1

I- Dünya hububat piyasalarında yeni eğilimler

Michel FERRETFranceAgriMER

2

I- Genel yorumlar

3

Bazı piyasa yönlendiricileri (1)

• « klasik yönlendiriciler »– Üretim / tüketim– Stok / tüketim oranı

• Hububat ürünleri arasındaki fiyat ilişkisi– Hububat ekim alanlarının tahsisine etkisi

• Lojistik – İç piyasa

• Yeterli veya yetersiz depolama ve nakliye olanakları– İhracat

• Navlun ücretlerinin hububat ürünlerinin rekabet edebilirliğine etkisi

4

Bazı piyasa yönlendiricileri (2)

• Döviz kurları– Rekabet üzerine etkisi

• Ulusal politikalar – Tarım politikası– İthalat yönetimi– İhracat yönetimi

• Mali yatırımcılar– Piyasa değişkenliği üzerine etkisi

5

II- Önemli rakamlar ve veriler

6

Önemli rakamlar

• BUĞDAY : 650 Mt (+/- 5 %)– Makarnalık : 35 Mt

• YEMLİK HUBUBAT: 1100 Mt (+/-5 %)– Mısır : 800 Mt (+/- 5 %)– Arpa : 140 Mt

• ÇELTİK : 650 Mt

• SOYA FASULYESİ: 250 MT (+/- 5 %)

7

« büyük miktarlar » / üretici ülkeler / tüm hububat çeltik dâhil

• ABD : 350 / 400 Mt • Çin : 300 / 320 Mt ; çeltik hariç (140 Mt)• AB : 275 / 300 Mt

• Hindistan : 125 Mt ; çeltik hariç (100 Mt)• Rusya : 60 / 95 Mt• Brezilya : 65 / 80 Mt

8

« büyük miktarlar » / soya fasulyesi

• ABD : 73 / 90 Mt– Brezilya 2012 de geçti!

• Brezilya : 65 / 75 Mt (1nci ihracatçı)• Arjantin : 40 / 55 Mt

• = dünya üretiminin %80’i !!

9

Buğday : Dünyadaki Arz / Talep 2012/13

597655

679

400

450

500

550

600

650

700

750

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

Üretim Tüketim

25%

20%

25%

30%

35%

01/

02

02/

03

03/

04 0

4/05

05/

06

06/

07

07/0

8

08/0

9

09/1

010

/11

11/1

2

12/1

3

Dönem sonu stokunun tüketime oranı

10

2012/13 Dönemi Stokların Coğrafi Dağılımı

597

40

60

80

100

120

140

160

180

200

01/02 03/04 05/06 07/08 09/10 11/12

G 8 Stokları

Dünya Stokları

Kalan ülkelerin stokları

Hindistan ve Çin’in stokları

49%

21%

7%19%

38%

12%

Bölgelere göre buğday dönem sonu stoklarının tüketime oranı

16%

50%

1%

5%

6%

11%

Bölgelere göre buğday ithalatı gereksinimi

20%

7%

13

Mısır : Dünyadaki Arz / Talep 2012/13

830

848

500

550

600

650

700

750

800

850

900

01 03 05 07 09 11

Üretim Tüketim

10%

15%

20%

25%

01/02 03/04 05/06 07/08 09/10 11/12

14%

Stok kullanım oranı

14

Birleşik Devletler : Mısır Arz / Talep 2012/13

43

316

0,7

29

314

0,7

25

272

1,9

0

50

100

150

200

250

300

350

400

10/11 11/12 12/13

Başlangıç stoku Üretim İthalat

122

163

4728,6

116

163

3925,1

105

149

2915,7

0

50

100

150

200

250

300

350

400

10/11 11/12 12/13

Stok

İhracat

DiğerKullanım

YemlikKullanım

Kay

nak:

