Duurzaam imago High Tech Campus Eindhoven:

Hydroscope draagt met trots bij

En verder: Reiniging Antoniegaarde: de unieke samenwerking Wet- en regelgeving keerklepcontrole Legionellapreventie bij Revalidatiecentrum Breda: van A tot Z

N U M M E R 3 / J A A R G A N G 2 / N A J A A R 2 0 0 9

H Y D R O V I S I E V E R S C H I J N T 2 K E E R P E R J A A R

INHOUD346810

HydroVisie: editie 3

Zo na de vakantieperiode is iedereen weer begonnen

op zijn of haar werkplek. Een mooi moment voor de 3e

uitgave van HydroVisie. In deze editie hebben wij weer

geprobeerd om tegemoet te komen aan uw wensen,

als klant.

Net als in de eerdere edities van HydroVisie leest u ver-

halen van collega-bedrijven. Het Revalidatiecentrum in

Breda vertelt over legionellapreventie van A tot Z. Woon-

zorgcentrum Antoniegaarde in Den Bosch weidt uit over

de unieke samenwerking tussen verschillende partijen

bij de reiniging van de installatie in Antoniegaarde.

Voor u als relatie is het niet altijd even duidelijk wat het

inhoudt als een relatie, afnemer of leverancier gecertifi -

ceerd is. Wat heeft u eraan? En wat mag u verwachten

van een gecertifi ceerd bedrijf? Peter van der Bliek vertelt

over certifi cering in het algemeen.

Wat betreft producten zullen we u deze keer informeren

over wat wij voor u kunnen betekenen op het gebied

van keerklepcontroles.

Verder wil ik van de gelegenheid gebruikmaken om u te attenderen op onze

aangepaste website: www.hydroscope.nl. Op onze website vindt u nu

informatie die is gericht op de sector waarin u werkzaam bent.

U leest hier welke zaken voor uw bedrijf belangrijk zijn, met

welke wetten en regels rekening gehouden dient te

worden en hoe HydroScope u hierin kan ontzorgen.

Heeft u nog tips, wensen of ideeën voor de

volgende editie van HydroVisie? Deze zijn

natuurlijk altijd welkom. Met uw op-

en aanmerkingen kunnen wij de

HydroVisie nog aantrekkelijker

maken voor u. U kunt mailen

naar info@hydroscope.nl.

Ik wens u veel leesplezier!

Lars Kuipéri,

Directeur HydroScope

Wanneer u de internetsite van HydroScope bekijkt, vindt u

een indrukwekkende lijst van erkenningen en certifi caten.

• Een Kiwa-erkenning voor het opstellen van risicoanalyses;

• Het certifi caat voor voldoen aan de nieuwste versie van

de ISO-kwaliteitsnorm 9001:2008;

• Ster-geaccrediteerde laboratoria – ISO 17025 – waarmee

HydroScope samenwerkt;

• Het VCA-certifi caat dat al onze adviseurs hebben om veilig

werken zeker te stellen.

Wat wordt er zoal gedaan om deze erkenningen en certifi ceringen

te verkrijgen en te behouden? Hoofdrollen daarin zijn weggelegd

voor de klant, het personeel en voor het continu werken aan

standaardisatie en verbetering.

De klant

Het belangrijkste is het contact met de klant. Hij of zij bepaalt

immers of de geleverde kwaliteit voldoet aan de verwachtingen.

HydroScope zet hierbij in op twee sporen. Het eerste spoor: telefo-

nisch contact met de klant door de binnendienstmedewerkers en

persoonlijk contact met de adviseurs. Tips, verbeterpunten, maar

ook klachten, kunnen op deze manier snel opgepakt worden door

de organisatie. Een tweejaarlijks onderzoek naar de klanttevreden-

heid vormt het tweede spoor om te bepalen wat de klant verwacht

en hoe daar door HydroScope op is ingespeeld. Door dit onder-

zoek wordt de organisatie een spiegel voorgehouden. In deze

spiegel is te zien welke zaken goed gaan en welke beter kunnen.

Dat geeft mogelijkheden om te focussen op verbeteringen.

HydroScope heeft kwaliteit hoog in het vaandel

Legionellapreventie bij Revalidatiecentrum Breda: van A tot Z

Wet- en regelgeving keerklepcontrole

De unieke samenwerking: reiniging Antoniegaarde

Duurzame samenwerking op High Tech Campus Eindhoven

2 - H y d r o V i s i e

V O O R W O O R D

H y d r o V i s i e - 3H y d r o V i s i e - 32 - H y d r o VVVV iVV iV iV iV iiiiiVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV s is is is is is isss e e eeee e H y d r o V i s i e - H y d r o V i s i e - 33

Standaardisatie

Om fouten te voorkomen, kosten te beperken en de levertijd zo

kort mogelijk te maken, wordt voortdurend gewerkt aan standaar-

disatie. Standaardisatie van zowel werkmethoden als adviesaan-

pak. Procedures en werkinstructies maken, is natuurlijk nodig om

gecertifi ceerd te kunnen worden voor het kwaliteitsmanagement-

systeem ISO 9001, maar geeft ook veel duidelijkheid in de orga-

nisatie. Het streven naar standaardisatie heeft ook geleid tot een

inventief systeem voor het genereren van adviesrapportages.

Personeel

Kwaliteit kan alleen geleverd worden door mensen met de juiste

kennis en vaardigheden. Constante opleiding en training zijn

daarbij de sleutelwoorden. Zowel collectieve training als individu-

ele opleidingen zorgen voor de benodigde kwalifi caties van alle

medewerkers van HydroScope.

Continue verbetering

Afgelopen jaar heeft HydroScope gewerkt aan procesoptimalisatie

met de Lean Six Sigma-methode. Deze methode richt zich op het

verlagen van kosten, verkorten van doorlooptijd en verbeteren van

de productkwaliteit. Bij elke processtap wordt nagegaan of deze

stap geen verspilling oplevert ten aanzien van het eindproduct.

Een mooie bijkomstigheid is dat de ‘Lean-wijze’ van proces-

optimalisatie kwantitatief meetbare resultaten laat zien. En bij

HydroScope nog bijzonder positieve ook!

Wat we doen voor kwaliteit

K W A L I T E I T S T A A T B I J H Y D R O S C O P E H O O G I N H E T V A A N D E L

INHOUD346810

HydroVisie: editie 3

Zo na de vakantieperiode is iedereen weer begonnen

op zijn of haar werkplek. Een mooi moment voor de 3e

uitgave van HydroVisie. In deze editie hebben wij weer

geprobeerd om tegemoet te komen aan uw wensen,

als klant.

Net als in de eerdere edities van HydroVisie leest u ver-

halen van collega-bedrijven. Het Revalidatiecentrum in

Breda vertelt over legionellapreventie van A tot Z. Woon-

zorgcentrum Antoniegaarde in Den Bosch weidt uit over

de unieke samenwerking tussen verschillende partijen

bij de reiniging van de installatie in Antoniegaarde.

Voor u als relatie is het niet altijd even duidelijk wat het

inhoudt als een relatie, afnemer of leverancier gecertifi -

ceerd is. Wat heeft u eraan? En wat mag u verwachten

van een gecertifi ceerd bedrijf? Peter van der Bliek vertelt

over certifi cering in het algemeen.

Wat betreft producten zullen we u deze keer informeren

over wat wij voor u kunnen betekenen op het gebied

van keerklepcontroles.

Verder wil ik van de gelegenheid gebruikmaken om u te attenderen op onze

aangepaste website: www.hydroscope.nl. Op onze website vindt u nu

informatie die is gericht op de sector waarin u werkzaam bent.

U leest hier welke zaken voor uw bedrijf belangrijk zijn, met

welke wetten en regels rekening gehouden dient te

worden en hoe HydroScope u hierin kan ontzorgen.

Heeft u nog tips, wensen of ideeën voor de

volgende editie van HydroVisie? Deze zijn

natuurlijk altijd welkom. Met uw op-

en aanmerkingen kunnen wij de

HydroVisie nog aantrekkelijker

maken voor u. U kunt mailen

naar info@hydroscope.nl.

