKk prk sujwn ] cwxwk y BwKw k Iey k v sYnwpiq mwn ]

11 ] ieiq ibRD cwxwk y BwKw KoVs DXwie smwpqM ] 16 ]” h`Q ilKq nM : MS 676 s isrlyK : Bwv pcwsk w lyKk : ibRMd smW : 1743 ibk RmI p`qry : 118 A - 135 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Bwv pcwsk w ilKXqy ]” AMq : “ieq sRI Bwv pcwsk w sMpUrxM ] suBMBvq: ]” h`Q ilKq nM : MS 676 h isrlyK : mwnmMjrI nwm mwlw lyKk : nMd dws p`qry : 135 A - 166 a Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk TIk [ ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm : [ AQ mwn mMjrI nwmmwlw ik Rq kiv nMd

dws ilKXqy ]” AMq : “mwn nwm k y Byd k ir k ihXo jQw miq swr ] suin g urmuK qy brnXo BUlXo lyh

Lyhu svwr ] 298 ] ieq sRI nwm mwl nMd dws ik Rq smwpqM ]”

Page 61: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

61

h`Q ilKq nM : MS 676 k isrlyK : Anyk wrQ lyKk : nMd dws p`qry : 166 a - 180 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy AKIr ivc do hwSIey vwly aurdU ilKq vwly p`qry [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm : ] AQ Anyk wrQ nMd dws ik Rq ilKXqy ] dohrw ] ju pRB

joiq mY jg q mY k wrn k rn AByv ]” AMq : “joeI Anyk ArQ pVY Aqvw suny ju k oie ] qwk au Ank ArQ ieh puMn X

prwpiq hoie ] 14 6 ] ieiq Anyk ArQ sMpUrnM ] dyvI shwie jI k I poQI hYg I]” h`Q ilKq nM : MS 677 isrlyK : hnUmwn nw tk lyKk : ihrdy rwm B`lw ilKwrI : k whn isMG smW : 1700 ibk RmI 1890 ilpI k wl p`qry : 331 Ak wr : 14 X 19 s.m. ilKq : 10 X 14 s.m. vyrvw : ijld nhIN; isAwhI k wlI ; hwSIAw 28 p`qirAW qy dovyN pwsy KVy ruK iek iek

k wlI lk Ir ; sqrW pRqI pMnw - 10 [ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq ik rm Kurdw [ g RMQ dy SurU ivc do p`qry Aqy bwAd ivc iek p`qrw

KwlI , iPr iqMn p`qirAw qy ilKq iek p`qrw KwlI Aqy cwr pqirAW qy iPr ilKq ik Dry ik Dry hwSIey ivc ilKq [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dy AKIr ivc sorTw ADUrw [ g RMQ dy pihly Aqy AKIrly k uJ p`qirAW qy k wg z l`g w hoieAw[

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm : ] AQ hnUmwn nwtk ilKqy ] ik Rq kb (k vI) ihrdy rwm B`lw ] k ib`q ]”

AMq : “sMbqu ibNk Rm inRpiq shs Ktu sq AsIh br ] cy qR cwdnI dUj CqR h Ng Ir suBt pr ] sMq suno mn lwie poQI ilKI fyry g urU Kwlsy jI k y pVq ilh irsw isMG k RnYl dI ivic hnUmwn nwtk pUrn Bxo ] s`pq ATwrw sY n Bym ] jyT vdI iQq nomI ieh jwn ] somvwir suk lw pKu C`qRpqI rixjIq isMG ] dohrw ] dohrw ] Bul cuk moh biKsk y pVIau sMq sAwl ] k whin isMG k I bynqI ] drsn hoie nrMjin rwie ] quhI”

h`Q ilKq nM : MS 680 isrlyK : g uru iblws sRI g urU bwbw swihb isMG jI lyKk : SoBw rwm A`fx SwhI smW : sMmq 1922 sQwn : AMimRqsr

Page 62: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

62

p`qry : 399 Ak wr : 24 X 32 s.m. ilKq : 10 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw-

21 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU ivc iek Aqy bwAd ivc pMj p`qry KwlI [

hVqwl Pyrk y suDweI k Iqi hoeI; ik qy ik qy hwSIey vwlI QW ilKq [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ g ur iblws sRI g urU bwby swihb isMG jI k w ilKXqy ]

ik Rq kiv BweI soBw rwm Afx swhI jI k I ] dohrw ] sRI g urbwnI g npqih nwX sIs k r jor ]”

AMq : “ieq sRI g urU iblws g RMQy sRI siq g ur swihb isMG jI k o sc KMf pRsQwn brn n M nwm spqmo iDAwie smwpqM sq suB msq ] 1 ] 1 ]

ieq sRI siq g ur swihb isMG scKMf vwsI smwpqM ] 1 ] AQ g ur iblws ik Rq k iv BweI soBw rwm A`fx swhI kI BweI g uid`q cMduk o jig AwsU k o ] AQ suB sMmqurwjw ibk Rmw jIqu k o ] sMmq 1922 imqI Pg uxu idny ATwrvI 18 - Pg x sudI qRXodsI sMpUrn k Iqw sI Amrqsr jI suDw srovr k o k Mfy prK bYiTk y rcnw rcweI BweI soBw rwm ny [ Buil cuik sRI g urU mhWrwj g uru swihb isMG ji swihbjwdy ibsn isMG qyg u isMG ibk Rm isMG Aqr isMG sUrq isMG sujwn isMG swihbjwdw bwvw Kym isMG hor sRbq swD sMg iq sMjugiq iqsk o myrI bMdnw bwrMbwr Awip shwie hovY ] 1 ] hrI hir hrI hir ] rwm nwm ] rwm ik Rs˜nmonm : -

h`Q ilKq nM : MS 681 isrlyK : prcI g urU bwby hMdwl jI k I lyKk : bRhmdws p`qry : 328 Ak wr : 11 X 16 s.m. ilKq : 9 X 16 s.m. vyrvw : ijld cmVw,ik rm KwDI[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do lwl ivck wr iek k wlI

lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : pihly p`qry aupr k wg z lg w, Aqy hyTw ieM\ iliKAw hoieAw hY [ iesk w mwlk

msMd sweIN dws inrMjnI, jMifAwlw g urU [ g RMQ ik rm Kurdw ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]nIswn g urU bwby hMdwl jI k w dIiKAw ] Awid sc jug wid

scu [ hYBI scu hosI BI scu ] sc nwmu k rqw purKu ] inrBau inrMk wr]” AMq : “ieiq sRI prcI g urU bwby hMdwl jI k I bRhm dws br nqy nwm cauKstvau iDAwau

smwpqM ] 10 ]” h`Q ilKq nM : MS 682 sMg Rih isrlyK : CpY lyKk : rjb p`qry : 16 Ak wr : 15 X 26 s.m. ilKq : 9 X 19 s.m.

Page 63: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

63

vyrvw : Kuly p`qry lk V dI P`tI ivc bMny hoey h n[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I, ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ CpY ilKXqy ik Rq rjb jI ] ] g ur pUjw k w AMg ]

bYrwg rmY ibqo Ast k ul pwrs DrIXih ] k lp ibRC bnrwie Pul Pl Amrs suB rIAih ]”

AMq : “dohrw ] dwdU qum jIau k y Aaug nq jy suk wrn k aun Ag wD ] myrI jrnw dyK k Y mq k o sIKY swD ] 9 0 ] AQ CpY sMpUrn rjb jI k y ] ] msq suB msq ] ]ApjU ] ]CpY ] ] 8] ]”

h`Q ilKq nM : MS 682 A isrlyK : jpujI lyKk : g urU nwnk p`qry : 10 Ak wr : 12 X 25 s.m. ilKq : 8 X 19 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw -8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, p`qirAW dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mUr iq AjUnI sYBM g ur pRswid]

jpu ] Awid sc jug wid scu ]” AMq : “slok u” pvx g urU pwxI ipqw mwqw Driq mhqu ] i dvsu rwiq duie dweI dwieAw

KylY sg l jg qu ] cMig AweIAW buirAweIAw vwcY Drmu h dUir ] k rmI Awpo AwpxI k y nyVY k y dUir ] ijnI nwmu iDAwieAw g ey musk iq G wil ] nwnk qy muK aujly k yqI CutI nwil ] 1 ] 1 ]

h`Q ilKq nM : MS 682 e isrlyK : AnwD dws smW : 1726 ibk RmI p`qry : 14 Ak wr : 12 X 24 s.m. ilKq : 8 X 18 s.m. vyrvw : KulHy p`qry sIqy hoey Aqy lk V dI PtI ivc bMny hoey hn [sqrW pRqI pMnw -9 hn[ Awm vyrvw : poQI, ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI vI k eI QwvW qy

DibAW vwlI hY [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm : ] AQ sRI ivcwr mwlw AnwQ dws ik Rq ilKXqy ] do] nmo

nmo sRI rwmjUsq icq AWnMd rup ]” AMq : “ieiq sRI ivcwr mwlAwqm vwn k Iibq As†mo ibsRwm ] 8 ] ieiq sRI ivcwrmwl

sMpUrxM ] 1 ] 210 ] ]” h`Q ilKq nM : MS 682 s isrlyK : ADXwqm prg Rs [prg ws] smW : 1755 ibk RmI p`qry : 19

Page 64: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

64

Ak wr : 14 X 26 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : Kuly p`qry, PtI ivc bMny hoey hn[ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ ilKweI suMdr hY [ AwrMB : “ < [ siqg ur pRswid ] sRI prmwqmnynm : AQ ADXwqm prg Rs ilKÎqy ]

sÍYXw ] = ] sqRwvr jMg mjIv ijqy jig BWq inBWqM Bin vyK Dry hYN ] qW mih sq`NX icdw nMd eyk suAwq min BÎM prk wS k ry hYN ]”

AMq : “byd bcn isNimRq bc n ]228] k ih suKdyv iblw s ] A DXwqm prk ws q y ADXwqm prk ws ]229 ] sMpq sqRh sY brK pc vn Awis†n mws ] eyk wdis buiD g RMQ k o suk l pK suB jwin ] 23 0 ] ieq sRI suKdyv ik Rq ADXwqm pRk ws smwqM suB msqu ] 23 1 ] = ] 0[ ]= [0]”

h`Q ilKq nM : MS 682 h isrlyK : swrk qwvlI smW : 1881 ibk RmI p`qry : 21 Ak wr : 15 X 26 s.m. ilKq : 9 X 17 s.m. vyrvw : Kuly p`qry P`tI ivc bMny hoey hn[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ swrk qwvlI BwKw ilK Îqy ] dohrw ] sRI piq pRQm

nmw mm mXog I irdy invws ] Bog I irdy audws jovYmm suimq pRk ws ]” AMq : “nih suD AsuD k I suD p cIm mbuiD AsuD hqIu AG D wmw ] hirdXwl ivru`D jo hY

vurxwrQ suD kro qumhy k iv sÍwmw ] nR`NBY nw†g is`†NDI sRis sMmq swvx mMg l iQq CT pXswm ] cuhnI pursi h ARMB k rXo [ ieiq sRI lv Dwm sBw ijqnwm ] 22 ] do] nau s vYXy sorTy k qRX k ibq llqyk ] dohy pMck rwj duie iek I CMd ibbyk ]23 ] ieiq sRI swrok qwvlI pMdRs imsRqupwT ] suBwucq k y Cd sB dosypWfvAwTw ]15] ] 258 ] = ] =”

h`Q ilKq nM : MS 682 k isrlyK : hrBrq vYrwg sqk BwKw p`qry : 48 Ak wr : 15 X 26 s.m. ilKq : 8 X 20 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry bMny hoey[sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm : ] sRI sMk rwXnm : AQ sRI hr Brq vYrwg

sqk BwKw ilKXqy ] dohrw ]” AMq : “riv pRBwv iqRau dsy k oh rihiq praur Brwiq ] sWq hyqu sÍjnw ink o Bxo Awp

Ab sWiq ] 74 ] sorTw ] Brq sqk vYr 0- ies qoN bwAd p`qrw nhIN hY ]” h`Q ilKq nM : MS 682 K isrlyK : BwvrsW im˜q lyKk : g ulwb

Page 65: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

65

p`qry : 19 Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : Kuly p`qry sIqy hoey hn [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, pr ik Dry ik Dry DibAW vwlI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sÍXw ] syq k ry ijn swg r pY sB dyvn k y duK dUr

imtwey] rwvx k y ds sIs k ty suB BIKx k y isr CqR iPrwey ]” AMq : ieiq sRI mq mwn isMG crx isKq g ulwb isMG y ng OrI rwey Awqm jyn ivrcqM Bwv

rsWimRqI smwpqM suBM BUXwq ]” SRI rwm sRI rwm siq jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 682 g isrlyK : CMd rqnwvlI lyKk : hrI rwmdws inrMjnI sQwn : iffvwnw idRV rUp jih g RMQ jnm sk l jwk w p`qry : 18 Ak wr : 14 X 26 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : Ku`ly p`qry bMny hoey hn [sq rW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : pihlw p`qrw nuk r qoN BuirAw hoieAw Aqy bwk I p`qry pwisAW qoN k uJ k uJ Bury hoey[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ CMd rqnwvlI ilKÎqy ] sRI g xyswXnmw : dohrw]

g ur g n piq g oibMd k o nwie sIs hir rwm ]” AMq : “ieq sRI hir rWm dws inrMjnI [ k uMiq CMd rqnwvlI sMpUrxM msq suB msqu]

rwm rwm rwm nwm rwm nwm rwm nwm g usweI [ hr hr hr quhI quhI quhIA” h`Q ilKq nM : MS 682 G isrlyK : nsIhq nwmw (g urU nwnk ) p`qry : 2 - 13 Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 9 X 11 s.m. vyrvw : K`uly p`qry bMny hoey hn [ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ pMnw do qoN surU k Iqw hY ] AwrMB : “k UMij k urk wvy ey ] 3 syK srP nQI auqvlw ] i ek coit : nQI vin

cwvlw]” AMq : “BiT peI dosqI k lI k I g eI dyiK idAwhU ] nwnk dosqI sc k I hoie nwnk

dosqI sc k I hoie EiV inbhU ] h`Q ilKq nM : MS 683 isrlyK : AiDAwqm rmwiex lyKk : mwn isMG smW : 1891 sMmq Ak wr : 32 X 16 s.m. ilKq : 26 X 12 s.m. vyrvw : ijld, Kuly p`qry moty k wg z ivc bMny hoey ; isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl;

sqrW pRqI pMnw-10 hn[

Page 66: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

66

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm : ]dohrw ] “dyvI mwqw swrdw ieMdu

smhws] bMdo pd pMk j sdw k ro sUmiq prk ws ] 1 ] sMk r CMd ] g xnwQ dws invwie msqk bMdnw pg Dwr ]” “ieq sRI mq AiDAwqm r mwiex aumw mhysur sMbwdy auqR k Wf ibk uMT inrXwxo nw m nvmoiDAwie ] 9 ] sMpUrxM suMB Bvq ] fIzweIn bixAw hoieAw ]”

AMq : “g urU g oibMd isMG k y pdwr ibMd mMjulM ] invwie sIs bMdnw su jor pRym AMj lI] s m sq s`qR mwr qyj puMj jwib QirXo ] Anyk dUKdwr isK puMj jwau bwir ] 51 ] dohrw ] jw pd pMk j nIr lih bMDn dey inKr ] mwn isMG g ur k o nmo qpo ig Xwn Avqwr ] 52 ] g Rih Ag nI vs cMd puin sMbq AwnMd Dwr ] dsmI k wqk sudI suBw surw Dis g urvwr ] 53 ]”

h`Q ilKq nM : MS 684 isrlyK : jpu pRmwrQ lyKk : sRI g urU syvwdws isK rwm ik Rsn (lyKk rwm ik RSn) p`qry : 52 Ak wr : 18 X 33 s.m. ilKq : 11 X 23 s.m. vyrvw : ijld Kuly p`qry moty k wg z ivc bMny hoey [ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl ;

hwSIAW dovyN pwsy KVy ruK do do lwl lk IrW ; sqrW pRqI pMnw - 11 [ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMgI [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI [ pihly p`qry

qy ifzweIndwr hwSIAw [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] sRI g urU nw nk crn rj rwm ik Rs˜ aurDwr ] j pu

pRmwrQX ihk hau jQw buiD Ansr [ 1 [ Bvswg r k o syqu hY sRI nwnk sB nwm]” AMq : “sRI g ur syvw dws isKrwm ik Rs˜ aurDwr ] jpu pRmwrQ Xih k ihE jQw buiD

Anuswr [ 12[ ieiq sRI jpu pRmwrQ sMpurxM ] suB msqu ] = ]” h`Q ilKq nM : MS 685 isrlyK : rmwiex (ADUrw k Wf) p`qry : 1 - 10 A Ak wr : 32 X 17 s.m. ilKq : 21 X 10 s.m. vyrvw : Kuly p`qry k wg z ivc lpyty hoey[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw

fIzweIndwr pihly sPy qy, bwk I pMinAw aupr dohrw hwSIAw do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-11 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq TIk ; ik Dry ik Dry hV qwl Pyr k y suDweI k IqI hoe I hY[ rmwiex dw auqR k Wf ivcoN k uJ ih`sw [

AwrMB : “ 1 E o sRI g xyswXnm : [ “sRI rwm cMdRwXnm ] sRI rwmo jXqw ] “slok ” vrxwnwm rQ sMG wnw rswnw CMd swmip ] “mMg lw nWc krqw rObMdy bwxI ivnwXk o]”

AMq : “bIqy AvDr hY jo pRw n ] “AD mk vn jg moih s mwl ] dohrw ] rWm ivrih swg r mnhu Brq mg n mnhoq ] iv`NpR rUs Drpvn suq Awie g Xo jnDoq ] ] CopeI auqRk Wf k I sMpUrx hoeI]”

Page 67: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

67

h`Q ilKq nM : MS 686 isrlyK : jnm swKI [ bwly vwlI ] ilKwrI : pYVw moKw p`qry : 1-7, 1-744 a Awk wr : 23X12 s.m. ilKq : 19.5X9 s.m. vyrvw : ibnHW ijld, dupwsIN KVHy ru`K do k wlIAW lk IrW dw hwSIAw[ sqrW pRqI pMnw-17

hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Ksqw, k eI QWeI k wnI bdlI hoeI, pihly s`q pq`irAW qy poQI dw

qqk rw id`qw hY, ik qy ik qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, ivc-ivc do k wlIAW lk IrW ivc iek lwl lk Ir dw hwSIAw[

AwrMB : 1E siqg ur pRswid] jnm pqRI bwby nwnk dI sMm q 1582 pMdRh sY bYAwsIA w imqI vYswKu sudI 5 pMcmI] poQI ilKI pYVy moKy sulqwnpur k y Kqryty g urU Ag d ilKvweI pYVy ilKI] muKwsq bwly sMDU jty ty k I rwie Boey dI qlvMfI AhuieAw Awhw]…

AMq : … jqu DIrju squ vyd k ir Bau BMwfy k ir swr] iqs ivc AMimRqDwr hY scw nwmu Awpwir] ijs njir k rm iqs k au hoie isPiq sbdu vIcwir] dwis nwnk g urmuiK pweIAY scI Bg iq BMfwir]1] bolhu siq g urU bwbw vwhug urU DMnu g urU siqg urU siqg urU isD g osit pUrn hoeI] g ur pRswid]1] ] BUlY cUk y bKis lYxw] sdk w g urU Kwlsy kw sdk w] ]

h`Q ilKq nM : MS 687 sMg Rih isrlyK : mwDv nl BwKw lyKk : Awlm p`qry : 1 - 113 a Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 7 X 10 s.m. vyrvw : ijld bwAd ivc bMnI hoeI hY [ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy KVyH ruK iqMn iqMn k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk [ k uJ p`qry iek pwsy qoN ik rm Kurdw [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] su siq sRI g xyswienm : ] AQ mwDv nl BwKw ilKXqy

] caupeI ] ipRQmY pwrbRhm k o pOrno ] Pun k Cu jg qrI qr subrno ]” AMq : “pMifq buDvMqw munI k b jn Acr eyk ] nwm nimq g un aucrih kih kih k Qw

Anyk ] 120 ] ieq sRI mwDv nl smwpqM ] sMpUrx i liKAw ]” h`Q ilKq nM : MS 687 A isrlyK : sMq pRqwp p`qry : 113 A - 117 a Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9 X 10 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw- 8 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoieAw hY [

Page 68: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

68

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI jI shwie ] sMq pRqwp ] dohrw ] “k wrinu k wrnY g uibMid isMG k auqk Apr Apwr ] sUKm hI sux BwKw k rI k iQEin jwie bIcwru ]”

AMq : qum k why Brmoiq ho ] miq k wcI ] hm jwvhg y qum mwnhu swcI ] qum mn mq k hw k rhury BweI ] hm isau Kwlsy k I bin AweI ]

h`Q ilKq nM : MS 687 e isrlyK : inrbwx jog [ik `sw g opI cMd mYnwvMqI] p`qry : 117 a - 185 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 8 X 10 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI,ilKweI suMdr,poQI dy ies Bwg dI rcnw dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : < siqg ur pRswid ] rwg rwmk lI tofI ] ] eyk smY g opI cMdu dyiKAw mjnu

k rqw mweI ] mweI k Y min icMqw aupjI dyhI dyiK pCuqweI ]” AMq : “AsiQru BxIAly jb qwlU imlwieAw [ g opI cMid AsiQru jog u nwQ qy

pwieAw]3 70] eIsru g orKu g urU BxIAly crpt cMbw Qwp] BrQrI g opI cMdu AsiQr BxI BxIAly inrbw x jog ijin lwDpw ] 3 71 ] dohrw ]” ]

ies qoN bwAd k uJ sqrW jo ies rcnw nwl sbMDq nhIN ilKIAW hoeIAw hn[ h`Q ilKq nM : MS 688 sMg Rih isrlyK : g auVI suKmxI mhlw 5 p`qry : 1 a - 77 a Ak wr : 10 X 9 s.m. ilKq : 9 X 5 s.m. vyrvw : ijld rYk sIn[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw do do lwl lk IrW ivck wr

iek iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g auVI suKmxI mhlw 5 ] slok ] 1 ] Awid g urey

nmh] jug wid g urey nmh ] siq g urey nmh ] sRI g uru dyvey nmh ]” AMq : “sB aUc qwk I soBw b nI ] nwnk ieh g uix nwm suK mnI ]8]24 ] ieqI suKmnI

jI swhb sMpUrnM ]” h`Q ilKq nM : MS 688 A isrlyK : ivcwr mwlw lyKk : suMdr isMG smW : sMmq 1940 ilpI k wl (rcnw k wl) 1726 ib 0 p`qry : 77 a - 103 a Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 17 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr ilKweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwlq

TIk ]

Page 69: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

69

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ivcwr mwlw g RMQ ilKXqy : suAisœ sRI g xyswie nm : pRmwqmny nm : AQ ivcwr mwlw AnwQ purI ik Rq ilKXqy ]”

AMq : “g Iqw BrQr k omqo eyk wds k I Xug q ] AsRtwv k R visst pun k uCuk ApnI auk q ] 4 3 ] ieq sRI ivcwr mwl Awqmvwnk I ibRq Astmoibsrwm ]8]210] ivcwr mwlw ilKI suMdr isMG Twk r ml vwsqy BwdRo dI ] 9 ]”

h`Q ilKq nM : MS 688 e isrlyK : g Iqw k w ATwrvw iDAwie smW : sMmq 1940 p`qry : 103 A - 133 A Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 7 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB :“ < siqg ur pRswid ] AQ Awg Y g Iqw k w ATwrvW iD Awie cilAw ] Arjnovwc]

Arjn muKqy ieau k hY hy k ysv Bg vwn ]” AMq : “jy cwr swDn k IAw k ry ] qO k ljug k y ] pwp sB nst hon iqs purC k y ]

g Iqw sMpUrxM sxy mhwqm hoieAw ] Bwdro dI 11 sMmq 19 4 0 ] = ] = ]” h`Q ilKq nM : MS 689 isrlyK : mdn cMdRodX p`qry : 1 - 104 A Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc k uJ p`qirAW qy duAw dwrU nusiK AW bwry disAw hoieAw hY[ A qy

AMq ivc vI k uJ pM ny nusiKAw bwry idqy hoey hn k wnI bdlI hoeI hY [ SurU ivc po QI dw qqk rw idqw hoieAw hY [ ilKweI suMdr hY [ AKIr ivc k uJ pMinAW aupr hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : < sRI ik RsnwXnm : “AQ mdn cMdRodX ilKÎqy ] k ibqu ]” AMq : “AQ myDwk o ] cOpeI ] r iv sis g Rhxy putweI ] ey k tMk iG Rq sO inq Kwie] jo

bwlk ieh cwtn k rY [ bu`D bfI bwlk k o DrY ] 162 ]” h`Q ilKq nM : MS 690 sMg Rih isrlyK : jwp p`qry : 8 - 31 A Ak wr : 8 X 10 s.m. ilKq : 6 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, p`qry ik rm Kurdw [ rcnw dy SurU ivc 7 p`qry nhIN h n

rcnw ADUrI hY [

Page 70: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

70

AwrMB : “sdw isD dw buDdw ] ibRD k rqw ] Ado aurD ArDM ]AG MaG horqw ] 58 ] prMm pRm prmysÍrM ] pRoC pwlM ]”

AMq : “sdw AMg sMg o A BMg M ib BUqy ] 19 8 ] jwp sMpUrin hoieAw ] KusI k rnI nmu, icqu AwvY ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 690 A isrlyK : bicqR nwtk p`qry : 31 A - 184 A Ak wr : 8 X 10 s.m. ilKq : 6 X 8 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , p`qry ik rm Kurdw hn [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy ] sRI Bg auqI jI shwie ] AQ bicqR nwtk g RMQy

ilKXqy qÍ pRswid ] 5 ] 10 ]” AMq : “Cor k Qw qb ipRQm su nw eI ] AQ cwhq iPir k ro bfweI ]11]4 61] ieq sRI

bicqR nwtik g RMQy srb k wlk I bynqI brunnM nwm caud so iDAwie smwpqu ] ] h`Q ilKq nM : MS 690 e isrlyK : vwr durg w k I p`qry : 185 Ak wr : 8 X 10 s.m. ilKq : 6 X 8 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI, p`qry ik rm Kurdw [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI

hoeI hY [ AwrMB : “ < vwhg urU jI kI Pqy ] sRI Bg auqI jI shwie ] vwr durg w k I ] 5 ] 10]

pauVI ] ipRQm Bg auqI ismr k y g urU nwnk leI iDAwie ]” AMq : “270] qÍ pRswid ] bn qn mhIp jl Ql mhwn ] jhN qhN pRsoih k rxw

inDwn] jg mg q qyj pUrin pRqwp ] AMbr jmIn sw qo pqwr ] ibQro AdRs ijh k r mjwr ] ausqq sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 691 isrlyK : bwjnwv lyKk : moqI rwm smW : sMmq 1863 p`qry : 1 a - 50 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 11 X 7 s.m. vyrvw : ijld, p`qry iek k wg z ivc sIqy hoey hn[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-11

hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, iBjI hoeI, ik rm Kurdw; p`qry Ksqw hwlq ivc hn[

k eI QwvW qy hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hy [ ikDry ik Dry ilKweI pVIH nhIN jWdI ikrm KwDI hoeI hY [ pMnw nMbr 49 A aupr sMmq ibk Rm rwie As†w ds†q jwnIey [ qRY sT aupr pwieAw ] iliKAw hoieAw hY [

Page 71: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

71

AwrMB : “AQ bwjnwv ilKÎqy ] 1 ] E o sq g ur pRswid ] pCwx rog Ar -------A`gy ilKq ik Rm Kurdw imtI hoeI ] dohrw ] bMdo sRI g ur pd jlj jo plv sMswr]”

AMq : “sB log n k I smJ ihq moqI rwm pRbIn ] 83 ] g u rmK isMG srdwr ihq k ot k mwlIey mwih ] moqI BwiKAw k rI dws g RMQ k hwih ] 84 ] sorTw ] sMmq ibk Rm rwie As†w ds s†q jwnIey ] qRY sT aupr pwieAw siv swK SB g B lo ] 85 ] dohrw ] ik Rs˜ pK iek wdsI bwsr ss suK dwie ] bwj nwm pUrn k IAw pfq g unq ihq pwie ] ieq sRI bwj nwmw g RMQ iDAwie aunqIsmo smwpqMq ho ]

ies qoN bwAd iek p`qrw nusKw iliKAw hoieAw hY [ h`Q ilKq nM : MS 693 sMg Rih isrlyK : k wieAw mhwqm lyKk : sMq rYxXw ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : sMmq 1979 p`qry : 1 a - 1 A Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : ijld moty k wg z qy k pVw ciVAW hoieAW hY[ isAwhI k wlI ;sqrW pRqI pMnw -

21 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ ilKq vhI dy ihswb nwl ; pqrw pYnisl nwl AMik iq k Iqw

hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ k wieAw mhwqm ilKÎqy ] dohrw ] k WieAw k WsI purI

hY isvqw Awqm dyv ]” pM n w 1 A “nhI k Cu dUru nyrw hY sBI qyrw vKyrw hy myrw suSR isqu nbyrw hY k hW Jg rw cu k wvhy ] nhI k o Avr hY dU jw k ho ik s k I k ro pUjw k rm Ar Brm hY dUjw k hW hm k o Bulwvhg y ]”

AMq : “ ]9 ] g ur swsqR kI jgq so k wieAw KojY jwie ] kwieAw my Awqm imlY sMswr hYn k oie ] 10 ] sMq rYxX h XQwmq jug qso k hI sunw ie hO sMqo k w dws hO sd hI k rq shwie ]

h`Q ilKq nM : MS 693 A isrlyK : ryKqw ilKwrI : k ilAwx dws g ulwb dwsIAw smW : sMmq 1979 ibk RmI p`qry : 1 A-2 a Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ suxhu swjn pIA [ myry lg y KMjr ibRhu k y ry prw hO hwr dr qyry k bI muK qy

bulwvhu ry ]” AMq : “mn mYlw g ur aujlw Brm dwg dIE sB Doie ] ies mwlI k I G t k w k oeI ibrlw

DobI hoie ] 2 ]”

Page 72: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

72

h`Q ilKq nM : MS 693 e isrlyK : sIhrPI g urU g ulwb dws jI k I ilKwrI : k ilAwx dws g ulwb dwsIAw smW : 1979 ibk RmI p`qry : 2 a - 8 a Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [ p`qrw nMbr 3 qoN 8 a q`k hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do lk IrW pYnisl

nwl vwhIAW hoeIAW hn[ s qrW pRqI pMnw- 9 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sIhrPI g urU g lwb dws jI k I ] jy ilKÎa]” AMq : “XyhI hovxw lok prlok qYnU iesy aupro hoie dsWvxweI ] pwvtubIAW XyhI g ulwb

dwsw jUNn jUNnw ivKy Btk Wv xweI ] 3 0 ] ieq ishrPI spUrnM smwpqM]” h`Q ilKq nM : MS 693 s isrlyK : pYNqI jvwhr isMG k I lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwb dwsIAw p`qry : 9 - 16 A Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ pYNqI qÍwr isMG kI sÍXw ] aUc AMg m Apwr g urU

g urdIn idAwl muk Md murwrI ]” AMq : “dohr0 ] pYNqI hY g ur pRy m k I pVy suxy jy k oie ] s q g ur syqI pRIq k r jIvx

muk qw hoie ] 38 ] pYNqI spUrnM smwpqM ]” h`Q ilKq nM : MS 693 h isrlyK : KuSI ivlws lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : 1979 ibk RmI p`qry : 16 A - 21 a Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq: 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw- 9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I[ ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] KusI ivlwsu jvwhr isMG k w k otVw ] Awd Adys g urW k o

k Ijy hwQ joV isrnweyg y ]” AMq : “ivCoVy dXo hY hmy dUK BwrI ] k to dUK myr0 kro Awp k wrI ] Aho dIn

idXwlw hmyN qoih cor ] jv whr jwpy sdw jwp qyrw ] 3 1 ] KusI blws [ivlws] spUrnM]

Page 73: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

73

h`Q ilKq nM : MS 693 k isrlyK : aupdyS nwmw lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : 1979 ib: p`qry : 21 a - 24 A Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] aupdys nwmW jvwhr isMG k w ] dohrw ] mw ns dyh Amol

hY auqm k ul mo bws ] suMdr rUp AnUp hY vsQ, juvw pRk ws ] 1 ]” AMq : “k On qumwrI Tor hy k Ysy drsn hoie ] k Ysy jpIey mMq k o srv isD ijau hoie]

hmsy qum k o bhuq hY qum swhmy n k oie ] dyhdwn sMqoKIAw g mu dlg IrI Koie]” h`Q ilKq nM : MS 693 K isrlyK : g ur pRym bwxI lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : 1979 ibk RmI p`qry : 24 A - 27 A Ak wr : 15 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ g ur pRym bwxI ilKÎqy ] dohrw ] swcy swihb sqg uro

hmrI suxo puk wr ] sB qy hoie inAwsrw AwXo qum drbwr ]” AMq : “QoVy mYN bhuqw k hw jy k r smJy k oie ] pRym bwx g ur aurDry hwl msq soie ]

15 ] pyNm bwx smwpqM ]” h`Q ilKq nM : MS 693 g isrlyK : mwJW lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : 1879 ib: p`qry : 28 a - 34 A Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : < siqg ur pRswid ] mwJW jvwhr isMG ik Rq ilKÎqy ] Awj k wl mr jwxw bMdy

k why pYru psry ]”

Page 74: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

74

AMq : “nw aucy nw nIc k hwXw nw dlg Irn rwjI ] rWm JroKy Awsx k I Aws B jg u ifrw bwjI ] isMG jvwhr sq g ur swcy Kyl Ajwie bujwjI ] 3 0 ] mwJW jvwhr isMG k IAW sMprnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 693 G isrlyK : sIhrPI lyKk : jvwhr isMG ilKwrI : k ilAwx dws g ulwbdwsIAw smW : 1979 ibk RmI p`qry : 34 A - 43 A Ak wr : 13 X 25 s.m. ilKq : 10 X 21 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sIhrPI jvwhr isMG k I ilKÎqy ]” AMq : “jÍwhr isMG mumwrKW dyn seIAW sBI drdu iPrwk dw fwlk y qy ]3 0] ishrPI

smwpqM ] sMmq aunI sY au xwsI ] 19 79 ] ilKq m sqM k ilAwx dws] g ulw b dwsIAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 696 isrlyK : AsmyD BwKw lyKk : jYmnI ilKwrI : thk n, hjUrI k vI - tIk wk wr smW : 1883 sMmq sQwn : k smIr p`qry : 440 (pihly p`qry qy cwry pwsy sicqr sihq hwSIAw ) Ak wr : 24 X 32 s.m. ilKq : 15 X 24 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy pwsy KVy ruK do

lwl lk IrW ivc do k wlIAW lk IrW ivc motI nOrMg I lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU ivc 6 hwSIey v wly KwlI p`qry ik Dry ik Dry

hVqwl Pyr k y su DweI k IqI hoeI [ p`qirAW dIAW nu k rW BurIAW hoeIAW [ p`qrw nMbr 287 qoN 440 q`k p`qirAw dw nMbr soiDAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] E o sRI g xyswXnmhw ] sRI nMd lwl spMqw ] AQ AsÍmyD ik Rq k b (k vI) thk n ilKqy ] cOpeI ] ipRQmy pRxvo ig rjw nMdin ]”

AMq : “sMmqu riv Kit sq sYqI rQ Ar sT nwn ] Drm puqR soDw bhuru smJo sMq sujwn] cyq sudI AT iQq dsvI riv idn pUrn kIn ] ik Rsn cMd jsu k Msv purI mY sIhW isMG ilKqu sudIn ] 2 ]3 ] AKr vwD G t sD pVnw ] smwpq suB msqu ] 1 ] kibq ] sRI vwihg urU jI k y pXwry suvwry siq g urU jI k y nwnk kI ik Rpw k ir auqmu miqAweI hy ] AMg d idAwl qYipM Amrdws idAw isMD rwmdws Arjn jI qumro suKdweI hY [ hir g oibMd hrI rwie ik Rsn qy g D nIjU dsmI pwqswhI mIq qyry shweI hY [ sUby k SmIr Awie hY iek jwie hY soeI sUbw m˜jUr ijn thl g urU k I leI

Page 75: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

75

hY [ EAMnmo Bg vqy vwsu dy vwie ] ieq sRI g xyswien: sRI rwm jI ] sMpUrxM ] sMm q 1883 ]

h`Q ilKq nM : MS 697 isrlyK : sur swg r lyKk : Bg q sUrdws smW : sMmq 1926 p`qry : 1 – 306 Ak wr : 32 X 20 s.m. ilKq : 23 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIn[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU ivc iek p`qrw Aqy AKIr qy 6 p`qry KwlI [

pqrw nMbr 220 q`k p`qry nIly qy bwAd ivc ic`ty Bury rMg dy, hwSIey vwlI QW ik Dry ik Dry ilKq [ hVqw l Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ 288 qoN bwAd pM nw nMbr AMik q nhIN [

AwrMB : “sRI g xyswXnm : < siqg ur pRswid ] rwg iblwvl ] crx k ml buMd hir rweI] jWk I ik Rpw ipMg igrlMG y AMDy k os Bk Cutr swe IN ]”

AMq : “blm G vw bl dyq hY k i r k ir g iq bwlw ] idn i dn dUnI bwF hY g eIAW bw l g upwl ] sUrdws g r piq rhY jWqy jmk wl ] 809 rwg ] sRI rwm jI ] myqI Ak wVw bwdI ] 9 bwrswnI bwrw [ sMbq isvqu ] 19 26 ]

h`Q ilKq nM : MS 698 isrlyK : jnm pqRI bwby nwnk jI k I (jnmswKI g urU nwnk dyv BweI bwlw) lyKk : BweI bwlw ilKwrI : pYVw moKw smW : 1582 ilpI k wl : 1852 p`qry : 244 Ak wr : 19 X 22 s.m. ilKq : 14 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do k wlIAW

lk IrW, p`qrw nM: 40 q`k Aqy Pyr do do lwl lk IrW dovyN pwsy KVy ruK [ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “jnm pqRI bwby jI k I sMmqu ] 1582 (1582) pMdRw sYie bYAwsI ] imqI vYswK

sudI pMcmI ] 5 ] poQI ilKI pYfy moKy sulqwnpur k y Kqryty g urU AMg d ilKvweI pYVy ilKI ]”

AMq : “nwnk AYsI aumdI iKj mq ibnw Bwg ik au hoeI ] 4 ] eyh sbd qlvMfI hoieAwhw ] g ur pRswid poQI ilKI sMpUrn ] sMmq 1852 ] boly vwhg urU jI ] Bul cuk G wtw bwDw AKr bKs lYxw sdk w sMg q jI k w ]

h`Q ilKq nM : MS 699 sMg Rih isrlyK : jpu pRmwrQ p`qry : 1a - 62 a

Page 76: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

76

Ak wr : 14 X 17 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [sqrW pRqI

pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ SurU ivc k uJ p`qry, iek pwsy

qoN ik Rm Kurdw hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jpu ArQ nwid ] siq nwm k rqw purK inrBau inrvYru

Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid jpu rwg u Awsw jpu ArQ nwil mhlw 1 g osit gurU bwby nwnk jIauk I ]”

AMq : “vwhg urU jp sMpUrn hoie Aw Buly cUk y bKis lYxw piV k Y KusI k rxw ] vwhg urU iciq AwvY ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 699 isrlyK : purwqn jnm swKI p`qry : 1 a - 191 A Ak wr : 14 X 17 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAw lk IrW [sqrW pRqI

pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy SurU ivc [ id Aw rqI k I riq sRI cMd jI k w ] ies qoN bwAd As l rcn w

pMnw 1 qo N SurU huMdI hY [ ilKweI suMdr, Aqy poQI dI hw lq TIk TIk [ ik Dry ik D ry hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid] sRI jpu ArQ nwil ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sY BM g u r pRswid jpu rwg u Awsw jpu ArQ nwil mh lw 1 g osit g urU bwby nwnk jIauk I ]”

AMq : “ijin nwmu iDAwieAw gey msk iq G wil ] nwnk qy muK aujly k yqI CutI nwil ] 1 ] qb slok u piVAw qb bwbw jI cwdir aupir lY k ir suqw qb sMg iq mQw tyik Aw ] jb cwdir auTwvin qb k uCu nwhI ] qid Pul duhw k y hry rhy ] ihMdU Awpxy lY g ey AqY muslmwnu Awpxy lY g ey ] srbiq sMgiq pYrI peI ]

sMbqu 159 5 imqI AsU sudI 10 ] dsmI sRI bwbw nwnk jIau smwxy krqwrpuir ] bolhu vwhg urU ] swKI pUrn hoeI bwby jI k I ]

ies qoN bwAd iek pMnw, jp k I mihmwm : slok u cwr phr fyF rwq ] pFy jp pRiq ]” dw id`qw hoieAw hY [

h`Q ilKq nM : MS 700 isrlyK : jnm swKI g urU nwnk dyv jI lyKk : BweI bwlw ilKwrI : pYVw moKw p`qry : 14-416 Ak wr : 11X14 s.m. ilKq: 8X10 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ ikDry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [g RMQ dy SurU

ivc iqMn Aqy AKIr ivc iek p`qrw KwLI [ jnm swKI ADUrI [

Page 77: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

77

AwrMB : “jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI mhwrwj, pYn nwl bwAd ivc iliKAw hoieAw hY[ ilKI pYVy moKy sulqwn pu r k y vsnIk Kqryty ] g urU AMg d jI ilKweI ] muKw siq bwly sMDU jtyty dI ] rwie Boey dI iqlvMfI AwieAw Awhw ] g urU AMg d jI ƒ FuifE su ]”

AMq : “qw g urU nwnk jI k ihAw BweI mwn cMd quJ k o Awpy hI Kbir hovYg I ] qw mwn cMdu k ihAw jI qumwrw nwau ik Aw ] Aruie ---

ies qoN A`g y p`qry nhIN hn, rcnw ADUrI ] h`Q ilKq nM : MS 701 sMg Rih isrlyK : g urbwxI p`qry : 1 – 28 a Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw Ksqw hwlq ivc, KwDI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI

lwl[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ies ivc jpujI swihb, sodr , k Irqn soihlw, d`KxI EAMk wr, isD g osit,

AnMd swihb, bwv n AKrI, g auVI suKmnI, Awsw k I v wr, vwr mlwr k I, vwr mwJ k I, vwr swrMg k I, vwr rwmk lI, vwr sUhI k I, vwr mwrU k I, vwr swrMg k I, vwr ibhwg Vy k I, vwr rwmk lI k I, vwr bsMq kI, vwr jYqsrI, Aqy hor bwxIAW hn [ ilKweI suMdr hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ pihlw p`qrw nhIN hY poQI pMnw nM: 2 qoN SurU huMdI hY [ p`qrw nMbr 34 a-687 a q`k g urbwxI drj hY[

AwrMB : “huk mI hovin Ak wr huk mu n k ihAw jweI ] AMq : “AMqir jwmI purKu ibDwqy srDw mn k I pUry ] nwnk dwsu iehY suKu mwg Y mok au

k ir sMqn k I Dury ]4 ]5]” h`Q ilKq nM : MS 701 A isrlyK : bynqI caupeI p`qry : 28 a - 34 a Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy ] puin rwCs k w k wtw sIsw ] sRI Ask yq jg q k y eIsw]

puhpn ibRsit g g in qy BeI ] siBhn Awn b DweI deI ]1]” AMq : “ipRQm Dro Bg vMq k o iDAwnw ] bhuro k ro k ibqw ibiD nwnw ] ik sn jQwmq

cirqR aucwro ] cUk hoie k ib lyhu suDwro ]1]” ies qoN mg roN Al`g Al`g bwxIAW id`qIAW hoeIAW hn ]

h`Q ilKq nM : MS 701 e isrlyK : jY jY dyvI BvwxI p`qry : 687 a - 689 A Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -10 hn[

Page 78: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

78

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “mohxI CMd ] jY jY dyvI BvwxI ] BauKMfI durg wsr bwxI ] k ysrIAw bwhI k au

mwxI ] BYKMfI BYrivau DwxI ]1]” AMq : “jY mweI g weI bydwxI ] AniCd AiBd A iKdwxI ] BY hrxI srbM sMqwxI ] jY

dwqw mwqw ik RpwxI ]8]” h`Q ilKq nM : MS 701 s isrlyK : cObIs Aauqwr p`qry : 689 A- 698 a Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq: 12X13 s.m. vyrvw : ijld, EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy ] pwiqswhI ]10] cObIs Aauqwr ]cOpeI] Ab cObIs

aucro Avqwrw]” AMq : “ ieq sRI bicqR nwtk y mC Avqwr k QnM ] sMKwsur bDh]” h`Q ilKq nM : MS 701 h isrlyK : cilqR joqI joq smwvx k w p`qry : 698 a-699 a Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] cilqR joqI joiq smwvx k w ] sMmqu ] 159 6] pMdrh sY

iCAwnvY AsU vdI ]10] sRI bwbw nwnk dyv jI smwvxy]” AMq : “sMmqu ] 174 4 sqwrh sY cauqwlIAw Bwdo sudI ]8 ] AstmI Awieqvwir pMj

G VI idin iCvI dYAmil sRI g urU rwm rwie jI smwxy g Vvwil]” h`Q ilKq nM : MS 701 k isrlyK : EAMk wr vfw mhlw 1 p`qry : 699 a - 717 a Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : ijld, EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] E AMk wru vfw mh lw 1 ] rwg u rwmk lI ] EAMk wr

inrml siq bwix ] qwqy hoeI sg lI Kwix ]” AMq : “mwieAw ADIn syvk dir TwFI ] jwk y crn k vil ruic bwFI ] idRsit mwih

swrw jg u dyKy ] nwnk Awip AlyKu Avr sB lyKY ] 81 ] 1]” h`Q ilKq nM : MS 701 K isrlyK : slok ] mhlw 1 ] p`qry : 717 a - 718 A

Page 79: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

79

Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr[ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] slok ] mhlw 1 ] ijq dir lK mhMmdw lK bRh mY

ibsn mhys ] lK lK rwm vfIrIAih lK rwhI lK vys ]” AMq : “k ib bwc ] dohrw ] jo inj pRB mo so k hw su k ihhO jg mwih ] jo qh pRB k O

iDAwie hY AMq surg k o jwih ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 701 g isrlyK : jnm swKI g urU nwnk (‘vlwieq vwlI’ ivcoN) ilKwrI : g uridAwl p`qry : 718 a - 749 A Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw :EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “swKI ] qW bwbw nwnk u AauJiV AauJiV auiT cilAw ] rwih clY nwhI vsdI vVY

nwhI ]” AMq : “jIm jmwieE jmw k ir clxw twk ir bMDu ] bWJhu sweIN Awpxy iPr sih AMD o

AMDu ] g uridAwl Pk Ir ilKI ]” h`Q ilKq nM : MS 701 G isrlyK : jnm swKI g urU nwnk (imhrbwn vwlI) p`qry : 750 a - 805 A Ak wr : 16 X 17 s.m. ilKq : 12 X 13 s.m. vyrvw :EhI [ sqrW pRqI pMnw -10 hn[ Awm vyrvw : AMq ivc pusqk ADUrI hY [ AwrMB : “ < siqnwm krqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mUrq AjUnI sYBM g urpRswid

jnmu swKI ilKxy k w ArMBu k Iqw sRI siqg urU jI k y pRswid k ir ]” AMq : “eyhu Kylu sRI inrMk wr jI hir cauk VI ibKY k rdy Awey hY pswry k w ] Pyr aus kw

AMq nwhI pwieAw jwdw ] sM --- ]” ies qoN bwAd rcnw ADUrI hY [ h`Q ilKq nM : MS 702 isrlyK : Bg iq mwl BwKw stIk lyKk : nwBw jI ilKwrI : k Irq isMG p`qry : 1 - 466

ic`qr : pihly qy dUsry p`qry qy fIzweIndwr hwSIAw Ak wr : 16 X 24 s.m. ilKq: 9X16 s.m. vyrvw : ijld g qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK,

iek nIlI lkIr, do lwl lk IrW, ivc do k wlIAW lk IrW qy ivc ivc motI pIlI lk Ir; sqrW pRqI pMnw-11 hn[

Page 80: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

80

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU Aqy AMq ivc 6 pqry hwSIey vwly KwlI [ k eI p`qirAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : < siqg ur pRswid ] sÍ siq sRI g xyswX nmh ] AQ Bg iq mwl BwKw stIk ilKXqy ] tIk wk wr k o mMg lw crn ] ]CpY] g ur g npiq g oibMd ig rw crnn isr nwaU ]…

AMq : “iBRq bwr bwr kr jor k Y mWg q Xih bru sMq js ] jY ik Rpw Dwm jY isXwm ird Bg q k ml An rUp bs ] 4 ]

ieiq sRI Bg q mwlw ik Rq sRI nwBw jI mUl AO Bg iq pRy mwk r tIk wk wr k iv kIrq isMG k I sMpUrnM] suB msqu ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 703 isrlyK : j&rnwmh pwqswhI 10 lyKk : g oibMd isMG , g urU p`qry : 144 Ak wr : 9 X 11 s.m. ilKq : 6 X 7 s.m. vyrvw : ijld g qw k pVw[ isAwh I k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVHy ruK, do

do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw -6 hn[ Awm vyrvw : pqrW nMbr 34 A lwl i sAwhI nwl iliKAw hoieAw [ g RMQ dI hwlq TIk [ g RMQ

dy SurU ivc 5 pqry Aqy bwAd ivc 6 p`qry KwlI [ hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI[ p`qrw nMbr 55-60 hwSIey qoN bg Yr [

AwrMB : “ < huk m siq sRI vwhg urU jI k I Pqyh ] jPrnwmh sRI muK vwk u pwiqswhI 10] k mwly k rwmwq k wXm k rIm ] rjw bKs rwizk rhwk o rhIm ] AmW bKS bKisMdw E dsqg Ir, rzw bKs rozI idhY idl pzIr]”

AMq : “ lbw lb ibuk un dm bdum nos k un ] g my hr dU Awlm PrwmoS k un ]21 ] 84 1]”

h`Q ilKq nM : MS 704 sMg Rih isrlyK : slok Bg q k bIr jIau k y lyKk : k bIr p`qry : 1-66 a Ak wr : 9 X 13 s.m. ilKq : 4 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-5 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq Ksqw, hV qwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ p`qrw nMbr 12 qo N 31

q`k ijs ivc Bg q k bIr dy slok hn Aqy pqrw nMbr 41 qoN 119 qk , p`qry nhIN hn [ p`qrw nM: 91 ,94 Aqy 95 KwlI [ poQI dy pqirAW dI ik sm qy ilKweI v`KrI v`KrI Aqy p`qrw nM: dubwrw AMk iq k Iqy hoey hn jo ik iek lVI ivc nhIN hn ]

AwrMB : “slok Bg q k bIr jIau k y ] 1] E o siqg ur pRswid ] k bIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu ] Awid jug wdI sg l Bg q qwk o suKu ibsrwmu]”

AMq : “k bIr jau ig Rh k irh qu Drmu k r nhI q k ru bYrwg ] bYrwg I bMDnu k rY qw k o bfo ABwg ]”

Page 81: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

81

h`Q ilKq nM : MS 704 A isrlyK : vIcwru hulwsu lyKk : vlI rwm p`qry : 66 A -130 A Ak wr : 9 X 13 s.m. ilKq : 4 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : poQI Ksqw hwlq ivc, pqirAW dI hwlq mwVI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ vIcwr hulwsu ilKqy ] vlI rwm ik Rq ]” AMq : “sBy sYvk syvMh suAwmI hY dueyq dMud k I bwq nw jwnqw hY ] sIql sdw Ag wmI hY

k wm loB mY mUrKu Psqw hY ] 1001 ] ]1] 1]” h`Q ilKq nM : MS 704 e isrlyK :sq vYrwg lyKk : CjU, Bg q p`qry : 131 a - 160 a Ak wr : 9 X 13 s.m. ilKq : 4 X 8 s.m. vyrvw :EhI [ sqrW pRqI pMnw -5 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr 151 nhIN [ ilKq ADUrI Aqy p`qrw nMbr 137 qoN 160 qk dw nMbr

g lq AMik q k Iqw hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sq vYrwg u ilKqy Bg iq CjU k I ik Rq]” AMq : “ieq sRI sqveI rwg k I BwKw sMpUrn ik Rs˜ ik Rpw qy Bg q CjU ik Rq]” h`Q ilKq : MS 704 s isrlyK : sÍYXw, pwqswhI 10 p`qry : 290 A - 309 A Ak wr : 9 X 13 s.m. ilKq : 4 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -6 hn[ Awm vyrvw : ilKq dw pihlw p`qrw typ lg wk y joiVAw hoieAw, pihlIAW iqMn ilKqW dy k u`l

p`qry 160 q`k hn , aus qoN bwAd iPr pqrw nM: 290 qoN SurU huMdy hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sÍYXw ] k wl hI pwie BXo Bgvwn sU jw rIq Xw jg jwk I

k lw hY ]” AMq : “Baun BMfwr Drw g V jyq k Cwfq pRwn ibsn k hY hY ] cyq ry cyq Acyq mhw psu

AMq k I bwr Ak ylo eI jY hY ] 32 ] ] - ] ]”

h`Q ilKq : MS 704 h isrlyK : Astwvr BwKw lyKk : idAwl AnymI p`qry : 210-519 Ak wr : 9X13 s.m. ilKq: 4X8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-5 hn[

Page 82: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

82

Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ p`qrw nMbr 511 qoN 517 q`k Ksqw hwlq ivc hn[ p`qrw nM: 517 cwry pwisauN qoN k wg z lg w k y joiVAw hoieAw [ ilKq dy AKIrilAW do p`qirAW dI isAwhI Aqy k wnI bdlI hoeI, bwAd ivc s`q p`qry hwSIey vwly KwlI [ p`qrw nMbr 310 qoN 517 q`k TIk k rk y dubwrw AMik q k Iqy hoey hn [ p`qrw nM:510 –519 AM ik q nhIN [

AwrMB : “ < AM sRI swrssUqI shwie ] k v ik Rq idAwl Any mI ] Astwvk R BwKw bunqy] ” AMq : “ieq sRI miq idAwl nymI ibcrqM Astwvk R BwKw sq pRk rnM ] 20 ]

sMpUrnM] suBM msq ] suBM ms q ] suMBXw ]” h`Q ilKq nM : MS 705 isrlyK : nwtk dIp BwKw [pMc dSI ] lyKk : dXwl AnymI p`qry : 1 - 450 Ak wr : 10 X 13 s.m. ilKq : 7 X 10 s.m. vyrvw :ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw KVyH ru^, dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW

pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq mwVI ; p`qirAW qy v`K v`K pMnw nMbr idqy hoey [ k eI p`qirAW qy

pMnw nMbr AMik q nhIN jW PitAw hoieAw [ ijQy AiD Awey cldw hY, auQy ik sy hor k wnI nwl iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < EuAM suAsiq sRI g xyswie nm: do ] srbwqmu sB jwn k Y bMdo Apn Awp ] sk rIqM qib sijXo jpo Awpno jwp ]”

AMq : “ieq sRI mq prmhMs pr bRwjk wcwrXopwsk sRI mq dXwl AnymI nMd srusqI ibcrqy nwtk dIp BwKw smwpqM pMcm pRk rxM ] suB sMmiq ] ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 706 isrlyK : vIcwr swg r lyKk : inhcl dws, sMq smW : sMmq 1935 p`qry : 1- 511 A Ak wr : 13 X 20 s.m. ilKq : 8 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ vKryvyN leI lwl[ hwSIAw qIhrw, nIlI , k wlI Aqy

pIlI lk IrW nwl[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr , poQI dy SurU ivc k uJ p`qry KwlI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g nysXw nm : ] AQ ivcwr swg r ibicrXqy ] AQ

vsqU inrdys rUp mMg l ] dohrw ] jo suK in`q pRk ws ivBu nwm rUp ADwrw]” AMq : “ieiq sRI ivcwr swg ry jIvn muk iq ibdyh muk iq brnnM nwmspq msq qrMg :

] ] ]dohrw ] sMmq aunI sY ivKy AOr pYNqIXw jwn ] cyq mws pUrw BXo BFY Xwih k lXwn ] 1 [ sMmq 19 35 ] dohrw ] Kotn k I sMg ---- ]” p`qrw KwDw hoieAw ik rm Kurdw ilKweI pVIH nhIN jWdI ADUrI hY [

Page 83: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

83

h`Q ilKq nM : MS 707 isrlyK : isDWqy rhs lyKk : sdw nMd smW : sMmq 1896 p`qry : 1-160 Ak wr : 14X13 s.m. ilKq: 10X6 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw iqMn pwsy, pihlW iek

k wlI lk Ir Aqy iPr do k wlIAW lk IrW cwry pwsy[ sqrW pRqI pMnw -15 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I[ p`qrw nMbr 52 A Aqy 55 a KwlI pr ilKq pUrI [ hwSIey

ivc ilKq, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xysw nm: AQ isDW q rhs ilKXqy ] dohrw:

icdw nMd mY bRhm jo prm pRk wsk rUp ]” AMq : “sRI rwm sq jg q Asq ] jo ivcwro su pwX suB mq ] vwihg urU hry rwm ik Rs˜w ]

g urU nwnk g oibMd isMG jI ] Bul cuk bKsk xI ] vwDw G wtw soD pVnw poQI pUrI hoeI ] smq ] 189 6 ] mhInw vswK idn 10 ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 708 isrlyK : jpujI stIk p`qry : 31 A-153 A Ak wr : 17X 10 s.m. ilKq: 10X7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc byl bUty bxy hoey , ilKweI suMdr , poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ siqg ur pRswid ] rwg Awsw mhlw ] jp ArQ nw lu ] AnUp mMqR Ar g osit ]

g urU bwby nwnk jI k I ]” AMq : “AYsy au nk y rUp k w aujwlw hY auie mrqy hI nwhI ] au hW ibrD nwhI ] pir ijn

k y mn mih rwm bsqw hY ] qy auhW lok ly jwie r---[” Ag oN p`qry nhIN hY rcnw ADUrI hY[

h`Q ilKq nM : MS 709 isrlyK : bwxI ibhMg m inrMk wr p`qry : 1 - 103 Ak wr : 13 X 16 s.m. ilKq : 9 X 11 s.m. vyrvw :ijld bwAd ivc bMnIH hoeI; isAwhI k wlI; hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do

k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw -9 Awm vyrvw : g RMQ iBijAw hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg rwmk lI mhlw ] 1 ] qid bwbw ibhMg m pMKI k y

rUp Qw ] pMc qNq inrbwx Qy aunk I dyh QI bwby k I qid ]” AMq : “srb k I ryn iesu mn k Mau jwnhu ] AMimRq nwm mn mwih pCwnhu ] ik rpw k rY

jg dIsu g usweI ] qNa nwnk sB Pl pwvih qNhweI ] 5 ] sMpUrxhM ] Buil cuk bKsxI ] ] ] ]”

Page 84: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

84

h`Q ilKq : MS 710 isrlyK : suDwsr dI mihmw AMimRqsr dI isPq lyKk : iDAwn isMG p`qry : 1- 5 A Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq : 14 X 20 s.m. vyrvw : ijld Kwk I k wg z nwl sIqI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy iek iek

k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sYÍ ] sB g urUAn mY g urU nwnk jI qReI lok ibKY ijn nwm

jpwXo ] soeI srUp Bey g urU AMg d sRI g urU Amr srUp shwXo]” AMq : “AYsy AYsy ipAwry ijn Aw ie k y svwry k wm qwk o AB rwm js rhXo jg Cwie k Y ]

k Olsr nOqn bnwXo hrKwXo mn Xw qy hm k hXo hY k CK js g wiek Y ]” h`Q ilKq : MS 711 sMg Rih isrlyK : Ak wl ausqiq (dsm g RMQ) p`qry : 34 a- 79 a Ak wr : 20X11 s.m. ilKq: 14X7 s.m. vyrvw :ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVHy ruK do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : rcnw ADUrI , pMnw 34 qoN SurU huMdI hY pihly 33 pMny Pty hoey hn [ AwrMB : “ k y jXw k hY nBk y aufXw soic rXw k Y bKwnIAY]” AMq : “ AMbr jmIn ijh jpq jwp ] 5 ] 271 swqo A k ws swqo pqwr ] ibQirE

Awidsit ijh k rwm jwr ] ] ]ausqiq sMpUrnM ]” h`Q ilKq : MS 711 A isrlyK : bicqR nwtk ig rMQ p`qry : 80 a - 151 a Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVyH ruK do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , il KweI suMdr; k eI pMinAW aup r fIzweIn bxwieAw hoieAw

hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ bicqR nwtk ig rMQ ilKXqy ] qÍ pRswid ] sRI muK

bwk pwqswhI ] 10 ] dohrw ] nmsk wr sRI KVg k o kro su ihq icq lwie ] pUrn k ro ig RMQ ieh qum muih krhu shwie ]”

AMq : “Ab cwhq iPir k rO bfweI ] 11 ] ieiq sRI bicqR nwtk ig RMQy srbk wl kI bynqI brnnM nwm cOdsmo iD Xwie smwpq msqu suBu msqu ] = ] =] 14 ] = =”

A`g y ies pMny aupr k wnI nwl bhuq suMdr fIzweIn bxwieAw hoieAw hY [

Page 85: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

85

h`Q ilKq : MS 711 e isrlyK : cMfI cirqR auk iq iblws p`qry : 152 a – 250 a - 266 A Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < vwihg urU jI k I Pqy [ AQ cMfI cirqR auk iq iblws ] sÍYXw ] Awid Apwr

AlyK AnMq Ak wl AbyK A lK Anwsw ]” AMq : “cOdh lok w CwieAw js jg mwq dw ] durg w pwT bxwieAw sBy pauVIAw ] Pyir n

jUnI AwieAw ijn eyh g wieAw ] bolu vwihg urU jI k I Pqy ] [ vwr cMfI k I vwr sMpUrn hoeI ] siqnwm jI ] ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 711 s isrlyK : ig Awn pRboD g RMQ pwiqswhI ] 10 ] p`qry : 267 a – 322 a Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI jI shwie ] AQ ig Awn pRboD g RMQ ilKXqy]

pwqswhI ] 10 ] ] BujMg pRXwq CMd ] qÍ pRswid ] n mo nwQ pUry sdw isD k rmM ] AcydI AbydI sdw isD eyk DrmM ]”

AMq : “qYshImKmwr k Y isr ieMdR CqR iPrwie ] jMg su r suK pwieE iqv sMq ho h shwie] 3 ] 33 6 ] ] iDAwn pRboD sMpUrn msq su B msqu ]”

h`Q ilKq : MS 711 h isrlyK : cObIs Aauqwr ] pwiqswhI 10 p`qry : 322 a - 330 A, 20 a - 32 Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw–7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr [ p`qrw 322 qy cObIs Aauqwr surU huMdw hY [ jo

p`qrw 330 A Kqm huMdw hY Aqy ieMj iliKAw hY [ “ieq sRI bicqR nwtk y mC Avqwr k QnM sMKw sur bDh ] Ag oN iqMn pM ny KwlI (k pVy dy Qwnw qoN Pooto auqwr k y cpk weIAW hoeIAW - jo pwVIAW hoeIAW lg dIAW hn [ ies qoN bwAd p`qrw nM. 20 qoN Bg auqI CMd ] pwiqswh I ds SurU k Iqw hY [ jo A g ly p`qry qy ADUrw C`f k y smwpq k Iqw ig Aw [ Aqy pqrw 32 q`k ieh rcnw jWdI hY[ aus qoN bwAd p`qrw 1 qoN rcnw SurU k IqI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid --- vwihg urU jI k I Pqy ] pwqswhI 10 cObIs Aauqwr ]” AMq : “ies ibD durg y ik Rpw DwrI ] qih Awpn dws k o lXo aubwrI ] mCk w Bg vqI

spUrnM msq suB msqu ] = ] = ]”

Page 86: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

86

h`Q ilKq : MS 711 k isrlyK : pscm k wrj isDI p`qry : 1 – 3 Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw–7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ AwrMB : “Awqvwr (AYqvwr) ] pUrb lwB dyKy ] Ag ny auk wr jnu hoie ] k C n BI k wrju

n hoie ] neI ruqu mrx dyKo ] pCm ArD nws hovY ]” AMq : “pscm k wrz isiD ] bwieb mrxu dyKY ] auqR k wrju n hoie eIswn lw B

dyKY]7]” h`Q ilKq : MS 711 K isrlyK : sMq pRqwp p`qry : 3 a - 13 A Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI jI shwie ] sM q pRqwp ] dohVw ] k wrn

k rn g oibMd isMG k auqk Apr Apwr]” AMq : “iek hrdm byprvwh jo qwlb rb dy ] siqg urU g oibMd isMG purK slwh cly

ijsdy ] 24 0000000000 ]” h`Q ilKq : MS 711 g isrlyK : swKI g urU Amrdws k I p`qry : 14 a – 15 A Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI g urU Amrdws jI k I ] jo isK g urU k w hovY iqs k w

aupdys mnxw ]” AMq : “isKw kI syvw krxI ] Awpxw Awpu ik Cu nw jxvxw ] dovY isry g urU nau saupxy]

Ailpqu rihxw ] g urU k w AwKx ] swKI spUrx hoeI ]” h`Q ilKq : MS 711 G isrlyK : swKI pwiqswhI dsvI jI k Y k wrn k w p`qry : 15 A – 29 a Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw–7 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwlq cMg I , k eI pMinAW dI hwlq Ksqw [

Page 87: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

87

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] 0000 ] swKI pwiqswhI d svI jI k Y k wrn k w ] sMmq 1651 imqI k qk k iqk vdI pMcmI idn Awieqvwr k I vwhg urU jI dKn k o crn Dwry ] bhwdr swh bwdswh k y swQ Ag y ]”

AMq : “huk mu hoAw cok g ohy k w G r Ar hit nhI pwvxw ] g o hy nwil rotI pk wvxI nwhI] vwhg urU jI k y Kwlsy kI Pqy ] 0 - 0 0 0 0 0”

h`Q ilKq : MS 711 | isrlyK : AMimRqsr jI k I mirAwdw p`qry : 29 a – 30 a Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] 0 0 0 0 Awid bIcwr ] AMimRqsr jI kI imrjdw

(mirAwdw) sq g mwnu 18000 ATwrih hjwrw G umwau ivic ibsbwr Awhw ] Aqy suieny dIAw pauVIAW AwhIA w]”

AMq : “jy k oeI audmu kr k Y iesnwnu k r k Y iesnwn k ryg w iqs k I prm hiq hovYg I ]” h`Q ilKq : MS 711 c isrlyK : rwm jI k w mMqR p`qry : 30 a – 31 a Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKq DibAW vwlI [ k wgz dI hwlq Ksqw [ AwrMB : “ < siq rwm jI k w mMqR rwm riKAw ilKqy ] Awid suKu AMiq suKu [ ho hY BI

suKu hosI BI suK ]” AMq : “ijs g ux qy clwey iqsy qy clY ] rwm jI k w mMqR sMpUrx hoAw hY ] vwhg urU nwnk

jI ] 0 0 0 0 0 0 0 0” h`Q ilKq : MS 711 C isrlyK : mMqR cMfI k w p`qry : 31 a –36 A Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I, k wg j bdilAw hoieAw hY [ Aqy ilKweI dy nw l fIzweIn bxwieAw

hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwm siq rwm jI [ mMqR cMfIk w Awid siq g urpRswid ]

ipRQmy cMfI Ak wl k uAwrI ] cMfI ismry g iq hoie hwmwrI ]” AMq : “jY mweI g weI bydwxI ] AniCMd AiBdw AwiKdw BYh rxI sRbMsMqwxI jY dwqw mwqw

ik RpwxI ] ] ]”

Page 88: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

88

h`Q ilKq : MS 711 j isrlyK : g urbwxI p`qry : 1 a - 136 A Ak wr : 20 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI[ hwSIAw cwry pwsy do-do k wlIAW Aqy iek lw l lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-7

hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI ,poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ies rcnw ivc g urbwxI qoN

ielwvw, bwbw PrId, k bIr bwxI vI leI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g urpRswid ]

rwg iblwvlu mhlw 1 caupdy ] G ru ] 1] qUM sulqwnu k hw k au mIAW qyrI k vn vfweI ] jo qUM dyih so k hw suAwmI mY mUrK k hx n jweI ]”

AMq : “sMuB nsuM B sy k ot inswc r jwh iCny k ib KYhir fwry ] DUmR locn cMf AaumuMf sy mwhKsy pl bIc invwry ]”

h`Q ilKq : MS 712 isrlyK : isMG g aU k Qw lyKk : dyvI dws, k vI p`qry : 1 – 82 Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

KVyH ruK do do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw–10 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy surU ivc 6 p`qry Kw lI ; g RMQ dy AMq 2 p`qry KwlI [

hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI [ hwSIey ivc ilKq [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] 1 ] sRI g xyswie nmh ] ] AQ isMG g aU k Qw k w

ieqhws purwn k w mqw ] ] rwjw juiDstr pRsn k hy hY BIKm ipqwmw pih ] AMq : “ieq sRI ieqhws purwxy g aU isMG sMbwdy spqmo AwiDie smwpqNg ]sMpUrn ]

poQI ilKI k v dyvI dws ] suxy pVy irdY DwrY pwvY bYk uMT bws ] dohrw ] dieAw bcn jw k wr hY so bYk uMTY jwie ] swD sMg g ur iqRpiqAw Awid AMq suK pwie ] ]poQI sMpUrn hoeI ] Bul cuk mwP k ro sdk w nwm k w ] E AM Awd rUpy pusœk iliKAw ilKwieAw mqwbu isMG sUby dW ny ] thl k IqI vcn isMG bMs AroVw jwq cwvlw ] vsnIk ik ly sUbw isMG dy dw ] sMpurx hoeI mudPr g V bKsI Kwny ivc bYT k y iliKAw hY [ AKr vD G t soD k y pVny Bul cuk bKsxI sdk w sMqw dy crn dw jI ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 713 isrlyK : swir g Iqw lyKk : Piqh isMG , BweI smW : 1923 ibk RmI sQwn : smwl KylW p`qry : 9 Ak wr : 13 X 15 s.m. ilKq : 8 X 9 s.m.

