دفع مواد زاید جامد شهري و موا زاید باقی مانده

در شرایط معمولی میزان تجزیه مواد با اندازه گیري میزان میزان گاز حاصله محاسبه می

سال اول حاصل می شود ولی به تدریج میزان آن کاهش 2حداکثر میزان گاز در .گردد

اگر هنگام فشرده . سال یا بیش تر ادامه یابد 25البته تولید گاز ممکن است تا .می یابد

کردن مواد زاید در محل دفن رطوبت به مواد زاید اضافه نگردد، مواد ترکیبی مواد زاید

.ممکن است سال ها پس از دفن به شکل اولیه باقی بماند .ممکن است سال ها پس از دفن به شکل اولیه باقی بماند

نوسان در میزان تولید گاز از تجزیه بی هوازي مواد آلی سریع تجزیه شونده بیولوژیکی

برخی از موادزاید قابل تجزیه بیولوژیک در طی چند چند روز پس از – سال یا کمتر 5(

). سال 50تا 5(و کند تجزیه شونده بیولوژیکی ) دفن در محل دفن تجزیه می شوند

:انواع محل دفن

:انواع اصلی محل دفن عبارت است از

محل دفن معمولی باي مواد زاید شهري مخلوط1.

محل دفن براي مواد زاید جامد آسیاب یا خرد شده2.

مونوفیل براي مواد زاید ویژه مونوفیل براي مواد زاید ویژه 3.

:سایر انواع محل دفن

محل دفن طراحی شده براي تولید گاز حداکثر گاز1.

محل دفن براي واحد هاي تصفیه 2.

محل دفن در مناطق وتلند3.

اما طبقه بندي که در ایالت کالیفرنیا امریکا استفاده شده است اصوال بیش تر براي حفاظت

آبهاي سطحی و زیر زمینی از آلودگی است تا حرکت گاز از محل دفن مواد زاید یا

.کیفیت هوا

:در این طبقه بندي محل هاي دفن به سه دسته تقسیم شده اند

طبقه نوع مواد زاید

.I خطرناك زاید مواد خطرناك زاید مواد

.II ویژه زاید مواد

.III شهري جامد زاید مواد

از که سازد آزاد را موادي از هایی غلظت است ممکن که باشند می خطرناکی زاید مواد ویژه زاید مواد

ویژه مواد جزء مشابه مواد سایر و آزیستور ، احتراق خاکستر.نماید تجاوز آب کیفیت اهداف

.شوند می دفن منوفیل در و شوند می محسوب

محل دفن معمولی براي مواد زاید شهري مخلوط

دراین محل دفن ، مواد زاید شهري دفن می شود و گاهی لجن و مواد زاید صنعتی غیر

در آمریکا در بسیاري از . خطرناك هم با نسبت خاص در ترکیب با مواد زاید دفن می شود

در . یا بیشتر آبگیري شود قابل دفن در این محل دفن می باشد % 51ایاالت اگر لجن حدود

قسمت وزنی زباله با یک قسمت وزنی لجن در محل دفن ؛ دفن 5برخی از ایاالت ، نسبت

. می شود. می شود

محل دفن مواد زاید جامد خرد شده

در صد بیش تر از 35چگالی مواد زاید خرد شده یا آسیاب شده که در محل دفن می شود

. در برخی موارد ، دفن آنها به پوشش روزانه نیاز ندارد. مواد زاید خرد نشده می باشد

انتشار مواد زاید ، بو ، مگس و موشها در این محل هاي دفن مشکل قابل توجه محسوب

این روش به خاك پوششی کم تري نیاز دارد و گاهی مواد پوششی براي کنترل . نمی شود

.نفوذ آب به داخل محل دفن کافی می باشد.نفوذ آب به داخل محل دفن کافی می باشد

این روش دفع مواد زاید داراي پتانسیل کاربرد در مناطقی است که ظرفیت محل دفن کم

است و زمین جهت تهیه محل دفن خیلی گران است ، خاك پوششی مناسب قابل دسترس

همچنین ، مواد زاید خرد شده می توانند . نیست، بارش خیلی کم یا بیش تر فصلی است

براي تولید کمپوست استفاده شود که این کمپوست به عنوان ماده پوششی میانی به کار

نیاز به تاسیسات خرد کن ، مشکالت دفن قسمت هایی از مواد زاید که قابل خرد . می رود

. شدن نیستند یا به آسانی خرد نمی شوند از معایب این روش هستند

محل دفن مواد زاید ویژه

. محل هاي دفنی که براي دفن اجزاء ویژه مواد زاید به کار می رود متوفیل نامیده می شود

