ЖЕТi АЙДА 705 МЛРД. ТЕЃГЕ ТЉСiМ...

Газет 1988 жылдыѓ1 шiлдесiнен бастап шыѕады

№95 (5444),15 тамыз, сейсенбi, 2017 жыл.

almaty-akshamу.kz E-mail: [email protected]

Мыѓ жасаѕан шањардыѓ шамшыраѕы

7

МЌСЛИХАТ МIНБЕРI

10

ЋЏРБАНАЙТЋА16 КЉНЋАЛДЫ

ЖЕТI АЙДА 705 МЛРД.ТЕЃГЕ ТЉСIМ ТЉСТIЋаланы дамытуѕа жќне азаматтардыѓ ќлеуметтiк

жаѕдайларына ћосымша ћаржы б�лiндi

Алматыда VI шаћырылымдаѕы мќслихаттыѓ XIX сессиясы барысында ћаланыѓ2017 жылѕа наћтыланѕан бюджетi 10,4 млрд. теѓге болып ћабылданды. Ћосымшаћаржы кBздерi коммуналдыћ меншiктегi бiрћатар нысандарды жекешелендiру жќнеќкiмшiлiк айыппџлдардан тљстi. «Алматы-2020» даму баѕдарламасыныѓ тџжырым-дарына сай ћаланы дамыту мен азаматтардыѓ ќлеуметтiк ћажеттiлiктерiн ћамта-масыз етуге ћатысты Bзгерiс енгiзiлдi.

МЌЖIЛIС ДЕПУТАТЫ НАУРЫЗБАЙАУДАНЫНА БАРДЫ

Суреттердi тљсiрген — К.Ћонысбаев

2

2КЕРЕК ДЕРЕК

12

Алматыѕа сыймайкеткен аћындар

СЕССИЯ %ТЕДIАлтыншы сайланѕан Алматы ћаласы

мќслихатыныѓ кезектен тыс ХХ сессиясы2017 жылдыѓ 16 тамызында саѕат 10.00-де Алматы ћаласы ќкiмдiгiнiѓ №3 залында�тедi.

АЛМАТЫ ЋАЛАСЫНЫЃМЌСЛИХАТЫ.

Ерлерден г'рiќйелдер к'зiн

екi есежыпылыћтатады

екен

Оћи отырыѓыз

ЏЛТТЫЋАРНАНЫ ЋАТТЫСЫНЅА АЛДЫ

АЙЗА АЛАШТЫЃАТЫН ШЫЅАРДЫ

Жљз жаѓа есiм

5

Шањар шаруашылыѕы

«ШАЃЫРАЋТЫЋТАР»ШАТТАНЫП ЖЉР

МЌЖIЛIС ДЕПУТАТЫ НАУРЫЗБАЙАУДАНЫНА БАРДЫ

Алматыда жљрген ЋР Парламентi Мќжiлiсiнiѓ депутатыВладимир Божко Наурызбай ауданына барып, тBпеп жауѕанжаѓбырѕа ћарамастан, сол жердегi жаѓадан бой кBтерiпжатћан ќлеуметтiк нысандармен танысып ћайтты.

С%ЗI ДЕ, К%ЗI ДЕ,%ЗI ДЕ ЋАЛЅАН АЋЫН

15.08.2017.№95 (5444)2 almaty-akshamу.kz

[email protected]ЋАЛА-ЋАРБАЛАС

Нџрислам ЋЏСПАНЅАЛИ

Алдымен, ол осыдан екi жыл бџрынсел тасћынынан зардап шеккен мекенгетабан тiредi. Наурызбай ауданыныѓ ќкiмiСайран Сайфеденов Мќжiлiс депутатынаЋарѕалы #зенiнiѓ бойына жасалѕантасћынѕа ћарсы жобалармен таныстырып,тљсiнiк бердi. Ќкiмнiѓ айтуынша, бџлжџмыстарѕа ћалалыћ Т#тенше жаѕдайлардепартаментi ћорынан ћосымша 2,3 млрд.теѓге ћаржы б#лiнген. Соныѓ арћасындаћолѕа алынѕан жоба былтыр мемлекеттiктексеруден #тiп, толыћтай пайдалануѕаберiлдi. Арнаныѓ айналасына жасалѕанжџмыстыѓ нќтижесiн аудандаѕыЖандосов к#шесiне дейiнгi 7,7 шаћы-рымѕа созылып жатћанынан аныћаѓѕаруѕа болады. Сондай-аћ, тџрѕын љйлерорналасћан жерлерге бетоннан жасалѕанћабырѕалар тџрѕызылып, судыѓ жылдам-дыѕын бќсеѓдетуге арналѕан тосћауылдарорналастырылѕан. Оныѓ су #ткiзумљмкiндiгi 22,5 текшеге дейiн жетедi.

Бџдан басћа, #зеннiѓ екi бетiне тџр-ѕындардыѓ демалуына жаѕдай жасалып,екi жарым шаћырым жерге аѕаштаротырѕызылып, орындыћтар ћойылѕан.Сонымен ћатар, жоба бойынша, #зенбойына авток#лiктерге арналѕан т#ртжќне жаяу жљргiншiлерге арналѕан алты

Мќжiлiс депутатыНаурызбай ауданына барды

жаѓадан салынѕан №36 емханаѕа соћты.Кiрген беттен нысанныѓ к#з тартарсџлулыѕына таѓдай ћаћћан ВладимирБожко емхананыѓ ћџрылысына б#лiнгенћаржыныѓ бќрiн «Завод Электрокабель»ААЋ бергенiн естiгенде, ћуанышынжасыра алмады.

Бџл жерде соѓѕы љлгiдегi ћуаттытехнологиялармен жабдыћталѕан емханааурудыѓ кез-келген тљрiн емдеугећаућарлы екенiн танытты. Ересектер менбалаларѕа арналѕан б#лмелерге кезек-кезек кiрген Владимир Божко ондаѕыћызметкерлердiѓ бiлiмiне де разы екенiнжасырмады.

к#пiр орналасу керек. Ћазiрдiѓ #зiндеоныѓ бiразы толыћтай жљзеге асћан.

Содан кейiн Владимир Божко жаѓадансалынып, ќлi толыћтай пайдалануѕа берiлећоймаѕан аудандыћ iшкi iстер басћар-масыныѓ ѕимаратына бас сџћты. Депутатонда жол ћозѕалысы, џрлыћ-ћарлыћ,зорлыћ-зомбылыћ, кiсi #лтiру сияћтыћаладаѕы ћылмыстыћ iстердiѓ азаюынаыћпал етушi жаѓа технологиялардыѓжџмысымен танысып, ѕимараттыѓћџрылысына «бес» деген баѕа бердi.

Мќжiлiс депутаты iшкi iстер басћар-масынан кейiн Наурызбай ауданындаѕы

Жалѕасы. Басы 1-бетте.

Нџрлан СЉЙIН

Бљгiнгi кљнi Алматыда негiзгi к#рсет-кiштер бойынша #сiм динамикасы ћалып-тасћан. 2017 жылдыѓ бiрiншi жартыжыл-дыѕында I@@ алдын-ала жасалѕан мќлiметбойынша 3%-ды ћџрайды. Б#лшек сауда6,8%-ѕа, #неркќсiп 4,7%-ѕа, байланыс 4,9%-ѕа, тџрѕын љй салу 15,6%-ѕа артћан. @ткенжылдыѓ осы кезеѓiнде аталѕан салаларбойынша к#рсеткiштер т#мен болѕан едi.

Республикалыћ бюджетке 7 айдыѓiшiнде 705,3 млрд. теѓге тљстi, бџл #ткенжылдыѓ осы кезеѓiмен салыстырѕанда 54,9млрд. теѓгеге к#п. Инвестиция к#лемi 235,7млрд. теѓгеге жетiп, #сiм 12,2% болды.Негiзгi #сiм жеке инвестиция љлесiнiѓ 84%болуы арћасында ћамтамасыз етiлдi.Биылѕы жылы экономикаѕа тартылѕанмемлекеттiк инвестиция к#лемi 139 мил-лардтан 160 млрд. теѓгеге жеттi, жергiлiктiбюджеттiѓ аућымы артып, 101 млрд. теѓгегеџлѕайды.

Атап #терлiк жќйт, Алматыда #ткенжылы табыстар бойынша жергiлiктi бюджет12,2 млрд. теѓгеге, республикалыћ бюджет102,6 млрд. теѓгеге артыѕымен орындалды.Дегенмен, бюджет алымы жылдан-жылѕа#сiп отырѕан. Алматы елiмiздiѓ еѓ iрiмегаполисi екенiн ќрi к#п инвестицияныћажет ететiнiн ескерсек, 2017 жылы ћала-ныѓ бюджеттiк алымы бiршама азайды.

Бiлiм саласындаѕы негiзгi проблема-лардыѓ бiрi – сыныптардыѓ толымдылыѕы.Сондыћтан №198 мектеп жанынан ћосалћыобъект салу љшiн 28,4 млн. теѓге б#лiндi.№138 гимназия жанынан 600 орынды нысансалу љшiн 5 млн. теѓге б#лiндi ќрi ЖСЋжасалуда. Алматыдаѕы №2 гуманитарлыћ-педагогикалыћ колледжде 500 оћушыѕаарналѕан ћосалћы нысан салу љшiн 4,8 млн.теѓге б#лiндi жќне ЖСЋ дайындалуда.

Балалардыѓ ћауiпсiздiгi љшiн оћу орын-дарыныѓ сейсмикалыћ ћуатын арттыруѕажiтi назар аударылуда. Тiлi мљкiс балаларсабаћ алатын №9 мектеп-интернаттыѓсейсмикалыћ ћауiпсiздiгiн ныѕайту жќнеЖСЋ дайындау љшiн 8,5 млн. теѓге б#лiнедi.Биыл 42 бiлiм ошаѕыныѓ ћџрылысы менсейсмикалыћ ћауiпсiздiгiн жљзеге асырућарастырылѕан. Бџлардыѓ 29 объектiсi биылiске ћосылады.

Ћала мектептерiнiѓ оћу ћџралдарын алуљшiн 528,2 млн. теѓге б#лу жоспарланѕан.Жеке бала баћшаларда балдырѕандарсаныныѓ артуы барысында мемлекеттiкбiлiм тапсырысы љшiн 123 млн. теѓгеб#лiнедi. Бџћаралыћ кќсiпкерлiк аясындажастар практикасына ћатысатын 1,5 мыѓадамѕа 166,7 млн. теѓге жоспарланѕан.

Арнайы ќлеуметтiк ћызмет к#рсетуорталыћтарында ћамћорлыћћа алушыларћатарыныѓ 1 130 дейiн жетуiне орай азыћ-тљлiк #нiмдерiн алу љшiн 51,1 млн. теѓге,дќрi-дќрмек љшiн 17,1 млн. теѓге б#лућарастырылѕан. Ќлеуметтiк ћолдау жќнеоны тџтынушылар саныныѓ артуынабайланысты 43,8 млн. теѓгеге 144 кресло-арбалар, 3,8 млн. теѓгеге 57 есту аппарат-

тары алынып, 14,4 млн. теѓгенiѓ инватаксићызметi џсынылады.

Медициналыћ ћызмет сапасын арт-тыруѕа айрыћша назар аударылады. Осыѕанорай, бџл салаѕа ћосымша 1,2 млрд. теѓгеб#лiнедi. Дќрiгерлердiѓ бiлiктiлiгiнарттыруѕа жете мќн берiледi. 83 меди-циналыћ жабдыћ пен патологоанатомиялыћбюроѕа 1 жљк лифтiн алу љшiн 893,1 млн.теѓге б#лiнедi. Денсаулыћ саћтау нысан-дарыныѓ сейсмикалыћ ћуаттылыѕынарттыруѕа жќне 3 нысандаѕы жџмыстыаяћтауѕа 22,9 млн. теѓге жџмсалады. Биыл18 денсаулыћ саћтау нысаны салынуда ќрiж#нделуде, олардыѓ 10 объектiсi жылаяѕына дейiн iске ћосылады.

Тџрѕын љй-коммуналдыћ ћызметтiжаћсартуѕа 3,8 млрд. теѓге ћарастырылѕан.Ћазiргi кезде жылу жљйелерiн, су ћџбыр-ларын ж#ндеу жџмыстары ћарћындыжљруде. Ћалаѕа ћосылѕан елдi-мекендердiжарыћпен ћамтамасыз етудi жаћсарту жќнећаланыѓ Оѓтљстiк-Батыс б#лiгiндегi 153 га.жерге орналасћан аумаћты электрменћамтамасыз ету љшiн 2,8 млрд. теѓге ћарас-тырылѕан. Ћалаѕа ћосылѕан елдi-мекендердеэлектр желiсiн салу љшiн ЖСЋ дайындауѕа6 млн. теѓге б#лiнедi.

«@ѓiрлердi дамыту-2020» баѕдарламасыаясында 3,4 ш. инженерлiк инфраћџрылым,су ћџбырлары ж#нделедi, кќрiздер жаса-лады. Достыћ ыћшамауданында осындайаућымды жџмыстарды жљргiзу љшiн 130,4млн. теѓге, «Ћалћаман-1,4» ыћшамауданына53,3 млн. теѓге б#лiнедi, арнайы медћам-тамасыз етудiѓ ћойма базасыныѓ ћазан-дыѕын салуѕа 30 млн. теѓге ћарастырылѕан.

ТЉКШ модернизациялау баѕдарламасыаясында 58 љй кешендi ж#нделедi, 43 љйдiѓ

шатырын ж#ндеуге 745 млн. теѓге б#лiнедi.«Нџрлы жер» баѕдарламасы бойынша«Саялы-2» к#пћабатты љй љшiн инженерлiкжелiлер салуѕа 104 млн.теѓге б#лiнедi.

Ћаланы абаттандыруѕа 593,4 млн. теѓгежџмсалады. Арыћ желiлерiн жаћсартуѕабаса назар аударылады. 5,9 ш. арыћ желiсiмен жауынды канализация ћџрылысына243,8 млн. теѓге ћарастырылѕан. «АЖК» АЋсыртћы жарыћ к#здерiн ћамтамасыз етуге100 млн. теѓге б#лiнедi. Ћаланыѓ магист-ральдi к#шелерiндегi 5 жерасты #тпелiжолдар ж#нделедi.

Биыл бюдеттi наћтылау барысында 43,2мыѓ жаѓа жџмыс орнын ћџру ћарастырыл-ѕан. Жалпы, Алматы ќкiмдiгi ћала тџрѕын-дары мен ћонаћтары љшiн жайлылыћ жџ-мыстарын одан ќрi жалѕастырады. Биылжолайрыћтарын, ћџрылыс нысандарын,Универсиада объектiлерiн, ќлеуметтiк ны-сандарды салу мен ашу шараларын оѓтай-ландыру, тљрлi ћџрылыс жџмыстарынаМЖЌ кеѓiнен тарту, мемлекеттiк сатыпалу шараларын љнемдеу барысында тљскенћаржы ћала экономикасын арттыруѕажџмсалды.

Ћалада тџрѕындар љшiн барлыћ жаѕдай-лар жасалуда, парктер мен скверлер абат-тандырылуда, жаяу жљргiншi жќне вело-жолдар жасалып, ћоршаулар алынуда,ћоѕамдыћ кеѓiстiк кеѓеюде.

Жiбек Жолы, Панфилов, Гоголь,Ћабанбай батыр к#шелерi мен «Астана»алаѓы ћайта жасалып, бџларда жаяу жљр-гiншiге басымдыћ берiлуде, аллеялар, жасылландшафтар, велосипед жолдары, балалар-дыѓ ойын алаѓдары, #тпелi жолдар жа-салуда.

Жыл аяѕына дейiн ћаладаѕы 500 аула

ж#нделедi, ќр ауданда 16 жаяу жљргiншiаймаѕы абаттандырылады.

146 шаћырым жол ж#нделедi, 97 мыѓшаршы метр тротуар абаттандырылады,џзындыѕы 15 шаћырым жол жќне 57 к#ше-дегi 42 ш. арыћ желiсi ћайта жасалады, 32шаћырым жылу жљйесi жаѓѕыртылады. 20мыѓ љйге 380 шаћырым су ћџбыры менкќрiз желiсi тартылуда, Фурманов, Абайк#шелерi љѓгiленiп, љш жолайрыѕыныѓћџрылысы мен жаѓа аудандаѕы жолдаржасалуда.

Аућымды к#лiк реформасы жљзегеасуда. «Оѓай» жол картасы жасалып, 1 млн.300 мыѓ карта сатылды. 2016 жылы 137жаѓа автобус сатып алынды. Биыл сатыпалынѕан 60 жаѓа автобусћа ћосымша жылаяѕына дейiн таѕы да 300 жаѓа автобус алы-нады. Автобустар мен троллейбустар љшiнарнайы жолаћтар 100 ш. дейiн жетедi. Аћы-лы к#лiк тџраѕы 10 мыѓ орын болады. Мет-роныѓ екi бекетiнiѓ, BRT желiсiнiѓ ћџры-лыстары жалѕасып, LRT енгiзуге дайын-дыћтар жљруде. Ћалада «Орбита» ыћшам-ауданынан К#к базарѕа дейiн велодќлiзжасалады, велостанциялар саны 200 дейiнбарады, бџларда 1700 велосипед болады.Жыл аяѕына дейiн 102 #тпелi жолды тљндежарыћпен ћамтамасыз ету жљзеге асады.

Ћалаѕа ћосылѕан Наурызбай ауданында188 ш. жолѕа асфальт т#селедi, 64 пќтерлiтџрѕын љй орталыћ жылумен ћамтылады.МЖЌ есебiнен 2 мектеп, 3 емхана, 33 бала-баћша,17 спорт жќне балалар алаѓдары са-лынды. Жыл аяѕына дейiн 123 ш. су ћџбыры,80 ш. кќрiз желiсi жљзеге асады, 2018 жылы135 ш. электр желiсi жарыћ беретiн болады.Аудан 100 пайыз газбен ћамтылѕан. 2015жылѕы сел зардаптарын жою љшiн Ћарѕалы#зенiнiѓ арнасы ћайта жасалды, жаѕалаулармыћты бекiтiлдi, аудан тџрындары љшiнжаѓа демалыс орындары ашылды.

Мемлекет басшысыныѓ тапсырмасынасай Наурызбай ауданын кезеѓ бойыншадамыту барысында аудан ќкiмдiгi мен IIБѕимараты iске ћосылды. «Туѕан жер» баѕ-дарламасы бойынша шiлде айыныѓ басында«Завод Электрокабель» ЖШС б#лген 1,2млрд. теѓге ћаржыѕа салынѕан 500 адамћатынайтын к#пфункционалды емхана iскећосылды.1 ћыркљйекте «Сќби» жеке ћайы-рымдылыћ ћоры б#лген 1,4 млрд. теѓгегесалынѕан 1200 орынды мектеп ашылады.

Тамыз айыныѓ соѓына дейiн мемле-кеттiк табыстар басћармасыныѓ, сот,прокуратура, Ћазпошта, банк, зейнетаћыт#леу орталыѕы, тќулiгiне мыѓ адамѕаћызмет к#рсететiн ХЋКО-ныѓ ѕимаратыпайдалануѕа берiледi. «Нџрлы жер» баѕдар-ламасы бойынша 1,5 мыѓ пќтерлi 21 тџрѕынљйдiѓ ћџрылысы басталады. Биылѕы жылдыѓћыркљйек айында 4967 тџрѕын љй пайда-лануѕа берiледi.

Жетi айда 705 млрд. теѓге тљсiм тљстiЋаланы дамытуѕа жќне азаматтардыѓ ќлеуметтiк жаѕдайларына ћосымша ћаржы б�лiндi

Жалѕасы. Басы 1-бетте.

