İHRACAT MEVZUATI

1. “İHRACAT REJİMİ” NE DEMEKTİR?

4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 150. Maddesi İhracat Rejimi’nin tanımını yapar.

Buna göre ihracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.

İhracat Yönetmeliği’nin 4. Maddesinde ise “ihracat”, bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut Ekonomi Bakanlığınca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemler olarak tanımlanmıştır.

2. “FİİLİ İHRACAT” NE DEMEKTİR? 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 151. Maddesi, “fiili ihracat” kavramını tanımlar. Buna göre, ihraç eşyası, buna ilişkin gümrük

beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük kontrolünden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesi’ni terk etmesi koşuluyla fiilen ihraç edilmiş sayılır. Bu durumda, ihraç eşyası üzerindeki gümrük kontrolü sona erer. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkış tarihi, karadan çıkışlarda gümrükten çıkış

işlemleri tamamlanıp kara sınırından fiilen çıktığı, deniz ve hava taşıtlarında ise, eşyanın yüklendiği deniz ve hava taşıtının haraket ettiği tarihtir.

I. BÖLÜM:İHRACAT MEVZUATI

İhracat ile ilgili her türlü işlem, ihracata ilişkin hükümler içeren kanunlar, iki veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar ile İhracat Rejimi Kararı, bu karara istinaden çıkarılan yönetmelik, tebliğ ve talimatlar çerçevesinde yürütülmektedir.

3. “İHRACAT SERBESTİSİ” NE ANLAMA GELİR?

İhracat serbestisi, kanun, kararname ve uluslararası anlaşmalarla ihracı yasaklanmış mallar dışında kalan bütün malların ihracatının, İhracat Rejimi Kararı çerçevesinde serbest olmasıdır.

4. KİMLER İHRACAT YAPABİLİR?

İhracatçılar, ihracat yapabilir. İhracat Yönetmeliği “İhracatçı”yı şöyle

tanımlar:“İhraç edeceği mala göre ilgili İhracatçı

Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları”

III. BÖLÜM:İHRACAT ŞEKİLLERİ

İhracat şekilleri İhracat Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır

1. Ön izne bağlı ihracat2. Kayda Bağlı İhracat3. Konsinye İhracat4. Yurt dışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat5. İthal edilmiş malların ihracı6. Serbest bölgelere yapılacak ihracat7. Diğer ihracat şekilleri:

a) Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat, b) Takas ve bağlı muamele kapsamında yapılacak ihracat,c) Bedelsiz ihracat,d) Transit ticaret,e) Offsetf) Yurtdışına e-ticaret kapsamındaki mal ihracatı

Ön izne bağlı ihracatİhracı uluslararası anlaşma, kanun, kararname ve ilgili sair mevzuat uyarınca belli bir merciin ön iznine bağlı malların ihracatında, ilgili mercilerden ön izin alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri uygulanır.

3. KAYDA BAĞLI İHRACAT NEDİR?

Kayda bağlı ihracat, gümrük beyannamesinin, ihracattan önce İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alındığı ihracat şeklidir.

Kayda bağlı ihracatta ihracatçılar, gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için İhracatçı Birliklerine müracaat ederler. Birlikler tarafından gümrük beyannameleri onaylanır ve üzerine kayıt meşruhatı düşülür.

İhracatçı Birliklerinin onaylayıp kayıt meşruhatı

verdiği beyannamelerin 30 gün içinde gümrük idarelerine verilmesi gereklidir. İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin onay tarihinden itibaren başlatılan bu süre uzatılamaz.

Hangi eşyanın ihracatının kayda bağlı olarak izleneceği, Ekonomi Bakanlığı tarafından 06.06.2006 tarih ve 26190 sayılı RG’de yayımlanan İhracat:2006/7 İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ ile belirlenmiştir.

4. KONSİNYE İHRACAT NEDİR?

Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesini ifade eder.

Müracaat: İBGS (Bazı hallerde Ekonomi Bakanlığı) Konsinye kayıtlı gümrük beyannamesinin 30 Gün

içinde gümrüğe ibrazı 1 yıl içinde kesin satış, en fazla 2 yıla kadar uzatılabilir Kesin satışı müteakip 30 gün içinde kesin satış faturası

veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile birlikte izni veren İBGS’ye müracaat

ihraç izin süresi içinde satılamaması halinde, malın gümrük mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir.

5. KREDİLİ İHRACAT NEDİR?

Kredili ihracat, iki ve çok taraflı kredi anlaşmaları dışında kalmak kaydıyla, ihracat bedellerinin Kambiyo Mevzuatı’nda öngörülen süreleri aşacak şekilde yurda getirilmesine imkan tanıyan bir ihracat şekli idi. Ancak, 08 Şubat 2008 tarihli ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 32 sayılı Karar’ın “İhracat” ile ilgili 8. maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle 12/7/2008 tarihli ve 26934 sayılı RG’de yayımlanan İhracat Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.

6. TRANSİT TİCARET NEDİR?

İhracat Yönetmeliğinin 4/(1)(n) maddesinde "transit ticaret", "yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya satılması" şeklinde tanımlanmış; mezkur Yönetmeliğin "Diğer ihracat şekilleri ve transit ticaret" başlıklı 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Ekonomi Bakanlığının madde politikası itibariyle transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği malların transit ticarete konu olamayacağı; ithalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Transit ticarete ilişkin gümrük işlemleri transit rejimi kapsamında sonuçlandırılmaktadır..

7. TAKAS ve BAĞLI MUAMELE NEDİR?

Takas: İhraç veya ithal edilen mal veya hizmet bedelinin, kısmen veya tamamen mal, hizmet veya döviz ile karşılanması işlemidir. Takas, iki ülke arasında gerçekleştirilir.

İhraç veya ithal edilen mal veya hizmet bedelinin, kısmen veya tamamen mal, hizmet veya döviz ile karşılanması ve bu transferlerin ikiden fazla taraf ülke arasında yapılması ise bağlı muamele olarak adlandırılır. Diğer bir ifade ile, Bağlı Muamele, ikiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemidir.

Takas ve bağlı muamele işlemleri yürürlükteki ihracat ve ithalat rejimleri çerçevesinde yürütülür.

8. OFF-SET NEDİR?

Bu ticaret biçimi kamu kuruluşları tarafından açılan savunma alanına yönelik olmayan ve bedeli en az 5.000.000 (Beş milyon) ABD Doları olan uluslararası ihalelerde, ihaleleri kazanan yabancı firma/kuruluşların ihaleleri açan kamu kuruluşlarına yönelik offset taahhütlerini kapsar.

Off-set, kamu kuruluşları tarafından açılan uluslararası ihaleler çerçevesinde, ihaleyi kazanan firma veya kuruluş tarafından, Türkiye’de üretilen malların, gelir ve giderleri Türkiye’de kaydedilen yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin yeni alıcılara ihracatı veya mevcut alıcılara yönelik ihracat artışı ile taahhüt gereğince Türkiye’nin mevcut ihracat potansiyelinin geliştirilmesine yönelik Müsteşarlıkça onaylanan diğer işlemleri ifade eder.

Offset uygulamalarının usul ve esasları 27 Temmuz 2007 tarih ve 26595 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat: 2007/6 sayılı “Offset Uygulamalarına İlişkin Tebliğ” ile belirlenmiştir.

9. TİCARİ KİRALAMA YOLUYLA YAPILAN İHRACAT NEDİR? Malların kira bedeli karşılığı belirli bir süre

kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasıdır.