خاکستر احتراق، آزبست ها و دیگر مواد زاید مشابه اغلب در محل هاي دفن جداي از محل

دفن مواد زاید شهري دفن می شوند چون خاکستر احتراق داراي مقادیر کمی مواد آلی

در . نسوخته می باشد ، احیاء سولفات ممکن است مشکالت بو در منوفیل ها به وجود آورد

منوفیل هایی که خاکستر احتراق دفن شده اند باید تاسیسات بازیابی گاز نصب شود تا بو منوفیل هایی که خاکستر احتراق دفن شده اند باید تاسیسات بازیابی گاز نصب شود تا بو

.را کنترل نمایند

مالحظات انتخاب محل دفن

انتخاب زمین مناسب براي دفن مواد زاید شهري مهم ترین فاکتور در دفن بهداشتی محسوب

توسعه سریع مناطق شهري و لزوم تعیین محل براي دراز مدت ضرورت توجه به . می شود

محل دفن باید جواب گوي . منطقه بندي و کاربري زمین هاي مجاور را آشکار می سازد

پتانسیل آلودگی منابع آب عامل اصلی . سال آینده مواد زاید تولیدي باشد 40تا 20

:مکان یابی محل دفن می باشد که در این زمینه سه روش وجود دارد :مکان یابی محل دفن می باشد که در این زمینه سه روش وجود دارد

روش الکنو 1.

روش دراستیک 2.

) MPCA(آژانس کنترل آلودگی مین سوتا 3.

شاخص الکنو

الکنو براي جلوگیري از خطرهاي شیرابه زباله در اماکن دفن شاخصی را براي انتخاب •

زمین مناسب پیشنهاد می کند که با استفاده از آن درجه تناسب زمین انتخابی می تواند

او براي شاخص پیشنهادي خود میزان بارندگی ،جنس خاك و سطح آبهاي .تعیین گردد

.زیر زمینی را مالك قرار داد که نمره گذاري آن به شرح جدول زیر می باشد

روش ارزیابی محل دفن بر اساس شاخص الکنو•

نمرهفاصلھ كف محل نمرهنوع خاك نمرهباران متوسط باران متوسط mmسالیانھ

فاصلھ كف محل نمرهنوع خاك نمرهسفره دفن تا

mزیر زمیني

نمره

و الي یا رس21>250رس و ماسھ

123-1/53

37-56الي و ماسھ نرم760-2557

68-49گل 1780-7656

شن یا خرده سنگ

0<99

باشد ، خوب است ؛ اگر 42تا 24اگر جمع نمره ها بین •

باشد قابل قبول است و اگر 23تا 21جمع نمرات بین

و پایین تر باشد ، قابل قبول نیست 20جمع نمرات

روش دراستیک

براي ارزیابی پتانسیل آلودگی آب هاي زیر زمینی با استفاده از هیدروژولوژي USEPAاین روش توسط •

این روش مناطق مختلف را با مقایسه هفت پارامتر که در آلودگی آب زیر زمینی . منطقه ارائه شده است

:این هفت پارامتر عبارتند از . نقش دارند و امتیاز دادن به هر کدام مورد مقایسه قرار می دهد

D = عمق و سطح آب زیر زمینی

R = تغذیه خالص آبهاي زیر زمینی

مواد سازنده الیه آبدار = A = مواد سازنده الیه آبدار

S = نوع خاك

T= توپوگرافی

I=تاثیر ناحیه غیر اشباع

C= هدایت الیه هیدرولیکی الیه آبدار

در این روش با توجه به درجه اهمیت وزن هاي مختلفی به هر کدام از این پارامتر ها •

با دانستن وزن و امتیاز هر کدام از پارامترها پتانسیل آلودگی توسط . داده می شود

.معادله زیر در هر محل قابل محاسبه خواهد بود

پتانسیل آلودگی=

به ترتیب اشاره امتیاز و وزن هر کدام از این کمیت ها در WوRدبهر این معادله اندیس هاي به ترتیب اشاره امتیاز و وزن هر کدام از این کمیت ها در ودبهر این معادله اندیس هاي