Жыл аяѕына дейiн ћаладаѕы 500 аулаж�нделедi, ќр ауданда 16 жаяу жљр-гiншi аймаѕы абаттандырылады.

Сур

етт

ердi

тљс

iрге

н –

Ћ.Ћ

оны

сбае

в

15.08.2017.№95 (5444) 3almaty-akshamу.kz

[email protected]

КЕРЕК ДЕРЕК

* 10 метрлiк домбыра Павлодардыѓ к�ркiн келтiрдi.* Пекин шањарында жауын-шашынѕа байланысты

ћауiпсiздiктiѓ «сары деѓгейi» жарияланды.* Польшада автобус аударылып, 29 адам зардап

шектi.* Ирандаѕы тасћын 10 адамныѓ �мiрiн љздi.* Астанада тџѓѕыш рет биiкке �рмелеу жарысы

�ттi.* Сирияда бейбiт бiтiмге ћосылѕан елдердiѓ саны

2165-ѕа жеттi.

Алматыда спорткљнiне орай �ткенвеложарысћа 500адам ћатысты.

* Ћазаћстандыћ Шыѓѕысхан Тќжiбай кќсiби бокстабесiншi жеѓiсiне ћол жеткiздi.

* Ћазаћстан мен Беларусь аралыѕындаѕы тауарайналымы бiрiншi жартыжылдыћта 207,8 млн.долларды ћџрады.

* Атырау облысында шомылу маусымы басталѕалы13 адам суѕа кеттi.

* Тљркменстанда автк�лiксiз кљн �тедi* «Хабар» мен Белтелерадионыѓ ћызмет

байланысы артады.

* «Ћазаћстан» EQUUS трилогиясын ќлемнiѓ 50елiнде к�рсетедi.

* Џлыбритания Еуроодаћћа т�лейтiн т�лемаћы – 40млрд. доллардан бас тартты.

* Астаналыћ дќрiгерлер алты шетелдiктi аман алыпћалды.

* ЭКСПО-да Пќкiстан Ислам Республикасыныѓкљндерi �тедi.

2017-2018 жылѕыбiлiм грантыиегерлерiнiѓ тiзiмi«Егемен Ћазаћстан»газетiндежарияланды.

* Алматыдан оѓтљстiк-шыѕысћа ћарай Ћырѕызстанаумаѕында 4,2 балдыћ жер сiлiкiнiсi болды.

* Аћтауда акватакси жљре бастады.

* «Оралдыћ мљсiншi Болатбек Баймаханов ћалак�шелерiндегi ћџлап жатћан аѕаштарды кќдегежаратып, «Батыр», «Ћазаћ аруы» атты ескерткiш-мљсiндер жасап, жџмысын шањар к�шелерiнде жџртк�зiнше салады. Ол кќсiбi мљсiншi емес, ћазаћ, арабтiлiнiѓ маманы. «Мџндай љрдiс Еуропада кеѓ �рiсалѕан» – дейдi Болатбек.

«Алматы су холдингi» МЋК биылѕы жылдыѓ ћыркљйекайында сумен ћамту жќне судан б�лудiѓ белгiлi бiручаскелерiнде арнайы тексеруден �ткен соѓ, ћала аумаѕынћазуды ћажет етпейтiн су ћџбырын ћайта жасаудыѓ жаѓатехнологиясы енгiзiлетiнiн хабарлады.

Шыныпластикалыћ ћолѕаппен санация ќдiсi арћылыћџбырларды ћайта ћалпына келтiру ћолданыстаѕы сућџбырлары мен кќрiздердi ћайта жасаудыѓ заманауитехнологиясы болып табылады. Жаѓа технология жердiћазбай-аћ ћџбырлардыѓ ћызметiн 50 жылѕа џзартып, оныѓ!ткiзгiштiк ћабiлетiн 20%-ѕа арттырады, бџрынѕы ќдiспенсалыстырѕанда, жџмыс процесiн 2 есеге (жердi ћазу, ћайтажабу) ћысћартады.

Мќскеу ћаласыныѓ љкiметi «Мосводосток» ГУП басдиректорыныѓ орынбасары Владимир Яворский соѓѕы 2жыл iшiнде аталѕан ќдiс бойынша тљрлi диаметрлi 45шаћырым су ћџбырыныѓ ћалпына келтiрiлгенiн айтты.«Алматы су холдингi» !кiлдерiмен жџмыс барысы кезiндегiкездесуде ол «жаѓа технология бойынша жџмыс iстеутиiмдi ќрi арзан, оныѓ љстiне, Мќскеуде жерасты ком-муникацияларыныѓ к!птiгiнен ћазу жџмыстарын жљргiзумљмкiн емес. Сондыћтан жаѓа технология жердi ћазбай-аћ,тџрѕындарѕа еш кедергi келтiрмей ыћпал етедi. Мџндайжџмыстар бiр тљннiѓ iшiнде атћарылады», – дедi ол.

Ол ћазiргi кезде Мќскеудегi су ћџбырларыныѓ 70%-данастамы ескi екенiн, бџрын «Мосводосток» жљйесi жылынасу ћџбырыныѓ 10%-ын ѕана ретке келтiрсе, ендi жаѓатехнология арћылы 25-30%-ыныѓ жаѓарѕанын айтты.

«Алматы су холдингiнiѓ» мќлiметi бойынша, Алматыдасу ћџбырыныѓ бџл ќдiсi судан ажырату желiлерiндећолданылѕан екен. Жаѓа технология лайнер арћылы сућџбырларын ћайта жаѓартуѕа мљмкiндiк бередi, мџнда ауызсуды ћамтамасыз етуде зиянды деп танылѕан «стирол»(C

8H

8) ћолданылмайды.

Атап !терлiк жќйт, биылѕы жылы Алматыда 57шаћырым арыћ желiлерi, 146 шаћырым жол ж!нделiп, 97мыѓ шаршы метр тротуар абаттандырылды, 32 шаћырымжылу жљйесi жаѓартылды. Бџл !ткен жылменсалыстырѕанда 2,7 есе к!п, былтыр 12 шаћырым жылужљйесi жаѓартылѕан едi. Ћазiр «Ќйгерiм», «Џлжан 1,2»,«Ћарасу», «Аћбџлаћ», «Дархан», «Ћџрылысшы», «Dжет»,«Трудовик», «Шаѓыраћ 1,2», «Алтын Бесiк», «Достыћ»жќне басћа ыћшамаудандарда 20 мыѓнан астам љйге 380шаћырым су жќне кќрiз ћџбырлары тартылып жатыр.

«АЋШАМ-АЋПАРАТ».

Су ћџбыры жер ћазбай-аћжаѓартыладыАлматыда ћала аумаѕын ћазуды ћажететпейтiн су ћџбырын ћайта жасаудыѓжаѓа технологиясы пайдаланылуы мљмкiн

Ерлерден г�рi ќйелдер к�зiн екi есежыпылыћтатады екен

* Астанада Ћызылорда облысыныѓ кљндерiне орай«Сырдария –Жырдария» атты гала-концертi �тедi.

* Мќскеуде �ткен халыћаралыћ ќскери ойындарбарысында Ћазаћстан жалпыкомандалыћ есепбойынша љшiншi орынды иелендi.

* «Алтын белгi» иегерi грантсыз ћалмайды.* Министрлiк «алтын белгi» иегерi атанып, тест

тапсыруда т�мен деѓгей к�рсеткендердiѓ мектеп-терiн тексередi.

Таяу 15 жыл iшiнде1,5 миллион отбасы«Нџрлы» жер»баѕдарламасыаясында тџрѕынљймен ћамтамасызетiледi.

* Жыл соѓына дейiн «Ћазаћ тiлiндегi 100 жаѓаоћулыћ» жобасы аясында 17 оћулыћ мемлекеттiк тiлгеаударылады.

* 2019 жылѕа дейiн индустриалды аймаћта 13 жаѓа�неркќсiп орны ашылады.

* Биылѕы жылы Алматыда 42,2 шаћырымдыћ арыћжљйесi ж�ндеуден �тедi.

* Алатау ауданында 9 жыл iшiнде инвестиция к�лемi3-тен 100млрд. теѓгеге дейiн �скен.

* Кљннен ћуат алатын џшаћ келесi жылы ѕарышкеѓiстiгiне самѕайды.

* Ерлерден г�рi ќйелдер к�зiн екi есе жыпы-лыћтатады екен.

Ќсел ДАЅЖАН

Парламент Мќжiлiсi т�р-аѕасыныѓ орынбасары Вла-димир Божко республикалыћжќне ћалалыћ этномќденибiрлестiктерiнiѓ �кiлдерiменкездесуде Елбасыныѓ «Бола-шаћћа баѕдар: рухани жаѓ-ѕыру» баѕдарламалыћ маћала-сыныѓ жљзеге асырылужолдарын баяндады.

Жиынныѓ шымылдыѕын ашћанћала ќкiмiнiѓ орынбасары АрманЋырыћбаев аталѕан баѕдарламашањардаѕы кќсiпкерлердiѓ белсен-дiлiгiн арттырып, ћайырымдылыћшараларыныѓ к!бейгендiгiне сепболѕандыѕын жеткiздi.

– Аталѕан маћаласында ЕлбасыНџрсџлтан Назарбаев «Руханижаѓѕыру» – бiртџтас џлт болудыѓкiлтi екенiн аныћ тљсiндiрдi. Сон-дыћтан бџл баѕдарлама ќрбiр ћазаћ-стандыћћа, оныѓ iшiнде халыћтыѓбелсендi !кiлдерi, яѕни, Ћазаћстанхалћы Ассамблеясына да ћатысты,– деген ћала ќкiмiнiѓ орынбасарыбаѕдарламаѕа сќйкес ћалада iскеасырылѕан жобаларды атап !ттi.

– Сќуiр айы мен тамыз айыныѓаралыѕында шањарда 74 мыѓ адамдыћамтыѕан 63 жоба жљзеге асырылды.Бiздiѓ кќсiпкерлер ќлеуметтiк ны-сандардыѓ ћџрылысы, ћаланык!рiктендiру жќне ќлеуметтiкмаѓызды шаралар !ткiзуде !тебелсендi. Мќселен, 12 тамыз кљнi«ЭлектроКабель» зауыты Наурыз-бай ауданында !з ћаржысына ћџны1 млрд. 300 млн. болатын емханаашты. Аталѕан мекеме кљнiне 500адамѕа ћызмет к!рсете алады. Оданб!лек, 530 балаѕа азыћ-тљлiк себетiтаратылды. Ћайырымдылыћ сала-сында ћџны 120 млн. теѓге болатынжоба бойынша 4000 бала мен 6000ћарт кiсiлерге, соѕыс жќне еѓбек ар-дагерлерi, жетiм балалар мен мљге-дек балаларѕа к!мек к!рсетiлмекшi,– дедi А.Ћырыћбаев.

Бџдан б!лек, алматылыћтар «Жљзжаѓа есiм» баѕдарламасына дабелсендi ћатысуда. Бљгiнге дейiнаталѕан баѕдарламаныѓ сайтынаћаладан 120-дан аса !тiнiш тљскен.Аћпарат жќне коммуникация ми-нистрлiгiне ћалалыћ ќкiмдiктен 160анкета жiберiлген. Жалпы алѕанда,мегаполис 300-ден аса љмiткержiберген. Шањарда «Рухани жаѓ-ѕыру» баѕдарламасы бойыншатџтастай алѕанда, ћџны 60 млрд. 934млн. теѓге болатын 96 жоба iскеасырылмаћшы.

Dз кезегiнде с!з алѕан Мќжiлiст!раѕасыныѓ орынбасары В.Божко«Болашаћћа баѕдар: рухани жаѓѕыру»баѕдарламасы бойынша ћандайшаралар атћарылатынын тќптiштептљсiндiрiп бердi.

– «Жаѓа гуманитарлыћ бiлiм:ћазаћ тiлiндегi 100 жаѓа оћулыћ»баѕдарламасы бойынша осы жылыћазаћ тiлiне аударылуы тиiс алѕашћы17 оћулыћтыѓ тiзiмi аныћталды.Аудармашылар, оћытушылар, ќрбiроћулыћћа жауапты баспалар, маман-дардан тџратын 17 жџмыс тобыћџрылды. Осы оћулыћ жџмысынабарлыѕы 90 адам тартылды. Яѕни, осыжылы философия, ќлеуметтану,

психология, экономика, менджмент,кќсiпкерлiк, дiнтану, лингвистикажќне мќдениеттану бойынша оћу-лыћтар ћазаћ тiлiнде с!йлейтiн бола-ды, – деген Мќжiлiс т!раѕасыныѓорынбасары «Жљз жаѓа есiм»,«Туѕан жер» секiлдi баѕдарла-маларды жљзеге асырудаѕы бастымаћсат – !сiп келе жатћан џрпаћ!зiнiѓ !ткен жќне бљгiнгi тарихын,туѕан елiнiѓ рухани, мќденибайлыѕын бiлiп !суi тиiс екендiгiнайтты.

– Бљгiнгi жастар елiмiздi ширекѕасыр љздiксiз дамуѕа жетелеген џлыадамдарын да танымайды. Не ЏлыОтан соѕысы батырларын, не ќртiс-тердi, не суретшiлер мен ѕалым-дарды бiлмейдi. Бџл жаѕдайды бiз!згертуге тиiстiмiз. Бџѕан алѕашћыћадамдар жасалып жатыр. Биылѕыжаѓа оћу жылынан бастапЋазаћстан тарихы пќнiнiѓ жартысымџражайларда !тетiн болады, – дедiВ.Божко.

Аталѕан жиын Ассамблеямљшелерiнiѓ «Елбасы маћаласындаайтылѕан жобалардыѓ орындалуынабелсене атсалысамыз» деген уќдесi-мен тарћады.

Владимир БОЖКО:

«Ћазаћстан тарихы пќнiнiѓжартысы мџражайларда

�тетiн болады»


[email protected]НЕ БАЙЋАДЫЃЫЗ?

АЛЅАШЋЫ КЉНI-АЋ 16 МЛН. ТЕЃГЕК�ЛЕЃКЕДЕН ШЫЅАРЫЛДЫ

К�рiп жљрмiз, ћазiр жолаћы баѕасыретiнде 150 теѓгенi ћалтасынан суырыпоп-оѓай бере салатындар жоћтыѓ ћасы.Оныѓ орнына жџрттыѓ бќрi жљргенжолаћысын «Оѓай» электронды карта-сымен т�лейтiн болѕан. Тек кей кездеѕана «Оѓай» картасын љйiнде џмытыпкеткендер немесе оѕан аћша салудыестен шыѕарѕандар ѕана амалсыздан 150теѓгенi �кiнiшпен т�леп жатады. Мыса-лы, №65 баѕыттаѕы автобуста сонау«Сайран» аялдамасынан отырып, Абай-Сейфуллин даѓѕылдары ћиылысынажеткенше ќрi кетсе бiр немесе екi адамѕана 150 теѓгемен т�лейтiнiн аѓѕарыпжљрмiн. *йткенi, ћазiр ћолма-ћолт�лем 150 теѓгеге �скелi берi жолаушы-лардыѓ барлыѕы жолаћыны баѕасыбџрынѕы ћалпында ћалѕан «Оѓай»картасымен т�лейтiн болѕан.

Мiне, к�здi ашып-жџмѕаншаболѕан жоћ, ћоѕамдыћ к�лiктегiћолма-ћол жолаћы т�лемiнiѓбаѕасы 150 теѓгеге к�терiлген1 тамыздан берi он кљннен асыпкеттi. Былай ћараѕанда, жолау-шылар бџл �згерiстерге љйренебастаѕандай. Бџл ретте �ткеншiлде айында «жџмыстары кере-мет жљрiп», жолаћыдан тљскенаћшаны умаждап тџрып ћалта-ларына тыѕып дќнденген контро-лерлер ћазiр автобустарѕа кiр-гендерге «...«Оѓайѕа» белгi соћ-тырыѓыздар» дегеннен басћа«жџмыстары ћалмаѕандай»...

Естерiѓiзде болса, Алматыда бiраз жылданберi ћалалыћ «Ескi љйлер» баѕдарламасыжљзеге асып келе жатћаны белгiлi. Тiптi, осыретте бџѕан дейiн бџзылѕан ескi љйлердiѓ ор-нына салынѕан жаѓа тџрѕын љйлерде алѕашћытџрѕындар ћоныс тойын жасап љлгердi де.Жуыћ арада бџл баѕдарлама одан ќрi жал-ѕасын табатын болып жоспарланып отыр.

АЛМАТЫДА1034 ЕСКI

ЉЙ СЉРIЛЕДI

Ќлi есте, Алматы ћаласы к�лiк хол-дингiнiѓ баспас�з ћызметiнiѓ мќлiмдеуiбойынша, сараланѕан тарифтегi ћолма-ћол т�лем тљрi енгiзiлген тамыздыѓ

алѕашћы кљнi-аћ автопарктердiѓ пай-дасы рекордтыћ к�рсеткiшке жеткен.Атап айтћанда, 1 тамыздаѕы (сейсен-бiде) бiр кљнде сараланѕан жаѓа тариф

бойынша ћоѕамдыћ к�лiк тасымалдау-шыларынан ћалалыћ бюджетке 42 млн.41,24 мыѓ теѓге таза табыс тљскен екен.Ал бџл соныѓ алдындаѕы сейсенбi кљнi(25 шiлдеде) жиналѕан жалпы сомадан61 пайызѕа (!) к�п к�рсеткiштi к�рсет-кен. Бџл ретте егер бiр апта бџрынћолма-ћол аћшамен 179 387 бiр реттiкжол жљру билетi сатылса, ал 150 теѓ-гелiк ћолма-ћол аћша тарифi енгiзiлгеналѕашћы кљнi ѕана 98 153 мыѓ дана билетсатылѕан екен. С�йтiп, ћоѕамдыћ к�лiк-терде тек тамыздыѓ алѕашћы кљнiндегiбилет сату нќтижесiнде 16 млн. теѓгеаћша к�леѓкеден шыѕарылыпты.

Ћорыта айтћанда, егер бџрынѕыт�лем жљйесi жџмыс iстеп тџрѕан болса,осынша ћаржы кондукторлар мен жљр-гiзушiлердiѓ ћалтасына кетер ме едi, кiмбiлсiн?! Соны байћаѕан ћалалыћЖолаушылар к�лiгi басћармасыныѓ бас-шылары жаѓа тариф жџмыс iстейбастаѕан тамыз жќне ћыркљйек айла-рында жолаушылар тасымалдау ереже-сiнiѓ саћталуын барлыѕы 18 бригадабаћылайтынын айтып отыр. Дегенмен де,«Оѓай» жолаћы т�лемiнiѓ ашыћтыѕымен артыћтыѕы таѕы да к�рiнiс бергенiжасырын емес!..


Осыѕан байланысты ћазiр Алматы ћаласындадайындыћ жџмыстары басталып кеттi. Жоспарбойынша, жаћын арадаѕы 7 жыл к�лемiнде ћаладамыѓнан астам ескi љйлердi сљрiп тастау жоспарланѕан.Соѕан орай оларда тџратын он мыѓдай отбасымќжбљрлi к�шу ћамына кiрiсiп, жљктерiн буып-тљйiпћамданып жатыр дейдi. Оларѕа ћалалыћ ќкiмдiктљсiндiру жџмыстарын жљргiзiп, �здерiне тиiмдi жол-дарды ћарастыруды џсынып жатыр. Бџл ретте љйлерiбџзылуѕа жатћызылѕан ескi љйлер иелерi �зiнiѓ бола-шаћта салынатын тџрѕын алаѓын шањардыѓ жатынауданындаѕы жаѓа љйлерге ауыстыруѕа мљмкiндiкалуда. Ал егер оѕан келiспесе, онда тџрѕындарѕа �зљйлерi салынып бiткенше баспана жалдауѕа кеѓесберiлiп жатыр.