Page 89: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

89

vyrvw : ijld moty Kwk I k wg z dI[ isAwhI k wlI; vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KV Hy ruK do do lwl lk IrW ivc iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw –11 hn[

Awm vyrvw : poQI dI hwlq Ksqw, iek pwisauN k wg z Bury hoey [ hwSIey ivc ilKq [ g RMQ dy AKIr qy joiqS nwl sbMDq iek Kwk w vwihAw hoieAw [

AwrMB : “ 1 ] siqg ur pRswd ]sRI g xyswie nmw ] AQ swir g Iqw ilKqy ] Arjno vwc ] Arjn sRI ik Rsn Bg vwn pih pirsin k ry hY ] hy pRmysur jIau AMk wir k w mhwqum Ar rUp Air AsQw n iqs k y suixny k I myrI bwCw hY ] qum ik Rpw k ir k y k ir ky inrUpix k ro ]”

AMq : “ieq sRI Bg vq gIqw sUp inKqR su bRhm ividAw Awjog swsqRy sRI ik Rsn Arj ny sMbwdy g Iqw swr sMpUrnM ] suBM Bvq k wilAix ] sRI r wm ik Rsn ArpxM ] sMmq ] 19 23 ] thl kIqI BweI Pqy isMG smwl KylW ivc ] mhInw mG r dw qrIk 11 ] idn Cinvwr spUrn hoeI ] pRICw srb k wrij k I ] AMgwqy hQ lwvY ] iPr suKu duKu LwB Krcu ivcwrY ] ienw ip VIAw qy hiQ rKY ]” AKIr qy joiqS sbMDq iek Kwk w bixAw hY [

h`Q ilKq : MS 714 isrlyK : sRI Bwg vqy eyk wds isk MDy BwKw lyKk : sMq dws p`qry : 1 - 234 a Ak wr : 18 X 12 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwh I k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW

pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

hY [ AwrMB : “ < sAsiq sRI g xyswey nm Ú ] AQ sRI Bwg vqy eyk wds isk MDy BwKw il`Kqy ]

cO ] sMq dws siqg ur k y crxw ]iqn k I g ho su idF k r srxw ] jwqy aupjY ig Awn ivcwrw ] CUty Brm k rm ivhwrw]”

AMq : “qIn pRk wr sRvn ig Awn hY ] sRvn g Xwnvwd ijau jwn ] mXwnIr qY buJq pCwnw ] mn n ig Awn ibju lI ijau k hIAY ] ipRk ws ApRk ws iqau hI lhIAY ] bV vwijau ind iDAwsn jwn ] dÍYq swg r k o Xwq suAwn ]”

h`Q ilKq : MS 715 sMg Rih isrlyK : AproK Anu Bv BwKw lyKk : sMk rwcwrX k v smW : sMmq 1907 imqI cyqR dI 10 p`qry : 1 – 19 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVyH ruK do do lwl

do do k wlIAW, ivck wr iek motI pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKw eI suMdr [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

hY [

Page 90: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

90

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ An Bv proK BwKw il KXqy ] slok u ] hir prm ind mup dy sÍwrmI s†rM ] iv Awpk srb lok w ink wrxM qnmwimh ] AporK A nBv Xw inscY k ir k hI siq hY ]”

AMq : “ieq AnBv ] ieq A proK AnuBv BwKw smwpiq ] ik Rq k v sMk rw cwrX ivcrqy AnBv proK sMpUrn BXw ] do ] sdw BvwnI dwhnI g vrI pUq g xys ] ey pWco riCXw k ry bRhmw ibsn mhys ]sMmqu ]1 ] 9 0 ] 7 ] imqI cyqR dI 10 poQI sMpUrn hoeI ]”

h`Q ilKq : MS 715 A isrlyK : g Xwn boDnI BwKw lyKk : idAwl Anymw nMd sursÍqI p`qry : 19 A – 84 a Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < sÍ sq sRI g xyswie nm : AQ Ab ik Rq idAwl Anymw nMd sursÍqI g Xwn

boDnI BwKw ilKXqy ] cOpeI ] bRhm AnMd rUp jo hmY ] ” AMq : “ieq sRI mq prmhMs pRbw jk w cwrjom CMk r aupwsn bR hmnMd swrsÍqI qs pUjpwc

isK idAwl A nymNMd swrsuq I-sMKpq bydWq prik rXw g Xwn boDnI BwKw ivrcqyÎM AiDXwqm ibRD aupdys ibD smwpqM ] 4 32 ] sMpUrn ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 715 e isrlyK : ibg XWn g Iqw lyKk : idAwl Anym p`qry : 85 a – 104 + 8 p`qry nMbr qoN bg Yr Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I Aqy ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswie nm : dohrw ] nwm rUp imRg jl sBY k wk o kro

pRxwm ] myrI muJ k o bMdnw sohM Awqm rwm ]” AMq : “ieq sRI mq prmhMs pRbwjk w cwrj aupwSk sRI mq idAwl Anymw nMd sRsÍqI

Bg vWn hsqWml pRsnOqoR BwKw sMsik Rq ibrcqM ig Xwn ibg Xwny srbRswr sMg Rh ibg XWn g Iq smwpqM ]”

h`Q ilKq : MS 715 s isrlyK : Brq vYrwg sqk BwKw p`qry : 1– 72 Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I Aqy ilKweI suMdr [

Page 91: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

91

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswey nmh ] AQ sRI hr Brq vYrwg sqk BwKw ilKXqy ] dohrw ]”

AMq : “dohrw ] riv pRBwv iqRXo dsy k o hr ih iq sr aur BRWiq ] siq hyq sÍ jw nin ko BXo Ap Ab sWiq ] 74 ] sorTw ] Brq sqk vYrwg pRwrBMXo cuhxI pury ] smMp ivqR pRXg suDwsry ieq sRI BXo ] 76 ] dohrw sis v s vs rs sisvqI drsw suky mwih ] sMpUrx sMpUrxM BXo g RMQ suBAwihM ] sRI sMk rwX nmo nm : sRI rwmwXn snom : ] =”

h`Q ilKq : MS 716 isrlyK : ik `sw hIr lyKk : vwrs swh Ak wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW Aqy iek lwl lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –21 hn[ Awm vyrvw : SurU ivc poQI dI hwlq ADUrI , mMg lw crn pUrw n hIN hY, ivc ivc poQI qyl nw l

iB`jI hoeI Aqy ilKq vI pVIH nhI jWdI [ poQI p`qrw nM: 2 qoN SurU huMdI hY [ AwrMB : “imlIAiq sihr Pk Ir ptx mwmUr hY jI ] dweI sQI k uqb ivic pIr k wml

ijs dI AwjjI jo D mnjUr hY jI ] sk rg Mj ny Awn mk wn k Iqw duK drd pMjwb dw dUr hY jI ]”

AMq : ivc iek p`qrw PitAw hoieAw hox k wrn, AKIrlIAW sqrW pUrIAW nhIN Aqy pVIAW nhIN jWdIAW [

“iqlx dyh bd Am lIAw qy rIAw nI k d k br QI dojk AwieAw eI ] AdlI rwjw nI nok ijs Pyr iemwn idAwieAw eI ] jog AOrq bMn pVwie jyhy sB AMg ib ---------------]” Ag oN p`qrw PitAw hoieAw hY

h`Q ilKq : MS 717 sMg Rih isrlyK : auqpiq ibk rmwjIq Ar BrQrI k I Ar mYnwvqI k I (audwsI sRI g opIcMd mYxwvMqI

dI vI idqI hoeI hY) lyKwrI : iddwr isMG smW : 1888 ibk RmI p`qry : 1– 160 Ak wr : 12X17 s.m. ilKq: 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, cmVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw KVyH ruK dovyN

pwsy do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw–8 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI pqrw nM: 116 A KwlI;

pr ilKq pUrI jwpdI hY ] AwrMB : “E siqg ur pRswid ] AQ auqpiq ibk Rmw jIq jI ] Ar BrQrI kI Ar mYxw vMqI

k I Awg y k Qw clI ]” AMq : “hYvr g Yvr nhIN bsqR phrM aus nsIq smsir ri hAM ] k Vk k wmnI iqAwg

rivAM ] BeIAlY jog sB Driq BivAM ] Awsw qau mhw duKM inrwsw prmsuK ] Awsw inrwsw Bv quhI ] g opI cMdu supUrxM smwpqI msq suBmqM ] smqu 1888

Page 92: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

92

ATwrw sY AwTsI ] sMpUrx hoieAw g opI cMd boloy BeI jI vwihg uru jI ] quhI qUM ] imqI Pg xu dI ivsw vI ] iddwr isMG sux BeI siqg urU hoeyAw Awp shweI ]”

h`Q ilKq : MS 717 A isrlyK : g uru Amrdws jI k I iriCAw lyKk : rwm isMG p`qry : 161 – 162 A Ak wr : 12 X 17 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKq aupr D`by pey hoey hn poQI dI hwlq mwVI [ AwrMB : “E o siqg ur pRswid ]rwm isMG BujMg w ilKqum sRI g urU Amrdws jI k I iriCAw ]

CinCr som pUrb nhI jwxw [ vIrvwr dKx nhIN jwxw ] suk R AYqvwr pCm nhIN jwxw [ mMg l buDvwr auqr nhIN jwxw ] bcn g urU Amrdws jI k w siq kr mMnxw]”

AMq : “k hy ry min icqvih audm jw Awhir hir jIau pirAw ] bcn hY g urU Amrdws jI k w siq kr mMnxw ] ieh iCie pOauVIAw sbd dIAw k wmwvxIAw ]”

h`Q ilKq : MS 717 e isrlyK : slok Bg q k bIr jI lyKk : k bIr p`qry : 162 A– 170 Ak wr : 12 X 17 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw :EhI[ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, p`qry Ksqw hwlq ivc, poQI dI hwlq mwVI [ AwrMB : “E siqg ur pRswid ] slok Bg q k bIr jI k I ] k bIr myrI ismrnI rsnw

aUpir rwmu Awd jug wdI sgl Bg q qw k o suK ibsrwm ]” AMq : “k bIr pwpI Bg iq nw BwveI hr pUjw nw shwie ] mwKI cMdnu prhrY ijh ib

suMg q jwie ] h`Q ilKq : MS 717 s isrlyK : slok syK PrIid k y lyKk : PrId p`qry : 1– 2 a Ak wr : 12X17 s.m. ilKq: 8 X 12 s.m. vyrvw :EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy AKIr qy qeIey qwp dw slok iliKAw hoieAw hY Aqy iek p`qrw KwlI [ AwrMB : “E [ siqg ur pRswid ] slok u syK PrIid k y ] ijqu idhwVY DMn vrI shy [swhy] ley

lKwie mlk u jo k MnI sMxI muh idKwly Awie ] ijM d inmwxI k fIAW h`fw kU k iVk wie]”

AMq : “k jl ryK n sihidAw sy pMKI sUie bihT ] PrIdw k Uk yidAw cWg yidAw mqI dyidAw inq ] jo sMqw n vM \wie ---]” ies qoN Agly p`qry qy qweIey qwp bwry iliKAw hoieAw hY [

Page 93: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

93

h`Q ilKq : MS 718 isrlyK : mohu ibbyk lyKk : hrnwm isMG p`qry : 1– 10 Ak wr : 10 X 16 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : ijld nhIN[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw nhIN[ sqrW pRqI pMnw –9

hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ g RM Q dy AKIr ivc do p`qirAW qy k ibq Aqy aurdU ivc k u J

iliKAw hoieAw hY [ AwrMB : < AM injw nMdX nm : AQ mohu ibeyk ilKXqy ] dohrw ] moh ibbyk pRg t k rU

BwKw buD smwn ] sMqo˜ k o su K hoq hY aupjy AnBY g Îw n 1 [ dohw ]” AMq : “ieq mwXw auq bRhm hY mn k o bwso mwh ] hrnwm isMG lwg Y jhw dUjw sohY nwh

] 12 ] ieiq sRI mq moh bbYk y ik Rq hrnwm isMG smwpqM ] 18 ]” ies qoN bwAd pMnw nM: qo N b g Yr do p`qry ] k ibq ] dy ilKy hoey hn [ ilKweI suMdr hY[

h`Q ilKq : MS 719 isrlyK : ig Awn AMimRq mwlw ivcwr smW : 1950 ibk RmI sMmq sQwn : suDwsr (AMimRqsr) p`qry : 43 Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVHy ruK iek nIlI do lwl do

k wlIAw lk IrW ivc motI nOrMg I lk Ir[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ g RMQ dy Suru ivc do Aqy bwAd ivc ie`k p`qrw hwSIey vwlw

KwlI [ AwrMB : “ < sRI siqg ur pRswid ] isKau vwc] hy g uro ies jg q k I auqpqI ik s pRk wr

hoqI hY g urovwc ]” AMq : “ieq sRI ig Aw [ ig Awn ] AMimRq mwlw ivcwr ivrcqM srby suBM Bvqy BUl cUk

soD pVnw jI sMmq 19 50 Pg n 12 suDwsr k MTy ilKI ]” - ies qNo A`g y p`qry Pty hoey hn rcnw A DUrI hY ]

h`Q ilKq : MS 720 isrlyK : ik `sw bdry munIr bYNq ilKwrI : sMq isMG smW : sMmq 1920 sQwn : AYrwn Shr p`qry : 1 A - 108 A Ak wr : 24 X 17 s.m. ilKq : 18 X 10 s.m.

Page 94: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

94

vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn, Ksqw hwlq ivc[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw cwry pwsy dohrw, do do jwmnI, lwl lk IrW ivck wr iek motI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw–20 hn[

Awm vyrvw : poQI iek nu`k r qoN bhuq Ksqw hwlq ivc hY [ ieMJ mwlUm huMdw hY ik poQI iB`jI hoeI hY [ ilKq suMdr hY [

AwrMB : “ < sRI huvl Ak wl AQ bdry munIr ilKXqy bYN q ] k rUM pihly qohId Xjdw rk m ] Juk w ijs k o isjdy mo lOho k lm ]”

AMq : “poQI pUrI hoeI bdry munIr k I AsU dI 9 buDvwr iek wdsI vwly idn sRI AMimRqsr swihb jI ] sMmq 19 20 ] hry hry dsKq sMqw isMG ilKwrI ] ilKvweI g urmuK isMG bwtVw isK bytw ik sny k w ] vwsI pitAwly k I ] lg y nOqw bdry munIr g ujrI AYrwn shr mY] by njIr g ujir AwlKn ]” - ies qoN bwAd rcnw Kqm k r idqI ] aumy ] k QnI mIr hsn k I ] bdry munIr poQI sMpUrn ]

h`Q ilKq : MS 721 isrlyK : nO roj p`qry : 1– 6 Ak wr : 16 X 12 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld KulHI Aqy p`qry sIqy hoey hn[ isAwhI k w lI[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I ; ilKweI suMdr [ hwSIey qoN bwhr ilKq [ AwrMB : “AQ nO roj ilKXqy ] < siqg ur pRswid ] sRI g xyswey nmh ] dohrw ] eyk

swl k y bIc mY poQI BeI iqAwr ] hoie iek `Ty AnMd jI lY Awey drbwr ] 1 cOpeI] jb rv bIc myK g Rih AwvY ] soeI roj nO roj k hwvY ]”

AMq : “pRjw duKI hosI ] cMdR sUrj g Rhx ] hosI ] mk VI nw AwvsI ] sMKyp vjU mhw smwpq hoieAw ] vwihg urU jI sqX ] PrKPlvwr muhrm sMpUrxM ] ] ]= ] ] = ]”

h`Q ilKq : MS 722 isrlyK : hIr vwrySwh smW : sMmq 1917 p`qry : 3 A – 212 Ak wr : 16 X 21 s.m. ilKq: 11X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wl I vKryvyN leI lwl[ hwSI A w dovyN pwsy do lwl lk IrW

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy pihly pMny aupr, aurdU ivc k uJ iliKAw hoieAw hY, jo ies rcnw nwl

sbMDq nhIN hY [ AslI rc nw pMnw 3 A qoN SurU huMdI hY Aqy rcnw vI ADUrI hY [ hwSIey qoN bwhr keI pMinAW aupr ilKq k IqI hoeI hY [ Aqy k eI pMinAW aupr ilKweI ivc DibAW vwlI hY, jo swP nhIN hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY[ k uJ pMny ik rm Kurdw hn[

Page 95: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

95

AwrMB : “AQ hIr vwrySwh ] ik Rq ilKXqy ] dr jvwb swier ] Avl hmdu Kudwie dw ibrd k IjY ies`k k Iqw hY j`g dw mUl mIAW ] ph ly Awp hI rb ny iesk k Iqw qy msUk hY nbI rsUl mIAW ]”

AMq : “691 ] jvwb AOr Arj AwsI Aqy g unwhg wr k w ] Arj pvy k bUl inmwixAW dI h`Q joVk y ieho svwl myrw ] poQI hIr dI ilK qXwr k IqI sOdw vyKxy vwilAW nwl myrw ] sMmq aUnI sY ivc sqwrvyN dy imqI mwG idn iCvI dy -----]” ies qoN A`g y ilKq ƒ iek hor k wg j lw k y Cpk wieAw hoieAw Aqy pVIH nhIN jWdI[ rcnw ADUrI hY ]

h`Q ilKq : MS 723 isrlyK : qqk rw poQI SrDw pUrk smW : 1888 mws AsVw pRivstI p`qry : 1 a – 220 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI dy iek pwsy qoN pwxI nwl iB`jI hoeI hY [ ilKweI suMdr , poQI dI hwlq Awm

k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid] qqk rw poQI srDw pUrk w k w ilKqy] eyk smY BweI nMd

lwl jI g uru g rIb invwj dsvy pwqswh jI dy Ag y byqn I k IqI] ey scy pwqswh Agy jo rKIsr munIsr hoey hYnw] isv qy Ag y lY k y iqnw ny mMqRw jMqRw dy bil k rk y sB n w dIAW k Wmnw pUrIAw hodIAw hYin]…

AMq : “iqs swihb k I tyk nwnk mnY mwih” iqsu ismrq suKu hoie sg ly dUK jwih]2] sMmq 1888 ] mws AsVw ] pRivsdI Swk q inMdk dust iKn mwih ibdwrAwnu [

h`Q ilKq : MS 724 isrlyK : sRI g urU pRqwp sUrj (sUrj pRk wS) lyKk : sMqoK isMG , k iv ilKwrI : swDU isMG smW : sMmq 1934 sQwn : AMbwlw CwvxI p`qry : 1 a – 247 a Ak wr : 25 X 18 s.m. ilKq : 18 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, PtI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy d o

do lwl ivck wr iek k wlI lk Ir [sqrW pRqI pMnw–12 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY , poQI dI hwlq

cMg I [ AKIrly pMny aupr, ijQy rcnw sMpUrn huMdI hY , ilKq aupr, lwl pYnisl nwl JrItW mwrIAW hoeIAW hn [ rcnw dy SurU ivc Aqy AMq ivc k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI [

Page 96: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

96

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] sRI vwihg urU jI k I Pqy ] ] ]AQ iqRqI rws k QnM ] ] dohrw ] swrsuqI srqw bho bwk q rMg ibcwr ] cwru su mm mwnus ibKY jwnO swr Aswr ]”

AMq : “ieq sRI g ur pRqwp sUrj g RMQy cqrQ rwsy k iv sMqoK isMG ]1] ibrcqwXM BwKwXM sRI hir g oivMd durg ink sn pRsMg brnnM nwm Cys sTI AMsU]66] sRI g urU swihb jI k I ik Rpw sy cOQI rws sMpUrn BeI ] ] dsKq BweI swD U isMG g ulwm swD sMk q k w rjm 224 muk wm CwvxI AM bwlw sMmq 19 3 4 qRIk mGr k I 15 buDvwr smwpqM ] ] siqnwm jI qyrI srx hY ] ]”

h`Q ilKq : MS 725 sMg Rih isrlyK : sIhrPI g Xwn mMjrI lyKk : g upwl isMG smW : sMmq 1890 p`qry : 3 – 9 A Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW

Aqy ivck wr k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : pihlw p`qrw PitAw hoieAw hY [ rcnw pMnw nM: 3 qo N SurU huMdI hY [ ilKweI suMdr,

poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ds isMG w soeI puC lY vM\ viss† qweI ]” pwxI dy DibAw k wrn ilKweI swP

nhIN “ ] 9 ] dwl duK dweI dueI vsqu k weI ibnw mUV qw hor n pweIey jI ] ifg w qKq qoN jIv k bKq Xwro nhI mMndw byd aug whIey jI ]”

AMq : “sRvx Xog sIhrP g upwl isMG w mwno g Xwn vYrwg d I mMjrI jy ] do ] sMmq sY TwrW nvY imqI su puh pcIs ] sI hrPI pUrn BeI k rI ik Rpw jg dIs ] 3 3 ] ieiq sI hrPI g Xwn mMjrI sMpUrnM ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 725 A isrlyK : sIhrPI pRso˜qRI lyKk : g upwl isMG smW : sMmq 1890 p`qry : 10 a – 19 a Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ishrPI pRso˜qRI ilKÎqy ] AlP Apnw Awpu ivswr bYToN mhW mUrKw mwrI hY Ak l qyrI ]” AMq : “dUroN dyiK k y E os mhwqmw nUN ns jwihg y k wm qy k RoD pÎwry ] E onU rhy n dUK qy

Bu`K k oeI lhY suD ----- [p`qrw PitAw hoieAw hY ] boD pÎwry ] anU lg sI pwp g upwl isMG w jyVw ilKk y ley n soD pÎwry ] 34 ]”

Page 97: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

97

h`Q ilKq : MS 725 e isrlyK : bnwqI DOl pjwrI CMd sÍYXw lyKk : g upwl isMG smW : sMmq 1890 p`qry : 19 a-20,1– 3 A Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI ik Dry ik Dry DibAW vwlI hY [ poQI dI hwlq cMg I [ pMnw nMbr 20 qoN

bwAd , muV 01 qoN pMnw nMb r SurU k Iqw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] < sRI rwmwX nm : ] ] AQ bnwqI Dol pjwrI CM d

ilKXqy ] ] sÍYXw ]” AMq : “Qil sUik BeI srqw buD isMG suiDXw n rihXo n P nI pq k o ] g ur g oibMd isMG

cFy qy frI muK Fwpiq g or g npiq k o ] 8 ] = ] = ] = ]” h`Q ilKq : MS 725 s isrlyK : pwvs k ibqu lyKk : g upwl isMG p`qry : 04 – 09 Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : pMinAw dw nMbr 20 qoN bwAd iPr 01 qoN SurU k Iqw hoieAw hY [ ilKweI suMdr,

poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pwvs k ibqu ] ] dWmnI n dmk y Aiq jug nU n cmk Y

AYsy buMdwhUM n rmk y cwiqRk hUM BwvY nWih ]” AMq : “myrY k hy qy n mwnY bbwk I sOh AyhY bsMq lY jYhY mnwi ek Y ] 21 ] 1 ] = ] = ]” h`Q ilKq : MS 725 h isrlyK : ryKqw p`qry : 09 – 21 a Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ryKqw ] iPrqw hY msq hsq jo bn g umwn syqI du nIA w

k y rMg sMig AMg AMg rwqw hY ]” AMq : “swijj imRg Md Pwg KyylY Anurwg BrI suMdr suhwg sMg ibtIAw AhIr

k I]32]1]” h`Q ilKq : MS 725 k isrlyK : sRI AMimRqsr jU k I ausqiq lyKk : g upwl isMG

Page 98: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

98

smW : sMmq 1890 p`qry : 21 a – 25 a Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “AQ sRI AMimRqsr jU k I ausqiq ilKXqy ] ]k ibqu]” AMq : “Xh kibq k o dsk V jo k hXo suDwsr Bwie ] pFY sunY Plu pwveI jo AMimRqsr

nwie ]” h`Q ilKq : MS 725 K isrlyK : rwg rqn cMidRk w lyKk : g upwl isMG p`qry : 25 a – 34 A Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy AKIr ivc rwg W bwry disAw hY [ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < sRI ik RsnwX nm : ] AQ rwg rqn cMidRk w ilKXqy ] svYXw]” AMq : “ieq sRI rwg rqn cMdRk w k OqUhlM smwpqM suBM BUXwq ] ”

ies qoN bwAd fibAW ivc v`K v`K rwg W dw ijk r k Iqw hoieAw hY ] h`Q ilKq : MS 725 g isrlyK : suriq pRdIpk w lyKk : g upwl isMG smW : sMmq 1890 p`qry : 35 a – 41 A Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 14 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ suriq pRdIpk w ilKXqy ] ] dohrw ] prm purKu

prmwqmw eyk Y rUp Anyk ] jl qrMg BUKn k ink imRd G t rwsu bbyk ] 1 ]” AMq : “jmn g mn k Y qrn hY A iq icqu mo bdrie ] murg wbI ipXwrI lKI isXwm bwj

g hIAwie ] 3 1 ] 1 ]” ies qoN bwAd iek v`fw fbw bxw k y, aus ivc vK vK pMCIAW dy nwm ilKy hoey

hn[ Aqy bwAd hwSIey qoN bwhr ieM\ iliKAw hoieAw hY [ “pRIq ijnW Bg vMq so nyhu dUjy sMg sqI prwey purK so k bI n ByVy AMg ]” h`Q ilKq : MS 726 sMg Rih isrlyK : hIr rWJw lyKk : Aihmd g ujr smW : sMmq 1680 p`qry : pMnw nMbr AMik iq nhIN [

Page 99: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

99

Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI

pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : poQI rcnw dy SurU ivc 2 p`qry Pty hoey hn [ ilKweI bhuqI swP nhIN hY p`qry

Ksqw hwlq ivc hn [ poQI iB`jI hoeI hY [ rcnw ADUrI hY [ AwrMB : “lVw dyiK k y qrsu AwieAw ieh plG pr k aux suqI ivcwrI ] plw lwih k y dyih

dIdwr BorI nwVI dyiK k y kho ---]” A`g y p`qry P`ty hoey hn ] AMq : “ifTy hwjIAw mk y dy rwh jwcy iqno hIr rWJw Aqy mMJ bUrI ] rWJw rwh

ivKwiedw hwjIAw ƒ hIr vMfdI lMg ru ivic qnUrI ] sn bIs qy cwir AaurMg swhI k Qw hIr qy rWJy dI hoeI pUrI ] 182 ]”

h`Q ilKq : MS 726 A isrlyK : [ hIr rWJy k y,k ibiq ] p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq bhuq cMg I nhIN [ p`qry Ksqw hwlq ivc hn [ AwrMB : “ [1] k ibiq hIr rWJy k y ] iesk k I jrwie mY musk so mmUr BieAw rsk

bIDw Bauru bIic lptieAw hY ] Kbr BeI Kwvd k o dyKy jb bwg vIic rUKn k y pwq piq k Yd vIic Awie ] Aw hY ]”

AMq : “k hY k bIrw qUM qo idl hI mO smiJ dyK qUM ik au n k ry rwjI qy pwQr k w hIAw hY [ srw PurmwieAw hY ik nvw pYfw pwieAw hY iesk k w inAwau k bI Awg y BI k IAw hY -----]” rcnw ADUrI ]

h`Q ilKq : MS 726 e isrlyK : mwJw lyKk : Pqh ibhwrI p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI - p`qry Ksqw hwlq ivc Pty hoey [ ilKweI vI bhuqI

swP nhIN pVIH jWdI [ p`qry ik Dry ik Dry Pty hoey hn [ AwrMB : “ < ] mwJw ] g ok il glIAW iPrw FUMFydI hir drsn k I ipAwsI ]” AMq : “jo ik Cu k Ioqo hQI pYrI hoieaug w KVosin ] nUr jmwl msok w bwJo nYx hJU Bir

rosin ]” AKIr pMnw PitAw hoieAw Ksqw hwlq ivc hY Aqy ilKq vI spSt nhIN pVIH

jWdI] h`Q ilKq : MS 727 isrlyK : swKIAW - sRI g urU nwnk dyv jI dIAW

Page 100: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

100

p`qry : 1 – 61 A Ak wr : 32 X 22 s.m. ilKq : 24 X 14 s.m. vyrvw : ijld :- k wg j ivc p`qry sIqy hoey[ isAwhI k wlI vK ryvyN leI lwl; hwSIAw dovyN

pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwl q cMg I [ rcnw dy SurU ivc do pMny ihk mq dy idqy hoey

hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] slok ] siqg ur dwqY hY duK BMjnw ] Koly nYn g Xwn dy

AMjlw ] praupk wrI bwvn cMdnw ] pwp ibdwrn sB A G KMfnw ]” AMq : “Aru sdw hir k Qw hir k Irqn k rnw ] hy Bwg vqI Drm hY ] iqsk y srvn

mnin iniD Awsn k ir suKy nrwXwn pRwpiq hovYg w ] qb qum srb duKw qy mukq hovog y ] Aru ieh jo sMsik Rq bwxI hY ] so srb vydo k w swr hY ] Aru g urU kI srb bwxI dw BI swr hY ] jo auqm pRIqvwn g urmuiK isK hovyg w ] so pRIq swQ ivcwryg w] Ar pwT ---------]” rcnw ADUrI ies qoN bwAd pqry nhIN hn ]

h`Q ilKq : MS 728 isrlyK : g rV purwx lyKk : vjIr isMG smW : sMmq 1825 p`qry : 5 a- 41 A Ak wr : 32 X 22 s.m. ilKq : 22 X 16 s.m. vyrvw : ijld: -iek Kwk I k wgj ivc sIqI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[

hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr vI

ilKweI kIqI hoeI hY ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ SurU ivc pMnw nM: 5 a qoN rcnw SurU k IqI hoeI hY [ pihly sPy nhIN hn [

AwrMB : “ 1 ] sRI Bg vwnovwc ] cO peI ] p`KXw rwju sunIXo ieh swrw ] jo auqpq hUAw sMswrw ] smw hoie pUrn iqh jb hI ] imRqXu lok qXwg q hY qb hI ] 1 ]”

AMq : “ieq sRI g rV purwxy pRyq k lposwro Dwry BwKw ivRcqwXM nwmw iqRXo ds Dxwie]13 ] Bul cuk bKsx I dsKq BweI vjIr isMG k Qw g RV purwx jI k I sMpUrnM ] sMmq 1825 jyT sudI 8”

h`Q ilKq nM : MS 729 isrlyK : Awid sRI g urU g RMQ swihb ilpI k wl : sMmq 1828 p`qry : 1 a-24 A 1 a - 738 A Awk wr : 11.5 X 12.5 s. m. ilKq : 9 X10.5 s. m. vyrvw : g RMQ dI hwlq Ksqw hY[ p ihly 1 a qoN 23 A qk qq k rw id`qw hoieAw hY[ 24 a

p`qrw KwlI hY[ 24 A qoN ‘iclqR joqI joiq smwvx k w” idqw hY] p`qrw AMk Ag oN Pyr 1 qoN SurU huMdw hY] 738 p`qry qoN bwAd iek p`qrw hwSIey vwlw KwlI hY ijs qy p`qrw AMk 744 iliKAw hY [ 730 qoN bwAd dy p`qry bhuq hI Ksqw hwlq ivc hn Aqy Bury hoey hn [ 738 A qy pwT qoN bwAd isAwhI bx wx dI ibDI idqI hY[

Page 101: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

101

Awm vyrvw : ijld g `qw cmVw hY pr auKVI hoeI hY [ dupWsI KVyH ruK do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir dw hwSIAW hY [ sqrW pRqI pMnw-22 hn[

AwrMB : [E [ ]< ]siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mU riq AjUnI sYBM g ur pRswid] ]jpu] …

AMq : …swlU swrMg swg rw A aur g of g MBIr] Ast puqR sRI rwg k y g uMf k uMB hmIr] Kstm myG rwg vY g wvih] pWcau sMig brMg n lwvih] soriT g of mlwrI DunI] puin g wvih Awsw g un g unI] aUcY suir sUhaupuin k InI] myG rwg isa pWcau cInI]1] bYrwDr g jDr k ydwrw] jblI Dr nt Aau jlDwrw] puin g wvh sMk r AEu isAwmw] myG rwg puqRn k y nwmw]1] Kst rwg auin g wey sMig rwg nI qIs sBY puqR rwg n k y ATwrh ds bIs]=]=]=]=]=]=] < siqg ur pRswid] isAwhI kI ibDI ] [ isrswhI k jlu vjnu]1]bolu]2]doie g UMdu ikk r k w] iek rqI lwjvrd] iek rqI suienw] ibjyswr k w pwxI]qWmy k w BWfw] inMmu k I lk VI] dUer k w k jlu] rvwl rKxI] idn vIh G sxI]1] ]=]=]=]=]=]=]=]

h`Q ilKq : MS 730 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 – 732 Ak wr : 32 X 34 s.m. ilKq : 22 X 25 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl , do do k wlIA W

lk IrW, ivck wr iek motI nOrMg I lk Ir [sqrW pRqI pMnw–22 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc bwxI bwry qqk rw id`qw hioeAw hY [ rcnw dy SurU qoN k uJ p`qry

hwSIey vwly KwlI hn, AKIr ivc vI k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI h n [ ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq vI TIk TIk hY [

AwrMB : AwrMB ivc qqk rw idqw hoieAw hY Aqy ies qoN bwAd dsm g RMQ dI rcnw SurU huMdI hY [ “< siqg ur pRswid ] jwpu ] sRI muK vwk pwiqSwhI ] 10 ] CpY CMd ] qÍpRswid ] ck R ichn Aru brn jwq Aru pwq nihn ij h ]”

AMq : “cu KuS g Sq sOhr n dId S cu nr [ ib k udh Awk sy rwik dw dS ^br [ ibidh swk IAw swg rY sbz g UM [ ik mwrw bk wr Asq jMg AM d rUM [ lbw lb ibk un dm bdm nOS k un [ g im hr dU Awlm &rwmoS k un ] 21 = ]”

h`Q ilKq : MS 732 sMg Rih isrlyK : rmwiex lyKk : k pUr cMd, k iv smW : 1700 ibk rmI p`qry : 1 a – 47 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 10 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy iek iek k wlI

lk Ir [sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [

Page 102: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

102

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswie nm : AQ rmw iex k iv k pUr cMd ik Rq ilKXqy ] dohrw ] g ur gxys Aru swrdw ismrY hoiq AnMdu ] k Cuk u hk Ikiq rwm k I Arj k rq hY cMdu] 1 ]”

AMq : “sMmqu sqrw sY inrp ibk rMm k o ig nIey ] eyk hjwr pcws sMn qor k y BxIey ] Prvr dI vYswK cyqR jn jwno ig Awqw ] swihjhW pqswh Ak l Awk l ibKXwqw ] eyk sO cwlI sug wvqY iPrq sunq rK q ihXo ] js brnin rG ubIr k o k pUr cMd iq`Ky k ihE ] 66 ] cMdr rmwiex sMpUrn BieAw ] ] = ] = ]”

h`Q ilKq : MS 732 A isrlyK : rwjnIq lyKk : dyvI dws p`qry : 47 A – 87 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 10 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < vwhg urU jI k I Pqy hY ] ‘sRI g xyswXnm : AQ dyvI dws ik Riq rwjnIq

ilKXqy ] k ibqYu ] nIq hI qY DRm DRm hI qY sk l isD nIq hI qY Aw drs qwin bIic pweIXY]”

AMq : “svYXw ] sws G tI ju G tI Ab Coifg tI pRg tI Ak tI hY ] jo rjtI Bv pwisttI Pk tI aultI sultI hY ]mY jurtI k urtI suntI sb Byd bfI mUF btI hY ]

AKIr “ieiq sRI dyvI dws ik Rqy rwjnIiqk k ib`Nq sMpUrnM ] suBMBvqw ] sRI rwm ] sRI rwm ] ] ]

h`Q ilKq : MS 733 isrlyK : jMg u nwmw lyKk : k wn isMG , Swier p`qry : 1 – 35 A Ak wr : 17 X 13 s.m. ilKq : 13 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq cMg I [ rcnw dy SurU i vc vyl bU ty bxy hoey hn [

ik Dry ik Dry poQI dy p`qry pwxI ivc iB`jy hoey hn [ iek pqrw nu`k r qoN PitAw hoieAw hY[

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ jMg u nwmw g oXw k wn isMG Swier ilKXqy ] isPq k rU swcw jo k rqwr hY ] jM jY lyK ilKXny k o AKiqAwir hY ]”

AMq : “Ajb dys duAwbw mY bM g w mk wn ] k IAw jMg nwmw ausI dmXwn ] 4 4 6 k IXw jMg nwvw iXh qwm hY ] Ag r nw Kbr k wsby k wm hY ] 4 47 ] ieiq jMg nwmw sMmwpqM ] 0 ] 0 ] 0 ] 0 ]”

h`Q ilKq : MS 734 isrlyK : moK pMQ pRk ws

Page 103: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

103

lyKk : g ulwb isMG ng OrIAw smW : sMmq 1878 p`qry : 1 a – 176 a Ak wr : 18 X 14 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, PitAw hoieAw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl ivck wr iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwlq

Awm k rk y TIk TIk hY [ smyN dy bwry ies qrW iliKAW hY:- sq As† dsM su suB sbMq mY pun iqRsq pWc g ey ADk weI ] suB mwG sudI sB som smy su B vws rsom mhW suKdweI ] iQq pMcm nw vsMq k hy sB lok n mo su jlyn hir KweI ] idn qih sMpUrxM g RMQ BXo hir k y pd pMk j Byt cVweI ]

AwrMB : < siqg ur pRswid ] sRI rwmwX nm : ] AQ moK pMQ pRk ws surwj g RMQ ilKXqy ] svYXw Xwjrw mY ijnk y pd pMk j syvq nIq sury sur BwrI ] Aaur surwg n syvq hY Aru jwih BjY Bv mY muK cw rI ]

AMq : “ieq sRI mq mwn isMGh crx isKXq g ulwb isMG y ng OrIAw rwie Awqm jyn ivcrqy moK pMQ pRk wsy ivdyh muk q inrxXo nwm pMcmo i nvws ] 5 ] ] suBM msq ] ] ]

h`Q ilKq : MS 735 isrlyK : sRI mq ADÎwqm rwmwXxy smW : sMbqu 1819 p`qry : 1 – 260 A Ak wr : 22 X 16 s.m. ilKq : 17 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW,

ivck wr iek k wlI lkIr [sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : < sRI g xyswX nm: ] ] dohrw ] dyvI mwqw swr dw srd ieMd smhwQ ] bM dy

pd pMk j sdw k ro sumiq pRg ws ] 1 ] sMk rCMd ]” AMq : “ieq sRI mq ADXwqm rw mwXxy aumw mhysur sMbwdy au qr k Wfy bYk uMT inrwXxo nwm

nvmo DÎwXw ] 9 ] mhInw hwV 25 sMbq 1819 ] h`Q ilKq : MS 736 isrlyK : ihq aupdys sQwn : lwhOr smW : sMmq 1897 p`qry : 1 – 298 a Ak wr : 14 X 19 s.m. ilKq : 7 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k w lI vKryvyN leI lwl[ hwS IAw dohrw, cwry pwsy do do

nIlIAW, do do lwl ivck wr iek motI pIlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw –12 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI

hoeI hY [

Page 104: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

104

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] poQI ihqo aupdys k I BwKw ilKI ] k ib`q ] ck Rq syis isvwid rhY huie cqurwnn bIcwrn pwvq ] ing m bIcwru k rq ins bwju rsu k ibAw su bhu k Qw sunwvq ]”

AMq : “ ] dohrw ] ] sMmq sis bisu nwQ mun mQn mws suid qIj ] sur g ur bwsur lvpurI (lwhOr) ilKI suDwr su BIj ] 1 ] dsrQ nMd imRig Md ihq pusqk BeI iqXwr ] Bul cuk jo hYÍ prI pFIAhu g unI suDwr ] 2 ] jo Xwk o ihq k ir pTY vwsuin irdY bswie ] sB hin k o pXwro lg Y mwn bfweI pwie ] 3 ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 737 sMg Rih isrlyK : iek wds sk MD lyKk : bIrm dws ilpI k wl : sMmq 1914 p`qry : 1 a-126 A

Awk wr : 24 X 31 s. m. ilKq : 19 X 23.5 s. m. Awm vyrvw : ijld g `qw k `pVw[ dupWsI KVyH ruK do do k wlIAW lk IrW ivc iek motI lwl lk Ir

dw hwSIAw[ vKryvyN leI lwl lk Ir dI vrqoN [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ vyrvw : ilKq Awm, pr pVH n Xog , poQI dI hwlq Ksqw, SurU ivc 3 p`qry ibnW hwSIey dy

AMq qy iek p`qrw hwSIey vwlw KwlHI hY Aqy EuKiVAw hoieAw AwrMB : < siqg ur pRswid ] rw m jI siq dwdU dXwl jI s hwie] srb swD jI shwie ]

ig rMQ Bwg vq iek wds kI BwKw] cOpeI] sMq dws sqg ur k y crxW] iqn k o g ho suidRF k ir srxW] jW qy EupjY ig Xwn ibcwrw] CUtY Brm k rm ibvhwrw]1]…

AMq : …ieq sRI Bwg vqy mhW purwxy eyk wds sk MDy suk prIKq sMbwdy BwKwXM sRI bYkuMT pXwxo nwm iek qIsmo DXwie]3 ] eyk wds sk MDy sMpUrxM ]smwpqM] dohry slok caUpweIXn k I sMKX] sk l g RMQ k I sMKXw]]4 3 ]=]132]2329 ]]=110]= sMmq]19 14 ] Pg xu bdI dUj iqQ ik Rsnw piK dI iqRraudsI poQI Awk wds dI sMpRxM hoeI] dsKiq bIrim dws k y BUl cUk biKsxI sMq jnO soD k ir piVnI]=]

h`Q ilKq nM : MS 737 A isrlyK : AsÍmyD lyKk : thk x k vI ilKwrI : bIrm dws, bwvw ilpI k wl : sMmq 1917 sQwn : FuFieAwl p`qry : 127 a-677 A

Awk wr : 24 X 31 s. m. ilKq : 19 X 23.5 s. m. Awm vyrvw : ijld g `qw k `pVw, dupWsI KVyH ruK do do k wlIAW lk IrW ivc iek motI lwl lk Ir

dw hwSIAw hY[ vKryvyN leI lwl lk Ir dI vrqoN k IqI g eI[ sqrW pRqI pMnw-15 hn[

vyrvw : ilKq Awm pVHn Xog , po QI dI hwlq Ksqw, p`qrw 677 Aqy ilKq Kqm hox qy bwk I p`qry ƒ ifzweIn bxw k y sjwieAw hoieAw, ivc ivc hor vI keI p`qry auKVy hoey hn[ p`qrw 677 E qy p ihlIAW 6 pMk qIAW iek k wlI qy iek lwl isAwhI nwl

Page 105: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

105

ilKIAW hoeIAW, A`g oN vwrI vwrI iek A`Kr lwl iek k wlw iliKAw hY[ AMq qoN qIjI qy dUjI pMk qI lwl Aqy AMqlI pMk qI k wlI hY[ 677 A qy vI vwrI vwrI do k wlIAW do lwl pMk qIAW hn[

AwrMB : < siqnwmu krqw purK… g urpRswid] g urprswid] sRI g xyswie nmih] ipRQmy pRxvo ig rjw nMdn] sMk r qn g x ibG n n k Mdn] lbo dr duK hr suKdwiek ] eyk rdn g j bdn ibnwiek ]…

AMq : …dohrw] ieq sRI BwrQ prbxy AsÍmyD biKAWn ] thk n iDAwie iqRhqro hY ik Rq pUrn jWn]61] ieq sRI mhW BwrQ purWxy Drm jg biKAwny ik RsRn cirqR] jg sMpUrn isD k wrj Drm sPl nwmy iqRhqro iDAWie]73 ]smwpqM] jyT qIjI vdI iQq naumI]smq]19 :] sqwrW ]17] vwru somu] poQI sMpUrn hoeI] siqg ur pRswid] ilKI bwvw bIrm dws] auD vwlI vwly] BUl cUk bKs lYxI] AKr vwDw G wtw soD pVHnw] siqnwm siqnwm si qnwm] sRI vwihg urU jI] sRI siqg urU jI] sRI DMn g urU jI] qyrI srnw dieAwl jI] sRI Ak wl purK jI] sRI k rqwr purK jI] sRI pirmwqmW jI] ilKI FuFieAwl bIc ] Drmswl nvI bIc ilKI]”

h`Q ilKq : MS 738 isrlyK : bwxI ibhMg m ilKwrI : dyvw isMG smW : sMmq 1921 p`qry : 2 – 119 A Ak wr : 13 X 10 s.m. ilKq : 10X 7 s.m. vyrvw : ijld iek k wg z ivc lpytI hoeI hY, KulHy p`qry sIqy hoey[ isAwhI k wlI[ sqrW

pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI isAwhI DibAW vwlI hY pVHI vI nhIN jWdI - k eI p`qry

bhuq hI ^rwb hn rcnw dy Awid Aqy AMq Pty hoey h n [ poQI ADUrI [ AwrMB : “qwQ ] pYdw qUM ik Qhu hoieAw hY ] mwq ipqw qyrw kaux hY” AMq : “ ]pauVI ] srb k I rYin ies min k au k ir jwnhu ] AMimRq nwm mn mwih

pCwnhu ] haUmY dUr k rhu icq lwvhu ] jo jo huk m soeI k mwvhu ] < [ bwcn spUrn mn mwih iDAwvhu ] ”

A`g y p`qrw Ksqw hwlq ivc ilKweI spSt nhIN hY ] rcnw ADUrI hY ] h`Q ilKq : MS 739 isrlyK : dsm g RMQ p`qry : 1 – 276 Ak wr : 26 X 12 s.m. ilKq : 22 X 10 s.m. vyrvw : KulHy p`qry r`sI ivc bMnyH hoey[ isAwhI k wlI [sqrW pRqI pMnw –23 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq bhuq mwVI [ k wg z Ksqw hwlq BuirAw hoieAw, ilKq bhuq mwV I

pVHI nhIN jWdI [ rcnw dy SurU ivc hor k wnI nwl qqk rw idqw hoieAw Aqy ho r k wnI nwl ‘jwp sRI muKvwk pwqswhI 10 ]” SurU k Iqw hoieAw hY iPr do iqMn p`qry hwSIey vwly KwlI Aqy Pyr qqk rw SurU k Iqw hoieAw Aqy bwAd ivc pMnw 1 qoN cMfI cirqR auk q iblws pwiqswhI 10 ] svYXw qoN SurU k Iqw hY ]

Page 106: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

106

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jwp ] sRI muKvwk pwiqswhI 10 ] CpY CMd ] qÍ pRswid ] c`k R ichn Aru brn jwiq Ar pwiq nihn ijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oaU kih n sk q ik h ]” AwrMB : “ < vwihg urU jI kI Pqh ] AQ cMfI cilqR auk iq iblws ] svYXw ]” Awid Apwr Al`K A nMq Ak wl AByK A l`K Alwsw ] ” AMq : “ Awid Anwid Ag wiD k Qw DrU sy pRhlwd Ajwml qwry ] nwm aucwr qrI g ink w soeI nwm ADwr bIcwr hm wry ]” h`Q ilKq : MS 740 isrlyK : dsm g RMQ p`qry : 1 – 330 A Ak wr : 18 X 27 s.m. ilKq : 16 X 25 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl [sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk TIk , ilKq pVHn Xog , k eI Qw vW qy hVqwl Pyr k y su DweI

k IqI hoeI hY [ ilKq k eI pMinAW aupr hwSIey qo N bwh r vI k IqI hoeI hY [ SurU iv` c q`qk rw id`qw hoeAw hY [ pMnw nM: 27 aupr nIlI is AwhI nwl sMmq bwry ieM\ iliKAw hoieAw hY “ieh pwT sMmq 1752 Pg x 28 ƒ bicqR nwtk g RMQ rcnw dw mnsUbw bxw k y qy sMmq 1742 ivrcqy dy ik pwT nM:26 hor bMd rlwk y iesy mhwn g RMQ dw AMg bnwaux smy vwik Aw hY [ iek hor pRwcIn poQI qoN lY k y iliKAw hY ]”

k eI pMinAW aupr Put not vWg pMinAW dy Q`ly iliKAw hoieAw hY [ k eI KulHy p`qirAW aupr ies g RMQ dI bwxI bwry ilK k y g RMQ ivc r`Ky hoey hn [ rcnw dy SurU ivc Aqy AKIr ivc k eI p`qry KwlI C`fy hoey hn [

AwrMB : “ < sRI siqg ur pRswid ] sRI Ak wl purK jI dy pRswid jwpu pwqswhI 10 ] qÍ pRswid ] CpY CMd ]

ck R ichn Aru brn jwih Aru pwiq nihn ijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oaU kih n sk q ik h ]”

AMq : “ieq sRI jpu pRbMD ig RQ sMpUrn jpY qu suB msqu ] 1688 ] dsm Aru rwis mMfl Aru ibRh nwtk iqnk w jumlw ju`D pRbMD smyq ] 2520 ] 21 ] ] 5072 ] ANg ”

h`Q ilKq : MS 741 sMg Rih isrlyK : AiDAwqm rwmwiex p`qry : 3 – 8 A Ak wr : 18 X 11 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld KulHI p`qry sIqy hoey[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do

do lwl, do do k wlIAW Aqy ivck wr iek motI pIlI lk Ir [sqrW pRqI pMnw –9 hn[

Page 107: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

107

Awm vyrvw : pihly do p`qry Pty hoey , poQI p`qrw nMbr 3 qoN SurU huMdI hY jo PitAw hoieAw hY[ k wg z dI hwlq Ksqw, rcnw ADUrI [

AwrMB : “sod ho ] AOr smrQn k o jg Awih ] ivsu ihqwrQ pUCME o nwih ]” AMq : “ieq sRI miq AiDAwqm rwmwiexy aumw mhysr sMbwd sRI idXMnwm dqIXo iDAwie

]2 ] rwmirdw sMpUrnM sRI rwmwXnm: ]” h`Q ilKq : MS 741 A isrlyK : swr g Iqw p`qry : 9 Ak wr : 18 X 11 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld qoN bg Yr KulyH p`qr y sIqy hoey; isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl; sqrW pRqI

pMnw –9 , hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW, ivck wr iek k wlI lkIr [ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI , poQI pwxI nwl iB`jI hoeI , p`qry Ksqw hwlq ivc Aqy

Pty hoey hn [ ilKweI vI spSt nhIN [ AwrMB : “ < sRI g xyswie nmh ] sRI g urdyvieM nmh AQ swr g Iqw ilKIXqy ] Arjn o

vwc ] Ajn [Arjn] sRI ik Rs˜ pwshu pUCqw hY] k y hy pRmysr jI ] EAMk wr kw mhwqm Ar rUp Ar AsQwnu Byd ]”

AMq : “so punrp j nm k aun pw vY jo k oaU ies swr g Iqw k w jQw ibiD AiBXws k rnw jwnY ] so pwT mwqR hI pVY ] so BI ibsin k y ibdmwn jwie pRwpq hoie ] ies qy bhuq ik Aw k ro ]

ieq sRI Bg vq g Iqw sUp nKqR bRhm ibidAw jog swsqRy sRI ik sn Arjn sMbwdy prmhMs shq g Iqw swr spUrnM ]”

h`Q ilKq : MS 741 e isrlyK : jpu jI swihb p`qry : Ku`lyH p`qry Ak wr : 18 X 11 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ rcnw dy ies Bwg dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < [ siqnwm krqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g urpRswid

] jpu ]” AMq : “ijnInwm iDAwieAw g ey musk q G wl ] nw nk qy muK aujly k yqI Cu tI nw l[1[=]

] = ] = ]” Aqy ies qoN bwAd iek hor bwxI dw vyrvw idqw hoieAw hY [

h`Q ilKq : MS 742 isrlyK : dsm g RMQ p`qry : 1 – 264 A Ak wr : 13 X 20 s.m. ilKq : 9 X16 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl,

ivck wr iek k wlI lkIr [ sqrW pRqI pMnw–13 hn[

Page 108: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

108

Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc q`qkrw, vKrI k wnI nwl idqw hoieAw hY [ Aqy pMnw nMbr bwxI Anuswr idqy hoey hn [ SurU ivc iek vKry p`qry aupr ‘< sRI siqg ur pRswid ] sRI Ak wl purK jI qÍpRswid ] jwpu pwqswhI 10 qÍpRswid CpY CMd ], ilK k y lg wieAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Ak wl purK jI qyrI srin ] jwpu pwqswhI ] 10 ] qÍpRswid CpY CMd”

AMq : “jwie auTy blqo nhI qy rq mwn doaU mwnu mwnq jI k I ] 22 ] pUrn ho Aws ] ] cirqR iek wdsmo ] 11 ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 743 isrlyK : k uMflIAy Aqy Putk l p`qry : 1 – 7 A Ak wr : 18 X 28 s.m. ilKq : 14 X 24 s.m. vyrvw : KulyH p`qry[ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : KulyH p`qry, hwsIey qoN bg Yr, iek k wg z ivc lpyty hoey [ Ksqw hwlq ivc hn [ AwrMB : “k uMflIAy ] lwTI AwCI bhuq hY sdw rwKIey sMg ]” AMq : “ ]dO ] nYnw dyq bqwie jIX k o hyq Ahyq ] jYsy in rml AwrsI BlI burI k ih

dyiq ]” h`Q ilKq : MS 744 isrlyK : rs rwj lyKk : miq rwm, k iv p`qry : 1 – 14 Ak wr : 15 X 27 s.m. ilKq : 10 X 20 s.m. vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dI hwlq mwVI, ilKweI vI bhuqI swP nhIN

hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ rs rwj ik Rq k iv miq rwm ilKXqy ] sÍYXw ] sRI

g un nwXk suMf k y A`Ng R g whXo sur isD su syj Pv ]” AMq : “Pl aupwie k I isD k o jqn k IijX Bj`NqwR ] Alys” - Ag y p`qrw nhI hY ] h`Q ilKq : MS 745 isrlyK : idRs† k Ut lyKk : buD isMG p`qry : 2 Ak wr : 25 X 14 s.m. ilKq : 21 X 11 s.m. vyrvw : KulyH p`qry[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw –14 hn[ Awm vyrvw : ilKweI bhuqI swP nhIN [ DibAW vwlI hY p`qry Ksqw hwlq ivc hn [ rcnw

ADUrI [ poQI dy SurU ivc do p`qry Awk wr pKoN swrI poQI nwloN Co ty hn, k wnI v I bdlI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ‘idRs† k Ut’ ik Rq k v buD isMG ]”

Page 109: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

109

AMq : AMq A DUrw hY, pqrw nM : 3 nhIN hY Aqy p`qrw nM: 4 qoN hor k wnI nwl rcnw SurU k IqI hoeI hY ]

h`Q ilKq : MS 745 A isrlyK : BwKw BUKn s tIk p`qry : 4 – 74 Aqy + 51 - 91 a q`k Ak wr : 27 X 15 s.m. ilKq : 19 X 10 s.m. vyrvw : KulyH p`qry k wg z ivc rsI nwl bMnyH hoey hn[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW,

ivck wr k wlI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl; lk Ir [sqrW pRqI pMnw –11 hn[ Awm vyrvw : pMinAW dI qrqIb TIk nhIN, ieM\ mwlUm huMdw hY poQI ik sy hor g RMQ dw ihsw hY [

poQI dI hwlq vI bhuqI cMg I nhIN, p`qry Ksqw hwlq ivc hn [ rcnw ADUrI hY ijhVI ik pMnw nM: 4 qoN SurU huMdI hY [ hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY ]”

AwrMB : “ey AWiKn pY prKwieby k o k bhUM n mg IjY ] eyk hI tyk prI hmrI k oaU k y qoN irJwvY Cd mn dIjY ]”

AMq : “ ] dohrw ] sRI rwDw rw D w rvn k irAw Awp no dws ] jO inju dwsn k r sk o dY siq sMg invws ] dohrw ] ieiq sRI BwKw BUKny BUK n dsb sutIk ] pRg dI Ko V sk l AMimRq cMdRodX k Y nIk ] BwKw BUKn cMdRodX smwp qM ] sRI rwDw ik Rsn jYiq ]”

h`Q ilKq : MS 746 isrlyK : rwg u rwmk lI rqn mwlw mhlw ] 1 ] p`qry : 1 – 12 Ak wr : 14 X 11 s.m. ilKq : 10 X 9 s.m. vyrvw : p`qry joVk y k wg z ivc lpyty hoey [; isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI, k wg z bhuq Ksqw hwlq ivc hY [ k eI QwvW qoN cypIAW

lg weIAW hoeIAW hn [ p`qry auKVy hoey ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u rwmk lI rqnmwlw mhlw ] 1 ] Awsn swiD

inrwlmu rhY ]" AMq : “pRmidAwl mnohr igrDr ik Rpw inD Pl dwqw ] k Ms ink Mdn rwvn KMfn jg ”

ies qoN bwAd k wg z nhIN hn rcnw ADUrI hY ] h`Q ilKq : MS 747 sMg Rih isrlyK : jnmswKI sRI g urU nwnk dyv jI lyKk : pYVw moKw ilKwrI : k Cwl ismG Dolw dw smW : ibk RmI 1644 p`qry : 1 – 257 A Ak wr : 32 X 25 s.m. ilKq : 22 X s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lwl [ hwSIAw dovyN pwsy do d o

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuqI cMg I nhIN ilKweI iPk I isAwhI Aqy D`ibAW vwlI hY [

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

Page 110: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

110

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jnm pRqI bwby nwnk jI kI ] sMmq pMdRw sY ibAwsIA ] 1582 ] imqI vYswK sudI pMcmI ] poQI ilKI pYVy moKY, sulqwn pur k y Kqryty ] g urU AMg d jI ilKvweI pYVy moKy ]”

AMq : “AMq bwir nwnk ibn hir jU k oeIk m n AweI sMmq 164 4 ] dsiqk k Cwl isMG DolWid ] myir dws dy cyly ] lKweI ] poQI ] swdu rm jI ny ]”

h`Q ilKq : MS 747 A isrlyK : sRI Bg vq g Iqw p`qry : 1 – 152 A Ak wr : 32 X 25 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : ilKq D`ibAW vwlI hY [ hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI

ilKq ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] E AM su A sq sRI g wxyswienm: sRI Bg vq g Iqw ilKXqy

iDAwie ATwrW ] AMq : “k ir ik Rpw sMqoK Awp 3 3 auDwrx ibrd duAwry ] Bly Bly k r mMnI Ain

buuirAw dy hir k wj svwry ] pwp k rydy pqiq auDwry ]” h`Q ilKq : MS 748 isrlyK : sRI g urU sbd swr lyKk : sMq lwl hrI smW : sMmq 1955 ibk RmI p`qry : 1 – 880 Ak wr : 31 X 23 s.m. ilKq : 22 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl,

pIlIAW iek nIlI lk Ir, ivck wr iek motI pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw – 15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ijld auKVI hoeI hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY ]

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK AQ sRI g urU sbd swr g RMQ sMq lwl hrI ik Rq sRI g ur isK sMbwid ilKXqy ] AQ ipRQmy ismrx Awqm mMglw crxu krqy hY ] “sRI g urU sbdu pRmwx duAwrw ]”

AMq : “siq siq kr k Y mwnxw ] pVMqy suxMqy moK muk q lhMqy srb pwp ivnsXqI ] ieq sRI g ur sbdu swr g RMQ smwpqMm sq suB msq ] 1 ]”

AKIr ivc hwSIey qoN bwhr ieM\ iliKAw hoieAw hY [ “ hy BweI jnhu jYsy muJk o siq g uro ny aupdys k IAw hY qYsy mYny qum k o ies g RMQ mY puk wr k rk y kihAw hY ]” “hrIEAM qq sq bRhm ]”

h`Q ilKq : MS 749 isrlyK : sRI g urU nwnk pRk wS lyKk : BweI sMqoK isMG

Page 111: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

111

smW : sMmq 1936 ibk RmI p`qry : 1 – 564 a Ak wr : 35 X 26 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ is AwhI k wlI vKryvyN leI lw l hwSIAw[ pihly do pMinA W

aupr cOhrw Aqy bwk I g RMQ aupr dohrw, KVy ruK , do do k wlIAW , do do k ysrI Aqy ivck wr motI k ysrI lk Ir [sqrW pRqI pMnw –15 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ ilKweI suMdr [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI nwnk pRk wS g RMQ ilKXqy ] dohrw ] iek ON k wrw siq g urU iqh pRswid scu hoie ] vwhg urU jI kI Pqy ibG n ibnwsn soie ] 1 ] k ib`qu]”

AMq : “ieq sRI nwnk pRk wsu ig RMQy auqrwrDy sc KMf pRsQwn brnnM nwm spq pMcwsmo DAwie smwpqM ] 57 ] msq suB msqu ]”

h`Q ilKq : MS 750 isrlyK : pRwn sMg lI lyKk : soFI myhrbwx p`qry : 1 – 388 a Ak wr : 16 X 21 s.m. ilKq : 12 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l

lk IrW, ivck wr iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –14 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ rcnw dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY

Awid Aqy AMq ivc k uJ hwSIey vwly p`qry KwlI [ AwrMB : “ < siqnwmu k rqw purKu inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g urpRswid ]

ilKqM pRwn sMg lI ] suNMn mh l k I k Qw inrMk wr k w iDAwnu g uh jI bwxI ]” AMq : “ibhMg m bwxI sMpUrnu hoeI ] Bul cuk bKsIxI ] vwhg urU vwhg uru DMn g urU bwbw

nwnk u siqg urU ]” h`Q ilKq : MS 751 sMg Rih isrlyK : [jpu - prmwrQ] ; jpujI dI g osit p`qry : 23 a – 113 A Ak wr : 11 X 19 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : ijld bwAd ivc bMnHI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy, do

do k wlIAW Aqy ivck wr iek lwl lk Ir[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : rcnw ADUrI hY Aqy pMnw nMbr 23 a qoN A`g y cldI hY, pihly pMny nhIN hn [

ilKq vI D`ibAW vwlI hY [ AwrMB : “muho ik bolx bolIAY ijqu suxY Dry ipAwru AMimRqu vylw scu nwmu vifAweI vIcwru

k rmI AwvY k pVw ndrI moK duAwru ]” AMq : “g urU nwnk jI k ihdy hY aunw muK aujilAw dy ipCy k eIAw dw Cutk wrw hodw hY ]

jwp dI g osit k IqI qw sBxw isDw mQw tyik Aw ] bol hu jI vwhg urU jpujI dI g osit pUrI hoeI ] 1 ] = ] = ] = ] = ] ] e: ] e: ] - v ”

Page 112: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

112

h`Q ilKq : MS 751 A isrlyK : Awsw k I vwr k w pRmwrQ p`qry : 114 a – 229 a Ak wr : 11 X 19 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : EhI sqrW pRqI pMnw 7-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, rcnw dy ies Bwg dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Awsw kI vwr k w pRmwrQ ilKqy ] qw iek idn mrdwnw

imrwsI bwby nU Awn imilAw ] lok PrId dI jwrq nU jwdy hY ]” AMq : “qwqy quswny BI inAwau k rnw [ qy sw D sMq Awey dI tihl k rxI ] nwmu jpx

bolhu BweI jI vwhg urU Awsw k I vwr k w pRmwrQ pUrw hoieAw ] 24 ] 00000 ] = ] = ] = ] = ] ]”

h`Q ilKq : MS 751 e isrlyK : Awsw ptI k w pRmwrQ p`qry : 229 a – 258 a Ak wr : 11X 19 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw – 8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Awsw ptI k w pRmwrQ ilKXqy ] jb bwbw brsw pMjw

k w hUAw ] qb mwqw ipqw ny k hw ies nU pwDy dy pVin pweIey ]” AMq : “jy nwnk nU crcw k rk y jIqIAY [ qw Kt drsn dI pUjw hovY ] qw bwby auQy isD w

nwl g osit k IqI ] rwm k lI mhlw 1 ]” 0 0 0 0 0 ] = ]

h`Q ilKq : MS 751 s isrlyK : isDw nwl g osit p`qry : 258 a - 319 A Ak wr : 11 X 19 s.m. ilKq : 9 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry p`qry ik rm Kurdw, Pty hoey hn [ ilKq pVn Xog Aqy

poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] isD sBw k r Awsx bYTy sMq s Bw jYk wro [ iqsu Awg y

rihrwis hmwrI swcw AprM A9 +pwro ]” AMq : “mhwpurKw Ag y inv clxw [ Awpxw Awdr n cwhxw ] sBxw ivc vwhg urU dw rUp

jwxnw ] vwhg urU dw isK jwxnw ] ik sy nwl vYr ivruD nw k r” ------A`g y pMnw PitAw hoieAw [ rcnw ADU rI ---------------

h`Q ilKq : MS 752 sMg Rih isrlyK : swKI mk y mdIny k I, Purk wn bwby nwnk jI k w p`qry : 1- 102 Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m.