Ik wens u veel leesplezier!

Lars Kuipéri,

Directeur HydroScope

Wanneer u de internetsite van HydroScope bekijkt, vindt u

een indrukwekkende lijst van erkenningen en certifi caten.

• Een Kiwa-erkenning voor het opstellen van risicoanalyses;

• Het certifi caat voor voldoen aan de nieuwste versie van

de ISO-kwaliteitsnorm 9001:2008;

• Ster-geaccrediteerde laboratoria – ISO 17025 – waarmee

HydroScope samenwerkt;

• Het VCA-certifi caat dat al onze adviseurs hebben om veilig

werken zeker te stellen.

Wat wordt er zoal gedaan om deze erkenningen en certifi ceringen

te verkrijgen en te behouden? Hoofdrollen daarin zijn weggelegd

voor de klant, het personeel en voor het continu werken aan

standaardisatie en verbetering.

De klant

Het belangrijkste is het contact met de klant. Hij of zij bepaalt

immers of de geleverde kwaliteit voldoet aan de verwachtingen.

HydroScope zet hierbij in op twee sporen. Het eerste spoor: telefo-

nisch contact met de klant door de binnendienstmedewerkers en

persoonlijk contact met de adviseurs. Tips, verbeterpunten, maar

ook klachten, kunnen op deze manier snel opgepakt worden door

de organisatie. Een tweejaarlijks onderzoek naar de klanttevreden-

heid vormt het tweede spoor om te bepalen wat de klant verwacht

en hoe daar door HydroScope op is ingespeeld. Door dit onder-

zoek wordt de organisatie een spiegel voorgehouden. In deze

spiegel is te zien welke zaken goed gaan en welke beter kunnen.

Dat geeft mogelijkheden om te focussen op verbeteringen.

HydroScope heeft kwaliteit hoog in het vaandel

Legionellapreventie bij Revalidatiecentrum Breda: van A tot Z

Wet- en regelgeving keerklepcontrole

De unieke samenwerking: reiniging Antoniegaarde

Duurzame samenwerking op High Tech Campus Eindhoven

2 - H y d r o V i s i e

V O O R W O O R D

H y d r o V i s i e - 3H y d r o V i s i e - 32 - H y d r o VVVV iVV iV iV iV iiiiiVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV s is is is is is isss e e eeee e H y d r o V i s i e - H y d r o V i s i e - 33

Standaardisatie

Om fouten te voorkomen, kosten te beperken en de levertijd zo

kort mogelijk te maken, wordt voortdurend gewerkt aan standaar-

disatie. Standaardisatie van zowel werkmethoden als adviesaan-

pak. Procedures en werkinstructies maken, is natuurlijk nodig om

gecertifi ceerd te kunnen worden voor het kwaliteitsmanagement-

systeem ISO 9001, maar geeft ook veel duidelijkheid in de orga-

nisatie. Het streven naar standaardisatie heeft ook geleid tot een

inventief systeem voor het genereren van adviesrapportages.

Personeel

Kwaliteit kan alleen geleverd worden door mensen met de juiste

kennis en vaardigheden. Constante opleiding en training zijn

daarbij de sleutelwoorden. Zowel collectieve training als individu-

ele opleidingen zorgen voor de benodigde kwalifi caties van alle

medewerkers van HydroScope.

Continue verbetering

Afgelopen jaar heeft HydroScope gewerkt aan procesoptimalisatie

met de Lean Six Sigma-methode. Deze methode richt zich op het

verlagen van kosten, verkorten van doorlooptijd en verbeteren van

de productkwaliteit. Bij elke processtap wordt nagegaan of deze

stap geen verspilling oplevert ten aanzien van het eindproduct.

Een mooie bijkomstigheid is dat de ‘Lean-wijze’ van proces-

optimalisatie kwantitatief meetbare resultaten laat zien. En bij

HydroScope nog bijzonder positieve ook!

Wat we doen voor kwaliteit

K W A L I T E I T S T A A T B I J H Y D R O S C O P E H O O G I N H E T V A A N D E L

H y d r o V i s i e - 34 - H y d r o V i s i e

Revalidatiecentrum Breda biedt specialistische revalidatie, longrevalidatie en hartrevalidatie aan mensen met respectievelijk lichamelijke beperkingen en hartaandoeningen. Revalidatie-centrum Breda heeft 65 bedden en telt ruim 300 medewerkers. Ze brengen jaarlijks meer dan 3.000 revalidanten in beweging.

Fred Huigen is Manager Facilitaire Dienst bij Revalidatiecentrum

Breda (SRCB) en is er sinds mei 2005 werkzaam. Hij is medever-

antwoordelijk voor het legionellabeheer. Zijn collega Karel l’Abée

bekleedt de functie van eerste medewerker Techniek. Hij is sinds

2004 bij SRCB werkzaam. Fred en Karel vertellen over hoe legionel-

lapreventie bij Revalidatiecentrum Breda wordt georganiseerd,

vanaf het moment dat zij in dienst kwamen tot op de dag

van vandaag.

Hoe was legionellapreventie bij het SCRB geregeld toen

jullie hier net in dienst kwamen?

Fred: “Toen ik hier in 2005 kwam werken, werd al aandacht

besteed aan legionellapreventie, maar nog lang niet zo veel als nu.

Wel nam HydroScope destijds al legionellamonsters. Tussen 2000

en 2004 is het revalidatiecentrum fl ink uitgebreid en is het aantal

interne patiënten gegroeid van 30 naar 60. Door deze uitbreiding

hebben we het legionellabeleid aangescherpt om de veiligheid van

de medewerkers en de patiënten te waarborgen. HydroScope is

als partner ingeschakeld om ons hiermee te helpen.”

Karel: “Bij de uitbreiding van het revalidatiecentrum is er een

centrum voor longrevalidatie bijgekomen. Longpatiënten zijn een

erg kwetsbare doelgroep en extra vatbaar voor de legionellabacterie,

waardoor je geen enkel risico kunt lopen. Een extra reden dus om alle

zaken wat betreft veiligheid nog eens de revue te laten passeren.”

Wat is er door de komst van de nieuwe gebouwen dan precies

veranderd op het gebied van legionellapreventie?

Karel: “Na de uitbreiding in 2004 hebben we HydroScope gecon-

tacteerd. Zij heeft het gehele leidingnet en alle kritische punten

vastgelegd en een nieuwe risicoanalyse gemaakt. Daaruit kwamen

een aantal beheers- en verbetermaatregelen naar voren. Deze ver-

betermaatregelen hebben we strikt opgevolgd en tot detailniveau

uitgewerkt. De installateur heeft hier vervolgens op ingeschreven.”

Fred: “In deze verbetermaatregelen zijn we zelfs nog een stapje

verdergegaan dan puur noodzakelijk was. We hebben namelijk

ook het gehele leidingnet aangepast conform de richtlijnen.

De belangrijkste reden daarvoor is ons zwembad. Een watertem-

peratuur van 32 graden is voor onze patiënten ideaal om in te

revalideren. De omgevingstemperatuur is hier ook 32 graden,

wat natuurlijk erg warm is en een ideale groeitemperatuur voor

de legionellabacterie. Dit gaf ons reden om er nog eens heel

kritisch naar te kijken. Het gehele traject van het opvolgen van

de beheers- en verbetermaatregelen heeft een periode van ander-

half jaar geduurd.”

Fred vervolgt: “Sinds 2005 is adviseur Tommy Haast van Hydro-

Scope geregeld bij ons over de vloer geweest om te controleren,

te bemonsteren, te adviseren, et cetera. HydroScope heeft hierin

een adviserende rol gehad en heeft niets aan het toeval overge-

laten. Nadat dit alles was uitgevoerd, is er thermische desinfectie

toegepast, doordat er biofi lm losgekomen kon zijn door werkzaam-

heden aan de installatie. Biofi lm is een goede voedingsbodem voor

legionella. Het gehele leidingnet is daarom volledig thermisch

gereinigd, wat wil zeggen: gereinigd met heet water boven de

60 graden Celsius. Zodoende hebben we een eenmalig nulpunt

bereikt: alle losse biofi lm is verwijderd. Toen de werkzaamheden

voltooid waren, heeft HydroScope de oplevering formeel verzorgd.”