С�йтiп, жаћын уаћытта жаѓадан бастау алатын«Ескi љйлер» баѕдарламасы шеѓберiнде Алматы ћала-сында 1034 ескi љйдi сљрiп тастау жоспарланѕан.Мысалы, осы баѕдарлама аясында тек бiр ѕана Алмалыауданыныѓ аумаѕында 133 ескi љйлер сљрiлiп, олардыѓорнына жаѓадан тџрѕын ѕимараттар бой к�теретiнк�рiнедi. Соѕан байланысты аудан ќкiмдiгi кќсiпкер-лердi осы мќселеге ћолдау танытуѕа шаћырып жатћа-нын да естiдiк. Жалпы алѕанда, бџзылуѕа жататын ескiљйлердiѓ барлыѕы шањарда осыдан жарты ѕасырдайбџрын салынѕан жќне ќбден тозыѕы жеткендiктенолардыѓ орнына к�пћабатты жаѓа тџрѕын љйлер салы-натын болады. Бџл жџмыстарѕа бiр жарым жылдайуаћыт кететiн к�рiнедi.


Сыбайлас жемћорлыћћа кездессеѓiз...Ќл-Фараби атындаѕы Ћазаћ

џлттыћ университетiнiѓ «Кере-мет» жастар ресурстыћ орталы-ѕыныѓ «Азаматтыћ баћылау»ќлеуметтiк жобасы аясындаћоѕамдыћ ћабылдау ашылды.Кез-келген азамат мемлекеттiкбилiк органдары мен жергiлiктi�зiн-�зi басћару органдарыныѓлауазымды тџлѕалары тара-пынан жемћорлыћ деректерiнетап болса, сондай-аћ, мемле-кеттiк ћызмет к�рсетудi, соныѓiшiнде, ћџжаттарды рќсiмдеукезiнде лауазымды тџлѕалартарапынан созу фактiлер бо-йынша ќль-Фараби атындаѕыЋазЏУ «Ћоѕамдыћ ћабылдауы-на» жљгiнсе болады.

Азаматтарда сыбайлас жемћор-лыћ туралы аћпараттар пайда бол-ѕан жаѕдайда жќне олар ћабылдау

комиссиясына жолданѕанда «Ћо-ѕамдыћ баћылау» тарапынан �тi-нiштер ћабылданып, ћажеттi кеѓесберiлiп, аћпарат ћџћыћ ћорѕауоргандарына жiберiледi. Бџл жол-

даудыѓ орындалуына «Ћоѕамдыћбаћылау» ћызметкерлерi жауаптыболып, шаѕымданѕан ќрбiр азаматћаћолдау к�рсетiледi.

Тек бiрлесе отырып, ќрi халыћ-тыѓ араласуы арћылы сыбайласжемћорлыћ дертiнен толыћтайарыла аламыз. Сондай-аћ, аћпаратк�здерi мен оны жiберген азамат-тардыѓ аты-ж�нi ћџпия тљрде саћта-лынады. Уаћыттары тапшы азамат-тар арыздарын электронды тљрдеж�нелте алады. Ол љшiн хаттардыжеке ћауiпсiздiк б�лiмшесiнiѓobshestvo. priem @ gmail. com. элек-трондыћ мекен-жайына жолдаула-рыѓызды сџраймыз.

Мекен-жайымыз: Алматы ћала-сы, ќл-Фараби данѕылы 71, ГУК 3,байланыс телефондары: +77078078688, +77074630570, 8(727)221-12-55.

САЋТАНСАЃ САЋТАЙДЫАлматытелекомда сейсможаттыѕу �ттi

Нџрлан СЉЙIН

«Алматытелеком» �ѓiрлiк теле-коммуникалыћ дирекциясыныѓ«Мемлекеттiк ћџпияларды саћтау

ќрекеттерiн пысыћтап, олардыѓапатты жаѕдайларѕа дайындыѕынжетiлдiру. Мекемелердiѓ байланыс,дабыл, аћпарат беру жљйелерiнiѓжаѕдайын тексеру, ћауiпсiздiкжџмыстарын жетiлдiру «Алматы-телеком» *ТД ћызметкерлерi«Назар аударыѓыз. Баршаѕа!»арнайы дабылы есiлгенде, жџмысорындарын тастап, белгiленген«жиналу орындарынан» табылды.Сейсможаттыѕудыѓ барлыћ ћаты-сушылары «дабыл шабаданда-рымен» жабдыћталѕан. «Дабылшабадандарында» бiрiншi кезектекерек заттар – жеке ћџжаттар,азыћ-тљлiк, дќрi-дќрмектер бар.

Iс-шара барысында мемлекеттiкћџпияларды саћтау б�лiмiнiѓћызметкерлерi жаттыѕуѕа арнайышаћырылѕан Ћазаћстан «Ћызылжарты ай» �кiлдерiмен бiрлесiп,жаттыѕуѕа ћатысушыларѕа апаттыжаѕдайдаѕы iс-ќрекеттер ж�нiндетљсiндiрме жџмыстарын жљргiзiп,к�рсеттi. Т�тенше жаѕдайда адам�мiрiн саћтап ћалу жолдарынк�рсетiп, осы жаѕдайда жiберiлетiнћателiктердi тљсiндiрдi.

– Iс-шараныѓ маћсаты – бiздiѓћызметкерлерiмiздi жер сiлкiну,�рт, басћа да т�тенше жаѕдайлардаћалай ќрекет етуге, ћауiпсiздiкке,алѕашћы к�мекке љйрету, – дейдiТалѕар техникалыћ желi цехыныѓбастыѕы М.Баймырзаев.

Мџндай iс-шаралар «Алматы-телекомда» тџраћты тљрде �ткiзiлiптџрады.

Алматы �ѓiрi сейсмикалыћ ћауiптi аймаћ. Табиѕи «тосынсыйлардыѓ» бiрi – жер сiлкiнiсi кезiнде ћандай ќрекеттержасап, �зiѓдi ћалай џстау ж�нiнде жалпыѕа ортаћ дайындал-ѕан баѕдарламалар, нџсћаулыћтар бар. Бџл ж�нiнде аймаћ-таѕы, мегополистегi мекемелер басшылыћтары �з џжымындатљсiндiру жџмыстарын жљргiзiп, сейсможаттыѕулар �ткiзiптџруѕа мiндеттi. Осындай сейсмикалыћ жаттыѕулар «Алматы-телеком» �ТД-ныѓ Алматы жќне Талѕар ћалаларындаѕыб�лiмшелерiнде �ттi.

жќне арнайы жџмыстар» б�лiмiнiѓџйымдастырѕан сейсможаттыѕуы-ныѓ негiзгi маћсаты – жер сiлкi-нiсi, �рт ћаупi жаѕдайларындателекомдыћтардыѓ ћорѕаныс iс-


[email protected] ШАЊАР ШАРУАШЫЛЫЅЫ

Ќнуарбек ЌУЕЛБЕК

Адам баласына к�п нќрсенiѓћажетi жоћ. Тџратын љй-жайы, iшiп-жемi, ћолайлы ортасы болсаболды. «Таѓѕы нќсiп – Тќѓiрден»деп �скен жџрт ћалѕанын �знесiбесiнен к�редi. Ћазаћтайсабырлы, т�зiмдi, тљсiнiгi молхалыћ жоћ та шыѕар дейсiѓ кейде.«Сабыр тљбi – сары алтын» екенiне,мiне, шаѓыраћтыћтар таѕы да к�зжеткiзiп отыр.

90-жылдардыѓ басында ен жай-лауѕа ен салѕандай болып, ћаланыѓсолтљстiк-батысында алѕашћы ћазаћауылы бой к�терген болатын.«Шаѓыраћ» аталѕан елдi-мекен соданберi елдiѓ де, ћала басшылыѕыныѓда назарында болып келдi. �тпелiкезеѓi бар, кетпелi кезеѓi бар, шаѓы-раћтыћтар да талай ћиындыћтардыбастан �ткердi. Елбасы НџрсџлтанНазарбаевтыѓ тапсырмасымен Ала-тау ауданы ћџрылѕаннан кейiн тџр-ѕындардыѓ �мiрi жаѓа арнаѕа бетбџрды. Содан берi мџндаѕы жџртљшiн ай сайын бiр жаѓалыћ, жылсайын бiр жайлылыћ жасалыпжатыр.

Ћазiрде мџнда сайрап жатћанжол, ауыз су, электр жарыѕы,телефон, ѕаламтор желiлерi, бљкiлелдi-мекендi ћџшаѕына алѕан к�к-жасыл тал-терегi – бќрi бар. Аздыћанаѕат тџтып љйренген жџртћа,сонда да болса, бiр нќрсе жетпейжљретiн. Ол кќрiз жљйесi едi...

Бџл мќселе ел љшiн џзаћ жылдарбойы ћолайсыздыћ тудырып келдi.«Ћарнымныѓ ашћанына емес, ћадi-рiмнiѓ ћашћанына налып отырмын»дегендей, жер љйлердi жайлаѕанжџрт кќрiздiѓ жоћтыѕына ѕана емес,осы ћызметке екi рет аћы т�леп,шыѕынданатындарына ренiштi едi.Ауыз сумен бiрге есептелетiн кќрiзћызметiне бiр т�леп, љйiндегi жекекќрiзiнен су сордырѕаны љшiнарнайы к�лiк жалдаѕанына бiрт�леп, азын-аулаћ тиын-тебенiнћалай тартарын бiлмей ћиналатын.Аћыр соѓында бџл мќселе ћалабасшылыѕы мен мќслихат тарапынанарнайы ћаралып, оѓ шешiм тапћаныжџртты бiр ћуантып тастады. Ендi,мiне, к�шенiѓ бќрiнде кќрiз жљйе-сiмен бiрге, ауызсу да жоспарлытљрде ћайта тартылып жатыр.

– Бџрынѕы тартылѕан су жљйе-лерiнiѓ iшiнде тџрѕындардыѓ �збетiнше, ћалай болса солай тартыпалѕандары жетерлiк екен. Сол аздапћолбайлау болып ћалады. Тура ћайжерден су ћџбыры �ткенiн ескертiпћойса, жџмыс ћарћынына ешкедергiсi болмас едi, – дейдi «МАД»ЖШС учаске басшысы БаћытжанIскендiров.

Алатау ауданындаѕы «Шаѓыраћ-1» ыћшамауданыныѓ к�шелерiнеауызсу мен кќрiз жљйелерiн жљргiзу

«ШАЃЫРАЋТЫЋТАР»ШАТТАНЫП ЖЉР

ћызметiн тендер бойынша жеѓiпалѕан Пiрiмбет Ћџралдыѓ жетек-шiлiгiндегi «МАД» ЖШС-нiѓ мџнда-ѕы ћџрылыс жџмыстарын бастапкеткенiне бiр аптадай уаћыт болды.Тџрѕындардыѓ жљрiп-тџруына ћо-лайсыздыћтар мен ћауiптi жаѕдайлартудырмас љшiн к�ше бойын ћазасалысымен, ћџбырларды салып,артынша ћайта жауып кетiп жљргенжџмысшы ћауымѕа ел де риза болыпжатыр.

– Бџрындары мџндай жџмыстаржљргiзiлгенде, жердi ћазып тастап,онысы апталап ашыћ-шашыћ жату-шы едi. К�шеден ћалай �тесiз, тереѓ-дiгi љш метр болатын жыраѕа бiреућџлап кетпей ме, онда ешкiмнiѓшаруасы болмайтын. Ћазiр олайемес, жџмысшылар бiрден шџѓћырћалдырмай, жауып кетiп жатыр.Кќрiз жљйесiнiѓ жљргiзiлгенiне бiрћуансаћ, жџмыстардыѓ осылайћауiпсiз жљргiзiлiп жатћанына бiрћуанып жатырмыз, – дедi серiктестiкжџмыстарына риза болѕан «Шаѓы-раћ-1» ыћшамауданыныѓ тџрѕыныЋуаныш Байбатыров.

Жалпы, бџл компания бойыншамџнда ћатарынан 4 бригада ћызужџмысћа кiрiскен. Екi бригада ауыз-су жљргiзiп, екi бригада жџмыс-шылары кќрiз жџмыстарын тартыпкеледi. 5 трактор-эксковатор, 2 ма-нипулятор, 2 жљк к�лiгi бар.С

урет

тер

дi т

љсiр

ген

– а

втор

.

«Нџрлы Тау» бизнес орталыѕынанбасталып, ЋР Тџѓѕыш президентi сая-баѕында аяћталѕан 9 шаћырымдыћћашыћтыћты 400-ге жуыћ велоќуесћойбаѕындырды. Мќреде ћатысушыларарасында баѕалы сыйлыћтар мен вело-сипед ойнатылып, флэшмоб џйымдас-тырылды. Нќтижесiнде 14 жастаѕыалматылыћ Серiк Ќбдуѕани велосипедтiѓиесi атанды.

Алматыда ќл-Фараби атындаѕыЋазаћ Џлттыћ университетiнiѓ ста-дионында футболдан мешiтке келу-шi жамаѕаттар арасындаѕы кезектiжарыс �ттi.

«Асыл мџра» баѕдарламасы аясындаџйымдастырылѕан кездесулер «Исмихан»жќне «Райымбек» мешiттерi �кiлдерiарасында топтыћ жќне олимпиадалыћжљйесi бойынша �ткiзiлдi.

Бџл турнирге 20 команда тiркелiп,,оныѓ 16-сы Райымбек мешiтiнiѓ �кiлдерiболды. Нќтижесiнде «Думан» командасыбiрiншi орынды иеленiп, алдаѕы аудандыћкезеѓге жолдама алды. Ал екiншi жќнељшiншi орынѕа «Достар» мен «Жамаѕат»џжымдары жайѕасты.

Екiншi – «Исмихан» мешiт жамаѕат-тарыныѓ арасында алтынды «Аћсу»командасы џтып алса, кљмiс жќне ћоламедальдарды «Бейбарыс» пен «Сќлiм»ойыншылары алды.

Сонымен жеѓiмпаздар мен жљлде-герлер медальдармен марапатталса,бiрiншi орын алѕан командалар аудандыћкезеѓге жолдама алды.

«Асыл мџра» баѕдарламасы мешiткекелушi жамаѕаттар арасында бџћаралыћспортты дамыту маћсатында жљзегеасырылды.


Жамаѕат жасылалаѓѕа шыћты«Асыл мџра» баѕдарламасыаясында кезектi футбол жарысы�ттi

ВЕЛОСИПЕДТI 14 ЖАСТАЅЫСЕРIК ЏТЫП АЛДЫ

АЛМАТЫДАЅЫ ВЕЛОШЕРУ «СПОРТ КЉНIНЕ» АРНАЛДЫ

–Мен бџл велошеруге екiншi ретћатысып отырмын. Ќкеммен келдiм. 4теџнады. Џйымдастырушыларѕа алѕыс айта-мын. Осы сыйлыћты џтамын деп ойламаѕанедiм, ендi ќр велошеруге ћалмай келугетырысамын, – дейдi Серiк.

Сонымен ћатар, ћатысушылар ќдемi,ырѕаћты би билеп, арнайы «СпорттыћАлматы» сыйлыћтары мен ЭКСПО к�рме-сiне арналѕан билеттер ойнатылды.

Айта кетер жќйт, Ћазаћстанда «Спорткљнi» тамыздыѓ љшiншi жексенбiсiнде жылсайын атап �тiледi. Ал тамыздыѓ 20-сынажоспарланѕан велошеру ќуесћойларѕаарналѕан «TourofWorldClassAlmaty» кќсiбивеложарысыныѓ �туiне байланыстыболмайды.

«Спорттыћ Алматы» баѕдарламасымегаполистегi бџћаралыћ спортты дамытумаћсатында жљзеге асырылуда.



[email protected]

ЉКIМЕТ БАСШЫЛАРЫКЕЗДЕСТIБаћытжан Саѕынтаев ЭКСПО-2017 аумаѕындаБеларусьтiѓ Џлттыћ кљнiне ћатысты

Астанада ЭКСПО-2017 к�рмесiнiѓ аумаѕындаЋазаћстан Премьер-Министрi Баћытжан Саѕынтаевпен Ћазаћстанѕа жџмыс сапарымен келген БеларусьтiѓПремьер-Министрi Андрей Кобяков БеларусьтiѓЏлттыћ кљнiне ћатысты.

К�рменiѓ «Болашаћ энергиясы» таћырыбы Бела-русь Республикасыныѓ тџраћты ќлеуметтiк-эконо-микалыћ дамуыныѓ 2020 жылѕа дейiнгi Џлттыћстратегиясыныѓ ћаѕидаттарын iске асырумен тыѕызбайланысты.

Баћытжан Саѕынтаев �з с�зiнде павильондабелорус ѕалымдарыныѓ «болашаћ энергиясы»саласындаѕы соѓѕы инновациялыћ ќзiрлемелерi:энергия љнемдейтiн жќне экологиялыћ таза техника-лар мен жабдыћтар �ндiрiсi, к�мiрћышћыл газыншыѕаруды азайту, энергияны љнемдеу мен энергиятиiмдiлiгi џсынылѕанын атап �ттi.

Беларусьтiѓ Џлттыћ кљнi аясында ЋазаћстанРеспубликасы жќне Беларусь Республикасы Љкiмет

басшыларына «Жiбек жолы экономикалыћ белдеуi»халыћаралыћ жобасыныѓ ћџрамдас б�лiгi болыптабылатын «Џлы тас» индустриялыћ паркiнiѓтџсаукесерi к�рсетiлдi.

Павильонда џнаѕан жобалардыѓ арасынан Баћыт-жан Саѕынтаев электробус макетiн ерекше атап �ттi.Оныѓ техникасы мен технологиясы к�рме таћы-рыбына толыћ сќйкес келедi жќне таяу арада ћалалармен ауылдарда џсынылуы тиiс екендiгiн жеткiздi.

Бџдан кейiн Премьер-Министрлер Ћазаћстанныѓ«Нџр Ќлем» џлттыћ павильонын аралады, онда АндрейКобяковћа Ћазаћстанныѓ тарихы, мќдениетi, салт-дќстљрi, к�рiктi жерлерi жќне соѓѕы жетiстiктерiтаныстырылды. К�рменi аралау барысында оларэнергияныѓ негiзгi тљрлерi – ѕарыш, кљн, биомасса,жел, су жќне кинетика энергиясы џсынылѕанБолашаћ музейiне барды.

Соѓында Љкiмет басшылары Беларусь Республи-касы павильоныныѓ ћџрметтi ћонаћтары кiтабынажазба ћалдырды.

ЕКI ЕЛ ЋАРЫМ-ЋАТЫНАСЫНЫЅАЙЫП КЕЛЕДIДоминикан Республикасы Ћазаћстанды Орталыћ Азиядаѕыстратегиялыћ серiктес ел ретiнде санайды

ЭКСПО-2017 к�рмесi аясындаѕы Доми-никан Республикасыныѓ Џлттыћ кљнiнеарналѕан пресс-конференция барысындаДоминикан Республикасыныѓ Љндiстандаѕыелшiсi Ханс Данинберг Доминикан Респуб-ликасы Ћазаћстанныѓ Кариб теѓiзi менЛатын Америка аймаѕындаѕы стратегиялыћсерiктесi болуды жоспарлайтынын жќнеелiмiздi Орталыћ Азиядаѕы стратегиялыћсерiктес ретiнде санайтындыѕын атап �ттi.