جدول زیر مقادیر امتیازهاي نهایی حداقل و حداکثر هر کدام از پارامترها . معادله دارند

.این روش مقایسه یک محل با محل دن دیگر می باشد. را نشان می دهد

محدوده امتیاز كل بھتر و بدترحد امتیاز بھتر از بدتروزن پارامتر

بدتربھتر بدتربھتر عمق سطح آب زیر

زمیني5110550

419436تغذیھ

3210630آبدار محیط الیھ

2110220محیط الیھ خاك 2110220محیط الیھ خاك

1110110توپوگرافي

محیط الیھ غیر اشباع

5110550

ضریب نفوذ پذیري

3110330

26226امتیاز كل

و بدترین 26طبق این جدول بهترین محل براي دفن زباله هاي بهداشتی داراي امتیاز •

پس با محاسبه امتیاز یک محل و مقایسه آن در این . خواهد بود 226محل داراي امتیاز

محدود بودن پارامترهاي تاثیر . محدوده می توان در مورد وضعیت محل قضاوت کرد

گذار در انتخاب محل به تنها هفت پارامتر از معایب این روش می باشد، زیرا فاکتورهاي گذار در انتخاب محل به تنها هفت پارامتر از معایب این روش می باشد، زیرا فاکتورهاي

.موثر دیگري وجود دارد که در این روش در نظر گرفته نشده است

)MPCA(روش آژانس کنترل آلودگی مین سوتا

گروه اول شامل شش فاکتور حذفی اولیه و . این روش از دو گروه فاکتور تشکیل شده است •

به طور خالصه عدم برآورده شدن شش . گروه دوم شامل هفت فاکتور شرطی ثانویه می باشد

.فاکتور اولیه موجب حذف محل مورد نظر خواهد شد

فاکتور هاي شش گانه اولیه) الف•

.باشدm305فاصله محل دفن از دریاچه یا یک استخر آب حداقل 1. .باشدm305فاصله محل دفن از دریاچه یا یک استخر آب حداقل 1.

.باشد m92فاصله محل دفن از رودخانه و یا هر مجراي آب محلی 2.

.محل دفن نباید در داخل مسیل با دبی داراي دوره برگشت یک صد ساله باشد 3.

محل نبایستی در مناطق باطالقی انتخاب شود4.

.محل نبایستی خطر حضور پرندگان را به فرودگاه محلی ایجاد کند 5.

.در محل هایی که داراي غارهاي آهکی هستند واقع نشود 6.

هفت فاکتور شرطی اگر توسط عملیات مهندسی قابل رفع باشند از نظر محل استقرار مشکلی ایجاد نمی ) ب

:کند که

متر جاده هاي اصلی و اتوبان ها ،پارك هاي عمومی و منازل مسکونی 305محل دفع در فاصله کمتر از 1.

.واقع شود

.محل دفن نباید منابع آب مورد استفاده عمومی را تهدید به آلودگی کند2.

.محل دفن نباید در مناطق فرسایش پذیر و زهکشی واقع شود3.

.محل دفن نباید مخازن آب آشامیدنی را تهدید به الودگی کند4.

:محل دفن نباید آب زیر زمینی داراي شراي زیر را تهدید کند :محل دفن نباید آب زیر زمینی داراي شراي زیر را تهدید کند 5.

.منابعی که توسط چاه ها مورد استفاده قرار می گیرد

منابعی که یک الیه آبدار دیگر را در منطقه تغذیه می کنند

.لیتر در میلی متر مورد استفاده قرار خواهند گرفت 4منابعی که احتماال در آینده با دبی

محل دفن نبایستی در محلی قرار گیرد که منابع آب زیر زمینی توسط یک چینه آب بند مورد حفاظت قرار . 6

.نگرفته باشد

محل دفن نبایستی در جایی واقع شود که نتوان منابع آب زیر زمینی را توسط روش هاي متداول مورد .7

.نمونه برداري قرار داد

معیارهاي خالصه جدول در همچنین باشند می زیر شرح به دفن محل انتخاب بر موثر پارامترهاي ترین مهم اما•

محل یابی مکان جهتUSEPAو ایران زیست محیط سازمان و ریزي برنامه و مدیریت سازمان توسط شده ارائه

.است آمده زباله دفن

دفن محل انتخاب براي گیري تصمیم مهم فاکتورهاي از یکی شده آوري جمع مواد ثقل مرکز تا محل فاصله:حمل مسافت1.