Page 113: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

113

vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw cwry pwsy, do do lwl lk IrW, ivck wr iek k wlI lk Ir [sqrW pRqI pMnw –19 hn[

Awm vyrvw : k eI p`qry Ksqw hwlq ivc, Pty hoey, ilKweI Dib AW vwlI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ ies rcnw qoN pihlW , SurU ivc pMnw nM: AMik q nhIN [

AwrMB : pihlw pMnw : “Aw k oit sBY g ux k hY ] qau pwrbRhm k w AMqu n lhY ] 6 ] bwvn k oit jwk Y romwvlI ] rwvn sYnw ijh qy ClI ]”

dUsrw pMnw nMbr AMik q nhIN ; “ < siqg ur pRswid ] ] BYrau ] som ] k bIr jIau ] G r 2 k ot sUrj jwk Y prg ws ] k oit mhwdyau Ar k au lws]” ies qoN bwAd Asl rcnw “swKI mk y mdIny k I nsIhq nwm bwby nwnk jI k w SurU ho jWdw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Purk wn bwby nwnk jI k w ] swKI mk y mdIny k I nsIhq nwm bwby nwnk jI k w ] swih srP qQw k wjI rukn dIn nwl ho Aw ] mk y dy rwh ivc hoAw ]” AMq : “bwby mk w qwirAw k wjI qy auil leI lg wie ] 24 ]” DMin g urU bwbw nwnk jI qU DMin hY ]”

ies qoN bwAd iek pMnw hwSIey vwlw KwlI [ h`Q ilKq : MS 752 A isrlyK : g osit mdIny k I p`qry : 104 a – 255 A Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr Aqy pVH n Xog [ pMnw nMbr, ijvyN pMnw 104 dI QW 1004 iliKAw

hoieAw hY , Bwv 100+4 [ sYNk iVAW ivc hor qrW iliKAW hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] Ag y g osit mdIny kI clI ] mhlw ] 1 ] qb bwbw

nwnk jI brsu iek mk y ivcu rihAw ]” AMq : “pwxI nwqy pwk n hovY i jcr sc n nwvY ] bwJ s c pwk nhI doaU j l nw nk

AwK suxwvY ]” A`D ivcoN pqrw PitAw hoieAw hY [ h`Q ilKq : MS 752 e isrlyK : iDAwau ibhMig mu bwxI ] mhlw 1 ] p`qry : 256 a – 302 A Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw–18 hn[ Awm vyrvw : p`qry Pty hoey Ksqw hwlq ivc hn [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ AwrMB : “ < siqnwmu k irqw purKu ] inrBau inrvYir Ak wil mUriq AjUin sYBMi g

g urpRswid ] 1] pauVI pihlI clI ] 1 ] Awid AMqu ey k Y inrMk wrw ] dUsru Avru n k rxYhwrw ]”

AMq : “ibhMg mu bwxI spUrin hoie ] Bul cuk bKS lYxI ] g urU g urU jpxw jnmu svwrxw] g urU Ksmwnw k rYg w k wnPwey hoqY ]”

Page 114: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

114

h`Q ilKq : MS 752 s isrlyK : rwg iblwvl k I vwr pIrw nwil hoeI p`qry : 302 A Ak wr : 20X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw–18 hn[ Awm vyrvw : k wg z dI hwlq Ksqw AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg iblwvul kI vwr pIrw nwl hoeI ] 1 mhlw 1 ]

vwir pIrw kI sulqwn poro swh syKy KoKr k I DunI g wvxI ] slok ]” AMq : “nir hir dwis jwiq bilhwrI ijnu rwiK lIAw pRihlwd ] 25 ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 752 h isrlyK : Awsw PrId jI p`qry : 320 Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr 320 qoN bw Ad AMik q nhIN hY [ AwrMB : “ < Awsw PrId jI ] siqg ur pRswid ] swihb isau mwx k ny nw k Ijy nI mwey ]

ik Aw pV Byt swihb k au dIjY ]” AMq : “ins idn qU rm rw nI ipr k y hwvY ] 4 ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 752 k isrlyK : bwxI nwmu dyau jI p`qry : pMny - 2 Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw–18 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ ilKq suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg DnwsrI ] nwmu dyau jI ] siq smuMd jw k I h Y

ik rswxI ] DrqI jwk o byto ]” AMq : “jyviq doau swis rwis AwnMid inD pUrin k wim Qwil mih k CU jUT rhI mwin

dwis pweI ] 4 ] 1 ] vwihg urU jIau ]” h`Q ilKq : MS 752 K isrlyK : rwjy AMbrIk jI k I k Qw p`qry : 11 Ak wr : 20 X 14 s.m. ilKq : 18 X 11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI , ilKweI suMdr, rcnw dy AMq qy p`qry Pty hoey hn [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwjy AMbrIk jI k I k Qw ] rwjw AMbrIk Bg qu Bg vMq

jI k o suK qw k Y mo rwj k o n BwvY hY ]”

Page 115: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

115

AMq : “AnUp rUp Bupq pRsIdmy nmisqy Bg iq dyih mo pNT iq jy --- Ag y pMnw Ksqw hwlq ivc aqy PitAw hoieAw hY ]”

h`Q ilKq : MS 753 sMg Rih isrlyK : g osit Aijqy rMDwvy k I p`qry : 1 – 77 Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do lwl lkIrW,

ivc iek iek k wlI lk Ir [sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : p`qry Ksqw hwlq ivc, ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq cMg I, g RMQ dy SurU ivc q`qkrw

id`qw hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit Aijqy rMDwvy k I ] A ijqw rMDwvw g urU nwil hodw

sI iek idn bwbw nwnk u sbdu boilAw rwg u sRI rwg u ] k oit k oit myrI Awrjw pauxu pwxI AipAwau ]”

AMq : “sB iek sy drvwjY ink lYg I ] jo jIA k ir k y suxyg w so muk qu hovYg w [ ies ivic Pyr k oeI nwhI ] = ] = ] 10 ]”

h`Q ilKq : MS 753 A isrlyK : ibhMg m bwxI p`qry : 78 – 178 Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqnwm krqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid]

iDAwau ibhMg m bwxI k w mhlw 1 [ pauVI phlI clI ]” AMq : “ibhMg m bwxI spUrn hoeI ] siqg ur pRswid ] Bul cuk bKsxI jI ] swidk w

sMg iq k w ] 1 ] h`Q ilKq : MS 753 e isrlyK : g osit jnk jI k I p`qry : 178 A – 192 A Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Awg Y g osit jnk jI k I ] qyRqY jug mih rwjw jnk hUAw ]

mQrw k w rwju rwjw jnk krqw Qw ]” AMq : “jo k oeI vwhg urU jIAhu hoie k ir k hYg w jo k oeI hovY chu vrnw mih vwhg urU k y

nwm lIey qy s Bu Cutyihg y ] swKI spUrnu hoeI ] g ur pRswid ] bolhu vwhg urU jI ] siqg uru jI ] DMn g urU jI ]”

Page 116: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

116

h`Q ilKq : MS 753 s isrlyK : mwieAw k w AMg u p`qry : 192 A– 194 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] mwieAw k w AMg ] hir hir k rqw jy mwrw dy hr swq

ljwau ] hir ibsrY byk uMT imlY iqqu bYk uMT n jwau ] 1 ]” AMq : “g ur crnI lg u ry mnw pUrn hovY Awsw ]1] Bul cuk bKs lYxI sdk w sMg iq

k w]” h`Q ilKq : MS 753 h isrlyK : iDAwau pRwn sMg lI p`qry : 194 a – 199 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr ilKq DibAW vwlI hY k wg z vI Ksqw hwlq ivc hY , poQI dI

hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg mwrU mhlw ]1 ] iDAwau pRwn sMg lI ig rMq mn

prmoiDk w ] Awid purKu AprMpr soeI ]” AMq : “AwT phr ilv eyk o rhY ] qau nwnk Awqm rwm kau lho [ 13 ] siqg urU g urU

siq [ 13 ] rwm siq siq rwm jI ]” h`Q ilKq : MS 753 k isrlyK : AStpdI m: 1 p`qry : 199 A– 201 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iqlMg ] AstpdI ] m:1 [ mU lw idl hI idlih imlwvhu

Kwlk Ksmu Kyru Xw KubI Xidl hI so pwvhu ] rhwau ]” AMq : “nwnk bydI idl k au KojM drg ih pvY k bUl ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 753 K isrlyK : Pk rnwmw p`qry : 201 a – 202 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk TIk hY [

Page 117: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

117

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Pk rnwmw ] m:1 Pk ur hY k ul k w vwlI ] Pk r k I bwq hY inrwlI ]”

AMq : “Pk r k I rhq hY inAwrI ] lg I hY pRym KMmwrI ] Pk ru dirg wh k w BydI ] ik nwnk swhu hY bydI ]”

h`Q ilKq : MS 753 g isrlyK : vwr iblwvl k I pYk MbrI kI p`qry : 202 a – 214 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I, p`qrw nMbr 202 qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] vwr iblwvl k I pYk MbrI k I ] slok u ]” AMq : “nwnk dws k bUluqy ] dir dIdwir smih ] 24 ] Bulu cuk bKsxI sdk w sMigiq

k w ]” h`Q ilKq : MS 753 G isrlyK : swKI g urU bwby nwnk jI k I p`qry : 214 a – 221 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwl TIk TIk , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI g urU bwby nwnk jI k I ] huk m hoA inrMk wr k w jo

nwnk swir jg pRisD hYin byd BI k Iqy cwhIAin ]” AMq : “ieh cwr lVk y qumry A mru huey ] eynw k au pRQmI mwnY rit ] bwby nw nk jI k w

bcin Amr hoey ] swKI pUrI hoeI ]” h`Q ilKq : MS 753 | isrlyK : swKI mk y dI nsIhq nwmw p`qry : 221 a – 416 a Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk hY [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr ky

suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI mk y dI nsIhq nwmw ] bwby nwnk jI k w swh srP

nwl ] k wjI ruk ndI nwil hoAw]” AMq : “AMq ivc k uJ p`qry ik rm KwDy hoey hn [ g osit pUrI hoeI ] 4 6 ] imqI mk r

sudI caudh ] vwr suk r ] bolo BweI vwhg urU vwhg urU Dn g urU siq g urU]” ies qoN bwAd sqrW hor [ iesy pMny aupr , ieMj iliKAw hoieAw hY [ “< siqg ur

pRswid ] g osit bwby jI k I mdIny hoeI ] qb bwbw nw nk u jI mk y ivic brsu iek rihAw ] sBxw hwjI”

Page 118: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

118

h`Q ilKq : MS 754 isrlyK : puqlIAW rwjw ibk RmwjIq k I (isMG wsn bqIsI) lyKk : soFI imhrbwx p`qry : 1 A - 301 A Ak wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 13X 8 s.m. vyrvw : ijld g qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw, pihly do siP AW

aupr ifzweIndwr hwSIAw Aqy bwk I poQI aupr, dovyN pwsy KVHy ruK hwSIAw, do - do lwl lk IrW, ivck wr iek kwlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwl q cMg I [ poQI ivc pihlW puqlIAW bwry CMdw bMdI ivc rcnw hY Aqy bwAd ivc kQw swr idqw hoieAw hY Aqy AKIr ivc puqlIAW dy nwm idqy hoey hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ puqlIAW rwjw ibk Rmw jIq k I ilKXqy ] dohrw ] AlK Apwr AnMq hY rto qW ihk o nwmu ] sur nr muin phucY nhIN jWih qWih ibsRWm]” AKIr ivc v`K v`K puqlI AW dy nwm idqy hoey, ijnHW dI k uJ ig xqI 32 dy k rIb ilKI hoeI hY [

AMq : “qwrw pRBw ATweIsvI ]28] sUr pRBw aunIqs vI ]29 ] dyvwnMdw qIsvI ]3 0]pdmwvqI iek qIsvI ]3 1] pdmnInWmu bqIsvI ]32] = ] = ] =”

h`Q ilKq : MS 755 sMg Rih isrlyK : k Qw DMny k I lyKk : swDU jn p`qry : 1 a – 2 a Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw bwAd ivc bMnI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do - do

lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq k wPI mwVI, p`qry Ksqw hwlq ivc Aqy Pty hoey hn [ keI pMinAW

aupr D`by pey hoey hn, ik auNik poQI iBjI hoeI jwpdI hY [ ieM\ jwpdw hY, ik ieh poQI ik sy hor poQI / g RMQ dw ih`sw sI,ik auN jo, ies rcnw qoN pihlw, iesy pMny aupr, iek sqr,”shMsR nwmw pUrw hoieAw ]1]” iliKAw hoieAw [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid DMny k w] rwg DnwsI ] DMnw k lr rNg eI cwry g eI bRhmxu ink isE o Awie ] nwie Doie pUjw ibs bwrIEu bYTw iDAwnu lg wie ]”

AMq : “Bg qn k ihqk rI Twk r DMnY DM nU k hwieAw] 15 ]” h`Q ilKq : MS 755 A isrlyK : slok g opI cMd k y - mYxwvMqI g opI cMd k Qw lyKk : swDU jn p`qry : 2 A – 34 A Ak wr : 15X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI iB`jI hoeI, Ksqw hwlq ivc, p`qry Pty hoey hn [

Page 119: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

119

AwrMB : “ < siqg ur pRswid rwg rwm k lI ] slok u g opI cMd k y” [ - p`qry Pty hoey hn rcnw pUrI qrW pVHI nhIN jWdI ]

AMq : “Drin g g nu k iv sis ibnsihg y pauxu pwxI sB jwsI ] BrQrI g opI cMd sdw iQru hUey ien kI dyhI Drin ns pwsI ]353 ] AMfj jyrj syqj auq Buj sg l cyly g I mweI , Bxiq g orKu sux mYxwvMqI cMd k w ipMfu n pwsI ] 354 ]”

h`Q ilKq : MS 755 e isrlyK : g opI cMd g orK nwQ lyKk : swDU jn p`qry : 34 A – 37 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : ilKq D`ibAW vwlI , poQI dI hwlq mwVI [ AwrMB : “Awg Y g wQw k w iDAwau cilAw ] pUqw k qq jIA ly rwj Bwg k qq jIAYly

binqw idMq bYrwg M ]” AMq : “Bxiq g orKu jb qy Awey BrQrI qib suiK vsMqI ipMg ulw]28] 382 ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 755 s isrlyK : rwg iqlMg kI vwr slok w nwil [ lyKk : swDU jn p`qry : 37 A – 46 a Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid [ rwg iqlMg k I vwr slok w nwil ] mhlw 1 ] Kudwie dy

dIdwr isPiq ilKI ij pVY suxY g wvY --]” AMq : “AbnwsI Abg q Afolu ik Cu pvY n pwrw ] bYTw qwVI lwie k Y ivic

DMDUk wrw]24 ]slok u] jn nw nk dIjY drsu dwnu jsu k rI rbwxw ] 28 ] 1 ]vwr spUrn hoeI Buly cuk y bKsxI ] g ulwm mhI dw Ksm nw k rxw ]

h`Q ilKq : MS 755 h isrlyK : rwg vwr iblwvl mY pYk Mbr k I slok w nwil lyKk : swDU jwn p`qry : 46 A – 53 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : ies Bwg dI ilKweI suMdr,pVHn Xog [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid, rwg vwr iblwvl mY pYk Mbr k I slok w nwil ] sulqwn pyro

swh k I vwr kI Duin g wvxI ]” AMq : “nwnk dws k bUlu qy dir dIdwr smwih ]”

Page 120: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

120

h`Q ilKq : MS 755 k isrlyK : swKI k bIr jI lyKk : swDU jn p`qry : 53 A – 54 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dw auprlw Bwg iBj w hoieAw hY ilKweI pVHn Xog Aqy spSt hY [ poQI dI

hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid [ swKI k bIr jI k I ] pRQmy g usweI k bIr bRhmnu Qw aus

jnm ]” AMq : “AQ qU ik Rpw k ir k Y bswau qb k bIr k hw jo dyKu ey h qU lok hEu quJ k au nhI

k rqw AQ jy k rqw hau qau q auh aubR h nu Aru qU k olI k I bn nhI AwvqI pu rw qyrI bwcw k y lI” - A`g y rcnw hor SurU ho jWdI hY ]”

h`Q ilKq : MS 755 K isrlyK : g auVI k I vwr ] p`qry : 55 a – 65 a Ak wr : 11X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq cMg I nhIN hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid g auVI k I vwr ] siqg ur purKu Ag Mmu hY inrvYru inrwlw ]” AMq : “idRsitAw idsit suk wrxo k ic Awpw bwDw] g ur qy jwqw g urmuKw mn qy mnu

dwDw]” h`Q ilKq : MS 755 g isrlyK : Bg q rqnwvlI lyKk : swDU jn p`qry : 65 a – 74 a Ak wr : 15X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI hwlq Awm k rk y cMg I , ilKq pVHn Xog [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid Bg q rqnwvlI ] DrU hsdw Gir AwieAw k ir ipAwru ipAw

k uCiV lIqw ]” AMq : “jo jsu sunY sunwvY min ie iCAw so Pl pwvY ] sMq j nw k I DUir Dir swDU jn biL

jwvY ] sudwmw sc ilVH pUrw hoAw] pMnw nMbr 75 aupr isrP “< siqg ur pRswid” ] hI ilK k y KwlI CifAw

hoieAw hY ] h`Q ilKq : MS 755 G isrlyK : shMsr nwmw p`qry : iek p`qrw - (76 a - A)

Page 121: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

121

Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11 X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : iek p`qrw isrP shMsr nwmw iliKAw hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid 1 ] qU jug jug dwqw pR Bu hmw rw ] dyhu drsu j n iqRpiq

AG wvY qyry drsnu k au biljwqw hy ] 72 shMsR nwmu pVY sY muk qw]” AMq : “suxY suxwvY ihrdY g wvY auh praupk wrI jwqw hy ]71] nwnk dwsu pivqR qumrw]” h`Q ilKq : MS 755 | isrlyK : g orK sq lyKk : swDU jn p`qry : 77 a – 79 A Ak wr : 15X 20 s.m. ilKq : 11 X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw– 17-18 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY ilKweI bhuq mwVI [ ilKweI D`ibAW vwlI hY Aqy spSt vI

nhIN hY [ AwrMB : “ 1 g orK sq suAwmI k nusuAwvY k aunu sjwieAw]” AMq : “d`q qq prcw BeI Ab dUjw k h bwnih ] 32 ] 1 ] sMpUrn ]” h`Q ilKq : MS 755 c isrlyK : sRI sNk rw cwrj bk bRhm p`qry : 79 A – 82 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11 X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI [ ilKweI cMg I hY Aqy pVHn Xog [ AwrMB : “sRI sNk rw cwrj bk bRh m mwieAw inrUpn jig AwsU E o A bRhm eyk suD cyqM n

mwieAw Acyq jV ]” AMq : sRI sNk rw crj muin ibrcqy ] bRhmu juig q s spur nu sNmwpqy ] g urpwtu k wT

mubk wr ]” h`Q ilKq : MS 755 C isrlyK : sRI rwmr`iC p`qry : 82 A – 84 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –20 hn[ Awm vyrvw : rcnw dw ieh Bwg pwxI nwl auproN Aqy Q`ilEu iBijAw hoieAw hY[ ilKweI vI

DibAW vwlI hY [ AwrMB : sRI rwm rC sRI rwm riCAw inrwk wr bwxI AnBY qqu inrBY muk iq jwxI ]” AMq : “k ilh k lpnw rog pIVw]sk l ibFn JNf KNf] E AN q smy eI sRI rwm riCAw]” h`Q ilKq : MS 755 j isrlyK : sRI g xys g orK sMbwd ]

Page 122: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

122

p`qry : 84 A – 87 A Ak wr : 15 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “sRI g xys g orK sNbwd ] sRI g urdyv ] g xyso bwc ] Avps qum k aux hau k hw q y

Awey k auxu qumwrw nwau ] 1 ] g orK bwc ]” AMq : “Ag in k I put pwxI k w jwmw mhju suriq ly muin s mwnw ]3 1] ieqI g xys g orK

k I g osit spUrn smwpiq ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 756 isrlyK : k Qw siq jug kI lyKk : myhrbwn p`qry : 1 a – 49 Ak wr : 20 X 13 s.m. ilKq : 12X 8 s.m. vyrvw : ijld bwAd ivc bMnI hoeI hY [ [ isAwhI k wlI ; hwSIAw dovyN pwsy do do lwl,

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI, k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY Aqy

hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] k Qw siqjug k I purwqmu jb rwjy jnmyjy k o Atwruh

k ustu hUey Qy ]” AMq : “qb k Qw ibAws g usweI mMqr k ir cwvl dIny fwr ] hsqI Asumw ng r pry rwjy

jnmyjy k y duAwr ] k Qw sM pUrn hoeI [ BuilAw cuik Aw bKsxw vwhg urU jI shwie hovY jI g rIbw dI ipiqpwil k ir bwlw g urU nwnk u hY jI ] 5 ]”

h`Q ilKq : MS 757 isrlyK : iDAwau ds Avqwr p`qry : 129 – 143 Ak wr : 13 X 20 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw,rYk sIn[ isAw hI k wlI[ hwSIAw do do k wlIAW lk IrW KVyH ruK [ sqrW

pRqI pMnw –11 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI ilKweI suMdr [ pihly pMny aupr k uMflIAW bxIAW hoeIAW Aqy jMqr mMqr

bny hoey [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg g auVI mhlw 1 ] iDAwau ds AvqwrMk cilAw DU DU

k rk ] eyk inrMjn Awid dUjw nwih k o ] pr hmrY jug wid Awpy vrqyA ]” AMq : “iek nw bwjI hwrI FoeI nw lhny nwnk dws srix qumwrI rwKhu hQ dy ] 3 0 ]

1 ]” h`Q ilKq : MS 758 isrlyK : isD g ost Acl k y myly k I prQwie lyKk : swihb isMG , BweI p`qry : 48 X 126

Page 123: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

123

Ak wr : 13 X 20 s.m. ilKq : 9 X 11 s.m. vyrvw : ijld bwAd ivc bMnI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw KVy ruK do do k wlIAW

lk IrW; sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : hwSIey ivc do A`Kr k Rm cldy hn, lg dw hY ik ieh ik sy v`fy g RMQ dw ih`sw hY ;

ik Dry ik Dry hVqwl PyrI hoeI hY ; ilKweI bhuqI vDIAw nhIN ; k wg j nuk rW qoN BuirAw hoieAw ; pM nw nM:12 6 qy ieauN iliKAw hoieAw, i lKI BweI swihb isMG ny puqu dysu isMG dw puqw isMG dw bwsI mwlvy ivic hY jI [

AwrMB : “ < g wieqRI mMqR swiQ g ur k w mMqR pVnw ]” AMq : “isD g ost Acl k y myly k Y prQwie hoeI sI sw spUrnu cVI ] ijqnI poQI aupir

so lyKI sWmuq swqwsI Awsw jI mwhInw pohou dws qrIik caudw bwr sombwr [ l KI BweI swihb isMG ny puq dysu isMG dw puqw isMG y isMG dw [ swsI bwly isMhy mwlvy ivic hY jI ]”

h`Q ilKq : MS 758 A isrlyK : rwg mwrU k I vwr slok W nwil ] mhlw 5 ] lyKk : g urU Arjn dyv jI p`qry : 143 A – 185 A Ak wr : 10 X 20 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw, rYk sIAn[ sqrW pRqI pMnw – 10 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr dohrw AMik q k Iqw hoieAw hY [ ieMj jwpdw hY ik ieh poQI ik sy hor

poQI dw ih`sw sI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u mwrU k I vwr slok W nwil mhlw 5 ] fKxy mwrU : 5]” AMq : “swihb syvk eyk iek u idRstwieAw ] g ur pRswid nwnk sic smwie ] 21

]2]” h`Q ilKq : MS 758 e isrlyK : nsIhq nwmw p`qry : 185 A– 188 a Ak wr : 10X 20 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKweI suMdr[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u iqlMg mhlw 1 ] nsIhq nwmw ]” AMq : “k ry Arj vMdg I nwnk AYsy Awlm k au qyrI pnh ] 12] 1 ]” h`Q ilKq : MS 759 isrlyK : sO swKI lyKk : swihb isMG p`qry : 1 a– 220 a Ak wr : 17 X 21 s.m. ilKq : 11 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI lwl Aqy hrI[ hwSIAw , k eI pMinAW aupr, nIlI

isAwhI nwl[ sqrW pRqI pMnw – 13 hn[

Page 124: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

124

Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq cMg I, ilKweI bhuq suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] mMg l bwbw nwnk g urU AMg d g urU Amr dws ] rwm dws

g urU Arjn hir g oibMd g un rwis ] 1 ]” AMq : “ < siqnwm k rqw purKu ] sRI hir jI ] sRI rw m jI sRI g urU dyv jI ] sRI

AMimRqsr rwmdws pur ] Bwdo sudI pMcmI ] 5 ] swihb isMG ilKq smwpqM g ur rqn mwlw suK sXw ] pVi q suxiq inhwlu huie siqg ur dyvY pwX ] 1 [ rwm rwm suBM ]” 0 ]0]0]0]

h`Q ilKq : MS 760 isrlyK : sO swKI g ur rqn mwl lyKk : swihb isMG , BweI ilKwrI : BweI bhwdr isMG smW : sMmq 1962 sQwn : fyrw smYl KW dW p`qry : 1 a – 256 Ak wr : 21 X 17 s.m. ilKq : 17 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAW, cwry pwsy do - do k wlIAW

lk IrW, AKIrly pMny aupr fIzweIndwr hwSIAw[ sqrW pRqI pMnw 12 –13 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I , ilKweI cMg I, pr p`qry, nu`k rW qoN ik rm Kurdw

hn[ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ rcnw dy SurU ivc Aqy AMq qy k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI hn [

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRsid ] jp ] Awid sc jug wid sc hY BI sc ] nwnk hosI BI sc ] sRI g urU jI shwie ] mMg l bwbw nwnk ] g urU AmRdws ] rwm dws g urU Arjn hir g oibMd g un rws ] 1]”

AMq : “ hir hir muK qy bolI bol vwihg urU mMq ] aUc nIc k uJ jnm nw jw fulo nw sMq ] swKIAW sMpUnM isRI vwihg urU Ak wl purK jI shwie ] qyrI srx swihb g urbKs isMG jI] ] sMmq auqwrw k Iqw [ sMmq 19 62 ] mhInw k `qk ] 13 ] = idn sincrvwr pK ik Rsnw” mukwm fyrw sumYl KW dw ] = ] jwq Byjy brn isK bhwdur isMG mm nwm pusqk iliKAw ik Rq k r Bul cuk sB Kws ]=] KUb ivcwro smJ k y jo k oeI cqR sujwn ]=] nyqR Kulin idb idRst pRg t hovY ig Awn ]=] ibn ivcwr jo pVn hY jwno psU smwn ] vwihg urU jI k w Kwlsw sRI vwihg urU jI k I PqY hY ]=]=]=”

h`Q ilKq : MS 761 isrlyK : jnmswKI sRI g urU nwnk dyv jI p`qry : 1 a – 252 a Ak wr : 33 X 28 s.m. ilKq : 22 X 23 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do - do lwl

lk IrW ivck wr k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw –22 hn[

Page 125: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

125

Awm vyrvw : g RMQ bVI Ksqw hwlq ivc hY p`qry P`ty hoey hn Aqy ijld auKVI hoeI hY [ SurU ivc ilKq vI D`ibAW vwlI Aqy bhuqI swP nhIN [ bwAd ivc ilKweI TIk Twk hY[

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wl mUr iq AjUnI sYBM g urpRswid ] ‘jpu’ Awid scu jug wid sc ] hY BI scu nwnk hosI BI scu]”

AMq : “FwFI jp qpq suK pwi eAw crn k ml ilau lwie ] nwnk dws k I bynqI muh rwK lyh srnwie ] bolhu BweI jI vwihg urU ] swKI pUrn hoeI ] g urU nwnk bKisMd hY ]” ies qoN A`g y k uJ p`qry pMnw nMbr qoN bg Yr bwxI isrI rwg mhlw 1 Aqy AstpdIAW dy hn [ p`qirAW dI hwlq mwVI, iek pwsy qoN KwDy hoey hn]

h`Q ilKq : MS 762 isrlyK : g uriblws pwqswhI 10 smW : sMmq 1894 p`qry : 1 a – 519 a Ak wr : 25 X 17 s.m. ilKq : 16 X 11 s.m. vyrvw : p`qry ijld qoN bg Yr, iek g `qy ivc bMny hoey [ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[

hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW do-do lwl ivck wr iek motI k sotI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw–11 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq bhuq mwVI [ p`qrw nMbr 256 q`k lYmInySn k Iqw hoieAw hY [ aus qoN bwAd lYmInySn qo N bg Yr p`qrw nMbr 519 qk g `qy ivc bMny hoey hn ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g ur iblws ilKXqy ] pwiqswhI dsvI k y cirqR ]” AMq : “ieiq sRI g ur iblws swKI bwly rwie jnvwry SurU k I brsnM ] nwm iek qIsmo --

---------]” A`g y pMnw iBijAw hoieAw Ksqw hwlq ivc hox k wrx, ilKq spSt nhIN hY [ pVIH nhIN jWdI [ Ag ly pMny aup r ‘suB msq] ]3 1] APjU ] Aqy sMmq 189 4 ] jo bhuqw swP nhIN iliKAw hoieAw hY ]

h`Q ilKq : MS 763 isrlyK : g ur iblws pwqswhI 6 lyKk : sohx, k vI p`qry : 1 a– 242 A Ak wr : 34 X 23 s.m. ilKq : 26X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW

ivck wr k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : k uJ p`qry Pty hoey hn, Aqy iek do aupr cypIAW lg wk y joVy hn [ilKweI suMdr,

poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg oqI jI shwie ] AQ g uriblws ig RMQ ilKXqy ] ]

CpY CMdu ] ipRQm bMd pwr bRhm g urU nwnk suK swg r ] dsm g urU k y crn k ml bMdo g ux Awg r ]”

Page 126: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

126

AMq : “Bojn k Ino hrK so siqg ur dIn idXwl ] plMG ibrwjy ik Rpw isMD siqg ur dws ik Rpwl ] ] eyk jwm ins b ih duie G rI ] hrK auTy siqg ur nr hrI ] inj dwsn k o bcn aucwrXo ] g ur Arjn inj hwQ svwrXo ]

h`Q ilKq : MS 764 isrlyK : isKW dI Bg iq mwlw lyKk : mnI isMG , BweI p`qry : 1– 244 Ak wr : 14 X 19 s.m. ilKq : 10 X 13 s.m. vyrvw : ijld bMdI bwAd ivc k IqI hoeI [ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy KVyH ruK, do do

k wlIAw , Aqy AMdr nOrMg I lk Ir[ sqrW pRqI pMnw – 10 hn[ Awm vyrvw : 152 pMnw qy swKI qoN mgroN; hor swKIAW vI hn ijM nHW qy nMbr AMik q nhIN A qy

AwKrI p`qry qy g urU g oibMd isMG Aqy pMj ipAwirAW nwl k Iqy zulm dw izk r vI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI k I vwr XwrvIN isKW dI Bg iq

mwlw] eyk smy BweI mnI isMG jI QI isKW Ardwis k IqI ]” AMq : “rwm isMG Pqy isMG dyvw isMG eIsr isMG tihl isMG eyhu pwcON muk qy hYin ] bol

vwhg urU jI k w Kwlsw sRI vwihg urU jI kI Pqy hY ] DMn g urU hY ] Ak wl purK hY ]” h`Q ilKq : MS 765 isrlyK : srb loh pRk ws stIk (ADUrI) lyKk : nOrMg isMG , tIk wk wr smW : sMmq 1998 p`qry : 1497-1919 Ak wr : 12 X 17 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wl I vKryvyN leI lwl[ hwSIA w dovyN pwsy do - do k wlIAW

lk IrW; sqrW pRqI pMnw 8-9-10 (v`K v`K hn) Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ieh h`Q ilKq do ijldW ivc hY[ poQI dI hwlq cMg I[ p`qrw nMbr

1497 qoN sUrU k IqI hoeI hY [ ieMj jwpdw hY ik ik sy hor g RMQ ivc v`K k rk y ies ƒ do ijldW ivc vMf idqw hY [

AwrMB : “ < ibsnpd puMnIAw q g dUjI ] AjyN Bt duAwds sx sYnw, nws Bxo Duj k I isg rI ] G wXl bcy Bjy rn pRhir, ibRj nwd pRiq Arj k rI ]”

AMq : “sÍwlwK CMdn k WfI sqI pRsMg nqvnM : (dw Koj k y not ilKo) rUp dIp BwKw k rI ipMg l dw not -------------------------------------bswrQI suBdn musIKq iKqwb ----10 ] sPw 19 11 ]”

h`Q ilKq : MS 766 isrlyK : srb loh pRk ws stIk smW : sMmq 1998 p`qry : 1920 a – 2512 a Ak wr : 12 X 17 s.m. ilKq : 13X 12 s.m.

Page 127: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

127

vyrvw :ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do - do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw 14-15 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ poQI p`qrw nMbr 19 20-2512 (1920-2512) SurU huMdI hY [

AwrMB : pihly k uJ p`qry muKvwk pwiqswhI 10 dI bwxI qoN SurU huMdy hn [ jo qk rIbn 12 p`qry hn [ Asl rcnw p`q rw nM: 1920 qo N SurU huMdI hY[ “ibsn pd puMnIAw ryKqw] lVq Bt sMg Rwm do dl k MpXo BUA, myru qr jl Ql mMfXo jMg wh Bt dwrun sunhu hy sMq sur g XwnI ]”

AMq : “ieiq sRI mMg lw crx purwxy swrsvqI BAM k ilmul ibDMÍsno auk iq iblws ibRjnwd inD ny surpiq rwj pRwpiq sRI srbloh Bumn sWqk lok g vny ibml j s aUdY brnnM sRI mMg lw crx sMpUrxM nwm pMcmo DXwn smw piq suB msqu]” -AKIr ivc tik wk wr ny pYn nwl ieMj iliKAw hoieAw hY “ lyKk ig AwnI nOrMg isMG 2 jUn sMn 19 4 1 nwnk swhI 4 72 sMmq 19 9 8”

h`Q ilKq : MS 767 isrlyK : swKI Aijqy rMDwvy dI lyKk : bwlw isMG , BweI smW : sMmq 1604 sQwn : vfwlw p`qry : 1 – 166 A Ak wr : 6.5X 4.5 s.m. ilKq: 4X 3 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW[

sqrW pRqI pMnw–8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I ; AKIr ivc motI k wnI nwl ieMj iliKAw

hoieAw hy [ “ suBm sMmq 1604 ƒ rjy blwr ny iek hjwr rupey dy k r lKvweI ] sRI vwhg urU jI k I Pqy ]”

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI ijqy rMDwvy dI clI ] pwie k y smW BweI ijqw rMDwvw g urU nwnk jI k y pwis Awie k y Ardws k IqI ]”

AMq : “dohrw ] durg u mjITy qIn k os ng r vfwlw jwnu ] dsuKiq BweI bwlw isMG soD lyhu buidvwnw”

h`Q ilKq : MS 768 isrlyK : jnm swKI g urU nwnk lyKk : sMq dws smW : sMmq 1526 p`qry : 3 – 163 Ak wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 14X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw cwry pwsy do- do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw –14 hn[

Page 128: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

128

Awm vyrvw : poQI dy pihly do p`qry nhIN hn [ sMmq bwry p`qrw nM: 3 (iqMn) aupr ieMj iliKAw hoieAw hY, “sMmq pMdrw sy CbIs ] k wqk sud puinau iqQ eIs ] suB inCqR suB lg n suhwieE ] nwnk jnm k wlU G r pwieE ]” poQI dI hwlq cMg I , ilKq suMdr [

AwrMB : “jnm k Qw g ur k ho sunwie ] bwlw k ih jo mY ny sunI ] so k ih dy dy ausu no pRB g unI ]”

AMq : “g ur icMqw k wtIAY icq k I jwn inhwir ] dws jaU Aaug un k ry qum ho piqq auDwr ] 42 ] = ] = ]”

h`Q ilKq : MS 769 sMg Rih isrlyK : dwsqwn rwjw Ajwm p`qry : 1– 48 a Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw –15 Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk , k eI pMinAW aupr ilKweI dy D`by pey hoey hn

pr ilKweI pVHn Xog [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dwsqwn rwjw Awswm ] sw KI Awswm rwjw ] eIhW eyk

rwjw k y Ahvwl k w ies g RMQ ivc iek rwjy dw pRsMg muPsl ibXW k rnw vwijb hUAw ]”

AMq : “k rY isdk isKI k w muJ k o Aqw myry k o isdk I isKI dI bKss k ro vPU k rY jo hY muJ sy Kqw 3 09 AOr myrIAW sB BulW ƒ bKsxw k ro sMpUrn idn somvwr sn 202 mhInw swvx [”

h`Q ilKq : MS 769 A isrlyK : srdwh k y PUl p`qry : 1 a– 2 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : ilKq cMg I, poQI dI hwlq TIk AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] srdwh k y PUl ] 1 Aj k lm ] Xwk pwie siq g urU

nwnk ] Swn k udrq hy g urU g oibMd isMG bYhrY rhpq hY g urU g oibMd isMG ] AMq : “hk hk AMdys g urU g oibMd isMG ]

bwdswh drvys g urU g oibMd isMG ] k wdr hr k wr g urU g oibMd isMG ] byk sW rw Xwr g urU g oibMd isMG ]”

h`Q ilKq : MS 769 e isrlyK : g ur ausqq p`qry : 2 a Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[

Page 129: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

129

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I AwrMB : “sulqwny mIAw k hwEu ] jIEu frq hY Awpnw ] ieAwnVIey mwnVw ] eyh qn mwieAw suP ]” AMq : “swq Sbd k w joV k r hir g oibMd k y pws ]

pMj g RMQ k w pUn hy pVy k rY g urdws ]” h`Q ilKq : MS 769 s isrlyK : BivK bcn p`qry : 2 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I AwrMB : “s:- k hu nw iqRAw k r sk y, k hw bw isMD smwey khw nw pwvk mY jrY k wl nih

Kwie ]” AMq : “suk r k o rotI Kwey k r jwie ] snICr k o isMDw loxu Kwey ] ijqvl jwey iqq vl

g urU bwbw bKsy mihr kry ]” h`Q ilKq : MS 769 h isrlyK : BivKq bcn g urU Amr dws jI k w p`qry : 3 a– 4 a Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “isD hoie bcn g urU Amr dws jI k w m: 1 : 1 ---------------------

SwdI ivc pVnw syhry dI qrIP ] KusI AYs mwndy qy suK mwxy, crn jIv hovY Bwg vwn joVI ]”

AMq : “isMG qyrw musk dwr syhrw ] eys suMdr srUp AnUp auqy, bk wr rKy k rqwr syhrw] bydI KusI dy dyNdw pYg wm iPrdw, bU kI qwr vWg U qwr qwr syhrw ]”

h`Q ilKq : MS 769 k isrlyK : swKI pwiqswhI 10 ibjy sMd p`qry : 1 pMnw Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw – 19 hn[ AwrMB : “ibjy sMd ] lMk lUt i lAwaU ] plMk pyS Kw nw c lwaU ] nr g udmY mlwaU ] jo

m`qy AiBmwn k y ] AMq : “pRbq k wtUM aurwSwn k urwSwn k y ] morw qo nwm g urU g oibMd isMG soFI ASKlonw ]

sB rwj swz Klk q BMD mMg waU g osy k mwn k y ]” h`Q ilKq : MS 769 K isrlyK : jY sRI Bg vqI jI k I

Page 130: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

130

p`qry : 3 A – 8 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr k uJ TIk nhIN hn [ ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I AwrMB : “jY sRI Bg vqI jI k I ] vwihg urU jI k w Kwlsw sRI v wihg urU jI k I Pqh hY ] sRI

Bg OqI jI shwey ] BuJMg pRXwq CMd ] = ] nom sRI Bg OqI bFYlI srohI ]” AMq : “ aunY pUjY rwDw pwey ienY qjI AnUp k Or qwqy g urU BrI Bxo ptxy ng R my ]” h`Q ilKq : MS 769 g isrlyK : pRsMg BweI mqI dws jI k w shIdI lyKk : joD isMG p`qry : 9 a– 12 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : ilKq cMg I, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pRsMg BweI mqI dws jI k w shIdI ] vy jrvwixAw bwl

k y Ag BWbV bysk dyg dy ivc aubwl mYƒ ]” AMq : jyhVy mrn ƒ Awp iqAw r hovn auhnw qWeI Pyr iksy frwvxw k I ] joD isMGw

ieh k dy nw mUl hovy mws C`f syrW G ws Kwvxw k I ]” h`Q ilKq : MS 769 G isrlyK : BivKq swKI k wrU bwdSwh swiQ hoeI ] p`qry : 1 a –7 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –20 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy pihly pMny dI ilKq DibAW vwlI [ bwk I pMinAw dI ilKq cMg I, poQI

dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ BivKq swKI ] k wrU bwdSwh swiQ hoeI ] sRI g urU

nwnk dyv jI k o nmSk wr ho ] k wrU k rI pRxwm ]” AMq : “ihMdU muslmwn siqg ur rKo Aws ] AsI sIs Kwlsw dIny ] DRm CIn qurk n k y

k Iny ] qyj qurk k w qb hI ig Xw [ siqg ur k rI DRm pR idXw ]” h`Q ilKq : MS 769 | isrlyK : swKI g urU qyg bhwdR jI k I p`qry : 8 a– 8 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : rcnw iek p`qrw ilKweI suMdr hY [ AwrMB : “ieqI ] < siqg ur pRswid ] swKI g urU qyg bhwdr jI k I clI ]” AMq : dlIp isMG qKq pRbhy sB jg k ry slwm ]

dlIp isMG rwj kryg w sdw suKI inr Dwr ]

Page 131: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

131

h`Q ilKq : MS 769 c isrlyK : vwr mwl k aus k I pwiqSwhI 10 p`qry : 1 a– 2 a Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “vwr mwl k aus k I pwiqSwhI 10 ] mwl k aus Duin ibml bnweI ]” AMq : “nwnk sIs g urU k y Awg y ] nwnk jo pRB Bwvih ry ] hir jI hir mMdir AwvihNg y ]” h`Q ilKq : MS 769 C isrlyK : vwr Bg auqI sRI muKvwk pwiqSwhI 10 p`qry : 2 A– 22 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI[ isAwhI nIlI Aqy lwl[ sqrW pRqI pMnw –19 hn [ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, isAwhI bdlI hoeI , poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < vwr Bg auqI sRI muK vwk pwqswhI 10 ] sÍXw ] Bg q Bg OqI swij k Y pRB

jg w ricie hY ]” ies qoN bwAd rwg Awsw pw iqswhI 10 ] “Awj hmwry sMq k wj hY ] ssqR byD dr Awvhury]” nwl idqw hoieAw hY [

AMq : “soD suDw DR cqRh lwg ] g urmuK mMqR qwrk pRDwn ] mhw idE BI k hq k Qwn]” h`Q ilKq : MS 769 j isrlyK : mUl mMqR p`qry : 22 A– 24 A Ak wr : 17X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] mUl mMqR ilKXqy ] dohrw ] vwsI sB SRI Kwlsw pur AnMd

isrmOr ] idAw isMD sRI siqg urU vsq sdw ijh TOr] sÍYXw ] AMq : “jo ieh mUl mMqR pVY sunY so nwhI jmpur jwie ] siq sRI Ak wl ]

iqlMg mhlw 1 ] ‘Ag ocr nwmw’ idqw hoieAw hY [ g urU nwnk m`k y jb g ieAw ] AMq “nwnk dws pRB Bydu n BweI ]12]”

h`Q ilKq : MS 769 J isrlyK : k rnInwmw k wjI ruk n dIn nwl hoieAw [ p`qry : 25 A– 26 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[

Page 132: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

132

Awm vyrvw : pMinAw dy nMbr TIk nhIN pYnisl nwl soD k IqI hoeI hY [ AwrMB : “k rnI nwmw k wjI ruk n dIn nwl hoieAw m`k y ivc mhlw 1 ] < siqg ur

pRswid ]” AMq : “k rnI nwmw jo pVY iqs vDY swihb isau pRIq ] 12 k rnI nwmw sMpUrn hoieAw

bolhu vwhg urU DMn g urU nwnk jI ] pVHdy suxdy moK muk q lhMqy ]” 00 h`Q ilKq : MS 769 \ isrlyK : rhqnwmw sRI muKbwk pwqswhI 10 p`qry : 26 A– 30 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –20 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, isAwhI nIlI, k wlI Aqy lwl dw prXog k Iqw hoieAw hY AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rhqnwmw sRI muK bwk pwqswhI 10 ] dirAweI audwsI ky

pRQwie hoAw ]” AMq : “sB isKn k au bcn ieh k ihE Awid Air AMq ] 32 ] iea sRI rihqnwmw

sMpUrn]” h`Q ilKq : MS 769 t isrlyK : qnKwih nwmw pRsn k rnw BweI nMd lwl k w ] p`qry : 30 A – 32 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –20 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] qnKwih nwmw pRsn k rnw BweI nMd lwl k w ] vwk

vwihg urU g oibMd isMG jI k y ]” AMq : “rwj k ryg w Kwlsw Awk I rhy n k oie ] KuAwr hoie s B imlYg I bcy srin jo hoie

]21 ]” ieq sRI nsIhq nwmw sMpUrn hoieAw pVY sunY mo K muk q pwvY ] h`Q ilKq : MS 769 T isrlyK : pMj ipAwry p`qry : 32 A– 33 a Ak wr : 17X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw – 12 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g oibMd isMG soFI, jnm ptxy k I vwsI AnMdpur dI ]

idieAw isMG sopqI lhOr dI vwsI ]” AMq : “ien k U pwhulu dIAw Ar lIAw ] pWco muk qy k rY hY ] bolhu vwihg urU jI k I Pqy ]

rwm isMG ] Pqy isMG ] eIsR isMG ] dyvw isMG ] tihil isMG ] ilKqm sMpUrnM]” h`Q ilKq : MS 769 f isrlyK : bMswvlI nwmw dsW pwiqswhIAw k w

Page 133: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

133

p`qry : 33 a – 34 a Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –18 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sqr vry qy pMj mhIny siq idhwVy pwiqswhI sRI g urU bwby

nwnk jI k IqI ]” AMq : “bqI vryH qy Xwrw mhIny pwiqswhI sRI siq hI sRI siq g urU g oibMd isMG jI k IqI]

mhlw 10 ] 232 vryH ] 4 mhIny ] 9 6 idhwVy ] joV k Iqw k ul ] vwihg urU jI k I Pqy ] hoie lg wiq ] 4 ] vry ] 3 ] mhIny AsvwrI k IqI lg wiq ] sMmq 1779 ] 8 imqI ] mhwsudI 5 jog joV k Iqw ]”

h`Q ilKq : MS 769 F isrlyK : isPq nwmh sRI vwihg urU jI k w p`qry : 1 a– 32 A Ak wr : 17 X 20 s.m. ilKq : 11X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQu isPq nwmh sRI vwihg urU jI k w ]” AMq : “ijs ipAwly dy pIny k r myrw siqg ur sy snbMD bnY ] ausk o lYk r pVo ins idn

g urU jI k w k lwm ] aus ipAwly ƒ lY k r pVO rwq idn sRI g urU jI dI pivqR bwxI ] vwihg uru k y crn dw hovY myry idl my muk wm ] 204 ] g urU jI dy crnw dw myry ihrdy AMdr invws hovY ] sMpUrn] ” 0=]-=]

h`Q ilKq : MS 770 sMg Rih isrlyK : jwp swihb pwqswhI 10 smW : sMmq 1775 p`qry : 393 – 415 a Ak wr : 19 X 12 s.m. ilKq : 12X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy, k wnI nwl k wlI lk Ir mwrI hoeI [

sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dy pMin Aw dw nMbr 393 qoN SurU k Iqw hoieAw hY Aqy iek hor pMnw nM: dy k y

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hy [ ieMj jwpdw hY ik ieh poQI ik sy hor poQI dw ih`sw hy [ ilKweI vI bhuq vDIAw nhIN hY [ k eI Qw vW qy DibAW vwlI hY Aqy spSt nhIN hY [

AwrMB : < siqg ur pRswid ] ‘jwp] sRI muK vwk pwiqswhI 10’ ‘CpY cMd ] qÍ pRswid ck R ichn Aru brn jwq A ru pwq nihn ijh ]

AMq : duk wlM pRxwsI idAwlM srUpy sdw AMg sMg y ABMg M ibBUqy ]

Page 134: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

134

h`Q ilKq : MS 770 A isrlyK : rihq nwmw BweI nMd lwl p`qry : 415 a– 418 a Ak wr : 19 X 12 s.m. ilKq : 12X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ ilKweI bhuqI cMg I nhIN hY [ AwrMB : “sdw ig Awn ibnu k ry jo bwq ] qw k Y k Cu n AwvY hw Q ] Bog sbid invwsY sIs]

iqRsy k au imlY prm jug dIs ]” AMq : “ieq sRI nsIhq nwmw muKvwk pwiqswhI dsvI ] vwhg uru jI k w Kwlsw vwhg urU

jI k I Pqyh ]” h`Q ilKq : MS 770 e isrlyK : sveIXw pwiqswhI 1 ] p`qry : 418 a– 419 A Ak wr : 19 X 12 s.m. ilKq : 12X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI ilKweI pVHn Xog ; hwlq cMg I ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sveIXw pwiqswhI 1 ] AMk qo k il k O Kyl iKLwau ]” AMq : iqn sB dust k aU pk iV aufwaU [ AYsI ibiD k w Kyl rcwaU ]

lMk w k au qk kir idKlwaU ] qb hI dws g oibMd k hwaU ]” h`Q ilKq : MS 770 s isrlyK : swKI mhlw 1 : p`qry : 419 a– 426 A Ak wr : 19 X 12 s.m. ilKq : 12X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI mw 1 : ]” BweI dwn isMG nwl swihbu boilAw”

AMq qy p`qrw nM: 426 swKI sMpUrn k rk y ieMj iliKAw hY[ AMq : “pRB jI qb iblMb nwhI k IE ibdur dwsI suq qwirE pRB jI qb iblMb nwhI k iE

dYq dlMihd vty pRB jI qb iblMb nwhI k IE sIs ds rwvx k ty ]” ies qoN bwAd, iesy pMny qo N SurU k rk y poQI dw q`qk rw idqw hoieAw hy ] AKIr iv c rwg u rwm k lI ] g urU bwbw nwnk isvrwq dy myly ƒ A cl AwieAw g urU nwil” --- ies qoN A`g y p`qry nhIN hn Aqy vyrvw ADUrw jwpdw

h`Q ilKq : MS 771 sMg Rih isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb dI bwxI ; jwpu pwqswhI 10 p`qry : 1 a– 232 a Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m.

Page 135: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

135

vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do - do lwl lk IrW, ivck wr k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw –21 hn[

Awm vyrvw : pihly p`qry aupr fIzweIn bxw k y rcnw SurU k IqI hoeI hY ilKq purwxy g RMQw vrg I hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY[ ilKq suMdr hY [ sRI dsm g RMQ ivcoN ‘jwpu pwqswhI 10 , bicqR nwtk , cMfI cirqR, Ak wl ausqq, ig Awn pRboD, vwr durg w, cObIs Avqwr, rwmw Avqwr, ik RSn Avqwr Awid dI bwxI leI hoeI hY [

rcnw dy SurU ivc qqkrw idqw hoieAw hY[ hwSIey qoN bwhr vI ilKq , k wg z dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN hY [ k eI pMinAW aupr - ilKq spSt nhIN hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Ak wl purK jI qÍ pRswid ] jwpu pwqswhI ] 10 ] qÍ pRswid CpY CMd ]”

AMq : “caupeI ] G or BXwn AXoDn pwirXo ] jurjoDn jI qwA qblw ] pwvq Bey rw j Abclw ] 4806 ] k h lg k rq k Qw k w jwaU ] ] ] A`g y do p`qry KwlI hn[

h`Q ilKq : MS 771 A isrlyK : ik RSn Avqwr k QnM p`qry : 233 – 432 A - (1 a - 192) Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –22 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr dohrw idqw hoieAw, p`qirAW ƒ k wg z lg w k y joiVAw hoieAw hY [

k wnI vI bdlI hoeI hY [ AwrMB : “ < vwhg urU jI kI Pqy ] AiQ ik RSnw Avqwr iekIsmo Avqwr k QnM ]

caupeI] Ab brxo ik snw AvqwrU ]” iesy rcnw ivc bwk I , Avqwr bIsvW, bicqR nwtk , nr Avqwr, b aUD Avqwr, Aqy bwk I Av qwrW bwry vI rcnw hY

AMq : “ieq sRI bicqR nwtk y ig RMQy cqr bIsvW Avqwr brnnM smwpq” ] 24 ] ] ] ]

h`Q ilKq : MS 771 e isrlyK : sMsy hir suKmnw ] pwiqSwhI 10 p`qry : qk rIbn 8-9 p`qry Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW aupr pMnw nMbr n hIN idqw hoieAw [ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Ak wl purK shwie sMsy hir suKmnw ] pwiqswhI 10

] rwg g auVI ] ipRQmy sRI inrMk wr k o prnw ]” AMq : “g ur k w hoie srwpu jo qum hoq ADrm mY ] 2 ] sM pUrn suKmnw hoieAw ] bo l

vwhg urU ]” h`Q ilKq : MS 771 s isrlyK : pRym AboD poQI, pwiqswhI 10 ] pircIAW pRyim Big qW k IAW ] smW : sMmq 1827

Page 136: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

136

p`qry : 433 a– 499 A Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw–20-21 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy pihly p`qirAW aupr k wnI bdlI hoeI hY Aqy k eI QwvW qy ilK k y kitAw

hoieAw hY [ hVqwl vI Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKq pUrI swP nhIN hY [ AwrMB : “siqg ur pRswid ] AQ pRym AboD poQI piqswhI 10 ] pircIAw pRym Bg Iqw

k IAw]” AMq : “prcIAw solw sMpUrn hoeI Awg ur pRswid ] Buil cuik bKsnI ] AKr vD G t

soD pVnw BweI jI ] sMmq ] 1827 imqI sudI] 15 ] poQI ilKI ] g ur pRswid ]” ies qoN Ag ly pMinAW aupr bwxI idqI hoeI hY [ jo pMnw nM. 4 11 q`k cldI hY [

h`Q ilKq : MS 771 h isrlyK : iqRXw cirqr ssI punU k w p`qry : 500 a– 521 a Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw –20-21 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, ilKweI spSt nhIN ; pVHn ivc vI muSk l AwauNdI hy [

p`qirAW dI hwlq Ksqw [ AwrMB : “cirqR ssI punU k w] dohw ] eyik idivis sRI k wipil munI ieik Tw k irXo

pG in]” AMq : “jy duiK qy inij iesqRI G ir inij piqhin Xoir swid ] iqsI doK mwirXo iqs Y

DMn DM n Drm rwie ]” h`Q ilKq : MS 771 k isrlyK : ig Awin smuduir BwKw lyKk : suNdir dwis ] p`qry : 521 a– 522 A Ak wr : 22 X 28 s.m. ilKq : 15X 24 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –21-21 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI , ilKq bhuqI vDIAw nhIN, poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “siqg ur pRswid ] sIrI g xysweinmh ] AiQ ig Awin smuduir BKw iliKqy ]

ik iriq suNdir dwis ] CpY CMdu ]” AMq : “hY iqin k y mukiqw hil AiriQ lY hY iqin k o ihiq soau Avg whI ]”

ies qoN bwAd dy pqirAW au pr iPk I isAwhI nwl k wnI bdl k y, ilKweI k IqI hoeI hY jo bhuqI spSt nhIN hY Aqy pVHnI vI muSk l hY [ pwiqSwhI 10 dI bwxI ilKI hoeI hY [ jo p`qrw nM: 422 qoN Suru huMdI hY [ Aqy bYNq ivc hY [

h`Q ilKq : MS 772 sMg Rih isrlyK : bIcwr mwlw lyKk : AnwQpurI p`qry : 1 –8 4

Page 137: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

137

Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do

lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ rcnw qoN pihlW iek hwSIey vwlw p`qrw KwlI ; hwSIey ivc

ilKq ; hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ p`qrw nM: 14 A KwlI Aqy pqrw nM: 10 dy dovyN pwsy k wg z lg w k y Awk wr pUrw k Iqw hoieAw [ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienmw ] AQ sRI bIcwr mwlw AnwQpurI ik Rq ] ilKqY ] dohrw] nmo nmo sRI rwm jUM siq iciq AwnMd rUp ]”

AMq : “Aru sMswr k qk rUpI (k u hI V) qyrI nst BeI hY ] Aib qUM ivg q jÍr doie k ir ies ibiq BXw hY [ 29 : E o sRI aupsm pRk rxy b l ivig Awn vrn nM srg rm 29] bwl piKAwn smwpqM A`g y ilKq spSt nhIN hY [ ies qoN Ag y k wnI bdl k y jpujI g urU nwnk jI k w slok ] iliKAw hoieAw ]

h`Q ilKq : MS 772 A isrlyK : eyk AKrI p`qry : 1 – 4 Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKq TIk nhIN Aqy p`qrw nM: 4 A KwlI [ k wnI bdlI hoeI ], poQI dI hwlq

Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jpujI g urU nwnk jI k w ] slok ] sohM AKr jo jn jpY ]

mn icq pRIq lg wie ]” AMq : “jp kI jo ausqq k rY min icq pRIq lg wie ] duK rog nw ivAwphI ] nwnk

sB sMsy imt jwie ] eyk AKrI sMpUrn ] smwpqM ] sRI vhug urU jI kI Pqy hY] g urbr Ak wl mihmw Apwr ]13 ]” ] ]

h`Q ilKq : MS 772 e isrlyK : Ak wl ausqq p`qry : 1– 53 Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, p`qirAW dIAW nukrW qy k wg z lg w k y joiVAw

hoieAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] auswr pwsy drKq k y ] pwwiqswhI 10 ] Ak wl purK k I

rCw hmnY ] sRb loh dI riCAw hm nY ]” AMq : “swqo Ak ws swqo pqws ] ibbirE o AidRst ijh k rm jwig ]“ausqq sMpUrnM]”

Page 138: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

138

h`Q ilKq : MS 772 s isrlyK : rwg rwm k lI kI vwr BweI g urdws k w bolxw p`qry : 53 A– 64 Ak wr : 13X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dy iek pwsy Qly qoN iBjy hoey ilKq cMg I , poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ] ] ] ] ]

rwg u rwm k lI k I vwr BweI g urdws k w bolxw mhlw ] 5 ] pauVI ] swcy qKq rcwie ]”

AMq : “AQ vwr smwpqM ]” g urU g oibMd isMG qqI quhI hY ] vwhg uru jI k I Pqy hy ] Bul cuk bKsxI ]”

h`Q ilKq : MS 772 h isrlyK : pRICw g urU nwnk jI k I p`qry : 65 – 77 a Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKq cMg I , poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr A k wl mUriq AjUnI sY BM g ur

pRswid] imtY aupwD g urU hir rwie hoie shwie ]” pRICw g urU nwnk jI k I siqnwm k I pVHnw vwrI siq]”

AMq : “ismir isrjxhwr k wrj suPl ] sRI siqg ur jI kI Awig Aw nwl spUrn hoAw ] 16 ] 1 ]”

h`Q ilKq : MS 772 k isrlyK : k rnI nwmw p`qry : 77 A–82 Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dI hwlq cMgI [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] ] ]

k rnI nwmw ] suAwl k wjI rudn dI sUrw ] g urU nwnk jI k w hoAw rudn dI nwl ]” AMq : “qb nwnk swhu jI boyly ] sux ruk n dI hm quJy bqwau qU BI pweI scI Avg whu ]

42 ] eyh swr pVHnw ]” h`Q ilKq : MS 772 K isrlyK : ATwrvW AiDAwey g Iqw A qy ausdw mhwqm p`qry : 82 a– 118 A Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[

Page 139: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

139

Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] ] ]

SRI g xysweynmh ] Awg Y ATw rvW iDAwie cilAw ] Ar jno vwc ] Arj n sRI ik Rsn Bg vwn jI pih pRsn k rY hY ]”

AMq : “ieq sRI gIqw mhwqmny sMpUrn msq suB msq ] siq k rqwr ]” h`Q ilKq : MS 772 g isrlyK : bwxI g urU qyg bhwdr jI p`qry : 118 A– 153 a Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] ] ] rwg g auVI mhlw 9 ] swDo m n k w mwn iqAwg o

]” AMq : “rwm nwm aur my g ihE o jw k Y sm nhI k oie ] ij h ismrq sMk it imtY drs

quhwro hoie ] 51 ]” h`Q ilKq : MS 772 G isrlyK : k ibq idAwl jI lyKk : idAwl, k iv p`qry : 153 A– 157 a Ak wr : 13X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : ilKq pUrI, pr p`qry TIk AMik q nw hox k rk y,p`qrw nM: 156 AMik q nhI hoieAw[ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] sRI siq g ur ienmih ] dohrw ] nmo nmo pRIB siq

g uroE o AMbR hm srUp ] AD k ipAws min Aws hY dyKo suD srUp ] 1 ]” AMq : “swD smWD sBU ivsrI jb hI G it Awpn Awp pRk wisE o] idAwl XuDy bs dwq

blO jb lO nhI nIr pRqK ink wisE o] 1 ]” h`Q ilKq : MS 772 | isrlyK : SIhrPI bulHy Swh ( ADUrI ) lyKk : bulHy Swh p`qry : 157 a– 162 A Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] AlP Awpxy Awp smJ pihly k I vsq hY qyrVw rUp

ipAwry ]” AMq : “AlP AjwixAw s B cj myrw swdI g MmI iQ pwr Koloi eAW mY ] BieAw” ------

-------------------- rcnw ADUrI Ag ly p`qry n hIN hn ]

Page 140: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

140

h`Q ilKq : MS 773 sMg Rih isrlyK : rsrwj lyKk : mqI rwm ilKwrI : Syr isMG smW : 1881 ibk RmI p`qry : 1 – 61 Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy

ruK do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU ivc do p`qry Aqy 6 hwSIeydwr p`qry KwlI hn [

hwSIey ivc ik Dry ik Dry ilKq [ hVqwl Pyr k y su Dwe I k IqI hoeI hY [ g RMQ dy SurU ivc k ib`qu ] ilKy hoey hn [ Aqy ies qoN A`g ly pM ny aupr ijsdw nMbr nhIN hY iek ih`sy qy pYNqI AKrI hY Aqy sMbq 1695 cyq sudI 10 sRI bwbw g uridqw jI smwxy] k Irqpur Awieqvwr G VI rwq jwdInU ] ies qoN bwAd dy pMinAw aupr iPr k ib`q ilKy hoey hn [ Asl rcnw pMnw nM : 1 qoN SurU huMdI hY ilKweI suMdr ,Aqy poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]” AQ rsrwj ilKXqy , svY Xw ] sRI g n nw Xk suMf ko Ag r DRohXo suris`D sujy jrh XoP ivp ]”

AMq : “smuil smuil sb rIJ hY s`jn su kiv smwj ] ris k nk rs k o ik Xo BXo gRMQ rs - rwj ]ieiq sRI icMqw min crn cMcrIk su k iv sIrwm ik Rq rsrwj smwpqM ] 1 ]” sMbq sy is ibsu nws k wg puin ACsu idjY AxoK isMG ijh nwm Dwm iqRmD suhwvnwQY] rsrwj k wj iqh ilKXo ipKXo prm pRbInvr ] bIr isMG Dir bIr idn pUrn ik Xo suDwr k ir ]”

h`Q ilKq : MS 773 A isrlyK : mwDv nl lyKk : buD isMG smW : sMbq 1881 p`qry : 1 –70 Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 8X 12 s.m. vyrvw : EhI [ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ mwDv nl ilKXqy ] doh rw ] g ur g npiq pd bMd kY

nXwie sIs sb sMq ]” AMq : “ieiq sRI pRym supwny ik Rq k iv buD isMG mwDv nl k Qw suB msqu ] 1] dohw ] s U

nrMu bsu idg Awqm [ mws Pwl g un jwn ] mwDv nl prnwrQM ilKXo mhW ihq Tw n ]” ies qoN A`g y iek p`qrw nM: 71 k ib`q iliKAw hoieAw hY [

Page 141: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

141

h`Q ilKq : MS 773 e isrlyK : ibRMd ibnod BwKw lyKk : ibRMd, k vI smW : sMbq 1928 sQwn : Fwk w Sihr p`qry : 1 – 51 Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. Awm vyrvw : EhI [ ilKq suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ibRMd ibnod ilKXqy ] dohrw ] sRI g urU nwQ pRBwvq y

hoq mnorQ isD ]” AMq : “ieiq sRI spqmo sqk M ] 7 ] smY swr do hwn k o sunq hoq mn mod ] pRg t BXo

Xh sq sXw BwKw ibRd ibno d ] sMbq sis rs bwr bs ] k wiqk suid sisvwr ] qWqY Fwk w Shr mY aupjXo phup pRcwr ] ] 2 ]7 ] ieiq sI ibRMd ibnod BwKw sMpUrnM suBM BUXwqw ] 1 ]

h`Q ilKq : MS 773 s isrlyK : rwjnIq lyKk : dyvI dws p`qry : 1 – 32 Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nM: 32 A Aqy 33-38 q`k KwlI [ hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI [ hwSIey

ivc ilKq [ k Tn SbdW dy ArQ lwl isAwhI nwl id qy hoey hn [ AwrMB : “ < sRI vwhg urU jI k I Pqy ]” AQ rwjnIq ik Rq k iv dyvI dws ilKXqy ]”

k ib`qu ] nIq hIqY Drm Drm hI qUN sB isiD nIq hIqY Ardws Bwn bIc pweIXY ]” AMq : “ieiq sRI dyvI dws k ivqu ik Rq rwjnIq sMbwdy sMpUrxM ] 1 ]” h`Q ilKq : MS 773 h isrlyK : k ib`qu ryKqy, svYXy lyKk : buD isMG p`qry : 1– 16 A Ak wr : 12 X 19 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < sRI g urU crnopnw ] k ibqu ] k oml k ml dl k ml k y jIiq rKy suMdr

ibml nK joqI joiq vwry hY ]” AMq : “sun rI g Rwr nwr mY n jw nI qyrI swr AYsy k wry k Wn pY k roV rwDwvw rorI ] 2 ]”

] = ] = ] h`Q ilKq : MS 774 sMg Rih isrlyK : Awid g Iqw

Page 142: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

142

lyKk : ibjY durg smW : sMbq 1919 sQwn : ibjY durg p`qry : 2 – 115 Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ ik Dry ik Dry

pUry pqry lwl isAwhI nwl ilKy hoey Aqy k eI QweIN iek lk Ir k wlI isAwhI nwl Aqy lwl isAwhI nwl ilKI hoeI[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do lwl lkIrW [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq TIk [ g RMQ qoN pihlW iek pqrw hwSIey vwlw KwlI jo p`qrw nMbr 1 nwl AMik q hY ilKq nMbr 2 qoN SurU huMdI hY[hwSIey i vc ik qy ik qy ilKq hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienm: ] Awid g Iqw ilKXqy ] iDqRwsto vwc ] slok ]”

AMq : “ieiq sRI Bg vq gIqw sUpnKq su bRhm ibMdXw XMjog swsqyR sRI ik Rsn Arjn sMbwdy sMnXws jog o nwm Astdso DXwie ] 18 ] dohrw ] sMbq rs sur nwg sis poK sudI iniDjwn ] pusqk ilKI bnwie k Y ibjY durg AsQwn ] 1 ]”

h`Q ilKq : MS 774 A isrlyK : bwl k Wf rwm cirq vrnx (rmwiex) lyKk : sUrdws p`qry : 1– 166 A Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ bwl k Wf rwm cirq vrnnM ] rwg k wnVw ] Awju

dsrQ k y Awg n BIr ]” AMq : “pqiq auDwrn nwm sUr pRBU ilK k w g r phucwaU ] 181 ]

ieiq rmwiexM ] sMpUrn ] ilKXqy ] C C C C” h`Q ilKq : MS 774 e isrlyK : ivcwr mwlw p`qry : 1 – 46 a Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienmih ] AQ iv cwrmwlw g urisK sMbwd BwK w

ilKXqy ] dohrw ]” AMq : “ieiq sRI ivcwrmwlw Awqmvwn k I iQiq Astmo ib rwm sumwpqM ] ] C C C

C C”

Page 143: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

143

h`Q ilKq : MS 774 s isrlyK : Punhy bjIid jI k y lyKk : bjIid, k vI p`qry : 46 A– 66A Ak wr : 11 X 15 s.m. ilKq : 8 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]Punhy bjIid jI k y] Aaur Jor sB Cif DnI k o iDAweIey ]

muk iq k rY iKn mwiJil Baujil AweIey ]” AMq : “sUr pRk ws solok s Purq ij qo k rnI n sJweI ] qY sy hI Awqm muk q srUp rho

bpujw ]0” Ag ly p`qry nhIN ] h`Q ilKq : MS 775 sMg Rih isrlyK : sMg Rih swr p`qry : 1 –78 Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7X 11 s.m. vyrvw : ijld g qw k pVw[ isAwhI k wlI ; vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do

do lwl lk IrW ivc iek k wlI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I ;ilKweI suMdr,g RMQ dy SurU ivc 9 p`qry hwSIey vwly KwlI [Aqy

AMq ivc 13 p`qry hwSIey vwly KwlI [ pMj KwlI p`qirAW qy p`qrw nMbr 156 qoN 160 AMik q [ hwSIey ivc ik qy ik qy ilKq Aqy k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]AQ sMg Rih swr ilKXqy ] dohr [ dohr ] siq icq AwnMd rUp in`q Al`K AKMf Apwr ]”

AMq : “sRI siqg ur prmwqmw suqy isD pRk ws ] iqh prmwqm lKx k O sMg Rh swr prk ws ] 3 ] siq prmwqmw ] sRI rwm jI siq ]”

h`Q ilKq : MS 775 A isrlyK : ig Xwn g odVI p`qry : 78 A – 96 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ig Xwn g odVI ilKXqy ] cOpeI ] suKpiq supn

jwg Rq k y DIrw ] k wrn sUKm sQUl srIrw [ 1 [ dohrw” AMq : “ieiq ig Xwn g odVI sMpUrn g ur pRswid ]” h`Q ilKq : MS 775 e isrlyK : ApRoK Anu Bv lyKk : sMk rwcwrX p`qry : 96 A – 112 A

Page 144: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

144

Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr ilKq [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ApRoK An Bv ilKXqy ] E oooAM qq sq bRhm Awqmny

nmh ] hO jo sMk rw cwrj muk iq hoxy k Y ArQ pRqC` ig Xwn k hqw hO [ 1 ]” AMq : “ieq sRI ApRoK AnBv sM pUrnM [ [ E AMbRhm sq BXo nm: ]” h`Q ilKq : MS 775 s isrlyK : swr g Iqw p`qry : 113 a– 125 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ swr g Iqw ilKXqy ] Arjno vwc ] Arjn sRI ik Rsn

Bg vwn jI pih pRsn k ry hY ]” AMq : “ieq sRI Bg vq g Iqw swr sRI ik Rsn Arujn sMbwdy bRhm ibcX jog swsqRy swr

g Iqw smwpqM ] 1 ] ]]]]” h`Q ilKq : MS 775 h isrlyK : huMfI nru sIl lyKk : g uAwl , k vI p`qry : 125 A – 130 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ huMfI nru sIl Bg q jI k I ilKXqy ] rwg DnwsrI]

eyk smyN mQuurwpurI qy duie swD clY hY ]” AMq : “qW pr swvl swhu k I ik Rpw hoie idXwl ] Bgiq jnw k y hyq k O js g wvY dwsu

g uAwl ] 20 huMfI sMpUrn ] ] ]” h`Q ilKq : MS 775 k isrlyK : sUrj Asqoqr p`qry : 130 A – 135 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm : n wrdauvwc ] hy rwj ibsn j o hY ibsk w eIsr iqs qweI

myrI inmsk wr hY ]” AMq : “sk l dus† ns† hoq sRI sUrij riKXw k rY ] rwm ] rwm ] rwm ]

rwm ] ibsn ] ibsn ] ibsn ]”

Page 145: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

145

h`Q ilKq : MS 775 K isrlyK : rwm Asqoqr lyKk : qulsI dws p`qry : 135 a - 137 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI rwm cMdR ik Rpwlw Bj mn hr nB vBX dwrunM ] nv

k Mj locn k Mj muK k r k Mj pd k MjwrunM ]” AMq : “ieq sRI AsqoqR rwm sMpU rn smwpqM ] isv ] isv ] isv ] isvw ] isv ]

isvw]” h`Q ilKq : MS 775 g isrlyK : srsvqI Asqoqr lyKk : bRhmw p`qry : 137 A – 138 A Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm : A sqoqR swrsÍqIk ] riv ru`dR ipqw mih ivsnnuqM ] hir

cMdn k uMk m pMk XuqM ]” AMq : “ieq sRI bRhmw ivricMq srsÍqI AsqoqR smwpqM ]” h`Q ilKq : MS 775 G isrlyK : rcnw (qulsI dws) lyKk : qulsI dws p`qry : 139 a– 142 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] su`D hoie imt hY k lK siq sMg iq k o pwie ] jYsy pwrs

k o prs loh sÍrn hÍY jwie ] 1 ]” AMq : “g rb ik XY gr jwq hY jp qp sMjm dwn iC nk eyk mY lox ijau jl m` D g rB

pRmwn ] 2 ] ] = ] ]” h`Q ilKq : MS 775 | isrlyK : k rm ibpk gIqw p`qry : 142 a– 147 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[

Page 146: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

146

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ k rm ibpk g Iqw ilKXqy ] Arjno vwc ] k Oin pwpM

Bey AMDw ] k On pwpM idildRqw ]” AMq : “sRI Bg vWn ArjnO sMbwdy ] k rm ibpwk g Iqw sMpUruxu smpqM [ [mwrU mhlw[ G ru

6 dupdy 1 ]” h`Q ilKq : MS 775 c isrlyK : mwrU mhlw - G r 6 dupdy p`qry : 147 a – 155 a Ak wr : 12 X 16 s.m. ilKq : 7 X 11 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Coif sk l isAwxpw imil swD iqXwg g umwn ]” AMq : “muslmWx mom idil hovY ] AMqr k I ml idl qy DovY ]”

ies qoN A`g y hwSIey vwly p`qry KwlI [ h`Q ilKq : MS 776 isrlyK : pRym AMboD, prcIAW Bg qW k IAW lyKk : hjUrI , k vI sQwn : sMmuq 1897 p`qry : 1 a – 281 A Ak wr : 17 X 11 s.m. ilKq : 12 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI[

fIzweIn bxw k y iliKAw hoieAw hY [ AwrMB : “poh sudI buDvwr ] smqu TwrW sY sqwnmw ] 189 7 ] 1897 : < siqg ur pRswid ] pRcIAW prym Bg qW k wAW ] poQI pRym AMboD k I pRcI Awid ]” AMq : “jp qpu sMjm nhI nhI k rmu Drmu k Cu nwih ] dws g ulwm k I bynqI rwK crn

mwih ] dwsu pir KusI kr nIjI pVn vwlY nY ]174 0 ] 666]” h`Q ilKq : MS 777 sMg Rih isrlyK : rwg rqn cMidRk w lyKk : bu`D isMG .k vI p`qry : 1 – 10 Ak wr : 9 X 18 s.m. ilKq : 6 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw Aqy k pVw[ is AwhI k wlI vKryvyN leI lwl [ hwSIAw KVy ruK dovy N pws y

do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc 8 p`qry KwlI; ATvyN p`qry aupr a qy k ibq, A qy sMk t nws

k rn bwry Aqy mMqr iliKAw hoieAw[ g RMQ dy AMq ivc hwSIey vwly cwr p`qry KwlI

Page 147: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

147

hn[ pihly do p`qirAW qy rwg W bwry iliKAw hoieAw, hwSIey ivc ik Dry ik Dr y ilKq [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ g RMQ dI hwlq cMg I [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI ik RsnwXnm : svYXw AQ rwg rqn cMidRk w ilKXqy ] Ail hMs suq AvqMs ij nyi hiq k Msu su vMs k I riC k rI ]”

AMq : “bu`D isMG muk Md AnMd qhYÍ puin poF rhY g wie jY jwvqI ]3 1 ]” h`Q ilKq : MS 777 A isrlyK : pRboD cMdR nwtk lyKk : g ulwb isMG ing orI rwey sQwn : k urUKyqr p`qry : 1 – 199 Ak wr : 9 X 18 s.m. ilKq : 6 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr 1-31 qk ,146 dohry; k ibq , svXY Awid nwtk qoN pihlW [ pqrw

nMbr 189 Aqy 190 KwlI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienm : dohrw g orI puqR g xys pd bMdo bwrMbwr]” AMq : “ ] ieiq sRI mq mwn isMG crx isKq g ulwb isMG y ng OrI rwey Awqm jyn ivrcqy

pRboD cMdunwtk y jIvn muk iq pRwpiq k o nwm Ks†moiDAwie ] 6 ]” h`Q ilKq : MS 777 e isrlyK : jug wvlI mhlw 1 p`qry : 11 a– 26 a Ak wr : 9 X 18 s.m. ilKq : 6 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AKIrly p`qirAW aupr rwg W bwry Kwny bxw ky

iliKAw hoieAw hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau Awg Y cil Aw ilKMq jug wvlI mhlw 1 ] ATwrvW ]

pihlI audwsI bwby nwnk kIqI pUrb kI iqsu swmY bYTw smuMdR k I bwryqI mih paux Ahwru k Iqw sI ]”

AMq : “qyqRI k roVI iCvM jh lK nVnvY hjwr ] vwihg ur k I imrjwdw [ jug wvlI sMpUrn hoeI ] vwihg urU jI qyrI srnw ] 1 ] ]”

h`Q ilKq : MS 778 sMg Rih isrlyK : buD pRk ws drpn lyKk : k ySv dws smW : ibk RmI 1949 p`qry : 1 a– 25 A Ak wr : 12 X 21 s.m. ilKq : 10 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw –21 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [

Page 148: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

148

AwrMB : “ < siqg ur pRswid AQ buiD pRk wS drsn ilKXqy ] do : eyk rdn g j bdn k y g vrpwq isv qwq ] lMbo drsn muK ik Xy ibG n ib muK hÍY jq ] 1 ]”

AMq : “ieiq SRI buiD pRk ws drpn BwKw smwpq suBM msqu ] 1 ] g Ryh bydru iniD sis

bdI Pwg u iqMR ds k uj vwrw k uk rwly mD pRym hir drpn ilKXo suDwr ] 1 ] ]” ] ]

h`Q ilKq : MS 778 A isrlyK : icqR iblws lyKk : AMmRq rwie p`qry : 25 A – 40 A Ak wr : 12 X 21 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –19 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI [ hwSIey qoN bwhr ilKq [ilKweI bhuqI suMdr

nhIN, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “sRI g xyswXnm : sRI qyW sR I < AQ icqR iblws ik Rq k iv AMmRq rwie ilKXqy]

CpY CMd ]” AMq : “ibsvy bIs jwn prmwn ] sRI hr dyv AnMq Ag wDw] qw k o jqn k ro pg

swDw]22]” h`Q ilKq : MS 779 isrlyK : sRI rs g Rwhk cMidRk w risk ipRXw stIk smW : sMmq 1900 p`qry : 1 a– 65 a Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq : 11 X 20s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSI Aw dovyN pwsy do - do lwl,

iek k wlI Aqy ivck wr motI lwl lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –24 hn[ Awm vyrvw : p`qry ik Rm Kurdw,Pty hoey hn [ k wg z Ksqw Aqy iB`ijAw hoieAw hY[ ilKweI

suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < sRI rKw bl BwXnm : AQ rs g Rwhk cMidRk w risk u ipRXw stIk ilKXqM ]

dohrw ] risk isromix risk u ipRX rs lIlw icq cor ]” AMq : “ieiq sRI rs g Rwhk cMidRk wKM risk ipRXw tIk w XW rs Anrs inrUpxM nwm KoV so

iblws : 1 ] sM: 19 00 imQnvdI 1 buiDvwr 11 hwV g q idn 1 6 G tI Cy rhy]”

h`Q ilKq : MS 780 isrlyK : BivKq swKI k wrU pwiqswh k y swQ p`qry : 1 a – 21 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m.