Hoe hebben jullie de opvolging van deze beheers- en verbeter-

maatregelen ervaren?

Karel: “De installatie aanpassen heb ik ervaren als een enorme

klus. Er zijn wel tot honderden meters leiding vernieuwd. Er bleek

toen dat bepaalde zaken toch heel anders ingericht waren dan op

de tekening te zien was. Daarom heb ik nu de gehele aanpassing

van de installatie vastgelegd op foto’s. Bij iedere handeling die is

uitgevoerd, is eerst de oude situatie gefotografeerd en daarna

de nieuwe.”

Fred: “Een andere maatregel die we genomen hebben om de

risico’s zo veel mogelijk te reduceren, is het toepassen van auto-

matische spoelsystemen. Wanneer een kraan dus een bepaalde

tijd niet wordt gebruikt, wordt er automatisch gespoeld. Voorheen

werden dergelijke verbetermaatregelen door diverse partijen als

bijvoorbeeld de Technische Dienst en de Huishoudelijke Dienst van

het Revalidatiecentrum Breda wekelijks handmatig uitgevoerd. Dit

kostte veel tijd, gezien de omvang van het gebouw. Nu niet meer.

Een mooie bijkomstigheid van het automatisch spoelsysteem.”

Legionellapreventie bij Revalidatie-centrum Breda: van A tot Z

W A T E R T O T A A L B E H E E R B L E E K D E O P L O S S I N G

Koper-zilverionisatie

Koper en zilver zijn toxisch (giftig) voor bacteriën. De combinatie

van koper- en zilverionen in een bepaalde, gecontroleerde dosering

zorgt voor inactivatie van legionellabacteriën. Door voortdurende

aanwezigheid van de koper- en zilverionen in het leidingwater,

wordt de legionellabacterie in het water inactief gemaakt.

De werking van koper- en zilverionen heeft bovendien een

remmende werking op de vorming van biofi lm.

der-

n,

n

-

e

am-

oor

n

Tweede risicoanalyse

Fred: “Toen de eerste fase was afgerond, is er een nieuwe risico-

inventarisatie gemaakt. Een tegenvaller was te merken dat wij op

bepaalde punten toch nog meer moesten doen dan verwacht.

Zo moest er bijvoorbeeld nóg meer gespoeld worden dan we

gewend waren, mede doordat bleek dat in een gebouw met een

warm zwembad toch nog risicopunten aanwijsbaar waren. Dit was

tegen onze verwachting in en we waren dan ook niet blij dat we

nog meer moesten gaan beheren dat we al deden. HydroScope

heeft ons geadviseerd hoe dit op te lossen.”

Fred pauzeert een moment, waarna hij zegt: “De oplossing bleek

Watertotaalbeheer. Dit digitaal systeem dat de waterinstallatie con-

stant in de gaten houdt, heeft ons veel werk uit handen genomen.

Het systeem geeft aan wanneer er iets mis is en registreert en

bewaakt de temperatuur constant. Een andere maatregel die gelijk

met Watertotaalbeheer is ingevoerd, is de plaatsing van automati-

sche spoelkleppen. De Technische Dienst van SRCB heeft hiermee

uiteindelijk heel wat uren bespaard en het veiligheidsrisico

sterk beperkt.”

Karel: “Naast deze beheersmaatregelen nemen we deel aan een

3-jaarlijkse, landelijke proef van VROM, voor koper-zilverionisatie

(zie kader). Deelname is toegestaan onder bepaalde voorwaarden.

Mede doordat revalidanten een zeer kwetsbare doelgroep zijn én

omdat oudbouw – het eerste deel van SRCB stamt uit 1950 – en

nieuwbouw in elkaar overlopen, kwamen wij in aanmerking voor

deelname aan deze landelijke proef. Daarbij wilden wij het be-

heersklimaat dermate hoog hebben voor de revalidanten, dat we

zijn meegegaan met de mogelijkheid om koper- en zilverionen in

het water te doen. Ook hierin heeft HydroScope een adviserende

rol gehad. We hebben hen de markt op gestuurd om voor ons of-

fertes op te vragen en een aanbieder te selecteren.”

Karel, tot slot: “Uiteindelijk, na het uitvoeren van alle beheers- en

verbetermaatregelen, hebben we van HydroScope de Legionella

Veiligheidsverklaring ontvangen.”

• Karel l’Abée en Tommy Haast bij het zwembad van SRCB

H y d r o V i s i e - 5

H y d r o V i s i e - 34 - H y d r o V i s i e

Revalidatiecentrum Breda biedt specialistische revalidatie, longrevalidatie en hartrevalidatie aan mensen met respectievelijk lichamelijke beperkingen en hartaandoeningen. Revalidatie-centrum Breda heeft 65 bedden en telt ruim 300 medewerkers. Ze brengen jaarlijks meer dan 3.000 revalidanten in beweging.

Fred Huigen is Manager Facilitaire Dienst bij Revalidatiecentrum

Breda (SRCB) en is er sinds mei 2005 werkzaam. Hij is medever-

antwoordelijk voor het legionellabeheer. Zijn collega Karel l’Abée

bekleedt de functie van eerste medewerker Techniek. Hij is sinds

2004 bij SRCB werkzaam. Fred en Karel vertellen over hoe legionel-

lapreventie bij Revalidatiecentrum Breda wordt georganiseerd,

vanaf het moment dat zij in dienst kwamen tot op de dag

van vandaag.

Hoe was legionellapreventie bij het SCRB geregeld toen

jullie hier net in dienst kwamen?

Fred: “Toen ik hier in 2005 kwam werken, werd al aandacht

besteed aan legionellapreventie, maar nog lang niet zo veel als nu.

Wel nam HydroScope destijds al legionellamonsters. Tussen 2000

en 2004 is het revalidatiecentrum fl ink uitgebreid en is het aantal

interne patiënten gegroeid van 30 naar 60. Door deze uitbreiding

hebben we het legionellabeleid aangescherpt om de veiligheid van

de medewerkers en de patiënten te waarborgen. HydroScope is

als partner ingeschakeld om ons hiermee te helpen.”

Karel: “Bij de uitbreiding van het revalidatiecentrum is er een

centrum voor longrevalidatie bijgekomen. Longpatiënten zijn een

erg kwetsbare doelgroep en extra vatbaar voor de legionellabacterie,

waardoor je geen enkel risico kunt lopen. Een extra reden dus om alle

zaken wat betreft veiligheid nog eens de revue te laten passeren.”

Wat is er door de komst van de nieuwe gebouwen dan precies

veranderd op het gebied van legionellapreventie?

Karel: “Na de uitbreiding in 2004 hebben we HydroScope gecon-

tacteerd. Zij heeft het gehele leidingnet en alle kritische punten

vastgelegd en een nieuwe risicoanalyse gemaakt. Daaruit kwamen

een aantal beheers- en verbetermaatregelen naar voren. Deze ver-

betermaatregelen hebben we strikt opgevolgd en tot detailniveau

uitgewerkt. De installateur heeft hier vervolgens op ingeschreven.”

Fred: “In deze verbetermaatregelen zijn we zelfs nog een stapje

verdergegaan dan puur noodzakelijk was. We hebben namelijk

ook het gehele leidingnet aangepast conform de richtlijnen.

De belangrijkste reden daarvoor is ons zwembad. Een watertem-

peratuur van 32 graden is voor onze patiënten ideaal om in te

revalideren. De omgevingstemperatuur is hier ook 32 graden,

wat natuurlijk erg warm is en een ideale groeitemperatuur voor

de legionellabacterie. Dit gaf ons reden om er nog eens heel

kritisch naar te kijken. Het gehele traject van het opvolgen van

de beheers- en verbetermaatregelen heeft een periode van ander-

half jaar geduurd.”