12/07/2008 tarihli ve 26934 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İhracat Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ in 3 üncü maddesi ile İhracat Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesinde değişiklik yapılmış ve söz konusu maddenin ikinci fıkrasına “Ticari Kiralama yoluyla yapılacak ihracat gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir” hükmü eklenmiştir.

Ticari kiralama kapsamında geçici ihracı yapılacak eşyaya 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliğinin “Geri Gelen Eşya”ya ilişkin hükümleri uyarınca işlem yapılması esastır:

TİCARİ KİRALAMA YOLUYLA YAPILAN İHRACAT

Süre, kira sözleşmesine uygun olarak verilen süredir. Bu süre Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Söz konusu süre Gümrük Yönetmeliği’nin 452 nci maddesi hükümleri çerçevesinde beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir.

Ticari kiralama yoluyla geçici çıkışı yapılacak eşyaya Gümrük Kanunu’nun 168 inci maddesi kapsamında muafiyet uygulanabilmesi için, Gümrük Kanunu’nun 169 uncu maddesi uyarınca, eşyanın yeniden ithalinde, ihracı sırasındaki ayniyetinin değişmemiş olması gerekir.

10. BEDELSİZ İHRACAT NEDİR?

22/12/1995 tarihli ve 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararının 3 üncü maddesinin (e) bendine istinaden, karşılığında yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasıdır.

Bedelsiz İhracata ilişkin uygulama usul ve esasları 12/07/2008 tarih ve 26934 sayılı RG’de yayımlanan İhracat: 2008/12 sayılı Bedelsiz İhracat Tebliği ile belirlenmiştir.

Bedelsiz ihracat yoluyla yurt dışına çıkarılacak bazı eşya için belirli hallerde 2008/12 sayılı Tebliğ’in ekinde yer alan “Bedelsiz İhracat Formu” kullanılır.

IV. BÖLÜM:İHRACAT İLE İLGİLİ ÖZEL DÜZENLEMELER

1.Daha önceden Türkiye’ye ithal edilmiş (Türkiye’de üretilmemiş) bir eşya ihraç edilebilir mi?

İthalat rejimi çerçevesinde ithal edilmiş ve vergileri ödenmiş bulunan yabancı menşeli yeni veya kullanılmış malların ihracı özellik arz etmeyen ihracat kapsamında gerçekleştirilebilmektedir. Bu kapsamdaki ihracat işlemlerinde, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat, yatırım teşvik mevzuatı ile Gümrük Mevzuatı’nın mahrece iade hükümleri saklıdır.

2. Alıcısı ihraç eşyasını kabul etmezse ne yapılır? (1) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallar karşılığında aynı bedel

ve şartlarla mal ihracına ilişkin talepler, durumu gösterir belgelere istinaden gümrük mevzuatı çerçevesinde giriş ve çıkışta ayniyeti tespit edilmek suretiyle gümrük idarelerince sonuçlandırılır.

(2) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların başka bedel ve şartlarla aynı veya farklı alıcılara satışına ilişkin talepler, durumu gösterir belgeler ve yeni satış sözleşmesine ait İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onaylı faturanın ibrazından sonra gümrük idarelerince sonuçlandırılır.

(3) Gümrük idarelerince sonuçlandırılan talepler ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine ve mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.

(4) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların bozulabilir nitelikte olması halinde, bu tür talepler İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği veya daha sonra İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine bilgi vermek kaydıyla Müsteşarlık yurt dışı teşkilatınca sonuçlandırılır. Müsteşarlık yurt dışı teşkilatınca sonuçlandırılan talepler, ilgili gümrük idaresine bildirilir.

(5) Yukarıda yer alan hususlar, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat kapsamında yapılmış olması halinde, ait olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.

3. İhraç eşyası alıcısına teslim edilememişse ne yapılır? (Yanma, çalınma gibi haklı ve zorunlu nedenlerle

alıcısına teslim edilemeyen mallara ilişkin ihracat talepleri, durumu gösteren belgelere dayanılarak Ekonomi bakanlığı(İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.

Geri getirilmesinde ekonomik yarar görülmeyen malların terk edilmesine ilişkin talepler, durumu gösteren belgelere dayanılarak Ekonomi bakanlığı(İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.

Yukarıda belirtilen hususlar, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat kapsamında yapılmış olması hâlinde, ait olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.

4. Yurt dışı fuar ve sergilere katılım konusundaki prosedür nasıldır?

Türkiye’nin hangi yurt dışı uluslararası fuar ve sergilerde temsil edileceği Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından belirlenir.

Firma ve kuruluşların bu tür fuar ve sergilere gerek Türkiye’yi temsilen milli düzeyde gerekse de bireysel olarak katılmaları mümkündür.

Bu kapsamda yurt dışında bedelli ve/veya bedelsiz olarak gönderilecek eşyanın ihracatına ilişkin işlemler gümrük idaresince sonuçlandırılır.

Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracat mevzuatı hükümlerine tabidir

5. İhracat Yönetmeliğinde gümrük idaresine verilen diğer görevler nelerdir?

Otomasyona geçmiş gümrük idareleri, ihracat işlemlerinde tescil onayı yapılmadan önce, gümrük beyannamesi üzerinde İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin elektronik ortamda oluşturdukları "Birlik Onay Kodu"nu ararlar. "Birlik Onay Kodu" doğrulanmayan gümrük beyannamelerine istinaden mal çıkışı yapılmaz.

Otomasyona geçmemiş gümrük idareleri ise, ihracat işlemlerinde gümrük beyannamesi üzerinde İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin

onayını/kaydını ararlar. İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği onayı/kaydı bulunmayan gümrük beyannamelerine istinaden mal çıkışı yapılmaz.

Gümrük idareleri, ihracatı müteakip durumu ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine bildirir.

Gümrük idarelerince tescil edilen gümrük beyannameleri üzerinde herhangi bir değişiklik yapılması veya gümrük beyannamelerinin iptal edilmesi halinde, bu husus işlemi yapan gümrük idaresi tarafından onayı/kaydı veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Türkiye İstatistik Kurumuna bildirilir.

1. İHRACAT İŞLEMİNDE GÜMRÜK BEYANNAMESİNE HANGİ BELGELER EKLENİR?

Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli

bütün belgeler beyannameye eklenir.

Gümrük beyanı bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapıldığında gümrük idaresi beyannameye eklenmesi gereken belgelerin beyanname ile birlikte ibrazını istemeyebilir. Bu durumda söz konusu belgeler gümrük idaresi istediğinde ibraz edilmek üzere beyan sahibince muhafaza edilir.

Beyanname ile ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontrol edebilir ve beyannamenin içerdiği bilgilerin doğruluğunu araştırmak amacı ile beyan sahibinden diğer belgeleri de vermesini isteyebilir.

İhracat işlemlerinde, ilgili mevzuatla belirlenmiş olanlar dışında hiçbir belge aranmaz. Kamu kurum ve kuruluşları, ihracat işlemlerinin azami ölçüde süratle tamamlanmasını teminen gerekli düzenlemeleri yaparlar.

Bakanlıkça belirlenecek haller hariç olmak üzere ve Gümrük Yönetmeliğin eksik beyana ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kodları ile açıklamaları ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenerek Bakanlığın kurumsal internet sayfasında duyurulan ve aşağıda belirtilen belgelerin gümrük beyannamesine eklenmesi zorunludur. Bu belgeler dışında gümrük beyannamesine herhangi bir belge eklenmez.