Page 149: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

149

vyrvw : ijlq g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw–8 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ BivKq swKI k wrU pwiqswh k y swQ hoeI ] g urU nwnk

swihb jI k o nmsk wr hY k wrU k rI pRnwm ]” AMq : “ieiq sRI duAwds g urMf AvwnI Aq pRk wr ibcrqM g urMf mihmw sMpUrxM DXwX

Kstm ] ] 3 6 ]” h`Q ilKq : MS 781 isrlyK : eyk wdsI mhwqum - pdm purwx lyKk : k rqw nMd smW : sMmq 1832 p`qry : 1 – 136 a Ak wr : 15 X 12 s.m. ilKq : 10 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lkIrW[

sqrW pRqI pMnw –9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I, ilKweI suMdr, k eI p`qirAW aupr fIjwiex bxw ky

ilKq k IqI hoeI[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm: 1 : sRI suk dyv jI shwie ] AQ sRI shjo

bweI ijn k y isK krqw nMd ik Rq eyk wdsI mhwqm ]” AMq : fIjwien bxw k y ieMj iliKAw hoieAw hY [ “n k I Cwh ] k l jug G or AMDwr mY

pk rY rihXo bwh ] 38 ] ieiq sRI pdm purwxy iek wdsI mhwqmy boDnI nwm sMpUr xM ] 24 ]”

h`Q ilKq : MS 782 isrlyK : AQ suMdR isMg wr lyKk : suMdr k vI sQwn : ng r Awg rw, Xmnw qt s qQwn p`qry : 1 –84 A Ak wr : 18 X 11 s.m. ilKq : 14 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw qIhrw KVy ruK do do k wlIAw lk IrW[

sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ k eI QwvW qy hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI[

hwsIey ivc ilKq [ AwrMB : “AQ suMdR isg wr k wb ilKqy < suA sq sRI gxyswXnm: dohrw ] dyvI pUj

srsÍqI pUjO hir k y pwX] nmsk wr kr jor k Y k hY mhwk v rwX ]1 ] ng r Awg ro bsqu hY Xmunw qt SB Qw n ] qhw pwqswhI k rY bYTo swhjhwn ]”

AMq : “ Xh suMdr isMg wr k I poQI rcI ivcwr ] cUk Xo hoX k hMU jhW lIjY su k iv suDwr] 3 63 = ieq sRI suMdR isMg wr smwpqM ] = ] suB msqu ] sM=pU=r=nM suMdR sRI isMg wr suB sk l nwX k w Byd ] nw Xk Byd sulC sY BXo sMpUrn vyd ] aurnIsq k y aupr y

Page 150: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

150

mYnvwn Punswl ] Pwg n mw s pMjwb hr g ns su`K k I mwl ]” sÍYXw ] ies qoN bwAd p`qrw nMbr 84 pUrw iliKAw hoieAw hY ]

h`Q ilKq : MS 783 isrlyK : dyvI Asqoqr p`qry : 1 a – 51 A Ak wr : 12 X 18 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw, Ksqw hwlq i vc hY[ isAwhI k wlI[ hwSIAW cwry pwsy, k wlI lk Ir dy

nwl [ sqrW pRqI pMnw –15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN hY [ ilKweI vI DibAW vwlI Aqy k eI QwvW qy

hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ BwSw sMsik Rq ivc hY [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm: ] AsX sRI dyvI k vc sqoqR mMqRsX bRmwiriK :Anustup

CMd] sRI mwhwmwXw dyv qwaN AMhMRI bIjM] sMsRk iq]” AMq : “ieMdRyx k iQqM sqoqMRsqX my vk sMsX] ieiq sRI ieMdRwKI sqoqMR smwpqM ] suB” h`Q ilKq : MS 784 isrlyK : sRI Bwg vq dsm isk MD (dsm sk MD sRI md Bwg vq) lyKk : ik sn dws p`qry : 1 a – 304 A - rcnw ADUrI

Ak wr : 15 X 21 s.m. ilKq : 10 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , p`qry Ksqw hwlq ivc Aqy Pty hoey hn, AMq ivc vI k uJ

p`qry Pty hoey hn Aqy rcn w ADUrI hY [ ijld auKVI hoeI - ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] E AM sRI g xyswienmwih ] ieq sRI Bwg vq dsm isk MDy ilKqy ]”

AMq : “ Aiq AsMiK hY qyry dwn k bU n qUtih Kry Apwir ] Bog hu Boig dI eyk rqwir ] eyk pwp hau k ho sunwie ] bRh min k I qY rwKI g wie ] k Cu duKu shnwhY r--------- A`g y p`qry Pty hoey Aqy rcnw ADUrI hY ]”

h`Q ilKq : MS 785 isrlyK : joqk brnMn lyKk : soD k v (k vI) p`qry : 1 – 60 A Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ ilKq bhuqI v DIAw nhIN hY [ k eI QwvW qy

DibAW vwlI hY [ Aqy hwSIey ivc vi iliKAw hoeAw hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ joqk brnMn ] ik Rq k v soD ] dohrw ]” 1 ]

Page 151: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

151

AMq : “AKIrly p`qry pwxI nwl iB`jy hoey hn [ ilKweI vI bhuq swP nhIN pVHn ivc musk l pys AwauNdI hY [ dohrw ] swihb isMG nryS k w jug jug hovY rw jw ieh AsIs soDw k ry pUrn hovih k wjw ] 1 ] Fs Avqwr jU rwm k y mC k C loAwid ] qwk oho ih shwie inq Aihin bwAd jug wid ] 2 ] g ur nwnk qy Awid lY g oibMd isMG lY AMq ] iehu BId dsr Cwik rih prmysr k y sMq ]3 ] = = =

h`Q ilKq : MS 786 sMg Rih isrlyK : g urU ausqiq sRI g urU g oibMd isMG jI lyKk : sONDw, k vI p`qry : 27 a – 75 a Ak wr : 14 X 14 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw bwAd ivc bMnHI hoeI[ isAwhI k wlI [ sqrW pRqI pMnw –12 hn[ Awm vyrvw : poQI pMnw nMbr 27 qoN SurU huMdI hY [ rcnw ADUrI hY [poQI dI hwlq Awm k rky

TIk TIk [ p`qirAW dI hwlq vI Ksqw hwlq ivc hY [ p`qry ault pult lg y hn [ ivc ivc k uJ Alg -2 poQIAW dy p`qry vI ijld bMnI vyl nwl bMny hoey hn, ijnW dI k wnI Aqy Ak wr vI Alg -2 hn [

AwrMB : …..4 1 ] sUby sUby mih qhw bsih ju sUbydwr ] sMiKAw iqMn k y nwm k I k ry k vn bIcwr ]42] jo mir gey su g ey mir ik au g nIey iqh nwm ] jo jIvqMqw purK hY, ik au n jmo sRI rwm ]4 3 ]…

AMq : … mMg iqAW dI BMg I jMimAw g jr isMG ipAwrw ] puM dwn iqn ieqnw k Iqw vrswxw jg swrw] iedr vwg U g uienwhu pwvnw bdl Bwrw ] vwsuilAw iqn surg w pR ivc nhI rwm isau cwrw]2] Bul cuk bKs lYxI vwDw G wtw soD pVnw ] g ur rwjI rKY rwj qyj Atl hoie] siqg urU k I sRn hY[ ..”

h`Q ilKq : MS 786 A isrlyK : k Qw shncI k I p`qry : 75 A – 100 A Ak wr : 14X4 s.m. ilKq: 11X11 s.m. Awm vyrvw : 101 qoN 105 q`k p`qry nhIN hn [ AwrMB : ]1] E siqg ur pRswid ] k Qw shncI k I ] dohrw ] qIn lok caudn Bvn qwk I

piq sRI rwm ] ry mnw qw k o ismrIey Aih ins AwTo jwm ]1]… AMq : … lwih isrw Qo topIAw k U k U sB k rMn ] sutn BUie qrvwr nMU mUDy hoie mrMn ]

jy hux jweIey jIvdy Pyr n vVIey ihMd ] g ur k y CpV vwsqy bKso swfI ijMd ] jmw Swh dw hY rbw Kwnw hoie Krwb ] ijn swnU k MDwr Qo Awdw bMn pMjwb ] isMG w nwl lVwvdw swnU k ir k y sb ] a…..

h`Q ilKq : MS 786 e isrlyK : ibcwr mwl aupdys p`qry : 106 a – 113 A Ak wr : 14X4 s.m. ilKq: 11X11 s.m.

Page 152: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

152

AwrMB : ….. k o Aw nMd BXo mn mw ih ] cwh k rI jb bsq k I qb sb lYhYÍ jwie ]13 ] lihXo n suD srUp ijn khw lihXo iqn k Ur ] swKw dl sIc qrihXo jOn sIcXo mUr]14 ]…

AMq : “muk iq idk ieCw nhI ins pRyh pRrmpumwn ] Awqm suK inq iqRpq jy iqn smw n nhI Awn ] 74 idRs t pdw rQ k o BXo ijn k o shj su B wv ] k hw g RhY iqAwg Y k hw CuitE cwv…..”

h`Q ilKq : MS 787 isrlyK : rmwiex (ADUrI) hor Putk l rcnw lyKk : sONdw (sONDw k vI) p`qry : 71 a - 168 A Ak wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 10 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k w lIAW lk IrW KHVy ru^ [ sqr W

pRqI pMnw –25 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ hwSIey ivc k eI p`qirAW aupr iliKAw

hoieAw hY [k eI p`qry bhuq Ksqw hwlq ivc hn Aqy iBjy hoey hn [ AwrMB : “BIK mMg wvy ] dyiKE dIn hMs bRhmn k o dieAw bsweI ] qyrw burw n Bwvy muJ ko

hy idj rwm duhweI ]” AMq : “ik Aw Brvwsw hY ies Dn k w inq nhI ieh mwieAw ] mMq nwg rw isr ---

mrno k oeI n frdw ] mwieAw ny sMswr BulwieAw mn dy Bwxy k rdw, ipau dy G r iek u lMfw Fg w puq Bey Ab rwjy [ ieh sB dwq rwm k I jwxo g j JUln drvwjy ]”

h`Q ilKq : MS 788 sMg Rih isrlyK : myG ibnodY lyKk : myG munI p`qry : 1– 230 A Ak wr : 18 X 32 s.m. ilKq : 13 X 27 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw –29 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI ,ilKq pVHn Xog [ AwrMB : “qqk rw” “< sRI g xyswXnm: ] < sRI rwmwXnm : [ mMg lcwr pMnY 1 ] AQ

nwrI prIXÍw pMnY 2 ] AQ k wl ig Xwn pMnY 3 AQ k wl ig Xwn ck R srpwk wr pMnY 3 --- AQ pRs˜w pMnY 3 ] ihqopdyswq k wl ig Xwn pMny 3” Asl rcnw swrI poQI dy qqk ry qoN bwAd SurU huMdI hY jo 5-6 pqirAW qoN bwAd ivc k uJ QW KwlI C`f k y k IqI geI hY [ Asl rcnw - AwrMB “ < sRI g xyswXnm: < sRI rwmwXnm: “do : sk l jg q AwDwr pRB sk l jg q isrqwj ] 1] pwp ibdwrn suK k rin jX sRI injrwj ]1] qwhI k o is mr k Y k ro ig RMXsuKk wr ] myG ibnodY nwm iesu sk l jIv aupk wr ] 2”

AMq : “ieiq sRI myG ibnodY muin myG rwj ibcrqy mwk is k wrid nwm qRXo dsmo DXwX ] 813 ] = ] = ies qoN bwAd k uJ p`qirAW aupr (227-230 A p`qr y q`k ) nusk y - duAw dwrU dy ilKy hoey hn [

Page 153: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

153

h`Q ilKq : MS 788 A isrlyK : AmIr pRk ws lyKk : AmIrdws p`qry : 1– 36 A Ak wr : 18 X 32 s.m. ilKq : 13 X 27 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –29 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I ilKq pVHn Xog Aqy suMdr AwrMB : “ < sRI ibRj BUpnwX nm: AQ AmIr pRk ws AmIr dws ik Rq ilKXqy ] dohrw]” AMq : “ieq sRI miq AmIr dws ibrcqy AmIr pRk syDWq inrnY g RMQ smwqpqI brnnM

nwm dsmo pRk ws ] 10 ] = ] = ] = ] = ] = ] k u`J p`qry KwlI iPr nusKw iliKAw hoieAw hY ]

h`Q ilKq : MS 789 isrlyK : suK sYn lyKk : sYnwpqI hjUrI k vI smW : sMmq 1767 p`qry : 1– 125 dy k rIb Ak wr : 15 X 21 s.m. ilKq : 11 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do-do lwl lk IrW[

sqrW pRqI pMnw –17 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc q`qkrw idqw hoieAw hY[ k wg z dI hwlq Ksqw hY ilKq suMdr,

Aqy ilKq vI purwq n jwp dI hY [ AKIr ivc pMnw nM br pYnisl nw l AMik q k I qw hoieAw hY [ k eI QwvW qy spSt nhIN hY [

AwrMB : “sRI g xyswey nm: ] AQ suK sYn k w ilKXqy ] g npi q pg bMdo jug l brdwiek brdyv ] ibG n hrn sB suK k rn pUrn k IjY syv ] dohw ] bYd g RMQ BwKw k ro Dronwm suK sYn]”

AMq : “ieiq sRI sYn suK g RMQ smwpq [ suBMmsq ] ] sMmq 1767 Bwdo sudI 1 somvwr] g RMQ sMpUrn iliKq sYnwpiq muwn BweI mnI rwm audwsI prnwrso ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 790 sMg Rih isrlyK : ijMdg I nwmw lyKk : nMd lwl jI, BweI p`qry : 1-222 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ sqrW pRqI pMnw-

17 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc q`qk rw pYnisl nwl ilK k y idqw hoieAw hY [ p`qry Pty hoey , qy

Ksqw hwlq ivc h n [ ilKq k eI QwvW qy k wnI b dlI hoeI hY [poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

Page 154: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

154

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ijMdg I nwmh : BweI nMd lwl jI ilKXqy ] AW Kudw vMdy ijmIno AwsmW ] ijMdg I bK†syivjUdyie nisjW ] 1 ]”

AMq : “dIdih Aj dIdwr Kud pur nUr k un ] g RYh hk AjKwqry idl dUr k un 49 8] sMpUrn bYqW BweI nMd lwl j I k I vwk u rsnw k y ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 790 A isrlyK : AnBv ig Aw n lyKk : rwm idAwl p`qry : 21 A – 23 a Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –14 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY ilKweI suMdr, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

hY [ AwrMB : “ < qq siq bRhm ] sorTw ] inj mUrqv Dwr pRg t Bey sRI rwmjU ] pRxvO

bwrMbwr sRI g ur rwm idAwl k O ] 9 suD smw D Ag wiD ivKY inq rwjq rwm idAwl murwrI ] AQ vrxo AnBv ig Awn ] ijh ibD Awqm jwnXo pUrn purK purwn ] sÍYXw ]”

AMq : “k hXo mMg lw cwr ijh i vD ivKwnXo ] ibn Awqm nhI Dwr so A nuBv ins dy k IXo ]”

h`Q ilKq : MS 790 e isrlyK : ig Awn suDwr lyKk : sdw nMd p`qry : 23 a – 71 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ hVqwl Pyrk y suDweI kIqI hoeI [ ik DroN

ik DroN poQI iBjI hoeI hY [ AwrMB : “ieiq sRI ig Awn suDwr sMg RXy sdw nMd ivrcqy mMg lwcwr vrnnM nwm ipRQm hulw s

] 1 ] dohrw ]” AMq : “ieq sRI g Awn sÍDwrs g RMQy vydWq pRkrxy sRI mq prm hMs pRibRwjk cwrXM rwm

idAwl isK sdw nMd ivduK ivrcqy Awqm g Aw n iv D muK vr nnM nwm spqmON hulws smwpqM suBM BuXwq ] ]”

h`Q ilKq : MS 790 h isrlyK : g Xwn hulws lyKk : sdw nMd smW : sMmq 1881 p`qry : 72 a– 88 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[

Page 155: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

155

Awm vyrvw : poQI dI ies rcnw ivc QW QW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI vI DibAW vwlI hY, pr pVHn Xog hY [

AwrMB : “ < ] sRI prmwqmny nmh : ] AQ g Xwn hulws sdw nMd ik Rq ilKXqy ] sÍYXw] EAM sRI hir ivs˜ icdw hyq aupwvn dyv AiDK qpw sB pwlk mwn sdw ihq ] g rVwsn mwpq jw n g dwDr eyk s dwsm rUp sBI imq ] qwih pRswd su g RMQ ArMB jug Awn hulws n mwm k ro ieq ] 1 ]”

AMq : “ieiq sRI mq prm hMs pir bRywj k w cwrX rwm idAwl isK sdw nMd ivduK ivrcqy ig Awn hulwsy Awq m qqÍ ivcwr vrnnM smwp qM ] sMMmq sry ] 18] 81] ] ]

h`Q ilKq : MS 790 k isrlyK : Awid g Iqw lyKk : jsvMq pRk ws tIk wk wr p`qry : 88 a – 135 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 9X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-16-17 hn[ Awm vyrvw : ilKq DibAW vwlI hY pr pVHn Xog [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < ] sÍ sq sRI g xyswX nmih : Awid g Iqw ilKXqy ] iDRqrwstrovwc ]

slok ]” AMq : “ieiq sRI Bg vq g Iqw sUpinpq subRhm ibidAwXw jog swsqRy sRI ik Rs˜ Arjn

sMbwdy moK sMinAws jog o nwm As†dsmo iDAwie ] 18 ] ] ]” h`Q ilKq : MS 790 K isrlyK : AdYÍq pRk ws lyKk : vlI rwm p`qry : 136 a– 143 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-16-17 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AdYÍq pRk ws vlI rwm ik Rq ilKXqy [ ]cOpeI]” AMq : “ieiq sRI AdYÍq pRk ws dÍwds mhwvwk BwKw vlI rwm ik Rq smwpqM sMpUrnM ] suBM

BUXwq ] ] hrI hrI ] ] ] ] ]” AKIr ivc iek lweIn ilK I hoeI - “ijau jwnE ifau hI vlI jwn lyhu s B k oie ] jl jYsy Bwjn prY qW mY qYso hoie ]” ies qoN A`g y ieMj iliKAw hoieAw hY [ “ < siqg ur pRswid ] rwm k lI ] Bul Apwg Xo ault sohM BXo nwh KoXo k CU nwih pwXo ] swqy k y sihr mY surq dwsI Qk I hoie hY lUx jo pry pwvy” Aqy ies qoN A`g y k ibq Aqy bYNq BweI nMd lwl jI ky idqy hoey hn [

h`Q ilKq : MS 790 g isrlyK : ivcwr mwlw

Page 156: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

156

lyKk : AnwQ purI p`qry : 145 A– 159 A Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]”EAM sRI g xyswie nmih ] AQ sRI sRI ivcwr mwl

AnwQpurI ik Rq ilKXqy ] dohrw]” AMq : “ieiq sRI ivcwr mwl Awqmvwn k I iesiQq Astmo ibRsRwm ] 8 ]” h`Q ilKq : MS 790 G isrlyK : Ag Xwn boDnI lyKk : sMk rwcwrX tIk wk wr : idAwl p`qry : 160 a– 198 a Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI ilK weI cMg I, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

hY [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] sRI g xyswie nm : AQ Aig Xwn boDnI ilKXqy ]

idAwl ik Rq ] ] cOpeI ]” AMq : “ieq sRI mq prmhMs sRI sMk rwcwrX Ag Xwn boD Bw Kw ik Rq idAwl AnymwnMd SR

sÍqI sMpUrn ]” ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq : MS 790 | isrlyK : ApRoK Anu Bv pRk ws BwKw lyKk : sMk rwcwrX p`qry : 198 a– 210 a Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ApRoK Anu Bv pRk wS BwKw ilKXqy ]” AMq : “ijn k w icq suD hY iq n k o k hw hY [ Ar AsuD icq vwly k o hT jog hY ]

] ] ] ] ieq sRI ApRoK AnBv BwKw smwpqM ]” ] ]

h`Q ilKq : MS 790 c isrlyK : dohry [bwxI r`jb jI k I] lyKk : r`jb p`qry : 210 a – 222 A

Page 157: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

157

Ak wr : 14 X 15 s.m. ilKq : 10 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwl q

TIk TIk [ AwrMB : “ < [ siqg ur pRswid ] AQ dohry bwxI r`jb jI k I ] sMjm k sautI k w AMg w ]

dohrw ]” AMq : “ cyqn hI sb rUp DirXo sb cyqn rUp ibrwjq hY bn mY G n mY G r mY G t mY

ApnI duiq so inq Cjq hY ] sup --” ies qoN A`g y k wnI bdl k y hor rcnw SurU ho jWdI hY [ rcnw ADUrI hY ]

h`Q ilKq : MS 790 C isrlyK : hsqw mlw BwKw lyKk : idAwl Anym p`qry : 2 a- 25 A A`g y pMnw nMbr qrqIbbwr nhIN hn[ Ak wr : 15 X 15 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –14 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY [ k wg z vI bdilAw hoieAw hY[

ilKq vI purwqn jwpdI hY Aqy ieMj lg dw hY ik ieh poQI dw ih`sw ik sy hor g RMQ dw ihsw hY [

AwrMB : “ < k iQ k b ik Rq idAwl AnymI” Ag oN pMnw ikrm Kurdw hox k wrn PitAw hoieAw hY [ “dohrw ] nwm rUp imRg jl sbY k wk o k rau pRnwm ]”

AMq : “ ieq sRI prmhMs prbnwj k w cwrjaupws sRI mq idAwl Anymw nMd surqI Bg vwn hsqwmwlw BwKw pRs n auqR BwKw shMs ik Rq ibg Awn g Iqw sMpUrnM ]”

h`Q ilKq : MS 790 j isrlyK : Astvik R BwKw lyKk : idAwl AnymI p`qry : p`qirAW dy nMbr qrqIbvwr AMk iq nhIN Ak wr : 15 X 15 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –21 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc v I k wnI bdlI hoeI hY ieh ihsw ik sy hor poQI dw hY

Aqy ies poQI nwl joVI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] E oAM sÍ sq sRI g xyswie n mh ] pRmwqmey nmh ] k b

ik Rq idAwl AnymI Astwvi k R BwKw k Qqy ]” AMq : “ieiq sRI miq idAwl AnymI nMd sursqI ivricqM Astwvk R BwKwXM isK pRk rx

iek Isk M - sMpUrxw ] 1 ] = ] = ]” ies qoN A`g y bwrIk k wnI nw l k uJ iliKAw hoieAw hY jo ik ies rcnw nwl sbM Dq nhIN hY [

h`Q ilKq : MS 790 J isrlyK : g Mg w Astk

Page 158: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

158

p`qry : ie`k p`qrw Ak wr : 15 X 15 s.m. ilKq : 9 X 13 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –13 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY ilKweI suMdr AwrMB : “ < ] AQ sk I brnqy ] BujMg pRXwq CMd ] sÍMBU su qY isD srbM pRk wjI ]” AMq : “jpY jwpu jwk o AnMqy AnM g y ] prm joq k I sk q sRI mwq g Mg y ] ieq sRI g Mg w

Astk sMpUrnM ] sRI rwm sRI rwm sRI rwm ]” h`Q ilKq : MS 791 sMg Rih isrlyK : ADXwqm pRk wS lyKk : suKdyv smW : sMmq 19 12 p`qry : 1 a – 45 A Ak wr : 14 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI [ sqrW pRqI pMnw –10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq cMg I nhIN [ QW QW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

k eI QwvW qy pUry p`qry qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ lweInW dy ivc ivc ilKweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < ] sRI g xyswienm : sRI prmwqmwXy nm : AQ ADXwqm pRk ws ilKqy ] svYXw]”

AMq : “ieiq sRI suKdyv ik Riq AiDAwqm pRk ws sB msq ] = ] = ] sMmq 1912 ] mG r pR 24 idn bIrvwr pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq : MS 791 A isrlyK : Pk rnwmw lyKk : suKdyv smW : sMmq 1912 p`qry : 46 a - 47 A Ak wr : 14 X 13 s.m. ilKq : 12 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “sweI lok w k I mOj k w Pk rnwmw ] Pk r k w pUrw hY pRqwp ] Pk r sB k o dyKqw

Awp ]” AMq : E oAM qq sq AsI bRm isbohMg ]8] bRmw hMg AsmI nwrwiex hry ]8]” h`Q ilKq : MS 792 isrlyK : vYrwg pRk rx Xog visst p`qry : 1 a– 492 a Ak wr : 17 X 9.5 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m.

Page 159: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

159

vyrvw : ijld g `qw , isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl; hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw –8 hn[

Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI [ilKweI D`ibAW vwlI Aqy pVIH vI nhIN jWdI [ keI QwvW qy hVqwl Pyrk y suDwe I k IqI hoeI hY [ poQI pwxI nwl iB`jI hoeI lg dI hY [ p`qirAW dI hwlq Ksqw hY [

AwrMB : “ < suAsiq sRI g xysXwienm: AQ vYrwg pRk rx ilKXqy ] dohrw ] ijsqy BwsY sk il jg q ibq pwvY ijh mwih ]”

AMq : “sb Apxy vwsqÍ prmw qm sÍrUp k w AiBAws k ry g w ] qb jg q BRm imt jwvYg w] pUrb BI bRhmw jI k y vcn k ry ] ] ]” ies qoN Ag ly pMinAW aupr g urmuKI Aqy dyvnwg rI ilpI ivc k uJ mMqR Aqy nusKy vg Yrw ilKy hoey hn [

h`Q ilKq : MS 793 isrlyK : moK pMQ pRk ws stIk lyKk : g ulwb isMG p`qry : 1 – 134 A Ak wr : 33.5X 20.5 s.m. ilKq : 27 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qy ivc Ku`ly p`qry bMny hoey hn [ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl ] sqrW

pRqI pMnw –12 hn[ Awm vyrvw : poQI dy Ku`lHy p`qry do g `iqAW ivc bMny hoey hn ilKwe I suMdr, poQI dI hwlq cMg I

hY[ ik Dry ik Dry hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < sÍIsÍRI g xyswX nm ; jXdyv mhysr g oir pqy ] Ag qwn bnwrs dYn g qy ]

g urdyv dso pd bMdvrM ] k hu vwk X ivroD su BdR k rM ]” AMq : “ieiq sRImq ml isMG crx isiKXq g ulwb isMG y ng OrI rwey Awqmjyn ivricq y

moK pMQ pRk wSy q`q pd vwcXwrQ inrxXo nwm pRQmoN invws : ] ] sRI mq g ulwb isMG crx isiKXq qwrw hrI ik Rqy moK pMQ pRk wS pRk wsy sÍXMpRBw ivivrxy pRQmo invws : ] sRI mq sMq bKqwvr isMG crx isiKXq swDu Amr isMG yn moK pMQ pRk wS sXsÍXM pRBw ivvrx ilip k Rqmw ] rwm rwm rwm nm : ] ]”

h`Q ilKq : MS 794 isrlyK : sRIg uru pRqwp sUrj [ sUrj pRk wS ] lyKk : sMqoK sMG , BweI ilKwrI : ArUV isMG k wlVy smW : sMmq 1937 p`qry : 1 a Ak wr : 33 X 24 s.m. ilKq : 19 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw pihly pMny aupr

qIhrw cOhrw (fIzweIn ) Ag ly p`qirAW aupr , do do motIAW k ysrI lk IrW nw l hwSIAW [ sqrW pRqI pMnw –17 hn[

Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ilKweI suMdr [ k eI p`qirAW aupr hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ pihlIAW cwr rwsW hn [

Page 160: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

160

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g uru pRqwp sUrj ig RQy pRQm rws ilKXqy ] dohrw] qIno k wl su Acl rihAw lMb sk l jg jwl ]”

AMq : “ ieiq sRI g urpRqwp sUrj ig RQy cqrQ rwsy sRI hr g oivMd durg ilk sn pRsMg brnnM nwm Kst sscI AM sU ] ieq cqrQ rwis sMpUrxM ] msq suB msq ] poQI sMpUrn hoeI hwV idn pMjvI sMmq aUnI sY qy sYqI ivc ] Aqy ilKI BweI ArUV isMG k wlVy ] poQI ilKI mlik Aw ivc ] ilKvweI AQV Bg q] jwq KyVw ] luMfIAw vwly rihxvwlw ] sMqw dw syvk ] prmysr dw ipAwrw] suKwlI swsI vwihg urU icq AwvY ] sMq dy crn nwil bix AwvY ]”

h`Q ilKq : MS 795 isrlyK : inrbwx pRk rx p`qry : 1 a – 512 A Ak wr : 30 X 29 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw –21 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq cMg I ; ilKweI suMdr, k eI QwvW qy hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI

hY ] AwrMB : “ < siq icq AnMd E oAM AiQ inrbwx pRkrx ilKIAqy ijs k y jI inrbwx

pd k au pRwpiq hovih ]” AMq : “ieq sRI nwnw pRsno moK aupwey srbQw vrnMn nwm srg h ] sMpUrx moK aupwie k y

ies srg ivKy k Qw k y swr k hy hYN ] qW qy ies k w nwm sMiKAw hY ] AwnMd ] AwnMd] Aw nMd ] Aw nMd ] do hrw ] swhI k wlI bRhm hY kwg q lyKnhwr ] bk qw sRoqw Awidly srb bRhm inrDwr ] ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq : MS 796 isrlyK : sRI qulsI rmwiex lyKk : qulsI dws ilKwrI : imlwp cMd smW : sMmq 1883 p`qry : 1 a– 337 Ak wr : 24 X 23 s.m. ilKq : 17 X 19 s.m. vyrvw : ijld g qw cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl; hwSIAW dovyNpwsy do

do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw –20 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , Ksqw hwlq ivc hY [ ijld auKVI hoeI hox k wrx k eI

p`qry Pty hoey Aqy v`K v`K hoey hn [ pr ilKq suMdr hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AwrqI sRI rwmwXx jI kI ] k Irq k lq llq sIA pI k I

]1] rhwau ] g wvq bRhmwidk muin nwrd ] bwlmIik ibg Xwn ibswrd ]” AMq : “ieiq sRI rwm cirq mwnsY sk l k l k luKibDMÍsy auq r k Wfy Bk iq pRk ws smwpqM

] suB msq srbg q ] ieih poQI pUrI hoeI ] mwG cVy vdI dUj nU ] bwvy imlwpu cMd Anwiequ cMdu k I qrPiq k w ] Bul cuk biKs lYxI g urU sMg iq k w sdk w ] rwm rwm jpuxw ] jnmu svwrnw bolhu BweI jI vwihg urU jI ] CpY CMd ]

Page 161: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

161

sMmiq 1883 sMmiq ibk Rm rwie shs ds Ast BeI jY ] ArD sihs bwxIs brK puin qih DirjY ] dKx dy s punIq nwm pur hYdr h XY ] BUpq cMd lwl isK g u r nwnk k hXY ] mwG mws dU j nU ilKXy su pwv n ig RMQ br ] bydI bMs imlwp cM du qulsI dws ik Rq suB muk m ]=] rwm rwm rwm jI ] sRI ik Rsn jI ]”

h`Q ilKq : MS 797 isrlyK : sRI g urU g RMQ swihb smW : sMmq 1698 p`qry : 1 a– 556 A Ak wr : 36 X 36 s.m. ilKq : 25 X 24 s.m. vyrvw : ijld g qw cmVw; isAwhI k wlI; hwSIAW dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW; iqMn -

iqMn k ysrI lk Irw; sqrW pRqI pMnw –23. Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, SurU dy k uJ p`qry vI auKVy hoeI, pr ilKq swP Aqy suMdr hY[

g MRQ dI hwlq cMg I [ g RMQ dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY[ g RMQ dy AKIr iv c isAwhI dI ivDI ilKI hoeI hY[ SurU ivc 24 pMinAw dw q`qk rw idqw hoieAw hY[ pihly p`qry 1 A qoN g RMQ AwrMB ‘jpujI swihb’ dI bwxI qoN SurU k Iqw hY[

AwrMB : “ < siqnwmu k rqw purKu inrBEu inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid “ ]jpu]”

AMq : “rwg mwlw ]m:p.] myG rwg puqRn k y nwmw ]1] Kst rwg auin g wey sMig rwg nI qIs] sBY puqR rwg Mn k y ATwrw ds bIs ]1]1]”

ies qoN A`g y isAwhI bnwaux k I ibiD ] bwry iliKAw hoieAw hY Aqy AKIr ivc poQI dw ilKqI sMmq bwry ieMj iliKAw hoieAw hY[

poQI k w ilKqI sM : ib: 1698 h`Q ilKq : MS 798 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 a– 620 a Ak wr : 34 X 33 s.m. ilKq : 22 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l

lk IrW, do do k wlIAW lk IrW ivck wr iek motI k ysrI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –22 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc qqk rw idqw hoieAw hY,ilKweI suMdr [g RMQ dI hwlq cMg I [ pihly pMinAw aupr hwSIey dw fIzweIn bxw k y ilKq [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jwpu ] ] ] ] ] ] sRI muK vwk pwqswhI 10 ] ] CpY CMd] ] ] ]qÍ pRswid ] c`k R ichn Ar brn jwiq Arupiq nihn ijh ]”

AMq : “lbw lb bw k un dm bdm nos k un ] g my hir duAwlm Prwmos k un ] 21 ]” = ] = ] = ] = ]

Page 162: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

162

h`Q ilKq : MS 799 isrlyK : Xog visst vYrwg pRk rxy isMimRiq BwKw smW : sMmq 1918 p`qry : 1 a – 501 a Ak wr : 33 X 29.5 s.m. ilKq : 24 X 33 s.m. vyrvw :ijld g `qw, k pVw[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lw l[ hwSIAw cwry pwsy dohrw;

pihly do do k wlIAW Aqy iek k ysrI lkIr; bwAd ivc iqMn - iqMn k wlIAW , do do k ysrI Aqy iPr iek motI k ysrI lk Ir [ sqrW pRqI pMnw –21 hn[

Awm vyrvw : g RMQ muk Mml hwlq ivc hY Aqy ilKweI suMdr,k eI pqirAW aupr hVqwl Pyrky suDweI k IqI hoeI hY [ g RMQ dy SurU ivc q`qk rw idqw hoi eAw hY [ g RMQ dy AKIr ivc p`qry juVy hoey hn Aqy Ksqw hwlq ivc hn [ ijld auKVI hoeI hY [

AwrMB : “E oAM sRI g xyswX nmh ] E oAM sRI prmwqmny nmh ] AQ vYrwg pRk rxy isMimRiq BwKw ilKXqy ] sq icq AwnMd rUp jo Awqmw hY iqs kau nmsk wr hY ] k Ysw hY sB icq AwnMd rUp jo Awqmw k hqy hY ijs qy ieh srb Bwsqy hY ]”

AMq : “ieq sRI AwrKop ricqy sRI rmwiexy dyv dUq auk qy sq shsR sMG BwieAw bwl k Mfy moC aupwey inrb pRk rxM smwpqM ] dohrw ] swhI k wnI bRhm hY k wg q lyK --- (A`g y pMnw PitAw hoieAw hY ilKweI vI spSt nhIN hY ) sMmq 1918------------------------------------------------ ” g RMQ dy AMq ivc p`qry juVy hoey hn Aqy Pty hoey hn [

h`Q ilKq : MS 800 sMg Rih isrlyK : swKIAW (sRI g urU qyg bhwdr jI ) p`qry : 1 a– 117 A Ak wr : 14X 9.5 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy iek iek k wlI lk Ir [ sqrW

pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ilKweI pVHn Xog [ k eI QwvW qy hVqwl

Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY Aqy hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoeAw hY [ k uJ p`qirAW aupr ilKq DibAW vwlI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI siqg urU shwie ] g urU qyg bhwdr sMswr swg r k y qwrby k o rmq k IAw ] jo jo isK swDU prymI Arpdy by iqnw k I BwvnI pUrI k rny k o] bhwnw qIrQw k w crn pDwry]”

AMq : “pMnw nMbr 117 a - A qy ATwrw sY ig Awry Kwlsy lutIj mcI muihrw lutIAw] Ag y g urU jI fyrw k Uc k Iqw Bwdr AqwrI k ohI hoieAw ] 82]”

h`Q ilKq : MS 800 A isrlyK : swKIAW, pwqswhI 10 p`qry : 117 A – 130 a Ak wr : 14 X 9.5 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw –7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I [

Page 163: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

163

AwrMB : “ < sRI vwihg urU jI k I Pqy ] pwqswhI ]10] Ag y fyrw sUhyvy sqI k ohI hoieAw] swKI suhyvy k I ]”

AMq : “k ulwieq Ag y fyrw g urU jI k Iqw bwrI k ohI ] ds idn fyrw auQy hI rihAw ] siqg urU siqg urU jI shwie ]9 0 ]”

h`Q ilKq nM : MS 803 sMg Rih isrlyK : jpujI k w pRmwrQ p`qry : 1 a – 115 a Ak wr : 16 X 9 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovy pwsy do do k wlIAw lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “< siqg ur pRswie ] ] AQ jpujI k w pRmwrQ ilKXqy] jo k oeI ies jpu k o

pVYg w ] ilKYg w ] isKyg w iqs k I prm giq hoiegI]” AMq : “hoir jo ibKeI jIv jMq jo hY] jy ain k o BwvY Bw swry jg iq hI k E Cufwie

lYin]”

h`Q ilKq nM : MS 803 A isrlyK : aAMk wru vfw p`qry : 115 a – 136 a Ak wr : 16 X 9 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk Twk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswie ] rwg u rwm k lI mhlw [1[ aAM k wru vfw iDAwau prn sMg l I

k w]” AMq : “idsit mwih swrw jg u pyKY] nwnk Awip AlyKI Avr sB lyKY] < AMk wru vfw

sMpUrnu hoAw] vwhg urU vwhg urU vwhg urU jI]”

h`Q ilKq nM : MS 803 e isrlyK : iDAwEu ibhMg m k w p`qry : 136 a – 237 A Ak wr : 16 X 9 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk Twk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswie ] iDAwEu ibhMg m k w] mhlw 1 Awid AMq eyk Y inrMk wr]” AMq : “jn nw nk qqu ibhMg m pwvhu ] 35]25] sMpUrn hoeI eyhu ibhMg m bwxI suxo

swiD sMg iq jI]” h`Q ilKq nM : MS 803 s isrlyK : k Qw siq jug kI p`qry : 237 A – 288

Page 164: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

164

Ak wr : 16 X 9 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswie ] kQw siq jug k I ] qb rwjy jnmyjy k au ATwrh k ust hUey

Qy bRwhmx mwry By ]” AMq : “rwjy jnmyjy jI k o g usWeI ibAwis k Qw k ir k Y sunweI ] iqs qy k usit auqr

g ey] eyh nws k yq kI k Qw hY smwpiq hoie ] bolhu BweI sg ly hI rwm rwm rwm siq ]

h`Q ilKq nM : MS 803 h isrlyK : g osit jnk Bg q k I p`qry : 288 a – 307 A Ak wr : 16 X 9 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI ilKweI bhuqI spSt nhIN hY [ poQI dI hwlq Awm k rky

TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit jnk Bg q k I ] qRyqY jug mih rwjw hUAw ] mQurw

k w rwju rwjw jnk k rY Qw ]” AMq : “pMjwb k I DrqI k wlU KqRI k y ig Rh iqprw k y audr mih ] g osit sMpUrnu ]

vwhg urU jI ]” h`Q ilKq nM : MS 804 sMg Rih isrlyK : g osit sRI g urU nwnk dyv jI p`qry : 2 a - 89 + 31+242 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dyvyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuqI cMg I nhIN [ bhuq rcnwvW qy kwnI bdlI hoeI hY k wg j vI

Ksqw hwlq ivc hY [ k eI pMinAW dI ilKq vI spSt nhI hY Aqy hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ poQI pMnw nMbr 2 qoN SurU huMdI hY [ rcnw Anuswr pMnw nMbr 1 qoN SurU k IqI hoeI hY [hwSIey qoN bwhr, ilKq, hVqwl Pyr k y suDweI k rk y iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “jb doie brsu k w hUAw qb inpit lwg w bol ny ] jb qIn brs k w hUAw qb lwg w bwhir bwlk w swiQ Kylny jb cwir brs k w hUAw qb g olI ByfI lwg w Kylxy”

AMq :“Acrju piVEu rUp nw ryK Acrju mihmUlu fhlu Pl P l Acrj qhw sYrH-sy mwn] k hu nwnk g ur pUrn pwieAw ] ijhn dyKY Awqn mwnw ] ” h`Q ilKq nM : MS 804 A isrlyK : k Qw Awid rwmwiex k I p`qry : 243 a – 315 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m.

Page 165: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

165

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI ilKweI TIk TIk Aqy pVI jWdI hY [ poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ AsitpdI iqReyI hvI clI ] k Qw Awid rwmwiex kI

clI pihlI ] 1 ] slok ]” AMq : “k Qw rwmwiex jI k I pUrI hoeI ] sRI siqg urU jI k O pRswid ] 20 ] = ] = h`Q ilKq nM : MS 804 e isrlyK : rwg soriT kI vwr lau k usU sRI rwm cMdr jI kI smW : sMmq 1836 p`qry : 315 A – 325 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : k eI p`qirAW aupr ilKw eI D`ibAW vwlI hY [ spS t nhIN , poQI dI hw lq Aw m

k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u soriT kI vwr laU k usU sRI rwm cMdk I ]” AMq : AsmYiD jg k ir rwm jI min mih ihrKwieAw dyvI dws jg sMpUrnu ] rwm

smwpqM ] sMmq ATwrw sY cqIR mwsy k qk ivc ] E o E o siqg ur pRswid ]

h`Q ilKq nM : MS 804 s isrlyK : k Qw sRI rwm cMd jI kI p`qry : 326 a - 329 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : k wg z dI hwlq Ksqw, ilKweI vI bhuq swP nhIN, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kQw sRI rwm cMd jI k I ] vcin sRI bissit jI k y ]” AMq : sRI rwmu cMduauir AMqir DurI ] briqmwn bwrqo jig mih ] syvk u duK suK lwgy

nwih ] k Qw sMpUrn hoie ] vwhg urU bolhu sBu k oeI ]

h`Q ilKq nM : MS 804 h isrlyK : bbyk pRk wS p`qry : 330 a – 338 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : E o Eu osiq g ur pRswid ] dohrw ] inmisk ir pRmwqmw pUrn bRhm Apwru ] pqqu

auDwrin ] ibrd hY sdw dieAwl murwru ]” AMq : hy pRBu Aysw ik rpw k ir ibsru n swis ig rwsu ] rw m idAwl ny k IAw qY ies

ig rQu k o rwis ] AiKr Bulw cuk w suiD pVnw k ihAw hY ]”

Page 166: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

166

h`Q ilKq nM : MS 804 k isrlyK : jug wvlI qy bMswvlI p`qry : 338 A – 341 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : k wg z Ksqw hox k wrn k eI QwvW qoN vwDU k wg z lg w k y joiVAw hoieAw hY [

ilKweI ik Dry ik Dry DibAW vwlI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] inrivriq srDw Awig Aw ] inrivrqu k w bytw ibbyk u ]

ibbyk I kI iesqRI sumiq ]” AMq : eyhu Buim k I sMiKAw B`eI ] Ab dyshu k I sMiKAw k rY hY ] dys sqwrih hY ] iqMn

k y nwmu k hY hYn Awg Y dys k y nwm hI hY] siq pRymsur jI k Urim sMpUrnu hoieAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 K isrlyK : moih bbyk sMbwd sMg Rwm (pRboD cMdRodI nwtik ) p`qry : 341 a – 347 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ ilKweI TIk TIk [ poQI dI hwlq vI TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI prmwqmwie nmih ] pRboD cMdRody nwtik , moih bbyk

sMbwd sMg Rwm ig RMQ ilKXqy ] doihrw ]” AMq : “sBu sohM pRk wsI lhIAY ] vlI srb G it Purn eyk u ] ApnI Bwvru Bieau A nyk u ]

9 5 sMpUrn ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 g isrlyK : bbyk u pcIsI k y p`qry : 347 a – 347 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr,poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : < siqg ur pRswid ] slok ] bbyk u pcIsI k y ] idRsit rog Aru suAwid snyih

Aiq Ahwru k w cwau ] Awlis aUG w ibAwpeI k usIl k wmu k o Bwau ]” AMq : “purb auqir ] ausqqw ] AwDR ] dvVwp kirxwt ] mwrsT ] g ujrwg ] dKx

] Cmie suqQ ] dis puir k w bRwhmx k w bIcwru iliKAw hY ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 G isrlyK : g ots g urU bwby nwnk jI kI [ mIr bwbru nwl hoeI p`qry : 33 a – 48 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 24 hn[

Page 167: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

167

Awm vyrvw : p`qrw nMbr 3 3 AMik q krk y jo 48 a q`k hY iliKAw hoieAw[ ieMj prqIq huMdw hY ik rcnw ik sy hor poQI dw ih`sw hY [ ilKweI pVHn Xog , poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit g urU bwby nwnk jI k I mIr bwbru nwl hoeI ]” AMq : “bolhu BweI jI vwhu g urU jI bwbw nwnk jI DM n g urU j I bwbw nwnk jI siq g urU jI

bwbw nwnk jI ] 1 ] = ] = ] = ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 | isrlyK : g osit mk y k I sQwn : Kwnpuir p`qry : 1 a – 77 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : iek p`qrw KwlI, A`g y rcnw SurU k IqI hY [ p`qrw nMbr iek (1) qoN AMik q k Iqw

hY[ ilKweI cMg I, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid] g osit mk y k I pwik nwmw inmIiq nwm bwby nwnk jI k w]” AMq : “iQiq iek AwsI mG ru dI br buiD mhIny k I CyvI ] rWsu dws audwsI ilKI

Kwnpuir ivc ] g osit dIny k I sMpUrn hoeI ”

h`Q ilKq nM : MS 804 c isrlyK : k Qw siq jug kI p`qry : 77 A – 78 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 22 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI ilKweI cMgI poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “E o siqg ur pRswid ] jbwbu nwnk swhu sUwg ] jwie siq juig Awhw qw mwnuKu

k wlu vsu hodwhw paux dw dwg uAwh hoieAw ]” AMq : “k hu nwnk Aib sMsw Bwg w srin pry k I rwK hry ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 C isrlyK : sRI Bog lu purwin g urU bwby nwnk jI k w p`qry : 1 a – 4 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid] sRI Bog l purwin g urU bwby nwnk jI k w ilKXqy]”mhlw ]” AMq : “qw bwby AwiKAw iek Kwix hor BI hY ] byd qy inrwlI hY ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 j isrlyK : swKI bydw k I p`qry : 4 A – 7 A

Page 168: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

168

Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-26 hn[ Awm vyrvw : ilKweI spSt nhIN hY [ poQI dI hwlq vI ies Bwg dI mwVI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI bydw k I ilKI mhlw ] 1 ]” AMq : “mwqw mqMg I ] ipqw DMn puirK g urU shMsR rUp irK ] Fwg f bir nwau hwiQ kI

CurI ] k lMk w dwno sMKwry lyauDrqMu ]70] sMpUrnM smpqM ] h`Q ilKq nM : MS 804 J isrlyK : rqnmwlw p`qry : 9 A - 10 A Ak wr : 25X 30 s.m. ilKq : 18 X 30 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienmh ] Eu o AMg u Aiq rqnu mwlw ilKqy ]” AMq : “Eu o AM g u Aiq rqnumwlw sMpUrnM smwpqM ]” h`Q ilKq nM : MS 804 \ isrlyK : swKIAW p`qry : 11 a – 13 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 30 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : ilKq TIk TIk , pVHn Xog [ k wg z Ksqw hwlq ivc, poQI dI hwlq Awm k rk y

TIk TIk [ AwrMB : “fwil dIAw bYk uMiT qy k oaU n Qwie prI ] jnk g urU isir pir DirE , lIEu qq

aupdys ] dws piqqu qb iQr BieEu k ry jg qu Adysu myqR ]” AMq : “qwirk u nwhI hir nwmu quil mwiqRn jg qu smwin ] 46 ] swKI sMpUrn hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 t isrlyK : Aig Awn boD nI lyKk : dws piqq p`qry : 13 a – 27 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 30 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI, ies Bwg ivc poQI QilEu pwxI nwl iBjHI hoeI hY [ poQI dy pMnw nMbr TIk nhI AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AiD Aig Awn boDnI ] ik Rq dws piqq k I ]” AMq : “dws piqq hI kihau qwqy Awqm ig Awn ] 232 ] sMpUrn ilKI ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 T isrlyK : ig Awnu smuMdR lyKk : suMdr dws dwdU pMQI

Page 169: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

169

p`qry : 27 A – 38 A Ak wr : 25X 30 s.m. ilKq : 18 X 30 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : ies Bwg ivc k wg z ƒ cypIAW lg w k y joiVAw hoieAw hY [ poQI iBjI hoeI Aqy

hwlq mwVI hY ] AwrMB : “AiQ ig Awn u smuMdR sudir dwsu ddU pMQI ik Riq ilKqy ] ipRQmu mMg l crx ] CpY

CMd ]” AMq : “iehu rUp AqIq jU sMUn iDAwn ] k vu rUp n ryK hY in dwn ]qhw AimR phr lo

icq lInw ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 f isrlyK : g osit bwby nwnk k I jug qwvlI (ADUrI) p`qry : 202 a – 220 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 30 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdl k y rcnw k IqI hoeI, ilKq vI bhuqI spSt nhIN , poQI dI hwlq TIk

TIk , rcnw p`qrw nMbr 202 a qoN SurU hY, jo ADUrI jw pdI hY [ AwrMB : “suAwsnu inrbwnu k lw ] muk iq s†mik pRk wsI ] ATvI jug iq moru miD hY Awsn

inrbwnu k lw ]” AMq : “qw bwby AwiKAw iek u Xwn horu BI hY byd qy inrwlI hY] E o E o siqg ur pRswid]”

h`Q ilKq nM : MS 804 F isrlyK : nwnk pRk wS bhu AMg g RMQ p`qry : 224 a– 241 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKq hwSIey qoN bwhr k IqI hoeI hY Aqy DibAW vwlI hY [ poQI dI

hwlq TIk TIk [ AwrMB : “rwg g auVI ] nwnk pRk wSu bhu AMg g RMQ brnqy ] mhlw 1 ] doihrw ]” AMq : “eyk jsu pRwnI inq auiT g wvY qwkI ibpqw sg il tryN ] k hu nwnk Aib sMsw

Bwg w srin pry k I rwK hrY ]

h`Q ilKq nM : MS 804 x isrlyK : ig Awn srodw mihlw ] 1 ] p`qry : 241 A – 295 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 26 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ poQ I dI hwlq cMg I [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI

k IqI hoeI [ AwrMB : “E o E o siqg ur pRswid ] ] rwg u rwm k lI ] ig Awn srodw mhlw ] 1 ]

pRsoqmu pRmwqmw pUrn ibsvy bIs ] Awid purK Aclu quhI qoih invwaU sIs ]”

Page 170: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

170

AMq : “jo cih KwxI byid k hIAw hY ] cwir dwg u hoieAw hY [ qw bwby AwiKAw jo iek u Kwit hor BI hY ] byd qy inrwlI hY ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 q isrlyK : pRwx sMg lI iDAwau sqvw p`qry : 295 a - 407 a Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 20 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw ivc vI k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ E o E o siqg ur pRswid ] iDAwau sqvw pRwx sMg lI k w cilAw ] jog mwrik

g rBwvlI pRwn ipMfu k w vIcwr ] slok ]” AMq : “bRhmw Awien AwKsI vyd pVy muiK cwr ] ik snu iksM dw bpuVw ij huk mu lYAau

qwr ] isaunih slwhin dr KVy dyvI dyv AsMKu ] ApuTw hoie qw JuiT mwr scu sdw bKsMdu ] 16 ]”

h`Q ilKq nM : MS 804 Q isrlyK : rwg ik dwrw mihlw ] 1 ] p`qry : 407 a – 452 A Ak wr : 25 X 30 s.m. ilKq : 18 X 26 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 20 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq AKIrly p` qirAW qoN mwVI hY [ p`qrw nMbr, k wg z KwDw hox k wr x

pVHy nhIN jWdy , ilKq TIk TIk Aqy cMg I [ poQI dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN hY [ ies rcnw ivc hor iDAwEu vI Swml k Iqy hoey hn [ ijvyN rwg ByroEu aug r ausqiq g urnw muin rMjn lIjY ]”

AwrMB : “ E o E o siqg ur pRswid ] Awg Y iDAwEu cilAw]35] rwg ik dwrw mhlw ]1]” AMq : “sy ijsu KwlI moihEu k wmix hyq ipAwir ] eyhu idRV inhco k ir mMinEu scY

mwieAw dwnu ]”

h`Q ilKq nM : MS 805 isrlyK : mhw Bwrq lyKk : ik Rsn lwl ilKwrI : imsr nwrwien dws sMmq : sMmq 1895 p`qry : 1 a – 484+ 155 A Ak wr : 32 X 22 s.m. ilKq : 25X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw,cmVw PtI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do-do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc k uJ pqirAW dI hwlq Ksqw, ilKweI vI k eI p`qirAW aupr

bhuq spSt nhIN; hwSIey qoN bwhr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ g RMQ muk Mml, 18 prbw bwry ijk r kIqw hoieAw hY [

Page 171: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

171

AwrMB : “ < sRI g xyswienm : sRI rmwXnm : sRI hnmqyXnm: sRI g urcrn k mly iBanm:[ rwj nwiek ik rpwl pwl jg ik l ivK AG wr ] mMMg l rUp suK k rnhwn duK srn sWq k r ] lMbodrvr dwie dwie suB BvqY qwrn ] pqqEu Dwrn vrn nwl bfdYq sMG wrn ] Awjwn blhujI Ajwn jn jo jpih ihq jwpinq AnvwCwpUry sdw ik Rsn lwl Aiq hrK icq ] CpXw ] ik Rsn lwl ies bwl Ailp sq icq hulws Aiq ] mhwBwrq so g RMQ Aiq ijhnwh prq pwrw ik Rq ]”

AMq : “ieq sRI mhWBwrqy purwxy sÍrg rohx prbxy ik Rsn lwl ik Rq BwKwX Astwds prb smwpqM ] sqBMvMq ] Asmn sRI nrpiq ivmwdyq rwjY AwqsMvqw ] 1895 sk (suk ) 1760 ] Asm n vrKy mhw mMg l pRdymw soiqm mwsy ] Bwdro mws ] ik Rsnw AwKy ] swbqYQ ] iqREdsI ] Bg vwsry ] lKqMm s nwrwiex dws ] swrs d y mDy ] piTnwrQM rwm dyAwl Ak Vw ] 3 ]

k wlI isAwhI nwl pRvMfImDy ] rwm dws rwm dws jI iliKAw hoieAw hY [ k Rsn k Rsn k Rsn sRI iliKAw hoieAw hY ] h`Q ilKq nM : MS 806 isrlyK : poQI g urbwxI p`qry : 1 a – 371 A Ak wr : 23 X 22 s.m. ilKq : 19 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw - 13 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY [ Aqy ies qoN bwAd inSw n vjON ilKq,

g urU swihbwn siqg urU jI dI hY [ jo auhnw dIAW purwqx ilKqW nwl myl KWDI hY[ ies p`qry aupr isrP < siqg ur pRswid iliKAw hoeAw hY [ poQI dy SurU ivc inswn sRI siqg urU jI idqy hoey hn aus qoN bw Ad mhl w 1 Aqy mhlw 5 dy nW hyT bwxI idqI hoeI hY Aqy ies qoN bwAd vwrW Awid dw vyrvw idqw hoieAw hY [

AwrMB : “jpu < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sY BMg g ur pRswid ]” slok ] Awid scu jug wid scu ] hYBI scu nwnk hosI BI scu ]

AMq :”iblwvlu] sNiDk qoih swDu nhI k ihEu [ srin prI qumrI pg rI ] k hu k bIr kI bynqI sunI Ahu mq G wlw jmk I KbrI ] 2 ] 5 ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 807 isrlyK : poQI g urbwxI (ADUrI) p`qry : 4 a – 717 A Ak wr : 22 X 30 s.m. ilKq : 17X 24 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwsIAw dovyN pwsy KVy ruK do do k wlIAW ,do do

lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 25 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc g urbwxI bwry q`qk rw idqw hoieAw hY jo bhuqw spSt nhIN [ poQ I

pMnw nMbr 4 qoN SurU huMdI hY [ aus qoN pihlW qqk rw idqw hoieAw hY Aqy k uJ p`qry sRI g xys bxwk y KwlI Cfy hoey hn [ ilKweI vI purwqx ilKq vWg jwpdI hY [ ijvyN k uJ A`Kr :- A, h , C,j, Aqy I Aqy u (AOk V) Aqy itMpI dI QW ibMdI dw pRXog [ k wnI bdl bdl k y bwxIAW ilKIAW hoeIAW hn [

Page 172: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

172

AwrMB : “ < siqg ur pRswid rwg nt nrwien mhlw 5 jw k au BeI qumwrI Dir ] jm k I qRws imtI suKu pwie Awink sI haumY pIr ] rhwau ] qpiq buJwnI AMimRq bwnI iqRpqy ijEu bwirk Kir ] mwq ipqw s0jn s`q myry sNq shweI bIr ] 1 ]”

AMq : “myry mn hirBju sB ik l ibK k wt ] hir hir aurD wirEu g uir pUrY myrw sIsu k I jY g urvwt ]rhwau] myry hi r pRB k I mY bwq sunwvY iq su mnu dyvEu k it k wt Duir swjn myilE o g uir pUrY g ur bcin ibk wno hir hwt ] 1 ] mk r pRwig dwnu bhu k IAw srIru dIE AD k wit ] ibn hir nwm -----------”

A`g y p`qry P`ty hoey hn Aqy rcnw ADUrI hY [

h`Q ilKq nM : MS 808 sMg Rih isrlyK : ibRMd sq seI lyKk : ibRMd,k iv p`qry : 1 a – 77 A Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwsIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

hY[ poQIdI hwlq, Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “rcnw dy SurU ivc fIzwien bxw k y ilKweI k IqI hoeI hY [ < siqg ur pRswid ]

AQ ibMRd sq sweI ik Rq kiv ibRd ilKXqy ] dohrw ]” AMq : jYsy hir k y nwm qy hoq sqI Aiqrwmw 699 ] ] ieiq sRI k iv ibRMd ibnod sq

sXw sMpUrxM ] squ suB msqu ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 808 A isrlyK : cwxwk w swsqR BwKw lyKk : sYnwpiq, k iv p`qry : 1 A – 101 a Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] AQ cwxwk w swsqR BwKw i lKXqy ] dohrw ] pRxvqho

sRI ibsn k o jo iqRlok k o rwaU [ cwxwk y BwKw k ro jO qumhohu shwie ]” AMq : g urU g oibMd k I sBw mY lyKk prmsujwn ] cwxwk y BwKw k Iey k iv sYnw piqmwn ]

1 [ ieiq ibRD cwxwk y BwKw KoVs iDAwie smwpqM ] 16 ] sMpUrnM ]

h`Q ilKq nM : MS 808 e isrlyK : rwjnIq lyKk : dyvIdws, k v (kiv) p`qry : 101 a – 119 – ies qoN bwAd pMnw nMbr AMik q nhI h n [ Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[

Page 173: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

173

Awm vyrvw : pMnw nMbr 119 q`k AMk i q hn ies qoN bwAd rcnw qW A`g y cldI hY, pr pMnw nMbr AMik q nhIN [ ilKweI suMdr Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ rwjnIq ik Rq k v dyvI dws ilKXqy ] k ibqu]” AMq : “ieiq sRI dyvI dws k ibqu ik Rq rwjnIq spUrxM ]”

h`Q ilKq nM : MS 808 s isrlyK : CMd drpn ipMg l BwKw lyKk : g Mg w, k iv p`qry : qk rIbn 20 p`qry Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 9 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 14 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKweI DibAW vwlI hY, pr pVIH jWdI hY [ poQI dI hwlq Awm k rky

TIk TIk [ k eI p`qirAW aupr hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hY [ AwrMB : “ < [ sR siq sRI g xy swienm :] AQ CMd drp n ipMg l BwKw ilKxqy ] ik Rq

k iv g Mg w ] dohrw ]” AMq : “ ] dohrw ] ipMg l ig RMQ smuMdR sm jwmY CMd Apwr ] bIn bIn k iv g Mg w k ih

k CuX k mqw Ak uswr ] ] ieiq sRI CMd drpn ipMg l ik Rq k iv g Mg w sMpUrxM suMB msq ] ] ]

] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 809 isrlyK : mwqrw bwby nwnk u jI k I p`qry : 1 a – 75 a Ak wr : 17 X 10 s.m. ilKq : 13 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ i sAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[

sqrW pRqI pMnw 7 - 8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuqI v DI Aw nhIN hY [ ilKweI vI mw VI hY [ k eI QwvW aupr k w nI

bdlI hoeI hY [ ilKq vI D`ibAW vwlI hY [ pihly p`qry Aqy dUsry p`qry aupr g urmuKI ivc k uJ iliKAw hoieAw hY [ Aqy aus qo N v`K v`K mwqRrW ilKIAW hn [ mwqRw bwby nwnk jI k I , mwqRW sRI cMd jI k IAW Aqy hor mwqRW ]

AwrMB : “ < [ siqg ur pRswid ] AQ mwqRw bwby nwnk jI k I lwls bwj g wVy nwl hoeI[” AMq : dwinE idvwinE msqWinE ] eyqI boD mwqRw sMpUrn hoeI ] 2 ] ieiq mwqRw sMpUrnM

]

h`Q ilKq nM : MS 810 sMg Rih isrlyK : prcIAW pRym Bg qW k IAW, poQI pRym AMboD k I smW : sMmq 1763 p`qry : 1 a – 206 a Ak wr : 15 X 22 s.m. ilKq : 11X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[

Page 174: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

174

Awm vyrvw : qqk rw idqw hoieAw hY [ ilKq suMdr pr ik DroN ik D roN p`qry iB`jy hoey hox k wrx ilKweI AspSt hY [ pr cIAW pRym Bg qW dIAW dy nwl k uJ bwxI BweI g urdws (k ibq) vI idqy hoey hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid, prcIAW pRym Bg qw k w poQI pRym AMboD k I ] prcIAW Awid ] dohrw ]” EAM nmo prmwqmw pir rihE sBu AMg u ] Awid miD Puin AMiq iek u qw k o jg qu qrMg ]1]

AMq : “pRym mhodD bYT k Y jy k o g oqw lyie ] hir rqnu Amo lk u hwiQ iqsu shjy siqg ur dyie ] 1 ] 61 ]

h`Q ilKq nM : MS 810 A isrlyK : bwxI BweI g urdws B`ly k I Ak wr : 15 X 22 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ies rcnw qoN pihlW iek p`qry aupr fIzwien bnwieAw hoieAw hY [ ilKwe I

suMdr,poQI dI hwl TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid , bwxI BweI g urdws Bly k I , sornw ] Awid purK AwdysE

nm sRI siq g ur crn ] G t G t k w prvys eyk Anyk ibbyk sis ] dohrw ]…” AMq : … k wm inhk wm inh k rm hoie k rm k r Awsw inrws huuie sRrq nwhI ]

“ig Awn g ur iDAwn aurmwin pUrn bRhm jg q mih Bg q mq Crq nwhI [ 45]”

h`Q ilKq nM : MS 811 isrlyK : aupdys blws lyKk : g ulwb dws p`qry : 1 a – 440 , ies qoN bwA d k uJ pMinAW qy nMbr AMik q nhIN [ Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl lk IrW, ivckwr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hox k rk y, k uJ p`qry vI auKVy hoey hn [ poQI dy SurU ivc Aqy

AMq ivc k uJ p`qry KwlI h n [ k eI QwvW qy hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ pMnw nMbr 4 4 0 q`k AMik iq, ies qoN bwAd pMnw nMbr AMik q nhIN Aqy poQI pMnw nMbr 4 4 1 (jo AMik q nhIN) qy smwpq k IqI hY [ pMnw nM br hjwrw ivc drswey hn[ ijvyN 4 10 dI QW 4 010, 44 0 dI QW 4 04 0 ilKy hn [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ ]< ] sqg uru pRswid ] 1 E o AM sRI pRmwqmw ny n mI ] AQ aupdys blws g urU g ulwb dws jI k w Aru hir g oibMd suqk w pRsnoqR ilKXqy ]”

AMq : “ieq sRI aupdys blws k oAstmo ibsrwm spUrnMu smwpqM ] pRsn ] dohrw ] auiqpiq jYsy hoiq hY qYsy k ho bxwie pun pRloBI BwKIAY ijvy lIn hoie jwie ] auqr]” ivsQwr nwl idqy hoey hn, pMnw nMbr 4 4 0 Aqy bg Yr pMnw nMbr AMik q qoN iek do pqirAW q`k cldy hn ]”

Page 175: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

175

h`Q ilKq nM : MS 812 isrlyK : sO swKI lyKk : swihb isMG sQwn : AMimRqsr rwmdws purw p`qry : 1 a – 160 Ak wr : 16 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lkIrW[

sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ ik Dry ik Dry

hwSIey ivc ilKq [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ pihly pMny aupr fIzwien bxw k y iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “g urU jI shwie” < siqg ur pRswid ] mMg l bwby nwnk jI k w]” AMq : “swihb isMG ilK ] rwm ik Rsn g oibMd mwDovws dyv sRI bwvnM ] rwm lCmix

Brq sqRG x ] ik Rsn bldyv jI ]” EnmM Bg vqy vwsdyvweynmih ] isvweynmih ] rWm rWm hry rwm rwm hry hry ik Rsn

ik Rsn hry hry ] sIqw jI ] rwDy jI ] = ] = ] ies qoN A`g y k uJ pMny hwSIey vwly KwlI hn ] h`Q ilKq nM : MS 813 sMg Rih isrlyK : svYXy lyKk : suMdr dws p`qry : 1 a – 105 a Ak wr : 17X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : poQI dI ijld auKVI hoeI hY [ k eI pMinAw aupr il KweI DibAW vwlI hY [ pr

pVHn Xog hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ ”< siqg ur pRswid ] ] AQ sRI suMdr dws jI k y svYXy ] ik Rq ilKqy ] pRQm

g urdyv k o AMg ] ieMdr CMd ]” AMq : “soc ibcwr k Y suMdr dws juXwhI qyN Awn rhY KurswnYN ] suMdr ik Rq sMpUrnM ] 1]”

h`Q ilKq nM : MS 813 A isrlyK : k wPIAw bulySwh k IAw p`qry : 105 a – 117 a Ak wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] AQ k wPIAw bulySwh k IAW ilKqy ] k wPI rwg JMJotI]” AMq : “bwjI n KylI pRym k I juAwrI hUAw qo k Xw hUAw ] nwnk [ bMg oG t bynqI sMg q

suno sB k WndY ] g ur sbd k w hr mn hI bk bk mUAw qoN k Xw hUAw ] 1 ]”

Page 176: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

176

h`Q ilKq nM : MS 813 e isrlyK : ryKqw vlI rwm k w p`qry : 117 A – 123 a Ak wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq TIk AwrMB : “AQ ryKqw vlI rwm k w ] jb lg n jr prqW nhIN ] qb lg muMJY srqw nhIN ]

eyqI k uvq Drqw nhIN ]” AMq : “pRbl k rqw nhIN Kqrw [ iesk mY sB sPweI hY ] 10 ] 8 ] ieiq vlI rwmky

ryKqy sMpUrnM ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 813 s isrlyK : sUr swg Rir ig RMQ p`qry : 123 a - 191 A Ak wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI; poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm: ] AQ sUr swg Rir ig RMQ il`Kqy ] rwg k ilAwx ] crx

k ml bMdo hir rwie ] jwk I ik Rpw k dwC ArwDy k o sB k Cu drswie ]” AMq : “ieiq sRI Bg vqy mhW purwxy sUr swg r g RMQy pRQm sk Md : smwpqM ] su B msq ] 1

] 123 ]”

h`Q ilKq nM : MS 813 h isrlyK : AsPotk rwg p`qry : 192 a – 196 A Ak wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dy AKIrly pMny qy ilKq D`ibAw vwlI , pr pVHn Xog [ bwkI

rcnw dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AsPotk rwg k QnM ] dIn ihq ibrdu purwn ng wXo ]

Awriq bMD ik Rpwl imRdn icq jwn srn hOAwXo ]” AMq : “dws piqq pg ik Rpw k IjY ] nwm dwn mok o hir dIjY ] 5 ] ieiq AwrqI ]1] ieiq sRI suMdr k wPI sUrdws AsPotk nwmw smwpqM ] A wrqI ] 1 ]” ] h`Q ilKq nM : MS 814 isrlyK : Bg q mwl BwKw tIk w lyKk : sRI nwrwXx dws p`qry : 1 a – 131 a Ak wr : 23 X 14 s.m. ilKq : 18 X 10 s.m.