Fred vervolgt: “Sinds 2005 is adviseur Tommy Haast van Hydro-

Scope geregeld bij ons over de vloer geweest om te controleren,

te bemonsteren, te adviseren, et cetera. HydroScope heeft hierin

een adviserende rol gehad en heeft niets aan het toeval overge-

laten. Nadat dit alles was uitgevoerd, is er thermische desinfectie

toegepast, doordat er biofi lm losgekomen kon zijn door werkzaam-

heden aan de installatie. Biofi lm is een goede voedingsbodem voor

legionella. Het gehele leidingnet is daarom volledig thermisch

gereinigd, wat wil zeggen: gereinigd met heet water boven de

60 graden Celsius. Zodoende hebben we een eenmalig nulpunt

bereikt: alle losse biofi lm is verwijderd. Toen de werkzaamheden

voltooid waren, heeft HydroScope de oplevering formeel verzorgd.”

Hoe hebben jullie de opvolging van deze beheers- en verbeter-

maatregelen ervaren?

Karel: “De installatie aanpassen heb ik ervaren als een enorme

klus. Er zijn wel tot honderden meters leiding vernieuwd. Er bleek

toen dat bepaalde zaken toch heel anders ingericht waren dan op

de tekening te zien was. Daarom heb ik nu de gehele aanpassing

van de installatie vastgelegd op foto’s. Bij iedere handeling die is

uitgevoerd, is eerst de oude situatie gefotografeerd en daarna

de nieuwe.”

Fred: “Een andere maatregel die we genomen hebben om de

risico’s zo veel mogelijk te reduceren, is het toepassen van auto-

matische spoelsystemen. Wanneer een kraan dus een bepaalde

tijd niet wordt gebruikt, wordt er automatisch gespoeld. Voorheen

werden dergelijke verbetermaatregelen door diverse partijen als

bijvoorbeeld de Technische Dienst en de Huishoudelijke Dienst van

het Revalidatiecentrum Breda wekelijks handmatig uitgevoerd. Dit

kostte veel tijd, gezien de omvang van het gebouw. Nu niet meer.

Een mooie bijkomstigheid van het automatisch spoelsysteem.”

Legionellapreventie bij Revalidatie-centrum Breda: van A tot Z

W A T E R T O T A A L B E H E E R B L E E K D E O P L O S S I N G

Koper-zilverionisatie

Koper en zilver zijn toxisch (giftig) voor bacteriën. De combinatie

van koper- en zilverionen in een bepaalde, gecontroleerde dosering

zorgt voor inactivatie van legionellabacteriën. Door voortdurende

aanwezigheid van de koper- en zilverionen in het leidingwater,

wordt de legionellabacterie in het water inactief gemaakt.

De werking van koper- en zilverionen heeft bovendien een

remmende werking op de vorming van biofi lm.

der-

n,

n

-

e

am-

oor

n

Tweede risicoanalyse

Fred: “Toen de eerste fase was afgerond, is er een nieuwe risico-

inventarisatie gemaakt. Een tegenvaller was te merken dat wij op

bepaalde punten toch nog meer moesten doen dan verwacht.

Zo moest er bijvoorbeeld nóg meer gespoeld worden dan we

gewend waren, mede doordat bleek dat in een gebouw met een

warm zwembad toch nog risicopunten aanwijsbaar waren. Dit was

tegen onze verwachting in en we waren dan ook niet blij dat we

nog meer moesten gaan beheren dat we al deden. HydroScope

heeft ons geadviseerd hoe dit op te lossen.”

Fred pauzeert een moment, waarna hij zegt: “De oplossing bleek

Watertotaalbeheer. Dit digitaal systeem dat de waterinstallatie con-

stant in de gaten houdt, heeft ons veel werk uit handen genomen.

Het systeem geeft aan wanneer er iets mis is en registreert en

bewaakt de temperatuur constant. Een andere maatregel die gelijk

met Watertotaalbeheer is ingevoerd, is de plaatsing van automati-

sche spoelkleppen. De Technische Dienst van SRCB heeft hiermee

uiteindelijk heel wat uren bespaard en het veiligheidsrisico

sterk beperkt.”

Karel: “Naast deze beheersmaatregelen nemen we deel aan een

3-jaarlijkse, landelijke proef van VROM, voor koper-zilverionisatie

(zie kader). Deelname is toegestaan onder bepaalde voorwaarden.

Mede doordat revalidanten een zeer kwetsbare doelgroep zijn én

omdat oudbouw – het eerste deel van SRCB stamt uit 1950 – en

nieuwbouw in elkaar overlopen, kwamen wij in aanmerking voor

deelname aan deze landelijke proef. Daarbij wilden wij het be-

heersklimaat dermate hoog hebben voor de revalidanten, dat we

zijn meegegaan met de mogelijkheid om koper- en zilverionen in

het water te doen. Ook hierin heeft HydroScope een adviserende

rol gehad. We hebben hen de markt op gestuurd om voor ons of-

fertes op te vragen en een aanbieder te selecteren.”

Karel, tot slot: “Uiteindelijk, na het uitvoeren van alle beheers- en

verbetermaatregelen, hebben we van HydroScope de Legionella

Veiligheidsverklaring ontvangen.”

• Karel l’Abée en Tommy Haast bij het zwembad van SRCB

H y d r o V i s i e - 5

COLOFON

Controleren op de juiste werking

Conform Waterwerkblad 1.4G bent u verplicht jaar-

lijks de keerkleppen op een juiste werking te contro-

leren. Alleen niet-controleerbare kleppen (type EB/

ED), die geïntegreerd zijn in tapkranen, thermostati-

sche mengkranen en andere toestellen. hoeven niet

jaarlijks gecontroleerd te worden. Deze moeten om

de 10 jaar vervangen worden.

Toezicht

VROM-Inspectie ziet toe op de uitvoering van de

jaarlijkse controle. Ze delegeert haar controles aan

de drinkwaterbedrijven. Deze bepalen zelf hun con-

trolefrequentie, maar nemen de inspectierichtlijnen

Zo kwamen er in 1997 in de Canadese stad Guelph schadelijke

chemicaliën in het leidingwater terecht, doordat vanuit een petro-

leumfabriek verontreinigd water terugstroomde in het leidingnet.

Het is daarom van belang dat het risico van terugstroming tot een

minimum wordt beperkt.

Eisen aan uw installatie

Als eigenaar of beheerder van een leidingwaterinstallatie bent u

verantwoordelijk voor de aanleg en het beheer van uw leidingwa-

terinstallatie. Overeenkomstig het Bouwbesluit, het Waterleiding-

besluit en de aansluitvoorwaarden van de waterleidingbedrijven

moeten drinkwaterinstallaties voldoen aan NEN 1006. Deze NEN

1006-norm is in de Waterwerkbladen verder uitgewerkt. Werk-

blad 1.4G schrijft voor dat u moet beschikken over een goede

toestelbeveiliging om te voorkomen dat verontreinigd drinkwater

terugstroomt en zich over de rest van uw installatie of het publieke

leidingnet verspreidt.

Wat is een keerklep?

Een keerklep, ook wel terugstroombeveiliging of beveiligingstoe-

stel genoemd, voorkomt dat het waterleidingnet verontreinigd

wordt. De keerklep zorgt ervoor dat water slechts één kant op kan

stromen. Op gevaarlijke toestellen moet een beveiliging geplaatst

worden. Er zijn verschillende typen beveiliging. Het te plaatsen

beveiligingstype hangt af van het verontreinigingsgevaar en de

toxiciteit van de potentiële verontreiniging. De beveiligingstypen

en hun toepassingsbereik staan beschreven in Waterwerkblad 3.8.

De meest voorkomende, gevaarlijke toestellen staan hiernaast

beschreven.

6 - H y d r o V i s i e

KeerklepcontroleBeschikken over veilig en voldoende drinkwater is één van onze primaire levensbehoeften. In Nederland is dankzij een goede publieke watervoorziening gelukkig voldoende drinkwater van hoge kwaliteit beschikbaar. Buiten consump-tieve doeleinden wordt drinkwater ook gebruikt voor industriële reiniging, vervaardiging van voedsel en bluswatertoepassingen. Er bestaat een gevaar dat verontreinigd water terugstroomt in het leidingnet.