– Жыл сайын Доминикан елiне саяхат-тайтын ћазаћстандыћтар саны артып келе-дi. Екi ел азаматтарыныѓ ћолайлыѕы љшiн«Эйр Астана» компаниясымен кедергiсiз,тiкелей рейспен џшу туралы шарт жасас-тыћ. Бiз ЭКСПО-2017 к�рмесiне ћатысћа-нымызѕа ћуаныштымыз, сондай-аћ, Ћазаћ-станныѓ Кариб теѓiзi мен Латын Америкааймаѕындаѕы стратегиялыћ серiктесi болу-ды ћалаймыз жќне Ћазаћстанды ОрталыћАзиядаѕы стратегиялыћ серiктес ретiндесанаймыз. Елiмiз 2019 жылы БЏЏ Ћауiп-сiздiк Кеѓесiнiѓ тџраћты емес мљшесi болу-ѕа џмтылады. Егер жеѓiске жетсек, Ћазаћ-станмен бiрлесiп жџмыс атћарамыз. К�мiр-сутек саласындаѕы Ћазаћстанныѓ тќжi-рибесi бiз љшiн маѓызды болатындыѕына

кќмiл сенемiн, – деп мќлiмдедi ХансДанинберг.

Сонымен ћатар, Доминикан Респуб-ликасыныѓ Энергетика жќне тау-кен�неркќсiбi министрi Антонио Иса КондеЭКСПО-2017 халыћаралыћ маманданды-рылѕан к�рмесiнде �з елiн таныстыруѕаберiлген мљмкiндiк љшiн ЋР Президентiнеалѕыс бiлдiрдi. Сондай-аћ, Доминикан�ѓiрлерiндегi жаѓартылатын энергияк�здерiн пайдалану мљмкiндiгiн баяндады.

– Жаѓартылатын энергия к�здерiшалѕайдаѕы �ѓiрлердегi электр желiсiменћамтамасыз етiлмеген жаѕдайда теѓсiздiкмќселелерiн шешуге мљмкiндiк бередi депсанаймыз. Ћазiргi кезде шалѕай орналас-ћан �ѓiрлерде микрогидравлика ћџрылы-сыныѓ стратегиясын ќзiрлеп жатырмыз.Бџл �з кезегiнде электр энергиясы бол-маѕан �ѓiрлердiѓ к�птеген тџрѕындарыныѓкљнделiктi �мiрiн жеѓiлдетуiне жол ашады.Тџрѕындар тџрмыстыћ техниканы пайда-лануѕа мљмкiндiк алады, – деп атап �ттiАнтонио Иса Конде.

Cз кезегiнде ЋР Сыртћы iстер министрi-нiѓ орынбасары Ержан Ашыћбаев осын-дай аућымды к�рменi �ткiзу халыћаралыћ

ћауымдастыћтыѓ бiрлескен жџмысы нќти-жесiнде жљзеге асып жатћанын атап �ттi.

– Доминикан Республикасы љкiметiбасымдылыѕыныѓ бiрi болып саналатынбаламалы энергетика ресурстарыныѓдамуын ескерсек, жаѓартылатын энергияк�здерi жќне ћоршаѕан ортаны ћорѕаусалаларындаѕы Ћазаћ-Доминикан ћарым-ћатынастарыныѓ ныѕаю ќлеуетi зор.Доминикан Республикасыныѓ Энергетикажќне минералды ресурстар министрiнiѓЋазаћстанѕа сапары екi ел арасындаѕыынтымаћтастыћты ныѕайтуѕа љлес ћосады,– деп атап �ттi Ерлан Ашыћбаев.

Iс-шараныѓ ресми б�лiгiнен кейiнаућымды мќдени баѕдарлама џсынылды.«Грэмми» музыкалыћ сыйлыѕыныѓ иесiСанди Габриель сахнада �нер к�рсеттi.Санди Габриель Доминикан композиторы,саксофоншы жќне «меренга» дќстљрлiстилiнiѓ продюсерi, «PP Group» джазансамблiнiѓ негiзiн салушы жќне дирек-торы. Оныѓ iрi жобалары Хуан Луис Герра,Мишель Камило, Эммануэль, ВикторВиктор, Ли Ритенур, Гаренекс Акино, ХуанФранциско Ордонез, Гонсало Рубалькабажќне Чичи Перальта.

Доминикан Республикасы ЛатынАмерикасындаѕы еѓ жоѕары жалпы iшкi�нiм к�рсеткiшiне ие. «Модис» агенттiгiнiѓбаѕамы бойынша мемлекет рейтингi жаћ-сарып, бџл �з кезегiнде ћауiптiѓ азаюынк�рсетедi. Доминикан Республикасыжаѓартылатын энергия к�здерiне жекеинвестициларды тарту маћсатындазаманауи ќрi болашаћћа негiзделген жаѓаережелердi ќзiрлеп жатыр.

Еске сала кетейiк, мџныѓ алдындаЉкiмет љйiнде ЋР Премьер-МинистрiБаћытжан Саѕынтаев Доминикан Респуб-ликасыныѓ Сыртћы iстер министрi МигельВаргаспен кездесу �ткiзген болатын.Кездесу аясында сауда-экономикалыћбайланыстар, �ѓiрлiк нарыћтарѕа шыѕу,сонымен ћатар, Ћазаћстанда Доминикан-ныѓ дипломатиялыћ миссиясын ашу менекi ел арасындаѕы визалыћ режимдi ырыћ-тандыру мќселелерi талћыланѕан. Сондай-аћ, алдаѕы ЭКСПО-2017 к�рмесiн �ткiзуге,оныѓ iшiнде баламалы энергия к�здерiндамыту мен БЏЏ ћолдауымен «жасыл»технологияларды дамыту жќне инвести-циялыћ жобалар халыћаралыћ орталыѕынашу мќселелерiне де ерекше назараударылды.

Айта кетейiк, Ћазаћстан Республикасымен Доминикан Республикасы арасын-даѕы дипломатиялыћ ћарым-ћатынас 2011жылѕы 7 маусымда орнатылѕан.

БАЛАЛАРК�РМЕНIАРАЛАДЫ

Астана ЭКСПО-2017 халыћаралыћмамандандырылѕан к�рмесiндегi Катармемлекетiнiѓ џлттыћ павильоны ерекшећонаћтарды – мљмкiндiгi шектеулi 15 бала-ны ата-анасымен бiрге ћабылдады. Кiш-кентай ћонаћтарѕа алдымен жетi таћырып-тыћ аймаћтан тџратын «Жаѓа энергияк�кжиектерi» павильонын аралатты. Катармемлекетi туралы ќлi ештеѓе бiлмейтiнжеткiншектер елдiѓ тартымды тарихыментанысып, экономикалыћ даму жолы туралыжќне баламалы ћуат к�здерi саласындаѕыКатардыѓ жетекшi компанияларыныѓ зерт-темелерi туралы к�птеген мќлiмет алды.

Баѕдарламаныѓ еѓ ћызыћты сќтiћабылдау аймаѕы мен ћына аймаѕындаболды. Графикалыћ безендiрiлу арћасындашыѕыс базарыныѓ атмосферасы жасалѕаншаѕын орынжайда ћыздар Катардыѓдќстљрлi �нерiнiѓ бiрi – ћынамен суретсалумен танысты. Ќрбiр кiшкентай ћонаћ-ћа сыйлыћ ретiнде ћолына сурет салынды.Содан соѓ балаларѕа ћолына ћылћаламмен бояу алып, «Болашаћ энергиясы»таћырыбындаѕы �з ойларын бейнелеу мљм-кiндiгi берiлдi. Балалар ћуана келiсiп, наѕызсуретшiнiѓ бастауымен, тамаша туынды-ларды бейнеледi. Сурет салу барысындабалаларѕа павильонныѓ басћа ћызмет-керлерi де ћуана к�мек к�рсеттi.

Шыѕармашылыћ љрдiстiѓ соѓында кљнiбойѕы баѕдарламадан шаршаѕан балалармен олардыѓ ата-аналары демалып, џлттыћтаѕамнан ауыз тидi. Павильон директорыМџхаммед Саид Ќл-Блоши мырза кiшкен-тай ћонаћтарѕа ћонаћћа келгенi жќнепавильонныѓ барлыћ ћызметкерiне сонша-лыћты ћуаныш сыйлаѕаны љшiн алѕысбiлдiрiп: «Ерекше ћонаћтарымызды ћарсыалѕанымыз љшiн ћуаныштымыз. Болашаћ-тыѓ еѓ басты энергиясы – бџл кљн, желжќне су емес, бџл сiздер – келешек џрпаћ»,– деп атап �ттi ол.

Ќр балаѕа естелiк кќдесыйы мен шыѕар-машылыћћа арналѕан жиынтыѕы барс�мке табыс етiлдi. Сонымен ћатар, «Аста-на ЭКСПО-2017» к�рмесiндегi ќйгiлiћабырѕаныѓ аясында суретке тљстi. Барлыћћонаћ кљнмен ћџлпырып тџрѕан, мыѓдаѕанпайеткадан тџратын ћабырѕаныѓ алдын-даѕы жаћтаумен естелiкке суретке тљсумљмкiндiгiне ие болды.

К�РМЕГЕ КIРУ ТЕГIН БОЛУЫ ТИIСАстаналыћтар ЭКСПО к"рмесiн халыћћа тегiн етудi џсынды

Астанада ЭКСПО-2017 к�рмесiнiѓ аяћта-луына бiр айѕа жетер-жетпес уаћыт ћалды. Ћалатџрѕындары к�рмеге кiрудi халыћ љшiн тегiн етукерек деген пiкiрде. Бџл туралы NUR.KZпорталы хабарлайды.

– Мен к�рме џйымдастырушыларынан 20тамыздан 31 тамызѕа дейiн к�рме билеттерiнiѓбаѕасын елу пайызѕа тљсiруiн сџраймын. Албiрiншi ћыркљйектен 10 ћыркљйекке дейiнЭКСПО к�рмесiне кiрудi халыћћа тегiн етукерек. Бiздiѓ отандастарымыз шетелдiк павиль-ондар тарћамай тџрып, к�рменi тамашалайалсын. Ћазаћстан бџдан к�п жоѕалтпайды.Есесiне жаѕдайы т�мен отбасылар ЭКСПОк�рмесiн к�ре алады. Балалар, бџл оѓ ћадам-

дарыѓды есiнде саћтап, бќлкiм арасынан бола-шаћ Эйнштейндер �сiп шыѕар, – дейдi Facebookжелiсiнде Астана тџрѕыны Саят Досанов.

Пiкiр ћалдырушылардыѓ кейбiрi бџл џсы-нысты ћџптамады. Олар тегiн к�рмеге толассызаѕылуы мљмкiн ћарапайым халыћ Ћазаћстандышетелдiктер алдында џятћа ћалдырады дегенпiкiрде. Дегенмен, бџл џсынысты ћуана ћабыл-даѕандардыѓ ћарасы к�п.

– Мен де ћџптаймын. Барлыћ павильон-дарды бiр кљнде аралау ћиын. Ал билеттi бiр-неше рет сатып алуѕа к�бiнiѓ ћалтасы к�тер-мейдi. Ћолдаймын. Ћазаћстан бџдан кедейленiпкетпейдi. Оћушылар мен студенттерге тегiн етукерек. Бiздiѓ балалар бџны к�ргенi абзал, –дейдi пiкiр ћалдырушылар.


[email protected] ЖЉЗ ЖАЃА ЕСIМ

Рая ЕСКЕНДIР

Тќуелсiз елiмiз талай таланттыџл-ћызын дљние жљзiне танытты.Бiр кездерде алынбас ћамал,баѕынбас белес болып к$рiнетiнмџз љстiндегi мќнерлеп сырѕанау$нерi де $зiмiздiѓ т$л спор-тымызѕа айналды.

Бџл кљнi ћазаћтыѓ АйзаИманбек есiмдi спортшы ћызындљниенiѓ т�рт бџрышы тљгелтаниды. Мџз љстiнде ћџсшаћалыћтап, џршыћша љйiрiлекететiн Айзаныѓ �нерiне тќнтiболѕан осынау бекзат спорттљрiнiѓ сарапшылары оныѓ есiмiнеѓ мыћтылар ћатарына ћосып,мыћтылыѕын мойындап отыр.Мќнерлеп сырѕанаудан Ћазаћ-станныѓ т�рт дљркiн чемпионы,Тайландта �ткен «Asian junior-2010» халыћаралыћ кубогыныѓалтын медалiн иемденген АйзаИманбек 2011 жылы Дубайда�ткен «golden Cup Dubai2014»чемпионатында кљмiс жљлдесiнеие болѕан едi.

(зiнiѓ жастыѕына ћарамастынАйза Евфратћызы Ћазаћстанныѓспорт шеберi атанып љлгердi.

Бџл кљнi Алматыдаѕы спортжќне туризм академиясыныѓ«Олимпиада» факультетiнде бiлiмалып жатћан Айза «28-ЋысћыУниверсидада» да љздiк �нерк�рсеткен едi.

Айзаныѓ дљниеге келген ортасыда �нердi �те биiк ћоятын, наѕызбекзат болмысты, iшкi, сыртћымќдениетi келiскен ќулет. Осыќулеттiѓ ћазыѕы – Баѕдат Жан-досай ћарияны бiлмейтiн ћазаћжоћ десе де болады.

Ћылћалам шеберi РаушанМомбекова жџлдызды ћџйрыћтайаѕып �ткенiмен, соѓына талай-талай туынды ћалдырып кеттi.

Ќкесi Евфрат �нердiѓ ћара-шаѓыраѕы Т.Жљргенов атындаѕыакадемияда талай таланттардытќрбиелеп жљр.

Мiне, осындай шаѓыраћтадљниеге келген Айза, еѓ алдымен,ана тiлiнiѓ ћадiрiн бiлiп �стi. Т�ртжасында алѕаш рет мџз љстiнешыћћан ћџйтаћандай бљлдiршiн�зiнiѓ осындай зор сенiмге иеболатынын сезiндi ме екендесеѓшi.

–Биыл мен љшiн мерекелержылы болды. Елiмiзде ЋысћыУниверсиада �тiп, 12 мыѓ к�рер-меннiѓ алдында барлыћ спорт-шылар атынан ант еттiм.

Дљние жљзiнен келген спортшыжастар ћонаћжай ћазаћ халћыменжете танысты.

Ќсем ћаламызды аралап, аћбасАлатаудыѓ асћаћтыѕына, мќѓгiжасыл шыршаларына, рекорд-тардыѓ куќсi Медеуге тќнтi болды.

Спортты серiк еткенiме биыл 13жыл толып отыр. Алѕашћы мљшелдесем де болады. Жаз бойыдайындыћта болдым. Мџз љстiн-дегi жаѓа баѕдарламалардыдаярлап жатћан жќйiм бар.Мќнерлеп сырѕанау еѓ кенже

дамыѕан спорт тљрi болѕандыћтан,к�п дайындыћты ћажет етедi.Оныѓ љстiне, бапкерлердiѓ тап-шылыѕы бар. Сондыћтан мiндеттiтљрде осы спорт тљрi дамыѕанмемлекеттерге барып, к�п тќжi-рибе жинаћтап ћайтамыз. (зiмнiѓжаттыћтырушыларым ЋџралайЉзiрова мен Айгљл Ћуанышева,хореографым Елизавета Сухетц-каяѕа деген ризалыѕым шексiз.Менiѓ мџз љстiндегi ћысћа жќнееркiн баѕдарламаларымныѓ даавторлары осы кiсiлер.

Сондыћтан менiѓ ћол жеткiзгентабыстарымныѓ барлыѕында осыкiсiлердiѓ љлесi зор дер едiм.

Менiѓ жан серiгiм – домбыра.Мџз љстiндегi орындалатынбаѕдарламаларымныѓ барлыѕы дакљймен ќрленiп отырады. Кљймаѕан ћанат бiтiредi. Сондыћтанћолым босай ћалса дамбыраменкљй шерте бастаймын. Жаѓаћимыл, жаѓа би келедi к�залдыма. Шет елге шыћћан сапар-ларымда байћайтыным, бiздiѓдомбыраѕа деген ћџрметтiѓерекшелiгi. Шетелдiктер кљйдiкеремет ћабылдайды. Тiптi,орындарынан тџрып кеткенкездерi де болды. Џзаћ ћол соѕып,ћошемет к�рсетiп, кљйден бiрљзiндi орындалѕанда барып,орындарына отырады. Кљй ойнасамен де еркiн билеймiн. Менiалѕашћы танытћан Ћџрман-ѕазыныѓ «Адай» кљйiнде ћойылѕанеркiн баѕдарлама. Мен ежелгi саћћызыныѓ бейнесiнде шыћћан едiм.Спортпен бiрге ћазаћтыѓ ќнi менкљйiн дљние жљзiне танытуѕа кљшсалып келемiн. Ќлi талайжарыстар кљтiп тџр. Мiндеттiтљрде ћазаћтыѓ кљйi шалћитынболады.

АЙЗА АЛАШТЫЃАТЫН ШЫЅАРДЫ


[email protected]ЖАЛПЫЏЛТТЫЋ ЋАСИЕТТI ОРЫНДАР

Бегiм Ана туралы халыћ ара-сында тљрлi аѓыз-оћиѕалар бар.Солардыѓ бiрi былайша сыр шер-тедi. ХI ѕасырда Мќлiк шахтыѓпатшалыѕы тџсында Сыр бойында

ћоныс тепкен селжџћтар елi ќбденкљшейiптi. Мќлiк шах $лгеннен соѓ,таћћа оныѓ баласы Санжар отырады.Санжар астанасын Хорасаннан, Сырбойындаѕы Жанкентке к$шiрiп,шањарды мыћты бекiнiске айнал-дырады. Ол аѓ аулап, сейiл ћџрѕандыџнатады екен. С$йтiп жљрiп Созаћмаѓайында $мiр сљрген Ћарабураќулиенiѓ ћызы Бегiмге љйленедi. Бегiмжаратылысынан к$ркiне аћылы сай,парасаты мол ћыз болыпты. Сан-жарды да табындырѕан осындай санћырлы ћасиеттерi болса керек.

Бiрде Санжар аѓѕа шыѕып баражатып, љйiнде џмыт ћалдырѕанћанжарын алып келуге ћџлын жџм-сайды. Ћџл $з ћожасыныѓ ћанжарынала бергенде, Бегiм сџлудыѓ сљйрiк-тей аппаћ саусаћтарын к$рiп, есiненайырылып ћџлап ћалады-мыс. Арадабiршама уаћыт $тiп кешiгуiнћожайынына тљсiндiрген ћџл "Бегiм

$з астанасын Хорасаннан Сырбойындаѕы Жанкент ћаласына к$шiр-генi, аѓызда айтылѕандардыѓ бќрiтарих сахнасынан шыѕып ћалмауынасебеп болып отыр.

Келесi бiр дерек к$зi, яѕни, Ќбу-бќкiр Диваевтыѓ жазып ћалдырѕа-нына ћараѕанда, Ћарабура ќулиенiѓЌнуар бибi атты бiр ћызы ЋожаАхмет Яссауидiѓ талантты шќкiрт-терiнiѓ бiрi, «Бибi Мария», «Аћырзаман» атты дастандардыѓ авторы,атаћты аћын хакiм ата СљлейменБаћырѕаниѕа тџрмысћа шыћћандеседi.

Жалпы, Бегiм Ана мџнарасы –махаббаттыѓ, пќктiктiѓ белгiсiндей,ћызѕаныш пен $сектiѓ, $ктемдiктiѓбетiне басылѕан ћарѕыс таѓбасындайболып, он ѕасыр бойы саћталып тџр.Ескi наным-сенiмдерге сай, бџл ес-керткiшке ер адамдар бара бермей-тiн к$рiнедi.