İhraç eşyası için Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgisayar sistemi BİLGE'ye kayıtlı olanlar dışında başka bir belge aranmayacaktır.

2. İHRACAT İŞLEMİNDE GÜMRÜK BEYANNAMESİNE HANGİ BELGELER EKLENİR? 1. Fatura 2. Kontrol Belgesi/TAREKS Referans

Numarası 3. Menşe Şahadetnamesi/EUR.1 Dolaşım

Sertifikası4. A.TR Dolaşım Belgesi 5. Bitki Sağlık Sertifikası6. Hayvan ve hayvansal ürünler için Sağlık

Sertifikaları7. Ekspertiz Raporu8. İhracı Ön İzne Bağlı Eşyada İlgili

Kurumca Verilen İzni Gösterir Belge

1. Fatura: İhracatçı tarafından düzenlenir. Beyannameye eklenmesi zorunludur. 2. Kontrol Belgesi: Dış Ticarette Standardizasyon Rejimi hükümlerine göre ihracatı standardizasyon kontrolüne tabi eşyada kontrol belgesinin ibrazı zorunludur. Bu tür eşyanın standarda uygunluğu ürün Denetmenliği Grup Başkanlıkları’nca denetlenerek, standarda uygun eşya için Kontrol Belgesi düzenlenir. 3. Menşe Şahadetnamesi: Alıcı ülkenin talebi halinde Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından düzenlenir.

4; İhracat yapılan ülke ile ülkemiz arasında bir tercihli ticaret anlaşması var olup olmadığına göre ve ticarete konu eşyanın tercihli rejimden yararlanması için gerekli olan ve uluslararası anlaşmalarla belirlenen şartları taşıyıp taşımadığına göre, Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından düzenlenir.(ATR veya EUR1) 5. Bitki Sağlık Sertifikaları Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatında, alıcı ülkenin veya ihracatçının talep etmesi halinde, Tarım İl Müdürlükleri tarafından düzenlenmektedir

6. Ekspertiz Raporu İhracı ön izne bağlı eşyalar arasında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamına giren kültür ve tabiat varlıkları (eski eserler) yer almaktadır. İhraç edilen kültür ve tabiat varlığı niteliğindeki eşyanın 2863 sayılı Kanun kapsamına girmediğinin (başka bir ifadeyle ihraç edilmesinde bir sakınca olmadığının) tevsik edilmesi için, Kültür Bakanlığı’nca düzenlenmiş eşyanın ihraç edilmesine izin veren ekspertiz raporları aranmaktadır. 7. İhracı Ön İzne Bağlı Eşyada İlgili Kurumca Verilen İzni Gösterir Belge İhracat:96/31 sayılı İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ kapsamında yer alan ve ihracatında izin verilebilmesi için ilgili kurumun ön izninin alınmasını gerektiren eşyanın çıkış beyannamesine söz konusu iznin verildiğini gösteren belge eklenir

VIII. BÖLÜM:İHRACATTA ÜRÜN GÜVENLİĞİ DENETİMİ

1930’lu yıllarda başlatılan standardizasyon kontrolü ile geleneksel tarım ürünlerimizin dış pazarlardaki itibarının korunması ve istikrarlı pazarlar yaratılması amaçlanmaktadır.

Yaş meyve sebze, bakliyat, bitkisel yağlar, pamuk, kuru ve kurutulmuş meyvelerden oluşan bazı tarım ürünleri ile bazı salyangozlar, bazı küçükbaş ve büyükbaş hayvanların orijinal bağırsakları, tavuk yumurtaları gibi ürünlerin ihraç edilebilmesi için, bu ürünlerin belirli standartlarda olduğunun belgelenmesi gereklidir.

İlgili tüzük veya standardına uygun olduğu tespit edilen ürünler için elektronik ya da kağıt ortamında Kontrol Belgesi düzenlenir ve ihracat sırasında çıkış beyannamesinde atıfta bulunulur veya ekinde gümrük idaresine sunulur.

İhracatta zorunlu standart ve ticari kalite kontrolüne tabi maddeler, söz konusu maddelerin tüzük veya standardına uygunluğunu gösterir Kontrol Belgesinin elektronik ortamda ya da kağıt ortamında bulunmaması, Kontrol Belgesinin süresinin geçmiş olması, ambalajlarının üzerinde gereken parti numarası ve diğer resmî işaretleme bilgilerinin bulunmaması ile DTS Yönetmeliği’nin 8 inci maddede belirtilen komisyon kararlarına riayet edilmemesi durumlarında ihraç edilemez.

İHRACATTA ÜRÜN GÜVENLİĞİ DENETİMİ

(1) İhracatta denetim, TAREKS'te (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) belirlenen denetim tarihi ve saatinden itibaren en geç 24 saat içerisinde depo, antrepo, liman veya işleme yerinden denetlemeye en elverişli olanında yapılır.

(2) Üretim yerinden ihracat merkezlerine gelen ürünlerin, denetim yapmaya elverişli ve olumsuz dış etkenlerden etkilenmeyecek bir depoya indirilmiş ve uygun olarak işlenip, etiket ve işaretlemelerinin yapılmış olması halinde denetimi gerçekleştirilir.

(3) Fiili denetim sonucunda ürünün ilgili standarda ya da Bakanlık tarafından belirlenen özelliklere uygun olduğunun belirlenmesi durumunda, TAREKS referans numarası oluşturulur.

(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime tâbi tutulmasına gerek görülmeyen ürünlerin ihraç edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(5) Aşağıdaki durumlarda ürünlerin ihraç edilebileceğine dair TAREKS referans numarası, fiili denetim yapılmaksızın firma tarafından başvuru esnasında sunulan bilgi ve belgelerin kontrolü sonucunda oluşturulur.

IX. BÖLÜM:DESTEKLEME VE FİYAT İSTİKRAR FONU

Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu, dış ticaretin ülke ekonomisin yararına düzenlenmesi sağlanması amacıyla, madde politikasının takibi ve fiyat istikrarının temini amacıyla 25.1.1980 tarihinde 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 2'nci maddesine istinaden 14.10.1988 tarihli ve 88/13384 sayılı Karar ile ihdas olunmuştur.

İhracatında DFİF Prim Kesintisi Yapılan Eşya1.Her türlü natürel iç/kabuklu fındık 2.İşlenmiş deri ve kösele dışında kalan, pikle deri dahil, her

türlü hayvan deri ve postları

DFİF kesintisine tabi malların ihracında, anılan Karar’ın “…Fonun yatırıldığına ilişkin banka dekontu ibraz edilmedikçe Gümrük İdarelerince malın ihracına müsaade edilmez.” hükmünü içeren 4 üncü maddesi gereğince “DFİF Prim Kesintisi Makbuzu” aranması gerekmektedir.

.

X. BÖLÜM:İHRACATTA “ÜLKEYE” ÖZEL DÜZENLEMELER

İhracat işlemlerinde, ihracatın yapıldığı ülke belirleyicidir. İhracat yapılan ülkeye göre değişen düzenlemelere aşağıda yer verilmiştir:

1. AB Ülkeleri

Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilen sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri için, ithalatçı ülkede tercihli rejimin uygulanabilmesi için A.TR Dolaşım Belgesinin, tarım ürünleri ve AKÇT kapsamı eşya için EUR.1 Dolaşım Sertifikasının çıkış beyannamesine eklenmesi gerekir.