B E S C H I K K E N O V E R V E I L I G E N V O L D O E N D E D R I N K W A T E R

H y d r o V i s i e - 7

Veelvoorkomende toestellen

Toestel Type beveiliging

Badmengkraan DA

Brandslanghaspel EA

CV-vulkraan EA

Douchemengkraan DA

Gevelkraan EA

Hoog-/laagbad EA

Knijpdouche EA

Slangwartelkraan EA

Ontharder CA/BA

Vaatwasser, huishoudelijk EA

Vaatwasser, industrieel CA

Warme-drankenautomaat EA

hiervoor als uitgangspunt. Volgens Waterwerkblad

1.4G artikel 16 ziet VROM-Inspectie en/of het water-

leidingbedrijf erop toe of u uw beheerskleppen

controleert indien u beheerspakket A of B moet

uitvoeren. Dit is het geval wanneer de watermeter

groter is dan Qn 6, er kans is op wijzigingen van

de installatie en de installatie is ingedeeld in

risicoklasse 4 of 5. De inspectierichtlijn schrijft voor

dat risicoklasse 5 om de 3 jaar wordt gecontroleerd,

en risicoklasse 4 om de 6 jaar.

Werkzaamheden HydroScope

Tijdens het eerste bezoek inventariseert HydroScope

de gevaarlijke toestellen en controleert of de juiste

toestelbeveiligingen geplaatst zijn. De aanwezige

keerkleppen worden direct op een juiste werking

gecontroleerd. Er zijn verschillende manieren

toegestaan om keerkleppen te controleren.

Deze manieren staan beschreven in Waterwerkblad

1.4G en zijn de standaardmethode, de onderdruk-

methode en de overdrukmethode.

De keerkleppen worden gecontroleerd door een

drukverschil van 5 kPa op de keerkleppen aan te

brengen. Dit drukverschil moet minimaal 30 seconden

constant blijven. HydroScope heeft apparatuur

ontwikkeld om de keerkleppen snel te controleren.

Dit spaart tijd en kosten. HydroScope werkt het

liefst volgens de overdrukmethode. Indien dit niet

mogelijk is, dan worden andere methoden toege-

past. Van de constateringen wordt verslaggedaan,

indien nodig worden verbeteringen uitgevoerd en

de keerkleppen krijgen een controlesticker.

• Terugstroombeveiliger

COLOFON

Controleren op de juiste werking

Conform Waterwerkblad 1.4G bent u verplicht jaar-

lijks de keerkleppen op een juiste werking te contro-

leren. Alleen niet-controleerbare kleppen (type EB/

ED), die geïntegreerd zijn in tapkranen, thermostati-

sche mengkranen en andere toestellen. hoeven niet

jaarlijks gecontroleerd te worden. Deze moeten om

de 10 jaar vervangen worden.

Toezicht

VROM-Inspectie ziet toe op de uitvoering van de

jaarlijkse controle. Ze delegeert haar controles aan

de drinkwaterbedrijven. Deze bepalen zelf hun con-

trolefrequentie, maar nemen de inspectierichtlijnen

Zo kwamen er in 1997 in de Canadese stad Guelph schadelijke

chemicaliën in het leidingwater terecht, doordat vanuit een petro-

leumfabriek verontreinigd water terugstroomde in het leidingnet.

Het is daarom van belang dat het risico van terugstroming tot een

minimum wordt beperkt.

Eisen aan uw installatie

Als eigenaar of beheerder van een leidingwaterinstallatie bent u

verantwoordelijk voor de aanleg en het beheer van uw leidingwa-

terinstallatie. Overeenkomstig het Bouwbesluit, het Waterleiding-

besluit en de aansluitvoorwaarden van de waterleidingbedrijven

moeten drinkwaterinstallaties voldoen aan NEN 1006. Deze NEN

1006-norm is in de Waterwerkbladen verder uitgewerkt. Werk-

blad 1.4G schrijft voor dat u moet beschikken over een goede

toestelbeveiliging om te voorkomen dat verontreinigd drinkwater

terugstroomt en zich over de rest van uw installatie of het publieke

leidingnet verspreidt.

Wat is een keerklep?

Een keerklep, ook wel terugstroombeveiliging of beveiligingstoe-

stel genoemd, voorkomt dat het waterleidingnet verontreinigd

wordt. De keerklep zorgt ervoor dat water slechts één kant op kan

stromen. Op gevaarlijke toestellen moet een beveiliging geplaatst

worden. Er zijn verschillende typen beveiliging. Het te plaatsen

beveiligingstype hangt af van het verontreinigingsgevaar en de

toxiciteit van de potentiële verontreiniging. De beveiligingstypen

en hun toepassingsbereik staan beschreven in Waterwerkblad 3.8.

De meest voorkomende, gevaarlijke toestellen staan hiernaast

beschreven.

6 - H y d r o V i s i e

KeerklepcontroleBeschikken over veilig en voldoende drinkwater is één van onze primaire levensbehoeften. In Nederland is dankzij een goede publieke watervoorziening gelukkig voldoende drinkwater van hoge kwaliteit beschikbaar. Buiten consump-tieve doeleinden wordt drinkwater ook gebruikt voor industriële reiniging, vervaardiging van voedsel en bluswatertoepassingen. Er bestaat een gevaar dat verontreinigd water terugstroomt in het leidingnet.

B E S C H I K K E N O V E R V E I L I G E N V O L D O E N D E D R I N K W A T E R

H y d r o V i s i e - 7

Veelvoorkomende toestellen

Toestel Type beveiliging

Badmengkraan DA

Brandslanghaspel EA

CV-vulkraan EA

Douchemengkraan DA

Gevelkraan EA

Hoog-/laagbad EA

Knijpdouche EA

Slangwartelkraan EA

Ontharder CA/BA

Vaatwasser, huishoudelijk EA

Vaatwasser, industrieel CA

Warme-drankenautomaat EA

hiervoor als uitgangspunt. Volgens Waterwerkblad

1.4G artikel 16 ziet VROM-Inspectie en/of het water-

leidingbedrijf erop toe of u uw beheerskleppen

controleert indien u beheerspakket A of B moet

uitvoeren. Dit is het geval wanneer de watermeter

groter is dan Qn 6, er kans is op wijzigingen van

de installatie en de installatie is ingedeeld in

risicoklasse 4 of 5. De inspectierichtlijn schrijft voor

dat risicoklasse 5 om de 3 jaar wordt gecontroleerd,

en risicoklasse 4 om de 6 jaar.

Werkzaamheden HydroScope

Tijdens het eerste bezoek inventariseert HydroScope

de gevaarlijke toestellen en controleert of de juiste

toestelbeveiligingen geplaatst zijn. De aanwezige

keerkleppen worden direct op een juiste werking

gecontroleerd. Er zijn verschillende manieren

toegestaan om keerkleppen te controleren.

Deze manieren staan beschreven in Waterwerkblad

1.4G en zijn de standaardmethode, de onderdruk-

methode en de overdrukmethode.

De keerkleppen worden gecontroleerd door een

drukverschil van 5 kPa op de keerkleppen aan te

brengen. Dit drukverschil moet minimaal 30 seconden

constant blijven. HydroScope heeft apparatuur

ontwikkeld om de keerkleppen snel te controleren.

Dit spaart tijd en kosten. HydroScope werkt het

liefst volgens de overdrukmethode. Indien dit niet

mogelijk is, dan worden andere methoden toege-

past. Van de constateringen wordt verslaggedaan,

indien nodig worden verbeteringen uitgevoerd en

de keerkleppen krijgen een controlesticker.

• Terugstroombeveiliger

COLOFON

overeenstemming met woningcorporatie Zayaz, de Van Neynselgroep

en Hydroscope besloten om aanvullend een algehele reiniging van

woonzorgcentrum Antoniegaarde uit te laten voeren door Aquados.