Бегiм ана мџнарасы – шамамен X-XII ѕасырлардан саћталѕан сќулет$нерi ескерткiшi. Ћазiргi Ћызылордаоблысы Ћазалы ауданында орналас-ћан. Мџнара шикi кiрпiштен тџрѕы-зылѕан, екi ћатар кљйдiрiлген кiрпiш-пен (23х26х6) ћапталѕан. Биiктiгi 10,5м. Жоѕары ћарай сќл ћусырылакелген сегiзћырлы призма пiшiндi,т$бесi пирамида болып бiткен. Ортадеѓгейге (шамамен 5,5–6 м) дейiнмџнара баѕанасы тџтас, одан жоѕарыб$лме бар; бџѕан шыѕыс жаѕындаѕыаркалы ойыћ арћылы кiруге болады.Мџнара ескерткiш љшiн де, не ќлдебiрбелгi беруге, ћарауыл ћарауѕаарналып салынуы да мљмкiн дегенболжам бар. Ћазаћстанда осы тќрiздесортаѕасырлыћ мџнаралар (Џзын там,Сараман ћоса) к$п кездеспейдi,ал Орта Азияда мљлде жоћ. Бiраћ,“Мџнаралы кесене” деген атауменбелгiлi (XIII-XIV ѕасырлардан кейiн)мџндай ескерткiштер Иран, Тљркия,Ќзiрбайжанда кеѓ тараѕан. Бџлжаѕдай осы елдерге Арал аймаѕынантљркi тайпаларыныѓ ыѕысып баруынабайланысты болуы мљмкiн. Мџнарасќулет $нерiнiѓ ћайталанбас ескерт-кiшi ретiнде мемлекеттiѓ ћорѕауынаалынѕан. Бегiм Ана – дiни ескерткiшемес. Осыдан тоѕыз жљз жыл бџрынсалынѕан архитектуралыћ, ою-наћышы ерекше, ћайталанбас $нертуындысы.

Ермек ЖЏМАХМЕТЏЛЫ

К�не дќуiрдiѓ к�п ескерт-кiштерi – таспен, ћамкесекпенжазылѕан. Олардыѓ бќрi сырайтады, кљй шертедi, к�ѓiлдеиман џйытады. (ткенге ћџр-метпен ћараѕан адам бљгiнгiнiѓћадiрiн бiледi, келешектiѓ ћамынойлайды. Елiѓдi тану туѕанжерiѓдi танудан басталады.Туѕан жердi тану – рухани жаѓ-ѕырудыѓ тљп ћазыѕы. Елбасы-мыздыѓ «Туѕан жер» баѕдар-ламасы, мiне, осы ойдыѓ бќрiнћамтып отыр. Ћазiр елiмiзде«Туѕан жерге таѕзым» баѕдар-ламасы кеѓiнен ћолѕа алынуда.Осындай игi шараныѓ бiрiжаћында Сыр �ѓiрiнiѓ ежелгiтопыраѕы Ћазалы ауданында даћолѕа алынды. Экспедициямљшелерi бџл жолы махаббатпен iѓкќрлiктiѓ символындайболып кеткен Бегiм Ана ескерт-кiшiне сапар шектi.

БЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАБЕГIМ АНАсџлу бiлегiмнен џстап жiбермейћалды" дейдi. Санжар мќселенiѓ аћ-ћарасына к$з жеткiзбей, аѓнаноралѕан бетiнде Бегiм сџлудыѓ оѓћолын, оѓ бџрымын кесiп, оѓ танауынтiледi де, зынданѕа тастайды. Келесiкљнi Ћарабура ќулие ћиналып жатћанћызыныѓ тљсiне кiрiп: "Ћызым баршыныѓды айт. Аћпысыѓ, ќлдећарамысыѓ? Аћ болсаѓ Аллам жќрдемберiп жараѓды жазар, ћара болсаѓћарѕар, тек турасын айт!" – дейдi.Сонда Бегiм жылап тџрып: «Ќке!,ћџдай атымен сiздiѓ алдыѓызда антетемiн! Егер Санжарѕа ћиянатжасасам, тќѓiрi атсын, $мiрiмдiћысћартсын. Оѕан пќктiгiм куќ,ќке!" – деп зар жылайды.

Осыдан соѓ Ћарабура тљс к$редi,тљсiнде белгiсiз тылсым дљние аянбередi: "Санжар, сен де бiр менiѓбалам едiѓ. Егер менiѓ ћызым кiнќлiболып, саѕан ћиянат iстесе, келесi кљнiсол ћолы, сол бџрымы кесiлiп,танауы тiлiнген кљйiнде мљгедекболып ћалсын! Егер керiсiнше болса,ћызымныѓ аћ пен ћарасын тексермейжаза ћолданѕанда бiр ауыз ќдiлс$зiѓдi айтпаѕан сенiѓ шањарыѓды тiрiадам ћалдырмай жылан жџтсын!"–деп ћарѕап батасын бередi. Келесi кљнiтаѓ ата хан зынданѕа адам жiбередi.Жiберген адамы барса, Бегiм баяѕысау ћалпында отыр екен дейдi. Соданбастап ханды љрей билейдi. Кешболады. Хан кеѓесшiлерiмен отыр-ѕанда iѓiр уаћтысында аспаннан бiр

мес шањардыѓ ортасына тљсiпжарылады. Местiѓ iшi толы жыланболып шыѕады. Жылан ћаладантысћа тiрi жанды шыѕармай, шаѕып$лтiредi. Сонымен жайнап тџрѕанЖанкент шањары Санжар сияћтыћатыгез ханныѓ кесiрiнен ћас пенк$здiѓ арасында опат болады. Ћаладанбiрнеше н$керiмен ћашып шыћћанпатша ит арћасы ћиянда азаптанопат болады.

Бегiм сџлу сол кљнi $з ќкесi Ћара-бура ќулиенiѓ к$мегiмен Бегiм Анабелгiсiн салдырып: "Мџнан былайеркек атаулыны к$рмеймiн" депћалѕан жџмбаћ ѕџмырын сол мџнара-ныѓ iшiнде $ткiзген деседi. Ата-бабасыныѓ ћасиетi дарып, кейiн БегiмАна ќулие атаныпты. Ћатыгездiккећарсы ћайсарлыћтыѓ ћадiмнен бергiбелгiсiндей к$рiнiп тџратын к$некљмбездiѓ аѓыз бен тарихи дерекаралас сыры, мiне, осындай.

Бџл жерде «аѓыз бен тарихидерек аралас» деп отырѕанымыз,аѓызда аты-ж$ндерi аталѕан адам-дардыѓ $мiрде болѕандыѕын дќлел-дейтiн деректердiѓ молдыѕы.Мысалы, Ћарабура ќулиенiѓ ЋожаАхмет Яссауимен бiрге $скендiгi,Арыстанбаб пен Хамаданиден дќрiсалѕаны, кезiнде ќкесiнiѓ Бџхараданшаћыртып алып, ел билеу љшiн Сай-рамда таћћа отырѕызѕаны, селжџћсџлтаны Санжардыѓ 1130 жылыЋараханиттер ќулиетiн билiктенбiржолата тайдырѕаны, Санжардыѓ


[email protected] ЖАРНАМА

Общественные слушания пообъекту: «Сейсмоусиление с

восстановительными работами икапитальный ремонт здания

гимназии №18, расположенной поадресу: ул. Родостовца 38 в

Алмалинском районе г. Алматы»состоятся 04 сентября 2017 г. в 12.00

на территории данного объекта.

ТОО Алстройпроекттел. 8 701 768 08 45

Алимбеков Кабиден.

Алматы ћаласы мамандандырылѕанауданаралыћ экономикалыћ сотыныѓ31.07.2017 жылы џйѕарымымен«КАЗЭЛЕКТРОМОНТАЖ» АО (БСН940440000524) банкроттыѕы туралы iсiбойынша Aндiрiс ћозѕалды.

Тџжырымдаманы iске асырудыѓ басты ћорытындылары џлттыћзаѓнаманыѓ негiзгi салаларыныѓ (конституциялыћ, ќкiмшiлiк,азаматтыћ, банктiк, салыћ, ћаржы, кеден, экологиялыћ, ћылмыстыћ,ћылмыстыћ-iс жљргiзу, ћылмыстыћ-атћарушылыћ заѓнама)айтарлыћтай жаѓаруы болды. Мемлекет норма тљзушiлiк процесiнжаѓа сапалы деѓгейге кAтеруге мљмкiндiк беретiн, олардыѓћатарында: заѓ жобалары ћызметiн перспективтi жоспарлау;нормативтiк ћџћыћтыћ актiлер жобаларына ѕылыми (ћџћыћтыћ,сыбайлас, жемћорлыћћа ћарсы, криминологиялыћ жќне басћалар)сараптамалар енгiзу, ћабылданатын заѓдарды толыћ ћаржылыћћамтамасыз ету процестерi бар, шаралар ћабылдады. Конститу-циялыћ реформа барысында осы љлгi аясында Парламентпалаталарыныѓ рAлi мен ыћпалын арттырѕан билiк ћатынастарыныѓжљйесi жаѓѕыртылды, олар бљгiнде мемлекеттегi iстiѓ жай-кљйiнебџрынѕыдан да љлкен жауапкершiлiк алады. Азаматтыћ ћоѕаминституттарыныѓ жан-жаћты дамуы, мемлекет пен ћоѕамћатынастарыныѓ љйлесiмдiлiгi баѕдарыныѓ нќтижесiнде мемлекеттiкжќне ћоѕамдыћ институттардыѓ неѕџрлым белсендi Aзара iс-ћимылына конституциялыћ тыйымдар мен шектеулер алыптасталды, бљгiнде бiздiѓ елдiѓ iшкi жаѕдайы мен ћажеттiлiктерiнетолыћтай сай келетiн жергiлiктi Aзiн-Aзi басћару жљйесiжаѓартылды. Сот тAрелiгiн iске асыру кезiнде соттардыѓтќуелсiздiгiн ныѕайтуѕа баѕытталѕан сот-ћџћыћтыћ реформаныѓ жаѓакезеѓiне конституциялыћ деѓгейде ћарћын берiлдi. Hлiм жазасынћолдану аясы ћысћартылып, адамдардыѓ Aлiмiмен џштасатынтеррористiк ћылмыстармен жќне соѕыс уаћытында жасалѕан асаауыр ћылмыстармен ѕана шектелдi, бџл Ћазаћстан жаѕдайында Aлiмжазасыныѓ iс жљзiнде жойылѕанын бiлдiредi. Соттыѓ ћамауѕа алуѕасанкция беруi енгiзiлдi, прокуратура мен соттыѓ тергеу жљргiзумљмкiндiгiне конституциялыћ тыйым алып тасталды.

Сонымен ћатар, ќлемдiк экономика мен саясатта болып жатћан

iргелi Aзгерiстер, жањандану процестерi, сондай-аћ елдiѓ iшкi дамусерпiнi ћол жеткiзгенге тоћмейiлсуге мљмкiндiк бермейдi. Џлттыћћџћыћтыѓ уаћыттыѓ жаѓа талаптарына сќйкестiгiн ћамтамасыз ету,оныѓ бќсекеге ћабiлеттiлiгiн арттыру маћсатында ХХI ѕасырдыѓперспективаларына сай келмейтiн ћџћыћтыћ догмалардан тљпкiлiктiарылып, мемлекеттiѓ норма тљзушiлiк жќне ћџћыћ ћолдану ћызметiнодан ќрi жетiлдiру ћажет.Ћазаћстан љшiн батыл маћсатты айћындау –2050 жылѕа ћарай ќлемнiѓ еѓ дамыѕан 30 мемлекетiнiѓ ћатарына ену– адам, ћоѕам Aмiрiнiѓ сапасын арттыру жќне мемлекеттiлiктi ныѕайтуљшiн елдiѓ жљргiзiп отырѕан баѕытын тиiмдi ћамтамасыз етуге тиiсџлттыћ ћџћыћтыћ жљйеге жоѕары талаптар ћояды. Кез-келген ћоѕамдаќлеуметтiк маѓызды мљдделердiѓ кљрделi жљйесi болады. Мџндаймљдделердi iске асыру заѓ шыѕармашылыѕы процесiндегi ресми жќнебейресми мљдделiк ћолдау тетiктерi арћылы жљзеге асырылады. Осыѕанбайланысты мљдделiк ћолдау тќрiздi ћџбылысћа заѓдылыћ рай берiп,соѕан сай заѓ жобаларын ќзiрлеудi, талћылауды жќне Парламенттiѓћабылдауын насихаттаумен байланысты ћатынастарды регламенттеућажет. Норма тљзушiлiктiѓ ћолданыстаѕы практикасын жетiлдiружAнiнде бџдан ќрi шаралар ћажет. Заѓдардыѓ елде жљргiзiлiп жатћанAзгерiстерге барабар мазмџны мен сапасы мемлекеттiк билiкинституттарыныѓ тиiмдi ћызмет етуi, билiктiѓ заѓнамалыћ жќнеатћарушы салаларыныѓ сындарлы жќне серпiндi Aзара iс-ћимылынћамтамасыз ету арћылы ћамтамасыз етiлетiн болады. Демек, ћоѕамдамуыныѓ ћазiргi заманѕы љрдiстерiне, жинаћталѕан тќжiрибеге жќнећазаћстандыћ мемлекет пен ћоѕамныѓ таяу жќне алысперспективалары туралы ѕылыми негiзделген, iргелi џсынымдарѕасљйенген бiрыѓѕай ћџћыћтыћ саясат ћажет.

Ж.МОЛДАБЕКОВ,Алматы ћаласы Ќдiлет департаментiнiѓ

нормативтiк ћџћыћтыћ актiлердi тiркеу б#лiмiнiѓ бас маманы.

Ћазаћстан Республикасыныѓ 2010 жылдан 2020 жылѕа дейiнгiкезеѓге арналѕан ћџћыћтыћ саясат тџжырымдамасыныѓ маѓызы

К�МЕК ЋОЛДАРЫНСОЗДЫ

№176 мектеп-гимназиясында 2017жылдыѓ 1 тамыз – 30 ћыркљйек ара-лыѕында џстаздар, ата-аналар жќнемектеп оћушылары арасында к#п-балалы, аз ћамтылѕан жќне асырау-шысынан айырылѕан отбасыларѕа к#мекћолын созу љшiн «Мектепке жол»акциясы џйымдастырылады. Бџлакцияѕа арнайы мектепiшiлiк жоспарћџрылып, соѕан ћарай жауаптымџѕалiмдер бекiтiлiп, жџмыстар б#лiндi.Рейд нќтижесiнде ешћандай #рескелќрекет, ћараусыз ћалѕан бала, мектепкекелмей жљрген оћушы аныћталмады.

Акцияныѓ басты маћсаты – ќлеу-меттiк жаѕдайы тAмен, аз ћамтылѕан,кAмекке мџћтаж отбасылардан шыћћаноћушыларѕа кAмек беру. Бiрiншiонкљндiкте мектеп мџѕалiмдерi, оћушы-ларды мектепке баруѕа толыћ ћамта-масыз ету маћсатында, Aз сыныпта-рындаѕы ќлеуметтiк жаѕдайы тAменотбасынан шыћћан отбасыларѕа ата-аналармен бiрiге отырып кAмек ћол-дарын созды. Олар аталѕан оћушыларѕакеѓсе тауарларын, сAмке, бiр киеркиiмдер бердi.

Ќ.АЋЖОЛОВА,мектеп директорыныѓ тќрбие iсi

ж#нiндегi орынбасары.

ЋАЙЫРЫМДЫЛЫЋЋАДАМДАРЫ

1 тамызда басталѕан дќстљрлi рес-публикалыћ «Мектепке жол» акция-сыныѓ iс-шаралары жаѓа оћу жылынадайындыћ ретiнде аз ћамтылѕанотбасыларынан шыћћан оћушыларѕак#мек беруге баѕытталѕан.

Алматы ћаласыныѓ Сейдiлдќ КAп-баев атындаѕы №186 мектеп џстаздарыАћжар ыћшамауданына рейд жљргiзiп,жаѕдайы жоћ отбасыларды аныћтап, нќ-тижесiнде жаѓа оћу жылы ћарсаѓындабалалар мен жетiм балаларѕа ћайы-рымдылыћ кAмек кAрсетуде. Мектепџстаздары осы кљнге дейiн аз ћамтылѕанотбасынан шыћћан 20 оћушыны оћућџралдарымен ћамтамасыз еттi.

4 жетiм баланы жќне аз ћамтылѕанотбасынан шыћћан 11 баланы мектепформасымен ћамтамасыз еткен ТОО«Мџсахан Секьюрити» џжымына љлкеналѕыс бiлдiремiз. Сондай-аћ, Наурызбайбатыр ауданыныѓ ќкiмi С.Т.СайфеденовкAпбалалы жќне аз ћамтылѕан отба-сынан шыћћан 30 балаѕа портфель,мектеп ћџралдарын жќне мектеп фор-масын сыйлады. Акция ќлi де жалѕа-суда, алдымызда атћарылар игi iстеркAп!

М.ЋАЛЋАНОВА,С.К#пбаев атындаѕы №186 ЖББМ

директордыѓ тќрбие iсi ж#нiндегiорынбасары.

Заѓнаманыѓ даулы мќселелердi шешудегi тиiмдiлiк к&рсеткiшiбойынша ќдiлет органдарыныѓ жџмысы

(РТ БОЛЅАН ЖАЅДАЙДАЅЫIС-ЌРЕКЕТТЕР

Тџрѕын љй секторындаѕы #рттерден адамдар жиi жараћат алады.Сондыћтан да Алмалы ауданыныѓ ТЖ б#лiмi т#мендегiдей кеѓесбередi.

Егер сiз Aрт шыћћанын байћасаѓыз, ќрине, бiрден AртсAндiрушiлердi шаћырыѓыз, 101 немесе 112 ћызметi диспетчерiнiѓсџраћтарына айћын жауап берiѓiз. Ћай жерде жанып жатћанын,Aзiѓiздiѓ телефоныѓыздыѓ нAмiрiн, аты-жAнiѓiздi жќне биiкѕимарат, тџрѕын љй болса, нешiншi ћабатын Aрт шалѕанын наћтыайтыѓыз. Диспетчер басћа сџраћтар ћойса да ренжiмей,абыржымай, наћты жауап беруге (мысалы, нысанѕа ћалай жетугеболады, кAшелер ћиылысы, т.б) тырысыѓыз. Мљмкiндiгiѓiз болса,Aрт сAндiру кAлiктерiн ћарсы алыѓыз. Осындай бiлiктi де сауаттыiс-ќрекеттерiѓiз арћылы Сiз басћалардыѓ Aмiрлерiн саћтап ћалааласыз.

Егер сiз тљтiннiѓ исiн сезсеѓiз, сым немесе электр ћџралыжанып жатпаѕандыѕын тексерiѓiз. Ал тљтiн подъезден шыћса, дереушаралар ћолданыѓыз. Не болып жатћанын аныћтауѕа тырысыѓыз.Бiраћ, абайлап ћимылдау керек: пќтерден шыћћан соѓ есiктiжабыѓыз, ќйтпесе пќтерiѓiз подъездiѓ тљтiнi шыѕатын љлкентљтiндiк болады жќне оныѓ iшiнде жAндеу жџмыстарын жасамайтџруѕа болмайды. Тљтiн демалуыѓызѕа ћауiптi болса, тAменгетљспеѓiз – 101 немесе 112 телефонына ћоѓырау соѕыѓыз.

Осындай жаѕдайда адамныѓ љйден жљгiрiп шыѕу ќрекетiзардапћа ќкелiп соћтырады. Есiктi жабыѓыз, тесiктердi, желдетутесiктердi сулы шљберекпен жабыѓыз да, Aрт сAндiрушiлердiкљтiѓiз. Љйден шыѕуѕа тырыспаѓыз (тек егер сiз бiрiншi ћабаттатџрмасаѓыз), тiптi лифтпен тљспеѓiз. Екi-љш баспалдаћ аралыѕынанAтiп, жану Aнiмдерiмен уланып ћалуѕа болады, ал лифттi Aрткезiнде кез келген уаћытта сAндiрiп тастауы мљмкiн.