2. EFTA ÜlkeleriEFTA üyesi ülkeler olan İsviçre, Norveç, İzlanda ve

Lihtenştayn’a yapılan ihracatta, ithalatçı ülkede tercihli rejimden yararlanılabilmesi için EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nın çıkış beyannamesine eklenmesi gerekir.

3. STA imzalanan ülkelerÜlkemiz ile STA imzalamış olan ülkelere yapılan ihracatta

ithalatçı ülkede tercihli rejimden yararlanılabilmesi için EUR.1 Dolaşım Sertifikasının çıkış beyannamesine eklenmesi gereklidir.

4. GTS kapsamında taviz tanıyan ülkelerGenelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nin sağladığı tavizli

gümrük vergisi oranlarından yararlanılabilmesi için, sistem kapsamında ülkemize tercih tanıyan ülkelere yapılan ihracat işlemlerinde çıkış beyannamesine “Özel Menşe Şahadetnamesi” eklenmesi gerekir.

Ülkemiz bu sistem kapsamında, ABD, Avustralya, Kanada, Japonya, Yeni Zelanda ve Rusya Federasyonu’nun tanıdığı preferanslardan yararlanmaktadır.

XI. BÖLÜM İHRACATTA “EŞYAYA” ÖZEL DÜZENLEMELER

İhracat işlemlerinde, ihraç edilen eşyanın niteliği belirleyicidir. Bu kapsamda 3 tür eşya vardır:

1. İhracı Yasak Eşya2. İhracı Ön İzne Tabi Eşya3. İhracı “Kayda Bağlı İhracat”

Kapsamında İzlenen Eşya

İhracı Yasak Eşya 1.Kültür ve tabiat varlıkları (Eski eserler) 2.Hint keneviri 3.Tütün tohumu ve fidesi 4.İhracı ön izne bağlı mallar listesinde yer alan

türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon) İhracı izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon)

5.Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı

İhracı Yasak Eşya (Devam)

6. Doğadan toplanan doğal çiçek soğanları 7. Odun8. Sığla (liquidambar orientalis) 9. Yalankoz (pterocarya carpinifolia) 10. Datça hurması (Phoenix the ophrasti

crenter) 11. Zeytin (tescili yapılmış ve Milli Çeşit

Listesi'nde yayımlanmış olan çeşitlerin yurt içinde sertifikalandırılmış olanları hariç), incir, fındık, Antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları 

12. Salep (toz, tablet ve her türlü formda)

İhracı Ön İzne Bağlı Eşya 1.Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve

Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Bunlara Ait Yedek Parçalar, Askeri Patlayıcı Maddeler, Bunlara Ait Teknolojiler

2.Afyon ve haşhaş kellesi 3.Uyuşturucu maddeler ve 1972 tarihli

Protokolle değiştirilen 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi, 1971 tarihli Psikotrop Maddelere İlişkin Sözleşme ve 1988 tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Trafiğinin Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi kapsamındaki mallar

4.Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi Kapsamındaki mallar

5.Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon

İhracı Ön İzne Bağlı Eşya (Devam)

6. Gübreler (Kimyevi gübreler hariç) 7. Tohumluklar (Orman ağacı tohumları ve

diğer yetiştirme materyalleri hariç) 8. Ankara (Tiftik) keçisi 9. Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını

düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması tamamen yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri  

10. Yarış atları 11. Yem Kanunu kapsamına giren yemler 12. Veteriner İlaçları13. İhracatı kotayla veya başka herhangi bir

kayıtla sınırlandırılan doğal çiçek soğanları

İhracı Ön İzne Bağlı Eşya (Devam)

14. Damızlık büyük ve küçük baş hayvan 15. Doğa Mantarı (Sadece AB üyesi ülkelere

yönelik ihracat için)16. Mavi yüzgeçli orkinos (thynus thunnus) (canlı,

taze soğutulmuş, dondurulmuş veya işlenmiş)17. Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların

İhracatında İzne Esas Olacak Belgelerin Verilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamındaki mallar

18. Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi Ekipman, Yazılım ve Teknoloji Ek’i Dahilindeki Malzemeler

19. Şeker 20. Orman ağacı tohumları ve diğer yetiştirme

materyalleri

İhracı Ön İzne Bağlı Eşya (Devam)

21. 87/12028 Karar sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük kapsamına giren patlayıcı maddeler (harp silah ve mühimmatı hariç)

22. Zeytin fidanı (tescili yapılmış ve Milli Çeşit Listesi’nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt içerisinde sertifikalandırılmış olanları)

23. Wassenaar Düzenlemesi Mühimmat Listesi Kapsamındaki Malzemeler

24. Yaprak tütün, tütün döküntüler

İhracı Ön İzne Bağlı Eşya (Devam)

Çift Kullanımlı ve Hassas Maddelerin İhracatının Kontrolüne İlişkin Tebliğ

Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin İhracatına İlişkin Tebliğ

Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan Ve Bitki Türlerinin Dış Ticaretine İlişkin Tebliğ

Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin İhracatına İlişkin Tebliğ

Kayda Bağlı İhracat Kapsamındaki Eşya 1.Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu primi kesintisine tabi

maddelerin ihracı,

2.Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu'ndan ödeme yapılan maddelerin ihracı,

3.Ülkemizde kredi karşılığı kurulan tesislerin bedelinin malla geri ödenmesine ilişkin özel hesaplar çerçevesinde ihracat,

4.Ülkemiz ile Rusya Federasyonu arasındaki doğalgaz anlaşması çerçevesinde ihracat,

5.Ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan kısıtlama kapsamındaki maddelerin ihracı,

6.Birleşmiş Milletler Kararları uyarınca ekonomik yaptırım uygulanan ülkelere ihracat,

7.10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik kapsamında sertifikayı haiz mallar,

Kayda Bağlı İhracat Kapsamındaki Eşya (Devam)8. İşlem görmemiş zeytinyağı ve işlem görmüş dökme veya varilli

zeytinyağı9. ,10. Meyan kökü,

11. Ham lületaşı ve taslak pipo,

12. Ozon tabakasının korunmasına dair Viyana Sözleşmesi ile bu 13. sözleşmeye ait Protokoller ve değişiklikler kapsamındaki malların14. sadece söz konusu düzenlemelere taraf ülkelere yönelik ihracatı,

15. Torba, çuval ve kutulu halde işlem görmemiş zeytin,

16. Orijinal bağırsak,

17. Canlı koyun, kıl keçisi, büyükbaş hayvan,

18. Dökme halde kapya cinsi kırmızı biber (konik biber),

19. Ham zeytin (fermantasyonu tamamlanmamış),

20. Bakır ve çinko hurda ve döküntüleri,

Kayda Bağlı İhracat Kapsamındaki Eşya (Devam)

18. Beyaz Mermer (Ham ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.11), Renkli ve 19. Damarlı Mermer (Ham ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.12), Oniks (Ham 20. ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.13), Traverten (Ham ve Kabaca

Yontulmuş21. - 2515.11.00.00.14), Diğerleri (Ham ve Kabaca Yontulmuş-2515.11.00.00.19),

22. Çimento (2523.21, 2523.29, 2523.30, 2523.90),

23. Kornişonlar (0707.00.90.00.00).

24. Çam Fıstığı (İç Çam Fıstığı Hariç),

25. Buğday ve mahlut (GTİP No: 10.01), Kara Buğday (GTİP No: 1008.10),

26. Buğday ve çavdar melezi (GTİP No: 1008.90.10).

27. Mercimekler (GTİP No: 0713.40).

28. Arpa (GTİP No: 1003), Mısır (GTİP No: 1005)

29. Geri Kazanılmış Kağıt veya Karton Döküntü, Kırpıntı ve Hurdaları (GTİP 30. No: 4707), Alüminyum Döküntü ve Hurdaları (GTİP No: 7602)

31. Kromlu deriler (GTİP No: 4104.11, 4104.19, 4105.10, 4106.21)

XII. BÖLÜM: KAMBİYO DENETİMİ

08 Şubat 2008 tarihli ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 32 sayılı Karar’ın “İhracat” ile ilgili 8. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 3 – Aynı Kararın 8 inci maddesi

aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 8 – (1) İhracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir."