آنالیز یک فقط .شود می گفته نزدیک هایی مسافت چه به و شود می گفته دور مسافتی چه به که است این سوال .است

وسیله به جامد زاید مواد حمل اقتصادي نظر از نمونه براي .دهد پاسخ سوال این بهتواند می که است مهندسی

و نیسان وسیله به مواد حمل از تر ارزان طوالنی مسافت یک در ها تریلر سمی و کش زباله بزرگ هاي کامیون

زاید مواد ثقل مرکز تا جایگاه فاصله مورد در گیري تصمیم.است کمتر مسافت یک در کوچکتر هاي ماشین یا

.دارد بستگی مواد نقل و حمل در استفاده مورد تجهیزات و ابزار و آوري جمع سیستم نوع به شهري جامد .دارد بستگی مواد نقل و حمل در استفاده مورد تجهیزات و ابزار و آوري جمع سیستم نوع به شهري جامد

و زباله حجم نسبت فاصله این.شود می منظور کیلومتر 20تا 10حدود زباله کننده تولید اجتماع از دفن محل فاصله

.است محل فاصله از تر مهم زباله حمل زمان حقیقت در است متغییر دیگر عوامل سایر

جایگاه طوالنی هاي مسافت بودن اقتصادي در تواند می انتقال هاي ایستگاه و بزرگ نقل و حمل وسایل از استفاده

نوسان در متر کیلو 40تا 30بین تواند می دفن محل شود استفاده انتقال ایستگاه چند یا یک اگر .باشد موثر

اضافهی تجهیزات سایر و انتقال هاي ایستگاه و کارگر مخارج انتقال هاي ایستگاه از استفاده صورت در باشد

.کرد منظور باید را دیگر

USEPAمعیارهاي سازمان مدیریت و برنامه ریزي و سازمان محیط زیست ایران و براي انتخاب محل دفن مواد زاید شهري

سازمان حفاظت محط معیارها

زیست ایران

سازمان مدیریت و برنامه

ریزي USPEA

و از فرودگاه توربوجت km3حداقل km3حداقل KM8حداقل تا فرودگاه فاصله

km1/5 از فرودگاه پیستونی

دفن نباید در دشت سیل گیر با محلدوره بازگشت سیل

سال 100احتمال برگشت کم تر ار

انتخاب شود

نباید در زمینی که محل دفن زباله

ساله در آن است 100احتمال سیل

.ساخته شود

محل دفن زباله می مکان یابی براي

بایست از نظر جریان هاي سیالبی

.ساله مورد بررسی قرار گیرد100

تاالب نباید به عنوان محل دفن انتخاب تاالب

. شود

محل دفن زباله نباید در تاالب ها بنا

.شود

محل دفن زباله نباید در تاالب ها بنا

شوند مگر این که هیچ مکان دیگري

به شرط تشریح (وجود نداشته باشد

دفن زباله کامل و ارزیابی اثرات محل

به شرط تشریح (وجود نداشته باشد

دفن زباله کامل و ارزیابی اثرات محل

)بر روي تاالب

گسل ها

فاصله داشته باشد m300حداقلهاي همگانی فاصله تا گردشگاه

فاصله افقی از چاه تامین آب حداقل فاصله تا چاه آب

m1500 باشد

mاز چاه هاي آب شهري حداقل .فاصله باشد400

در مناطق زلزله خیز محل دفن نبایدمناطق زلزله خیز و حساس

گسل ها ،معادن زیر زمینی ،

فرونشست ها و حفره هاي حاصل از

.انحالل مواد واقع شود

فعال و این مناطق شامل گسل هاي

انفجاري ،زمین لغزش ها ،حرکت مواد

در . بر روي سطوح شیب دار است

مکان یابی محل دفن زباله وضعیت

سال گذشته باید 250این مناطق در

. بررسی شود

USEPAریزي سازمان مدیریت و برنامهسازمان حفاظت از محیط زیست معیار ها

این مناطق به غیر از مناطق ریزش نا پایدار مناطق

ها، شامل مناطق بهمن ،سنگ ریزش

کارستی،مناطق طبیعی با خاك هاي

فقیر و ساختار ضعیف ، خاکهاي قابل

توسعه که از نظر رسی غنی هستند و

خاك هاي قلیائیت باال

،آندزیت،پیریت

m200باید حداقل فاصله از منبع آب سطحیفاصله تا آبهاي سطحیباشد

از 100mکم تر از محل دفن نباید در فاصلهدر صورتی که یافتن . رودخانه یا نهر ساخته شود