Егер басћалар Aрт сAндiру кљзетiн шаћырѕан болса да, Aзiѓiз детелефон соѕып, ћай пќтерде отырѕаныѓызды хабарлаѓыз. Бџлаћпарат рация арћылы Aрт ћызметiне берiледi жќне ћажеттiжаѕдайда Aрт сAндiрушiлер сiзге кAмегiн тезiрек кAрсетедi: ќрпќтердiѓ (ћонаћ љй бAлмелерiнiѓ) есiгiн бџзып ашћаннан гAрi наћтыбаѕыттаумен жљрген жылдам болады.

Ќрине, Aрт бiткенше пќтерiѓiзде отыруыѓызѕа болады, тек егерсiз аѕаш ћалћалары, балћандары, желдеткiш ћораптары жоћ ћазiргiзаманѕы љйде тџрсаѓыз. Ќрине, ќр естi адам ескертусiз-аћ апатжаѕдайындаѕы шыѕар есiктер ћай жерде орналасћанын алдын-алабайћайды. Бiраћ, ћайѕылы оћиѕалар адамдардыѓ кAбiсiэкстремальды жаѕдайларда кiрген жолымен жљрiп ћџтылуѕатырысатынын, сAйтiп, тiлсiз жаудыѓ тџтћынына айналатынындќлелдеп отыр. Кейде оттан аттап Aту ћажет болады. Бiраћ, олљшiн оттыѓ шарпу деѓгейiн жќне одан Aткеннен кейiнгi жолдыѓAрттен тазалыѕын бiлу керек. Егер сiз бќрiн дџрыс есептесеѓiз,онда мљмкiндiгiнше терiѓiзге от тигiзбеуге тырысыѓыз – бас киiм,

Кќсiпкерлiктi ћолдау мемлекеттiѓ басты мiндеттерiнiѓ бiрi болыптабылады. Оны жљзеге асыру маћсатында бизнестi дамытуѕабаѕытталѕан экономикалыћ жќне ћџћыћтыћ жаѕдайды жасауды талапетедi. Алѕа ћойылѕан маћсаттарѕа ћол жеткiзу барысында Алматыћаласы Ќдiлет департаментi ДЭФ ЖБЋИ к#рсеткiштерiн жаћсартумаћсатында бизнестi бастауѕа жќне оныѓ ћызмет ету барысындатуындайтын ќкiмшiлiк рќсiмдердi жеѓiлдету љшiн тџраћты тљрде iс-шаралар жљргiзiлiп отырады.

Жањандыћ бќсекеге ћабiлеттiлiк туралы есеп дљниежљзiлiкэкономикалыћ форумныѓ жыл сайынѕы баяндамасы болыптабылады. Бќсекеге ћабiлеттiлiк индексi мемлекеттердiѓ Aз халћынаћолайлы жаѕдай жасау жолындаѕы жоѕары ћызметiн баѕалайды.Ќдiлет министрлiгi ДЭФ ЖБЋИ-дiѓ 7 индикаторы бойыншаорындаушы болып табылады. Оныѓ iшiнде 4 индикатор бойынша ЋРЌМ жауапты орындаушы жќне 3 индикатор бойынша бiрлесiпорындаушы.

Аталѕан рейтингпен баѕаланатын аумаћтыћ бAлiмшелердiѓћызметiне мыналар жатады: заѓды тџлѕаларды мемлекеттiк тiркеу,жылжымайтын мљлiкке ћџћыћтарды мемлекеттiк тiркеу, авторлыћћџћыћтарды мемлекеттiк тiркеу жќне т.б. Ћазiргi таѓда заѓды жќнежеке тџлѕаларѕа ќдiлет органдарыныѓ тарапынан мемлекеттiк ћызметкAрсету негiзiнде аумаћтыћ бAлiмшелермен жљзеге асырылады.

Алматы ћаласы Ќдiлет департаментiмен бќсекеге ћабiлеттiалѕашћы 30 мемлекеттiѓ ћатарына кiру маћсатында љздiксiз iс-шаралар жљргiзiп жќне басћа да шаралар ћолданылуда.

Жалпы ќдiлет органдарымен iске асырылатын iс-шаралар, заѓды

жќне жеке тџлѕалармен кездесулер жќне ќдiлет органдарыныѓ ћызметiтуралы маћалалар, азаматтар мен бизнес субъектiлерiнiѓ ћџћыћтыћсауатын жоѕарылатып, ќдiлет органдарыныѓ ћызметi туралытуындайтын сџраћтарына жауап табуына мљмкiндiк бередi.

Кќсiпкерлiк ћызметтi жљзеге асыру барысында жеке кќсiпкерлiксубъектiлерi мемлекеттiк тiркеу органымен тiкелей байланыстыћарым-ћатынасћа тљседi, атап айтћанда, ћџрылтайшыны Aзгерту,жарѕылыћ ћордыѓ мAлшерiн азайту, атауын Aзгерту, хабарлама жќнеде ћџрылтай ћџжаттарына Aзгерiстер мен толыћтырулар енгiзу. Тiркеуорганына жљгiнген кќсiпкерлiк субъектiлерi кей жаѕдайларда заѓталаптарын саћтамаѕаны себептi мемлекеттiк органмен бас тартунемесе мерзiмiн тоћтата тџру туралы бџйрыћ шыѕарылады, бџл Aзкезегiнде тараптардыѓ арасында белгiлi бiр дау туындатуы мљмкiн.

Ћазаћстан Республикасында азаматтар жќне џйымдар, екiншiжаѕынан мемлекеттiк органдар мен лауазымды тџлѕалар арасындаѕыдаулар ЋР Азаматтыћ iс жљргiзу Кодексiнiѓ 29-тарауы «Мемлекеттiкбилiктiѓ, жергiлiктi Aзiн-Aзi басћару органдарыныѓ, ћоѕамдыћбiрлестiктердiѓ, џйымдардыѓ, лауазымды адамдар мен мемлекеттiкћызметшiлердiѓ шешiмдерi мен ќрекеттерiне (ќрекетсiздiгiне) дау айтутуралы iстер бойынша iс жљргiзу» арћылы реттеледi.

Ћорыта келгенде, екi тараптыѓ да ћолданыстаѕы заѓ талаптарынћатаѓ саћтаѕаны жаѕдайында мемлекеттiк орган мен кќсiпкерлiксубъектiлерi арасында келiспеушiлiктердiѓ орын алмайтынынескеруiмiз ћажет.

А.МАХАМБЕТОВ,Алатау ауданы ќдiлет басћармасыныѓ басшысы.

пальто киiп, кAрпе жамылып, осыныѓ бќрiн сулаѓыз. Демалмайжљруге дайын болыѓыз. Алдымен, ойша барлыћ жолды Aтiпшыѕыѓыз, содан тAрт аяћтап немесе еѓбектеп шыѕатын жолѕа ћарайжљрiѓiз. Отты жерден жљгiрiп Aтуге болады (жљгiру кезiнде демалмаѓыз).

Егер сiз есiнен танып ћалѕан адамды шыѕарсаѓыз, оныѓ љстiнсулы шљберекпен немесе кAрпемен жабыѓыз. Адамныѓ љстiндегiкиiм жанѕан жаѕдайда, оныѓ жљгiруiне жол бермеѓiз (от тез жанады),љстiне тыѕыз шљберектi жабыѓыз, аса ћажеттi болса жыѕыпћџлатыѓыз. Hрт сAндiргiштi ћолданбауѕа тырысыѓыз, Aйткенi,адамныѓ терiсi заћымданады.

Таѕы да бiр ћайталайыћ – тек басћа мљмкiндiк болмаѕан кездеѕана тљтiндi жерден Aтуге болады. Hрт кезiнде, тљтiн мен от адам љшiнћауiптi екендiгiн ќр Aрт сAндiрушi бiледi. Егер пќтерге немесе ћонаћљйдiѓ бAлмесiне тљтiн жќне ыстыћ кiрсе, балконѕа шыѕып,ћџтћарушыларѕа белгi беру ћажет. Сонымен бiрге, сiз алдын-алабатареяѕа ћолыѓызѕа тљскен заттарды (мысалы, перде, тAсенiшнемесе теледидар антеннасыныѓ сымын) байлап, ернеуге шыѕааласыз. Бџл ќдiспен жерге тљсу де ћауiптi, бiраћ, шаѕын биiктiктенболады.

Hрттен ћорѕанудыѓ еѓ басты тќсiлi – оныѓ себебi Aзiѓiз болмау.Ћарапайым џћыптылыћ пен тџрѕындардыѓ тџрмыстыћ мќдениетiжљздеген Aрт сAндiру командаларына ћараѕанда ќр ћаланы AрттерденкAбiрек саћтайды.

Hрт с#ндiрушiлердiѓ дќстљрлi кепiлдемелерi:- ешћашан тAсекте жатып шылым шекпеѓiз;- балаларды отты ћолдануѕа љйретiѓiз; егер сiз оларѕа сенбесеѓiз,

оларѕа сiрiѓкемен ойнауѕа рџћсат бермеѓiз.- ћосылѕан электр ћџралдарын ћараусыз ћалдырмаѓыз, ќсiресе,

љтiктердi, жылытћыштарды, теледидарларды;- ћолдан жасалѕан электр ћџралдарын ћолданбауѕа тырысыѓыз;- бiр розеткаѕа љлкен ћуатты бiрнеше тџрмыстыћ ћџралдарды

ћоспаѓыз;- электр сымдарыныѓ жаѕдайын байћап жљрiѓiз, Aзiѓiздiѓ

ћауiпсiздiгiѓiз љшiн электр ћалћанында “жучок” ћолданбаѓыз;- газ плитаныѓ љстiне лактарды жќне бояуларды ћыздырмаѓыз,

плитаныѓ љстiнде киiмдердi кептiрмеѓiз;- шатырларѕа, жертAлелерге, балкондарѕа, эвакуация жолдарына

бAтен заттар ћойып, шашпаѓыз, балкондарда жанатын заттардысаћтамаѓыз – бiр пќтерден бiрнеше ћабаттарѕа шарпыѕан Aртоћиѕалары да болды;

- тек Aзiѓiздiѓ пќтерiѓiздiѓ ћауiпсiздiгiне ѕана емес, љйдiѓ,ауланыѓ ћауiпсiздiгiне кAѓiл аударыѓыз: шатырлар жќне жертAлелеркездейсоћ адамдар кiрiп кетпеуi љшiн жабыћ болуы керек; тџрѕынљйдегi кез-келген шаруашылыћ жџмыстар (жертAледегi шеберха-налар, дќнекерлеу жџмыстары) ћауiптi – ондай жџмыстарды жљргiзеркезде Aрт ћадаѕалау инспекторынан кеѓес алѕан дџрыс.

Б.СЫДЫЅАЛИЕВ,Алмалы ауданыныѓ ТЖ б#лiмiнiѓ аѕа инженерi,

азаматтыћ ћорѕау подполковнигi.


[email protected]АЛМАТЫЅА СЫЙМАЙ КЕТКЕН АЋЫНДАР

С�ЗI ДЕ, К�ЗI ДЕ,�ЗI ДЕ ЋАЛЅАН АЋЫН

Баћыт САРБАЛАЏЛЫ

Бiз �мiрден 1999 жылы небќрi 52 жасындаертерек �тiп кеткен Дќуiтќлi Стамбеков к�зiтiрiсiнде ћазаћтыѓ аћындыћ аспанында аћшабџлттармен ћатар ћалћып, шабытпен шалћыпжљргенмен де, баћытћа балћып жљрдi деп айтаалмасаћ керек. Рас, адамдыћ баћыттан кендеболѕан жоћ. Аћжљрек Фаридадай жар сљйдi.Џл-ћыз к�рдi. Бљгiнде олар жџлдыз болыпбойжеттi, ержеттi. Мџныѓ љстiне ол �мiрденбаћыт iздеп, сол баћытын тауып, иеленiп �ткенадам десек те жаѓылыспаспыз. Бџл байланы-мызѕа мысалѕа келтiрiлген «Баћыт туралыжыры» да дќлел болмай ма? Ал аћындыћбаћытћа келсек, наћ мџны айта алмаймыз.«Алтын бесiк» («Жазушы» баспасы, 1975 жыл),«Бџлаћтар даланы аѓсайды», («Жалын» баспасы,1987 жыл), «Бiр кљндiк сќуле» («Жазушы»баспасы, 1989 жыл). Менiѓ бiлетiнiм, осы љш-аћ кiтап. Ортамызда жер басып жљргендеосындай љш-аћ жинаѕы («Ћанат ћаћтымен»т�ртеу) жарыћ к�руi аз емес пе? Оныѓ дарааћындыѕын, сара стилiн оћырманѕа жеткiлiктiтаныта алды ма? Соѓѕы к�лемi де ћалыѓ, �ресiде биiк, �рiсi кеѓ шоѓ кiтабы «Жџмаѕым ментамџѕымды» �зi к�рiп, ћызыћтап кеткенде ѕой.Алайда, наћ мџндай баћыт к�зi тiрiсiндеТоћаш Бердияров пен Т�леген Айбергеновкеде, Ћосжан Мљсiрепов пен КеѓшiлiкМырзабековтерге де бџйырмаѕанын ескерсек,мџнда кеѓес �кiметiнiѓ цензурасына ћоса, �леѓжќне �нер адамдарын ортамызда жљргендетолыћ баѕалап, алаћанѕа сала алмайтын бейћам-дыѕымыз да жатћанын несiне жасырамыз!

Дау жоћ, осыѕан орай «Дќуiтќлi Стамбеков– ћандай аћын» деген салмаћты сџраћтуындайды. Бџл – жќне жќй, ћатардаѕы емес,аћынныѓ ћазаћ ќдебиетiндегi алатын орнын,т�л суреткерлiк порымын аныћтап беретiннегiзгi, Басты сџраћ. Бџл тџрѕыдан келгенде,жоѕарыда айтылѕан с�здерiмiз де, аћынныѓалѕа тартылѕан жыр жолдары да осышындыћтыѓ, �леѓдегi дара Дќуiтќлi деп аталарџлылыћтыѓ да, �нердегi Стамбеков саналарсџлулыћтыѓ да шет жаѕасын бiраз байћатадыдесек те, асыра айтпаспыз. Ќрине, бiр ѕанабiздiѓ баѕамыз емес, Сырбай Мќуленов сќтсапарынан басталѕан, Дќуiтќлiтануѕа жартыкiрпiш, кiрпiш болып ћаланып жатћан басћада маћала, сын-ойлар, сыр-пiкiрлер осы мiн-деттi атћаруѕа љлес ћосып жатћаны тљсiнiктi.Бџл жерде мен абыз Абайымыздыѓ ћазаћтыѓ�лгендерiнiѓ жаманы жоћ, ал тiрiлерiнiѓжамандаудан аманы жоћ деген баршамызѕабелгiлi с�зiнiѓ, �мiрден тамаша тап басып та-уып айтћан ащы аћићатыныѓ ћатысы шамалы,оныѓ Дќуiтќлi аћын шыѕармашылыѕынатаразы бола алмайтынын айта кеткiм келедi.;йткенi, ол мџндай пендешiлiктен к�зiтiрiсiнде де тысћары ћалып, �мiрден �ткен соѓда мџндай �лшемге сыймаѕан Аћын. Мџныѓбасты себебi: ол �мiрдi сљру љшiн сљрмеген,;леѓ љшiн ;мiр сљрген аћын. Мџны ћызыћдейсiз бе, Ћожанасырлыћ дейсiз бе, оныѓ жербасып жљргендегi ѕџмырыныѓ сыры да, сипатыда осындай. Ол басћа бiр кќсiпке, тiршiлiктљрiне ћызыћћан емес, сондыћтан да шыѕар,мансап ћуѕан емес. Бар болмысы – тазалыћ,елге адалдыћ, �мiрдi сљю, жџмысы – �леѓ,�леѓ, �леѓ жазу. Бiраћ, бџѕан баѕып Дќуiтќлiтопырлатып жыр жазды деп ойламаѓыз.Талантты аћынныѓ талабы ћатты, талѕамыбиiк болатыны �зiнен-�зi мќлiм десек,Дќуiтќлi �леѓ ћџрастырѕан жоћ, жазѕан жоћ,жыр жаратты. Жалѕан �мiрде Армандап кљнкештi.

Бiздiѓше, мiне, осы ;леѓ љшiн ;мiрсљргендiгi – аћын адам, аћын Азамат ДќуiтќлiСтамбековтыѓ еѓ басты бiтiмi, �зiндiк негiзгiерекшелiгi, алѕан тынысы, атћарѕан мыѓ iсiболып к�рiнедi.

�леѓменен бастап алып �мiрiн,�леѓменен ћарсы алатын �лiмiн;Жыласа шын,Кљлсе де шын кљлетiн,Тљсiнiѓдер аћындардыѓ к�ѓiлiн.Мiне, осы адамдыћ адалдыћ, аћындыћ

тазалыћ оныѓ кљллi шыѕармашылыѕына тќн,тiн-�зегiне �рiлген жан десек, ќдiлдiктенауытћымаймыз.

«Алтын бесiгiн» ћадiрлi оћырман, �здерi-ѓiзбен бiрге бiраз параћтайыћшы.

Ћалар талай жалындардыѓ џшћыны,К�ктем демей, демей зќрлi ћыс кљнi.Дана да �лер, бiраћ жердiѓ ћыртысынЖылытар оныѓ кеудесiнiѓ ыстыѕы.

Ћара жердiѓ џмытпайтын шерi осы,Џмытпайтын тауы, тасы, белесi.�лсе-даѕы мџздататын секiлдiОны зџлым адамдардыѓ денесi.

***– Арманыѓ бар ма, беремiн,Айта ѕой бiрiн, – деп едiм.Шалшыћћа �скен бiр шыбыћСќл ѕана мџѓмен кљрсiнiп.

(Дiр еттi, мљмкiн, тоѓѕан ба?)– Сџлулыћ берiп жондарѕаБасымыз шiркiн ћосылып,Айналсаћ, – дедi. – орманѕа.

– Тiлегiѓ бар ма, беремiн,Айта ѕой болса, – деп едiм.Тџныћтау жатћан бiр бџлаћЖартастан шыѕып бџлдырап.

– Белi љзiлмеген белдерге,Безерiп жатћан ш�лдерге,Жаѕасы жайлау ћоныс боп

Айналсаћ, – дедi. – к�лдерге!– Тiлегiѓ бар ма, беремiн,Айта ѕой бiрiн, – деп едiм.Ћара тас маѕан иiлiп,Арманын айтты ћиылып.

(К�ѓiлiнде бќлкiм мџѓ бар ма?)– Басшы боп бљкiл ћџмдарѕаБќрiмiз шiркiн жиналып,Айналсаћ, – дедi. – шыѓдарѕа!