Goede voorbereiding en intensieve samenwerking tussen

alle partijen

Medewerkers van alle betrokken partijen hebben twee maanden

voor de preventieve reiniging wekelijks overlegd en regelingen

getroffen om de reiniging zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren.

Alle zaken werden tijdig geregeld en alle partijen waren zeer

tijdig betrokken.

Er werd dan ook een goede taakverdeling gemaakt: een tijdsplan

werd opgesteld voor de informatievoorziening aan de bewoners.

HydroScope nam watermonsters. Het bedrijf Aquados stelde

een tijdsplanning op voor de reinigingsdagen en er werd een

beveiligingsbedrijf ingeschakeld. Een algehele reiniging van

een woonzorgcentrum is dan ook een hele klus.

Een belangrijk uitgangspunt was dat de bewoners van woon-

zorgcentrum Antoniegaarde geen of zo min mogelijk last

zouden hebben van de werkzaamheden. Daarom werd voor

hen een dagje uit geregeld, zodat de reiniging zo veel mogelijk

aan hen voorbij zou gaan. ’s Ochtends vroeg werden de bewoners

verblijd met een ontbijt en degenen die zich hadden ingeschreven

voor het uitje gingen een dag naar Burgers’ Zoo. Voor de groep

die in Antoniegaarde bleef, werd een geheel verzorgd dag-

programma aangeboden.

Intussen waren er in woonzorgcentrum Antoniegaarde acht

monteurs van Aquados bezig met het reinigen van de leidingen

van de 127 appartementen. De gehele reinigingsoperatie verliep

voorspoedig en ging aan de meeste bewoners voorbij.

volgende acties en aanpassingen doorgenomen met

de verantwoordelijk installateur van de locatie. Deze

heeft vervolgens de aanpassingen uitgevoerd. Er zijn

niet-doorstromende leidingdelen weggehaald, terug-

stroombeveiligingen aangebracht en spuikleppen met

bijbehorende temperatuursensoren gemonteerd.

Dit laatste gebeurde in samenwerking met Hatulek.

Het geheel is vastgelegd in het legionellabeheersplan.

Nadat al deze aanpassingen uitgevoerd waren, is het

beheersplan herijkt en heeft er een update plaats-

gevonden van de technische tekeningen.

In het belang van een nulpuntsituatie is in onderlinge

8 - H y d r o V i s i e

Bij een watertemperatuur van meer dan 25 graden en

stilstaand water kan de legionellabacterie zich snel

vermenigvuldigen. Het risico hierop is in bijvoorbeeld

zorginstellingen groter vanwege de hogere omgevings-

temperaturen in deze complexen. Het is daarom

belangrijk dat bij de aanleg van de installatie al

rekening gehouden wordt met dit risico.

In het woonzorgcentrum bleken echter risicogebieden

aanwezig te zijn die bij de aanleg niet te voorzien

waren. HydroScope was dan ook al geruime tijd bezig

met het aanpassen van de installatie bij Antoniegaarde.

Zo hebben zij risicoanalyses uitgevoerd en de hieruit

Woningcorporatie Zayaz beheert woonzorgcentrum Antoniegaarde. De zorg binnen dit centrum verzorgt de Van Neynselgroep. Dit is een moderne zorgorganisatie die zich richt op het wonen, de zorg en het welzijn van ruim 1.000 ouderen in ’s-Hertogenbosch en directe omge-ving. Zayaz is een woningcorporatie die circa 13.000 woningen beheert en jaarlijks 400 nieuwe huurkoopwoningen realiseert. Woonzorgcentrum Antoniegaarde is een zorgcentrum met 127 appartementen en 27 zorgwoningen.

Hoe een reiniging in zijn werk gaat

Het leidingsysteem wordt bij een reiniging allereerst chemisch be-

handeld. Het wordt dan via een breektank en vulpunt gevuld met

een aan water toegevoegd (KIWA/ATA-getest) desinfectiemiddel.

Op elk beschikbaar tappunt wordt gemeten of de juiste concentra-

tie aan desinfectiemiddel aanwezig is. Na de gewenste inwerktijd

– minimaal vier uur – wordt het leidingsysteem gespoeld. Op elk

tappunt wordt vervolgens gemeten of er nog desinfectiemiddel

aanwezig is dat verwijderd moet worden.

Twee perfect verlopen dagen

De tweede dag was een rustigere dag voor de bewoners. Op dag

twee hoefden slechts 27 zorgwoningen, de algemene ruimtes en

de brandslangen gereinigd te worden. De zorgwoningen werden

eerst onderhanden genomen, zodat de algemene ruimtes die dag

open konden blijven. De bewoners werden wederom getrakteerd

op een dag van vermaak. Aan het einde van de festiviteiten waren

de zorgwoningen gereinigd en kon iedereen terug naar zijn of haar

appartement. De reiniging was echter nog niet klaar; de algemene

ruimtes en brandslangen moesten nog worden gereinigd en dit

duurde tot in de kleine uurtjes. Hierna waren alle waterleidingen

van Antoniegaarde weer helemaal schoon.

Dankzij de goede samenwerking en de duidelijke afspraken van

tevoren is alles goed verlopen omtrent dit groot onderhoud.

Uit een enquête onder de bewoners blijkt dat zij de reinigings-

dagen als zeer positief hebben ervaren. Ze hebben genoten van

de activiteiten, de catering, het dagje uit en waardeerden de

inzet van iedereen. Ze vonden alles uitstekend verzorgd,

zelfs ‘voor herhaling vatbaar’.

volgende acties en aanpassingen doorgenomen met

de verantwoordelijk installateur van de locatie. Deze

heeft vervolgens de aanpassingen uitgevoerd Er zijn

raden en

h snel

orbeeld

rum Antoniegaarde. ynselgroep. Dit is een

wonen, de zorg en het osch en directe ommmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmgggggggge-

3.000 woningen beheertiseert. Woonzorgcentruuumm

partementen en 27

H y d r o V i s i e - 9

• Reinigingsapparatuur

D E R E I N I G I N G V A N W O O N Z O R G C E N T R U M A N T O N I E G A A R D E

De unieke samenwerking: Van Neynselgroep, Zayaz en HydroScope

COLOFON

overeenstemming met woningcorporatie Zayaz, de Van Neynselgroep

en Hydroscope besloten om aanvullend een algehele reiniging van

woonzorgcentrum Antoniegaarde uit te laten voeren door Aquados.

Goede voorbereiding en intensieve samenwerking tussen

alle partijen

Medewerkers van alle betrokken partijen hebben twee maanden

voor de preventieve reiniging wekelijks overlegd en regelingen

getroffen om de reiniging zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren.

Alle zaken werden tijdig geregeld en alle partijen waren zeer

tijdig betrokken.

Er werd dan ook een goede taakverdeling gemaakt: een tijdsplan

werd opgesteld voor de informatievoorziening aan de bewoners.

HydroScope nam watermonsters. Het bedrijf Aquados stelde

een tijdsplanning op voor de reinigingsdagen en er werd een

beveiligingsbedrijf ingeschakeld. Een algehele reiniging van

een woonzorgcentrum is dan ook een hele klus.

Een belangrijk uitgangspunt was dat de bewoners van woon-

zorgcentrum Antoniegaarde geen of zo min mogelijk last

zouden hebben van de werkzaamheden. Daarom werd voor

hen een dagje uit geregeld, zodat de reiniging zo veel mogelijk

aan hen voorbij zou gaan. ’s Ochtends vroeg werden de bewoners

verblijd met een ontbijt en degenen die zich hadden ingeschreven

voor het uitje gingen een dag naar Burgers’ Zoo. Voor de groep

die in Antoniegaarde bleef, werd een geheel verzorgd dag-

programma aangeboden.

Intussen waren er in woonzorgcentrum Antoniegaarde acht

monteurs van Aquados bezig met het reinigen van de leidingen

van de 127 appartementen. De gehele reinigingsoperatie verliep

voorspoedig en ging aan de meeste bewoners voorbij.

volgende acties en aanpassingen doorgenomen met

de verantwoordelijk installateur van de locatie. Deze

heeft vervolgens de aanpassingen uitgevoerd. Er zijn

niet-doorstromende leidingdelen weggehaald, terug-

stroombeveiligingen aangebracht en spuikleppen met

bijbehorende temperatuursensoren gemonteerd.