Buna göre, ihracat bedeli dövizlerin yurda getirilmesi ve bozdurulması zorunlu olmaktan çıkarılarak, tamamı serbest tasarrufa bırakılmıştır.

GÜMRÜK İDARELERİNDE ADIM ADIM FİİLİ İHRACAT NASIL YAPILIR?

1. Adım: İhracatçı ÇTG Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ankara’daki fabrikasında alüminyum boru, çubuk ve profil üreten bir şirkettir.

Üretilen ürünler iç piyasaya sunulmakta; inşaat ve ulaştırma sektörlerinde kullanılmaktadır.

Şirket, ürettiği ürünleri dış pazarlara satmak üzere bir pazar araştırması yapmış; ürünleri için Avrupa ve Asya ülkelerinde potansiyel alıcılar bularak alım-satım görüşmelerini başlatmıştır.

ÇTG Metal San. ve Tic. A.Ş. bu faaliyetleri sırasında İMMİB’e üye olmuştur.

“İhracatçı” Kimdir?İhracatçı olmanın iki temel şartı vardır:

1. Tacir Olmak2. İhracatçı Birliklerine Üye Olmak

Tacir olma konusundaki düzenlemeler Türk Ticaret Kanunu’ndayapılmıştır. Tacirlerin, bulundukları yerdeki ticaretsiciline, vergi dairesine, ticaret ve sanayi odasına, üretimyapılıyor isesanayi siciline, işçi çalıştırılıyor ise sigorta siciline kayıtlı olmalarıgereklidir.

Ticaret hukukumuza ve dış ticaret mevzuatına göre, ihracatçıbirliklerine üye olan her kolektif şirket, komandit şirket, limited

şirket,anonim şirket, kooperatif şirket, ticari işletme işleten dernekler

vegerçek kişi tacirler ihracat yapabilirler.

2. Adım: İhraç Eşyası İhraç eşyası, serbest dolaşımdaki eşyadır.

Bu tanım, şu anlama gelir:

İhraç eşyası Türkiye’de üretilmiştir. Veya,

İhraç eşyası Türk menşelidir. Veya, İhraç eşyası önceden ithalat rejimi

mevzuatına uygun olarak Türkiye’ye ithal edilmiştir.

ÇTG Metal San. ve Tic. A.Ş., Almanya ve Rusya Federasyonu’nda yerleşik iki firma ile ihraç malının türü, miktarı, fiyatı, teslim şekli ve koşulları üzerinde anlaşmaya varmış; ilgili satış sözleşmeleri imzalanmış ve ürünler fabrikada nakliyeye hazır hale getirilmiştir

3. Adım: İhracat İçin Gereken Belgelerin Hazırlanması

Gümrük Belgeleri: Gümrük Beyannamesi

Ticari Belgeler: Fatura, Çeki Listesi, Transit Ticaret Formu

Taşımacılık Belgeleri:TIR Karnesi, CMR, Deniz ve Havayolu

Konşimentoları

Menşe Belgeleri:Menşe Şahadetnamesi, EUR.1 Dolaşım

Belgeleri

Diğer Belgeler:A.TR Dolaşım Belgesi, İhracat İzinleri, Gıda

Güvenliği ve Bitki SağlığıSertifikaları, Borsa Tescil Beyannamesi,

Ekspertiz Raporları

4. Adım: Gümrük İşlemleri İhracatta gümrük işlemleri gümrük beyanının yapılması

ile başlar, ihraçeşyasının fiili ihracatının gerçekleşmesi ile sona erer.

Gümrük işlemleri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gerçekleştirilir.

Gümrük idarelerinde yürütülen otomasyon projesi 2001 yılında

tamamlanmış ve ihracatçıya gümrük beyanını elektronik olarak yapma

imkanı sağlanmıştır. İhracatçılarımız hem kendi ofislerinden hem internet

üzerinden hem de gümrük idarelerinde bulunan veri giriş salonlarından gümrük

beyanı yapabilmektedirler.

Gümrük işlemleri temsil, beyan, onay, muayene ve fiili ihracat olmak üzere

5 aşamada gerçekleştirilir.

5. Adım:Gümrük İşlemleri - Temsil

İhracatçı firma, gümrük beyanını kendisi yapabileceği gibi, 4458 sayılı

Gümrük Kanunu’nda düzenlenen temsil müessesesinden faydalanarak

bir Gümrük Müşaviri aracılığıyla da gümrük beyanında bulunabilir.

Gümrük Müşavirliği konusunda ayrıntılı bilgi,

Gümrük ve ticaret bakanlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) ve

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Mersin’de bulunan Gümrük

Müşavirleri Derneklerinden alınabilir.

6. Adım:Gümrük İşlemleri - Beyan

Ülkemizde 01.01.1996 tarihindenİtibaren Avrupa Birliği ülkelerindeKullanılan ve “Tek İdari Belge” olarakAdlandırılan gümrük beyannamesiformatı kullanılmaktadır.

İhraç eşyasına, ihracatın şekline veihracat yapılan ülkeye göre gerekliolan belgeler de eklenerek hazırlanangümrük beyannamesi ihracatçıbirliklerine onaylatıldıktan sonragümrük idaresine başvurulur.

7. Adım:Gümrük İşlemleri – Onay

Gümrük idaresinin onayına sunulan gümrük beyannamesi ekli belgeleri

ile birlikte gümrük onay memuruna verilir.

Onay memuru beyannameye ekli belgeler ile beyanname üzerindeki

bilgileri karşılaştırarak kontrolünü yapar.

Bu kontrolün sonucunda bir uyumsuzluk tespit edilmez ise, beyanname

onay memuru tarafından bilgisayar sistemi üzerinde onaylanır.

Onay memuru, beyannamenin kağıt nüshasını da mühürleyip

imzalayarak onay işlemini tamamlar.

8. Adım:MuayeneBilgisayar sistemi beyanname konusu ihraç eşyasının hangi

muayenememuru tarafından ve ne şekilde muayene edileceğini belirler.

Muayenenin türü kırmızı, sarı, yeşil ve mavi hatlara göre belirlenir.  Kırmızı hat; eşyanın fiziki muayenesi ile birlikte belge kontrolünün deyapıldığı hattır. Sarı hat; fiziki muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait

beyannameve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği

hattır. Mavi hat; eşyanın veya buna ilişkin yazılı beyan ve ilgili belgelerin

veya ticaribelge ve verilerin sonradan kontrol edildiği hattır.

Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya fiziki muayeneye tabi tutulmadığı

hattır.

9. Adım: – Fiili İhracat

Muayene sonucunda ihraç eşyasının gümrük beyanına uygunolduğunun anlaşılması halinde bu durum beyanname üzerinde gösterilir ve eşyanın çıkışına izin verilir.

Eşyayı taşıyan araç (karayolu, havayolu, denizyolu veya demiryolu ile)

Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiğinde fiilen ihracat gerçekleşmiş olur.