Сќл ѕана ойлы пiшiнмен,Болдым мен бќрiн тљсiнген.«Сендермен мен де таѕдырласЕкенмiн», – дедiм iшiмнен.Жиырма бес жастаѕы жас аћынныѓ

жазѕандары бџлар. Дљрсiлдеп тџрѕан жалындыжљрек сыры. Аћ пейiл, таза тiлек, �мiрге дегенѕашыћтыћ лебiздерi.. Осынау екi �леѓнен-аћДќуiтќлi аћынныѓ даралыѕы неде екенiн жаћсыаѓдамаймыз ба?! Ол – �леѓдi ыстыћ ой менм�лдiр сезiммен теѓ �ру, �мiрдiѓ �те ѕажап та,саналы адамѕа азап та екенiн ћайшылыћ,контрастар арћылы кеѓ, шынайы беру, аћ пенћараны, кљн мен тљндi, арман мен жалѕандысалыстыру, шарпыстыру арћылы тамылжытыпжеткiзу. Аћын айтћанына бас изесек, �мiрдiотћа орап �ткен дана �лген соѓ да ћара жерћойнын жылытып жатса, жамандыћтыѓжалауын желбiреткен зџлым ћара жер ћойнынмџздата тљседi. Мына ћоршаѕан ортаны,табиѕатты тiршiлiктi оздыратын да, тозды-ратын да, тљзейтiн де, кљзейтiн де жалѕызЖаратушы Алла таѕаладан кейiн Адам баласыболса, аћын Дќуiтќлi сол ћџдiреттi иеленiп,�скiн шыбыћћа, кiшкене бџлаћћа, ћара тасћабiр арманыѓды айт, тiле, орындайын десе,шыбыћ – Орманѕа, бџлаћ – К�лге, тас –Шыѓѕа айналу мџраты екенiн аћтарып салады.Аћићат ћой. Бџл баяндауымыз Дќуiтќлi жырымазмџнын ћайталау сияћты к�рiнгенмен, мќнбасћада. Арманда. Арман жљзеге асар бола-шаћта. Табиѕаттыѓ љш тiрегiмен таѕдырласаћын жас кезiнде шыбыћ, бџлаћ, тас тiлегiнорындай алмаѕанымен, уаћыт �те келе жљзегеасырѕан жоћ па? Аћиыћ аћын, бас аћынДќуiтќлi Стамбеков поэзиясында. Бљгiнгi таѓда1980–1990 жылдары-аћ Арћадаѕы Аћтоѕайорманына, солтљстiктегi Айнак�лге, оѓтљстiк-тегi Алатаудыѓ бiр шыѓына аћынныѓ ќлемiодан ќрi ћалыѓдап, одан ќрi де м�лдiреп, оданќрi де биiктей тљсуде. Бџл байламдарымызѕадќлел керек пе?

Мiне, 1980 жылдарынан бiр мысал:Айдын Балћаш,К�л жаѕасы. Ћамыстар.К�л бетiнде керемет бiр аѕыс бар.Толћындарды толћын ћуып жаѕаѕа,Џмтылады кеткiсi кеп далаѕа.

Бiрде жалѕыз ћалдым ћамыс iшiнде,�ѓ тљгiлi шошымап ем тљсiмде.Шыѕа келдi шџбарала жолбарыс!Жолбарысћа ћарсы менде бар ма кљш?!

Ћорћыныштан тџла бойым дiрiлдеп,«�лдi деген осы...», – дедiм кљбiрлеп.«�лдi деген осы!» – дедiм соѓѕы рет,К�л де сонда жылап тџрды м�лдiреп.

Жанды ћимай тџрѕанымда бiр шыбын,Нар ћамыстан шыѕа келдi ту сиыр.Жалт бџрылып,Жолбарыс та аћырып,Менi тастап,Кеттi соѕан атылып.

«Осы ненi шатып-бџтып отырсыѓ?» –Деп кiнќлап жљрме менi оћушым.

Ћазiр к�лдеЖоћ керемет нар ћамыс,Нар ћамыс жоћ,Жоћ жќне де жолбарыс...К�рдiѓiз бе, Балћаш к�лi делiнгенмен, бџл

– аћын к�лi. Мџнда нар ћамыс �сiп тџр. Жол-барыс та бар. Ал анау Жезћазѕан «облысын-даѕы» Балћаш к�лi тайыздаса, жолбарысынжоћтап жатса, мџны жасаѕандар – кешегi кеѓес�кiметi кiсiлерi... Бљгiнгi билiгiѓнiѓ де нарћамысты �сiруге ћолдары тимейдi. Бџѕан ћоса«Алтын бесiк» авторымен «Бџлаћтар даланыаѓсайды» кiтабыныѓ иесiнiѓ арасындаѕыайырма да љлкен емес пе? Жiгiт аѕасы Дќуiтќлi,халыћтыѓ аћыны Стамбеков ћалай жырлайды?!Мџны бiлгiѓiз келсе, «Ћазаћфильм» ыћшамау-данында» («Жанып тџрѕан кљнге де ћарамайды,Алатаудан аѕын су домалайды. Алма баћта лапберiп, Сары тамызда Апорт иiсi бџл маѓдыаралайды»), «Тораѓѕы тоѕайыныѓ ќнi»,«Тоћырауынныѓ аћ бидайын еске алу» («Бесжыл бойы сол халыћты тоћ ћылып, Аћто-ѕайдан алыс тџрды жоћшылыћ. Аћ бидайдайырѕатылѕан самалда Аћтоѕайдыѓ айћабаѕы баронда...»), «Алатау аћсаћал», «Ћџс жљрек»,«Жџп-жџмыр жер секiлдi менiѓ басым» (Бџлда тџр шыр айналып �з «кiндiгiн», Саѕыныпк�к жињанын, боз ћџрлыѕын. ;зiмнiѓ Галак-тикам, сонда жылжып, Тастаймын дљниегек�здiѓ ћырын...»), «Жљрегiмде Хиросима»(«Сол секiлдi сырласым, сыйласым да, Солсекiлдi жаћыным, ћимасым да. Жаралы њќмћаралы, љнсiз ѕана Жљрегiмде жылайдыХиросима!), «К�л жаѕалай бiр бала жљгiредi»(«Кеудесi оныѓ толы едi армандарѕа! Ћолынбџлѕап осынау ќн жалѕанѕа, Кете барды айдын-ныѓ тереѓiне... Не бар к�лдiѓ тљбiнде... Мар-жан бар ма?!), таѕысын таѕы жырларын оћы-ѓыз. ;зi есейiп ћана ћалмай, с�зi есейген аћын-ныѓ ћаламынан «Жаратылыс жаѓѕырыѕы»(кiтаптыѓ бiрiншi тарауы) – табиѕат-ананысљйген, ћара жерге жасалѕан ћиянаттан жанып-кљйген Жљректiѓ љнiне айналады. Алтын Кљнiкљлген, кљйдiрген, тљнi тџныћ, сљйдiрген адамжаныныѓ љнiне. «;мiр �рнектерiнде» (кiтаптыѓекiншi тарауы) таѕылымды таѕдырлар, маѕы-налы мархабат ћана жљздеспейдi, еѓбектiѓжемiсiн жинап, ащы кермегiн де татасыз.«Махаббат маздаѕы» (кiтаптыѓ љшiншi тарауы)– сенiѓ де ћыздарѕа ѕашыћ болѕан кезiѓ, тџныптџрѕан маздаћ та м�лдiр сезiм. Осы ѕана ма?Жоћ, махаббаттыѓ небiр ћџпиялары мен бiзгебеймќлiм тосын ћырлары ашылады.

Бар себебi...Жаныѓа жуытпайсыѓ,Маѕан деген сезiмдi ћџлыптайсыѓ.Сол к�рместей кљйiѓде-аћСезiп жљрмiн,Еш џмыта алмайсыѓ,Џмытпайсыѓ...Бастан �ткен оћиѕа, бџрынѕы махаббат.

Бќрiбiр осы шын сљю iзсiз �ткен жоћ. Ажы-расудыѓ љлкен себебi бар екенi аныћ;сондыћтан сол ћыз бџдан ћашып ћана ћоймай,мџны жек к�рiп кетуi де мљмкiн. Бiраћ, ќйелдiѓаты – ќйел. «;з байлары болса бiр ж�н, ќйел-дер еркек атаулыны бiр-бiрiнен ћызѕанады»деп Ћадыр Мырза Ќлi айтћандай, ѕажапћџлыћтыѓ таѓбасы жатуы ќбден мљмкiн мџнда.

Ћайран жиырма бес! Ћыз ћџшаѕында �ткенкљндер. Мџндай серiлiктiѓ жасаѕан обалы дабар шыѕар, алѕан сауабы да к�п болды емеспе?!

Ендi оны айтпадыѓ не, айттыѓ не,Тасуыѓнан теѓiзге џћсап ћайттыѓ де.Сол бiр ћызды iшiм менiѓ бiледi,Мен дегенде ыстыћ едi жљрегi.

Тыћыршыѕан жарыс тiлеп,Дљбiрлеп,Албырт дќурен кеше бар да бљгiн жоћ.Ерке кљндер елегiзген ћџлындайКiсiнейдiЕрiндерi дiрiлдеп.

***Сен жайлы ќркiмЌр тљрлi баяндайды,Мейлi ашпа жаѓалыћ ѕалам жайлы –Сенiѓ махаббатыѓсыз,О, аяулым,Данышпан да данышпан бола алмайды.

Сљйем сенi,К�терем т�беме тiк,Ћайда барам мен сенсiз – сенен �тiп,Сен – Лаура да,Мен – аћын Петрарка,Сенi жазам поэма,�леѓ етiп..

Жiбек дедiк,Бiз сенi Баян дедiк,Аћ марал да,�зiѓсiѓ аяулы елiк.Сљйем сенi.М�лдiреп к�з алдымда,Тџрѕандыѕыѓ љшiн де ќйел болып.Ары ћарай жалѕастырмай-аћ ћоялыћ. Осы

жолдардыѓ �зi-аћ Дќуiтќлiнiѓ жарын, аруды,ћазаћ ќйелiн ћалай сљйгендiгiн жаћсыаѓѕартпай ма? Дќуiтќлi Стамбеков – ќлем поэ-зиясындаѕы тамаша махаббат жыршыларыныѓбiрi. Егер олар танымай жатса, бљгiнгi аѕыл-шын жiгiтi Ромео аѕылшын ћызы Жульеттаѕаасыћтыѕын алаш аћыны Дќуiтќлi Стамбеков�леѓiмен жеткiзiп тџрмаса, оѕан Дара Дќуiтќлiкiнќлi емес, оѕан бiздiѓ елiмiздiѓ 1970–1980жылдары да орыс отаршылдыѕында болѕанысебепкер; егер 2010 жылдары да мџндай жаѕ-дайды еншiлемесек, дљниеден ћайтћан ќжесiнорыс тiлiнде ћоштасып к�метiн, ар-намысыемес, «аћша љшiн �летiн» бљгiнгi билiктегiлеркiнќлi.

Наћ осы кiтапта Дќуiтќлiнiѓ тiкелей ќйел-дер туралы он �леѓi бар. Оны да орда ћџрѕанойлы, сџлу да отты �леѓдер. Мџндаѕы бастыкейiпкер – жарыћ дљниеде ћалап алѕан жалѕызжары Фарида екенi де кљмќнсiз. Аћынныѓ,ќсiресе, ананы, аяѕы ауыр ќйелдi асћаћ жыр-лауы тќнтi етедi.

Жаѓаша бiр мен соны етемiн жыр,Шалћимын да шабытпен кетемiн бiр.�йткенi ол ќлемнiѓ болашаѕын –�зi секiлдi адамды к�терiп жљр.Бџл �леѓдер ќйелдi осылай жырлау керек

екенiне к�з жеткiзумен бiрге, ћазаћтыѓ ардааћыны Дќуiтќлi Стамбеков �леѓмен Ћазаћ ќйе-лiне ћойѕан ескiрмес Ескерткiш десек орынды.

Аћынныѓ осынау б�лекше, белестiккiтабы «Бiз �мiрдi сљйемiз» деген к�лемдi декенеулi публицистикалыћ толѕаумен аяћта-лыпты. ;зi ен таћпаса да, ол – iс жљзiнде лири-калыћ дастан. Онда публицистикалыћ наси-хаттан г�рi к�семс�здiк парасат басым. Ма-хаббатћа толы ;мiр туралы ода. Оптимизмгетолы, асыл арман ќдiптеген, келешекке дегенсенiмге шљпiлдеген к�ркем дљние. «1. ;ткендiеске алу немесе жаѓбыр љнiнен» басталып, «2.Бояулар туралы с�з», «3. Мљсiн туралы с�з»,«4. ;леѓ туралы с�з», «5. Ѕалымдарѕа хат», «6.Аяѕы ауыр ќйел туралы с�збен» тќмќмда-латын толѕау-дастан Мџћаѕали Маћатаевтыѓ«Жан азасы» атты атаћты реквиемiмен дељндесiп, сабаћтасып жатыр десек, асыраайтпаймыз. Кемер – сол кемер. Деѓгей –сондай деѓгей. Айырмасы – анау ;лiм Сырыболса, мынау ;мiр жыры.

Соѓѕы ћос шумаѕын ѕана алѕа тартайыншы:Ћол бергенге ћол берiп, дос боламыз,Жер – аћићат,Кљн – �мiр,Аспан – аѓыз.Жџмыр жердiѓ таѕдырын ойлап кетсек,Аяѕы ауыр ананы еске аламыз.

Ойым таза жер љшiн, адал арым,Жермен бiрге мен де ауыр дем аламын.Абайлаѓдар,Адамдар, абайлаѓдар,Аяѕы ауыр сияћты Жер-ананыѓ.Бiздiѓ осыѕан дейiнгi баяндауларымыз бен

байыптауларымыз аћын Дќуiтќлi Стамбеков-тiѓ ћандай аћын екенiн ћанаѕаттанарлыћ бай-ћатады, байћатты деп бiлсек, мџнымыз артыћемес шыѕар. Сондыћтан да оныѓ кейiнгi «Бiркљндiк сќуле», соѓѕы «Жџмаѕым мен тамџѕым»кiтаптарына арнайы тоћталып, жаѓа �леѓдерiмен �нердегi �рлерiн тќптiштеп таныстырыпжатудыѓ ћажетi бола ћоймас, сiрќ. ;йткенi,менiѓ жазып отырѕаным – ѕылымѕа џласыпкететiн зерттеу емес, негiзiнен Аћынныѓ Адам-дыѕы мен Азаматтыѕын да ћамти кетер, бастыћырлары мен сырларын айтып �тер шыѕарма-шылыћ келбетi.

Жалпы, Дќуiтќлiнiѓ �мiрi атаћты Тоћы-рауын �зенiмен таѕдырлас десек аћићаттан алысћонбаймыз. Ол ћџм астымен жљздеген шаћы-рым аѕып �тiп барып Балћаш к�лiне ћџяды.


[email protected] ЋАЛА КЉНI ЋАРСАЃЫНДА

АЛМАТЫДА ЋАЛА КЉНIНЕ ОРАЙ60-ТАН АСТАМ ФЕСТИВАЛЬ

МЕН КОНЦЕРТ �ТЕДIЋала тџрѕындары мен ћонаћтарына бiр ай

бойына барынша мазмџнды мќдени-сауыћ-тыћ баѕдарламалары џсынылады. Биыл 60-тан астам жаѓа ќрi бџрыннан бар фестиваль-дер мен концерттердi тамашалауѕа болады.

Ћала кљнiне арналѕан мерекелiк баѕдарлама«Медеу» мџз айдынында 19-20 тамызда бас-талады, мџнда «Рухани жаѓѕыру» аясындаалѕашћы халыћаралыћ «Star of Asia» музыкафестивалi @тедi.

Азияныѓ тљрлi баѕыттаѕы танымалорындаушылары хип-хоп, классика,r'n'b дан инди-поп жќне рок баѕытын-даѕы ќсем ќуендердi џсынып, алма-тылыћтарѕа наѕыз музыка мерекесiнтарту етедi. Форматы бойынша жаѓафестиваль болып табылатын «Star ofAsia» «Азия даусы» музыкалыћ бай-ћауыныѓ дќстљрлi жалѕасындай. «Ме-деу» мџз айдынында Ћытайдыѓ, Тљркия-ныѓ, Жапонияныѓ, Оѓтљстiк Корея-ныѓ, Љндiстанныѓ жќне басћа шетелдердiѓ танымал ќншiлерi /нер к/р-сетедi. Ќйгiлi ќншiлердiѓ арасындаоѓтљстiк кореялыћ «U-KISS» К-рортобы, Љндiстан ќншiсi Sanah Moidutty,тљрiк жџлдызы Murat Boz бар. Екi кљндешетелдiк ќртiстермен бiрге МџзАРТ,Ћайрат Нџртас, Айћын, Ќли Оћаповжќне басћа ћазаћстандыћ эстрада жџл-дыздары да /нер к/рсетедi. Билеттердi«Kassir.kz» cайтынан алуѕа болады.7 тамыздан бастап «Меломан» желiсi менРеспублика сарайыныѓ кассаларынафестиваль билеттерi тљсе бастайды.

Ћала тџрѕындары мен ћонаћтары бiрай iшiнде «К/к-Т/бе – Опера» халыћ-аралыћ музыка фестивалiне барып,ашыћ аспан астында «Оркестрлер ше-руiн», «Gakku даусы» музыка мерекесiн,«Aлма fest» алма фестивалiн тамашалап,«ТойЋазан 2017» атты Ћазаћстан халыћ-тарыныѓ џлттыћ ас мќзiрлерi фести-валiнен дќм татып, «Тџлпар» џлттыћкиносыйлыѕын тапсыруѕа ћатысып,Ѕ.Мљсiрепов атындаѕы Ћазаћ мемле-кеттiк академиялыћ балалар мен жас/с-пiрiмдер театрыныѓ «Базарым тарћама-сын» спектаклiн жќне басћа да к/птегенћызыћты шараларды тамашалай алады.«Almaty Sales Festival: Summer 2017»жеѓiлдiк фестивалi аясында ћаланыѓ100-ден астам сауда орталыѕы арзантауарларды џсынады.

Ћала кљнi мерекесiнде, 17 ћыр-

/нер жџлдыздарыныѓ концерттерi /тедi.Республика сарайында Т/реѕали Т/ре-ќлi, Ваенга, Наргиз Закирова, ПавелВоля жќне басћа ћазаћстандыћ, ресей-лiк эстрада жџлдыздарыныѓ концерт-терiн тамашалауѕа болады. Сондай-аћ,биыл М.Лермонтов атындаѕы мемлекет-тiк академиялыћ орыс драма театрымен елiмiздiѓ еѓ к/не Алматы зооло-гиялыћ паркi /здерiнiѓ 80 жылдыћмерейлi мерекелерiн атап /тедi.

Ћала кљнiне орай жаяу жљргiншiгебасымдыћ беретiн Панфилов, Жiбекжолы, Гоголь, Ћабанбай батыр к/ше-лерi мен «Астана» алаѓын ћайта жасаужџмыстарын аяћтау жоспарланѕан.Сондай-аћ, бiрћатар ќлеуметтiк нысан-дар, аудан ќкiмдiгi, ХЋКО, сот, про-куратура, ќдiлет басћармасы орнала-сатын Наурызбай ауданыныѓ ќкiмшiлiкорталыѕы ашылады.


кљйекте «Алматы Аренада» «Muzzone»телеарнасыныѓ VI Еуразиялыћ «EMA2017» музыкалыћ сыйлыѕын тапсырусалтанаты /тедi.

Мќдени баѕдарламалардан басћаалматылыћтар мен ћала ћонаћтарыспорт жарыстарын да тамашалай алады.Олардыѓ iшiнде ћазаћ кљресi бойыншак/пшiлiктiѓ к/ѓiлiнен шыћћан «ЌлемБарысы» турнирi. 9 ћыркљйекте «AlashPride» палуандарыныѓ жарысы /тедi.Сайыстарда жеѓiс жалауын желбiретiпкеле жатћан Арман Оспанов брази-лиялыћ Тиаго Тавареспен кљш сына-сады. Биыл «Тур Алматы» веложарысыекi кљн бойы 28-29 ћыркљйекте /тедi ќрiхалыћаралыћ к/пкљндiк турлардыѓ еѓмаѓыздысы болып табылады. Спорттыћсайысты «Евроспорт» телеарнасытiкелей трансляциялайды.