Dit laatste gebeurde in samenwerking met Hatulek.

Het geheel is vastgelegd in het legionellabeheersplan.

Nadat al deze aanpassingen uitgevoerd waren, is het

beheersplan herijkt en heeft er een update plaats-

gevonden van de technische tekeningen.

In het belang van een nulpuntsituatie is in onderlinge

8 - H y d r o V i s i e

Bij een watertemperatuur van meer dan 25 graden en

stilstaand water kan de legionellabacterie zich snel

vermenigvuldigen. Het risico hierop is in bijvoorbeeld

zorginstellingen groter vanwege de hogere omgevings-

temperaturen in deze complexen. Het is daarom

belangrijk dat bij de aanleg van de installatie al

rekening gehouden wordt met dit risico.

In het woonzorgcentrum bleken echter risicogebieden

aanwezig te zijn die bij de aanleg niet te voorzien

waren. HydroScope was dan ook al geruime tijd bezig

met het aanpassen van de installatie bij Antoniegaarde.

Zo hebben zij risicoanalyses uitgevoerd en de hieruit

Woningcorporatie Zayaz beheert woonzorgcentrum Antoniegaarde. De zorg binnen dit centrum verzorgt de Van Neynselgroep. Dit is een moderne zorgorganisatie die zich richt op het wonen, de zorg en het welzijn van ruim 1.000 ouderen in ’s-Hertogenbosch en directe omge-ving. Zayaz is een woningcorporatie die circa 13.000 woningen beheert en jaarlijks 400 nieuwe huurkoopwoningen realiseert. Woonzorgcentrum Antoniegaarde is een zorgcentrum met 127 appartementen en 27 zorgwoningen.

Hoe een reiniging in zijn werk gaat

Het leidingsysteem wordt bij een reiniging allereerst chemisch be-

handeld. Het wordt dan via een breektank en vulpunt gevuld met

een aan water toegevoegd (KIWA/ATA-getest) desinfectiemiddel.

Op elk beschikbaar tappunt wordt gemeten of de juiste concentra-

tie aan desinfectiemiddel aanwezig is. Na de gewenste inwerktijd

– minimaal vier uur – wordt het leidingsysteem gespoeld. Op elk

tappunt wordt vervolgens gemeten of er nog desinfectiemiddel

aanwezig is dat verwijderd moet worden.

Twee perfect verlopen dagen

De tweede dag was een rustigere dag voor de bewoners. Op dag

twee hoefden slechts 27 zorgwoningen, de algemene ruimtes en

de brandslangen gereinigd te worden. De zorgwoningen werden

eerst onderhanden genomen, zodat de algemene ruimtes die dag

open konden blijven. De bewoners werden wederom getrakteerd

op een dag van vermaak. Aan het einde van de festiviteiten waren

de zorgwoningen gereinigd en kon iedereen terug naar zijn of haar

appartement. De reiniging was echter nog niet klaar; de algemene

ruimtes en brandslangen moesten nog worden gereinigd en dit

duurde tot in de kleine uurtjes. Hierna waren alle waterleidingen

van Antoniegaarde weer helemaal schoon.

Dankzij de goede samenwerking en de duidelijke afspraken van

tevoren is alles goed verlopen omtrent dit groot onderhoud.

Uit een enquête onder de bewoners blijkt dat zij de reinigings-

dagen als zeer positief hebben ervaren. Ze hebben genoten van

de activiteiten, de catering, het dagje uit en waardeerden de

inzet van iedereen. Ze vonden alles uitstekend verzorgd,

zelfs ‘voor herhaling vatbaar’.

volgende acties en aanpassingen doorgenomen met

de verantwoordelijk installateur van de locatie. Deze

heeft vervolgens de aanpassingen uitgevoerd Er zijn

raden en

h snel

orbeeld

rum Antoniegaarde. ynselgroep. Dit is een

wonen, de zorg en het osch en directe ommmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmgggggggge-

3.000 woningen beheertiseert. Woonzorgcentruuumm

partementen en 27

H y d r o V i s i e - 9

• Reinigingsapparatuur

D E R E I N I G I N G V A N W O O N Z O R G C E N T R U M A N T O N I E G A A R D E

De unieke samenwerking: Van Neynselgroep, Zayaz en HydroScope

1 0 - H y d r o V i s i e

Open innovatie staat centraal op High Tech Campus

Eindhoven. Dat zie je overal in terug. In de architectuur

is gebruikgemaakt van veel glaswerk. Er zijn talrijke

strakke lijnen, die terugkomen in onder andere de

infrastructuur. De locatie ademt innovatie, ondernemer-

schap én duurzaamheid. HydroScope, moeder Brabant

Water en zusterbedrijven Hydreco en HydroBusiness

dragen met trots bij aan het duurzame imago van

High Tech Campus Eindhoven.

bouwprojecten de installatietekeningen om ervoor

te zorgen dat er na oplevering zo weinig mogelijk

beheersmaatregelen uitgevoerd moeten worden.

Philips heeft te maken met de zorgplicht.

HydroScope adviseert hen hoe hieraan te voldoen.

Waterinfrastructuur van Brabant Water

Brabant Water heeft recentelijk het leidingnet op High

Tech Campus Eindhoven overgenomen. Ze verzorgt

het beheer en onderhoud van het leidingnet. Op de

Campus, die 103 hectare groot is, worden 90 bedrijven

en 5 instituten voorzien van water. De infrastructuur

omvat het distributienet op de Campus evenals een

tweetal bufferkelders (totale inhoud: 800 kubieke

meter), met opvoerpompen om de druk op de Campus

5 bar of meer te houden. Deze druk is noodzakelijk in

verband met de hoogte van de gebouwen, productie-

processen en brandblussystemen.

Koude- en warmteopslag van Hydreco

High Tech Campus Eindhoven maakt sinds 2004

gebruik van een koude- en warmteopslagsysteem

(KWO), dat door Hydreco beheerd wordt.

Waterzuivering door HydroBusiness

In het nabijgelegen Maarheeze verzorgt Hydro-

Business de proceswaterlevering voor Philips Lighting.

De kwaliteit van het water is voor de productie van

Philips van cruciaal belang. Het ijzergehalte in het water

heeft bijvoorbeeld direct invloed op de lichtopbrengst

H y d r o V i s i e - 1 1

High Tech Campus Eindhoven is een uniek bedrijventerrein, gelegen aan de A2 bij Eindhoven. Het terrein is in 2006 uitgroepen tot het beste bedrijventerrein van Nederland en heeft recentelijk de ‘Business Golden Green Awards 2009’ gewonnen. Op het terrein zijn grote partijen gevestigd, zoals Philips, Atos Origin, ASML en NXP. Ook is er ruimte voor jonge, innovatieve ondernemingen.

O P E N I N N O V A T I E C E N T R A A L O P H I G H T E C H C A M P U S E I N D H O V E Nvan tl-buizen. Een constante samenstelling van het

water is belangrijk voor de productie van wolfraam-

onderdelen. HydroBusiness heeft voor Philips een

nieuwe zuiveringslocatie ontworpen, gefi nancierd

en gerealiseerd.

Business innovation met HeliXeR

Brabant Water heeft samen met Philips, TNO, KWR en

Waterschap De Dommel een business creation team

samengesteld, onder de naam HeliXeR. Het team is

gevestigd op de Campus en werkt aan business-

voorstellen voor nieuwe, innovatieve technieken.

Het is actief op het snijvlak van ‘water’ en ‘gezondheid’.

HydroScope werkt regelmatig met HeliXeR samen.

Bent u nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden

van HydroScope, Hydreco of HydroBusiness?

Neem gerust contact op met uw adviseur.

De kw

Philip

heeft

rrein, geelleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeegggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeenpen totentelijk deeehet terrein ASML en NXP. en.