İhracat beyannamesinin bir iç gümrükte açıldığı durumlarda, eşyanın Türkiye’yi terk ettiği sınır gümrük idaresi tarafından iç gümrük idaresine fiili ihracatın gerçekleştiği bildirilir.

Fiili ihracatın tamamlanmasından sonra beyanname kapatılarak bir örneği ihracatçıya verilir ve beyanname bilgileri elektronik

olarakilgili kurumlara gönderilir.

10.Adımİhracat Gümrük İşlemlerinin Tamamlanması

Gümrük beyannamesinin kağıt üzerinde ve bilgisayar sisteminde

kapatılması ile birlikte ihraç eşyasının gümrük işlemleri tamamlanmış

olur.

Kapatılan ihracat beyannamesi üzerindeki bilgiler Gümrük ve ticaret bakanlığı

tarafından elektronik olarak Maliye Bakanlığı’na aktarılır. Böylece,

ihracatçı, ihracattan doğan KDV iadesini alabilmek için vergi dairesine

başvurduğunda, gümrük beyannamesi elektronik olarak

görüntülenebilmektedir.

Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eşya,

ihracata ilişkin gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük idaresine beyan edilir.

Sözlü beyan formu, özel fatura, kumanya listesi, ATA ve CPD Karneleri,Form302 ile ihracına izin verilen eşyanın gümrük işlemleri bu belgeler ile yürütülür.

Elektronik ortamda olanlar da dahil, mektuplar, kartpostallar ve basılmış metinler ile yolcunun kişisel bagajı kapsamındaki eşya için gümrük beyannamesi aranmaz.

İşlem gören beyannamenin l ve 2 no.lu nüshası ihracat işlemlerinin tamamlandığı gümrük idaresinde saklanır. 3 no.lu nüshası ise ihracatçıya verilir.

İŞLEM GÖRMEYEN BEYANNAME

Talep halinde ihracat beyannamesinin onaylı fotokopileri ihracatçıya verilir veya ilgili kuruluşlara gönderilir. Sistem üzerinde tescil edilmiş beyanname kapsamı eşyanın başka bir beyanname tescil edilerek ihraç edildiğinin 30 gün içerisinde anlaşılması halinde işlem görmeyen beyannameler, Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezası uygulanarak iptal edilir

İhracat Kısıtlamaları, Md. 514: Gümrük idareleri, Gümrük Kanununun 55 inci maddesine istinaden Bakanlar Kurulunca, kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması gerekçeleri ile, ihracata getirilen yasaklama ve kısıtlamaları takiple görevlidir.

Geçici Depolama Süresi ve Takip Edilmeyen Beyannameler, Md. 515: İhracat veya yeniden ihracat amacıyla geçici depolama yerlerine getirilen eşya, buralarda bir ay kalabilir. Sözü edilen eşya ile ilgili olarak beyanname tescil edilip edilmediğine bakılmaksızın bu süre içinde ek süre talebinde bulunulması halinde, gümrük idare amiri tarafından en çok üç aya kadar ek süre verilebilir

TASFİYE

Bir aylık süre ve verilen ek süre içinde gümrük işlemleri bitirilerek yerinden kaldırılmayan eşya için gümrük yükümlüsüne tebligat yapılarak, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde eşyanın geçici depolama yerinden çıkarılması; aksi takdirde, bu eşyanın gümrüğe terk edilmiş sayılacağı bildirilir. Bu süre içinde de yerinden çıkarılmaması halinde eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır ve tasfiye hükümlerine göre işlem yapılır. Bu eşyaya ilişkin olarak tescil edilmiş beyanname varsa iptal edilir. Geçici depolama yerlerine konulmaksızın ihraç edilecek eşyanın beyanname kapatma süresi iki aydır. Bu süre makul sebeplerle en çok iki ay uzatılabilir. Bu süreler içinde işlemleri tamamlanmayan beyannameler iptal edilir.

Beyan Edilen Eşyanın Tamamen İhraç Edilmemesi, Md. 516: Beyan edilen ihracat eşyasının tamamının ihraç edilememesi durumunda görevli memurlar tarafından fiilen ihraç edilen miktar beyannameye kaydedilir ve bu konuda 192 nci madde uyarınca işlem yapılır. İhraç edilmeyen beyanname kapsamı eşya için yeniden bir beyanname verilmesi gerekir.  Kaçakçılık fiilleri hariç olmak üzere, ihracata konu eşyanın %10’u aşan cins, tür, miktar veya kıymet farklılıkları için Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin 3 üncü fıkrasının (j) bendi hükmü uygulanır

MÜZEKKERE-DÜZELTME

Beyan ile yapılan kontrol ya da muayene arasında fark bulunması halinde, kontrol ya da muayeneyi yapanlarca bir müzekkere düzenlenerek idare amirinin onayına sunulur. İdare amirinin onayından sonra yapılacak değişiklikler beyan sahibine tebliğ edilir. Tespit edilen farklara itiraz edilmemesi halinde, bu farklara ilişkin bilgiler kontrol ya da muayeneyi yapanlarca bilgisayar sistemine girilir ve düzeltme nüshasının dökümü alınır. Asıl beyanname ile düzeltme nüshası birleştirilir. Bu durum beyannamenin asıl nüshası üzerine belirtilir ve imzalanır. kontrol ya da muayeneyi yapanlarca düz beyaz kağıt üzerine dökümünü aldığı düzeltme nüshasına kişisel mührünü basar. Ayrıca idare mührü aranmaz.

İhracat Gümrük İşlemleri – Özet Beyan

Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşyaya ilişkin olarak taşıyıcı veya

temsilcileri tarafından aracın hareketinden önce ihracat gümrük idaresine özet

Beyan verilir.

Özet beyan, beyanname ve taşıma senetleri karşılaştırılarak uygun

bulunması halinde özet beyan ve beyanname kapatılır. Özet beyanın

ve beyannamenin kapatma tarihi özet beyan servisindeki görevliler

tarafından özet beyan ve beyanname üzerine kaydedilir.

ÖZET BEYANTürkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya

hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi verilmesinin gerekmediği durumda özet beyan verilir. (GK-165A)

İHRACAT GÜMRÜK İDARESİTürkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın

gümrük beyannamesi verilmesini gerektiren gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu beyanname eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce ihracat gümrük idaresine verilir.

İhracat gümrük idaresinin çıkış gümrük idaresinden farklı olması halinde, ihracat gümrük idaresi, gerekli bilgileri derhal çıkış gümrük idaresine iletir veya elektronik ortamda erişimini sağlar.

Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi verilmesini gerektirmeyen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce çıkış gümrük idaresine özet beyan verilir.

Çıkış gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın çıkış gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir.

ÖZET BEYANI KİM VERİRÖzet beyan;a) Eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi,b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi,c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kişilerin temsilcisi,

tarafından verilir.

ÖZET BEYAN RİSK ANALİZİGümrük idaresince, Türkiye Gümrük

Bölgesini terk edecek eşya için verilen özet beyana ilişkin olarak, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce emniyet ve güvenlik amacıyla risk esaslı kontroller yapılır. Yapılan risk analizinin tamamlanmasından sonra eşyanın çıkışına izin verilir.

Gümrük idaresi tarafından yapılan risk analizi sonucunda, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesine izin verilemeyeceğinin anlaşılması halinde, özet beyanı veren kişiye bildirimde bulunulur. Bu işlemler yirmidört saat içinde tamamlanır.