چنین فاصله اي دشوار باشد می توان این فاصله

.کاهش داد 30mرا به

مناطق مسکونی ،هتل ها،

رستوران،مدرسه،کلیسا،پار

ك

از شهر قرار 15kmتا 10محل دفن باید در داشته باشد و باید فاصله مناسب از آثار باستانی

،فرهنگی،تاریخی و تفریح گاهی و گورستان

.هاي عمومی داشته باشد

هاو زیست گاه هاي شکارگاه

پرندگان

از انتخاب محل دفن در ایستگاه هاي منحصر به

حیات وحش باید اجتناب شود

باید از ساختن محل دفن زباله پیرامون شکارگاه

پرندگان خودداري ورزید و ها و زیست گاههاي

همچنین از گسترش آلودگی هاي محل دفن

زباله به آبادي هاي نزدیک پیش گیري به عمل

.آید

حریم از30mزمین محل دفن زباله حداقل باید دریاچه ، برکه ،آبند، سد.جاده ها و بزرگ راه ها دور باشد

از جاده 5kmتا 3محل دفن نباید در فاصله جاد ها و بزرگ راه ها .واقع شود اصلی

از 300mزمین محل دفن زباله حداقل باید حریم جاده ها و بزرگ راه ها دور باشد

سازمان مدیریت و برنامهسازمان حفاظت از محیط زیست معیار ها

ریزي

USEPA

زیر زمینی آب هاي

آب هاي زیر زمینی باال می باشد باید در مناطقی که سطح ایستابی

از جنس سیلت و رس تعبیه شود وفاصله بین کف 2mیک الیه به عمق

.باشد5mاین الیه و سطح ایستابی نباید کمتر از

جغرافیایی مشخصات

محل دفن باید به اندازه کافی بزرگ باشد که بتواند

محل مورد نظر را با توجه به ضرائب ساله 10حداقل زباله

رشد و توسعه در خود جاي دهد

و بلندي زمین پستی

در انتخاب محل دفن باید از شرایط طبیعی زمین بهره

.گرفته شود وپستی و بلندي آن حداقل باشد

هوا

دفن باید در مکانی باشدکه اثرات گازها و بو را به محل

حداقل برساند

باد

دفن نباید در باال دست جریان غالب بادهاي منطقه محل

.نسبت به مناطق مسکونی قرار گیرد

کاربري زمین

محل دفن نباید در مناطق پر جمعیت واقع شود همچنین

. نباید عمل دفن با کاربري دیگر در تضاد باشد

موارد دیگر

فاصله بین مرز امالك کشاورزي مجاور محل دفن نباید

.باشد 500mکمتر از

پارامتر شامل موارد زیر را به 6براي مکان یابی محل هاي دفن USEPA: محدودیت هاي محل . 2

این معیارها شامل فرودگاه،دشت سیالبی . عنوان معیارهاي مکان یابی مد نظر قرار داده است

.،تاالب، گسل ،مناطق زلزله خیز و مناطق ناپایدار می باشد

USPEA فاصله محل دفع از فرودگاه هایی که از هواپیماهاي توربوجت استفاده می نمایدKM3

)ft10000( و از فرودگا هایی که از هواپیما هاي نوع پیستونی استفاده می نمایندkm1/5)ft5000 (

طراحی و اجراي محل . مشخص نموده است زیرا پرواز پرندگان سبب مشکالتی براي آنها خواهد شد

. دفن زباله می تواند اثرات چشم گیري بر افزایش تصادف و برخورد پرندگان با هواپیما داشته باشد . دفن زباله می تواند اثرات چشم گیري بر افزایش تصادف و برخورد پرندگان با هواپیما داشته باشد