Duurzame samenwerking op High Tech Campus Eindhoven

Waterkwaliteit en veiligheid door HydroScope

HydroScope werkt al jaren samen met de Campus.

Ze heeft alle risicoanalyses voor legionellapreventie

verzorgd, voert de periodieke monstername uit en

werkt deze uit in een beheersplan. Daarnaast contro-

leert HydroScope de leidingwaterinstallaties volgens

de NEN 1006-richtlijnen en worden onderhoudsplannen

opgesteld aan de hand van de bevindingen..

Ook controleert HydroScope voor aanvang van nieuwe

• Kantoorgebouw op High Tech Campus Eindhoven

1 0 - H y d r o V i s i e

Open innovatie staat centraal op High Tech Campus

Eindhoven. Dat zie je overal in terug. In de architectuur

is gebruikgemaakt van veel glaswerk. Er zijn talrijke

strakke lijnen, die terugkomen in onder andere de

infrastructuur. De locatie ademt innovatie, ondernemer-

schap én duurzaamheid. HydroScope, moeder Brabant

Water en zusterbedrijven Hydreco en HydroBusiness

dragen met trots bij aan het duurzame imago van

High Tech Campus Eindhoven.

bouwprojecten de installatietekeningen om ervoor

te zorgen dat er na oplevering zo weinig mogelijk

beheersmaatregelen uitgevoerd moeten worden.

Philips heeft te maken met de zorgplicht.

HydroScope adviseert hen hoe hieraan te voldoen.

Waterinfrastructuur van Brabant Water

Brabant Water heeft recentelijk het leidingnet op High

Tech Campus Eindhoven overgenomen. Ze verzorgt

het beheer en onderhoud van het leidingnet. Op de

Campus, die 103 hectare groot is, worden 90 bedrijven

en 5 instituten voorzien van water. De infrastructuur

omvat het distributienet op de Campus evenals een

tweetal bufferkelders (totale inhoud: 800 kubieke

meter), met opvoerpompen om de druk op de Campus

5 bar of meer te houden. Deze druk is noodzakelijk in

verband met de hoogte van de gebouwen, productie-

processen en brandblussystemen.

Koude- en warmteopslag van Hydreco

High Tech Campus Eindhoven maakt sinds 2004

gebruik van een koude- en warmteopslagsysteem

(KWO), dat door Hydreco beheerd wordt.

Waterzuivering door HydroBusiness

In het nabijgelegen Maarheeze verzorgt Hydro-

Business de proceswaterlevering voor Philips Lighting.

De kwaliteit van het water is voor de productie van

Philips van cruciaal belang. Het ijzergehalte in het water

heeft bijvoorbeeld direct invloed op de lichtopbrengst

H y d r o V i s i e - 1 1

High Tech Campus Eindhoven is een uniek bedrijventerrein, gelegen aan de A2 bij Eindhoven. Het terrein is in 2006 uitgroepen tot het beste bedrijventerrein van Nederland en heeft recentelijk de ‘Business Golden Green Awards 2009’ gewonnen. Op het terrein zijn grote partijen gevestigd, zoals Philips, Atos Origin, ASML en NXP. Ook is er ruimte voor jonge, innovatieve ondernemingen.

O P E N I N N O V A T I E C E N T R A A L O P H I G H T E C H C A M P U S E I N D H O V E Nvan tl-buizen. Een constante samenstelling van het

water is belangrijk voor de productie van wolfraam-

onderdelen. HydroBusiness heeft voor Philips een

nieuwe zuiveringslocatie ontworpen, gefi nancierd

en gerealiseerd.

Business innovation met HeliXeR

Brabant Water heeft samen met Philips, TNO, KWR en

Waterschap De Dommel een business creation team

samengesteld, onder de naam HeliXeR. Het team is

gevestigd op de Campus en werkt aan business-

voorstellen voor nieuwe, innovatieve technieken.

Het is actief op het snijvlak van ‘water’ en ‘gezondheid’.

HydroScope werkt regelmatig met HeliXeR samen.

Bent u nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden

van HydroScope, Hydreco of HydroBusiness?

Neem gerust contact op met uw adviseur.

De kw

Philip

heeft

rrein, geelleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeegggggggggggggggggggggggggggggggggggeeeenpen totentelijk deeehet terrein ASML en NXP. en.

Duurzame samenwerking op High Tech Campus Eindhoven

Waterkwaliteit en veiligheid door HydroScope

HydroScope werkt al jaren samen met de Campus.

Ze heeft alle risicoanalyses voor legionellapreventie

verzorgd, voert de periodieke monstername uit en

werkt deze uit in een beheersplan. Daarnaast contro-

leert HydroScope de leidingwaterinstallaties volgens

de NEN 1006-richtlijnen en worden onderhoudsplannen

opgesteld aan de hand van de bevindingen..

Ook controleert HydroScope voor aanvang van nieuwe

• Kantoorgebouw op High Tech Campus Eindhoven

8 - H y d r o V i s i e

COLOFONHydroVisie verschijnt 2x per jaar

Wilt u reageren? U kunt uw reactie sturen naar: HydroScope, Postbus 3238, 4800 DE BredaOf mail naar: info@hydroscope.nl

Redactie: Joyce Michielsen, Sylvia Kradolfer, Henk Peelen, Arie Graus, Kevin Kanters

Nummer: nummer 3, najaar 2009Oplage: 2500 stuks

Fotografi e: Arie GrausOntwerp: Scheepens reclame adviseursDrukwerk: Biblo van Gerwen

HYDROSCOPEHydroScope is Nederlands grootste adviesbureau op het gebied van waterkwaliteit en -veiligheid binnen gebouwen. Ons adviespakket is uitge-groeid van legionellapreventie tot breed advies over drink-, proces- en bluswater. We geven per-soonlijk, onafhankelijk en resultaatgericht advies dat zich doorvertaalt in hoge klanttevredenheid en loyaliteit.

HYDROSCOPE BVMinervum 7181, 4817 ZN BredaPostbus 3238, 4800 DE BredaTelefoon: +31 (0)76-572 77 87Fax: +31 (0)76-572 77 77Internet: www.hydroscope.nle-mail: info@hydroscope.nl

Nieuwsfeiten HydroScope

• Chloor in drinkwater ter voorkoming van legionellaontwikkeling?HydroScope ervaart dat het voldoen aan de ontwerprichtlijnen meestal afdoende is om legionella-ontwikkeling te voorkomen.

• Bronopsporing legionellaIn de jaren 2007 en 2008 hebben we bij ongeveer een derde van alle bemonsteringen Legionella Species aangetroffen. Daarbij bleken er aanzienlijke verschillen te zijn tussen verschillende brontypes. Bij het merendeel van de patiënten met een legionella-pneunomie kon echter geen bron worden geïdentifi ceerd. Daarom is het van belang om de bronopsporing voort te zetten met extra aandacht voor mogelijk nieuwe brontypes.

• Nieuwe drinkwaterwet aangenomenDe Eerste Kamer heeft een nieuwe drinkwaterwet aangenomen. De wet wordt waarschijnlijk op 10 maart 2010 van kracht en brengt mogelijk veranderingen teweeg die invloed hebben op legionellapreventie.

• Strafrechtelijke veroordeling door legionella-uitbraakHet openbaar ministerie heeft de eigenaar en de huurder van een koeltoren strafrechtelijk vervolgd. In 2006 werden dertig mensen ziek en overleden twee mensen door een legionella-uitbraak in de koeltoren. Een vervolging om die reden is niet eerder voorgekomen.

• Bijna alle koeltorens geregistreerdNa de legionella-uitbraak bij het Post CS Gebouw in 2006, hebben gemeenten de opdracht gekregen hun natte koeltorens te registreren. Inmiddels zijn bijna alle koeltorens geregistreerd.

• Help ons in de strijd tegen legionella en win (www.hydrobuster.nl)Als u ons helpt in de strijd tegen legionella, dan kunt u een arrangement voor Dutch Water Dreams winnen!

Bezoek onze website voor de volledige artikelen: www.hydroscope.nl.