Özet beyan kapsamı eşyanın özet beyanın tescil edildiği tarihi izleyen yüz elli gün içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmemesi halinde özet beyan verilmemiş sayılır.

ÖZET BEYANDA DÜZELTMEÖzet beyanı veren kişinin talep etmesi halinde özet beyanın verilmesinden sonra bir veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,c) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmak üzere ilgilisine teslim edilmesinden,sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.

Gümrük idareleri, özet beyanın yazılı olarak verilmesine yalnızca gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde izin verir. Yazılı olarak verilen özet beyan bilgileri bilgisayar sisteminin çalışmasını müteakiben en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilir. (GY-63/3)

Özet beyanın üçüncü fıkra uyarınca yazılı olarak verildiği durumlarda, özet beyan Emniyet ve Güvenlik Belgesi formu kullanılarak verilir. (GY-63/4)

ÇIKIŞ BİLDİRİMİTürkiye Gümrük Bölgesini terk ederken

kullanılan taşıtın işleticisi veya temsilcisi, çıkış gümrük idaresine Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiği ana kadar taşıtın çıkışını bildirir. Çıkış bildirimi, taşıtta taşınan tüm eşyayı kapsayacak şekilde veri işleme tekniği yoluyla verilir.

Kara sınır kapılarından transit kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek taşıt için birinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Çıkış bildiriminde, gümrük beyannamesi, beyanname yerine geçen belge veya özet beyanın tespiti için gerekli bilgiler ile taşımaya ilişkin bilgiler yer alır.

Gümrük idareleri, çıkış bildiriminin yazılı olarak verilmesine yalnızca gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde izin verir. Yazılı olarak verilen çıkış bildirimi bilgileri bilgisayar sisteminin çalışmasını müteakiben en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilir.

Çıkış bildirimini veren kişi çıkış bildiriminde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumludur.

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, Kaçakçılık Fiilleri, Madde 3-ı: 1. İhraç eşyasının yapılan beyan ve eki belgelere göre miktarı veya cinsinde yüzde ondan fazla farklılık çıkması 2. İhraç eşyası için gerçeğe aykırı belge ibrazı suretiyle ihracat vergilerini ödememek veya eksik ödemek veya Devletçe uygulanan teşvik veya sübvansiyonlardan veya parasal iadelerden yararlanmak suretiyle haksız menfaat temin etmek

3. İhracı lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olan eşyayı, belirlenen kayıt ve koşullara uymaksızın veya gerçeğe aykırı her türlü beyanname ve belge ibrazı ile gümrüğü yanıltarak işlemini yaptırmak suretiyle ihraç etmek

Ülkemizde 01.01.1996 tarihinden beri kullanılmakta olan gümrükbeyannamesi, “Tek Tip Gümrük Beyannamesi” olarak daadlandırılmaktadır. Bu beyanname Avrupa Birliği üyesi ülkelerdekullanılan gümrük beyannamesi ile aynıdır.

Gümrük beyannamesinin formatı ve ne şekilde doldurulacağı Gümrük

Yönetmeliği ile belirlenir. Gümrük beyannamesinde şu bilgiler bulunur:

İhracatçı/Gönderen, Alıcı, Beyan Sahibi/Temsilcisi, Çıkış Ülkesi, Menşe

Ülke, Gideceği Ülke, Ticaret Yapılan Ülke, Çıkıştaki Taşıma Aracının

Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke, Teslim Şekli, Toplam Fatura Bedeli,Yükleme Yeri, Çıkış Gümrük İdaresi, Eşyanın Tanımı, GTİP’i, Brüt

veNet Ağırlığı, Gümrük Rejimi

T.C. BAŞBAKANLIK

GUMRUK MUSTEŞARLIGI Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı B.02. 1 .GUM.0.06.00. 18.546-40

Konu İhracatta Kimyevi Tahlil

03.01.2003 / 00188

GUMRUKLER BAŞMUDURLÜĞÜNE

Müsteşarlığımıza intikal eden olaylardan, kimyasal madde ihracatında. ihraç konusu eşya için yapılan kimyahane kontrollerinde gözle görülen bir artışın göz1emlendiği ve bu durumun: mükelleflerin mağduriyetine sebep olduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere 22. 11.2001 tarihli ve 2001/43 sayılı Genelge ile, ihracatta, kuvvetli şüphe veya ihbar halleri saklı kalmak üzere, ihraç eşyasının kimyevi tahlile tabi tutulmaması esası getirilmiştir. Bilgi edinilmesini ve ihracatın ülke ekonomisi açısından taşıdığı önem dikkate alınarak kimya maddeleri ihracatında 2001/43 sayılı Genelge doğru1tusunda işlem yapılması hususunda gereğini rica ederim

T.C. BAŞBAKANLIK

Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.1.GÜM.0.06.08.00-010.06.01 12.07.2010

Konu :

GENELGE

(2010/32)

Yapılan değerlendirme neticesinde bazı Genelgelerde değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bu çerçevede;

1- İhracatta laboratuvar tahlili aranılmaması ile ilgili 28.01.2003 tarihli, 2003-2 sayılı Genelgenin son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Bu çerçevede, Gümrük Kanunu’nun 150/4 üncü maddesinin; gerektiğinde ihraç eşyasının cinsine, niteliklerine ve ihracatın özelliğine göre ihracatın daha kolay yapılmasını sağlayacak usul ve esasları belirleme konusunda Müsteşarlığımıza verdiği yetki doğrultusunda, ülkemiz ekonomisi açısından ihracatın taşıdığı önem dikkate alınarak, kuvvetli şüphe veya ihbar halleri saklı kalmak koşuluyla, ihraç eşyasını kimyevi tahlile göndermeden işlem yapılması, ihraç eşyasının tahlile tab i tutulması halinde ise gerekli numune alındıktan sonra analiz sonucu beklenmeden sistemde bloke konulmak suretiyle eşyanın ihracına izin verilmesi uygun bulunmustur.”

2- 04.04.2007 tarihli ve 2007/19 sayılı Genelgenin 5 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"5. İç gümrükte işlem gören ihracat beyannamesinin;

a ) Kıymet araştırmasına gidilmiş olması,

b) Faks fatura kullanılmış olması,

Nedenleriyle blokesinin kaldırılmadığı ve beyannamenin kapatılmadığı hallerde 3 no’lu nüsha ihracatçıya teslim edilmeyecektir.”

3- 01.06.2007 tarihli ve 2007/23 sayılı Genelgenin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“7. Bu Genelge kapsamında teslim edilen eşyaya ilişkin tamamlayıcı beyan, en geç teslimin yapıldığı ayı takip eden ayın ilk 7 (yedi) iş günü içinde aşağıda belirtilen şekilde yapılacaktır.”

Genelgede atıfta bulunulan Gümrük Yönetmeliğinin 136 ve 137 nci maddeleri, 140 ve 141 olarak değiştirilmiştir.1

4- 10.09.2007 tarihli, 2007/26 sayılı Genelgede atıfta bulunulan İhracat: 2006/5 sayılı Tebliğ, İhracat: 2008/12 sayılı Tebliğ olarak değiştirilmiştir.