. پرندگان براي نشستن و تغذیه کردن جذب واحدهاي محل دفن زباله می شوند

پوشش به موقع مواد زائی و همچنین خود داري از پذیرش مواد زائدي که منبع غذایی پرندگان هستند

این راهکار به وسیله جایگزینی تکنیک هاي مدیریتی مواد زاید مانند تفکیک در مبدا،کمپوست کردن (

می توانند مشکل برخورد پرندگان با هواپیماها کاهش ) و یا کاهش مواد زاید جامد میسر می گردد

.دهد

دفن هاي محل در پرندگان کردن پراکنده براي تواند می صوتی یا و بصري هاي ترساننده مانند مختلفی روشهاي

جلوگیري در دفن محل در فیزیکی هاي حصار از استفاده .است بوده آمیز موفقیت بسیار که شود استفاده زباله

موفقیت مدت طوالنی در ها روش لین از بسیاري البته .باشد موثر تواند می دفن محل به پرندگان ورود از

.کنند می پیدا سازگاري روشها این از یک هر با زمان طول در پرندگان چون نیستند آمیز

.است نموده مشخص km3حداکثر را فرودگاه و زباله دفن محل میان فاصله کشور ریزي برنامه و مدیریت سازمان

از تر باال بازگشت دوره با سیل با مناطق در دفن هاي محل که است نموده پیشنهاد USEPAگیري، سیل نظر از

زباله جایگاه یک جانبی تجهیزات گسترش یا زباله دفن مرکز که است شده پیشنهاد ، همچنین.گیرد قرار ساله100

محل تجهیزات توسعه یا و زباله دفن محل جدید هاي واحد احداث .باشد گرفته قرار و یابی مکان تاالب در نباید محل تجهیزات توسعه یا و زباله دفن محل جدید هاي واحد احداث .باشد گرفته قرار و یابی مکان تاالب در نباید

و صاحبان اینکه مگر ، باشد گرفته قرار خیز زلزله و پایدار نا مناطق ، حساس مناطق در نباید موجود زباله دفن

.کنند تشریح را سطحی آب منابع هاي سیستم و شیرابه هاي سیستم و موجود هاي محدودیت تمام کنندگان اجرا

اما .باشد KM8باید حداقل فرودگاه تا دفن محل فاصله ، ایران کشور زیست محیط حفاظت سازمان قانون براساس

مکان ضوابط و رها معیا در کشور زیست محیط حفاظت سازمان همچنین و کشور ریزي برنامه مدیریت سازمان ،

سیل احتمال که محلی در نباید ضروري موارد در ج به زباله دفن محل که اند داشته بیان زباله دفن محل یابی

از تا پرداخت نهر کنار در خاکی هاي پشته ساختن به است بهتر حالت این در شود ساخته است آن در ساله صد

.گردد بنا رودخانه کنار گیر سیل هاي زمین در نباید هرگز دفن محل اما .شود جلوگیري سیل ورود

همچنین تاکید شده است که بهتر است محل دفن زباله دور از منابع طبیعی مانند برکه ،

دریاچه ، رودخانه ،چاه هاي آب ،تاالب یا دشت هاي سیل گیر و نیز جاده هاي همگانی

عالوه بر این براي جلوگیري از آلودگی . ،شاهراه ها ، راه آهن و فرودگا ها انتخاب شود

هاي احتمالی آبهاي زیر زمینی و سطحی ، بهتر است محل دفن زباله در پایین دست این

.گونه منابع با در نظر گرفتن فاصله هایکافی برگزیده شود

سطح زمین مورد نیاز و درصد تراکم مواد در محل دفن ، :سطح زمین قابل دسترس.3

از نظر .عمق ترانشه ها و یا ضخامت مواد در محل دفن و نرخ تولید مواد بستگی دارد از نظر .عمق ترانشه ها و یا ضخامت مواد در محل دفن و نرخ تولید مواد بستگی دارد

اقتصادي، باید در حد امکان زمینی براي دفن بهداشتی در نظر گرفته شود که جواب گوي

سرمایه گذاري اولیه در رابطه با آماده . شهر باشد ) سال 20بیشتر از (نیاز هاي بلند مدت

سازي محل ایجاد جاده هاي دسترسی ،ساخت تاسیسات کنترل و محل اداري ایجاب می

.کندکه در حد امکان از محل دفن بزرگتري استفاده شود