Атап /терлiк жќйт, «Алматы Аре-нада» жаћын арада «ABBA platinum»,«А’studio», «Грибы» жќне басћа белгiлi

Оныѓ тџщы суын бљгiнгi кљнi де осы к/л аттасћала тџрѕындары мен осындаѕы /неркќсiпорындары ћџбырмен тартып пайдаланып отыр.

Жџтып ћойып ћомаѕай ћџм безерген,Аса алмадыѓ алдыѓдаѕы кезеѓненШыныменен б�лек сенiѓ таѕдырыѓ,Сендей ѕажап болса менiѓ ќр жырым.

Ешкiмге де тиген емес зияныѓ,Ћалай сенi жер астына ћиямын?!Менi таѕдыр �зен етсе �зiѓдей,&з к�лiме тек сен ћџсап ћџямын.Алдындаѕы кедергi кезеѓнен аса алмай, ћџм

жџтып ћойса да жанкештiлiкпен Балћашк/лiне жетiп ћџйып, Балћаш елiнiѓ ш/лiн ћан-дырып отырѕан Тоћырауын /зенiндей ДќуiтќлiСтамбеков 1990 жылдары орын алѕан тоћы-раудан сол уаћытта-аћ љзiлмей, сљзiлмей /тiп,халћына жетiп жљздескен болатын. Содан бергiаћынныѓ ахуалы ћандай? Tлеѓге келгендедосы тљгiл ћасын да теѓ к/ретiн, тек ќдебиеткећосћан љлесiмен баѕалайтын, /мiрде /згелертљгiл /зiне де ќдiл, ћатал болѕан аћын бљгiнгiкљндерi бџћарасы мен билiгi тарапынан ќдiлћџрметтелiп, келешектiѓ иесi жас џрпаћ тара-пынан лайыћты баѕаланып отыр ма?! Оныѓатында Аћтоѕай ауданында, Балћаш даласында,Алматы ћаласында к/ше, мектеп бар ма?Ескерткiш ћойылды ма? Ћџлпытасы ћалай?Ћџлпытас демекшi... Осы жерде ерiксiз ДараДќуiтќлi жырына кезек беруге тура келедi:

Кiм мќѓгiлiк,Шынында кiм �лмейдi?Сенi де ажал алысћа жiбермейдi.Жиѕан байлыћ, дљние – ћалар бќрi,Тљгендеп бiр кетсеѓ де тљгел мейлi.

Бiрiѓ – ћусыѓ,Бiрiѓ – от, бiрiѓ – жасыћ,Бiрiѓ – дџшпан, бiрiѓ – �ш,Бiрiѓ – ѕашыћ,Бiлмей ћалу тљк емес бiр-бiрiѓдi,Дљние љшiн жљргенде ырылдасып.О, ћайдасыѓ, бауырым, дос, аяулым,&з-�зiѓнен сен ћашан босай алдыѓ?!Кiмге ћандай жамандыћ iстеп едiѓ,Кiмге ћандай жаћсылыћ жасай алдыѓ?!

Сол болады мќѓгiлiк жолдасыѓ да,Туѕаныѓ да, барыѓ да,Жан досыѓ да.Не iстей алдыѓ сен &зiѓ �мiрiѓде –&лгеннен соѓ тџрады сол басыѓда.Менiѓ ћолымда «Ћџлпытас» атты осы

/леѓнiѓ «Жалын» журналында (№3, 1989 жыл),«Бiр кљндiк сќуле» («Жазушы», 1989 жыл)жинаѕында жарыћ к/рген екi нџсћасы да бар.Соѕан орай екi нџсћаныѓ айрымашылыѕынескерiп, жекелеген с/здердiѓ дџрысыраћ дегеннџсћасын алып, сќл жетiлдiре тљскен љлгiсiнџсынып отырѕан жайым бар. Адам /мiрде неiстесе де: жамандыѕын да, жаћсылыѕын да(жасыра алса да) ћџртып, /згерте алмайды.Tлгеннен соѓ марћџм рухына ќдетте жаман с/зайтылмаса да, оныѓ шын ћџлпытасы – Tмiрдене iстегенi. Ал тас ћџлпытасћа тек жаћсылыћбедерленае, ќрине, ќбестiк те емес. Солтџрѕыдан келгенде Дќуiтќлi достыѓ «Ћџл-пытасы» – шын мќѓгiлiк ћџлпытас, аћићатЕскерткiш, Ар алдындаѕы жауап, Дар алдын-даѕы џлы с/з болып шыћћан:

Не iстей алдыѓ Сен �зiѓ �мiрiѓде –&лгеннен соѓ тџрады сол басыѓда!Наћ осы /лшем, /нер /ресiнен келгенде де

Аћын Дќуiтќлi Стамбековтiѓ бiтiргенi аз баекен, жазѕандары осал ма екен?! Tлеѓдерi дараемес пе екен, лирикалыћ дастандары сара емеспе екен? Егер орыстыѓ џлы сыншысы Нико-лай Гаврилџлы Чернышевский: «Наѕыз адал,наѕыз ќдiл, наѕыз ћатал сыншы – Уаћыт» десе,оныѓ шыѕармалары, асыл жырлары, жљрегiнiѓжасыл нџрлары /зi аялаѕан Тоћырауын/зенiндей уаћыт сынынан ќлдећашан /тiп,сарћырап аѕып жатыр ѕой... Тек сќл ѕана Баћыткерек. Кешегi кеѓес кезiнде оѕан аћићатжетпесе, наћ бљгiн насихат жетпей тџр. Оныѓаћыл-ойлары мен наћыл-сойлары мына /мiрдiсљрудiѓ, џѕудыѓ кiлтiне ѕана емес, «культiне»айналдырсаћ та артыћ емес. Бљгiнгi таѓда менiѓк/зiмнiѓ бiр жеткенi – аћын Дќуiтќлi Стам-беков жырларынсыз бiздiѓ џлы ќдебиетiмiздiѓбiр бџлаѕы тартылып салады, бiздiѓ џлыћхалћымыз – ќлеуметiмiздiѓ бiр шыраѕы жан-бай ћалады. Ендеше т/л билiгiмiз надандыћтанаман болса, халћымыздыѓ топас еместiгi аксио-ма. Тек жастарымызѕа Дќуiтќлi СтамбековтiѓТоћырауындай нќрлi, ќрлi жыр-/зенiн к/рсе-тiп, к/зеп жiберу шарт. Батыстыѓ басћын-шылыѕына џшырап, шын /нерден тарыѕып,жойћын жањанданудан жалыѕып (басћа нќрiжоћ болѕандыћтан) отырѕан жастарымыз мќѓ-гiрiп кетпей тџрѕанда, Дара Дќуiтќлiге жо-лыћса, Аћынныѓ Балћаш к/лi бола алатынынабiздiѓ сенiмiмiз мол.

P.S. Осыдан 30 жыл бџрын сырлас ћџрдасаћын маѕан «Бџлаћтар даланы аѓсайды»кiтабын мынадай ћолтаѓба жазып сыйлапты:«Баћытћа!

Тiрi жљрсек жер бетiнде егер де,Сенен сыншы, шыѕар аћын менен де.Менен мыћты шыћпай ћалса, о, досым,Жаныѓ ашып жљрер болѕай �леѓге.

Дќуiтќлi С. 9.VII. 87.»Дќуiтќлi дос! Даналардыѓ бiрi: «Артында

баласы ћалса, к/зi ћалды де. Артында с/зiћалса, /зi ћалды де» – деп, жазыпты. Абайдыѓайтћанына сайып жатса да, /зiнше пайымдауѕой. Сенiѓ к/зiѓ де жљр арамызда; дара С/зiѓбар болѕандыћтан Tзiѓ де жљрсiѓ. Мынамаћалам жер бетiнде тiрi жљргендiктен Мыћтыаћын сенiѓ 70-ке жетуiѓе байланысты асылмџра /леѓдерiѓе жаным ашып жљруiмнiѓ бiрк/рiнiсi деп бiлемiн.

Газет «Алматы аћшамыныѓ» компьютер орталыѕында терiлiп,беттелдi. Суреттердiѓ сапасына редакция жауапты.

Жарнама мќтiнiне жарнама берушi жауап бередi.

Автордыѓ маћалалары редакция к#зћарасын бiлдiрмейдi.

Газет Ћазаћстан Республикасыныѓ Мќдениет жќне аћпарат ми-нистрлiгiнде тiркелiп, тiркеу туралы №13246-Г куќлiгi 24.12.2012жылы берiлген.

Газет «Дќуiр» ЖШС РПБК-де басылды. 050044, Алматы ћала-сы, Ћалдаяћов к#шесi, 17. Тел:273-12-04, 273-12-54. Офсеттiк басы-лым, к#лемi 2 баспа табаћ.ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР

Ћали СЌРСЕНБАЙМекен-жайымыз: Индекс: 050022.

Шевченко к�шесi, 106 А.

Шыѕарушы – «Алматы аћшамы» газетi жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi

Бас редактордыѓ бiрiншi орынбасары – Ќнуарбек ЌУЕЛБЕКБас редактордыѓ орынбасары – Т�рехан ДАНИЯРБас редактордыѓ орынбасары-жауапты хатшы – Баћыт ОЙСА

Ћабылдау б�лмесi – 292-66-50.Факс – 292-66-48.E-mail: [email protected]

Газет сейсенбi, бейсенбi,сенбi кљндерi шыѕады.

Н$МIРДIЃ ТАРАЛЫМЫ – 14500

Кезекшi редактор –Ћџттыбек АЙМАХАН


[email protected]ОЋИ ОТЫРЫЃЫЗ

«STAR OF ASIA» –МУЗЫКА МЕРЕКЕСI

Алматыда 19–20 тамыз аралыѕында ерекшеформаттаѕы «Star of Asia» халыћаралыћ музыка фес-тивалi �тедi. Ќлемдегi еѓ биiк мџз айдыны «Медеуде»�тетiн бџл айрыћша шоуѕа ќлемдiк деѓгейдегi ќртiстерћатысады, ашыћ ауа сахнасында жљздеген тљрлi к�ѓiлк�теретiн шаралар к�рсетiледi.

– Бџл ерекше музыка мере-кесi болады, хип-хоп, RnB, инди-поп, электр жќне рок тќрiздi тљрлiбаѕыттаѕы ќндердi заманауи љздiкорындаушылар айтады. Ќлемгетанымал шетелдiк диджейлерхэдлайнерлерге айналады. Кон-церттен #зге фестиваль бары-сында флешмобтар мен тљрлiстильдегi би баттлдары да к#рсе-тiледi, – дейдi фестивальдi џйым-дастырушылар.

«Star of Asia» фестивалiнiѓсахнасы љлкен аспалы аркаарћылы пайда болѕан џшатынметеориттi елестетедi, Медеудеалѕаш рет радиальды формадаѕысахна жасалады. Оныѓ техника-лыћ нюансына келсек, Ћазаћ-станда радиальды формадаѕысахна жасау #те кљрделi. Автор-лыћ жоба Германия, Ресей жќнеУкраинадан келген серiктестерарћылы жљзеге асады.

– «Star of Asia» орасан муль-типликативтiк ерекшелiкке иеболады деп кљтiлуде. Ол Алма-тыѕа келетiн жџлдыздардыѓ сан-дыћ жќне сапалыћ ћџрамынаорай «Сан Ремо», «Славянскийбазар», «Новая волна» тќрiздiконтинентальдi маѓызѕа ие фес-тивальѕа айналуы мљмкiн. Бџлмузыка фестивалi жыл сайын#тедi деп љмiттенемiз - дейдiџйымдастырушылар.

Атап #терлiк жќйт, фестивальЋР Президентi Н.Ќ.Назарбаевтыѓ«Рухани жаѓѕыру» маћаласыаясында жќне Алматыныѓ Ћалакљнi ћарсаѓында мегаполистеоћиѕалы туризмдi дамыту маћса-тында #тедi. Халыћаралыћ сарап-шылардыѓ баѕалауы бойынша,соѓѕы он жыл iшiнде оћиѕалытуризм жедел даму љстiнде, мџн-даѕы ќлемдiк айналым он мыѓнанжљз миллиард долларѕа дейiн#скен.

«Star of Asia» фестивалi елi-мiзге туристер легiн арттырып,экономикалыћ тиiмдiлiк ќкеледi,мќдени шараны #ткiзу барысындатуристiк индустрияныѓ барлыћнысандары жџмыстарын жан-дандырады. Фестиваль Ћазаћ-станда ѕана емес, барлыћ Азиякеѓiстiгiндегi ерекше музыкалыћоћиѕа болмаћ ќрi Алматыныѓќлемге танымалдыѕын аттырмаћ.Сондыћтан да болар, ћала бас-шылыѕы «Star of Asia» Алматы-даѕы туристiк саланы #рiстетудiѓнегiзгi элементтерiнiѓ бiрi депесептейдi. Форматы жаѕынан мљл-дем #згеше «Star of Asia» конти-нентальдi фестивалi «Азия даусы-ныѓ» #мiршеѓ дќстљрiн жалѕас-тырады.

Фестиваль ќртiстерi де #нер-сљйер ћауымныѓ ћызыѕушы-лыѕын тудыратыны с#зсiз, олар:

Оѓтљстiк Кореяныѓ «U-Kiss»тобы – Asia Song Festival ,Chineese TOP Awards, BestMale Music Video, KoreanCulture Entertainment Awards,Korean Video, Daejun Awardsмузыкалыћ сыйлыћтарыныѓлауреаты, Youtube арнасындаѕыжазылушылар саны 17 000 000адамды ћџрайды, Ќзiрбай-жанныѓ танымал ќншiсi Roya(Instagramдаѕы фолловерлiжазылушыларыныѓ саны – 1 100000 адам), Zзбекстан ќншiсi ќрiактрисасы Rayhon «Жылдыѓ еѓљздiк ќншiсi» жќне «Еѓ љздiкќртiс» аталымдарыныѓ 15-тенастам лауреаты атанѕан(Instagram – 1 000 000фолловерлер, Facebook – 8 777фолловерлер), Индияныѓ жарыћжџлдызы Sanah Moidutty(Instagram – 13 200 фолловерлер,Facebook – 55 532 фолловерлер),#збектiѓ клубтыћ мќдениетiнiѓжџлдызы DJ Piligrim (Instagram –93 400 фолловерлер, Facebook –7 030 фолловерлер), «Kral TV Muzik odulleri», «Al tin kelebekodulleri», «Istambul FM Alt injdlleri» марапаттарыныѓ иегерi,тљрiктiѓ атаћты ќншiсi Murat Boz(Instagram – 7 100 000 фолло-верлер, Facebook – 5 057 717фолловерлер) жќне басћалары.

Естерiѓiзге сала кетейiк,билеттердi Kassir.kz, Chocolife.me,Ticketon.kz сайттарыныѓ жќнеРеспублика сарайыныѓ, Алма-тыныѓ Мега Орталыѕыныѓ кас-саларынан сатып алуѕа болады.


ЏЛТТЫЋ АРНАНЫ ЋАТТЫСЫНЅА АЛДЫ

Тљркiмен басшысы Гурбан-оѕлы Бердiмџхаммедов џлттыћтелеарнаныѓ сапасын ћаттысынѕа алды. Министрлер каби-нетi мен ћауiпсiздiк кеѓесiнiѓжиынында мемлекет басшысытелеарналарѕа #зектi, #ткiр баѕ-дарламалар жоћћа тќн екенiнбатыл айыптады. Оныѓ с#зiншеџлттыћ арна елдегi экономи-калыћ, ќлеуметтiк мќселелердiк#рсетуде елге љлгi болуы, алдажљруi тиiс. Zкiнiшке ћарай,олай болмай тџрѕан к#рiнедi.Есесiне, #з мiндетiн дџрыс ат-ћармай отырѕан премьер-ми-нистрдiѓ орынбасары АннагелдiГараджаев ћатаѓ с#гiс алды.

АЯЅЫН ЋОЯРЅАЖЕР ТАППАЙДЫ

шаћ аяћкиiм елде жоћ. Есесiне олжурналистердiѓ тџраћты таћы-рыбына айналѕан. Дљкендердеоѕан д#п келетiн аяћкиiм жоћ.Фабрикалар да ондай к#лемдегiаяћкиiм тiкпейдi. Џзаћ жылдарбойы аяћкиiмiнiѓ тарлыѕынанбiрнеше мќрте ћиын оталарѕа тљс-кен. Осылай аты шыћћан оданбiрнеше фирма арнайы тапсырысалып, аяћкиiм тiктi. Алайда оныѓбќрi аяѕына аса жайлы келебермейдi. Ќсiресе, метрода ћар-балас кезде жљргенде ыѓѕайсыз-дыћ тудырады, аяѕын ћоярѕа жертаппайды. Алайда, тайѕаћ кезiндежаћсы, ќлi де бiр ћџлаѕан жоћ-пын дедi ол.

Беларусь жiгiтi Вадим Быч-ковский 52-размер аяћкиiм киедi.Zкiнiшке ћарай, оныѓ аяѕына

КIМ СЕНЕ ЋОЙСЫНДат ѕалымдары ерекше зерт-

теулер нќтижесiнде кљтпеген ше-шiмге келдi. Iшiмдiктi љнемiтџтыну – ћант диабетiн т#мен-детедi екен. Бес жыл iшiндеѕалымдар iшiмдiкке ќуес 70 мыѓадамѕа тќжiрибе жљргiзген. Нќти-жесiнде ѕалымдар м#лшерменiшкен еркектерде ћант диабетi 27пайызѕа, ал ќйелдерде 32 пайыз-ѕа т#мендегенiн аныћтаѕан. Сон-дыћтан iшiмдiктi аз тџтынатын-дарда бџл ауру тљрi к#п байћа-лады. Бџл ретте шараптыѓ пай-дасы к#бiрек сезiлген. Ол ћан-даѕы ћанттыѓ белгiлi бiр деѓгейдећалыпты болуын саћтаѕан. Алсыраны ќйелдерден г#рi еркектердiѓ пайдаланѕаны ж#н екен. Ћысћасы,спирттiк iшiмдiктердi пайдаланудыѓ ћант диабетiнiѓ #ршуiне тљкћатысы жоћ к#рiнедi. Кiм бiлiптi, ѕалымдар да пенде ѕой, ќйтпесеiшiмдiктiѓ пайдасы болады дегенге кiм сене ћойсын.

НИЕТ БОЛСА, ТЉК ТЕ ЕМЕС

ЭКСПО-ны к#ру љшiн сонауАЋШ-тан келген Джулия Мак-лейн бiр жылдыѓ iшiнде ћазаћшаљйренiп алыпты. Ол ћазаћ жiгiтiнетџрмысћа шыћћан. Олардыѓ ћазiр

Астанада жљргендерiне екi айшамасы болды. Оныѓ кљйеуiћытайлыћ ћандасымыз ЋауланЋџсайынхан да АЋШ азаматыекен. Екеуi осыдан алты жылбџрын осында танысћан к#рiнедi.

– Мен бiр жыл бойы ћазаћтiлiн Америкада оћып, љйренiпалдым, – дейдi Джулия.

Ендi одан ќрi тереѓдетiп љйрен-бекшi. Ћазаћстанда бџл тiлден екiџстазы бар екен. АЋШ-тыѓКалифория штатында тџрып-аћћазаћ тiлiн меѓгерiп алѕан жас-тардыѓ бiздiѓ талайымызѕа љлгiболары с#зсiз. Ниет болса болдыекен, ћай жерде тџрѕаныѓ тљк теемес.

Ћ.ИМАН.

ЖЕТi АЙДА 705 МЛРД. ТЕЃГЕ ТЉСiМ...

Documents