USD

A E

kim

201

2, M

tM

t

15

Pirinç : Dünyadaki Arz / Talep

597

464465

050

100150200250300350400450500

2001

/02

2002

/03

2003

/04

2004

/05

2005

/06

2006

/07

2007

/08

2008

/09

2009

/10

2010

/11

2011

/12

2012

/13

Üretim Tüketim

17%19%21%23%25%27%29%31%33%

01/

02 0

2/03

03/

04 0

4/05

05/

06 0

6/07

07/0

808

/09

09/1

010

/11

11/1

212

/13

22 %

Dünya Stokları

M

t - U

SD

A

16

Yağlı Tohumlar : Üretim

170180190200210220230240250260270

02/0

303

/04

04/0

505

/06

06/0

707

/08

08/0

909

/10

10/1

111

/12

12/1

3

Mt

2030405060708090

100110

01/0

202

/03

03/0

404

/05

05/0

606

/07

07/0

808

/09

09/1

010

/11

11/1

212

/13

Mt

kolza ayçiçeği diğer

- 28

+ 21

+ 2

- 2

+ 0,4

+ 0,4

+ 6

- 4

Kaynak: USDA

soya

dünya ticaretinin dünya üretimine oranındaki sıkışıklık: >>> yüksek fiyat reaksiyonu!

• Buğday : 17,2 % • Mısır : 12,5 %• Pirinç : 7 %

• Soya fasulyesi : 34 %• Şeker : 30 %

18

III- Son gelişmeler

Son gelişmeler (1)

• Üretim açısından mısır buğdaya yetişmiş durumdadır.

• Çeltik onun izinden gitmektedir.

• ABD, dünya buğday piyasasındaki referans noktası olma rolünü kaybetmektedir.

• Son yıllarda, Arjantin ve Ukrayna’da, ekim alanlarında hububata büyük kaymalar görülmektedir.

20

ABD’de yazlık ürünler arasında ekili alan rekabetiMısır Soya

Yazlık Buğday (Mak.Buğ. hariç) Pamuk

21Kaynak : USDA

29,9

22,6

38,8

202428323640

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

…

Mha

Soya

Buğday

Mısır

ABD : Hububata ayrılan alanlar (Buğday, mısır, soya fasulyesi)

Kay

nak:

FEC

/Agr

iTre

nd

0

1,5

3

4,5

6

7,5

9

10,5

12

13,5

15

2007

/08

2008

/09

2009

/10

2010

/11

2011

/12

2012

/13*

Diğer

Arpa

Sorgum

Mısır

Buğday

* Ağustos 2012 tahmin

02468

1012141618202224

2007

/08

2008

/09

2009

/10

2010

/11

2011

/12

2012

/13*

Diğer

Ayçiçeği

Soya

Arjantin : Hububat alanındaki büyük yer değişmeler

Son gelişmeler (2) • Eski SSCB tekrar önde gelen bir ihracatçı oldu

– Hububat üretiminin gelişmesi– 1990 yılında çiftlik hayvanlarında büyük ölçüde azalma

• Aynı zamanda başlıca istikrarsızlık faktörü – Hububat üretimi ve ihracatlarında istikrarsızlık– Hükümet « müdahaleleri »

• AB önemli bir buğday (yemlik buğday, yüksek kaliteli ekmeklik ve makarnalık buğday) ve mısır ithalatçısı oldu, ancak net bir hububat ürünleri ihracatçısı olarak kalmıştır.

24

İhracatlar

0

10

20

30

40

50

60

Mt Kazakistan

UkraynaRusya

Rusya, Ukrayna, Kazakistan (tüm hububat) : bir güvenirlik sorunu

25

Rusya’nın et ithalatları (dünyanın birinci et ithalatçısı)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

en 1

000

t

toplam et

Kaynak : F.A.O

26

Rusya’nın kümes hayvanı eti ithalatları : kendi kendine yetme yönünde

0200400600800

1000120014001600

1000

ton AB-27

ArjantinBrezilyaKanadaABD

27

Son gelişmeler (3) : fiyatlar (a)

• Ham petrol üzerinden hububatın, yağlı tohumların ve şekerin birbirlerine bağlı olması: – Hepsi « Enerji kompleksi » ile ilgili

• Mali yatırımcıların, tarımsal ürünlere ilgileri giderek arttı– Vadeli işlem borsası üzerine etki– Chicago Ticaret Borsası (CME) / Paris Vadeli İşlem Borsası (MATIF)– MATIF, Batı Avrupa Birliğinde bir mihenk taşı oldu