Page 177: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

177

vyrvw : KulHy p`qry ijld qoN bg Yr, iek Kwk I k wg z ivc lpyty hoey[ isAwhI k wlI vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW, ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 13 hn[

Awm vyrvw : poQI dy KulyH p`qry, iek k wg z ivc lpyty hoey hn ilKq vI DibAW vwlI hY [ hwSIey qoN bwhr ilKweI kIqI hoeI hY [

AwrMB : “AwrXw inrUpxw ] < sRI g xyswXnm: AQ Bg q mwl BwKw tIk w ilKXqy ] tIk wk wr k o mMg lw crn ] kibqu]”

AMq : “ieiq sRI Bg qu mwl sRI nwrwXx dws jU ik Rq mUl sM pUrnM ] 1 ] AQ tIk w k rqw k o ies dyv g urdyv vrnnM ] k ib`qu ]

]652] ieiq sRI Bk q mwl Bik q rs bonI tIk w smwpqM ] msq suB msq ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 815 isrlyK : sRI Bwg vq dsm sk Md lyKk : ik Rsn dws smW : sMmq 1891 ibk RmI p`qry : 241 a – 663 A Ak wr : 26 X 15 s.m. ilKq : 19 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, ilKweI suMdr, hwSIey qoN bwhr ik Dry ik Dry

ilKq[ poQI dI hwlq TIk TIk [ poQI dy SurU ivc k uJ p`qry DuAwKy hoey Aqy Ksqw hwlq ivc hn [

AwrMB : “ ]< siqg ur pRswid ] Ab sRI Bg vqy dsm sk Md BwKw ilKqyn ] dsm ] do miq G t mih prspr bolq eyk smwin ] iek g wvY g ux isAwm k Y iek brnY sr ig Awin ]”

AMq : “k Iny dwn AsMK Apwr ] dwn Kw n k rIE o sMswir ] jyqy dwqw Qy sMswir ] muiK hmwrw hoq aucwr ] jsu hm k o hy sRI Bg vwn ] pirE o hoie g oqum rY k wn ]” eyk ibpk o ------ A`g y p`qry Pty hoey hn ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 sMg Rih isrlyK : bwrW mwhw BvwnI jI k w p`qry : 1 a – 5 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI , poQI dI hwlq TIk

TIk [ SurU ivc rcnw sbMDI quqk rw idqw hoieAw hY [ AwrMB : “ < sRI g xyswienm ] bwrw mwhw BvwnI jI k w ] cyq AicMqI bk bwnI sB G t

bolY meIAw ]” AMq : “g wie byl cMby dIAW k lIAw sau siT Pul suhw ieAw ] k wn g opIAW Kyl x

AweIAw[ g ulwb AbIr aufwieAw ]12]”

Page 178: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

178

h`Q ilKq nM : MS 816 A isrlyK : bwrw mwhw ik Rsn jI k w p`qry : 5 a – 12 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr; poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bwrwmwhw ik Rsn jI k w ] cyq mY icqmnI k rq sB

g uAwrnI sKI k oeI isAwm kI Kbr ilAwvY ]” AMq : “Bir pck wrIAw muK pr fwrIAw ibrhu k y dwg imit g ey g opIAw g orI ] k hY nQu

Al qyrI Bg q Bg vwn k I rwDk w ik sn Atl joVI ] 12] ] ] ies qoN A`g y vI bwrw mwhw sR I k Rsn jI k w idqw hoieAw hY ]” p`qrw nMbr 24 A q`k

id`qw hoieAw hY pr rcnw ADUrI hY[

h`Q ilKq nM : MS 816 e isrlyK : bwrw mwih hk Umiq k w lyKk : k uMdn sQwn : lhOr p`qry : 1 a – 30 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw 6 -7 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dy pMinAw ƒ vwDU k wg z lg w k y joiVAw hoieAw hY [ ilKweI

suMdr,poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < sRI siqg ur pRswid ] AiQ bwrw mwih hk Umiq k w ] dohrw ] cyqru dy ] ivc

PuilAw bx iqx siB bhwr ]” AMq : “bwrW mwh hk Umiq k w ] sMpUrnM hoieAw ]dsKq k uMdn imhk w vwsI lhOr kI ]” ies qoN bwAd ivc pMnw nMbr 26 qoN hor rcnw, bwrW mwh hrshwie jI k w jo

ADUrw hY [ Aqy pMnw nMbr 3 0 a qy smwpq ho jWdw hY [

h`Q ilKq nM : MS 816 s isrlyK : k wPI swhu husYn k I p`qry : 30 A – 33 a - 41 A Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI hwlq TIk TIk , ilKweI suMdr, k wPI swhu husYn dIAW do

ihisAw ivc idqIAW hoeIAw hn pihlI pMnw 3 0 A - 3 3 a Aqy dUsrI 3 4 a qoN 4 1 A q`k idqIAw hoeIAw hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kwPI swhu husYn k I ] Awau k uVy iml Dumt pwnI Awau k uVy iml rwm iDAwey huvy lwey hodw ] Aswfw jIE imln ƒ k rdw su\W lok bKIlI k rdw] Asw imln dw pihlw cwau ]”

AMq : “shu bwJO nI sBY g lw k UrIAw ] 3 ]” ] ]

Page 179: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

179

A`g y pMnw 3 4 qy k wPI swhausYn k I ] inmwixAw dI rQwvil hoeI ] BiT peI qyrI ictI cwdr cMg I PkIr dI loeI ] 1 ] qy AMq ieMj iliKAw hoieAw hY :-

BiT peI dosqI k lI k I g eI duK dy AwhU ] nw nk do sqI sc k IjY hoie qo ik n inbwhU]”

A`g y k wPI swh E omrPk I ] qyrI qyrI icqvn imqR ipAwry] mn mtk w nw sorw ry ] ies icqvn pir qn mn vwro jo vwro so Qorw ry ] 5 ]

rhwau ]” -Ag y hor rcnw SurU ho jWdI hY [

h`Q ilKq nM : MS 816 h isrlyK : ik Rsn g uAwrn sMbwid p`qry : 49 a – 72 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, ilKq suMdr, poQI dI

hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < isRI g xyswienmh ] AQ k Rsn g uAwrn sMbwid ] ilKqy ] dohrw ]” AMq : ik Rsn lwil iqn k o mug mwau G rY surg k pwit ] 7 ] ieq sRI ik Rsn g uAwr sMbwdy

smwpqM ] suB msq ] suB su BM]”

h`Q ilKq nM : MS 816 k isrlyK : k wibqu p`qry : 72 A – 87 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kibqu ] so snmY isXwm Aau g ulwb mY g upwil lwil cMpk

mY cqR Buj pIq ptDwrI hY ]” AMq : Jpk qhY nwih ipAwrI qwrI dyq rwm so KunIX hiP YK swil hsY pRwin hir k Y -

------------------A`g y pqrw nhIN hor rcnw SurU ho jWdI hY ieMj mwlUm huMdw hY [ rcnw ADUrI hY [

h`Q ilKq nM : MS 816 K isrlyK : sI hrPI p`qry : 87 A – 109 A Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AlP AwiK EU oDo nMd lwil syqI ibRj qij k y miQrw jwie

bsY AY snyhu A noKrw lwie k y jI rwDy qiij k yu k iQ jw sMg rsY ]” AMq : qyrI huk m rjwie sB mMnIey jI nhI aujrA swjIAw jMqw dw ]” Ag ly rcnw nhIN hY[ hor rcnw SurU ho jWdI hY[ ieMj jwpdw hY ik rcnw ADUrI hY[

Page 180: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

180

h`Q ilKq nM : MS 816 g isrlyK : k ibq, ibhwrI lwl p`qry : 110 a – 141 A Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk , ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AlP Awie k y iesk lKwie k Iqw qW mY mMJI dy cwie

BI mwir sutI ] duKW drdw ny mwir hY rWn k IqI cMdn jyhI mY rodI dI dyh G tI ]” AMq : “XhI ibD jwin k Y ibcwrI AY ibhwrI lwl domY eyk k I jIey n prwbIc Btk o ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 G isrlyK : bMsI ipRq aqR ] p`qry : 142 a – 149 A Ak wr : 11X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AiQ bMsI ipRq aqR ] bMsI hir kI eyk idvs g uAwrn l y

AweI ]” AMq : “k hy rG g eI Cb jwn k Icu g eI qyeI jwn kIk o mwir BweI pwCY bWt lY g ey ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 | isrlyK : bMsrIAW p`qry : 151 a – 168 a Ak wr : 11X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dy pqry Ksqw hwlq ivc, nuk rw qoN Bury hoey [ ik Dry ik Dry

ilKq DibAW vwlI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ bMsrIAW ilKqy ]” AMq : “Xou inq AsqoqR k o pVY k oeI k WmnU n Dwir tyk jnwm lO sB lhY bun pwvY qq

bIcwir] spUrn suB s siq lyK k o pwie ]” ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 816 c isrlyK : g urbwxI , rwg sUhI mhlw ] 4 ] p`qry : 168 A – 174 a Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, ilKq suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg sUhI mhlw ] 4 ] k oeI Awn imlwvY myrw pRIqm

ipAwrw hO iqs pY Awip ivcweI ]”

Page 181: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

181

AMq : “nwnk k w pRq pUr rihau hY jq k q qq g usweI ] 32 ] supUrn suB msq ] suM B suBM ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 C isrlyK : Potk k ibqu p`qry : 175 a – 183 A Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Potk k ibqu [ ilKqy ] dohrw ]” AMq : “jY jY bwhn qws BK qWkW BK lY Awau ] iqs suq g OuxI pIs k y nwB k vil pir

lwau ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 j isrlyK : vYdMg I p`qry : 184 a – 190 A Ak wr : 11 X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : p`qrw nMbr spSt AMik q nhIN [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ k wnI

bdlI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AiQ vYdMg I [ ilKqy ] dwrU bMjk w ] lwiecI CotI k O

cbIj ] 1 ]” AMq : “sihq pYsw Bir ] k WsI k y k tory nwil k WsI k I QwlI ivc G au k rY ] pihr AT

Pyr fbI ivc pwie rKy ] ilM| lyp k rY ] aupr ierf k w pqw bMny ] suqImm nwrI jwg x sMg sc ] ijqny idn mly ByvY nwhI iqs ƒ ]”

h`Q ilKq nM : MS 816 J isrlyK : Jyrw BMg qumwk U k w (Putk l) p`qry : p`qrw nMbr AMik q nhIN Ak wr : 11X 7 s.m. ilKq : 8 X 5 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ ilKq suMdr, poQI dI

hwlq Awm k r k y TIk TIk [ AwrMB : “ < isRI siqg ur pRswid ] AQ Jyrw BMg qumwk U k w ] ilKAw ] ismr AnMdI

jwil pw durg w Awid k uAwr sMqn k I ipRqpwl hY qyro nwm ADwir ]” AMq : “mwrvwir dI BMg BcunI mYnU k OVw k rdI ] mYN mjl isk dwr qmwk U nwil brwbr

KwdI ]” ies qoN A`g y iek AwKrI pMny aupr g urU Amrdws jI dy bcn, vwrW bwry iliKAw hoieAw hY [

Page 182: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

182

h`Q ilKq nM : MS 817 sMg Rih isrlyK : bwrw mwh ] g oibMd isMG jI k w [ p`qry : 1 a – 21 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy pwsy

do do k wlIAw lk IrW [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI TIk , poQI dI hwlq vI cMg I ; ik Dry ik Dry ilKq hwSIey qoN bwhr k IqI

hoeI [ AwrMB : “ 1” E o siqg ur pRswid” bwrw mwhw] g oibMd isMG jI k w ] do ] cyqr isrI

Ak wl jI cly sumyr isDwie ]” AMq : “holw Kyfx k y swDwrI ] BeI AMbIr Ak ws g ubwrI ] dyK nsue g MDRb dInwrI ]

CutI k eI lwK ipck wrI ] sRI AwnMdpur ] bIr isMG jp soeI siqg ur sux myrI ArjoeI ] jI dw rwj iqho iqRh loeI ] Avg ux G xy g ux nhI k oeI ] bKs ju Avg ux k Iqy mohI ] dIjY Bg q g ur ] ]PulhrI ik hir dI hW ik drsn AMimRqsr jI jW myrw mn locdw ] 1] bwrw mwhw sMpUrnM ] sMpUrn ] sMpUrn ] sMpUrn ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 A isrlyK : bwrw mwhw k yso dws k w p`qry : 21 A – 27 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKeI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] bwrw mwhw k yso dws k w ] ] ]cyqr Pul JUl

rhy bn mY jI k oeI qOr ltk n bylI ] ibRjnwQ swQ mY jW dIsW hux ik q ibDrW Ak ylI ]”

AMq : “rl iml sKIAW dyn bDw eIAW cMd g orI dw ciVAw ] k yso dws k hy sux sKIey nI AwnUp mhIn ciVAw]”

h`Q ilKq nM : MS 817 e isrlyK : bwrw mwhw dyvI jI k w p`qry : 27 a – 33 A Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKeI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] bwrw mwhw dyvI dws jI k w ] cyqR boly bk bwnI qW s B

G t boly rwmeIAw ] k ibq CMd qy mwJ suKwlI qwl vjy Qr QrIAw ]” AMq : “mnsw dyvI idAwl sdw jY Aws pUrxI meIAw ] boly Atl CqR k IjY ] bwrwmwhu

sMpUrn ] suxqy bk qy k w Blw hoie ] DMn dyvI mwqw jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 s isrlyK : bwrw mwhw k ysodws k w ]

Page 183: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

183

p`qry : 33 A – 54 A Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] bwrw mwhw k yso dws k w ] dohrw ]” AMq : “ sunr hir ik au vy k yso ] Aj idn Bwg I BirAw ] swnU cMd sKI cw ciVAw ]

Awie ik Rsn mihlw ivc viVHAw ] rwDy pk V k lwvy PiVAw ] cwro nYn g fwvl AiVAw ] suK so suqIXw ] 1 ] bwrw mwhw k yso ] g uxI k w ] sMpUrn hoieAw hY jI]”

h`Q ilKq nM : MS 817 h isrlyK : bwrw mhW nQ ml k w ] p`qry : 54 A – 73 A Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y

suDweI k IqI hoeI [ AKIr ivc pMnw nMbr 74 a qy i jQy rcnw dw AMq k Iqw hY, k itAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bwrw mhW nQ ml k w ] cyq mY icqvnI k rq sb g opIAW clorI isAwm k I Kbr ilAwvY ]”

AMq : “Bry ipck wrIXw pIXw pr fwrIXW ibRhu k y dwg imt g ey g orI kihq nQ ml Bg vwn k I Bg q k r ibRj ivc Kyfdy iSXwm horI ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 k isrlyK : bwrwmwhw durg w dw p`qry : 74 a – 81 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ies Bwg dI rcnw dy SurU ivc fIzweIn bxw k y rcnw SurU k IqI hY [ ilKweI suMdr

Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] DMn ik Rsn jI ] bwrw mwhw durg w dw ] cMc

g Vk cyq mhIny sY cMd g Vk drs dIAw ] lMl g Vk lok VIXw sohy BMB g Vk Brm suBMg k IXw ]”

AMq : “cMc g Vk cMfI dy g l ivc sMs g Vk sUhw colw ] jY AT nYxI k o k r jI ] bwrwmwhw pUrn k r jI ] k ulk y smyq lY frI jI ] mY jwxw AMimRqsr jI ] 12 ] bwrwmwh sMpUrn ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 K isrlyK : bwrW mwh isAwm g opIAw dw p`qry : 81 A – 88 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[

Page 184: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

184

Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hox k wrx ,p`qry vI auKVy hoey hn [ p`qry Ksqw hwlq ivc hn [ ilKweI suMdr hY , Aqy poQI dI hwlq vI Awm k rk y TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Julxw CMd ] cVy cyq mY k wn jI cly mQrw ] rw Dy k Uk puk wr qW bhuq k IqI ] myrw ik Rsn jI nwl hY icq lok o ibD Awm hI aus dy nwl sIqI ]”

AMq : dohrw ] cyq bswKI jyT hwVH swvx BwdRo mwn ] AsU k qk mMG r poh mwG su Pg x jWn ] ]

h`Q ilKq nM : MS 817 g isrlyK : bwrw mWh p`qry : 88 a – 93 A Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKq cMg I, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ ]1]E o siqg ur pRswid ] AiVl ] cVy cyq Ak wl purK jI AwieE ] dyK qp

bsu myr ADk mn BwieE o ] byd pVY mun jn g un spq i sirMg pr ]” AMq : “aufy g ulwl AMbrI rMg jo pwvqy ] DM n DM n g urdyv AnMdpur g wvqy ] PulhrI ]

ik hir dI hW ik drsn AnMd pRbl jW sB dRv lMG k y ] 12 ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 G isrlyK : bwrwmwhw g oibMd isMG k w pUrw ] lyKk : hr idAwl p`qry : 96 a – 105 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy SurU ivc fIzweIn bxwieAw hoieAw ] ivc ivc k eI sqrW k tIAW

hoeIAW hn [ ilKweI cMg I , poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “bwrwmwhw g oibMd isMG k w pUrw ] < siqg ur pRswid ] DMn DM n g urU jI ]

bwrwmwh ] jb cVy cyq bhwr ] ismr lY swcw isrjn hwr]” AMq : “hir idAwl icq eyhw ] iek iek pl pl lKW jyhw ] bIqI sWieq k UV sMdyhw ]

AYvy Brm dy ] 12 ] bwrwmhw sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 | isrlyK : bwrw mhw rwm jI dw ] p`qry : 105 a – 112 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry sqrW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, keI k eI sqrW vI

k tIAW hoeIAW hn [ ilKq cMg I, poQI dI hwlq Awm TIk TIk [

Page 185: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

185

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bwrw mhw rwm jI dw ] Julnw CMd ] cyq cVy mhIny qy rwm jI ny k rk y KuSI k k yeI ƒ Awp cly ] rwm lCmx sIXw jo nwl soBy Ar srvxM dw surg jwieml ]”

AMq : “aufy Kub g ulwl AMbIr Alqw BWq BWq dw rMg cuAwvdw hI ] rwm k rn AwKy AYsw auh vylw mwr bld piq dw cylw Dwvdw hI ] bwrwmhw sMpUrnM ausqq rwm cMd dI k vqweI rwm k rx dI suxqy pVqy k o muk q hoie ijau rwm cMd BrQ k o imly sy iqau ik sy k w iviCiVAw ivCV Aw imlyg w ]” ] ]

h`Q ilKq nM : MS 817 c isrlyK : p`qry : 129 A – 130 a Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg qoN pihlW pMnw nMbr 112 a -A qy hor rcnw SurU k rk y bwAd

ivc k tI hoeI hY Aqy aus qoN bwAd pMinAW dI qrqIb vI TIk nhIN 112 qoN bwAd pMnw nMbr 129 SurU k Iqw hoieAw hY [ Aqy rc nw ƒ vI A`g y k uJ pMinAw qy iliKAw hoieAw Aqy bwAd ivc k itAw hoieAw hY Aqy auprok q rcnw [ pMnw nM: 129 qoN SurU k rk y pMnw nM: 130 qy AMq k Iqw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] nw pl ibCro mIq k o ismro eyk g uibMd ] inrMjn nwm AnMq hY mq k r jwxo doie ]”

AMq : pwnw bIVw lwie k y nwvy hI k r jwxw ] nwnM lwpY dUjw rwrw pwp qIjw ] siqg urU jI]

h`Q ilKq nM : MS 817 C isrlyK : k ml nyqr p`qry : 130 A – 142 Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq cMg I, ilKq suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kml nyqr k t pIqWbr ADr m murlI ig rDwrM]” AMq : “dInw nwQ idXwl pUrx k rxw mY k ruxw k rM ] k vdq dws iblws ins idn nw m

jpq inq swrMg ]”

h`Q ilKq nM : MS 817 j isrlyK : cObIs Avqwr Ar sRI cirqR pIKAwny iqRXw cirqRy ] p`qry : 142 A – 177 A, 251 a -305 Ak wr : 12 X 8 s.m. ilKq : 8 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 6 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr hY , Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ pMnw nMbr 177 qoN bwAd k wnI

bdl k y pMnw nMbr vI bdl k y iliKAw hoieAw [ pMnw nMbr 177 A, qy iPr rcnw

Page 186: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

186

pMnw 251 qoN SurU k rk y pMnw nMbr 305 qy Kqm k IqI hoeI hY [ ieMj jwpdw hY, rcnw dw ieh Bwg ik sy hor poQI dw hY [

AwrMB : “ sRI Bg OqI jI shwie ] AQ bRhmw Avqwr k QnM ] AQ aucro mY k Qw icrwnI ] ijm aupijau bRhmw sur igAwnI ]”

AMq : “cOpeI ] jb iehu BWq jwr sun pwXo ] iehy ihRdy Biqr TihrwXo ] moih bUlwvq hY bfBwg I ] XwkI lg n moih pru lwg I ] 6 qw k y pws qurq cl g Xo bhu ibD Bog k mwvq BX ] k yl k mwie plt ig Rh AwXo ] qw k o Byd n ik nhU pwXo ] 7 ]

ieq sRicirqR piKAwny iqRXw cirqRy mMqRI Bup sMbwdy iek sO AsI cirqR smwpq msq suB msqu ]” ies qoN bwAd do sqrW sRI Bg OqI jI shwie ] pwqswhI ] 10 ilK k y k tIAW hoeIAW Aqy poQI sMpurn k IqI hoeI hY ]

h`Q ilKq nM : MS 818 isrlyK : suKn sWeI lok W dy p`qry : 1 a – 133 a Ak wr : 15 X 10 s.m. ilKq : 9X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl,

iqMn iqMn k wlIAW bwrIk lk IrW ivck wr iek motI pIlI lk Ir; sqrW pRqI pMnw -7 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry poQI ivc D`by pey hoey hn , ijld auKVI hoeI hY [ Aqy k uJ p`qry vI auKVy hoey hn [ hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Aihvwl vwrqw suKn sWeI lok W k y ]” AMq : “mY Ab Aor Kvwsw k oaU nhIN mwrqw ] qYsy hI ijnhu purKhu idRst Apny mn k y

smJvn qy prI hY qy Avk huk y smJwvx qy Alswie g ey hY ] Avrhu k w smJ vnwEun k O duKdweI idRst AwieAw hY ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 819 isrlyK : isK Drm,ieiqhwsk g urU duAwirAW bwry Aqy hor Putk l rcnw ] p`qry : p`qrw nMbr AMik q nhIN Ak wr : 8 X 14 s.m. ilKq : 8 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : poQI ivc jo rcnw idqI geI hY [ auh v`K v`K iviSAW Aqy injI qjrby dy ADwr

qy idqI g eI hY Aqy jo vI isK Drm bwry,g urduAwirAW bwry, g urU swihbW bwry ieiqhwsk jwxk wrI idqI g eI hY, auh vI injI jwxk wrI dy ADwr qy hY [ k oeI mOilk rcnw nhIN hY [ ies poQI dw nmUnw jyb fwierI rvg w hY [ ilKx dw FMg vI fwierI vrg w hY [ AKIr ivc k uJ Sbdw bwry vyrvw k y k y aus dy ArQ ilKy hoey hn[ ilKweI suMdr hY Aqy poQI dI hwlq vI TIk TIk hY [

AwrMB : “pihly p`qry aupr Putk l jwxk wrI ijvyN iliKAw hoieAw hY [ “KursMd Kwlsw : - msqI drvwjy bwbw rwm isMG jI vydI dw sMsk wr kIqw[ AONFI

Page 187: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

187

rwj k Or:3 bwbw rwm rwie jI dI vfI pqnI , ieh AwpxI sONk x pMjwb k Or nwl nrwz hok y dyhrwdUn qoN mnI mwjry jw vsI Ar ausy QW dyhWq hoieAw [ Asl rcnw g urduAwirAW bwry jwxk wrI A`g ly pMny qoN SurU huMdI hY [ idlI, jmnw ndI dy ik nwry iek purwxI pRisD ng rI jo k eI QweIN vs cu`k I hY pWfvW vyly ies dw nwm ieMdR pRsq Aqy pWfv ng r sI [ Pyr ies dw nwm Xooig nI pur hoieAw [ quomr vMS dy rwjw rwie syn ny sMn 9 19 -20 ivc suMdr mk wn bxvwk y rwjDwnI k wiem k IqI [ mXUr vMS dy rwjw idlU ny ies ƒ idlI nwauN idqw [ sM n 19 59 ivc cOhwn rwjpU q ivSwl dyv ny ies ƒ rwjDwnI bxwieAw [

AMq :’(cirqR 19 ) v`K v`K cirqR bwry vrxn k Iqw hoieAw [ ies qoN is`tw ieh nhIN kFxw cwhIey ik AwpxI Drm pqnI Aqy Xog X

iesqRIAW qy ivSvwS krnw Axog hY,Bwv ieh hY ik k wmwqur hok y pr iesqRIAW dy pyc ivc Psk y lok pRlok Ko lYxw k uk rm hY ]”

ies qoN A`g y k uJ p`qry kKwlI C`f k y, AOKy Sbd b wry ivsQwr pUrvk jwxk wrI dy k y aus dy ArQ idqy hoey hn ]”

h`Q ilKq nM : MS 820 sMg Rih isrlyK : s`d ivsQwr lyKk : mylw isMG smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr p`qry : 1 A – 28 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI

pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc v`K v`K pYg Mbr dy ivcwr ijvyN ‘eIsw, mUsw iebrwhIm nbI rsUl

Awid dy idqy hoey hn[ ies qoN bwAd pM nw 1 a aupr s` d k y prmwrQ bwry iliKAw hoieAw hY[ lyKk dy Awpxy dsKq ‘mylw isMG ’ k rk y ilKy hoey hn [SurU ivc g ur isK miq idqI hoeI hY [ Aqy aus qoN bw Ad rcnw A wrMB hY [ poQI dIAW rcnwv W ivc v`K v`K k wnI dw prXog k Iqw hoieAw hy [ Aqy Pu`t not vI idqy hoey hn [

Asl rcnw SurU hox qoN pih lw ieMj iliKAW hoieAw hY [ ‘mylw isMG - dsKq, iPr g urmiq isiKAw Aqy ies qoN bwAd - ‘< k wpI , s`d

k y prmwrQ k I ijs k o g urU isKo k o ihq ArQ BweI inhwl isMG jI ny vjIry ihMd BweI mylw isMG ny sudrs smwDwn sMg rUr myN ilKI sMmq nwnk SwhI ] 4 3 6 ]

ies qoN bwAd iek do pMinAw dw not idqw hoieAw hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pXwry pwTk [ hm munwsb smJqy hY ik ‘s`d’ k w ArQ

k rny sy ipRQm g ruV purwx nw isk yq Aor sRI g urU Amr dws jI k I bwxI k w muk wblw k ry ]”

AMq :”sRI g urU Amrdws jI mhwrwj sUqk k o BrmrUp smJ k r g ur isKoN pRiq Xyh aupdys dyqy hY [

siqg ur syivAY sUqk jwie ] mrY n jnmY k wl n Kwie ] g auVI m:3 AstpdI 1 “sBo sUqk Brm hy dUjy lg w jwie ]

Page 188: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

188

h`Q ilKq nM : MS 820 A isrlyK : g rV purwx nwl ivcwr lyKk : mylw isMG p`qry : 28 A - 37 A smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr Ak wr : 10X 15 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 + 5 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdl bdl k y iliKAw hoieAw hY ilKeI cMg I, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwmk lI , s`d suMdr jI k ihqy hY hy g urU Arjn jI,

prlok jwny smX, sRI g urU Amrdws jI ny Xh aupdyS k Qn k IAw ]” AMq : “jo mnSw mn myN Dry so pU rn k ry Bg vwnw ] Aihins jp jpqw rhy dws nw nk

k IjY dwn ] 1 ] jpu k w mhwq sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 820 e isrlyK : spq slok I g Iqw ] lyKk : mylw isMG p`qry : 37 a- 37 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “Awg y spq slok I g Iqw ilKXqy ] slok ] < AmimqXy k wKg rM bRhm

ivAwhr nmw jn ismrnX :” AMq : nYn nbI k rn k wbw h`Q hzrq pYr rsUl ] nwnk Aysw Aml jo k rY so drgih

pvY k bUl ]” h`Q ilKq nM : MS 820 s isrlyK : duq A`NCr smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr p`qry : 38 A - 38 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, k wnI bdlI hoeI ; poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] duq A`NCr (s) ss (s-w) sk (sk ) jK (j K) sc (sç) AMq : V Vh (VH) duq A`Cr g urmuKI my ieqny lg sk qy hY ] ieqXwdX : AnXyip

g XyXw: lok q : = smwpqM lyKk Kwlsy k w syvk wn syvk mylw isMG ]”

Page 189: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

189

h`Q ilKq nM : MS 820 h isrlyK : bihrw qvIl bwbw nwnk jI ] ilKwrI : mylw isMG p`qry : 39 a – 67 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ivc ivc nwl ArQ idqy hoey ; poQI dI hwlq TIk TIk , k wnI

bdlI hoeI [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]AQ bihrw qvIl bwbw nwnk jI ]” AMq : “ihlw nMd ] v g r jMjIr bwSd bU qoNXid sMg l BI ho qo aus k o k Sl nMd

]2] 6] sMpUrnM] BI qoV ck dy (bwl kI qoN k Xw bwq Bwv iXh hY ik buDImwn ik sI k y eyk rom k o

qoV k r BI duK nhI dyqy jy eyk Kycqw hY qW dUsrw Fi l Cof dyqw hY [ jy dono qr P mUrK hY qoN sMg l k o BI qoV sk dy hn rom k I qo k Xw bwq hY ]”

ies qoN A`g y iek pMny aupr rUbweI , ilKI hoeI hY [

h`Q ilKq nM : MS 820 k isrlyK : vwr iqlMg k I mhlw 1 ilKwrI : mylw isMG smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr p`qry : 68 a- 75 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, k wnI bdlI hoeI [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] vwr iqlMg k I mhlw 1 ] slok W nwl slok ]” Ag m

Ag ocr AlK hY rUp n liK Aw jwie ] joq k yhI dIdwr dIAw AwKy k oie Alwie]”

AMq : “pvY k bUl n Ksm dr ijq Sbd nIswxw ] sdw hI k rI k ilAwn auT Kyr dyh sujwxw ] jn nwnk dIjY drs dwn js k rI ir`Nbwxw] 1 ] suDu ]”

h`Q ilKq nM : MS 820 K isrlyK : SsqrW dI ausqq ] ilKwrI : mylw isMG p`qry : 75 A – 76 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI ,ilKq pVHn Xog [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ 1 sI As sI As qyg sWg As sWg Drw DrxI, sI qyg As sWg qyg As sI

sWg sI As sWg As sWg ]”

Page 190: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

190

AMq : “smr k rI sqRn hrI Ckq k wl ik RpYn ]” AKIr ivc iek nusKw idqw hoieAw hY]

h`Q ilKq nM : MS 820 g isrlyK : shMsRnwmw ilKwrI : mylw isMG smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr p`qry : 77 a - 84 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI k wnI bdlI hoeI, ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] shMsRnwmw ilKXqy ] rwg mwrU mh`lw 1 ]” AMq : “Awid AMq Dur swcI bwxI ] s`c aupweI s`c smwxI ] s`c Acrj Ak Q ik Aw

k hIAY nwnk isPqI rwqw hY ] 82 ] sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 820 G isrlyK : ishrPI sRI g urU nwnk swihb jI ] ilKwrI : mylw isMG smW : sMmq nwnk swhI 436 sQwn : sMg rUr p`qry : 85 a - 86 A Ak wr : 10 X 15 s.m. ilKq : 9 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ rcnw dy Kqm hox qoN bwAd lyKk ny Putk l rcnw bw ry iliKAw hoieAw hY [ ijvyN

cOdW lok W dy nwm, 1 BUr, 2 Bvr, 3 sÍr, 4 mhr, 5 jn, 6 qp, 7 Ak ws hY, 8 Aql rm, 9 ibql, 10 suql, 11 rswql, 12 q lwql, 13 mhwql Aqy 1 4 pwqwl,pqwl hY[

ies qoN bwAd ieMj iliKAw hoieAw hY [ nPs sYqwn g u`sw hrwm ] k `c dunIAW s`c drvys ] Adl bwdSwhW Pzl Pk IrW mzl muswPrW k zb k wPrw imhr pIrW ishr k IrW Pk IrI sbUrI nw sbUrI qW mk r ]

ies qoN bwAd nO rsW dw izk r vI kIqw hoieAw hY [ 1. isMg wr rs 2. bIr rs 3 . k ruxw rs 4 . AduBuq rs 5. hwsX rs 6.BXwk n

rs 7. bIBqs rs 8. rOd rs 9 . sWiq rs smwpqM ] ies qoN A`g y hor Putk l rcnw hY, jo iek do pMinAW aupr hY [ ATwrih isDIAW Aqy 18 purwxo k y nwm (6) Cy swsqR k y nwm idqy hoey hn [

Page 191: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

191

AwrMB : “ishrPI AwKI sRI g urU nwnk swihb jI sUrw ] AlP A`lwh k hu Xwd k rm Plq mnhu ibswr ] sws plth nwm ivx iDRg jIvn sMswr ]” AMq : “eyqy tol jo jwn jnwvY ] qau nwnk dwnSvMd k hwvY ] 1 ]” h`Q ilKq nM : MS 821 isrlyK : isKW dI Bg q mwlw : swKI BweI g urdws jI kI vwr XwrvIN ] smW : sMmq 1885 p`qry : 1 a – 432 A Ak wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 11X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do do lwl k lIrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI , Suru ivc poQI dy k uJ pMny iek nu`k r qoN iBjy hoey Aqy juVy

hox k wrn Ksqw hwlq ivc hn, ilKweI vI bhuqI swP nhIN hY [ D`ibAW vwlI hY [ bwk I dI poQI dI hwlq TIk TIk hY [ sMmq bwry poQI dy AKIrly pMny aupr disAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI k I vwr XwrvIN isKw dI Bg q mwlw] eyk smy BeI m nI isM G jI QI isKw Ardws k IqI ] ju BweI g urdws jI ny jo isKW dy prQwie vwr k IqI hY”

AMq : “iek sau qRyhT swKIAw pUrIAw hoeIAw ] bolhu BweI jI vwhg urUjI k I Pqy ] sMmq 1885 ] BuilAw cuik Aw bKs lYxw ] swD sMg q jI k w sdk w horu suK hY g ur icq AwvY ]”

h`Q ilKq nM : MS 822 sMg Rih isrlyK : g osit Awqmw pRmwqmw k I p`qry : 1 a – 102 A Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 9 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do do k wlIAW k lIrW[ sqrW pRqI pMnw-8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , ilKweI suMdr [ ik Dry ik Dry p`qry nu`k r qoN

Pty hoey hn [ Aqy k wnI bd lI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u soriT ] g osit Awqmw pRmwqmw k I ] slok ]” AMq : “vwih ibAMq Ak hnu k hIjY ] ik au kir iqs k I g osit k IjY ] nwhM AM nc mih

lok ih ] qiqk mRrQ ik RA qy so k ih ] eyk ohM sohM hMsoeI ] nwnk g osit pUrnu hoeI [ 101]=]=]=]”

h`Q ilKq nM : MS 822 A isrlyK : sveIXw lyKk : suMdr dws p`qry : 1 a – 210 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 9 X 7 s.m.

Page 192: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

192

vyrvw : EhI ; sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “sRI rwm jI siq ] ik Rq suMdr dws sveIXw ] g urdyv k o AMg ] ] ieMdv CMd ]

mOj k rI g urdyv dieAw k ir sbd sunwie k ihE hir nyrO ]” AMq : “dr Pk IrI mY iPrq Pwirk jwn soeI mrd dr mj l soeI jwieg w idl ik Xw

suMdr srd ] 32 ] ieiq ik v`q sveIXw sMpUrx ] srb sveIXw ] 4 7]”

h`Q ilKq nM : MS 822 e isrlyK : sRI mwirk Mfy purwxy k w pRmwrQ ] p`qry : 210 a – 226 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 9 X 7 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI mwirk Mfy purwxy k w pRmwrQu ] pRmwrQu mwrk Mfy purwxy

k w]” AMq : “sB isst au nw k I Awig Aw ivic hY ] s Bnw no s mJwvix Awey hYn ] k MifAw

ivchu k iF k Y mwrg u pwvdy hYn auQY k wl k w faurU dUir hoAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 822 s isrlyK : AdBuq ig RMQ lyKk : suMdir dws p`qry : 1 a – 7 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 11X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr , poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ AdBuq ig RMQ suMdir dws ik Rq ilKqy ] doihrw ]

siqg ur pwien prq ho moih idKwieE pMQ ] qwqy suMdir k riq hor ckir AdBuq ig RMQ ] 1 ]”

AMq : “ieq sRI AdBuq ig RMQ suMdir dws dwdU pMQI ik Riq smwpqM sMpUrnM ] suB msqu suB msq ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 822 h isrlyK : pWc pRBwv lyKk : suMdr dws p`qry : 7 a – 10 a Ak wr : 14X 10 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr , poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pWc pRBwv suMdir dws ik Rq ] g ur g oibMd pRxwmu k ir

sMqn k y bil jwiq ] suMdir sB k o k Wn dy sunIAhu AidBu q bwiq ]”

Page 193: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

193

AMq : “Bg iq Bg iq mwieAw jg iq ig Awn sB k y sIsM ] pWc pRBwv bKwinAw suMdir dohW qIis ] 3 ] sMpUrx ]”

h`Q ilKq nM : MS 822 k isrlyK : cwxwk swsqR BwKw p`qry : 10 A – 68 a Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 11X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY ik Dry ik Dry ilKweI D`ibAW

vwlI hY , pr pVHn Xog hY [ poQI dI hwlq cMg I [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ cwxwk swsqR BwKw ilKqy ] dohrw ] pRxvq ho sRI

ibsn k O jo iqRlok k o rwie ] cwxwk y BwKw k ro jO qum hohu shwie ]” AMq : “dohrw ] ] igrMQu audDm ssiq Ailp k hqk myro jwie ] sRI piq BwiKAw bMD

k y dIny rqn idKwie ] 79 ]” rcnw pUrn k r k y do iqMn p`qry hwSIey vwly KwlI C`fy hoey hn ]

h`Q ilKq nM : MS 822 K isrlyK : jog ibisst swr p`qry : pMnw nMbr AMik iq nhIN Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 11X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ilKq DibAW vw lI hY, p r pVHn Xog hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

rcnw dy ies Bwg ivc pMnw nMbr AMk iq nhIN k Iqw hoieAw [ AwrMB : < siq sRI pRmwqmnyienm : ] EAM sRI siq g urie nm ] < sRI g xyswey

nmih] AQ jog ibisst swr ilKqy ] dohrw ] AMq : ieiq sRI jog biss† swry BwKwXM ik ibMdRw cwrj ibrcqM bRhm qq inrUpxM nwm

dsmM pRk xM ] 10 ] smwpq sMpUrxM ]”

h`Q ilKq nM : MS 822 g isrlyK : sRI bIcwr mwl lyKk : AnwQpurI smW : sMmq 1726 p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc v I pMnw nMbr AMk iq nhIN k I qw hoieAw [ poQI dI ilKq

suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI bIcwr mwl ilKqy] dohrw ] AnwQpurI ik Rq ]” AMq : “sqRh sY CbIs sMbq mw G v mws suB ] momiq ijq k hu qIs k yqk brx pRg t

k rI ] 42 ] dohrw ] g Iqw BrQr k o mqo eyk ds k I jug iq ] Astwvk R bisst muin k Cuk ApnI auk iq ] 43 ] ieiq sRI ibcwr mwl sMpUrxM ] ]1] 210]”

Page 194: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

194

h`Q ilKq nM : MS 822 G isrlyK : g urbwxI : rwg u iblwvl mhlw ]1] p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Ak wr : 14 X 10 s.m. ilKq : 11X 8 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI il KweI suMdr, lwl isAwhI vKryvyN leI vrqI hoeI hY [

poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqnwm krqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur

pRswid] rwg iblwvl mhlw ]1] caupdy ] G r ] 1 ] qU sulqwnu k hw hau mIAw qyrI k vn vfweI ]”

AMq : “rwm nwmu aurmY g ihE jwk Y sm nhIN k oie ]ijh is mrq sMk t imtY drsu quhwro hoie ] 57]” ies rcnw qoN bwAd prsrw m bwc ] ] sÍYXw ] SurU ho j Wdy hn [ ijnw dw vyrvw 11 q`k jWdw hY, Aqy iPr ] ‘m dodrI bwc autM|x CMd’ iv c rcnw SurU ho jWdI hY jo 1 0 q`k jwdI hY Aqy bwAd ivc iPr iek ‘sÍYXw’ mhlw 1 idqw hoieAw Aqy AMq qy ieMj iliKAw hY[ “qb bwbw boilAw sulqwn hmId k wrU k y pirQwie nsIhiqnwmw k Iqw ] nsIhiqnwmw mhlw 1 ]” hor rcnw dy AwrMB ivc mhlw 1 dw nsIhiqnwmw dw izk r kIqw hoieAw hY [

“ < ] k IjY nyk nwmI jy dyvY Kudwie ] jo dIjY ijmI pir so hosI Pnwih ]” qy AMq ieau k Iqw hoieAw hY :

“2 ] BiT peI dosqI k lI k I dyiKAw AwhU ] nwnk dosqI sc k IjY hoie EiV inbwhU ] 2 ]”

h`Q ilKq nM : MS 823 isrlyK : srb loh g RMQ ivcoN p`qry : 1 a – 145 A Ak wr : 34 X 22 s.m. ilKq : 25X 16 s.m. vyrvw : ijld, do g `iqAW ivc Kuly p`qry bMny hoey hn[ isAwhI k wlI, sqrW pRqI pMnw-14

hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU qoN ly k y AKIr q`k k eI vwrI k wnI bdlI hoeI , k eI QwvW qy hVqwl

Pyrk y hwSIey vwlI QW ilKweI kIqI hoeI hY ; ilKweI vI DibAW vwlI hY pr pVHI jWdI hY [ k uJ pqirAW aupr D`ibAW vwlI ilKq hox kwrx pVHnI muSk l hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ]

AwrMB : “ < sRI vwhg ur jI kI Pqyh ] sRI BvwnI jI shwie ] sRI mwieAw lCmI jI shwie ] ausquq sRI mwieAw lCmI jI k I muiK bwk pwqswhI 10 ] dohrw ] CwieAw rUpI hoie k Y ibcriq sRI g opwl ] Awpih l CmI bpu Dry jIEu jMq pRiq pwl]”

AMq : “rwjq byvwn ibml qwms surmuKI k vl dmk q duq ichn Ctw k Mcn Cb hrnI] locn k jrwry imRg vwry mqvwry Cwjq muK ieMdpRBw cMcl idRg hrnI ] mMg l ibD bsn ibml BUKn mn rqn Aml muk qw isrmOr mukt mohn ss brnI ]pwry kr

Page 195: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

195

ck R ptw ssqRn sr loh G t w bWk y bl bIr suBt mUriq bs k rnI ] 74 7 ] 121] pVqwl]”

h`Q ilKq nM : MS 824 sMg Rih isrlyK : jnm swKI k bIr jI lyKk : k uieir isMG ilKwrI : sdw isMG smW : sMbq 1889 p`qry : 221 a – 262 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : poQI p`qrw nMbr 219 qoN SurU k IqI hoeI hY [ jwpdw hY, ieh poQI ik sy hor poQI dw

ih`sw sI, Aqy bwAd ivc vK k Iqw hY [ poQI dI rcnw ivc k wnI bdlI hoeI hY[ ilKweI bhuqI swP nhIN pr pVIH jWdI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY[

AwrMB : “ 1 ] E o ] siqg ur pRsw id ] Ag y jnm swKI k MbIr clI ] ipRQmy g usweI k Mbr jI ( k bIr jI)”

AMq : “ 1 ] swKI pUrI hoeI ] bo lo sg ly rwm rwm rwm siq k MbIr (k bIr) DMn k MbRI ] Buil bKsxI ]” Ag y ieMj iliKAw hoieAw hY : “aUTu Cny Crn ley G oVw Awieqvwr ] mh mMg ln l ey g oKVIA buiDvwr ] suk r CylIn ley Krso mn lyie ] g ur k uM crn ley Xrih BwK iqsh dyau ] Bul cuk bKsxI jI, qusI swD sMg q hojI bKsx jog ho jI 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 824 A isrlyK : rwg mwrU shMsR nwmwm: lyKk : k uieir isMG ilKwrI : sdw isMG smW : sMbq 1889 p`qry : 262 a – 275 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI k wnI bdlI hoeI hY[ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau ] rwg mwrU shMsR nwmwm : 5 ] Acuq pwr bRhm

prmysurnwmw]” AMq : “eyh cwr lVk y qumwry Amru hUey ] ienw k au ipRQI mMnyg I pUjYg I bwby nwnk jI kY

bcn pwie Amru hoey ] swKI pUrI hoeI ] bKis lYxw g ulwm sMg iq k w BvnI dws]”

h`Q ilKq nM : MS 824 e isrlyK : sRI srPI (sIhrPI) lyKk : bulyswh smW : sMbq 1889

Page 196: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

196

p`qry : 275 A – 282 A Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy surU ivc fIzweIn bxwieAw hoieAw , ilKw eI suMdr, poQI dI hwlq TIk

TIk [ AwrMB :“ < suAsq sRI g xysXnm:] AlP Awpxy Awp ƒ smiJ pihly ik hI vsqU hY

qyrVw rUp ipAwry ]” AMq : “bulwswh sMBwl qUM Awpu dyKW joeI AwdQI Amh iPir hoieAw mY ]3 0]” ieq sRI

srPI smwpqM ] suB msq ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 824 s isrlyK : k wPI [swh hUsYn] lyKk : swh hUsYn smW : sMbq 1889 p`qry : 282A – 289 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : k wg z dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN [ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] k wPI ] myry Aog ix icq n DrI rbw Aog uixAwrI k O g ux

nwhI Ad lOPdlu k rI ]” AMq : “sB mY quhI ik qo mY sB hY Asw bRhm ig Awn ] qo ibnw horu nwih k oie quhI

cqur sujwn ] swD g ey puk wr k y sB k hy byd purwx ] dUAYq mnhy dUr k ru nMd lwl mY g lqwn ]”

h`Q ilKq nM : MS 824 h isrlyK : inrwk wr bMdnw lyKk : suMdr smW : sMbq 1889 p`qry : 289 a – 289 A Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ipRQmo inrwk wr injMbMd ] g ur pRswid shj AnMdM ]” AMq : “dohrw ] ihMdU k I hid Cwfk y qjI qurk k I rwh ] suMdr shjy cIinAw eyk rwm

Alwhw 1”

h`Q ilKq nM : MS 824 k isrlyK : g ur pRnwlI dsW pwqshIAw k IAW smW : sMbq 1889 p`qry : 289 A - 295 a

Page 197: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

197

Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKq D`ibAW vwlI, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] g urU nwnk AMgd Amrdws rwmdws , g urU

Arjno ] hir g obMd hir rwie ik s˜ hir qyg bhwdr nmo ] duK ibnwsn Bv hrn sd sg l g ur nk o jwp ] g oibMd isMG g ur k o nmo jwk au bf prwqwp ]”

AMq : “eyk ndyr ibKY ids dCin ey ds dyhry jwin sunIjY ]”

h`Q ilKq nM : MS 824 K isrlyK : ivcwr mwlw lyKk : AnwQ purI smW : sMbq 1889 p`qry : 295 a - 320 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < ] sRI g xysweynmh ] AQ sRI ivcwr mwlw AnwQ purI ik Rq ilKqy ] dohrw]

nwmo nmo sRI rwm jU sq icq AnMd rUp ] ijhw jwny jg sÍpn vq nwsy BRmq k Up]” AMq : “rqno k I Aru moxk I AwnM d k o bFwvqI hY ] ig AwnI Eu k au] Aru jYsy sRI suk

ik s˜ k I k Qw hY ] 33 ] ieq sRI suk jqI ivcwrqwXM pRs˜ auqR mwlw smwpqM ] 1 ] rwm nwm ]=]=]”

h`Q ilKq nM : MS 824 g isrlyK : pRmwrQ mwrk Mfy purwx ] smW : sMbq 1889 p`qry : 320 a – 330 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKq ik Dry ik Dr D`ibAW vwlI ,pr pVHn Xog Aqy suMdr, poQI dI hwlq TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g ost siqnwmu k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUriq

AjUnI sYBM g urpRswid [ pRmwrQ mwr k Mfy purwx]” AMq : “pRvwh pRym k o ijh G it bhY] Aig Awn PUsu qih mUlih bhY] mwrk Mfw ilKqy

smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 824 G isrlyK : k Qw siqjug kI ] p`qry : 330 A - Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI hY[ pr pVHn Xog Aqy suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [

Page 198: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

198

AwrMB : “ < sRI siqg ur pRswid ] k Qw siqjug k I] qQw rwjy jnmyjy k Nau ATwrh k ust hUey Qy”

AMq : “nwsk yq k I k Qw sMpUrnu hoeI ] pVMqy sunMqy moK muk iq Pl lBMqy suB msqu]1] bolo BweI sRI rwm rwm rwm rwm sRI vwhg urU sq]”

h`Q ilKq nM : MS 824 | isrlyK : sRI Bg auqI CMd] pwqswhI 10 smW : sMbq 1889 p`qry : 362 a – 371 A Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKq D`ibAW vwlI Aqy hwSIey qoN bwhr iliKAw hoieAw hY[ ilKweI

suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI CMd] Cwk w pwiqswhI ]10] nmY aug RvMqI

AnMqI isvXÏ ]” AMq : “bhu suK aupjy AnMd p rvysw] ies ibD durg y ik RpwDwrI] qh Apn dws k au

ilXo aubwrI ]5] ieiq sRI g oibMd isMG ibicrqM Bg vqI CMd Kstk M smwpqM suBM]”

h`Q ilKq nM : MS 824 c isrlyK : ivs˜ aupmw lyKk : idAwl AnymI smW : sMbq 1889 p`qry : 372 a – 378 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc SurU qoN fIzwien bxw k y rcnw SurU k IqI hY[ ilKweI suMdr,

poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] CpM ] rj g ux rwjiq inq ihq icq ik RAw pRwiexy] byd

cwr aucwr k rq sB jg u aupjwiex]” AMq : “k IjIAY inrws ik Do dIjIey smIp bwsu bIc iXau hI n Btk o ijau btwaU inq

bwt k o] idAwl AnymI hO qo bIDn k o bwt BXo DobI k o so k Uk rY Gr k o n G wt k o]” h`Q ilKq nM : MS 824 C isrlyK : k Qw suKdyv jI k I smW : sMbq 1889 p`qry : 319 a – 431 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI

k IqI hoeI , poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY[

Page 199: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

199

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] k Qw suKdyv jI k I] eyk smY pwrbqI mhwdyv k au k hny lwg I jo bilhwr jwaU qyry gil jo mwlw hY su k YsI hY]”

AMq : “k wlU vydI k y G r Avqw r lIAw ] mwqw iqpir k y audir QI pRg t Bey ] suq pRk ws hI ig Awn bYrwg pRgty] bolhu BweI vwhg urU jI k I Pqy k Qw spUrx BeI] jo k oeI pVyg w suxyg w aus dw Blw hovYg w]]]]”

h`Q ilKq nM : MS 824 j isrlyK : bwrW mWhw g urU g oibMd isMG jI k w lyKk : vIr isMG smW : sMbq 1889 p`qry : 431 a – 442 a Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq TIk TIk [ rcnw dy Su rU ivc fIzweIn bxwey hoey

hn[ AwrMB : “ < sRI vwihg urU jI k I Pqy] bwrW mwhW g urU g oibMd isMG jI scy pwiqswhu jI]

dohrw] qyrw nwmu Ak wil jI jpy so ihq icq lwie] g ix piq ig Rjw swrdw jwqy hoie swhwie]”

AMq : “PuilhwrI so hir jI hW ik drsn AMimRqsr jI jwsy rwm nu jI jw myrw m n locdw]2] bwrw mwhu spUrn hoieAw pVMqy sunMqy moK muk q Pl lBM qy sRI vwihg u rU rujwpMqy bolo BweI jI vwihg urU icq AwvY jI]”

h`Q ilKq nM : MS 824 J isrlyK : g urbwxI, rwg iblwvl mhlw ]1] ilKwrI : sdw isMG smW : sMbq 1889 p`qry : 442 a – 485 Ak wr : 19 X 13 s.m. ilKq : 13 X 10 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKq suMdr, pVHn Xog , AKIrlw pMnw k uJ PitAw hoieAw hY qy Ksqw hwlq ivc [

bwk I poQI dI hwlq Awm krk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqnwmu k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mU riq AjUnI sYBM g urpRswid]

rwg u iblwvlu mhlw 1 ] caupdy] G r 1 ] qUM sulqwnu k hw hau mIAW qyrI k vn vfweI]”

AMq : “puin g wvih sMk r Aau isAwmw myG rwg puqRn k y n wmw ] Kst rwg auin g we y sMig rwg nI qIs] sBY puqR rwg n k y ATwrh ds bIs]1]6] sMbq 1889 poQI s dw isMG ilKI lY soiD vIcwir] Buil cuik sB bK sxI qum ho bKsix hwir] mMG r sudI] poQI sdw isMG ilKI] BweI k uieir isMG ilKweI]”

h`Q ilKq nM : MS 825 sMg Rih isrlyK : AsÍmyD BwKw

Page 200: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

200

lyKk : thk n, k iv p`qry : 1 a - 273 a Ak wr : 32 X 24 s.m. ilKq : 22 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw,rYk sIAn[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI l wl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

lwl, do do k wlIAW ivck wr iek motI pIlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,pr k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ g RMQ dI

hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sWg pWg prvwrM g ux k Rm isRXwXuqM ] prmysÍrM g urM bMdy

swDuiv g Rih DirxM ]1] AQ AsÍmyD BwKw ilKqy ] k iv thk n ik Rq ] cOpeI ]” AMq : “dohrw ] ieiq sRI BrQ pRbny AsÍmyD bKwnw ] thk n iDAwau iqRhqR sO hY ik Rq

pUrn jwnw ] 605] ieiq sRI mhw BwrQ purwxy Drm jg ibRKXwny sRI ik Rsn cirqRy hY ik Rq sMpUrnM nwmu

iqRhqRmo iDAwie smwp msq suBM msqu ] 73 ] ] ] ] Bul cuk bKS lYxI jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 825 A isrlyK : inrbwx g RMQ pRk rxy lyKk : bwlmIk p`qry : k ul p`qry 12 Ak wr : 32X 24 s.m. ilKq : 22 X 17 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg ivc p`qrw nMbr 6 qk AMk iq hY ies qoN bwAd k oeI p`qrw nM:

AMik q nhIN hY [ pihlw pM nw fIzweIn bxw k y iliKAw hoieAw hY [ ilKweI suMdr; g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ inrbwx g RMQ pRk rxy ilKqy ] bwlmIk o vwc ]” AMq : “Ar jb lg Awqm ivcwr nhIN auqpq BieAW qb lg Aig Awn rihqw hY ]

jb Awqm ivcwru aupjqw hY ] qb Aig Awn rUpI rwqR i nvrq hoie jwqI hY [ k yvl bRhm pd Bwsq hY ]6 ]”

h`Q ilKq nM : MS 826 sMg Rih isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI lyKk : pYVw moKw ilKwrI : ibsn dws sQwn : imTypur smW : sMmq 1597 ibk RmI ilpI k wl: sMbq p`qry : 1 a – 387 a Ak wr : 34 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI

pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY [ g RMQ dI hwlq mwVI, AKIr ivc p`qry

iB`jy hoey k wrn, k wg z Ksqw hwlq ivc hY [ ilKweI vI bhuq swP nhIN hY Aqy

Page 201: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

201

D`ibAW vwlI hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ijld auKVI hoeI hY [ SurU ivc q`qk rw, iPr iek pMnw KwlI hY [ iPr rcnw dw AwrMB k Iqw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jnm swKI g urU nwnk jI kI ] ]” dw AwrMB k Iqw hY Ag y “ < siqg ur pRswid ] jnm pqRI bwby nwnk jI k I ] sMmq ] 159 7 ] pMdrih sY sYqwnmw imqI bYswK sudI ]5] pMcmI poQI ilKI pYVy moKy sulqwn pur k w vwsI Kqrytw ] g urU AMg d jI ilKvweI , pYVy moKy ilKI ]”

AMq : “bolo BweI vwihg urU jI ] swKI pUrI hoeI ] sRI g urU pMjmy mhl dI ] cOpeI ] sMmq 189 7 bYswK sudI mMg l hY vwr ] pMcmI iqiQ qbY qum jwno ] poQI ilKI sMpUrn mwno ] ibsn dws swD hY nwmw ] ilK pUrn k Iny iqn k wmw ] dohrw ] hQ jor ibnqI k rY sMiq suno suq Dwr ] ijh ijh ijhqy cUk hoie so qum lyhu suDwr ] 2 ] poQI smwpq hoeI ] sMmq 189 7 ] = ]

poQI ilKweI BweI sMqy ny imTypur ibc ] ilKI ibsndws ny g ur BweI sMqy dy n y ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 826 A isrlyK : pRcI k bIr jI k I smW : sMmq 1897 p`qry : 387 A– 405 a Ak wr : 34 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq mwVI, p`qry iB`jy hoey Aqy ik Dry ik Dry ilKq vI spSt nhIN hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pRcI k bIr jI k I ] cOpeI ] ipRQmy k bIr jI k I pRI

k hE ] jnm swKI Bg q k bIr jI ]” AMq : “iek u doie vwrI k ih k ir rhy mMny nhIN ] qw k bIr ny k umwlu k w isru lyAwie

riKAw sB hk Ik iq sunweI ] qw sMqw k ihAw aus k w isr lyAwEu Ar DV BI ly Awau ] qw k bIr k umwlu k w DV BI ly AwieAw ] qw sMq k y Awg Y Awix riKAw sMqw ny sRI pRmysuru jI k y Awg Y AMqir iDAwnu hoie k Y hiQ joVy ] k umwlu rWm rWm k ir k Y auiT bYTw ] qw sMq cil dy rhY ] slok u k ihAw ] k aufI qy hI rw BieAw hIry qy BieAw l wlu ] AwDI Bg iq k bIr Qw swrI Bg iq k umwlu ] 1 ] kbIr k I jnm swKI sMpUrix hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 829 sMg Rih isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI : BweI bwly vwlI lyKk : pYVw moKw ilKwrI : hrI isMG smW : sMmq 1867 rcnw k wl: sMmq 1582 p`qry : 1 a - 534 A Ak wr : 30X34 s.m. ilKq: 24 X 27 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[

Page 202: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

202

Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc suMdr il KweI ivc 6 p`qirAW qy iv sQwr sihq qqk rw idqw hoieAw hY[ilKweI suMdr g RMQ dI hwlq TIk [ ik Dry ik Dry hwsIey qoN bwhr ilKq [ q`qk ry qoN bwAd 4 p`qry hwSIey vwly KwlI [

AwrMB : “ < siq sRI Ak wl purK jI shwie ] ] ] jnm swKI g urU nwnk jI k I dw AwrMB k Iqw ilKx dw ] “ < siqg ur pRswid ] jnm swKI g urU nwnk jI kI ilKI sMmq 1582 (1582) do (2) vwDU cypI lg w ky iliKAw hoieAw hYY [ pMdrh sY ibAwsI imqI bYswK sudI ] 5 ] pMcmI poQI ilKI pYVy moKy ] sulqwn pur k w vsnIk Kqrytw ] g urU AMg d jI ilKvweI ] pYVy moKy qy ilKvweI ] muKwsq bwly sMDU jty ty dI ] rwie Boie dI qlvMfIAhu AwieAw h w ] g urU AMg d ƒ FUF lDw Awhw] sqwrh idn duie mhIny poQI ilKidAw lg y Awhy ]”

AMq : …sMmq 1867] cOpeI ] bYd k w ibidAw mY prbInw ] jW isNau sB jg rhY ADInw ] iesm g rMQI k hqy qWk o ] sUrjn isMG nwmu hY jwk o ]3 ] dohrw ] hr I isMG ijh nwmu hY dws qvn k o jwn ] poQI ilK pUrn krI ikrpw iqn k I mwn ]4 ] dohrw ] hwQ jor ibnqI k ro sMq suno mm k Uk ] pV k rk Y mo pr qusY mwP jk ro ijh cUk ]5] bolo BweI vwihg urU jI jnm swKI pUrI hoeI ] Ag y Awsw k I vwr k w prmwrQ cilAw ] syK bRhm nwl g ost hoeI ]

h`Q ilKq nM : MS 829 A isrlyK : prmwrQu Awsw k I vwr k w ilKwrI : k wn dws p`qry : 535 A - 581 A Ak wr : 30X34 s.m. ilKq: 24X27 s.m. vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI AwrMB : < siqg ur pRswid ] rwg u Awsw k I vwr mhlw 1 ] pRmwrQ Awsw k I vwr k w syK

bRhm nwl hoieAw ] hor bhuqI jwqw nwl ig Awnu iDAwnu dI g ost KqRI bwmxw swD hoeI Ag Y clI ]…

AMq : …nwnk k w jIau ipMf hY g ur imil iqRpq AG weI ]31] nwnk k w pRBu pUr rihE hY jq qq g usWeI ]32] swKI pUrI hoeI sbd Awsw kI vwr syK bRhm nwl hoeI ]

h`Q ilKq nM : MS 829 e isrlyK : swKI pMjvy mhl dI sRI krqwrpur jI jogI nwl ilKwrI : k wn dws p`qry : 581a - 591 A Ak wr : 30X34 s.m. ilKq: 24X27 s.m. vyrvw : EhI Awm vyrvw : EhI, 592 p`qrw KwlI hY, aus qoN bwAd iek ibnHW AMk p`qrw KwlI hY [ AwrMB : < siqg ur pRswid ] s wKI pMjvy mhl dI sRI k rq wrpur jI jog I nwl hoeI ]

mhlw 5 ] soxo BweI sMqo ihqu icqu lwie k Y suxo ] eyk u jog I siqjug k w Qw so auh

Page 203: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

203

KIr smMudR jo qdu hY ] so bY k MuT k w hY so qhW auh rhqw Qw ] Aru aUhW duD k w pRvw hu cldw hY ]…

AMq : … h`Q ilKq nM : MS 830 isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI p`qry : 1 a – 452 A Ak wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 8 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do do lw l

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 13 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc isAwhI nwl q`qk rw idqw hoieAw hY [ poQI dI hwlq mwVI, p`qry

vI Ksqw hwlq ivc hn Aqy ilKq vI bhuqI swP nhIN hY [ hwsIey qoN bwhr , ilKweI k IqI hoeI hY ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI D`ibAW vwlI hY [ poQI dw AwrMB q`qk rw dy k y ,bwAd ivc pMnw nMbr AMik q k Iqw hY [ AKIr ivc vI rcnw ADUrI CfI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] isrI bwby nwnk jIEu k I kQnI ] isrI siq jnk Bgqu jg q insqwrn k au AwieAw ] k il jug ivic bwbw nwnk hoie jinimAw pwrbRhm k w inj Bg qu ] sMbiq 1526 bwbw nwnk hoie jinimA w ]”

AMq : “qw auh Bg qu dyKy qw iek vtI sohxI AnUp peI hY ] qw aus Bg iq auhu vtI Awix auis isK ƒ idKlweI ] Ehu Bg q lwl dI swr BI jwxdw nih sI ] Ag o isK AwiKAw -----]” ies qoN A`g y p`qry nhIN hn swKI ADUrI jwpdI hY ]”

h`Q ilKq nM : MS 831 isrlyK : jnm pqRI g urU bwby nwnk jI k I lyKk : pYVy moKy ilKwrI : sRI g urU AMg d dyv jI, BweIbwly sMDU jtyyty dI muK ] smW : sMbq 1582 (1582) ilpI k wl: sMmq 1859 p`qry : 1 a - 395 Ak wr : 24 X 16 s.m. ilKq : 19 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw, auKV I hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwsIAW dovyN

pwsy lwl Aqy k wlIAW lk IrW ivck wr iek k ysrI lkIr[ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[

Awm vyrvw : poQI dy AwKrI pMny aupr sMmqu bwry ieMj iliKAw hoieAw hY [ sMmqu ibk Rm sYn BixjY ] shMs ATwrw sY aux wiT vwk ihjY ( 1859 ] bol o BweI jI vwihg urU jI poQI dI ijlq auKVI hoeI hox k wrx, p`qry vI auKVy hoey hn , pihly pMinAW aupr fIjweIn bxw k y iliKAw hoi eAw hY [ ilKweI suMdr, A qy poQI dI hwlq Awm k rky TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < siqnwm k rqw purK i nrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid ] jnm pqRI g urU jnm pqRI g urU bwby nwnk jI k I ]ilKI] sMmqu 1582] imqI vYswK sudI pMcmI ]5] poQI ilKI pYVy moKy ]

Page 204: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

204

AMq : “eyhu sbdu qlvMfI hoieAw Awhw ] jw rwiebulwr bol AKvwieAw ] ] sMmqu ibk Rm sYn BixjY ] shMs AwTwrw sY auxwiT vwk ihjY ] sMmqu ] 18 ]59 ] bolo BweI jI vwihg urU ]”

h`Q ilKq nM : MS 832 isrlyK : jnm swKI mhlw 1 Amr k Qw g urU nwnk swihb jI smW : sMmq 1904 p`qry : 1 a - 444 Ak wr : 35 X 34 s.m. ilKq : 24 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do k wlIAW do do k ysrI Aqy ivck wr iek motI k ysrI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-19 hn[

Awm vyrvw : do p`qry hwsIey vw ly KwlI [ iPr iek p`qrw ilKk y A sl swKI iPr SurU k IqI hoeI hY [ pihly sPy dI ilKq DibAW vwlI hY Aqy hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ pihly p`qry aupr Amr k Qw bwry vrxn k Iqw hoieA w hY [ ilKweI suMdr hY Aqy g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid [ jnm swKI mhlw 1 [ Am r k Qw g urU nwnk swihb jI k I] jy k oeI Amr k Qw poQI ihqu icqu lwie k r pVyHg w iqsk I muk iq hovYg I ] Amr hovYg w imrqu iqsno n g Rwsy g I ] sRI inrMk wr jI bcn kIqw ]”

AMq : “hau FwFI dr mMg qw dI jY dw nr jwie ] nwm d wn dyie Awpxw rjw iqRpq AG wie ] FwFI jip suK pwieAw crn k ml ilv lwie ] nwnk dws k I bynqI muih rwiK lyhu srxwie ] DMn g u rU nwnk swihb jI ] DM n g urU ] DMn g urU AMg d swih b jI] g urU Amr dws jI ] g urU rwmdws swihb jI ] g urU Arjn swihb jI ] g urU hrg oibMd swihb jI [ g urU hir rwie swihb jI [ g urU hir ik Rsn swihb jI [ g urU qyg bhwdr swihb jI [ g urU g oibMd swihb jI 10 ]”

sMmq 19 04

h`Q ilKq nM : MS 833 sMg Rih isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI lyKk : BweI mnI isMG p`qry : 1 a – 252 a Ak wr : 32 X 23 s.m. ilKq : 20 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy pqry vI auKVy hoey hn [ g RMQ dy p`qry auprly ihsy qoN

pwxI nwl iBjy hoey hn [ h Vqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ k eI QwvW qy hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ ilKq Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY[

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUrq AjUnI sYBM g ur pRswid] poQI ig RQ swKIAw g urU k IAW BweI mnI isMG ] auqwrw”

Page 205: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

205

AMq : “jYsy siqg ur Apwr hY ] qYsy g urU dIAW swKIAW Apwr hY ] jYsy Ak ws dw AMq pMKI nhIN pwie sk dw aufk y Qk paudy hY ] qYsy siqg ur dI mihmw k QI nhI jwdI jo is`K pVng y pRIq k ir ilKx invwng y sB isKI ƒ pRwpq hovng y [ vwihg urU jI k w Kwlsw vwhg urU jI kI Pqy ]”

h`Q ilKq nM : MS 833 A isrlyK : swKI BweI g urdws jI kI vwr XwrvI Bg q mwlw smW : sMmq 19 15 (1915) p`qry : 252 a – 373 A Ak wr : 32 X 23 s.m. ilKq : 20 X 16 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ ilKweI suMdr Aqy poQI dI hwlq Awm

k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI k I vwr XwrvI Bg q mwlw ] eyk

smy BweI mnI isMG jI QI isKw Ardws k IqI ] jo BweI g urdws jI ny jo isKw dy prwie vwr kIqI hY ]”

AMq : “Bul cUk bKsnhwr swD sMg q g urU k w dIvwnw ] AKr vwDw G wtw soD pVnw ] vwh g urU shweI k mI n k weI ] poQI ilKI k qy dI pMdvI ilK phu qy g urU jI dw jS] dsKq g urU jI k w nwm iliKAw ] poQI swihb dI tihl BweI jY isMG sMDU k rvweI A`g y DibAW k rk y ilKweI swP nhIN hY pVI nhI jWdI [ ilKI BweI inDwn isMG swD sMg q dw g ulwm ] sMmq aunI sY pMdRw dy ivc ilKI 19 15 ]”

h`Q ilKq nM : MS 834 sMg Rih isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI - BweI mnI isMG vwlI lyKk : BweI mnI isMG smW : sMbq 1918 ibk RmI p`qry : 1 a – 224 A Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl lkIrW k eI pqirAw aupr do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-20 hn[

Awm vyrvw : ilKweI suMdr pr hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ rcnw dy SurU ivc k eI p`qry KwlI C`fy hoey hn [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid ] nwm sB dyvw dw dyv hY ] k oeI dyv nU mnwvdw hY ] k oeI isv nU k oeI g xys nU k oeI hornw dyviqAW nU ] g urU k y isK siqnwm ArwDqy hY ]…

AMq : “bolo BweI jI vwhg urU ] bwby dI jnm swKI dI g ost pUrI hoeI ] BuilAW cuik AW bKs lYxw g urU bKisMd hY ] vwhg urU jI k w Kwlsw qy vwhg urU jI k I Pqy ] swihb CyvyN pwqswih joqI joq ismwxy ] sMmq 1712 ] k qk vdI 4 Awieqvwr G VIAw iCAw idAw idn rhdy ] bo lo BweI jI vwhg urU vwhg urU ] jYsy siqg ur Apwr hY ]

Page 206: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

206

qYsy g urU k I jnm swKI Apwr hY ] jYsy Ak ws dw AMq pMKI nhI pw sk dy ] qYsy Apwr hY]”

h`Q ilKq nM : MS 834 A isrlyK : g ost BweI Aijqy rMDwvy n wl hoeI lyKk : BweI mnI isMG smW : sMmqu 1918 ibk RmI p`qry : 225 a – 318 a Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ] ] ] AQ g ost BweI Aijqy

rMDwvy nwl hoeI ] mhlw 1 ]” AMq : swKI BweI Aijqy jI k I pUrI hoeI ] bolo BweI jI vwh g urU ] g ost g urU nwnk qQw

Aijqy jI k I pUrI hoeI ] Bul cuk bKisMd g urU ]”

h`Q ilKq nM : MS 834 e isrlyK : sRI Bg auqI jI shwie, sRI muKvwk pwqswhI 10 ] sRI pRym sumwrg ] lyKk : BweI mnI isMG ilKwrI : dIdwr isMG smW : sMmqu 1918 ibk RmI p`qry : 317 A– 337 A Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq: 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr ilKq DibAW vwlI hY [ pr ilKweI suMdr hY Aqy g RMQ dI

hwlq TIk TIk [ fIzweIn bxw k y rcnw k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ] ] ] sRI Bg auqI jI shwie]

sRI Bg auqI jI shwie, sRI muKvwk pwqswhI 10 ] sRI pRym sumwrg ] ig RMQ ilKqy ] k Qqy ] qv pRswid]”

AMq : vwr Bg auqI spUrn hoeI ] Bul cuk bKsIey hmwrI ] ilKI dIdwr isMG ilKwrI ] swihb cMd dIvwn k y bMsu ] ijh g ur pY vwirE o srbMs ] iliKE o pRIiq k ir js g ur k yrw ] sB k ul jWk w hY inj cOrw ] Awpn k I ljw g ur qum k au ] pkr Bujwqw rhu AQ hm k au ]” sMpUrnM ] sMmwpqM ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 834 s isrlyK : vwr pIrW k I p`qry : 337 A – 343 A Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [

Page 207: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

207

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]rwg u iblwvl mhlw ]1] vwr pIrW k I ]” AMq : “rwjy k ryg w Kwlsw XwkI rhY nw k oie ] KuAwr hoie sB imlYg I bcY srn jo

hoie]” sRI vwhg urU jI k I Pqy hY ] Awid jug wid ] k rnI n wmw sMpUrnM ] su B ] msq k ilAwx ]”

h`Q ilKq nM : MS 834 h isrlyK : prmwrQ mwr k Mfy purwx kw p`qry : 343 A – 347 A Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : pMinAW dw nMbr suDwr k y iliKAw hoieAw hY [ ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] prmwrQ mwr k Mfy purwx k w]” AMq : sBxw no smJwvxy Awey hYn ] qW k MifAW ivcoN k F k Y mwr g pwvqy hYn ] auQY

k wlk w faurU dUr hoieAw ] bolo BweI jI vwhg urU ]” h`Q ilKq nM : MS 834 k isrlyK : duAwdsie sk MDy g urvMswvlI ] p`qry : 348 a – 348 A Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW iek pMny qy 20 Aqy dUsry pMny qy vI 20 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI suMdr, poQI dy ies Bwg dI hwlq

TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] duAwdsie sk MDy g urvMswvlI ilKXqy ] cqR ds Avqwr

sRI g urMf nwmy brnnM ] sRI muK bwk pwqswhI 10 ] Bog l purwx dÍwdsie sk MD]” AMq : “scu k I bwxI nwnk AwKY scu sxwiesI scu k I bylw ] ]2] ]3 ]” h`Q ilKq nM : MS 834 K isrlyK : swKI BweI g urdws jI kI vwr XwrvI, isKw dI Bg qmwlw lyKk : BweI mnI isMG ilKwrI : dIdwr isMG p`qry : 349 a – 451 a Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 20 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYr Ak wl mUriq

AjUnI sYBM g ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI dI ] vwr XwrvIN, isKw dI Bg qmwlw]”

AMq : “qW lwl rMg aus dih dw hY ] qYsy jo isK Awp ny AiBmwin ik irAwdw Cf dy hYn] soeI g urmuK hoey hYn ] A`g y swKIAW hor clIAW]”

Page 208: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

208

h`Q ilKq nM : MS 834 g isrlyK : < k wir k w pRmwrQ g ost bwby nwnk jI k I lyKk : BweI mnI isMG ilKwrI : dIdwr isMG smW : sMmqu 1918 ibk RmI p`qry : 451 a – 478 a Ak wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g ost bwby nwnk jI k I ] < k wir k w pRmwrQ ]” AMq : “iehY g ost g urU bwby nwnk jI k I ] g wvY pVY suxY isKY ] qW sB jnm mrn

k tIAY ] Ar Amr hoie ] jIv qwhI muk iq hovY ] p rmysvr Aidst purK k au imlY ] jy pV k ir kir suxY ] isKY k mwvY iqs kI g urU prmg iq k rY ] bolo BweI jI vwhg urU] Bul cuk mwP bKisMd] smiq aunI sY ATwrvyN ivc ] 19 18] 64 E imqI jyTE o idny bwrvy g udry poQI swihb sMpUrn hoeI ] Bul cuk soD pVnw ] sMmq AYsI pRIiq k ir jYsI ibrC k ry ] Dup shy isr Awpxy AvrW CWv k ryie ]” ies qoN Ag ly do - iqMn pMinAW aupr k wnI bdl k y bw rw mwhw mwJ mhlw 5 G r 4 ] ik riq krm k y vICVy k r ik rpw mylhu rwm cwr k uMt dih ids Brmy Qk Awey pRB k I swm ----]” iliKAW hoieAw hY ]” nwnk mMg y drs dwn ik rpw k rhu hry ] ]14 ]” bolo BweI vwihg urU ]

h`Q ilKq nM : MS 835 sMg Rih isrlyK : jYk wr sbd k QnM p`qry : rcnw dy SurU ivc nMbr AM ik iq nhIN hn[ [ Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI ik Dry ik Dry lwl[ hwSIAW dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy SurU ivc nusKy idqy hoey hn iPr rcnw Su rU k IqI hY [ pr p`qrw nMb r

AMk iq nhIN [ ilKq vI DibAW vwlI Aqy poQI dI hwlq TIk TIk hY ] AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] APUjw ] AQ jYk wr Sbd k QnM ]” AMq : “dwnv dust nw bwcw eyk w ] sMq shwie sdw jg mweI ] jhy qhy swDn hoie

shweI ]”

h`Q ilKq nM : MS 835 A isrlyK : dyvI jU k I ausqq p`qry : 1 –8 a Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[

Page 209: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

209

Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKq suMdr pr DibA W vwlI hY [ poQI dI hwlq TIk TIk ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dyvI jU k I ausqq ]” AMq : “ieiq sRI bicqR nwtk y cMfI cirqRM cMfI cirqR ausqq brnnM nwm Astmo iD AwX

sMpUrx msqu suB smqu ] Aw PjU ]

h`Q ilKq nM : MS 835 e isrlyK : g urbwxI p`qry : iqMn pMny pr pMnw nMbr AMik iq nhIN [ Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq: 11X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI [ ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg Awsw ]1] ijn isR sohin ptIAw ]” AMq : “fyry pey pwvnMd pwxI Brn nw Aw vYlI Aw dIAw bwbr bMin ]9 ]”

h`Q ilKq nM : MS 835 s isrlyK : swr g Iqw lyKk : sYx hir p`qry : 1 a – 7 A Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 13 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [[ ilKq suMdr [ poQI dI

hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ swr g Iqw ilKXqy ] Arjnu vwc Arjn sRI ik Rsn

Bg vwin jI pih pRsn k r hY ]” AMq : “g j hsqI qwrU Aw g oibMd rwm ] pYl dau DwryAw g oibMd rwm ] Bj sYxw hir

g oibMd rwm ] crn k vl su lwvh DyAwn ]” ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 835 h isrlyK : pRcI sYx jI k I p`qry : 7 A – 9 a Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 Awm vyrvw : hr rcnw dw p`qrw nMbr 1 qoN SurU k Iqw hoieAw hy [ k eI QwvW qy rcnw Kqm hox

qy pMnw nMbr Ag lI rcnw dw SurU ho jWdw hY, ijs k wrx pMnw nMbr lVIvwr AMk iq nhIN rihMdw [ k wnI bdlI hoeI hY [ k wg z vI DUAwKy hoey Aqy Ksqw hwlq ivc hn[ poQI dI hwlq TIk TIk ]

AwrMB : “ < ] copeI] Awg y pRcI sYix jI k I ] copeI ] sYn nweI k w sunwieq hws ] ijau iqs pRym BieAw prk ws ]”

AMq : “dohrw ] Ab sYn k I k Q k o pUrn BieAw pRwBwie ] rw m nwm hir ismrIAY g oibMd k y g un g wey ]”

Page 210: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

210

ies qoN bwAd iek rcnw hor sYn dws jI dy nwm idqI hoeI hY [

h`Q ilKq nM : MS 835 k isrlyK : k vl nyqR p`qry : 20, 21 do pMny Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dw nMbr 20 qoN SurU k Iqw hY, ieMj jwpdw hY ik ieh

ih`sw ik sy hor poQI nwlo auqwirAw hY [ hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY ]

AwrMB : “ < ] siq pRswid ] kvl nyqR k it pIqMbR ] Adr murlI ig RDrM ]” AMq : “k wl ieMdRI qRt k rq k RIVw ] bwil AiD buD suM mQrwm k Yso ibrwjy ] g ok l bwl

muk Md jI ] ibMdRw bn sRI mdn mohn g opI nwiQ g oibMd jI ]” sRI rwm cMd jI Bg q AwpnI dyh mwDo ] Bauswg R k y qrn k o ] ieq sRI k vl nyqR sMpUrn smwpqM ]

h`Q ilKq nM : MS 835 K isrlyK : mMqRM dRw pv KXwim ] p`qry : do pMny Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 13 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y su DweI k IqI hoeI , ilKweI vI bhuq sw P nhIN hY [ poQI dI hwlq

TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ciVAw sUrj joiq auBwry nYin nYin mY joiq pswry ]” AMq : “sYn dws hir ismrIey crnI rhIey lwg ] dohrw ] eyk purK AlKu hY g ur mMqR k o

Bwju ]” ies qoN A`g y iek hor ‘AsqoqR’] iek pMny dw idqw hoeAw hY [ ijs dI ilKweI bhuqI

spst nhIN hY ]

h`Q ilKq nM : MS 835 g isrlyK : ml Ak wVw, rwg u mwrU sRI ik Rsn jI k w p`qry : 1 a – 13 a Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : pOQI dy ies Bwg dI rcnw ivc k wnI bdl k y iliKAw hoieAw hY Aqy hVqwl Pyr

k y suDweI k IqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] AQ ml AKwVw lyiK qy rwg u mwrU sRI ik Rsn jI k w ]

ismr suMdR sRwm ƒ ihq icq mn swDwir ]” AMq : “isMKu bolu rwm rwm jn qyij Bwn blhwr ] ismro suMdR sRwm ƒ ihq icq mn

swDwr ] subdwqw duK k oh ry jn qyij Bwn blhwr ]” ies qoN Ag y isAwhI bnwaux bwry ivDI idqI hoeI hY [

Page 211: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

211

h`Q ilKq nM : MS 835 G isrlyK : smudRIk BwKw iesqRI purK lCn p`qry : 1 a – 18 a Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : poQI ƒ vwDU k wg z lg w ky ivcoN ijld bMdI QW joiVAw hoieAw hY [ k eI pMinAW

aupr k `t v`F k IqI hoeI hY [ ilKweI DibAw vwlI hY [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < sÍsq sRI g xyswienm ] k b suKdyv jI k I ] AQ smudRIk BwKw ilKqy ]” AMq : “ijh pg DrI qIso lg Y AwT puqR iqh jwn ] Brqw k I syvw krY Pun qwk y Dn

Dwm] 12 ieq sRI iesqRI purK lCx sMpUrnM smuMdRk smpqM ]” -----------------

ies qoN bwAd iek nusKw iliKAw hoieAw hY [ ies rcnw qoN bwAd DMny Bg iq bwry k uJ p`qry ilKy hoey hn [ k wnI bdlI hoeI hY [

h`Q ilKq nM : MS 835 | isrlyK : XMqR srb pRk wr k w p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdl k y XMqR mMqR ilKy hoey hn k eI pMinAW aupr k t vF k IqI hoeI hY Aqy

hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ poQi dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] XMqR srb pRk wr k w ] k usRk w ] 35 ] rk q k wlurvk w]” AMq : “k bIr jI ] hiQ hjrq ] pwaur rsUl] muK mk ] nw k n k Ibu ] muslmwn k I

k wtI cmVI ] ihMdU k w Cydw k wn ] k hq k bIr bolqy k u pYhcwn ] ihMdU hoqo k y muslmwn ]”

h`Q ilKq nM : MS 835 c isrlyK : ibsn pdw lyKk : sYx dws smW : sMmq 1864 p`qry : 1 a – 6 A Ak wr : 15 X 13 s.m. ilKq : 11 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI il KweI DibAW vwlI Aqy bhu qI spst nhIN hY [ hVqw l

Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ k wg z dI hwlq vi bhuqI vDIAw nhIN poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ]

AwrMB : “ < ] siq g ur pRswid ] ibsn pdw ]” AMq : “bUJq ho sB Qq k hu qYso sun iek sYnw (sYix) dws quih srn rK pRBU lwie k hY

] ] ] ] ilKweI bhuq mwVI hY[ AK Ir ivc sMmq bwry iliKAw hoieAw jo ieMj iliKAw

hoieAw hY [ < siqg ur pRswid ] sMmq 1864 my qIhVy dI qyeI (23 ) ]”

Page 212: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

212

h`Q ilKq nM : MS 836 isrlyK : ibrD prqwp g RMQ lyKk : rwm dws, bwbw p`qry : 1 a – 555 A Ak wr : 21 X 14 s.m. ilKq : 13 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc Aqy AKI r qy p`qry Pty hoey hn [ hw lq Ksqw hY [ bwk I g RMQ dI

ilKweI suMdr Aqy hwlq Aw m k rk y TIk TIk hY [ k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDwe I k IqI hoeI hY [ swrI rcnw rwg W ivc k IqI hoeI hY [ rcnw rwg u swrMg qoN SurU k rk y, rwg u Asw vrI , rwg u bsMq, rwg u iblwvl ] rwg u nt ] rwg u jYjwvMqI, rwg DnwsrI, qoN ielwvw sÍYXw, CpY Awid drj hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg swrMg ] mo k au ieh ibiD k o smJwvY ] Awid inrMjn Aij AibnwsI Ab g q AlK lKwvY ] 1 ] rhwau ]”

AMq : “ bwlI blvMq qwir rwj k ippiq k u dInw ] swier syq bMDwie k wj s B sur k w k Inw ] k uMBk rn rWvx blI pqy prm pd DWm ] Ab rG pq rmdws k y k rO sMpUrn k Wm 85 ]”

ies qoN A`g y k uJ p`qry KwlI C`fy hoey hn [

h`Q ilKq nM : MS 837 isrlyK : Bk iq boD g RMQ lyKk : js rwm ilKwrI : k vl rwm smW : sMbq 1890 ib`k RmI p`qry : 1 A– 368 A Ak wr : 23 X 17 s.m. ilKq : 14 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI ilKq suMdr ,poQI dI hwlq TIk TIk hY [ ies poQI ivc keI Bg qW dw

vI hvwlw AwauNdw hY [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ Aqy hwSIey qo bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ E o sRI g xyswXnm : ] = ] sRI muin suKdyb jI shwX ] AQ sRI mhwrwj crn dws jI k y dwsau pwg wrI js rwm jI ik Rq ‘Bk iq boD ilKXqy[ prm g urU prxwm k r ] bXws puqR mm eIs ]”

AMq : “ieiq sRI hir g ur AsqoqR aupg wrI js rwm jI ik Rq sMpUrxM ] smwpqM ] dohw ] 15] Sbd 104 pTMqy g unMqy BXo pwp mucMXqy ] sRI ik Rsn jI rUM ArpnM ] 1 ] svMqw ] 189 0 ] iliKqM kvl rwm ilKwrI ] rwm jI shwie ] rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm ]]”

Page 213: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

213

h`Q ilKq nM : MS 838 sMg Rih isrlyK : aupinKd sMg Rih Anuvwdk : pRihlwd tIk wk wr : dwrw sk Oh smW : sMmq 1901 sQwn : idlI ng r p`qry : 1 a - 497 A Ak wr : 19X 17 s.m. ilKq : 11 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lw l

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq TIk TIk [ poQI dI ij ld ƒ k wg z lg w k y joiVA w

hoieAw hY [ Aqy SurU ivc qqk ry vWg aupinSdW dw vyrvw idqw hoieAw hY [ iek pMnw KwlI Cf k y lwl isAwhI nwl g ulwb dy jnm bwry ieMj iliKAw hoieAw hY [ ‘E o 1855 sMmq 1855 jnm g ulwb isMG dw” ies qo bwAd Asl rcnw SurU k IqI hY[

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI pRmwqmweynm : AQ aupinKs CwdUk swm byd BwKw ilKXqy ] E oAM ArQ Xih jo lIn k rqw bYd bRhm ik Aw k whY]”

AMq : “Xih aupinKd nr isMG qwpnI jo isDWq k IAw vD hY ] Ar srb jug qw g Xwn Aru jig AwsIAwXW mo Kcq hY [ Ar sMpUrn aupi nK do k w rhsu hY XwmO ] Ar AQrbx vyd hUM rhs hY qIn hUM vyd` k w ] Aru g uhj Byd Awqmw k w hY ] sMmq sqRw sO duXwds ] ipRQm dwrw s k Oh ny jo suq swhjhw n k w Qw ] idlI ng r moN sMsk iRq soN Xw aupinKdo k O XwmnI B wKw mO ilAwvq BXw ] Ab sMmq sqRw sO iChqR hY [ sRI g ur ny Awig Aw k rI jo pwr aupinKdo k w XwmnI BwKw moN iniKD hY ] vW kI Awig Aw so jn pRihlwid nyy jwmnI Bw Kw soN punh ihMdvI BwKw mo ilKw ] jo pwr k rnhwry ko pRwsicq nw ho [ Aru sRoqw Aru bk qw k o ig Awn k I pRwpiq ho [ Aru srb k o AnMd hY]

Aru srb vydh k y pwT k w jo Pl hY so Xw eyk aupinK d k y pwT k Iey so hoq hY ] ieq nvm KMf nr isMG qwpnI aupinKd AQr bxvyd s mwpqM ] qy irg vyd ] jujr vyd ] swm vyd ] Aqrbx vyd ] jumlw p0 ] qwy qwy ]

aupinKd smwpq hoeI sMmq 19 01 imqI poho idn 1611 ik Rlw p`K ]”

h`Q ilKq nM : MS 838 A isrlyK : BwvrsWimRq lyKk : mwn isMG p`qry : 498 a – 526 a Ak wr : 19 X 17 s.m. ilKq: 11X11 s.m. vyrvw : EhI [sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ilKq suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < sRI g xyswXnm: ] sÍXw ] syq k rY ijn swg r pY sB dyv n k y duK dUr

imtwey ] rwvx k y ds sIs k ty suiv BIKx k y isr CqR iPrwey ]”

Page 214: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

214

AMq : “sÍYXw ] sq Ast dsw suB sMbq Qo puin iqRM sq cwr g ey AiDk weI ] G n pur rhy ids cwr G ny pUin mMd smIr su buMd suhweI ] sis pUrxmW riv vws rQo suB hwV smwpiq k I iQq AweI ] idn qwih smwpq ] ig RMQ BXo hir k y pd pMk j Byt cVweI ] 13 0]

ieiq sRI mq mwn isMG crx is`Kq g ulwb isMG ng orI rwie Awqm jyn ivrcqy BwvrsWimRq smwpqM ]1] 1] 2] ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 sMg Rih isrlyK : nau nwVI dis duAwry iDAw au lyKk : nwnk , g urU ilKwrI : ivswKw isMG smW : sMbq ib`k Rm 1904 sQwn : AMimRqsr p`qry : 1 a – 43 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16X 19 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKV I hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSI Aw cwry

pwsy, k wlIAw lwl Aqy ivck wr motI pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc qqk rw id`qw hoieAw hY [ ijld auKVI hoeI hox k wrn p`qry vI

auKVy hoey ; rcnw SurU hox qoN pihlw k uJ p`qry hwS Iey qoN bg Yr KwlI; ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y cMg I [ k eI pqirAW aupr hwSIey qoN bwhr pMnw nMbr dohrw AMik q k rk y , bwAd ivc hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau n au nwVI dis duAwry k w ] cwir jug qI srIr k w bMDyju ] rwg rwmk lI ] slok m:1 ] nau nwVI k I jo imiq jwnY ] ibcr ibcr Eho AwiK bKwnY ] Taur Tauir k I nwir ibqwvY ] jwk au Ag m idRsit hoie AwvY]”

AMq : “muk iq bYk uMT k w imilAw isirpwau ] nwnk chu bwrI k w eyh g unwau ] iDAwau pUrw hoieAw ]”

not : MS 839 dI swrI poQI jmeIXq isMG ny pVH k y vswKw isMG qoN ilKvweI hY ]

h`Q ilKq nM : MS 839 A isrlyK : iDAwau g VwiV k w Awqmy pRmwqmy k I g osit [ lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq ib`k Rm 1904 sQwn : AMimRqsr p`qry : 43 a – 60 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw ivc k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [

ilKweI suMdr poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] iDAwau g VwiV k w ] g ost Awqmy prmwqmy k I ]

mhlw 1 ] dyhI k w ibcwr k Iqw ]”

Page 215: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

215

AMq : qib E oAMk wr miQ ipRQmI g g n PutY ] Apny DIrj qy DrqI swjI ] pRw n qy pv nu ink isAw ] mnsw qy dyvI ink wlI ] jug iq qy bRhmw ibsnu mhwdyayu k Iey ] qIny CqR mih pvn k w QMm dIAw hY pv n k w Cq dieAw k w g wrw k IAw ] sMqoK k I eIt lg weI AwpxI joiq qy caurwsI lK jIAw k I jUin QwpI ] Awqmy pRwqmy k I g osit pUrn hoeI ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 e isrlyK : swKI bwby nwnk g urU k I mhlw 1 lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k Rm sQwn : AMimRqsr p`qry : 60 A– 64 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI bwby nwnk g urU k I mhlw 1 ] Awid Ak wru rUp

g urU swijAw ] pvx pwxI DrqI Ak ws cMd sUrj isRsit jlu ] pwxI DrqI AhUM buiD nwil g lY ] paux phwV auVwvY ]”

AMq : “slok ] jq rUpI Bvy bRh mw siq rUpI jn Arj nw ] sMqoK rUpI qmo dyvw mMmo dyv inrMjnM ] 3 ] 1 ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 s isrlyK : iDAwau ibhg Mm inrMk wr k I k Qw lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 64 A – 93 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr

k y suDweI k IqI hoeI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwmk lI mhlw 1 ] iDAwau ibhMg m inrMk wr

k I k Qw ]” AMq : “ 10 ] dsvI jugiq ault iDAwnu hY moKu m n Aws nu ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 h isrlyK : DXwau suMn mMfl k w lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr

Page 216: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

216

p`qry : 93 a – 102 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u g auVI ] DXwau suMi n mMfl k w mhlw 1 ] sui n

mMfl qy k IA pRg wsu ]” AMq : “swD sMg iq k I jo imiq pwvY ] qaU nwnk so diru jwie smwvY ] 29 ] DXwau

sMpUrn hoieAw ] 1]”

h`Q ilKq nM : MS 839 k isrlyK : jog iniD rMg mwlw lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 103 a – 118 A Ak wr : 22X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, k eI pMinAW aupr pMnw nMbr qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u rwm k lI ] iDAwau jog iniD rMg mwlw mhlw 1]

Ak wsI sru BirAw nIru ] q w mih k vl bhuq ibsQIr ] Baurw LuB Dwqw k I g MD ] nwnk boly ibKmI sMD ]”

AMq : “sbid g urU k Y ibn boly n buJY ] sbid g urU k Y jo mnu lwvY ] nwnk sbid g urU kO so nru prm g iq pwvY] 86 DXwaU pUrw hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 K isrlyK : pRwx sMg lI lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 119 a – 125 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] ilKqM pRwx sM|lI ] ] suMn mhl k I k Qw

inrMk wr k w DXwn g uhjI bwxI bwby k w bolxw ] pRwx ipMf k w mQMq]” AMq : “E ok Mwr pswrw psrwXw ] rwjis qwms swqk mwXw] bRhmw ibsnu mhysu aupwey ]

qw k I rcnw g nI n jwey ] Aink Bwiq jl Ql mih jIAw ] nwnk E oAMk wr qy sB ik Cu QIAw ]21] ] DXwau sMpUrn hoXw aunmn k w ] 1 ]” ] ]

Page 217: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

217

h`Q ilKq nM : MS 839 g isrlyK : DXwau prmq`q k w lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : suDw srovr qt p`qry : 126 A– 135 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ Awg Y DXwau prmq`q kw clXw ] < siqg ur pRswid ] rwg u g auVI pUrbI ]

slok m:1 ]” AMq : “Bau k au qXwig ABY pd rwqw Ag m mhil pswrw ] Ag m ing m mih sihj

smwnw imiq k I miq nhIN jwnI ] k hu nwnk jXo dyh bIcwrX qau aupij rhI hYrwnI ] DXwau pUrw hoXw prmqq k w ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 G isrlyK : DXwau vYrwg k w lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 136 a – 148 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “Ag Y DXwau vYrwg k w clXw ] pRwn ipMf k I k ilbUq k I imhnq sMun qy auqpiq

k InI ] < siqg ur pRswid ] rwg Awsw m:1 ]slok ]” AMq : “AiT siT hwt kI ijs imiq AweI ] nwnk ijs k au Awip idKweI ] 34 ]

DXwau pRwn ipMf k w pUrw hoXw]”

h`Q ilKq nM : MS 839 | isrlyK : DXwau hwt k w lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 148 A – 178 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “Awg Y DXwau hwt k w clXw ] < siqg ur pRswid ] rwg sUhI m: 1 ] phly

hwt k w nwau AnMqw ] ijqu bsY hIAw jpY g urmMqw ]”

Page 218: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

218

AMq : eyh mnu s B G ir Brmq i PrY ] g ur ik rpw qy AsiQr QrY ] pRwn ng r k I cIn sunweI ] nwnk ijin cInXw iqsu soJI pweI ]69 ] hwt k w DXwau pUrw hUXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 c isrlyK : pMc qq k w pUCxw lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 178 – 206 Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k Iq I hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ ilKweI suMdr poQI

dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] DXwau pMc qq k w pUCxw, spq dIpw k w pUCxw ]” AMq : pauxy duie dUxy mQy iqsu jn hoie bIg ws ] suB ik Cu swFy qIn mih ibrlw l hy

bIcwir ] nwnk ijin ieh ibiD pry iqsu cIny dsy dÍw ir ]81] prbqw k w spq dIp k w pUrw hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 C isrlyK : dsw Avqwr lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 206 A- 223 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k Iq I hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ ilKweI suMdr poQI

dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg g auVI mhlw 1 ] Awg y DXwau dsw Avqwrw k w

clXw ] DXwau DMUDUk wr k w E oAM ] eyk inrMjn Awid dUjw nwih k oie ]” AMq : “iek mhw dMq hMk wrI iqin k I psU miq ] iek nw bwjI hwrI dir FoeI n

lhin] nwnk dwsu srin qu mwrI rwKo hwQ dyie k ir ] DXwau pUrw hoXw]” h`Q ilKq nM : MS 839 j isrlyK : rqnmwlw smW : sMbq 1904 ib`k RmI p`qry : 223 a - 243 A Ak wr : 22X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [

Page 219: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

219

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg rwmk lI mhlw 1 ] DXwau clXw ] pauVI ] k yvl nwmu rqn min BwieAw ]”

AMq : “bhu ibXqM scu swic smw Xw ] eyh AMq n jwxY k oeI ] nwnk k I miq k hxu n hoeI ] p 0] rqnmwlw pUrI hoeI ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 839 J isrlyK : jobn ibRD AvsQw lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimqRsr p`qry : 244 a- 257 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg sUhI mhlw 1 ] iDAwau jobn ibRD AvsQw k w ] AMq : “eyh mnu rwqw sc isau haUmY Brm cuk wie ] nwnk scy riv rhy n ivCiV duK

pwie ]1] 3 4 ] DXwau pUrw hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 \ isrlyK : DXwau AstMg k w lyKk : nwnk , g urU smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 257 a- 278 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg rwmk lI mhlw 1 ] iDXwau AstMg k w ] ipRQmY

bMdo Awid g urdyvw ] ijh pRswid pweI Xih inj Byvw ]” AMq : “slok u ] Awid AMiq ibiD jog k I brnI qqu bIcwr ] mnsw bwcw k r mnw rqn

jog inj swr 1] DXwau pUrw hoXw ] ] ] slok u ] ijnw ifTXw mnu Try mn Cr nYix TrMin ] nwnk myly so iprI myry sBy duK

v\in ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 839 t isrlyK : DXwau ibhg Mm m: 1 lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 278 A- 284 Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m.

Page 220: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

220

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] DXwau ibhg Mm m: 1 ] Awid AMiq eyk Y inrMk wrw ] dUsr

Avr n k rxY hwrw ]” AMq : “hir k rqw nwnk eyk o BXw ] vwhg urU sbd jp lXw ] sdw ibhMg m rhY ilv

lwie ] nwnk AMimRq Plu qO Kwey ] 14 vwhg urU k w DXwau sMpUrn hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 T isrlyK : sur nr munjn k w DXwau lyKk : jmeIXq isMG smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 284 a- 292 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg rwmk lI mhlw 1 ] DXwau sur nr munjn k w ]1]

rhwau ] sur nr muin jn Kojqy jwk w AMq n pwrwvwru ]” AMq : “Awps k O Awpy pRB mwny ] g iq nwnk ApnI Awpy jwnY ]20] DXwau sMpUrn

hoXw]” h`Q ilKq nM : MS 839 f isrlyK : sorT k I vwr pRwn sMg lI ivcoN mhlw 1 lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 292 A- 308 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI ] AwrMB : DXwau sorT k I vwr pRwn sMg lI ivcoN m: 1 ] pauVI ] k Tn eyk g V kIXw

bnwie] iqs g V mih mn vsXw Awie ]” AMq : “jn nwnk g ur dyvY dXw k ir k ir ibnhu sunweI ] dwnu imlY Ax mMg Xw sd

mhil bulweI ] ] 29 ] vwr pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 F isrlyK : audws k rm jog bYrwg u ] rwg u sUhI lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 308 A- 339 a

Page 221: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

221

Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u sUhI DXwau k rm jog bYrwg ] jug q jqun m: 1 ]” AMq : “AKMf mMifl mnu sun sm wnw ] mn pvnw sic KMif i tk wnw ] iKmw DIrju sMqoK

vIcwrI ] nwnk mnu mwnXw qq ApwrI ]118] DXwau pUrw hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 x isrlyK : aunmn k w DXwa ] lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 339 A- 365 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq

TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u rwmk lI mhlw :1 DXwau sqvw clXw aunmn

k w] aunmn suin Awid Apw ry ] g g n auiqpiq qy pOx inrwrM ]” AMq : “prm qqu scw ibsmwau ] Amr AjUnI Awid ju g wid ] prm inDwn purn

prmwid ] Awid AMq scu pUrn pUru ] nwnk jug u jug u AsiQru AsQUl ] 76] DXwau sMpUrn hoXw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 q isrlyK : shMsRnwmw mhlw 1 lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 365 A- 378 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u mwrU shMsRnwmw m :1 ] Acuq pwrbRhm prmysr

nwmw ] dIn dXwl dwmodr rwmw ]” AMq : “nwnk shMsRnwm hir piVAw Duir msqk lyK ilKqw hy ] 81 ] Awid AMq Duir

scI bwxI ] schu aupjI sic smwxI ] scu Acrj Ak Q ik Aw k QIAY nwnk isPqI rwqw hy ] 82 ] shMsR nwmw pUrw hoieAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 Q isrlyK : rqn mwlw lyKk : nwnk

Page 222: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

222

ilKwrI : jmeIXq isMG , vswKw isMG smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 378 a- 385 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rqn mwlw ] rwg u rwmk lI mhluw :1 ] slok jog

mwrg k y ]” AMq : “AYsw dwrU Kwie g vwrw ] ijiq KwDy qyry jwie ibkwrw] qwms iqsnw sm k ir

iqAwg I ] nwnk k hY soeI bYrwg I ] 24 ] rqn mwlw sMpUrn hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 d isrlyK : g osit iKMQVy nwl [ lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 385 a- 390 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u rwmk lI m :1 ] g osit iKMQVy nwl hoeI ] hy

iKMQVw k aun g urU k aun hY cylw ] k aun mUl k aun mq vylw ]” AMq : “k hw BieAw jo nwau Gir qwlw dsvy AwvY jwie ] AYsw pUrw Bwfw k o nwhI aulit

nwnk smwau ] 21 ] g osit pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 D isrlyK : ludrwC mMqR lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 390 a- 391 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ]AQ ludrwC mMqR ilKXqy ] Atl sk l qyj CwieAw]

sumyr prbq so eyk ibRC lgwieAw ]” AMq : “imqR lok BiB ivAws ] isiD isvpurI g rjqy ] sdw suAwmI jI k y crn pwd

nmusqqy ]1 ] nmwmhM ]”

Page 223: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

223

h`Q ilKq nM : MS 839 n isrlyK : pRwx sMg lI lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 391A- 412 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]] rwg u rwm k lI iDAwau pRwx sMg lI k w ] E oAMk wr v`fw

mhlw 1 ] E oAMk wr inrml siq bwix ] qWqy hoeI sglI Kwix ]” AMq : “jw k au crin k ml ruc bwFI ] idsit mwih swrw jg u dyKY ] nwnk Awpu AlyK u

Aaur sB lyKY ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 p isrlyK : g ost smuMdR k y pwr hoeI lyKk : jmeIXq isMG smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 412 a- 423 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]] rwg u rwm k lI mhlw 1 ] g ost smuMdR k y pwr hoeI ]

bwby nwnk nwil isDw k I qI sumyr prbq aupir A iDk wru k IAw ] qusI bolhu ig AwnI]”

AMq : “qb bwby mrdwny k y bdn aupir hQu lg wieAw ] qb dwVI ictI hoeI geI ] qb mrdwnw dy AwieAw ] qib rQ cly ] isDw pwis jwie phucy ] qb isDW Adysu Adysu k IAw ] bwby jI aupdysu dIAw ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 839 P isrlyK : k l jug nwil bwby dw bolxw lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 424 a- 430 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [

Page 224: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

224

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ]] swKI k l jug nwil bwby dw bolxw hoieAw mhlw 1 ] sRI g urU bwbw nwnk jI smuMdR dI k wCV jwie ink ly ]”

AMq : “qyry vcnw ipCY myrw cl dw k Cu nhI ] pr jo qyry k oeI Ag hu hosI so qyrw g urU hovg u ] Aqy hor sdI hau i k sy dI rihx nhI dydw ] Aqy qyry k rxy dI qUhY jwxY ] swKI sMpUrn hoeI ]” ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 839 b isrlyK : g urU Amr dws jI k I swKI lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 430 a- 431 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk

TIk [ AwrMB : “swKI g urU Amr dws jI k I m:3 ] jo g urU k w isKu hY iqnw jog aupdys hY ]

prweI iesqRI nwil pRIiq nhIN k rxI ]” AMq : “Drm k I ikriq krxI ] dyvxhwru g urU bwbw hY ] isK k I syvw k rxI ] 1 ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 B isrlyK : jug wvlI mhlw 1 lyKk : ieQy vI lyKk nwnk nhIN [ k Ox hY ? smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 431 A- 447 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] jug wvlI mhlw 1 ] pihlI audwsI bwby nwnk k IqI

pUrb k I iqq smy bYTw smuMdR k I bryqI mih ] paux Ahwr k Iqw sI ]” AMq : “iqqwlI lK vIh hjwr ] joV chu jug w k w ] jug wvlI JMfy bwFIAw dI ] ibss

hr dys k Y ng r qt G wt k Y ] iDAwau jug wvlI k w sMpuUn hoXw ] chu AKrw k w joV vwhg urU kI imrjwdw ]

17,28000 sqwrh lK ATweI hjwr siqjug k I imrjwdw ] 12,96000 bwrh l`K iCAwnvy hjwr qRyqY jug k I imrjwdw ] 8,64000 A`T l`K cauNt hjwr duAwpr jug k I imrjwdw] 4,32000 cwr l`K bqRIh hjwr k l jug k I imrjwdw ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 m isrlyK : Awid AMq k w iDAwau

Page 225: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

225

lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 447 A- 468 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u rwmk lI mhlw 1 ] iDAau Awid AM q k w cilAw]” AMq : dyvqy sg l k roVI qyqIs k hwvin ] bvMjw bIr AKr hY bwvin ] causT jog nI

G VIAw sB k In ] nwnk Et dws iqn Drin imiQlIn ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 X isrlyK : vwhu vwhu k w mhlw 1 lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 468 A- 480 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dy k uJ p`qry auKVy hoey hn [ vYsy ilKweI suMdr poQI dI hwlq

TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] rwg u rwm k lI iDXwau vwhu vwhu k w mhlw 1 ]” AMq : “k ir vwhu vwhu rKwXw Ak ws ] qhw vwhu vwhu ibnu Avrn pwsu ] qhw vwhu vwhu

sXom qwmu sUriq ] k ir vwhu vwhu rwqw hir mUriq ] kir vwhu vwhu idn rYn aupwey] nwnk Aip aupwie rMg bnwey ]3 4 ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 r isrlyK : jnk Bg iq k I g ost lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 480 A- 498 A Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g ost jnk Bg iq k I ] qRyqY jug mih rwjw jnk hUAw ]

imQlw k w rwju jnk k rdw Qw ] qRyqY jug mih bfw Drmu Awqmw rwjw Qw ]” AMq : “so jI pR aupk wr k au sMswr Awvqy hYin ] iPir jIAw k y auDwrx k au g urU nwnk

jI k lI k wl mih AwXw ] jg u ins qwrxy k au ] 1 ] swKI pUrI hoeI ]”

Page 226: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

226

h`Q ilKq nM : MS 839 l isrlyK : jug w k w vIcwr lyKk : nwnk smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 498 A- 500 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Ag y jug w k w vIcwr ] si qjug g urU k w nwau ] AhI

imrAwn byd swm pauVIAw ] 70 ] rwj k Iqw ]” AMq : “bydu AQrbxu ] eyQy jg mnuKu pvYg w ] eyq jug jo pY rI pvng y so sB auDr n g y

] 1 ] swKIAW id Ak wr k I pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 v isrlyK : iblwvl k I vwr, slok w nwl mhlw 1 lyKk : nwnk dwis ilKwrI : vswKw isMG smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 500 A- 513 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg iblwvl k I vwr slok w nwl mhlw 1 ] sulqwn

pyroswh k I DunI g wvxI ] slok mhlw 1 ]” AMq : “ijnI swihbu buiJAw hau iqnk w mMg xhwru ] ijnI jwqw prvdg wru ] 23 slok

m:1 ] ijnw g usw KudI mtweIAw Kyru invwju k mwih ] nwnk dwis k bUl qY dyh dIdwir smwih ] 1 ] vwr pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 839 V isrlyK : g Xwn srodw lyKk : nwnk dws ilKwrI : jmeIXq isMG smW : sMbq 1904 ib`k RmI sQwn : AMimRqsr p`qry : 513 A- 536 a Ak wr : 22 X 15 s.m. ilKq : 16 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk

TIk [

Page 227: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

227

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg rwm k lI g Xwn srodw ] mhlw 1 ] purKoq m prmwqmw purn ibsvy bIs ] Awid purK Abcl quhI qoih invwvo sIs ] 1 ]”

AMq : “ieiq sRI g Xwn srodY mwlw mMqY nwnk dws ik Rq g RMQ sMpUrn smwpqM ] dohrw ] ] sMbq ibk Rm rwie k o aunI sY qy cwr ] BwdRo pMJvI jwnIXo buDvwr jI ADwr ] 1 ] suDw srovr qt ilKXo g ur pg Dr k Y DXwn ] jmeIXq isMG pTnMrQM ilKXo vswKw isMG jwn ] Bulx AMdR sB k o Abul g urU k rqwr ] isK g urU k y soD pVo ieh jIau hY Bulxhwr ] 1 ] ]” ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 840 isrlyK : pwrs Bwg pMjwbI rUpAWqr k ImIAw swAwdq BwKw lyKk : Al g jwlI p`qry : 1 a – 438 A Ak wr : 34 X 20 s.m. ilKq : 27X 14 s.m. vyrvw : ijld do g `iqAW ivc Kuly p`qry bMny hoey hn[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lwl[

sqrW pRqI pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : k uJ p`qirAW dw sweIz ivc Prk , Coty v`fy sweIz dy hn [ SurU ivc iek p`qry ƒ

k wg z lg w k y joiVAw hoieAw hY [ ilKweI suMdr, poQI d I hwlq TIk TIk [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr vI ilKweI kIqI hoeI hY [

AwrMB : “ < siq g ur pRswid ] g o ibMdwXnm : < siqgur pRswid [ sRI siqg ur jI shwie ] hrXynm: ] k ImIAw sw Awdq k I BwKw ilKqy ] AQ iDAwau Awp xI pCwxk w ] ausqiq Ar sk r jo hY mhwrwj k wso AMb iqk y qwry Aru myG k I bUMdW ] Ar pqR bnwspqI k y ]

AMq : “Aru isblI k au BI bMdI Kwny ivKy jb imqR imlxy Awey Qy ] qb isblI n y prIiKAw k y nimiq aun k au pwQr (p`Qr) mwry] qb vhu Bwg g ey ] bhuiV isblI ny k hw jo qum JUTy imqR ho ] k whqy jo imqR k y duK ivKy imqR k au duKu nhI Bwsqw ]1]

AQ iDAwau pRIiq k w sMpUrnU huAw ]1] AQ pwrs Bwg sMpUrn hUAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 841 isrlyK : rwm cirqR mwns, bwl k Wf lyKk : sMq isMG ig AwnI ilKwrI : bUtw isMG , swDU smW : sMmq 1894 ilpI k wl: 1926 p`qry : 1 a- 807 A Ak wr : 36 X 16.5 s.m. ilKq : 24X 12 s.m. vyrvw : Kuly p`qry do g `iqAW ivc bMny hoey hn[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ pihly

pMny aupr cOhrw hwSIAW, fIzweIn bxwieAw hoieAw, bwk I pMinAw aupr hwSIA W dovyN pwsI do-do k wlIAW lkIrW, do do k ysrI lkIrW Aqy iek motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-12 hn[

Page 228: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

228

Awm vyrvw : swrI poQI ivc hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk hY [k eI pMinAW aupr hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ pMnw nMbr dohrw idqw hoieAw hY [

AwrMB : “ < ] sRI rwm cMdRXnm: ] bwl k Wf sO mMg loqr cw roN sMbwdoN k y hyqu smwsvXws k rq coqr sRI rwm cMdR ] iek oN y pRg Xx k y k wrx pun : Avqwr Dwrxw dus†oN k oN mwrx w DnuK BMg pRsMg k ho ]”

AMq : ieiq sRI rwm cirqRy mwnsy sk l k il k luwK ibDuMs ny Aivr lB ik sMpwdny] pRQmo supwhw sRI rwm cMdR jI sMqw isMG ibnYq krqw hY srb sMqo ny mulAlp mqI dIn XUMn qwKXmw k rnI hy rwm cMdR pwt (A`g y isAwhI l`g w k y A`Dy qoN ijAwdw mtwieAw hoieAw hY ilKq pVI nhIN jWdI ) AOr bI bl dyxw qum k o nmsk wr hY bwr bwr ] rwvx k I idg ibjY Awidk jo pRsMg log oN ny pICy fwr dI eyQy so XQw lB p BI jI k I Awid suD ipRqW dyK k r sB ink ws dInY hY Xdip g Mg w jI k I jnm k Qw BI AwKXyp k hI QI prMqu ieh pRsMg suMdr jwn k r cOpwXW k I k uCk isQlqw imtwie k r rwKXw hY ] sUB msqw ] = ] = ]

sMbq 189 4 ] AO 19 26 ilKw ieh k Wf bUtw isMG swDU ny AsU k I 5 ] bwl k Wf : ieiq BXo ] bwl k Wf : ] = ] = ]

h`Q ilKq nM : MS 842 sMg Rih isrlyK : g ur rqnwvlI lyKk : B`lw, srUp dws p`qry : 1 a – 44 a Ak wr : 33 X 17 s.m. ilKq : 28 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI

pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ik Dry ik Dry hwSIey qoN bwhr ilKq, ivc ivc

k wnI bdlI hoeI hY [ pMnw nMbr 9 qoN bw Ad iek p`qrw KwlI CifAw hoieAw hY [ ilKweI cMg I [ poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] AQ g ur rqnwvlI ] swK I mhlw 1 ] dohrw ] mMg l crn ] E oAm nmo k rqw g ur inrg un srg un rUp ] bRhm nwm dwqw muk iq sur nr mn jip Bup ]1] nmo vwihg urU vwih siq nwmu k rqw purK ]”

AMq : “dohrw ] hir hir jin doaU eyk hY ibb ibcwr k Cu nwih ] jlqy aupij qrMg ijv jl hI ibKY smwih ] 12] ieq sRI g ur rqnwvlI ds g urau swq iqs pUrin suB msqu ] vwihg urU muK k ro aucwr ] hoie idAwl k r ley auDwr ]10 ] sRI vwihg urU jI k I Pqy hY ]

h`Q ilKq nM : MS 842 A isrlyK : mihmw pRk wS lyKk : B`lw, srUp dws p`qry : 44 a – 465 Ak wr : 33 X 17 s.m. ilKq : 28 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[

Page 229: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

229

Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ilKweI suMdr k wnI bdl k y kIqI hoeI [ poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] siqg ur pRk ws swKI jnm jg u g wviq inq nIq] mihmw pRk wS iqh nwm Dwr ilK poQI k IqI mIq ]”

AMq : “ eyh bMdy kI k Qw sMCop k hI jo sunI ] Ag y swKIAw dsm mhlw kIAw Aru bMdy k I sMpUrn hoeI ] sRI vwh g urU muK k ro aucwr ] hoie idAwl k ir ley audwr ]”

h`Q ilKq nM : MS 842 e isrlyK : rwm cirqR lyKk : B`lw, srUp dws p`qry : 466 a – 473 A Ak wr : 33 X 17 s.m. ilKq : 28 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr ilKq DibAW vwlI hY Aqy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [

ilKweI cMg I [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI rwm cirqR ilKqy ] hr Bg q hyqu AnMd k Md ] Drm

nuj rUp lIey AnMj sMg ] mK mn n hyq k Inw ibc wr ] qwVk w subwh hqk I AwauDwr ]”

AMq : ieq sRI rwm cMd cilqR sMpUrnM ] isRI Amr swhb k I Aaulwd bwbw srUp cMd jI ny BwKw sMCop k IAw ]

h`Q ilKq nM : MS 843 isrlyK : sRI rwm Avqwr k I lIlw lyKk : Awqmw rwm audwsI smW : sMmq 1886 p`qry : 11 a – 416 A Ak wr : 17 X 13 s.m. ilKq : 14 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-9 hn[ Awm vyrvw : poQI pMnw nMbr 11 qoN Suru huMdI hY Aqy rcnw SurU qo N ADUrI hY [ ijld auKVI hoe I

hox k wrn, p`qry vI auKVy hoey hn [ k uJ p`qry bhuq Ksqw hwlq ivc hn [ k e I p`qirAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ pr ilKweI cMg I Aqy poQI dI hwlq TIk TIk hY [ pihlIAW sqrw p`qrw 11 dIAw nhIN hn [

AwrMB : “Awmu sIqu sIs py sihE ] k u swdU Biv cu dyink seI bwiF jtw Jwau ijv BeI] 4 6 ] Awie jtw Awlxo pwXo ] swD jwn k Y sdnu bnwXo ]”

AMq : “ieiq sRI rwm Awvqwr k I lIlw KOVs iDXwie pUr n Bey ]16] jumlw ]205 ] smq Twrw sY iCXwsI imqI puhE idn nwvI vwr som iQiq k wdsI ] ilKI Awqmw rwm audwsI BweI frolI su Kvws ] Bu l cuk bKsxI vwhg urU vwhg urU jpxw jnm svwrnw ] rwm hry hir rwm hry hir ik Rsn hry hir ik Rsn hry hir ik RsN hry ]]

srbq swD sMg q pYrI pYxw ]

Page 230: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

230

Ag y AKIrly do pMinAW aup r ] jog nI ] Aqy mMqR jhy ilKy hoey h n [ ijs dw ie s rcnw dw nwl k oeI sbMD nh I hY ]”

h`Q ilKq nM : MS 844 isrlyK : mhw BrQ lyKk : duAwrk w dws , k iv smW : sMmq 1806 ibk RmI sQwn : Ak wl g V - bwrw ng rI p`qry : 1 a – 278 Ak wr : 17 X 13 s.m. ilKq : 13X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; Ksqw hwlq ivc[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw

dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y su DweI k IqI hoeI , AKIr ivc k uJ iek - do p`qry ivck wroN Pty

hoey hn [ ilKweI vI bhuqI swP nhIN hY [ poQI dy p`qrw nMbr 278 aupr sQwn bwry ieMj iliKAw hoieAw hy [ “g V Ak wl poQI ilKI” g un jn lyh suDwr ] surjn dws hr Bg q dyih ismrY ik Rsn mrwr ] bwrw ng rI k hI sQwnw ] iqn mY suB Ak wl g V mwnw ] qw mY rwie DRM jo rhy isMG rqn qwhI so k hy ]

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] AQ mhwBrQ ik Rq k v duAwrk w dws jI k I ] rwg sorT ] dohrw ] rwm nwm j p duÍrk w insvwsur k r iDAwny ] qIn lok mY rwKIey qyro k rImwnu ]"

AMq : “ik Rq k v duÍrk w dws dI smpqM ] dohrw ] ss isDI nO nwQ jo qwk o ibMdI dyh ] sMmq pwXo g unI ny Awp Bl PV lyhu ] idRg iqR g uny Arid swjo pui n vdh dy pwie] mn dUno lMk D isr sMmq ilKXo bwhie ] vYswK mws Aq hI Blo rv k o idvs AnUp iQq du Awds I suB G VI poQI ilKIAw AnU p ] dohrw g V Ak wl poQI ilKI g un jn lyhu suDwr ] surjn dws hr Bg q dyih ismry ik Rsn mrwg ] bwrw ng rI k hI suQwnw ] iqn mY suB Ak wl g V mwnw ] qw mY rwie DRm` jo rhy isMG rqn qw hI so k hy ] poQI pUrn BeI sujwno ] Bulw cUk w bKs Iau surnq mrI jwnw ]”

ies qoN A`g y do vK vK nu`sKy ilKy hoie hn [

h`Q ilKq nM : MS 845 isrlyK : sRI g urU bMs cMdoRdY lyKk : Bwg isMG ilKwrI : bIr isMG smW : sMmq 1923 p`qry : 1 a – 100 a Ak wr : 17 X 25 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAW dovyN pwsy do do lwl ,

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : poQI ivc QW QW hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI , hwSIey qoN bwhr vI ilKweI

k IqI hoeI hY [ ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

Page 231: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

231

AwrMB : “ < sRI siq g ur pRswid ] ] AQ sRI g urU bMs cMdoRdY ilKXqy ] kib`q ] sq icq k o k wrj ivicqR qy icqR jwny jwny Bg vMq A nMq sunwm DwirXy]”

AMq : ‘pMnw 9 9 Bwg isMG g ur k o nmoXwqy vrMvwr ] lKw k y g uro k y pQ my icdk o dXo ivcwr]657] AQ g RMQ smwpq ie`C ] mhwrwj ds g urn k o k hXo subMs suDwr] suny pVy jo Xwih k o lh so sd suKswr ] g ur subMs cMdRodY jg huie rho jbY pRk ws ] duK AMDyr k o dUr k r isK ck or suKvws ]

pMnw 100-dohrw ] sMg iq k o suq huk im hir Dr Dr g oq suAwh ] sMg q g RwmM vsq so nmo mmqwh ] j nm mwqR G r qih k y k Rm hir k o huie jwn ] isK swD n mY vsXo sdXw qy g RMQ bKwn ] sMDX w ieMdX ieMdRX Bn g Rhsu Awqmw joie ] AMk n k I g qM ault g un qau ieh sMmq (1923) hoie ]66 8] suDw su sr mY vws k r mG rm smh hoie ] ik Rsn pK k I qoRdMsI g RMQ sMpUrn hoie ]669 ] bIr bIr mY bIr hir hm k o ey mb qwie ] g ursubMs cMdRodY k Q k r muJY sunwie ] 671 ] Xwqy pRQMm lKwXo bIr isMG nY g RMQ ] jih pVY suK lhYg o jo g ur ds k o pMQ ] 672]

ieiq sRI dsm g rubMs cMdRodY SuBM Bvyiq ]” Ag y do p`qry hwSIey vwly KwlI C f k y,pMnw nMbr 71 AMk iq k r k y iliKAw hoieAw hY [ jo nk l k rk y lg wieAw hoieAw hY [

h`Q ilKq nM : MS 846 sMg Rih isrlyK : bwxI dwdU idAwl lyKk : dwdU idAwl p`qry : 1 a – 193 A Ak wr : 18 X 17 s.m. ilKq : 12 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAW dovyN pwsy do do lwl lk IrW , iek nIlI

lk Ir Aqy ivck wr iek pIlI motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw :poQI dy pihly p`qirAW aupr fIzweIn bxw k y iliKAw hoeAw hY [ hVqwl Pyr ky

suDweI k IqI hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ ilKwe I suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk hY [ poQI dy SurU ivc iSvjI pwrbqI, sRI g xys jI dI Poto k pVy dy Qwn nwl o auqwr k y lg weI lg dI hY [

AwrMB : “ sRI rwm jI siq ] sRI sÍwmI dwdU idAwl jI k o ik Rq ilKXqy ] pRQm g urdyv ko AMg ] dwdU nmo nmo inrMjnM ] nmsk wr g urdyvq ]”

AMq : ieiq sRI dwdU dXwl jI kI smsq swKI sMpUrxM ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 846 A isrlyK : pd dwdU dXwl lyKk : dwdU dXwl p`qry : 194 a – 334 a Ak wr : 18 X 17 s.m. ilKq : 12 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw Suru ivc fIzweIn bxw k y iliKAw hoieAw hY [ ilKweI

suMdr,poQI dI hwlq Awm krk y TIk TIk [

Page 232: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

232

AwrMB : “ AQ sRI sÍwmI dwdU dXwl jI k w pd ilKqM ] ipRQm rwg g OVI ] rwm nwm nhI Cwfo BweI ] pRwxq jON ink t jIv jweI ] tyk ] rq rqI k r frY moh]”

AMq : “AMq smyN k I swKI ] jy qy g ux bXwmY qyqy qY Nq jYry mn swihb Awpxy k wrxY ] ieiq rwg DnwsrI sMpUrxM ] rwg ] 27 ] pd 4 4 0 ] AMg 3 7 swKM 2480 ] ieiq sRI sÍwmI dwdU dXwl jI k I smsq bwxI sMpUrxM Bvyiq] ]

h`Q ilKq nM : MS 846 e isrlyK : As†k lyKk : suMdr dws p`qry : 334 a – 342 a Ak wr : 18 X 17 s.m. ilKq : 12 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ hwSIey

qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ AQ As†k ilKqM ] AQ g urdXw Kt pdI dohw ] AlK inrMjn bMd k Y g ur dwdU

k y pwie ] doaU k rqb jor k r sMqn k O isrnwie ] suMdr qoh hXwk rI sqg ur g hXo hwQ ]”

AMq : dwdU dXwl pRisD sq g ur qWih mor pRxwm hY ] dohw ] suMdr As†k sb srs qu m ij jwnhu Awn ] As†k XWh k hY sunY qWk Y aupjY g Xwn ] 10 ]4 ] ]

ies qoN A`g y k uJ hwSIey vwly p`qry KwlI C`fy hoey hn ]

h`Q ilKq nM : MS 847 isrlyK : Purk wnw bwby nwnk k w [Pk rnwmw] p`qry : 1 a – 217 a Ak wr : 17 X 13 s.m. ilKq : 11 X 8 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, Aqy pqry vI auKVy hoey hn [ ilKq bhuq swP nhI [ hVqwl

Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ poQI dI hwlq bhuqI cMgI nhIN hY [ p`qry vI Ksqw hwlq ivc hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Purk wnw bwby nwnk jI k w ] swKI m`k y mdIny k I nsihq nwmw ] bwby nwnk jI k w ] swih sirP qQW m`k y mdIny ivc ] rwg iqlMg ] pwiqswhI pihlI ]

AMq : bwby k au sau qwrI pwau qy rKI nIsWnI eyihu] jo k ru g oujwriqk aus dI Pyrin jnmu Dryie ] 210] bwby m`k w q wirAw k wjI qy aulmwie ] pIr Pk Ir mswieK sB crnI leI lg wie ] ] g ost m`k y dI pUrI hoeI ] 2 ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 848 isrlyK : mWfI k bIr jI k I swKI smW : sMmq 1963 ibk RmI p`qry : 1 a – 160 a

Page 233: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

233

Ak wr : 20 X 15 s.m. ilKq : 15 X 10 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ poQI dI hwlq

TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siq g ur pRswid ] AQ k bIr jI k I swKI mWfI ] AQ g urdyv jI k o AMg

ilKqy ] k bIr sqg ur svWn k o srk w so DIsvIn dwq ] hrjI svWn k o ihqu hr jn svIn dwq ]'

AMq : “ieiq ] k bIr jI k w pd spUrx Bvyq ] rwm nwm jI siq ] sRI sÍwmI dwdU idAwl k bIr nwmdyv jI si q ] sk l swD jI siq ] dohrw ] Ag nIrs g Rhy cMdRm w sMbq ibk Rm jwn ] k wrq kvid k I As†mI buDvwr suB mwn ]

h`Q ilKq nM : MS 849 isrlyK : k lg IDr pRbMD k QnM lyKk : sMqoK isMG , BweI p`qry : 1 a – 385 A Ak wr : 34 X 26 s.m. ilKq : 23X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : lwl isAwhI dw QW QW qy vKryvyN vwsqy prXog k Iqw hoieAw hY [ swrI rcnw ƒ

AiDAwieAW ivc vMifAW ho ieAw hY [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ pihly pMny aupr hwSIey dy fIzweIn bnwey hoey hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < vwihg urU jI k I Pqy ] sRI Bg auqI shwie ] AQ k lg IDr pRbMD k QnM ] dohrw ] qIno k wl Ailpq rihau Kojy jwih pRbIn ] bniq sc dw nMd qRY jwnih mr mn qIn ]”

AMq : “k vI sMqoK isMG g ur kI k Qw ] kIn blwvn mmmq k iv jQw ] cqrQ ruq pUrI k r qQw ] lIno swr jQw ibRq mQw ] ds pwiqswihn k y suB crn ] Dr k r DXwn ibG n ik X hrn ] AIBlwKw inj pUrn k rI ] dustin k I miq k Cu nih ArI ]49 ] ieiq sRI g ur pRk ws sUrj ig RMQy cqurQ ruqy siq g ur k Qw ibrcqwXM BwKwXM k iv sMqoK isMG jQw miq brnnM nwm iek pMcw siq AMsU ]” ] ] ]

poQI pMjmI ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 850 isrlyK : ivcwr swg r lyKk : sMq inscl dws p`qry : v`K v`K AiDAwey dy v` K pMny nMbr AMk iq hn [1 a – 10 + vyrvw hyT ilKy

Anuswr k ul p`qry 264 Ak wr : 34 X 14 s.m. ilKq : 27 X 10 s.m. vyrvw : ijld KulHy p`qry do g `iqAW ivc bMny hoey hn[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lwl[

hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 10

Page 234: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

234

Awm vyrvw : p`qirAW dI ig xqI bwry i es pRk wr hY vK vK Ai D Awey dy v`K v`K pMny AMk iq hn[ pihly 1 a –10 +33 + 7 + 48 +43 + 83 Aqy + 4 0 pMny Aqy 264 k ul joV bwry AKIr ivc ieMj iliKAw hoieAw hY [

“swKX pqMjl n jwX vY lyKk mImwsw vYdwqo [ k pl piqjl g oqm k xwd jYmin ibAwsw ] AKIrlw AiDAwey ijs dy 4 0 pMny h n nhIN hY [ ieMj jwpdw hY ik sRoq ny poQI dyx smyN G t idqy hox [ ilKweI suMdr, poQI ƒ vK v`K AiDAwey ivc pMinAW Anuswr k pVy dI stirp ivc bMinAW hoieAw hY [ ijMnw dI ig xqI Cy bxdI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswXnm : ] AQ ivcwr swg r ig RMQ ilKXqy ] AQ vsqU inrdys rUp mMg l ] do ]”

AMq : “jXo imQXw g ur g RMQ qYN imQXw bMn shwr ] qXo imQXw g ur byd qYN imQX jg pRhwr ]6] l`K ArQ lK vwk X k o hÍY jg XwsU inhwl ] inrwvrx so Awp hY dwdU dIn dieAwl ]

ieqI sRI ivcwr swg ry g urU vydw idsw swDn pRwiqBwsk vrxMn nwm Ks† sqrMg :6]” isvwXnm : ] rwmwXnmonm : ]

h`Q ilKq nM : MS 851 isrlyK : sBw pRk ws lyKk : hircrx dws smW : sMmq 1841 ilpI k wl: sMmq 1949 p`qry : 1 a – 97 A Awk wr : 17 X 24 s.m. ilKq : 11 X 19 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : swrI poQI ivc hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI ilKq [

ijld auKVI hoeI [ k eI AOKy sbdW dy ArQ idqy hoey hn [ AKIrly p`qry aupr sMbq bwry ieMj iliKAW hoieAw hY [

dohrw :- byd ieMdu g j Bg inq sMvq sr k iv vwr ] swvn sk ul`qRXoN dsI rcXo g RQ su ivcwr ] + + +

Aqy g RMQ aunI sY au nIjw mY i liKAw - iPr k itAW hoie Aw hY Aqy iPr iliKAw hY [ g RMQ auxMjw mY iliKAw 19 49 iliKAw [

pr auprok q ilKy Anuswr smyN ivc AMqir jwpdw hY[ k eI QwvW qy ilKweI DibAW vwlI hY Aqy bhuq sw P nhIN hY [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < sRI g xysWXnm: AQ sBw pRk ws ilKXqy ] dohrw ] g Or sXwp jbu puDrY vsqu ivcwry eyk ] jpu ibsrg sO rwiK hY inj jn mn n tyk ]”

AMq : “dUir k riq juib k rm giq mn dXwl suB g Iq ] rwDw hir Xh g RMQ so k rY sdw suB pRIq ]45]”

ieiq sRI hir crx dws ik Rqy sBw pRk wsy dsmo lws: 10 ] = ] = ] sBw pRk ws smwpqM ]doh rw ] byd 4 ieMdu 1 g j 8 Bg 1 inq svMq sr k ivvwr ] swvn sk ul`qRXo dsI rcXo g RMQ suivcwr ] ] + +

g RMQ auxMjw mY iliKAw ] 19 49

Page 235: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

235

h`Q ilKq nM : MS 852 sMg Rih isrlyK : bYNqw - g ur prqwp g RMQ lyKk : CWm dws p`qry : pqrw/pMnw nMbr AMk iq n hI k Iqy hoey Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw cwry pwsy do do lwl

do do k wlIAW ivck wr iek pIlI motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : poQI Ksqw hwlq ivc hY p`qry iek pwsy qoN k `ty hoey hn Aqy pMnw nMbr vI AMk iq

nhIN k Iqy hoey [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI TIk TIk hY Aqy pVHn Xog hY [ poQI dy SurU ivc k uJ p`qry nhIN hn [ Aqy ieMj jwpdw hY ik rcnw ADUrI hY [

AwrMB : “g ur pRqwp g RMQ ilKXqy ] dohrw ] sqg ur mory jwgdy ros n bIc jhwn ] ihMdU qurk W srb k y sWJy sq g ur mwn]”

AMq : “dohrw ] qyg bhwdr lwfly bydW my prbIn ] qw ikrpw aun pwie k y pUrI k In] CWm dws k I bynqI suno g rIb invwj ] Ak r ArQ jo BuilAw pUrw k ro smwj ]2]1]”

h`Q ilKq nM : MS 852 A isrlyK : srPI [ SIhrPI ] lyKk : CWm dws smW : sMmq 19 4 4 ibk RmI p`qry : p`qrw nMbr AMk iq nhIN hn[ Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI pVHn Xog , poQI dI hwlq bhuqI vDIAw nhI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ srPI (ishrPI) CWm dws k I ilKXqy ] AlP

ielwh dw Awsrw rK bylI k UVw dyiKAW k ul sMswr Xwro ] qyry nwl sWnI sBy rvw ho ey Awpo Awp jWdy bDI qwr Xwro ]”

AMq : “Awpy g urU qy Awp jo bxy cylw ik qy Bry pwxI ik q pIvdw eI ] Awpy vyKdw sRb ƒ CWm dwsw jYsy Kwb Anyk l KINvdw eI ]3 0 ]2]

isrPI sWm dws k I pUrI hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 e isrlyK : cOpt g RMQ lyKk : sWm dws smW : sMmq 1944 ibk RmI p`qry : p`qrw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ ilKweI, rcnw dy ies Bwg dI cMg I ]

Page 236: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

236

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ cOpt g RMQ k I ilKXqy ] dohrw ] crn pUj g urdyv k y cly Avqwr ] SWm dws k I bynqI bMdn vwrMvwr ]1]”

AMq : imqI Pg x dI AwK dy idn pMjI Bwly ] vrg k wl iPr KMf jo ss CWm vKwly ]25] ieiq sRI cOpt g RMQ spUrnM smwpqM ]4 ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 s isrlyK : g urDwrw lyKk : mIhW isMG lyKwrI : sWm dws smW : sMmq 1940 ilpI k wl: sMmq 1950 p`qry : nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI DibAW vwlI bhuqI swP nhIN [ poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] sqg ur drsn k IiqAw g urmuK sdw hulws ]” AMq : “mIr pIr sB crnI lwg y ] hm sy jIv hjwrw ] swvl mUrq dIn idAwlw CWm

dws g urDwrw ] 14 4 ] Bul cuk bKsxI ] ig RQ spUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 h isrlyK : g ur prqwp g RMQ lyKk : mIhW isMG lyKwrI : sWm dws smW : sMmq 1940 sQwn : dody dI Drmswlw p`qry : p`qry AMk iq nhINN hn[ Awk wr : 14 X 29 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I ; poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] r]12] suMdr dyK srUp jo suMdr k rdy bol ] suDw smw ny

vwk g ur g urmuK pIvy Jol ]” AMq : “ jy k o pVsI eys k o lw k r idlo prIq “cwr pdwrQ pwvsI g ur k w drsn nIq

]254 ] sMmq aUnI sYk Vy Kt Ar cwlI jWnw ] pihlI smJo hwV k I sug lw pK pCwnw ] 255 ] g ur prqwp g RMQ sMpUrnM ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 k isrlyK : isrPI CWm dws k I lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws sQwn : dody dI Drmswlw p`qry : p`qry AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 29 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m.

Page 237: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

237

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI hwlq TIk TIk ilKweI suMdr ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] isrPI CWm dws k I ilKXqy ] k otVy iliKAw ] AlP

ielwhI eyk o jwqw ijs k w srb pswrw hY ] jl Ql dy ivc jIv Anyk w rojI dyvx hwrw hY ]”

AMq : “CWm dws dw Kwb pCw no jyqw jg q pswrw hY ] 3 0 ] isrPI k otiVAW k I sMpUrnM]”

h`Q ilKq nM : MS 852 K isrlyK : mn pRcwvn g RMQ lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws sQwn : dody dI Drmswlw p`qry : nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 29 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ mn pRcwvn g RMQ ] ilKXqy ] dohrw ] sq g ur mory

jwg dy dws g ulwb AbIr ] CWm dws k I bynqI k wto sMkt BIr ]” AMq : “sMmq aunI sYk Vy chu N qy cwlI jwnw ] swvx vdI ju AstmI pUr k Iqw Awn ]

227] g RMQ sMpUrnM ] smpqM ] ik rpw sq g ur dws g ulwb k I ] Bul cuk mwP ]” h`Q ilKq nM : MS 852 g isrlyK : bYNqW lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws sQwn : dody dI Drmswlw p`qry : nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 29 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I [ poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bYNqw ilKXqy ] eyk o eyk m k hq jU sq g ur ijsy

dieAwl] rosn ivc jhwn hY so mY lIny Bwl ]” AMq : “CWm dws g urBjn jU cly qumwry swQ ]14 ] nw k o bwd Abwd hY nrk surg kI

hoie] bMD moK sB k UV hY swvl dws bg oie ]19 ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 G isrlyK : pYNqI ilKXqy lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN

Page 238: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

238

Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKq DibAW vwlI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pYNqI ilKXqy CWm ik Rq ] do hrw ] sqg ur mo pY dXw k r

dIjy boD Apwr ] CWm dws k I buD k y sg ly sok invwr ]1]” AMq : “CWm dws k IAw jqI k vI jnW k y pws ] pYNqI A`Kr soD k y k Iny iek sy rws ]41]

Awg y PwrsI k y hrP ilKXqy ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 | isrlyK : sorTw lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sorTw ] holI Kylq Awj sqg ur dws g ulwb jo ] c`Ty

ng r smwj sqg ur k In Awie k y ]” AMq : “CWm dws g ur pws g l ivc plU pwie k y] k InI hY Ardws Aog x myry mwP k r]”

h`Q ilKq nM : MS 852 c isrlyK : PwrsI k y hrP lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] PwrsI k y hrP ilKXqy ] k otVw ] AlP ielwhI eyk

pCwqw dUsr mno Bulwqw hUM ] ” AMq : “ik sn rwDk W swcy hUey jmnw dy ivc nweI hU ] qYsy mwqw pIro jwno sq g ur crnI

lweI hU ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 C isrlyK : g ur mihmw lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY ]

Page 239: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

239

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] cOpeI ] Awd invwaU g ur k o mwQw] dws g ulwb jg q k u nwQw] dIjy myry isr pr hwQ ] CWm dws kI sux g ur g wQw ]1] g ur k I syvw jnm n hoeI ] g ur dr rihAW k wl n k oeI ]”

AMq : “cMd smWny Cqr Ju lweI ] mihmw k bqy k hI n jweI ] Cwm dws g urdyK k cihrI] sqg ur bcnw AMmRq lihrI ] 42 ] ]

h`Q ilKq nM : MS 852 j isrlyK : vwr lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws smW : sMmq 19 4 4 ibk RmI p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] vwr ilKXqy ] fyvFw] Awieq Ak l n Awvy k oeI k l

jug Awvy BwrI k ry KuAwrI ] puMn Drm nrmUl n k rdy pwpW dy ihqk wrI lwvn XwrI]”

AMq : “mrnw qYnUN Xwd nw isr qy DONdw k wl ] swv l dws sux Wvdw hosI mMdw hwl ] 29 ] dyhI nwl n jwvxw k r qUN lw Kau pwie ] k yqy Kwxy KwidAw jrw phucI Awie ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 J isrlyK : rsIly vwk lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr,poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rsIly vwk CWm dws k y ilKX qy ] dohrw ] Awid invwv o

sIs k o sqg ur dws g ulwb ] Bg qW qwrn vwsqy ciVAWW hY Ahqb ]” AMq : “k Oqk Aysw dyK k y rwjw bhuq hrWn ] mnmo pCoqWv dw bhuqw k rdw dwn ]9 4 ]

CWm dws sB Cof qU N k UVw hY sB swj ] JUTy hwQI G oiVAw JUTw sYnw rwj ]9 5 ]”

h`Q ilKq nM : MS 852 \ isrlyK : Pk rnwmw lyKk : mIhW isMG ilKwrI : CWm dws smW : 1950 p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 14 X 24 s.m. ilKq : 11 X 18 s.m.