5- 05.05.2009 tarihli, 2009/21 sayılı Genelge’nin ikinci paragrafının ilk cümlesinde geçen “… 15.08.2001 tarih ve 9181 sayılı yazıda; …” ifadesi, “15.08.2001/9181 ve 05.11.2002/17322 tarihli/sayılı yazılarda;…” olarak; üçüncü paragrafının 1 inci maddesinde geçen “…halı, kilim ve bakır

1 PcGK Not: 2010/5 sayılı genelgenin 5.maddesi ile Yönetmeliğin 152.maddesine yapılan atıf 156.madde olarak değiştirildiğinden, iş bu fıkranın karşılıksız kaldığı düşünülmektedir.

nu :İhracatta kıymet araştırması

Tasarruflu Yazılar 1

GENELGE

(2011/49)

İhracat kıymet araştırmaları ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılması uygun bulunmuştur:

1- İhraç eşyasının beyan edilen kıymetinin kabul edilmeyecek ölçüde yüksek veya düşük olması durumunda, ilgili gümrük idaresince yapılacak ön inceleme veya araştırma sonucunda, ihraç eşyasının kıymeti ile ilgili tereddüdü haklı kılacak gerekçelerin tespiti halinde ihracata ve beyanname kapatma işlemlerine engel olmadan, konunun ilgili Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü'ne iletilmesi,

2- Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü'nce yapılacak incelemede;

a) Başmüdürlük bağlantılarında gerçekleşen ihracat işlemleri üzerinden sorgu yapılması, gerekirse ilgili ihracatçı birliği görüşünün alınması, yapılan değerlendirme sonucunda kıymet araştırmasına gidilmesi yönünde yeterli kanaat elde edilememesi durumunda ilgili gümrük müdürlüğünün talebinin reddedilmesi ve yükümlü tarafından beyan edilen kıymet dikkate alınarak işlemlerin sonuçlandırılması,

b) Yapılacak risk değerlendirmesi sonucunda kıymetin kabul edilmeyecek ölçüde yüksek veya düşük olduğuna ilişkin kanaat oluşması ve gerekli görülmesi durumunda, Başmüdürlükçe sonuçlandırılamayan kıymet araştırması taleplerinin sonradan kontrol denetimi kapsamında incelenmesini teminen Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü'ne intikal ettirilmesi,

c) Kıymet araştırması talebi ile ilgili olarak yapılan sonradan kontrol sonucunda, ihraç eşyasının beyan edilen gümrük kıymetinin ihracatçının mali kayıtlarına uygun olmadığı yönünde tespit yapılması halinde, buna göre gümrük işlemlerinin sonuçlandırılması, ayrıca ilgili vergi dairesine ve ihracatçı birliğine bilgi verilmesi,

3- Bu Genelgenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle gümrük idarelerince başlatılmış ancak Maliye Bakanlığı'ndan cevap alınamaması nedeniyle henüz sonuçlandırılmamış kıymet araştırmalarının da bu Genelge hükümleri kapsamında sonuçlandırılması,(2012/30 Sayılı Genelge ile değişik)1

gerekmektedir.

10.12.2010 tarih ve 2010/54 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

1 Mülga; 3- Bu Genelgenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle gümrük idarelerince başlatılmış ancak henüz sonuçlandırılmamış kıymet araştırmalarının mülga Genelge hükümleri kapsamında sonuçlandırılması,

T.C. BAŞBAKANUK

GÜMRUK MUSTEŞARLIGI Gümrükler Genel Müdürlüğü

SAYI: B.02.1 GUM.0.06.00.18.541/2200 KONU: Gümrük Beyannameleri ile İlgili İşlemler 27.09.2004 / 26892 yazıda ilgi tutulmuştur.

21.06.2002 / 14000

GÜMRUKLER BAŞMUDURLUGUNE

İLGİ: 21.09.2000 tarihli 18.541-2200/28439 sayılı yazımız.

Müsteşarlığımıza intikal eden olaylardan ilgide kayıtlı talimatımız çerçevesinde yapılan işlemlerde sorunlarla karşılaşıldığının anlaşılması nedeniyle 31.05.2002 tarihli 24771 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.07.2002 tarihinde yürürlüğe girecek olan Gümrük Yönetmeliği’nin 126 ve 511 inci madde hükümleri de dikkate alınarak. ilgide kayıtlı dağıtımlı yazımız yürürlükten kaldırılmıştır.

Ayrıca,

1- İhracat sırasında ilgili mevzuat uyarınca aranacak belgelerin BİLGE sisteminin entegre tarife modülüne yüklenmesi nedeniyle bu modülde yüklü olmayan ve beyanname üretimi sırasında ekranda görünmeyen belgelerin aranması yeknesak uygulamalardan sapma yaratacağı için, ihracat sırasında ikili mevzuat uyarınca aranan belceler dışında ihracatı engelleyecek, yavaşlatacak veya yükümlülerin sızlanmalarına yol açacak mahiyette herhangi bir belge aranılmaması,

2- Gümrük işlemlerini gerçekleştiren görevlileri belgeler ve beyannameler üzerine tatbik ettikleri mühür, kaşe ve kayıtların okunaklı ve usulüne uygun olarak tatbik ve kayıt edilmesine özen göstermesi teyit evraklarının işleme esas alınmasında olduğu gibi belge ve beyannamelerin başka idarelerce kabulü aşamasında da bu hususların özellikle aranması,

Gerekmektedir.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

T.C. BAŞBAKANLIK

GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI Gümrükler Genel Müdürlüğü

SAYI :B.02.1 .GUM.0.06.00.18.541 .2080 KONU:

12.12.2001 / 30914

GÜMRÜKLER BAŞMÜDÜRLÜĞÜNE

Müsteşarlığımıza intikal eden olaylardan tamamen veya kısmen yerli girdi kullanılmak suretiyle Türkiye’de üretilen ancak ihraç edilecek olan eşyanın üzerine. alıcısının talebi doğrultusunda, Türkiye’den başka bir ülkede üretildiğini belirten bir ifadenin yer aldığı eşyanın ihracına izin verilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 56 ncı maddesi;

“1- Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye’ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın Türkiye’den transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Müsteşarlıkça izin verilebilir.

2- Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalı veya imzasız olsun, Türkiye’de yerleşik olmayan yabancı firmalara ait proforma faturalar hariç boş faturaların Türkiye’ye ithaline izin verilmez.

Türkiye’de yerleşik firmalarla, lisans, royalti veya patent anlaşması imzalamış yabancı firmaların bu tür eşyası bu hükmün dışındadır.”

Hükümlerini amirdir.

Görüldüğü üzere gerek bu maddede ve gerekse yürürlükteki gümrük mevzuatında, bir eşyanın üretildiği ülkeden başka bir ülkede veya bölgede üretilmiş olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran ibarelerin konulması halinde, bu eşyanın ihracına izin verilmeyeceğine dair bir düzenleme yer almamaktadır.

Bu itibarla, ülkemiz ekonomisi açısından ihracatın taşıdığı önem dikkate alınarak Gümrük Kanunun 150/4 üncü maddesinin; gerektiğinde ihraç eşyasının cinsine, niteliklerine ve ihracatın özelliğine göre ihracatın daha kolay yapılmasını sağlayacak usul ve esasları belirleme konusunda Müsteşarlığımıza verdiği yetki doğrultusunda, tamamen veya kısmen yerli girdi kullanmak suretiyle Türkiye’de üretilen ancak alıcısının talebi doğrultusunda üzerinde Türkiye’den başka bir ülkede üretildiğini belirten ifade yer alan eşyanın ihracına izin verilmesi Müsteşarlık Makamı’nın 06.12.2001 gün ve 2001/289 sayılı Onayı ile uygun bulunmuştur.

Bilgi ve gereğini rica ederim.