• 2007/08 krizinden dersler alındı– İthalatçı ülkeler, kendi ithalat politikalarında daha dikkatliler– Tampon ve « stratejik » stokların yapılandırılması

• Depolama kapasitelerinin yapılandırılması (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kore)

– G 20 : tarımı yeniden keşfederler• Eylem planı / AMIS

28

35 759

24 283

05000

100001500020000250003000035000400004500050000550006000065000700007500080000

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

MISIR BUĞDAY SOYA ŞEKER

+

79 005

Chicago ve NewYork vadeli işlem sözleşmeleri( 1000 sözleşme, 2000-2011)

45 144

24 704

29

1 908

5 688

0500

10001500200025003000350040004500500055006000

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2088

2009

2010

2011

MISIR BUĞDAY KOLZA

+

402

Vadeli işlem sözleşmeleri (NYSE-Euronext) (1000 sözleşme, 2000-2011)

30

Son gelişmeler (3) : fiyatlar (b)

• 2000 yılı ortasından bu yana ABD hububat vadeli işlem borsalarının piyasa

yönlendiricisi mısır olmuştur• .. Ancak soya fasulyesine dikkat ..

• Nisan 2011’den 2011/12 dönemi sonuna kadar ABD mısırı Yumuşak Kırmızı Buğdaydan (SRW) daha pahalıydı

– Dünyada buğdayın yem olarak kullanımına etkisi– Dünya ticaretinde buğdayın yükselişi– Karadeniz bölgeleri için mısır üretimini geliştirme amaçlı yeni teşvikler !

•

•

SRW, Mısır ve Soya Fiyatları (Fob)

100150200250300350400450500550600650700750

$/tSRW fob Sarı Mısır 3 fob Soya fob

+

548

320

339

32

90

140

190

240

290

340

Arjantin YukarıNehir (FOB)

ABD Körfez (FOB)

BrezilyaParanagua FOB

Dünya mısır fiyatları

Kay

nak:

CIC

, $/t

Éthanol etkisi

33

Dünya buğday ticareti : 2011/12 döneminde dramatik yükseliş

136137 143

0

16

32

48

64

80

96

112

128

144

01/0

2

02/0

3

03/0

4

04/0

5

05/0

6

06/0

7

07/0

8

08/0

9

09/1

0

10/1

1

11/1

2

12/1

3

Mt)

Kay

nak

CIC

2/0

4/20

12

34

0

12

24

36

48

60

72

84

96

108

2002

/03

2003

/04

2004

/05

2005

/06

2006

/07

2007

/08

2008

/09

2009

/10

2010

/11

2011

/12

2012

/13

(En

Mt)

Sou

rce

CIC

Dünya mısır ticareti : yaklaşık 100 Mt

35

Mısır ve soya fasulyesi dünya ticareti

9295

60646872768084889296

100104

2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12

Mt

Soya MısırSource: CIC

36

Soya fasulyesi dünya ticareti : çok tehlikeli bir durum ….

95

57

12

0

14

28

42

56

70

84

98

04/0

5

05/0

6

06/0

7

07/0

8

08/0

9

09/1

0

10/1

1

11/1

2

2012

/13

Mt

Dünya Çin AB

Kaynak: CIC sept. 2011

Çin ithalatlarının dünya ürün piyasalarındaki payı

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70

MadenlerKömür

ÇelikAlüminyum

Bakır

NikelPetrol

SoyaŞeker

(%)

38

Ukrayna : mısır üretimi ve ihracatlar

22,8

10,5

02468

101214161820222426

2002

/03

2003

/04

2004

/05

2005

/06

2006

/07

2007

/08

2008

/09

2009

/10

2010

/11

2011

/12

Üretim İhracatlar

39

Son gelişmeler (4) : lojistik

• Karadeniz havzası ve Güney Amerika’daki liman tesislerine büyük yatırımlar• Hububat nakliyatında konteynır kullanımının artması (pirinç, malt, yağlı

tohumlar)• « Kazak olayı »• « CWB olayı »• Olacak gelişmeler (.. Veya olmayacak ?)

– « Kuzey-Batı / Kuzey-Doğu Geçiti »– Skysails (yelkenliler)

40

42