Page 240: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

240

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Pk rnwmw ilKXqy ] dohrw ] sq g ur mory jwg dy

sUqw Avr jhWn ] CWm dws k I bu`D k o k IjY hY AvdWn ]” AMq : “soDy cwry brn jU ihMdU muslmwn ]115] sqg ur nwm iDAwie k y k wrj k rsI

k oie] Cwm dws suK pwvsI jHNh qhN soB hoie ]116] imqI ivcwro mws k I PNgx AT bIs ] sMmq aUnI sYk Vy bydW hor clIs ]117 ]”

poQI ilKI mIhW isMG ny ilKweI dody dI Drmswlw bYT k y ilKI hY sweIN lok sWm dws k I AwrP Bul cuk mwP k rnI jI sweIN lok o ] sMmq 19 50 imqI Bdo idn 23 suB msqM ]

h`Q ilKq nM : MS 853 isrlyK : sRI Bwg vqy mhWpurwxy iqRqI sk MD ilKwrI : BweI sMqyn smW : 1841 ibk RmI ilpI k wl: sMmq 1900 p`qry : 1 a – 749 a Awk wr : 34 X 34 s.m. ilKq : 24X 24 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw, hwlq mwVI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir; sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : g RMQ iBijAw hoieAw hY AKIr ivc p`qry Ksqw hwlq ivc Aqy KwDy hoey hn [

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY Aqy hwSIey qoN bwh r vI ilKweI k IqI hoeI hY[ k wnI vI bdlI hoeI hY [ is hwrI, ibhwrI, hoVw, Aqy pYr ivc ‘r’ pwaux dw FMg - purwxIAW ilKqW vWg hY [ ijld auKVI hoeI hY [ pihly pMny aupr rcnw SurU hox qoN pihlw fIzweIn bxwieAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < nmo Bg vqy vwsu dyvwXw ] sRI ik RsnwX srxmmW ] dohrw ] ivG n hrx mMg l k rx Kym k usl prswd ] ausqq ausqq Xog h ir ihq k r aucroAwd ] 1] Cpw CMd ]” jY muk Md suKk Md prm AwnMd purwqn ] jY AKMf pRcMf dMJ inrdÍid snWqn]”

AMq : “rv shMsik Rq k y ink t soh qn BwKw dIp ] pr rv ibnies Qwn mo dIp hI drHy smIp ]29 ] inmsk wr prmwqmw g urCyd k ir hml g RMQ ] suKI so jwk I ik Rpw qY pUrx BXo ig RMQ ]3 0]

sMmq ATwrih sY iek qwlI smw sk qk jwn ] eyk wds snvwr k o pUrx BXo pUrn ]184 1]

ieiq sRI Bwg vqy mhW purwxy dÍwds sk MDy qyrvo DXwXw ]13 ]” = ] = ] = ] smwpq msqu suB msqu ] ] = ] iQiq eyk ik snw suk rvwr swaux dvcI poQI swhb sRI Bwg vq sprUn hoeI ] BweI sMq mDsUdn dws dw cylw ] g urduAwrw iBMfwrI ]

imTypur spUrx hoeI ] ilKweI BweI sMqyn ] thl k Iq I g Mg w rwm ] bwvy mDsUidn dws dy cyly sMmqu aunI sY pUrw hoAw ] 19 = = =

Ag oN iek do p`qry KwlI Ksqw hwlq ivc hn [

Page 241: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

241

h`Q ilKq nM : MS 854 isrlyK : sRI nwnk pRk ws lyKk : BweI k wn isMG p`qry : 1 a – 484 a Awk wr : 33 X 26 s.m. ilKq : 29 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwh I k wlI, vKryvyN leI lwl[ h wSIAw pihly pMny aupr cwry

pwsy Aqy bwk I g RMQ dovyN pwsy do-do lwl lk IrW nwl[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I , pwisAW qoN p`qry ik rm Kurdw hn hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

Aqy hwsIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI hY [ SurU ivc k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI, Aqy aus qoN bwAd rc nw SurU k IqI g eI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI nwnk pRk wS ig RMQ ilKXqy ] dohrw ] eyk Mk wr siq g ur iqh pRswid sc hoie ] vwhg urU jI kI Pqy ibG n ibnwsn soie ]1]k ib`q ]”

AMq : “ k wqk pUnm ibKY BXo ig RMQ ibnaUnw 76 ] dyvw isMG ipq qy jnm k iv sMqoK isMG nWmw brmWgih sq sMg k o k r siq g urU pRnwmw 77 ] ieiq sRI nwnk pRk wS ig RMQy auqrw rDy sc KMf pRsQwn brnnM nwm spq pc wsmo DXwie ] iKqm BweI k wn isMG jI ] poQI shb jI ] ilKI hY ] ig RMQ pUrw hoeyAw moK dy mhIny idn buDvwr k widsI cMdRmw isMG dw ] sMk Rwq G VI 35 pl 58 mhUrqI 3 0 cMnnp`K sudI] idn G VI 32 pl 39 ] vwhg urU jI ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] rwm rwsyN rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm rwm vwihg urU jI vwihg urU jI vwihg urU jI vwihg urU jI vwihg urU jI g urU nwnk g urU nwnk g urU nwnk g urU nwnk g urU nwnk ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 855 isrlyK : sUrj pRk ws, sRI g ur pRqwp sUrj g RMQ lyKk : sMqoK isMG , k iv smW : sMmq 1923 p`qry : 1 a – 625 A Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 25 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy pwsy do do lwl

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 18 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ,ilKweI suMdr; keI pMinAW aupr hVqwl Pyr

k y suDweI k IqI hoeI hY [ A qy hwSIey qoN bwhr vI ilK q [ AKIrly p`qry iB`jy hoey hox k wrn ilKweI spSt nhI hY [ g RMQ dy SurU ivc k uJ p`qry KwlI hn Aqy AKIr ivc k uJ pMny hwSIey vwly k ty hoey hn ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g ur pRqwp sUrj grMQ ilKXqy ] sRI vwihg urU jI k I Pqy] qIno k wl ju Aclu`N rih AlMb sk l jg u jwl ]”

Page 242: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

242

AMq : “k iv sMqoK As pRBU bMdo dÍy kir jog bwr, bwr k ir bMdnw idn k ir ciF ijmqor ] ieq sRI g ur pRk ws sUrj ig RMQ cqurQ rwjY sR I hir g uibMd ausqiq brnMn nwm pMc cqÍwirMs AMsU ]45 ] dohrw ]”

sMmq 19 23 mhInw Pg x ] Suuk Rvwr ]

h`Q ilKq nM : MS 856 isrlyK : pMcm ruiq k QnM ] sUrj pRk ws ] lyKk : sMqoK isMG , Bwie p`qry : 1 a – 459 a Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 22 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ k eI p`qirAW aupr hVqwl

Pyrk y suDweI k IqI hoeI hY [ SurU ivc k uJ p`qry KwlI [ AwrMB : “fIzweIn bxw k y rcnw SurU k IqI hoeI hY [“< siqg ur pRswid ] < ]sRI

vwihg urU jI k I Pqy ] AQ pMcm ruiq k QnM ] dohrw ] g XwnI Dxw nI sk l j n ismrY nwmu ibAMq ] ijn jwnXo buD sÍCqy pry pwrBv sMq ]1]”

AMq : “ieq sRI g ur pRqwp sUrj (sUrj pRqwp) ig RMQy auqRAYny ig RQy smwpqM brnnM k iv sMqoK isMG ibcrqw BwKAw nwm Kst iqRsqI AMsU smw pqM ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 857 isrlyK : sUrj pRk ws III lyKk : sMqoK isMG , BweI p`qry : 1 a - 492 Awk wr : 36 X 26 s.m. ilKq : 24 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ pihly sPy qy

dohrw hwSIAw cwry pwsy, do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ bwk I swrI poQI ivc do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[

Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI , Aqy p`qry vI auKVy hoey h n [ ilKweI suMdr,pr ivc hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI iliKAw hoieAw hY [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ g RMQ iBijAw hoieAw Aqy p`qry juVy hoey hn ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ pMcm rwis k QnM ] sRI vwihg urU jI k I Pqy ] dohrw] qwr lg I auh pRym k I ismr nwm k rqwir ] qwrn k o smRQ so nmo sq Avqwr ]”

AMq : “ieiq sRI g ur pRqwp sUrj ig RMQy Astm rwsy BweI PyrU pRsMg brnnM nwm ssTI ] AMsU ] 60 ] rwj AstmI sM pUrnM ]” = ] = ] ] A`g y k uJ pMny hwSIey vwly KwlI hn ]

h`Q ilKq nM : MS 858 sMg Rih isrlyK : ibhwrI sq seI kI tIk w hir pRk wS p`qry : 1 A – 2 a Awk wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 8 X 13 s.m.

Page 243: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

243

vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lw l[ hwSIAw dovy N pwsy do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[

Awm vyrvw : iLKweI suMdr,rcnw ADUrI,poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < sRI rwDw b`l BojXiq ] AQ ibhwrI sq seI kI tIk w hir pRk ws ilKXqy]

svYXw ] qulsI dl mwlq mwl sON sXwm AnMg qy suMdr rUp suhW hI ]” AMq : “pwnI g Xo lil bwrj k o TihrY iPir bwr jpY nih pwnI - A`g y rcnw

ADUrI]”

h`Q ilKq nM : MS 858 A isrlyK : sMCyp swr lyKk : g urbKs isMG , kiv smW : sMbq 1856 ibk RmI p`qry : 1 a – 72 a Awk wr : 13 X 17 s.m. ilKq : 8X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lw l[ hwSIAw dovy N pwsy do do

lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk ; ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI kIqI

hoeI Aqy hwSIey qoN bwhr vI ilKweI kIqI hoeI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] prm purK prmwqmw sRI g urU nwnk dyv ]

bRmwidk jwk o jpq Ag m Ag iD AByv ] jg qwr n k wrn k rn piqq auDw r Bwie ]”

AMq : “ieiq sRI sMCyp swr g RMQ ik Rq kiv g urbKs isMG ibRcqwAM [ auqRwrD k Q smwpqM ] 1]] k Qw spUrn ] poh ] soJvwr ] iek wdsI ]” ] = ] = ]

h`Q ilKq nM : MS 859 isrlyK : ibk Rm bqIsI lyKk : dIvwn isMG k oCV smW : sMmq 1808 ilpIk wl: 1860 ibk RmI sQwn : k wƒ vwx ng r p`qry : p`qrw nMbr AMk iq nhIN Awk wr : 23 X 19 s.m. ilKq : 19 X 15 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI, hwsIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI

pMnw-14 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy kwg z vI iek pwisauN k ty hoey hn k eI p`qirAW aupr

hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, poQI dI hwlq mwVI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ ibk Rm bqIsI , ilKXqy ] dIvwn isMG k oCV ieh

poQI k InI ] sMmq ATwrw sY AwT ] AstbIsq aupir iqh swT ] eyk shMsR eyk saumn ] pMc aupr AsI k ir mMn ] A`g y poQI dIAW lweInw KwDIAw hoeIAW pVIAW nhI jWdIAW [ sMpUrn poQI hoeI jb ] AstmI iQq k ulI k ir g xIey ] CnCrvwr sdw suK lhIAY ] A`g y jw k y iPr sMbq bwry iliKAw hoieAw ]

Page 244: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

244

AMq : sMmq ATwrw sY sTvwlI ] mwh vdI cauds BwlI ] suk qr smwdpru ] poQI ilKI ivc k wnUvwx ng R ]

k oCV dIvwn isMG Drmswl Arog I ] pUrn k InI hrI isMG bRhmnBog I ] ilKqy pVqy hoey inhwl ] nwm j pq k C k hY n k wl ] nyqR joq dy hmw g oey ] rog n k aU hovY dyh ] isK g urU nwnk jI k w moh ] Blw k rn hr muJ k o hoie ] DMn bwbw nwnk DMn bwbw nwnk qU sc ] ihrdy mY pwp rhy n k K ] vwhg urU vwhg urU jI sq g urU sq g urU sq g urU jI hr Bul cuk soD pVnI ] poQI sMpUrnM smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 860 sMg Rih isrlyK : g urbwxI tIk w lyKk : AnMd G n p`qry : 1 a - 2 A Awk wr : 17 X 10 s.m. ilKq : 13 X 6 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isA whI k wlI, vKryNvyN leI lw l[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI bhuqI swP n hIN ik Dry ik Dry D`ibAW vwlI hY Aqy hVqwl Pyr k y

suDweI k IqI hoeI hY[ poQI dy SbdW dw tIk w k eI vwrI bhuqI ivsQwr ivc k Iqw lg dw hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ poQI dy SurU ivc qqk rw ieMj iliKAw hoieAw hY [ ijvyN :- “ < - Awid pMny sRI jp tIk w, AnMd G n bRnn k IAw 1 ]” Aqy “ < buhu sRI AwrqI jI k w tIk w AnMd G n vrnn k IAw ]” Aqy AKIr ivc, “bhu mMqR mUl jpjI bwby nwnk jI k w mMqR mhwqm smyq____

jpu tIk w - AwrqI tIk w mMqR bwby k w” AwrMB : “ < siq g ur pRswid ] sRI g ur nwnk rUp bRnqy ] k ibq ] ivG n k y hrIly

drIly sB mMg l k y nwmk y rsIly rMg Ily hir nwm k y ] nwm k y jg Ily svIly hir nwmhU k y nwm k y auTIly jpIly hir nwm k y ]”

AMq : “g ur nwnk jpjI kIE o inj mq k o inrDwr ] AnMd G n tIk w k ry qwk o ArQ ivcwr ]”

h`Q ilKq nM : MS 860 A isrlyK : jpu tIk w smW : sMmq 1882 p`qry : 2 A – 209 a Awk wr : 17 X 10 s.m. ilKq : 13 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk TIk , k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY ] AwrMB : “ < siqnwm krqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur

pRswid ] jpu ] tIk w ]” AMq : “ieq sRI g ur nwnk vMs pRsqq dsm purK sRI g ur rwm dieAwl isK AnMd

G n ivricq ] sRI jp tIk w smwpqM : 1 ] ] ]”

Page 245: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

245

h`Q ilKq nM : MS 860 e isrlyK : AwrqI - tIk w tIk wk wr : AnMd G n smW : sMmq 1882 p`qry : 210 a – 265 Awk wr : 17 X 10 s.m. ilKq : 13 X 6 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid dohrw ] ivG n hrn mMg l k rn Xg mo hir k o nwm ]

AwnMdG n jo jn jpy sPl ho iqh k wm 1 ]” AMq : “sMmqu purwx siq ArD sq Xug m AiDk hY jws ] mIn mws sMk r purI k Ino

ilKn iblws ] ieq sRI g urU nwnk vMs pRsqq dsm purK sRI g urU rwm dieAw l isK AnMdG n ivricqw Aw rqI tIk w smwpqM ] lyKk pwTk Xo suBM BU Xwqw ] sRI vwhg urU siq hY jI ] slu 1882 hwV mwsy suk l pKy iqQ Asut poQI ilKI ]”

h`Q ilKq nM : MS 860 s isrlyK : mUl mMqR jp isromn smW : sMmq 1882 p`qry : 265 A – 271 Awk wr : 17 X 10 s.m. ilKq : 13 X 6s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 7 hn[ Awm vyrvw : ilKweI DibAW vwlI pr pVI jWdI hY [ AwrMB : “ < sRI g ur nmih ] AQ mUl mMqR jp isromn ]” AMq : “Bg vq Cl AnwQ nwQy surix nwnk purK Awcuqh ] ieq sRI mUl isD mMqR

sMpUrnM jug q bRnnM ] cOpeI ]” do iqMn p`qry hor ilKy hoey hn [

h`Q ilKq nM : MS 861 isrlyK : Bg q mwlw stIk smW : sMmq 1769 p`qry : 1 a – 337 a Awk wr : 16 X 11 s.m. ilKq : 12 X 7 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn, au KVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl hwSIAw dovy N

pwsy do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, ilKweI suMdr,pr ivc hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY[

poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ ilKweI hwSIey qoN bwhr vI k IqI hoeI hY[ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] asUAsq sRI g xyswiX nmh ] AQ Bk œ mwl BwKw ilXqy

stIk ] AQ tIk w k rqw k o mMg l crn] qQw k ivq ]” AMq : “sMpiq pRisD ds swq sY aunhqrI Pwlg un mws vid spqmI ] ivqwiXk Y

nwrwXx dws suK rwm Bkq mwl lYk y ipRXwdws aurvsy rhy CwXk Y ]616 Ag n jrwvo lY k y jl mY bufwvo Bwvy sUrI pY cFwvo G or g rl ipvwvhI ibCU k itvwvo

Page 246: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

246

k ot swp lptwvo hwQI Awg y frvwvo eyqI BIq aupjwvhI isMG pY KvwvY Buim g fvwvo eyqI KIAnI ivDvwvo moih duK nhI pwvhI ] bRj jn pRwn k wn vwq X h k wn k ro Bk q so iv muKqw k o muK n idiXwvhI ]”

“ieiq sRI Bk iq mwl Bk q rsboDnI tIk w smwpqM sBM Bvyqw ] ]” ies qoN A~g y k u~J p`qry Ksqw hwlq ivc hn]

h`Q ilKq nM : MS 862 isrlyK : aupdys blws lyKk : g ulwb dws p`qry : 1 a – 242 A Awk wr : 17 X 12 s.m. ilKq : 14X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do k wlIAW lk IrW k wnI nwl aulIk IAW hoeIAW[ sqrW pRqI pMnw-12 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI hY Aqy p`qry vI auKVy hoey hn [ p`qirAW dI hwlq bhuq

Ksqw Aqy ik rm KwDy hoey hn [ ilKweI vI mwVI hwsIey qoN bwhr ilKq k IqI hoeI k eI QwvW qy k wnI bdlI hoeI hY [ poQI dI hwlq bhu qI vDIAw nhIN hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI ]

AwrMB : “ < sRI prmwqmwie nmwh ] AQ aupdys blws sRI g ur g ulwb dws jI k w Ar hr g uibMd suq k w pRsnoqR ilKXwqY ] hr g uibMdo vwc ]”

AMq : “brn AsrmW dyq suK Xh aupdys blws ] pn sun k rq ivcwr k o inrpC hoie hulws ] muk qwdk ie`Cw sBy rhy n jo ies Koj ] msq hoie hr hwl mo hosI sdw inroj ] 39 ] ieq sRI aupdys blws k o As†moivsRWm spUrnM smwpqM ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 863 isrlyK : swKIAW g urUAW dIAW p`qry : AMk iq pMnw nMbr k ty hoey hn Awk wr : 10 X 8 s.m. ilKq : 7 X 5 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw; isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-6 hn[ Awm vyrvw : poQI iek pwsy qoN k `tI hoe I , ijs k wrn pMnw nMbr v I nhIN hn poQI dy SurU ivc

Aqy AKIr p`qry nhIN hn Aqy sbMDq swKIAW vI A DU rIAW hn [ hwSIey qoN bwh r vI ilKweI kIqI hoeI hY ]

AwrMB : “jo isK g urU k w Kqu ly g ieAw sI iqs k w nwau BweI dieAw isMG u sI ] jb nirMg swh Kqk I ieih pwl vwcI qb nirMg swh BweI dieAw isMG kI auir dyKqw BieAw ]”

AMq : “eyk idn sB AmIr muqsdI sUbwdwr bwidswh k y duoAly hih qb sB huM kI auir dyiK k Y bwidswh kihAw k oeI AYsw hoie jo rmdws aUpir cVI k ry ] qW pYdw Kwn pTwxu solw hjwr G oVy k w ibrwdrIdwr ] boilAw pwqswh slwmiq rmdws k au k mwx k y g osy isau pk iV k Y swihb ---“

A`g y pMny nhIN hn rcnw ADU rI hY ]

Page 247: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

247

h`Q ilKq nM : MS 864 isrlyK : bwrw mWh dsW g urU swihbw dy [ lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 1 a – 240 a Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : ijld g `qw, k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW, ivck wr k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-5 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hw lq TIk TIk [ pihly pMny aupr fIzweIn bxw k y rcnw

SurU k IqI hoeI hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bwrwmwh g urU nwnk swihb k w ] k `qk pUrxmwsI sRI

g ur nwnk jnm lIAw ] k ul k wlU qt Dwm sBn iml mM g l cwr k IAw ]” AMq : “ieiq sRI bwrwmwh g urU nwnk jI k w sMpUrnM msq suB msq ]” ] ]

] ] ] ] ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 864 A isrlyK : bwrw mwhw g urU AMg d swihb jI lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 16 a – 29 a Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-5 hn[ Awm vyrvw : poQI iBjI hoeI mwlUm huMdI hY [ ilKweI cMg I Aqy pVHI jWdI hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ g ur AMg d swihb jI k o bwrw mwih ] icq suno icq

lwie cirq sRI g ur AMg d jI k y ] riq idvs hir i DXwn mg n sB ibKtI Bey PIk y ]”

AMq : “pRym Dwr ipck wr Cutq bRhm g Xwn g ulwl imtI Kt pt ” ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 864 e isrlyK : bwrw mwhw g urU Amr dws jI ] lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 29 A – 43 a vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ ijQy pihlI rcnw Kqm huMdI hY, auQoN

iek pMnw KwlI Cf k y dUsrI rcnw SurU huMdI hY [ keI pMinAW aupr hVqwl Pyrky suDweI k IqI hoeI hY ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ g urU Amrdws jI k o bwrw mwhw ] Amrdws sq g urU Amr inj dwsn k y krqw ] k wmwidk k y smr mwih jn rCk Kl hrqw ]”

AMq : “ieq sRI g urU Amrdws jI k y cirqR bwrwmwh sMpUrnM ]”

Page 248: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

248

h`Q ilKq nM : MS 864 s isrlyK : bwrw mwhw sRI g urU rwm dws jI ] lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 44 A – 56 A Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k r k y TIk TIk , ilKweI suMdr pr ik Dry hVqwl Pyr ky

suDweI k IqI hoeI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g urU rwmdws swihb jI k o bwrw mwh ] sRI g urU

rwm dws k I k Irq jwnq jg swrw ] nwm bfweI g urqy pweI jg suK qj fwrw ] rwm cMdR qRyqw mY Ab k l rwm dws iqn nwmw ]”

AMq : “sMq hrI ins idn ismrn k r pun pun k hu sRI rwm ] rwmXh bwrw mwh pVo ]13 ] ieq sRI sRI g urU rwmdws jI k o bwrw mwh smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 864 h isrlyK : bwrw mwhw sRI g urU Arjn jI k o ] smW : sMmq 1935 p`qry : 56 A – 73 A Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr ,poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g urU Arjn jI k o bwrw mwh ] g ur Arjn g un

g wie sBn k O mwn dwn inq dIjY ] jnm jnm k y pwp k tn k O sqnwm idRV k IjY]” AMq : “ieq sRI g urU Arjn jI k y g un bwrw mwh smwpqM ] dsKq hirnwm isMG jI ” h`Q ilKq nM : MS 864 k isrlyK : g ur Uhirg oibMd g ux lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 74 a – 119 a Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr ilKweI spSt nhIN [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g urU hir g oibMd isMG jI k y g un brnnM] sRI g urU

hir g oibMd isMG jI soF k ul jliD pRg t BeycMd ]” AMq : “Awip jwie kIrqpur mY Aibcl hir Dwm pDwr ] swr g un sMq hrI gie

]22] ieq ] sRI g urU hir g oibMd jI k y pUrbwrD auqrwrD cirqR brnnM ] 6 ] ]”

Page 249: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

249

h`Q ilKq nM : MS 864 K isrlyK : bwrwmwh g ur hir rwie jI ] lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 120 a – 134 A Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq Ksqw, ilKweI suMdr, poQI iB`jI hoeI hY ] AwrMB : “AQ sRI g ur hir rwie jI k y bwrwmwh vrnnM sRI hir rwie shwie pwie duK

dInn dUr dOrwieAw ]” AMq : “ieq sRI bwrw mwh sRI hir rwie jI k o sMpUrnM ] < sun qb k wlU lwlU doaU ]

qnIqr” h`Q ilKq nM : MS 864 g isrlyK : bwrwmwh sRI hir ik Rsn jI k o lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 134 a – 158 A Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g urU hir ik Rs˜ jI k o bwrw mwhw ] sRI hir ik Rs˜

AvsQw bwlk my g urg wdI pweI ] nYn k ml ipk bYn jlj k r crx bdn smqweI ]”

AMq : “ieq sRI sUrj pRk ws g urU hir ik Rsn jI k y g un brnnM] 8 ] ]” h`Q ilKq nM : MS 864 G isrlyK : g urU qyg bhwdr jI k y g un lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 159 a – 183 a Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk , ilKweI suMdr ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ sRI g urU qyg bhwdr jI k y g un brnXqy ] sRI g urU

qyg bhwdr k y dr k y cwk r jg mwhI bwdr sm iqR qwp hrqw br sw dr bMdn qwhI ]”

AMq : “ieq sRI pUrbwrD pRsMg nvm g urU g un smwpq msqu ] 1 ]” ies qoN A`g y do p`qry hwsIey vwly KwlI hn ]

Page 250: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

250

h`Q ilKq nM : MS 864 | isrlyK : bwrw mwh sRI g urU g oibMd isMG jI k w lyKk : sMq isMG smW : sMmq 1935 p`qry : 184 a – 240 a Awk wr : 8 X 6 s.m. ilKq : 5 X 4 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : AKIrly p`qirAW aupr poQI iBjI hoeI hox k wrn pqirAW dI hwlq Ksqw, ilKweI

pVn Xog , poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] bwrwmwhw sRI g urU g oibMd isMG jI k w ilKXqy ] do : ]

qyrw nwm Ak wl jI jpo su ihq icq lwie ]” AMq : “dIjy Bg iq g urU jI morI byVw pwr k r ]]4 ] Pul hrI k y hrdI hW ] ik drsn

AMimRqsr dIjw ] myrw mn locdw ] 12 ] bwrw mwhw g urU g oibMd isMG jI k w sMpUrn hoieAw ] swvx idn 2 somvwr ] sMmqu 19 35 ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 865 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb p`qry : 1 a – 689 a Awk wr : 30 X 32 s.m. ilKq : 21 X 22 ½ s.m. vyrvw : ijld g `qw k `pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw, pihly pMinAW aupr dohrw, do do lwl

lk IrW, ivck wr iek k wlI Aqy bwAd ivc swry g RMQ ivc do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-20 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI, iek p`qry aupr k ibqu Aqy svYXw Aqy hor rcnw, ies qoN bwAd k uJ p`qry KwlI C`f k y q`qk rw ivsQwr sihq idqw hoieAw, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq TIk hY ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jwpu ] sRI muKvwk pwiqswhI ]10] CpY CMd ] ] qÍ pRswid ] ck R ichn Aru brn jwq Aru pwq nihn ijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oau n k ih sk iq ik h ] Acl mUriq AnBau pRk ws Aimqoij k ihjY ] k oit ieMdR ieMdRwix swhw swhwix gixjY ]”

AMq : “qlb k rd E Kwin-ie iKlvqY [ imXW Awmds jo bdn shvqy [ hmI ju Pq KurdMd du sy cwr mwh ] Kbr k rd jo dusmny inzdy swh ] b hYrq drwmd Pg Wny rhIm]” ies qoN bwAd k uJ pMny hwSIey vwly KwlI hn [

h`Q ilKq nM : MS 866 isrlyK : Awid sRI g urU g RMQ swihb p`qry : 1 a – 741 Awk wr : 34 X 31 s.m. ilKq : 24 X 23 s.m.

Page 251: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

251

vyrvw : ijld g `qw k `pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW, do do lw l lk IrW, ivck wr iek motI nOrMg I lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[

Awm vyrvw : g RMQ dy SurU ivc k uJ p`qry Pty hoey hn Aqy Ksqw h wlq ivc hn [ g RMQ dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY [ g RMQ ivc hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI Aqy hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ilKweI cMg I, g RMQ dI hwlq TIk TIk hY ] pihly pMny aupr fIzweIn bxwieAw hoieAw hY ]

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mU riq AjUnI sYBM g ur pRswid ]jpu]”

AMq : “soriT g of mlwrI DunI ] puin g wvih Awsw g un g unI ] aUcY suir sUhaupuin kInI] myG rwg isau pwcau cInI ] 1] bYrwDr g j Dr k ydwrw ] jblIDr nt Aaujl Dwrw ] puin g wvih sMkr Aau isXwmw ] myG rwg puqRn k y nwmw ] Kst rwg auin g wey sMig rwg nI qIs ] sBY puqR rwig n k y AwTrh ds bIs ]1] ]6]”

ies qoN bwAd p`qrw KwlI CifAw hoieAw hY ] ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 867 sMg Rih isrlyK : isKW dI Bg q mwlw - swKI BweI g urdws vwr XwrvIN [ lyKk : BweI mnI isMG p`qry : 1 a – 195 a Awk wr : 15X 23 s.m. ilKq : 10 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI[ vKryvyN leI lwl[ hwSIAW dovyN

pwsy do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, Aqy k u J p`qry vI auKVy hoey hn [ k eI p`qirAW aupr hVqwl

Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr ilKq ishwrI Aqy ibhwrI pwaux dw FMg purwxw jwpdw hY [ ilKweI cMg I [g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI k I ] vwr XwrvIN isKW dI Bgq mwlw ] eyk smyN BweI mnI i sMG jI QI isKW ny Ardws k IqI jU BweI g urdws jI ny ju isKW dy prQwie vwr k IqI hY ]”

AMq : “bolhu BweI jI vwhg urU vwhg urU vwhg urU g urU g urU k y isKW dw Anyk w dw k ilAwxu hoieAw ]aunw dy nwm AswfI ig xqI ivic nhI sn Awvdy ]pr jyhVy BweI g urdws jI isK ig xy hYn ] iqnw dw tIk w jo Aswfy buD dy ienswr hoie sik Aw hY j o hoieAw hY ]”

h`Q ilKq nM : MS 867 A isrlyK : swKIAW dsW mhlw k IAw p`qry : 195 a – 310 a Awk wr : 15 X 23 s.m. ilKq : 10 X 17s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 17 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr ,poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ipRQmy swKI pihly mhl k I qurI ] jb g urU nw nk jI pihly mhl rmq k rqy

sumyr pbq aupr jwie KVy huey qb aUhw nau nwQ caurw sI isD Qy ]”

Page 252: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

252

AMq : “sdw hir jsu hir crcw hoqI hY ] aus AsQwn k au dyiK k ir g urU iciq Awvdw hY ] jo jIau aUhW jwqw hY so srb pRk wir pRsMnqw kau pwvqw hY ] swKIAW pMjwh hoie hoie cuk IAW] bolo BweI jI vwihg urU vwihg urU vwihg urU jYk wru hoeI g urU g oibMd isMG jI kI ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 868 isrlyK : rcnw mwVU dws lyKk : mwVU dws smW : sMmq 1935 p`qry : 31 a – 34 A, 269 A Awk wr : 18 X 16 s.m. ilKq : 14 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI hY[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN

pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI,poQI vI ivcoN ivcoN iB`jI hoeI jwpdI hY [ p`qry vI auKVy hoey

Aqy Ksqw hwlq ivc hn [ hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI, hwSIey qoN bwhr ilKq [ ilKweI D`ibAW vw lI pr iPr vI pVHn Xog [ poQI dI hwlq Awm k rky TIk TIk ] poQI pihlw nMb r 3 1 qoN SurU hok y 3 4 q`k pMnw nMbr AMk iq hY [ aus qo N bwAd nvyN isry qoN pMnw nMb r lg wey g ey hn [ ieMj mwlUm huMdw hY [ ik pihly p`qry ik sy hor poQI dw ih`sw sn Aqy bwAd ivc ies nwl jo Vy g ey hn [ k wnI vI bdlI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sbd ] mY dRvysu idvwnw vy ] idl idRAwau - - vMg wr myrw pwieAw nwm Kjwnw vy ]1] rhwau ]” pMnw - 1 ] “ jyhM qy ibCr g iq pweI Ab lY qhW pTwaU vy ] mwVU dws Ag im k I bwxI Ag m mih smwaU vy ]mn ry c lo Ampur qWeI vy ] hoie AicMq imty sB icMqw dRsY swcw sweIN vy ] rhwa ]”

AMq : “jYsy Ag n sk l iqRx mwhI ] mwih rhY pru jwrY nWhI ] sMG irKxu k ir hoie pRk ws] iqn iqRx jWr k rY siB nwsw ] 8]58] slok ] ” ies qoN A`g y k wnI bdl k y hor k uJ iliKAw hoieAw hY jo iek p`qry dw hY, ilKweI D`ibAW vwlI hY Aqy pVHn iv c AspSt hY ]”

h`Q ilKq nM : MS 869 sMg Rih isrlyK : bwxI sMq mwVU dws lyKk : mwVU dws p`qry : 1 a - 229 A Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : poQI dI Asl rcnw p`qrw nM: 3 SurU huMdI hY[ aus qoN pihlW p`qrw nMbr 1 Aqy 2

aupr-q`qk rw id`qw hoieAw hY [ ijld auKVI hoeI hY Aqy p`qry vI auKVy hoey hn [ hVqwl Pyrk y suDweI k IqI hoeI, ilKweI suMdr, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY[

Page 253: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

253

AwrMB : “ 1 ] E siqg ur pRswid ] siqg ur nwnk jI shwie pRmwqmY ] nmih sRI k rqw purK rwm rwie ] pRB jI Ab hm qumrI Et ] AnMd B ey sk l duK Bwg y Kwau njm k I cot ]”

AMq : “mwVU mY Ab bs rhW qurqu iqRk t k y G wm ] AMnhid G Ury duAwru iqs k rY joq pRxwm ] 206 ] mwVU mg n mMnu ho rhw [ gg n g uPw my jwie ] hir hir ihrdy Dwrk y Awvwg aun imtwih ]207 20720 -------------------“

h`Q ilKq nM : MS 869 A isrlyK : bwrwmwh mwJ mhlw 5 ] G ru ] 4 ] p`qry : 230 a - 244 A Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, Aqy hwSIey qoN bwhr vI ilKq [

poQI dI hwlq TIk TIk hY ] AwrMB : “bwrwmwh mwJ mhlw 5 ] G ru ]4 ] < siqg ur pRswid ] ik riq k rm ky

vICVy k ir ikrpw mylhu rwm ]” AMq : “aug vhu qY AwQvxuhu chu ck I k IAnu loA ] ijnI g urU n syivE mnmuKw pwieAw

moAw] dUxI cauxI k rwmwiq scy k w scw FoAw ] cwry jwg y chu jug I pMcwiex Awpy hoAw ]”

h`Q ilKq nM : MS 869 e isrlyK : iDAwau ibhMg m inrMk wr p`qry : 245 a - 338 a Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 8 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg rwmk lI mhlw ] 1 ] iDAwau ibhMg m inrMk wr ]

qid bwbw nwnk ibhMg m pMKI k Y rUip Qw eyk nwm k w ADwr Qw ]” AMq : “jpih ibhMg m nwnk w insq rhu ]23 ] iPir bwby nwnk jI Ardws k IqI ] jI

scy pwiqswih eyh qit qIrQ rmdysy ] iq`d isir auqY eyvif ivsQwru ho ]” Ag y do p`qry hwSIey vwly KwlI [

h`Q ilKq nM : MS 869 s isrlyK : AnBY pRk ws As twg u jog u lyKk : mwVU dws p`qry : 1 A - 74 A Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 9 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, rcnw dy pihly pMny aupr hwSIey dw fI zwien bxwieAw hoieAw hY ;

pMnw nMbr muV qoN AMik q k Iqy hn ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AnBY pRk ws ilKXqy AnBY bw xI Astwg u jog ] dohrw]”

Page 254: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

254

AMq : “g ur msqk pMjw DrXo pwieE pd invwis ] dws mwV pUrn BE jog suDw g uxqws ] AQ As†Wg jog suDw bwxI inrbwn sMpUrn ]”

h`Q ilKq nM : MS 869 h isrlyK : mwqRw ibcwr lyKk : mwVU dws p`qry : 75 a - 153 A Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 10 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI , ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ mwqRw ibcwr pV nI ] < siqg ur pRswid ] slok ] sdw sdw g ur crn pY sI s

Dro jg jwn ] dws mwVU pl pl k ro qn mn Dn k urbwn ]” AMq : “dws mwVU AwnMd sXo ibcrY ieau sMswr ] siq sRI g urU nwnk jI shwie ]” h`Q ilKq nM : MS 869 k isrlyK : bwxI mwVU dws lyKk : mwVU dws p`qry : 153 A - 159 a Awk wr : 18 X 13 s.m. ilKq : 12 X 9 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-10 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] nwm k y Dwm k I k au mwihmw k rY byd bRhmy nhI pwr

pweI] pRm AnMd mY inrq nwrd k rY ho swrdw hY ]” AMq : “suMn caug wn mY paun Aw snu rcY bRhm dIdwr g uljwr mWhI ] dws mwVU k hY joq

iJl iml lhY sUr ss rY n idn Byd nwhIN ]” A`g y iek p`qrw k wnI bdl k y iP`kI k wlI isAwhI nwl hor rcnw ivc bwxI kIqI

hoeI hY[

h`Q ilKq nM : MS 870 isrlyK : msly hjrq rsUl k y lyKk : myhrbwn, soFI smW : sMmq 1932 p`qry : 1 a - 223 A Awk wr : 21X 28 s.m. ilKq : 17 X 23 s.m. vyrvw : ijld g `qw k `pVw[ isAwhI k wlI;vKryvyN leI lwl[ hw SIAw dovyN pwsy do do k wlIAW

lk IrW[ sqrW pRqI pMnw - 23 hn[ Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI; ik D ry ik Dry p`qry Ksqw hwlq ivc hn, hwSIey qoN bwhr vI

ilKq[ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, bwk I pMinAW dI ilKweI cMg I Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ poQI dy SurU ivc iek Sbd dw aucwrx k Iqw hoieAw hY [ Aqy aus qoN bwAd iek nusKw i liKAw hoieAw hY [ ies qoN bwAd Asl rcnw SurU k IqI hoeI hY [ k Mny dI QW qy purwxy ilKx FMg ƒ Apxw k y iliKAw hoieAw hY [

Page 255: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

255

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] msly hjrQ rsUl k y ] Awid k Qw clI ] qb sRI Twk r jI k ihAw mY sqjuig hrxwk us k IAw auin BI myrI bMdgI n k rI ] qRyqy mih dhsr k IAw auin BI myrI syv bMdg I n krI ] duAwpr mih k Ms rwj k IAw auin BI myrI Bg iq bMdg I n k rI ] Ab k l jug mih ik s k au k rau jo myrI bMdg I mih rhY ] myry Asr mih rhY myirAW g rIbW k au duKwvY nwhI ] iqsu k au mY k il jug u dyau ]”

AMq : “ Awpnw hI bIijAw Kwxw ] AwpxY hI k rm bylI [ eIhw BI scw qw aUhw BI muk qw] eIhw BI JUTw mwrIAYg w Awg Y BI JUTw mwrIAYg w ] eyk o k oeI AYsw pIru hovY jYsw mhMmdu hoAw qw aus k au CufwvY nwh I qw k rm bylI jYsw bIjY su luxY jo Kty su Kwie ] ie su mnuKu k Y k rm bylI jyhw k rYg w qyhw pwvYYg w BwvY musl mwn hovY BwvY ihMdU hovY Awp xY Aml bylI ] 50] msly p huqy vwhg urU DMn g urU squ g urU ipRqupwl g urU qUM hI g urU qUM ] slok AwTI KMfI AT KMf nw vw KMf srIru ] nwvY AMdr nv inD nwmu hY iek Bwluix g uxI g hIr ] k rmu vMfI slwihAw k r nwnk u g ur pIru ] 2 ]50] ] ]”

swl 19 32 bqIAw ] swaux bdI iQq pMjmI idn AYqvwr pUrI hoeI poQI ] ies qoN bwAd iek mMqR itfI dw iliKAw hoieAw hY ]

h`Q ilKq nM : MS 871 isrlyK : huk mnwmw, sRI Abcl ng r swihb smW : sMmq 1882 p`qry : iek p`qrw Awk wr : 16 X 24 s.m. ilKq : 14 X 17 s.m. vyrvw : ijld iek k `pVy aupr cpk wieAw hoieAw hY[ isAwhI k wlI[ hwSIey qy lwl k pVw

lg wieAw hoieAw hY jo hwSIAw vWg vI hY Aqy h`Q ilKq dI sMBwl vI k rdw hY[ sqrW pRqI pMnw-15 hn[

Awm vyrvw : p`qry dy auprly ihsy aup r iek sIl (mohr) vWg lg I hoeI hY ijs aupr g urU g oibMd isMG swihb dw izkr hY [ k wg j bhuq Ksqw hwlq ivc hY [ ilKq pVHn Xog hY [ h`Q ilKq dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN hY ]

AwrMB : SurU ivc iek sIl lg weI hoeI hY [ bwAd ivc hukmnwmw SurU k Iqw hoieAw hY[ “ < siqg ur pRswid ]g urU nwnk g urU g oibMd isMG (ivcoN ilKq imtI hoeI hY) jg mg joq ibrwj hI sRI Abcl ng r Apwr]”

AMq : “huk mnwmy dy qwibAw js isMG vw cMdw isMG w isMG nMdw isMG ienw dI tihl --- ijny k rnI jy k o ehy thl krg w so inhwl hovYg w jI suKw nUM pRwpq hovYg w jI ]”

h`Q ilKq nM : MS 872 isrlyK : ihqU aupdys lyKk : qnsuK ilKwrI : jY isMG sQwn : nvW Sihr p`qry : 1 a-98 A Awk wr : 23 X 14 s.m. ilKq : 20 X 11 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ isAwhI k wlI[ vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[

Page 256: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

256

Awm vyrvw : poQI dI hw lq bhuqI v DIAw nhIN hY QW QW qy hVqw l Pyr k y su DweI k IqI hoeI hY[ ilKweI vI DibAW vwlI hY k eI QwvW qy hwSIey qoN bwhr vI ilKq hY [ k wnI bdl bdl k y iliKAw hoieAw hY ]

AwrMB : “ < [ siqg ur pRswid ] caupeI ] pRQm ArwDo eyk Mk wrw ] jg q swj ijh k IAw pswrw ] qIn Bwiqk R isRst aupweI ] sUCm AO AsQU l bnweI ] auqm mDMm ADM m k hweI ] sB G it mY pRB rihE smweI ]”

AMq : “dohrw ] g Rh pYTy suK sg n isau AnMd k IE pRg ws ] qnsuK pwieau k usl k us iml aupjI mn k I Aws ] 29 0 ] cOpeI ] imly jwie sg ly pRvwr ] BweI bMD suqw suqwr ] g wieE sB ibD mMg l cwir ] Ank Bwq n wnw pRk wr ]29 1] k Qw pUrI hoeI ]1] sMmq ]” imitAw hoieAw - Ag lI sqr ieMj iliKAw hoieAw hY “AKrI BI sqqrh ] poQI ilKI BweI jY isMG ] mhIny Bwdo ] pRibty qIsry] ilKI nvy sYhr m Bul cuk bKs lYxI ] swD sMg q jI bolhu vwhg urU jI ] hor sRb q nU vwihg urU jI k I Pqy ] cOpeI ] isRI rwm ] hry rwm jI ] hry ik Rsn jI g oibMd jI hry hr ] qUhI qUhI qyrw nwau inrMk wr ]”

h`Q ilKq nM : MS 873 isrlyK : ibRiq pRBwk r lyKk : inscl dws p`qry : v`K v`K AiDAWvW dy v`K v`K pMnw nMbr AMik q k Iqy hn [ Awk wr : 34 X 19 s.m. ilKq : 24 X 12 s.m. vyrvw : ijld Ku`lyH p`qry ie`k g ` qy nwl k `pVy ivc bMny hoey hn [ isAwhI k wlI vKryvyN

leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ hwSIey qoN bwhr vI ilKeI kIqI hoeI hY[

g RMQ dy Ku`lyH p`qry hox qy vI cMg I hwlq ivc hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] 10 ] sRI g xyswXnm: sRI rwmojXiq ] dohry ] Asiq

Bwiq ipRXw isMDumY nwm rUp jMjwl ] liKiqih Awqm s rUp injhYÍ qqk wl inhwl ] mhM bRhmw simXw ibRiq sYk wrj sihq Ag Xwn kIin ibRiq AO pRmwnMd k I pRwpiq hovY hY ] Xy vydwq k w isDWq hY ] qrwXw jg Xwsw hovY hY [ ibRiq ik s k UM k hY hY ]”

AMq : “ieiq sRI mq inscl dws sMg Xw k w swDU ivricqy ibRiq pRBwk ry ibRiq Byd inrUpx pRsMg pRwpq sqK XwiqXwid inrwk rx pRXojk sÍq: pRmwqÍ inrUpxM nwm smqp : pRk ws :]1] sRI rw m cMdR jI k I pdwr ibMd Arpx ik Xw hY ] sRI sMBU nm :] sRI ik RsnwXnm:”

h`Q ilKq nM : MS 877 isrlyK : nwsk Ryq purwx p`qry : 281 a-319 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw rYk sIAn[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [

sqrW pRqI pMnw-11 hn[

Page 257: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

257

Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, pqry Pty hoyey Ksqw hwlq ivc hn [ k eI QwvW qoN cypIAW lg w k y joiVAw hoieAw hY [ QW QW hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY[ p`qry Pty hoyey hox k wrn ilKq vI k eI pMinAW auproN PtI hoeI hY Aqy pVHn ivc spSt nhIN , ik au jo rcnw iek swr ik sy hor nhIN[ pqry nMbr qrqIb vwr nhIN sg oN 281 a qoN poQI SurU k IqI hY [ ieMj mwlUm huMdw hY , ieh ik sy hor rcnw dw Bwg jW poQI dw ih`sw hovyg I [ bwAd ivc pMinAW aupr ilKq vI D`ibAW vwlI hY [ Aqy poQI iBjI hoeI hox k wrn ilKweI iblk ul spSt nhIN hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g uxyswX nm: AQ nwsk yqu ilKXiq ] cOpeI ] prIKiq ABmuin k o qwq qw k o suqu jnmY jwig Awqw ] jg uqu cMg k Ia g Mg w pir [ Bey smUhU rKIsr munIsc ] bRhmwd k sn k wd k w jyq ] nwm nw jw nh g unI - Aih k yqy]”

AMq : “sMmqu dsmsto qro cqr dsI buDvwry BwdRo mwsy ik Rsn pKy ] swg ru k IE aucwr ]32] ieiq sRI nwsk Ryq purwxy ] Astdsmo iDAwie smwpq ] sumsq ] k Qw sMpUrnM] rwm rwj jI siq ]18]”

h`Q ilKq nM : MS 877 A isrlyK : jnm p`qrI ds Avqwr k I p`qry : 319 A-323 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq: 13X12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, p`qry Ksqw hwlq ivc Pty hoyey hn [ k eI QwvW qy

cypIAW lg w k y joiVAw hoi eAw hY, QW QW hVqwl PyrI hoeI hY[ ilKweI purwqx ilKqW vWg A,l, 1,11, Awid dw FMg purwxI ilKq vWg hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswienmih ] ds Avqwr k I jnm pqrI” (jnm pqrI vwlw ih`sw PitAw hoieAw hY])

AMq : “jug o jug u nwrwiex auqry ] irpqwpy sMG wry sMG wry dwnv ] sunhu Avqwr mnu icqu lwil ] vDY Drmu pwp iCv jwie ] spUrn ilKXqy Avqwrw ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 e isrlyK : Bog l purwx p`qry : 323 a-339 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, k wg z Ksqw hwlq ivc hY [ k eI jg w qy ilKq

D`ibAW vwlI Aqy AspS t hY [ pMnw nMbr vI spSt AMik q nhIN [ pihly pMnw nM br Pt g ey hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Bog l purwx ilKXqy m hlw 1, sRI siqg ur k y bcn ] pMcmo sMik Rq ] Bg vqI k Qw ]” Ag y k wlI isAwhI nw l sqrW mtweIAW hoeIAW hn Aqy iPr qoN ilKq [ “ (1) Awk ws qy vwau auqpMn ]”

AMq : “eyh Bog l purwx cqrdws pMfq ny suixAw prqIq AweI isKu hoie Awk wsI mY ]1] sRI g urU bwby nwnk jI k w ] vwihg urU jI ] ==== ]”

Page 258: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

258

h`Q ilKq nM : MS 877 s isrlyK : iDAwau jug wvlI k w mhlw ]1] p`qry : 339 A-347 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI , k wg z dI hwlq Ksqw, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk

TIk [ AwrMB : “iDAwau jug wvlI k w mhlw ]1]iqqu smY pUrb kI audwsI k IqI ] bYT smuMdR k y

ik nwry paux k w Ahuwr k Iqw ] mhlw 1 ]” AMq : “jug wvlI ] iek sau cau qwlI jug vrqwey nw nk vw hg urU qwqy Awg y hI Awey ]

jug wvlI spUrn hoeI ] vwhg urU ] ] ]” h`Q ilKq nM : MS 877 h isrlyK : swKI sRI g urU bwby jI k I p`qry : 347 a - 353 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : ilKq bhuq vDIAw nhIN, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “swKI sRI g urU bwby nwnk jI k I ] Avqwr sRI g urU b wby nwnk jI k y mhlw ]1]

< siqg ur pRswid ] bydw k y ] ArQ k IqI ] chuKwnI k I auqpiq ] siqjug nIm Kwr QwipAw ]1] qRyqy mih iprQod k u QipAw ]3 ] duAwpir mih k lCyqR QwipAw]”

AMq : “slok u ] jq rUpI BvY bRhmw siq rUpI jnwrdnw ] sMqoK rUpI qUhI dyvw mmo dyv nrMjnw [1 21 ---- ieh Kwn byd qy in AwrI hY ] byd inmsk wru k Iqw ] k Qw sMpUrnu hoeI eys Kwx k w nwau hyqj Kwx hY ] ijs qy sB auqpiq hoeI ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 k isrlyK : g osit ibAws g usweI nwl hoeI p`qry : 353 a - 361 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit ibAws g usweI nwl hoeI ] sRI g orK nwQ jI k I

ieMdRwpiq ibKY ] iek Mqu bYT k rI ] ibAws g usweI mMfvw qy jg u k rwey ]” AMq : “eyh ibiD sRI g orK nwQ jI pWfvw k o Bly k w audmu kIAw ] aUhw qy rmqy rhy eyh

g osit pUrI hoeI [ bolo vwhg urU jI siq ijs k y pRswid muk qu Bey ] eyh k Qw sMpUrn]”

Page 259: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

259

h`Q ilKq nM : MS 877 K isrlyK : g osit g orK k I Aru mCMdR nwQ jI k I p`qry : 361 a - 372 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit g orK kI Aru mCMdR nwQ jI k I ] sMg lw dIp mY

hoeI ] jhW sRI miCMdR nwQ pdmnI rwxI k r bYTw Qw]” AMq : “k ljug nwnk rwju clwi eAw ] dur drg who pR B qy i lAwieAw ] i nrg unIAwr pR B

k I srxweI nwnk dws pRB Byd nw BweI ] 13 ] = = ] ]” h`Q ilKq nM : MS 877 g isrlyK : g osit g urU bwby nwnk jI k I k rqwr pur hoeI ] p`qry : 372 A - 399 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr ilKweI D`ibAW vwlI hY Aqy hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI hY

[ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit g urU bwby nwnk jI k I k rqwr pur hoeI ]sRI g urU

bwbw nwnk jI k rqwr pur bYTw Qw ] AOr eyk g oibMd lok Awie g ey ]” AMq : “prmysr k au AwrwDhu ] qumwrI muk q hoieg I ] qb Euie g urU bwby nwnk jI k y

isK hoeI ] g urU g urU lwg Y jpxY ] qb aunw k ihAw jo vwhu vwhu bwbw nwnk jI ] DMn DMn g urU bwbw nwnk jI ] AYsy AM D k Up qy k F k Y mwr g pwey ] bolhu vwhg urU jI siq ijsk y pRswid muk q hoey ] g osit sMpUrn hoeI ] vwhg urU jI ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 G isrlyK : g osit Aijqy rMDwvy nwl ho eI p`qry : 399 A - 437 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dy p`qry DuAWKy hoey hn, ilKweI D` ibAW vwlI hY , Aqy hVqwl

Pyr k y ik Dry ik Dry suDweI k IqI hoeI hY [poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ g osit Aijqy rMDwvy nwl hoeI [ mhlw ]1] < siqg ur pRswid ] iek idn

ibsmwd pVdw Qw ] sRI rwg ivc Sbd ] mhlw ]1 ]” AMq : “eyh Sbd hY ] g ur mqR hY ]jIAw k rk Y suxYg w mMnYgw pVYg w k mwvYg w ]so muk qu

hoieg w ]42] swKI sMpUrn hoeI ] vwhg urU jI siq ijs k y pRswid muk q hoey ] g osit pUrn hoeI ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 | isrlyK : iDAwau rqn mwlw k w p`qry : 437 a - 445 a

Page 260: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

260

Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr dohr AMik q k Iqw hoieAw hY, pihlw pMnw nMbr 4 4 0 qoN bwAd g lq

ilKk y 480 iliKAw ig Aw hY[ Aqy nwl hI lwl pY nisl nwl pMnw nMbr 322-23 ilKk y mtwieAw hoieAw hY[ ik Dry ik Dry ilKweI D`ibAW vwlI hY poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] iDAwau rqn mwlw k w ] mh lw 1] jog bYrwg kI rhq]” AMq : “swDk isD g urU bhu cyly ] APirE k wl sbid ibn pyly ] qwk w AMqu nw ik n hI

pwieAw ] bhu byAMqu sB mih smwieAw ] eyh AMq nw jwxY k oeI ] nwnk kI miq k hnu nw hoeI ] 51] rqn mwlw k w iDAwau spUrn ] vw hg urU ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 c isrlyK : Awd [Awid] k Qw jnm swKI mhlw 1 ] p`qry : 445 A-502 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : pMnw nMbr 440 qoN bwAd g lqI nwl 481 qoN A`g y SurU k r id`qw hY [ rcnw dw ieh

Bwg auprON iBijAw hoieAw hY pr ilKweI pVHI jWdI hY k eI p`qirAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ p`qirAW aupr pMnw nMb r dohrw dohrw AMk iq k Iqw hoieAw hY [poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUrq AjUnI sYBM g ur pRswid Awd k Qw j nm swKI ilKxy k w ] AwrMB mhlw 1 ] sRI siqg ur jI k y pRswid ]”

AMq : “rwjy jnk ny rwj mih B g q k r k Y prmysr k au pwieAw ] bbyk Bg q k rqy Qy] jg q g urU BI hoieAw ] Ar rwjy jnk jI k y isK BI hoey ] rwj jog dovYN k mwey ] Ar k Ysy jYsy isK hoey ] jYsw iek u suKdyau Bg q Qw ] AYsy rwjy jnk jI k y isK Qy ] (4 ) eyhu k Qw sMpUrn hoeI ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 C isrlyK : sRI suKdyau jI k y jnm k Qw p`qry : 502 A - 563 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW aupr isAwhI dy D`by pey hoey hn k eI QwvW qoN ilKeI AspSt hY pVHI

nhIN jWdI , hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “Awg y sRI suKdyau jI k y j nm k I k Qw clI ] eyk smo k y sRI mhwdyv jI auidAwn

k Y ibKY g ieAw Qw ] Aru ipCY AsRwm pwrbq k au bYTwi e g ieAw Qw] qb iqqI smY nwrd munI jI pwrbw pws Awie g ey]”

AMq : “Aru ijnw ƒ Kbr hY so g MUg y hoie rhy hYin ] Aru E nw ƒ sB Kbr hY sMswr ƒ scu idRVwahu hYin ] Aru mu k q k rdy hYin ] Aru sYswru ik q vyly pYdw k Iqw hY as

Page 261: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

261

k I g iq Eoho jwxy ] Awg Y g u rU k w bolnw pUrw hoieAw ] sRI vwihg urU jI siq ijs ky pRswd muk qu hoieAw ] Awid k Qw spUrn hoeI ] 4 ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 j isrlyK : bhulw k I k Qw p`qry : 563 A - 625 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : k wlI isAwhI nwl ilKq qy D`by pey hoey hn [ rcnw dy ies Bwg dI k wnI

bdlI hoeI hY, ilKweI TIk TIk hY , poQI dI hwlq TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u DnwsrI bhulw k I k Qw ] dohrw ]” AMq : “jn dyvI dws jwq blhwrI ] Awp qrY Avrw k au qwrI ] bhulw k I k Qw sMpUrn

hoeI ]g ur prswid muk q kau g eI ]4 7] 566] k Qw swr dohry , cOpeIAw smwpq suB msq vwhg urU jI vwhg urU jI ] DMn g urU jI ] siqg urU jI] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 J isrlyK : pRym [ sumwrg u ] smW : sMmq 1756 p`qry : 625 A - 644 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 18 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : p`qry Ksqw hwlq ivc h n [ ilKweI DibAW vwlI, po QI dI hwlq Awm k rk y TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI vwihg urU jI k I Pqy pwqswhI 10 ] AQ pRym sumwru

ig RMQ ilKXqy ] qÍ pRswdu ] 10 ]” AMq : “sÍXw ] sRI muK vwk ] ro g n qy Aq sog n qy jl jog n qy bhu Bwq bcwvY ] sq r

Anyk clwvq G wvq qau qn eyk n lwg n pwvY ] rw K qhY Apno k r dy k r pwp smUh nw Byn pwvY ] Avrn k I bwq k ho ik Aw qo isau pytn k o pt bIc bcwvY ] k wrn k I swKI smwpq suB msq ]10] sMmq 1765 ] 1] ]” ies qoN bwAd iek pMny aupr nusKw Aqy jug q ilKI hoeI hY [

pMnw 64 3 A qy ‘sMmqu sqwrw sY iCpMjw] 1756]’ iliKAw hoieAw hY[ h`Q ilKq nM : MS 877 \ isrlyK : rwg iblwvl k I vwr slok w nwl : mhlw 1 ] p`qry : 645 a - 652 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq TIk ,ilKweI bhuq vDIAw nhIN hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] rwg u iblwvl k I vwr slok w nwl mh lw ]1] su lqwn

pyroswh k I Dun g wvnI ] slok m:1] pYk Mbrw k I vwr pIrw Pk Irw k y nwau ]”

Page 262: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

262

AMq : “ijnI swihb buiJA hau iqMnw dw mMg nhwr ] 23 ] slok ] ijnw g usw KuFI imtImweIAw KYru invwj kmwih ] nwnk dws k bUl sy dr dIdwr smwh ]1]23 ] vwhg urU] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 t isrlyK : isD g ost jog aupdys p`qry : 653 a - pMinAW dI ig xqI g lq AMk iq - 658 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : k wxI bdlI hoeI, isAwhI DibAW vwlI hY[ rcnw pM nw nMbr 653 qoN SurU k rk y 40

qo 50 (cwlI qo pMjw) sIrIj ƒ muV k y ig ixAw hoieAw hY Aqy rcnw pMnw nMbr 658 A aupr Kqm k IqI hY[ ilKweI bhuq spsut nhIN hY[

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] rwmu rwm k lI] mhlw 1] isD g ost jog aupdysu]” AMq : “AnwQo k w Awsrw in Dir Aw Aw Dwr] inrDn k w Dnu rwmu hY dwdu isrjnhwr ]1]

ijEu KusI qumwrI iqEu k or hm qo mwnI hwr] BwvY BMd w bKsIA BwvY sih k irmw ]15] joV iek u sEu ] ]161] = ] = ]

h`Q ilKq nM : MS 877 T isrlyK : g osit sRI g urU bwby nwnk jI k I Awqmw nwil ] p`qry : 659 a - pMnw nMbr g lq AMk iq 700 qy iliKAw hoieAw k ul p`qry 6 Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI [ pMi nAW dI ig xqI g lq AMk iq k IqI hoeI hY rcnw 659

pMny qoN SurU k rk y 55,56,58 Aqy bwAd ivc 700 iliKAw hoieAw hY [ poQI dI hwlq bhuqI cMg I nhIN hY ]

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] g osit sRI g urU bwby nwn k jI k I Awpxy Awqmy sw Q k IqI] pMjwb kI DrqI ng r k rqwr pur mhlw 1 ]”

AMq : “g urU g urU jp ry mnw ijsu imilAY pweIAY soeI ] k l k lys pwp hrY AMq shweI hoie ] nwnk dwsu bIcwirAw g ur ibnu muk q n pwvY k oie ]1] vwhg urU vwhg urU ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 f isrlyK : pwk nwmw mhlw 1 p`qry : 700 A- 701 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI , ik Dry ilKq D`ibAW vwlI hY [poQI dI hwlq TIk TIk ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pwk nwmw mhlw ]1] bug ory k wjI pwk hY nwmw ] k uPr k w

k uVqw idly qy dUr k r phr lY AMg mY sc k w jwmw]” AMq : “hk u hY k wjI sc hY k lmw eyk nwmu jug h jug u muk wmW ] g uPq nwnk suxw ry k wjI

qjhu k UV hrwmw ]1] ]1]”

Page 263: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

263

h`Q ilKq nM : MS 877 F isrlyK : Pk r nwmw mhlw 1 p`qry : 701 A - 703 a Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq Ksqw , iB`jy hoey h n, ilKweI D`i bAW vwlI hY[poQI dI hwlq

TIk TIk hY ] AwrMB : “Pk r nwmw mhlw 1 ] Pk r k y qKq pr vKqu hY Pk ru Ak l mYdwnw [ Pk r k I

Arj mnjUr hY Kud pwk ny jwn ]” AMq : “Pk r ijs shr hY rqw ] drIAwau k hr k wqrqw ] Pk r k y sbru sbUrI ] Pkr

k I rhq hY inAwrI ] lwg I hY pRym KumwrI ]Pk ru drgwh k w BydI ] nwnk swhu hY bydI]”

h`Q ilKq nM : MS 877 x isrlyK : hwjr nwmw p`qry : 703 a - 703 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI hY , ilKweI D`ibAW vwlI - pr pVHn Xog [poQI dI hwlq TIk

TIk hY ] AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] hwjr nwmw ] mhlw 1 ] iqlMg ] hwjrw k au by imhr

hY [ iemwnu dosqu hY byeImwnu k wPur hY ]” AMq : “Pk IrI sbrI hY ] by sbUrI mk Rr hY] rwhu pIrw hY byrwhu bypIrw hY ] Awied

aulq hY ] bydu Awie k hrH hY ] qyg mrdw hY Ad lu pwq swhw hY ] eyqy toljw n j nwvY qE nwnk dws svMdu k hwvY ]1]4 ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 q isrlyK : ATweIs nwm p`qry : 272 a - iek pMnw Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[ Awm vyrvw : ilKq D`ibAW vwlI hY[ pr swP hY , poQI dI hwlq TIk TIk hY ] AwrMB : “sRI g xyswie nmih ] AtweIs nwm Arjno bwcw ] mM C k MC bYrwhM nrisMG ]” AMq : “eyqy sRI TweIs nwmu sRI ik Rsn Arjno sMbwdy ] spUrnM ]7] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 877 Q isrlyK : Bg iq vCwvlI p`qry : 272 A - 276 A Awk wr : 17 X 15 s.m. ilKq : 13 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[

Page 264: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

264

Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq Ksqw , iBjy hoey hn ilKweI mwVI , D`by pey hoey, poQI dI TIk hY ]

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid AQ Bg iq vCwvlI ] inmo inrMjn inrMk wr Avriq purKu AlyK ] ijn sMqn k y ihqu DrY jug jug nwnw ByK ]”

AMq : “dyv ipqr k oaU k wm nw AwvY ] lY mnUAw fhk wvY ] jb qy srn rwm k I Awey dws mlUk bhuq suK pwey ] Bg iq vCwvlI spUrn ]1] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]” ies qoN A`g y do pMny Kw lI ,A qy AKIr ivc pihlW lwl i sAwhI nwl Aqy bw Ad ivc k wlI isAwhI nwl qqk rw idqw hoieAw hY [ swKI pUrIAW nhIN ]

h`Q ilKq nM : MS 878 sMg Rih isrlyK : g osit g urU bwby nwnk jI Aijqy irDwvy [ rMDwvy ] nwil p`qry : 1 a - 74 a Awk wr : 14 X 21 s.m. ilKq : 10 X 118 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy p` qry vI auKVy hoey h n [ poQI iB`jI hoeI hY [ k wnI bdl

bdl k y ilKweI k IqI hoeI hY [ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY ilKweI pVHn Xog Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI mqlpql ]1] g osit g urU bwby nwnk Ajqy rMDwvy nwil ] ng r k rqwr pur ivic hoeI ] eys smy bwby nwnk jI eyk lw eyk Mq bYTw Qw bhuq bYrwg dy G ir ivic ] iqqu smyN iek u sbd isrI rwig ivc boilAw ] isrI rwg mhlw 1 ]”

AMq : “eyq g urU k y bcn hYin ] Amn ivic rK k Y k wmweyg w [ iqs dy k Mm Awd AMq Awving y ] swKI pUrn hoeI ] k rqwr pur ivic vwhu g urU k y pswid ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 878 A isrlyK : bwxI nwm dyv jI p`qry : iek p`qrw Awk wr : 14 X 21 s.m. ilKq : 10X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 13+2 hn[ Awm vyrvw : iek pwsy qoN rcnw dw ieh Bwg iB`jw hoieAw hY [ilKweI pVHn Xog Aqy cMg I ] AwrMB : “sRI siq g urU pRswid ] rwg u rwm k lI nwm dyv jI k w Sbd ] byd purwn swsqR

AnMqw g Iq 2 bIq nw g wvaug o ] AKMf mMfl inrMk wr mih Anq dubynu bwjwvaug o]” AMq : “nwmw k hY icq hir isau rwqw sun swmwiD swmwaug o ] 1] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 878 e isrlyK : bwxI prmw nMd jI k I p`qry : iek p`qrw Awk wr : 14 X 21 s.m. ilKq : 10 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 11 hn[

Page 265: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

265

Awm vyrvw : ilKweI D`ibAW vwlI pr swP pVHn Xog hY poQI dI hwlq TIk TIk hY ] AwrMB : “srM prmwnMd jI k I ] qY nr ik Aw purwn suin k Inw ] An pvnI Bg iq nhIN

pUjI BUKY dwnu nw dInw ]” AMq : “ijih prlok jwie Awp k Iriq soeI AibidAw swDI ] ihNsw qau mn qy nhIN CU tI

jIAw idAw nhI pwlI ] prmwnMd swD sMg iq imil k Qw punIq mucwlI ]3 ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 879 sMg Rih isrlyK : g osit mk y dI swKI bwby nwnk dI ] p`qry : 1 a - 174 a Awk wr : 11 X 16 s.m. ilKq : 8 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW

pRqI pMnw - 15 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq Awm krk y TIk TIk hY ] ilKweI bhuqI vDIAw nhIN, D`ibAW vwlI

hY[ k eI p`qirAW dI ilKweI spSt nhIN hY[ bhuqy AKr purwqn g urmuKI AKrW vWg hn [ poQI iB`jI hoeI hY ]

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] swKI bwby nwnk dI ] g osit mk y hoeI ] nsIhq nwmw] k wjI ruk n dI nwil ] prwg u iqlMg mhlw 1 G r rswlw] bwby nwnk jI qmwm Awlm] qwrny k y nimiq ] sB DrqI k w sYru k Iqw ]”

AMq : “sBy g ey hYrwn hoie nw nk vfw Pk Ir ] iek y qw Kuid Kudwie hY k h n s ko qdbIr ] sBy k dmI Fih p ey mn ivic bhu fru Kwie ] AjI k weI nIswnI rKIAY mk w iB siq k rwie ] bwby k au isau qwrI pwau qy rKI nIswnI eyhu ] jo k ryg w jwriqk aus dI Pyir nw jnmu Dryie ] g osit pUrI ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 879 A isrlyK : g urbwxI p`qry : 175 a - 183 a Awk wr : 11 X 16 s.m. ilKq : 8X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 12 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI

ilKweI cMg I, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ rcnw dy ies Bwg ivc p`qirAW aupr hwSIAw n hIN hY [ v`K v`K pwqSwhI AW dI rcnw vK vK rwg W ivc vrxn k IqI hoeI hY ]

AwrMB : “ < ] vwhg urU jI k I Pqy ] rwg Awsw pwqswhI 5 ] BUpq hoie k Y rwju k mwieAw ] k ir k ir AnrQ ivhwlI mwieAw ] sMcq sMcq QYlI k InI ]”

AMq : “AMqr k I g iq quDu pih swrI quD jyvfu Avr n k oeI ] jYsnE lwie lYih sY l g Y Bg qu quhwrw soeI ]3 ] duie k ir joiV mWg au iek dwnu swihb quTY pwvw ] swis swis nwnk ArwDy AwT ph r g ux g wvw ] 4 ] 3 ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 sMg Rih isrlyK : sO swKI

Page 266: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

266

lyKk : swihb isMG smW : sMmq 1928 p`qry : 1 A-86 A Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwh I k wlI vKryvyN leI lwl[ h wSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy pihly pM ny aupr f IzweIn bxw k y mMg lwcrn SurU k Iqw hoieAw hY [ Aq y

Asl,rcnw pMnw nMbr 1A qoN SurU k IqI hY [ ilKweI suMdr, k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : pihly pMny qy mMg l crn Aqy Asl rcnw pM nw - 1 A qoN SurU k IqI hY [ “ < siqg ur pRswid siqnwm krqw purKu inrBEu inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid] swKI clI ptxvwl ] sRI g urU jinmu qIrQ pwqswhI ] 11] buFy swihb rwm k o hjUr vwk jQw miq g ur vwk ilKXqy ] sRI g urU swihb jI ilKwie idqI ] sMbq ibk rm BUpqI sqwrW swq nO eyk ] swihb swKI vrg u rml k I duqIAw ByK] swihb dws sMg iq mih isKn k irE ibbyk ] ieh ilKwrI g urU ihq swKI ilKY Anyk ]”

AMq : “hir hir muK qy bolIey bol vwihg urU mMq ] aucI nId k ul jnm nw jwqy fulo n sMq ] 20 ] rwm ] A nM d BieAw myrI mwey siqg urU mY pwieAw ]eyh quk deI mVwie rKxI ] AsU sudI duAwdsI swihb isMG ilKq smwpiq g ur rqnmwl suK swQ ] pVHq suxq inhwl hoie siq g ur dyvY pwQ ] swl 19 28 ]-------”

h`Q ilKq nM : MS 880 A isrlyK : nwnk pRg ws iqRh AMg p`qry : 87 a - 108 a Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw 15 -16 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry p`qirAW dI hwlq Ksqw [ rcnw dw ieh Bwg iBijAw hoieAw

lg dw hY [ilKweI D`ibAw vwlI hY [ pr pVn Xog [poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [

AwrMB : “ < ] siqg ur pRswid ] rwg g auVI ] nwnk pRg ws iqRhuAMg ig RMQ brnqy ] mhlw 1] dohrw ] k r jorU pr nmsk wir DrU crnn pr sIs ] nwnk qum g urdyv jI pUrn ibsvy bIs]”

AMq : “sB swDn pr nwmu kr jorU sr inAwiek Y ] eyhI dwn mohu dIjIAY Bg iq k rU icqU lwiek Y ] 3 64 ] cOpeI ] spUrn hoieAw nwnk pRg ws ] swD sMg iq k I pUrI Aws ] pYrI pYey siqg ur jI kI ] vwihg urU jI DMn g urU jI ] vwihg urU jI slwmiq ] Bul cuk bKsxw jI ] siqg urU jI qyrI srn hY jI ] swD sMg q k w sdk w jI ] g urU kw prqwp hY jI ] rwm nwm dono Bly jyk o ismry inq ] g urU nwnk jI kIau ] nwnk prg ws spUrx hoieAw ] 129 8 k qk budI 2 duAwdsI ] sq g urU sdw pwqsw h g urU jI ] ] ] ]

Page 267: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

267

h`Q ilKq nM : MS 880 e isrlyK : pRsMg pMj ipAwry p`qry : 108 A - 118 A Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI vwihg urU jIk I Pqy ] Dn g urU g oibMd isMG jI ]

jnm ptxy swihb jI k w vwsI ] AnMd pur swihb jI dI ] pihly dieAw isMG soPqI ] jnm lhOr dw ] vwsI AnMdpur swihb jI dI ] ipCY laU dy auqwr Qw ]

AMq : “ien k o pwhul swihb pihly Ck weI ] Pyr Awp pwihl leI ] rwm isMG ] Pqy isMG ] dyvw isMG ] eIsr isMG ] tihl isMG ] eyh pM j muk qy Bey ] sRI vwihg urU jI k w Kwlsw sRI vwihg urU jI k I Pqy ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 s isrlyK : jMg nwmw g urU g oibMd isMG p`qry : 108 A - 112 A Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik Dry hVqwl Pyr k y suDweI k I qI hoeI hY [hwSIey qoN bwhr

ilKq [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jMg nwmw ] pauVI ] AOrMg swih idlIE iliKAw

prvwnw] qUM g urU g oibMd isMG k lwvwn joDw mrwdnw ]” AMq : “pauVI ] ciVAw rwjw Pqy swh rx mY AweI hwr ] k Cu mUey k uCU rx iBry k uCu mwry

dirAwau ] Kbrw rUm sRwm ivc mwry g oibMd isMG juAwnu ] k lw Awp vrqweIAw Awpy purKDwn ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 h isrlyK : mMqR p`qry : iek pMnw Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 5 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I , rcnw dw ieh ihsw TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI siqg urU bwby nwnk jI k w jg u pihr pihro lohw

swr]” AMq : “lohy k w k oit qwby kI KweI ] jhw lg y lg y qwVI ] qhw lg lg Y bYrI dusmn k o

bRj k I k vwVI ] ies mMqR k o k oeI pVy iqn svwl lX pwT k ry ] hom sMjug iq qw sRI dyvI jI k w drsn krY ] jy nw hoiv qw BI isr rKY ssqry riCAw hoie ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 k isrlyK : svYXw p`qry : 102 A - 114 a

Page 268: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

268

Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq bhuq cMg I nhIN ; Ksqw hwlq ivc hn [ ilKweI cMg I hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] svYXw ] pwpI bUbnw jin k au k ilk I Avqwr

k hwvihg Y]” AMq : “svYXw ] bwjq fMk AqM g smY rx rMg q rMg ncwvhg y ] k is bwn k swn g dw

brCI k ir sUil iqRsUl Brmwvhg y ] g xdyv Adyv ipswc prI rx dyKs bYr hswvhg y ] Bl Bwg BXwiehu sMBl k y hir jU hirmMdr Awvihg y ]16] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 K isrlyK : bcnu sRI muKvwk pwiqswhI dis ] p`qry : 114 a -115 A Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr , rcnw dw ieh ihsw TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bcn sRI muK vwk pwqswhI dis ] dr AweI audwsI dy

pRQwie hoAw ] Aibcil ng r bYTy g urU min mih k IAw ibcwru ] boilAw pUrw siqg urU mUriq sRI k rqwr ] huk mu hoieAw pRlwid isMG ibpq hsrwie ]”

AMq : “rhxI rhY soeI isK myrw ] auh swihb mY ausk w cyrw ] k ry Ak wl purK k I syvw] jnm mrn k t twry Pwsw ] siq sRI Ak wl ] vwhg urU pRrm bIj ieh mMqR] sB isKn k o bcnu iek u k ihE Awid Aru AMqu ]32 ] rhqnwmw sMpUrx hoAw]”

h`Q ilKq nM : MS 880 g isrlyK : cxwk y swsqR BwKw KoVs iDAwie ] lyKk : sYnwpiq p`qry : 115 A - 122 A Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ik Dry ik Dry ilKweI DibAW vwlI hY pr pVn Xog hY [ poQI dI Awm k rk y TIk

TIk hY [ AwrMB : “ < sRI g xysweynm : AQ cxwk w swsqR BwKXw ilKqy ] dohrw ] pRxvq hosI

ibsn k O jo iqRlok k o Twie ] cxwk w k y BwKw k ro jo qum hohu shwie ] 1] bhu swwsqR Avlok k Y suMdr bcn ink wr ] rwjnIq sMbUh k o brnnM k ro ibcwr ]2] CpY cMd ]”

AMq : “swsqR sg l bIcwr k Y sib k iFE Xih swr ] nrwiex BjIey sdw k rIey pRaupk wr ] 10 ] g urU g oibMd k I sBw mY lyKk prm sujwn ] cxwk w k y BwKw k Iey k iv sYnwpiq rwm ] ieq sRI ibRD cxwk y BwKw KoVs iDXwie ] smwpqM ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 G isrlyK : k Qw rwm k I

Page 269: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

269

ilKwrI : bissit p`qry : 122 A - 125 a Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcn w dI k wnI bdlI hoeI hY [ jo ilKweI k wnI bdl k y k IqI

hY auh bhuq spSt nhIN hY [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ k Qw rwm k I ] AQ kQw rwm cMdR k I ilKXqy ]

bcn bissit jI k y ] sRI rwm cMd [cMdr] jI k o k hY ] sRI rwm cMdR pRsn pUCY hY ] sRI bisistO jI aupdys k hY hY [“

AMq : “muin bissit k Qw iehu k rI ] rwmcMd aur AMqr DrI bhuqu mwnu birjy jg mwh] syvk duK suK lwg y nwh ] dohrw ] AwCy bhu pusqk pVY k ihn sunn k au bwd ] sau swiln k iVCI BrI eyk u n pwvY suAwd ] ieq sRI k Qw rwm cMd jI kI sMpUrx hoeI ] AhIrI k w idRstwqu sMpurxM hoieAw hir hry ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 | isrlyK : k Qw inrmohI rwjy k I ] p`qry : 125 a - 126 a Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : ilKweI cMg I, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “AQ k Qw inrmohI rwjy kI ilKqy ] eyk inrmohI rwjw Qw ] ies k w bytw isk wr

g ieAw Qw]” AMq : “inrmohI k y bcn suix kir qpsI pRsMn BieAw ] rwj k Er k oh svwr kir ]

rwjy inrmohI pws Byj dIAw ] ieq sRI rwm g Iqy inrmohI k I k Qw spUrx hoeI ] g ur pRswid ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 c lyKk : prcI pwqswhI dsvI mhlw 10 p`qry : 126 a - 152 a Awk wr : 30 X 23 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw ivc k eI pqirAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI

hoeI hY [ k eI pqirAW aupr hwSIey qoN bwhr vI ilKweI kIqI hoeI hY ] ilKq pVHn Xog , poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ] AQ prcI pwqswhI dsvIN mhlw 10 ] ipRQmy dsw mhlw k y nwm ilKY ] Pyr dsW mhlW k I ausqiq k y slok u ilKY ] Pyr dsW mhlw k IAW swKIAW iliKAW ]”

AMq : “qw huk m hoAw ies k w KIsw Pol ] qW KIsw Poil Aw cwry KIsy ink ly ] aun hu chuhI Awpo Awpny KIsy PV lIey ] huk mu hoAw sux Tg w ijq vyly qusw swry k utMb myry Ag y h`Q joVy qy kihAw jo g urU jI qyrI sMgiq k y KIsy Asw qRY vfAwxy hYn ]

Page 270: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

270

Aswfw pVdw Fk xw ] so ahu Ardws mY mwn lInI ” - A`g y p`qrw KwlI ies qoN Ag y vI p`qry KwlI hn Aqy swKI ivc ADUrI CfI jwpdI hY ]

h`Q ilKq nM : MS 880 C isrlyK : swKI mwrk Mfy k I p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 29X 22 s.m. ilKq : 23 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : rcnw dw ieh Bwg ik sy hor poQI dw ih`sw hY k wnI b dlI hoeI hY , p`qry iek pwsy

qoN k `ty hoey hn Aqy jo pMnw nMbr AMk iq k Iqw ig Aw sI, auh vI k itAw hoieAw hY[ hwSIey qoN bwhr ilKq, ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid] qw iPir k wl swiQ ik Aw projn rihA ] qw k vwr k ihAw ] Drm rwie k y k hY swiQ qyry isr aupir k wl k w faurU Awie bjwieAw hY] myry hiQ ik C nwhI] qUM Drm rwie pws cl ] myry g il sMg il pwie k Y lY clY ]”

AMq : “isRst aunw k I Awig Aw ivic hy sBnw no smJwvx Awey hYin ] k MifAw ivichu k wiF k Y muwrg u pwvdy hYin ] auQY k wl k w faUrU dUir hoieg w ] swKI swpUrix hoeI mwr k Mfy k I ] Bul cuik bKs lYxI suKdyv lIlw ilKI ]”

h`Q ilKq nM : MS 880 j isrlyK : k Qw suKdyv jI [ p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 29 X 22 s.m. ilKq : 22 X 18 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 16 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dy pMny AKIr ivc Ksqw h wlq ivc hn [ ilKq swP

nhIN hY [ bwk I poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “qb prmysr k I Awig Aw BeI qb eyk suKdyv sRI Twkr jI k I Awig Aw mwin

leI ] qb suKdyv dyhI k w iqAwg k IAw ]” AMq : “ jo pUq suKdyau qY g urU BI pwieAw Aru ig Awn BI pwieAw Ab purn BieAw ]

Ab jy qyrI surq ieCw hY so k wrju jihjwn ihq hw qUM jwih ] bolo BweI jI rwm rwm rwm rwm jI iqhry ]” ] ] ] ] ] ] ies A`g y do p`qry hwSIey qoN bg Yr KwlI C`fy hoey hn [

h`Q ilKq nM : MS 881 sMg Rih isrlyK : jnm swKI g urU nwnk dyv jI lyKk : mnI isMG , BweI p`qry : 1 a - 361 a Awk wr : 23 X 16 s.m. ilKq : 16 X 12 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwh I k wlI[ hwSIAw dovNy pwsy do do k wlIAW lk IrW, ivck wr

motI lwl lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[

Page 271: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

271

Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy po QI dy SurU ivc k uJ p`qry hwSIey qoN bg Yr Pty hoey hn [ ilKweI swP pr ik Dry ikDry hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI ilKweI kIqI hoeI [poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid ]1] nwm sB dyvw dw dyv hY [ k oeI dyvI ƒ mnwvdw hY k oeI isÍ ƒ mnWvdw hY ] k oeI g xys ƒ k oeI hor dyviqAW ƒ ] g urU k y isK siqnwm ƒ ArwDqy hYn ]”

AMq : “swKI hor clI] ipCy muslmwn iek `Ty hoey jo eyh Kudwie dw vlI sI ] AsI ies ƒ dbdy hW ihMdU k hn swVdy hW ] bwbw jI bwhr k ohW duie qy iek purK ƒ imly] aus ƒ k ihAw qUM muslmwn qy ihMdUAW ƒ myrw sny hw dyxw qusI jo myrw pMjw Buqw dw srIr dyKdy sy quswfI BwvnI k ir idst Awvdw sI mY srIr nhI myry Awsx qy duie ptW dI cwdr hY ] iek pt ihMdU swVin iek pt muslmwn dbx] eyh snyhw aus Awx idqw anw ausy qrW k Iqw ] g urU AMg d jI KfUr jwie rhy ] sMmq 159 6 AsU vdI 10 g urU nwnk jI joq smwxy ] pauVI 4 6] so it`k w so CqR isr soeI scw qKq itk weI ] g urU nwnk hMdI muhr hiQ g ur AMg d dI cohI iPrweI ] idqw Coif k rqwrpur bYTw KfUry joq jg weI ] jMmy pUrb bIijAw ivc hor k UVI cqurweI ]”

ies qoN A`g y CyvIN pwiqSwhI q`k joqI joq smwvx bwry iliKAw hY Aqy g uirAweI bwry d`isAw hY [

h`Q ilKq nM : MS 881 A isrlyK : is`KW dI Bg iq mwlw, BweI g urdws jI k I vwr XwrvIN lyKk : mnI isMG , BweI ilKwrI : k rm isMG smW : sMmq 1871 sQwn : Drm k ot p`qry : 362 a - 506 A Awk wr : 23 X 16 s.m. ilKq : 16 X 12 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 13 hn[ Awm vyrvw : k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY [ilKweI cMg I [ poQI dI

hwlq vI Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI BweI g urdws jI k I vwr XwrvIN isKW dI Bg q

mwlw ] eyk smyN BweI mnI isMG QI isKw pRSn kIqw ] jo BweI g urdws jI ny jo isKW dy prQwie vwr k IqI hY ] sB dysW dy isKW dy nw m ilKy hY [ aunw dIAW rhqW qy k rqUqw AswnU mlUm k rwE ]”

AMq : “slok u ] swis swis hir ismrIAY ibrQw sÍws, n Koie ] ik Aw jwxw ies AMq k w iehI sÍws mq hoie ]dohrw] mUk aucrY swsqR Kt ipMg r n cV jwie ] AMD lKY bDro sunY jO k wl ik Rpw k rwie ] sorTw ] Drm k ot mY Awn k rm isMG swKI ilKI ] sunhu sMq buDvwn iCmo BUl i ss jwnk y ] dohrw ] sMmq ATwrw sY brK Aor ih`k qr (1871) jwn ] k wqk sudI su AstmI rvI vwr suB mwn ] 3 ] caupeI ] jo Xh pVY sunY mn lweI ] qih mhwqm k ho sunweI ] jIvqXw Bv bMD imtwvY ] AMq smY vhU hir pd pwvY ] dUlB moK jg q mY joeI ] Doie pwp hir pwvY soeI ]5]

Page 272: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

272

puqR k wmnw k ry su joeI ] brK mwih suB pwvY soeI ] sRDw Xuk q sunY mn lweI ] AMq smY hir hoq shweI ]6] dohrw ] A jw shylI qw sirpqw jnnI BrBwr ] qk y suq k y imqR k o jpIAY bwrMbwr ]1] slok ] hnumqwie qo rwmw sIqw hrK supg qw ] rUdMXq rwK sws rby hwhw rwm hqo hqw ]1] k ysvM pqqMidR sRvw dRoxw hrKmu pwg nw] rudXMq k Yrvw srby hwhw k ysv k ysvw ]]

h`Q ilKq nM : MS 882 sMg Rih isrlyK : jpu prmwrQ smW : sMmq 1854 p`qry : 1 a - 36 a Awk wr : 22 X 14 s.m. ilKq : 17 X 13s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dovNy pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW

pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : ilKweI bhuqI swP nhIN ; k wnI bdl bdl k y iliKAw hoieAw hY Aqy hVqwl Pyr

k y suDweI k IqI hoeI [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI

sYBM g ur pRswid ] jpu ] mhlw 1 AriQ nwil iliKAw ] jy k oeI ies jpu no pVyg w ilKYg w isKYg w iqs kI prmg iq hovyg I ]”

AMq : “sMmq (1854) 1854 imqI swvix sudI aunsI iQiq cwnxI sqy idn AYqvwr duie G VIAw rhdy Bog pieAw poQI spUrn hoeI Buil cuk bKs lYxI ] bol vwhg urU jI k w Kwlsw vwhg urU jI k I Pqy ] ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 882 A isrlyK : g osit bwby nwnk jI Awqmw nwil sQwn : k rqwr pur p`qry : 37 a - 59 a Awk wr : 22 X 14 s.m. ilKq : 17 X 13s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-19 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY k eI p`qirAW qy isAwhI

DibAW vwlI hY [ poQI dI hwlq TIk TIk hY [ poQI dy AMq qy g urbwxI idqI hoeI hY]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit bwby nwnk jI k I Awpxy Awqmy swiQ k IqI ] pMjwb k I DrqI ] ng r krqwrpuir ]”

AMq : “iqlMg mhlw 9 ] hir jsu ry mnw g wie lY jo sMg I hY Aausr qyro] bIiqE jwq hY k ihE mwin lY myro ] 1] rhwau] spiq rQ Dn rwj isE Aiq nyhu lg wieE ]1] k wl Pws jb g il prI sB BieE prwieE ]1]”

h`Q ilKq nM : MS 883 isrlyK : Awid k Qw k bIr g usweI kI pUrbly jnm k I ] lyKk : myhrbwn, soFI p`qry : 1 a qoN lYk y 308

Page 273: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

273

Awk wr : 30X 20 s.m. ilKq : 23 X 15 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw; auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovy N

pwsy do do k wlIAW lk IrW [ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : poQI ik rm Kurdw , pwisAW qoN burI qrW KwDI hoeI, pMnw nMbr Aqy ilKq iek

pwsy nuk r qoN burI qrW KwDI hoeI hY p`qirAW dI hwlq Ksqw [ ilKweI DibAW vwlI Aqy k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ hwSIey qoN bwhr vI ilKweI k IqI hoeI [poQI dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] Awid k Qw k bIr g usweI k I pUrbly jnm k I ] Awid pUrblI ipCly jnm k I k Qw ] pUrb jnmu bRhmn hoqy hwiQ k mMfl lInw]”

AMq : “qb auih g oibMd lok auT k bIr g usweI jI k I crnI lwg y ] k bIr jI k y isK Bey] k hny lwg y ij DMin k bIr g usweI siq k bIr rwmu k bIru ] ik Rsn k bIru lwg y ismrny [ sg ly bol hu rwm rwm rwm g ur g urU g ur g urU jI siq siqnwm k rqw purKu siqg ur pRswid ] = ] k Qw cqRIAw ] iek sa pYNqI ] auqwr k IAw ] imqI k qk dI ]5] pMdrvI ] sMmqu nibvW ] vrih duie 18006 siq bwbw nwnk jI ] g urU g urU jpxw nwm iDAwvxw ] g uru iciq AwvY ] BuilAw cuik Aw bKsxw ] Buil cuik mwPu ] = ] = ] = ] =

h`Q ilKq nM : MS 884 isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI [ p`qry : 1 a - 282 a Awk wr : 31 ½ X 30 s.m. ilKq : 22 X 24 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc jnm swKI bwry qqk rw ivsQwr sihq idqw hoieAw [ilKweI

suMdr Aqy poQI dI hwlq TI k TIk hY [ k eI QwvW qy hwSIey qoN bwhr vI ilKq Aqy hVqwl Pyr k y su DweI k IqI hoeI [ ies poQI ivc hor k QwvW ijvyN : auqpqI sMswr, DuMDUk wr, cOhW ju`g W dI swKI, cwr vydw dI k Qw, g aU k I k Qw, rwjy jnk Aqy suk dyv dI k Qw, ies qoN ielwvw hor vI bhuq swrIAW swKIAW Aqy g ostW dw vrxn hY, jo ies poQI ivc AMik q k Iqw ig Aw hY ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM ] g ur pRswid ] Awid k Qw jnm swKI ilKxy k w ArMB k Iqw sRI siqg ur k y pRswid k ir ] jb mhw prlY k wl k w smw AwvY hY ] qb idib sau brsw brKw nwhI hodI Aru sUrju bwrw hI rwsI solw k lw sMpUrn cVdw hY ]”

AMq : “dws nwnk k I bynqI muih rwiK lyhu srnwie [ bolhu BweI vwhg urU jnm swKI sMpUrx hoeI ] g urU g urU jpxw jnmu svwrxw ] bolhu BweI vwhg urU jI ] swKI hor clI ] qw suxo g urU jIE , g urU nwnk Aqy qau ivic Byd iBMn k uC nwhI ] Aqy g urU jI ieQo qoVI mƒ Kbr AwhI ] mY AwpxI AKIN ifTw A whw ] so mY ilKwieAw hY [ Aqy jI horu ipCY dw Kbr n wih ] jwxdw ] g urUu AMg d AwiKAw BweI bwlw qau Asw ƒ g urU nwnk jI dw drsn k rvwieAw hY [ k rqw qyry aupir bhuq imhrvwn hY [ qw bwly AwiKAw jI g urU jI ] mYQoN qW sB hk Ik q lIqIAw ] pr jI qU Awp -----]” ies qoN A`g y pqry KwlI hn [ Aqy rcnw ADUrI Kqm k r idqI hY [

Page 274: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

274

h`Q ilKq nM : MS 885 isrlyK : g ur iblws pwiqswhI 6 lyKk : sohx, k vI ilKwrI : g Mg w rwm bRwhmx p`qry : 1 a - 273 a Awk wr : 34 X 29 s.m. ilKq : 25 X 22 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI, vKryvyN leI lwl [ hwSIAw dovyN pwsy do do

k wlIAW Aqy do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-23 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq TIk hY [ k eI pMinAW aupr ilKq hwSIey qo N

bwhr Aqy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI [ g RMQ dy SurU ivc k uJ p`qry hwSIey vwly KwlI [ SurU ivc pihly pMny aupr CotIAW k wg z dIAW cypIAW lg weIAW hoeIAW hn ]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ iblws g RMQ ilKIXqy ]CpY] ipRQm bMDnw pwrbRhm g urU nwnk suK swg r ] dsm g urU k y crn k ml bMD g ux Awg r ]”

AMq : “ieq sRI g ur iblws sRI g urU hirg oibMd joqI joq smwie brnnM nwm iek Ismo iDAwie smwpqM ] msq suB msq] doihrw ] nB g Rih k wl ruq jwn ] swvx mws idn CyvI ] vIrvwr pK ik Rsnw iQq mwnIau naumI ] g Mg w rwm hY nwm jwn vrx k o ibp pun ] eIsr jwq pYcwn k ptI nIc su dust m n ] srb sMqn pih bynq I BUl cUk jo mY ilKI k ro iKmw sujwn moih AnwQ mq mUV k I suno sMq mn lwie ilKw g RMQ g ur ibsk o ] dIjY mok o dwn sMq sMg inq pRIqmo ] 4 ] hy g ur nwnk dyv jI kro dieAw mm k It pr ] k ro snwQ dieAwl g rIb invwjqv nwm hY ] sRI g urU ] sRI vwihg urU swihb jI ]” ies qoN bwAd dy p`qry KwlI ]

h`Q ilKq nM : MS 886 isrlyK : sRI g urU nwnk pRk wS lyKk : sMqoK isMG , k vI smW : sMmq 1919 rcnw k wl : sMmq 1880 p`qry : 1 a - 318 a Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 23 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwh I k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl

lk IrW, ivck wr iek k wlI lk Ir, AMdr pIly rMg dI motI lk Ir - nwl fIzweIn bxwieAw hoieAw hY[ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[

Awm vyrvw : poQI dy SurU ivc pihly pM ny aupr pIly rMg nwl fIzw eIn bxwieAw hoeAw hY A qy SurU ivc k uJ pMny hwSIey vwly KwlI , pihly pMny au pr dohrw hwSIAw [ k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI qy hwSIey qoN bwhr ilKq [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI nwnk pRk mRn ig RMQ ilKXqy ] dohrw ] eyk Mk wrw siq g urU iqh pRswid scu hoie ] vwhg urU jI kI Pqy ibG n ibnwsn soie ] k ib`q ]”

AMq : “dohrw ] AWk eyk Ar Ast k r bhur Ast pr sU n ] k wqk pUrnmw ibXy BXo ig RMQ ibn aUn ]76] dyvw isMG ipq qy jnm k iv sMqoK isMG nwm ] brmw

Page 275: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

275

g ihsq sMg k o kir siqg urU pRnwm ]77] ieq sRI nwnk pRk ws ig RMQy auqrw rDy sc KMf pRsQwn brnnnM ] mspq pcwsmo iDXwie sm ] msq suB ]” ies qoN bwAd iek p`qry aupr k ibq dy k y sMmq bwry vI vrxn k Iqw hoieAw hY sMmq 19 19 ] AKIrly pMny qy Awsw mhlw 1 dI bwxI ilKI hoeI hY ]

h`Q ilKq nM : MS 887 isrlyK : nwnk wrQimisRq sbd surqur k oS lyKk : swDU qwrw hir smW : sMmq 1925 p`qry : 1 a - 152 A Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 23 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw, rYk sIAn, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw

qIhrw KVy ruK, pwisAW aupr Aqy ivck wr do do lwl lk IrW,Aqy iek nIlI lkIr - nwl fIzweIn bxwieAw hoieAw hY[ sqrW pRqI pMnw 20-21 hn[

Awm vyrvw : poQI hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI qy hwSIey qoN bwhr ilKq[ ilKweI suMdr, poQI dI ijld auKVI hoeI hY [ijs k wrn p`qry vI auKVy hoie hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] dohrw ] SMk r g urvr dsn k y cwru crn bhu bMd ] nwm jwn ihq jnn k o k rho k os AmMd ]1] nwnw eyk wrQ punw sbd k os g x Bwr ] ibpul k ro jn jmw ijn ilKo XhI iek swr ] 2 ]”

AMq : “dohrw ] Bv k r g urvr dsn k y inj g ur sh pd bMd ] k oK smwpœ k rq ho drs k dwie AwnMd [1 [ ijh k osn k y ilKy hY nwmn ArQ Anyk ] nwmu iqnhu k o ilKq ho Aorin bMD ibbyk ]2] auqpilnI 1 sbdwxMv 2 sMswrwvMq 3 nwmmwlw 4 Bwg uir 5 brruic 6 swsÍq 7 vopilq 8 rMiq dyv 9 hrk oK 10 Amr 11 suBWk 12 hlwXuD 13 g ovDNn 14 rBs 15 rudR 16 Amrd`q 17 AjX 18 g Mg wDr 19 Dirx k oK 20 hwrwvlI 21 AiBDwnM 22 iqRk WfsyK 23 rqR mwlw 24 bhudoK 25 ibsÍ k oK 26 bwg Rt 27 mwDv 28 bwcspiq 29 DNm 30 bXwiV 31 qwrpwl 32 ibsÍrUp 3 3 ibk RmwidqX 3 4 ieng RMQnmynwm ilMg dono bwqo kw inrxXilKw hY Aor k wqXw Xn 1 bwmn 2 cMdR 3 pwixn I 4 Awidk iriK g RMQnsy ilMg k winrxMX ilKw hY ] i eiq sRI mdg ulwb isMG crx isiKq swDu qwrw hir ik Rqo nwnYk wQM imisRq : sbd surqru k oK : smwpœ : suBw msœ lyKk pwTk Xo : sM 19 25 k wqk su 15 ]” sMmq hor kwnI ivc hY

h`Q ilKq nM : MS 888 sMg Rih isrlyK : k wPIAW lyKk : pIro prymx p`qry : 3 a - 45 A Awk wr : 18 X 14 s.m. ilKq : 15 X 10 s.m. vyrvw : ijld lYmInySn k rk y bwAd ivc bMnI hoeI; isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-10

hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq pihlw bhuq mwVI sI, ik rm Kurdw hoxw k wrn, Ksqw hwlq ivc

sI jo ik bwAd ivc lYmInySn k r idqI g eI [ilKweI suMdr, poQI dI hwlq TIk hY[

Page 276: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

276

AwrMB : “lIXo Cf mWx cly syN ]9 ] srby k hyN shylIAW vhu jorwvr hY] hm qo sUdr vysvw bhu iqs qy fr hY ] pwp qumwry k Wp hY qum rho ipAwrI ]”

AMq : “pIro Ku`d Kudwie k I hau qwlb hoeI ] nw if`Tw musl mWn k o nW ihMdU k oeI ] pIr Pk Iry AaulIey sB hoNdI PwsI ] dws g ulwb ibh`d hYN mYN iqs k I dwsI ]3 0] k wPIAW sMpUrnM smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 888 A isrlyK : ishrPI lyKk : g ulwb dws p`qry : 45 A - 58 A Awk wr : 18 X 14 s.m. ilKq : 15 X 10 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw -10 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq mwVI ho x k wrn, bwAd ivc lYmI nySn k IqI g eI hY [ ilKweI

suMdr, poQI dI hwlq hux TIk hY[ AwrMB : “ < sRI pRmwqmwie nmW ] AlP Awsrw purK AlyK dw eI Avr sRb Pnwhu

ivicwirAw mY Xg k UVqy ic`q auTwie lIqw s`q AwqmW so icq DwirAw mY ]” AMq : “g wP g wPlI Cof indWn bMdy srn sicAW g urW k I lIjIey voie ] nhI g urW qy

Amqrw rKxw eI qNn mN n iqnW Dn N dIjIey voie ] nY xI drs k ro k rI thl k ro g urbc” -------A`g y p`qrw nhIN hY rcnw ADUrI ]

h`Q ilKq nM : MS 889 isrlyK : jnm swKI sRI g urU nwnk dyv jI lyKk : mnI isMG , BweI smW : sMmq 1897 p`qry : 1 a - 337 a Awk wr : 27 X 22 s.m. ilKq : 18 X 16 s.m. vyrvw : ijld g `qw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI

lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : poQI dw pihlw pMnw PitAw hoieAw, k eI pMinAW aupr hVqwl Pyr k y suDweI k IqI

hoeI [ilKweI cMgI Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM ] g ur pRswid]

nwmu sB dyvw k w dyv hY ] k oeI dyvI mnwvdw hY ] k oeI isv ƒ k oeI g xys ƒ k oeI hor dyviqAW ƒ ]”

AMq : “jYsy Ak ws dw AMq pMKI nhIN pwie sk dy ] aufk y Qk pOdy hn ] qYsy g urw dI k Qw k hI nhIN jWdI ] jo swD sMq isK pVng y suxng y il Kwvxg y ] isKI ƒ pRwpiq hoving y ] dohrw ] sÍws sÍw s hir hir jpo ibRQw sÍws miq Koie ] ik Aw jwno jo AMqk w iehI sÍws miq hoie ]1] bolhu BweI vwhg urU ] vwrqk nwvlIk I tIk wh sMpUrn hoeI ] poQI ilKI ] sMmq 189 7 mhInw Pg x ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]”

Page 277: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

277

h`Q ilKq nM : MS 890 sMg Rih isrlyK : sRI mq Bwg vqy eyk wds sk Md lyKk : myhrbwn, soFI p`qry : 1a - 90 A Awk wr : 33X 25s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwh I k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy KVy ruK do

do lwl lk IrW[ ivck wr iek motI lwl lk Ir [ sqrW pRqI pMnw-17 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy p`qry vI auKVy hoey hn [ ilKq hwSIey qoN bwhr Aqy

hVqwl Pyr k y suDweI kIqI hoeI [ g RMQ dy SurU ivc do - iqMn p`qirAW aupr k uJ iliKAw hoieAw hY [ k uJ A wpxw ihswb ik qwb Aqy iek p`qry aupr k bIr bwxI Aqy iek p`qry aupr iek hor rcnw [ g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ iek pMny aupr nusKw iliKAw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < sRI pRmwqmX nm : ] sRI g xyswie nm :] E oAM nmo Bg vqy vwsdyvwXw ] E onmo sRI nrwXxXw ] E onmo sRI g urdyvwXw ] AQ sRI Bwg vqy eyk wds sk MD ilKXqy ] sRIDro vwc ] Ab eyk wds sk Md k y AwrMB ibKY sRI Dr sÍwmI rwm jI k au nmsk wr rUpI mMg lwcrn k rq hY ]”

AMq : “jo Xh dyvwn dyv k w jn m k rm srDw sy sunY k hY ] sumrn k rY so srb pwphu qy muk q hoie ] AYsw jo Bg vwn k w suMdR Avqwr iqs k y bwl cirqR pRk rm cirqR jo ies lok Aru prlok ibKY mMg l rUp hY] iqnk y sRvn qy prm hMshu k I g q k o pwvq hY ] tIk w] suvwmI jU k hq hY ] AYsw eyk wds sk Md BwvwrQhu k I dIpk w so muJ sRI Dr ny pRk ws k rI hY ] jo mY Awpny Awig Awn rUpI AM Dk wr sO firAw hO ] ieq sR I Bwg vqy mhwpurwxY eyk wds sk Mdy sRI suk prIKq sMbwdy dy nwm eyk ibMsqoN iD Awie ] 3 1 ] smwpqM ] ] ] ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 890 A isrlyK : vYrwg u prk rxy/ immoC prk rxy p`qry : 445 a-535 ies qoN A`g y pMnw nMbr k wlI isAwhI nwl imtwey hoey hn Aqy k eI

pMinAW aupr nMbr AMk iq n hIN [ Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-17 hn[ Awm vyrvw : rcnw dw ieh Bwg ik sy hor poQI dw ih`sw jwpdw hY , ik auN jo , poQI dy pihly

Bwg dy pMny iek qoN SurU k rk y (9 0 qk ) n`by qk jWdy sn ies qoN bwAd ieh rcnw SurU k IqI hY jo pMnw nM br 4 45 qoN hI SurU k r idqI hY [ ies ivc v`K v`K prk rxW dw vyrvw idqw hoieAw hY , jo ies pRk wr hY : AQ KIl prk rny , vYrwg prk rxy , sRI aups prk rxY bIqhv inRbwn prwmMq vrnMn, sRI immoC pRk rxy]

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] < sivq sRI g xyswey nm : ] AQ vYrwg u prk rxY ilKXqy ] scu icq AnMd rUp jo Awqmw hY ] iqs k au nmsk wr hY ]”

AMq : “jYsy sUrj k w pRk ws sMiDAw k wl mo sUrj ivKy lIn ho jwqw hY qYsy k lnw rUpI k lMk k au iqAwg k rk y bRhm pd k au pRwpq hUey ]1] ieq sRI immoC pRk rxy suk inrbwx vrnnM nwm srmh ] ivsÍw imqRo vwc ] hy rwjw dsrQ jYsy suk jI suD

Page 278: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

278

buiD Qy qYsy rwm jI hY ] jYsy aus k au sWq k y nimq k uC” -----------A`g y p`qry nhIN hn, ieMj jwpdw hY rcnw ADUrI hY ]

h`Q ilKq nM : MS 890 e isrlyK : rqn mwlw suAwmI suk udyv jI k I p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-18 hn[ Awm vyrvw :poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY [ Aqy pMnw nMbr AMik q nhIN k Iqy

hoey[ ieMj jwpdw hY ik ieh ih`sw , ik sy hor poQI dw ih`sw hY, jo ies poQI nwl joiVAw ig Aw hY [ ilKweI cMg I Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] pRmwrQ pRsn auqR rqn mwlw suAwmI suk udyv jI k I ]” AMq : “mwno rqn k I mwlw hY Aru prsnqw bhuq k rdI hY [ Aru bbyk IAW ƒ rmxI hY ]

Aru ibsn k I Aru mhwdyv kI k Qw jYsy prsnqw bhuq krqI hY ]32]”

h`Q ilKq nM : MS 890 s isrlyK : g osit Awqmy pRmwqmy k I p`qry : pMnW nMbr AMik q nhIN Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -18 hn[ Awm vyrvw : pihlI rcnw vWg poQI dy ies Bwg dI rcnw dI vI k wnI bdlI hoeI hY ilKweI

cMg I Aqy pVHn Xog [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit Awqmy pRmwqmw k I dyhI viru k Iqw pUrY g ur mhlw

]1]” AMq : “Awqmw pRqwmy k I g osit sMpUrn hoeI ilKI siqg ur prswid ]”

h`Q ilKq nM : MS 890 h isrlyK : Awid rmwiex k I pihlI k Qw clI [ p`qry : pMnw nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -17 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI [ isAwhI g UVHI k wlI cmkIlI ,

k eI QwvW aupr DibAW vw lI hY Aqy pVH n Xog hY [ ilKweI suMdr poQI dI hwlq TIk TIk [ ies ivc k eI k QwvW drj hn [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ Awid rmwiex k I pihlI k Qw clI ] slok ] rwm nwm iniq ismrIey ijs isau qyrw k wm ] Amrw puir bwsw k ry g eI bhuVy rwmu ] iqs k w pRmwrQ ]”

AMq : “lY sIq pRqig Aw sB dInI bMd Cfwie ] qIn lok jY jY Bey ] rwj kIAw AjuiDAw Awie ] ibdw Bie Aw sB pYdlo j n nw nk sI su invwie ] bolhu BweI jI vwihg urU ] sRI rwm ik s˜ vwhg urU DMn g urU ] rmwiex k I k Qw sMpUrn hoeI bwhg urU bwhg urU DMn g urU bwhg urU jI ]”

Page 279: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

279

h`Q ilKq nM : MS 890 k isrlyK : inrMk wr prmysr Ar sRI suKdyv k I k Qw p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -17 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, ilKweI suMdr,poQI dIy hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] qb prmysr k I Awig Aw BeI qpey suKdyv ] sRI Twk r jI

k I Awig Aw mwin leI ] qb suKdyv dhI k w iqAwg kIAw ] sRI Twk r jI k I Awig Aw pwie k ir g usWeI ibAws k I ies qRIk y audir mih pRvys k IAw ]”

AMq : “jo pUq suk dyau qY g urU BI pwieAw Aru ig Awnu BI pwieAw ] Ab pUrnu BI pwieAw] Ab jo qyrI suriq ieCw hY so k wrju jh jwni h qhw qU jwih ] rwm rwm rwm rwm rwm siqnwm rwm ]” = ]

h`Q ilKq nM : MS 890 K isrlyK : DRim [Drm] sbwd cilqR lyKk : hirdY [ihrdy] dws p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Awk wr : 33X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -15 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, Aqy ilKweI suMdr poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ilKweI

hwSIey qoN bwhr vI k IqI hoeI hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] ilKqM DRim sbwd cilqR sih nwrid jwie sunwau g un

Drm jI ] hsqnwpuir iek u inRp DRMm jI k o puqR k hwvY ]” AMq : “hir k w ismrn k rY soeI bYk uMT isDwvY ] DRm cilqR js k IAw iqh ismirqy

k wrj rwsu ] jg mih jIvn rwKIAY g un g wvY ] hirdY dws ] DRm smwD sMpUrn hoeI ] rwm rwm rwm ]”

h`Q ilKq nM : MS 890 g isrlyK : pYNqIs AKrI mhlw 1 p`qry : pMnw nMbr AMik q nhIN Awk wr : 33 X 25 s.m. ilKq : 24 X 17 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -17 Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI [ pr pVn Xog , poQI dIy hwlq Awm k rk y TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ pYNqIs AKrI ]mhlw ]1] E oAMk wr srb pRk wsI ]

Awqm suDm k y AibnwsI ]” AMq : “pRg tXo g Xwn joq sm Bwnw ] vwsdyv ibn Aor n k oaU ] aaU soaU nwnk soaU ]

Xw rw lw v V qR ] 1] mMqR E oAM hIAm sRI AMm eIAMm lIAM suidk I bwlw nmhw ] = ] = ] = ] = ] = ] = ]” ies qoN bwAd k uJ p`qry KwlI ] = =

Page 280: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

280

h`Q ilKq nM : MS 891 isrlyK : g urbwxI sMg Rih p`qry : 1 a - 527 p`qry smW : sMmq 1718 Awk wr : 23 X 31 s.m. ilKq : 17 X 23 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI[ hwSIAw do do lwl lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-13

hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI ijld auKVI hoeI, Aqy p`qry vI Pty hoey hn [g RMQ vI pwxI nwl iBijAw

hoieAw hY Aqy p`qry Ksqw ivc hn [ g RMQ dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw [ Aqy sMmq bwry vI pYn nwl sMmq 1718 ibk RmI dI ilKq (1661 eIsvI) id`qI imldI hY [ ieh g RMQ Koj dy pK qoN bhuq purwqx hY [ isD g osit dw pRmwrQ 4 71 pMny aupr drj hY ie s g RMQ ivc mhlw 9 dI b wxI drj nhIN hY ieh iek nvyk lI poQI hY [ ies dI ilKweI vI purwqx poQIAW dI ilKweI vrg I hY [ AKIr ivc pMnw nMbr 4 72 aupr rwg rwm k lI isD g osit prmwrQ nwl idqw hoieAw hY[ ilKweI suMdr hY [ poQI dI hwlq bhuqI vDIAw nhIN hY [

AwrMB : poQI dy SurU ivc q`qk rw idqw hoieAw hY [ pMinAW dI ig xqI vI AKIr ivc jw k y qrqIb vwr hI hY ]” “ < siqg ur pRswid ] siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wlu mUriq AjUnI

sYBM g ur pRswid ] jpu mhlw ] 1]” AMq : AKIr ivc sqvyN mhly q` k joqI joq smwx bwry iliKAw hoieAw hY Aqy nw l hI

bwbw g uridqw jI, g urU hrg oibMd jI Aqy g urU hir rwie jI dy joqI joq smwx bwry iliKAw hY ] iek pMnw k wnI bdl k y ieMj iliKAw hoieAw hY [ “ < hk Ik q rwh muk wm rwjy isvnwB k I ] AKIr EQy g urU isDw nwil g ost k rk y pUjw iKMc lIqI hY sU ] qb isD g urU k w jor Ajmwie k Y pYrI Awie pey hYn ] aus QwauN dw nwa k jlI bnu iqRAw rwj hY ] qhw BI sMg q hY ]”

AKIr ivc rwg g auVI mhl 5 AstpdI ] idqw hoieAw hY [ “ijnI quDno DMnu k ihAw iqnI jmu nyiV n AwieAw [ byAMq g ux qyry kQy - siqg ur purK murwry ] ibnvMq nwnk tyk rwKI ijqu Kwig qirAw sMswry ] 4 ]1]” iek KwlI pMnw PitAw hoieAw hY ]

h`Q ilKq nM : MS 892 sMg Rih isrlyK : sRI g urU iblws pwiqswhI dsmI [ smW : sMmq 1935 ibk RmI p`qry : 1 a-346+2 Awk wr : 30 X 18 s.m. ilKq : 20 X 14 s.m. vyrvw : ijld g `qw cmVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do do lwl lk IrW ivck wr iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw -13 hn[ Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI Aqy p`q ry vI SurU qoN AKIr q`k auKVy hoey hn[ hVqwl Pyr k y

suDweI k IqI hoeI hY, ilKweI suMdr Aqy pVHn Xog [ sM mq bwry pMnw nMbr 3 4 6

Page 281: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

281

aupr iliKAw hoieAw hY [ g RMQ dI hwlq Awm krk y TIk [ AKIrly iqMn pMinAW aupr swKI ruk n dIn nwl hoeI drj hoeI hoeI hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg OqI jI shwie ] AQ sRI g urU iblws ig RMQ ilKXqy ] pwiqswh dsmI k y cirqR ] dohrw ]”

AMq : “ieq sRI g ur iblws swKI bwly rwie jnvwrysÍr k I brnnM nwm iek qIsmo iDAwie smwpq msq suB msqu ] 3 1] ]sorTw] pUrn BXo ig RMQ ilKnhwr k I bynqI ] j h g ur ds AsQwn dws invwsh hoie qhw ]

h`Q ilKq nM : MS 892 A isrlyK : swKI k wjI ruk ndIn nwl smW : sMmq 1935 ibk RmI p`qry : 346 A - iqMn pMny hor nMbr AMik iq nhIN k Iqw k Iqw hoieAw Awk wr : 30 X 18 s.m. ilKq : 20 X 14 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw -13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “A`g y swKI k wjI ruk ndIn nwl hoeI ] m`k y dw k wjI sI ] qw ruk ndIn phucy g urU

nwnk jI pws AwieAw ] k hy eyhu k oeI b`fw pIr hY ]” AMq : “qw k wjI ruk ndIn suKn sBy ilK lIqy ] Pyr sRI bw by jI ƒ qslImw k rk y m`Q w

tyk k y mk y ƒ cldw rih ] swKI pUrI hoeI ] bolo BweI jI vwhg urU ]”

h`Q ilKq nM : MS 893 sMg Rih isrlyK : ipRAw sRI g urU g RMQ swihb jI tIk wk wr : lwl isMG , sMq smW : sMmq ibk RmI 1940 p`qry : 1 a pMnw nMbr AMk iq nh IN hn[ Awk wr : 30 X 20 s.m. ilKq : 29 X 17 s.m. vyrvw : ijld Kuly p`qryk wg j ivc Aqy g `qy dI PweIl vrg I ijld bxw k y suqVI nwl bMny

hoey[ isAwhI k wlI[ sqrW pRqI pMnw-41 hn[ Awm vyrvw : g RMQ dI hw lq; rijstr vrg I hY, ilKweI suMdr qy swP hY [ g RMQ vI KulHy p`qirAW

ivc hY [ pMnw nMbr rwg W muqwbk judw judw kIqy hn [ g RMQ dy AKIr ivc, rwg mwlw qoN bwAd lyKk vloN i ek pMny aupr swKI Bg qo k I bwxI ilKk y smwpq k Iqw hoieAw hY [

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYr Ak wl mUriq AjUnI sYBM ] g ur pRswid] AQ sRI g urU g RMQ swihb jI ky ipRAw ilKqy ] eyk smyN k lU k wl mY qurk rUp Bey rwKs vDqy Bey ] k rU Awid rwjw bfy jg q k O Kyd dyqy Bey ]”

AMq : “ieh g urU g RMQ swihb jI k y ArQ Awd qy lyk r AMq pRXMq bhuq sRDw sy AR bfI k oSS sy ivcwr pUrbk bhuq soDnw k rk y ilKY hY ] suDwsr mY ] BweI swihb jI BweI ik rpwl isMG jI k y byty sMq lwl isMG [ srb sMq jn mhwqmo k y dws ]1] sMn ibk Rm 19 4 0 k qy 17 smwpqM ]”

Page 282: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

282

h`Q ilKq nM : MS 893 A isrlyK : swKI Bg qoN k I lyKk : lwl isMG ,sMq smW : sMmq ibk RmI 1940 p`qry : 1 a pMnw iek A`g oN nMbr AMk iq nhIN [ Awk wr : 31 X 20 s.m. ilKq : 29 X 17 s.m. vyrvw : EhI[ sqrW pRqI pMnw-32 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, poQI dI Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI Bg qoN k I bwxI k y cVwiek w Xh BI Bwv hY ] jo k oeI

bwdI k hY ] jo Awpxy vwk o kw g RMQ bnwieAw hY ] ies qy Bg qo k I bwxI cVweI hY]” AMq : “qb k Wny ny k RoD k rk y sRwp dIAw ] jo myrw vcn nhI mwnqy ] qau qumwry srIro

k O qurk nws krYg y ] qb g urU jI kihAw jwhu ry k Wnw AiBmwnI qyrw k pwl rsqy mY hI Putyg w ] qb rsqy mY hI k whnw g fI k y ipMj qlY Awie k Y mr g Xw ] 1] smwpqM ]”

h`Q ilKq nM : MS 894 isrlyK : g ur ig Awn pRk ws lyKk : lwl isMG , sMq smW : sMmq 1943 sQwn : sYd pur p`qry : 1a - 422 A Awk wr : 32X 24s.m. ilKq : 22 X 15 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI [ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw pihly

do siPAW aupr fIzweIn dw , dohrw hwSIAw,pIlIAW, lw l Aqy nIlIAW lk IrW nwl; bwk I swrI poQI aupr do vyN pwsy nIlIAW, lwl pI lIAW lk IrW nwl hwSIAw bxwieAw hoieAw hY [

Awm vyrvw : ijld auKVI hoeI, Aqy k eI p`qry vI Pty hoey hn[ hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ ilKweI suMdr A qy pVHn Xog [ g RMQ dI hwl q Awm k rk y TIk [

AwrMB : “ < siqnwm k rqw purKu inrBau inrvYru Ak wlu mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid ] AQ g ur ig Awn pRk wS g RMQ g ur isK sMbwd sMq lwl isMG ik Rq ilKXqy ] ipRQmy inrg un vsqU inrdys rUp mMg l k hqy hY ]”

AMq : “ieq sRI g ur ig Xwn pRk ws g RMQy g ur isK sMbwdy auqm pRmwxy ds mhlo k I ausqq vrnMn, nwm iek sO pMjIau iDAwie ] 125] smwpqM ]

dsKq sMq lwl isMG

g RMQ k o k rqw ] srb sMq jnm hwr mwk odws ] Bul cuk mwP ibrd k I lwj pVdy suxdy srbq lwihvMd]BwdRo vdI iQq 3 aUnI sY qrqwlI sMmq 19 4 3 ] pUrn k rw sYd pur ivc ]”

ies qoN bwAd iek p`qrw KwlI Cfk y q`qk rw idqw hoieAw hY [

Page 283: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

283

h`Q ilKq nM : MS 895 isrlyK : jnm swKI bwby nwnk jI k I (bwly vwlI) lyKk : pYVw moKw ilKwrI : nrYx isMG smW : sMmq 1927 rcnw k wl: sMmq 1582 p`qry : 1 a-497 Awk wr : 34 X 22 s.m. ilKq : 23 X 15 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW

ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-13 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, ik Dry ik D ry hVqwl Pyr k y su DweI k IqI hoeI hY,k Mny (w) dI QW

ibMdI dw pRXog k Iqw hoieAw Aqy hwSIey qoN bwhr vI ilKq [ g RMQ dI hwlq TIk TIk hY [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jnm pRqI bwby nwnk jI k I ] sMmq 1582 (1582) pMdRh sY ibAwsIA imqI vYswK sudI 5 pMcmI ƒ poQI ilKI pYVy moKy sulqwn pur k y Kqryty ] g urU AMg d ilKvweI pYVy ilKI [ muKsq bwby sMDU jtyty k I rwie Boie k I qlvMfIAhu AwieAw Awhw ] g urU AMg d ƒ FuiFEsulDw Awhw ] duie mhIny sqwrih idh ilKidAw lg y Awhy ]”

AMq : “scu AwKu thlIey jhru quh rlweI sI ] qw Ag y qy thlIey Ardws k IqI jI pwiqswih ipRQIey ml jI bcnu k Iqw hY ] qw mY rlweI hY ] 5 : pMj sY mohr mMnI hY[ mY mwieAw dy lo B vws qy rlweI hY ] qw bcnu hoie Aw jo k oeI ipRQIey dy drsn lg y g w so iBrstI hoieg w ] qw sux k Y ipRQI mlu duswly dy rumwl mQy doie vlyt kY muh pY rihAw ] 3 7 ] sI R g urU jI puiCAw jo ipRQIml ik au nw ] ] ] ] bolo BweI vwihg urU jI ] jnm swKI sMpUrn hoeI ilKI nrYx isMG ilKwrI ny ] Bu l

cuk bKsI jI ] sMmq 19 27 mhIny mwg pRivsdy 20 bIhvy ] iqAwr hoeI jI ] ] ] ]

] ] ] ] ] ] ] ]” h`Q ilKq nM : MS 896 isrlyK : jnm swKI sRI g uru nwnk dyv jI ( bwly vwlI ) lyKk : pYVw moKw - hMdwlIAW vwl I smW : sMmq 1866 ibk RmI p`qry : 1 a - 313 A Awk wr : 26 X 19 s.m. ilKq : 18 X 13 s.m. vyrvw : ijld g `qw, cmVw auKVI hoeI[ isAwhI k wlI, vKryNvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy

do do lwl lk IrW, ivck wr iek k wlI lkIr[ sqrW pRqI pMnw-11 hn[ Awm vyrvw : poQI dI hwlq bhuq mwVI, ijld auKVI ; p`qry vI auKVy hoey hn [ ilKweI DibAW

vwlI pr pVHn Xog hY [ k eI QwvW qy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, jnm swKI dI pihlI jwxk wrI bwry k uJ nhIN disAw , isDI SurU k IqI g eI hY [

Page 284: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

284

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] bolo BweI siq k rqwr siq krqwr ] iek idn g urU AMg d dyv jI ivic aupjI myrw g urU nwnk pUrn Awhw ] aus A qy prmysr ivic Bydu ik Cu nw hw ]”

AMq : “g auVI mhlw ]1] g ur k w sbdu qIr qrg s mih k r k mwn bIcwrM ] scu murq smsyr hmwrI ig Awn G oVw Asvwry [1[ Ab hm hirjI k y cwk r lwg y ]

min myih icMqw rhI n k weI dUK Brm Bau Bwg y ] 1] rhwa] siq k I jIn sMBo Kul g wmI Bau k w cwbk u lwieAw ] g u rU vk Il vsIlw k Inw ichrw

nwmu ilKwieAw ] pRym pRIq icq jwmn dIAw qurqu brwq ilKweI ] Bg q hlUPw nwmu Kjwnw Kws jg IrI pweI ]3] hwlm bhuq Krcu k uC nwhI k ry qgIr n k oeI ] nwnk AYsI aumdI iKjmq ibnu Bwg w ik auN hoeI ]4 114 ]

ieh Sbd qlvMfI hoieAw ] < ] siqg ur pRswid] poQI ilKI sMpUrn hoeI ] g urU AMg d jI dw sdk w ] sMmq 1866 ]” vwihg urU vwihg urU vwihg urU vwihg urU vwihg urU ]

siqk wr[ siqk wr[ siqk rqwr[ siqk rqwr[ h`Q ilKq nM : MS 897 sMg Rih isrlyK : jpu prmwrQ lyKk : B`lw, srUp dws p`qry : 2 a - 73 a Awk wr : 32 X 23 s.m. ilKq : 24 X 18 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw, PtI hoeI,auKVI hoeI [ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[

hwSIAw dovyN pwsy do do k wlIAW lk IrW[ sqrW pRqI pMnw-15 hn[ Awm vyrvw : poQI dw pihlw p`qrw PitAw hoieAw hY rcnw ADUrI , pMnw nMbr 2 qoN SurU huMdI

hY[ SurU ivc iqMn cwr hor sqrW dI ivAwiKAw ilKI hoeI hY jo ieMj hY :- “ < siqg ur pRswid ] sMmq 1652 mwG ivdI 7 poQI ilKI ANibr bwby nwm k rqw r inrBau inrIk wr qY AjUnI sYBM --- Awid” pr jpu prmwrQ vwlI rcnw pMnw nM: 2 qoN SurU huMdI hY [

ilKweI TIk Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “21] g ur AMgid vwc ] suRq k r isD k rqw jg q pUrn nih jg soie ]” AMq : “iqau hI Git sd ins dn mY Anwd vwhU k I bwnI hY ] k rm k lOil suau asws

k I ivArvw jYqw k o k hY myrI DuMin AYsy mUiV pRwnI hY ] Amr g urU k uil k ro qolo kih dIE nwm ] isMG lY k ihE o jp ArQ g ur bihqw aur Dwm ] 100059 sMpUrn su B sRI vwihg urU muK k ro aucwr ] hoie idAwl k ir ley auDwr]”

h`Q ilKq nM : MS 897 A isrlyK : mihmw pRk wS lyKk : B`lw, srUp dws smW : sMmq 1904 p`qry : 73 a - 392 A Awk wr : 32 X 23 s.m. ilKq : 24 X 18 s.m. vyrvw : EhI ; sqrW pRqI pMnw-17 hn[

Page 285: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

285

Awm vyrvw : hwSIey qoN bwhr ilKq Aqy hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, ilKweI suMdr Aqy poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] siqg ur pRk wS swKI jnm jg u g wviq inq nIq ] mihmw pRk wS iqh nwm Dr ilK poQI k InI mIq ]”

AMq : “jb ieh bwq bwby jI khI ] iqs ny sB ausIq rih k IAW] qb aus k o Cof k y bwbw jI rQ pr svwr hUey ] aus k y byty k o aus k I isRhd qk ly g ey ] aUhw sy aus k o Cof dIAw ] Ar auh rupey aus isK k au phucwie k y Awp sRI AMimRqsr k o cly g wmo pwqswhI Kjwnw k CU jwqw imilAw ] aus k o lUtqy hUey ] jwie sRI AMimqsr phuMcy ] swKI pUrI hoeI ] 23 4 ] ieh bMdy k I k Qw sMCop k hI jo sunI ] Awg y swKIAW ds mhlw k IAW bM dy k I sMpUrn hoeI ] sRI vwihg urU muK k ro aucwr hoie idAwl k ir ley auDwr ] sRI vwihg urU jI k Iqy ] poQI sMpUrn hoeI [ sMmq 19 04 mhInw Bwdo idn g ey Cyie Suk irvwr poQI pUrI hoeI pihr idn cVy Bul cuk bKsxI]”

h`Q ilKq nM : MS 898 isrlyK : bwlmIk I rmwiex lyKk : sMqoK isMG , BweI smW : sMmq 1948 ibk RmI p`qry : 1 – 842 Awk wr : 36 X 35 s.m. ilKq : 21 X 24 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAwhI k wlI, vKryvyN leI lwl[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl,

do do k wlIAW lk IrW, ivck wr iek pIlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : bwlmIk rmwiex muk Mml do Bwg W ivc, Suru ivc k uJ p`qry aulty l`g y hoeyy hn[

Asl rcnw p`qrw nM : 1 bw l ilK k y SurU k IqI hoeI hY] hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY Aqy hwSey qoN bwhr ilKq[ pihly p`qry aupr dohrw hwSIAw Aqy fIzweIn bxwieAw hoieAw hY [ ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ rwm cMdRwX nm: sRI miq bwlmIk rwmwXin ilKXqy] bwl k Wf pRwrMBXqy ] do : pd k r bMd ]1]”

AMq : “swrdw muinMd k I Adwr dwA nMdk I suhwrdw ig irMd mix mwl jXo PinMd k I ] pUjX AmirMd k I idinMdk I DinMdk I pirMdin k y ieMduk I suk Qw rwm cMd k I ] ] g RMQ iliKAw aunI sY ATqwlI mY [ 19 48]”

h`Q ilKq nM : MS 899 sMg Rih isrlyK : jnm swKI g urU nwnk dyv jI p`qry : 42 a – 146 a Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw dovyN pwsy do do lwl lk IrW, ivck wr

iek k wlI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw- 19 hn[ Awm vyrvw : poQI pMnw - 42 qoN SurU huMdI hY [ rcnw ADUrI hY [ AKIrlw pMnw 145 - A qy swKI

pUrI huMdI Aqy pM nw 146 aupr dsW pwqswhIAW dy jo qI joq smwx bwry iliKA w hoieAw hY [ p~qirAW dI hwlq Ksqw, k eI p`qry cypIAW lg wk y joVy hoey hn [

Page 286: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

286

AwrMB : “iPir BweI lwlo AwiKAw prdysI qW sBo sMswr hY [ pr qusI mulwhjw Coifdy ho [ qusI Bly lok njr Awvdy ho ]”

AMq : “AjI mY BUlw hw ] mYƒ b KsIey jI ] hau Krw piq fwhw mMin AMdir AwiKEsu ] g uru bwby AwiKAw bUiVAw qU g urU k w isKu hY ] bUVy mQw tyik Aw ] ijs dI qMMU rKY iqs dI rhY ] g urU mg r mih QwpI idqIAsu ]1] j nm swKI sMpUrn hoeI ] g u rU g urU jpxw jnm svwrxw ]” AKIrlw pMnw 14 6 aupr dsW pwqswhIAW dy joqI joq smwxy bwry iliKAw ig Aw hY ies qoN pihlW ik sy vI jn m swKI ivc dsvyN pwqswhI jI dy joqI joq smwxy bwry bhuq G `t izk r AwieAw hY [ sMmq 19 65 k qm sudI 5 sRI siqg urU g oibMd isMG jI smwxy phr fyF rwq g eI vIrvwr swihb dyv lok hoey dKx ivc ndyV pws bwl g Mg w aupir ]”

h`Q ilKq nM : MS 899 A isrlyK : hƒmwn nwtk lyKk : B`lw, ihrdy rwm p`qry : 147 a – 232 a Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : k eI QwvW qy k wnI bdlI hoeI hY, ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq Awm k rky

TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ bicqR nwtk ilKqy BwK w ik Rq ihrdy rwm B`ly k I ]

k ibq ] qIn lok piq pRwn piq pRIiq hI so riq Aig q k y crn isru nwie hY ]” AMq : “ieq sRI rwG piq k umwr jIq G ir Awie bo nwm cqR dso AMk spurxM ] 125 -

ieq sRI rwm gIqy poQI hƒmwn nwtk k I spUrxM ]” h`Q ilKq nM : MS 899 e isrlyK : lau k us rmwiex lyKk : jsoDw nMdin p`qry : 232 a – 240 a Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 19 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI k wnI bdlI hoeI hY [ k wlI Aqy lwl isAwhI nwl ilKq [

ilKweI suMdr Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] AQ lau k us rmwiex ilKqy ]” AMq : “sMpqu hoie shweI sMk t n rhy ] k IqI dwis ifFweI ieqI k wrxy ] rwm vsy mMn

AweI k dI n ivsry ]22] ieiq sRI rmwiex ik Rqu jsoDw nMdin ] spUrxM ]” h`Q ilKq nM : MS 899 s isrlyK : inhk lMk I caubIsvo Avqwr p`qry : 240 a - 254 A Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m.

Page 287: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

287

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : p`qirAW dI hwlq Ksqw jwpdI hY k uJ p`qry iB`jy ho ey hn [ ilKweI pVHn Xog

Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI Bg auqI jI shwie ] AQ inhk lMk caubIsvo

Avqwr k QnM ] cOpeI ] Ab mY mhw suD mq k r k Y ] k ho k Qw icq lwie ibcrk Y] caubIsvo k lk I Avqwrw ]”

AMq : “Dis k It k wnn bIc ] iqs jIiqXo ij mnI c ] b hu BWq dY duK qwih ] ieh BWq mwirE vwie ]11] ieiq mhdI mIr bDh ] 53 00 ]”

h`Q ilKq nM : MS 899 h isrlyK : ik Rsnw Avqwr p`qry : 255 a – 338 A Awk wr : 30X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : k eI pqirAW ƒ vwDU cypIAW lg w k y joiVAw hoieAw Aqy ilKweI vI D`ibAW vwlI

hY [ pr pVHI jWdI hY [ poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < sRI Bg auqI jI shwie ] AQ ik Rsnw Avqwr k QnM ] cOpeI ] Ab brxo

ik Rsnw AvqwrU ]” AMq : “bwn k mwn g hI G n isX wm jrm isMD k O AiBmw nau qwirXo ] 73 7 ] svYXw ]”

A`g y k wg z dIAW cypIAW lgx k rk y ilKweI spSt pVHI nhIN jWdI ] = h`Q ilKq nM : MS 899 k isrlyK : Awid k Qw k bIr g usweI kI p`qry : 339 a – 526 A Awk wr : 30X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : p`qry iBjy hoey Ksqw hwlq ivc Aqy Pty hoey hn [ k wnI bdlI hoeI hY [ ivc

ivc ilKq spSt nhIN hY, poQI dI hwlq Awm k rk y TIk TIk [ AwrMB : “ < siqnwm k rqw purK inrBau inrvYru Ak wl mUriq AjUnI sYBM g ur pRswid]

Awid k Qw k bIr g usweI kI clI ] pUrbly jnm k I Awid pUrblI ipCly jnm k I k Qw ] pUrb jnm hm bRhmx hoqy hwiQ k mMfl lInw ] rwG o rwie k I Bg iq n kInI qb pk iV julwhw k Inw ]1] iqs k w pRmwrQu ]”

AMq : “qb auih gibMd lok u auiT k bIr jI k I crnI lwg y ] sRI k bIr jI k y isK Bey ] k hny lwg y ij DMin k bIr siq k bIr rwm k bIr ik Rsn k bIr lwg y ismrny ] sg ly bolhu rwmu rwm rwmu rwmu g urU g urU g urU g urU rwmu siq g urU siq siqnwm k rqw pur K siqg ur pRswid ] 13 4 ] sorTw]”

h`Q ilKq nM : MS 899 K isrlyK : k Qw siqjug u kI p`qry : 527 a – 536 Awk wr : 30X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m.

Page 288: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

288

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : k wnI bdlI hoeI, ilKweI swP, poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] k Qw siqjug kI ] jb rwjy jnmyjy k au ATwrh k ustu

hUey bRhml mwry qy ] qb k ust auqwrny k y qweI ibAws g usweI lwg w k Qw sunwvny]”

AMq : “rwjy jnmyjy k au g usweI ibAws suxweI iqsk w k usit dUir hoie ig Aw ] eyh nwsuk Ryq k I k Qw spUrn ho eI ] bolo BweI sMqo rwm rw m rwm g urU g urU g urU siqg urU siqnwmu k rqw purKu siqg uru pRswid ] = =

hir hir jpo nhIN sMqwp ] ] ]

h`Q ilKq nM : MS 899 g isrlyK : isMG g aU k I k Qw p`qry : 536 a – 555 A Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : ilKq ivc bwr bwr k w n I bdlI hoeI hY [ pr ilKweI suMdr Aqy poQI dI

hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sRI g xyswX nmh ] AQ isMG g aU kI k Qw ilKXqy ]

ieqhws purwxu k w mqu ] rwjw juiDstr pRs˜ k rqw BIKmu ipqwmw pih ]” AMq : “ieq sRI hws purwxy isMG g aU sMbwdy spqmo qQw As tmo iDAwau ] k Qw isMG g aU

k I spUrn BeI ] vwihg urU jI k I Pqy ] suBMmAsq ]” h`Q ilKq nM : MS 899 G isrlyK : suKn Pk IrW dy p`qry : 556 a – 558 a Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : poQI dy ies Bwg dI rcnw dI k wnI bdlI hoeI hY [ ilKqv purwqn FMg dI hY [

p`qry iB`jy hoey hn [ poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] suKn Pk IrW dy ilKy ] ihk sWeI lok k hdw sI jo jid

jig AwsI suxdw hY vcn sWeI lok W dy nU ] Aqy suix k ir k rqh ivic lY Awvdw hY] qw nPw pRk ws anw vcn dw aus nU phucdw hY ]”

AMq : “sWeI lok k ihAw ijs ny iqAwg u k u Dwn dw k Iqw hY ] so nrk qy bicAw hY] Aqy jo sMsy meI vsq dw iqAwg u k rdw hY ] so sÍrg n pRwpiq hodw hY ] jo iqAwgu PjUlI dw k rdw hY so sWeI ƒ pRwpq hoNdw hY ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]”

h`Q ilKq nM : MS 899 | isrlyK : swKI mhly pihly k I ilKI p`qry : 558 a – 559 A Awk wr : 30 X 28s.m. ilKq : 24 X 20 s.m.

Page 289: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

289

vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw - 21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] swKI mh`ly phly k I ilKI ]1] bydw chu k I ] iek idn

Awig Aw hoeI inrMk wr jI k I ] nwnk jI k au k hY ] nwnk jI cwr ju`g pRg twey hYin] cwr byd BI k Iqy loVIAin ]

AMq : “qw Awie k Y cwry bydu sMswir ibKY pRg twey] Amur k Iey ] ipRQmI lgI mMn ly pUjly ] bwby nwnk jI k y bcn pwie Amuru hoie ] swKI chu bydw k I pUrI hoeI ]” ] ] ] ] ] ] ] ]

ies qoN bwAd iesy pMny aupr swKI g uru Amrdws jI dI idqI hoeI hY [ jo iek qrWH g urU jI dw isKW pRqI nsIhq nwmw hY [ ijvYN ieMj iliKAw hY “jo isK g uru k w hY iqs k w aupdys mMnxw ] pRweI iesqRI nwl pRIq nhIN k rxI ] jy pRmysr kI Bg qix hovy qW BI qotw hY ] lwhw nhIN ] imlwp sb d k w k rxw ] ijQy g urU k w sbdu hovY iqQY imlxw ] ijQy g urU ivsry iqQY nhIN imlxw ] Drm dI ik Rq k rnI” Awid ]

h`Q ilKq nM : MS 899 c isrlyK : sbd bwby nwnk jI Ag m k w k IAw p`qry : 560 a – 560 a Awk wr : 30X 28s.m. ilKq : 24 X 20s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr Aqy g RMQ dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] sbd bwby nwnk jI Ag m k w k IAw ] g urU nwnk mk y jb

g ieAw ] bhuiV mdInw dyKq BieAw ] mk w mdInw sB ijix lIieAw ]” AMq : “k ljug nwnk rwju clwi eAw ] Dur drg wh pRB qy lie AwieAw ] inrg uxAwry

pRB k I srxweI ] nwnk dws pRB Byd n BweI ]1]3 ]” ies dy nwl hI g ur pRxwlI idqI hoeI hY]

] ] ] ] ] ] ] ] h`Q ilKq nM : MS 899 C isrlyK : g osit g urU bwby nwnk jI k I p`qry : 560 A– 561 A Awk wr : 30X 28s.m. ilKq : 24 X 20s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : ilKweI suMdr, iek p`qrw qyl nwl iBijAw hoieAw hY [ pr ilKweI pVHn Xog hY

Aqy poQI dI hwlq TIk TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] g osit g urU bwby nwnk jI k I ] mÚ 1 ] iek idin g urU

bwby nwnk k au bwxI AweI ] ij nwnk w qUM myry pwis Awau ]” AMq : “bwby nwnk fMfauiq k ir crn bMdnw k ir ibidAw hoieAw ] Pyir ies jug ky

mwih mwnuK qwrx k I inmiq eIhw AwieAw ] Awie k ir eyh rcnw rcI ] vwhg urU vwhg urU vwhg urU vwhg urU ]1] ] ] ] ] ]”

Page 290: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

290

h`Q ilKq nM : MS 899 j isrlyK : svXy lyKk : BweI g urdws p`qry : 562 a – 565 A Awk wr : 30 X 28 s.m. ilKq : 24 X 20 s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : rcnw dy ies Bwg dI k wnI bdlI hoeI [ ilKweI suMdr Aqy poQI dI hwlq TIk

TIk [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] svXy BweI g urdws jI k y ] jYsy qo clnI mMiJ hoq hY

Anyk iCdR k irvw k I inMdw k ry k YYsy bin Awvy jI ] jYsy qO bbUr BrpUr hoq hY sUrn mY k vlY k fIlo k hY k whU n suKwvy jI ]”

AMq : “jog jug iq jog I jwnY Bog rs Bog I jwnYY rog doK rogI jwnY pRg t bKwn hY ] Pul rwK mwlI jwnY pInih qMbol I jwnY sk l sug MD g iq g WDI jwn aunmw n hY ] rqny jauhrI jwnY ibhwrY ibauhwrI jwnY ] Awqm pRIiKAw k oaU ibbyk I pihcwn hY ] ies qoN A`g y k ibq ] idqy hoey hn jo pMnw 5 63 A 565 A q`k cldw hY [ AMq: “idn icMq rYn icMq hoieAn hoie icMqw dws sB jg icMqw iqmy crwieE hY ] 20]”

h`Q ilKq nM : MS 899 J isrlyK : k ib`q p`qry : 565 A - Awk wr : 30X 28s.m. ilKq : 24 X 20s.m. vyrvw : EhI [ sqrW pRqI pMnw-21 hn[ Awm vyrvw : svXy Aqy kibq qoN bwAd nwl hI hor k ib`q id`qy hoey hn [ ilKweI TIk TIk

hY[ Aqy poQI dI hwlq TIk TIk hY [ AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] kivqw ] swihb qyrI swihbI pY bil bil jweIAY ] mor

mMf k au mrom k rq hy iqRx smwx iqx k o pRqwp mor mMf so idKweIAY ]” AMq : “Aor k o dwn krw qrihE k ir Awp auTwien dwn dIE ry ] pwhn k au isrin

AwieqhY prmysr k o nhI nw m lIE ry ] k wm hI k wm PisE G r k y juV A`g y pMn w PitAw hoie hY AKr ivc juVy hn : - ieh k wl g RisE ry ] 9 ] = = = = = = = = = = =

h`Q ilKq nM : MS 900 isrlyK : sRI dsm g RMQ swihb vyrvw : ijld g `qw k pVw[ isAw hI k wlI[ hwSIAw cwry pw sy do do k wlIAW do do lwl

lk IrW,ivck wr cwry pwsy suinhrI motI lk Ir[ sqrW pRqI pMnw- 19 hn[ Awm vyrvw : hVqwl Pyr k y suDweI k IqI hoeI hY, hr nvIN bwxI ijQoN SurU huMdI hY, suinhrI

isAwhI (sony) nwl fIjweIn bxwieAw hoieAw hY swry g RMQ ivc cwry pwsy sunihrw hwSIAw, ieh (bIV) g RMQ numwies ivc rKx vwlw hY Aqy drsnI hY[ ilKweI suMdr, g RMQ dI hwlq bhuq hI suhxI hY [ SurU ivc iek bhuq hI ivsQwr pUrvk q`qk rw idqw hoieAw Aqy bwxIAW bwry vI vyrvy sihq disAw hoieAw hy[ SurU ivc vI bhuq suMdr fIjweIn bxwieAw hoieAw hY ] Aqy poQI dI hwlq TIk TIk hY [

Page 291: h`Q ilKq nM : MS isrlyK : gÍwl kivqwvlI lyKk : gÍwl kiv Alibrary.gndu.ac.in/Data/Vol2.pdf · ikDry ikDry lwl, kwly Aqy pIly rMg nwl KVyH ruK hwSIAw bxwieAw hoieAw [ sqrW pRqI pMnw

291

AwrMB : “ < siqg ur pRswid ] jwpu ] sRI muKvwk pwiqswhI ]10] CpY CMd ] ]qÍ pRswid] ck R ichn Aru brn jwq Aru pwq nih n ijh ] rUp rMg Aru ryK ByK k oaU k ih n sk iq ik h ] Acl mUriq AnBau pRk ws Ai mqoij k ih jY ] k oit ieMdR ieMdRwix swh swhwix gixjY ]”

AMq : “svYXw” k wg d dIp subY k irhNo Aruswq mhwrx vkIm suk Y ho ] k ot bnspqI isrwrI ilK byhU lyKn k w jbnY ho [ swrsÍqI bk qw k ir k Y jug cwr g nys k y hwQ ilKY ho [ k ot k ib`q nj aukirho qum k on qaU pRB nY k ir JyhoN ]49 ]

< mWJ sRI muK bwk pwiqswhI ] 10 ] lKI jMg l Kwlsw dIdwr Awie lg w qb aucwr hoieAw ] sux k Y sdu mwhI dw myhI pwxI G whu muqony ] ik sy nwl nr lIAw k weI k oeI sauk pXony ] rieAw iPrwk u imilAw imqu mwhI qwhI suk ru k Iqo ny ]”

ies qoN bwAd k uJ p`qry swdy hwSIey vwly KwlI C`fy hoey hn ]”